You are on page 1of 173

MIDZYNARODOWY YD

Henry Ford "Midzynarodowy yd Henry Ford 1920-1921 r. "Spomidzy charakterystycznych, umysowych i moralnych cech ydw naley wymieni niech do cikiej i wytonej pracy fizycznej, silnie rozwinite uczucie rodzinne i mio do potomstwa, wybitny instynkt religijny, odwag raczej proroka i mczennika, ni pioniera i onierza, godn uwagi zdolno przetrwania w nieprzyjaznym otoczeniu wraz z wielk zdolnoci zachowania solidarnoci rasowej, zdolno eksploatacji zarwno indywidualnej jak zbiorowej, przebiego i chytro w spekulacji i na og w sprawach pieninych, wschodnie zamiowanie do przepychu i przywizywanie wielkiego znaczenia do potgi i rozkoszy wypywajcej ze stanowiska spoecznego, bardzo wysoki przecitny poziom zdolnoci intelektualnych". "The New International Encyclopedia" 1. Charakter yda i yd w interesie 2. Reakcja Niemcw przeciw ydom 3. Historia ydw w Stanach Zjednoczonych 4. Kwestia ydowska fakt czy urojenie? 5. Czy antysemityzm pojawi si w Stanach Zjednoczonych? 6. Kwestia ydowska przedostaje si do czasopism 7. Pan Brisbane biey na odsiecz ydom 8. Czy istnieje okrelony wszechwiatowy program ydowski? 9. Historyczne podstawy ydowskiego imperializmu 10. Wstp do Protokow ydowskich 11. "ydowska ocena natury nieydw 12. "Protokoy ydowskie" zostay czciowo wykonane 13. ydowski plan rozbicia spoeczestwa za pomoc "idei 14. Czy ydzi przewidywali wojn wiatow? 15. Czy ydowski "kaha jest wspczesnym "sowietem? 16. W jaki sposb "kwestia ydowska ujawnia si na wsi 17. Czy potga ydowska rzdzi pras? 18. Czy to tumaczy polityczn potg ydw 19. Pitno wszechydowskie na "czerwonej Rosji

20. Gosy ydowskie w obronie bolszewizmu

Przedmowa do tomu II

1. Jak ydzi w Stanach Zjednoczonych ukrywaj swoj si 2. Opinia ydw o tym, czy ydzi s narodem 3. ydzi czy nieydzi w nowojorskim wiecie finansowym 4. Wzrost i spadek ydowskiej potgi pieninej 5. "Amerykaski Disraeli, yd nad wadca 6. Dnoci do dyktatury ydowskiej w Stanach Zjednoczonych 7. ydowscy "krlowie miedzi" zbieraj ogromne zyski wojenne 8. ydowska wadza w teatrze amerykaskim 9. Powstanie pierwszego ydowskiego trustu teatralnego 10. Jak ydzi finansowali protest przeciwko ydom 11. Problemat kinematograficzny ze stanowiska ydowskiego 12. Zwierzchnictwo ydowskie w wiecie kinematograficznym 13. Wadza ydowskiego Kehillah opanowuje Nowy York 14. ydzi daj "praw w Ameryce 15. "Prawa ydow w sprzecznoci z prawami amerykaskimi 16. "Prawa ydowskie do usunicia ze szk pewnych studiw 17. Disraeli, premier angielski, charakteryzuje ydw 18. Taft raz jeden sprbowa oprze si ydom i musia ustpi 19. Gdy prasa bya niezalena od ydw 20. Czemu ydom nie podoba si raport Morgenthaua? 21. ydzi za porednictwem konferencji pokojowej krpuj Polsk 22. Obecny stan kwestii ydowskiej
-

Rozdzia I

Charakter yda i yd w interesie


yd sta si obecnie znowu przedmiotem krytycznej uwagi caego wiata. Jego wybitna rola w sferze finansowej, politycznej i spoecznej zaznaczya si tak dobitnie i oczywicie w czasie wojny, e miejsce zajmowane przeze w wiecie, jego potga i cel, do ktrego dy, zostay poddane nowemu badaniu, przewanie nieprzychylnemu. Przeladowanie nie jest dla yda nowym dowiadczeniem, jest nim natomiast cise bezstronne badanie jego natury i narodowoci. Od 2000 lat przeszo cierpi on z powodu instynktownego antysemityzmu innych ras, ale ten antagonizm nie by nigdy rozumnym, ani te nie potrafi sta si zrozumiaym. Dzi wszake umieszczono yda jak gdyby pod mikroskopem bada ekonomicznych, dla okrelenia i zrozumienia przyczyn jego potgi, przyczyn jego separatyzmu, przyczyn jego cierpie. W Rosji oskaraj go, e jest rdem bolszewizmu zarzut, ktry jest uzasadniony albo te nie, zalenie od sfery, w ktrej jest stawiany: my w Ameryce, syszc pomienn wymow i widzc godn prorokw arliwo modych ydowskich apostow reformy spoecznej i przemysowej, moemy spokojnie oceni, jak si sprawa przedstawia. W Niemczech zarzucaj mu, e sta si przyczyn upadku cesarstwa. Z zarzutu tego zrodzia si caa literatura, przytaczajca mnstwo szczegowego materiau dowodowego, ktry zastanawia myliciela. W Anglii oskaraj go o to, e jest istotnym wadc wiata rzdzcym narodami jako nadnard, rzdzcym potg zota, wadc, ktry wygrywa nard przeciwko narodowi dla swych wasnych celw, pozostajc przy tym dyskretnie na dalszym planie. W Ameryce zwrcono uwag na to, do jakiego stopnia starsi ydzi, posiadajcy bogactwo i modsi ydzi, posiadajcy ambicj zapenili wszystkie organizacje wojenne, zwaszcza za majce styczno z wojennym przemysem i handlem, a take jak bardzo zaleao im na przewadze, ktr im zapewnio ich dowiadczenie jako agentw rzdowych. Jednym sowem kwestia ydowska wysuna si obecnie na plan pierwszy, ale podobnie jak w innych zagadnieniach, co do ktrych panuj przesdy, czynione bd na pewno usiowania, aby j stumi jako niepolityczn, a wic nie nadajc si do publicznej dyskusji. Dowiadczenie jednak nauczyo nas, e kwestie w ten sposb stumione prdzej czy pniej wybuchaj i wylewaj si w niepodanej i niekorzystnej formie. yd jest zagadk. Ubogi w swych masach, rzdzi jednak finansami wiata. Rozproszony po caej ziemi, bez ojczyzny lub rzdu, przedstawia mimo to jedno cigoci rasy, jakiej nie osign aden nard. yjc pod uciskiem ogranicze prawnych we wszystkich niemal pastwach, pozyska wadz przy niejednym tronie. Istniej dawne proroctwa, goszce, e ydzi powrc do wasnego kraju i bd stamtd rzdzili wiatem, przedtem jednak musz przetrwa napa poczonych narodw ludzkoci. Dziedzin, ktra zatrudnia wikszy procent ydw, ni czonkw jakiejkolwiek innej rasy, jest handel, robienie interesw. yd moe zbiera szmaty i sprzedawa je, ale zawsze handluje. Od handlu starzyzn do rzdzenia midzynarodowym handlem i finansami yd wykazuje najwysze uzdolnienie do handlu. Bardziej, ni jakakolwiek inna rasa na wiecie ywi on odraz do pracy w przemyle, rwnowac t odraz jednakowo wyran zdolnoci do handlu. Chopiec nieyd wybija si do samodzielnoci, szukajc pracy w dziedzinie wytwrczoci lub na polu technicznym; ale chopiec ydowski woli rozpocz swoj karier od tego, e zostanie posacem, handlarzem lub kancelist, czymkolwiek, byle mie styczno z handlow stron przedsibiorstwa. Dawna statystyka pruska ilustruje t charakterystyk: na ogln liczb ludnoci 264 400 liczba ydw wynosia sze procent, czyli 16 164. Z tej liczby 12 000 byo handlujcych i 4 164 robotnikw. Spord ludnoci nieydowskiej, z pozostaych 94 procent czyli z liczby 153 236 ludzi handlujcych byo zaledwie 17 000. Statystyka wspczesna wykazaaby liczn klas pracownikw zawodowych i naukowych, nie stwierdziaby wszelako zmniejszenia procentu handlujcych i prawdopodobnie ujawniaby niewielki tylko wzrost liczby robotnikw. W samej Ameryce przewaajca liczba wielkich przedsibiorstw, trusty i banki, bogactwa naturalne i gwne produkty rolne, zwaszcza tyto, bawena i cukier, pozostaj pod zarzdem finansistw ydowskich lub ich agentw. ydowscy dziennikarze stanowi tu liczn i potn grup. "Wielka liczba skadw znajduje si w posiadaniu firm ydowskich", mwi Encyklopedia ydowska, a wiele z nich, jeli nie wikszo, jest prowadzona pod nieydowskimi nazwiskami. ydzi stanowi najliczniejsz w Ameryce klas wacicieli posiadoci ziemskiej na wsi. Rzdz w wiecie teatralnym. Pod ich absolutn wadz znajduje si rozpowszechnianie wydawnictw w caym kraju. Bardziej ni jakakolwiek inna rasa, ktrej obecno wrd nas daje si zauway, korzystaj z codziennej przychylnej opinii prasy, co byoby niemoliwe, gdyby nie posiadali sposobnoci wytworzenia tej opinii i podania do publicznej wiadomoci. Werner Sombart w swej pracy "ydzi i kapitalizm wspczesny" powiada: "Jeli stosunki w Ameryce bd si rozwijay po tej samej linii, co za czasw ostatniego pokolenia, jeeli statystyka imigracyjna i stosunek urodze wrd wszystkich narodowoci pozostan bez zmiany, wyobrania nasza moe sobie przedstawi Stany Zjednoczone za lat pidziesit lub sto, jako kraj zamieszkay przez Sowian, Murzynw i ydw, przy czym ydzi naturalnie bd zajmowali stanowisko ekonomicznie przodujce", Sombart jest pisarzem filosemickim. Nastrcza si pytanie: Jeli ydzi rzdz, jak si to stao: Ameryka jest krajem wolnym. ydzi stanowi tu zaledwie trzy

procent oglnej liczby ludnoci; na kadego yda wypada 97 nieydw; na trzy miliony ydw w Stanach Zjednoczonych jest 97 milionw nieydw. Jeeli ydzi rzdz, to czy dzieje si to dziki ich wyszemu uzdolnieniu, czy te z powodu niszoci i niedbalstwa nieydw? Najprostsz odpowiedzi byoby, e ydzi, ktrzy przybyli do Ameryki, sprbowali szczcia, jak inni i okazali si szczliwszymi w walce konkurencyjnej. Ale odpowied ta nie ogarnia wszystkich faktw. Zanim bdziemy mogli da na to pytanie bardziej wyczerpujc odpowied, musimy wyjani dwa punkty. Pierwszym jest: nie wszyscy ydzi rzdz w wiecie finansowym. Jest take mnstwo ubogich ydw, jakkolwiek wikszo ich nawet w ubstwie nie traci samodzielnoci. I cho moe by prawd, e gwnymi kierownikami spraw finansowych naszego kraju s ydzi, to jednak nie jest prawd, e kady yd naley do kierownikw finansowych spraw kraju. Te dwie klasy naley odrni wyranie dla przyczyny, ktra si ujawni, gdy zrniczkujemy metody, jakimi posuguj si bogaci ydzi i metody, jakich uywaj ydzi ubodzy dla osignicia wadzy. Po wtre fakt solidarnoci ydowskiej czyni niemoliwym przykadanie jednej miary do rezultatw osiganych przez ydw i przez nieydw. Skoro zdobycie wielkiej sumy bogactw w Ameryce stao si moliwym przez szczodre uytkowanie innej wielkiej sumy bogactw, pochodzcych zza morza, to jest skoro niektrzy imigranci ydowscy przybyli do Stanw Zjednoczonych z finansowym poparciem europejskiego ydostwa, niesusznym byoby tumaczy wybicie si tej klasy imigrantw za pomoc tych samych praw, ktre uzasadniaj, dajmy na to, wybicie si Niemcw lub Polakw, przybyych tu bez innych rodkw prcz wasnej ambicji i siy. Zapewne, wielu ydw przybyo do Ameryki w tych samych warunkach, ale niesusznym byoby twierdzenie, e masowe opanowanie przedsibiorstw przez bogactwo ydowskie, zostao osignite dziki inicjatywie indywidualnej; byo to raczej rozcignicie na Ameryk wadzy finansowej ydw zza morza. Jest to punkt, od ktrego naley rozpocz badania pochodzenia wadzy ydowskiej. Oto rasa, ktra przez cay okres swej historii bya rolnicz, ktrej geniusz narodowy by raczej duchowy ni materialny, sielankowy raczej ni handlowy, a jednak dzi, gdy nard ten nie ma ojczyzny, nie ma rzdu i jest przeladowany w ten lub inny sposb, gdziekolwiek si uda, dzi, nard ten jest uwaany za gwnego cho nieoficjalnego wadc wiata. Skd mg powsta taki dziwny zarzut i dlaczego tak wiele okolicznoci zdaje si go usprawiedliwia? Zacznijmy od pocztku. W okresie ksztatowania si narodowego charakteru ydw yli oni pod wadz prawa, ktre uniemoliwiao powstanie wrd nich zarwno plutokracji jak pauperyzmu. Reformatorzy wspczeni, budujcy wzorcowe systemy spoeczne na papierze, dobrze by uczynili, gdyby zaznajomili si z systemem, na ktrego zasadzie zorganizowani byli ydzi staroytni. Prawo Mojesza czynio "arystokracj pienien na podobiestwo obecnej finansjery ydowskiej, najzupeniej niemoliw, poniewa zakazywao pabierania procentw. Uniemoliwiao ono rwnie stae korzystanie z zysku, osignitego z cudzej niedoli. Wyzysk i spekulacja nie byy faworyzowane przez system ydowski. Nie mogo tam by gromadzenia ziemi, gdy bya ona podzielona pomidzy ludem i jakkolwiek poszczeglne dziay mogy by utracone przez zacignicie dugu lub sprzedane przymusowo, jednak po 50 latach powracay do rodziny pierwotnego waciciela, w ktrym to czasie, zwanym "rokiem jubileuszowym praktycznie biorc, rozpoczyna si nowy okres spoeczny. Wytworzenie si klasy bogatych finansistw byo na zasadzie tego systemu niemoliwe, jakkolwiek okres lat 50 dawa szerokie pole do popisu inicjatywie prywatnej, ktra moga si ujawni w sprawiedliwych warunkach konkurencyjnych. O ile by zatem ydzi zachowali ten status jako nard, gdyby pozostali w Palestynie, rzdzeni prawem Mojesza, nie osignliby prawdopodobnie wybitnego stanowiska finansowego, jakie dzi zajmuj. yd nigdy nie bogaci si przez yda. Nawet w czasach obecnych ydzi nie cign zyskw z ydw lecz z tych narodw, wrd ktrych przebywaj. Prawo ydowskie pozwalao ydowi robi interesy z nieydami na odmiennych podstawach, ni z bratem ydem. To, co nazywaj "prawem obcego, byo okrelone, jak nastpuje: "obcemu moesz poycza na lichw, ale twojemu bratu nie bdziesz poycza na lichw. Rozproszeni pomidzy narodami, lecz nie roztapiajcy si w tych narodach i nie traccy nigdy bardzo wyranej odrbnoci, ydzi mieli sposobno praktykowania "etyki obcego w cigu dugich stuleci. Bdc obcymi wrd obcych, czstokro wrd obcych, wrogich a do okruciestwa, uznali to prawo za przywilej odwetowy. Jednake sam ten fakt nie wystarcza do usprawiedliwienia przewagi, jak osignli ydzi w sprawach finansowych. Wytumaczenia tego zjawiska szuka naley w ydach samych, w ich sile pomysowoci i specjalnych skonnociach. Ju bardzo wczenie w historii ydw odnajdujemy dno Izraela do stania si narodem wadc w stosunku do innych narodw wasali. Pomimo faktu, e celem proroczym w stosunku do Izraela ma by, jak si zdaje, moralne owiecenie wiata za jego porednictwem, "dza panowania w Izraelu najwidoczniej przeszkadzaa temu celowi. Tak przynajmniej wnosi mona z tonu Starego Testamentu. Mimo rozkazu Boego, aby wygnali Chanaanitw, eby ich zepsucie nie zarazio Izraela, ydzi nie usuchali, jak mwi stare kroniki. Przyjrzeli si ludowi Chanaanitw i spostrzegli, jak wielka suma energii ludzkiej pjdzie na marne, gdy ich wygnaj. Tote Izraelici wzili ich do niewoli. "I stao si, e gdy Izrael by silny, naoy danin na Chanaanitw i nie wygna ich cakowicie. Ta wanie forma nieposuszestwa, ta dno raczej do materialnego panowania, ni do przewodnictwa duchowego zaznaczya pocztek dugowiecznej niedoli, jak za kar ponosi Izrael.

Rozproszenie ydw pomidzy innymi narodami zmienio czasowo (tj. jak w chwili obecnej na okres przeszo 25-ciu stuleci) program, ktry wedug ich dziejw mia by nakrelony przez Boga, a rozproszenie to trwa do dnia dzisiejszego. S wprawdzie jeszcze we wspczesnym judaizmie przywdcy duchowi, utrzymujcy, e misja Izraela wrd narodw ma charakter duchowy, ale ich zapewnienia, i Izrael obecnie wypenia t misj s mniej przekonywujce, niby by mogy, gdyby byy poparte liczniejszymi dowodami. Izrael w ostatnich wiekach cigle si jeszcze przypatruje wiatu nieydowskiemu i rozmyla nad tym, jak korzy wycign moe z tej sumy energii ludzkiej jak wiat ten przedstawia. Ale kara Izraela jeszcze nie skoczona: jest on wygnany ze swego kraju, skazany na odosobnienie w kadym rodowisku, w jakim si znajdzie, a nie skoczy si czas wygnania i bezdomnoci w odbudowanej Palestynie, a Jerozolima stanie si centrum ziemi, tak jak to przepowiedzieli najstarsi prorocy. Gdyby ydzi byli urzdnikami, robotnikami, pracujcymi dla innych ludzi, prawdopodobnie ich rozproszenie nie przybraoby takich wielkich rozmiarw. Ale poniewa s handlarzami, instynkt gna ich po caym wiecie zamieszkaym. W odlegych czasach byli ju ydzi w Chinach. Zjawili si w Anglii za czasw Saksonw, jako kupcy. Kupcy ydowscy znajdowali si ju w Ameryce Poudniowej na sto lat przedtem, nim ojcowie pielgrzymi wyldowali w Plymouth Rock. ydzi zapocztkowali przemys cukrowy na wyspie w. Tomasza w roku 1492. Osiedli ju w Brazylii w czasie, gdy zaledwie kilka wiosek znajdowao si na wschodnim wybrzeu kraju, zwanego dzisiaj Stanami Zjednoczonymi. A jak daleko przeniknli w gb ldu wiadczy fakt, e pierwszym biaym dzieckiem, ktre przyszo na wiat w Georgii, byo dziecko ydowskie Izaak Minis. Obecno ydw na caej kuli ziemskiej, ich spjnia wewntrzna uczynia z nich nard rozproszony wrd innych narodw, korporacj, posiadajc agentw wszdzie. Jednak inna jeszcze zdolno sprzyjaa wielce wyniesieniu si ydw do znaczenia potgi finansowej ich talent wynajdywania nowych metod robienia interesw. Przedtem nim ydzi rozproszyli si po wiecie, transakcje handlowe zawierano w sposb bardzo surowy i prymitywny. A gdy chcemy dociec pochodzenia wielu metod handlowych, ktre upraszczaj i uatwiaj handel wspczesny, prawie na pewno znajdziemy u ich rda ydowskie nazwisko. Wikszo niezbdnych rodkw i sposobw kredytu i wymiany bya wymylona przez kupcw ydowskich, nie tylko do uytku wewntrznego, pomidzy ydami, ale take dla kontrolowania i trzymania w szachu nieydw, z ktrymi mieli do czynienia. Najstarszy z istniejcych weksli by wystawiony przez yda, niejakiego Szymona Rubensa. ydowskim rwnie wynalazkiem jest czek patny "na okaziciela. Zajmujcy szczeg historyczny wie si z dokumentem "patnym na okaziciela. Nieprzyjaciele ydw wyzuwali ich zawsze z ostatniego grosza, mimo to, rzecz dziwna ydzi podnosili si z ruiny nadzwyczaj szybko i byli rwnie bogatymi, jak przedtem. W jaki sposb podnosili si tak szybko z upadku? Ich aktywa ukryway si zawsze poza "okazicielem i w ten sposb spora cz majtku pozostawaa nienaruszona. W czasach, gdy kady pirad mg prawnie zagarn rzeczy powierzone ydom, potrafili oni broni si, ukrywajc swj majtek w papierach, ktre byy bezimienne. Pod wpywem ydw wszystkie interesy zaczy si koncentrowa dokoa majtkw, zamiast, jak przedtem, dokoa osb. Przedtem wszystkie pretensje byy wytaczane przeciwko osobom; ydzi wiedzieli, e majtek jest pewniejszy ni ludzie z ktrymi mieli do czynienia, tote wymylili, aby ich pretensje byy wytaczane przeciwko majtkom. Poza tym rodek ten pozwoli im samym pozostawa moliwie w ukryciu. Wprowadzio to do interesw pierwiastek bezwzgldnoci o tyle, e miano do czynienia z majtkiem raczej ni z ludmi i ta bezwzgldno pozostaa do dnia dzisiejszego. Druga dno, ktra przetrwaa i ktra posiada t korzystn stron, e maskuje wadze, jak osignli ydzi, pochodzi z tego samego rda, co i weksle "na okaziciela; pozwala ona mianowicie, aby przedsibiorstwo, opanowane przez kapita ydowski figurowao pod nazw, ktra niczym nie zdradza udziau w nim ydw. yd jest jedynym i najdawniejszym kapitalist, ale z zasady woli nie rozgasza tego faktu po caym wiecie; woli on posugiwa si nieydowskimi bankami i kompaniami trustowymi jako swymi agenturami i narzdziami. Znaczcy termin "nieydowski front pojawia si czsto w zwizku z t praktyk. Pomys zorganizowania giedy jest przypisywany rwnie ydowskiemu talentowi finansowemu. W Berlinie, Paryu, Londynie, Frankfurcie i Hamburgu ydzi zarzdzali pierwszymi giedami, gdy Wenecja i Genua, nazywane wprost "miastami ydowskimi, obfitoway we wszelkie udogodnienia, dotyczce spraw handlowych i bankierskich. Bank Angielski zosta zaoony za porad i z pomoc ydw emigrantw z Holandii, Bank Amsterdamski i Bank Hamburski powstay pod wpywem ydw. Ciekawy fakt naley zanotowa w zwizku z przeladowaniami i wynikymi std wdrwkami ydw po Europie. Mianowicie, gdziekolwiek si przenosili, wraz z nimi przenosio si centrum handlowe. Gdy ydzi byli swobodni w Hiszpanii, bya ona centrum zota na wiat cay. Z chwil, gdy Hiszpania wypdzia ydw, utracia pierwszestwo finansowe, aby go ju nigdy nie odzyska. Badacze historii ekonomii w Europie, dziwili si zawsze, czemu centrum handlowe przesuno si z Hiszpanii, Portugalii i Woch do krajw pnocnych, do Holandii, Niemiec i Anglii. Szukali rozwizania tego zagadnienia w wielu faktach, ale aden z nich nie dawa zadawalajcego wyjanienia. Jednake, skoro jest wiadomym, e zmiana ta nastpuje rwnoczenie z wypdzeniem ydw z poudnia i z ich ucieczk na pnoc, skoro wiadomo, e wraz z przybyciem ydw w krajach pnocnych zawrzao ycie handlowe, ktre kwitnie tam do dnia dzisiejszego wwczas rozwizanie zagadki nie jest zbyt trudne. I okazao si znowu, e z chwil, gdy ydzi zmuszeni byli do zmiany miejsca, centrum wiatowe drogocennych metali przenioso si wraz z nimi. To rozproszenie ydw po Europie i po wiecie caym, przy czym kada ydowska spoeczno jest spojona braterstwem krwi, wiary i cierpie z kad inn grup ydowsk, umoliwia im stanie si midzynarodowymi w takim stopniu, w ja-

kim nie moga si sta midzynarodow adna inna rasa lub te grupa kupiecka. Nie tylko bowiem byli oni wszdzie (Amerykanie i Rosjanie s te wszdzie), lecz pozostawali midzy sob w kontakcie. Byli oni zorganizowani przed epok wiadomych midzynarodowych organizacji handlowych i byli zarazem spojeni nerwami wsplnego ycia. Wielu pisarzy redniowiecznych zauwayo ju, e ydzi wiedzieli lepiej o wszystkim co si dziao w Europie, ni odnone rzdy. Posiadali oni rwnie lepsze wiadomoci o tym, co si sta moe. Znali lepiej pooenie ni mowie stanu. Wiadomoci te komunikowali sobie wzajemnie za porednictwem listw z grupy do grupy, z kraju do kraju. Mona doprawdy powiedzie, e w ten sposb zainicjowali bezwiednie biuletyny finansowe. Niewtpliwie, wiadomoci, ktre udao im si zdoby i rozpowszechnia w ten sposb, miay warto nieocenion w ich przedsiwziciach spekulacyjnych. Wiadomo, uprzedzajca jaki fakt, zapewniaa olbrzymie korzyci w epoce, gdy nowiny byy rzecz rzadk, niepewn i dochodzc nierycho. W ten sposb mogli finansici ydowscy sta si ajentami poyczek narodowych, ktr to form interesu popierali zawsze, gdzie si tylko dao. ydzi zawsze pragnli mie swymi odbiorcami narody. Poyczki narodowe uatwiaa obecno czonkw tej samej rodziny finansistw w rozmaitych krajach, co stanowio spoisty dyrektoriat, przez ktry krl mg by wygrywany przeciwko krlowi, rzd przeciwko rzdowi, przez ktry wyzyskiwano narodowe przesdy i obawy, a to wszystko ku niemaej korzyci ajentw fiskalnych. Jednym z najpospolitszych zarzutw, stawianych dzi ydom, jest wanie, e uprawiaj nadal to rozlege pole finansowe. Istotnie w krytykach wymierzanych przeciwko ydowi jako kupcowi, mwi si stosunkowo niewiele o nim jako o kupcu indywidualnym, obsugujcym indywidualnych odbiorcw. Tysice drobnych kupcw ydowskich cieszy si w handlu szacunkiem, podobnie jak dziesitki i tysice rodzin ydowskich zaywaj szacunku jako nasi ssiedzi. Krytycyzm o ile odnosi si do najpotniejszych finansistw, nie wypywa bynajmniej z pobudek rasowych. Niestety pierwiastek rasowy, ktry tak atwo podlega faszywej interpretacji jak przesd rasowy, zabarwia jednak ca kwesti przez si tego faktu, e acuch midzynarodowych finansistw, ktry otacza ziemi, ujawnia w kadym swym ogniwie ydowskiego kapitalist, ydowsk rodzin finansistw lub opanowany przez ydw system bankowy. Niektrzy upatruj w tym wiadom organizacj potgi ydowskiej, zmierzajc do opanowania nieydowskiego wiata, inni znw przypisywali ten fakt rasowym sympatiom ydowskim, cigoci ich interesw rodzinnych poprzez szereg pokole i rozrostowi wsprzdnych gazi. Wedug powiedzenia pisma, Izrael ronie jak szczep winny, wypuszczajcy nowe gazie i pogbiajcy stare korzenie, ktre jednak stanowi cz tego samego szczepu. ydowska zdolno postpowania z rzdami moe by rwnie odniesiona do czasw jego przeladowania. Wczenie pozna yd potg zota w stosunkach ze sprzedajnym nieprzyjacielem. Dokdkolwiek si uda, sza za nim jak przeklestwo odraza innych narodw. yd nie by nigdy popularny jako rasa, nawet najzagorzalszy yd nie zaprzeczy temu, jakkolwiek zechciaby to zjawisko tumaczy. Oczywicie jednostki byway popularne: przy bliszym poznaniu odnajdujemy w ydach wiele sympatycznych cech charakteru; tym niemniej jednak, jednym z najciszych brzemion, ktre ydzi s zmuszeni dwiga jako rasa, jest brzemi ich rasowej niepopularnoci. Nawet w czasach obecnych, w krajach cywilizowanych, w warunkach, ktre uniemoliwiaj wszelkie przeladowania, niepopularno ta istnieje. Co wicej, ydzi, jak si zdaje, nie dbali nigdy o pozyskanie sympatii mas nieydowskich, co wypywao by moe std, e im si to nie udawao, ale daleko prawdopodobniej std, e posiadaj oni wrodzone przewiadczenie, i nale do wyszej rasy. Jakakolwiek jest tego przyczyna, jest faktem niezaprzeczonym, e starali si zawsze pozyska przyja jedynie krlw i monych. Co im szkodzio, e lud zgrzyta na zbami, skoro mieli za sob krla i dwr. Tote zawsze, nawet w najciszych dla ydw czasach, istnia typ "nadwornego yda, ktry kupowa sobie poyczkami jakie udziela krlowi i posiada w postaci dugu klucz, zapewniajcy mu wstp na pokoje krlewskie. Polityka ydw polegaa zawsze na tym, aby dotrze do "kwatery gwnej. Nie prbowali oni nigdy zbliy si z ludem rosyjskim, ale usiowali pozyska dwr rosyjski. Nie prbowali nigdy zjedna sobie ludu niemieckiego, ale udao im si przenikn do dworu niemieckiego. W Anglii wzruszyli pogardliwie ramionami na wie o antyydowskiej reakcji wrd ludu angielskiego, co ich to obchodzio. Czy nie maj za sob caego angielskiego lordostwa, czy nie dzier sznurka od sakiewki Wielkiej Brytanii? Tej dnoci do "kwatery gwnej mona prawdopodobnie przypisa fakt opanowania przez nich rozmaitych rzdw. Prcz tej zdolnoci posiadali oni take talent dostarczania tego, czego rzdy potrzeboway. Gdy rzd potrzebowa poyczki, nadworny yd umia przeprowadzi t sprawe za porednictwem ydw w innych centrach i stolicach politycznych. Gdy jaki rzd chcia zapaci dug innemu rzdowi nie naraajc drogocennego metalu na ryzyko przewozu na muach przez kraj, w ktrym grasowali rozbjnicy, yd nadworny potrafi rwnie zaatwi t spraw. Przekazywa on tylko papierowy dakument i dug bywa regulowany przez dom bankierski w zagranicznej stolicy. Gdy wojsko po raz pierwszy byo ywione za porednictwem dostawcw, jak to si wspczenie praktykuje, dostawc tym by yd; on bowiem posiada i odpowiedni po temu kapita i odpowiedni system; co wicej, najgortszym, pragnieniem jego byo mie za odbiorc nard. Ta dno, ktra oddaa znakomite usugi rasie w wiekach przeladowa i burz, nie osaba, zdaje si, do dnia dzisiejszego. Nic te dziwnego, e widzc, do jakiego stopnia plemi liczebnie tak drobne opanowao rzdy wspczesne, yd, ktry zastanawia si nad niewspmiernoci pomidzy liczb czonkw swego narodu a ich potg, jest zupenie usprawiedliwiony, jeli upatruje w tym dowd rasowej wyszoci Izraela. Mona powiedzie, e pomysowo ydw w wynajdywaniu nowych rodkw i sposobw w dokonywaniu transakcji handlowych trwa do dnia dzisiejszego podobnie, jak ich zdolno przystosowania si do zmiennych warunkw. ydzi s pierwsi, gdy idzie o zakadanie domw handlowych zagranic. A to w tym zamiarze, aby odpowiedzialni przedstawiciele firmy krajowej mogli by od razu na miejscu i wycign korzyci dajce si osign przy kadym otwarciu nowej filii. Podczas

wojny mwiono wiele o "pokojowym przenikaniu praktykowanym przez rzd niemiecki w Stanach Zjednoczonych przez zakadanie oddziaw i faktorii firm niemieckich, naley jednak wiedzie, e wiadczyy one nie o przedsibiorczoci niemieckiej, lecz o przedsibiorczoci ydowskiej. Stare domy handlowe w Niemczech byy zbyt konserwatywne na to, aby "ugania si za odbiorcami nawet w gorczkowym yciu Stanw Zjednoczonych; natomiast nie byy na to zbyt konserwatywnymi firmy ydowskie, ktre przybyy do Ameryki. Po pewnym czasie konkurencja zmusia konserwatywne firmy niemieckie do pjcia za tym przykadem, ale pomys sam by z pochodzenia ydowskim, nie za niemieckim. Inn wspczesn metod handlow, ktrej pochodzenie przypisywane jest pomysowi ydw, polega na tym, by jednoczy wszystkie pokrewne gazie przemysu. Np. gdy tworzy si zwizek kompanii, wytwarzajcych energi elektryczn, wwczas i kompania tramwajw elektrycznych, korzystajca z tej energii, musi rwnie nalee do zwizku, a to dlatego, aby z jednej strony mc korzysta z zyskw osiganych przez t ostatni na caej dugoci linii, od momentu wytworzenia energii a do chwili jej zuytkowania przez wz tramwajowy, z drugiej jednak strony moe gwnie dlatego, by zarzd kompanii, wytwarzajcej energi, mg podwyszy cen prdu kompanii tramwajowej, ktra bdzie zmuszona podwyszy cen za bilety, przez co zarzd gwny osignie zysk na caej linii. Metoda ta jest dzi bardzo rozpowszechniona wszdzie, zwaszcza za w Stanach Zjednoczonych. Oddzia przedsibiorstwa, stojcy najbliej odbiorcy, tumaczy, e jego koszty wzrosy, nie wyjania jednak, e koszty zostay podniesione przez samych wacicieli, nie za tych, co byli zmuszeni do tego pod naciskiem ekonomicznym. Istnieje dzi widocznie na wiecie centralna potga finansowa, ktra prowadzi gr zakrojon na szerok skal i cile zorganizowan, przy czym zielonym stolikiem jest caa ziemia, a stawk wadza wszechwiatowa. Ludy krajw cywilizowanych straciy wszelkie zaufanie do wyjanienia, e "stosunki ekonomiczne ponosz odpowiedzialno za wszystko, co si dzieje. Pod pokrywk "prawa ekonomicznego dziao si wiele doniosych zjawisk, ktrych rdem nie byy adne prawa, za wyjtkiem chyba prawa samolubnej woli ludzkiej, wprowadzonej w ycie przez jednostki, majce w tym swj cel i posiadajce dostateczn potg na to, aby pracowa w najszerszym zakresie z narodami wiata w charakterze swych wasalw. Wiele rzeczy moe by narodowymi, ale dzi ju nikt nie wierzy, aby finanse mogy by narodowymi. Sprawy finansowe s midzynarodowe. Nikt dzi nie wierzy, aby w midzynarodowym wiecie finansowym rzdzia konkurencja. S wprawdzie pewne niezalene domy bankowe, ale niewiele jest prawdziwie niezalenych. Wielcy wadcy, te nieliczne jednostki, ktrych umys widzi jasno cay plan gry, kieruj licznymi domami bankierskimi i kompaniami trustowymi, przy czym jedne z tych organw uywane s do jednego celu, inne do drugiego, ale nie ma pomidzy nimi adnego rozdwiku, adnych odchyle w metodach przez nie stosowanych, adnej konkurencji w dziedzinie interesu. Wrd gwnych domw bankierskich kadego kraju panuje taka jedno polityki, jaka istnieje w rozlicznych oddziaach Zarzdu Poczt w Stanach Zjednoczonych, a wypywa to z jednej i tej samej przyczyny, mianowicie, e s one kierowane z jednego centrum i ku jednemu celowi. Bezporednio przed wybuchem wojny Niemcy zakupili po bardzo wysokiej cenie bawen amerykask i mieli olbrzymie zapasy tego towaru, przygotowane do wywozu. Gdy przysza wojna, w cigu jednej nocy ydowskie nazwiska nabywcw baweny w Hamburgu zmieniy si na ydowskie nazwiska nabywcw towarw w Londynie. W chwili, gdy to pisz, bawena sprzedaje si w Anglii taniej ni w Ameryce, a rezultatem tego jest spadek cen na bawen w Stanach Zjednoczonych. Gdy cena bdzie ju dostatecznie niska, bawena zostanie zupenie wykupiona z rynku przez uprzednio przygotowanych na to nabywcw, a wtedy cena podniesie si znowu. Tymczasem te same siy, ktre zorganizoway pozornie nieuzasadnione wzmocnienie i osabienie rynku bawenianego, zmusz zdawione Niemcy do tego, e stan si one wyrobnikiem wiata. Pewne grupy, ktre rzdz rynkiem baweny, wydadz j Niemcom do przerobienia na tkanin, pozostawi im nieznaczn jej cz w zamian za prac, a potem wyzyskaj wiat cay jak dugi i szeroki, posugujc si kamstwem, e "brak baweny". Skoro za dotarlimy do rda tych antyspoecznych i olbrzymio nieuczciwych metod, przekonamy si, e odpowiedzialne czynniki posiadaj wszystkie wsplne cechy charakterystyczne, to czy mona si dziwi, e przestroga, ktra dolatuje zza morza: "Poczekajcie, niech Ameryce otworz si oczy na ydw!" nabiera dla nas nowego znaczenia? Istotnie, przyczyny ekonomiczne nie usprawiedliwiaj pooenia, w jakim si wiat znalaz obecnie. Nie usprawiedliwia go te zwykle tumaczenie, e "kapita nie posiada serca". Kapita stara si jak nigdy zaspokoi dania pracy, a praca dosza do ostatecznoci, dajc od kapitau coraz wikszych ustpstw, ale czy to ktremukolwiek z nich wyszo na korzy? Praca miaa to przekonanie, e kapita jest czym, co odgrywa rol nieba ponad jej gow i skonia to niebo do ustpstw. Lecz c si okazao? Oto ponad nim jest jeszcze drugie, wysze niebo, o ktrego istnieniu nie wiedzia ani kapita, ani praca, zajte wzajemn walk. To niebo dotychczas przebaga si nie dao. To, co tu w Ameryce nazywamy kapitaem, s to zazwyczaj pienidze, uyte dla celw produkcji, tote mwic o przemysowym kierowniku fabryki, dostarczycielu narzdzi i zarobku, nazywamy go niesusznie "kapitalist". O, nie. On nie jest kapitalist w istotnym znaczeniu tego sowa. Wszake on sam musi udawa si do kapitalistw po pienidze, ktrymi finansuje swoje plany. Istnieje potga wysza od niego potga, ktora postpuje z nim o wiele bezwzgldniej i o wiele okrutniej, ni on omieliby si kiedykolwiek postpowa w stosunku do pracownikw. Zaiste, tragedi naszych czasw jest to, e "praca" i "kapita" zwalczaj si wzajemnie, gdy tymczasem stosunki, przeciwko ktrym obaj walczcy protestuj i z ktrych przyczyny cierpi, le cakowicie poza sfer ich wpyww i adne z nich nie moe znale na nie lekarstwa, dopki nie zostanie wydarta wadza grupie midzynarodowych finansistw, ktrzy wytwarzaj i reguluj te stosun-

ki. Istnieje nad-kapitalizm, oparty cakowicie na fikcji, e zoto jest bogactwem. Istnieje nad-rzd, ktry nie jest sprzymierzony z adnym rzdem, ktry jest niezaleny od nich wszystkich, a ktry jednak nimi wszystkimi kieruje. Jest rasa, odam ludzkoci, ktrej dotychczas nigdy i nigdzie nie przyjmowano yczliwie, ktrej jednak udao si wyrosn na tak potg, do jakiej najdumniejsza z ras nieydowskich nie miaa nigdy pretensji nawet Rzym w czasach swej najwikszej wietnoci. Ludzie nabieraj coraz silniejszego przewiadczenia, e kwestia pracy, kwestia zarobkowa, kwestia rolna, mog by zaatwione dopiero wwczas, gdy zostanie rozstrzygnita sprawa rzdu nad-kapitalistycznego. "up naley do zwycizcy powiada stare przysowie. I w pewnym znaczeniu jest to suszne. Jeli t potg wadzy zdobyo kilka jednostek nalecych do pogardzanej rasy, to jedno z dwojga: albo byli nad-ludmi, ktrym niepodobna si byo przeciwstawi, albo te zwykymi ludmi, ktrym reszta ludzkoci pozwolia zagarn wadz w stopniu nadmiernym i zagraajcym oglnemu bezpieczestwu. Jeli ydzi nie s nad-ludmi, w takim razie nieydzi winni sobie sami przypisa win za to, co wyniko, a sprostowania swego bdu mog spodziewa si jedynie po nowej rewizji istniejcej sytuacji i po spokojnym zbadaniu dowiadcze, jakie poczyniy inne kraje.

Rozdzia II Reakcja Niemcw przeciw ydom


Ludzko o tyle ju zmdrzaa, e dyskutuje o tych postaciach cierpie fizycznych, ktre dawniej okrywaa zason wstydu i tajemnicy. Niestety rzecz si ma inaczej, gdy idzie o higien polityczn. Za gwne rdo cierpie narodowego organizmu Niemiec jest uwaany wpyw ydowski i jakkolwiek przed laty dostrzegay to tylko umysy bystrzejsze, dzi choroba postpia tak dalece, e stao si to jawnym dla najmniej spostrzegawczego obserwatora. Objawy choroby wystpiy na powierzchni ciaa politycznego i faktu tego duej ukrywa niepodobna. Wszystkie klasy narodu niemieckiego nabray przekonania, e upadek, ktry nastpi po rozejmie i rewolucji, i rewolucja, ktra przeszkodzia powrotowi do zdrowia, s wynikiem planw i intryg ydowskich. Mwi to wszyscy z ca pewnoci; podaj cay szereg faktw na potwierdzenie tego zdania; wierz, e historia odkryje dowody, ktre wyka jego prawdziwo. yd w Niemczech uwaany jest za gocia; popeni wykroczenie, usiujc sta si tam gospodarzem. Nie ma na wiecie dwch jaskrawszych sprzecznoci, ni czysta rasa germaska i czysta rasa semicka. Tote w Niemczech pomidzy tymi dwiema rasami nie byo harmonii, e nie udzielono im przywilejw, jakie przysugiwayby rodzimemu szczepowi, ywili nienawi do plemienia swych gospodarzy. W innych krajach ydzi s dopuszczeni do swobodniejszego przenikania w nard i mog bezkarnie zagarnia wadz. W Niemczech byo inaczej. Tote ydzi nienawidzili Niemcw i dlatego podczas wojny wiatowej pastwa najbardziej opanowane przez ydw, okazyway wzgldem Niemiec najwicej nienawici. ydowskie rce kieroway nieomal wycznie organami prasy, za ktrych pomoc ksztatowaa si opinia publiczna, dotyczca narodu niemieckiego. Jedynymi wygrywajcymi byli tu ydzi. Ale samo twierdzenie to nie dosy; potrzeba dowodw: tote przypatrzmy si dowodom. Co stao si bezporednio po zmianie dawnego ustroju na nowy? Gabinet, zoony z szeciu ludzi, by kierowany przez ydw Haasego i Landsberga. Haase mia kierownictwo spraw zagranicznych; pomocnikiem jego by yd Kautsky, Czech, ktry w roku 1918 nie by nawet obywatelem niemieckim. Towarzyszami Haasego byli ydzi Cohn i Herzfeld. yd Schiffer by ministrem finansw pastwowych, a zastpc jego by yd Bernstein. Sekretarzem spraw wewntrznych by yd Preuss, z pomocnikiem w osoie yda dr. Freunda. yd Fritz Max Cohen, ktry by korespondentem "Frankfurter Zeitung w Kopenhadze, zosta mianowany rzdowym agentem prasowym. Krlestwo pruskie naladowao identycznie ten przykad. ydzi Hirsch i Rosenfeld rzdzili gabinetem, przy czym Rosenfeld obj kierownictwo departamentu sprawiedliwoci, a Hirsch departamentu spraw wewntrznych. yd Simon mia powierzony departament skarbu. Pruski departament sprawiedliwoci by cakowicie obsadzony i kierowany przez ydw. Dyrektorem departamentu owiecenia publicznego by yd Furtran wraz z ydem Arndtem. Dyrektorem Urzdu Kolonialnego by yd Meyer-Gerhard. yd Kastenberg by dyrektorem departamentu sztuki. Departament aprowizacji wojska znajdowa si pod kierownictwem yda Wurma, a departament aprowizacji ludnoci pod kierownictwem ydw, prof. dr. Hirscha, Geheimrata i dr. Stadthagena. Komitet robotniczy i onierski by kierowany przez yda Cohena, przy czym ydzi: Stern, Herz, Lowenberg, Frankel, Izraelowicz, Laubheim, Seligsohn, Katzenstein, Laufenberg, Heimann. Na-

tomiast Schlesinger, Merz i Weyl mieli kontrol nad rymi gaziami dziaalnoci tego komitetu. yd Ernst jest szefem policji w Berlinie; to samo stanowisko we Frankfurcie piastuje yd Sinzheimer; w Monachium yd Steiner; w Essen yd Levy. Naley przypomnie, e yd Eisner by prezydentem w Bawarii, a jego ministrem finansw by yd Jaffe. Handel i przemys bawarski pozostawa pod zarzdem p-yda Brentano. ydzi Lipiski i Schwarz byli czynni w rzdzie saskim: yd Thalheimer w rzdzie wirtemberskim; yd Fulda w rzdzie heskim. Dwaj delegaci wysani na konferencj pokojow byli ydami, a trzeci by notorycznym narzdziem w rkach ydowskich. Poza tym w delegacji niemieckiej byo mnstwo ydw w charakterze rzeczoznawcw i doradcw Max Warburg, Dr. von Strauss, Merton, Oskar Oppenheimer, dr. Jaffe, Deutsch, Brentano, Brenstein, Struck, Rathenau, Wassermann i Mendelsohn-Bartholdi. Co do udziau ydw z innych pastw w konferencji pokojowej, to obserwatorzy niemieccy owiadczaj, e kady nieuprzedzony badacz moe zda sobie z tego spraw, czytajc bezstronnie raporty nieydowskich sprawozdawcw. Jedynie nieydowscy historycy byli uderzeni tym faktem; pisarze ydowscy, ktrych jest cae mnstwo, uwaali widocznie za przezorne o tym przemilcze. Wpyw ydowski na sprawy niemieckie ujawni si jaskrawo podczas wojny. Atak by tak bezporedni i trafny, jak gdyby by naprzd przygotowany. ydzi niemieccy nie byli niemieckimi patriotami podczas wojny, a jakkolwiek to nie bdzie poczytane im za win w oczach narodw, ktre naleay do przeciwnego obozu jednak moe rzuci pewne wiato na zapewnienia ydw o ich patriotycznej lojalnoci wzgldem krajw, ktre zamieszkuj. Rozumni Niemcy uwaaj, e ydzi nie mog by patriotami dla przyczyn, ktre padamy poniej. Punktem, ktry naley wzi w tym wypadku pod uwag, jest oglne mniemanie, e wyej wymienieni ludzie nie byliby osignli stanowisk, na ktrych si znaleli, gdyby nie rewolucja, a nie byoby rewolucji gdyby nie oni. Prawda, e w Niemczech panoway stosunki niezadowalajce, ale stosunki te mogy by i byy naprawione przez samych Niemcw; te dziedziny, ktre podkopay moralno publiczn i gdzie naprawa staa si niemoliw, pozostaway pod kierownictwem ydw. Gwne dziedziny, w ktrych odegra wybitn rol wpyw ydowski, co spowodowao upadek adu w pastwie niemieckim, sprowadzaj si do trzech rodzajw: a) duch bolszewizmu, ukryty pod mask niemieckiego socjalizmu; b) posiadanie i opanowanie przez ydw prasy; c) opanowanie przez ydw sprawy dostawy ywnoci i maszyn przemysowych dla kraju. By jeszcze czwarty rodzaj wpywu ydowskiego "wyszy, ale ten oddziaywa na nard niemiecki bezporednio. Poniewa jest moliwe, e wnioski niemieckie w tej sprawie, mogyby by przyjte z powtpiewaniem przez narody, ktrych opinia publiczna ksztatowaa si pod wpywem ydowskim, pozwol sobie przytoczy sowa Jerzego Plater-Wilson w londyskim "Globe", na pocztku kwietnia l919 roku: "Bolszewizm jest to wywaszczenie chrzecijaskich narodw wiata do takiego stopnia, e nie pozostanie ani czstka kapitau w rkach chrzecijan, a to dlatego, aby ydzi mogli zagarn cay wiat w swoje rce i panowa, gdzie tylko zapragn". Ju w drugim roku wojny ydzi gosili, e klska Niemiec jest potrzebna dla podniesienia si proletariatu, gdy Strobel pisa: "Przyznaje otwarcie, e zupene zwycistwo kraju nie leaoby w interesie socjaldemokratw. Goszono wszdzie, e "wyniesienie si proletariatu po zwyciskiej wojnie jest niemoliwym! Te przykady, wybrane z wielu podobnych, cytuj nie po to, aby wznawia sprawy militarne, ale aby wykaza, do jakiego stopnia tak zwany yd niemiecki zapomnia o lojalnoci wzgldem kraju, w ktrym mieszka i e sprzymierzy si z ydami zagranicznymi w celu wywoania klski Niemiec, nie jedynie, jak przekonamy si pniej, dla uwolnienia Niemiec od militaryzmu, czego pragn kady rozumny Niemiec, ale dla wprowadzenia w kraju zamtu, ktry by ydom pozwoli zagarn wadz. Prasa niemiecka powtarzaa jak echo ten plan rzecznikw sprawy ydowskiej zrazu sabo, potem miao. Berliski "Tageblatt i monachijskie "Neueste Nachrichten" byy przez cay czas wojny urzdowymi i purzdowymi organami rzdu. Wacicielami tych czasopism i kierownikami byli ydzi, podobnie jak frankfurckiej "Zeitung, a cay szereg mniejszych pism by duchowo od nich zalenym. Czasopismom tym zarzucaj, e byy one niemieckimi wydaniami kierowanej przez ydw prasy krajw sprzymierzonych i e dyy do jednego celu. Jednym z waniejszych bada, ktre podj naley, aby wykaza, w jaki sposb myl wiata jest fabrykowana codziennie i w jakim si to dzieje celu, jest wanie wyledzenie tego zwizku, tej spjni prasy ydowskiej, ktra obiega ziemi ca jako prasa publiczna. Wyywienie i zaopatrzenie ludnoci przeszo szybko w rce ydowskie z chwil wybuchu wojny. A wwczas zacz si okres nieuczciwoci, ktry podkopa zaufanie ludzi najdzielniejszych. Podobnie jak inne narody, oywione patriotyzmem, Niemcy wiedzieli, e wojna to ofiara i cierpienie, i podobnie jak inne narody, gotowi byli wsplny los podziela. Lecz przekonali si, e s upem klasy ydowskiej, ktra przygotowaa wszystko, aby wycign zysk z powszechnej niedoli. Niezwocznie ydzi pojawili si w bankach, organizacjach wojennych, towarzystwach pomocy, urzdach zapomogowych wszdzie, gdzie moliw bya spekulacja na ycie ludzkie i naoenie na to ycie haraczu. Artykuy, ktrych bya obfito, znikay nagle, po to jedynie, by zjawi si znowu po wysokiej cenie. Organizacje wojenne byy wycznie ydowskie, i jakkolwiek rzd usiowa regulowa rozdzia ywnoci w interesie ogu ludnoci, jednak stao si wiadomym powszechnie, e ci, co mieli pienidze, mogli dosta wszystko, czego tylko zapragnli, bez wzgldu na kartki ywnociowe. ydzi potrajali po prostu cen towarw, ktre sprzedawali bez kartek, kierujc przez to przypyw zota narodowego do swych kas prywatnych. Nie mona byo polega na adnym rzdowym spisie zapasw ywnoci, istniay bowiem ukryte skady artykuw ywnociowych, z ktrych czerpali ci spekulanci. Zaczo to podkopywa moralno narodu: popyny skargi, wdroono postpowania sdowe; ale gdy nadchodzi termin rozpraw, przekonywano si, e prokura-

tor, wyznaczony do popierania oskarenia i sdzia, ktry mia sdzi, byli rwnie ydami, tak, e sprawy takie nie osigay przewanie adnego rezultatu. Jednake, gdy schwytano kupca Niemca, wwczas wszczynano wielki haas, i kara, ktr mu wyznaczano rwnaa si zazwyczaj sumie jak byliby zmuszeni zapaci wszyscy tamci razem wzici. Przejdcie dzi Niemcy wzdu i wszerz, mwi sprawozdania, poznajcie nastrj ludnoci, a przekonacie si, e naduycia wadzy jakich dopucili si ydzi, wypalone s ognistym pitnem w pamici Niemcw. Gdy te wpywy podkopyway masy ludnoci, wysze wpywy pochodzenia ydowskiego dziaay na rzd. Doradcami Bethmanna Hollwega byli: wielki potentat okrtowy, Ballin, yd; Teodor Wolff z berliskiego "Tageblattu" i czonek prasy wszechydowskiej; von Gwinner, dyrektor Banku Niemieckiego, spokrewniony przez maestwo z wielkimi bankierami ydowskimi Speyerami, oraz Rathenau, przywdca ydowskich k przemysowo-finansowych. Ludzie ci stali u rda wadzy i urabiali rzd, podobnie jak inne wpywy urabiay nard. Bogaci ydzi niemieccy mogli kupi sobie wadz przez zdobycie przewagi finansowej w interesach, ktre najbardziej bezporednio dotyczyy klasy rzdzcej w Niemczech; ale w jaki sposb mogli ydzi ubodzy zdoby wadz, do ktrej dyli? Bowiem wszyscy ydzi s opanowani przez t sam dz, jest im ona wrodzona; czuj popd do panowania. Przypatrzywszy si podbojowi sfer wyszych przez potg ydowskich pienidzy, winnimy wyledzi w jaki sposb cay organizm narodowy zosta podbity przez ydw, ktrzy nie posiadali pienidzy za wyjtkiem tego, co im si udao zdoby w okresie zamtu, jaki wywoali. Poniej podajemy analiz tego zjawiska. yd nie jest anarchist nie jest burzycielem. To prawda: mimo to jednak jest on bolszewikiem wiata, a rewolucjonist w stosunku do Niemiec. Jego anarchizm nie jest cech sta: jest to jedynie rodek, ktrym posuguje si do zaoonego z gry celu. Bogaty yd nie jest anarchist, gdy moe osign to, do czego dy, metodami subtelniejszymi. Ubogi yd nie posiada innego rodka. Ale bogaty i ubogi id rka w rk: wzy sympatii nie zrywaj si pomidzy nimi nigdy, bo jeli anarchia zwyciy, wwczas yd ubogi zajmie miejsce pomidzy bogatymi ydami; jeli anarchia nie zwyciy, wtedy w kadym razie otworzy nowe pola, na ktrych moe dziaa yd bogaty. W Niemczech ubogi yd mg przebi silne sklepienie germanizmu, rozpostarte nad jego gow, jedynie przez rozwalenie go. W Rosji rzecz miaa si podobnie. System spoeczny skostnia dokoa yda, zamykajc go w ograniczonym kole, w ktrym jak wiedziano z dowiadczenia, bdzie mniej szkodliwy. Podobnie jak natura "otarbia" szkodliwe ciao obce w organizmie, wytwarzajc dokoa niego torebk z bony, tak samo i narody znalazy sposb postpowania z ydami. Obecnie jednak ydzi wynaleli sposb zburzenia otaczajcej ich ciany i pogrenia w zamt caego pastwa, przy czym w ciemnociach i zamieszaniu, ktre powstaje, zajmuj miejsca, jakich z dawna podali. Gdy w Rosji wybucha rewolucja, kto wypyn na widowni? Kiereski, ktry jest ydem. Ale plany jego byy nie do radykalne. Wwczas przyszed Trocki, inny yd. Trocki uzna, e system spoeczny w Ameryce jest zbyt mocny i nie uda mu si go skruszy, dlatego te uderzy w sabsze miejsce, w Rosj i chciaby rozszerzy wytworzon w ten sposb wyrw na wiat cay. Wszyscy komisarze w Rosji s ydami. Publicyci przywykli mwi o Rosji tak, jak gdyby tam panowa niead. By moe, e w Rosji samej panuje niead, ale nie ma go w ydowskim rzdzie Rosji. Z warstwy podwadnej ydzi w Rosji wydobyli si na powierzchni poprzez niead spoeczny w kadrach doskonale zorganizowanej falangi, tak jak gdyby miejsce kadego poszczeglnego czowieka byo dla ju uprzednio przygotowane i wyznaczone. Tak samo rzecz si miaa w Niemczech. Sklepienie niemieckie musiao by rozwalone, aby ubodzy ydzi mogli zrealizowa swoje ambitne plany. Skoro wyom by zrobiony, wdarli si przeze i pozajmowali miejsca u steru wadzy ponad narodem. To moe wytumaczy, dlaczego ydzi na caym wiecie dostarczaj zawsze energii w momentach wybuchowych. Jest rzecz oczywist, e modzie ydowska w Stanach Zjednoczonych propaguje idea, ktry w praktyce zniszczyby Stany Zjednoczone. Atak jest wymierzony, naturalnie, przeciwko "kapitalizmowi, co oznacza obecn nieydowsk wadz nad wiatem. Istotnymi kapitalistami wiata s ydzi; s to kapitalici dla kapitau. Trudno uwierzy, aby pragnli zniszczy kapita; pragn oni jedynie opanowa go wycznie, a denie to byo dugo na najlepszej drodze do urzeczywistnienia. Tote zarwno w Niemczech jak i w Rosji istnieje rnica pomidzy metod stosowan przez bogatych i przez ubogich ydw, poniewa pierwsza godzi w rzd, a druga w moralno narodu; obydwie jednak zdaj do tego samego celu. Nisze warstwy ydowskie oywia nie tylko ch uniknicia ucisku, ale pragnienie zagarnicia wadzy gdy dza panowania pulsuje w nich mocnym ttnem. Opinia niemiecka w tej kwestii skrystalizowaa si do tego stopnia, e moe by wyraona w sposb nastpujcy: "Rewolucja jest wyrazem ydowskiej dzy wadzy. Partie takie, jak socjalici, demokraci i wolnomyliciele s tylko narzdziami, uywanymi przez ydw do urzeczywistnienia ich planw zagarnicia wadzy. Tak zwana "dyktatura proletariatu" jest istotnie i rzeczywicie dyktatur ydw. Im gwatowniej otwary si Niemcom oczy na prawd, tym burzliwsz i groniejsz bya reakcja, ktra sprawia, e ydostwo niemieckie wydao haso wycofania si na drug lini szacw. Zarzdzono niezwoczne i planowe opuszczenie urzdw, gdziekolwiek wchodziy one w bezporedni styczno z publicznoci, nie zarzdzono jednak opuszczenia wadzy. Co si stanie w przyszoci w Niemczech nie wiadomo obecnie. Zaszo ju wiele wypadkw godnych poaowania. Ale Niemcy stan niewtpliwie na wysokoci zadania, wynajdujc metody rzdzenia zarwno nienaganne, jak skuteczne. Co do Rosji jednak, to trudno duej wtpi o tym, co si tam stanie. Gdy si Rosja ocknie, dreszcz przebiegnie ca ziemi. Opinia nieydowskich Niemiec i Rosji w tej kwestii moe by skrystalizowana w sposb nastpujcy: ydostwo jest najcilej zorganizowanym mocarstwem na wiecie, jest ono nawet bardziej spoiste ni imperium brytyjskie.

Tworzy pastwo, ktrego obywatele s bezwzgldnie lojalni, gdziekolwiek si znajduj, bogaci i ubodzy bez rnicy. Nazwa nadawana temu pastwu w Niemczech, nazwa, ktra kry na caym wiecie brzmi "Wszechjudea". rodkami potgi pastwa Wszechjudei s kapita i prasa, czyli pienidz i propaganda. Wszechjudea jest jedynym mocarstwem, ktre sprawuje wadz wiatow, wszystkie inne pastwa mog sprawowa jedynie rzdy poszczeglnych krajw. Gwna kultura Wszechjudei polega na dziennikarstwie; techniczne, naukowe, literackie przejawy kultury ydostwa wspczesnego s przejawami na wskro dziennikarskimi. Wynika to z przedziwnego talentu, jaki posiadaj ydzi, do przejmowania myli innych ludzi. Kapita i dziennikarstwo jednocz si w prasie dla wytworzenia politycznego i duchowego narzdzia wadzy ydowskiej. Rzd tego pastwa Wszechjudei jest przedziwnie zorganizowany. Pierwsz jego siedzib by Pary, ktry jednak obecnie spad do trzeciorzdnego znaczenia. Przed wojn jego stolic by Londyn, a drug po nim New York. Zobaczymy czy New York nie zepchnie teraz na drugi plan Londynu: prd pynie ku Ameryce. Poniewa Wszechjudea jest w tym pooeniu, e nie posiada staej armii ani floty, wyrczaj j w tym inne pastwa. Flot jej jest flota Wielkiej Brytanii, ktra strzee od szkodliwych wpyww rozwj wszechydowskiej gospodarki wiatowej, a raczej tej czci jej gospodarki, ktra ma styczno z morzem. Nawzajem Wszechjudea zapewnia Wielkiej Brytanii spokojne sprawowanie wadzy politycznej i terytorialnej nad wiatem. Wszechjudea oddaa Palestyn pod wadz Wielkiej Brytanii. Gdziekolwiek Wszechjudea posiadaa si ldow (bez wzgldu na to, jaki mundur narodowociowy przywdziaa) pracowaa ona zawsze razem z flot angielsk. Wszechjudea oddaje chtnie rozmaitym rzdom wadz nad oddzielnymi skrawkami ziemi; chce ona tylko mie wadz nad rzdami. ydostwo jest namitnym zwolennikiem utrwalenia podziaw narodowociowych w wiecie nieydowskim. Co do nich samych, to ydzi nie zasymiluj si nigdy z adnym innym narodem. S oni, byli zawsze i zawsze bd narodem odrbnym. Jedyne zatargi Wszechjudei z innymi narodami wynikaj wtedy, gdy zostanie jej uniemoliwione zarzdzanie przemysowymi i finansowymi zyskami tego narodu. Moe ona wwczas wyda wojn, moe zawrze pokj; moe nakaza anarchi, w razie niepokonanego oporu; moe te przywrci porzdek. Trzyma ona w swym rku nerwy wadzy w caym wiecie i moe rozdziela t wadz tak, jak to uzna za najodpowiedniejsze dla wszechjudejskich planow. Rzdzc rdami wiadomoci wiatowych. Wszechjudea moe zawsze przygotowa umysy ludzkie do swego najbliszego manewru, ruchu. Najniebezpieczniejsz rzecz, jak mona uczyni, jest wyledzi sposb, w jaki fabrykuje si wiadomoci i jeli przy tym uda si wyledzi rk wszechwadnego yda, wwczas podnosi si stereotypowy okrzyk o przeladowaniu, ktry rozlega si natychmiast w prasie wszechwiatowej. Istotne przyczyny przeladowania (ucisk narodu przez finansowe praktyki ydw) nie przedostaj si nigdy do publicznej wiadomoci. Wszechjudea posiada swe namiestnictwa w Londynie i New Yorku. Wywarszy sw zemst na Niemczech, idzie teraz dalej na podbj innych narodw. Wielk Brytani ju podbia. W Rosji walczy jeszcze, ale szanse zwycistwa s dla niej niepomylne. Stany Zjednoczone ze sw dobroduszn tolerancj wszystkich ras, stanowi obiecujce pole dziaania. Scena akcji si zmienia, ale yd pozostaje tym samym przez cig stuleci. `Na pierwszy rzut oka wydawa by si mogo, e system ekonomiczny Ameryki Pnocnej jest wanie jedynym, ktry rozwija si niezalenie od ydw. Niemniej przeto podtrzymuj swoje twierdzenie, e Stany Zjednoczone, (moe mniej ni inne kraje) s wypenione a po brzegi duchem ydowskim. Przyznaj to w wielu koach, zwaszcza za w tych, ktre mog najlepiej wyrobi sobie sd o tej kwestii... Wobec tego faktu, czy nie jest do pewnego stopnia usprawiedliwiona opinia, e Stany Zjednoczone zawdziczaj nawet istnienie swe ydom? A jeli tak, to o ile bardziej uzasadnionym jest zdanie, e wpyw ydowski uczyni ze Stanw Zjednoczonych to, czym s obecnie to znaczy Stany Amerykaskie? Bowiem to, co nazywamy amerykanizmem jest niczym innym, jeli si tak mona wyrazi, jak destylowanym duchem ydowskim@. (Werner Sombart, `ydzi a kapitalizm wspczesny" str. 38, 43).

Rozdzia III
Historia ydw w Stanach Zjednoczonych
Dzieje ydw w Ameryce zaczynaj si wraz z Krzysztofem Kolumbem. Dnia 2 sierpnia 1492 roku przeszo 300 000 ydw zostao wygnanych z Hiszpanii, od tej chwili datuje si dugi okres stopniowego przygasania potgi tego kraju. Dnia za 3 sierpnia, to jest nazajutrz, Kolumb wyruszy na zachd, zabierajc ze sob grup ydw. Nie byli to wszelako wygnacy, gdy plany proroczego eglarza wzbudziy na dugo przedtem sympati monych ydw. Sam Kolumb mwi, e przestawa wiele z ydami. Pierwszy list, w ktrym opisywa szczegy swych odkry, by adresowany do yda. Co wicej, tak znaczca ta wyprawa, ktra wzbogacia wiedz i dobytek ludzkoci o "drug poow ziemi", zostaa umoliwiona przez ydow. adna opowie o tym, e klejnoty krlowej Izabeli dostarczyy rodkw na uskutecznienie wyprawy, rozwiaa si pod wpywem chodnych bada historycznych. Byo trzech Maranosw czyli "tajnych ydow, ktrzy posiadali wielki wpyw na dworze hiszpaskim: Luis de Santagel, bogaty kupiec z Walencji, bdcy zarazem "dzierawc" podatkw krlewskich, krewny jego Gabriel Sanchez, skarbnik krlewski oraz ich przyjaciel, marszaek dworu krlewskiego Juan Cabrero. Pracowali oni bez ustanku nad rozbudzeniem wybrani krlowej, przedstawiajc jej ubstwo skarbu krlewskiego i prawdopodobiestwo odkrycia przez Kolumba legendarnego zota Indii, dopty, dopki Izabela nie owiadczya gotowoci zastawienia swoich klejnotw dla zdobycia pienidzy na wypraw. Santagel wszake sam paa chci udzielenia poyczki, co te uczyni, dajc wszystkiego 17 000 dukatw, okoo 20 000 dolarw, rwnajcych si dzi moe 160 000 dolarom. Prawdopodobnie poyczka przewyszaa koszta wyprawy. Towarzyszyo w niej Kolumbowi co najmniej piciu ydw: Luis de Torres, jako tumacz; Marco, chirurg; Bernal, lekarz; Alfonzo de la Calle i Gabriel Sanchez. Instrumenty astronomiczne i mapy, uywane przez eglarzy, byy pochodzenia ydowskiego. Luis de Torres wysiad najpierwszy na brzeg nowego ldu, i pierwszy odkry uytek z tytoniu; osiedli si na Kubie i moe by nazwany ojcem ydowskiego panowania nad przemysem tytoniowym, ktre przetrwao do dnia dzisiejszego. Dawni protektorzy Kolumba, Luis de Santagel i Garbriel Sanchez, uzyskali wiele przywilejw w nagrod za rol, jak odegrali w wyprawie, za sam Kolumb pad ofiar spisku, uknutego przez Bernala, lekarza okrtowego i w zamian za swoje powicenie uzyska niewdziczno i wizienie. Od tej chwili ydzi zaczli uwaa Ameryk za korzystny interes i zapocztkowali imigracj do Ameryki Poudniowej, zwaszcza za do Brazylii. Z powodu jednak udziau w zatargu pomidzy Brazylijczykami a Holendrami, ydzi brazylijscy zmuszeni byli emigrowa, co te uczynili, przenoszc si do kolonii holenderskiej, na ktrej miejscu znajduje si dzi Nowy York. Piotr Stuyvesant, gubernator holenderski niezupenie by zadowolony z ich osiedlenia si pomidzy Holendrami i wyda nakaz opuszczenia kolonii przez ydw, ale ydzi najwidoczniej zapewnili sobie poprzednio, jeli ju nieyczliwe powitanie, to przynajmniej przyjcie, bowiem dyrektorzy kolonii, odwoujc rozkaz Stuyvesanta, podali jako jedn z przyczyn przyjcia ydw `znaczne sumy pienine, jakie ydzi umiecili w udziaach kompanii@. Tym niemniej jednak nie wolno im byo zajmowa urzdw publicznych i otwiera kramw kupieckich, co miao ten skutek, e zwrcili si oni do handlu zagranicznego, w ktrym dziki swym europejskim stosunkom uzyskali nieomal monopol. Jest to jedna z licznych ilustracji pomysowoci ydw. Gdy im zagrodzi drog w jednym kierunku, dojd do doskonaoci w drugim. Gdy im zabroniono sprzedawa nowe ubrania, zaczli handlowa starymi by to pocztek zorganizowanego handlu uywan odzie. Gdy im zabroniono handlowa towarami, zaczli sprzedawa odpadki, yd bowiem jest inicjatorem handlu odpadkami wszelkiego rodzaju: on by organizatorem systemu handlowania rzeczami wyrzuconymi przez morze; znajdowa on bogactwo w szcztkach cywilizacji. Nauczy on ludzi, jak uytkowa stare szmaty, jak czyci stare pira, do czego uy galaswki i skrki krlicze. Mia zawsze zamiowanie do handlu futrami, nad ktrym panuje obecnie, i jemu to mamy do zawdziczenia mnstwo pospolitych skr, ktre pod rnymi pontnymi nazwami figuruj w handlu, jako cenne futra. Pomys odnawiania rnych przedmiotw uzyska warto handlow tylko przez ydw. Handlarze, ktrzy skupuj po miastach stare elastwo, stare butelki, stary papier i stare fabryki, to handlowi potomkowie tych dawnych ydw, ktrzy potrafili wycign korzy nawet z przeciwnoci, przerabiajc rumowiska i miecie na wartociowy materia. Stary Piotr Stuyvesant niewiadomie zmusi ydw do uczynienia z Nowego Yorku gwnego portu amerykaskiego, i

cho wikszo ydw nowojorskich ucieka w czasie rewolucji amerykaskiej do Filadelfii, jednake wielu z nich powrcio do Nowego Yorku przy najbliszej sposobnoci, jak gdyby w instynktownym przeczuciu, e miasto to stanie si dla nich rajem zysku. Tak si te stao. Nowy York jest najliczniejszym centrem ludnoci ydowskiej na wiecie. Sta si on bram, w ktrej cay amerykaski import zostaje oboony podatkiem i gdzie w rzeczywistoci od wszystkich transakcji zawieranych w Ameryce wadcy kapitau pobieraj haracz. Nawet grunt miejski jest w posiadaniu ydw. Spis wacicieli nieruchomoci w metropolii wykazuje rzadko tylko nieydowskie nazwisko. Nic te dziwnego, e pisarze ydowscy, widzc ten niesychany dobrobyt, ten niepowstrzymany wzrost bogactwa i potgi, woaj entuzjastycznie, e Stany Zjednoczone s ziemi obiecan, przepowiedzian przez prorokw, a Nowy York Now Jerozolim. Niektrzy poszli jeszcze dalej, nazywajc szczyty gr Skalistych grami Syjonu zupenie zreszt susznie, jeli wemiemy pod uwag bogactwa kopalne, jakie posiadaj w nich ydzi. Nowy projekt systemu wodnego, ktry uczyni w rzeczywistoci z kadego miasta na Wielkich Jeziorach port oceanu, i osabi znaczenie Nowego Yorku, punktu, do ktrego zday wszystkie linie kolejowe, jako do jedynych wrt handlowych, napotyka obecnie na bardzo siln opozycj. A najgwniejszym motywem tej opozycji jest fakt, e olbrzymie bogactwa, zgromadzone w Nowym Yorku, nie s bezwzgldnymi bogactwami lecz przedstawiaj warto tylko o tyle, o ile Nowy York pozostanie Nowym Yorkiem. Jeli dla jakiejkolwiek bd przyczyny miasto to stanie si jednym z wielu miast nadbrzenych, i przestanie by jedynym portem, siedzib potnych taksatorw, ktrzy pobieraj tu swj haracz, wwczas bogactwo ydowskie w Nowym Yorku zmniejszy si znacznie. Byo ono olbrzymie przed wojn. Wtpliwym jest, czy statystycy potrafi powiedzie, jak wielkim jest obecnie. W cigu lat pidziesiciu liczba ludnoci ydowskiej w Stanach Zjednoczonych wzrosa z 50 000 do 3 300 000 z gr. Na wyspach Wielkiej Brytanii jest ich 300 000, w Palestynie zaledwie 100 000. Dla ydw samych zoyo si bardzo szczliwie, e liczba ich w Wielkiej Brytanii nie jest wiksz, gdy rozlega i rzucajca si w oczy rola, jak tam w wanych sprawach odgrywaj odbi by si moga niekorzystnie na ubogich ydach, o ile by znajdowali si w Anglii w znacznej liczbie. Niezwykle dobrze poinformowany Anglik mwi, e antysemityzm zawsze gotw wybuchn w Anglii przy nadarzajcej si sposobnoci, nie moe jednak by skierowany przeciwko bogatym ydom, ktrzy rzdz polityk, finansami midzynarodowymi, poniewa tych dosign nie mona. Jest zapewne prawd, e najpospolitsz istotn przyczyn antysemityzmu jest dziaalno ydw midzynarodowych, ktrzy s czstokro nieznani, a zawsze bezpieczni, jednak niewinn ofiar antysemityzmu staje si zawsze yd ubogi. O antysemityzmie wszake pomwimy w nastpnym artykule. Cyfry, w ktrej wyraa si liczba ludnoci ydowskiej w Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych dowodz, e olbrzymia potga ydowskich finansistw midzynarodowych nie wynika z ich liczebnoci i nie jest od niej zalen. Uderzajcym jest fakt bezspornej wszechwiatowej potgi ydw przy ich stosunkowej liczebnej niszoci. Na wiecie jest tylko 14 mln ydw, to znaczy, e s oni mniej wicej tak liczni jak Koreaczycy. Ju to samo porwnanie ich z Koreaczykami ilustruje najjaskrawiej fenomen ich potgi. Za czasw Jerzego Washingtona mielimy u siebie okoo 4 000 ydw, przewanie zamonych kupcw. W wikszoci wypadkw opowiedzieli si oni po stronie Ameryki. Salomon Haym dla poparcia kolonii dopomg im w krytycznej chwili poyczeniem caej swojej fortuny. Nie zasymilowali si oni jednak nigdy, nie zajmowali si zwyk prac zarobkow ani farmerstwem, zdawali si zawsze uchyla od trudu wytwarzania towarw, lecz sprzedawali je, gdy zostay wyprodukowane. Dopiero w ostatnich latach ydzi poczli ujawnia pewn zdolno do przemysu wytwrczego, a te gazie wytwrczoci, ktrymi zajmuj si obecnie, wyrosy pobocznie, jako dodatek do ich planw handlowych. Wytwarzajc sam, yd powiksza swj zysk. Wynikiem za tego faktu byo nie potanienie, lecz podroenie towaru dla publicznoci. Dla handlowych metod ydowskich charakterystycznym jest rys, e jeeli ydowi uda si co zaoszczdzi, to korzysta z tego nie publiczno, lecz interes, przedsibiorstwo. Produkty, ktre z niewytumaczonych przyczyn dochodziy do niepomiernych cen i te przedsibiorstwa, ktre bez adnej widocznej zmiany w sytuacji oglnej zaniay nagle ceny na towary, s te wanie, ktre zostay najbardziej opanowane przez ydow. Interes dla umysu ydowskiego to pienidz. Co uczyni yd, ktremu si powiodo w interesach, z zyskami pieninymi, to inna sprawa. Ale w zdobywaniu tych pienidzy nie pozwala on nigdy, aby idealistyczne plany mieszay si do jego dolarw. Przyrostu jego dolarw nie obniyy nigdy adne dobrowolne reformy, za ktrych porednictwem niektrzy przedsibiorcy usiuj poprawi byt swoich robotnikw. Nie wypywa to bynajmniej std, by yd mia twarde serce, lecz, e twardy jest jego pogld na interes. Interes to dla niego towar i pienidze, nie za ludzie. Jeli spotkao ci nieszczcie, jeli cierpisz, serce ydowskie bdzie ci wspczuo; jeli jednak wchodzi w gr twj dom, to ty i twj dom bdziecie stanowili zgoa odrbne jednostki; ydowska teoria interesu nie pozwoli mu `uczowieczy" domu: postpi on z nim zatem w sposb, ktry nazwa by mona `twardym", bezwzgldnym i bdzie uwaa, e zarzut, skierowany przeciwko niemu z tego powodu, bdzie niesusznym: powie on, e chodzio w tym wypadku tylko o `interes". To prawdopodobnie tumaczy istnienie ydowskich `warsztatw wyzysku" w Nowym Jorku. Gdy litociwi Amerykanie ubolewaj nad ubogimi ydami, pracujcymi za ndzn opat w warsztatach, ktrych waciciele bogac si ich wyzyskiem, nie wiedz przewanie, e wynalazcami i `operatorami@ s w nich sami ydzi. Istotnie w Ameryce, ktra szczyci si tym, e nie przeladuje adnej rasy ani narodowoci lub wyznania i e wszyscy korzystaj tu z zupenej swobody, jest faktem zauwaonym przez kadego, kto bada t spraw, e bezwzgldne, okrutne traktowanie ydw w Stanach Zjednoczo-

nych, spotkao ich jedynie od ich wspwyznawcw, ich dozorcw i panw. A jednak, pomimo tego, nie wida, by `wyzyskiwacz" albo `wyzyskiwany@ uwaali tego rodzaju traktowanie za nieludzkie albo `okrutne". To jest `interes". `Wyzyskiwany" yje nadziej, e kiedy sam bdzie mia warsztaty pene ludzi pracujcych dla niego i przez niego wyzyskiwanych. Jego niesychanie ywe zainteresowanie do `businessu" i jego niesabnca nigdy ambicja, by i naprzd, wznie si po drabinie spoecznej i sta si wacicielem wasnego `warsztatu wyzysku" pozwala mu pracowa bez najlejszego choby uczucia krzywdy lub niesprawiedliwoci, co waciwie jest najciszym do zniesienia w ubstwie. ydzi nigdy nie uwaaj pracy za nieszczcie, ale te nie uwaaj aby zawsze mieli zajmowa podrzdne stanowisko. W ten sposb zuytkuj sw energi raczej na to, by wybi si wyej, posun naprzd, ni na czcze lamenty nad niedogodnoci pooenia, w jakim si znajduj. Staraj si, by im w przyszoci byo lepiej. To wszystko jest doskonae indywidualnie; spoecznie jednak szkodliwe. Rezultat bowiem jest ten, e nisze szczeble pracy zarobkowej do ostatnich czasw byy zupenie niekontrolowane i nikomu w wyszych sferach spoecznych nie przychodzia na myl konieczno wprowadzenia reform przemysowych na tym polu. Udzia bogatych ydw w dzieach dobroczynnoci publicznej jest bardzo znaczny, lecz ich udzia w dziele reform przemysowych aden. W chwalebnej sympatii dla wasnego narodu oddadz cz swego zysku dla zaradzenia jakiej niedoli ludzkiej, wywoanej przez metody, jakimi osignli te zyski, ale nigdy prawdopodobnie nie przyszo im na myl zreformowa metody swoje celem zmniejszenia lub usunicia niedoli, jakie one wytwarzaj. Tak si przynajmniej zdaje: pord zamoniejszych ydw mamy wiele nazwisk ludzi dobroczynnych, ale nie ma ich pomidzy tymi, ktrzy d do praktycznego `uczowieczenia", "shumanitaryzowania" przemysu, jego metod i jego zyskw. Jest to oczywicie bardzo ze, ale i zarazem zrozumiae; co wicej, tumaczy to wiele czynw, za ktre yd jest potpiany przez tych, co nie znaj jego natury. yd da si skoni do podzielenia si wynikami swego powodzenia; nie zgodzi si jednak za nic, chyba pod naciskiem zewntrznym, na podzielenie si samym procesem dorabiania si lub majtkiem, w trakcie jego zdobywania. I cho wynik jest ten sam, jak gdyby tego rodzaju postpowanie pyno z okruciestwa i nieludzkoci, jednak naley powiedzie, e przewanie nie wypywa ono z tych uczu lecz wrodzonego ydom pojmowania samej gry interesu. Niektre projekty reform przemysowych wydaj si ydowi rwnie szalone, jak propozycja udzielenia kredytu wspzawodnikowi jedynie z pobudek humanitarnych. yd amerykaski nie asymiluje si. Stwierdzamy to nie jako zarzut, lecz jako fakt jedynie, a moe i nietylko jako fakt jedynie. ydzi mogliby zmiesza si z Amerykanami lecz tego nie czyni. Jeli w Ameryce istniej przeciwko nim jakiekolwiek uprzedzenia, nie mwic o pewnym zaciekawieniu jakie budzi ich bogactwo to jedynie z powodu ich separatyzmu. Nie ma adnych uprzedze wzgldem ydw osobicie, wzgldem ich wyznania lub rasy. A jednak yd si nie asymiluje. Przez swoj wyczno urabiania opini, e jest kim obcym. Jest to jego przywilej, i z pewnego stanowiska moe nawet stanowi objaw doskonaego sdu, ale nie powinien on czyni z tego zarzutu nieydom w ogle, jak to chtnie czyni. Powinien raz na zawsze owiadczy to nieydom, jak to uczyni pewien mody yd, mwic: `Jest tylko jedna rnica pomidzy ydem amerykaskim, a ydowskim Amerykaninem. ydowski Amerykanin jest tylko chrzecijaninem `amatorem", skazanym na to, aby by zawsze `pasoytem". Getto nie jest wytworem amerykaskim, lecz zostao importowane przez samych ydw. Wydzielili si oni w odrbn spoeczno. ydowska encyklopedia powiada o tym: `Organizacja spoeczna ydw w Ameryce niewiele rni si od ich organizacji w innych krajach... na og i bez wszelkiego przymusu ydzi woleli y w gromadzie; waciwo ta przetrwaa do dnia dzisiejszego@. Aby uoy list przedsibiorstw, opanowanych i rzdzonych przez ydw w Stanach Zjednoczonych, naleaoby wymieni najywotniejsze gazie przemysu krajowego, zarwno te, ktre s rzeczywicie ywotne, jak i te, ktre przyjty naturalnie zwyczaj kae za takie poczytywa. Przedsibiorstwa teatralne, jak kademu wiadomo, znajduj si wycznie w rkach ydowskich. Rwnie sztuka teatru, sprzeda biletw i technika teatralna s w rkach ydw. Moe to jest przyczyn faktu, e dzi niemal w kadym przedstawieniu teatralnym odnale mona propagand, niekiedy nawet propagand jaskrawo kupieck, ktrej autorem jest nie twrca sztuki, lecz aktor. Przemys kinematograficzny. Przemys cukrowniczy. Przemys tytoniowy. Pidziesit procent przemysu misnego. Przeszo 60 procent przemysu obuwniczego. Konfekcja mska i damska. Handel instrumentami muzycznymi na prowincji. Jubilerstwo. Handel zboem. W ostatnich czasach bawena. Przemys hutniczy w Colorado. Dziennikarstwo. Rozpowszechnianie prasy. Fabrykacja likierw. Interesy poyczkowe.

Wszystkie te przedsibiorstwa, by wymieni tylko przemys, posiadajcy narodowe i midzynarodowe znaczenie, s w posiadaniu ydw amerykaskich, bd ich samych, bd te na spk z ydami zagranicznymi. Amerykanie byliby bardzo zdziwieni, gdyby mogli cofn si o jedno pokolenie wstecz od tych `przedsibiorcw amerykaskich", ktrzy reprezentuj powag naszego handlu zagranic. S to przewanie ydzi. Rozumiej oni warto imienia amerykaskiego. Gdy w jakim porcie zagranicznym wchodzisz do biura, ktre nosi nazw `American Importing Company@, albo `American Commercial Company" lub inn podobn nazw, w nadziei, e trafisz na rodaka Amerykanina, zastajesz zazwyczaj yda, ktry zaledwie czas krtki przebywa w Ameryce. Rzuca to wiato na opini, jak `amerykaskie metody handlowe" ciesz si w niektrych krajach. Skoro 30 lub 40 rnych narodw moe prowadzi przedsibiorstwa pod nazw `amerykaskich", czynic to w dodatku zupenie legalnie, to nic dziwnego, e Amerykanin nie poznaje w ukazujcych si w prasie zagranicznej opisach, pewnych metod, ktre przedstawiane s jako `amerykaskie". Przed dawnymi laty Niemcy uskarali si na to, e wiat cay sdzi o nich po mwicych jzykiem niemieckim ydowskich komiwojaerach handlowych. Przykady dobrobytu ydowskiego w Stanach Zjednoczonych s pospolite, ale susznej nagrody przezornoci i pracowitoci nie naley utosamia z wadz. Dobrobyt ydowski moe osign kady, kto zechce zdoby go za te cen za jak zdobywaj go ydzi. Jest to zazwyczaj cena bardzo, bardzo wysoka. Ale adnej chrzecijaskiej koalicji nie uda si w podobnych warunkach osign tej wadzy, jak zdobyli ydzi, dlatego e chrzecijanom brak pewnej jednoci wspdziaania, pewnej konspiracyjnoci w deniu do jednego celu i spoistoci natonego nacjonalizmu, jaka charakteryzuje ydw. Dla chrzecijanina jest niczym, e kto inny jest chrzecijaninem; dla yda to, e czowiek, stojcy u jego drzwi jest ydem, znaczy niemal wszystko. Gdyby byo potrzeba przykadu ydowskiego, do przytoczy wityni Emanuel w Nowym Yorku, ktra w roku 1848 moga zebra zaledwie 1520 dolarw na pokrycie swego budetu, a ktra w roku 1868 nastpujcym po wojnie domowej, zebraa 708 755 dolarw, jako opat za 231 awek w synagodze. Za rozwj ydowskiego monopolu odzieowego jako rezultat teje wojny, moe by przytoczony jako przykad dobrobytu plus wadza narodowa i midzynarodowa. Istotnie, powiedzie mona miao, e ydom powiodo si wszystko, co przedsiwzili w Stanach Zjednoczonych za wyjtkiem farmerstwa. ydowskie wydawnictwa tumacz ten fakt tym, e zwyke farmerstwo jest rzecz, nazbyt prost, by mogo zainteresowa umys ydowski. I e wobec tego nie zaley ydom na tym, aby osign na tym polu powodzenie; e natomiast w mleczarstwie i hodowli byda, gdzie `umys" jego ma szersze zastosowanie, osignli oni znaczne rezultaty. W rnych okolicach Stanw Zjednoczonych czyniono liczne prby zapocztkowania ydowskich kolonii rolnych, ale dzieje ich s szeregiem niepowodze. Niektrzy przypisywali niepowodzenia temu, e ydzi posiadaj zbyt mao wiadomoci fachowych do racjonalnej gospodarki rolnej, inni ich niechci do pracy fizycznej, jeszcze inni temu, e rolnictwo nie posiada w sobie pierwiastkw spekulacyjnych. W kadym razie stoi on wyej w gaziach pracy niewytwrczej, ni w zasadniczej wytwrczoci. Niektrzy z badaczy tej kwestii stwierdzaj, e yd nie by nigdy rolnikiem, lecz kupcem, czego jednym z dowodw jest wybr przez ydw za kraj ojczysty Palestyny, stanowicej wrota pomidzy Wschodem i Zachodem, wrota, przez ktre przepywa cay handel wiata.

`Kwestia ydowska istnieje zawsze. Prno temu zaprzecza... Kwestia ydowska istnieje wszdzie, gdzie tylko ydzi mieszkaj w dostrzegalnej liczbie. Gdzie za jej nie ma, tam przynosz j ydzi w cigu swych wdrwek. Dymy oczywicie do miejsc, gdzie nie jestemy przeladowani, a tam nasza obecno wywouje przeladowanie... Nieszczni ydzi przenosz obecnie antysemityzm do Anglii: wprowadzili go ju w Ameryce". Teodor Herzl: `Pastwo ydowskie@, str. 4.

Rozdzia IV
Kwestia ydowska fakt czy urojenie?

Najwaniejsz trudno w omawianiu kwestii ydowskiej przedstawia przeczulenie ydw i nieydw w tej materii. Istnieje jakie nieokrelone uczucie, e nawet publiczne uycie sowa `yd" lub przedstawienie go w caej nagoci w druku jest czym niewaciwym. Grzeczne omwienia jak `Hebrajczyk@ i `semita", z ktrych obydwa zostay skrytykowane jako niecise, pojawiaj si niemiao, ostronie, jak gdyby ludzie wchodzili na jakie zakazane drogi, dopki jaki odwany myliciel ydowski nie przyjdzie na odsiecz, uywajc po prostu poczciwej starej nazwy `yd". Wwczas skrpowanie znika i atmosfera staje si lejsz. Sowo `yd@ nie jest epitetem; jest to imi staroytne i czcigodne, ktre posiada znaczenie dla kadego okresu dziejw ludzkich, minionych, obecnych i przyszych. Wielka draliwo co do publicznego omawiania kwestii ydowskiej panuje te wrd chrzecijan. Wol pozostawi j na mglistych kracach horyzontu swej myli, okryt milczeniem. Odgrywa tu pewn rol dziedzictwo tolerancji, ale wiksz prawdopodobnie instynktowne poczucie zwizanych z t kwesti trudnoci. Przewanie publiczne owiadczenia chrzecijan w kwestii ydowskiej, maj cech wypowiedzi dyplomatyzujcych politykw lub uprzejmych mwcw obiadowych; przytaczane bywaj zazwyczaj nazwiska ydw znanych w filantropii, medycynie, literaturze, muzyce i finansach, podnoszona energia, zrczno i oszczdno narodu i kady idzie do domu z uczuciem, e pozbyto si grzecznie trudnej sprawy. Ale nic si przez to nie zmienia. yd si nie zmienia. Chrzecijanin si nie zmienia. yd pozostaje nadal zagadk wiata. Przeczulenie chrzecijan na tym punkcie wyraa si najdobitniej w chci milczenia, `poco o tym w ogle mwi?@ oto ich stanowisko. Takie stanowisko dowodzi samo przez si, e istnieje zagadnienie, ktrego pragnlibymy unikn, gdybymy mogli. `Po co w ogle o tym mwi?@ bystry myliciel widzi jasno z niedomwie zawartych w tym pytaniu, e istnieje zagadnienie, ktrego omawianie lub przemilczenie nie zawsze zaley od woli lubicych spokj umysw. Czy istnieje kwestia ydowska w Rosji? Niewtpliwie, i to w najzajadliwszej postaci. Czy jest potrzeba rozpatrywania tej kwestii w Rosji? Niewtpliwie istnieje konieczno badania jej z kadego stanowiska, skd moe przyj wiato i uzdrowienie. Ot liczba ludnoci ydowskiej w Rosji jest zaledwie o jeden procent wysza, ni w Stanach Zjednoczonych. Przewanej liczbie ydw powodzi si w Rosji nie gorzej, ni u nas; yli tam wprawdzie wrd ogranicze, ktre w Ameryce nie istniej, ale talent ich pozwoli im doj do potgi, ktra zdezorientowaa rosyjsk przezorno. Gdziekolwiek si zwrcimy; do Rumunii, Rosji, Austrii czy Niemiec, gdzie tylko kwestia ydowska wysuna si na pierwszy plan zagadnie yciowych, odkryjemy, e gwn przyczyn tego jest osiagnicie przez talent ydowski potgi wadzy. U nas w Stanach Zjednoczonych jest faktem, e znaczna mniejszo znikoma domieszka trzech procent w narodzie 110milionowym, dosza w cigu lat 50 do takiego stopnia potgi, do jakiej nie mogaby doj adna grupa innej narodowoci dziesiciokrotnie liczniejsza. Ten fakt wytworzy u nas kwesti ydowsk. Trzy procent domieszki jakiejkolwiek innej narodowoci nie nastrczyby sposobnoci do komentarzy, poniewa nie spotkalibymy si z jej przedstawicielami na wszystkich wysokich stanowiskach: w najtajniejszej radzie Wielkich Czterech w Wersalu, w radzie Biaego Domu, w trybunale najwyszym, w najtajniejszych zarzdzeniach dotyczcych finansw wszechwiatowych wszdzie, gdzie tylko mona dosta si do wadzy albo te wadzy uy. Tymczasem ydw spotykamy we wszystkich wyszych sferach, literalnie wszdzie, gdzie jest wadza. yd posiada umysowo, inicjatyw, wnikliwe przewidywanie, ktre niemal automatycznie wynosi go na te stanowiska, a wskutek tego jest on bardziej widoczny, ni jakakolwiek inna narodowo. To jest wanie rdo kwestii ydowskiej. Zaczyna si ona od bardzo prostego pytania: `Czemu yd tak powszechnie i tak niepowstrzymanie dy do najwyszych stanowisk? Co go tam pcha? Czemu si tam dostaje? Co tam robi? Co fakt jego tam obecnoci przynosi wiatu?" Oto pochodzenie kwestii ydowskiej. Od tych pyta przechodzi si do dalszych, a czy odpowied wypada w duchu filosemickim czy antysemickim, zaley to od stopnia uprzedze, z jakimi przeprowadza si badanie, a czy wypada w duchu dobra ludzkoci, zaley to od sumy wnikliwoci i inteligencji. Wyraz `ludzko" w zwizku ze sowem `yd" nabiera jednostronnego znaczenia. W tym zestawieniu rozumie si zazwyczaj, e naley okazywa ludzko w stosunku do ydw. Wszelako rwnie koniecznym obowizkiem jest, aby ydzi okazywali ludzko w stosunku do innych narodw. yd przywyk zanadto uwaa siebie za jedynego pretendenta do humanitaryzmu spoeczestwa; spoeczestwo ma rwnie uzasadnion pretensj do tego, by yd zerwa ze sw wycznoci, by przesta wyzyskiwa wszystkich, by przesta uwaa grup ydowsk za jedyny cel swoich zyskw i by wreszcie zacz urzeczywistnia w tym znaczeniu, w jakim nie pozwala mu na to dotd jego wyczno, staroytne proroctwo, e przez niego ma spyn bogosawiestwo na wszystkie narody ziemi. yd nie moe wiecznie odgrywa roli proszcego o humanitaryzm caego wiata; musi on sam okaza t cnot wobec spoeczestwa, ktre powanie podejrzewa wysze i potniejsze grupy ydostwa o wyzyskiwanie go z bezlitosn drapienoci, co w dziejach jego rozlegego i dugotrwaego ucisku moe by okrelone jako program ekonomiczny dokonany na bezsilnej ludzkoci. Prawd jest bowiem, e spoeczestwo jest rwnie bezsilne wobec doskonale zorganizowanego dzierstwa ydowskich grup finansowych, jak te bezsilne i bezbronne byy swego czasu stoczone grupy ydw rosyjskich wobec wybrykw antysemickiego posplstwa. I podobnie jak w Rosji, ubogi yd w Ameryce, te czasami cierpi za wystpki bogatego wyzyskiwacza swego bogatego wspplemieca. Niniejszy szereg artykuw spotka si ju z zorganizowan kampani prowadzon za porednictwem poczty, telegrafu i ywego sowa, a we wszystkich tych gosach rozlegaj si uporczywe skargi na przeladowanie. Mgby kto pomyle, e dopuszczono si bezlitosnej i strasznej napaci na najbardziej godnych poaowania i bezbronnych ludzi, dopki si nie spojrzy na nazwiska magnatw, ktrzy pisz, na finansowe stanowisko tych, co protestuj i na skad czonkowski tych orga-

nizacji, ktrych odpowiedzialni kierownicy histerycznie daj odwoania i sprostowania zawartych w niniejszych artykuach oskare. I zawsze na dalszym planie tej polemiki ukazuje si groba bojkotu, groba, ktra w rzeczywistoci zjawiaa si jak piecz na amach kadego amerykaskiego wydawnictwa, skierowanego przeciw najagodniejszej choby dyskusji w kwestii ydowskiej. Jednake kwestia ydowska w Ameryce nie moe by zawsze tumiona przez groby wymierzone przeciwko tym wydawnictwom, ktre prbuj w jaki sposb ujawnia ydowskie sprawy, ani te przez agitacyjne ogaszanie artykuw niezwykle i niezmiennie przychylnych dla wszystkiego co ydowskie. Kwestia ta istnieje i nie moe by zamaskowana przez zrczne operowanie propagand, ani tumiona stale grobami. ydzi w Stanach Zjednoczonych daleko lepsz oddaliby swojej sprawie usug, gdyby uciszyli zbyt czste skargi na antysemityzm, gdyby przemwili tonem szczerszym, porzucili poz bezbronnej ofiary, gdyby dali si przekona, e kwestia ydowska naprawd istnieje i pomyleli w jaki sposb przystoi ydom, kochajcym swj nard, dopomc do jej rozstrzygnicia. W niniejszych artykuach uyto terminu `yd midzynarodowy". Moe on by rozumiany dwojako: jako yd, gdziekolwiek si on znajduje i jako yd, ktry sprawuje midzynarodow wadz. W istotnym zatargu wszechwiatowym idzie o yda w tym drugim rozumieniu i jego satelitw, bez wzgldu na to, czy to s ydzi czy te chrzecijanie. Ot ten midzynarodowy typ yda, tego grabiecy wadzy wszechwiatowej, tego obecnego posiadacza i dzieryciela tej wadzy, jest bardzo nieszczliwym pokrewiestwem dla pozostaych jego wspplemiecw. Najgorsz rzecz dla yda midzynarodowego patrzc ze stanowiska yda zwykego, jest fakt, e typ midzynarodowy jest rwnie ydem. A znaczy to, e typ ten nie pojawia si nigdzie indziej, tylko w plemieniu ydowskim. Nie ma adnego innego typu rasowego albo narodowego, ktry mgby wyda tego rodzaju jednostki. Bowiem znaczy to nie tyko, e pomidzy potentatami finansowymi znajduje si paru ydw, lecz e ci wadcy wiata s wycznie tylko ydami. Jest to zjawisko wytwarzajce bardzo ze warunki dla tych ydw, ktrzy nie s i nie bd nigdy kierownikami spraw midzynarodowych, ktrzy s zwykymi ludmi, nalecymi do rasy ydowskiej. Gdyby wadza wszechwiatowa spoczywaa w rku grupy mieszanej, jak dajmy na to wyrb sucharw, wwczas ydzi, ktrych przypadkowo moglibymy spotka w tych wyszych sferach finansowych, prawdopodobnie, nie staliby si powodem powstania kwestii ydowskiej; cae zagadnienie sprowadzaoby si do skoncentrowania rzdw wiatowych w rkach garstki ludzi, bez wzgldu na ich narodowo lub pochodzenie. Ale skoro rzdy wiata s ambitnym deniem urzeczywistnionym jedynie przez ydw, i to za pomoc metod nie uywanych zazwyczaj przez zdobywcw wiata, staje si oczywistym, e zagadnienie musi koncentrowa si na tym godnym uwagi narodzie. Tu nastrcza si nowa trudno, mwic o tej grupie wadcw wiata pod nazw ydw (gdy s to ydzi), nie zawsze mona wydzieli t wanie ich grup, o ktr chodzi. Bezstronny czytelnik atwo std wywnioskuje, e jedynie yd znajdujcy si w usposobieniu podatnym do odczuwania obrazy, moe czu si dotknitym uwaajc za oskarenie osobiste to, co byo wymierzone przeciwko wyszej grupie. `Dlaczego w takim razie nie nazywa tej wyszej grupy finansistami, nie za ydami?@ zapyta kto moe. Dlatego, e to s ydzi. Argument, e w kadym spisie ludzi bogatych znajdzie si wicej chrzecijan ni ydw, nie ma adnego znaczenia; nie mwimy bowiem jedynie o ludziach bogatych, ktrzy, wielu z nich przynajmniej dorobili si majtku, suc pewnemu systemowi, mwimy o tych, co rzdz a jest chyba a nadto zrozumiaym, e by bogatym nie znaczy wcale rzdzi. yd rzdzcy wiatem posiada bogactwo, ale posiada take co wiele nad nie potniejszego. yd midzynarodowy, jakemy to ju poprzednio powiedzieli, rzdzi nie dlatego, e jest bogaty, lecz dlatego, e w najwydatniejszym stopniu posiada handlowy dny wadzy talent swojej rasy i korzysta z lojalnoci i solidarnoci rasowej nie majcej sobie rwnej w adnej innej grupie ludzkiej. Innymi sowy, gdybymy przekazali dzi wadz wiatow, opanowan przez yda midzynarodowego, jakiejkolwiek innej najbardziej uzdolnionej handlowo grupie nieydw, caa fabryka rzdw wiata rozpadaby si w gruzy, gdy nieydom brak pewnej waciwoci bez wzgldu na to, czy jest ona bosk czy ludzk, wrodzon czy nabyt, ktr posiadaj ydzi. Oczywicie yd midzynarodowy zaprzecza temu. Nowe stanowisko, zajte przez modernistw ydowskich, polega na zaprzeczaniu, by yd mia si rni czymkolwiek od innych ludzi, za wyjtkiem religii. `yd" powiadaj, nie jest imieniem rasy, lecz nazw wyznania, jak `episkopalianin", `katolik@, `prezbiterianin". Jest to argument uywany przez redakcje czasopism w ydowskich protestach przeciwko nazywaniu ydami tych ich wspplemiecw, ktrzy s oskareni o przestpstwa. `Nie podajecie wszake klasyfikacji wyznaniowej innych aresztowanych, mwi wydawca, czemu czynicie to w stosunku do ydw?" Apel do tolerancji religijnej zawsze odnosi podany skutek i jest niekiedy uyteczny dla odwrcenia uwagi od innych rzeczy. Dobrze. Jeli ydzi rni si od reszty ludzi jedynie religi, to fenomen staje si jeszcze dziwniejszy. Bowiem reszta ludzi interesuje si religi ydw mniej, ni czymkolwiek, co ich dotyczy. W rzeczywistoci w religii ich nie ma nic, co wyrniaoby ydw od reszty rodzaju ludzkiego, jeli idzie o moraln tre tej religii, czego najlepszym dowodem jest fakt, e wanie religia ydowska stanowi szkielet obydwu innych wielkich religii. Co wicej, stwierdzono, e pomidzy ludami, mwicymi po angielsku jest 2 mln ydw przyznajcych si do swej narodowoci, ale nie przyznajcych si do religii ydowskiej, a 1 mln zalicza si do agnostykw. Czy s oni przez to mniej ydami, ni tamci? Nikt tego nie przypuszcza. Wiarygodni badacze rnic pomidzy ludmi nie przypuszczaj tego. Irlandczyk, ktry staje si obojtnym na sprawy Kocioa, nie przestaje by przez to Irlandczykiem i zdaje si by jednakowo prawdziwym, e yd, ktry staje si obojtnym dla spraw synagogi, nie przestaje by ydem. On w kadym razie czuje, e jest ydem, i to samo czuje nieyd. Gdyby twierdzenie ydowskich modernistw byo prawdziwe, wywoaoby ono jeszcze powaniejsz dyskusj, gdy z ko-

niecznoci naleaoby wwczas przypisa opanowanie rzdw wiata przez ydw ich religii. Musielibymy wtedy powiedzie: `Ich wyszo wypywa z ich religii", a wtedy cay ciar zagadnienia przesunby si na religi, ktra daje tak potg i dobrobyt swoim wyznawcom. Lecz zaprzeczaby temu inny fakt, a mianowicie, e ci ydzi, rzdzcy wiatem, nie s nadzwyczajnie religijni; poza tym jeszcze inny fakt wymagaby uwzgldnienia, mianowicie, e najpoboniejsi wyznawcy i najposuszniejsi obserwanci przepisw religii ydowskiej s wanie najubosi spomidzy ydw. Jeli szukamy prawowiernoci ydowskiej, czy krzepkiej myli Starego Zakonu, to znajdziemy j nie pomidzy ydami, ktrym si powodzi, ktrzy `zunitarianizowali" sw religi w tym samym stopniu, w jakim unitarianie zjudaizowali swj chrystianizm, lecz pomidzy biedakami, w ciasnych zaukach, ktrzy do dzi dnia powicaj zysk z handlu sobotniego dla zachowania szabasu. Tym na pewno religia nie zapewnia panowania nad wiatem; przeciwnie, oni zmuszeni s ponosi ofiar dla zachowania jej nietknitej przed naporem modernizmu. Naturalnie, o ile yd rni si od reszty rodzaju ludzkiego tylko wwczas, gdy jest w zupenej zgodzie ze swoj religi, kwestia staje si bardzo prosta. Wszelka krytyka ydw jest w takim razie zwyk bigoteri religijn i nic wicej. A to byoby niedopuszczalne. Lecz jednozgodna opinia ludzi mylcych gosi, e ydzi rni si od innych najmniej wanie religi. Istnieje wiksza rnica pomidzy dwiema wielkimi gaziami chrzecijastwa, ni pomidzy ktrkolwiek z tych gazi a judaizmem. Tak wic, wbrew twierdzeniu pewnych modernistw, opinia caego wiata bdzie mylaa o ydzie, jako o czonku rasy, ktrej trwao udaremnia wszelkie wysiki czynione dla jej wytpienia, rasy, ktra zachowaa sw potg przez obserwowanie tych praw naturalnych, rasy, ktra wypyna z przeszoci z dwiema wartociami, z monoteizmem i monogami, rasy, stojcej przed nami jako widomy znak staroytnoci, z ktrej bior pocztek niektre nasze bogactwa duchowe. O nie, yd bdzie zawsze myla o sobie jako o czonku ludu, narodu, rasy. I wszelkie domieszki myli, wiary lub obyczaju nie mog tego zmieni. yd jest ydem i dopki pozostaje w granicach swych najzupeniej nietknitych tradycji, bdzie ydem. I bdzie zawsze mia prawo uwaa, e by ydem to nalee do rasy wyszej. Zatem ydzi, kierujcy wszechwiatowymi sprawami finansowymi, zajli najwysze stanowiska, midzy innymi, dziki pewnym zaletom, wrodzonym naturze ydowskiej. Kady yd posiada te waciwoci, cho nie kady w stopniu najwyszym, podobnie jak kady Anglik wada jzykiem Szekspira, jakkolwiek nie w tym co Szekspir stopniu. Tote jest praktycznie niewykonalnym, jeli nie zgoa niemoliwym, badanie yda midzynarodowego w oderwaniu od rozlegych podstaw ydowskiej psychologii charakteru. Moemy odrzuci od razu pospolite oszczerstwo, e powodzenie ydw opiera si na nieuczciwoci. Niepodobna oskara caego narodu ydowskiego, ani adnego innego narodu ryczatem. Nikt lepiej od samych ydw nie wie, jak bardzo rozpowszechnionym jest pojcie, e wszystkie metody ydowskie w interesach s nieskrupulatne. Bez wtpienia istnieje moliwo wielkiej sumy nieskrupulatnoci poza aktualn nieuczciwoci prawn, ale jest rwnie moliwym, e opinia, jakiej w tym wzgldzie od dawna uywaj ydzi, moe pyn z innych rde, ni aktualna i staa nieuczciwo. Moemy wskaza na jedno z tych moliwych rde. yd w sprawach handlowych orientuje si znacznie szybciej i bystrzej, ni inni ludzie. Mwi, e s narody, ktre umiej jeszcze zrczniej handlowa, ale ydzi rzadko si wrd nich osiedlaj. Mona tu przypomnie synn anegdot o ydzie, ktry pojecha do Szkocji. Ot ley w naturze czowieka mniej bystrego uwaanie bystrzejszego za zbyt zrcznego i podejrzewanie jego zrcznoci i sprytu. Kady podejrzewa czowieka innego, choby nawet jego zrczno nie miaa nic wsplnego z nieuczciwoci. Umys mniej bystry skonny jest do przypuszczania, e czowiek, ktry znajduje tak wiele legalnych sztuczek i wybiegw w sprawach handlowych, moe rwnie dobrze zna i uywa odpowiedniej liczby wykrtw i wybiegw nielegalnych. Co wicej, istnieje zazwyczaj podejrzenie, e ten, kto dobrze wychodzi na handlu, osiga to przez sprytne oszustwo. Ludzie uczciwi, wolno si orientujcy, szczerzy i postpujcy otwarcie i prosto, podejrzewaj zawsze czowieka, ktry wyciga korzy z interesu. ydzi, jak o tym wiadczy dowiadczenie stuleci, byli narodem zrcznym w handlu. Byli tak zrczni, e uwaano ich za wykrtnych. Tak wic yd sta si nielubianym dla powodw handlowych, z ktrych nie wszystkie wypyway z inteligencji lub inicjatywy jego nieprzyjaci. Wemy na przykad przeladowanie, ktrego ofiar padli niegdy kupcy ydowscy w Anglii. W dawnej Anglii kupiectwo posiadao wiele tradycji. Jedna z tradycji polegaa na tym, e szanujcy si kupiec nie szuka nigdy interesu, lecz oczekiwa, a interes sam wpadnie mu w rce. Inn tradycj byo znw przekonanie, e ozdabianie wystawy skadowej za pomoc wiate lub barw, albo pontne rozkadanie towarw na widak publiczny jest metod podstpn i godn pogardy, polegajc na odciganiu odbiorcy od brata kupca. Poza tym inna jeszcze tradycja gosia, e jest rzecz jaskrawo nieetyczn i niehandlow prowadzenie w swym skadzie wicej ni jednego rodzaju towarw. Jeli kto sprzedawa herbat, byo to wystarczajcym powodem, by nie mia sprzedawa yeczek do herbaty. Co do ogosze, to wydaway si one czym tak bezczelnym i zuchwaym, e opinia publiczna byaby napitnowaa kupca, ktry by chcia si posugiwa tym rodkiem handlowym. Postpowaniem jedynie godnym kupca, byo takie zachowanie, jak gdyby zgadza si z niechci na rozstanie ze swoim towarem. Mona sobie atwo wystawi, co si stao, gdy yd wdar si w t dungl tradycji kupieckich. Po prostu pogwaci je wszystkie. W owych czasach tradycja posiadaa si objawionego prawa moralnego, tote wskutek swej inicjatywy yd by uwaany za wielkiego przestpc. ydowi zaleao na tym, aby swj towar spieniy. Gdy nie mg sprzeda odbiorcy jednego artykuu, mia w pogotowiu dla zaofiarowania mu inny. ydowskie skady stay si bazarami, poprzednikami nas-

zych wielkich wspczesnych magazynw, co byo zamaniem tradycji angielskiej, e jeden skad powinien posiada tylko jeden rodzaj towaru. yd goni za interesem, szuka go, zdobywa. By on twrc zasady `szybki obrt drobny zysk". By on inicjatorem nabywania towarw na raty. Nie mg znie zastoju w interesie i czyni wszystko, aby go wprawi w ruch. On najpierwszy posugiwa si reklam handlow w czasach, gdy nawet publiczne ogoszenia w druku adresu swego skadu byo uwaane za zaznaczenie wobec publicznoci, e si jest w trudnym pooeniu finansowym, e si jest w przededniu bankructwa i e si prbuje ostatniego rozpaczliwego rodka ratunku, jakiegoby nie uy aden szanujcy si kupiec. Byo niesychanie atwo utosami t energi z nieuczciwoci. W przekonaniu kupca angielskiego, yd prowadzi nieuczciw gr. W rzeczywistoci usiowa on tylko zagarn t gr w swoje rce, co mu si istotnie udao. yd zawsze wykazywa t sam zrczno. Jego zdolno orientowania si w prdach pieninych dochodzia niemal do instynktu. Jego osiedlenie si w jakim kraju stanowio now podstaw, na ktrej jego wspplemiecy mogli operowa. Czy to przez naturalny rozwj zdolnoci wrodzonych, czy te dziki wiadomemu planowi jednoci i lojalnoci narodowej, wszystkie ydowskie grupy handlowe utrzymyway pomidzy sob kontakt, a gdy te grupy wzrastay w bogactwa, powag i potg, w miar nawizywania stosunkw z rzdami i wielkich interesw w pastwach, w ktrych dziaay, wzmagay one po prostu potg grupy centralnej bez wzgldu na to, gdzie si ona znajdowaa, w Hiszpanii, w Holandii, czy te w Anglii. wiadomie, czy te niewiadomie, wytworzyy one cilejsz spjni, ni oddziay jakiegokolwiek innego przedsibiorstwa, gdy cement jednoci rasowej, wzy wsplnej narodowej przynalenoci i braterstwa z samej natury rzeczy nie mog istnie midzy nieydami w tym stopniu, w jakim istniej wrd ydw. Nieydzi nigdy nie myl o sobie jako o nieydach i nie uwaaj nigdy, by byli winni cokolwiek drugiemu nieydowi jako takiemu. Dlatego te byli dogodnymi ajentami do wykonywania planw ydowskich w czasach i miejscach, gdzie byo niepodanym, by ydowscy kierownicy wystpowali publicznie, a nigdy za nie byli szczliwymi wspzawodnikami ydw na polu rzdw wszechwiatowych. Z tych oddzielnych ugrupowa ydowskich pyna sia do grupy centralnej, gdzie przebywali naczelni bankierzy i naczelni analitycy panujcych stosunkw. I odwrotnie, z grupy centralnej do poszczeglnych ugrupowa pyny nieocenione informacje i pomoc w razie potrzeby. Nietrudno tedy zrozumie, dlaczego wobec tych warunkw nard, ktry le si obchodzi z ydami, by skazany na kar, a nard ktry im ustpowa, by przez nich faworyzowany. Stwierdzono te wiarygodnie, e dali oni niektrym narodom odczu potg swego niezadowolenia. Jeli ten system istnia dawniej, to dzi istnieje bardziej ni kiedykolwiek. Mimo to dzi jest bardziej ni kiedykolwiek zagroony. Pidziesit lat temu gwnym co do znaczenia interesem byo midzynarodowe bankierstwo, opanowane gwnie przez ydw, jako wszechwiatowych handlarzy pienidzy. Sprawowao ono wadz nad rzdami i finansami na caym wiecie. A potem zjawia si rzecz nowa, przemys, ktry rozpowszechni si do rozmiarw nieprzewidzianych przez najwikszych prorokw i badaczy. Z chwil, gdy przemys wzrs w si i potg, sta si wielkim magnesem przycigajcym bogactwo wiata nie dlatego jedynie, aby posiada pienidze, ale by kaza im pracowa. Wytwrczo i zysk z wytwrczoci zamiast poyczania pienidzy i zysku z poyczek, staa si na czas pewien gwn metod finansow. Wybucha wojna, w ktrej dawni maklerzy wszechwiatowi odegrali niewtpliwie wybitn rol. A dzi dwie siy, przemys i finanse tocz ze sob walk, ktra rozstrzygnie, co wemie gr, czy finanse czy twrczy przemys. Jest to wanie jeden z tych pierwiastkw, ktre prowadz kwesti ydowsk, przed sd opinii publicznej. Stwierdzi to i dowie bdzie niczym wicej, jak tylko ustaleniem wyszoci ydowskiego uzdolnienia. Oczywicie niepodobna powiedzie, e poniewa ydowi powodzi si nadzwyczajnie, naley go powcign. Bdzie rwnie niezgodne z prawd, gdy powiemy, e koordynacja dziaalnoci ydowskiej bya na og rzecz dla wiata szkodliw. Da si moe wykaza, e dotychczas bya ona poyteczn. Powodzenia nie mona oskara ani potpia. Jeli w ogle wyniknie jaka kwestia natury moralnej, moe ona dotyczy jedynie uytku czynionego z osignitego powodzenia. Po ustaleniu poprzedzajcych faktw cae zagadnienie sprowadza si jedynie do tego: Czy yd moe postpowa, jak postpowa dotychczas, czy te jego obowizek wobec reszty ludnoci nakazuje mu czyni inny uytek z osignitego powodzenia? To zagadnienie oczywicie prowadzi do dalszej dyskusji, a take do zebrania pozostaych nici dyskusji obecnej, co bdziemy prbowali uczyni w nastpnych artykuach. `Do tego celu musimy si organizowa. Organizowa si w pierwszym rzdzie tak, aby dowie wiatu rozmiarw i natenia naszej dzy swobody. Nastpnie za organizowa si tak, aby mc da pozna posiadane przez nas rodki i mc je wyzyska...@ `Organizujmy si, organizujmy, organizujmy dopty, dopki kady yd nie powstanie i nie zostanie policzonym po naszej stronie, lub te nie owiadczy si wiadomie lub bezwiednie przeciwko swemu wasnemu narodowi". Ludwik D. Brandeis, Sdzia Sdu Najwyszego Stanw Zjednoczonych, `Syjonizm@, str. 113, 114.

Rozdzia V
Czy antysemityzm pojawi si w Stanach Zjednoczonych? Ktokolwiek prbuje zabiera gos w dyskusji nad kwesti ydowsk w Stanach Zjednoczonych lub gdzie indziej, musi by przygotowany na to, e go nazw antysemit. Nie otrzyma on zachty ani od ludzi ani od prasy. Ludzie, ktrzy w ogle zdaj sobie spraw z istnienia tej kwestii, wol poczeka, aby si przekona, jak si to wszystko skoczy, za prawdopodobnie ani jedno czasopismo w Ameryce, a z pewnoci adne z tych, ktre s porednikami ogoszeniowymi, zwanymi `magazines@, nie omieli si nawet szeptem odwanie przyzna, e kwestia taka istnieje. amy prasy oglnej stoj dzi otworem dla przesadnych artykuw na pochwa wszystkiego co ydowskie, (czego prbki mona oglda niemal wszdzie) a prasa ydowska w Stanach Zjednoczonych liczebnie bardzo silna, wzia sobie za zadanie udzielania nagan. Naturalnie, jedynym moliwym wytumaczeniem podjcia dyskusji w kwestii ydowskiej, jest to, e kto - pisarz, albo wydawca, albo zainteresowany wdanej sprawie, jest ydoerc. Ta myl zdaje si by ustalon; utrwalia si ona w ydach dziedzicznie; utrwala si w nieydzie za pomoc propagandy przekonanie, e wszelkie pismo, ktre nie rozpywa si w syropie sodyczy wobec tego, co ydowskie, zrodzio si z przesdw i nienawici. Jest zatem pene kamstw, obelg, insynuacji i zawiera podeganie do pogromu. Wyraenia te s wzite bez wyboru na chybi trafi i z artykuw w prasie ydowskiej. Wydaje mi si koniecznym, by nasi ydowscy wspobywatele rozszerzyli swoj klasyfikacj nieydw tak, iby zawieraa rwnie i t ich klas, ktra uznaje istnienie kwestii ydowskiej, nie nalec tym samym do antysemitw. Wrd samych ydw zarysowuj si cztery rne partie. Po pierwsze ydzi, ktrych namitnym deniem jest zachowywanie ydowskiej wiary i ycia bez wzgldu na ofiary z popularnoci lub powodzenia; po wtre, ydzi, ktrzy gotowi s do poniesienia wszelkich ofiar dla zachowania religii ydowskiej; po trzecie, ydzi, ktrzy nie maj w adnym kierunku bardzo ustalonych przekona, lecz s oportunistami i chc zawsze dy w kierunku powodzenia; wreszcie po czwarte, ydzi, ktrzy wierz i gosz, e wyrwnanie rnic pomidzy ydami a reszt ludzi moe nastpi jedynie przez wchonicie narodu ydowskiego przez inne narody. Ta ostatnia grupa jest najsabsza, najbardziej niepopularna i najmniej ze wszystkich zasugujca na uwag. Wrd nieydw, gdy idzie o t specjalnie kwesti, istniej tylko dwie partie: ci, co nie lubi ydw, nie umiejc powiedzie dlaczego i ci, co s skonni do obstawania za susznoci bez wzgldu na to, czy bdzie ona przypadkowo odpowiadaa im, czy te nie, i ktrzy uznaj, e kwestia ydowska stanowi co najmniej zagadnienie. Oba te pogldy, skoro tylko wystpuj jawnie, podlegaj zarzutowi `antysemityzmu". Okreleniem `antysemityzm" szafuje si nazbyt hojnie. Winno ono by stosowane dla oznaczenia prawdziwie antyydowskiego kierunku, polegajcego na namitnym uprzedzeniu. Uywane bez rnicy w stosunku do wszystkich, ktrzy prbuj dyskutowa o charakterystycznych cechach ydw i o ich wszechwiatowej potdze, moe z czasem zosta przywrconym do czci i powaania. Antysemityzm we wszystkich niemal swych postaciach, musi przyj do Stanw Zjednoczonych, co wicej, mona powiedzie, e jest tu ju dzisiaj i by od dawna. Jeli przyczepimy do niego niewaciw etykiet, wwczas Stany Zjednoczone nie bd mogy dokona w nim przemian, jakie uskuteczniy w tylu innych ideach, ktre przywdroway tu w swej podry dookoa wiata. 2 Poyteczn usug moe by w tym wzgldzie ustalenie czym nie jest antysemityzm. 1) Nie jest on uznaniem istnienia kwestii ydowskiej. Gdyby tak byo, wwczas naleaoby uwaa za postanowione, e og narodu amerykaskiego stanie si antysemickim, poniewa zaczyna uznawa istnienie kwestii ydowskiej, i bdzie utrwala si w tym przekonaniu coraz bardziej, w miar jak kwestia ta bdzie mu si praktycznie narzucaa w rozmaitych wypadkach ycia. Kwestia ta istnieje. Moemy szlachetnie zamyka na ni oczy. Moemy niemiao milcze o niej. Moemy nawet nieuczciwie zaprzecza jej istnieniu. Ale ona jest. Z czasem wszyscy bd musieli to przyzna. Z czasem grzeczne `sza! sza!" sfer przeczulonych lub oniemielonych bdzie zbyt sabe, by j stumi. Ale uzna t kwesti nie znaczy bynajmniej, bymy mieli wyruszy na wypraw nieprzyjani i nienawici przeciwko ydom. Bdzie to jedynie znaczyo, e pewien prd tendencji, ktry przepywa przez nasz cywilizacj, wzmg si o tyle, e zwrci na siebie uwag, e wymaga jakiego postanowienia, wymaga wyboru polityki, ktra nie bdzie powtarzaa bdw przeszoci, a zarazem zaegna moliwe niebezpieczestwo spoeczne na przyszo. 2) Dalej, publiczne omawianie kwestii ydowskiej nie jest antysemityzmem. Jawno jest higieniczna. Rozgos nadany kwestii ydowskiej, i pewne pogldy na t kwesti, byy bardzo faszywe. W prasie ydowskiej bya ona omawiana obszer-

niej ni kiedykolwiek indziej, ale bez naleytego spokoju i szerokoci pogldu. Dwie nuty dominujce powtarzaj si one stale w prasie ydowskiej z monotonn regularnoci to niesprawiedliwo nieydw i przesdy chrzecijaskie. S to widocznie dwa najgwniejsze pogldy na ycie, jakie narzucaj si ydowskiemu publicycie, gdy patrzy na swj wasny nard. Naley stwierdzi z ca powcigliwoci, e szczliwie dla ydw w ogle prasa ydowska nie rozchodzi si zbyt szeroko pomidzy nieydami, gdy jest to prawdopodobnie jedyna istniejca w Stanach Zjednoczonych agencja, ktra nie zmieniajc w najmniejszej rzeczy swego programu, moga wznieci uczucia antyydowskie przez samo tylko szerzenie swych publikacji wrd nieydw. Pisarze ydowscy, piszcy dla ydw, przedstawiaj niezwyky materia dla bada nad samowiedz rasow i towarzyszc jej pogard ras innych. Prawda, e w odnonych publikacjach Ameryka jest stale chwalona, ale nie ta Ameryka, ktra jest ojczyzn narodu amerykaskiego, lecz raczej Ameryka, jako dogodna dla ydw. Co si tyczy prasy codziennej, to nie byo w niej wcale powanej dyskusji. Nie jest to ani dziwne, ani naganne. Prasa codzienna omawia sprawy, ktre ju naleycie dojrzay. Jeli w ogle wspomina o ydach, posuguje si odpowiednimi gotowymi na t okazj frazesami: wymienia szereg nazwisk ydowskich, synnych w historii i koczy zazwyczaj pochlebn wzmiank o niektrych ydach miejscowych penych chwalebnych zalet, ktrych ogoszenia mona nierzadko znale w innym dziale tego pisma. Jednym sowem powiedzie mona, e rozgos, nadawany u nas caej kwestii, polega na niezasuonym krytykowaniu nieydw przez pras ydowsk i na niezasuonych pochwaach ydw ze strony prasy nieydowskiej. Tote niezalene usiowania nadania kwestii jawnoci nie mog by zoone na karb antysemityzmu, choby nawet ujawnienie niektrych faktw miao urazi wraliwo ydowskich czytelnikw. 3) Nie jest antysemityzmem twierdzenie, e zagranic w kadej stolicy cywilizacji istnieje podejrzenie, u niektrych za ludzi powanych nawet pewno, i przeprowadza si plan zawadnicia wiatem nie przez zdobycze terytorialne, nie przez okupacj wojskow, ani nawet przez opanowanie rzdw, ani nawet przez wadz ekonomiczn w naukowym znaczeniu tego sowa, lecz przez owadnicie machin handlu i giedy. Nie jest antysemityzmem mwi o tym, ani dostarcza dowodw na poparcie tego twierdzenia. Tymi, ktrzy mogliby odeprze ten zarzut, gdyby nie by prawdziwym, s sami ydzi midzynarodowi, ale go nie odparli. Tymi, ktrzy mogliby najlepiej dowie jego prawdziwoci, s ci ydzi, ktrych ideay ogarniaj dobro caej ludzkoci, nie za dobro jednej tylko rasy, ale nie dowiedli jej. Moe powstanie kiedy prorok, ktry ujrzy, e obietnice dane narodowi (rzekomo) wybranemu nie dadz si urzeczywistni za pomoc metod Rotschildw i obietnica, i przez Izraela bogosawione bd wszystkie narody, nie zostanie speniona przez ujarzmienie wszystkich narodw przez Izraela; gdy ten czas nadejdzie, moemy spodziewa si skierowania energii ydowskiej do innych kanaw, ktre osusz obecne rda kwestii ydowskiej. Zanim to jednak nastpi, nie jest antysemityzmem, a przeciwnie, moe nawet okaza si usug w stosunku do ydw, rzucenie wiata na zamiary, ktre rzdz pewnymi wyszymi ich sferami. Jeli poprzednie twierdzenia s suszne, wwczas okrelenie `antysemicki@ tak szczodrze udzielane niniejszym artykuom, zdradza gorsze zamiary u krytykw ni u autora. Ale dosy na tym. Jeszcze wiele pozostaje do zrobienia, a to, czego ju dokonano, polega na tym, co pozostanie, gdy przebrzmi pochwaa przyjaci i nagana wrogw. 3 Antysemityzm ogarnia bez kwestii w rnych epokach znaczne odamy ludzkoci, paczc pogldy, kalajc charaktery i plamic rce swych ofiar, lecz najbardziej zdumiewajc rzecz, jak o nim mona powiedzie, jest to, e nie da nigdy adnej korzyci tym, co go uywali i nigdy niczego nie nauczy ydw, przeciwko ktrym by skierowany. Jest bardzo wiele stopni antysemityzmu, z ktrych niektre przytocz: 1) Jest przede wszystkim ten stopie antysemityzmu, jeli si mona tak wyrazi, ktry polega na prostej antypatii do yda osobicie, bez wzgldu na to, kim on jest. Antysemityzm ten spotka mona czsto wrd wszystkich warstw ludowych. Najczciej jednak spotka si z nim mona u tych ludzi, ktrzy mieli przewanie bardzo niewiele do czynienia z ydami. Zaczyna si to czstokro w dziecistwie od instynktownej niechci do sowa `yd@. Wzmaga si przez faszywe uywanie nazwy `yd@ jako epitetu, albo jako oglnego okrelenia niepopularnych praktyk. Uczucie to niezbyt si rni od uczucia, istniejcego wzgldem nieydw, co do ktrych panuje to samo przekonanie, z t wszake rnic, e rozciga si ono na ras nieznanych ydw indywidualnych, nie za do jednostek znanych, ktre mogyby usprawiedliwi tego rodzaju uczucie. Sympatia nie jest od nas zalen, natomiast jest ni panowanie nad uczuciem sympatii. Kady sprawiedliwy czowiek musi niekiedy zastanowi si nad tym, e osoba, wzgldem ktrej odczuwa antypati, moe by rwnie dobra, a moe lepsz od niego samego. Nasza niech rejestruje tylko rezultaty pocigu lub odrazy, ktre wynikaj pomidzy dan osob a kim drugim, nie oznacza to wcale, by nielubiana osoba miaa zasugiwa na antypati. Naturalnie, gdy z t instynktown odraz do spoecznego kontaktu z ydami czy si rozum, zapobiega on uprzedzeniom, wyjwszy oczywicie tych ludzi, ktrzy uwaaj, e wrd ydw nie ma jednostek, zasugujcych na szacunek, jest to stanowisko kracowe i skadajce si z innych pierwiastkw poza naturaln niechci. Jest moliwym take, e niektrzy ludzie nie lubi ydw, nie bdc antysemitami. Co wicej, nierzadko si zdarza, e i zjawisko to staje si coraz pospolitszym, e nawet inteligentni i wyksztaceni ydzi nie przestaj w swym wasnym rodowisku, czynic wyjtek dla osb wybitnie kulturalnych. Fakt ten domaga si komentarzy co do obyczajw i charakterystycznych cech zwykego osobnika z rasy ydowskiej, wypadkw zachowania si najbardziej racych i ktre sami ydzi najczciej krytykuj, ale wyjanie tych udzielimy

pniej. 2) Drugi stopie antysemityzmu moe by nazwany wrogoci i nienawici Naley zaznaczy, e niech, o ktrej mwilimy wyej, nie jest nienawici, niekoniecznie jest take wrogoci. Mona nie lubi cukru do herbaty, nie trudzc si rwnoczenie, aby go nienawidzi. Niewtpliwie jednak s ludzie, ktrzy pozwolili swej antypatii rozrosn si do rozmiarw uprzedzenia, poniewa doznali przykroci przy praktycznym zetkniciu z osobnikami rasy ydowskiej. Prawdopodobnie co najmniej milion Amerykanw doprowadzonych do ostatecznoci tej zimy przez ydowskich kupcw stao si ydoercami i mog by uwaani przynajmniej za antysemitw w zarodku. Jest to najgorsze przede wszystkim dla osb, ktre ywi tego rodzaju uczucia. Jest to zem dlatego, e odbiera umysowi zdolno inteligentnego badania faktw, ktre skadaj si na kwesti ydowsk jest zem dlatego, e uniemoliwia sprawiedliwe w stosunku do nich postpowanie. Dla swego wasnego dobra winno si nie dopuci, by namitno odchylaa ostrze umysu przy badaniu tej kwestii. Hazardowym jest bieg, gdy motor stanowi nienawi. Wrogo przebywa zawsze w bliskim ssiedztwie ydw, a przyczyna tego zjawiska stanowi zagadk wiekw. Sama natura ydowska, jak dowodzi tego historia staroytna i wspczesna, nie jest wolna od nienawici, a wskutek tego budzi i wywouje poniekd wrogo, przy zetkniciu z tymi rasami aryjskimi, ktre id za swymi wasnymi naturalnymi popdami nietamowanymi przez wpywy kulturalne i etyczne. Ten odwieczny konflikt ydowski zastanawia umysy caych pokole uczonych. Niektrzy tumacz to w duchu biblijnym przeklestw Jehowy, cicych na narodzie wybranym... za nieposuszestwo prawom, dziki ktrym byby go uczyni prorokiem wiata. Jeli tak by musi, jeli stanowi to cz dziedzictwa ydw, to sprawdzioby si na nich powiedzenie chrzecijaskie, a zarazem biblijne: `Zgorszenie by musi, ale biada czowiekowi, przez ktrego zgorszenie to przychodzi@. 3) W niektrych krajach w rozmaitych czasach to uczucie nienawici wybuchao w postaci morderczych gwatw, ktre jak na og kady gwat fizyczny, budzio oburzenie i zgroz caej ludzkoci. Jest to skrajna forma antysemityzmu i podawanie u nas, czy te gdziekolwiek indziej kwestii ydowskiej pod publiczn dyskusj, spotyka si zawsze z zarzutem o podniecanie do zbrodniczych wybrykw. Nie ma oczywicie usprawiedliwienia dla tego rodzaju ekscesw, ale wyjani si one dadz zupenie dostatecznie. ydzi tumacz je zazwyczaj przesdami religijnymi, a nieydzi buntem przeciwko jarzmu ekonomicznemu, narzuconemu ludowi przez ydw. Jest faktem zdumiewajcym, e gdy wemiemy dla przykadu jeden kraj, to okolice Rosji, gdzie rozruchy antysemickie przybray najostrzejsz form, s zarazem najbardziej kwitncymi, najbogatszymi, przy czym ten dobrobyt i rozkwit s jak najbardziej, oczywicie, spowodowane przez ydw, e owiadczyli oni otwarcie, i posiadaj wadz pogrenia tych okolic Rosji na powrt w letarg handlowy o ile by tylko zechcieli je opuci. Daremnym byoby przeczy temu twierdzeniu. Potwierdzali to niejednokrotnie ludzie, ktrzy wyjedali do Rosji, peni oburzenia na zachowanie Rosjan wobec ydw, na podstawie wiadomoci zaczerpnitych z prasy anglosaskiej i powracali do kraju z zupenie nowym pogldem na przyczyn tych ekscesw, jakkolwiek nie usprawiedliwiali ich charakteru. Bezstronni obserwatorzy przekonali si rwnie, e niektre z tych ekscesw byway sprowokowane przez samych ydw. Jeden z korespondentw, znany powszechnie z namitnej obrony ydw, przeladowanych w Rosji, bywa zawsze ostatnio atakowany przez ydw, ilekro stwierdza tego rodzaju fakty, mimo protestw z jego strony, e jeli nie bdzie mwi prawdy, gdy ydzi nie maj susznoci, nikt nie bdzie mu wierzy, gdy bdzie zapewnia, i s oni bez zarzutu, nawet wtedy, kiedy to bdzie zgodne z prawd. Do dnia dzisiejszego ydzi niechtnie przyznaj, by mogli w czymkolwiek zasugiwa na nagan. Musz oni by zawsze uniewinnieni, bez wzgldu na to, kto zostanie potpiony. Rys ten musi by wykorzeniony zanim ydzi bd zdolni jeli to w ogle kiedykolwiek nastpi dopomc do usunicia cech charakterystycznych, ktre wywouj w stosunku do nich antagonizm innych narodw. Mona powiedzie, e na caym wiecie niech przeciwko ydom posiada podoe ekonomiczne. Nasuwa si tu pytanie: czy zatem ydzi maj samowolnie dy do niepowodze, czy zaprze si swego talentu, czy wyrzec si dobrobytu swego powodzenia, dla zdobycia sympatii innych narodw? Pytania te poddane bd pod dyskusj pniej. Co do przesdw religijnych, ktre ydzi z reguy chtnie wysuwaj na plan pierwszy, mona stwierdzi z ca pewnoci, e w Stanach Zjednoczonych one nie istniej. ydzi jednak zarzucaj to Amerykanom z tak swobod, jak Rosjanom. Kady czytelnik moe stwierdzi na sobie niesprawiedliwo tego zarzutu. Moe on to uczyni z ca atwoci zapytujc siebie, czy w cigu caego ycia dozna kiedykolwiek uczucia niechci wobec ydw z racji ich religii. W mowie wypowiedzianej na swym ydowskim zgromadzeniu i powtrzonej przez ydowsk pras, mwca, yd, stwierdzi, e gdyby 100 przechodzcych ulic chrzecijan na chybi trafi zagadn, kto to jest yd, wikszo odpowiedziaaby: `Jest to morderca Chrystusa". Jeden z najbardziej znanych w Stanach Zjednoczonych i szanowanych rabinw, powiedzia niedawno w publicznej przemowie, e dzieci w szkoach niedzielnych ucz si uwaa ydw za mordercw Chrystusa. Powtrzy on to w rozmowie prywatnej w kilka tygodni pniej. Na og chrzecijanie mogliby prawdopodobnie zawiadczy, e nie syszeli tego okrelenia przedtem, zanim je przeczytali w skardze ydowskiej, i e w kadym razie oni sami nigdy go nie uywali. Zarzut jest bezsensowny. 2 mln dzieci, uczcych si obecnie w chrzecijaskich szkoach niedzielnych w Stanach Zjednoczonych i Kanady, mog zawiadczy, czy dano im tam tak wskazwk. Wszyscy stwierdz bez wahania, e w adnym odamie wiary chrzecijaskiej nie ma adnych uprzedze przeciwko ydom z powodu ich religii. Przeciwnie, panuje tam nie tylko uczucie zobowizania wobec ydw, lecz nawet poczucie pewnej wsplnoci w religii. Szkoy niedzielne wszystkich wyzna chrzecijaskich na wiecie, spdziy w tym roku sze miesicy nad midzynarodow nauk, pync z ksig Sdziw, Ruth, Samuela i Krlw, i kady rok szkolny jest czciowo przeznaczony na nauk Starego Testamentu. Tak, e nawet wielu mylcych chrzecijan zasta-

nawia si, nad akcentowaniem tak mocnym Starego Testamentu w chrzecijaskiej nauce z nieukrywanym podejrzeniem. Tutaj jednake tkwi co, nad czym winni si zastanowi ydowscy przywdcy religijni: wicej jawnej goryczy uprzedze religijnych istnieje przeciwko chrzecijastwu ze strony ydw, ni kiedykolwiek istniao we wszystkich wyznaniach chrzecijaskich w Ameryce przeciwko ydom. Wemy po prostu amerykask pras wyznaniow i porwnajmy j pod tym wzgldem z pras ydowsk, a otrzymamy dostateczn odpowied. Ani jednemu wydawcy amerykaskiemu nie przyszoby do gowy uwaa za chrzecijaskie i rozumne napadanie na religi ydowsk, gdy tymczasem szeciomiesiczny przegld prasy ydowskiej dostarczyby mnstwo przykadw napaci i uprzedze po tamtej stronie. Co wicej, adne rozgoryczenie religijne w Ameryce nie osiga w najmniejszym stopniu tych rozmiarw, co rozgoryczenie ydw wzgldem yda, ktry przyj chrzecijastwo. Dochodzi ono prawie do jakiej witej `vendetty". Chrzecijanin moe sta si `prozelit@ ydowskim i jego motywy bywaj uszanowane; nie praktykuje si to nigdy w tym wypadku, gdy yd staje si chrzecijaninem. Odnosi si to zarwno do prawowiernego jak i do liberalnego odamu ydostwa. Nie religia zapewnia dzi ydowi przewag, lecz co zupenie innego. A jednak, gdy tylko ydzi przekonywuj si o nieprzyjaznym w stosunku do siebie nastroju, powtarzaj z niezmiern jednostajnoci, e wypywa on z trzech przyczyn, z ktrych najpierwsz i najwaniejsz jest ich religia. Jest moe pocieszajc dla ydw myl, e cierpi za wiar, ale jest nieprawdziw. Kady rozumny yd musi o tym wiedzie. Kady yd powinien te wiedzie, e wrd wszystkich wyzna chrzecijaskich, ktre uznaj i studiuj staroytne proroctwa, zbudzio si wielkie zainteresowanie przyszoci ludu ydowskiego. Ludzie czytajcy Bibli, pamitaj o tym, e otrzymali oni obietnice odnoszce si do ich zadania na wiecie i istnieje wiara, e te proroctwa si speni. Przyszo ydw, jak mwi proroctwa, jest cile zwizana z losami naszej planety, a chrzecijanizm w swym znacznym odamie przynajmniej protestantyzm uwaa, e przyjdzie jeszcze odrodzenie narodu wybranego. Gdyby og ydw wiedzia z jak sympati i zrozumieniem badane s przez chrzecijanizm wszystkie proroctwa ich dotyczce, gdyby wiedzieli jak silna wiara istnieje, e te proroctwa si speni i e ydom sdzone jest odda wielkie usugi spoeczestwu ludzkiemu, patrzyliby prawdopodobnie na chrzecijastwo innymi oczyma. Dowiedzieliby si przynajmniej, e chrystianizm nie przypuszcza, by to on wanie mia by narzdziem nawrcenia si ydw punkt, co do ktrego przywdcy ydowscy popeniaja tragiczny bd i ktry doprowadza ich do najwikszego rozgoryczenia lecz zalee ono bdzie od zupenie innych narzdzi i warunkw, ktrych roztrzsanie nie ley w ramach niniejszego artykuu. Jest godnym zaznaczenia, e istnieje faza antysemityzmu, majca zwizek z religi, ale nie w tym znaczeniu omawianym w tym artykule. S mianowicie ludzie, zreszt bardzo nieliczni i o dnociach ateistycznych, ktrzy utrzymuj, e wszelka religia jest hab, e jest wymysem ydw, majcym na celu uwikanie umysw ludzkoci w denerwujce przesdy. Ten pogld jednakowo nie mia adnego wpywu na wynik oglny. Jest to pogld skrajny. 4 Ot, ktra z tych postaci antysemityzmu ujawni si w Ameryce? Jeli pewne tendencje bd trway nadal, jak to jest prawie pewnym, jak posta przybierze nastrj wobec ydow? Moemy by pewni, e w adnym razie nie bdzie to forma masowych gwatw. Jedyn uzewntrzniajc si obecnie akcj masow, jest akcja samych ajencji ydowskich, w stosunku do kadej osoby i instytucji, ktra omiela si zwrci uwag publiczn na kwesti ydowsk. 1. Antysemityzm przyjdzie do Ameryki, poniewa zazwyczaj wszystkie emocje i idee obiegaj wiat ze wschodu na zachd. Na pnoc od Palestyny, gdzie ydzi najduej przebywali i gdzie obecnie znajduj si w wielkiej liczbie, antysemityzm przybra wyrane formy i panuje w ostrej postaci. Na zachodzie, w Niemczech, zaznacza si wyranie, ale dotychczas nie nosi cech gwatownoci. Jeszcze dalej na zachd, w Wielkiej Brytanii, zaznacza si on, lecz z powodu stosunkowo niewielkiej liczebnoci ydw na Wyspach Brytyjskich oraz ich koalicji z klas rzdzc, jest to raczej uczucie ni ruch. W Stanach Zjednoczonych nie jest skrystalizowany, ale przejawia si w niepokoju, zaciekawieniu, wyranym tarciu pomidzy tradycyjn tendencj Amerykanw do tolerancji a ich poszanowaniem dla faktw. Poniewa kwestia ta bdzie nabieraa w Ameryce coraz silniejszego natenia, zatem przystoi ludziom przewidujcym pomin krtkowzroczne protesty samych ydw, i czuwa nad tym, aby kwestia ydowska nie pojawia si wrd nas, jak w tylu innych krajach, w najgorszej i najniebezpieczniejszej postaci. Jest publicznym obowizkiem uchwyci zagadnienie to od pocztku i e si tak wyra, wywiczy, wytresowa je, czyli, inaczej mwic, przygotowa si do tak, abymy mogli postawi je u nas w formie, ktra by stanowia wzr dla innych krajw, ktra by dostarczya im zasadniczego materiau do ostatecznego jej rozwizania. A sta si to moe tylko przez przedstawienie, uznanie i leczenie surowca jawnoci zagadnienia, przed ktrym dotychczas cofay si bezradnie inne narody, z braku, bd szczerej chci, bd to rodkw dla dotarcia do gwnego rda trudnoci. 2. Drug przyczyn pojawienia si u nas kwestii ydowskiej bdzie planowany wielki napyw ydw do Ameryki. W tym roku przybdzie tu prawdopodobnie milion ydw, co podniesie liczb naszej ludnoci ydowskiej do 4,5 mln. Bdzie to nie tylko imigracja ludzi, ale imigracja idei. aden pisarz ydowski nie powiedzia nam dotd, w sposb systematyczny, co yd myli o nieydach, jaki jest jego wewntrzny pogld na nieydw. S wszake pewne dane po temu, jakkolwiek nie mona si pokusi o odtworzenie stanowiska ydw wobec nieydw. Jaki yd powinien by nam to powiedzie, ale praw-

dopodobnie wyparby si go jego wasny nard, gdyby zechcia wywiza si z tego zadania na podstawie cisych faktw. Ot ci ludzie przybywaj tu, patrzc na nieydw jako na dziedzicznych swych wrogw, do czego by moe maj suszne powody, a ywic to przekonanie, bd regulowali swoje postpowanie w sposb, ktry to ujawni. Nie bd za ci ydzi tak bezsilni i bezradni, jak si wydaje. W Polsce, gdzie jakoby ydzi mieli by podczas wojny wyzuci ze wszystkiego, zjawiaj si ich codziennie w konsulacie setki, celem uzyskania paszportu na przejazd do Ameryki. Jest to fakt znamienny. Pomimo swych gonych cierpie i ubstwa, s zdolni do odbycia dalekiej podry i do starania si o pozwolenie na t podr. aden inny nard nie byby finansowo zdolny do podrowania w takiej liczbie. Ale ydzi s do tego zdolni. Jest rzecz oczywist, e nie czyni tego za fundusze dobroczynnoci publicznej. Potrafili utrzyma si na powierzchni podczas nawanicy, ktra zatopia inne narody. Wiedz o tym i ciesz si naturalnie z tego. Te same myli i uczucia, jakie ywi wzgldem narodw wrd ktrych przebywaj obecnie, przynios oni ze sob do nas. Mog wznosi wiwaty na cze Ameryki; bd oni posiadali osobiste i wyrobione zdanie o wikszoci narodu amerykaskiego. Mog figurowa na spisach jako Rosjanie lub Polacy, albo jeszcze inaczej, ale bd ydami z peni wiadomoci ydowskiej, i dadz nam to odczu. Wszystko to musi wyda skutki. I nie jest adnym przesdem rasowym przygotowywa si do tego, i zwraca si do samych ydw amerykaskich, z wezwaniem, by rozwayli ten fakt i dopomogli do rozstrzygnicia zagadnienia, ktre si nastrcza. 3. Kada idea, ktra panowaa w Europie, doznaa przeksztacenia z chwil, gdy zostaa przeniesiona do Ameryki. Tak byo z ide wolnoci, z ide rzdu i wojny. To samo bdzie z antysemityzmem. U nas skoncentruje si cae to zagadnienie, jeli bdziemy mdrzy, jeli nie bdziemy si go obawiali, zostanie ono u nas rozstrzygnite. Pewien nowy pisarz ydowski powiedzia: `ydostwo oznacza dzi przewanie ydostwo amerykaskie... wszystkie dawne centra ydowskie zostay zburzone podczas wojny i przeniesione do Ameryki@. Zagadnienie to narzuci nam si samo czy zechcemy, czy nie. W jaki sposb ono si rozwinie? Wiele zaley od tego, ile dokonamy, zanim stanie si ono bardzo silne. Mona wszake przewidzie, e pierwszym objawem, jaki si ukae, bdzie bardzo silne oburzenie na pewne handlowe sukcesy ydowskie, zwaszcza za na solidarn akcj, dziki ktrej zostan osignite. Nard nasz widzi przed sob nard w narodzie, w takim znaczeniu, w jakim nie byli nigdy Mormoni, i nie bdzie mu si to podobao. Mormoni dokonali `exodus@; Izrael wraca do Egiptu, by go ujarzmi. Drugim objawem, ktry niewtpliwie wystpi, bdzie przesd i podniecenie uprzedze. Wikszo moe mie zawsze suszno, ale nie zawsze ta wikszo jest rozsdna. Przesdy, ktrych istnienie przyznaj zarwno ydzi jak i nieydzi, mog sta si silniejsze, wystpi ostrzej, ku utrapieniu obydwu stron, bowiem ani podmiot ani przedmiot przesdu nie mog osign tej swobody umysu, ktra jest szczciem. Wwczas moemy z caym zaufaniem oczekiwa reakcji sprawiedliwoci. W tym wanie punkcie sprawa pocznie si ksztatowa wedug ducha amerykanizmu. Wrodzona sprawiedliwo umysu amerykaskiego przychodzia z pomoc kadej sprawie, ktra wywoaa oburzenie Amerykanw. Naturalna reakcja jest u nas bardzo krtkotrwaa; reakcja intelektualna i etyczna przychodzi szybko. Umys amerykaski nie poprzestanie nigdy na oburzeniu w stosunku do jednostek. Bdzie on wnika gbiej. To gbsze wnikanie ju si rozpoczo w Wielkiej Brytanii i w Ameryce. Jest dla nas objawem bardzo charakterystycznym, e nie zatrzymujemy si na jednostkach, gdy idzie o zasady. Tote i w tej kwestii zacznie si badanie materiaw, ktrych cz moe by ujawniona w artykuach niniejszych, i ktre mog by przez pewien czas lekcewaone, ale ktre w przyszoci zostan uznane za ni, wiodc do kbka. A potem korze caego niepokoju zostanie wydobyty na wiato, by zgin, jak ginie kady korze pozbawiony ukrycia w ciemnociach; wtedy mona si bdzie spodziewa, e sam nard ydowski rozpocznie proces swego przystosowania si do nowego porzdku rzeczy, nie po to, by pozby si swej identycznoci lub osabi sw energi, lecz aby zwrci si na drog szlachetniejsz, ku pomylnoci wszystkich ludw, co jedynie usprawiedliwi moe pretensje ydw do wyszoci. Nard, ktry doszed w dziedzinie materialnej do tego, do czego doszli ydzi, goszc zarazem, e posiada wyszo duchow, moe osign te wyniki w sposb mniej nikczemny, mniej prowokujcy spoeczestwo... ydzi nie chc by wytpieni, ale nie pozwolimy im take trzyma spoeczestwa w jarzmie, ktre mu zrcznie narzucili. Cign oni korzyci z systemu, ktry sam ulegnie zmianie i zmusi ich do obrania innych, szlachetniejszych rodkw dla usprawiedliwienia nalenego im miejsca wrd narodw wiata.

