Modele biznesowe e-usug

Micha liwiski

UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ ROZWOJU REGIONALNEGO

Autor: Micha liwiski

UBIK Business Consulting Sp. z o.o. www.ubikbc.pl

Wydawca:
Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci (PARP) ul. Paska 81/83 00-834 Warszawa www.parp.gov.pl

Projekt i skad:
Twrcy.pl

Wydanie I Publikacja bezpatna Publikacja powstaa w ramach projektu Uruchomienie wielofunkcyjnej platformy komunikacji internetowej wspierajcej realizacj dziaa 8.1 i 8.2 PO IG, realizowanego przez Polsk Agencj Rozwoju Przedsibiorczoci, wspfinansowanego ze rodkw Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wspieramy e-biznes www.web.gov.pl
Copyright by Polska Agencja Rozwoju Przedsibiorczoci Warszawa 2008, Wszelkie prawa zastrzeone. aden fragment nie moe by wykorzystywany w jakiejkolwiek formie ani przekadany na jzyk mechaniczny bez zgody PARP.

Spis tresci
1. Wprowadzenie 2. Nowe medium = Nowa ekonomia? 2.1. Biznes to biznes 2.2. Bez modelu biznesowego ani rusz! 3. Mity o e-usugach w Internecie 3.1. Mit pierwszy: Mj rynek to wszyscy internauci! Bd bogaty! 3.2. Mit drugi: Mj pomys nie jest oryginalny, dlatego nie mam szans. 2 2 2 2 3 3 4

3.3. Mit trzeci: Dla kadego typu biznesu istnieje tylko jeden konkretny model biznesowy. 4 4. Trzy gwne modele biznesowe na wiecie 4.1. Reklama 4.2. Porednictwo 4.3. Handel 5. Szczegowe omwienie modeli biznesowych dla e-usug 5.1. Reklama 5.1.1. Oferowanie darmowych e-usug dziki reklamodawcom 5.2. Porednictwo 5.2.3. Serwisy grupujce np. chtnych do zakupw (ang. crowd buying) 6. E-handel 6.1. Sklep internetowy z cyfrowymi produktami 6.2. Usugi i programy dostpne przez subskrypcj 7. Wnioski i podsumowanie 7.1. Reklama to nie zawsze najlepszy model biznesowy 7.2. Nie ma jednego idealnego modelu biznesowego 7.3. adna decyzja nie jest ostateczna 7.4. Bez modelu biznesowego nie ma biznesu 5 5 5 6 6 6 7 11 12 13 14 14 15 16 16 16 16

Modele biznesowe e-usug 1

1. Wprowadzenie
yjemy w spoeczestwie informacyjnym, w ktrym codziennie mamy do czynienia Spoeczestwo z tak iloci informacji, jak nasi dziadkowie otrzymywali w cigu miesica. Wpyw na informacyjne taki stan rzeczy ma nie tylko radio czy telewizja, ale rwnie, a moe przede wszystkim, Internet sie upraszczajca komunikacj midzy ludmi na rnych kracach ziemi oraz zapewniajca dostp do niezliczonych zasobw informacji. Internet otwiera drzwi na wiat, dajc swoim uytkownikom nieograniczone moliwoci dostpu do rde rozrywki i wiedzy. Tam gdzie pojawiaj si nowe potrzeby, zawsze znajdzie si serwis WWW, ktry je zaspokoi. Z punktu widzenia biznesu oznacza to bardzo due moliwoci rozwoju. Dziki Internetowi pojawiaj si nowe brane, nowe dziedziny e-biznesu wykorzystujcego wirtualny rynek. Przez Internet mona oferowa wiele usug, czsto takich, ktre wczeniej nie miay swojego odpowiednika w realnym wiecie. Dziki rozpowszechnieniu si stron WWW i coraz bardziej zaawansowanych techno-logii informatycznych, dua cz z tych usug jest wykonywana automatycznie, bez udziau czowieka. Tak wanie dochodzimy do definicji e-usugi rozumianej jako usuga, ktra spenia Definicja e-usugi ponisze warunki: jest wiadczona w sposb czciowo lub cakowicie zautomatyzowany przez technologi informacyjn, jest realizowana w Internecie i za porednictwem Internetu, jest zindywidualizowana wzgldem odbiorcy (personalizowana), strony wiadczonej usugi znajduj si w rnych miejscach (usuga zdalna).

Fenomenem Internetu jest nie tylko fakt, e takie wanie usugi s moliwe, lecz przede wszystkim to, e czsto mona je zacz wiadczy dysponujc niewielkimi nakadami finansowymi. Zatem praktycznie kady moe zacz oferowa jak e-usug!

