TYDZIEŃ PODATKOWY W GAZECIE PRAWNEJ
DZIŚ Jak w 2009 roku zmienią się JUTRO Jakie zmiany w uldze na
zasady przy wspólnym
rozliczaniu strona 14
PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008
GOSPODARKA
■ Uwzględnienie protestów
ekologów może kosztować
2 mld zł strony A2–A3
PRACA I KARIERA
■ Firmy zabezpieczają się
przed działaniem byłych
pracowników strona A7
FINANSE
■ Bank zgadza się na wpłaty
we frankach, ale nie chce
gotówki strona A10
TEMAT DNIA
W rozliczeniu za 2008 rok można
przekazać 1 proc. podatku dla
organizacji pożytku w korekcie
deklaracji. strony 2–3
PODATKI
■ NOWE ZASADY WYSTĘPOWANIA
o ulgę w zapłacie podatków.
Przyznana ulga będzie pomocą
publiczną na ich rozwój. strona 5
■ PRACOWNICY, KTÓRZY DOSTALI
zaniżony zasiłek, mogą starać się
o wyrównanie, ale odsetki z tego
tytułu są opodatkowane. strona 7
PRACA
■ MATKI KONTRA ZUS:
posłowie chcą umorzyć składki ZUS
matek, które były na urlopach
macierzyńskich oraz prowadziły
firmę. strony 2 i 10
PRAWO
■ BANKOWY FUNDUSZ
Gwarancyjny skontroluje sytuację
finansową i system zarządzania
banku korzystającego z pomocy
finansowej. strona 12
SAMOZATRUDNIENIE
Jak rozliczać dodatkowe
przychody strona 15
www.forsal.pl
Czy rosyjski niedźwiedź
przeżyje kryzys
Nakład: 87 730
Tygodnik
Podatkowy
■ Jak dokonać rocznego
rozliczenia ryczałtu i karty
Nr indeksu 348 066
■ Darowizny między
rodziną bez podatku
■ Jakie auto uznaje się
za nowe dla celów VAT
ISSN 1232–6712
Pamiętaj
dzieci będą obowiązywały o zamówieniu
w 2009 roku prenumeraty
na 2009 rok
szczegóły str. A8
Największy dziennik gospodarczy
NR 244 (2366) ROK 15 CENA 3,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPR AWNA.PL /24H
PODATKI ZWOLNIENIA W PIT PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI
Rejestracja wprowadzi chaos
w rozliczeniach ulgi meldunkowej
■ W 2009 roku meldunek na pobyt stały zostanie zastąpiony rejestracją podstawowego miejsca zamieszkania
■ Poza podstawowym miejscem zamieszkania będzie można zarejestrować dodatkowe miejsce
S ejm pracuje już nad projek-
tem ustawy o ewidencji lud-
ności. Wprowadza on istotne
zmiany w kontekście ulgi meldun-
kowej przysługującej przy sprzeda-
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT
podatku od dochodu ze sprzedaży
nieruchomości nie trzeba płacić, gdy
podatnik był zameldowany w zbywa-
nej nieruchomości na pobyt stały co
2009 r. Jednak podatnicy nadal
zachowają do niej prawo, jeśli do
31 grudnia 2008 r. zameldują się
w nieruchomościach, które w przy-
szłości będą sprzedawać. Zdaniem
Ustawa o PIT używa terminu zamel-
dowanie. Może się więc okazać, że
organy podatkowe będą próbowały
odmówić prawa skorzystania z ulgi
podatnikom z rejestracją.■
ży nieruchomości w podatku od najmniej 12 miesięcy. Ulga ta nie ekspertów zmiana zameldowania na
osób fizycznych. będzie obowiązywać od 1 stycznia rejestrację może wprowadzić chaos. strony 2 i 4
PRAWO
Premie bankowców: wzrost o 20 proc. Od dziś odsetki ustawowe
wynoszą 13 proc.
B ardzo dobre wyniki pol-
skich banków sprawiły,
że czołowi menedżerowie mo-
gą liczyć w tym roku na
wzrost premii nawet o 20
W ysokość odsetek ustawowych od 15 grud-
nia wyniesie 13 proc. zamiast 11,5 proc.
Podwyższenie ma służyć utrzymaniu termino-
proc. – wynika z szacunków wego regulowania należności przez dłużników
GP. W niektórych przypad- wobec wierzycieli. Dłużnik niespełniający
kach zarobki polskich preze- w terminie świadczenia będzie narażony na
sów mogą przekroczyć te, któ- dotkliwszą sankcję, natomiast wierzyciel otrzy-
re pobierają szefowie ich za- ma wyższe odsetki za nieterminową zapłatę.■
granicznych spółek-matek.
Tak będzie prawdopodobnie strona 12
w przypadku prezesa BRE
Banku. Mariusz Grendo-
wicz (z prawej), który objął
swoją funkcję w marcu tego PRACA
roku, może liczyć na docho-
dy zbliżone do tych, które 48 czy 65 godzin: Unia
miał jego poprzednik, Sławo-
mir Lachowski (5,2 mln zł zdecyduje o czasie pracy
w 2007 roku). Natomiast
Martin Blessing, szef nie-
mieckiego Commerzbanku,
do którego należy BRE, może
W tym tygodniu w Parlamencie Europej-
skim odbędzie się głosowanie nad pro-
jektem nowelizacji dyrektywy o czasie pracy.
liczyć na 760 tys. euro. Nie do- Eurodeputowani chcą, aby tygodniowy czas
stanie bowiem w tym roku bo-
nusów, z których rok wcze-
pracy nie przekraczał 48 godz. Rada UE chcia-
ła umożliwić krajom UE wydłużenie tygodnia
śniej otrzymał dodatkowe pracy do nawet 65 godz.■
1,23 mln euro.■ strona A10
strony 8–9
reklama
 2 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244
BLOGI Gazety Prawnej
www.gazetaprawna.pl/blogi
komentarze redakcji
PODATKI
Meldunkowy chaos
W
2009 roku zameldowanie
zastąpi podstawowe miej-
sce zarejestrowania. Wiele
wskazuje na to, że skutkiem będzie
chaos w rozliczeniach ulgi meldun-
kowej w PIT. Podatnik, który przy
sprzedaży domu będzie chciał sko-
rzystać z tego zwolnienia, będzie
musiał na początek przypomnieć so-
bie, kiedy go kupił. Od tego będzie
zależało, czy ulga w ogóle mu przy-
sługuje. Następnie będzie musiał
sprawdzić, jak długo w tym domu był
zameldowany. Minimum to 12 mie-
sięcy. Gdy w międzyczasie meldunek
zmieni się w rejestrację, będzie trze-
ba policzyć, ile czasu było się zamel-
dowanym, a ile zarejestrowanym,
aby po zsumowaniu wyszedł co naj-
mniej rok. Jeśli wszystkich czynności
EWA uda się dopełnić, podatnik, sprzeda-
MATYSZEWSKA jąc dom, uniknie PIT. I znów, po
ewa.matyszewska zmianie przepisów niby prościej.
@infor.pl A mętlik coraz większy…■ strona 4
U NAS PRZECZYTAŁEŚ PO RAZ PIERWSZY:
FORSAL.PL | Ceny energii dla gospodarstw domowych:
Prąd jednak nie zdrożeje od
stycznia
GP 241/2008 – 10 GRUDNIA 2008
PODATKI | Opodatkowanie sprzedaży mieszkania:
Fiskus chce pobierać podatek
od gruntu wykupionego za 1 zł
GP 240/2008 – 9 GRUDNIA 2008
PRACA | Wyższe świadczenia po obniżeniu
podatków i waloryzacji:
Emeryci i renciści w 2009 roku
otrzymają dwie podwyżki
GP 239/2008 – 8 GRUDNIA 2008
PRAWO | Zasady obrotu nieruchomościami:
Szybsze wywłaszczenia
pod inwestycje publiczne
GP 241/2008 – 10 GRUDNIA 2008
Czytaj www.gazetaprawna.pl/archiwum
PRACA
GP broni matki przed ZUS
R
ozpoczynamy batalię o umo-
rzenie składek ZUS matek,
które od 1999 roku przebywa-
ły na urlopach macierzyńskich i wy-
chowawczych oraz prowadziły fir-
my. Uważamy jako Gazeta Prawna,
że nie mogą one płacić ceny za nieja-
sność przepisów i praktykę ZUS, któ-
ry często sam wprowadzał je w błąd.
To podważa zaufanie obywateli do
państwa, które w Polsce i tak jest
bardzo małe. Sprawa dotyczy też
osób decydujących się na dzieci, któ-
re dodatkowo wykazywały się po-
nadprzeciętną aktywnością. I jedne-
go, i drugiego jest u nas jak na lekar-
stwo. Dzieci rodzi się niewiele,
a wskaźnik zatrudnienia wciąż
pozostaje na jednym z najniższych
w UE poziomie. Dlatego namówili-
śmy posłów, aby złożyli w Sejmie
projekt ustawy dotyczący umorze-
nia, założyliśmy też na stronach
www.gazetaprawna.pl/serwi-
BARTOSZ sy/matki_kontra_zus serwis doty-
MARCZUK czący tej sprawy. Tam będziemy
bartosz.marczuk informować o wszystkim. Udostęp-
@infor.pl niamy też forum.■ strona 10
Temat dnia
ZMIANA PRAWA | ROZLICZENIA | Wpłaty dla organizacji pożytku publicznego przy sprzedaży nieruchomości
Nie wszyscy przekażą
■ Już w zeznaniu za 2008 rok będzie można przekazać 1 proc. podatku w korekcie
■ Warunkiem wpłaty 1 proc. z korekty jest poprawienie zeznania w ciągu dwóch miesięcy
■ Osoby, które będą korygować PIT-39 po upływie dwóch lat, 1 proc. podatku nie wskażą
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
P odatnicy już w rozlicze-
niu za 2008 rok będą
mogli przekazać 1 proc.
swojego podatku dla wybranej
organizacji pożytku publiczne-
go w korekcie deklaracji podat-
kowej. Aby wpłata 1 proc. po-
datku z korekty
ANALIZA była skuteczna,
trzeba będzie zło-
żyć poprawioną deklarację
w ciągu dwóch miesięcy od
upływu terminu na złożenie
pierwotnego zeznania. Jeśli za-
tem podatnicy PIT na złożenie
zeznań za 2008 rok mają czas
do 30 kwietnia 2009 r., ostat-
nim dniem na złożenie korekty
ze wskazaniem 1 proc. podatku
będzie 30 czerwca 2009 r.
Od 1 stycznia 2009 r. podat-
nicy, którzy będą rozliczać
sprzedaż nieruchomości ku-
pionych po 1 stycznia 2009 r.,
będą musieli złożyć osobne ze-
znanie – PIT-39. W nowym for-
mularzu będzie również ru-
bryka na wskazanie 1 proc. po-
datku. Co ważne, PIT-39 będą
musieli złożyć również podat-
nicy, którzy będą korzystali
z ulgi mieszkaniowej, tj. będą
w składanym PIT deklarować,
że w ciągu dwóch lat od mo-
mentu sprzedaży przeznaczą
pieniądze ze sprzedaży na inny
cel mieszkaniowy. Pozwoli im
to uniknąć PIT od takiej trans-
akcji.
Jednak podatnik, który
w ciągu dwóch lat nie wyda
wszystkich pieniędzy ze sprze-
daży nieruchomości, będzie
musiał złożyć korektę PIT-39.
I tu dochodzimy do sedna
sprawy. Bowiem podatnik, któ-
ry po dwóch latach od złożenia
pierwotnego PIT-39 złoży jego
korektę, zostanie pozbawiony
prawa do wskazania 1 proc.
podatku dla organizacji pożyt-
ku publicznego. Po co więc by-
ło rozszerzać możliwość prze-
kazywania 1 proc. podatku dla
potrzebujących na PIT-39 i roz-
liczenia transakcji sprzedaży
nieruchomości?
Zdaniem ekspertów takie
rozszerzenie to dobry pomysł,
ale jego szczegółowe rozwią-
zania nie zostały właściwie do-
pracowane.
Zasady z ustawy o PIT
Nowy art. 45c ust. 1 ustawy
o PIT przewiduje, że 1 proc.
podatku należnego, wynikają-
cego z korekty zeznania podat-
kowego, może zostać przeka-
zany organizacji pożytku pu-
blicznego, tylko jeżeli korekta
ta została dokonana w ciągu
dwóch miesięcy od upływu ter-
minu do złożenia zeznania po-
datkowego.
Według Grzegorza Grocho-
winy, konsultanta w Doradz-
twie Podatkowym KPMG, wąt-
pliwości w tym zakresie budzi
fakt, że zgodnie z art. 45c zno-
welizowanej ustawy o PIT
ustawodawca wskazał, że po-
datnik będzie mógł przekazać
na rzecz wybranej organizacji
pożytku publicznego kwotę
odpowiadającą 1 proc. podat-
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
ku należnego wynikającego
z zeznania podatkowego zło-
żonego w terminie określo-
nym do jego złożenia albo
z korekty zeznania, jeżeli zo-
stała ona dokonana w ciągu
dwóch miesięcy od upływu
terminu do złożenia zeznania
podatkowego.
– Z tego przepisu wynika, że
1 proc. zobowiązania podat-
kowego będą mogli przekazać
tylko ci podatnicy, którzy nie
skorzystali z ulgi mieszkanio-
wej i u których wystąpił poda-
tek należny do zapłaty już
w momencie składania zezna-
nia podatkowego lub złożyli
korektę w ciągu dwóch mie-
sięcy od upływu terminu do
złożenia zeznania podatkowe-
go – tłumaczy Grzegorz Gro-
chowina.
Dodaje, że w innym przy-
padku warunek określony
w art. 45c ust. 1 pkt 2 nie zo-
stałby spełniony.
Krzysztof Nowicki, ekspert
z Kancelarii Prawniczej Mag-
nusson, zwraca uwagę, że
z art. 45 ust. 1 pkt 3 wynika
zaś, że terminem do złożenia
deklaracji PIT-39 (rozliczenie
sprzedaży nieruchomości) jest
zawsze 30 kwietnia roku na-
stępującego po roku podatko-
wym.
1 proc. w PIT-39
Od 2009 roku podatnicy bę-
dą mogli przekazać na rzecz
wybranej organizacji pożytku
publicznego także 1 proc. swo-
jego zobowiązania podatkowe-
go obliczonego od dochodów
uzyskanych z tytułu odpłatne-
go zbycia nieruchomości.
Grzegorz Grochowina zwra-
ca uwagę, że sytuacja wydaje
się skomplikowana w przypad-
ku podatników, którzy pier-
wotnie nie przekazali 1 proc.
w związku z możliwością sko-
rzystania z ulgi mieszkanio-
wej, a którzy następnie nie
spełnili wymogów skorzysta-
nia z takiej ulgi i w ciągu
dwóch lat od sprzedaży nieru-
chomości nie wydali środków
pochodzących z tej sprzedaży
na inny cel mieszkaniowy.
– Zgodnie z ustawą o PIT ta-
kie osoby są zobowiązane do
złożenia korekty zeznania po-
datkowego i zapłaty podatku –
podaje ekspert z Doradztwa
Podatkowego KPMG.
Natomiast Paweł Sylwe-
strzak, radca prawny z Kance-
larii Prawniczej Salans, pod-
kreśla, że w art. 45c znoweli-
zowanej ustawy o PIT ustawo-
dawca wskazał, że podatnik
będzie mógł przekazać na
rzecz wybranej organizacji po-
żytku publicznego kwotę od-
powiadającą 1 proc. podatku
należnego wynikającego z ze-
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
1 proc. podatku z korekty zeznania
znania rocznego, w tym zezna-
nia PIT-39 obejmującego do-
chody uzyskane z odpłatnego
zbycia nieruchomości. W ze-
znaniu PIT-39 została przewi-
dziana stosowna rubryka na
przekazanie 1 proc. podatku.
– Nie każdy składający ze-
znanie PIT-39 będzie jednak
uprawniony do przekazania
podatku – ostrzega Paweł Syl-
westrzak.
Dodaje, że zgodnie z art.
45c ustawy o PIT możliwe jest
przekazanie 1 proc. podatku
wynikającego m.in. z korekty
zeznania podatkowego, jeżeli
korekta została dokonana
w ciągu dwóch miesięcy od
upływu terminu do złożenia
zeznania podatkowego. A za-
tem podatnik, który sprzeda
nieruchomość i zadeklaruje
wstępnie, że wykorzysta uzy-
skane środki na inny cel miesz-
kaniowy, lecz w ciągu dwóch
lat od daty sprzedaży nieru-
chomości mieszkalnej nie
przeznaczy pieniędzy na ten
cel i po tym okresie złoży ko-
Jutro w Tygodniku Prawa Gospodarczego
Jak rozstrzygać spory z kontrahentem zagranicznym
Ponadto ■ jak uzyskać dotację unijną na założenie przedszkola ■ kiedy i w jaki sposób
rektę zeznania PIT-39, nie bę-
dzie uprawniony do przekaza-
nia 1 proc. podatku ze skory-
gowanego zeznania na rzecz
wybranej organizacji, gdyż ko-
rekta będzie dokonana już po
terminie dwumiesięcznym,
wskazanym w art. 45c ustawy
o PIT.
– Możliwość przekazania
w zeznaniu PIT-39 1 proc. po-
datku na rzecz organizacji po-
żytku publicznego należy oce-
nić pozytywnie. Szkoda tylko,
że uprawnienie to nie będzie
przysługiwało wszystkim skła-
dającym PIT-39 – stwierdza
Paweł Sylwestrzak.
Ograniczony 1 proc.
Osoby, które w okresie
dwóch lat nie przekażą uzy-
skanego przychodu na cele
mieszkalne i złożą korektę de-
klaracji, nie będą mogły prze-
kazać 1 proc. podatku należ-
nego organizacji pożytku pu-
blicznego.
– Możliwość przekazania
1 proc. podatku będą miały
Temat dnia PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 3
można wyegzekwować dług od członków zarządu spółki z o.o.
wyłącznie osoby, które złożą ży nieruchomości. W zależno- – Oznacza to, że część z pła- z odsetkami. Korekty zeznania
korektę do 30 czerwca roku, ści od daty nabycia nierucho- conego przez nas podatku z ty- dokonuje się również na for-
w którym złożono pierwotną mości mogą być zastosowane tułu sprzedaży nieruchomości mularzu PIT-39, zaznaczając
deklarację – podkreśla Krzysz- trzy odmienne regulacje. Jed- zostanie przekazana na orga- pole korekta. Jako że jest to
tof Nowicki. na z nich, ulga mieszkaniowa, nizację pożytku publicznego formularz tożsamy z pierwot-
Jego zdaniem w praktyce dotyczy nieruchomości naby- – mówi Agnieszka Szuper. nie składanym, możliwe bę-
takie sformułowanie przepi- tych lub wybudowanych po Dodaje, że warunkiem prze- dzie przekazanie po raz kolej-
sów oznacza, że wy- 31 grudnia 2008 r. kazania 1 proc. podatku zgod- ny 1 proc. płaconego podatku.
sokość kwoty, która Dochód ze sprzeda- nie z przepisami ustawy o PIT Wprowadzenie dwuletniego
zostanie przekazana ży takich nierucho- będzie zapłata nie później niż okresu na przeznaczenie środ-
organizacjom pożyt- mości podatnicy bę- w terminie dwóch miesięcy od ków uzyskanych ze sprzedaży
ku publicznego z tytu- Nowa ulga dą rozliczać raz do upływu terminu do złożenia nieruchomości na cele miesz-
łu zbycia nierucho- mieszkaniowa roku w nowym for- zeznania podatkowego całości kaniowe spowoduje jednak,
mości, została znaczą- będzie miała mularzu PIT-39. podatku z niego wynikającego. że pierwsze korekty zeznania
co ograniczona, gdyż zastosowanie Z uwagi na fakt, że Zauważa też, że jednym PIT-39 będą składane dopiero
najprawdopodobniej tylko do formularze te należy z założeń konstrukcji ulgi w 2012 roku.
wiekszość podatni- sprzedaży złożyć do 30 kwiet- mieszkaniowej jest jednak – Nie można zatem wyklu-
ków będzie chciała nieruchomości nia roku następują- obowiązek przekazania na ce- czyć, że do tego czasu uregulo-
skorzystać z dwulet- kupionych po cego po roku podat- le mieszkaniowe przychodu wania dotyczące zarówno ulgi
niego okresu na 1 stycznia 2009 r. kowym, w którym uzyskanego ze zbycia nieru- mieszkaniowej, jak i zasad
wykorzystanie ulgi nastąpiło zbycie nie- chomości w terminie dwóch przekazywania 1 proc. podat-
mieszkaniowej. ruchomości, po raz lat od końca roku kalendarzo- ku mogą ulec poważnym zmia-
Podobnie uważa Agnieszka pierwszy zostaną one złożone wego, w którym nastąpiło zby- nom – podsumowuje Agniesz-
Szuper, starszy konsultant w urzędach skarbowych cie. Jeżeli środki, co do których ka Szuper.■
w ITA Doradztwo Podatkowe, w 2010 roku. Druki nowych podatnik zadeklarował prze-
która w rozmowie z nami wy- formularzy zawierają rubryki znaczenie ich na cele mieszka- Pisaliśmy o tym
jaśnia, że w znowelizowanej umożliwiające przekazanie niowe, nie zostaną na nie prze- ■ Sprzedając dom, możemy
ustawie o PIT wprowadzono 1 proc. z naszego podatku na znaczone, należy dokonać przekazać 1 proc. podatku
nowe zasady dotyczące opo- wybraną organizację pożytku stosownej korekty zeznania – GP nr 236/2008
datkowania zysku ze sprzeda- publicznego. PIT-39 i zapłacić podatek wraz
reklama
 4 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244
Podatki
■ Księgowość
Dziś mija termin wpłaty zaliczki
PAMIĘTAJ na podatek od nieruchomości
CO NOWEGO
■ NOWE PREZYDIUM KRDP. Krajowa Ra-
da Doradców Podatkowych wybrała nowe
prezydium. Nowymi wiceprzewodniczący-
mi rady zostali: Marek Kwietko-Bębnow-
ski, Sławomir Sadocha (warmińsko-mazur-
skie) oraz Aleksander Stanek (lubelskie).
Nowym sekretarzem KRDP został Leszek
Sroczyński (wielkopolskie). Zmiany – jak
wynika z komunikatu rzecznika prasowe-
go KRDP Doroty Mariańskiej – wynikają
z rezygnacji z funkcji dotychczasowych wi-
ceprzewodniczących i sekretarza.
■ WYDATKI NA EMISJĘ MOŻNA ODLI-
CZYĆ. Emisja akcji jest jednym z podstawo-
wych sposobów pozyskiwania kapitału
przez spółkę akcyjną. Jeżeli przedmiotem
działalności gospodarczej prowadzonej
przez spółkę są czynności opodatkowane
VAT, to wydatki ponoszone przez spółkę
w związku z organizowaniem emisji akcji
i ich zbycia akcjonariuszom należy uznać za
czynności, które służą prowadzeniu dzia-
łalności opodatkowanej. Z tego względu
podatek naliczony związany z tymi wydat-
kami będzie podlegać odliczeniu od po-
datku należnego w takim zakresie, w ja-
kim podatek ten będzie związany ze sprze-
dażą opodatkowaną – uznał WSA w War-
szawie. Sygn. akt III SA/Wa 1197/08
■ O ROCZNYM PIT W JĘDRZEJOWIE. Na-
czelnik Urzędu Skarbowego w Jędrzejowie
informuje, że 16 grudnia o godz. 10.00
pracownicy urzędu wezmą udział w spo-
tkaniu na temat rocznych rozliczeń podat-
kowych, z uwzględnieniem ulg i odliczeń
z tytułu posiadanej niepełnosprawności.
Spotkanie organizowane przez Terenowy
Zarząd Koła Polskiego Związku Niewido-
mych odbędzie się w Jędrzejowie, ul.
Okrzei 49b. Więcej www.izba-skarbowa.kielce.pl
■ ABOLICJA PODATKOWA W IŁAWIE
I W OSTRÓDZIE. Osoby zainteresowane
abolicją podatkową mogą skorzystać
z bezpłatnych szkoleń na ten temat, któ-
re odbędą się: 16 grudnia o godz. 12.00
w siedzibie Urzędu Skarbowego w Iławie
przy ul. Wojska Polskiego 26, 19 grudnia
w godz. 10.00–12.00 w sali szkoleniowej
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej
w Ostródzie. Więcej www.olsztyn.is.gov.pl
■ ZMIANA TELEFONU HELP-DESKU.
Izba Celna w Szczecinie poinformowała,
że 1 stycznia 2009 r. zmianie ulegają
dwa numery telefoniczne ogólnopolskie-
go Help-Desku systemu Intrastat, tj.
(033) 85-76-200 oraz (033) 85-76-300
zostaną zastąpione jednym numerem in-
folinii 0-801-457-900. Pozostałe dane
są bez zmian. Więcej www.ic-szczecin.pl
■ NIŻSZY PODATEK NA ZYSKI KAPI-
TAŁOWE W JAPONII PRZEDŁUŻONY.
Władze Japonii zaproponowały przedłu-
żenie zastosowania obniżonej stawki po-
datku od dochodów z akcji i zysków ka-
pitałowych. Propozycja ta ma zachęcić
inwestorów do inwestowania na tokij-
skiej giełdzie. Stawka obniżona w Japo-
nii wynosi 10 proc. Więcej www.taxnews.pl
■ Audyt ■ Finanse publiczne
Każdy podatnik będzie mógł uzyskać
ROZMOWA zwrot VAT w ciągu 60 dni strona 6
PIT | Zwolnienia z podatku przy sprzedaży nieruchomości
Rejestracja nie wpłynie na ulgę
■ ZMIANA PRAWA W 2009 roku dzisiejsze zameldowanie zostanie zastąpione zarejestrowaniem
■ Podatnik poza podstawowym miejscem zamieszkania będzie mógł zarejestrować dodatkowe
■ Dodatkowa rejestracja nie powinna wpłynąć na ulgę meldunkową, ale spowoduje zamieszanie
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
O d przyszłego roku mel-
dunek zostanie zastą-
piony rejestracją. Jed-
na osoba będzie mogła poza
podstawowym miejscem za-
mieszkania zareje-
ANALIZA strować dodatko-
we miejsce za-
mieszkania. Takie rozwiązania
zawiera projekt ustawy o ewi-
dencji ludności, który czeka na
pierwsze czytanie w Sejmie. To
istotne zmiany w kontekście ulgi
meldunkowej, która przysługu-
je przy sprzedaży nieruchomo-
ści w podatku od osób fizycz-
nych.
Zgodnie z ustawą o PIT, po-
datku od dochodu ze sprzedaży
nieruchomości nie trzeba płacić,
gdy podatnik w zbywanym
mieszkaniu lub domu był za-
meldowany na pobyt stały przez
co najmniej 12 miesięcy. Ulga
meldunkowa znika z przepisów
ustawy o PIT 1 stycznia 2009 r.
Jednak prawo do niej nawet po
tej dacie zachowają podatnicy,
którzy zameldują się w nieru-
chomościach – które w przyszło-
ści będą sprzedawać – do 31
grudnia 2008 r.
Zdaniem ekspertów zmiany
w obowiązkach meldunkowych,
a zwłaszcza wprowadzenie do-
datkowego zarejestrowanego
miejsca zamieszkania, nie wpły-
ną na możliwość skorzystania
z ulgi meldunkowej w PIT, ale
mogą wprowadzić pewien cha-
os.
Nie powinno być kłopotów
Nowa regulacja w zakresie
obowiązku meldunkowego nie
powinna negatywnie wpłynąć
na prawo podatników do sko-
rzystania z ulgi meldunkowej.
Na ten aspekt zwraca uwagę
Piotr Tatara, ekspert z Baker
& McKenzie, który wyjaśnia, że
uzasadnione wydaje się stano-
wisko, zgodnie z którym do
12-miesięcznego okresu wyma-
ganego do skorzystania ze zwol-
nienia w PIT będzie trzeba wli-
czać zarówno okres zameldo-
wania, jak i okres wprowa-
dzonego nowelizacją zarejestro-
wania w podstawowym miejscu
zamieszkania.
– Odmienna interpretacja do-
prowadziłaby do konkluzji, że
przepisy dotyczące ulgi meldun-
kowej są martwe w odniesieniu
do niektórych kategorii podatni-
ków – interpretuje Piotr Tatara.
Podkreśla, że dotyczyłoby to
np. podatników, którzy nabyli
nieruchomość i zameldowali się
w niej w 2008 roku, a tym sa-
mym nie zdążyli spełnić warun-
ku zameldowania przez okres
co najmniej 12 miesięcy. Wska-
zuje też, że w odniesieniu do
przewidzianego w nowelizacji
ustawy o ewidencji ludności
tzw. dodatkowego miejsca za-
mieszkania będzie ono miało
charakter fakultatywny i całko-
wicie zależny od woli osoby za-
interesowanej.
– Instytucja ta została wpro-
wadzona ze względów prak-
tycznych i, jak się wydaje, zare-
jestrowanie się podatnika w do-
datkowym miejscu zamieszka-
nia nie powinno wpłynąć na je-
go prawo do skorzystania z ulgi
■ Administracja skarbowa
Od 2009 roku firmy zaliczą do kosztów cenę nabycia produktów
NOWOŚĆ przekazanych organizacjom pożytku publicznego
meldunkowej (jeśli zbywany
budynek lub lokal był jego miej-
scem zameldowania lub podsta-
wowym miejscem zamieszkania
przez co najmniej 12 miesięcy)
– twierdzi Piotr Tatara.
Fiskus ma swoje zdanie
Już w przyszłym roku czeka-
ją nas spore zmiany w ustawie
o ewidencji ludności i dowo-
dach osobistych, w tym m.in.
zastąpienie obowiązku meldun-
kowego przez zarejestrowane
miejsce zamieszkania. Zdaniem
Ewy Matuszewskiej, doradcy
podatkowego w TPA Horwath
Sztuba Kaczmarek, nowe prze-
pisy mogą być niewłaściwie wy-
korzystane przez organy podat-
kowe w przypadku skorzystania
z ulgi meldunkowej. W przepi-
sach ustawy o PIT uzależnia się
bowiem zwolnienie z podatku
od złożenia oświadczenia po-
twierdzającego 12-miesięczny
okres zameldowania na pobyt
stały. Z uwagi na fakt, że ustawa
o PIT używa terminu zameldo-
wanie, może się okazać, że or-
gany podatkowe będą próbowa-
ły odmówić prawa skorzystania
z ulgi podatnikom posiadają-
cym zarejestrowane miejsce za-
mieszkania.
– Zgodnie z przepisami przej-
ściowymi projektu ustawy
o ewidencji, dotychczasowe
miejsce zameldowania staje się
miejscem zamieszkania – twier-
dzi Ewa Matuszewska.
Argumentuje, że podatnicy
nie powinni mieć zatem proble-
mu z zastosowaniem ulgi w
sytuacji, gdy zameldują się
przed zmianą przepisów, nato-
miast wspomniany 12-mie-
sięczny okres upłynie już po ich
zmianie, oraz w sytuacji gdy
podatnik będzie w stanie wyka-
zać, że w mieszkaniu przezna-
czonym na sprzedaż miał przez
wymagany okres wyłącznie za-
rejestrowane miejsce zamiesz-
kania.
19
Jej zdaniem, problem może
się pojawić, gdy podatnik zare-
jestruje drugorzędne miejsce
zamieszkania, na co zezwalają
proc. przepisy projektu ustawy o ewi-
dencji ludności, i będzie chciał
wynosi PIT przy skorzystać z ulgi meldunkowej
sprzedaży w stosunku do mieszkania,
nieruchomości. w którym takie drugorzędne
Płacony jest miejsce zamieszkania posiada.
od dochodu
– Przepisy przejściowe zrów-
nują takie miejsce zamieszkania
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
strona 7
z zameldowaniem na pobyt cza-
sowy, co w praktyce uniemożli-
wi zwolnienie z podatku przy-
chodów ze zbycia takiego
mieszkania, gdyż ustawa o PIT
wymaga oświadczenia o zamel-
dowaniu na pobyt stały – doda-
je nasza rozmówczyni z TPA
Horwath Sztuba Kaczmarek.
Niemożliwe warunki
Zgodnie z ustawą o podatku
dochodowym od osób fizycz-
nych, zwolnienie dla sprzedaży
budynku lub lokalu mieszkalne-
go ma zastosowanie, jeżeli po-
datnik był zameldowany w bu-
dynku lub lokalu na pobyt stały
przez okres nie krótszy niż 12
miesięcy przed datą zbycia. We-
dług Marka Kolibskiego, dorad-
cy podatkowego w Spółce Do-
radztwa Podatkowego Ożóg
i Wspólnicy, istotą ulgi meldun-
kowej jest tym samym zameldo-
wanie na pobyt stały przez
okres co najmniej 12 miesięcy.
W kontekście projektowanych
zmian w ustawie o ewidencji
ludności i dowodach osobi-
stych, których celem jest znie-
sienie obowiązku meldunkowe-
go, należy mieć na względzie,
że przepisy podatkowe dotyczą-
ce ulg i zwolnień powinny być
ściśle interpretowane.
– Jeśli zatem inne niż podat-
kowe przepisy uniemożliwią za-
meldowanie na pobyt stały, za-
stępując tę instytucję zarejestro-
waniem miejsca zamieszkania,
to tym samym podstawowy i je-
dyny warunek skorzystania
z ulgi meldunkowej będzie nie-
możliwy do zrealizowania –
ostrzega Marek Kolibski.
Wyjaśnia też, że należy tu
mieć na względzie wypracowa-
ny przez Trybunał Konstytucyj-
ny nakaz ogłaszania zmian
ustaw podatkowych do końca li-
stopada roku poprzedzającego
wejście zmian w życie.
– Nie mamy tu co prawda do
czynienia ze zmianą ustawy po-
datkowej, ale skutek jest taki
sam, tj. prawo podatnika do ulgi
będzie mu odebrane w trakcie
roku podatkowego – podsumo-
wuje Marek Kolibski.
Nowelizacja ustawy o ewi-
dencji ludności wejdzie w życie
w trakcie 2009 roku.■
KOMENTARZ strona 2
-
Pisaliśmy o tym
■ Ulga mieszkaniowa nie znik-
nie – GP nr 242/2008
www.gazetaprawna.pl/
pit_2008
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 633 PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 5