`Do czynnoci poytecznych dla naszego obszernego planu, bliskiego ju upragnionego koca, winnimy zmusza rzdy gojw przy pomocy rzekomo opinii publicznej, urobionej w tajemnicy przez nas za porednictwem tak zwanego wielkiego

mocarstwa czyli prasy, pozostajcej, z maymi tylko wyjtkami, z ktrymi liczy si nie warto, cakowicie w naszych rkach@. Protok sidmy

Rozdzia VI
Kwestia ydowska przedostaje si do czasopism Razu jednego amerykaski profesor amerykaskiego uniwersytetu uda si w interesach do Rosji. By on rzeczoznawc, w bardzo wanej dziedzinie wiedzy stosowanej i nader bystrym obserwatorem. Przyby do Rosji z pogldem przecitnego Amerykanina na traktowanie ydw przez rzd tego kraju. Mieszka tam przez trzy lata, powrci do Ameryki na rok, po czym uda si znowu do Rosji na taki sam okres czasu. Za drugim swoim powrotem do Ameryki uwaa, e byoby bardzo na czasie udzieli publicznoci amerykaskiej cisych informacji o kwestii ydowskiej w Rosji. Przygotowa wyczerpujcy artyku i przesa go redaktorowi pierwszorzdnego czasopisma we wschodnich Stanach Zjednoczonych. Redaktor zaprosi go do siebie, spdzi w jego towarzystwie prawie cae dwa dni, by bardzo silnie poruszony tym, czego si ode dowiedzia, lecz owiadczy, e artykuu wydrukowa nie moe. Takie samo zainteresowanie okazao w tej sprawie kilku innych redaktorw pierwszorzdnych czasopism. Nie dziao si to dlatego, by profesor nie umia pisa: wszyscy redaktorzy nabywali skwapliwie wszystko, co napisa w innych kwestiach. Mimo to nie mg si doprosi, by jego artyku o ydach zosta przyjty i wydrukowany w Nowym Yorku. Jednake kwestia ydowska przedostaa si wreszcie na amy pewnego nowojorskiego dziennika. Jest to raczej odamek granatu wyrzuconego z obozu ydowskiego na kwesti ydowsk w zamiarze zmiecenia jej, o ile to moliwe, z powierzchni ziemi i wykazania w ten sposb, e kwestia ta w ogle nie istnieje. By to, nawiasem mwic, jedyny rodzaj artykuu, jaki wielkie dzienniki w obawie przed swymi finansowymi wadcami miay odwag wydrukowa. Mimo to publiczno moe si wiele dowiedzie o kwestii ydowskiej nawet z tego typu artykuw, ktrych zadaniem jest dowie, e odnona kwestia wcale nie istnieje. P. William Hard w czerwcowym numerze `Metropolitan" wyzyska jak tylko mg najlepiej do swego celu materiay, ktre mia pod rk. Niewtpliwie te ajencje telegraficzne i pocztowe, ktre kontroluj wszystkie drukowane wzmianki o ydach, musiay podzikowa naleycie zacnym redaktorom `Metropolitan" za pomoc w ukoysaniu opinii publicznej do dalszego niezmconego snu. Miejmy nadziej, e dla dobra kwestii ydowskiej artyku p. Harda znajdzie licznych czytelnikw, gdy dowiedzie si z niego mona bardzo wiele, o wiele wicej, niby to sobie niektrzy yczyli. Mona si dowiedzie z niego przede wszystkim, e kwestia ydowska istnieje. P. Hard powiada, e stanowi ona przedmiot rozmw w salonach Londynu i Parya. Czy wzmianka o salonach jest pomysem autora, majcym na celu wskazanie, e sprawa jest baha, czy te maluje jedynie gbi kontaktu p. Harda z dan kwesti, nie potrafi objani. Dodaje on wszake, e pewien dokument, dotyczcy tej kwestii `kry dugo w waszyngtoskich sferach urzdowych". Wspomina on rwnie o kablogramie do nowojorskiego `World" zamieszczonym przez to pismo. Artyku ukaza si prawdopodobnie zbyt wczenie, by uwzgldni sprawozdanie, jakie o pierwszym ze wzmiankowanych dokumentw zamieci `Times". Ale powiedzia czytelnikowi, ktry szuka w artykule obiektywnych faktw, e istnieje kwestia ydowska, i e istnieje bynajmniej nie wrd motochu, lecz gwnie w tych koach, ktre posiadaj najwiksz obfito dowodw ydowskiej potgi i wadzy. Co wicej, kwestia ta jest przedmiotem dyskusji. Mwi nam to p. Hard. Nie posuwa si wprawdzie do tego, by nam powiedzie, e nad kwesti t dyskutuj bardzo powanie w wysokich sferach ludzie, odgrywajcy rol nie tylko narodow, ale i midzynarodow, a nie mwi tego prawdopodobnie dla jednej z dwch przyczyn, a mianowicie, e albo o tym nie wie, albo nie uwaa za odpowiednie wspomina o tym w swoim artykule. Mimo to p. Hard uwiadomi nas ju co do tego, e jest kwestia ydowska, i e stanowi przedmiot dyskusji w sferach, ktre maj najlepsz sposobno obserwowa przedmiot, o ktrym traktuj. Artyku p. Harda wyjania nam take, e kwestia ydowska wypywa zawsze na widowni pod znakiem konspiracji. Oczywicie p. Hard mwi, e nie wierzy w spisek, ktry ogarnia wielk liczb ludzi, a to jego przekonanie czytelnik podziela bardzo chtnie, gdy dla umysu nieydowskiego nie ma nic bardziej miesznego ni masowa konspiracja dla nieyda nie ma bowiem nic bardziej niemoliwego. Przypuszczamy, e p. Hard nie jest pochodzenia ydowskiego i dlatego wie, jak dalece niemoliwym byoby zorganizowanie konspiracji wrd znaczniejszej liczby nieydw na duszy przecig czasu, nawet gdyby chodzio o cel najszlachetniejszy. Nieydzi nie nadaj si do tego. Ich spisek, jakikolwiek nosiby charakter, rozpadby si jak bicz z piasku. Nieydzi nie maj ani we krwi, ani we wsplnym interesie podstawy do solidarnoci, jak

posiadaj ydzi. Z natury nieyd nie podejrzewa nigdy spisku, uwierzy we moe tylko w ostatecznoci, pod naciskiem najautentyczniejszych dowodw. By moe, jak niektrzy twierdz, e wielki wpyw na ksztatowanie takich czy innych charakterw ma jednak religia ksztatujca od pokole, jak jednych tak i drugich. Tote bardzo nam atwo podzieli niewiar p. Harda w spisek; ale naley stwierdzi, e dla napisania swego artykuu, zmuszony jest on na kadym niemal kroku przyznawa, e we wszystkich dyskusjach nad kwesti ydowsk idea konspiracji zajmuje powane miejsce. W rzeczy samej jest to gwna myl artykuu p. Harda i odpowiada zupenie jego tytuowi `Wielki spisek ydowski". Poszukiwanie faktw zasadniczych w artykule p. Harda pozwoli nam uczyni nadto odkrycie, e istniej jakie dokumenty, ktre zawieraj szczegy spisku, lub aby uy sowa niemiego i ktre moe by zudne, a ktrego nie uylimy dotychczas w niniejszym cyklu, dowody denia ydw do zagarnicia absolutnej wadzy. Jest to w przyblieniu wszystko o czym dowiaduje si czytelnik od p. Harda w sprawie dokumentw, ktre poza tym nazywa `dziwnymi i strasznymi@. W tym miejscu jest niestety luka w artykule p. Harda, bowiem wedug niego naley odmwi wiary pewnym dokumentom, ale poza tym nic o nich nie mwi. Dokumenty, nie zasugujce na wiar, zazwyczaj same si dyskredytuj. Ale w tym wypadku nie moemy tego sprawdzi: czytelnik artykuu p. Harda musi przyj to twierdzenie na wiar sw autora. Powany badacz lub krytyk rozumie oczywicie, e same dokumenty stanowiyby najlepsz podstaw do wyrobienia sobie o nich rozumnego sdu. Ale pomijajc ten fakt, p. Hard poda do publicznej wiadomoci, e takie dokumenty istniej. A potem p. Hard powiada inn jeszcze rzecz, o ile to moe uczyni na podstawie posiadanych pod rk materiaw a take ze wzgldu na cel, w jakim artyku by napisany. Stwierdza on mianowicie, jak niewiele maj ydzi wsplnego z kierowaniem pewnymi sprawami, przytaczajc na poparcie swego zdania, kim s mianowicie ci ydzi, ktrzy rzdz i ktrymi gaziami przedsibiorstw. Wszystkie nazwiska s przytoczone przez p. Harda i on jedynie jest za nie odpowiedzialny, my za powoujemy si na nie tylko dlatego, aby wycign z nich te informacje, ktre z nich zaczerpn mona. P. Hard kadzie silny nacisk na sprawy rosyjskie. Niekiedy zdawa by si mogo, e sprawa ydowska jest pojmowana jako sprawa sowietw, co nie odpowiada rzeczywistoci, jak to p. Hardowi doskonale wiadomo. Pomimo to, fakty podawane przez p. Harda s bardzo pouczajce, niezalenie od wnioskw, jakie z nich wyprowadza. Ot wemy przede wszystkim to, co mwi o sprawie rosyjskiej. Powiada on, e w gabinecie Rosji Sowieckiej jest tylko jeden yd. Ale to jest Trocki. S naturalnie inni w rzdzie, ale p. Hard mwi o gabinecie. Nie mwi on nic o komisarzach, ktrzy s rzeczywistymi wadcami Rosji, ani o oddziaach wykonawczych, ktre s istotn si rzdw Trockiego i Lenina. Nie, tylko o gabinecie. Prawda, na Wgrzech by tylko jeden yd wybitny, ale by to Bela Kun. P. Hard nie da wszake, bymy uwierzyli, e jedynie Trocki i Kun s przyczyn oglnej opinii, i w bolszewizmie tkwi silny pierwiastek ydowski. Bowiem trudniej by nam jeszcze byo uwierzy w tak atwowierno nieydw, ni panu Hardowi w spisek ydowski. Dlaczego miaoby by atwiej uwierzy w to, e nieydzi s gupcy, ni w to, e ydzi s mdrzy? Jednake nie powiemy zbyt wiele, gdy stwierdzimy, e u szczytu wadzy w Rosji stoi Trocki wraz z Lenienm, a Trocki jest ydem; temu nikt nigdy nie przeczy, nawet sam p. Bronstein (nazwisko Trockiego w St. Louis, USA). Ale oto, mwi p. Hard, mienszewicy s rwnie kierowani przez ydw! Jest to fakt godzien uwagi na rwni z innymi. Trocki stoi na czele bolszewikw; na czele mienszewikw w okresie ich opozycji przeciwko bolszewikom, stali Lieber, Martow i Dan, `wszyscy ydzi", powiada p. Hard. Wszelako pomidzy tymi dwiema partiami skrajnymi jest partia porednia, kadeci, ktrzy, jak mwi p. Hard, stanowi, a raczej stanowili, najsilniejsz polityczn parti buruazyjn w Rosji. `Obecnie ich kwatera gwna mieci si w Paryu. Przywdc ich jest Winawer, yd". Oto fakty stwierdzone przez p. Harda. Mwi on, e ydzi, ktrych nazwiska podaje, stoj na czele trzech najwikszych odamw opinii publicznej w Rosji. A wtedy woa: patrzcie jak ydzi s rozdzieleni! Jak moe istnie spisek wrd ludzi, ktrzy si w ten sposb wzajemnie zwalczaj? Ale kto inny, patrzc na te same fakty, mgby powiedzie: patrzcie, jak ydzi kieruj kadym odamem opinii politycznej w Rosji! Czy nie zdaje si to usprawiedliwia pogldu, e ydzi d do zagarnicia wadzy wszdzie? Mamy przed sob fakty. Jaki wniosek wyprowadzi zwyky miertelnik std, e trzy wielkie partie rosyjskie s kierowane przez ydow? Nie wyczerpuje to jednak materiau, jaki bezstronny czytelnik moe znale w artykule p. Harda. Wracajc do Stanw Zjednoczonych, podaje on kilka ciekawych wiadomoci. `Jest tu Otto Kahn", powiada. Dobrze, czasami Otto Kahn jest `tutaj", czasami dla wanych spraw midzynarodowych bawi w Paryu, a czasami jest w Londynie, gdzie broni pewnych aliansw pomidzy kapitaem brytyjskim i amerykaskim, co wywiera wielki wpyw na stosunki polityczne w Europie. P. Kahn jest uwaany za konserwatyst, a okrelenie to moe oznacza wszystko. Kto moe by konserwatyst lub nie, zalenie od stanowiska, z jakiego na patrzymy. Najbardziej konserwatywni ludzie w Ameryce s w rzeczywistoci najbardziej radykalnymi: ich motywy i metody sigaj a do korzenia, do rdzenia niektrych kwestii; w swej wasnej sferze s oni radykaami. Ludzie, ktrzy kierowali ostatni konwencj republikask, jeli nie ostatni, to najwiesz, byli nazywani konserwatystami przez tych, ktrych wzrok nie wybiega poza krg pewnych ograniczonych interesw ekonomicznych: ale s to najradykalniejsi z radykaw, przeszli ju przez stadium rozpalenia do czerwonoci i s rozarzeni do biaoci. Gdyby wiedzieli, co si kryje na dnie umysu p. Kahna, gdyby by zmuszony ogosi sprawozdanie ze wszystkiego, co czyni i co ma zamiar uczyni, musielibymy prawdopodobnie uy

zgoa innego terminu do jego okrelenia. W kadym razie wiemy od p. Harda, e `jest tu p. Kahn". `Z drugiej strony@ mwi p. Hard `jest tu Rose Pastor Stokes". Dorzuca jeszcze nazwisko Morrisa Hillquit. S oni, wedug klasyfikacji p. Harda, radykaami. A dla zrwnowaenia tych nazwisk dodaje nazwiska dwch nieydw. Eugeniusza V. Debs i Billa Haywood, nadmieniajc, e maj daleko wiksze znaczenie od dwch pierwszych. Badacze prdw wspczesnych, do ktrych rzdu zdawa si dugo nalee p. Hard, myl inaczej. Ani p. Debs ani Haywood przez cae swoje ycie nie wydali z siebie czstki tej potgi intelektualnej, jak wydali pp. Stokes i Hillquit. Obydwaj Debs i Haywood s tylko echem tamtych. Kademu wiadomemu rzeczy czowiekowi, podobnie jak panu Hard w jego artykule, gdy czyni przegld prdw spoecznych w Stanach Zjednoczonych, przychodz na myl ydowskie nazwiska. Jest to istotnie fakt nadzwyczaj pouczajcy, e wymieniajc przywdcw tak zwanego konserwatyzmu i radykalizmu, p. Hard jest zmuszony przytoczy ydowskie nazwiska. Na podstawie tego, co on mwi, czytelnik jest uprawniony do twierdzenia, e ydzi kieruj w Ameryce obydwiema partiami. Ale nie skoczylimy jeszcze z p. Hardem. `Czowiekiem, ktry czyni wicej, ni ktokolwiek inny, czowiekiem, ktry czyni wicej, ni cay puk ludzi, by utrzyma amerykaskie klasy robocze w antyradykalizmie, jest nim yd Samuel Gompers". Jest to fakt, ktry czytelnik zapisze sobie w pamici: amerykaskie klasy robotnicze s kierowane przez yda. Dalej, `najsilniejszy anty-Gomperowski trade-union w Ameryce, The Amalgamated Clothing Workers (Zjednoczeni pracownicy krawieccy) istotnie bardzo silny i bardzo liczny, jest kierowany przez yda, Sidneya Hillmana@. Powtarza si tu to samo, co w Rosji. Oba krace ruchu i ruch, ktry odbywa si w onie ruchu znajduj si pod przywdztwem ydw. Jakiekolwiek mgby kto std wysnu wnioski, s to fakty, ktre p. Hard z natury swego zadania przyzna jest zmuszony. A rodek ruchu `liberalny rodek", jak go nazywa p. Hard, ktry ogarnia wszystko, co si mieci pomidzy tamtymi dwoma kracami? P. Hard wymienia na tym miejscu w swoim artykule nazwiska pp. Sdziego Brandeisa, sdziego Macka i Feliksa Frankfurtera, gentlemenw, ktrych dziaalno w dniu rozejmu stanowiaby bardzo ciekaw histori. Dla dopenienia p. Hard przytacza jeszcze dwa nazwiska: baron Gunzberg, yd, ktry jest `lojalnym urzdnikiem" ambasady rosyjskiej przy ambasadorze Bachmetjewie, przedstawicielu zmodyfikowanego dawnego ustroju, a `Rosyjskie biuro informacyjne", ktrego produkcje literackie pojawiaj si w wielu naszych gazetach, jest prowadzone przez innego yda, jak mwi p. Hard, ktrego nazwisko jest doskonale znane czytelnikom naszych czasopism, pana A. J. Sacka. Nie jest to jeszcze bynajmniej lista kompletna, ale mimo to wymowna. Nadaje ona wag dokumentom, ktre p. Hard usiuje zbagatelizowa. I naprowadza to na myl, e dokumenty te s tak starannie komentowane, poniewa ich czytelnicy zauwayli w nich nie tylko fakty, ktre przyznaje p. Hard, ale inne jeszcze bardziej zadziwiajce i odkryli, e dokumenty te potwierdzaj i tumacz ich osobiste obserwacje. Inni czytelnicy, ktrzy nie mieli sposobnoci dowiedzenia si wszystkiego, co dokumenty zawieraj, maj prawo do tego, by ich podniecona ciekawo zostaa zaspokojona. Same dokumenty nie stworzyy kwestii ydowskiej. Gdyby nie istniao nic wicej prcz nich, p. Hard nie byby prawdopodobnie napisa, a `Metropolitan" nie byby wydrukowa artykuu, ktry na tym miejscu omawiamy. P. Hard da nam w najmniej spodziewany sposb potwierdzenie, e kwestia ydowska istnieje i e dojrzaa do dyskusji. Kto musia odczu t chwil, skoro `Wielki spisek ydowski" zosta zamwiony i napisany. `O czym tu gada? Dopki nie mamy prasy caego wiata w swoich rkach, wszystko, cokolwiek zrobimy, jest daremne. Musimy kierowa pras lub mie wpyw na gazety caego wiata, aeby tumani i oszukiwa ludzi@.

Baron Montefiore

Rozdzia VII
Pan Brisbane biey na odsiecz ydom I znw zmuszeni jestemy przerwa tok artykuw niniejszych o wspczesnej kwestii ydowskiej dla zaznaczenia, e kwestia ta pojawia si w innym obozie a to w postaci dwukolumnowego z gr artykuu `Today" w wydawnictwie Hearsta z niedzieli, dnia 20 czerwca, pira Artura Brisbane. Jest to mona powiedzie zbyt wiele, jeli nazwiemy p. Brisbane najbardziej wpywowym pisarzem w kraju, ale naley on z pewnoci do kilkunastu najpoczytniejszych. Jest to zatem nowe potwierdzenie, e kwestia ydowska nabiera aktualnoci u nas, skoro pisarz tej miary, co Brisbane, omawia j publicznie. Naturalnie p. Brisbane nie studiowa tej kwestii. Przyznaby on prawdopodobnie w rozmowie prywatnej, jakkolwiek tego rodzaju wyznanie staoby w zupenej sprzecznoci z tonem pewnoci, jaki przybiera publicznie, e w rzeczywistoci nie ma o niej pojcia. Ale jako doskonay dziennikarz potrafi pisa o niej z chwil, gdy wymagania dnia narzucaj mu ten temat

do odrcznego potraktowania. Kady dziennikarz wie, jak to si robi. Kada rasa ma swoje dobre cechy, albo te kada rasa wydaa kilka wybitnych jednostek, albo odegraa malownicz rol w historii to zupenie wystarcza do napisania wcale zajmujcego artykuu o kadej grupie ludzkiej, ktra przypadkowo ma by omawiana. Kwestii za samej, bez wzgldu na jej charakter, nie potrzeba bada wcale; pewnej grupie ludzi paru artykuami mona sprawi przyjemno, a do sprawy samej nigdy si ju wicej nie powrci. Wie o tym kady dziennikarz. A jednak p. Brisbane, mieszkajc od dawna w Nowym Yorku, majc finansowy kontakt natury zawodowej z pewnymi interesami tego kraju, majc mono wnika mniej lub wicej w wewntrzne sprawy pewnych grup bankierskich i trustowych i przebywajc stale w otoczeniu pomocnikw i doradcw, nalecych do rasy ydowskiej, musia wyrobi sobie jednak jakie w tej kwestii zdanie. Nie ley jednak w interesie dziennikarza dzielenie si z czytelnikami wasnymi pogldami na rasowe grupy spoeczestwa. Tego rodzaju wystpienia w prasie periodycznej i okazje, w ktrych uwaa si ona za uprawnion do nich, s bardzo ograniczone. W przypuszczeniu tedy, e p. Brinsbane by zmuszony do pisania w tej kwestii, mona byo z gry powiedzie, co napisze. Dziwnym jedynie jest to, e poczu, i napisa musi. Czy istotnie mia przekonanie, e ydzi s `przeladowani@ przez to, e usiujemy wykry rozmiary i przyczyny ich panowania w Stanach Zjednoczonych i w innych krajach? Czy wyczu bystrym zmysem dziennikarskim, e nastrcza si tu sposobno zwrcenia uwagi i pozyskanie wzgldw najbardziej wpywowej grupy wrd ludnoci nowojorskiej? Albo te ley to w granicach prawdopodobiestwa po prostu zamierza pomin t spraw, dopki nie doszy do niego podszepty sekretarzy pisma, lub dopki jeden z udziaowcw dziennika nie wyjawi mu swoich ycze?... Nie mwimy tego bynajmniej, by osabi motywy p. Brisbane, ale jedynie, by pokaza, od jakich wtych przyczyn zalee moe taki artyku. Lecz co waniejsza czy p. Brisbane sdzi, e po napisaniu niedzielnego artykuu wyczerpa kwesti, albo te e kwestia sama zostaa przez to rozwizana? To jest wanie najgorsze w dziennikarstwie: gdy si cao i niewinnie wybrnie z artykuu, uwaa si zazwyczaj, e materia jest wyczerpana przynajmniej jeli chodzi o danego pisarza. Jest nadzieja, e p. Brisbane nie uwaa, i wyczerpa kwesti. Nie powinien jej poniecha, zanim nie wniesie do niej czego wasnego, a w swoim niedzielnym artykule nie wnis do niej nic. Popeni nawet bdy, ktre powinien sprostowa w dalszych studiach. `Idzie o Fenicjan?@ zapytuje. Powinien by spojrze uwanie na t spraw w chwili, gdy umys jego by otwarty na przyjcie wrae w stosunku do danego przedmiotu, a nie byby popeni takiej racej pomyki. yd nie zrobiby czego podobnego. Jest to jednakowo dozwolone w ydowskiej propagandzie, przeznaczonej do uytku nieydw. Sami Fenicjanie nie pomyleli pewnie nigdy, by mieli mie cokolwiek wsplnego z ydami, a ydzi rwnie nie posiadali o tym adnych wiadomoci. Jeli ju nie w innych rzeczach, to w kadym razie rnili si zasadniczo midzy sob swoim stosunkiem do morza. Fenicjanie nie tylko budowali statki, ale pywali na nich, yd zaryzykuje raczej ulokowanie na statku swego kapitau, ni wasnej osoby. Pod wszystkimi innymi wzgldami rnice pomidzy tymi dwoma narodami, byy rwnie wyrane i gbokie. Jest nadzieja, e p. Brisbane wrci jeszcze do tej sprawy, a gdy znajdzie co, czego nie ma w `prosto napisanych" ksikach ydowskich, podzieli si z czytelnikami swymi wiadomociami. Nie jest to bynajmniej sprawa kulistoci ziemi; ta kwestia nie jest jeszcze ostatecznie rozstrzygnita i domaga si dyskusji. P. Brisbane jest w tym pooeniu, e moe podj na wasn rk badania w danej sprawie. Posiada liczny personel, a naley przypuszcza, e znajduj si w nim take jednostki, ktre nie s ydami i posiadaj niespaczone umysy; posiada on do swego rozporzdzenia rozgazion po caym wiecie organizacj; od chwili, gdy zmieni sposb pisania i pogldy w nastpstwie zacignicia si w poczet ludzi `robicych pienidze", posiada dostp do pewnych grup i jednostek, a take wgld w pewne dnoci odnonych wadz, czemu tedy nie potraktuje tej kwestii jako zagadnienia o wszechwiatowym znaczeniu, czemu nie szuka jej rozstrzygnicia? Jest to zagadnienie godne kadej organizacji prasowej. Dopomoe to Ameryce do spacenia kontrybucji, ktr uici bdzie zmuszona, jeli kwestia ta przestanie kiedykolwiek by straszakiem, jakim bya przez cig wiekw. Oglniki o `miowaniu bliniego" nie zastpi bada, gdy jest to da od ludzi, by kochali tych, co szybko i podstpnie zyskuj nad nimi ponowanie. `Co si dzieje wrd ydow? Oto pierwsze pytanie, a nastpnie: `Co si dzieje wrd nieydw, e do tego dopucili?" Jak kady pisarz nieydowski, biorcy na siebie rol dobrodusznego obroc ydw, p. Brisbane jest zmuszony przytoczy szereg faktw, ktre czciowo stwierdzaj istnienie tej wanie kwestii. `Gdy zechcemy wymieni ludzi, ktrym si powodzi w kadym wielkim miecie, okae si, e co drugie nazwisko bdzie nazwiskiem ydowskim", powiada p. Brisbane. W jego wasnym miecie stosunek ten jest nawet wyszy. `ydzi, ktrych liczba wynosi niespena jeden procent ludnoci ziemi, osignli dziki swej przedsibiorczoci, pracowitoci i inteligencji 50 procent wszechwiatowego powodzenia handlowego" mwi p. Brisbane. Czy to dla p. Brisbane nic nie znaczy? Czy pomyla on kiedykolwiek, jak si to wszystko skoczy? Czy zechce zwolni to `powodzenie@ od wszelkich zalet, jakich ludzko ma prawo da? Czy jest zupenie zadowolony ze sposobu, w jaki to `powodzenie" jest uywane, gdy dochodzi do szczytu? Czy podejmie si dowie, e zostao ono osignite dziki tym wanie chwalebnym waciwociom, ktre wymieni, a nie przez co innego, mniej chwalebnego? Czy mwic o finansowanej przez ydw kampanii o kolej elazn zwanej `Harriman@, p. Brisbane zechce zarczy za swoje sowa wasnym podpisem? Czy sysza kiedykolwiek, aby kapita ydowski popiera koleje elazne, budowane jedynie dla celw kolejowych? Panu Brisbane, jako redaktorowi, byoby bardzo atwo zainicjowa szereg artykuw pouczajcych zarwno dla niego sa-

mego jak i dla jego czytelnikw, gdyby tylko zechcia powierzy prac zebrania do nich materiaw ludziom bezstronnym. Jeden z artykuw mgby nosi tytu: `ydzi na konferencji pokojowej". Pracownicy pana Brisbane winni otrzyma polecenie zbadania, kim byy najwybitniejsze figury na konferencji; kto tam by czynny najwytrwalej i najintensywniej; kto mia najswobodniejszy dostp do najwaniejszych osobistoci i komisji, jaki nard dostarczy ogu sekretarzy prywatnych wybitnych na konferencji osobistoci; jaki nard dostarczy najwikszej liczby wartownikw, za ktrych porednictwem trzeba byo nawizywa pertraktacje z wybitnymi osobami; jaki nard poszed najdalej w usiowaniach zamienienia caego tego momentu historycznego w zabaw rautow i nieprzerwany szereg wesoych rozrywek; do jakiego narodu naleay te jednostki wybitne, ktre najczciej wydaway obiady dla najznakomitszych przywdcw konferencji podczas posiedze prywatnych? Jeli p. Brisbane, przy talencie wywiadowczo-sprawozdawczym, jakim susznie si szczyci jego organizacja, wyle swoich pracownikw z takim poleceniem i nastpnie ogosi zebrane przez nich wiadomoci, stworzy artyku, ktry bdzie stanowi wietn kart nawet w jego niepospolitej karierze redaktorskiej. Bdzie mg napisa nawet drugi artyku o konferencji pokojowej, pod tytuem: `Czyj program zwyciy na konferencji pokojowej?" Mgby poleci swoim pracownikom, by si dowiedzieli, jaki to interes zgromadzi tak wielu i tak wybitnych ydw w Paryu. W szczeglnoci winni oni zbada, czy konferencja pokojowa odrzucia bd te zmienia jak jot lub kropk we wszechwiatowym programie ydowskim. Winni oni nastpnie bardzo starannie zbada, czy, uzyskawszy to, do czego dyli, ydzi nie zadali jeszcze wicej i czy i tego rwnie nie otrzymali, nawet wtedy, gdy to ich danie byo postawione wbrew pozostaym czonkom konferencji. P. Brisbane zdziwiby si niewtpliwie, gdyby si dowiedzia, e ze wszystkich przedoonych konferencji programw, nie wyczajc tego, w ktrym ludzko pokada najwicej wzruszajcych nadziei, jedynym przeprowadzonym w caoci by program ydowski. A jednak, gdyby by chcia, byby si tego wanie mg z atwoci dowiedzie. A potem nastrcza si pytanie: gdyby p. Brisbane otrzyma te wiadomoci, co byby z nimi uczyni? Jest wiele kierunkw, w ktrych p. Brisbane mgby przeprowadzi dochodzenia, a przyczynioby si to bardzo do rozszerzenia zakresu jego wiadomoci o wasnym kraju i stosunku tego kraju do tej specjalnej kwestii. Czy p. Brisbane wie, do kogo naley Alaska? Mia moe wraenie, podobnie jak wielu z nas, zanim nie zostalimy lepiej poinformowani, e naley do Stanw Zjednoczonych. Nie, naley ona do tych samych ludzi, ktrzy id szybkim krokiem do przywaszczenia sobie Stanw Zjednoczonych. Czy ze swego dogodnego punktu obserwacyjnego, jaki zapewnia mu jego stanowisko w naszym dziennikarstwie, p. Brisbane widzi choby przez mg, e w naszych zatargach przemysowych odgrywaj rol pierwiastki, ktrych ani `kapita" ani `praca" cile nie okrela? Czy dojrza cho przez mgnienie oka t inn potg, ktra nie jest ani `prac" ani `kapitaem" w znaczeniu produktywnym, ktrej celem i interesem jest nie dopuci do zblienia pomidzy prac i kapitaem, to przez prowokowanie pracy, to znw przez prowokowanie kapitau? W badaniu naszego pooenia przemysowego p. Brisbane musia dostrzec, e co si tam dzieje za kulisami. Byoby bardzo piknym dziennikarskim przedsiwziciem doj, co te to by moe. Czy p. Brisbane drukowa kiedykolwiek nazwiska ludzi, ktrzy rzdz spraw cukrow w Stanach Zjednoczonych? Czy je zna? Czy chciaby je pozna? Czy interesowa si on kiedykolwiek pooeniem na naszym rynku wenianym, poczwszy od zmiany wasnoci na plantacjach baweny i umylnego sabotau produkcji baweny przez grob jej wstrzymania, a do zmian w cenach tkanin i odziey? I, czy zauway kiedy nazwiska ludzi, ktrzy byli tu czynni? Czy chciaby wiedzie, jak to si robi i kto to robi? Pan Brisbane mgby dowiedzie si tych wszystkich szczegw i poda je do publicznej wiadomoci, posugujc si w tym celu swoim sprawnym sztabem wywiadowcw i dziennikarzy. Czy p. Brisbane jest o tyle niezaleny, aby to uczyni, musi sam najlepiej wiedzie. Moe mie powody, dla ktrych uczyni tego nie jest w stanie, powody prywatne, powody wypywajce z rozsdku. Jakkolwiek wszake jest, nie ma powodu, dla ktrego nie miaby on przeprowadzi bada w tej sprawie, bada kompletnych, rzeczywistych, nie poprzestajcych na powierzchownym rzucie oka na `nowinkarsk warto@ sprawy i na dojciu do z gry zaoonego wniosku. Nie bdzie w tym adnej nietolerancji. W obecnym stanie rzeczy p. Brisbane nie jest powoany do zajcia w tej kwestii stanowiska ani po jednej, ani po drugiej stronie; usuwa on j po prostu na bok, jako kopotliw, podobnie jak dawni plantatorzy usuwali ze swojej drogi moralistw przeciwnych niewolnictwu; dla tego te powodu jego ostatnia obrona ydw nie jest adn obron. Wyglda to raczej na ubieganie si o czyje aski. Najwiksz odraz, jak si zdaje, ywi p. Brisbane do tego, co nazywa uprzedzeniem rasowym i nienawici. Oczywicie, gdy kto si obawia, e badanie sytuacji ekonomicznej moe go przyprawi o powane zaburzenia umysowe, winien unika tego kierunku studiw. Ale jeli rezultatem tego rodzaju bada jest uprzedzenie lub nienawi, to musiao by co nie w porzdku albo w samym dochodzeniu, albo w umyle osoby, ktra je przeprowadzaa. Wysuwanie jednak tego powodu w stosunku do samego siebie, bd te w stosunku do ludzi, ktrych umysy ma si sposobno od szeregu lat urabia jest dla czowieka inteligentnego bardzo lich wymwk. Uprzedzenie i nienawi s to wanie ewentualnoci, ktrym zapobiegnie naukowe badanie kwestii ydowskiej. Uprzedzamy, przesdzamy rzeczy, ktrych nie znamy, a nienawidzimy tych, ktrych nie rozumiemy: zbadanie westii ydowskiej da wiedz i zrozumienie i to nie tylko nieydowi, ale i ydowi. ydom potrzebne to jest tak samo, a nawet wicej ni nieydom. Bo gdy bdzie mona skoni yda do tego, aby zobaczy, zrozumia i dotkn si pewnych spraw, wwczas

znaczna cz kwestii ydowskiej rozwieje si w wietle zdrowego rozsdku. Otworzenie oczu nieydowi na fakty, dotyczce ydw, to tylko cz dziea; niezbdnym jest jeszcze otworzy oczy ydom na fakty, dotyczce kwestii ydowskiej. Pierwszym wielkim zwycistwem byoby tak zmieni nieydw, aby przestali by tylko stron zaczepn i zmieni ydw, tak, by przestali by wyczn stron obronn, co sprawia, e obie partie widz tylko cele stronnicze, oraz skoni je, by wziy na siebie rol wywiadowcw. Dochodzenia dowiod, e winni s zarwno ydzi jak i nieydzi, a wwczas otworzy si wolna droga dla rozumu, ktry dojdzie do jakiego wyniku, jeli nam jeszcze w ogle tyle rozumu pozostao. Obrona tolerancji zawiera w sobie powane niebezpieczestwo uwikania si w sida. Tolerancja jest przede wszystkim tolerancj prawdy. Dzi odwouj si ludzie do tolerancji dla jej stumienia. Nie moe by mowy o tolerancji, dopki nie ma dokadnego zrozumienia tego, co ma by tolerowane. Niewiadomo, tumienie, przemilczanie, zmowa to nie tolerancja. ydzi nigdy nie byli tolerowani w wyszym znaczeniu tego sowa, poniewa nigdy nie byli zrozumiani. Brisbane nie dopomaga do zrozumienia tego narodu przez czytanie `prosto napisanych" ksiek i rzucenie wrd powodzi sw kilku nazwisk ydowskich. Winien to sam sobie, by dotrze do jdra kwestii, bez wzgldu na to, czy czyni ze swych odkry dziennikarski uytek, czy te nie. Gdy chodzi o stanowisko dziennikarskie, to niemoliwym jest informowanie ogu, choby nawet powierzchowne, bez napotkania na kadym kroku faktw, majcych styczno z ydami, a prasa obchodzi te fakty dokoa, wzmiankujc o ydach jako o Rosjanach, otyszach, Niemcach czy Anglikach. Ta maskarada nazw jest pierwiastkiem, wprowadzajcym najwicej zamtu do caego zagadnienia. Dla rozjanienia umysw trzeba nazw, ktre rzeczywicie nazywaj, okrele, ktre istotnie okrelaj. P. Brisbane winien zbada t kwesti ze wzgldu na wiato, jakie by takie badanie rzucio na inne, dotyczce go sprawy. Wielce pomocnym w tym badaniu byoby dla ogaszanie co czas niejaki wynikw swojej pracy, gdy uatwioby mu to nawizanie kontaktu z t postaci ydostwa, jakiej nie pozna na skutek pochlebnych tylko artykuw. Niewtpliwie p. Brisbane zosta zasypany pochlebnymi listami na temat tego, co napisa; otworzyoby mu oczy dopiero to, co miaoby odmienny charakter. Nic z tego, co otrzyma, nie moe i w porwnanie z tym, co by mu nadesano, gdyby ogosi choby jeden z faktw, odkrytych na podstawie niezalenych bada. Skoro p. Brisbane napisa o ydach, zwrci teraz prawdopodobnie baczniejsz uwag na owiadczenia innych ludzi w tej samej kwestii. Czytajc za, znajdzie wicej wzmianek o ydach, ni ich dotychczas zauway. Niektre z nich uka si prawdopodobnie w oderwanych zdaniach i notatkach w dziennikach, ktrych on sam jest kierownikiem. Prdzej czy pniej kady kompetentny pisarz natrafia na lad, ktry go doprowadzi do stwierdzenia ydowskiej potgi. `Dearborn Independent@ czyni szczegowo i systematycznie to tylko, co inne pisma czyni lub czyniy dorywczo i czciowo. rda opinii publicznej w Stanach Zjednoczonych odczuwaj istotny strach przed ydami, strach, ktry jest widoczny i ktry winien by zanalizowany. Musielibymy si bardzo myli, gdyby sam p. Brisbane nie dozna tego uczucia, jakkolwiek jest zupenie moliwym, e sobie z tego nie zdawa sprawy. A nie jest to strach przed wyrzdzeniem krzywdy pewnemu narodowi, kady z nas winien odczuwa t zaszczytn obaw jest to strach przed wyraeniem w stosunku do ydw czegokolwiek, co by nie byo bezwgldn pochwa. Badanie niezalene przekonaoby pana Brisbane, e prdem, ktry daje si odczu w prasie amerykaskiej jest zmiana tego tonu pochwalnego na wyrany krytycyzm.

Rozdzia VIII Czy istnieje okrelony wszechwiatowy program ydowski? We wszystkich wyjanieniach motyww uczu antyydowskich, przytaczanych przez ydowskich pisarzy wspczesnych, podaj oni zazwyczaj trzy gwne przyczyny te trzy tylko: przesdy religijne, zazdro ekonomiczna, antypatia spoeczna. Bez wzgldu na to, czy ydzi wiedz o tym, czy nie, kady nieyd posiada najgbsze przewiadczenie, e z jego strony w stosunku do ydw nie ma adnych uprzedze religijnych. Istnieje moe zazdro ekonomiczna w tej przynajmniej mierze, e stae powodzenie ydw wzbudzio w stosunku do nich ogln ciekawo. Niektrzy przedstawiciele ydw usiuj odwrci ostrze tej ciekawoci, zaprzeczajc, by ydzi mieli przewag w dziedzinie finansowej, ale jest to lojalno doprowadzona do ostatecznoci. Finanse wiata s w posiadaniu ydw; ich decyzje i ich plany s naszym prawem ekonomicznym. Ale jeli jaki nard ma nad nami przewag na polu finansowym to jeszcze nie powd, aby go pozywa za to przed forum sdu publicznego. Jeli s oni intelektualnie zdolniejsi, wytrwalej pracowici ni my, jeli s obdarzeni talentami, ktrych nam, jako rasie niszej i mniej rozwinitej brakuje, to nie racja, bymy mieli prawo da od nich za to rachunku. Zazdro ekonomiczna moe usprawiedliwia poniekd antyydowskie nastroje, ale nie moe by powodem istnienia kwestii ydowskiej, chyba jedynie w tym znaczeniu, e ukryte przyczyny finansowego powodzenia ydw mog sta si drobniejszymi skadnikami obszerniejszego zagadnienia. Co za do antypatii spoecznej, jest wicej niesympatycznych nieydw na wiecie ni ydw, dla tej prostej przyczyny, e nieydw jest wicej. Nikt z rzecznikw sprawy ydowskiej nie przytacza dzi przyczyn politycznych lub jeli ktokolwiek z nich zblia si do

tych przyczyn na odpowiedni odlego, ogranicza je i lokalizuje. Nie jest to kwestia patriotyzmu ydw, jakkolwiek i ta sprawa jest we wszystkich krajach podawana w powan wtpliwo. Syszy si o tym w Anglii, we Francji, w Polsce, w Rosji, w Rumunii, i ze wzburzeniem syszymy o tym w Stanach Zjednoczonych. Pisano ksiki, ogaszano i rozpowszechniano za granic sprawozdania, ukadano zrczne statystyki, aby wykaza, e ydzi wypeniaj swoje obowizki wzgldem krajw, ktre zamieszkuj; a jednak pozostaje faktem, e pomimo tej najgorliwiej i przez najwysze autorytety prowadzonej akcji, twierdzenie przeciwne jest silniejsze i ywotniejsze. Ci ydzi, chocia w nikym procencie, ale ktrzy spenili swj obowizek w armiach wolnoci, i wypenili go niewtpliwie ze szczerej mioci i wiernoci, nie mogli pokona wraenia, jakie na oficerach, onierzach i ludnoci cywilnej wywarli ci, ktrzy tego obowizku nie wypenili. Nie to jednak miaem na myli, mwic o pierwiastku politycznym w kwestii ydowskiej. Nietrudno zrozumie, czemu yd myli mniej o narodach, yjcych na wiecie, ni jednostki, skadajce kady poszczeglny nard. Biorc pod uwag jedynie osobniki yjce, nie ma na wiecie obecnie rasy ani ludu, ktry by y w tylu miejscach, wrd tylu narodw, co masy ydowskie. Posiadaj oni janiejszy zmys wszechwiatowy ni jakikolwiek inny nard, gdy wiat cay by ich drog. Myl oni kategoriami wszechwiatowymi bardziej, ni jakikolwiek inny nard, odgraniczony od innych. Mona przebaczy ydowi, jeli nie wnika w lojalno i przesdy poszczeglnych ludw tak gboko, jak czonkowie tych narodw; od wiekw yd by kosmopolit. Jakkolwiek moe on zachowywa si poprawnie, jako obywatel lub mieszkaniec danego kraju, jednak nieuchronnie ma on wyrobione zdanie o innych narodach, ktrego mie nie moe czowiek, znajcy tylko jeden kraj, wasny. Pierwiastek polityczny w kwestii ydowskiej polega na tym, e ydzi tworz nard w onie narodw. Niektrzy ich przedstawiciele, zwaszcza w Ameryce, przecz temu faktowi, ale geniusz samego yda zadawa zwykle kam gorliwoci swych obrocw. Nie zawsze jest jasne, czemu faktowi temu tak uporczywie przecz. Moliwe, e gdy Izrael zrozumie, i misji swojej na wiecie nie dokona za porednictwem zotego cielca, wwczas wanie ten jego kosmopolityzm wobec wiata i ta jego niezomna lojalno wobec wasnego narodu oka si wielkim i uytecznym czynnikiem do wytworzenia wszechludzkiej jednoci, ktr caoksztat ydowskich tendencji w obecnej chwili w znacznej mierze utrudnia. Ludzko nie uwaa za naganny fakt, e ydzi stanowi nard w narodzie, lecz potpia uytek, jaki czyni z tego nieuniknionego stanu rzeczy. Ludy staray si doprowadzi ydw do poczenia si z nimi; usiowania w tym kierunku czynili nawet sami ydzi, ale los skaza ich, jak si zdaje, na wieczne wyodrbnienie. Zarwno ydzi jak i reszta ludzkoci musz pogodzi si z tym faktem, dopatrze si w nim pomylnego proroctwa i szuka drg do jego urzeczywistnienia. Teodor Herzl, jeden z najwybitniejszych ydw, by moe najdalej patrzcym publicznym wyrazicielem filozofii ycia ydowskiego. Nie mia on nigdy wtpliwoci co do istnienia narodu ydowskiego. Co wiecej, gosi o tym istnieniu przy kadej sposobnoci. Powiedzia on: `Jestemy narodem jednym narodem". Widzia on jasno, e to, co nazywa kwesti ydowsk, jest kwesti polityczn. W swoim wstpie do `Pastwa ydowskiego" mwi: `Przypuszczam, i rozumiem antysemityzm, ktry jest rzeczywicie ruchem wielce zoonym. Rozpatruj go z ydowskiego stanowiska, jednake bez obawy lub nienawici. Zdaje mi si, e widz, jakie skadaj go pierwiastki: prostacka zabawa, zwyka zazdro kupiecka, dziedziczne uprzedzenie, nietolerancja religijna, a take rzekoma samoobrona. Myl, e kwestia ydowska nie jest ani kwesti spoeczn ani religijn, jakkolwiek przybiera te lub inne formy. Jest to kwestia narodowa, ktra moe by rozwizana jedynie przez poddanie jej jako wszechwiatowej kwestii politycznej pod dyskusj i kontrol rady cywilizowanych ludw wiata@. Herzl owiadczy nie tylko, e ydzi stanowi nard, ale zapytany przez majora Evansa Gordona przed Brytyjsk Komisj Krlewsk w kwestii imigracji obcokrajowcw w sierpniu 1902 roku, odpowiedzia: `Podam panu moje okrelenie narodu, a pan moe doda do niego przymiotnik `ydowski". Nard jest to moim zdaniem, historyczna grupa ludzi, o wyranej spoistoci, utrzymywana w skupieniu przez wsplnego wroga. Jest to moje zdanie o narodzie. Jeli pan doda do tego sowo `ydowski", bdzie pan mia okrelenie tego, co rozumiem pod narodem ydowskim@. Podobnie, mwic o stosunku tego narodu ydowskiego do ludzkoci, dr. Herzl pisa: `Gdy spadamy, stajemy si proletariatem rewolucyjnym, podrzdnymi pracownikami partii rewolucyjnej; gdy si podnosimy, wzmaga si wraz z nami nasza straszna potga pienina@. Ten pogld, ktry jest, zdaje si, pogldem prawdziwym o tyle, e jest najdawniej zakorzeniony w myli ydowskiej, przytacza rwnie lord Eustace Percy; powtarza go rwnie, najwidoczniej za odnonym upowanieniem, kanadyjska `Jewish Chronicle". Warto przeczyta to z uwag: `Liberalizm i nacjonalizm z grzmieniem trb otworzyy na rocie drzwi ydowskiego getta i ofiaroway rwne obywatelstwo ydw. yd poszed na Zachd, zobaczy jego potg i chwa, uywa i korzysta z nich, co wicej, pooy rk na orodkach nerwowych zachodniej cywilizacji, prowadzi j i wyzyskiwa, a nastpnie odrzuci propozycj... Nadto i jest to rzecz godna uwagi, Europa nacjonalistyczna i liberalna, Europa naukowych rzdw i rwnoci demokratycznej, jest dla bardziej wstrtna, ni dawny ucisk i przeladowanie despotyzmu... We wzrastajcej konsolidacji ludw zachodnich nie mona ju liczy na zupen tolerancj..." `W wiecie cile zorganizowanych zwierzchnictw terytorialnych ma on (yd) tylko dwa rodki ratunku: albo musi obali supy, podtrzymujce cay narodowociowy system pastwowy, lub te musi stworzy wasne zwierzchnictwo terytorialne. W tym tkwi, by moe, tumaczenie zarwno bolszewizmu ydowskiego jak i syjonizmu, bowiem w chwili obecnej ydostwo na Wschodzie zdaje si lawirowa chwiejnie pomidzy tymi dwoma kierunkami@. `We wschodniej Europie bolszewizm i syjonizm zdaj si czstokro wyrasta obok siebie, zupenie tak samo, jak pod

wpywem ydowskim urobia si myl republikaska obok socjalistycznej w cigu XIX wieku, a do rewolucji modoturkw w Konstantynopolu przed dziesiciu laty, nie dlatego, by chcieli by uczestnikami nieydowskiego nacjonalizmu lub demokracji, lecz poniewa kady istniejcy nieydowski system rzdowy jest dla nich wstrtny@. Wszystko to prawda, i myliciele ydowscy mielszego typu zawsze to przyznaj. yd jest przeciwny nieydowskim planom. Gdy puszcza wodze swym dnociom, jest republikaninem gdy idzie o monarchi; socjalist w stosunku do republiki; bolszewikiem wobec socjalizmu. Jakie s przyczyny tej burzycielskiej dziaalnoci? Po pierwsze zasadniczy brak demokratyzmu. Natura ydowska jest autokratyczna. Demokracja jest dobra dla reszty wiata, ale ydzi, gdziekolwiek si znajduj, tworz arystokracj tego lub innego rodzaju. Demokracja jest jedynie sownym narzdziem, uywanym przez agitatorw ydowskich w celu podniesienia si do zwykego poziomu tam, gdzie s oni zepchnici poniej; ale skoro wypyn do wysokoci tego zwykego poziomu, czyni niezwocznie usiowania, by zdoby specjalne przywileje, jak gdyby byli do nich uprawnieni. Konferencja pokojowa pozostanie najbardziej zdumiewajcym tego przykadem. ydzi s dzisiaj jedynym narodem, ktrego specjalne i nadzwyczajne przywileje s zapisane we wszechwiatowym traktacie pokojowym. Omwimy to obszerniej na innym miejscu. Za wyjtkiem nielicznych jednostek, ktre nie kieruj myl ydowsk, lecz s wysuwane jedynie w celu wpynicia na opini nieydowsk, nikt ju dzi nie prbuje przeczy, e pierwiastki burzycielskie zarwno spoeczne jak ekonomiczne na caym wiecie, s nie tylko zasilane przez wspprac ydowsk ale i przez ydowskie pienidze. Przez dugi czas istniay co do tego wtpliwoci z powodu energicznych zaprzecze ydw oraz braku informacji ze strony tych agencji prasowych, od ktrych og informacji oczekiwa. Ale obecnie wychodz na jaw fakty. Okazao si, e sprawdziy si sowa Herzla: `Gdy spadamy, stajemy si proletariatem rewolucyjnym, podrzdnymi pracownikami partii rewolucyjnej@, a sowa te byy ogoszone w jzyku angielskim, w roku 1896 czyli 24 lata temu. Obecnie wanie tendencje te dziaaj w dwch kierunkach: jedna w kierunku zburzenia wszystkich nieydowskich pastw na wiecie; druga w kierunku zaoenia pastwa ydowskiego w Palestynie. Ostatniemu projektowi towarzysz najgortsze yczenia caej ludzkoci, ale bynajmniej nie yczenia caego, lub nawet wikszoci ydostwa. Partia syjonistyczna czyni wiele haasu, ale w rzeczywistoci stanowi nieznaczn mniejszo. Mona j nazwa nieledwie tylko ambitnym planem kolonizacyjnym (owiadczenie to zoyli ydzi niesyjonici. Rzeczywistym programem ydowskim jest program, ktry jest wykonywany. Konferencja pokojowa przyja program syjonistyczny. Naley go wic uwaa za program urzdowy). Jednake suy ona niewtpliwie za bardzo uyteczny parawan dla dziaalnoci ukrytej. ydzi midzynarodowi, wadcy rzdowej i finansowej potgi wiata, mog si spotyka wszdzie, w kadym czasie, zarwno podczas wojny, jak podczas pokoju, a tumaczc si, e rozpatruj jedynie sposoby i rodki otworzenia dla ydw Palestyny, unikaj z atwoci podejrzenia, i zbieraj si w innym celu. Sprzymierzecy i wrogowie narodw gojw podczas wojny zbierali si w ten sposb bez przeszkody. Na konferencji syjonistycznej, szstej z rzdu, odbytej w roku 1903, zostaa dokadnie przepowiedziana wojna wiatowa, zaznaczony jej rozwj i wynik, przewidziany stosunek ydw do traktatu pokojowego. Znaczy to, e jakkolwiek nacjonalizm ydowski istnieje, jego cel, tj. zaoenia pastwa w Palestynie, nie jest projektem, ktry by jednoczy obecnie cay nard ydowski. Obecnie jeszcze ydzi nie wyrusz do Palestyny; mona powiedzie, e jeli skoni ich ma do tego ruch syjonistyczny nie wyrusz tam wcale. Inny zgoa motyw spowoduje exodus ydw ze rodowiska narodw nieydowskich, gdy nadejdzie odpowiednia po temu chwila. Jak powiada Donald A. Cameron, byy angielski konsul generalny w Aleksandrii, czowiek odnoszcy si bardzo yczliwie do syjonizmu i na ktrego powouje si czsto prasa ydowska, mwi: `Imigrantom ydowskim (do Palestyny) sprzykrzy si zarabia wzajemnie od siebie po trzy procent, zyskiwa od siebie pienidze w rodzinie, a ich synowie bd spieszyli pocigami i statkami, by zarabia 10 procent w Egipcie... ydzi sami w Palestynie poodgryzaj sobie gowy; rozkopi swoj stajni na drzazgi@. Niewtpliwie czas wyjcia przynajmniej motyw do wyjcia dotychczas jeszcze nie nadszed. Strona polityczna kwestii ydowskiej, ktra interesuje co najmniej trzy wielkie mocarstwa, Francj, Wielk Brytani i Stany Zjednoczone dotyczy sprawy obecnej organizacji narodu ydowskiego. Czy musi on czeka z zaoeniem pastwa do chwili, gdy si znajdzie w Palestynie, czy te jest ju obecnie zorganizowanym pastwem? Czy ydzi wiedz co czyni? Czy maj `polityk zagraniczn" w stosunku do nieydw? Czy posiadaj organ, ktry wprowadza w ycie t polityk zagraniczn? Czy to pastwo ydowskie, widzialne czy niewidzialne, posiada gow? Czy posiada rad pastwa? A jeli ktrakolwiek z tych rzeczy istnieje, kto o tym wie? Pierwszym popdem kadego nieyda bdzie odpowiedzie `nie" na wszystkie te pytania; odpowiadanie za pierwszym popdem naley do nieydowskich zwyczajw. Nie bdc wywiczonym w tajemnicach niewidzialnej jednoci, nieyd wnioskuje bezporednio, e s to rzeczy niemoliwe, choby tylko dlatego, e nigdy si z nimi nie spotka. Jednake tego rodzaju odpowied wymaga wytumaczenia okolicznoci, ktre s widoczne dla wszystkich. Jeli wiadome porozumienie ydw na wiecie nie istnieje, wwczas wadza, ktr osignli i jedno polityki, ktr prowadz, musi by prostym rezultatem nie decyzji wiadomych, lecz podobiestwa natur we wszystkich osobnikach, pracujcych w jednym kierunku. Tak samo moemy powiedzie, e wrodzone zamiowanie do przygd morskich popchno Anglika do tego, i sta si wielkim wszechwiatowym kolonist. Nie dlatego, iby po dojrzaej rozwadze wiadomie i w sposb formalny postanowi, e stanie si kolonizatorem, lecz poniewa popchn go do tego naturalny rozwj jego wrodzonego geniuszu. Ale czy bdzie to dostateczn przyczyn powstania i istnienia Brytyjskiego Imperium? Niewtpliwie, ydzi posiadaj talent dokonania, gdziekolwiek si znajduj, rzeczy, w ktrych, jak widzimy, osigaj peni

powodzenia. Ale czy tumaczy to dostatecznie stosunki, jakie istniej pomidzy ydami kadego kraju, ich wszechwiatowe kongresy, ich zdumiewajc wiadomo majcych si wydarzy wypadkw, ktre spadaj na pozosta ludzko jak druzgocca niespodzianka? Czy to jest przyczyna tej szybkoci i gotowoci, z jak pojawiaj si oni w danej chwili w Paryu z gotowym programem, na ktry si wszyscy zgadzaj? Podejrzewano od dawna - pocztkowo tylko nieliczne jednostki, nastpnie tajne organy rzdw, potem ludzie rozumni w narodzie, wreszcie obecnie nawet cay nard e ydzi s nie tylko ludem odrbnym od innych narodw i wewntrznie niezdolnym do zatracenia swojej narodowoci mimo wysikw, jakie oni sami lub ich otoczenie czyni w tym kierunku, ale e stanowi take wiadome zjednoczenie ku wsplnej obronie i ku wsplnemu celowi. Przypomnijmy sobie okrelenie narodu ydowskiego przez Teodora Herzla, jako skupienia, utrzymywanego w cznoci przez wsplnego wroga, i zastanwmy si, e tym wsplnym wrogiem jest caa nieydowska ludzko. Czy lud, ktry posiada wiadomo, i jest narodem, pozostaje niezorganizowany w rozsypce wobec tego faktu? Byoby to zgoa sprzeczne z przebiegoci ydw w innych dziedzinach. Skoro widzimy, jak cile ydzi s zjednoczeni przez rnorodne organizacje w Stanach Zjednoczonych, skoro widzimy, jak urabiaj oni te organizacje dowiadczon rk wedle wasnej woli, nie trudno zrozumie, e co tylko da si lub dao si przeprowadzi w granicach jednego kraju, to moe by lub te zostao ju przeprowadzone pomidzy wszystkimi krajami, w ktrych ydzi zamieszkuj. W kadym razie w `American Hebrew" z 25 czerwca 1920 roku, Herman Bernstein pisze, co nastpuje: `Przed rokiem mniej wicej przedstawiciel departamentu sprawiedliwoci przedoy mi odpis rkopisu o `Niebezpieczestwie ydowskim" przez profesora Nilusa, i zapyta mnie o opini co do tej pracy. Powiedzia mi, e rkopis stanowi przekad rosyjskiej ksiki, wydanej w roku 1905, ktra nastpnie zostaa skonfiskowana. Rkopis ten mia rzekomo zawiera `protokoy mdrcw Syjonu" i mia by jakoby odczytany przez dr. Herzla na tajnym posiedzeniu konferencji syjonistycznej w Bazylei. Wyrazi on zdanie, e praca ta jest prawdopodobnie dzieem dr. Teodora Herzla... Powiedzia, e niektrzy senatorowie amerykascy, ktrzy widzieli rkopis, byli zdumieni, przekonawszy si, e plan, opracowany przed tylu laty przez ydw, wchodzi obecnie w ycie i e bolszewizm by uplanowany od dawna przez ydw, ktrzy usiuj w ten sposb zburzy wiat". Przytaczamy t cytat jedynie dla zaznaczenia faktu, e przedstawiciel departamentu sprawiedliwoci rzdu Stanw Zjednoczonych przedoy osobicie ten dokument p. Bernsteinowi i wyrazi co do niego pewn opini, a mianowicie, `e praca jest prawdopodobnie dzieem dr. Teodora Herzla". A take, i `niektrzy senatorowie amerykascy" byli zdumieni, stwierdziwszy zwizek pomidzy tym, co planowao wydawnictwo z roku 1905, a tym, co przynis rok 1920. Wydarzenie to jest tym bardziej znamienne, e wyniko wskutek akcji przedstawiciela rzdu, ktry dzi znajduje si w znacznej mierze w rkach ydowskich lub te pod wpywem ydowskich interesw. Jest wicej ni prawdopodobne, e gdy akcja staa si wiadom, badacz zosta wstrzymany w dalszych dociekaniach, ale jest rwnie prawdopodobne, e jakkolwiek odnone rozporzdzenie byo wydane i pozornie wykonane, jednak badanie mogo nie zosta wstrzymane. Rzd Stanw Zjednoczonych jednak dosy pno zaj si t spraw. Przynajmniej cztery mocarstwa wiatowe uprzedziy go w tym wzgldzie o lat par. Odpis `Protokow@ zosta zoony w muzeum brytyjskim i ma na sobie piecz tej instytucji, opiewajc: `l0 sierpnia 1906 r." Same notatki datuj prawdopodobnie z 1896, czyli z roku, w ktrym dr. Herzl zoy poprzednio przytoczone owiadczenie. Pierwszy kongres syjonistyczny odby si w roku 1897. Dokumenty te ogoszono niedawno w Anglii pod protektoratem, ktry zwrci na nie uwag powszechn, pomimo niefortunnego tytuu, jaki im nadano. Eyre i Spottiswoode s oficjaln drukarni rzdow, i oni wanie wydali broszur. Byo to tak, jak gdyby wydaa j u nas drukarnia pastwowa w Waszyngtonie. Mimo, e prasa ydowska rozbrzmiaa zwykym krzykiem oburzenia, londyski `Times" w odnonym artykule uzna wszystkie ydowskie kontrataki za `niezadowalajce". Protokoy, bezimienne, przewanie w rkopisach, pracowicie kopiowane rk, nie popierane przez aden autorytet, ktry by chcia je protegowa, badane pilnie w tajnych departamentach rzdw, i uyczane sobie wzajemnie przez wyszych urzdnikw, yy, zyskujc na potdze i uroku przez nieodpart si wasnej treci. Byoby to przedziwne dzieo, gdyby autorem jego mia by zbrodniarz lub obkaniec. Jedynym dowodem, jaki za dzieem przemawia, jest dowd, ktry zawiera samo w sobie, a ten dowd wewntrzny, jak zaznacza londyski `Times@, jest punktem, ktry winien skupi ca uwag i jest zarazem punktem, od ktrego ydzi wszelkimi siami starali si nasz uwag odwrci. Donioso protokow polega obecnie na nastpujcych kwestiach. Czy ydzi maj zorganizowany system wszechwiatowy? Jaka jest jego polityka? Jak jest on przeprowadzany? Wszystkie te kwestie s cakowicie uwzgldnione w protokoach. Czyjkolwiek umys zrodzi t prac, posiada on znajomo natury ludzkiej, historii i pastwowoci, zdumiewajc w swej wietnej doskonaoci i straszn dla tych, przeciwko ktrym zwraca si jego potga. Jeli w ogle jest moliwym, by jeden umys by w stanie je stworzy, nie by to w adnym razie umys szaleca ani zbrodniarza midzynarodowego, ale raczej umys wyszy, natchniony mioci swego narodu i wiar w jego przyszo. S one zbyt strasznie realne na fikcj, zbyt dobrze umotywowane na spekulacj, zbyt gbokie w swej znajomoci ukrytych spryn, aby miay by oszustwem. ydowskie zarzuty przeciw protokoom kad wielki nacisk na fakt, e pochodz one z Rosji. Nie jest to chyba prawd. Przyszy one przez Rosj tylko. Zawarte byy w ksice rosyjskiej, wydanej w roku 1905 przez profesora Nilusa, ktry prbowa wytumaczy za ich porednictwem wydarzenia, majce wwczas miejsce w Rosji. To wydanie i interpretacja naday im pewne rosyjskie zabarwienie, co si bardzo przydao propagatorom ydowskim u nas i w Anglii, poniewa uatwio im doskonae utrwalenie w umysach anglosaskich pewnej atmosfery mylowej, otaczajcej ide Rosji i Rosjan.

Jednym z najwikszych oszustw, dokonanych na wiecie przez propagatorw ydowskich, zwaszcza w stosunku do ogu amerykaskiego, jest wyrobienie wrd niego zupenie faszywego pogldu na temperament i na ducha narodu rosyjskiego. Std te, powiedzie, e protokoy te s rosyjskie, rwna si poniekd ich zdyskredytowaniu. Dowody wewntrzne przemawiaj dostatecznie za tym, e protokoy nie byy napisane przez Rosjanina, ani pierwotnie w oryginale w jzyku rosyjskim, ani te pod wpywem rosyjskich stosunkw. Przedostay si one do Rosji i zostay po raz pierwszy tam wydane. Urzdnicy dyplomatyczni znajdowali je w rkopisach we wszystkich czciach wiata. Potga ydowska usiowaa je niszczy wszdzie i za wszelk cen. Wytrwao ydw w tym wzgldzie jest faktem znamiennym. ydowscy obrocy mog tumaczy si tym, e protokoy podsycaj antysemityzm i s przechowywane do tego celu. W Stanach Zjednoczonych nie byo na pewno antysemityzmu, ktry by wymaga podsycania lub te potrzebowa do ycia eru kamstw. Popularno protokow w Stanach Zjednoczonych moe si tumaczy jedynie tym, e wyjaniaj one znaczenie pewnych poprzednio zaobserwowanych faktw, i e to znaczenie jest tak jaskrawe, i nadaje wagi tym skdind tak niewiarygodnym dakumentom. Zwyke kamstwa nie yj tak dugo, sia ich szybko zanika. Te za protokoy yj dzi bardziej ni kiedykolwiek. Dotary wyej, ni kiedykolwiek przedtem. Zmusiy do zajcia wobec nich powaniejszego, ni kiedykolwiek przedtem stanowiska. Protokoy nie zasugiwayby na gbsz uwag, gdyby nosiy podpis, przypumy, Teodora Herzla. Ich anonimowo nie osabia ich siy, podobnie jak brak podpisu malarza nie odbiera artystycznej wartoci obrazowi. Co wicej, lepiej, e rdo protokow jest nieznane. Gdyby bowiem byo definitywnie wiadomym, e w roku 1895 we Francji albo w Szwajcarii grupa ydw midzynarodowych zebranych na konferencji, uoya program podboju wiata, naleaoby jeszcze dowie, e ten program by czym wicej ni dziwacznym pomysem, e by poparty usiowaniami zamierzajcymi do wprowadzenia go w ycie. Protokoy s programem wszechwiatowym, nie ma co do tego najmniejszej wtpliwoci. A czyim s programem stwierdza ich tre. Ale jeli idzie o zewntrzne potwierdzenie, to co ma wiksz warto: podpis, czy sz podpisw, czy dwadziecia podpisw, czy te dwadziecia pi lat nieprzerwanych wysikw w celu wprowadzenia w ycie tego programu? Najciekawszym dla nas i dla innych krajw jest nie to, e jaki `zbrodniarz czy szaleniec@ taki plan stworzy, lecz to, e program ten w swych najwaniejszych szczegach zosta wykonany. Dokument jest stosunkowo mao wany; fakty na jakie zwraca on nasz uwag, s wielkiej doniosoci. `Jestemy narodem jednym narodem... Gdy upadamy, stajemy si proletariatem rewolucyjnym, podrzdnymi pracownikami partii rewolucyjnej, gdy si podnosimy, podnosi si wraz z nami nasza straszna potga pienina@. Teodor Herzl `Pastwo ydowskie@, str. 5, 23.

Rozdzia IX Historyczne podstawy ydowskiego imperializmu Od chwili rozpoczcia niniejszego cyklu artykuw nastpio u nas wielkie rozwizanie jzykw na temat kwestii ydowskiej i ydowskiego programu owadnicia wiatem. Obecnie mona ju wymwi sowo `yd@ w zupenie powanej dyskusji bez niemiaoci i bez obawy. Dotychczas uwaane to byo za specjalny przywilej publicystw ydowskich; uywali oni tej nazwy wycznie w dobrze zorganizowanej i przychylnej propagandzie. Im wolno zabrania pewnych ustpw z Szekspira w szkoach publicznych na tej podstawie, e obraaj ydw; wolno im da usunicia z biblioteki w Bostonie obrazu Sargenta, poniewa przedstawia synagog w upadku. Lecz jeli ze strony nieydw pojawi si jaki fakt, ktry wskazuje, e i nieydzi rwnie wiedz co o ydach, wwczas niezwocznie i bardzo energicznie wysuwaj oni zarzut uprzedzenia. Wynikiem tego w naszym kraju byo takie skrpowanie sowa, jakie nie ma sobie rwnego w naszych dziejach. Niedawno, podczas jakiego bankietu, jeden z mwcw uy terminu `yd@ dla oznaczenia dziaalnoci pewnej grupy bankierw ydowskich. Jeden z goci, yd, zerwa si niezwocznie z miejsca, dajc wyjanienia, czy mwca uwaa, e to jest `po amerykasku" nazywanie w ten sposb jakiego plemienia. Mwca odpar: `Tak jest, panie@, i wszyscy zebrani go poparli. W tej czci kraju jzyki ludzkie byy skrpowane od szeregu lat przez niepisane prawo, e ydw nie wolno nigdy nazywa ydami. Rok temu nikt by nie by przewidzia, e takie pismo jak chicagowska `Tribune" dojdzie do przekonania, i nowoczesna polityka dziennikarska pozwala na wydrukowanie w pierwszej kolumnie na pierwszej stronicy zastrzeonego co do prawa

przedruku artykuu o ydowskim programie rzdzenia wiatem, przy czym wyraz `yd" wydrukuje w nagwku wielkimi literami i wstrzyma si od redaktorskiej korekty sowa `yd" w samej treci artykuu. Zazwyczaj postpuje si u nas za przykadem pewnego dziennika wschodnioamerykaskiego, ktry traktowa t kwesti w ten sposb: gdziekolwiek w artykule uyty by termin `yd midzynarodowy", wszdzie poprawiono go na `finansista". Tymczasem chicagowska `Tribune" w sobot dnia 19-go czerwca 1919 roku wydrukowaa w pierwszej kolumnie na pierwszej stronie kablogram Johna Clayton, swego specjalnego korespondenta, pod tytuem: `Trocki prowadzi ydw radykaw do rzdw wiata. Bolszewizm jest jedynie narzdziem jego planu". Pierwszy ustp brzmi, jak nastpuje: `W cigu dwu lat ostatnich funkcjonariusze oddziaw wywiadowczych, czonkowie rnych tajnych organizacji wywiadowczych Ententy, donosili w raportach o wszechwiatowym ruchu rewolucyjnym, odmiennym od bolszewizmu. Pierwotnie raporty te utosamiay oba te prdy, od niedawna jednak odrbno kierunkw, w ktrych si one rozwijaj, zacza si zaznacza coraz wyraniej@. Jak stwierdzilimy poprzednio w `Dearborn Independent@, nasza wasna suba wywiadowcza rwnie do nich naleaa, cho s powody do przypuszczania, e wpyw ydw na rzd dokaza tego, i badania te nie byy prowadzone z wytrwaoci, jak w danym wypadku zastosowa naleao. Mimo to, wiemy ze rde ydowskich, nie mwic ju o innych, e departament sprawiedliwoci Stanw Zjednoczonych by w pewnej chwili o tyle dan spraw zainteresowany, e przystpi do jej zbadania. W powyszym ustpie korespondent `Tribune@ mwi, e sfery urzdowe Ententy s t spraw zainteresowane od dwch lat, co winni zapisa sobie w pamici ludzie, ktrzy utrzymuj, i caa kwestia powstaa z podpuszczenia Niemiec. Pojawienie si kwestii ydowskiej na gruncie amerykaskim spotkao si niezwocznie z owiadczeniem, pochodzcym ze rde ydowskich, `e jest to import niemiecki, i e fala antysemityzmu, ktra przepyna przez Niemcy i spukaa przewaajce ydowskie wpywy rewolucyjne z nowego rzdu niemieckiego, jest jedynie podstpem majcym na celu zrzucenie winy za klsk Niemiec na ydw@. Jest faktem niezaprzeczonym, e kada wojna otwiera na nowo oczy ludw na wadz, jak w czasie wojny posiadaj finansici ydowscy i zdaje si, e fakt ten zasuguje na gbsze wyjanienie, ni zwykle przytaczany `przesd". Tymczasem, jak dowodzi artyku `Tribune@ i jak to potwierdzaj fakty, zainteresowanie, wzbudzone t spraw nie ogranicza si do Niemiec; co wicej, nie jest ono tam wcale najsilniejsze. Najczynniejsze w danej sprawie byy `rne tajne organizacje wywiadowcze Ententy". Dalszy ustp podaje rozrnienie bolszewizmu i ydowskiego imperializmu: `Bolszewizm ma na celu obalenie istniejcego spoeczestwa i ustanowienie midzynarodowego braterstwa ludzi, rzdzcych wiatem. Drugi za ruch dy do ustanowienia panowania jednej rasy. O ile udao si wyledzi departamentom angielskiemu, francuskiemu i naszemu, `spiritus movens" tego drugiego kierunku s ydowscy radykaowie". `W onie komunizmu istnieje grupa tego kierunku, ale nie poprzestaje ona na nim. Dla jej przywdcw komunizm jest jedynie przypadkiem@. (Przywodzi to na pami owiadczenie lorda Eustace Percy, przytoczone poprzednio z kanadyjskiej `Jewish Chronicle@ Nie dlatego, by ydom zaleao na pozytywnej stronie filozofii radykalnej, nie dlatego, by pragnli uczestniczy w nieydowskim nacjonalizmie lub nieydowskiej demokracji, lecz poniewa kady istniejcy system rzdu nieydowskiego budzi w nich tylko odraz@). `Gotowi s wyzyska dla swego celu bunt Islamu, nienawi pastw centralnych do Anglii, japoskie plany co do Indii i wspzawodnictwo handlowe pomidzy Ameryk i Japoni@. `Jak to by musi w kadym ruchu rewolucji wiatowej, jest on z pochodzenia anty-anglosaski". `Organizacja wszechwiatowego ruchu ydowsko-radykalnego zostaa ju ukoczona prawie we wszystkich krajach". `Cele partii ydowsko-radykalnej nie maj adnego podoa altruistycznego poza wyzwoleniem wasnej rasy". Naley przyzna, e s to wstrzsajce odkrycia. Gdyby je pomieci jaki nieodpowiedzialny wistek agitacyjny, przecitny czytelnik pominby je jako niedorzeczne, wiedzc tak niewiele o tajnych wpywach, ktre ksztatuj ycie i formuuj jego zagadnienia. Ale poniewa ukazuj si w wielkim dzienniku, naley je oceni inaczej. `Tribune" nie poprzestaa na tym artykule informacyjnym. 21 czerwca 1920 roku pojawi si artyku redakcyjny pod tytuem: `Nieszczcie wiata@. Artyku ten zmierza najwidoczniej do usunicia moliwych nieporozumie co do treci poprzedniego artykuu informacyjnego. `Ruch ten mwi on dy do nowego panowania jednej rasy nad wiatem...@ `Tribune@ powiada dalej, e jakkolwiek jest to moe naturalnym u ydw w innych krajach, i nale do tego `nieszczcia wiata", to jednak ydzi w Anglii i w Stanach Zjednoczonych `s lojalnymi nacjonalistami i konserwatywnymi podporami tradycji narodowych". Byoby to bardzo dobre, gdyby byo prawdziwe. Moe si to da zastosowa do dziesitkw tysicy ydw, jako do jednostek; ale nie jest to na pewno prawd w stosunku do internacjonalistw, ktrzy trzymaj w swoim rku nici ukrytej maszynerii wszystkich rzdw i ktrzy w cigu ostatnich tragicznych lat szeciu mieszali si do spraw wszechwiatowych, co si niebawem ujawni. Nieszczliwym zbiegiem okolicznoci ydzi amerykascy i angielscy musz przejciowo by naraeni na przykroci, ktrych kady pragnby im oszczdzi, ale ktre s nieuniknione dopki wszystko si nie ujawni i dopki og ydowski sam nie wyczy spord siebie jednostek, cieszcych si wrd nich obecnie najgbszym powaaniem. Do obserwowa rnice i podobiestwa w zachowaniu si ydw i nieydw w stosunku do danej kwestii, aby stwierd-

zi istnienie wszechwiatowego imperializmu ydowskiego. Publicyci ydowscy przede wszystkim zaprzeczaj bez zastrzee jego istnieniu. `Wszystko jest faszem, wszystko jest kamstwem, wymylonym przez wrogw ydw celem podegania do mordw i nienawici@. Gdy gromadz si dowody, ydzi zmieniaj ton: `Dobrze, przypumy, e to prawda@, mwi ich publicyci: `czy to co dziwnego, e biedny uciniony yd, doprowadzony przez cierpienia do szalestwa, marzy o obaleniu wadzy wroga i zajciu jego miejsca?" Umys nieydowski, skonfrontowany z odnonymi faktami, rozumuje: `Tak, ale to s ydzi rosyjscy. Mniejsza o nich. Amerykascy ydzi s w porzdku. Nie mona im dowie niczego podobnego". Pogbiajc ten przedmiot, umys nieydowski zmuszony jest przyzna istnienie jakiego wywrotowego ruchu wszechwiatowego, ktry daje si odczuwa nawet u nas, oraz stwierdzi, e spryn wprawiajc go w ruch s ydzi-rewolucjonici. A wyszedszy z tego punktu, trzeba przyj jedn z dwch teorii: albo ruch ten jest z pochodzenia swego, agitacji, wykonania i celu ydowskim, albo jest to `prd wszechwiatowy", lecz jedynie przypadkowo ydowski. Wnioskiem zarwno rozumowania ydowskiego jak nieydowskiego jest przyznanie, e co w rodzaju omawianego ruchu istotnie w chwili obecnej istnieje. Na przykad `Christian Science Monitor@, ktrego stanowiska, jako czasopisma, nikt nie kwestionuje, w dugim artykule o tej sprawie pisze: `Pomimo tego, byoby straszliwym bdem wnioskowa, e niebezpieczestwo ydowskie pod inn nazw i w innej atmosferze nie istnieje wcale. Co wicej, moe by ono nazwane, wedug jednej z najwikszych ksig Starego Testamentu `strachem nocnym@, gdy do tej wanie koncepcji Psalmisty odnonie do duchowych zych mocy zda wiadomie czy te niewiadomie profesor Nilus. Innymi sowy, dla czowieka umiejcego czyta w znamionach czasu, jest rzecz niewtpliw, e istnieje tajna organizacja dziaajca nieustannie za porednictwem swego biura psychologicznego, jakkolwiek ludzko, ktra powinna to wiedzie, jest zupenie na to lepa@. `Monitor@ ostrzega przed uprzedzeniem i lekcewaeniem prawa oczywistoci dowodw, co jest bardzo suszne i co jest gbokim pragnieniem kadego, kto przedsibierze badanie tego przedmiotu, ale najczciej brudzi w tym wypadku nie lekcewaenie dowodw, lecz lekcewaenie faktw. Mona miao powiedzie, e dzi uprzedzenia wystpuj gwnie przeciwko faktom, i nie zostay bynajmniej przez fakty wywoane. Przystpujc do badania odnonej kwestii, naley si wystrzega dwojakiego uprzedzenia. Pierwszym z nich jest pogld, e ydowski program imperialistyczny, jeeli w ogle istnieje, datuje od niedawna. Na wspomnienie o takim programie nieydzi gotowi pomyle, e skrystalizowa si on przed tygodniem, przed rokiem albo w ostatnich czasach. Niekoniecznie tak by musi, a jeli idzie o sprawy ydowskie, to prawdopodobnie tak nie jest. Bardzo atwo si przekona, e gdyby program ten mia by sformuowany dzisiaj, byby on zgoa odmienny od programu, o ktrym mowa. Program, ktry winien by opracowany obecnie, istnieje rwnie, ale co do rozlegoci i gbi nie moe si rwna z programem, istniejcym od dawna. Doskonaa organizacja niewidzialnych rzdw nie jest tworem tajnych konwencji; jest ona owocem myli i dowiadczenia, zgromadzonego przez wieki. Nadto, bez wzgldu na to, e pokolenie wspczesne moe by skonne do lekcewaenia tych rzeczy, sam fakt, e yj one jako tajny idea rasowy od szeregu stuleci, jest silnym argumentem za ich uszanowaniem i przyjciem, jeli nie za ich czynnym wykonaniem przez pokolenie obecne. Nie ma w judaizmie gbiej zakorzenionej idei, ni przewiadczenie, e ydzi s narodem wybranym i e ich przyszo bdzie jeszcze wietniejsza ni przeszo. Znaczna cz spoeczestwa chrzecijaskiego zgadza si z tym, niestety, rwnie, przypumy e jest to moe i prawd, ale w wiecie moralnym nie da si to osign za porednictwem metod, ktre byy i s stosowane dotychczas. Mwic choby tylko o staroytnym pochodzeniu idei narodu wybranego, atwo doj do zrozumienia, e z wszystkich programw, jakie mogy si skupi dakoa niej dla jej penego historycznego urzeczywistnienia, istnieje jeden program, bardzo dawny, do ktrego najtsze umysy w Izraelu wniosy najdoskonalsze myli i uczucia, dla zapewnienia jej triumfu. W istnienie takiego planu wierzyo bardzo wielu powanych badaczy tajemnych dziejw wiata. Ludzie, ktrych wiedza nie podlega wtpliwoci, ywi przekonanie, e wedug tego planu odbywaj si co czas pewien, e si tak wyrazimy, prby generalne na ograniczonej scenie, jak gdyby dla przygotowania wielkiego przedstawienia na widowni wszechwiatowej. Tak wic mamy, by moe do czynienia z czym, za co ydzi wspczeni, nawet najzacitsi midzynarodowcy, nie ponosz odpowiedzialnoci. Mogo to przej na nich jako cz staroytnego ydowskiego dziedzictwa. Zapewne, gdyby to bya rzecz wspczesna, obmylona pospiesznie i sklecona na wspczesny sposb, mona by si spodziewa, e zniknie w tej samej epoce, ktra j zrodzia. Drugim uprzedzeniem, ktrego si wystrzega naley, jest przekonanie, e kady yd wie o tym tajnym programie. Tak nie jest. Kady yd, ktry nie zerwa kontaktu ze swym narodem, podziela ogln ide o ostatecznym triumfie Izraela, tak jak uczy ich religia, ale o specjalnych planach, ktre w skrystalizowanej formie istniay od wiekw dla osignicia tego triumfu, zwyky yd wie nie wicej, ni kady przecitny obywatel, i nie wicej, ni wie zwyky Niemiec o tajnych planach partii pangermanistycznej, ktrej zasady zrodziy wojn wiatow i kieroway jej przebiegiem. Zwyky yd za wyjtkiem wybranych jednostek, wchodzi do tego planu w bardzo nieznacznej mierze, a mianowicie: jest zupenie zrozumiaym, e osignicie triumfu Izraela nie bdzie niemie adnemu ydowi, i jeli metody, stosowane ku temu celowi, s nieco gwatowne, to kady yd uwaa to za bardzo niedostateczny odwet wzgldem nieydw za cierpienia, jakie zadawano synom Judy od szeregu wiekw... Jednake, nawet wystrzegajc si tych uprzedze, nie moemy nie doj do wniosku, e jeli taki program ydowskiego imperializmu wszechwiatowego istnieje, istnie on musi z wiedz i za czynnym poparciem pewnych jednostek, i e grupy

tych jednostek musz gdzie mie swego kierownika. W tym punkcie zatrzymuje si wielu badaczy odnonej kwestii. Idea ydowskiego samowadcy jest zbyt dziwna dla umysu, ktry nie mia kontaktu z t kwesti. A jednak nie ma narodu, ktry by bardziej poda i czci wysokie stanowisko, ni ydzi. Ich poczucie wartoci i znaczenia stanowiska tumaczy oglny kierunek ich dziaalnoci. yd jest z natury groszorobem, poniewa dotychczas pienidz jest jedynym znanym mu sposobem osignicia stanowiska. ydw, ktrzy by doszli do stanowiska za pomoc jakiegokolwiek innego rodka, jest stosunkowo niewielu. Nie s to adne arty; jest to pogld angielskiego yda, synnego lekarza, dr. Bernarda von Oven, ktry pisze: `Wszystkie inne drogi odznaczenia s przed nim zamknite; musi wznie si przez bogactwo, albo wcale@. A poniewa, jak mu to doskonale wiadomo, zdoby bogactwo znaczy to samo, co zdoby stanowisko, szacunek i wzgldy spoeczestwa, i w tym wzgldzie kto zasuguje na potpienie: yd, co usiuje zdoby bogactwo dla stanowiska, ktre ono zapewnia, czy te spoeczestwo, co z tak gotowoci uderza czoem przed otarzem Mamony?@ yd nie ywi niechci do krlw, lecz do stanu rzeczy, ktry nie pozwala na panowanie ydowskiego krla. Przyszym samowadc wiata ma by krl ydowski, ktry zasidzie na tronie Dawida, wedle zgodnego wiadectwa staroytnych proroctw i dokumentw programu imperialistycznego. Czy jest taki krl obecnie? Jeeli nie, to s ludzie, ktrzy by mogli wybra krla. Nie byo krla ydowskiego od czasw poprzedzajcych er chrzecijask, ale mniej wicej a do wieku jedenastego byli tak zwani ksita wygnania, ktrzy stanowili wadz naczeln ydw, rozproszonych po wiecie. Byli oni i s dotychczas nazywani `exilarchami@, czyli ksitami wygnania. Byli otoczeni mdrcami Izraela, utrzymywali dwr, wydawali prawa dla swego ludu. Przebywali zagranic zalenie od okolicznoci w krajach chrzecijaskich lub mahometaskich. Czy godno ta znikna wraz z ostatnim publicznie znanym exilarch, czy te zostaa starta jedynie z powierzchni jawnych dziejw? Czy nie istnieje dzi wcale, czy te moe przybraa inn form oto pytania, na ktre jeszcze nie posiadamy odpowiedzi. Wiadomo dobrze, e istniej urzdy jurysdykcji wiatowej, wykonywanej przez ydw. Wiadomo dobrze, e istnieje wszechwiatowa jedno w pewnych sferach dziaalnoci ydowskiej, zaczepnej i obronnej. Ani w sytuacji ani w przekonaniach ydw nie ma nic, co by przeszkadzao dzi istnieniu exilarchy; co wicej, myl ta byaby dla nich bardzo krzepica. Encyklopedia ydowska czyni uwag: `Ciekawym jest, e o exilarchach wspomina jeszcze naboestwo sobotnie rytuau Ashkenazim. ydzi rytuau Sephardic nie zachowali tego anachronizmu, podobnie jak wikszo synagog reformowanych wieku dziewitnastego@. Czy istnieje Sanhedryn, ydowski organ rzdzcy lub doradczy, zoony z ydw, stojcy na stray spraw swego ludu na caym wiecie? Sanhedryn ydowski by nader ciekaw instytucj. Jego pochodzenie i metody konstytucji s niejasne. Skada si on z 71 czonkw z przewodniczcym na czele i sprawowa funkcje senatu politycznego. Nic nie wskazuje na to, skd Sanhedryn czerpa swoj wadz. Nie byo to ciao wybieralne. Nie byo ono demokratyczne. Nie byo odpowiedzialne przed narodem. W tych swoich waciwociach Sanhedryn by typowo ydowski. Sanhedryn by wybierany przez ksicia lub kapana, nie w celu obrony interesw narodu, lecz do pomocy panujcemu w dziele administracji. By tedy zwoywany doranie lub te sam utrwala swoje istnienie przez zwoywanie swych czonkw. Urzdzenie to pozwalao utrzyma si u steru wadzy arystokracji bez wzgldu na polityczny ustrj pastwa. Encyklopedia ydowska mwi: `Sanhedryn, ktry by z charakteru swego wybitnie arystokratyczny, prawdopodobnie sam nadawa sobie wadz, poniewa skada si z czonkw najwybitniejszych rodzin arystokratycznych i kapaskich@. Obok tego ciaa istniao drugie, podobne, ktre zarzdzao sprawami religijnymi, przy czym jego czonkowie pochodzili prawdopodobnie z warstw bardziej zblionych do ludu prostego. Sanhedryn sprawowa wadz nie tylko nad ydami w Palestynie, ale take nad ydami, rozproszonymi po wiecie. Jako senat, wykonujcy bezporedni wadz polityczn, przesta istnie wraz z upadkiem pastwa ydowskiego w roku 70; s jednak fakty wskazujce, e egzystowa on w dalszym cigu jako organ doradczy a do czwartego wieku. W roku 1806 dla zaspokojenia ciekawoci Napoleona co do pewnej kwestii dotyczcej ydw, zwoane zostao zgromadzenie notablw, skadajce si z najwybitniejszych ydw francuskich. Ci za, dla usankcjonowania odpowiedzi, jakich mieli udzieli Napoleonowi, zwoali od siebie Sanhedryn. Sanhedryn ten zebra si w Paryu dnia 9 lutego 1807 roku. Zachowa on przepisane formy staroytne; skada si z ydw, ze wszystkich czci Europy; zebra si dla poparcia ca wadz ydostwa wszelkiej umowy, jak by ydom francuskim udao si zawrze z Napoleonem. Wydajc swe postanowienia, ten Sanhedryn z roku 1807 owiadczy, e jest we wszystkim podobny do Sanhedrynu staroytnego, e jest `zgromadzeniem legalnym, obleczonym wadz wydawania praw dla przysporzenia pomylnoci Izraela@. Znaczenie tych faktw jest nastpujce: Cokolwiek uczyni obecnie przywdcy ydowscy ku zachowaniu polityki i ustroju Izraela, nie bdzie stanowio nic nowego. Nie bdzie to oznaczao nowego stanowiska. Nie bdzie dowodem nowego planu. Wobec tego, czym jest solidarno ydowska, byoby zupenie naturalnym, jeliby Sanhedryn istnia w dalszym cigu. Staroytny Sanhedryn posiada, jak si zdaje, grup dziesiciu czonkw, ktrzy odgrywali waniejsz od pozostaych rol; byoby zupenie naturalnym, gdyby przywdcy ydowscy byli dzi podzieleni na komitety, zalenie od kraju lub od zakresu spraw, ktrymi kieruj. Z dawien dawna odbyway si i odbywaj wszechwiatowe zjazdy wybitniejszych ydw ze wszystkich krajw. Zbieraj si oni na wezwanie, bez wzgldu na wszystko. Wielcy sdziowie trybunaw najwyszych rnych krajw, midzynarodo-

wi finansici, dziaacze ydowscy `typu liberalnego", ktrzy maj posuch u nieydw, politycy wszystkich partii, reprezentowanych w wiecie, zbieraj si, gdzie zechc, a tre ich narad jest ogaszana tylko w tej mierze, w jakiej uwaaj to oni za podane. Nie naley przypuszcza, e uczestnicy tych zjazdw nale do wewntrznego koa czonkw. Listy delegatw zamieszczaj nazwiska osb, z ktrymi nikt nie poczy nazwisk lorda Readinga lub sdziego Brandeisa. Jeli zbiera si wspczesny Sanhedryn, a byoby to rzecz najnaturalniejsz w wiecie, moemy by przekonani, e zbiera si on w zamknitym kole osb, zatwierdzonych przez ydowsk arystokracj umysu i arystokracj wadzy. Maszyneria ydowskiego rzdu wszechwiatowego jest zupenie gotowa. yd jest przekonany, e posiada najlepsz religi, najwysz moralno, najdoskonalsz metod wychowawcz, najcelniejsze hasa spoeczne, najszczytniejszy idea rzdu. Nie chciaby wcale wychodzi poza sfer tego, co uwaa za najlepsze, dla zdobycia czegokolwiek, co uwaa za potrzebne do osignicia pomylnoci swego narodu, lub do wykonania jakiegokolwiek programu, odnoszcego si do wiata zewntrznego. Do dziaalnoci swej, ktrej uamki dozwala widzie innym, yd midzynarodowy posuguje si staroytn maszyneri. Odbywaj si zjazdy gwnych finansowych, politycznych i intelektualnych przywdcw ydowskich. Zebrania te maj ten lub inny cel jawny niekiedy. Niekiedy za odbywaj si w stolicach wiata zjazdy ydw bez adnego jawnego celu. Zbieraj si oni wszyscy w pewnym miecie, naradzaj si i rozjedaj. Czy w tym wszystkim istnieje jaka wadza naczelna dotychczas niewiadomo. Nie moe by jednak wtpliwoci co do istnienia tego, co moemy nazwa `polityk zagraniczn", istnieje bowiem okrelony pogld i plan dziaania w stosunku do wiata nieydowskiego. yd czuje, e znajduje si wrd nieprzyjaci, ale czuje take, e jest czonkiem narodu, `jednego narodu". Musi mie jak polityk w stosunku do wiata zewntrznego. Nie moe on nie uwzgldnia panujcych stosunkw, nie moe on ich uwzgldnia, nie bdc pobudzonym do spekulowania na nieunikniony rezultat, nie moe spekulowa na ten rezultat, nie starajc si do pewnego stopnia wpyn na to, aby odpowiada jego pragnieniom. Tote niewidzialny rzd ydowski, jego stanowisko wobec nieydowskiego wiata, jego polityka w stosunku do przyszoci, nie s rzeczami tak nienormalnymi, za jakie niektrzy chcieliby je przedstawi. Wobec pooenia ydw s to rzeczy zupenie naturalne. Pooenie ydw nie sprzyja nastrojowi sennej bogoci; przeciwnie, pobudza on ich do organizowania si na podstawie programw, ktre mog te wypadki uksztatowa ku poytkowi ich narodu. Nie jest te dziwacznym ani niedorzecznym przypuszczenie, e moe istnie Sanhedryn ydowski, organ wszechwiatowy, zoony z najwybitniejszych ydw wszystkich krajw, e moe istnie nawet exilarcha, widzialna i uznana gowa Sanhedrynu, mistyczny poprzednik majcego przyj autokraty, e moe istnie nawet i wszechwiatowy program ydowski, na wzr polityki zagranicznej w rzdach obecnych. Wszystko to mogo wyrosn normalnie na podou samego ukadu stosunkw. A take jest naturalnym, e nie kady yd wie o tym. Sanhedryn stanowi z dawna arystokracj i stanowi j dzisiaj. Gdy rabini gosz ze swoich katedr, e nic o tym nie wiedz, mwi niewtpliwie prawd. yd midzynarodowy jest przekonany, e kady yd zgodzi si na to, co przysporzy potgi i wadzy jego narodowi. W kadym razie jest rzecz wiadom, e jakkolwiek zwyky dziaacz ydowski moe wiedzie bardzo niewiele o programie wszechwiatowym, odnosi si jednak z najwikszym szacunkiem i zaufaniem do ludzi, ktrzy przeprowadzaj ten program. Dwudziesty czwarty protok mdrcw Syjonu mwi, co nastpuje: `Przejd obecnie do sprawy umocnienia podstaw dynastii krla Dawida, ktre bdzie polegao na tym przede wszystkim, co zawierao w sobie si niezbdn do utrzymania przez mdrcw naszych kierownictwa spraw wszechwiatowych, do kierowania urabianiem myli ludzkoci caej@. Jeli mona na tym polega, znaczyoby to, e jak mwi w dalszym cigu protok, samowadca jeszcze si nie pojawi, ale dynastia, czyli rd Dawida, z ktrego musi si zrodzi, powierzy misj jego przysposobienia mdrcom Syjonu. Ci mdrcy maj przysposabia nie tylko tych, ktrzy rzdz sprawami Izraela, ale take ksztatuj i urabiaj myl ludzkoci w kierunku sprzyjajcym odnonym planom. Plan sam moe by tajny, ale pewnym jest, e wykonanie go lub skutki jego wykonania nie mog by ukryte. Dlatego te moliwym jest wyledzenie nici, ktre, sprowadzone do swego rda, zdradzaj istnienie programu. Cele tego programu ze czy dobre dla ludzkoci, winny by oglnie wiadome.

Rozdzia X
Wstp do Protokow ydowskich Dokumentami najczciej przytaczanymi przez ludzi zainteresowanych raczej teori ydowskiej wadzy wszechwiatowej, ni obecnym dziaaniem tej wadzy na wiecie, s 24 dokumenty znane jako `Protokoy mdrcw Syjonu@. Protokoy te zwrciy na siebie baczn uwag w Europie, przy czym dopiero niedawno stay si powodem istnej burzy opinii publicznej w Anglii; w Stanach Zjednoczonych omawiano je tylko w sferach ograniczonych. S to wanie owe doku-

menty, co do ktrych przed rokiem przeszo przeprowadza dochodzenie departament sprawiedliwoci, i ktre ogoszone zostay w Londynie przez Eyrea i Spottiswooda urzdow drukarni rzdu angielskiego. Kto pierwszy zatytuowa te dokumenty mianem `Protokow mdrcw Syjonu@ nie wiadomo. Mona by bez powaniejszych zmian usun z dokumentw wszelki lad ich ydowskiego pochodzenia, zachowujc gwne punkty najzrozumialszego programu ujarzmienia wiata, jaki kiedykolwiek doszed do wiadomoci ogu. Naley wszake powiedzie, e wyeliminowanie wszelkiego ladu ydowskiego pochodzenia z tych dokumentw wniosoby w nie cay szereg sprzecznoci, ktrych w protokoach nie ma obecnie. Cel planu, ujawnionego w protokoach polega na podkopaniu wszelkiej wadzy po to, aby umoliwi powstanie nowej wadzy w formie autokratycznej. Plan taki nie mgby by dzieem adnej klasy, ktra ju wadz posiadaa, jakkolwiek mgby wyj od anarchistw. Ale anarchici nie uwaaj samowadztwa za cel swego programu. Autorami tego programu mogaby by grupa francuskich wywrotowcw, podobna do tej, jaka istniaa za czasw rewolucji francuskiej pod przywdztwem ksicia orleaskiego, ale ci wywrotowcy nale ju do przeszoci, a przy tym program ten jest stale wprowadzany w ycie nie tylko we Francji, ale w caej Europie, i bardzo wyranie, w Stanach Zjednoczonych. W ich obecnej postaci, ktra wedle wszelkiego prawdopodobiestwa jest form oryginaln, nie ma w protokoach adnej sprzecznoci. Przypuszczenie autorstwa ydowskiego jest istotnym warunkiem zgodnoci i spoistoci caego planu. Gdyby te dokumenty byy faszowane, jak utrzymuj obrocy ydw, faszerze byliby prawdopodobnie postarali si o takie uwydatnienie ich ydowskiego autorstwa, e zdradziliby przez to swoje antysemickie cele. Ale termin `yd@ jest w nich uyty tylko dwa razy. Trzeba przeczyta protokoy znacznie dalej, ni zwyky czytelnik ma to w zwyczaju, gdy idzie o tego rodzaju kwestie, aby doj do planw dotyczcych ustanowienia samowadcy wiata, a potem dopiero ujawnia si z jakiego ma on pochodzi rodu. Ale wszystkie dokumenty nie pozostawiaj adnej wtpliwoci co do tego, przeciw komu skierowany jest cay program. Nie jest on wymierzony przeciw arystokracji, jako takiej. Nie jest wymierzony przeciw kapitaowi jako takiemu. Nie jest wymierzony przeciwko rzdowi, jako takiemu. Plan przewiduje wiele sposobw, majcych na celu wcignicie arystokracji, kapitau i rzdu do jego wykonania. Jest on wymierzony przeciwko ludziom, ktrzy s nazwani `gojami". To czsto powtarzane sowo `goj" decyduje o celu dokumentw. Wikszo planw `liberalnych" typu wywrotowego dy rwnie do wcignicia narodw jako pomocnikw w ich wykonaniu; ten za plan zmierza do zwyrodnienia ludw, do wywoania zamtu umysw, umoliwiajcego ich ujarzmienie. Zgodnie z tym planem, naley popiera wszystkie popularne prdy `liberalne@, naley pielgnowa i uprawia wszystkie wywrotowe teorie filozoficzne w religii, ekonomii, polityce i yciu domowym, dla rozbicia solidarnoci spoecznej tak, aby mona byo odnony plan przeprowadzi niepostrzeenie, aby nadal urobi si ju wedug niego, zanim ujawni si fasz owych filozoficznych teorii. Formua nie brzmi: `My, ydzi, uczynimy to", lecz `Skonimy gojw, by myleli, by wykonywali te rzeczy". Za wyjtkiem paru przykadw w protokoach kocowych, jedynym szczeglnym mianem rasowym jest termin `goje@. Dla przykadu: pierwsza wskazwka tego rodzaju zjawia si w pierwszym protokole w sposb nastpujcy: `Wielkie cnoty narodu, szczero i uczciwo, s wadami w polityce, bowiem atwiej i pewniej ni wrg najpotniejszy, strcaj wadcw z tronu. Cnoty te powinny by waciwoci pastw gojw, my za w adnym razie nie powinnimy powodowa si nimi". Nastpnie: `Na gruzach arystokracji rodowej umiecilimy na czele wszystkiego arystokracj pienin spord inteligencji naszej. Jako cenzus dla tej arystokracji nowej ustanowilimy bogactwo, zalene od nas, oraz nauk, szerzon przez mdrcw naszych". I dalej: `Podniesiemy pac zarobkow, co jednak nie przyniesie adnej korzyci robotnikom, bowiem jednoczenie wywoamy droyzn artykuw pierwszej potrzeby, spowodowan rzekomo upadkiem rolnictwa i hodowli. Oprcz tego podkopiemy zrcznie i gboko rda wytwrczoci, przyzwyczaiwszy robotnikw do anarchii i naduywania napojw wyskokowych, jednoczenie za zarzdzimy wszelkie rodki do wyzucia z ziemi wszystkich gojw inteligentnych". (Faszerz o tendencjach antysemickich mgby to napisa w cigu piciu lat ostatnich, ale sowa te byy wydrukowane co najmniej 14 lat temu, poniewa zgodnie z zawiadczeniem angielskim, odpis dokumentw by zoony w British Musem w roku 1906, a w Rosji kryy one na szereg lat przedtem). Powyszy punkt brzmi dalej jak nastpuje: `Chcc, aby goje nie spostrzegli przedwczenie istotnego celu dziaa, zakryjemy go rzekomym deniem do suenia klasie robotniczej oraz wielkim zasadom ekonomicznym, propagowanym czynnie przez nasze teorie ekonomiczne". Te cytaty ilustruj styl protokow odnonie stron zainteresowanych. `My@ to piszcy, a `goje@ to ci, o ktrych si pisze. Ujawnia si to bardzo wyranie w protokole pitnastym: `W tej rnicy co do zdolnoci mylenia daj si atwo upatrzy cechy czowieczestwa oraz tego, e jestemy narodem wybranym. To odrnia nasz umys od instynktownego zwierzcego umysu gojw, ktrzy widz, lecz niezdolni s przewidzie lub dokona wynalazku (z wyjtkiem wynalazkw materialnych). Z powyszego jasnym si staje, e natura sama przeznaczya dla nas kierownictwo i rzdy wiata@. Tak bya ydowska metoda dzielenia ludzkoci od najdawniejszych czasw. Ludzko dzielia si tylko na ydw i gojw; wszystko, co nie byo ydami, byo `gojem".

Znaczenie sowa `yd@ ilustruje ten ustp z rozdziau smego: `Tymczasem, pki jeszcze nie jest bezpiecznym powierza stanowiska odpowiedzialne braciom ydom, bdziemy obsadzali je przez ludzi, ktrych przeszo i charakter wykopay przepa midzy nimi a ludami@. Jest to sposb praktykowany pod nazw `nieydowskiego frontu" zwaszcza w wiecie finansowym, w celu pokrycia wadzy ydowskiej. Jak wielkie postpy uczynio w tym kierunku ydostwo od czasu, gdy te sowa zostay napisane, dowodzi najlepiej fakt, e podczas zjazdu w San Francisco zaproponowano na przewodniczcego sdziego Brandeisa. Naley konsekwentnie przypuci, e z czasem opinia publiczna przywyka bdzie coraz bardziej do tej okupacji ydowskiej co bdzie w istocie stanowio niewielkie przejcie od obecnego stopnia wpywu wywieranego przez ydw, do zajcia przez nich najwyszych urzdw pastwowych. Nie ma w prezydenturze amerykaskiej funkcji, w ktrej by ydzi nie brali bardzo licznego udziau. Obecnie zajcie przez nich urzdw nie jest konieczne do wzmocnienia ich siy, ale do poparcia pewnych spraw, ktre odpowiadaj cile planom, wyuszczonym w omawianych protokoach. Drugim spostrzeeniem, jakie uczyni czytelnik protokow jest to, e nie ma w nich wcale tonu agitacyjnego. To nie jest propaganda. Nie d one do pobudzenia ambicji lub energii tych, do ktrych si zwracaj. S one tak chodne, jak dokument prawny i tak rzeczowe jak tablica statystyczna. Nie ma w nich ani jednej apostrofy jak na przykad: `Powstamy, bracia". Nie ma histerycznych wykrzyknikw w rodzaju: `Precz z gojami!" Protokoy te, jeli istotnie s napisane przez ydw i dla ydw, nie byy na pewno przeznaczone dla podegaczy, lecz dla starannie przygotowanych i wyprbowanych ludzi wtajemniczonych, nalecych do grup najwyszych. Obrocy ydowscy zadaj pytanie: `Czy mona sobie wyobrazi, aby, jeli taki program ydowski w ogle istnieje, by on drukowany i ogaszany?" Ale nie mamy adnego dowodu na to, by te protokoy byy kiedykolwiek ogoszone inaczej ni ywym sowem przez tych, co go przedstawiali. Protokoy w tej postaci, w jakiej znamy je obecnie, stanowi notatki wykadw, spisane przez kogo, kto ich sucha. Niektre z nich s dugie, inne krtkie. Od chwili, gdy je ogoszono, istniao zawsze przekonanie, e stanowi one notatki wykadw, czytanych studentom ydowskim gdzie we Francji lub w Szwajcarii. Prby podania ich za dzieo rosyjskie udaremnia zupenie ujawnione w nich stanowisko, aluzje do epoki i pewne wskazwki gramatyczne. Ton, w jakim s zredagowane, potwierdza przypuszczenie, e byy to pierwotnie wykady dla studentw, bowiem ich widocznym celem nie jest uzyskanie zgody na program, lecz udzielenie informacji dotyczcych programu, ktry przedstawiony jest tak, jak gdyby by ju w stadium wprowadzenia go w ycie. Nie ma w nim wezwania do przyczenia si do jego wykonawcw lub wyraenia o nim opinii. Co wicej, podkrela si w nich z naciskiem, e nie podana jest ani dyskusja ani wyraenie opinii w tej materii. (`Goszc gojom liberalizm, bdziemy trzymali naszych wasnych ajentw w milczcym posuszestwie@. `Projekt administracji musi wyj z jednego umysu... Dlatego te musimy zna plan dziaania, ale nie wolno nam dyskutowa o nim, aby nie naruszy zwizku jego czci skadowych... Dlatego te nie powinnimy rzuca pracy naszego kierownika genialnego na rozszarpanie przez tum, lub nawet przez ograniczone co do liczby czonkw stowarzyszenie@). Nadto, rozpatrujc protokoy ze stanowiska ich formy zewntrznej widzimy wyranie, e program zawarty w tych notatkach z wykadw nie by nowym w chwili, gdy si te wykady odbyway. Nie ma w nich adnej wzmianki, ktra by wskazywaa, e odnony program jest wieo opracowany. S one utrzymane w tonie jak gdyby tradycji, jak gdyby religii, jak gdyby stanowiy co, co byo przekazywane z pokolenia na pokolenie za porednictwem ludzi specjalnie zaufanych i wtajemniczonych. Nie ma w nich ladu jakich nowych odkry albo wieego entuzjazmu, lecz spokj i pewno faktw znanych od dawna, polityki, od dawna przez dowiadczenie stwierdzonej. Sprawa staroytnoci programu poruszona jest co najmniej dwukrotnie w samych protokoach. W protokole pierwszym spotykamy taki ustp: `Byo to jeszcze w czasach staroytnych, kiedy po raz pierwszy rzucilimy narodowi wyrazy: `wolno, braterstwo@, wyrazy od tej chwili tyle razy powtrzone przez papugi bezmylne, ktre ze wszystkich stron zleciay si na t przynt. Wraz z ni uniosy dobrobyt wiata, istotn wolno jednostki... Rozumni, rzekomo inteligentni goje, nie wyczuli abstrakcyjnoci wyrazw wypowiedzianych, nie zauwayli sprzecznoci w ich treci, nie spostrzegli, e w naturze nie ma rwnoci...@ Drug wzmiank o dawnoci protokow znajdujemy w rozdziale trzynastym: `Kwestie polityki dostpne s wycznie dla twrcw i kierownikw jej w cigu wiekw". Powtarzamy raz jeszcze, e twrcy i kierownicy, o ktrych tu mowa, nie mog stanowi rzdzcej klasy w chwili obecnej, gdy wszystko, do czego zmierza program, jest sprzeczne z interesami takiej klasy. Nie moe to rwnie dotyczy adnej narodowej grupy arystokratycznej, jak np. junkrowie w Niemczech, gdy proponowane w programie metody obezwadniyby tak grup. Moe si to odnosi jedynie do narodu, ktry nie posiada rzdu, ktry ma wszystko do zyskania, a nic do stracenia, i ktry moe zachowa ycie i bezpieczestwo wrd rozsypujcego si w gruzy wiata. Jedna tylko grupa moe odpowiada temu okreleniu. Przy czytaniu protokow widzimy wyranie, e mwca nie ubiega si o saw. W dokumentach tych nie ma ani ladu ambicji osobistej. Wszystkie plany, cele i nadzieje zerodkowuj si na przyszoci Izraela, ktra to przyszo, moe by, jak si zdaje, osignita jedynie przez zrczne podkopanie pewnych oglnych idei wiata nieydowskiego. Protokoy mwi o tym, co zrobiono, co si robio, w chwili, gdy te sowa byy ogaszane i co do zrobienia pozostaje. Nie znamy nic podobnego co do cisoci szczegw, co do szerokoci planw, co do gbi zrozumienia ukrytych spryn dziaania ludzkiego. S one zaiste straszne w swym opanowaniu tajemnic ycia, s straszne w wiadomoci tego opanowania. Zasugiwayby istot-

nie na opini, jak niedawno wyrazili o nich ydzi, a mianowicie, e s dzieem natchnionego szaleca, gdyby nie to, i wszystko, co jest napisane w protokoach, jest take czynem i dnociami wypisane w yciu wspczesnym. Krytyka, ktr wypowiadaj protokoy o gupocie nieydw, jest suszna. Nie podobna nie zgodzi si na jeden choby szczeg z zawartej w protokoach charakterystyki umysowoci gojw. Najprzebieglejsi nawet z nieydowskich mylicieli zostali tak obaamuceni, e przyjmowali za prdy postpowe to, co poddawano opinii publicznej za porednictwem najpodstpniejszej propagandy. Prawda, e gdzieniegdzie zjawiali si myliciele, ktrzy owiadczali, e rzekoma nauka nie jest wcale nauk. Prawda, e niekiedy pojawiali si myliciele, ktrzy stwierdzali, i tak zwane prawa ekonomiczne zarwno konserwatystw jak radykaw nie s wcale prawami, lecz sztucznym wymysem. Prawda, e zdarzali si bystrzy obserwatorowie, co owiadczali, e dzisiejsze rozptanie przepychu i zbytku nie pochodzi wcale z naturalnych popdw, lecz jest ludziom podsuwane, podniecane w nich celowo. Prawda, e byy nieliczne jednostki, ktre spostrzegy, e wicej ni poowa tego, co uchodzi za `opini publiczn@ jest tylko najemnym poklaskiem, blag i nie wywaro nigdy na opini publiczn gbszego wpywu. Pomimo jednak tych odzywajcych si gdzieniegdzie gosw, przewanie lekcewaonych, pomidzy ludmi zdajcymi sobie spraw ze stanu rzeczy, nie byo nigdy kontaktu i cigoci pracy, ktra by umoliwia wyledzenie rda tych objaww. Gwn wskazwk, jak silne wraenie wywary protokoy na wielu najwybitniejszych mach stanu, jest fakt, i zrozumieli i wyjaniaj oni, skd pochodz te wszystkie faszywe wpywy i do czego zmierzaj. Te wyjanienia s nici przewodni we wspczesnym labiryncie. Obecnie nadszed czas, aby si o tym dowiedzia og. I czy protokoy stanowi jaki dowd przeciwko ydom, czy te nie, s one doskonaym zobrazowaniem sposobu, w jaki niezrozumiae wpywy rzdz tumami niby stadem. Jest rzecz prawie pewn, e gdy zasady protokow stan si powszechnie znane i zrozumiane, wwczas zawarty w nich, dzi suszny krytycyzm w stosunku do umysowoci `gojw@ utraci wszelk podstaw. Zadaniem nastpnych artykuw bdzie zbadanie tych dokumentw i udzielenie na ich podstawie odpowiedzi na wszystkie pytania, jakie w zwizku z nimi wynikn mog. Zanim do tego przystpimy, musimy odpowiedzie na jedno pytanie: `Czy istnieje prawdopodobiestwo, e zawarty w protokoach program zostanie przeprowadzony i uwieczony powodzeniem?" Program jest ju obecnie przeprowadzany z powodzeniem. W wielu wanych dziedzinach jest on ju dzi rzeczywistoci. Ale nie powinno nas to przeraa, gdy najskuteczniejsz broni przeciwko takiemu programowi, zarwno w tych dziedzinach, gdzie zosta on ju urzeczywistniony, jak i w tych, w ktrych si dopiero teraz przeprowadza, jest jak najwiksza jawno. Niech og wie. Metod, goszon w protokoach jest podburzanie narodu, niepokojenie go, wyzyskiwanie jego namitnoci. Odtrutk moe by tylko owiecenie narodu. Jest to te jedynym celem artykuw niniejszych. Owiecenie rozprasza przesdy. Rozproszenie przesdw i uprzedze jest rwnie podane dla ydw, jak i dla nieydw. Same protokoy winny by jak najszerzej rozpowszechnione wrd ydw dla ukrcenia tych objaww, ktre podaj w podejrzenie ich imi. "Przedstawiwszy program dziaa naszych w teraniejszoci i przyszoci, przeczytam wam podstawy tych teorii" Protok 16. `We wszystkim, o czym wam dotychczas mwiem, staraem si szczegowo zarysowa przed wami tajemnic faktw obecnych i minionych, doniosych zdarze w niedalekiej ju przyszoci, oraz tajniki zasad nowych stosunkw z gojami i operacji finansowych@. Protok 22.

Rozdzia XI
"ydowska ocena natury nieydw Protokoy, ktre jak wyznaj sami ich autorzy, s zarysem wszechwiatowego programu ydowskiego, mona podzieli na cztery gwne dziay. Nie s one zaznaczone w zewntrznym ukadzie dokumentw, lecz jedynie w ich treci. Jest w nich jeszcze dzia pity, lecz wemiemy pod uwag przedmiot, traktowany we wszystkich protokoach, ale przewija si on przez ca ich tre, przy czym jest tylko gdzieniegdzie ujty w sowa. Cztery zatem gwne dziay stanowi jak gdyby pnie, od

ktrych rozchodz si liczne gazie. Pierwszy z tych dziaw stanowi rzekome pojcie ydowskie o naturze ludzkiej, przez co naley rozumie natur ydw. Tego rodzaju plan mg zrodzi si jedynie w umyle, ktry budowa powodzenie na podstawie podoci i zepsucia natury ludzkiej, nazywanej w cigu protokow natur gojw. Nastpnie zawieraj one sprawozdanie z tego, co ju dotychczas zostao urzeczywistnione w myl zaoonego planu, czyli rzeczy, ktre widzimy obecnie. Po trzecie, zawieraj dokadn instrukcj, co do metod, jakie stosowa naley celem dalszego wprowadzania w ycie programu, metod, ktre stanowiyby same przez si dostatecznie wyran ocen natury ludzkiej, na ktrej zbudowany jest cay program, gdyby nic innego na t ocen nie wskazywao. Po czwarte, protokoy zawieraj szczegy tych rzeczy, ktre w czasie, gdy byy one pisane, nie byy jeszcze dokonane. Niektre z tych projektowanych zdobyczy zostay ju osignite, gdy pamita naley, e pomidzy rokiem 1905 a 1920 upyno do czasu, by wprawi w ruch wiele wpyww i osign wiele celw. Jak wida z drugiego cytatu przytoczonego na pocztku niniejszego artykuu, mwca wiedzia, e maj zaj `doniose wydarzenia w niedalekiej ju przyszoci, a znajomo tych przyszych wydarze stwierdzaj poza protokoami inne rda ydowskie. Gdyby artykuy niniejsze stanowiy specjalny proces w sprawie ydowskiej, obecny artyku usiowaby pozyska zaufanie czytelnika, za pomoc przedstawienia w pierwszym rzdzie tych faktw, ktre s zamieszczone wyej w dziale drugim. Jeli zaczniemy od dziau pierwszego, zawierajcego ocen natury ludzkiej ze stanowiska ydowskiego, odstrczymy czytelnika, zwaszcza, gdy czytelnikiem tym bdzie nieyd. Wiemy doskonale z licznych rde, co myl ydzi o naturze ludzkiej i odpowiada to najdokadniej opinii, wyraonej w protokoach ale jednym z najsilniejszych zudze myli nieydowskiej byo przekonanie, e natura ludzka jest dzi pena godnoci i szlachetnoci. Nie ulega adnej wtpliwoci, gdy rozpatrzymy spraw wszechstronnie, e ydowskie pojcie jest suszne. I gdy idzie o zawart w protokoach nisk ocen rodzaju ludzkiego, to jakkolwiek jest ona przykra dla naszej dumy i zarozumiaoci, jednak jest w znacznej mierze prawdziwa. Przegldajc protokoy i wybierajc tylko najjaskrawsze ustpy, w ktrych wyraony jest odnony pogld, otrzymamy prawie kompletn filozofi pobudek i cech istoty ludzkiej. Wemy te sowa z protokou pierwszego: "Ludzie o popdach zych s znacznie liczniejsi od zacnych, tote najlepsze wyniki w rzdzeniu ludmi osign mona przy pomocy gwatu i strachu, nie za w drodze rozpraw akademickich. Kady czowiek dy do wadzy, kady pragnby zosta dyrektorem, gdyby tylko mg, lecz jednoczenie mao kto nie byby gotw powici dobra oglnego dla celw osobistych. "Rzdzc si wycznie poziomymi namitnociami, zwyczajami, tradycjami oraz teoriami sentymentalnymi, ludzie z tumu i tum ludzki ulegaj herezji partyjnej, stojcej na przeszkodzie wszelkiemu porozumieniu, nawet opartemu na gruncie perswazji najrozsdniejszych. Wszelka decyzja tumu zalena jest od przypadkowej lub sztucznie stworzonej wikszoci, niewiadomej tajnikw polityki i zdolnej powzi decyzj, bdc zarodkiem anarchii w rzdzeniu. "By opracowa plan dziaa celowych, naley wzi pod uwag podo, niestao i chwiejno tumu... Naley zrozumie, e potga tumu jest lepa, nierozumna, niezdolna do rozwaania, nasuchujca na rne strony... "Triumf nasz sta si tym atwiejszym, e w stosunkach z ludmi, niezbdnymi dla nas, oddziaywalimy zawsze na najczulsze strony ludzkiego jestestwa, na chciwo, na wieczycie niezaspokojone potrzeby materialne. Kada z wymienionych saboci ludzkich, wzita oddzielnie, zdolna jest zabi wszelk inicjatyw, oddajc wol ludzi do dyspozycji nabywcy ich dziaalnoci. W protokole pitym znajdujemy nastpujce bystre spostrzeenie co do natury ludzkiej: "We wszystkich epokach ludy i osobistoci poszczeglne bray sowo za czyn, zadowalajc si tym, co byo na pokaz, nader rzadko zwracajc uwag, czy na gruncie spoecznym po obietnicy nastpowao wykonanie. Tote zorganizujemy instytucje na pokaz, ktre w sposb wymowny bd dowodziy swego dobroczynnego wpywu na postp. I nastpnie w protokole jedenastym: "Goje to stado baranw... Zamkn oni oczy na wszystko, bowiem obiecamy im zwrot wszystkich odebranych swobd po zwycieniu wroga pokoju i pokonaniu wszystkich partii. Czy warto wspomina o tym, jak dugo oczekiwa bd tego zwrotu? W jakime innym celu wymylilimy i narzucilimy, gojom ca t polityk, nie dajc im monoci zbadania jej treci, jeeli nie w tym, eby drog okln osign to, co jest prost drog niedosige dla naszego rozproszonego plemienia? Zauwamy rwnie bardzo trafne spostrzeenie co do stowarzysze tajnych. Dla wykazania, jak atwo takie sowa stowarzyszenia mog by uyte do dalszych celw, protokoy pisz: "Do stowarzysze tajnych zapisuj si zwykle najchtniej aferzyci, karierowicze i w ogle ludzie po wikszej czci lekkomylni, z ktrymi prowadzenie interesw nie bdzie dla nas trudne. Oni bd wprawiali w ruch mechanizm maszyny, wymylonej przez nas@. Skracamy uwagi zawarte w dalszym cigu tego ustpu, poniewa jest w nich wzmianka o bardzo doniosej tajnej organizacji, a wymienienie jej nazwy w zwizku z powyszym mogoby wywoa nieporozumienie. Odkadamy te t kwesti na przyszo do gbszego zbadania. Dla czonkw jednak tej organizacji bdzie bardzo ciekawym usysze, co mwi o niej protokoy, skonfrontowa fakty i stwierdzi, jak dalece odpowiadaj one faktom.

W dalszym cigu: "Goje zapisuj si do l, jedni powodowani ciekawoci lub te nadziej dorwania si t drog do godnoci spoecznych... Nie wzbraniamy im tego powodzenia, by korzysta z powstaej na tle tym zarozumiaoci i przekonania o wartoci wasnej, dziki czemu ludzie ci przejmuj bezkrytycznie nasze projekty... Nie wyobraacie sobie nawet, jak atwo najrozumniejszych gojw doprowadzi do niewiadomej naiwnoci, o ile przekonani s o wartoci wasnej, a jednoczenie, jak atwo przy pomocy najmniejszego niepowodzenia, bodajby braku oklaskw, pozbawi ich pewnoci siebie i doprowadzi do zupenej ulegoci, skoro tylko zapewni im nowe powodzenie. O ile nasi lekcewa powodzenie, byle przeprowadzi plan dany, o tyle gojowie gotowi s zaniedba wszelkie plany dla chwilowego powodzenia. Ta psychologia gojw uatwia nam znacznie zadanie kierowania nimi. Oto kilka ustpw, w ktrych pojcie o naturze ludzkiej, czyli nieydowskiej, ujte zostao w sowa. Ale gdyby nawet pojcie to nie byo tak brutalnie sformuowane, mona by wnioskowa o nim z rnych szczegw programu, uoonego w celu zamania nieydowskiej solidarnoci i siy. Metod jest tu `metoda rozbicia@. Rozbijcie nard na partie i sekty. Rzucajcie posiew najpontniejszych i najbardziej utopijnych idei, a osigniecie dwa cele: znajdziecie zawsze grup, gotow zebra si dokoa kadej idei, jak rzucicie, a nastpnie ujrzycie, e jej stronnicy rozbij si sami na rne grupy. Autorzy protokow wskazuj szczegowo, jak ma to by przeprowadzone. Trzeba rzuci nie jedn ide, lecz mnstwo rozbienych idei. Zadanie polega nie na tym, aby wszyscy myleli jedno, ale aby myleli tak rnie o tak wielu rnorodnych rzeczach, iby nie byo midzy nimi jednoci. Wynikiem tego bdzie oglne rozprenie, oglny niepokj czyli wynik, do ktrego dono. Gdy ju zostanie zamana solidarno nieydowskiego spoeczestwa, a nazwa "spoeczestwo nieydowskie" jest zupenie poprawna, gdy spoeczestwo ludzkie jest w olbrzymiej wikszoci nieydowskie, wwczas wbije si w nie klin innej idei, nie zaraonej panujcym chaosem i przebije si sobie drog do steru wadzy. Wiadomo dobrze, e oddzia 20 wywiczonych policjantw moe dokona wicej, ni bezadny tum tysica osb. Tak samo mniejszo wtajemniczona w plan, moe dokona wicej w narodzie lub spoeczestwie rozbitym na tysic wrogich partii, ni jakakolwiek partia. "Dziel i rzd" oto motto protokow. Na podstawie pojcia o naturze ludzkiej, wyraonego w tych protokoach, rozbicie spoeczestwa jest rzecz bardzo atw. W naturze ludzkiej ley branie obietnic za fakty. Nie wtpi o tym nikt, kto spojrzy na to mnstwo marze, kaprysw i teorii, ktre rzdziy narodami przez szereg stuleci. Im teoria jest bardziej utopijna, im bardziej "motylkowa, tym wicej znajduje wyznawcw. Jak susznie mwi protokoy, spoeczestwo gojw nie bada pochodzenia ani skutkw teorii, ktrym hoduje. W ten sposb rzucano pomidzy tumy teori za teori, teoria za teori okazywaa si niewykonaln i jako taka bya odrzucana, ale wynik by wanie taki, do jakiego zmierza program: wraz z odrzuceniem kadej teorii spoeczestwo rozbija si bardziej ni przedtem. Staje si ono cokolwiek bardziej bezbronnym w stosunku do swych wyzyskiwaczy. Zaczyna panowa w nim troch wiksza niepewno co do tego, gdzie szuka kierunku. W rezultacie spoeczestwo staje si tym atwiejszym upem teorii, ktra obiecuje mu to, czego szuka, a upadek tej teorii rozbija je jeszcze bardziej. Opinia publiczna przestaje istnie. Wszdzie zaczyna panowa nieufno i rozam. A wrd tego powszechnego zamtu kady posiada niejasne poczucie, e istnieje warstwa wysza, ktra nie jest rozbita, ale osiga wanie to, do czego dy za porednictwem szerzonego dokoa zamtu. Okae si wtedy, jak mwi protokoy, e wikszo teorii wywrotowych jest pochodzenia ydowskiego; okae si wtedy take, e jedyn grup, ktra wie, dokd zmierza, i ktra dy do celu bez wzgldu na stosunki spoeczne jest grupa ydowska. Najniebezpieczniejsz teori jest ta, ktra tumaczy powstawanie teorii i nastpujcy po nich upadek spoeczny. Powiadaj nam, e s to wszystko "objawy postpu". Jeeli tak, to "postp" zmierza do rozprzenia. Nikt nie moe upatrywa postpu w tym, e gdy nasi ojcowie obracali koa si wiatru lub wody biecej, my obracamy je za pomoc kolejnych lekkich wybuchw gazoliny. Kwestia postpu polega na tym, dokd nas te koa ponios. Czy spoeczestwo, ktre budowao wiatraki i myny wodne, byo gorsze czy lepsze od spoeczestwa dzisiejszego? Czy byo w swej moralnoci bardziej zjednoczone? Czy bardziej szanowao prawo, czy wytworzyo wyszy i dzielniejszy typ czowieka? Wspczesna teoria "fermentu" goszca, e ze wszystkich niepokojw, zmian i przewartociowa wyjdzie nowy, lepszy rodzaj ludzki nie zrodzia si z adnego znanego pod socem faktu. Jest to najoczywiciej teoria, ktra ma na celu przedstawienie za pozorne dobro tego, co jest niewtpliwie zem. Teorie, ktre powoduj rozbicie i teoria, ktra przedstawia rozbicie jako rzecz dobr, pochodz z jednego rda. Caa nauka ekonomii, konserwatywna i radykalna, kapitalistyczna i anarchistyczna, jest pochodzenia ydowskiego. Jest to owiadczenie protokow, potwierdzone przez ycie. Ot to wszystko dokonane zostao nie za porednictwem czynw lecz za porednictwem sw. Wszechwiatowi handlarze i tandeciarze sowa, ci, co chc, by sowa speniay rol czynw w stosunku do spoeczestwa poza wasn klas to ydzi, grupa ydw midzynarodowych, o ktrych traktuj artykuy niniejsze, a ich filozofia i praktyki s przedstawione dokadnie w protokoach. Wemy dla przykadu te ustpy. Pierwszy z nich znajduje si w protokole pierwszym: "Wolno polityczna jest ide, nie za faktem. Ide t naley umie stosowa wwczas, kiedy zachodzi potrzeba zjednania dla swojej partii si narodu przy pomocy przynty ideowej, o ile partia ta zamierza zwalczy inn, stojc u steru wadzy. Zadanie staje si znacznie atwiejsze, jeeli przeciwnik zarazi si rwnie ide wolnoci, czyli tak zwan wolnomylnoci, dla ktrej poczyni ustpstwa kosztem siy.

