nr 244 (2366) PONIEDZIAŁEK, 15 grudnia 2008

Tygodnik
Podatkowy
P O D A T K I R A C H U N K O W O Ś Ć A U D Y T
B
SPIS TREŚCI
Przewodnik
ORZECZNICTWO
Spór o interpretację nie powoduje zawieszenia postępowania Jak dokonać rocznego rozliczenia
strona B3

INTERPRETACJE
ryczałtu i karty podatkowej
Darowizny między najbliższą rodziną bez podatku strona B4 Podatnikom ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych oraz karty podatkowej
został ponad miesiąc na rozliczenie podatkowe za 2008 rok. Podatnicy ryczałtu
ROZLICZENIA VAT muszą do 31 stycznia roku następującego po roku podatkowym, za który
Podatnik ma prawo sprawdzić swojego kontrahenta dokonywane jest rozliczenie, złożyć zeznanie o wysokości przychodów, wysokości
dokonanych odliczeń i należnego ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.
strona B5 Natomiast osoby opłacające kartę podatkową muszą do 31 stycznia roku
następującego po roku podatkowym, za który dokonywane jest rozliczenie, złożyć
PRAWO CELNE PIT-16A – deklarację o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconej
Będą nowe zasady określania należności celnych i odliczonej od karty podatkowej w poszczególnych miesiącach roku podatkowego.
W rozliczeniu za 2008 rok ryczałtowcy i kartowicze będą mieli trochę więcej czasu
strona B6 na złożenie deklaracji. Wszystko dlatego że w 2009 roku 31 stycznia wypada w
sobotę. Zatem ostatnim dniem na złożenie PIT-28 i PIT-16A będzie 2 lutego. Takie
6 PYTAŃ DO... zasady wynikają z przepisów Ordynacji podatkowej, zgodnie z którymi jeżeli ostatni
Jak przedsiębiorca powinien rozliczać straty z inwestycji dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni
dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
w obcych środkach trwałych strona B11 strony B7–B10

PODATKI DOCHODOWE
Małżonkowie mogą złożyć wspólny PIT strona B12

PORADNIA PODATKOWA Nowe prawo

Jakie auto uznaje się za nowe dla celów VAT
Jak rozliczyć umorzenie udziałów
Co jest kosztem przy transakcjach giełdowych
Niezapłaconych składek płatnik nie zaliczy
Jak rozliczyć sprzedaż kolekcjonerską strona B13 do kosztów uzyskania przychodów
RACHUNKOWOŚĆ

Zaliczki ujmuje się w różnych pozycjach bilansu
PIT 2009
Zaletą liniowego PIT jest niska stawka
O
d 1 stycznia 2009 r. zaczną obowiązywać przepi-
sy ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych,
strona B14 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz
niektórych innych ustaw. Jedną ze zmian, jakie wprowa-
dza ta ustawa, są inne zasady zaliczania do kosztów uzy-
skania przychodów od wynagrodzeń, zasiłków i składek.
Zgodnie z nowo dodanym w art. 22 ustawy o PIT
strona B16 ust. 6ba należności z tytułów stosunku służbowego,
stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego
stosunku pracy, a także z tytułu członkostwa w rolni-
czej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zaj-
Do art. 22 ustawy o PIT dodano też ust. 6bb. Zgodnie
z nim składki z tytułu należności, o których mowa w ust.
6ba, określone w ustawie z 13 października 1998 r. o sys-
temie ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej
przez płatnika składek, składki na Fundusz Pracy oraz
Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych,
z zastrzeżeniem art. 23 ust. 1 pkt 37, stanowią koszty uzy-
skania przychodów w miesiącu, za który należności te są
należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:
1) z tytułu należności wypłacanych lub postawio-
nych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne –
w terminie wynikającym z odrębnych przepisów,

✆ DYŻUR EKSPERTA
Jak dokonać rocznego rozliczenia
ryczałtu i karty podatkowej
mującej się produkcją rolną oraz zasiłki pieniężne
z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład
pracy stanowią koszty uzyskania przychodów w mie-
siącu, za który są należne, pod warunkiem że zostały
Wtorek w godz. 9.00–10.00, wypłacone lub postawione do dyspozycji w terminie
tel. (0 22) 531 49 69 wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub in-
nego stosunku prawnego łączącego strony. Jeżeli więc
pracodawca nie spóźnia się z wypłatą i w terminie od-
prowadza składki, to wydatki te może zaliczyć do
Za tydzień kosztów miesiąca, za który są one wypłacane. Jeśli
jednak uchybi temu terminowi, to zgodnie z art. 23
ust. 1 pkt 55 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzy-
Opodatkowanie skania przychodów niewypłaconych, niedokonanych
lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń
najmu, ryczałtu i karty podatkowej oraz innych należności z wymienionych wyżej tytu-
łów, a także zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia
– interpretacje organów podatkowych społecznego wypłacanych przez zakład pracy, z za-
strzeżeniem art. 22 ust. 6ba.
2) z tytułu należności wypłacanych lub postawio-
nych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie
wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub in-
nego stosunku prawnego łączącego strony – nie później
niż do 15 dnia tego miesiąca.
Zatem zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 55a ustawy o PIT
za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się nie-
opłaconych do ZUS składek, z zastrzeżeniem pkt 37
oraz art. 22 ust. 6bb, określonych w ustawie o systemie
ubezpieczeń społecznych, w części finansowanej przez
płatnika składek.■ (EC)
PODSTAWA PRAWNA
■ Ustawa z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku docho-
dowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. nr 209, poz. 1316).
T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr
nr 244
163
220

B
WAŻNA DATA
2 komentarze – opinie
KOMENTARZ DO USTAWY

15 GRUDNIA Termin wszczęcia postępowania podatkowego

■ mija termin zapłaty zaliczki na podatek
od nieruchomości i podatek leśny od osób
prawnych i jednostek niemających osobowości
po zakończeniu kontroli podatkowej
prawnej
Postępowanie podatkowe uregulowane jest przepisa- stępnie po upływie sześciu miesięcy doko-
mi Ordynacji podatkowej. Nie określają one jednak ter- nałby ponownej korekty tej deklaracji, która
minu, w którym organ podatkowy byłby zobowiązany nie odzwierciedlałaby nieprawidłowości
WSKAŹNIKI I LIMITY POTRZEBNE do wszczęcia postępowania podatkowego po zakoń- stwierdzonych przez organ kontrolujący. Po
DO ROZLICZENIA ZA 2008 ROK czeniu kontroli podatkowej. Ta sytuacja ulegnie zmia- drugie, postępowanie podatkowe będzie
nie od 1 stycznia 2009 r. po wejściu w życie nowelizacji mogło zostać wszczęte po upływie sześciu
Ordynacji podatkowej. miesięcy od zakończenia kontroli w przy-
SKALA PODATKOWA padku otrzymania przez organ podatkowy
Zgodnie z art. 165b par. 1 znowelizowanej Ordynacji podat- informacji uzasadniających wszczęcie po-
Ponad Do Podstawa obliczenia podatku kowej w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nie- stępowania pochodzących od innych orga-
44 490 19 proc. podstawy obliczenia minus prawidłowości w zakresie wywiązywania się przez kontrolowa- nów, w tym innych organów podatkowych.
nego z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatko- Wprowadzając regulacje dotyczące ter-
586,85 zł
wego i niedokonania przez niego korekty deklaracji uwzględ- minu, po upływie którego postępowanie
44 490 85 528 7866,25 zł plus 30 proc. nadwyżki niającej w całości nieprawidłowości stwierdzone w toku kontroli, podatkowe dotyczące nieprawidłowości
ponad 44 490 zł organ podatkowy będzie zobowiązany do wszczęcia postępowa- ujawnionych w toku kontroli nie będzie mo- MIROSŁAWA
85 528 20 177,65 zł plus 40 proc. nadwyżki nia podatkowego dotyczącego sprawy objętej kontrolą w termi- gło zostać wszczęte, nowelizacja niewątpli- PRZEWOŹNIK-KURZYCA
ponad 85 528 zł nie nie późniejszym niż sześć miesięcy od zakończenia kontroli. wie wzmacnia pozycję podatnika. Jednak radca prawny
Dniem zakończenia kontroli jest dzień doręczenia protokołu termin sześciu miesięcy, w ciągu którego w Kancelarii Salans
KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU kontroli (art. 291 par. 4 Ordynacji podatkowej). Od tego dnia postępowanie to może być wszczęte, wyda-
będzie zatem biegł termin do wszczęcia przez organ podatkowy je się zbyt długi, w szczególności w połącze-
Pracownik miejscowy kontroli podatkowej. niu z uchyleniem przepisu zawierającego regulację o nienalicza-
Jeden zakład – Miesięcznie – 111,25 zł Co do zasady, organ podatkowy nie będzie uprawniony do niu odsetek za zwłokę za okres od wszczęcia kontroli podatkowej
Rocznie – 1335,00 zł wszczęcia postępowania podatkowego po upływie sześciu mie- do wydania decyzji, jeśli postępowanie podatkowe nie zostało
Kilka zakładów – nie może przekroczyć rocznie sięcy od zakończenia kontroli, jednak nowelizacja Ordynacji po- wszczęte w terminie trzech miesięcy od zakończenia kontroli
2002,05 zł datkowej przewiduje w tym zakresie dwa wyjątki. Po pierwsze, (art. 54 par. 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej). W związku z wpro-
Pracownik dojeżdżający postępowanie podatkowe będzie mogło zostać wszczęte po upły- wadzeniem sześciomiesięcznego terminu, w którym postępowa-
Jeden zakład – Miesięcznie – 139,06 zł wie sześciu miesięcy od zakończenia kontroli, jeśli podatnik do- nie może być wszczęte, konieczna była zmiana powołanego
Rocznie – 1668,72 zł kona ponownej korekty deklaracji, poprzez którą nie zostaną przepisu o odsetkach. Przyjęte rozwiązanie polegające na wyeli-
Kilka zakładów – nie może przekroczyć rocznie uwzględnione nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli. minowaniu art. 54 par. 1 pkt 6 Ordynacji podatkowej jest jednak
W ten sposób ustawodawca zabezpieczył fiskusa przed sytuacją, niekorzystne dla podatników. W rezultacie okres naliczania od-
2502,56 zł.
gdy podatnik skorygowałby deklarację podatkową uwzględnia- setek za zwłokę może wydłużyć się nawet o trzy miesiące w po-
jąc w całości nieprawidłowości ujawnione w toku kontroli, a na- równaniu z sytuacją obecną.■ (EM)
ODLICZENIA OD PODATKU
Składka ZUS na ubezpieczenie zdrowotne – 7,75
proc. podstawy wymiaru. Dotyczy składających reklama
PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-28, PIT-16A.
Ulga prorodzinna – limit 1173,70 zł na każde dziec-
ko. Mogą korzystać składający PIT-36, PIT-37.
Ulga abolicyjna – różnica między podatkiem obliczo-
nym wg metody odliczenia proporcjonalnego a wg
metody wyłączenia z progresją. Korzystają składają-
cy PIT-36, PIT-36L, PIT-28.
Darowizna na rzecz organizacji pożytku publicznego
– 1 proc. podatku należnego z rocznego PIT-36,
PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-28.
Podatek zapłacony za granicą – nie więcej niż polski
podatek przypadający proporcjonalnie na dochód za-
graniczny. Skorzystają podatnicy składający PIT-36,
PIT-36L, PIT-28, PIT-38.

ODLICZENIA OD DOCHODU
Składki ZUS na ubezpieczenie społeczne – bez limi-
tu (PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-28).
Darowizny na cele: pożytku publicznego, kultu religij-
nego, krwiodawstwa – limit 6 proc. dochodu (PIT-36,
PIT-37, PIT-28).
Ulga rehabilitacyjna – w ramach tej ulgi podatnicy
mogą odliczyć: opłacenie przewodników – limit
2280 zł, utrzymanie psa przewodnika – limit 2280 zł,
używanie samochodu osobowego – limit 2280 zł, za-
kup leków zaleconych przez specjalistę – nadwyżka
ponad 100 zł na miesiąc. Ponadto ulga rehabilitacyj-
na dla opiekuna – 9120 zł – limit dochodu osoby
niepełnosprawnej (PIT-36, PIT-37, PIT-28).
Ulga na internet – 760 zł (PIT-36, PIT-37, PIT-28).
Nienależne świadczenia – bez limitu (PIT-36, PIT-37,
PIT-28).
Konkurs Księgowy Roku 2008 rozstrzygnięty!
Nowe technologie – limit 50 proc. wydatków (PIT-36).
Odliczenie poniesionej straty – 50 proc. rocznie, ca- Księgowym Roku 2008 został Andrzej Stempak – Prezes Zarządu Dekret Centrum Rachunkowe
łość można rozliczyć w ciągu 5 lat (PIT-36, PIT-36L,
PIT-37, PIT-38, PIT-28).■ (EC) Laureatką studenckiej edycji konkursu została Justyna Perz – studentka Uniwersytetu
Ekonomicznego i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie

Tygodnik
Podatkowy Organizatorzy

Redaktor prowadzący: Krzysztof Koślicki,

tel. (022) 531 49 69, krzysztof.koslicki@infor.pl
Sekretarz redakcji: Ewa Ciechanowska,
tel. (022) 530 40 44, ewa.ciechanowska@infor.pl Partnerzy
www.gazetaprawna.pl, ksiegowosc@infor.pl
Główny Partner Partner Gali Finałowej Patron Branżowy Partner Medialny
INFOR Biznes Sp. z o.o. 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72,
tel. (022) 530 40 35, (022) 530 40 40, fax (022) 530 40 39
Biuro Reklamy: tel. (022) 530 44 61, (022) 530 40 26 29, fax (022) 530 40 25 Patroni medialni
Druk: AGORA SA Drukarnia, ul. Daniszewska 27, 03-230 Warszawa
 nr 244 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y

orzecznictwo...
N A C Z E L N Y S Ą D A D M I N I S T R A C Y J N Y o kosztach uzyskania przychodów R Z E C Z N I K E T S o zaokrągleniu VAT
B 3

Spłata współwłaścicieli Zasady ustala się

nie ma związku z działalnością
TEZA: Zapłata pożytków na
rzecz pozostałych współ-
właścicieli w związku ze
zniesieniem współwłasno-
ści nie może stanowić kosz-
tu uzyskania przychodów
w prowadzonej działalności
gospodarczej.
STAN FAKTYCZNY: Podatnik
w 1996 roku kupił wspólnie
z żoną na zasadzie wspólno-
ści ustawowej udział w zabu-
dowanej nieruchomości.
W ramach transakcji wydano
mu lokal użytkowy. Był to
sklep, w którym podatnik od
1997 roku prowadził działal-
ność gospodarczą. W grud-
niu 2005 roku współwła-
sność nieruchomości została
zniesiona. Lokal użytkowy
został przyznany podatniko-
wi na własność. W związku
z tym sąd rejonowy zasądził
od podatnika spłatę na rzecz
pozostałych właścicieli nie-
ruchomości tytułem rozli-
czeń związanych ze zniesie-
niem współwłasności i usta-
nowieniem odrębnej własno-
ści. Spłata obejmowała
różnicę pomiędzy wartością
przyznanego lokalu a warto-
W O J E W Ó D Z K I S Ą D A D M I N I S T R A C Y J N Y W S Z C Z E C I N I E o procedurze podatkowej
ścią wynikającą z posiadane-
go udziału oraz wartość
pożytków, z jakich powinien
się rozliczyć z pozostałymi
współwłaścicielami za użyt-
kowanie sklepu do dnia usta-
nowienia odrębnej własno-
ści. Spłata w wysokości po-
nad 200 tys. zł została rozło-
żona na raty. Podatnik
zapytał, czy wydatki na spła-
tę mogą być kosztem działal-
ności. Organy podatkowe
stwierdziły jednak, że zasą-
dzone od wnioskodawcy
kwoty pożytków nie są wy-
datkami poniesionymi w ce-
lu osiągania przychodów
z działalności gospodarczej.
W ich ocenie stanowią ele-
ment rozliczenia z pozostały-
mi współwłaścicielami nieru-
chomości w związku z usta-
nowieniem na jego rzecz od-
rębnej własności lokalu
użytkowego. Kwoty te są za-
tem wydatkami związanymi
z nabyciem lokalu użytkowe-
go należącego do wspólności
ustawowej małżonków.
Z UZASADNIENIA: Sąd ad-
ministracyjny oddalił skargę
podatnika. Przypomniał, że
ustawodawca wiąże koszty
uzyskania przychodów z ce-
lowym osiągnięciem tych
przychodów. Sąd zgodził się
ze stanowiskiem organów
podatkowych, że zasądzone
pożytki nie są wydatkami
poniesionymi w celu osią-
gnięcia przychodów z pro-
wadzonej działalności go-
spodarczej. Racji skarżące-
mu nie przyznał też Naczel-
ny Sąd Administracyjny.
Oddalając skargę kasacyjną
podatnika, sąd przypo-
mniał, że aby dany wydatek
uznać za koszt uzyskania
przychodu, muszą być speł-
nione łącznie dwie przesłan-
ki. Wydatek musi być ponie-
siony w celu uzyskania przy-
chodu. A to oznacza, że
pomiędzy poniesieniem da-
nego wydatku a uzyskanym
przychodem musi istnieć
związek przyczynowo-skut-
kowy. Ponadto wydatek nie
może być wymieniony w ka-
talogu negatywnym, tj.
w ustawowym wykazie
kosztów nieuznawanych za
koszt podatkowy. Sąd po-
dzielił pogląd, że zapłata po-
żytków na rzecz pozostałych
współwłaścicieli nie może
stanowić kosztu uzyskania
przychodów w prowadzonej
przez niego pozarolniczej
działalności gospodarczej.
Przyznał co prawda, że tego
rodzaju wydatek nie został
wyłączony z kosztów
wprost. Jednak przy kwalifi-
kacji tych wydatków należy
brać pod uwagę związek
przyczynowo-skutkowy po-
między jego poniesieniem
a osiąganym przychodem.
Kosztem podatkowym są
bowiem tylko wydatki mają-
ce na celu osiągnięcie przy-
chodów oraz zachowanie
i zabezpieczenie źródła
przychodów, tak aby to źró-
dło przynosiło przychody
także w przyszłości. Zasą-
dzone pożytki nie spełniają
tego kryterium, a koniecz-
ność ich poniesienia jest wy-
nikiem przeprowadzonego
na wniosek podatnika po-
stępowania o zniesienie
współwłasności oraz usta-
nowienia odrębnej własno-
ści lokalu.■
W y r o k N S A z 5 grudnia
2008 r., II FSK 1231/07,
niepublikowany
indywidualnie
Przepisy unijne nie zawierają metod zaokrąglania VAT.
Gdy państwa członkowskie ustanawiają je
samodzielnie, muszą przestrzegać zasad rządzących
wspólnym systemem VAT.
Rzecznik generalny Euro-
pejskiego Trybunału Spra-
wiedliwości wydał opinię
w sprawie J D Wetherspoon
PLC (C-302/07). Sprawa ta
dotyczy brytyjskich przepi-
sów określających sposób za-
okrąglania VAT.
J D Wetherspoon PLC dzia-
ła w 670 pubach w Wielkiej
Brytanii. Większość jej sprze-
daży to sprzedaż detaliczna
jedzenia i napojów konsu-
mentom. Przedstawia ona
swym konsumentom ceny
sprzedaży swych produktów
detalicznych z uwzględnie-
niem VAT.
Do 2004 roku J D Wether-
spoon rozliczała VAT przez
wskazanie powstania obo-
wiązku podatkowego dla każ-
dej sprzedaży i obliczenie na-
leżnego VAT na poziomie do-
stawy. Obliczała ona należny
VAT dla każdej transakcji
o standardowej stawce podat-
ku w wysokości 7/47całkowi-
tej należnej kwoty i zaokrągla-
ła arytmetycznie w dół lub
w górę do pensa. Te kwoty
VAT były zliczane pod koniec
dnia dla każdego pubu i sta-
nowiły należny HMRC poda-
tek wykazywany na okreso-
członkowskich określają takie
zasady lub metody samo-
dzielnie. Gdy państwa człon-
kowskie ustanawiają lub ak-
ceptują metodę zaokrąglania,
są one zobowiązane do prze-
strzegania zasad rządzących
wspólnym systemem VAT, ta-
kich jak neutralność podat-
kowa i proporcjonalność.
Prawo wspólnotowe nie za-
brania, by państwa człon-
kowskie wymagały od podat-
ników arytmetycznego za-
okrąglania kwot VAT we
wszystkich przypadkach ani
nie wymaga od nich zaokrą-
glania tych kwot w dół we
wszystkich przypadkach.
Gdy sprzedaż jest dokony-
wana po cenie zawierającej
VAT w postaci zaokrąglonej,
a kwota podatku zawiera uła-
mek najmniejszej dostępnej
jednostki nominalnej waluty,
prawo wspólnotowe nie wy-
maga, by kwota ta została za-
okrąglona do pełnej jednost-
ki przed etapem, na którym
musi zostać wyrażona jako
kwota niezawierająca takie-
go ułamka, w szczególności
celem umożliwienia dokona-
nia płatności.
Rzecznik uznał, że jeżeli