Jaki standard stosować przy rozliczeniach sprzedaży nieruchomości
Przy rachunkowych rozliczeniach sprze-
daży w sektorze nieruchomości zastoso-
wanie mają zarówno MSR 11, jak i MSR
18. Jak ustalić, który standard stosować?
Jednostka powinna zastanowić się, czy umo-
wa o budowę zawiera więcej niż jeden ele-
ment. Na przykład jedna umowa budowy nie-
ruchomości może obejmować dostarczenie do-
datkowych towarów lub usług. Może okazać
się konieczne podzielenie takiej umowy na od-
dzielne elementy składowe i przeanalizowanie
każdego z nich w celu ustalenia, które wytycz-
ne są odpowiednie oraz jaka powinna być
podstawa ujmowania przychodów. Może się
zdarzyć, że firma budowlana podpisuje umo-
wę na sprzedaż standardowego mieszkania
oraz zapewnienie świadczenia usług utrzyma-
nia nieruchomości na rzecz kupującego przez
okres pięciu lat. Są tu dwa elementy składowe,
do których należy stosować MSR 18.
MSR 18 par. 14 dotyczący sprzedaży towarów
stosuje się do mieszkania, a MSR 18 par. 20
dotyczący sprzedaży usług stosuje się do usług
utrzymania nieruchomości. Ta sama firma bu-
dowlana zawiera umowę na sprzedaż gruntu
firmie produkcyjnej oraz budowę specjalistycz-
nej fabryki na tym gruncie. Sprzedaż gruntu
jest nieodwołalna i nie zależy od ukończenia
budowy. Są tu dwa elementy składowe: MSR
18 stosuje się do sprzedaży gruntu, a MSR 11
– do budowy fabryki.
Ustalenie, czy umowa wchodzi w zakres MSR
11 czy MSR 18, wymaga subiektywnego osą-
du ze strony kierownictwa. Interpretacja KIMSF
15 interpretuje wytyczne zawarte w MSR 11
i MSR 18 w sposób następujący: MSR 11:
umowa stanowi umowę o budowę, kiedy ku-
pujący potrafi wyodrębnić główne elementy
konstrukcyjne projektu przed lub w trakcie bu-
dowy. Na przykład spółka naftowa, która po-
trzebuje nowej rafinerii, może określić dokład-
nie swoje wymagania firmie budowlanej oraz
monitorować i zmieniać te wymagania przez
cały okres budowy. W tym przypadku to kupu-
jący określa główne elementy projektu, zatem
do budowy rafinerii zostanie zastosowany
MSR 11.
Treść ekonomiczna umowy o wytworzenie du-
żej ilości podobnych aktywów zgodnie ze spe-
cyfikacją kupującego powinna zostać rozważo-
na, aby określić, czy umowa dotyczy sprzedaży
towarów, a więc wchodzi w zakres MSR 18. Na
przykład producent samochodów, który otrzy-
mał zamówienie na 100 autobusów, które ma-
ją być wyprodukowane zgodnie ze standardo-
wym projektem, ale pomalowane na barwy fir-
mowe operatora, zastosowałby MSR 18 do do-
stawy każdego autobusu. MSR 18: umowa do-
tyczy sprzedaży towarów, gdy budowa
odbywa się niezależnie od umowy, a kupujący
ma tylko ograniczoną możliwość wywierania
wpływu na projekt.■ Not. EM
dr ANDRÉ HELIN
prezes firmy audytorskiej BDO Numerica
www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

reklama

PROCEDURY

Przedsiębiorca
może uzyskać
ulgę
ZMIANA PRAWA
Przedsiębiorcy będą mogli na
nowych zasadach występować
o ulgę w zapłacie podatków.
Przyznana ulga będzie pomocą
publiczną na rozwój tych firm.