Albo ten ustp z protokou pitego: "Aby owadn opini spoeczn, naley j doprowadzi do dezorientacji, goszc z rnych stron tyle pogldw sprzecznych i tak dugo, dopki goje nie zabdz w tym labiryncie i nie zrozumiej, e najlepiej jest nie mie adnych przekona co do spraw politycznych, ktrych spoeczestwo nie moe by wiadome, bowiem wiadomy ich jest tylko ten, kto kieruje spoeczestwem. Oto tajemnica pierwsza@. `Druga tajemnica polega na tym, by tak rozpleni wady narodowe, przyzwyczajenia, namitnoci, aby nikt nie mg zrozumie tego chaosu, oraz aby ludzie przestali pojmowa si wzajemnie. rodek ten suy jeszcze do zasiania wani wrd wszelkich partii, do rozczonkowania si zbiorowych, ktre nie chc jeszcze ukorzy si przed nami, do odebrania odwagi wszelkiej inicjatywie osobistej, zdolnej cho troch szkodzi sprawie naszej. I nastpnie w protokole trzynastym: "...moecie te zauway, e szukamy niejako uznania nie dla czynw lecz dla sw, wygoszonych przez nas w danej kwestii. Gosimy stale, e myl kierownicz naszych poczyna jest nadzieja, a nawet pewno suenia dobru powszechnemu. "Aby odcign ludzi zbyt niespokojnych od debatowania nad kwestiami politycznymi, rzekomo przeprowadzamy obecnie nowe zagadnienia, a mianowicie sprawy przemysowe. Niech sobie szalej na tym terenie. Kaemy im myle, e te nowe kwestie maj rwnie znaczenie polityczne. (Mamy nadziej, e czytelnik przegldajc te szczegy programu, przebiega rwnoczenie myl bieg wypadkw, dla przekonania si, czy nie odkryje sam tego rozwoju w yciu i myli ubiegych lat kilku). "W obawie, e ludzie sami dojd do jakich wnioskw, odwracamy ich uwag przy pomocy uciech, zabaw, namitnoci, paacw ludowych. Te zajcia odcign ostatecznie umysy od kwestii, w ktrych zakresie musielibymy walczy z nimi. Odzwyczaiwszy si stopniowo coraz wicej od mylenia samodzielnego, ludzie zaczn mwi pokornie z nami, bowiem my jedynie zaczniemy propagowa nowe kierunki myli za porednictwem takich, rzecz prosta, osb, z ktrymi o solidaryzowanie si nie moemy by pomawiani. W tym samym protokole stwierdzony jest wyranie cel "liberalnych" teorii goszonych przez ydowskich pisarzy, poetw, rabinw, za porednictwem ydowskich stowarzysze i wpyww: "Rola utopistw liberalnych bdzie ostatecznie speniona, kiedy wadza nasza zyska uznanie. Do tej chwili przydadz nam si bardzo. Wszak z zupenym powodzeniem zawrcilimy podstpnie bezmzgie gowy gojw sowem "postp". Oto cay program wprowadzania zamtu, wyczerpania i wyjaowienia umysw spoeczestwa. Wydawa by si to mogo pomysem szaleczym, gdyby nie mona dowie, i to wanie uczyniono, e czyni to jeszcze agentury bardzo znane u nas i bardzo atwe do rozpoznania. Pewien pisarz dowodzi w jednym ze znanych czasopism, e niepodobna, by ydzi stanowili grup rzdzc, skoncentrowan w jednym wsplnym programie wszechwiatowym, poniewa, jak wykazywa, s oni czynni jako przywdcy wszystkich kierunkw obecnej opinii spoecznej. ydzi stoj na czele kapitalizmu, na czele zwizkw zawodowych i na czele tych bardziej jeszcze radykalnych organizacji, ktre uwaaj nawet te zwizki zawodowe za zbyt umiarkowane. yd stoi na czele sdownictwa w Anglii, yd na czele sowietyzmu w Rosji. Jak moecie mwi, zapytuje, e s zjednoczeni, skoro reprezentuj tyle rnorodnych pogldw? Jedno, wsplny cel wszystkich, jest przedstawiony w protokole dziewitym w sposb nastpujcy: "Mamy na usugach ludzi wszelkich pogldw, wszelkich zasad: odnowicieli monarchii, demagogw, socjalistw, komunistw oraz wszelkich utopistw. Wszystkich zaprzglimy do pracy. Kady z nich na swoj rk toczy jak czerw resztki wadzy, usiuje obali cay ustalony ustrj. Wszystkie rzdy ucierpiay wskutek tych dziaa. Lecz my im nie damy pokoju, dopki nie uznaj naszego nadrzdu". O dziaaniu idei wspomina rwnie protok dziesity: "Kiedy wprowadzilimy do organizmu pastwowego trucizn liberalizmu, cay jego ustrj polityczny uleg zmianie. Pogldem, ujawniajcym si we wszystkich protokoach jest opinia, e idea moe si sta najpotniejsz trucizn. Autorzy dakumentw nie wierz w liberalizm, nie wierz w demokratyzm, ale w ich planach ley stae goszenie tych idei, poniewa mog one rozbi spoeczestwo, podzieli je na grupy, osabi si opinii zbiorowej przez rnorodno przekona. Dziaanie za pomoc trucizny idei jest zbrodni, w ktrej najwiksze pokadaj zaufanie. Plan takiego oddziaywania przez idee rozciga si i na wychowanie: "Ogupilimy, odurzylimy i zdemoralizowalimy modzie gojw przy pomocy wychowania w zasadach, znanych nam jako faszywe, lecz wpajanych przez nas". Protok 9. Rozciga si to rwnie i na ycie rodzinne: "W ten sposb, przyzwyczaiwszy innych do pojcia o wartoci osobistej, zniszczymy wpyw rodzinny u gojw oraz jej warto wychowawcz". Protok 10. I w ustpie, ktry mylcemu czytelnikowi mgby dostarczy wiele materiau do badania i rozwaa: "Niech si sobie ciesz tymczasem... Niech dla nich gra rol najwysz to, co nakazalimy im uwaa za wskazania nauki. By osign cel powyszy, wzbudzamy przy pomocy prasy naszej lepe zaufanie do wskaza tych..." "Zwrocie uwag na przygotowane przez nas powodzenie darwinizmu, marksizmu i nitscheanizmu. Wpyw demoralizujcy tych kierunkw powinien by, dla nas przynajmniej, a nadto widoczny". Protok 2. Z kadej linii protokow wida, e to rozbicie i rozczonkowanie spoeczestwa gojw postpowao w szybkim tempie w chwili ogoszenia dokumentw. Pamita bowiem naley, e protokoy nie zawieraj wezwania do wsppracy w celu wy-

konania projektowanego programu, lecz sprawozdanie z postpw programu, ktry wykonywany jest "od wiekw i "od staroytnych czasw. Zawieraj one szereg owiadcze co do rzeczy ju dokonanych, a take rzut oka na rzeczy jeszcze dokona si majce. Rozam spoeczestwa gojw postpowa bardzo pomylnie w roku 1896 lub okoo tego czasu, w chwili, gdy te dokumenty byy ogoszone. Naley zauway, e nie ma w nich nigdzie wzmianki, iby celem programu miao by wytpienie gojw, lecz jedynie ich ujarzmienie, pocztkowo przez wadz niewidzialn, nastpnie za przez rzdy jednostki, ktr niewidzialne moce zdoaj wynie do steru wadzy nad wiatem za pomoc odpowiednich zmian politycznych; zmiany te doprowadz stopniowo do stworzenia godnoci prezydenta wiata czyli autokraty. Goje maj by opanowani najpierw intelektualnie, jak to wykazuj protokoy, nastpnie za ekonomicznie. Nie ma nigdzie wzmianki, by mieli oni by pozbawieni ziemi, lecz maj natomiast by wyzuci z niezalenoci od tych, ktrych protokoy nazywaj ydami. Jak bardzo postpio rozbicie spoeczestwa w chwili, gdy wydane byy protokoy, wiadczy protok pity: "Chwilowo mogaby sobie da rad z nami wszechwiatowa koalicja gojw, lecz przed zjawiskiem podobnym jestemy zabezpieczeni przez owe ziarna wani midzynarodowej, ktre ju z gruntu wyrwa si nie dadz. Przeciwstawilimy wzajemnie interesy osobiste i narodowe gojw, nienawici religijne i plemienne, hodowane przez nas w sercach gojw w cigu 20tu wiekw. Jest to zupenie prawdziwe w stosunku do wani panujcych w wiecie gojw czyli nieydw. Widzielimy na przykadzie naszego wasnego spoeczestwa, jak dalece `przeciwstawianie interesw osobistych i narodowych@ powstao na gruncie "nienawici religijnych i plemiennych". Ale czy kto mg przypuszcza, e pochodz one ze wsplnego rda? Co wicej, czy mg kto przypuci, e znajdzie si jaki czowiek, czy te grupa ludzka, przyznajca, e jest wanie tym rdem? A jednak napisano wyranie w protokoach: "przeciwstawilimy..., zabezpieczylimy si w ten sposb przed moliwoci koalicji gojw przeciwko nam". I czy te protokoy s pochodzenia ydowskiego czy nie, czy przedstawiaj interesy ydowskie, czy nie maluj one dokadnie stan obecnego wiata, wiata gojw. Ale projektowane jest jeszcze dalsze rozbicie i pojawiaj si ju tego symptomy. Istotnie w Rosji widzimy ju obecnie, e nisze warstwy gojw s prowadzone przez ydowskich przywdcw przeciwko wyszym klasom gojw. W protokole czwartym, opisujcym skutki spekulacyjnego systemu przemysowego w spoeczestwie, powiedziano, e ten sza ekonomiczny: "...wytworzy, a nawet ju wytworzy inny rodzaj spoeczestwa zimnego, bez serca i rozczarowanego. Spoeczestwo takie przejte bdzie wstrtem do religii i polityki. dza zota bdzie jedynym jego kierownikiem. ...Wwwczas nie dla suenia dobrej sprawie, nawet nie dla dostatku, lecz jedynie z nienawici do klas uprzywilejowanych, nisze sfery gojw pjd wraz z nami przeciwko naszym wspzawodnikom o wadz, gojom inteligentnym. "Nisze sfery pjd wraz z nami... przeciwko... gojom inteligentnym. Gdyby ta walka miaa wynikn dzisiaj, przywdcami gojw powstacw przeciwko spoeczestwu gojw byliby ydzi. Zajli oni stanowisko kierownicze obecnie nie tylko w Rosji, ale i w Stanach Zjednoczonych. "Jedyna rnica, powiedzia pewien mody filozof ydowski, pomidzy ydem amerykaskim a ydowskim Amerykaninem polega na tym, e ydowski Amerykanin jest tylko gojem amatorem, skazanym na pozostanie na zawsze pasoytem, "yd zdobywca, str. 91. "Wadza nasza, przy obecnym chwianiu si wszystkich wadz, stanie si w porwnaniu z nimi nie zwalczona, bowiem pozostanie niewidoczna a do chwili, kiedy umocni si o tyle, e aden podstp ni nie zachwieje". Protok pierwszy. "Jest rzecz dla nas niezbdn, by wojny nie przynosiy korzyci terytorialnych, bowiem przeniosoby to wojn na grunt ekonomiczny, taki za stan rzeczy odda obydwie strony do dyspozycji naszej agentury midzynarodowej, posiadajcej miliony oczu, dla ktrych adne granice nie istniej. Wwczas nasze prawa midzynarodowe zniwecz waciwe prawa narodowe i bd rzdziy narodami w ten sposb, w jaki prawo cywilne rzdzi stosunkami wzajemnymi poddanych danego pastwa". Protok 2.

Rozdzia XII
"Protokoy ydowskie" zostay czciowo wykonane

Choby ju tylko ze stanowiska literackiego, dokumenty zwane "Protokoami mdrcw Syjonu", mogyby wywrze wielkie wraenie przez straszn peni i dokadno wszechwiatowego planu, jaki zawieraj. Ale tre ich przeczy na kadym kroku przypuszczeniu, by miay one by tylko literatur; prcz tego, co ma by dokonane w przyszoci, zapowiadaj one rzeczy, ktre zostay ju wykonane lub dokonuj si obecnie. Gdy rozejrzymy si po wiecie, gdy stwierdzimy istnienie stosunkw i silnych tendencji, o ktrych wspominaj protokoy, wwczas zainteresowanie czysto literackie ustpi przed czym, co mona by nazwa czujnoci a nawet zaniepokojeniem. Ponisze cytaty zilustruj obecny stan rzeczy, wedug protokow, ju dokonanych. Przypominam, dla uzmysowienia najwaniejszych punktw, s podkrelane niektre wyrazy. Wemy na przykad protok dziewity: "W rzeczywistoci przeszkody dla nas nie istniej. Nadrzd nasz znajduje si w warunkach ekstralegalnoci, ktr zwykle okrelano przy pomocy mocnego i energicznego wyrazu dyktatura. Z zupen sumiennoci mog stwierdzi, e w danym momencie my jestemy prawodawcami. My stwarzamy sdy i prawodawstwo. Rzdzimy wol niewzruszon, bowiem w naszych rkach pozostaj szcztki partii ongi silnej, obecnie ujarzmionej przez nas. A potem w protokole smym: "Otoczymy nasz rzd caym sztabem ekonomistw. Dlatego wanie nauki ekonomiczne stanowi gwny przedmiot wykadowy dla ydw. Bdzie nas okraa caa plejada bankierw, przemysowcw i kapitalistw, a przede wszystkim milionerw, bowiem w istocie wszystko bd rozstrzygay cyfry. S to ambitne plany, ale nie nazbyt ambitne, skoro jak si okazuje, fakty je usprawiedliwiaj. Stanowi one wszake tylko wstp do dalszych planw, ktre rwnie fakty uzasadniaj. Podobnie jak w powyszym cytacie z protoku smego, we wszystkich dokumentach widzimy silny nacisk na przewag ydw w ekonomii politycznej. Fakty stwierdzaj to rwnie. ydzi s gwnymi twrcami tych mrzonek, ktre wiod tumy, gonice za niemoliwociami ekonomicznymi; s oni te gwnymi profesorami ekonomii politycznej na naszych uniwersytetach, gwnymi autorami popularnych podrcznikw ekonomii, ktre utrzymuj klasy konserwatywne w faszywym mniemaniu, e teorie ekonomiczne s ekonomicznymi prawami. Idea, teoria to narzdzie, ktrym w celu rozbicia spoeczestwa posuguje si zarwno yd na uniwersytecie, jak yd bolszewik. Gdy si to wszystko ujawni w caej peni, wwczas, by moe, zmieni si opinia publiczna co do doniosoci ekonomii akademickiej i radykalnej. Jak stwierdza wyej przytoczony cytat z protokou dziewitego, dzisiejsza ydowska wadza wszechwiatowa stanowi nadrzd. Jest to termin uyty w protokoach i termin ten jest najwaciwszy. aden nard nie moe uzyska wszystkiego, czego pragnie, lecz wszechwiatowa wadza ydowska osiga wszystko, czego zada, nawet, jeli chce czego, co wobec rwnoci nieydw stanowi przywilej. "My jestemy prawodawcami", mwi protokoy, i istotnie, wpywy ydowskie byy prawodawczymi w stopniu znacznie wikszym, ni to ktokolwiek, za wyjtkiem specjalistw, mgby przypuci. W cigu ostatniego dziesiciolecia midzynarodowa wadza ydowska lub wadza grupy ydw midzynarodowych, zapanowaa zupenie nad wiatem. Co wicej, bya ona do siln, by przeszkodzi uchwaleniu zbawiennych praw, a jeli takie prawo przedostao si przypadkiem do ksig ustawodawczych, bya do potn, by nada mu tak interpretacj, i stawao si zupenie bezcelowym. Moe to by rwnie poparte caym szeregiem faktw. Metod, za ktrej porednictwem zostao to dokonane, ujawni od dawna program, ktrego szkic zawieraj protokoy. "My stwarzamy sdy", jak stwierdzaj dokumenty cytowane, a inne protokoy zawieraj czste powoywanie si na "naszych sdziw. Sd ydowski zasiada co tydzie w Nowym Yorku w gmachu publicznym, a inne sdy, jedynie dla uytku i korzyci tych, ktrych przedstawiciele przecz, by mieli by "oddzielnym narodem", tworz si wszdzie. Plan syjonistyczny by ju stosowany w innych mniejszych pastwach, w celu udzielenia dodatkowego obywatelstwa ydom, ktrzy korzystaj ju z obywatelstwa w krajach, gdzie zamieszkuj, a nadto w celu zapewnienia im samorzdu pod tymi wanie rzdami, od ktrych wymagaj ochrony. Gdziekolwiek pozwolono rozwija si swobodnie dnociom ydowskim, tam nastpowaa nieuchronnie nie "amerykanizacja lub "anglicyzacja" albo jakakolwiek inna nacjonalizacja, lecz wycznie i jedynie "judaizacja". "Czynniki", o ktrych wspomina pierwszy cytat, rozpatrzymy nastpnie w dalszym artykule. Obecnie, dla streszczenia zawartych w dokumentach da, przytoczmy ten ustp z protokou siedemnastego: "Postaralimy si ju zdyskredytowa duchowiestwo gojw i w ten sposb uniemoliwi jego posannictwo, ktre obecnie mogoby nam bardzo przeszkadza. Wpywy duchowiestwa z dniem kadym malej. "Wolno sumienia jest teraz goszona wszdzie, a wic lata jedynie dziel nas od chwili zupenego upadku chrzecijastwa. Z innymi wyznaniami damy sobie rad jeszcze atwiej, lecz mwi o tym byoby przedwczenie. Zainteresuje to moe tych duchownych, ktrzy pracuj wsplnie z rabinami ydowskimi w celu osignicia jakiej unii religijnej. Tego rodzaju unia musiaaby uzna z koniecznoci Chrystusa za obdarzonego dobr wol, lecz zupenie bdnego proroka ydowskiego, a w ten sposb, o ile by "unia" dosza do skutku, chrzecijastwo jako oddzielna religia musiaoby przesta istnie. Najwysz jednake odraz ujawniaj protokoy do Kocioa katolickiego w oglnoci, w szczeglnoci za do godnoci papieskiej. Ciekawy ustp w tym samym protokole stwierdza, i rasa ydowska posiada specjalny talent w sztuce rzucania obelg. "Nasza prasa wspczesna w ogle bdzie pitnowaa sprawy pastwowe, religijne, brak zdolnoci gojw, wszystko to w

wyraeniach pogardliwych, eby na wszelki sposb poniy ich tak, jak to umie zrobi nasze plemie. W protokole za pitnastym: "Pod wpywem naszym wykonanie praw gojw spado do minimum. Powaga prawa jest zachwiana przez komentowanie wolnomylne, wprowadzone przez nas do tej dziedziny. W najwaniejszych sprawach politycznych i zasadniczych sdy wydaj wyroki w myl naszych wskaza, widz sprawy w takim wietle, jakim je zabarwiamy dla administracji gojw, rzecz prosta przez osoby podstawione, z ktrymi na pozr nie mamy nic wsplnego, oraz przy pomocy opinii gazet i innych rodkw. "W spoeczestwie gojw, gdzie zasialimy wanie i protestantyzm... Sowo "protestantyzm jest widocznie uyte nie w znaczeniu religijnym lub sekciarskim, lecz dla zaznaczenia skonnoci do ktliwego doszukiwania si bdw we wszystkim, co dziaa rozkadowo na harmoni opinii zbiorowej. W protokole czternastym: "W krajach, zwanych postpowymi, stworzylimy literatur szalon, brudn, wstrtn. Przez czas pewien po objciu wadzy bdziemy popierali rozwj tej literatury, by uwypukli kontrast programu i gosw, ktre zbiegn z wyyn naszych. W protokole dwunastym, omawiajc kontrol prasy, temat, ktry musimy potraktowa obszerniej w innym artykule, czytamy, co nastpuje: "Osignlimy ju to obecnie w ten sposb, e wszelkie wiadomoci otrzymywane s przez kilka agentur, ktre centralizuj ruch wydawniczy wiata caego. Agentury te bd wwczas wycznie naszymi instytucjami i bd ogaszay tylko to, co my im wskaemy. Protok sidmy zawiera podobne twierdzenie: "Do dziaa poytecznych dla naszego obszernego planu, bliskiego ju upragnionego koca, winnimy zmusza rzdy gojw przy pomocy rzekomo opinii publicznej urobionej przez nas, za porednictwem tak zwanego "wielkiego mocarstwa" prasy. Z maymi wyjtkami, z ktymi liczy si nie warto, jest ona ju cakowicie w naszych rkach. Wracajc do protokou dwunastego: "Jeeli ju obecnie potrafilimy zawadn mzgami spoeczestw gojw do tego stopnia, e wszyscy prawie patrz na zdarzenia wiatowe przez kolorowe szybki okularw, ktre my im zakadamy, i jeeli obecnie nie istniej dla nas w adnym pastwie przeszkody, tamujce nam dostp do tak nazwanych przez gupot gojw tajemnic pastwowych, to jake bdzie wwczas, kiedy zostaniemy uznanymi wadcami wiata w osobie naszego wadcy wszechwiatowego?" Nard ydowski jest jedynym narodem, posiadajcym tajemnice wszystkich pozostaych. aden nard nie zachowuje dugo tajemnicy, dotyczcej bezporednio innego narodu, ale te aden nard nie posiada wszystkich tajemnic wszystkich innych ludw. Jednak mona miao powiedzie, e ydzi midzynarodowi posiadaj te tajemnice. Wiele z nich nie ma adnego znaczenia, i ich posiadanie nie zwiksza materialnie ich potgi, ale jest rzecz najwaniejsz, e posiadaj oni dostp wszdzie, e mog otrzyma, co tylko chc, gdy zechc: mgby o tym zawiadczy niejeden tajny dokument, gdyby mwi potrafi, i niejeden kustosz tajnych dokumentw, gdyby chcia mwi. Prawdziw tajn dyplomacj jest ta, ktra powierza tak zwane tajemnice wszechwiatowe nielicznym jednostkom, nalecym do jednego plemienia. Powierzchnia dyplomacji, fakty, spisane w pamitnikach przez mw stanu, te wszystkie zamachy i traktaty o szumnej sawie, majce pozory istotnej doniosoci, s niczym w porwnaniu z dyplomacj Judy, i z jego nieporwnan organizacj, docierajc do tajemnic kadej grupy rzdzcej. Odnosi si to rwnie do Stanw Zjednoczonych. Nie ma na wiecie drugiego rzdu, bdcego tak cakowicie na ich usugi, jak nasz rzd obecny; opanowali go oni w cigu ostatnich piciu czy szeciu lat cakowicie. Protokoy nie uwaaj rozproszenia ydw po wiecie za nieszczcie, lecz za zrzdzenie Opatrznoci, dziki ktremu plan wszechwiatowy moe by tym pewniej wykonany, jak wiadcz o tym sowa protokou jedenastego: "Pan Bg obdarzy nasz nard wybrany rozproszeniem. W tej pozornej saboci naszej znalaza wyraz caa potga, ktra obecnie doprowadzia nas do progu wadzy wszechwiatowej". W protokole dziewitym znajdujemy punkt, ktrego sowa zgadzaj si cakowicie z obecnymi wypadkami: "By nie zniszczy przedwczenie instytucji gojw, dotknlimy ich doni umiejtn i zebralimy w niej koce spryn mechanizmu. Spryny te byy uoone pocztkowo w cisym porzdku, a my zamienilimy go na bezadn samowol liberaln. Wtrcilmy si do prawodawstwa, do systemu wyborczego, do prasy, do wolnoci osobistej, a przede wszystkim do wyksztacenia i wychowania, bo s to kamienie wgielne wolnego bytowania. "Omamilimy, odurzylimy i zdemoralizowalimy modzie gojw przy pomocy wychowania w zasadach, znanych nam jako faszywe, lecz wpajanych przez nas. "Poza istniejcymi prawami, nie zmieniajc ich istoty lecz tylko znieksztacajc je przez komentowanie, stworzylimy co wspaniaego ze wzgldu na wyniki". Wiadomo powszechnie, e aczkolwiek atmosfera nie bya nigdy tak przeadowana teoriami wolnociowymi i deklaracjami "praw jak obecnie, wolno osobista jest stale uszczuplana. Lud, zamiast by socjalizowanym, zosta pod pozorem frazesw socjalistycznych wtrcony w niebywa zaleno od pastwa. Zdrowie publiczne jest tego jednym przykadem. Drugim przykadem s rnorodne formy bezpieczestwa publicznego. Dzieciom nawet nie wolno niemal bawi si obecnie inaczej, ni pod kierownictwem nauczycieli, mianowanych przez pastwo, wrd ktrych, rzecz ciekawa, znajduje si zdumiewajco wysoki odsetek ydw. ycie uliczne nie jest ju tak swobodne, jak byo dawniej; wszelkiego rodzaju prze-

pisy ograniczaj niewinn swobod obywatela. Zaznacza si staa dno do systematyzacji, ktrej kada posta opiera si na jakich bardzo uczenie stwierdzonych "zasadach", i rzecz ciekawa, gdy zapragniemy dotrze do miarodajnych centrw tego ruchu, dcego do uregulowania ycia narodu, znajdziemy tam wadz ydowsk. Odcignito dzieci od "spoecznego centrum" domu rodzinnego i zwabiono je do innych "centrw; oderwano je (mwimy o dzieciach nieydowskich) od ich naturalnych kierownikw w rodzinie, w kociele i w szkole jeszcze nie opanowanej przez ydw, by je pocign do "centrw" instytucji i naukowych `miejsc zabaw pod kierunkiem "wyszkolonych przewodnikw, czego naturalnym skutkiem jest to, e dziecko wspczesne zwraca si o kierunek do pastwa zamiast do swego najbliszego otoczenia. Wszystkie te rodki prowadz do wykonania wszechwiatowego planu ujarzmienia gojw, a jeli plan ten nie jest stworzony przez ydw, to ciekawym jest, czemu materiaem s tak powszechnie dzieci nieydowskie, a kierownikami ich tak czsto ydzi. Wolno ydw jest najlepiej zagwarantowana w Stanach Zjednoczonych. Kada grupa ydowska jest otoczona gronem szczeglnych protektorw, ktrzy uzyskuj specjalne wzgldy rozmaitymi sposobami, nierzadko za pomoc grb politycznych i ekonomicznych. Najbardziej duchem spoecznym oywieni "goje" nie s podani, gdy idzie o zorganizowanie ycia dzieci ydowskich. W tej dziedzinie kada ydowska spoeczno w kadym miecie wystarcza sama sobie. Najbardziej tajnymi ze wszystkich szk wyznaniowych s szkoy ydowskie, ktrych siedziby nie s nawet znane urzdnikom w wielkich miastach. yd troszczy si bardzo o urobienie umysu goja; nalega, by mu pozwolono powiedzie gojowi, co ma myle, zwaszcza za, co myle ma o ydach; dy on do tego, aby wywiera wpyw na myl nieydowsk w taki sposob, e aczkolwiek dochodzi do wiadomoci ogu oklnymi drogami, dziaa jednak ostatecznie zgodnie z ydowskim planem. Ta nieustanna troska i to narzucanie si, tak dobrze znane wszystkim, ktrzy obserwowali ydw, wypywaj z ich przewiadczenia, e s plemieniem wyszym, zdolnym kierowa ras nisz, ktr stanowi caa ludno nieydowska. Wszelkie wpwy, ktre d do zaraenia nieydowskiej modziey wspczesnej lekkomylnoci i wyuzdaniem, pyn z ydowskiego rda. Czy to modzie wymylia "ubrania sportowe", ktre miay tak zgubny wpyw na mode pokolenie, e w swoim czasie wszyscy publicyci zwracali na to zjawisko uwag? Mody te wyszy z ydowskich magazynw, gdzie niewtpliwie nie rzdz ani wzgldy estetyki, ani wzgldy moralne. Kinematograf stanowi rozwj sztuki fotograficznej, zastosowanej do celu widowisk, lecz kto ponosi odpowiedzialno za to, e idzie on w kierunku niebezpiecznym dla moralnoci milionw, tak niebezpiecznym, e nie uszo to nigdzie uwagi i zasuyo wszdzie na potpienie? Kto prowadzi handel tani biuteri, kto kieruje ogrodami zabaw, rodowiskami nerwowych dreszczw i rozpusty? Mona miao wzi pierwszego lepszego modzieca i kobiet o trywialnym wygldzie i elastycznym poczuciu odpowiedzialnoci, zewntrznie i wewntrznie, poczwszy od ubrania, a skoczywszy na ich gorczkowych pragnieniach i nadziejach, i naoy na nich etykiet: "Wytworzeni, wprowadzeni i eksploatowani przez ydow". Jest to ju typowy "ydowski produkt. Tote jest co niesychanie gronego w wietle, jakie wydarzenia wspczesne rzucaj na sowa: "Omamilimy odurzylimy i zdemoralizowalimy modzie gojw przy pomocy wychowania w zasadach, znanych nam jako faszywe, lecz wpajanych przez nas". "Zasady i teorie nie wymagaj wybitnych ani nawet skromnych zdolnoci umysowych. Modzieniec spdzajcy wieczory i noce w kinematografie, rwnie dobrze nabywa "zasad i teorii" jak jego inteligentniejszy towarzysz, ktry sucha ydowskich wykadw "o wolnoci pciowej i "kontroli ludnoci". Wyuzdanie, ktre wypywa z tych "zasad i teorii" nie pynie ani z rodziny gojw, ani z ich kocioa, ani z adnej instytucji lub przedsibiorstwa, w ktrym gwn rol odgrywaj nieydzi, lecz z teorii, prdw, organizacji i przedsibiorstw najbardziej faworyzowanych przez ydw. Idc w tym kierunku, mona by sign daleko gbiej, ale poprzestaniemy umylnie na faktach, ktre moe zaobserwowa kady i wszdzie. Mona take doskonale zauway, e ofiar w tym wypadku pada nie modzie ydowska, lecz modzie gojw. Jakkolwiek pewien odam modziey ydowskiej uleg rwnie tej trucinie spoecznej, procent jej jest jednak niezmiernie niky w porwnaniu ze spustoszeniem, jakie poczynia ona wrd modziey nieydowskiej. Jest faktem znamiennym, e ydzi, ktrzy przeprowadzaj ten proces osabienia nieydw z dodatnim wynikiem, sami nie podlegaj wyniszczeniu. Modzie ydowska wychodzi z tej prby czyciejsza, mocniejsza ni modzie nieydowska. Wielu ojcw, wiele matek i wiele jednostek spord zdrowo mylcej modziey, tysice nauczycieli i publicystw wystpowao przeciwko zbytkowi. Wielu finansistw nieydowskich, widzc, jak ludzie zarabiaj i trwoni pienidze, ostrzegao przeciwko zbytkowi. Wielu ekonomistw, widzc, e wytwrczo przedmiotw niepotrzebnych pochania siy i materia konieczny dla podtrzymania wytwrczoci rzeczy niezbdnych; wiedzc, e pracuj nad wytwarzaniem fraszek ludzie, co powinni ku elazo; wiedzc, e zajmuj si wyrobem wiecideek ci, co powinni pracowa na roli; e zuytkowuje si na rzeczy przeznaczone jedynie do sprzeday a nie do uytku , materia , ktrego nie staje na wytworzenie przedmiotw niezbdnych ludziom do ycia; wszyscy, co umiej obserwowa, widzc szalone zapotrzebowanie zbytkownych byskotek podnosili przeciwko temu energiczny protest. Ale, jak mwi protokoy, zaczlimy od niewaciwego koca. Prawda, e lud kupuje te bezsensowne fraszki, zwane przedmiotami zbytku, ale nie lud je wymyla. I przykrz si one ludziom. A fala rnych pomysw zbytkownych pynie w dalszym cigu; coraz nowe rzeczy rzucane s na rynek, coraz nowe wiecida rozbyskuj przed oczami tumu, narzucaj si

w kadej wystawie, na kadym manekinie, tak, e wreszcie zaczynaj uchodzi za "styl; gazety, obrazki, kinematograf, kostiumy sceniczne to dosy, by wprowadzi dan rzecz w "mod" z tak si i uporczywoci, z jak nie wchodzi w ycie adna rzecz, posiadajca warto istotn. Skd to pochodzi? Co to za sia, ktrej dugotrwae dowiadczenie i wiadomo celu pozwalaj wywiera wpyw na umysy i zamiowania ludzi, by zmusi ich do trwonienia na przedmioty zbytku wikszej czci ich zarobku? Jak to si stao, e zanim pojawi si przepych i zbytek, materia, przeznaczony do wywoania go i podsycenia by uprzednio przygotowany, i zawczasu naadowany na okrty? Gdyby Amerykanie zechcieli zastanowi si nieco, gdy maj przed sob rzecz kosztown i nieuyteczn, i gdyby chcieli wyledzi jej pochodzenie, olbrzymie zyski, jakie ona przynosi, i gdyby chcieli zgbi ten prd zmierzajcy do zalania rynku rzeczami niepotrzebnymi, zbytkownymi i zdemoralizowania tym sposobem spoeczestwa nieydowskiego pod wzgldem finansowym, umysowym i spoecznym, i gdyby, jednym sowem zechcieli si przekona, e ydowski interes finansowy nie tylko eksploatuje najnisze instynkty natury ludzkiej, ale obecnie pracuje z ca wiadomoci nad ich wytworzeniem, rozbudzeniem i podsyceniem, przyczynioby si to skuteczniej ni cokolwiek innego do wstrzymania szeciokrotnej straty: straty materiau, straty czasu, straty pracy, straty nieydowskich pienidzy, straty moralnej dla spoeczestwa nieydowskiego, straty ydowskiego pomysu, i straty tych korzyci, jakie ydostwo mogoby przynie wiatu. Ofiar tego sztucznie podsycanego handlu przedmiotami zbytku jest publiczno nieydowska. Czy kto kiedy widzia, aby ydzi byli w ten sposb wyzyskiwani? Mog oni nosi bardzo pikne ubrania, ale ich cena odpowiada gatunkowi. Mog nosi due brylanty, ale s to prawdziwe brylanty. yd nigdy nie stanie si ofiar yda. A faktem najbardziej godnym poaowania jest nie tylko strata materialna, nie tyle nawet wykroczenia popenione przy tej sposobnoci przeciwko dobremu smakowi, ale raczej ta ch, gotowo, nawet rado, z jak otumanione tumy gojw pdz w zastawione sieci, w przekonaniu, e zmiana mody jest rwnie nieuniknion, jak zmiana pr roku, w mniemaniu, e danie nowej podwyki pacy jest czym tak koniecznym i naturalnym, jak podatek. Tum ma to przekonanie, e w jakikolwiek sposb musi mie w tym zbytku udzia, choby ten udzia polega tylko na paceniu, tote paci on cigle za coraz nowe dziwactwa i kaprysy mody. S w naszym kraju ludzie, co wiedz dwa lata naprzd, jakie bd te dziwactwa i kaprysy, oni bowiem wanie o nich decyduj. Te dziwactwa te fraszki, to interes, interes demoralizacji nieydowskiej wikszoci, a interes wzbogacenia ydowskiej mniejszoci. Pewien ustp w protokole szstym rzuca na to jaskrawe wiato. Jest to wycig z duszego ustpu, dotyczcego planw, za ktrych pomoc zainteresowanie spoeczestwa ma si przerzuci z kwestii politycznych na kwestie przemysowe, oraz sposobw zachwiania i zabagnienia przemysu przez wprowadzenie do spekulacji, wreszcie za obezwadnienia spoeczestwa, ktre nie bdzie mogo obroni si przed tym niebezpieczestwem. Narzdziem do osignicia tego celu ma by zbytek: "Aby zniszczy przmys gojw, damy spekulacji do pomocy zasian przez nas wrd gojw potrzeb zbytku, pochaniajcego wszystko". A w protokole pierwszym: "Oczywicie nie moemy pozwoli, aby nasz nard doszed do tego stanu. Narody gojw odurzone s przez napoje wyskokowe... Nawiasem powiedziawszy, zyski z handlu napojami wyskokowymi pyn przewanie do kieszeni ydowskich. Dowodzi tego historia handlu wdk w Ameryce. Z punktu widzenia historycznego cay ruch prohibicyjny mona okreli jako zatarg pomidzy nieydowskim i ydowskim kapitaem". W tym wypadku, a to dziki wikszoci nieydw, ci ostatni odnieli zwycistwo. Zabawy, karciarstwo, kinomatografy, rnorodne widowiska, wiecida, dziwaczne mody, oraz inne rzeczy, istniejce dziki niewidzialnemu naciskowi wywieranemu na og, najzupeniej bezuyteczne, a opacane cen odpowiadajc cile przewyce gotwki w spoeczestwie i pochaniajce t wanie przewyk i nic ponadto, te wszystkie rzeczy s propagowane przez ydw. Mog oni nawet nie by wiadomi swego udziau w tej masowej demoralizacji spoeczestwa. Mog oni dy jedynie do "atwego zysku. Mog nawet niekiedy dziwi si sami, gdy porwnaj szalestwo gojw ze sw wasn ydowsk przebiegoci i z powcigliwoci. Ale mimo to istnieje koncepcja programu, za ktrego porednictwem mona spoeczestwo wyniszczy moralnie i materialnie, zabawiajc je przez ten czas wesoo, i istnieje wykonanie tego programu, przetumaczonego na jzyk codziennych transakcji, dokonywanych gwnie, a moe wycznie pod kontrol jednego plemienia, rzekomo wybranego.

Rozdzia XIII
ydowski plan rozbicia spoeczestwa za pomoc "idei Czytelnicy artykuw niniejszych mog ju zda sobie jasno spraw z metody, za pomoc ktrej protokoy d do rozbicia spoeczestwa. Zrozumienie tej metody jest konieczne, jeli zechcemy sobie uprzytomni znaczenie wszystkich prdw i

przeciwprdw, ktre z czasw obecnych czyni tak beznadziejny chaos. Ludzie zaniepokojeni i zniechceni dzisiejsz rnorodnoci sprzecznych opinii i teorii, mog przekona si o ich wartoci, skoro zrozumiej, e wanie to zaniepokojenie, zamieszanie i zniechcenie jest celem, do ktrego d protokoy. Niepewno, chwiejno, beznadziejno, obawa, gotowo, z jak spoeczestwo przyjmuje kady obiecujcy plan, kade wskazane mu wyjcie z tego pooenia oto objawy, do ktrych pragnie doprowadzi program, wyuszczony w protokoach. Obecne stosunki s dowodem skutecznoci programu. Jest to metoda, ktrej przeprowadzenie wymaga czasu, a protokoy stwierdzaj, e istotnie wymagao ono stuleci. Badacze tej kwestii odnajduj identyczny program protokow, zapowiadany i wprowadzany w ycie poczwszy od pierwszego wieku. Trzeba byo 1900 lat, by doprowadzi Europ do obecnego stopnia bezsilnoci i ujarzmienia, ujarzmienia si w jednych pastwach, ujarzmienia politycznego w drugich, we wszystkich ujarzmienia ekonomicznego, lecz w Ameryce wykonanie tego programu z rwnym prawie powodzeniem wymagao tylko lat pidziesiciu. Pewne bdne idee liberalne, pewne mgliste teorie tolerancyjne, pochodzce ze rde europejskich, zatrutych przez wykonawcw protokow, przedostay si do Ameryki, i tu, pod oson zalepienia i ciemnoty, faszywego liberalizmu i tolerancji razem ze wspczesn szybkoci przystosowania si opinii publicznej do wszelkich warunkw, przygotoway opanowanie naszych instytucji i przekona, wprawiajc w zdumienie europejskich badaczy tego ruchu. Jest faktem, e niektrzy powani badacze kwestii ydowskiej, ktrych publicyci ydowscy nazywaj z upodobaniem pogardliwym mianem "antysemitw, uwiadomili sobie ca donioso tej kwestii nie na podstawie tego, co zaobserwowali w Europie, lecz na zasadzie szybkoci i sprawnoci, z jak ydzi opanowali ycie ameryaskie. Centrum potgi ydowskiej, gwni wykonawcy ydowskiego programu, przebywaj w Ameryce, a si uyt podczas konferencji pokojowej w celu utrwalenia potgi ydowskiej w Europie, bya si amerykask, dziaajc pod naciskiem ydw, przybyych w tym celu ze Stanw Zjednoczonych. Dziaanie to nie ustao wraz z konferencj pokojow. Metod protokow mona streci w jednym sowie: rozbicie. Metoda dziaania polega na zburzeniu tego, co zostao dokonane, na wytworzeniu dugotrwaej i beznadziejnej tymczasowoci, udaremniajcej wszelkie wysiki odbudowy, na stopniowym wyczerpaniu opinii publicznej i publicznego zaufania, by umoliwi tym, co stoj poza chaosem, ujcie wadzy w swoje silne i spokojne donie. Gdy zestawimy ocen natury ludzkiej, wypywajcej z protokow, z zawartym w nich stwierdzeniem stanowczego, jakkolwiek jeszcze niezupenie dokonanego urzeczywistnienia programu wszechwiatowego (co wyuszczylimy w dwu poprzednich artykuach), uzmysowimy sobie z atwoci dwa kierunki, w jakich szerzy si ta propaganda rozbicia. Ale to nie wszystko. S jeszcze inne kierunki, o ktrych pomwimy w artykule niniejszym, a take dalsze cele programu, ktrymi zajmiemy si w przyszoci. Pierwszy atak dy do obezwadnienia opinii zbiorowej, tego caoksztatu idei, ktre dziki temu, e ludzie, zgadzaj si z nimi, jednocz liczne grupy spoeczne. Nazywamy je czasem "hasami, czasem "ideami", jakkolwiek jednak nadamy im nazw stanowi one zawsze niewidzialne wzy, wspln wiar, stanowi siln podstaw jednoci i lojalnoci danych ugrupowa. Protokoy stwierdzaj, e na ten punkt skierowano pierwsze ataki. Dzieje ydowskiej propagandy stwierdzaj to rwnie. Pierwsza fala ataku ma na celu spaczy opini zbiorow. Ot spaczy, w dosownym znaczeniu nie znaczy nic obrzydliwego lub brudnego. Sia kadej herezji polega na wpywie, jaki wywiera na rozum. Przyczyn, dla ktrej kamstwo zdobyo dzi w tak znacznej mierze panowanie nad wiatem, jest to, e kamstwo jest rozumne, porywajce i pozornie dobre. Dopiero po duszym stosowaniu w yciu ideaw, ktre s rozumne, porywajce i dobre, ukazuj si ich owoce w postaci czynw i wytworzonych przez nie stosunkw, ktre s nierozumne, destrukcyjne i cakowicie ze. Jeeli chcemy si przekona, jaki proces przebywa taka idea, odtwrzmy sobie dzieje idei wolnoci w Rosji, od jej filozoficznego pocztku (ydowskiego pocztku, mwic nawiasem) do obecnego koca (rwnie ydowskiego). Protok stwierdza, e goje nie s mylicielami i e pontne idee podsuwano im tak zrcznie i tak wytrwale, i stracili prawie doszcztnie zdolno mylenia. Na szczcie w tym wypadku kady moe przekona si o tym na podstawie wasnego dowiadczenia. Jeli rozsegregujemy nasze idee przewodnie, zwaszcza za te, ktre zerodkowuj si dokoa pojcia "demokracja", przekonamy si, e umysem naszym rzdzi cay kompleks myli, ktrych autorytetu nie badalimy nigdy. Rzdzi nami cay szereg "tak mwi", ale kto mwi, tego ju nie dociekamy. A gdy zbadawszy te idee dojdziemy do wniosku, e s one niewykonalne, wwczas otrzymamy odpowied, e "nie jestemy jeszcze do postpowi". Skoro za poznamy ludzi, ktrzy s do "postpowi", aby wprowadza w ycie te idee, cofamy si przed tym, co oni czyni, gdy wiemy, e tego rodzaju "postp" jest zepsuciem, form rozkadu, rozbicia. A jednak kada z tych idei bya "dobra" "rozumna", "porywajca", "ludzka" w swym zaoeniu. Gdy wwczas nie poprzestaniemy na tym, lecz zechcemy dotrze jeszcze gbiej, przekonamy si, e byy to wanie idee najwytrwalej propagowane; przekonamy si rwnie, kim byli ich apostoowie. Protokoy stwierdzaj wyranie, e ydzi odnieli pierwsze zwycistwo nad opini publiczn za porednictwem kompleksu idei zgrupowanych dokoa pojcia "demokracja". Idea jest broni. A aeby stanowia bro, musi by w sprzecznoci z naturalnym porzdkiem ycia. Co wicej, musi to by teoria sprzeczna z faktami ycia. Teoria taka nie mogaby zapuci korzeni w spoeczestwie i sta si w nim czynnikiem kierowniczym, gdyby nie miaa pozorw rozumnej, porywajcej i dobrej. Prawda wydaje si czsto nierozumn; prawda bywa czsto przygnbiajca; prawda niekiedy zdaje si z; ale ma

trwao wieczn, jest prawd, i cokolwiek na niej zbudowano, nie wywouje nigdy chaosu ani nie ulega bezadowi. Pierwszy krok nie zapewnia jeszcze wadzy nad opini publiczn, lecz prowadzi do niej. Warto zauway e zasiewanie "trucizny liberalizmu, jak mwi protokoy, wymienione jest w dokumentach tych na pierwszym miejscu. A nastpnie powiedziano w protokoach: "Aby owadn opini publiczn, naley przede wszystkim wywoa w niej zamt". Prawda jest jedna i nie moe ulega zamtowi. Ale ten faszywy liberalizm, zasiany hojnie i dojrzewajcy szybciej pod opiek ydw w Ameryce ni w Europie, wywouje atwo zamt, poniewa nie jest prawd. Jest on bdem, a bd przybiera tysiczne postacie. Wemy nard, partie, miasto, stowarzyszenie, w ktrym posiano "trucizn liberalizmu", a moemy rozbi je na tyle odamkw, ile jest w nim jednostek, po prostu przez wprowadzenie pewnych zmian w pierwotnej idei. T sztuczk strategiczn znaj doskonale siy, ktre kieruj niewidzialnie myl tumu. Teodor Herzl, arcyyd, czowiek widzcy dalej, ni jakikolwiek m stanu, i ktrego program odpowiada programowi protokow, wiedzia ju o tym dawno, gdy owiadczy, e pastwo syjonistyczne (czytaj: ydowskie) przyjdzie wczeniej, zanim zdy nasta pastwo socjalistyczne; wiedzia on, e "liberalizm" zasiany przez niego i jego poprzednikw, bdzie podlega bez koca rniczkowaniu, dzieleniu, ktre spta go i okaleczy. Proces, ktrego ofiar byli wszyscy goje, ale nigdy przenigdy ydzi, polega przede wszystkim na stworzeniu ideau czowieka o "szerokich pogldach". Jest to okrelenie, pojawiajce si we wszystkich protestach ydw przeciwko wspominaniu o ydach i ich programie wszechwiatowym. "Mylelimy, e macie zbyt szerokie pogldy, by wypowiada tak opini"; "przypuszczalimy, e pan taki a taki jest czowiekiem o zbyt szerokich pogldach, by mg podejrzewa ydw o to", "sdzilimy, e taki a taki dziennik, tygodnik lub miesicznik jest redagowany na zasadzie zbyt szerokich pogldw, by mg zajmowa si takimi rzeczami". Jest to po prostu rodzaj ydowskiego zaklcia, oznaczajcego pewien stan umysu, w ktrym ze wzgldu na interesy ydowskie powinni pozosta nieydzi. Jest to stan bezsilnej tolerancji. Taki stan umysu, ktry sprawia, i usta wyrzucaj puste frazesy o wolnoci, frazesy, ktre dziaaj jak opium na mzg i sumienie i dozwalaj dzia si rozmaitym rzeczom pod ich oson. Frazes jest niezawodn broni ydowsk. ("We wszystkich czasach ludzie brali sowa za czyny. Protok 5). Protokoy przyznaj szczerze, e poza frazesami nie kryje si nic rzeczywistego. Nic nie pomogo rwnie skutecznie do wytworzenia tych "szerokich pogldw" czyli pogldw nie tyle szerokich co pytkich, jak idea liberalizmu, ktr ydzi ustawicznie wpajaj w gojw, ale wedug ktrej nie postpuj sami nigdy. Musimy na nowo nabra szacunku dla rzeczywistoci ycia, dla realnych faktw, pozwoli nam to bowiem odrzuci precz od siebie zachwalan "szeroko pogldw i przyzna si miao do nowej nietolerancji, nietolerancji wzgldem wszystkiego, co nie jest prawd. Terminy "szeroki" i "ciasny" w tym znaczeniu, w jakim s uywane dzisiaj, s kamstwem. Przekonania czowieka liberalnego, zasugujcego prawdziwie na t nazw, winny by gbokie i szerokie; zazwyczaj za nie posiada on adnych przekona. Nie jest wcale liberalnym. Gdy za chcemy znale ludzi przekona, przekona ywotnych, przekona opartych na zasadach, musimy poszuka ich wrd tych wydrwiwanych przez ydw ludzi o tzw. `ciasnych pogldach". Propaganda ydowska, podobnie jak protokoy, jest przeciwna ludziom, stojcym na twardym gruncie; dogodniejsi s ludzie, o "szerokich pogldach", ktrych mona z atwoci przerzuca po powierzchni i zuytkowa do ukrytego celu w sposb najodpowiedniejszy. Ludzie ci, ze swej strony wyobraaj sobie, e "szeroko pogldw stanowi wanie cech ich wyszoci i niezalenoci. Ot zobaczymy, co z tego wynika. Ludzie s z natury wierzcymi. Mog nawet przez pewien czas wierzy w "szeroko pogldw" i pod silnym naciskiem spoecznym, ktry wywierano w tym kierunku, hodowa jej szczerze. Ludzie musz wierzy w co gboko. Dowodem tego jest niezaprzeczona sia przekona negatywnych u ludzi, ktrzy wyobraaj sobie, e w nic nie wierz. Dlatego te ludzie obdarzeni umysem niezalenym, ktrzy zwracaj si do tych zakazanych kwestii, majcych zwizek ze sprawami ydowskimi, s to wanie ludzie o "ciasnych pogldach". Inni za przekadaj atwiejsz drog, na ktrej nie spotykaj si z przeciwnymi gosami opinii publicznej, na ktrej nie czeka ich zarzut "nietolerancji", jednym sowem zwracaj wszystkie swoje siy kontemplacyjne ku yciu czynnemu, jak to opisuj protokoy: "Chcc umysy gojw odcign od mylenia i spostrzegania, naley zwrci je w kierunku przemysu i handlu". Jest rzecz zdumiewajc, jak wielu ludzi dao si zastraszy do tego stopnia, i powicio cae swe ycie tym drugorzdnym a nawet trzeciorzdnym sprawom, gdy na kwestie ywotne, ktre istotnie rzdz wiatem i od ktrych rzeczywicie zaley los ludzkoci, patrz z niemiaoci a nawet z niechci. Ale wanie to skierowanie umysw ku materializmowi powiodo si autorom protokow i propagatorom ydowskim doskonale. "Szeroko pogldw polega dzi na bezwzgldnym poniechaniu spraw ywotnych. Zamienia si ona szybko na "materializm pogldw. W tej niszej sferze panuje rwnie niezgodno, bdca plag dzisiejszych spoeczestw. Przede wszystkim chodzi tam o ruin wyszych warstw przemysowych i handlowych: "Aby wolno moga przywie ostatnie spoeczestwa gojw do rozkadu i ruiny, naley przemys wprowadzi na drog spekulacji". Zbyteczne mwi, co to oznacza. Oznacza to zaprzedanie pracy w sub zysku i ewentualny zanik zyskw. Oznacza to, e sztuka kierowania przedsibiorstwem zamienia si w sztuk wyzysku. Oznacza to nieustanny zamt wrd pracodawcw i niebezpieczny niepokj wrd pracownikw. Ale oznacza rwnie i co gorszego: rozbicie spoeczestwa nieydowskiego. Nie rozdzia pomidzy "kapitaem", a "prac", lecz rozdwojenie wrd nieydw na obu kracach tego zagadnienia. Nieydowscy pracodawcy i przemysowcy

nie s "kapitalistami" w Stanach Zjednoczonych. Musz oni przewanie zwraca si do "kapitalistw o kapitay, potrzebne im do prowadzenia przedsibiorstw, a "kapitalistami" tymi s ydzi, ydzi midzynarodowi. Na jednym kracu nieydowskiej kwestii roboczej ydowski kapita zaciska rub w stosunku do przemysowcw, na drugim kracu ydowscy agitatorzy, wywrotowcy i podegacze zaciskaj rub w stosunku do robotnikw. Wadcy wiata musz by z tych stosunkw niesychanie zadowoleni. "Moglibymy obawia si u gojw poczenia siy gojw widzcych ze lep si tumw, lecz zastosowalimy wszelkie rodki przeciwko podobnej moliwoci, bowiem midzy obiema siami wznielimy mur wzajemnego, antagonizmu. W ten sposb lepa sia mas stanowi dla nas punkt oparcia. My, wycznie my, bdziemy nimi kierowali ich energi w myl naszych celw". Protok 9. Dowodem, e s oni z obecnego pooenia zadowoleni, jest fakt, e nie czyni nic, aby je poprawi, przeciwnie, pragn je najwidoczniej pogorszy. Gdyby im si to udao, chcieliby w najbliszej przyszoci zepchn Stany Zjednoczone na krawd jeli nie w sam przepa bolszewizmu. Znaj oni dokadnie metod sztucznego znikania towarw i ich droyzny. Praktykowali to podczas rewolucji francuskiej i w Rosji. U nas pojawiaj si ju take liczne tego zjawiska oznaki. Zagadnienia przemysowe jako pokarm umysowy, lekkie rozrywki na godziny wywczasu oto metoda, zalecana przez protokoy w stosunku do gojw. Pod t oson ma si dokona praca, praca, ktr najlepiej charakteryzuje dewiza: "Dziel i rzd". Czytamy: "Aby odcign ludzi zbyt niespokojnych od rozpatrywania kwestii politycznych, wysuwamy obecnie nowe zagadnienia rzekomo z nimi zwizane, sprawy przemysowe". Protok 13. Czy nie jest u nas uderzajcym objaw rozbienoci istniejcej pomidzy myl mas, zwrcon wycznie niemal do spraw przemysowych, a myl partyjn, ktra usiuje si utrzyma na gruncie czystej polityki? Czy nie jest faktem, e nasi przyjaciele, ydzi, silnie oszacowani w obu obozach: w polityce dla zachowania jej reakcyjnoci, i w koach przemysowych dla utrzymania ich w radykalizmie, pogbiaj w ten sposb otwierajc si midzy tymi dwoma obozami przepa? A kogo dzieli ta przepa jeli nie gojw, bo przecie spoeczestwo jest nieydowskie, a wpywy burzycielskie pochodz od ydw. Czytajmy: "W konstytucji zawarlimy prawa ludw, ktre s fikcj a nie rzeczywistoci. Wszystkie tak zwane "prawa ludu" mog istnie jedynie jako idea i nie mog nigdy by zastosowane w praktyce... Proletariat nie ma z konstytucji innych korzyci ponad te marne okruchy, ktre rzucamy mu ze stou naszego w zamian za oddawanie gosw na naszych ajentw i za naszymi wnioskami. Prawa republikaskie s gorzk ironi dla biedaka, gdy konieczno codziennej pracy nie pozwala mu w rzeczywistoci z nich korzysta a zarazem odbiera mu gwarancj zarobku staego i pewnego, uzaleniajc go od strajkw, organizowanych bd przez jego pracodawcw, bd przez towarzyszw pracy. Protok 3. Ta uwaga o strajkach nie zadziwi nikogo, kto bada rnorodne typy strajkw w naszym kraju. Liczba strajkw, organizowanych przez koa stojce ponad klas robocz, jest nieprawdopodobnie wysoka. Czytajmy dalej: "Podniesiemy pac zarobkow, co jednak nie przyniesie adnej korzyci robotnikom, bowiem jednoczenie wywoamy droyzn artykuw pierwszej potrzeby, spowodowan rzekomo upadkiem rolnictwa i hodowli. Podkopiemy te zrcznie i gboko rda wytwrczoci, wszczepiajc robotnikowi idee anarchii". Protok 6. A take: "Przedstawimy si jako zbawcy klasy robotniczej, ktrzy przyszli, aby j oswobodzi spod jarzma, proponujc zacignicie si do naszej armii socjalistw, anarchistw, komunistw, ktrych stale popieramy rzekomo na zasadzie braterskich zasad oglnoludzkiej solidarnoci. - Protok 3. Znowu "szeroko pogldw". W zwizku z tym dobrze bdzie przypomnie sobie przytoczone poprzednio sowa Sir Eustace Percy: "Nie dlatego, by ydowi zaleao na pozytywnej stronie filozofi radykalnej, nie dlatego, by pragn on sta si uczestnikiem nieydowskiego nacjonalizmu albo nieydowskiej demokracji, lecz dlatego, e istniejcy nieydowski system rzdowy jest zawsze dla niego wstrtnym". Albo, jak powiada autor "yda zwyciskiego": "Jest on demokratyczny w swym sposobie mylenia, ale nie z natury. Gdy gosi wsplne braterstwo ludzi, wwczas da, by bramy spoeczne, zamknite przed nim w tak wielu dziedzinach, stany otworem, nie dlatego, by pragn rwnoci, ale poniewa chce zapanowa na polu spoecznym, jak zapanowa ju w tylu innych dziedzinach. Niejeden prawy yd, nie wtpi o tym, zaprotestuje przeciwko susznoci tego twierdzenia, lecz uczyni to jedynie dlatego, i tak dugo przebywa w atmosferze Zachodu, e nie posiada wiadomoci tego, co tkwi w rdzeniu jego wschodniej rasy. Nietrudno zatem wyledzi genealogi ydowskich idei liberalnych od ich rda a do skutkw, jakie wywary w yciu spoecznym nieydw. Oto mamy wanie zamt, do ktrego wiadomie dono. Nie ma nikogo wrd naszych czytelnikw, ktry by nie dowiadczy tego na swym wasnym yciu. Zamt cechuje ca dzisiejsz atmosfer umysow. Nikt nie wie, w co ma wierzy. Przedstawiaj dzi ludziom jeden kompleks faktw, a jutro drugi. Dzi podaj im takie wytumaczenie istniejcych stosunkw, a jutro inne. Panuje silny brak faktw. Natomiast rynek jest przeadowany wyjanieniami, ktre nic nie wyjaniaj, lecz potguj zamieszanie. Rzd nawet jest jak gdyby skrpowany, i w jakimkolwiek kierunku wdroy dochodzenia, grznie w sposb tajemniczy tak, e dalsza procedura staje si utrudniona. To zjawisko jest

rwnie przewidziane w protokoach. Dodajmy do tego szturm, przypuszczony do religii, ktra zazwyczaj jest ostatni barykad, ustpujc wobec bezczelnie kroczcego gwatu i rabunku. Dla dopicia tego celu, protok czwarty zaleca: "Dlatego musimy podkopa wiar, wyrwa z umysu gojw zasady Boga i duszy, zastpujc te pojcia przez wyliczenia matematyczne i pragnienia materialne". "Kiedy pozbawilimy masy wiary w Boga, wwczas wadza stoczya si do cieku, gdzie staa si wasnoci publiczn, a mymy j zagarnli". Protok 5. "Postaralimy si ju dawno zdyskredytowa duchowiestwo gojw". Protok 17. "Gdy ju zaczniemy rzdzi, bdzie dla nas niepodane istnienie wszelkiej religii poza nasz, wyznajc jedynego Boga, z ktrym zwizane s losy nasze, jako narodu wybranego, i przez ktrego losy nasze stanowi jedno z losami wiata. Dlatego te musimy zniweczy wszystkie inne religie. Jeli w ten sposb powstan wspczeni ateici, to jako stopie przejciowy, nie przeszkodz oni naszym zamiarom. Protok 14. Powinno to da do mylenia ludziom o "szerokich pogldach". Ciekawym jest wprowadzanie w ycie tego religijnego programu w Rosji, gdzie Trocki, jak gosi dononie ydowska prasa amerykaska, jest bezwyznaniowy, i gdzie ydowscy komisarze odpowiadaj umierajcym z godu Rosjanom, bagajcym o ksidza: "znielimy Boga". Panna Katarzyna Dokoochief zeznaa, jak nam donosz z Filadelfii, w organizacji Pomocy dla Bliskiego Wschodu, e chrzecijaskie witynie w Rosji zostay zniewaone w najohydniejszy sposb przez bolszewikw, ale "synagogi pozostay nieuszkodzone i nietknite". Wszystkie te ataki, zmierzajce do zburzenia poj, jednoczcych nieydowskie spoeczestwo i podstawienie zamiast nich innych poj, natury wywrotowej i demoralizujcej, popiera, jak widzielimy w ostatnim artykule, propaganda zbytku. Zbytek jest uznany za jeden z najbardziej destrukcyjnie oddziaywujcych wpyww. Prowadzi on do wygody przez zniewieciao, wyrafinowanie, saboci, do umysowego, fizycznego i moralnego zwyrodnienia. Pocztek jego jest pontny, koniec przechodzi w pewnego rodzaju lubieno, wiadczc o zaniku wszystkich mocniejszych tkanek yciowych. To prowadzenie do rozwizoci przez zbytek oraz zidentyfikowanie tych czynnikw, ktre do tego wiod, mogoby stanowi przedmiot oddzielnego studium. Obecnie jednak, aby zakoczy ten przegld metod, a raczej pewnej czci metod tj. zamtu, do ktrego wytworzenia d te wszystkie wpywy, musimy stwierdzi, e celem ich jest wytworzenie stanu jeszcze bardziej beznadziejnego. Stanem tym jest wyczerpanie. Nie trzeba silnej wyobrani, aby przedstawi sobie, co to znaczy. Dzi wanie wyczerpanie grozi ludziom. Ilustruj to doskonale ostatnie konwencje polityczne i ich wpyw na og. Jak gdyby nikogo to nic nie obchodzio. Partie mog sobie skada owiadczenia, kandydaci obietnice, nikt si o to nie troszczy. Wojna rozpocza to wyczerpanie: "pokj" i zamt, jaki on wytworzy, doprowadzi wyczerpanie to do szczytu. Ludzie sabo wierz i sabsz jeszcze maj nadziej. Zaufanie zniko. Inicjatywa zanika z dniem kadym. Niepowodzenie ruchw ogoszonych faszywie za "prdy ludowe, wpoio w spoeczestwo przekonanie, e aden ruch ludowy uda si nie moe. Protokoy mwi: "Przemczy og waniami, niezgod, walkami, godem, szczepieniem chorb, ndz, a goje nie bd widzieli innego wyjcia, jak tyko zwrcenie si do naszych pienidzy i do naszej wadzy". Protok 10. "Przez to wszystko zmczymy i wyczerpiemy gojw tak, e zmusimy ich do ofiarowania nam wadzy midzynarodowej, ktra przez swe przysposobienie umoliwi nam wchonicie bez walki wszystkich si pastwowych wiata i utworzenie nadrzdu. "Musimy tak pokierowa wychowaniem spoeczestw gojw, by wobec kadej sprawy, wymagajcej inicjatywy, opuszczali rce w bezradnym zniechceniu". Protok 5. ydzi nigdy nie byli przemczeni i wyczerpani. Nie byli nigdy w krytycznym pooeniu. Jest to charakterystyczn cech psychiki ludzi wiadomych rzeczy. Najbardziej wyczerpuje umys niewiadomo, bdzenie wrd dnoci i wpyww, ktrych rdo jest nieznane i ktrych cel jest niezrozumiay. Meczc rzecz jest chodzenie w ciemnociach. Nieydzi s w tym pooeniu od wiekw. ydzi wiedz, do czego d: nie podlegaj wyczerpaniu. Nawet przeladowanie jest moliwe do zniesienia, gdy jest zrozumiae, a ydzi zawsze wiedzieli, do czego ono suy w oglnym ich programie. Nieydzi cierpieli zawsze daleko wicej z powodu przeladowa przez ydw, anieli ydzi; bowiem, gdy si skoczyo przeladowanie, nieydw ogarniay jeszcze wiksze ciemnoci ni przedtem, a ydzi szli dalej w swym odwiecznym pochodzie ku celowi, w ktry bezwzgldnie wierz, i do ktrego, jak mwi ludzie wiadomi roli ydw na wiecie, dojd. Jakkolwiek jest, rewolucja, niezbdna dla wyrwania wiata z obj ydowskiego systemu midzynarodowego, musiaaby by prawdopodobnie rwnie radykalna, jak wysiki, ktre czynili ydzi, aby doprowadzi do obecnego stanu. S ludzie, ktrzy wyraaj powane wtpliwoci, czy nieydzi s do tego zdolni. Moe nie. Niech przynajmniej wiedz, kim s ich zwycizcy.

Rozdzia XIV
Czy ydzi przewidywali wojn wiatow? Zanim przystpimy do bardziej szczegowego rozpatrzenia zwizku pomidzy pisanym programem dokumentw, znanych pod nazw "Protokow mdrcw Syjonu a programem rzeczywistym jaki mona wyledzi w yciu, zbadamy plany, ktre stanowiy przyszo w chwili, gdy protokoy te byy wygoszone. Musimy jednake pamita, e to, co byo przyszoci w roku 1896 i 1905, moe dzi nalee do przeszoci, e to, co stanowio plan wwczas, obecnie moe by rzeczywistoci. Bdzie to zgodne ze sowami protokou 22: "Staraem si szczegowo wam wskaza tajemnic wydarze minionych i przyszych oraz tych doniosych wypadkw w niedalekiej przyszoci, do ktrych si zbliamy w potoku wielkich przewrotw. Niektre z tych "doniosych wypadkw ju si wydarzyy i rzuciy janiejsze wiato na badan przez nas kwesti. Ilustracj sw powyszych, ktr mamy wszyscy wieo w pamici, jest wojna wiatowa. Komentarze ydowskie, wywoane przez niniejsz seri artykuw, zajmoway si ywo faktem, e jeden z nich by powicony wczesnej ywotnoci kwestii ydowskiej w Niemczech i usioway wpoi w og faszywe przekonanie, i artykuy te stanowi objaw zrcznej niemieckiej propagandy powojennej. Faktem jest, e ogoszenie artykuw, dotyczcych tej kwestii w wielu krajach zagranicznych, odoylimy na pniej, a to dlatego, aby kwesti sam przedstawi jak najprdzej ogowi amerykaskiemu. Tamte artykuy ogosimy pniej. Niemcy s dzi, moe za wyjtkiem jedynie Stanw Zjednoczonych, krajem najbardziej opanowanym przez ydw, opanowanym od wewntrz i od zewntrz: moglimy przytoczy na to znacznie silniejsze dowody, ni te, ktre podalimy w pierwszym artykule. Faktom tym ydowscy przedstawiciele w Stanach Zjednoczonych zaprzeczali pocztkowo, potem jednak uznali je za prawd. Ot od czasu, gdy artykuy niniejsze zostay napisane, opinia publiczna w Niemczech spowodowaa usunicie ydw z urzdw publicznych. Niemiecka opinia publiczna uczynia wszystko, aby odda niemieck administracj polityczn z powrotem w rce niemieckie. Ale czy to uwolnio Niemcy od ydw? Bynajmniej. Bowiem podkopy ich signy obecnie dalej i gbiej ni wtedy, gdy stali u steru jawnej wadzy urzdowej. Ich panowanie w zakresie najwaniejszych gazi przemysu, finansw, przyszoci Niemiec nie zmniejszyo si ani troch. Trwa ono nienaruszone. Na czym polega to panowanie, powiemy czytelnikom we waciwym czasie. Mwi si o Niemczech obecnie w zwizku z ydami z nastpujcego powodu: Przypomnijmy sobie, e w Niemczech wanie podniesiono pierwszy alarm o "aneksje", a podniesiono go wanie w tym okresie, gdy zarwno dziaania wojenne w Niemczech, jak i opinia wojenna byy jawnie pod kontrol ydw. Ot z drugiego kraca wiata, ze Stanw Zjednoczonych, z kraju, ktry nawet w owym czasie nie bra udziau w wojnie, rzucono w odpowiedzi okrzyk: "Bez aneksji!" W ten sposb kwestia narzucia si wiatu. Niebawem narody zapomniay o krwi przelanej na polach bitew, o bogaczach wojennych i wszelkich innych sprawach ywotnych, i wszczy dyskusj, ktra wynikn bya powinna nie na pocztku wojny, lecz po jej zakoczeniu kwesti "aneksji". Ot, gdy wiemy, kto wpyn na sformuowanie celw wojennych w Niemczech i kim byli podwczas gwni doradcy w polityce zagranicznej Stanw Zjednoczonych, ciekawe bdzie rzucenie tej wanie kwestii na forum opinii publicznej. Ciekawe, ale nie cakiem zrozumiae. Wyjani nam to dopiero odczytanie protokow, a dokumenty te datuj prawdopodobnie z roku 1896; w kadym razie jest rzecz absolutnie pewn, e pochodz one najpniej z roku 1905. Protok drugi rozpoczyna si od wzmianki o wojnie, a mianowicie od sw: "Jest rzecz niezbdn dla naszych celw, by wojny, o ile monoci, nie przynosiy korzyci terytorialnych. Przeniosoby to bowiem wojn na grunt ekonomiczny, i narody spostrzegyby potg naszej przewagi w pomocy, jak bymy udzielali. Kto myla w okresie pomidzy rokiem 1896 i 1905 o nowym prawie wojennym bez "aneksji? Czy mylelicie o tym? Czy myla moe jaki m stanu? Wiemy, e zasigano opinii wojskowych co do rodkw i operacji strategicznych podczas przyszej wojny. Wiemy, e najpowaniejsi mowie stanu pracowali nad ustaleniem rwnowagi interesw, ktra miaa uczyni wojn rzecz bardzo nieprawdopodobn. Kto zdystansowa ich wszystkich w przewidywaniu i doskonaym planowaniu, ktre umoliwio przedoenie ostatecznego programu, polegajcego na hale "bez aneksji"? Na szczcie odpowied zaczerpn moemy z wiarygodnych rde ydowskich. `American Jewish News@ z 19 wrzenia 1919 r. pomieciy na pierwszej stronie nastpujcy artyku: "GDY PROROCY MWI" Napisa Litman Rosenthal.

"Przed wielu laty Nordau przepowiedzia deklaracj Balfoura. Litman Rosenthal, jego serdeczny przyjaciel, opowiada o tym w interesujcym pamitniku. Artyku na stronie 464 zaczyna si, jak nastpuje: "Byo to w sobot, nazajutrz po zamkniciu szstego kongresu, gdy otrzymaem telefon od dr. Herzla, z wezwaniem, abym go odwiedzi. Ustala to dat. Szsty kongres syjonistyczny odby si w Bazylei w sierpniu 1903 r. Czytamy w dalszym cigu zapisek: "Wchodzc do przedsionka hotelowego, spotkaem matk Herzla, ktra przywitaa mnie ze zwyk sw askaw yczliwoci i zapytaa, czy uczucia rosyjskich syjonistw obecnie uspokoiy go nieco. "Dlaczego wanie rosyjskich syjonistw, pani Herzl? zapytaem. Czemu pani pyta o tych tylko?" "Dlatego, e mj syn, wyjania interesuje si najbardziej rosyjskimi syjonistami. Uwaa ich za kwintesencj, za najywotniejszy odam narodu ydowskiego. Podczas szstego kongresu rzd Wielkiej Brytanii (Herzl i jego ajenci utrzymywali kontakt z rzdem angielskim. Encyklopedia ydowska, tom 12, str. 678) ofiarowa ydom koloni w Ugandzie we Wschodniej Afryce. Herzl gosowa za jej przyjciem, nie w zamian za Palestyn, ale jako krok ku temu celowi. To wanie stanowio przedmiot rozmowy pomidzy Herzlem a Litmanem Rosenthal w hotelu w Bazylei. Herzl, jak komunikuje artyku, rzek do Rosenthala: "Istnieje rnica pomidzy ostatecznym celem, a drogami, ktrymi i musimy dla jego osignicia. Nagle wszed do pokoju Max Nordau, ktry na konferencji odbytej przed miesicem w Londynie, zosta, jak si zdaje, nastpc Herzla, i przerwa interwiew Rosenthala. Nieche teraz czytelnik przeczyta uwanie najwaniejsz cz opowiadania Rosenthala (podkrelenia s nasze): "Mniej wicej w miesic potem udaem si w interesach do Francji. W drodze do Lyonu zatrzymaem si w Paryu, gdzie odwiedziem, jak zwykle, naszych przyjaci syjonistw. Jeden z nich powiedzia mi, e tego wanie wieczora dr. Nordau mwi ma o szstym kongresie, a ja, naturalnie, przerwaem sw podr, aby usysze jego sprawozdanie. Gdy wieczorem weszlimy do sali, zastalimy j przepenion. Wszyscy oczekiwali niecierpliwie na wielkiego mistrza Nordaua, ktremu, gdy przyby, urzdzono burzliw owacj. Ale Nordau, nie zwracajc uwagi na zgotowane mu przyjcie, rozpocz niezwocznie swoje przemwienie: "Przybylicie tu wszyscy z pytaniem, palcym wam serca i drcym na waszych ustach, a pytanie to jest zaprawd wielkie i posiada ywotne znaczenie. Odpowiem na nie chtnie. Chcecie mnie mianowicie zapyta: Jak mogem ja, ja, ktry naleaem do tych, co formuowali program bazylejski, jak omieliem si przemawia za przyjciem propozycji angielskiej, dotyczcej Ugandy, jak mg Herzl, podobnie jak ja, zdradzi nasz idea palestyski, gdy na pewno mylicie, e zdradzilimy go i zapomnielimy o nim. Ot suchajcie, co wam powiem. Przemawiaem za Ugand po dugiej i dojrzaej rozwadze; po dojrzaej rozwadze poradziem zebranym na kongresie, by rozpatrzyli i przyjli propozycj rzdu angielskiego, propozycj, uczynion narodowi ydowskiemu za porednictwem kongresu syjonistycznego, a powodowao mn... lecz zamiast mwi, co mn powodowao, pozwlcie opowiedzie sobie jedn histori polityczn w rodzaju alegorii. "Chc mwi o czasach, dzi ju prawie zapomnianych, o czasach, kiedy mocarstwa europejskie postanowiy wysa flot przeciwko twierdzy Sewastopolskiej. W tym czasie Wochy, Zjednoczone Krlestwo Woskie, nie istniay. Wochy byy w rzeczywistoci tylko maym ksistewkiem Sardynii, a wielka, wolna i zjednoczona Italia bya marzeniem jedynie, gorcym pragnieniem, odlegym ideaem, przywiecajcym wszystkim woskim patriotom. Przywdcy sardyscy, ktrzy walczyli o t ide i ukadali plany odbudowania wolnych zjednoczonych Woch, byli to trzej bohaterowie narodowi: Garibaldi, Mazzini i Cavour. Mocarstwa europejskie wezway Sardyni do wzicia udziau w demonstracji pod Sewastopolem i do wysania rwnie floty, majcej dopomc w obleniu tej fortecy, a wezwanie to wywoao rnic zda pomidzy przywdcami Sardynii. Garibaldi i Mazzini nie chcieli wysya floty do pomocy Anglii i Francji, mwic: `Naszym programem, dzieem, ktremu powicamy nasze siy s wolne i zjednoczone Wochy. Co mamy wsplnego z Sewastopolem? Sewastopol nic nas nie obchodzi i winnimy zerodkowa wszystkie siy na naszym pierwotnym programie, aby mc go urzeczywistni jak mona najprdzej. Ale Cavour, ktry ju wwczas by najwybitniejszym, najzdolniejszym, najdalej patrzcym mem stanu w Sardynii, obstawa za tym, aby jego kraj wysa flot i oblega wraz z innymi pastwami Sewastopol, i ostatecznie przeprowadzi swj wniosek. Zainteresuje to was moe, gdy wam powiem, e praw rk Cavoura, jego przyjacielem i doradc, by jego sekretarz, Hartum, yd. Ot w koach, ktre byy w opozycji przeciwko rzdowi, kulminowano przeciwko zdradzie ydowskiej. A raz, na jednym zebraniu patriotw woskich, kto z obecnych zada, by stawi si sekretarz Cavoura, Hartum, i wytumaczy si ze swej niebezpiecznej i zdradzieckiej dziaalnoci politycznej. I oto, co ten odpowiedzia: "Naszym marzeniem, naszym celem, naszym ideaem, ideaem, za ktry przelewalimy ju krew i zy, ktry okupilimy ju smutkiem i rozpacz, yciem naszych synw i cierpieniem naszych matek, jedynym naszym pragnieniem s wolne i zjednoczone Wochy. Wszystkie rodki s dobre, o ile prowadz do tego wielkiego i chwalebnego celu. Cavour wie doskonale, e po bitwie pod Sewastopolem, prdzej czy pniej odbdzie si konferencja pokojowa, a w konferencji tej wezm udzia te pastwa, ktre uczestniczyy w walce. Prawda, Sewastopol nie dotyczy bezporednio Sardynii, nie jest ona w tej sprawie bezporednio zainteresowana, ale jeli wylemy tam nasz flot, zasidziemy na przyszej konferencji pokojowej, korzystajc z rwnych praw z innymi mocarstwami, a na tej konferencji pokojowej Cavour, jako przedstawiciel Sardy-

nii, ogosi wolne, niezalene, zjednoczone Wochy. W ten sposb marzenie, za ktre cierpielimy i umieralimy, stanie si na koniec cudown i szczliw rzeczywistoci. A jeli teraz zapytacie mnie znowu, co Sardyni obchodzi Sewastopol, to pozwlcie, e odpowiem wam w sowach nastpujcych, ktre stanowi niby szczeble drabiny: Cavour, Sardynia, oblenie Sewastopola, przysza europejska konferencja pokojowa, proklamowanie wolnych i zjednoczonych Woch. Cae zgromadzenie byo pod urokiem piknej, prawdziwie poetycznej i porywajcej wymowy Nordaua, a jego przepikny muzykalny jzyk francuski sprawia suchaczom rozkosz niemal zmysow. Mwca przerwa na chwil, a publiczno, upojona jego wspania mow, pocza klaska zapamitale. Ale niebawem Nordau poprosi o spokj i cign dalej: "Obecnie wielkie, postpowe mocarstwo wiatowe, Anglia, po pogromie w Kiszyniowie, na znak swej sympatii dla naszego nieszczliwego ludu, ofiarowaa nam za porednictwem kongresu syjonistycznego autonomiczn koloni Ugandy. Oczywicie Uganda jest w Afryce, a Afryka to nie Syjon i nigdy Syjonem nie bdzie, e przytocz sowa Herzla. Ale Herzl wie doskonale, e nic nie jest tak cennym dla sprawy syjonizmu, jak przyjacielskie stosunki polityczne z takim mocarstwem jak Anglia, a jest to tym cenniejsze, e gwne interesy Anglii koncentruj si na Wschodzie. Precedens ten nigdzie nie jest tak silny, jak w Anglii, dlatego te jest rzecz bardzo wan, przyj koloni z rk Anglii i w ten sposb stworzy korzystny dla nas precedens. Prdzej czy pniej kwestia wschodnia bdzie musiaa by rozstrzygnita, a kwestia wschodnia jest naturalnie take i kwesti Palestyny. Anglia, ktra wystosowaa formaln not polityczn do kongresu syjonistycznego, kongresu, ktry gwarantuje program bazylejski, Anglia bdzie miaa przy ostatecznym rozstrzygniciu kwestii wschodniej gos decydujcy. Tote Herzl uwaa za swj obowizek utrzyma cenne stosunki z tym wielkim i postpowym mocarstwem. Herzl wie, e jestemy w przededniu niesychanego powstania caego wiata. Niebawem, by moe, bdzie musia by zwoany rodzaj kongresu wszechwiatowego, i Anglia, wielka, wolna i potna Anglia poprowadzi dalej dzieo, ktre rozpocza przez sw szlachetn ofiar, dan szstemu kongresowi. A jeli zapytacie mnie teraz, co ma Izrael do Ugandy, odpowiem wam sowami sardyskiego ma stanu, zastosowanymi do naszego pooenia: odpowiem wam, jak gdybym wskazywa szczeble drabiny, wiodcej nas wzwy: Herzl, kongres syjonistyczny, angielska propozycja w sprawie Ugandy, przysza wojna wiatowa, konferencja pokojowa, na ktrej z pomoc Anglii stworzona bdzie wolna ydowska Palestyna. Ostatnie sowa wstrzsny nami jak grzmot potny. Drelimy wszyscy, przejci wzruszeniem, jak gdyby przed oczyma naszymi stana wizja przyszoci. W uszach moich zabrzmiay sowa naszego wielkiego brata, Achad Haam, ktry powiedzia o przemowie Nordaua na pierwszym kongresie: "Uczuem, e przemawia do nas jeden ze staroytnych prorokw, e gos jego pynie z wolnych pagrkw Judei, a serca nasze gorzay, gdy usyszelimy jego sowa, pene cudu, mdroci i wizji. Jest rzecz zdumiewajc, e ten artyku Litmana Rosenthal wydosta si w ogle na wiato dzienne. Ale ukaza si on w druku dopiero po owiadczeniu Balfoura w sprawie Palestyny i nie byby si ukaza nigdy, gdyby ydzi nie mieli przekonania, e jedna cz ich programu zostaa ju w ten sposb urzeczywistniona. yd nie zdradzi si nigdy, dopki nie nabierze przewiadczenia, e uzyska to, do czego dy! Tylko ydom zakomunikowano w roku 1903 "program drabinowy przysza wojna wiatowa konferencja pokojowa program ydowski. Gdy uznano, e wejcie wzwy po tej drabinie ju uskuteczniono, wtedy podano go do publicznej wiadomoci. Podobn ilustracj znajdziemy w upadku caratu. Gdy wiadomo o tym wydarzeniu dosza do Nowego Yorku, wywoaa ona rado powszechn, a pewien synny na wiat cay nieyd wypowiedzia mow, w ktrej wychwala pewnego znanego w kraju yda amerykaskiego za to, e przyczyni si do upadku caratu przez udzielenie pienidzy na propagand wrd jecw rosyjskich w Japonii podczas wojny rosyjsko-japoskiej. Sprawa ta ujawnia si dopiero po pomylnym wykonaniu spisku. Nie jest wcale tajemnic, e ostatni ludzie, ktrzy widzieli ostatni akt spisku zamordowanie Mikoaja Romanowa, jego ony, jego modych crek i jego chorego syna, byli "picioma delegatami sowietw, wszyscy piciu ydami". Co si zaczo przy poparciu amerykaskiego finansisty, zakoczyo si w obecnoci delegatw sowietu. Czy ydzi midzynarodowi w roku 1903 przewidywali wojn? Wyznania Rosenthala dowodz najoczywiciej, e tak. Czy poprzestali oni na przewidywaniu jej tylko? Byoby dobrze, gdyby poprzestali na przewidywaniu i nie uciekali si do propagandy. Tymczasem prosimy czytelnika, by zapamita dwa punkty artykuu Rosenthala: "Zainteresuje was moe, gdy wam powiem, e praw rk Cavoura, jego przyjacielem i doradc, by sekretarz jego, Hartum, yd. W ten sposb prasa ydowska mwi o swoich. Gdyby nasz dziennik, albo jaki dziennik chicagowski lub nowojorski zestawi spis osb piastujcych urzd sekretarzy przy mach stojcych obecnie u steru wadzy, i gdyby doda po kadym nazwisku uwag: sekretarz jego, yd, "ydowskie towarzystwo ochrony czci nadesaoby cay szereg protestw. Wedug ydw inne prawa maj nieydzi, a inne ydzi. Gdyby pisano publicznie o Hartumie, nazwanoby go "Wochem". Czy sekretarze ydowscy, ktrych bya wielka obfito przed wojn, w czasie wojny i podczas caej konferencji pokojowej, byli mniej zdolni, ni Hartum? Czy nie byo w Anglii, we Francji, w Niemczech, a nawet w Rosji (w Stanach Zjednoczonych byo ich wielu) Hartumw, ktrzy znali "program drabinowy"? Czy Max Nordau, ktry widzia go tak wyranie w roku 1903, zapomnia o nim w roku 1914 i 1918?

Wiemy tyle: ydzi na kongresie w Bazylei w roku 1903 przewidzieli "przysz wojn wiatow. Skd wiedzieli, e bdzie ona "wojn wiatow"? Wiemy take: protokoy w roku 1896, a z pewnoci nie pniej ni w roku 1905, przewidziay polityk "bez aneksji". Wojna wiatowa wybuchna. Zakoczya si pokojem "bez aneksji". Tedy to, co wwczas w ydowskim programie wiatowym byo przyszoci, jest obecnie przeszoci, faktem dokonanym. Protokoy zawieraj dwa rodzaje owiadcze. W jednych mwi si: "zrobilimy", w drugich: "zrobimy". Gdyby tego lata kdy na wiecie wysoki tajny lektor programu wiatowego zwraca si do swojego audytorium, powiedziaby: "zrobilimy" w wielu punktach, w ktrych poprzednik jego z roku 1886 mwi: "zrobimy". Rzeczy te zostay ju bowiem wykonane. "Przedstawimy si, jako oswobodziciele klas roboczych. To uczynili ju i czyni obecnie. "Skierujemy umysy gojw do przemysu i handlu. To ju uczynili. "Stworzymy silnie scentralizowan administracj, aeby schwyci mocno w swoje rce wszystkie siy spoeczne". To ju uczynili. "Co do nas, to staniemy po stronie liberalnej we wszystkich partiach i we wszystkich ruchach i bdziemy dostarczali mwcw. To ju uczynili. "Bdziemy podwyszali pac zarobkow. To ju uczynili. "Podkopiemy rda wytwrczoci, wszczepiajc robotnikowi idee anarchistyczne. To ju uczynili. "Aeby dowie, e ujarzmilimy rzdy gojw w Europie, pokaemy swoj si przez zbrodnicze gwaty, czyli przez panowanie terroru. Protok 7. Kto wie, co si dzieje w Rosji, i widzi zachowanie si premierw Anglii, Francji i Woch wobec sowietw, `optanie@ mw stanu przez co, co przy kadym dotkniciu wika si jeszcze bardziej, kto zdaje sobie spraw, e caa Europa klczy u stp rannego, ktrego rozmylnie nie pozwalaj ratowa, ten moe i tu rwnie powiedzie: "To ju uczynili!" "Nie zburzymy od razu instytucji wspczesnych. Zmienimy tylko ich zarzd i poprowadzimy konsekwentnie ca ich dziaalno zgodnie z wyoonym przez nas planem. To ju uczynili. "Okieznamy pras i bdziemy j mocno trzymali na wodzy. To ju uczynili. Wdzido jest mocno cignite, moe o tym zawiadczy wielu redaktorw w Stanach Zjednoczonych. "Jeli nawet znajd si tacy, co zapragn pisa przeciwko nam, nikt nie bdzie ich pism drukowa. W znakomitej czci ju to zrobili. "Jako podniet do spekulacji, bdziemy podsycali w gojach pragnienie zbytku, pochaniajcego wszystko. To ju uczynili. "Na kady objaw opozycji musimy mie mono odpowiedzenia przez wywoanie wojny z ssiadami tego kraju, ktry omieli si sprzeciwi naszym planom. A jeli ci ssiedzi postanowi dziaa zbiorowo przeciwko nam, musimy rozpta wojn wiatow. Protok 7. Ten sam termin "wojna wiatowa" by ju uyty przez Rosenthala i Nordaua, "Herzl wie" powiedzia Nordau w roku 1903, e jestemy w przededniu wielkiego powstania caego wiata. "Musimy wytworzy w caej Europie a przy jej stosunkach i na innych ldach, niepokj, niezgod i nienawi wzajemn. To ju uczynili. Ten sam ustp mwi w dalszym cigu: "Wypywa z tego zysk podwjny: po pierwsze za pomoc tej metody nakaemy szacunek wszystkim krajom, gdy zrozumiej one, e posiadamy moc wytworzenia zamtu lub przywrcenia porzdku, zalenie od naszej woli. To rwnie ju uczynili. Susznie przepowiadali mwcy z roku 1896 "te doniose wydarzenia najbliszej przyszoci, do ktrych dymy w potoku wielkich przewrotw. Nie tylko obyo si bez aneksji, "o ile moliwe, jak to projektowano w protokoach, ale dojrza zarazem do wykonania cay szereg innych planw. "Bez aneksji", jako zasada moralnoci politycznej, to jedna sprawa; a "bez aneksji dlatego, e "przeniosoby to wojn na grunt ekonomiczny, a w tej dziedzinie narody w pomocy naszej dostrzeg potg naszej przewagi" to druga sprawa. wiat cay obstawa za programem "bez aneksji" w imi moralnoci politycznej; tamta druga cz programu, ktra uya moralnoci za narzdzie, pozostaa ukryt. Do tej samej grupy nale jeszcze inne sprawy, ktre omwi naley; ale tym powicimy oddzielny artyku. Tymczasem jednak ciekaw jestem, czy po wprowadzeniu w ycie tak wielu szczegw projektowanych w protokoach, mdrcy Syjonu wydali dla uytku wtajemniczonych nowy protok, albo "dalszy stopie drabiny i czy wiadomo o tym dostanie si kiedykolwiek do publicznej wiadomoci? Zdawaoby si, e obecne uwiadomienie i waciwa ocena pooenia winny by obudzi czujno spoeczestwa i uniemoliwi wprowadzenie w ycie obecnego programu i tworzenie podobnych programw w przyszoci. Ale "goje lubi spokj i wygod, a ydw wiedzie jasna gwiazda.

Rozdzia XV
Czy ydowski "kaha jest wspczesnym "sowietem?

Sowiet jest instytucj nie rosyjsk, lecz ydowsk. Nie jest te on wcale inwencj wspczesnych ydw rosyjskich, ani nawym rodkiem politycznym, celem wprowadzenia w czyn idei Lenina i Trockiego; jest instytucj o staroytnym ydowskim pochodzeniu, wymylon przez ydw dla utrzymania odrbnoci ich ycia narodowego i plemiennego po podboju Palestyny przez Rzymian. Bolszewizm wspczesny, ktry jest tylko zewntrzn pokrywk od dawna planowanego zamachu w celu ustalenia panowania jednej rasy, wprowadzi niezwocznie rzd w formie sowietw, poniewa ydzi wszystkich krajw, ktrzy pracowali dla rosyjskiego bolszewizmu, byli od dawna, wtajemniczeni w natur i organizacj sowietw. Sowiety wystpuj w "Protokoach mdrcw Syjonu pod staroytn nazw "kahau. W protokole siedemnastym czytamy ustp nastpujcy: "Nawet dzi bracia nasi pod odpowiedzialnoci osobist obowizani s denuncjowa odstpcw ze swej wasnej rodziny lub osoby, przeciwne "kahaowi. Gdy przyjdzie nasze krlestwo, wszyscy nasi poddani bd musieli suy pastwu w podobny sposb. Kady, kto zna wspczesne ycie ydw, wie, co znaczy ta denuncjacja odstpcw. Zawzito przeladowania, jakiemu podlega yd nawrcony na chrystianizm, albo syn lub crka prawowiernej rodziny ydowskiej, o ile zawiera maestwo z nieydem, nie ma sobie rwnej w spoeczestwie ludzkim. Bardzo niedawno w jednym z zachodnich stanw pewna dziewczyna ydowska postanowia zalubi "goja, ktry by dziennikarzem. Od chwili, gdy owiadczya ten zamiar, zaczto j traktowa jako odstpczyni. Gdyby zgina najhaniebniejsz mierci, gdyby stoczya si na dno znikczemnienia, los jej nie mgby zbudzi okropniejszych uczu. Odprawiono za ni uroczyste naboestwo aobne a w dzie lubu uznano j za zmar dla narodu. Wypadek ten nie jest czym niezwykym. Najywszy moe tego opis znajdziemy w yciu Spinozy, wielkiego filozofa, ktrego ydzi wspczeni lubi cytowa jako wielk chlub i ozdob swojego narodu. W cigu swych studiw Spinoza zmuszony by zakwestionowa wiele dogmatw, wykadanych przez rabinw, tych "przykaza ludzkich, jak je nazywa Nowy Testament. Poniewa by on ju w owym czasie czowiekiem wpywowym, ydzi sprbowali wzgldem niego bardzo zwykej u nich taktyki przekupstwa. Naleaoby zawaha si nieco przed uyciem sw powyszych: "Bardzo zwykej u nich taktyki przekupstwa gdyby to nie byo prawd. Nie pragniemy rzuca oszczerstw, pochodzcych ze zoliwoci. Ale dzieje ydowskie, napisane przez ydw, dostarczaj caego stosu dowodw, e jest najulubiesz i najniezawodniejsz broni ydw. Pisarz ydowski, Jakub Izrael de Haan, prawnik holenderski, zamieszkay w Jerozolimie, stwierdzi niedawno, e jedyna nadzieja zaagodzenia rozruchw arabskich w Palestynie polega na atwoci, z jak daje si przekupi prasa arabska. Mwi on: "Panuje tu wrd Arabw silny ruch przeciwko temu, co nazywaj niebezpieczestwem syjonistycznym. Ale Arabowie, zwaszcza za prasa arabska, jest sprzedajna. Ta sabo doprowadzi ich w rezultacie do tego, e przegraj spraw z nami. Ot modemu Spinozie ofiarowano stypendium w wysokoci 1 000 florenw rocznie, pod warunkiem, e zamilczy o swoich przekonaniach i co czas pewien zjawi si w synagodze. Odrzuci t propozycj z wynios pogard. By gotw zarabia na ycie polerowaniem soczewek do instrumentw optycznych. Na skutek tego zosta wyklty. Fakt ten jest opisany w sposb nastpujcy: "Wreszcie nadszed dzie wyklcia. Zgromadzono si licznie dla asystowania przy tej strasznej ceremonii. Zapalono w skupionym i uroczystym milczeniu mnstwo czarnych wiec woskowych. Otworzono przybytek, gdzie s przechowywane ksigi praw Mojeszowych. W ten sposb przygotowano wyobrani wiernych do okropnoci majcej nastpi sceny. Gwny rabin, dawniej przyjaciel i mistrz, obecnie najzagorzalszy nieprzyjaciel skazanego, mia dokona egzekucji. Na obliczu jego widnia smutek, ale zarazem nieugito. Lud utkwi w niego wzrok niecierpliwy. Wysoko ponad gowami rozleg si piew kantora, ktry doniosym aobnym gosem odpiewa sowa przeklestwa; rwnoczenie z przeciwnej strony, zabrzmiay przenikliwe dwiki trby, mieszajce si z kltwami. Nastpnie przewrcono czarne wiece, i topiono je kroplami za kropl nad olbrzymi kadzi pen krwi. (Lewes: "Bibliograficzna Historia Filozofii.) Teraz nastpia anatema kocowa: "Sdem aniow i witych, wyklinamy, odrzucamy, przeklinamy i podajemy w anatem Barucha de Espinoza, za zgod starszych i caego tego zgromadzenia, w obecnoci ksig witych: moc 613 przepisw, ktre s w nich zapisane, kltw Helego, rzucon na dzieci, wszystkimi kltwami, zapisanymi w prawie. Niech bdzie przeklty we dnie i niech bdzie przeklty w nocy. Niech bdzie przeklty we nie, i niechaj bdzie przeklty w czuwaniu, przeklty, gdy wychodzi i przeklty, gdy wchodzi. Pan mu nie przebaczy, gniew i zapamitanie Pana bd od tej chwili zapalone przeciwko temu czowiekowi, a wszystkie kltwy, zapisane w Ksidze Prawa bd ciyy nad nim. Pan zniszczy imi jego pod socem i odtrci go za jego wystpki od wszystkich pokole Izraela, wszystkimi kltwami firmamentu, ktre s zapisane w prawie... Ostrzegamy was, aby nikt nie zamienia z nim sowa mwionego ani pisanego, ani okazywa mu adnej przychylnoci, ani nie zbliy si do niego na odlego czterech okci, ani nie czyta adnego pisma przez niego napisanego. (Pollock: `ycie Spinozy). "Gdy zamilky straszne sowa, wszystkie wiece zanurzono nagle we krwi, okrzyk zgrozy religijnej zabrzmia ze wszystkich ust, a w tej uroczystej ciemnoci, na te uroczyste kltwy, zgromadzeni odpowiedzieli: Amen, Amen! (Profesor J. K. Hosmer: "ydzi).

Oto komentarz do prawa denuncjacji. Rzuca to jaskrawe wiato na presj, jak wywiera wysza wadza ydowska na ydw, ktrzy by owiadczyli si przeciwko antyspoecznym ideom swego narodu, lecz nie miej tego uczyni z powodu kar, jakie by to za sob pocigno. Ta denuncjacja, wedug nakazu protokow, winna by stosowana wzgldem kadego, o kim wiadomo, e jest przeciwny kahaowi, czyli staroytnemu systemowi sowieckiemu ydw. Po zburzeniu pastwa ydowskiego przez Rzymian i po wygnaniu ydw z Palestyny, ten orodek narodowociowy zachowa si w ksiciu wygnania, czyli egzilarsze, urzdzie, ktry jak przypuszczaj, przetrwa do dnia dzisiejszego, i ktry piastuje, wedug mniemania niektrych jednostek (pewien yd amerykaski). Wbrew wszelkim protestom, ydzi nie przestali by nigdy "narodem, wiadomie zjednoczon grup plemienn, odrbn od wszystkich innych, o celach i ideaach cile ydowskich w odrnieniu od pozostaej ludzkoci. Najpowaniejsi myliciele ydowscy nie tylko owiadczaj, ale kad nacisk na to, e stanowi oni nard w narodzie. Zgadza si to zupenie z obserwowanymi faktami. ydzi nie tylko pragn y odrbnie od innych ludzi, ale pracuj wsplnie jak gdyby przeciwko innym ludziom i pragn, o ile to tylko moliwe, podlega swym wasnym prawom. W Nowym Jorku ydom udao si ustanowi wasny sd dla rozstrzygania ich wasnych spraw na podstawie ich wasnego prawodawstwa. Jest to wanie zasada "sowietu "kahau. "Poczwszy od pierwszego stulecia, jak si moe o tym przekona kady czytelnik na podstawie "Encyklopedii ydowskiej, "og, "zgromadzenie czyli "kaha by centrum ycia ydowskiego. Byo tak dawniej, za czasw niewoli babiloskiej. A ostatnie jego pojawienie si nastpio na konferencji pokojowej, gdzie ydzi, zgodnie ze swym programem wiatowym, jedynym programem, ktry przeszed na konferencji pokojowej pomylnie i bez zmian, zapewnili sobie prawo kahau dla spraw administracyjnych i kulturalnych, poza wielu innymi przywilejami w krajach, w ktrych ich dziaalno stanowia przedmiot protestu. Kwestia polska jest wycznie kwesti ydowsk, a niepowodzenie Paderewskiego, jako ma stanu, byo spowodowane tym, e opanoway go wpywy ydowskie. Kwestia rumuska jest rwnie kwesti ydowsk, a wszyscy Rumuni mwi o Stanach Zjednoczonych, jako o "kraju ydowskim, gdy wiedz przez swych mw stanu o strasznej presji, jak wywarli ydzi amerykascy przeciwko ich pastwu, presji, rozcigajcej si na najniezbdniejsze warunki yciowe, co zmusio Rumuni do podpisania ukadw, rwnie upokarzajcych, jak ukad, ktrego podpisania daa od Serbii Austria, co wywoao wojn. Historia ydw zapisana jest we wszystkich siach, ktre wywoay wojn i we wszystkich przeszkodach, ktre przeszkadzay pokojowi. Pod kahaem, czyli staroytnym sowietem, ydzi yli odrbnie i rzdzili si odrbnie, dokonujc transakcji z rzdami jedynie za porednictwem swych przedstawicieli. By to komunizm w formie jaskrawszej, ni widziano kiedykolwiek za wyjtkiem Rosji. Wychowanie, zdrowie, podatki, sprawy domowe, wszystko byo pod bezwzgldn kontrol kilku jednostek, ktre stanowiy rad rzdzc. Ta rada, podobnie jak przypuszczalnie dzisiejsza hierarchia ydowska, przeduaa samodzielnie swoje istnienie, poniewa urzd przechodzi czsto w nieprzerwanej linii dziedziczenia przez wiele pokole. Te kahay czyli sowiety istniay w Rzymie, we Francji, w Holandii, w Niemczech, w Austrii, w Rosji, w Danii, we Woszech, w Rumunii, w Turcji, w Angli i w wielu innych pastwach. W Stanach Zjednoczonych idea ta rozwijaa si dokoa synagogi i dokoa narodowych i midzynarodowych tajnych stowarzysze ydowskich, o czym wicej powiemy w nastpnym artykule. Kaha jest ydowsk instytucj tradycyjn w epoce rozproszenia plemienia pomidzy narodami. Jego charakter midzynarodowy ujawnia si w radach wyszych. Rady te mnoyy si w miar tego, jak ydzi rozpraszali si po wiecie. Encyklopedia ydowska przytacza Rad trzech krajw, Rad czterech krajw i Rad piciu krajw, co wskazuje na istnienie stosunkw midzynarodowych w dawniejszych czasach. Ale, podobnie jak wszystkie tego rodzaju sprawy, wiadomoci o tym, o ile dotycz czasw obecnych, s dla ogu mao dostpne. Ostatni kongres syjonistyczny w Londynie, gdzie niewtpliwie rozpatrzono wiele spraw, dotyczcych ydw na caym wiecie, jakkolwiek nie odbywao si to w adnym razie w salach zebra publicznych, moe by nazwany Rad trzydziestu siedmiu krajw, gdy na ten kongres przybyli delegaci ze wszystkich kracw wiata, z punktw tak odlegych, jak Japonia i Afryka Poudniowa, Persja i Nowa Zelandia. Celem tych rad wiatowych byo zjednoczenie ydw, a sprawozdania z ich posiedze sigaj wiele wiekw wstecz. Tote w Rosji nie powstao nic nowego. ydowscy rewolucjonici narzucili nieydowskiej Rosji form rzdu, w ktrej judaizm wyszkoli si od najdawniejszych czasw swego kontaktu ze wiatem. Rosja Sowiecka nie byaby moliw, gdyby nie to, e 90 procent komisarzy to ydzi. Wgry sowieckie nie byyby moliwe, gdyby nie to, e Bela Kun by ydem i e ydami byo 18 spord 24 jego komisarzy. ydzi s jedyn grup wywiczon w organizowaniu i administracji kahau. Telegram "Associated Press z dnia 12 sierpnia rzuca wiato na powinowactwo systemu sowietw z umysem ydowskim. Mwic o miastach i wsiach polskich, zajtych przez wojska bolszewickie, podczas ich ostatniej ofensywy, telegraf donosi: "Miejscowe gminy ydowskie, organizuj ju, zdaje si, sowiety i rzdy komunistyczne. Naturalnie. Jednak stanowi to dziwny kontrast z tym, co nam mwi ustawicznie za porednictwem prasy o niedoli ydw pod ustrojem sowieckim i o ich nienawici do czerwonych. Ale wszake to, co czytamy o tym w prasie, jest to po prostu przewanie ydowska propaganda, a wiadectwa ludzi miejscowych temu przecz. Jeden z pracownikw akcji pomocy zawiadcza, e czstokro sprawa pomocy w Polsce wstrzymuje si przez to, e jaki waciciel ziemski, yd, da nieprawdopodobnych cen, inny za pracownik stwierdza, e jakkolwiek opata za przejazd w rzekomo dotknitych godem okrgach wzrosa ponad 1000 procent, najlepsze i najszybsze pocigi zajmuj wycznie ydzi". Dodaje on ze swojej wycieczki do Wgier: "Wgry ju nie maj pienidzy, ale maj je ydzi.

"Ale ydzi amerykascy nienawidz Trockiego i sowietyzm, czytalimy kiedy. Doprawdy? Na stronie 9 amerykaskiego "Jewish World" z 30 lipca wykazuje si list pdpisany "Mrs Samuel Rush. Jest on zatytuowany: "Czy naprawd wstydzimy si Trockiego?" Przeczytajmy z niego par wyjtkw: "Czytaam niedawno w prasie ydowskiej par penych ubolewa artykuw, e ydw oczerniaj teraz jako radykaw. "Prawda, e jest wielu ydw radykaw. Prawda te, e niektrzy przywdcy radykalni s ydami. "Ale zanim zaczniemy opakiwa upadek plemienia, pomylmy chwil. Trockiego przedstawiano zawsze jako czowieka kulturalnego, badacza ekonomii wiatowej, potnego i szczliwego przywdc, myliciela, ktry z pewnoci przejdzie do historii jako jeden z wielkich ludzi, danych swiatu przez nasz nard. "...Mao kto z nas wtpi ju dzisiaj, e poza niedorzecznociami, wypisywanymi o Rosji, jest jedna wielka prawda, a mianowicie, e Rosja znajduje si w przejciowym stanie, ktry stale wymaga przebudowy. Poza tym pozornym bezadem kryje si jaki plan, i z chaosu wypynie ad. Nie bdzie to utopia, lecz tak dobry rzd, jak niewtpliwie szlachetni idealici, budujcy Rosj, mog zorganizowa z niedoskonaego materiau istot ludzkich ktrym si musz posugiwa. "A jednym z tych przywdcw jest Trocki!" "Czy naprawd wstydzimy si Trockiego?" Autorka, oczywicie, nie wstydzi si Trockiego vel p. Braunsteina, jak brzmi jego prawdziwe nazwisko. Albo wemy na przykad sdziego Harry Fishera z Chicago. Pobierajc zapat za prac w sdzie, sdzia Fisher wyjecha za granic z ydowsk organizacj pomocy. Po wyjedzie zmieni jako zamiar, gdy uda si do Rosji. Zapewnia on podczas kilku wywiadw, e mia pozwolenie udania si do Rosji pod warunkiem, e nie bdzie si miesza do spraw politycznych. Najwidoczniej podobne zastrzeenie nie obowizywao go po powrocie do Stanw Zjednoczonych, gdy staje si tu jawnym propagatorem swobody stosunkw handlowych z rzdem sowieckim w Rosji. "Chicago Tribune" przytacza nastpujce jego sowa: "Musimy pozostawi Rosj samej sobie, powiedzia streszczajc swoje wywody. Winnimy nawiza handel z Sowietami. Rzd bolszewicki jest stay... Jakkolwiek partia komunistyczna liczy tylko 700 tys. czonkw, chopi, ktrych liczba wynosi prawie 100 mln, stoj przy rzdzie Lenina. Do reform, przy ktrych rzekomo "stoi silnie" 100 mln chopw, naley take nastpujca rzecz (jest to szczeglnie ciekawe wobec tego, e sdzia Fisher jest sdzi Trybunau Moralnoci w Chicago): "Pisano niedawno w gazetach, e kobiety w Rosji stay si wasnoci pastwa, mwi p. Fisher. To nieprawda. Lecz atwo, z jak w Rosji mona zawrze maestwo i otrzyma rozwd, jest coraz wiksza. Kto chce wstpi, w zwizki maeskie, udaje si do instytucji, ktr moemy nazwa urzdem miejskim i sporzdza akt. "Powodw do maestwa jest wiele. Gdy ludziom bardzo potrzeba odziey lub poywienia, zawieraj czstokro ukad na dzie jeden@. "Dnia nastpnego udaj si znowu do urzdu miejskiego i sporzdzaj akt. Tym razem nazwiska ich wypisuje si obok siebie w ksidze rozwodw. Oto wszystko, czego trzeba, aby uzyska rozwd. W zysku mieli dobre jedzenie. Sdzia Harry Fisher z Chicago, ktry powrci z zagranicy, gdzie pracowa w ydowskiej organizacji pomocy, naley najwidoczniej rwnie do tych, co nie wstydz si Trockiego. Tak samo Max Pine, dugoletni sekretarz Zjednoczonego Handlu ydowskiego w Nowym Yorku, by zagranic w Rosji Sowieckiej w charakterze "delegata pracownikw". I on rwnie ma wiele dobrych rzeczy do powiedzenia o Sowietach, midzy innymi rzeczy tak dziwnie sprzecznych ze sob, naprzykad, e ydom powodzi si w Rosji bardzo dobrze, lecz nie s oni zwolennikami bolszewikw! Mamy tu zatem trzy osoby z bardzo rnych sfer spoecznych, a mimo to wszystkie ujawniaj naturaln sympati dla kahau czyli sowietu, podziw dla jego metod i yczliwo wzgldem jego kierownikw. Bowiem sowietyzm jest wybuja form autokracji, a prawo maeskie w Rosji jest w zupenej harmonii z programem, wyoonym w protokoach. "Zburzymy wpyw ycia rodzinnego wrd gojw". Jest bardzo wtpliwe, czy sowietom-kahaom w Rosji uda si zburzy cakowicie rosyjskie ycie rodzinne. Rosja dzisiejsza w wietle protokow, nie jest pastwem ydowskim, lecz pastwem gojw, opanowanym przez si ydowsk. W protokoach jest mowa o trzech stopniach akcji. Przede wszystkim tajemny proces rozbicia jednoci spoeczestwa przez zaraenie go pontnymi lecz wywrotowymi ideami. Skoro idee dakonay ju rozbicia spoeczestwa i doprowadziy do wybuchu, jak to miao miejsce w Niemczech, siy ukryte, ktre pracoway w podziemiach, wychodz na powierzchni i ujmuj ster rozruchw w swoje rce. W Niemczech stao si to bezporednio po upadku, jaki nastpi po rozejmie, lecz Niemcy byli do mdrzy, by zrozumie znaczenie napywu ydw na wszystkie stanowiska urzdowe byego cesarstwa i niebawem usunli ich stamtd. W Rosji jednak ydzi zajli od razu stanowiska urzdowe, na ktrych udao im si utrzyma. Zaczo si to od Kiereskiego, ktry zmusi cara do abdykacji, nastpnie, idzie dalej Trocki, ktrego wojsko chwyta Europ za gardo. Ale program nie koczy si na opanowaniu pastwa, jak to pokuszono si uczyni w Niemczech i jak to powiodo si uczyni w Rosji. Jest to tylko pocztek jawnej, publicznej jego czci. Sowiet-kaha dy do zupenego zburzenia spoeczestwa, do zupenego przerwania wszelkiej spoecznej wsppracy i kontaktu, do kierowania dowolnie losami

kadej odrbnej czstki, a cay kraj rozpadnie si na bezsilne odosobnione odamki. Proces ogarnia take rozbicie przemysu i oglne podkopanie i zniszczenie porzdku i moralnoci. Jest to przedostatnie stadium programu przed rozpoczciem przebudowy, ktra z pokonanego kraju uczyni pastwo ydowskie. Nia widzielimy dotychczas ostatniego stadium. Nie doszo do jeszcze nawet w Rosji. Jeli nard rosyjski zbudzi si z odrtwienia, w jaki go wtrcono, stadium to nie nadejdzie nigdy. Gosy ydowskie woaj dononie, e Rosja Sowiecka bdzie trwa. Jedynym miarodajnym gosem w tej sprawie bdzie gos Rosji, a Rosja dotychczas nie przemwia. Dzi wiat oczekuje ze dreniem na ocknienie si Rosji, tej Rosji prawdziwej, ktra odpaci krwawo twrcom i kierownikom Sowietw. Podczas rewolucji francuskiej program protokow by ju bliski urzeczywistnienia, ale zgubia go jego wasna niemoralno. O krok dalej posuno si jego urzeczywistnienie w Rosji, ale i tu rwnie podeptanie praw moralnych stanie si jego zgub. Kwestia ydowska rozstrzyga si dzi krwawo w Rosji i w Polsce, a najdzielniejsza pomoc dla ydw pynie ze Stanw Zjednoczonych Ameryki. Tote nic dziwnego, e mae wschodnio-europejskie pastwa, ktre walcz o swoje istnienie, nazywaj nasz kraj "krajem ydw". "Pokaemy nasz si jednemu z nich" mwi protokoy. "Aeby dowie emy ujarzmili rzdy gojw w Europie, pokaemy nasz si jednemu z nich przez zbrodnie gwatw, czyli przez panowanie terroru. Protok sidmy. Pastwa europejskie zmuszone byy kolejno wycofywa swoje wojska z Rosji. Premierzy pastw europejskich pozwalali kolejno krpowa sobie rce w stosunku do sprawy rosyjskiej. I dzi wiat patrzy na to, jak maa Polska, widocznie drugie pastwo na licie ofiar Sowietw, pada ofiar okrutnej zemsty za to, e pozwolia na uzalenienie si od ydow; dzi Polska musi za to zapaci. Jest to pomie, ktry jak spodziewaj si ydzi we Wschodniej Europie i w Ameryce rwnie, ogarnie wiat cay. Gdyby ydzi, rzdzcy wiatem, chcieli wyzwolenia narodu rosyjskiego, gdyby pragnli ugasi pomienie bolszewizmu, gdyby zechcieli powstrzyma si od udziau w ruchach rewolucyjnych, mogliby to uczyni w cigu tygodnia. To, co si dzieje, dzieje si z pozwolenia ydowskiej potgi wiatowej. Najwidoczniej nie ma takiej chci ukrcenia ruchu, ktry w znacznej mierze zrodzi si wrd ydw amerykaskich. Jest to program "pokazania naszej siy jednemu z nich", i program ten bdzie wykonany. To "pokazanie jest dwojakie: jest to pokazanie swej siy, ale jest to zarazem pokazanie narodu, ktry sprawuje wadz. Jeli kto pragnie stwierdzi ciso oceny natury ludzkiej, wedug pojcia protokow, niechaj sprawdzi swoje wasne zachowanie si wobec pooenia w Rosji Sowieckiej. Nie mona zaprzeczy, e wrd nieydw amerykaskich istnieje co w rodzaju podziwu dl "zamachu", dokonanego przez Trockiego i Lenina na tak olbrzymi skal. miaoc tego czynu, zdolno utrzymania si tak dugo, przy jawnym szydzeniu z tak wielu praw, pozyskay mimo woli poklask. Przeczytajmy potem uwanie ten ustp z protokou dziesitego: "Narody ywi specjaln mio i szacunek dla geniuszw siy politycznej i na wszelkie z ich strony gwaty odpowiadaj: "Pode, ale, jakie zrczne! Oszustwo, ale jak wykonane! Jak wspaniale! Jak bezczelnie!" "Liczymy na przycignicie wszystkich narodw do pracy koo zakadania fundamentw pod gmach przez nas planowany. Musimy przede wszystkim pozyska i zapewni sobie usugi zuchwaych i nieustraszonych dziaaczw, ktrzy przezwyci wszystkie przeszkody na naszej drodze. "Dokonawszy naszego przewrotu pastwowego, powiemy narodowi: Wszystko byo ze, wszyscy cierpieli. Zniesiemy przyczyny waszych cierpie: narodowoci, granice i rnice monetarne. Oczywicie, moecie wyda na nas wyrok, ale bdzie to chyba niesuszne, jeli nie dacie wpierw tego, co my wam dajemy. Jest to plan doskonale obmylony, i, jak dotd, wprowadzany on by w ycie. Faszywe obietnice rzucono do kosza. Prawdziwi twrcy, prawdziwy cel ruchu, ukryty poza bolszewizmem, wypynie na wiato dzienne. Ale wwczas wiat zniweczy ten program wszechwiatowy, ktry niekiedy by jak si zdawao tak bliski urzeczywistnienia. System kahalno-sowiecki rzuci prawdopodobnie na ten program wiatowy wicej wiata, niby to mona byo uczyni w jakikolwiek inny sposb. W cigu piciu pokole ludzko ya w faszywym wietle, rozsiewanym rzekomo przez rewolucj francusk. Obecnie wiadomo, e rewolucja ta nie bya rewolucj ludu francuskiego, lecz buntem mniejszoci ydowskiej, ktra usiowaa narzuci ludowi francuskiemu plan, jaki na tym miejscu omawiamy. Ostatecznie sam nard francuski stumi t rzekomo francusk rewolucj. A Francja, w rezultacie tego powstania doskonale zorganizowanej mniejszoci, popada odtd we wadz ydowsk. Rewolucja rosyjska przejdzie do historii bez tej faszywej aureoli. wiat wie ju teraz, co ma o niej sdzi. wiat dowie si niebawem, czyje pienidze i czyje mzgi j wyhodoway i skd wyszo pierwsze do niej haso. Rewolucja rosyjska, to rewolucja rasowa, nie za polityczna ani ekonomiczna. Poza jej faszywym socjalizmem i pustym frazesem o "braterstwie ludw kryje si wyranie zaznaczony imperializm rasowy, ktry nie jest rosyjskim, i ktry zdrowy rozum i interes ludzkoci rycho naleycie napitnuje.

Rozdzia XVI W jaki sposb "kwestia ydowska ujawnia si na wsi Wszyscy wiedz doskonale o spekulacji ydw wasnoci ziemsk; niestety, ich program nie ogranicza si do tego. Wiele miast amerykaskich stracio cakowicie w cigu ostatnich lat pitnastu swj dawny charakter z powodu ydowskich spekulacji, dakonywanych z wasnoci ziemsk w okolicy, i jest faktem stwierdzonym, e w wikszych miastach wschodnich stanw niesychana i zdziercza zwyka cen dzierawnych jest w znacznej mierze sprawk ydowsk. Gubernator jednej z naszych najwikszych republik nie chcia podpisa prawa, regulujcego spraw czynszu. Wahanie jego powiksza bardzo silny nacisk interesw finansowych najzamoniejszych ydw w granicach jego wasnego i ssiednich stanw. Wreszcie postanowi podpisa rozporzdzenie i wprowadzi prawo w ycie, a faktem, ktry wpyn na t decyzj byo to, e zarwno on osobicie jak i jego ajenci przekonali si w setkach wypadkw o naduyciach, polegajcych na tym, i waciciele ydzi przekazywali ten sam kawaek ziemi po kolei wszystkim czonkom swej rodziny, przy czym kada taka zmiana bya pretekstem do podwyszenia czynszu. W rozmaity sposb otwieraj si ludziom oczy na kwesti ydowsk; ta okoliczno otworzya oczy gubernatorowi. Nie jest to bynajmniej specjalnoci ydw; waciciele ziemscy nieydzi dopuszczali si niejednokrotnie podobnego oszustwa biorc przykad z ydw. Ale wasno ziemska jest szczeglnym deniem i ambicj ydow; yd jest wacicielem ziemskim w Ameryce. Nie jest to samo w sobie nagannym, o ile nie nosi charakteru antyspoecznego i antyamerykaskiego. A jest tak wanie w tym wypadku. Niektre z najstarszych i najwitszych orodkw amerykanizmu na wschodzie utraciy cakowicie swj dawny charakter przez najazd nie "cudzoziemcw, lecz ydw. Im baczniej przypatrujemy si temu najazdowi, tym bardziej tracimy zaufanie do statystyki podawanej przez ydw a dotyczcej ludnoci ydowskiej w Stanach Zjednoczonych. Czy wiecie, e jedyn narodowoci, co do ktrej rzdowi Stanw Zjednoczonych nie wolno zadawa adnych pyta, zarwno w sprawach dotyczcych imigracji jak statystyki, jest narodowo ydowska? Czy wiecie, e gdy rzd Stanw Zjednoczonych chce dowiedzie si czego o ydach, musi zwrci si do statystykw, utrzymywanych przez samych ydow? Jeeli jaki nard twierdzi, e w stosunku do Stanw Zjednoczonych nie jest narodem, jak to wanie czyni ydzi, i wskutek tego nie prowadz statystyki, z ktrej by rzd mg zaczerpn potrzebne dane, to czemu sami w stosunku do siebie uwaaj si za oddzielny nard i prowadz wasne archiwa? ydzi w Stanach Zjednoczonych, podobnie jak i ydzi we wszystkich krajach europejskich, stanowi nard sam w sobie, z wasnym rzdem, z wasn polityk i wasnym archiwum; a rzd Stanw Zjednoczonych zawiera z rzdem ydowskim w Ameryce transakcje za porednictwem wybranych spord ydw jednostek. Nie ma co do tego najmniejszej wtpliwoci. Pozwolilimy sobie na dygresj. Powrcimy jeszcze do sprawy statystyki ydowskiej. Tymczasem ju rzut oka na gwatown zmian fizjonomii tak wielu czci naszego kraju doprowadzi musi do przekonania, e ydowskie dane statystyczne dostarczane przez ydw do uytku nieydw, s zgoa niezgodne z rzeczywistoci, a przekonanie to wzmacnia wielce wiadomo faktu, e cyfry statystyczne, dostarczane przez ydw dla uytku samych ydw, rni si znacznie od cyfr, podawanych do publicznej wiadomoci. Denie do wasnoci ziemskiej da si wytumaczy skonnoci ydw do spekulacji, a wiemy, e handel ziemi sta si niestety obecnie jednym z najbardziej spekulacyjnych zaj. Tote nie moemy cakiem potpia ydw za to, e stali si wacicielami ziemskimi w Ameryce. Ale Amerykanie winni pomyle nad tym, e miejscowoci, ktre w podrcznikach szkolnych wskazywano dzieciom jako kolebk wolnoci i ostoj amerykanizmu, maj sta si miejscowociami ydowskimi, w znaczeniu finansowym i politycznym, i rozsadnikami bolszewizmu na wiat cay. Do niedawna wszake ydzi amerykascy nie dbali o wasno ziemsk. Jest to charakterystyczne. yd nie jest rolnikiem. Stracono wiele pienidzy na to, aby go do rolnictwa zachci, ale wytwrczo rolna nie miaa i nie ma dla niego adnego uroku. W ziemi ceni on tylko ziemi, ktra wydaje zoto z kopalni i ziemi, ktra produkuje czynsz dzierawny. Ziemia, rodzca jedynie ziemniaki i pszenic, nie przedstawia dla niego bezporedniego interesu. Kwestia agrarna w takich krajach jak Polska i Rumunia bya wyranie kwesti ydowsk. adne prawo w tych krajach przeciwko ydom, posiadajcym ziemi, nie byo do skuteczne, by przeszkodzi im do opanowania caych okolic. Nie dlatego, aby ydzi domagali si prawa wypuszczania w dzieraw ziemi; dyli oni jedynie do dzierawienia dzierawcw. Podstpnymi sposobami za pomoc `nieydowskiego frontu" umieli sobie zawsze zapewni wadz nad wasnoci ziemsk, a opanowawszy chopw, mogli wytworzy zawsze tak sytuacj, jaka im bya dogodna. To wanie osignli. Na tym polega kwestia ydowska w tych krajach. Nie dla celw rolniczych, naley to dobrze rozumie, lecz w celu owadnicia gwnych rde bogactwa w krajach rolniczych i dla wydarcia wadzy nad ludem z rk jego naturalnych nieydowskich przywdcw. Te dwie rzeczy zawsze id w parze w tych krajach, gdzie istnieje intelektualna miejska lub wiejska arystokracja, do ktrej lud zwraca si o kierownictwo; celem ydw jest poderwa to kierownictwo przez opanowanie posiadoci ziemskiej. Jest to przy tym zyskowne, ale jeli przypatrzymy si uwanie samemu przeprowadzeniu tego planu, przekonamy si zawsze, e kryje si w nim co innego poza zyskiem materialnym. Skoczona doskonao ydowskiego programu wiatowego spra-

wia, e jego przeprowadzenie nie wymaga ofiar, jak inne plany, lecz e w kadym swym stadium jest niesychanie korzystne, a im wicej przynosi zyskw, tym pewniej zblia do ostatecznego celu. W Ameryce nie byo arystokracji, ktr by ydzi musieli obala dla osignicia wadzy nad posiadoci ziemsk. Dziaalno ydowska w Stanach Zjednoczonych ograniczaa si do niedawna do opanowania produktw rolnych ju po ich wytworzeniu; dla porwnania powiedzie moemy, e ydzi nie zajmowali si traperstwem, lecz opanowali handel futrami. Skoro wspomnielimy o futrach, ciekawym jest, jaki dziwny obrt przybieraj niekiedy sprawy. Przed wojn mwiono wiele o owadniciu przez Niemcw amerykaskiego handlu futrami. Prawd byo jednak, e handlem futer rzdzono z Niemiec, ale nie rzdzili nim Niemcy, lecz ydzi. A potem mwiono wiele o zagarniciu, skonfiskowaniu i absolutnym wyprzedaniu tych wszystkich niemieckich przedsibiorstw futrzanych Amerykanom, i "Amerykanie", ktrzy je nabyli, okazali si ydami! Rzeczywista wadza nigdy si nie zmienia; zyski pyn zawsze do "midzynarodowej" sakiewki. Ale historia handlu futrami to tylko przykad. Interesy ydowskie nie s zaangaowane w hodowaniu ziarna, lecz w sprzeday ziarna, ktre wyprodukuj inni. Jest koniecznym, aby w Stanach Zjednoczonych zdano sobie spraw, kim s ci ludzie, o ktrych czytamy, e wykonali taki a taki "coup". Te interesy, ktre zagarny po prostu wytworzone w Ameryce bogactwo i sprawiy, e konsument amerykaski zmuszony jest paci, paci i paci bez koca, mogy dziaa prawie jawnie dziki lepocie Amerykanw, czytajcych gazety. I rzeczywicie, jakkolwiek kady dziennik amerykaski udzieli ci chtnie wiadomoci, e kto jest Wochem, kto inny Polakiem lub Anglikiem, nie powie jednak nigdy, e dany osobnik jest ydem. W kadym bowiem miecie, wikszym czy mniejszym, istnieje organizacja, ktra ma na celu zapobieenie temu, a zapobiega ona przedostawaniu si tego rodzaju wiadomoci do prasy za pomoc metod gwatownych i zupenie sprzecznych z amerykaskim ideaem wolnoci. Tak wic od niedawna plan ydowski w Stanach Zjednoczonych polega na pochwyceniu produktu w chwili przechodzenia jego z rk producentw do konsumenta, to jest w momencie, kiedy mona byo z niego wycign najwikszy zysk. Ludzie pac w owej chwili nie za oddan im usug, lecz za pochwycenie tego produktu. Lecz obecnie w Stanach Zjednoczonych rozpocz si nowy okres. ydzi obracaj teraz swoje miliony na opanowanie olbrzymich obszarw ziemi amerykaskiej. Dawniej wystarczao im zawadnicie bawen, podobnie jak zawadnli zboem. Obecnie rozpocz si wrd ydw ruch, zmierzajcy do zawadnicia ziemi, ktra wydaje bawen. Operacje te s utrzymywane w cisej tajemnicy, wycznie poza "nieydowskim frontem". Ale gdy ledzi bdziemy spraw t wytrwale, nie dajc si uwie faszywym pozorom i tendencyjnym wiadomociom, wwczas dotrzemy wreszcie do yda midzynarodowego, ktrego tron jest w Londynie. "Dearborn Independent" otrzyma od wielu ydw listy, z owiadczeniem, e nie wiadomo im nic o tych rasowych planach wadzy nad wiatem. Moe to nawet by prawda. Wanie jednym z celw niniejszych artykuw jest otworzy im na ten fakt oczy. Ale ci sami ydzi raduj si z wznoszenia si swego narodu ku wadzy. I jest to uczucie, ktremu yd midzynarodowy bezwzgldnie wierzy, a poniewa uczucie to istnieje, przeto program midzynarodowy osiga maximum powodzenia przy minimum ryzyka odkrycia tego planu. ydostwo, to nie demokracja lecz autokracja. Naturalnie, zwyky yd nie wie o niczym! Ale pytanie, czemu w takim razie zniewaa nieyda za to, e ten mu chce na t prawd otworzy oczy? Jeeli ydzi nie zamkn swego umysu na fakty, zawarte w niniejszych artykuach, znajd na podstawie wasnych dowiadcze i wiadomoci mnstwo potwierdzajcych je przykadw i bd mieli mono wspdziaania ku rozwizaniu kwestii ydowskiej. Redakcja "Dearborn Independent", czytajc niektre sprawozdania z niniejszych artykuw, zdumiaa si nad tym, w jaki sposb niektrzy ludzie pojmuj uczciwo dziennikarsk. Pod pozorem rzekomego tumaczenia przewanie na argon artykuw niniejszych, rzucono pomidzy masy ydowskie, nie mwice po angielsku, przekady, ktre nie tylko nie maj adnego podobiestwa do oryginaw, lecz nadto zawieraj cae ustpy o sprawach, ktre w oryginalnych artykuach wcale poruszane nie byy. Czy naley si obawia tego, e zwyky yd przeczyta te artykuy? Ci, co chc zaoy podwaliny rozstrzygnicia kwestii ydowskiej w Ameryce, niczego nie pragn bardziej, ni tego, by kady yd w Stanach Zjednoczonych wiedzia dokadnie, co drukujemy w naszym pimie tydzie po tygodniu. Bo przywdcy ydowscy do ju dugo oszukiwali swj wasny nard. Jest tedy faktem, e istnieje ju obecnie wyrany i ywy ruch, zmierzajcy do owadnicia plantacjami baweny w Ameryce. Pierwszym ku temu krokiem byo jak najwiksze obnienie rynkowej wartoci tych plantacji. Za porednictwem pewnych bankw wywarto na hodowcw baweny nacisk w kierunku obnienia i zahamowania produkcji. Owiadczono im, e jeli uyj pod bawen wicej ziemi, ni im kazano, nie dostan pienidzy. Produkcja baweny musiaa upa, gdy tymczasem ceny baweny szy w gr, a zyski z tej operacji cign nie waciciel ziemi, lecz ludzie, ktrzy kontroluj obrt bawen, poczwszy od pierwszego jej rynku a do konsumenta. Doprowadzono do tego, e produkowanie baweny musiao si sta mniej zyskowne, aby przez to spekulacja bawen staa si zyskowniejsza. Og zmuszono do tego, e dostarcza pienidzy, za ktre ydzi mieli naby plantacje baweny. Jednym sowem doprowadzono do tego, e sprzeda plantacji baweny staa si zyskowniejsza, ni sprzeda samej baweny. ydowscy finansici w Nowym Yorku i Londynie wiedz o tym dobrze, cho ydowscy redaktorzy i rabini mog nie mie o tym pojcia. Pewne koa przemysowe wiedziay od dawna o istnieniu tego ruchu, co wicej, niektrzy spord przemysowcw byli

zmuszeni wskutek, jak mwili, "nacisku okolicznoci" suy temu ruchowi. Nie potrafili jednak wyjani sobie jego znaczenia. Dopiero niedawno najwybitniejsi kupcy, przedstawiciele nieydowskich przedsibiorstw, zdali sobie spraw z przyczyn tego zjawiska. Wojna wielu ludziom otworzya oczy. Przedziwne dakumenty, znane pod nazw "Protokow, w jasnym i cisym ujciu wszystkich pierwiastkw ycia, nie pominy ziemi. Program, dotyczcy tej sprawy, zawiera si w Protokole szstym, jednym z najkrtszych z tych dokumentw, tote przytoczy go moemy w caoci, dla zwizku jego z niektrymi wyjtkami, cytowanymi w poprzednich artykuach: Protok VI. "Niebawem zaczniemy organizowa olbrzymie monopole, kolosalne zbiorniki bogactw, od ktrych nawet znaczne majtki gojw zalene bd do tego stopnia, e zaton wraz z kredytem rzdowym nazajutrz po katastrofie politycznej. Obecni tu ekonomici musz starannie rozway znaczenie tej kombinacji. Musimy podnosi wszelkimi sposobami znaczenie naszego nadrzdu, przedstawiajc go jako opiekuna i dobroczyc tych, co nam si dobrowolnie poddadz@. "Arystokracja gojw, jako sia polityczna, nie istnieje. Nie mamy potrzeby si z ni liczy. Ale jako posiadajc ziemi, jest szkodliwa dla nas, poniewa jest niezalena co do rde swego utrzymania. Dlatego te za wszelk cen musimy wyzu j z ziemi. "Najlepszym po temu sposobem jest powikszenie podatkw od ziemi i dugw hipotecznych. Utrzyma to wasno ziemsk w stanie bezwgldnej zalenoci. Arystokracja gojw, nie mogc zadowoli swoich potrzeb przez drobne spadki, upadnie szybko. "Jednoczenie koniecznym jest popiera silnie handel i przemys, zwaszcza za spekulacj, ktrej rola polega na tym, e stanowi ona przeciwwag przemysu. Bez spekulacji przemys wzmoe kapitay prywatne, podniesie rolnictwo przez uwolnienie ziemi od obduenia, wywoanego przez poyczki, udzielane przez banki ziemskie. Trzeba, by przemys odcign od ziemi zarwno pracownikw, jak i kapita, aby za porednictwem spekulacji odda w rce nasze pienidze caego wiata, strcajc przez to gojw do rzdu proletariatu. Wwczas goje ukorz si przed nami, aby otrzyma prawo istnienia. "Aby zniszczy przemys gojw, damy spekulacji do pomocy zasian przez nas wrd nich potrzeb zbytku, pochaniajcego wszystko. "Podniesiemy pac zarobkow, co jednak nie przyniesie adnej korzyci robotnikom, bowiem jednoczenie wywoamy podroenie artykuw pierwszej potrzeby, spowodowane rzekomo przez upadek rolnictwa i hodowli byda. Poza tym podkopiemy zrcznie rda wytwrczoci, wszczepiwszy robotnikowi ide anarchii i zachcajc go do uytkowania napojw wyskokowych, jednoczenie za przedsiwemiemy wszelkie rodki, w celu wyzucia z ziemi wszystkich gojw inteligentnych. "Chcc, aby goje nie spostrzegli rzeczywistego pooenia, ukryjemy go poza rzekomym deniem do suenia klasom roboczym oraz wielkim zasadom ekonomicznym, propagowanym czynnie przez nasze teorie ekonomiczne". Lokaln i przejciow rol, w tym programie odgrywa "arystokracja gojw". To znaczy, e program nie koczy si wraz z upadkiem arystokracji. Program ydowski siga dalej. ydostwo utrzyma takich krlw, jakich zechce i dopki zechce. Prawdopodobnie na ostatku dopiero bdzie oprniony tron angielski, poniewa to, co dla przemysu angielskiego przedstawia si jako zaszczyt odgrywania roli protektora ydostwa, a przez to samo dziedzica bogosawiestw, jakie to stanowisko przynosi, to dla yda stanowi zysk, i dla przygotowania celw ydowskich moe uywa poparcia imperium o wszechwiatowej potdze. Jedni su drugim i ta spka trwa bdzie dopty, dopki ydzi nie uznaj za odpowiednie obali Wielk Brytani, co mog uskuteczni kadej chwili. Istniej objawy, ktre ka przypuszcza, e ta ostatnia praca ju si rozpocza. Ale staymi pierwiastkami w tym protokole s: ziemia, ydzi i goje. Uwaajc gojw za czynnik stay, musimy doda swko wyjanienia. Ot protokoy nie zamierzaj wytpi gojw, ani te nie myl zaludni wiata wycznie ydami. Protokoy d do owadnicia nieydowskiego wiata przez ydw; ydzi bd panami, a nieydzi bd rbali drzewo i nosili wod. Jest to polityka, znana ju ze Starego Testamentu jako typowo ydowska i stanowica przyczyn sdu Boego nad Izraelem w dawnych czasach i obecnie. A teraz przypatrzmy si caemu programowi, dotyczcemu ziemi. "Jako posiadajca ziemi, jest dla nas szkodliwa, poniewa jest niezalena, co do rde swego utrzymania. Jest to podstawowa zasada protokow. Obojtnym jest, czy posiadaczami ziemi s "arystokraci gojw, "chopi polscy lub farmerzy w Stanach Zjednoczonych, posiadanie ziemi, czyni wacicieli jej "niezalenymi co do rde swego utrzymania". A wszelka forma niezalenoci jest fatalna dla powodzenia programu wiatowego, wyuszczonego tak zrozumiale w protokoach, i wykonywanego tak widocznie pod kierownictwem ydw w sferze dzisiejszych spraw aktualnych. Nie "oracze" ziemi, nie "zamieszkali" na ziemi, nie "dzierawcy ziemi, nie "chopstwo" rolnicze, ale "waciciele ziemi s warstw, na ktr zwraca uwag protok szsty, poniewa oni s "niezaleni co do rde swego utrzymania. Ot nie byo w dziejach Stanw Zjednoczonych epoki, w ktrej farmerzy mogli sta si atwiej wacicielami ziemi, ni obecna. Dugi hipoteczne powinny nalee do przeszoci. Propaganda powiada nam, e farmerzy staj si "bogaci". A jednak nie byo nigdy tylu opuszczonych farm, co obecnie! "Dlatego te za wszelk cen musimy wyzu ich z ziemi. W jaki sposb? "Najlepszym po temu sposobem jest powikszenie podatkw od ziemi i dugw hipotecznych". Wyso-

kie podatki od posiadania ziemi, poyczone pienidze do jej uprawiania. "Utrzyma to wasno ziemsk w stanie bezwgldnej zalenoci. Przestawimy farmerom w Stanach Zjednoczonych stwierdzenie, czy jest tak istotnie, czy te nie. Nadmieni trzeba przy tym, e ilekro czyniono usiowania, aby umoliwi farmerom taszy kredyt, aby uly ciarom, wynikajcym z obduenia ziemi, tylekro wpywy ydowskie wystpoway dla przeszkodzenia temu. Dokonano bardzo wiele przez wzmoenie niezdolnoci finansowej farmera z jednej strony, z drugiej za przez spotgowanie przynty przemysowej. Protok mwi: "Trzeba, by przemys odcign od ziemi zarwno pracownikw jak i kapita!" Czy to uczyniono? Czy farmy w Stanach Zjednoczonych zostay pozbawione pracownikw i kapitau? Oczywicie, e tak. Farmerowi trudniej zdoby pienidze, ni komukolwiek innemu, a co do rk roboczych, to tych w ogle dosta nie moe. Jaki jest rezultat tych dwch wpyww, z ktrych jeden dziaa na wsi, a drugi w miecie? Taki wanie, jaki przewiduje protok: wzrost pacy zarobkowej, na ktr mona naby mniej artykuw, potrzebnych do ycia. "Wywoamy jednoczenie podroenie artykuw pierwszej potrzeby, spowodowane rzekomo przez upadek rolnictwa i hodowli byda". yd, ktry ukada te protokoy by pierwszorzdnym finansist, ekonomist i filozofem. Wiedzia on doskonale, o czym mwi. Jego operacje w sferze interesu dowodziy zreszt zawsze, e wiedzia doskonale, co czyni. Kady z nas moe przekona si naocznie, jak program wyuszczony w protokole szstym oddziaa i oddziauje jeszcze na nasze sprawy. U nas, w Stanach Zjednoczonych, farmerzy wanie wszczli ruch najdoniolejszy w kierunku uzyskania rzeczywistej niezalenoci finansowej. Silnym przywilejem farmerw jest to, e bdc wacicielami ziemi, s oni niezaleni co do rde swego utrzymania. Ziemia ich ywi i wyywi, czy to si podoba finansistom ydowskim, czy te nie. Stanowisko ich jest niezachwiane, dopki soce wieci i zmieniaj si pory roku. Tote naleao koniecznie co uczyni, aby podci t rodzc si niezaleno. Farmerowi utrudniano zatem bardziej, ni komukolwiek innemu, korzystanie z kredytu. Bardziej bezlitonie, ni jakiegokolwiek innego wytwrc, wcinito go pomidzy dolny i grny kamie zodziejskiego systemu rozdzielczego. Odcignito od farmy rce robocze. W komponowanych przez ydw melodramatach, farmer by przedstawiany jako "cham", ktry przynosi wstyd swoim synom. Syndykaty zboowe, ktre dziaaj przeciwko farmerowi, s kontrolowane przez ydw. Nie mona wtpi, gdy si zestawi fakty yciowe z pisanym programem, e w kwestii tej farmer Stanw Zjednoczonych jest zainteresowany bezporednio. C by zyska na tym program, gdyby robotnicy byli skrpowani, a farmerzy wolni od podatku? Dlatego te zosta uoony program interwencji rolnej, ktry przedstawilimy czciowo wyej. Ale to nie wszystko. Kady, kto usiuje wtajemniczy umys nieydowski w spisek ydowskiego programu, czstokro odczuwa, e nie potrafi przekona umysu nieyda. Goje nie s spiskowcami. Nie umiej ledzi spisku poprzez krte i mroczne drogi podziemne. Wypracowana doskonao programu ydowskiego, skoczona harmonia gwnej czci i szczegw, nuy umys goja. To wanie, bardziej ni miao samego programu, stanowi niebezpieczestwo, i pozwolimy go urzeczywistni. Gnuno umysowa gojw jest najpotniejszym sprzymierzecem programu midzynarodowego. Na przykad: przytoczywszy najwidoczniejsz zgodno i najprawdopodobniejszy zwizek pomidzy protokoami, a zaobserwowanymi faktami w stosunku do kwestii wiejskiej, pisarz musi doda jak wyej: "Ale to nie wszystko". A na podstawie psychologii umysu nieyda, czytelnik nasz czuje, e powinno to by wanie wszystko, poniewa jest to tak kompletne, tak doskonae. W tym wanie umys ydowski przewysza umys goja. Nieyd czyni co dla jednej przyczyny: yd czyni czstokro jedn rzecz dla dwch lub trzech przyczyn. Nieyd moe zrozumie, czemu ydowscy finansici d do zagarnicia wasnoci ziemskiej celem udaremnienia niezalenoci rolnej, ktra, jak mwi protok szsty, "jest dla nas szkodliwa". Ta racja jest najzupeniej zrozumiaa. Ale jest jeszcze inna racja. Znajdujemy j w protokole dwunastym. Zmierza ona do tego, aby w tej wielkiej grze, jak przedstawilimy wyej, wygra miasto przeciwko wsi. Gdy ci ukryci gracze owadn miastem za porednictwem przemysu, i wsi za porednictwem obduenia ziemi, wwczas porusz najpierw wie, mwic, e miasto da pewnych rzeczy, a nastpnie porusz miasto, twierdzc, e wie da innych rzeczy, i rozbij w ten sposb mieszkacw miast i wieniakw na dwa obozy, posugujc si nimi na przemian i przeciwstawiajc ich sobie wzajemnie. Zauwamy, z jak szczeroci, miaoci, a zarazem z jak spokojn pewnoci ten plan jest wyuszczony: "Wyrachowanie nasze dotyczy zwaszcza prowincji. Musimy tam koniecznie obudzi interesy i ambicje, ktre moemy zawsze skierowa przeciwko miastu, przedstawiajc je jako pragnienia i ambicje niezalenoci ze strony prowincji. Rzecz prosta, i rdo tych dnoci bdzie zawsze to samo, czyli bdzie w nas brao pocztek. Zanim posidziemy peni wadzy, koniecznym bdzie tak uoy sprawy, aby niekiedy miasta ulegay wpywowi opinii wsi, czyli wikszoci, zorganizowanej sztucznie przez naszych ajentw... Widzimy obecnie wstp do tej gry: idzie o podburzenie przeciwko sobie wzajemnie wsi i miasta, aby w rezultacie spiskowcy mogli uy do przeprowadzenia swego planu tej strony, ktra okae si silniejsz. W Rosji wykonano oba plany. Zmuszono do zoenia wadzy stary ustrj, majcy sw siedzib w miastach, rzekomo dlatego, i chopi rosyjscy tego daj. Nastpnie za, gdy zagarnli wadz bolszewicy, rzdzili chopami na tej podstawie, e miasta tego chciay. Dawniej miasta suchay wsi, obecnie wie sucha miast... Skoro ujrzycie usiowania, zmierzajce do rozbicia wsi i miasta na dwa przeciwne obozy, wspomnijcie na ten ustp protokou dwunastego. Trucizna ju dziaa. Czycie nie syszeli, e prohibicj wie narzucia miastom? Czycie nie syszeli,

e wysokie ceny produktw wywoane s przez nadmierne zyski farmera? (zyski, ktrych on nie otrzymuje). Gdyby wieniak i mieszkaniec miasta mogli pozna si wzajemnie i porozumie nie za porednictwem samozwaczych mwcw, lecz przez bezporednie zetknicie, wwczas powstaby powany wyom w programie zagarnicia wadzy nad wiatem. Zatarg pomidzy wsi i miastem powsta na podstawie faszywego przedstawienia ich sobie wzajemnie przez ludzi postronnych, a z pogbiajcej si przepaci wyziera ponury cie programu midzynarodowego. Niechaj wieniacy wnikn poza "nieydowski front" w swych wioskach i centrach handlowych, a dojrz rk kierujc, ktra si tam ukrywa.