2. Nowe medium = Nowa ekonomia?

Chocia wiele osb moe nie zdawa sobie z tego sprawy, to jednak reguy obowi- Wasny pomys zujce w Internecie s dokadnym odzwierciedleniem tych obowizujcych w wiecie na biznes realnym. wiadczenie usug jest sposobem na zarabianie pienidzy, a w kadym biznesie obowizuj te same, podstawowe zasady dotyczce prowadzenia wasnej dziaalnoci. Oczywicie, dziki nowemu medium przybieraj one troch inne ksztaty, ale nie mog sta si zupenie oderwane od rzeczywistoci. Pod koniec lat dziewidziesitych ubiegego wieku, wielu ekspertw wygaszao miae tezy o nowej ekonomii, ktrej motorem napdowym mia by biznes prowadzony w Internecie. Dyskusje uci kryzys, ktry dotkn internetow bran na przeomie wiekw.

2.1. Biznes to biznes

Do tego, by zacz oferowa e-usug w Internecie, nie wystarczy samo cze internetowe - trzeba mie jeszcze pomys na sam biznes. Na szczcie rde natchnienia jest wiele. Mwic jzykiem potocznym: Pomysy czsto mona znale na ulicy. Jednak to, czy zamieni si je w odnoszc sukcesy e-usug, zaley od sposobu ich wdroenia.

2.2. Bez modelu biznesowego ani rusz!

Wielu znawcw Internetu (w tej grupie prym wiod programici) uwaa, e najpierw trzeba przygotowa i zaoferowa usug, a model biznesowy pojawi si sam. Postpuj
Modele biznesowe e-usug 2

oni zgodnie z amerykask maksym Build it and they will come (Zbuduj a oni przyjd). Jednak nawet jeli faktycznie chtni si znajd, wraz z nimi pojawi si pytanie: Co teraz?. Z tego wanie powodu jednym z kluczy do Twojego sukcesu jest ustalenie ju na samym pocztku prowadzonej przez Ciebie e-dziaalnoci okrelonego modelu biznesowego. Innymi sowy musisz zastanowi si, na czym i w jaki sposb chcesz zarabia oraz jak potem bdziesz mg rozwin swj e-biznes. Wbrew pozorom nie jest to takie trudne i zadaniem tego opracowania jest przyblienie kilku najciekawszych i najbardziej sprawdzonych modeli biznesowych w Internecie, ktre mona wdroy praktycznie w kadej brany dotyczcej e-usug.

3. Mity o e-usugach w Internecie

Zanim przejdziemy do omawiania poszczeglnych modeli biznesowych, musimy oba- Najczstsze bdy li kilka mitw zwizanych z prowadzeniem e-usug. Czsto powoduj one, e osoby w planowaniu zaczynajce swj e-biznes opieraj si na bdnych zaoeniach. biznesu

3.1. Mit pierwszy: Mj rynek to wszyscy internauci! Bd bogaty!

Wielu pocztkujcych przedsibiorcw uwaa, e skoro Internet to miliony internau- Szeroko grupy tw, to naley e-usug kierowa do wszystkich. Takie podejcie nie jest dobrym docelowej pomysem bardzo rzadko zdarza si taka usuga, ktr zainteresowani bd wszyscy uytkownicy. Trudniej jest przecie sprzedawa super-wdki kademu mczynie, lepiej zacz od kka wdkarskiego w Olsztynie. Analogicznie jest w przypadku Internetu i e-usug. Duo lepsze wyniki daje kierowanie swoich usug najpierw do nawet bardzo wskiej, ale sprecyzowanej grupy odbiorcw - konkretnej niszy rynkowej. Dopiero po sprawdzeniu biznesu, mona t grup konsekwentnie poszerza.

Rys. 3.1: Allegro.pl jako przykad przedsiwzicia stopniowo rozszerzajcego grup docelow Przykad: Platforma giedowa Allegro.pl zaczynaa od aukcji internetowych uywanych przedmiotw sprzedawanych gwnie przez kolekcjonerw. Obecnie za przypomina ogromny pasa handlowy, gdzie mona kupi wicej nowych, ni uywanych przedmiotw z praktycznie kadej dziedziny: od wykaaczek po samochody. Wniosek: Sprecyzuj dokadnie nisz rynkow, od ktrej chcesz rozpocz swoj dzia- Znaczenie alno. Pamitaj przy tym, e Internet jest faktycznie ogromny, zatem moliwoci roz- konkurencji szerzania Twojej dziaalnoci s prawie nieograniczone.