EWA KONDERAK
gp@infor.pl

J est już gotowy projekt roz-

porządzenia Rady Mini-
strów w sprawie udzielania nie-
których ulg w spłacie zobowią-
zań podatkowych stanowiących
pomoc publiczną na rozwój
małych i średnich przedsię-
biorstw, które ma zastąpić roz-
porządzenie w tym samym za-
kresie z 20 czerwca 2007 r.
Zgodnie z projektem mali
i średni przedsiębiorcy będą
mogli ubiegać się – poprzez zło-
żenie wniosku do naczelnika
urzędu skarbowego – o ulgę
w spłacie zobowiązań podatko-
wych. Ulga taka będzie mogła
być udzielona w takich for-
mach, jak: odroczenie terminu
płatności podatku lub rozłoże-
nie zapłaty podatku na raty, od-
roczenie lub rozłożenie na raty
zapłaty zaległości podatkowej
wraz z odsetkami za zwłokę lub
odsetek określonych w decyzji
fiskusa oraz umorzenia w cało-
ści lub w części zaległości podat-
kowych, odsetek za zwłokę lub
opłaty prolongacyjnej wraz
ze wskazaniem przypadków,
w których ulgi udzielane są jako
pomoc indywidualna.
Przyznana ulga będzie mogła
być udzielona jako pomoc na:
1) inwestycje w odniesieniu do:
a) kosztów inwestycji, zwią-
zanych z realizacją tej in-
westycji lub
b) kosztów płacy miejsc pra-
cy utworzonych bezpo-
średnio w wyniku realiza-
cji tej inwestycji;
2) usługi doradcze świadczone
przez doradców zewnętrz-
nych;
3) udział w targach lub wystawie.
Ulgi w spłacie zobowiązań
podatkowych, stanowiące po-
moc na rozwój małych i śred-
nich przedsiębiorstw, będą
mogły być udzielane po speł-
nieniu przez małego i średnie-
go przedsiębiorcę warunków
określonych w projektowanym
rozporządzeniu.
Pomoc dla przedsiębiorców
na zasadach wskazanego roz-
porządzenia będzie udzielana
do 30 czerwca 2014 r. Rozpo-
rządzenie ma wejść w życie po
upływie 14 dni od dnia ogło-
szenia w Dzienniku Ustaw.■
 6 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 Podatki WWW.GAZETAPRAWNA.PL

KAPITAŁY PIENIĘŻNE | Instrumenty pochodne Rozmawiamy z TOMASZEM MICHALIKIEM, doradcą podatkowym

Kontrakty terminowe Krótszy termin zwrotu VAT

rozlicza się tak jak akcje
Przy rozliczeniu kontraktów
terminowych istotne są
pozycje zamknięte, a nie
dzienne obroty gotówkowe.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl
P rzychód ze zbycia kon-
traktów terminowych
wykazywany w informacji
PIT-8C powstaje w momen-
cie zamknięcia danej pozy-
cji.
– Postępowanie jest analo-
giczne jak w przypadku ryn-
ku kasowego – mówi Hanna
Pobudkiewicz, dyrektor biu-
PRZYKŁAD: ZAMKNIĘCIE POZYCJI
KONTRAKT NA WIG20
Otwarcie pozycji długiej
■ Zakup po kursie 1600 pkt
■ Sprzedaż po kursie 1643 pkt
■ Prowizja maklerska od otwarcia i zamknięcia: 24 zł
PIT-8C – Przychód: (43 pkt x 10) – 24 zł = 404 zł (zysk)
Otwarcie pozycji krótkiej
■ Sprzedaż po kursie 1600 pkt
■ Zakup po kursie 1643 pkt
PIT-8C – Koszty uzyskania przychodu: (43 pkt x 10) + 24 zł =
454 zł (strata)
mogły zostać zanotowane za-
równo zyski, jak i straty doty-
czące codziennych rozliczeń
cena instrumentu bazowe-
go w określonym terminie
w przyszłości, czyli w ter-
NOWE PRAWO Po nowelizacji ustawy o VAT co do zasady
każdy podatnik będzie mógł uzyskać zwrot podatku w terminie
60 dni. Zmiana w istotny sposób wpłynie na przepływy
finansowe dużej grupy podatników. Skończą się też próby
naciągania przepisów dotyczących szybszych zwrotów podatku.
■ Czy zmiana przepisów doty- ustawy o VAT. Obecnie przepis
czących terminu zwrotu VAT przewiduje, że podatnik, który
istotnie przełoży się na obrót w danym okresie nie wykonał
gospodarczy? czynności opodatkowanych,
– Tak. Uważam, że zmiana przenosi nadwyżkę podatku na-
jest bardzo ważna i korzystna liczonego na kolejne okresy roz-
dla podatników.
ROZMOWA Najistotniejsze
jest to, że co do
liczeniowe. W nowym brzmie-
niu przepis mówi, że podatnik
może dokonać przeniesienia
zasady każdy podatnik będzie nadwyżki na kolejne okresy roz-
mógł uzyskać zwrot VAT w cią- liczeniowe. W praktyce oznacza
gu 60 dni. Od tej reguły są tylko to, że podatnicy będą mogli do-
dwa wyjątki, z których szcze- konać wyboru, czy nadwyżkę tę
gólnie istotny jest ten odnoszą- zechcą przenieść na następne
cy się do nowo powstałych po- okresy rozliczeniowe, czy też
datników. Jest to formuła, na wolą zwrot na konto. Muszę

Fot. Wojciech Górski

ra rozliczeń Domu Inwesty-
cyjnego BRE Banku.
Tłumaczy, że nie bierze się
pod uwagę pozycji jeszcze
nie zamkniętych, mimo że
w przypadku inwestycji w in-
strumenty pochodne od stro-
z rynkiem – dodaje Hanna
Pobudkiewicz.
Nasz rozmówca przyznaje
równocześnie, że taki sposób
prezentowania rozliczenia
został zastosowany jednak
dopiero przy sporządzaniu
minie wygaśnięcia kontrak-
tu. W przypadku futures
notowanych na giełdach in-
strumentem bazowym mo-
gą być akcje, obligacje, wa-
luty czy indeksy giełdowe.
Inwestor zobowiązany do
którą wszyscy od pewnego cza-
su czekamy i na brak której na-
rzekamy. Dzisiaj podatnik o 60-
-dniowy zwrot VAT może wy-
stąpić tylko wtedy, jeśli kupił
środki trwałe, wartości niema-
terialne itd. albo stosuje obniżo-
jednak podkreślić, że akurat
w tym przypadku zwrot zosta-
nie dokonany w terminie 180
dni. Jednak i ten termin podat-
nik może skrócić do 60 dni, je-
żeli złoży zabezpieczenie mająt- ■W przypadku nowo powsta-
kowe równe kwocie żądanego łych podatników szybszy zwrot

ny przepływów gotówko-
wych następują codzienne
rozliczenia z rynkiem.
Podobnie jak w przypad-
ku rozliczenia inwestycji
w akcji dla celów podatko-
wych co do zasady bierze
się pod uwagę moment
sprzedaży akcji.
W informacji PIT-8C poja-
wi się więc suma codzien-
nych rozliczeń, ale dopiero
w momencie, gdy dana pozy-
cja już jest zamknięta. Ze
względu na krótkotrwały
okres życia instrumentów
pochodnych praktycznie do-
tyczy to pozycji, których ter-
min wygaśnięcia przypadnie
w przyszłym roku.
– Wynik z tych inwestycji
zostanie wykazany w infor-
macji dotyczącej następnego
roku podatkowego, chociaż
w kończącym się roku już
informacji PIT 8-C za ostatni
rok podatkowy po rozpo-
wszechnieniu postanowienia
I Urzędu Skarbowego w Po-
znaniu z 15 maja 2006 r.
(sygn. ZD/406-14/PIT/06).
Wcześniej bowiem przy rozli-
czaniu była uwzględniana
wartość instrumentu.
– Faktycznie nie burzyło to
otrzymanego wyniku pod
względem podatkowym (do-
chód bądź strata prezentowa-
ne były prawidłowo), ale ob-
roty (przychody i koszty) mia-
ły monstrualne wartości – wy-
jaśnia Hanna Pobudkiewicz.
Dodaje, że budziło to zrozu-
miałe zainteresowanie ze stro-
ny urzędów skarbowych
i przerażenie ze strony inwe-
storów nigdy niedysponują-
cych wykazywanymi kwotami.
Kontrakt terminowy jest
to zakład o to, jaka będzie
sprzedaży kontraktu (wy-
stawca kontraktu) zajmuje
krótką pozycję i liczy na
spadek kursu instrumentu
bazowego. Natomiast inwe-
stor zobowiązany do kupna
kontraktu zajmuje pozycję
długą i spodziewa się wzro-
stu kursu kontraktu. Inwe-
stor, który sprzedaje kon-
trakt przed terminem wyga-
śnięcia, zajmuje pozycję
przeciwstawną do pierwot-
nie posiadanej. ■
Dziś
Jak dokonać rocznego
rozliczenia ryczałtu
i karty podatkowej
Tygodnik
Podatkowy
www.gazetaprawna.pl
„
ną stawkę. W innych okoliczno- zwrotu.
ściach podatnik uzyska zwrot ■ Dzisiaj podatnik, który dopie-
podatku w terminie 180 dni. To ro zaczął działalność gospodar-
bardzo długi okres. Nowelizacja czą, musi dłużej czekać na zwrot
w istotny sposób wpłynie więc VAT. Czy to się zmieni?
Z punktu widzenia Dyrektywy 112 i Konsty-
tucji RP nie ma żadnego powodu, żeby po-
datnik, który prowadzi działalność krócej,
musiał składać dodatkowe zabezpieczenia
czy gwarancje w celu otrzymania szybszego
zwrotu VAT
na przepływy finansowe dużej – Nie. To drugi wyjątek,
grupy podatników. Pewnie w którym zwrot nadal – jako re-
skończą się też próby naciągania guła – będzie następował w ter-
przepisów dotyczących szyb- minie 180 dni, chyba że podat-
szych zwrotów podatku. nicy złożą zabezpieczenie ma-
■ Czy skrócenie terminu to jedy- jątkowe. Nowo powstali podat-
na korzyść dla podatników? nicy będą mogli uzyskać zwrot
– Kolejną znaczącą z punktu VAT w ciągu 60 dni w odniesie-
widzenia podatników zmianą niu do zakupu środków trwa-
będzie zmiana art. 86 ust. 19 łych i wartości niematerialnych.
podatku po nowelizacji ma za-
gwarantować złożenie zabez-
pieczenia. Czy jest to lepsze niż
kaucja gwarancyjna?
– Nieszczególnie. Zastąpio-
no bowiem jedno wątpliwe
rozwiązanie drugim. Z punktu
widzenia Dyrektywy 112
i Konstytucji RP nie ma żadne-
go powodu, żeby podatnik,
który prowadzi działalność
krócej, musiał składać dodat-
kowe zabezpieczenia czy gwa-
rancje. Takie nierówne trakto-
wanie różnych grup podatni-
ków nie znajduje żadnego
uzasadnienia. Natomiast nie-
wątpliwie lepszym rozwiąza-
niem jest odniesienie się do
kwoty żądanego zwrotu, a nie
jakiejś stałej wartości, jak to
miało miejsce w przypadku
kaucji.■
Rozmawiała
ALEKSANDRA TARKA

PROCEDURY | Czynności organów podatkowych

Wadliwy protokół może być podstawą do uchylenia decyzji fiskusa

ZMIANA PRAWA W protokołach z kontroli podatkowych często momentem otwierającym po- nych czynności związanych dokonywane w nich zapisy nie zostały złożone lub organ po-
zdarzają się błędy. Podatnicy powinni je kwestionować, bo wady datnikowi możliwość dokona- z precyzyjnym ustaleniem stanu odzwierciedlają stanu rzeczy- datkowy nie zgadza się z za-
protokołu kontroli mogą stanowić naruszenie przepisów nia korekty deklaracji podatko- faktycznego – wymienia ekspert wistego, a nie wtedy, gdy wy- strzeżeniami podatnika wnie-
postępowania i w niektórych sytuacjach mogą być podstawą do wej. Co istotne, niezłożenie Allen & Overy A. Pędzich. stępują nieprawidłowości sionymi do protokołu kontroli,
uchylenia decyzji podatkowej. ewentualnych zastrzeżeń do Wskazuje też, że wady pro- w dokonanych zapisach (ewen- podatnik może w toku postę-
kontrolowanego o każdej protokołu oznacza pojawienie tokołu związane z oceną praw- tualna wadliwość ksiąg). Bio- powania podatkowego przed-
EWA MATYSZEWSKA zmianie swojego adresu doko- się domniemania, że podatnik ną sprawy będącej przedmio- rąc pod uwagę konsekwencje stawić dowody podważające
ewa.matyszewska@infor.pl nanej w ciągu sześciu miesięcy zgadza się z ustaleniami fak- tem kontroli najczęściej wiążą związane mocą dowodową ustalenia przyjęte w protokole
od dnia zakończenia kontroli tycznymi dokonanymi w trak- się z niedostatecznym przed- ksiąg oraz sankcje karne skar- kontroli. Ewentualne niepra-