Rozdzia XVII
Czy potga ydowska rzdzi pras? Cel artykuu niniejszego jest dwojaki: przedstawi, co mwi protokoy o stosunku prasy do programu midzynarodowego i przygotowa wstp do studium o wpywie ydowskim na pras. Nard ydowski uwiadamia sobie zawsze korzyci, jakie mona wycign z informacji. By to jeden z czynnikw panowania ydw w handlu europejskim od najpierwszych wiekw chrzecijastwa. Posiadanie wczeniejszych wiadomoci, wiadomo tego, co si ma sta, przedtem, nim dowiedzieli si o tym nieydzi, wrd ktrych mieszkali, stanowio szczeglny przywilej ydw, wypywajcy std, e rozproszone po wiecie grupy ydowskie utrzymyway pomidzy sob cisy kontakt. ydzi byli zawsze niezmordowanymi korespondentami. Byli oni wynalazcami listw z nowinami. Nie znaczy to jednak wcale, by ydzi mieli by pionierami lub twrcami prasy wspczesnej. Nie leao bynajmniej w ich zamiarach dzielenie si posiadanymi wiadomociami z ogem, lecz przeciwnie, zachowanie ich dla siebie jako sekretu, z ktrego czerpali korzyci. Nowiny polityczne, ekonomiczne i handlowe, ktre z zadziwiajc atwoci przebiegay w Europie od jednej grupy ydowskiej do drugiej, byy w istocie gazet urzdow, za ktrej porednictwem kada grupa informowaa wszystkie inne o tym, co si dziao, o wojnie, o obrotach handlowych, o zaszych wypadkach itp. W cigu caych stuleci ydzi byli najlepiej poinformowanym narodem na kontynencie, z tajnych rde na dworach krlewskich i w kancelariach pastwowych, za porednictwem uprzywilejowanych ydw, zajmujcych, uprzywilejowane stanowiska, cay nard wiedzia o pooeniu wszechwiatowym. Szpiegostwo dziaao wszdzie. W Ameryce Poudniowej, przedtem nim Anglicy lub Holendrzy zaoyli pierwsz koloni, znajdowali si ju ydzi, ktrzy reprezentowali europejskie interesy handlowe. Szpiegowali oni wiat we wasnym interesie, podobnie, jak to si dzieje dzisiaj, gdy ca nasz planet ledzi baczne oko ajentw ydowskich, przewanie nieydw, trzeba przyzna, w poszukiwaniu, gdzie by mona odkry zoto. Ciekaw historyczn ilustracj wagi, jak ydzi przywizuj do wiadomoci, jest kariera Natana Rothschilda. Rothschild zaoy wszystkie swoje plany na przypuszczeniu, e cesarz Napoleon, wygnany w owym czasie na Elb, jest usunity na zawsze od spraw europejskich. Tymczasem Napoleon powrci niespodziewanie i w cigu "Stu dni" zdawao si, e finansowy gmach Rothschildw moe run. Finansista pomaga gorczkowo Prusom i Anglii, a gdy nadesza bitwa pod Waterloo, nie byo nad niego czowieka bardziej zainteresowanego co do jej wyniku. Rothschild nie znosi widoku krwi; fizycznie by tchrzem i denerwowa go wielki objaw gwatu; ale by tak bardzo zainteresowany bitw, od ktrej wyniku zaleaa caa jego fortuna, e pospieszy do Francji, uda si w lad za armi angielsk, i gdy bitwa si rozpocza, ukry si w "jakim bezpiecznym od kul zaktku w pabliu Hougomont", gdzie ledzi przez dzie cay losy rozstrzygajcej si walki. Ju przedtem, zanim Napoleon nakaza ostatni rozpaczliwy atak, Rothschild by pewien wyniku. Mwi on pniej, e w owej chwili wykrzykn: "Dom Rothschildw wygra bitw!". Opuci tedy swoj kryjwk, popdzi jak szalony do Brukseli, nie mwic ani swka o tym, co wiedzia, zapytujcym go po drodze zaniepokojonym ludziom. Wynaj za niesychan cen powz i pojecha do Ostendy. Na morzu szalaa burza, i nikt nie chcia go przewie do odlegej o jakie 20 mil Anglii. Sam Rothschild, zawsze unikajcy niebezpieczestwa, zapomnia o strachu na myl o rynku papierw wartociowych. Ofiarowywa 500, 800, wreszcie 1000 frankw czowiekowi, ktry przewiezie go na brzeg przeciwlegy. Ale nikt nie chcia si na to odway. Wreszcie znalaz si miaek, ktry owiadczy, e jeli Rothschild zoy 2000 frankw na rce jego ony, sprbuje go przewie. Na p ywi wyldowali szczliwie na wybrzeu angielskim. Rothschild zamwi niezwocznie ekstra-poczt i popdzi do Londynu. W drodze nie szczdzono bata ani ostrogi. Nie byo wwczas telegramw ani pospiesznej komunikacji. W Anglii panowa niepokj. Kryy ze posuchy. I z rana w dniu 20 czerwca 1815 roku, gdy Rothschild zjawi si na swym zwykym miejscu na giedzie londyskiej, oparty o kolumn, Anglia nie wiedziaa nic o tym, co on wiedzia. By blady i zaamany. Jego widok kaza przypuszcza, e musia otrzyma ze wiadomoci z frontu. A potem ujrzano, e sprzedaje najspokojniej swoje papiery. Co? Rothschild si wyprzedaje? Kursy giedowe spady niesychanie, prawdziwa panika ogarna finansistw, rynek zosta zalany papierami procentowymi, zaofiarowanymi na sprzeda, a wszystko, co zaofiarowano, nabywali ajenci Rothschilda! Trwao tak przez cay 20 i 21 czerwca. Przy zamkniciu giedy w drugim dniu okute szafy Rothschilda pkay od

papierw wartociowych. Wieczorem tego samego dnia przyby do Londynu kurier z wiadomoci, e Willington zwyciy i e Napoleon ratowa si ucieczk. Ale Natan Rothschild zarobi 10 mln funtw, to jest wanie tyle, ile stracili ludzie, z ktrymi dokona transakcji a wszystko to dziki posiadaniu wczeniejszych wiadomoci! W Washingtonie podczas wojny miao miejsce drobne zajcie, "przecieknicie" nowin, jak je nazwano. Mdrzy ludzie z Wall Street szepc sobie czasami na ucho, e nawet w okresie pomidzy 1814-1819, byli ludzie z plemienia Rothschilda, ktrzy dowiedli, e rwnie wysoko jak on, potrafi ceni wiadomoci i z rwnie korzystnym wynikiem. A byli to nie ty]ko ludzie "z plemienia Rothschilda", lecz take osobniki, nalece do "nieydowskiego frontu. Byy podczas wojny takie okresy, gdy nikt z nieydw nie wiedzia, co si dzieje w niektrych krajach. Przywdcy ydowscy wiedzieli zawsze, co si tam dzieje. Moemy przedstawi na to wiele ciekawych dowodw. Ot przytoczony fakt z ycia Rothschilda ilustruje doskonale twierdzenie nasze, e ydzi, bdc bardzo dawnymi zbieraczami wiadomoci, nie byli rwnoczenie publicystami. Uywali oni posiadanych wiadomoci dla swej wasnej korzyci i nie rozgaszali ich wcale. Gdyby to od nich zaleao, nie mielibymy prasy publicznej. Tylko we Francji, ktra za wyjtkiem stolicy nie posiadaa gazet, moliwa bya rewolucja francuska. Poniewa nie byo powanej wymiany wiadomoci i opinii, nard by pogrony w niewiadomoci. Nawet w Paryu dowiedziano si o upadku Bastylii dopiero nazajutrz. Gdzie nie ma prasy, tam mniejszo moe z atwoci zagarn wadz; przykadem tego jest ydowsko-bolszewicka rewolucja w Rosji. Jednym z najniebezpieczniejszych objaww naszych czasw jest brak zaufania do prasy (oczywicie do prasy nieydowskiej). Moe nadej chwila, gdy szybkie, powane i wiarygodne skomunikowanie si z narodem caym bdzie niezbdne dla oglnej akcji w interesie bezpieczestwa publicznego, a wwczas nard bdzie bardzo chroma, jeli nie odzyska zaufania do prasy codziennej. Jeli ju nie dla innych przyczyn, to ju choby dla tej jedynie, e swoboda prasy jest gwarancj przed zagarniciem wadzy przez mniejszo, wszelkie prawa strefowe i wszelkie ograniczenia najswobodniejszego i najdoskonalszego komunikowania si pomidzy rnymi czciami kraju winny by bezwzgldnie zniesione. Ale skoro prasa ju istnieje i skoro jest tworem w znacznej mierze angielskim, nie mona jej lekceway. Z tego te wzgldu program midzynarodowy i wadza ydowska nawizuj z ni kontakt. Protokoy, ktre niczego nie pomijaj, proponuj bardzo wyrany plan w stosunku do prasy. Podobnie jak w wielu innych sprawach, o ktrych traktuj te doniose dokumenty, w planie tym rozrni mona dwie fazy: "Czego ju dokonalimy", i "Czego dokonamy. Ju w protokole drugim wzmiankowano o prasie. Jest faktem znamiennym, e kwestia prasy pojawia si w tym samym protokole, w ktrym ogoszone byo na 20 lat przed wojn haso "bez aneksji, w tym samym protokole, ktry zawiera owiadczenie, e kierownicy nie-ydowscy pojawi si wrd ludw na czas krtki, gdy tymczasem wpywy ydowskie bd si organizoway poza siedliskami wadzy, i w tym samym protokole, w ktrym zaliczono darwinizm, marksizm i nitscheanizm do teorii najbardziej "demoralizujcych, zaszczepionych za porednictwem wpyww ydowskich. S to owiadczenia bardzo dziwne, ale dziwniejsz jeszcze jest idca z nimi w parze rzeczywisto. Protok drugi mwi: "Pastwa wspczesne posiadaj w rku swoim olbrzymi si, wytwarzajc ruch myli w narodach, to jest pras. Domniemana rola prasy polega na wskazywaniu przypuszczalnie najkonieczniejszych potrzeb, na komunikowaniu skarg narodu, na wytwarzaniu niezadowolenia. Tryumf "wolnoci sowa" (gadulstwa) ucielenia si w prasie. Ale pastwa nie umiay skorzysta z tej siy i wpada ona w nasze rce. Przez ni zdobylimy wpywy, sami pozostajc w cieniu. Dziki niej zgromadzilimy zoto, jakkolwiek zmuszeni bylimy przela dla jego zdobycia potoki ez i krwi. W tyme protokole mwi si o "naszej prasie jako o ajencji, za ktrej porednictwem szerzy si "teorie yciowe, ktre kazalimy im (gojom) uwaa za zasady naukowe. "By osign cel powyszy, bdziemy si oczywicie starali wzbudzi lepe zaufanie do tych teorii za porednictwem naszej prasy". Nastpne owiadczenie, dotyczce trzech najbardziej rewolucyjnych teorii w dziedzinie fizycznej, ekonomicznej i moralnej, mianowicie darwinizmu, marksizmu i nietscheanizmu. W protokole trzecim, zawiera si owiadczenie, e wadzy nad pras uywa si w celu zniweczenia szacunku dla wadzy: "miali dziennikarze i zuchwali pamflecici napadaj codziennie na personel administracyjny. To lenie wadzy przygotuje ostatecznie upadek wszystkich instytucji, i wszystko runie pod ciosami rozwcieczonego tumu. W protokole sidmym, przy omawianiu postpw poczynionych ju przez program wszechwiatowy, zaznaczono rol, jak odgrywa prasa: "Winnimy zmusza rzdy gojw do stosowania rodkw, poytecznych dla naszego obszernego planu, bliskiego ju tryumfalnego koca, przy pomocy nacisku pobudzonej opinii publicznej, urobionej w rzeczywistoci przez nas za porednictwem tak zwanego "wielkiego mocarstwa" czyli prasy. Z nielicznymi wyjtkami, z ktrymi liczy si nie warto, jest ona ju cakowicie w naszych rkach. Tak wic dwukrotnie wzmiankowano o opanowaniu prasy. "Wpada ona w nasze rce", mwi protok drugi. "Jest ona ju cakowicie w naszych rkach", owiadcza protok sidmy. W protokole drugim przedstawiono pras jako rodek rozpowszechniania rewolucyjnych teorii fizycznych, ekonomicznych i moralnych; w protokole sidmym uyto jej do wytworzenia "nacisku pobudzonej opinii publicznej" dla zmuszenia "rzdw gojw do stosowania rodkw, poytecznych dla naszego obszernego planu, bliskiego ju tryumfalnego koca.

Mona by doda swko wyjanienia do owiadczenia zawartego w protokole drugim, e "dziki niej (prasie) zgromadzilimy zoto, jakkolwiek zmuszeni bylimy przela dla jego zdobycia potoki ez i krwi. To owiadczenie mona komentowa w rozmaity sposb. "Jakkolwiek zmuszeni bylimy przela dla jego zdobycia potoki ez i krwi" jest wyznaniem, na ktre protokoy rzucaj wiato; tumaczy ono rwnie przytaczany przez ydw w dyskusji nad odpowiedzialnoci za wybuch wojny argument, e wiatowa potga ydowska nie moga chcie wojny, skoro ydzi w Europie wschodniej tak srodze przez ni ucierpieli. Protokoy przyznaj otwarcie, e moliwym jest, i podczas wprowadzania w ycie programu midzynarodowego ydzi bd cierpieli. Pocieszaj ich jednak myl, e padn jako onierze dla dobra Izraela. mier yda, twierdz protokoy, w oczach Boga way wicej, ni mier tysica ze "stada byda", co jest jednym z uprzejmych okrele, stosowanych do nieydw. Wzmianka o gromadzeniu zota jest bardzo jasna. Nie odnosi si to jedynie do posiadania na wasno pewnych wydawnictw i do udziau w osiganych przez nie zyskach, ale rwnie do uytku, jaki mona zrobi z prasy przez zamilczanie lub reklamowanie projektw midzynarodowych ydowskich finansistw. Rothschildowie przekupywali wydawcw, jak przekupywali prawodawcw. Wstpem do kadego niemal przedsiwzicia byo pozyskanie gazet bd w kierunku milczenia, bd te rozgosu. Czy w sprawie wojny lub pokoju, czy to szo o obalenie administracji niechtnej ydowskim planom finansowym lub politycznym, czy gdy zaleao im na usuniciu "nieydowskiego frontu", ktrego waciciele przedsibiorstw pragnli si pozby za pomoc publicznego zdemaskowania, czy to, gdy zaleao im na stopniowym przygotowaniu opinii i wpywu "wschodzcych wielkoci, wybranych do dziaania, we wszystkich tych sprawach prasa pomagaa dzielnie midzynarodowej intrydze do osignicia zamierzonego celu. Wszystkie szczegy zawarte w powyszym ustpie mog by poparte przykadami wypadkw, jakie miay miejsce w Stanach Zjednoczonych w cigu 15 lat ostatnich. By raz w Stanach Zjednoczonych senator, ktry... ale ta historia ilustruje take inny punkt, zachowamy j te do chwili, gdy dojdziemy do niego w serii artykuw niniejszych. Protok dwunasty zawiera jednak cakowity plan opanowania prasy, sigajcy od czasw obecnych a do tej chwili w przyszoci, gdy zapanuje nad wiatem rzd ydowski. Niech czytelnik przeczyta dokadnie i uwanie gbokie i szerokie zasady tego planu. Naley rwnie pamita, i ydzi przechwalaj si tym, e kade pismo, ktre traktowao kwesti ydowsk w sposb nieprzychylny dla potg ydowskich, musiao zgin. "Jak rol odgrywa obecnie prasa? Suy ona do rozniecania potrzebnej dla naszych interesw namitnoci egoizmu partyjnego. Jest ona czcza, kamliwa i niesprawiedliwa, a wikszo ludzi nierozumie nawet, jakim celom ona suy". W przytoczonej cytacie ujawnia si ta sama niepochlebna opinia, jaka cechowaa zawart w protokoach "ocen natury ludzkiej". Przechodzimy do planu omawiania prasy. Dla uatwienia orientacji oznaczamy oddzielne punkty numerami: "Z pras zaatwimy si w nastpujcy sposb: 1. "Okieznamy j i wemiemy mocno w cugle. Podobnie postpimy z innymi wydawnictwami, bowiem nie ma celu broni si od atakw prasy, jeli bdzie mona napada na nas w ksikach i broszurach... 2. "adna wiadomo nie przedostanie si do spoeczestwa bez kontroli naszej. Osignlimy ju ten cel obecnie o tyle, e wszelkie wiadomoci nadchodz do naszych ajentur, w ktrych koncentruj si wiadomoci z caego wiata. Na pierwsz sentencj rzuci moe pewne wiato owiadczenie ydowskie, dotyczce deklaracji angielskiej w sprawie Palestyny: "Deklaracja ta zostaa przesana z Urzdu do spraw zagranicznych do lorda Waltera Rothschilda... Byo to moe niespodziank dla szerokich k narodu ydowskiego... Lecz dla tych, co byli czynni w koach syjonistycznych, deklaracja ta nie stanowia niespodzianki. Haso do niej wyszo z Urzdu do spraw zagranicznych Anglii, ale tekst zosta przejrzany w biurach syjonistycznych w Ameryce oraz w Anglii. Deklaracja angielska zostaa wydana w tej formie, w jakiej chcieli syjonici... (Str. 85-86 "Guide to Zionism" przez Jessie E. Sampter, wydawnictwo Organizacji syjonistycznej w Ameryce). 3. "Literatura i dziennikarstwo s to dwa najwaniejsze czynniki wychowawcze, dlatego te rzd nasz bdzie wacicielem wikszoci dziennikw... Jeli wydamy pozwolenie na 10 prywatnych dziennikw, sami zaoymy 30 itd. Og nie powinien si tego domyla, wydawane wic przez nas dzienniki bd miay zewntrznie kracowo przeciwny naszemu kierunek i bd wyraay odmienne opinie, co wzbudzi do nich zaufanie i przycignie nie domylajcych si niczego naszych oponentw. W ten sposb wpadn oni w zasadzk i zostan unieszkodliwieni. Rzuca to ciekawe wiato na argumenty, przytaczane przez tak wiele pism ydowskich. "Patrzcie na pisma, ktrych wacicielami i kierownikami s ydzi, powiadaj one; "patrzcie, jak bardzo rni si w swej polityce! Patrzcie, jak si ze sob nie zgadzaj! Zapewne "zewntrznie", jak to mwi protok 12, ale ukryt jedno nietrudno w nich odnale. Nawiasem powiedziawszy, doskonaym sposobem na odkrycie, kim s ludzie wtajemniczeni w ydowski program wiatowy, jest wydawanie gazety, ktra "zewntrznie" jest jakoby niezalena w kwestii ydowskiej. To przekonanie jest zakorzenione tak gboko nawet wrd ydw niewyksztaconych, e rozesza si wrd nich obecnie pogoska, i celem artykuw niniejszych w "Dearborn Independent jest propaganda ydowskiego programu wiatowego! Niestety, ten sposb stawiania pozornej opozycji w celu przekonania si, gdzie si kryje opozycja rzeczywista, nie stanowi wycznej metody ydowskich midzynarodowcw, jakkolwiek przypuszcza naley, e oni s jej twrcami.

Pomys posugiwania si "faszywym frontem" wyoony jest w protokoach obszernie nie tylko w zwizku z pras, ale take w zwizku z innymi sprawami. Lecz w protokole 12 metoda wspomniana jest najzupeniej rozwinita, jak tego dowiod nastpujce cytaty. (a) W celu zmuszenia ludzi do pisania obszernych dzie, ktrych nikt nie bdzie czyta, protokoy proponuj podatek od ksiek, "ksiki liczce mniej ni trzydzieci stronic, bd paciy podatek zdwojony. Mae artykuy s najniebezpieczniejsze. Dlatego te naley opodatkowa podwjnie broszury, liczce mniej ni trzydzieci stronic. Protokoy rozumuj, e rzeczy dusze mniej bd czytane, a zdwojony podatek "zmusi pisarzy do pisania takich obszernych dzie, e nikt ich nie bdzie czyta, zwaszcza, e bd kosztowne. Ale "Nasze wasne wydawnictwa, majce zwrci umysy w kierunku przez nas wybranym, bd tanie i bardzo poczytne. Podatki poo kres lichym ambicjom literackim, a obawa kar odda pisarzy na nasze usugi. Gdyby nawet znaleli si chtni do pisania przeciwko nam, nikt nie zechce podj si wydawnictwa ich pism. (Jake wielu pisarzy amerykaskich miao sposobno przekona si o tym!). "Przed przyjciem do druku jakiegokolwiek dziea, wydawca lub drukarz bd musieli wyjedna od wadz pozwolenie. W ten sposb bdziemy wiedzieli naprzd o napaciach, ktre si na nas przygotowuj i zniweczymy je ogaszajc wczeniej wyjanienia w danej sprawie". Takie wanie pooenie wytworzyo si w znacznej mierze obecnie. Wiedz oni zawczasu, co si przeciwko nim przygotowuje, i staraj si sparaliowa tego rodzaju wystpienia zawczasu. (b) A oto trzy kategorie ydowskiego dziennikarstwa, o ktrych mwi protokoy. Rozrni je mona wyranie w yciu rzeczywistym. "Na pierwszym planie umiecimy organy o charakterze cile urzdowym. Te bd stay zawsze na stray naszych interesw, a wskutek tego wpyw ich bdzie stosunkowo nieznaczny. "Na drugim planie umiecimy organy purzdowe, ktrych zadaniem bdzie przyciganie obojtnych. "Do trzeciej kategorii zaliczymy pisma, reprezentujce rzekomo nasz opozycj. Nasi prawdziwi przeciwnicy wezm t rzekomo opozycj za swoich zwolennikw i odkryj przed nami karty. "Zwrcie uwag na to, e pomidzy pismami, ktre bd nas atakoway, znajd si organy zaoone przez nas, i e bd one napaday wycznie na te punkty, ktre mamy zamiar znie lub zmieni. "Dzienniki nasze bd wyrazicielami najrozmaitszych kierunkw: arystokratycznego, republikaskiego, nawet anarchistycznego dopty, dopki yje konstytucja... Gupcy, ktrzy bd myleli, e powtarzaj zdanie dziennika reprezentujcego ich obraz, powtarza bd nasze myli, albo te to, co chcemy, aby myleli". "Sprzeciwiajc si zawsze naszym poczynaniom powierzchownie, bez dotykania ich istoty, prasa nasza bdzie prowadzia czcz polemik z naszymi dziennikami urzdowymi, jedynie w tym celu, aby da nam sposobno wypowiedzenia si bardziej szczegowego, ni w naszym pierwotnym owiadczeniu. Bdzie to miao miejsce jedynie wwczas, gdy bdzie dla nas poyteczne. "Te napaci na nas przekonaj rwnie nard o zupenej swobodzie prasy i dadz naszym ajentom mono stwierdzenia, e dzienniki, wystpujce przeciwko nam, zajmuj si czcz gadanin, gdy nie mog znale zasadniczych argumentw do obalenia naszych rozporzdze. Niewtpliwie tak przedstawiaaby si sprawa, gdyby ydzi opanowali wszystkie dzienniki. Jeeli jednak chodzi o artykuy niniejsze, to musimy stwierdzi, i rzecz ma si wprost odwrotnie. Wanie ydowska prasa nie jest w stanie obali naszych stwierdze adnym dowodem ani argumentem. "W razie potrzeby bdziemy publikowali w trzeciej kategorii naszych dziennikw pewne idee, ktre bd odgryway rol macek, a nastpnie zwalczymy je energicznie przez nasz pras purzdow. "Bdziemy zawsze odnosili nad naszymi przeciwnikami niezawodne zwycistwa, gdy oni nie bd mieli do rozporzdzenia organw prasy. Pretekstem dla zawieszenia wydawnictwa bdzie owiadczenie, e "podburza ono bez powodu opini publiczn". Pretekst ten by ju niejednokrotnie przytaczany, nie wywoa jednak prawnych skutkw zawieszenia pisma, jakkolwiek bez posiadania wadzy prawnej interesy ydowskie w Stanach Zjenoczonych dokonay zniesienia tego wszystkiego, co uwaay dla siebie za niepodane. Jak dalece wpywy ydowskie opanoway pras Stanw Zjednoczonych? Sdzc po uywaniu sowa "yd, wpywy te ogarny ca prawie pras. Redaktor dziennika, ktry uyje tego wyrazu, moe by przekonany, e mu to nie ujdzie pazem. Przyjd do niego niezwocznie i powiedz mu, e wyraz "yd oznacza wyznanie a nie plemi i e uywanie go w sowie drukowanym jest rwnie niewaciwe jak posugiwanie si wyrazem "baptysta, "katolik" lub "episkopaljanin". ydowi natomiast powtarzaj zawsze jego przywdcy, e niezalenie od wyznania i od kraju, w ktrym si urodzi, jest on ydem, czonkiem pewnego plemienia na zasadzie krwi, jaka pynie w jego yach. Moglibymy zapeni cae stronice naszego pisma cytatami z najpowaniejszych rde ydowskich na poparcie tego twierdzenia. Ale to, co mwi ydowi jego przywdcy, i to, co komitet ydowski mwi nieydowskiemu redaktorowi pisma, to dwie rzeczy zgoa rne. Gazeta ydowska moe wrzeszcze wniebogosy, e profesor X, sdzia Y lub senator Z jest ydem; ale jeli dopuci si czego podobnego pismo nieydowskie, wwczas nawiedza je bezzwocznie oburzony komitet ydowski, grocy karami wieczny-

mi i doczesnymi. Pewne pismo omielio si poda wyjtek z jednego artykuu "Dearborn Independent. Nazajutrz cofnito temu dziennikowi wikszo ogosze. Po zbadaniu sprawy okazao si, e ogoszenia pochodziy od firm ydowskich, a przyczyn cofnicia przez nie ogosze byo wydrukowanie naprawd niewinnego wyjtku z naszych artykuw. Ustalono take, e ajent ogoszeniowy, ktry zamwi wszystkie te ogoszenia, by sam ydem, piastujcym zarazem urzd w tajnym stowarzyszeniu ydowskim: mia on za wyczne zadanie kontrolowa gosy prasy w kwestii ydowskiej. Ten wanie czowiek pertraktowa z redaktorem. Po niejakim czasie ukaza si niedony artyku, zawierajcy pochwa ydw. Wstrzymane ogoszenia zamwiono w dzienniku na nowo. Nie znaczy to bynajmniej, by kady redaktor by zmuszony wypowiada walk tajnej potdze. Zaley to od jego osobistej decyzji. Ale kady wydawca i redaktor jest w tym pooeniu, e moe widzie niektre rzeczy, powinien je widzie, zapamita i przetrawi wewntrznie. Odzew ydowski na niniejsze artykuy znale mona z atwoci w kadym nieomal pimie. Niektre z nich pomieciy faszywe wiadomoci. Inne otworzyy swoje amy dla propagandy, pochodzcej ze rde ydowskich. Wszysiko to bardzo piknie. Ale interesy nieydowskie zostay haniebnie zlekcewaone nawet w tych dziennikach, ktrych kierownicy s uwiadomieni co do kwestii ydowskiej. Daje to rwnie wiele do mylenia. Gdybymy ogosili list ydw wacicieli i udziaowcw naszych dziennikw, zadziwilibymy naszych czytelnikw. Ale byoby to niczym w porwnaniu z szeroko rozgazionym wpywem, jaki na pras amerykask wywieraj ydzi. Czstokro niewiele znaczy to, kto jest wacicielem danego dziennika. Posiadanie na wasno jakiego czasopisma, nie zawsze stanowi o jego kierownictwie. Jeli chcecie wiedzie, kto rzdzi w danym dzienniku, przekonajcie si, kto prowadzi jego sprawy i czyim interesom suy, spytajcie o stosunki towarzyskie jego gwnych kierownikw; dowiedzcie si, kim s ajenci ogoszeniowi, dysponujcy ydowskimi ogoszeniami, a nastpnie, czy dany dziennik jest partyjnym, czy te niezalenym w polityce. Wadza ydowska w prasie amerykaskiej nie polega na pienidzach. Wadza ta polega na zatajaniu pewnych rzeczy przed ogem i na wpajaniu w og innych. Bezwzgldnym warunkiem, narzuconym naszej prasie codziennej jest danie, by nie mwia o ydzie, by nie wspominaa o nim, albo w jakikolwiek inny sposb poza bezwzgldn pochwa zwracaa uwag publiczn na jego istnienie. Dzieje si to na zasadzie rzekomej "susznoci", na podstawie faszywego twierdzenia, e yd nie jest ydem lecz czonkiem pewnej grupy wyznaniowej. Tego wanie argumentu uywaj ydowscy ajenci w Stanach Zjednoczonych dla przeszkodzenia rzdowi w rejerstrowaniu ydw w narodowociowych ksigach statystycznych. Jest to kracowo sprzeczne z tym, co wpaja si w ydw. Niepewna "suszno", mglista "szeroko pogldw", oskaranie o "przesdy religijne" oto pierwszy argument. Drugim argumentem jest bezwzgldne cofnicie ydowskiego poparcia. Trzecim argumentem staje si cofnicie poparcia przez wszystkie grupy "gojw, opanowane przez ydowskich finansistw. Jest to tylko kwestia zadania brutalnego ciosu. A czwartym i ostatnim argumentem, w zalepionym na spraw ydowsk spoeczestwie, jest zabicie niepodanego wydawnictwa. Przeczytajcie w Encyklopedii ydowskiej list pism, ktre omieliy si zabra gos w kwestii ydowskiej i ktre upady. Na to przytocz wypowie starego barona Mosesa Montefiore w Krakowie: "O czym tu gada? Dopki nie mamy w naszych rkach prasy caego wiata, wszystko co uczynimy, bdzie daremne. Musimy opanowa lub wywiera wpyw na dzienniki caego wiata, aby tumani i oszukiwa og - to wiedzia doskonale, co mwi. Przez "otumanienie ogu rozumia, e og ten nie bdzie widzia ydw, a przez "oszukiwanie chcia wyrazi, e og bdzie nadawa danym prdom i ruchom pewne znaczenie, gdy w rzeczywistoci bd one posiaday znaczenie zgoa odmienne. Og moe wiedzie, co si dzieje, ale nie moe si dowiedzie, co si poza tym kryje. Og nie wie nawet jeszcze, dlaczego zaszy pewne wypadki, ktre wpyny decydujco na jego ycie. Wiedz to jednak z ca dokadnoci sfery, ktre nie ogaszaj posiadanych przez siebie wiadomoci nie tylko w druku, ale niekiedy nawet i w pimie. Znamiennym jest take fakt, e wiele miejsca powicaj nasze dzienniki sprawom, ktre ydzi chc poda do druku. Mniejszo narodowa, a pisze si o niej wicej, ni o dziesiciu innych mniejszych narodach europejskich, i to w taki wanie sposb, w jaki ona sobie yczy! Liczba ydowskich wsppracownikw dziennikarskich w Stanach Zjednoczonych stanowiaby rwnie bardzo ciekaw cyfr w odnonej statystyce. Byoby istnym przesdem, czyni ydom zarzut z tego, e wydali wielu dziennikarzy i literatw, tote artyku niniejszy dotyczy ich tylko o tyle, o ile okazali si czujnymi ajentami i czynnymi sugami systemu. A jest wrd nich takich wielu. Moe nie ten ambitny mody reporter ydowski, co biega po ulicach, aby zebra jak najwicej wiadomoci, ale dziennikarz, stojcy u rda wiadomoci, u wylotu tych dwch lub trzech gwnych kanaw midzynarodowych, przez ktre pyn wiadomoci z caego wiata. Rozlego wadzy ydowskiej w dziedzinie prasy mona by przedstawi pogldowo na mapie Stanw Zjednoczonych za pomoc barwnych szpilek, oznaczajcych pisma, ktre stanowi wasno ydw lub s notorycznie kontrolowane przez ydw oraz pisarzy ydowskich, kierujcych opini publiczn w rozmaitych okolicach kraju. Zarwno dziennikarz ydowski, ktry sieje niepokj, ktrego ambicj literack jest wywoanie w swoich czytelnikach fermentu, ktrego humor jest plugawy i ktrego filozofia prowadzi do negacji, jak i powieciopisarz ydowski, ktry schlebia swoim czytelnikom, siejc rwnoczenie za porednictwem swych utworw ziarna niezgody w yciu ekonomicznym i spoecznym, musi si znale na licie ajentw tego programu wiatowego, co dy do rozbicia spoeczestwa za

pomoc "idei". Trudno uwierzy, jak ich jest wielu i jak zrcznie potrafi ukry w swych pismach propagand. Obecnie mona niekiedy w Stanach Zjednoczonych napisa w tytule artykuu sowo "yd", i owiadczy ydowskiemu komitetowi, ktry pojawi si nazajutrz, e Ameryka jest dotychczas jeszcze wolnym krajem. Niektre dzienniki wyprboway na wasnej skrze si tej rzekomej wadzy i zniosy to spokojnie. Wydawca taki nie ma powodu si lka. Ale kierownik dziennika, ktry ulega tej wadzy, bdzie si coraz bardziej ugina pod jej naciskiem. Czowiek, ktry odwanie i wytrwale stoi na swoim stanowisku, przekona si o czym, o czym nie wszyscy wiedz, a mianowicie, e przy caej wietnoci wadzy ydowskiej zawiera si w niej wiele grubiastwa, i e zerwanie jednego ogniwa w tym acuchu kontroli ydowskiej, odbija si na caoksztacie systemu jako cios powany. yd midzynarodowy niczego nie boi si bardziej, ni prawdy, ladu prawdy o sobie i swych planach. A wszake ostoj, twierdz obronn, podstaw wytrwania zarwno dla yda jak dla nieyda musi by prawda.

Rozdzia XVIII
Czy to tumaczy polityczn potg ydw W niniejszym komentarzu do protokow powiedzielimy dotychczas bardzo mao o zawartym w nich programie politycznym. Chcemy omawia kady punkt oddzielnie, aby, gdy badanie nasze zwrci si do obecnie panujcych w naszym kraju stosunkw, czytelnik mg sam osdzi, czy program pisany zgadza si z programem wprowadzanym w ycie. Program wszechwiatowy, zawarty w tych szczeglnych dokumentach, dotyczy wielu punktw; niektre z nich juemy omwili. Dy on do urzeczywistnienia: a) przez zagarnicie finansowej wadzy nad wiatem, co ju zostao dokonane za porednictwem zaduenia si wszystkich pastw wskutek wojen i przez kapitalistyczne (nie ze strony robotnikw albo kierownikw) opanowanie przemysu; b) przez opanowanie dziedziny politycznej, czego jaskrawym dowodem s stosunki panujce we wszystkich krajach cywilizowanych: c) zagarnicie wadzy w dziedzinie wychowania, co zostao dokonane niemal w oczach zalepionego spoeczestwa; d) przez ogupienie umysw za porednictwem wszelkiego rodzaju pokus i przynt; e) przez sianie wszdzie ziaren niezgody, nie ziaren postpu, lecz mrzonek ekonomicznych i rewolucjonizmu. Do tych gwnych celw prowadz liczne drogi, ktrych adnej nie pominito w protokoach. Zanim przystpimy do tego, co protokoy mwi o wyborze prezydentw i wadzy nad nimi, dobrze bdzie zaznajomi si z wyraonym w protokoach pogldem na inne dziedziny polityki. Obrocw ydowskich, ktrzy we wszystkich swych owiadczeniach nie poruszaj nigdy treci protokow, zainteresuje moe wiadomo, e s one bardzo dalekie od tego, by miay stanowi apologi monarchizmu. Zawieraj one przeciwnie propagand najjaskrawszego i najmniej odpowiedniego liberalizmu w rzdzie. Potga ukryta poza protokoami, posiada, jak si zdaje, zupen pewno, e z chwil, gdy przekona nard, i rzdy ludowe ju zapanoway, zrobi z tym narodem, co tylko zechce. Protokoy zalecaj czste zmiany. Pochwalaj wybory; zalecaj czste rewizje konstytucji; radz narodowi zmienia czsto przedstawicieli. Wemy z protokow paragrafy nastpujce: "Abstrakcyjne pojcie wolnoci dao nam mono przekonania tumu, e rzd jest tylko administratorem z ramienia wacicieli kraju, to jest narodu, oraz e zarzdzajcych mona zmienia, jak zniszczone rkawiczki. Mono zmiany przedstawicieli narodu oddaa ich do naszej dyspozycji i niejako w nasze rce, aby suyli naszym celom". Zauwamy, jak ta korzy ze zmian jest ukryta w nastpujcym ustpie z protokou czwartego, ktry opisuje rozwj republiki. "Kada republika przechodzi przez kilka stadiw. Pierwszym z nich jest okres bezcelowego miotania si, na podobiestwo lepca, rzucajcego si z jednej strony w drug. Drugie stadium to demagogia, rodzca anarchi prowadzc nieuchronnie do despotyzmu, nie do despotyzmu prawnego, jawnego, a tym samym odpowiedzialnego, lecz do despotyzmu niewidzialnego i nieznanego, niemniej jednak dotkliwego, acz sprawowanego przez jak tajn organizacj. Tego rodzaju despotyzm dziaa nawet bezwzgldniej, gdy dziaa z ukrycia, spoza plecw rozmaitych ajentw, ktrych zmiana nie osabia jego tajemnej wadzy, lecz suy jej, bowiem takie zmiany zwalniaj organizacj od koniecznoci wydawania pienidzy na wynagradzanie tych ajentw za dugotrwa sub. Takie "zmienianie" sug jest znane w Stanach Zjednoczonych. Pewien byy senator Stanw Zjednoczonych mgby o tym zawiadczy, gdyby wiedzia, kto dokona tej "zmiany". By czas, gdy by on narzdziem kadego wycierajcego przedsionek senatu yda. Jego pynna wymowa nadawaa wdzik i pozr susznoci wszystkim argumentom, wysuwanym przez

ydw przeciwko zamierzeniom rzdu. Tajemnie, wszake, senator cieszy si "askami pyncymi z bardzo wysokich rde, "askami" natury finansowej. A nadszed czas, gdy byo podanym "odczepi si" od senatora. Wwczas wydobyto raport o otrzymywanych przez niego "zasikach" z archiww, gdzie mia on spoczywa w cieniu rzekomej tajemnicy i opublikowano go w jednym z pism, ktre byo zawsze gotowym do usug organem ydostwa amerykaskiego. Oburzone spoeczestwo dokonao reszty. Nie byoby to moliwe, gdyby czowiek w nie by skompromitowany; nie byoby moliwe gdyby nie dopomg do tego pewien dziennik: nie byoby to si nigdy stao, gdyby panowie i wadcy owego senatora tego nie chcieli. A jednak stao si. W protokole czternastym, ktry zaczyna si od sw "Kiedy ju zaczniemy panowa", przedstawiono, jak to narody gojw strac nadziej poprawienia sytuacji przez zmian rzdw i jak chtnie wskutek tego przyjm obietnic ustalenia rzdu, ktr autorzy protokow gotowi bd uczyni im wwczas: "Nieskoczone zmiany rzdw, do ktrych my podegalimy gojw, podkopujc ich instytucje rzdowe, uprzykrz si narodom do tego stopnia, e bd one wolay znosi od nas wszystko... Urzdnikiem, ktrego zmienia si u nas najczciej, jest czowiek, ktry bada pewne sprawy, biorce pocztek w rdach ydowskich. Musi by ju dzi w Stanach Zjednoczonych caa armia takich ludzi. Wielu z nich nie wie do chwili obecnej, jak to si stao. Wielu z nich dziwi si dotychczas, czemu zupenie uprawnione i patriotyczne oskarenie utono w lodowatym milczeniu, skoro zostao wniesione, tam gdzie naley, i czemu oni sami wypadli z ask za to, e je wnieli. Protok dziewity jest przepeniony zadziwiajcymi owiadczeniami, z ktrych kilka przytoczymy dla przykadu: "Obecnie, jeeli niektre pastwa protestuj przeciwko nam, czyni to tylko dla formy, za naszym pozwoleniem i w myl polece naszych, gdy antysemityzm jest nam potrzebny do rzdzenia naszymi brami modszymi. Wyjania tego nie bd, bowiem byo to ju niejednokrotnie przedmiotem konferencji naszych". Potwierdzenie tej teorii o poytku antysemityzmu i o potrzebie wytworzenia go tam, gdzie nie istnieje, znajdziemy w owiadczeniach wielu przywdcw ydowskich dawnych i wspczesnych. "W rzeczywistoci przeszkody dla nas nie istniej. Nasz nadrzd znajduje si w warunkach takiej ekstralegalnoci, jak zwykle okrelano za pomoc energicznego i ilnego sowa dyktatura. Mog stwierdzi z ca sumiennoci, e w danej chwili my jestemy prawodawcami. W tym samym protokole znajdujemy owiadczenie: "De facto znielimy ju wszystkie rzdy prcz naszego, chocia de jure jest ich jeszcze wiele@. To jest jasne: rzdy istniej jeszcze pod swymi wasnymi nazwami, i sprawuj wadz nad narodami; ale nadrzd posiada wpyw na nie we wszystkich sprawach, odnoszcych si do narodu ydowskiego, zwaszcza za odnoszcych si do celw yda midzynarodowego. Protok smy wyuszcza, w jaki sposb sta si to moe: "Tymczasem, pki jeszcze nie jest bezpiecznie powierza stanowiska odpowiedzialne braciom ydom, bdziemy obsadzali je przez ludzi, ktrych przeszo i charakter wykopay przepa midzy nimi a narodem; przez ludzi, ktrych w razie nieposuszestwa naszym rozkazom oczekuje tylko sd lub wygnanie (z ycia publicznego). Zmusi ich to do bronienia naszej sprawy do ostatniego tchu. W tym samym protokole dziewitym znajdujemy wzmiank o funduszach partyjnych: "Rozbicie na partie oddao je wszystkie do naszych dyspozycji, poniewa dla prowadzenia walki partyjnej potrzeba pienidzy, ktre s cakowicie w naszym posiadaniu. Interesowano si bardzo funduszami partyjnymi. Nikt jeszcze w dochodzeniach tych nie dotar a do "midzynarodowych" rde tych funduszw. W Stanach Zjednoczonych w czasie ostatnich lat piciu mielimy sposobno oglda prawie zupenie zjudaizowan administracj, zarzdzajc dziaalnoci wojenn narodu amerykaskiego. Dziaalno prawnie zorganizowanego rzdu Stanw Zjednoczonych w tym czasie sprowadzaa si do uchwalania kredytw. Administracja handlowej i finansowej strony wojny spoczywaa w rkach rzdu w rzdzie, a ten wewntrzny, nadprogramowy rzd, by ydowski. Spotykamy si oczywicie czstokro z pytaniem, czemu tak byo. Pierwsz odpowiedzi byo twierdzenie, e ydzi, ktrym powierzono bezporedni zarzd tej strony wojny, byli ludmi kompetentnymi, najkompetentniejszymi, jakich mona byo znale. Takiej odpowiedzi udzielono niedawno na pytanie, czemu tak wiele spraw z dziedziny polityki zagranicznej w Stanach Zjednoczonych zaley od rady pewnej grupy ydw. To byli ludzie, ktrzy znali sprawy, powiadaj nam, nikt tak dobrze ich nie zna, a urzdnicy wybrani przez nard mieli prawo dobra sobie najkompetentniejsz i najodpowiedniejsz rad, jak mogli znale. Bardzo dobrze, niechaj tak bdzie. Przyjmijmy to wyjanienie, e w caych Stanach Zjednoczonych ydzi byli jedynymi ludmi, ktrzy stanli na wysokoci zadania i wywizali si z niego z mistrzowsk zrcznoci. Powrcimy jeszcze do tego tematu przy innej sposobnoci. Nie mwimy w artykule niniejszym o wojnie, lecz jedynie o tym, e podczas wojny rzd sta si wyranie ydowskim. Ale protok drugi rzuca nieco wiata na t spraw: "Administratorzy, wybierani przez nas spord mas z racji ich niewolniczoci, nie bd osobami przygotowanymi do rzdzenia, dlatego te stan si atwo w grze naszej pionkami, posuwanymi przez naszych uczonych i utalentowanych doradcw, ksztaconych od wczesnego dziecistwa w sztuce rzdzenia sprawami wiata. Jak wiadomo specjalici nasi nabyli wiedz niezbdn do rzdzenia...

Jak widzimy, sposb wyraania si jest nieco szorstki, ale bywa tak zwykle, ilekro jest mowa o "gojach. Lecz sam fakt, a mianowicie, e ydowscy specjalici przyszli z pomoc administracji nieydowskiej w danej okolicznoci, podany do wiadomoci publicznej, moe by ubrany w bardzo pikne frazesy. Niewywiczony nieydowski administrator potrzebuje pomocy; wywouje to okoliczno, e brak mu przygotowania. A kt jest lepiej przygotowany, ni ci, co t pomoc ofiaruj? Og nieydowski odnosi si podejrzliwie do osb, ktre posiadaj dowiadczenie w dziedzinie polityki lub rzdzenia. Czyni to oczywicie spraw tym atwiejsz dla tych, ktrych specjalnoci jest udzielanie "pomocy. Ale gdyby si wykryo, czyim interesom oni pomagaj, wwczas zrozumielibymy ich gorliwo. Lecz ze wszystkiego, co mwi protokoy o politycznej stronie programu wiatowego, najciekawszym jest to, co si odnosi do wyboru i wadzy prezydenta. Fakt, e miano na myli prezydenta rzeczypospolitej francuskiej, jest spraw lokaln; plan ten mona zastosowa wszdzie; w istocie, wszdzie znajdziemy jego doskona ilustracj. Ten protok dziesity tedy przoprowadza swoj tez stopniowo, znaczc ewolucj kierownikw od autokraty do prezydenta, i ewolucj pastwa od monarchii do rzeczypospolitej. Styl protokow jest tu specjalnie niewybredny, ale nie lepszy znajdujemy we wspczesnej literaturze ydowskiej, w ktrej ydzi chepi si sw potg. Jakkolwiek ten styl moe by nieprzyjemny, jednakowo dowodzi on, jak ydzi zapatruj si na "gojw" i ich godnoci. Winnimy pamita o tym, e ideaem ydowskim jest nie prezydent lecz krl. ydowscy studenci w Rosji, przecigajc w pochodzie przez ulice w roku 1918, piewali hymn: "Dalimy wam Boga, Obecnie damy wam krla. Na nowym sztandarze Palestyny, ktry powiewa dzi swobodnie, widniej insygnia krla ydowskiego. Insygnia te zreszt oglda mona w kadej synagodze. ydzi maj nadziej, e tron Dawidw bdzie przywrcony, co si niewtpliwie stanie. Nie naley si na to wcale oburza, ani patrze na to inaczej, ni z nalenym szacunkiem, trzeba tylko mie to na uwadze, gdy tumaczy to do pewnego stopnia pogard, z jak protokoy wyraaj si o nieydowskich prezydentach i prawodawstwach. Protok dziesity mwi o prezydentach w sposb nastpujcy: "Wwczas stao si moliwe powstanie ery republikaskiej i wwczas to wanie na miejsce monarchy postawilimy jego karykatur, prezydenta, wyniesionego z tumu... To by podkad miny, podoonej przez nas pod nard gojw, a waciwie pod narody gojw. Z pewn przykroci czytamy, e ludzie "z przeszoci" s specjalnie faworyzowani na stanowiska prezydentw. Ludzie "z przeszoci" zostawali prezydentami w rozmaitych krajach, nie wyczajc Stanw Zjednoczonych, nie ma co do tego najmniejszej wtpliwoci. W pewnych razach specjalny skandal, ktry stanowi "przeszo" by powszechnie znany; w innych wypadkach zosta on stumiony i zaton w powodzi pogosek. W jednym za co najmniej wypadku skandal ten by tajemnic stanowic specjaln wasno pewnej grupy ludzi, ktrzy za jej dochowanie kazali sobie swej ofierze suto paci. Ludzie "z przeszoci" nie s rzadkim zjawiskiem, i niejednokrotnie mniej ich obchodzi sam skandal, ni jego ukrycie. Przez ten brak szczeroci, przez ten brak zaufania do wyrozumiaoci i przebaczenia narody popadaj zazwyczaj w inn niewol, mianowicie w niewol politycznych i finansowych szantaystw. "Bdziemy przeprowadzali wybory takich prezydentw, w ktrych przeszoci istnieje jaka niewyjaniona ciemna sprawa, jaka "Panama", gdy wwczas bd oni wiernymi wykonawcami naszych planw w obawie zdemaskowania ich oraz z powodu naturalnej u kadego, kto doszed do wadzy, dnoci zachowania przywilejw, korzyci i zaszczytw, zwizanych ze stanowiskiem prezydenta". Wzmianka o "Panamie" odnosi si do synnego skandalu, ktry wynik we francuskich koach politycznych w zwizku z pierwotnymi projektami budowy kanau panamskiego. Gdyby protokoy byy pisane w epoce pniejszej, mogyby zawiera wzmiank o "telegrafie bez drutu Marconiego" w Anglii, jakkolwiek moe powstrzymaby autorw protokou w tym wypadku wzgld, e niektrzy ludzie, zamieszani w ten skandal, nie byli gojami. Herzl, wielki ydowski przywdca syjonistyczny uywa wyraenia "pastwo ydowskie. Mwic o administracji spraw Palestyny, owiadcza, e stowarzyszenie ydw "bdzie czuwao nad tym, aby cae przedsiwzicie stao si nie Panam lecz Suezem". Znamiennym jest fakt, e te same wyraenia znajdujemy u Herzla i w protokoach; ma to jeszcze inne znaczenie, o ktrym pomwimy pniej. Czytelnik winien sobie jednak uwiadomi, e dzi w odezwie publicznej nikt nie wspomniaby ju o "Panamie" w przeszoci danej jednostki. Nikt by tej aluzji nie zrozumia. Z racji tej wanie metody trzymania czowieka pod grob ujawnienia jego przeszoci, publicyci, ktrym dobro publiczne rzeczywicie ley na sercu, winni mwi prawd i ca prawd o kandydatach na stanowiska publiczne. Nie wystarcza powiedzie o kandydacie, e "zacz jako ubogi chopiec" a potem "osign powodzenie". W jaki sposb osign powodzenie? Jak wytumaczy powstanie jego majtku? Czstokro naley dotrze gboko, a do ycia rodzinnego i domowego tego kandydata. Mona na przykad powiedzie o kim, e dopomg komu innemu do wydobycia si z przykrego pooenia, enic si z zamieszan w intryg kobiet, i otrzyma za to pewn sum pienidzy. O kim innym, mona, przypumy, powiedzie, e wplta si w zbyt zaye stosunki z cudz on i zosta wybawiony z tej sytuacji dziki przebiegej dyplomacji potnych przyjaci, wzgldem ktrych zacign w ten sposb dug wdzicznoci. Rzecz szczeglna, e jeli idzie zwaszcza o sprawy amerykaskie, kobiety odgrywaj w nich rol najwaniejsz. Tego rodzaju skandale zdarzay si w naszych wyszych koach urzdowych czciej, ni skandale finansowe.

W krajach europejskich, gdzie fakt nielegalnego stosunku z kobiet nie stanowi plamy tak bardzo habicej, w przeszoci kontrolowanych ludzi wynajdywano skandale innego rodzaju. Caa ta sprawa jest niesychanie wstrtna, ale prawda musi wypeni swoje chirurgiczne zadanie, a tego rodzaju sprawy wanie do takich zada nale. Gdy wemiemy, na przykad, takie powane zgromadzenie, jak konferencja pokojowa, gdy wydzielimy z niej tych ludzi, ktrzy podlegaj najbardziej wpywom ydowskim i gdy zbadamy starannie ich przeszo, moemy prawie bez trudu wskaza moment, w ktrym dostali si w to fatalne pooenie; nie przeszkodzio im to bynajmniej w dostpieniu zaszczytw publicznych, lecz wtrcio ich bezpowrotnie w niewol si, ktrych og nie widzi. Zadziwiajcy fakt, narzucajcy si kademu obserwatorowi, e wielcy przywdcy narodw anglosaskich, s otoczeni przez ksita rasy semickiej, ktrzy s ich staymi doradcami, tumaczy si jedynie posiadaniem przez tych doradcw tajemnicy `przeszoci" owych przywdcw, co jest wprowadzeniem w ycie sw protokou: "Bdziemy przeprowadzali wybory takich prezydentw, w ktrych przeszoci istnieje jaka niewyjaniona ciemna sprawa. Ilekro wadza ydowska nad pewnymi urzdnikami zaznacza si jaskrawo, tylekro moemy by pewni, e ydzi posiadaj tajemnice ich przeszoci. W razie potrzeby, ci, co posiadaj tego rodzaju tajemnic, przysuyliby si dobru publicznemu, gdyby j wyjawili, nie dlatego, by podkopa czyj opini, lecz eby raz na zawsze napitnowa t nikczemn metod. ydowscy publicyci mwi nam, e ydzi nie gosuj nigdy jako grupa polityczna. Dlatego wanie, zapewniaj nas oni, e ydzi nie posiadaj wpywu politycznego. Co wicej, powiadaj, e s oni tak rozbici, i nie mona ich skupi i poprowadzi w jednym kierunku. Moe prawda, e gdy idzie o gosowanie za czym, grupa ydowska moe si rozbi na wikszo i mniejszo, zazwyczaj bardzo nieliczn mniejszo. Ale gdy idzie o gosowanie przeciwko czemu, grupa ydowska jest zawsze jednomylna. Fakty te moe potwierdzi kady polityk. Dosy, by kto omieli si owiadczy publicznie, e w yciu politycznym nie pozwoli si opanowa przez ydw lub przez kogokolwiek innego; niech tylko wspomni w ten sposb o ydach: nie bdzie ju wwczas potrzebowa czyta o solidarnoci ydowskiej, gdy poczuje j dotkliwie na wasnej skrze. Nie znaczy to, by ydzi przez swoj solidarno mogli podczas wyborw przeprowadzi wszystko, co chc; sia polityczna ydw nie polega na tym, e gosuj solidarnie, lecz na tym, e przez sw solidarno udaje im si "wcign", przypumy, siedmiu ludzi do rzdu. ydzi stanowicy mniejszo polityczn, gdy szo o gosowanie, byli polityczn wikszoci, gdy szo o wpywy, w okresie ostatnich lat piciu. Rzdzili. Chepili si tym, e rzdz. lady ich rzdw widoczne s wszdzie. Zarwno w polityce jak i w prasie, kady moe zaobserwowa objaw bardzo powszechny: strach przed ydami. Ten strach jest tak silny, e nigdy nie omawia si spraw ydowskich w ten sposb, w jaki omawia si sprawy ormiaskie, niemieckie, rosyjskie lub indyjskie. Czyme jest ten strach, jeli nie objawem wiadomoci potgi ydw i ich bezwzgldnoci w czynieniu z tej potgi uytku? Jest bardzo moliwe, e jak mwi liczni publicyci ydowscy, antysemityzm to tylko paniczny strach. Jest to strach przed czym nieznanym. Niezwyky widok narodu pozornie ubogiego, ktry jest jednak bogatszym od wszystkich, drobnej mniejszoci, ktra jest od wszystkich potniejsz, moe wywoa w umyle halucynacje. Jest faktem znamiennym, e ludzie, ktrzy uwaaj si za przedstawicieli ydw, s zadowoleni z istnienia tego strachu. Chc, aby istnia. Utrzymywanie tego strachu delikatnie na wadze, nie kadzenie na wszelako zbytniego nacisku, to sztuka, ktr stale uprawiaj. Ale gdy rwnowaga jest zagroona, wwczas wystpuje na jaw ich brutalno. Wtedy uywaj grb w nadziei, e wzbudz strach na nowo. Gdy zawodzi groba, wwczas daj si sysze skargi na antysemityzm. Dziwna rzecz: ydzi nie widz, e najwstrtniejsz form antysemityzmu jest wanie ten strach, ktry pragn utrzymywa w stosunku do siebie wrd swych ssiadw. Ten strach to `semitophobia" w swej najgorszej postaci. Wzbudza strach! Czego bardziej obawia si czowiek normalny? I c moe sprawi wiksz rozkosz rasie niszej? Ot, gdyby spoeczestwo wyzbyo si tego strachu, uczynioby wielki krok naprzd. ydzi najsilniej napadaj na ten proces wyzwolenia. To wanie nazywaj antysemityzmem. Nie jest to wcale antysemityzm: jest to jedyny sposb zapobieenia antysemityzmowi. Proces ten zawiera kilka stadiw. Naley wykaza rozmiary potgi ydowskiej. Napotyka to na silny opr ze strony ydw, jakkolwiek nie mog oni przytoczy adnego przekonywujcego dowodu przeciwnego. Nastpnie naley wytumaczy istnienie tej potgi. Wytumaczy j mona jedynie przez ydowsk dz wadzy, albo przez wiadome wykonanie programu, ktry ma na celu osignicie tej wadzy. Wyjaniwszy metod, zmniejszymy niebezpieczestwo. yd nie jest nadczowiekiem. Jest zdolny, jest wytrway, jego pogld filozoficzny na sprawy materialne pozwala mu uczyni wiele rzeczy, przed ktrymi cofnby si kto inny, ale przy jednakowych warunkach nie jest on nadczowiekiem. Yankes przewysza go niejednokrotnie, ale posiada zarazem wrodzon skonno do zachowywania przepisw gry. Gdy si spoeczestwo dowie, jakimi sposobami ydzi dochodz do potgi, gdy si na przykad dowie, w jaki sposb zagarnli oni wadz polityczn w Stanach Zjednoczonych, wwczas znajomo tych metod zedrze ca aureol z ich potgi i okae si, e jest to w znacznej mierze rzecz bardzo plugawa. Artykuy niniejsze usiuj postpowa po tej drodze. Miejmy nadziej, e zarwno ydzi jak i Nieydzi oceni nasze w tym wzgldzie usiowania. W obecnym artykule opisalimy na podstawie powagi protokow, jeden ze sposobw dochodzenia do wadzy. Czy wyej przedstawiona metoda zasuguje na uwag, czy te nie, zaley to cakowicie od tego, czy moemy jej istnienie stwierdzi obecnie w yciu aktualnym. Moemy to stwierdzi. Teoria i praktyka s ze sob zgodne. Istnieje pomidzy nimi doskonaa rwnolego. Dla yda byoby oczywicie lepiej, gdyby nie mona byo natrafi na aden lad o nim ani w programie pisa-

nym, ani w wykonywanym praktycznie. Ale niestety lad ten tu i tam znajdujemy, jest wic z jego strony nielogiczne, jeli komukolwiek, prcz siebie samego, przypisuje z tego powodu win. Zasypywanie obelgami czowieka, ktry ujawnia fakty, nie przeczy jeszcze tym faktom. Przyznajemy, e ydzi s zdolni, ale nie tak zdolni, by potrafili ukry swoje dziaanie. Tkwi w nich jaki pierwiastek saboci, ktry w rezultacie ujawnia kad ich sprawk. A przecie nawet i ujawnienie sprawy niewiele by znaczyo, gdyby rzecz ujawniona nie bya z. Ale na tym wanie polega sabo ydowskiego programu, e jest on niegodziwy. ydzi nie osignli nigdy takiego stopnia powodzenia, by wiat nie mg go ukrci. Obecnie wiat przyj wanie t taktyk ukrcania, a jeli s jeszcze prorocy w narodzie ydowskim, winni sprowadzi lud swj na inn drog. Skutkiem i owocem ujawnienia programu wiatowego bdzie usunicie z duszy narodw, pord ktrych yj ydzi, pierwiastka strachu przed nimi. "W wiecie zupenie zorganizowanych suwerennoci terytorialnych, ma on (yd) dwie twierdze obronne: albo musi obali gmach caego narodowociowego systemu pastwowego, albo te musi stworzy swoj wasn suwerenno terytorialn... W Europie wschodniej bolszewizm i syjonizm rozwijaj si, niejako rwnorzdnie... nie dlatego, by ydowi miao zalee na pozytywnej stronie filozofii radykalnej, nie dlatego, by chcia on sta si uczestnikiem nacjonalizmu gojw, lub demokracji gojw, lecz dlatego, e kady istniejcy system nieydowski jest zawsze dla niego wstrtny".

Rozdzia XIX Pitno wszechydowskie na "czerwonej Rosji Przerwiemy na czas pewien nasze komentarze do protokow, aby rozproszy raz na zawsze fasze, rozpowszechniane dla uytku gojw. Aeby dowiedzie si, co myl ydzi w Stanach Zjednoczonych lub w jakimkolwiek innym kraju, nie czytajcie tego, co pisz dla gojw; przeczytajcie ich odezwy do wasnego narodu. W takich kwestiach, jak na przykad: czy yd uwaa si za przeznaczonego do rzdzenia wiatem, czy uwaa, e naley do narodu i plemienia odrbnego od wszystkich innych narodw i plemion, czy uwaa wiat gojw za uprawnione pole do eksploatacji na zasadach niszej moralnoci ni to mu jest dozwolone w stosunku do wasnego narodu, czy zna i podziela zasady protokow, w takich kwestiach jedyn wiarygodn odpowied znajdziemy w tym, co mwi ydzi do ydw, nie za w tym, co mwi nieydom. Najbardziej znane nazwiska ydowskie, pojawiajce si najczciej w naszej prasie, nie nale wcale do rzecznikw judaizmu, ale do nielicznych wybranych jednostek, reprezentujcych "Wydzia Propagandy wrd gojw. Propaganda ta wystpuje niekiedy w postaci ofiar na chrzecijaskie instytucje dobroczynne, niekiedy w formie "liberalnych opinii w kwestiach religijnych, spoecznych i politycznych. W jakiejkolwiek przejawia si ona postaci, bdcie pewni, e istotna dziaalno hierarchii ydowskiej ukrywa si pod paszczykiem tego, co ka oni nieydowskiemu spoeczestwu dostrzega i pochwala. Nie wypowiadamy w artykuach niniejszych ani jednego zdania, ktre by nie byo jak najcilej i najzupeniej dowiedzione i potwierdzone przez owiadczenia przywdcw ydowskich. Jest to jeden z szczeglnych rysw caego mnstwa napaci ydowskich, wywoanych tymi artykuami. Napadaj oni bowiem na to, przy czym sami obstaj, a jedynym powodem atakw z ich strony musi by silne przewiadczenie, e dochodzenia nasze dotary do rzeczy, ktre trzymali w tajemnicy przed caym wiatem. Najuporczywsze zaprzeczenia wywoao nasze owiadczenie, e bolszewizm wszdzie, w Rosji, czy te w Stanach Zjednoczonych, jest ruchem ydowskim. W tych zaprzeczeniach znajdujemy moe najjaskrawszy przykad dwulicowoci, o ktrej wspomnielimy wyej. Mwic do gojw, ydzi zaprzeczaj, by bolszewizm mia charakter ydowski. Lecz w zaufaniu i w tajemnicy komunikatw ydowskich, ukryte pod oson argonu, w ydowskiej prasie nacjonalistycznej, znajdujemy dumne stwierdzenie, wobec wasnego narodu, e bolszewizm jest ydowski! Propaganda ydowska czepia si dwch somek w strasznej histori mordw, demoralizacji, rabunku, przymusowego godu i ohydy, ktre czyni pooenie w Rosji niemoliwym do opisania i jeszcze bardziej niemoliwym do zrozumienia. Jedn z tych somek jest to, e Kiereski, czowiek, ktry przygotowa grunt dla bolszewizmu, nie jest ydem. Doprawdy, jednym z najsilniejszych dowodw ydowskiego charakteru bolszewizmu jest wanie to, e prasa ydowska podnosi z takim naciskiem fakt, i przynajmniej dwaj ludzie spord rewolucyjnych znakomitoci s rzekomo nieydami. Moe jest to bardzo okrutne, e nie chcemy przyzna si newet do dwch spord setek ludzi, ale nie zmieni to narodowoci Kiereskiego. Nazwisko jego jest Adler. Ojciec jego by ydem, i matka ydwk. Adler, ojciec, umar, a matka wysza

za m za Rosjanina, nazwiskiem Kiereski, ktre to nazwisko przyj syn z pierwszego maestwa. Wrd radykaw, ktrzy zwracali si do niego, jako do adwokata, wrd tych, co go wysunli, aby wbi pierwszy gwd w krzy, na ktrym miano ukrzyowa Rosj, wrd onierzy, ktrzy wraz z nim walczyli, nikt nie wtpi o jego pochodzeniu. "Dobrze, ale Lenin" powiadaj nasi ydowscy publicyci. "Lenin, gowa, mzg caego ruchu, Lenin nie jest ydem! Lenin jest gojem! Moe by, ale dlaczego dzieci jego mwi argonem? Dlaczego jego odezwy ukazuj si w argonie? Dlaczego znis chrzecijask niedziel i ustanowi prawnie ydowski szabas sobotni? Mona to tumaczy tym, e oeni si z ydwk. Jest to fakt. Ale mona to wytumaczy take przez to, e on sam jest ydem. Z pewnoci nie jest rosyjskim szlachcicem, za jakiego si podaje. Okazao si, e jest to kamstwo. Jego ojciec by niemieckim ydem pod nazwiskiem Blanket czy Blanche, i kiedy przyjecha do Rosji zmieni na Uljanow. A wic Lenin jest te ydem! Nikt nie podawa nigdy w wtpliwo narodowoci Trockiego. Nazywa si on Braunstein. Niedawno owiadczono gojom, e Trocki mia powiedzie, i w kwestii religii jest adnym. By moe. A jednak musi czym by, gdy inaczej, czemu rosyjskie witynie chrzecijaskie zamieniono na stajnie, rzenie i sale taneczne, gdy synagogi ydowskie pozostay nietknite? I czemu duchowiestwo chrzecijaskie jest skazywane na roboty przymusowe, gdy rabini ydowscy korzystaj ze swych klerykalnych przywilejw? Trocki moe by adnym w stosunku do religii, ale pomimo to jest ydem. Nie jest to wcale upr gojw, by go pomimo wszystko uwaa za yda; sami ydzi twierdz, e jest on ydem. W nastpnej dyskusji na temat "religia czy plemi?" wykaemy, e nawet bez religii Trocki jest ydem i jest przez wszystkie ydowskie powagi za yda uwaany. Musimy przeprosi naszych czytelnikw za powtarzanie dobrze znanych faktw. A jednak tak wiele jeszcze jest nawet teraz osb nieuwiadomionych co do prawdziwego znaczenia bolszewizmu, e naraajc si na zarzut monotonii, przytoczymy kilka najjaskrawszych faktw. Celem naszym jest nie tylko wytumaczenie tego, co si dzieje w Rosji, lecz rzucenie dla przestrogi wiata na stosunki, panujce w Stanach Zjednoczonych. Rzd bolszewicki w kocu lata, to jest w chwili, gdy otrzymalimy ostatnie z Rosji wiadomoci, przesane kontraband do pewnych wadz, dowodzi, e ydzi opanowali tam zupenie sytuacj. A rzd ten zmieni si bardzo nieznacznie od chwili swego powstania. Podajemy nieco szczegw, aby pokaza zachodzcy w nim stosunek. Nie naley przypuszcza, e nieydowscy czonkowie rzdu s Rosjanami. Rosjanie nie maj dzi prawie wcale gosu w sprawach dotyczcych ich wasnego kraju. Tak zwana "dyktatura proletariatu", w ktrej proletariat nie ma adnego gosu, jest rosyjsk jedynie chyba dlatego, e jest ustanowiona w Rosji. Nie jest rosyjsk ani ze wzgldu na swoje pochodzenie, ani na swj skad. Jest to wprowadzenie w ycie programu midzynarodowego przez mniejszo w danym kraju, a prba generalna tego przedstawienia odbya si w Rosji. Oglna liczba czonkw ydw Liczba czonkw Tablica wykazujca opanowanie Rosji przez ydw Procent ydw

Rada komisarzy ludowych 22 17 77.2% Komisariat wojny 43 33 76.7% Kom/spr/zagranicznych 16 13 81.2% Komisariat finansw 30 24 80.0% Kom/sprawiedliwoci 21 20 95.2% Komisariat owiecenia publicznego53 42 79.2% Komisariat opieki spoecznej 6 6 100.0% Komisariat pracy 8 7 87.5% Delegaci bolszewickiego Czerwonego Krzya w Berlinie, Wiedniu, War-szawie, Bukareszcie, Kopenhadze: 8 8 100% Komisarze prowincjonalni 23 21 91.3% Dziennikarze 41 41 100% S to wymowne cyfry. Czytelnik zauway, e odsetek ydw jest zawsze wysoki, przy czym nigdy nie spada poniej 76 procent. (Ciekawe, e najniszy odsetek ydw znajdujemy w komisariacie wojny). Ale w komisariatach, majcych cis styczno z narodem, a take w komitetach defensywy i propagandy ydzi zajmuj literalnie wszystkie miejsca. Przypomnijmy sobie, co mwi protokoy o opanowaniu prasy. Przypomnijmy sobie, co mwi o tym baron Montefiore, a potem spjrzmy na liczb dziennikarzy rzdowych. Komitet ten skada si z 41 ludzi, i wszyscy (41) s ydami. Propagand bolszewick powierzono wycznie pirom ydowskim. A nastpnie tak zwani "delegaci Czerwonego Krzya", ktrzy s tylko delegatami czerwonej rewolucji w wymienionych

miastach: na ogln liczb omiu jest omiu ydw. Komisariat opieki spoecznej, od ktrego decyzji zaley ycie i przywileje dziesitkw tysicy, skada si z szeciu czonkw, szeciu ydw. I tak dalej przez ca list od pocztku do koca. Z 53 czonkw komisariatu owiecenia publicznego zapisano 11 jako nieydw. Ale jacy to s nieydzi, tego nie stwierdzono. Mog to by tacy nieydzi, jak Lenin, ktrego dzieci mwi argonem, jako jzykiem ojczystym. Kimkolwiek oni s, pewne wiato na ich stanowisko rzuca fakt, e bolszewicy przejli niezwocznie wszystkie szkoy hebrajskie i e nakazali w nich nauczanie staroytnego jzyka hebrajskiego. Staroytny jzyk hebrajski jest drog wiodc do gbokich tajemnic programu wiatowego. A c z dziemi nieydowskimi? ... "A c?, mwi nam ci uprzejmi ydowscy wychowawcy, "wyoymy im zasady ycia pciowego. Omieciemy pajczyn z ich umysw. Niech si dowiedz prawdy!" I rzeczywicie, ucz ich tego, a wyniki s zbyt smutne, aby o nich pisa. Prawda, e mogli zgin niewinni ydzi w chwili, gdy Wgry strzsay z siebie czerwony bolszewizm Beli Kuna (czyli Cohena). ydzi mog nazywa "biaym terrorem" okres, ktry nastpi po tym, gdy im si nie powiodo powtrzy na Wgrzech tragedii rosyjskiej. Ale jest mnstwo dowodw na to, e nic nie ma tak skutecznego wpywu na wywoanie rozlewu krwi i "biaego terroru", jak zranione dusze rodzicw, ktrych dzieci wcignito przemoc w bagno plugastwa przez krtki czas, odkd ydowscy bolszewicy przejli szkoy. ydzi amerykascy nie lubi o tym sucha. Przynosioby im to zaszczyt, gdyby nie podejmowali niezwocznie obrony ludzi, ktrzy si tego dopuszczaj. Jest rzecz znan, e czysto chrzecijan nie ma dla prawowiernego yda takiej wartoci, jak czysto jego wasnego narodu, ale mio by nam byo upewni si, e wszyscy ydzi potpiaj to, co uczyniono w Rosji i na Wgrzech w dziedzinie wychowania. Jednake, poniewa wikszo wpyww, ktre demoralizuj obecnie modzie nieydowsk w Ameryce, pynie ze rde ydowskich, i zwaywszy, e, jak stwierdzaj protokoy, jedn z metod walki jest "psu modzie gojw", pragnlibymy usysze od ydw co wicej ni gniewne zaprzeczenia w tej kwestii. Nie podnosimy protestu przeciwko tak zwanemu ekonomicznemu eksperymentowi w Rosji, ani przeciwko mrzonkom, ktre wywoay w nastpstwie smutne rozczarowanie narodu. Nie. Protestujemy najgorcej przeciwko ohydnej niemoralnoci, przeciwko plugawemu zbydlceniu, ktre tam panuje. Nie poruszamy ju nawet niesychanych okruciestw, jakich si tam dopuszczono, poprzestajc w danym razie na wyjanieniu, jakie si ukazao w prasie ydowskiej, e "jest moliwym, i ydzi w Rosji pozwolili sobie na niewiadomy odwet za stulecia cierpie". "Ale" zapyta moe czytelnik, skd moemy wiedzie, e to wszystko prawda? Z uwagi na to, e mwimy o Rosji nie ze wzgldu na zainteresowanie, jakie budzi moe pooenie w Rosji, ale dla wykazania midzynarodowego charakteru ludzi, ktrzy s odpowiedzialni za t sytuacj i dla zdemaskowania ich, ku przestrodze i obronie Stanw Zjednoczonych, wskaemy dowody. Przede wszystkim, moemy przytoczy dowody, wydobyte na jaw przez Stany Zjednoczone i wydrukowane w raporcie Komitetu rzdowego. Nie kadziemy na nie wikszego nacisku, gdy wolimy powoywa si w artykuach niniejszych na wiadectwa ydowskie, ni na wiadectwa gojw. Zatrzymamy si nad nimi tylko po to, aby wykaza charakter tego wiadectwa, wydanego przez nasz wasny rzd. Dr. George A. Simons, duchowny w jednej z amerykaskich kongregacji w Piotrogrodzie podczas wybuchu terroru bolszewickiego, by wiadkiem tego, co si tam dziao. Cytujemy urywki z jego raportu: "W lad za Trockim (Bronsteinem), przybyy tu setki agitatorw, pochodzcych z niszej East Side, Wschodniej Strony New Yorku... Od samego pocztku niektrzy z nas byli uderzeni obecnoci obcego ydowskiego elementu w tym ruchu, a wkrtce stao si widocznym, e wicej ni poowa agitatorw w tym tak zwanym ruchu bolszewickim, byli to ydzi. "Senator Nelson: Hebrajczycy?" "Dr. Simons: Hebrajczycy, ydzi apostaci. Nie chc nic mwi przeciwko ydom. Nie mam sympatii dla ruchu antysemickiego, nigdy jej nie miaem i, jak przypuszczam, nigdy mie nie bd... Ale mam gbokie przekonanie, e cay ten ruch jest ydowski i e podstawy jego znalelibymy we Wschodniej Stronie Nowego Yorku". "Senator Nelson: Trocki przyby tam z Nowego Yorku w lecie, nieprawda? "Dr. Simons: Tak jest. Nastpnie dr. Simons powiedzia: - "W grudniu roku 1918... pod przewodnictwem czowieka, znanego jako Apfelbaum... na ogln liczb 388 czonkw okazao si, e byo tylko 16 rodowitych Rosjan, a reszta ydzi, za wyjtkiem jednego tylko czowieka, Murzyna z Ameryki, ktry przedstawia si jako profesor Gordon... a z liczby 265 czonkw rzdu komuny pnocnej, zasiadajcych w dawnym Smolnym Instytucie, przybyo z niszej Wschodniej Strony Nowego Yorku 265... "Mog jeszcze wspomnie o tym, e gdy bolszewicy doszli do wadzy, ukazao si niezwocznie w caym Piotrogrodzie mnstwo ydowskich proklamacji, wielkich afiszw, wszystko to w argonie. Stao si od razu widocznym, e ma to by jeden z gwnych jzykw w Rosji; a prawdziwi Rosjanie, oczywicie, nie odnosili si do tego bardzo yczliwie. William Chapin Huntington, ktry by attache handlowym ambasady Stanw Zjednoczonych w Piotrogrodzie, zawiadcza: "Przywdcami tego ruchu, mog miao powiedzie, s w trzech czwartych mniej wicej ydzi rosyjscy... Bolszewicy s midzynarodowcami, i nie obchodziy ich wcale specjalnie narodowe ideay Rosji". "W Rosji wszyscy doskonale wiedz, e trzy czwarte przywdcw bolszewickich to ydzi... Byo paru, niewielu, lecz byo paru rodowitych Rosjan; a przez rodowitych Rosjan rozumiem Rosjan z urodzenia, a nie ydw rosyjskich". Roger E. Simons, penomocnik handlowy z ramienia Departamentu Handlu Stanw Zjednoczonych, skada podobne wia-

dectwo. To samo zeznaje wany wiadek anonimowy, ktremu komitet pozwoli nie wyjawia nazwiska. Angielska "Biaa ksiga", Rosja, No. 1.: "Zbir raportw o bolszewimie w Rosji, przedoonych parlamentowi z rozkazu Jego Krlewskiej Moci w kwietniu 1919 roku, zawiera mnstwo takich samych wiadectw z rozmaitych rde; wszystkie pochodz od wiadkw naocznych. W bardzo powanym i cenionym czasopimie "Azja" za luty marzec 1920 roku znajdujemy artyku, zawierajcy midzy innymi nastpujce owiadczenie: (podkrelenia nasze) "We wszystkich instytucjach bolszewickich kierownikami s ydzi. Pomocnik komisarza nauczania pocztkowego, Grunberg, sabo mwi po rosyjsku. ydom powodzi si we wszystkim i osigaj swj cel. Wiedz oni, jak rozkazywa i w jaki sposb nakazywa bezwzgldne posuszestwo. S jednak wynioli i pogardliwi wzgldem kadego, kto podburza lud przeciwko nim... Obecnie panuje wrd ydw wielki zapa nacjonalistyczno-religijny. Wierz, e nadchodzi obiecany czas panowania wybraca boego na ziemi. Utosamili oni judaizm z rewolucj wszechwiatow. Widz oni w szerzeniu si rewolucji wypenienie sw Pisma: "Cho zniszcz wszystkie narody, wrd ktrych ci rozproszyem, lecz ciebie nie zniszcz". Gdyby chodzio o wiadectwa nieydowskie, "Dearborn Independent" podaje je przez rok cay. Lepsze s jednak wiadectwa ydowskie. W opinii ydowskiej byy dziwne wahania w stosunku do bolszewizmu. Pocztkowo przyjto go z zachwytem. W pierwszych dniach panowania nowego ustroju nie czyniono adnej tajemnicy z roli, jak w nim odgrywali ydzi. Posypay si wiece publiczne, wywiady, artykuy specjalne, zawierajce wiele cennych pierwiastkw prawdy. Nie usiowano ukrywa nazwisk. A potem na wie o okruciestwach bolszewizmu groza pada na wiat cay. Na krtk chwil opinia ydowska zamilka. Pojawio si jedno czy dwa spazmatyczne zaprzeczenia. A nastpnie nowy wybuch zachwytu. Zachwyt ten trwa nadal w onie samego judaizmu, ale opinia ydowska zwraca si do gojw inn stron, z wypisanym na obliczu smutnym sowem: "przeladowanie". Doylimy takich oto czasw, e gdy mwi o bolszewimie znaczy przeladowa ydow... W czasopimie "American Hebrew z dnia 10 wrzenia 1920 roku ukaza si artyku, ktry nie tylko przyznaje i tumaczy rol, jak ydzi odgrywaj w obecnych niepokojach i zaburzeniach, ale nawet usprawiedliwia j, i usprawiedliwia, rzecz ciekawa przez... Kazanie na grze. Autor pisze, e "ydzi rozwinli zorganizowany kapitalizm wraz z jego rodkiem pomocniczym, systemem bankowymn. Jest to bardzo pocieszajce wobec licznych ydowskich zaprzecze tego faktu ekonomicznego. "Ta zdobycz (przewrt bolszewicki w Rosji), ktra bdzie zapisana na kartach historii jako najdoniolejszy rezultat wojny wiatowej, zostaa osignita w znacznej mierze przez ydowsk myl, ydowskie pragnienie przebudowy. "To szybkie wypynicie rewolucji rosyjskiej z fazy burzenia i wejcie w stadium budowania jest widomym wyrazem konstrukcyjnego geniuszu ydowskiego niezadowolenia". (Naleaoby dowie, e ta faza budowania ju si rozpocza. Samo goosowne twierdzenie jest wyran propagand. Jednakowo w protokoach zawiera si program przebudowy. Nie doszlimy jeszcze do tego punktu w naszych komentarzach, ale jest on nakrelony wyranie w protokoach. Naley zburzy spoeczestwo gojw a nastpnie przebudowa je wedug "naszych planw). A teraz czytajcie uwanie: "To, do jakiego dokonania ydowski idealizm i ydowskie niezadowolenie przyczyniy si tak wydatnie w Rosji, te same zalety historyczne ydowskiego umysu i serca usiuj przeprowadzi w innych krajach. Przeczytajmy raz jeszcze. "To, do jakiego dokonania ydowski idealizm i ydowskie niezadowolenie przyczyniy si tak wydatnie w Rosji"... Co to waciwie byo? I waciwie w jaki sposb "przyczynio si to tak wydatnie?" I dlaczego "ydowski idealizm" i "ydowskie niezadowolenie wystpuj zawsze rwnorzdnie? Zrozumiecie to, gdy przeczytacie protokoy. Idealizm ydowski to zburzenie spoeczestwa gojw i zaoenie spoeczestwa ydowskiego. Czy nie stao si to w Rosji? Proklamacje ydowskie na murach domw, wicenie soboty zamiast niedzieli, uszanowanie rabinw i skazanie duchowiestwa chrzecijaskiego na roboty przymusowe! A do tego wszystkiego "przyczyniy si wydatnie" mordy, rabunki, kradziee i gd. Nasz autor jest szczerszy ni przypuszcza. T wsprzdno ydowskiego idealizmu i niezadowolenia nazywa "historycznymi zaletami umysu ydowskiego". "Dearborn Independent" jest mu bardzo zobowizany za tak wyrane potwierdzenie tego, co pisa przed niedawnym czasem. Ale i to nawet jeszcze nie wszystko. "Te same historyczne zalety ydowskiego umysu", ktre "przyczyniy si tak wydatnie w Rosji do czerwonego terroru, istniejcego tam dotychczas, usiuj, jak twierdzi autor, "przeprowadzi to samo w innych krajach. Mwi najwyraniej: "przeprowadzi to w innych krajach". Ale my wiedzielimy o tym. Tylko, gdy twierdzili to nieydzi, obrzucano ich najdzikszymi obelgami; obecnie za stwierdza to autor filosemicki w naczelnym organie ydowskim. A mwi to w sposb usprawiedliwiajcy, apologiczny: "Byo naturalnym, e... niezadowolenie w innych czciach wiata mogo znale wyraz w przecenianiu skutkw i celw". Jakie niezadowolenie? ydowskie niezadowolenie, naturalnie. Niezadowolenie z czego? Z wszelkiej formy rzdw gojw. I w czym znalazo ono wyraz? "W przecenianiu skutkw i celw". Jakie to byy skutki i cele? Przeniesienie rewolucji

bolszewickiej do Stanw Zjednoczonych. Nie, oni wcale nie przecenili swych celw; ocenili je dakadnie, lecz tylko wybrali nieodpowiedni kraj do ich przeprowadzenia. Mamy dzi w Ameryce bolszewikw rosyjskich, obnoszcych po ulicach Nowego Yorku zote papieronice, skradzione w rodzinach rosyjskich, oraz klejnoty rodzinne, piercienie i obrczki, zrabowane rosyjskim kobietom. Bolszewizm nie wybieg u nas jeszcze poza idee, wyhodowane w mzgu zodziei i zastawnikw. Ten handel skradzion wasnoci doprowadzi niebawem jego zwolennikw do wrt wizienia. Wiele, wiele czasu upynie jeszcze zanim Ameryka usucha rozkazw ydowskich i zanim kobiety amerykaskie oddadz swe klejnoty przedstawicielom "narodu wybranego"... Naley zwrci uwag na to, e powysze owiadczenie ukazao si bardzo niedawno. Znamiennym w tym wyznaniu jest, e "ydowskie niezadowolenie usiuje przeprowadzi w innych krajach to, do jakiego `dakonania przyczynio si tak wydatnie w Rosji". I przy tej zgodnoci pomidzy ydami amerykaskimi, bolszewizmem rosyjskim i protokoami, s jeszcze ydowscy publicyci, ktrzy maj czelno twierdzi, e tylko szalecy mog dostrzega zwizek midzy tymi rzeczami. Tylko lepi mog go nie dejrze. Ale jest to zwizek podrzdny. Artykuy niniejsze nie opieraj si na czym tak przypadkowym, jak ta noworoczna ydowska apologia bolszewizmu w wielkim hebrajskim tygodniku amerykaskim. "Z chaosu ekonomicznego niezadowolenie ydw wyonio zorganizowany kapitalizm wraz z jego rodkiem pomocniczym, systemem bankowym... "Ta zdobycz (przewrt bolszewicki w Rosji), ktra bdzie zapisana na kartach historii jako najdoniolejszy rezultat wojny wiatowej, zostaa osignita w znacznej mierze przez ydowsk myl, ydowskie niezadowolenie, ydowskie pragnienie przebudowy..." "To, do jakiego wykonania ydowski idealizm i ydowskie niezadowolenie przyczyniy si tak wydatnie w Rosji, te same zalety historyczne ydowskiego umysu i serca usiuj przeprowadzi w innych krajach... "Czy Ameryka, podobnie jak Rosja carw, obciy ydw gorzkim zarzutem, e s oni burzycielami i czy uczyni z nich w ten sposb nieprzejednanych wrogw? "Czy te Ameryka skorzysta z geniuszu ydowskiego tak jak korzysta ze specjalnych zdolnoci wszystkich innych plemion?..." "Niech na to pytanie odpowie nard amerykaski@. Z artykuu w "The American Hebrew" 10-go wrzenia 1920 roku.

Rozdzia XX
Gosy ydowskie w obronie bolszewizmu Nard amerykaski odpowie na to pytanie, a odpowied ta bdzie przeciwko burzycielskiemu geniuszowi niezadowolonych ydow. Wiadomo dobrze, e to, "do jakiego dokonania ydowski idealizm i ydowskie niezadowolenie przyczyniy si tak wydatnie w Rosji" ma by przeprowadzone rwnie w Stanach Zjednoczonych. Czemu autor artykuu w "American Hebrew" nie powiedzia od razu "w Stanach Zjednoczonych" zamiast "te same zalety historyczne ydowskiego serca i umysu usiuj przeprowadzi w innych krajach?" "ydowski idealizm i ydowskie niezadowolenie nie zwracaj si przeciwko kapitaowi. Kapita oddaje im usugi. Jedynym ustrojem pastwowym, przeciwko ktremu zwraca si wysiek ydowski, jest ustrj pastwowy gojw; a jedynym kapitaem, ktry zwalcza, jest kapita nieydowski. Lord Eustace Percy, ktry, jak mona wnosi z penych i zaopatrzonych w pochlebne komentarze cytat jego sw w prasie ydowskiej, posiada sankcj ydowskich mylicieli, rozstrzyga punkt pierwszy. Omawiajc skonno ydw do ruchw rewolucyjnych, powiada: "W Europie wschodniej bolszewizm i syjonizm wystpuj czsto, jak si zdaje, wsprzdnie. Podobnie wpyw ydowski urobi myl republikask i socjalistyczn przez cig caego dziewitnastego wieku a do rewolucji modotureckiej w Konstantynopolu przed dziesiciu niespena laty, nie dlatego, by ydom miao zalee na pozytywnej stronie filozofii radykalnej,

nie dlatego, by pragnli oni sta si uczestnikami nieydowskiego nacjonalizmu lub nieydowskiej demokracji, lecz dlatego, e kady istniejcy nieydowski system rzdowy jest dla nich wstrtny. Ta analiza jest bezwzgldnie prawdziwa. W Rosji pretekstem by car; w Niemczech kajzer; w Anglii sprawa irlandzka; w licznych rewolucjach poudniowoamerykaskich, gdzie kierowaa zawsze rka ydowska, nie uwaano za potrzebne podawa adnego specjalnego powodu; w Stanach Zjednoczonych powodem tym jest "klasa kapitalistyczna; ale zawsze i wszdzie przyczyn, na podstawie wyznania ich wasnego rzecznika, jest wstrt do wszelkich postaci rzdu gojw. yd wierzy, e wiat jest jego prawn wasnoci; chce on wej w posiadanie tego, co do (rzekomo) naley, a najszybsz do tego celu drog jest zburzenie istniejcego porzdku przez rewolucj zburzenie umoliwione przez dugotrwae i zrczne przygotowanie za porednictwem wywrotowych i rozkadowych idei. Co do drugiego punktu, kady czytelnik moe we wasnym dowiadczeniu znale potwierdzenie zawartego w nim faktu. Przypomnijmy sobie kapitalistw, wystawionych na wzgard publiczn w opanowanej przez ydw prasie amerykaskiej. Kog tam znajdziemy? Czyje karykatury zobaczymy w gazetach Hearsta? Czy moe Seligmana, Kahna, Warburga, Schiffa, Kuhna, Loeba & Comp. itp.? Nie. To s bankierzy ydowscy. Przeciwko tym nie wystpuje si nigdy. Nazwiska wymieniane najczciej w tej propagandzie prasowej s to nazwiska nieydowskich kierownikw przemysowych i bankowych i tylko nieydowskich. Wiadomo powszechnie, e podczas rewolucji francuskiej, gdy tylu ludzi bogatych ponioso straty majtkowe, ydowscy Rothschildowie nie stracili ani szelga. Wiadomo rwnie powszechnie, e stosunki pomidzy finansistami ydowskimi a najniebezpieczniejszymi elementami rewolucyjnymi w Stanach Zjednoczonych s tak zaye, i jest bardzo nieprawdopodobne, by ci finansici byli w jakimkolwiek wypadku naraeni na straty. Pod pozorem panujcego obecnie w Rosji nieporzdku, finansici ydowscy korzystaj z pooenia, by opanowa wszystkie naturalne rodki strategiczne i wasno municypaln, za pomoc metod, ktre, jak si spodziewaj, bd zalegalizowane przez sdy ydowskie, gdy obecny "ustrj bolszewicki" ustpi "zmodyfikowanemu komunizmowi". Jeszcze nie wiemy, jak si skoczy bolszewizm. Podobnie jak o wojnie wiatowej, tak i o bolszewimie nie mona powiedzie nic pewnego, dopki nie bdzie wiadomo, kto na nim skorzysta. Obecnie to "korzystanie trwa w caej peni. Wrogiem jest kapita gojw. aden inny. "Wszystkie bogactwa wiata w naszych rkach" oto ukryte haso kadego ydowskiego przewrotu. Cytata, zamieszczona na pocztku niniejszego artykuu, przedstawia stanowisko, jakie ydzi gotowi s zaj w stosunku do rewolucji rosyjskiej. Czyniono ich zawsze odpowiedzialnymi za to, co si dziao w tym nieszczliwym kraju, lecz pocztkowo zaprzeczali. Zaprzeczali z oburzeniem, powtarzajc przy tym sw typow skarg na "przeladowanie. Lecz fakty byy tak obciajce, a badania rzdowe wykryy rzeczy tak przekonywajce, e musieli przesta przeczy. Przez pewien czas starano si odwrci uwag ogu od Rosji za pomoc niesychanie silnej propagandy w sprawie ydw w Polsce. Przypuszczalnie propagand t wszczto w celu "pokrycia" tumnej imigracji ydw do Stanw Zjednoczonych... Moliwe, e czytelnicy nasi nie wiedz o tym, i nieskoczony potok bardzo niepodanych imigrantw przybywa codziennie do Stanw Zjednoczonych: s to dziesitki tysicy tych wanie ludzi, ktrych obecno zagraaa rzdom Europy. Tak tedy propaganda na korzy ydw w Polsce i ruch imigracyjny trwaj cigle, a koo ydowskie w Washingtonie zapewnia rzd Stanw Zjednoczonych, e wszystko jest w porzdku (w takim porzdku, jakiego pragn ydzi), lecz sprawa sytuacji w Rosji w dalszym cigu wymaga wyjanienia. A wyjanienie jest nastpujce: Powiadaj nam, e ydzi stworzyli kapitalizm. Ale kapita zachowywa si nieadnie. Obecnie wic ydowscy twrcy burz swoje dzieo. Uczynili to wanie w Rosji. A teraz, czy nard amerykaski bdzie tak dobry i pozwoli ydowskim dobroczycom uczyni to samo w Ameryce? Oto jest nowe wyjanienie, i, wedug typowej taktyki ydowskiej, wyjanieniu temu towarzyszy propozycja, zwrcona do Stanw Zjednoczonych i... groba! Jeeli Ameryka odrzuci t szczegln uprzejmo ydw, wwczas "uczyni sobie z nich nieprzejednanego wroga". Patrz: cytata, zamieszczona na czele niniejszego rozdziau. Ale ydzi nie zniszczyli kapitalizmu w Rosji. Gdy nadejdzie chwila, e Lenin i Trocki po ukonie poegnalnym wycofaj si spod ochronnego wpywu ydowskich kapitalistw midzynarodowych, przekonamy si, e zniszczeniu uleg jedynie kapita gojw czyli Rosjan, a rzdzi natomiast kapita ydowski. Skd o tym wiadomo? Dokumenty wydrukowane przez rzd Stanw Zjednoczonych zawieraj list nastpujcy. Zwrmy uwag na dat, na ydowskiego bankiera i na ydowskie nazwiska: Stockholm, 21 wrzenia 1917 r. Do Pana Rafaela Scholan: "Drogi Towarzyszu! Dom bankowy, M. Warburg, otworzy rachunek na przedsiwzicie towarzysza Trockiego po otrzymaniu telegramu od prezesa "Rhein-Westphalian Syndicate". Adwokat, prawdopodobnie p. Kestroff, otrzyma amunicj i zorganizowa jej trans-

port wraz z pienidzmi..., ktremu suma, dana przez towarzysza Trockiego ma by dorczona. Braterskie pozdrowienia! "Furstenberg. Na dugi czas przedtem pewien ydowski finansista amerykaski dostarczy pienidzy, za ktre prowadzono propagand rewolucyjn wrd tysicy rosyjskich jecw wojennych w obozach japoskich. Powiadaj niekiedy, dla wytumaczenia ruchu bolszewickiego, e by on finansowany z Niemiec, co w dalszym cigu wyzyskiwano w celu propagandy wojennej. Prawd jest, e cz tych pienidzy dostarczyy Stany Zjednoczone. Cakowita za prawda polega na tym, e finansjerze ydowskiej caego wiata zaleao na bolszewimie, jako na fundacji wszechydowskiej. Przez cay okres wojny wiatowy program ydowski wystpowa pod t lub inn nazw, przy czym alianci oskarali Niemcw, Niemcy aliantw, a oba narody nie wiedziay, kto jest waciwym winowajc. Pewien urzdnik francuski stwierdzi, e jeden tylko bankier ydowski dostarczy dwa miliony. Gdy Trocki mia opuci Stany Zjednoczone dla dakonania wyznaczonego mu zadania, zwolniono go z wizienia w Halifaxie na danie Stanw Zjednoczonych. Po zwaeniu wszystkich faktw dochodzimy do nieuniknionego wniosku, e rewolucja bolszewicka bya starannie wyhodowana przez midzynarodow finansjer ydowsk. atwo tedy poj, dlaczego te same siy staraj si wprowadzi bolszewizm w Stanach Zjednoczonych. Prawdziwa walka w naszym kraju rozgrywa si nie pomidzy prac a kapitaem, lecz pomidzy kapitaem gojw a kapitaem ydowskim, przy czym przywdcy wszystkich lewicowych partii stoj po stronie kapitaw ydowskich. Przypomnijmy sobie znowu, jakich kapitalistw ci przywdcy najbardziej atakuj. Nie znajdziemy wrd nich ani jednego ydowskiego nazwiska. Gwnym wszake celem naszych ostatnich artykuw jest przytoczenie wiadectwa ydowskiego, dowodzcego ydowskiego charakteru bolszewizmu. Czasopismo ydowskie, `The Chronicle" w Londynie, pisao w roku 1919: "Jest co w fakcie samego bolszewizmu, w fakcie, e jest tak wielu ydw bolszewikw, w fakcie, e ideay bolszewizmu s w tak wielu punktach zgodne z ideaami judaizmu". W tym samym pimie w roku 1920 znajdujemy sprawozdanie z przemowy, wygoszonej przez Izraela Zangwill, wybitnego pisarza ydowskiego; przemowa ta opiewaa gorco pochwa "narodu, ktry wyda takiego Beaconsfielda, Readinga, Montagu, Klotza, takiego Kurta Eisnera, takiego Trockiego". P. Zangwill w porywie semickiego zapau, ogarn jednym wsplnym uciskiem ydw, nalecych do wgierskiego i rosyjskiego rzdu bolszewickiego. Co to za rnica? S to wszystko ydzi i przynosz jednakowy zaszczyt i poytek swemu narodowi". Rabin J. L. Magnes, w przemowie wygoszonej w Nowym Yorku, wyrazi si wedug odnonego sprawozdania: "Gdy yd odda swoj myl, swoje powicenie, sprawie robotnikw i wydziedziczonych tego wiata, jego radykalne usposobienie sprawia, i dociera on a do rda rzeczy i staje si w Niemczech Marksem i Lasallem, Haasem i Edwardem Bernsteinem; w Austrii staje si takim Wiktorem Adlerem i Fryderykiem Adlerem; w Rosji Trockim. Wyobramy sobie na chwil obecne pooenie w Rosji i w Niemczech. Rewolucja wyzwolia siy twrcze, i patrzcie, jak liczny zastp ydw znalaz si niezwocznie do rozporzdzenia. Wrd socjal-rewolucjonistw, mienszewikw i bolszewikw, wrd socjalistw wikszoci i mniejszoci, jakiekolwiek s ich nazwy, wszdzie znajdziemy ydw pomidzy najbardziej zaufanymi przywdcami, pomidzy rutynowanymi pracownikami tych wszystkich partii rewolucyjnych". "Patrzcie", powiada rabin, "jak liczny zastp ydw znalazl si niezwocznie do rozporzdzenia". Naley patrze na co on wskazuje. Stany Zjednoczone posiadaj w swych stowarzyszeniach rewolucyjnych tylu ydw, ile ich byo w Rosji. I tu i tam "s oni niezwocznie do rozporzdzenia". Bernard Lazare, pisarz ydowski, ktry wyda dzieo o antysemitymie, mwi: "Tote yd bierze udzia w rewolucjach i uczestniczy w nich o tyle, o ile jest ydem, a raczej waciwie, o tyle, o ile ydem pozosta. Mwi on take: "Duch ydowski jest duchem z natury rewolucyjnym, i wiadomie czy niewiadomie, yd jest zawsze rewolucjonist". Nigdzie chyba, za wyjtkiem Stanw Zjednoczonych nie spotkayby si te fakty z zaprzeczeniami, ktre by a wymagay dowodw na ich poparcie. We wszystkich bowiem innych krajach, s to rzeczy znane. U nas panowa taki strach przed uyciem sowa "yd" i poruszeniem czegokolwiek, co si do ydw odnosi, e nie wiedzielimy o faktach najzwyklejszych, ktrych moglibymy si dowiedzie z powierzchownej choby znajomoci tego, co pisz sami ydzi. Byo co tragicznego niemal w tym, e Amerykanie zapeniali sale odczytowe, suchajc prelekcji o pooeniu w Rosji, i e wychodzili z sali odczytowej przeraeni i oburzeni tym, i sytuacja w Rosji jest tak mao rosyjska, dlatego tylko, e nie byo prelegenta, ktry by uwaa za polityczne wspomnie o "ydach" w Stanach Zjednoczonych. ydzi potrafili bowiem opanowa i t rwnie placwk.

Nie tylko ydowskie rda literackie uznaj skonno ydw do rewolucji w ogle i ich odpowiedzialno za rewolucj rosyjsk w szczeglnoci, wiadomo ta bowiem istnieje i w niszych warstwach narodu ydowskiego. yd, biorcy udzia w rewolucji, uwiadamia sobie, e w pewien sposb posuwa naprzd spraw Izraela. Moe on by "zym ydem" wedug opinii synagogi, ale jest do dobrym ydem na to, by chcie uczyni wszystko, co moe si przyczyni do wzmoenia chway Izraela. Rasa jest silniejsza w ydostwie od religii. Czasopismo rosyjskie "Do Moskwy" pisao we wrzeniu 1919 roku: "Nie naley zapomina, e nard ydowski, ktry od wiekw by ciemiony przez krlw i carw, jest prawdziwym proletariatem, prawdziwym internacjonaem, ktry nie ma ojczyzny". P. Cohan, w gazecie "Communist" w kwietniu roku 1919 pisa: "Mona powiedzie bez przesady, e wielka rosyjska rewolucja socjalna zostaa rzeczywicie dokonana rkami ydw. Czy ciemne, ciemione masy rosyjskich robotnikw i chopw zdoayby same zrzuci z siebie jarzmo buruazji? Nie, ydzi to wanie prowadzili proletariat rosyjski do jutrzenki internacjonau, i nie tylko poprowadzili go, lecz prowadz nadal spraw sowietw, ktra spoczywa w ich pewnych rkach. Moemy by spokojni, dopki naczelne dowdztwo czerwonej armii spoczywa w rkach towarzysza Lwa Trockiego. Prawda, e w szeregach czerwonej armii nie ma ydw, jeli idzie o onierzy, lecz w komitetach i organizacjach sowieckich, jako komisarze, ydzi wiod dzielnie do zwycistwa masy proletariatu rosyjskiego. Nie bez racji podczas wyborw do wszystkich instytucji sowieckich ydzi przechodz olbrzymi wikszoci gosw... Symbol ydostwa, ktre od wiekw walczyo przeciwko kapitalizmowi, sta si rwnie symbolem rosyjskiego proletariatu, co jest widoczne nawet w przyjciu za godo czerwonej picioramiennej gwiazdy bdcej, jak wiadomo, symbolem syjonizmu i ydostwa. Ten znak zwiastuje zwycistwo, ten znak zwiastuje mier pasoytw buruazji... zy ydowskie wyciekn z nich krwawym potem". To wyznanie, a raczej ta przechwaka, zasuguje na uwag ze wzgldu na swoj jasno. ydzi, jak powiada p. Cohan, rzdz masami rosyjskimi, masami, ktre nie powstaway nigdy, i ktre wiedz tylko, e mniejszo, jak mniejszo za czasw cara, stoi u steru rzdu. Nie ma ydw w czerwonej armii, owiadcza nam p. Cohan, to znaczy nie ma ich w szeregach, gdzie trzeba walczy naprawd; zgadza si to zupenie z ide protokow. Strategia programu wiatowego polega na tym, by kaza gojom zabija gojw. W czasie rozlicznych zamieszek socjalnych we Francji, ydzi podnosili zawsze z radoci fakt, e Francuzi zabijali si wzajemnie. W ostatniej wojnie wiatowej tylu gojw zgino z rki gojw, ilu jest razem ydw na wiecie. Byo to wielkim zwycistwem Izraela. "zy ydowskie wyciekn z nich krwawym potem". Ale ydzi znajduj si na stanowiskach rzdzcych i bezpiecznych, powiada p. Cohan, i ma co do tego absolutn suszno. Dziwne jest tylko, e mia tyle uczciwoci, by to przyzna. Co do tak zwanych wyborw, podczas ktrych ydzi s wybierani jednogonie, to pod tym wzgldem bardzo pouczajc jest literatura bolszewicka. Ci, co gosowali przeciwko kandydatom ydowskim, zostali ogoszeni za "wrogw rewolucji i skazani na mier. Nie trzeba wyda wiele wyrokw mierci, aby uzyska jednomylno wyborw. P. Cohan mwi szczeglnie ciekawe rzeczy o znaczeniu czerwonej gwiazdy, picioramiennego goda bolszewizmu. "Symbol ydostwa", powiada, "sta si rwnie symbolem rosyjskiego proletariatu". Gwiazda Dawida, ydowskie godo narodowe, jest gwiazd szeciopromienn, utworzon z dwch trjktw, z ktrych jeden wspiera si na podstawie, a drugi na wierzchoku. Po odrzuceniu podstaw, trjkty te upodabniaj si do symbolu masostwa, wgielnicy i cyrkla. Jak zauwaa pewien obserwator ydowski, tych wanie gode jest niezwykle mao na grobach onierzy angielskich, ktrzy w ostatniej wojnie zdobyli Palestyn. Wikszo symbolw zwyky krzy drewniany. Jak si dowiadujemy obecnie, nowi wadcy Palestyny protestuj przeciwko tym krzyom, poniewa rzucaj si one w oczy kademu, kto zwiedza nowy uniwersytet ydowski. Podobnie jak w Rosji sowieckiej i w Palestynie niewielu ydw oddao ycie za swoj spraw: byo na to do chrzecijan. Skoro ydzi s takimi mistrzami w sztuce symbolizmu, przeto nie bez znaczenia musi by fakt, e gwiazda bolszewicka ma o jeden promie mniej ni gwiazda Dawida. A to dlatego, e pozostaje jeszcze jeden punkt do wypenienia w programie wiatowym, wedug tego, co mwi nam o nim protokoy, a mianowicie osadzenie na tronie "naszego kierownika. Gdy przyjdzie on, Samowadca wiata, dla ktrego stworzono cay program, wwczas w gwiedzie symbolicznej zajanieje promie szsty. Pi promieni gwiazdy, ktre najwidoczniej zostay ju zdobyte, to pienidz, prasa, parostwo, Palestyna i proletarianizm. Szstym promieniem bdzie ksi Izraela. Trudno to powiedzie, trudno w to uwierzy, ale p. Cohan twierdzi, (a rewolucje, zwaszcza od czasu rewolucji francuskiej uzasadniaj jego twierdzenie), e "ten znak zwiastuje mier pasoytw buruazji... ydowskie zy wyciekn z nich krwawym potem". "Buruazja", jak mwi protokoy, jest zawsze nieydowsk. Najpospolitszym kontr-argumentem przeciwko niezachwianemu faktowi, e rewolucja rosyjska ma charakter ydowski, argumentem, ktry wobec gromadzcych si szybko pozytywnych wiadectw ydowskich musi niebawem zamilkn, a jest to, e "ydzi w Rosji cierpi take. "Jake moemy popiera ruch, ktry skazuje na cierpienia nasz wasny nard?" oto argument, ktry ydzi wysuwaj w dyskusji z gojami. A jednak jest faktem, e ten ruch popieraj. Dzi, bez przerwy rzd bolszewicki otrzymuje pienidze od ydowskich finansistw w Europie i naturalnie take od midzynarodowych bankierw ydowskich w Ameryce. To jeden fakt.

A oto fakt inny: ydzi w Rosji cierpi bez porwnania mniej, ni nam mwi ydowscy propagatorzy. Dzi ju sami ydzi przyznaj, e podczas pierwszej fali najazdu bolszewickiego na Polsk, ydzi polscy odnosili si yczliwie do najedcw i udzielali im pomocy. ydzi amerykascy tumaczyli ten fakt w ten sposb: od chwili, gdy zapanowa w Rosji bolszewizm, pooenie ydw poprawio si tam bardzo, dlatego te ydzi polscy okazywali im yczliwo. To prawda, pooenie ydw w Rosji jest dobre. I nic w tym dziwnego. Posiadaj oni Rosj. Wszystko, co si tam znajduje, do nich naley. A drugim powodem pomylnego pooenia ydw w Rosji jest to, e oni jedni tylko korzystaj tam z pomocy. Czy nie zwrcilicie nigdy uwagi na ten fakt znamienny? Tylko ydom w Rosji posya si ywno i pienidze. Jest to naturalnie jedna z licznych postaci tego poparcia, jakiego ydzi udzielaj bolszewizmowi. Ale jeli ydzi cierpi tak, jak powiadaj propagatorzy, to c si dzia musi wrd Rosjan? A jednak im nikt nie posya ywnoci ani pienidzy. W caym tym pooeniu jest wielce prawdopodobnym, e ydowski bolszewizm naoy na cay wiat podatek. W kadym razie posiadamy mnstwo dowodw na to, e pooenie ydw w Rosji jest dobre. Wszystko, co si tam znajduje do nich naley. Drugie rdo sprzecznoci odkrywamy w sprawie nastpujcej: "Jak mog kapitalici ydowscy popiera bolszewizm, skoro bolszewizm dy do obalenia kapitalizmu?" Bolszewizm, jak powiedzielimy wyej, dy do obalenia jedynie nieydowskiego kapitalizmu. ydowscy finansici, ktrzy pozostali w Rosji, oddaj wielkie usugi bolszewikom. Przeczytajmy ten opis, podany przez naocznego wiadka: "ydem jest ten komisarz banku, bardzo elegancki, w krawacie najnowszej mody i w fantazyjnej kamizelce. ydem jest ten komisarz okrgowy, byy makler, z podwjnym burujskim podbrdkiem. ydem rwnie ten inspektor podatkowy: wie on doskonale, jak przycisn buruazj. Ci ajenci ydostwa s tam do dnia dzisiejszego. Inni ajenci kr pomidzy uciekajcymi Rosjanami, oddajcymi swoje majtki ydom za dugi hipoteczne. Gdy si kurtyna podniesie, przekonamy si, e wikszo nieruchomej wasnoci ziemskiej przesza w rce ydowskie drog najzupeniej "legaln. Oto jedna odpowied na pytanie, czemu kapitalici ydowscy popieraj bolszewizm. Czerwona rewolucja jest jednym z najwaniejszych wypadkw spekulacyjnych w dziejach ludzkoci. Poza tym jest ona tryumfem Izraela; jest to olbrzymi odwet, z ktrego ydzi korzystaj zawsze, gdy tylko mog, za krzywdy rzeczywiste lub urojone. Kapitalizm ydowski wie, co czyni. Jakie osiga korzyci? 1. Zagarn cay bogaty kraj, nie ponoszc kosztw wojny. 2. Wykaza potrzeb zota. Sia ydowska zasadza si na fikcji, e zoto jest bogactwem. Rozmylne niedostwo bolszewickiego systemu monetarnego miao na celu spotgowanie w bezmylnej ludzkoci przekonania, e zoto jest konieczne, a to przekonanie oddaje wiat gojw we wadz kapitalizmu ydowskiego. Gdyby bolszewicy byli uczciwi, mogli byli zada ydowskiemu kapitalizmowi cios miertelny. Ale nie! Zoto krluje nadal. Zburzmy fikcj, e zoto posiada warto, a ydowska finansjera midzynarodowa zginie na stosach bezuytecznego metalu. 3. Dowid wiatu swojej potgi. Protok szsty mwi: "Aby dowie, do jakiego stopnia opanowalimy rzdy gojw w Europie, pokaemy nasz si jednemu z nich przez zbrodnicze gwaty, czyli przez panowanie terroru". Czy dosy j Europie "pokazali? O tak! I Europa struchlaa! Jest to wielki zysk dla kapitalistw ydowskich. 4. Nie najmniejszy zysk stanowi to pole dowiadczalne, jakim si staa Rosja dla sztuki rewolucyjnej. Studenci z tej czerwonej szkoy powracaj do Stanw Zjednoczonych. Technika rewolucji sprowadzona zostaa do nauki, ktrej szczegy wyoono w protokoach. Aby uy raz jeszcze sw rabina Magnesa: "Patrzcie, jak liczne zastpy ydw zjawiy si niezwocznie do rozporzdzenia!" Te liczne zastpy s obecnie o wiele liczniejsze. Koniec czci pierwszej.

TOM II Przedmowa do tomu II Tom poprzedni, zawierajcy pierwsze dwadziecia artykuw z serii bada nad kwesti ydowsk, drukowanych w "Dearborn Independent" od maja roku 1920, zajmowa si obszernie teori ydowskiego programu wiatowego. Tom niniejszy daje pogld oglny na fakty dowodzce istnienia tego programu. Jeli pierwszy tom posun o krok naprzd badania nad kwesti ydowsk, to ksika obecna jest drugim krokiem w tym samym kierunku. Kwestia sama jest obszerna, materia do niej olbrzymi, wanym jest tedy zastosowanie w danym wypadku metody jak najprostszej. Metoda polega te jedynie na obserwacji wydarze z ycia codziennego i zestawieniu ich z programem, w celu przekonania si, czy si one z nim zgadzaj. Do bdzie czasu na podjcie kwestii autentycznoci protokow, gdy przeprowadzimy porwnanie midzy ich treci a dziaalnoci przywdcw ydowskich. Artykuy, wydrukowane dotychczas, pozostay bez odpowiedzi. Mwiono o nich i przedstawiono je faszywie, ale zarzutw w nich zawartych nie odparto. Najulubieszym wykrtem ydowskich autorw byo owiadczenie, e zarzuty, stawiane ydom, mog si odnosi do kadego innego plemienia, i e adne z nich nie mogoby odeprze ich na podstawie faktw.

Ale tych zarzutw nie stawialimy adnemu innemu narodowi i wtpi, czy moglibymy to uczyni. Gdybymy skierowali je przeciwko, dajmy na to, Wgrom, Polakom, Rumunom, Wochom, Anglikom, Szkotom, Irlandczykom, Rosjanom lub Syryjczykom, to czy pozostayby one bez odpowiedzi? Przekonywajc si naszym twierdzeniom daje nie tylko fakt, e niektre z nich odnosz si do przywdcw ydowskich, lecz e og moe z atwoci zobaczy, jak dalece twierdzenia te zgodne s z rzeczywistoci. Te same zarzuty skierowane przeciwko jakiejkolwiek innej grupie, musiayby upa same przez si, gdy og nie znalazby dowodw na ich poparcie. Suchy i pogoski nie maj adnej siy przekonywajcej. Nie posiadaj jej rwnie obelgi. Jeeli zarzuty zawarte w wymienionych artykuach s faszywe, w takim razie mona je obali na podstawie faktw. Jeli nie ma zwizku pomidzy pisanym programem protokow i programem wprowadzanym w ycie pod przywdztwem ydw, to niewtpliwie mona tego dowie. Jeli tego nie dowiedziono, to dlatego, e zwizek ten istnieje i przywdcy ydowscy wiedz, e istnieje. Rozdziay nastpujce poruszaj wiele tematw, gwnie za omawiaj rol ydw w wychowawczych i religijnych sprawach wikszoci narodowej; niebezpieczestwo moralne, wypywajce z opanowania przez nich teatru i kinematografu; walk giedy nowojorskiej z przewag ydowsk; kwesti, czy miano yd", jest nazw "wyznania", czy te plemienia, w wietle rde wycznie ydowskich; stanowi one take skromny zacztek bada niewyczerpanego nigdy tematu o wpywie ydw na wojn wiatow. Bernard M. Baruch, bdcy osobistoci drugorzdn w radach czysto ydowskich, przedstawi si w komitecie kongresowym jako "najpotniejszy czowiek w czasie wojny", a sprawozdania dowodz, e by nim istotnie. Ksika niniejsza nie wyczerpuje tematu. Wydajemy j dla zadouczynienia daniom nowych czytelnikw, ktrzy domagaj si artykuw w kwestii ydowskiej od pocztku. Poniewa nakad "Dearborn Independent jest ju od dawna cakowicie wyczerpany, przeto przedsiwzilimy wydanie niniejszych dwch tomw, aby umoliwi czytelnikom zaznajomienie si z poruszon w nich kwesti, poczwszy od pierwszego artykuu. Opuszczenie poszczeglnych artykuw w wydaniu niniejszym dokonane zostao dla skrcenia caoci. Artykuy te zreszt mog by zamieszczone w innym tomie. Tytuy tych artykuw s "Skarga ydw na "amerykanizm", z dnia 23 padziernika oraz "Upadek gojw jako warunek urzeczywistnienia nadziei ydw co do zagarnicia rzdw nad wiatem, z dnia 25 grudnia 1920 r. Kwiecie, 1921 r. "Odrbno charakteru ydowskiego nie wypywa wycznie z religii. Prawd jest, e narodowo ydw wie si nierozdzielnie z ich religi, ...ale bez wzgldu na przyczyny tego zwizku idei narodowociowej z religi, naley stwierdzi, e sama religia nie stanowi narodu. Wyznawca religii ydowskiej nie staje si na zasadzie tego faktu ydem. Z drugiej za strony, yd z urodzenia pozostaje ydem, nawet wtedy, gdy wyrzeknie si swojej religii Leo N. Levi, przewodniczcy Bnai Brith 1900-1904.

Rozdzia I Jak ydzi w Stanach Zjednoczonych ukrywaj swoj si Ilu jest ydw w Stanach Zjednoczonych? Nie wie tego nikt z nieydw. Dane statystyczne s wyczn wasnoci wadz ydowskich. Rzd Stanw Zjednoczonych moe dostarczy danych statystycznych co do kadej niemal sprawy, odnoszcej si do ludnoci naszego kraju, ale ilekro pokusi si o systematyczne zebranie wiadomoci o ydach, ktrzy stale przybywaj do Ameryki, natychmiast "wdaj si w to zakulisowe sfery rzdu waszyngtoskiego i kad kres tym usiowaniom. Od lat przeszo dwudziestu trwa walka o prawo rzdu Stanw Zjednoczonych do przeprowadzenia kompletnego spisu ludnoci, i od lat dwudziestu kulisy Kapitolu s o tyle silne, e do tego nie dopuszczaj. Niepokojcy wzrost imigracji ydowskiej w chwili obecnej zwrci znowu na t spraw uwag ogu. Po raz pierwszy w historii Stanw Zjednoczonych wytwarza si w tej kwestii opinia spoeczna. Pierwsza wiadomo w tej sprawie nadesza z Europy i zadziwia kraj cay. Wiadomo ta dotyczya rozlegej mobilizacji spoeczestwa ydowskiego i grupowania si ydw w pewnych okrelonych punktach zbornych w Europie. Zbudowano tam dla nich obszerne baraki. Liczne oddziay wywiczonych ludzi uday si ze Stanw Zjednoczonych na rozkaz tutejszych tajnych stowarzysze ydowskich do Europy, w celu zaatwienia jak mwiono "spraw paszportowych". Imigracja do Stanw Zjednoczonych staa si interesem, interesem cile ydowskim. Na jakiej zasadzie twierdzimy: "interesem cile ydowskim?" A oto dlatego: s w Europie kraje, z ktrych adnemu nieydowi nie wolno przyby do Stanw Zjednoczonych. Z Niemiec, z Rosji, z Polski, nawet pojedyncza osoba z wielkim trudem uzyska moe pozwolenie na wjazd do naszego kraju. Ale ydzi z Polski, z Niemiec i z Rosji przybywaj tu swobodnie tysicami, z cakowitym lekcewaeniem prawa, z jawnym pogwaceniem przepisw sanitarnych. Jest to bowiem in-

teres wycznie ydowski, aby cign do Stanw Zjednoczonych jeszcze jeden milion ydw. Jest to jak gdyby przemarsz armii, ktra wykonaa swoje zadanie w Europie, ujarzmiajc ten kontynent, a obecnie idzie na Ameryk. Gdy spoeczestwo tutejsze dowiedziao si o tym, co si dzieje za morzem, gdy stao si widocznym, e do tego pochodu na Ameryk pomagaj gwnie tutejsze stowarzyszenia ydowskie, wwczas po raz pierwszy w dziejach Ameryki gazety nasze poczy komentowa kwesti ydowsk z wyranym zaniepokojeniem. Sam ten fakt dowodzi, e kwestii ydowskiej duej ignorowa niepodobna. Nawet zwykli urzdnicy imigracyjni, ktrzy od lat ledz potok ludzki pyncy do Ameryki, zdumieni s obecnie zmian, jaka zasza w charakterze imigrujcej masy. Co ich tak zadziwio? Przede wszystkim masy te skadaj si prawie wycznie z ydw. Rodowitym Ukraicom, Rosjanom, Niemcom imigrowa nie wolno. Ale ydom wolno przybywa zewszd, tote zewszd niemal przyjedaj. Pytaj wic, skd ten szczeglny przywilej? Po wtre, nie przybywaj oni jako uciekinierzy, jako ludzie, uchodzcy przed godem lub przeladowaniem: przybywaj jak do wasnego kraju. Przybywaj jako uprzywilejowani gocie. Jak po tamtej stronie "zaatwiaj" spraw paszportow tak po tej stronie "zaatwiaj" spraw wjazdu. Obchodzi si prawo. Lekceway si przepisy sanitarne. Czemu nie maj si oni zachowywa tak, jak gdyby Stany Zjednoczone do nich naleay? Widz, e urzdnicy tajnych stowarzysze ydowskich rozkazuj urzdnikom Biura imigracyjnego Stanw Zjednoczonych. Od pierwszego rzutu oka odnosz wraenie, e panowanie ydw w Stanach Zjednoczonych jest rwnie mone i wszechwadne jak w Rosji. Nic te dziwnego, e w literalnym znaczeniu tego sowa obalaj mury i bramy z rozmachem zwyciskiej inwazji. Czy Ameryka nie jest "krajem ydow, jak mwi mae narody europejskie? Po trzecie, istnieje doskonaa organizacja, ktra zwalcza wszystkie protesty podnoszone przeciwko wydawaniu pozwole na wjazd do Ameryki znanym ydom rewolucjonistom. ydzi europejscy to rewolucjonici in potentia. S to rewolucjonici dzisiejsi z Woch, Niemiec, Rosji i Polski. S to dzi przywdcy Czerwonych i I. W. W. w Stanach Zjednoczonych. Gdy do Ellis Island przybdzie osobnik, o ktrym wiadomo co w tym wzgldzie, a oczywicie jest on jednym z tysica, o ktrych nic nie wiadomo, wwczas zostaje zatrzymany. Niezwocznie zaczynaj po kraju kursowa telegramy do czonkw kongresu, redaktorw, urzdnikw pastwowych i municypalnych, domagajce si w tonie stanowczym "zajcia si tym, e pan taki a taki zosta zatrzymany w Ellis Island. I tego samego dnia wychodz z powrotem do Waszyngtonu telegramy od czonkw kongresu, redaktorw i innych osb wpywowych, stwierdzajce nieskazitelny charakter pana takiego a takiego i dajce niezwocznego wpuszczenia go do Stanw Zjednoczonych. Niekiedy uywana bywa w takich okolicznociach tak zwana ambasada rosyjska. Jest to inwazja, prawdziwa inwazja, a dopomagaj do niej wpywy dziaajce wewntrz kraju, w granicach Stanw Zjednoczonych. Przysonita jest ona z lekka sentymentem, "e ludzie ci uchodz przed przeladowaniem". Szerz dowcipnie ten sentyment fatografie, przedstawiajce grupy ndznie wygldajcych kobiet i dzieci. Nie widzimy niestety nigdy fatografii, przedstawiajcych grupy energicznych modych rewolucjonistw, ktrzy s gotowi zupi Stany Zjednoczone tak jak zupili Rosj. Jest to wszelako stan obecny. W artykuach niniejszych mamy zamiar poda do wiadomoci czytelnika niektre fakty, dotyczce walki rzdu w tej sprawie w cigu ostatniego wierwiecza. Kwestia ta nie jest specjalnie amerykask, a owietli jej rozwj w Ameryce mog niektre fakty, ktre ujawniy si podczas posiedze Komisji Krlewskiej do spraw imigracji cudzoziemcw, odbytych w Londynie w roku 1902. Jednym z rysw charakterystycznych dziaalnoci tej komisji byo owiadczenie Teodora Herzla, wybitnego propagatora syjonizmu. W owiadczeniu wstpnym, zoonym przed komisj, Herzl powiedzia midzy innymi co nastpuje: "Istotn przyczyn zwoania obecnej komisji jest fakt, e po raz pierwszy od czasw Cromwella znalaza si w Anglii znaczniejsza liczba czonkw naszego narodu... e istnieje powany z tej strony nacisk w Anglii, tego dowodem jest powoanie tej komisji. Nastpio badanie sprawy, przy czym ujawnio si co nastpuje: (odpowiada Herzl). Pytanie: Patrzc na spraw chwilowo ze stanowiska Stanw Zjednoczonych, wspomnia pan, e Ameryka ograniczya imigracj? Odpowied: Tak. P. Ograniczenie to jest zatem czciowe? O. Ograniczenie to, o ile mi wiadomo, polega na tym: imigrant w chwili wyldowania musi okaza pewn sum pienidzy. P. Wiadomo panu zapewne, e ruch imigracyjny do Stanw Zjednoczonych jest dwukrotnie wikszy ni imigracja do Zjednoczonego Krlestwa? O. Wiem o tym. New York posiada obecnie najwysz liczb ludnoci ydowskiej ze wszystkich miast na wiecie. P. Tak wic ograniczenie jest ograniczeniem w rzeczywistoci bardzo nieznacznym? O. Tak, ale mimo to wyjedaj do Ameryki. Przypuszczam, e bardzo atwo obej tego rodzaju zakaz. Na przykad gdyby zawizali stowarzyszenie, ktre wypoyczaoby kademu imigrantowi potrzebn sum pienidzy, wwczas imigrant okazuje te pienidze i dostaje pozwolenie na wjazd, po czym odsya poczt z powrotem poyczon kwot. Nie ma skutecznych rodkw dla zapobieenia temu. P. Przypuszczaem, e to, co pan wspomnia o Stanach Zjednoczonych, stanowi usprawiedliwienie postpowania tego kraju, jako aktu samozachowawczego. O. Nie.

Nieco pniej poruszono znowu spraw imigracji do Stanw Zjednoczonych. Odpowiada cigle Herzl. Prosimy zauway, e rzecz dziaa si w roku 1902: P. Czy prawd jest, e przywdcy ydowscy w Ameryce zawiadomili swoich tutejszych korespondentw, i nie s w stanie przyj i rozmieci wicej ydowskich imigrantw? O. Syszaem o trudnociach imigracyjnych i e Ameryka jest przepeniona ydami. Co do tego, czy ta wiadomo zgadza si z prawd, nie mog nic powiedzie. P. Czy wedug paskiego zdania ruch imigracyjny do Ameryki nie byby znacznie wikszy, gdyby takie prawo nie istniao? O. Myl, e to prawo nie miao na to wielkiego wpywu, zakaz nie mg tego zmieni. P. Na jakiej podstawie wypowiada pan tak opini? O. Jest to kwestia wybrzey i portw. Przyjedaj. Jak panowie przeszkodzicie komu przyjecha? P. Czy pan przypuszcza, e ich przemycaj? O. Nie, nie przypuszczam tego. Lecz znajd oni zawsze sposb, aby wjecha do Ameryki. Ot omawianie spraw imigracji do Ameryki byo zawsze wzbronione. Mwilimy o niej w sposb oglny, lecz nigdy w sposb dotyczcy poszczeglnych narodowoci, za wyjtkiem Chiczykw i Japoczykw. Herzl jednakowo wiedzia, jak si zdaje, e gdziekolwiek ydzi zgromadz si w znaczniejszej liczbie, tam powoduj niepokj. Sowa jego s: ...Ameryka, gdzie z chwil, gdy si znajd w znaczniejszej liczbie, powoduj niepokj i staj si ciarem dla kraju". Wiedzia take, e przedsiwzite zostan rodki, dla zapobieenia tej ewentualnoci. Ale co wicej, owiadczy on, co naley uwaa za przestrog, e rodki takie natrafi na opr. Powiedzia: "Istnieje przysowie francuskie: "To zwierz jest niecierpliwe; broni si, gdy je zaczepi". "Gdy zaczepicie ydw, bd si oni bronili i wywoacie co w rodzaju zamieszek wewntrznych. Wreszcie nadesza chwila, gdy w Ameryce jeden z bardziej przenikliwych urzdnikw zacz si zastanawia nad tym, co wry inwazja ydowska. Bya ona zbyt silna, aby jej stawi opr. W owym czasie zakulisowe sfery waszyngtoskie byy ju potne. Tote widocznie urzdnik ten doszed do wniosku, e najlepszym na razie sposobem do podjcia tego olbrzymiego zadania bdzie zebranie informacji. Ale na to, aeby przystpi do zbierania informacji, naleao uzyska pozwolenie kongresu. Dla uzyskania pozwolenia ze strony kongresu, naleao przedtem zaczeka, a zbada on odnony wniosek na specjalnym posiedzeniu. Posiedzenia takie odbyy si, a sprawozdania z nich, jakkolwiek szczupe, jednake do dzi dnia istniej. Podamy obecnie czytelnikowi najwaniejsze z tych sprawozda wyjtki, a bdzie si mg sam przekona, jak niektrzy amerykascy mowie stanu reagowali na t spraw. Musimy zauway na tym miejscu, e zakulisowe sfery rzdu waszyngtoskiego stay si obecnie przezorniejsze. Dbaj one teraz doskonale o to, aby zapobiec mianowaniu urzdnikw, ktrzy mogliby podawa wnioski, domagajce si zwoywania posiedze kongresu dla badania spraw ydowskich. Przyszed czas, gdy kwestia ydowska moe wej na porzdek dzienny sesji kongresu, ale nie wywoa tego wniosek poszczeglnego urzdnika. Stanie si to na danie caego narodu. Urzdnicy s dzi ostroniejsi i nie mieszaj si do tej kwestii. Zbyt dobrze wiedz, co ich za to czeka. Podczas wojny wielokrotnie tajne lady niebezpiecznych intryg prowadziy do dzielnic ydowskich. Niektrzy ajenci policyjni, ktrzy lojalnie skadali odnone raporty, przekonali si, ze zdumieniem, e zmuszano ich do zaniechania dalszych bada. Czemu? Ukryte wpywy zacieray skutecznie podczas wojny wszystkie ydowskie lady w kraju naszym. Wreszcie jednak nadesza chwila, gdy w Stanach Zjednoczonych stao si podanym stwierdzenie, z jakich mianowicie ywiow skada si ludno tego kraju. Zapragnlimy si przekona, czy jestemy narodem anglosaskim, semickim, aciskim, czy te jakimkolwiek innym. Wytworzya si sytuacja, ktr okrelono w urzdowych raportach w ten sposb: W latach osiemdziesitych i poprzednio mona byo bezpiecznie przypuci, e imigrant z Irlandii jest Irlandczykiem, imigrant z Norwegii lub Szwecji Skandynawem, imigrant z Rosji Rosjaninem, z Niemiec Niemcem itd. Ale czasy si zmieniy. Przed rokiem 1880 wzmianka w czyim paszporcie: "urodzony w Rosji" oznaczaa, e waciciel dakumentu jest Rosjaninem. Ale, jak powiada sprawozdanie, zoone przez urzdnika pastwowego i odnoszce si do dziesiciolecia, ktre nastpio po roku 1880, "tak wielu ydw przybyo z tego kraju do Stanw Zjednoczonych, e "urodzony w Rosji" oznaczao w opinii publicznej "rosyjskiego yda". Dalej ten sam urzdnik wykazuje, e w okresie dziesicioletnim, gdy z Rosji przybyo 666 561 ydw, imigrowali rwnie z Rosji do Stanw Zjednoczonych w znacznej liczbie Polacy, Finlandczycy, Niemcy i Litwini. Ot rejestrowanie tych ludzi pod rubryk "Rosjanie", byo zupenie bdne i nie tylko bdne, ale bezwartociowe dla celw statystycznych. Identyfikacja narodowociowa zatraciaby si cakowicie, a dane o narodowociowym przyrocie ludnoci byyby bardzo niecise. Dlatego te wadze zajmujce si statystyk ludnoci, zaday od kongresu pozwolenia na rejestrowanie ludnoci wedug "narodowoci", nie tylko za wedug "miejsca urodzenia". Zdawaoby si, e jest to zupenie suszne. Na co moe si zda rejestrowanie 3 mln ydw jako "Rosjan, skoro mamy w kraju bardzo niewielu rodowitych Rosjan, i skoro Rosjanie i ydzi rni si midzy sob zasadniczo? Senator Szymon Guggenheim zaoy w komitecie protest. Uy on zwykej w takich wypadkach formuy. Powiedzia: "Osobicie protestuj przeciwko temu, nie dlatego, e jestem ydem, lecz e to jest niewaciwe".