Spór o interpretację nie powoduje wych deklaracjach. Potem J D

zawieszenia postępowania
TEZA: Przy rozstrzyganiu
sprawy podatkowej organ po-
datkowy może nie uwzględ-
nić wydanej interpretacji.
Dlatego w razie równoległe-
go prowadzenia postępowa-
nia w sprawie interpretacji
i postępowania podatkowego
nie ma obowiązku zawieszać
postępowania podatkowego
do czasu prawomocnego za-
kończenia postępowania
w sprawie interpretacji.
STAN FAKTYCZNY: W kwiet-
niu 2007 r. małżonkowie
podpisali ze spółką warunko-
wą umowę sprzedaży 12 nie-
zabudowanych działek grun-
tu. Kilka dni później do skut-
ku doszła właściwa transak-
cja. Ponadto w lipcu 2007 r.
podatnicy sprzedali kolejną
działkę. Po tej transakcji mał-
żonkowie wystąpili o inter-
pretację podatkową. Zapyta-
li, czy sprzedaż 13 działek
przeznaczonych w planie za-
gospodarowania pod zabu-
dowę, wydzielonych po 7 la-
tach z gruntów rolnych naby-
tych w 1994 roku, podlega
opodatkowaniu VAT. Organ
wydał interpretację nieko-
rzystną dla podatników
i ostatecznie sprawa trafiła
do sądu administracyjnego.
Jednak ze względu na
treść interpretacji oraz to,
że żona nie była zarejestro-
wana na potrzeby VAT, or-
gan podatkowy wszczął wo-
bec niej postępowanie.
W jego trakcie podatniczka
wraz z mężem wystąpiła
o zawieszenie postępowa-
nia do czasu rozstrzygnięcia
przez WSA w Warszawie
skargi na interpretację indy-
widualną. Organy podatko-
we obu instancji odmówiły
zawieszenia postępowania.
Nie przekonał ich nawet ar-
gument, że WSA uchylił za-
skarżoną interpretację.
Z UZASADNIENIA: Woje-
wódzki Sąd Administracyj-
ny oddalił skargę na posta-
nowienie odmawiające za-
wieszenia postępowania
podatkowego. Sąd przypo-
mniał, że zgodnie z art. 201
par. 1 pkt 2 Ordynacji po-
datkowej organ podatkowy
zawiesza postępowanie,
gdy rozpatrzenie sprawy
i wydanie decyzji jest uza-
leżnione od rozstrzygnięcia
zagadnienia wstępnego
przez inny organ lub sąd.
Jak podkreślił WSA, przepis
nakazuje organowi podat-
kowemu zawieszenie postę-
powania podatkowego,
w razie zaistnienia prze-
słanki w nim wskazanej. To
oznacza, że w takim wypad-
ku nie może być prowadzo-
ne dalej postępowanie
w sprawie – do czasu podję-
cia postępowania.
W ocenie sądu istotne jest
ustalenie, czy w postępowa-
niu dotyczącym wydania in-
dywidualnej interpretacji
przepisów prawa podatkowe-
go, prowadzonym z wniosku
małżonka skarżącej (obecnie
na etapie postępowania
przed Naczelnym Sądem Ad-
ministracyjnym), rozstrzyga-
ne jest zagadnienie wstępne
dla prowadzonego równole-
gle przedmiotowego postę-
powania podatkowego.
Sąd zauważył, że organ
podatkowy przy rozstrzyga-
niu sprawy podatkowej mo-
że nie uwzględnić wydanej
interpretacji. Dlatego nielo-
giczne byłoby, aby (w razie
równoległego prowadzenia
postępowania w sprawie in-
terpretacji i postępowania
podatkowego) obowiązany
był zawieszać postępowanie
podatkowe do czasu prawo-
mocnego zakończenia po-
stępowania w sprawie inter-
pretacji. WSA potwierdził,
że w postępowaniu doty-
czącym wydania interpreta-
cji indywidualnej nie nastę-
puje rozstrzyganie sprawy,
a jedynie zajęcie stanowiska
w kwestii wykładni przepi-
su wywołującego problemy
interpretacyjne. Wobec te-
go dokonanie wnioskowa-
nej interpretacji nie ma cha-
rakteru merytorycznego dla
postępowania podatkowe-
go, tj. nie przesądza nieod-
wracalnie o uprawnieniach
i obowiązkach podatnika.
Zagadnienie wstępne
występuje w postępowaniu
podatkowym wtedy, gdy or-
gan podatkowy nie jest
uprawniony do jego roz-
strzygnięcia w takim postę-
powaniu. Dlatego dalsze
postępowanie podatkowe
musi wstrzymać (zawiesić)
do czasu rozstrzygnięcia ta-
kiego zagadnienia w innym
postępowaniu. W ocenie są-
du taka przesłanka zawie-
szenia postępowania podat-
kowego (wystąpienie za-
gadnienia wstępnego) wy-
stępuje tylko wówczas, gdy
z przepisów prawa wynika
wyraźnie, że rozstrzygnię-
cie sprawy podatkowej uza-
leżnione jest od uprzednie-
go jego rozstrzygnięcia
przez inny organ lub sąd.■
Wyrok WSA w Szczecinie
z 27 listopada 2008 r.,
I SA/Sz 496/08, niepubli -
kowany
Opracowała
ALEKSANDRA TARKA
aleksandra.tarka@infor.pl
Wetherspoon obliczała i za-
okrąglała VAT w dół do dzie-
przedsiębiorcy dokonujący
dostaw na podstawie zaokrą-
glonych jednostkowych cen
siątej pensa na poziomie ro- netto, które należy powięk-
dzaju towaru dla każdego od-
rębnie wyspecyfikowanego
szyć o VAT, mogą zaokrąglać
kwotę podatku w dół na każ-
towaru. Następnie sumowała dej fakturze, zasady równego
te kwoty VAT i zaokrąglała traktowania i neutralności
ogólną kwotę do pensa na po- podatkowej nie wykluczają
ziomie dostawy. HMRC od- wymogu, by przedsiębiorcy
mówiła J D Wetherspoon dokonujący dostaw na pod-
możliwości zaokrąglania na- stawie cen jednostkowych za-
leżnego VAT dla każdej trans- wierających VAT w postaci
akcji. J D Wetherspoon wnio- zaokrąglonej, na podstawie
sła skargę . których stanowiący ich część
Sprawę rozpatrzył już podatek musi zostać obliczo-
rzecznik generalny ETS, któ- ny, zaokrąglali arytmetycz-
ry w swojej opinii przypo- nie kwotę VAT.■
mniał, że dyrektywy w spra- Opinia rzecznika generalne-
wie VAT nie zawierają wyraź- go ETS z 20 listopada 2008 r.
nych zasad zaokrąglania w sprawie J D Wetherspoon
kwot VAT. Stwierdził, że kra- PLC (C-302/07)
jowe systemy prawne państw Więcej www.taxnews.pl
OPINIA
Przedmiotem opinii rzecznika generalnego w sprawie JD
Wetherspoon jest kwestia zaokrąglania VAT, gdy kwota po-
datku zawiera ułamek najmniejszej jednostki nominalnej
waluty krajowej (np. w Polsce ułamek grosza). Należy się
spodziewać, że ETS potwierdzi wcześniejsze stanowisko
w sprawie Ahold (C-484/06), że przepisy wspólnotowe nie
regulują tej kwestii (w szczególności nie zobowiązują do za-
okrąglania VAT wyłącznie w dół), a państwa członkowskie
mogą zobowiązać podatników do stosowania określonej
metody (np. arytmetycznego zaokrąglania kwot podatku),
o ile odpowiada ona zasadom neutralności i proporcjonal-
ności. Ciekawe z punktu widzenia polskich regulacji będzie
MAREK WOJDA natomiast stanowisko ETS odnośnie do etapu, na którym
doradca należy dokonać zaokrąglenia. Rzecznik sugeruje Trybuna-
podatkowy łowi odpowiedź, że jakkolwiek kwestia ta nie jest regulowa-
współpracujący na w przepisach wspólnotowych i zasadniczo państwa
z Baker członkowskie mają w tym względzie swobodę, to zasadom
& McKenzie neutralności i proporcjonalności najlepiej odpowiada do-
konywanie zaokrągleń na jak najpóźniejszym etapie.
Opracowała EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
TT YY G
G O
O D
D N
N II K
K PP O
O D
DAA TT K
KOO W
W YY nr
nr 244
163
220

B 4
I Z B A S K A R B O W A W W A R S Z A W I E o podatku od spadków i darowizn
Darowizny między najbliższą rodziną bez podatku
Każda kwota będąca przedmiotem darowizny powyżej
9637 zł podlega ustawowemu zwolnieniu z podatku
od spadków i darowizn, jeśli dotyczy najbliższej rodziny
i jest właściwie udokumentowana.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYG-
NĘŁA IZBA: Osoby z kręgu
wymienionych w art. 4a ust.
1 ustawy o podatku od spad-
ków i darowizn (małżonko-
wie, zstępni, wstępni, pasier-
bowie, rodzeństwo, ojczym
i macocha) noszą się z za-
miarem przekazania daro-
wizn pieniężnych na rzecz
podatnika. Każda z kwot da-
rowizn będzie przekraczała
wysokość kwoty, o której
mowa w art. 9 ust. 1 pkt
1 ustawy (obecnie 9637 zł),
i przypuszczalnie nastąpi kil-
kukrotne przekazanie daro-
wizn od jednego z darczyń-
ców. Oczywiste jest dla po-
datnika, że warunkiem ko-
rzystania ze zwolnienia od
podatku od spadków i daro-
wizn jest:
■ nabycie darowizny przez
małżonka, zstępnych, wstęp-
nych, pasierba, rodzeństwo,
ojczyma i macochę,
■ udokumentowanie otrzy-
mania darowizny środków
pieniężnych dowodem prze-
kazania na rachunek banko-
wy nabywcy albo rachunek
prowadzony przez spół-
dzielczą kasę oszczędno-
ściowo-kredytową lub prze-
kazem pocztowym.
Czy w myśl art. 4a ust. 1
pkt 2 ustawy o podatku od
spadków i darowizn podle-
ga zwolnieniu każda wyso-
kość kwoty będącej przed-
miotem darowizny, powyżej
kwoty 9637 zł pod warun-
kiem właściwego jej udoku-
mentowania (przekazu)
oraz nabycia od osób wska-
zanych w ust. 1 art. 4a tej
ustawy?
ODPOWIEDŹ IZBY: Zgodnie
z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy
z 28 lipca 1983 r. o podatku
od spadków i darowizn (t.j.
Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz.
1514 z późn. zm.) podatkowi
od spadków i darowizn pod-
lega nabycie przez osoby fi-
zyczne własności rzeczy
znajdujących się na teryto-
rium Polski lub praw mająt-
kowych wykonywanych na
terytorium RP, tytułem daro-
wizny.
Opodatkowaniu podlega
nabycie przez nabywcę od
jednej osoby własności rzeczy
i praw majątkowych o czystej
wartości przekraczającej
kwotę wolną w wysokości
9637 zł, jeżeli nabywcą jest
osoba zaliczona do I grupy
podatkowej. Zaliczenie do
grupy podatkowej następuje
według osobistego stosunku
nabywcy do osoby, od której
lub po której zostały nabyte
rzeczy i prawa majątkowe.
Do I grupy podatkowej zali-
cza się: małżonka, zstępnych,
wstępnych, pasierba, zięcia,
synową, rodzeństwo, ojczy-
ma, macochę i teściów.
Artykuł 4a ustawy o po-
datku od spadków i daro-
wizn stanowi, że zwalnia się
od podatku nabycie własno-
ści rzeczy lub praw majątko-
wych przez małżonka, zstęp-
nych, wstępnych, pasierba,
rodzeństwo, ojczyma i maco-
chę, jeżeli:
■ zgłoszą nabycie własności
rzeczy lub praw majątko-
wych właściwemu naczel-
nikowi urzędu skarbowego
w terminie miesiąca od
dnia powstania obowiązku
podatkowego powstałego
na podstawie art. 6 ust. 1
pkt 2–8 i ust. 2, a w przy-
padku nabycia w drodze
dziedziczenia w terminie
miesiąca od dnia uprawo-
mocnienia się orzeczenia
sądu stwierdzającego na-
bycie spadku, z zastrzeże-
niem ust. 2 i 4, oraz
■ udokumentują – w przy-
padku gdy przedmiotem
nabycia tytułem darowi-
zny lub polecenia darczyń-
cy są środki pieniężne,
a wartość majątku nabyte-
go łącznie od tej samej oso-
by w okresie pięciu lat, po-
przedzających rok, w któ-
rym nastąpiło ostatnie na-
bycie, doliczona do
wartości rzeczy i praw ma-
jątkowych ostatnio naby-
interpretacje
tych, przekracza kwotę
9637 zł – ich otrzymanie
dowodem przekazania na
rachunek bankowy nabyw-
cy albo jego rachunek pro-
wadzony przez spółdziel-
czą kasę oszczędnościowo-
-kredytową lub przekazem
pocztowym.
Zgłoszenie o nabyciu wła-
sności rzeczy i praw majątko-
wych powinno być dokonane
na formularzu SD-Z2.
W przypadku niespełnie-
nia wskazanych warunków
nabycie własności rzeczy lub
praw majątkowych podlega
opodatkowaniu na zasadach
określonych dla nabywców
zaliczonych do I grupy po-
datkowej.
Obowiązek zgłoszenia nie
obejmuje przypadków, gdy:
■ wartość majątku nabytego
łącznie od tej samej osoby
lub po tej samej osobie
w okresie pięciu lat, po-
przedzających rok, w któ-
rym nastąpiło ostatnie na-
bycie doliczona do warto-
ści rzeczy i praw majątko-
wych ostatnio nabytych,
nie przekracza kwoty
9637 zł lub
■ gdy nabycie następuje na
podstawie umowy zawartej
w formie aktu notarialnego.
Wymienione zwolnienie
stosuje się, jeżeli w chwili na-
bycia nabywca posiadał oby-
watelstwo polskie lub obywa-
telstwo jednego z państw
członkowskich Unii Europej-
skiej lub państw członkow-
OPINIA
Biorąc pod uwagę ostatnie stanowisko dyrektora Izby
Skarbowej w Warszawie w zakresie dotyczącym darowizny
środków pieniężnych, niewątpliwie należy uznać, że wska-
zuje ona odpowiedź na pewne wątpliwości, które mogły
powstawać u osób otrzymujących taki rodzaj majątku.
Przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazu-
ją, że darowizna środków pieniężnych powyżej kwoty 9637
zł dokonana przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 usta-
wy o podatku od spadków i darowizn, tj. przez małżonka,
zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma
i macochy jest zwolniona z podatku od darowizny.
Niemniej jednak należy pamiętać, że to zwolnienie będzie
miało zastosowanie, pod warunkiem że podatnik udoku-
mentuje otrzymanie takich środków pieniężnych dowo-
dem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo
jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę
oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Należy uznać, że te przepisy nie zawierają żadnych uwa-
runkowań, które wprowadzałyby jakiekolwiek ogranicze-
nia w zakresie liczby osób, wysokości oraz częstotliwości
przekazania środków pieniężnych w postaci darowizny
GRZEGORZ przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy.
GROCHOWINA Zatem jedynymi warunkami, jakie osoba otrzymująca ta-
konsultant, ki rodzaj darowizny powinna spełnić, aby móc korzystać
Doradztwo ze zwolnienia, jest otrzymanie jej od osoby wymienionej
Podatkowe w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn
KPMG oraz odpowiednie udokumentowanie otrzymania tych
środków. Not. EM
skich Europejskiego Porozu- datku od darowizny, po speł-
mienia o Wolnym Handlu nieniu warunków ustawo-
(EFTA) – stron umowy o Eu- wych. Zwolnienie to ma za-
ropejskim Obszarze Gospo- stosowanie bez względu na
darczym, lub miał miejsce za- liczbę darczyńców, ilość oraz
mieszkania w Polsce lub na wysokość kwot darowizn.■
terytorium takiego państwa. Interpretacja indywidual -
Zatem umowy darowizny na dyrektora Izby Skarbowej
środków pieniężnych powy- w Warszawie z 13 listopada
żej kwoty 9637 zł dokonane 2008 r. (nr IPPB2/436-
przez osoby wymienione 346/08-2/MZ)
w art. 4a ust. 1 ustawy o po- Opracowała
datku od spadków i daro- EWA MATYSZEWSKA
wizn będą zwolnione z po- ewa.matyszewska@infor.pl

I Z B A S K A R B O W A W W A R S Z A W I E o zakresie opodatkowania M F o opodatkowaniu aut w firmie