O d 1 stycznia 2009 r. podatkowej, jeżeli w toku kon-

zmieni się zakres infor- troli podatkowej ujawniono
macji, jakie powinny znaleźć nieprawidłowości, oraz skut-
cie kontroli podatkowej – wyja-
śnia Wojciech Pietrasiewicz.
Dodaje, że ewentualne pod-
się w protokole z kontroli fi- kach niedopełnienia tego obo- ważenie okoliczności faktycz-
skusa. Jak podaje nam Woj- wiązku. nych przyjętych w protokole
ciech Pietrasiewicz, doradca – Protokół kontroli jest doku- w fazie postępowania podatko-
podatkowy współpracujący mentem odzwierciedlającym wego jest oczywiście możliwe,
z Allen & Overy A. Pędzich, od przebieg kontroli podatkowej. ale w takiej sytuacji ciężar udo-
przyszłego roku każdy proto- Doręczenie podatnikowi proto- wodnienia istnienia odmien-
kół powinien zawierać poucze- kołu określa moment, w któ- nych okoliczności spoczywa na
nie o obowiązku zawiadomie- rym dochodzi do jej zakończe- podatniku. Z tych przyczyn
nia organu podatkowego przez nia, co w wielu sytuacjach jest rzetelna weryfikacja treści pro-
tokołu kontroli, a w szczegól-
ZAWARTOŚĆ PROTOKOŁU Z KONTROLI ności jego ustaleń faktycznych
Protokół kontroli powinien zawierać: wskazanie kontrolowanego; jest niezwykle istotna.
wskazanie osób kontrolujących; określenie przedmiotu i zakresu – Najczęstsze wady protoko-
kontroli; określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli; opis łów kontroli dotyczą trzech
dokonanych ustaleń faktycznych; dokumentację dotyczącą przepro- aspektów: ustaleń faktycznych,
wadzonych dowodów; ocenę prawną sprawy będącej przedmio- oceny prawnej sprawy będącej
tem kontroli; pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień przedmiotem kontroli oraz usta-
oraz prawie złożenia korekty deklaracji, a od 1 stycznia 2009 r. po- leń dotyczących badania ksiąg.
uczenie o obowiązku zawiadomienia organu podatkowego przez W zakresie ustaleń błędy, jakie
kontrolowanego o każdej zmianie swojego adresu dokonanej w cią- pojawiają się w protokołach
gu sześciu miesięcy od dnia zakończenia kontroli podatkowej, jeże- kontroli, dotyczą oczywiście nie-
li w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawidłowości, oraz prawidłowo ustalonego stanu
skutkach niedopełnienia tego obowiązku. faktycznego wskutek błędnych
ustaleń lub niedokonania pew-
stawieniem oceny prawnej
przez organ podatkowy. Za
wadliwy z punktu widzenia
bowe, jakie wiążą się z prowa-
dzeniem ksiąg w sposób nie-
rzetelny, warto tę wadę proto-
widłowości w protokole kon-
troli, w szczególności dotyczą-
ce ustalonego stanu faktyczne-
przepisów Ordynacji podatko- kołu wyeliminować już na eta- go, mogą stanowić podstawę
wej należy uznać protokół, któ- pie zastrzeżeń do protokołu zarzutów przeciw decyzji wy-
ry wskazuje jedynie okoliczno- kontroli. danej przez organ podatkowy
ści faktyczne oraz powołuje – W sytuacji gdy zastrzeże- I instancji – podpowiada Woj-
przepisy, które mają zastoso- nia do protokołu kontroli nie ciech Pietrasiewicz.■
wanie w sprawie. Ustalenia reklama
protokołu muszą zawierać oce-
nę, czy dana okoliczność wska-
zana w protokole jest zgodna
z przepisami prawa.
– Jeśli chodzi o wady zwią-
zane z ustaleniami w zakresie
badania ksiąg, kontrolujący
często mylą nierzetelność ksiąg
z ich wadliwością. Niejedno-
krotnie organ uznaje za nierze-
telne takie księgi, w których je-
dynie pewne zapisy zostały do-
konane nieprawidłowo, ale od-
zwierciedlają rzeczywiste zda-
rzenia gospodarcze – zauważa
Wojciech Pietrasiewicz.
O nierzetelności można jed-
nak mówić tylko wtedy, gdy
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
PIT | Świadczenia z ubezpieczenia społecznego
Odsetki od wyrównanego
zasiłku są opodatkowane
Pracownicy, którzy w okresie
czasowej niezdolności do
pracy otrzymywali zaniżony
zasiłek, mogą starać się o jego
wyrównanie, ale odsetki
z tego tytułu są
opodatkowane.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl
O bliczając podstawę wy-
miaru świadczeń choro-
bowych przysługujących pra-
cownikowi w okresie czaso-
wej niezdolności do pracy, na-
leży uwzględniać wszystkie
składniki wynagrodzenia pra-
cownika. Zasada ta obowiązu-
je jednak dopiero od wyroku
Trybunału Konstytucyjnego
(sygn. akt 1SK 16/06), który
wszedł w życie 7 lipca 2008 r.
Niekorzystna praktyka
Wcześniej praktyka ustala-
nia kwoty wynagrodzenia
chorobowego, wypłacanego
na podstawie art. 93 kodeksu
pracy przez pracodawcę, oraz
zasiłków z ubezpieczenia spo-
łecznego – chorobowych,
opiekuńczych i macierzyń-
skich oraz świadczeń rehabili-
tacyjnych, wypłacanych przez
ZUS, była niekorzystna dla
pracownika. Pracownik mógł
opłacać składkę na ubezpie-
czenie społeczne od całości
swojego wynagrodzenia, tj.
od pensji oraz od dodatko-
wych świadczeń, np. premii,
natomiast w okresie zwolnie-
nia od pracy mógł otrzymy-
wać wynagrodzenie lub zasi-
łek chorobowy naliczony tyl-
ko od podstawowej pensji.
Odsetki za zwłokę
Pracownicy, którzy otrzy-
mywali zaniżone świadczenia
z tytułu czasowej niezdolności
do pracy, mogą składać wnio-
ski do płatnika (pracodawcy
lub ZUS) o wyrównanie przy-
sługującej im kwoty świadcze-
nia. Jest ono powiększane
o ustawowe odsetki za nieter-
minową wypłatę świadczenia,
naliczane od dnia następnego
po dniu, kiedy przypadł ter-
min wypłaty takiego wyna-
grodzenia lub zasiłku. Wypła-
ta zaległych świadczeń nie
jest obojętna podatkowo.
Monika Ławnicka, konsul-
tant w Accreo Taxand, przy-
pomina, że wypłacona kwota
wynagrodzenia chorobowego
stanowi dla pracownika przy-
chód ze stosunku pracy podle-
gający opodatkowaniu na
podstawie ustawy o PIT.
Opodatkowana jest też
kwota wypłaconego zasiłku.
Ekspert podkreśla, że podat-
kowe traktowanie odsetek od
takich świadczeń zależy od te-
go, czy zostały one naliczone
od zaległego wynagrodzenia
chorobowego, czy też od kwo-
ty zasiłku.
– Odsetki z tytułu nietermi-
nowej wypłaty wynagrodzeń
(również tych wypłacanych za
czas choroby) są bowiem
zwolnione z podatku na mocy
art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy
o PIT. Nie ma takiego zwol-
nienia dla odsetek od zasiłku
– wyjaśnia Monika Ławnicka.
Wyższy przychód
Skutkiem ponownego prze-
liczania kwoty świadczeń za
czas niezdolności do pracy
może być uzyskanie znacznie
wyższego przychodu. Dla pra-
cowników, dla których do-
tychczas nieuwzględniane
w podstawie obliczania świad-
czeń premie stanowiły znacz-
ną część wynagrodzenia, wy-
równanie świadczeń może
przyczynić się do przekrocze-
nia progu podatkowego.
Pracownicy mogą występo-
wać z wnioskiem do płatników
o korektę świadczeń za okres
trzech lat wstecz, licząc od daty
złożenia wniosku. Płatnik ma
30 dni na jego rozpatrzenie.■
reklama
Podatki
CIT | Rozliczanie pomocy na rzecz organizacji pożytku publicznego
Wydatki na produkty spożywcze będą kosztem
ZMIANA PRAWA Firmy zaliczą
do kosztów podatkowych koszty
wytworzenia lub ceny nabycia
produktów spożywczych
przekazanych na rzecz
organizacji pożytku publicznego.
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl
O d 1 stycznia 2009 r. firmy
chętniej będą przekazy-
wały produkty spożywcze or-
ganizacjom pożytku publicz-
nego. Wszystko za sprawą no-
welizacji ustawy o podatku do-
chodowym od osób prawnych
(u.p.d.o.p.), zgodnie z którą
firmy będą mogły zaliczyć do
kosztów uzyskania przycho-
dów koszty wytworzenia lub
ceny nabycia produktów spo-
żywczych przekazanych na
rzecz takich organizacji.
– Zmiana art. 16 pkt 14
ustawy u.p.d.o.p. jest znaczą-
cym krokiem do poprawy sy-
tuacji organizacji pożytku pu-
blicznego – uważa Jacek Paw-
lik, doradca podatkowy ze
spółki audytorskiej Eccom.
Dodaje, że do tej pory
wszelkiego rodzaju darowizny
i ofiary nie stanowiły kosztu
uzyskania przychodu, a daro-
wizny na rzecz organizacji po-
żytku publicznego mogły być
odejmowane od dochodu wy-
łącznie do 10 proc. jego wyso-
kości. A zatem ustawodawca
nie zachęcał firm do przekazy-
wania żywności organizacjom
pożytku publicznego. Od no-
wego roku taka zachęta bę-
dzie podwójna.
– W stosunku do artykułów
spożywczych wymienionych
w art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy
o podatku od towarów i usług
(która zacznie obowiązywać
od 1 stycznia 2009 r.) de fac-
to odliczenie będzie w pełnej
wysokości – wyjaśnia Jacek
Pawlik.
Argumentuje, że jeżeli moż-
na w kosztach uzyskania przy-
PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 7
Ważne! Koszty wytworzenia produktów spożywczych przekazanych
na rzecz organizacji pożytku publicznego będą także wolne
od podatku od towarów i usług
chodów uwzględnić wartość Nie zmienią się natomiast
wytworzonych lub zakupio- zasady rozliczeń innych da-
nych produktów spożywczych
darowanych organizacji pożyt-
rowizn niż produkty spo-
żywcze.
ku publicznego, to tak jakby się
uwzględniło całość tej darowi-
zny w odliczeniu od dochodu.
– Pozostałe darowizny fir-
my rozliczą po staremu, czyli
nie uwzględnią ich w kosz-
Ekspert tłumaczy, że zmia- tach uzyskania przychodów,
ny w ustawie o CIT idą w pa- a odliczą od dochodu w wyso-
rze ze zwolnieniem przekaza- kości nieprzekraczającej 10
nia takich darowizn od podat- proc. jego wysokości – kon-
ku od towarów i usług. Jego kluduje nasz rozmówca.■
zdaniem nowelizacje ustaw
w omawianym zakresie za-
chęcą większą rzeszę darczyń-
Pisaliśmy o tym
ców (podobne rozwiązanie ■ Darowizny dla fundacji będą
dotyczy także osób fizycz-
kosztem podatkowym
nych) do przekazywania ta-
– GP nr 231/2008
kich darowizn na rzecz orga-
www.gazetaprawna.pl/cit
nizacji pożytku publicznego.
reklama
 8 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244
Praca
■ Prawo pracy ■
2 dni dodatkowego wolnego przysługuje pracownikowi
PAMIĘTAJ wychowującemu dziecko w wieku do 14 lat
CO NOWEGO
■ KONTRAKTY 2009 W SŁUŻBIE ZDRO-
WIA. W liście do premiera Donalda Tuska
Zarząd Krajowy Ogólnopolskiego Związku
Zawodowego Lekarzy negatywnie ocenia
ostatnie działania Narodowego Funduszu
Zdrowia dotyczące wyceny świadczeń me-
dycznych na 2009 rok (za tzw. punkt we-
dług systemu jednorodnych grup pacjen-
tów). Zdaniem OZZL dyrektorzy szpitali
zmuszani są w ten sposób do podpisywa-
nia kontraktów niekorzystnych dla swoich
placówek, a NFZ kompromituje rządową
reformę służby zdrowia, traktując szpitale
z pozycji monopolisty. Więcej www.ozzl.org.pl
■ NIEKTÓRZY ZWIĘKSZAJĄ ZATRUDNIE-
NIE. Prawie 90 osób znalazło pracę w Za-
kładach Tworzyw Sztucznych Gamrat w Ja-
śle (woj. podkarpackie). Przyjęcia związane
są z uruchomieniem nowej linii do produk-
cji wykładzin obiektowych prasowanych.
Wartość inwestycji wyniosła 22 mln zł.
Według prezesa zarządu spółki, Andrzeja
Czajki, nowe miejsca pracy wynikają m.in.
z przejścia kilku wydziałów na system pra-
cy trzyzmianowej. To rezultat większych
zamówień. Gamrat jest jednym z najwięk-
szych producentów tworzyw sztucznych
w kraju. Zatrudnia 840 osób. Jest jedno-
osobową spółką Skarbu Państwa.
■ PRACUJĄ, ALE SĄ BIEDNI. Z najnow-
szego sondażu CBOS wynika, że 6,6 proc.
populacji dorosłych Polaków to osoby
pracujące, ale jednocześnie biedne. Ba-
danie pokazuje, że bieda nie zawsze jest
wynikiem braku stałego zatrudnienia.
Praca i bieda dotyczy około 2 mln 10 tys.
Polaków. Średni miesięczny dochód z pra-
cy, jaki uzyskuje pracujący biedny, wyno-
si 786 zł netto. Więcej www.cbos.pl
■ HOSPICJUM DOMOWE DLA DZIECI. Ca-
ritas diecezji kieleckiej uruchomiła hospi-
cjum domowe dla dzieci chorych termi-
nalnie lub cierpiących na chorobę nieule-
czalną. Lekarze, pielęgniarki i wolontariu-
sze pomagają dzieciom potrzebującym
opieki paliatywnej na wezwanie. Według
koordynatorki działań hospicjum Marii
Chojnackiej posiadający specjalistyczne
przygotowanie członkowie zespołu palia-
tywnego wspomagają domowych opie-
kunów ciężko chorych dzieci w podawa-
niu leków, karmieniu i wykonywaniu nie-
zbędnych zabiegów higienicznych. Proś-
by o pomoc przyjmowane są o każdej
porze telefonicznie. Więcej www.caritas.pl
■ DOFINANSOWANIE UCZELNI Z FUN-
DUSZY UE. Ponad 143 mln zł dofinanso-
wania z Programu Operacyjnego Rozwój
Polski Wschodniej otrzymają łącznie czte-
ry lubelskie uczelnie na rozbudowę lub
budowę nowych budynków. Umowy
o dofinansowaniu realizacji inwestycji
podpisali w Lublinie rektorzy uczelni oraz
władze Polskiej Agencji Rozwoju Przed-
siębiorczości. Obecna na uroczystości mi-
nister rozwoju regionalnego Elżbieta
Bieńkowska powiedziała, że są to pierw-
sze umowy w województwie lubelskim
dotyczące wykorzystania środków unij-
nych z Programu Operacyjnego Rozwój
Polski Wschodniej. Więcej www.mrr.gov.pl
Ubezpieczenia społeczne ■
PRAWO PRACY | Czas pracy w krajach UE
UE ustali, jak długo będziemy
■ Rada Unii Europejskiej chce umożliwić państwom członkowskim wydłużenie tygodniowego czasu pracy nawet do 65 godz.
■ Eurodeputowani opowiedzieli się za utrzymaniem zasady, że tydzień pracy trwa do 48 godz., i likwidacją klauzul opt-out
■ Lekarze protestują przeciwko propozycji dzielenia dyżuru medycznego na część aktywną i nieaktywną
ŁUKASZ GUZA
DOMINIKA SIKORA
gp@infor.pl
J
utro w Parlamencie Eu-
ropejskim ma się odbyć
głosowanie nad projek-
tem nowelizacji Dyrektywy
nr 2003/88/WE dotyczącej
niektórych aspektów organi-
zacji czasu pracy. Komisja
Zatrudnienia PE zgłosiła do
projektu liczne poprawki,
zgodnie z którymi państwa
członkowskie nie mogłoby
wydłużać maksymalnego
tygodnia czasu pracy powy-
żej 48 godz., czyli w prakty-
ce stosować tzw. klauzuli
opt-out, dzięki której jest to
możliwe.
Propozycje te są sprzeczne
ze wspólnym stanowiskiem
Rady Unii Europejskiej
z 9 czerwca 2008 r. Rada
chciała, aby kraje UE mogły
w przepisach wewnętrznych
wydłużać tygodniowy czas
pracy nawet o 17 godz.
Z propozycjami Rady nie
zgadzają się polscy lekarze.
Dzisiaj wspólnie z kolegami
z innych krajów Wspólnoty
będą protestować pod siedzibą
Parlamentu Europejskiego w Stras-
burgu. Dla nich ta zmiana może
oznaczać wydłużenie czasu
pracy i jednocześnie niższe wy-
nagrodzenie.
Lekarze przeciw
Zgodnie z prawem polskim
od 1 stycznia 2008 r. maksy-
malny czas pracy lekarzy wy-
nosi 48 godz. Tylko jeśli pod-
piszą dobrowolnie tzw. klau-
zulę opt-out, może on być
wydłużony do 72 godz. tygo-
dniowo. Lekarze domagają
się likwidacji tej klauzuli
i objęcia ich takim samym
wymiarem czasu pracy, jak
innych pracowników, wyno-
szącym 48 godz. Taką propo-
zycję zgłosiła Komisja Za-
trudnienia i Spraw Socjal-
nych Parlamentu Europej-
skiego.
– Stosowanie klauzul opt-
-out może negatywnie wpły-
nąć na konkurencyjność ryn-
ków pracy poszczególnych
państw UE – tłumaczył w PE
Alejandro Cercas, hiszpański
poseł z grupy Socjalistów
PES.
Zdrowie ■
Sejm zajmie się specjalnymi
NOWOŚĆ emeryturami dla nauczycieli
Propozycje Komisji są jed-
nak sprzeczne z czerwcowym
stanowiskiem Rady Unii Eu-
ropejskiej. Proponowała ona,
aby poszczególne kraje człon-
kowskie mogły wydłużać ty-
godniowy wymiar czasu pra-
cy z obecnych 48 godz. do 60
lub nawet 65 godz. (w mak-
symalnie sześciomiesięcznym
okresie rozliczeniowym).
Pracownicy byliby chronieni,
bo bez ich zgody (klauzula
opt-out) czas pracy nie zo-
stałby wydłużony ponad 48
godz. Dodatkowo pracownik
miałby prawo wycofać ją ze
skutkiem natychmiastowym
(w ciągu trzech pierwszych
miesięcy od wyrażenia zgo-
dy). Rada chciała też wpro-
wadzić przepis, zgodnie
z którym odmowa pracy
w wydłużonym wymiarze lub
cofnięcie zgody miały nie na-
rażać pracownika na żadne
negatywne konsekwencje.
Kryzys wpłynie na czas pracy
Członkowie Komisji Za-
trudnienia PE nie przyjęli po-
prawek jednomyślnie. Część
eurodeputowanych sprzeci-
wiła się głosom większości
i podkreśliła, że dzięki roz-
wiązaniom zaproponowa-
nym przez Radę pracodawcy
łatwiej mogliby dostosować
organizację pracy do po-
trzeb firm.
– A w obliczu kryzysu eko-
nomicznego powinniśmy
szczególnie dbać o swobodę
i elastyczność, dzięki którym
obywatele mogą zwiększać
swoje dochody – uważa Liz
Lenne, brytyjska eurodeputo-
wana z grupy Liberałów i De-
mokratów ALDE.
Podkreśliła, że całkowita
rezygnacja ze stosowania
klauzul opt-out w trudnej sy-
tuacji gospodarczej może od-
bić się negatywnie na kondy-
cji wielu firm.
Właśnie ze względu na kry-
zys finansowy również polscy
pracodawcy domagają się
zmian w przepisach dotyczą-
cych czasu pracy. Proponują
np. wprowadzenie do kodek-
su pracy tzw. banków czasu
pracy, czyli instytucji podob-
nej do klauzul opt-out. Dzięki
takiemu rozwiązaniu pra-
cownik, który był zwolniony
Edukacja ■
strona 9 NOWOŚĆ
z obowiązku świadczenia
pracy w okresie przerwy
w produkcji, odpracowywał-
by ten czas w późniejszym
terminie (np. w okresie ko-
niunktury gospodarczej).
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
Kadry
Posłowie chcą umorzyć zaległe
składki ZUS strona 10
– Taki system sprawnie
funkcjonuje w Niemczech –
mówi prof. Mieczysław Kabaj
z Instytutu Pracy i Spraw So-
cjalnych.
Podkreśla jednak, że roz-
wiązania, które mają złago-
dzić skutki kryzysu, muszą
być korzystne nie tylko dla
pracodawcy, ale też dla pra-
cownika. Dlatego, aby zachę-
cić podwładnych do wprowa-
dzenia elastycznych syste-
mów czasu pracy, firmy mogą
np. uzgodnić, że praca
w zwiększonym wymiarze
(np. w okresie wzmożonej
produkcji) będzie dodatkowo
wynagradzana.
O wprowadzenie bardziej
elastycznych systemów czasu
pracy apelują nie tylko praco-
dawcy, ale też Komisja Euro-
pejska. W ostatnim tygodniu
listopada wystąpiła do wszyst-
kich krajów członkowskich
UE o zwiększenie swobody
stron (pracowników i praco-
dawców) w organizowaniu
czasu pracy.
Niepłatny dyżur
Rada Unii Europejskiej
i Parlament są podzielone tak-
że w kwestii zaliczania dyżuru
pracowniczego do czasu pra-
cy. Zgodnie ze stanowiskiem
Rady dyżur pracowniczy po-
winien dzielić się na część ak-
tywną, w czasie której pod-
władny musi pracować, oraz
nieaktywną, gdy pozostawał
co prawda w dyspozycji szefa,
ale nie wykonywał obowiąz-
ków. Tylko pierwsza część by-
łaby zaliczana do czasu pracy,
a więc przysługiwałoby za nią
wynagrodzenie.
Tymczasem Komisja Zatrud-
nienia PE uznała, że choć obie
formy dyżuru rzeczywiście się
różnią, to jednak cały dyżur
powinien być traktowany jako
czas pracy.
Propozycje Rady wzbudzi-
ły największe kontrowersje
w środowisku lekarskim. Do-
piero od początku tego roku
dyżur medyczny jest w ogóle
wliczany do ogólnego czasu
pracy polskich lekarzy (w
tym także jego część nieak-
tywna).
– To tylko pretekst do tego,
aby ponownie pozbawiać ich
tego prawa. De facto oznacza
WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa pracy cz. 610 PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 9

Czy pracodawca może zlecać pracownikowi dyżury bez ograniczeń

Pracodawca od tygodnia każe jedne-
mu pracownikowi pełnić dyżur pod te-
lefonem. Wprawdzie nie jest on wzy-
wany do firmy, ale takie zachowanie
bardzo ogranicza korzystanie przez
niego z czasu wolnego. Czy pracodaw-
ca może bez ograniczeń zlecać pra-
cownikom dyżury telefoniczne?
Kodeks pracy stanowi w art. 1515 par. 1, iż pra-
codawca może zobowiązać pracownika do po-
zostawania poza normalnymi godzinami pracy
w gotowości do wykonywania pracy wynikają-
cej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w in-
nym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.
Istotą dyżuru jest zabezpieczenie ewentualnych
potrzeb pracodawcy, do których należeć może
np. wykonanie nagłej, pilnej pracy. Dyżur może
być pełniony przez pracownika w zakładzie pra-
cy lub też poza nim, w miejscu wyznaczonym
przez pracodawcę, np. w domu pracownika.
Przyjmuje się, iż dyżur jest instytucją pośrednią
pomiędzy czasem pracy a czasem wolnym. Po-
siada cechy zbliżone do czasu pracy, ponieważ
pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy,
natomiast do czasu wolnego odnosi się z tego
powodu, iż w jego trakcie istnieje duże prawdo-
podobieństwo nieświadczenia pracy. Dyżur nie
może naruszać uprawnień pracownika do dobo-
wego i tygodniowego odpoczynku. Oznacza to,
że w podstawowym systemie czasu pracy nie
może przekraczać 5 godzin po 8-godzinnym dniu
pracy – w takim przypadku pracownikowi przy-
sługuje dobowy 11-godzinny odpoczynek.
W dniu wolnym od pracy dyżur nie może prze-
kroczyć 13 godzin.
Pełnienie dyżuru jest jednym z obowiązków pra-
cowniczych, który wynika ze stosunku pracy. Ar-
tykuł 100 par. 2 pkt 4 k.p. wskazuje, iż obowiąz-
kiem pracownika jest dbanie o dobro zakładu
pracy. W doktrynie zakłada się, iż poprzez ten
obowiązek można rozumieć zobligowanie pra-
cownika do wykonywania na rzecz pracodawcy,
w określonych sytuacjach, czynności przekracza-
jących zakres obowiązku świadczenia pracy, któ-
ry jest unormowany w zawartej umowie o pra-
cę oraz poza obowiązującymi godzinami pracy.
Sąd Najwyższy w wyroku z 31 stycznia 1978 r.
stwierdził, że dyżur w rozumieniu kodeksu pracy
nie wynika z odrębnego tytułu prawnego, lecz
jest jednym z obowiązków pracowniczych, gdyż
stanowi dodatkowe zadanie robocze po nor-
malnych godzinach pracy, bez względu na to,
czy zadanie to mieściło się w ramach uzgodnio-
nego rodzaju pracy, czy też wykraczało poza ten
rodzaj. Należy stwierdzić, że udział w dyżurze
stanowi jeden z elementarnych obowiązków
pracownika. Jeżeli jest on zbieżny z interesem
pracodawcy, wówczas pracownik musi w nim
uczestniczyć. Pracownik jest uprawniony do od-
mowy pełnienia dyżuru jedynie w razie wyjąt-
kowych, usprawiedliwionych okoliczności.■
WOJCIECH OSTROWSKI
radca prawny,
Kancelaria Prawna Rachelski i Wspólnicy
www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Świadczenia kompensacyjne

pracować Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli przez 20 lat

ZMIANA PRAWA Sejm zajmie
się jutro specjalnymi
oraz głosowanie nad przyję-
ciem tej ustawy – mówi poseł
– Czasu jest mało. Nie moż-
na jednak doprowadzić do sy-
dzie wydłużany co rok
o kwartał, a mężczyzn co rok
emeryturami dla nauczycieli. Cezary Urban, który będzie tuacji, że przez kilka miesięcy o sześć miesięcy. Ostatnie
OPINIA Od 2009 roku mają kończyć prezentować stanowisko PO przyszłego roku nie będzie osoby mające prawo do wcze-
pracę w wieku 55 lat. w sprawie projektu. przepisów określających zasa- śniejsze emerytury zakończą
KRZYSZTOF RĄCZKA Natomiast posłanka Lewicy dy przechodzenia na wcze- pracę w 2028 roku. Od 2029
profesor, dziekan Wydziału Prawa i Administracji BOŻENA WIKTOROWSKA Krystyna Łybacka zwraca śniejsze emerytury nauczycie- roku wszyscy nauczyciele bę-
Uniwersytetu Warszawskiego bozena.wiktorowska@infor.pl uwagę, że jeśli ustawa zostanie li – mówi Sławomir Broniarz, dą przechodzić na świadcze-
przyjęta przez Senat bez po- prezes Związku Nauczyciel- nia, mając 60 lat (kobiety)
Przepisy dotyczące czasu pracy powinny być ela-
styczniejsze. Ustalanie z góry tygodniowych limitów
godzin pracy na niskim poziomie chroni pracowni-
N a rozpoczynającym się ju-
tro posiedzeniu Sejmu ma
zostać uchwalona ustawa o na-
prawek, to jeszcze w tym roku
trafi do podpisu prezydenta.
– Ustawa nie budzi kontro-
stwa Polskiego.
Zgodnie z projektem na-
uczyciele zachowają prawo
i 65 lat (mężczyźni).
Prawo do świadczeń będą
mieć nauczyciele legitymujący
ków, ale w zderzeniu z rzeczywistością powoduje
problemy. Tak stało się np. w przypadku lekarzy, uczycielskich świadczeniach wersji. Mam więc nadzieję, że do wcześniejszego zakończe- się okresem składkowym i nie-
którzy w praktyce często pracują ponad 48 godz. ty- kompensacyjnych. Projekt zo- zgodnie z wcześniejszymi za- nia aktywności zawodowej. składkowym wynoszącym 30
godniowo. Dodatkowo, w dobie kryzysu, praco- stał przygotowany przez trzy powiedziami wejdzie w życie W 2009 roku zarówno ko- lat, w tym 20 lat pracy w szko-
dawcy muszą szybko dostosowywać się do zmienia- kluby parlamentarne: Platformy od nowego roku – mówi Kry- biety, jak i mężczyźni pracu- le przy tablicy.■
jącej się sytuacji ekonomicznej. Elastyczny czas pra-
cy na pewno to im ułatwi. Natomiast w kwestii dy- Obywatelskiej, Polskiego Stron- styna Łybacka. jący w szkołach i przedszko-
żuru zgadzam się z orzecznictwem ETS. Jeśli jego nictwa Ludowego oraz Lewicy. Także Związek Nauczyciel- lach będą mogli przechodzić Pisaliśmy o tym
nieaktywna część nie będzie wliczana do czasu pra- – To ostatnie posiedzenie stwa Polskiego oczekuje, że na wcześniejsze emerytury ■ Emerytury dla nauczycieli do
cy, trzeba będzie jasno określić, kiedy pracownik Sejmu w tym roku. Zakłada- ustawa jeszcze w tym roku zo- po ukończeniu 55 lat. Nato- 2028 roku... – GP nr 240/2008
wykonuje lub nie wykonuje swoich obowiązków my więc, że do piątku zostaną stanie opublikowana w Dzien- miast w kolejnych latach
w trakcie dyżurów. A to, jak okazało się na przykła- www.gazetaprawna.pl/archiwum
dzie lekarzy, jest bardzo trudne.
przeprowadzone trzy czytania niku Ustaw. wiek emerytalny kobiet bę-

