You are on page 1of 12

Podane zwizki uszereguj wg wzrastajcej temp.

wrzenia: a) 2-metylobutano-2-ol; 3-metylobutanol; 3-metylobutan-2-ol Anilina jest trudno rozpuszczalna w wodzie, natomiast benzyloamina w wodzie jest dobrze rozpuszczalna. W jaki sposb mona wytumaczy te fakty? Ktry zwizek z podanych par, i dlaczego ma wysz temperatur wrzenia? a) etanol acetaldehyd (etanal) b) kwas octowy octan etylu c) bromek etylu chlorek etylu nitrometan (CH3-NO2) d) azotyn metylu (CH3-O-NO) e) chlorek etylu chlorek winylu (CH2=CH-Cl) f) chlorek allilu (CH2=CH-CH2-Cl) chlorek propylu g) chlorobutan 2-chlorobutan h) heksan heptan i) cis-1,2-diaminocyklopentan trans-1,2-diaminocyklopentan Ktry zwizek z podanych par, i dlaczego ma wysz temperatur topnienia? a) o-ksylen p-ksylen b) pentan 2,2-dimetylopentan c) cykloheksan heksan d) cis-but-2-en trans-but-2-en Ktry zwizek z podanych par, i dlaczego jest lepiej rozpuszczalny w wodzie? a) etanol etanotiol (CH3-CH2-SH) b) anilina chlorowodorek aniliny c) cykloheksan cykloheksanol d) kwas stearynowy stearynian sodu ( CH3(CH2)16COONa ) W poniszych zwizkach wska kwany atom wodoru. Dlaczego uwaasz, e on jest kwany? kwas propionowy; butanon; nitropropan; chlorek trimetylopropyloamoniowy; bromek propylu; propanol; chlorek propyloamoniowy; chlorek propylooksoniowy; propionian etylu; bezwodnik kwasu propionowego; butyronitryl; propanal, propanotiol; Ktry zwizek z poniszych par ma silniejsze waciwoci kwasowe i dlaczego? CH3-SO2NH2 a) CH3-CONH2 b) NH3 CH3-CONH2 c) anilina amoniak d) fenol alkohol benzylowy (C6H5-CH2OH ) e) amoniak fosforiak ( PH3 ) f) chlorowodr jodowodr g) kwas azotowy(V) kwas chlorowy(VII)

Podane zwizki uszereguj wedug wzrastajcej zasadowoci: wodorotlenek potasu, octan sodu, etanolan sodu, amidek sodu, jon chlorkowy, fenyloamidek potasu, amoniak, butylolit, jon jodkowy Kwas mrwkowy, HCOOH, ma pKa=3,75, a kwas pikrynowy, ma pKa=0,38. Ktry z tych zwizkw jest mocniejszym kwasem. Jaka jest warto Ka dla HCN, jeli jego warto pKa=9,31? Czy ponisze reakcje zachodz tak jak je zapisano?
HCN + CH3COO- Na+ CH3CH2OH + Na+ CN? ? Na+ + CN- + CH3COOH CH3CH2O- Na+ + HCN

Dla amoniaku warto pKa36, a dla acetonu pKa19. Czy ponisza reakcja zachodzi?
O C H3C CH3 + NaNH2 ? H3C O C .. CH2 Na+ + NH3

CH3CH2OH pKa=16,00; CH3COOH pka=4,76; HCN pKa=9,31

Alkohol, podobnie jak woda, moe reagowa z mocnymi kwasami lub z mocnymi zasadami. Zapisz rwnanie reakcji metanolu z kwasem nadchlorowym (chlorowym(VII) oraz z amidkiem sodowym (NaNH2) Ktry z nastpujcych reagentw dziaa jak kwas Lewisa, a ktry jak zasada Lewisa? b) CH3NH2; c) BH3; d) HF; a) AlBr3; e) CH3-S-CH3; f) TiCL4; g) FeCl3 Czy mona otrzyma wodny roztwr tert-butanolanu potasu? (Warto pKa alkoholu tert-butylowego wynosi ok. 18
NH2 CH2 NH2

anilina
CH3CH2CH2CN

benzyloamina
CH3 CH3CH2CH2 N CH3 Cl CH3
+

CH3 H3C C OH CH3

H3C

CH3

NH3 Cl

tert-butanol

p-ksylen
CH3CH2CH2CH2 Li
-

chlorowodorek aniliny
NO2 O2N OH NO2

butyronitryl

chlorek trimetylopropyloamoniowy
CH3CH2CH2NO2
O CH3CH2 C O CH2CH3

butylolit
+

kwas pikrynowy
CH3CH2CH2 NH3 Cl CH3CH2CH2 OH2 Cl
+

nitropropan

propionian etylu

chlorek propyloamoniowy

chlorek propylooksoniowy

-1-

Uszereguj nastpujce zwizki w porzdku wzrastajcej kwasowoci:


O H3C C CH3 O O
OH

H3C C CH2 C CH3 acetyloaceton pKa=9 fenol pKa=9,9

CH3COOH kwas octowy pKa=4,76

Ile elektronw walencyjnych ma kady z nastpujcych atomw: Na; Si; S; P; Cs; F; C; Pb; Mg; Al.; B; N; Be Narysuj wzory strukturalne Lewisa (elektron w postaci kropki, struktury elektronowe) nastpujcych zwizkw: HOS(O)OH; HONO2; HONO; CH3SH Jaka jest hybrydyzacja kadego atomu w nastpujcych czsteczkach: CH4; CH3CN; CHCH; CH3COOH Jaka jest hybrydyzacja atomu azotu w anilinie? Zapisz wzory konstytucyjne dla nastpujcych zwizkw: C3H8; C2H6O (2 moliwoci); C2H4O (3 moliwoci); CH5N; C3H7Br (2 moliwoci); C3H9N (4 moliwoci); Jakich wartoci ktw midzy wizaniami moesz oczekiwa dla: kta C-O-C w CH3OCH3; kata H-N-H w CH3NH2; kta C-N-C w CH3NHCH3; kta H-N-H w CH3CONH2 We wszystkich trwaych zwizkach wgiel jest czterowartociowy, chocia s wyjtki. Zapisz struktury elektronowe (Lewisa) dla izocyjanku metylu: CH3NC, oraz dla tlenku wgla. W tych zwizkach atom wgla ma charakter elektrofilowy czy nukleofilowy? Okrel rzdowo wszystkich atomw wgla w nastpujcych zwizkach:
CH3 CH3 CH3 CH2 CH3 CH3 CH3 C
+

aceton pKa=19

Ktry z tych zwizkw bdzie reagowa z wodorowglanem sodu (pKa1 kwasu wglowego wynosi 6,37)

Okrel adunki formalne na zaznaczonych atomach (dla wszystkich atomw speniona jest regua oktetu):
CH3

:CH2

N N:

O O O

CH2

P CH3 CH3

N O

Znajd atomy dla ktrych wartociowo jest rna od wartociowoci formalnej i oblicz dla nich adunki formalne. Uwaga! Regua oktetu nie musi by speniona.
H
N H H

H H H
H3C

O .. CH2

H H

.. :O : .. O .. H

H H H

.. .. :O S O : .. .. :O: ..

.. :O:

.. .. HN N N :

.. .. :O N ..

:C N CH3

+ NH2 NH2 .. .. Cl: ..

CH3 CH3 CH3 CH3

CH3 CH3 CH CH3

Zapisz struktury rezonansowe dla nastpujcych ukadw:


.. O: ..

.. O: N+ :O: ..

CH3

CH3 + CH CH3

CH3 CH2

.. H2N C

HC C Cl

Odpowiedz na nastpujce pytania


NH2

CH2-NH2

CH3-CH2-Cl i

Narysuj wzr zwizku, ktry: ma jedynie pierwszorzdowe i trzeciorzdowe atomy wgla nie ma pierwszorzdowych atomw wgla ma cztery drugorzdowe atomy wgla Nazwij nastpujce zwizki:
CH3 CH3 CH3CH2CH CH2CH CH3 CH2 CH2 CH3 CH3 CH2 CH CH2 CH CH3 (CH3 )3 CC(CH3 )2 CH2 CH3 CH3 CH3 CH3 CH2 CH CH3 CH2 CH3CH2CH CH2CH CH CH2CH3 CH3

Ktry zwizek jest silniejsz zasad Chlorobenzen ma wikszy moment dipolowy ni fluorobenzen. Dlaczego?

Ktry zwizek ma wysz temp. wrzenia, dlaczego?


OH

O2 N

OH

p-Nitrofenol czy fenol jest silniejszym kwasem?

-2-

Narysuj wzory konstytucyjne nastpujcych zwizkw: 2-metyloheptan 4-etylo-22-dimetyloheksan 4-etylo-3,4-dimetylooktan 2,4,4-trimetyloheptan 3,3-dietylo-2,5-dimetylononan 4-izopropylo-3-metyloheptan Okrel rodzaj atomw wgla (1o, 2o, 3o lub 4o) w nastpujcych czsteczkach:
CH3 CH3 CH CH2 CH3 CH3 (CH3)2CHCH(CH2CH3)2 CH3

Sporzd wykres energii dla jednoetapowej reakcji endotermicznej. Oznacz czci wykresu odpowiadajce substratom, produktom, stanowi przejciowego, Go, G#. Czy warto Go jest dodatnia czy ujemna? Sporzd wykresy energii dla szybkiej i wolnej jednoetapowej reakcji egzotermicznej. Oznacz czci wykresu odpowiadajce substratom, produktom, stanowi przejciowego, Go, G#. Czy wartoci Go s dodatnie czy ujemne?
Sporzd wykres energii dla dwustopniowej reakcji egzotermicznej, dla ktrej etap pierwszy jest szybszy od etapu drugiego.

Sporzd wykres energii dla reakcji o K=1. Jaka jest warto Go dla tej reakcji.