Przy zawarciu umowy Firma nie odliczy pełnego VAT

cash-poolingu nie ma PCC
Umowa cash-poolingu nie podlega opodatkowaniu
podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
JAKI PROBLEM ROZSTRZYG-
NĘŁA IZBA: Spółka zamierza
zawrzeć umowę cash-po-
olingu, na podstawie której
powierzy spółce z siedzibą
w Belgii (zwanej dalej P) za-
rządzanie płynnością finan-
sową spółki. P będzie upraw-
niona do doboru innych pod-
miotów uczestniczących
w strukturze cash-poolingu
i zawierania z nimi umów we
własnym imieniu i na własny
rachunek. W wyniku powyż-
szego utworzona zostanie
Grupa Spółek (P), których
płynnością finansową zarzą-
dzać będzie P.
W związku z powyż-
szym dla spółki zostanie
otwarty rachunek zagra-
niczny w banku zagranicz-
nym, który zostanie włą-
czony przez bank do syste-
mu zarządzania płynno-
ścią finansową grupy
utworzonej przez P. Ozna-
cza to, że w przypadku gdy
na rachunku zagranicz-
nym spółki wystąpi saldo
dodatnie, od tego salda
bank zagraniczny będzie
wypłacał odsetki spółce.
W przypadku salda ujem-
nego na rachunku zagra-
nicznym spółka będzie ob-
ciążana odsetkami przez
bank zagraniczny. W ra-
mach struktury cash-po-
olingu do bilansowania
sald uczestników cash-po-
olingu będzie dochodziło
wyłącznie wirtualnie (Na-
tional Cash Pooling), tzn.
nie będzie dochodziło do
fizycznego transferu środ-
ków pieniężnych pomiędzy
rachunkiem bankowym
spółki a rachunkiem ban-
kowym P ani pomiędzy
rachunkiem bankowym
spółki a innymi rachunka-
mi wchodzącymi w skład
Grupy (P). Czy umowa
cash-poolingu podlega
opodatkowaniu podatkiem
od czynności cywilno-
prawnych?
ODPOWIEDŹ IZBY: Umowa
cash-poolingu nie podlega
opodatkowaniu podatkiem
od czynności cywilnopraw-
nych. Zgodnie z art. 1 ust.
1 pkt 1 lit. b) ustawy o po-
datku od czynności cywilno-
prawnych przedmiotem
opodatkowania są umowy
pożyczki, w myśl których
w art. 720 kodeksu cywilne-
go dający pożyczkę zobo-
wiązuje się przenieść na
własność biorącego pożycz-
kę określoną ilość pieniędzy
albo rzeczy oznaczonych co
do gatunku, a biorący zobo-
wiązuje się zwrócić tę samą
ilość pieniędzy albo tę samą
ilość rzeczy tego samego ga-
tunku i tej samej jakości.■
Interpretacja indywidu -
alna dyrektora Izby Skarbo-
wej w Warszawie z 19 listo-
pada 2008 r. (nr IPPB2/
436-352/08-2/MZ)
Opracowała
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
Samochody osobowe mogą być wykorzystywane do
celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
dlatego zasadne jest stosowanie ograniczeń
w odliczeniu VAT przy ich nabyciu.
W przypadku nabycia sa-
mochodów osobowych oraz
innych pojazdów samocho-
dowych o dopuszczalnej ma-
sie całkowitej nieprzekra-
czającej 3,5 tony kwotę po-
datku naliczonego stanowi
60 proc. kwoty podatku,
maksymalnie 6 tys. zł. Mini-
sterstwo Finansów w odpo-
wiedzi na interpelację posel-
ską (nr 5556) wypowiedzia-
ło się w sprawie możliwości
pełnego odliczenia VAT nali-
czonego od każdego nabyte-
go do celów działalności go-
spodarczej samochodu oso-
bowego i innych pojazdów
samochodowych oraz pali-
wa wykorzystywanego do
ich napędu. Zdaniem MF po-
stulat ten nie może być zre-
alizowany.
Resort podkreślił, że
wprawdzie podatnik zgod-
nie z zasadą neutralności
VAT ma prawo do odliczenia
podatku naliczonego zawar-
tego w nabywanych towa-
rach i usługach związanych
z działalnością, to jednak ist-
nieją towary i usługi, które
ze względu na swój charak-
ter mogą być wykorzysty-
wane do innych celów. Jak
podkreśliło Ministerstwo
Finansów, w takich wypad-
kach zasada neutralności
VAT może podlegać ogra-
niczeniom. Konstrukcyjne
przeznaczenie samochodów
osobowych i im podobnych
powoduje, że mogą być
wykorzystywane zarówno
w działalności gospodarczej,
jak i na użytek własny, a za-
tem niezwiązany z prowa-
dzoną firmą.
Ministerstwo Finansów
wskazało, że niebezpieczeń-
stwo dopuszczenia niepra-
widłowego odliczenia po-
datku naliczonego zostało
również dostrzeżone w pra-
wie wspólnotowym, które
zezwala na ograniczenia
w prawie do odliczenia wy-
datków, które nie są ściśle
związane z działalnością go-
spodarczą.
W ocenie MF wprowa-
dzenie pełnego odliczenia
VAT przy nabyciu samocho-
dów osobowych i innych po-
jazdów oraz paliwa wyko-
rzystywanego do ich napę-
du spowodowałoby olbrzy-
mie skutki budżetowe.
Z szacunków resortu wyni-
ka, że wysokość ujemnych
skutków budżetowych wy-
niosłaby łącznie ok. 4 mld zł
w skali roku, w warunkach
2008 roku. Wyliczenia te
nie zawierają dodatnich
skutków budżetowych z ty-
tułu podatku dochodowego,
jakie wywołałoby wprowa-
dzenie pełnego odliczenia
VAT naliczonego.
Zdaniem MF z uwagi na
ogromne koszty budżetowe
oraz doświadczenia innych
państw członkowskich Unii
Europejskiej brak jest przesła-
nek uzasadniających wpro-
wadzenie uprawnienia w za-
kresie możliwości pełnego
odliczenia VAT naliczonego
samochodów osobowych
oraz paliwa wykorzystywa-
nego do ich napędów.■
Opracowała
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl
nr 244
220
rozliczenia VAT...
OBOWIĄZEK REJESTR ACJI PODATNIKA
Podatnik ma prawo sprawdzić
swojego kontrahenta
Naczelnik urzędu skarbowego ma obowiązek
potwierdzić, czy kontrahent podatnika jest
zarejestrowany jako podatnik VAT. Wniosek może
złożyć zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia
mająca interes prawny. Jest to jednak przywilej
podatnika, a nie jego obowiązek.
ALEKSANDRA TARKA
aleksandra.tarka@infor.pl
Rejestracja dla celów VAT
to jeden z podstawowych
obowiązków podatnika. Nie
jest to tylko czynność tech-
niczna. Podatnik, który nie
wywiąże się z tego obowiąz-
ku w odpowiednim czasie,
przysporzy kłopotów zarów-
no sobie, jak i swoim kontra-
hentom.
Podstawowe zasady
rejestracji
Podatnicy VAT składają
zgłoszenie rejestracyjne na-
czelnikowi urzędu skarbo-
wego. Należy je złożyć
przed dniem wykonania
pierwszej czynności opodat-
kowanej VAT. Podatnicy
zwolnieni od VAT lub wyko-
nujący wyłącznie czynności
zwolnione od podatku,
zgłoszenie rejestracyjne zło-
żyć mogą, ale nie muszą.
W wyniku zgłoszenia na-
czelnik urzędu skarbowego
rejestruje podatnika i po-
twierdza jego zarejestrowa-
nie jako podatnika VAT czyn-
nego lub odpowiednio jako
podatnika VAT zwolnionego.
WAŻNE
Podatnik ma obowiązek ak-
tualizacji danych zawartych
w zgłoszeniu rejestracyj-
nym. Jeżeli dane te ulegną
zmianie, podatnik jest
zobowiązany zgłosić zmianę
do naczelnika urzędu skar-
bowego. Ma na to siedem
dni, licząc od dnia, w któ-
rym nastąpiła zmiana
Należy zwrócić uwagę, że
z ustawy nie wynika wprost,
od jakiego momentu pod-
miot składający zgłoszenie
rejestracyjne staje się zare-
jestrowanym podatnikiem
tego podatku. Organy po-
datkowe w swoich interpre-
tacjach uznają jednak, że
rejestracja następuje już
w momencie złożenia zgło-
szenia rejestracyjnego. Datę
rejestracji podmiotu dla po-
trzeb VAT wyznacza zatem
dzień złożenia zgłoszenia
rejestracyjnego na formula-
rzu VAT-R, a nie dzień otrzy-
mania potwierdzenia zare-
jestrowania podmiotu jako
podatnika VAT czynnego
(por. pismo dyrektora Izby
Skarbowej w Poznaniu z 23
października 2008 r. nr
ILPP1/443-729/08-2/BD).
Rejestracja dla celów VAT
ma bardzo istotne znaczenie
dla obrotu gospodarczego.
Brak rejestracji spowoduje
bowiem, że kontrahent nie
będzie mógł odliczyć VAT.
Zgodnie z przepisami pod-
stawą do obniżenia podatku
należnego oraz zwrotu róż-
nicy podatku lub zwrotu po-
datku naliczonego nie mogą
być faktury i dokumenty
celne wystawione przez
podmiot nieistniejący czy
nieuprawniony do ich wy-
stawiania. Obniżenia kwoty
lub zwrotu różnicy podatku
należnego nie stosuje się
również do podatników,
którzy nie są zarejestrowani
jako podatnicy VAT czynni.
W praktyce organy podat-
kowe brak rejestracji uznają
za automatyczną podstawę
do pozbawienia podatnika
prawa do odliczenia podat-
ku. Choć orzecznictwo są-
dów administracyjnych co-
raz częściej liberalnie traktu-
je tę kwestię, podatnik musi
mieć świadomość zagroże-
nia jakie niesie brak rejestra-
cji wystawcy faktury.
Przywilej sprawdzenia
kontrahenta
Sądy administracyjne,
w przypadku skarg na po-
zbawienie prawa do odli-
czenia VAT z faktur wysta-
wionych przez niezareje-
strowanych podatników,
coraz częściej stosują wy-
kładnię celowościową. Po-
wołując się na orzecznictwo
ETS, sądy uznają, że brak
rejestracji nie może być je-
dynym powodem pozbawie-
nia podatnika prawa do od-
liczenia podatku. Istotne są
okoliczności sprawy. Przede
wszystkim to, czy podatnik
mógł przynajmniej przy-
puszczać, że kontrahent nie
był zarejestrowany.
W kontekście tej kształtu-
jącej się linii orzeczniczej na-
leży zwrócić uwagę na prze-
pis ustawy o VAT, pozwalają-
cy podatnikowi na sprawdze-
nie kontrahenta. Zgodnie
z jego treścią naczelnik urzę-
du skarbowego na wniosek
zainteresowanego musi po-
twierdzić, czy dany podmiot
jest zarejestrowany jako po-
datnik VAT czynny lub zwol-
niony. Zainteresowanym mo-
że być tu zarówno sam po-
datnik, jak i osoba trzecia
mająca interes prawny w zło-
żeniu wniosku. Może nasu-
wać się pytanie, czy podat-
nik, który nie sprawdzi w ten
sposób każdego swojego
kontrahenta, nie zostanie po-
sądzony o brak należytej sta-
ranności w prowadzeniu
swojej działalności. Inaczej
mówiąc, czy organy podatko-
T Y G O D N I K P O D A T K O W Y
E K S P E R C I
B
W Y J A Ś N I A J Ą
5
Jak korzystać ze zwolnienia
w VAT w 2009 roku
Ostatnia nowelizacja ustawy o VAT nie zmieniła wysokości
zwolnienia podmiotowego w VAT. Czy zatem można
z niego korzystać na dotychczasowych zasadach?
Wykreślenie z rejestru Korzystanie ze zwolnienia podmiotowe-
go w VAT nie oznacza, iż podmiot zwolnio-
Wykreślenia podatnika z rejestru VAT następuje w razie: ny nie ponosi ciężaru ekonomicznego tego
podatku. Ponosi ten ciężar, kupując towary
■ gdy podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT zaprzestał wy-
konywania czynności podlegającej opodatkowaniu (podatnik i usługi po cenach brutto, bez możliwości
odzyskania VAT zawartego w cenach zaku-
ma obowiązek zgłosić zaprzestanie działalności naczelnikowi
urzędu skarbowego; zgłoszenie stanowi podstawę do wykre- pu. Bycie zarejestrowanym podatnikiem TOMASZ GRUNWALD
VAT daje natomiast prawo do odzyskania partner, Doradztwo
ślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT), Podatkowe KPMG
podatku zawartego w cenach zakupu i zo-
■ śmierci podatnika (zgłoszenie o zaprzestaniu działalności bowiązuje do doliczania do cen stosowa-
w wyniku śmierci podatnika dokonuje jego następca prawny). nych przez takiego podatnika VAT według
Wykreślenie z urzędu następuje, jeśli: właściwej stawki oraz do rozliczania podatku z urzędem skar-
bowym, a także do dokonywania wielu czynności o charakte-
■ zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowa- rze formalnym, np. wystawianie faktur VAT, składanie dekla-
niu nie zostało zgłoszone naczelnikowi urzędu skarbowego (organ racji podatkowych itp. Zwolnienie podmiotowe na rok 2009
sam wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT, wynikające z limitu 50 tys. zł dotyczy podmiotów, które już
■ w wyniku podjętych czynności sprawdzających okaże się, że w 2008 roku prowadziły działalność gospodarczą i nie zrezy-
podatnik nie istnieje lub mimo podjętych udokumentowanych gnowały ze zwolnienia podmiotowego w tym roku lub też roz-
prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem al- poczną działalność 1 stycznia 2009 r.
bo jego pełnomocnikiem (wówczas naczelnik urzędu skarbo- Jeżeli w trakcie roku kalendarzowego wartość sprzedaży
wego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika u podmiotów zwolnionych podmiotowo z VAT ze względu na li-
VAT bez konieczności zawiadamiania go o tym). mit przekroczy kwotę tego limitu, to zwolnienie traci moc w mo-
mencie przekroczenia limitu. Opodatkować VAT należy nad-
wyżkę sprzedaży ponad kwotę limitu. Przepisy art. 113 ust.
we w przypadku sporu nie szy wniosek musi wynikać 5 i 6 dają podatnikowi, który traci zwolnienie w trakcie roku,
zarzucą mu, że nie skorzystał z okoliczności zawarcia możliwość odzyskania części podatku naliczonego zawartego
z możliwości sprawdzenia transakcji jak np. cena naby- w nabytych przez niego uprzednio towarach.
kontrahenta. tego towaru, sposób zapłaty. Artykuł 113 ust. 9 i 10 ustawy o VAT wskazuje, iż podatnik
Z orzecznictwa sądów ad- Zdaniem sądu okoliczności rozpoczynający w trakcie roku wykonywanie czynności objętych
ministracyjnych wynika jed- te mogą dotyczyć też innych VAT jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana wartość
nak, że nie. W jednym z orze- faktów, które mogły prowa- sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej
czeń sąd podkreślił, że prze- dzić do wniosku, że należało działalności w roku, kwoty limitu. W przeciwnym przypadku
pis nie nakłada obowiązku dopełnić aktów należytej zwolnienie traci moc po przekroczeniu limitu. Zatem podmiot
każdorazowej weryfikacji staranności i dokonać rozpoczynający działalność objętą VAT powinien wpierw ustalić
kontrahenta co do stwierdze- sprawdzenia kontrahenta. indywidualnie kwotę limitu zwolnienia, uwzględniając moment
nia, czy był on uprawnionym Jednak również ten skład rozpoczęcia działalności w roku, a następnie ustalić, czy przewi-
do wystawienia faktury VAT. orzekający uznał, że przepis dywana wartość sprzedaży przekroczy ten limit. Jeśli tak, to
Z powyższego przepisu wyni- nie nakłada na podatnika właściwie zgodnie z literalnym brzmieniem przepisu powinien
ka jedynie uprawnienie po- obowiązku każdorazowego od razu dokonać rejestracji jako podatnik VAT czynny i naliczać
datnika do wystąpienia sprawdzania kontrahenta co podatek już od pierwszej transakcji.
z wnioskiem do naczelnika do stwierdzenia, czy był on Podmiot może też zrezygnować ze zwolnienia, zawiadamia-
urzędu skarbowego o po- uprawniony do wystawiania jąc o tym pisemnie naczelnika urzędu skarbowego przed począt-
twierdzenie, czy dany pod- faktur. Z przepisu tego wyni- kiem miesiąca, w którym nie chce korzystać ze zwolnienia, a
miot jest zarejestrowanym ka jedynie uprawnienie do jeśli rozpoczyna działalność – przed dniem wykonania pierw-
podatnikiem VAT. Jednocze- wystąpienia z wnioskiem szej czynności objętej VAT.■ (EC)
śnie sąd wyjaśnił, że w przy- o potwierdzenie statusu
padku uzasadnionych wąt- kontrahenta jako czynnego PODSTAWA PRAWNA
pliwości co do osoby kontra- podatnika VAT. Konieczność
henta, wynikających z ustalo- podjęcia czynności spraw- ■ Art. 113 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług
nego w sprawie stanu dzających pojawić się może (Dz.U nr 54, poz. 535 z późn.zm.).
faktycznego, powinien to w sytuacji, gdy okoliczności
uczynić, a zaniedbanie w tym towarzyszące dokonywanym reklama
zakresie może mieć wpływ transakcjom powinny, obiek-
na ocenę, czy podatnik do- tywnie rzecz biorąc, wzbu-
chował należytej staranności dzić wątpliwości co do osoby
w jego wyborze (wyrok WSA kontrahenta. Sąd wytknął
w Gdańsku z 17 stycznia organom podatkowym, że
2008 r. I SA/Gd 659/07, nie- nie zbadał sprawy pod tym
publikowany oraz wyrok kątem. I za błąd uznał zało-
WSA w Poznaniu z 22 kwiet- żenie, bez głębszej analizy,
nia 2008 r., I SA/Po 218/08, że konieczne było sprawdze-
niepublikowany). nie kontrahenta. Nie wskazał
jednak, jakie konkretne fakty
Okoliczności powinny były wzbudzić wąt-
budzące wątpliwości pliwości podatniczki (Wyrok
Analogiczne stanowisko WSA w Olsztynie z 9 stycz-
prezentowane jest w innych nia 2008 r., I SA/Ol 180/07,
wyrokach wojewódzkich niepublikowany). Powyższe
sądów administracyjnych. orzeczenie zakazuje nie tyl-
W jednym z nich sąd zobo- ko automatycznego uznania,
wiązał organ odwoławczy że brak rejestracji pozbawia
do pełnego ustalenia stanu prawa do odliczenia. Sąd
faktycznego z uwzględnie- uznaje też, że organ podat-
niem argumentacji wynika- kowy musi wskazać, jakie
jącej z orzecznictwa ETS do- okoliczności faktyczne po-
tyczącego tzw. transakcji ka- winny skłonić podatnika do
ruzelowych. W ocenie sądu skorzystania z procedury
konieczne jest przede sprawdzenia kontrahenta.■
wszystkim zbadanie okolicz-
ności, które mogą świadczyć PODSTAWA PRAWNA
o tym, że strona przynaj-
mniej mogła przewidywać, ■ Art. 96 ustawy z 11 marca
że dokonuje transakcji, któ- 2004 r. o podatku od towarów
rej celem było uzyskanie ko- i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535
rzyści podatkowej. Powyż- z późn. zm.).
 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 244
163
220

B 6
PROCEDURY WSPÓLNOTOWE
prawo celne
Będą nowe zasady określania należności celnych
Przepisy dotyczące pochodzenia towarów oraz wartości ne przede wszystkim do ce- Z tego też powodu projekt
celnej zostaną uporządkowane. Rewolucja w tym za- lów stosowania Wspólnej Ta- przepisów wykonawczych Wspólna Taryfa Celna będzie obejmować:
kresie będzie polegać na przeniesieniu istotnej części ryfy Celnej. Natomiast po- nie zawiera jeszcze postano-
chodzenie preferencyjne bę- wień odnośnie do zasad uzy- ■ Nomenklaturę Scaloną Towarów (eng. Combined Nomenclature – CN),
regulacji z kodeksu celnego do przepisów wykonaw- ■ każdą inną nomenklaturę, która jest całkowicie lub częściowo
dzie nadal niezbędne do ko- skiwania i dokumentowania
czych. W przyszłości pozwoli to Komisji Europejskiej na oparta na Nomenklaturze Scalonej lub która dodaje do niej
rzystania z preferencyjnych preferencyjnego pochodze-
bardziej elastyczne zmiany regulacji zawartych w prze- stawek celnych wynikających nia towarów. dalsze podrozdziały i która została ustanowiona w przepisach
pisach wykonawczych. z umów o wolnym handlu lub Ostatnim elementem kal- wspólnotowych regulujących określone dziedziny do celów sto-
jednostronnego systemu pre- kulacyjnym niezbędnym do sowania środków taryfowych związanych z wymianą na taryfo-
EWA MATYSZEWSKA wość stosowania preferencyj- ferencji przyznanego przez prawidłowego określenia wą,
ewa.matyszewska@infor.pl nych stawek celnych wynika- Wspólnotę. W zakresie nie- wysokości należności cel- ■ stawki celne konwencyjne lub zwykłe autonomiczne,
jących z umów o wolnym han- preferencyjnego pochodze- nych jest wartość celna. Ana- ■ preferencyjne środki taryfowe określone w umowach zawartych
Elementy kalkulacyjne nie- dlu czy też jednostronnych de- nia towarów przepisy doty- logicznie jak obecnie podsta- z niektórymi krajami lub terytoriami znajdującymi się poza obsza-
zbędne do określenia wysoko- cyzji Wspólnoty. Z tych prefe- czące towarów całkowicie wową metodą ustalania war- rem celnym Wspólnoty lub z grupami takich krajów lub terytoriów,
ści należności celnych obejmu- rencji w dalszym ciągu będzie uzyskanych w danym kraju tości celnej będzie wartość
■ preferencyjne środki taryfowe przyjęte jednostronnie przez
ją – zarówno obecnie, jak można korzystać z mocą lub na danym terytorium (to- transakcyjna.
i w Zmodernizowanym Kodek- wsteczną, pod warunkiem że warów posiadających pocho- Wspólnotę w odniesieniu do niektórych krajów lub terytoriów
sie Celnym (ZKC) – Wspólną dotrzymane zostaną przewi- dzenie danego obszaru lub Określenie wartości znajdujących się poza obszarem celnym Wspólnoty lub w odnie-
Taryfę Celną wraz z Nomen- dziane terminy i warunki. terytorium) zostały przenie- W zakresie przepisów ko- sieniu do grup takich krajów lub terytoriów,
klaturą Scaloną, pochodzenie W przypadku preferencji tary- sione z treści kodeksu do deksu celnego dotyczących ■ autonomiczne środki przewidujące obniżenie lub zwolnienie
towarów oraz wartość celną fowych wynikających z kon- przepisów wykonawczych. zasad określania wartości z należności celnych za niektóre towary,
importowanych towarów. Je- tyngentów możliwość korzy- Temu zabiegowi techniczne- celnej doszło do istnej rewo- ■ uprzywilejowane traktowanie taryfowe, z którego mogą korzy-
żeli chodzi o nowe przepisy cel- stania z nich będzie nadal uza- mu nie towarzyszyły jednak lucji legislacyjnej. Jak wska- stać niektóre towary ze względu na ich rodzaj lub końcowe prze-
ne, nie zmienią one zakresu leżniona od ilości przywożo- zmiany merytoryczne. Jed- zuje Bartosz Bołtromiuk, znaczenie.
Wspólnej Taryfy Celnej. nych towarów. W sytuacji nocześnie, jak wskazuje Jo- starszy konsultant w Grupie
osiągnięcia ilości towarów anna Pęczek-Czerwińska, Akcyzowo-Celnej Ernst &
Klasyfikacja taryfowa określonej w kontyngencie starszy konsultant w Grupie Young, obecnie przepisy do- ■ sprzedaż lub cena nie są ■ wartość oparta na cenie
Na podstawie Nomenklatu- ustanie możliwość korzysta- Akcyzowo-Celnej Ernst & tyczące szczegółowych zasad uzależnione od warunków jednostkowej,
ry Scalonej dokonywana bę- nia z tych preferencji. Nie Young, w dalszym ciągu określania wartości celnej są lub świadczeń, których war- ■ wartość kalkulowana oraz
dzie klasyfikacja taryfowa to- zmienią się również zasady w przypadku niepreferencyj- zawarte wprost we Wspólno- tość – w odniesieniu do to- ■ wartość ostatniej szansy
warów, czyli ustalenie jednej korzystania z preferencji tary- nego pochodzenia towarów towym Kodeksie Celnym warów, których wartość cel- oparta na ogólnych regułach
z podpozycji CN. W rezultacie fowych wynikających z plafo- towar, w którego produkcji (art. 28–36). W ZKC przepisy na jest ustalana – jest nie- i zasadach.
– jak podają eksperci Ernst & nów taryfowych. bierze udział więcej niż jeden dotyczące wartości celnej możliwa do ustalenia, Wskazane metody zastęp-
Young – od prawidłowej klasy- kraj lub terytorium, będzie obejmują dwa artykuły me- ■ żadna część dochodów cze należy stosować w przed-
fikacji CN zależeć będzie wy- Należności celne uznawany za pochodzący rytoryczne, a cała reszta za- z ewentualnej późniejszej stawionej powyżej kolejno-
sokość stawki celnej na impor- Eksperci Ernst & Young z tego terytorium lub kraju, sad dotycząca elementów, odsprzedaży towarów, dys- ści. Dopiero gdy nie jest
towane towary, jak również podkreślają, że w celu prawi- w którym został on poddany które należy dodać do warto- ponowania nimi lub ich możliwe określenie wartości
zastosowanie innych środków dłowego określenia należno- ostatniemu istotnemu prze- ści celnej, została przesunię- użytkowania przez kupują- towarów identycznych, sto-
taryfowych. Stawki celne ści celnych i innych środków tworzeniu. Pomimo nieprefe- ta do przepisów wykonaw- cego nie przypada bezpo- sujemy wartość towarów po-
określone będą tak jak obec- taryfowych niezbędne będzie rencyjnego pochodzenia to- czych. średnio lub pośrednio sprze- dobnych. Wyłącznie w przy-
nie we Wspólnotowej Taryfie określenie pochodzenia im- warów organy celne będą Zmodernizowane przepi- dającemu, chyba że możliwe padku wartości kalkulowa-
Celnej, w umowach o wolnym portowanych towarów. Tak miały prawo żądać przedsta- sy kodeksu poza zdefiniowa- jest dokonanie stosownej nej na wniosek zgłaszającego
handlu zawartych przez jak obecnie towary będą mo- wienia dowodu pochodzenia niem wartości transakcyjnej, korekty, możliwe jest jej zastosowa-
Wspólnotę z innymi krajami gły posiadać pochodzenie towarów, jak również przed- w tym przypadków, kiedy ■ kupujący i sprzedający nie nie przed wartością opartą
lub też będą jednostronnie ob- niepreferencyjne lub prefe- stawienia dodatkowych do- może ona mieć zastosowa- są ze sobą powiązani lub po- na cenie jednostkowej. Bio-
niżane przez Wspólnotę. Nie rencyjne. Pochodzenie nie- wodów w celu upewnienia nie, wskazują również meto- wiązanie nie miało wpływu rąc pod uwagę fakt, że pra-
ulegnie więc zmianie możli- preferencyjne będzie określa- się, że wskazane pochodze- dy zastępcze określania war- na cenę. widłowe określenie wartości
nie jest zgodne z regułami tości celnej. I tak zgodnie Natomiast stosownie do celnej wpływa na wysokość
określonymi w przepisach z art. 41 ust. 3 ZKC w dal- art. 42, w sytuacji gdy jedna należności celnych przywo-
Wartość transakcyjna wspólnotowych. szym ciągu stosowanie war- z powyższych sytuacji wystą- zowych, niezbędne jest mo-
W zakresie preferencji jed- tości transakcyjnej będzie pi, zastosowanie znajdą za- nitorowanie postępu prac
Jest to cena faktycznie zapłacona lub należna za towary, gdy zosta- nostronnych przydzielanych możliwe jedynie pod warun- stępcze metody ustalania nad przepisami wykonaw-
ły one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Wspólnoty. Z kolei przez Wspólnotę zasady te są kiem że: wartości celnej. Do zastęp- czymi, które doprecyzują za-
cena to płatność, która została lub ma zostać dokonana przez ku- określone w odrębnych prze- ■ dysponowanie towarami czych metod określania war- sady ustalania wartości cel-
pującego sprzedającemu lub przez kupującego stronie trzeciej na pisach. Zmianie będą ulegać lub użytkowanie towarów tości celnej należą kolejno: nej. W innym przypadku
korzyść sprzedającego za przywożone towary i obejmująca wszyst- również ogólne reguły prefe- przez kupującego nie podle- ■ wartość transakcyjna to- wejście w życie nowych
kie płatności, które zostały lub mają zostać dokonane jako waru- rencji (GSP), w tym zasady ga ograniczeniom (z określo- warów identycznych, przepisów może wiązać się
nek sprzedaży przywożonych towarów dotyczące uzyskiwania pre- nymi wyjątkami wynikający- ■ wartość transakcyjna to- z nowymi sporami z orga-
ferencyjnego pochodzenia. mi z przepisów prawa), warów podobnych, nami celnymi.■