Jest to zwyka formua protestw ydowskich. Naprzykad Bnai Brith mwi to samo, dajc w kategoryczny sposb usunicia szekspirowskiego "Kupca Weneckiego ze szk publicznych. Kady "przeciwoszczerczy oklnik tego towarzystwa zawiera w sobie myl: "Nie uzasadniamy naszej proby tym, e wprawia to w zakopotanie uczniw ydw w klasie, ani te nie motywujemy naszego stanowiska przesadn draliwoci. Protestujemy ze wzgldu na dzieci nieydowskie, ktre podwiadomie skojarz yda w tej postaci, jak go przedstawi Szekspir, z ydem dzisiejszym". Tak wic senator Guggenheim postpowa cile wedug prawide ustalonych w podobnych wypadkach. Przewodniczy na tym posiedzeniu senator La Follette. Senator Guggenheim twierdzi, e nazwa "yd" oznacza wyznanie religijne, a nie narodowo. Przewodniczcy La Follette: "Uwaam, e istniej suszne powody etnologiczne, dla ktrych niekiedy wanym jest wiedzie, do jakiej rasy i narodowoci kto naley". Senator Guggenheim: "Czemu nie zapyta o jego religi?" Senatorowie Mc Cumber i Bailey poparli twierdzenie senatora Guggenheima, e "yd" jest terminem, oznaczajcym wyznanie, a nie narodowo. Przewodniczcy La Follette: "Niedobrze rozumiem paski protest, senatorze Guggenheim. Co moe kto mie przeciwko temu, aby zarejestrowano poprawnie narodowo, do ktrej naley?" Senator Guggenheim: "Poniewa to okrelenie jest niewaciwe. ydzi nie s narodowoci"... W dalszym cigu posiedzenia senator Guggenheim wzi udzia w dyskusji w odpowiedzi na przychyln dla ydw uwag senatora Bailey: Senator Bailey: "Gdybym by ydem urodzonym tutaj, i gdyby chciano, bym nazwa si inaczej ni Amerykaninem, miabym zatarg z rejestrujcym urzdnikiem. Moliwe, e odmwibym odpowiedzi na to pytanie". Senator Cummins: "Ja nie wahabym si stwierdzi, do jakiej nale narodowoci". Senator Bailey: "Nie, ale w tym wypadku, o jakim mwi, byaby to kwestia religii". Senator Guggenheim: "O to wanie idzie" byaby to kwestia religii". Byo to w kwietniu 1909 roku. W grudniu 1909 Simon Wolf by gwnym wiadkiem zeznajcym na korzy ydw. Simon Wolf jest osobistoci bardzo ciekaw. W okresie poprzedzajcym epok prezydenta Lincolna reprezentowa sprawy ydowskie w Kapitolu narodowym i by w kontakcie ze wszystkimi prezydentami, poczwszy od Lincolna, a skoczywszy na Wilsonie. Na posiedzeniu, podczas ktrego wiadczy p. Wolf, przewodniczy Dillingham, a oywienie do dyskusji wprowadzi biorcy w niej udzia senator Lodge. Przytoczymy niektre wyjtki z protokou tego posiedzenia, aby da pojcie o panujcym na nim nastroju: P. Wolf: "Stoimy na tym stanowisku, e yd, przybywajcy z Rosji, jest Rosjaninem, z Rumunii Rumunem, z Francji Francuzem, z Anglii Anglikiem a z Niemiec Niemcem, i e nazwa Hebrajczyk albo yd oznacza po prostu religi". Senator Lodge: "Czy mam rozumie, i pan zaprzecza, jakoby ydzi stanowili narodowo?" P. Wolf: "Jak to? Senator Lodge: "Czy pan zaprzecza, e sowo "yd" jest uywane dla oznaczenia rasy?" P. Wolf: "Jako przedstawiciel Zwizku amerykaskich zgromadze hebrajskich, ktr to godno piastuj od lat prawie 30, poruszyem t spraw i przedoyem szereg odnonych pyta przywdcom ydowskim w Stanach Zjednoczonych, midzy innymi... Dr. Cyrusowi Adlerowi, ktry by bibliotekarzem w Smithsonian... i kady z nich stwierdza, e ydzi nie s ras". Senator Lodge: "Jest to, sdz punkt bardzo wany. Ja przypuszczaem zawsze, e ydzi s ras. W przedmowie do Encyklopedii ydowskiej, podpisanej przez Cyrusa Adlera, znajduj midzy innymi nastpujce owiadczenie: "Draliwszym moe jeszcze zagadnieniem, ktre nastrczyo si na wstpie, jest stanowisko, jakie ma zaj Encyklopedia w stosunku do ydw, ktrzy urodziwszy si w spoeczestwie ydowskim, dla tej lub innej przyczyny spoeczestwo to opucili. Poniewa dzieo niniejsze zajmuje si ydami jako ras, przeto uznalimy za niemoliwe wyczy jednostki, nalece do tej rasy, bez wzgldu na to, do jakiego wyznania mogy si one przyczy". "W tej samej encyklopedii znajduj owiadczenie Jzefa Jacobsa, B. A. byego przewodniczcego ydowskiego Towarzystwa Historycznego w Anglii: "Ze stanowiska antropologicznego ydzi s ras o wydatnie jednolitym typie, wynikajcym bd z jednoci rasy, bd te z podobiestwa otoczenia". "Czy zatem pan zaprzecza, zaley mi na wyjanieniu paskiego stanowiska, e sowo "yd" jest terminem oznaczajcym ras, plemi?" P. Wolf: "Zoyem swoje owiadczenie, a opinie moje wyraone s w tej broszurze". Senator Lodge: "Niech pan pozwoli. Pod jak kategori podcignie pan Benjamina Disraeli? Czy by on ydem? P. Wolf: "Urodzi si ydem". Senator Lodge: "Przyj chrzest. Czy wwczas przesta by ydem?" P. Wolf: "Tak; w znaczeniu religijnym przesta by ydem". Senator Lodge: "Ach! W znaczeniu religijnym. By on bardzo dumny z tego, e jest ydem, i zawsze mwi o sobie, jako o ydzie. Czy fakt, e zmieni religi, wpyn rwnie na zmian jego rasy?" P. Wolf: "Nie zmienio to faktu, e urodzi si ydem; bynajmniej; i wiem, e ydzi na caym wiecie, uwaali jego, Heinego, Bornea i innych, zrodzonych z ich krwi, za ydw, jak to czyni zawsze, ilekro mwi o ludziach, ktrzy dokonali

czego wielkiego na wiecie. Ale ze stanowiska religijnego przestali oni by ydami"... Senator Lodge: "Niewtpliwie. Idzie mi o stwierdzenie, czy wyraz "yd" albo "Hebrajczyk" jest cisym terminem dla oznaczenia rasy?" P. Wolf: "Przepraszam pana, ale na kocu broszury znajdzie pan pismo Dr. Cyrusa Adlera, ktre moe zechciaby pan askawie odczyta dla wiadomoci komitetu". Senator Lodge (po odczytaniu wspomnianego pisma): "Zdaje mi si, e pismo to nic nie wyjania. ...Nigdy nie przychodzio mi nawet na myl, by klasyfikacja, wprowadzona przez wadze imigracyjne miaa jakikolwiek zwizek z religi. Przypuszczaem, e jest to klasyfikacja rasowa, narodowociowa. Jest rzecz wan, niezmiernie wan, bymy posiadali o ile monoci najdokadniejsz klasyfikacj rasow". P. Wolf: "Czy panu wiadomo, e biuro statystyczne chciao dawniej klasyfikowa w ten sposb i e zabroniono mu tego?" Senator Lodge: "Wyraz "rasa zosta wykrelony z projektu spisu ludnoci. Uwaam, e byo to wielkim bdem. Czyni to cay spis prawie bezwartociowym". P. Wolf: "Mog tylko powtrzy to, co powiedziaem, a mianowicie, e przedstawiam opini tych, ktrych reprezentuj, to jest Zwizku amerykaskich zgromadze hebrajskich i zwizku Bnai Brith. S one przeciwne klasyfikacji praktykowanej w ostatnich latach i projektowanej, o ile mi wiadomo, w raportach komisji". Posiedzenia trway dalej. W ich trakcie pojawi si Julian W. Mack, popierajcy stanowisko ydw. Z wyjtkw, podanych w niniejszym artykule, ujawniaj si wyranie cztery rzeczy: Po pierwsze, ydzi s przeciwni wszelkim prawom ograniczajcym ich wjazd do Ameryki. Po wtre, ydzi s przeciwni wszelkiemu rejestrowaniu ich jako rasy po przybyciu do Stanw Zjednoczonych. Po trzecie, argumentem, ktrego uywaj ydzi w stosunku do wadz nieydowskich jest twierdzenie, e nazwa "yd" oznacza nie ras lecz religi. Po czwarte, e kwestia rasy jest jednym z przykadw tych zagadnie, ktre ydzi przedstawiaj inaczej wobec nieydw, a inaczej wobec wasnego narodu. Ujawnia si tu jeszcze punkt nastpujcy: skoro wreszcie wadze uznaj za niedopuszczalny argument "religia, a nie rasa, wwczas mwcy ydowscy odwouj si do powagi swych organizacji, ktre nie dopuszczaj do pewnych rzeczy bez wzgldu na wszelkie motywy, bez wzgldu na wszelkie komisje. Zakulisowe ydowskie sfery rzdu waszyngtoskiego, przeprowadziy to, co chciay. Nie ma statystyki ydw w Stanach Zjednoczonych. Posiadamy 46 innych statystyk, ale nie mamy statystyki ydw. W klasyfikacji zapisani s: oddzielnie pnocni Wosi i Wosi poudniowi, Morawianie s zarejestrowani oddzielnie od Czechw, Szkoci od Anglikw, Hiszpanie amerykascy od Hiszpanw europejskich, Indianie zachodni od Meksykaczykw, ale ydzi nie s zarejestrowani wcale. aden z tych narodw nie protestowa. Czytamy w raporcie komisji: "O ile komisja stwierdzia, praktyka klasyfikowania urodzonych na obczynie wedug rasy i narodowoci, a nie wedug miejsca urodzenia, jest moliwa do przyjcia dla wszystkich mieszkacw Stanw Zjednoczonych z jednym wyjtkiem". Co z tego wyniko? Gdy zwrcimy si do rzdu z zapytaniem, ilu w Stanach Zjednoczonych jest Francuzw, bdzie on nam mg dostarczy odnonych danych. Gdy zapytamy o liczb Polakw, otrzymamy j. Gdy zapytamy o liczb Afrykanw, jest ona wiadoma. Gdy przejrzymy dug list narodowoci, przekonamy si, e rzdowi znana jest liczba ich przedstawicieli w naszym kraju. Ale zapytajmy rzd Stanw Zjednoczonych, ilu mamy w kraju ydw, nie bdzie nam mg udzieli na to pytanie odpowiedzi. Nie posiada o tym danych. Jeli chcemy otrzyma informacje w tym wzgldzie, musimy zwrci si do urzdnikw lub przedstawicieli rzdu ydowskiego w Stanach Zjednoczonych. Oczywicie, jeeli "yd jest terminem oznaczajcym wyznanie, jak baptysta, katolik lub kwakier, wwczas istotnie zasuguje na pochwa argument, e rzd nie interesuje si kwestiami religijnymi dopty, dopki religia nie wchodzi w konflikt z ideaami republiki i nie jest dla nich niebezpieczna. Ale jeeli wyraz "yd" oznacza ras albo narodowo, wwczas rzd ma prawo sporzdzi spisy, stwierdzajce, ilu mieszkacw kraju do tej rasy lub narodowoci naley. Podobnie jak wszystkie kwestie odnoszce si do ydw, spraw t mona rozstrzygn na podstawie ich wasnych owiadcze. Rozstrzygajcym jest to, czego ydzi ucz w tej kwestii samych ydw. W nastpnym artykule przekonamy si, co sami ydzi maj do powiedzenia w kwestii "rasa czy religia? "Podam wam moje okrelenie narodu, a wy moecie doda do tego przymiotnik "ydowski". Nard, wedug mnie, jest to historyczna grupa ludzi o wyranej spoistoci, utrzymywana w spjni przez wsplnego wroga. Skoro dodacie sowo "ydowski", otrzymacie okrelenie tego, co wedug mego rozumienia jest narodem ydowskim". Teodor Herzl "Przyznajmy, e my, ydzi jestemy odrbnym narodem, ktrego czonkiem jest kady yd bez wzgldu na kraj, w jakim zamieszkuje, bez wzgldu na stanowisko lub przekonania".

Louis D. Brandeis, Sdzia Sdu Najwyszego Stanw Zjednoczonych.

Rozdzia II
Opinia ydw o tym, czy ydzi s narodem W artykule niniejszym chcemy poda czytelnikowi gar informacji dotyczcych opinii ydw o ydach samych, ze stanowiska rasy, religii i obywatelstwa. W ostatnim artykule poznalimy opini, jak ydzi chc wytworzy co do tej kwestii w umysach nieydw. Komitet senatu, ktry naleao przekona, skada si z nieydw. wiadkowie, ktrzy mieli przekonywa, byli ydami. Senator Szymon Guggenheim powiedzia: "Rasa ydowska nie istnieje, poniewa jest to religia ydowska". Szymon Wolf owiadczy: "Chcemy ustali punkt ...e Hebrajczyk lub yd jest to po prostu religia". Julian W. Mack rzek: "Jak warto dla kogokolwiek posiada klasyfikowanie ich jako ydw dlatego jedynie, e wyznaj religi ydowsk? wiadectwa te miay na celu uzyskanie tego, by ydw klasyfikowano jako Polakw, Anglikw, Niemcw, Rosjan itd. Ot gdy posuchamy opinii powag ydowskich mwicych o tych kwestiach nie do gojw lecz do ydw, usyszymy zdanie wrcz przeciwne. Czytelnik zechce pamita, e poniewa artykuy niniejsze maj na celu nie rozrywk, lecz pouczenie o faktach, odnoszcych si do kwestii bardzo ywotnej, przeto maj one warto tylko dla tych, ktrzy pragn pozna podstawowe elementy sprawy. Podczas czytania nastpujcych opinii, naley zauway, e terminy "rasa" i "nard" uywane s na przemian. W kadym razie, jest rzecz pewn, i ydzi s czonkami odrbnego ludu, bez wzgldu na religi. Przede wszystkim rozpatrzmy wiadectwa stwierdzajce, e nie wolno nam uwaa sowa "yd" jedynie za nazw czonka pewnej spoecznoci religijnej. Louis D. Brandeis, sdzia Sdu Najwyszego Stanw Zjednoczonych i wszechwiatowy przywdca ruchu syjonistycznego, mwi: "Rady rabinw i inne przedsibray w rozmaitych czasach wydawanie postanowienia, e ci tylko maj by uwaani za ydw, ktrzy jawnie nale do wiary prawowiernej lub reformowanej. Ale z tego stanowiska, z jakiego my rozpatrujemy t nazw, aden poszczeglny organ ydowski, co wicej, wszyscy ydzi razem wzici nie maj monoci ustalenia ostatecznej definicji. Znaczenie sowa "ydowskie" w terminie "Zagadnienie ydowskie" musi by przyjte jako rwnoznacznik pewnych waciwoci... Waciwoci te s cech charakterystyczn wszystkich ludzi z krwi ydowskiej. Waciwoci te nie wygasaj wraz z wyrzeczeniem si religii, choby najszczerszym... Pomimo rozmyla uczonych i dekretw rad, nasz wasny instynkt i nasze czyny okrelaj dla nas znaczenie terminu "yd". ("Syjonizm a ydzi amerykascy"). Duchowny, p. Morris Joseph, (Zachodnio-londyska synagoga ydw angielskich), mwi: "Izrael jest zaprawd wielkim narodem... Dowodzi tego samo sowo `Izrael". Poszczeglna sekta ani spoeczno religijna nie mogaby sprawiedliwie nosi tego imienia. Izraela uznaj za nard wszyscy, co go znaj; nikt nie moe wzi go za sekt jedynie. Aby zaprzeczy narodowoci ydowskiej, musielibycie zaprzeczy istnieniu ydw. ("Izrael narodem). Artur D. Lewis z Zachodnio-londyskiego Stowarzyszenia Syjonistycznego owiadcza: "Gdy niektrzy ydzi mwi, e uwaaj ydw za wyznanie religijne, jak rzymskich katolikw lub protestantw, to znaczy, i nie analizuj dakadnie i nie opisuj swych wasnych uczu i swego stanowiska... Jeli yd si ochrzci, albo, co niekoniecznie to samo znaczy, nawrci si szczerze na chrystianizm, przewanie przestaje by uwaany za yda. Jego krew, temperament i waciwoci duchowe nie ulegy zmianie. ("ydzi narodem). Bertram B. Benas, adwokat, pisze: "Istota ydostwa to w rzeczywistoci istota narodu. "Izraelici", "ydzi", "Hebrajczycy", wszystkie te terminy, uywane dla oznaczenia ydw, posiadaj znaczenie wybitnie historyczne i aden z nich nie ma znaczenia natury wycznie wyznaniowej. wiat zewntrzny nigdy nie godzi si cakowicie na pogld, by nazwa "yd" stanowia tylko okrelenie wyznaniowe... ("Syjonizm - ydowski ruch nacjonalistycany). Leon Simon, wietny i interesujcy uczony i pisarz, pomieszcza powane studium o kwestii "Religia i narodowo w swej ksice pod tytuem "Studia nad nacjonalizmem ydowskim". Dowodzi on, e religia ydw jest nacjonalizmem, i e ten nacjonalizm jest nieodczn czci ich religii. "Mwi czsto, e judaizm nie posiada dogmatw. Twierdzenie to jest nieprawdziwe". Nastpnie omawia niektre dogmaty i pisze dalej: "Epoka mesjaniczna oznacza dla yda nie tylko zapewnienie pokoju na ziemi ludziom dobrej woli, ale pows-

zechne uznanie ydw i ich Boga. Jest to nowe stwierdzenie wiecznoci narodu. Tego rodzaju dogmaty to nie tylko artykuy wiary jakiego wyznania, do ktrego dopuszczany jest kady, kto je przyjmuje; s to wierzenia narodu, dotyczce jego wasnej przeszoci i przyszoci. (Str. 14). "Judaizm bowiem nie zwiastuje zbawienia duszy indywidualnej, jak chrystianizm; wszystkie jego idee s zwizane z istnieniem narodu ydowskiego. (Str. 20). "Idea, e ydzi s wyznaniem religijnym, jak katolicy i protestanci, jest absurdem. (Str. 34). Graetz, wielki historyk ydowski, ktrego prace stanowi uznany autorytet, powiada, e historia ydw, nawet po upadku pastwa ydowskiego posiada jednak charakter narodowy: ...Historia nasza nie jest wcale kronik jedynie wydarze religijnych lub histori Kocioa. Mojesz Hess, jedna z tych postaci historycznych, za ktrych porednictwem cay program ydowski przekazany zosta ludziom wspczesnym, napisa ksik pod tytuem "Rzym a Jerozolima", w ktrej przedstawi ca spraw mocno i jasno. "Religia ydowska, mwi jest to przede wszystkim ydowski patriotyzm. (Str. 61). "Gdyby ydzi byli jedynie wyznawcami pewnej religii, wwczas byoby niezrozumiaym, czemu Europa a zwaszcza Niemcy, gdzie ydzi uczestniczyli w pracy kulturalnej we wszystkich jej dziedzinach, nie szczdziy wyznawcom tej religii ani mk, ani ez, ani goryczy". Rozwizanie tego zagadnienia polega na fakcie, e ydzi s czym wicej ni "wyznawcami pewnej religii" a mianowicie s zwizani braterstwem rasy, s narodem..." (Str. 71). Hess, podobnie, jak inny rwnie powany przedstawiciel ydw, zaprzecza, by wyrzeczenie si religii stanowio o tym, czy dany osobnik jest ydem czy te nieydem. ...Judaizm nigdy nikogo nie wycza. Apostaci sami zrywali wzy ydostwa. "I tych nawet judaizm nie wycza, dodaje pewien uczony rabin, w ktrego obecnoci wyraziem wyej przytoczon opini. "W rzeczywistoci judaizm jako narodowo posiada podstawy naturalne, ktrych nie burzy przejcie na inne wyznanie, jak to si dzieje, gdy idzie o inne religie. yd nie przestaje nalee do swojej rasy, a przez to samo do judaizmu, pomimo, e on sam lub jego przodkowie stali si apostatami. (Str. 97-98). "Kady yd, czy chce, czy nie chce, jest trwale zwizany z caym narodem. (Str. 163). Dlatego tylko, by dowie, e nie przytaczamy przeytych opinii, lecz obecne zdanie najbardziej czynnego i wpywowego odamu ydostwa, zamykamy szereg powyszych cytat owiadczeniem zawartym w wyjtkach z dziea ogoszonego w roku 1920 przez amerykask Organizacj Syjonistyczn, pira Jessie E. Sampter: "Nazwa ich religii narodowej, judaizm, pochodzi od ich nazwy narodowociowej. yd bezwyznaniowy pozostaje ydem i moe z trudem wyrzec si swej przynalenoci narodowociowej jedynie wypierajc si swej nazwy yda". ("Guide to Sionizm". Str. 5). Widzimy tedy, e aden z tych pisarzy, a liczba ich znaczna, zarwno wrd staroytnych jak i wspczesnych, nie moe zaprzeczy, by nazwa "yd" oznaczaa czonka pewnego wyznania, nie stwierdzajc rwnoczenie, e oznacza ona, bez wzgldu na to, czy dany osobnik chce tego, czy te nie, czonka narodu ydowskiego. Niektrzy nawet posuwaj si a do twierdzenia, e oznacza ona nie tylko przynaleno narodowociow, ale take i rasow. Powani uczeni ydowscy uywaj terminu "rasa" bez zastrzee, inni za, podzielajcy pogld niemiecki, e ydzi stanowi ga rasy semickiej i nie obejmuj caej tej rasy, poprzestaj na terminie "nard". W Biblii, zarwno w Starym jak i w Nowym Testamencie uywany jest termin "nard albo "lud". Ale powszechna opinia ydowska jest, e ydzi s odrbnym plemieniem, rnicym si od innych ras bardzo wybitnymi cechami charakterystycznymi, zarwno fizycznymi jak duchowymi, i e posiadaj i histori narodow i narodowe aspiracje. Naley zauway, e we wszystkich tych owiadczeniach sowo "rasa" zawiera kombinacj pojcia ras i narodowoci, podobnie jak poprzednio sowo "yd" stanowio kombinacj poj narodowoci i religii. Wyej wymieniony sdzia najwyszy Brandeis, opiera, jak si zdaje, narodowo na podou rasowym. Mwi on: "Tej oczywistoci faktu, i ydzi s odrbn narodowoci, nie obala wcale twierdzenie, e nie s oni ras bezwzgldnie czyst. Rzecz prosta, e w cigu trzech tysicy lat, stanowicych nasz okres historyczny, zdarzay si wypadki domieszania si krwi obcej. Ale z powodu przesdw i przeladowa maestwa mieszane z nieydami, ktre si wydarzay, dokazay tylko tyle, e odcigny wielu ydw od spoecznoci ydowskiej. Maestwa mieszane nie wniosy wiele krwi obcej. Dlatego te procent krwi obcej w ydach dzisiejszych jest bardzo niky. Prawdopodobnie adna z waniejszych ras europejskich nie jest tak czysta. Ale wsplno rasy jest tylko jednym z pierwiastkw, skadajcych si na narodowo. Pisarz ydowski Artur D. Lewis, w swojej pracy "ydzi narodem" opiera rwnie narodowo na pierwiastku rasowym: "ydzi byli pierwotnie narodem i w znaczniejszej mierze ni wikszo innych narodw zachowali jeden z pierwiastkw narodowoci, mianowicie pierwiastek rasowy. Dowodzi tego praktycznie ich wybitna odrbno. Daleko atwiej pozna, e yd jest ydem, ni e Anglik jest Anglikiem. Mojesz Hess wyraa w tej kwestii zupenie jasn opini. Pisze on o tym, e ydzi nie mog zaprzeczy "swemu rasowemu pochodzeniu. "ydowskich nosw nie mona przeksztaci, ani czarne, krcone wosy ydw przez nawrcenie si nie stan si powymi, i nie wyprostuje ich cige czesanie. Rasa ydowska jest jedn z pierwotnych ras rodzaju ludzkiego, ktra zachowaa swoj czysto pomimo cigych zmian klimatu, a typ ydowski zachowa rwnie swoj czysto przez cig stuleci. Jessie E. Sampter w "Przewodniku do syjonizmu w Stanach Zjednoczonych", mwi: "A ciar ten dwigalimy z

godnoci czciowo dziki kierownictwu naczelnemu takich ludzi jak sdzia Louis D. Brandeis, sdzia Julian W. Mack i rabin Stefan S. Wise, po czci za dziki penej powicenia olbrzymiej pracy dawnych wiernych syjonistw, jak Jakub de Haas, Ludwik Lipsky i Henryka Szold, a czciowo take dziki rozwojowi samopoczucia rasowego w masach ydw amerykaskich". W krtkiej przemowie do pitego wydania "Coningsby" Disraeli uywa czterokrotnie terminu "rasa", mwic o ydach, a Disraeli szczyci si tym, e jest ydem z rasy, aczkolwiek z religii by chrzecijaninem. W Encyklopedii ydowskiej wspomniano o rasie ydowskiej. W przedmowie, podpisanej przez dr. Cyrusa Adlera, jako gwnego wydawc, czytamy sowa nastpujce: "Na samym wstpie nastrczyo si jeszcze draliwsze zagadnienie, a mianowicie, jakie stanowisko ma zaj Encyklopedia w stosunku do ydw, ktrzy, jakkolwiek zrodzeni w spoeczestwie ydowskim, opucili je dla rozmaitych powodw. Poniewa dzieo niniejsze traktuje o ydach jako o rasie, uznalimy za niemoliwe wyczy tych, ktrzy nale do tej rasy, bez wzgldu na ich przynaleno wyznaniow". Z uwagi, e nie zajmujemy si etnologi, nie bdziemy zagbiali si bardziej w tych badaniach. Zamierzalimy tylko dowie, e ydzi posiadaj wiadomo, i s czym wicej ni czonkami pewnej grupy religijnej. ydostwo w osobie jego najpowaniejszych nauczycieli i najwybitniejszych reprezentantw nie podzielao nigdy pogldu, by yd mia by jedynie "wspwyznawc. Czstokro wyznaje on zgoa inn religi, a mimo to pozostaje ydem. Kadziemy nacisk na ten fakt, nie dlatego, aby ydw dyskredytowa, ale eby wykaza dwulicowo tych dziaaczw politycznych, ktrzy miast przystpi wprost do rozpatrzenia kwestii ydowskiej, usiuj odwrci od niej uwag przez wprowadzanie zamtu do umysw nieydowskich. Nieliczna garstka tak zwanych "ydw reformowanych moe zaprotestowa przeciwko przytoczonym wiadectwom, na podstawie tego, e pochodz one przewanie ze rde syjonistycznych. Odpowiemy na to: moe by, i jest to zupenie prawdopodobne, e istniej na wiecie dwa programy ydowskie, jeden, przeznaczony do wiadomoci "gojw, drugi, wycznie dla ydw. W celu okrelenia, ktry z nich jest prawdziwy, do bdzie przekona si, ktry z nich jest wprowadzany w ycie. Wprowadzany w ycie jest wanie program tak zwanych syjonistw. Wprowadzany on jest w ycie za porednictwem rzdw sprzymierzonych, za porednictwem konferencji pokojowej, a obecnie za porednictwem Ligi Narodw. Tote ten wanie musi by prawdziwym programem ydowskim, gdy trudno uwierzy, aby rzdy mogy ulega mu, tak jak ulegaj, gdyby nie ywiy przekonania, i suchaj rozkazw prawdziwych ksit ydowskich. A przedstawiciele tego programu obstaj za rasow i narodowociow odrbnoci ydw. Idea, e ydzi stanowi nard, jest ide najpopularniejsz wrd samych ydw. Nie tylko nard z przeszoci, ale i nard z przyszoci. Co wicej, nie tylko nard, ale nadnard. Na podstawie powagi wiadectw ydowskich moemy pj jeszcze dalej: moemy powiedzie, e przysz form pastwa ydowskiego bdzie monarchia, krlestwo. Co za do obecnych zagadnie narodu ydowskiego, posiadamy mnstwo wiadectw ydowskich, stwierdzajcych, e wpyw ycia amerykaskiego jest szkodliwy dla ycia ydowskiego; istnieje pomidzy nimi antagonizm, jak pomidzy dwiema sprzecznymi ideami. Ten punkt postaramy si wyjani dopiero w artykule nastpnym. Izrael Friedlaender wywodzi rasow i narodowociow wyczno ydw od najdawniejszych czasw, podajc dla ilustracji dwa przykady z Biblii: Samarytan, ktrzy "byli z rasy pydami i ktrzy dyli do stania si cakowicie ydami przez religi" oraz danie danych genealogicznych i rozwizywanie maestw mieszanych na podstawie tego, co napisano w Ksidze Ezra. Dr. Friedlaender twierdzi, e w czasach pobiblijnych "ta rasowa wyczno ydw uwydatnia si jeszcze silniej. "Przyjcie do judaizmu nie byo nigdy, jak w innych spoeczestwach religijnych, jedynie kwesti wiary. Nie yczono sobie prozelitw, a gdy ich ostatecznie przyjmowano na ono judaizmu, czyniono to jedynie pod warunkiem, e wyrzekn si swej indywidualnoci plemiennej. "Dla celw niniejszego badania, powiada dr. Friedlaender, wystarcza wiedzie, e ydzi czuli si zawsze odrbn ras rnic si wybitnie od reszty rodzaju ludzkiego. Ktokolwiek zaprzecza rasowej koncepcji judaizmu wrd ydw w przeszoci, ten albo nie zna dziejw ydowskich, albo te celowo je przekrca. Elkan N. Adler powiada "aden powany polityk wspczesny nie wtpi, e nard nasz posiada przyszo polityczn. O tym jutrze politycznej odrbnoci i potgi myla Mojesz Hess, piszc w roku 1862 (prosimy zwrci uwag na dat!) w przedmowie do swej pracy "Rzym i Jerozolima" sowa nastpujce: "aden nard nie moe by obojtnym na fakt, e w przyszej europejskiej walce o wolno moe mie inny nard za przyjaciela swego lub wroga. Hess uskara si wanie na niesprawiedliwo ludzkoci w stosunku do ydw. Dowodzi, e to, czego nie moe uzyska yd indywidualnie "jako yd, nard ydowski osignie, poniewa bdzie narodem. Najwidoczniej mia nadziej, e to "stanie si narodem" nastpi przed "przysz europejsk walk o wolno" i ostrzega narody gojw, aby byy ostrone, poniewa w tej przyszej walce moe znale si w ich gronie inny nard, mianowicie nard ydowski, ktry moe by przyjacielem lub wrogiem kadego narodu, zalenie od swej woli. Dr. J. Abelson z Portsea College, omawiajc pooenie "maych narodw wskutek wielkiej wojny, powiada: "ydzi s jednym z tych "mniejszych narodw" i da dla nich tego samego, czego daj Polacy, Rumuni i Serbowie, i na tej samej zasadzie, mianowicie na zasadzie narodowoci. Sdzia Brandeis gosi t sam myl. Mwi on: "W chwili, gdy wszystkie inne narody d do rozwoju, stwierdzajc swoj odrbno narodow, i gdy wielka wojna

ujawnia znaczenie maych narodw... powiedzmy wiatu wyranie, e my take jestemy narodem, dajcym rwnych praw. I dalej tene sam sdzia Brandeis mwi: "Przyznajmy, e my, ydzi, jestemy odrbnym narodem, ktrego czonkiem jest z koniecznoci kady yd, bez wzgldu na kraj, w ktrym zamieszkuje i na przekonania osobiste. Koczy za artyku, z ktrego przytoczylimy powysze wyjtki, sowami: "Organizujmy si, organizujmy, organizujmy, dopki kady yd nie powstanie i nie zostanie policzony, policzony po naszej stronie, albo te nie stanie jawnie, wiadomie lub bezwiednie, po stronie tych, co s przeciwko wasnemu narodowi. Sir Samuel Montagu, yd angielski, mianowany gubernatorem Palestyny pod mandatem angielskim, mwi zwykle o Krlestwie ydowskim, uywajc najczciej wyraenia: "odbudowa Krlestwa ydowskiego". Nie bez znaczenia moe jest fakt, e ludno miejscowa, mwic o Sir Samuelu, nazywa go ju obecnie "Krlem ydowskim". Achad ha-Am, ktry sformuowa najcilej ide ydowsk w tej postaci, w jakiej zawsze istniaa, i ktrego wpyw siga znacznie gbiej, niby mona byo wnioskowa z jego braku rozgosu wrd nieydw, kadzie silny nacisk na przeznaczenie ydw, aby si sta nad-narodem. Leon Simon podaje w streszczeniu pogldy znakomitego mistrza: "Jakkolwiek myli hebrajskiej nie obca jest koncepcja nadczowieka, (odmienna oczywicie od koncepcji Nitzschego, poniewa posiada zgoa inny rodzaj doskonaoci), jednake jej najpospolitsze i najbardziej charakterystyczne zastosowanie nie odnosi si do jednostki lecz do narodu, do Izraela, jako nad-narodu, czyli narodu wybranego. Faktycznie w myli ydowskiej, zarwno jak w przepowiedniach prorokw, jest to przeznaczenie narodu ydowskiego. "W tych krajach, mwi Mojesz Hess, ktre stanowi granic, dzielc Zachd i Wschd, mianowicie w Rosji, Polsce, Prusach i Austrii, yj miliony naszych wspbraci, ktrzy wierz powanie w odbudowanie krlestwa ydowskiego i modl si o nie w modach codziennych. W artykule niniejszym, jakkolwiek moe si on przez to wydawa przewlekym, postawilimy sobie za zadanie zebra wiadectwa z wielu rde i z wielu epok, poniewa uwaalimy to za potrzebne przy omawianiu sprawy nacjonalizmu ydowskiego. Bez wzgldu na to, co si mwi nieydom, w celu wstrzymania i zmodyfikowania ich akcji, przekonalimy si, co sami ydzi myl o sobie. Mianowicie kady yd ma wewntrzne przekonanie, e naley do pewnego narodu, e jest z narodem tym zwizany wzami krwi, ktrych nie moe osabi adna zmiana wyznania, e jest spadkobierc przeszoci tego narodu i czynnikiem jego przyszoci politycznej. Naley on do rasy, naley do narodu, pragnie, by przyszo krlestwo jego na ziemi, krlestwo, wyniesione ponad wszystkie krlestwa, z Jerozolim, jako stolic wiata. To pragnienie narodu ydowskiego moe si urzeczywistni; deniem naszym w artykuach niniejszych jest, aby nie urzeczywistnio si ono za porednictwem programu, zawartego w protokoach ani za porednictwem oklnych drg, ktrymi moni ydzi zechc do tego celu prowadzi. Zarzut przesdu religijnego godzi zawsze narody krajw cywilizowanych w najczulsze miejsce. Wiedzc o tym, przedstawiciele ydowscy, wyznaczeni do oddziaywania na nieydw, kadli zawsze nacisk na uprzedzenie religijne. Dlatego te ludziom czuym a nieuwiadomionym sprawi ulg, gdy si dowiedz, e przedstawiciele ydowscy przyznaj sami, i niedola ydw nie wynikaa nigdy z ich religii, i ydw nie przeladuj nigdy za ich religi, lecz za inne rzeczy, ktre religia ta wanie winna by zmieni. Tote usiowanie osonienia ydw pokrywk ich religii jest wobec faktw i wobec ich wasnego wiadectwa prb zgoa nieudan. Gdybymy nie posiadali innego dowodu, dostatecznym byby dowd, przytaczany przez wielu autorw ydowskich, a mianowicie ujmowanie si ydw za ydami przy kadej okazji i w kadym wypadku, co ju samo przez si wiadczy o solidarnoci rasowej i narodowej. Ilekro w artykuach niniejszych dotknlimy midzynarodowego finansist ydowskiego, niezwocznie ydzi z niszych warstw spoecznych podnosili protesty. Skoro dotkniesz Rothschilda, zaprotestuje przeciwko temu yd rewolucjonista z ghetta, uwaajc uczyniony tamtemu zarzut za obraz osobist. Dotknij zwykego konserwatywnego polityka ydowskiego, ktry korzysta ze swego urzdowego stanowiska wycznie dla suenia interesom swych wspbraci wbrew najsuszniejszym interesom pastwa, a yd socjalista i antyrzdowiec stanie w jego obronie. Prawda, e wikszo tych ydw stracia moe ywotny kontakt z nauk i rytuaem swojej religii, ale przez sw solidarno narodow skada dowd, na czym polega ich prawdziwa religia. Wszystko to byoby samo przez si zajmujce, ale staje si doniosym wobec innego zjawiska, o ktrym mwi bdziemy w artykule nastpnym, a mianowicie wobec stosunku nacjonalizmu ydowskiego do nacjonalizmu tych narodw, wrd ktrych mieszkaj ydzi. (Telegram specjalny do "Evening Telegram). Zmiana w proklamacji dzikczynnej. "Harisburg, 10 listopada. W Proklamacji Dzikczynnej wprowadzono donios zmian. W ostatnim ustpie sowa: "Republika chrzecijaska zostay zastpione wyrazami "Republika wolnych obywateli. Zmiana ta zostaa dokonana wskutek uwagi zwrconej przez wybitnych Izraelitw. Gubernator Hoyt mwi, e uy sowa "chrzecijaska w znaczeniu "cywilizowana, nie za specjalnie w sensie religijnym. Tom 20, Amerykaskie ydowskie Towarzystwo Historyczne: "Dokumenty, dotyczce Proklamacji Dzikczynnej guber.

Hoyt, z Pensylwanii. (1880)".

Rozdzia III
ydzi czy nieydzi w nowojorskim wiecie finansowym Kwestia ydowska w Stanach Zjednoczonych jest waciwie spraw miejsk. Jest rzecz charakterystyczn, e ydzi osiedlaj si w wikszej liczbie nie tam, gdzie jest wiele ziemi, ani te w miejscach obfitujcych w surowce, lecz w najwikszych zbiorowiskach ludzkich. Jest to zjawisko godne uwagi, zwaszcza wobec skarg ydw, e goje stosuj wzgldem nich ostracyzm; ydzi osiedlaj si najliczniej w tych miejscach i wrd tych ludzi, gdzie s, jak si uskaraj najmniej podani. Najpospoliciej przytaczanym powodem tego postpowania, jest to, e charakterystyczn cech yda stanowi zdolno cignicia zyskw z ludzi: nie z ziemi, nie z przerabiania surowcw, ale z ludzi. Niech sobie inni orz ziemi: yd o ile bdzie mg, bdzie y z oracza Niech sobie inni pracuj w przemyle: yd bdzie eksploatowa owoce ich pracy. Na tym polega jego szczeglny talent. Jeli do okrelenia tego talentu uyjemy sowa "pasoytniczy", termin ten bdzie z wielu wzgldw trafny. W adnym miecie Stanw Zjednoczonych nie mona bada kwestii ydowskiej z wiksz korzyci, ni w Nowym Yorku. W miecie tym jest wicej ydw ni w caej Palestynie. Rejestr komunalny ydowskiego Kehillah czyli kahau w Nowym Yorku ustala liczb tej ludnoci mniej wicej na 1,527,778. "Nastpny punkt najliczniejszej osiadoci ydw w wiecie, miasto Warszawa, posiada od 300 tys. do 330 tys. ydw, czyli pit cz liczby ydw w Nowym Yorku". (Rejestr komunalny 1917-1918). "Jeli przyjmiemy, e oglna liczba ydw na wiecie wynosi okoo 14 mln to na dziesiciu ydw jeden mieszka w Nowym Yorku". ydzi maj w Nowym Yorku wieksz wadz, ni gdziekolwiek od pocztku ery chrzecijaskiej, za wyjtkiem obecnej Rosji. ydowska rewolucja w Rosji bya kierowana z Nowego Yorku. Obecny ydowski rzd w Rosji przeniesiony tam zosta w penym nieomal skadzie z nowojorskiej dzielnicy East Side. Ghetto nowojorskie przelao si ju poza granice East Side. Brownswille, Brooklyn to miasta ydowskie ze swym wasnym jzykiem, teatrami i pras. Druga, wysza cz dzielnicy nowojorskiej East Side jest rzeczywicie w wielu rozlegych swych czciach ydowskim ghettem. Bogata dzielnica West Side i dzielnica klasy redniej w czci miasta, pooonej na pnoc od Parku Centralnego, jest na wskro ydowska. Za wyjtkiem jednego wielkiego bazaru handlowego oraz kilku mniejszych, wszystkie wielkie bazary nowojorskie nale do ydw. Gotowa konfekcja mska i damska, pralnie, handel futrami, cay handel detaliczny, jest w rzeczywistoci zmonopolizowany przez ydw. Zawd prawniczy jest przewanie wykonywany przez ydw. Przypuszczalnie z 27 tys. kioskw gazetowych, przez ktre przepywa sprzeda drukowanego sowa w Nowym Yorku, 25 tys. jest w rkach ydowskich. W samej tylko nowojorskiej dzielnicy East Side znajduje si 360 synagog. Kehillah czyli kaha nowojorski jest potn organizacj, ktrej liczba czonkw nie jest dakadnie znan. Mona by j nazwa ydowskim rzdem w tym miecie. Kaha zorganizowany zosta w roku 1908, na skutek owiadczenia generaa Binghama, wczesnego komisarza policji w Nowym Yorku, e ludno ydowska, wynoszca wwczas 600 tys. ludzi, dostarcza 50% przestpcw na ogln liczb przestpstw, popenionych w miecie. Kaha jest sdem, przed ktrym odpowiadaj wadze za owiadczenia lub czyny dotyczce spoeczestwa ydowskiego. Wadza jego jest wielka, a metody sigaj daleko. Politycznie, jakkolwiek kraj cay jest utrzymywany w przekonaniu, e Tammany Hall rzdzi polityk w Nowym Yorku, jednak w rzeczywistoci faktem, o ktrym si przemilcza, jest, e ydzi rzdz Tammany Hallem. Ale posiadanie wadzy nie jest zarzutem, obciajcym dany nard: obcia go moe jedynie uywanie lub naduywanie tej wadzy. A jeli, stwierdziwszy fakt posiadania wadzy, nie znajdziemy rwnoczenie jej naduywania, to sam fakt nabierze dodatniego znaczenia. Jeli ydzi, ktrzy cisn si do Nowego Yorku staj si Amerykanami, i jeli nie pracuj bezustannie nad tym, aby amerykanizm przerobi na co innego, jeli wzmacniaj zasady i tradycje amerykaskie, nie psuj pierwszych i nie burz drugich, wwczas sd nad nimi musi wypa na ich korzy. Dla stwierdzenia siy i wadzy ydowskiej nie potrzeba pozostawa w ghetto, ani w dzielnicach handlowych. S sfery wysze, domagajce si rewizji. Na ulicy Wall Street ywio ydowski jest zarazem liczny i potny, jak mona si spodziewa po narodzie, ktry od najwczeniejszych czasw odgrywa wan rol w finansowych operacjach wiata. Nie znaczy to wszake, aby wpyw ydowski mia przewaa w amerykaskich sprawach finansowych. By czas, kiedy zachodzia tego obawa, ale finansici amerykascy mieli si zawsze instynktowo na bacznoci przed midzynarodowym finansist ydowskim i starali si spokojnie gr jego zaszachowa. Kilkakrotnie w rnych czasach szala zwycistwa zdawaa si przechyla na stron ydw, lecz gdy zmaganie si obydwu potg przerywano na chwil, okazywao si, e finanse amerykaskie zachowyway przewag, cho niekiedy bywaa ona nieznaczn. Rothschildowie pierwsi ponieli porak na gruncie amerykaskim; dzieje ich ukrytego dziaania w amerykaskich sprawach finansowych, w polityce i dyplomacji s bardzo obszerne; ale nawet ich spryt musia ustpi wobec solidnej wartoci `interesu amerykaskiego" nie tego interesu, ktrego przedstawicielami stay si obecnie tysice ydw, podajcych si za "amerykaskich

businessmenw, cho nie umiej nawet mwi po angielsku! ale "businessu" amerykaskiego, bdcego poczeniem amerykaskich zdolnoci z sumiennoci amerykask. Jeli opinia o "businesse" amerykaskim ucierpiaa w ostatnich czasach, to jedynie dlatego, e pod oson imienia amerykaskiego posugiwano si czym od amerykaskich metod zgoa odmiennym. W dziedzinie finansw amerykaskich sia ydowska ujawnia si za porednictwem prywatnych instytucji bankowych. W odrnieniu od wielkich kompanii trustowych i bankw depozytowych, bankier prywatny obraca wasnym kapitaem oraz kapitaem swoich wsplnikw i stowarzyszonych. Operacje finansowe ydowskie rni si zasadniczo od nieydowskich tym, e bankierzy ydowscy zajmuj si istotnie tylko wypoyczaniem pienidzy. Subskrybuj oni co prawda na wielkie sumy emisje poyczek i akcji towarzystw kolejowych i przemysowych, rzdowych i municypalnych, ale te papiery rzucaj niezwocznie na rynek do sprzeday. Jest to bardzo szybki obrt pieniny. Publiczno przejmuje na siebie zobowizania, a ydowscy finansici otrzymuj pienidze. Finansista ydowski bierze bardzo rzadko trway udzia w towarzystwach, ktre finansuje. Natomiast bankierzy nieydowscy poczuwaj si zazwyczaj do obowizku zachowania kontaktu z finansowanymi przez siebie przedsibiorstwami, aeby zapewni tym, co lokuj w nich kapitay, naleyt administracj funduszw; poczuwaj si do obowizku wspdziaania ku zyskownemu ulokowaniu kapitaw, ktre im powierzono. Bankier ydowski trzyma swj kapita w gotwce. Ma zawsze pienidze w swojej kasie. Jest to koniecznym w jego pooeniu, poniewa handluje on pienidzmi. A gdy nadejdzie nieunikniona chwila kryzysu finansowego, korzysta z wysokiej ceny, jakiej wwczas nabiera gotwka. Najwikszym ydowskim domem bankowym na Wall Street jest bank Kuhn, Loeb & Co. Gwnym wacicielem tej wielkiej firmy by zmary Jacob Schiff, ktrego wsplnikami byli: syn jego, Mortimer, Otto H. Kahn, Paul M. Warburg i inni. Brali oni udzia zarwno w yciu publicznym, jak i w olbrzymich operacjach finansowych. Inne prywatne banki ydowskie wymieni naley w porzdku nastpujcym: Speyer & Co.; J. i W. Seligman & Co.; Lazard Freres; Ladenburg, Talmann & Co.; Hallgarten & Co.; Knauth, Nachod & Kuhne; Godman, Sachs & Co., oraz inne mniejsze. Firmy te ciesz si opini wielkiej uczciwoci finansowej. S to bankierzy ostroni, zrczni w operacjach finansowych, a niekiedy wietni w swej finansowej strategii. Finansow wadz nad przemysem posiadaj w znacznej mierze bankierzy ydowscy z Wall Street; w niektrych jego gaziach, jak na przykad na rynkach metalowych, osignli oni monopol. Mamy mnstwo wielkich i doskonale si rozwijajcych ydowskich domw faktorskich. Im dalej zapucimy si w kierunku operacji spekulacyjnych, tym wicej znajdziemy ydw, popierajcych przemys i handel produktw kopalnych. I tutaj narzuca si fakt zadziwiajcy: oto w chwili obecnej nie ma na Wall Street ani jednego prezesa banku yda. Ze wszystkich wielkich instytucji bankowych, depozytowych i korporacji finansowych, olbrzymich kompanii trustowych, ktrych majtek indywidualny dochodzi czstokro do 400 mln i ktrych czny kapita dosiga wielu bilionw, ani jedna nie ma ydowskiego zarzdu ani ydowskich urzdnikw. Czemu si to dzieje? Czemu potne rodziny ydowskie z Wall Street otoczyy si tak starannie nieydowskimi wsppracownikami? Czemu przecignito t lini dzielc czonkw narodu ydowskiego od narodw nieydowskich w dziedzinie finansowej, gdy idzie o zarzdzanie majtkiem narodu? Czemu? Odpowiedzi na to pytanie udzieli by mogy najtsze i najdzielniejsze gowy finansowe z Wall Street. Jedynie gdzieniegdzie znale mona dyrektora yda w jakiej radzie zarzdzajcej mniejszych instytucji bankowych. By moe, e jest to skutek przenikliwej znajomoci duszy ogu. Susznie czy niesusznie og woli nie powierza swoich pienidzy instytucji pod zarzdem ydowskim. Prawda, e w niektrych dzielnicach nowojorskich s banki o charakterze lokalnym, pozostajce cakowicie pod zarzdem ydowskim. Ale nawet ydzi wol skada swoje pienidze w bankach wolnych od ydowskiego kierownictwa. By moe, e dzieje si to take wskutek niefortunnych dowiadcze, jakie og odnis w zetkniciu z bankami, kierowanymi przez ydw w przeszoci. Kilka gonych bankructw wpoio w opini publiczn przekonanie, e ywio ydowski odegra w nich pewn rol. Og nie zapomnia, midzy innymi, bankructwa Jzefa G. Robin, ktrego prawdziwe nazwisko brzmiao Robonowicz. By to yd z Odessy. W nieprawdopodobnie krtkim czasie zaoy on cztery wielkie instytucje bankowe, w ktrych deponowano pienidze publiczne. Zrujnowa wszystkich, co mu zaufali. Bankructwo jego byo niezwykle sensacyjne i wyrzdzio ludziom wiele krzywdy. Kariera Robonowicza jest ywym przykadem talentu i energii yda rosyjskiego, jego przedziwnej zdolnoci organizowania wielkich przedsibiorstw wbrew wszelkim trudnociom i szykanom, i jego tchrzostwa i obudy w godzinie poraki. Sw karier bankiersk zakoczy Robonowicz w wizieniu. Zjawiskiem doniosym, zjawiskiem, ktre winno uspokoi og, jest to, e ludzie, ktrym powierzono cikie zadanie puszczenia w obieg i utrzymania w ruchu rodkw finansowych Stanw Zjednoczonych, opasali si nieydowskim murem wielkiej trwaoci i siy. Prby ydowskie, zmierzajce do opanowania giedy, maj rwnie zajmujc histori, a jakkolwiek statystyka wykazuje stay postp ydw w podanym przez nich kierunku, postp ten jest powolny; s jednak wskazwki, ktre ka przypuszcza, e niezmordowana wytrwao, ktra stanowi charakterystyczn cech ydw, w rezultacie zwyciy, o tyle oczywicie, o ile gra na giedzie bdzie nadal stanowia tak pontny interes, jak obecnie.

Gdy ydom uda si opanowa gied, wwczas przede wszystkim wydr wszystkie publiczne instytucje bankowe z rk grup nieydowskich. Na giedzie istnieje milczcy opr przeciwko ydom na zasadzie niepisanego prawa, podobnie jak i w wiecie bankierskim na Wall Street, a dzieje tego oporu czekaj na historyka, ktry by zaj si jego zbadaniem. Sereno S. Pratt opowiada, e w roku 1792 istniao pod nr. 22 przy Wall Street mae biuro publicznej sprzeday papierw wartociowych. Ludzie, zajmujcy si ich kupnem i sprzeda, mieli zwyczaj spotyka si pod rozoystym drzewem, w pobliu domu nr. 68 przy teje ulicy. W roku 1817 zostaa na tym miejscu zorganizowana gieda nowojorska w tej mniej wicej postaci, w jakiej istnieje obecnie. Gieda jest instytucj prywatn. Jest to w rzeczywistoci klub komisyjny w rkach prywatnych. Nie jest on zapisany w rejestrze. Liczba czonkw jest cile ograniczona do 1100 osb. Istniej tylko dwie drogi, ktrymi osoba spoza giedy moe uzyska na niej miejsce: na zasadzie otrzymania go od wykonawcy testamentu zmarego czonka, albo przez nabycie od czonka wycofujcego si lub zbankrutowanego. Cena takiego czonkostwa czyli miejsca wynosi obecnie przeszo 100 tys. dolarw. Przed okoo dziesiciu laty mona byo naby miejsce za 77 tys. dolarw. Gied rzdzi komitet naczelny, zoony z 40 czonkw. Przez dugie lata do komitetu tego nie wybierano ydw. W ostatnich latach zdarzao si, cho nieczsto, e dostawa si do przypadkowo jaki ajent ydowski. Nie by to jednak gwny cel kupcw ydowskich. Skoro zdobd dostateczn liczb miejsc na giedzie, wwczas pomyl o zagarniciu wadzy w znany sobie doskonale sposb. Dwie tamy, ktre obecnie utrudniaj silniejszy napyw ydw s: po pierwsze, milczcy opr czonkw giedy przeciwko dopuszczeniu ydw, ktry to opr datuje, jak mwi, od pocztku istnienia tej synnej instytucji handlowej, po wtre za zastrzeenia co do przyjmowania czonkw, zawarte w samym statucie giedowym. Komitet naczelny z 40 osb, posiada w swym onie komisj balotujc, zoon z 15 osb; komisja ta rozpatruje wszystkie wnioski o przyjcie w poczet czonkw. Poniewa liczba czonkw jest ograniczona do 1100, i poniewa nie sprzedaje si nowych miejsc, przeto nowy czonek moe uzyska wstp jedynie przez przekazanie mu istniejcego ju miejsca. Ale nawet przekazanie takie odbywa si pod cis kontrol komisji, ktrej gosowaniu podlega kandydat na czonka; do przyjcia nowego czonka potrzeba dwch trzecich gosw oglnej liczby czonkw komisji. Lecz wydatn cech charakteru ydowskiego jest wytrwao. Czego nie moe uzyska jedno pokolenie, to moe uzyska nastpne. Zwyciony dzisiaj yd nie zawsze jest pokonany; jego zwycizcy wymieraj, a yd idzie dalej, nie przebaczajc nigdy, nigdy nie zapominajc, nie schodzc z odwiecznej drogi, prowadzcej do opanowania wiata w tej lub w innej formie. Tote, jakkolwiek zdawa by si mogo, e liczba ydowskich czonkw giedy nie moe wzrasta w tych warunkach, faktem jest jednak, e mimo wszystko, liczba ta wzrosa. Zwolna lecz stale ydzi zyskuj si liczebn na gruncie giedowym. A czyni to ze zdumiewajc przebiegoci. W jaki sposb? Przede wszystkim aden czonek yd nie przekae swego miejsca nieydowi. W okresach zastoju rynkowego, gdy ceny miejsc spadaj, a popyt na nie jest tak silny jak zazwyczaj, kandydaci ydowscy ofiaruj niezmiennie, najwysze ceny chtnym do ich odstpienia. Nastpnie, w razie bankructwa czonka nieyda, ten ostatni pod naciskiem swych wierzycieli jest niemal zmuszony do przyjcia najwyszej ofiarowanej ceny za odstpienie swego czonkostwa; oczywicie znajduje si zawsze w pogotowiu jaki yd, czyhajcy z wielk wytrwaoci na swoj ofiar, i proponujcy t najwysz cen. S to dwie gwne metody, za ktrych porednictwem wzrasta liczba ydowskich czonkw giedy. Jest wszake jeszcze inny sposb, bardziej podstpny. Polega on na pospolitej praktyce przybierania nieydowskich nazwisk lub przyjmowania ktregokolwiek z wyzna chrzecijaskich. "Zmiana nazwiska" lub wedug ydw "pokrycie nazwiska", jest jednym z najpotniejszych rodkw polityki ukrywania. W ogoszeniach, na godach sklepowych, na czele wydawnictw periodycznych lub w nagwku artykuw prasowych, takie nazwiska jak Smith, Adams, Robin, su za doskona mask. Scena nasza jest zalana przez aktorw i aktorki ydowskie, ale nazwiska ich s wybitnie anglosaskie. Pisma ydowskie zamieszczaj czsto dowcipy, osnute na tle zmiany nazwisk. W interesach "na odlego", w interesach zawieranych "na niewidziane", nazwisko-maska oddaje znakomite usugi. Wielu chrzecijan zdziwioby si bardzo, gdyby im powiedziano, e maj do czynienia ze znaczn liczb ydw, ktrych nazwiska nie zdradzaj niczym pochodzenia ydowskiego. Ten wanie system, a mianowicie stare nazwisko amerykaskie wraz z przynalenoci do jakiej sekty chrzecijaskiej, (najchtniej jednej z nowszych sekt) spowodowa przyjcie na czonkw giedy kilku ydw, ktrzy w inny sposb byliby si tam nie dostali. Ciekawe jest zestawienie liczebnego wzrostu czonkw giedy ydw na podstawie wykazw, sporzdzonych przez dawne zarzdy. W roku 1872 na ogln liczb 1,009 czonkw, byo 60 ydow. W roku 1873 na ogln liczb 1,006 czonkw, liczba ydw spada do 49. W roku 1890 przy oglnej liczbie 1,100 czonkw, byo ydw 87. W roku 1893 przy tej samej oglnej liczbie czonkw, byo ydw 106. Obecnie, przy staej liczbie czonkw 1,100 jest 276 ydow. Powiadaj, e liczba czonkw ydw jest w rzeczywistoci nieco wysz, a to z tego powodu, e niektrzy z nich posiadaj nieydowskie nazwiska, przystpili do ktrej sekty chrzecijaskiej i zewntrznie przynajmniej zerwali ze

spoeczestwem ydowskim. Powysze cyfry wykazuj tedy, e liczba czonkw ydw wzrosa z 5% oglnej liczby czonkw w roku 1872 do 25% w roku 1919. W artykule, odnoszcym si do giedy, pod tytuem "Finanse", Encyklopedia ydowska stwierdza, e liczba czonkw ydw wynosi "tylko 128", czyli "nieco wicej ni 10%". Encyklopedia nie podaje daty, z ktrej pochodz powysze dane statystyczne. Przytoczony artyku ma jednak cel nie tylko informacyjny, ale i polemiczny. Owiadczenie, odnoszce si do 10% liczby czonkw na giedzie, ma na celu zwrcenie uwagi na fakt, e "ydzi stanowi co najmniej 20% oglnej liczby ludnoci Nowego Yorku, a wyszy znacznie procent w dziedzinie handlowej". Liczba ydowskiej ludnoci Nowego Yorku wzrosa od tego czasu do 25% oglnej liczby, a liczba ydowskich czonkw giedy wzrosa rwnie w tym samym stosunku. Ale dla osignicia tych 25 procent potrzeba byo ydom 47 lat. Jeli pjdzie tak dalej, to opanowanie przez nich giedy jest tylko kwesti czasu. Pomimo tych szczegw jest rzecz prawdopodobn, e ydowscy spekulanci w dziedzinie finansowej w Nowym Yorku przewyszaj znacznie liczebnie spekulantw nieydw. Spekulacja i ryzyko to znane historyczne skonnoci rasy ydowskiej. Jednostki ydowskie popieraj nieydowskie firmy, a wielkie ich masy postpuj ciekami spekulacji w lad za przewodnikami spord swych wspwyznawcw. W Europie, gdzie finansowa wadza ydw jest silniej ugruntowana i dawniejsza ni u nas, zdarza si niezmiernie rzadko, by im si nie powiodo w spekulacji. Mona ich niekiedy schwyta na skandalu spekulacyjnym, ale bywa to zwykle handel, nie pocigajcy strat dla nich samych. Najwiksze skandale ydowskie, jakie kiedykolwiek ujawniy si w Stanach Zjednoczonych, skandale, ktrych ponure wiato wydobyo na jaw zwizek finansw, polityki i rasowych de ydostwa, ujawniy si z powodu wydarze przy Wall Street. Prawdopodobnie natura tych wydarze wpyna w znacznej mierze na milczcy opr antyydowski, znamionujcy amerykask dziaalno finansow. Tymczasem, opuszczajc wysokie sfery Wall Street, dziaalno bankiersk i maklersk, zejdziemy do poziomu ulicy, do Curb Market przy Broad Street. Tutaj faktorzy ydowscy prosperuj w peni, operujc w dziedzinie przemysu naftowego i produktw kopalnianych. Jest ich tu takie mnstwo, e nadaj cech semick caej okolicy, jak gdyby to bya dzielnica ydowska w jakim miecie zagranicznym. Prawda, e te przedsibiorstwa figuruj czstokro pod nieydowskimi nazwiskami, ale wypywa to tylko z poczucia ydw, e w sprawach finansowych, susznie czy niesusznie, s oni zawsze podejrzani. Nieydowskie nazwiska nie cigaj na siebie podejrze. Gdy zejdziemy jeszcze niej, w ciemne zauki, do mieszczcych si tam pukrytych biur, ujrzymy mnstwo przedstawicieli rasy ydowskiej, nie majcych jawnej stycznoci z rynkiem giedowym. S to istne pasoyty otaczajce Wall Street, maruderzy obozowi bez wyranego zawodu. Zajmuj si oni wpuszczaniem w obieg faszywych akcji i papierw wartociowych z niezmordowan wytrwaoci i energi. D do zrobienia pienidzy bez pracy, do tego, aby bra, nie dajc nic w zamian, co im si znakomicie udaje. Zdumiewajca jest liczba tych ludzi, dochodzcych do olbrzymiego majtku; rwnie podziwu godn jest niesychana liczba ciemnych, le poinformowanych i dobrodusznych "gojw", nadsyajcych im pienidze ze wszystkich kracw Stanw Zjednoczonych za strzpki bezwartociowych papierw, ktrymi te pasoyty ydowskie handluj. Jest to najbezwzgldniejszy, najwstrtniejszy wyzysk, nie jest bowiem nawet efektowny przy swej diabelskiej przewrotnoci. Operacji swoich dokonuj te osobniki przewanie za porednictwem telegrafu lub telefonu. cigani przez ajencje wywiadowcze, tropieni bezustannie przez tajnych ajentw rzdowych, stawiani pod prgierzem opinii publicznej w gazetach, pocigani do odpowiedzialnoci sdowej, skazywani na wizienie, ci ydzi-oszuci nie daj si niczym odstraszy od swego niecnego procederu. Gdy inni ludzie uwaaliby zdemaskowanie publiczne za wieczyst hab, ten typ oszusta poczytuje to jedynie za bah przeciwno, za przerw chwilow, podobnie jak marynarz patrzy na przypadkowy upadek z pokadu. S jeszcze gbsze krgi tego pieka, gdzie panuje zuchwaa kradzie i gwat. Historia przestpstw przy Wall Street, zawierajca niekiedy imiona jednostek ze sfer wyszych, najczciej jednak z niszych warstw spoecznych, lecz posiadajcych wsplne pitno rasowe i narodowociowe, zwracaa czasami na siebie uwag ogu, ale jak si to zwykle dzieje przy ogaszaniu tego rodzaju historii, pominito w niej zasadniczo fakty wyjaniajce. Badajc histori obecnych stosunkw, panujcych przy Wall Street, widzimy, e wystpuj w niej zawsze dwa pierwiastki: ydowski i nieydowski. Milczcy opr, stawiany przez finanse amerykaskie przeciwko wadzy semickiej, jest moe jedyn nieydowsk koalicj w Ameryce. W pewnym znaczeniu jest to rzecz sprzeczna z duchem amerykaskim, ale zostaa narzucon Amerykanom si, jako samoobrona wobec silnej ofensywy ze strony koalicji semickiej. Jeli powstanie kiedykolwiek w Ameryce silny zwizek nieydowski, bdzie on tylko bezporednim rezultatem dawnej ydowskiej koalicji przeciwko nieydom. Obecne pooenie w Stanach Zjednoczonych w dziedzinie finansowej przedstawia si w sposb nastpujcy: koalicja ydowska nie zmoga jeszcze dotychczas wadzy nieydowskiej; dy ona za wszelk cen do tego, aby wzi gr, ale jak dotychczas, bezskutecznie. Naley przypuszcza, e gdy ludzie uwiadomi sobie groce im z tej strony niebezpieczestwo, nie uda si jej to nigdy. Jak przypominaj sobie czytelnicy poprzednich artykuw, atak na kapita, prowadzony pod faszywym hasem "postpu", jest skierowany wycznie przeciwko kapitaowi "gojw". Jedynymi potentatami finansowymi, przeciwko ktrym zwrcone s wszystkie napaci, s potentaci nieydowscy. To samo dzieje si w Anglii. Czytelnicy gazet wiedz, e Anglia staa si obecnie widowni wytonych usiowa w celu rozbicia administracji kolejowej i zarzdw kopal przez nieprzerwany

szereg strajkw. Ale czego nie wiedz czytelnicy tych gazet, to tego mianowicie, e zarzdy kolei i kopal s dotychczas w rkach nieydw, i e kierowany przez bolszewikw strajk jest ydowsk broni finansow, uywan do zrujnowania tej gazi przedsibiorstw "gojw", aby mogy z tym wiksz atwoci dosta si w rce ydowskie. "Spowodowalimy dla gojw kryzysy ekonomiczne jedynie przez wycofanie pienidzy z obiegu... Obecna emisja znakw pieninych nie odpowiada zapotrzebowaniu, tote nie moe zaspokoi wszystkich potrzeb klas pracujcych... Wiecie o tym, e waluta zota bya szkodliw dla pastw, ktre j wprowadziy; nie moga ona zaspokoi zapotrzebowania na pienidze, poniewa wycofalimy z obiegu tyle zota, ile si dao@. Protok 20

Rozdzia IV
Wzrost i spadek ydowskiej potgi pieninej Wysze sfery finansw ydowskich nawizay po raz pierwszy kontakt ze Stanami Zjednoczonymi za porednictwem Rothschildw. Co wicej, mona powiedzie, e Stany Zjednoczone zaoyy podwaliny pod fortun Rothschildw. A jak si to czsto zdarza w historii bogactw ydowskich, fortun t zrodzia wojna. Pierwsze dwadziecia milionw dolarw, jakie mieli Rothschildowie do spekulacji, byy to pienidze zapacone im za wojska heskie, ktre walczyy przeciwko koloniom amerykaskim. Od czasu tego pierwszego poredniego kontaktu z Ameryk, Rothschildowie czsto brali udzia w pieninych sprawach naszego kraju, cho dziaali zawsze przez ajentw. aden z synw Rotschilda nie uwaa za potrzebne osiedli si w Stanach Zjednoczonych. Anzelm pozosta we Frankfurcie, Salomon wybra Wiede, Nathan Mayer uda si do Londynu, Karol zamieszka w Neapolu, a Jakub reprezentowa rodzin w Paryu. Byli to wadcy wojen w Europie przez wicej ni jedno pokolenie, a dynasti utrwalili ich nastpcy. Pierwszym ydowskim ajentem Rothschildw w Stanach Zjednoczonych by August Belmont, ktry przyby tu w roku 1837 i zosta prezesem Komitetu Demokratyczno-Narodowego podczas wojny domowej. Belmontowie przyjli chrzecijastwo; istnieje do dnia dzisiejszego mauzoleum Belmontw, zwane Kaplic Wschodni w nowej katedrze w. Jana Boego na Morningside Heights. Potga Rothschildw rozszerzya si niebawem przez wejcie innych rodzin bankierskich do finansw pastwowych tak dalece, e okreli j mona ju nie imieniem rodu, lecz imieniem rasy. Dlatego te mwi si o midzynarodowych finansach ydowskich, a najwaniejsze w tej dziedzinie osobistoci nazywamy powszechnie midzynarodowymi finansistami ydowskimi. Zasona tajemnicy, ktra w tak znacznej mierze przyczynia si do wzmoenia potgi Rothschilda, opada; majtek zdobyty przez wojn zosta nazwany po wszystkie czasy "krwawym bogactwem"; rwnoczenie zerwano zason czarodziejskiej tajemnicy, otaczajc wielkie transakcje rzdw z poszczeglnymi jednostkami, co w rezultacie doprowadzio do tego, e posiadacze bogactw stali si rzeczywistymi wadcami narodu. W zwizku z tym ujawniono ciekawe fakty. Jednake metoda Rothschildw trwa jeszcze w tym znaczeniu, e instytucje ydowskie s zalene od swych instytucji narodowych we wszystkich krajach zagranicznych. Mamy w Nowym Yorku firmy bankierskie, ktrych zwizek z firmami we Frankfurcie, Hamburgu i Drenie, a take w Londynie i w Paryu, jest widoczny choby ju tylko z napisw na drzwiach. S one jednakowe. Jak twierdzi jeden z najwybitniejszych znawcw spraw finansowych, sfera finansw ydowskich jest w tak znacznym stopniu stref ydowsk, e finansista ydowski "jest wolny od wszelkich zudze narodowych i patriotycznych". Dla midzynarodowego ydowskiego finansisty sprawa wojny i pokoju pomidzy narodami jest tylko zwyk lub znik na wszechwiatowym rynku pieninym; i podobnie jak obrt papierw wartociowych jest czstokro tylko strategi rynku finansowego, tak stosunki midzynarodowe zmieniaj si jedynie dla materialnej korzyci. Wiadomo doskonale, e ostatnia wojna wiatowa odraczana bya kilkakrotnie pod naciskiem midzynarodowych finansistw. Gdyby wybucha zbyt wczenie nie wcignaby w wir walki tych pastw, ktre finansici midzynarodowi pragnli w wojn wplta. Dlatego te wadcy zota, czyli wadcy midzynarodowi, musieli kilkakrotnie poskramia zapa wojenny, ktry wzniecia ich wasna propaganda. Jest napewno zupenie prawdziwym, e, jak twierdzi prasa ydowska, znaleziono list Rothschilda, do cesarza niemieckiego, datowany z roku 1911, odradzajcy mu usilnie wojn. W roku 1911 byo jeszcze za wczenie. W roku 1914 nie uwaano za stosowne wojny odradza. Te zagraniczne zwizki finansowe nie tylko rzucaj ciekawe wiato na sprawy czysto narodowe, dotyczce pokoju i suwer-

ennoci narodw, ale d do stworzenia ekstra-narodowoci, lub nad-narodowoci. Te zwizki zagraniczne, umoliwiajc bankierom ydowskim dojcie do doskonaoci w wyszych specjalnych formach finansowych, jak giedy zagraniczne, dopomagaj im rwnoczenie do zdobycia cakowitej niemal wadzy w dziedzinie midzynarodowego ruchu pieninego. Nie ma najmniejszej wtpliwoci co do udziau midzynarodowych finansw ydowskich w wojnach i rewolucjach. Nigdy temu nie zaprzeczano w przeszoci; ale jest to rwnie prawdziwe obecnie. Tak naprzykad liga przeciwko Napoleonowi bya ydowsk. Kwatera gwna ligi znajdowaa si w Holandii. Gdy Napoleon wkroczy do Holandii, kwatera gwna przeniosa si do Frankfurtu nad Menem. Rzecz szczeglna, ilu to midzynarodowych finansistw ydowskich wyszo z Frankfurtu: Rothschildowie, Schiffowie, Speyerowie i wielu, wielu innych. Zwizki rasowe otaczajce wiat sieci midzynarodowych finansw s dzi widoczne. Te stowarzyszenia podsycaj wrd ydowskich k bankierskich sta dno do zmonopolizowania pewnych gazi przemysu, utosamianych z dziedzin finansow. Z reguy, gdy ydzi osigaj w danej gazi absolutn przewag, wwczas wykluczaj wszystkie interesy nieydowskie. "ydowskie interesy finansowe rzadko czyy si z interesami przemysowymi, mwi Encyklopedia ydowska, "za wyjtkiem tych wypadkw, gdzie idzie o kamienie drogocenne i metale, gdy Rothschildowie panuj w przemyle rtciowym, bracia Barnato i Werner, Beit & Co. w diamentowym, a firmy Braci Lewisohn i Guggenheim ich Synowie rzdz w przemyle miedzianym, a w pewnym stopniu i w srebrnym. Do tego moemy oczywicie doda przemys wdczany, telegraf bez drutu, teatry, pras europejsk i czciowo amerykask oraz wiele innych gazi. Zanim ukoczymy niniejsz seri artykuw, sporzdzimy cakowit ich list. "Encyklopedia ydowska" pisze w dalszym cigu: "Wyrana jednak przewaga finansistw ydowskich ujawnia si w kierowaniu spraw poyczek zagranicznych, co zawdzicza naley, jakemy to poprzednio stwierdzili, midzynarodowym stosunkom wikszych firm ydowskich". Dla powstrzymania bezsensownych protestw pewnego odamu prasy ydowskiej naley zaznaczy, e powagi ydowskie nie przecz tej opinii o ydowskiej midzynarodowej wadzy finansowej, jakkolwiek twierdz, e obecnie nie jest ona ju tak silna, jak bya dawniej. "W ostatnich latach", mwi Encyklopedia ydowska, "finansici nieydzi zaczli stosowa t sam metod kosmopolityczn, i na og wadza ydowska raczej zmniejszya si ni wzmoga w tej dziedzinie". Jest to prawda, przynajmniej w stosunku do Stanw Zjednoczonych. Przed wojn stanowisko wielu przedsibiorstw finansowych na Wall Street byo silniejsze ni obecnie. Wojna wytworzya nowe warunki, ktre rzuciy wiato na internacjonalizm finansw ydowskich. W okresie neutralnoci Stanw Zjednoczonych mielimy sposobno zaobserwowa rozlego stosunkw zagranicznych niektrych osobnikw, mielimy take sposobno stwierdzi, e zwyka lojalno narodowa bya podporzdkowana interesom midzynarodowych finansw. Wojna wywoaa koalicj kapitau nieydowskiego po jednej stronie, przeciwko kapitaowi ydowskiemu, ktry mia uczestniczy w grze po obydwu stronach. Stara maksyma Rothschilda "Nie kad wszystkich jajek do jednego kosza", przetumaczona na jzyk narodowy i midzynarodowy, staje si zupenie zrozumiaa. Finansici ydowscy postpuj w ten sposb wobec partii politycznych: stawiaj na wszystkie i dlatego nigdy nie przegrywaj. W ten sam sposb finansici ydowscy nigdy nie przegrywaj wojny. Poniewa s po obu stronach, zwycistwo nie moe ich omin, a warunki traktatu pokojowego wynagradzaj zawsze straty stronie przegranej. To wywoao wanie tak liczny zjazd ydw na konferencj pokojow po wojnie wiatowej. Wiele przedsibiorstw ydowskich na Wall Street byo pierwotnie filiami amerykaskimi firm z dawna istniejcych w Austrii i Niemczech. Te midzynarodowe firmy dopomagay sobie zazwyczaj pienidzmi i utrzymyway pomidzy sob cisy kontakt. Niektre z nich wzmocniy istniejce pomidzy nimi wzy przez maestwa. Lecz wzem najcilejszym i najwaniejszym jest rasowa czno ydowska. Wiele z tych przedsibiorstw ucierpiao wskutek wojny, ale jest to tylko chwilowe niedomaganie i finansici ydowscy bd niebawem znowu gotowi do wydania walnej bitwy celem zagarnicia caej wadzy finansowej w Stanach Zjednoczonych. Przyszo pokae, czy im si to powiedzie. Ale dziwna jaka fatalno ciy nad ydowsk supremacj. W chwili, gdy maj ju pooy ostatni kamie sklepienia, gmach si zarysowuje i caa budowla chwia si zaczyna. Zdarza si to w historii ydowskiej tak czsto, e sami ydzi usiuj wytumaczy to zjawisko. Oskaraj w tym wypadku najczciej antysemityzm, lecz nie zawsze. Wanie w obecnym czasie, gdy una poarw, roznieconych przez wojn, owietlia tak wiele rzeczy ukrytych przedtem w cieniu, "antysemityzmem" nazwano zbudzenie czujnoci ogu na spraw ydowsk, tumaczc ten fakt tym, e "po kadej wojnie yd staje si kozem ofiarnym... Wyznanie bardzo ciekawe. Skoni by ono mogo kady mniej skoncentrowany w sobie nard do zadania sobie pytania, dlaczego? Ale to potoczne i niewiarygodne tumaczenie, jak "antysemityzm" nie wystarcza do wyjanienia, czemu ydowskie interesy finansowe nie zapanoway bezwgldnie w takim kraju, jak Stany Zjednoczone. Antysemityzm wrd narodu nie dosiga tych, co si kryj bezpiecznie poza wielkimi wpywami finansowymi. Tak na przykad milczcy opr finansowej grupy z ulicy Wall Street albo na giedzie nowojorskiej nie jest antysemityzmem. Nie przeszkadza on ydom do robienia interesw, stanowi jedynie opozycj przeciwko widocznemu programowi, zmierzajcemu do zagarnicia wadzy, nie w imi dobra oglnego, lecz dla korzyci poszczeglnej rasy. Przed paru zaledwie laty dom bankowy Kuhn, Loeb & Co. wedug powszechnego mniemania mia w najbliszej przyszoci zdoby pen i stanowcz supremacj na Wall Street, jako instytucja poyczkowa. Byy pewne podstawy do tego rodzaju przypuszcze, midzy innymi za fakt, e Kuhn, Loeb & Co. popierali finansowo Harrimana w jego strasznym pojedynku kolejowym z Jansenem W. Hill. Ale przewidywania w stosunku do tej instytucji nigdy si nie sprawdziy. Zaszy niepodane wypadki, nie przynoszce ujmy finansowej solidnoci firmy, ktre jednak wydobyy na wiato dzienne i

stawiy przed sd opinii publicznej niepodane fakty natury bynajmniej nie finansowej. W firmie Kuhn, Loeb & Co. finanse ydowskie w Stanach Zjednoczonych dosigy szczytu powodzenia. Gwnym przedstawicielem tej firmy by Jakub Schiff, urodzony we Frankfurcie; ojciec jego by jednym z ajentw giedowych Rothschilda. Jeden ze wsplnikw Schiffa, Otto Kahn, urodzi si w Mannheim i bardzo wczenie przystpi do spki ze Speyerami, pochodzcymi rwnie z Frankfurtu nad Menem. Drugi wsplnik, Feliks Warburg, by przez maestwo spowinowacony z rodzin Schiffa. Finansowe interesy ydowskie rozwiny si, lecz nie wzniosy si ponad t firm. ydzi wszake uciekli si do ruchu oskrzydlajcego, ktry moe przybliy ich do upragnionego celu. Pohamowani w swych zapdach przy ulicy Wall Street, finansici ydowscy zwrcili si do innych centrw amerykaskich, a nawet zagranicznych, gdzie wedle wszelkiego prawdopodobiestwa osign znaczny wpyw na sprawy amerykaskie. Pierwszy manewr oskrzydlajcy skierowany zosta na Ameryk rodkow i Poudniow. Naley zaznaczy, e ydowskie grupy finansowe udzieliy pomocy zarwno praktycznej jak doradczej Meksykowi w okresie, gdy stosunki jego ze Stanami Zjednoczonymi byy najbardziej naprone. Prba uzyskania wpyww w Japonii daa, zdaje si, niezbyt dodatnie wyniki. Powszechnie wiadomo, e Jakub Schiff udzieli pomocy materialnej Japonii w wojnie z Rosj. P. Schiff skorzysta z tej sposobnoci, aby wszczepi w umysy rosyjskich jecw wojennych w obozach japoskich zasady, ktre w nastpstwie zrodziy bolszewizm. Co wicej, okazuje si, e istnia plan wcignicia modej potgi pastwa japoskiego na list ydowskich zdobyczy finansowych. ydzi osinli ju w Japonii pewien wpyw w dziedzinie spraw finansowych, ale zdaje si, e nadzieje p. Schiffa w tym wzgldzie niezupenie si urzeczywistniy. Japoczycy, jak si okazuje, wiedzieli znacznie wicej o "ydowskim niebezpieczestwie, ni Stany Zjednoczone, tote byli niezmiernie ostroni. Traktowali oni interes cile jako interes, i podobno p. Schiff jest w ogle z Japonii niezadowolony. Dobrze o tym wiedzie, zwaszcza teraz, gdy szerzy si propaganda, dca do wytworzenia cigych nieporozumie pomidzy Stanami Zjednoczonymi a Cesarstwem Japoskim. Ostatnim jednak terenem finansowym, ktry ydzi usiuj opanowa, jest Ameryka Poudniowa. Pamita naley, i ydzi panuj na wiecie w dwch dziedzinach: nad ruchem ludzkim i nad ruchem pieninym. aden rzd, aden Koci, adna szkoa filozoficzna nie byaby w stanie dokona przerzucenia wier miliona, p miliona, a nawet miliona ludzi z jednej czci wiata do drugiej, manewrujc nimi tak, jak genera manewruje swoj armi; mog tego jednak dokaza ydzi. Czyni to oni obecnie. Jest to dla nich tylko kwestia okrtw. Z Polski, gdzie wszechmocna konferencja pokojowa wniosa do konstytucji pastwa specjalne przywileje dla ydw, i gdzie, jak by si zdawao, ydzi powinni by pozosta, wszcz si silny ruch na Zachd. Emigracja ta ma wszelkie cechy ruchu planowego. Wikszo emigrantw jest kierowana do Ameryki Poudniowej. Mowi, e po okresie przygotowawczym w Stanach Zjednoczonych, imigranci, ktrzy obecnie tu przybywaj, bd wysani na poudnie. Drug dziedzin, opanowan przez ydw, jest ruch zota. Nie wyraajc adnych przypuszcze co do tego, w jakim si to odbywa celu, naley stwierdzi, i ydzi wysyaj obecnie do Ameryki Poudniowej znaczne partie ludzi i zota. Odbywa si take w tym kierunku silny ruch wysykowy innych materiaw, co w interpretacji protokow moe posiada tylko jedno znaczenie. Najbliszy atak w celu opanowania obydwu Ameryk moe wyj z poudnia, gdzie ydzi s ju znacznie silniejsi, niby to mona wnosi z ich liczby, i gdzie ich skonnoci rewolucyjne ujawniy si ju w rozmaitych pastwach. Ale te usiowania i ten ruch oskrzydlajcy, to jeszcze nie wszystko. Mwimy dotychczas tylko o finansach amerykaskich. Nie wszdzie powstrzymano zapdy ydw, tak jak na Wall Street. Zdoali oni ju opanowa wiele innych dziedzin, o ktrych mwi bdziemy szczegowo na innym miejscu. Na razie zwracamy uwag tylko na Nowy York i nowojorski okrg finansowy. Mwilimy wyej o momencie, w ktrym wadza ydowska dosza do szczytu potgi przy Wall Street. Obecnie pomwimy o innej stronie wpywu ydowskiego na amerykaskie sprawy finansowe, mniej zaszczytnej dla tej rasy. Aczkolwiek ydowska potga finansowa nie wznosi si wyej, zstpuje jednak niej, przenika do najciemniejszych i najbrudniejszych kanaw, wspzawodniczc tam skutecznie z wszelk inn dziaalnoci finansow w naszym kraju. Byaby to zbyt brudna historia, gdybymy chcieli opowiedzie operacje takich Lamarw, Robinw, Arnsteinw i innych, ktrzy przyczynili si do zapenienia dugiej listy przestpstw, popenionych w cieniach ulicy Wall Street, przy czym musielibymy zaznaczy, e przestpstwa te s aprobowane przez spoeczestwo ydowskie, ale jest faktem znamiennym, e gdy skromna prba "Dearborn Independent, zmierzajca do przedstawienia stanu kwestii ydowskiej w Ameryce spotkaa si z potokiem obelg ze strony przywdcw ydowskich, rwnoczenie ci sami przedstawiciele ydostwa nie maj ani sowa potpienia dla zodziejskich operacji finansowych tych osobnikw, ktrym chyba naleaoby da uczu niezadowolenie wasnego narodu. Kady prokurator sdowy zna dobrze zacieko ydowsk, gdy idzie o obron wasnego narodu, bez wzgldu na stopie winy, cho trzeba przyzna, e kilka lat temu, podczas ledztwa, ktre ujawnio ca organizacj wystpnego handlu prowadzonego przez ydw, uspoecznione jednostki spord nich samych dopomogy w znacznej mierze do wyledzenia przestpstwa. Nie przeszkodzio to jednak, e ci sami ludzie protestowali najenergiczniej przeciwko podaniu tych ydowskich sprawek do wiadomoci publicznej. Dowiedzielimy si niedawno z przeraeniem, e z Wall Street zgino akcji i Poyczki Wolnoci na sum 12 mln dolarw. Stwierdzono systematyczn kradzie papierw wartociowych. Z wiosn 1918 roku chopcy, wysani przez nowojorsk gied papierw wartociowych z poleceniem dostarczenia akcji i poyczek innym bankom, w trakcie tej zwykej transakcji zaczli przepada, jak gdyby ich ziemia pochona. Przez czas

duszy nie mona byo znale wyjanienia tej tajemnicy. Wall Street jest w rzeczywistoci niewielk dzielnic. Transakcje zawiera si przewanie na bardzo ograniczonej przestrzeni. Chopcw wysyano czstokro tylko na inne pitro tego samego budynku, lub do biura, pooonego po przeciwlegej stronie ulicy. A jednak, na tak maej przestrzeni znikali oni wraz z posiadanymi przy sobie papierami wartociowymi, i najczciej znikali bez ladu. A do lata 1918 roku fakty podobne naleay do rzadkoci. Na chopcw do posyek patrzono z weso pobaliwoci. Byli to modziecy o miym dobrodusznym wygldzie; sprytniejsi i zdolniejsi spomidzy nich awansowali stopniowo na urzdnikw w domach komisowych. Trudno znalezienia rk roboczych odbia si rwnie i na Wall Street; trudno byo znale chopcw do posyek. Rwnoczenie w tym okresie nastpio wielkie oywienie na rynku papierw wartociowych. Prawie kady posiada jakie poyczki lub akcje, ktre w niezliczonych ilociach przechodziy z rk do rk. Na rynku giedowym transakcje dzienne, dochodzce w dziale poyczek do 20 mln dolarw, a w akcjach do miliona lub dwu milionw sztuk, naleay do rzeczy zwykych. Wskutek sprzeday papiery wartociowe przesyano od sprzedawcy kupujcemu za porednictwem posaca. Bardzo czsto zupenie nieodpowiedzialni chopcy biegali przy Wall Street z biura do biura, przenoszc pakiety wartoci do 250 tys. dolarw. Ot wskutek braku chopcw na posyki, pojawi si inny typ posacw, a wraz z ich pojawieniem si, poczy si dzia dziwne rzeczy. Zaczli przepada woni, zaczy gin przesyki, a straty staway si coraz znaczniejsze. Odszkodowania wypacane przez instytucje ubezpieczeniowe doszy do sum tak fantastycznych, e instytucje te przestay przyjmowa ubezpieczenia. Uywano przernych sposobw dla wykrycia tajemnicy; wysyano wonych po dwch razem, rozstawiano policj na caej Wall Street, powierzano spraw najzdolniejszym detektywom, wszystko na prno. Wall Street nie chciaa ogasza strat z obawy, aby nie podkopa zaufania ogu. Ale wiadomo o tym przedostaa si jednak do wiadomoci publicznej i cigna do Nowego Yorku detektyww ze wszystkich stron kraju. Przez jaki czas wszystkie wysiki byy bezskuteczne. Straty mnoyy si, tajemnica pogbiaa si coraz bardziej. Wreszcie na pocztku roku 1920 dokonano kilku aresztowa, a otrzymane zeznania ujawniy zdumiewajc wprost konspiracj kryminaln, bezprzykadn w historii Stanw Zjednoczonych. Wykryto istnienie rozgazionego spisku ydowskiego, majcego na celu rozbicie Wall Street. Okazao si, e istnieje banda przebiegych przestpcw ydw, spord ktrych byo wielu bogatych, kilku ju poprzednio karanych wizieniem, zorganizowana w celu zrabowania domw bankierskich przy Wall Street. Wyszkolono odpowiednio w tym celu liczne grono modych ydw, przewanie rosyjskiego pochodzenia i zamieszkaych w dzielnicy East Side. Ci chopcy, wywiczeni pod kierunkiem zdolnych ydowskich instruktorw, zgaszali si jako kandydaci na wonych do domw bankierskich przy Wall Street. Zgodnie z obmylonym naprzd planem, przybierali dobre, uczciwie brzmice nazwiska angielskie. Jake czsto spotykamy si z tym zjawiskiem! Modziecy ci oddawali skradzione papiery wartociowe naczelnikom swej organizacji, ktrzy dorczali je dalej swym przywdcom, przewanie czonkom wystpnej bandy "mw zaufania" w dzielnicy White Light, ktrych bezkarno stanowia zawsze zagadk dla nieydw zamieszkaych w Nowym Yorku. Tym przestpcom ydowskim pomagali w ich zodziejskich operacjach prawnicy ydowscy. Skradzione akcje i obligacje wywoono do Cleveland, Bostonu, Washingtonu, Filadelfii i niektrych czci Kanady, gdzie zastawiano je jako rwnowarto poyczek rzekomo w normalnej drodze finansowej. Jeden z posacw nie chcia odda skradzionych papierw za drobn sum, jak mu za nie ofiarowano, i zbieg, aby uy le zdobytego mienia. Wykryto jego kryjwk i wysano za nim band mordercw dla odnalezienia papierw wartociowych i zabicia chopca. Bandyci zabawiali chopca, upajajc go trunkami w towarzystwie kobiet, a wreszcie dowiedzieli si od niego, e papiery zaszy w podszewk ubrania. Wzili go ze sob na przejadk; nastpnie znaleziono ju tylko trupa chopca, zamordowanego w sposb charakterystyczny dla ydw, z dwudziestu kilku ranami kutymi, zadanymi sztyletem. W jednym wypadku uwikano nieyda w te niegodziwe plany, a metoda postpowania przestpcw bya take bardzo charakterystyczna. ydowscy hersztowie chcieli pozyska now placwk, za ktrej porednictwem zamierzali puci w obieg kradzione papiery, i dowiedzieli si, e pewien drobny bankier nieyd jest w przededniu bankructwa "Dopomogli" mu oni, a bankier zrobi, jak mu si zdawao, bardzo korzystny interes. Lecz gdy ju wpad w moc swych "przyjaci i uwika si gboko w ich spekulacj, tedy usiowa wyrwa si z otaczajcej go sieci. Zagroono mu mierci. ydowski naczelnik bandy powiedzia mu: "Albo bdziesz mi pan ulegym, albo zabij pana w tej chwili. Jeli nie zdoam tego uczyni, jeli mi przeszkodz, mam wielu takich, co mnie w tym wyrcz". Po aresztowaniu i wysuchaniu zezna tego nieyda, wielu ydowskich przywdcw zodziejskiej organizacji zbiego z Nowego Yorku, jak zwykle pod przybranymi chrzecijaskimi nazwiskami. Ale ustalono tosamo ich osb i cho wielu pozostajcych na ich usugach posacw skazano na kar za popenione przestpstwa, inicjatorzy i kierownicy tych zodziejskich operacji s dotychczas wolni, a potne jakkolwiek ukryte wpywy uywaj wszystkich spryn, aby osoni ich przed karzc rk sprawiedliwoci. Kilku z nich aresztowano, lecz cho oskarycielami s najbardziej znane towarzystwa bankowe i ubezpieczeniowe z Wall Street, jednak jaka moniejsza jeszcze sia broni ich dotd przed kar stosowan zwykle wobec przestpcw. Jeden ze zannych prowodyrw zodziejskiej bandy przechadza si bezkarnie po ulicach, wyzywajc zuchwale sprawiedliwo. ydowscy dyrektorzy jednego z nowojorskich teatrw zaangaowali wieo na wystpy on jego, aktork, prawdo-

podobnie dla nowego prestigeu jaki zdobya przez to, e jest maonk zuchwaego zodzieja papierw wartociowych. Ta bezczelno, z jak bogaci przestpcy ydzi zachowuj si wobec organw sprawiedliwoci, dziwi w przykry sposb mionikw porzdku i prawa. Broni ich zdolni adwokaci, a prasa i ludno ydowska otacza ich wyran sympati i podziwem. Czemu nie, skoro ofiarami indywidualnymi ich zodziejstwa s goje, a ofiar zbiorow kapitalizm gojw? ydzi zachowuj bezwgldne milczenie wobec tego panowania zbrodni. A jednak w sposb nieunikniony ydzi sami musz za to pokutowa. Kaha nowojorski pokry zupenym milczeniem zarwno przestpstwo samo, jak zdemaskowanie jego sprawcw. Przedstawiciele ydostwa, zawsze tak wymowni, gdy chodzi o nieydw, nie maj ani sowa potpienia dla tych, ktrych prawdopodobnie nazywaj swymi "wspwyznawcami". A jednak jest zupenie zrozumiaym, e wpywy nowojorskiego ydostwa s tak cile zjednoczone, i tylko powszechne, energiczne i konsekwentne wystpienie ze strony czynnikw miarodajnych mogoby oczyci atmosfer i uzdrowi panujce obecnie stosunki. ydzi jednak maj wyrany wstrt do wystpie, ktre by oznaczay przeciwstawienie si jednej klasy ydostwa przeciw drugiej. Widocznie instynkt rasowy nakazuje broni zagroonych bez wzgldu na to, e zasuguj na najsurowsz kar. Ten fakt nakada charakterystyczne pitno ydowskie na ca spraw. Mogo si zdarzy przypadkowo, e wszyscy przestpcy i ich wsplnicy z jednym tylko wyjtkiem, byli ydami. Ten fakt sam przez si, biorc cile, mg nie stanowi dostatecznej podstawy do nadawania caej sprawie miana sprawy ydowskiej. Lecz milczenie, aprobata pewnych odamw ydostwa, czynna sympatia innych, co wszystko razem wytwarza protektorat rasowy nad zoczycami, jest poaowania godn manifestacj narodow.

Rozdzia V "Amerykaski Disraeli, yd nad wadca Jakkolwiek wojna zmniejszya si ydowsk przy Wall Street przez to, e zahamowaa chwilowo stosunki midzy ydowskimi domami finansowymi w Stanach Zjednoczonych, a ich stowarzyszonymi za morzem, nie zrywajc ich pewno cakowicie, jednakowo rwnoczenie wzmoga znacznie bogactwa ydw w kraju naszym. Na podstawie miarodajnego rda ydowskiego stwierdzono, e w samym tylko Nowym Yorku (City), 73% "milionerw wojennych" stanowi ydzi. Bdnym byoby mniemanie, e powstrzymanie nacisku ydowskiego przy Wall Street oznacza cakowit porak programu ydowskiego. Nic podobnego. ydostwo wyszo z wojny silniej jeszcze oszacowane w swej potdze, nawet w Stanach Zjednoczonych, ni poprzednio. A w pozostaych krajach, nawet tam gdzie ydzi rzdzili, wpyw ich jest bardzo znaczny. yd jest obecnie przewodniczcym Ligi Narodw. Syjonista jest przewodniczcym Rady Ligi Narodw. yd jest prezydentem Francji. yd by prezesem komitetu do badania odpowiedzialnoci za wojn, a jednym z incydenentw, ktre zaznaczyy okres jego urzdowania, byo zniknicie najbardziej obciajcych dokumentw. We Francji, Niemczech i Anglii finansowa potga ydw, a zarazem przenikanie w spoeczestwo ich niebezpiecznych idei rozkadu spoecznego wzmogy si ogromnie. Naley zwrci uwag na fakt znamienny, e w krajach, ktre susznie nazwa mona antysemickimi, ydzi s silniejsi, ni gdziekolwiek indziej. Im mocniejsz napotykaj opozycj, tym jaskrawiej wykazuj swoj si. Niemcy s dzisiaj krajem antysemickim. Jednak mimo wszystko, co uczyni nard niemiecki, aby strzsn z siebie wiadome oznaki potgi ydowskiej, ugruntowaa si ona w Niemczech silniej, ni przedtem, tak, e wola narodu nie moe ju jej dosign. Francja staje si coraz bardziej antysemick, a rwnoczenie z wzniesieniem si fali antysemityzmu, pojawia si prezydent, yd. Rosja jest w rdzeniu swym antysemicka, a yd jest jej nowym tyranem. W momencie za, gdy jak nas informuj przedstawiciele ydowscy, w wiecie caym wzbiera fala antysemityzmu, ktrym to imieniem oznaczaj oni uwiadomienie narodw w kwestii ydowskiej, c si dzieje? Oto na czele Ligi Narodw, na stanowisku, ktre jedynie dziki nieobecnoci przedstawiciela Stanw Zjednoczonych nie stao si najwyszym urzdem wiata, pojawia si yd! Nikt nie potrafi tego wytumaczy. Nie wyniosy go na t godno ani kwalifikacje osobiste, ani gos ogu. A jednak jest! U nas w Ameryce mielimy wanie czteroletni okres rzdw ydowskich, prawie tak samo absolutnych, jak w Rosji. Jest to twierdzenie bardzo jaskrawe, bardzo ostre, ale jeszcze znacznie agodniejsze i powcigliwsze od samych faktw. A fakty te nie s zaczerpnite z pogosek, nie s wynikiem spaczonych lub stronniczych pogldw; s one rezultatem dochodze, przeprowadzonych przez upowanionych do tego urzdnikw pastwowych i s zapisane na wieczne czasy w sprawozdaniach urzdowych Stanw Zjednoczonych. ydzi dowiedli raz na zawsze, e wadza na Wall Street nie jest niezbdna do sprawowania wadzy nad narodem amerykaskim, a czowiek, za ktrego porednictwem dowiedli tego, by ydem z Wall Street. Czowieka tego nazywano "prokonsulem Judy w Ameryce".
-

Powiadaj, e razu jednego, mwic o sobie, powiedzia on: "Oto Disraeli Stanw Zjednoczonych! W mowie do cisego skadu komitetu Kongresu Stanw Zjednoczonych, wyrazi si: "Podczas wojny miaem prawdopodobnie wiksz wadz, ni ktokolwiek inny; nie ulega wtpliwoci, e to jest prawda. Mwic to, nie przecenia wypadkw. Istotnie, mia najwiksz wadz. Nie bya to wadza legalna, przyznawa to szczerze. Przenikaa ona do kadego domu, do kadego skadu, do kadej fabryki, i banku, i kolei elaznej, i kopalni. Dosigaa ona armii i rzdw. Sigaa do urzdw poborowych. Wynosia i strcaa ludzi z wyyn bez sowa. Bya to wadza bez odpowiedzialnoci i bez granic. Bya to wadza, ktra zmuszaa ludno nieydowsk do ujawnienia wszystkich tajemnic przed tym czowiekiem i przed jego wsplnikami ydami, co dawao im wiadomoci i zapewniao przewag, jakiej nie mona kupi za biliony zota. Zapewne sysza o nim przed rokiem 1917 zaledwie jeden na 50 tys. naszych czytelnikw; obecnie zaledwie jeden na 50 tys. wie o nim co bliszego. Wypyn z ciemnoci, nie owiecony pochodni publicznego rozgosu, do steru wadzy w narodzie naszym podczas wojny. Legalny rzd Stanw Zjednoczonych, nie mia z nim innej stycznoci poza uchwalaniem kredytw i wykonywaniem jego rozkazw. Twierdzi on, e ludzie mogli odwoywa si z jego pominiciem do prezydenta Stanw Zjednoczonych, ale znajc pooenie, nikt tego nigdy nie uczyni. Kt jest tym czowiekiem, olbrzymem swego rodzaju, ywym dowodem przygotowania Judy do opanowania wadzy, gdy tego zapragnie? Nazwisko jego Bernard M. Baruch. Urodzi si w poudniowej Carolinie przed 50 laty, jako syn dr. Szymona Barucha, ktry by dosy znanym lekarzem. "Uczszczaem do kolegium w zamiarze zostania daktorem, ale doktorem nie zostaem" owiadczy komitetowi kongresowemu. Ukoczy kolegium nowojorskie w City majc lat 19. Jest to jeden z ulubionych przez ydw zakadw wychowawczych, poniewa dyrektorem jego jest dr. S. F. Mezes, szwagier pukownika E. M. Housea, ktrego wpyw i nieaska w Biaym Domu stanowiy przez dugi czas ulubiony temat rozmw i zdziwienia wrd ogu amerykaskiego. Najwidoczniej mody Baruch wiedzia dokadnie, czego chce, i niezwocznie przystpi do dziea. Powiada, e spdzi "dugie lata" po ukoczeniu kolegium na pewnych studiach, "zwaszcza ekonomicznych", dotyczcych kolei elaznych i przemysu. "Prbowaem uczyni sobie z "Poors Manual" i z finansowego suplementu do Kroniki Finansowej bibli na szereg lat". Nie mg spdzi bardzo "dugich lat" na tych studiach, skoro wstpiwszy na Wall Street jako kancelista, "majc 26 czy 27 lat" zosta czonkiem firmy A. A. Housman & Co. "Okoo roku 1900 lub 1902" opuci t firm, uzyskawszy w tym czasie czonkostwo na giedzie. Nastpnie otworzy przedsibiorstwo na wasn rk, co naley bra w znaczeniu dosownym, poniewa twierdzi sam, e "nie robi nigdy interesw dla nikogo, tylko dla siebie. Przeprowadziem studia nad korporacjami biorcymi udzia w produkcji i manufakturze rnych rzeczy, oraz studia nad ludmi w nich pracujcymi". W odpowiedzi na pytania, zmierzajce do ujawnienia charakteru operacji, jakim si oddawa przedtem, zanim zjawi si nagle jako czowiek, posiadajcy "podczas wojny wiksz wadz ni ktokolwiek inny", zapiera si by mia spekulowa na giedzie, sprzedajc i kupujc akcje. "Powiciem si wwczas organizacji rozmaitych przedsibiorstw, owiadczy, a w zwizku z tym, oczywicie kupowaem i sprzedawaem akcje... Organizujc jaki interes, oczywicie braem w nim znaczny udzia, nie organizowabym go bowiem, gdybym w jego powodzenie nie wierzy, i zaleao mi na jego rozwoju; a potem, jeli chciaem sprzeda przedsibiorstwo, to je sprzedawaem". Wobec nalegania badajcych go, aby udzieli bardziej szczegowych danych o swej dziaalnoci finansowej, owiadczy: "Ot dopomogem do nabycia Towarzystwa Tytoniowego Liggett & Myers, w nabyciu huty Selby, huty Tacoma, i innych, pomagaem przy budowie jednej z najwikszych fabryk kaloszy w Meksyku, ktra staa si hurtowym rdem tego towaru i zorganizowaem tam wielki koncern dla produkcji surowca, ktry to koncern istnieje do dnia dzisiejszego. "Zainteresowaem si nowym procesem koncentrowania rud niskogatunkowych w Mesaba Range, ale interesowaem si szczeglnie przemysem metalowym gwnie ze wzgldu na zbadanie dzisiejszej jego organizacji, a to w celu pozyskania odpowiedniego dowiadczenia, niezbdnego do inteligentnego nabywania i sprzedawania jego papierw..." Punktem wanym, ktrego nie wyjaniaj adne owiadczenia, jest to mianowicie, jakimi interesami zajmowa si p. Baruch na pocztku wojny. Poprzednia jego dziaalno na rozmaitych polach, gwnie moe w dziedzinie metalowej, bya intensywna i rnorodna. W kadym razie, jako modzieniec, mia ju do swego rozporzdzenia znaczne sumy pienine, a nic nie wskazuje na to, by je odziedziczy. Jest bardzo zamony. Czy i jak wojna wpyna na jego zamono, o tym w tej chwili nic powiedzie nie mona. Nie ulega jednak wtpliwoci, e wielu jego przyjaci i najbliszych wsplnikw ze swej dziaalnoci wojennej osigno wielkie zyski. Ot co do jego operacji finansowych bezporednio przed wybuchem wojny, posiadamy nastpujce owiadczenie: "P. Graham: "Tak wic pan zajmowa si tymi rnorodnymi interesami, tworzeniem towarzystw, operowaniem ich akcjami i wasnymi sprawami na giedzie papierw wartociowych i gdzie indziej a do wybuchu wojny. P. Baruch: "Powoli wycofywaem si z interesw, poniewa postanowiem to uczyni, i w tym celu staem si mniej czynnym, i nie bardzo mi si podobao organizowanie towarzystw. Nie krytykuj ludzi, angaujcych si w przedsibiorstwa, ktre daway zyski nawet przedtem, nim wdalimy si w wojn. Postanowiem wycofa si z tego i przedsiwzi inne

rzeczy, ktre jak mam nadziej, zdoam przeprowadzi obecnie; ale proces ten przerwao mianowanie mnie na czonka komisji doradczej, chocia nie miaem najmniejszego pojcia, e ma to nastpi". Czy rozumie on przez to , e proces jego wycofywania si z interesw przerwao powoanie go do komisji doradczej, ktra to nominacja doprowadzia go bezporednio do objcia cakowitych rzdw w Stanach Zjednoczonych podczas wojny? P. Jefferis: "Czy ktry z czonkw komisji doradczej by zaangaowany w przemyle surowcowym lub te w produkcji artykuw fabrycznych, czy te nie?" P. Baruch: "Ja byem". P. Jefferis: "W jaki sposb?" P. Baruch: "Przeprowadziem do powane studia nad produkcj oraz przetwarzaniem wielu tych surowcw. Byem zmuszony przeprowadzi te studia ze wzgldu na sprawy, w ktre si zaangaowaem@. P. Jefferis: "Pan nie prowadzi produkcji adnych surowcw?" P. Baruch: "Byem zainteresowany przedsibiorstwami, byem zainteresowany badaniem i produkcj bardzo wielu tych rzeczy, poniewa zorganizowaem i rozwinem wiele przedsibiorstw, ktre si tym zajmoway. Czy rozumie on przez to, e by materialnie zainteresowany rozwojem przedsibiorstw w chwili swego mianowania? Stanowioby to bardzo ciekaw rewelacj. Drugim punktem, ktrego wywietlenie byoby nie tylko ciekawe, ale i poyteczne dla wytumaczenia skupienia si rzdu ydowskiego dokoa prezydenta Stanw Zjednoczonych podczas wojny, jest kwestia znajomoci p. Barucha z Woodrow Wilsonem. Kiedy si ona nawizaa? Jakie okolicznoci czy te osoby zbliyy tych dwch ludzi? Opowiadaj o tym rozmaite historie i oczywicie jedna z nich moe zawiera prawd, ale nie naley powtarza rzeczy, ktrych nie mona poprze faktami. Dlaczego tak si zdarzyo, e yd by jedynym czowiekiem przygotowanym i wybranym na to stanowisko, zapewniajce najwysz wadz podczas wojny? P. Baruch w swoim owiadczeniu nie rzuca wiata na t kwesti. Mia sposobno to uczyni, gdyby by zechcia. P. Graham: "Przypuszczam, e pan zna osobicie prezydenta przed wybuchem wojny? P. Baruch: "Tak, panie. P. Graham: "Czy przed powoaniem pana na czonka komisji doradczej, odbywa pan kiedy osobiste konferencje z prezydentem w tych sprawach?" P. Baruch: "Tak, panie. P. Graham: "Czy prezydent zasiga pana opinii lub mwi z panem o tych sprawach i o powoaniu pana na to stanowisko, przedtem nim ono nastpio?" P. Baruch: "Nie wspomina mi nigdy o tej nominacji, poniewa bybym mu powiedzia, e wolabym nie by powoanym. P. Graham: "Czy przypomina pan dzi sobie, na jak dugo przed pana mianowaniem na czonka komisji doradczej mia pan ostatni konferencj z prezydentem? P. Baruch: "Nie..." Nie jest to cakowita odpowied na dane zapytanie. Powiedziawszy: "Nie", p. Baruch sta si bardzo wymownym w innej sprawie. Cakowita jego odpowied brzmiaa: "Nie; ale mog panu powiedzie co, co pana zainteresuje, i co prawdopodobnie chciaby pan wiedzie. Byem bardzo zmartwiony brakiem przygotowania kraju, tak, e ja pierwszy udzieliem pomocy generaowi Wood w obozie Plattsburskim i sdz, e przyzna on, i ja wanie daem mu pierwsze pienidze i powiedziaem mu, e bd popiera ten ruch, ktry na szczcie pochon zaledwie par tysicy dolarw, o ile idzie o mnie, poniewa pozyska nastpnie opini ogu i rozwija si dalej, a w zwizku z tym naleao myle naturalnie o mobilizacji przemysu krajowego, poniewa nard nie walczy jedynie rkami, ale i broni. Dowodzi to, e p. Baruch by przewidujcym gentelmanem. By to dopiero rok 1915. Wojna europejska bya dla narodu amerykaskiego jeszcze tylko zdumiewajcym widowiskiem. Mimo to p. Baruch by przekonany, e idziemy ku wojnie i na ten domys zaangaowa swoje pienidze. Rzd, ktry "trzyma nas na uboczu, poza wojn" naradza si wtedy z p. Baruchem, ktry przodowa ju w rzdzie, w celu wytworzenia atmosfery wojennej w naszym kraju. Jeeli czytelnik uczyni wysiek mylowy, aby odtworzy w swojej pamici rok 1915, a nastpnie doda do obrazu tego okresu pierwiastek, ktrego wwczas nie posiada, mianowicie dziaalno pana Bernarda Barucha i innych ydw, przekona si, e bardzo niewiele wiedzia o tym, co si dziao, nawet, jeli z najwiksz uwag czyta gazety! Powrmy do dalszego cigu owiadcze p. Barucha. P. Graham: "Byo to okoo roku 1915, nieprawda?" P. Baruch: "Tak, w roku 1915; mylaem o tym bardzo powanie i przypuszczaem, e bdziemy wcignici w wojn. Udaem si na dalek wycieczk, i podczas tej wycieczki przyszo mi na myl, e musi nastpi jaka mobilizacja przemysu, i mylaem take o planie, jaki wprowadzono w czyn i jaki by wykonywany, gdy byem prezesem rady. Gdy powrciem z tej wycieczki, poprosiem prezydenta o interview. Pierwszy to raz widziaem prezydenta od czasu jego wyboru, o ile w tej chwili pamitam. P. Graham: "Ma pan na myli jego pierwszy wybr?" P. Baruch: "Jego pierwszy wybr, tak. Jest zatem prawdopodobne, jeli mona przykada wag do powyszego wyraenia, e zna prezydenta przedtem. Zwykli miertelnicy, o ile spotykaj prezydenta rzadko, pamitaj bardzo dokadnie te spotkania. Prawdopodobnie p. Baruch

spotyka prezydenta tak czsto, e trudno mu byo spamita te fakty. Opisuje dalej wspomnian wizyt: P. Baruch: "Wytumaczyem mu, jak tylko umiaem najpowaniej, e jestem gboko poruszony koniecznoci mobilizacji przemysu w kraju. Prezydent sucha bardzo uwanie i uprzejmie, jak to ma w zwyczaju... a gdy usyszaem o tej sprawie nastpnie w par miesicy pniej, zwrcono moj uwag na Rad Obrony Narodowej. Zwrci na ni moj uwag sekretarz Baker. Po raz pierwszy wwczas spotkaem sekretarza wojny. Zapyta mnie, co o tym myl. P. Graham: "Czy to byo przed uchwaleniem projektu prawa, przedtem, zanim sta si on prawem?" P. Baruch: "Tak mi si zdaje. Nie jestem tego pewien. Powiedziaem, e wolabym co innego. Jest to punkt bardzo wany. Rada jest rad. P. Baruch wola co innego. W danym wypadku otrzyma co innego. Otrzyma mianowicie to, e prezydent zmieni spraw tak, i p. Baruch sta si najpotniejszym czowiekiem podczas wojny. Rada Obrony Narodowej zesza w danym wypadku na plan dalszy. Nie rada zoona z Amerykanw prowadzia wojn, lecz autokracja, na ktrej czele sta yd, i ydzi zajmowali na caej linii wszystkie punkty strategiczne. To, co uczyni pan Baruch, byo uczynione po mistrzowsku, ale w sposb zgoa amerykaski. Zrobi to, co zrobi zamierza, ale naley zastanowi si powanie, czy ktokolwiek powinien by uczyni to, co uczyni; prawdopodobnie nikt, prcz czonkw jego rasy nie podjby si tego. P. Graham: "Czy prezydent wyrazi jakkolwiek opini co do tego, e zalecaoby si przyj plan przez pana proponowany?" P. Baruch: "Zdaje mi si, e mwiem przewanie ja. Nie pamitam, co powiedzia prezydent w tym przedmiocie, ale zdaje mi si, e wyraa si to najlepiej w projekcie prawa. P. Graham: "Czy wpoi pan w niego swoje przekonanie, e jestemy w przededniu wzicia udziau w wojnie? P. Baruch: "Prawdopodobnie. Chciabym panu powiedzie to cile, ale nie potrafi tego uczyni. P. Graham: "Czy takie byo wwczas paskie przekonanie?" P. Baruch: "Tak. Mylaem, e jestemy w przededniu wzicia udziau w wojnie. Mylaem, e wojna nastpi na dugi czas przedtem, nim wynika rzeczywicie. Wwczas wywiad zwrci si do tematu poruszonego przez p. Barucha poprzednio, a mianowicie do jego rozmowy z sekretarzem wojny, podczas ktrej to rozmowy p. Baruch owiadczy, e "wolaby co innego". P. Graham: "P. Baker powiedzia, e to jest rzecz najlepsza, jak w owym czasie mie byo mona". P. Baruch: "Odniosem to wraenie. Czy powiedzia to, czy te nie, nie wiem, ale odniosem wraenie, e bya to najlepsza rzecz, jak w owym czasie mie byo mona". Gdyby wypadki wziy nie taki cile obrt, jak to planowa p. Baruch, mona by zoy wiele z tego co mwi na karb wrodzonej ydom chepliwoci. Ale wszystko stao si cile tak, jak powiedzia. Prezydent uczyni w tysicznych wypadkach cile to, czego sobie pan Baruch yczy, a yczy on sobie przede wszystkim osignicia wadzy nad wytwrczoci amerykask. Uzyska j. Uzyska j w wyszym stopniu nawet ni Lenin i Trocki w Rosji, gdy u nas w Ameryce, nard widzia w tym jedynie pierwiastek patriotyczny; nie widzia majaczcego w oddali rzdu ydowskiego. A jednak rzd ten istnia. Rada Obrony Narodowej w swym pierwotnym zaoeniu "najlepsza rzecz, jak w owym czasie mie byo mona", jakkolwiek p. Baruch "wola co innego, posiadaa na czele szeciu sekretarzy gabinetu, a mianowicie sekretarzy Wojny, Marynarki, Spraw Wewntrznych, Rolnictwa, Handlu i Pracy. Poniej tej grupy oficjalnej znajdowaa si komisja doradcza, zoona z siedmiu ludzi, z ktrych trzej byli ydami; jednym z tych ydw by p. Baruch. Komisji tej podlegay dziesitki i setki ludzi i wielka liczba komitetw. Jedn z grup podwadnych obu wyej wymienionych organom bya Izba Przemysu Wojennego, ktrej pierwotnie p. Baruch by jedynie czonkiem, a Daniel Willard prezesem. Ot wanie Izba Przemysu Wojennego staa si w nastpstwie "wszystkim, a wszystkim w tej Izbie sta si p. Baruch. Stanowisko, na ktrym on si znajdowa, stao si kamieniem wgielnym; on sam sta si gwnym filarem administracji wojennej. Dowodz tego sprawozdania; on sam to przyznaje. Jaki wpyw skoni ow rad, zoon ze stu Amerykanw, do wybrania yda na swego niewtpliwego pana i wadc na czas wojny? Czy wynis Barucha jego wasny rozum? Czy te moe uczynili to finansici ydowscy, ktrzy ju poczynili wwczas znaczne postpy w dziele mobilizacji? Nie mamy zamiaru lekceway rozumu Barucha. Rozum i pienidze to najsilniejsza bro ydw. Nie otrzymuj odpowiedzialnych stanowisk ydzi, nie posiadajcy rozumu. Baruch ma rozum. Jest on przedmiotem nieustannego podziwu dla ludzi, ktrzy go znaj. Potrafi robi sze rzeczy naraz i prowadzi najdoskonalsze operacje bez zamieszania i gorczki. Ma on rozum i pienidze. Ale ydostwo winno si czego dowiedzie: rozum i pienidze to nie dosy. Jest jeszcze jeden czynnik, z ktrym nawet rozum nie moe si mierzy i ktry odbiera warto pienidzom. Zrczny szachista moe mistyfikowa i wprawia w podziw; ale szachista nie rzdzi wiatem. Ot Baruch dokaza bardzo wiele. Ale i Trocki te bardzo wiele dokaza. Chodzi o to: czy ludmi ma powodowa dowolny apel do ich wyobrani, czy te winni bada swoje czyny i way ich konsekwencje? ydzi mogliby dokaza w Stanach Zjednoczonych rzeczy wikszych nawet, ni Baruch, gdyby nadarzya si do tego sposobno, mogliby dokona czynw najbardziej mistrzowskich ale c by to znaczyo? Idea dyktatora Stanw Zjednoczonych nie by nigdy obcy grupie, do ktrej nalea Baruch; wiadczy o tym dzieo "Philip Dru, administrator, przypisy-

wane powszechnie pukownikowi F. M. House, czemu on nigdy nie przeczy. Faktycznie Baruch mg prawdopodobnie dokona wikszej sztuki, ni Trocki. Dowiadczenie, jakiego naby przez rzdzenie krajem w czasie wojny, byo cenn praktyk, przygotowujc do sztuki samowadztwa. Nie jest to bynajmniej wycznym dorobkiem pana Barucha; dziesitki przywdcw ydowskich, przenoszcych si z departamentu do departamentu, z jednej dziedziny dziaalnoci do drugiej, przechodz cakowity kurs samowadztwa. Zanim pan Baruch przeszed ten kurs, by gow i centrem systemu, jakiego Stany Zjednoczone nie posiaday i posiada nie bd nigdy, o ile nie zmieni swego charakteru jako pastwo wolne. P. Jefferis: "Innymi sowy, pan decydowa, co kady ma otrzyma?" P. Baruch: "Wanie, to nie ulega kwestii. Przyjem na siebie t odpowiedzialno i ostateczna decyzja zaleaa ode mnie". P. Jefferis: "Jaka?" P. Baruch: "Ostateczna decyzja, jak mwi prezydent, zaleaa ode mnie; decyzja, czy wojsko i flota maj co otrzyma, zaleaa ode mnie; decyzja, czy ma co otrzyma administracja kolei elaznych, albo sprzymierzecy, albo czy genera Allenby ma dosta lokomotywy, albo czy maj one by uyte w Rosji czy te we Francji. P. Jefferis: "Mia pan znaczn wadz?" P. Baruch: "Istotnie, miaem, panie..." P. Jefferis: "I te wszystkie rozbiene linie w rzeczywistoci ostatecznie zbiegay si w paskim rku, jeli chodzi o wadz?" P. Baruch: "Istotnie, tak byo. Prawdopodobnie posiadaem wiksz wadz ni ktokolwiek w czasie wojny; jest to niewtpliw prawd. Co poprzedzio dojcie pana Barucha do takiej wadzy, jak daleko wadza ta sigaa i jak on jej uywa bdzie stanowio temat nastpnego artykuu. "Krl Izraela nie moe podlega wpywom swych namitnoci, zwaszcza za zmysowoci. aden szczeglny pierwiastek jego natury nie moe zapanowa nad jego umysem. Zmysowo, bardziej ni cokolwiek innego, osabia zdolnoci umysowe i zaciemnia jasno sdu, odwracajc myl w kierunku najgorszej i najbardziej zwierzcej strony natury ludzkiej. "Filar wszechwiata w osobie wadcy wiata, z nasienia dawidowego, musi zoy w ofierze na otarzu dobra swego narodu wszystkie pragnienia osobiste. Protok 24

Rozdzia VI
Dnoci do dyktatury ydowskiej w Stanach Zjednoczonych Zwyky zarzut, stawiany prezydentowi Wilsonowi, e "uprawia polityk wolnej rki i nie zasiga niczyjej rady", moe by wysuwany przez tych jedynie, co nie wiedz o istnieniu rzdu ydowskiego, ktry doradza stale prezydentowi we wszystkich kwestiach. Podobnie i przypuszczenie, e prezydent by zazdrosny o swoj wadz, moe by wypowiadane jedynie przez osoby, niewiadome olbrzymiego autorytetu, jaki przela on na czonkw ydowskiego rzdu wojennego. Prawda, e nie obdarza swym zaufaniem kongresu; prawda, e niewiele sobie robi z czonkw gabinetu; prawda take, e ignorowa zagwarantowan konstytucyjnie rol senatu Stanw Zjednoczonych jako doradcy przy zawieraniu traktatw; ale nieprawda, e dziaa bez zasigania rady; nieprawda, e polega tylko na wasnym rozumie w prowadzeniu wojny oraz rokowa w Wersalu. Nie wiemy jeszcze dakadnie, w jakim czasie Bernard M. Baruch, wielkorzdca ydowski, pozna p. Wilsona, natomiast on sam nam powiedzia, kiedy zacz si zajmowa sprawami wojennymi i kiedy si z nich wycofa; a wycofa si on z tych spraw wtedy, gdy ukoczono interes w Paryu. "Powrciem na okrcie "George Washington", owiadcza on, co znaczy, e pozosta w Paryu, dopki nie omwiono ostatniego szczegu. Powiadaj, e p. Baruch by republikaninem, dopki Woodrw Wilson nie pojawi si w charakterze moliwego kandydata na prezydenta. ydzi byli wielkimi zwolennikami Woodrw Wilsona, zwolennikami o wiele gortszymi, niby to byo potrzebne dla jego dobra. Otoczyli go zwartym koem. By czas, gdy komunikowa si z krajem tylko za porednictwem yda. Usuwano na dalszy plan, w cigu dwch lat, najlepszych pisarzy politycznych dlatego, e prezydent wybra yda, Dawida

Lawrence, za swego nieurzdowego rzecznika. Lawrence mia wolny wstp do Biaego Domu, korzysta z czstych audiencji u prezydenta i przez czas jaki by najwyszym autorytetem w dziennikarstwie naszym; ale ani to uprzywilejowane stanowisko, ani usilne poparcie koa ydowskiego nie zdoao wzbudzi dla niego sympatii wrd ogu amerykaskiego. ydostwo amerykaskie byo demokratyczne dopty, dopki nie otrzymao ostatniej aski jak mogo otrzyma od Woodrw Wilsona; potem ydzi opucili parti demokratyczn z takim nieprzyzwoitym wprost popiechem, z jakim szczury uciekaj z toncego okrtu. Baruch pozosta, ciskajc z jaskraw ostentacj pienidze na obrazy filmowe, agitujce za Lig Narodw, ale moliwe, e bra osobisty udzia w administracji nowego przedsibiorstwa. Co do jednej przynajmniej rzeczy naleaoby przeprowadzi dochodzenia. Ciekawe, czy wikszo republikaska w Izbie bdzie w dalszym cigu prowadzia dochodzenia, ktre rozpocza w sprawie wydatkw wojennych. S tacy, co wyraaj przypuszczenie, e dochodzenia te wszczto jedynie dla poparcia kampanii przedwyborczej i wytworzenia atmosfery nieprzyjaznej dla demokratw. Mamy szczer nadziej, e republikanie oczyszcz si z tego zarzutu i doprowadz do koca wszczte dochodzenia. S dwie po temu racje. Po pierwsze, ze wzgldu na przysze nieprzewidziane wydatki, kraj powinien wiedzie, ile nadpacono na rzd podczas wojny, a po drugie dlatego, aby ujawni wielko wpywu ydowskiego w naszym kraju. Ta druga racja moe si dziaaczom politycznym wyda niezbyt wan; jest to zreszt rzecz drugorzdna, bowiem, jeli uznamy za wystarczajc pierwsz racj, i jeli dochodzenia bd przoprowadzone uczciwie, to przez to samo ujawni si w caej peni wpywy ydowskie. Wpyw ten oplta wszystkie dziedziny ycia przemysowo-finansowego. Jest to moe przyczyn nagej dezercji ydw z partii demokratycznej. By moe, chc si oni znale na uboczu, aby mc zabra gos w sprawie dochodze. Ju daj si sysze zdania "Co mino, to nie wrci", albo: "Ludzie s ju przemczeni dochodzeniami, maj ich ju dosy..." Pojawiaj si ju widoczne usiowania, by zwrci uwag spoeczestwa na inne sprawy, a usiowania te s niewtpliwie pochodzenia ydowskiego. Odam spoeczestwa, uwiadomiony co do kwestii ydowskiej, winien ledzi uwanie stanowisko nowej administracji wobec prowadzenia dalszych dochodze. Nie darmo ydzi rzucili si gremialnie do szeregw partii republikaskiej. Kraj ma prawo wiedzie, co si stao z bajecznymi sumami wydatkowanymi podczas wojny. Nard ma prawo wiedzie. Nard ma prawo wiedzie, kim byli jego wadcy, i kto ponosi odpowiedzialno za dziwne sytuacje, jakie si u nas wytworzyy. Czonkowie Izby, senatorowie i inni urzdnicy powinni zwrci szczegln uwag na to przynajmniej, skd pyn protesty przeciwko dalszym dochodzeniom. Wracajc do p. Bernarda Barucha, ktry dla jakiej niewytumaczonej przyczyny powoany zosta na stanowisko gowy i przedstawiciela Stanw Zjednoczonych podczas wojny, to jego wasne sowa wiadcz o tym, e by on najbardziej wpywowym czowiekiem w tym okresie. "Miaem prawdopodobnie podczas wojny wiksz wadz ni kiedykolwiek; jest to niewtpliw prawd", wyrazi si do pana Jefferisa. A dalej: "Mielimy wadz pierwszestwa, co stanowio najwiksz wadz w wojnie... Istotnie, nie ma co do tego kwestii. Przyjem na siebie t odpowiedzialno, panie, i ostateczne orzeczenie zaleao zawsze ode mnie. A gdy p. Jefferis, zdumiony tym niezwykym owiadczeniem, zapyta: "Jakie?, pan Baruch powtrzy: "Ostateczna decyzja, jak powiedzia prezydent, zaleaa ode mnie. P. Graham rzek wwczas: "Innymi sowy, mam suszno, twierdzc, e paski umys, panie Baruch, by umysem kierujcym..." Pan Baruch odpar: "Jest to po czci suszne: myl, e pan ma zupen suszno... Na czym polegaa wadza Barucha? Krtko powiedziawszy, na tym, e by... dyktatorem Stanw Zjednoczonych. W pewnej chwili wyrazi on opini, e Stanami Zjednoczonymi mona by rzdzi w ten sposb w czasie pokoju, ale wyjani, e jest to atwiejsze podczas wojny, z uwagi na patriotyczny nastrj narodu. Nie do powiedzie wszelako, e rzdy pana Barucha byy dyktatur Stanw Zjednoczonych; naley jeszcze wykaza, jaki charakter miaa ta dyktatura i jak daleko sigaa. Czytelnik bdzie mg sam stwierdzi, w jakim punkcie wadza ydowska oddziaaa na jego wasne sprawy. P. Baruch, od ktrego zaleaa "ostateczna decyzja" o wszystkim, mwi, e wadza jego rozcigaa si na potrzeby armii i floty, na Izb Okrtow, na administracj kolei elaznych, dotyczya rwnie zarzdu aprowizacji i opau, a poza tym sprawowaa nadzr nad zakupami aliantw nie tylko w Stanach Zjednoczonych, lecz take i w innych krajach, gdy chodzio o zakupy pewnych materiaw. 30 miliardw dolarw wyday podczas wojny Stany Zjednoczone, przy czym caa ta suma uzyskana zostaa z podatkw i poyczek. Z sumy tej 10 miliardw poyczono sprzymierzecom, a wydatkowano je w naszym kraju, pod kontrol p. Barucha. Jak sam powiada, wadza jego obejmowaa nastpujce dziay: 1. Wadz nad uytkowaniem kapitau w prywatnych przedsibiorstwach amerykaskich. Wadza ta naleaa nominalnie do Komitetu emisyjnego, ktrego czynnikiem kontrolujcym by inny yd, Eugeniusz Meyer, junior. Natrafiamy tu na now niewytumaczon okoliczno. Czy by on jedynym w Stanach Zjednoczonych bankierem, zdolnym do wywierania dominujcego wpywu? Jak si to stao, e i na tym wanym stanowisku znajdujemy yda? Czy jest to jedynie dzieem przypadku? Czy nie byo w tym adnego ukrytego celu? Ot w czasie wojny kady, kto chcia uy kapitau na przedsibiorstwo handlowe czy przemysowe, musia pooy karty

na st. dano od niego, by ujawni swoje plany, podstawy spodziewanego powodzenia, jednym sowem, musia on wadcom ydom i ich ydowskim przedstawicielom powiedzie to wszystko, co powierzyby w zaufaniu swemu bankierowi przy zaciganiu poyczki. Organizacja, ktr ukonstytuowali w ten sposb ydzi, stanowia najbardziej absolutn inkwizycj finansowo-przemysow, jaka kiedykolwiek istniaa w naszym kraju. Byoby to spodziewa si zbyt wiele od natury ludzkiej, gdybymy przypuszczali, e tajemnice te byy zawsze wicie dochowane i zawsze zuytkowane uczciwie. P. Baruch poda par przykadw, ktre jednak nie byy obliczone na to, aby rozjani naleycie wewntrzn dziaalno organizacji. Powiedzia on: "Komitet emisji kapitaw (gdzie panowa p. Meyer), w departamencie skarbu posiada przedstawiciela w Izbie Przemysu Wojennego (gdzie panowa p. Baruch), ktry zwraca si zawsze do Izby Przemysu Wojennego, aby dowiedzie si, czy osoba lub korporacja, ktra potrzebuje tych pienidzy, ma zamiar uy ich na cele wygrania wojny. Aeby przytoczy wypadek, ktry wydarzy si w Filadelfii, powiem, e miasto to dao pienidzy na bardzo kosztowne inwestycje; Nowy York chcia wydatkowa 8 mln na szkoy, co wymagaoby wielkiej iloci stali, pracy, materiaw i transportu. Odpowiedzielimy: "Nie, to nie przyczyni si do wygrania wojny. Moecie odoy to na pniej. Nie moemy da stali na te cele. Bardzo dobrze. A czy pan Baruch wie o olbrzymim teatrze ydowskim, ktry pozwolono wybudowa wacicielowi owego przedsibiorstwa, ydowi, w czasie wojny w jednym ze wschodnich miast naszego kraju? Czy nie sysza o tym, e odmwiono pozwolenia nieydom na dalsze prowadzenie interesu, ktry byby produkowa materiay wojenne, i e pniej na przedsibiorstwo niemal identyczne w tej samej miejscowoci udzielono pozwolenia spce ydowskiej? Bya to istotnie wadza, wadza zbyt wielka, aby mona ni byo obarczy pojedynczego czowieka; bya to wadza, ktrej nie naleao nigdy przelewa na grup ydw. Im gbiej w te sprawy wnikamy, tym staj si one bardziej zagadkowe. Jak to si stao? Jak to si sta mogo, e w najkrytyczniejszym i najdraliwszym punkcie tych doniosych spraw, zasiada zawsze yd, obdarzony wadz autokratyczn? P. Baruch powiada: "Posiadaem wiksz wadz, ni ktokolwiek podczas wojny. Mg nawet powiedziec: "My, ydzi, mielimy wiksz wadz podczas wojny, ni wy, Amerykanie. Byoby to zupen prawd. 2. Wadz w dziale materiaw. W tym oczywicie, zawierao si wszystko. P. Baruch by rzeczoznawc w wielu rodzajach materiaw i by w tych sprawach zaangaowany osobicie. Zapytujcy go pragnli stwierdzi, w jakiego rodzaju przedsibiorstwach by zaangaowany podczas wojny. W tych dziaach, w ktrych p. Baruch nie by rzeczoznawc, posiada naturalnie rzeczoznawcw, zalenych od siebie. Tak wic p. Juliusz Rosenwald, yd, mia powierzone "zaopatrywanie" (z odzie wcznie); przedstawicielem jego by niejaki p. Eisenman. P. Eisenman piastowa przez czas duszy ten urzd, odnonie do umundurowania, do zmian w gatunku uywanych na nie materiaw, do ceny, paconej za nie fabrykantom (przewanie ydom) i co do innych interesujcych, zwizanych z tym kwestii. Interesy miedziane wielkiego Guggenheima, ktry sprzeda przewan cz miedzi, spotrzebowanej podczas wojny, reprezentowa byy urzdnik; ale nie ulega najmniejszej wtpliwoci, e sam p. Baruch, ktry w czasie swej kariery finansowej interesowa si bardzo miedzi, by w tym dziale gwnym rzeczoznawc. Mwic o tych wszystkich najwaniejszych dziaach, nie mona unikn wymieniania nazwisk ydowskich. Na razie jednak musimy zwrci uwag na wadz, jak posiada p. Baruch w caym kraju. Stwierdzaj to najlepiej jego wasne sowa: "Nie wolno byo w Stanach Zjednoczonych wznie budynku kosztujcego ponad 2,500 dolarw, bez pozwolenia Izby Przemysu Wojennego. Nikt nie mg dosta beczuki cementu bez jej upowanienia. Nikt nie mg dosta kawaka cynku do naprawy pyty kuchennej bez pozwolenia Izby Przemysu Wojennego. 3. Wadz w dziedzinie przemysu. On decydowa, gdzie bdzie zaadowany wgiel, gdzie sprzeda si stal, gdzie fabryki maj dziaa, a gdzie maj by zatrzymane. Z kontrol nad kapitaem, niezbdnym w interesach, sza w parze kontrola materiaw potrzebnych w przemyle. T wadz nad przemysem sprawowa on za porednictwem rodka, zwanego "pierwszestwem, ktry p. Baruch susznie okrela jako "najwysz wadz podczas wojny". By on najpotniejszym czowiekiem podczas wojny, poniewa posiada t wadz. P. Baruch mwi, e mia pod swoj kontrol 351 lub 357 dziaw przemysu w Stanach Zjednoczonych, obejmujcych "w rzeczywistoci wszystkie surowce na wiecie". "Miaem wadz rozstrzygajc", powiada. Pan Baruch rzdzi obrotem wszystkich towarw, czy to chodzio o cukier lub jedwab, o wgiel czy armaty. P. Jefferis: Tak na przykad to pierwszestwo, ktre pan posiada, rozstrzygao o tym, czy ludno cywilna bdzie miaa do rozporzdzenia materiay budowlane? P. Baruch: Tak; gdybymy nie mieli tego komitetu pierwszestwa, ludno cywilna nic by nie miaa. P. Jefferis: A tak, miaa ona wszystko? P. Baruch: Otrzymywaa wszystko, co byo. P. Jefferis: Czy pan zasiada w tym komitecie pierwszestwa zawsze, czy te nie? P. Baruch: Czasami, niezbyt czsto. Naleaem ex officio do wszystkich komitetw i uwaaem za swj obowizek obchodzi je wszystkie, o ile tylko nogem, i pozostawa w kontakcie ze wszystkimi.

P. Jefferis: I wszystkie te rnorodne dziay, jeeli chodzi o wadz, rzeczywicie koncentroway si ostatecznie w paskim rku? P. Baruch: Tak jest, panie. Posiadaem prawdopodobnie wiksz wadz, ni ktokolwiek w czasie wojny; jest to niewtpliwie prawda. Jednake i to jeszcze nie wyczerpuje caej rozcigoci wadzy p. Barucha w dziedzinie przemysu. Sercem przemysu jest sia. Pan Baruch posiada kontrol siy w Stanach Zjednoczonych. Marzenie o "trucie siy, marzenie ze dla naszego kraju, spenio si po raz pierwszy w organizacji, ktr stworzy pojedynczy czowiek. Powiada on: "Prbujemy nie tylko kontrolowa surowce, ale take i rodki fabryczne kraju. Przyjlimy usus pierwszestwa rwnie i dla siy..." 4. Wadz w zakresie klas ludnoci, podlegajcych powoaniu do suby wojskowej. Baruch wskaza, faktycznie wskaza marszakowi Stanw Zjednoczonych klasy ludzi, majcych by powoanymi do suby wojskowej. "Musielimy w rzeczywistoci zdecydowa potrzeb tych rzeczy", powiedzia. "Zdecydowalimy, e mniej niezbdne gazie przemysu musz by zahamowane, i z nich wanie scignie si si ludzk dla armii". W ten sposb zacign on palaczy samochodowych, handlarzy wdrownych i inne podobne klasy do suby wojskowej. Nie ulega kwestii, e naleao zaprowadzi w tym pewien system, ale czemu dokona tego mia jeden czowiek, zawsze ten sam czowiek? 5. Wadz nad personelem pracujcym w naszym kraju. "Zdecydowalimy czciowe zastpienie pracy mskiej przez kobiec, o co walczyy zawsze zwizki pracownikw. 6. A teraz nastpuje najdokadniejsza ilustracja jednej czci protokow, jak mona znale w rzdzie nieydowskim. Czytelnicy poprzednich artykuw pamitaj ustp: "Podniesiemy pac zarobkow, co jednak nie przyniesie adnej korzyci robotnikom, gdy rwnoczenie spowodujemy wzrost cen na artykuy pierwszej potrzeby". Pan Baruch w pewnej chwili chcia usun na bok spraw ustalenia pac zarobkowych; nie lubi tego wyraenia. Ale, aby czytelnik mg sam osdzi, przytaczamy w caoci jego owiadczenie: P. Jefferis: Czy Izba Przemysu Wojennego ustalaa normy pacy zarobkowej? P. Baruch: Jeli pan chce to tak nazwa, ale ja nazwabym to inaczej; nie panie. P. Jefferis: Chodzi mi o stwierdzenie, cocie panowie robili. P. Baruch: Nie, panie, nie ustalalimy norm pacy. P. Jefferis: Co wic panowie czynili? P. Baruch: To wanie, co panu powiedziaem. P. Jefferis: Moliwe, e jestem niezbyt bystry, ale nie pamitam, by mi pan to mwi. P. Baruch: Gdy komitet ustalania cen, wyznaczy cen stali, mwi, dajmy na to: "Zgodzilimy si na t cen, a wy utrzymacie pace takie, jak obecnie, i to byy pace obowizujce przy cenach, jakiemy ustalili. Gdy ceny zostay ustalone po raz pierwszy, okazao si, e s one znacznie wysze, od cen, wyznaczonych przez nas. P. Jefferis: Majc ceny tych materiaw, wyznaczylicie panowie cen na prac, zuyt do ich wyprodukowania? P. Baruch: O tyle, e musiay one pozosta na maximum tego, co byo przedtem, nim ustalilimy ceny". Jeli wemiemy pod uwag si autorytetu p. Barucha i warunki, jakie postawi, rwnao si to ustaleniu norm pacy zarobkowej. Co do ustalenia cen, p. Baruch wyraa si bardziej pozytywnie. W odpowiedzi na pytanie p. Gerretta, powiada on: "Ustalilimy ceny w porozumieniu z przemysem, ale gdy wyznaczylimy cen, to czynilimy to dla cakowitej produkcji, nie tylko dla wojska i floty, ale dla sprzymierzecw i dla ludnoci cywilnej". W notatkach z jednego posiedzenia w urzdzie p. Barucha, czytamy co nastpuje: "Komisjoner Baruch poleci, by zaznaczy w notatkach, i komisja powicia cae popoudnie na dyskusj o ustaleniu cen w szczeglnoci w zwizku z kontrol artykuw ywnociowych, zboa, baweny, weny", surowcw w oglnoci. P. Graham: Zechciej mi pan powiedzie jeszcze jedno: ile uwagi powica pan osobicie sprawie ustalania cen? P. Baruch: Pocztkowo bardzo wiele..." Innym razem p. Baruch twierdzi: Nie byo w kraju adnego prawa obowizujcego co do ustalania cen. P. Jefferis: Wydalimy je, ale pan je stworzy. P. Baruch: Tak, stworzylimy je i przeprowadzilimy wiele innych rzeczy pod naciskiem potrzeb tego okresu. Tak wic najwysza wadza dyktatorska na obu przeciwlegych biegunach naszych spraw spoecznych spoczywaa w rkach jednego czowieka. Przyznaje on, e w kontrolowanych przez niego od 351 do 357 dziaw przemysu, on ustala ceny na towary sprzedawane rzdowi i ludnoci cywilnej. Wraz z ustaleniem cen, stawia warunki co do pac zarobkowych. Sprawa pac bya chronologicznie pierwsza, wchodzia one bowiem do kalkulacji kosztw, na ktrych do pewnego stopnia opiera ceny towarw. Nastpnie za, ustaliwszy, co producent ma otrzyma, jako pac zarobkow, rozstrzyga, ile tene producent ma zapaci za swoje utrzymanie. Sam producent moe najlepiej odpowiedzie, do czego to prowadzio. Zarobki byy wysokie, ale i tak wysokie, jak koszty utrzymania; a wyjanienie tego zjawiska daje nam odpowied p. Barucha. To jeszcze nie wszystko. Zamieszczamy te szczegy jedynie dla dopenienia listy spraw, w ktrych dziedzinie rozstrzygajc powag by p. Baruch.

Jak dalece p. Baruch czu si "potg", dowodzi tego ten ustp w wywiadzie, w ktrym usiuje on wytumaczy znaczne zyski, osignite przez niektre przedsibiorstwa, z ktrymi wizay go interesy. P. Jefferis: W takim razie system przez pana przyjty nie da przedsibiorstwu Lukens Steel & Iron Company takich zyskw, jak towarzystwom o niszej produkcji? P. Baruch: Nie, ale od innych bralimy po 80 procent. P. Jefferis: To znaczy, czynio to prawo? P. Baruch: Tak, czynio to prawo. P. Graham: Co pan rozumie pod sowem "my? P. Baruch: Rzd. Przepraszam, ale przez "my" rozumiaem Kongres. P. Graham: Rozumia pan to w ten sposb, e rzd uchwali prawo sankcjonujce tak metod? P. Baruch: Tak, panie. P. Graham: Czy pan osobicie mia jakikolwiek wpyw na to? P. Baruch: Bynajmniej. P. Graham: W takim razie, na paskim miejscu, nie uywabym sowa "my". Sam pan Baruch wie najlepiej, czy popeni w tym wypadku pomyk, czy te nie. Zupenie tak samo, jak mia wadz wyznacza robotnikom pace zarobkowe i odbiera je im z powrotem przez wyznaczanie cen na towary, tak samo posiada wadz pozwalania towarzystwom dostarczajcym surowcw na osiganie bajecznych zyskw. Jest zupenie prawdopodobnym, e mia rwnie udzia w odbieraniu im czci tych zyskw. Powiedzia: "Odbieralimy im 80 procent; potem, co prawda, przyzna, e popeni "omyk. Jak? Omyk w sowach, czy te w ostronoci? Zapewne pozwala on na tak olbrzymie zyski, e nawet gdy odnone przedsibiorstwa oddaway 80 procent, - o ile oddaway (byo mnstwo oszustw i wybiegw) to i tak pozostawa im jeszcze ogromny zarobek. A 73 procent "milionerw wojennych" w Nowym Yorku, pomimo pobierania od nich owych 80 procent zyskw, stanowi ydzi.

