Praca pogldowa

Forum Zakae 2012;3(1):3136

Evereth Publishing, 2012

Jolanta Sarowska1 | Zuzanna Drulis-Kawa2 | Irena Choroszy-Krl1

Zakaenia wywoywane przez paeczki z rodzaju Salmonella

Infections due to Salmonella
1 Zakad Nauk Podstawowych Akademii Medycznej im. Piastw lskich we Wrocawiu 2 Zakad Biologii Patogenw i Immunologii Uniwersytetu Wrocawskiego } Jolanta Sarowska, Zakad Nauk Podstawowych Akademii Medycznej im. Piastw lskich we Wrocawiu, ul. Chaubiskiego 4, 50-368 Wrocaw, Tel./Fax: (071) 784 00 76, e-mail: jol.sar@wp.pl Wpyno: 16.02.2012 Zaakceptowano: 29.02.2012

Streszczenie: Paeczki Salmonella enterica subsp. enterica s zaliczane do patogenw odpowiedzialnych za wywoywanie rnych schorze u ludzi, od gastroenteritis po bakteriemi. Zarwno w Polsce, jak rwnie w wikszoci krajw Unii Europejskiej, serowar Salmonella Enteritidis jest najczstsz przyczyn zakae u ludzi. W ostatnich latach na caym wiecie obserwowany jest wzrost udziau pozajelitowych zakae wywoanych przez te drobnoustroje. Sowa kluczowe: Salmonella | zakaenie Abstract: The Salmonella enterica subsp. enterica is a pathogen that causes a variety of diseases in humans, ranging from gastroenteritis to bacteraemia. The Salmonella Enteritidis serotype has been found to predominate among the nontyphoidal Salmonella species responsible for infections in humans both in Poland and in the majority of European Union countries. An increase in the participation of Salmonella species in extraintestinal infections has recently been observed all over the world. Key words: infection | Salmonella

Wstp
Paeczki Salmonella nale do grupy bakterii jelitowych i s jedn z gwnych przyczyn zakae i zatru pokarmowych pochodzenia bakteryjnego w wielu krajach, w tym rwnie w Polsce [14]. Bakterie nalece do serowaru S.Typhi wywouj dur brzuszny, S.Parathyphi A, B lub C s czynnikiem etiologicznym durw rzekomych. S to serowary Salmonella wykazujce tropizm do okrelonego gospodarza organizmu czowieka, i maj obecnie w Polsce niewielki udzia w zakaeniach [57]. Pozostae serowary zaliczane do podgatunku enterica wywouj choroby zakane okrelane jako salmonellozy, ktre s kwalifikowane do chorb odzwierzcych (antropozoonozy)[2, 8].

Obserwowany jest sezonowy szczyt zachorowa na salmonellozy, ktry w naszym kraju przypada na miesice letnie: czerwiec, lipiec i sierpie[913]. O waciwociach chorobotwrczych paeczek Salmonella, podobnie jak w przypadku innych enteropatogenw, decyduje ich zdolno adhezji do nabonka jelitowego. Adhezja przy udziale fimbrii zapobiega mechanicznemu usuwaniu bakterii ze wiata przewodu pokarmowego w nastpstwie aktywnoci perystaltycznej, uatwiajc bakteriom przetrwanie i kolonizacj[14]. Bakterie z rodzaju Salmonella, pozostajc w trwaym kontakcie z komrkami gospodarza, mog oddziaywa na nie destrukcyjnie poprzez wytwarzanie toksyn (enterotoksyna i cytotoksyna), a take dokonywa inwazji innych tkanek, doprowadzajc w sprzyjajcych warunkach do infekcji o charakterze oglnym[8, 15]. Wyrnia si kilka grup objaww chorobowych wystpujcych w przebiegu zakae spowodowanych paeczkami Salmonella. Do najczciej wywoanych przez nie infekcji zalicza si dwie podstawowe formy kliniczne: zatrucia pokarmowe (gastroenteritis) charakteryzujce si objawami ograniczonymi do przewodu pokarmowego, od rednio cikiej do piorunujcej biegunki z gorczk i rnym stopniem wymiotw; tzw. gorczki durowe (jelitowe), w ktrych dochodzi do uoglnienia procesu chorobowego w nastpstwie transmisji bakterii z jelit do krwiobiegu.

Gastroenteritis
Gastroenteritis jako najczstsza posta kliniczna zakae paeczkami Salmonella, potencjalnie moe by wywoana przez kady z ponad 2000 serowarw tych bakterii. Dane Pastwowego Zakadu Higieny, przedstawiajce sytuacj epidemiologiczn zakae bakteryjnych na terenie Polski, wskazuj na dominujc rol paeczek Salmonella jako czynnika etiologicznego zatru pokarmowych u ludzi, ktre