E K S P E R T W Y J A Ś N I A

Co zmieni się w zakresie obliczania wartości celnej

Jakie zmiany zostaną wprowadzone w zasa-
dach określania wartości celnej? Czy przenie-
sienie większości regulacji w tym zakresie do
przepisów wykonawczych należy uznać za
działanie korzystne dla importerów?
Przede wszystkim należy wskazać, że
zmiany prowadzą do większej spójności
i przejrzystości przepisów. Jednak w ce-
lu prawidłowego określenia wartości
celnej importowanych towarów ko-
nieczna będzie szczegółowa analiza
przepisów ZKC oraz przepisów wyko-
nawczych wraz z załącznikami. Jedno-
cześnie przeniesienie ciężaru regulacji
do przepisów wykonawczych spowodu-
je, że Komisja Europejska łatwiej będzie
mogła reagować na zmiany w obrocie
SZYMON PARULSKI
gospodarczym oraz w przypadku nowej
interpretacji przepisów.
W związku z tym, że prawidłowe
określenie wartości celnej wywołuje czę-
ste spory z organami celnymi, należy
szczególną uwagę zwrócić na projekt
przepisów wykonawczych do ZKC.
W projekcie tym w sposób szeroki zosta-
ła określona cena należna stanowiąca
wartość transakcyjną. Zgodnie z projek-
towanymi przepisami wartość celną bę-
dą stanowiły wszelkie płatności nie tylko
dla sprzedawcy, ale również dla osoby
powiązanej ze sprzedawcą, a także oso-
by trzeciej, w sytuacji gdy prowadzi to do
zaspokojenia zobowiązań sprzedawcy.
Także postanowienia dotyczące opłat
licencyjnych zmierzają w kierunku
uwzględniania jak najszerszego kręgu
płatności w wartości celnej. Co więcej,
wskazano, że jeżeli towary nie mogą być
sprzedawane lub produkowane bez za-
menedżer z Grupy płaty licencji, ich zapłata stanowi waru-
Akcyzowej Ernst nek sprzedaży importowanych towarów,
& Young a w efekcie powinna być wliczana do
wartości celnej.
Wątpliwości budzi natomiast brak
w projekcie przepisów wykonawczych
postanowień odpowiadających obecne-
mu art. 33 WKC (wskazuje on, jakich
kosztów nie wlicza się do wartości celnej
np. prowizji od zakupu, opłat za kopio-
wanie). W sytuacji gdyby w ostatecznej
wersji przepisów faktycznie zabrakło od-
powiednika art. 33 WKC, mogłoby to pro-
wadzić do sytuacji, że nie będzie możliwe
wyłączanie z wartości celnej kosztów
obecnie określonych w tym przepisie.
Pomimo tych postanowień projekto-
wanych przepisów należy zwrócić uwagę
na fakt, że w dalszym ciągu wspólnotowe
przepisy celne będą umożliwiały przyjęcie
za podstawę określenia wartości celnej ce-
ny sprzedaży w ramach pierwszej transak-
cji z łańcucha dostaw (tzw. first sale for
export). Transakcja taka powinna jednak
zostać dokonana w celu eksportu z kraju
trzeciego do UE. W rezultacie podmioty
importujące towary spoza UE w złożonym
łańcuchu dostaw będą miały w dalszym
ciągu możliwość zgodnego z prawem ob-
niżenia poziomu należności celnych zwią-
zanych z importem towarów do UE. Rów-
nież te podmioty, które obecnie rozważają
zmianę sposobu określania wartości cel-
nej, nie powinny więc obawiać się, iż
w przyszłości przepisy ZKC zmieniłyby ta-
kie podejście. Ważną zmianą o charakte-
rze technicznym będzie częstotliwość
zmian kursów walut niezbędnych do okre-
ślenia wartości celnej, w sytuacji gdy cena
jest wyrażona w innej walucie niż waluta
państwa członkowskiego importu.
W obecnych przepisach celnych kursy wa-
lut określane są w przedostatnią środę na
cały następny miesiąc. W nowych przepi-
sach wykonawczych obowiązywał będzie
kurs tygodniowy publikowany w środę ty-
godnia poprzedzającego tydzień, w którym
będzie obowiązywał nowy kurs.■ (EM)
 nrT220
Y G O D N I K P O D A T K O W Y
Przewodnik
Jak dokonać rocznego rozliczenia
ryczałtu i karty podatkowej
Podatnicy, którzy w 2008 roku rozliczali się z fiskusem w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty
podatkowej, najpóźniej 2 lutego 2009 r. będą musieli złożyć zeznania roczne. W pierwszym przypadku rozliczenia będzie
trzeba dokonać na PIT-28. W drugim konieczne będzie złożenie formularza PIT-16A.
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl
P
odatnikom ryczałtu od przychodów ewi-
dencjonowanych oraz karty podatkowej
został ponad miesiąc na rozliczenie podat-
kowe za 2008 rok. Podatnicy ryczałtu muszą do
31 stycznia roku następującego po roku podat-
kowym, za który dokonywane jest rozliczenie,
złożyć zeznanie o wysokości przychodów, wy-
sokości dokonanych odliczeń i należnego ry-
czałtu od przychodów ewidencjonowanych. Na-
tomiast osoby opłacające kartę podatkową, mu-
szą do 31 stycznia roku następującego po roku
podatkowym, za który dokonywane jest rozli-
czenie, złożyć PIT-16A – deklarację o wysokości
składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaco-
nej i odliczonej od karty podatkowej w poszcze-
gólnych miesiącach roku podatkowego.
Ważne
Wpływy z podatku dochodowego opłacanego
w formie ryczałtu od przychodów ewidencjono-
wanych oraz zryczałtowanego podatku docho-
dowego od przychodów osób duchownych sta-
nowią dochód budżetu państwa. Wpływy z karty
podatkowej stanowią dochody gmin
W rozliczeniu za 2008 rok ryczałtowcy i kar-
towicze będą mieli trochę więcej czasu na zło-
żenie deklaracji. Wszystko dlatego, że w 2009
roku 31 stycznia wypada w sobotę. Zatem
ostatnim dniem na złożenie PIT-28 i PIT-16A
będzie 2 lutego. Takie zasady wynikają z prze-
pisów Ordynacji podatkowej, zgodnie z który-
mi jeżeli ostatni dzień terminu przypada na so-
botę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za
ostatni dzień terminu uważa się następny
dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
Warto też wiedzieć, jaka forma wysłania
pisma do urzędu pozwoli na zachowanie
ustawowego terminu na złożenie PIT. Termin
uważa się za zachowany, jeżeli przed jego
upływem pismo zostało:
■ wysłane za pomocą środków komunikacji
elektronicznej, za poświadczeniem przed-
łożenia, do organu podatkowego lub do
jednostki informatycznej obsługi admini-
stracji podatkowej;
■ nadane w polskiej placówce pocztowej ope-
ratora publicznego albo złożone w polskim
urzędzie konsularnym;
■ złożone przez żołnierza lub członka załogi
statku morskiego w dowództwie jednostki
wojskowej lub kapitanowi statku;
■ złożone przez osobę pozbawioną wolności
w administracji zakładu karnego;
■ złożone przez osobę aresztowaną w admi-
nistracji aresztu śledczego.
Zasady opodatkowania ryczałtem
Obowiązek rozliczenia się na formularzu
PIT-28 mają osoby fizyczne objęte ryczałtem
od przychodów ewidencjonowanych. Opo-
datkowaniu ryczałtem od przychodów ewi-
dencjonowanych podlegają przychody osób
fizycznych z pozarolniczej działalności gospo-
T Y G O D N I K P O D A T K OnrW244
Y
darczej, w tym również gdy działalność ta jest stanie pobrana opłata za przekazanie pisma urzędzie skarbowym. Najlepiej od razu wziąć
prowadzona w formie spółki cywilnej osób fi- do Polski. Wysokość tej opłaty jest ustalana kilka sztuk, na wypadek gdyby przy wypeł-
zycznych lub spółki jawnej osób fizycznych. indywidualnie w poszczególnych konsula- nianiu zeznania zdarzyła się pomyłka. Wtedy
Opodatkowaniu ryczałtem podlegają również tach, ale z reguły nie przekracza 20 euro. będzie można wypełnić nowy druk bez kolej-
otrzymane lub postawione do dyspozycji po- Kolejnym sposobem jest składanie zeznań nych odwiedzin w urzędzie. Zeznanie można
datnika w roku kalendarzowym pieniądze poprzez urządzenia przyjmujące korespon- złożyć zarówno na oryginalnym druku pobra-
i wartości pieniężne oraz wartość otrzyma- dencję od podatników. W wielu urzędach nym w urzędzie skarbowym, jak i można po-
nych świadczeń w naturze i innych nieodpłat- skarbowych w całej Polsce funkcjonują tzw. służyć się kserokopią formularza lub wydru-
nych świadczeń z tytułu umowy najmu, pod- urzędomaty. Są to specjalne skrzynki, do któ- kiem z programu komputerowego umożli-
najmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych rych należy złożyć zeznanie roczne. Urządze- wiającego elektroniczne wypełnienie takiego
umów o podobnym charakterze. nie wyda potwierdzenie przyjęcia pisma. zeznania. Wszystkie formularze podatkowe
Ryczałt jest uproszczoną formą opodatko- Ostatnim sposobem na złożenie zeznania są też dostępne na stronach internetowych
wania. Podatnicy nie muszą np. w trakcie ro- jest wysłanie go za pomocą środków komuni- wszystkich izb skarbowych oraz Ministerstwa
ku składać do urzędu deklaracji podatko- kacji elektronicznej. Jednak podatnicy, którzy Finansów: www.mf.gov.pl.
wych. Jednak mają mniej czasu niż podatnicy zdecydują się na ten sposób rozliczenia z fi-
opodatkowani na zasadach ogólnych na rocz- skusem, muszą postarać się o kwalifikowany Ważny termin
ne rozliczenie z fiskusem. Ryczałtowcy zezna- podpis elektroniczny. Termin na złożenie PIT-28 jest terminem
nie muszą złożyć do końca stycznia po zakoń- prawa materialnego. Oznacza to, że takiego
czeniu roku, za który się rozliczają. Tymcza- Pobranie formularzy terminu nie można przywrócić i po jego upły-
sem podatnicy rozliczający się z tych samych Formularz zeznania podatkowego wraz wie nie można już skutecznie dokonać czyn-
źródeł na zasadach ogólnych mają na to czte- z załącznikami można pobrać w każdym ności, dla której został on przewidziany. Choć
ry miesiące, bo do końca kwietnia po zakoń-
czeniu roku, którego rozliczenie dotyczy.
Złożenie zeznania
Zeznanie PIT-28 należy złożyć w urzędzie
skarbowym właściwym według miejsca za-
mieszkania podatnika w terminie do 31 stycznia
roku następnego, w stosunku do roku, za który
jest ono składane. Zeznanie za 2008 rok powin-
no więc trafić do właściwego urzędu skarbowe-
go najpóźniej do północy w poniedziałek 2 lute-
go 2009 r. Co ważne, podatnik ma do wyboru
kilka sposobów złożenia rocznego PIT.
Po pierwsze, podatnicy mogą złożyć ze-
znanie w kancelarii urzędu. To rozwiązanie
jest najprostsze, ale wymaga udania się do
urzędu skarbowego, co oznacza, że czasami
w zależności od terminu wizyty w urzędzie
mogą być kolejki, np. gdy podatnik zostawi
obowiązek złożenia zeznania na ostatnią
chwilę. W urzędzie podatnik otrzyma po-
twierdzenie złożenia zeznania. Gdy podatnik
wybierze ten sposób, najlepiej, aby zabrał ze
sobą kopię PIT-28. Na kopii urzędnik podbije
podatnikowi datę złożenia druku.
Ważna data
2 lutego 2009 r. to ostatni dzień
na złożenie PIT-28 i PIT-16A za 2008 rok
Drugim sposobem na złożenie deklaracji
jest wysłanie jej do urzędu za pośrednictwem
poczty. Trzeba to zrobić listem poleconym.
Datą złożenia formularza jest wtedy data
stempla pocztowego. Wyjątkiem będzie wy-
słanie rocznego zeznania za pośrednictwem
poczty zagranicznej lub innego operatora niż
Poczta Polska. W takim przypadku datą zło-
żenia zeznania rocznego będzie data wpływu
pisma do urzędu skarbowego. Wtedy warto
zadbać o wcześniejsze nadanie pisma, aby
najpóźniej 2 lutego 2009 r. trafiło do urzędu.
Podatnicy, którzy przebywają za granicą,
mogą rozliczyć się z fiskusem, składając for-
mularz w polskim konsulacie. Jednak, skła-
dając pismo w konsulacie, od podatnika zo-
T TY YG GOOD DN NI IK K P POOD DA AT TK KOOWWY Y
B 8
Zakres ryczałtu i karty
Osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej
działalności gospodarczej mogą opłacać zryczałto-
wany podatek dochodowy w formie:
1) ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
2) karty podatkowej.
Osoby fizyczne osiągające przychody z tytułu
umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierża-
wy lub innych umów o podobnym charakterze, je-
żeli umowy te nie są zawierane w ramach prowa-
dzonej pozarolniczej działalności gospodarczej,
mogą opłacać ryczałt od przychodów ewidencjo-
nowanych.
Osoby duchowne, prawnie uznanych wyznań, opła-
cają zryczałtowany podatek dochodowy od przycho-
dów osób duchownych.
nie oznacza to, że w sytuacji gdy do końca stycz-
nia podatnik np. zapomni złożyć zeznanie, nie
może tego zrobić wcale. Wręcz przeciwnie, za-
wsze lepiej złożyć zeznanie roczne po terminie,
niż nie złożyć go wcale. W takim przypadku po-
datnik naraża się bowiem na mniejsze sankcje
wynikające z kodeksu karnego skarbowego.
Wypełnienie PIT-28
Teraz krok po kroku przejdźmy przez formu-
larz PIT-28. Dokładana analiza pozwoli na prawi-
dłowe wypełnienie tej deklaracji. Druk potrzebny
do rozliczenia za 2008 rok składa się z czterech
stron. Warto bowiem pamiętać, że Ministerstwo
Finansów praktycznie co rok drukuje nowe wer-
sje formularzy podatkowych. Te za 2008 rok są
już znane i opublikowane.
Wypełnienie zeznania należy zacząć od wpi-
sania numeru NIP w poz. 1 zeznania PIT-28. To
ustawowy obowiązek każdego podatnika składa-
jącego zeznanie podatkowe. Podatnicy podają
NIP na wszelkich dokumentach związanych
z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz
niepodatkowych należności budżetowych, do
których poboru obowiązane są organy podatko-
we lub celne. Podatnik, który nie podaje numeru
identyfikacji podatkowej lub podaje numer nie-
prawdziwy, podlega karze grzywny za wykrocze-
nie skarbowe. Co ważne, NIP nadawany jest po-
datnikowi raz.
Część A: miejsce składania
Część A zeznania to: miejsce składania zezna-
nia. W części A (poz. 5) zeznania PIT-28 należy
podać nazwę urzędu skarbowego, do którego
adresowane jest zeznanie (jest to tzw. miejsce
składania zeznania). Urzędem tym jest urząd
skarbowy właściwy według miejsca zamieszka-
nia podatnika. W tym miejscu zeznania wystar-
czy wpisać nazwę urzędu skarbowego, do które-
go wysyłany jest lub w którym składany jest PIT-
28. Nie trzeba natomiast wpisywać adresu tego
urzędu.
W części A znajduje się jeszcze poz. 6, w której
należy określić cel składania formularza. Do wy-
boru podatnik ma to złożenie zeznania lub ko-
rektę zeznania. W tej części wystarczy zaznaczyć
odpowiedni kwadrat. Oczywiście w omawianym
przypadku mówimy o złożeniu zeznania, a nie je-
go korekcie.
Część B: dane podatnika
Część B zeznania to: dane identyfikacyjne
i adres zamieszkania podatnika. W części B for-
mularza PIT-28 (poz. 6 do 20) należy wpisać
dane podatnika składającego zeznanie roczne
(nazwisko, imię lub imiona, datę urodzenia, PE-
SEL), a także adres miejsca zamieszkania po-
datnika.
Warto podkreślić, że adres zamieszkania nie
jest tożsamy z adresem zameldowania podatni-
ka. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest
miejscowość, w której osoba ta przebywa z za-
miarem stałego pobytu.
Część C: uzyskane przychody
W części C zeznania PIT-28 należy wpisać
przychody podatnika objęte ryczałtem (poz. 21
do 63). Ta część zeznania składa się z czterech
głównych wierszy. Wiersz 1 przeznaczony jest do
wpisania przychodów objętych ryczałtem z dzia-
łalności prowadzonej na własne nazwisko. Tę
część podatnik wypełnia na podstawie wypełnio-
nego wcześniej załącznika PIT-28/A. W wierszu
nr 244
nr 163
220
2 wpisuje się przychody objęte ryczałtem z dzia-
przewodnik
łalności prowadzonej w formie spółki lub spółek
osób fizycznych, w których podatnik jest wspól-
nikiem. Tę część podatnik wypełnia na podstawie
wypełnionego wcześniej załącznika PIT-28/B.
Wiersz 3 przeznaczony jest na wpisanie przycho-
dów objętych ryczałtem z najmu, podnajmu,
dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o po-
dobny charakterze. Tę część podatnik wypełnia na
podstawie wypełnionego wcześniej załącznika
PIT-28/A. Wiersz 4 to część, która służy sumowa-
niu przychodów wykazanych w wierszach 1,
2 i 3 (poz. 38 do 44).
W wierszu 5 podatnicy powinni wpisać przy-
chody określone przez organ podatkowy na pod-
stawie art. 17 ustawy o ryczałcie. Zgodnie z tym
artykułem w przypadku nieprowadzenia ewi-
dencji lub prowadzenia jej niezgodnie z warun-
kami wymaganymi do uznania jej za dowód
w postępowaniu podatkowym, a także w przy-
padku stwierdzenia istnienia związków gospo-
darczych podatnika, o których mowa w art. 25
ustawy o PIT, organ podatkowy określi wartość
niezaewidencjonowanego przychodu, w tym
również w formie oszacowania, i określi od tej
kwoty ryczałt według stawek, które stanowią pię-
ciokrotność stawek, które byłyby zastosowane do
przychodu w przypadku jego ewidencjonowania,
z tym jednak, że ryczałt ten nie może być wyższy
niż 75 proc. przychodu.
W kolejnych pozycjach wierszy wykazuje się
przychody opodatkowane poszczególnymi staw-
kami ryczałtu.
W części C zeznania PIT-28 dokonuje się rów-
nież określenie udziału procentowego przycho-
dów opodatkowanych poszczególnymi stawkami
ryczałtu w ogólnej sumie przychodów. Wynik na-
leży podać z dokładnością do dwóch miejsc po
przecinku.
Udział ten wylicza się według następującego
wzoru:
(przychód opodatkowany daną stawką (poz.
38 do 43) podzielony przez sumę kwot z poz. 44
i 51) x 100 proc. = udział procentowy
Następnie należy dokonać tej samej operacji
dla przychodów opodatkowanych karnymi staw-
kami ryczałtu. Udział ten wylicza się według na-
stępującego wzoru:
(przychód opodatkowany daną karną stawką
ryczałtu (poz. 45 do 50) podzielony przez sumę
kwot z poz. 44 i 51) x 100 proc. = udział procen-
towy
Część D: możliwe odliczenia
Odliczenia od przychodu wykazywane są
w części D PIT-28. W części D.1. podatnicy wyka-
zują odliczenia od przychodów. Mogą tu wyka-
zać:
■ stratę z lat ubiegłych (poz. 64),
■ zapłacone przez podatnika składki ubezpie-
czeniowe (poz. 65),
■ darowizny, wydatki rehabilitacyjne, na inter-
net (poz. 67).
W poz. 65 części D.1. należy wpisać przychód
po odliczeniach.
Część D.2. Przeznaczona jest na wpisanie odli-
czeń od przychodów wydatków mieszkanio-
wych, w tym ulgi odsetkowej (poz. 69). W poz.
70 podatnik wpisuje przychód po odliczeniu od-
setek.
W części D.3. trzeba podać odliczenia ogółem
w roku podatkowym – poz. 74.
Jeśli podatnik będzie chciał z któregoś odlicze-
nia skorzystać z wyjątkiem odliczenia straty
i składek na ubezpieczenia, podatnik dodatkowo
będzie musiał wypełnić załączniki PIT/O i PIT/D.
Część E: obliczenie kwot odliczeń
W części E zeznania należy obliczyć kwoty
przysługujących odliczeń od przychodów (poz.
75 do 81).
Karne stawki ryczałtu
Podstawowa Karna
stawka ryczałtu stawka ryczałtu
(proc. przychodu) (proc. przychodu)
3 15
5,5 27,5
8,5 42,5
10 50
17 75
20 75
 220
nr 244 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y

przewodnik
Wysokość ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
B 9
Stawki ryczałtu mogą wynieść:
20 proc. – dla przychodów osiąganych m.in. w zakresie wolnych zawodów, najmu,
17 proc. – dla przychodów ze świadczenia niektórych usług niematerialnych,
10 proc. – dla przychodów m.in. z odpłatnego zbycia praw majątkowych,
8,5 proc. – dla przychodów osiąganych m.in. z działalności usługowej, w tym z działalności gastronomicznej;
z najmu,
5,5 proc. – dla przychodów z działalności wytwórczej, robót budowlanych,
3,0 proc. – dla przychodów osiąganych m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu.
Stosowanie stawek ryczałtu:
Jeżeli podatnik zobowiązany do prowadzenia ewidencji przychodów prowadzi działalność, z której przychody są
opodatkowane różnymi stawkami, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych ustala się według stawki właści-
wej dla przychodów z każdego rodzaju działalności, pod warunkiem że ewidencja przychodów jest prowadzona
w sposób umożliwiający określenie przychodów z każdego rodzaju działalności. W razie gdy nie prowadzi ewi-
dencji w sposób zapewniający ustalenie przychodów dla każdego rodzaju działalności, ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych wynosi 8,5 proc. przychodów, z tym że w przypadku osiągania również przychodów w za-
kresie wolnych zawodów ryczałt wynosi 20 proc. albo 17 proc., w przypadku osiągania również przychodów
w zakresie świadczenia usług.