Nazwij nastpujce zwizki:


CH3 CH3 CH CH2 CH3 (CH3)2CHCH(CH2CH3)2 (CH3)3C(CH3)2CH2CH2CH3

Gdy mieszanina metanu i chloru zostanie nawietlona, reakcja rozpoczyna si natychmiast. Po wstrzymaniu nawietlania, reakcja stopniowo zanika, ale nie zatrzymuje si natychmiast. W jaki sposb wytumaczysz takie zachowanie si mieszaniny reakcyjnej.
W podanych reakcjach wska reagent i odczynnik:
HC CH + NaNH2 O CH3 C H + HO-CH3
H+

CH2 CH2 CH3 CH3 CH CH2 C CH2 CH3 CH3 CH2 CH3

- + HC C : Na OH

+ NH3

CH3 C O CH3 H CH3CH2CH2 C CH + Br -

Ktre struktury przedstawiaj ten sam zwizek? A


Cl H H Cl

B
Cl H H3C
H H CH3
H CH3 H Cl

C
Cl H Cl H Cl H H3 C H3 C CH3

D
H Cl CH3

- + HC C : + CH3CH2CH2Br

CH3 Cl H
CH3 Cl Cl

H3 C

CH3

Cl

CH3

H Cl

H Cl

CH3

Cl H

Cl Cl

CH3

H H

H CH3

CH3
Cl

CH3

Cl CH3

H CH3

Cl H

H H

Cl

3
H Cl

CH3

Cl CH3 CH3

Cl CH3 CH3

Oblicz warto Ho dla reakcji substytucji rodnikowej chloru z metanem, prowadzonej w fazie gazowej

Wzgldne reaktywnoci wiza C-H dla reakcji halogenowania w gazie gazowej w 27oC wynosz: fluorowiec 1o wizanie C-H 2o wizanie C-H 3o wizanie C-H F2 1 1,2 1,4 Cl2 1 3,9 5,1 Br2 (w 127oC) 1 32 1600 Oblicz skad mieszaniny poreakcyjnej w reakcjach: fluoru z butanem; fluoru z izobutanem chloru z butanem; chloru z izobutanem bromu z butanem; bromu z izobutanem Zinterpretuj otrzymane wyniki

-3-

Za pomoc wzorw projekcyjnych (Newmana i konikowych), oraz wzorw perspektywicznych narysuj konformacje synperiplanarn i antyperiplanarn dla1-bromo-2chloroetanu.

Uszereguj w kolejnoci malejcej wanoci nastpujce zestawy podstawnikw: -H, -Br, -CH3, -CH2-CH3 -H, -D, -OH, -CH3 CH=CH2, -CH3, -OH, -CN CHO, -CN, -OH, -C2H5 Podane zwizki zapisz w projekcji Fischera:
CH3 C2H5 C Cl H C2H5 CH3 C Cl Br CH3 C Cl H3C C Br H OH CH3 C Cl HO C Br H CH3

Narysuj konfiguracje dla zwizku o nazwie: (R)-2-chlorobutan, (2R,3S)-2-bromo-3-chlorobutan, (1R,2R)-1-chloro-2-metylocyklopropan, (2R,3S)-2,3-dibromobutan. Ktre z czsteczek tych zwizkw s chiralne?

Istniej trzy stereoizomeryczne kwasy cyklopentano-1,2-dikarboksylowe. Narysuj ich wzory konfiguracyjne. Tylko jeden z nich (ktry?) tworzy bezwodnik wg reakcji:
O OH OH O O O O przykadowa reakcja tworzenia bezwodnika

Istniej rwnie trzy stereoizomeryczne kwasy cykloheksano-1,2-dikarboksylowe, wszystkie tworz bezwodnik. Jak mona wytumaczy te fakty.

Przypisz konfiguracj R, S nastpujcym zwizkom:


CH3 C2H5 C Cl H H CH3 C Cl Br C2H5 COOH C CH 3 OH C2H5 CH3 C H OH H3C C H Cl C CH3 CHO COOH

Nazwij podane zwizki zgodnie z reguami IUPAC:


CH3 CH3 CH3 H3C CH2 C C CH CH3 C2H5 CH3 CH3 H3C CH CH CH C CH CH3 CH3

CH3 CH3 H2C CH CH2 CH CH CH3

Ile centrw stereogenicznych posiadaj podane zwizki. Ilu spodziewasz si stereoizomerw dla tych zwizkw:
CHO H HO H H OH H OH OH CH2OH HO CH2OH O OH OH OH H HO HO CHO OH H H CH2OH Cl H H CH3 H

Ktre z podanych zwizkw mog istnie jako pary izomerw cis i trans. Narysuj kad z tych par i wska geometri kadego zwizku.
H3C CCl CHCl H3C CH CH2 Cl CH CH Cl H3C CH C(CH3)2 H3C CH CH CH3

Narysuj wszystkie moliwe stereoizomery dla zwizku o wzorze C4H8Cl2. Wska zalenoci midzy nimi. Ktre stereoizomery s optycznie czynne Ktre z nastpujcych par zwizkw przedstawiaj ten sam enancjomer:
H HO CH3 C2H5 COOH H3C H NH2 H H OH CH3 C2H5 COOH CH3 NH2 HO HO HO H CH3 C2H5 CH3 H H3C HO H H5C2 H OH CH3 CH3 OH H

Ktry ze zwizkw nastpujcych parach jest trwalszy: cis-1,2-dimetylocyklohekasan trans-1,2-dimetylocykloheksan cis-1,3-dimetylocyklohekasan trans-1,3-dimetylocykloheksan cis-1,4-dimetylocyklohekasan trans-1,4-dimetylocykloheksan cis-buten trans-buten but-1-en 2-metylopropen 1-metylocykloheksen 3-metylocykloheksen Z jakich alkenw i w jakiej reakcji mona otrzyma nastpujce zwizki: broocykloheksan; 1-bromopropan; 2-bromo-2-metylobutan; 1-bromoprpan-2ol; trans-cyklopentano-1,2-diol, cykloheksno-1,2-diol (obie grupy hydroksylowe w pooeniu ekwatorialnym) Zaproponuj mechanizm dla nastpujcej reakcji:
CH2 C CH 3 CH3 + HCl CH3 CH3 Cl CH3

