Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r.

w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z 2003 r. Nr 33, poz. 270 oraz z 2004 r. Nr 109, poz. 1156)
Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz. 42, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229, Nr 129, poz. 1439 i Nr 154, poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676) zarzdza si, co nastpuje: Dzia I Przepisy oglne 1. Rozporzdzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budynki i zwizane z nimi urzdzenia, ich usytuowanie na dziace budowlanej oraz zagospodarowanie dziaek przeznaczonych pod zabudow, zapewniajce spenienie wymaga art. 5 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane. 2. 1. Przepisy rozporzdzenia stosuje si przy projektowaniu i budowie, w tym tak e odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie oraz przy zmianie sposobu u ytkowania budynkw oraz budowli nadziemnych i podziemnych speniajcych funkcje u ytkowe budynkw, a tak e do zwizanych z nimi urzdze budowlanych, z zastrze eniem 207 ust. 2. 2. Przy nadbudowie, przebudowie i zmianie sposobu u ytkowania budynkw istniejcych lub ich czci wymagania, o ktrych mowa w 1, mog by spenione w sposb inny ni podany w rozporzdzeniu, stosownie do wskaza ekspertyzy technicznej waciwej jednostki badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpiecze przeciwpo arowych, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stra y Po arnej lub pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do przedmiotu tej ekspertyzy. 3. (uchylony). 4. Dla budynkw i terenw wpisanych do rejestru zabytkw lub obszarw objtych ochron konserwatorsk na podstawie ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ekspertyza, o ktrej mowa w ust. 2, podlega rwnie uzgodnieniu z wojewdzkim konserwatorem zabytkw. 5. Przepisy rozporzdzenia odnoszce si do budynku o okrelonym przeznaczeniu stosuje si tak e do ka dej czci budynku o tym przeznaczeniu. 6. Do budynkw wielorodzinnych zawierajcych dwa mieszkania stosuje si, z zastrze eniem 217 ust. 1 pkt 1 lit. a) i pkt 2, przepisy rozporzdzenia odnoszce si do budynkw jednorodzinnych. 3. Ilekro w rozporzdzeniu jest mowa o: 1) zabudowie rdmiejskiej - nale y przez to rozumie zgrupowanie intensywnej zabudowy na obszarze funkcjonalnego rdmiecia, ktry to obszar stanowi faktyczne lub przewidywane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego centrum miasta lub dzielnicy miasta, 2) zabudowie jednorodzinnej - nale y przez to rozumie jeden budynek mieszkalny jednorodzinny lub zesp takich budynkw, wraz z budynkami gara owymi i gospodarczymi, 3) zabudowie zagrodowej - nale y przez to rozumie w szczeglnoci budynki mieszkalne, budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych, hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach lenych, 4) budynku mieszkalnym - nale y przez to rozumie: a) budynek mieszkalny wielorodzinny, b) budynek mieszkalny jednorodzinny, 5) budynku zamieszkania zbiorowego - nale y przez to rozumie budynek przeznaczony do okresowego pobytu ludzi, w szczeglnoci hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy, dom wycieczkowy, schronisko modzie owe, schronisko, internat, dom studencki, budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie

zakadu karnego, aresztu ledczego, zakadu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a tak e budynek do staego pobytu ludzi, w szczeglnoci dom dziecka, dom rencistw i dom zakonny, 6) budynku u ytecznoci publicznej - nale y przez to rozumie budynek przeznaczony na potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwoci, kultury, kultu religijnego, owiaty, szkolnictwa wy szego, nauki, opieki zdrowotnej, opieki spoecznej i socjalnej, obsugi bankowej, handlu, gastronomii, usug, turystyki, sportu, obsugi pasa erw w transporcie kolejowym, drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym rdldowym, wiadczenia usug pocztowych lub telekomunikacyjnych oraz inny oglnodostpny budynek przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji, w tym tak e budynek biurowy i socjalny, 7) budynku rekreacji indywidualnej - nale y przez to rozumie budynek przeznaczony do okresowego wypoczynku, 8) budynku gospodarczym - nale y przez to rozumie budynek przeznaczony do niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiaw, narzdzi, sprztu i podw rolnych su cych mieszkacom budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a tak e ich otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony rwnie do przechowywania rodkw produkcji rolnej i sprztu oraz podw rolnych, 9) mieszkaniu - nale y przez to rozumie zesp pomieszcze mieszkalnych i pomocniczych, majcy odrbne wejcie, wydzielony staymi przegrodami budowlanymi, umo liwiajcy stay pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego, 10) pomieszczeniu mieszkalnym - nale y przez to rozumie pokoje w mieszkaniu, a tak e sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania zbiorowego, 11) pomieszczeniu pomocniczym - nale y przez to rozumie pomieszczenie znajdujce si w obrbie mieszkania lub lokalu u ytkowego su ce do celw komunikacji wewntrznej, higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posikw, z wyjtkiem kuchni zakadw ywienia zbiorowego, a tak e do przechowywania ubra, przedmiotw oraz ywnoci, 12) pomieszczeniu technicznym - nale y przez to rozumie pomieszczenie przeznaczone dla urzdze su cych do funkcjonowania i obsugi technicznej budynku, 13) pomieszczeniu gospodarczym - nale y przez to rozumie pomieszczenie znajdujce si poza mieszkaniem lub lokalem u ytkowym, su ce do przechowywania przedmiotw lub produktw ywnociowych u ytkownikw budynku, materiaw lub sprztu zwizanego z obsug budynku, a tak e opau lub odpadw staych, 14) lokalu u ytkowym - nale y przez to rozumie jedno pomieszczenie lub zesp pomieszcze, wydzielone staymi przegrodami budowlanymi, niebdce mieszkaniem, pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym, 15) poziomie terenu - nale y przez to rozumie poziom projektowanego lub urzdzonego terenu przed wejciem gwnym do budynku niebdcym wejciem wycznie do pomieszcze gospodarczych lub pomieszcze technicznych, 16) kondygnacji - nale y przez to rozumie poziom nadziemn lub podziemn cz budynku, zawart midzy grn powierzchni stropu lub warstwy wyrwnawczej na gruncie a grn powierzchni stropu lub stropodachu znajdujcego si nad t czci, w tym poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz poziom cz budynku stanowic przestrze na urzdzenia techniczne, majc wysoko w wietle nie mniej ni 2,0 m, z wyjtkiem nadbudwek ponad dachem, takich jak maszynownia dwigu, centrala wentylacyjna, klimatyzacyjna lub kotownia gazowa, 17) kondygnacji nadziemnej - nale y przez to rozumie kondygnacj, ktrej grna powierzchnia stropu lub warstwy wyrwnawczej podogi na gruncie znajduje si w poziomie lub powy ej poziomu projektowanego lub urzdzonego terenu, a tak e ka d sytuowan nad ni kondygnacj, 18) kondygnacji podziemnej - nale y przez to rozumie kondygnacj, ktrej wicej ni poowa wysokoci w wietle, ze wszystkich stron budynku, znajduje si poni ej poziomu przylegajcego do niego, projektowanego lub urzdzonego terenu, a tak e ka d sytuowan pod ni kondygnacj, 19) antresoli - nale y przez to rozumie grn cz kondygnacji lub pomieszczenia znajdujc si nad przedzielajcym je stropem porednim o powierzchni mniejszej od powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamknit przegrodami budowlanymi od strony wntrza, z ktrego jest wydzielona, 20) suterenie - nale y przez to rozumie kondygnacj budynku lub jej cz zawierajc pomieszczenia, w ktrej poziom podogi w czci lub caoci znajduje si poni ej poziomu projektowanego lub urzdzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej ciany z oknami poziom podogi znajduje si nie wicej ni 0,9 m poni ej poziomu terenu przylegajcego do tej strony budynku, 21) piwnicy - nale y przez to rozumie kondygnacj podziemn lub najni sz nadziemn bd ich cz, w ktrych poziom podogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje si poni ej poziomu terenu,

22) powierzchni terenu biologicznie czynnej - nale y przez to rozumie grunt rodzimy oraz wod powierzchniow na terenie dziaki budowlanej, a tak e 50 % sumy powierzchni tarasw i stropodachw o powierzchni nie mniejszej ni 10 m2 urzdzonych jako stae trawniki lub kwietniki na podo u zapewniajcym im naturaln wegetacj, 23) powierzchni wewntrznej budynku - nale y przez to rozumie sum powierzchni wszystkich kondygnacji budynku, mierzon po wewntrznym obrysie przegrd zewntrznych budynku w poziomie podogi, bez pomniejszenia o powierzchni przekroju poziomego konstrukcji i przegrd wewntrznych, je eli wystpuj one na tych kondygnacjach, a tak e z powikszeniem o powierzchni antresoli, 24) kubaturze brutto budynku - nale y przez to rozumie sum kubatury brutto wszystkich kondygnacji, stanowic iloczyn powierzchni cakowitej, mierzonej po zewntrznym obrysie przegrd zewntrznych i wysokoci kondygnacji brutto, albo midzy podog na stropie lub warstw wyrwnawcz na gruncie a grn powierzchni podogi bd warstwy osaniajcej izolacj ciepln stropu nad najwy sz kondygnacj, przy czym do kubatury brutto budynku: a) wlicza si kubatur przej, przewitw i przejazdw bramowych, poddaszy nieu ytkowych oraz przekrytych czci zewntrznych budynku, takich jak: loggie, podcienia, ganki, kru ganki, werandy, a tak e kubatur balkonw i tarasw, obliczan do wysokoci balustrady, b) nie wlicza si kubatury aw i stp fundamentowych, kanaw i studzienek instalacyjnych, studzienek przy oknach piwnicznych, zewntrznych schodw, ramp i pochylni, gzymsw, daszkw i oson oraz kominw i attyk ponad paszczyzn dachu. 4. Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dziel si na: 1) pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi, w ktrych przebywanie tych samych osb w cigu doby trwa du ej ni 4 godziny, 2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w ktrych przebywanie tych samych osb w cigu doby trwa od 2 do 4 godzin wcznie. 5. 1. Nie uwa a si za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszcze, w ktrych: 1) czny czas przebywania tych samych osb jest krtszy ni 2 godziny w cigu doby, a wykonywane czynnoci maj charakter dorywczy bd te praca polega na krtkotrwaym przebywaniu zwizanym z dozorem oraz konserwacj maszyn i urzdze lub utrzymaniem czystoci i porzdku, 2) maj miejsce procesy technologiczne niepozwalajce na zapewnienie warunkw przebywania osb stanowicych ich obsug, bez zastosowania indywidualnych urzdze ochrony osobistej i zachowania specjalnego re imu organizacji pracy, 3) jest prowadzona hodowla rolin lub zwierzt, niezale nie od czasu przebywania w nich osb zajmujcych si obsug. 2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisw dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy. 6. Wysoko budynku mierzy si od poziomu terenu przy najni ej poo onym wejciu do budynku lub jego czci pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku do grnej paszczyzny stropu bd najwy ej poo onej krawdzi stropodachu nad najwy sz kondygnacj u ytkow, cznie z gruboci izolacji cieplnej i warstwy j osaniajcej, albo do najwy ej poo onej grnej powierzchni innego przekrycia. 7. (uchylony). 8. W celu okrelenia wymaga technicznych i u ytkowych wprowadza si nastpujcy podzia budynkw na grupy wysokoci: 1) niskie (N) - do 12 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci do 4 kondygnacji nadziemnych wcznie, 2) redniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych wcznie, 3) wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych wcznie, 4) wysokociowe (WW) - powy ej 55 m nad poziomem terenu. 9. 1. Wymagane w rozporzdzeniu wymiary w wietle nale y rozumie jako uzyskane po wykoczeniu powierzchni elementw budynku, a w odniesieniu do wymiarw otworw okiennych i drzwiowych jako wymiary w wietle ocie nicy. 2. Grubo skrzyda drzwi po otwarciu nie mo e pomniejsza wymiaru szerokoci otworu w wietle ocie nicy.

3. Okrelone w rozporzdzeniu odlegoci midzy budynkami i terenowymi urzdzeniami budowlanymi mierzy si w miejscu najmniejszego oddalenia, przy czym dopuszcza si przyjmowanie wymiarw bez uwzgldnienia gruboci tynkw i okadzin zewntrznych. 4. Wykaz Polskich Norm przywoanych w rozporzdzeniu okrela zacznik nr 1 do rozporzdzenia. Dzia II Zabudowa i zagospodarowanie dziaki budowlanej Rozdzia 1 Usytuowanie budynku 10. (uchylony). 11. 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by wznoszony poza zasigiem zagro e i uci liwoci okrelonych w przepisach odrbnych, przy czym dopuszcza si wznoszenie budynkw w tym zasigu pod warunkiem zastosowania rodkw technicznych zmniejszajcych uci liwoci poni ej poziomu ustalonego w tych przepisach bd zwikszajcych odporno budynku na te zagro enia i uci liwoci, je eli nie jest to sprzeczne z warunkami ustalonymi dla obszarw ograniczonego u ytkowania, okrelonych w przepisach odrbnych. 2. Do uci liwoci, o ktrych mowa w ust. 1, zalicza si w szczeglnoci: 1) szkodliwe promieniowanie i oddziaywanie pl elektromagnetycznych, 2) haas i drgania (wibracje), 3) zanieczyszczenie powietrza, 4) zanieczyszczenie gruntu i wd, 5) powodzie i zalewanie wodami opadowymi, 6) osuwiska gruntu, lawiny skalne i nie ne, 7) szkody spowodowane dziaalnoci grnicz. 12. 1. Je eli z przepisw 13, 60, 271 i 273 lub przepisw odrbnych nie wynikaj inne wymagania, budynki na dziace budowlanej sytuuje si od granicy z ssiedni dziak budowlan w odlegoci nie mniejszej ni : 1) 4 m - w przypadku budynku zwrconego cian z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stron tej granicy, 2) 3 m - w przypadku budynku zwrconego cian bez otworw okiennych lub drzwiowych w stron tej granicy. 2. Odlego od granicy, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy si w poziomie od najbli szej krawdzi zewntrznej otworu drzwiowego lub okiennego ciany lub w poaci dachowej budynku zwrconej w stron tej granicy lub od najbli szej krawdzi otworu okiennego umieszczonego w dachu. 3. Sytuowanie ciany budynku w przypadku, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza si w odlegoci 1,5 m od granicy z ssiedni dziak budowlan lub bezporednio przy granicy, je eli: 1) wynika to z ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo 2) nie jest mo liwe zachowanie odlegoci, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 2, ze wzgldu na rozmiary dziaki. 4. Je eli na ssiedniej dziace: 1) w odlegoci od 1,5 m do 3 m od granicy istnieje budynek ze cian bez otworw okiennych lub drzwiowych albo wydano decyzj o pozwoleniu na budow tak usytuowanego budynku, dopuszcza si sytuowanie ciany budynku bez otworw okiennych lub drzwiowych w takiej samej odlegoci od tej granicy, chyba e przepisy odrbne stanowi inaczej, 2) bezporednio przy granicy istnieje budynek ze cian bez otworw okiennych lub drzwiowych albo wydano decyzj o pozwoleniu na budow tak usytuowanego budynku, dopuszcza si sytuowanie ciany budynku bez otworw okiennych lub drzwiowych bezporednio przy tej granicy, przylegajcej do istniejcej ciany, chyba e przepisy odrbne stanowi inaczej. 5. Okapy i gzymsy nie mog pomniejsza odlegoci od granicy dziaki budowlanej, o ktrych mowa w ust. 1, o wicej ni 0,8 m, natomiast czci budynku, takie jak balkony, galerie, tarasy, schody zewntrzne, pochylnie i rampy - o wicej ni 1,3 m. 6. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1-5, nie odnosz si do podziemnych czci budynku znajdujcych si cakowicie poni ej poziomu terenu.

7. Budynek inwentarski, budynek gospodarczy ze cian z otworami okiennymi lub drzwiowymi nie mog by sytuowane w odlegoci mniejszej ni 8 m od ciany istniejcego budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego albo budynku u ytecznoci publicznej, dla ktrych wydano decyzj o pozwoleniu na budow na ssiedniej dziace. 13. 1. Odlego budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od innych obiektw powinna umo liwia naturalne owietlenie tych pomieszcze - co uznaje si za spenione, je eli: 1) midzy ramionami kta 60, wyznaczonego w paszczynie poziomej, z wierzchokiem usytuowanym w wewntrznym licu ciany na osi okna pomieszczenia przesanianego, nie znajduje si przesaniajca cz tego samego budynku lub inny obiekt przesaniajcy w odlegoci mniejszej ni : a) wysoko przesaniania - dla obiektw przesaniajcych o wysokoci do 35 m, b) 35 m - dla obiektw przesaniajcych o wysokoci ponad 35 m, 2) zostay zachowane wymagania, o ktrych mowa w 57 i 60. 2. Wysoko przesaniania, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy si od poziomu dolnej krawdzi najni ej poo onych okien budynku przesanianego do poziomu najwy szej zacieniajcej krawdzi obiektu przesaniajcego lub jego przesaniajcej czci. 3. Dopuszcza si sytuowanie obiektu przesaniajcego w odlegoci nie mniejszej ni 10 m od okna pomieszczenia przesanianego, takiego jak maszt, komin, wie a lub inny obiekt budowlany, bez ograniczenia jego wysokoci, lecz o szerokoci przesaniajcej nie wikszej ni 3 m, mierzc j rwnolegle do paszczyzny okna. 4. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 1, mog by zmniejszone nie wicej ni o poow w zabudowie rdmiejskiej. Rozdzia 2 Dojcia i dojazdy 14. 1. Do dziaek budowlanych oraz do budynkw i urzdze z nimi zwizanych nale y zapewni dojcie i dojazd umo liwiajcy dostp do drogi publicznej, odpowiednie do przeznaczenia i sposobu ich u ytkowania oraz wymaga dotyczcych ochrony przeciwpo arowej, okrelonych w przepisach odrbnych. Szeroko jezdni nie mo e by mniejsza ni 3 m. 2. Dopuszcza si zastosowanie dojcia i dojazdu do dziaek budowlanych w postaci cigu pieszo-jezdnego, pod warunkiem e ma on szeroko nie mniejsz ni 5 m, umo liwiajc ruch pieszy oraz ruch i postj pojazdw. 3. Do budynku i urzdze z nim zwizanych, wymagajcych dojazdw, funkcj t mog spenia dojcia, pod warunkiem e ich szeroko nie bdzie mniejsza ni 4,5 m. 4. Dojcia i dojazdy do budynkw, z wyjtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, powinny mie zainstalowane owietlenie elektryczne, zapewniajce bezpieczne ich u ytkowanie po zapadniciu zmroku. 15. 1. Szeroko, promienie ukw dojazdw, nachylenie podu ne i poprzeczne oraz nono nawierzchni nale y dostosowa do wymiarw gabarytowych, ci aru cakowitego i warunkw ruchu pojazdw, ktrych dojazd do dziaki budowlanej i budynku jest konieczny ze wzgldu na ich przeznaczenie, zgodnie z warunkami okrelonymi w przepisach odrbnych. 2. Dojcia su ce rwnoczenie do ruchu pojazdw gospodarczych i uprzywilejowanych o masie cakowitej do 2,5 tony powinny mie nawierzchni o nonoci co najmniej dostosowanej do masy tych pojazdw. 16. 1. Do wej do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej powinny by doprowadzone od doj i dojazdw, o ktrych mowa w 14 ust. 1 i 3, utwardzone dojcia o szerokoci minimalnej 1,5 m, przy czym co najmniej jedno dojcie powinno zapewnia osobom niepenosprawnym dostp do caego budynku lub tych jego czci, z ktrych osoby te mog korzysta. 2. Wymaganie dostpnoci osb niepenosprawnych, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych, a tak e budynkw w zakadach karnych, aresztach ledczych, zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz budynkw w zakadach pracy, niebdcych zakadami pracy chronionej, z wyjtkiem budynkw, o ktrych mowa w 3 pkt 6. 17. (uchylony). Rozdzia 3

Miejsca postojowe dla samochodw osobowych 18. 1. Zagospodarowujc dziak budowlan, nale y urzdzi, stosownie do jej przeznaczenia i sposobu zabudowy, miejsca postojowe dla samochodw u ytkownikw staych i przebywajcych okresowo, w tym rwnie miejsca postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne. 2. Liczb i sposb urzdzenia miejsc postojowych nale y dostosowa do wymaga ustalonych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z uwzgldnieniem potrzebnej liczby miejsc, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne. 19. 1. Odlego wydzielonych miejsc postojowych, w tym rwnie zadaszonych, lub otwartego gara u wielopoziomowego dla samochodw osobowych od okien pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi w budynku mieszkalnym, budynku zamieszkania zbiorowego, z wyjtkiem hotelu, budynku opieki zdrowotnej, owiaty i wychowania, a tak e od placu zabaw i boiska dla dzieci i modzie y, nie mo e by mniejsza ni : 1) 7 m - w przypadku 4 stanowisk wcznie, 2) 10 m - w przypadku 5 do 60 stanowisk wcznie, 3) 20 m - w przypadku wikszej liczby stanowisk, z uwzgldnieniem 276 ust. 1. 2. Odlego wydzielonych miejsc postojowych lub otwartego gara u wielopoziomowego dla samochodw osobowych od granicy dziaki budowlanej nie mo e by mniejsza ni : 1) 3 m - w przypadku 4 stanowisk wcznie, 2) 6 m - w przypadku 5-60 stanowisk wcznie, 3) 16 m - w przypadku wikszej liczby stanowisk. 3. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, stosuje si do sytuowania wjazdw do zamknitego gara u w stosunku do okien budynku opieki zdrowotnej, owiaty i wychowania, a tak e placw zabaw i boisk dla dzieci i modzie y. 4. Zachowanie odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie jest wymagane przy sytuowaniu miejsc postojowych midzy liniami rozgraniczajcymi ulic. 20. Miejsca postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj wycznie osoby niepenosprawne, mog by usytuowane w odlegoci nie mniejszej ni 5 m od okien budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego oraz zbli one bez adnych ogranicze do innych budynkw. Miejsca te wymagaj odpowiedniego oznakowania. 21. 1. Stanowiska postojowe dla samochodw osobowych powinny mie co najmniej szeroko 2,3 m i dugo 5 m, przy czym dla samochodw u ytkowanych przez osoby niepenosprawne szeroko stanowiska powinna wynosi co najmniej 3,6 m i dugo 5 m, a w przypadku usytuowania wzdu jezdni - dugo co najmniej 6 m i szeroko co najmniej 3,6 m, z mo liwoci jej ograniczenia do 2,3 m w przypadku zapewnienia mo liwoci korzystania z przylegajcego dojcia lub cigu pieszo-jezdnego. 2. Stanowiska postojowe i dojazdy manewrowe dla samochodw osobowych powinny mie nawierzchni utwardzon lub co najmniej gruntow stabilizowan, ze spadkiem zapewniajcym spyw wody. 3. Stanowiska przeznaczone do mycia i niezawodowego przegldu samochodw w zgrupowaniach miejsc postojowych powinny mie doprowadzenie wody oraz tward nawierzchni ze spadkami zapewniajcymi spyw wody do wpustw kanalizacyjnych z osadnikami bota i apaczami oleju. Rozdzia 4 Miejsca gromadzenia odpadw staych 22. 1. Na dziakach budowlanych nale y przewidzie miejsca na pojemniki su ce do czasowego gromadzenia odpadw staych, z uwzgldnieniem mo liwoci ich segregacji. 2. Miejscami, o ktrych mowa w ust. 1, mog by: 1) zadaszone osony lub pomieszczenia ze cianami penymi bd a urowymi, 2) wyodrbnione pomieszczenia w budynku, majce posadzk powy ej poziomu nawierzchni dojazdu rodka transportowego odbierajcego odpady, lecz nie wy ej ni 0,15 m, w tym tak e dolne komory zsypu z bezporednim wyjciem na zewntrz, zaopatrzonym w daszek o wysigu co najmniej 1 m i przedu ony na boki po co najmniej 0,8 m, majce ciany i podogi zmywalne, punkt czerpalny wody, kratk ciekow, wentylacj grawitacyjn oraz sztuczne owietlenie, 3) utwardzone place do ustawiania kontenerw z zamykanymi otworami wrzutowymi.

3. Midzy wejciami do pomieszcze lub placami, o ktrych mowa w ust. 2, a miejscem dojazdu samochodw mieciarek wywo cych odpady powinno by utwardzone dojcie, umo liwiajce przemieszczanie pojemnikw na wasnych koach lub na wzkach. 4. Miejsca do gromadzenia odpadw staych przy budynkach wielorodzinnych powinny by dostpne dla osb niepenosprawnych. 23. 1. Odlego miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stae, o ktrych mowa w 22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosi co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynkw z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z ssiedni dziak. Zachowanie odlegoci od granicy dziaki nie jest wymagane, je eli osony lub pomieszczenia stykaj si z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej. 2. W przypadku przebudowy istniejcej zabudowy, odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1, mog by pomniejszone, jednak nie wicej ni o poow, po uzyskaniu opinii pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego. 3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si zmniejszenie odlegoci okrelonych w ust. 1 od okien i drzwi do 3 m, od granicy dziaki do 2 m, a tak e sytuowanie zadaszonych oson lub pomieszcze na granicy dziaek, je eli stykaj si one z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej bd te przy linii rozgraniczajcej od strony ulicy. 4. Odlego miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stae, o ktrych mowa w 22 ust. 2 pkt 1 i 3, nie powinna wynosi wicej ni 80 m od najdalszego wejcia do obsugiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych. 24. 1. Na terenach niezurbanizowanych dopuszcza si stosowanie zbiornikw na odpady stae, przystosowanych do okresowego opr niania, pod warunkiem usytuowania ich w odlegociach okrelonych w 23 ust. 1. 2. Zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 1, powinny mie nieprzepuszczalne ciany i dno, szczelne przekrycie z zamykanym otworem wsypowym oraz zamykanym otworem bocznym do usuwania odpadw. Do zbiornikw tych nale y doprowadzi utwardzony dojazd. 25. Przy budynkach wielorodzinnych trzepaki nale y sytuowa przy miejscach do gromadzenia odpadw staych, z zachowaniem odlegoci nie mniejszej ni 10 m od okien i drzwi do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi. Rozdzia 5 Uzbrojenie techniczne dziaki i odprowadzenie wd powierzchniowych 26. 1. Dziaka budowlana, przewidziana pod zabudow budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, powinna mie zapewnion mo liwo przyczenia uzbrojenia dziaki lub bezporednio budynku do sieci wodocigowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i ciepowniczej. 2. Za rwnorzdne z przyczeniem do sieci elektroenergetycznej i ciepowniczej uznaje si zapewnienie mo liwoci korzystania z indywidualnych rde energii elektrycznej i ciepa, odpowiadajcych przepisom odrbnym dotyczcym gospodarki energetycznej i ochrony rodowiska. 3. W razie braku warunkw przyczenia sieci wodocigowej i kanalizacyjnej dziaka, o ktrej mowa w ust. 1, mo e by wykorzystana pod zabudow budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia mo liwoci korzystania z indywidualnego ujcia wody, a tak e zastosowania zbiornika bezodpywowego lub przydomowej oczyszczalni ciekw, je eli ich ilo nie przekracza 5 m3 na dob. Je eli ilo ciekw jest wiksza od 5 m3, to ich gromadzenie lub oczyszczanie wymaga pozytywnej opinii waciwego terenowo inspektora ochrony rodowiska. 4. Na dziakach budowlanych przeznaczonych dla szpitali i sanatoriw, niezale nie od zasilania z sieci, nale y zapewni dodatkowo wasne ujcie wody oraz wasne rdo energii elektrycznej i cieplnej. 5. Spenienie warunkw okrelonych w ust. 1 i 2 nie jest wymagane w przypadku dziaek przeznaczonych pod budow budynkw rekreacji indywidualnej oraz budynkw inwentarskich i gospodarczych na wsi, je eli waciwy organ w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu nie okreli takich wymaga. 27. Dopuszcza si wykorzystanie pod zabudow zagrodow lub rekreacji indywidualnej dziaki budowlanej, ktra nie mo e by zaopatrzona w wod przeznaczon do spo ycia przez ludzi z sieci lub wasnego ujcia, pod warunkiem zapewnienia mo liwoci czerpania lub dostawy wody z uj poo onych poza granicami dziaki.

 28. 1. Dziaka budowlana, na ktrej sytuowane s budynki, powinna by wyposa ona w kanalizacj umo liwiajc odprowadzenie wd opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub oglnospawnej. 2. W razie braku mo liwoci przyczenia do sieci kanalizacji deszczowej lub oglnospawnej, dopuszcza si odprowadzanie wd opadowych na wasny teren nieutwardzony, do dow chonnych lub do zbiornikw retencyjnych. 29. Dokonywanie zmiany naturalnego spywu wd opadowych w celu kierowania ich na teren ssiedniej nieruchomoci jest zabronione. 30. Usytuowanie na dziace budowlanej uj wody, urzdze do gromadzenia i oczyszczania ciekw oraz odpadw staych powinno by zgodne z wymaganiami rozporzdzenia oraz z przepisami dotyczcymi ochrony gruntu, wd i powietrza. Rozdzia 6 Studnie 31. 1. Odlego studni dostarczajcej wod przeznaczon do spo ycia przez ludzi, niewymagajcej, zgodnie z przepisami dotyczcymi ochrony uj i rde wodnych, ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosi liczc od osi studni - co najmniej: 1) do granicy dziaki - 5 m, 2) do osi rowu przydro nego - 7,5 m, 3) do budynkw inwentarskich i zwizanych z nimi szczelnych silosw, zbiornikw do gromadzenia nieczystoci, kompostu oraz podobnych szczelnych urzdze - 15 m, 4) do najbli szego przewodu rozsczajcego kanalizacji indywidualnej, je eli odprowadzane s do niej cieki oczyszczone biologicznie w stopniu okrelonym w przepisach dotyczcych ochrony wd - 30 m, 5) do nieutwardzonych wybiegw dla zwierzt hodowlanych, najbli szego przewodu rozsczajcego kanalizacji lokalnej bez urzdze biologicznego oczyszczania ciekw oraz do granicy pola filtracyjnego 70 m. 2. Dopuszcza si sytuowanie studni w odlegoci mniejszej ni 5 m od granicy dziaki, a tak e studni wsplnej na granicy dwch dziaek, pod warunkiem zachowania na obydwu dziakach odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2-5. 32. 1. Obudowa studni kopanej, dostarczajcej wod przeznaczon do spo ycia przez ludzi, powinna by wykonana z materiaw nieprzepuszczalnych i niewpywajcych ujemnie na jako wody, a zcza elementw obudowy powinny by nale ycie uszczelnione. Przy zastosowaniu krgw betonowych warunek szczelnoci uznaje si za speniony, je eli wykonane zostanie ich spoinowanie od wewntrz na caej wysokoci studni, a ponadto od zewntrz do gbokoci co najmniej 1,5 m od poziomu terenu. 2. Cz nadziemna studni kopanej, niewyposa onej w urzdzenie pompowe, powinna mie wysoko co najmniej 0,9 m od poziomu terenu oraz by zabezpieczona trwaym i nieprzepuszczalnym przykryciem, ochraniajcym wntrze studni i urzdzenia do czerpania wody. 3. Cz nadziemna studni kopanej, wyposa onej w urzdzenie pompowe, powinna mie wysoko co najmniej 0,2 m od poziomu terenu. Przykrycie jej powinno by dopasowane do obudowy i wykonane z materiau nieprzepuszczalnego oraz mie nono odpowiedni do przewidywanego obci enia. 4. Teren otaczajcy studni kopan, w pasie o szerokoci co najmniej 1 m, liczc od zewntrznej obudowy studni, powinien by pokryty nawierzchni utwardzon, ze spadkiem 2% w kierunku zewntrznym. 33. Przy ujciu wd podziemnych za pomoc studni wierconej teren w promieniu co najmniej 1 m od wprowadzonej w grunt rury nale y zabezpieczy w sposb okrelony w 32 ust. 4, a przejcie rury studziennej przez nawierzchni utwardzon nale y uszczelni. Rozdzia 7 Zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke

 34. Zbiorniki na nieczystoci cieke mog by stosowane tylko na dziakach budowlanych niemajcych mo liwoci przyczenia do sieci kanalizacyjnej, przy czym nie dopuszcza si ich stosowania na obszarach podlegajcych szczeglnej ochronie rodowiska i nara onych na powodzie oraz zalewanie wodami opadowymi. 35. Zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke, doy ustpw nieskanalizowanych oraz urzdzenia kanalizacyjne i zbiorniki do usuwania i gromadzenia wydalin pochodzenia zwierzcego powinny mie dno i ciany nieprzepuszczalne, szczelne przekrycie z zamykanym otworem do usuwania nieczystoci i odpowietrzenie wyprowadzone co najmniej 0,5 m ponad poziom terenu. 36. 1. Odlego pokryw i wylotw wentylacji ze zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke, dow ustpw nieskanalizowanych o liczbie miejsc nie wikszej ni 4 i podobnych urzdze sanitarnogospodarczych o pojemnoci do 10 m3 powinna wynosi co najmniej: 1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do magazynw produktw spo ywczych - 15 m, 2) od granicy dziaki ssiedniej, drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 7,5 m. 2. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej odlegoci urzdze sanitarnogospodarczych, o ktrych mowa w ust. 1, powinny wynosi co najmniej: 1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi - 5 m, przy czym nie dotyczy to dow ustpowych w zabudowie jednorodzinnej, 2) od granicy dziaki ssiedniej, drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 2 m. 3. Odlegoci pokryw i wylotw wentylacji z dow ustpw nieskanalizowanych o liczbie miejsc wikszej ni 4 oraz zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke i kompostownikw o pojemnoci powy ej 10 m3 do 50 m3 powinny wynosi co najmniej: 1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze wymienionych w ust. 1 pkt 1 - 30 m, 2) od granicy dziaki ssiedniej - 7,5 m, 3) od linii rozgraniczajcej drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 10 m. 4. Waciwy organ w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w porozumieniu z pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, mo e ustali dla dziaek budowlanych poo onych przy zabudowanych dziakach ssiednich odlegoci mniejsze ni okrelone w ust. 1 i 2. 5. Kryte zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke oraz doy ustpowe mog by sytuowane w odlegoci mniejszej ni 2 m od granicy, w tym tak e przy granicy dziaek, je eli ssiaduj z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej, pod warunkiem zachowania odlegoci okrelonych w 31 i 36. 6. Odlegoci zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke i kompostownikw o pojemnoci powy ej 50 m3 od budynkw przeznaczonych na pobyt ludzi nale y przyjmowa zgodnie ze wskazaniem ekspertyzy technicznej, przyjtej przez pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego. 37. Przepywowe, szczelne osadniki podziemne, stanowice cz przydomowej oczyszczalni ciekw gospodarczo-bytowych, su ce do wstpnego ich oczyszczania, mog by sytuowane w bezporednim ssiedztwie budynkw jednorodzinnych, pod warunkiem wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalacj kanalizacyjn co najmniej 0,6 m powy ej grnej krawdzi okien i drzwi zewntrznych w tych budynkach. 38. Odlego osadnikw bota, apaczy olejw mineralnych i tuszczu, neutralizatorw ciekw i innych podobnych zbiornikw od okien otwieralnych i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna wynosi co najmniej 5 m, je eli przepisy odrbne nie stanowi inaczej. Rozdzia 8 Ziele i urzdzenia rekreacyjne 39. Na dziakach budowlanych, przeznaczonych pod zabudow wielorodzinn, budynki opieki zdrowotnej (z wyjtkiem przychodni) oraz owiaty i wychowania co najmniej 25% powierzchni dziaki nale y urzdzi jako powierzchni terenu biologicznie czynnego, je eli inny procent nie wynika z ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 40. 1. W zespole budynkw wielorodzinnych objtych jednym pozwoleniem na budow nale y, stosownie do potrzeb u ytkowych, przewidzie place zabaw dla dzieci i miejsca rekreacyjne dostpne dla osb niepenosprawnych, przy czym co najmniej 30 % tej powierzchni powinno znajdowa si na terenie biologicznie czynnym, chyba e przepisy odrbne stanowi inaczej.

2. Nasonecznienie placu zabaw dla dzieci powinno wynosi co najmniej 4 godziny, liczone w dniach rwnonocy (21 marca i 21 wrzenia) w godzinach 1000-1600. W zabudowie rdmiejskiej dopuszcza si nasonecznienie nie krtsze ni 2 godziny. 3. Odlego placw i urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, od linii rozgraniczajcych ulic, od okien pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz od miejsc gromadzenia odpadw powinna wynosi co najmniej 10 m. Rozdzia 9 Ogrodzenia 41. 1. Ogrodzenie nie mo e stwarza zagro enia dla bezpieczestwa ludzi i zwierzt. 2. Umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokoci mniejszej ni 1,8 m, ostro zakoczonych elementw, drutu kolczastego, tuczonego szka oraz innych podobnych wyrobw i materiaw jest zabronione. 3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotycz ogrodze wewntrznych w zakadach karnych i aresztach ledczych. 42. 1. Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mog otwiera si na zewntrz dziaki. 2. Furtki w ogrodzeniu przy budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach u ytecznoci publicznej nie mog utrudnia dostpu do nich osobom niepenosprawnym poruszajcym si na wzkach inwalidzkich. 43. Szeroko bramy powinna wynosi w wietle co najmniej 2,4 m, a w przypadku zastosowania furtki jej szeroko powinna by nie mniejsza ni 0,9 m, przy czym na drodze po arowej szerokoci te reguluj przepisy odrbne dotyczce ochrony przeciwpo arowej. Dzia III Budynki i pomieszczenia Rozdzia 1 Wymagania oglne 44. Budynek, jego ukad funkcjonalny i przestrzenny, ustrj konstrukcyjny oraz rozwizania techniczne i materiaowe elementw budowlanych powinny by zaprojektowane i wykonane w sposb odpowiadajcy wymaganiom wynikajcym z jego usytuowania i przeznaczenia oraz z odnoszcych si do niego przepisw rozporzdzenia i przepisw odrbnych. 45. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by zaopatrzony co najmniej w wod do spo ycia przez ludzi oraz do celw przeciwpo arowych, je eli wymagaj tego przepisy odrbne, a odpowiednio do ich przeznaczenia - tak e na inne cele. W innych budynkach zaopatrzenie w wod powinno wynika z ich przeznaczenia i potrzeb ochrony przeciwpo arowej. 46. Budynek mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, opieki zdrowotnej, opieki spoecznej i socjalnej, owiaty, nauki, zakadu ywienia, produkcji i handlu ywnoci, a tak e inne budynki, je eli s wyposa one w wanny, natryski lub umywalki, powinny mie indywidualn lub centraln instalacj ciepej wody. Warunek doprowadzenia ciepej wody do umywalek nie dotyczy budynkw w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej. 47. Budynek wyposa ony w instalacj wodocigow powinien mie zapewnione odprowadzenie ciekw bytowogospodarczych oraz ciekw technologicznych, je eli one wystpuj. 48. 1. Ka dy budynek przeznaczony na pobyt ludzi oraz inne budynki, w ktrych w trakcie u ytkowania powstaj odpady i nieczystoci stae, powinny mie miejsca przystosowane do czasowego gromadzenia tych odpadw i nieczystoci, usytuowane w samym budynku lub w jego otoczeniu. 2. Budynki, o ktrych mowa w ust. 1, z wyjtkiem wysokociowych, mog by wyposa one w wewntrzne urzdzenia (zsypy) do usuwania odpadw i nieczystoci staych.