Rozdzia VII ydowscy "krlowie miedzi" zbieraj ogromne zyski wojenne W artykule niniejszym poegnamy na razie pana Barucha. Jego dziaalno nie stanowi bynajmniej caoksztatu wysikw Judy w celu opanowania Stanw Zjednoczonych, ani te on sam nie jest wanym czynnikiem ydowskiego programu wszechwiatowego. Wtpimy nawet, czy powierzono mu wiele tajemnic mdrcw Syjonu. Okazao si jednak, e jest on czowiekiem uytecznym, chtnym do wzicia udziau, w grze ydowskiej po stronie ydw, i jak oni wszyscy, obowizanym moralnie do czuwania nad tym, by interesy ydowskie uzyskay przewag, o ile to tylko okae si moliwym. Rola, ktr pozwolono p. Baruchowi odgrywa w rzdzie Stanw Zjednoczonych podczas wojny, bardzo mu si oczywicie podobaa; jest jednak prawdopodobnie do rozsdnym, by zrozumie, e wybrano go nie tylko dla korzyci osobistych. Klucz do wytumaczenia roli kierowniczej, jak pozwolono odgrywa ydom w sprawach amerykaskich podczas wojny, dostarczyoby nam wyjanienie kwestii: czemu wybr pad na pana Barucha? Czym on by, co zrobi, e wybrano go na kierownika i przedstawiciela wadzy rzdowej podczas wojny? Nie tumaczy tego jego przeszo. Nie usprawiedliwiaj rwnie jego talenty osobiste i uzdolnienie handlowe. Wic co? Nikt z wybieralnych czonkw rzdu Stanw Zjednoczonych nie by bliszym, ani nawet rwnie bliskim prezydenta podczas wojny, jak ten yd z Wall Street. Nikt z wybranych przez nard przedstawicieli nie marzy nawet o takich przywilejach, jakie uzyska pan Baruch. Krtko mwic, jest to sytuacja niezwyka, nie dajca si wytumaczy ani na podstawie okolicznoci, a i tym bardziej na podstawie znanych ogowi faktw. Jako jeden z wielu ludzi, sucych wsplnie krajowi, p. Baruch oczywicie byby zupenie wytumaczony. Ale jako czowiek, jedyny czowiek, ktry wraz ze swym bezporednim otoczeniem wypyn z Rady Obrony Narodowej po to, aby zogniskowa w sobie rzd wojenny, jest on zupenie niezrozumiay. Te objawy szczeglnego wyboru spyway na pana Barucha nie tylko podczas wojny, ale take po rozejmie. Pojecha on na konferencj pokojow. Zoywszy dymisj, jako przewodniczcy Izby Przemysu Wojennego 31 grudnia 1918 roku, "udaem si w swoje strony, do Poudniowej Karoliny, i tu otrzymaem telegraficzne wezwanie od prezydenta, abym przyby do Parya. Pojechaem do Parya. Wsiadem na okrt, zdaje mi si, pierwszego czy drugiego stycznia. Okrt si rozbi i musiaem si przesiada na drugi. Ale nie miaem ju nic wsplnego z rzdem, to jest z Izb Przemysu Wojennego. P. Graham: Jak dugo by pan w Paryu? P. Baruch: W powrotnej drodze wsiadem na okrt 28 czy 29 czerwca. Przybyem na "Jerzym Waszyngtonie" (Znaczy to, e nalea do otoczenia Prezydenta). P. Graham: Co pan tam robi? P. Baruch: Byem doradc ekonomicznym, pozostajcym w stosunkach z misj pokojow. P. Graham: Bawi pan a do zawarcia Traktatu Pokojowego?

P. Baruch: Tak, panie. P. Graham: Czy udziela pan czsto rad prezydentowi, gdy si pan tym zajmowa? P. Baruch: Dawaem mu rady, ilekro ich ode mnie zada. Miaem tam co do czynienia z warunkami odszkodowa. Byem penomocnikiem amerykaskim w tym, co nazwano "Sekcj ekonomiczn. Byem czonkiem Najwyszej Rady Ekonomicznej w dziale surowcw. P. Graham: Czy pan uczestniczy w naradach z osobami, ktre prowadziy rokowania w sprawie zawarcia traktatu? P. Baruch: Tak, panie, czasami. P. Graham: Za wyjtkiem jedynie posiedze, w ktrych brao udzia tylko piciu? (Piciu wielkich premierw). P. Baruch: I w tych czsto rwnie. Rzuca to pewne wiato na "konferencj koszern", ktre to miano nadali konferencji pokojowej Francuzi, zdumieni mnstwem ydw, przybyych ze wszystkich stron wiata do Parya w charakterze wybranych doradcw i kierownikw poszczeglnych narodw. ydzi odgrywali tak wybitn rol w misji amerykaskiej, e wywoywao to wszdzie komentarze. Jeden z przedstawicieli perskich dopisa jak opowiadaj na protokole protest nastpujcy: "Gdy delegacja Stanw Zjednoczonych narzucia ppastwowo ydowsk Rumunii i Polsce, bya w tym wzgldzie twarda jak skaa granitowa, i ani najenergiczniejsza opozycja, ani moliwo przyszych komplikacji nie wywara wpywu na jej wol. Osigna ona to, czego chciaa. Ale w sprawie perskiej delegacja amerykaska przegraa walk, jakkolwiek, logika, ludzko, sprawiedliwo i prawa uroczycie przyjte przez wielkie mocarstwa byy po jej stronie. Ten komentarz jest upokarzajcy. Ale jest prawdziwy. ydowski program wiatowy jest jedynym programem, przyjtym przez konferencj pokojow bez zastrzee i rewizji. ydzi midzynarodowi byli w Paryu tak liczni i wszechobecni, tak mocno tkwili w radach wewntrznych, e bystry obserwator Dr. E. J. Dillon, ktrego praca `Dzieje wewntrzne konferencji pokojowej" jest najlepsz ksik, jaka si w tej sprawie ukazaa, by zmuszony napisa co nastpuje: "Moe si to niektrym czytelnikom wyda zdumiewajcym, jednake jest faktem, e znaczna liczba delegatw miaa to przekonanie, i poza narodami anglosaskimi dziaa w istocie ukryty wpyw semicki". (str. 496) A dalej: "Porwnali oni wniosek prezydenta w sprawie nierwnoci religijnej a w szczeglnoci dziwny przytoczony na poparcie tego wniosku motyw, z rodkami zmierzajcymi do ochrony mniejszoci, ktre narzuci nastpnie mniejszym pastwom, a ktre to rodki miay na celu zadowolenie ywiow ydowskich w Europie Wschodniej. Wnioskowali std, e sposoby w tym celu zaproponowane i narzucone, byy inspirowane przez ydw, zgromadzonych w Paryu umylnie i wprowadzajcych w ycie starannie obmylany program wasny, ktry udao im si istotnie wykona. Jakkolwiek delegaci owi mogli si myli, jednak ignorowanie ich pogldw byoby niebezpiecznym bdem, poniewa pogldy te stay si nastpnie jednym ze staych czynnikw sytuacji. Formua, w jak ujli t polityk czonkowie konferencji, ktrych pastwa na niej ucierpiay i ktrzy uwaali j za fataln dla pokoju w Europie Wschodniej, brzmiaa, jak nastpuje: Odtd wiatem rzdzi bd narody anglosaskie, ktrymi kieruj ywioy ydowskie. (str. 497) S jeszcze i inne sprawy, majce zwizek z panem Baruchem. Maj one jednak wypyn dopiero przy dalszym rozwiniciu naszego badania. Tymczasem jedynie warto zaznajomi si z informacj, ktr mamy wanie pod rk, dotyczc kierowania przez p. Barucha rynkiem miedzianym podczas wojny. P. Baruch jest znany jako specjalista od miedzi. Mied to rzecz ydowska. Metal ten na caym wiecie znajduje si w rkach ydw. Guggenheimowie i Lewisohnowie to krle miedziani naszej planety, nie dlatego jednak, by na miedzi mieli poprzestawa; tak na przykad ich produkcja srebra na caej kuli ziemskiej wynosi jedn czwart wicej ni produkcja caych Stanw Zjednoczonych. Wiemy z wasnego owiadczenia p. Barucha, e mia on udzia w przedsibiorstwach miedzianych. Co posiada podczas wojny, nie wiadomo. Ale co czyni, ujawnio si bardzo wyranie podczas rnorodnych wywiadw. Zanim Stany Zjednoczone wziy udzia w wojnie, p. Baruch krci si koo krlw miedzianych. "Udaem si do Nowego Yorku i widziaem tam p. Johna D. Ryan i p. Daniela Guggenheim", powiada w swoim owiadczeniu. Byo to w lutym lub w marcu roku 1917, nie jest on co do tego pewien, ale mwi, i byo to przedtem, "zanim wzilimy udzia w wojnie". Ot, kim byli ci panowie? P. Ryan by widocznie plenipotentem zreorganizowanych przedsibiorstw Lewisohna, a p. Guggenheim by gow siedmiu Guggenheimw, ktrzy tworz "rodzin interesu i interes rodziny". Interes ten podzielili podczas wojny. Zjednoczone Towarzystwo Sprzeday Metali, ktre podczas wojny sprzedawao mied rzdowi Stanw Zjednoczonych, byo zreorganizowanym przedsibiorstwem Lewisohna, ktrego wiceprezesem by Tobiasz Wolfson, za Amerykaskie Towarzystwo Hutnicze byo wasnoci Guggenheimw. Podczas wojny nie byo pomidzy tymi dwoma przedsibiorstwami adnej konkurencji! Jake to si stao, e pracoway one razem? Na papierze sprawa ta przedstawia si zupenie jasno: zada tego od nich p. Baruch! Sprawa pana Barucha jest te zupenie wyrana: czy nie by on urzdnikiem pastwowym? Czy zatem nie dowiody oba te przedsibiorstwa swego patriotyzmu, gdy uczyniy to, czego od nich zada urzdnik pastwowy? Rzecz caa sprowadzaa si do tego: "rzd" ustanowi prawido, na ktrego podstawie zawiera wszelkie transakcje jedynie za porednictwem Amerykaskiego Towarzystwa Sprzeday Metali, jako przedstawiciela producentw miedzi w Stanach Zjednoczonych. To znaczy, naturalnie, e jeli nieliczni konkurenci tego miedzianego konsorcjum ydowskiego mieli przeprowadzi jakkolwiek transakcj z rzdem, musieli rwnie ukada si z Amerykaskim Towarzystwem Sprzeday Meta-

li. P. Graham: Ale jak to si stao, e pan bye przedstawicielem innych przedsibiorstw, ktre byy paskimi konkurentami? P. Wolfson: Ot na danie Wojennej Izby Przemysowej utworzylimy komitet producentw miedzi. P. Graham: Kto tego zada? P. Woltson: P. Eugeniusz Meyer junior, reprezentujcy p. Barucha. P. Graham: Kt to by ten p. Eugeniusz Meyer junior? Czy pan go zna? Okazuje si w p. Meyer junior jest rwnie osobistoci z Wall Street, ktra "posiadaa znaczne kapitay w miedzi", jakkolwiek p. Wolfsonowi nie jest wiadomym, czy p. Meyer posiada je jeszcze w czasie wojny. P. Graham: Tak tedy p. Eugeniusz Meyer junior zwrci si do Izby Przemysu Wojennego i poruszy z producentami miedzi spraw dostawy miedzi, tak? P. Wolfson: Tak, panie. Na skutek tego dania odbyo si posiedzenie przy ulicy Brodway Nr 120, na ktrym, pomidzy niewielu innymi, byli obecni: S. S. Rosenstamm, L. Vogelstein, Julius Loeb, T. Wolfson, G. W. Drucker i Eugeniusz Meyer, junior. P. Graham: Nie byo wcale przedstawicieli armii? P. Wolfson: Nie, panie. Wyej przytoczony wiadek, Tobiasz Wolfson, by jednym z najbardziej czynnych narzdzi w owym stadium interesu, ale przedstawicielem Waszyngtonu by p. Mosenhauer. Zajmujcy szczeg moe stanowi fakt, e p. Mosenhauer reprezentowa rwnoczenie Amerykaskie Towarzystwo Sprzeday Metali i Amerykaskie Towarzystwo Hutnicze, to jest Lewisohnw i Guggenheimw, a na rozkaz Barucha, za aprobat rzdu, wszystkie transakcje byy zawierane z tymi dwoma przedsibiorstwami. Jake si one podzieliy? Bardzo prosto. P. Wolfson nazywa to delikatnie podziaem pracy: grupa Lewisohna przeja handel ze Stanami Zjednoczonymi, a Guggenheimowie interesy zagraniczne ze sprzymierzecami. Nastpnym punktem, ktry nas interesuje, jest mianowicie ten specjalny komunikat, za ktrego porednictwem Izba Barucha komunikowaa si z producentami miedzi. Ten komitet, reprezentujcy rzd, skada si z tych trzech osb: Pope Yeatman, przewodniczcy; E. C. Thurston zastpca; Andrew Walz zastpca. Pope Yeatman by inynierem grnikiem, pracujcym u Guggenheimw za 100 tys. dolarw rocznie. E. C. Thurston by pomocnikiem P. Yeatmana na tym prywatnym stanowisku. Andrew Walz jako inynier-grnik by doradc Guggenheimw. Wszystko byo zaatwione. ydowski monopol metalowy zapanowa po obu stronach Atlantyku. Prawdopodobnie uznano za podane wobec brzydkiej woni politycznej, towarzyszcej potdze miedzianej w niektrych stanach, w zwizku z "miedzianymi senatorami", jak Clarke z Newady, uczyni co dla zatuszowania caej sprawy. Widocznie trzeba byo koniecznie co przedsiwzi celem obezwadnienia protestw, ktre mogoby wywoa cakowite zjudaizowanie wojennego przemysu metalowego: odegrano tedy komedi patriotyzmu. Warto zwrci na to uwag wobec "instytucji na pokaz", wzmiankowanych w Protokoach. Og amerykaski przywyk ju do tych "instytucji na pokaz, projektw, ktre obiecuj wszystko, a nastpnie rozpywaj si w nico. Jest to jedna z najskuteczniejszych metod podkopania moralnoci spoeczestwa. Gdy p. Baruch spotka przedstawicieli dwch rodzin "miedzianych", przekona si, jak mwi, e nie chcieli myle o niczym innym, jak tylko o tym, aby da mied rzdowi; sprawy pieninej nie brali wcale pod uwag. P. Baruch: "Powiedzieli, e gdy idzie o rzd Stanw Zjednoczonych, dadz Wujowi Samowi tyle miedzi, ile tylko potrzeba dla postawienia go na stopie pogotowia wojennego... po takiej cenie, jaka zostanie wyznaczona. Aeby mie podstaw do jakiej kalkulacji wzilimy przecitn cen w cigu lat dziesiciu, ktra wynosia okoo 16 i p centa; w ten sposb ustalilimy cen. W chwili, gdymy t spraw traktowali mied bya na rynku po 32 do 35 centw za funt. Co za wspaniaomylno! Rzd mia tedy otrzyma mied za poow ceny rynkowej. Ale czy j rzeczywicie po tej cenie otrzyma? Poczekajcie, jest to doskonaa historia. T niesychan ofiar zyskw na rzecz patriotyzmu prasa otrbia rozgonie. Sekretarz Rady Obrony Narodowej napisa w jednym z wydawnictw periodycznych wzruszajcy artyku, w ktrym mwi: "P. Baruch zaznaczy swoj obecno w doniosej pracy zmobilizowania przemysu amerykaskiego przez dostarczenie 45 mln funtw miedzi dla armii i floty po cenie o poow niszej od cen rynkowych, przez co rzd zaoszczdzi okoo 10 mln dolarw". Sam p. Baruch w swoim owiadczeniu rozwodzi si nad szlachetnoci czynu. Najwidoczniej w nastroju, dajcym si streci w sowach: "d do tego, co chcesz osign", mwi on: `Po zbadaniu sprawy okazao si, e armia i flota potrzebuj tylko 45 mln funtw, co, bez uciekania si do cyfr astronomicznych, stanowi ogromn ilo miedzi; mogy one swobodnie zada tyle, ile byo potrzeba. Dostayby rwnie dobrze 450 mln funtw, jak 45 mln funtow@. A teraz, jaki skutek wywaro to w kraju: `Wraenie, jakie ta ofiara producentw miedzi wywara w kraju, byo wprost elektryzujce", powiedzia p. Baruch: "Dowiodo to, e panuje u nas pragnienie wyrzeczenia si egoizmu, gdy idzie o nasz rzd i jego potrzeby... Wyznaczcie cen jak chcecie! oto stanowisko, jakie zajli producenci".

Jednak rzd nie otrzyma miedzi po tej rozgoszonej patriotycznej cenie. P. Graham: Rzd jednak nie zapaci po 16 i p centa za 45 mln funtow? P. Baruch: O, nie. Owiadczy on, e mied dostarczono rzdowi bez pienidzy; ustalenie ceny miao nastpi w przyszoci. "Wwczas doszlimy do punktu: A c z ludnoci cywiln? To te przyjlimy za regu, e ustalona cena obowizywa bdzie wszystkich; e to samo, co paci bdzie wojsko i flota, paci bdzie rwnie ludno cywilna". Wobec widokw kolosalnego zapotrzebowania, ochd widocznie poryw wspaniaomylnoci. A w rezultacie, po tych wszystkich wiwatach i hodach, rzd w rzeczywistoci zapaci po 27 centw za funt. Co mwi te cyfry, mona wywnioskowa z faktu, e podczas wojny rzd naby 592,258,674 funty miedzi. Jeli czytelnik nie dosta jeszcze zawrotu gowy od tych cyfr i faktw, niech zechce zwrci uwag na szczeg nastpujcy: Po rozejmie zbywajca mied zostaa odprzedana na powrt producentom. W kwietniu i maju roku 1919 Amerykaskie Towarzystwo Sprzeday Metali nabyo od rzdu Stanw Zjednoczonych z gr 16,500,000 funtw miedzi po 15 z uamkiem centa za funt. Byo to jeszcze taniej, ni rozgona patriotyczna cena 16 i p centa, ustalona na pocztku. Nie liczc zyskw, ktre osignli przy sprzeday miedzi rzdowi, zarobek, jaki uzyskali przy kupnie pozostaych zapasw od rzdu, a wynikajcy z rnicy pomidzy cen zapacon przez nich i cen otrzyman za dalsz odprzeda tej samej miedzi, jest wprost nieobliczalny. Tak si dziao za tej trjmonarchii miedzianej Baruchw, Lewisohnw i Guggenheimw przy wspudziale ich ydowskich pomocnikw i nieydowskiego frontu. Jednake podczas wojny obchodzono si w znacznej mierze bez "nieydowskiego frontu". Prawdziwa wadza ukazaa swoje niezamaskowane oblicze i nie wahaa si obsadzi swoimi ludmi wszystkich placwek w dziedzinie spekulacji wojennej. Nie naley przypuszcza, e wpyw Barucha zacz si lub skoczy na miedzi albo na jakiejkolwiek innej gazi przemysu, na ktrym roztacza sw wadz. Taki czowiek, jak Baruch, potrafi wyzyska pooenie, w jakim si w owym czasie znajdowa. W sprawach politycznych, personalnych, a nawet wojskowych, mia on wiele sposobnoci wywarcia wpywu, a osoby dobrze poinformowane twierdz, e sposobnoci tych nie zaniedbywa. A jednak raz jeden, w stosunku do prawa obowizujcego, p. Baruch omal e nie zaama si na cienkim lodzie stale sprzyjajcego mu powodzenia. Wykonywa swj plan wasny, ale w taki sposb, aby sprawowa wadz bez ponoszenia odpowiedzialnoci. Jest to, zdaje si, jego wyranym ideaem: wadza bez odpowiedzialnoci. Wszystko byo gotowe, warunki, w jakich kady kontrakt mia by zawarty, byy starannie obmylone, ale p. Baruch ani sam, osobicie nie zawiera nigdy kontraktw, ani nie pozwala na to swemu urzdowi. Po naradzeniu si z licznymi wsplnikami interesu osigano porozumienie, a wwczas dopiero mwiono odpowiedzialnym urzdnikom pastwowym: "Przystpujcie do rzeczy i zawierajcie kontrakty. Urzdnicy brali na siebie odpowiedzialno, ale koteria Barucha stawiaa warunki, a potem pozostawaa na uboczu. Wszelako nawet i ten plan mia dla p. Barucha stron wtpliw, a sposb w jaki przystpowa do jego wykonania dowodzi, e posiada on albo bardzo przenikliwy umys, albo te bardzo przenikliwych doradcw. Prawdopodobnie wchodzio tu w gr zarwno jedno, jak i drugie: mia dokoa siebie mnstwo ydowskich doradcw. P. Baruch mwi tedy: "Czonkw tego komitetu ja sam wybraem; nie wybierali ich przedstawiciele przemysu". W rezultacie znaczy to, e p. Baruch wybra pewn grup z innej grupy, wybranej poprzednio przez producentw, jakkolwiek p. Baruch pragn oczywicie zatrze to wraenie. A potem: "Prawda, e ci wielcy producenci miedzi naleeli do komitetu, i ja wybraem ich dlatego, e byli wielkimi ludmi..." Ot wychodzi na to, e ludzie ci, jako czonkowie komitetu, wedug wszelkich pozorw, sprzedawali sobie samym, jako czonkom rzdu i kupowali od siebie samych, jako od wacicieli i przedstawicieli wielkich zwizkw przemysowych. Niekoniecznie dzia si to musiao w sposb nieuczciwy, ale w kadym razie w sposb bardzo niezwyky. Wobec tych stosunkw p. Baruch mia bezczelno powiedzie: "Tak tedy widzicie panowie, e rzd by zabezpieczony, jak tylko to byo moliwe". W danym wypadku producenci-czonkowie komitetu pod wodz Barucha stanowili rzd. Odpowiedzialni urzdnicy rzdowi nie wystpowali na widowni dopty, dopki ten extra-rzd nie ustali wszystkich warunkw. P. Garrett: Czy nie przypomina pan sobie, aby na tle sytuacji prawnej wynikay jakie zatargi z komitetami? P. Baruch: Niektrzy z czonkw komitetu handlowego, zwaszcza spord tych, ktrych ja powoaem, byli bardzo zaniepokojeni co do swego stanowiska wobec prawa antytrustowego. Czy to pan ma na myli? P. Garrett: Tak. P. Baruch: A take co do ich stanowiska wobec "Lever Act, w tym punkcie, ktry opiewa, e "nikt nie moe suy dwom panom"... Nie byo do tego podstaw... poniewa nie byo suenia dwom panom. Nie handlowali ze sob samymi, lecz za pomoc specjalnego porednictwa wypeniali yczenia, rozkazy lub projekty rzdowe w zakresie tej gazi przemysu, ktrej byli przedstawicielami. "Porednictwem", z jakim mieli do czynienia na przykad producenci miedzi, byo Amerykaskie Towarzystwo Sprzeday Metali, ktre wraz z Amerykaskim Towarzystwem Hutniczym reprezentowa w Washingtonie p. Mosenhauer. Specjalny komitet miedziany, zoony z urzdnikw Guggenheima, dokonywa transakcji dotyczcych "porednictwa", reprezentujcego interesy poczonych kompanii miedzi.

Byo to niebezpieczne. Niektrzy czonkowie odczuli to przedtem, nim to przyszo na myl p. Baruchowi. P. Baruch nie nawyk nigdy kwestionowa tego, co czyni. Po co? "Posiada wiksz wadz, ni ktokolwiek w czasie wojny", i mia poza tym najpotniejsze i najbardziej autokratyczne poparcie. Inni jednak czonkowie nieydzi, myleli o prawie. P. Baruch rozstrzygn to bardzo adnie. Komitety owe, skadajce si z tych samych ludzi, mianowa komitetami Izby Handlowej Stanw Zjednoczonych dla odnonych gazi przemysu, i jakkolwiek sam proces nie uleg najmniejszej zmianie, front prawny zosta ocalony. Byo to bardzo dowcipne. Co wicej, byo to typowe. A potem, p. Baruch, ktry kad nacisk na to, e ludzi owych wybra on sam, a nie przedstawiciele przemysu, pozwalajc przez to samo wnioskowa, e reprezentuj oni nie przemys, lecz rzd, obecnie daje do mylenia, e s oni przedstawicielami przemysu. P. Graham: ...zmieni pan to i powoa owe komitety doradcze, ktre poleci pan Krajowej Izbie Handlowej mianowa powtrnie, tak, e staway si one w ten sposb bezporednimi przedstawicielami Izby Handlowej, a nie urzdnikami pastwowymi, albo w ogle organami majcymi co wsplnego z jakkolwiek maszyneri rzdow? P. Baruch: Nie uwaaem ich nigdy za funkcjonariuszy rzdowych, panie Graham. P. Graham: Byli oni funkcjonariuszami rzdowymi w tym samym stopniu, co panowie wszyscy, nieprawda? P. Baruch: Nie myl tego... (po kilku pytaniach)... daem od nich, by urzdowali w ten sposb, aby, gdy rzd czegokolwiek potrzebuje, mg si zwrci do organizacji nielicznej, zwartej, zamiast posya do nie wiedzie ilu poszczeglnych osb. Rozumie pan? P. Graham: Zaraz zobaczymy. Pracowali oni pod pana kierownictwem, nieprawda? Pan by ich zwierzchnikiem? P. Baruch: Ja ich mianowaem i prosiem, by pracowali w ten sposb, bym mg mie do czynienia ze zwart organizacj. P. Graham: Nie myla pan przecie ani przez chwil, e oni reprezentuj rzd, ale czy pan myla, e pan go reprezentuje? P. Baruch: Czyniem, jak umiaem najlepiej. P. Graham: Ale mia pan wadz wybrania tych ludzi i mianowania ich czonkami komitetu pod swoim przewodnictwem, co pan te uczyni. W rzeczywistoci, jeli w ogle co reprezentowali, to chyba rzd, czy nie? P. Baruch: Nie myl tego. P. Graham: Czy wobec tego mog przypuszcza, e pan uwaa ich za przedstawicieli przemysu? P. Baruch: Tak. Oczywicie, mona wiele darowa ludziom, pracujcym pod presj i usiujcym pracowa, jak umiej najlepiej. Std, e jaki przemysowiec suy rzdowi w sprawach dotyczcych jego wasnej dziedziny przemysowej, nie wynika, e musi on by koniecznie nieuczciwym. Ale w takich wypadkach nieuczciwo jest tak czstym zjawiskiem, jeli za nie nieuczciwo, to w kadym razie strata dla rzdu z powodu rnicy interesw, e ustanowiono specjalne prawa, regulujce tego rodzaju sprawy. Prawa te byy ju w tym czasie ogoszone. Jakkolwiek byo, jednak pozostanie faktem, e podczas wojny mied daa dziesitki i setki milionw zysku, i nietrudno zrozumie, e gdyby ta sama "mied" nie rzdzia tak bezwzgldnie rzdowymi transakcjami kupna tego metalu, zyski moe nie byyby tak olbrzymie, a ciary, ktre ponosi nard w postaci podatkw, zwyki cen i poyczki wewntrznej, nie doszyby do obecnych kolosalnych rozmiarw. P. Baruch jest jednym z licznych przykadw opanowania przez ydostwo aparatu wojennego Stanw Zjednoczonych. Jeli ydzi byli w Stanach Zjednoczonych jedynymi ludmi, uzdolnionymi do piastowania wadzy, wszystko jest w porzdku; ale jeeli tak nie byo, to czemu zajmowali najwysze stanowiska tak oglnie i tak systematycznie? Poddajemy pod dyskusj okrelon sytuacj. Fakt istnieje i stanowi materia historyczny. W jaki sposb mona go wytumaczy?

Rozdzia VIII
ydowska wadza w teatrze amerykaskim Teatr odgrywa od dawna wybitn rol w programie ydowskim, jako sposb oddziaywania na smak publicznoci i wywierania wpywu na umysy spoeczestwa. Teatr nie tylko zajmuje osobne miejsce w programie, lecz jest stale otwart drog, zawsze gotowym narzdziem do narzucania spoeczestwu tych idei, jakie ukryte poza scen moce pragn w nie wpoi. Fakt, e w Rosji, gdzie nic ju prawie nie ma, s jeszcze teatry, nie jest rzecz przypadku. Teatr ten jest specjalnie podsycany, podniecany przez bolszewikw ydowskich, gdy wierz oni w teatr zupenie tak samo, jak wierz w pras. Jest to jeden z dwch wielkich czynnikw urabiania opinii publicznej. Kady przyznaje bez wahania, e teatrem rzdz ydzi. Mao kto potrafiby tego dowie, ale wszyscy s o tym przekonani. Podstaw tego przekonania jest nie tyle to, co widz, lecz raczej to, co odczuwaj; duch amerykaski dawno opuci scen,

zapanowaa na niej natomiast jaka duszna, ciemna, wschodnia atmosfera. Nie tylko "prawdziwy" teatr, lecz i przemys kinematograficzny, pita co do znaczenia i rozwoju ga wielkiego przemysu jest rwnie opanowany przez ydw, i to nie okolicami jedynie, nie poowicznie, lecz cakowicie. Naturalnym tego wynikiem jest fakt, e dzi wiat cay pasuje si z pospolitoci i demoralizacj, jak niesie obecnie ten rodzaj rozrywki. Z chwil, gdy ydzi opanowali w Ameryce przemys napojw wyskokowych, wynik problem alkoholowy, ktry mia bardzo niebezpieczne skutki. Z chwil, gdy ydzi zawadnli `kinem", wyniko zagadnienie kinematografu, a skutki jego s dotychczas jeszcze niewidoczne. Rasa ydowska posiada talent stwarzania zagadnie natury moralnej w kadym przedsiwziciu, gdzie si tylko znajdzie w wikszoci. Co wieczr setki i tysice ludzi powicaj od dwch do trzech godzin na teatr; codziennie miliony ludzi powicaj od 30 minut do dwch godzin na kinematograf. Oznacza to po prostu, e codziennie miliony Amerykanw poddaj si dobrowolnie dziaaniu ydowskich poj o yciu, o mioci i o pracy; dziaaniu propagandy ydowskiej niekiedy zrcznie, a niekiedy nieudolnie ukrytej. Nastrcza to ydowskiemu "masaycie" opinii spoecznej, t sposobno, jakiej pragnie; jedynym protestem, jaki przeciwko temu podnie moemy, jest zdemaskowanie jego roboty, gdy to moe mu nieco utrudni zadanie. Teatr nasz jest ydowskim nie tylko ze wzgldu na stron administracyjn, ale rwnie ze wzgldu na jego stron literack i zawodow. Mamy coraz wicej sztuk, ktrych autor i aktor, pomys i wykonanie s cakowicie ydowskie. Nie s to wprawdzie wielkie sztuki i nie utrzymuj si dugo na afiszu. Jest to naturalne, gdy zwaymy, e ydowskie interesy teatralne nie d do triumfw artystycznych, nie d do sawy sceny amerykaskiej, ani te nie usiuj wyszkoli wielkich artystw, ktrzy by mogli w przyszoci zaj miejsce dawnych gwiazd teatralnych. Bynajmniej. Interes ich jest cile finansowy i rasowy: wydoby od gojw pienidze i zjudaizowa teatr. Odbywa si w tym kierunku potny ruch judaistyczny: dzieo jest ju niemal dokonane. Zaczynaj si ju w prasie ydowskiej ukazywa chepliwe artykuy, ktre s zawsze zwiastunami ich zwycistwa. Nieydowskim widzom pluje si w twarz ze sceny, a oni sobie z tego nie zdaj sprawy. Niedawno jeden z najsynniejszych aktorw ydowskich pozwoli sobie na ordynarne i bluniercze uwagi o Chrystusie, na co semicka cz audytorium wybuchna gonym miechem, gdy tymczasem chrzecijanie patrzyli na nich ze zdziwieniem. Uwagi te bowiem byy wypowiedziane na stronie i... po ydowsku! Wieczr po wieczorze ydowski aktor czyni to samo, i kady, kto wiedzia, o co idzie, czu wyranie, e audytorium cieszyo si daleko wicej z obelgi, rzuconej tym sposobem w twarz chrzecijanom, ni paskim i starym dowcipem, zawartym w sowach aktora. Doznawali oni niewypowiedzianej rozkoszy na myl, e w niektrych miastach amerykaskich mog sysze publicznie, cho pod oson argonu, wypowiadane w obecnoci chrzecijan amerykaskich rzeczy, ktre otwarcie wolno mwi tylko do chrzecijan w Rosji. Na przedstawieniach, o ktrych mwimy, kasa zebraa prawdopodobnie od 4,500 do 5,000 dolarw. Z tej sumy obecni tam ydzi wnieli nie wicej ni 500 dolarw. Mimo to aktor ydowski pod oson argonu obraa uczucia religijne wikszoci swego audytorium. Czu on, e teatr jest instytucj ydowsk. Do roku 1885 teatr amerykaski znajdowa si jeszcze w rkach chrzecijan. Od roku 1885 datuje si pierwszy atak wpywu ydowskiego. By to punkt, w ktrym si drogi rozdzieliy, i przyszy historyk sceny amerykaskiej okreli ten rok mianem "Ischabod. Rok ten znaczy nie tylko pocztek ydowskiego panowania nad teatrem, lecz co znacznie doniolejszego. Nie jest wanym to, e obecnie dyrektorami s ydzi, gdy dawniej byli nimi chrzecijanie. To nie jest wane. Donioso faktu polega na tym, e wraz ze zmian dyrektorw nastpi upadek sztuki i moralnoci na scenie, i e ten upadek postpowa tym szybciej, im bardziej wzmagaa si wadza ydowska. A wadza ydowska wyraa si w tym, e z teatru amerykaskiego usuwano wiadomie i systematycznie wszystko, za wyjtkiem ywiow najmniej podanych, i e te niepodane ywioy wyniesione zostay na naczelne stanowiska. Zoty wiek teatru amerykaskiego przeszed. W chwili, gdy pojawia si wadza ydowska, tacy aktorzy jak Sheridan, Sothern, McCullogh, Madame Janauschek, Mary Anderson, Frank Mayo, John T. Raymond, zaczynali schodzi ze sceny. Jest rzecz naturaln, e poniewa ycie jest krtkie, musieli i oni wreszcie ustpi, ale tragedia zacza si dopiero wtedy, gdy si okazao, e ci ludzie nie pozostawili nastpcw! Czemu? Gdy na scenie rzdzia rka ydowska, a geniusz sceny zosta z nich sromotnie wygnany. Miano ustanowi now form kultu. "Szekspir to ruina", oto opinia dyrektorw ydowskich. "Rzecz podnoszca ludziom brwi", to znaczy zadziwiajca, jest rwnie ydowskim okreleniem. Te dwa powiedzenia, jedno w stosunku do strony dyrektorskiej, drugie w odniesieniu do publicznoci teatralnej, stanowi epitafium ery klasycznej. Wszystko, co pozostao po opanowaniu sceny przez ydow to garstka artystw, wyksztaconych w szkole chrzecijaskiej: Julia Marlowe, Tyrone Power. R. D. McLean, i, nieco pniej, Richard Mansfield, Robert Mantel, E. H. Sothern. Z caej tej grupy pozostao dwie osoby, a wraz z Maud Adams stanowi one ostatni przebysk epoki minionej, epoki, ktra nie pozostawia spadkobiercw. Obecny przecitny poziom inteligencji, do ktrego stosuje si teatr amerykaski, nie wznosi si ponad wiek od 13 do 18 lat. Przedstawienia teatralne s widocznie i jawnie przeznaczone dla modocianego typu umysowego, ktry z atwoci da si urobi wedug hebrajskiego ideau monopolu teatralnego. Na czyste, zdrowe sztuki, ktrych niewiele pozostao, uczszcza gwnie topniejce szybko pokolenie publicznoci teatralnej z poprzedniej epoki; pokolenie dzisiejsze jest wychowane w ciasnym zakresie wspczesnych tematw dramatycznych i urobione do lubowania si w sztukach zgoa odmiennego typu. Tragedia staa si "tabu", sztuki psychologiczne, o treci gbszej, mogcej zaj dojrzalszy umys, popady w nieask; op-

era komiczna wyrodzia si w fajerwerk barw i ruchw, w kombinacj lubienej farsy i `jazz band", dostarczanej zazwyczaj przez ydowskich kompozytorw (generalnych dostawcw jazzu!); najwikszym powodzeniem ciesz si farsy. Naczelne miejsce zaja "farsa z kiem". Za wyjtkiem "Ben Hura", ktry pozyska aski aktorw ydowskich prawdopodobnie dlatego, e stawia przed oczami widzw romantyczny obraz yda (yda zreszt bardzo nieydowskiego), dramat historyczny ustpi miejsca oszaamiajcym efektom scenicznym, ktrych gwnymi wykonawczyniami s tumy dziewczt (przewanie chrzecijanek!) odzianych w draperie, wace nie wicej ni pi uncji. Lekkomylno, zmysowo, nieprzyzwoito, przeraajce nieuctwo i nieskoczona pytko oto cechy sceny amerykaskiej, dcej do zwyrodnienia pod wpywem wadzy ydowskiej. Jest to istotna przyczyna powstania "Maych teatrw" w licznych miastach amerykaskich. Sztuka dramatyczna, wygnana z teatrw przez ydw, znalaza przytuek w tysicach k dramatycznych w Stanach Zjednoczonych. Ludzie nie mog oglda sztuk dramatycznych; dlatego te czytaj je. Sztuk grywanych obecnie w teatrach czyta nie mona wcale, podobnie jak sw do modnych piosenek, gdy nie posiadaj one adnego sensu. Ludzie, pragncy widzie prawdziwe sztuki, a nie mog, poniewa ydowscy aktorzy ich nie graj, tworz wasne mae kluby dramatyczne w stodoach i kocioach, w szkoach i salach przygodnych. Dramat uciek od swych eksploatatorw i znalaz schronienie wrd przyjaci. Zmiany, ktre ydzi wprowadzili do teatru i ktre kady przecitnie spostrzegawczy meloman moe naocznie stwierdzi, sprowadzaj si do czterech kategorii. Po pierwsze rozwinli oni stron mechaniczn, przez co zdolnoci ludzkie i talent stay si mniej konieczne. Scena staa si wskutek tego "realistyczn", zamiast interpretacyjn. Wielcy artyci potrzebowali bardzo niewielkiej maszynerii; aktorzy i aktorki w sztukach wystawianych przez ydowskich dyrektorw s bez maszynerii zgoa bezradni. W ogromnej wikszoci sztuk wspczesnych cz mechaniczna tumi i zaciemnia gr aktorsk. Dzieje si to dla dwch przyczyn: wiedzc, e dobrzy aktorzy s obecnie rzadkoci, wiedzc, e polityka ydowska zabija talent, wiedzc moe przede wszystkim, e dobrzy aktorzy obciaj dochody, ydzi wol umieszcza swoje zaufanie i pienidze w drzewie, ptnie, farbie, materii i wiecidach, z ktrych s zrobione dekoracje i kostiumy. Drzewo i farba nie dadz im nigdy odczu pogardy dla ich plugawych ideaw ani oburzenia z powodu zdradzenia pokadanego w nich zaufania. Tote dzi, gdy idziemy do teatru, widzimy potoki barw, zwoje koronek i bielizny, oszaamiajce efekty wiata i ruchu, lecz nie idee; widzimy mnstwo funkcjonariuszy scenicznych, a bardzo niewielu aktorw. Jest musztra i s tace bez koca, ale nie ma dramatu. Jest jeden przejaw wpywu ydowskiego w teatrze amerykaskim, ktrym chwal si ydzi i ktry istotnie jest cakowicie ich zasug. Wprowadzili oni do teatru blask zewntrzny, a pozbawili go gbszej treci wewntrznej. Sprawili, e publiczno amerykaska moe zapamita tytuy sztuk, nie bdc zdoln do zapamitania ich treci. Pamitamy nazw grupy, ale nie moemy sobie przypomnie ani jednej z tej grupy jednostki. ydzi przeprowadzili t zmian doskonale, nikt jednak nie moe twierdzi, aby zmiana ta stanowia krok naprzd; na og biorc, jest to objaw powanego i szkodliwego regresu. Po wtre, ydom naley przypisa zasug wprowadzenia na scen amerykask wschodniej zmysowoci. Najarliwszy obroca yda nie moe temu zaprzeczy, bowiem fakt ten mamy przed oczyma, i kady, kto tylko chce widzie, moe to stwierdzi z atwoci. Stopniowo i powoli poziom plugawego zalewu podnosi si w murach teatru amerykaskiego, a go dzi zala zupenie. Jest niezaprzeczon prawd, e obecnie widzimy wicej pospolitej nieprzyzwoitoci w teatrach, przeznaczonych dla wyszych warstw spoecznych, niby policja dozwolia kiedykolwiek w przedstawieniach przeznaczonych dla tumw. Widocznie w najniszych warstwach spoecznych naley powstrzyma wybuchy ich niszej natury, lecz klasy wysze mog bezkarnie przekracza dozwolone granice. Jedyn rnic pomidzy zem zakazanym a zem dozwolonym stanowi cena biletu i "klasa" odnonego teatru. W Nowym Yorku, gdzie mamy wicej ydowskich dyrektorw teatralnych, ni ich kiedykolwiek bdzie w Jerozolimie, granica eksperymentw teatralnych w zakazanych dziedzinach przesuwa si coraz dalej. W ubiegym sezonie przedstawienie "Afrodyty" byo atakiem frontowym, skierowanym chyba wiadomie na ostatnie okopy skrupuw i konserwatyzmu moralnego. Ogldamy tam obrazy czysto wschodnie w peni zmysowego wyuzdania. Mczyni w przepaskach na biodrach, skrach lamparcich i kolich, kobiety w przejrzystych szatach z pajczej tkaniny, rozcitych a po biodra, wywieray piorunujce wraenie, ktrego punktem kulminacyjnym byo odsonicie zupenie nagiej dziewczyny o ciele pomalowanym tak, by miao pozr marmuru. Bya to niemal ostateczna granica tego, co mona oglda w yciu rzeczywistym. Wystawia sztuk oczywicie yd. Bezwstyd aluzji, mieszno sytuacji, bya owocem dugotrwaych studiw nad sztuk uwodzenia zmysw. Gdy "Afrodyta" ukazaa si na scenie, mwiono, e policja wystpia przeciwko wystawieniu sztuki; niektrzy jednak utrzymywali, e bya to zrczna reklama dziennikarska, majca podnieci ciekawo ogu przez zapowied nieprzyzwoitoci przedstawienia. Mwiono take, e nawet wwczas, gdyby interwencja policji miaa miejsce naprawd, to i w tym wypadku nieproporcjonalny do liczby ludnoci ydowskiej procent sdziw ydw w sdownictwie nowojorskim spowodowaby niechybnie uwolnienie ydowskich dyrektorw teatru od wszelkiej odpowiedzialnoci. W kadym razie sztuk pozostawiono w spokoju. Sprzeda narkotykw sprzeciwia si prawu; nie sprzeciwia mu si widocznie podstpne szerzenie trucizny moralnej. Rozwiza atmosfera "kabaretw i "zabaw nocnych jest pochodzenia ydowskiego. Jest to import ydowski. Od pierwszorzdnych do ostatniorzdnych, s to wszystko przedsibiorstwa ydowskie. Bulwary paryskie ani Montmartre nie mog co do lubienoci tych widowisk rwna si z Nowym Yorkiem. Natomiast ani Nowy York, ani adne inne miasto

amerykaskie nie posiada Komedii Francuskiej, ktra do pewnego stopnia rwnoway to zo Parya. C pisarze dramatyczni mog mie wsplnego z tym bagnem zmysowoci? Co mog mie z nim wsplnego artyci o talencie tragicznym albo komicznym? Mamy obecnie epok chrzystek, dziewczt, ktrych poziom umysowy nie dorasta do sceny, i dla ktrych ycie sceniczne nie moe stanowi odpowiedniej kariery. Przypadkowo tylko wielki pisarz dramatyczny, jaki Shaw, jaki Masefield, Barrie, Ibsen, lub inny zasuony autor chrzecijaski dostaje si na scen i to na bardzo krtki przecig czasu; zmiata ich szybko potok elektrycznych efektw wietlnych, tote yj jeszcze tylko w ksikach ku rozkoszy ludzi, rozumiejcych jeszcze, czym teatr by powinien. Trzecim rezultatem opanowania przez ydw sceny amerykaskiej jest pojawienie si systemu "gwiazd nowojorskich" na afiszach teatralnych. Ostatnie lata teatru zaznaczyy si wielk liczb "gwiazd", ktre w rzeczywistoci nigdy nie wzeszy i z pewnoci nigdy nie wieciy, lecz ktre podnoszono wysoko na mury reklamowe ydowskich syndykatw teatralnych dla wywoania wrd publicznoci wraenia, e te sabe pomyki latarniane byszcz na wzniosym niebie doskonaoci dramatycznej. Jest to ta sama sztuczka, ktra si powtarza w wielkich bazarach handlowych. Wczorajsze "gwiazdy, ktre nie przetrway nawet dnia wczorajszego, byy albo osobistymi faworytkami dyrektorw, albo towarem, zdjtym z pki i wystawionym w oknie sklepowym, jako nowoci. Jednym sowem, o ile dawniej miano "gwiazdy" nadawaa artycie opinia publiczna, o tyle dzi ydowscy dyrektorzy teatralni sami oznaczaj w szumnych afiszach, kto bdzie t gwiazd. "Nowojorska marka", wyraenie, ktre czsto nie posiada adnego zgoa znaczenia, jest znakiem aski w ydowskiej hierarchii teatralnej. Wanie przeciwko tej "nowojorskiej marce" protestuje reszta kraju, a "mae teatry, czyli kluby dramatyczne s wymownym tego protestu wyrazem. Taka Mary Anderson albo Julia Marlowe byyby niemoliwe w systemie ydowskim. Byy one adeptkami sztuki, pniej stay si artystkami, a nastpnie zostay susznie uznane za gwiazdy. Ale proces ich rozwoju postpowa wolno i pracowicie. Sawa ich powstawaa z wolna na gruncie wzrastajcego zadowolenia i zachwytu ogu. Aktorki te pracoway dugo w jednym zakresie, uczyy si stopniowo, rzebic swoje role. Nie posiaday "marki nowojorskiej", ani nie ubiegay si o ni; pracoway przede wszystkim po to, aby zasuy na pochwa prowincji, jak nazywaj pogardliwie reszt kraju naszego ydzi. Lecz w epoce, gdy Mary Anderson i Julia Marlowe zdobyway pracowicie sw sztuk i karier, nie byo jeszcze w teatrze ydowskiej dyktatury, co nam wyjania przyczyn, dla ktrej nie ma obecnie ani Mary Anderson ani Julii Marlowe w teatrach amerykaskich. yd we wszystkich sprawach, nie dotyczcych jego przyszoci jako rasy, szuka jedynie bezporedniego, szybkiego powodzenia. Wyszkolenie artystw wymaga czasu. Daleko prociej zastpi je szumnymi afiszami, i podobnie jak dentyci wdrowni, ktrzy dwikiem trb mosinych zaguszali krzyki swych ofiar, ydowscy dyrektorzy teatralni usiuj odwrci uwag publicznoci od ubstwa artystycznego nowoczesnych przybytkw sztuki dramatycznej ciskaniem w oczy widzw fajerwerkw, wystawianiem zbytkownej bielizny i olepiajcych wiecide. Te trzy rezultaty opanowania przez ydw teatru tumaczy i wyjania rezultat czwarty: tajemnica zasadniczej zmiany, ktra nastpia od roku 1885 ley w dnoci ydw do handlowania wszystkim, czego si dotkn. Centrum uwagi przenioso si ze sceny na kas. Pospolita polityka "dajcie publicznoci to, czego da" to polityka strczyciela: zapanowaa ona w teatrze amerykaskim wraz z pierwsz inwazj ydowsk. Okoo roku 1885 dwaj sprytni ydzi zaoyli w Nowym Yorku tak zwan ajencj teatraln i zaofiarowali si przej nieco uciliw procedur, do ktrej uciekali si dyrektorzy teatrw w St. Louis, Detroit lub Omaha w celu angaowania si aktorskich dla swoich instytucji. Dawny system pociga za sob rozleg korespondencj z kierownikami trup artystycznych w Stanach wschodnich, a przedstawiciele teatrw prowincjonalnych bywali zmuszeni spdza po kilka miesicy w Nowym Yorku celem zaangaowania si aktorskich na jeden sezon teatralny. Nowa ajencja, posiadajc wykaz `wolnych dat@ teatrw, ktre reprezentowaa, miaa mono ustalenia planu podry dla danej trupy, co umoliwiao aktorowi spdzenie wakacji na wybrzeu morskim zamiast w dusznym podczas lata Nowym Yorku, dyrektorom za teatrw prowincjonalnych oszczdzao mudnej pisaniny, a niekiedy nawet uciliwej podry. Dyrektor by niezmiernie rad, e ca t spraw zaatwi za niego ajencja, ktra opracuje wszystkie szczegy i nadele mu gotowy program na sezon. W ten sposb zaoono podwaliny przyszego trustu teatralnego. Ajencja teatralna naleaa do pp. Klaw & Erlanger, z ktrych pierwszy, mody yd z Kentucky, studiowa prawo i przerzuci si do ycia teatralnego w charakterze ajenta: drugi, yd z Clevelandu, posiada mae wyksztacenie, lecz wiele dowiadczenia. Ajencja teatralna nie bya ich pomysem. Zapoyczyli go od Harryego C. Taylora, ktry zaoy co w rodzaju giedy teatralnej, gdzie mogli si spotyka aktorzy i dyrektorzy; za niewielk opat wynajmowano im tam biurka nie przewidujc nawet, a prawdopodobnie lekcewac sposobno opanowania teatru i uycia go za narzdzie do wasnych planw. Z charakterystyczn przebiegoci Klaw i Erlanger opracowali pomys, zapoyczony od Taylora, wytworzyli temu ostatniemu konkurencj i zacignli do szeregu swych wsppracownikw znaczn liczb ajentw ydowskich, ktrzy zaczynali rozumie zyski, jakie mona cign z teatru. Jednym z najwybitniejszych spord nich by Karol Frohman, zatrudniony u J. H. Haverleya. Jego brat, Daniel, by dyrektorem administracyjnym u Mallorysa w teatrze Madison Square od roku 1881, i jakkolwiek bracia Frohman odcinali si wyranie od oglnego ta polsko-ydowskiego wpywu w dziedzinie teatralnej, uznali za korzystne wsppracowa w ajencji teatralnej i nastpnie stali si wybitnymi czonkami trustu. Stworzenie systemu ydowskich ajencji teatralnych stanowi klucz do zagadnienia dotyczcego upadku sceny amerykaskiej. Dawniejszy system teatralny posiada t dodatni stron, e doprowadza do bezporedniej stycznoci w sto-

sunkach pomidzy dyrektorem teatru a trup i umoliwia rozwj geniuszw na podstawie praw organicznych, ktre warunkuj jego wychowanie, rozwj i przejawy. Za wyjtkiem swej najwyszej postaci, aktorstwo nie jest sztuk; lecz iskra boa wrodzonego talentu nie wykwita bez pracy w geniusz; Bonaparte nie byby zdobywc wiata bez technicznego przygotowania szkoy artyleryjskiej. Poniewa nie byo "syndykatw wrd chrzecijaskich dyrektorw teatralnych w latach osiemdziesitych, przeto uyczali oni sobie wzajemnie swych `gwiazd" i innych atrakcji, a po ukoczeniu sezonu w NowymYorku udawali si wraz ze swymi trupami w objazd po kraju. Dyrektor lokowa zazwyczaj w tym przedsiwziciu cay swj majtek. W ten sposb sam by czonkiem trupy artystycznej, dzielc z ni trudy podry, radoci i smutki. Oni, wzajemnie, dzielili z dyrektorem zadowolenie w chwilach powodzenia, smutek w przeciwnociach i niedostatku. Dyrektor i aktor byli towarzyszami; nastpowaa wzajemna wymiana myli; dyrektor uczy si rozumie i ceni "temperament artystyczny", ktry stanowi warto dodatni, o ile nie jest objawem wrodzonych zych skonnoci, a take szanowa pogldy aktora; aktor za, wzajemnie, umia wej w pooenie dyrektora i patrze na rzeczy z jego stanowiska, z uwagi na czc go z nim wsplno myli i interesw.

Rozdzia IX
Powstanie pierwszego ydowskiego trustu teatralnego Krytycy dramatyczni wiedz od dawna, e powodem utrzymania si sztuki "Ben Hur" w teatrze w cigu lat dziewitnastu jest okoliczno, i dramat ten stanowi obecnie narzdzie najskuteczniejszej propagandy filosemickiej na scenie. Twierdzenie to wyda si moe uprzedzeniem tysicom ludzi, ktrzy zachwycali si t sztuk, jednak jest ono prawdziwe. Naley zwrci uwag na to, e jeeli "Ben Hur" oddaje ydom usugi ze wzgldu na to, i usposabia korzystnie w stosunku do nich opini publiczn, nie wypywa to bynajmniej z filosemickiego zaoenia sztuki. Moe to by zaoeniem pp. Klaw i Erlanger, nie leao wszelako wcale w intencjach autora, generaa Wallacea. Zdawa by si mogo, e sztuka i los sprzysigy si przeciwko utworom scenicznym o tendencji wybitnie filosemickiej, gdy trudno inaczej wytumaczy niepowodzenie dramatw, propagujcych idee filosemickie. Nigdy moe nie czyniono tylu i tak wytonych wysikw w celu wprzgnicia opanowanego przez ydw teatru w sub filosemityzmu, co w cigu ostatnich paru miesicy. A wysiki te, za jednym moe tylko wyjtkiem, zakoczyy si niepowodzeniem. Mimo wspaniaej wystawy, mimo doskonale zorganizowanej reklamy prasowej, rozbrzmiewajcej chrem pochwa, mimo patronatu urzdowego, ktry popiera wystawienie tych dramatw, pady one sromotnie. Naley odda sprawiedliwo ydom amerykaskim, e oni to wanie stali si jednym z powodw tego niepowodzenia. Objawem wielce znamiennym i pocieszajcym bya opozycja inteligencji ydowskiej przeciwko uywaniu sceny za trybun w celu niezgodnego z prawd idealizowania ydw. Pewne miarodajne czynniki ydowskie wyraay w tej sprawie swj pogld swobodny i rozumny. Ujawniy one opinie, ktre, gdyby przenikny do szerokich warstw ydowskich, rozstrzygnyby pomylnie ca kwesti ydowsk. Opinie te, sdzce interesy ydowskie ze stanowiska dobra ogu rozstrzygny wiele nieporozumie, jakie niestety powstay pomidzy plemieniem Judy a innymi narodami. Sam fakt opanowania teatru przez ydw nie stanowi jeszcze podstawy do skargi. To, e niektrzy ydzi, dziaajc z osobna lub w grupach, zdoali wydrze korzystne przedsibiorstwo z rk chrzecijan, stanowi spraw o znaczeniu czysto handlowym. Jest to objaw podobny do tego, jak gdyby jedna grupa chrzecijaska odebraa wadz drugiej takiej samej grupie. Mona na ten fakt patrze ze stanowiska wycznie materialnego. Jednake zarwno w tej, jak i w innych sprawach materialnych i handlowych, istnieje jeszcze strona moralna, etyczna, polegajca na tym, w jaki sposb pozyskano t wadz i w jaki sposb jej si uywa. Spoeczestwo przyjmuje zazwyczaj fakt osignicia wadzy z zupen obojtnoci, pod warunkiem, aby wadzy tej nie uywano do celw antyspoecznych. Fakt, e dawni chrzecijascy dyrektorzy teatralni zazwyczaj umierali w ubstwie, za wyjtkiem jedynie Augusta Daly, gdy tymczasem dyrektorzy ydzi dochodz do ogromnych majtkw, za wyjtkiem jednego Karola Frohmana, oznacza, e dyrektorzy chrzecijanie byli lepszymi artystami a gorszymi spekulantami od dyrektorw ydw. W kadym razie byli gorszymi handlarzami; pracowali bowiem gwnie po to, aby dawa sztuki, a nie cign zyski. Wadza ydowska w teatrze zapocztkowaa postawienie go na dotychczas nieznanym gruncie wycznie handlowym. W rzeczywistoci zastosowano w teatrze idee trustu, przedtem nim upowszechnia si ona w przemyle. Ju w roku 1896 trust teatralny rzdzi 37 teatrami w gwnych miastach. Ludmi, skadajcymi ten zwizek, byli Klaw i Erlnager, Nixon i Zimmerman, oraz Hayman i Frohman. Wszyscy, za wyjtkiem Zimmermana byli ydami, tego za pochodzenie jest sporne. Do tej grupy przyczyli si nastpnie Rich i Harris z Bostonu, oraz Jzef Brookes, wszyscy znani jako ydzi. Trust rzdzcy tymi teatrami mia mono zapewnienia dugotrwaego sezonu zarwno dyrektorom jak i trupom teatralnym. Poza trustem pozostawiono dyrektorom i trupom swobod zawierania pomidzy sob umw dowolnych. Wywaro to wpyw fatalny na niezalene teatry i ich dyrektorw. Trust paci po krlewsku za sztuki, dajc od 50 do 450, a nawet do 1000 dolarw tygodniowo. Ten fakt sam przez si pozbawi materiau scenicznego trupy, ktre z niezalenymi

dyrektorami na czele usioway utrzyma swoje teatry. Podkopanie bytu prywatnych trup teatralnych za porednictwem nadmiernych opat pobieranych przez trust za sztuki, wystawiane ju w teatrach trustowych, oddao interesom ydowskim jeszcze inn usug. Zacz si bowiem wwczas rozwija przemys kinematograficzny. Od samego pocztku przemys ten znajdowa si w rkach ydowskich. Nie potrzebowali oni wypiera chrzecijan z tej gazi przemysu, gdy chrzecijanie nie zdoali do przenikn. Podkopanie bytu trup teatralnych oddao puste budynki teatralne do rozporzdzania kinematografom, a korzyci z tego cigna znowu jedna poszczeglna grupa rasowa. Jest to odpowied na tak czsto zadawane pytanie, czemu teatry, ktre dawniej wystawiay sztuki we wszystkich sezonach, obecnie wiksz cz roku daj przedstawienia kinematograficzne. Nie mona przypuci, aby tego rodzaju stosunki zapanoway u nas bez walki. Bya walka, i to walka zacita, ale skoczya si tym, co obecnie na wasne oczy oglda moemy. Artyci stawiali dugotrway i peen godnoci opr. Francis Wilson, Nat C. Goodwin, James A. Herne, James ONeil, Richard Mansfield, pani Fiske i James K. Hackett stworzyli zwizek, przy czym kady z uczestnikw, za wyjtkiem Goodwina, zobowiza si do zapacenia 1000 dolarw kary, o ile by zdradzi spraw wolnego teatru. Jzef Jefferson trzyma zawsze stron aktorw w opozycji i wytrwa na tym stanowisku do koca, jakkolwiek grywa zarwno w teatrach trustowych i antytrustowych. Nat Goodwin podda si pierwszy. By gow i przywdc opozycji, lecz posiada sabostki, doskonale znane przedstawicielom trustu. Na te sabostki wanie liczyli. Jedn z nich byo engagement (umowa o prac) nowojorskie, tote zaofiarowano mu dugotrwae engagement do teatru Knickerbocker. Na skutek tego Goodwin sprzeniewierzy si sprawie niezalenego teatru i przeszed do teatrw trustowych. Trustem bowiem nazwano t wadz ydowsk; imienia rasy nie wymieniono, cho cechy rasowe byy w niej zupenie wyrane. Poczwszy od tej chwili gwiazda Nata Goodwina zacza bledn. Ostatni jego prb bya rola Shylocka, po czym przestano si z nim liczy, jako z powanym artyst. Richard Mansfield i Francis Wilson wygaszali co wieczr przy odsonitej kurtynie mowy przeciwko trustowi przy okazji kadego swego wystpu, lecz jakkolwiek publiczno odnosia si do nich sympatycznie, skutek by ten sam, co obecnie. C publiczno moga na to poradzi? Co moe niezorganizowany og pocz wobec nieznacznej, lecz zorganizowanej i zdecydowanej na wszystko mniejszoci? Publiczno nigdy prawdopodobnie nie stanowia strony w adnym ruchu, ktry jej samej dotyczy; publiczno ta bowiem, og, jest celem, ktry wszystkie partie zdoby usiuj. Trust ukara surowo Wilsona. Nie pozwolono mu wystpowa. Ani talent, ani stanowisko w wiecie artystycznym na nic mu si nie przyday. Jeden z czonkw trustu owiadczy, co nastpuje: "Pan Wilson jest firm wybitn, tote postanowilimy uy go za przykad dla odstraszenia mniej wybitnych przeciwnikw. Na koniec nawet oporny i silny duch Wilsona musia ulec `perswazji". W roku 1898 czonkowie trustu w Filadelfii ofiarowali mu 50,000 dolarw za jego przedsibiorstwo teatralne, a on przyj zaofiarowan sum. Po pewnym czasie podda si rwnie Ryszard Mansfield, a pani Fiske prowadzia dalej walk w zupenym odosobnieniu. Trust teatralny, ktry musimy okreli jako ydowski, poniewa by takim rzeczywicie, na pocztku nowego stulecia panowa ju niepodzielnie w dziedzinie teatralnej. To, co byo istotn sztuk zredukowa do maszynerii, do systemu kasy automatycznej pracujcej z mechaniczn precyzj dobrze zorganizowanego domu handlowego. Zniesiono indywidualno i inicjatyw, zabito wspzawodnictwo, zduszono niezalenego dyrektora i artyst, wykluczono prawie sztuki zagraniczne o ustalonej wartoci, rozdmuchiwano popularno niszych talentw, przewanie ydowskich, usiowano podkopa powag krytykw dramatycznych w prasie publicznej, reklamowano faszywe gwiazdy teatralne, ktre wyrastay jak grzyby po deszczu, i narzucajc je bezbronnej publicznoci, usuwajc rwnoczenie w cie gwiazdy prawdziwe; trust traktowa sztuki, teatry i aktorw, jako przedmioty handlu, obecnie za rozpocz proces spospolitowania i uhandlowienia wszystkiego, co ma z teatrem jakikolwiek zwizek. Gdyby nie brak miejsca, moglibymy przytoczy na poparcie sw naszych opinie takich ludzi, jak William Dean Howells, Norman Hapgoold i Tomasz Bailey Aldrich. By moe, i wiele osb, czytajcych artyku niniejszy, nie interesuje si teatrem, a nawet ma przekonanie, e teatr jest niebezpieczny. Bardzo piknie. Ale co czyni go niebezpiecznym? To wanie, e modzie zamiast wchania w siebie jako przykady gadkich form towarzyskich, waciwego zachowania, wykwintnego obejcia w przeciwiestwie do nieokrzesania i grubiastwa jak te sposb wysawiania si, dobr wyrazw, obyczaje i uczucia innych narodw; nawet mody w ubraniu, nie tylko przekonania, idee religijne i pojcia prawne, niestety modzie nie jest wolna od wpywu tego, co widzi i syszy w teatrze, a to, co widzi i syszy jest odwrotnoci tego co wymieniem wyej. Jedyne pojcie, jakie masy posiadaj o domu i yciu ludzi bogatych, wyniosy one z tego, co widziay na scenie i w kinematografie. Rzdzony przez ydw teatr w cigu jednego tygodnia da wicej faszywych poj, stworzy wicej przesdw, ni daoby si ich zgromadzi w cigu caego stulecia przeciwko powanemu zbadaniu kwestii ydowskiej. Dziwimy si niekiedy, skd si wziy pojcia modszego pokolenia. Oto odpowied na to pytanie. Jakemy powiedzieli, wszyscy pocztkowi oponenci tej nowej wadzy w teatrze kapitulowali, pozostawiajc pani Fiske, ktra walczya w odosobnieniu. Miaa ona jednak sprzymierzeca w osobie swego ma, Harrisona Grey Fiske, ktry by wydawc nowojorskiego pisma "Dramatic Mirror (Zwierciado dramatyczne). Pani Fiske wyrazia opini: "Ludzie niekompetentni, ktrzy zagarnli w swoje rce sprawy teatralne naszego kraju, zabili

sztuk, ambicj i przyzwoito. Jej m za pisa w swym czasopimie: "Czeg si mona spodziewa po bandzie awanturnikw nikczemnego pochodzenia, bez wychowania i bez najmniejszego smaku artystycznego?... Naley mie na uwadze, e jednostki rzdzce spord tych ludzi, ktrzy wchodz w skad trustu teatralnego, maj kwalifikacje do zajcia jedynie najniszych stanowisk w administracji teatralnej, i e na tych nawet stanowiskach mogliby by tolerowani tylko w ramach cisej i surowej dyscypliny. Ich przeszo jest w niektrych wypadkach kryminalna, a ich metody odpowiadaj tej przeszoci. (Drukowano po raz pierwszy w "Dramatic Mirror" 25 grudnia 1897 r. powtrnie za 19 marca 1898). Wystpienie to byo uwaane, oczywicie niesusznie, za napa na cae pokolenie Izraela, i, jak to si dzieje zwykle, gdy jakiego yda potpia si za ze sprawki, wszyscy ydzi w Stanach Zjednoczonych uznali za stosowne uj si za nim. Skoniono wszystkie nowe hotele do wygnania "Dramatic Mirror" ze swych czytelni. Korespondentom tego pisma wzbroniono wstpu do teatrw trustowych. Zmobilizowano wszystkie podziemne wpywy dla "pozyskania" Fiskego i jego organu. Wytoczono Fiskemu proces o 10,000 dolarw szkd i strat za wydrukowanie opinii o charakterze niektrych czonkw trustu. Fiske odpowiedzia, przytaczajc fakty. Jednego z czonkw trustu oskara on mianowicie o prowadzenie przedsibiorstwa pod faszywym nazwiskiem ("pozorne nazwisko", jak to si czsto w sferach ydowskich praktykuje). Drugiego o ciganie z dyrektorw opaty za ogoszenia prasowe, ktre si nigdy w druku nie ukazay. Trzeciego e wydajc tak zwane "grzecznociowe bilety, robi na tym doskonae interesy, sprzedajc je na wasny rachunek. Czwartego wreszcie oskara o pewne przestpstwo, za ktre by w swoim czasie sdzony i karany. Oskara cay trust o to, e ogasza w rozmaitych miastach o "wystpach nowojorskiej pierwszorzdnej grupy teatralnej", pobierajc z tej racji bardzo wygrowan opat za bilety, gdy tymczasem w rzeczywistoci bya to trupa drugorzdna, a nie ta, o ktrej gosia reklama. Odbya si niezwyka zaiste sprawa, podczas ktrej urzdnik nie chcia wysucha dowodw Fiskego, zabraniajc mu nawet przedoenia dokumentw urzdowych dotyczcych kryminalnych czynw jednego z czonkw trustu. Urzdnik ten nie mia wcale chci usysze, na jakiej podstawie Fiske opiera swoje zarzuty. Bya tam jaka strzelanina o kobiet ale urzdnik nie chcia nic o tym wiedzie. Odrzucono wszystkie wane pytania, dotyczce Klawa. Co do Al. Haymana, sd odrzuci wszystkie pytania, dotyczce jego prawdziwego nazwiska oraz okolicznoci, w jakich opuci Australi. Podczas sprawy nie ujawniono adnych faktw, ale tre jej dosza do wiadomoci ogu. Spraw Fiskego przekazano wyszej instancji, przy czym kazano mu wnie 300 dolarw kaucji jako zabezpieczenie przeciwko moliwym z jego strony "paszkwilom. Wysza instancja, "Grand Jury", odrzucia niezwocznie skarg, wniesion przeciwko Fiskemu. Czonkowie trustu le wyszli na swej widocznej niechci do wyjanienia sprawy. Ujawnio si, e s to ludzie znacznie niszego typu, ni przypuszczaa publiczno amerykaska. Dowiedziono, e ludzie ci nie wahali si zada od redakcji pewnego pisma dymisji krytyka teatralnego, ktry nieprzychylnie oceni wystawione przez nich sztuki. Walka krytykw dramatycznych pocztkowo z przekupstwem, nastpnie za przeciwko kijom i razom trustu teatralnego stanowi histori, ktrej echa dochodziy niejednokrotnie do publicznoci amerykaskiej za porednictwem prasy. Zrazu pojednawczy w stosunku do dyrektorw, aktorw, autorw dramatycznych i krytykw trust, z chwil gdy wzrs w si, pokaza ostre pazury. Posiada ju miliony dolarw, przyniesionych mu przez publiczno teatraln, i nie dba o nic. Z chwil, gdy jaki krytyk przeciwstawia si metodzie trustu lub wystawianych przeze sztuk teatralnych, zamykano mu wstp do teatrw trustowych i nakazywano dyrektorom, by w odnonym czasopimie zadali jego dymisji. Amerykanin z uczuciem palcego wstydu opowiada o tym, e w wielu, bardzo wielu wypadkach czyniono zado temu daniu pod grob wstrzymania ogosze niedzielnych, ktre stanowiy finansow podstaw wydawnictw periodycznych. Tote tym bardziej zaznaczy naley, e byli jednake odwani krytycy teatralni, ktrzy bronili czci swego zawodu i nie dali si ani przekupi ani zastraszy. Pisarze tacy jak James S. Metcalf z dziennika "Life"; Hillery Bell z nowojorskiej "Press"; Frederik F. Schrader z waszyngtoskiej "Post"; Norman Hapgood w nowojorskim "Evening Globe"; James ODonnell Bennett z chicagowskiego "Record Herald" walczyli odwanie przeciwko trustowi. Metcalf wytoczy nawet trustowi spraw za nieprawne wykluczenie go z miejsca rozrywek publicznych. Sdy jednak byy uprzejme dla trustu. Rozstrzygny, e teatr ma prawo wybiera sobie widzw. Nawet ju w ostatnich czasach trust przeladowa krytykw dramatycznych, zapisanych na jego czarnej licie, usiujc pozbawi ich pracy w dziennikach. Trust teatralny istnieje obecnie w formie odmiennej ni przed dziesiciu laty. Nabra on arogancji i zrobi sobie ukrytych wrogw we wasnym spoeczestwie. Powstaa nowa potga, rwnie ydowska, wysza ona od braci Shubertw, zapocztkowana przez Davida Belasco. Zamiast jednej, nard amerykaski ma teraz do czynienia a z podwjn dyktatur teatraln. Przysza obecnie moda na teatry, a nie na sztuki dramatyczne. Nie ma obecnie sztuk dramatycznych, ktre by miay jakikolwiek indywidualny charakter: natomiast buduje si dzi w samym Nowym Yorku tuzin nowych teatrw. Przedsibiorstwo teatralne weszo obecnie we waciw faz pienin. Wynajmowanie krzese po cenie od jednego do trzech dolarw daje dochody. Rzeczywistoci jest wynajmowanie krzese. Scena staje si zudzeniem.

Rozdzia X
Jak ydzi finansowali protest przeciwko ydom Scen amerykask rzdzi wpyw i wadza dawnych czycicieli obuwia, roznosicieli gazet, spekulantw biletowych i innych tego pokroju osobnikw. W chwili, gdy to piszemy, czowiekiem najbardziej reklamowanym w wiecie teatralnym jest Morris Gest, yd rosyjski, ktry wystpuje w najdrastyczniejszych widowiskach, jakie kiedykolwiek ukazay si na scenie amerykaskiej, mianowicie w "Afrodycie" i w "Mekce". Opowiadaj, e wrd bywalcw teatralnych zapanowao z powodu nieprzyzwoitoci tych sztuk tak silne zaciekawienie i podniecenie, e bilety na chicagowskie przedstawienia tych utworw wykupuj na rok naprzd. Ci bywalcy teatralni, to oczywicie, przewanie chrzecijanie. A teraz zobaczmy, kim jest ten Morris Gest, najwybitniejszy spord ydowskich aktorw obecnego sezonu. Nic nie znaczy, e przyby on z Rosji. Nic nie znaczy, e jest ydem. Nie obcia go take okoliczno, e jakkolwiek powodzenie mu sprzyja, rodzice jego przebywaj dotychczas, albo te przebywali do ostatniego czasu w Odessie. Jednake w jednym z intervieww, w ktrym brzmiaa nuta zawodowego patosu, wyraa al z tego powodu, e nie moe rodzicw swoich sprowadzi do Ameryki. Historia Morrisa Gest nie naley bynajmniej do tych "historii powodze, znanego typu "ubogiego chopca, ktry sta si sawnym artyst teatralnym". Nie jest on "wielkim artyst", jakkolwiek potrafi po mistrzowsku schlebia najmniej wybrednemu gustowi publicznoci, bdc jednym z wybitnych czynnikw obnienia i skaenia tego smaku. Gest sprzedawa gazety w Bostonie, po czym zosta wonym teatralnym w jednym z teatrw w tym miecie. W roku 1906 by czonkiem znanej bandy spekulantw biletowych a do czasu, gdy spekulacja biletami teatralnymi przed gmachami teatrw zostaa policyjnie wzbroniona. Opowiadaj ludzie jeszcze inne o nim historie, w ktrych imi jego kojarzy si z gorszym rodzajem handlu, lecz bez wzgldu na to, czy w pogoskach tkwi prawda, czy te nie, nie ma w karierze Gesta nic takiego, co by wskazywao, i moe on sta si kiedykolwiek dla teatru czynnikiem dodatnim. Jest on ziciem Dawida Belasco. Prcz niego mamy jeszcze Sama Harrisa, dugoletniego wsplnika firmy Cohan et Harris, ktry rozpocz karier jako impresario Dixona, Murzyna, championa lekkiej atletyki, oraz niebezpiecznego Terry Mc Govern, championa walk lekkoatletycznych. Ze smakiem wyrobionym w atmosferze areny cyrkowej sign po laury w dziedzinie teatru, zawizawszy spk z Al Woodsem. Zwraca si on do najniszych warstw spoecznych i zrobi majtek, wystpujc w okropnych melodramatach w drugo i trzeciorzdnych teatrach. A jednak ten sam Harris ciga dzi setki i tysice, co mwi, miliony widzw, ktrzy naiwnie wierz, e wstpujc w mury teatru, przez jaki proces mistyczny wkraczaj tym samym do "krlestwa sztuki". Al H. Woods ma tylko jedno oko. Idzie nam w danym wypadku nie tyle o kalectwo samo, co o dzieje tego nieszczcia, ktre siga czasw, gdy Al by czonkiem pewnej organizacji w East Side. Ludzie opowiadaj, e grywa on na fortepianie w jakim domu, pooonym w dolnej czci miasta, na wschodzie od Fifth Avenue. P. Woods jest rwnie dystyngowanym mecenasem sztuki dramatycznej: gra on "Dziewczyn od rektora" i `Dziewczyn w taksometrze", dwie najbardziej niemoralne i bezwartociowe sztuki lat ostatnich. Kilkakrotnie nabywa prawo wystawienia pewnych oper wiedeskich, ktre byy ze stanowiska moralnego ze same przez si, lecz posiaday warto, jako dobra robota sceniczna. Ale i te nawet sztuki zepsu cakowicie przez wprowadzenie do ich wykonania pospolitoci, blagi i grubiastwa. Publiczno oczywicie nie widzi i nie wie, kim s ci bogowie, przed ktrymi rozsypuje swoje miliony; tym bardziej za nie wie, gdzie znajduje si rdo upodlenia teatru. Zabawnie sysze, jak rozmaici filozofowie rozprawiaj o "tendencjach sceny" albo o "boskim prawie sztuki" do wystawiania na pokaz bezczelnoci i brudw, gdy te "tendencje" i ta "sztuka" zrodziy si wrd ludzi, ktrych ycie i przeszo sztuce urgaj! Dlatego te jest rzecz zupenie naturaln, e cakowita judaizacja teatru musiaa sprowadzi `interes teatralny" do ram cile spekulacyjno-handlowych. Aktorzy dzisiejsi maj kulturalne przygotowanie do zgoa innych, ryzykowniejszych "interesw". Tote nic dziwnego, e ich smak, urobiony na wzorach walk zapaniczych i przedstawie cyrkowych, e ich idea, polegajcy na ambicji szerzenia deprawacji, nie za suenia prawdziwej potrzebie spoeczestwa, wpyn na ponienie i upodlenie sztuki teatralnej. Jak to bywalcy teatralni mog z atwoci zauway, dyrektorzy ydzi zatrudniaj o ile monoci aktorw ydowskich. Liczba chrzecijaskich autorw dramatycznych, zarwno jak liczba aktorw chrzecijaskich topnieje szybko z powodu braku popytu na ich talent. Niekiedy udzia aktorw ydowskich bywa tak widoczny, e zagraa powodzeniu sztuki. Wypadek taki zdarzy si niedawno, gdy rol modego dziewczcia chrzecijaskiego z pierwszych wiekw chrzecijastwa powierzono ydwce o wybitnych rysach rasowych. Kontrast by tak racy, etnicznie i historycznie tak nieprawdopodobny, e zabi cakowicie wraenie, jakie sztuka powinna bya wywrze na widzach. Metoda uywania "pozornych nazwisk" zakrywa przed oczyma publicznoci teatralnej fakt, e aktorzy i aktorki, biorcy

udzia w przedstawieniach, s to przewanie i w coraz znaczniejszej liczbie ydzi. Nazwiska najwybitniejszych aktorw ydowskich, z ktrych wielu naley do ulubiecw publicznoci, s: Al Jolson, Charlie Chaplin, Louis Mann, Sam Bernard, David Warfield, Joe Weber, Barney Bernard, Ed Wynne (lub, by uy jego waciwego nazwiska, Izrael Leopold), Lou Fields, Eddie Cantor, Robert Warwick. Spord najwybitniejszych aktorek ydowskich wymienimy nazwiska: Theda Bara, Nora Bayes, Olga Nethersole, Irena Franklin, Gertruda Hoffman, Mizi Hajos, Fanny Brice (ona Nicky Arnsteina), Bertha Kalisch, Jose Collins, Ethel Levy, Balle Baker, Konstancja Collier. Zmara Anna Held bya te ydwk. Prcz tych mamy wielu, ktrych pochodzenia nie zdradzaj ani nazwisko, ani adne posiadane o nich przez og wiadomoci. Prasa ydowska domaga si dla ydw poza handlowym opanowaniem teatru jeszcze wadzy w dziedzinie przedsibiorstw rozrywkowych. "Najwybitniejsi monologici, wodewilici i komicy s ydami", mwi artyku w chicagowskiej "Jewish Sentinel", komentujc fakt cakowitego zmonopolizowania sceny chicagowskiej w odnonym tygodniu. Nie mamy wybitnych ydowskich pisarzy dramatycznych. Charles Klein napisa wprawdzie sztuk "Lew i mysz", lecz nie powtrzy wicej tej prby. Oczywicie wielu ludzi "robi" dla teatru; handlowa scena potrzebuje pewnej iloci towaru. Spord tych ludzi wymieni mona: Jacka Lait, Montague Glass, Samuela Shipmana, Juliusza Eckert Goodmana, Aarona Hoffmana itd. Powodzenie teatralne nie uzasadnia ydowskiej pretensji do specjalnego talentu w tej dziedzinie, cho sfera ycia teatralnego ilustruje doskonale denie ydw do wadzy. Nazwisko Belasco przychodzi na myl czciej ni jakiekolwiek inne. Belasco jest najwytrawniejszym aktorem. Zrozumie tego czowieka to znaczy zrozumie metod, dziki ktrej "Niezaleni" zwyciyli ydowski trust teatralny, pozostawiajc rwnoczenie monopol teatralny w rkach ydw. Dawny trust walczy haaliwie, druzgocc wszystko pod drodze, strcajc w ciemno zapomnienia powszechnie czczone "gwiazdy", zagradzajc drog obiecujcym pisarzom dramatycznym, wyczajc ze swego rodowiska wszystkich aktorw, ktrzy nie godzili si na kupczenie sztuk, i oto stao si to, co si zazwyczaj dzieje w podobnych wypadkach, gdy nawet ydzi nie s wysi ponad prawo naturalne. Klaw, Erlanger i ich najblisi wsplnicy poczuli, e s krlami i poczli ujawnia krlewskie idiosynkrazje. Tu i wdzie podniosy si protesty przeciwko tym carom teatralnym. Vanderbildtowie i inni milionerzy nowojorscy ujawnili swj protest przez zaoenie teatru narodowego w Grand Central Park, co kosztowao milion dolarw. Jeden z czonkw trustu zoy wymowny dowd swej kultury i wychowania, twierdzc, e teatr ten zosta zaoony jedynie po to, aby stanowi miejsce rozpusty dla milionerw zaoycieli. Uwaga ta wywoaa silne oburzenie, stanowia jednak najlepszy dowd, w jaki sposb trust ydowski pojmuje zadania teatru. Belasco przyby z San Francisco, gdzie powica si rnorodnej dziaalnoci, nie wyczajc zawodw deklamatora, iluzjonisty i aktora. James A. Herne zainteresowa si nim, gdy Belasco by jeszcze modziecem, i odkry w nim zdolnoci do odgrywania dialogw dramatycznych. Pod jego kierunkiem Belasco posiad tajemnic wielu efektw scenicznych i niebawem zacz z powodzeniem przerabia na scen sztuki, wymagajce poprawek. Po przybyciu do Nowego Yorku Belasco spotka si z De Millem, ydowskim pisarzem dramatycznym, ktremu potrzeba byo tylko "zmysu scenicznego", w czym celowa Belasco, aby ujawni swj talent pisarski. Belasco sta si czynnikiem, ktry wzmocni wpyw ydowski w teatrze w sposb nastpujcy. Zna on Frohmanw, lecz nie udao mu si przekona ich o tym, e niejaka pani Leslie Carter, ktra przeprowadzia wanie sensacyjny proces rozwodowy i bya pod fachowym kierunkiem pana Belasco, jest wielk artystk. Zrobienie z pani Carter gwiazdy scenicznej i pozyskanie dla niej uznania publicznoci, byo zadaniem nie lada. Frohmanowie nie dali si o tym przekona. W owym czasie wyniky niesnaski pomidzy dyrektorami trustu. Schubertowie byli zmuszeni rozsta si z innymi magnatami ydowskimi, w szczeglnoci za z Karolem Frohmanem, co wywoao w nich ch zemsty. Schubertowie pochodzili z Syrakuz, a ich przygotowanie do kariery teatralnej nie wryo sztuce nic dobrego. Sprzedawali pocztkowo programy teatralne, potem jeden z nich, Samuel Schubert, zosta kasjerem biletowym. Po pewnym czasie przyby do Nowego Yorku, wystawiajc farsy i urzdzajc popisy muzyczne, ktre wkrtce przez sw pytko i pospolito zjednay mu niejak popularno. Oczywicie Schubertowie naleeli do trustu teatralnego. Okoo roku 1900 Schubertowie pornili si z trustem, a Belasco posprzecza si z Frohmanami. Zczeni wspln nienawici do trustu postanowili rozpocz z nim wspln walk. Publiczno zdradzaa objawy niechci wzgldem trustu. Doskonale! Belasco i Schubertowie postanowili w swej walce przeciw trustowi zaapelowa do publicznoci. Belasco i Schubertowie odegraj rol obraonych "Niezalenych" i pozyskaj w ten sposb sympati publicznoci, ktra uczyni z "Niezalenych" gron dla trustu potg. Tak si te stao. Kabotynizm Belasco pomg do osignicia tego celu. Jest on aktorem nie tylko na scenie, lecz przede wszystkim w yciu. Przybiera poz dobrodusznego kapana, nosi konierzyk i surdut, nadajcy mu pozr duchownego. Jakkolwiek Belasco jest pochodzenia portugalsko-hebrajskiego, ubiera si w ten sposb przez pami dla swego zmarego opiekuna. W kadym bd razie kostium ten wywiera wraenie, zwaszcza na kobiety. Ma on obejcie niemiae, bojaliwe, i siedzi w swym sanktuarium w ten sposb, e wiato padajce na jego posta owietla kapaskie oblicze i wspania czupryn interesujcego aktora. Jedna z pa bdc dopuszczon przed jego oblicze i popatrzywszy na t twarz, wynurzajc si z cienia, owiadczya: "Od chwili, gdy miaam szczcie spotka pana Belasco, rozumiem lepiej bosk pokor Jezusa Chrystusa".

W ten sposb "mistrz", jak go nazywaj, by doskonale ucharakteryzowany dla pozyskania publicznej sympatii. I pozyskiwa j natrtnie, pozyskiwa j bez wytchnienia. Opowiada historie o osobistych na niego napaciach. ama rce w rozpaczy nad niebezpieczestwem, grocym teatrowi ze strony trustu. Jednake jego wasne produkcje nie byy bez zarzutu. Bya mianowicie jedna sztuka "Naughty Anthony", ktra wywoaa nawet interwencj cenzury policyjnej. Mimo to publiczno pamitaa zbyt dobrze krzywdy, jakie trust wyrzdzi teatrowi, Belasco za owiadczy, e walczy z trustem: to wystarczyo! Tak tedy Belasco i Schubertowie przez pomylny zbieg okolicznoci znaleli si w bardzo korzystnym pooeniu. Pierwszej pomocy finansowej udzieli im, rzecz szczeglna, byy czonek kongresu, Reinach, yd. Nastpnie za jego przykadem poszli inni. Majc pienidze, Schubertowie stanli na czele przedsibiorstwa jako dyrektorzy, Belasco za wzi na siebie rol Dawida, pozywajcego przed sd opinii ydowski trust teatralny. Walka si powioda i zoto przypyno. Przez pewien czas Belasco stara si dowie publicznoci, e sta go na wystawienie lepszych sztuk, ni dawane dotychczas przez dawny trust, i co do tego usprawiedliwi pokadane w nim zaufanie. Koniec dawnego trustu nastpi w sposb zupenie naturalny. Schubertowie wzroli w bogactwo i potg, a wwczas trust sta si skonnym do wejcia z nimi w porozumienie. Kilku czonkw trustu umaro i okoo roku 1910 dawny trust przesta istnie jako dominujcy czynnik w sprawach teatralnych. Lecz powstanie "niezalenych" nie poprawio pooenia. Spowodowao jedynie opanowanie przez ydw tej dziedziny sztuki, ktra moga si sta podstaw dla zorganizowania susznego i prawdziwego protestu przeciwko pytkoci i pospolitoci teatru. Pozorny protest zwyciy. Teatr nie wyama si spod wadzy ydowskiej. Pocztkowo dyrektorzy ydowscy wywoali niech publicznoci. Wiedzieli oni doskonale, jaka bdzie reakcja ze strony ogu i przygotowali si do skapitalizowania tej reakcji. W ten sposb utrzymali nada w swoich rkach wadz w dziedzinie teatru. Uczynili to wedug wszelkich zasad sztuki strategicznej. W okresie upadku trustu zbudzi si wrd nielicznej garstki dyrektorw nieydw odruch niezalenoci. John Cort zorganizowa zachodni okrg teatralny. Pukownik Henry W. Savage wyswobodzi si z zalenoci od Klaw & Erlanger: to samo uczyni i William A. Brady. Lecz niezaleno od wadzy ydowskiej w teatrze nie rozwina si nigdy. Gdziekolwiek si jednak niezaleno ta utrzyma zdoaa, tam reprezentowaa sztuk teatraln w najszlachetniejszym rozumieniu tego sowa i stanowia jedyn placwk dla prawdziwych artystw scenicznych. Rozwj kinematografu pooy kres i tej nikej niezalenoci. Przemys kinematograficzny, susznie zwany "przemysem", jest cakowicie opanowany przez ydw i toruje sobie drog do teatru, zatrudniajc w cigu dugich okresw roku artystw teatralnych. Dyrektorzy musz pogodzi si z t koniecznoci. Schubertom wszake przypad w udziale zaszczyt wprowadzenia przedsibiorstwa teatralnego na zgoa nowe tory. Uczynili oni z teatru prawdziwy interes spekulacyjny. Czytelnicy artykuu niniejszego pamitaj prawdopodobnie wzmiank, jaka pojawia si niedawno w pismach o tym, i Schubertowie maj zamiar wybudowa w Nowym Yorku jeden czy dwa teatry. Nie moemy si doczeka najpotrzebniejszych budowli, bdziemy jednak posiadali nowe teatry... Schubertowie nauczyli si, jak to si robi, w czasie, gdy walczyli przeciwko trustowi. Nabywali kady budynek, jaki im si dao znale, a z racji oglnej niechci do trustu, otrzymywali lepsze warunki, niby to w innych okolicznociach osign zdoali. Stara szkoa jazdy konnej w Nowym Yorku staa si w ten sposb Teatrem Zimowym. Schubertowie przejli rwnie wielki hipodrom, ucielenione marzenie nieyda, Fryderyka Thompsona. Niebawem Schubertowie zrozumieli, e teatralna wasno nieruchoma przedstawia wiksz warto pienin ni sztuka teatralna. Obecnie Schubertowie, bdc nominalnie dyrektorami teatru, s waciwie ludmi, wynajmujcymi budynki i lokale na przedstawienia teatralne. Teatr jako wasno nieruchoma opaca si doskonale. Naley okreli powierzchni zajmowan na przedstawienie, przecig czasu, na jaki jest ona zajt i cen, ktr si za t przestrze paci. Suma ta podniesiona do ikstej potgi stanowi bdzie cen dzierawn. Do tego trzeba doda lokal na pomieszczenie biur teatralnych i skady frontowe. Doprawdy sprawa samych przedstawie odgrywa tu rol podrzdn. Ile to kosztowao Schubertw? Bardzo niewiele. Zrobili oni tylko w danym wypadku uytek ze swego nazwiska. Gdy idzie o nowy teatr, wwczas postronny kapita stanowi trzy czwarte caego nakadu, lecz zarzd i penomocnictwo otrzymuj Schubertowie. Jest to bardzo dogodna kombinacja Gdy idzie o wystawianie sztuk, postpuje si wedug tej samej metody. Autor, artysta lub ich protektorzy pac zazwyczaj wiksz cz, jeli nie ca sum kapitau, Schubertowie natomiast daj swoje nazwisko jako dyrektorzy i uczestnicz w podziale wpyww kasowych oraz pobieraj czynsz dzierawny za teatry, w ktrych si przedstawienia odbywaj. W padzierniku roku ubiegego (1920) nastpi w przedsibiorstwach teatralnych powany zastj. Odbio si to nawet na teatrach nowojorskich. Przeszo 3.000 aktorw pozostao bez pracy, a dyrektorzy musieli si ucieka do specjalnych agentw, celem sprzeday biletw teatralnych. Mimo to w okresie najkrytyczniejszym Schubert otworzy w samym Nowym Yorku sze nowych teatrw. Rwnoczenie ogosi on o wystawieniu czterdziestu sztuk. Czterdzieci sztuk teatralnych! Gdyby kto ogosi, e otwiera w jednym miecie sze nowych muzew, zaopatrzonych w odpowiedni liczb obrazw, wykonanych pod jego kierunkiem, uwaalibymy go za szaleca, zwaszcza, gdyby mia opini czowieka, ktry nie zna si wcale na sztuce, i kaza sobie wymalowa obrazy jedynie po to, aby mie co zawiesi w swoich paacach. Tymczasem podobne ogoszenie dawnych handlarzy towarami szmuklerskimi publiczno przyja z zupenym spokojem, dowodzi to, jak og przywyk do "przedsibiorstw rozrywkowych" i do "przemysu kinematograficznego". Czterdzieci sztuk! Gdy kady moe na palcach policzy dzisiejszych amerykaskich i angielskich pisarzy dramatycznych, cho w niez-

nacznej mierze zasugujcych na to zaszczytne miano!... Powiadaj, e Schubertowie nie maj nadziei, by wicej ni trzy sztuki z zapowiedzianych czterdziestu uzyskay powodzenie. Powodzenie sztuki w artystycznym znaczeniu tego sowa nie jest ich rzecz. Potrzeba im dostatecznej liczby sztuk teatralnych dla dobrego oprocentowania woonego w przedsibiorstwo kapitau. Tote dzi jest zupenie zrozumiaym i jasnym, skd si wzi argon teatralny. O aktorze, ktry zyska powodzenie, mwi si, e "dostawi towar. Ceniona aktorka jest "czyst wen penego yarda szerokoci". Dziewczyna bez szczeglnych zdolnoci jest "koszul". Moda chrzystka jest "smaenin albo "kurczakiem. Aktorka, grywajca role awanturnic nazywa si "przyszw" albo "at. O sztuce, majcej wielkie powodzenie mwi si, e "robi kas". Wszystko za razem wziwszy stanowi "interes teatralny. Oto skutek zapanowania wpywu ydowskiego w kadym zawodzie: zawiadczy to kady prawnik amerykaski. Jedyny protest stanowi jeszcze obecnie mae kluby dramatyczne, ktre wiadomie czy niewiadomie, s jedynymi orodkami wpywu "antysemickiego na widnokrgu teatralnym.

Rozdzia XI
Problemat kinematograficzny ze stanowiska ydowskiego By razu pewnego czowiek, nazwiskiem Anthony Comstock, wielki wrg rozpusty publicznej. Oczywicie nie cieszy si nigdy popularnoci. Pisma wspominay o tym jedynie z drwinami. Umar on w roku 1915. Jest faktem znamiennym, e ludzie, ktrzy zatruli mu ycie tanimi "dowcipami i artami to byli nieydzi. Warto przy tej sposobnoci przypomnie, e ludzie, ktrzy bogacili si na handlowaniu tymi wanie wystpkami, jakie on zwalcza, byli ydami. Bardzo pospolity trjkt oburzony moralnie chrzecijanin, walczcy przeciwko rozpucie publicznej, oraz ydowscy podegacze tych wystpkw, ukryci poza plecami wystpujcych brutalnie przeciw niemu chrzecijan i prasy chrzecijaskiej. Walka toczy si do dnia dzisiejszego. Pobieny choby przegld prasy przekona moe, e zagadnienie, dotyczce niemoralnych widowisk, nie zostao ani rozwizane ani stumione. Dzi wanie jest ono wszdzie ywotniejsze ni kiedykolwiek. W kadym niemal stanie amerykaskim rozlegaj si gosy, dajce wprowadzenia cenzury filmowej, zwalczane przez pewne elementy, gorco natomiast popierane przez uczciwy odam spoeczestwa: ydowskie wytwrnie filmowe wywieraj przy tym zawsze ukryty nacisk na gon nieydowsk opozycj. Jest to fakt doniosy. Sam przez si wiadczyby jedynie o wiadomej i brutalnej niemoralnoci ywiou ydowskiego. Ale tak nie jest. W opinii ogu Stanw Zjednoczonych rozbrzmiewaj dwa hasa: jedno z nich rzdzi w znacznej mierze w sferze ludzi, wystawiajcych sztuki kinematograficzne, drugie panuje, jeli w ogle panuje, wrd ogu publicznoci. Pierwsze z nich to idea wschodni: "Jeli nie moesz doj tam, dakd chcesz, id tam, gdzie moesz". Dy on si rzeczy ku rozpucie i jej podniecaniu, naturaln atmosfer jego psychiki jest wzruszenie zmysowe. Ten pogld wschodni rni si zasadniczo od stanowiska anglosaskiego, amerykaskiego. Rnic t odnone ywioy uwiadamiaj sobie doskonale. Dlatego te stawiaj tak zacit opozycj wobec wyej wspomnianej cenzury. Nie dlatego, by ludzie pochodzenia semickiego postanowili by niemoralnymi, lecz wiedz, i smak ich i temperament s zgoa odmienne od temperamentu i smaku amerykaskiego; obawiaj si wic, e ustanowienie cenzury wpynoby na urzdowe uznanie ideaw i zasad amerykaskich, a temu wanie pragnliby oni za wszelk cen zapobiec. Wielu z wacicieli kinematografw nie ma nawet pojcia, jak plugawe s wystawiane przez nich filmy, to plugastwo bowiem jest dla nich czym zupenie naturalnym. Nie ma chyba domu amerykaskiego, gdzie by si nie syszao skarg na kinematograf. aden bodaj rodzaj rozrywki nie wywoa takiego powszechnego i jednomylnego krytycyzmu jak kinematograf, gdy aden moe nie by rwnie pontny, dostpny i zmysowy zarazem. Naturalnie, e s i dobre obrazy, ale to wszystko, co mona powiedzie na usprawiedliwienie kinematografu. Chwytamy si tej opinii, jak gdyby to bya drabina mogca wyprowadzi nas z jamy plugastwa, jak si staa ta najpopularniejsza posta rozrywki publicznej. Rzecz ta jest tak znana, e nie bdziemy jej powtarza. Powane organizacje i powani ludzie protestowali bez skutku. Apel moralny nie dziaa na ludzi, do ktrych jest skierowany, gdy rozumiej oni jedynie argumenty, dotyczce ich interesw materialnych. W obecnym stanie rzeczy, og amerykaski jest rwnie bezsilny wobec niemoralnych sztuk filmowych, jak wobec innych szkodliwych przejaww wadzy ydowskiej. I bdzie tak dopty, dopki nie uwiadomi sobie swojej bezsilnoci i nie rzuci si do samoobrony.

Omawiajc tendencje sztuk kinematograficznych Fryderyk Boyd Stevenson pisze w Brookliskim "Eagle: "Z drugiej strony filmy kinematograficzne ton w brudzie. Roj si od zbrodni. Pooenie pod tym wzgldem pogarsza si. Obrocy swobody kinematografu przytaczaj na poparcie swego stanowiska argument, e wytwrczo filmowa zajmuje w Stanach Zjednoczonych czwarte czy pite miejsce i e naley dba o to, aby jej nie zrujnowa. Przyzwoita sztuka przynosi, powiadaj, okoo 100 tys. dolarw, gdy tymczasem obraz o temacie seksualnym daje od 250 tys. do 2,5mln dolarw. Dr. James Epringham, jak pisze nowojorski "World, owiadczy niedawno: "Byem obecny na zebraniu wacicieli kinematografw w Nowym Yorku i byem tam jedynym chrzecijaninem. Pozostae towarzystwo skadao si z 500 ydw. Niemdrze z naszej strony byoby wystpowa przeciwko temu, co jest zem w kinematografie, zamykajc wiadomie oczy na siy, ktre to zo wywouj. Metoda reformy musi ulec zmianie. Dawniej, gdy Stany Zjednoczone byy bardziej jednolitym skupieniem aryjskim, zarwno pod wzgldem umysu jak sumienia, dla uleczenia za dostatecznym byo je wskaza. Zo, ktre wyrzdzao nam krzywd, wypywao wwczas wycznie z niewiadomoci lub inercji moralnej: ostre sowo upomnienia przywracao winnym sprysto moraln i usuwao niepodane objawy. Bowiem ludzie naszej rasy, nawet gdy le czyni, nie zatracaj jeszcze wstydu i poczucia wasnej godnoci. Ta metoda jest dzi niemoliwa. Trudno zbudzi sumienie tam, gdzie go nie ma. Do ludzi, ktrzy bior dzi najywszy i najliczniejszy udzia w produkowaniu brudnych sztuk filmowych, nie mona trafi w ten sposb. Przede wszystkim nie wierz oni, by to miao by co brudnego. Po wtre nie mog zrozumie, e to ludzi deprawuje. Gdy dojdzie do nich wreszcie protest, uwaaj go za objaw przeczulenia, zazdroci lub jak si to obecnie daje sysze antysemityzmu. Strze si czytelniku! Jeli uwaasz, e sztuki kinematograficzne s brudne i gorszce, cigasz na siebie zarzut antysemityzmu. Filmy kinematograficzne s wytworem ydowskim. Jeli zwalczasz brud i zgorszenie, to walka ta zaprowadzi ci wprost do obozu ydowskiego, tam bowiem znajduje si wikszo jego wytwrcw. Znaczy to wic, "e napadasz na ydw". Gdyby ydzi mogli usun ze swego obozu ludzi i metody, ktre ustawicznie plami ich imi, ta walka o moralno i przyzwoito straciaby ostro niechci rasowej. Badania sprawy przemysu filmowego w Stanach Zjednoczonych wykazuj: e 90 procent produkcji filmowej spoczywa w rkach 10 wielkich koncernw, majcych siedzib w Nowym Yorku i w Los Angeles; e kady z nich zarzdza licznymi trupami, stanowicymi grupy aktorskie, wystpujce w sztukach kinematograficznych, wystawianych na caym wiecie; e te pokrewne koncerny opanoway rynek przemysu filmowego; e 85 procent tych pokrewnych koncernw jest w rkach ydowskich; e stanowi one siln zwart organizacj, rozdajc swoje sztuki dziesitkom i tysicom wacicieli kinematografw, z ktrych wikszo stanowi ydzi najniszego typu; e niezalene spki filmowe nie posiadaj centrw rozdzielczych, lecz sprzedaj swoje wytwory na otwartym rynku. Zadziwi moe wielu czytelnikw, gdy im powiemy, e nie brak bynajmniej dobrych sztuk kinematograficznych. Jeden ze znanych skadw piknych obrazw, posiadajcy najlepsze filmy dramatyczne i pouczajce, utraci zupenie racj bytu przez to, e nie mg ich wystawi. Wacicielom tych obrazw udao si wycofa cz woonego w nie kapitau dziki temu jedynie, e oddali je do sprzeday ajentom ydowskim; mimo to nie byli w stanie przeama silnej i zwartej opozycji, ktra ma za zadanie czuwa nad tym, by rzeczy przyzwoite i czyste nie dostaway si na ekran kinematograficzny. Zdarza si niekiedy, e jaki niezaleny wytwrca, jak Dawid Wark Griffith lub Charles Ray, da sztuk filmow, ktra nie tylko nie obraa moralnoci i nie propaguje brudu, lecz dostarcza widzom prawdziwej radoci. Te sztuki oraz towarzyszce im powodzenie s najlepsz odpowiedzi na owiadczenia niektrych wytwrcw filmowych, i zysk przynosz jedynie obrazy nieprzyzwoite. Owiadczenie to jednak opiera si na fakcie. Nie ulega wtpliwoci, e w obecnym stanie rzeczy nieprzyzwoite sztuki przynosz najwiksze zyski, poniewa s one najstaranniej wystawiane i najszumniej reklamowane. Najnieprzyzwoitsze z nich zyskay powodzenie przez to, e byy reklamowane jako traktujce "zagadnienia moralne". Lecz smak publicznoci naley urobi. Kade miasto, mogce si poszczyci duchem spoecznym, posiada gar obywateli, ktrzy wydaj rocznie dziesitki i tysice dolarw w celu rozbudzenia wrd ogu zamiowania do dobrej muzyki. Udaje im si to do pewnego stopnia, ale bardzo rzadko si opaca. Zdaje si, e demoralizowanie smaku publicznoci jest o wiele zyskowniejsze. A poniewa, za wyjtkiem najszlachetniejszej dziedziny muzycznej wszystkie rodzaje rozrywek publicznych znajduj si w rkach ludzi, ktrzy nie maj pojcia, co znaczy sowo "sztuka", jest oczywiste, e dza dolara ma w tej sprawie gos rozstrzygajcy. Jeli smak publicznoci jest ju tak zdemoralizowany, e wytwrcy sztuk filmowych mog z ca pewnoci twierdzi, i "publiczno da tego wanie, co my jej dajemy", wwczas sprawa przedstawia si jeszcze groniej. Kady bezstronny obserwator przyzna bowiem, e tego rodzaju stan rzeczy wymaga niezwocznego zastosowania jak najradykalniejszych i jak najszybciej dziaajcych rodkw. Handlarze kokainy mog si rwnie powoywa na "popyt" na t trucizn. Ale ten popyt nie usprawiedliwia bynajmniej handlu kokain. Rzecz si ma podobnie z trucizn psychiczn i pogldow demoralizacj, szerzon przez filmy. Popyt,

ktry te filmy wytworzyy, jest bezprawiem moralnym, lecz bezprawiem jest take zaspokajanie tego popytu. Carl Laemmle, jeden z gwnych wytwrcw amerykaskich i dyrektor "Universal Film Company", owiadczy w obecnoci komitetu kongresowego, e rozesa ankiet zatytuowan: "Czego chcecie? do wacicieli kinematografw, nabywajcych jego filmy. W owym czasie przedsibiorstwo to miao stosunki z 22 mniej wicej tysicami wacicieli kinematografw. P. Laemmle twierdzi, i wedug jego mniemania 95% odpowiedzi winno byo owiadczy si za rzeczami zdrowymi i czystymi, "natomiast okazao si, e zamiast 95% owiadczajcych si za przyzwoitymi obrazami, poowa przynajmniej, jeli nie 60% dao sztuk "risquJ, czyli drastycznych. Sam Laemmle jest niemieckim ydem, tote nie stwierdzi, jaki procent tych odpowiedzi pochodzi od jego "wspwyznawcw. Faktem jest, e ilekro czynione s usiowania celem poddania jakiej kontroli tego potoku nieprzyzwoitoci i pytkoci moralnej, jak filmy kinematograficzne wylewaj nieustannie na publiczno amerykask, sprzeciwiaj si temu zawsze tylko ydzi. Wemy na przykad wysiki zmierzajce do rozbudzenia ducha amerykaskiego ku naleytej ocenie zniewagi, jak si wyrzdza Niedzieli, dniowi odpoczynku. Oponentami przeciwko temu ruchowi, zmierzajcemu wszake do rozbudzenia sumienia, nie za do przeprowadzenia jakiego prawa, s ydzi, a opozycj swoj motywuj argumentami ydowskimi. Ilekro sprawa kinematografu znajdzie si przed trybunaem opinii publicznej, obrocami jej staj si ydzi. Podczas wyej wspomnianego posiedzenia komitetu kongresowego, adwokaci, ktrzy reprezentowali przedsibiorstwa kinematograficzne, byli wszyscy ydami, a nazwiska ich byy Meyers, Ludvigh, Kolm, Friend i Rosenthal. By tam nawet wmieszany pewien rabin, ktry da bardzo dowcipne wyjanienie zarwno w sprawie opanowania przez ydw dziedziny kinematografu jak i opozycji ydw przeciwko cenzurze filmw. "Jestem ydem", powiedzia. "Wiecie rwnie dobrze jak ja, e padlimy ofiar zoliwych jzykw, i wiecie tak jak i ja, e kinematograf wanie przede wszystkim wystawi nas na mieszno, a w filmach tych wymiewano nie tylko nas samych, ale szydzono z naszej religii, szydzono ohydnie. Jeeli to prawda, to winni temu sami ydzi, ktrzy od samego pocztku panowali w tej dziedzinie przemysu. Prawdopodobnie nawet tak byo, gdy najzajadlejszymi przedrwiwaczami ydw byli ydowscy komicy. Nieydom nie udaj si sromotnie prby odtworzenia ich charakteru. "Poczulimy si tym bardzo dotknici, cign dalej, "i zrozumielimy, e jest na to lekarstwo, a lekarstwem tym jest opinia publiczna. Cemy tedy uczynili? Nie udalimy si do Kongresu. Zorganizowalimy stowarzyszenie, niezaleny zwizek Bnai-Brith, ktre jest najwikszym ydowskim zgromadzeniem braterskim na wiecie. Zgromadzenie to zaoyo tak zwan Lig Ochrony Czci z gwn siedzib w Chicago. Liga ochrony imienia ydowskiego poczya si z innymi, z Kocioem katolickim, a mianowicie Towarzystwem Prawdy i Towarzystwem witego Imienia, i zwrcia si do wszystkich wytwrcw filmw kinematograficznych w kraju z prob, by nie wyszydzali ydowskich obyczajw i religii. Wyjaniwszy w ten sposb wytwrcom filmowym nasze stanowisko, wyznaczylimy w kadym miecie Stanw Zjednoczonych specjalny komitet, majcy za zadanie zwrci si do wadz municypalnych z daniem wydania zakazu przedstawiania obrazw, obraajcych uczucia ydowskie. Jaki by rezultat? Nie byo ani jednego protestu, poniewa kinematografy w Stanach Zjednoczonych nie wywietlaj ju wcale tego rodzaju obrazw. Oczywicie! S doskonae racje po temu, aby protesty ydowskie, o ile okazayby si potrzebne, odniosy natychmiastowy skutek. Czemu jednak nie odniosy adnego skutku protesty uczciwej opinii amerykaskiej? Czemu? Dlatego, e protesty te wychodziy przewanie od nieydw. Jeli ydzi mog wywiera na kinematografy taki decydujcy wpyw, jak mwi wyej wymieniony rabin, czemu nie uyj go dla podniesienia moralnoci sztuk filmowych? Jedynym sabym punktem owiadczenia rabina jest zarzut, e wyszydzano religi ydowsk. Jak? Kto? Jest to religia, ktra wcale nie nadaje si do szyderstwa, jakkolwiek niektre jej formy mog si wydawa bardzo malowniczymi. W tym owiadczeniu rabina tkwi myl ukryta. yd uwaa publiczne przedstawienie charakteru i obyczajw nieydowskich za krzywdzce dla jego religii. Na przykad: jeli prezydent Stanw Zjednoczonych lub gubernator jakiego stanu w proklamacji dzikczynnej uyje zwrotu specyficznie chrzecijaskiego, albo te wymieni imi Chrystusa, akt ten zostanie uznany za obraajcy uczucia ydowskie. Przeciwko takiemu aktowi ydzi zao protest. Nie tylko zao, ale zaoyli. Na tym samym posiedzeniu odczytano wyjtek z listu, pisanego przez Karola H. Pierce, specjalnego przedstawiciela towarzystwa filmowego "Oliver Morosco Photoplay Company, do sekretarza filmowej Izby Handlowej, w ktrym to pimie znajduje si nastpujce owiadczenie: "Zarwno Pan jak i ja wiemy, e odrzucano takie obrazy jak "ycie Zbawiciela", poniewa mog one obraa uczucia ydowskie! Ujawnia si stad, e "uczucia ydowskie" s zepsutym dzieckiem, ktre niepotrzebnie rozpieszczono, skoro omiela si wkracza w dziedzin praw nieydowskich". Obrocy ydw pytaj, czemu nard 110-cio milionowy ma si obawia 3 milionw ydow? To samo wyzywajce pytanie zadawali rwnie chrzecijanie pod wpywem ydw, czyli przedstawiciele tak zwanego "nieydowskiego frontu". Na to pytanie mona by odpowiedzie: Czemu w kraju zamieszkanym przez 110 milionw ludnoci przewanie chrzecijaskiej z wiary i obyczajw, nie wolno oglda "ycia Zbawiciela" jedynie z obawy obraenia ydw?

W obydwu wypadkach odpowied dowodzi jedynie faktu, e podobnie jak w dziedzinie kinematografu, ydzi rocignli bezwzgldn kontrol nad wszystkim, co dochodzi do publicznoci, rwnie i w innych dziedzinach ycia. Pytanie jednak, czy wytwrcy ydowscy potrafi zdoby si na produkowanie czego lepszego. Gdy zwaymy warunki, w jakich oni wzroli, stracimy wszelk nadziej, czy zechc przeprowadzi dobrowoln reform. Czemu ydzi nie dopucili do wywietlenia takich obrazw, jak "Droga na Wschd" i "Pasterz na wzgrzu"? Dlatego, e ydzi, roztaczajcy kontrol nad kinematografem, nie posiadaj ani znajomoci, ani, wskutek tego i odczucia amerykaskiego ycia na wsi. yd jest produktem ycia miejskiego, tej specjalnej sfery ycia miejskiego, ktra zerodkowuje si w ghetto. Widzi on w wieniaku jedynie "chama". Moemy by przekonani, e nie Yankes, bdcy sam dzieckiem wsi, wystawi na pomiewisko rolnika, co wywaro ten skutek, e dzi nasze fermy opustoszay. Teatralny "gbur" i `cham" s wytworem ydowskim. yd, jakemy wyej powiedzieli, jest produktem miejskim. Ameryka, w przekonaniu yda, chadza tylko wydeptan ciek, wiodc od okienka kasowego za kulisy, a nastpnie do restauracji. Do tej chwili zna on Ameryk tylko jako krow, ktr moe doi dowoli. Wynika std, e wedle wszelkiego prawdopodobiestwa nie zna on rwnie i domowego ycia Ameryki. Dotychczas nie potrafi jeszcze zrozumie, czym jest amerykaskie ycie domowe. Dom amerykaski jest dla cudzoziemcw ras wschodnich wielkoci niemal zupenie nieznan. Pewna Ormianka, ktra mieszkaa w Ameryce w cigu piciu lat, mwi, e o domu amerykaskim wie tylko tyle, ile moga dojrze przez okna, przechodzc ulic. Jest to oczywicie brak, ktry nie tak atwo wypeni. Nie jest moe cile prawd, e wikszo wytwrcw filmowych nie zna wntrza domu amerykaskiego, ale mamy wszelkie dane po temu, e nie zrozumieli jego ducha, i e niewaciwe jego przedstawienie jest nie tylko faszywe, ale ze wzgldu na wpyw, jaki wywiera na widzw, bardzo niebezpieczne. Jest niebezpieczne ze wzgldu na cudzoziemcw, ktrzy czerpi pojcie o yciu amerykaskim z obrazw filmowych. Jest niebezpieczne ze wzgldu na Amerykanw, ktrzy wyobraaj sobie, e ycie przedstawiane na ekranie jest yciem "klas wyszych". Gdybymy mogli nakreli obraz opinii ogu caych dzielnic w miastach naszych i zaznaczy na tym obrazie pojcia o spoeczestwie amerykaskim, o amerykaskich obyczajach i ideaach, wwczas przekonalibymy si, jak faszywe pogldy o yciu amerykaskim zaszczepili w tym spoeczestwie wytwrcy filmowi. Fasz, sztuczno, przestpczo i "jazz" oto kwintesencja tych produkcji ekranowych. ycie amerykaskie dla umysu wschodniego jest czcze i bezbarwne. Nie jest do zmysowe. Jest pozbawione wszelkiej intrygi. Kobiety w yciu rodzinnym nie kr histerycznie w krgu ycia pciowego. Jest to ycie, ktrego szczcie i trwao polega na zaletach wewntrznych, na wiernoci i zgodzie, te za, naturalnie, oznaczaj dla czowieka wschodu nud i mier. W tym wanie tkwi tajemnica moralnego niepowodzenia kinematografu: nie jest on amerykaski, a autorzy sztuk filmowych ze wzgldu na swe pochodzenie rasowe s niepowoani do odtworzenia atmosfery ycia amerykaskiego. Wpyw, ktry jest rasowo, moralnie i ideologicznie obcy Ameryce, pozyska potne narzdzie w postaci kinematografu, a skutki tego wpywu s dzi widoczne. Zamiarem naszym w artykule niniejszym nie byo wcale zaamywanie rk nad tym, e sztuki filmowe szerz zepsucie. O tym wszyscy wiedz. Nikt temu nie przeczy. Jest to jednomylna opinia ogu. Kluby kobiece, nauczyciele, redaktorzy pism, matki, ojcowie, wszyscy wiedz, czym jest kinematograf. Nie wiedz tylko jednej rzeczy: wszystkie ich protesty bd bezskuteczne, dopki nie zrozumiej, e poza kinematografem dziaa grupa o okrelonym charakterze rasowym i moralnym, dla ktrej protesty nieydw nie posiadaj adnego znaczenia, o ile tylko mona je lekceway. Jak owiadczy wyej wspomniany rabin, ydzi uzyskali od wytwrcw filmowych zaspokojenie swych da z chwil, gdy je postawili. A co uzyskali w odpowiedzi na swoje protesty nauczyciele chrzecijascy, kluby kobiece, redaktorzy dziennikw, funkcjonariusze policji i sdziowie, duchowiestwo i lekarze, a nawet rodzice modego pokolenia? Nic! Mog walczy do koca ycia i nic nie uzyskaj, dopki nie spojrz na zagadnienie pod ktem rasowym; kinematograf jest ydowski. Z chwil, gdy si ludzie dowiedz, kto i co wywiera ten nieuchwytny wpyw, ktry pynie z ekranu kinematograficznego, wwczas zagadnienie nie wyda im si tak dziwnym.

Rozdzia XII
Zwierzchnictwo ydowskie w wiecie kinematograficznym May "Przewodnik po przemyle filmowym" stanowiby dzia bardzo zajmujcy w drukowanych programach teatrw kinematograficznych, niemio jednak pomyle, jaki los spotkaby przedsibiorc, ktry by dzia taki zamieci. W duszy ydowskiej panuje dziwny zamt, polegajcy na walce pomidzy chci pozostania w ukryciu, a pragnieniem rozgosu. Niekiedy mierz oni yczliwo ludzk miar milczenia, jakie si co do nich zachowuje; kiedy indziej znowu miar jawnych pochwa. Powiedzie, e kto jest ydem, wywouje czasem zarzut, e si jest "antysemit", a czasem, e si jest "przyjacielem naszego narodu". Obecnie zadaniem naszym jest przedstawi lubownikom kinematografu, z jakiego rda pochodzi rozrywka, ktr tak ceni, i dakd pyn miliony dolarw, ktre na ni wydaj. Skoro widzimy miliony ludzi, cisnce si do drzwi kinematografw w kadej godzinie dnia i nocy, gdy przypatrzymy si temu nieskoczonemu potokowi istot ludzkich w kadym zamieszkaym zaktku kraju, warto zda sobie spraw z tego, co ich tam cignie, co dziaa na ich umysy, gdy przebywaj na ciemnionej widowni, i kto waciwie rzdzi t olbrzymi sum si i idei ludzkich, zrodzonych i kierowanych przez sugesti ekranu. Kto stoi u szczytu tej wadzy? Odpowied znajdziemy w stwierdzeniu: kinematograf w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie znajduje si wycznie pod moraln i finansow wadz ydowskich wytwrcw opinii publicznej. ydzi nie wynaleli sztuki kinematograficznej; nie przyczynili si prawie wcale do jej technicznego lub mechanicznego ulepszenia; nie wydali ani jednego wielkiego artysty, pisarza lub aktora, dostarczajcego materiau do sztuk filmowych. Kinematograf, podobnie jak wiksza cz rzeczy poytecznych na wiecie, jest pochodzenia nieydowskiego. Ale szczeglny los, ktry sprawia, e ydzi s plemieniem, zbierajcym zyski ze wszystkiego, spowodowa, e caa korzy z wynalazku spyna nie na autorw, lecz na uzurpatorw i eksploatatorw. A wic kim s wytwrcy filmowi? Firmy najbardziej znanych wytwrni filmowych s powszechnie znane: Famous Players, Selznick, Selwyn, Goldwyn, Fox Film Company, United Artists Corporation, Feature Play Company, Metro, Vitagraph, Seligs, Thomas H. Ince Studios, Artcraft, Paramount itd. Na czele przedsibiorstwa Famous Players stoi Adolf Zukor. P. Zukor jest wgierskim ydem. Handlowa futrami przy Hester Str., gdzie, jak powiadaj, chodzi od domu do domu, sprzedajc swj towar. Z pierwszymi oszczdnociami przystpi wraz z Markusem Loew do przedsibiorstwa teatralnego. Obecnie ma lat okoo czterdziestu i jest niesychanie majtny. Jest on gwnym przedsibiorc w pitej co do znaczenia gazi przemysu na wiecie, przemysu, ktry w rzeczywistoci stanowi najpotniejszy ze znanych dotychczas rodkw wychowania i propagandy. Niech czytelnika nie wprowadza w bd uyty wyej wyraz "wychowanie" w zwizku z kinematografem. Kinematograf posiada znaczenie wychowawcze, lecz posiadaj je rwnie szkoy wystpku. Dlatego wanie, e kinematograf ma ujemne znaczenie wychowawcze, uwaamy za konieczne zaj si nim na tym miejscu. Wadza Zukora rozciga si na takie znane firmy jak Famous Players-Lasky Corporation, Morosco Photoplay Company, Paramount Pictures Corporation, Artcraft Pictures, ktre zjednoczy pod swoim zarzdem w cigu ostatnich lat piciu. Sdz oglnie, e United Artists Corporation jest przedsibiorstwem nieydowskim, lecz na podstawie artykuu w "American Hebrew dowiadujemy si, e dyrektorem tego towarzystwa kinematograficznego jest Hiram Abrams. United Artists Corporation zostaa zaoona przed czterema laty przez czterech wielkich aktorw. Mary Pickford, Douglasa Fairbanks, Charlie Chaplina i Dawida Wark Griffith. Mimo faktu, e Charlie Chaplin jest ydem, przedsibiorstwo uwaano za nieydowskie. Hiram Abrams by roznosicielem gazet w Portland, Oregon, i z tego higienicznego zajcia awansowa na dyrektora "Penny Arcade". By on jednym z zaoycieli towarzystwa Paramount Pictures Corporation i zosta jego prezesem. Fox Film Corporation, cay kompleks teatrw Foxa, jest pod zarzdem innego yda wgierskiego, znanego publicznoci amerykaskiej jako William Fox. Mwi, e jego waciwe nazwisko brzmiao Fuchs. I on rwnie zacz swoj karier artystyczn i dyrektorsk w "Penny Arcade". "Penny Arcade przed laty 15 lub 20, jak to zapewne pamitaj ludzie wychowani w miastach, by to rodzaj panoramy. Pitnacie let temu William Fox pracowa w przedsibiorstwie chemicznego czyszczenia odziey. Ma on rwnie okoo lat czterdziestu, jest niesychanie bogaty i naley do ludzi, ktrzy mog z zupen niemal cisoci okreli naprzd, co miliony widzw bd mylay o pewnych sprawach zasadniczych i jakie wywoaj w nich one idee i wyobraenia. Marcus Loew zdoby saw rwnie za porednictwem "Penny Arcade i tanich teatrzykw wodewilowych. Przystpi do przedsibiorstwa kinematograficznego i jest obecnie, jak mwi, czynnym kierownikiem 68 spek w rnych czciach

wiata. Liczy okoo 50 lat ycia. Zarzdza Metro Pictures Corporation. Nazwiska Markusa Loew i Adolfa Zukor s cile zwizane. Obaj handlowali futrami i zaoyli wsplnie pierwsz "Penny Arcade". Zukor poszed wycznie w kierunku kinematograficznym, jakkolwiek lokowa pniej gotwk w przedsibiorstwach Loewa. Ten za zacz zakada i eksploatowa "varietes" i teatrzyki najmniej podanego typu. Nastpnie rozwin je w wielkie przedsibiorstwa rozrywkowe, ktre przyniosy mu rozgos i majtek. Liczba teatrw, ktrymi dzi zarzdza wynosi 105. Na czele Goldwyn Film Corporation stoi Samuel Goldwyn, o ktrym powiadaj, e zanim uwag jego cign kinematograf, pracowa `w handlu@. W spce z Jessem Lasky i Cecilem De Mille zaoy towarzystwo wartoci 20 tys. dolarw w roku 1912. W roku 1916 powodzio mu si ju tak znakomicie, e zorganizowa do spki z Schubertem, A. H. Woodami i Selwynami przedsibiorstwo z kapitaem 20 mln dolarw, w celu wywietlania dzie wybitnych pisarzy chrzecijaskich. Do sprawy tej powrcimy pniej. Spk Universal Film Company, znan powszechnie pod nazw Universal City, od nazwy jej siedziby gwnej, zarzdza Karol Laemmle. Zdaje si, e Laemmle jest to nazwisko jego matki. Ojcem jego by podobno niejaki Juliusz Baruch. Jest on ydem, urodzonym w Niemczech. By zarzdzajcym Kontynentalnej Spki Odzieowej w Oshkosh do roku 1906, w ktrym to roku przerzuci si do kinematografu, objwszy posad w maym filmowym teatrzyku w Chicago. Pniej naby ogromny teren w pobliu Los Angeles i wybudowa tam Universal City, gwn siedzib swej wytwrni. Na czele Select Pictures Corporation stoi Lewis J. Selznick, ktry jest rwnoczenie dyrektorem Selznick Pictures. By on swego czasu wiceprezesem spki World Film Corporation. Do tej spki naley bardzo wielu ludzi z jego rasy. Wymienilimy nielicznych. S to tylko urzdowi kierownicy. Gdybymy przeszli ca organizacj od gry do dou, do ostatniego wywietlenia popkanego i wyblakego filmu w najpodrzdniejszym kinematografie najgorszej dzielnicy wielkiego miasta, przekonalibymy si e cay przemys kinematograficzny, jego strona handlowa, spoczywa wycznie w rkach ydowskich. W tym, comy wyej powiedzieli, wspomnielimy kilkakrotnie o poprzednich zajciach ludzi, ktrzy obecnie stali si arbitrami sztuki fatodramatycznej. S to dawni roznosiciele gazet, handlarze, kancelici, zarzdzajcy `Varietes@ i wychowankowie ghetta. Nie jest to zarzut, jeli o jakim przedsibiorcy handlowym powiemy, e sprzedawa niegdy gazety na ulicach, albo roznosi towary po domach, albo te sta przed swym sklepem i zachca do obejrzenia towaru. Nie o to nam idzie, idzie nam o to, e ludzie, ktrzy przeszli do kinematografw od tego rodzaju zawodw bezporednio, bez adnego przygotowania, nie posiadajc nic poza handlowym pogldem na "interes teatralny, nie mog wprost zrozumie, a jeli zrozumiej, nie mog wznie si do stanowiska, dajcego, by dramaty filmowe stanowiy dzieo sztuki i byy zarazem moralne. P. Laemmle wyrazi si o swoim przedsibiorstwie: "Universal nie pozuje na stra moralnoci publicznej i publicznego smaku. Jest to prawdopodobnie opinia wszystkich wytwrcw filmowych. Ale jakkolwiek chc si uchyli od odpowiedzialnoci za dobry smak i moralno sztuk przez siebie wystawianych, zwalczaj stale wszystkie wysiki pastwa w celu ustanowienia kontroli moralnej w tej dziedzinie. Przedsibiorstwo, ktre jawnie obraa smak artystyczny i moralno publiczn, nie moe samo dla siebie praw stanowi. Przywdcom ydowskim w Stanach Zjednoczonych byoby trudno zaprzeczy, e kinematograf jest w rku ydowskim. A skoro to prawda, w takim razie stwierdzenie tego faktu pociga za sob kwesti odpowiedzialnoci, o ktrej przemilcze nie mog. O stronie moralnej kinematografu mwi na tym miejscu nie bdziemy, poniewa sprawa ta jest omawiana wszdzie. Kady, kto posiada niestpione poczucie moralne, wie doskonale, co ju zrobiono i co by zrobi naleao. Ale propaganda szerzona za porednictwem kinematografu nie narzuca si tak jaskrawo uwadze publicznoci. O tym, e kinematograf stanowi potny rodek propagandy wiadczy dostatecznie fakt, e chwytaj si go dla przeprowadzenia swoich celw ludzie we wszystkich niemal dziedzinach ycia. Dowodzi tego choby groba nowojorskiego "nieydowskiego frontu", e ju sam kinematograf wystarczyby do udaremnienia wysikw, zmierzajcych do zachowania dawnej tradycji wicenia niedzieli w narodzie amerykaskim. Ale kto szerzy t propagand? Nie poszczeglny waciciel teatrzyku kinematograficznego na waszej ulicy. Nabywa on bowiem towar gotowy, podobnie jak kupiec kolonialny, majc przy tym znacznie bardziej ograniczony wybr. Nie ma on w ogle adnego prawie wyboru co do rodzaju obrazw, jakie by pragn wywietla. Dlatego, aby otrzyma par dobrych sztuk, jakie mog si trafi, jest zmuszony wzi wszystkie ze, ktre mu daj. Stanowi on bowiem "rynek zbytu" wytwrcy filmowego: musi bra dobre i ze razem, inaczej nic nie dostanie. Faktycznie, wobec tak niesychanie rozpowszechnionej mody kinematograficznej, jest prawie niemoliwoci dostarczy tyle dobrych sztuk, by zaspokoi sztucznie podniecone zapotrzebowanie. Apetyt niektrych osb jest tak w tym kierunku podniecony, e daj dwch lub wicej sztuk dziennie. Ludzie pracujcy ogldaj jedn sztuk w poudnie, w porze obiadowej, a kilka wieczorem. Kobiety ogldaj par sztuk po poudniu, a kilka wieczorem. Gdyby nawet zaprzc do pracy wszystkie mzgi i ca umiejtno, jak posiadamy w kraju, jeszcze niepodobna by byo dostarczy publicznoci tyle dobrych sztuk, wieych co godzina, jak pieczywo. Tote wytwrcy filmowi przeliczyli si w jednej rzeczy: wytworzyli mianowicie sztuczny popyt, ktrego obecnie nie s w stanie zaspokoi, chyba za porednictwem takich obrazw, ktre ten popyt zabijaj. Najniebezpieczniejsze dla przyszoci kinematografu jest nadmierne w tej dziedzinie zapotrzebowanie, a zapotrzebowanie to bdzie podniecane dopty, dopki

wreszcie nie stanie si mani. Przemys kinematograficzny popenia samobjstwo, zabijajc w publicznoci t wanie cech, na ktrej istnienie swoje zasadza. Oczywicie ydzi nie przeoczyli tego celu, jakim jest kinematograf, i jakim moe si sta propaganda pynca z niego. Propagande t, na podstawie dotychczasowej obserwacji, mona scharakteryzowa w sposb nastpujcy. Polega ona przede wszystkim na milczeniu o ydzie, jako o zwykej istocie ludzkiej. ydw widuje si na ekranie wycznie w wyjtkowo korzystnych dla nich sytuacjach. Na obrazach nie widzimy nigdy ulicy Hester (w Nowym Yorku) lub niszego odcinka Fifth Avenue w porze poudniowej. Przypomnijcie sobie, czycie kiedykolwiek widzieli jak zbiorow scen ydowsk. Po strasznym poarze, ktry zniszczy cakowicie jedn wielk wytwrni odziey, burmistrz nowojorski zwrci si do pewnego fabrykanta firm kinematograficznych z propozycj przygotowania obrazu, zatytuowanego "Zamknite drzwi", dla pokazania publicznoci, w jaki sposb dany gmach moe podczas poaru sta si dla ludzi wskutek ich wasnej chciwoci i niewiadomoci grobem. Scenariusz uoy pewien urzdnik stray poarnej, ktry zna szczegy wielu wypadkw z ludmi podczas poarw. Poniewa ofiarami ognia padaj najczciej dziewczta w wielkich warsztatach krawieckich, przeto scenariusz przedstawia taki warsztat. Poniewa za chodzio o to, aby obraz by o ile monoci wiernym odbiciem ycia, przeto dyrektor warsztatu by przedstawiony jako yd. Osoba, ktra opowiadaa ten fakt, zaznaczya: "Nie byo to obraz dla narodu ydowskiego. Wiemy doskonale, e s twrcami przemysu odzieowego: faktycznie ydzi wykonali pierwsze ubrania". Mimo to leaderzy ydowscy uznali, e obraz jest antysemicki. Byo to bowiem wykroczenie przeciwko oglnej regule milczenia o ydach, za wyjtkiem tych wypadkw, gdy mona ich przedstawi w okolicznociach wyjtkowo korzystnych. Niedonie maskowana propaganda, jak szerzy opanowany przez ydw przemys kinematograficzny, zwraca si rwnie przeciwko wyznaniom chrzecijaskim. Jeeli widzielimy kiedykolwiek na ekranie rabina ydowskiego, to tylko w roli najszlachetniejszej. Bywa on wwczas obleczony w ca godno swego urzdu i wywiera jak najkorzystniejsze wraenie. Kapani chrzecijascy, jak to sobie z atwoci przypomni kady stay bywalec kinematografu, s przedstawiani w jak najgorszym wietle, poczwszy od rl komicznych a do zbrodniczych. Ot to jest wanie stanowisko ydowskie. Jak w wielu oddziaywajcych na nasze ycie nieznanych wpywach, ktre pochodz ze rde ydowskich, cel tych obrazw polega na podkopaniu o ile monoci zaufania i szacunku dla duchowiestwa. Duchowiestwo katolickie zaprotestowao od razu przeciwko takiemu obraaniu jego godnoci kapaskiej. Nie widujemy te ksiy katolickich wystawianych w kinematografie na pomiewisko. Duchowny protestancki jest jednak zawsze chudym, paksiwym ledziennikiem hipokryt, karykatur antychrzecijask. Coraz czciej widzimy tego duchownego na ekranie jako zwolennika `wolnej mioci". Musi on usprawiedliwia swoje postpowanie przez odwoywanie si do "liberalnych" zasad, co sprawia, e przy jednym ogniu piecze si dwie pieczenie: ponia si w oczach widzw przedstawiciela wyznania chrzecijaskiego i szczepi si rwnoczenie w umysach niebezpieczne pogldy. W lutowym zeszycie "Pictorial Review" Benjamin B. Hampton, znany artysta filmowy, rzuca na t spraw pewne wiato. Przytacza on mianowicie tekst afisza, nalepionego na zewntrz teatru kinematograficznego. Tekst ten opiewa: Nie chc y z tob duej. Wyrzekam si ciebie, jako ony, id do NIEJ, do mojej kochanki, tak mwi wielebny Frank Gordon w najwikszym dramacie wolnej mioci. Natomiast nie wolno nam przedstawi yda jako waciciela warsztatu krawieckiego, jakkolwiek wszyscy waciciele warsztatw krawieckich, "warsztatw wyzysku", jak je susznie nazywaj, s ydami; ale z duchownego chrzecijaskiego wolno bezkarnie uczyni wszystko, od uwodziciela a do rozbijacza kas ogniotrwaych, i nie ponosi za to najmniejszej odpowiedzialnoci. Pomidzy tym zjawiskiem a protokoami moe nie by zwizku. Jednake, gdy sobie przypomnimy, co tam napisano, nasuwa si nam pewna co do tego wtpliwo. A napisano w protokoach: "Otumanilimy, ogupilimy i zdemoralizowalimy modzie gojw za porednictwem wychowania w zasadach i teoriach, znanych nam jako faszywe, ale ktremy zaszczepili. Protok 9. "Dawno ju postaralimy si zdyskredytowa duchowiestwo gojw. Protok 17. "Z tego te powodu musimy podkopa wiar, wyrwa z umysw gojw nawet zasady Boga i Duszy, i zastpi te pojcia przez wyliczenia matematyczne i pragnienia materialne". Protok 4. Jedno z dwojga: albo to ustawiczne karykaturowanie przedstawicieli religii jest po prostu naturalnym przejawem powszechnego stanu umysw, albo te jest to tradycyjna kampania wywrotowa. Pierwszy pogld podziela niewtajemniczony og. Jest to pogld naturalny. Byby to nawet pogld najwaciwszy, gdyby nam szo jedynie o spokj umysu, ale zbyt wiele faktw przemawia za tym, e usprawiedliwiony jest wanie drugi pogld; dlatego nie wolno go nam odrzuci. Ekran kinematograficzny, czy na podstawie dakadnej wiadomoci, czy te moe wanie przez obojtno spoeczestwa, jest scen, na ktrej odbywaj si prby gronych wypadkw antyspoecznych. Na podstawie najwieszych bada historycznych przekonano si, e rewolucje nie s wcale powstaniami ywioowymi, ale starannie uplanowan akcj mniejszoci. Rewolucja nie jest naturalnym przejawem woli ludu i koczy si zawsze niepowodzeniem. Nie byo waciwie rewolucji ludowych. Te za rewolucje, ktre udao si wywoa ywioom wywrotowym, przyczyniy si do stumienia wolnoci i do regresu cywilizacji. Ale jeli macie mie rewolucj, to musicie wpierw mie jej prb. W Anglii cay proces sowietyzowania kraju rozpocz si na scenie, jak gdyby przedstawiony w obrazach pogldowych. U nas odbywaj si takie prby za porednictwem

pochodw, dcych poprzez fabryki a do biur i urzdw, za porednictwem importowanych prelegentw, pouczajcych o tym, jak si dana rzecz odbya w Rosji, na Wgrzech itd. Ale mona pouczy jeszcze lepiej za pomoc kinematografu: jest to "nauka pogldowa", ktr zrozumie nawet umys najciemniejszy, i wanie tym lepiej zrozumie, im jest ciemniejszy. Owiata w danym wypadku stanowi przeszkod. Ludzie normalni krc gowami, marszcz brwi i zaamuj rce, mwic: "Nie moemy tego zrozumie, po prostu nie moemy zrozumie tego!" Naturalnie, e nie mog. Ale gdyby mogli zrozumie dusz czowieka ciemnego, pojliby to, i pojliby doskonale. S na wiecie dwa rodzaje ludzkie, a jeden z nich przebywa w ciemnoci. Gdy idzie o przedstawianie na scenie zbrodni, wszyscy si na to zgadzaj. Policja protestuje przeciw przedstawianiu z obfitoci szczegw zabjstwa policjanta. Kapitalici s przeciwni codziennym lekcjom pogldowym rozbijania kas ogniotrwaych na ekranie kinematograficznym. Moralici protestuj przeciw przedstawianiu w teatrze i w kinematografie przy kadej sposobnoci sztuki uwodzenia. Protestuj, bowiem uznaj tego rodzaju wychowanie tumw za zgubne dla spoeczestwa. Ot obecnie odbywa si taka edukacja w pewnym okrelonym kierunku. Nie ma nic w dziedzinie gwatownych przewrotw spoecznych, czego by nie wpajano w umysy milionw ludzi za porednictwem kinematografu. Oczywicie, moe to by tylko zbieg okolicznoci. Ale zbieg okolicznoci jest rwnie rzecz realn. Naley zaznaczy dwa objawy postpu w dziedzinie polityki kinematograficznej. Jednym z nich jest wzrost liczby nieydowskich autorw, szerzcych ydowsk propagand. Nie wymieniajc nazwisk, atwo przypomnie sobie najpopularniejszych autorw nieydowskich, ktrych ksiki zostay przerobione na ekran i wystawione przez aktorw ydowskich; wkrtce potem ukazuje si zazwyczaj wzmianka, e autor ten przygotowuje now sztuk dla kinematografu. W kilku wypadkach te nowe sztuki stanowiy jawn propagand ydowsk. Osigaj tym lepszy skutek, e osaniaj je nieydowskie nazwiska ludzi znanych w wiecie literackim. Trudno wytumaczy, czym to si dzieje, jak rol odgrywa w danym wypadku ch odnonych autorw zasuenia si na polu filosemickiej propagandy, a ile zoy naley na karb uprzejmych propozycji ze strony magnatw kinematograficznych, ktrzy wypacili tym autorom znaczne sumy i s gotowi zaofiarowa im jeszcze znaczniejsze. Wcale nie trudno wmwi w siebie samego, e antysemityzm jest z rzecz. Kady wie, e tak jest. Nietrudno wmwi w siebie podziw dla Izraela. Kady pisarz chtnie idealizuje jednostk lub nard; przyjemnoci jest pisa o zasugujcej na podziw bohaterce lub bohaterze z narodu ydowskiego. W ten sposb nieydzi pracuj dla szerzenia propagandy ydowskiej niemal bezwiednie. Bd ten polega oczywicie na tym, e chcc unikn antysemityzmu, wpadaj w filosemityzm bez jakiej dogbniejszej znajomoci charakteru rasy ydowskiej. Ale zarwno jedno jak i drugie jest bezzasadne. Drugi objaw postpu w kinematografii to zniesienie systemu `gwiazd" filmowych. O ile pamita czytelnik artykuw niniejszych, ten sam system ujawni si w chwili przejcia przez ydw wadzy nad teatrem amerykaskim. Niedawno jeszcze cay nacisk w sztukach kinematograficznych kadziono na nazwiska i osoby, jak Mary, Charlie, Lulu, Fatty itp. sawy ekranowe. Nazwisko drukowano wielkimi literami, "gwiazd" fatografowano; tre sztuki nie miaa adnego znaczenia, wystarczao tylko, e to by "film Chaplina" albo "film Pickforda", lub jakiejkolwiek innej znanej znakomitoci kinematograficznej. Przez wystpy tych wanie "gwiazd" "przemys" kinematograficzny nabra tak wielkiego znaczenia. Ale system ten posiada swoje niedogodnoci. Gdy si przyzwyczai publiczno do dania "gwiazdy", zapotrzebowanie to stanie si decydujcym czynnikiem w interesie. Wadza ydowska do tego nie dopuci. Dla wyczenia wpywu, jaki publiczno moe w ten sposb wywrze w dziedzinie kinematografu, naley usun "gwiazd". Wtedy wszystkie sztuki filmowe bd sobie rwne. Ten wanie proces odbywa si obecnie w dziedzinie kinematografu. Niektre z "gwiazd" zorientoway si w pooeniu i zorganizoway wasne towarzystwa filmowe. Mimo to jednak syszymy uporczywie szerzon opini, e "gwna rzecz to sztuka", a nie "gwiazda". Dzi ju nie widzimy na afiszach kinematograficznych tak wielu nazwisk znakomitoci filmowych, widzimy natomiast coraz wicej pontnych tytuw sztuk samych. `Gwiazda" zesza na plan dalszy. Osignito w ten sposb korzy potrjn. Publiczno nie ma ju na czym opiera swoich "da". Waciciele teatrw kinematograficznych nie mog ju powiedzie wytwrcom filmowym: "Chc tego albo tamtego", nawet w tym szczupym zakresie, w jakim dotychczas swoje dania stawia mieli prawo, obecnie nie bdzie ju adnego wyboru; przedsibiorstwo stao si wycznie i jawnie "przemysem". Oto kilka faktw z dziedziny kinematografu amerykaskiego. Nie s to wszystkie fakty, ale fakty doniose. adnego z nich nie wolno pomin badaczowi wpywu teatru na spoeczestwo. Wielu obserwatorw spraw ycia codziennego znajdzie w nich klucz do wytumaczenia zagadek, ktre go dotychczas dziwiy.