Modele biznesowe e-usug 3

3.2. Mit drugi: Mj pomys nie jest oryginalny, dlatego nie mam szans.
To take bdne mylenie. Policz, ile na jednym osiedlu jest konkurujcych ze sob sklepw spoywczych; ile w jednym miecie jest restauracji. Pomimo ich niemaej liczby wszystkie te punkty sobie radz na rynku. Wanie dziki temu, e Internet jest ogromny, jest w nim miejsce dla wielu, nawet podobnych, pomysw na biznes. Kluczem do sukcesu jest przede wszystkim wykonanie, dbao o klienta, marketing i sposoby promocji, a take szereg innych czynnikw. Jeli chcesz zrobi co, w co gboko wierzysz, konkurencja nie powinna Ci do tego zniechca, ale motywowa. Co wicej, istnienie konkurencji czsto jest potwierdzeniem, e istnieje take rynek na dan usug, co z kolei dobrze rokuje Twojemu e-biznesowi. Przykad: Czy w Polsce wystarczy jeden portal internetowy? Okazuje si, e nie. Pomimo dominacji Onetu i Wirtualnej Polski, znalazo si miejsce dla obecnie prnie dziaajcych portali, takich jak o2.pl, gazeta.pl czy interia.pl. Wszystkie one radz sobie cakiem dobrze, wzajemnie ze sob konkurujc i ulepszajc swoje usugi z korzyci dla klientw. Jeli decydujesz si na powielanie pomysw innych, rb to lepiej i inaczej ni reszta.

Nowatorskie podejcie do istniejcych rozwiza

3.3. Mit trzeci: Dla kadego typu biznesu istnieje tylko jeden konkretny model biznesowy.
Jest to kolejny przykad bdnego rozumowania. Czsto sukces e-usugi zaley przecie nie od innowacyjnego pomysu, ale od nowatorskiego podejcia do modelu biznesowego w danej brany. Nagle na rynku pojawia si firma, ktra robi to samo, ale w inny sposb i odnosi sukces. Dzieje si tak, poniewa zajmujcy si dan bran uwaaj, e znaj j na wylot: wiedz, co mona w niej zrobi, a co nie. Kiedy pojawia si nowy gracz, czasem nie zdaje on sobie sprawy z tego, e co jest uznane za nierealne w tej brany i prbujc nowego rozwizania odnosi sukces.

Rys. 3.2: NetSprint jedna z wielu funkcjonujcych na rynku wyszukiwarek Przykad: czsto cytowanym w tym kontekcie przykadem jest firma Skype.com zaj- Jak zarobi na mujca si telefoni internetow. Podczas, gdy wszyscy dziaajcy w tej brany zaak- e-usudze? ceptowali nisk jako rozmw prowa-dzonych przez Internet, debiutujcy Skype, dziki zupenie innemu podejciu doszed do sytuacji, w ktrej jako rozmw, nawet midzy uytkownikami korzystajcymi z bardzo sabych czy, bya czsto lepsza ni przy pomocy tradycyjnego telefonu. Ten sam Skype, w chwili, gdy inni operatorzy telefonii internetowej pobierali opaty za kad minut rozmw, wprowadzi sta, zryczatowan opat za rozmowy do wybranych krajw i odnis kolejny sukces.

Modele biznesowe e-usug 4

4. Trzy gwne modele biznesowe na wiecie

Po omwieniu trzech mitw odnonie e-usug, czas na omwienie trzech gwnych modeli biznesowych funkcjonujcych w wirtualnym wiecie. Ten rozdzia bdzie suy jako wstp do pniejszej gbszej analizy wymienionych modeli wraz z rnymi ich odmianami.

4.1. Reklama
Znane powiedzenie mwi Reklama jest dwigni handlu i wanie pozyskiwanie przychodw z reklam jest czsto pierwszym modelem biznesowym, jaki wybieraj pocztkujcy twrcy e-usug. Oparcie biznesu o przychody z reklam powoduje, e bezporedni odbiorcy oferowanych produktw cyfrowych nie pac Ci za ich uywanie. Przychody generujesz porednio - dziki reklamodawcom, ktrzy licz na zwikszenie sprzeday swoich produktw i prbuj dotrze do interesujcych grup docelowych za porednictwem Twojej strony WWW.

Rys. 4.1: Reklamy na stronach WWW Najprostszym przykadem s tutaj portale informacyjne, gdzie za czytanie wiadomoci nie pacimy ani grosza, ale w zamian jestemy zmuszeni do ogldania reklam otaczajcych interesujce nas treci. To wanie dziki tym reklamom portal moe istnie i si utrzymywa. Internet pozwala na wykorzystanie wielu rnych form reklamy. Jeli obierzesz wanie t form finansowania Twoich e-usug, nie oznacza to wcale, e bdziesz skazany jedynie na bannery reklamowe.

4.2. Porednictwo
Informacja to wadza. Na caym wiecie ten, kto poczy kupca ze sprzedawc liczy na konkretne wynagrodzenie, najczciej w formie prowizji od transakcji.
Modele biznesowe e-usug 5

Oczywicie bywa tak, e porednik musi walczy o przetrwanie i pilnowa, eby kupujcy nie prbowa porozumie si ze sprzedajcym bez jego udziau - jakby zapomnia, kto doprowadzi do ich spotkania. Dziki Internetowi mona znale wiele miejsc, w ktrych spotka mog si ci, ktrzy co oferuj, z tymi ktrzy na tak ofert czekaj. Przykad platformy aukcyjnej Allegro. pl zdecydowanie nie wyczerpuje tego tematu.