reklama

to kolejne wydłużenie okresu – To może doprowadzić do RYNEK PRACY | Zatrudnianie bezrobotnych

spędzanego przez nich w pra-
cy – mówi Krzysztof Bukiel,
przewodniczący Ogólnopol-
skiego Związku Zawodowego
Lekarzy (OZZL).
Również samorząd lekarski
jest przeciwny dzieleniu czasu
dyżuru.
– Od lekarza odbywającego
dyżur w szpitalu wymaga się
nie tylko obecności w miejscu
pracy, ale przede wszystkim
ciągłej gotowości do natych-
miastowego udzielenia pomo-
cy pacjentom – mówi Konstan-
ty Radziwiłł, prezes Naczelnej
Rady Lekarskiej (NRL).
Dodaje, że podczas dyżuru le-
karz, nawet jeżeli w danej chwi-
li nie wykonuje czynności zawo-
dowych, jest w stanie ciągłej go-
towości do ich rozpoczęcia.
ETS a dyżur lekarski
Warto przypomnieć, że kwe-
stią podziału czasu dyżuru le-
karskiego już kilkakrotnie zaj-
mował się Europejski Trybunał
Sprawiedliwości. Stwierdził
jednoznacznie, że dyżur lekar-
ski, podczas którego wymaga-
na jest fizyczna obecność me-
dyka na terenie placówki me-
dycznej, musi być traktowany
jako integralna część ogólnego
czasu pracy.
– Nie rozumiem więc działa-
nia Rady Europejskiej, które
w jawny sposób stoi w sprzecz-
ności z tym, co orzekł ETS –
przekonuje Krzysztof Bukiel.
Podział dyżuru lekarskiego
niesie ze sobą również prak-
tyczne aspekty związane z tym,
w jaki sposób ewidencjonować
aktywność lekarzy w czasie dy-
żuru. W projekcie zmiany dy-
rektywy proponuje się ryczałto-
we określenie części aktywnej
i nieaktywnej dyżuru.
patologii. W celu obniżenia
kosztów systemu ochrony
zdrowia będą sztucznie wydłu-
żane okresy nieaktywnej czę-
ści dyżuru. To natomiast spo-
wodowałoby obniżenie wyna-
grodzenia lekarzy – zauważa
Krzysztof Bukiel.
OZZL domaga się ponadto,
aby czas tzw. dyżuru pod tele-
fonem (lekarz jest np. w do-
mu, ale pozostaje w stałej go-
towości do przybycia do szpita-
la) również był wliczany do
normalnego czasu pracy.
Obecnie jest to możliwe, ale
tylko w sytuacji kiedy wezwa-
ny lekarz przybędzie do pla-
cówki medycznej (od tego mo-
mentu czas spędzony w zakła-
dzie wlicza się do ogólnego
czasu pracy).
Parlament Europejski na po-
siedzeniu plenarnym może
wnieść poprawki do projektu
nowelizacji dyrektywy, nie-
uwzględnione we wspólnym
stanowisku Rady Unii Europej-
skiej. Jeśli Rada je zatwierdzi,
automatycznie nowela zosta-
nie uchwalona. Jeśli odrzuci
poprawki, zostanie powołany
komitet pojednawczy (27 eu-
rodeputowanych i 27 człon-
ków Rady), który ma wypraco-
wać zbliżenie stanowisk obu
instytucji. Jeśli parlament od-
rzuci wspólne stanowisko bez-
względną większością głosów,
akt nie zostaje przyjęty.■
Pisaliśmy o tym
■ Dyżur w firmie nie zawsze
będzie... – GP nr 146/2008
www.gazetaprawna.pl/archiwum
Więcej: www.gazetaprawna.pl
/kodeks_pracy
Firmy niechętnie organizują
prace interwencyjne
Zbyt niska refundacja
za zatrudnianie bezrobotnych
w ramach prac interwencyjnych
i konieczność zapewnienia
im pracy przez rok zniechęca
firmy do korzystania z tego
instrumentu aktywizacji.
PAWEŁ JAKUBCZAK
pawel.jakubczak@infor.pl
F irma, która chce zatrud-
nić bezrobotnych w ra-
mach zorganizowanych przez
siebie prac interwencyjnych,
musi złożyć wniosek do urzę-
du pracy. Po jego weryfikacji
starosta zawiera umowę z pra-
codawcą, który je organizuje.
Zdaniem przedstawicieli PUP
prace interwencyjne nie cieszą
się dużym zainteresowaniem
wśród firm.
– W naszym regionie tylko
sześć firm w latach
2006–2008 zorganizowało te
prace – mówi Małgorzata Jan-
kowska, starszy inspektor PUP
w Aleksandrowie Kujawskim.
W Piotrkowie Trybunalskim
w 2006 roku było zorganizo-
wanych 97 takich prac.
– W tym roku będzie ich 65
– mówi Dorota Cudzich, za-
stępca dyrektora PUP w Piotr-
kowie Trybunalskim.
Zdaniem przedstawicieli
PUP o niewielkim zaintereso-
waniu firm pracami interwen-
cyjnymi decyduje zbyt mała re-
fundacja, w stosunku do obo-
wiązków na nich ciążących. Ma-
łe i średnie przedsiębiorstwa
muszą utrzymać przez dwa la-
ta, a duże firmy przez trzy lata
dotychczasowy stan zatrudnie-
nia na poziomie nie niższym niż
średnie zatrudnienie z ostatnich
12 miesięcy albo stan zatrud-
nienia z dnia składania wniosku
o pomoc, o ile jest on wyższy od
średniego zatrudnienia z ostat-
nich 12 miesięcy.
– Ponadto mają obowiązek
zatrudniać bezrobotnego
przez co najmniej 12 miesięcy
i nie mogą rozwiązać z nim
umowy o pracę z innej przy-
czyny niż naruszenie przez
niego obowiązków pracowni-
czych – mówi Anna Szczęsny-
-Michalak, kierownik działu
instrumentów i programów
rynku pracy PUP w Tychach.
Dodaje, że w zamian praco-
dawca może otrzymać od oko-
ło 3830 zł do 7660 zł w okresie
refundacji wynoszącym od
6 do 12 miesięcy
Ustawa z 20 kwietnia 2004 r.
o promocji zatrudnienia i insty-
tucjach rynku pracy (t.j. Dz.U.
z 2008 r. nr 69, poz. 415 późn.
zm.) wskazuje, że na sześć mie-
sięcy można zatrudnić w ra-
mach prac interwencyjnych
m.in. długotrwale bezrobot-
nych i do 25 roku życia, kobie-
ty, które nie podjęły zatrudnie-
nia po urodzeniu dziecka,
a także bezrobotnych, którzy
ukończyli 50 lat, nie posiadają
kwalifikacji zawodowych czy
doświadczenia. Z kolei na rok
firmy mogą zatrudnić tylko
niektórych z nich, np. bezro-
botnych, którzy nie ukończyli
25 lat. Fundusz Pracy przezna-
czy na prace interwencyjne
w 2009 roku 200 mln zł.■
 10 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 Praca WWW.GAZETAPRAWNA.PL

SŁUŻBY MUNDUROWE | Profesjonalizacja armii UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Obowiązki osób prowadzących działalność gospodarczą

270 zł otrzyma firma za dzień Posłowie chcą umorzyć

szkolenia jej pracownika przez wojsko
ZMIANA PRAWA
Pracodawca zatrudniający
pracownika należącego do
Narodowych Sił Rezerwowych
otrzyma rekompensatę za jego
nieobecność związaną
z ćwiczeniami w wojsku.
ARTUR RADWAN
artur.radwan@infor.pl
tj. pierwszym roku funkcjono-
wania armii zawodowej, rząd
przewiduje zawarcie kontraktu
z 10 tys. żołnierzy rezerwy. Ma
to kosztować 110 mln zł. 80 mln
zł zostanie przeznaczone na
świadczenia dla firm zatrudnia-
jących żołnierzy NSR. Zdaniem
gen. Stanisława Kozieja utwo-
rzenie NSR jest dobrym rozwią-
zaniem, bo koszt utrzymania
wojskowej. Wyniesie ono maksy-
malnie 1/30 dwuipółkrotności
średniej płacy w sektorze przed-
siębiorstw. Obecnie kwota ta wy-
nosi 270 zł. Firma, aby otrzymać
pieniądze, będzie musiała zwró-
cić się z wnioskiem do szefa wo-
jewódzkiego sztabu wojskowe-
go. Ten w ciągu miesiąca przeka-
że pieniądze na jej rachunek.
– Nie zdecydowałabym się na
zaległe składki ZUS
Na rozpoczynającym się jutro
posiedzeniu Sejmu posłowie
zgłoszą projekt zakładający
umorzenie składek ZUS matkom,
które w latach 1999–2008 były
na urlopach macierzyńskich
i wychowawczych oraz
prowadziły firmę.
dził, i wpłacały tylko składkę Obecnie ZUS wzywa do za-
do NFZ – mówi Joanna Kluzik- płacenia składek z odsetkami
-Rostkowska. na ubezpieczenia (emerytalna,
Deklaruje, że na rozpoczy- rentowa, wypadkowa) i do Fun-
nającym się jutro posiedzeniu duszu Pracy te osoby, które od
Sejmu jej klub złoży poselski 1999 roku przebywały na zasił-
projekt ustawy przewidujący kach macierzyńskich i urlopach
umorzenie tych składek. wychowawczych, a mając inny
Wskazuje, że oprócz tego tytuł (najczęściej prowadziły fir-

Ż ołnierze rezerwy, którzy zo-

stali zwolnieni ze służby
stałej, kontraktowej i kandydac-
kiej oraz ci, którzy ukończyli
służbę przygotowawczą, będą
mogli wstępować do Narodo-
wych Sił Rezerwowych (NSR).
Ich utworzenie jest związane
z profesjonalizacją armii.
Zasady funkcjonowania NSR
określa projekt nowelizacji usta-
wy z 21 listopada 1967 r. o po-
wszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej (t.j.
Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416
z późn. zm.), który jest obecnie
w konsultacjach. Zakłada udział
wojska w realizacji zadań zwią-
zanych z zarządzaniem kryzyso-
wym polegających m.in. na
ochronie mienia społecznego,
akcjach poszukiwawczych oraz
ratowaniu i ochronie życia. Będą
w nich uczestniczyć m.in. żołnie-
rze rezerwy wchodzący w skład
NSR, którzy otrzymają tzw. przy-
dział kryzysowy. W 2010 roku,
RYNEK PRACY | Aktywizacja bezrobotnych
W firmach będzie mniej stażystów
ZMIANA PRAWA Liczba
zatrudnianych w firmach
stażystów będzie limitowana.
PAWEŁ JAKUBCZAK
pawel.jakubczak@infor.pl
tych żołnierzy są dużo niższe niż
żołnierzy zawodowych.
Byli żołnierze mogą sami
zgłaszać się do NSR, a zawiera-
ny z nimi kontrakt będzie trwał
od dwóch do sześciu lat. Łącznie
nie przekroczy 15 lat. Żołnierze
należący do NSR będą musieli
stawiać się na ćwiczenia wojsko-
we lub do pełnienia okresowej
służby wojskowej. Tylko za ten
okres otrzymają uposażenie od
wojska. Resort finansów nie
zgodził się, aby otrzymywali
pieniądze za sam fakt przyna-
leżności do NSR. Ci, którzy
otrzymają przydział kryzysowy,
będą musieli uczestniczyć
w ćwiczeniach wojskowych
trwających do 30 dni w roku.
Rząd przewiduje więc rekom-
pensaty dla firm zatrudniają-
cych żołnierzy NSR, którzy po-
siadają przydział kryzysowy.
Otrzymają świadczenie za okres
ich przebywania na ćwiczeniach
lub pełnienia okresowej służby
nia ministra pracy i polityki
społecznej, które wejdzie po
dwóch tygodniach od dnia
ogłoszenia. Obecnie przepisy
nie przewidują takiego ograni-
czenia, dlatego firmy mogą za-
trudniać więcej stażystów niż
zatrudnienie osoby, która np.
w czasie, gdy moja firma ma naj-
więcej pracy, będzie powoływa-
na do wojska – mówi Agnieszka
Curyło, właścicielka żwirowni
z Kowalewa Pomorskiego.
Dodaje, że rekompensata od
wojska nie pokryłaby strat po-
niesionych w związku z szuka-
niem pracownika o określonych
kwalifikacjach. Z kolei zdaniem
Iwony Michalskiej, wiceprezesa
firmy Kabel w Krakowie, podję-
cie decyzji o zatrudnieniu żoł-
nierza NSR będzie uzależnione
od specyfiki firmy. Na takich
pracowników będą się częściej
decydować firmy, w których
kilkudniowa nieobecność pra-
cownika nie będzie zakłócać ich
pracy.■
Pisaliśmy o tym
■ Wojsko ogłasza amnestię
– GP nr 239/2008
www.gazetaprawna.pl/archiwum
godzin tygodniowo. Bezrobotni
nie mogą odbywać stażu w nie-
dziele i święta, w porze nocnej,
w systemie zmianowym ani w go-
dzinach nadliczbowych. Starosta
może wyrazić zgodę na wykony-
wanie pracy przez stażystę w po-
BARTOSZ MARCZUK
bartosz.marczuk@infor.pl
D obrze, że rząd przygoto-
wał projekt ustawy zwal-
niający osoby otrzymujące za-
siłek macierzyński i posiadają-
ce inny tzw. tytuł ubezpiecze-
niowy z obowiązku opłacania
składek do ZUS w czasie otrzy-
mywania zasiłku – mówi Joan-
na Kluzik-Rostkowska, posłan-
ka PiS, wiceprzewodnicząca
sejmowej Komisji Polityki Spo-
łecznej i Rodziny.
Przekonuje jednak, że trzeba
też umorzyć zaległe składki ko-
biet, które od 1999 roku ZUS
często informował, że mają
opłacać wyłącznie składkę
zdrowotną, a teraz dopomina
się od nich zaległych składek
z odsetkami.
– Skoro sam ZUS nie wie-
dział jak interpretować przepi-
sy i czy matka przebywająca na
urlopie macierzyńskim z tytułu
zatrudnienia miała wpłacać do
ZUS z tytułu prowadzonej fir-
my wyłącznie składkę zdrowot-
ną czy wszystkie składki ubez-
pieczeniowe, to nie można te-
raz karać ich za to, że często su-
gerowały się tym, co sam twier-
OBOWIĄZKI PRACODAWCY | Zasady obliczania odpisów do ZFŚS
Fundusz socjalny tylko dla pracowników
znajdzie się tam przepis mę) nie opłacały tych składek.
o zwrocie składek, tym oso- Oburzenie tych osób wzbudza
bom, które je opłaciły, bo we- to, że ZUS wysyła takie wezwa-
zwał je do tego ZUS. nia, mimo że często sam wyda-
Rządowa nowelizacja ustawy wał im wcześniej zaświadczenia
z 13 października 1998 o niezaleganiu ze
r. o systemie ubezpie- składkami. ZUS wswo-
czeń społecznych (t.j. im stanowisku wskazu-
Dz.U. z 2007 r. nr 11,
poz. 74 z późn. zm.)
przewiduje zwol-
nienie osób pobierają-
30 je, że osoby, które od
1999 roku do maja
2001 roku nie opłaca-
tys. zł łyły składek, będą mia-
cych zasiłek macie- umorzone odsetki.
rzyński lub zasiłek nawet takich Muszą jednak opłacić
w wysokości tego za- kwot domaga się składki. Pozostali mu-
siłku i mających tzw. od matek ZUS szą zapłacić i składki,
inny tytuł ubezpiecze- i odsetki. Wyjątkiem
nia z obowiązku opła- będą osoby, wobec
cania składek do ZUS których ZUS nie zwe-
z tego innego tytułu. Jak wyja- ryfikował prawidłowości podle-
śnia Marek Bucior, wicemini- gania ubezpieczeniom społecz-
ster pracy i polityki społecznej, nym i wydał im wczesnej np. za-
nabędą więc one prawo do świadczenia o niezaleganiu.
opłacanych z budżetu składek – Także im, w indywidual-
na emeryturę i rentę oraz nie nych sprawach, ZUS umorzy
będą musiały odprowadzać odsetki – mówi Przemysław
składek do ZUS z tytułu np. Przybylski, rzecznik ZUS.■
prowadzonej firmy. MPiPS
chce też objąć takim rozwiąza-
niem osoby przebywające na Specjalny serwis dotyczący
urlopach wychowawczych. Jak tej sprawy na:
deklaruje Marek Bucior, w re- www.gazetaprawna.pl
sorcie trwają już prace nad ta- /matki_kontra_zus
kimi zmianami.

P rzedsiębiorca nie będzie

mógł zatrudnić w charak-
terze stażystów więcej bezro-
botnych w wieku do 25 lat niż
pracowników w przeliczeniu na
pełny wymiar czasu pracy. Tak
wynika z projektu rozporządze-
mają pracowników.
Projekt określa również normy
czasu pracy dla stażystów. Nie bę-
dą mogli pracować dłużej niż
8 godzin dziennie i 40 godzin ty-
godniowo, a osoby niepełno-
sprawne – 7 godzin dziennie i 35
rze nocnej lub w systemie zmia-
nowym, jeśli charakter pracy
w danym zawodzie wymaga ta-
kiego rozkładu czasu pracy.
W trakcie stażu bezrobotny otrzy-
muje 772,5 zł (140 proc. zasiłku
dla bezrobotnych).■
reklama
ZMIANA PRAWA Firma
tworząca zakładowy fundusz
świadczeń socjalnych, obliczając
liczbę pracujących, nie będzie
uwzględniać osób zatrudnionych
na podstawie umowy agencyjnej
lub nakładczej.
ARTUR RADWAN
artur.radwan@infor.pl
nej rozporządzeniem w spra-
wie sposobu ustalania przecięt-
nej liczby zatrudnionych w celu
naliczenia odpisu na zakłado-
wy fundusz świadczeń socjal-
nych. Ma ono zastąpić rozpo-
rządzenie o takim samym tytu-
le z 14 marca 1994 r. (Dz.U. nr
94, poz. 168 z późn. zm.).
Fundusz jest tworzony
przez zakłady pracy z corocz-
umowę o wykonywanie pracy
nakładczej lub została zatrud-
niona na podstawie umowy
agencyjnej.
– Uchylenie przepisu doty-
czącego osób, niebędących
pracownikami spowoduje, że
Państwowa Inspekcja Pracy lub
urzędy skarbowe nie będą za-
rzucały firmom, że źle ustalają
przeciętną liczbę zatrudnia-

P racodawca tworząc zakła-

dowy fundusz świadczeń
socjalnych nie będzie już mu-
siał odprowadzać składek za
osoby, z którymi zawarł
umowę o wykonywaniu pra-
cy nakładczej lub zatrudnił
na podstawie umowy agen-
cyjnej. Taką zmianę zamie-
rza wprowadzić Minister-
stwo Pracy i Polityki Społecz-
nego odpisu podstawowego
naliczanego w zależności od
przeciętnej liczby zatrudnio-
nych. Zgodnie z kodeksem
pracy pracownikiem jest oso-
ba zatrudniona na podstawie
umowy o pracę, powołania,
wyboru, mianowania lub
spółdzielczej umowy o pracę.
Tak więc nie jest nim osoba,
z którą zakład pracy zawarł
nych – mówi Witold Polkowski
z Konfederacji Pracodawców
Polskich.
Dodaje, że sama zmiana roz-
porządzenia jest niewystarcza-
jąca. Przekonuje, że konieczne
jest wprowadzenie uproszczo-
nego systemu naliczania odpi-
su na fundusz, aby firmy nie
ponosiły sankcji za jego niewła-
ściwe wyliczenia.■

ogłoszenia drobne

BIZNES OKAZJA!!! działka Pożyczki dla firm

Bezzaliczkowy
odzysk długów za 6%
Kredyty (0 42) 679 00 64
www.azyl.pl
WIERZYTELNOŚCI
– KUPNO
tel.: 0 500 643 178
22 836 02 41 w. 416
www.polfrance.pl
budowlana 2200 m2 bez zaświadczeń,
uproszczone procedury;
pod Lasem Kabackim,
wszystkie media, 150 tys. zł
tel. 501 444 633 rata: 931,60 zł
infolinia: 608-921-608
Ogłoszenia. Prasa niemiecka
(m.in. Frankfurter Allgemeine Zeitung), rosyjska, polonijna.
0 602 647 603, remil@post.pl

Odstąpię sieć sklepów o powierzchniach od 50 do 150 mkw.,

z których część zlokalizowana jest w pasażach Tesco w całym kraju: Warszawa
(Górczewska i Połczyńska), Wałbrzych, Rzeszów, Stalowa Wola, Chełm, Krawków (Kapelanka),
Lublin, Kalisz oraz inne w centrach miast (Lublin, Sochaczew, Płock, Warszawa, Sosnowiec).
Dane kontaktowe: 660 43 93 75., jacek.drwal@gmail.com
 reklama

Luksusowa biżuteria
idealna na gwiazkę

Unikalna biżuteria FREY WILLE z emalią w 24 karatowym złocie

wyrabiana jest w unikalnych kształtach i kolorach.
Dostępna w kolekcjach Hommage: Gustav Klimt, Alphonse Mucha,
Claude Monet, Hundertwasser oraz Oda do Radości Życia.