 49. Budynek i pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz inne budynki, je eli wynika to z ich przeznaczenia, powinny by wyposa one w instalacje (urzdzenia) do ogrzewania pomieszcze w okresie obni onych temperatur, umo liwiajce utrzymanie temperatury powietrza wewntrznego odpowiedniej do ich przeznaczenia. Wymaganie to nie dotyczy budynkw rekreacyjnych, u ytkowanych wycznie w sezonie letnim. 50. Budynek i pomieszczenia, w ktrych s zainstalowane paleniska na paliwo stae lub komory spalania z palnikami na paliwo pynne lub gazowe, powinny mie przewody kominowe do odprowadzania dymu i spalin. 51. Budynek i pomieszczenia powinny mie zapewnion wentylacj lub klimatyzacj, stosownie do ich przeznaczenia. 52. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi mo e by zaopatrywany w gaz z sieci gazowej, baterii butli lub zbiornikw staych gazu pynnego, zgodnie z warunkami okrelonym w 156 ust. 1 i 157. 53. 1. Budynek, odpowiednio do potrzeb wynikajcych z jego przeznaczenia, powinien by wyposa ony w wewntrzn instalacj elektryczn. 2. Budynek nale y wyposa y w instalacj chronic od wyadowa atmosferycznych. Obowizek ten odnosi si do budynkw wyszczeglnionych w Polskiej Normie dotyczcej ochrony odgromowej obiektw budowlanych. 54. 1. Budynek redniowysoki i wy szy - budynek u ytecznoci publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego, z wyczeniem budynku koszarowego, a tak e inny budynek, w ktrym co najmniej jedna kondygnacja nadziemna z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt wicej ni 50 osb znajduje si powy ej 12 m ponad poziomem terenu, oraz dwukondygnacyjny i wy szy budynek opieki zdrowotnej i opieki spoecznej nale y wyposa y w dwigi osobowe. 2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym, budynku zamieszkania zbiorowego oraz budynku u ytecznoci publicznej, wyposa anym w dwigi, nale y zapewni dojazd z poziomu terenu i dostp na wszystkie kondygnacje u ytkowe osobom niepenosprawnym. 3. W przypadku wbudowywania lub przybudowywania szybu dwigowego do istniejcego budynku dopuszcza si usytuowanie drzwi przystankowych na poziomie spocznika midzypitrowego, je eli zostanie zapewniony dostp do kondygnacji u ytkowej osobom niepenosprawnym. 55. 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposa anym w dwigi nale y wykona pochylni lub zainstalowa odpowiednie urzdzenie techniczne, umo liwiajce dostp osobom niepenosprawnym do mieszka poo onych na pierwszej kondygnacji nadziemnej oraz do kondygnacji podziemnej zawierajcej miejsca postojowe dla samochodw osobowych. 2. W niskim budynku zamieszkania zbiorowego i budynku u ytecznoci publicznej, niewymagajcym wyposa enia w dwigi, o ktrych mowa w 54 ust. 1, nale y zainstalowa urzdzenia techniczne zapewniajce osobom niepenosprawnym dostp na kondygnacje z pomieszczeniami u ytkowymi, z ktrych mog korzysta. Nie dotyczy to budynkw koszarowych, zakwaterowania w zakadach karnych, aresztach ledczych oraz zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. 3. Dopuszcza si niewyposa enie w dwigi budynku mieszkalnego wielorodzinnego do 5. kondygnacji nadziemnej wcznie, je eli wszystkie pomieszczenia na ostatniej kondygnacji s czci mieszka dwupoziomowych. 4. W budynku niewyposa onym w dwigi, na ktrego budow zostaa wydana decyzja o pozwoleniu na budow przed dniem 1 kwietnia 1995 r., na poddaszu usytuowanym bezporednio nad 4. kondygnacj dopuszcza si zmian sposobu u ytkowania pomieszcze na mieszkania. 56. Budynek wielorodzinny, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej powinien by przystosowany do wyposa enia w instalacje telekomunikacyjne, w tym radiowo-telewizyjne, odpowiadajce przepisom odrbnym i Polskim Normom dotyczcym wykonania tych instalacji, a stosownie do przeznaczenia budynku - rwnie w instalacj sygnalizacji dzwonkowej lub domofonowej. Rozdzia 2 Owietlenie i nasonecznienie

 57. 1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mie zapewnione owietlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, ksztatu i wielkoci, z uwzgldnieniem warunkw okrelonych w 13 oraz w oglnych przepisach bezpieczestwa i higieny pracy. 2. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej w wietle ocie nic, do powierzchni podogi powinien wynosi co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu, w ktrym owietlenie dzienne jest wymagane ze wzgldw na przeznaczenie - co najmniej 1:12. 58. 1. Dopuszcza si owietlenie pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi wycznie wiatem sztucznym, je eli: 1) owietlenie dzienne nie jest konieczne lub nie jest wskazane ze wzgldw technologicznych, 2) jest uzasadnione celowoci funkcjonaln zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie podziemnym lub w czci budynku pozbawionej owietlenia dziennego. 2. W przypadku gdy pomieszczenie, o ktrym mowa w ust. 1, jest pomieszczeniem staej pracy w rozumieniu oglnych przepisw bezpieczestwa i higieny pracy, dla zastosowania wycznie owietlenia wiatem sztucznym, w tym elektrycznym, jest wymagane uzyskanie zgody waciwego pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z waciwym okrgowym inspektorem pracy. 3. Uzgodnienie, o ktrym mowa w ust. 2, nie dotyczy budynkw su cych obronnoci pastwa. 59. 1. Owietlenie wiatem sztucznym pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi powinno odpowiada potrzebom u ytkowym i spenia wymagania Polskiej Normy dotyczcej owietlenia wntrz wiatem elektrycznym. 2. Oglne owietlenie wiatem sztucznym pomieszczenia przeznaczonego na stay pobyt ludzi powinno zapewnia odpowiednie warunki u ytkowania caej jego powierzchni. 3. Owietlenie wiatem sztucznym poczonych ze sob pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz do ruchu oglnego (komunikacji) nie powinno wykazywa r nic nat enia, wywoujcych olnienie przy przejciu midzy tymi pomieszczeniami. 60. 1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w obku, przedszkolu i szkole, z wyjtkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mie zapewniony czas nasonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach rwnonocy (21 marca i 21 wrzenia) w godzinach 8oo-16oo, natomiast pokoje mieszkalne - w godzinach 7oo-17oo. 2. W mieszkaniu wielopokojowym dopuszcza si ograniczenie wymagania okrelonego w ust. 1 co najmniej do jednego pokoju, przy czym w rdmiejskiej zabudowie uzupeniajcej dopuszcza si ograniczenie wymaganego czasu nasonecznienia do 1,5 godziny, a w odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie okrela si wymaganego czasu nasonecznienia. Rozdzia 3 Wejcia do budynkw i mieszka 61. 1. Poo enie drzwi wejciowych do budynku oraz ksztat i wymiary pomieszcze wejciowych powinny umo liwia dogodne warunki ruchu, w tym rwnie osobom niepenosprawnym. 2. Wymaganie przystosowania wej dla osb niepenosprawnych nie dotyczy budynkw mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej, budynkw koszarowych, a tak e budynkw w zakadach karnych i aresztach ledczych oraz w zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich. 62. 1. Drzwi wejciowe do budynku i oglnodostpnych pomieszcze u ytkowych oraz do mieszka powinny mie w wietle ocie nicy co najmniej: szeroko 0,9 m i wysoko 2 m. W przypadku zastosowania drzwi zewntrznych dwuskrzydowych szeroko skrzyda gwnego nie mo e by mniejsza ni 0,9 m. 2. W wejciach do budynku i oglnodostpnych pomieszcze u ytkowych mog by zastosowane drzwi obrotowe lub wahadowe, pod warunkiem usytuowania przy nich drzwi rozwieranych lub rozsuwanych, przystosowanych do ruchu osb niepenosprawnych, oraz spenienia wymaga 240. 3. W drzwiach, o ktrych mowa w ust. 1, oraz w drzwiach do mieszka i pomieszcze mieszkalnych w budynku zamieszkania zbiorowego wysoko progw nie mo e przekracza 0,02 m. 63. Wejcia z zewntrz do budynku i pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi nale y chroni przed nadmiernym dopywem chodnego powietrza przez zastosowanie przedsionka, kurtyny powietrznej lub innych

rozwiza nieutrudniajcych ruchu. Wymagania te nie dotycz dodatkowych wej nieprzewidzianych do staego u ytkowania. 64. Wejcie do budynku i do ka dej klatki schodowej powinno mie elektryczne owietlenie zewntrzne. Nie dotyczy to budownictwa zagrodowego i rekreacyjnego. 65. (uchylony). Rozdzia 4 Schody i pochylnie 66. W celu zapewnienia dostpu do pomieszcze poo onych na r nych poziomach nale y stosowa schody stae, a w zale noci od przeznaczenia budynku - rwnie pochylnie odpowiadajce warunkom okrelonym w rozporzdzeniu. 67. Zainstalowanie w budynku schodw lub pochylni ruchomych nie zwalnia z obowizku zastosowania schodw lub pochylni staych. 68. 1. Graniczne wymiary schodw staych w budynkach o r nym przeznaczeniu okrela tabela: Przeznaczenie budynkw Minimalna szeroko u ytkowa (m) biegu 1 Budynki mieszkalne w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz mieszkania dwupoziomowe Budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki zamieszkania zbiorowego oraz budynki u ytecznoci publicznej*), z wyczeniem budynkw zakadw opieki zdrowotnej, a tak e budynki produkcyjne*), magazynowo-skadowe oraz usugowe, w ktrych zatrudnia si ponad 10 osb Przedszkola i obki 2 0,8 spocznika 3 0,8

Maksym wysoko

stopni 4 0,19

1,2

1,5

0,17

1,2 1,4 0,9

1,3 1,5 0,9

0,15 0,15 0,19

Budynki opieki zdrowotnej*) Gara e wbudowane i wolno stojce (wielostanowiskowe) oraz budynki usugowe, w ktrych zatrudnia si do 10 osb W budynkach schody do piwnic, pomieszcze technicznych i poddaszy nieu ytkowych oraz w budynkach inwentarskich dojcia do poddaszy su cych do przechowywania pasz somiastych

0,8

0,8

0,2

*)

W przypadku tych budynkw szeroko u ytkow biegu schodowego i spocznika nale y przyjmowa z uwzgldnieniem wymaga okrelonych w ust. 2.

2. W budynkach u ytecznoci publicznej oraz budynkach produkcyjnych czn szeroko u ytkow biegw oraz czn szeroko u ytkow spocznikw w klatkach schodowych, stanowicych drog ewakuacyjn, nale y oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa rwnoczenie na kondygnacji, na ktrej przewiduje si obecno najwikszej ich liczby, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, lecz nie mniej ni okrelono to w ust. 1. 3. Szeroko u ytkowa schodw zewntrznych do budynku powinna wynosi co najmniej 1,2 m, przy czym nie mo e by mniejsza ni szeroko u ytkowa biegu schodowego w budynku, przyjta zgodnie z wymaganiami okrelonymi w ust. 1 i 2. 4. Szeroko u ytkow schodw staych mierzy si midzy wewntrznymi krawdziami porczy, a w przypadku balustrady jednostronnej - midzy wykoczon powierzchni ciany a wewntrzn krawdzi porczy tej balustrady. Szerokoci te nie mog by ograniczane przez zainstalowane urzdzenia oraz elementy budynku. 69. 1. Liczba stopni w jednym biegu schodw staych powinna wynosi nie wicej ni : 1) 14 stopni - w budynku opieki zdrowotnej, 2) 17 stopni - w innych budynkach. 2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy budynkw w zabudowie jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej, mieszka dwupoziomowych oraz doj do urzdze technicznych. 3. Liczba stopni w jednym biegu schodw zewntrznych nie powinna wynosi wicej ni 10. 4. Szeroko stopni staych schodw wewntrznych powinna wynika z warunku okrelonego wzorem: 2h + s = 0,6 do 0,65 m, gdzie h oznacza wysoko stopnia, s - jego szeroko. 5. Szeroko stopni schodw zewntrznych przy gwnych wejciach do budynku powinna wynosi w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach u ytecznoci publicznej co najmniej 0,35 m. 6. Szeroko stopni schodw wachlarzowych powinna wynosi co najmniej 0,25 m, natomiast w schodach zabiegowych i krconych szeroko tak nale y zapewni w odlegoci nie wikszej ni 0,4 m od porczy balustrady wewntrznej lub supa stanowicego koncentryczn konstrukcj schodw. 7. W budynku zakadu opieki zdrowotnej stosowanie schodw zabiegowych i wachlarzowych, jako przeznaczonych do ruchu pacjentw, jest zabronione. 8. W budynkach opieki zdrowotnej, a tak e budynkach zamieszkania zbiorowego przeznaczonych dla osb starszych oraz niepenosprawnych zabrania si stosowania stopni schodw z noskami i podciciami. 70. Maksymalne nachylenie pochylni zwizanych z budynkiem nie mo e przekracza wielkoci okrelonych w poni szej tabeli: Usytuowanie pochylni Przeznaczenie pochylni na zewntrz, bez przekrycia % nachylenia

wewntrz budynku lub pod dachem % nachylenia 3

1 Do ruchu pieszego i dla osb niepenosprawnych poruszajcych si przy u yciu wzka inwalidzkiego, przy wysokoci pochylni: a) do 0,15 m b) do 0,5 m c) ponad 0,5 m*)

15 8 6

15 10 8

Dla samochodw w gara ach wielostanowiskowych: a) jedno- i dwupoziomowych b) wielopoziomowych Dla samochodw w gara ach indywidualnych 15 15 25 20 15 25

*) Pochylnie do ruchu pieszego i dla osb niepenosprawnych o dugoci ponad 9 m powinny by podzielone na krtsze odcinki, przy zastosowaniu spocznikw o dugoci co najmniej 1,4 m. 71. 1. Pochylnie przeznaczone dla osb niepenosprawnych powinny mie szeroko paszczyzny ruchu 1,2 m, kraw niki o wysokoci co najmniej 0,07 m i obustronne porcze odpowiadajce warunkom okrelonym w 298, przy czym odstp midzy nimi powinien mieci si w granicach od 1 m do 1,1 m. 2. Dugo poziomej paszczyzny ruchu na pocztku i na kocu pochylni powinna wynosi co najmniej 1,5 m. 3. Powierzchnia spocznika przy pochylni dla osb niepenosprawnych poruszajcych si na wzkach inwalidzkich powinna mie wymiary co najmniej 1,5 x 1,5 m poza polem otwierania skrzyda drzwi wejciowych do budynku. 4. Krawdzie stopni schodw w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i u ytecznoci publicznej powinny wyr nia si kolorem kontrastujcym z kolorem posadzki. Rozdzia 5 Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi

72. 1. Wysoko pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiada wymaganiom okrelonym w poni szej tabeli, je eli przepisy odrbne, w tym dotyczce pomieszcze pracy i pomieszcze su by zdrowia, nie okrelaj innych wymaga: Rodzaj pomieszczenia (sposb u ytkowania) Minimalna wyso wietle (m) 1 Pokoje w budynkach mieszkalnych oraz sypialnie 1-4-osobowe w budynkach zamieszkania zbiorowego Pokoje na poddaszu w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej Pomieszczenia do pracy **), nauki i innych celw, w ktrych nie wystpuj czynniki uci liwe lub szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na stay lub czasowy pobyt: a) nie wicej ni b) wicej ni 4 osb 2,5 3,0 2,2 2 2,5*)

2,2*)

4 osb

Pomieszczenia jak wy ej, lecz usytuowane na antresoli, je eli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia

Pomieszczenia do pracy **) i innych celw, w ktrych wystpuj czynniki uci liwe lub szkodliwe dla zdrowia Pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi, jak dy urki, portiernie, kantory, kioski, w tym kioski usytuowane w halach dworcowych, wystawowych, handlowych, sportowych, je eli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia Pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi: a) je eli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia b) je eli wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia

3,3

2,2*)

2,2*) 2,5

*) Przy stropach pochyych jest to wysoko rednia liczona midzy najwiksz a najmniejsz wysokoci pomieszczenia, lecz nie mniejsz ni 1,9 m. Przestrzeni o wysokoci poni ej 1,9 m nie zalicza si do odpowiadajcej przeznaczeniu danego pomieszczenia. **) Wymagania dotyczce minimalnej wysokoci pomieszcze w zakadach pracy okrelaj przepisy o bezpieczestwie i higienie pracy. 2. Pomieszczenia, ktrych wysoko powinna, zgodnie z ust. 1, wynosi co najmniej 3 m i 3,3 m, mog by obni one do wysokoci nie mniejszej ni 2,5 m w przypadku zastosowania wentylacji mechanicznej nawiewnowywiewnej lub klimatyzacji, pod warunkiem uzyskania zgody pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego. 73. 1. W pomieszczeniu mieszkalnym poziom podogi od strony ciany z otworami okiennymi i drzwiowymi nie powinien znajdowa si poni ej poziomu terenu przy budynku. 2. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w budynku zakadu opieki zdrowotnej, opieki spoecznej, owiaty, wychowania i nauki poziom podogi powinien znajdowa si co najmniej 0,3 m powy ej terenu urzdzonego przy budynku. 3. W pomieszczeniu produkcyjnym i usugowym poziom podogi mo e znajdowa si na poziomie terenu urzdzonego przy budynku. Obni enie poziomu podogi poni ej terenu wymaga uzyskania zgody pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego wydanej w porozumieniu z waciwym okrgowym inspektorem pracy. 74. W budynku u ytecznoci publicznej pomieszczenia oglnodostpne ze zr nicowanym poziomem podg powinny by przystosowane do ruchu osb niepenosprawnych. 75. 1. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stay pobyt ludzi oraz do pomieszczenia kuchennego powinny mie co najmniej szeroko 0,8 m i wysoko 2 m w wietle ocie nicy. 2. W budynku u ytecznoci publicznej drzwi wewntrzne, z wyjtkiem drzwi do pomieszcze technicznych i gospodarczych, powinny mie co najmniej szeroko 0,9 m i wysoko 2 m w wietle ocie nicy. 3. Drzwi, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie powinny mie progw. Rozdzia 6 Pomieszczenia higienicznosanitarne 76. Wymagania dotyczce pomieszcze higienicznosanitarnych okrelaj przepisy rozporzdzenia, a tak e przepisy dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy oraz obrony cywilnej. Do pomieszcze higienicznosanitarnych zalicza si anie, sauny, natryski, azienki, ustpy, umywalnie, szatnie, przebieralnie, pralnie, pomieszczenia higieny osobistej kobiet, jak te pomieszczenia su ce do odka ania, oczyszczania oraz suszenia odzie y i obuwia, a tak e przechowywania sprztu do utrzymania czystoci.

 77. 1. Pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mie wentylacj speniajc wymagania przepisw rozporzdzenia oraz przepisw odrbnych. 2. Pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mie wysoko w wietle co najmniej 2,5 m, z wyjtkiem ani oglnodostpnej, ktrej wysoko powinna wynosi co najmniej 3 m. 3. Dopuszcza si zmniejszenie wysokoci pomieszczenia higienicznosanitarnego w budynku mieszkalnym oraz w hotelu, motelu i pensjonacie do 2,2 m w wietle, w przypadku gdy jest ono wyposa one w wentylacj mechaniczn wywiewn lub nawiewno-wywiewn. 78. 1. ciany pomieszczenia higienicznosanitarnego powinny mie do wysokoci co najmniej 2 m powierzchnie zmywalne i odporne na dziaanie wilgoci. 2. Posadzka pralni, azienki, umywalni, kabiny natryskowej i ustpu powinna by zmywalna, nienasikliwa i nieliska. 79. 1. Drzwi do azienki, umywalni i wydzielonego ustpu powinny otwiera si na zewntrz pomieszczenia, mie, z zastrze eniem 75 ust. 2, co najmniej szeroko 0,8 m i wysoko 2 m w wietle ocie nicy, a w dolnej czci - otwory o sumarycznym przekroju nie mniejszym ni 0,022 m2 dla dopywu powietrza. 2. W azienkach i ustpach, z wyjtkiem oglnodostpnych, dopuszcza si stosowanie drzwi przesuwnych lub skadanych. 80. 1. Kubatura pomieszczenia azienki z wentylacj grawitacyjn powinna wynosi co najmniej: 1) 8 m3 - przy zastosowaniu w tym pomieszczeniu urzdzenia gazowego, o ktrym mowa w 172 ust. 3 pkt 1. 2) 6,5 m3 - przy doprowadzeniu centralnej ciepej wody lub zastosowaniu elektrycznego urzdzenia do ogrzewania wody bd urzdzenia gazowego, o ktrym mowa w 172 ust. 3 pkt 2, a tak e gdy urzdzenie gazowe znajduje si poza tym pomieszczeniem. 2. Dopuszcza si zmniejszenie kubatury, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 2, jednak e nie poni ej 5,5 m3, je eli pomieszczenie azienki jest wyposa one co najmniej w wentylacj mechaniczn wywiewn. 81. 1. Kabina natryskowa niezamknita, stanowica wydzielon cz pomieszcze natryskw i umywalni zbiorowych, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 0,9 m2 i szeroko co najmniej 0,9 m. 2. Kabina natryskowa zamknita, wydzielona ciankami na ca wysoko pomieszczenia, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 1,5 m2 i szeroko co najmniej 0,9 m oraz by wyposa ona w wentylacj mechaniczn wywiewn. 3. Kabina natryskowa zamknita, z urzdzeniami przystosowanymi do korzystania przez osoby niepenosprawne poruszajce si na wzkach inwalidzkich, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 2,5 m2 i szeroko co najmniej 1,5 m oraz by wyposa ona w urzdzenia wspomagajce, umo liwiajce korzystanie z kabiny zgodnie z przeznaczeniem. 4. Bezporednio przy kabinach natryskowych i umywalniach zbiorowych powinna znajdowa si kabina ustpowa. 82. 1. W budynku zamieszkania zbiorowego azienki zwizane z pomieszczeniami mieszkalnymi powinny by wyposa one w wann lub natrysk oraz umywalk. Miska ustpowa mo e by usytuowana w azience lub w wydzielonej kabinie ustpowej wyposa onej w umywalk. 2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, bez azienek i ustpw zwizanych z pomieszczeniami mieszkalnymi nale y przewidzie na ka dej kondygnacji umywalnie i ustpy przeznaczone do wsplnego u ytku, wyposa one co najmniej w: 1) 1 misk ustpow dla 10 kobiet, 2) 1 misk ustpow i 1 pisuar dla 20 m czyzn, 3) 1 urzdzenie natryskowe dla 15 osb, 4) 1 umywalk dla 5 osb. 83. Kabina ustpowa (ustp wydzielony), nieprzeznaczona dla osb niepenosprawnych, powinna mie najmniejszy wymiar poziomy (szeroko) w wietle co najmniej 0,9 m i powierzchni przed misk ustpow co najmniej 0,6x0,9 m w rzucie poziomym, speniajc rwnie funkcj powierzchni przed umywalk - w przypadku jej zainstalowania w kabinie ustpowej.

 84. 1. W budynku u ytecznoci publicznej i zakadu pracy nale y urzdzi ustpy oglnodostpne. Je eli liczba osb w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na danej kondygnacji jest mniejsza od 10, dopuszcza si umieszczenie ustpu na najbli szej, wy szej lub ni szej kondygnacji. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, w ustpach oglnodostpnych powinna przypada co najmniej jedna umywalka na 20 osb, co najmniej jedna miska ustpowa i jeden pisuar na 30 m czyzn oraz jedna miska ustpowa na 20 kobiet, je eli przepisy dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy nie stanowi inaczej. W przypadku gdy w pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi liczba osb jest mniejsza ni 10, dopuszcza si umieszczenie wsplnego ustpu dla kobiet i m czyzn. 3. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, odlego od stanowiska pracy lub miejsca przebywania ludzi do najbli szego ustpu nie mo e by wiksza ni 75 m, a od stanowiska pracy chronionej - ni 50 m. 85. 1. Ustpy oglnodostpne w budynkach zamieszkania zbiorowego, u ytecznoci publicznej i zakadw pracy powinny mie wejcia z drg komunikacji oglnej. 2. W ustpach oglnodostpnych nale y stosowa: 1) przedsionki, oddzielone cianami penymi na ca wysoko pomieszczenia, w ktrych mog by instalowane tylko umywalki, 2) drzwi o szerokoci co najmniej 0,9 m, 3) drzwi wewntrzne i drzwi do kabin ustpowych, otwierane na zewntrz, 4) przegrody dzielce ustp damski od mskiego, wykonane jako ciany pene na ca wysoko pomieszczenia, 5) miski ustpowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokoci co najmniej 1 m i dugoci 1,10 m, ze ciankami i drzwiami o wysokoci co najmniej 2 m z przewitem nad podog 0,15 m; oddzielenia nie wymagaj ustpy dla dzieci w obkach i przedszkolach, 6) wpusty kanalizacyjne podogowe z syfonem oraz armatur czerpaln ze zczk do w a w pomieszczeniach z pisuarem lub majcych wicej ni 4 kabiny ustpowe, 7) wentylacj grawitacyjn lub mechaniczn - w ustpach z oknem i jedn kabin, a w innych mechaniczn o dziaaniu cigym lub wczan automatycznie. 3. Przedsionkw, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 1, nie wymagaj ustpy przy salach zaj w obkach i przedszkolach oraz przy pokojach dla chorych w szpitalach. 86. 1. W budynku, na kondygnacjach dostpnych dla osb niepenosprawnych, co najmniej jedno z oglnodostpnych pomieszcze higienicznosanitarnych powinno by przystosowane dla tych osb przez: 1) zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5x1,5 m, 2) stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progw, 3) zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustpowej i umywalki, a tak e jednego natrysku, je eli ze wzgldu na przeznaczenie przewiduje si w budynku takie urzdzenia, 4) zainstalowanie uchwytw uatwiajcych korzystanie z urzdze higienicznosanitarnych. 2. Dopuszcza si stosowanie pojedynczego ustpu dla osb niepenosprawnych bez przedsionka oddzielajcego od komunikacji oglnej. 87. 1. Ustpy publiczne nale y sytuowa na terenach wyposa onych w sie wodocigow i kanalizacyjn. 2. Dopuszcza si sytuowanie ustpw publicznych na terenach nieskanalizowanych, jako budynki wolno stojce ze szczelnymi zbiornikami nieczystoci. 3. Dopuszcza si sytuowanie tymczasowych, nieskanalizowanych ustpw publicznych na terenach skanalizowanych, za zgod waciwego terenowo pastwowego inspektora sanitarnego. 4. Ustp publiczny powinien odpowiada wymaganiom okrelonym w 85 oraz mie kabiny ustpowe o wymiarach co najmniej 1,5 m dugoci i 1 m szerokoci. 5. W ustpie publicznym nale y zainstalowa co najmniej jeden wpust kanalizacyjny podogowy z syfonem oraz armatur czerpaln ze zczk do w a. 6. W ustpie publicznym co najmniej jedna kabina powinna by przystosowana do potrzeb osb niepenosprawnych, zgodnie z 86. 88. 1. Wejcie do ustpu publicznego, wbudowanego w inny obiekt, nie mo e prowadzi bezporednio z klatki schodowej lub innej drogi komunikacji oglnej w budynku ani z pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi. 2. Odlego od okien i drzwi ustpu publicznego do okien i drzwi do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do produkcji i magazynowania artykuw ywnociowych i farmaceutycznych nie mo e by mniejsza ni 10 m.

 89. 1. Przepisw 73 ust. 1, 75, 79 ust. 1, 82 i 83 oraz w przypadkach przebudowy tak e 77 ust. 2 niniejszego dziau nie stosuje si do budynkw zakwaterowania osb tymczasowo aresztowanych, skazanych lub ukaranych, zwanych dalej "osadzonymi". 2. Przepisw 75 i 79 ust. 1 nie stosuje si do zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich. Rozdzia 7 Szczeglne wymagania dotyczce mieszka w budynkach wielorodzinnych 90. Mieszkanie w budynku wielorodzinnym powinno spenia wymagania dotyczce pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, a ponadto wymagania okrelone w niniejszym rozdziale. 91. Mieszkanie, z wyjtkiem jedno- i dwupokojowego, powinno by przewietrzane na przestrza lub naro nikowo. Nie dotyczy to mieszkania w budynku podlegajcym przebudowie, a tak e mieszkania wyposa onego w wentylacj mechaniczn o dziaaniu cigym wywiewn lub nawiewno-wywiewn. 92. 1. Mieszkanie, oprcz pomieszcze mieszkalnych, powinno mie kuchni lub wnk kuchenn, azienk, ustp wydzielony lub misk ustpow w azience, przestrze skadowania oraz przestrze komunikacji wewntrznej. 2. Kuchnia i wnka kuchenna powinny by wyposa one w trzon kuchenny, zlewozmywak lub zlew oraz mie ukad przestrzenny, umo liwiajcy zainstalowanie chodziarki i urzdzenie miejsca pracy. 3. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym w azienkach powinno by mo liwe zainstalowanie wanny lub kabiny natryskowej, umywalki, miski ustpowej (je eli nie ma ustpu wydzielonego), automatycznej pralki domowej, a tak e usytuowanie pojemnika na brudn bielizn. Sposb zagospodarowania i rozmieszczenia urzdze sanitarnych powinien zapewnia do nich dogodny dostp. 4. Ustp wydzielony nale y wyposa y w umywalk. 93. 1. Pomieszczenie mieszkalne i kuchenne powinno mie bezporednie owietlenie wiatem dziennym. 2. W mieszkaniu jednopokojowym dopuszcza si pomieszczenie kuchenne bez okien lub wnk kuchenn poczon z przedpokojem, pod warunkiem zastosowania co najmniej wentylacji: 1) grawitacyjnej - w przypadku kuchni elektrycznej, 2) mechanicznej wywiewnej - w przypadku kuchni gazowej. 3. W mieszkaniu wielopokojowym kuchnia mo e stanowi cz pokoju przeznaczonego na pobyt dzienny, pod warunkiem zastosowania w tym pomieszczeniu wentylacji grawitacyjnej lub mechanicznej z podczeniem do niej okapu wywiewnego nad trzonem kuchennym, a tak e z zapewnieniem odprowadzenia powietrza z pomieszczenia dodatkowym otworem wywiewnym, usytuowanym nie wicej ni 0,15 m poni ej paszczyzny sufitu. 94. 1. W budynku wielorodzinnym szeroko w wietle cian pomieszcze powinna wynosi co najmniej: 1) pokoju sypialnego przewidzianego dla jednej osoby - 2,2 m, 2) pokoju sypialnego przewidzianego dla dwch osb - 2,7 m, 3) kuchni w mieszkaniu jednopokojowym - 1,8 m, 4) kuchni w mieszkaniu wielopokojowym - 2,4 m. 2. W mieszkaniu co najmniej jeden pokj powinien mie powierzchni nie mniejsz ni 16 m2. 95. 1. Ksztat i wymiary przedpokoju powinny umo liwia przeniesienie chorego na noszach oraz wykonanie manewru wzkiem inwalidzkim w miejscach zmiany kierunku ruchu. 2. Korytarze stanowice komunikacj wewntrzn w mieszkaniu powinny mie szeroko w wietle co najmniej 1,2 m, z dopuszczeniem miejscowego zw enia do 0,9 m na dugoci korytarza nie wikszej ni 1,5 m. Rozdzia 8 Pomieszczenia techniczne i gospodarcze 96. 1. Pomieszczenie techniczne, w ktrym s zainstalowane urzdzenia emitujce haasy lub drgania, mo e by sytuowane w bezporednim ssiedztwie pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi, pod warunkiem zastosowania rozwiza konstrukcyjno-materiaowych, zapewniajcych ochron ssiednich pomieszcze

przeznaczonych na pobyt ludzi przed uci liwym oddziaywaniem tych urzdze, zgodnie z wymaganiami 323 ust. 2 pkt 2 i 327 rozporzdzenia oraz Polskich Norm dotyczcych dopuszczalnego poziomu haasu w pomieszczeniach i szkodliwych drga. 2. Podpory, zamocowania i zcza urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by wykonane w sposb uniemo liwiajcy przenoszenie niedopuszczalnego haasu i drga na elementy budynku i instalacje. 97. 1. Wysoko pomieszczenia technicznego i gospodarczego nie powinna by mniejsza ni 2 m, je eli inne przepisy rozporzdzenia nie okrelaj wikszych wymaga. 2. W pomieszczeniach, o ktrych mowa w ust. 1, wysoko drzwi i przej pod przewodami instalacyjnymi powinna wynosi w wietle co najmniej 1,9 m, z zastrze eniem 242 ust. 3. 3. Wysoko kanaw i przestrzeni instalacyjnych w budynku oraz studzienek rewizyjnych powinna wynosi w wietle co najmniej 1,9 m, przy czym na odcinkach o dugoci do 4 m wysoko kanaw mo e by obni ona do 0,9 m. 4. Odlego midzy wazami kontrolnymi w kanaach instalacyjnych nie mo e przekracza 30 m. Wazy te powinny znajdowa si na ka dym zaamaniu kanau i mie wymiary co najmniej 0,6 m x 0,6 m lub rednic 0,6 m. 5. Przepisy ust. 3 i 4 nie odnosz si do tuneli kablowych, w stosunku do ktrych wymagania okrela Polska Norma dotyczca projektowania i budowy elektroenergetycznych i sygnalizacyjnych linii kablowych. 98. 1. Podogi w pomieszczeniach technicznych i gospodarczych powinny by wykonane w sposb zapewniajcy utrzymanie czystoci, stosownie do ich przeznaczenia. 2. Pomieszczenia techniczne i gospodarcze powinny by wyposa one w instalacje i urzdzenia elektryczne dostosowane do ich przeznaczenia, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych tych instalacji i urzdze. Rozdzia 9 Dojcia i przejcia do urzdze technicznych 99. 1. Dojciami i przejciami do dwignic i innych urzdze technicznych mog by korytarze, pomosty, podesty, galerie, schody, z zastrze eniem 68 ust. 1, drabiny i klamry, wykonane z materiaw niepalnych. 2. Oglne wymagania dotyczce doj i przej do dwignic nale y stosowa rwnie w razie wykonania doj roboczych do pomieszcze i czci budynku nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, zwizanych z okresow obsug maszyn i urzdze oraz przegldem i utrzymaniem stanu technicznego budynku. 100. 1. Dojcia i przejcia powinny mie wysoko w wietle co najmniej 1,9 m i mog by usytuowane nad stanowiskiem pracy na wysokoci co najmniej 2,5 m, liczc od poziomu podogi tego stanowiska. 2. Nawierzchnia podogi w dojciach i przejciach nie mo e by liska. 3. Podogi a urowe nie mog mie otworw o powierzchni wikszej ni 1.700 mm2 i wymiarw umo liwiajcych przejcie przez nie kuli o rednicy wikszej ni 36 mm. 4. Poziome dojcia i przejcia od strony przestrzeni otwartej powinny by zabezpieczone balustrad o wysokoci 1,1 m z poprzeczk umieszczon w poowie jej wysokoci i kraw nikiem o wysokoci co najmniej 0,15 m. 101. 1. W wyjtkowych przypadkach, uzasadnionych wzgldami u ytkowymi, jako dojcie i przejcie midzy r nymi poziomami mog su y drabiny lub klamry, trwale zamocowane do konstrukcji. 2. Szeroko drabin lub klamer, o ktrych mowa w ust. 1, powinna wynosi co najmniej 0,5 m, a odstpy midzy szczeblami nie mog by wiksze ni 0,3 m. Poczynajc od wysokoci 3 m nad poziomem podogi, drabiny lub klamry powinny by zaopatrzone w urzdzenia zabezpieczajce przed upadkiem, takie jak obrcze ochronne, rozmieszczone w rozstawie nie wikszym ni 0,8 m, z pionowymi prtami w rozstawie nie wikszym ni 0,3 m. 3. Odlego drabiny lub klamry od ciany bd innej konstrukcji, do ktrej s umocowane, nie mo e by mniejsza ni 0,15 m, a odlego obrczy ochronnej od drabiny, w miejscu najbardziej od niej oddalonym, nie mo e by mniejsza ni 0,7 m i wiksza ni 0,8 m. 4. Spoczniki z balustrad powinny by umieszczone co 8-10 m wysokoci drabiny lub cigu klamer. Grne koce podu nic (bocznic) drabin powinny by wyprowadzone co najmniej 0,75 m nad poziom wejcia (pomostu), je eli nie zostay zastosowane inne zabezpieczenia przed upadkiem.

Rozdzia 10 Gara e dla samochodw osobowych 102. Gara do przechowywania i bie cej, niezawodowej obsugi samochodw osobowych, stanowicy samodzielny obiekt budowlany lub cz innego obiektu, bdcy gara em zamknitym - z pen obudow zewntrzn i zamykanymi otworami, bd gara em otwartym - bez cian zewntrznych albo ze cianami niepenymi lub a urowymi, powinien mie: 1) wysoko w wietle konstrukcji co najmniej 2,2 m i do spodu przewodw i urzdze instalacyjnych 2 m, 2) wjazdy lub wrota gara owe co najmniej o szerokoci 2,3 m i wysokoci 2 m w wietle, 3) elektryczn instalacj owietleniow, 4) zapewnion wymian powietrza, zgodnie z 108, 5) wpusty podogowe z syfonem i osadnikami w gara u z instalacj wodocigow lub przeciwpo arow tryskaczow, w gara u podziemnym przed wjazdem do niego oraz w gara u nadziemnym o pojemnoci powy ej 25 samochodw, 6) instalacj przeciwpo arow, wymagan przepisami dotyczcymi ochrony przeciwpo arowej, zabezpieczon przed zamarzaniem. 103. 1. Do gara u poo onego poni ej lub powy ej terenu nale y zapewni dojazd dla samochodw za pomoc pochylni o maksymalnym nachyleniu nie wikszym ni okrelone w 70 lub zastosowa odpowiednie urzdzenia do transportu pionowego. 2. W gara u przeznaczonym dla wicej ni 25 samochodw na ka dej kondygnacji, nale y stosowa pochylnie o szerokoci co najmniej 5,5 m, umo liwiajce ruch dwukierunkowy, lub osobne, jednopasmowe pochylnie o szerokoci co najmniej 2,7 m dla wjazdu i wyjazdu samochodw. 3. W gara u przeznaczonym dla nie wicej ni 25 samochodw na kondygnacji, dopuszcza si zastosowanie wycznie pochylni jednopasmowych, pod warunkiem zainstalowania sygnalizacji do regulacji kierunkw ruchu. 4. W gara u jedno- i dwupoziomowym, przeznaczonym dla nie wicej ni 10 samochodw na kondygnacji, dopuszcza si zastosowanie pochylni jednopasmowej bez sygnalizacji wietlnej. 104. 1. Dojazd (droga manewrowa) do stanowisk postojowych w gara u jednoprzestrzennym (bez cian wewntrznych) powinien mie szeroko dostosowan do warunkw ruchu takich samochodw, jakie maj by przechowywane, oraz do sposobu ich usytuowania w stosunku do osi drogi, ale co najmniej: 1) przy usytuowaniu prostopadym - 5,7 m, 2) przy usytuowaniu pod ktem 60 - 4 m, 3) przy usytuowaniu pod ktem 45 - 3,5 m, 4) przy usytuowaniu rwnolegym - 3 m. 2. Dopuszcza si zmniejszenie wymiaru, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 1, do 5,0 m, je eli stanowiska postojowe maj szeroko co najmniej 2,5 m. 3. Stanowiska postojowe w gara u powinny mie co najmniej szeroko 2,3 m i dugo 5,0 m, z zachowaniem odlegoci midzy bokiem samochodu a cian lub supem - co najmniej 0,5 m. 4. Stanowiska postojowe w gara u, przeznaczone dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne, powinny mie zapewniony dojazd na wzku inwalidzkim z drogi manewrowej do drzwi samochodu co najmniej z jednej strony, o szerokoci nie mniejszej ni 1,2 m. 105. 1. W gara u podziemnym i wielopoziomowym nadziemnym jako dojcia nale y stosowa schody odpowiadajce warunkom okrelonym w 68. 2. W gara u jednopoziomowym podziemnym i nadziemnym dopuszcza si wykorzystanie jako dojcia pochylni przeznaczonych do ruchu samochodw, je eli ich nachylenie nie przekracza 10% oraz istnieje mo liwo wydzielenia bezpiecznego pasma ruchu pieszego o szerokoci co najmniej 0,75 m. 3. Nie wymaga si wydzielenia pasma ruchu pieszego na pochylni dwupasmowej, a w gara u o pojemnoci do 25 samochodw wcznie na kondygnacji - tak e na pochylni jednopasmowej. 4. Stanowiska postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne, nale y sytuowa na poziomie terenu lub na kondygnacjach dostpnych dla tych osb z pochylni, z uwzgldnieniem warunkw, o ktrych mowa w 70. 5. W gara u wielopoziomowym lub stanowicym kondygnacj w budynku mieszkalnym wielorodzinnym oraz budynku u ytecznoci publicznej nale y zainstalowa urzdzenia dwigowe lub inne urzdzenia podnone

umo liwiajce transport pionowy osobom niepenosprawnym poruszajcym si na wzkach inwalidzkich na inne kondygnacje, ktre wymagaj dostpnoci dla tych osb. 106. 1. Gara znajdujcy si w budynku o innym przeznaczeniu powinien mie ciany i stropy, zapewniajce wymagan izolacj akustyczn, o ktrej mowa w 326, oraz szczelno uniemo liwiajc przenikanie spalin lub oparw paliwa do ssiednich pomieszcze, przeznaczonych na pobyt ludzi, usytuowanych obok lub nad gara em. 2. Dopuszcza si sytuowanie nad gara em otwartym kondygnacji z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, z wyjtkiem pomieszcze mieszkalnych, opieki zdrowotnej oraz owiaty i nauki, przy spenieniu jednego z warunkw: 1) lico ciany zewntrznej tych kondygnacji z oknami otwieranymi jest cofnite w stosunku do lica ciany gara u otwartego lub do krawdzi jego najwy szego stropu co najmniej o 6 m, a konstrukcja dachu i jego przekrycie nad gara em speniaj wymagania okrelone w 218, 2) usytuowanie cian zewntrznych tych kondygnacji w jednej paszczynie z licem cian zewntrznych czci gara owej lub z krawdziami jej stropw wymaga zastosowania w tych pomieszczeniach okien nieotwieranych oraz wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji. 3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 2, nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej. 107. 1. Posadzka w gara u powinna mie spadki do wewntrznego lub zewntrznego wpustu kanalizacyjnego. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si wykonywanie spadku posadzki skierowanego bezporednio na nieutwardzony teren dziaki. 2. W gara u krawdzie paszczyzny posadzki, a tak e znajdujcych si w niej otworw, nale y, z uwzgldnieniem ust. 1, ograniczy progiem (obrze em) o wysokoci 30 mm, uniemo liwiajcym spyw wody lub innej cieczy na zewntrz i na ni szy poziom gara owania. Na drodze ruchu pieszego prg ten powinien by wyprofilowany w sposb umo liwiajcy przejazd wzkiem inwalidzkim. 108. 1. W gara u zamknitym nale y stosowa wentylacj: 1) co najmniej naturaln, przez przewietrzanie otworami wentylacyjnymi umieszczonymi w cianach przeciwlegych lub bocznych, bd we wrotach gara owych, o cznej powierzchni netto otworw wentylacyjnych nie mniejszej ni 0,04 m2 na ka de, wydzielone przegrodami budowlanymi, stanowisko postojowe - w nieogrzewanych gara ach nadziemnych wolno stojcych, przybudowanych lub wbudowanych w inne budynki, 2) co najmniej grawitacyjn, zapewniajc 1,5-krotn wymian powietrza na godzin - w ogrzewanych gara ach nadziemnych lub czciowo zagbionych, majcych nie wicej ni 10 stanowisk postojowych, 3) mechaniczn, sterowan czujkami niedopuszczalnego poziomu st enia tlenku wgla - w innych gara ach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanaach rewizyjnych, su cych zawodowej obsudze i naprawie samochodw bd znajdujcych si w gara ach wielostanowiskowych, z zastrze eniem 150 ust. 5. 2. W gara u otwartym nale y zapewni przewietrzanie naturalne kondygnacji speniajce nastpujce wymagania: 1) czna wielko niezamykanych otworw w cianach zewntrznych na ka dej kondygnacji nie powinna by mniejsza ni 35% powierzchni cian, z dopuszczeniem zastosowania w nich staych przeson aluzjowych, nieograniczajcych wolnej powierzchni otworu, 2) odlego midzy par przeciwlegych cian z niezamykanymi otworami nie powinna by wiksza ni 100 m, 3) zagbienie najni szego poziomu posadzki nie powinno by wiksze ni 0,6 m poni ej poziomu terenu bezporednio przylegajcego do ciany zewntrznej gara u, a w przypadku wikszego zagbienia - nale y zastosowa fos o nachyleniu zboczy nie wikszym ni 1:1. Rozdzia 11 Szczeglne wymagania dotyczce pomieszcze inwentarskich 109. Pomieszczenie przeznaczone dla inwentarza ywego powinno odpowiada potrzebom wynikajcym z zasad racjonalnego utrzymywania zwierzt oraz odpowiednich warunkw pracy obsugi, a tak e powinno spenia wymagania dotyczce bezpieczestwa po arowego budynkw inwentarskich i ewakuacji zwierzt, okrelone w dziale VI rozdziale 9.