H CH3

-4-

W jaki sposb mona otrzyma nastpujce zwizki: 2-mettlylocykloheksanol z 1-metylocykloheksenu 1-metylocykloheksanol z 1-metylocykloheksenu cykloheksylometanol z metylidenocykloheksanu cis-1,2-dimetylocyklopropan z cis-butenu Jaki produkt powstanie w nastpujcej reakcji:
+ HBr

Zaproponuj mechanizmy nastpujcych reakcji:


CH2 CH CH2 CH2 CH2 OH CH2 CH CH CH3 CH3 CH3 CH2 CH N CH3 CH3 Cl+

Br2 H2O

O CH3

CH2Br

HCl C2H5OH

CH3 CH2

O CH2 CH3 CH3 CH3 CH2 CH2 N CH3 Cl CH Cl


3 +

+ HCl

+ ICl H3C C C H3C H O CH3 + HBr + H2O


H+

CH3 CH CH CH CH3 CH3

Z jakich alkenw w reakcji ozonolizy mona otrzyma:


O CH3 C CH2 CH CH2 CHO CH3 CH3 CH2 CHO
O

Zwizek A C8H18, znany jako paliwo lotnicze, otrzymywany jest w reakcji zwizkw B C4H8, oraz C C4H10 w obecnoci stonego kwasu siarkowego(VI) w temperaturze 273K. Zwizek B potraktowany stonym kwasem siarkowym(VI) w temperaturze 353K dimeryzuje do dwch izomerycznych alkenw, D i E, o wzorze sumarycznym C8H16. Uwodornienie, zarwno D jak i E prowadzi do zwizku A. W wyniku ozonolizy D i E otrzymano odpowiednio: aceton i formaldehyd (najbardziej lotne produkty). Uwodornienie B prowadzi do zwizku C. Zaproponuj wzory strukturalne dla wymienionych zwizkw, napisz rwnania reakcji obrazujce opisane przejcia. W wyniku uwodornienia zwizku A (C9H16) otrzymano B (C9H20). Ozonoliza A prowadzi do rwnomolowych iloci kwasu octowego, kwasu dimetylooctowego, oraz kwasu pirogronowego (CH3-CO-COOH). Podaj struktur (struktury) dla zwizku A i przedyskutuj jego stereoizomeri. W zwizku X o wzorze sumarycznym C5H8 metod Kuhna-Rotha wykryto jedn grup metylow. Potraktowanie X rozcieczonym roztworem kwasu siarkowego(VI) i siarczanu(VI) rtci(II) dao zwizek Y, C5H10O, zawierajcy dwie grupy metylowe. Utlenianie zwizku Y roztworem nadmanganianu potasu prowadzi midzy innymi do kwasu propionowego. Zidentyfikuj zwizki X i Y. Penta-1,4-dien ma, Hohydrog.=254KJ/mol co rwna si mniej wicej podwjnej wartoci dla pent-1-enu (Hohydrog.=126KJ/mol). Penta-1,2-dien ma Hohydrog.=298KJ/mol. Ktry z pentadienw jest trwalszy?

istnieje tylko 1 alken

H3C CHO OHC CHO H3C CHO OHC CH2 CHO

istniej 2 stereoizomeryczne alkeny istniej 2 stereoizomeryczne alkeny istniej 3 stereoizomeryczne alkeny

H3C CHO

CH3 CH2 CHO

Jakie produkty mog powsta w reakcjach:


Br2 HBr OsO4 NaHSO3 BH3 H2O2 OHCH2I2, Cu,Zn

HO

W reakcji bromu z propenem w wodnym roztworze DMSO (DMSO dimetylosufotlenek stosowany dla polepszenia rozpuszczalnoci propenu i bromu w wodzie) otrzymano 1-bromopropan-2-ol. Czy jest to orientacja zgodna, czy niezgodna z regu Markownikowa.

-5-

Jakich alkenw uyto do syntezy nastpujcych alkoholi przez hydroborowodorowanie/utlenianie?


OH CH3 CH CH2 CH2 OH CH3 CH3 CH CH CH3 CH3 CH2 OH

Udowodnij, e pirydyna i pirol s zwizkami aromatycznymi, podobnie jak benzen.


N pirydyna
N H

pirol

Istnieje siedem izomerycznych alkinw o wzorze C6H10. Narysuj je i nazwij zgodnie z reguami IUPAC. Ktre z nich reaguj z amoniakalnym roztworem siarczanu miedzi. Dlaczego te alkiny nie reaguj z wodorotlenkiem sodowym (mocna zasada) tworzc sole, natomiast w sabo alkalicznym rodowisku tworz sole z jonami miedziowymi.

Podaj nazwy JUPAC dla poniszych zwizkw:


Cl Br Cl NO2 Br OH H3C Cl Br NO2

Za pomoc jakiej, prostej, reakcji chemicznej mona odrni benzen od cykloheksanu.