FREY WILLE Warszawa; ul. Nowy Świat 37, tel. 022 827 55 03
e-mail: warszawa@frey-wille.com; www: http://www.frey-wille.com
 12 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244
Prawo
■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne
19 GRUDNIA wejdzie w życie nowelizacja
PAMIĘTAJ rozporządzenia o szkoleniu kierowców i instruktorów
CO NOWEGO
■ WYWIAD ŚRODOWISKOWY DOTYCZĄCY
CUDZOZIEMCA. Minister spraw we-
wnętrznych i administracji przedstawił
projekt rozporządzenia w sprawie wywia-
du środowiskowego przeprowadzanego
przez funkcjonariuszy Straży Granicznej
w postępowaniach prowadzonych wobec
cudzoziemców. Zgodnie z nim funkcjona-
riusz SG przeprowadza wywiad środowi-
skowy w miejscu zamieszkania lub poby-
tu cudzoziemca, w miejscu jego pracy, na-
uki lub prowadzonej działalności gospo-
darczej. Więcej www.mswia.gov.pl
■ WYŁĄCZENIE CZŁONKA SAMORZĄDO-
WEGO KOLEGIUM ODWOŁAWCZEGO. Try-
bunał Konstytucyjny rozpozna pytanie
prawne dotyczące zasad wyłączenia człon-
ka samorządowego kolegium odwoław-
czego w postępowaniu o ponowne rozpa-
trzenie wniosku. Zdaniem pytającego są-
du norma wykluczająca stosowanie prze-
pisów o wyłączeniu pracownika lub
członka organu z tego rodzaju postępowa-
nia narusza konstytucyjne standardy spra-
wiedliwości. Więcej www.trybunal.gov.pl
■ UTRACONE KORZYŚCI Z TYTUŁU NAJMU.
Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w której
stwierdził, że szkoda w postaci utraconych
korzyści z tytułu czynszu najmu, będąca
następstwem wydania decyzji administra-
cyjnej, której nieważność następnie stwier-
dzono, powstaje w chwili niemożności
uzyskania czynszu w terminie płatności
(sygn. akt III CZP 123/08). Więcej www.sn.pl
■ ZASKARŻENIE DEKRETU O STANIE WO-
JENNYM DO TK. Rzecznik Praw Obywatel-
skich złożył wniosek do Trybunału Konsty-
tucyjnego o stwierdzenie, iż dekrety z 12
grudnia 1981 r. o stanie wojennym są nie-
zgodne m.in. z art. 8 Konstytucji PRL, któ-
ry stanowił, że ścisłe przestrzeganie praw
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej było
podstawowym obowiązkiem każdego or-
ganu państwa i każdego obywatela.
Więcej www.rpo.gov.pl
■ SĘDZIOWSKI WYMIAR KARY. Dziś Try-
bunał Konstytucyjny rozpozna pytanie
prawne dotyczące swobody orzekania
przez sędziego o wymiarze kary za prze-
stępstwa przeciwko zdrowiu i życiu. Pyta-
jący sąd kwestionuje przepis, który stano-
wi, że za zabójstwo kwalifikowane sąd
może wymierzyć karę 25 lat pozbawienia
wolności albo karę dożywotniego pozba-
wienia wolności. W opinii sądu wyklucze-
nie możliwości orzeczenia kary zwykłego
pozbawienia wolności ogranicza swobo-
dę sędziowską. Więcej www.trybunal.gov.pl
■ EWIDENCJA WYDANYCH I UNIEWAŻ-
NIONYCH DOWODÓW OSOBISTYCH. Mini-
ster spraw wewnętrznych i administracji
przedstawił projekt nowelizacji rozporzą-
dzenia w sprawie trybu przekazywania
przez gminy danych z ewidencji wydanych
i unieważnionych dowodów osobistych.
Nakłada on na organ gminy m.in. obowią-
zek niezwłocznego przekazywania danych
ministrowi właściwemu do spraw we-
wnętrznych. Więcej www.mswia.gov.pl
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
■ Orzecznictwo
Kwalifikacje polskich architektów będą Dziennik Ustaw nr 219; orzecznictwo
NOWOŚĆ uznawane w całej Unii strona 13 KRONIKA PRAWA Sądu Najwyższego strona 16
NOWE PRAWO | ZOBOWIĄZANIA | Kara za opóźnienie
Dłużnik zapłaci wyższe odsetki
■ Nie jest to dobry czas na zmianę wysokości odsetek ustawowych – twierdzą eksperci
■ Stopy procentowe NBP, od których zależy wysokość odsetek, niemal na pewno zostaną obniżone
■ Obok odsetek ustawowych funkcjonują jeszcze odsetki podatkowe, maksymalne i od odsetek
MARIUSZ MOSIOŁEK ganu. Możliwość ich żądania bry czas na podwyższenie odse-
mariusz.mosiolek@infor.pl pojawia się już od następnego tek ustawowych.
dnia po przekroczeniu terminu
W ysokość odsetek
ustawowych od 15
grudnia wyniesie 13
proc., zamiast 11,5 proc. Jest to
rezultat wejścia w życie rozpo-
płatności. Odsetki ustawowe
obliczane są w stosunku rocz-
nym. Jeżeli w danym roku
stawka odsetek ustawowych
ulegnie zmianie, naliczane są
Nie najlepszy moment
– To niedobry moment na
podwyższanie odsetek. Mini-
sterstwo Sprawiedliwości tłuma-
czy swoją decyzję tym, że od po-
rządzenia z 4 grudnia Rady Mi- one proporcjonalnie do stawki przedniego rozporządzenia RPP
nistrów w sprawie określenia obowiązującej w danej części podniosła bankowe stopy pro-
wysokości odsetek ustawowych roku. centowe. Ostatnio jednak je ob-
(Dz.U. nr 220, poz. 1434). Rada Ministrów, wyznacza- niżyła i na pewno obniży je na-
Ostatnia ich zmiana nastąpiła 15 jąc wysokość odsetek ustawo- wet o 2 proc. w ciągu 1, 2 lat –
października 2005 r. Podwyż- wych, kieruje się koniecznością uważa Arkadiusz Protas, wice-
szenie ma służyć utrzymaniu zapewnienia dyscypliny płatni- prezes Business Centre Club.
terminowego regulowania na- czej i sprawnego przeprowa- Eksperci podnoszą, że wyso-
leżności przez dłużników wzglę- dzania rozliczeń pieniężnych, kość ustawowych odsetek wpły-
dem wierzycieli. biorąc pod uwagę wysokość wa na powstawanie zatorów
rynkowych stóp procentowych płatniczych. Przy zbyt niskich
Dyscyplina płatnicza oraz stóp procentowych NBP. odsetkach przedsiębiorcy nie
Zgodnie z art. 359 kodeksu W ciągu ostatnich trzech lat biorą kredytów na spłatę długu,
cywilnego odsetki od sumy NBP podwyższał stopy procen- a zadłużają się i płacą odsetki.
pieniężnej należą się, gdy wy- towe sześciokrotnie, łącznie – Problem zatorów płatni-
nika to z czynności prawnej, o 1,5 pkt proc. – twierdzi resort czych może się pojawić w związ-
ustawy, orzeczenia sądu lub sprawiedliwości. Analitycy jed- ku z mniejszą ilością pieniędzy dowolnych odsetek umownych.
decyzji innego właściwego or- nak uważają, że nie jest to do- na rynku oraz ograniczaniem Przeciwdziała temu instytucja
zamówień i sprzedaży – uważa odsetek maksymalnych. Maksy-
OPINIA Arkadiusz Protas. malna wysokość odsetek wyni-
kających z czynności prawnej
Różna wysokość odsetek nie może przekraczać cztero-
SEBASTIAN PONIKOWSKI Za zwłokę we wpłatach należ- krotności wysokości stopy kre-
adwokat z Kancelarii Baker & McKenzie
ności budżetowych naliczane są dytu lombardowego NBP (7,25
Za podwyższeniem odsetek ustawowych przemawia odsetki podatkowe. Ich podsta- proc.). Od 27 listopada 2008 r.
narastanie kłopotów z terminowym realizowaniem wą prawną jest art. 53 ustawy odsetki maksymalne wynoszą
płatności, co uderza w wierzycieli. Trudno ocenić, czy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja 29 proc.
podwyższenie wysokości odsetek ustawowych jest od- podatkowa. Aktualnie wynoszą W przypadku zalegania przez
powiednie, zwłaszcza że eksperci zapowiadają obniżki 15 proc. Odsetki od zobowiązań dłużnika z płatnością, po zasą-
stóp procentowych. Działanie takie, podjęte w momen-
cie gdy na rynku występują symptomy spowolnienia podatkowych naliczane są od dzeniu już odsetek, wierzyciel
gospodarczego, wpłynie bez wątpienia zarówno na sy- wpłaconych ze zwłoką podat- może żądać odsetek za opóźnie-
tuację dłużników, jak i wierzycieli, ponieważ wysokość ków, ceł składek na ubezpiecze- nie. Uprawnienie to powstaje od
odsetek ustawowych jest również, co do zasady, mini- nia społeczne, zdrowotne, opłat wytoczenia o nie powództwa,
malnym poziomem odsetek za opóźnienie w zapłacie za zezwolenia i za korzystanie zgodnie z art. 482 k.c. Jest tak,
należności pieniężnych. Tym samym generalnie dłużnik
niespełniający w terminie swojego świadczenia będzie ze środowiska. gdy od należności głównej zasą-
narażony na bardziej dotkliwą sankcję, natomiast wie- W umowach pożyczek i kre- dzono już odsetki, które nie zo-
rzyciel otrzyma wyższe odsetki za nieterminową zapłatę. dytów nie można ustanawiać stały uiszczone.■
NARODOWY BANK POLSKI | Bankowy Fundusz Gwarancyjny
Banki korzystające z pomocy finansowej będą pod kontrolą
ZMIANA PRAWA Narodowy cane w całości. Natomiast 13 grudnia Zwiększą się też kompetencje BFG, BFG. Dwóch ma powoływać minister
Bank Polski nie będzie weszły w życie pozostałe przepisy usta- który będzie mógł kontrolować sytu- finansów, dwóch – prezes Narodo-
współfinansował Bankowego wy z 23 października 2008 r. o zmia- ację finansową i system zarządzania wego Banku Polskiego, jednego –
Funduszu Gwarancyjnego. nie ustawy o Bankowym Funduszu banku korzystającego z pomocy finan- przewodniczący Komisji Nadzoru Fi-
Gwarancyjnym oraz o zmianie innych sowej. Przepisy obligują Fundusz do nansowego i dwóch – Związek Ban-
KATARZYNA WÓJCIK ustaw (Dz.U. nr 209, poz. 1315). sprawdzania, czy bank należycie wy- ków Polskich. Przewodniczącego ma
katarzyna.wojcik@infor.pl Nowelizacja likwiduje współfinan- korzystuje otrzymaną pomoc. powoływać minister finansów po za-
sowanie Bankowego Funduszu Gwa- – Z punktu widzenia bezpieczeń- sięgnięciu opinii prezesa NBP i prze-
D epozyty bankowe objęto wyż-
szymi gwarancjami Bankowego
Funduszu Gwarancyjnego (BFG) po-
rancyjnego przez NBP. Dotychczas
wpłaty wynosiły 50 proc. ogółu wpłat
do Funduszu. NBP będzie mógł udzie-
stwa systemu bankowego wydaje się
to korzystnym rozwiązaniem – mówi
Bartłomiej Sobieraj, prawnik z Kance-
wodniczącego Komisji Nadzoru Fi-
nansowego.
Prezydent, podpisując noweliza-
nad dwa tygodnie temu. W razie lać kredytów o charakterze krótkoter- larii Chałas i Wspólnicy. cję, zapowiedział, że skieruje do Try-
upadku banku kwoty stanowiące rów- minowym na rzecz BFG, ale po usta- Nowelizacja zmniejsza do siedmiu bunału Konstytucyjnego przepisy,
nowartość do 50 tys. euro będą wypła- nowieniu zabezpieczenia. liczbę członków rady nadzorczej które ograniczają pozycję NBP.■
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa gospodarczego cz. 303 PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 13

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej na ściśle określonych warunkach i w konkret-

Czy podwyższenie kapitału zakładowe-
go w spółce może nastąpić przez emisję
nowych akcji?
Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce
akcyjnej zawsze wymaga zmiany statutu. Może
ono nastąpić przez: emisję nowych akcji, pod-
wyższenie wartości nominalnej dotychczaso-
wych akcji oraz emisję nowych akcji o wyższym
nominale z podwyższeniem wartości akcji do-
tychczasowych. Podwyższenie może być doko-
nane po całkowitym wpłaceniu co najmniej
9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego.
Wśród wielu trybów podwyższenia kapitału wy-
różnia się: zwykłe, z wykorzystaniem środków
własnych spółki, podwyższenie w oparciu o ka-
pitał docelowy i warunkowe.
Artykuł 432 kodeksu spółek handlowych wska-
zuje elementy treści uchwały o podwyższeniu
kapitału, stanowiące minimum niezbędne do
uznania jej za ważną. Do najważniejszych ele-
mentów treści uchwały należy określenie sumy,
o jaką kapitał zakładowy powinien być podwyż-
szony, wskazanie, czy akcje są imienne czy na
okaziciela, a także ustalenie szczególnych
uprawnień akcji, jeżeli takie są przyznawane ak-
cjom nowej emisji.
Stosownie do art. 442 k.s.h. walne zgromadze-
nie może podwyższyć kapitał zakładowy, prze-
znaczając na to środki z określonych kapitałów
rezerwowych i zapasowych (podwyższenie
z środków własnych). Akcje przydzielane są
wyłącznie akcjonariuszom w stosunku do ich
udziałów w dotychczasowym kapitale zakłado-
wym. Od zasady tej nie można skutecznie od-
stąpić.
Instytucja kapitału docelowego wprowadzona
może być statutem spółki i polega na upoważ-
nieniu zarządu na okres nie dłuższy niż trzy lata
do podwyższenia kapitału zakładowego przez
dokonanie jednego albo kilku kolejnych pod-
wyższeń kapitału. Udzielenie upoważnienia nie
obejmuje uprawnienia do podwyższenia kapi-
tału ze środków własnych spółki. Wysokość ka-
pitału docelowego nie może przekraczać trzech
czwartych kapitału zakładowego na dzień
udzielenia zarządowi upoważnienia. Uchwała
zarządu podjęta w granicach statutowego upo-
ważnienia zastępuje uchwałę walnego zgroma-
dzenia o podwyższeniu kapitału zakładowego.
Warunkowe podwyższenie kapitału odbywa się
nie określonym celu. Realizacja celu jest uza-
leżniona od zdarzenia przyszłego i niepewne-
go. Przepisy przewidują, iż celem podwyższe-
nia warunkowego może być przyznanie praw
do objęcia akcji przez obligatariuszy obligacji
zamiennych lub akcji z prawem pierwszeń-
stwa, przyznanie praw do objęcia akcji pra-
cownikom, członkom zarządu lub rady nadzor-
czej w zamian za wkłady niepieniężne stano-
wiące określone wierzytelności, przyznanie
praw do objęcia akcji posiadaczom warrantów
subskrypcyjnych.■
AGATA OKOROWSKA
radca prawny, partner w Kancelarii BSO Prawo
& Podatki Bramorski Szermach Okorowska
www.gazetaprawna.pl/akademia_prawagospodarczego

UE | BUDOWNICTWO | Uznawanie kwalifikacji zawodowych UBEZPIECZENIA | Uprawy rolne

Architekci będą pracowali w Unii Maksymalne sumy ubezpieczenia

wyższe od nowego roku
NOWE PRAWO Polscy architekci, inżynierowie i urbaniści mogą Nowelizacja dopuściła także
świadczyć swoje usługi zawodowe w krajach UE bez konieczności możliwość uznawania kwalifi- ZMIANA PRAWA Od 2009
uznawania kwalifikacji. Przedstawiciele tych zawodów z krajów kacji zawodowych inżynierów, roku będą obowiązywać MAKSYMALNE SUMY UBEZPIECZENIA NA 1 HA UPRAW
Wspólnoty będą mogli pracować w Polsce. architektów i urbanistów pocho- wyższe niż dotychczas stawki W 2008 r wynosiły: W 2009 r. wyniosą:
dzących z krajów UE, którzy maksymalnego ubezpieczenia 6000 zł – dla kukurydzy, 11 000 zł – dla kukurydzy,
ARKADIUSZ JARASZEK uprawnień budowlanych nie chcą pracować w Polsce. Zgod- upraw rolnych, do którego 25 000 zł – dla chmielu, 30 000 zł – dla chmielu,
arkadiusz.jaraszek@infor.pl mają i nie legitymują się tytułem nie z projektem izby będą miały mogą być stosowane dopłaty 30 000 zł – dla tytoniu, 35 000 zł – dla tytoniu,
magistra, mają obowiązek zrze- obowiązek wpisania na listę oso- do składek. 16 000 zł – dla ziemniaków, 17 500 zł – dla ziemniaków,