 110. W pomieszczeniu przeznaczonym dla inwentarza ywego nale y zapewni: 1) owietlenie wiatem dziennym lub sztucznym, przystosowane do gatunku i grupy zwierzt, 2) wymian powietrza, wymagan dla okrelonego gatunku i grupy zwierzt, 3) utrzymanie waciwej temperatury, 4) zabezpieczenie przed wpywami atmosferycznymi oraz wilgoci z podo a i zalegajcych odchodw zwierzcych, 5) odprowadzenie ciekw ze stanowisk dla zwierzt do zewntrznych lub wewntrznych zbiornikw szczelnych, 6) wyposa enie w instalacje i urzdzenia elektryczne, dostosowane do przeznaczenia pomieszcze, oraz odpowiednie warunki do pracy obsugi. 111. W razie zastosowania w budynku instalacji wodocigowej, powinna by ona doprowadzona do miejsc wynikajcych z technologii chowu. 112. Dopuszcza si niewyposa enie pomieszczenia przeznaczonego dla inwentarza okresowo, w instalacje i urzdzenia elektryczne. Dzia IV Wyposa enie techniczne budynkw Rozdzia 1 Instalacje wodocigowe zimnej i ciepej wody 113. 1. (uchylony). 2. (uchylony). 3. (uchylony). 4. Instalacja wodocigowa powinna by zaprojektowana i wykonana w sposb zapewniajcy zaopatrzenie w wod budynku, zgodnie z jego przeznaczeniem, oraz spenia wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej projektowania instalacji wodocigowych. 5. Instalacja wodocigowa zimnej wody powinna spenia wymagania okrelone w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpo arowej oraz w Polskiej Normie dotyczcej instalacji wodocigowych przeciwpo arowych. 6. Wyroby zastosowane w instalacji wodocigowej powinny by tak dobrane, aby ich wzajemne oddziaywanie nie powodowao pogorszenia jakoci dostarczanej wody oraz zmian skracajcych trwao tej instalacji. 7. Instalacja wodocigowa powinna mie zabezpieczenia uniemo liwiajce wtrne zanieczyszczenie wody, zgodnie z wymaganiami dla przepyww zwrotnych, okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej projektowania instalacji wodocigowych. 8. Instalacj wodocigow wykonan z zastosowaniem przewodw metalowych, a tak e metalow armatur oraz metalowe urzdzenia instalacji wodocigowej wykonanej z zastosowaniem przewodw z materiaw nieprzewodzcych prdu elektrycznego nale y obj elektrycznymi poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w 183 ust. 1 pkt 7. 114. 1. Cinienie wody w instalacji wodocigowej w budynku, poza hydrantami przeciwpo arowymi, powinno wynosi przed ka dym punktem czerpalnym nie mniej ni 0,05 MPa (0,5 bara) i nie wicej ni 0,6 MPa (6 barw). 2. Je eli minimalne cinienie, okrelone w ust. 1, nie mo e by uzyskane ze wzgldu na wystpujce stale lub okresowo niedostateczne cinienie wody w sieci wodocigowej, nale y zastosowa odpowiednie urzdzenia techniczne, zapewniajce wymagan jego wielko w instalacji wodocigowej w budynku. 115. 1. Na poczeniu wewntrznej instalacji wodocigowej zimnej wody w budynku lub zewntrznej na terenie dziaki budowlanej z sieci wodocigow powinien by zainstalowany zestaw wodomierza gwnego, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych zabudowy zestaww wodomierzowych w instalacjach wodocigowych oraz wymaga instalacyjnych dla wodomierzy. 2. Za ka dym zestawem wodomierza gwnego od strony instalacji nale y zainstalowa zabezpieczenie, o ktrym mowa w 113 ust. 7. ywego, u ytkowanego

3. W przypadku poczenia wewntrznej instalacji wodocigowej zimnej wody w budynku lub zewntrznej na terenie dziaki budowlanej z sieci wodocigow w wicej ni jednym miejscu nale y na ka dym z tych pocze zainstalowa zestaw wodomierza gwnego i zabezpieczenie, o ktrych mowa w ust. 1 i 2. 116. 1. Zestaw wodomierza gwnego, na poczeniu z sieci wodocigow, powinien by umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym, atwo dostpnym miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wod, zamarzaniem oraz dostpem osb niepowoanych. W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej miejscem tym powinno by odrbne pomieszczenie. 2. Dopuszcza si umieszczenie zestawu wodomierza gwnego w studzience poza budynkiem, je eli jest on niepodpiwniczony i nie ma mo liwoci wydzielenia na parterze budynku miejsca, o ktrym mowa w ust. 1. 3. Instalacj wodocigow, wykonan z materiaw przewodzcych prd elektryczny, nale y przed i za wodomierzem poczy przewodem metalowym, zgodnie z Polsk Norm dotyczc uziemie i przewodw ochronnych. 117. 1. Pomieszczenie lub studzienka, w ktrej jest zainstalowany zestaw wodomierza gwnego, powinny mie: 1) w przypadku umieszczenia w piwnicy budynku - wpust do kanalizacji, zabezpieczony zamkniciem przeciwzalewowym, je eli warunki lokalne tego wymagaj, a tak e wentylacj, 2) w przypadku umieszczenia w studzience wodomierzowej poza budynkiem - zabezpieczenie przed napywem wd gruntowych i opadowych, zagbienie do wyczerpywania wody oraz wentylacj. 2. Studzienka wodomierzowa powinna by wykonana z materiau trwaego, mie stopnie lub klamry do schodzenia oraz otwr wazowy o rednicy co najmniej 0,6 m w wietle, zaopatrzony w dwie pokrywy, z ktrych wierzchnia powinna by dostosowana do przewidywanego obci enia ruchem pieszym lub koowym. 118. 1. Instalacja ciepej wody powinna by zaprojektowana i wykonana w taki sposb, aby ilo energii cieplnej potrzebna do przygotowania tej wody bya utrzymywana na racjonalnie niskim poziomie. 2. Urzdzenia do przygotowania ciepej wody instalowane w budynkach powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej. 119. W budynkach, w ktrych do przygotowania ciepej wody korzysta si z instalacji ogrzewczej, nale y w okresie przerw w jej dziaaniu zapewni inny sposb podgrzewania wody. 120. 1. W budynkach, z wyjtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, w instalacji ciepej wody powinien by zapewniony stay obieg wody, tak e na odcinkach przewodw o objtoci wewntrz przewodu powy ej 3 dm3 prowadzcych do punktw czerpalnych. 2. Instalacja ciepej wody powinna zapewnia uzyskanie w punktach czerpalnych temperatury wody nie ni szej ni 55C i nie wy szej ni 60C, przy czym instalacja ta powinna umo liwia przeprowadzanie jej okresowej dezynfekcji termicznej przy temperaturze wody nie ni szej ni 70C. 3. Izolacja cieplna przewodw instalacji ciepej wody, w ktrych wystpuje stay obieg wody, powinna zapewni spenienie wymaga okrelonych w ust. 2 i 267 ust. 8. 4. Instalacja ciepej wody powinna mie zabezpieczenie przed przekroczeniem, dopuszczalnych dla danych instalacji, cinienia i temperatury, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej zabezpiecze instalacji ciepej wody. 5. W armaturze mieszajcej i czerpalnej przewd ciepej wody powinien by podczony z lewej strony. 121. 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej nale y stosowa urzdzenia do pomiaru iloci ciepa lub paliwa zu ywanego do przygotowania ciepej wody. 2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym do pomiaru iloci zimnej i ciepej wody, dostarczanej do poszczeglnych mieszka oraz pomieszcze su cych do wsplnego u ytku mieszkacw, nale y stosowa zestawy wodomierzowe, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm, o ktrych mowa w 115 ust. 1. 3. W zespoach budynkw mieszkalnych wielorodzinnych, zaopatrywanych w ciep wod ze wsplnej kotowni lub grupowego wza ciepowniczego, urzdzenie do pomiaru iloci ciepa lub paliwa zu ywanego do przygotowania ciepej wody mo e by umieszczone poza tymi budynkami, je eli w budynkach tych s zastosowane zestawy wodomierzowe, o ktrych mowa w ust. 2. Rozdzia 2 Kanalizacja ciekowa i deszczowa

 122. 1. Instalacj kanalizacyjn stanowi ukad poczonych przewodw wraz z urzdzeniami, przyborami i wpustami odprowadzajcymi cieki oraz wody opadowe do pierwszej studzienki od strony budynku. 2. Instalacja kanalizacyjna budynku powinna umo liwia odprowadzanie ciekw, a tak e wd opadowych z tego budynku, je eli nie s one odprowadzane na teren dziaki, oraz spenia wymagania okrelone w Polskich Normach dotyczcych tych instalacji. 3. Metalowe przybory sanitarne w instalacji kanalizacyjnej nale y obj elektrycznymi poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w 183 ust. 1 pkt 7. 123. Instalacja kanalizacyjna budynku, do ktrej s wprowadzane cieki nieodpowiadajce warunkom dotyczcym ochrony ziemi i wd oraz odprowadzania ciekw do sieci kanalizacyjnej, okrelonym w przepisach odrbnych, powinna by wyposa ona w urzdzenia su ce do ich oczyszczania do stanu zgodnego z tymi przepisami. 124. Skanalizowanie piwnic i innych pomieszcze w budynku, poo onych poni ej poziomu, z ktrego krtkotrwale nie jest mo liwy grawitacyjny spyw ciekw, mo e by wykonane pod warunkiem zainstalowania w miejscach atwo dostpnych urzdze przeciwzalewowych, o konstrukcji umo liwiajcej ich szybkie zamknicie rczne lub samoczynne, a w budynkach u ytecznoci publicznej - zamknicie samoczynne. 125. 1. Przewody spustowe (piony) instalacji kanalizacyjnej powinny by wyprowadzone jako przewody wentylacyjne ponad dach, a tak e powy ej grnej krawdzi okien i drzwi znajdujcych si w odlegoci poziomej mniejszej ni 4 m od wylotw rur. 2. Nie jest wymagane wyprowadzanie ponad dach wszystkich przewodw wentylujcych piony kanalizacyjne, pod nastpujcymi warunkami: 1) zastosowania na pionach kanalizacyjnych niewyprowadzonych ponad dach urzdze napowietrzajcych te piony i przeciwdziaajcych przenikaniu wyzieww z kanalizacji do pomieszcze, 2) wyprowadzenia ponad dach przewodw wentylujcych: a) ostatni pion, liczc od podczenia kanalizacyjnego na ka dym przewodzie odpywowym, b) co najmniej co pity z pozostaych pionw kanalizacyjnych w budynku. 3. Wprowadzanie przewodw wentylujcych piony kanalizacyjne do przewodw dymowych i spalinowych oraz do przewodw wentylacyjnych pomieszcze jest zabronione. 126. 1. Dachy i tarasy, a tak e zagbienia przy cianach zewntrznych budynku powinny mie odprowadzenie wody opadowej do wyodrbnionej kanalizacji deszczowej lub kanalizacji oglnospawnej, a w przypadku braku takiej mo liwoci - zgodnie z 28 ust. 2. 2. Przewody odprowadzajce wody opadowe przez wntrze budynku w przypadku przyczenia budynku do sieci kanalizacji oglnospawnej nale y czy z instalacj kanalizacyjn poza budynkiem. 3. W przypadku wykorzystywania wd opadowych, gromadzonych w zbiornikach retencyjnych, do spukiwania toalet, podlewania zieleni, mycia drg i chodnikw oraz innych potrzeb gospodarczych nale y dla tego celu wykona odrbn instalacj, niepoczon z instalacj wodocigow. 127. Przyczenie drena u terenu przy budynku do przewodw odprowadzajcych cieki do kanalizacji oglnospawnej lub deszczowej wymaga zastosowania urzdze zapobiegajcych zamulaniu tych przewodw oraz przedostawaniu si ciekw i gazw z sieci kanalizacyjnej do ziemi. Rozdzia 3 Wewntrzne urzdzenia do usuwania odpadw staych 128. Wewntrzne urzdzenia zsypowe do usuwania odpadw i nieczystoci staych mog by stosowane w budynkach mieszkalnych o wysokoci do 55 m i powinny odpowiada wymaganiom higienicznym, by wykonane w sposb zapewniajcy bezpieczestwo po arowe, by zabezpieczone pod wzgldem akustycznym i nie powodowa uci liwoci dla mieszkacw. 129. Urzdzenie zsypowe zainstalowane w budynku powinno odpowiada nastpujcym warunkom: 1) nie mo e by usytuowane bezporednio przy cianach pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz w odlegoci mniejszej ni 2 m od drzwi wejciowych do tych pomieszcze, 2) powinno by zabezpieczone przed zamarzaniem,

3) komora wsypowa powinna by wydzielona penymi cianami, speniajcymi wymagania 216 ust. 1, a tak e mie drzwi o szerokoci co najmniej 0,8 m, umieszczone w sposb umo liwiajcy dostp osobom niepenosprawnym, 4) otwr wsypowy powinien mie zamknicie chronice przed wydzielaniem si woni z rury zsypowej, 5) rura zsypowa powinna mie rednic wewntrzn co najmniej 0,4 m, 6) rura zsypowa powinna by prowadzona pionowo bez zaama oraz wentylowana przewodem wyprowadzonym ponad dach, wyposa onym w filtr oraz wentylator wywiewny, 7) rura zsypowa powinna by gadka wewntrz, wykonana z materiaw trwaych, niepalnych, nienasikliwych i odpornych na niszczce oddziaywania chemiczne odpadw oraz uderzenia przy ich spadaniu. 130. 1. Nad najwy ej poo onym otworem wsypowym powinna znajdowa si grna komora zsypu z urzdzeniami do czyszczenia i dezynfekcji urzdzenia zsypowego. 2. Pod najni ej poo onym otworem wsypowym powinna znajdowa si dolna komora zsypu z pojemnikami do gromadzenia odpadw. Pojemno dolnej komory zsypu, warunki dojazdu i szeroko otworu drzwiowego do niej powinny umo liwia stosowanie ruchomych pojemnikw na mieci o wielkoci u ywanej w danym rejonie oczyszczania. 3. Grna i dolna komora zsypu powinny mie: 1) ciany i posadzk z materiau nienasikliwego, atwo zmywalnego, 2) urzdzenia do spukiwania zimn i ciep wod, 3) wpust kanalizacyjny, 4) dopyw powietrza oraz niezale n wentylacj wywiewn, 5) wejcia bez progw, zamykane drzwiami penymi, otwieranymi na zewntrz, 6) elektryczn instalacj owietleniow. 131. Rozwizania techniczne urzdze zsypowych powinny spenia wymagania Polskich Norm dotyczcych tych urzdze. Rozdzia 4 Instalacje ogrzewcze 132. 1. Budynek, ktry ze wzgldu na swoje przeznaczenie wymaga ogrzewania, powinien by wyposa ony w instalacj ogrzewcz lub inne urzdzenia ogrzewcze, niebdce piecami, trzonami kuchennymi lub kominkami. 2. Dopuszcza si stosowanie piecw i trzonw kuchennych na paliwo stae w budynkach o wysokoci do 3 kondygnacji nadziemnych wcznie, je eli nie jest to sprzeczne z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przy czym w budynkach zakadw opieki zdrowotnej, opieki spoecznej, przeznaczonych dla dzieci i modzie y, lokalach gastronomicznych oraz pomieszczeniach przeznaczonych do produkcji ywnoci i rodkw farmaceutycznych - pod warunkiem uzyskania zgody waciwego pastwowego inspektora sanitarnego. 3. Kominki opalane drewnem z otwartym paleniskiem lub zamknitym wkadem kominkowym mog by instalowane wycznie w budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej oraz niskich budynkach wielorodzinnych, w pomieszczeniach: 1) o kubaturze wynikajcej ze wskanika 4 m3/kW nominalnej mocy cieplnej kominka, lecz nie mniejszej ni 30 m3, 2) speniajcych wymagania dotyczce wentylacji, o ktrych mowa w 150 ust. 9, 3) posiadajcych przewody kominowe okrelone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust. 1, 4) w ktrych mo liwy jest dopyw powietrza do paleniska kominka w iloci: a) co najmniej 10 m3/h na 1 kW nominalnej mocy cieplnej kominka - dla kominkw o obudowie zamknitej, b) zapewniajcej nie mniejsz prdko przepywu powietrza w otworze komory spalania ni 0,2 m/s dla kominkw o obudowie otwartej. 133. 1. Instalacj ogrzewcz wodn stanowi ukad poczonych przewodw wraz z armatur, pompami obiegowymi, grzejnikami i innymi urzdzeniami, znajdujcy si za zaworami oddzielajcymi od rda ciepa, takiego jak kotownia, wze ciepowniczy indywidualny lub grupowy, kolektory soneczne lub pompa ciepa. 2. Instalacj ogrzewcz powietrzn stanowi ukad poczonych kanaw i przewodw powietrznych wraz z nawiewnikami i wywiewnikami oraz elementami regulacji strumienia powietrza, znajdujcy si pomidzy

rdem ciepa podgrzewajcym powietrze a ogrzewanymi pomieszczeniami. Funkcj ogrzewania powietrznego mo e tak e peni instalacja wentylacji mechanicznej. 3. Instalacja ogrzewcza wodna powinna by zabezpieczona przed nadmiernym wzrostem cinienia i temperatury, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych zabezpiecze instalacji ogrzewa wodnych. 4. Materiay zastosowane w instalacji ogrzewczej wodnej powinny by tak dobrane, aby ich wzajemne oddziaywanie umo liwiao spenienie wymaga Polskiej Normy dotyczcej jakoci wody w instalacjach ogrzewania. 5. Instalacja ogrzewcza wodna powinna by zaprojektowana w taki sposb, aby ilo wody uzupeniajcej mo na byo utrzymywa na racjonalnie niskim poziomie. 6. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamknitego lub wyposa ona w armatur automatycznej regulacji powinna mie urzdzenia do odpowietrzania miejscowego, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej odpowietrzania instalacji ogrzewa wodnych. 7. Zabrania si zasilania z kota na paliwo stae instalacji ogrzewczych wodnych systemu zamknitego, wyposa onych w przeponowe naczynia wzbiorcze. 8. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamknitego z grzejnikami, w czci albo w caoci mo e by przystosowana do dziaania jako wodna instalacja chodnicza, pod warunkiem spenienia wymaga Polskich Norm dotyczcych jakoci wody w instalacjach ogrzewania i zabezpieczania instalacji ogrzewa wodnych systemu zamknitego z naczyniami wzbiorczymi przeponowymi. 134. 1. Instalacje i urzdzenia do ogrzewania budynku powinny mie szczytow moc ciepln okrelon zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi obliczania zapotrzebowania na ciepo pomieszcze, a tak e obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa przegrd budowlanych. 2. Do obliczania szczytowej mocy cieplnej nale y przyjmowa temperatury obliczeniowe zewntrzne zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczeniowych temperatur zewntrznych, a temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszcze - zgodnie z poni sz tabel: Temperatury Przeznaczenie lub sposb wykorzystywania Przykady pomieszcze obliczeniowe*) pomieszcze 1 +5C 2 - nieprzeznaczone na pobyt ludzi, - przemysowe - podczas dziaania ogrzewania dy urnego (je eli pozwalaj na to wzgldy technologiczne) - w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, a jednorazowy pobyt osb znajdujcych si w ruchu i w okryciach zewntrznych nie przekracza 1 h, - w ktrych wystpuj zyski ciepa od urzdze technologicznych, owietlenia itp., przekraczajce 25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia 3

magazyny bez staej obs gara e indywidualne, hal postojowe (bez remontw) akumulatornie, maszynown szyby dwigw osobowych

+8C

klatki schodowe w budynk mieszkalnych,

hale spr arek, pompowni kunie, hartownie, wydzi obrbki cieplnej

+12C

- w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, przeznaczone do staego pobytu ludzi, znajdujcych si w okryciach zewntrznych lub wykonujcych prac fizyczn o wydatku energetycznym powy ej 300 W, - w ktrych wystpuj zyski ciepa od urzdze technologicznych, owietlenia itp., wynoszce od 10 do 25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia

magazyny i skady wymaga staej obsugi, hole wejciowe, poczekalnie p salach widowiskowych bez szatni,

hale pracy fizycznej o w energetycznym powy ej 30 hale formierni, maszynow chodni, adownie akumulatorw, hale targo sklepy rybne i misne

+16C

- w ktrych nie wystpuj zyski ciepa, przeznaczone na pobyt ludzi: - w okryciach zewntrznych w pozycji siedzcej i stojcej, - bez okry zewntrznych, znajdujcych si w ruchu lub wykonujcych prac fizyczn o wydatku energetycznym do 300 W, - w ktrych wystpuj zyski ciepa od urzdze technologicznych, owietlenia itp., nieprzekraczajce 10 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia

sale widowiskowe bez sza ustpy publiczne, szatni okry zewntrznych, hale produkcyjne, sale gimnas

kuchnie indywidualne wyposa one w paleniska w

+20C

- przeznaczone na stay pobyt ludzi bez okry zewntrznych, niewykonujcych w sposb cigy pracy fizycznej

pokoje mieszkalne, przedpokoje, kuchnie indywidualne wyposa one paleniska gazowe lub elektryczne, pokoje biur sale posiedze

+24C

- przeznaczone do rozbierania, - przeznaczone na pobyt ludzi bez odzie y

azienki, rozbieralnie-szatnie, umywalnie, natryskownie, pywalni, gabinety lekar rozbieraniem pacjentw, niemowlt i sale dzieci obkach, sale operacyjn

*) Dopuszcza si przyjmowanie innych temperatur obliczeniowych dla ogrzewanych pomieszcze ni jest to okrelone w tabeli, je eli wynika to z wymaga technologicznych.

3. Urzdzenia zastosowane w instalacji ogrzewczej, o ktrych mowa w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej, powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w tym przepisie.

4. Grzejniki oraz inne urzdzenia odbierajce ciepo z instalacji ogrzewczej powinny by zaopatrzone w regulatory dopywu ciepa. Wymaganie to nie dotyczy instalacji ogrzewczej w budynkach zakwaterowania w zakadach karnych i aresztach ledczych. 5. W budynku zasilanym z sieci ciepowniczej oraz w budynku z wasnym (indywidualnym) rdem ciepa na olej opaowy, paliwo gazowe lub energi elektryczn, regulatory dopywu ciepa do grzejnikw powinny dziaa automatycznie, w zale noci od zmian temperatury wewntrznej w pomieszczeniach, w ktrych s zainstalowane. Wymaganie to nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, a tak e poszczeglnych mieszka oraz lokali u ytkowych wyposa onych we wasne instalacje ogrzewcze. 6. Urzdzenia, o ktrych mowa w ust. 5, powinny umo liwia u ytkownikom uzyskanie w pomieszczeniach temperatury ni szej od obliczeniowej, przy czym nie ni szej ni 16C w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20C i wy szej. 7. Instalacje ogrzewcze zasilane z sieci ciepowniczej powinny by sterowane urzdzeniem do regulacji dopywu ciepa, dziaajcym automatycznie, odpowiednio do zmian zewntrznych warunkw klimatycznych. 8. Je eli zapotrzebowanie na ciepo lub sposb u ytkowania poszczeglnych czci budynku s wyranie zr nicowane, instalacja ogrzewcza powinna by odpowiednio podzielona na niezale ne gazie (obiegi). 9. W budynku, w ktrym w sezonie grzewczym wystpuj okresowe przerwy w u ytkowaniu, instalacja ogrzewcza powinna by zaopatrzona w urzdzenia pozwalajce na ograniczenie dopywu ciepa w czasie tych przerw. 10. Poszczeglne czci instalacji ogrzewczej powinny by wyposa one w armatur umo liwiajc zamknicie dopywu ciepa do nich i opr nienie z czynnika grzejnego bez koniecznoci przerywania dziaania pozostaej czci instalacji. 135. 1. Instalacje ogrzewcze powinny by zaopatrzone w odpowiedni aparatur kontroln i pomiarow, zapewniajc ich bezpieczne u ytkowanie. 2. W budynkach z instalacj ogrzewcz wodn zasilan z sieci ciepowniczej powinny znajdowa si urzdzenia su ce do rozliczania zu ytego ciepa: 1) ciepomierz (ukad pomiarowo-rozliczeniowy) do pomiaru iloci ciepa dostarczanego do instalacji ogrzewczej budynku, 2) urzdzenia umo liwiajce indywidualne rozliczanie kosztw ogrzewania poszczeglnych mieszka lub lokali u ytkowych w budynku. 3. W przypadku zasilania instalacji ogrzewczej wodnej z kotowni w budynku majcym wicej ni jedno mieszkanie lub lokal u ytkowy nale y zastosowa nastpujce urzdzenia su ce do rozliczania kosztw zu ytego ciepa: 1) urzdzenie do pomiaru iloci zu ytego paliwa w kotowni, 2) urzdzenia umo liwiajce indywidualne rozliczanie kosztw ogrzewania poszczeglnych mieszka lub lokali u ytkowych w budynku. 4. Izolacja cieplna instalacji ogrzewczej wodnej powinna odpowiada wymaganiom Polskiej Normy dotyczcej izolacji cieplnej rurocigw, armatury i urzdze oraz przepisom 267 ust. 8. 5. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi zabrania si stosowania ogrzewania parowego oraz wodnych instalacji ogrzewczych o temperaturze czynnika grzejnego przekraczajcego 90C. 6. Instalacj ogrzewcz wodn wykonan z zastosowaniem przewodw metalowych, a tak e metalow armatur oraz metalowe grzejniki i inne urzdzenia instalacji ogrzewczej wykonanej z zastosowaniem przewodw z materiaw nieprzewodzcych prdu elektrycznego nale y obj elektrycznymi poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w 183 ust. 1 pkt 7. 136. 1. Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na paliwo stae oraz pomieszczenia skadu paliwa i u lowni powinny odpowiada przepisom rozporzdzenia, a tak e wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwo stae. 2. Koty na paliwo stae o mocy cieplnej nominalnej do 25 kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych w piwnicy, na poziomie ogrzewanych pomieszcze lub w innych pomieszczeniach, w ktrych mog by instalowane koty o wikszych mocach cieplnych nominalnych. Skad paliwa powinien by umieszczony w wydzielonym pomieszczeniu technicznym w pobli u kota lub w pomieszczeniu, w ktrym znajduje si kocio. 3. Koty na paliwo stae o cznej mocy cieplnej nominalnej powy ej 25 kW do 2.000 kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych w piwnicy lub na poziomie terenu. Skad paliwa i u lownia powinny by umieszczone w oddzielnych pomieszczeniach technicznych

znajdujcych si bezporednio obok pomieszczenia kotw, a tak e mie zapewniony dojazd dla dostawy paliwa oraz usuwania u la i popiou. 4. Koty na olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej do 30 kW mog by instalowane w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stay pobyt ludzi, w tym rwnie w pomieszczeniach pomocniczych w mieszkaniach, a tak e w innych miejscach, o ktrych mowa w ust. 5. 5. Koty na olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej powy ej 30 kW do 2.000 kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych, przeznaczonych wycznie do tego celu w piwnicy lub na najni szej kondygnacji nadziemnej w budynku lub w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni. 6. Koty na paliwo stae lub olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej powy ej 2.000 kW powinny by instalowane w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni. 7. W pomieszczeniu, w ktrym s zainstalowane koty na paliwo stae lub olej opaowy, znajdujcym si nad inn kondygnacj u ytkow, podoga, a tak e ciany do wysokoci 10 cm oraz progi drzwiowe o wysokoci 4 cm powinny by wodoszczelne. Warunek wodoszczelnoci dotyczy rwnie wszystkich przej przewodw w pododze oraz w cianach do wysokoci 10 cm. 8. Maksymalne, czne obci enie cieplne, su ce do okrelania wymaganej kubatury pomieszczenia, w ktrym bd zainstalowane koty o mocy do 2.000 kW, na olej opaowy, nie mo e by wiksze ni 4.650 W/m3. 9. Kubatura pomieszczenia z kotami na olej opaowy, o ktrym mowa w ust. 6, powinna by okrelona indywidualnie z uwzgldnieniem wymaga technicznych i technologicznych, a tak e eksploatacyjnych. 10. Wysoko pomieszczenia, w ktrym instaluje si koty na olej opaowy nie mo e by mniejsza ni 2,2 m, a kubatura nie mniejsza ni 8 m3. 11. W pomieszczeniu, w ktrym zainstalowane s koty na paliwo stae lub olej opaowy, powinien by zapewniony nawiew niezbdnego strumienia powietrza dla prawidowej pracy kotw z moc ciepln nominaln, a tak e nawiew i wywiew powietrza dla wentylacji kotowni. 12. Odprowadzenie spalin z kotw na olej opaowy powinno spenia wymagania dla urzdze gazowych okrelone w 174 ust. 1, 2, 5, 8 i 10. 137. 1. Magazynowanie oleju opaowego o temperaturze zaponu powy ej 55C mo e si odbywa w bezcinieniowych, staych zbiornikach naziemnych i podziemnych przy budynku lub w przeznaczonym wycznie na ten cel pomieszczeniu technicznym w piwnicy lub na najni szej kondygnacji nadziemnej budynku, zwanym dalej "magazynem" oleju opaowego. 2. Pojedyncze zbiorniki lub baterie zbiornikw w magazynach oleju opaowego w budynku powinny by wyposa one w ukad przewodw do napeniania, odpowietrzania i czerpania oleju oraz w sygnalizator poziomu napenienia, przekazujcy sygna do miejsca, w ktrym jest zlokalizowany krciec do napeniania. 3. W baterii zbiornikw w magazynie oleju opaowego w budynku wszystkie zbiorniki powinny by tego samego rodzaju i wielkoci, przy czym czna objto tych zbiornikw nie powinna przekracza 100 m3. 4. W magazynie oleju opaowego powinna by wykonana, na czci lub caoci pomieszczenia, izolacja szczelna na przenikanie oleju w postaci wanny wychwytujcej, mogcej w przypadku awarii pomieci olej o objtoci jednego zbiornika. 5. Dopuszcza si w pomieszczeniu, w ktrym s zainstalowane koty na olej opaowy, ustawienie zbiornika tego oleju o objtoci nie wikszej ni 1 m3 pod warunkiem: 1) umieszczenia zbiornika w odlegoci nie mniejszej ni 1 m od kota, 2) oddzielenia zbiornika od kota ciank murowan o gruboci co najmniej 12 cm i przekraczajc wymiary zbiornika co najmniej o 30 cm w pionie i o 60 cm w poziomie, 3) umieszczenie zbiornika w wannie wychwytujcej olej opaowy. 6. Wanna wychwytujca, o ktrej mowa w ust. 4 i 5 pkt 3, nie jest wymagana w przypadku stosowania zbiornikw oleju opaowego o konstrukcji uniemo liwiajcej wydostawanie si oleju na zewntrz w przypadku awarii, w tym typu dwupaszczowego. 7. Magazyn oleju opaowego powinien by wyposa ony w: 1) wentylacj nawiewno-wywiewn zapewniajc od 2 do 4 wymian powietrza na godzin, 2) okno lub pstae urzdzenie ganicze pianowe. 8. W magazynie oleju opaowego mo e by stosowane wycznie centralne ogrzewanie wodne. 9. Stosowane do magazynowania oleju opaowego zbiorniki, wykadziny zbiornikw oraz przewody wykonane z tworzywa sztucznego powinny by chronione przed elektrycznoci statyczn, zgodnie z warunkami okrelonymi w Polskich Normach dotyczcych tej ochrony. 138. Obudowa przewodw instalacji ogrzewczej powinna umo liwia wymian instalacji bez naruszania konstrukcji budynku.

 139. Elementy wodnych instalacji ogrzewczych, nara one na intensywny dopyw powietrza zewntrznego w zimie, powinny by chronione przed zamarzaniem i mie, w miejscach tego wymagajcych, izolacj ciepln, zabezpieczajc przed nadmiernymi stratami ciepa. Rozdzia 5 Przewody kominowe 140. 1. Przewody (kanay) kominowe w budynku: wentylacyjne, spalinowe i dymowe, prowadzone w cianach budynku, w obudowach, trwale poczonych z konstrukcj lub stanowice konstrukcje samodzielne, powinny mie wymiary przekroju, sposb prowadzenia i wysoko, stwarzajce potrzebny cig, zapewniajcy wymagan przepustowo, oraz speniajce wymagania okrelone w Polskich Normach dotyczcych wymaga technicznych dla przewodw kominowych oraz projektowania kominw. 2. Przewody kominowe powinny by szczelne i spenia warunki okrelone w 266. 3. Najmniejszy wymiar przekroju lub rednica murowanych przewodw kominowych spalinowych o cigu naturalnym i przewodw dymowych powinna wynosi co najmniej 0,14 m, a przy zastosowaniu stalowych wkadw kominowych ich najmniejszy wymiar lub rednica - co najmniej 0,12 m. 4. Wewntrzna powierzchnia przewodw odprowadzajcych spaliny mokre powinna by odporna na ich destrukcyjne oddziaywanie. 5. Przewody kominowe do wentylacji grawitacyjnej powinny mie powierzchni przekroju co najmniej 0,016 m2 oraz najmniejszy wymiar przekroju co najmniej 0,1 m. 141. Zabrania si stosowania: 1) grawitacyjnych zbiorczych przewodw spalinowych i dymowych, z zastrze eniem 174 ust. 3, 2) zbiorczych przewodw wentylacji grawitacyjnej, 3) indywidualnych wentylatorw wycigowych w pomieszczeniach, w ktrych znajduj si wloty do przewodw spalinowych. 142. 1. Przewody kominowe powinny by wyprowadzone ponad dach na wysoko zabezpieczajc przed niedopuszczalnym zakceniem cigu. 2. Wymaganie ust. 1 uznaje si za spenione, je eli wyloty przewodw kominowych zostan wyprowadzone ponad dach w sposb okrelony Polsk Norm dla kominw murowanych. 3. Dopuszcza si wyprowadzanie przewodw spalinowych od urzdze gazowych z zamknit komor spalania bezporednio przez ciany zewntrzne budynkw, przy zachowaniu warunkw okrelonych w 175. 143. 1. W budynkach usytuowanych w II i III strefie obci enia wiatrem, okrelonych Polskimi Normami, nale y stosowa na przewodach dymowych i spalinowych nasady kominowe zabezpieczajce przed odwrceniem cigu, przy zachowaniu wymaga 146 ust. 1. 2. Nasady kominowe, o ktrych mowa w ust. 1, nale y rwnie stosowa na innych obszarach, je eli wymagaj tego poo enie budynkw i lokalne warunki topograficzne. 3. Wymagania ust. 1 i 2 nie dotycz palenisk i komr spalania z mechanicznym pobudzaniem odpywu spalin. 144. 1. ciany, w ktrych znajduj si przewody kominowe, mog by obci one stropami, pod warunkiem spenienia wymaga dotyczcych bezpieczestwa konstrukcji, a tak e je eli nie spowoduje to nieszczelnoci lub ograniczenia wiata przewodw. 2. Trzonw kominowych wydzielonych lub oddylatowanych od konstrukcji budynku nie mo na obci a stropami ani te uwzgldnia ich w obliczeniach jako czci tej konstrukcji. 145. 1. Trzony kuchenne i koty grzewcze na paliwo stae oraz kominki z otwartym paleniskiem lub zamknitym wkadem kominkowym o wielkoci otworu paleniskowego kominka do 0,25 m2 mog by przyczone wycznie do wasnego, samodzielnego przewodu kominowego dymowego, posiadajcego co najmniej wymiary 0,14x0,14 m lub rednic 0,15 m, a w przypadku trzonw kuchennych typu restauracyjnego oraz kominkw o wikszym otworze paleniskowym - co najmniej 0,14x0,27 m lub rednic 0,18 m, przy czym dla wikszych przewodw o przekroju prostoktnym nale y zachowa stosunek wymiarw bokw 3:2. 2. Piece na paliwo stae, posiadajce szczelne zamknicie, mog by przyczone do jednego przewodu kominowego dymowego o przekroju co najmniej 0,14x0,14 m lub rednicy 0,15 m, pod warunkiem zachowania r nicy poziomu wczenia co najmniej 1,5 m oraz nieprzyczania wicej ni 3 piecw do tego przewodu.

3. Piece, o ktrych mowa w ust. 2, usytuowane na najwy szej kondygnacji powinny by przyczone do odrbnego przewodu dymowego. 4. Przyczenia urzdze gazowych do przewodw spalinowych powinny odpowiada warunkom okrelonym w 174 i 175. 146. 1. Wyloty przewodw kominowych powinny by dostpne do czyszczenia i okresowej kontroli, z uwzgldnieniem przepisw 308. 2. Przewody spalinowe i dymowe powinny by wyposa one, odpowiednio, w otwory wycierowe lub rewizyjne, zamykane szczelnymi drzwiczkami, a w przypadku wystpowania spalin mokrych - tak e w ukad odprowadzania skroplin. Rozdzia 6 Wentylacja i klimatyzacja 147. 1. Wentylacja i klimatyzacja powinny zapewnia odpowiedni jako rodowiska wewntrznego, w tym wielko wymiany powietrza, jego czysto, temperatur, wilgotno wzgldn, prdko ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu przepisw odrbnych i wymaga Polskich Norm dotyczcych wentylacji, a tak e warunkw bezpieczestwa po arowego i wymaga akustycznych okrelonych w rozporzdzeniu. 2. Wentylacj mechaniczn lub grawitacyjn nale y zapewni w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a tak e w innych pomieszczeniach, w ktrych ze wzgldw zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczestwa konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza. 3. Klimatyzacj nale y stosowa w pomieszczeniach, w ktrych ze wzgldw u ytkowych, higienicznych, zdrowotnych lub technologicznych konieczne jest utrzymywanie odpowiednich parametrw powietrza wewntrznego okrelonych w przepisach odrbnych i w Polskiej Normie dotyczcej parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego. 4. Instalowane w budynkach urzdzenia do wentylacji i klimatyzacji, o ktrych mowa w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej, powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w tym przepisie. 148. 1. Wentylacj mechaniczn wywiewn lub nawiewno-wywiewn nale y stosowa w budynkach wysokich i wysokociowych oraz w innych budynkach, w ktrych zapewnienie odpowiedniej jakoci rodowiska wewntrznego nie jest mo liwe za pomoc wentylacji grawitacyjnej. W pozostaych budynkach mo e by stosowana wentylacja grawitacyjna. 2. W pomieszczeniu, w ktrym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub klimatyzacja, nie mo na stosowa wentylacji grawitacyjnej. Wymaganie to nie dotyczy pomieszcze z urzdzeniami klimatyzacyjnymi niepobierajcymi powietrza zewntrznego. 3. W pomieszczeniu zagro onym wydzieleniem si lub przenikaniem z zewntrz substancji szkodliwej dla zdrowia bd substancji palnej, w ilociach mogcych stworzy zagro enie wybuchem, nale y stosowa dodatkow, awaryjn wentylacj wywiewn, uruchamian od wewntrz i z zewntrz pomieszczenia oraz zapewniajc wymian powietrza dostosowan do jego przeznaczenia, zgodnie z przepisami o bezpieczestwie i higienie pracy. 4. W pomieszczeniu, w ktrym proces technologiczny jest rdem miejscowej emisji substancji szkodliwych o niedopuszczalnym st eniu lub uci liwym zapachu, nale y stosowa odcigi miejscowe wsppracujce z wentylacj ogln, umo liwiajce spenienie w strefie pracy wymaga jakoci rodowiska wewntrznego okrelonych w przepisach o bezpieczestwie i higienie pracy. 149. 1. Strumie powietrza zewntrznego doprowadzanego do pomieszcze, niebdcych pomieszczeniami pracy, powinien odpowiada wymaganiom Polskiej Normy dotyczcej wentylacji, przy czym w mieszkaniach strumie ten powinien wynika z wielkoci strumienia powietrza wywiewanego, lecz by nie mniejszy ni 20 m3/h na osob przewidywan na pobyt stay w projekcie budowlanym. 2. Strumie powietrza zewntrznego doprowadzonego do pomieszcze pracy powinien odpowiada wymaganiom okrelonym w przepisach o bezpieczestwie i higienie pracy. 3. Powietrze zewntrzne doprowadzone do pomieszcze za pomoc wentylacji mechanicznej lub klimatyzacji, zanieczyszczone w stopniu przekraczajcym wymagania okrelone dla powietrza wewntrznego w przepisach odrbnych w sprawie dopuszczalnych st e i nat e czynnikw szkodliwych dla zdrowia, powinno by oczyszczone przed wprowadzeniem do wentylowanych pomieszcze, z uwzgldnieniem zanieczyszcze wystpujcych w pomieszczeniu. Wymaganie to nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej.