4.3. Handel
Handel jest krlem biznesu i to z niego porednio lub bezporednio utrzymuje si wikszo ludzi. Zasada jest prosta sprzedajcy oferuje jakie usugi czy produkty, wycenia je, a nastpnie szuka kupuj-cych, ktrzy s chtni za nie zapaci.

Rys. 4.2: Oferty handlowe w Internecie Take tutaj Internet daje ogromne pole do dziaania dla rnorodnych pomysw biz- rda przychonesowych. Wprawdzie definicja e-usugi przyjta dla celw dofinansowania projektw dw reklamowych w funduszach unijnych wyklucza handel towarami w sensie fizycznym (handel artykuami typu ksiki czy pyty CD), jednak istnieje szereg produktw i usug wirtualnych, ktrymi mona handlowa w ramach e-usugi. Od plikw komputerowych, po oprogramowanie on-line czy po prostu dostp do cyfrowych treci i produktw. Moliwoci s nieograniczone tak dugo, jak dugo bdziemy znajdowa kogo, kto bdzie chcia te produkty kupi.

5. Szczegowe omwienie modeli biznesowych dla e-usug

Czas na dokadniejsz analiz modeli biznesowych opartych o reklam, porednictwo lub handel. Do kadego z tych typw biznesw mona podej na rne sposoby, czsto z bardzo pozytywnymi wynikami.

5.1. Reklama
Wiele z pocztkujcych firm internetowych, ktre jeszcze nie wiedz, na czym bd zarabia pienidze, oglnikowo twierdzi, e bdzie to reklama. wiadczy to nie tylko o nieprzemyleniu wasnego modelu biznesowego, ale i o nieznajomoci modeli biznesowych samej reklamy w ogle. Przecie moliwoci zarabiania na reklamie jest wiele i jedne s bardziej dochodowe (i pasujce do Twojego konkretnego e-biznesu), ni inne.

Modele biznesowe e-usug 6

Rys 5.1 Wydatki na reklam w latach 1998-2007, Raport IAB Plusy zarabiania na reklamie: moesz oferowa uytkownikom Twojej strony treci za darmo, lub duo taniej, ni w normalnych, rynkowych warunkach, pozornie nie musisz si zastanawia, jak sfinansowa swj biznes, a jedynie gdzie rozmieci reklamy w Twoim serwisie.

Minusy zarabiania na reklamie: musisz znale reklamodawcw, ktrzy zapac za reklam w Twoim serwisie, aby skoni reklamodawcw do pacenia satysfakcjonujcych Ci stawek za reklam, musisz wygenerowa ruch na swojej stronie WWW, czyli zachci wiele osb do jej regularnego odwiedzania, reklamowanie innej firmy w miejscu, gdzie oferujesz swoj usug moe grozi tym, e odwiedzajcy Twoj stron opuci j klikajc na reklam i ju nie powrci.

Przygotowujc e-usug i zakadajc, e bdzie ona finansowana z reklam, powiniene dokadnie przeanalizowa wszystkie wymienione korzyci i zagroenia. W przeciwnym razie reklama moe zagrozi Twojej e-usudze np. powodujc umniejszenie jej wartoci w oczach odbiorcy (potencjalnego klienta).

5.1.1. Oferowanie darmowych e-usug dziki reklamodawcom

Prby zarabiania na reklamie s najczstszym modelem biznesowym w przypadku firm Typy reklam stawiajcych pierwsze kroki w Internecie. Taki model jest rwnie czsto sposobem na pozyskanie jak najwikszej liczby uytkownikw danej e-usugi. Jest ona darmowa, poniewa rdo przychodw stanowi reklamy, zatem szybciej mona osign tzw. mas krytyczn potencjalnych klientw. S firmy, ktre z powodzeniem poczyy ten model biznesowy z wasn e-usug i zyski z reklam nie tylko pokrywaj koszty ich dziaalnoci, ale take generuj konkretne przychody. Jednak, aby mc wdroy taki model biznesowy, trzeba najpierw znale reklamodawcw.

5.1.2. Gdzie szuka reklamodawcw?

Istnieje wiele miejsc, gdzie mona znale chtnych na umieszczenie reklamy w Twoim serwisie internetowym. Oto trzy najpopularniejsze z nich: Reklama Kontekstowa Reklama kontekstowa oznacza dodanie do danej witryny WWW bloku reklamowego, ktry dziki specjalnym algorytmom analizuje treci zawarte na danej stronie i wywietla reklamy z nimi powizane. Mechanizm przepywu pienidzy polega na tym, e reklamodawca paci firmie publikujcej reklam za kade kliknicie na jego przekaz reklamowy. Gdy korzystajcy z Twojej e-usugi uytkownik zobaczy interesujc go reklam i na ni kliknie, Ty, jako waciciel tego serwisu, otrzymasz cz z opaty ponoszonej
Modele biznesowe e-usug 7

przez reklamodawc. Najbardziej znanym i najczciej uywanym systemem reklamowym tego typu jest program AdSen-se firmy Google.