W sobotę 13 grudnia weszły

w życie przepisy noweli-
zacji ustawy o samorządach za-
szania się w Izbie Inżynierów
Budownictwa.
– Zadaniem Izby Architektów
by, które nabyły kwalifikacje do
wykonywania działalności w bu-
downictwie, równoznaczne wy-
DARIA STOJAK
daria.stojak@infor.pl
8000 zł – dla buraków cukro-
wych
4000 zł – dla buraków cukro-
wych

wodowych architektów, inżynie-
rów budownictwa oraz urbani-
stów i ustawy – Prawo budowla-
ne, która dopuściła możliwość
świadczenia usług zawodowych
przez przedstawicieli tych samo-
rządów w państwach Unii Euro-
pejskiej, bez konieczności uzna-
wania kwalifikacji.
Praca za granicą
– Coraz więcej osób zaintere-
sowanych jest realizacją projek-
tów infrastrukturalnych i bu-
dowlanych poza granicami Pol-
ski i teraz to będzie łatwiejsze –
wyjaśnia Janusz Rymsza, sekre-
tarz Krajowej Rady Polskiej Izby
Inżynierów Budownictwa.
W przypadku architektów
praca poza granicami kraju bę-
dzie możliwa jedynie w przy-
padku osób, które należą do
Izby Architektów, czyli mają peł-
ne uprawnienia budowlane
w specjalności architektonicz-
nej, i które legitymują się tytu-
łem magistra. Osoby, które
jest między innymi sprawowa-
nie pieczy nad wykonywaniem
zawodu architekta, dbanie
o przestrzeganie zasad etycz-
nych oraz tym samym o jakość
i ład otaczającej nas wszystkich
przestrzeni. Zmiany, jakie wpro-
wadza ustawa, uniemożliwiają
nam tę kontrolę i nie uwzględ-
niają wielkiej odpowiedzialno-
ści, jaka spoczywa na architek-
tach jako przedstawicielach za-
wodu zaufania publicznego –
mówi Piotr Rożen, wiceprezes
ds. Legislacji Krajowej Rady Izby
Architektów.
Potwierdzenie kwalifikacji
Każda właściwa izba zawodo-
wa ma obowiązek wydania swo-
jemu członkowi zaświadczeń
o członkostwie, potwierdzają-
cych posiadanie kwalifikacji
zgodnych z wymaganiami prze-
pisów UE, oraz posiadaniu dy-
plomu ukończenia studiów wyż-
szych, który jest uznawany
w krajach Wspólnoty.
konywaniu takich funkcji w kra-
ju Wspólnoty, w którym chcą
pracować. Osoby wpisane na li-
stę będą mogły wykonywać swo-
je czynności zawodowe bez żad-
nych dodatkowych wymagań.
Przekaz danych
Nowelizacja umożliwia wdro-
żenie projektu E-Nadzór, który
zapewni bezpośredni przekaz
danych on-line pomiędzy woje-
wodami, wojewódzkimi inspek-
torami nadzoru, a Głównym In-
spektorem Nadzoru Budowla-
nego. Dzięki temu projektowi
możliwe będzie udostępnianie
informacji m.in. o osobach po-
siadających uprawnienia bu-
dowlane, rzeczoznawcach oraz
osobach ukaranych z tytułu od-
powiedzialności zawodowej.■
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 7 listopada 2008 r.
■
o zmianie ustawy o samorządach
architektów, inżynierów budownictwa
oraz urbanistów oraz ustawy – Prawo
budowlane (Dz.U. nr 210, poz. 1321).
O d nowego roku będzie
można ubezpieczyć
uprawy rolne na wyższe niż
dotychczas sumy i nadal otrzy-
mywać od państwa dopłaty do
składek. Taryfy dotyczące
ubezpieczenia zwierząt gospo-
darczych pozostaną natomiast
na takim samym poziomie jak
w 2008 r. Tak zakłada rozpo-
rządzenie w sprawie maksy-
malnych sum ubezpieczenia
dla poszczególnych upraw rol-
nych i zwierząt gospodarskich
na 2009 r., które weszło w ży-
cie 13 grudnia. Ustawa o ubez-
pieczeniach upraw rolnych
i zwierząt gospodarskich naka-
zuje ministrowi rolnictwa
określić do 30 listopada mak-
symalne sumy ubezpieczenia
na dany rok. Ma to zapewnić
odpowiedni poziom ochrony
ubezpieczeniowej producen-
tów rolnych.
Nowe rozporządzenie doty-
czy zakładów ubezpieczeń,
które zawarły umowę ubezpie-
czenia z producentami rolny-
mi. Przy zawieraniu umów
ubezpieczenia sumy ubezpie-
czenia są ustalane przez pro-
ducenta rolnego indywidual-
nie z zakładem ubezpieczeń.
Nie mogą one jednak przekro-
czyć maksymalnych sum ubez-
pieczenia określonych w roz-
porządzeniu. Podstawą ustale-
nia sumy ubezpieczenia okre-
ślanej przez producenta rolne-
go dla upraw rolnych stanowi
powierzchnia wszystkich dzia-
łek rolnych (pól), na których
uprawa została zgłoszona do
ubezpieczenia, wydajność
z 1 ha, jednostkowa cena ryn-
kowa plonu głównego oraz ce-
na wynikająca z umowy kon-
traktacji w przypadku plonu
będącego przedmiotem kon-
traktacji.
Należy pamiętać, że możli-
wość ustalenia wyższych niż
określone w rozporządzeniu
stawki taryfowe oczywiście ist-
nieje, jednak dopłaty do skła-
dek mogą być stosowane, tyl-
ko jeśli stawki nie przekroczą
6 proc. sumy ubezpieczenia.
Maksymalne sumy ubezpie-
czenia są wyliczane na podsta-
wie danych przekazywanych
przez Główny Urząd Staty-
styczny za lata 2006–2007
oraz I półrocze 2008 r. W no-
wym rozporządzeniu sumy te
zostały wyliczone poprzez
przemnożenie maksymalnych
cen rynkowych w danej grupie
lub gatunkach upraw albo
zwierząt oraz maksymalnego
osiąganego w Polsce plonu
w danej uprawie albo przecięt-
nej wartości rynkowej zwie-
rzęcia.■
Podstawa prawna
■ Rozporządzenie ministra rolnictwa
i rozwoju wsi z 24 listopada 2008 r.
w sprawie maksymalnych sum
ubezpieczenia dla poszczególnych
upraw rolnych i zwierząt
gospodarskich na 2009 r.
(Dz.U. nr 210, poz. 1326).

reklama
 14 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 Podatki WWW.GAZETAPRAWNA.PL

GP radzi JUTRO

prawo na co dzień Jakie zmiany w uldze na dzieci

obowiązują w 2009 roku

PODATKI | Preferencyjne opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci

Co nowego przy rozliczeniu z dzieckiem

Osoby samotnie wychowujące dzieci tak jak w latach poprzednich będą mogły cji. Tak jak obecnie, z łącznego PRZYKŁAD: STUDIA ZA GRANICĄ
opodatkowania dochodów nie
skorzystać z preferencyjnego obliczenia podatku dochodowego. W rozliczeniu będą mogły skorzystać osoby Córka podatniczki ma 21 lat, w tym roku podjęła studia
samotnie wychowujące dzieci, w Niemczech, nie zarabia. Podatniczka będzie mogła roz-
za 2008 r. na korzyść zmienią się niektóre warunki, od których to uprawnienie jeżeli osoby te uzyskiwały 1 liczyć się wspólnie z córką. Rozszerzenie wspólnego roz-
liczenia na dzieci uczące się za granicą zrównuje w pra-
przychody z działalności opo-
jest uzależnione. datkowane podatkiem lino- wie do skorzystania z preferencji rodziców, których dzie-
wym, kartą podatkową lub ry- ci studiują na polskich uczelniach, oraz takich, które zdecydowały się
dzieci uczą się lub studiują za w roku podatkowym nie uzy- czałtem ewidencjonowanym. podjąć naukę poza krajem. Rodzice dzieci studiujących za granicą
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl granicą, jest to, że również oni skało dochodów podlegających To samo dotyczy osób, do któ- będą mieli prawo do wspólnego rozliczenia niezależnie od tego,
uzyskali prawo do wspólnego opodatkowaniu na zasadach rych miały zastosowanie prze- czy dziecko w trakcie nauki za granicą pozostaje nadal uczniem lub
studentem polskiej placówki.

O soby samotnie wycho-

wujące dzieci na wnio-
sek wyrażony w rocz-
nym zeznaniu podatkowym
mogą określić swój podatek
w podwójnej wysokości podat-
ku obliczonego od połowy
dochodów. 1 stycznia 2009 r.
wchodzą w życie korzystne
zmiany dotyczące szczególnych
zasad rozliczenia podatku do-
chodowego przez osoby samot-
nie wychowujące dzieci. Przede
wszystkim zostanie poszerzony
krąg dzieci objętych preferen-
cją. Pod pewnymi warunkami
została ona również przyznana
rodzicom samotnie wychowują-
cym dzieci, którzy nie mają na
terytorium Polski miejsca za-
mieszkania do celów podatko-
wych.
Zmiany wprowadza noweli-
zacja ustawy o PIT z 6 listopada
2008 r. Co ważne, będą one
miały zastosowanie do uzyska-
nych dochodów (poniesionej
straty) od dnia 1 stycznia 2008 r.
Oznacza to, że osoby samotnie
wychowujące dzieci będą mogły
skorzystać z nowych rozwiązań
już przy okazji najbliższych roz-
liczeń podatkowych składanych
za 2008 r.
Dzieci studiujące za granicą
W odniesieniu do obecnie
obowiązujących uregulowań
w przypadku osób wychowują-
cych dzieci małoletnie noweli-
zacja nie wprowadza żadnych
zmian, czyli tak jak dotychczas
preferencyjne opodatkowanie
nie będzie obwarowane dodat-
kowymi wymogami, które mu-
siałby spełnić takie dzieci. Istot-
ne zmiany dotyczą natomiast
dzieci pełnoletnich (do ukoń-
czenia 25 lat), uczących się,
oraz dorosłych dzieci niepełno-
sprawnych (bez względu na
wiek).
Dobrą wiadomością dla
wszystkich rodziców, których
OSOBA SAMOTNIE WYCHOWUJĄCA DZIECKO
Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się: jednego z ro-
dziców albo opiekuna prawnego, jeżeli ta osoba jest panną, kawa-
lerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą,
w stosunku do której sąd orzekł separację. Za osobę samotnie wy-
chowującą dzieci jest również uważana osoba pozostająca w związ-
ku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodziciel-
skich lub odbywa karę pozbawienia wolności.
opodatkowania z dzieckiem.
Dotychczasowe brzmienie prze-
pisów, w przypadku dzieci do
ukończenia 25 lat, ograniczało
prawo do stosowania preferen-
cji wyłącznie do dzie-
1
ci uczących się
w szkołach, o których
mowa w polskich
przepisach o systemie
oświaty lub w przepisach – Pra-
wo o szkolnictwie wyższym.
Zgodnie z literalnym brzmie-
niem ustawy o PIT studia na
uczelni zagranicznej pozbawia-
ły zatem rodzica samotnie wy-
chowującego takie dziecko pra-
wa do wspólnego rozliczenia
podatkowego. Taką interpreta-
cję przepisów prezentowało
również Ministerstwo Finan-
sów i urzędy skarbowe.
Ograniczenie to nie będzie
miało zastosowania, począw-
szy od zeznań podatkowych
składanych za 2008 r. Po zmia-
nach, zgodnie z nowym
brzmieniem art. 6 ust. 4 pkt 3,
preferencja obejmie dzieci
uczące się w szkołach, o któ-
rych mowa w przepisach o sys-
temie oświaty, przepisach
o szkolnictwie wyższym lub
w przepisach regulujących sys-
tem oświatowy lub szkolnic-
two wyższe obowiązujących
w państwie innym niż Polska.
Limit zarobków
Należy również zwrócić
uwagę, że w przypadku dzieci
pełnoletnich, do ukończenia
25 lat, wspólne rozliczenie jest
uzależnione nie tylko od wa-
runku pobierania nauki, lecz
także od wysokości dochodów
uzyskiwanych przez takie dzie-
ci. Począwszy od rozliczenia za
2008 r., zmienią się także zasa-
dy ustalania tego limitu.
Zgodnie ze znowelizowany-
mi przepisami rodzic zachowa
prawo do preferencyjnego roz-
liczenia podatku, jeżeli dziecko
określonych w art. 27 (według
skali podatkowej) lub art. 30b
(m.in. dochody uzyskane z od-
płatnego zbycia papierów war-
tościowych opodatkowane zry-
czałtowanym 19-proc. podat-
kiem) w łącznej wysokości prze-
kraczającej kwotę stanowiącą
iloraz kwoty zmniejszającej
podatek oraz stawki podatku,
określonych w pierw-
szym przedziale skali
2 podatkowej. Dla roku
2008 jest to zatem
kwota 3088,68 zł
(586,85 zł / 19 proc.), a dla ro-
ku 2009 – 3089 zł (556,02 zł /
18 proc.). Do tej kwoty, tak jak
dotychczas, nie będzie się wli-
czać renty rodzinnej.
Zgodnie z obecnymi przepi-
sami ustawy o PIT prawo do
wspólnego rozliczenia zacho-
wuje rodzic, którego dziecko
uzyskało w roku podatkowym
dochód w wysokości niepowo-
dującej obowiązku zapłaty po-
datku. Sformułowanie to bu-
dziło liczne spory z organami
podatkowymi. Nie było bo-
wiem jasne, czy chodzi tu
o kwotę przed czy po odlicze-
niu składek ZUS.
Dzieci niepełnosprawne
W odniesieniu do podatni-
ków wychowujących dzieci
niepełnosprawne wprowadzo-
ne zmiany umożliwiają skorzy-
stanie z preferencji
także i tym podatni-
3 kom, których dzieci
otrzymują dodatek
pielęgnacyjny oraz
rentę socjalną.
Dotychczas rodzice wycho-
wujący dorosłe dzieci niepełno-
sprawne mogli skorzystać z pre-
ferencyjnego rozliczenia, pod
warunkiem że dzieci takie otrzy-
mywały w roku podatkowym
zasiłek pielęgnacyjny (wypłaca-
ny przez opiekę społeczną). Ro-
dzice dzieci otrzymujących do-
datek pielęgnacyjny (wypłacany
przez ZUS) uprawnienie także
tracili. Zróżnicowanie to zostało
zniesione. Dodatkowo z dziec-
kiem będzie mógł się także roz-
liczyć rodzic dziecka, które
otrzymuje rentę socjalną.
Wniosek w zeznaniu
Nie zmienią się pozostałe
zasady korzystania z preferen-
pisy ustawy o podatku tonażo-
wym. Wspólne opodatkowanie
jest uzależnione od złożenia
przez podatników wniosku
w zeznaniu podatkowym.
Trzeba pamiętać, że urząd
skarbowy uwzględni wniosek
o wspólne rozliczenie podat-
ku, pod warunkiem że zosta-
nie on złożony nie później niż
w terminie określonym dla zło-
żenia zeznania podatkowego,
czyli do 30 kwietnia 2009 r.
Nierezydenci
Nowelizacja wprowadziła
do ustawy o PIT nowy ust. 4a
w art. 6. Umożliwia on, począw-
szy od rozliczeń za 2008 r.,
preferencyjne opodatkowanie
dochodów samotnych rodzi-
ców będących nierezydentami
pod następującymi warunka-
mi:
■ wychowywania dzieci wy-
mienionych w art. 6 ust.
4 ustawy,
■ uzyskania na terytorium Pol-
ski co najmniej 75 proc. całko-
witych przychodów w roku po-
datkowym.
Uprawnienie to uzyskały oso-
by, które mają miejsce zamiesz-
kania dla celów podatkowych
w innym niż Polska państwie
członkowskim Unii Europejskiej
lub w innym państwie należą-
cym do Europejskiego Obszaru
Gospodarczego albo w Konfe-
deracji Szwajcarskiej. Do prefe-
rencyjnego opodatkowania do-
chodów osób samotnie wycho-
wujących dzieci będących niere-
zydentami odnoszą się również
wyłączenia określone w art.
6 ust. 8–10 ustawy o PIT. Ozna-
cza to, że z preferencji nie sko-
rzystają osoby samot-
nie wychowujące dzie-
4 ci, do których mają za-
stosowanie przepisy
o podatku liniowym,
podatku zryczałtowanym (ry-
czałt ewidencjonowany, karta
podatkowa) oraz podatku tona-
żowym.
Warto zwrócić uwagę, że
analogiczne zmiany przyznają-
ce wspólne rozliczenie niere-
zydentom zostały wprowadzo-
ne również w odniesieniu do
małżonków. Zgodnie z tymi
zmianami, małżonkowie –
oboje nierezydenci oraz mał-
żonkowie – z których jeden jest
PRZYKŁAD: LIMIT ZAROBKÓW
Podatnik wychowuje samotnie 22-letnią córkę. Jest ona stu-
dentką uczelni wyższej i pobiera rentę rodzinną. Od kilku dni
2 pracuje, ale dochody, jakie osiągnie w 2008 r., nie przekro-
czą kwoty około 300 zł. Podatnik będzie mógł zatem skorzy-
stać w zeznaniu podatkowym składanym za 2008 r. z prefe-
rencyjnego rozliczenia podatkowego. Córka spełnia warunek pobiera-
nia nauki oraz wieku (nie ma ukończonych 25 lat). Renta rodzinna nie
wpływa na prawo do preferencji, natomiast pozostałe dochody córki
nie przekroczą w roku podatkowym dopuszczalnego limitu.
PRZYKŁAD: DODATEK PIELĘGNACYJNY
Podatniczka samotnie wychowuje 26-letniego syna. Syn
otrzymuje dodatek pielęgnacyjny jako dodatek do renty ro-
3 dzinnej. Podatniczka w rozliczeniu za 2008 r. będzie mogła
rozliczyć się wspólnie z dzieckiem. Nowe przepisy rozsze-
rzają krąg uprawnionych do preferencji rodziców dzieci
chorych. Mogą z niej korzystać rodzice, których dzieci ze względu na
orzeczoną całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do sa-
modzielnej egzystencji pobierają dodatek pielęgnacyjny.
Począwszy od rozliczenia za 2008 r., z preferencji skorzystają także
rodzice, których dzieci ze względu na naruszenia sprawności organi-
zmu, powstałe przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki
w szkole albo w szkole wyższej, a przed ukończeniem 25. roku życia
oraz w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej, oka-
zały się całkowicie niezdolne do pracy i pobierają rentę socjalną.
PRZYKŁAD: PREFERENCJA DLA NIEREZYDENTA
Podatniczka samotnie wychowuje córkę. Nie ma miejsca za-
mieszkania w Polsce dla celów podatkowych. W Polsce uzy-
4 skuje jednak większość opodatkowanych przychodów. Jeże-
li podatniczka uzyskała w Polsce co najmniej 75 proc. całko-
witych przychodów w roku podatkowym, będzie mogła roz-
liczyć się wspólnie z dzieckiem. Zmiana dotyczy osób mających miejsce
zamieszkania w innym państwie Unii Europejskiej lub należącym do
Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej.
Warunkiem koniecznym do skorzystania z preferencyjnego opodatko-
wania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci będących
nierezydentami jest istnienie podstawy prawnej do wymiany informa-
cji przez organy podatkowe Polski z organami podatkowymi państwa
miejsca zamieszkania podatnika dla celów podatkowych. Na żądanie
organów podatkowych bądź organów kontroli skarbowej podatnik
jest też zobowiązany do udokumentowania wysokości swoich łącz-
nych przychodów osiągniętych w roku podatkowym.
Osoba samotnie wychowująca dzieci będąca nierezydentem musi
także udokumentować certyfikatem rezydencji miejsce zamieszka-
nia dla celów podatkowych.
nierezydentem, a drugi rezy- ślić podatek w podwójnej wy-
dentem Polski, w przypadku sokości podatku obliczonego
gdy w Polsce osiągnęli co naj- od połowy łącznych docho-
mniej 75 proc. wszystkich uzy- dów.■
skanych w roku podatkowym
opodatkowanych przychodów, PODSTAWA PRAWNA
będą mogli opodatkować swo- ■ Art. 1 pkt 1 ustawy z 6 listopada
o zmianie ustawy o podatku docho-
je dochody na identycznych dowym od osób fizycznych, ustawy
zasadach, jakie dotyczą rezy- o podatku dochodowym od osób
dentów Polski. Oznacza to, że prawnych oraz niektórych innych
tacy małżonkowie mogą okre- ustaw (Dz.U. nr 209, poz. 1316).