Z konstrukcji zeznania PIT-28 wynika, że:
■ kwota wydatków podlegających odliczeniu od
przychodów opodatkowanych stawką 3 proc.
(poz. 75 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-
czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-
lony w poz. 52 (tj. udział przychodów opodat-
kowanych stawką 3 proc. w ogólnej kwocie
przychodów). Wyliczone w poz. 75 zeznania
odliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-
chodu wykazanego w poz. 38 (jeżeli z wylicze-
nia wynika kwota wyższa niż wykazana w poz.
38 należy wpisać w poz. 75 kwotę równą kwo-
cie wykazanej w poz. 38),
■ kwota wydatków podlegających odliczeniu
od przychodów opodatkowanych stawką 5,5
proc. (poz. 76 zeznania) to kwota z poz. 74
(tj. odliczenia ogółem) pomnożona przez
udział ustalony w poz. 53 (tj. udział przycho-
dów opodatkowanych stawką 5,5 proc.
w ogólnej kwocie przychodów); wyliczone
w poz. 76 zeznania odliczenie nie może prze-
kroczyć kwoty przychodu wykazanego
w poz. 39 (jeżeli z wyliczenia wynika kwota
wyższa niż wykazana w poz. 39, należy wpi-
sać w poz. 76 kwotę równą kwocie wykaza-
nej w poz. 39),
■ kwota wydatków podlegających odliczeniu od
przychodów opodatkowanych stawką 8,5
proc. (poz. 77 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj.
odliczenia ogółem) pomnożona przez udział
ustalony w poz. 54 (tj. udział przychodów opo-
datkowanych stawką 8,5 proc. w ogólnej kwo-
cie przychodów); wyliczone w poz. 77 zezna-
nia odliczenie nie może przekroczyć kwoty
przychodu wykazanego w poz. 40 (jeżeli z wy-
liczenia wynika kwota wyższa niż wykazana
w poz. 40, należy wpisać w poz. 77 kwotę rów-
ną kwocie wykazanej w poz. 40),
■ kwota wydatków podlegających odliczeniu od
przychodów opodatkowanych stawką 10 proc.
(poz. 78 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-
czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-
lony w poz. 55 (tj. udział przychodów opodat-
kowanych stawką 10 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 78 zeznania
odliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-
chodu wykazanego w poz. 41 (jeżeli z wylicze-
nia wychodzi nam kwota wyższa niż wykazana
w poz. 41, należy wpisać w poz. 78 kwotę rów-
ną kwocie wykazanej w poz. 41),
■ kwota wydatków podlegających odliczeniu od
przychodów opodatkowanych stawką 17 proc.
(poz. 79 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-
czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-
lony w poz. 56 (tj. udział przychodów opodat-
kowanych stawką 17 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 79 zeznania
odliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-
chodu wykazanego w poz. 42 (jeżeli z wylicze-
nia wychodzi nam kwota wyższa niż wykazana
w poz. 42 należy wpisać w poz. 79 kwotę rów-
ną kwocie wykazanej w poz. 42),
■ kwota wydatków podlegających odliczeniu od
przychodów opodatkowanych stawką 20 proc.
(poz. 80 zeznania) to kwota z poz. 74 (tj. odli-
czenia ogółem) pomnożona przez udział usta-
lony w poz. 57 (tj. udział przychodów opodat-
kowanych stawką 20 proc. w ogólnej kwocie
przychodów); wyliczone w poz. 80 zeznania
odliczenie nie może przekroczyć kwoty przy-
chodu wykazanego w poz. 43 (jeżeli z wylicze-
nia wychodzi nam kwota wyższa niż wykazana
w poz. 43, należy wpisać w poz. 80 kwotę rów-
ną kwocie wykazanej w poz. 43).
W poz. 81 zeznania należy wpisać kwotę wy-
datków podlegających odliczeniu od przycho-
dów określonych przez organ podatkowy na pod-
stawie art. 17 ustawy o ryczałcie.
Część F: podstawa obliczenia PIT
Część F zeznania poświęcona jest podstawie
opodatkowania (poz. 82 do 89). W części tej na-
leży kolejno wykazać przychody opodatkowane
poszczególnymi stawkami po odjęciu wyliczo-
nych w poprzednim kroku odliczeń z podziałem
na stawki. Oczywiście od każdego rodzaju przy-
chodu odejmujemy tylko właściwe mu, czyli wy-
liczone dla niego, odliczenie.
Podstawa opodatkowania to kwota, która
przemnożona przez obowiązującą stawkę opo-
datkowania daje w rezultacie podatek. Podstawą
opodatkowania ryczałtem jest przychód. Podatek
zryczałtowany pobiera się bez pomniejszania
przychodu o koszty uzyskania. Przychodem, od
którego oblicza się ryczałt według obowiązują-
cych stawek, jest przychód pomniejszony o sumę
przysługujących podatnikowi odliczeń dokony-
wanych od przychodu, wykazanych w części E.
zeznania PIT-28.
Przychody po dokonaniu tych odliczeń wyka-
zuje się po zaokrągleniu do pełnego złotego. Za-
okrąglenia dokonuje się dla poszczególnych sta-
wek. Dla stawek karnych wyliczeń dokonuje się
poza zeznaniem, wpisując w pozycji 88 wyniki
tych wyliczeń. Zanim to zrobimy, podstawę opo-
datkowania dla każdej ze stawek karnych zaokrą-
glamy. Dopiero później wyliczamy sumę tak wy-
liczonych podstaw cząstkowych i wpisujemy ją
w poz. 88.
Pozycja 89 przeznaczona jest do wpisania
łącznej kwoty przychodów po odliczeniach.
Ważne
Zaokrągleń dokonuje się w ten sposób, że kwoty wy-
noszące mniej niż 50 groszy pomija się, 50 i więcej
groszy podwyższa się do pełnych złotych
Część G: ryczałt według stawek
W części G (poz. 90 do 102) następuje oblicze-
nie ryczałtu według poszczególnych stawek pro-
centowych, a także obliczenie łącznej kwoty ry-
czałtu po odliczeniach od przychodu. W tej części
trzeba przemnożyć podstawy opodatkowania po-
szczególnymi stawkami poprzez te właśnie staw-
ki i wpisać tak wyliczone kwoty ryczałtu do od-
powiednich rubryk.
Część H: odliczenia od ryczałtu
Część H zeznania to odliczenia od ryczałtu.
W pierwszej kolejności dokonuje się odliczenia
składki zdrowotnej (poz. 103) opłaconej przez
podatnika w roku podatkowym, o ile nie została
ona odliczona od podatku dochodowego. Kwota
składki na powszechne ubezpieczenie zdrowot-
ne, o którą pomniejsza się podatek, nie może
przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej
składki. Oznacza to, że konieczne jest samodziel-
T TY YG GOOD DN NI IK K P POOD DA AT TK KOOWWY Y
B 10
ne wyliczenie tej części składki, która podlega
odliczeniu.
Pozostałych odliczeń dokonujemy na podsta-
wie tego, co wynika z załączników PIT/O
i PIT/D.
Część I: ryczałt należny
Część I zeznania to obliczenie należnego ry-
czałtu od przychodów ewidencjonowanych.
W tej części obliczymy ryczałt należny za 2008
rok. W tym celu wystarczy od kwoty z poz. 102
(ryczałt po doliczeniach) odjąć odliczenia wyka-
zane w pozycjach 103, 105 i 107. Uzyskany wynik
zaokrągla się do pełnych złotych.
Części: J, K, L
Część J PIT-28 to informacja o zwolnieniu wy-
nikającym z art. 21 ust. 6-13 ustawy o ryczałcie.
Podatnicy w tej części informują urząd, czy korzy-
stają z tego zwolnienia od całości przychodów,
czy tylko ich części. W tym celu należy zaznaczyć
odpowiedni kwadrat zeznania (poz. 112).
W części K. należy obliczyć kwotę ryczałtu do
zapłaty, a także ewentualną nadpłatę.
W części L należy wykazać kwoty ryczałtu ob-
liczone i wskazane przez podatnika w ewidencji
przychodów w poszczególnych miesiącach
(kwartałach). Kwoty ryczałtu wpisywane w tej
części mają być kwotami po dokonanych wcze-
śniej odliczeniach. W części L.1. wpisać należy
kwoty ryczałtu z okresu od stycznia do listopada
lub za I, II i III kwartał 2008 r. W części L.2. wpi-
suje się kwoty za grudzień lub za IV kwartał
2008 r.
Części M i N: przekazanie 1 proc.
W PIT-28 w częściach M i N (poz. 129 do 134)
przewidziano rubryki na wpisanie organizacji
pożytku publicznego, na rzecz której podatnik
może przekazać 1 proc. ryczałtu.
Naczelnik urzędu skarbowego właściwy miej-
scowo dla złożenia zeznania podatkowego prze-
każe 1 proc. podatku na rzecz jednej organizacji
pożytku publicznego, którą w PIT-28 wskaże po-
datnik.
Warunkiem przekazania 1 proc. podatku
przez fiskusa będzie zapłata w pełnej wysokości
podatku należnego stanowiącego podstawę obli-
czenia kwoty, która ma być przekazana na rzecz
organizacji pożytku publicznego, nie później niż
w terminie dwóch miesięcy od upływu terminu
dla złożenia zeznania podatkowego.
Aby 1 proc. od ryczałtowca mógł być przeka-
zany potrzebującym, podatnik w PIT-28 będzie
musiał podać nazwę organizacji, numer wpisu
do KRS oraz kwotę do przekazania w wysokości
nieprzekraczającej 1 proc. podatku należnego.
Następnie naczelnik urzędu skarbowego przeka-
że część podatku na rachunek bankowy organi-
zacji pożytku publicznego w kwietniu lub w ma-
ju roku podatkowego, w którym jest składane ze-
znanie podatkowe.
Część O: załączniki
Kolejna część – O PIT-28 – to informacja o za-
łączonych formularzach (poz. 135 do 145). Po-
datnik w tej części zakreśla odpowiednie pola,
zaznaczając, jaki załącznik dołącza do zeznania.
Część P: podpis i oświadczenie
Ostatnia część, jaką wypełnia podatnik, to
oświadczenie i podpis podatnika. Wypełniając
zeznanie, musimy poświadczyć, że znamy prze-
pisy kodeksu karnego skarbowego o odpowie-
dzialności za podanie danych niezgodnych z rze-
czywistością. Na koniec koniecznie trzeba wła-
snoręcznie podpisać zeznanie.
Karta podatkowa do rozliczenia
Podatnicy, którzy w 2008 roku rozliczali się
na zasadach karty podatkowej, nie składają ty-
powego zeznania rocznego. Kartowicze do koń-
ca stycznia 2009 r. muszą złożyć w urzędzie
skarbowym PIT-16A za 2008 rok. Jest to dekla-
racja o wysokości składki na ubezpieczenie
DYŻUR EKSPERTA wtorek, 16 grudnia
Jak dokonać rocznego rozliczenia ryczałtu
i karty podatkowej
na państwa pytania odpowiada KRZYSZTOF KOŚLICKI
DZWOŃ od 9.00 do 10.00, tel. (0 22) 531 49 69
nr 244
nr 163
220
zdrowotne, zapłaconej i odliczonej od karty po-
przewodnik
datkowej w poszczególnych miesiącach roku
podatkowego. Oczywiście również w przypad-
ku podatników karty ostatnim dniem na złoże-
nie deklaracji będzie 2 lutego 2009 r., a nie 31
stycznia 2009 r.
Warto przypomnieć, że podatnicy opłacający
podatek w formie karty podatkowej są zwolnieni
z obowiązku prowadzenia ksiąg, składania ze-
znań podatkowych, deklaracji o wysokości uzy-
skanego dochodu oraz wpłacania zaliczek na po-
datek dochodowy. Podatnicy ci są jednak zobo-
wiązani wydawać na żądanie klienta rachunki
i faktury.
Ponadto przedsiębiorcy opłacający podatek
w formie karty muszą co miesiąc, do dnia
7 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni (a za
grudzień w terminie do dnia 28 grudnia),
wpłacać na rachunek urzędu skarbowego okre-
śloną kwotę podatku, którą określi w decyzji
naczelnik urzędu skarbowego, pomniejszonej
o zapłaconą składkę na powszechne ubezpie-
czenie zdrowotne.
Ważne
Stawki karty podatkowej określone są kwotowo. Ich
wysokość uzależniona jest m.in. od: rodzaju i zakre-
su prowadzonej działalności, liczby zatrudnionych
pracowników, liczby mieszkańców miejscowości,
w której prowadzona jest działalność gospodarcza
Deklaracja PIT-16A
W deklaracji PIT-16A podatnik podaje składki
zdrowotne zapłacone i odliczone od karty podat-
kowej.
Kwota składki na powszechne ubezpieczenie
zdrowotne, o którą pomniejsza się kartę podatko-
wą, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy
wymiaru tej składki w związku z tym, że przepi-
sy dotyczące karty podatkowej przewidują, że
podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
wynikający z decyzji, podatnik obniża o kwotę
składki na powszechne ubezpieczenie zdrowot-
ne opłaconej w roku podatkowym.
Formularz PIT-16A jest prostą deklaracją. Po-
datnicy z jej wypełnieniem nie powinni mieć
większych trudności.
Na początek, jak we wszystkich zeznaniach,
należy zacząć od wpisania numeru identyfikacji
podatkowej (poz. 1). Konieczne będzie również
wskazanie, za który rok deklaracja jest składana,
czyli w poz. 4 należy wpisać 2008.
W części A PIT-16A należy wskazać właściwy
miejscowo urząd skarbowy, do którego jest skła-
dana deklaracja, oraz cel składania deklaracji.
W części B wpisujemy dane identyfikacyjne:
nazwisko, imię, datę urodzenia, PESEL oraz ad-
res zamieszkania.
W części C trzeba dokonać pewnych obli-
czeń. Należy bowiem wykazać kwoty składek
na ubezpieczenie zdrowotne, zapłacone i odli-
czone od karty podatkowej (o ile nie zostały
one wcześniej odliczone od podatku dochodo-
wego). Ta część zeznania składa się z tabeli po-
dzielonej na 12 miesięcy. W każdym należy
wpisać kwotę zapłaconej składki oraz kwotę
składki odliczonej.
Na koniec podatnik składa oświadczenie
o tym, że wie o sankcjach wynikających z kodek-
su karnego skarbowego, jakie mogą zostać na
niego nałożone, gdy w deklaracji poda dane nie-
zgodne z rzeczywistością. Deklarację kończy
podpis podatnika.■
PODSTAWA PRAWNA
■ Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym
podatku dochodowym od niektórych przychodów
osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. nr 144, poz.
930 z późn. zm.).
■ Ustawa z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podat-
kowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 z późn. zm.).
nr 244
6 pytań do...
Jak przedsiębiorcy mogą rozliczać straty
z inwestycji w obcych środkach trwałych
odpowiada Michał Modrzejewski, specjalista podatkowy
ZADAJ PYTANIE EKSPERTOWI ksiegowosc@infor.pl
1 Kiedy mamy do czynienia z inwestycją w ob-
ce środki trwałe i jak ją amortyzować?
Wiele podmiotów prowadzących działalność gospo-
darczą lokalizuje swoje przedsiębiorstwa na terenie nie-
ruchomości niestanowiących ich własności, wykorzy-
stywanych najczęściej na podstawie umów najmu. Nie-
jednokrotnie podmioty te dokonują znacznych nakła-
dów na wynajmowane nieruchomości. Nie rodzi to
kontrowersji na gruncie podatków dochodowych (za-
równo CIT, jak i PIT) tak długo, jak długo podatnicy ko-
rzystają z będących przedmiotem ulepszenia cudzych
nieruchomości. Zgodnie z art. 16a ust. 2 pkt 1 ustawy
o CIT, bo na tej ustawie chciałbym omówić tę kwestię,
dokonywane przez podatników nakłady na niezbędne
ich własnością obiekty stanowią inwestycje w obcych
środkach trwałych, które w przypadku przyjęcia ich do
używania, tzn. faktycznego wykorzystywania w toku
prowadzonej działalności, stają się środkami trwałymi
podlegającymi amortyzacji podatkowej, której mini-
malny okres wynosi dziesięć lat. Problemy rodzą się,
gdy przedsiębiorca przed upływem tego terminu prze-
nosi działalność w inne miejsce. Zaprzestanie użytko-
wania nieruchomości, na którą dokonał nakładów, wy-
klucza dalsze odpisy amortyzacyjne. Czy zatem można
zaliczyć niezamortyzowaną część inwestycji bezpośred-
nio do kosztów uzyskania przychodów? Niestety, orga-
ny podatkowe właściwie jednomyślnie zajmują w tej
kwestii niekorzystne dla podatników stanowisko. Znaj-
duje ono też oparcie w orzecznictwie sądów administra-
cyjnych, przykładem jest wyrok WSA w Gliwicach z 26
lutego 2008 r. (sygn. I SA/Gl 341/07).
Jakie warunki muszą spełnić podatnicy, by
2 uznać niezamortyzowaną część inwestycji
w obcym środku trwałym za koszt?
Organy podatkowe zgodnie uważają, iż warunkiem
koniecznym jest dokonanie likwidacji inwestycji, rozu-
mianej jako fizyczne jej zniszczenie, względnie sprzedaż
dokonanych nakładów. Na konieczność dokonania fizycz-
nej likwidacji inwestycji w obcym środku trwałym wska-
zał minister finansów w piśmie z 4 sierpnia 2005 r. (PB3-
MD-8213-192/05/SP-1827). Pogląd ten prezentuje też
dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 11
maja 2004 r. (PD-005U-334/04/KO) oraz z 22 grudnia
2005 r. (1401/PD/4230Z/92/05ESz), naczelnik Pierw-
szego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w interpretacji
z 11 stycznia 2007 r. (1471/DPD1/423/143/06/MK/2),
a także naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skar-
bowego w interpretacji z 27 października 2006 r.
(1472/SOI/423-24/06/DW). Podstawowym argumen-
tem tych interpretacji jest brzmienie art. 16 ust. 1 pkt
6 ustawy o CIT, który wykładany a contrario pozwala
uznać za koszty straty powstałe w wyniku likwidacji nie
w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli tylko nie są
one skutkiem zmiany rodzaju działalności. Organy zgod-
nie uznają, iż skoro przepis ten mówi o stratach w środ-
kach trwałych powstałych w wyniku ich likwidacji, to
a contrario przy braku likwidacji takich środków nie może
on mieć zastosowania, a tym samym brak jest podstaw do
zaliczenia niezamortyzowanej wartości inwestycji do
kosztów podatkowych. Dodatkowo organy przyjmują wą-
ską interpretację pojęcia likwidacja, uznając, iż jest nią
wyłącznie fizyczne zniszczenie dokonanych na nierucho-
mość nakładów, ale już nie zwyczajne pozostawienie ich
w opuszczanym obiekcie.
Czy wszystkie interpretacje są dla podatni-
3 ków niekorzystne?
Chlubnym wyjątkiem jest interpretacja naczelnika
Urzędu Skarbowego w Lublinie z 17 czerwca 2005 r.
(PD. 423-55/05), w której organ podatkowy dopuścił
możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych nieza-
mortyzowanej wartości inwestycji w obcym środku
trwałym, mimo że podatnik, opuszczając wynajmowa-
ny obiekt, pozostawił w nim dokonane nakłady. Jed-
nak i w tym wypadku kluczem do stwierdzenia dopusz-
czalności zaliczenia wydatków do kosztów była inter-
pretacja pojęcia likwidacja. Organ podatkowy uznał, iż
sformułowanie to obejmuje nie tylko fizyczne unice-
stwienie danego środka trwałego, ale też jego wycofa-
T Y G O D N I K
nie z ewidencji na skutek rozwiązania zawartej umowy
najmu.
Jak przepisy regulują kwestię zaliczania okre-
4 ślonych wydatków do kosztów podatkowych?
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyska-
nia przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia
przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła
przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT nie uważa się
za koszty wydatków na nabycie lub wytworzenie we wła-
snym zakresie środków trwałych lub wartości niemate-
rialnych i prawnych, jednakże wydatki te, zaktualizowa-
ne zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o su-
mę odpisów amortyzacyjnych, są kosztami w przypadku
odpłatnego zbycia środka trwałego.
W omawianym przypadku najistotniejszymi przepisa-
mi w katalogu wyłączeń z kosztów są art. 16 ust. 1 pkt
5 oraz pkt 6 ustawy o CIT. Pierwszy stanowi, iż nie zalicza
się do kosztów strat w środkach trwałych oraz warto-
ściach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą
odpisów amortyzacyjnych. Drugi nie pozwala na zalicze-
nie do kosztów strat powstałych w wyniku likwidacji nie
w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te
utraciły przydatność gospodarczą wskutek zmiany rodza-
ju działalności. Dokonując wykładni tych przepisów w po-
wiązaniu z przytoczonym już art. 16 ust. 1 pkt 1, przewi-
dującym wyłączenie z kosztów generalnie wszystkich wy-
datków na nabycie lub wytworzenie środków trwałych,
można dojść do wniosku, iż ustawodawca, zamieszczając
obydwa przytoczone przepisy w katalogu wyłączeń, ogra-
niczył go, a nie rozszerzył. Gdyby przepisy art. 16 ust.
1 pkt 5 i 6 nie znalazły się w ustawie o CIT, zaliczanie strat
w środkach trwałych do kosztów podatkowych nie byłoby
w ogóle możliwe, bowiem zastosowanie miałby ogólny
art. 16 ust. 1 pkt 1, dopuszczający zaliczenie wydatków na
nabycie lub wytworzenie środków trwałych do kosztów
wyłącznie poprzez odpisy amortyzacyjne lub bezpośred-
nio w przypadku ich odpłatnego zbycia, ale już nie nieod-
płatnego przekazania, zniszczenia czy utraty. Zatem, kie-
rując się jedną z podstawowych zasad wykładni, iż każde-
mu z przepisów należy nadawać jakąś treść normatywną,
a akt prawny nie może zawierać przepisów pustych, nale-
ży przyjąć, iż generalnie straty w środkach trwałych mogą
zostać uznane za koszty uzyskania przychodów. Podstawą
takiej wykładni są przepisy art. 16 ust. 1 pkt 5 oraz pkt
6 interpretowane a contrario.
Jak zatem w praktyce stosować przytoczone
5 przepisy regulujące podatkowe rozliczanie
strat w środkach trwałych?
Artykuł 16 ust. 1 pkt 5 stanowi, że do kosztów nie
można zaliczyć straty w środkach trwałych lub warto-
ściach niematerialnych i prawnych w takiej części, w ja-
kiej została ona pokryta sumą odpisów amortyzacyj-
nych. Interpretując powyższy przepis a contrario, należy
uznać, iż art. 16 ust. 1 pkt 5 pozwala zaliczyć do kosztów
wszelkie straty w środkach trwałych oraz wartościach
niematerialnych i prawnych w wysokości niepokrytej su-
mą odpisów amortyzacyjnych, niezależnie od tego,
w wyniku jakiego zdarzenia powstała strata. Z kolei,
zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6, do kosztów nie można za-
liczyć straty w środkach trwałych, w części niepokrytej
sumą odpisów amortyzacyjnych, powstałej w wyniku li-
kwidacji tych środków, jeżeli nastąpiła ona na skutek
zmiany rodzaju działalności. Przepis ten interpretowany
a contrario pozwala więc na zaliczenie do kosztów nie-
pokrytych odpisami amortyzacyjnymi strat w środkach
trwałych: a) powstałych na skutek zdarzeń innych niż
ich likwidacja, b) będących rezultatem ich likwidacji,
o ile nie miała ona związku ze zmianą rodzaju prowa-
dzonej przez podatnika działalności.
Nietrudno więc dostrzec, iż argumentacja organów
podatkowych koncentrująca się wokół pojęcia likwidacji
środka trwałego i odmawiająca zaliczenia do kosztów
strat powstałych na skutek zdarzeń innych niż ich likwi-
dacja, jest oderwana od tego, co w logiczny sposób wyni-
ka z przepisów. Uznanie, że w określonym stanie fak-
tycznym nie mamy do czynienia z likwidacją środka
trwałego i tym samym nie ma zastosowania art. 16 ust.
P O D A T K O W Y
B 11
1 pkt 6 ustawy o CIT, powinno rodzić korzystne dla po-
datnika skutki. Przepis ten zawiera bowiem wyłączenie
z kosztów pewnych rodzajów strat w środkach trwałych,
a tym samym brak jego zastosowania oznacza, iż strata
może zostać uznana za koszt. Ten sam argument znajdu-
je zastosowanie, gdy wprawdzie dochodzi do likwidacji
środka trwałego, jednak nie jest to związane ze zmianą
rodzaju działalności. Również wtedy art. 16 ust. 1 pkt
6 nie znajduje zastosowania.
Czy oznacza to, że organy podatkowe błędnie
6 interpretują przepisy i podatnicy mogą zaliczyć
do kosztów niezamortyzowaną część nakładów na
niestanowiącą ich własności nieruchomość?
Zaprezentowana argumentacja, chociaż obnaża błędy
popełniane przez organy podatkowe w toku procesu wy-
kładni przepisów ustawy o CIT, nie przesądza jeszcze
kwestii możliwości zaliczenia do kosztów niezamortyzo-
wanej wartości nakładów na niestanowiącą własności
podatnika nieruchomość. Można bowiem przyjąć, że
w przypadku pozostawienia nakładów nie mamy w ogó-
le do czynienia ze stratą, a zatem powyższe uwagi nie
mają zastosowania. W tym właśnie kierunku zmierza
przytoczony wyrok WSA w Gliwicach z 26 lutego 2008 r.
(sygn. I SA/Gl 341/07). Sąd stwierdził w nim, iż
w związku z brakiem pojęcia straty w ustawach podat-
kowych (chodzi tutaj o pojęcie straty poniesionej
w związku z konkretnym, jednostkowym zdarzeniem)
pojęcie to należy ujmować jako szkodę w rozumieniu
prawa cywilnego, a więc ubytek w majątku spowodowa-
ny okolicznościami niezależnymi od podatnika. Sąd
stwierdził też, iż w rozpatrywanej sprawie podatnik
świadomie podjął decyzję o rozwiązaniu umowy najmu,
więc nie można uznać, że poniósł stratę w rozumieniu
art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy o CIT.
Zastrzeżenia budzi teza, iż rozwiązanie umowy naj-
mu jest zdarzeniem zależnym wyłącznie od woli podat-
nika i tym samym nie może prowadzić do powstania po
jego stronie szkody. Stawiając powyższą tezę, sąd zdaje
się ignorować fakt, iż rozwiązanie umowy najmu zależy
na ogół od zewnętrznych czynników o charakterze eko-
nomicznym, a oświadczenie woli podatnika jest jedynie
ich skutkiem.
Chybiony wydaje się też argument sądu, iż art. 676
kodeksu cywilnego umożliwia podatnikowi zwrot nakła-
dów, a jeżeli zrezygnował on z tego prawa, to uczynił to
na własne ryzyko i skutki tej decyzji nie mogą obciążać
Skarbu Państwa. Sąd zdaje się pomijać fakt, iż przepis
ten daje właścicielowi tzw. upoważnienie przemienne
(facultas alternativa), tzn. może on zatrzymać nakłady
za zwrotem ich wartości, ale może też żądać przywróce-
nia nieruchomości do stanu poprzedniego i nie zapłacić
wynajmującego ani grosza.
Należy stwierdzić, że nie istnieją obecnie żadne racjo-
nalne przesłanki, które przemawiałyby za pozbawie-
niem podatnika możliwości zaliczania do kosztów nieza-
mortyzowanej wartości nakładów na niestanowiącą
własności podatnika nieruchomość, gdy nakłady te są
przekazywane nieodpłatnie właścicielowi nieruchomo-
ści po opuszczeniu obiektu przez podatnika. Szczególnie
chybiona i sprzeczna z wykładnią przepisów ustawy
o CIT wydaje się teza, iż warunkiem uznania wartości
nakładów za koszt podatkowy jest ich fizyczna likwida-
cja. Nie można się też zgodzić ze stanowiskiem WSA
w Gliwicach, iż w przypadku „dobrowolnego” pozosta-
wienia przez podatnika nakładów na nieruchomości nie
występuje po jego stronie strata. Należy mieć nadzieję,
że organy podatkowe i sądy administracyjne zmienią
niekorzystną dla podatników linię interpretacyjną.■
Rozmawiała EWA CIECHANOWSKA
Michał Modrzejewski
specjalista,
Doradztwo Podatkowe KPMG
 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 244
163
220