Rys. 5.2: Przykad reklam kontekstowych Plusem tego programu jest jego powszechna dostpno kady moe z niego skorzysta oraz fakt, e nie trzeba tak naprawd szuka reklamodawcw. Mona powiedzie, e przyprowadza ich nam porednio firma Google. Minusem jednak jest to, e w zalenoci od treci Twojej strony WWW, jedne kliknicia s bardziej kosztowne dla reklamodawcw, a inne mniej. Oznacza to, e na przykad duo drosze jest kliknicie na haso sport ni na haso ogrd. Co wicej, aby uzyska warte rozwaenia zarobki z tego typu reklamy, trzeba mie bardzo popularny serwis WWW, odwiedzany przez tysice uytkownikw dziennie. Niestety w warunkach polskich model ten jest bardzo mao opacalny. Dla redniej wielkoci serwisu, ktry jest do czsto odwiedzany, kwota, jak otrzyma mona od Google to okoo 100 dolarw miesicznie, co nie starczy na prowadzenie biznesu. Przykad: Na wiecie s przykady rentownych biznesw opartych na Google AdSense. Na przykad serwis randkowy PlentyOf-Fish.com odkry, e zamiast ciga opaty od swoich uytkownikw za przynaleno do serwisu (tak jak to robi pozostae serwisy randkowe), bdzie oferowa im ca e-usug za darmo i utrzymywa si z reklam. Wynik? Wpywy z reklam wielkoci 25 000 dolarw dziennie.

Rys. 5.3: Darmowe randki w serwisie Plentyoffish.com

5.1.3. Programy Partnerskie

Wiele firm sprzedajcych swoje usugi lub produkty, nie ma budetw reklamowych i aby wypromowa swoje oferty wrd szerszego grona odbiorcw, oferuje tzw. programy partnerskie. Dziaanie programu partnerskiego sprowadza si do tego, e reklama produktu firmy oferujcej program partnerski pojawia si w Twoim serwisie za darmo, ale jeli kto na ni kliknie i zakupi dany produkt, Ty otrzymasz prowizj od sprzeday.

Modele biznesowe e-usug 8

Niewtpliwym plusem takiego systemu jest fakt, e czsto prowizje takie sigaj nawet kilkudziesiciu procent wartoci usugi. Zatem reklamujc odpowiednio drogie produkty, z odpowiednio wysok mar, odpowiednio wybranemu odbiorcy, moemy zarobi znaczce sumy

Rys. 5.4: Program partnerski Minusem jest fakt, e reklamodawcy nie przychodz do nas automatycznie tak, jak ma to miejsce w reklamach Google AdSense. To waciciel serwisu musi przejrze dostpne na rynku produkty oferujce programy partnerskie, wybra te pasujce do profilu jego e-usugi i zapisa si do nich jako partner w celu podjcia wsppracy. Przykad: Serwis oferujcy praktyczne e-booki, Zote Myli (zlotemysli.pl) oferuje bardzo wysokie prowizje na e-booki w ramach swojego programu partnerskiego. To spowodowao, e na wielu serwisach tematycznych pojawiaj si rekomendacje wanie e-bookw od Zotych Myli, gdy waciciele tych serwisw WWW zarabiaj na ich reklamowaniu.

Gdzie szuka reklamodawcw?

5.1.4. Aktywne szukanie reklamodawcw

Jeli Twoja e-usuga bdzie tego wymaga lub osigniesz stabiln pozycj na rynku, moesz miao pokusi si o stworzenie dziau reklamy i samemu aktywnie szuka reklamodawcw, oferujc im miejsce na stronie oraz gwarantujc konkretne liczby wywietle reklamy za konkretne stawki. Szukanie reklamodawcw jest czasochonne i wymaga ustalenia cennika reklam oraz negocjacji z potencjalnymi reklamodawcami. Jednak spord wszystkich trzech typw zarabiania na reklamie, ten model jest w stanie wygenerowa najwiksze zyski. Minusem tego modelu jest fakt, e czsto to reklamodawcy decyduj o tym, jak reklam chc umieci na Twoim serwisie (w myl maksymy Nasz klient nasz pan). Moe si to skoczy tym, e zawarto Twojej strony moe zosta przysonita lub cakowicie zdominowana przez reklamy, na co z kolei mog negatywnie zareagowa jej uytkownicy. Obecnie zdarza si, e strony popularnych portali staj si przez to nieczytelne.

Modele biznesowe e-usug 9

Rys. 5.5: Wszechobecna reklama Przykad: Popularny serwis spoecznociowy Fotka.pl zaczyna od reklam kontekstowych i innych form reklamy, jednak z czasem waciciel serwisu zrozumia, e przy duej iloci zarejestrowanych uytkownikw warto zainwestowa w biuro reklamy i samemu szuka reklamodawcw. Krok ten okaza si suszny i wymiernie przeoy si na wyniki finansowe tego serwisu.