ŚRODA CZWARTEK SOBOTA, NIEDZIELA

Eksperci Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30
Oglądaj w TV BIZNES Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes
Poranek prasowy z Gazetą Słuchaj audycji Radia
GAZETY Informator ekonomiczny
Prawną o 8.45 i 11.45 Dla Ciebie o 13.00
sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10
PRAWNEJ ■ Komentarz do wydarzeń niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10
■ Komentarz do wydarzeń ■ Portfel dla ciebie
ekonomicznych ■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia
w mediach gospodarczych tygodnia
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL
PIT | Działalność gospodarcza
Jak rozliczać dodatkowe przychody
Art. 14 ustawy o PIT, traktujący o przychodach z działalności gospodarczej, nakazuje uznać za takie przychody należności
z pozoru mniej lub bardziej pośrednio związane z tą działalnością. W przypadku osób fizycznych często są to dochody,
które prywatnie byłyby zwolnione z podatku lub objęte podatkiem na innych zasadach. Samozatrudniony musi jednak
rozliczać je jak przychód z działalności gospodarczej.
Czy płacić podatek
od odsetek
Jako samozatrudniony mam rachunek firmowy
w banku, z którego reguluję zobowiązania
związane z działalnością gospodarczą. Czasami
trzymam tam nadwyżki finansowe i bank nali-
cza odsetki. Czy powinienem od nich płacić po-
datek?
Za przychód z pozarolniczej działal-
Tak ności gospodarczej trzeba uznać i
w konsekwencji zaksięgować go w kolumnie
8 – Pozostałe przychody księgi przychodów
i rozchodów, odsetki od środków na rachun-
kach bankowych utrzymywanych w związku
z wykonywaną działalnością. Dotyczy to za-
równo bieżącego rachunku, jak i innych ra-
chunków – np. lokat, rezerw, funduszy prze-
znaczonych na określone cele. O ile więc
w przypadku oszczędności czy środków płat-
nych na każde żądanie (tzw. a vista) osób pry-
watnych pobierany jest podatek od oszczęd-
ności (tzw. podatek Belki) – ryczałtowo w wy-
sokości 19 proc. od uzyskanego dochodu (od-
setek), a płatnikiem i rozliczającym się
z fiskusem jest sam bank, o tyle w przypadku
rachunków firmowych bank nie ma prawa do
potrącania tego podatku. Natomiast sam po-
datnik musi odsetki takie ująć w księdze przy-
chodów (pod datą ich zarachowania na ra-
chunku bankowym) i uwzględnić zarówno dla
celów miesięcznej zaliczki na podatek, jak
i ustalenia rocznego zobowiązania podatko-
wego od dochodów z pozarolniczej działalno-
ści gospodarczej.
Podstawa prawna
■ Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176
z późn. zm.).
Czy wierzytelność
jest przychodem
Kontrahent nie uregulował należności, w związ-
ku z czym przychód został pomniejszony z tytu-
łu nieściągalnych wierzytelności. Obecnie syn-
dyk przesłał część należnej mi kwoty. Czy trze-
ba ponownie skorygować przychód?
A ściślej skorygować należy koszt uzy-
Tak skania przychodu. Zgodnie bowiem
z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za koszt
uzyskania przychodów wartości zwróconych
wierzytelności, które zostały odpisane jako
nieściągalne albo na które utworzono rezerwy
zaliczone uprzednio do kosztów uzyskania
przychodów.
Korekta powinna polegać na wpisaniu do
kol. 13 podatkowej księgi przychodów i roz-
chodów (pozostałe wydatki) kwoty otrzyma-
nej od syndyka – ze znakiem minus albo na
GP radzi samozatrudnienie
czerwono, w zależności od tego, którą metodę
stosuje podatnik.
Podstawa prawna
■ Art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku do-
chodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14,
poz. 176 z późn. zm.).
Czy wliczyć przychód
ze sprzedaży biurka
Sprzedałem biurko, które nabyłem wcześniej za
1850 zł, i zakup wliczyłem w koszty. Czy kwota
uzyskana ze sprzedaży jest przychodem z dzia-
łalności?
Za przychód z pozarolniczej działalno-
Tak ści gospodarczej trzeba uznać przycho-
dy z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na
potrzeby związane z działalnością gospodarczą
składników majątku będących środkami trwa-
łymi lub elementami wyposażenia, jeśli ich
wartość początkowa przekraczała 1,5 tys. zł.
W prywatnym (poza działalnością gospo-
darczą) obrocie sprzedaż rzeczy używanych
jest zwolniona z podatku. Uznawana za uży-
waną jest rzecz, która była w posiadaniu po-
datnika co najmniej pół roku. Podobnie rzecz
się ma z nieruchomością (np. lokalem użytko-
wym), z tym że przez używaną rozumie się ta-
ką, która była w posiadaniu podatnika przy-
najmniej przez pięć lat.
W przypadku składników majątku wykorzy-
stywanych w działalności gospodarczej, jak już
stwierdziliśmy, rzecz ma się inaczej. Przychód
z ich sprzedaży trzeba doliczyć do przychodu
z działalności gospodarczej. Na nic zda się tu
zresztą uprzednie (przed podjęciem decyzji
o zbyciu) wycofanie ich ze składników mająt-
ku firmy i przekazanie na potrzeby własne.
Zgodnie bowiem z przepisem art. 10 ust. 2 pkt
3 takie składniki traktuje się jak związane
z działalnością gospodarczą, nawet jeżeli
przed zbyciem zostały wycofane z działalności
gospodarczej, a między pierwszym dniem mie-
siąca następującego po miesiącu, w którym
składniki majątku zostały wycofane z działal-
ności i dniem ich odpłatnego zbycia nie upły-
nęło sześć lat.
Jednak za przychód z działalności nie uzna-
je się składników wyposażenia o wartości do
1,5 tys. zł. Ich sprzedaż lub zbycie w jakiejkol-
wiek formie, jeśli nawet powoduje powstanie
dochodu, nie ma konsekwencji w postaci obo-
wiązku doliczenia go do dochodu z działalno-
ści gospodarczej. Oznacza to, że jeśli od naby-
cia do momentu sprzedaży nastąpiło co naj-
mniej pół roku, dochód taki jest z podatku
zwolniony. Tylko gdyby sprzedaż następowa-
ła wcześniej, trzeba by dochód opodatkować,
ale poza działalnością gospodarczą.
Podstawa prawna
■ Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176
z późn. zm.).
22 grudnia w Gazecie Prawnej
Jedyna ogólnopolska
wyszukiwarka firm
i instytucji na CD!
Nowa aplikacja, największa baza!
PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 15
Czy opodatkować
materiały powierzone
Prowadzę zakład krawiecki, jestem opodatko-
wana na podstawie księgi przychodów. Klienci
powierzają mi materiały, z których szyję ubra-
nia. Czy powinnam je wykazać i opodatkować
w remanencie sporządzanym na koniec roku?
Powinna pani prowadzić zapisy – w do-
Nie wolnej formie – na podstawie których
można ustalić dane zleceniodawcy. W przeciw-
nym przypadku powinna pani zaksięgować
w księdze przychodów i rozchodów materiał
otrzymany od zleceniodawcy. Zgodnie bowiem
z przepisami rozporządzenia ministra finansów
w sprawie prowadzenia księgi materiał powie-
rzony przez zleceniodawcę nie wymaga zaksię-
gowania. Jeżeli jednak podatnik nie może
przedstawić dokumentu określającego zlece-
niodawcę, uważa się, że materiał został przez
podatnika zakupiony bez udokumentowania.
W tym drugim przypadku rzecz jasna musi on
być ujęty w spisie kontrolnym.
Podstawa prawna
■ Par. 15 rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia
2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przycho-
dów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).
Czy można nie zaliczyć
do przychodów
Czy zawsze nieodpłatne świadczenie na rzecz
przedsiębiorcy stanowi przychód z działalności
i trzeba je zaliczyć do przychodów. Czy przepisy
przewidują jakieś wyjątki?
Zgodnie z odpowiednim przepisem art.
Tak 14 ustawy o podatku dochodowym od
osób fizycznych za inny przychód z działalności
gospodarczej (znów klasyfikowany do kol.
8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów)
należy uznać wartość otrzymanych świadczeń
w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń
z wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonych
do I i II grupy podatkowej w rozumieniu prze-
pisów o podatku od spadków i darowizn.
Najpierw rozszyfrujmy te dwie grupy podat-
kowe. Do grupy I zalicza się: małżonka, zstęp-
nych, wstępnych (a więc potomków i przod-
ków w I linii), pasierba, zięcia, synową, ro-
dzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do gru-
py II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo
rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów,
małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżon-
ków, małżonków rodzeństwa małżonków,
małżonków innych zstępnych.
Jeśli od którejś z tych osób agent otrzyma
nieodpłatnie jakiekolwiek świadczenie, np.
użyczy mu ktoś z takich krewnych (nieodpłat-
nie) lokal na biuro albo samochód, by mógł go
wykorzystywać dla celów prowadzonej dzia-
łalności gospodarczej, nie spowoduje to żad-
nych konsekwencji finansowych.
Zupełnie inaczej będzie jednak w przypad-
ku, gdy osoba użyczająca znajdzie się poza ta-
ką kategorią krewnych, użyczy zaś określonej
rzeczy nieodpłatnie lub nieodpłatnie wykona
określoną usługę. Ponieważ alternatywą dla
samozatrudnionego byłaby konieczność po-
niesienia kosztu (zapłacenia za usługę lub za
wynajem określonej rzeczy), a do płacenia nie
doszło, podatnik uzyskał ewidentną korzyść
(przychód). Co gorsza, jego wysokość ustala
się wedle średnich cen rynkowych – często nie-
adekwatnych do konkretnego przypadku, a na
dodatek nie ponosząc faktycznie wydatku na
ten cel. Samozatrudniony nie może więc obni-
żyć o tę samą kwotę przychodu poniesionego
wydatku – z tytułu kosztu uzyskania przycho-
du. Za koszt może bowiem uznać wyłącznie
wydatek faktycznie poniesiony.
Wniosek z tego jest oczywisty: w przypadku
gdy podmiotem użyczającym lub wykonują-
cym jakiekolwiek nieodpłatne świadczenie ma
być osoba spoza I lub II grupy pokrewieństwa,
lepiej na tę okoliczność zawrzeć umowę naj-
mu czy np. zakupu usługi, niż korzystać z uży-
czenia.
Podstawa prawna
■ Art. 11 i art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodo-
wym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176,
z późn. zm.).
Czy przychodem
jest cała należność
Czy przy sprzedaży całkowicie zamortyzowanej
obrabiarki można zastosować koszt uzyskania
przychodu, a w konsekwencji uznać za przy-
chód tylko część otrzymanej kwoty?
Formalnie kosztem uzyskania przy-
Nie chodu ze sprzedaży składnika mająt-
ku jest jego zaktualizowana wartość. Stanowi
ją różnica między wartością początkową a su-
mą odpisów amortyzacyjnych dokonanych
przez podatnika. W przypadku pełnej amorty-
zacji różnica ta wynosi zero.
W tej sytuacji cały przychód (netto, po-
mniejszony o należny VAT, jeśli sprzedający
jest płatnikiem podatku od towarów i usług
z tytułu tej sprzedaży) jest dochodem. Należy
go opodatkować w taki sam sposób jak opodat-
kowane są przychody z działalności (według
skali lub stawką podatku liniowego 19 proc.).
Podstawa prawna
■ Art. 14 oraz art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14,
poz. 176 z późn. zm.).
EDYTA DOBROWOLSKA
samozatrudnienie
JUTRO: Jak otworzyć firmę
budowlaną strona A6
Wszystkie artykuły o samozatrudnieniu na:
www.gazetaprawna.pl/
samozatrudnienie
reklama
 16 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244
Kronika prawa
Dziennik Ustaw nr 219
z 11 grudnia 2008 r.
POMNIK
Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 28
listopada 2008 r. w sprawie uznania za pomnik historii Po-
znań – historyczny zespół miasta POZ. 1401
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r.
ODPADY PROMIENIOTWÓRCZE
Rozporządzenie Rady Ministrów z 21 października 2008 r.
w sprawie udzielania zezwolenia oraz zgody na przywóz na te-
rytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywóz z terytorium Rzeczy-
pospolitej Polskiej i tranzyt przez to terytorium odpadów pro-
mieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego POZ. 1402
■ Wejdzie w życie 25 grudnia 2008 r.
Omówienie: O przywozie i przemieszczaniu odpadów
promieniotwórczych lub wypalonego paliwa jądrowego
musi być zawiadamiany prezes Agencji w ciągu 15 dni od
zakończenia akcji. Gdy w grę wchodzi tranzyt, do zawiado-
mienia dołącza się potwierdzenie otrzymania odpadów lub
zużytego paliwa przez odbiorcę. Należy też wskazać urząd
celny, przez który zostały one wwiezione do państwa prze-
znaczenia.
KONTROLA SKARBOWA
Rozporządzenie ministra finansów z 27 listopada 2008 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie komórek organizacyj-
nych kontroli skarbowej, w których zatrudnionym inspekto-
rom i pracownikom przysługuje umundurowanie służbowe
i broń służbowa, a także naboru do tych komórek POZ. 1403
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 26
grudnia 2008 r.
Omówienie: W stosunku do byłych funkcjonariuszy Inspek-
cji Celnej, Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Wywia-
du, Straży Granicznej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz funkcjonariuszy cel-
nych, zatrudnionych uprzednio w wyodrębnionych komór-
kach administracji celnej, a także byłych pracowników wy-
wiadu skarbowego, którzy ubiegają się o pracę w komórkach
realizacyjnych, można za zgodą Generalnego Inspektora Kon-
troli Skarbowej odstąpić od postępowania kwalifikacyjnego
pod warunkiem przedstawienia odpowiednich dokumentów
potwierdzających dane osobowe oraz posiadanie wymaga-
nych umiejętności i predyspozycji.
Rozporządzenie ministra finansów z 28 listopada 2008 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji urzędów
kontroli skarbowej POZ. 1404
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 26
grudnia 2008 r.
SYNDYCY
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 26 listopada
2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętności
w toku postępowania w sprawie uznania kwalifikacji do
sprawowania funkcji syndyka POZ. 1405
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r.
Omówienie: Za pozytywną ocenę testu umiejętności uzna-
je się uzyskanie powyżej 70 proc. sumy punktów możliwej
do uzyskania. W razie nieprzystąpienia przez wnioskodawcę
do testu umiejętności po uiszczeniu opłaty, należy się zwrot
jej połowy.
GEODEZJA I KARTOGRAFIA
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-
stracji z 13 listopada 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego
i testu umiejętności w toku postępowania w sprawie uzna-
nia kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych
w dziedzinie geodezji i kartografii POZ. 1406
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r.
Omówienie: W przypadku negatywnego wyniku testu, na
wniosek wnioskodawcy, organ prowadzący postępowanie
18 grudnia 2008 r.
Wchodzi w życie nowe prawo
Ustawa z 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o jakości handlowej
artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. nr 214, poz. 1346)
w sprawie uznania kwalifikacji umożliwia powtórne przystą-
pienie do egzaminu, ale nie wcześniej niż po 30 dniach od
ogłoszenia wyników.
OCHRONA OSÓB I MIENIA
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-
stracji z 27 listopada 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego
i testu umiejętności w toku postępowania w sprawie o uzna-
nie kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika ochro-
ny POZ. 1407
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r.
Omówienie: Za pozytywną ocenę testu umiejętności uzna-
je się uzyskanie powyżej 70 proc. sumy punktów możliwej
do uzyskania. Wnioskodawcy, który nie przystąpił do testu
z uzasadnionej przyczyny, należy się zwrot opłaty. W razie
negatywnego wyniku testu organ prowadzący postępowa-
nie umożliwia na wniosek złożony przez wnioskodawcę po-
nowne, jednokrotne przystąpienia do testu w najbliższym
terminie.
PRAWO PRZEWOZOWE
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 grudnia 2008 r. –
sygn. akt K 37/07 POZ. 1408
Obowiązuje od daty publikacji, tj. od 11 grudnia 2008 r.
Omówienie: Artykuł 62 ust. 2 prawa przewozowego w czę-
ści obejmującej zwrot, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnej
lub rażącego niedbalstwa przewoźnika, jest niezgodny z art.
64 ust. 1 i 2 konstytucji, mówiących o tym, że każdy ma pra-
wo do własności innych praw majątkowych, które to prawa
podlegają równej ochronie dla wszystkich. Tym samym prze-
woźnicy będą teraz ponosić odpowiedzialność za szkody pa-
sażerów na podstawie art. 471 kodeksu cywilnego. Będą
zmuszeni do naprawiania szkód wynikłych z kontraktu, tzn.
z niewykonania lub nienależytego wywiązania się z umów,
jakimi jest sprzedaż i kupienie przez pasażera biletu na po-
ciąg, który powinien kursować według określonego rozkładu
jazdy.
Więcej Prawo • Kolej zapłaci za opóźnienia pociągów – GP
nr 236/2008
PRAWO PRACY
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 grudnia 2008 r., sygn.
akt P 48/97 POZ. 1409
Omówienie: Artykuł 30 par. 4 kodeksu pracy w zakresie,
w jakim pomija obowiązek wskazania przyczyny uzasadnia-
jącej wypowiedzenie w oświadczeniu pracodawcy o wypo-
wiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony, nie
jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 konstytucji. Natomiast art.
50 par. 3, w zakresie, w jakim pomija prawo pracownika do
odszkodowania
Więcej Praca • Sądy mogą orzekać pozorność terminowych
umów – GP nr 236/2008
Monitor Polski nr 93
z 9 grudnia 2008 r.
RACHUNKOWOŚĆ
Uchwała Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z 28 paź-
dziernika 2008 r. w sprawie publikacji listy podmiotów
uprawnionych do badania sprawozdań finansowych POZ. 801
■ Weszła w życie z dniem uchwalenia, tj. 28 października
2008 r.
Wchodzi w życie
15 grudnia 2008 r.
OCHRONA ZDROWIA
Paragraf 1 pkt 11– 19 rozporządzenie ministra zdro-
wia z 14 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinie ma-
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
jących zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz.U. nr 208,
poz. 1312)
Sąd Najwyższy
OŚWIADCZENIE KANDYDATA NA RADNEGO
Deklaracja składana przez kandydata na radnego, w trybie
art. 99 ust. 2 ustawy z 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wybor-
cza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw
(Dz.U. z 2003 r. nr 159, poz. 1547 ze zm.), co do wyrażenia
zgody na kandydowanie oraz posiadania prawa wybieralno-
ści, a więc także co do niekaralności, stanowi oświadczenie
składane przez kandydata we własnym imieniu i we własnej
sprawie, zatem w wypadku podania w niej fałszywych da-
nych, nie stanowi poświadczenia nieprawdy co do okoliczno-
ści mającej znaczenie prawne, przez inną osobę uprawnioną
do wystawienia dokumentu, w rozumieniu art. 271 par. 1 k.k.
– postanowienie SN z 30 lipca 2008 r. II KK 68/08
WIADOMOŚCI SPECJALNE
Organ procesowy, zgodnie z przepisami kodeksu postępo-
wania karnego z 1997 r., nie określa metody badania, o czym
decyduje biegły, wykorzystując wiadomości specjalne (art.
193 par. 1 k.p.k.). – wyrok SN z 5 sierpnia 2008 r. III KK
228/07
ODRZUCENIE SKARGI
Na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu skar-
gi o wznowienie postępowania w sprawie o uznanie lub
stwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego wy-
danego w Polsce lub ugody zawartej przed takim sądem
w Polsce nie przysługuje zażalenie – postanowienie SN
z 4 lipca 2008 r., I CZ 139/07
Trybunał Sprawiedliwości
Wspólnot Europejskich
USŁUGI DORADZTWA
Artykuł 9 ust. 2 lit. e) szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWG
z 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw
państw członkowskich w odniesieniu do podatków obroto-
wych – wspólny system podatku od wartości dodanej, a tak-
że art. 56 ust. 1 lit. c) Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 li-
stopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od
wartości dodanej, powinny być interpretowane w ten spo-
sób, iż odbiorca usług doradztwa świadczonych przez podat-
nika mającego siedzibę w innym państwie członkowskim,
który to odbiorca wykonuje jednocześnie działalność gospo-
darczą oraz działalność nienależącą do zakresu zastosowa-
nia tych dyrektyw, powinien być uznawany za posiadające-
go status podatnika, nawet wówczas, gdy rzeczona usługa
jest wykorzystywana na potrzeby ostatniej z wymienionych
działalności – wyrok Trybunału z 6 listopada 2008 r. C 291/07
UZNAWANIE DYPLOMÓW
Wykładni art. 1 lit. a), art. 3 i 4 Dyrektywy Rady 92/51/EWG z 18
czerwca 1992 r. w sprawie drugiego ogólnego systemu uznawa-
nia kształcenia i szkolenia zawodowego, uzupełniającej Dyrek-
tywę 89/48/EWG, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europej-
skiego i Rady 2001/19/WE z 14 maja 2001 r., należy dokony-
wać w ten sposób, że właściwe organy przyjmującego państwa
członkowskiego są na podstawie art. 3 Dyrektywy 92/51 zobo-
wiązane – z zastrzeżeniem art. 4 tej dyrektywy – do uznania dy-
plomu wydanego przez właściwy organ w innym państwie
członkowskim nawet wówczas, gdy dyplom ten potwierdza wy-
kształcenie uzyskane, w całości lub w części, w instytucji poło-
żonej w przyjmującym państwie członkowskim, która zgodnie
z prawem tego państwa nie jest uznana za instytucję oświato-
wą – wyrok Trybunału z 4 grudnia 2008 r. C 151/07
Kolumnę przygotowali
DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK, MAREK KOBYLAŃSKI