Narysuj wszystkie zwizki o oglnej nazwie bromochlorotoluen (10). Ktry dichlorobenzen daje tylko jeden produkt bromowania?

Bromowanie fenolu bromem w disiarczku wgla prowadzi do p-bromofenolu, natomiast bromowanie fenolu bromem w wodzie prowadzi do 2,4,6-tribromofenolu. Wyjanij te fakty.

CH3 H3C CH CH3 CH CH2 CH CH2 CH CH2 CH3 CH3

W wyniku utlenienia nitronaftalenu nadmanganianem potasu w rodowisku kwanym otrzymano kwas 4-nitroftalowy (kwas 4-nitrobenzeno-1,2-dikarboksylowy). Jaki izomer nitronaftalenu poddano reakcji. Zwizek A, C10H14, utleniany dwuchromianem potasu tworzy kwas benzoesowy. Podaj moliwe wzory konstytucyjne zwizku A. Wychodzc z benzenu i innych stosownych zwizkw organicznych zaproponuj metod syntezy nastpujcych zwizkw:
O2N COOH Br OH

Narysuj wzr konstytucyjny zwizku o nazwie p-chloroanilina, m-ksylen, chlorek benzylidenu, 2,5-dinitrofenol, 3,4-dimmetyloanilina, 3-bromo-5-chloronitrobenzen 5-chloro-1-fenylo-2,3,6,6-tetrametyloheptan, tert-butylobenzen Jakich produktw spodziewasz si w reakcji:
1. O3 2. Zn/H2O

NO2

OH Br Br NO2
H2N SO3H

Br

W ktrym zwizku wizanie C-Br atwiej rozerwa heterolitycznie. Wskazwka Rozerwij heterolitycznie wizanie i rozpatrz trwao powstaych produktw.
Br
Br Br

Na podstawie odpowiednich wartoci energii wiza i energii aromatyzacji oblicz ciepo reakcji. Czy jest to reakcja endo- czy egzoenergetyczna?
+ H2

CH3 CH3 C CH2 Br CH3 CH3 CH CH3 Br Br

CH3 C CH2 CH3 CH3

Br

Br

Ogrzewanie benzenu z kwasem siarkowym w D2O prowadzi do deuterobenzenu C6H5D. Jaki jest mechanizm tej reakcji?

-6-

Nitrowanie trifenylokarbinolu prowadzi do difenylo-(3-nitrofenylo)karbinolu. jaki jest mechanizm tej reakcji?


OH C
HNO3 H2SO4

W podanych zwizkach oblicz stopie utlenienia wskazanych atomw:


O CH3 CH Cl CH2 OH O CH3CH2 N CH2 H O H Br Cl NH3
+

OH C

NO2

Czy kompleks powstay w wyniku reakcji benzenu z jonem bromoniowym jest aromatyczny, antyaromatyczny czy nie jest aromatyczny.

Dlaczego sulfonowanie aniliny prowadzi do produktu p-podstawionego (kwasu p-aminobenzenosulfonowego), natomiast podczas nitrowania aniliny powstaje produkt m-podstawiony (m-nitroaniloina). W reakcji alkilowania metod Friedela i Craftsa (przyjmujc benzen jako odczynnik nukleofilowy mona zaliczy j jako reakcj SN) obserwuje si nastpujc reaktywno halogenkw: R-F > R-Cl > R-Br > R-I. W typowej reakcji SN kolejno ta jest odwrotna. Dlaczego?.
Dla reakcji jodku metylu z cyjankiem potasowym w temp. 0oC otrzymano nastpujce stae szybkoci: k 2 = 2,3 10 5
dm 3 dm 3 w wodzie oraz k 2 = 1010 w dimetylomol s mol s formamidzie. Zapisz odpowiednie rwnanie reakcji i wyjanij rnice w szybkoci reakcji.

Dlaczego energia dysocjacji wizania C-Cl w chlorobenzenie jest duo wiksza od energii dysocjacji C-Cl w chloroetanie?
Staa dysocjacji pKa dla cyklopentanu ma bardzo ma warto, natomiast pKa dla cyklopentadienu jest porwnywalna z pKa wody. Wyjanij te zalenoci.

Ktry zwizek, amina czy fenyloarsen (C6H5-AsH2) jest bardziej reaktywny w reakcji bromowania. Ktry z nich jest bardziej reaktywny w reakcji nitrowania mieszanin nitrujc. Odpowied uzasadnij. Benzen i jego pochodne wykazuj sabe waciwoci zasadowe:
+ + H3O+
H + H2O H

Podane zwizki uporzdkuj wedug wzrastajcej nukleofilowoci, odpowied uzasadnij: Br-; H2O; Cl-; I Podane zwizki uporzdkuj wedug wzrastajcej nukleofilowoci atomu azotu, odpowied uzasadnij:
O O
NH2

ktry ze zwizkw wykazuje najsilniejsze waciwoci zasadowe: benzen, toluen, o-ksylen, p-ksylen czy 1,3,5-trimetylobenzen? Czy kompleks powstay w wyniku reakcji jonu nitroniowego z benzenem jest antyaromatyczny? Napisa reakcje powstawania kationu nitroniowego z nastpujcych zwizkw: rozcieczony kwas azotowy (azotowy(V)), mieszanina nitrujca, piciotlenek azotu, azotanu acetylu (O2N-OCO-CH3).