Rys. 5.6: Fotka.pl ma swj dzia reklamy

5.1.5. Reklama to wbrew pozorom ciki kawaek chleba...

Podsumowujc jeli zamierzasz finansowa swoj e-usug z reklamy, pamitaj o tym, e wane jest dokadne przemylenie na jakich reklamodawcw si zdecydujesz, gdzie i jak ich bdziesz szuka. Wane jest dokadne przekalkulowanie tego, przy jakiej iloci odwiedzajcych Twj serwis jest w stanie zarobi na siebie, utrzymujc si tylko z reklamy. Istotne jest rwnie rnicowanie typw reklam, a nie decydowanie si na tylko jeden jej rodzaj. Take adresowanie Twojej usugi do konkretnych nisz, ktrym mona oferowa bardzo sprofilowane reklamy, jest warte zastosowania.
Modele biznesowe e-usug 10

Przykad: Dobrym przykadem serwisu czcego wszystkie wymienione powyej Przychody formy reklamy jest popularny Dziennik Internautw (di.com.pl), ktrego waciciele z poredniczenia wykorzystuj zarwno reklamy kontekstowe, programy partnerskie jak i sami staraj si pozyska reklamodawcw.

5.2. Porednictwo
Drugim sposobem na zarabianie za pomoc e-usugi jest porednictwo. Porednik w Polsce czsto niestety kojarzy si negatywnie z powodu pobieranych przez siebie prowizji od transakcji. Prawda jest jednak taka, e gdyby nie jego pomoc, to kupujcy i sprzedajcy dany towar nigdy by si nie spotkali. Porednictwo jest bardzo wygodnym biznesem szczeglnie w dziaalnoci internetowej, poniewa przy jego prowadzeniu nie trzeba posiada magazynw, pracownikw, pojazdw, a i tak mona handlowa prawie wszystkim. Jak kady z modeli biznesowych przedstawionych w tym opracowaniu, ten take ma swoje wady i zalety. Plusy porednictwa:

brak kosztw magazynowania, brak potrzeby zatrudniania duej liczby pracownikw, nawet niewielkie prowizje, jeli liczone od duej liczby trans-akcji, mog generowa pokane przychody.

Minusy porednictwa: trzeba pilnowa, eby kupujcy i sprzedajcy nie porozumieli si na wasn rk, ebyTwoja e-usuga bya atrakcyjna, naley mie jak najwik-sz baz kupujcych i sprzedajcych.

W Internecie porednictwo moe przybiera najrniejsze formy. Oto najbardziej Formy popularne z nich: poredniczenia

5.2.1. Pasa lub platforma handlowa

W tym przypadku e-usug jest stworzenie platformy, na ktrej sprzedajcy mog wystawia swoje przedmioty i usugi, aby kupujcy mogli si z nimi zapozna i je naby. Najbardziej znanym przykadem takiej platformy jest serwis Allegro.pl. Serwis ten zarabia pobierajc opaty od sprzedajcych w kilku miejscach: najpierw pobiera okrelon kwot za moliwo wystawienia przedmiotu lub usugi, a nastpnie, po udanej transakcji, odlicza sobie rwnie prowizj od ceny sprzeday. Podobne platformy mog mie rne przeznaczenie, nie tylko dla sprzeda produktw. Powstay rwnie takie, ktre uatwiaj kontakt pomidzy usugobiorcami i usugodawcami (tzw. platformy B2B ) oraz na przykad pomidzy pracownikami i pracodawcami.

Modele biznesowe e-usug 11

Rys. 5.7: Allegro.pl jako przykad porednika Czsto platformy takie zarabiaj na prowizjach od transakcji lub na zapacie za dostp do informacji o konkretnym kontrahencie.

5.2.2. Serwisy transakcyjne

Czsto firmy, ktre nie s bankami, porednicz w transakcjach w Internecie. Dziki sprawnej obsudze i zaawansowanej infrastrukturze, pozwalaj one innym maym firmom przyjmowa patnoci elektroniczne prosto z ich stron WWW. W Polsce przykadami takich firm s Platnosci.pl, eCard czy Przelewy24. Wprawdzie prowizje, jakie pobieraj od kadej transakcji s niewielkie, jednak przy odpowiedniej liczbie i wysokoci transakcji, przychody staj si znaczne.

Rys. 5.8: Pacenie za porednictwem serwisu internetowego Niestety minusem takiego biznesu s bardzo wysokie wymagania odnonie bezpieczestwa. Trzeba uzyska odpowiednie gwarancje, posiada perfekcyjnie zabezpieczon infrastruktur odporn na ataki oraz aktywnie monitorowa kad transakcj.