4. W pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi, wentylowanych w sposb mechaniczny lub klimatyzowanych, wartoci temperatury, wilgotnoci wzgldnej i prdkoci ruchu powietrza w pomieszczeniach nale y przyjmowa do oblicze zgodnie z Polsk Norm dotyczc parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego. 5. Dla pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi, wentylowanych w sposb naturalny, wartoci temperatury wewntrznej w okresach ogrzewczych nale y przyjmowa do oblicze zgodnie z tabel w 134 ust. 2. 150. 1. W przypadku zastosowania w budynku przepywu powietrza wentylacyjnego midzy pomieszczeniami lub strefami wentylacyjnymi, w pomieszczeniu nale y zapewni kierunek przepywu od pomieszczenia o mniejszym do pomieszczenia o wikszym stopniu zanieczyszczenia powietrza. 2. Przepyw powietrza wentylacyjnego w mieszkaniach powinien odbywa si z pokoi do pomieszczenia kuchennego lub wnki kuchennej oraz do pomieszcze higienicznosanitarnych. 3. W instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie nale y czy ze sob przewodw z pomieszcze o r nych wymaganiach u ytkowych i sanitarno-zdrowotnych. Nie dotyczy to budynkw jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej. 4. W instalacjach wentylacji i klimatyzacji przewody z pomieszczenia zagro onego wybuchem nie mog czy si z przewodami z innych pomieszcze. 5. Dopuszcza si wentylowanie gara y oraz innych pomieszcze nieprzeznaczonych na pobyt ludzi powietrzem o mniejszym stopniu zanieczyszczenia, niezawierajcym substancji szkodliwych dla zdrowia lub uci liwych zapachw, odprowadzanym z pomieszcze niebdcych pomieszczeniami higienicznosanitarnymi, je eli przepisy odrbne nie stanowi inaczej. 6. W pomieszczeniach w budynkach u ytecznoci publicznej i produkcyjnych, ktrych przeznaczenie wi e si z ich okresowym u ytkowaniem, instalacja wentylacji mechanicznej powinna zapewnia mo liwo ograniczenia intensywnoci dziaania lub jej wyczenia poza okresem u ytkowania pomieszcze, z zachowaniem warunku normalnej pracy przez co najmniej jedn godzin przed i po ich u ytkowaniu. 7. W pomieszczeniach, o ktrych mowa w ust. 6, w przypadku wystpowania rde zanieczyszcze szkodliwych dla zdrowia lub rde pary wodnej, nale y zapewni sta, co najmniej pkrotn wymian powietrza w okresie przerw w ich wykorzystywaniu, przyjmujc do obliczania wentylowanej kubatury nominaln wysoko pomieszcze, lecz nie wiksz ni 4 m, lub zapewni okresow wymian powietrza sterowan poziomem st enia zanieczyszcze. 8. Instalowane w pomieszczeniu urzdzenia, w szczeglnoci zu ywajce powietrze, nie mog wywoywa zakce ograniczajcych skuteczno funkcjonowania wentylacji. 9. W pomieszczeniu z paleniskami na paliwo stae, pynne lub z urzdzeniami gazowymi pobierajcymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem spalin przewodem od urzdzenia stosowanie mechanicznej wentylacji wycigowej jest zabronione. 10. Przepisu ust. 9 nie stosuje si do pomieszcze, w ktrych zastosowano wentylacj nawiewno-wywiewn zrwnowa on lub nadcinieniow. 11. W pomieszczeniach, ktre nale y chroni przed wpywem zanieczyszcze z pomieszcze ssiadujcych i z otoczenia zewntrznego, nale y stosowa wentylacj mechaniczn nadcinieniow. 151. 1. W instalacjach wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji o wydajnoci co najmniej 10.000 m3/h nale y stosowa urzdzenia do odzyskiwania ciepa z powietrza wywiewanego. 2. Urzdzenia do odzyskiwania ciepa powinny mie zabezpieczenia ograniczajce przenikanie midzy wymieniajcymi ciepo strumieniami powietrza do: 1) 0,25% objtoci strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku wymiennika pytowego oraz wymiennika z rurek cieplnych, 2) 5% objtoci strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku wymiennika obrotowego, w odniesieniu do r nicy cinienia 400 Pa. 3. Recyrkulacj powietrza mo na stosowa wwczas, gdy przeznaczenie wentylowanych pomieszcze nie wi e si z wystpowaniem bakterii chorobotwrczych, z emisj substancji szkodliwych dla zdrowia, uci liwych zapachw, przy zachowaniu wymaga 149 ust. 1 oraz wymaga dotyczcych ochrony przeciwpo arowej. 4. W budynku opieki zdrowotnej recyrkulacja powietrza mo e by stosowana tylko za zgod i na warunkach okrelonych przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego.

 152. 1. Czerpnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i dziaaniem wiatru oraz by zlokalizowane w sposb umo liwiajcy pobieranie w danych warunkach jak najczystszego i, w okresie letnim, najchodniejszego powietrza. 2. Czerpni powietrza nie nale y lokalizowa w miejscach, w ktrych istnieje niebezpieczestwo napywu powietrza wywiewanego z wyrzutni oraz powietrza z rozpylon wod pochodzc z chodni kominowej lub innych podobnych urzdze. 3. Czerpnie powietrza sytuowane na poziomie terenu lub na cianie dwch najni szych kondygnacji nadziemnych budynku powinny znajdowa si w odlegoci co najmniej 8 m w rzucie poziomym od ulic i zgrupowania miejsc postojowych dla wicej ni 20 samochodw, miejsc gromadzenia odpadw staych, wywiewek kanalizacyjnych oraz innych rde zanieczyszczenia powietrza. Odlego dolnej krawdzi otworu wlotowego czerpni od poziomu terenu powinna wynosi co najmniej 2 m. 4. Czerpnie powietrza sytuowane na dachu budynku powinny by tak lokalizowane, aby dolna krawd otworu wlotowego znajdowaa si co najmniej 0,4 m powy ej powierzchni, na ktrej s zamontowane, oraz aby zostaa zachowana odlego co najmniej 6 m od wywiewek kanalizacyjnych. 5. Powietrze wywiewane z budynkw lub pomieszcze, zanieczyszczone w stopniu przekraczajcym wymagania okrelone w przepisach odrbnych, dotyczcych dopuszczalnych rodzajw i iloci substancji zanieczyszczajcych powietrze zewntrzne, powinno by oczyszczone przed wprowadzeniem do atmosfery. 6. Wyrzutnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i dziaaniem wiatru oraz by zlokalizowane w miejscach umo liwiajcych odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania zagro enia zdrowia u ytkownikw budynku i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania szkodliwego wpywu na budynek. 7. Dolna krawd otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza, usytuowanej na dachu budynku, powinna znajdowa si co najmniej 0,4 m powy ej powierzchni, na ktrej wyrzutnia jest zamontowana, oraz 0,4 m powy ej linii czcej najwy sze punkty wystajcych ponad dach czci budynku, znajdujcych si w odlegoci do 10 m od wyrzutni, mierzc w rzucie poziomym. 8. Usytuowanie wyrzutni powietrza na poziomie terenu jest dopuszczalne tylko za zgod i na warunkach okrelonych przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego. 9. Dopuszcza si sytuowanie wyrzutni powietrza w cianie budynku, pod warunkiem e: 1) powietrze wywiewane nie zawiera uci liwych zapachw oraz zanieczyszcze szkodliwych dla zdrowia, 2) przeciwlega ciana ssiedniego budynku z oknami znajduje si w odlegoci co najmniej 10 m lub bez okien w odlegoci co najmniej 8 m, 3) okna znajdujce si w tej samej cianie s oddalone w poziomie od wyrzutni co najmniej 3 m, a poni ej lub powy ej wyrzutni - co najmniej 2 m, 4) czerpnia powietrza, usytuowana w tej samej cianie budynku, znajduje si poni ej lub na tym samym poziomie co wyrzutnia, w odlegoci co najmniej 1,5 m. 10. Czerpnie i wyrzutnie powietrza na dachu budynku nale y sytuowa poza strefami zagro enia wybuchem, zachowujc midzy nimi odlego nie mniejsz ni 10 m przy wyrzucie poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna by usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpni. 11. Odlego, o ktrej mowa w ust. 10, mo e nie by zachowana w przypadku zastosowania zblokowanych urzdze wentylacyjnych, obejmujcych czerpni i wyrzutni powietrza, zapewniajcych skuteczny rozdzia strumienia powietrza wie ego od wywiewanego z urzdzenia wentylacyjnego. Nie dotyczy to przypadku usuwania powietrza zawierajcego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uci liwe zapachy lub substancje palne. 12. Odlego wyrzutni dachowych, mierzc w rzucie poziomym, nie powinna by mniejsza ni 3 m od: 1) krawdzi dachu, poni ej ktrej znajduj si okna, 2) najbli szej krawdzi okna w poaci dachu, 3) najbli szej krawdzi okna w cianie ponad dachem. 13. Je eli odlego, o ktrej mowa w ust. 12 pkt 2 i 3, wynosi od 3 m do 10 m, dolna krawd wyrzutni powinna znajdowa si co najmniej 1 m ponad najwy sz krawdzi okna. 14. W przypadku usuwania przez wyrzutni dachow powietrza zawierajcego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uci liwe zapachy, z zastrze eniem ust. 5, odlegoci, o ktrych mowa w ust. 12 i 13, nale y zwikszy o 100%. 153. 1. Przewody wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny mie przekrj poprzeczny wynikajcy z oblicze dla przewidywanych przepyww powietrza oraz konstrukcj przystosowan do maksymalnego cinienia w instalacji, z uwzgldnieniem wymaga bezpieczestwa po arowego oraz okrelonych w ust. 2-8.

2. Materiay przewodw lub sposb zabezpieczania ich powierzchni powinny by dobrane odpowiednio do waciwoci majcego nimi przepywa powietrza oraz do warunkw wystpujcych w miejscu ich zamontowania. 3. Przewody z blachy nie powinny wykazywa ugi przekraczajcych 1/250 odlegoci midzy podporami lub 20 mm, dopuszczajc ni sz z tych wartoci, oraz nie wykazywa odksztace paszcza wywoujcych efekty akustyczne. 4. Przewody instalacji klimatyzacji z przepywem powietrza z du prdkoci oraz przewody w czci nadcinieniowej instalacji wywiewnych, usuwajcych powietrze zawierajce czynniki szkodliwe dla zdrowia lub substancje palne, je eli jest mo liwe przedostanie si go do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny odpowiada klasie B szczelnoci, natomiast wszystkie inne przewody instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji - klasie A szczelnoci okrelonej w poni szej tabeli: Nadcinienie lub podcinienie w Wskanik nieszczelnoci przewodw przewodzie w Pa klasa A w m3/(m2xh) 400 1.000 4,78 klasa B w m3/(m2xh) 1,59 2,89

5. Przewody instalowane w miejscach, w ktrych mog by nara one na uszkodzenia mechaniczne, powinny by odpowiednio zabezpieczone. 6. Przewody powinny by wyposa one w otwory rewizyjne umo liwiajce oczyszczenie wntrza tych przewodw, a tak e innych urzdze i elementw instalacji, o ile ich konstrukcja nie pozwala na czyszczenie w inny sposb ni poprzez te otwory, przy czym nie nale y ich sytuowa w pomieszczeniach o podwy szonych wymaganiach higienicznych. 7. Przewody prowadzone przez pomieszczenia lub przestrzenie nieogrzewane powinny mie izolacj ciepln speniajc wymagania okrelone w 267 ust. 1. 8. Przewody instalacji klimatyzacji, przewody stosowane do recyrkulacji powietrza oraz prowadzce do urzdze do odzyskiwania ciepa, a tak e przewody prowadzce powietrze zewntrzne przez ogrzewane pomieszczenia, powinny mie izolacj ciepln i przeciwwilgociow. 154. 1. Urzdzenia i elementy wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by stosowane w sposb umo liwiajcy uzyskanie zakadanej jakoci rodowiska w pomieszczeniu przy racjonalnym zu yciu energii. 2. Instalacje klimatyzacji powinny by wyposa one w odpowiednie urzdzenia pomiarowe su ce do sprawdzania warunkw pracy i kontroli zu ycia energii. 3. Urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, takie jak centrale, klimakonwektory wentylatorowe, klimatyzatory, aparaty ogrzewcze i chodzco-wentylacyjne, powinny by tak instalowane, aby bya zapewniona mo liwo ich okresowej kontroli, konserwacji, naprawy lub wymiany. 4. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne usytuowane na zewntrz budynku powinny mie odpowiedni obudow lub inne zabezpieczenie przed wpywem czynnikw atmosferycznych. 5. W przypadku pomieszcze o specjalnych wymaganiach higienicznych nale y stosowa centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne umo liwiajce utrzymanie podwy szonej czystoci wewntrz obudowy, wyposa one w owietlenie wewntrzne i wzierniki do kontroli stanu centrali z zewntrz. 6. Urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed zanieczyszczeniami znajdujcymi si w powietrzu zewntrznym, a w szczeglnych przypadkach w powietrzu obiegowym (recyrkulacyjnym), za pomoc filtrw: 1) nagrzewnice, chodnice i urzdzenia do odzyskiwania ciepa - co najmniej klasy G4, 2) nawil acze - co najmniej klasy F6, okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej klasyfikacji filtrw powietrza.

7. Nawil acze w instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed przeciekaniem wody na zewntrz oraz przed przenoszeniem kropel wody przez powietrze wentylacyjne do dalszych czci instalacji. 8. Poczenia wentylatorw z przewodami wentylacyjnymi powinny by wykonane za pomoc elastycznych elementw czcych, z zachowaniem wymaga okrelonych w 267 ust. 7. 9. Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by wyposa one w przepustnice zlokalizowane w miejscach umo liwiajcych regulacj instalacji, a tak e odcicie dopywu powietrza zewntrznego i wypywu powietrza wewntrznego. 155. 1. W budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, owiaty, wychowania, opieki zdrowotnej i opieki spoecznej, a tak e w pomieszczeniach biurowych przeznaczonych na pobyt ludzi, niewyposa onych w wentylacj mechaniczn lub klimatyzacj, okna, w celu okresowego przewietrzania, powinny mie konstrukcj umo liwiajc otwieranie co najmniej 50% powierzchni wymaganej zgodnie z 57 dla danego pomieszczenia. 2. Skrzyda okien, wietliki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do przewietrzania pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny by zaopatrzone w urzdzenia pozwalajce na atwe ich otwieranie i regulowanie wielkoci otwarcia z poziomu podogi lub pomostu, tak e przez osoby niepenosprawne, je eli nie przewiduje si korzystania z pomocy innych wspu ytkownikw. 3. W przypadku zastosowania w pomieszczeniach okien, drzwi balkonowych i innych zamkni otworw zewntrznych o du ej szczelnoci, uniemo liwiajcej infiltracj powietrza zewntrznego w iloci niezbdnej do potrzeb wentylacyjnych, nale y przewidzie nawiewn wentylacj mechaniczn lub odpowiednie urzdzenia nawiewne, zgodnie z pkt 2.3.2 zacznika do rozporzdzenia. 4. Urzdzenia nawiewne, o ktrych mowa w ust. 3, powinny by stosowane zgodnie z wymaganiami okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej wentylacji w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej. Rozdzia 7 Instalacja gazowa na paliwa gazowe 156. 1. Zaopatrzenie budynkw w gaz oraz instalacje gazowe powinny odpowiada potrzebom u ytkowym i warunkom wynikajcym z wasnoci fizykochemicznych gazu oraz warunkom technicznym przyczenia do sieci gazowej, okrelonym przez dostawc gazu. 2. Instalacj gazow zasilan z sieci gazowej stanowi ukad przewodw za kurkiem gwnym, prowadzonych na zewntrz lub wewntrz budynku, wraz z armatur, ksztatkami i innym wyposa eniem, a tak e urzdzeniami do pomiaru zu ycia gazu, urzdzeniami gazowymi oraz przewodami spalinowymi lub powietrznospalinowymi, je eli s one elementem wyposa enia urzdze gazowych. 3. Instalacj gazow zasilan gazem pynnym ze staych zbiornikw lub baterii butli, znajdujcych si na dziace budowlanej na zewntrz budynku, stanowi ukad przewodw za gwnym zaworem odcinajcym zbiorniki, butle bd kolektor butli, prowadzonych na zewntrz lub wewntrz budynku, wraz z armatur, ksztatkami i innym wyposa eniem, a tak e urzdzeniami do pomiaru zu ycia gazu w przypadku instalacji zasilajcej wicej ni jednego odbiorc, urzdzeniami gazowymi oraz przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, je eli stanowi one element skadowy urzdze gazowych. 4. Instalacj gazow zasilan gazem pynnym z indywidualnej butli, znajdujcej si wewntrz budynku, stanowi butla gazowa, urzdzenie redukcyjne przy butli, przewd z armatur, ksztatkami i innym wyposa eniem, a tak e urzdzenie gazowe wraz z przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, je eli stanowi one element skadowy urzdze gazowych. 157. 1. W przewodach gazowych, doprowadzajcych gaz do zewntrznej ciany budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego, u ytecznoci publicznej i rekreacji indywidualnej, nie powinno by cinienia wy szego ni 500 kPa, a do cian zewntrznych pozostaych budynkw wy szego ni 1.600 kPa. 2. Instalacja gazowa w budynku powinna zapewnia doprowadzenie paliwa gazowego w iloci odpowiadajcej potrzebom u ytkowym oraz odpowiedni warto cinienia przed urzdzeniami gazowymi, zale n od rodzaju paliwa gazowego zastosowanego do zasilania budynku, okrelon Polsk Norm dotyczc paliw gazowych, przy czym cinienie to nie powinno by wy sze ni 5 kPa. 3. Instalacja gazowa w budynku o wysokoci wikszej ni 35 m ponad poziomem terenu mo e by doprowadzona tylko do pomieszcze technicznych, w ktrych s zainstalowane urzdzenia gazowe, usytuowanych w piwnicy lub na najni szej kondygnacji nadziemnej, a tak e na najwy szej kondygnacji budynku lub nad t kondygnacj, pod warunkiem zastosowania urzdze stabilizujcych cinienie gazu.

4. Zastosowanie instalacji gazowej w budynkach o wysokoci ponad 25 m wymaga uzyskania pozytywnej opinii wydanej przez waciwego komendanta wojewdzkiego Pastwowej Stra y Po arnej. 5. Instalacje gazowe zasilane gazem pynnym mog by wykonywane tylko w budynkach niskich. 6. Zabrania si stosowania w jednym budynku gazu pynnego i gazu z sieci gazowej. 7. W budynku niskim, majcym w mieszkaniach instalacj zasilan gazem pynnym, dopuszcza si usytuowanie kotowni gazowej zasilanej z sieci gazowej. 8. Instalacje gazowe zasilane gazem o gstoci wikszej od gstoci powietrza nie mog by stosowane w pomieszczeniach, ktrych poziom podogi znajduje si poni ej otaczajcego terenu oraz w ktrych znajduj si studzienki lub kanay instalacyjne i rewizyjne poni ej podogi. 158. 1. Instalacje sygnalizujce niedopuszczalny poziom st enia gazu mog by stosowane w budynkach, w ktrych jest ustanowiony stay nadzr, zapewniajcy podejmowanie dziaa zaradczych, a tak e w budynkach jednorodzinnych. 2. Czujki sygnalizujce niedopuszczalny poziom st enia gazu w budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by instalowane w piwnicach i suterenach oraz w pomieszczeniach, w ktrych istnieje mo liwo nagromadzenia gazu przy stanach awaryjnych instalacji lub przycza gazowego. 3. Sygnay alarmowe stanu zagro enia wybuchem w budynkach, z wyczeniem budynkw jednorodzinnych, powinny by kierowane do su b lub osb zobowizanych do podjcia skutecznej akcji zapobiegawczej. 4. Zabrania si instalowania urzdze sygnalizacyjno-odcinajcych dopyw gazu do czci mieszkalnej budynku wielorodzinnego. Nie dotyczy to indywidualnych urzdze sygnalizacyjno-odcinajcych dopyw gazu do odrbnych mieszka. 5. Urzdzenia sygnalizacyjno-odcinajce dopyw gazu nale y stosowa w tych pomieszczeniach, w ktrych czna nominalna moc cieplna zainstalowanych urzdze gazowych jest wiksza ni 60 kW. 6. Zawr odcinajcy dopyw gazu do budynku, bdcy elementem skadowym urzdzenia sygnalizacyjnoodcinajcego, powinien by instalowany poza budynkiem, midzy kurkiem gwnym a wprowadzeniem przewodu do budynku. 7. Instalacja gazowa przyczona do sieci gazowej wykonanej z rur metalowych powinna by zabezpieczona przed wpywem prdw bdzcych oraz objta systemem elektrycznych pocze wyrwnawczych, o ktrych mowa w 183 ust. 1 pkt 7. 159. 1. Instalacja gazowa budynku zasilanego z sieci gazowej powinna mie zainstalowany na przyczu kurek gwny, umo liwiajcy odcicie dopywu gazu. 2. Kurek gwny powinien by zainstalowany na zewntrz budynku w wentylowanej szafce co najmniej z materiau trudnozapalnego przy cianie, we wnce ciennej lub w odlegoci nieprzekraczajcej 10 m od zasilanego budynku, w miejscu atwo dostpnym i zabezpieczonym przed wpywami atmosferycznymi, uszkodzeniami mechanicznymi i dostpem osb niepowoanych. 3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si instalowanie kurka gwnego w odlegoci wikszej ni 10 m od zasilanego budynku, w wentylowanej szafce, usytuowanej w linii ogrodzenia od ulicy lub oglnego cigu pieszego z dostpem do niej od strony zewntrznej dziaki budowlanej. 4. W budynkach o charakterze monumentalnym dopuszcza si instalowanie kurkw gwnych w miejscach atwo dostpnych z zewntrz, niebdcych pomieszczeniami, np. w podcieniach, przewitach, bramach, w odlegoci nie wikszej ni 2 m od lica zewntrznego budynku. 5. Odlego kurka gwnego, montowanego przy cianie lub we wnce ciany budynku, od poziomu terenu oraz najbli szej krawdzi okna, drzwi lub innego otworu w budynku powinna wynosi co najmniej 0,5 m. 6. W uzasadnionych przypadkach, wynikajcych z rozwizania funkcjonalno-przestrzennego budynku, mo e by zainstalowany wicej ni jeden kurek gwny. W takim przypadku instalacje zasilane z oddzielnych przyczy nie mog by ze sob poczone. 7. W zwartej zabudowie rdmiejskiej dopuszcza si instalowanie kurka gwnego przed budynkiem, poni ej poziomu terenu, pod warunkiem zachowania wymaga waciwych dla armatury zaporowej montowanej na gazocigach sieci gazowych. 8. Miejsce usytuowania kurka gwnego powinno by jednoznacznie oznakowane. Na budynku majcym wicej ni jeden kurek gwny nale y umieci informacj o liczbie i miejscach ich zainstalowania. 160. 1. W przypadku gdy z jednego przycza jest zasilany wicej ni jeden budynek, oprcz kurka gwnego, nale y zastosowa odrbne zawory niebdce kurkami gwnymi, odcinajce dopyw gazu do ka dego z tych budynkw.

2. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej, gdy kurek gwny jest zainstalowany w linii ogrodzenia w odlegoci wikszej ni 10 m, nale y na cianie budynku dodatkowo zastosowa zawr odcinajcy. 3. Zawory odcinajce, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, powinny spenia wymagania okrelone w 158 ust. 6. 161. 1. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej z sieci gazowej o cinieniu do 500 kPa, z ktrej korzysta wicej ni jeden odbiorca lub w ktrej nominalne zu ycie gazu jest wiksze ni 10 m3/h, w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy, przed urzdzeniem redukcyjnym nale y zainstalowa zawr odcinajcy, a za tym urzdzeniem - zawr odcinajcy bdcy kurkiem gwnym. 2. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej ze wsplnej sieci o cinieniu do 500 kPa, z ktrej korzysta jeden odbiorca, a nominalne zu ycie gazu jest mniejsze ni 10 m3/h, dopuszcza si, aby zawr odcinajcy zainstalowany przed urzdzeniem redukcyjnym by traktowany jako kurek gwny. Przepis ten stosuje si tak e, je eli urzdzenie redukcyjne jest poczone w jeden zesp z gazomierzem. 162. Urzdzenia redukcyjne mog by instalowane wycznie na zewntrz budynku i powinny by zabezpieczone przed dostpem osb niepowoanych i uszkodzeniami mechanicznymi. 163. 1. Przewody instalacji gazowej, prowadzone poni ej poziomu terenu, poza budynkiem w odlegoci wikszej ni 0,5 m od jego ciany zewntrznej, powinny spenia wymagania okrelone w przepisach odrbnych dotyczcych sieci gazowych. 2. Przewody instalacji gazowej, poczwszy od 0,5 m przed zewntrzn cian budynku do kurkw odcinajcych przed gazomierzami w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych lub do odgazie lokali u ytkowych w budynkach u ytecznoci publicznej, powinny by wykonane z rur stalowych bez szwu bd z rur stalowych ze szwem przewodowych, zgodnych z wymaganiami przedmiotowych Polskich Norm, czonych przez spawanie. 3. Przewody instalacji gazowej w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, poczwszy od 0,5 m przed zewntrzn cian budynku do wyprowadzenia poza lico wewntrzne tej ciany, powinny by wykonane z rur, o ktrych mowa w ust. 2. 4. Przewody instalacji gazowej w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, a tak e w pozostaych budynkach za gazomierzami lub odgazieniami prowadzcymi do odrbnych mieszka lub lokali u ytkowych powinny by wykonane z rur, o ktrych mowa w ust. 2, czonych rwnie z zastosowaniem pocze gwintowanych bd te z rur miedzianych czonych przez lutowanie lutem twardym. 5. Po zewntrznej stronie cian budynku nie mog by prowadzone przewody gazowe wykonane: 1) z rur stalowych, je eli su do rozprowadzania paliw gazowych zawierajcych par wodn lub inne skadniki ulegajce kondensacji w warunkach eksploatacyjnych, 2) z rur miedzianych. 6. Przewody instalacji gazowej dla gazu pynnego mog by prowadzone powy ej poziomu terenu midzy zbiornikiem, butl lub bateri butli a budynkiem, a tak e po zewntrznej cianie budynku, je eli dugo tego przewodu nie jest wiksza ni 10 m, a skadniki gazu nie podlegaj kondensacji w warunkach eksploatacyjnych. 164. 1. Przewodw instalacji gazowych nie nale y prowadzi przez pomieszczenia mieszkalne oraz pomieszczenia, ktrych sposb u ytkowania mo e spowodowa naruszenie stanu technicznego instalacji lub wpywa na parametry eksploatacyjne gazu. 2. Dopuszcza si prowadzenie przewodw instalacji gazowych przez pomieszczenia mieszkalne, pod warunkiem zastosowania rur miedzianych, zgodnych z Polsk Norm dotyczc rur miedzianych do gazu, czonych przez lutowanie lutem twardym, lub rur stalowych bez szwu i rur stalowych ze szwem przewodowych, zgodnych z Polsk Norm dotyczc rur przewodowych, czonych przez spawanie. 3. Przewody instalacji gazowej, w stosunku do przewodw innych instalacji stanowicych wyposa enie budynku (ogrzewczej wodocigowej, kanalizacyjnej, elektrycznej, piorunochronnej itp.), nale y lokalizowa w sposb zapewniajcy bezpieczestwo ich u ytkowania. Odlego midzy przewodami instalacji gazowej a innymi przewodami powinna umo liwia wykonywanie prac konserwacyjnych. 4. Poziome odcinki instalacji gazowych powinny by usytuowane w odlegoci co najmniej 0,1 m powy ej innych przewodw instalacyjnych, natomiast je eli gsto gazu jest wiksza od gstoci powietrza - poni ej przewodw elektrycznych i urzdze iskrzcych. 5. Przewody instalacji gazowej krzy ujce si z innymi przewodami instalacyjnymi powinny by od nich oddalone co najmniej o 0,02 m.

6. Dopuszcza si prowadzenie przewodw gazowych z rur stalowych bez szwu i rur stalowych ze szwem przewodowych, czonych za pomoc spawania przez jedn kondygnacj gara u, znajdujc si bezporednio pod kondygnacj nadziemn budynku, pod warunkiem zabezpieczenia tych przewodw przed uszkodzeniem mechanicznym. 165. 1. Rozwizania techniczne instalacji gazowej powinny umo liwia samokompensacj wydu e cieplnych oraz eliminowa ewentualne odksztacenia instalacji, wywoane deformacj lub osiadaniem budynku. 2. Przewody instalacji gazowych w piwnicach i suterenach nale y prowadzi na powierzchni cian lub pod stropem, natomiast na pozostaych kondygnacjach nadziemnych dopuszcza si prowadzenie ich tak e w bruzdach osonitych nieuszczelnionymi ekranami lub wypenionych - po uprzednim wykonaniu prby szczelnoci instalacji - atwo usuwaln mas tynkarsk, niepowodujc korozji przewodw. Wypenianie bruzd, w ktrych s prowadzone przewody z rur miedzianych, jest zabronione. 3. Przewody gazowe z rur stalowych, po wykonaniu prby szczelnoci, powinny by zabezpieczone przed korozj. 166. 1. Urzdzenia pomiarowe zu ycia gazu, zwane dalej "gazomierzami", powinny by zainstalowane oddzielnie dla ka dego z odbiorcw i zabezpieczone przed dostpem osb niepowoanych. 2. Lokalizacja gazomierzy powinna zapewnia atwy dostp do ich kontroli lub wymiany. 3. Przed ka dym gazomierzem nale y zainstalowa zawr odcinajcy. Je eli gazomierz jest instalowany w jednej szafce z kurkiem gwnym, uznaje si, e wymaganie to jest spenione. 4. Gazomierze mog by instalowane: 1) w szafkach z materiaw co najmniej trudnozapalnych, z otworami wentylacyjnymi: a) na klatkach schodowych lub korytarzach oglnych, b) na zewntrz budynku, razem z kurkiem gwnym instalacji gazowej, z zachowaniem warunkw okrelonych w 159 i 160, 2) w szybach wentylowanych przeznaczonych dla pionw instalacyjnych, z drzwiczkami bez otworw wentylacyjnych, dostpnymi od strony pomieszcze niemieszkalnych. 5. Dopuszcza si instalowanie gazomierzy, tak e bez szafek, w kuchniach stanowicych samodzielne pomieszczenie oraz w przedpokojach w istniejcych budynkach mieszkalnych, podlegajcych przebudowie lub w ktrych nastpuje remont instalacji gazowej. 6. Gazomierze mog by ponadto instalowane w wydzielonych i zamykanych pomieszczeniach piwnicznych, je eli maj one otwr okienny oraz przewd wentylacji grawitacyjnej wyprowadzony ponad dach lub przez cian zewntrzn na wysoko co najmniej 2,5 m powy ej terenu, w odlegoci nie mniejszej ni 0,5 m od bocznej krawdzi okien, drzwi i innych otworw. 167. Gazomierzy nie mo na instalowa: 1) w pomieszczeniach mieszkalnych, azienkach lub innych, w ktrych wystpuje zagro enie korozyjne (wilgo, opary zwizkw chemicznych itp.), 2) we wsplnych wnkach z licznikami elektrycznymi, 3) w odlegoci mniejszej w rzucie poziomym ni 1 m od palnika gazowego lub innego paleniska, 4) w odlegoci mniejszej ni 3 m od urzdzenia gazowego, mierzc w rozwiniciu dugoci przewodu. 168. 1. Gazomierze nale y instalowa w przedziale wysokoci od 0,3 m do 1,8 m od poziomu podogi do spodu gazomierza lub co najmniej 0,5 m od poziomu terenu. 2. Gazomierze do pomiaru przepywu gazu o gstoci mniejszej od gstoci powietrza powinny by umieszczone powy ej licznika elektrycznego i innych urzdze mogcych iskrzy, a do gazu o gstoci wikszej od gstoci powietrza - o co najmniej 0,3 m poni ej licznika i takich urzdze. 3. Gazomierze instalowane bez szafek, na tym samym poziomie co liczniki elektryczne lub inne mogce iskrzy urzdzenia, powinny by od nich oddalone co najmniej o 1 m. 4. Dopuszcza si zmniejszenie odlegoci, o ktrej jest mowa w ust. 3, je eli midzy tymi urzdzeniami zostanie wykonana przegroda z materiau niepalnego o wysokoci co najmniej 0,5 m powy ej i poni ej gazomierza oraz wysigu wikszym o co najmniej 0,1 m od odlegoci lica gazomierza od ciany, na ktrej jest zainstalowany. 169. Rozwizania techniczne pocze gazomierzy i urzdze gazowych z instalacj powinny umo liwia ich odczenie bez koniecznoci demonta u czci instalacji.

 170. 1. Urzdzenia gazowe mog by instalowane wycznie w pomieszczeniach speniajcych warunki dotyczce ich wysokoci, kubatury, wentylacji i odprowadzenia spalin, a tak e dopywu powietrza do spalania okrelone w rozporzdzeniu, w Polskich Normach i przepisach odrbnych. 2. Urzdzenia gazowe z otwart komor spalania, przez co rozumie si urzdzenia typu A i B, nie mog by instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, z zastrze eniem 93 ust. 2 i 3. 3. Urzdzenia gazowe z zamknit komor spalania, przez co rozumie si urzdzenia typu C, mog by instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, niezale nie od rodzaju wystpujcej w nich wentylacji, pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodw powietrzno-spalinowych, z zachowaniem wymaga 175. 171. Urzdzenia gazowe, pozostajce bez staego dozoru w czasie ich u ytkowania, takie jak koty gazowe lub ogrzewacze pomieszcze, powinny by wyposa one w samoczynnie dziaajce zabezpieczenia przed skutkami spadku cinienia lub przerw w dopywie gazu.

172. 1. Maksymalne, czne obci enie cieplne przypadajce na 1 m3 kubatury, su ce do okrelania wymaganej kubatury pomieszczenia, w ktrym s zainstalowane urzdzenia gazowe, pobierajce powietrze do spalania z tego pomieszczenia, nie mo e przekracza wartoci okrelonych w poni szej tabeli: Maksymalne obci enie cieplne urzdze gazow Rodzaje pomieszcze na 1 m3 kubatury pomieszczenia typ A - bez odprowadzenia spalin 1 Pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi oraz wnki kuchenne poczone z przedpokojem Pomieszczenia nieprzeznaczone na stay pobyt ludzi, w tym pomieszczenia kuchenne w mieszkaniach 2 175 W (150kcal/h)

typ B - z odprowadzeniem spa 3 350 W (300 kcal/h)

930 W (800 kcal/h)

4.650 W (4.000 kcal/h)

2. W przypadku instalowania w jednym pomieszczeniu urzdze gazowych bez odprowadzenia spalin i z odprowadzeniem spalin, czne obci enie cieplne pochodzce od tych urzdze przypadajce na 1 m3 kubatury pomieszczenia nie mo e przekracza wielkoci podanych w tabeli w ust. 1, kolumna 2. 3. Kubatura pomieszcze, w ktrych instaluje si urzdzenia gazowe, nie powinna by mniejsza ni : 1) 8 m3 - w przypadku urzdze pobierajcych powietrze do spalania z tych pomieszcze, 2) 6,5 m3 - w przypadku urzdze z zamknit komor spalania. 4. Pomieszczenia, w ktrych instaluje si urzdzenia gazowe, powinny mie wysoko co najmniej 2,2 m. 5. W budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej, wzniesionych przed dniem wejcia w ycie rozporzdzenia, dopuszcza si instalowanie gazowych kotw grzewczych w pomieszczeniach technicznych o wysokoci co najmniej 1,9 m, z zachowaniem warunkw okrelonych w ust. 1 i 170 ust. 1 i 2. 173. 1. Przy instalowaniu urzdze gazowych nale y speni nastpujce warunki: 1) urzdzenia gazowe nale y poczy ze stalowymi lub miedzianymi przewodami instalacji gazowej na stae lub z zastosowaniem elastycznych przewodw metalowych, 2) zawr odcinajcy dopyw gazu do urzdzenia nale y umieci w pomieszczeniu, w ktrym jest zainstalowane urzdzenie gazowe, w miejscu atwo dostpnym, w odlegoci nie wikszej ni 1 m od krca przyczeniowego,

3) kuchnie i kuchenki gazowe nale y instalowa w odlegoci co najmniej 0,5 m od okien do boku urzdzenia, liczc w rzucie poziomym, 4) ogrzewacze pomieszcze, ktrych temperatura oson mo e przekroczy 60C, nale y instalowa w odlegoci co najmniej 0,3 m od cian z materiaw atwo zapalnych, otynkowanych oraz w odlegoci 0,6 m od elementw cian z materiaw atwo zapalnych, nieosonitych tynkiem, 5) grzejniki gazowe wody przepywowej nale y instalowa na cianach z materiaw niepalnych bd odizolowa je od ciany z materiaw palnych pyt z materiau niepalnego. 2. Urzdzenia gazowe, wymagajce przemieszczania, takie jak palniki, kolby, lutownice, mog by instalowane za pomoc przewodw elastycznych przeznaczonych do takich celw. 174. 1. Grzewcze urzdzenie gazowe, jak koty, ogrzewacze pomieszcze, grzejniki wody przepywowej, niezale nie od ich obci e cieplnych, powinny by poczone na stae przewodami z indywidualnymi kanaami spalinowymi, z zachowaniem wymaga Polskich Norm dotyczcych poszczeglnych typw urzdze gazowych. 2. Przewody i kanay spalinowe odprowadzajce spaliny od urzdze gazowych na zasadzie cigu naturalnego powinny posiada przekroje wynikajce z oblicze oraz zapewnia podcinienie cigu w wysokoci odpowiedniej dla typu urzdzenia i jego mocy cieplnej. 3. Dopuszcza si stosowanie zbiorczych przewodw systemw powietrzno-spalinowych przystosowanych do pracy z urzdzeniami z zamknit komor spalania, wyposa onymi w zabezpieczenia przed zanikiem cigu kominowego. 4. Dopuszcza si stosowanie indywidualnych przewodw powietrznych i spalinowych jako zestawu wyrobw su cych do doprowadzenia powietrza do urzdzenia gazowego i odprowadzenia spalin na zewntrz. 5. Dopuszcza si w pomieszczeniu kotowni przyczenie kilku kotw do wsplnego kanau spalinowego w przypadku: 1) kotw pobierajcych powietrze do spalania z pomieszczenia, pod warunkiem zastosowania skrzyniowego przerywacza cigu lub wyposa enia kotw w czujniki zaniku cigu kominowego wyczajcych rwnoczenie wszystkie koty, 2) wykonania dla kotw z palnikami nadmuchowymi przewodu spalinowego o przekroju poprzecznym nie mniejszym ni 1,6 sumy przekrojw przewodw odprowadzajcych spaliny z poszczeglnych kotw, a tak e wyposa enie wylotu przewodu spalinowego w czujnik zaniku cigu kominowego, wyczajcego rwnoczenie wszystkie koty. 6. Przewody i kanay spalinowe, odprowadzajce spaliny od kotw, powinny by dostosowane do warunkw pracy danego typu urzdze oraz spenia wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej kotw grzewczych wodnych. 7. Przewody i kanay spalinowe odprowadzajce spaliny od urzdze gazowych, z wyczeniem kotw, powinny spenia nastpujce wymagania: 1) przekroje poprzeczne przewodu, a tak e kanau spalinowego powinny by stae na caej dugoci, 2) dugo pionowych przewodw spalinowych powinna by nie mniejsza ni 0,22 m, a przewodw poziomych uo onych ze spadkiem co najmniej 5% w kierunku urzdzenia - nie wiksza ni 2 m, 3) dugo kanau spalinowego mierzona od osi wlotu przewodu spalinowego do krawdzi wylotu kanau nad dachem powinna by nie mniejsza ni 2 m, 4) wyloty kanaw spalinowych, je eli wynika to z warunkw pracy urzdze, powinny by zaopatrzone w wywietrzniki dobrane do iloci spalin, dugoci odcinkw pionowych, poo enia w okrelonej strefie wiatrowej i warunkw lokalnych. 8. Dopuszcza si instalowanie przepustnic w przewodach odprowadzajcych spaliny z poszczeglnych urzdze, je eli ich dziaanie nie zakca przepywu spalin. 9. Urzdzenia gazowe wyposa one w palniki nadmuchowe powinny by poczone przewodami z kanaami spalinowymi, ktrych przekroje nale y dobiera z uwzgldnieniem nadcinie wystpujcych w komorach spalania tych urzdze. 10. Nad urzdzeniami gazowymi typu restauracyjnego z odprowadzeniem spalin do pomieszczenia nale y umieszcza okapy odprowadzajce te spaliny do kanaw spalinowych, przy czym dla urzdze o mocy cieplnej wikszej ni 30 kW nale y instalowa czujniki, wyczajce urzdzenie w przypadku zaniku cigu kominowego. 175. 1. Indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne przewody powietrzne i spalinowe od urzdze gazowych z zamknit komor spalania mog by wyprowadzone przez zewntrzn cian budynku, je eli urzdzenia te maj nominaln moc ciepln nie wiksz ni : 1) 21 kW - w wolno stojcych budynkach jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej,

2) 5 kW - w pozostaych budynkach mieszkalnych. 2. Wyloty przewodw, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, powinny znajdowa si wy ej ni 2,5 m ponad poziomem terenu. 3. Odlego midzy wylotami przewodw, o ktrych mowa w ust. 1, powinna by nie mniejsza ni 3 m, a odlego tych wylotw od najbli szej krawdzi okien i ryzalitw przesaniajcych nie mniejsza ni 0,5 m. 4. W budynkach produkcyjnych i magazynowych oraz halach sportowych i widowiskowych nie ogranicza si nominalnej mocy cieplnej urzdze z zamknit komor spalania, od ktrych indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne przewody powietrzne i spalinowe s wyprowadzone przez zewntrzn cian budynku, je eli odlego tej ciany od granicy dziaki budowlanej wynosi co najmniej 8 m, a od ciany innego budynku z oknami nie mniej ni 12 m, a tak e je eli wyloty przewodw znajduj si wy ej ni 3 m ponad poziomem terenu. 176. 1. Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na paliwa gazowe powinny odpowiada wymaganiom 172 oraz innym przepisom rozporzdzenia, a tak e odpowiada wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwa gazowe o gstoci wzgldnej mniejszej ni 1. 2. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej do 30 kW mog by instalowane w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz w miejscach, o ktrych mowa w ust. 3. 3. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powy ej 30 kW do 60 kW nale y instalowa w pomieszczeniu technicznym lub w przewidzianym wycznie na kotowni budynku wolno stojcym. 4. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powy ej 60 kW do 2.000 kW nale y instalowa w su cym wycznie do tego celu pomieszczeniu technicznym lub w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni. 5. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powy ej 2.000 kW mog by instalowane wycznie w budynku wolno stojcym przeznaczonym na kotowni. 6. Kubatura pomieszcze z kotami na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej do 60 kW oraz z kotami o mocy cieplnej powy ej 60 kW pobierajcymi powietrze z pomieszcze powinna odpowiada wymaganiom okrelonym w 172. 7. Kubatura pomieszcze z kotami, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, z zamknit komor spalania, powinna by okrelana indywidualnie, przy uwzgldnieniu warunkw technicznych i technologicznych, a tak e wymaga eksploatacyjnych. 8. W pomieszczeniu z zainstalowanymi kotami, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, zabrania si instalowania urzdze przeznaczonych do pomiaru zu ycia gazu. 9. Do pomieszcze technicznych z zainstalowanymi kotami o cznej mocy cieplnej powy ej 60 kW do 2.000 kW, zlokalizowanych w budynku o innym przeznaczeniu ni kotownia, nale y doprowadzi odrbny przewd gazowy, z ktrego nie mog by zasilane pozostae urzdzenia gazowe w tym budynku. 177. Urzdzenia gazowe instalowane w budynku mog by zasilane gazem pynnym z indywidualnych butli o nominalnej zawartoci gazu do 11 kg, pod warunkiem spenienia nastpujcych wymaga: 1) w jednym mieszkaniu, warsztacie lub lokalu u ytkowym nie nale y instalowa wicej ni dwch butli, 2) w pomieszczeniu, w ktrym instaluje si butl, nale y zachowa temperatur ni sz ni 35C, 3) butl nale y instalowa wycznie w pozycji pionowej, 4) butl nale y zabezpieczy przed uszkodzeniami mechanicznymi, 5) midzy butl a urzdzeniem promieniujcym ciepo, z wyczeniem zestaww urzdze gazowych z butlami, nale y zachowa odlego co najmniej 1,5 m, 6) butli nie nale y umieszcza w odlegoci mniejszej ni 1 m od urzdze mogcych powodowa iskrzenie, 7) urzdzenia gazowe nale y czy z reduktorem cinienia gazu na butli za pomoc elastycznego przewodu o dugoci nieprzekraczajcej 3 m i wytrzymaoci na cinienie co najmniej 300 kPa, odpornego na skadniki gazu pynnego, uszkodzenia mechaniczne oraz temperatur do 60C, 8) urzdzenie gazowe o mocy cieplnej przekraczajcej 10 kW nale y czy z przewodem elastycznym, o ktrym mowa w pkt 7, rur stalow o dugoci co najmniej 0,5 m. 178. Instalacje gazowe w budynku lub w zespole budynkw mog by zasilane gazem pynnym z butli gazowej o nominalnej zawartoci gazu do 33 kg lub z baterii takich butli, pod warunkiem spenienia nastpujcych wymaga: 1) butle powinny by umieszczone na zewntrz budynku, w miejscu oznakowanym, na utwardzonym podo u, pod zadaszeniem chronicym od wpywu czynnikw atmosferycznych, 2) liczba butli w baterii nie mo e przekracza 10,