H3C C NH2

H 3C

H3C NH2

NH O

NH2

Acetofenon mona otrzyma w reakcji benzenu z: chlorkiem acetylu, bezwodnikiem octowym i octanem etylu w obecnoci chlorku glinu. Zapisz odpowiednie rwnania reakcji. Dlaczego w tych reakcjach uywa si rnych iloci chlorku glinu. Wiadomo, e alkilowanie i acylowanie metod Friedela i Craftsa mona stosowa tylko dla aktywnych zwizkw aromatycznych. Mimo, e grupa aminowa jest podstawnikiem aktywujcym piercie, amin aromatycznych nie mona ani alkilowa, ani acylowa tymi metodami.

Nastpujce reakcje zachodz wedug mechanizmu SN2. Jak zmieni si szybko tych reakcji przy przejciu z rozpuszczalnika aprotycznego polarnego do rozpuszczalnika aprotycznego niepolarnego? Jakie produkty powstaj w tych reakcjach?
H3C Br H3C Br H3C Br + OH+ H2O + N(CH3)3

+ H3C OH2 + Cl-

-7-

Dlaczego 1-chloro-1,2-difenyloetan z nukleofilami takimi jak anion fluorkowy, jodkowy czy woda reaguje z tak sam szybkoci?

Ktry z reagentw w podanych parach bdzie reagowa szybciej z jonem wodorotlenkowym w reakcji substytucji nukleofilowej wedug mechanizmu SN2: CH3Cl czy CH3I (CH3)3CCl czy CH3CH2Cl Ph-Cl czy Ph-CH2Cl CH2=CHCl czy CH2=CH-CH2Cl CH3CH2Br w DMSO czy w etanolu
Jak zmieni si szybko reakcji midzy bromkiem etylu a cyjankiem potasu jeeli: zmniejszymy dwukrotnie stenie cyjanku potasu stenie cyjanku potasu zwikszymy dwukrotnie, a stenie bromku etylu zmniejszymy dwukrotnie zwikszymy dwukrotnie stenie bromku etylu jak i cyjanku potasu

Dlaczego 3-bromobut-1-en oraz 1-bromobut-2-en ulegaj reakcji SN1 z podobn szybkoci, mimo, e jeden z nich jest halogenkiem 1o, a drugi halogenkiem 2o.

Chlorek alkilu mona otrzyma z alkoholu i chlorowodoru w reakcji przebiegajcej wedug mechanizmu SN2 lub SN1 (w zalenoci od uytego alkoholu). Zapisz odpowiednie rwnania reakcji prowadzce do chlorku alkilu z alkoholu. Dlaczego nie mona otrzyma amin w reakcji pomidzy alkoholem a amoniakiem.
Zidentyfikuj zwizek A. Wedug jakiego mechanizmu przebiega podana reakcja?
OCOCH3 A + CH3COOH3C H C2H5 + I-

Dlaczego chlorobenzen nie ulega reakcji wg mechanizmu SN2.

(Z)-1-fenyloprop-1-en poddano reakcji z bromem. Narysuj wzory konfiguracyjne powstaych produktw i nazwij je.

(2S,3R)-2-bromo-3-fenylobutan poddano reakcji z wodorotlenkiem potasu w alkoholu. Jaki produkt powsta w tej reakcji, podaj jego wzr konstytucyjny.
Uzupenij rwnanie reakcji:
Br CH3
KOH etanol

m-Chlorotoluen poddano reakcji z amidkiem sodowym (w autoklawie, wysoka temp. i cinienie). Podaj wzory konstytucyjne powstaych produktw. Jakie produkty powstay gdy 3-bromobut-1-en ogrzewano w kwasie mrwkowym?

-8-

Nazwij podane zwizki zgodnie z reguami nazewnictwa JUPAC:


O CH3 CH2 C CH CH3 CH3 OHC CH2 CH2 CH2 CHO O CH3 CH CH2 C CH2 CHO CH3

Aldehydy aromatyczne s mniej reaktywne w reakcjach addycji nukleofilowej ni aldehydy alifatyczne. Uzasadnij dlaczego. Ketony s mniej reaktywne w reakcjach addycji nukleofilowej ni aldehydy. Uzasadnij dlaczego.
CHO

CHO CH3 CH2CH CH CH2 CHO CH3

CHO

CHO

CH3 CH CH2 CH CH2 CHO CHO O CHO CH OH CH2 CH CH3 O2N

Ktry ze zwizkw: p-metoksybenzaldehyd czy p-nitrobenzaldehyd jest bardziej reaktywny w reakcji addycji nukleofilowej. Nastpujce zwizki, w odpowiednim rodowisku (w jakim?), atwo reaguj ze zwizkami karbonylowymi. Biorc za kadym razem inny aldehyd (keton) dokocz rwnania reakcji:
A + OH OH CH2 CH2 CH3 CH2 NH2 A + O2N O A + CH3 C N NH2 H A + H2N OH O A + H2N N C NH2 H CH2
N NH2 H

CH3 O

O O CH3 C C CH3

A + CH3 CH2 CH2 SH

Narysuj wzory strukturalne odpowiadajce nastpujcym nazwom: aceton; 3-fenylopropanal; 2-chloro-1-fenylobutano-1,3-dion; aldehyd benzoesowy; 2-(3-etylocykloheksylo)etanal; ftaladehyd; 3-(2-chloropropylo)-4,5-dimetyloheksan-2-on; glioksal; cykloheks-3-enon; 3-oksobutanal.