5.2.3. Serwisy grupujce np. chtnych do zakupw (ang. crowd buying)

Jest to ciekawy model biznesowy. Kiedy wiele osb chce co zrobi, moe si okaza, e to co staje si duo bardziej realne, jeli pocz si w grup. Taki model biznesu wpisuje si szczeglnie w dziaalno internetow, poniewa to wanie poprzez sie mona znale osoby, ktre maj takie same pragnienia lub poszukuj tych samych produktw lub usug. Przykad: Przykadem takiego serwisu jest Kumulator.pl, ktry umoliwia czenie si w grupy kupujcym. To oni deklaruj ile mog zapaci za dany przedmiot, a sprzedawca, majc moliwo sprzeday na raz wielu odbiorcom, jest w stanie zaoferowa im atrakcyjne rabaty.

Modele biznesowe e-usug 12

Rys. 5.9: Kumulator.pl

5.2.4. Poredniczy w Internecie?

Poredniczenie w Internecie wpisuje si wyranie w sam ide sieci, poniewa to wanie tutaj atwo mona znale i poczy kupujcych i sprzedajcych. Tworzenie platformy umoliwiajcej kontakt tym dwm grupom nie jest najprostszym zadaniem i wymaga dobrego przemylenia funkcjonalnoci e-usugi, ale moe przynie wymierne korzyci.

Rys. 5.10.: Serwis poyczkowy Przykad: Obecnie w Internecie panuje moda na serwisy poycz-kowe, gdzie nie poycza si pienidzy od banku, ale od innych internautw. Pionierzy tego rynku to Kokos. pl, Finansowo.pl i Monetto.pl. Jak wida istnieje wiele sposobw na wykorzystanie pomocy internautw.

6. E-handel
W Internecie rozwino si wiele rodzajw e-handlu i wiele rnych modeli bizneso- Handel produkwych opartych o handel. Kady z nich jest ciekawy i jeli zostanie mdrze zaadapto- tami cyfrowymi wany do Twojego biznesu, moe przynie bardzo wymierne korzyci. Plusy e-handlu: nie ponosisz kosztw zwizanych z wynajmowaniem budynkw na swoj dziaalno, Twoim sklepem jest Twoja witryna WWW, Internet jest Twoim rynkiem zbytu, a zatem moesz mie klientw z caego wiata.

Minusy e-handlu: nie kupi u Ciebie ci, ktrzy preferuj zakupy w prawdziwych sklepach, nie moesz wpywa na potencjalnych klientw dekoracj, zapachem, klimatem wntrza, niektrzy obawiaj si patnoci kart lub przelewami bankowymi.

Na szczcie dla e-przedsibiorcw, handel w Internecie z kadym rokiem zyskuje na popularnoci i coraz wicej osb przekonuje si do wirtualnego kupowania towarw i usug. Oto najpopularniejsze formy e-handlu.

Modele biznesowe e-usug 13

6.1. Sklep internetowy z cyfrowymi produktami

Z definicji e-usugi wiemy ju, e nie zaliczamy do niej sklepw internetowych oferujcych fizyczne towary (typu ksiki czy pyty), ale sklep handlujcy produktami cyfrowymi. Nale do nich na przykad grafiki, zdjcia, muzyka cyfrowa, szablony stron oraz oprogramowanie. W obecnych czasach zaoenie sklepu internetowego jest na tyle proste, e w krtkim czasie od podjcia decyzji moesz prowadzi wasny serwis e-commerce. Najprostszym modelem biznesowym jest w tym przypadku wycenianie kadego cyfrowego produktu, ktry klient moe nastpnie woy do swojego wirtualnego koszyka i zapaci za niego przez Internet. Przykad: Przykadem takiego sklepu internetowego z wirtualnym asortymentem moe by pl.fotolia.com, czyli serwis ze zdjciami. Mona w nim kupi zdjcia, ktre nastpnie mona wykorzysta we wasnych opracowaniach czy stronach WWW.

Rys. 6.1: Fotolia.pl

6.2. Usugi i programy dostpne przez subskrypcj

Kolejnym przykadem handlu internetowego jest tzw. SaaS (Software as a Service), czyli dostp do oprogramowania za pomoc strony WWW, po opaceniu abonamentu. Uytkownik paci abonament miesiczny, kwartalny, proczny lub roczny w analogiczny sposb, w jaki paci za prenumerat gazety lub abonament telewizji kablowej. Dla uytkownika jest to wygodna opcja, gdy nie musi nic instalowa na swoim komputerze, ale wystarczy mu po prostu komputer z przegldark internetow i aktywnym czem z sieci Internet.

Taki model biznesowy ma dla e-usugodawcy kilka zalet: to klient paci z gry za usug (wykupuje abonament), wic nie ma problemu z terminami patnoci, po kilku miesicach dziaalnoci, abonament staje si staym, regularnym rdem dochodw, niska opata miesiczna zachca do korzystania z usugi - to komfort dla usugodawcy i klienta.

Przykad: Przykadem firmy wykorzystujcej ten model jest usuga 28dni.pl, pomagajca kobietom obserwowa swj cykl miesiczkowy i wykorzystywa naturalne metody kontrolowania podnoci. Kobiety korzystaj z programu, wpisujc swoje dane i biece obserwacje oraz ogldajc wykresy wygenerowane na podstawie tych danych.
Modele biznesowe e-usug 14

Serwis oferuje abonament kwartalny oraz roczny.