3) butle w baterii powinny by podczone do kolektora wykonanego z rury stalowej bez szwu lub rury przewodowej czonej przez spawanie, 4) odlego butli od najbli szych otworw okiennych lub drzwiowych w cianie zewntrznej budynku nie powinna by mniejsza ni 2 m, 5) butle nie mog by sytuowane w zagbieniach terenu. 179. 1. Instalacje gazowe w budynku lub w zespole budynkw mog by zasilane z jednego zbiornika gazu pynnego bd zespou takich zbiornikw, pod warunkiem spenienia wymaga okrelonych w przepisach odrbnych dotyczcych ich lokalizacji, ochrony przed dziaaniem czynnikw atmosferycznych oraz ograniczenia dostpu osobom niepowoanym. 2. Zbiorniki gazu pynnego nie mog by sytuowane w zagbieniach terenu, w miejscach podmokych oraz w odlegoci mniejszej ni 5 m od roww, studzienek lub wpustw kanalizacyjnych. Rozdzia 8 Instalacja elektryczna 180. Instalacja i urzdzenia elektryczne, przy zachowaniu przepisw rozporzdzenia, przepisw odrbnych dotyczcych dostarczania energii, ochrony przeciwpo arowej, ochrony rodowiska oraz bezpieczestwa i higieny pracy, a tak e wymaga Polskich Norm odnoszcych si do tych instalacji i urzdze, powinny zapewnia: 1) dostarczanie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do odbiornikw, stosownie do potrzeb u ytkowych, 2) ochron przed pora eniem prdem elektrycznym, przepiciami czeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem po aru, wybuchem i innymi szkodami, 3) ochron przed emisj drga i haasu powy ej dopuszczalnego poziomu oraz przed szkodliwym oddziaywaniem pola elektromagnetycznego. 181. 1. Budynek, w ktrym zanik napicia w elektrycznej sieci zasilajcej mo e spowodowa zagro enie ycia lub zdrowia ludzi, powa ne zagro enie rodowiska, a tak e znaczne straty materialne, nale y zasila co najmniej z dwch niezale nych, samoczynnie zaczajcych si rde energii elektrycznej, oraz wyposa a w samoczynnie zaczajce si owietlenie awaryjne (bezpieczestwa i ewakuacyjne). W budynku wysokociowym jednym ze rde zasilania powinien by zesp prdotwrczy. 2. Owietlenie bezpieczestwa nale y stosowa w pomieszczeniach, w ktrych nawet krtkotrwae wyczenie owietlenia podstawowego mo e spowodowa nastpstwa wymienione w ust. 1, przy czym czas dziaania tego owietlenia powinien by dostosowany do warunkw wystpujcych w pomieszczeniu i wynosi nie mniej ni 1 godzin. 3. Owietlenie ewakuacyjne nale y stosowa: 1) w pomieszczeniach: a) widowni kin, teatrw i filharmonii oraz innych sal widowiskowych, b) audytoriw, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych przeznaczonych dla ponad 200 osb, c) wystawowych w muzeach, d) o powierzchni ponad 1.000 m2 w gara ach owietlonych wycznie wiatem sztucznym, e) o powierzchni ponad 2.000 m2 w budynkach u ytecznoci publicznej i zamieszkania zbiorowego, 2) na drogach ewakuacyjnych: a) z pomieszcze wymienionych w pkt 1, b) owietlonych wycznie wiatem sztucznym, c) w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do pobytu ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si, d) w wysokich i wysokociowych budynkach u ytecznoci publicznej i zamieszkania zbiorowego. 4. Owietlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w ktrych owietlenie bezpieczestwa spenia warunek okrelony w ust. 5 dla owietlenia ewakuacyjnego, a tak e wymagania Polskich Norm w tym zakresie. 5. Owietlenie ewakuacyjne powinno dziaa przez co najmniej 2 godziny od zaniku owietlenia podstawowego. 6. W pomieszczeniu, ktre jest u ytkowane przy zgaszonym owietleniu podstawowym, nale y stosowa owietlenie przeszkodowe, zasilane napiciem bezpiecznym, su ce uwidocznieniu przeszkd wynikajcych z

ukadu budynku, drogi komunikacyjnej lub sposobu jego u ytkowania, a tak e podwietlane znaki wskazujce kierunki ewakuacji. 7. Owietlenie bezpieczestwa, ewakuacyjne i przeszkodowe oraz podwietlane znaki wskazujce kierunki ewakuacji nale y wykonywa zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi wymaga w tym zakresie. 182. Pomieszczenie stacji transformatorowej mo e by sytuowane w budynkach o innym przeznaczeniu, je eli s spenione warunki okrelone w 96 oraz: 1) zostanie zachowana odlego pozioma i pionowa od pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi co najmniej 2,8 m, 2) ciany i stropy bd stanowiy oddzielenia przeciwpo arowe oraz bd miay zabezpieczenia przed przedostawaniem si cieczy i gazw. 183. 1. W instalacjach elektrycznych nale y stosowa: 1) zcza instalacji elektrycznej budynku, umo liwiajce odczenie od sieci zasilajcej i usytuowane w miejscu dostpnym dla dozoru i obsugi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpywami atmosferycznymi, a tak e ingerencj osb niepowoanych, 2) oddzielny przewd ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych, 3) urzdzenia ochronne r nicowoprdowe lub odpowiednie do rodzaju i przeznaczenia budynku bd jego czci, inne rodki ochrony przeciwpora eniowej, 4) wyczniki nadprdowe w obwodach odbiorczych, 5) zasad selektywnoci (wybirczoci) zabezpiecze, 6) przeciwpo arowe wyczniki prdu, 7) poczenia wyrwnawcze gwne i miejscowe, czce przewody ochronne z czciami przewodzcymi innych instalacji i konstrukcji budynku, 8) zasad prowadzenia tras przewodw elektrycznych w liniach prostych, rwnolegych do krawdzi cian i stropw, 9) przewody elektryczne z yami wykonanymi wycznie z miedzi, je eli ich przekrj nie przekracza 10 mm2, 10) urzdzenia ochrony przeciwprzepiciowej. 2. Przeciwpo arowy wycznik prdu, odcinajcy dopyw prdu do wszystkich obwodw, z wyjtkiem obwodw zasilajcych instalacje i urzdzenia, ktrych funkcjonowanie jest niezbdne podczas po aru, nale y stosowa w strefach po arowych o kubaturze przekraczajcej 1.000 m3 lub zawierajcych strefy zagro one wybuchem. 3. Przeciwpo arowy wycznik prdu powinien by umieszczony w pobli u gwnego wejcia do obiektu lub zcza i odpowiednio oznakowany. 4. Odcicie dopywu prdu przeciwpo arowym wycznikiem nie mo e powodowa samoczynnego zaczenia drugiego rda energii elektrycznej, w tym zespou prdotwrczego, z wyjtkiem rda zasilajcego owietlenie awaryjne, je eli wystpuje ono w budynku. 184. 1. Jako uziomy instalacji elektrycznej nale y wykorzystywa metalowe konstrukcje budynkw, zbrojenia fundamentw oraz inne metalowe elementy umieszczone w niezbrojonych fundamentach stanowice sztuczny uziom fundamentowy. 2. Dopuszcza si wykorzystywanie jako uziomy instalacji elektrycznej metalowych przewodw sieci wodocigowej, pod warunkiem zachowania wymaga Polskiej Normy dotyczcej uziemie i przewodw ochronnych oraz uzyskania zgody jednostki eksploatujcej t sie. 3. Instalacja piorunochronna, o ktrej mowa w 53 ust. 2, powinna by wykonana zgodnie z Polsk Norm dotyczc ochrony odgromowej obiektw budowlanych. 185. 1. Instalacja odbiorcza w budynku i w samodzielnym lokalu powinna by wyposa ona w urzdzenia do pomiaru zu ycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu atwo dostpnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencj osb niepowoanych. 2. W budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zu ycia energii elektrycznej nale y umieszcza poza lokalami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach. 186. 1. Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urzdze elektrycznych w budynku powinno zapewnia bezkolizyjno z innymi instalacjami w zakresie odlegoci i ich wzajemnego usytuowania oraz uwzgldnia warunki okrelone w 164.

2. Gwne, pionowe cigi instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej nale y prowadzi poza mieszkaniami i pomieszczeniami u ytkowymi, w wydzielonych kanaach lub szybach instalacyjnych, zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi wymaga w tym zakresie. 187. 1. Przewody i kable elektryczne nale y prowadzi w sposb umo liwiajcy ich wymian bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku. 2. Dopuszcza si prowadzenie przewodw elektrycznych wtynkowych, pod warunkiem pokrycia ich warstw tynku o gruboci co najmniej 5 mm. 3. Przewody i kable wraz z zamocowaniami stosowane w systemach zasilania i sterowania urzdzeniami su cymi ochronie przeciwpo arowej powinny zapewnia cigo dostawy energii elektrycznej w warunkach po aru przez wymagany czas dziaania urzdzenia przeciwpo arowego, jednak nie mniejszy ni 90 minut. 4. Dopuszcza si ograniczenie czasu zapewnienia cigoci dostawy energii elektrycznej do urzdze su cych ochronie przeciwpo arowej, o ktrej mowa w ust. 3, do 30 minut, dla przewodw i kabli znajdujcych si w obrbie przestrzeni chronionych staym urzdzeniem ganiczym tryskaczowym oraz dla przewodw i kabli zasilajcych i sterujcych urzdzeniami klap dymowych. 188. 1. Obwody odbiorcze instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym nale y prowadzi w obrbie ka dego mieszkania lub lokalu u ytkowego. 2. W instalacji elektrycznej w mieszkaniu nale y stosowa wyodrbnione obwody: owietlenia, gniazd wtyczkowych oglnego przeznaczenia, gniazd wtyczkowych w azience, gniazd wtyczkowych do urzdze odbiorczych w kuchni oraz obwody do odbiornikw wymagajcych indywidualnego zabezpieczenia. 189. 1. Pomieszczenia w mieszkaniu nale y wyposa a w wypusty owietleniowe oraz w niezbdn liczb odpowiednio rozmieszczonych gniazd wtyczkowych. 2. Instalacja owietleniowa w pokojach powinna umo liwia zaczanie rde wiata za pomoc cznikw wieloobwodowych. 190. W budynku wielorodzinnym owietlenie i odbiorniki w pomieszczeniach komunikacji oglnej oraz technicznych i gospodarczych powinny by zasilane z tablic administracyjnych. 191. Mieszkania w budynku wielorodzinnym i odrbne mieszkania w budynku zamieszkania zbiorowego nale y wyposa y w instalacj wejciowej sygnalizacji dzwonkowej, a w razie przeznaczenia ich dla osb niepenosprawnych - rwnie w odpowiedni sygnalizacj alarmowo-przyzywow. 192. 1. W budynku wymagajcym, zgodnie z 56, przystosowania do wyposa enia w instalacje telekomunikacyjne, w tym radiowo-telewizyjne, gwne cigi tych instalacji powinny by prowadzone poza lokalami mieszkalnymi oraz pomieszczeniami u ytkowymi, ktrych sposb u ytkowania mo e spowodowa przerwy lub zakcenia przekazywanego sygnau. 2. Miejsce lub pomieszczenie przeznaczone na urzdzenia techniczne, zwizane z instalacj telekomunikacyjn, w tym radiowo-telewizyjn, powinno by atwo dostpne dla obsugi technicznej i zabezpieczone przed ingerencj osb nieuprawnionych. 3. Elementy instalacji telekomunikacyjnej, w tym radiowo-telewizyjnej, o ktrej mowa w ust. 1, nale y obj elektrycznymi poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w 183 ust. 1 pkt 7, a elementy wyprowadzone ponad dach poczy z instalacj piorunochronn, o ktrej mowa w 184 ust. 3. Rozdzia 9 Urzdzenia dwigowe 193. 1. W budynkach, o ktrych mowa w 54 ust. 1 i 2, liczb i parametry techniczno-u ytkowe dwigw nale y ustala z uwzgldnieniem przeznaczenia budynku, jego wysokoci oraz liczby i rodzaju u ytkownikw. 2. Co najmniej jeden z dwigw su cych komunikacji oglnej w budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, a tak e w ka dej wydzielonej w pionie, odrbnej czci (segmencie) takiego budynku, powinien by przystosowany do przewozu mebli, chorych na noszach i osb niepenosprawnych. 2a. Kabina dwigu osobowego dostpna dla osb niepenosprawnych powinna mie szeroko co najmniej 1,1 m i dugo 1,4 m, porcze na wysokoci 0,9 m oraz tablic przyzywow na wysokoci od 0,8 m do 1,2 m w

odlegoci nie mniejszej ni 0,5 m od naro a kabiny z dodatkowym oznakowaniem dla osb niewidomych i informacj gosow. 3. W rdmiejskiej zabudowie uzupeniajcej w redniowysokim budynku mieszkalnym wielorodzinnym, majcym nie wicej ni 3 mieszkania dostpne z klatki schodowej na kondygnacji, dopuszcza si instalowanie dwigu niespeniajcego wymaga, okrelonych w ust. 2, poza przystosowaniem do potrzeb osb niepenosprawnych. 4. Dwigi przeznaczone dla ekip ratowniczych powinny spenia wymagania okrelone w 253 oraz w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpo arowej. 194. 1. Dostp do dwigu powinien by zapewniony z ka dej kondygnacji u ytkowej. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstaej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne lub inne cele u ytkowe. 2. R nica poziomw podogi kabiny dwigu, zatrzymujcego si na kondygnacji u ytkowej, i posadzki tej kondygnacji przy wyjciu z dwigu nie powinna by wiksza ni 0,02 m. 195. Odlego pomidzy zamknitymi drzwiami przystankowymi dwigu a przeciwleg cian lub inn przegrod powinna wynosi co najmniej: 1) dla dwigw osobowych - 1,6 m, 2) dla dwigw towarowych maych - 1,8 m, 3) dla dwigw szpitalnych i towarowych - 3 m. 196. 1. Szyby dwigw z napdem elektrycznym w budynku mieszkalnym wielorodzinnym i zamieszkania zbiorowego powinny by oddylatowane od cian i stropw budynku. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, dopuszcza si instalowanie dwigw z napdem elektrycznym bez wykonywania dylatacji szybw dwigowych, pod warunkiem ich oddzielenia od pomieszcze mieszkalnych pomieszczeniami nieprzeznaczonymi na stay pobyt ludzi. 3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy dwigw z napdem hydraulicznym, dwigw towarowych maych, dwigw z maszynowni doln lub boczn oraz dwigw z wcigarkami bezreduktorowymi, z zastrze eniem 96 ust. 1. 197. 1. Zespoy napdowe dwigu powinny by zamocowane w sposb uniemo liwiajcy przenoszenie si drga na konstrukcj budynku. 2. Sytuowanie maszynowni dwigw obok pokojw mieszkalnych jest zabronione. Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstaej w wyniku adaptacji strychu na cele mieszkalne, z zachowaniem warunkw okrelonych w 96. 3. Maszynownia dwigw powinna by wyposa ona w urzdzenia umo liwiajce podnoszenie elementw instalacji dwigowych. 198. 1. Szyby i maszynownie dwigw mog by umieszczane poza obrbem budynkw, pod warunkiem zapewnienia w nich minimalnej temperatury +5C. 2. Szyby dwigu powinny by wykonane z materiaw niepylcych lub by zabezpieczone powok niepylc. 3. Elementy szybw i maszynowni dwigw wykonane z metalu nale y obj elektrycznymi poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w 183 ust. 1 pkt 7. 199. Prowadzenie bezporednio pod szybami dwigowymi drg komunikacyjnych oraz sytuowanie pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi jest zabronione. Nie dotyczy to przypadkw, gdy strop pod szybem dwigu wytrzymuje obci enie zmienne co najmniej 5.000 N/m2, a pod tras jazdy przeciwwagi znajduje si filar oparty na staym podo u lub gdy przeciwwaga wyposa ona jest w chwytacze. 200. W szpitalach i budynkach opieki spoecznej ka dy dwig powinien by umieszczony w odrbnym szybie. W innych budynkach w jednym szybie mo na umieszcza nie wicej ni 3 dwigi. 201. W szybach dwigowych mo na umieszcza wycznie urzdzenia i przewody zwizane z prac i konserwacj dwigu. 202. Szczegowe wymagania, jakim powinny odpowiada pomieszczenia maszynowni, linowni oraz szyby dwigw, w tym nadszybia i podszybia, okrelaj przepisy o dozorze technicznym.

Dzia V Bezpieczestwo konstrukcji 203. Budynki i urzdzenia z nimi zwizane powinny by projektowane i wykonywane w taki sposb, aby obci enia mogce na nie dziaa w trakcie budowy i u ytkowania nie prowadziy do: 1) zniszczenia caoci lub czci budynku, 2) przemieszcze i odksztace o niedopuszczalnej wielkoci, 3) uszkodzenia czci budynkw, pocze lub zainstalowanego wyposa enia w wyniku znacznych przemieszcze elementw konstrukcji, 4) zniszczenia na skutek wypadku, w stopniu nieproporcjonalnym do jego przyczyny. 204. 1. Konstrukcja budynku powinna spenia warunki zapewniajce nieprzekroczenie stanw granicznych nonoci oraz stanw granicznych przydatnoci do u ytkowania w adnym z jego elementw i w caej konstrukcji. 2. Stany graniczne nonoci uwa a si za przekroczone, je eli konstrukcja powoduje zagro enie bezpieczestwa ludzi znajdujcych si w budynku oraz w jego pobli u, a tak e zniszczenie wyposa enia lub przechowywanego mienia. 3. Stany graniczne przydatnoci do u ytkowania uwa a si za przekroczone, je eli wymagania u ytkowe dotyczce konstrukcji nie s dotrzymywane. Oznacza to, e w konstrukcji budynku nie mog wystpi: 1) lokalne uszkodzenia, w tym rwnie rysy, ktre mog ujemnie wpywa na przydatno u ytkow, trwao i wygld konstrukcji, jej czci, a tak e przylegych do niej niekonstrukcyjnych czci budynku, 2) odksztacenia lub przemieszczenia ujemnie wpywajce na wygld konstrukcji i jej przydatno u ytkow, wczajc w to rwnie funkcjonowanie maszyn i urzdze, oraz uszkodzenia czci niekonstrukcyjnych budynku i elementw wykoczenia, 3) drgania dokuczliwe dla ludzi lub powodujce uszkodzenia budynku, jego wyposa enia oraz przechowywanych przedmiotw, a tak e ograniczajce jego u ytkowanie zgodnie z przeznaczeniem. 4. Warunki bezpieczestwa konstrukcji, o ktrych mowa w ust. 1, uznaje si za spenione, je eli konstrukcja ta odpowiada Polskim Normom dotyczcym projektowania i obliczania konstrukcji. 5. Wzniesienie budynku w bezporednim ssiedztwie obiektu budowlanego nie mo e powodowa zagro e dla bezpieczestwa u ytkownikw tego obiektu lub obni enia jego przydatnoci do u ytkowania. 6. W zakresie stanw granicznych przydatnoci do u ytkowania budynkw projektowanych na terenach podlegajcych wpywom eksploatacji grniczej, wymaganie okrelone w ust. 4 nie dotyczy tych odksztace, uszkodze oraz drga konstrukcji, ktre wynikaj z oddziaywa powodowanych eksploatacj grnicz. 205. Na terenach podlegajcych wpywom eksploatacji grniczej powinny by stosowane zabezpieczenia konstrukcji budynkw, odpowiednie do stanu zagro enia, wynikajcego z prognozowanych oddziaywa powodowanych eksploatacj grnicz, przez ktre rozumie si wymuszone przemieszczenia i odksztacenia oraz drgania podo a. 206. 1. W przypadku, o ktrym mowa w 204 ust. 5, budowa powinna by poprzedzona ekspertyz techniczn stanu obiektu istniejcego, stwierdzajcego jego stan bezpieczestwa i przydatnoci do u ytkowania, uwzgldniajc oddziaywania wywoane wzniesieniem nowego budynku. 2. Rozbudowa, nadbudowa, przebudowa oraz zmiana przeznaczenia budynku powinny by poprzedzone ekspertyz techniczn stanu konstrukcji i elementw budynku, z uwzgldnieniem stanu podo a gruntowego. Dzia VI Bezpieczestwo po arowe Rozdzia 1 Zasady oglne 207. 1. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i wykonane w sposb zapewniajcy w razie po aru: 1) nono konstrukcji przez czas wynikajcy z rozporzdzenia,

2) ograniczenie rozprzestrzeniania si ognia i dymu w budynku, 3) ograniczenie rozprzestrzeniania si po aru na ssiednie budynki, 4) mo liwo ewakuacji ludzi, a tak e uwzgldniajcy bezpieczestwo ekip ratowniczych. 2. Przepisy rozporzdzenia dotyczce bezpieczestwa po arowego, a tak e owietlenia awaryjnego, o ktrym mowa w 181, stosuje si, z uwzgldnieniem 2 ust. 2, rwnie do u ytkowanych budynkw istniejcych, je eli zagra aj one yciu ludzi. 208. 1. Przepisy niniejszego dziau okrelaj wymagania dotyczce bezpieczestwa po arowego budynkw lub ich czci, wynikajce z ich przeznaczenia i sposobu u ytkowania, wysokoci lub liczby kondygnacji, a tak e poo enia w stosunku do poziomu terenu oraz do innych obiektw budowlanych. 2. Stosowanie przepisw rozporzdzenia wymaga uwzgldnienia: 1) przepisw odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpo arowej, okrelajcych w szczeglnoci: a) zasady oceny zagro enia wybuchem i wyznaczania stref zagro enia wybuchem, b) warunki wyposa ania budynkw lub ich czci w instalacje sygnalizacyjno-alarmowe i stae urzdzenia ganicze, c) zasady przeciwpo arowego zaopatrzenia wodnego, d) wymagania dotyczce drg po arowych, 2) wymaga Polskich Norm dotyczcych w szczeglnoci zasad ustalania: a) gstoci obci enia ogniowego pomieszcze i stref po arowych, b) klas odpornoci ogniowej elementw budynku, c) stopnia rozprzestrzeniania ognia przez elementy budynku, d) niepalnoci materiaw budowlanych, e) stopnia palnoci materiaw budowlanych, f) dymotwrczoci materiaw budowlanych, g) toksycznoci produktw rozkadu spalania materiaw. 209. 1. Budynki oraz czci budynkw, stanowice odrbne strefy po arowe w rozumieniu 226, z uwagi na przeznaczenie i sposb u ytkowania, dzieli si na: 1) mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej charakteryzowane kategori zagro enia ludzi, okrelane dalej jako ZL, 2) produkcyjne i magazynowe, okrelane dalej jako PM, 3) inwentarskie (su ce do hodowli inwentarza), okrelane dalej jako IN. 2. Budynki oraz czci budynkw, stanowice odrbne strefy po arowe, okrelane jako ZL, zalicza si do jednej lub do wicej ni jedna spord nastpujcych kategorii zagro enia ludzi: 1) ZL I - zawierajce pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb niebdcych ich staymi u ytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do u ytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si, 2) ZL II - przeznaczone przede wszystkim do u ytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si, takie jak szpitale, obki, przedszkola, domy dla osb starszych, 3) ZL III - u ytecznoci publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II, 4) ZL IV - mieszkalne, 5) ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II. 3. Wymagania dotyczce bezpieczestwa po arowego budynkw oraz czci budynkw stanowicych odrbne strefy po arowe, okrelanych jako PM, odnosz si rwnie do gara y, hydroforni, kotowni, wzw ciepowniczych, rozdzielni elektrycznych, stacji transformatorowych, central telefonicznych oraz innych o podobnym przeznaczeniu. 4. Wymagania dotyczce bezpieczestwa po arowego budynkw oraz czci budynkw stanowicych odrbne strefy po arowe, okrelanych jako IN, odnosz si rwnie do takich budynkw w zabudowie zagrodowej o kubaturze brutto nieprzekraczajcej 1.500 m3, jak stodoy, budynki do przechowywania podw rolnych i budynki gospodarcze. 5. Strefy po arowe zaliczone, z uwagi na przeznaczenie i sposb u ytkowania, do wicej ni jednej kategorii zagro enia ludzi, powinny spenia wymagania okrelone dla ka dej z tych kategorii. 210. Czci budynku wydzielone cianami oddzielenia przeciwpo arowego w pionie - od fundamentu do przekrycia dachu - mog by traktowane jako odrbne budynki.

 211. 1. Przepisw 242 ust. 1, 243 ust. 1, 245 pkt 2 oraz 256 ust. 3, w zakresie kategorii ZL V, nie stosuje si do budynkw i pomieszcze przeznaczonych do zakwaterowania osb osadzonych. 2. Przepisw 236 ust. 4 oraz 239 ust. 2 pkt 3 i 4 nie stosuje si do budynkw zlokalizowanych na terenie zakadw karnych i aresztw ledczych. 3. Przepisw 239 ust. 2 pkt 3 i 4 nie stosuje si do zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich. Rozdzia 2 Odporno po arowa budynkw 212. 1. Ustanawia si pi klas odpornoci po arowej budynkw lub ich czci, podanych w kolejnoci od najwy szej do najni szej i oznaczonych literami: "A", "B", "C", "D" i "E", a scharakteryzowanych w 216. 2. Wymagan klas odpornoci po arowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii ZL, okrela poni sza tabela: Budynek ZL I ZL II ZL III ZL IV 1 niski (N) redniowysoki (SW) wysoki (W) wysokociowy (WW) 2 "B" "B" "B" "A" 3 "B" "B" "B" "A" 4 "C" "B" "B" "A" 5 "D" "C" "B" "B"

ZL V 6 "C" "B" "B" "A"

3. Dopuszcza si obni enie wymaganej klasy odpornoci po arowej w niektrych budynkach niskich (N) do poziomu, ktry okrela poni sza tabela: Liczba kondygnacji nadziemnych ZL I ZL II ZL III 1 1 2*) 2 "D" "C" 3 "D" "C" 4 "D" "D"

*)

Gdy poziom stropu nad pierwsz kondygnacj jest na wysokoci nie wikszej ni 9 m.

4. Wymagan klas odpornoci po arowej dla budynku PM okrela poni sza tabela: Budynek wielokondygnacyjny

Maksymalna gsto obci enia ogniowego strefy po arowej w budynku Q [MJ/m2]

Budynek o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokoci) 2 "E" "D" "C" "B" "A"

niski

redniowysok i

wysoki

wysokocio wy

(SW) (N) 3 "D" "D" "C" "B" "A" 4 "C" "C" "C" "B" "A" (W) 5 "B" "B" "B" * *

(WW)

1 Q 500 500 < Q 1.000 1.000 < Q 2.000 2.000 < Q 4.000 Q > 4.000

6 "B" "B" "B" * *

* - Zgodnie z 228 ust. 1 nie mog wystpowa takie budynki. 5. Je eli cz podziemna budynku jest zaliczona do ZL, klas odpornoci po arowej budynku ustala si, przyjmujc jako liczb jego kondygnacji lub jego wysoko odpowiednio: sum kondygnacji lub wysokoci czci podziemnej i nadziemnej, przy czym do tego ustalenia nie bierze si pod uwag tych czci podziemnych budynku, ktre s oddzielone elementami oddzielenia przeciwpo arowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120, zgodnie z oznaczeniem pod tabel w 216 ust. 1, i maj bezporednie wyjcia na zewntrz. 6. W budynku wielokondygnacyjnym, ktrego kondygnacje s zaliczone do r nych kategorii ZL lub PM, klasy odpornoci po arowej okrela si dla poszczeglnych kondygnacji odrbnie, zgodnie z zasadami okrelonymi w ust. 2-4. 7. Klasa odpornoci po arowej czci budynku nie powinna by ni sza od klasy odpornoci po arowej czci budynku poo onej nad ni, przy czym dla czci podziemnej nie powinna by ona ni sza ni "C". 8. Je eli w budynku znajduj si pomieszczenia produkcyjne, magazynowe lub techniczne, niepowizane funkcjonalnie z czci budynku zaliczon do ZL, pomieszczenia te powinny stanowi odrbn stref po arow, dla ktrej oddzielnie ustala si klas odpornoci po arowej, zgodnie z zasadami okrelonymi w ust. 4, z zastrze eniem 220. 9. Pomieszczenia, w ktrych s umieszczone przeciwpo arowe zbiorniki wody lub innych rodkw ganiczych, pompy wodne instalacji przeciwpo arowych, maszynownie wentylacji do celw przeciwpo arowych oraz rozdzielnie elektryczne, zasilajce, niezbdne podczas po aru, instalacje i urzdzenia, powinny stanowi odrbn stref po arow. 213. Wymagania dotyczce klasy odpornoci po arowej budynkw okrelone w 212 nie dotycz budynkw: 1) do trzech kondygnacji nadziemnych wcznie: a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej, b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach lenych, 2) wolno stojcych do dwch kondygnacji nadziemnych wcznie: a) o kubaturze brutto do 1.500 m3 przeznaczonych do celw turystyki i wypoczynku, b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach lenych, c) o kubaturze brutto do 1.000 m3 przeznaczonych do wykonywania zawodu lub dziaalnoci usugowej i handlowej, tak e z czci mieszkaln, 3) wolno stojcych gara y o liczbie stanowisk postojowych nie wikszej ni 2.

 214. W budynkach wyposa onych w stae urzdzenia ganicze wodne, z wyjtkiem budynkw ZL II oraz wielokondygnacyjnych budynkw wysokich (W) i wysokociowych (WW), dopuszcza si: 1) obni enie klasy odpornoci po arowej budynku o jedn w stosunku do wynikajcej z 212, 2) przyjcie klasy "E" odpornoci po arowej dla budynku jednokondygnacyjnego. 215. 1. Dopuszcza si przyjcie klasy "E" odpornoci po arowej dla jednokondygnacyjnego budynku PM o gstoci obci enia ogniowego przekraczajcej 500 MJ/m2, pod warunkiem zastosowania: 1) wszystkich elementw budynku nierozprzestrzeniajcych ognia, 2) samoczynnych urzdze oddymiajcych w strefach po arowych o powierzchni przekraczajcej 1.000 m2. 2. Obni enie klasy odpornoci po arowej budynku, w przypadkach wymienionych w ust. 1 oraz w 214, nie zwalnia z zachowania wymaganej pierwotnie klasy odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpo arowego, okrelonej w 232. 216. 1. Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odpornoci po arowej, powinny w zakresie klasy odpornoci ogniowej spenia, z zastrze eniem 237 ust. 9, co najmniej wymagania okrelone w poni szej tabeli: Klasa odpornoci Klasa odpornoci ogniowej elementw budynku po arowej budynku gwna konstrukcja nona 1 "A" "B" "C" "D" "E" 2 R 240 R 120 R 60 R 30 (-) konstrukcja dachu ciana zewntrzna1
),2)

strop1)

ciana wewntrzna1)

prze dach

3 R 30 R 30 R 15 (-) (-)

4 R E I 120 R E I 60 R E I 60 R E I 30 (-)

5 E I 120 E I 60 E I 30 E I 30 (-)

6 E I 60 E I 304) E I 154) (-) (-)

E 30

E 30

E 15 (-) (-)

Oznaczenia w tabeli: Rnono ogniowa (w minutach), okrelona zgodnie z Polsk Norm dotyczc zasad ustalania klas odpornoci ogniowej elementw budynku, Eszczelno ogniowa (w minutach), okrelona jw., Iizolacyjno ogniowa (w minutach), okrelona jw., (-) nie stawia si wymaga. 1) Je eli przegroda jest czci gwnej konstrukcji nonej, powinna spenia tak e kryteria nonoci ogniowej (R) odpowiednio do wymaga zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy odpornoci po arowej budynku. 2) Klasa odpornoci ogniowej dotyczy pasa midzykondygnacyjnego wraz z poczeniem ze stropem. 3) Wymagania nie dotycz nawietli dachowych, wietlikw, lukarn i okien poaciowych (z zastrze eniem 218), jeli otwory w poaci dachowej nie zajmuj wicej ni 20% jej powierzchni. 4) Dla cian komr zsypu wymaga si E I 60, a dla drzwi komr zsypu - E I 30. 2. Elementy budynku, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by nierozprzestrzeniajce ognia, przy czym dopuszcza si zastosowanie sabo rozprzestrzeniajcych ogie:

1) elementw budynku o jednej kondygnacji nadziemnej: a) ZL IV, b) PM o maksymalnej gstoci obci enia ogniowego strefy po arowej do 500 MJ/m2, 2) cian wewntrznych i zewntrznych oraz elementw konstrukcji dachu i jego przekrycia w budynku PM niskim o maksymalnej gstoci obci enia ogniowego strefy po arowej do 1.000 MJ/m2, 3) cian zewntrznych w budynku niskim ZL IV. 3. W cianach zewntrznych budynku ZL II dopuszcza si, z zastrze eniem ust. 6, zastosowanie izolacji cieplnej palnej, je eli osaniajca j od wewntrz okadzina jest niepalna i ma klas odpornoci ogniowej co najmniej: 1) budynku klasy odpornoci po arowej "B" - E I 60, 2) w budynku klasy odpornoci po arowej "C" i "D" - E I 30. 4. Dopuszcza si stosowanie klap dymowych z materiaw atwo zapalnych w dachach i stropodachach. 5. Strop tworzcy w pomieszczeniu dodatkowy poziom - antresol - przeznaczon do u ytku dla wicej ni 10 osb, a tak e jej konstrukcja nona, powinny odpowiada wymaganiom wynikajcym z klasy odpornoci po arowej budynku, lecz nie mniejszym ni dla klasy "D", z zastrze eniem 214. 6. W budynku, na wysokoci powy ej 25 m od poziomu terenu, okadzina elewacyjna i jej zamocowanie mechaniczne, a tak e izolacja cieplna ciany zewntrznej, powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 7. Dopuszcza si ocieplenie ciany zewntrznej budynku mieszkalnego, wzniesionego przed dniem 1 kwietnia 1995 r., o wysokoci do 11 kondygnacji wcznie, z u yciem samogasncego polistyrenu spienionego, w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie ognia. 217. 1. W budynkach ZL IV i ZL V klasa odpornoci ogniowej przegrd wewntrznych oddzielajcych mieszkania lub samodzielne pomieszczenia mieszkalne od drg komunikacji oglnej oraz od innych mieszka i samodzielnych pomieszcze mieszkalnych, z zastrze eniem 216 ust. 1, powinna wynosi co najmniej: 1) dla cian w budynku: a) niskim i redniowysokim - E I 30, b) wysokim i wysokociowym - E I 60, 2) dla stropw w budynku zawierajcym 2 mieszkania - R E I 30. 2. Klasa odpornoci ogniowej ciany oddzielajcej segmenty jednorodzinnych budynkw ZL IV: bliniaczych, szeregowych lub atrialnych, powinna wynosi co najmniej - R E I 60. 3. W mieszkaniach oraz w samodzielnych pomieszczeniach mieszkalnych dopuszcza si wykonywanie cian wewntrznych nierozprzestrzeniajcych ognia, bez wymaganej w 216 ust. 1 w kolumnie 6 tabeli klasy odpornoci ogniowej. 218. 1. Elementy konstrukcji i przekrycie dachu budynku ni szego, usytuowanego bli ej ni 8 m lub przylegego do ciany z otworami budynku wy szego, z wyjtkiem przypadkw wymienionych w 273 ust. 1, powinny by w pasie o szerokoci 8 m od tej ciany nierozprzestrzeniajce ognia i mie klas odpornoci ogniowej co najmniej R 30 dla elementw konstrukcji dachu i E 30 dla przekrycia dachu. 2. Warunki okrelone w ust. 1 nie maj zastosowania, je eli najbli ej poo ony otwr w cianie budynku wy szego znajduje si w odlegoci nie mniejszej ni 10 m od dachu budynku ni szego, a gsto obci enia ogniowego w budynku ni szym nie przekracza 2.000 MJ/m2. 3. Postanowienia ust. 1 i 2 odnosz si rwnie do czci ni szej budynku, je eli cz ta stanowi odrbn stref po arow. 4. Dopuszcza si sytuowanie wylotw kanaw wentylacyjnych i spalinowych od urzdze gazowych oraz rur wentylujcych piony kanalizacyjne w czci poaci dachu lub stropodachu budynku ni szego, o ktrej mowa w ust. 1. 219. 1. Przekrycie budynku majce powierzchni wiksz ni 1.000 m2 powinno by nierozprzestrzeniajce ognia, a jego cz nona wykonana z materiaw niepalnych. W przypadku, gdy wewntrz lub na czci nonej jest umieszczona palna izolacja cieplna, klasa odpornoci ogniowej tej czci powinna by nie ni sza ni E 15. 2. W budynkach ZL III, ZL IV i ZL V poddasze u ytkowe przeznaczone na cele mieszkalne lub biurowe powinno by oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia dachu przegrodami o klasie odpornoci ogniowej: 1) w budynku niskim - E I 30, 2) w budynku redniowysokim i wysokim - E I 60.

 220. 1. ciany wewntrzne i stropy wydzielajce kotownie, skady paliwa staego, u lownie i magazyny oleju opaowego, a tak e zamknicia otworw w tych elementach, powinny mie klas odpornoci ogniowej nie mniejsz ni okrelona w tabeli: Klasa odpornoci ogniowej Rodzaj pomieszczenia cian wewntrznych

stropw

drzwi l innych zamkni 4 E I 30

1 Kotownia z kotami na paliwo stae, o cznej mocy cieplnej powy ej 25 kW Kotownia z kotami na olej opaowy, o cznej mocy cieplnej powy ej 30 kW Kotownia z kotami na paliwo gazowe, o cznej mocy cieplnej powy ej 30 kW: - w budynku niskim (N) i redniowysokim (SW) - w budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) Skad paliwa staego i u lownia

2 E I 60

3 E I 60

E I 60

E I 60

E I 30

E I 60 E I 120

E I 60 E I 120

E I 30 E I 60

E I 1201)

E I 1201) E I 120

E I 601) E I 60

Magazyn oleju opaowego

E I 120

1)

Wymaganie nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej oraz rekreacji indywidualnej. 2. Dla pomieszcze, o ktrych mowa w ust. 1, klas odpornoci ogniowej cian zewntrznych nale y przyjmowa zgodnie z 216. 3. Nie stawia si wymaga w zakresie klasy odpornoci ogniowej dla przegrd zewntrznych kotowni z kotami na paliwo gazowe, zlokalizowanej ponad dachem budynku, przy zachowaniu warunku, i przegrody te powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 221. 1. Nad pomieszczeniem zagro onym wybuchem nale y stosowa lekki dach, wykonany z materiaw co najmniej trudno zapalnych, o masie nieprzekraczajcej 75 kg/m2 rzutu, liczc bez elementw konstrukcji nonej dachu, takich jak podcigi, wizary i belki. 2. Przepis ust. 1 nie dotyczy pomieszczenia, w ktrym czna powierzchnia urzdze odci ajcych (przeciwwybuchowych), jak przepony, klapy oraz otwory oszklone szkem zwykym, jest wiksza ni 0,065 m2/m3 kubatury pomieszczenia. 3. ciany oddzielajce pomieszczenie zagro one wybuchem od innych pomieszcze powinny by odporne na parcie o wartoci 15 kN/m2 (15 kPa). 222. 1. Pomieszczenie zagro one wybuchem nale y sytuowa na najwy szej kondygnacji budynku. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych.