A + CH3 CH2 N CH2 CH3 H A +

N H

Majc do dyspozycji tylko zwizki nieorganiczne i dowolne pierwiastki, zaproponuj sposb syntezy heksan-3-onu.
W trzech probwkach znajduj si: alkohol benzylowy, pentanal oraz pentan-2-on. Zaproponuj proste reakcje chemiczne, za pomoc ktrych mona rozrni te zwizki. W piciu probwkach A, B, C, D i E znajduj si: cykloheksen, propanol, butan-2-on, propanal i etyloamina. Na podstawie przeprowadzonych reakcji stwierdzono, e: - zwizek z probwki A nie reaguje w adnych warunkach ze zwizkiem z probwki D, ale moliwe s reakcje ze zwizkami z probwek B, C i E - zwizek z probwki D reaguje tylko ze zwizkami w probwkach B i C - ze zwizku znajdujcego si w probwce A mona otrzyma zwizek znajdujcy si w probwce B. Zidentyfikuj zwizki w probwkach A,B,C i D. Zapisz rwnania opisanych reakcji. Zwizek zawierajcy jedynie wgiel, wodr i tlen poddano cakowitemu spaleniu. Z 2,2 g zwizku otrzymano 5,28 g ditlenku wgla i 2,70 g wody. 0,1500 g zwizku w stanie pary wypiera 49,0 ml powietrza (przy 290K i 758 mmHg) Jaki jest wzr czsteczkowy zwizku. Narysuj wszystkie moliwe wzory konstytucyjne i nazwij je. Jakich dodatkowych informacji potrzebujesz aby mc sprecyzowa jego wzr strukturalny.

Ph A + Ph P
+

Ph A +
MgBr

A + HCN CH3 A + H2C S


+

CH3

Glioksal w rodowisku alkalicznym tworzy hydroksyoctan sodu. Zaproponuj mechanizm tej reakcji. (2R)-2-metylobutanal w rodowisku alkalicznym ulega racemizacji. W jaki sposb mona wytumaczy to zjawisko. Cykloheksanon w rodowisku kwanym , w agodnych warunkach nie utlenia si roztworem nadmanganianu potasu. Natomiast w rodowisku alkalicznym utlenia si do atwo. Jak mona wytumaczy taki przebieg reakcji. W reakcji prop-2-enalu z bromkiem metylomagnezowym powstaj dwa produkty. Jakie?
-9-

W jaki sposb mona rozdzieli mieszanin skadajc si z kwasu benzoesowego i naftalenu.


Podane zwizki uszereguj wg wzrastajcej kwasowoci: kwas mrwkowy, metanol, kwas siarkowy, kwas wglowy, kwas octowy, kwas trichlorooctowy. Podane zwizki uszereguj wg wzrastajcej kwasowoci: kwas benzoesowy, kwas p-nitrobenzoesowy, kwas p-metoksybenzoesowy, kwas beznzenosulfonowy. Ktry ze zwizkw jest silniejszym kwasem. Odpowied uzasadnij:
COOH OH
COOH O O C CH3

W jaki sposb wychodzc z podanych zwizkw mona otrzyma nastpujce kwasy: (Uwaga, syntezy mog by kilkuetapowe)
CH2 CH3 COOH

COOH

CH3 CH2 CH CH2 CH3 CH2 OH CH3 CH2 CH CH CH2 CH3

CH3 CH2 CH2 COOH CH3 COOH CH3 CH2 COOH

kwas salicylowy

kwas acetylosalicylowy (aspiryna)

Podane zwiazki uszereguj wg aktywnoci grupy karbonylowej:


O
COOH H3C C

O H3C COOH H3C C NH2 H3C C

O O CH3

Nazwij podane zwizki zgodnie z reguami nazewnictwa JUPAC:


H 3C COOH

CH2 COOH

CH2 COOH Br COOH

COOH CHO

Cl

Podane zwiazki uszereguj wg aktywnoci grupy karbonylowej:


O
CHO O

H3C C Cl

H CHO

H3C CHO

OH O CH3 CH C CH2 COOH H COOH C CH3 CH2 COOH

O CH3 C CH3
HO CHO

Uzupenij rwnania reakcji:


CH3 CH2 CH2 COOH CH2 COOH + + CaCO3

Dlaczego acetaldehyd w rodowisku alkalicznym szybciej ulega reakcji aldolizacji ni reakcji Cannizzaro?
Omwi nastpujce reakcje:
ONa
CH2 CHO
H+

N CH3

OHC

OH

+ CH3 CH CH3 OAl/3

CH CH CH2

OH

+ CH3-COOH

CH2 CHO + CH3 CH CH3


CH2 OH + CH3-COOH
H+

CH2 CH2OAl/3

+ CH3COCH3

Reakcja redukcji Meerweina - Panndorfa - Verleya

CH3 CH2 CH2 COOH

+ H+

Dlaczego kwasowo wodorw w aldehydach jest wiksza od wodoru przy grupie karbonylowej?