B 12
ROCZNE ROZLICZENIE PIT
Małżonkowie mogą złożyć wspólne zeznanie PIT
Małżonkowie, którzy spełnią ustawowe warunki, mogą
skorzystać ze wspólnego rozliczenia podatku dochodo-
wego. W rozliczeniu za 2008 rok wspólne zeznanie bę-
dą mogli złożyć również małżonkowie zamieszkujący
za granicą, uzyskujący w Polsce większość dochodów.
MAGDALENA MAJKOWSKA
magdalena.majkowska@infor.pl
W związku ze zbliżającym
się końcem roku zbliża się
również czas na podejmowa-
nie decyzji dotyczącej formy
rozliczeń dochodów podlega-
jących opodatkowaniu podat-
kiem dochodowym od osób
fizycznych. Regułą jest, że
każdy podatnik składa odręb-
ne zeznanie podatkowe. Mał-
żonkowie mają możliwość
skorzystania z preferencyjne-
go sposobu opodatkowania
poprzez złożenie łącznego
zeznania podatkowego i uisz-
czenia podatku od dochodów
opodatkowanych na tzw.
zasadach ogólnych w po-
dwójnej wysokości podatku
obliczonego od połowy łącz-
nych dochodów małżonków.
Uprawnienie do preferencyj-
nego sposobu rocznego rozli-
czenia podatku uzależnione
jest jednak od spełnienia sze-
regu warunków. Warto je
przypomnieć, tym bardziej że
ostatnio uległy one istotnej
zmianie. Nowelizacja ustawy
o podatku dochodowym od
osób fizycznych z 6 listopada
2008 r. rozszerzyła zakres
uprawnień małżonków do
wspólnego rozliczenia. Nowe
zasady będą mięć zastosowa-
nie także do zeznań podatko-
wych za rok 2008.
Wniosek w zeznaniu
Mecenes Mariusz Jab-
czyński, radca prawny w Ze-
spole Podatkowym Kancela-
rii Sołtysiński Kawecki i Szlę-
zak, wskazuje, że warunkiem
łącznego opodatkowania do-
chodów małżonków jest zło-
żenie wniosku we wspólnie
składanym zeznaniu podat-
kowym.
podatki dochodowe
– Termin na podjęcie decy-
zji odnośnie do skorzystania
z możliwości wspólnego rozli-
czenia podatkowego docho-
dów małżonkowie mają do 30
kwietnia 2009 r., przy czym
jest to termin prawa material-
nego – podkreśla Mariusz Jab-
czyński. Jak wyjaśnia ekspert,
oznacza to, że po jego upływie
złożenie wspólnego zeznania
lub korekta wcześniej złożo-
nych odrębnych zeznań i zło-
żenie wspólnego zeznania bę-
dzie już bezskuteczne i mał-
żonkowie będą podlegać od-
rębnemu rozliczeniu.
– Przepisy ustawy PIT nie
przewidują także możliwości
wycofania wniosku o wspólne
opodatkowanie po upływie
Ważna liczba
75 proc.
co najmniej tyle muszą wynosić łączne przychody małżonków
nierezydentów uzyskane w Polsce, aby mogli oni rozliczyć się
wspólnie
terminu do złożenia zeznania
podatkowego – zwraca uwa-
gę ekspert. Dodaje, że jeżeli
jeden z małżonków zmarł
w trakcie roku podatkowego
albo po jego zakończeniu, ale
przed dniem, w którym upły-
wa termin do złożenia zezna-
nia, wniosek o wspólne rozli-
czenie dochodów może zło-
żyć drugi z małżonków.
Kolejnym warunkiem
łącznego opodatkowania do-
chodów małżonków jest po-
zostawanie w związku mał-
żeńskim przez cały rok po-
datkowy.
– Orzeczenie rozwodu po-
między małżonkami w trak-
cie roku podatkowego wy-
klucza zatem możliwość sko-
rzystania z preferencji – mó-
wi Mariusz Jabczyński. Istot-
ne jest jednak to, kiedy upra-
womocnił się wyrok orzeka-
jący rozwód.
– Jeżeli wyrok został ogło-
szony w danym roku, ale je-
go uprawomocnienie się na-
stąpiło w roku następnym,
byli małżonkowie skorzysta-
ją z preferencyjnego sposobu
rozliczenia za poprzedni rok
podatkowy – tłumaczy nasz
rozmówca.
Wspólność majątkowa
Konieczne jest również ist-
nienie pomiędzy małżonka-
mi przez cały rok podatkowy
wspólności majątkowej. Na
ten aspekt zwraca uwagę
mecenas Piotr Andrzejak,
radca prawny i doradca po-
datkowy w Zespole Podatko-
wym Kancelarii Sołtysiński
Kawecki i Szlęzak.
– Zauważyć należy, że po-
między małżonkami może
istnieć wspólność majątkowa
ustawowa, jak również
wspólność określona w umo-
wie majątkowej pomiędzy
małżonkami. Ponieważ usta-
wa o PIT nie stanowi wyraź-
nie, czy warunkiem wspólne-
go rozliczenia podatkowego
jest istnienie wspólności
ustawowej, przyjąć należy,
że warunek istnienia wspól-
ności majątkowej spełniony
będzie zarówno w przypad-
ku wspólności ustawowej,
jak i umownej – twierdzi eks-
pert.
Miejsce zamieszkania
W świetle aktualnego jesz-
cze stanu prawnego warun-
kiem skorzystania przez mał-
żonków z preferencyjnego
sposobu rozliczenia podatko-
wego jest podleganie przez
obu małżonków w Polsce
nieograniczonemu obowiąz-
kowi podatkowemu (posia-
danie w Polsce miejsca za-
mieszkania dla celów podat-
kowych). Mariusz Jabczyński
podkreśla, że regulacja ta
jest uznawana za niezgodną
z zobowiązaniami wynikają-
cymi z art. 39 i 43 Traktatu
Ustanawiającego Wspólnotę
Europejską oraz art. 28 i 31
Porozumienia o Europejskim
Obszarze Gospodarczym, bo-
wiem narusza ona zasadę
równego traktowania i nie-
dyskryminacji podatników
zamieszkałych w obrębie
Unii Europejskiej.
– Stawia ona w nieko-
rzystnej sytuacji w stosunku
do małżonków zamieszkują-
cych w Polsce małżonków
mających miejsce zamieszka-
nia w innym państwie człon-
kowskim UE lub EOG, uzy-
skujących dochody wyłącz-
nie lub prawie wyłącznie
z pracy wykonywanej w Pol-
sce – wskazuje Mariusz Jab-
czyński.
To niekorzystne zróżnico-
wanie usuwa nowelizacja
ustawy o PIT, wchodząca
w życie 1 stycznia 2009 r.,
która dostosowuje przepisy
ustawy do traktatów mię-
dzynarodowych. Jak wyja-
śnia Piotr Andrzejak, doda-
ny do art. 6 ustawy o PIT no-
wy ust. 3a dopuszcza możli-
wość skorzystania ze
wspólnego rozliczenia po-
datkowego także w odnie-
sieniu do tych małżonków,
którzy mają miejsce za-
mieszkania dla celów podat-
kowych w innym niż Polska
państwie członkowskim UE
lub w innym państwie nale-
żącym do EOG albo w Kon-
federacji Szwajcarskiej.
– Preferencja ma zastoso-
wanie również do tych mał-
żonków, z których jeden pod-
lega nieograniczonemu obo-
wiązkowi podatkowemu
w Polsce, a drugi ma miejsce
UPROSZCZONE ZASADY OPODATKOWANIA
Nie stanowi przeszkody dla złożenia wspólnego zeznania podatko-
wego brak uzyskania przez jednego z małżonków przychodów lub
osiągnięcie dochodu w wysokości niepowodującej obowiązku uisz-
czenia podatku. Przeszkodą uniemożliwiającą skorzystanie przez
małżonków z możliwości wspólnego rozliczenia dochodów jest na-
tomiast osiąganie przez chociażby jednego z małżonków docho-
dów, do których mają zastosowanie przepisy o podatku liniowym,
opodatkowane na podstawie ustawy o podatku zryczałtowanym
(ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową) lub ustawy
o podatku tonażowym.
zamieszkania za granicą – w sprawie unikania podwój-
mówi Piotr Andrzejak. nego opodatkowania lub in-
na właściwa umowa mię-
Warunki do spełnienia dzynarodowa, których stro-
Skorzystanie przez tych ną jest Polska, zawierała
małżonków z możliwości podstawę prawną do uzy-
wspólnego rozliczenia po- skania przez polskie organy
datkowego wymaga jednak podatkowe informacji po-
spełnienia dodatkowych wa- datkowych od organu po-
runków. datkowego państwa, w któ-
Mariusz Jabczyński wy- rym podatnik małżonek ma
jaśnia, że konieczne jest, miejsce zamieszkania dla
aby przychody małżonków, celów podatkowych – wyli-
podlegające w Polsce opo- cza Mariusz Jabczyński.
datkowaniu stanowiły łącz- Ekspert dodaje, że taką
nie co najmniej 75 proc. podstawę prawną zawiera
całkowitego przychodu np. konwencja z 20 lipca
osiąganego przez oboje 2006 r. między Polską
małżonków w danym roku i Zjednoczonym Króle-
podatkowym. Ponadto mał- stwem Wielkiej Brytanii i Ir-
żonkowie będą zobowiąza- landii Północnej w sprawie
ni do udokumentowania unikania podwójnego opo-
miejsca zamieszkania dla datkowania i zapobiegania
celów podatkowych certyfi- uchylaniu się od opodatko-
katem rezydencji. wania w zakresie podatków
– Konieczne jest także, od dochodu i od zysków ma-
aby właściwa umowa jątkowych.■
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 6 ust. 2 i 3 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym
od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Art. 1 pkt 1 lit. a ustawy z 6 listopada 2008 r. o zmianie ustawy
o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku do-
chodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.
nr 209, poz. 1316).
Partnerem jest kancelaria