2. Dopuszcza si inne usytuowanie pomieszcze, o ktrych mowa w ust. 1, pod warunkiem zastosowania odpowiednich instalacji i urzdze przeciwwybuchowych, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stra y Po arnej. 223. 1. W cianach zewntrznych budynku wielokondygnacyjnego, z zastrze eniem 224, powinny by pasy midzykondygnacyjne o wysokoci co najmniej 0,8 m. 2. Za rwnorzdne rozwizania uznaje si oddzielenia poziome w formie daszkw, gzymsw i balkonw o wysigu co najmniej 0,5 m lub te inne oddzielenia poziome i pionowe o sumie wysigu i wymiaru pionowego co najmniej 0,8 m. 3. Elementy poziome, wymienione w ust. 2, powinny mie klas odpornoci ogniowej wymagan w stosunku do cian zewntrznych budynku i by wykonane z materiaw niepalnych. 4. Warunki okrelone w ust. 1 i 2 nie dotycz cian holu i drg komunikacji oglnej. 224. 1. W cianach zewntrznych budynku wielokondygnacyjnego nad stref po arow PM, o gstoci obci enia ogniowego powy ej 1.000 MJ/m2, wysoko pasa midzykondygnacyjnego powinna wynosi co najmniej 1,2 m. 2. Za rwnorzdne rozwizanie uznaje si oddzielenie poziome w formie daszkw, gzymsw i balkonw o wysigu co najmniej 0,8 m lub te inne oddzielenie poziome i pionowe o sumie wymiaru pionowego i wysigu co najmniej 1,2 m, z zachowaniem warunkw okrelonych w 223 ust. 3. 225. Elementy okadzin elewacyjnych powinny by mocowane do konstrukcji budynku w sposb uniemo liwiajcy ich odpadanie w przypadku po aru w czasie krtszym ni wynikajcy z wymaganej klasy odpornoci ogniowej dla ciany zewntrznej, okrelonej w 216 ust. 1, odpowiednio do klasy odpornoci po arowej budynku, w ktrym s one zamocowane. Rozdzia 3 Strefy po arowe i oddzielenia przeciwpo arowe 226. 1. Stref po arow stanowi budynek albo jego cz oddzielona od innych budynkw lub innych czci budynku elementami oddzielenia przeciwpo arowego, o ktrych mowa w 232 ust. 4, bd te pasami wolnego terenu o szerokoci nie mniejszej ni dopuszczalne odlegoci od innych budynkw, okrelone w 271 ust. 1-7. 2. Czci budynku, o ktrej mowa w ust. 1, jest tak e jego kondygnacja, je eli klatki schodowe i szyby dwigowe w tym budynku speniaj co najmniej wymagania okrelone w 256 ust. 2 dla klatek schodowych. 3. Powierzchnia strefy po arowej jest obliczana jako powierzchnia wewntrzna budynku lub jego czci, przy czym wlicza si do niej tak e powierzchni antresoli. 227. 1. Dopuszczalne powierzchnie stref po arowych ZL okrela poni sza tabela: Dopuszczalna powierzchnia strefy po arowej w m2 w budynku wielokondygnacyjnym Kategoria zagro enia ludzi w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokoci) 2 10.000 niskim redniowysokim (SW) (N)

wysokim wysoko

(W) i (

1 ZL I, ZL III, ZL IV, ZL V

3 8.000

4 5.000

5 2.500

ZL II

8.000

5.000

3.500

2.000

2. Dopuszczalna powierzchnia strefy po arowej ZL, obejmujcej podziemn cz budynku, nie powinna przekracza 50% dopuszczalnej powierzchni strefy po arowej tej samej kategorii zagro enia ludzi, okrelonej w ust. 1 dla pierwszej nadziemnej kondygnacji tego budynku. 3. Zmniejszenie dopuszczalnej powierzchni strefy po arowej, o ktrej mowa w ust. 2, nie dotyczy przypadku, gdy wyjcia ewakuacyjne z kondygnacji podziemnej prowadz bezporednio na zewntrz budynku. 4. Dopuszcza si powikszenie powierzchni stref po arowych, o ktrych mowa w ust. 1, z wyjtkiem stref po arowych w budynkach wysokich (W) i wysokociowych (WW), pod warunkiem zastosowania: 1) staych urzdze ganiczych tryskaczowych - o 100%, 2) samoczynnych urzdze oddymiajcych uruchamianych za pomoc systemu wykrywania dymu - o 100%. Przy jednoczesnym stosowaniu urzdze wymienionych w pkt 1 i 2 dopuszcza si powikszenie powierzchni stref po arowych o 200%. 5. Ze strefy po arowej ZL II o powierzchni przekraczajcej 750 m2 w budynku wielokondygnacyjnym, powinna by zapewniona mo liwo ewakuacji ludzi do innej strefy po arowej na tej samej kondygnacji.

228. 1. Dopuszczalne powierzchnie stref po arowych PM, z wyjtkiem gara y, okrela poni sza tabela: Dopuszczalna powierzchnia strefy po arowej

w budynku wielokondygnac Rodzaj stref po arowych Gsto obci enia ogniowego Q [MJ/m2] w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej (bez ograniczenia wysokoci) 3 1.000 2.000 4.000 6.000 8.000 niskim i redniowysokim

wysok wysok m

(N) i (SW)

(W) i 4 * * 1.000 2.000 3.000 5

1 Strefy po arowe z pomieszczeniem zagro onym wybuchem

2 Q > 4.000 2.000 < Q 4.000 1.000 < Q 2.000 500 < Q 1.000 Q 500

* * * 500 1.000

Strefy po arowe pozostae

Q > 4.000 2.000 < Q 4.000 1.000 < Q 2.000 500 < Q 1.000 Q 500

2.000 4.000 8.000 15.000 20.000

1.000 2.000 4.000 8.000 10.000

* * 1.00 2.500 5.000

* Nie dopuszcza si takich przypadkw. 2. Strefy po arowe, o ktrych mowa w ust. 1, w podziemnej czci budynkw nie powinny przekracza 50% powierzchni okrelonych w tabeli. 229. Dopuszcza si powikszenie powierzchni stref po arowych, o ktrych mowa w 228, pod warunkiem zastosowania: 1) staych urzdze ganiczych wodnych - o 100%, 2) samoczynnych urzdze oddymiajcych - o 50%. Przy jednoczesnym stosowaniu urzdze wymienionych w pkt 1 i 2 dopuszcza si powikszenie stref po arowych o 150%. 230. 1. W budynku jednokondygnacyjnym lub na ostatniej kondygnacji budynku wielokondygnacyjnego wielkoci stref po arowych PM, z wyjtkiem gara y, mo na powikszy o 100%, je eli budynek nie zawiera pomieszczenia zagro onego wybuchem i jest wykonany z elementw nierozprzestrzeniajcych ognia oraz zastosowano samoczynne urzdzenia oddymiajce. 2. W budynku jednokondygnacyjnym wielkoci stref po arowych PM, z wyjtkiem gara u, nie ogranicza si, pod warunkiem zastosowania staych urzdze ganiczych wodnych i samoczynnych urzdze oddymiajcych. 231. 1. Dopuszczalne powierzchnie stref po arowych IN okrela poni sza tabela: Dopuszczalna powierzchnia strefy po arowej w m2 Liczba kondygnacji budynku przy hodowli cikowej przy hodowli bezcikowej 3 nie ogranicza si 5.000 2.500

1 Jedna Dwie Powy ej dwch

2 5.000 2.500 1.000

2. W przypadku stosowania w budynku cian silnie rozprzestrzeniajcych ogie, stref po arow nale y zmniejszy do 25% wartoci podanej w ust. 1, a w przypadku jednokondygnacyjnego budynku przeznaczonego do hodowli bezcikowej, stref ogranicza si do 5.000 m2. 232. 1. ciany i stropy stanowice elementy oddzielenia przeciwpo arowego powinny by wykonane z materiaw niepalnych, a wystpujce w nich otwory - obudowane przedsionkami przeciwpo arowymi lub zamykane za pomoc drzwi przeciwpo arowych bd innego zamknicia przeciwpo arowego. 2. W cianie oddzielenia przeciwpo arowego czna powierzchnia otworw, o ktrych mowa w ust. 1, nie powinna przekracza 15% powierzchni ciany, a w stropie oddzielenia przeciwpo arowego - 0,5% powierzchni stropu. 3. Przedsionek przeciwpo arowy powinien mie wymiary rzutu poziomego nie mniejsze ni 1,4x1,4 m, ciany i strop, a tak e osony lub obudowy przewodw elektroenergetycznych - z wyjtkiem wykorzystywanych w przedsionku - o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60 wykonane z materiaw niepalnych oraz by zamykany drzwiami i wentylowany co najmniej grawitacyjnie, z zastrze eniem 246 ust. 2 i 3. 4. Wymagan klas odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpo arowego oraz zamkni znajdujcych si w nich otworw okrela poni sza tabela:

Klasa odpornoci ogniowej drzwi przeciwpo arowych lub innych zamkni przeciwpo arowych

Klasa odpornoc i po arowej budynku

elementw oddzielenia przeciwpo arowego

drzwi z przedsionka przeciwpo arowego

cian i stropw, z wyjtkiem stropw w ZL

stropw w ZL

na korytarz i do pomieszczeni a 4 E I 120 E I 60 E I 30 5 E I 60 E I 30 E I 15

na k scho )

1 "A" "B" i "C" "D" i "E"

2 R E I 240 R E I 120 R E I 60

3 R E I 120 R E I 60 R E I 30

E 60

E 30

E 15

*) Dopuszcza si osadzenie tych drzwi w cianie o klasie odpornoci ogniowej, okrelonej dla drzwi w kol. 6, znajdujcej si midzy przedsionkiem a klatk schodow.

5. Klasa odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpo arowego oraz zamkni znajdujcych si w nich otworw w budynkach, o ktrych mowa w 213, powinna by nie mniejsza od okrelonej w ust. 4 dla budynkw o klasie odpornoci po arowej "D" i "E". 6. W cianie oddzielenia przeciwpo arowego dopuszcza si wypenienie otworw materiaem przepuszczajcym wiato, takim jak luksfery, cega szklana lub inne przeszklenie, je eli powierzchnia wypenionych otworw nie przekracza 10% powierzchni ciany, przy czym klasa odpornoci ogniowej wypenie nie powinna by ni sza ni : Wymagana klasa odpornoci ogniowej ciany Klasa odpornoci ogniowej wypenienia ot oddzielenia przeciwpo arowego w cianie bdcej obudow drogi ewakuacyjnej 1 R E I 240 R E I 120 R E I 60 2 E I 120 E I 60 E I 30 innej

3 E 120 E 60 E 30

7. Dopuszcza si stosowanie w strefach po arowych PM niezamykanego otworu w cianie oddzielenia przeciwpo arowego, su cego przeprowadzeniu urzdze technologicznych, w postaci tunelu o dugoci co najmniej 4 m chronionego na caej dugoci staym urzdzeniem ganiczym zraszaczowym, obudowanego cianami i stropem z materiaw niepalnych o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60. Pomieszczenia poczone tunelem powinny by zabezpieczone przed przepywem nim dymu, w przypadku po aru, z jednego pomieszczenia do drugiego. 233. 1. Stosowanie kurtyny przeciwpo arowej jest wymagane do oddzielenia: 1) widowni, o liczbie miejsc przekraczajcej 600, od sceny teatralnej o powierzchni wewntrznej przekraczajcej 150 m2 lub o kubaturze brutto przekraczajcej 1.200 m3, 2) kieszeni scenicznej, o powierzchni przekraczajcej 100 m2, od sceny teatralnej o powierzchni wewntrznej przekraczajcej 300 m2 lub o kubaturze brutto przekraczajcej 6.000 m3. 2. Sceny, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by wyposa one w samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu. 234. 1. Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpo arowego powinny mie klas odpornoci ogniowej (E I) wymagan dla tych elementw. 2. Dopuszcza si nieinstalowanie przepustw, o ktrych mowa w ust. 1, dla pojedynczych rur instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych, wprowadzanych przez ciany i stropy do pomieszcze higienicznosanitarnych. 3. Przepusty instalacyjne o rednicy powy ej 4 cm w cianach i stropach, niewymienionych w ust. 1, dla ktrych jest wymagana klasa odpornoci ogniowej co najmniej E I 60 lub R E I 60, powinny mie klas odpornoci ogniowej (E I) tych elementw. 4. Przejcia instalacji przez zewntrzne ciany budynku, znajdujce si poni ej poziomu terenu, powinny by zabezpieczone przed mo liwoci przenikania gazu do wntrza budynku. 235. 1. cian oddzielenia przeciwpo arowego nale y wznosi na wasnym fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nonej o klasie odpornoci ogniowej nie ni szej od odpornoci ogniowej tej ciany. 2. cian oddzielenia przeciwpo arowego nale y wysun na co najmniej 0,3 m poza lico ciany zewntrznej budynku lub na caej wysokoci ciany zewntrznej zastosowa pionowy pas z materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 2 m i klasie odpornoci ogniowej E I 60. 3. W budynku z dachem rozprzestrzeniajcym ogie ciany oddzielenia przeciwpo arowego nale y wyprowadzi ponad pokrycie dachu na wysoko co najmniej 0,3 m lub zastosowa pas z materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 1 m i klasie odpornoci ogniowej E I 60, rwnolegle do poaci dachu, bezporednio pod pokryciem, ktre na tej szerokoci powinno by nierozprzestrzeniajce ognia. 4. W budynku, z wyjtkiem zabudowy jednorodzinnej, w dachu ktrego znajduj si wietliki lub klapy dymowe, ciany oddzielenia przeciwpo arowego usytuowane od nich w odlegoci poziomej mniejszej ni 5 m, nale y wyprowadzi ponad grn ich krawd na wysoko co najmniej 0,3 m, przy czym wymaganie to nie dotyczy wietlikw nieotwieranych o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E 30. Rozdzia 4 Drogi ewakuacyjne 236. 1. Z pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna by zapewniona mo liwo ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewntrz budynku lub do ssiedniej strefy po arowej, bezporednio albo drogami komunikacji oglnej, zwanymi dalej "drogami ewakuacyjnymi". 2. Ze strefy po arowej, o ktrej mowa w ust. 1, powinno by wyjcie bezporednio na zewntrz budynku lub przez inn stref po arow, z zastrze eniem 227 ust. 5. 3. Wyjcia z pomieszcze na drogi ewakuacyjne powinny by zamykane drzwiami. 4. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla wicej ni 50 osb powinny otwiera si na zewntrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do rejestru zabytkw. 5. W wyjciu ewakuacyjnym z budynku dopuszcza si stosowanie drzwi rozsuwanych speniajcych wymagania okrelone w 240 ust. 4.

6. Okrelajc wymagan szeroko i liczb przej, wyj oraz drg ewakuacyjnych w budynku, w ktrym z przeznaczenia i sposobu zagospodarowania pomieszcze nie wynika jednoznacznie maksymalna liczba ich u ytkownikw, liczb t nale y przyjmowa na podstawie nastpujcych wskanikw powierzchni u ytkowej, dla: 1) sal konferencyjnych, lokali gastronomiczno-rozrywkowych, poczekalni, holi, wietlic itp. - 1 m2/osob, 2) pomieszcze handlowo-usugowych - 4 m2/osob, 3) pomieszcze administracyjno-biurowych - 5 m2/osob, 4) archiww, bibliotek itp. - 7 m2/osob, 5) magazynw - 30 m2/osob. 237. 1. W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w ktrym mo e przebywa czowiek, do wyjcia ewakuacyjnego na drog ewakuacyjn lub do innej strefy po arowej albo na zewntrz budynku, powinno by zapewnione przejcie, zwane dalej "przejciem ewakuacyjnym", o dugoci nieprzekraczajcej: 1) w strefach po arowych ZL - 40 m, 2) w strefach po arowych PM o gstoci obci enia ogniowego przekraczajcej 500 MJ/m2 w budynku o wicej ni jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m, 3) w strefach po arowych PM, o obci eniu ogniowym nieprzekraczajcym 500 MJ/m2, w budynku o wicej ni jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach po arowych PM w budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez wzgldu na wielko obci enia ogniowego - 100 m. 2. W pomieszczeniu zagro onym wybuchem dugo przejcia ewakuacyjnego, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie powinna przekracza 40 m. 3. Dopuszcza si prowadzenie przez pomieszczenie zagro one wybuchem przejcia ewakuacyjnego z innego pomieszczenia, je eli pomieszczenia te s powizane funkcjonalnie. 4. Je eli z przewidywanego przeznaczenia pomieszczenia nie wynika jednoznacznie sposb jego zagospodarowania, projektowa dugo przejcia ewakuacyjnego nie mo e by wiksza ni 80% dugoci okrelonej w ust. 1 i 2. 5. W pomieszczeniach o wysokoci przekraczajcej 5 m dugo przej, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, mo e by powikszona o 25%. 6. Dugoci przej, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, mog by powikszone pod warunkiem zastosowania: 1) staych urzdze ganiczych wodnych - o 50%, 2) samoczynnych urzdze oddymiajcych uruchamianych za pomoc systemu wykrywania dymu - o 50%. 7. Powikszenia, o ktrych mowa w ust. 5 i 6 pkt 1 i 2, podlegaj sumowaniu. 8. Przejcie, o ktrym mowa w ust. 1, nie powinno prowadzi cznie przez wicej ni trzy pomieszczenia. 9. cianek dziaowych oddzielajcych od siebie pomieszczenia, dla ktrych okrela si cznie dugo przejcia ewakuacyjnego, nie dotycz wymagania okrelone w 216 ust. 1. 10. Szeroko przejcia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, z zastrze eniem 261, nale y oblicza proporcjonalnie do liczby osb, do ktrych ewakuacji ono su y, przyjmujc co najmniej 0,6 m na 100 osb, lecz nie mniej ni 0,9 m, a w przypadku przejcia su cego do ewakuacji do 3 osb - nie mniej ni 0,8 m. 238. Pomieszczenie powinno mie co najmniej dwa wyjcia ewakuacyjne oddalone od siebie o co najmniej 5 m w przypadkach, gdy: 1) jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osb, a w strefie po arowej ZL II ponad 30 osb, 2) znajduje si w strefie po arowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m2, 3) znajduje si w strefie po arowej PM o gstoci obci enia ogniowego powy ej 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 300 m2, 4) znajduje si w strefie po arowej PM o gstoci obci enia ogniowego do 500 MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 1.000 m2, 5) jest zagro one wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2. 239. 1. czn szeroko drzwi w wietle, stanowicych wyjcia ewakuacyjne z pomieszczenia, nale y oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa w nim rwnoczenie, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, przy czym najmniejsza szeroko drzwi w wietle ocie nicy powinna wynosi 0,9 m, a w przypadku drzwi su cych do ewakuacji do 3 osb - 0,8 m. 2. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne powinny otwiera si na zewntrz pomieszcze: 1) zagro onych wybuchem,

2) do ktrych jest mo liwe niespodziewane przedostanie si mieszanin wybuchowych lub substancji trujcych, duszcych bd innych, mogcych utrudni ewakuacj, 3) przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb, 4) przeznaczonych dla ponad 6 osb o ograniczonej zdolnoci poruszania si. 3. Wyjcia ewakuacyjne z pomieszczenia zagro onego wybuchem na drog ewakuacyjn powinny prowadzi przez przedsionki przeciwpo arowe odpowiadajce wymaganiom 232. 4. Szeroko drzwi stanowicych wyjcie ewakuacyjne z budynku, z zastrze eniem ust. 1, a tak e szeroko drzwi na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej, prowadzcych na zewntrz budynku lub do innej strefy po arowej, powinna by nie mniejsza ni szeroko biegu klatki schodowej, okrelona zgodnie z 68 ust. 1 i 2. 5. Szeroko drzwi w wietle na drodze ewakuacyjnej, niewymienionych w ust. 4, nale y oblicza proporcjonalnie do liczby osb, do ktrych ewakuacji s one przeznaczone, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, przy czym najmniejsza szeroko drzwi powinna wynosi 0,9 m w wietle ocie nicy. 6. Wysoko drzwi, o ktrych mowa w ust. 1, 4 i 5, powinna odpowiada wymaganiom 62 ust. 1. 240. 1. Drzwi wieloskrzydowe, stanowice wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinny mie co najmniej jedno, nieblokowane skrzydo drzwiowe o szerokoci nie mniejszej ni 0,9 m. 2. Szeroko skrzyda drzwi wahadowych, stanowicych wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinna wynosi co najmniej dla drzwi jednoskrzydowych - 0,9 m, a dla drzwi dwuskrzydowych - 0,6 m, przy czym oba skrzyda drzwi dwuskrzydowych musz mie t sam szeroko. 3. Zabrania si stosowania do celw ewakuacji drzwi obrotowych i podnoszonych. 4. Drzwi rozsuwane mog stanowi wyjcia na drogi ewakuacyjne, a tak e by stosowane na drogach ewakuacyjnych, je eli s przeznaczone nie tylko do celw ewakuacji, a ich konstrukcja zapewnia: 1) otwieranie automatyczne i rczne bez mo liwoci ich blokowania, 2) samoczynne ich rozsunicie i pozostanie w pozycji otwartej w razie po aru lub awarii drzwi. 5. W bramach i cianach przesuwanych na drogach ewakuacyjnych powinny znajdowa si drzwi otwierane rcznie albo w bezporednim ssiedztwie tych bram i cian powinny by umieszczone i wyranie oznakowane drzwi przeznaczone do celw ewakuacji. 6. Drzwi, bramy i inne zamknicia otworw o wymaganej klasie odpornoci ogniowej lub dymoszczelnoci powinny by zaopatrzone w urzdzenia, zapewniajce samoczynne zamykanie otworu w razie po aru. Nale y te zapewni mo liwo rcznego otwierania drzwi su cych do ewakuacji. 7. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia, w ktrym mo e przebywa jednoczenie wicej ni 300 osb, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia, powinny by wyposa one w urzdzenia przeciwpaniczne. 241. 1. Obudowa poziomych drg ewakuacyjnych powinna mie klas odpornoci ogniowej wymagan dla cian wewntrznych, nie mniejsz jednak ni E I 15, z uwzgldnieniem 217. Wymaganie klasy odpornoci ogniowej dla obudowy poziomych drg ewakuacyjnych nie dotyczy obudowy krytego cigu pieszego - pasa u, o ktrym mowa w 247 ust. 2. 2. W cianach wewntrznych, stanowicych obudow drg ewakuacyjnych w strefach po arowych ZL III i PM, dopuszcza si umieszczenie nieotwieranych nawietli powy ej 2 m od poziomu posadzki, je eli przylegajce pomieszczenia nie s zagro one wybuchem i je eli gsto obci enia ogniowego w tych pomieszczeniach nie przekracza 1.000 MJ/m2. 3. W cianach zewntrznych budynkw, przy ktrych znajduje si galeria, bdca jedyn drog ewakuacyjn, dopuszcza si umieszczenie nawietli powy ej 2 m od posadzki tej galerii. 242. 1. Szeroko poziomych drg ewakuacyjnych nale y oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa jednoczenie na danej kondygnacji budynku, przyjmujc co najmniej 0,6 m na 100 osb, lecz nie mniej ni 1,4 m. 2. Dopuszcza si zmniejszenie szerokoci poziomej drogi ewakuacyjnej do 1,2 m, je eli jest ona przeznaczona do ewakuacji nie wicej ni 20 osb. 3. Wysoko drogi ewakuacyjnej powinna wynosi co najmniej 2,2 m, natomiast wysoko lokalnego obni enia 2 m, przy czym dugo obni onego odcinka drogi nie mo e by wiksza ni 1,5 m. 4. Skrzyda drzwi, stanowicych wyjcie na drog ewakuacyjn, nie mog, po ich cakowitym otwarciu, zmniejsza wymaganej szerokoci tej drogi. 243. 1. Korytarze stanowice drog ewakuacyjn w strefach po arowych ZL powinny by podzielone na odcinki nie du sze ni 50 m przy zastosowaniu przegrd z drzwiami dymoszczelnymi lub innych urzdze technicznych, zapobiegajcych rozprzestrzenianiu si dymu.

2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy korytarzy, na ktrych zastosowano rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce przed zadymieniem. 3. Przegrody, o ktrych mowa w ust. 1, nad sufitami podwieszonymi i pod podogami podniesionymi powy ej poziomu stropu lub podo a, powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 244. 1. Na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie: 1) spocznikw ze stopniami, 2) schodw ze stopniami zabiegowymi, je eli schody te s jedyn drog ewakuacyjn. 2. Na drogach ewakuacyjnych dopuszcza si stosowanie schodw wachlarzowych, pod warunkiem zachowania najmniejszej szerokoci stopni okrelonych w 69 ust. 6. 3. Na drogach ewakuacyjnych miejsca, w ktrych zastosowano pochylnie lub stopnie umo liwiajce pokonanie r nicy poziomw, powinny by wyranie oznakowane. 245. W budynkach: 1) niskim (N), zawierajcym stref po arow ZL II, 2) redniowysokim (SW), zawierajcym stref po arow ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, 3) niskim (N) i redniowysokim (SW), zawierajcym stref po arow PM o gstoci obci enia ogniowego powy ej 500 MJ/m2 lub pomieszczenie zagro one wybuchem, nale y stosowa klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposa one w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub su ce do usuwania dymu. 246. 1. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) powinny by co najmniej dwie klatki schodowe obudowane i oddzielone od poziomych drg komunikacji oglnej oraz pomieszcze przedsionkiem przeciwpo arowym, odpowiadajcym wymaganiom 232. Dopuszcza si dodatkowe pionowe drogi komunikacji oglnej, niespeniajce tych wymaga, je eli cz one kondygnacje w obrbie jednej strefy po arowej. 2. Klatki schodowe i przedsionki przeciwpo arowe, stanowice drog ewakuacyjn w budynku wysokim (W) dla strefy po arowej ZL II oraz w budynku wysokociowym (WW) dla stref po arowych innych ni ZL IV, powinny by wyposa one w urzdzenia zapobiegajce ich zadymieniu. 3. Klatki schodowe i przedsionki przeciwpo arowe, stanowice drog ewakuacyjn w budynku wysokim (W) dla strefy po arowej ZL I, ZL III, ZL V lub PM oraz w budynku wysokociowym (WW) dla strefy po arowej ZL IV, powinny by wyposa one w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu. 4. W budynku wysokim (W) niezawierajcym strefy po arowej ZL II dopuszcza si stosowanie tylko jednej klatki schodowej, je eli powierzchnia rzutu poziomego budynku nie przekracza 750 m2. 5. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) dopuszcza si wykonywanie klatek schodowych, stanowicych drog ewakuacyjn wycznie dla stref po arowych ZL IV, bez przedsionkw oddzielajcych je od poziomych drg komunikacji oglnej, je eli: 1) ka de mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji oglnej drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, 2) klatki schodowe s zamykane drzwiami dymoszczelnymi, 3) klatki schodowe s wyposa one w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub w samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu. 6. W budynku redniowysokim (SW) i wy szym, w strefie po arowej ZL V, drzwi z pomieszcze, z wyjtkiem higienicznosanitarnych, prowadzce na drogi komunikacji oglnej, powinny mie klas odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. 247. 1. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW), w strefach po arowych innych ni ZL IV, nale y zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce przed zadymieniem poziomych drg ewakuacyjnych. 2. W krytym cigu pieszym (pasa u), do ktrego przylegaj lokale handlowe i usugowe, oraz w przekrytym dziedzicu wewntrznym, nale y zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce przed zadymieniem drg ewakuacyjnych. 3. W podziemnej kondygnacji budynku, w ktrej znajduje si pomieszczenie przeznaczone dla ponad 100 osb, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem, nale y zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zapewniajce usuwanie dymu z tego pomieszczenia i z drg ewakuacyjnych.

 248. Schody wewntrzne w mieszkaniach w budynku wielorodzinnym oraz w budynku jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej, a tak e budynku tymczasowym nieprzeznaczonym na cele widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, mog nie spenia wymaga stawianych drogom ewakuacyjnym. 249. 1. ciany wewntrzne i stropy stanowice obudow klatki schodowej lub pochylni powinny mie klas odpornoci ogniowej okrelon zgodnie z 216, jak dla stropw budynku. 2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy pionowych drg komunikacji oglnej przebiegajcych wycznie w obrbie jednej strefy po arowej, z zastrze eniem 256 ust. 2. 3. Biegi i spoczniki schodw oraz pochylnie su ce do ewakuacji powinny by wykonane z materiaw niepalnych i mie klas odpornoci ogniowej co najmniej: 1) w budynkach o klasie odpornoci po arowej "A", "B" i "C" - R 60, 2) w budynkach o klasie odpornoci po arowej "D" i "E" - R 30. 4. Wymaganie klasy odpornoci ogniowej, o ktrym mowa w ust. 3, nie dotyczy klatek schodowych wydzielonych na ka dej kondygnacji przedsionkami przeciwpo arowymi oraz schodw na antresol w pomieszczeniu, w ktrym si ona znajduje, je eli antresola ta jest przeznaczona do u ytku nie wicej ni 10 osb. 5. W budynku niskim o klasie odpornoci po arowej "D" lub "E" w obudowanych klatkach schodowych, zamykanych drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, dopuszcza si wykonanie biegw i spocznikw schodw z materiaw palnych. 6. Odlego midzy cian zewntrzn, stanowic obudow klatki schodowej, a inn cian zewntrzn tego samego lub innego budynku powinna by ustalona zgodnie z 271, je eli co najmniej jedna z tych cian nie spenia wymaga klasy odpornoci ogniowej okrelonej wedug 216 jak dla stropu budynku z t klatk schodow. 250. 1. Piwnice powinny by oddzielone od pozostaej czci budynku, z wyjtkiem budynkw ZL IV niskich (N) i redniowysokich (SW) stropami i cianami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60 i zamknite drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. Je eli drzwi do piwnic znajduj si poni ej poziomu terenu, schody prowadzce z tego poziomu powinny by zabezpieczone w sposb uniemo liwiajcy omykowe zejcie ludzi do piwnic w przypadku ewakuacji (np. ruchom barier). 2. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) piwnice powinny by oddzielone od klatki schodowej przedsionkiem przeciwpo arowym. 251. Wyjcie z klatki schodowej na strych lub poddasze powinno by zamykane drzwiami lub klap wyjciow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej: 1) w budynkach niskich (N) - E I 15, 2) w budynkach redniowysokich (SW) i wy szych - E I 30. 252. Schodw i pochylni ruchomych nie zalicza si do drg ewakuacyjnych. 253. 1. W budynkach wysokociowych (WW) i wysokich (W) ZL I, ZL II, ZL III i ZL V, majcych kondygnacj u ytkow na wysokoci powy ej 25 m, przynajmniej jeden dwig w ka dej strefie po arowej powinien by przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych. 2. Dwig, o ktrym mowa w ust. 1, powinien mie nono co najmniej 1.000 kg i kabin o wymiarach poziomych nie mniejszych ni 1,1x2,1 m. 3. Spocznik przed wejciem do dwigu, o ktrym mowa w ust. 1, powinien by dostpny z przedsionka przeciwpo arowego klatki schodowej. 4. Dopuszcza si przystosowanie do potrzeb ekip ratowniczych dwigu, ktry nie spenia wymaga okrelonych w ust. 3, je eli hol, w ktrym on si znajduje, jest zamykany w razie po aru drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60. 254. 1. ciany i stropy szybu dwigu dla ekip ratowniczych powinny mie klas odpornoci ogniowej wymagan jak dla stropw budynku, zgodnie z 216. 2. Drzwi do dwigu dla ekip ratowniczych powinny mie klas odpornoci ogniowej (E I) nie mniejsz ni poowa wymaganej klasy odpornoci ogniowej dla cian i stropw szybu. 3. Wymaganie odpornoci ogniowej, o ktrej mowa w ust. 2, nie dotyczy dwigu dostpnego przez przedsionek przeciwpo arowy.

 255. Szyb dwigu dla ekip ratowniczych powinien by wyposa ony w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub su ce do usuwania dymu. 256. 1. Dugo drogi ewakuacyjnej od wyjcia z pomieszczenia na t drog do wyjcia do innej strefy po arowej lub na zewntrz budynku, zwanej dalej "dojciem ewakuacyjnym", mierzy si wzdu osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakoczenia dojcia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpo arowym, dugo t mierzy si do pierwszych drzwi tego przedsionka. 2. Za rwnorzdne wyjciu do innej strefy po arowej, o ktrym mowa w ust. 1, uwa a si wyjcie do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, wyposa onej w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub su ce do usuwania dymu, a w przypadku, o ktrym mowa w 246 ust. 5 - zamykanej drzwiami dymoszczelnymi. 3. Dopuszczalne dugoci doj ewakuacyjnych w strefach po arowych okrela poni sza tabela: Dugo dojcia w m Rodzaj strefy po arowej przy jednym dojciu

przy co najmniej dojciach 3 40 60

1 Z pomieszczeniem zagro onym wybuchem PM o gstoci obci enia ogniowego Q > 500 MJ/m2 bez pomieszczenia zagro onego wybuchem PM o gstoci obci enia ogniowego Q 500 MJ/m2 bez pomieszczenia zagro onego wybuchem ZL I, II i V ZL III ZL IV

2 10 302)

602)

100

10 302) 602)

40 60 100

1)

Dla dojcia najkrtszego, przy czym dopuszcza si dla drugiego dojcia dugo wiksz o 100% od najkrtszego. Dojcia te nie mog si pokrywa ani krzy owa. 2) W tym nie wicej ni 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej. 4. Dugoci doj ewakuacyjnych, o ktrych mowa w ust. 3, mog by powikszone pod warunkiem ochrony: 1) strefy po arowej staymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi - o 50%, 2) drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urzdzeniami oddymiajcymi uruchamianymi za pomoc systemu wykrywania dymu - o 50%. Przy jednoczesnym stosowaniu tych urzdze dugo dojcia mo e by powikszona o 100%. 5. Wyjcie z klatki schodowej, o ktrej mowa w ust. 2, powinno prowadzi na zewntrz budynku, bezporednio lub poziomymi drogami komunikacji oglnej, ktrych obudowa odpowiada wymaganiom 249 ust. 1, a otwory w obudowie maj zamknicia o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. 6. Dopuszcza si przeprowadzenie drogi ewakuacyjnej do wyjcia na zewntrz budynku z klatki schodowej oraz z poziomych drg komunikacji oglnej przez hol, mogcy spenia tak e funkcje uzupeniajce do funkcji wynikajcych z przeznaczenia budynku, takie jak: recepcyjna, ochrony budynku, drobnej sprzeda y, pod warunkiem e:

1) przez jeden hol mo liwe jest przeprowadzenie drogi ewakuacyjnej tylko z jednej klatki schodowej, przy czym ograniczenie to nie odnosi si do klatek schodowych z odrbnym, nieprowadzcym przez ten hol, wyjciem ewakuacyjnym, 2) hol nie znajduje si w strefie po arowej PM o gstoci obci enia ogniowego powy ej 500 MJ/m2 ani te zawierajcej pomieszczenie zagro one wybuchem, 3) hol jest oddzielony od poziomych drg komunikacji oglnej, tak jak jest to wymagane dla klatki schodowej, o ktrej mowa w pkt 1, 4) wolna szeroko drogi ewakuacyjnej jest co najmniej o 50% wiksza od szerokoci poziomej drogi ewakuacyjnej w budynku, prowadzcej do tego wyjcia, okrelonej zgodnie z 242 ust. 1, dla kondygnacji budynku o najwikszej liczbie przewidywanych osb, znajdujcych si tam jedoczenie, 5) wysoko holu w miejscu, w ktrym przebiega droga ewakuacyjna, jest nie mniejsza ni 3,3 m, 6) szeroko drzwi wyjciowych na zewntrz budynku jest wiksza o 50% od minimalnej szerokoci drzwi wyjciowych okrelonej zgodnie z 239 ust. 4. 7. Dopuszczaln dugo drogi od wyjcia z klatki schodowej, o ktrej mowa w ust. 2, do wyjcia na zewntrz budynku okrela si zgodnie z ust. 3. 257. 1. W budynku PM, w ktrym jest wymagana druga droga ewakuacyjna dla ludzi z wy szej kondygnacji, dopuszcza si stosowanie na tej drodze drabiny ewakuacyjnej, prowadzcej na dach nad ni sz kondygnacj lub na poziom terenu, je eli liczba osb przebywajcych jednoczenie na wy szej kondygnacji nie przekracza 50, a w budynku z pomieszczeniem zagro onym wybuchem - 15. Nie dotyczy to zakadw pracy chronionej. 2. Drabiny ewakuacyjne nale y umieszcza w miejscach atwo dostpnych. Sytuowanie drabin naprzeciw wietlikw i okien jest zabronione. 3. Dopuszcza si wykonywanie drabin ewakuacyjnych bez obrczy ochronnych, gdy r nica wysokoci nie przekracza 3 m, z uwzgldnieniem wymaga 101. Rozdzia 5 Wymagania przeciwpo arowe dla elementw wykoczenia wntrz i wyposa enia staego 258. 1. W strefach po arowych ZL I, ZL II, ZL III i ZL V stosowanie do wykoczenia wntrz materiaw atwo zapalnych, ktrych produkty rozkadu termicznego s bardzo toksyczne lub intensywnie dymice, jest zabronione. 2. Na drogach komunikacji oglnej, su cych celom ewakuacji, stosowanie materiaw i wyrobw budowlanych atwo zapalnych jest zabronione. 259. 1. Podogi podniesione o wicej ni 0,2 m ponad poziom stropu lub innego podo a powinny mie: 1) niepaln konstrukcj non oraz co najmniej niezapalne pyty podogi od strony przestrzeni podpodogowej, majce klas odpornoci ogniowej co najmniej R E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref po arow o gstoci obci enia ogniowego ponad 4.000 MJ/m2 oraz w strefach po arowych ZL II - co najmniej R E I 60, 2) przestrze podpodogow podzielon na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1.000 m2 przegrodami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref po arow o gstoci obci enia ogniowego ponad 4.000 MJ/m2 - co najmniej E I 60. 2. Przewody elektroenergetyczne i inne instalacje wykonane z materiaw palnych, prowadzone w przestrzeni podpodogowej podogi podniesionej, wykorzystywanej do wentylacji lub ogrzewania pomieszczenia, powinny mie oson lub obudow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub ze stref po arow o gstoci obci enia ogniowego ponad 4.000 MJ/m2 - co najmniej E I 60. 3. Na drogach ewakuacyjnych wykonywanie w pododze podniesionej otworw do wentylacji lub ogrzewania jest zabronione. 260. 1. W pomieszczeniach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, stosowanie atwo zapalnych przegrd, staych elementw wyposa enia i wystroju wntrz oraz wykadzin podogowych jest zabronione. 2. W pomieszczeniach stref po arowych ZL II, pomieszczeniach magazynowych oraz w pomieszczeniach z podogami podniesionymi, stosowanie wykadzin podogowych atwo zapalnych jest zabronione. 261. Pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 200 osb dorosych lub 100 dzieci, w ktrych miejsca do siedzenia s ustawione w rzdach, powinny mie:

1) fotele i inne siedzenia trudno zapalne odpowiadajce wymaganiom Polskiej Normy dotyczcej oceny zapalnoci mebli tapicerowanych oraz niewydzielajce produktw rozkadu i spalania, okrelonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polsk Norm dotyczc bada wydzielania produktw toksycznych, 2) szeroko przej pomidzy rzdami siedze nie mniejsz ni 0,45 m, przy czym odlego t nale y ustala, biorc pod uwag odstp midzy staymi elementami siedze, 3) liczb siedze w rzdzie nie wiksz ni 16 pomidzy przejciami oraz 8 w rzdzie przyciennym, przy czym dopuszcza si zwikszenie liczby miejsc w rzdach odpowiednio do 40 i 20 pod warunkiem zwikszenia odstpu midzy rzdami siedze o 1 cm na ka de dodatkowe siedzenie odpowiednio powy ej 16 lub 8, 4) szeroko przej komunikacyjnych nie mniejsz ni 1,2 m przy liczbie osb do 150, a przy wikszej ich liczbie szeroko t nale y zwikszy proporcjonalnie o 0,6 m na 100 osb, 5) rzdy siedze lub awek trwale umocowane do podogi albo siedzenia sztywno czone ze sob w rzdy oraz midzy rzdami. 262. 1. Okadziny sufitw oraz sufity podwieszone nale y wykonywa z materiaw niepalnych lub niezapalnych, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia. Wymaganie to nie dotyczy mieszka. 2. Przestrze midzy sufitem podwieszonym i stropem powinna by podzielona na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1.000 m2, a w korytarzach - przegrodami co 50 m, wykonanymi z materiaw niepalnych. 263. 1. W azienkach i saunach z piecykami gazowymi oraz termami gazowymi i elektrycznymi dopuszcza si stosowanie okadzin ciennych z materiaw palnych, z tym e odlego tych urzdze od okadzin powinna wynosi co najmniej 0,3 m. 2. Stosowanie okadzin ciennych z materiaw atwo zapalnych w azienkach i saunach z piecem na paliwo stae jest zabronione. 264. Palne elementy wystroju wntrz budynku, przez ktre lub obok ktrych s prowadzone przewody ogrzewcze, wentylacyjne, dymowe lub spalinowe, powinny by zabezpieczone przed mo liwoci zapalenia lub zwglenia. Rozdzia 6 Wymagania przeciwpo arowe dla palenisk i instalacji 265. 1. Palenisko powinno by umieszczone na podo u niepalnym o gruboci co najmniej 0,15 m, a przy piecach metalowych bez n ek - 0,3 m. Podoga atwo zapalna przed drzwiczkami palenisk powinna by zabezpieczona pasem materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 0,3 m, sigajcym poza krawdzie drzwiczek co najmniej po 0,3 m. 2. Palenisko otwarte mo e by stosowane tylko w pomieszczeniu, w ktrym nie wystpuje zagro enie wybuchem, w odlegoci co najmniej 0,6 m od atwo zapalnych czci budynku. W pomieszczeniach ze stropem drewnianym palenisko otwarte powinno mie okap wykonany z materiaw niepalnych, wystajcy co najmniej 0,3 m poza krawd paleniska. 3. Piec metalowy lub w ramach metalowych, rury przyczeniowe oraz otwory do czyszczenia powinny by oddalone od atwo zapalnych, nieosonitych czci konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,6 m, a od osonitych okadzin z tynku o gruboci 25 mm lub inn rwnorzdn okadzin - co najmniej 0,3 m. 4. Piec z kamienia, cegy, kafli i podobnych materiaw niepalnych oraz przewody spalinowe i dymowe powinny by oddalone od atwo zapalnych, nieosonitych czci konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,3 m, a od osonitych okadzin z tynku o gruboci 25 mm na siatce albo rwnorzdn okadzin - co najmniej 0,15 m. 266. 1. Przewody spalinowe i dymowe powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 2. Przewody lub obudowa przewodw spalinowych i dymowych powinny spenia wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej bada ogniowych maych kominw. 3. Dopuszcza si wykonanie obudowy, o ktrej mowa w ust. 2, z cegy penej gruboci 12 cm, murowanej na zaprawie cementowo-wapiennej, z zewntrznym tynkiem lub spoinowaniem. 4. Midzy wylotem przewodu spalinowego i dymowego a najbli szym skrajem korony drzew dorosych nale y zapewni zachowanie odlegoci co najmniej 6 m, z zastrze eniem 271 ust. 8.