- 10 -

Nazwij podane zwizki:


CH3 CH3 NH HOOC H CH 3 C2H5 NH2 OH NH2 OH

HO

Nazwij podane zwizki:


H N CH3 N

CH3 CH2 CH CH CH CH2 NH2 CH3 CH CH3 CH3

O H3C S N CH3 H O

N H

CH3 CH CH2 COOH H3C N CH3

NH2

H2N

NH2

CH2 NH2

H2N C

Okrel rzdowo aminy:


N
N H

CH3 NH CH3

CH3 CH3 N CH2 CH3 CH3


+

NH2

N H

NH3

W piciu butelkach znajdoway si: anilina, N-metyloanilina, benzyloamina, benzoesan etylu, o-ksylen. Przeprowadzono pewne reakcje, a ich wynik zanotowano w tabelce: A B C D E reakcja z roz. kwasie solnym + + + reakcja z kwasem azotowym(III) +c +a +b reakcja z roztworem NaOH na gorco + a roztwr po reakcji staje si klarowny b po reakcji wydziela si osad c w czasie reakcji wydziela si gaz
H

Podane poniej zwizki uszereguj wg wzrastajcej kwasowoci:


H3C N CH3 H
NH2

NH4

O CH3 C NH2 H3C NH2

O S NH2 O

W butelce znajduje si mieszanina kwasu benzoesowego, aniliny, N-metyloaniliny i p-ksylenu. Zaproponuj sposb rozdzielenia tych zwizkw. W jaki prosty sposb mona odrni anilin od benzyloaminy. Dlaczego N-etylo-N-metylopropyloaminy nie mona rozdzieli na enancjomery?

Dlaczego moliwa jest addycja wody lub alkoholu do alkenu w rodowisku kwanym, natomiast aminy w takich warunkach nie ulegaj addycji do alkenu. majc do dyspozycji tylko alkohol etylowy i dowolne inne odczynniki nieorganiczne, zaproponuj sposb syntezy: etyloaminy, propanoaminy, acetamidu, propioamidu.

Istniej trzy kwasy diaminobutanodiowe. Zapisz ich wzory w projekcji Fischera, zaznacz kwas nieczynny optycznie. W podanych niej zwizkach zaznaczono kwany atom wodoru.
CH3 H2C CH2 N CH3 CH3
+

Uzupenij rwnania reakcji:


NH + CH3COOH
H+

H H3C CH2 S CH2 CH3


+

NH2 +

O O

Dlaczego w solach amoniowych kwany jest atom wodoru w pozycji od azotu, a w solach sulfoniowych C-H kwasowo wykazuje atom wodoru w pozycji od siarki.

NH2 O NH O O H3C S NH2 O

+ O 2N
O

Reakcje acylowania lub alkilowania metod Friedla-Craftsa zachodz jedynie z aktywnymi zwizkami aromatycznymi. Mimo, e grupa aminowa silnie aktywuje piercie benzenu, aniliny nie mona ani alkilowa, ani acylowa t metod. Dlaczego?
W jaki sposb wychodzc z benzenu mona otrzyma p-fenylenodiamin. W jaki sposb wychodzc z benzenu mona otrzyma p-bromoanilin.

+ NaH

+ NaOH

Dlaczego anilina, w przeciwiestwie do benzyloaminy, jest trudno rozpuszczalna w wodzie. - 11 -

Nazwij podane zwizki:


O 2N

+ N2 HSO4
Br O NHNH2 H 3C

+ N2

NH2 Cl H3C
N N

COOH

NO2

N N

N N H H

2,2-dimetylobutano-1-amin w mieszaninie wodno-alkoholowej poddano reakcji z azotanem(III) sodu w rodowisku kwasu solnego. Jakich produktw mona si spodziewa.
Wychodzc z benzenu zaproponuj sposb otrzymania nastpujcych zwizkw: p-bromoaniliny, m-chloroaniliny, p-toluidyny (p-metyloaniliny), 2,4-dimetyloaniliny, benzyloaminy, m-nitroaniliny

p-(Dimetyloamino)azobenzen jest tym barwnikiem, ktry stosowany by do barwienia margaryny. Zaproponuj jego sposb otrzymywania. Bromowanie fenolu w wodzie prowadzi do 2,4,6-tribromofenolu. Natomiast w wyniku bromowania fenolu w disiarczku wgla mona otrzyma p-bromofenol. Wyjanij te fakty.
W czterech butelkach A,B,C,D, znajduj si: anilina, benzyloanilina, bromobenzen, kwas benzoesowy. Wykonano nastpujce dowiadczenia, a ich wyniki zanotowano w tabeli: A B C D rozpuszczalno w H2O + rozpuszczalno w 5% roztworze HCl + rozpuszczalno w 5% roztworze NaOH + Zidentyfikuj zwizki w butelkach A,B,C,D, Zapisz rwnania zachodzcych reakcji.

Narysuj wzr konstytucyjny nitometanu. Dlaczego centrum elektrofilowe znajduje si na atomie wodoru, a nie na atomie azotu.? Wychodzc z benzenu zaproponuj sposb syntezy nastpujcych zwizkw: 1,4-dinitrobenzenu, jodobenzenu, benzonitylu, kwasu o-metylobenzoesowego, m-chlorobromobenzenu, m-bromofenolu

- 12 -

You might also like