E K S P E R T W Y J A Ś N I A

Jak traktowane są odsetki od lokat oddziałów spółek zagranicznych

W jaki sposób opodatkowane są odsetki
od depozytów złożonych przez oddział za-
granicznego przedsiębiorcy w polskim
banku?
W rozumieniu ustawy o CIT oddział
przedsiębiorcy zagranicznego stanowi
zakład zagraniczny (art. 4a pkt 11 lit. a).
W konsekwencji dochody osiągane za
pośrednictwem oddziału zasadniczo
podlegają opodatkowaniu w Polsce. Od-
setki od depozytów złożonych przez od-
dział w polskim banku stanowią zatem
przychód podatkowy podlegający ogól-
nym zasadom opodatkowania. W kla-
sycznej sytuacji oznacza to, że przedsię-
biorca zagraniczny (w praktyce jego pol-
ski oddział) doliczy kwotę otrzymanych
odsetek do swoich przychodów, których
nadwyżka ponad koszty uzyskania sta-
nowić będzie dochód opodatkowany
według stawki 19 proc.
Niestety, polski prawodawca zastawił
małą pułapkę na oddziały. W art. 26 ust.
1d ustawy o CIT postanowiono, że wy-
płacający należności z tytułów wymie-
nionych w art. 21 ust. 1 ustawy (np. od-
setki) na rzecz nierezydentów posiada-
jących w Polsce zagraniczny zakład po-
bierają u źródła zryczałtowanego
podatek w wysokości 20 proc. przycho-
du od dokonywanych wypłat. Nie doty-
czy to sytuacji, gdy nierezydent (w prak-
tyce jego oddział) dostarczy tym pod-
miotom certyfikat rezydencji wraz ze
specjalnym pisemnym oświadczeniem
potwierdzającym, że wypłacane należ-
ności są związane z działalnością zakła-
SŁAWOMIR ŁUCZAK
radca prawny, du. Oczywiście, nierzadko zdarza się, że
partner w Zespole nierezydenci dokonują depozytów pie-
Podatkowym niężnych, zapominając lub nie wiedząc
Sołtysiński Kawecki o obowiązku dostarczenia bankowi tych
i Szlęzak dokumentów. Naiwnie zakładają, że
skoro prowadzą w Polsce działalność za
pośrednictwem oddziału, nie są w tym
zakresie traktowani jako nierezydenci
podatkowi. Tymczasem konsekwencją
braku dostarczenia dokumentów jest
uzyskanie przez oddział odsetek w wy-
sokości o 20 proc. mniejszej od zakła-
danej.
Na tym jednak nie koniec problemów
oddziału. Pobrana przez bank kwota po-
datku nie może zostać w prosty sposób
uwzględniona w rocznym zeznaniu po-
datkowym składanym w imieniu przed-
siębiorcy zagranicznego przez jego pol-
ski oddział. Roczne zeznania CIT nie
przewidują takiej możliwości. Jednocze-
śnie odsetki muszą zostać zadeklarowa-
ne w tych zeznaniach jako przychód po-
datkowy, co prowadzi faktycznie do
podwójnego opodatkowania (przynaj-
mniej czasowego). Jedynym sposobem
na odzyskanie 20 proc. podatku jest wy-
stąpienie przez oddział z wnioskiem
o stwierdzenie i zwrot nadpłaty. Postę-
powanie takie nie będzie jednak proste,
gdyż organy mogą twierdzić, że podatek
pobrany przez bank był należny (bo
w dacie poboru podatnik nie dostarczył
bankowi dokumentów wymaganych
przez art. 26 ust. 1d ustawy o CIT), a za-
tem nie spełniał definicji nadpłaty w ro-
zumieniu art. 72 Ordynacji podatkowej.
Powyższe zagrożenie dotyczy nie tyl-
ko odsetek wypłacanych oddziałom
przedsiębiorców zagranicznych. Opisa-
ne zasady opodatkowania dotyczą bo-
wiem wszystkich podmiotów uznanych
za zagraniczny zakład. Ponadto obejmu-
ją wszelkie należności wymienionych
w art. 21 ust. 1 ustawy o CIT, w szcze-
gólności należności licencyjnych oraz
wynagrodzeń za tzw. usługi niemate-
rialne (np. doradcze, księgowe, prawne,
gwarancje i poręczenia).■
(MGM)
nr 244
poradnia podatkowa
Jakie auto uznaje się
za nowe dla celów VAT
Kupiłem samochód w Austrii. Auto jest
powypadkowe i ma więcej niż pół roku,
ale nie ma przejechanych 6 tys. km. Prowadzę
jednoosobową działalność gospodarczą. Urząd
celny naliczył mi VAT, uznając, że jest to nowy
środek transportu. Jakie są podstawy uznania
samochodu za nowy pojazd?
W tej sytuacji należy w pierwszej kolej-
ności ustalić, czy nabywany przez podat-
DOROTA
nika samochód należy uznać za nowy śro- BACZEWSKA-
dek transportu w rozumieniu przepisów
o VAT. Definicja nowego środka transpor-
-GOLIŃSKA
partner,
doradca
tu została umieszczona w słowniczku do
ustawy o VAT, tj. w art. 2 pkt 10. Zgodnie
z tym przepisem nowymi środkami trans-
podatkowy,
Independent
portu są m.in. pojazdy lądowe wymienio- Tax Advisers
ne w poz. 1-4, 9, 10 i 15-20 załącznika nr Doradztwo
1 do ustawy, napędzane silnikiem o po- Podatkowe
jemności skokowej większej niż 48 centy-
metrów sześciennych lub o mocy większej niż 7,2 kilowa-
ta, jeżeli przejechały nie więcej niż 6 tys. kilometrów lub
od momentu dopuszczenia ich do użytku upłynęło nie
więcej niż 6 miesięcy; za moment dopuszczenia do użytku
pojazdu lądowego uznaje się dzień, w którym został on
pierwszy raz zarejestrowany lub w którym po raz pierw-
szy podlegał on obowiązkowi rejestracji w celu dopusz-
czenia do ruchu drogowego w zależności od tego, która
z tych dat jest wcześniejsza. Jeżeli nie można ustalić dnia
pierwszej rejestracji pojazdu lądowego lub dnia, w któ-
rym podlegał on pierwszej rejestracji, za moment dopusz-
czenia do użytku tego pojazdu uznaje się dzień, w którym
został on wydany przez producenta pierwszemu nabyw-
cy, lub dzień, w którym został po raz pierwszy użyty dla
celów demonstracyjnych przez producenta.
W tej dość skomplikowanej definicji nowego środka
transportu w sytuacji podatnika na uwagę zasługują dwa
elementy. Po pierwsze, aby samochód był uznany za nowy,
nie może być użytkowany dłużej niż 6 miesięcy od dnia je-
go rejestracji. Po drugie, samochód nie może przejechać
więcej niż 6 tys. kilometrów. Użycie spójnika lub w defini-
cji oznacza, że aby uznać samochód za nowy, wystarczy,
aby został spełniony tylko jeden z warunków, tj. pierwszy
lub drugi. Zważywszy więc, iż samochód nabyty przez po-
datnika nie przejechał 6 tys. km w rozumieniu przepisów
o VAT, jest on traktowany jako nowy środek transportu
i podlega opodatkowaniu 22-proc. VAT. W konsekwencji
podatnik jest zobowiązany do rozliczenia wewnątrzwspól-
notowego nabycia tego samochodu dla celów VAT.■
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 2 pkt 10 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od to-
warów i usług (Dz.U. nr 54 poz. 535 z późn. zm.).
Jak rozliczyć
umorzenie udziałów
Spółka nabywa udziały własne od wspólników
w celu ich umorzenia. Czy kwota podana
w uchwale wspólników, stanowiąca
wynagrodzenie za umorzone udziały, powinna
zawierać 19-proc. podatek? Jeżeli zapis w uchwale
mówi, że wspólnik za umorzone udziały,
ma otrzymać np. 100 tys. zł, to należy przy wypłacie
potrącić od tej kwoty 19-proc. podatek czy też
wypłacić 100 tys. zł i dodatkowo zapłacić podatek?
Zapis uchwały mówiący o tym, że za
umorzone udziały wspólnik ma otrzymać
100 tys. zł, należy odczytywać tak, że wy-
nagrodzenie za umorzone udziały wynosi KATARZYNA
100 tys. zł. Z podatkowego punktu widze- RYSZARD
nia oznacza to, że w związku z umorze- doradca
niem udziałów spółki za wynagrodzeniem podatkowy,
wspólnik uzyska przychód 100 tys. zł. Przy- Kancelaria
pomnieć jednak należy, że opodatkowaniu Miller Canfield
podatkiem dochodowym podlega zasadni-
czo dochód. Dochód taki, w przypadku uzyskania przycho-
WIĘCEJ NA TEN TEMAT
■ Jak opodatkować sprzedaż używanych samochodów
■ Zbycie akcji w celu umorzenia nie jest przychodem
■ Jak rozliczyć transakcje internetowe
T Y G O D N I K
du w związku ze zbyciem udziałów na rzecz spółki w celu
ich umorzenia, jest równy różnicy pomiędzy ceną sprzeda-
ży udziałów a wcześniej poniesionymi wydatkami na ich
zakup lub objęcie (art. 24 ust. 5d ustawy o PIT i art. 12 ust.
4 pkt 3 ustawy o CIT). Dochód ten jest opodatkowany po-
datkiem dochodowym według stawki 19 proc. (u osób fi-
zycznych na podstawie art. 30a ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT,
u osób prawnych na podstawie art. 22 ust. 1 ustawy o CIT).
W opisanej sytuacji zastosowanie znajduje instytucja
płatnika podatku dochodowego, którym będzie spółka
skupująca swoje udziały i wypłacająca wynagrodzenie.
Ma ona zatem obowiązek potrącić podatek dochodowy
należny od wspólników, którym należy się wynagrodze-
nie, i odprowadzić go na rachunek urzędu skarbowego.
Tak stanowią przepisy art. 41 ust. 4 ustawy o PIT oraz
art. 26 ust. 1 ustawy o CIT.
Potrącenie zaś podatku od wynagrodzenia oznacza ty-
le, że udziałowcy otrzymają wynagrodzenie określone
w uchwale pomniejszone o należny od niego podatek. Nie
musi to być jednak kwota mniejsza o 19 proc., bo zależy,
jakie były wcześniejsze koszty udziałowców związane
z uzyskaniem zbywanych teraz udziałów. Zakładając np.,
że udziałowiec objął udziały za 60 tys. zł, otrzyma on do
ręki wynagrodzenie 92 400 zł. 7600 zł należnego podatku
odprowadzi spółka jako płatnik na rachunek swojego
urzędu skarbowego, jeżeli udziałowiec jest osobą fizyczną
albo na rachunek urzędu skarbowego właściwego dla
udziałowca będącego osobą prawną.■
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 24 ust. 5d, art. 30a ust. 1 pkt 4, art. 41 ust. 4, ustawy
z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Co jest kosztem
przy transakcjach
giełdowych
Jestem inwestorem giełdowym.
Przy dokonywaniu inwestycji korzystam
z literatury fachowej, mam też wykupioną
prenumeratę czasopism specjalistycznych.
Opłacam również abonament za dostęp
do serwisu notowań. Czy tego typu wydatki
można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu
z różnych inwestycji giełdowych?
Przychody z tytułu inwestycji giełdo-
wych stanowią przychody z kapitałów
pieniężnych. Na podstawie ustawy o po-
datku dochodowym od osób fizycznych EDYTA
(PIT) uzyskane dochody z tego tytułu są GŁĘBICKA
obciążone 19-proc. podatkiem. doradca
Dochodem jest różnica między sumą podatkowy,
przychodów uzyskanych z tytułu odpłat- Kancelaria
Manugiewicz
nego zbycia papierów wartościowych
i z realizacji praw z nich wynikających, Trzaska
i Wspólnicy
a także różnica z odpłatnego zbycia po-
chodnych instrumentów finansowych
oraz z realizacji praw z nich wynikających a kosztami
uzyskania przychodów.
Kosztem bezpośrednio związanym z inwestycjami
giełdowymi będzie cena nabycia akcji lub innych papie-
rów wartościowych. Natomiast inne wydatki poniesione
przez podatnika w roku podatkowym, jak np. koszty
usług biura maklerskiego, prowizji i odsetek od kredy-
tów zaciągniętych na zakup akcji, należy zaliczyć do
kosztów pośrednich. W praktyce kwalifikacja wydatków
nieprzypisanych bezpośrednio do danej transakcji budzi
jednak wiele rozbieżności interpretacyjnych.
Dodatkowe wydatki ponoszone przez podatników inwe-
stujących na giełdzie niewątpliwie przyczyniają się do osią-
gania dochodów z tego źródła, zatem powinny być zaliczo-
ne do kosztów uzyskania przychodów. Na przykład Urząd
Skarbowy w Lubartowie uznał, że do kosztów ze zbycia ak-
cji mogą zostać zaliczone koszty dostępu do serwisu noto-
wań (pismo z 31 maja 2005 r., nr DP1-415-4/05).
Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że także
wydatki na zakup prasy i literatury fachowej o tematyce
ściśle związanej z inwestowaniem na giełdzie, potrzeb-
nej w procesie podejmowania decyzji o inwestowaniu
w papiery wartościowe oraz instrumenty pochodne, sta-
nowią koszty uzyskania przychodu przy ustalaniu do-
Gazeta Prawna nr 165/2008
Gazeta Prawna nr 224/2008
Gazeta Prawna nr 31/2008
P O D A T K O W Y
B
chodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych. Po-
13
twierdził to m.in. Urząd Skarbowy w Siedlcach (pismo
z 13 czerwca 2005 r., nr 1426/PD/415-26A/05/AA).
Pamiętać należy, że wydatek poniesiony np. na naby-
cie akcji w momencie ich zakupu nie stanowi kosztu uzy-
skania przychodu. Przedmiotowy wydatek staje się kosz-
tem uzyskania przychodu dopiero w momencie ich zby-
cia, przy ustalaniu dochodu z odpłatnego zbycia tych
konkretnych akcji.■
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 10 ust. 1 pkt 7, art. 17 ust. 1 pkt 6, oraz ust. 2,
art. 22 ust. 1, art. 30b ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-
datku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r.
nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
Jak rozliczyć sprzedaż
kolekcjonerską
Sprzedaję na aukcji internetowej własne kolekcje
różnych rzeczy (filatelistyka, numizmatyka, ikony).
Ostatnio do mojego mieszkania zapukali urzędnicy
kontroli skarbowej. Czy grożą mi jakieś kary?
Czy wyprzedając własne kolekcje, powinienem był
zarejestrować działalność gospodarczą?
Kolekcjoner sprzedający na aukcji in-
ternetowej przedmioty pochodzące z je-
go majątku osobistego zapłaci podatek
dochodowy jedynie wtedy, gdy sprzeda je
przed upływem sześciu pełnych miesięcy
kalendarzowych od chwili nabycia. Oso-
ba taka nie powinna być traktowana jako
podatnik VAT, nie zapłaci też PCC – poda-
tek ten rozliczy bowiem nabywca, i to je-
SZYMON
CZERWIŃSKI
konsultant,
dynie w sytuacji, gdy wartość rynkowa
przedmiotu przekroczy 1 tys. zł. Accreo Taxand
Inaczej jest w sytuacji, gdy osoba kupu-
je przedmioty, zakładając, że sprzeda je potem z zyskiem,
i postępuje tak w sposób zorganizowany i ciągły. Faktycz-
nie mamy wtedy do czynienia z działalnością gospodar-
czą, opodatkowaną zarówno PIT, jak i – w przypadku,
gdy roczny obrót przekracza 50 tys. zł – VAT. Jeżeli jed-
nak podatnik przy nabyciu przedmiotu nie miał prawa
odliczyć podatku naliczonego i używał go przez 6 miesię-
cy, sprzedaż tego przedmiotu będzie zwolniona z VAT.
Jeśli działania kolekcjonera będą spełniać warunki
uznania ich za działalność gospodarczą, będzie on mu-
siał dopełnić szeregu obowiązków. Po pierwsze, działal-
ność – pod groźbą odpowiedzialności za wykroczenie –
należy zarejestrować. Po drugie, trzeba zaktualizować
zgłoszenie na NIP, a gdy obroty przekroczą 50 tys. zł –
zarejestrować się na VAT. Po trzecie, kolekcjoner jest
również zobligowany do prowadzenia ksiąg na potrzeby
PIT i ewidencji na potrzeby VAT, nawet będąc zwolnio-
nym z tego podatku z uwagi na małe obroty. W sytuacji,
gdy będzie podatnikiem VAT, musi on również składać
deklaracje i wystawiać faktury. Niedopełniając powyż-
szych obowiązków narazi się na grzywnę za wykrocze-
nie skarbowe, a w przypadku gdy uszczuplenie podatku
przekracza ok. 5,5 tys. zł – przestępstwo skarbowe.
Rzecz jasna, że zarówno kolekcjoner opodatkowany z ty-
tułu sprzedaży przedmiotów używanych krócej niż
sześć miesięcy, jak i opodatkowany ze względu na prowa-
dzenie działalności gospodarczej będzie musiał uiścić zale-
gły podatek wraz z odsetkami. Grozi mu również grzywna
za niepłacenie podatków i nieujawnienie podstawy opodat-
kowania (w tym wypadku również za przestępstwo skarbo-
we). Małżonek kolekcjonera odpowiada za jego zobowiąza-
nia podatkowe zarówno – co do zasady – z majątku wspól-
nego, jak i osobistego, zaś członkowie rodziny – jeśli współ-
działają oraz uzyskują korzyści z działalności podatnika.■
PODSTAWA PRAWNA
■ Art. 10 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy z 26 lipca 1991 r. o po-
datku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r.
nr 14, poz. 176 z późn. zm.).
■ Art. 15, art. 42 ust. 2 pkt 2, ustawy z 11 marca 2004 r.
o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. nr 54, poz.
535 z późn. zm.).
■ Art. 9 pkt 6 ustawy z 9 września 2000 r. o podatku od
czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2007 r. nr 68, poz.
450 z późn. zm.). Oprac. PM
strona A11
strona C12
strona 17
T Y G O D N I K
B 14
ZAMKNIĘCIE ROKU 2008
Zaliczki w bilansie ujmuje się
w różnych pozycjach
Otrzymaną od kontrahenta zaliczkę na poczet
dostawy środków trwałych ujmuje się w bilansie
jako rozliczenia międzyokresowe przychodów.
Jeżeli wpłacone środki dotyczą towarów lub usług,
stanowią w sprawozdaniu zaliczkę na dostawy.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl
Ujmowanie w bilansie za-
liczek zarówno otrzymanych
od kontrahentów, jak i wpła-
conych przez spółkę na po-
czet przyszłych dostaw zale-
ży od celu, na jaki zostały
one wpłacone (np. środki
trwałe, towary, usługi).
Otrzymane środki
Problem z odpowiednim
przyporządkowaniem zda-
rzenia gospodarczego do od-
powiedniej pozycji sprawo-
zdania może się pojawić
w przypadku środków wpła-
conych spółce przez kontra-
hentów. Należy bowiem pa-
miętać, że otrzymane zaliczki
na poczet dostaw, które zo-
staną wykonane w następ-
nym okresie sprawozdaw-
czym, ewidencjonuje się na
koncie 850 – Rozliczenia mię-
dzyokresowe przychodów.
Taka ewidencja w księ-
gach rachunkowych wynika
z zasad memoriału i współ-
mierności przychodów i kosz-
tów. Natomiast zgodnie z ty-
mi zasadami w księgach uj-
muje się wszystkie osiągnię-
te, przypadające na jej rzecz
przychody, niezależnie od
terminu ich zapłaty. Przy
czym do pasywów danego
okresu sprawozdawczego
zaliczane będą przychody
dotyczące przyszłych okre-
ZASADY BIL ANSOWE
Nadwyżka VAT to należność krótkoterminowa
Nadwyżkę VAT naliczonego nad należnym ujmuje się
w bilansie jako należności krótkoterminowe z tytułu
podatków, dotacji, ceł itp.
AGNIESZKA POKOJSKA
agnieszka.pokojska@infor.pl
Zobowiązania spółki
z tytułu wszelkich podat-
ków zarówno tych płaco-
nych do budżetu państwa,
jak i samorządu terytorial-
nego ujmuje się w pasy-
wach bilansu jako zobowią-
zania krótkoterminowe.
Właściwa w tym przypadku
jest pozycja B.III. 2g) Zobo-
wiązania krótkoterminowe
z tytułu podatków, ceł,
ubezpieczeń i innych
świadczeń.
W tym miejscu wykazuje
się należność z tytułu nad-
wyżki VAT należnego nad
VAT naliczonym wynikający
z deklaracji VAT-7 (w przy-
padku rozliczeń co miesiąc).
W tej samej pozycji wykazu-
P O D A T K O W Y
sów – zwane rozliczeniami
międzyokresowymi przy-
chodów.
Jednak mimo że w księ-
gach rachunkowych zaliczka
widnieje na koncie rozliczeń
międzyokresowych przycho-
dów, nie zawsze należy ją
umieszczać w tej właśnie po-
zycji w bilansie. Będzie tak
w przypadku zaliczek otrzy-
manych na inne cele niż do-
stawy i usługi, czyli np. na
środki trwałe.
Z kolei zaliczki otrzymane
na poczet przyszłych dostaw
towarów w bilansie powinny
być ujęte jako zobowiązania
krótkoterminowe. Należy je
umieścić w pasywach bilansu
odpowiednio w zależności od
tego, czy zostały przekazane
przez jednostki powiązane,
czy pozostałe, w pasywach
w pozycji B.III.1b) lub
B.III.2e) Zaliczki na dostawy.
Zapłacone zaliczki
Również zapłacone przez
spółkę zaliczki będą ujmowa-
ne w pasywach bilansu w za-
leżności od tego, co będzie
przedmiotem dostawy. Tak
więc w przypadku towarów
i materiałów, a także usług
wykazuje się je w pozycji B.I.
Zaliczki na dostawy, nato-
miast środków trwałych
w pozycji A.II.3 Zaliczki na
środki trwałe w budowie.
Takie wykazanie w spra-
wozdaniu zapłaconych środ-
je się również zobowiązania
z tytułu:
■ podatku dochodowego od
osób prawnych, np. wyni-
kającego z rozliczenia
rocznego,
■ podatku dochodowego od
osób fizycznych,
■ składek na ubezpieczenie
społeczne i zdrowotne.
Można tu również ujmo-
wać podatek dochodowy
i składki ZUS związane
z pensjami za grudzień,
które będą wypłacone
w styczniu, pod warunkiem
jednak, że nie zniekształci
to wyniku finansowego.
Wartości te można też ująć
w pasywach w pozycji B.I.3
Pozostałe rezerwy krótko-
terminowe.
Podobnie będzie w przy-
padku VAT należnego, któ-
nr 244
163
220
rachunkowość
E K S P E R C I W Y J A Ś N I A J Ą
Jak zaksięgować zakup
ozdób choinkowych
Jak ująć w księgach rachunkowych zakup bombek i lampek
na choinkę do firmy. Choinka będzie stała w sali konferencyjnej.
W związku ze zbliżającymi się świętami
Jak ująć zaliczkę na dostawę towaru Bożego Narodzenia firmy często dokonują
wydatków związanych z zakupem gadże-
Spółka otrzymała od kontrahenta zaliczkę na poczet dostawy to- tów świątecznych typu: choinka, bombki
warów w wysokości 13 176 zł (w tym 22 proc. VAT). Została wy- czy też inne dekoracje świąteczne. Są to
BOŻENA
PASZKOWSKA
stawiona faktura VAT. Natomiast towary zostaną dostarczone koszty ponoszone w celu poprawy atmosfe- kierownik
w następnym okresie sprawozdawczym. ry i wystroju firmy. Podobnie jak Izba Skar- Departamentu
bowa w Poznaniu w wydanej interpretacji Audytu
Rachunek bankowy Rozrachunki z odbiorcami indywidualnej z 13 lutego 2008 r. nr w Europejskim
1) 13 176 2) 10 800 13 176 (1 ILPB3/423-235/07-2/MC, uważam, że na- Centrum Audytu
3) 2 376 leży wziąć pod uwagę fakt, że tego typu za-
kupy mają charakter okazjonalny, wyjątko-
Rozliczenie Rozliczenie VAT wy, związany z tradycją świąt Bożego Narodzenia, które nie
międzyokresowe przychodów należnego spełniają podstawowej przesłanki reprezentacji, jaką jest wy-
10 800 (2 stawność. Tego rodzaju zakupy nie stanowią bowiem działań
2 376 (3 o charakterze wyjątkowym, specjalnym, mającym na celu oka-
załe, ekskluzywne czy wytworne przedsięwzięcia, które odbie-
1. Otrzymanie zaliczki na konto bankowe gałyby od zwyczajowo przyjętego reprezentowania przedsię-
biorstwa. W związku z powyższym zakupów tego typu nie na-
2. Wystawienie faktury VAT na zaliczkę
leży zaliczać do kosztów reprezentacji, a co za tym idzie, moż-
3. Równoległe do operacji 2 rozliczenie VAT liwe jest zakwalifikowanie ich do kosztów podatkowych.
W bilansie zaliczka w wysokości 10 800 zł powinna być ujęta Ewidencja rachunkowa związana z zakupami świątecznymi
w pasywach w pozycji B.III.2e) Zaliczki na dostawy. przebiegać powinna w następujący sposób: faktura dokumen-
tująca zakup, (strona Ma) konto – Rozrachunki z dostawcami
w korespondencji z zespołem kont 4 lub 5. Koszty tego typu za-
ków pieniężnych będzie go dla danej waluty przez licza się w ewidencji księgowej do kosztów działalności opera-
właściwe, nawet jeżeli do Narodowy Bank Polski obo- cyjnej jednostki i ujmuje się na koncie zespołu 4 – Pozostałe
końca roku obrotowego wiązującego na dzień bi- koszty rodzajowe lub koncie zespołu 5 jako koszty zarządu
spółka nie otrzymała faktu- lansowy. W przypadku gdy w cenach zakupu lub nabycia (strona Wn).■ (AP)
ry. Potwierdzeniem dokona- rok kalendarzowy pokrywa
nia wpłaty jest bowiem wy- się z obrotowym, dniem bi- PODSTAWA PRAWNA
ciąg bankowy, a także faktu- lansowym jest 31 grudnia.
ra, którą spółka otrzyma na Skutki tej wyceny należy ■ Art. 3 ust. 1 pkt 31 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowo-
początku kolejnego okresu ująć odpowiednio jako ści (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
sprawozdawczego. przychody lub koszty fi-
Należy pamiętać, że nansowe.■
w przypadku zaliczek
otrzymywanych i wypłaca-
nych w walutach obcych
PODSTAWA PRAWNA Jak ująć środki
konieczne jest ich przeli- ■ Art. 6 ust. 1 i 2 ustawy z 29
czenie na walutę polską. września 1994 r. o rachunko- pieniężne w drodze
Należy to uczynić według wości (t.j. Dz.U. z 2002 r.
kursu średniego ustalone- nr 76, poz. 694 z późn. zm.). Jak ująć w sprawozdaniu środki pieniężne w drodze – gotówkę
pobraną z bankomatu. Czy poprawne będzie wykazanie ich
WIĘCEJ NA TEN TEMAT w bilansie w pasywach w pozycji B – zobowiązania
krótkoterminowe?
Różnice kursowe trzeba wykazać
Gazeta Prawna nr 239/2008 strona B14 Pobranie gotówki z bankomatu należy za-
księgować po stronie Wn na koncie – Kasa
oraz po stronie Ma na koncie – Środki pie-
niężne w drodze, na podstawie dokumentu
KP. Wyciąg bankowy potwierdzający wypływ
z rachunku bieżącego jednostka otrzyma
prawdopodobnie później i dopiero wtedy ob- HANNA KOBUS
ciążony zostanie rachunek bieżący kwotą po-
braną z bankomatu (księgowanie strona Wn
konta – Środki pieniężne w drodze, strona
starszy konsultant
TPA Horwath
Horodko Audit
Ma konta – Rachunek bieżący). Pojawia się
ry wynika z faktury, ale bę- Będzie tak np. w przypadku pytanie, czy saldo Ma na koncie – Środków
dzie stanowić zobowiąza- nadwyżki VAT naliczonego pieniężnych w drodze, należy prezentować w aktywach, czy pa-
nie dopiero w następnym nad należnym. W tym przy- sywach bilansu jako zobowiązanie krótkoterminowe.
okresie sprawozdawczym. padku właściwa jest pozycja Prawidłową prezentacją jest zmniejszenie salda środków pie-
Takie sytuacje mogą po- aktywów B.II.2 b) Należności niężnych w aktywach. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie
wstać np. w przypadku krótkoterminowe od pozosta- o rachunkowości przez zobowiązanie rozumie się wynikający
usług spedycyjnych, przeła- łych jednostek z tytułu podat- z przeszłych zdarzeń obowiązek wykonania świadczeń o wiary-
dunkowych, budowlanych ków dotacji, ceł, ubezpieczeń godnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już
lub budowlano-montażo- społecznych i zdrowotnych posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. Środki pienięż-
wych. W przypadku należ- oraz innych świadczeń. ne w drodze w opisanej sytuacji nie spełniają tej definicji. Ponad-
nego podatku od towarów W tym samym miejscu uj- to, gdyby saldo to zostało zaprezentowane po stronie pasywów,
i usług można go wykazać muje się również należności powstałaby sytuacja podwójnego ujęcia tej samej kwoty środ-
w pasywach bilansu albo od budżetu państwa oraz ków pieniężnych po stronie aktywów (raz jako środki pieniężne
w pozycji B.III. 2g) Zobo- budżetów samorządowych w kasie, drugi raz jako środki na rachunku bieżącym). Środki
wiązania krótkoterminowe np.: nadpłatę podatku do- pieniężne w drodze prezentowane są zazwyczaj jako inne środ-
z tytułu podatków lub też chodowego, nadpłatę podat- ki pieniężne. W opisanej sytuacji saldo Ma powinno pomniej-
w pozycji B.I.3 Pozostałe ku od środków transporto- szyć kwotę wykazywaną w pozycji środki pieniężne w kasie i na
rezerwy krótkoterminowe. wych, a także kwoty do rachunkach bankowych. Taki sposób prezentacji odzwierciedla
Trzeba jednak pamiętać, że zwrotu wynikające z decyzji faktyczny stan środków pieniężnych posiadanych przez jednost-
ujęcie go jako zobowiąza- organów podatkowych, cel- kę. W ten sposób zachowana zostanie podstawowa zasada pole-
nia jest możliwe tylko nych lub ZUS.■ gająca na tym, aby zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, uj-
w przypadku, gdy nie znie- mować w księgach rachunkowych i wykazywać w sprawozdaniu
kształci to obrazu majątko- PODSTAWA PRAWNA finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną.■ (AP)
wego i finansowego przed-
stawionego w sprawozda- ■ Art. 28 ust. 1 pkt 7, 8 ustawy
z 29 września 1994 r. o rachun- PODSTAWA PRAWNA
niu.
Podatki wykazuje się cza- kowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. ■ Art. 3 ust. 1 pkt. 20 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowo-
sami również jako należności. nr 76, poz. 694 z późn. zm.). ści (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
nr 244
220 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y

interwencja... B 15
Jak opodatkować zamianę mieszkań Rozliczanie najmu
opodatkowanego
Podatniczka chce zawrzeć umowę zamiany mieszkań. Planuje też zakup mieszkania i chce je później zamienić
na większe i droższe. Różnica między mieszkaniami to ok. 60 tys. zł.