 267. 1. Przewody wentylacyjne powinny by wykonane z materiaw niepalnych, a palne izolacje cieplne i akustyczne oraz inne palne okadziny przewodw wentylacyjnych mog by stosowane tylko na zewntrznej ich powierzchni w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie ognia. 2. Dopuszcza si w budynkach PM, z wyjtkiem gara y, wykonanie przewodw wentylacyjnych nierozprzestrzeniajcych ognia, pod warunkiem e nie s one prowadzone przez drogi ewakuacyjne oraz nie przepywa nimi powietrze o temperaturze powy ej 85C lub zanieczyszczenia mogce si odkada. 3. Odlego nieizolowanych przewodw wentylacyjnych od wykadzin i powierzchni palnych powinna wynosi co najmniej 0,5 m. 4. Drzwiczki rewizyjne stosowane w kanaach i przewodach wentylacyjnych powinny by wykonane z materiaw niepalnych. 5. W pomieszczeniu kuchennym lub wnce kuchennej w mieszkaniu dopuszcza si stosowanie przewodw wentylacji wywiewnej z materiaw co najmniej trudno zapalnych. 6. Elastyczne elementy czce, su ce do poczenia sztywnych przewodw wentylacyjnych z elementami instalacji lub urzdzeniami, z wyjtkiem wentylatorw, powinny by wykonane z materiaw co najmniej trudno zapalnych, posiada dugo nie wiksz ni 4 m, przy czym nie powinny by prowadzone przez elementy oddzielenia przeciwpo arowego. 7. Elastyczne elementy czce wentylatory z przewodami wentylacyjnymi powinny by wykonane z materiaw co najmniej trudno zapalnych, przy czym ich dugo nie powinna przekracza 0,25 m. 8. Izolacje cieplne i akustyczne zastosowane w instalacjach: wodocigowej, kanalizacyjnej i ogrzewczej powinny by wykonane w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie ognia. 268. 1. Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji w budynkach, z wyjtkiem budynkw jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej, powinny spenia nastpujce wymagania: 1) przewody wentylacyjne powinny by wykonane i prowadzone w taki sposb, aby w przypadku po aru nie oddziayway si wiksz ni 1 kN na elementy budowlane, a tak e aby przechodziy przez przegrody w sposb umo liwiajcy kompensacje wydu e przewodu, 2) zamocowania przewodw do elementw budowlanych powinny by wykonane z materiaw niepalnych, zapewniajcych przejcie siy powstajcej w przypadku po aru w czasie nie krtszym ni wymagany dla klasy odpornoci ogniowej przewodu lub klapy odcinajcej, 3) w przewodach wentylacyjnych nie nale y prowadzi innych instalacji, 4) filtry i tumiki powinny by zabezpieczone przed przeniesieniem si do ich wntrza palcych si czstek, 5) maszynownie wentylacyjne i klimatyzacyjne w budynkach mieszkalnych redniowysokich (SW) i wy szych oraz w innych budynkach o wysokoci powy ej dwch kondygnacji nadziemnych powinny by wydzielone cianami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60 i zamykane drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30; nie dotyczy to obudowy urzdze instalowanych ponad dachem budynku. 2. Dopuszcza si instalowanie w przewodzie wentylacyjnym nagrzewnic elektrycznych, na paliwo cieke lub gazowe, ktrych temperatura powierzchni grzewczych nie przekracza 160C, pod warunkiem zastosowania ogranicznika temperatury, automatycznie wyczajcego ogrzewanie po osigniciu 110C oraz zabezpieczenia uniemo liwiajcego prac nagrzewnicy bez przepywu powietrza. 3. Dopuszcza si zainstalowanie w przewodzie wentylacyjnym wentylatorw i urzdze do uzdatniania powietrza pod warunkiem wykonania ich obudowy o klasie odpornoci ogniowej E I 60. 4. Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne w miejscu przejcia przez elementy oddzielenia przeciwpo arowego powinny by wyposa one w przeciwpo arowe klapy odcinajce o klasie odpornoci ogniowej (E I), rwnej klasie odpornoci ogniowej elementu oddzielenia przeciwpo arowego, z zastrze eniem ust. 5. 5. Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne prowadzone przez stref po arow, ktrej nie obsuguj, powinny by obudowane elementami o klasie odpornoci ogniowej (E I), wymaganej dla elementw oddzielenia przeciwpo arowego tych stref po arowych, bd te by wyposa one w przeciwpo arowe klapy odcinajce. 6. W strefach po arowych, w ktrych jest wymagana instalacja sygnalizacyjno-alarmowa, przeciwpo arowe klapy odcinajce powinny by uruchamiane przez t instalacj, niezale nie od zastosowanego wyzwalacza termicznego. 269. 1. W pomieszczeniach zagro onych wybuchem nale y stosowa urzdzenia wstrzymujce automatycznie prac wentylatorw w razie powstania po aru i sygnalizujce ich wyczenie, je eli dziaanie wentylatorw mogoby przyczyni si do jego rozprzestrzeniania.

2. W pomieszczeniach zagro onych wybuchem nale y stosowa oddzieln dla ka dego pomieszczenia instalacj wycigow. 3. Usytuowanie wentylacyjnych otworw wycigowych powinno uwzgldnia gsto wzgldn par cieczy i gazw wystpujcych w pomieszczeniu w stosunku do powietrza oraz przewidywany kierunek ruchu zanieczyszczonego powietrza. 4. W pomieszczeniach, w ktrych mog wystpowa palne pyy, tworzce z powietrzem mieszaniny wybuchowe, otwory wentylacji nawiewnej powinny by usytuowane oraz wykonane tak, aby nie powodoway unoszenia pyw osiadych. 5. Filtry, komory pyowe i cyklony do palnych pyw powinny by zlokalizowane w pomieszczeniach wydzielonych elementami oddzielenia przeciwpo arowego lub te na zewntrz budynku, w miejscu bezpiecznym dla tych urzdze oraz dla otoczenia. 6. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 5, nie dotycz przypadkw uzasadnionych wzgldami technologicznymi, w ktrych filtry, komory pyowe i cyklony stanowi bezporednie wyposa enie urzdze i agregatw produkcyjnych. 7. Przewody wentylacyjne przed miejscem wprowadzenia do komr pyowych i cyklonw powinny by wyposa one w urzdzenia zapobiegajce przeniesieniu si ognia. 8. Komory pyowe i cyklony dla pyw tworzcych z powietrzem mieszaniny wybuchowe powinny by wyposa one w klapy lub przepony przeciwwybuchowe, zabezpieczajce konstrukcj cyklonu i komory, a tak e konstrukcj budynku przed skutkami wybuchu. 270. Instalacja wentylacji oddymiajcej powinna spenia nastpujce wymagania: 1) zapewni usuwanie dymu z intensywnoci co najmniej 10 wymian na godzin, chyba e obliczeniowo okrelono inn liczb wymian zapobiegajcych zadymieniu zabezpieczonych pomieszcze i drg ewakuacyjnych, 2) mie stay dopyw powietrza zewntrznego uzupeniajcego braki tego powietrza w wyniku jego wypywu wraz z dymem, 3) przewody wentylacji oddymiajcej powinny mie co najmniej klas odpornoci ogniowej (EI) stropu, o ktrej mowa w 216, z zastrze eniem 277 ust. 5, 4) przeciwpo arowe klapy odcinajce w przewodach wentylacji oddymiajcej powinny spenia wymaganie, o ktrym mowa w pkt 3, a w przypadku poczenia tych przewodw z instalacj wentylacji i klimatyzacji - rwnie dymoszczelnoci, 5) grna krawd kratek nawiewnych powinna znajdowa si na wysokoci nie wikszej ni 0,8 m nad poziomem podogi, a dolna krawd kratek wywiewnych powinna znajdowa si na wysokoci nie mniejszej ni 1,8 m nad poziomem podogi, 6) kratki wywiewne powinny by rozmieszczone w sposb zapewniajcy rwnomierne usuwanie dymu z pomieszczenia, przy czym odlego midzy nimi nie powinna by wiksza ni 10 m, 7) wentylatory instalacji oddymiajcej powinny by odporne na dziaanie temperatury 400C przez co najmniej 120 minut lub wynikajcej z przewidywanej temperatury i czasu usuwania gazw po arowych. Rozdzia 7 Usytuowanie budynkw z uwagi na bezpieczestwo po arowe

271. 1. Odlego midzy zewntrznymi cianami budynkw niebdcymi cianami oddzielenia przeciwpo arowego, a majcymi na powierzchni wikszej ni 65% klas odpornoci ogniowej(E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z zastrze eniem ust. 2 i 3, by mniejsza ni odlego w metrach okrelona w poni szej tabeli: Rodzaj budynku oraz dla Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gsto obci budynku PM maksymalna ogniowego strefy po arowej PM gsto obci enia Q w MJ/m2 ogniowego strefy po arowej PM Q w MJ/m2 PM

ZL

IN

Q 1.000

1.000 < Q 4.000

Q 4. 6

1 ZL IN PM Q 1.000 PM 1.000 < Q 4.000 PM Q > 4.000

2 8 8 8 15 20

3 8 8 8 15 20

4 8 8 8 15 20

5 15 15 15 15 20

20

20

20

20

20

2. Je eli jedna ze cian zewntrznych usytuowana od strony ssiedniego budynku lub przekrycie dachu jednego z budynkw jest rozprzestrzeniajce ogie, wwczas odlego okrelon w ust. 1 nale y zwikszy o 50%, a je eli dotyczy to obu cian zewntrznych lub przekrycia dachu obu budynkw - o 100%. 3. Je eli co najmniej w jednym z budynkw znajduje si pomieszczenie zagro one wybuchem, wwczas odlego midzy ich zewntrznymi cianami nie powinna by mniejsza ni 20 m. 4. Je eli ciana zewntrzna budynku ma na powierzchni nie wikszej ni 65%, lecz nie mniejszej ni 30%, klas odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wwczas odlego midzy t cian lub jej czci a cian zewntrzn drugiego budynku nale y zwikszy w stosunku do okrelonej w ust. 1 i 2 o 50%. 5. Je eli ciana zewntrzna budynku ma na powierzchni mniejszej ni 30% klas odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wwczas odlego midzy t cian lub jej czci a cian zewntrzn drugiego budynku nale y zwikszy w stosunku do okrelonej w ust. 1 i 2 o 100%. 6. Odlego midzy cianami zewntrznymi budynkw lub czciami tych cian mo e by zmniejszona o 50%, w stosunku do okrelonej w ust. 1-5, je eli we wszystkich strefach po arowych budynkw, przylegajcych odpowiednio do tych cian lub ich czci, s stosowane stae urzdzenia ganicze wodne. 7. Odlego od ciany zewntrznej budynku lub jej czci do ciany zewntrznej drugiego budynku mo e by zmniejszona o 25%, w stosunku do okrelonej w ust. 1-5, je eli we wszystkich strefach po arowych budynku, przylegajcych odpowiednio do tej ciany lub jej czci, s stosowane stae urzdzenia ganicze wodne. 8. Najmniejsz odlego budynkw ZL, PM, IN od granicy lasu nale y przyjmowa, jak odlego cian tych budynkw od ciany budynku ZL z przekryciem dachu rozprzestrzeniajcym ogie. 9. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1, dla budynkw wymienionych w 213, bez pomieszcze zagro onych wybuchem, mo na zmniejszy o 25%, je eli s zwrcone do siebie cianami i dachami nierozprzestrzeniajcymi ognia, niemajcymi otworw. 10. W pasie terenu o szerokoci okrelonej w ust. 1-7, otaczajcym ciany zewntrzne budynku, niebdce cianami oddzielenia przeciwpo arowego, ciany zewntrzne innego budynku powinny spenia wymagania okrelone w 232 ust. 4 i 5 dla cian oddzielenia przeciwpo arowego obu budynkw. 11. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 10, dotyczy pasa terenu o szerokoci zmniejszonej o 50% w odniesieniu do tych cian zewntrznych obu budynkw, ktre tworz midzy sob kt 60 lub wikszy, lecz mniejszy ni 120. 12. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 10, nie dotyczy budynkw, ktre: 1) s oddzielone od siebie cian oddzielenia przeciwpo arowego, speniajc dla obu budynkw wymagania okrelone w 232 ust. 4 i 5, z zastrze eniem 218, lub 2) maj ciany zewntrzne tworzce midzy sob kt nie mniejszy ni 120. 13. Otwarte skadowisko, ze wzgldu na usytuowanie, nale y traktowa jak budynek PM. 272. 1. Odlego ciany zewntrznej wznoszonego budynku od granicy ssiedniej niezabudowanej dziaki budowlanej powinna wynosi co najmniej poow odlegoci okrelonej w 271 ust. 1-7, przyjmujc, e na dziace niezabudowanej bdzie usytuowany budynek o przeznaczeniu okrelonym w miejscowym planie

zagospodarowania przestrzennego, przy czym dla budynkw PM nale y przyjmowa, e bdzie on mia gsto obci enia ogniowego strefy po arowej Q wiksz od 1.000 MJ/m2, lecz nie wiksz ni 4.000 MJ/m2, a w przypadku braku takiego planu - budynek ZL ze cian zewntrzn, o ktrej mowa w 271 ust. 1. 2. Budynki jednorodzinne, rekreacji indywidualnej oraz budynki mieszkalne zagrodowe i gospodarcze, ze cianami i dachami nierozprzestrzeniajcymi ognia, powinny by sytuowane w odlegoci nie mniejszej od granicy ssiedniej, niezabudowanej dziaki, ni jest to okrelone w 12. 3. Budynek usytuowany bezporednio przy granicy dziaki powinien mie od strony ssiedniej dziaki cian oddzielenia przeciwpo arowego o klasie odpornoci ogniowej okrelonej w 232 ust. 4 i 5. 273. 1. Odlegoci midzy cianami zewntrznymi budynkw poo onych na jednej dziace budowlanej nie ustala si, z zastrze eniem 249 ust. 6, je eli czna powierzchnia wewntrzna tych budynkw nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej powierzchni strefy po arowej wymaganej dla ka dego ze znajdujcych si na tej dziace rodzajw budynkw. 2. Odlegoci midzy budynkami ZL a zbiornikami gazu pynnego, o ktrych mowa w 179, oraz odlegoci midzy tymi zbiornikami a innymi obiektami budowlanymi okrelaj przepisy odrbne dotyczce baz i stacji paliw pynnych. 3. Odlegoci midzy budynkami a zbiornikami naziemnymi oleju opaowego o cznej pojemnoci nie wikszej ni 70 m3 nie powinny by mniejsze ni 20 m. 4. Odlego, o ktrej mowa w ust. 3, mo e by zmniejszona o poow, pod warunkiem zastosowania midzy budynkiem a zbiornikiem ciany oddzielenia przeciwpo arowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120. 5. Zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 3, powinny by wykonane jako stalowe dwupaszczowe lub by lokalizowane na terenie uksztatowanym w formie niecki, o pojemnoci wikszej od pojemnoci zbiornika, z izolacj uniemo liwiajc przedostawanie si oleju do gruntu. 6. Odlegoci midzy budynkami a zbiornikami podziemnymi oleju opaowego o cznej pojemnoci nie wikszej ni 35 m3, przykrytymi warstw ziemi o gruboci co najmniej 0,5 m, nie powinny by mniejsze ni 3 m. Rozdzia 8 Wymagania przeciwpo arowe dla gara y 274. 1. Wymagania przeciwpo arowe, okrelone w niniejszym rozdziale, dotycz gara y zamknitych i otwartych, o ktrych mowa w 102-108. 2. W przypadku gdy przepis rozporzdzenia nie okrela rodzaju gara u, nale y rozumie, e dotyczy on gara y zamknitych i otwartych. 3. Jednokondygnacyjny, naziemny gara otwarty, majcy form zadaszenia miejsc postojowych z odkrytymi drogami manewrowymi, powinien mie elementy konstrukcji i przekrycia co najmniej sabo rozprzestrzeniajce ogie i niekapice pod wpywem wysokiej temperatury. 275. 1. Klas odpornoci po arowej gara u nale y przyjmowa, jak dla budynku PM o gstoci obci enia ogniowego do 500 MJ/m2, pod warunkiem wykonania jego elementw jako nierozprzestrzeniajcych ognia, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia, je eli przepisy rozporzdzenia nie stanowi inaczej. 2. Dopuszcza si, z zastrze eniem 277 ust. 5, wykonanie nad najwy sz kondygnacj gara u otwartego, bdcego budynkiem niskim (N), dodatkowego poziomu miejsc postojowych bez zadaszenia lub z zadaszeniem speniajcym wymagania okrelone w 274 ust. 3. 3. Gara otwarty, ktrego najwy szy poziom parkowania znajduje si nie wy ej ni 25 m nad poziomem otaczajcego terenu, mo e by wykonany w klasie D odpornoci po arowej, je eli nad kondygnacj przeznaczon do parkowania samochodw nie znajduj si inne pomieszczenia. 276. 1. Usytuowanie gara u zamknitego i otwartego powinno odpowiada warunkom okrelonym w 271 jak dla budynkw PM o gstoci obci enia ogniowego do 1.000 MJ/m2, z zastrze eniem 19. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do gara u o liczbie stanowisk postojowych nie wikszej ni 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej. 277. 1. Powierzchnia strefy po arowej w gara u zamknitym nie powinna przekracza: 1) w gara u nadziemnym - 5.000 m2, 2) w gara u podziemnym - 2.500 m2.

2. Powierzchnie, o ktrych mowa w ust. 1, mog by powikszone o 100%, je eli jest speniony jeden z poni szych warunkw: 1) zastosowano stae urzdzenia ganicze tryskaczowe, 2) wykonano, oddzielajce od siebie nie wicej ni po 2 stanowiska postojowe, ciany o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, od posadzki do poziomu zapewniajcego pozostawienie przewitu pod stropem o wysokoci 0,1 do 0,2 m na caej ich dugoci. 3. Wielopoziomowy gara podziemny, majcy wsplny wjazd dla dwch lub wicej poziomw, powinien spenia jeden z warunkw okrelonych w ust. 2. 4. W gara u zamknitym, w strefie po arowej przekraczajcej 1.500 m2, nale y stosowa samoczynne urzdzenia oddymiajce. 5. W przypadku zastosowania staego urzdzenia ganiczego tryskaczowego, klasa odpornoci ogniowej przewodw wentylacji oddymiajcej powinna odpowiada wymaganiom 270 pkt 3 - jedynie z uwagi na kryterium szczelnoci ogniowej (E). 6. Powierzchnia strefy po arowej w gara u otwartym nie powinna przekracza 30.000 m2. 278. 1. Na ka dej kondygnacji gara u, ktrej powierzchnia przekracza 1.500 m2, powinny znajdowa si co najmniej dwa wyjcia ewakuacyjne, przy czym jednym z tych wyj mo e by wjazd lub wyjazd. Dugo przejcia do wyjcia ewakuacyjnego nie mo e przekracza: 1) w gara u zamknitym - 40 m, 2) w gara u otwartym - 60 m. 2. Dugo przejcia, o ktrym mowa w ust. 1, w przypadku gara u zamknitego, mo e by powikszona zgodnie z zasadami okrelonymi w 237 ust. 6 i 7. 3. Wyjcie ewakuacyjne powinno by dostpne tak e w przypadku zamknicia bram midzy strefami po arowymi. 4. Je eli poziom parkowania le y nie wy ej ni 3 m nad poziomem terenu urzdzonego przy budynku, za wyjcie ewakuacyjne mog su y nieobudowane schody zewntrzne. 5. W gara u podziemnym kondygnacje o powierzchni powy ej 1.500 m2 powinny, w razie po aru, mie mo liwo oddzielenia ich od siebie i od kondygnacji nadziemnej budynku za pomoc drzwi, bram lub innych zamkni o klasie odpornoci ogniowej nie mniejszej ni E I 30. 279. 1. W gara u zamknitym, znajdujcym si w budynku ZL, odlego w pionie midzy wrotami gara u a oknami tego budynku powinna wynosi co najmniej 1,5 m. Odlego ta mo e wynosi 1,1 m, je eli wykonano nad wjazdem do gara u daszek z materiaw niepalnych o wysigu co najmniej 0,6 m od lica ciany, wysunity obustronnie 0,8 m poza boczne krawdzie wrt gara u, lub je eli wrota gara u s cofnite o 0,8 m od lica ciany. 2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, odlego wrt gara u wbudowanego lub przybudowanego od najbli szej krawdzi okien pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi w tym samym budynku nie mo e by mniejsza ni 1,5 m w rzucie poziomym. 280. 1. Poczenie gara u z budynkiem wymaga zastosowania przedsionka przeciwpo arowego zamykanego drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30. 2. Nie wymaga si zastosowania przedsionka, o ktrym mowa w ust. 1, przed dwigiem oddzielonym od gara u drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60. 3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy budynkw mieszkalnych jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej. 281. Instalowanie w gara u studzienek rewizyjnych, urzdze i przewodw gazowych, z zastrze eniem 164 ust. 6, oraz umieszczanie otworw od palenisk lub otworw rewizyjnych przeznaczonych do czyszczenia kanaw dymowych, spalinowych i wentylacyjnych, jest zabronione. Rozdzia 9 Wymagania przeciwpo arowe dla budynkw inwentarskich 282. Od wymaga dotyczcych klasy odpornoci po arowej budynkw, okrelonych w 212, zwalnia si budynki IN o kubaturze brutto do 1.500 m3.

 283. Paszarnie, kotownie i inne pomieszczenia wyposa one w paleniska lub trzony kuchenne, znajdujce si w budynkach IN, powinny mie podogi, ciany i stropy wykonane z materiaw niepalnych. 284. Budynek IN powinien spenia nastpujce wymagania ewakuacyjne: 1) odlego od najdalszego stanowiska dla zwierzt do wyjcia ewakuacyjnego nie powinna przekracza przy cikowym utrzymaniu zwierzt - 50 m, a przy bezcikowym - 75 m, 2) w bezcikowym chowie byda, trzody chlewnej i owiec, je eli liczba byda i trzody chlewnej nie przekracza 15 sztuk, a owiec - 200 sztuk, nale y stosowa co najmniej jedno wyjcie ewakuacyjne, 3) w budynku przeznaczonym dla wikszej liczby zwierzt ani eli wymieniona w pkt 2 nale y stosowa co najmniej dwa wyjcia, a z pomieszcze podzielonych na sekcje - co najmniej jedno wyjcie ewakuacyjne z ka dej sekcji, 4) wrota i drzwi w budynku inwentarskim powinny otwiera si na zewntrz pomieszczenia. 285. Dopuszcza si umieszczenie w jednym budynku czci mieszkalnej i gospodarczej pod nastpujcymi warunkami: 1) cz mieszkalna oraz cz gospodarcza maj odrbne wejcia, 2) midzy czci mieszkaln a gospodarcz zostanie wykonana ciana o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60. Rozdzia 10 Wymagania przeciwpo arowe dla budynkw tymczasowych 286. 1. Budynek tymczasowy przeznaczony na stay pobyt ludzi powinien by wykonany co najmniej w klasie "E" odpornoci po arowej. Budynek taki nie powinien mie kondygnacji podziemnych i wicej ni 2 kondygnacje nadziemne. 2. Do wyznaczania minimalnej odlegoci budynku tymczasowego od innego budynku maj zastosowanie przepisy okrelajce odlegoci midzy budynkami ZL, PM lub IN, o ktrych mowa w 271 i 273 ust. 1. 3. Tymczasowy budynek wykonany z materiaw palnych lub z paln izolacj nale y przegradza w odstpach nieprzekraczajcych 24 m cianami oddziele przeciwpo arowych o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60; nie dotyczy to przypadkw okrelonych w 287 i 288. 4. ciana oddzielenia przeciwpo arowego powinna by wysunita co najmniej o 0,6 m poza lico cian zewntrznych i ponad palne pokrycie dachu. 5. Dostp do poddasza tymczasowego budynku wykonanego z materiaw palnych powinien by umo liwiony za pomoc wewntrznego wyazu z klap, o ktrej mowa w 251 pkt 1, o wymiarach co najmniej 0,6x0,6 m, lub przez drabin i drzwi zewntrzne o wymiarach co najmniej 0,6x1,6 m, umieszczone w szczytowej cianie budynku. 6. Stosowanie instalacji elektrycznych lub gazowych na strychu tymczasowego budynku wykonanego z materiaw palnych jest zabronione. 287. Budynek tymczasowy mo e by przeznaczony na cele widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, je eli: 1) jest jednokondygnacyjny, 2) widownia jest dostpna z poziomu terenu, 3) dach lub stropodach maj przekrycie co najmniej trudno zapalne, 4) ma wyjcia, przejcia i dojcia ewakuacyjne o liczbie i wymiarach okrelonych w przepisach rozporzdzenia, oznakowane - zgodnie z Polskimi Normami - znakami bezpieczestwa, 5) ma owietlenie ewakuacyjne i bezpieczestwa, 6) ma instalacj elektryczn wykonan zgodnie z Polskimi Normami. 288. Pomieszczenie z obudow pneumatyczn mo e by wykorzystywane jako tymczasowy budynek PM o gstoci obci enia ogniowego strefy po arowej nie wy szej od 1.000 MJ/ m2, pod warunkiem: 1) zachowania odlegoci co najmniej 20 m od innych obiektw budowlanych, 2) u ycia powoki z materiau co najmniej trudno zapalnego, 3) zastosowania wycznie ogrzewania powietrznego, 4) zapewnienia liczby i wymiarw wyj, doj i przej ewakuacyjnych, okrelonych w przepisach rozporzdzenia, 5) oznakowania wyj ewakuacyjnych - zgodnie z Polskimi Normami - znakami bezpieczestwa, 6) wyposa enia w owietlenie ewakuacyjne i bezpieczestwa,

7) wyposa enia w instalacj elektryczn wykonan zgodnie z Polskimi Normami. 289. Pomieszczenie, o ktrym mowa w 288, przeznaczone do celw widowiskowych, wystawowych, rekreacyjnych lub sportowych, powinno by dodatkowo wyposa one w: 1) konstrukcje umieszczone wewntrz lub na zewntrz budynku do awaryjnego podwieszenia powoki pneumatycznej, 2) awaryjne urzdzenie do utrzymania cinienia w powoce, zasilane z niezale nego rda energii, 3) awaryjn wentylacj mechaniczn do wymiany powietrza, zasilan z niezale nego rda energii, 4) wyjcia ewakuacyjne rozmieszczone mo liwie rwnomiernie na obwodzie, 5) krzesa poczone ze sob w sposb trway i unieruchomione w rzdach co najmniej po 8 sztuk, ustawione zgodnie z wymaganiami okrelonymi w 261. 290. Tymczasowy budynek typu namiotowego przeznaczony do celw widowiskowych powinien spenia wymagania okrelone w 288 i 289, z wyjtkiem wymaga dotyczcych urzdze do utrzymywania cinienia w powoce. Dzia VII Bezpieczestwo u ytkowania 291. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by projektowane i wykonane w sposb niestwarzajcy niemo liwego do zaakceptowania ryzyka wypadkw w trakcie u ytkowania, w szczeglnoci przez uwzgldnienie przepisw niniejszego dziau. 292. 1. Wejcia do budynku o wysokoci powy ej dwch kondygnacji nadziemnych, majcego pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, nale y ochrania daszkiem lub podcieniem ochronnym o szerokoci wikszej co najmniej o 1 m od szerokoci drzwi oraz o wysigu lub gbokoci nie mniejszej ni 1 m w budynkach niskich (N) i 1,5 m w budynkach wy szych. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenie zakadw karnych, aresztw ledczych oraz zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich. 2. Daszek, o ktrym mowa w ust. 1, powinien mie konstrukcj umo liwiajc przeniesienie ewentualnych obci e, jakie w prawdopodobnym zakresie mo e spowodowa upadek okadzin elewacyjnych, skrzyde okiennych lub szyb. 293. 1. Tablice informacyjne, reklamy i podobne urzdzenia oraz dekoracje powinny by tak usytuowane, wykonane i zamocowane, aby nie stanowiy zagro enia bezpieczestwa dla u ytkownikw budynku i osb trzecich. 2. Daszki, balkony oraz stae i ruchome osony przeciwsoneczne mog by umieszczane na wysokoci co najmniej 2,4 m nad poziomem chodnika, z pozostawieniem nieosonitego pasma ruchu od strony jezdni o szerokoci co najmniej 1 m. 3. Wystawy sklepowe, gabloty reklamowe, a tak e obudowy urzdze technicznych nie mog by wysunite poza paszczyzn ciany zewntrznej budynku o wicej ni 0,5 m - przy zachowaniu u ytkowej szerokoci chodnika nie mniejszej ni 2 m oraz zapewnieniu bezpieczestwa ruchu dla osb z dysfunkcj narzdu wzroku. 4. Skrzyda drzwiowe i okienne oraz kraty, okiennice lub inne osony, w pozycji otwartej lub zamknitej, nie mog zaw a szerokoci u ytkowej chodnika usytuowanego bezporednio przy cianie zewntrznej budynku, w ktrej si znajduj. 5. Wymaganie okrelone w ust. 4 dotyczy tak e zewntrznych schodw i pochylni. 6. Owietlenie wystaw i reklamy wietlne nie powinny by uci liwe dla u ytkownikw budynku oraz powodowa olnienia przechodniw i u ytkownikw jezdni. 294. 1. Wpusty kanalizacyjne, pokrywy urzdze sieci uzbrojenia terenu i instalacji podziemnych oraz inne osony otworw, usytuowane na trasie przejcia lub przejazdu, powinny znajdowa si w paszczynie chodnika lub jezdni. 2. Wpusty kanalizacyjne oraz a urowe osony otworw w paszczynie chodnika lub przejcia przez jezdni powinny mie odstpy midzy prtami lub rednice otworw nie wiksze ni 20 mm. 3. Umieszczenie odbojw, skrobaczek, wycieraczek do obuwia lub podobnych urzdze wystajcych ponad poziom paszczyzny dojcia w szerokoci drzwi wejciowych do budynku jest zabronione.

 295. Skrzyda drzwiowe, wykonane z przezroczystych tafli, powinny by oznakowane w sposb widoczny i wykonane z materiau zapewniajcego bezpieczestwo u ytkownikw w przypadku stuczenia. 296. 1. Schody zewntrzne i wewntrzne, su ce do pokonania wysokoci przekraczajcej 0,5 m, powinny by zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od strony przestrzeni otwartej. 2. W budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej warunek okrelony w ust. 1 uwa a si za speniony rwnie wwczas, gdy schody i pochylnie o wysokoci do 1 m, niemajce balustrad, s obustronnie szersze w stosunku do drzwi lub innego przejcia, do ktrego prowadz, co najmniej po 0,5 m. 3. Schody zewntrzne i wewntrzne, o ktrych mowa w ust. 1, w budynku u ytecznoci publicznej powinny mie balustrady lub porcze przycienne, umo liwiajce lewo- i prawostronne ich u ytkowanie. Przy szerokoci biegu schodw wikszej ni 4 m nale y zastosowa dodatkow balustrad poredni. 297. Konstrukcja schodw, pochylni, pomostw i galerii, su cych komunikacji oglnej w budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej, nie mo e by podatna na wywoywane przez u ytkownikw drgania.

298. 1. Balustrady przy schodach, pochylniach, portfenetrach, balkonach i loggiach powinny mie konstrukcj przenoszc siy poziome, okrelone w Polskich Normach, oraz wysoko i wypenienie paszczyzn pionowych zapewniajce skuteczn ochron przed wypadniciem osb. 2. Wysoko i przewity lub otwory w wypenieniu balustrad powinny mie wymiary okrelone w tabeli: Minimalna wysoko Maksymalny prze Rodzaj budynkw balustrady, mierzona wymiar otworu po (przeznaczenie u ytkowe) do elementami wype wierzchu porczy (m) balustrady (m) 1 Budynki jednorodzinne i wntrza mieszka wielopoziomowych Budynki wielorodzinne i zamieszkania zbiorowego, owiaty i wychowania oraz zakadw opieki zdrowotnej Inne budynki 2 0,9 3

nie reguluje si

1,1

0,12

1,1

0,2

3. W budynku, w ktrym przewiduje si zbiorowe przebywanie dzieci bez staego nadzoru, balustrady powinny mie rozwizania uniemo liwiajce wspinanie si na nie oraz zsuwanie si po porczy. 4. Przy balustradach lub cianach przylegych do pochylni, przeznaczonych dla ruchu osb niepenosprawnych, nale y zastosowa obustronne porcze, umieszczone na wysokoci 0,75 i 0,9 m od paszczyzny ruchu. 5. Porcze przy schodach zewntrznych i pochylniach, przed ich pocztkiem i za kocem, nale y przedu y o 0,3 m oraz zakoczy w sposb zapewniajcy bezpieczne u ytkowanie. 6. Porcze przy schodach i pochylniach powinny by oddalone od cian, do ktrych s mocowane, co najmniej 0,05 m. 7. Balustrady oddzielajce r ne poziomy w halach sportowych, teatrach, kinach, a tak e w innych budynkach u ytecznoci publicznej powinny zapewnia bezpieczestwo u ytkownikw tak e w przypadku paniki. Dopuszcza si obni enie pionowej czci balustrady do 0,7 m, pod warunkiem uzupenienia jej grn czci poziom o szerokoci dajcej cznie z czci pionow wymiar co najmniej 1,2 m. 299. 1. Okna w budynku powy ej drugiej kondygnacji nadziemnej, a tak e okna na ni szych kondygnacjach, wychodzce na chodniki lub inne przejcia dla pieszych, powinny mie skrzyda otwierane do wewntrz.

2. Dopuszcza si stosowanie okien otwieranych na zewntrz, o poziomej osi obrotu i maksymalnym wychyleniu skrzyda do 0,6 m, mierzc od lica ciany zewntrznej, pod warunkiem zastosowania w nich szyb zapewniajcych bezpieczestwo u ytkowania oraz umo liwienia ich mycia, konserwacji i naprawy od wewntrz pomieszcze lub z urzdze technicznych instalowanych na zewntrz budynku. 3. Przepisw okrelonych w ust. 1 i 2 nie stosuje si do budynku wpisanego do rejestru zabytkw. 4. Okna w budynku wysokociowym, na kondygnacjach poo onych powy ej 55 m nad terenem, powinny mie zabezpieczenia umo liwiajce ich otwarcie tylko przez osoby majce upowa nienia waciciela lub zarzdcy budynku. 5. Okna w pomieszczeniach przewidzianych do korzystania przez osoby niepenosprawne powinny mie urzdzenia przeznaczone do ich otwierania, usytuowane nie wy ej ni 1,2 m nad poziomem podogi. 300. 1. Kraty zewntrzne, zastosowane w otworach okiennych i balkonowych, powinny by wykonane w sposb zapobiegajcy mo liwoci wspinania si po nich do pomieszcze poo onych na wy szych kondygnacjach. 2. Kraty i okiennice, w co najmniej jednym otworze okiennym, powinny otwiera si od wewntrz: 1) mieszkania, 2) pomieszczenia mieszkalnego znajdujcego si w budynku innym ni mieszkalnym, 3) pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi w suterenie lub w budynku tymczasowym z materiaw palnych, 4) pomieszcze, o ktrych mowa w 239 ust. 2. 3. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie dotycz zakadw karnych i aresztw ledczych oraz zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich. 301. 1. W budynku na kondygnacjach poo onych poni ej 25 m nad terenem odlego midzy grn krawdzi wewntrznego podokiennika a podog powinna wynosi co najmniej 0,85 m, z wyjtkiem przyziemia oraz cianek podokiennych w loggii, na tarasie lub galerii, gdzie nie podlega ona ograniczeniom. 2. W budynku na kondygnacjach poo onych powy ej 25 m nad terenem midzy grn krawdzi podokiennika a podog nale y zachowa odlego co najmniej 1,1 m, z wyjtkiem okien wychodzcych na loggie, tarasy lub galerie. 3. Wysoko poo enia podokiennika, okrelona w ust. 1 i 2, mo e by pomniejszona, pod warunkiem zastosowania zabezpieczenia okna balustrad do wymaganej wysokoci lub zastosowania w tej czci okna skrzyda nieotwieranego i szka o podwy szonej wytrzymaoci. 302. 1. W budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi temperatura na powierzchni elementw centralnego ogrzewania, niezabezpieczonych przed dotkniciem przez u ytkownikw, nie mo e przekracza 90C. 2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, lecz z ogrzewaniem powietrznym, temperatura strumienia powietrza w odlegoci 1 cm od wylotu do pomieszczenia nie mo e przekracza 70C - je eli znajduje si on na wysokoci ponad 3,5 m od poziomu podogi i 45C - w pozostaych przypadkach. 3. W pomieszczeniu przeznaczonym na zbiorowy pobyt dzieci oraz osb niepenosprawnych na grzejnikach centralnego ogrzewania nale y umieszcza osony, ochraniajce od bezporedniego kontaktu z elementem grzejnym. 303. 1. W budynku na kondygnacjach poo onych powy ej 25 m nad terenem zabrania si stosowania balkonw. Nie dotyczy to balkonw o przeznaczeniu technologicznym. 2. W budynku na kondygnacjach poo onych powy ej 25 m nad terenem mo na stosowa loggie wycznie z balustradami penymi. Stosowanie logii powy ej 55 m nad terenem jest zabronione. 3. W budynku na kondygnacjach poo onych powy ej 12 m, lecz nie wy ej ni 25 m nad terenem, mo na stosowa portfenetry, pod warunkiem zastosowania w nich progw o wysokoci co najmniej 0,15 m. 304. 1. Przeszklenie okien poaciowych, ktrych krawd jest usytuowana na wysokoci ponad 3 m nad poziomem podogi, wietlikw oraz dachw w budynkach u ytecznoci publicznej i zakadw pracy, powinno by wykonane ze szka lub innego materiau o podwy szonej wytrzymaoci na uderzenie. 2. Okadzina szklana cian zewntrznych budynku wysokiego i wysokociowego powinna by wykonana ze szka o podwy szonej wytrzymaoci na uderzenia, tukcego si na drobne, nieostre odamki. 305. 1. Nawierzchnia doj do budynkw, schodw i pochylni zewntrznych i wewntrznych, cigw komunikacyjnych w budynku oraz podg w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi, a tak e posadzki w gara u, powinna by wykonana z materiaw niepowodujcych niebezpieczestwa polizgu.

2. Posadzki i wykadziny w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi powinny by wykonane z materiaw antyelektrostatycznych, speniajcych warunki okrelone w Polskich Normach dotyczcych ochrony przed elektrycznoci statyczn. 3. Nawierzchnia zewntrznej pochylni samochodowej o nachyleniu wikszym ni 15% powinna by karbowana. 306. 1. W budynku u ytecznoci publicznej, produkcyjnym i magazynowym, w miejscach, w ktrych nastpuje zmiana poziomu podogi, nale y zastosowa rozwizania techniczne, plastyczne lub inne sygnalizujce t r nic. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, powierzchnie spocznikw schodw i pochylni powinny mie wykoczenie wyr niajce je odcieniem, barw bd faktur, co najmniej w pasie 30 cm od krawdzi rozpoczynajcej i koczcej bieg schodw lub pochylni. 307. W budynku produkcyjnym i magazynowym, w ktrych mog wystpi zmienne obci enia u ytkowe stropw, schodw lub pomostw roboczych, nale y w widocznym miejscu umieci tablic informacyjn, okrelajc dopuszczaln wielko obci enia tych elementw. 308. 1. W budynkach o dwch lub wicej kondygnacjach nadziemnych nale y zapewni wyjcie na dach co najmniej z jednej klatki schodowej, umo liwiajce dostp na dach i do urzdze technicznych tam zainstalowanych. 2. W budynkach wysokich (W) i wysokociowych (WW) wyjcia, o ktrych mowa w ust. 1, nale y zapewni z ka dej klatki schodowej. 3. Jako wyjcie z klatki schodowej na dach nale y stosowa drzwi o szerokoci 0,8 m i wysokoci co najmniej 1,9 m lub klapy wyazowe o wymiarze 0,8x0,8 m w wietle, do ktrych dostp powinien odpowiada warunkom okrelonym w 101. 4. Na dachu o spadku ponad 25% oraz na dachu pokrytym materiaami amliwymi (tukcymi) nale y wykona stae dojcia do kominw, urzdze technicznych oraz anten radiowych i telewizyjnych. 5. Dojcia, o ktrych mowa w ust. 4, na odcinkach o nachyleniu ponad 25% powinny mie zabezpieczenia przed polizgiem. 6. Na dachu o spadku ponad 100% powinny by zamocowane stae uchwyty dla lin bezpieczestwa lub bariery ochronne nad doln krawdzi dachu. Dzia VIII Higiena i zdrowie Rozdzia 1 Wymagania oglne 309. Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany z takich materiaw i wyrobw oraz w taki sposb, aby nie stanowi zagro enia dla higieny i zdrowia u ytkownikw lub ssiadw, w szczeglnoci w wyniku: 1) wydzielania si gazw toksycznych, 2) obecnoci szkodliwych pyw lub gazw w powietrzu, 3) niebezpiecznego promieniowania, 4) zanieczyszczenia lub zatrucia wody lub gleby, 5) nieprawidowego usuwania dymu i spalin oraz nieczystoci i odpadw w postaci staej lub ciekej, 6) wystpowania wilgoci w elementach budowlanych lub na ich powierzchniach, 7) niekontrolowanej infiltracji powietrza zewntrznego, 8) przedostawania si gryzoni do wntrza, 9) ograniczenia nasonecznienia i owietlenia naturalnego. Rozdzia 2 Ochrona czystoci powietrza

 310. 1. Budynek przeznaczony na pobyt ludzi i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i wykonane tak, aby w pomieszczeniach zawarto w powietrzu st e i nat e czynnikw szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez grunt, materiay i stae wyposa enie oraz powstajcych w trakcie u ytkowania zgodnego z przeznaczeniem pomieszcze, nie przekraczaa wartoci dopuszczalnych, okrelonych w przepisach sanitarnych oraz bezpieczestwa i higieny pracy. 2. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1, stosuje si odpowiednio do pomieszcze przeznaczonych dla zwierzt. 3. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, w ktrym jest wymagane zachowanie szczeglnej czystoci, stosowanie grzejnikw z rur o ebrowanych jest zabronione. 311. Je eli w powietrzu wywiewanym z pomieszczenia wystpuj niedopuszczalne st enia substancji szkodliwych, nale y zastosowa urzdzenia unieszkodliwiajce je przed wyemitowaniem do atmosfery. 312. 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, dla inwentarza ywego, a tak e do produkcji i przechowywania artykuw spo ywczych oraz farmaceutycznych nie mo e by wykonany z materiaw emitujcych zwizki (gazy, pary, pyy) szkodliwe dla zdrowia lub zapachowe w stopniu przekraczajcym ich dopuszczalne st enia. 2. Je eli zwizki, o ktrych mowa w ust. 1, s emitowane przez materiay w niedopuszczalnym st eniu jedynie przez ograniczony czas, dopuszcza si ich stosowanie pod warunkiem, e u ytkowanie budynku lub pomieszcze, w ktrych materiay te zostay zastosowane, nastpi dopiero po upywie terminu karencji, a w przypadku materiaw emitujcych zanieczyszczenia pyliste lub wkniste - po stwierdzeniu przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego osignicia stanu zanieczyszczenia powietrza, zgodnego z przepisami odrbnymi w sprawie dopuszczalnych st e i nat e czynnikw szkodliwych dla zdrowia wydzielanych przez materiay budowlane, urzdzenia i elementy wyposa enia. Rozdzia 3 Ochrona przed promieniowaniem jonizujcym i polami elektromagnetycznymi 313. 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi i dla inwentarza ywego nie mo e by wykonany z materiaw i elementw wyposa enia niespeniajcych wymaga przepisw odrbnych w sprawie dopuszczalnych st e i nat e czynnikw szkodliwych dla zdrowia. 2. rednie wartoci roczne ekwiwalentnego st enia radonu w pomieszczeniach budynku przeznaczonego na stay pobyt ludzi nie mog przekracza dopuszczalnej wartoci, okrelonej w przepisach odrbnych dotyczcych dawek granicznych promieniowania. 314. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie mo e by wzniesiony na obszarach stref, w ktrych wystpuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu oddziaywania pola elektromagnetycznego, okrelonego w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przed oddziaywaniem pl elektromagnetycznych. Rozdzia 4 Ochrona przed zawilgoceniem i korozj biologiczn 315. Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany w taki sposb, aby opady atmosferyczne, woda w gruncie i na jego powierzchni, woda u ytkowana w budynku oraz para wodna w powietrzu w tym budynku nie powodoway zagro enia zdrowia i higieny u ytkowania. 316. 1. Budynek posadowiony na gruncie, na ktrym poziom wd gruntowych mo e powodowa przenikanie wody do pomieszcze, nale y zabezpieczy za pomoc drena u zewntrznego lub w inny sposb przed infiltracj wody do wntrza oraz zawilgoceniem. 2. Uksztatowanie terenu wok budynku powinno zapewnia swobodny spyw wody opadowej od budynku. 317. 1. ciany piwnic budynku oraz stykajce si z gruntem inne elementy budynku, wykonane z materiaw podcigajcych wod kapilarnie, powinny by zabezpieczone odpowiedni izolacj przeciwwilgociow. 2. Czci cian zewntrznych, bezporednio nad otaczajcym terenem, tarasami, balkonami i dachami, powinny by zabezpieczone przed przenikaniem wody opadowej i z topniejcego niegu.