Rozdzia XIII

Wadza ydowskiego Kehillah opanowuje Nowy York


Czy ydzi s zorganizowani? Czy wprowadzaj wiadomie w ycie program, ktry jest z jednej strony filosemicki, z drugiej za antychrzecijaski? W jaki sposb grupa liczebnie o tak wiele mniejsza wywiera tak silny wpyw na wikszo spoeczestwa ludzkiego? Na te, tak czsto zadawane pytania, mona da odpowied. Planowa solidarno ydw, rozgazienie ich organizacji, specyficzny cel do ktrego d, s to tematy, co do ktrych istnieje bardzo niewiele wiarygodnych stwierdze. Dlatego te moe bdzie poytecznym i pouczajcym zbada bliej jedn lub dwie z najwaniejszych organizacji ydowskich w Stanach Zjednoczonych. Istniej ydowskie loe, zwizki i stowarzyszenia, ktrych nazwy s doskonale znane ogowi, i ktre pozornie stanowi przeciwwag podobnych ugrupowa w spoeczestwie nieydowskim. Ale nie na tych organizacjach skupimy nasz uwag. W ich onie i poza nimi istnieje grupa centralna, rzd wewntrzny, ktrego rozkazy s prawem i ktry dziaa jako urzdowy wyraz de ydowskich. Dwie organizacje, znane zarwno ze swej tajemniczoci jak potgi, to nowojorski Kehillah i Amerykaski Komitet ydowski. Przez tajemniczo rozumiemy, e liczba ich czonkw jest bardzo znaczna i e maj one ywotny kontakt z bardzo wieloma przejawami ycia amerykaskiego, a istnienie ich pomimo to jest zgoa niewidoczne. Gdybymy dzi zarzdzili w Nowym Yorku ankiet publiczn, okazao by si, e nawet jeden procent nieydowskiej ludnoci miasta nie wie, co to jest Kehillah czyli kaha, pomimo, e Kehillah jest obecnie najpotniejszym czynnikiem w nowojorskim yciu politycznym. Potrafi on nie tylko istnie, lecz ksztatowa i przeksztaca ycie nowojorskie, a bardzo niewielu ludzi ma o tym pojcie. Jeli wzmianka o kahale pojawi si nawet w prasie, jest ona bardzo mglista, a og odnosi z niej wraenie, jeli w ogle jakiekolwiek wraenie odnosi, e jest to podobna do wielu innych ydowska organizacja spoeczna. Kaha nowojorski ma dla Amerykanw wane znaczenie z dwch wzgldw: jest on nie tylko rzeczywistym i kompletnym przykadem rzdu w rzdzie, w onie najwikszego miasta amerykaskiego, lecz stanowic komitet wykonawczy, Wydzia XII, Amerykaskiego Komitetu ydowskiego, szerzy filosemick i antychrzecijask propagand i wywiera nacisk, celem zwalczania niektrych idei amerykaskich. Znaczy to, e rzd ydowski w Nowym Yorku stanowi istotn cz rzdu ydowskiego w Stanach Zjednoczonych. Obie te organizacje zrodziy si w jednym niemal czasie. Akta kahau stwierdzaj, i bezporednim celem jego zorganizowania byo zaoenie protestu przeciwko owiadczeniu generaa Binghama, wczesnego komisarza policji w nowojorskiej City, e 50 procent przestpstw w metropolii popeniaj ydzi. Rzd wszcz wwczas dochodzenia co do "handlu ywym towarem, wskutek czego opinia publiczna dowiedziaa si rzeczy niezaszczytnych dla imienia ydowskiego. Zbudzi si odruch samoobrony. Nie chcemy bynajmniej odgrzebywa dawnych skandalw bez koniecznej potrzeby, do powiedzie, e wkrtce potem genera Bingham znikn z powierzchni ycia publicznego, i e pewien silny organ wydawniczy, posiadajcy wybitny wpyw na opini publiczn, a ktry rozpocz szereg artykuw komentujcych odkrycia rzdu w sprawie handlu ywym towarem, by zmuszony do zaprzestania swych bada po wydrukowaniu pierwszego artykuu. Dziao si to w roku 1908. Amerykaski Komitet ydowski, ktrego wpywom kaha zawdzicza w rzeczywistoci swoje istnienie, powsta w roku 1906. Wyraz "Kehillah" czyli "Kaha", oznacza "zebranie", "zgromadzenie" czyli rzd. Jest to ydowska forma rzdu w rozproszeniu. Znaczy, e z chwil, gdy los zmusi ydw do rozproszenia si po wiecie, zorganizowali oni rzd, ktry mg dziaa bez wzgldu na rzdy tak zwanych "gojw". W okresie niewoli babiloskiej, obecnie za w Europie wschodniej, kaha reprezentuje wadz i opiek, do ktrej yd prawowierny zwraca si o rozkazy i wymiar sprawiedliwoci. Konferencja pokojowa uchwalia zaoenie kahau w Polsce i w Rumunii. Sam kaha zorganizowa podlegajce mu wasne trybunay sdowe, udziela rozwodw ydom, ktrzy si do odnosz, przekadajc sprawiedliwo ydowsk ponad sdy pastwowe. Oczywicie dzieje si to na zasadzie pewnego wzajemnego ukadu, podobnie, jak posiadanie obywatelstwa amerykaskiego pociga za sob przyjcie ukadu, ktrego moc obywatele poddaj si wadzy instytucji do tego celu ustanowionych. Nowojorski Kehillah jest najwikszym i najpotniejszym zwizkiem ydowskim na wiecie. W tym miecie znajduje si centrum wszechwiatowej wadzy ydowskiej. To wanie sciga tak liczne rzesze ydowskie do Nowego Yorku. Jest on

bowiem dla nich tym, czym Rzym dla katolikw, czym Mekka dla mahometan. Ta sama przyczyna sprawia, e ydom atwiej si dosta do Stanw Zjednoczonych ni do Palestyny. Kehillah jest doskona odpowiedzi na twierdzenie, e ydzi s midzy sob podzieleni tak, i wyklucza to jakkolwiek wspln ich akcj. Jest to owiadczenie, przeznaczone do uytku gojw. Amerykanie mieli sposobno stwierdzi w ostatnich czasach, e z chwil, gdy idzie o jaki cel antychrzecijaski, ydzi wszystkich warstw spoecznych wypowiadaj jednakowe groby. W Kehillah zerodkowuj si wszelkie grupy i wszelkie interesy, gdy tam wanie spotykaj si ydzi jako tacy. Kapitalista i bolszewik, rabin i przewodniczcy zwizku, strajkujcy i pracodawca, przeciwko ktremu strajk jest wymierzony, wszyscy skupiaj si dokoa sztandaru Judy. Zadranij konserwatywnego kapitalist yda, a czerwony anarchista, ktry jest take ydem, pospieszy mu na ratunek. By moe, i w pewnych chwilach mniej si kochaj, ale zawsze bardziej jeszcze nienawidz chrzecijanina i to stanowi czcy ich wze. Kehillah jest zwizkiem nie tyle obronnym ile zaczepnym przeciwko gojom. Wikszo czonkw nowojorskiego Kehillah jest przekona skrajnie radykalnych, mimo to, na jego czele stoj ydzi, piastujcy wysokie stanowiska w naszym rzdzie, sdownictwie i w wiecie bankierskim. Dziwny zaiste, ale wspaniay zarazem widok przedstawia kaha zoony z ludzi jednego pochodzenia plemiennego, oywionych gorc wiar w przyszo swego narodu, wznoszcych si ponad wszelkie rnice dla wspdziaania w jednej potnej organizacji ku rasowemu, materialnemu i religijnemu rozwojowi wasnego narodu za wyczeniem wszystkich innych. Kehillah podzieli Nowy York podobnie jak Amerykaski Komitet ydowski podzieli cae Stany Zjednoczone. Nowy York dzieli si na 18 okrgw kahalnych, zalenie od liczby ludnoci. Kahalne Izby Wydziaowe reprezentuj kaha w odnonych Okrgach, stosownie do polityki i instrukcji, wydawanych przez centralny organ rzdzcy. W rzeczywistoci kady yd w Nowym Yorku naley do jednej lub wicej l, stowarzysze tajnych, zgromadze, komitetw lub federacji. Lista ich jest nieskoczenie duga. Cele ich tak si wi, metody tak sobie odpowiadaj, e czuwaj one nie tylko nad kad dziedzin ycia nowojorskiego, ale we waciwej chwili maj mono wywarcia odpowiedniego nacisku na sprawy publiczne. Na meetingu, zwoanym przez kaha, wyraono szereg opinii, ktre zasuguj na uwag. Judah L. Magnes, ktry by wwczas rabinem w synagodze Emanu-El, przewodniczcy zebrania, przedstawi program. "Potrzebna jest organizacja centralna, jak gmina ydowska w Nowym Yorku, dla wytworzenia ydowskiej opinii publicznej, owiadczy. Rabin Asher otrzyma poklask oglny, gdy rzek: "Interesy amerykaskie to jedna rzecz, a interesy ydowskie to druga rzecz. Delegaci na ten meeting reprezentowali 204 stowarzysze ydowskich, a mianowicie: 74 synagogi, 18 towarzystw dobroczynnych, 42 stowarzyszenia wzajemnej pomocy, 40 l, 12 stowarzysze wychowawczych, 9 towarzystw syjonistycznych i 9 stowarzysze religijnych. Podczas meetingu, ktry si odby w jaki rok pniej, liczba organizacji podlegajcych kahaowi wzrosa do 688. W liczbie tej zawierao si 238 organizacji kahalnych, 133 kongregacje, 58 l, 44 instytucje wychowawcze i dobroczynne oraz 3 federacje. Na federacje te skadao si przeszo 450 stowarzysze. Obecnie liczba organizacji podlegych kahaowi wynosi z gr 1000 organizacji. Kehillah wyda map Nowego Yorku, na ktrej liczba ludnoci ydowskiej oznaczona zostaa odpowiednim nateniem barwy. Przed trzema laty, na podstawie danych ydowskich (nie ma bowiem innych) byo w samym miecie, w City, 1,5 mln ydw. Od tego czasu liczba ta znacznie wzrosa, lecz nawet Rzd Stanw Zjednoczonych nie moe poda, ile mianowicie ten przyrost wynosi. W roku 1917-1918 ydzi, zamieszkujcy w piciu podmiejskich osadach nowojorskich, (znowu na podstawie danych ze rde ydowskich) liczyli: W Manhattan 696 tys., w Brooklynie 568 tys., w Bronx 211 tys., w Queens 23 tys., w Richmond 5 tys., co czyni razem 1,503,000 ydw. Okrgi Kehillah stanowi odrbne grupy wrd ludnoci miejskiej. Jest ich osiemnacie. Te 18 okrgw dzieli si na 100 dzielnic, czyli maych `ghetto@. Okrgi wraz z zawartymi w kadym z nich dzielnicami, przedstawiaj si jak nastpuje: No. 1. Okrg Bronx pnocny zawiera dzielnic 7 No. 2. Okrg Bronx poudniowy 7 No. 3. Okrg West Side i Harlem 7 No. 4. Okrg Harlem wschodni 7 No. 5. Okrg Yorkville 5 No. 6. Okrg Manhattan centralny 4 No. 7. Okrg Tompkins Square 6 No. 8. Okrg Delancey 8 No. 9. Okrg East Broadway 8 No. 10. Okrg Williamsburg 7 No. 11. Okrg Bushwick centralny 6

No. 12. Okrg Brooklyn centralny 6 No. 13. Okrg Brownsville 6 No. 14. Okrg New York wschd 7 No. 15. Okrg Borough Park 6 No. 16. Okrg Queens wschd 1 No. 17. Okrg Queens zachd 1 No. 18. Okrg Richmond 1 Okrgi Delancey i East Broadway stanowi wielkie ghetto na East Side, a okrgi West Side i Harlem skupiaj w sobie dzielnice zamieszkae przez bogatych ydw nowojorskich. Stwierdzono, e s okrgi, w ktrych gsto zaludnienia ydowskiego wynosi przeszo 300 tys. ludzi na jedn mil kwadratow (mila angielska). S dzielnice, gdzie gsto zaludnienia ydowskiego wynosi 200 tys. na mil kwadratow, oraz 36 dzielnic, w ktrych gsto zaludnienia przekracza 100 tys. na mil kwadratow. Przecitna gsto zaludnienia zarwno ydowskiego jak i nieydowskiego w nowojorskiej City wynosia w roku 1915 okoo 16 tys. na mil kwadratow. Przeszo jedna trzecia oglnej liczby ydw okoo 38 procent, czyli 570 tys. ydw mieci si na jednej setnej oglnej przestrzeni Nowego Yorku. Gdyby zaludnienie Nowego Yorku byo tak gste, jak zaludnienie natoczonych ydowskich dzielnic, wwczas nowojorska City liczyaby prawie tyle ludnoci co cae Stany Zjednoczone, czyli 95 mln. Cyfry te daj zaledwie sabe wyobraenie o przepenieniu, jakie spowodowa straszny napyw rosyjsko-polskich ydw typu ghetta, ktrzy osiedli w metropolii i stanowczo oparli si temu, by miano ich przesiedli dalej, co wytworzyo problem, niespotykany dotychczas w historii cywilizacji. A jednak te wanie warunki wytworzyy rozleg wadz kahau. Skoro agresywny program kahau, dcy do zamienienia Nowego Yorku na miasto ydowskie, a nastpnie Stanw Zjednoczonych na kraj ydowski, stao si znane, zlkli si niektrzy bardziej konserwatywni ydzi nowojorscy. Rozumieli, e Amerykanie nie bd tego denia popierali. Pomyleli, e Amerykanie zrozumiej, co si wici, i uczyni wszystko, aby temu przeszkodzi. Byli inni, ktrzy wtpili, czy Kehillah bdzie mg w Stanach Zjednoczonych mie nad ydami tak wadz, jak w krajach europejskich, gdzie istniay ghetta. Jak pisa jeden z urzdnikw kahalnych: "Byli tacy, co wtpili o powodzeniu tego nowego zwrotu w organizacji ydostwa. Opierali swj brak zaufania na tym, e nie byo monoci zapewnienia sobie wadzy rzdowej, innymi sowy, e nowojorski Kehillah nie moe si spodziewa, by mg wywiera t sam wadz, opart na wspdziaaniu rzdowym, co kahay w starym wiecie. Ustp ten okrela rol kahau w yciu ydowskim. Dodajmy do tego, e znaczna wikszo osb dorosych spord ydw ya pod wadz kahau w starym wiecie, a otrzymamy obraz bardzo ciekawej sytuacji. Nie wspomniano jednak w tym ustpie, na czym polegaa waciwie ta wtpliwo. Nie mogo by wtpliwoci co do tego, czy wadzy tej poddadz si ydzi. Wtpliwo caa polegaa jedynie na tym, jak daleko pjdzie tolerancja Amerykanw. Program kahau zasadza si najwidoczniej na "stwierdzeniu praw ydw. Dotychczas nie sprzeciwiano si adnym prawom ydowskim w Ameryce. Sowa te zawieraj zatem ukryt myl walki przeciwko prawom nieydw. W jaki sposb ydzi interpretuj swobodne korzystanie z praw przez Amerykanw jako sprzeczne z ich wasnymi prawami, wyjanimy w osobnym artykule. W danym wypadku ydzi sceptycy zrozumieli, e jeli ydzi postawi danie, by w szkoach zabroniono spiewania kold, jako "obraajcych uczucia ydowskie", by zakazano urzdzania drzewek choinkowych na posterunkach policyjnych w dzielnicach zamieszkaych przez ludno ubog, poniewa to "obraa uczucia ydowskie, by zniesiono wita wielkanocne, jako "obraajce uczucia ydowskie" i aby protestowano wszdzie przeciwko nazwie "chrzecijanin" jako "obraajcej uczucia ydowskie Amerykanie nie bd ich popierali. Amerykanie nigdy nie przeszkadzali nikomu zachowywa obrzdw religijnych. Czy wic pozwol na to, by przeszkadzano im zachowywa swoje obrzdy i zwyczaje religijne we wasnym kraju? Obawy ydw byy nie uzasadnione. Amerykanie nie protestowali. Kaha przystpi do walki, a rdzenna ludno kapitulowaa. Nowy York jest ydowski. Obecnie przestpstwem, przestpstwem karanym niezwocznie cho nie oficjalnie, jest powiedzie, e Nowy York moe nie by ydowskim. Nowy York jest odpowiedzi na pytanie: "Jak moe grupa liczebnie sabsza dyktowa warunki ycia pozostaej wikszoci?" Idcie do szk nowojorskich i zabaczcie. Idcie do sdw nowojorskich i przekonajcie si. Idcie do pierwszej lepszej redakcji nowojorskiego dziennika, a zobaczycie. Idcie, gdzie chcecie w Nowym Yorku, a znajdziecie odpowied na to pytanie. Mimo to jednak ma si wraenie niepewnoci tej uzurpowanej wadzy. Nie naley ona do tych, co j zagarnli. Nie naley ona do nich ani prawem przewagi liczebnej, ani prawem wyszoci uzdolnienia, ani nawet prawem lepszego uytku czynionego z wadzy tym sposobem zagarnitej. Zagarnli j bowiem zuchwalstwem, zagarnli w sposb tak nikczemny, e protest przeciwko tej metodzie wydaje si sam przez si ruchem antysemickim, i dlatego te nie s jej pewni. W ten jedynie sposb wytumaczy mona cierpliwo Amerykanw w danym wypadku. To te jedynie tumaczy, czemu ydzi czuj si niepewni w swoim pooeniu. Amerykanina niesychanie trudno skoni do czynu, ktry by trci przesdem rasowym lub religijnym. Jest on specjalnie wraliwy na najlejsze choby posdzenie go o nietolerancj. Z tego te powodu jest pozornie obojtny na takie sprawy jak kwestia ydowska. Ten sam wzgld skania go rwnie do podpisywania protestw przeciwko "antysemityzmowi", ktre w rzeczywistoci s protestami przeciwko ogaszaniu faktw w

sprawie ydowskiej. W wielkim jednak bdzie byby ten, kto by przypuszcza, e Amerykanie pogodzili si wewntrznie z supremacj ydowsk we wszystkich dziedzinach ycia, bowiem tak nie jest. I ydzi wiedz, e tak nie jest. Obecna wadza ydowska w dziedzinie ycia amerykaskiego chwieje si podobnie, jak rzdy bolszewickie w Rosji: moe ona upa kadej chwili. ydzi przecignli strun. Grozili zbyt zuchwale, zadawali ciosy zbyt brutalnie. Jednym z czynnikw, ktre zaci silnie na szali ich powodzenia, jest wanie znaczenie i rola kahau i Amerykaskiego Komitetu ydowskiego. ydzi mog swobodnie y wrd nas, ale nie mog y ponad nami. Wie o tym lepiej yd, anieli nieyd. yd bowiem zna lepiej ni ktokolwiek inny kwesti ydowsk i wie, kiedy prawda zagraa "renicy jego oka. Dzi ydzi amerykascy nie protestuj przeciwko kamstwom: byliby bardzo radzi, gdyby zarzucano im rzeczy nieprawdziwe. Obecnie byliby zmuszeni protestowa przeciwko prawdzie, a sami mog najlepiej osdzi, co w stosunku do nich jest prawd. Sytuacja obecna wymaga jedynie wydobycia na jaw prawdy. C bowiem zdoa skutecznie rozproszy ciemno, ni wiato? Kaha nowojorski dostarczy ydom doskonaej sposobnoci. Mogli oni za jego pomoc pokaza wiatu: `Patrzcie, co ydzi mog uczyni dla miasta, gdy maj po temu swobod". Maj oni zarzd miejski, wydzia policyjny, wydzia zdrowia publicznego, wydzia szkolny, dziennikarstwo, sdownictwo, sprawy finansowe wszystkie pierwiastki wadzy. A jaki mona da na to przykad? Najlepsz na to odpowiedzi jest Nowy York. Nowy York jest lekcj pogldow tego, co mog uczyni i uczyni ydzi, skoro tylko osign stanowisko rzdzce. Dla naleytej oceny roli kahau nowojorskiego przytoczymy pogldy przywdcw ydowskich w tej sprawie. Na zjedzie w roku 1918 byli obecni: Jakub H. Schiff bankier, Ludwik Marshall prawnik, przewodniczcy Amerykaskiego Komitetu ydowskiego i czsty go w Washingtonie, Otto A. Rosalsky sdzia, ktry bra udzia u kilku sprawach, dotyczcych zarwno ydw jak i nieydw, Adolf S. Ochs waciciel nowojorskiego "Timesa, Otto H. Kahn z banku Kuhn, Loeb i Co. i Benjamin Schlesinger, ktry powrci wieo z Moskwy, gdzie odby konferencj z Leninem; dalej Jzef Schlossberg, sekretarz generalny zwizku `Amalgamated Clothing Workers of America@ liczcego 177 tys. czonkw, Max Pine, rwnie po niedawnej naradzie z bolszewickimi wadcami Rosji, Dawid Piski i Jzef Barondes, przywdca robotniczy. Znaleli si tu wszyscy: od sdziego Macka, kierownika Biura Ubezpiecze od ryzyka wojennego Rzdu Stanw Zjednoczonych, do najmniejszego leadera najczerwieszej grupy w East End. Na potwierdzenie faktu, e kaha jest ydowskim przedstawicielem urzdowym, do przytoczy, e w onie swym posiada przedstawicieli Centralnej Konferencji rabinw amerykaskich, Rady Wschodniej rabinw reformowanych, Niezalenego Zgromadzenia Bnai Brith, Niezalenego Zgromadzenia Wolnych Synw Izraela, Niezalenego Zgromadzenia Brith Sholom, Niezalenego Zgromadzenia Brith Abraham, Federacji Syjonistw Amerykaskich, ydw prawowiernych, ydw reformowanych, "ydw apostatw", ydw syjonistw, ydw zamerykanizowanych, ydw bogatych, ydw ubogich, ydw zachowawcw i ydw rewolucjonistw, Adolfa Ochsa z wielkiego dziennika nowojorskiego obok najzacieklejszego pismaka z argonowego wistka tygodniowego, ktry domaga si krwi i podburza do gwatw, Jzefa Schiffa, gorliwego yda o silnej wierze i bezwzgldnej ulegoci w rzeczach religii i Ottona Kahna, z tego samego domu bankowego, ktry wyznaje inn religi, jak i wszystkich, ze wszystkich klas spoecznych, zwizanych solidarnoci, jakiej w tym stopniu, co Juda, nie osign aden nard na wiecie. A zjednoczyli si oni wszyscy w celu `ochrony praw ydowskich". Przed czym? Gdyby Amerykanie nie byli tak wspaniaomylni w swym liberalizmie, samo stwierdzenie tego celu stanowioby obelg. Kto w Ameryce krpuje czyje prawa? Amerykanin chce to wiedzie, gdy jest to rzecz, ktr pragnie bezwzgldnie ukrci, i ktr ukrca zawsze i ukrca bdzie w kadej dziedzinie, w jakiej podobne zjawisko napotka. Dlatego te prdzej czy pniej zada szczegowych danych co do praw, wymagajcych ochrony, i zapyta przed kim wymagaj one tej ochrony. Jakie to prawa posiadaj Amerykanie, ktrych nie posiadaliby rwnie i ydzi w Ameryce? Przeciwko komu zorganizowali si ydzi i przeciwko czemu? Na jakiej podstawie podnosz oni skarg na "przeladowanie"? Jedynie na podstawie wasnej wewntrznej wiadomoci, e osignicie celu, do ktrego d, natrafi na przeszkody. ydzi zawsze o tym wiedz. Rabbi Elias L. Solomon powiedzia: "Nie ma poza Ameryk mylcego yda, ktrego oczy nie byyby na ten kraj zwrcone. Swoboda, z jakiej korzystaj ydzi w Ameryce, nie jest wynikiem emancypacji osignitej kosztem samobjstwa narodowego, lecz naturalnym wytworem cywilizacji amerykaskiej". Naturalnie. Gdzie wic potrzeba "ochrony? Do "obrony" jakich "praw" zorganizoway si amerykaskie kahay? Co znacz te komitety w kadym miecie i miasteczku, szpiegujce dziaalno amerykask i wnoszce protesty dla utrzymania tej dziaalnoci w granicach dla ydw podanych? Na te pytania nie odpowiedzia aden przywdca ydowski. Niech opracuj projekt praw tak, jak sobie te prawa wyobraaj. Niech wymieni te wszystkie prawa, ktrych pragn i daj. Nigdy dotychczas tego nie uczynili. Dlaczego? Bowiem prawa, ktre omieliliby si wymieni publicznie, posiadaj ju od dawna w caej peni, za prawa, ktrych w gbi serc najgorcej pragn, s tego rodzaju, e nie mog ich wyjawi narodowi amerykaskiemu. Projekt praw ydowskich, ktry mgby by ogoszony, spotkaby si ze strony narodu amerykaskiego z nastpujc

odpraw: "Wszake te prawa posiadacie ju od dawna. Czego chcecie wicej? I to jest wanie pytanie tkwice w rdzeniu caej kwestii ydowskiej: Czego chc wicej? Dalsze wniknicie w dziaalno kahau pomoe nam odpowiedzie na to pytanie.

Rozdzia XIV
ydzi daj "praw w Ameryce W cigu dwunastoletniego istnienia w Nowym Yorku Kaha wzmg si w potg i pozyska wpywy, tak e obecnie dziaalno jego ogarnia ca ludno ydowsk. Do jego bezporednich lub pokrewnych mu przywdcw i protektorw nale waciciele wielkich dziennikw, urzdnicy pastwowi, czonkowie administracji federalnej i miejskiej; ludzie na wybitnych stanowiskach w instytucjach publicznych, jak departament zdrowia, wydzia wychowawczy i departament policji; czonkowie sdownictwa, finansici i dyrektorzy bankw, przedsibiorstw handlowych i przemysowych, z ktrych znaczna liczba wywiera decydujcy wpyw na pewne sfery kombinacji przemysowych i finansowych. Ale kaha nowojorski jest czym wicej ni organizacj miejscow. Stanowi on zwart spoeczno ydowsk w Stanach Zjednoczonych, zewntrzne otoczenie rzdu ydowskiego, motor, ktry wyrzuca te "protesty i gromadzi "wiece masowe, czstokro odbywane po caym kraju, oraz arsena tych ciemnych mocy, ktrymi tak umiejtnie potrafi si posugiwa przywdcy ydowscy. Niekiedy staje si on take "szepczc galeri, skd pochodz i rozchodz si wrd spoeczestwa "pogoski i "suchy dopty, dopki nie wsikn w umysy ogu i nie zamieni si w uznan "opini publiczn. Kehillah ma dla ludnoci Stanw Zjednoczonych o wiele doniolejsze znaczenie, ni powszechnie si przypuszcza. cznikiem pomidzy centrum wadzy ydowskiej i sprawami ludnoci Stanw Zjednoczonych jest Amerykaski Komitet ydowski. W praktyce Komitet i Kaha s identyczne, jeli idzie o ydowski program nacjonalistyczny. Mona doda, e obie te instytucje s identyczne w swym dziaaniu za porednictwem swych filii zagranicznych, gdy idzie o program wszechwiatowy. Amerykaski Komitet ydowski podzieli Stany Zjednoczone na 12 czci. Opinia, e podzia ten odpowiada dwunastu pokoleniom Izraela, nie zasuguje na uwag. Do powiedzie, e kady stan naley do jakiego okrgu, i e w okrgu XII znajduje si Nowy York i e Komitet okrgowy na okrg XII jest wybierany przez kaha nowojorski, i z racji swej potgi, wadzy, ustawicznej pracy na korzy Judy jest susznie uznawany za centrum potgi ydowskiej w Ameryce, a moe by, e i na caym wiecie. Komitet ten, w ktrym figuruj wybitne nazwiska, jest punktem, ogniskujcym religijn, rasow, finansow i polityczn wol ydostwa. Ten Komitet, naley pamita, jest rwnie komitetem wykonawczym kahau nowojorskiego. Nowy York stanowi dynamomaszyn caej krajowej maszynerii ydowskiej. Jej narzdziem jest Amerykaski Komitet ydowski. S pewne jawnie ogaszane cele tych stowarzysze, a s take cele, ktre ogaszane nie s. O tych jawnych celach dowiedzie si moemy z druku; o celach ukrytych dowiedzie si mona ze sprawozda, albo te z usiowanych czynw i osignitych skutkw. Dla zachowania kolejnoci przyjrzyjmy si najpierw ogaszanym jawnym celom Amerykaskiego Komitetu ydowskiego oraz Kahau; nastpnie czcemu oba te zwizki; wreszcie rzeczywistym celom, o jakich mona wnioskowa z dugiego szeregu usiowa i dokona. Amerykaski Komitet ydowski, zorganizowany w r. 1906, ogosi, i stawia sobie cele nastpujce: 1. Zapobiega wkraczaniu w cywilne lub religijne prawa ydw we wszystkich czciach wiata. 2. Udziela wszelkiej pomocy prawnej i przedsibra odpowiedni akcj zaradcz w wypadkach grocego lub istniejcego wkraczania lub ograniczania tych praw, albo nieprzychylnej w stosunku do nich opinii. 3. Zapewni ydom rwno warunkw ekonomicznych, spoecznych i wychowawczych. 4. Usuwa skutki przeladowa, o ile takowe nastpi i udziela pomocy w nieszczciach, dotykajcych ydw. Widzimy wic, e jest to program wycznie ydowski. Nie ma w nim nic nagannego. Gdyby znaczy tylko to, co w nim powiedziano, gdyby by zachowywany jedynie dla przeprowadzenia jawnych celw, nie zasugiwaby na adne zarzuty. Ustawa Kahau upowania go midzy innymi do zaoenia urzdu przeznaczonego do usuwania zatargw pomidzy ludnoci ydowsk lub pomidzy poszczeglnymi organizacjami przez arbitra, albo te za porednictwem izb polubownych lub pojednawczych; tymczasem statut owiadcza, e zadaniem Amerykaskiego Komitetu ydowskiego jest: "popiera spraw ydowsk w Nowym Yorku i reprezentowa ydw w tym miecie we wszystkim, co dotyczy interesw ydowskich. Amerykaski Komitet ydowski i Kaha s jednomylne w swym dziaaniu w nastpujcych sprawach: O ile Amerykaski Komitet ydowski jest organizacj wewntrzn, o tyle Gmina ydowska (Kaha) miasta Nowego Yorku, w cznoci z nim, posiada gos w sprawie linii polityki ydowskiej w caym kraju. 1. Amerykaski Komitet ydowski bdzie posiada wyczn jurysdykcj we wszystkich kwestiach charakteru narodowego i midzynarodowego, dotyczcych ydw w oglnoci.

2. Liczba czonkw Amerykaskiego Komitetu ydowskiego ma by powikszona w ten sposb, e do okrgu dwunastego zostanie wyznaczonych 25 czonkw. 3. Tych 25 czonkw wybierze gmina ydowska (Kehillah) miasta Nowego Yorku. 4. Tych 25 ludzi stanowi bdzie rwnoczenie Komitet Wykonawczy gminy (Kehillah). Widzimy zatem, e kaha i gwny organ Amerykaskiego Komitetu ydowskiego stanowi jedn cao. Stolic Stanw Zjednoczonych co do spraw ydowskich jest Nowy York. Dlatego te moe ydzi czyni wszelkie moliwe wysiki, aby wpoi w og przekonanie, e Nowy York jest rdem wszystkich dzisiejszych wartociowych idei i pomysw. ydzi rwnie usiuj z Nowego Yorku, ydowskiej stolicy Stanw Zjednoczonych, uczyni centrum finansw, sztuki i polityki w kraju. Ale sztuka nowojorska to "Aphrodite Mecca i "Afgar... Nie powtarzajcie tego Amerykaskiemu Komitetowi ydowskiemu ani Kahaowi, ale powiedzcie Amerykanom, e wiksza cz Stanw Zjednoczonych ley na zachd od Nowego Yorku. Dochodzimy wreszcie do przekonania, e ten skrawek wschodniego wybrzea jest rozsadnikiem zarazkw, miejscem, z ktrego rozchodzi si trujcy opar idei wywrotowych. Jest to siedlisko propagandy antyamerykaskiej, filosemickiej histerii, chaosu umysowego, co w niektrych sferach uchodzi za waciwo Ameryki. Ale Ameryka znajduje si na zachd od "metropolii", Nowy York jest niezasymilowan dotd dzielnic kresow. Jeli zwaymy, e dziewi dziesitych oglnej liczby ydw w Stanach Zjednoczonych yje w zalenoci od organizacji, uwaajcych Amerykaski Komitet ydowski za swoj wadz zwierzchni, nie trudno bdzie wywnioskowa, jak wielki wpyw na cay nard posiada kaha nowojorski. W kadym wikszym lub mniejszym miecie, nawet w takim, gdzie gmina ydowska liczy nie wicej ni 30 lub 75 gw, jest yd przywdca, bd rabin, bd te kupiec lub funkcjonariusz publiczny, ktry ma stay kontakt z kwater gwn rzdu ydowskiego. Wszystko, co si dzieje w Nowym Orleanie lub Los Angeles i Kansas, dochodzi do Nowego Yorku ze zdumiewajc szybkoci. Nawiasem powiedziawszy, moe zainteresowa niektrych przedstawicieli duchowiestwa wiadomo, e nazwiska ich znajduj si na licie osb, na ktrych wedle opinii ydowskiej mona w zupenoci polega, gdy idzie o poparcie interesw ydowskich, skoro si tego okae potrzeba. Przytoczylimy wyej jawny cel dwch najgwniejszych organw ydowskich. Widzimy, e ochrona praw ydowskich stanowi ich program jawny, przeciwko ktremu nie moemy nic powiedzie. By moe, e termin "prawa ydowskie" jest niecisy. Jeli bowiem "prawa ydowskie" s zgodne z prawami amerykaskimi, wwczas bardziej jeszcze ni sami ydzi ochrania je cay nard amerykaski. Ale nie jest prawd, by "prawa ydowskie" byy takie same jak "prawa amerykaskie". ydzi zajli bowiem niestety stanowisko, ktre wynikn mogo jedynie z przewiadczenia, e "prawem ydowskim" jest zjudaizowanie Stanw Zjednoczonych. Istnieje niebezpieczna daktryna, goszona dzi powszechnie przewanie przez ydw oraz ludzi pozostajcych pod wpywem myli ydowskiej, a mianowicie, e Stany Zjednoczone nie s jeszcze obecnie okrelonym organizmem, lecz czym, co kady moe zagarn i uksztatowa wedle wasnego upodobania. Ulubionym pogldem ydowskim jest opinia, e Stany Zjednoczone to wielka masa siy potencjalnej, bez okrelonego charakteru, ktrej to masie mona jeszcze nada okrelon form. W wietle tego pogldu naley interpretowa dziaalno ydowsk na gruncie amerykaskim. Doktryna ta, ktr wszczepiono szerokim warstwom ludnoci amerykaskiej, harmonizuje z caym programem amerykanizacji. Program ten "rozszerza" Ameryk tak, e traci ona wszelkie podobiestwo do tego, czym jest w rzeczywistoci i faszuje wszystkie zasadnicze idee i ideay, na ktrych opieraj si instytucje amerykaskie. Wytworzenie w ludziach przekonania, e Ameryka dotychczas nie stanowi jeszcze "nic okrelonego" oraz przedstawienie jej za co zgoa odmiennego ni bya zawsze, jest specjalnie mie tej filozofii, ktr wyznaje midzynarodowy umys Hebrajczyka. Nie my wychowujemy Amerykanw, przeciwnie pozwalamy cudzoziemcom wychowywa siebie w teorii, e Ameryka jest dla wszystkich, e moe sta si zdobycz kadej najbardziej choby fantastycznej polityki zagranicznej, o ile tylko zechce po t zdobycz sign. Std te pochodzi oglny protest caej obcoplemiennej ludnoci amerykaskiej przeciwko przystosowaniu si do Ameryki; po co maj to czyni, skoro Ameryka moe przystosowa si do nich? Czas by ju by ograniczy nasz "szeroko pogldw" i tolerancj do granic Konstytucji i tradycji, bowiem tolerancja wanie uczynia z Ameryki to, czym jest obecnie; upragnion przystani gocinniejsz jeszcze ni Palestyna, dla ydw z caego wiata. A zatem jak wygldaj te "prawa ydowskie", dla ktrych ochrony zorganizowa si kaha i Amerykaski Komitet ydowski? Odpowied na to pytanie sformuowa moemy jedynie na podstawie dziaalnoci obu tych organw. W sprawozdaniach ydowskich za rok 5668 (1907-1908) czytamy: "Najbardziej moe znamiennym rysem roku ubiegego w Ameryce byo postawione przez pewne sfery danie cakowitej sekularyzacji instytucji publicznych w kraju, co mona przypisa wysuniciu przez ydw dania przyznania im peni praw Konstytucyjnych". Niech czytelnik zwrci uwag na fakt, e jedyny wypadek potrcenia o strun religijn w niniejszej serii bada nad dziaalnoci yda midzynarodowego zaszed wanie ze strony ydw samych. Uczciwych nieydw zadziwi niesychanie zarzut ydowski, e wszelkie badanie dziaalnoci ydowskiej stanowi akt "przeladowania religijnego", nawet wtedy, gdy nikt nie myli ani nie wspomina o religii. Nie trudno znale rozwizanie tej zagadki. W powyszym cytacie nuta religijna odzywa si zupenie gono: dla "peni praw konstytucyjnych" ydw, trzeba, abymy "dokonali

cakowitej sekularyzacji instytucji publicznych w kraju". Warto si nad tym zastanowi. Powrmy jednak do dalszego cigu cytatu. "Artyku sdziego Brewera, zawierajcy twierdzenie, e Ameryka jest krajem chrzecijaskim, by kwestionowany niejednokrotnie, a idea ta bya formalnie zbijana w gazetach przez Dr. Herberta Fredenwald z Nowego Yorku, Izaaka Hasslera z Filadelfii i rabina Efraima Frisch z Little Rock, Arkansas. "Argument legalny i teoretyczny zosta poparty w drodze praktycznej przez rozpowszechnion opozycj przeciwko czytaniu Biblii oraz piewaniu pieni na Boe Narodzenie w szkoach publicznych, ktr to opozycj uchwalono na Centralnej konferencji rabinw amerykaskich. "W Nowym Yorku agitacja przeciwko pieniom na Boe Narodzenie wywoaa na ich rzecz kontrdemonstracj, a spraw ca pozostawiono taktowi poszczeglnych nauczycieli. "W Filadelfii, w Cincinnati, St. Paul i prawdopodobnie w innych miejscowociach wyniky podobne manifestacje i kontrmanifestacje, i sprawa moe jeszcze obrci si przeciwko nam. Mamy tedy oficjalne ydowskie sformuowanie tego, co ydzi uwaaj za cz swych praw ydowskich. Staranne zbadanie usilnej propagandy szerzonej przez kaha i Amerykaski Komitet ydowski, wykae nie tylko, e cae Stany Zjednoczone s uwaane za legaln sfer ydowskiej interwencji, ale e ydzi kad nacisk na bardzo wielk rnorodno "praw. W dziesitkach stanw i w setkach miast program ten znalaz ju zastosowanie, ale zawsze w ten sposb, e og nie mg si zorientowa, co si stao. W niektrych wypadkach ydzi uzyskuj to, czego chc poniewa potrafi wywrze skuteczny nacisk na urzdnikw miejscowych, za porednictwem praktykowanego przez nich zwykle sposobu ich pozyskiwania. W innych wypadkach przegrali, ale kada poraka stanowi punkt wyjcia wszczynanej przez nich wwczas kampanii `wychowawczej". Poraka pozwala im "da nauczk komu, nie za porednictwem bojkotu, ale przez cofnicie kredytu przez bank miejscowy, albo te w jakikolwiek inny sposb, odnoszcy niechybnie ten sam skutek, a mianowicie budzcy "strach przed ydami". ydzi doszli najwidoczniej do przewiadczenia, e konstytucja Stanw Zjednoczonych upowania ich do odmienienia charakteru wielu z dawien dawna czczonych tradycji; jeli to prawda, w takim razie obywatele amerykascy winni wiedzie o tym i przygotowa si na dalsze zmiany. Jeeli za nie odnosz si yczliwie do dalszych zmian na korzy ydostwa, w takim razie maj sami wobec siebie obowizek poznania programu ydowskiego, a to w celu zwalczania go broni wyszego typu ni ten, do ktrego w sposb naturalny uciekaj si ydzi. W artykule niniejszym i nastpnym zamierzamy wykaza za porednictwem programu wprowadzanego przez ydw w ycie, do czego oni w rzeczywistoci d w Stanach Zjednoczonych. Gdy zbierzemy i zsumujemy dania, postawione tylko przez sam kaha, wytworzymy sobie pojcie o tym, do jakiego zmierzaj oni celu. Niektre z tych da przytaczamy poniej, a omwimy je za w osobnym artykule. 1. Nieograniczone dopuszczenie emigracji ydowskiej ze wszystkich krajw do Stanw Zjednoczonych. Przywdcy kahalnych zwizkw pracownikw w Nowym Yorku daj, aby ydzi w Europie byli wyczeni spod dziaania wszelkich jakie mogyby by uchwalone amerykaskich praw imigracyjnych. Kaha niejednokrotnie zabiera gos w tej sprawie. Bez wzgldu na to, skd ydzi przybywaj, z Rosji, Polski, Syrii, Arabii lub Maroka maj by wpuszczani do Ameryki, choby nikogo innego nie wpuszczano. Nadmieni naley, e w kwestii "praw ydowskich najczciej spotykamy danie wyczenia ydw spod wikszej czci rozporzdze. W niczym nie zaznacza si tak wyranie fakt, e ydzi uwaaj siebie za odrbny nard, jak w tym wanie, i chc by traktowani inaczej ni jakikolwiek inny nard i domagaj si przywilejw, jakich adnemu innemu narodowi nie nioby si da. 2. Oficjalne uznanie religii ydowskiej przez zarzd miast, stanw i przez rzd federacji. Kaha w swych sprawozdaniach opisuje wasne usiowania, zmierzajce do uzyskania specjalnego uznania wit ydowskich i posuwajce si w niektrych wypadkach a do dania zapaty dla tych pracownikw instytucji publicznych, ktrzy s nieobecni podczas Yom Kipur, przy czym rwnoczenie protestuj przeciwko zapacie dla pracownikwkatolikw, pragncych obchodzi gwne dni Wielkiego Tygodnia. Jest to szczeglnie niekonsekwentna forma dania "wyczenia spod prawa", co doprowadzio do wytworzenia ciekawych sytuacji, o ktrych pomwimy pniej. 3. Usunicie wszelkiej wzmianki o Chrystusie w dokumentach publicznych, wydawanych przez wadze miejskie, stanowe lub federacyjne, oraz podczas zebra publicznych. Sprawozdania kahau wykazuj, e ydzi z Oklahoma zwrcili si do konwentu, ktry redagowa pierwsz konstytucj stanu, z wnioskiem przeciwko uznaniu Chrystusa w tym akcie, jako sprzecznemu z konstytucj Stanw Zjednoczonych. W sprawozdaniu nadmieniono rwnie, e pewien rabin ydowski wnis protest przeciwko gubernatorowi Arkansas z tego powodu, i uy "Chrystologicznego wyraenia" w proklamacji dzikczynnej. 4. Oficjalne uznanie ydowskiego sabatu. ycie szkolne, kulturalne i handlowo-przemysowe reguluje si w Stanach Zjednoczonych na podstawie przyjcia niedzieli za legalny dzie wypoczynku. Od lat dziesiciu z gr kaha czyni usiowania zmierzajce do prawnego uznania soboty. Pomimo, i uznania tego oficjalnie nie uzyskano, jednak w wielu instytucjach publicznych praca musi by zawieszona z tego powodu, e przysigli i inni pracownicy nie chc urzdowa w sobot. Podczas rozpraw sdowych adwokaci ydowscy bywaj czsto "chorzy" w soboty. Nie mamy, rzecz prosta, nic przeciwko temu, aby ydzi wicili swj wasny sabat. Jest

to ich amerykaski przywilej. Ale aby ich sabat by witem caej ludnoci, to sprawa zgoa odmienna. Gwny zarzut ydw przeciwko wiceniu niedzieli stanowi motyw, e jest to "manifestacja Chrystologiczna". 5. Prawo ydw w Ameryce do otwierania nalecych do nich skadw, fabryk i teatrw, handlowania i pracowania w niedziel. Kaha za porednictwem ydowskiego Zwizku Sabatu (przewodniczcy rabin Bernard Drachman), `szerzy wicenie wita sabatu wszelkimi moliwymi sposobami", przez propagand zmierzajc do rozwinicia czci dla sabatu i przez rozdawanie odpowiednich broszur i odezw wrd ydowskiej ludnoci Nowego Yorku. Nie moglibymy mie nic przeciwko przywizaniu ydw do wicenia soboty, gdyby nie przeradzao si to u nich w uczucie wrogie niedzieli. Tote prawa niedzielne bywaj u nas czsto gwacone. Wynikaj z tego powodu zatargi i rozgoryczenie. Sprawozdania kahalne s przepenione opisami niemiych zaj, jakie to danie wywouje. 6. Zniesienie obchodw witecznych na Boe Narodzenie w szkoach publicznych i miejscach publicznych, na posterunkach policyjnych itd., zaniechanie urzdzania choinek, piewania pieni koldowych i hymnw chrzecijaskich. Kaha zmusi Rad Uniwersyteck w Nowym Yorku do przyjcia rezolucji, e podczas obchodw witecznych, odbywanych corocznie przez Stowarzyszenia Ogrdkw Dziecicych, choinki, tradycyjne uroczystoci, zwizane ze witami Boego Narodzenia i piewanie pieni koldowych maj by usunite. Ze sprawozda kahau wynika, e ydzi zwrcili si do Urzdu Szkolnego z petycj dajc, zaniechania w szkoach nauki wyznaniowej i piewania hymnw chrzecijaskich. Na skutek dania pewnego rabina ydowskiego trzej dyrektorzy szk publicznych zmuszeni byli zaniecha wszelkich obchodw witecznych i urzdzania choinki w odnonych szkoach. 7. Usunicie z urzdw wzgldnie pocignicie do odpowiedzialnoci sdowej ludzi, ktrzy krytykuj publicznie ydw, nawet wtedy, gdy odnone postpowanie tych ludzi ley w interesie ogu. Sdzia Otto A. Rosalsky, czonek kahau, owiadcza, e bdzie usiowa przeprowadzi bitw o pociganiu do odpowiedzialnoci osb, ktre krytykuj ydw. Przedstawiciele kahau na wiecu publicznym potpili urzdnika miejskiego, Cornella, za to, e krytykowa gmin ydowsk w East Side z powodu wzrostu przestpczoci wrd modziey ydowskiej i zadali pocignicia go do odpowiedzialnoci. Przywdcom ydostwa nowojorskiego udao si pozyska dymisj komisarza policji Binghama za to, e zwrci uwag na przestpczo szerzc si wrd rosyjsko-polskich ydw w Nowym Yorku. 8. Pomieszczenie Bet Din czyli sdw ydowskich w pastwowych gmachach sdowych. Kahaowi powiodo si zaoy Bet Din w gmachu sdw kryminalnych w Nowym Yorku; przewodniczcym tego sdu jest Dr. Aaron A. Yudelovitch, gwny rabin w Stanach Zjednoczonych. Ze sprawozda kahau wynika, e najwybitniejsi ydzi w miastach New Jersey, Paterson, Newark, Bayonne i Hoboken zaoyli organizacj, majc na celu ustanowienie Bet Din w New Jersey. 9. Prawo usunicia ze wszystkich szk i kolegiw literatury, ktrej nie ycz sobie ydzi. Ze sprawozda kahau wida, e ydzi zakazali czytania "Kupca Weneckiego" i Lamba `Bani z Szekspira" w szkoach amerykaskich, wczajc szkoy w Galweston i El Paso w Texasie, Cleveland w Ohio i Youngstown w Ohio. W chwili obecnej odbywa si oglny przegld i przesiewanie dzie w czytelniach i bibliotekach publicznych w wielu miastach, w celu niedopuszczenia do uytku ogu ksiek, nabytych za pienidze publiczne, dlatego jedynie, e przedstawiaj one ydw we waciwym wietle. Dziea, ktre chwal ydw, s pozostawione do uytku publicznoci. 10. Zakaz uywania terminu "chrzecijaski" oraz wyraenia "pastwo, religia i narodowo" we wszystkich ogoszeniach publicznych, stanowi to bowiem pogwacenie praw ydowskich i jest wymierzone przeciw ydom. Karol M. Schwab, dyrektor Izby Okrtowej Stanw Zjednoczonych, Benjamin Strong, zarzdzajcy banku Federal Reserve a zarazem prezes Komitetu Poyczki Wolnoci i sekretarz Mc Adoo przepraszali Ludwika Marshalla za to, e ich podwadni w ogoszeniach o poszukiwaniu pracownikw, zamieszczanych w gazetach, uyli wyrazu "chrzecijaski", "chrzecijanin". ydom powiodo si wycofa z uycia podrcznik "Junior Plattsburg", uywany przez uczcych si w oficerskich obozach cwiczebnych, poniewa zawiera zdanie: "idealny oficer jest chrzecijaskim gentlemanem, co ydzi uznali za pogwacenie ich praw. Kaha w sprawozdaniu swoim za rok 1920 stwierdzi, e skoro zwrci uwag kilku wikszych dziennikw nowojorskich na fakt, i w zamieszczonych przez nie ogoszeniach firm kupieckich, poszukujcych pracownikw, uyty by termin "chrzecijanin", wwczas waciciele tych czasopism nadesali przeproszenia za to, i przyrzekli na przyszo baczniejsz nad dziaem ogoszeniowym roztacza kontrol. ydzi nie uwaaj w ogoszeniach o poszukiwaniu pracownikw terminu "yd" za obelg wobec nieydw, i ydowskie firmy handlowe uywaj go nadal w nowojorskim Timese i innych dziennikach, ktrych wacicielami s ydzi. Oto s "prawa ydowskie" wedug ich sformuowania w daniach ydowskich. Ale nie s to bynajmniej wszystkie prawa; s one tylko typowe jako przykad tak zwanych "praw i wszelkich natarczywych da ydowskich. Nie koniec na tym; kaha potpi uywania wyrazu "amerykanizacja", insynuujc, e nie ma rnicy pomidzy "amerykanizacj a "chrystianizacj. "Amerykanizacja" jest wedug kahau jedynie paszczykiem dla prozelityzmu.

Kaha organizuje i popiera wszystkie wnioski o udzielenie funduszw publicznych na zasiki dla ydowskich instytucji wychowawczych, dobroczynnych, poprawczych i innych. Wanym punktem w sprawie imigracji ydowskiej jest fakt, e owe dziesitki i setki ydw przybywaj do Ameryki z krajw, w ktrych z rozkazu konferencji pokojowej ustalone zostay rzdy ydowskie i gdzie fundusze publiczne pyn na subwencjonowanie dziaalnoci ydowskiej. Do praktyk bardzo popularnych wrd nowojorskiego ydostwa naley przedostawanie si ydw do sdw przysigych, ktre sdz sprawy ydowskie. Studenci ydowscy, od ktrych roi si Nowy York, utrzymuj si przez czas studiw w szkoach wyszych czciowo lub cakowicie z urzdowania w sdach przysigych. Inne wreszcie "prawo ydowskie" polega na tym, aby prasa drukowaa to, co si ydom podoba, i cile w takim tonie, w jaki to ydzi uwaaj za podane. Prawdopodobnie jedn z przyczyn, dla ktrych "Associated Press" utracia w ostatnich czasach dawn sw godno, powag i szacunek ogu, jest przekonanie, e jest ona pod zbyt wydatnym wpywem grup niechrzecijaskich. Przewiadczeni s o tym dziennikarze; maj to przekonanie sami czonkowie "Associated Press"; lecz wyraaj je w terminach dziennikarskich. Powiadaj np.: Associated Press" nadaje wszystkiemu nowojorskie zabarwienie. Ale czynnikami tego nowojorskiego zabarwienia s w 85% ydzi. Tak wic na podstawie da ydowskich przedstawiaj si "ydowskie prawa", ktre zabezpieczy ma kaha i Amerykaski Komitet ydowski. Jak dalece si to tym organizacjom powiodo, zobaczymy w nastpnym artykule.

Rozdzia XV "Prawa ydow w sprzecznoci z prawami amerykaskimi Pragniemy, aby og zrozumia, i studium niniejsze w kwestii ydowskiej nie opiera si na zasadzie rnic religijnych. Nie ma w nim wcale pierwiastka religijnego, chyba o tyle, o ile wprowadzaj go sami ydzi. A wprowadzaj go oni w sposb trojaki: po pierwsze, utrzymujc, e wszelkie badanie kwestii ydowskiej jest "przeladowaniem religijnym"; po wtre, swymi wasnymi sprawozdaniami o tym, na czym polega ich dziaalno w Stanach Zjednoczonych; po trzecie, przez podawanie ogowi opinii, ktra moe doprowadzi do faszywych wnioskw, o ile jej nie sprostujemy, a mianowicie, e ydzi s narodem biblijnym, wyznajcym religi Starego Zakonu, tak gboko powaan przez wiat chrzecijaski. ydzi nie s wcale narodem Starego Zakonu, a Bibli trudno u nich znale. Jest to nard talmudyczny, ktry przedoy tomy rabinistycznej spekulacji ponad sowa swych prorokw staroytnych. Pierwiastek zatem religijny nie gra adnej roli w dyskusji, o ile go ydzi sami do dyskusji tej nie wprowadz. W niniejszym cyklu artykuw odrzucilimy wszelkie nieydowskie argumenty, przyjmujc za podstaw te jedynie, ktre pochodz z autentycznych rde ydowskich. Tote badajc postpowanie kahau amerykaskiego oraz Amerykaskiego Komitetu ydowskiego i pokrewnych mu organizacji, ujawniajce si w ich dziaalnoci na terenie kraju naszego, zdziwilimy si niesychanie, gdymy si przekonali, jak wiele w tej dziaalnoci tkwi elementu religijnego, jest ona bowiem wprost i agresywnie antychrzecijaska. Znaczy to, e gdy ydzi w publicznych dokumentach i ustawach swoich organizacji owiadczaj, e ich jedynym celem jest "ochrona praw ydowskich", i gdy og zapytuje, jakie to "prawa ydw wymagaj ochrony w naszym wolnym pastwie, wwczas odpowied znale moemy wycznie w rodkach, jakie przedsibior ydzi dla zapewnienia sobie tej "ochrony praw. Czyny tumacz sowa. A w tym tumaczeniu `prawa ydw@ dadz si sprowadzi do "prawa" usunicia sprzed ich oczu i uszu wszystkiego, co przypomina chrzecijastwo lub jego Zaoyciela. W tym wanie ujawnia si ze strony ydw brak tolerancji religijnej. Poniej przytaczamy ni mniej ni wicej, tylko zbir cytatw, zaczerpnitych ze sprawozda ydowskich w cigu szeregu lat. Przytaczamy je po czci w odpowiedzi na zarzut, e niniejsze artykuy stanowi "przeladowanie religijne, po czci za jako interpretacj oficjalnego programu ydowskiego w Stanach Zjednoczonych za porednictwem ich rwnie oficjalnej dziaalnoci. Naley podkreli fakt znamienny, e przed utworzeniem kahau i Komitetu ydowskiego tego rodzaju ataki na prawa amerykaskie zachodziy sporadycznie; dopiero od roku 1906 wzmoga si ich liczba i natenie. Przedtem fakty te przechodziy na og niepostrzeenie z powodu waciwej nam, Amerykanom, tolerancji; ale w przyszoci musimy uwiadomi sobie naleycie, e tolerowalimy wanie nietolerancj. Pod oson ideau wolnoci dalimy pewnym ludziom prawo napadania na wolno. Winnimy przynajmniej wiedzie, kiedy to si stao. Pobieny ju choby rzut oka wstecz ukazuje nam jedn stron tych napaci. Jest to napa na chrzecijastwo. Doprawdy, sowa te z trudem wychodz spod pira Amerykanina i nie wyszyby nigdy, gdyby nas fakty do tego nie zmusiy. Dzisiejsi pisarze ydowscy ujawniaj ywe pragnienie, by nieydzi stosowali si do niektrych zasad chrzecijaskich. "Dalimy wam waszego Zbawiciela, a on kaza wam miowa waszych nieprzyjaci; czemu nas nie miujecie?" oto zarzut, ktry wysuwaj zazwyczaj w swoich pismach.

Zacytujemy par szczegw ze sprawozda. Przytaczamy je na podstawie kalendarza ydowskiego; (nasz kalendarz wspczesny jest chrzecijaski, a zatem "tabu") ale w danym wypadku podamy dat wedug obydwu kalendarzy. 5661 (A.D. 1899-1900). ydzi czyni usiowania celem usunicia wyrazu "chrzecijaski" z projektu praw stanu Wirginia. 5667 (A.D. 1906-1907). ydzi z Oklahoma wnosz do Konwencji Konstytucyjnej protest, goszcy, e uznanie Chrystusa w nowej konstytucji tego stanu, sformuowane podwczas, byoby sprzeczne z konstytucj Stanw Zjednoczonych. 5668 (A.D. 1907-1908). Oglne w cigu caego roku domaganie si ydw cakowitej sekularyzacji instytucji publicznych w Ameryce jako cz dania praw konstytucyjnych dla ydw. Twierdzenie sdziego Sdu Najwyszego, Brewera, e Stany Zjednoczone s pastwem chrzecijaskim, byo oglnie zwalczane przez rabinw i publikacje ydowskie. 5669 (A.D. 1908-1909). Gubernatorowi stanu Arkansas zoono protest przeciwko "wyraeniom chrystologicznym" uytym przez niego w proklamacji dzikczynnej w r. 1908. Profesor Gotthard Deutsch protestuje przeciwko "modlitwom chrystologicznym w szkole wyszej w Cincinnati. 5673 (A.D. 1912-1913). Niepokojcy przyrost ludnoci ydowskiej w Nowym Yorku zmusi kupcw i przemysowcw, ogaszajcych o poszukiwaniu pracownikw, a take panie domu poszukujce suby domowej, do wyranego zaznaczenia, e nie ycz sobie pracownikw ydw, w przeciwnym bowiem razie ydzi zgaszali si w przewaajcej liczbie. W tym wypadku uywa si zazwyczaj wyraenia: "Podani chrzecijanie", lub "ydzi s proszeni o nie zgaszanie si. W tym roku spraw t wzi kaha w swoje rce stwierdzajc, e "te ogoszenia wskazuj na niepokojce wzmoenie si niechci w stosunku do ydw, i rzecz godna uwagi, wiele firm, utrzymujcych stosunki handlowe z ydami, ujawnia w tej formie swoje wzgldem nich uprzedzenia. 5679 (A.D. 1918-1919). Amerykaski Komitet ydowski podnis spraw rzekomego bojkotowania ydw przez dostawcw wojskowych. Louis Marshall, przewodniczcy tego komitetu, zoy Newtonowi D. Barker, sekretarzowi departamentu wojny owiadczenie, e ukazay si ogoszenia, wzywajce cieli do robt rzdowych, i e w ogoszeniach tych dano, by kandydaci byli chrzecijanami. D. Barker odpowiedzia, i wyda rozporzdzenie, zakazujce dostawcom czynienie tego zastrzeenia. (Na og biorc, w danym wypadku forma ogoszenia nie posiada wielkiego sensu: ilu bowiem mamy cieli ydow? Tak niewielu, e nie warto byo czyni tego zastrzeenia. Niewtpliwie byy tam inne przyczyny). Izba Okrtowa Stanw Zjednoczonych posaa do nowojorskiego Timesa ogoszenie o wakujcej posadzie urzdnika z nadmienieniem, e podany jest "chrzecijanin", co oznacza zazwyczaj nieyda. Ogoszenia tego nie zamieszczono w tej formie, w jakiej byo zredagowane; kaha zmusi wydawc, by zmieniono je w tym sensie, i kandydaci winni poda w ofertach "wyznanie swe i narodowo. Naszym zdaniem ta ostatnia forma jest znacznie gorsza od pierwszej. W pierwszym wypadku pracodawca podaje wyranie swoje warunki. W drugim kandydat jest zmuszony ujawnia co do swojej osoby pewne szczegy, nie wiedzc zgoa, o co idzie pracodawcy. W pierwszym wypadku sprawa jest zupenie jasna; w drugim kandydat musi wykona wiele bezuytecznej pracy. Czemu? Poniewa kaha tego da. A dlaczego kaha da tego? Bo jakkolwiek yd powinien pamita, e jest ydem, nam jednak pamita o tym nie wolno. Tak wic Louis Marshall wszcz spraw z Izb Okrtow, stawiajc energiczne dania. Rzecz szczeglna; skarg wniesiono za porednictwem Brainbridgea Colby, ktry by ostatnim sekretarzem Departamentu Spraw Zagranicznych za Woodrowa Wilsona. P. Marshall da: "Nie z chci naoenia kary, ale dla przykadu i dla stworzenia koniecznego precedensu wykroczenie to winno pocign za sob zwolnienie osoby winnej z urzdu publicznego, a og powinien si dowiedzie o przyczynie tej dymisji". Specjalnie zwraca uwag ton, jaki przybiera p. Marshall, ilekro zwraca si do wszystkich funkcjonariuszw w imieniu Komitetu ydowskiego. Nic rwnego nie znajdziemy w adnej nocie przedstawicieli innych narodowoci i wyzna. Na nieszczcie dla planu karnego p. Marshalla okazao si, e przedmiotem jego napaci bya kobieta i nie otrzymaa ona dymisji, jakkolwiek Komitet ydowski uzyska zadouczynienie w postaci przeproszenia ze strony p. Karola Schwaba. Gromy oburzenia ze strony Komitetu ydowskiego cign na siebie rwnie Federalny Bank Rezerwowy oraz Komitet Poyczki Wolnoci za opublikowanie ogoszenia, i poszukuje "stenografa chrzecijanina. Wniesiono protest do Benjamina Strong, dyrektora Federalnego Banku Rezerwowego i przewodniczcego Komitetu Poyczki Wolnoci i ogoszenie cofnito. Ale nie dosy na tym. Sekretarza Skarbu, p. Mc Adoo, nakoniono do wyraenia swego "potpienia dla czynu niepatriotycznego". Pewien oficer w Wydziale Kwaterunkowym odpowiedzia modej kobiecie, ktra zgosia si do niego na posad sekretarki, e woli nie mie ydw w swoim personelu biurowym. Na danie p. Marshalla udzielono mu nagany. "Plattsburg Manual" wydany dla oficerw w obozach wiczebnych Stanw Zjednoczonych, zawiera zdanie, e "oficer idealny to chrzecijaski gentleman. Pan Marshall wnis natychmiast protest przeciwko wszelkim "manifestacjom chrystologicznym, i w podrczniku zmieniono odnony ustp, ktry brzmi "idealny oficer jest uprzejmym gentlemanem". 5680 (A.D. 1919-1920). W tym roku kaha przeprowadzi w Nowym Yorku tak szczliw kampani, e osign powane zwycistwo: mianowicie bowiem pracodawca ydowski moe publikowa w ogoszeniach, i poszukuje pracownika yda, natomiast pracodawcy nieydowi nie wolno odtd wyjawi, e woli mie pracownika chrzecijanina. Jest to jaskrawy przykad ydowskiego rozsdku i potgi ydowskiej. Przypuszczalnie jest jeszcze garstka ludzi, ywicych zudzenie, e w Stanach Zjednoczonych nie ma kwestii ydowskiej. Lecz pobieny choby rzut oka na sprawozdania kahau dowiedzie osobie najbardziej uprzedzonej, e kwestia ta istnieje. Gdyby nam rozmiary pracy niniejszej na to pozwoliy prcz kilku szczegw, podanych poniej, moglibymy przytoczy

tyle faktw podobnych, e zapeniyby stronnice pokanego tomu. 5669 (A.D. 1908-1909). Gmina ydowska w Tamaqua w Pensylwanii obala uchwa o codziennym czytaniu Pisma w. w szkoach. Pod naciskiem ydw wydano w New Jersey uchwa, e dzieciom wolno nie bra udziau w wiczeniach religijnych. Agitacja ydowska w Luizjanie skania Stowarzyszenia duchownych do wystpienia w obronie Pisma w. w szkole. Rada miejscowa kobiet ydowskich w Baltimore zwraca si do Izby Szkolnej z prob o zakaz obchodw szkolnych w czasie wit Boego Narodzenia. Na danie Edwina Wolfa (yda), czonka Izby Szkolnej w Filadelfii, Izba ta zakazuje obchodw. ydzi wnosz projekty praw, domagajce si, aby ydom w Nowym Yorku wolno byo handlowa w niedziel. Midzywyznaniowa konferencja duchowiestwa podejmuje akcj urzdow, a duchowny, dr. David Z. Burrell z Marble Collegiate Church stwierdza, e usiowania ydw w celu podkopania witoci niedzieli s etycznie nieusprawiedliwione. 5670 (A.D. 1909-1910). Na danie ydw Izba Szkolna w Bridgeport, Pensylwania, uchwala, by zaprzestano odmawiania Modlitwy Paskiej szkoach. W senacie stanu Kentucky, ydzi obalaj wniosek Tichenora, ktry da uznania Pisma w. za lektur dla szk odpowiedni. 5671 (A.D. 1910-1911). ydzi sprzeciwiaj si czytaniu i piewaniu hymnw w szkoach stanu Detroit. Federacja Pracy stanu Nowojorskiego sprzeciwia si wnioskowi ydw, dajcych uwolnienia ich od odpowiedzialnoci za gwacenie ustawy o wiceniu niedzieli. (Robotnik wie, e oznacza to dla "goja" siedem dni pracy na tydzie!!!) Kaha nowojorski czyni dwie sprzeczne rzeczy: popiera projekt prawa, pozwalajcego ydom oddawa si wszelkiego rodzaju pracy w niedziel i obowizuje si rwnoczenie wspdziaa w kierunku obserwowania ustawy o wiceniu niedzieli. 5672 (A.D. 1911-1912). Pod naciskiem dwch ydw Izba Szkolna w Hartford, Connecticut, gosuje nad wnioskiem o zniesieniu wszelkich wicze religijnych w szkoach. Wniosek upada picioma gosami przeciwko czterem. Uczniowie ydzi szkoy w Passaic w stanie New Jersey zwracaj si do Izby wychowawczej z prob o usunicie ze szkoy Pisma w. i wszelkich pieni chrzecijaskich. A w Boxbury, stan Massachusetts, na prob rabina trzej kierownicy szk publicznych przystaj na usunicie ze szkoy tradycyjnej choinki i zaniechanie wszelkiej wzmianki o witach Boego Narodzenia w zakadach, ktrymi kieruj. Uczniowie ydzi w Plainfield, stan New Jersey, prosz o usunicie ze szk Pisma w. i pieni chrzecijaskich. Rada Osad Uniwersyteckich na wniosek kahau nowojorskiego i Federacji ydw Rumuskich uchwala, co nastpuje: "Z obchodw witecznych, odbywanych corocznie w Stowarzyszeniach Ogrdkw Dziecicych i w Osadach Uniwersyteckich usunity zostanie wszelki lad charakteru sekciarskiego, nie wyczajc choinek, uroczystoci witecznych, kold itp." Kaha w Filadelfii da zwolnienia ydw od obowizku przestrzegania ustawy o wiceniu niedzieli. W czasopimie "Outlook, Dr. Lyman Abbott odpowiada zapytujcemu go nauczycielowi, e nie ma on moralnego obowizku przyjmowania ydw do swojej szkoy prywatnej. Delegat ydowski do Konwencji Konstytucyjnej w Ohio proponuje, aby wydano ustaw, zabraniajc mwienia o religii w szkoach. Kupcy ydowscy z Paterson, New Jersey, skadaj prob o zwolnienie od obowizku stosowania si do ustawy o wiceniu niedzieli. Izba Wychowawcza w Yonkers, Nowy York, odrzuca wniosek ydw, dajcy wydania zakazu piewania pieni chrzecijaskich w szkoach. 5673 (A.D. 1912-1913). Doroczna konwencja Bnai Brith w Nashville, Tennessee, uchwala rezolucj przeciwko czytaniu Pisma w. i piewaniu pieni chrzecijaskich w szkoach publicznych. ydzi w Jackson, Tennessee, usiuj przeprowadzi wniosek o zakazie czytania Pisma w. w szkoach miejskich. ydzi w Nashville, Tennessee skadaj w Izbie Wychowawczej wniosek przeciwko Pismu w. i pieniom chrzecijaskim w szkole. Natomiast w Richmond, Virginia, Izba Szkolna przywraca czytanie Pisma w. w szkoach. Do prawodawstwa stanu Pensylwania wprowadza si projekt ustawy nakazujcej czytanie Pisma w. w szkoach i usuwanie nauczycieli, ktrzy tego zaniedbuj. Rabini ydowscy protestuj przeciwko projektowi. Kaha ydowski w Filadelfii wysya do gubernatora telegram dajcy, by zaoy veto przeciwko tej ustawie. Gubernator projekt ustawy zatwierdza. Izba Wychowawcza w Chicago, ktra bya terenem energicznej agitacji ydowskiej, zatwierdza wniosek podkomisji o usunicie Boego Narodzenia ze spisu wit urzdowych w szkoach publicznych. W odpowiedzi na dania ydw, Izba szkolna w Revere, Massachusetts, przystaje na usunicie wszelkiego wspomnienia o Jezusie w okresie wit Boego Narodzenia w szkoach. Uchwaa ta jednak zostaje obalona na skutek specjalnego wiecu. ydzi kalifornijscy zwracaj si do senackiej komisji moralnoci publicznej z protestem przeciwko projektowi ustawy o wiceniu niedzieli. W Atlantic City, New Jersey, podczas narodowego zjazdu weteranw wojennych Stanw Zjednoczonych, wniosek o przywrcenie krzya jako oznaki kapelana zosta obalony przez ydw. 5674 (A.D. 1913-1914). W owym roku potga ydowska zerodkowaa ca energi, aby przeszkodzi zmianie praw imigracyjnych, majcych na celu ochron kraju przed napywem niepodanych obcokrajowcw. 5675 (A.D. 1914-1915). Rabin ydowski da od inspektora owiaty publicznej usunicia z podrcznikw szkolnych pewnych utworw poetyckich. Kaha nowojorski wystpuje w sprawie zmiany ustawy o spoczynku niedzielnym. 5676 (A.D. 1915-1916). Rok ten cechuj wysiki zmierzajce do zapewnienia szkoom swobody czytania Pisma witego. 5677 (A.D. 1916-1917). ydzi rozpoczynaj waln kampani przeciwko paragrafowi o cenzusie "umiejtnoci czytania i pisania" w projekcie prawa o imigracji. I tak dalej i dalej. Przytoczone fakty nie s przypadkowe lecz typowe. Stanowi zewntrzne objawy akcji ydw ku "ochronie swych praw. ydom wolno mie wasny kalendarz, zachowywa wasne wita, ywi si wedug wasnych przepisw rytualnych, bi bydo w sposb, ktrego nikt majcy pojcie, na czym on polega, nie moe pochwala, ydom wolno czyni to wszystko bez najmniejszych przeszkd, i nikt nie pyta, czy maj do tego prawo. Ale nieyd jest obecnie przeladowany. Musi postpowa tak, jak si ydom podoba; jeli postpuje inaczej, "gwaci prawa ydowskie". Amerykanie s specjalnie czuli na punkcie gwacenia praw innych narodowoci. ydzi mogli gra na tej strunie bardzo

dugo, gdyby jej byli nie przecignli. Obecnie bowiem przekonalimy si, e pogwacono nasze wasne amerykaskie prawa, a pogwacono je przy pomocy naszej wasnej tolerancji i "szerokoci pogldw. Mieszanie ydw do religii innych ludzi i denie ich do starcia z ycia publicznego wszelkiego ladu chrzecijaskiego charakteru Stanw Zjednoczonych stanowi dzi jedyn czynn form nietolerancji religijnej w naszym pastwie. Ale kwestia ta posiada jeszcze inn stron. Nie do, e posiadaj bezwzgldn swobod wyznawania swej religii w kraju, gdzie nikt nie omieli si ich krpowa, ydzi owiadczaj, a widzimy to z ich dziaalnoci e nawet widok wszystkiego, co chrzecijaskie, jest pogwaceniem ich praw i swobody. Dlatego te, gdziekolwiek mog dosign za porednictwem wpyww politycznych, staraj si zetrze wszelkie pitno chrzecijaskie z naszego ycia. Jak daleko mog zaj w tym kierunku, wiadcz proroctwa Talmudu oraz "reformy" podjte przez bolszewikw w Rosji i Austrii. Ale i tego nie dosy. Nie poprzestajc na "sekularyzacji", ktra oznacza "odchrzecijanienie" wszystkich instytucji publicznych, ydzi poszli jeszcze dalej. W dziaalnoci ich w Stanach Zjednoczonych poczyna si ujawnia obecnie wywyszanie judaizmu. Program ten zgadza si zupenie z programem Protokow Mdrcw Syjonu: przede wszystkim utrwalenie swej wadzy; nastpnie zburzenie wszystkiego, co jest nieydowskie lub antyydowskie; wreszcie wywyszenie judaizmu we wszystkich jego postaciach. ydzi dziaaj wedug tej metody. Usumy ze szk publicznych Modlitw Pask, lecz natomiast umiemy sdy ydowskie w gmachach rzdowych. Sekularyzacja jest przygotowaniem do judaizacji. Kaha nowojorski jest ilustracj, pokazujc naocznie, w jaki sposb si to przeprowadza; Amerykaski Komitet ydowski daje nam pojcie o typie ludzi, ktrzy t metod wprowadzaj w ycie. Teraz przejdziemy do trzeciej fazy programu `obrony praw ydowskich@. Rok 5669 (A.D. 1908-1909) zaznaczy si prb wprowadzenia idei ydowskiego sabatu do ycia pubicznego. ydzi odmwili zasiadania w sdach w charakterze przysigych w dniu sobotnim, przez co powodowali odraczanie spraw. Wobec kupcw nowojorskich, ktrzy otwierali skady swoje w soboty, poczto stosowa bojkot. e ta kampania wydaa podane owoce, o tym przekona si mog podrni, przejedajcy przez nasze miasta wschodnie, gdzie nawet wielkie bazary handlowe s w sobot zamknite. Rok 5670 (A.D. 1909-1910) by widocznie powicony sprawie wprowadzenia do ycia publicznego idei obserwowania ydowskich wit narodowych. Kwestia ta przybraa w Nowym Yorku form bardzo gron, lecz stumiono j zanim zdya wywoa protest w spoeczestwie. Usunito t kwesti, oczywicie tylko chwilowo. Atak ujawni siy liczebne ludzi, bronicych jeszcze swego miasta przed cakowitym zydzeniem. ydowscy czonkowie gied amerykaskich usiowali nakoni te instytucje do uznania wita Yom Kippur przez zawieszanie w tym czasie operacji giedowych; w Cleveland akcja ta zostaa uwieczona powodzeniem. Rada kobiet ydowskich zwrcia si do Komisji Suby Cywilnej w Waszyngtonie z prob o uznanie wit ydowskich. W Newark, stan New Jersey, rabini stawiaj wniosek, aby szkoy wieczorne zawieszay nauczanie w pitki, poniewa sabat ydowski zapada w pitek wraz z zachodem soca. ydzi w Chicago uzyskali zmian daty wyborw, poniewa przypaday one na ostatni dzie Paschy. W roku 1912-1913 ydzi uzyskali uznanie szabasu sobotniego w poszczeglnych miastach jak Jersey City, Bayonne, Hoboken, Union Hill. W prawodawstwie stanu Ohio ydzi obalili projekt prawa wyznaczajcego dat wyborw na jaki dzie sobotni. W roku 1913-1914 Biuro Informacyjne Stanw Zjednoczonych na wniosek Szymona Wolfa, ktry w cigu dugich lat ordowa w sprawach ydowskich przy rzdzie Waszyngtoskim, wydao rozporzdzenie, aby ajenci imigracyjni nie wydalali ydw w czasie wit ydowskich. Stronnictwo kobiece w okrgu Cook Illinois przyjmuje wniosek przeciwko pobieraniu penych poborw przez nauczycieli ydw, ktrzy nie pracuj podczas wiat ydowskich. W tyme roku podniesiono spraw ydowskiej metody bicia byda, tzw. Shehitah. Amerykaski Komitet ydowski uzna t kwesti za tak donios, e zwrci na ni specjaln uwag. Przykadw w tym zakresie mona przytoczy bardzo wiele. Koszerne poywienie dla dzieci w szkoach publicznych, poniewa w szkoach tych znajduj si dzieci ydowskie; protest przeciwko zarzdzeniom, zmierzajcym do zaoszczdzenia wiata z uwagi na to, e s one niepodane dla kupcw ydowskich, ktrzy zamykaj swoje handle w sobot i otwieraj je w dniu tym dopiero po zachodzie soca, itd. oto przykady tych licznych punktw, w ktrych ycie ydowskie staje w sprzecznoci z yciem ogu. I oczywicie kada z tych sprzecznoci staje si powodem bezwzgldnych i zuchwaych "da". Uniwersytet w Harvard zasuy na bardzo surow krytyk w roku 1917-1918 za to, e odmwi odroczenia daty egzaminw wstpnych, przypadajcych na wito ydowskie. Nastpnie jednak nasze uniwersytety w stanach wschodnich stay si bardziej ustpliwe. Gdyby ydom udzielono peni `swobody", ktrej si domagaj, wwczas musielibymy zmieni cay rok chrzecijaski i znie wszystkie tradycyjne zwyczaje i obchody witeczne. Kaha ma pretensje do tego, e dziaalno jego posiada znaczenie "wychowawcze". Jest to zupenie suszne. Najlepiej wychowanymi jego czonkami s ci, co przybywaj z ghett Galatji, gdzie idea kahau przenikna do gbi wiadomo ludnoci i gdzie gmina ydowska sprawuje wadz nieograniczon. Jeli idzie o inn wychowawcz stron kahau, to kadzie on poza tym silny nacisk na wychowanie w separatyzmie. Nowojorski Times lubi specjalnie podnosi ten czynnik "wychowawczy. Jest to okrelenie bardzo dogodne i przyczynia si nieco do zmniejszenia znaczenia kahau, skoro og zwrci na to znaczenie uwag. Jednakowo w tyme Timese ukaza si artyku o kahale, w ktrym to artykule dr. S. Benderly, kierownik Biura Wychowawczego, w ten sposb formuuje zadania wychowawcze:

"Zadaniem naszym byo wytworzenie grupy modych ydw, ktrzy by z jednej strony byli prawdziwymi Amerykanami, obywatelami Republiki, ywo interesujcymi si rozwojem ideaw amerykaskich, ktrzy by jednak rwnoczenie byli ydami rozmiowanymi w najszczytniejszych ideaach wasnych, nie za ludmi, dcymi tylko do zmieszania si z innymi, do razpynicia si i zniknicia w ich rodowisku. "Odnosi si to zarwno do ydw prawowiernych jak i reformowanych. Jest to kwestia nie tylko religijna lecz i obywatelska". Mamy tu wic do czynienia z separatyzmem i wycznoci, ujt w program wychowawczy, a wyniki tego programu musz prowadzi do wyodrbnienia, jak to czciowo ujawni wzmiankowany artyku. Kaha nowojorski za porednictwem Biura Wychowawczego daje okoo "200 tys. dzieci ydowskich wywiczonych czysto religijnie", przy czym to wywiczenie religijne nie jest bynajmniej tym, co si zazwyczaj rozumie przez to wyraenie, ale wychowaniem w ideach wyszoci i odrbnoci rasowej. To poczucie odrbnoci i wyszoci ilustruje doskonale nowa literatura ydowska. "Kocha chrzecijank jest grzechem: oto temat wszelkiego rodzaju powieci, nowel i szkicw, jakie ukazay si w ostatnich czasach. James Gibbons Huneker, w noweli niezmiernie chwalonej przez krytykw ydowskich ujawnia, jak gbokie jest to uczucie, gdy wkada w usta Yaankely Ostrowicza sowa: Bdc dzieckiem, draem na dwik muzyki; nauczono mnie, bym zatyka palcami uszy, ilekro usysz bezbon muzyk, muzyk gojw. Oto pogld zasadniczy: cae ycie gojw i wszystkie ich instytucje s "bezbone". To wanie zakorzenione wrd ydw nieustanne "wyczuwanie goja stanowi chorob judaizmu, odwieczn tradycj separatyzmu. Antysemityzm nie istnieje. Istnieje natomiast w silnym stopniu antygoizm. W Anglii, w Niemczech, we Francji, w Rosji nie ma antyarabizmu. Niech powszechna nie zwraca si przeciwko adnemu narodowi semickiemu. Nie ma adnej racji, aby ktokolwiek mia odczuwa niech do semitw. Rzecz dziwna wszake, e ludy semickie jednocz si w antypatii do ydw. Palestyna, gdzie dotychczas znajduje si zaledwie garstka ydw, jest zamieszkana przez semitw, ktrzy tak silnie nienawidz ydw, e gro tam syjonistom powane komplikacje. Nie jest to oczywicie antysemityzm. Semici nie mog nienawidzi semitw. ywi natomiast niech wzgldem ydw. Skoro aryjczycy i semici uwiadamiaj sobie przez czas dugich stuleci, e yd stanowi ras odrbn i skoro wiadomo, e ani aryjczycy ani semici nie s na punkcie rasy draliwi, jaki std wniosek? Ten jedynie, e przyczyna sytuacji musi tkwi wycznie w ydach. Antysemityzm nie istnieje. Istnieje tylko bardzo nieznaczny i bardzo agodny antyjudaizm. Natomiast przegld ydowskich wydawnictw, ksiek, broszur, owiadcze, statutw i dokumentw, zarwno jak i zbadanie zorganizowanej akcji ydowskiej u nas i zagranic, przekonuje o istnieniu niesychanie mocnego i zacitego "antygoizmu lub "antychrystianizmu. Nie naley si go obawia. Trzeba jednak o tym wiedzie. wiadomo niebezpieczestwa jest doskona obron. Kaha ydowski posugujcy si jako swym wydziaem wykonawczym tym samym komitetem, ktry stanowi rzdzc grup ydw pod nazw Wydziau XII Amerykaskiego Komitetu ydowskiego, zasuguje na baczn uwag. Jest on bowiem nie tylko dowodem wzajemnego przenikania si organizacji, jednoczcych w zwart cao wszystkie klasy ydostwa, ale take jaskraw ilustracj tego, co ydzi rozumiej przez haso "prawa ydw. Warto zapamita, e kade "danie stawiane w Waszyngtonie urzdnikom i komitetom, e kada wybitna osobisto, zgaszajca si tam w sprawach ydowskich Louis Marshall i Mdrcy, Goldfogle, Rosalscy i inni, jak Kahny i Schiffy, ktrzy pozostaj w cieniu, poza obrbem komitetu i trzymaj si z dala od protestujcych partii, stanowi jedno, zwizan tym lub innym poszczeglnym interesem ydowskim, oraz interesem oglnym, ktry zerodkowuje si w kahale i dziaa za porednictwem Wydziau XII Amerykaskiego Komitetu ydowskiego.

Rozdzia XVI
"Prawa ydowskie do usunicia ze szk pewnych studiw Organizacje ydowskie s liczne i rozgazione, przy czym wszystkie s zasadniczo midzynarodowe, bez wzgldu na to, czy s urzdowo zarejestrowane tak lub inaczej. Alliance Israelite Universelle jest wszechwiatow central polityki ydowskiej, z ktr kady kompleks narodowociowych stowarzysze ydowskich utrzymuje zwizek. Niezaleny zwizek Bnai Brith, ktry obecnie liczy ju prawdopodobnie w swym onie 1 mln czonkw, jest jawnie midzynarodowy. Zwizek ten podzieli kul ziemsk na 11 okrgw, z ktrych 7 przypada na Stany Zjednoczone. Wedug ostatnich sprawozda liczba l tego Zwizku wynosi 426. Czterej czonkowie komitetu wykonawczego Zwizku zamieszkali

poza granicami Stanw Zjednoczonych, przebywaj w Berlinie, Wiedniu, Bukareszcie i Konstantynopolu. Loe istniej w Stanach Zjednoczonych, Europie, Azji i Afryce. W ksidze sprawozda rocznych za rok 1919-1920 ukazuje si na licie czonkw tego komitetu wykonawczego nazwisko Henryka Morgenthaua. Przypomnijmy sobie, e p. Morgenthau by posem amerykaskim w Turcji, pniej domniemanym kandydatem na ambasadora w Meksyku, nastpnie za zosta wybrany przez prezydenta Wilsona na porednika pomidzy Turkami a Armeczykami. P. Morgenthau bada rwnie z polecenia prezydenta spraw pogromw ydowskich w Polsce. Jest rzecz uderzajc, e jedni i ci sami ludzie kieruj wszystkimi waniejszymi komitetami wykonawczymi. Niektre nazwiska stale si powtarzaj. S to te same nazwiska, ktre spotykamy na wszystkich posuchaniach w senacie, na rnorodnych stanowiskach strategicznych w Wydziale Wojny rzdu Stanw Zjednoczonych, wszdzie tam, gdzie ydzi mieszaj si do amerykaskiej polityki zagranicznej. Wszystko w rezultacie zerodkowuje si widocznie w Amerykaskim Komitecie ydowskim i w komitecie wykonawczym kahau nowojorskiego. Sdzia Mack, sdzia Brandeis, Warburgowie, Schiffowie, Morgenthau, Wolf, Kraus, Elkus, Straus, Louis Marshall nazwiska te powtarzaj si stale w akcji zaczepnej i obronnej, we wszystkich wanych sprawach. Posiadamy obecnie w Stanach Zjednoczonych 6.100 urzdowo zarejestrowanych organizacji ydowskich. Z tych 3.637 znajduje si w Nowym Yorku. Cyfry te czerpiemy z ksigi sprawozda za rok 1919-1920, jakkolwiek niedawno stwierdzono, e kaha nowojorski jest central jednoczc 4.000 organizacji. To, comy wyej przytoczyli, dowodzi dostatecznie, jak doskonale ydzi s zorganizowani, jak s cile ze sob zespoleni wszelkiego rodzaju wzami na podstawie wsplnoci rasowej. Organizacj, o ktrej og sysza najwicej, jest Niezaleny Zwizek Bnai Brith. Rzecz szczeglna: gwn siedzib Zwizku jest nie Nowy York lecz Chicago, kolebk jego wszake, jak si spodziewa naleao, jest Nowy York. Ten ciekawy Zwizek, o ktrym nie mona zamilcze, gdy si mwi o kwestii ydowskiej, ujrza wiato dzienne w roku 1834 w pokoiku od podwrza pewnego domu przy ulicy Essex. Dziwnym trafem inicjatorem i promotorem organizacji by pocztkowo niejaki Henry Jones, jakkolwiek koledzy jego zachowali swe ydowskie nazwiska. Poniewa wikszo zaoycieli tych organizacji pochodzia z Niemiec, przeto instytucj nazwano po niemiecku, Bundes Bruder, co znaczy po hebrajsku Bnai Brith (Bracia Przymierza). Komitet wykonawczy nosi nazw "Starszych". Zwizek rozszerzy si najpierw w Cincinnati, najwidoczniej w lad za fal niemieckiej imigracji, ktra przepywaa tamtdy; druga loa, ktr zaoono w tym miecie, bya zarazem pierwsz, gdzie uywano jzyka angielskiego przy omawianiu spraw zwizku. Pierwsz lo, zaoon poza granicami Stanw Zjednoczonych, bya loa w Berlinie, gdzie w roku 1885 otwarto Wielk Lo Nr 8; wkrtce potem zaoono Wielkie Loe w Rumunii i Austrii. Literatura zwizku kadzie nacisk na zadanie wszczepienia czonkom swym uczucia patriotyzmu, co jest rzekomo jednym ze specjalnych celw organizacji Bnai Brith. Nie idzie jednak chyba za tym, aby zarzd gwny w Chicago mg, zwaszcza w ostatnich latach, nadawa patriotyczny kierunek wszystkim okrgom na caym wiecie. Niezrcznie byoby okrgowi Nr 6, ktry ogarnia Illinois zachca do lojalnoci okrg Nr 8, ogarniajcy Niemcy. Zwizek nie unika dziaalnoci w dziedzinie polityki. Historia dyplomatyczna Stanw Zjednoczonych w okresie ostatnich lat 70 roi si od wzmianek o wystpieniach Bnai Brith w Konstantynopolu w r. 1889 do sekretarza Wydziau Spraw Zagranicznych, Blainea, wyraa si: e Loa Bnai Brith Jerushalaim w Jerozolimie, jest zupenie zadowolona ze sposobu, w jaki Wydzia Spraw Zagranicznych zaatwi na danie loy pewne sprawy. P. Morgenthau w trakcie badania faszywych pogosek o rzekomych pogromach ydw w Polsce, zwraca si do loy Bnai Brith. W r. 1870 brat Benjamin F. Piexotto zosta mianowany na stanowisko `konsula Stanw Zjednoczonych w Bukareszcie ze specjalnym poleceniem zapewnienia poprawy pooenia ydw przeladowanych w Rumunii w sposb oburzajcy@. `Przeladowanie@ to polegao na protecie chopw rumuskich przeciwko grocym im dwu najwikszym niebezpieczestwom, a mianowicie przeciwko wyszynkowi napojw wyskokowych i utrzymywaniu zakadw zastawniczych przez ydw. Ta jednak specjalna nominacja nastpia "na skutek wniosku postawionego przez zwizek Bnai Brith, a pertraktacje w tej sprawie prowadzi gwnie brat Szymon Wolf. Szymon Wolf by oficjalnym ajentem ydowskim w Waszyngtonie i piastowa t "godno" w cigu lat pidziesiciu. Gdyby chcia, mgby napisa histori informacyjn stosunkw Bnai Brith ze sferami dyplomatycznymi. On to wanie zaproponowa Williamowi Jennings Bryan, ktry by podwczas sekretarzem Wydziau Spraw Zagranicznych, by wyznaczy yda na stanowisko posa w Hiszpanii, celem zamanifestowania, i Stany Zjednoczone nie pochwalaj aktu wydalenia ydw w wieku pitnastym. ydzi poddaj rwnie prezydentowi Hardingowi myl mianowania yda na ambasadora Stanw Zjednoczonych w Niemczech dla potpienia tym sposobem niechci Niemcw wobec ydw zagarniajcych wadz w dziedzinie finansw, przemysu i polityki. Ta koncepcja, wedug ktrej suba dyplomatyczna Stanw Zjednoczonych stanowi agencj do przeprowadzania wszechwiatowych interesw ydowskich, panowaa przez czas dugi i bya przyczyn niektrych dziwnych nominacji, ktre wywoay zdziwienie naszego spoeczestwa. Warto zauway, e gdy amerykascy ydzi zapeniaj jak tylko mog swymi wspwyznawcami wschodnie placwki dyplomatyczne, ydzi angielscy czyni to samo w celu zjudaizowania rzdw Persji, Indii i Palestyny, tak, e cay wschd centralny znajduje si pod panowaniem ydw. wiatu mahometaskiemu daj oni do zrozumienia, e powracaj na Wschd po dokonanym podboju rasy biaej. Dla ludzi, ktrzy obserwowali usiowania ydowskie, zmierzajce do zblienia wyznawcw Mojesza i Mahometa, pooenie jakie si tam wytworzyo jest istotnie nader interesujce. Bnai Brith skada si przewanie z ydw bardziej liberalnych pod wzgldem religijnym i niewtpliwie posiada w swym

onie wielu ydw liberalnych rwnie i pod wzgldem narodowociowym. Czas, gdy organizacja ta bya wyrazicielk ideaw ydowskich, przemin ju dawno; dzi stanowi orodek pewnego rodzaju dziaalnoci ydowskiej. Nie wchodzi ona w drog Amerykaskiemu Komitetowi ydowskiemu; stanowi podpierajc go rk, ktra siga wszdzie: a rka ta wykonuje to, czego chce komitet. Ilekro trzeba co przeprowadzi, Bnai Brith staje na czele i spraw przeprowadza. Organizacj t mona okreli jako wolnomularstwo wycznie dla ydw. To ujawnia now charakterystyczn cech, ktr powszechnie u ydw zauwaono i o ktrej wiele mwiono: oto ydzi daj jako przynalenego im prawa swobody wstpowania do innych zwizkw; natomiast do swego wasnego zwizku nie dopuszczaj nikogo. Ta jednostronna polityka wystpuje u ydw wszdzie. Najwaniejsz sfer dziaalnoci Bnai Brith, o ile idzie o stosunek bezporedni do reszty spoeczestwa, reprezentuje Liga Ochrony Czci. Ten wewntrzny komitet kadej loy zajmuje si szpiegostwem, potrzebnym dla informowania Wielkiej Loy o tym, co si w zwizku ze spraw ydowsk dzieje w Stanach Zjednoczonych. W dziaaniu swym Liga Ochrony Czci stosuje zawsze metod zaczepn i przestrzega do cile okrelonego planu. Przewodniczcym Ligi Ochrony Czci w kadym miecie jest zazwyczaj osobnik, mogcy wywiera skuteczny nacisk na pras. Niekiedy jest to kierownik jakiej agencji ogoszeniowej. Kiedy indziej on sam ogasza si w czasopismach, dajc im zarabia znaczne sumy i posiada we wszystkim, co przedsibierze, bezwzgldne penomocnictwo od innych podajcych ogoszenia. Liga Ochrony Czci jest narzdziem, ktre wprawia w ruch mechanizm bojkotu. Liga ta stosuje nie tylko protesty z zewntrz, lecz wywiera represje od wewntrz. Jest to organizacja niezmiernie wojownicza i w dziaalnoci swej nie zawsze idzie za "gosem rozsdku". O wystpieniach Ligi Ochrony Czci w rnych miastach amerykaskich mona by opowiedzie wiele ciekawych historii, poniewa jednak artykuy niniejsze maj za zadanie da z lotu ptaka pogld tylko oglny na rozgazion dziaalno ydw, musimy te opowieci odoy na kiedy indziej. Najwaniejsz bodaj jednak zdobycz ligi byo usunicie z drukowanego sowa wyrazu "yd"; wolno je byo uywa jedynie w znaczeniu pochlebnym. Przez dugi czas ludzie w Stanach Zjednoczonych nie wiedzieli po prostu, jak mwi o ydach: czy nazywa ich Hebrajczykami, czy Izraelitami, czy te inaczej, tak dalece obawa obraenia ich bya przez stron zainteresowan rozwijana w naszym spoeczestwie. Skutkiem tego na inne narodowoci spadaa za rne czyny publiczna odpowiedzialno, ktrej ydom, dziki wysikom Ligi Ochrony Czci, udawao si unikn. Niedawno stan przed sdem yd, oskarony o morderstwo ony. Gazety nazway go `zuchwaym Anglikiem@. Wrd Rosjan a take wrd Polakw amerykaskich oburzenie wywoay czste o nich wzmianki w sprawozdaniach policyjnych i dziennikarskich, ktre, jak si pniej okazao, uyway nazw tych narodowoci jedynie dla ukrycia faktu, e sprawcami pitnowanych w nich czynw byli ydzi. Rosjanie, osiadli w Ameryce, musieli niejednokrotnie protestowa przeciwko temu naduywaniu ich imienia. Odpowiedzialno za to ponosi Liga Ochrony Czci. Ilekro jakie pismo wydrukowao sowo "yd" dla oznaczenia przynalenoci narodowociowej kogo, kto popeni czyn karygodny, tylekro Liga Ochrony Czci wystpowaa z niezwocznym protestem. Argumentowaa za zazwyczaj w sposb nastpujcy: `Gdyby to by baptysta albo episkopalianin, bylibycie o tym nie wspominali; czemu tedy nazywacie go ydem, skoro "yd" jest jedynie okreleniem wyznania?" Wydawcy nasi s uprzejmi i regua wesza w ycie. W zasadzie jest to suszne, jakkolwiek motywy dowodzenia spoczywaj na faszywej podstawie; w praktyce jednak wynika std wielka niesprawiedliwo w stosunku do innych narodowoci, co wicej, ograniczenie swobody sowa amerykaskiego. Przyczynio si to do ukrycia ydw w tych wypadkach, gdy tego najbardziej pragn i nie mona powiedzie, by z tego przywileju uczynili najlepszy uytek. Ta wanie staa polityka Ligi Ochrony Czci w organizacji Bnai Brith utrudnia ywienie nadziei, by moga ona wywrze dodatni wpyw na rozstrzygnicie kwestii ydowskiej. Skada si ona z grupy ludzi dostatecznie wiadomych pogldw ogu, by potrafili osdzi, kiedy i w jakich wypadkach potrzebne jest sprostowanie a kiedy ustpstwo, jako podstawa nie do grzecznej tolerancji jedynie, lecz do zgody. Nie ma na wiecie kraju bardziej odpowiedniego do rozstrzygnicia wszechwiatowego problemu ydowskiego ni Stany Zjednoczone, ale zagadnienia tego nie moe rozwiza obecne denie do judaizacji ani nawet do dechrystianizacji Ameryki. Dziaalno Ligi Ochrony Czci sprzyja judaizacji, lecz przeciwdziaa rozstrzygniciu kwestii. ydostwu dziaajcemu za porednictwem Bnai Brith nic si tak wietnie nie udaje, jak wiece masowe i napaci na "Kupca Weneckiego". Wiece masowe mona uwaa za ulubion rozrywk ydw w Ameryce. Kaha ydowski czyli Amerykaski Komitet ydowski, moe w cigu jednego dnia zorganizowa wiece masowe we wszystkich miastach Stanw Zjednoczonych. S to oczywicie sposoby mechaniczne: s nie tyle wyrazem pogldw ydowskich, ile raczej prb wywarcia odpowiedniego wraenia na pogldy nieydw. Jest w tym wiele efektu teatralnego. Moglibymy zapeni ca stronic wyliczaniem dat i miejscowoci, gdzie w cigu pierwszego lepszego tygodnia odbyy si masowe wiece w pierwszej lepszej sprawie, co do ktrej ydzi postanowili w odpowiedni sposb uksztatowa opini publiczn, lub, co si czciej zdarza, opini urzdow. Widocznie sfery urzdowe, o ktrych opini chodzi, uwaaj jeszcze wiece masowe za co samorzutnego i prawdziwego. Wiec masowy skoni kongres do zerwania naszego traktatu handlowego z Rosj. Za pomoc wiecu masowego obalono projekt ustawy o cenzusie umiejtnoci czytania i pisania dla imigrantw. Wiece masowe udaremniy wszelkie prby ograniczenia imigracji.

W stu wikszych miastach Stanw Zjednoczonych wiec masowy moe si odby jutro wieczorem, o ile tylko prezydent Harding sprbuje usun jakiego urzdnika yda, lub o ile biuro statystyczne zechce w spisie ludnoci zamieci ydw pod ich wasn nazw narodowociow w oddzielnej rubryce statystycznej. Jest to sytstem wietny, jakkolwiek nieco przestarzay. Gwnym jego celem jest wpojenie w masy ydowskie przekonania, e i one take maj co do powiedzenia w sprawie ydowskiej. Przywdztwo ydowskie szwankuje mocno, stao si to dzi zupenie jawnym. W Stanach Zjednoczonych nie byo i nie bdzie nigdy `przeladowania" ydw, lecz przykroci, jakie spotykay z koniecznoci ydw u nas wskutek nieporozumie, byy zasug przywdcw ydowskich, wiodcych masy ydowskie, po drodze wybujaych ambicji, zamiast wie je ku istotnym celom ludzkoci. Dzi panuje popoch nie wrd mas ydowskich, lecz wrd ich przywdcw. Gdyby nard ydowski uj ster swych spraw we wasne rce, wwczas sprawy weszyby na lepsze tory. Jest w narodzie tym za wiele "komitetw", za wiele "prorokw", za wiele "mdrcw", ktrzy myl, e dwie minuty rozmowy z prezydentem stanowi o wielkoci czowieka, i e gorczkowa krztanina zagranic jest dziaalnoci dyplomatyczn. ydzi pokutowali najczciej za ambicje osobiste i bezprzykadne niedostwo wasnych najbardziej reklamowanych przywdcw. Na korzy organizacji Bnai Brith naley powiedzie, e miaa zawsze zdolnych kierownikw. Z chwil jednak, gdy staa si narzdziem "leaderw" kahau nowojorskiego, jest orodkiem wpyww, ktre zmierzaj do pogbienia nieporozumie, zamiast do ich zagodzenia. Trudno dzi orzec, za czyim natchnieniem Bnai Brith postanowia skierowa ca swoj potg przeciwko jednej ze sztuk Szekspira; akcja ta jednak odbia si ujemnie na caoksztacie wpyww ydowskich we wszystkich kierunkach. Akcja ta bya uwieczona powodzeniem, i jakim jeszcze! Ale jest to takie powodzenie, bez ktrego ludzie powani mog si oby doskonale. Ciekawym jest przejrze odnone sprawozdania. Rok 1907. ydom udaje si wyrugowa "Kupca Weneckiego" ze szk publicznych w Galveston, Texas, w Cleveland, Ohio, w El Paso, Texas, w Youngstown, Ohio. 1908. ydzi usunli `Kupca Weneckiego@ z kursw jzyka angielskiego w wyszej szkole w El Paso, Texas. 1910. Widocznie `Kupiec Wenecki" wlizgn si z powrotem do szk w Cleveland, gdy w kwietniu inspektor szk publicznych wyda oklnik, aby zaprzestano czyta go modziey. 1911. Rabin Harry W. Ettleson i Salomon Elsner daj od Izby Szkolnej w Hartford, Connecticut, by usuna "Kupca Weneckiego" z listy utworw przeznaczonych do czytania w szkoach. Izba zastosowuje si do tego dania. 1912. ydzi, mieszkacy miasta Minneapolis, stan Minnesota, wszczynaj akcj zmierzajc do usunicia "Kupca Weneckiego" ze szk publicznych. W Bostonie, Massachusetts, inspektor szkolny odmawia skrelenia "Kupca Weneckiego" ze spisu utworw przeznaczonych do czytania w szkoach, czego domaga si Rabin Phineas Israeli. 1916. Na wniosek ydw Izba Szkolna w New Haven, Connecticut, uchwala zakaz czytania "Kupca Weneckiego" i rozciga ten zakaz na ksik "Lambs Tales from Shakespeare", dopki z niej nie bdzie usunity "Kupiec Wenecki. I tak dalej i dalej w caym szeregu miast. Dywersj w tej akcji stanowi atak ydowski na obraz Sargenta zatytuowany "Synagoga", znajdujcy si w dziale sztuki w Bibliotece Publicznej w Bostonie. W caym kraju zapado co do tego wiele popartych grobami rezolucji, jednake obrazu nie zdjto. Wszystko to stanowi cz bdnego programu, zmierzajcego do zakazu swobody sowa w stosunku do ydw. Jest to zupenie sprzeczne z zasadami amerykaskimi. Zamkn usta! Zbojkotowa go! Zedrze jego obraz! Zniszczy jego ksiki w bibliotekach publicznych! C to za marnowanie energii i co za wymowne osdzenie zarazem wasnego narodu! A dzieje si to prawie oglnie. W czasie ostatnich wit Boego Narodzenia trudno byo znale w sklepach kart pocztow z napisem, ktry by wskazywa, e wita te s pamitk Czyich Narodzin. Na Wielkanoc nie bdzie mona znale karty, ktra by czymkolwiek przypominaa, i uroczysto ta jest pamitk pewnego zdarzenia. Bdziemy mieli na pocztwkach krliki i jajka, i kwiaty wiosenne, ale nieatwo bdzie spotka wspomnienie o Zmartwychwstaniu. Winni s w tym wypadku ci, co maluj karty. I w tej dziedzinie rwnie panuje polityka, ktra uznaje, e wszystko, co jest chrzecijaskie jest zarazem antysemickie. Gdy rabin Coffee powiada, e Nowy Testament jest dzieem najbardziej antysemickim, jakie kiedykolwiek napisano, jake musi wypa sd jego o pocztwce wielkanocnej, ktra bdzie naprawd wielkanocn? W listopadzie 1919 r. Liga Ochrony Czci zadaa, by 150 miast amerykaskich usuno ze szk publicznych czytanie "Kupca Weneckiego". W chwili gdy to piszemy, gazety donosz, e Dawid Warfield, synny aktor ydowski, bdzie gra Shylocka w sposb odpowiadajcy, jego zdaniem, prawdziwym intencjom Szekspira. Okae si zatem moe, i Liga Ochrony Czci zmarnowaa moc energii na walk z wiatrakami, zwaszcza, e najlepsi krytycy Szekspira stwierdzaj, i "Kupiec Wenecki nie jest wymierzony przeciwko ydowi jako takiemu, lecz przeciwko lichwie, praktyce wystpnej, ktra krzywdzia zarwno nieydw jak ydw, i wywoywaa zatargi. Sposb, w jaki Liga Ochrony Czci przystpia do sprawy usunicia "Kupca Weneckiego, nie by pozbawiony przebiegoci. Ch zakazu tej sztuki nie wypywaa z niezdolnoci do oceniania arcydziea Szekspira. O bynajmniej, wszystko, tylko nie to! Ani te z przeczulenia ydw na punkcie draliwoci poruszonej w utworze kwestii ydowskiej. Wcale nie. Liga Ochrony Czci jak wyznaje pragna uchroni dzieci chrzecijaskie przed czytaniem tej sztuki jedynie dla ich wasnego dobra!!! Przytaczamy poniej wyjtki z listu Ligi Ochrony Czci w Chicago do inspektora szk publicznych w pewnym wielkim miecie. Podkrelenia s nasze: "Dowiadujemy si wanie, e szkoy wysze w... zachoway nadal "Kupca Weneckiego w spisie utworw zaleconych

uczniom do czytania". `Nie motywujemy naszego dania zakopotaniem, w jakie ta lektura moe wprawi uczniw-ydw w klasie, nie jest te ono wywoane przeczulon draliwoci nasz. Stawiamy je po zbadaniu sprawy i po dojrzaej rozwadze. Zakadamy ten protest ze wzgldu na wraenie, jakie to moe wywrze na dzieciach nieydowskich, ktre podwiadomie skojarz w swych umysach yda w tej postaci, w jakiej go przedstawi Szekspir, z ydem dzisiejszym. Dzieci nie analizuj. Typ z przeszoci ywo odmalowany istnieje dla nich i w teraniejszoci. yd Szekspira yje w umyle dziecka jako yd z Nowego Yorku, z Chicago lub z Newark. Wasi nauczyciele mog prawi wiele o dobrych stronach charakteru Shylocka, ale na podstawie dowiadczenia twierdzimy, e bardzo rzadko zalety Shylocka przedstawiali swym uczniom w sposb silny i ywy. Przy rozbiorze sztuki najsilniej podkrela si ujemne cechy charakteru Shylocka, jego chciwo, zawzito i okruciestwo. "Suszno naszego stanowiska potwierdza fakt, e Wydzia Egzaminw Wstpnych usun t sztuk ze spisu utworw, ktrych znajomo jest wymagana przy wstpieniu do naszych uniwersytetw i kolegiw; dowodzi to zarazem, e jest to zagadnienie nader powane...@ "...Wierzymy, e skoro Pan zrozumie, jak krzywd moe to wyrzdzi setkom i tysicom obywateli ydowskich przestrzegajcych praw Stanw Zjednoczonych, przychyli si Pan do naszej proby i nakae zaprzesta czytania w szkoach `Kupca Weneckiego. Tak si te stao. Pomimo, e sztuka bya czytana w szkoach wyszych, a argumenty listu powyszego odnosiy si do skutkw, jakie czytanie "Kupca Weneckiego moe wywrze na dzieciach, lektur t ze szk usunito. Wszystko byo po temu przygotowane jeszcze przed napisaniem przytoczonego listu. Czy takie trwonienie swych wpyww uwaaj leaderzy ydowscy za mdr polityk? Czy uwaaj, e sprawa "Kupca Weneckiego jest przez to skoczona? Czy nie wiedz, e nauczyciele literatury stwierdzili na podstawie dowiadczenia, i gdy nawet dzieciom nieydowskim zabroni si czyta t sztuk, dzieci ydowskie przeczytaj j mimo wszystko, poniewa im wanie najbardziej si ona podoba, bo j najlepiej rozumiej? Czy przywdcy ydowscy nie wiedz, i nieydzi nie czytaj wcale "Kupca Weneckiego" dla Shylocka, chyba jedynie dla jego szlachetnej obrony yda, jako istoty ludzkiej? Czy kiedykolwiek cytujemy inne sowa Shylocka poza tymi, ktre tak lubi przytacza liczni pisarze ydowscy: `Jestem ydem. Czy yd nie ma oczu? Czy yd nie ma rk, czonkw, organw, zmysw, uczu, namitnoci?" Dla osinicia swych zamierze Liga Ochrony Czci bdzie musiaa dokona gwatu na mowie angielskiej, aby z niej wyrwa mdre i dowcipne powiedzenia, ktre z tej sztuki Szekspira przeszy do jzyka naszego i stay si zdawkow monet w yciu potocznym: "wiat jest dla mnie scen, na ktrej kady musi gra jak rol; a maja jest smutna". `Jam jest wyrocznia, a gdy otworz usta, Wara wtedy i psu szczekn!" "Gdyby czyni dobrze tak byo atwo, jak wiedzie, co jest dobrem, kaplice zamieniyby si w kocioy, a chaty biedakw w paace!" "Szatan moe cytowa Pismo wite dla swych celw. "Jabko pikne, wewntrz zgnie; O jak pikny pozr fasz przybiera! Prawda wyjdzie na wierzch. Zabjstwo nie moe by dugo ukryte". "Nie wszystko, co si lni, jest zotem". "Poyteczny, niewinny kot".

`aska nie ma nic wsplnego z przymusem, Jak deszcz oywczy z nieba spywa ona Z swych wysokoci na ziemi; po dwakro Bogosawiona: bogosawi bowiem Tego, co daje, i tego, co bierze. -------------------------------------------Wzniosym udziaem jest samego Boga: I ziemska wadza najbardziej si wtedy Zblia do boskiej, gdy jej aska idzie Z sprawiedliwoci w parze". Wadza Ligi Ochrony Czci nie wydrze tego z naszej mowy. Moemy zapomnie o Shylocku, ale nic nie wymae z naszej pamici tych ywych sw. Niemniej przeto jest prawd, e w 150 miastach amerykaskich na podstawie da Ligi modziey szkolnej nie wolno sw tych czyta ani sysze w szkole. Ale czy to suszne? Czy istotnie wchodzi to w zakres `praw ydw", aby sztuka, uznana powszechnie za arcydzieo, czytana i omawiana na kursach jzyka angielskiego we wszystkich uniwersytetach, bya zakazana dla modziey amerykaskiej w szkoach naszych? Od zakazu czytania Pisma witego do zakazu czytania Szekspira caa ta akcja ydowska bya olbrzymim bdem, ktrego skutek ujawni si w obnieniu poziomu ydowskiej opinii publicznej w przyszoci. Uj t spraw doskonale korespondent wydawanego w Newark dziennika pt. "Evening News w numerze z dnia 13 stycznia 1920 roku. "Do Redaktora `Evening News: "Panie! Przedstawiciele ydw, Szkotw i murzynw zaoyli szereg protestw przeciwko czytaniu Szekspira w szkoach: pierwsi ze wzgldu na przedstawienie Shylocka w "Kupcu Weneckim"; niektrzy Szkoci protestowali w Wydziale Wychowawczym w Newark z uwagi na posta Macbeth; murzyni za, sdzc z listu z Waszyngtonu, ogoszonego w "News, czuj si uraeni ujciem charakteru Otella ze wzgldu na jego postpek wobec Desdemony. Jako potomek rodziny waloskiej zgaszam protest w imi tego staroytnego narodu, poniewa Szekspir w Henryku V omieszy Waloczyka, kapitana Fluellena, ktry jest tak przedstawiony jak gdyby si wcale nie zna na wojnie. "Niewtpliwie wiele osb moe si czu dotknitymi z powodu skonnoci Szekspira do przedstawiania ujemnych stron w charakterach stworzonych przez niego postaci, dlatego te sdz, e czytanie Szekspira i Pisma w. powinno by zakazane w szkoach publicznych, poniewa oba te dziea s surowe dla pewnych osobistoci, ktrych charakter przedstawiaj. Naley powinszowa Wydziaowi Wychowawczemu podjtej przeze w tym kierunku akcji, co pozwala si spodziewa, i niebawem system wychowawczy w Newark zajmie oryginalne, sobie tylko waciwe, miejsce w dziedzinie owiaty i wychowania.

Rozdzia XVII
Disraeli, premier angielski, charakteryzuje ydw ydzi skar si na to, e ich przedstawiaj w zym wietle. Jest to ich zwyka skarga. Zawsze ich si "przedstawia w zym wietle" i "przeladuje", o ile ich si nie chwali za to, czego wcale nie zrobili. Gdyby chrzecijanie dobrze znali i rozumieli ydw, gdyby na przykad wyznania chrzecijaskie wyzbyy si zudzenia, e ydzi s ludem Starego Testamentu, gdyby te wyznania chrzecijaskie wiedziay, czym jest rzeczywicie religia Talmudu, prawdopodobnie to ze wiato staoby si o wiele jaskrawsze. Upadek Rosji przygotowao wprowadzenie w ycie rozlegego i szczegowo obmylonego programu, polegajcego na przedstawieniu w zym wietle narodu rosyjskiego za porednictwem prasy wszechwiatowej i ydowskiej suby dyplomatycznej. Za spraw ydw prasa Stanw Zjednoczonych zatopia w bocie imi Polski. Wikszo ludzi, podpisujcych protesty przeciwko artykuom drukowanym w "Dearborn Independent, to te same osobniki, ktre kieruj akcj ku zohydzeniu Polski w opinii publicznej za t jedynie zbrodni, e chce si ratowa od ydw. To prawdziwe "przedstawienie w

zym wietle" innych narodw jest uwaane za specjalny przywilej ydowski. Ilekro zdarzay si prby zmierzajce do przeszkodzenia ydom w opanowaniu jakiego kraju i w owadniciu gwnymi rdami jego ycia, tylekro ydzi podnosili krzyk, e ich "przedstawiaj w zym wietle". Nigdy nie stawiaj kwestii jasno; nigdy nie odpowiadaj wprost na stawiane im zarzuty. Nie czyni te tego i obecnie. Ich odpowied bowiem byaby zarazem przyznaniem si do winy. Ich metoda polega na faszywych zaprzeczeniach, apelowaniu do sympatii i na niegodnym usiowaniu, aby innych pocign w swym upadku. Masoni mog si dziwi, czemu zostali wmieszani w t spraw i czemu nazwa ich staroytnego zwizku wystpuje rwnorzdnie z imieniem ydw. Jest to zupenie zrozumiae dla tych, ktrzy mieli sposobno pozna ydowskie metody strategiczne w okresie dwch stuleci, ktre zamykaj wspczesn histori masonerii. Dwukrotnie w dziejach Stanw Zjednoczonych og zwrci uwag na jakie dziwne wpywy dziaajce w sprawach pastwowych, i za kadym razem rzeczywista potga ukryta poza tymi wpywami, potrafia zwrci podejrzenia na masoneri. Wypadek taki zdarzy si po raz pierwszy za Jerzego Waszyngtona, po raz drugi za prezydenta Adamsa. Pisano ksiki, wygaszano kazania, pisma wszczynay dochodzenia, ale nikt nie dostrzeg wpywu ydowskiego. Jerzy Waszyngton wiedzia, e nieszlachetny wpyw nie by masoskim, ale widzia przejawy ukrytych mocy, usiujcych dziaa pod pokrywk masonerii. Prezydent Adams nie mia tak jasnego pogldu na t spraw. Masoneria nieydowska wysza z tej prby jeszcze zwycisko, poniewa nie dya tak jawnie do celw wywrotowych. Natomiast Masoneria pochodzenia francuskiego przesiknita na wskro ideami ydowskimi, oddana celom ateistycznym i rewolucyjnym, usilnie popierana przez ydw, wniosa ten burzycielski pierwiastek; og jednak mg dostrzec tylko masoneri, nie widzc dziaajcej w ukryciu rki ydowskiej. Tak tedy przywdcom ydostwa amerykaskiego udao si zwiza imi masonerii ze swym wasnym imieniem. Ostrzegamy jednak przywdcw ydostwa amerykaskiego, e na przyszo nie uda si im ukry za masoneri: nie uda im si uy masonerii za tarcz do odbicia pociskw, lub jego sprzymierzeca w walce wywrotowej. Ta sztuczka powioda si ju dwukrotnie w Stanach Zjednoczonych: nie powiedzie si po raz trzeci. Jest rzecz godn uwagi, e podobnie, jak usiowali dziaa za porednictwem masonerii, by porzuci j nastpnie w chwili, gdy musiaa stawi czoo wywoanym przez nich atakom, tak samo w innych epokach prbowali ydzi dziaa za porednictwem Jezuitw, uywajc w stosunku do zakonu tej samej taktyki. Gdyby Jezuici i masoni mogli podzieli si wzajemnie swym w tej mierze dowiadczeniem, stwierdziliby powtrzenie si jednych i tych samych faktw. ydzi usiowali posugiwa si zarwno zakonem jak i masoneri, i w obydwu wypadkach czciowo udao im si wykorzysta ich do swoich celw, chocia nie w peni jak na to liczyli; jakkolwiek opinia zarwno masonerii jak i Jezuitw w pewnych okresach silnie na tym ucierpiaa. Zachodzi tu znowu wsporzdno pomidzy treci protokow i faktami; protokoy wypowiadaj si zarwno przeciwko masonom jak przeciwko Jezuitom, lecz pragn uywa ich za narzdzie do osignicia ydowskich celw. Oba te zgromadzenia potrafi same si obroni, jeli posiadaj klucz do planw ydowskich. Lecz og jest tych spraw zgoa niewiadomy. Gwnym wszake celem obecnego artykuu jest dowie czytelnikom, e ydw nie przedstawiano w zym wietle, a dowie tego mianowicie przez przytoczenie, jak ydw charakteryzuje znakomity yd, do ktrego jego rodacy odnosz si z prawdziw czci. Benjamin Disraeli, hrabia Beaconsfield i prezydent ministrw Wielkiej Brytanii, by ydem i szczyci si tym. Napisa wiele dzie, a w niektrych z nich mwi o wasnym narodzie, usiujc przedstawi go we waciwym wietle. Rzd angielski nie by wwczas tak ydowski jak obecnie, a Disraeli by w nim jedn z postaci najwybitniejszych. W ksice jego pt. "Coningsby" wystpuje yd, nazwiskiem Sidonja, za ktrego porednictwem Disraeli stara si przedstawi yda takim, za jakiego pragnby, aby og go uwaa. Sidonja w rozmowie z modym Coningsby tak okrela swoje pochodzenie: "Wyznaj wiar, ktr wyznawali Apostoowie, zanim poszli za swym Mistrzem". Jest to jedyny ustp w ksice, gdzie jest mowa o wierze. Czterokrotnie natomiast w krtkiej przedmowie do wydania pitego, napisanej w roku 1849, termin "rasa" jest uyty w odniesieniu do ydw. W pierwszej rozmowie pomidzy tymi dwiema osobami, Sidonja zdradza, e jest wielkim zwolennikiem wadzy, i charakteryzuje bardzo pochlebnie osobistoci historyczne, ktre posiaday wadz, koczc w sposb nastpujcy: Aquaviva by generaem zakonu Jezuitw, rzdzi wszystkimi gabinetami w Europie i kolonizowa Ameryk przed ukoczeniem trzydziestu siedmiu lat ycia. Co za kariera! zawoa cudzoziemiec (Sidonja), powstajc z krzesa i przechadzajc si po pokoju: cyt z: "Tajemna wadza Europy (str. 120. Mwimy o wydaniu Longmana z r. 1919). Przystpujc do opracowania charakteru Sidonji, yda, yd Disraeli zaczyna od tego, e nazywa swoich rodakw "Arabami wyznania mojeszowego". Gdyby jakiemu gupiemu pisarzowi wspczesnemu przyszo na myl przedstawi ydw jako Arabw o przekonaniach "mojeszowych ydzi niewtpliwie napitnowaliby to jako now prb "przeladowania. Disraeli jednak czyni to wielokrotnie, chcc prawdopodobnie da im jakie okrelone miejsce wrd innych narodw. W innym ustpie mwi o ydach jako o "ydowskich Arabach". Oba te wyraenia znajduj si na str. 209. Disraeli w wymienionej pracy daje rwnie wyraz swemu przekonaniu, ktre kady yd podziela, e ktokolwiek wystpuje przeciwko ydowi, jest przeklty. Uczucie to w szczeglny sposb wnikno rwnie w dusz chrzecijan; w pewnym znaczeniu ydzi s dla nich "narodem wybranym" i niebezpiecznie im si w czymkolwiek przeciwstawia... "Strach wo-

bec ydow jest bardzo realnym pierwiastkiem w yciu. Jest on rwnie realnym dla ydw jak i dla nieydw. ydzi sami podlegaj tej obawie wobec wasnego narodu, a wywieraj ten strach w sferze poj religijnych przez kltw: "Przekln tych, co ciebie przeklinaj. Naleaoby jednak dowie, czy opozycja wobec destrukcyjnych dnoci ydowskich w najwaniejszych sprawach yciowych jest "przeklinaniem ydw. Gdyby ydzi byli naprawd narodem Starego Zakonu, gdyby istotnie mieli wiadomo swego "posannictwa", by sta si bogosawiestwom wszystkich narodw, ich grzechy zniknyby same przez si. Jeli kiedykolwiek atakuje si ydw, to nie za to, e s ydami, lecz e s rdem dnoci i wpyww, ktre o ile ich si nie tamuje, zburz moralno spoeczn. Przeladowaniem, o ktrym wspomina Disraeli, jest inkwizycja hiszpaska. ledzc losy rodziny Sidonji w burzliwym okresie dziejowym, nasz autor ydowski pisze: `W trakcie zamieszek wojennych... modszy syn modszej linii tej rodziny doszed do wielkiego majtku przez dostawy wojskowe dla komisariatw rnych armii. (Str. 212). Oczywicie. Jest to prawda niewzruszona, dajca si zastosowa do kadego okresu ery chrzecijaskiej: bez wzgldu na to, czy nard ten by przeladowany, czy te nie, "wojny byy niwem ydw". Byli to najpierw komisarze wojskowi. Jeli ten mody Sidonja, zajmujc si dostawami dla rnych armii, posun si tak daleko, e dostawia zapasy nawet armiom przeciwnikw, to postpowa zupenie zgodnie z oglnie praktykowan metod ydowsk, jak to stwierdza historia. "A podczas pokoju, przewidujc wielk finansow przyszo Europy, ufny we wasny talent, w swoje oryginalne ujcie spraw fiskalnych, w swoj znajomo bogactw naturalnych, ten Sidonja... postanowi wyemigrowa do Anglii. Przyby tam po pokoju Paryskim ze znacznym kapitaem. Woy cay swj majtek w poyczk Waterloo a wypadki historyczne uczyniy go jednym z najwikszych kapitalistw europejskich@. "Gdy tylko Sidonja znalaz si w Anglii, wyznaje ju jawnie Judaizm". "Sidonja przewidzia, e po dwudziestu piciu latach wojny Europa bdzie potrzebowaa pienidzy na utrwalenie pokoju. Otrzyma zasuon nagrod za swoj przenikliwo. Europa potrzebowaa pienidzy, a Sidonja mg ich Europie poyczy. Francja potrzebowaa troch, Austria wicej, Prusy niewiele, Rosja par milionw. Sidonja mg zadowoli wszystkich. Jedynym krajem, ktrego unika, bya Hiszpania... (Str. 213). Tutaj premier Wielkiej Brytanii, jako yd z bogactwa i tradycji, z wysokoci swego dowiadczenia i obserwacji jako prezydent ministrw, opisuje metody ydowskie podczas wojny i podczas pokoju, jak inni pisarze opisa je prbowali. Wysuwa te same co inni fakty, ale czyni to najwidoczniej ku wywyszeniu ydw, gdy inni pisarze czynili to dla wykazania, co si dzieje za kulisami wojny i pokoju. Sidonja by gotw poyczy pienidzy pastwom. Ale skd je zdoby, zanim mg je poyczy? Wzi je od tyche pastw w czasie wojny! Byy to te same pienidze; finansista wojenny i finansista pokojowy to jedna i ta sama osobisto: jest to yd Midzynarodowy, jak o tym dokadnie wiadczy ksika Benjamina Disraeli ku chwale ydostwa. Co wicej, pisze on na teje stronicy: `Nietrudno poj, e idc drog tej kariery, sta si niebawem jedn z najwybitniejszych osobistoci w Europie. Obsadzi braci lub bliskich krewnych, ktrym mg zaufa, w waniejszych stolicach. By panem i wadc wszechwiatowego rynku pieninego, a co za tym idzie panem i wadc wszystkiego. Jest to wanie portret yda Midzynarodowego. Ale yd si tym szczyci. Dopiero, gdy jaki pisarz nieydowski wyrazi wtpliwo, czy jest dobrem dla spoeczestwa, aby koteria ydowska bya "panem i wadc wszechwiatowego rynku pieninego, a co za tym idzie "panem i wadc wszystkiego, powstaje krzyk z powodu rzekomego "przeladowania". Rzecz szczeglna: w tej ksice premiera angielskiego znajdujemy przyznanie faktu, e ydzi przeniknli do zakonu Jezuitw. "Mody Sidonja mia znakomitego opiekuna, wybranego mu przez ojca; opiekun ten zaj si nim i dzieli si ze swym wychowankiem caym bogactwem swego wyksztaconego umysu i rozlegej erudycji. Jezuita przed rewolucj, nastpnie wygnany jako przywdca liberalny, wreszcie czonek Kortezw hiszpaskich, Rebello nie przesta nigdy by ydem. Znalazl on w swoim wychowanku t przedwczesn dojrzao intelektualn, jaka cechuje umysowo arabsk (Str. 214). Potem nastpi w karierze Sidonji okres intelektualnego opanowania wiata. W podrach swych by wszdzie, zbada tajemnice wszystkiego i powrci, majc wiat cay w kieszonce od kamizelki, e si tak wyrazimy, czyli, mwic innymi sowy, jako czowiek bez wszelkich zudze. "Nie byo w Europie awanturnika, z ktrym by nie zawar cisej znajomoci. aden minister nie mia takiej stycznoci z ajentami tajnymi i szpiegami politycznymi, jak Sidonja. Urzymywa stosunki ze wszystkimi i sprytnymi przestpcami na wiecie. Lista jego znajomych Grekw, Ormian, Maurw, Tatarw, Cyganw, emigrantw Polakw, karbonarw, zreszt w wikszoci byli to ukryci ydzi, mogaby rzuci ciekawe wiato na te podziemne ajencje, o ktrych og wie tak mao, a ktre wywieraj tak wielki wpyw na bieg wypadkw... Tajne dzieje wiata byy jego rozrywk. Najwiksz przyjemno sprawiao mu porwnywanie kontrastu pomidzy ukrytym motywem a publicznie znanym pretekstem dokonywanych transakcji midzynarodowych". (Str. 218-219). Oto yd Midzynarodowy w caej swej okazaoci; jest to mdrzec z Protokow, otoczony tajemnic, czowiek, ktrego do spoczywa na sprynach wszystkich pobudek ludzkich, czowiek, ktry opanowa wadz si brutalnych pienidz. Gdyby jaki autor nieydowski przedstawi Sidonj, charakteryzujc tak prawdziwie histori rasow i dusz yda, musiaby ulec tej samej presji, jak ydzi wywieraj na kadym, kto mwi o nich prawd. Disraeli jednak mg to uczyni bezkarnie, i czasami przychodzi doprawdy na myl, czy nie da nam on w swej ksice czego wicej ni powieci, czy nie da przestrogi wszystkim, co umiej czyta.

Wyej przytoczony ustp przedstawia nie tylko Sidonj; jest to doskonaa charakterystyka ydw amerykaskich, ktrzy, bywajc w wyszych sferach towarzyskich, utrzymuj rwnoczenie stosunki z `awanturnikami", z "ajentami tajnymi i szpiegami politycznymi", z "ukrytymi ydami i z tymi "ajencjami podziemnymi, o ktrych og wie tak mao". Si ydostwa stanowi wanie to utrzymywanie kontaktu ze sferami najwyszymi i najniszymi, gdy yd nie zna nic habicego w obrbie ydostwa. Cokolwiek by yd uczyni, nie stanie si on nigdy wyrzutkiem swego spoeczestwa; stanowisko i praca zawsze na czekaj bez wzgldu na to, kim jest. S w Nowym Yorku na wysokich stanowiskach osobistoci, ktre wolayby nie wiedzie, ile przysug odday "awanturnikowi", rzdzcemu obecnie Rosj; s rwnie ydzi, ktrzy daliby wiele za to, aby stwierdzenie ich stosunkw z "ajentami tajnymi i szpiegami politycznymi" nie byo wydrukowane czarno na biaym. Disraeli da co wicej ni charakterystyk Sidonji; namalowa on portret yda Midzynarodowego w tej postaci, w jakiej go oglda moemy rwnie i w Ameryce. Dotychczas Disraeli da zewntrzn charakterystyk Sidonji. Ale potem zaczyna mwi od siebie, bronic i chwalc ydw. Usiuje on zwalczy niech, z jak do ydw odnosi si spoeczestwo angielskie. Stara historia. Wszdzie, nawet w Stanach Zjednoczonych to samo. Woaj o lito, a rwnoczenie zgarniaj wadz! `My, biedni ydzi@, mwi o sobie multimiliarder nowojorski, przed ktrym gnie si prawodawstwo i dla ktrego nawet Prezydent Stanw Zjednoczonych nabiera szacunku. Poniszy cytat by napisany w roku 1844; moe na Anglikach wywrze niejakie wraenie ta jawna paralela do ich pooenia obecnego. Mwi Sidonja: "....skoro wszake w Anglii rozpoczynaj si zaburzenia spoeczne, skoro niebezpieczne komplikacje poczynaj grozi naszym instytucjom, wwczas znajdziecie niezawodnie w szeregach rewolucjonistw niegdy lojalnego yda, ktry sta si teraz niwelatorem, libertynem, i gotw raczej popiera polityk, ktra moe pozbawi go ycia i wasnoci, ni wegetowa potulnie pod systemem, dcym do jego ponienia". Zwrmy na to uwag. "Libertynizm" to ujta w jednym sowie nauka protokow. Rzuca to wiato na tak zwane idee "liberalne", ktre same przez si nic nie buduj, lecz maj wadz zburzenia istniejcego porzdku. Ustp powyszy stanowi zarazem odpowied Disraelego na stawiane niekiedy pytanie: "Jeli ydzi cierpi z powodu bolszewizmu, czemu go popieraj?" albo jak to formuuj rzecznicy ydowscy: "Jeeli jestemy tacy potni, czemu cierpimy w okresach zaburze wiatowych? Zaburzenia stanowi zawsze krok naprzd w deniu do wadzy ydowskiej; ydzi ponosz chtnie ofiary dla tego celu. Ale nawet wtedy nie cierpi tyle, co nieydzi. Sowiety pozwalaj na przesyanie i udzielanie pomocy ydom w Rosji. W Polsce "umierajce z godu ydowskie ofiary wojny" s zdolne zapeni wszystkie wolne okrty, wykupujc drogie bilety na przejazd do Ameryki. Cierpi mniej ni inni ludzie, ale jak mwi Disraeli, cierpi chtnie, poniewa kady kryzys w spoeczestwie chrzecijaskim jest dla ydw krokiem naprzd, zbliajcym do steru wadzy. W jaki sposb yd pracuje nad zburzeniem istniejcego porzdku rzeczy za porednictwem idei, jak stwierdzaj Protokoy, dowodzi w tej samej rozmowie Sidonja: "Torysi przegrywaj w krytycznym momencie walk wyborcz dlatego, e ydzi przeciwko nim gosowali. Gdy Koci zaniepokojony projektem wolnomylnego uniwersytetu, dowiaduje si z radoci, e nie zdoano zgromadzi potrzebnych na to funduszw, wwczas zjawia si niezwocznie yd, ktry dostarcza pienidzy". Gdyby te sowa napisa nieyd, napitnowanoby go jako antysemit. A sowa te s prawdziwe, cile prawdziwe, bowiem napisa je yd. Sidonja dodaje: "I z kadym pokoleniem musz si stawa potniejszymi i bardziej niebezpiecznymi dla spoeczestwa, ktre jest dla nich wrogie. (Str. 249). Ot od chwili, gdy te sowa napisano, mino ju par pokole. ydzi zawsze uwaaj wszelk form spoeczestwa nieydowskiego za wrog. A jeli mamy uwaa Disraelego za proroka, to sowa jego gosz: "musz si stawa potniejszymi i bardziej niebezpiecznymi. Stali si potniejszymi. Ktokolwiek za chce zda sobie spraw z grozy niebezpieczestwa, niechaj si rozejrzy dokoa siebie. Pozwlmy zachwycajcemu Sidonji mwi dalej: "Powiedziaem ci, e udaj si jutro do miasta, gdy wziem sobie za regu bra udzia w sprawach pastwowych, ilekro si znajd na porzdku dziennym. Inaczej pozostaj zawsze na uboczu. Czytam w gazetach o wojnie lub pokoju, ale nie niepokoi mnie to nigdy, dopki si nie dowiem, e krlom potrzeba pienidzy; wtedy wiem, e monarchowie nie artuj. Pamitajmy, e Sidonja nie zajmowa rzdowego stanowiska. Jeszcze nie by nadszed czas odpowiedni po temu. Oni i jemu podobni wywierali wpyw zakulisowy, zanim udao im si wypyn na widowni publiczn. Ale czy ydzi znajduj si na stanowiskach urzdowych, czy nie, wadza, ktr sprawuj za kulisami jest zawsze wiksza, ni to si ujawnia na zewntrz. Tote naley wnioskowa, e im liczniejsi s w urzdach, tym silniejsza jest ich wadza ukryta. Sidonja cignie dalej: "Par lat temu zwrcia si do nas Rosja. Ot pomidzy dworem petersburskim a moj rodzin nie byo przyjani. Miao to zwizek ze sprawami holenderskimi; a nasze interpelacje co do pooenia ydw polskich, bardzo licznych, ale najbardziej zarazem ucinionych, byy niezbyt mie dla cara. Mimo to jednak okolicznoci wywoay zblienie pomidzy dynasti Romanoww a rodzin Sidonjw. Postanowiem uda si osobicie do Petersburga. Po przybyciu tam uzyskaem posuchanie u rosyjskiego ministra finansw, hrabiego Kankrina; i oto miaem przed sob litewskiego yda.

"Poyczka miaa zwizek ze sprawami hiszpaskimi, postanowiem pojecha z Rosji do Hiszpanii. Odbyem podr nie zatrzymujc si nigdzie. Niezwocznie po przyjedzie uzyskaem posuchanie u ministra hiszpaskiego, seniora Mendisabel; miaem przed sob takiego jak ja sam, syna wychrzty, yda aragoskiego@. "Na skutek tego, co zaszo w Madrycie, udaem si wprost do Parya, aeby zasign rady u prezesa rady francuskiej; miaem przed sob yda francuskiego, bohatera, marszaka cesarskiego..." Gdyby Sidonja podrowa obecnie, znalazby cae grupy ydowskie na tych stanowiskach, gdzie wwczas spotyka jednostki, i znalazby je na stanowiskach najwyszych. Wyobramy sobie, co by to byo, gdyby Disraeli dzi pisa swego "Coningsby, wczajc Stany Zjednoczone do podry tego wszechwiatowego wadcy pienidzy! C za liczny poczet nazwisk ydowskich zastaby Sidonja w waszyngtoskich koach urzdowych, zaiste tak liczny, e nazwisko chrzecijaskie wydaoby mu si tam obcym gociem dopuszczonym askawie przez ydw do ich grona!!! "Skutek naszych obrad by ten, e mielimy si zwrci o przyjazne porednictwo do jednego z pastw pnocnych. Wybr nasz pad na Prusy; prezydent Rady zwrci si w tym wzgldzie do ministra pruskiego, ktry mnie przyj w par dni po wspomnianej konferencji. Hrabia Arnim wszed do gabinetu: miaem przed sob yda pruskiego Nastpujce sowa Sidonji mog si stosowa do kadego czytelnika artykuw niniejszych: "Tak wic widzisz, mj drogi Coningsby, e wiatem dz osoby zgoa inne, ni przypuszczaj ci, co nie s za kulisami". (Str. 251-252). Istotnie! Czemu nie pozwoli, by ci, co nie s za kulisami, zajrzeli cho troch za kurtyn"? A teraz przechodzimy do rewelacji najbardziej pouczajcych, do rewelacji, ktre skaniaj niemal do przypuszczenia, i by moe, Disraeli pisa te sowa, aby ostrzec ludzko przed ydowsk dz wadzy: `Nie znajdziesz w Europie wielkiego ruchu umysowego, w ktrym by ydzi nie brali licznego udziau. Pierwsi Jezuici byli ydami. Owa tajna dyplomacja rosyjska, ktra tak niepokoi Europ Zachodni, jest zorganizowana i uprawiana gwnie przez ydw. Wielka rewolucja, ktra si przygotowuje obecnie w Niemczech, a ktra w rzeczywistoci stanie si doniolejsza w skutkach ni Reformacja, jakkolwiek w Anglii wiedz o niej jeszcze tak mao, rozwija si cakowicie pod protektoratem ydw". (Str. 250). ydzi amerykascy mwi, e Protokoy s wymysem. Czy jest wymysem take i Benjamin Disraeli? Czy ten ydowski premier Wielkiej Brytanii przedstawia w faszywym wietle wasny nard? Czy jego opis nie jest cile historyczny? A c on powiada? Mwi, e w Rosji, w tym wanie kraju, gdzie jak si skaryli ydzi, mieli oni najmniej swobody, ydzi rzdzili. Mwi, e ydzi znaj technik rewolucji, przepowiadajc w swojej ksice rewolucj, ktra nastpnie wybucha w Niemczech. Skd o tym naprzd wiedzia? Poniewa rewolucja ta rozwijaa si pod protektoratem ydw, i jakkolwiek susznie zauwaa, i "w Anglii wiedz o niej jeszcze tak mao", jednak Disraeli yd wiedzia o tym, i wiedzia, e jest ona ydowska ze wzgldu na swoje pochodzenie, rozwj i cele. Jeden punkt jest zupenie pewny: Disraeli powiedzia prawd. Przedstawi nard swj ogowi prawdziwie. Mwi o ydowskiej wadzy, ydowskich celach i metodach ydowskich z pewnoci, ktra ujawnia wicej ni znajomo rzeczy, ujawnia rasow sympati i zrozumienie. Traktuje on te same fakty, o jakich mwi nasze artykuy. Dlaczego to uczyni? Czy przez chepliwo, t niebezpieczn waciwo ydw, pod ktrej wpywem zdradzaj wikszo swoich tajemnic? Czy moe sumienie kazao mu ujawni przed wiatem zamiary Judy? Wszystko jedno; powiedzia prawd. Jest jedynym czowiekiem, ktry powiedzia prawd i ktrego za to nie spotka zarzut, i przedstawia ydw `w faszywym wietle".