Rys. 6.2: 28dni.pl

7. Wnioski i podsumowanie
Zanim zaczniesz dziaalno biznesow w Internecie, przemyl dokadnie model bizne- Najwaniejsze sowy, na ktrym bdzie si opieraa Twoja e-usuga. decyzje przed Tak analiz naley zacz od jasnego zdefiniowania celw, jakie chcesz osign. dziaalnoci Zastanw si, w jaki sposb bdziesz do nich zmierza. Nie zawsze warto kopiowa konkurencj, czasami lepiej od nowa przemyle model, jakim posuguje si rynek. Istnieje wiele przykadw firm, ktre inspiracji w tworzeniu wasnego modelu biznesowego szukay w innych branach.

rozpoczciem

Rys. 7.1: Samolot linii lotniczych SouthWest Spektakularnym przykadem takiego postpowania byo powstanie pierwszej taniej linii lotniczej Southwest Airlines w USA. Szefostwo firmy wzorujc si na szybkoci,
Modele biznesowe e-usug 15

z jak bolidy Formuy 1 s obsugiwane w garau serwisowym, postanowio skrci do minimum pobyt samolotu na lotnisku, aby spdza on wikszo swojego czasu tam gdzie powinien - czyli w powietrzu.

7.1. Reklama to nie zawsze najlepszy model biznesowy

Gdy zastanawiasz si nad wybraniem modelu biznesowego, zapomnij na chwil o zarabianiu na reklamie i pomyl, czy s moe jakie inne rda finansowania Twojego przedsiwzicia, ktre mgby wykorzysta. W niniejszym opracowaniu omwilimy wiele ciekawych form i sposobw prowadzenia biznesu w Internecie, ktre s czsto bardziej skuteczne, ni bazowanie na reklamie. Do reklamy zawsze mona wrci, a rozwaajc inne opcje, moesz wpa na ciekawy i kreatywny model biznesowy.

7.2. Nie ma jednego idealnego modelu biznesowego

Moe si to wydawa oczywistym stwierdzeniem, ale nie kady o tym pamita. Czy istnieje zoty Nie ma jednego idealnego modelu biznesowego dla kadego przedsiwzi- rodek w zarabiacia. Na przykad oprogramowanie moe by rwnie sku-tecznie sprzedawane niu na e-usugach? w modelu subskrypcji, modelu sklepu internetowego czy oferowane za darmo w zamian za wywietlanie reklam lub z nadziej na sprzeda usug dodanych.

7.3. adna decyzja nie jest ostateczna

Jeli w trakcie prowadzenia swojego biznesu dojdziesz do wniosku, e obrany model biznesowy przesta spenia Twoje wymagania, zawsze moesz go zmieni. Wielk zalet Internetu jest to, e zmiany takie mona wprowadzi relatywnie szybko i sprawnie. Kiedy oferujesz jak e-usug nie bj si zmian, gdy s one czym zwykym dla kadej dziaalnoci w sieci. W kocu trzeba regularnie dostosowywa usug do zmieniajcego si rynku i potrzeb klientw w tym wanie drzemie moc Internetu.

7.4. Bez modelu biznesowego nie ma biznesu

Podsumowujc, jeli nie wypracujesz modelu biznesowego dla swojego przedsiwzicia, to ciko bdzie Ci odnie sukces. Historia Internetu pokazuje, e najczciej to wanie firmy z jasn wizj sposobu zarabiania na danej e-usudze odnosiy sukces.

Bibliografia: Raport IAB 2007, http://www.iab.com.pl/dokument.php?dzial=607&id=1204,

Modele biznesowe e-usug 16

Spis ilustracji
Rys. 3.1: Allegro.pl jako przykad przedsiwzicia stopniowo rozszerzajcego grup docelow 3 Rys. 3.2: NetSprint jedna z wielu funkcjonujcych na rynku wyszukiwarek Rys. 4.1: Reklamy na stronach WWW Rys. 4.2: Oferty handlowe w Internecie Rys 5.1: Wydatki na reklam w latach 1998-2007, Raport IAB Rys. 5.2: Przykad reklam kontekstowych Rys. 5.3: Darmowe randki w serwisie Plentyoffish.com Rys. 5.4: Program partnerski Rys. 5.5: Wszechobecna reklama Rys. 5.6: Fotka.pl ma swj dzia reklamy Rys. 5.7: Allegro.pl jako przykad porednika Rys. 5.8: Pacenie za porednictwem serwisu internetowego Rys. 5.9: Kumulator.pl Rys. 5.10.: Serwis poyczkowy Rys. 6.1: Fotolia.pl Rys. 6.2: 28dni.pl Rys. 7.1: Samolot linii lotniczych SouthWest 4 5 6 7 8 8 9 10 10 12 12 13 13 14 15 15

Modele biznesowe e-usug 17