 318. Rozwizania konstrukcyjno-materiaowe przegrd zewntrznych i ich uszczelnienie powinny uniemo liwia przenikanie wody opadowej do wntrza budynkw. 319. 1. Dachy i tarasy powinny mie spadki umo liwiajce odpyw wd opadowych i z topniejcego niegu do rynien i wewntrznych lub zewntrznych rur spustowych. 2. Dachy w budynkach o wysokoci powy ej 15 m nad poziomem terenu powinny mie spadki umo liwiajce odpyw wody do wewntrznych rur spustowych. Wymaganie to nie dotyczy budynkw kultu religijnego, budynkw widowiskowych, hal sportowych, a tak e produkcyjnych i magazynowych, w ktrych taki sposb odprowadzenia wody jest niemo liwy ze wzgldw technologicznych. 3. W budynku wolno stojcym o wysokoci do 4,5 m i powierzchni dachu do 100 m2 dopuszcza si niewykonywanie rynien i rur spustowych, pod warunkiem uksztatowania okapw w sposb zabezpieczajcy przed zaciekaniem wody na ciany. 320. Balkony, loggie i tarasy powinny mie posadzki wykonane z materiaw nienasikliwych, mrozoodpornych i nieliskich. 321. W pomieszczeniu przeznaczonym na stay pobyt ludzi temperatura na wewntrznej powierzchni przegrd zewntrznych powinna spenia wymagania okrelone w pkt 2.2 zacznika do rozporzdzenia. 322. 1. Rozwizania materiaowo-konstrukcyjne zewntrznych przegrd budynku, warunki cieplnowilgotnociowe, a tak e intensywno wymiany powietrza w pomieszczeniach, powinny uniemo liwia powstanie zagrzybienia. 2. Do budowy nale y stosowa materiay, wyroby i elementy budowlane odporne lub uodpornione na zagrzybienie i inne formy biodegradacji, odpowiednio do stopnia zagro enia korozj biologiczn. 3. Przed podjciem przebudowy, rozbudowy lub zmiany przeznaczenia budynku, w przypadku stwierdzenia wystpowania zawilgocenia i oznak korozji biologicznej, nale y wykona ekspertyz mykologiczn i na podstawie jej wynikw - odpowiednie roboty zabezpieczajce. Dzia IX Ochrona przed haasem i drganiami 323. 1. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby poziom haasu, na ktry bd nara eni u ytkownicy lub ludzie znajdujcy si w ich ssiedztwie, nie stanowi zagro enia dla ich zdrowia, a tak e umo liwia im prac, odpoczynek i sen w zadowalajcych warunkach. 2. Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej nale y chroni przed haasem: 1) zewntrznym przenikajcym do pomieszczenia spoza budynku, 2) pochodzcym od instalacji i urzdze stanowicych techniczne wyposa enie budynku, 3) powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez u ytkownikw innych mieszka, lokali u ytkowych lub pomieszcze o r nych wymaganiach u ytkowych. 324. Budynek, w ktrym ze wzgldu na prowadzon w nim dziaalno lub sposb eksploatacji mog powstawa uci liwe dla otoczenia haasy lub drgania, nale y ksztatowa i zabezpiecza tak, aby poziom haasw i drga przenikajcych z pomieszcze tego budynku nie przekracza wartoci dopuszczalnych, okrelonych w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony rodowiska. 325. 1. Budynki mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej nale y sytuowa w miejscach najmniej nara onych na wystpowanie haasu i drga, a je eli one wystpuj i poziomy ich przekraczaj wartoci dopuszczalne, okrelone w przepisach o ochronie przed haasem i drganiami, nale y stosowa skuteczne zabezpieczenia. 2. Budynki z pomieszczeniami wymagajcymi ochrony przed zewntrznym haasem i drganiami nale y chroni przed tymi uci liwociami poprzez zachowanie odpowiednich odlegoci od ich rde, usytuowanie i uksztatowanie budynku, stosowanie elementw amortyzujcych drgania oraz osaniajcych i ekranujcych przed haasem, a tak e racjonalne rozmieszczenie pomieszcze w budynku i zapewnienie wymaganej izolacyjnoci przegrd zewntrznych.

 326. 1. Poziom haasu oraz drga przenikajcych do pomieszcze w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej, z wyczeniem budynkw, dla ktrych jest konieczne spenienie szczeglnych wymaga ochrony przed haasem, nie mo e przekracza wartoci dopuszczalnych, okrelonych w Polskich Normach dotyczcych ochrony przed haasem pomieszcze w budynkach oraz oceny wpywu drga na ludzi w budynkach. 2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, przegrody zewntrzne i wewntrzne, a tak e elementy budowlane powinny mie izolacyjno akustyczn: 1) od dwikw powietrznych dla: cian zewntrznych, stropodachw, cian wewntrznych, okien w przegrodach zewntrznych, drzwi i okien wewntrznych, 2) od dwikw powietrznych i uderzeniowych dla stropw, nie mniejsz od okrelonej w Polskiej Normie dotyczcej izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych. 3. W budynku wielorodzinnym izolacja akustyczna stropw midzymieszkaniowych powinna zapewnia zachowanie przez te stropy waciwoci akustycznych, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 2, bez wzgldu na rodzaj zastosowanej nawierzchni podogowej. 327. 1. Zabrania si sytuowania przy pomieszczeniach mieszkalnych pomieszcze technicznych o szczeglnej uci liwoci, takich jak szyby i maszynownie dwigowe lub zsypy mieciowe. Wymaganie to nie dotyczy przypadkw, o ktrych mowa w 196 ust. 2 oraz w 197 ust. 2 - przy nadbudowie lub adaptacji strychu na cele mieszkalne. 2. Instalacje i urzdzenia, stanowice techniczne wyposa enie budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego i u ytecznoci publicznej, nie mog powodowa powstawania nadmiernych haasw i drga, utrudniajcych eksploatacj lub uniemo liwiajcych ochron u ytkownikw pomieszcze przed ich oddziaywaniem. 3. Sposb posadowienia urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, oraz sposb ich poczenia z przewodami i elementami konstrukcyjnymi budynku, jak rwnie sposb poczenia poszczeglnych odcinkw przewodw midzy sob i z elementami konstrukcyjnymi budynku, powinien zapobiega powstawaniu i rozchodzeniu si haasw i drga do pomieszcze podlegajcych ochronie lub do otoczenia budynku. 4. ciany i stropy oraz inne elementy budowlane pomieszcze technicznych i gara y w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i zamieszkania zbiorowego powinny mie konstrukcj uniemo liwiajc przenikanie z tych pomieszcze haasw i drga do pomieszcze wymagajcych ochrony. Dzia X Oszczdno energii i izolacyjno cieplna 328. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne i klimatyzacyjne powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby ilo energii cieplnej, potrzebnej do u ytkowania budynku zgodnie z jego przeznaczeniem, mo na byo utrzyma na racjonalnie niskim poziomie. 329. 1. Dla budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego wymagania okrelone w 328 uznaje si za spenione, je eli warto wskanika E, okrelajcego obliczeniowe zapotrzebowanie na energi kocow (ciepo) do ogrzewania budynku w sezonie grzewczym, wyra one iloci energii przypadajcej w cigu roku na 1 m3 kubatury ogrzewanej czci budynku, jest mniejsza od wartoci granicznej E0, a tak e je eli przegrody budowlane odpowiadaj wymaganiom izolacyjnoci cieplnej oraz innym wymaganiom okrelonym w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia. 2. Dla budynku jednorodzinnego wymagania okrelone w 328 uznaje si za spenione, je eli: 1) warto wskanika E, o ktrym mowa w ust. 1, jest mniejsza od wartoci granicznej E0 oraz je eli przegrody budowlane odpowiadaj wymaganiom okrelonym w pkt 2 zacznika do rozporzdzenia lub 2) przegrody budowlane odpowiadaj wymaganiom izolacyjnoci cieplnej oraz innym wymaganiom okrelonym w zaczniku do rozporzdzenia. 3. Dla budynku u ytecznoci publicznej i budynku produkcyjnego wymagania okrelone w 328 uznaje si za spenione, je eli przegrody budowlane odpowiadaj wymaganiom izolacyjnoci cieplnej oraz innym wymaganiom okrelonym w zaczniku do rozporzdzenia. 4. Wartoci graniczne E0 wskanika sezonowego zapotrzebowania na ciepo do ogrzewania budynku, w zale noci od wspczynnika ksztatu budynku A/V, dla budynkw mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego wynosz: 1) E0 = 29 kWh/(m3 rok) przy A/V 0,20,

2) E0 = 26,6 + 12 A/V kWh/(m3 rok) przy 0,20 < A/V < 0,90, 3) E0 = 37,4 kWh/(m3 rok) przy A/V 0,90, gdzie: A - jest sum pl powierzchni wszystkich cian zewntrznych (wraz z oknami i drzwiami balkonowymi), dachw i stropodachw, podg na gruncie lub stropw nad piwnic nieogrzewan, stropw nad przejazdami, oddzielajcych cz ogrzewan budynku od powietrza zewntrznego, gruntu i przylegych nieogrzewanych pomieszcze, liczon po obrysie zewntrznym, V - jest kubatur netto ogrzewanej czci budynku obliczan jako kubatura brutto budynku pomniejszona o kubatur wydzielonych klatek schodowych, szybw dwigowych, a tak e zewntrznych, niezamknitych ze wszystkich stron czci budynku, takich jak: podcienia, balkony, tarasy, loggie i galerie. 5. Wskanik sezonowego zapotrzebowania na ciepo do ogrzewania budynku mieszkalnego i zamieszkania zbiorowego E, o ktrym mowa w ust. 1, oblicza si zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczania sezonowego zapotrzebowania na ciepo do ogrzewania budynkw mieszkalnych i zamieszkania zbiorowego. Dzia XI Przepisy przejciowe i kocowe 330. Przepisw rozporzdzenia nie stosuje si, z zastrze eniem 2 ust. 1 i 207 ust. 2, je eli przed dniem wejcia w ycie rozporzdzenia: 1) zosta zo ony wniosek o pozwolenie na budow lub odrbny wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i wnioski te zostay opracowane na podstawie dotychczasowych przepisw, 2) zostao dokonane zgoszenie budowy lub wykonania robt budowlanych w przypadku, gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budow. 331. Traci moc rozporzdzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140 i Nr 44, poz. 434, z 2000 r. Nr 16, poz. 214 oraz z 2001 r. Nr 17, poz. 207). 332. Rozporzdzenie wchodzi w ycie po upywie 6 miesicy od dnia ogoszenia. ZACZNIKI ZACZNIK Nr 1 WYKAZ POLSKICH NORM PRZYWOANYCH W ROZPORZDZENIU Miejsce przywoania Numer normy Tytu normy normy 2 53 ust. 2 56 3 PN-86/E-05003.01 BN-84/8984-10 BN-89/8984-17/03 4

Lp . 1 1 2

Ochrona odgromowa obiektw b oglne

Zakadowe sieci telekomunika Instalacje wewntrzne. Ogln

Telekomunikacyjne sieci miej Oglne wymagania i badania Owietlenie wntrz wiatem

59 ust. 1

PN-84/E-02033

96 ust. 1

PN-87/B-02151.02

Akustyka budowlana. Ochrona w budynkach. Dopuszczalne wart pomieszczeniach

PN-85/B-02170 PN-88/B-02171 Ocena wpywu drga na ludzi 5 97 ust. 5 PN-76/E-05125

Ocena szkodliwoci drga prz na budynki

Elektroenergetyczne i sygnal Projektowanie i budowa

98 ust. 2

PN-IEC 364-4-481:1994

PN-IEC 60364-1:2000 PN-IEC 60364-3:2000 PN-IEC 60364-441:2000

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest w zale noci od wpyww zewnt ochrony przeciwpora eniowej zewntrznych

Instalacje elektryczne w obi Zakres, przedmiot i wymagania podsta

Instalacje elektryczne w obi Ustalenie oglnych charakter

PN-IEC 60364-442:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przeciwpora eniowa

PN-IEC 60364-443:1999

PN-IEC 60364-4-442:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest skutkami oddziaywania cieplnego

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przet eniowym PN-IEC 60364-4-443:1999

PN-IEC 60364-4-444:2001

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przepiciami. Ochrona instal przed przejciowymi przepic doziemieniach w sieciach wys

PN-IEC 60364-4-45:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przepiciami. Ochrona przed atmosferycznymi lub czenio

PN-IEC 60364-4-46:1999

PN-IEC 60364-4-47:2001

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przepiciami. Ochrona przed elektromagnetycznymi (EMI) w budowlanych

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest obni eniem napicia PN-IEC 60364-4-473:1999

PN-IEC 60364-4-482:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest i czenie

Instalacje elektryczne w obi Ochrona

113 ust. 4

PN-92/B-01706

Instalacje wodocigowe. Wyma wraz ze zmian PN-B-01706:19

113 ust. 5

PN-82/B-02857 PN-B-02861:1994 PN-M-51540:1997

Ochrona przeciwpo arowa w bu Przeciwpo arowe zbiorniki wodne. Wymagania o

Ochrona przeciwpo arowa budy

Ochrona przeciwpo arowa. Urz Zasady projektowania i instalowania eksploatacji 9 113 ust. 7 PN-92/B-01706

Instalacje wodocigowe. Wyma wraz ze zmian PN-B-01706:19

10

115 ust. 1

PN-ISO 7858-2:1997

Pomiar objtoci wody przep Wodomierze do wody pitnej zi spr one. Wymagania instalacyjne

PN-ISO 4064-2+Ad1:1997 PN-B-10720:1998

Pomiar objtoci wody w prze wody pitnej zimnej. Wymagania ins

Wodocigi. Zabudowa zestaww instalacjach wodocigowych. odbiorze 11 116 ust. 3 PN-IEC 60364-5-54:1999

Instalacje elektryczne w obi Dobr i monta wyposa enia elektry przewody ochronne

12

120 ust. 4

PN-76/B-02440

Zabezpieczenie urzdze ciep Wymagania

13

121 ust. 2

PN-ISO 4064-2+Ad1:1997 PN-B-10720:1998

Pomiar objtoci wody w prze wody pitnej zimnej. Wymagania ins

Wodocigi. Zabudowa zestaww instalacjach wodocigowych. odbiorze

14

122 ust. 2

PN-EN 12056-1:2002 PN-EN 12056-2:2002

Systemy kanalizacji grawitac Cz 1: Postanowienia ogln

Systemy kanalizacji grawitac Cz 2: Kanalizacja sanitar i obliczenia

PN-EN 12056-3:2002

Systemy kanalizacji grawitac Cz 3: Przewody deszczowe. obliczenia PN-EN 12056-4:2002

PN-EN 12056-5:2002

Systemy kanalizacji grawitac Cz 4: Przepompownie ciek i obliczenia

PN-EN 12109:2003

Systemy kanalizacji grawitac Cz 5: Monta i badania, i u ytkowania i eksploatacji

Wewntrzne systemy kanalizac 15 16 131 133 ust. 3 PN-91/B-94340 PN-91/B-02413 PN-B-02414:1999 Zsyp na odpady

Ogrzewnictwo i ciepownictwo instalacji ogrzewa wodnych systemu otw

PN-91/B-02415 PN-91/B-02416

Ogrzewnictwo i ciepownictwo instalacji ogrzewa wodnych systemu zam wzbiorczymi przeponowymi. Wy

Ogrzewnictwo i ciepownictwo zamknitych systemw ciepow

Ogrzewnictwo i ciepownictwo instalacji ogrzewa wodnych systemu zam sieci cieplnych. Wymagania 17 133 ust. 4 PN-93/C-04607

Woda w instalacjach ogrzewan jakoci wody

18

133 ust. 6

PN-91/B-02420

Ogrzewnictwo. Odpowietrzanie wodnych. Wymagania

19

133 ust. 8

PN-B-02414:1999

Ogrzewnictwo i ciepownictwo instalacji ogrzewa wodnych systemu zam wzbiorczymi przeponowymi. Wy

PN-93/C-04607

Woda w instalacjach ogrzewan jakoci wody

20

134 ust. 1

PN-EN ISO 6946:1999 PN-EN ISO 10077-1:2002

Komponenty budowlane i eleme i wspczynnik przenikania cie

PN-EN ISO 10211-1:1998 PN-EN ISO 10211-2:2002 PN-EN ISO 13370:2001 PN-EN ISO 13789:2001 PN-EN ISO 14683:2000

Waciwoci cieplne okien, d Obliczanie wspczynnika przenikania ci uproszczona

Mostki cieplne w budynkach. temperatura powierzchni. Og

Mostki cieplne w budynkach. temperatura powierzchni. Cz cieplne

Waciwoci cieplne budynkw grunt. Metody obliczania

Waciwoci cieplne budynkw przez przenikanie. Metoda obliczan

PN-B-03406:1994

Mostki cieplne w budynkach. przenikania ciepa. Metody u orientacyjne

Ogrzewnictwo. Obliczanie zap pomieszcze o kubaturze do 6 21 22 134 ust. 2 135 ust. 4 PN-82/B-02403 PN-B-02421:1999

Ogrzewnictwo. Temperatury ob

Ogrzewnictwo i ciepownictwo przewodw, armatury i urzdz przy odbiorze

23

136 ust. 1

PN-87/B-02411

Ogrzewnictwo. Kotownie wbud Wymagania

24

137 ust. 9

PN-E-05204:1994

Ochrona przed elektrycznoci obiektw, instalacji i urzd

25

140 ust. 1

PN-89/B-10425

Przewody dymowe, spalinowe i cegy. Wymagania techniczne

26

142 ust. 2

PN-89/B-10425

Przewody dymowe, spalinowe i cegy. Wymagania techniczne

27

143 ust. 1

PN-77/B-02011

Obci enia w obliczeniach st wiatrem

28

147 ust. 1

PN-83/B-03430

Wentylacja w budynkach miesz zbiorowego i u ytecznoci pu wraz ze zmian PN-83/B-03430/Az3:

29

147 ust. 3

PN-78/B-03421

Wentylacja i klimatyzacja. P powietrza wewntrznego w pom przeznaczonych do staego przebywania ludzi

30

149 ust. 1

PN-83/B-03430

Wentylacja w budynkach miesz zbiorowego i u ytecznoci pu wraz ze zmian PN-83/B-03430/Az3:

31

149 ust. 4

PN-78/B-03421

Wentylacja i klimatyzacja. P powietrza wewntrznego w pom przeznaczonych do staego przebywania ludzi

32

154 ust. 6

PN-EN 779+AC:1998

Przeciwpyowe filtry powietr Wymagania, badania, oznaczan

33

155 ust. 4

PN-83/B-03430

Wentylacja w budynkach miesz zbiorowego i u ytecznoci pu wraz ze zmian PN-83/B-03430/Az3:

34

157 ust. 2

PN-C-04753:2002 PN-C-96008:1998

Gaz ziemny. Jako gazu dost sieci rozdzielczej

Gazy wglowodorowe. Gazy skr 35 163 ust. 2 PN-EN 10208-1:2000 PN-80/H-74219 PN-79/H-74244 36 164 ust. 2 PN-EN 1057:1999 PN-EN 10208-1:2000 PN-80/H-74219 PN-79/H-74244 Rury stalowe przewodowe dla klasie wymaga A

Rury stalowe bez szwu walcow zastosowania

Rury stalowe ze szwem przewo

Rury miedziane okrge bez s stosowane w instalacjach san Rury stalowe przewodowe dla klasie wymaga A

Rury stalowe bez szwu walcow zastosowania

Rury stalowe ze szwem przewo

37

170 ust. 1

PN-83/B-03430

Wentylacja w budynkach miesz zbiorowego i u ytecznoci pu wraz ze zmian PN-83/B--03430/Az3

38

174 ust. 1

PN-EN 297:2002

Koty centralnego ogrzewania typu B11 i B11BS z palnikami atmo obci eniu cieplnym nieprzek

PN-93/M-35350 PN-87/M-40307

Koty grzewcze niskotemperat redniotemperaturowe. Wymaga

Ogrzewacze pomieszcze gazow i badania PN-87/M-40301

Gazowe grzejniki wody przep badania

39

174 ust. 6

PN-EN 297:2002

Koty centralnego ogrzewania typu B11 i B11BS, z palnikami atm obci eniu cieplnym nieprzek

PN-93/M-35350

Koty grzewcze wodne niskote redniotemperaturowe. Wymaga 40 176 ust. 1 PN-B-02431-1:1999

Ogrzewnictwo. Kotownie wbud gstoci wzgldnej mniejszej

41

180

PN-EN 50310:2002 PN-IEC 60364-1:2000 PN-IEC 60364-3:2000 PN-IEC 60364-441:2000

Stosowanie pocze wyrwnaw budynkach z zainstalowanym s

Instalacje elektryczne w obi Zakres, przedmiot i wymagania podsta

Instalacje elektryczne w obi Ustalenie oglnych charakter

PN-IEC 60364-442:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przeciwpora eniowa

PN-IEC 60364-443:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest skutkami oddziaywania cieplnego

PN-IEC 60364-4-442:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przet eniowym

PN-IEC 60364-4-443:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przepiciami. Ochrona instal przed przejciowymi przepic doziemieniach w sieciach wys

PN-IEC 60364-4-444:2001

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przepiciami. Ochrona przed atmosferycznymi lub czenio PN-IEC 60364-4-45:1999

PN-IEC 60364-4-46:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przepiciami. Ochrona przed elektromagnetycznymi (EMI) w budowlanych

PN-IEC 60364-4-47:2001

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest obni eniem napicia

PN-IEC 60364-4-473:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest i czenie

PN-IEC 60364-4-482:1999

PN-IEC 60364-5-51:2000

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest ochrony zapewniajcych bezpi oglne. rodki ochrony przed elektrycznym

42

181 ust. 4 i 7

PN-IEC 60364-5-56:1999

Instalacje elektryczne w obi i monta wyposa enia elektrycz bezpieczestwa

PN-88/E-08501 PN-92/N-01256.02

Urzdzenia elektryczne. Tabl bezpieczestwa

Znaki bezpieczestwa. Ewakua 43 184 ust. 2 PN-IEC 60364-5-54:1999

Instalacje elektryczne w obi i monta wyposa enia elektrycz przewody ochronne

44

184 ust. 3

PN-IEC 60364-4-443:1999

Instalacje elektryczne w obi Ochrona dla zapewnienia bezpieczest przeciciami. Ochrona przed atmosferycznymi i czeniowy

PN-IEC 610241:2001/Ap1:2002 PN-IEC 61024-11:2001/Ap1:2002 PN-IEC 61024-1-2:2002

Ochrona odgromowa obiektw b

Ochrona odgromowa obiektw b oglne. Wybr poziomw ochrony dla u

Ochrona odgromowa obiektw b oglne. Przewodnik B - Projektowanie sprawdzanie

PN-IEC 61312-1:2001 PN-IEC 61312-2:2003

Ochrona przed piorunowym imp elektromagnetycznym. Zasady oglne

PN-86/E-05003.01 PN-89/E-05003.03 PN-92/E-05003.04

Ochrona przed piorunowym imp elektromagnetycznym. Cz 2: Ekranowanie obiekt obiektw i uziemienia

Ochrona odgromowa obiektw b oglne

Ochrona odgromowa obiektw b obostrzona

Ochrona odgromowa obiektw b specjalna 45 186 ust. 2 PN-IEC 60364-5-54:1999

Instalacje elektryczne w obi i monta wyposa enia elektrycz przewody ochronne

46

204 ust. 4

PN-82/B-02000 PN-82/B-02001 PN-82/B-02003 PN-82/B-02004 PN-86/B-02005 PN-80/B-02010 PN-77/B-02011 PN-87/B-02013 PN-88/B-02014 PN-86/B-02015 PN-76/B-03001 PN-B-03002:1999

Obci enia budowli. Zasady u

Obci enia budowli. Obci en

Obci enia budowli. Obci en technologiczne. Podstawowe obci enia techno

Obci enia budowli. Obci en technologiczne. Obci enia pojazdami

Obci enia budowli. Obci en wcigarkami i wcignikami

Obci enia w obliczeniach st niegiem

Obci enia w obliczeniach st wiatrem

Obci enie budowli. Obci en Obci enia oblodzeniem

Obci enia budowli. Obci en

Obci enia budowli. Obci en Obci enie temperatur

Konstrukcje i podo a budowl

PN-81/B-03020 PN-B-03150:2000 PN-90/B-03200 PN-B-03215:1998 PN-84/B-03230

Konstrukcje murowe niezbrojo obliczanie - wraz z poprawk oraz ze zmian PN-B-03002:19 PN-B-03002:1999/Az2:2002

Grunty budowlane. Posadowien Obliczenia statyczne i proje

Konstrukcje drewniane. Oblic projektowanie - wraz ze zmia 03150:2000/Az1:2001

Konstrukcje stalowe. Oblicze projektowanie

Konstrukcje stalowe. Pocze Projektowanie i wykonanie

PN-B-03263:2000

Lekkie ciany osonowe i prz warstwowych i ebrowych. Obl projektowanie

PN-B-03264:2002 PN-82/B-03300 PN-86/B-03301 PN-91/B-03302

Konstrukcje betonowe, elbet kruszywowych betonw lekkich projektowanie

Konstrukcje betonowe, elbet Obliczenia statyczne i projektowanie

Konstrukcje zespolone stalow statyczne i projektowanie. B

47

208 ust. 2 pkt 2 lit. a j.w. lit. b

PN-B-02852:2001

Ochrona przeciwpo arowa budy obci enia ogniowego oraz wy czasu trwania po aru

PN-B-02851-1:1997 PN-90/B-02867 j.w. lit. c PN-B-02872:1996 PN-B-02873:1996

Ochrona przeciwpo arowa budy ogniowej elementw budynkw.

Ochrona przeciwpo arowa budy stopnia rozprzestrzeniania o ze zmian PN-90/B-02867/Az1:200

Ochrona przeciwpo arowa budy odpornoci dachw na ogie z

PN-93/B-02862 j.w. lit. d PN-B-02874:1996 j.w. lit. e PN-89/B-02856 j.w. lit. f PN-88/B-02855 j.w. lit. g

Ochrona przeciwpo arowa budy stopnia rozprzestrzeniania o rurowych i przewodach wentyl

Ochrona przeciwpo arowa budy niepalnoci materiaw budow PN-93/B-02862/Az1:1999

Ochrona przeciwpo arowa budy stopnia palnoci materiaw zmian PN-B-02874/Az1:1999

Ochrona przeciwpo arowa budy waciwoci dymotwrczych ma

Ochrona przeciwpo arowa budy wydzielania toksycznych prod materiaw 48 261 pkt 1 PN-88/B-02855

Ochrona przeciwpo arowa budy wydzielania toksycznych prod materiaw

49

266 ust. 2

PN-93/B-02870

Badania ogniowe. Mae kominy temperaturach

50

287 pkt 4

PN-92/N-01255 PN-92/N-01256.02 PN-N-01256-5:1998

Barwy bezpieczestwa i znaki

Znaki bezpieczestwa. Ewakua

Zasady umieszczania znakw b ewakuacyjnych i drogach po a

51

287 pkt 6

Patrz Polskie Normy przywoane w 180 (lp. 41)

52

288 pkt 5

PN-92/N-01255 PN-92/N-01256.02 PN-N-01256-5:1998

Barwy bezpieczestwa i znaki

Znaki bezpieczestwa. Ewakua

Zasady umieszczania znakw b ewakuacyjnych i drogach po a

53 54

288 pkt 7 298 ust. 1

Patrz Polskie Normy przywoane w 180 (lp. 41) PN-82/B-02003

Obci enia budowli. Obci en technologiczne. Podstawowe obci enia techno

55

305 ust. 2

PN-E-05204-1994

Ochrona przed elektrycznoci obiektw, instalacji i urzd

56

326 ust. 1 i 2

PN-85/B-02170 PN-88/B-02171 PN-87/B-02151.02

Ocena szkodliwoci drga prz na budynki Ocena wpywu drga na ludzi

Akustyka budowlana. Ochrona w budynkach. Dopuszczalne wart pomieszczeniach

PN-B-02151-3:1999

Akustyka budowlana. Ochrona budynkach. Izolacyjno akustyczna prze izolacyjno akustyczna elem Wymagania 57 329 ust. 5 PN-B-02025:2001

Obliczanie sezonowego zapotr ogrzewania budynkw mieszkal zbiorowego

58

Zacznik nr 2 do rozporzdzenia pkt 1.1

PN-EN ISO 6946:1999 PN-EN ISO 10211-1:1998

Komponenty budowlane i eleme i wspczynnik przenikania cie

Mostki cieplne w budynkach. cieplnych i temperatury powi obliczania PN-EN ISO 10211-2:2002 PN-EN ISO 13789:2001 PN-EN ISO 14683:2000

Mostki cieplne w budynkach. temperatura powierzchni. Cz cieplne

Waciwoci cieplne budynkw przez przenikanie. Metoda obliczan

Mostki cieplne w budynkach. przenikania ciepa. Metody u orientacyjne 59 Zacznik nr 2 do rozporzdzenia pkt 1.4 Zacznik nr 2 do rozporzdzenia pkt 2.2.1 PN-EN ISO 13370:2001

Cieplne waciwoci u ytkowe przez grunt. Metoda obliczan

60

PN-78/B-03421

Wentylacja i klimatyzacja. P powietrza wewntrznego w pom przeznaczonych do staego przebywania ludzi

ZACZNIK Nr 2 WYMAGANIA IZOLACYJNOCI CIEPLNEJ I INNE WYMAGANIA ZWIZANE Z OSZCZDNOCI ENERGII 1. Izolacyjno cieplna przegrd i podg na gruncie 1.1. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa Uk cian, stropw i stropodachw, obliczone zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa, nie mog by wiksze ni wartoci Uk(max) okrelone w tabelach: Budynek wielorodzinny i zamieszkania zbiorowego Rodzaj przegrody Lp . 1 1 2 ciany wewntrzne pomidzy pomieszczeniami ogrzewanymi a klatkami schodowymi lub korytarzami

Uk(max) [W/(m2

3 3,00*)

ciany przylege do szczelin dylatacyjnych o szerokoci: a) do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych izolacj ciepln na gboko co najmniej 20 cm b) powy ej 5 cm, niezale nie od przyjtego sposobu zamknicia i zaizolowania szczeliny 3,00 0,70

*) Je eli przy drzwiach wejciowych do budynku nie ma przedsionka, to warto wspczynnika Uk ciany wewntrznej przy klatce schodowej na parterze nie powinna by wiksza ni 1,0 W/(m2 x K).

Lp.

Budynek jednorodzinny Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu

Uk(max [W/(m2 3

1 1

2 ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym): a) przy ti> 16C: - o budowie warstwowej*) z izolacj z materiau o wspczynniku przewodzenia ciepa 0,05 W/(m x K) - pozostae b) przy ti 16C (niezale nie od rodzaju ciany)

0,30 0,50 0,80

2 3

ciany piwnic nieogrzewanych Stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami:

bez wy

0,30 a)przy ti > 16C b)przy 8C < ti 16C 4 Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi Stropy nad piwnicami ogrzewanymi ciany wewntrzne oddzielajce pomieszczenie ogrzewane od nieogrzewanego 0,50

0,60

5 6

bez wy 1,00

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. *) Tynk zewntrzny i wewntrzny nie jest uznawany za warstw.

Budynek u ytecznoci publicznej Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu L p . 1 1 2 ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym): a) przy ti > 16C: - pene - z otworami okiennymi i drzwiowymi - ze wspornikami balkonu, przenikajcymi cian b) przy ti 16C (niezale nie od rodzaju ciany) 2 ciany wewntrzne midzy pomieszczeniami ogrzewanymi a klatkami schodowymi lub korytarzami ciany przylegajce do szczelin dylatacyjnych o szerokoci: a) do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych izolacj ciepln na gboko co najmniej 20 cm b) powy ej 5 cm, niezale nie od przyjtego sposobu zamknicia i zaizolowania szczeliny 4 5 ciany piwnic nieogrzewanych Stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami:

Uk(max [W/(m2 K)]

0,45 0,55 0,65 0,70

3,00*)

3,00 0,70

bez wy

0,30 a)przy ti > 16C b)przy 8C < ti 16C 6 Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi Stropy nad piwnicami ogrzewanymi 0,50

0,60

bez wy

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia. *) Je eli przy drzwiach wejciowych do budynku nie ma przedsionka, to warto wspczynnika Uk ciany wewntrznej przy klatce schodowej na parterze nie powinna by wiksza ni 1,0 W/(m2 x K).

Budynek produkcyjny Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu L p . 1 1 2 ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym): a) przy ti > 16C: - pene - z otworami okiennymi i drzwiowymi b) przy 8C < ti 16C: - pene - z otworami okiennymi i drzwiowymi c) przy ti 8C 2 ciany wewntrzne i stropy midzykondygnacyjne a) dla ti > 16K b) dla 8K < ti 16K c) dla ti 8K 3 Stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad przejazdami a) przy ti > 16C b) przy 8C < ti 16C c) przy ti 8C

Uk(max [W/(m2 K)]

0,45 0,55

0,75 0,90 1,20

1,00 1,40

bez wymaga

0,30 0,50 0,70

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia lub okrelana indywidualnie w projekcie technologicznym. ti - R nica temperatur obliczeniowych w pomieszczeniach.

1.2. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa Uk okien, drzwi balkonowych i drzwi zewntrznych nie mog by wiksze ni wartoci Uk(max) okrelone w tabelach: Budynek mieszkalny i zamieszkania zbiorowego Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewntrzne Lp . 1 1 2 Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne w pomieszczeniach o ti 16C: a) w I, II i III strefie klimatycznej b) w IV i V strefie klimatycznej 2 Okna poaciowe (bez wzgldu na stref klimatyczn) w pomieszczeniach o ti 16C Okna w cianach oddzielajcych pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych Okna pomieszcze piwnicznych i poddaszy nieogrzewanych oraz nad klatkami schodowymi nieogrzewanymi Drzwi zewntrzne wejciowe 2,6 2,0 2,0

Uk(max) [W/(m2 x

4,0

bez wyma

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

Budynek u ytecznoci publicznej Okna, drzwi balkonowe, wietliki i drzwi zewntrzne Lp . 1 2

Uk(max [W/(m2 K)] 3

Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie przezroczyste nieotwieralne: a) przy ti > 16C b) przy 8C < ti 16C c) przy ti 8C 2,3 2,6

bez wy 2,0 2,3

2 3

Okna poaciowe i wietliki Okna i drzwi balkonowe w pomieszczeniach o szczeglnych wymaganiach higienicznych (pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi w szpitalach, obkach i przedszkolach) Okna pomieszcze piwnicznych i poddaszy nieogrzewanych oraz wietliki nad klatkami schodowymi nieogrzewanymi Drzwi zewntrzne wejciowe do budynkw

bez wy

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

Budynek produkcyjny Okna, wietliki, drzwi i wrota Lp . 1 1 2 Okna i wietliki w przegrodach zewntrznych: a) przy ti > 16C b) przy 8C < ti 16C c) przy ti 8C 2 Drzwi i wrota w przegrodach zewntrznych: a) przy ti > 16C b) przy 8C < ti 16C c) przy ti 8C ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia lub okrelana indywidualnie w projekcie technologicznym.

Uk(max) [W/(m2

2,6 4,0

bez wym

1,4 3,0

bez wym

1.3. Dopuszcza si dla budynku produkcyjnego wiksze wartoci wspczynnika Uk ni Uk(max) okrelone w pkt 1.1 i 1.2, jeli uzasadnia to rachunek efektywnoci ekonomicznej inwestycji, obejmujcy koszty budowy i eksploatacji budynku. 1.4. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku u ytecznoci publicznej, a tak e budynku produkcyjnym podoga na gruncie w ogrzewanym pomieszczeniu powinna by izolowana dodatkow izolacj ciepln. Suma oporw cieplnych warstw podogowych, dodatkowej izolacji cieplnej (poziomej lub pionowej) i gruntu, obliczona zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa, nie powinna by mniejsza od wartoci okrelonych w poni szej tabeli: Minimalne wartoci sumy oporw cieplnych dla podg ukadanych na gruncie Skadniki oporu ciepa Rmin [m2 x K/W] Lp . 8C ti 16C 1 1 2 Warstwy podogowe, izolacja cieplna (pozioma lub pionowa) oraz ciana zewntrzna lub fundamentowa Warstwy podogowe i grunt przylegy do podogi (w jej strefie rodkowej) 3 1,0

ti > 16 4 1,5

bez wymaga

1,5

Podogom stykajcym si z gruntem w pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej ti 8C oraz podogom usytuowanym poni ej 0,6 m od poziomu terenu nie stawia si adnych wymaga izolacyjnoci cieplnej. 1.5. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku u ytecznoci publicznej, a tak e w budynku produkcyjnym wartoci oporw cieplnych cian stykajcych si z gruntem, na odcinku ciany rwnym 1,0 m, liczc od poziomu terenu, nie mog by mniejsze ni : a) przy ti > 16C - 1,0 m2 x K/W, b) przy 4C < ti 16C - 0,8 m2 x K/W. Na odcinku ciany poni ej 1,0 m, liczc od poziomu terenu, wartoci oporu cieplnego nie ogranicza si. 2. Inne wymagania zwizane z oszczdnoci energii 2.1. Powierzchnia okien 2.1.1. W budynku jednorodzinnym pole powierzchni A0, wyra one w m2, okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych, o wspczynniku przenikania ciepa Uk nie mniejszym ni 2,0 W/(m2 x K), obliczone wedug ich wymiarw modularnych, nie mo e by wiksze ni warto A0max obliczona wedug wzoru: A0max = 0,15 Az + 0,03 Aw gdzie: Az jest sum pl powierzchni rzutu poziomego wszystkich kondygnacji nadziemnych (w zewntrznym obrysie budynku) w pasie o szerokoci 5 m wzdu cian zewntrznych, Aw jest sum pl powierzchni pozostaej czci rzutu poziomego wszystkich kondygnacji po odjciu Az. 2.1.2. W budynku u ytecznoci publicznej pole powierzchni A0, wyra one w m2, okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych, o wspczynniku przenikania ciepa Uk nie mniejszym ni 2,0 W/(m2 x K),

obliczone wedug ich wymiarw modularnych, nie mo e by wiksze ni warto A0max obliczona wedug wzoru okrelonego w pkt 2.1.1, jeli nie jest to sprzeczne z warunkami odnonie do zapewnienia niezbdnego owietlenia wiatem dziennym, okrelonymi w 57 rozporzdzenia. 2.1.3. W budynku produkcyjnym czne pole powierzchni okien oraz cian szklanych w stosunku do powierzchni caej elewacji nie mo e by wiksze ni : a) w budynku jednokondygnacyjnym (halowym) - 15%, b) w budynku wielokondygnacyjnym - 30%. 2.2. Punkt rosy 2.2.1. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku u ytecznoci publicznej, a tak e w budynku produkcyjnym opr cieplny nieprzezroczystych przegrd zewntrznych powinien umo liwia utrzymanie na wewntrznych jej powierzchniach temperatury wy szej co najmniej o 1C od punktu rosy powietrza w pomieszczeniu, przy obliczeniowych wartociach temperatury powietrza wewntrznego i zewntrznego oraz przy obliczeniowej wilgotnoci wzgldnej powietrza w pomieszczeniu, obliczonej zgodnie z Polsk Norm dotyczc parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego. 2.2.2. W pomieszczeniu klimatyzowanym, z utrzymywan sta wilgotnoci wzgldn powietrza, temperatura na wewntrznej powierzchni przegrd powinna by wy sza od punktu rosy powietrza w pomieszczeniu. 2.3. Szczelno na przenikanie powietrza 2.3.1. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku u ytecznoci publicznej, a tak e w budynku produkcyjnym przegrody zewntrzne nieprzezroczyste, zcza midzy przegrodami i czciami przegrd oraz poczenia okien z ocie ami nale y projektowa i wykonywa pod ktem osignicia ich cakowitej szczelnoci na przenikanie powietrza. 2.3.2. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i budynku u ytecznoci publicznej wspczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych w pomieszczeniach, w ktrych napyw powietrza zewntrznego jest zapewniony przez nawiewniki, powinien wynosi nie wicej ni 0,3 m3/(m x h x daPa2/3), a w pozostaych przypadkach powy ej 0,5, lecz nie wicej ni 1,0 m3/(m x h x daPa2/3), z zastrze eniem 155 ust. 3 i 4 rozporzdzenia.