Rozdzia XVIII
Taft raz jeden sprbowa oprze si ydom i musia ustpi William Howard Taft jest miym gentlemanem. Jest na wiecie tyle rzeczy, z ktrymi si mona zgodzi, e rzadko znajduje on co, na co si nie zgadza. Jest to stanowisko bardzo wygodne, ale nie przyczynia si do postpu wiata. Prawdziwa harmonia wynika wanie z opozycji przeciwko faktom niepodanym; nie osiga si jej przez omijanie niezrcznych sytuacji. Nie ulega wtpliwoci, e gdyby przed rokiem (pisane w r. 1920) powiedzia kto Williamowi Howardowi Taft: "Panie Taft, czy panu wiadomo, e istniej na wiecie ze moce, ktrym naley si opiera", odparby: "Oczywicie". Gdyby mu kto powiedzia: "Panie Taft, jedn z tych zych mocy jest niewiadomo, a zwalcza j mona skutecznie tylko przez uwiadomienie", odpowiedziaby: "Obawiam si, e tak". Gdyby kto mu powiedzia dalej: `Panie Taft, trzeba og uwiadomi, trzeba mu da klucz do rozwizania pewnych kwes-

tii, aby zrozumia znaczenie faktw, ktre go dziwi wedle wszelkiego prawdopodobiestwa byby odpar: "Wierz, i naleaoby owieci og, aby mia si na bacznoci". Przypumy, e ten kto dodaby jeszcze: "Panie Taft, gdyby pan znalaz program pisany, ujawniajcy rodki, ktre maj by zastosowane w celu zagarnicia wadzy nad spoeczestwem i gdyby pan, rozgldajc si dokoa siebie, zauway okrelone dnoci, odpowiadajce we wszystkich punktach temu programowi, czy uwaaby pan ten fakt za zjawisko znaczce?" Pan Taft odpowiedziaby naturalnie, e tak. Nie ma na to innej odpowiedzi. Nie moe na to da innej odpowiedzi nikt, ktokolwiek porwna te dwa zjawiska. Gdyby panu Taftowi przedstawiono kwesti od tej strony, byby prawdopodobnie wypowiedzia sowa bardzo znamienne dla tych, co by jego sowom przypisywali znaczenie. Ale jaki wpyw na bieg sprawy miaoby "wiadectwo" pana Tafta? Czy jego poparcie wzmocni jej donioso a jego opozycja osabi? Jeli chodzi o nazwisko, to "Dearborn Independent" mgby przedstawi bardzo pokan list nazwisk ludzi, uznajcych donioso dokonywanych bada, ale lista taka nie dodaaby ju nic do faktw samych, bo fakty musz mie wasne uzasadnienie bez wzgldu na stanowisko p. Tafta lub nawet p. Artura Brisbane. Istnieje jednak bardzo zajmujca historia o p. Tafcie i o ydach. P. Taft wie o tym. Wie o tym take pewna liczba Amerykanw. Moe uytecznym bdzie, gdy opowiemy j teraz. Mimo to jednak, aby si komu nie zdawao, e chcemy pomin milczeniem ostatni obron ydw, podjt przez pana Tafta, zaczniemy od tego faktu. Niesusznie podnieceni artykuami niniejszymi przywdcy ydw w Stanach Zjednoczonych dowiedli przez swoje wzburzenie, e prawda w nich zawarta zmusi og do zwrcenia uwagi na kwesti ydowsk. By moe, znalazo si wiele osb, skonnych podzieli pogldy, wyraone w artykuach nie tylko z racji ich rzeczowoci, lecz take z powodu stanowiska zajtego w stosunku do nich przez ydw. ydzi bronili si bardzo formalnie, starajc si podkreli swj autorytet, jednake bez spodziewanego skutku. Widzc tedy, e ich wasne owiadczenia nie daj podanego rezultatu, urzdzaj formalny pobr si chrzecijaskich dla celw obrony. Podobnie jak w Rosji, ka oni chrzecijanom walczy w pierwszych szeregach. Tak wic zwrcono si do p. Tafta z propozycj. Byo to ju jaki czas temu, mniej wicej okoo 1 listopada 1919 roku. "Ot na podstawie podpisanego przez p. Tafta jego wasnego owiadczenia z dnia 1 listopada, nie czyta on nawet artykuw "Dearborn Independent, a wiadomo o ich charakterze i treci przyj na wiar i na sowo ydw. A jednak w dniu 23 grudnia, widzimy p. Tafta w Chicago w hotelu La Salle, wypowiadajcego mow wobec zwizku Bnai Brith; w mowie tej owiadcza si w sprawie wspomnianych artykuw ze stanowczoci i pewnoci czowieka, ktry przeprowadzi gbokie studia nad kwesti ydowsk i na tej podstawie doszed wreszcie do dojrzaych i ostatecznych wnioskw. W dniu 1 listopada p. Taft pisa do pewnego nowojorskiego yda, nazywajc nasze artykuy "niemdrymi owiadczeniami, ktre, jak zrozumiaem, ukazay si w "Dearborn Independent. Wyraenie, "jak zrozumiaem jest w mowie potocznej rwnoznaczne z "jak syszaem@. Nie czyta ich. Bra pogoski za podstaw do wyrobienia sobie opinii. S poszlaki, e nie czyta ich nawet w okresie, poprzedzajcym jego mow w Chicago, poniewa uczyni lekk tylko aluzj do jednej ze zdumiewajcych paraleli, ktre zawayy w umysach wielu wybitnych ludzi w naszym kraju. ydzi chcieli pozyska nazwisko p. Tafta, chcieli si ukry poza "nieydowskim frontem" i dopili celu. Mowa p. Tafta nie dodaa nic do dyskusji; nie dowioda niczego i niczego nie obalia. Czciowo stanowi ona przerbk mowy jednego z nowojorskich rabinw. Co wicej, najciekawszy kulminacyjny punkt mowy Tafta stanowi dosowny cytat z przemwienia rabina. Zajcie pana Tafta polega obecnie na wygaszaniu przemwie. W okresie pomidzy 1 listopada, gdy nie czyta jeszcze nic w kwestii ydowskiej, a do 23 grudnia, gdy uzna si za powoanego do wygoszenia o niej sdu, by bez przerwy niemal w podry. Dojecha do Chicago, nie zdywszy nawet zaatwi adnego witecznego sprawunku. Wyjani, i "podrowa po kraju w tak szybkim tempie", e nie mia czasu na nic innego. Nie wida std, kiedy znalaz czas na badanie kwestii ydowskiej. Najprawdopodobniej nie znalaz czasu i nie studiowa jej wcale. Jeli to uczyni, ukry starannie owoce swoich studiw, gdy wygasza swoje przemwienie. Zanim wygosi t mow gazety owiadczyy, e bdzie ona skierowana przeciwko antysemityzmowi, przy czym wymieniono niniejsze artykuy. Widocznie wiedziano ju naprzd, e przemwienie p. Tafta ma by nie bezstronnym owiadczeniem, lecz wystpieniem stronniczym. Gazety twierdz, e p. Taft nie podyktowa nawet swej mowy przed przybyciem do Chicago. Materia, ktry mia pod rk podczas dyktowania, stanowia drukowana propaganda, rozpowszechniana przez ydw w Stanach Zjednoczonych. Wo tej propagandy a bije z mowy Tafta. Nie ma w niej ani jednej myli oryginalnej. By to megafon ludzki, ktry ydzi wynajli na jeden wieczr, aby za jego porednictwem wypowiedzie to, co chcieli. Celem istotnym tej mowy byo oczywicie rozgosi j po caym kraju jako wyraz opinii spoeczestwa w danej kwestii. Nic jednak nie moe usprawiedliwi tego faktu, e mowa nie wnosi ani jednej absolutnie nowej myli do zagadnienia, o ktrym traktuje. Pan Taft jest przeciwny przesdom religijnym. Wszyscy s im przeciwni. Pan Taft jest przeciwny przesdom rasowym. Wszyscy s im przeciwni. Pan Taft pragnie zgody i dobrej woli. Wszyscy tego pragn. Ale jaki to wszystko ma zwizek z faktami, ktre skadaj si na kwesti ydowsk? Pocztek prawdziwej historii o panu Tafcie i ydach datuje jeszcze od tych czasw, gdy p. Taft mieszka w Biaym Domu. ydzi posiadali w Waszyngtonie ajencj, ktrej zadaniem byo zna kadego prezydenta faktycznego i kadego przypuszc-

zalnego prezydenta. Tote znali oni p. Tafta na dugo przedtem zanim zosta prezydentem. Ale czy nie przewidziano jego przyszoci politycznej, czy te uwaano, e przekonania jego s zbyt chwiejne, aby si nimi zajmowa, do, e jak si zdaje, niewiele sobie z niego robiono. Nie ma adnych danych, by on ubiega si o wzgldy ydowskie, albo ydzi o jego wzgldy, w okresie poprzedzajcym jego prezydentur. Jako prezydent pan Taft raz jeden przeciwstawi si ydom; wwczas ogoszono go za czowieka ydom nieprzychylnego, pobito go sromotnie w pewnej sprawie, co do ktrej zaj wyrane stanowisko, a pan Taft w nastpstwie dowid, e ta nauczka poskutkowaa, gdy odtd zawsze stosowa si do ycze ydw. Historia ta stanowi epizod obszernych dziejw zatargw pomidzy Stanami Zjednoczonymi a innymi pastwami z powodu ydw. Czytelnicy, ktrych interesuje ten dzia historii Stanw Zjednoczonych, znajd go w szczegowym opracowaniu u pisarzy ydowskich. Z pewn dum podkrelaj oni, ile razy rne pastwa musiay w drodze dyplomatycznej uzna kwesti ydowsk. Od roku 1840 do 1911 Stany Zjednoczone miay wiele trudnoci dyplomatycznych, wynikych w zwizku z kwesti ydowsk. Trudnoci te doszy do punktu kulminacyjnego w roku 1911 i opary si o Williama Howarda Tafta, ktry by w owym czasie prezydentem. Rosja, jak wiadomo, walczya od dawna z ydami i wreszcie pada pokonana przez potg ydowsk, ktra od szeregu stuleci pracowaa nad podminowaniem tego pastwa: nawet Disraeli widzia, e Rosj rzdz ydzi, czego zreszt og wcale nie podejrzewa. Propaganda, zmierzajca do wpojenia w opini publiczn przekonania, e Rosja przeladuje ydw, bya jedn wielk mistyfikacj. Rosja pozwolia ydom osiedla si w najpikniejszej czci kraju, a pod wzgldem udzielania pozwole na osiedlanie si w innych okolicach bya zawsze tak pabaliwa, e ydzi zdoali utworzy w caym pastwie system podziemny, ktry umoliwi im absolutne opanowanie rynku zboowego, zawadnicie opini publiczn i wreszcie obalenie rzdw carskich. Skaryli si gono na "przeladowanie", poniewa nie pozwolono im wyzyskiwa chopw tak, jak by tego pragnli. Potem uzyskali i ten przywilej. Ot z chwil, gdy Stany Zjednoczone stay si "Now Jerozolim" ydowscy obywatele Ameryki powzili myl uycia rzdu tego pastwa do osignicia dla ydw tego, czego oni sami w inny sposb osign nie zdoali. ydzi rosyjscy i niemieccy przybywali tedy do Stanw Zjednoczonych, uzyskiwali tak szybko, jak tylko to byo moliwe, obywatelstwo amerykaskie i powracali czym prdzej do Rosji jako Amerykanie, by powici si handlowi. W Rosji jednak znano ich jako ydw i dano, by poddawali si prawom ydw obowizujcym. Protest za protestem napywa do Departamentu Spraw Zagranicznych Stanw Zjednoczonych w miar tego, jak ydzi niemieccy i rosyjscy powracali do Rosji, aby obchodzi prawa rosyjskie. Z pocztku rzecz ta nie miaa znaczenia, poniewa w wielu wypadkach stwierdzono, e ci naturalizowani "Amerykanie" nie maj wcale zamiaru powraca do Stanw Zjednoczonych i e pozyskali "obywatelstwo amerykaskie" wycznie w celu robienia interesw handlowych w Rosji. W tych wypadkach, oczywicie Stany Zjednoczone nie poczuway si do obowizku wystpowania z interwencj. Przyszed wszake czas, gdy posom amerykaskim w Rosji polecono zbada sytuacj. Raporty ich s dostpne. John W. Foster by jednym z takich posw: raportowa on w roku 1880, e "Rosja bardzo chtnie zapewni liberalne traktowanie amerykaskim obywatelom bona fide, lecz nie przebranym ydom niemieckim. W tym okresie rozwijano w Stanach Zjednoczonych energiczn propagand w "kwestii rosyjskiej". Pocztkowo propaganda ta pojawia si w postaci "przeladowania przez Rosj". ydzi przedstawiali, e ich ycie w Rosji jest piekem. John W. Foster, pniejszy sekretarz departamentu Spraw Zagranicznych, te Roberta Lansinga, sekretarza tego departamentu za prezydenta Wilsona, reprezentowa w owym czasie Stany Zjednoczone w Rosji i zoy nastpujcy raport o pooeniu ydw w Rosji. "... we wszystkich miastach rosyjskich liczba mieszkacw ydw przewysza w rzeczywistoci statystyk policyjn i jest wiksza ni to przewiduje cisa interpretacja prawa. Tak np. osoby, ktre sprawie tej powiciy baczn uwag oceniaj liczb ydowskich mieszkacw Petersburga na 30 tys., gdy tymczasem w spisach wadz policyjnych figuruje ich tylko 1.500. Z tego samego rda dowiaduj si, e... gdy tylko jedna szkoa hebrajska jest policyjnie zarejestrowana, trzy czy cztery tysice dzieci ydowskich uczy si w niezarejestrowanych szkoach stolicy. Jako inny objaw rozmiarw wpywu ydowskiego naley zaznaczy fakt, e we wszystkich bez wyjtku prawie czasopismach petersburskich i moskiewskich znajduje si co najmniej jeden yd w charakterze redaktora lub wsppracownika, czstokro za jest ich wicej..." Przy kadej sposobnoci rzd Stanw Zjednoczonych przekonywa si, e ydzi przesadzali w opisach ogranicze i trudnoci, jakie im rzekomo stawiano, w celu wywoania interwencji rzdu Stanw Zjednoczonych. Obecnie po latach podziemnej pracy i jawnej antyrosyjskiej propagandy w prasie codziennej, agitacja przybraa posta "rosyjskiej kwestii paszportowej". Rosja omiela si lekceway paszport amerykaski! Rosja zniewaa rzd Stanw Zjednoczonych! Rosja ponia obywateli amerykaskich! I tak dalej i dalej. ydzi w Stanach Zjednoczonych zadali ni mniej ni wicej, tylko tego, aby rzd nasz zerwa wszystkie traktaty z Rosj Zadali tego! James G. Blaine pragn nade wszystko jednej rzeczy, a mianowicie, aby uczyniono co, wszystko jedno co, byle zatamowa napyw ydw, ktrzy w owym czasie zaczli zalewa Stany Zjednoczone. Pisa on: "Gocinno pastwa nie powinna sta si dla ciarem. Stany Zjednoczone znalazy si wwczas w tym dziwnym pooeniu, e same uskaray si na ydw, a rwnoczenie interpeloway Rosj w kwestii jej prawa do regulowania podobnych skarg w obrbie wasnego pastwa. Minister Spraw Zagranicznych w Rosji oceni trafnie t sytuacj, a gdy pose amerykaski owiadczy mu, e 200 tys. ydw wyemigrowao z Rosji do Stanw Zjednoczonych, zauway: : Jeli ci ludzie udali si do Ameryki jako robotnicy, aby przyczyni si do roz-

woju pastwa, mog by przyjci, ale jeli udali si tam dla wyzyskania Stanw Zjednoczonych, wwczas atwo poj jakie to jest niepodane. "Caa kwestia ydowska w Rosji tkwia w tym wanie, e ydzi t Rosj wyzyskiwali, mao powiedziane, doili oni j, a nie ywili. Gdyby nie brak miejsca, moglibymy zebra i przedstawi bardzo bogaty w tej sprawie materia. Stanowisko amerykaskich mw stanu sprzed lat 25-40 byo istotnie mdre i suszne. Tak tedy, a do czasu Williama Howarda Tafta trwaa ydowska propaganda, zawsze skierowana przeciwko Rosji, zawsze dca do uycia Stanw Zjednoczonych jako maczugi dla zadania ciosu. Naley pamita, e od najdawniejszych czasw ydzi utrzymuj w Waszyngtonie agentur, rodzaj ambasady ydowskiej przy rzdzie Stanw Zjednoczonych, i e ta agentura spoczywa w rkach gwnego `ambasadora@. Oczywicie, rzecz tego ambasadora byo jak najsilniejsze opanowanie prezydenta Tafta. Ale prezydent Taft nie by w owym czasie tak "atwy, za jakiego pniej zaczo go susznie uwaa spoeczestwo. Pomidzy Rosj a Stanami Zjednoczonymi istnia od roku 1832 traktat handlowy, a prezydent zachowa si tak, jak gdyby uwaa, e danie ydowskie, by traktat ten zerwano, jest rzeczywicie nazbyt zuchwae. ydzi dali, aby Stany Zjednoczone zerway traktat istniejcy pomidzy obu pastwami od lat prawie 80, w ktrym to okresie Rosja dowioda, e jest nam przyjazna. ydzi dali od Williama Howarda Tafta dwch tylko rzeczy: zerwania traktatu z Rosj i sprzeciwienie si temu, co Kongres usiowa dawniej przeprowadzi, mianowicie cenzusu umiejtnoci czytania i pisania dla imigrantw. Poniewa imigracja ydowska do Stanw Zjednoczonych odgrywa bardzo wan rol w planach ydowskich, przeto ydzi amerykascy nie dbali wcale o to, jakie mty spoeczne zapeniaj Ameryk, byle tylko najazd ydowski mg odbywa si bez przeszkody. Prezydent przetrwa cierpliwie wytone ataki, charakteryzujce tego rodzaju kampani, i wreszcie zapyta, z pewnym moe rozdranieniem, czego ydzi waciwie chc odemnie? "Niech pan odbdzie konferencj z przedstawicielami ydostwa amerykaskiego" zaproponowali mu ydzi. Tote w dniu 15 lutego 1911 r. przybyli do Biaego Domu Jakub B. Schiff, Jakub Furth, Louis Marshall, Adolf Kraus i sdzia Henryk M. Goldfogle. Spoyli oni niadanie z rodzin prezydenta, po czym udali si na narad do biblioteki. Prezydent zachowa si bardzo mdrze. Wiedzia, e nie bdzie mia sposobnoci do przytoczenia argumentw. Gocie jego przybyli przygotowani do mwienia, przybyli, aby mu "powiedzie", jak niektrzy z tyche ludzi `powiedzieli? pniej jednemu publicycie, walc piciami w st i sypic grobami. Mieli oni zakrzycze prezydenta, liczc na jego dobroduszno. Ot zamiast tego wszystkiego, gdy tylko zebrano si w bibliotece, prezydent wyj przygotowany poprzednio papier i odczyta swoje wnioski. Ambasadorzy ydowscy osupieli: prezydent odczytywa im swoje wnioski! Nie oni jemu, lecz on im "powiedzia. Owiadczenie prezydenta jest bardzo ciekawe, lecz jest zbyt obszerne, bymy mogli je przytoczy na tym miejscu. Zwrci on uwag na to, e pastwo ma prawo orzeka, kto ma a kto nie ma przebywa w jego granicach. Podkreli, e traktat Stanw Zjednoczonych z Rosj jest wity, gdy na jego mocy od lat przeszo 50 obywatele amerykascy lokowali swoje kapitay w rozmaitych przedsibiorstwach w Rosji, polegajc wycznie na wierze w cise dochowanie traktatu przez Stany Zjednoczone i przez Rosj. Wyjani, e gdyby chodzio o zawarcie nowego traktatu, sprawa przestawiaaby si inaczej, wwczas bowiem zawayyby na szali argumenty ydw. Doda, e mielimy rwnie z innymi pastwami traktaty, z ktrymi zgadzalimy si nie we wszystkich punktach, jednake bylimy dalecy od ich zrywania. Przytoczy dla przykadu traktat woski odnonie do wydawania przestpcw. Pragn przekona ambasadorw ydowskich, e w danym wypadku daj nie prawa lecz wyczenia spod prawa, przywileju, co zreszt byo cis prawd. Nastpnie prezydent owiadczy, e chtnie podjby kroki w odnonej sprawie, gdyby nie mia przewiadczenia, e wszelka tego rodzaju akcja moe pogorszy obecne pooenie ydw w Rosji. Zerwanie traktatu pocignoby za sob ruin wielkich przedsibiorstw amerykaskich (tu prezydent przytoczy kilka przedsibiorstw, wszystkich w rkach chrzecijan). Owiadczy, e bardzo mu przyjemnie widzie ydw przybywajcych do Ameryki, lecz doda: "im dalej wylemy ich na zachd, tym przyjemniej mi to bdzie". Zakoczy swoje wnioski apelem do obecnych na posiedzeniu przedstawicieli ydowskich, aby rozwayli niebezpieczestwo, na jakie pogwacenie traktatu mogoby narazi ydw rosyjskich, oraz zwrotem: "W ten sposb patrz na t spraw panowie. To jest wniosek, do ktrego doszedem. Zaskoczyo to grup ydowsk. Szymon Wolf, ktry w Waszyngtonie pilnowa stale interesw ydowskich, rzek: "Panie Prezydencie, niech pan nie podaje do prasy swoich wnioskw". Lecz Jakub H. Schiff przerwa gosem drcym z gniewu: "Chc aby byy opublikowane. Chc, aby wszyscy wiedzieli, jakie prezydent zaj stanowisko". Przystpiono do dyskusji. Prezydent zachowa w niej spokj i powcigliwo. Wreszcie, po pewnej wymianie zda, majc inne sprawy do zaatwienia, da swoim gociom do odczytania list, otrzymany wanie od ambasadora amerykaskiego w Petersburgu, p. Rockhilla. P. Rockhill donosi prezydentowi o stanie sprawy ydowskiej w Rosji, a jego owiadczenia potwierdzi w nastpstwie cay szereg wypadkw, ktre si potem wydarzyy. ydzi ponowili swoje argumenty i przedstawienia, lecz bezskutecznie. Prezydent wyrazi im swoje ubolewanie, ale owiadczy, e nie ma innego wyjcia; zbada spraw wszechstronnie, a wnioski swoje zakomunikowa zebranym. Przy wyjciu z Biaego Domu p. Jakub Schiff odmwi podania rki prezydentowi i oddali si z min obraonej potgi.

"A to pan Schiff by rozgniewany wczoraj!" zawoa prezydent nazajutrz. Ale prezydent nie mia pojcia, na co si zanosi. Gdy Jakub Schiff zstpowa po schodach Biaego Domu, rzek: "A wic wojna! Wyda polecenia, by mu przekazano znaczn sum pienidzy. Napisa krtki list do prezydenta. Prezydent przesa list p. Schiffa i swoj na odpowied Sekretarzowi Handlu i Pracy, Karolowi Nagel, ktry wyrzek do prezydenta te sowa "Jestem zdumiony cierpliwoci, jakiej pan w swojej odpowiedzi da dowody. Prezydent nie wiedzia take, co si pod tym wszystkim kryje. Przypatrzmy si nazwiskom ludzi, ktrzy reprezentowali ydostwo w Biaym Domu 15 lutego 1911 roku. A nastpnie zwrmy uwag na to, e zerwanie traktatu oddaoby oywione rosyjsko-amerykaskie stosunki handlowe w rce Niemiec, w rce ydw niemieckich. Bankierzy frankfurccy i ich krewni w Stanach Zjednoczonych rozumieli, co to znaczy. Znaczyo to mianowicie, e ydzi niemieccy staliby si porednikami pomidzy Rosj a Stanami Zjednoczonymi. Porednictwo takie przynosio pienidze, a zarazem co wicej jeszcze: wadz nad Rosj, a Jakub Schiff y myl obalenia Rosji. Neutralno Stanw Zjednoczonych zostaa pogwacona przez manewr zorganizowany i dakonany na ziemi amerykaskiej, obliczony na obalenie zaprzyjanionego narodu, a organizatorami tego manewru byli ydzi. Wytyli wszystkie siy, aby skoni polityk Stanw Zjednoczonych do poparcia i przeprowadzenia ich planu. W gr wchodziy plany finansowe i rewolucyjne. Bya to cz programu, ktr w danym momencie wykona naleao. Stanw Zjednoczonych uyto za taran do obalenia murw. Gdy ambasadorzy ydowscy opucili Biay Dom, z Waszyngtonu i Nowego Yorku wyszy telegramy do najdalszych zaktkw Stanw Zjednoczonych, i rozpocza si ydowska walka podjazdowa. Centrem jej stao si kade miasto. Redaktorzy i wydawcy amerykascy pamitaj prawdopodobnie t walk. Toczya si ona cile wedug tego samego planu, jaki ydzi stosuj obecnie wobec prasy. Dowiedli niezbicie w cigu ostatnich dwch miesicy, e opanowali wikszo prasy amerykaskiej. S wszake oznaki, ktre pozwalaj przypuszcza, e ich wadza nie jest wszechmocna i e nie potrwa dugo. Jakub Schiff wyrzek w dniu 15 lutego sowa: `A wic wojna!" Zada na ten cel znacznej sumy pieninej. Amerykaski Komitet ydowski, Bnai Brith i inne liczne organizacje ydowskie przystpiy do dziea i w dniu 13 grudnia tego roku, prawie 10 miesicy potem, jak ydostwo wypowiedziao wojn wnioskom prezydenta Tafta, obie izby Kongresu kazay prezydentowi notyfikowa Rosji, e traktat rosyjsko-amerykaski zostanie zerwany. Frankfurt nad Menem zwycizy! Tymczasem prasa ydowska Stanw Zjednoczonych rzucia si na prezydenta Tafta z charakterystyczn niepowcigliwoci ydowsk. Znane s metody zastosowane przez ydw dla przeprowadzenia tej sprawy w Kongresie. Wiemy rwnie z jak radoci powitali swoje zwycistwo. Pokonano dwa rzdy: amerykaski i rosyjski! A rwnoczenie obalono prezydenta amerykaskiego! Czy mieli oni jakikolwiek wpyw na to, e William Howard Taft sta si niezwyk postaci prezydenta niewybranego powtrnie, nie bdziemy dowodzili w pracy niniejszej. Taft zosta obalony, a ludzie, ktrzy go popierali, ratowali si ucieczk. Mwiono, e John Hays Hammond podziela pogld Rosji na spraw ydowsk, jak zreszt w owym czasie wikszo przedstawicieli amerykaskich. W roku 1917 William Howard Taft, ju jako zwyky obywatel, pisa do gwnego przedstawiciela ydowskiego przy rzdzie waszyngtoskim, e ydzi nie powinni przypuszcza, by p. Hammond by w swoim czasie przeciwny zerwaniu traktatu rosyjskiego. Prezydent istotnie uczyni co mg, by przeszkodzi wykonaniu planw ydowskich. 15 lutego 1911 roku stawi im czoo. 13 grudnia 1911 zosta przez nich ukarany. A jednak w nastpnym 1912 roku zaszed szczeglny wypadek: wysi dygnitarze z Bnai Brith przybyli do Biaego Domu i przypili na piersi prezydenta Tafta medal "jako odznaczenie dla czowieka, ktry w cigu roku przysuy si najbardziej sprawie ydowskiej". Istnieje fatografia prezydenta Tafta, wspartego o poudniowy portyk Biaego Domu w grupie najwybitniejszych ydw: prezydent jest udekorowany tym medalem. Nie umiecha si: ma powany wyraz twarzy. Ale nawet potem ydzi nie byli pewni prezydenta Tafta. W prywatnych listach zamienianych pomidzy wybitnymi ydami, wyraano obaw, e cho prezydent zerwie traktat urzdowo, jednak zgodzi si na ukad, ktry w rezultacie bdzie traktatem nieurzdowym. Od ydw z Rosji nadchodziy telegramy, e prezydent ma zamiar to uczyni. ledzono go wic bacznie. Korzystano z kadej wolnej minuty w rozkadzie jego codziennych zatrudnie, aby interpelowa go o t spraw. Uniemoliwiono mu wszelkie prby zaagodzenia zatargu. Frankfurt musia otrzyma porednictwo w handlu rosyjskoamerykaskim, ydzi musieli mie w rku t bro przeciwko Rosji. Pienidzy i jeszcze raz pienidzy! oto haso, ktre towarzyszy wszystkim ydowskim planom ku osigniciu wadzy rasowej lub politycznej. Ka wiatu paci sobie za to, e go ujarzmiaj. Pierwsze zwycistwo nad Rosj odnieli w Stanach Zjednoczonych. Koniec wpywu amerykaskiego zaznaczy si powstaniem bolszewizmu, ruin Rosji i zamordowaniem Mikoaja Romanowa i jego rodziny. Oto s dzieje usiowa Williama Howarda Tafta w kierunku przeciwstawienia si ydom i jego przez ydw obalenia. Warto o tym pamita, zwaszcza wobec faktu, e odegra on rol "nieydowskiego frontu", ktrego ydzi uywaj tak czsto w swojej obronie.

Rozdzia XIX
Gdy prasa bya niezalena od ydw Pierwsz odpowiedzi, jak daj ydzi na wszelk krytyk ydostwa pochodzc od nieydw jest gwat faktyczny albo groba gwatu. Powiadczy to twierdzenie mog setki i tysice obywateli Stanw Zjednoczonych. W ostatnich czasach w kraju naszym syszelimy mnstwo grb przeciwko ludziom uwiadomionym w kwestii ydowskiej, grb wypowiadanych, szeptanych, pisanych i uchwalanych jako rezolucja przez organizacje ydowskie. Jeli si zdarzy, e spokojny badacz kwestii ydowskiej jest kupcem, natenczas "bojkot" jest pierwsz odpowiedzi, jaka w stosunku do niego przychodzi na myl ydom. Czy to bdzie gazeta, jak stary nowojorski "Herald czy instytucja handlowa, jak synny skad A. P. Stewarta; czy hotel, jak to miao miejsce w wypadku ze znanym starym Grand Union Hotel w Saratoga; czy produkcja dramatyczna, jak "Kupiec Wenecki; czy artyku fabryczny, ktrego wytwrca hoduje hasu: "Mj towar jest na sprzeda, ale moje zasady nie"; jeli badacz kwestii ydowskiej ma udzia w jakimkolwiek przedsibiorstwie przemysowym lub handlowym, wwczas pierwsz "odpowiedzi ydw jest "bojkot". Technicznie sprawa przedstawia si w sposb nastpujcy: zaczyna si od "szeptw. Poczynaj si nagle rozchodzi niepokojce pogoski. "Patrzcie, jak si z nim rozprawimy sycha zewszd. Dziennikarze ydowscy przyjmuj zasad "jedna pogoska dziennie". ydzi wynajmujcy chopcw do kolportau gazet (wszystkie naroniki ulic i wszystkie najkorzystniejsze miejsca s zajte przez ydowskich "padorne, ktrzy pozwalaj tam sprzedawa tylko swoim chopcom) wydaj im polecenie, aby powtarzali pewne wiadomoci w swoich okrzykach ulicznych, "nowy krzyk codziennie". Caa kampania przeciwko krytyce ydostwa jest dostrojona do groby: "Patrzcie, jak si z nim rozprawimy". Tak jak p. Gompers i sdzia Brandeis wierz we "wtrny strajk, wiadczy o tym niedawna decyzja Sdu Najwyszego podobnie ydzi, gdy postanawiaj ukara badacza kwestii ydowskiej, wierz we wtrny bojkot. Nie tylko zobowizuj si do bojkotu sami, (przecz temu, lecz stwierdzaj to sprawozdania dziennikarskie, a take niepublikowane telegramy do niektrych gazet) nie tylko zobowizuj si sami nie uywa specyficznego artykuu, o ktry w danym wypadku chodzi, ale zobowizuj si nadto bojkotowa kadego, kto ten artyku nabywa. Jeli artykuem takim bdzie np. kapelusz (jest wszake wielce nieprawdopodobnym, aby to mia by kapelusz, gdy fabryki kapeluszy s przewanie ydowskie), wwczas ydzi nie tylko wstrzymaj si sami od nabycia jakiegokolwiek kapelusza, ale nadto nie zechc mie adnych stosunkw handlowych z czowiekiem, ktry kapelusz nosi. A potem, gdy fabryka kapeluszy zaczyna upada, ydzi, zapominajc zupenie o swoich zaprzeczeniach co do uprawiania bojkotu, zaczynaj si chepic: "Patrzcie jakemy si z nim rozprawili". "Szeptane pogoski", "bojkot" oto najpospolitsza odpowied ydowska. Stanowi to ko i rdze tego stanu umysu u nieydw, ktry okrelamy znanym terminem `strach przed ydami". Nie zawsze ydzi wskazuj wyranie swoj ofiar. Niedawno pewien mody kierownik wielkiej firmy hurtowej przemawia podczas obiadu w obecnoci odbiorcw tej wanie firmy. Modzieniec ten dy do nowego ideau do honoru w handlu. Wierzy, i rzecz suszna jest zawsze wykonalna, a przy innych tych samych warunkach take i korzystna. Wrd biesiadnikw znajdowao si okoo 40 kupcw ydowskich, odbiorcw tej firmy. W mowie swojej w mody kierownik handlowy wyrazi entuzjazm dla etyki w sowach nastpujcych: "W interesie trzeba nam kierowa si bardziej zasadami Chrystusa". Faktycznie modzieniec ten niewiele wie o Chrystusie. Zasysza on co nieco o idei zasady religijnej jako podstawy interesu, goszonej przez Rogera Rabsona, lecz wyrazi to po swojemu, i kady wiedzia, co chcia przez to powiedzie; myla o przyzwoitoci, poprawnoci w stosunkach handlowych, nie za o sekciarstwie. Jednake, poniewa uy powyej przytoczonego wyraenia, utraci 40 ydowskich odbiorcw swojej firmy i do dzi dnia nie wie, czemu to si stao... By to cichy, niezapowiadany bojkot. Artyku obecny podaje histori bojkotu, ktry trwa przez szereg lat. Jest to jedna z licznych historii tego rodzaju w Nowym Yorku, a dotyczy nowojorskiego `Heralda@, dziennika, ktry omieli si pozosta niezalenym od wpywu ydowskiego w metropolii. "Herald ma za sob 90 lat istnienia i pooy wielkie zasugi w wiecie dziennikarskim. Wysa Henryka M. Stanleya do Livingston do Afryki. Popiera ekspedycj Jeannettea na biegun. Przyczyni si w znacznej mierze do zaoenia pierwszego kabla transatlantyckiego. Lecz jego najwiksz bodaj zasug byo zachowanie w cigu dugich lat niezalenoci dziennikarskiej wbrew poczonym atakom nowojorskiego ydostwa. W wiecie dziennikarskim Herald zaywa opinii, e ani jego redaktorw i wydawcw, ani amw pisma nie mona byo kupi, ani te wpyn na zmian zajmowanego przez nich stanowiska. Waciciel pisma, James Gordon Bennett, odnosi si zawsze yczliwie do ydw w naszym miecie. Najwidoczniej nie ywi w stosunku do nich adnych uprzedze. Nie by z pewnoci ich wiadomym wrogiem. By jednak zdecydowany za-

chowa godno niezalenego dziennikarstwa. Nigdy nie hodowa zasadzie, by osoby, dostarczajce pismu ogosze, miay posiada jakikolwiek gos co do kierunku polityki w dziale redakcyjnym, lub decydowa, o czym dziennik ma pisa, a co przemilcze. Przed trzydziestu laty prasa nowojorska bya swobodna. Dzi jest faktycznie opanowana cakowicie przez ydw. Wadza ta jest bardzo rnorodna, niekiedy wywiera nacisk jedynie na zmys zrcznoci waciciela. Ale wadza istnieje i w danej chwili jest to wadza absolutna. Nie trzeba daleko szuka, aby odnale ten czynnik wadzy w kadym poszczeglnym wypadku. Dziennikarze jednakowo nie chlubi si tym faktem; dziennikarstwo jest zawodem, nie za krucjat, a w danej chwili "interes jest interesem. Przed trzydziestu laty byo te wicej czasopism w Nowym Yorku ni dzisiaj. Byo osiem czy dziewi gazet porannych; dzi jest ich tylko pi. "Herald, dziennik trzycentowy, cieszy si najwiksz poczytnoci i by najpopularniejszym organem ogoszeniowym. Tote w wiecie dziennikarskim zajmowa naczelne miejsce. W owym czasie ydowska ludno Nowego Yorku bya trzykro mniej liczna, ni obecnie, lecz reprezentowaa wielkie bogactwo. Ot, jak to dzi kademu dziennikarzowi wiadomo, ydom zaley zawsze albo na opublikowaniu jakiego faktu, albo na jego przemilczeniu. Nie ma ludzi, ktrzy by staranniej czytali gazety z myl zwrcon stale na wasne sprawy, ni ydzi. Gdy si tylko rozpocza na tym terenie walka z ydami, "Herald zaj stanowisko, i jego obowizkiem jest dostarcza publicznoci informacji i e z drogi tego obowizku zej mu nie wolno. Wywaro to wpyw dodatni na inne pisma, jak si o tym poniej przekonany. Gdy w koach ydowskich wynikn jaki skandal, ydzi, cieszcy si wpywem, przybywali tumnie do redakcji, chcc skoni pismo do przemilczenia tego wypadku. Redaktorzy jednak wiedzieli, e "Herald nie przepuci sprawy za nic i dla nikogo. Po co wic jedna gazeta ma pomija milczeniem fakt, o ktrym inne pismo nie przemilczy? Tote redaktorzy bronili si: "Z najwiksz przyjemnoci nie zamiecilibymy wzmianki o tym wypadku, gdyby nie to, e "Herald zrobi z niego uytek: z koniecznoci musimy i my postpi podobnie. Jeeli jednak uda si panom wpyn, aby "Herald o tym nie pisa, z ca przyjemnoci uczynimy to samo". Ale "Herald nie uleg nigdy. Ani presja, ani wpywy, ani obietnice, ani groby nie odnosiy adnego skutku: zamieszcza wiadomoci o fakcie. By pewien bankier, yd, ktry stale da, by Bennett zwolni finansowego dyrektora pisma. Bankier ten mia rzuci na rynek poyczk meksykask w czasie, gdy ta poyczka bya bardzo niepewnym interesem. Gdy znaczna ilo tych poyczek miaa by zaofiarowana niepodejrzewajcym podstpu Amerykanom, "Herald ogosi, e w Meksyku przygotowuje si rewolucja, co si te stao. Bankier pieni si ze zoci i poruszy wszystkie wpywy, aby zmieni personel finansowy "Heralda nie udao mu si jednak poruszy z miejsca nawet chopca na posyki. Innym razem, gdy gorszcy skandal wydarzy si w pewnej wybitnej rodzinie ydowskiej, Bennett odmwi przemilczenia o nim, motywujc swoj odmow tym, e gdyby podobny wypadek zaszed wrd przedstawicieli innej narodowoci, zostaby opublikowany bez wzgldu na wysokie stanowisko odnonych osb. ydom udao si stumi skandal w prasie w Filadelfii, w Nowym Yorku im si to nie powiodo z powodu niewzruszonego stanowiska Bennetta. Dziennik jest przedsibiorstwem handlowym. Stao si to prawd od tego zwaszcza czasu, gdy dzienniki zaczy opiera swj byt materialny nie na prenumeratorach lecz na ogoszeniach. Pienidze, ktre za gazet paci czytelnik, wystarczaj zaledwie na pokrycie kosztu biaego niezadrukowanego papieru, ktry otrzymuje. Tote nie mona lekceway ogosze tak samo jak i papierni. A poniewa najwicej ogosze dostarczaj bazary handlowe, za wikszo bazarw handlowych stanowi wasno ydw, przeto logicznie wynika std, e ydzi usiuj czstokro wpywa na kierunek pism, w ktrych si ogaszaj. Gorc ambicj ydw nowojorskich byo od dawna, aby burmistrzem Nowego Yorku zosta wybrany yd. Do wystawienia swego kandydata wybrali moment, gdy wszystkie gwniejsze nasze partie byy rozbite. Metoda, jak w tym wypadku zastosowali, jest wysoce charakterystyczna. Wyrozumowali sobie mianowicie, e prasa nie omieli si zlekceway dania zjednoczonych wacicieli bazarw; tote wystosowali do wacicieli wszystkich dziennikw nowojorskich "cile poufny" list, domagajcy si poparcia dla ydowskiego kandydata na burmistrza. Waciciele dziennikw byli w wielkim kopocie. Przez kilka dni namylali si, co pocz. Wreszcie redakcja "Heralda zatelegrafowaa do Bennetta, bawicego wwczas zagranic. Bennett da dowd wrodzonej sobie miaoci i trafnoci sdu, odtelegrafowa bowiem: "Wydrukujcie list. List ukaza si na amach "Heralda; arogancja abonentw ogoszeniowych zostaa napitnowana, a Nowy York chrzecijaski odetchn swobodniej i przyklasn tej akcji. "Herald napisa otwarcie, e nie moe popiera kandydata, reprezentujcego interesy prywatne, gdy suy interesom ogu. Lecz przywdcy ydowscy zaprzysigli zemst "Heraldowi i czowiekowi, ktry omieli si gr ich zdemaskowa. Nie lubili oni Bennetta od dawna. "Herald by w istotnym tego sowa znaczeniu "dziennikiem towarzystwa nowojorskiego", a Bennett trzyma si zasady, e w swoich sprawozdaniach z ruchu towarzyskiego wymienia tylko nazwiska rodzin wybitnych. W wiecie dziennikarskim kryo mnstwo pysznych historii o wysikach, jakie czynili ydzi, aby dosta si na amy Heralda powicone yciu towarzyskiemu. Ale Bennett by niewzruszony. By on jednak zbyt przewidujcy, by mia doprowadzi do otwartego zatargu z ydami. Nie ywi w stosunku do nich adnych uprzedze; oburzay go tylko usiowania, zmierzajce do jego zastraszenia.

Wzajemna niech znalaza ujcie w sporze, ktry wynik pomidzy Bennettem a Natanem Strausem, ydem niemieckim, ktrego przedsibiorstwo nosi nazw "R. H. Macy et Company. Macy by to Szkot, ktry zaoy firm i ktrego spadkobiercy sprzedali j Strausowi. P. Straus by czym w rodzaju filantropa w ghetto; niech jego do Bennetta wywoaa, jak mwi, okoliczno, e ten nie chcia w "Heraldzie ogosi go za filantropa. Rozpocza si tedy pomidzy nimi polemika dziennikarska na temat wartoci mleka pasteryzowanego, polemika bezsensowna, ktrej nikt prcz Bennetta i Strausa nie bra na serio. ydzi naturalnie stanli po stronie p. Strausa. Poczli go wynosi pod niebiosa i miota przeklestwa na Jamesa Gordona Bennetta. Bennetta przedstawiano jako nikczemnego "przeladowc napadajcego na szlachetnego yda. Doszo do tego, e ydom powiodo si przeprowadzi swoje wnioski w radzie miejskiej. Od dawna, oczywicie, Straus, bardzo powany dostawca ogosze, cofn ogoszenia swojej firmy w "Heraldzie i "Evening Telegram. Obecnie tedy poczone i potne ywioy ydostwa nowojorskiego postanowiy zada miadcy cios Bennettowi, tak jak przed laty zaday cios innemu obywatelowi Nowego Yorku. Pod hasem "Panuj lub burz" ydostwo wypowiedziao mu wojn. Jak jeden m kupcy i przemysowcy ydowscy cofnli pismu p. Bennetta wszystkie swoje ogoszenia. Motywowali swj postpek tym, e "Herald ujawnia nienawi wzgldem ydw. Istotnym celem ich zachowania bya ch zdawienia dziennika amerykaskiego, ktry omieli si by od nich niezalenym. Cios przez nich zadany by potny. Rwna si on stracie 600 tys. dolarw rocznie. Kady inny dziennik nowojorski musiaby zawiesi wydawnictwo. ydzi wiedzieli o tym i cofnli si, oczekujc upadku czowieka, ktrego podobao im si uwaa za swego wroga. Ale Bennett by urodzonym zapanikiem. Poza tym zna psychologi ydowsk lepiej ni jakikolwiek nieyd w Nowym Yorku. Wypata te swoim przeciwnikom zdumiewajcego i nieoczekiwanego figla. Najkorzystniejsze dla ogosze kolumny jego dziennika byy dotychczas zajte przez firmy ydowskie. Stronnice te odstpi niezwocznie Bennett kupcom nieydowskim na wyjtkowych warunkach. Firmy chrzecijaskie, spychane dotd na ostatnie strony i do najcianiejszych ktkw gazety przez bogate przedsibiorstwa ydowskie, rozpostary si obecnie w caej okazaoci na najwidoczniejszych miejscach. Jednym z kupcw chrzecijaskich, ktrzy skorzystali na tej nowej sytuacji, by John Wanamaker; ogoszenia jego firmy znalazy si na najwidoczniejszym miejscu w gazetach Bennetta. Dziennik Bennetta wychodzi w niezmniejszonej objtoci i tej samej co dawniej liczbie egzemplarzy przy szczelnie zapenionym dziale ogoszeniowym. Doskonale obmylany plan katastrofy zawid. Efekt by wprost komiczny. Jeden z najpoczytniejszych dziennikw nowojorskich suy za porednika ogoszeniowego wycznie firmom chrzecijaskim, gdy kupcy ydowscy nie byli w nim wcale reprezentowani. Poza tym "kara wymierzona przez ydw nie pocigna za sob adnych zych skutkw. "Bojkot zwrci si przeciwko tym, co go zastosowali. Nie mogc znie widoku dziennika, w ktrym nie byo ani jednego ogoszenia ydowskiego, kupcy ydowscy porzucili dotychczasowe nieprzejednane stanowisko i powrcili do Bennetta z prob o zamieszczanie nadal ich ogosze. Bennett przyjmowa wszystkich, nie ujawniajc najmniejszej zawzitoci. Kupcy ydowscy pragnli odzyska dawne naczelne miejsca w dziale ogoszeniowym, lecz Bennett odrzek: `Nie@. Wytaczali najpowaniejsze argumenty, lecz Bennett odpar: "Nie. Najlepsze miejsca w dziale ogosze zatrzymali kupcy chrzecijascy. Wwczas wysza na jaw ciekawa okoliczno. Niektrzy ydzi, u ktrych zmys handlowy by silniejszy ni namitno rasowa, nie przestawali si ogasza w "Heraldzie przez cay czas trwania "bojkotu". Skoro ujrzeli, e ich zbuntowani wspbracia powracaj do gazety i zajmuj miejsca, jakie im si w dziale ogosze uzyska dao, zaczli podejrzewa, e Bennett ich zwabi przez ofiarowanie im rabatu. Napisali tedy do Bennetta list z zapytaniem, jakiego im udzieli ustpstwa; Bennett, jak zwykle, list ten opublikowa i odpowiedzia, e nie zniy wcale opaty za ogoszenia. Bennett zatriumfowa, ale byo to kosztowne zwycistwo. ydzi dyli wytrwale do wykonania planu, ktry stworzyli ju w roku 1877 w celu zrujnowania innego obywatela nowojorskiego. W czasie, gdy Bennett z nimi walczy, oni stopniowo wzrastali w si. Optaa ich niedorzeczna myl, e zawadnicie pras nowojorsk jest rwnoznaczne z opanowaniem opinii publicznej w Ameryce. Uwaali Nowy York za metropoli Stanw Zjednoczonych, gdy ludzie rozumni i zrwnowaeni uwaaj Nowy York za chorob amerykask. Liczba dziennikw zmniejszaa si stopniowo na skutek czenia si poszczeglnych wydawnictw. Adolf S. Ochs, yd z Filadelfii, kupi "Timesa. Zamieni go niebawem na wielki dziennik powicony cakowicie na usugi ydw. W pimie tym ydzi s stale chwaleni, sawieni i bronieni. Wzgldem innych narodowoci dziennik ten nie ywi takich tkliwych uczu. By moe, i personel redakcyjny "Timesa nie uzna tego twierdzenia za cis prawd. Osobicie i indywidualnie wikszo ich nie naley do "tego rodzaju ludzi. Tym niemniej sam `Times@ jest tego najlepszym dowodem. Wtedy to wystpi na widowni Hearst, niebezpieczny agitator, gdy nie tylko agitowa za szkodliwymi rzeczami, ale czyni to w nieodpowiedniej klasie ludzi. Otoczy si koteri ydowsk, poredniczy im, traktowa ich z najwiksz delikatnoci, ale nigdy nie powiedzia o nich prawdy, "nigdy ich nie wyda. Oczywicie korzysta z finansowego poparcia ydw w postaci sutych ogosze. Denie do opanowania przez ydw prasy utrwalio si i istnieje do dnia dzisiejszego. Nazwiska, wsawione przez wielkich redaktorw, stojcych na stray polityki amerykaskiej, powoli traciy dawn wietno. Czasopismo opiera si bd na wybitnym umyle i talencie redaktora, a wwczas staje si wyrazem silnej osobowoci, bd te na okrelonym kierunku, i staje si przedsibiorstwem handlowym. W tym ostatnim wypadku istnieje wiksze praw-

dopodobiestwo, i pismo y bdzie duej, ni jego zaoyciel. "Herald to by Bennett; z jego mierci w sposb nieunikniony musiao pismo to utraci cz swojego charakteru i siy. Bennett, czujc zbliajc si staro, obawia si, by wraz z jego mierci pismo nie dostao si w rce ydowskie. Wiedzia, e ydzi spogldaj na podliwym wzrokiem. Wiedzia, e zdawili oni, opanowali, a nastpnie zreformowali wiele wydawnictw, ktre omieliy si mwi o nich prawd, i szczycili si tym jako triumfem ydostwa, widzc w tym spenienie faszywie przytaczanego proroctwa: "Przekln tego, kto ciebie przeklina". Bennett kocha "Heralda" jak czowiek kocha wasne dziecko. W testamencie swoim rozporzdzi w ten sposb, by "Herald nie mg si sta nigdy wasnoci indywidualn. Rozporzdzi mianowicie, e dochody z pisma miay stanowi wasno ludzi, ktrzy przyczynili si do tego, by pismo stao si tym, czym byo, tj. pierwszorzdnym organem opinii amerykaskiej. Bennett zmar w maju roku 1918. ydowscy nieprzyjaciele "Heralda, ledzc bacznie jego losy, poczli wycofywa swoje ogoszenia, w celu zmuszenia wacicieli do sprzedania pisma. Wiedzieli dobrze o tym, e skoro "Herald zacznie przynosi straty, wykonawcy testamentu Bennetta bd musieli sprzeda dziennik bez wzgldu na wol testatora. W Nowym Yorku znaleli si wszake przedstawiciele wielkich interesw materialnych, ktrzy zrozumieli powane niebezpieczestwo, zagraajce im ze strony prasy ydowskiej. Ludzie ci dostarczyli znacznej sumy pieninej p. Frankowi A. Munsey na nabycie Heralda. Wwczas, ku oglnemu zdumieniu p. Munsey zawiesi zacne stare wydawnictwo, czc je z nowojorskim pismem "Sun. W ten sposb przesta istnie dziennik Bennetta. Ludzie, ktrzy w nim pracowali rozproszyli si w wiecie prasy. Jakkolwiek ydzi nie zawadnli "Heraldem, powiodo im si jednak wreszcie usun nieydowskie pismo z placu boju. Przystpili wwczas do zagarnicia kilku gazet wieczornych, czego ju obecnie dakonali. Zwycistwo materialne jednak odnieli dopiero nad umarym. Triumf moralny zarwno jak materialny osign Bennett, dopki y; zwycistwo moralne jest do dzi dnia udziaem "Heralda. "Herald, jako ostatni szaniec obrony przeciwko nowojorskiemu ydostwu, jest niemiertelny. Dzi ydzi opanowali pras nowojorsk bardziej, ni gdziekolwiek w Europie. W kadej bowiem stolicy europejskiej istnieje jakie pismo, piszce prawd o ydach. W Nowym Yorku nie ma adnego. I tak bdzie dopty, dopki Amerykanie nie otrzsn si ze swego dugotrwaego snu i nie spojrz trzewo na sytuacj. Spojrzenie takie wystarczy, by im wszystko pokaza, i bdzie do wymowne, by usun grunt spod stp wschodnich uzurpatorw. Wycign std moemy nastpujc nauk moraln: wszystko, cokolwiek pochodzi z Nowego Yorku, naley bada bardzo krytycznie, pochodzi to bowiem z siedziby rzdu ydowskiego, ktry pragnie urabia przekonania, pogldy i myli ludnoci Stanw Zjednoczonych.

Rozdzia XX
Czemu ydom nie podoba si raport Morgenthaua? Poniewa ydzi w Stanach Zjednoczonych powouj si ze wzgldw propagandy na Polsk, poniewa, wedug statystyki ydowskiej, przybywa obecnie do Ameryki 250 tys. ydw z Polski i wreszcie z uwagi na to, e Polska na zasadzie wasnego dowiadczenia miaa sposobno zapozna si z programem wszechwiatowym, moemy si co nieco od Polski w kwestii ydowskiej nauczy. Doszo dzi u nas do tego, e nie mona wzi do rki adnego dziennika amerykaskiego, by w nim nie znale ladw ydowskiej propagandy antypolskiej, propagandy, majcej na celu odwrcenie naszej uwagi od tego, co si dzieje w porcie nowojorskim. Jeli czytelnik powie: "Nie mylimy o Polsce, mylimy o Stanach Zjednoczonych, odpowiemy mu na to, e wanie myli ju o Polsce w ten sposb, w jaki ydzi amerykascy chc, by myla, a fakt, e myli o tym w sposb zgodny z yczeniem ydowskim czyni go w pewnej mierze niezdolnym do zrozumienia caoksztatu kwestii ydowskiej w Stanach Zjednoczonych. Susznym jest tedy, bymy dowiedzieli si co o kraju, z ktrego w tak szybkim tempie przybywa do nas wier miliona ludzi, dla przekonania si, co ci ludzie tam robili i wreszcie, bymy stwierdzili, na jakich podstawach opiera si owiadczenie ydw, i uciekaj przed `przeladowaniem@. Posiadamy pi dokumentw urzdowych, zaopatrzonych w pieczcie Stanw Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii, a dokumenty te zawieraj sprawozdania naocznych wiadkw. Dokument amerykaski nosi tytu "List Prezydenta Stanw Zjednoczonych, zawierajcy, stosownie do rezolucji Senatu z dnia 28 padziernika 1919 r., raport czcigodnego Henryka Morgenthau o dziaalnoci Misji Stanw Zjednoczonych w Polsce. Ten dokument senatu nosi numer 177. Dokument ten zawiera nadto raport dodatkowy, podpisany przez generaa-brygadiera armii Stanw Zjednoczonych Edgara Jadwina. Dokument w otacza jaka tajemnica. Jakkolwiek wydano go w druku dla uytku publicznoci, niebawem jednak wydanie jego stao si niezmiernie rzadkie. Znikno w cigu jednej niemal nocy. Egzemplarz, ktry dostarczy nam materiau do

obecnego badania, udao nam si zdoby z niesychanym trudem. Szefem tej misji amerykaskiej, ktra bawia w Polsce od 13 lipca do 13 wrzenia 1919 r. by Henryk Morgenthau, yd amerykaski, byy pose Stanw Zjednoczonych w Turcji, czowiek cieszcy si doskona opini zarwno prywatn, jak publiczn. Powiadaj oglnie, i ydom nie podoba si jego raport, jako zbyt mao wyczerpujcy. W kadym razie jedno jest pewne: prasa ydowska nie uczynia z niego uytku; nie powouj si na w propagandzie ydowskiej; nie posiada porczenia ydostwa amerykaskiego. Przyczyn tego stanowiska ydw wobec raportu Morgenthaua jest fakt, e dakument ten przedstawia pooenie ydw w Polsce w sposb cile prawdziwy i zawiera przy tym bardzo ciekawe spostrzeenia Opini t wszake o raporcie Morgenthaua ydzi amerykascy ujawniaj jedynie porednio. Mianowicie z chwil, gdy Misja Amerykaska opucia Polsk, przybya Misja Angielska i pozostaa do grudnia. Gwnym czonkiem Misji Angielskiej by Sir Stuart Samuel, ktrego brat, Herbert, piastuje obecnie godno Wysokiego Komisarza w Palestynie. Wraz z nim przyby do Polski oficer angielski, kapitan P. Wright, ktry zoy rwnie raport dodatkowy. Oba te raporty zaopatrzy raportem wstpnym Sir H. Rumbold, przedstawiciel Wielkiej Brytanii w Warszawie. Ot z tych piciu raportw, zoonych przez Morgenthaua, Samuela, Jadwina, Wrighta i Rumbolda, ydzi w Stanach Zjednoczonych rozpowszechnili tylko jeden, raport Samuela. Dzienniki podaway go w caoci, rozdawano go jako biuletyn Amerykaskiego Kongresu ydowskiego. Raport Samuela mona naby wszdzie w kadej liczbie egzemplarzy, nie mona tylko za adn cen dosta raportu, zoonego przez czonka Amerykaskiego ciaa dyplomatycznego, i przesanego Senatowi w formie listu przez Prezydenta Stanw Zjednoczonych. Czemu? Poniewa owe cztery raporty przedstawiay sytuacj prawdziwie na podstawie przeprowadzonych na miejscu bada, i gdyby je wydrukowano w Stanach Zjednoczonych i rozrzucono wrd ogu, spojrzaby on wwczas inaczej na masow imigracj ydw z Polski do Ameryki. Nawet ogaszajc drukiem raport Samuela, ydzi nie publikuj doczonego do raportu kapitana Wrighta. W biuletynie Amerykaskiego Komitetu ydowskiego raport Wrighta ukaza si w postaci skrconej, zmniejszonej, pozbawionej istotnego znaczenia; w wydawnictwie za `Maccabean@ raporty Rumbolda i Wrighta potraktowano bez wszelkiej kurtuazji, natomiast raport Samuela ogoszono w caoci. Aby czytelnik mg wyrobi sobie sd o tej sprawie, podamy poniej wiadectwo owych piciu (a nawet szeciu, jeli policzymy Homera H. Johnsona, ktry podpisa raport amerykaski wsplnie z generaem Jadwinem) wiadkw, streszczajc najwaniejsze tych raportw punkty; w ten sposb uwidoczni si zgodno i rno opinii poszczeglnych sprawozdawcw. 1. Co do przeladowania w ogle. Sir Stuart Samuel mwi: "Polacy na og maj natur szlachetn i gdyby silna do rzdowa poskromia obecne podniecenie prasy, ydzi, jak w cigu ubiegych lat 800, mogliby y i nadal w Polsce w dobrych stosunkach ze swymi wspobywatelami. Zauwamy jak lekko wspomina Sir Stuart o represjach prasowych. Pol-ska prasa uzyskaa wreszcie swobod sowa pisanego. Korzysta obecnie z przywileju, jaki prasa ydowska posiadaa w Polsce zawsze. Ale dzi, gdy pisze swobodnie o ydach, nacie jej mocny kaganiec, woa Sir Stuart. Nie omieliby si da tego w Anglii, gdzie prasa te posiada swobod. Co do prasy argonowej w Polsce, to czytelnik znajdzie informacje w tym wzgldzie w szkicu Izraela Friedlaendera pt. "Problemat ydostwa Polskiego". Friedlaender by ydem, a ksik jego wydaa ydowska firma wydawnicza w Cincinnati. Mwi on: "Powstaa prasa argonowa i staa si potnym czynnikiem cywilizacyjnym wrd ydw w Polsce. O doniosoci jej wpywu moe wiadczy fakt, ktry, rzecz szczeglna, Polacy stwierdzaj z wyrzutem, e gwny dziennik argonowy w Warszawie rozchodzi si przed paru laty w wikszej liczbie egzemplarzy, ni wszystkie czasopisma polskie razem wzite. Henryk Morgenthau pisze (par. 7). "onierzy podburzano zarzutem, e ydzi s bolszewikami, we Lwowie za twierdzono, i ydzi trzymaj stron Ukraica. Tote te ekscesy miay nie tylko antysemicki, ale rwnie i polityczny charakter". A dalej (par. 8). "Podobnie jak ydzi oburzyliby si, gdyby cay nard ydowski potpiono za czyny poszczeglnych jednostek spord ich wspwyznawcw, tak rwnie niesusznym byoby potpia nard polski jako taki za gwaty popeniane przez niekarne oddziay wojskowe lub te podczas rozruchw lokalnych. Ekscesy te byy najwidoczniej popeniane bez premedytacji, gdyby bowiem byy wynikiem poprzedniego obmylonego planu, wwczas liczba ofiar dosigaby tysicy, nie za 280. Przypuszczaj na og, e ekscesy wyniky na podou oglnego antysemityzmu wywoanego przekonaniem, i ludno ydowska jest politycznie wrog pastwu polskiemu". Sir H. Rumbold mwi: "Bardzo wtpliw usug ydom oddaje potpianie, jak si to niekiedy dzieje, pastwa, gdzie ydzi prawdopodobnie najmniej cierpieli". Kapitan P. Wright pisze: "Bardzo czsto tumacz nam pochodzenie ujemnych cech ydowskich tym, e ydzi byli narodem uciskanym i przeladowanym. Jest to myl tak ludzka i tak wzruszajca, e pragnbym mie to przekonanie nie tylko o ydach ale o kadym innym narodzie. Jako teoria ma to wiele stron dodatnich, brak jej jednej tylko, a mianowicie prawdy. Gdy pomylimy, jaki los przypad w udziale innym "rasowym, religijnym i jzykowym mniejszociom narodowym" w europejskiej historii nowoytnej... wwczas przekonamy si, e ydzi byli narodem nie najbardziej przeladowanym, lecz najbardziej uprzywilejowanym w Europie. Genera brygadier Jadwin stwierdza wyranie, e "przeladowanie mona uwaa jedynie za haso uywane w celu propa-

gandy. Mwi on: "Zaburzenia we Lwowie w okresie od 21 do 23 listopada stay si, podobnie jak ekscesy na Litwie, broni w zagranicznej propagandzie antypolskiej. Biuro prasowe pastw centralnych, w ktrych interesie leao zdyskredytowanie Rzeczypospolitej Polskiej wobec wiata, pozwolio na ogoszenie artykuw... gdzie naoczny rzekomo wiadek oceni liczb ofiar na 2,5 do 3 tys. osb, jakkolwiek najwysza liczba, podawana przez miejscowy komitet ydowski wynosia 76 osb". (Str. 15). A dalej: `Wraz ze wszystkimi wolnymi pastwami na wiecie Polska jest naraona na niebezpieczestwo propagandy politycznej i midzynarodowej, ktr wzniecia wojna. Tendencyjne zabarwianie, przesada, zmylanie i przemilczanie faktw, jednym sowem wszystkie metody zoliwej propagandy oto zo, z ktrego przyczyny Polska musi cierpie. (Str. 17). Oczywicie caa ta propaganda bya ydowska. Opisane metody s typowo ydowskie. Mwic o liczbie zabitych p. Morgenthau wymienia cyfr 258, Sir H. Rumbold mwi, e zabito tylko 18 osb `w Polsce waciwej", inni za zginli w strefie dziaa wojennych podczas zaburze. Sir Stuart Samuel ocenia liczb wszystkich zabitych na 348 osb. 2. Co do oglnych przyczyn zamieszek ydowskich przed wojn. Sir Stuart Samuel: "Liczba ydw w Polsce wynosi okoo 3 mln... Opini publiczn przeciwko nim podburzy zjadliwy bojkot. Bojkot ten datuje od okresu, ktry nastpi po wyborach do Dumy w Warszawie w r. 1912... Stosunki handlowe pomidzy Polsk a Rosj byy dawniej bardzo oywione: handel ten znajdowa si na og w rkach ydowskich i to nie tylko sama sprzeda wywoonych towarw, ale ich produkcja... Inicjatywa w Sferze handlowej jest niemal wyczn prerogatyw ludnoci ydowskiej... Wszyscy niemal ajenci rolni, ktrzy porednicz w handlu ziemiopodami i oddaj usugi polskiemu ziemiastwu, s narodowoci ydowskiej... Naley zwrci uwag na to, e ydzi tworz niemal cakowicie stan redni. Wyej jest arystokracja, niej chopi. Ich stosunki z chopami nie s ze. Modzi wieniacy nie czytaj gazet, tote s bardzo mao zraeni antysemityzmem przed wstpieniem do wojska. Mwiono mi, e zwracanie si chopw polskich do sdw rabinw celu rozstrzygnicia sporw nie jest wcale zjawiskiem niezwykym". Dowodzi to, i ydzi zajli w Polsce pozycj bardzo korzystn, o czym naley pamita w zwizku z poprzednim cytatem z raportu Sir Stuarta, gdzie mwi o tym, e gdyby rzd siln rk poskromi podniecenie prasy ydzi mogliby y w Polsce w zgodzie ze swymi wspobywatelami, jak yli w cigu minionych lat 800@. Zanalizujmy teraz, co powiedzia Sir Stuart, i porwnajmy z tym, co o tych samych kwestiach mwi inni wiadkowie. a) zacznijmy od sprawy monopolu ydowskiego w dziedzinie handlu polskiego: Sir H. Rumbold: `Sir Stuart Samuel niewaciwie, jak si zdaje, ocenia rol ydw w przedwojennych stosunkach handlowych pomidzy Polsk a Rosj i w przemyle polskim. Jakkolwiek bowiem prawda, e towary wywoone z Polski przechodziy w znacznej mierze przez rce ydowskie, to jednak bardzo niewielki tylko ich odsetek stanowi istotnie wytwr ydowski@. Kapitan P. Wright: "W Polsce a do ostatniego pokolenia wszyscy kupcy byli ydami: Polacy to byli chopi i waciciele ziemscy, ktrzy pozostawiali handel ydom; obecnie nawet jeszcze, na pewno wicej ni poowa, a by moe trzy czwarte oglnej liczby kupcw to ydzi". "Mona powiedzie oglnie, e zarwno w miecie jak i na wsi ydzi byli bardzo rzadko wytwrcami, a prawie zawsze porednikami". "Pod wzgldem ekonomicznym ydzi staj si od samego pocztku kupcami nie wytwrcami; nawet nie rzemielnikami lecz kupcami, handlujcymi gwnie pienidzmi; z biegiem czasu zagarnli cay handel polski i nie zajmowali si, niczym innym". b) Co do agentw rolnych, "faktorw, o ktrych wspomina Sir Samuel: Kapitan P. Wright: "Polska jest krajem rolniczym, lecz ydzi wschodni, w przeciwiestwie do ydw zachodnich, odgrywaj znaczn rol w jej yciu wiejskim. Kady majtek i kada wie ma swojego yda, ktry zajmuje pewnego rodzaju stanowisko dziedziczne; sprzedaje produkty wieniakw i zaatwia dla nich sprawunki w miecie; kady waciciel ziemski i szlachcic polski mia swego yda, ktry zaatwia mu rne sprawy, zarzdza handlow stron jego majtku i stara si dla o pienidze... Poza tym caa prawie ludno wszystkich niemal miasteczek jest ydowska; ydzi s tam kupcami zboowymi, handlarzami skr, wacicielami sklepw, kramarzami itp@. c) Co do twierdzenia Sir Stuarta, e ydzi `tworz prawie cakowicie stan redni", przy czym nad nimi znajduje si arystokracja, poniej ich chopi. Jest to stanowisko typowe dla ydw; dziel spoeczestwo chrzecijaskie stojc pomidzy dwiema jego warstwami. Zwrmy uwag na ponisz ilustracj: Kapitan P. Wright: "Pouczajcym bdzie wyobrazi sobie, jakby w tych samych warunkach wygldaa Anglia. Cudzoziemiec, przybywajcy do Londynu, spotykaby co drug albo co trzeci osob yda; wszystkie prawie dzielnice ubosze byyby zamieszkane przez ydow; w miecie znajdowayby si tysice synagog. W Newbury okazaoby si, e caa niemal ludno jest ydowska, a kady napis byby wydrukowany hebrajskimi literami. W Berkshire przekonaby si, e wacicielem jedynego sklepu w wikszoci wiosek jest yd i e miasteczka targowe skadaj si przewanie z szop i ruder ydowskich. W Birmingham wszystkie domy handlowe stanowiyby wasno ydw, a na trzy sklepy dwa byyby ydowskie". Kapitan Wright usiuje da swoim rodakom pojcie o warunkach, panujcych w Polsce, aby mogli zrozumie, jak si Polska czuje. Prasie ydowskiej mocno si to nie podobao. Natomiast raport Sir Stuarta Samuela odznacza si tym, e o bardzo

wielu sprawach wspomina, a adnej nie wyjania. 3. O oglnych przyczynach rozruchw podczas wojny. Sir Stuart Samuel: "Z powodu, e jzyk ich jest podobny do jzyka niemieckiego, Niemcy podczas okupacji korzystali z ich usug chtniej ni z usug Polakw. Ta okoliczno wywoaa zarzut, e ydzi utrzymywali stosunki handlowe z Niemcami... Rzd zoy publiczne owiadczenie, e potpia bojkot, ale zdaje si, e zachowano pewn rnic w traktowaniu ludzi, ktrzy suyli podczas okupacji niemieckiej. Uwaam, e wielu ydw, ktrzy suyli Niemcom, zwolniono z urzdw i nie przyjto ich z powrotem, gdy tymczasem nie zauwayem podobnego postpowania w stosunku do innych Polakw". Sir H. Rumbold: "Fakt podobiestwa argonu ydowskiego do jzyka niemieckiego mg by powodem, e Niemcy w trakcie swej okupacji w Polsce zatrudniali znaczn liczb ydw, cho mogli znale wielu Polakw, posiadajcych dobr znajomo tego jzyka. Bya wszake ta wielka rnica, e Polacy suyli tylko z musu Niemcom, ktrych uwaali za swoich wrogw". Genera brygadier Jadwin: "Podczas okupacji niemieckiej w Polsce, germaaki charakter ludnoci ydowskiej i gotowo pewnych ywiow ydowskich do nawizania stosunkw ze stron zwycisk, skoniy nieprzyjaciela do uywania ydw jako agentw w rozmaitych sprawach i do udzielenia ludnoci ydowskiej nie tylko wyjtkowej protekcji, ale nawet obietnicy autonomii. Powiadaj, e ydzi prowadzili oywion spekulacj artykuami ywnociowymi, do czego zachcay wojska okupacyjne w celu uatwienia wywozu tych artykuw do Niemiec i Austrii". Znaczy to innymi sowy, e za porednictwem ydw Polska miaa by ogodzona. Kapitan P. Wright: "Okupacja niemiecka bya dla ydw okresem radoci i triumfu. ydzi w Polsce s silnie zgermanizowani, tote z jzykiem niemieckim mona kraj przejecha, poniewa ydzi s wszdzie. Tym sposobem Niemcy znajdowali wszdzie ludzi, ktrzy znali ich jzyk i mogli im oddawa usugi. Z pomoc ydw wanie Niemcy stworzyli organizacj w celu wyeksploatowania i ogodzenia Polski co si odbio potem na Polakach i na ydach w rwnej mierze. W porozumieniu z ydami urzdnicy i oficerowie niemieccy pod koniec okupacji skupowali i wywozili z kraju, co si dao. W kadej dzielnicy, w kadym okrgu byli oni powolnym narzdziem w rku Niemcw, a ubodzy ydzi stali si bogaczami, jako wierni sudzy swych panw. Ale jakkolwiek s oni zgermanizowani, zarzut Polakw, e ydzi s oddani Niemcom jest nieuzasadniony... Nie s bardziej lojalni w stosunku do Niemiec mam na myli siedliska antysemityzmu ni wobec Polski. ydzi w Europie Wschodniej to ydzi i tylko ydzi. "Zdawao si rzecz pewn, e jedno z dwch mocarstw, Niemcy albo Rosja, musi zwyciy, i e ydzi, ktrzy dali pienidze obydwu stronom, s zupenie zabezpieczeni. Tymczasem pogardzana przez nich Polska zmartwychwstaa wczeniej. Dzi nawet ydom trudno uwierzy w jej wskrzeszenie, a jeden z nich powiedzia mi, e mu si to snem wydaje@. P. Morgenthau nie dotyka tego przedmiotu w swoim raporcie. 4. Co do bojkotu, tj. metody, za ktrej pomoc Polacy usiowali uwolni si z zaciskanej przez ydw ptli. Sir Stuart Samuel: "Bojkot ten datuje od okresu, ktry nastpi po wyborach do Dumy w Warszawie w r. 1912... Podczas wojny, z powodu trudnoci w nabyciu niemal wszystkiego, bojkot osab, lecz po rozejmie rozgorza z dawn niemal gwatownoci... Ostry prywatny, spoeczny i handlowy bojkot trwa wrd ogu, popierany usilnie przez pras polsk. We Lwowie istnieje tak zwany sd spoeczny, ktrego przewodniczcym jest p. Przyuski, byy wiceprezes austriackiego Sdu Apelacyjnego, ktry to sd spoeczny posuwa si do tego, i wzywa osoby, utrzymujce stosunki handlowe z ydami do tumaczenia si ze swego postpowania. Poniej podaj typowy wycinek z gazety polskiej, ogaszajcy nazwisko pewnej ksinej, ktra sprzedaa posiado swoj ydom. Ogoszenie to ujte byo w czarn obwdk, jak to si w Polsce praktykuje w nekrologach: "Ksina Anna Jabonowska, zamieszkaa w Galicji, sprzedaa dwa swoje domy przy ulicy Stryjskiej No. 18 i 20 ydom, Dogilewskiemu, Hubnerowi i Erbsenowi. Adwokatem ksinej by dr. Dziedzic, administratorem p. Naszkowski. Czy og polski pozostanie zawsze obojtnym i biernym w podobnych wypadkach?@ Ten cytat, przytoczony przez Sir Stuarta przypomina ywo stosunki angielskie. Na stornie 123 ksiki Johna Fostera Fraser, pt. "yd zwyciski, wydanej przez firm Funk et Wagnalls, New York 1916, czytamy: "Sprawa nieruchomoci miejskiej w okrgu Whitechapel przedstawia si dzi ju tak, e istniej cae wielkie bloki kamienic, na ktrych by mona umieci haso: "Anglicy niech si nie zgaszaj. Cae ulice zostay wykupione przez syndykaty ydowskie, ktrych pierwszym zarzdzeniem jest wypowiedzenie mieszka wszystkim lokatorom chrzecijanom". W zwizku z tym warto zaznaczy, e rozruchy rasowe, jakie wyniky niedawno w niektrych miastach amerykaskich, byy wywoane postpowaniem drobnych syndykatw ydowskich, ktre nabyway w najlepszych dzielnicach miasta, w grupie najpikniejszych nieruchomoci dom rodkowy, wypowiaday w nim mieszkania chrzecijanom i instaloway na ich miejsce rodziny murzyskie; w ten sposb wyzyskiwali ydzi uprzedzenie rasowe Amerykanw w celu obnienia wartoci caego bloku domw, aby mc je potem naby za nisk cen. Nastpnie domy te s stracone dla chrzecijan, ktrzy ani ich wacicielami ani nawet lokatorami zosta ju nigdy nie mog. By moe, e i w Polsce istniej podobne warunki, ktre sprawiaj, i sprzeda nieruchomoci w rce ydowskie jest czym w rodzaju nielojalnoci wobec spoeczestwa polskiego. Najwidoczniej Polacy maj to przekonanie. "Uprzedzenie rasowe" nie tumaczy dostatecznie istnienia takiego przekonania; tkwi bowiem w nim zawsze co bardziej realnego. Bojkot polega wycznie na umowie pomidzy Polakami, e bd kupowali tylko u Polakw i tylko Polakom sprzedawali. ydw byo bardzo wielu, byo te wielu zamonych, zawadnli wszystkimi drogami i rynkami handlowymi. W rzeczywis-

toci s oni posiadaczami caej wasnoci nieruchomej w Warszawie. ydzi gosili, e tak zwany bojkot (Polacy okrelaj to jako kooperacj) jest "przeladowaniem". Sir H. Rumbold: "Naley pamita dalej, e pod wpywem zmian ekonomicznych a take z uwagi na fakt, e od roku 1832 Polakw nie dopuszczano na stanowiska rzdowe, musieli oni stopniowo szuka pracy przy w handlu, co dao pocztek konkurencji pomidzy nimi a ludnoci ydowsk. Konkurencja ta wzmoga si z chwil, gdy rzd rosyjski pozwoli na zakadanie w Polsce kooperatyw i towarzystw rolniczych. Ruch kooperacyjny wzmaga si bardzo i stanie si niewtpliwie doniosym czynnikiem w rozwoju ycia ekonomicznego w Polsce, co porednio moe odbi si ujemnie na drobnym handlu ydowskim". "W miar monoci, rzd polski czyni wszystko, aby w drodze prawodawstwa i za porednictwem odpowiednich odezw do ludnoci powcign bojkot ydw. Ale musz zaznaczy, e zmuszenie obywateli do handlu z ludmi, z ktrymi ci obywatele handlowa nie chc, nie ley w mocy adnego rzdu. Henryk Morgenthau zajmuje stanowisko znacznie rozsdniejsze ni jego angielski wspwyznawca, Sir Stuart Samuel. Pan Morgenthau mwi: "Nastpnie wielu kupcw ydowskich uwaa zakadanie kooperatyw za form przeladowania. Tymczasem ruch ten jest uprawnionym deniem do ograniczenia dziaalnoci a zatem i zyskw porednika. Niestety, gdy skady te zaczto w Polsce otwiera, goszono, e maj one za zadanie wyrwanie handlu z rk kupca-yda. Dlatego te ydzi zrozumieli, e zakadanie kooperatyw jest wymierzonym przeciwko nim atakiem. Jakkolwiek jednak zakadanie i prowadzenie kooperatyw mogo poniekd wynikn z uczucia antysemityzmu, jednak stanowi one form dziaalnoci ekonomicznej, ktr kade spoeczestwo ma zupene prawo rozwija". Nietrudno, naszym zdaniem, przez oczy i umysy tych piciu ludzi przejrze sytuacj, panujc w Polsce. Przed omiuset laty Polska otworzya swe granice dla przyjcia przeladowanych w caej Europie ydw. Osiedlili si tam tumnie i korzystali z peni swobody; pozwolono im nawet utworzy "pastwo w pastwie", rzdzce si autonomicznie w sprawach ydowskich i pertraktujce z rzdem polskim wycznie za porednictwem wasnych wybranych przedstawicieli. Nard polski by im przyjazny i nie ujawnia w stosunku do nich niechci ani religijnej, ani rasowej. Potem Europa napada na Polsk, rozerwaa j na czci i wymazaa z karty wiata; Polska ya tylko w sercach narodu. W tym wanie okresie, upokorzenia i pognbienia Polski ydzi stali si potg rzdzc Polsk, regulujc nawet ycie jej obywateli. A potem przysza Wielka Wojna, niosc zapowied wyzwolenia i wskrzeszenia Polski jako wolnego pastwa. ydzi nie sprzyjali temu wskrzeszeniu. Nie byli przyjacimi Polski. Polacy przekonali si o tym, tote z chwil podpisania rozejmu, gdy wolno im byo da wyraz swojej wzgldem ydw niechci, uczynili to. Zaszo wiele poaowania godnych wypadkw: nie byy to jednak fakty niezrozumiae. Wyniky one z przyczyn, ktre te fakty tumaczyy. Nawet rozejm nie zakoczy tej sprawy. Bolszewicy rosyjscy napadli na Polsk, i tym razem take, jak Polacy uroczycie owiadczaj, ydzi zajli stanowisko wrogie pastwu, ktre przez lat osiemset dao im schronienie. Oto kilka zaledwie faktw. Powicimy tej kwestii jeszcze jeden rozdzia. Tymczasem jednak to, comy ju powiedzieli dowodzi, jak niezasuon krzywd wyrzdzia Polsce propaganda ydowska w Stanach Zjednoczonych. Celem tej propagandy byo nie tylko oczernienie Polski, ale take olepienie narodu amerykaskiego, by patrzy obojtnie na olbrzymi napyw tyche ydw do Ameryki.

Rozdzia XXI
ydzi za porednictwem konferencji pokojowej krpuj Polsk Istnieje rnica pomidzy raportem Sir Stuarta Samuela a raportami innych delegatw, ilustrujca odmienno umysowoci ydowskiej od umysowoci ogu ludzi. Inni badacze kwestii ydowskiej w Polsce, kapitan Wright, genera-brygadier Jadwin, Sir H. Rumbold, a nawet Henryk Morgenthau reprezentuj myl ogu ludzkoci, ktra poza skutkami dopatruje si przyczyn. Mamy tu do czynienia na przykad z zatargiem pomidzy ydami a jakim innym narodem. Pooenie to trwa stale. Zawsze w takiej sytuacji wynika zatarg. Rzadko jednake dochodzi do naszej wiadomoci o ile ydzi s gr. Dowiadujemy si o tym dopiero wtedy, gdy szanse zwycistwa ydw zaczynaj sabn. Dopki ydzi zwyciaj, dopki chrzecijanie su ulegle planom ydowskim, jest zupenie cicho. Chrzecijanie mog si skary, ile im si ywnie podoba, mog buntowa si i protestowa, adna midzynarodowa komisja nie przybdzie dla zbadania sprawy. Zatarg pomidzy ydami a innym narodem otrzymuje nazw zatargu dopiero wtedy, gdy zaczyna by niedogodny dla ydw. Wtedy poczynaj krzycze wniebogosy, e ich przeladuj, cho by moe uwikali si tylko we wasne sieci. Polacy przekonali si, e ydw cz wzy przedziwnej solidarnoci, co pozwolio im sta si mniejszoci panujc wszechwadnie nad wikszoci, poniewa tworzyli zwart organizacj, a wikszo bya rozproszona. Tote Polacy powiedzieli sobie: "Postpimy tak jak ydzi. Oni wspdziaaj cile ze sob, my wic take przystpmy do pracy spdzielczej. Jak pomyleli, tak zrobili. A wtedy od razu zabrzmia na wiat cay okrzyk: "Przeladownie!"

Wszczto propagand ku zohydzeniu dobrego imienia Polakw, co wywoao rozgoryczenie i niech, wyniky poaowania godne gwaty, a spr trwa cigle. Sprawozdania ydowskie o tych zaburzeniach rzadko wznosz si ponad fakt, e ydzi cierpi z powodu pewnych wystpie ludnoci polskiej. Podaj wypadek za wypadkiem z wielk obfitoci szczegw, z dziennikarskim nie wolnym od sensacji podkrelaniem ich okropnoci. Nazwiska, daty, miejscowoci, okolicznoci, wszystko niby si zgadza, jest w porzdku. Bardzo piknie. Nie mamy bynajmniej zamiaru zaprzecza cierpieniom ydw ani tych cierpie bagatelizowa bez wzgldu na to, gdzie i z jakiego one wynikaj powodu. Nie ma usprawiedliwienia dla krzywdy wyrzdzonej choby najndzniejszej istocie ludzkiej. Morderstwo choby jednej tylko osoby, sterroryzowanie jednej choby rodziny, to rzecz straszna. Niestety jednak ludzko tak przywyka do okruciestw wojennych, e nie posiada ju dostatecznej wraliwoci do odczuwania naleytego wstydu i upokorzenia z powodu takich wypadkw. Od chwili pogwacenia neutralnoci Belgii cierpiay wszystkie narody Europejskie, a wraz z nimi przez sympati cierpiay wszystkie ludy amerykaskie, jakkolwiek naley stwierdzi, e o cierpieniach ydw syszelimy i syszmy wicej, o wiele wicej, ni o cierpieniach jakiegokolwiek innego narodu. Jako reakcja umysu praktycznego staje przed nami wszake zagadnienie: "Czemu si to dzieje? Przypumy, e istotnie zachodziy wypadki rabunkw, napadw i mordw opisywanych w skargach ydowskich, jaka jest ich przyczyna? Czy nard polski jest z natury swej skonny do tego rodzaju czynw? Czy podobne wypadki cechoway 800-letni okres przebywania ydw w Polsce? A jeli nard polski nie jest z natury okrutny, jeeli historia ydw w Polsce ma tylko jasne karty, co wpyno na zmian stosunkw obecnie? Umys praktyczny bowiem szuka przyczyn. Widocznie p. Morgenthau zbyt pilnie doszukiwa si tych przyczyn, jakkolwiek mniej pilnie, ni inni delegaci za wyjtkiem p. Samuela. Dlatego te ydzi amerykascy nie chwalili si wcale raportem p. Morgenthaua, gdy fakty same dostarczaj materiau zbyt bladego dla tej propagandy, jak maj na widoku przywdcy ydowscy w Ameryce. Najwidoczniej nie omielili si skrytykowa i potpi tego raportu publicznie; po prostu przemilczeli o nim tylko. Kapitana Wrighta, ktry usiowa ustali podoe wypadkw na zasadzie tego, o czym si osobicie przekona, aby umoliwi Anglikom zrozumienie obecnego pooenia w Polsce, prasa ydowska zasypaa obelgami. ydzi nie chc badania tej sprawy. Chc tylko sympatii dla siebie, potpienia dla Polski. W Ameryce mamy skonno do przekonania, e kade pooenie mona wytumaczy; wypadek jaki moe zasugiwa na potpienie, ale musi by zrozumiay. Jestemy zdania, e wyjanienie jest pierwszym krokiem do zaradzenia zemu. P. Morgenthau nie mwi wcale o "pogromach". Daje on tym sposobem godny naladowania przykad rozhisteryzowanym ydom amerykaskim. Obecna seria artykuw w "Dearborn Independent" jest "pogromem (niektrzy przedstawiciele ydw mwi nawet o nich w ten sposb, jak gdyby kady poszczeglny artyku stanowi "pogrom) wedug efektownego lecz niezbyt cisego krasomwstwa, uprawianego na posiedzeniach l ydowskich. Ale p. Morgenthau jest znacznie cilejszy w uywaniu terminw specjalnych. Powiada on: "Misja unikaa celowo uywania wyrazu "pogrom", termin ten bowiem stosowany bywa dowolnie zarwno do drobnych zniewag, jak i do uplanowanych i starannie zorganizowanych rzezi..." Co do jednego punktu wszystkie raporty s zgodne, a mianowicie, e niezasuone zabjstwa ydw byy bez adnego porwnania mniej liczne, ni to gosia propaganda ydowska. W tej czci Polski, gdzie wypadki wojenne toczyy si z mniejsz gwatownoci, stracio ycie tylko 18 osb. Na caym terytorium w cigu caego okresu zalewu kraju przez rnorodne ywioy, jak z widoczn niechci przyznaje Sir Stuart, mg on naliczy zaledwie 348 wypadkw zabjstw ydw. Kapitan Wright pisze: `Sdz, e zabito niesprawiedliwie nie wicej ni od 200 do 300 osb. Mierzc t liczb miar ekscesw, jakich si dopuszczono, dziwi mnie raczej nie wielko tej liczby, lecz raczej jej niko. Sir H. Rumbold powiada: "Gdyby do ekscesw byy zachcay lub gdyby je organizoway wadze cywilne lub wojskowe, liczba ofiar byaby prawdopodobnie znacznie wiksza@. Dla orientacji czytelnika podajemy poniej zestawienie tych punktw w raportach, ktre traktuj specjalnie o wypadkach brutalnoci i gwatw. Z zestawienia tych punktw atwo bdzie zda sobie spraw, w czym te raporty rni si midzy sob, a w czym s zgodne. 1. Ekscesy zaszy we Lwowie od 21 do 23 listopada 1918 r. Miasto zostao zdobyte przez wojska ukraiskie, bdce przedtem w subie austryjackiej. (Samuel, Morgenthau, Wright, Jadwin). 2. Genera Mczyski zebra oddzia polski liczcy okoo 1500 ludzi, zoony z mczyzn, kobiet, wyrostkw, z ktrych cz bya przestpcami, i po zacitej walce zdoby poow miasta. Druga poowa pozostaa w rku Ukraicw@. (Samuel) `Parset chopcw polskich wraz z ochotnikami wtpliwej reputacji odbili poow miasta i utrzymali si na zdobytych pozycjach a do przybycia posikw polskich w dniu 21 listopada". (Morgenthau) "Gdy wojska niemieckie zbuntoway si w czasie okupacji w Polsce i gdy run cay gmach organizacji niemieckiej, kilku oficerw polskich zebrao we Lwowie niewielki oddzia ochotniczy, zoony z 1,000 do 2,000 ludzi spord mtw spoecznych i przestpcw, a nawet kobiet w mundurach. W cigu dwch tygodni blisko walczyli oni z Ukraicami na ulicach miasta, wreszcie po nadejciu posikw wyparli przeciwnika. By to istotnie wspaniay czyn orny. (Kapitan Wright). 3. "ydowska cz ludnoci Lwowa owiadczya, e jest neutralna" (Samuel). "Ludno ydowska owiadczya, e jest neutralna; fakt jednak, e dzielnica ydowska znajdowaa si w czci miasta, zajtej przez Ukraicw i e ydzi zorganizowali wasn milicj, a take pogoska, e niektrzy ydzi strzelali do onierzy, wywoaa wrd ochotnikw odruch an-

tysemityzmu, ktry udzieli si szybko wojsku, przybyemu na odsiecz". (Morgenthau). "Podczas walki ydzi ogosili, e pozostan neutralni; lecz, jakkolwiek nie sdz, by udzielili pomocy zbrojnej Ukraicom, naturalno ich jednak w stosunku do Ukraicw nosia cechy wyranej, a prawdopodobnie i skutecznej yczliwoci. (Kapitan Wright). 4. W rezultacie aden z dowdcw wojskowych, odpowiedzialnych za te wypadki, nie by ukarany. (Samuel). `Ju 24 grudnia 1918 r. rzd polski za porednictwem ministerstwa sprawiedliwoci wszcz cise dochodzenie w sprawie zaj z 21 i 23 listopada... Pomimo przecienia sdw lokalnych, gdzie jest obecnie w toku 7 tys. spraw, wytoczono ledztwo przeciwko 164 osobom, w tej liczbie dziesiciu ydom, za wspudzia w rozruchach listopadowych; liczne podobne sprawy oczekuj jeszcze swojej kolei. Czterdzieci cztery osoby skazano na kar od 10 dni do 18 miesicy wizienia. Niezalenie od sdw cywilnych, miejscowy sd wojskowy skaza osoby wojskowe na wizienie a do lat trzech za dopuszczenie si czynw bezprawnych w odnonym okresie@ (Morgenthau). Mwic oglnie o sprawie kar wymierzonych, kapitan Wright pisze: "Rzd wymierzy wiele, jakkolwiek nie dosy kar; o karach tych nie ogasza w obawie przed opini publiczn. A genera-brygadier Jadwin z Misji Stanw Zjednoczonych mowi: "Skargi na opieszao i agodno w wymierzaniu kar przez sdy wojskowe i przez rzd wskazuj jednake, e dziaaa tu w przepisanym porzdku sprawiedliwo pastwowa. 5. "Nie wypacono odszkodowa za wyrzdzone szkody". (Samuel). "Misja nasza zostaa zawiadomiona, e na zasadzie dochodze urzdowych rzd rozpocz wypat odszkodowa za szkody wyrzdzone w zwizku z tymi wypadkami" (Morgenthau). "Rozpoczto wypat odszkodowa w Wilnie, Pisku i Lwowie przed naszym wyjazdem z Polski" (Genera Jadwin). Oczywicie, we Lwowie niedobrze si dziao. Ale Sir Stuart Samuel dawa do zrozumienia, e caa wina bya po stronie Polakw. Inni delegaci w raportach swoich podaj szczegy, ktre wyjaniaj, tumacz wypadki, cho aden raport nie moe ich usprawiedliwi. Wszyscy za wyjtkiem Sir Stuarta Samuela, zgadzali si na to, i rzd polski uczyni, co byo w jego mocy dla zadouczynienia temu, co si stao i dla zapobieenia podobnym wypadkom na przyszo. Warto przytoczy nastpujcy szczeg z raportu amerykaskiego: `Genera Jadwin by obecny przy wziciu Miska i by osobistym wiadkiem wytonych usiowa wadz wojskowych w celu zapobieenia aktom gwatu". Faktem jest tedy, e z chwil, gdy mona byo zaprowadzi w chaosie wojennym jakikolwiek porzdek, nieporzdki ustaway. A jednak dzi jeszcze nawet czytamy w naszych gazetach o "tysicach i dziesitkach tysicy ydw pomordowanych w Polsce. Nastpnie, jako wskazwka, e te wypadki do pewnego stopnia nie wyniky bez prowokacji ze strony ydw, przypatrzmy si, co byo w Pisku. Dziao si to 5 kwietnia 1919 r. 1. Pisk odebrano bolszewikom na krtko przedtem. Ludno miasta jest w znacznej wikszoci ydowska, liczy bowiem zaledwie 25% Polakw (Genera Jadwin, Kapitan Wright). Oficer polski posiada bardzo nieliczny oddzia onierzy, a front bolszewicki by zupenie blisko. ydzi potraktowali niechtnie oficera, co wywoao w nim podejrzenie, i musz pozostawa w przyjaznych stosunkach z bolszewikami; zaniepokojony tym, kaza rozlepi na ulicach ogoszenie, e pod kar mierci nie wolno bez pozwolenia wadzy urzdza wiecw i zebra publicznych (Kapitan Wright). 2. Organizator rzdowy stowarzysze spdzielczych pozwoli czonkom kooperatyw ydowskich urzdzi zebranie celem omwienia sprawy czenia si z innymi kooperatywami (Samuel, Morgenthau, Wright). 3. "Jak si zdaje, dwaj onierze polscy... i inny jaki onierz... zawiadomili wadze wojskowe, i ydzi maj zamiar odby wiec bolszewicki w sobot w Domu Ludowym, stanowicym siedzib gwn syjonistw@ (Samuel). "Wiec ten odby si w pomieszczeniu organizacji syjonistycznej, znanej z tendencji wybitnie antypolskich" (Wright). "...Stwierdzono, e wiadomo o bolszewickiej dziaalnoci w Pisku otrzymano od dwch onierzy ydw..." (Morgenthau). "Komendant miasta w obawie buntu bolszewickiego, o czym go ostrzegali dwaj onierze ydzi... (Genera Jadwin). "Po zakoczeniu i formalnym zamkniciu wiecu znaczna liczba czonkw stowarzyszenia spdzielczego pozostaa nadal w sali, inni uczestnicy, nalecy do organizacji syjonistycznej zostali tam rwnie. Zebranie to musiao mie pozr wiecu, a sdz, e liczba pozostaych w sali bya tak znaczna, e moga technicznie stanowi wiec. W tym zachowaniu si ydw, podobnie jak i w poprzednim ich postpowaniu bya pewna prowokacja: Sir Stuart Samuel zaznaczy wobec wiadkw, e nawet wiec, na ktry mieli pozwolenie, stanowi sam przez si pogwacenie sabatu, i by cikim przestpstwem religijnym" (KapitanWright). Wszyscy delegaci potpiaj zgodnie to, co potem nastpio. Kapitan Wright powiada, e oficer polski nie byby zapewne dziaa z takim popiechem, gdyby zgromadzeni nie byli ydami. Genera Jadwin streszcza wypadki w ten sposob: "gwaty piskie... to sprawa czysto wojskowa. Komendant miasta w obawie buntu bolszewickiego, o ktrym ostrzegli go dwaj onierze ydzi, usiowa sterroryzowa ludno ydowsk (okoo 75% oglnej liczby mieszkacw) przez stracenie 35 obywateli narodowoci ydowskiej bez ledztwa i sdu, przez uwizienie i pobicie innych i przez zagroenie represjami wszystkim ydom. Nie mona przypisa w tym udziau ani nikomu z wyszych oficerw, ani adnemu polskiemu urzdnikowi cywilnemu, ani nielicznym Polakom, zamieszkaym w tej czci Biaorusi". Sir Stuart pisze: " obecn administracj miejscow w Pisku jest znowu spokojnie, a pomidzy ludnoci chrzecijask i niechrzecijask zapanoway normalne stosunki". W Stanach Zjednoczonych zapomina si niekiedy, e dla Polski wojna si jeszcze nie skoczya. Polska jest dzi narodem

wolnym na papierze lecz wolno jej wisi na wosku i moe przepa z dnia na dzie, zalenie od wynikw walki. (Pisane w kocu roku 1920). Bolszewicy zapucili w kraj gbokie zagony. Gdziekolwiek dotary wojska czerwone, wszdzie ydzi witali je z radoci. Nikt temu nie przeczy, nawet w Stanach Zjednoczonych: tumacz to tym, e bolszewicy bardziej sprzyjaj ydom ni Polacy, co zreszt na podstawie faktw, podanych w poprzednich rozdziaach a stwierdzajcych ydowski charakter sowietyzmu jest dla czytelnika naszego zupenie zrozumiae. Gdy Polacy wypdzali bolszewikw, przekonywali si na og, e tam, skd wyparli czerwone wojska, ydzi zdyli ju zaprowadzi ustrj sowiecki, zupenie jak gdyby go z dawna oczekiwali i byli do tego znakomicie przygotowani. Nie dziwi chyba, e Polacy nie mog si dotychczas wyzby swoich podejrze. ydzi nie chc zosta Polakami. W tym tkwi przyczyna obecnej trudnej sytuacji pomidzy obydwoma narodami. Sir Stuart Samuel dotyka tylko powierzchownie tego przedmiotu. "W niektrych wypadkach niech onierzy i ludnoci cywilnej wywoali syjonici, ktrzy gosili, e narodowo ydowska jest przeciwniczk narodowoci polskiej. P. Morgenthau posuwa si o krok dalej: "Doprowadzio do konfliktu owiadczenie nacjonalistycznych organizacji ydowskich, ktre daj autonomii kulturalnej, subsydiowanej finansowo przez pastwo. P. Morgenthau, jak widzimy, wglda gbiej w pooenie. Najlepsz jednak charakterystyk istniejcego stanu rzeczy znajdujemy w raporcie kapitana Wrighta: "Czci ich (ydw) programu partyjnego w Polsce jest wcignicie wszystkich ydw na jedn osobn list. ydzi w ten sposb zarejestrowani maj wybiera reprezentacyjne ciao ydowskie z rozlegymi penomocnictwami prawodawczymi i podatkowymi, tj. majce prawo ciga podatki na cele emigracyjne. Temu ciau reprezentacyjnemu rzd polski ma dawa odpowiedni ilo pienidzy na ydowskie instytucje dobroczynne i finansowe. Poza t odrbn organizacj maj mie zarezerwowan proporcjonaln do ich liczby ilo miejsc w lokalnych pastwowych ciaach prawodawczych. W szstym lub sidmym z kolei Sejmie Polskim maj zaj miejsca tylko ydzi wybrani tylko przez ydw. Niektrzy ydzi daj take odrbnych sdw, albo przynajmniej rwnouprawnienia w procedurze prawnej argonu z jzykiem polskim. Taki jest program praktyczny; lecz ambicj frakcji postpowej jest narodowa autonomia personalna, zagwarantowana ydom przez jeden z przejciowych rzdw ukraiskich, mianowicie przez Ukraisk Rad Centraln, w dniu 9 stycznia 1918 r. zwana Statutem Narodowej Autonomii Personalnej; odpis tego statutu jest w moim posiadaniu. Organizuje on ydw jako nard o peni praw suwerennych; banknoty ukraiskie byy drukowane w argonie i w jzyku ukraiskim@. Ludzie pytaj niekiedy, gdzie s dowody istnienia programu Protokow. Dowody te znajdziemy wszdzie, gdzie ydzi doszli do wadzy i gdzie do wadzy d. Protokoy mona napisa na podstawie ydowskich ksig rabinicznych; mona je napisa na zasadzie dnoci ydowskich w Stanach Zjednoczonych; mona je napisa na podstawie da ydowskich na Bakanach; mona je napisa z tego, co ydzi zrobili w Rosji. Przedstawiaj one program ydowski, idealny i realny w kadej dziedzinie i w kadym okresie historii wspczesnej. Czy syszycie kiedy o tym programie w Polsce, gdy daj od was wspczucia i sympatii dla 250 tys. ydw, przybywajcych stamtd do Stanw Zjednoczonych? Czy ci ludzie porzucili swoje idee przed przybyciem do portu nowojorskiego? cise zbadanie programu ydowskiego przez kapitana Wrighta jest wanie przyczyn, ktra sprawia, e ydzi nie chc rozpowszechnia jego raportu, jakkolwiek zoony on by przy raporcie Sir Stuarta Samuela, tak przez nich usilnie propagowanym. Jednake, aby rzd Wielkiej Brytanii mg zda sobie dakadnie spraw z pooenia, kapitan Wright przeprowadza nastpujc paralel: "Gdyby ydzi w Anglii" wzrsszy liczebnie dwudziesto lub trzydziestokrotnie zadali, aby ydowska Izba Opiekucza posiadaa rozlege prawa, nie wyczajc prawa cigania podatku na cele imigracyjne, by oznaczona liczba miejsc w Londyskiej Radzie Hrabstw, w Manchesterskiej Radzie Miejskiej, w Izbie Gmin i w Izbie Lordw bya zarezerwowana dla ydw wybieranych gosami ydowskimi; aby przewodniczcy Izby Wychowawczej wypaca corocznie ydom sumy proporcjonalne do ich liczby; gdyby zadali prawa zakadania odrbnych sdw ydowskich z jzykiem angielskim w Sdzie Krlewskim lub Wydziale Kanclerskim; gdyby najbardziej postpowi spord ydw dyli nawet do tego, aby asygnaty Banku Angielskiego byy drukowane w argonie obok jzyka angielskiego, wwczas prawdopodobnie nawet w Anglii opinia publiczna byaby mniej yczliwie w stosunku do nich usposobiona..." W tym stanie rzeczy jest faktem niemaego znaczenia, e ydzi ktrzy wiedzieli o wszystkim, ukrywali istotne pooenie, i e inni delegaci podali to do wiadomoci publicznej. Znamiennym jest take, i prasa ydowska przemilczaa cakowicie o tych faktach, jakkolwiek pozornie podawaa rzekome wyniki dochodze przeprowadzonych przez Misj Angielsk. W jednym z przyzwoitszych organw prasy ydowskiej zamieszczono obraajce wzmianki o raporcie kapitana Wrighta, poniewa w raporcie tym wspomina autor o pewnych praktykach uprawianych pospolicie przez ydw w Polsce. Naley wszake zaznaczy, e aluzje do tych spraw zamieszczone w raporcie kapitana Wrighta, s bardzo powcigliwe w porwnaniu, ze szczegami, zamieszczonymi w nowej ksice Artura Goodhart. Nie potrafimy powiedzie obecnie, czy p. Goodhart jest ydem czy te nie. Jest czonkiem kolegium Corpus Christi w Cambridge. Jest "b. kapitanem armii Stanw Zjednoczonych. Na wniosek p. Morgenthaua zosta odwoany z wojska dla objcia stanowiska radcy w Misji. Mwi on na str. 161: "Po obiedzie p. Morgenthau wzi udzia w zebraniu loy Bnai Brith, jedynej loy tej organizacji ydowskiej w Polsce. Nie pozwalano na zakadanie l w Rosji przed wojn, byo to bowiem stowarzyszenie tajne, a wic nielegalne w pastwie cara. Major Otto i ja, jako nienalecy do czonkw, udalimy si na przechadzk po miecie. P. Goodhart, jako

radca Misji Amerykaskiej, moe doskonale zawiadczy, co to za ludzie przybywaj z Polski do nas w tak wielkiej liczbie. Najwaniejsz wszake dla Amerykanw cech tych przybyszw jest tkwice w nich poczucie wasnego politycznego znaczenia i potgi. Konferencja Pokojowa nie dya wcale do utrwalenia w Polsce jednoci i zgody; rzucia ona raczej ziarno niezgody, ktre panowa tam bdzie dopty dopki Traktat Wersalski bdzie rzdzi wiatem. Czytelnik przekona si z raportu kapitana Wrighta, czego daj ydzi. Nieche teraz si dowie, co postanowia Konferencja Pokojowa. W pastwie polskim nie wolno ogosi wyborw w sobot. Nie wolno w sobot przeprowadza rejestracji ludnoci. Sabat ydowski jest ustanowiony przez prawo, a rzd i sdy musz si do tego stosowa. W niedziel moecie czyni, co si wam podoba, moecie zarzdza wybory, byle nie w sobot, bo to jest wito ydowskie! "Artyku 11. ydzi nie bd przymuszani do wykonywania jakichkolwiek czynnoci, stanowicych pogwacenie szabasu i nie powinni dozna jakiegokolwiek umniejszenia swej zdolnoci prawnej, jeeli odmwi stawienia si w sdzie lub wykonania czynnoci prawnych w dzie szabasu... Polska wyraa zamiar nie zarzdzania i nie udzielania zezwolenia na wybory, czy to oglne czy lokalne, ktre miayby si odbywa w sobot; adne wciganie na lisy wyborcze lub inne nie powinno si odbywa obowizkowo w soboty. Konferencja pokojowa nakazaa w Polsce to, co bolszewicy narzucili Rosji, a mianowicie wicenie ydowskiego szabasu. Ludzie, ktrzy zabaczyli, e obyczaje ydowskie, pod presj, Prezydenta Stanw Zjednoczonych, zostay zastrzeone w konstytucji polskiej, obecnie ze wszech stron napywaj do Ameryki. Czy niedorzeczne jest ich przypuszczenie, e skoro Prezydent Stanw Zjednoczonych narzuci Polsce obyczaje ydowskie, to nagnie do nich rwnie i Ameryk? Ponadto prawo ustanowio zaoenie odrbnych szk ydowskich w Polsce. Wielk bolczk Polski by brak szk, w ktrych by w ca ludno mona byo wszczepia polskie ideay narodowe w jzyku ojczystym. Konferencja pokojowa uprawnia trwanie tego stanu rzeczy nadal. Artyku 11 mwi o ydach. W artykule 9 uyto terminu "obywatele polscy. Jeli czytelnik pragnie unikn nieporozumie przy odczytywaniu wiadomoci, pochodzcych z Europy, niechaj przez termin: "mniejszoci rasowe, religijne i jzykowe rozumie po prostu ydw. Ta bowiem mniejszo tkwi w istocie wszystkich niemal trudnoci, ydzi wanie stanowi mniejszo, o ktrej najczciej syszymy. Mniejszo ta opanowaa konferencj pokojow. "Artyku 9. W miastach i okrgach, zamieszkaych przez znaczny odam obywateli jzyka innego ni polski, Rzd polski udzieli w sprawach nauczania publicznego odpowiednich uatwie, aby zapewni w szkoach pocztkowych udzielanie dzieciom takich obywateli polskich... nauki w ich wasnym jzyku... W miastach i okrgach, zamieszkaych przez znaczny odam obywateli polskich, nalecych do mniejszoci etnicznych, religijnych lub jzykowych, tym mniejszociom zostanie zapewniony suszny udzia w korzystaniu oraz w przeznaczaniu sum, ktre budet pastwowy, budety miejskie lub inne przyznaj z funduszw publicznych na cele wychowawcze, religijne lub dobroczynne". Ale i to nawet nie wszystko. Pastwo polskie ma dostarczy pienidzy, lecz ydzi bd je rozdzielali: "Komitety wychowawcze, wyznaczone lokalnie przez gminy ydowskie w Polsce, podlegajc oglnej kontroli pastwowej, bd czuway nad przydziaem proporcjonalnej czci funduszw publicznych, przyznanych szkoom ydowskim zgodne z artykuem 9..." Zdumiewajca rzecz, e z chwil, gdy mowa o pienidzach, zarzucono wyraenie `mniejszoci etniczne" i zastpiono je przez okrelony termin "ydzi. Co wicej jednak, "Stany Zjednoczone Ameryki, imperium Wielkiej Brytanii, Francja, Wochy i Japonia, gwne mocarstwa sprzymierzone i stowarzyszone z jednej strony, a Polska z drugiej strony" (tak brzmi pocztkowe sowa traktatu) czyni z tych przywilejw specjalnych nie ukad narodowy ze strony przymuszonej Polski, lecz danie midzynarodowe ze strony Ligi Narodw. Artyku 12 zastrzega, e wszelkie ukady, dotyczce "mniejszoci etnicznych, jzykowych i religijnych", co jest dyplomatycznym omwieniem oznaczajcym ydw bd gwarantowane przez Lig Narodw. Zwalnia to cakowicie ydw w Polsce ze wszelkich zobowiza w stosunku do pastwa polskiego. Na przyszo winni zwraca si jedynie do Ligi Narodw, yd Midzynarodowy uczyni reszt. Stany Zjednoczone przyczyniy si do zapisania tych zastrzee w traktacie pokojowym. Nard amerykaski nie przyczyni si dotychczas jeszcze do przeforsowania ich w praktyce. wierc miliona tych ydw przybywa obecnie z Polski do Stanw Zjednoczonych. Widzielimy, czego daj oni w Polsce. Przekonalimy si, co osignli podczas konferencji pokojowej. Czy powiemy teraz, jako obywatele amerykascy, e jestemy gotowi w imieniu Stanw Zjednoczonych przyj t doz ydowskiego lekarstwa, jakie konferencja pokojowa zaaplikowaa Polsce? Czy nie powiemy wobec tego, comy wyej przeczytali, e ydzi, upokorzywszy Polsk podczas konferencji pokojowej, w propagandzie swej przeciwko Polsce ujawnili jedynie niegodziw i nienasycon dz zemsty?

Rozdzia XXII
Obecny stan kwestii ydowskiej Kwestia ydowska istniaa w Stanach Zjednoczonych od dawna z tym, e bya ukryta. Kady wiedzia, e jest taka kwestia; wiedzieli o tym przede wszystkim ydzi; nikt jednak nie mia odwagi wyprowadzi jej na wiato dzienne, na dziaanie uzdrawiajcych promieni soca i wolnego sowa. W tym wypadku musimy wspomnie o braku odwagi, gdy w ten jedynie sposb mona wytumaczy milczenie o kwestii ydowskiej. Kilku ludzi o gbszym zrozumieniu i przenikliwoci usiowali okreli pooenie tej kwestii w Stanach Zjednoczonych, ale odczuli tak dotkliwie na wasnej skrze dziaanie niewidzialnej potgi, ktrej istnienia og nie podejrzewa, mao powiedziane, byo to nie do przyjcia normalnym ludziom, by ydzi mogli w zorganizowany sposb z ukrycia wywiera siowy nacisk na ludzi ujawniajcych prawd o ydach, e zamilkli, a swoboda sowa w kwestii ydowskiej staa si niepopularna. Fakt ten co prawda, rzuca bardziej ujemne wiato na nieydw ni na ydw. Tym niemniej jednak pozostaje faktem. Kto chce powiedzie prawd o tej sprawie, musi by przygotowany na znacznie silniejsz opozycj, ni gdyby mwi nieprawd. Okolicznoci, ktra przeciwdziaa wolnoci sowa w kwestii ydowskiej, jest to, e nard amerykaski oczekuje po kadym swoim czynie, po kadym sowie poklasku i pochwa ogu. Bya wprawdzie epoka w dziejach amerykaskich, najchwalebniejsza epoka naszej przeszoci, gdy miar wartoci czowieka bya liczba jego wrogw. Lecz czasy si zmieniy. Obecnie nauczylimy si lubi poklask. Gwizdanie podniecao naszych ojcw; dzi gwizdanie przeraa ich synw. Wolne sowo stao si tchrzliwe; prasa bezbarwna; jestemy dzi lkliwi w wykonywaniu naszego programu "bronienia sabych", tak lkliwi, e nie mamy do odwagi ani siy, by zaatakowa silnego, ktry uciska sabych. Jako nard przywyklimy tak bardzo do mierzenia skutecznoci dziaania miar niezwocznie wywoywanego poklasku, e stracilimy wszelk ch do czynw, ktre wymagaj walki, za wyjtkiem jedynie pozornych walk na arenie politycznej, kierowanych przez jedn kwater gwn, lub sownych atakw na `wielkie interesy", ktre nie wywouj adnej reakcji. Stracilimy zamiowanie do walki z rzeczywistym, ywym wrogiem, gotowym do odwetu. Niemniej jednak jest prawd, e dzi mona w Stanach Zjednoczonych powiedzie wyraz "yd, gdy przed rokiem jeszcze byo to niemoliwe. Wyraz ten pojawia si obecnie na pierwszej stronicy kadego niemal dziennika. Stanowi wszdzie przedmiot dyskusji. Na razie przynajmniej sowo odzyskao swobod, cho przyjaciele nasi z Bnai Brith czyni wszystko, aby j stumi na nowo. Ta swoboda przynosi korzy zarwno ydom jak i nieydom. Znaczy to tylko, e ukrywanie i oszukastwo nale do przeszoci; yd jest ydem, jest uwaany za yda, mwi si o nim jako o ydzie; w ten sposb przywrcono uczciwy stosunek pomidzy pojciem a faktem zarwno wrd ydw jak i wrd nieydw. Oczycio to atmosfer. Z jednej strony usuno zatajanie i ukrywanie prawdy; z drugiej wypenio brak, ktry wprowadza zamieszanie. yd moe dzi powiedziec: `Jestem ydem", tak jak kady inny czowiek, ktry okrela swoj narodowo. Widzimy dzi nawet Amerykanw, ktrzy przez cae ycie ukrywali swoj przynaleno narodowociow, a ktrzy dzi powiadaj: `Jestemy ydami". Dla ydw jest to swoboda; dla nieydw wyjanienie sytuacji. Wiksza cz wynikego ostatnimi czasy w wiecie zamieszania powstaa std, e nie wiedziano, gdzie si waciwie znajduj ydzi. ydzi zawsze s kluczem do rozwikania zagadek. Ale gdy klucz jest ukryty, w jaki sposb mona go uy? Przed omiu miesicami "Dearborn Independent" rozpocz druk cyklu artykuw w kwestii ydowskiej. Bya to prba stwierdzenia faktw, na ktrych si kwestia zasadza. Ani w zaoeniu, ani w rozwiniciu tych artykuw nie byo zamiaru atakowania ydw. Zadaniem ich byo wyjanienie, a jeli autor ich w tajemnicy serca ywi jak nadziej, to t mianowicie, e przywdcy ydostwa amerykaskiego bd do mdrzy, by poj, i w obecnym wanie czasie i w naszym wanie kraju ydzi mog przesta by przyczyn nieszczcia i przedmiotem nieufnoci, mog zetrze z siebie pitno niesawy i e teraz i u nas wanie mona doj do jakiego modus operandi, nie tolerancji, lecz zgody. Najlepszym dowodem, e artykuy nasze zawieray fakty i tylko fakty, jest to, e przywdcom ydowskim nie udao si wykaza, by ktrykolwiek z nich by nieprawdziwy. Ani jednego faktu dotychczas nie obalili. A przyczyna tego niepowodzenia tkwi w tym, e kto szuka wycznie faktw dowiedzionych, ten tylko takie fakty znajduje. Skoro jednak kto wszczyna "kampani, majc na celu oczernienie przeciwnika, wwczas gorliwo stronnicza moe z atwoci doprowadzi do tego, e si bierze za fakty co, co jest zaledwie prawdopodobiestwem. Artykuy nasze jednak nie s kampani. Maj one za zadanie zapalenie wiate w pewnych punktach naszego kraju dla owietlenia jakiej gazi przemysu, jakiego zaktka, pogronego dotychczas w ciemnociach przez ludzi, ktrzy oddaliby narodowi znacznie lepsze usugi, gdyby czuwali wiernie na stranicy prasy. Wszystko, o czym mwi "Dearborn Independent, nie posiadaoby najmniejszego znaczenia, gdyby spoeczestwo nie mogo prawdy sw jego stwierdzi w yciu codziennym. Nie informacje zawarte w naszych artykuach, lecz wiato pynce z otaczajcych spoeczestwo amerykaskie faktw nadao im t powag, jakiej zaywaj obecnie wrd setek i tysicy czytelnikw.

Odzew ydowski na te artykuy by z jednej strony pocieszajcy, z drugiej jednak sprawi nam zawd. By pocieszajcy, gdy dostarczy namacalnych dowodw prawdziwoci tego, co do wiadomoci publicznej poda "Dearborn Independent". Pismo to nie miao najmniejszej wtpliwoci co do prawdy zawartej w jego owiadczeniach i posiadao na to bardzo wiele dowodw; tym niemniej jednak dowody dodatkowe, dostarczone przez samych przywdcw ydowskich wbrew ich intencjom, s dla nas bardzo cenne. Nie mamy powodu do przypuszczenia, aby dowodw tych dostarczyli nam ydzi wiadomie; po prostu jednak nie mogli si ruszy, by nie da nowego dowodu prawdziwoci naszych twierdze. Uczuciem, ktre opanowao dzi przywdcw ydowskich, jest uczucie strachu. Raz przynajmniej ogarn ich strach przed czym nieznanym. Wiedzc, ile prawdy zawieraj dotychczas podane fakty, dr w obawie przed tym, co jeszcze na jaw wyj moe. Nie prbuj nawet udawa, e akcj nasz uwaaj za arty; na wasnych zebraniach nie pieni si i nie wrzeszcz jak wydawcy rabiniczni, lecz zachowuj si jak cisi przeraeni ludzie, ktrzy niekiedy maj ch przyzna si do niektrych win, jakimi ich obarczono, lecz obawiaj si, czy ten proces przyznawania si nie doprowadzi ich za daleko, skoro raz wejd na t drog. Lkaj si prawdy, lecz nade wszystko caej prawdy... Nie ulega wtpliwoci, e odpowiedzialno ponosz rwnie i ci, co wiedz ca prawd. Cel kwalifikuje ich postpowanie. Kwalifikacja ta bdzie inna, jeli celem ich jest wzniecenie nienawici przeciwko ydom, inna jeli zamiarem ich podburzy umysy spoeczestwa przez ujawnienie zdumiewajcych faktw. S rzeczy, ktrych ujawnienie jest do pewnego stopnia niebezpieczne. Jeli jednak pragn oni tym sposobem stworzy podstawy bezporedniego, rozsdnego porozumienia i moliwego rozwizania kwestii, wwczas wiadomoci, ktre ustalaj sytuacj i dostarczaj materiau faktycznego, s niezbdne. W tych granicach staralimy si utrzyma artykuy niniejsze. Jeli zawieraj one rzeczy dla ydw niepochlebne, bdzie to materia poyteczny dla ydw. Jeli ydzi postpowa bd na przekr pewnym faktom, w takim razie bdziemy zmuszeni przytoczy fakty inne. Gdyby przywdcy ydowscy byli uczciwi, uczciwi w argumentacji jako przeciwnicy, nie obawialiby si dzi tego, co moe jeszcze wyj na jaw w przyszoci. Tak wic na przykad zachowaniem swym ydzi dowiedli, e s narodem najlepiej zorganizowanym w Stanach Zjednoczonych. Dowiedli, e skupiaj si dokoa swych interesw narodowych znacznie cilej, ni obywatele Stanw Zjednoczonych, o ktrych narodowoci stanowi fakt ich obywatelstwa. Nawet rzd Stanw Zjednoczonych nie jest tak dobrze zorganizowany jak ydostwo amerykaskie, a fakt ten nie odnosi si do Ameryki jedynie, gdy powtarza si we wszystkich krajach. Popiech icie telegraficzny i momentalna akcja masowa zaznaczyy kady ruch, jaki zorganizowane ydostwo uczynio w cigu ostatnich szeciu miesicy w Ameryce. Nie darmo zawadnli oni sieci komunikacyjn w kraju naszym. Nie darmo wszechwiatowy telegraf bez drutu znajduje si pod elazn kontrol ydw. Nie dla celw towarzyskich zorganizowali si w loach: zorganizowali si oni tam jako stany narodu ydowskiego, pod wodz ludzi, ktrych kady krok zmierza do wzmoenia potgi ydowskiej u nas i w innych krajach. Dowiedli przez masowe wystpienia synagog, przez swoje dzienniki, przez swoje rzekomo "spoeczne" organizacje, przez swoje kluby konserwatywne i socjalistyczno-bolszewickie, przez zgodn akcj wedug z gry pyncych rozkazw e s narodem odrbnym w onie narodu amerykaskiego, narodem, ktry si nie zgadza z duchem Ameryki, narodem, ktry stale podkrela rnice pomidzy prawami ydowskimi a prawami amerykaskimi. W kadym stanie, w kadym miecie istnieje organizacja ydowska o wyranej polityce, a pierwsz tej polityki zasad jest zdawi, powali, przej "strachem przed ydami" kadego czowieka, kade pismo i kad insytucj, ktra zdradza najniklejsze choby objawy niezalenoci sdu w kwestii ydowskiej. Organizacje te posiadaj specjalne komitety o rnych sferach dziaania. Zadaniem jednych jest "naszeptywanie" opinii przeciwko osobom lub instytucjom, ktrym w danym wypadku naley zaszkodzi. Ta "szeptana" walka podjazdowa jest najwstrtniejsz wschodni metod; zdolni s do niej tylko ludzie o ustroju duchowym cechujcym pewn ras. Nie wdajc si w szczegowy opis uywanych przez ydw rodkw, widzimy, e ju sam fakt, i kieruje nimi jedna wadza centralna oraz i dziaaj rwnoczenie we wszystkich czciach kraju, wytwarza znaczn si. adna z instytucji istniejcych obecnie na terenie Stanw Zjednoczonych nie dziaa tak szybko, zgodnie i sprawnie. Solidarno ydowska nie zasugiwaaby na krytycyzm, gdyby dziaaa ku poytkowi caoksztatu ycia spoecznego, tak jednak nie jest; solidarno ta jest bowiem nie tylko ydowska, lecz w dziaaniu swym wybitnie antyamerykaska. I to nie w tym znaczeniu, eby miaa by filoniemiecka lub filomeksykaska, lecz dlatego, e sprzeciwia si rzeczom, ktre tworz tradycj amerykask. ydzi uwaaj, i Stany Zjednoczone s bezksztatn mas, ktr kady moe sobie przywaszczy i urobi wedug wasnej woli. Takie stanowisko zajmuj oni obecnie. Nie chc uzna, e Ameryka istnieje; maj przekonanie, e ich obowizkiem jest powoa Ameryk do ycia, stworzy Ameryk, oczywicie w myl planw ydowskich. Ot w pewnym znaczeniu Stany Zjednoczone s wasnoci prywatn. S one wasnoci ludzi podzielajcych ideay zaoycieli rzdu. A ideay te byy to ideay biaej rasy europejskiej. Byy to ideay w zaoeniu swym chrzecijaskie. A z ideaami tymi ydzi nie tylko si nie zgadzaj, ale nimi gardz. Wszake jeden z przywdcw ydowskich powiedzia niedawno w Nowym Yorku, e Stany Zjednoczone nie s krajem chrzecijaskim, a kontekst tego owiadczenia dowodzi jasno, e zgodnie z jego intencjami, nigdy krajem chrzecijaskim by nie maj. Potpia on niedziel chrzecijask, jakkolwiek sam jest czonkiem stowarzyszenia, majcego za zadanie ustanowienie wicenia mojeszowego szabasu. Zachowaniem swoim dowiedli ydzi dalej, e wywieraj nieproporcjonalnie wielki wpyw na sprawy rzdowe. Zarzut ten postawilimy teoretycznie w artykuach naszych. Nie przytoczylimy na poparcie tego owiadczenia caej masy dowodw, ktre istniej i ktrych nic ju zmieni nie moe. Niezaleni od tego dowody si zjawiy i og mg je stwierdzi. Gdy pro-

jekt prawa imigracyjnego by po raz pierwszy przedoony Kongresowi, olbrzymia wikszo gosw wypowiedziaa si za ograniczeniem wjazdu do Ameryki. Kongres gosowa na podstawie faktw i zgodnie z przekonaniem, e wymaga tego dobro kraju. Patrzc na spraw tak, jak si ona przedstawia, nie mona byo wyda o niej innego sdu. Zaledwie si jednak gosowanie odbyo, gdy zagray druty telegraficzne od protestw ydowskich, a przepenione pocigi poczy zwozi ze wszystkich stron do Waszyngtonu agentw ydowskich. Wymwiono magiczne sowo "yd". Prawodawcy poczli si cofa. Zaczto wygasza uczone przemwienia, proponowa kompromisy, obmyla modyfikacje pierwotnego brzmienia ustawy. Pod magicznym wpywem ydowskim projektowane prawo stopniao, jak ld w promieniach soca. Jedyny protest przeciwko uchwale Kongresu wnieli ydzi. Mistrzowskie sieci, w jakie opltali kraj cay, sprawiy, e protest ich mia pozr susznoci pastwowej. Ale by jeden fakt, ktremu nie mogli zaprzeczy, a mianowicie, e wikszo imigrantw stanowi ydzi. Fakt ten na szczcie by stwierdzony dawno. Rk Kongresu Stanw Zjednoczonych w doniosej sprawie obrony narodowej wstrzymali ydzi, podobnie jak przed kilku laty zmusili Kongres Stanw Zjednoczonych do zerwania traktatu z Rosj, jakkolwiek prezydent Taft uwaa, e bdzie to zem dla kraju. Ten dowd ydowskiej potgi politycznej, zasadzajcej si na sile i na wyranym postanowieniu osignicia tego, czego chc ydzi, bez wzgldu na to, czy chc tego rwnie Stany Zjednoczone, doszed do wiadomoci publicznej. Niechaj czytelnik zwrci uwag na to, co powiemy: ten ruch imigracyjny stanowi cz wszechwiatowego programu ydowskiego, tak samo, jak czci tego programu byo zerwanie traktatu z Rosj. Czytelnicy poprzednich rozdziaw przypomn sobie, e za spraw ydw handel Stanw Zjednoczonych z Rosj przeszed w rce ydw niemieckich, ktrzy wyzyskali t okoliczno dla przeprowadzenia planu obalenia pastwa rosyjskiego. ydzi "uyli" Stanw Zjednoczonych do przeprowadzenia gwnej czci tego planu. Do czego tedy "uywaj Stanw Zjednoczonych obecnie? Moemy by przekonani, e ydzi maj wane przyczyny, dla ktrych postpuj tak, a nie inaczej. ydzi celuj w grze w szachy, gdy prowadz gr wszdzie, gdziekolwiek si znajduj. Sprawa imigracji sprowadza si do tego: ydzi uciekaj z Polski jak tylko mog najprdzej. Nie wypdzaj ich stamtd rzekome "pogromy. Ujawnio si dowodnie, e "pogromy" byy propagand imigracyjn stosowan na "export" poza granicami Polski. ydzi wyjedaj z Polski, gdy wiedz, e co si stanie. A poniewa wyjedaj z Polski, oznacza to, e co si ma sta w Polsce. A skoro ydzi naprzd wiedz o tym, jest to znak, e to, co si ma sta w Polsce stanie si przez ydw. Innymi sowy znaczy to, e bolszewizm ydowski w Rosji wyda na Polske tajny wyrok. ydzi ustpuj z drogi: bogaci ydzi amerykascy wysyaj agentw, aby przywozili cae grupy "krewnych". Jest to exodus z Polski, a wry on Polsce nieszczcie. Stany Zjednoczone s rodkiem, ktry pozwala ydom usun si z Polski. Francja protestuje przeciwko imigracji ydw i nie chce ich przyj. Anglia bardzo stanowczo odmawia im gocinnoci. ydzi w Ameryce s do potni, by zmusi Stany Zjednoczone do ich przyjcia. Uyto nas do przygotowania drogi dla bolszewizmu w Rosji; dzi uywaj nas do pomocy przy burzeniu Polski. Moliwe jednak, e zanim ydzi wypeni ten punkt programu, zajdzie co, co temu przeszkodzi. ydzi w Stanach Zjednoczonych dostarczyli wspaniaej ilustracji do tego, co pisa `Dearborn Independent" o opanowaniu przez nich prasy amerykaskiej. Rzecz naturalna, e redakcja czy wydawca gazety miejscowej nie podlega wadzy ydowskiej, majcej siedzib w Waszyngtonie, Nowym Yorku lub Chicago; jest jednak w znacznym stopniu zaleny od dwudziestu najbogatszych ydw w swoim miecie, ktrzy ogaszaj si w jego dzienniku, a oni to wanie otrzymuj rozkazy z Waszyngtonu, Nowego Yorku i Chicago. Tym wic sposobem redaktor czy wydawca otrzymuje rozkazy z ydowskiej kwatery gwnej, jakkolwiek moe nic o tym nie wiedzie. W danym jednak wypadku ydzi przez rozgos, jaki w prasie nadali tej sprawie, nic nie wygrali. Rozgos ten przysuy si bowiem lepiej prawdzie, ni zamiarom ydowskim. ydzi chcieli j jedynie stumi. Jakkolwiek wszystkie dowody s bardzo pocieszajce dla ludzi, co odnone fakty ujawnili, odzew ydw na nie sprawi nam pewnego rodzaju zawd. Albo ydzi udaj, albo s bezsilni; obecne bowiem stanowisko obrony jest upokarzajce dla tych, co maj pojcie o doniosoci sprawy. Odpowied podpisana przez ydw szereg podpisw, ktry ukaza jak w panoramie cis korporacyjn solidarno narodu ydowskiego w kraju naszym nie zawieraa ani jednego faktu, rzucajcego wiato na kwesti ydowsk. Pod tym wzgldem odpowied bya niemal wyznaniem "bezsilnoci". Ale poza niedostwem by w niej widoczny brak szczeroci. Nie chce ona stawi czoa kwestii. Nie obala ani jednego twierdzenia ani odnonie do protokow, ani odnonie do zarzutw, podniesionych w pracy niniejszej. Z chwil, gdy dochodzi do konkretnych faktw zmienia kierunek i rozprasza si we mgle zaprzecze. Jeli jakie twierdzenie jest faszywe, to faszu tego mona dowie, zwaszcza, gdy twierdzenie dotyczy spraw aktualnych z ycia codziennego. Oficjalna odpowied, podpisana przez kilku nie przez wszystkich przywdcw ydowskich, jest przynajmniej utrzymana w tonie przyzwoitym, czego nie mona powiedzie o innych odpowiedziach. Jest jednak nieprzyzwoita w swej treci, gdy usiuje wywoa wraenie, e w kraju naszym panuje antysemityzm. Zwrmy uwag na fakt, e cay antysemityzm istniejcy dzi w Stanach Zjednoczonych jest wiadomym wytworem przywdcw ydowskich i to wytworem niedawnym. Przywdcy ydowscy pragn u nas antysemityzmu. Poniewa nie udaje si im roznieci go wrd nieydw, przeto staraj

si oddziaywa na ydw, wmawiajc w nich, e antysemityzm istnieje. Przywdcy ydowscy uczynili wszystko, co jest w ich mocy, w celu niedopuszczenia do ydw pisma "Dearborn Independent, aby nie przeczytali zawartych w nim artykuw i nie dowiedzieli si, e nie byo w nich napaci na ydw jako takich. Po kilkutygodniowych prbach wykrcania si i szukania sposobu obalenia zawartych w niniejszej pracy faktw tak, aby nie wyzna zbyt wiele, przywdcy ydowscy opucili rce i szukali ucieczki w kamliwym oskareniu spoeczestwa naszego o antysemityzm. Obawia si dzi oni winni nie antysemityzmu wrd nieydw, lecz odruchu susznego oburzenia ydw amerykaskich, skoro si przekonaj o kamstwie i niekompetencji swych kierownikw. "Antysemityzm" by zawsze ostatni ucieczk otrowskich przywdcw ydowskich w obliczu prawdy, i jest rzecz dowiedzion, e rozbudzali go umylnie wrd nieydowskiego posplstwa, aby utrzyma si przy wadzy nad wasnym narodem. Niedawno pojawi si w gazetach "Protest przeciwko antysemityzmowi", podpisany przez rozmaitych ydw. Protest ten drukowano dwukrotnie, gdy za pierwszym razem, gdy ukaza si w prasie, nie wywar wielkiego wraenia. Czasopismom zaczo si najwidoczniej przykrzy drukowanie codziennych komunikatw ydowskiej kwatery gwnej. Dlatego te dla nadania sprawie wikszego rozgosu, pozyskali ydzi podpis Woodrow Wilsona. Oczywicie zagray znw intensywnie druty telegraficzne. Bardzo susznie, e prezydent Wilson podpisa protest przeciwko antysemityzmowi. Susznie postpili, podpisujc go, rwnie i inni ludzie, gdy by on zgodny z ich przekonaniem. Gdyby protest przesano do "Dearborn Independent", odpowiedzialni czonkowie redakcji podpisaliby go rwnie. "Dearborn Independent" jest przeciwny antysemityzmowi i protestuje przeciwko postpowaniu leaderw ydowskich, ktrzy uywaj hasa antysemityzmu dla wzniecenia tego uczucia w masach. Protest, jakkolwiek ci, co go podpisali, dziaali w dobrej wierze, by skierowany wycznie przeciwko publicznemu omawianiu kwestii ydowskiej. Wiadomoci prasowe podkrelaj z naciskiem, e ydzi nie mieli z tym protestem nic wsplnego. Jedna z rzekomo nieydowskich organizacji bya od dawna na usugach koterii ydowskiej w Nowym Yorku. Zapewnienie, e "protest" napisa "pewien obywatel nieyd, z wasnej inicjatywy i na wasn odpowiedzialno, bez porozumienia si z kimkolwiek bd jest po prostu zabawne. "Porozumiewano" si dostatecznie na to, aby cay "protest nieydowski by ni mniej ni wicej jak tylko poprzednio ju przyjtym i zatwierdzonym dokumentem, a obywatel, ktry go zredagowa, wiedzia z gry, komu si przez to przypodoba. Co do p. Johna Spargo, ktrego nazwisko pojawia si coraz czciej jako obrocy ydw chrzecijanina, wiemy tylko tyle, e podj obron ydostwa po kilku tajnych naradach z grup ydw nowojorskich, ktrzy musieli pokona pewne skrupuy p. Spargo, zanim zaczli korzysta z jego usug. P. Spargo zaj mniej wicej takie stanowisko: "Panowie, wpadlicie... Ta sprawa jest tak ciemna, e nie uda si jej wybieli". Spargo powiedzia wtedy sporo prawdy tym nowojorskim ydom. Oni wiedzieli, e to prawda. Gdyby Spargo mwi dziesit cz tej prawdy na swoich odczytach publicznych, stopniaaby bardzo liczba jego suchaczw. Wszelka literatura Towarzystwa Ochrony Czci, wszelkie przemwienia obrocw ydowskich s dla nas bardzo podane. Pragniemy jawnej dyskusji w tej kwestii! Skoro ydzi zamwi i opac dostateczn liczb obrocw chrzecijan, wwczas umysy chrzecijaskie zaczn si t kwesti zajmowa powanie i powanie o niej dyskutowa. Mwcy ydowscy musz z koniecznoci, pod grob utraty yskownego zajcia, poprzesta na zaprzeczeniach, ograniczy si do obelg i wygraa; lecz obrocy chrzecijanie s z natury niezdolni wytrwa dugo na tym stanowisku; zapragn oni zgbi kwesti sumiennie, a do wydobycia na jaw prawdy: wwczas moe wynikn prawdziwa dyskusja. Nie ma publikacji ydowskiej, jakkolwiek mogaby ona by naganna i kamliwa, ktr chcielibymy zakaza w sprzeday lub wykluczy z bibliotek publicznych. Nie ma ani jednego mwcy ydowskiego, ktremu bymy chcieli przeszkodzi w wygoszeniu publicznego odczytu lub przemwienia. Nie ma ani jednego ydowskiego przedsibiorstwa, ktre zalecalibymy bojkotowa. Szanujemy bowiem swobod sowa i przekona. Na zasadzie tej swobody jedynie moemy mie nadziej, e oczycimy Stany Zjednoczone. ydzi nie szanuj swobody sowa. Nie szanuj swobody prasy. W kadym stanie amerykaskim Bnai Brith wnosi do prawodawstwa miejscowego projekt ustawy, zakazujcy publikowania wszystkiego, co by przynosio ujm ydom. Oto odpowied ydowska na fakty zawarte w pracy niniejszej. W dziesitkach i setkach czytelni, ksigar i bibliotek publicznych ydzi za porednictwem swoich wspwyznawcw, pracujcych w tych instytucjach, albo te za porednictwem swoich komitetw wywieraj wpyw w kierunku usunicia z pek bibliotecznych i ksigarskich wszelkich ksiek, broszur i pism, traktujcych o kwestii ydowskiej w sposb, ktry by pozostawia najmniejsz wtpliwo co do tego, e ydzi s pierwowzorem cnt i narodem wybranym. Dzieje si to w Stanach Zjednoczonych. Dzieje si w tych wschodnich stanach amerykaskich, ktre niegdy walczyy najgorcej za spraw swobody sowa i swobody prasy. Czycie tak nadal! Mncie przykady! Popeniajcie szalestwo za szalestwem! Kady czyn tego rodzaju jest tylko dowodem, ktry zrozumiale i oczywicie przekonuje spoeczestwo, i to, co si pisze o ydach, jest prawd.

Obecny stan kwestii ydowskiej w Stanach Zjednoczonych da si scharakteryzowa treciwie w sposb nastpujcy. Zapocztkowano gromadzenie faktw. ydzi uznali, e fakty te s prawdziwe, co si ujawnio w wikszej powcigliwoci tonu wystpie przywdcw ydowskich. Odpowied ydowska na ujawnione fakty wyrazia si tylko w formie goosownych zaprzecze i usiowa dcych do stumienia sprawy. W wyniku stwierdzi moemy: wysiki ydw, aby obali fakty i oczyci si z zarzutw zakoczyy si sromotnym niepowodzeniem.

You might also like