ryczałtem
– Kiedy najkorzystniej dokonać zakupu? Czy przy umowie zamiany zapłacę podatek dochodowy, jeżeli mieszka-
nie zostanie kupione po 1 stycznia 2009 r. i zamienione na inny lokal mieszkaniowy – pyta pani Małgorzata
w liście do redakcji.
O zasady opodatkowania zamiany mieszkań zapytaliśmy Izbę Skarbową w Gdańsku. Natomiast o rozwiązanie
problemu naszej czytelniczki – Macieja Kulawika z Allen & Overy, A. Pędzich. Do 2 lutego 2009 r. podatnicy, którzy rozliczają dochody
uzyskane z najmu, podnajmu lub dzierżawy w formie
ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, muszą
rozliczyć się z fiskusem. Warto więc przygotować się
IZBA SKARBOWA W GDAŃSKU WYJAŚNIŁA GP wcześniej do wypełnienia PIT-28 oraz załączników
PIT-28/A lub PIT-D i PIT-O. Podczas ostatniego dyżuru
Jednym ze źródeł przy- wych nabytych po 31 grud- przychód uzyskany z zamia- Podatnik zobowiązany czytelnicy najczęściej pytali:
chodów podlegających opo- nia 2006 r.). ny tych nieruchomości pod- jest sam obliczyć wysokość
datkowaniu podatkiem do- Jeżeli przedmiotem zby- lega w całości zwolnieniu podatku, zadeklarować go
chodowym od osób fizycz- cia jest nieruchomość naby- z opodatkowania. w zeznaniu i wpłacić do ■ W poz. 5 części A zeznania PIT-28 trzeba
nych jest odpłatne zbycie ta przed 1 stycznia 2007 r., W odniesieniu do nieru- urzędu skarbowego w ter- wpisać adres właściwego urzędu skarbo-
nieruchomości oraz praw wówczas podatek jest płatny chomości i praw majątko- minie złożenia tego zezna- wego. Co znaczy – właściwego, jeśli jestem
ustanowionych na nieru- bez wezwania w terminie 14 wych nabytych po 31 grud- nia. zameldowany w innym miejscu niż miesz-
chomościach, jeżeli nie na- dni od dnia zamiany na ra- nia 2006 r. podatnik dokonu- Wolne od podatku do- kam?
stępuje w wykonaniu dzia- chunek urzędu skarbowego jący zamiany płaci podatek chodowego są natomiast Przepisy ustawy o ryczałcie jako właści-
łalności gospodarczej i zo- właściwego według miejsca dochodowy w wysokości 19 przychody uzyskane z za- wy określają urząd skarbowy miejsca za-
stało dokonane przed upły- zamieszkania podatnika. proc. uzyskanego dochodu. miany: budynku mieszkal- mieszkania, a nie zameldowania podatni-
wem pięciu lat, licząc od Osoba, która dokonała za- Podstawą obliczenia po- nego, jego części lub udziału ka. Trzeba o tym pamiętać, gdyż pojęcia te
końca roku kalendarzowe- miany, składa w tym samym datku jest dochód, będący w takim budynku; lokalu nie są tożsame. Miejscem zamieszkania
go, w którym nastąpiło na- terminie deklarację PIT-23. różnicą pomiędzy przycho- mieszkalnego stanowiącego osoby fizycznej jest miejscowość, w której
bycie lub wybudowanie. Jednak w przypadku gdy dem z zamiany a kosztami odrębną nieruchomość lub osoba ta przebywa z zamiarem stałego po-
Przychodem z odpłatne- przedmiotem zamiany są uzyskania przychodu usta- udziału w takim lokalu; bytu, pracuje, prowadzi działalność gospo-
go zbycia w drodze zamiany wyłącznie znajdujące się na lonymi zgodnie z art. 22 ust. spółdzielczego własnościo- darczą itp. I właśnie adres urzędu skarbo-
nieruchomości lub praw terytorium Polski: budynki 6c i 6d ustawy o PIT, po- wego prawa do lokalu wego właściwego dla tego miejsca podat-
majątkowych u każdej ze mieszkalne, ich części lub większoną o sumę odpisów mieszkalnego lub udziału nik podaje w zeznaniu. Nie trzeba więc KRZYSZTOF KOŚLICKI
stron umowy przenoszącej udziały w takich budynkach, amortyzacyjnych, dokona- w takim prawie; prawa do przy wypełnianiu tej rubryki uwzględniać ekspert GP
własność jest wartość nieru- lokale mieszkalne stanowią- nych od zbywanych nieru- domu jednorodzinnego adresu zameldowania stałego czy czaso-
chomości lub prawa zbywa- ce odrębną nieruchomość chomości lub praw. w spółdzielni mieszkanio- wego. Nie ma tu także znaczenia miejsce
nego w drodze zamiany. lub udziały w takim lokalu; Podatek dochodowy wy- wej lub udziału w takim pra- położenia wynajmowanej nieruchomości.
Przychodów tych nie łą- spółdzielcze własnościowe kazuje się w zeznaniu rocz- wie – jeżeli podatnik był za- Również w części B zeznania podatnik podaje adres swoje-
czy się z pozostałymi przy- prawo do lokalu mieszkalne- nym: PIT-36 dla osób pro- meldowany w takim budyn- go zamieszkania, a nie zameldowania.
chodami i podlegają one go, prawo do domu jednoro- wadzących działalność go- ku lub lokalu na pobyt stały
opodatkowaniu 10-proc. dzinnego w spółdzielni spodarczą i uzyskujących przez okres nie krótszy niż ■ Jaki jest limit dla najmu obowiązujący w 2008 roku dla staw-
zryczałtowanym podatkiem mieszkaniowej lub udział dochody za pośrednictwem 12 miesięcy przed datą zby- ki 8,5 proc. i jak rozliczać się po jego przekroczeniu?
od przychodu (dotyczy to w tych prawach; grunt, płatnika, PIT-36L dla osób cia. Warunkiem zastosowa- Wysokość ryczałtu od przychodów z najmu wynosi 8,5 proc.
nieruchomości i praw ma- udział w gruncie albo prawo prowadzących działalność nia zwolnienia jest złożenie do wysokości przychodów nieprzekraczających równowartości
jątkowych nabytych przed użytkowania wieczystego gospodarczą opodatkowaną w urzędzie skarbowym 4 tys. euro. W celu przeliczenia limitu przychodów należy za-
1 stycznia 2007 r.) lub gruntu lub udział w takim według 19-proc. stawki po- w terminie do 30 kwietnia stosować średni kurs euro ogłaszany przez Narodowy Bank
19-proc. podatkiem od do- prawie, związanych z bu- datku, PIT-38 dla osób uzy- 2009 r. oświadczenia, że po- Polski z 1 października roku poprzedzającego rok podatkowy.
chodu (dotyczy to nieru- dynkiem lub lokalem o cha- skujących przychody z kapi- datnik spełnia warunki do Dla 2008 roku wysokość tego limitu po przeliczeniu na złote
chomości i praw majątko- rakterze mieszkalnym – to tałów pieniężnych. zwolnienia. wynosi 15 072 zł. Jeśli więc przychody z najmu, podnajmu lub
dzierżawy przekroczą 2008 roku kwotę 15 72 zł, to podatnicy
zapłacą od nadwyżki ponad ten limit 20-proc. ryczałt.
Przykładowo podatnik uzyskuje z najmu mieszkania 1,5 tys.
EKSPERT WYJAŚNIA zł miesięcznie. Z tego tytułu płaci co miesiąc ryczałt według
stawki 8,5 proc., który wynosi 1500 x 8,5 proc. = 127,5 zł. Po
Zakładam, że przedmiotem zamiany będą mieszkania po- dwóch lat od końca roku podatkowego, 10 miesiącach (w październiku) jego przychód z tego tytułu
łożone w Polsce oraz że chodzi o mieszkania stanowiące od- w którym odpłatne zbycie nastąpiło. wyniesie już 15 tys. zł. Zatem w listopadzie przychód przekro-
rębną nieruchomość lub będące przedmiotem spółdzielcze- Należy też zwrócić uwagę, że w od- czy wysokość limitu – 15 072 zł i podatnik od nadwyżki zapła-
go własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego. różnieniu od przepisów obowiązujących ci już ryczałt według stawki 20 proc. Ryczałt za listopad będzie
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami, wolne od przed 2007 rokiem, dochód nie będzie więc sumą dwóch kwot: jedna to opodatkowana stawką 8,5
podatku dochodowego są przychody uzyskane z odpłatnego podlegał 10-proc. zryczałtowanemu po- proc. brakująca do limitu kwota, w tym przypadku wyniesie
zbycia m.in. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną datkowi od przychodu, lecz 19-proc. ona 72 zł, gdyż 15 072 zł – 15 000 zł = 72 zł, a więc ryczałt wy-
nieruchomość, a także spółdzielczego własnościowego pra- Odnosząc te zasady do pytania podat- niesie 72 zł x 8,5 proc. = 6,12 zł, a druga kwota to opodatko-
wa do lokalu mieszkalnego, jeżeli podatnik był zameldowa- nika, według obecnego stanu prawnego wana stawką 20 proc. nadwyżka ponad limit, czyli 1500 zł –
ny w takim lokalu na pobyt stały przez okres nie krótszy niż umowa zamiany nie będzie podlegać po- 72 zł = 1428 zł, a ryczałt to 1428 zł x 20 proc. = 285,60 zł. Cał-
12 miesięcy przed datą zbycia (uwaga, dla celów zwolnienia datkowi dochodowemu jedynie wtedy, kowita kwota ryczałtu za listopad wyniesie więc 6,12 zł +
powinno się również uwzględnić okres zameldowania przed gdy podatnik spełni opisane warunki do 285,60 zł = 291,72 zł. Natomiast przychód za grudzień będzie
nabyciem mieszkania). Niestety, zwolnienie obowiązywać uzyskania zwolnienia (okres 12 miesięcy już w całości opodatkowany 20-proc. stawka ryczałtu i wynie-
będzie wyłącznie w stosunku do mieszkań nabytych pomię- zameldowania na pobyt stały). Nato- sie 1500 zł x 20 proc. = 300 zł.
dzy 1 stycznia 2007 r. a 31 grudnia 2008 r. Zatem jedynie je- miast nabycie mieszkania po 1 stycznia
żeli mieszkanie zostałoby nabyte jeszcze w tym roku i podat- 2009 r., a następnie jego zamiana nie po- ■ Z jakich ulg mogą korzystać podatnicy rozliczający się za po-
nik spełniałby wskazany warunek uprawniający do zwolnie- winna skutkować opodatkowaniem nie- mocą PIT-28?
nia, nie podlegałby opodatkowaniu z tytułu zamiany. Pamię- zależnie od okresu, w którym podatnik Podatnicy rozliczający przychody z najmu za pomocą zezna-
tać przy tym należy, że podatnik powinien dopełnić wymogu będzie w kupionym mieszkaniu zamel- MACIEJ KULAWIK nia PIT-28 mogą korzystać z większości ulg podatkowych. I tak
zgłoszenia okoliczności, że spełnia warunki do zwolnienia dowany. Zgodnie z nowymi przepisami, radca prawny od podatku mogą odliczyć składkę ZUS na ubezpieczenie zdro-
w stosownym urzędzie skarbowym w terminie 14 dni od w przypadku zamiany mieszkań za wy- współpracujący wotne w wysokości 7,75 proc. podstawy wymiaru, a także mogą
dnia zamiany. datki poniesione na własne cele mieszka- z Allen & Overy, dokonać darowizny na rzecz organizacji pożytku publicznego
Od 1 stycznia 2009 r. w miejsce obecnie obowiązującego niowe należy uważać wartość mieszka- A. Pędzich do wysokości 1 proc. podatku należnego wynikającego z rozli-
zwolnienia będzie obowiązywać zwolnienie w pewnej mierze nia otrzymywanego w zamian. Ponieważ czenia rocznego. Ponadto mogą odliczyć podatek zapłacony za
podobne do obowiązującego przed 2007 rokiem. Wolny od po- w przypadku podatnika mieszkanie, któ- granicą, ale w kwocie nie wyższej niż polski podatek przypada-
datku dochodowego będzie dochód uzyskany z odpłatnego re otrzyma w zamian, jest warte więcej niż mieszkanie, które jący proporcjonalnie na dochód zagraniczny. Składający PIT-28
zbycia m.in. lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieru- zamienia, zatem jego przychód w całości zostanie przezna- nie mogą natomiast korzystać z ulgi prorodzinnej.
chomość i spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu czony na własne cele mieszkaniowe i z jego perspektywy za- Od dochodu (przychodu) podatnicy ci mogą odliczyć bez li-
w proporcji, w jakiej pozostawać będzie przychód wydatkowa- miana w ogóle nie będzie opodatkowana PIT. ■ mitu składki ZUS na ubezpieczenie społeczne, mogą dokonać
ny przez podatnika na własne cele mieszkaniowe do całości darowizny na cele: pożytku publicznego, kultu religijnego,
przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości. Przedstawmy krwiodawstwa. W tym przypadku limit wynosi 6 proc. docho-
to na przykładzie: jeżeli podatnik sprzeda nieruchomość za PODSTAWA PRAWNA du (przychodu). Ponadto mogą korzystać z ulgi rehabilitacyj-
1000, przy czym osiągnie dochód w wysokości 200, a następ- nej, ulgi na internet – limit 760 zł, a także odliczyć poniesione
nie połowę tego przychodu, tj. 500, podatnik wydatkuje na ■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fi- straty – nie więcej niż 50 proc. rocznie, a całość można rozli-
własne potrzeby mieszkaniowe, wolne od podatku będzie 100 zycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.). czyć w ciągu pięciu lat. Warunkiem korzystania z ulg jest to, by
[200x (500/1000)]. Przy obliczaniu proporcji należy uwzględ- tych samych ulg nie odliczać po raz drugi od dochodów (przy-
nić jedynie te udokumentowane wydatki, które podatnik po- Opracowała EWA MATYSZEWSKA chodów) opodatkowanych według zasad ogólnych.■
niesie począwszy od dnia zbycia, nie później niż w okresie ewa.matyszewska@infor.pl Oprac. EC
 T Y G O D N I K P O D A T K O W Y nr 244
163
220

B 16
WYBÓR FORMY OPODATKOWANIA
Zaletą rozliczenia podatku dochodowego
w formie liniowej jest stała stawka
Podatnicy osiągający dochody z pozarolniczej
działalności gospodarczej mogą wybrać
opodatkowanie 19-proc. liniowym podatkiem
dochodowym od osób fizycznych. Zawiadomienie
o wyborze liniowego PIT trzeba złożyć do 20 stycznia.
EWA MATYSZEWSKA gospodarczą. Jak wyjaśnił
ewa.matyszewska@infor.pl WSA we Wrocławiu w wyro-
Przedsiębiorcy opłacający ku z 19 czerwca 2007 r.
podatek dochodowy od osób (sygn. akt I SA/Wr 200/07;
fizycznych mogą wybrać niepublikowany), uprawia-
opodatkowanie na zasadach nie sportu nie jest działalno-
liniowego PIT. W takim przy- ścią gospodarczą, a przycho-
padku będą musieli opłacać dy z tego tytułu nie zaliczają
podatek według 19-proc. się do źródła, którym jest po-
stawki. zarolnicza działalność gospo-
Decydując się na wybór li- darcza, i nie mogą być opo-
niowego PIT, trzeba dobrze datkowane podatkiem linio-
rozważyć wszystkie za i prze- wym.
ciw. Otóż podatnicy, którzy Podatnicy, którzy zdecy-
będą opodatkowani PIT, nie dują się na liniowy PIT, są zo-
będą mogli skorzystać z pew- bowiązani do złożenia wła-
ściwemu naczelnikowi urzę-
du skarbowego do 20 stycz-
Ważne nia roku podatkowego
pisemnego oświadczenia
Przepisy nie pozwalają i nie o wyborze tego sposobu opo-
dają możliwości, aby podat- datkowania, a jeżeli podatnik
nicy prowadzący pozarolniczą rozpoczyna prowadzenie po-
działalność w formie spółki zarolniczej działalności go-
cywilnej osób fizycznych czy spodarczej w trakcie roku po-
spółki jawnej osób fizycznych datkowego – do dnia poprze-
mogli wybrać odmienne dla dzającego dzień rozpoczęcia
tej działalności, nie później
siebie formy opodatkowania
jednak niż w dniu uzyskania
pierwszego przychodu.
nych preferencji przy rozli-
Wybór sposobu opodatko-
wania dokonany w oświad-
czeniach. Mowa tu o możli- czeniu dotyczącym liniowe-
wości rozliczenia się wspól- go PIT ma zastosowanie rów-
nie z małżonkiem lub jako ro- nież do lat następnych, chy-
dzic samotnie wychowujący ba że podatnik, w terminie
dziecko. Przepisy ustawy do 20 stycznia roku podatko-
o PIT wskazują bowiem, że te wego, zawiadomi w formie
sposoby opodatkowania nie pisemnej właściwego naczel-
mają zastosowania w sytu- nika urzędu skarbowego
acji, gdy chociażby do jedne- o rezygnacji z tego sposobu
go z małżonków lub osoby sa- opodatkowania lub złoży
motnie wychowującej dzieci w tym terminie pisemny
lub do jej dziecka mają zasto- wniosek lub oświadczenie
sowanie przepisy o liniowym o zastosowanie form opodat-
PIT lub ustawy o zryczałto- kowania określonych w usta-
wanym podatku dochodo- wie o zryczałtowanym po-
wym lub ustawy o podatku datku dochodowym.
tonażowym. Trzeba zaznaczyć, że w sy-
tuacji, gdy podatnik:
Wybór opodatkowania ■ prowadzi działalność go-
Podatnicy mogą wybrać spodarczą samodzielnie
sposób opodatkowania do- i jest wspólnikiem spółki
chodów z pozarolniczej dzia- lub spółek niemających
łalności gospodarczej na za- osobowości prawnej,
sadach liniowego PIT. Nie ■ jest wspólnikiem spółek
każde działania podatnika niemających osobowości
będą jednak działalnością prawnej
Ważne
Dochodów z pozarolniczej dzia-
łalności gospodarczej lub dzia-
łów specjalnych produkcji rol-
nej, opodatkowanych liniowym
PIT, nie łączy się z dochodami
opodatkowanymi na innych za-
sadach, np. według skali PIT
wybór liniowego PIT doty-
czy wszystkich form prowa-
dzenia tej działalności, do
których mają zastosowanie
przepisy ustawy o PIT.
Podatnicy, którzy dochody
z działów specjalnych pro-
dukcji rolnej ustalają na pod-
stawie prowadzonych ksiąg,
również mogą wybrać sposób
opodatkowania tych docho-
dów na zasadach podatku li-
niowego. W tym przypadku
są zobowiązani do złożenia
właściwemu naczelnikowi
urzędu skarbowego do 30 li-
stopada roku poprzedzające-
go rok podatkowy pisemnego
oświadczenia o wyborze tego
sposobu opodatkowania. Wy-
bór sposobu opodatkowania
dokonany przez rolnika doty-
czy również lat następnych,
Ważna data
30 kwietnia 2009 r.
to ostatni dzień na złożenie PIT-36L za 2008 rok
chyba że podatnik, w termi-
nie do 30 listopada roku po-
przedzającego rok podatko-
wy, zawiadomi w formie pi-
semnej właściwego naczelni-
ka urzędu skarbowego
o rezygnacji z tego sposobu
opodatkowania.
Wysokość podatku
Podatek dochodowy od
dochodów z pozarolniczej
działalności gospodarczej
lub działów specjalnych pro-
dukcji rolnej uzyskanych
przez podatników, którzy
wybrali opodatkowanie li-
niowym PIT, wynosi 19 proc.
podstawy obliczenia podat-
ku. Podstawą obliczenia po-
datku jest dochód.
Warto wiedzieć, że dochód
ten podatnicy mogą pomniej-
szać o składki na ubezpiecze-
nie społeczne zapłacone
w roku podatkowym bezpo-
średnio na własne ubezpie-
czenia emerytalne, rentowe,
chorobowe oraz wypadkowe
podatnika oraz osób z nim
współpracujących.
Trzeba jednak pamiętać, że
składki ubezpieczeniowego
nie zawsze będą mogły zostać
uwzględnione przez podatni-
ka. Składki na ubezpieczenie
społeczne podlegają odlicze-
niu od dochodu, o ile nie zo-
stały: zaliczone do kosztów
uzyskania przychodów lub
odliczone od dochodów opo-
datkowanych na zasadach
skali PIT, lub odliczone od
przychodów na podstawie
ustawy o zryczałtowanym po-
datku dochodowym.
Liniowy a poprzednia praca
Podatnik, który był za-
trudniony np. na umowę
o pracę, a następnie otworzył
własną firmę, która miała
identyczny zakres, jak przy
zatrudnieniu u pracodawcy,
przedsiębiorca nie będzie
miał prawa do liniowego
opodatkowania. Zgodnie
z przepisami ustawy o PIT,
jeżeli podatnik, który wybrał
sposób opodatkowania linio-
wym PIT, uzyska z działalno-
ści gospodarczej prowadzo-
nej samodzielnie lub z tytułu
prawa do udziału w zysku
spółki niemającej osobowo-
ści prawnej przychody ze
świadczenia usług na rzecz
byłego lub obecnego praco-
dawcy, odpowiadających
czynnościom, które podatnik
lub co najmniej jeden ze
wspólników:
■ wykonywał w roku po-
przedzającym rok podat-
kowy, lub
■ wykonywał lub wykonuje
w roku podatkowym,
■ w ramach stosunku pracy
lub spółdzielczego stosun-
ku pracy,
PIT 2009
Rozliczenie dochodów zagranicznych
Jeżeli podatnik o nieograniczonym obowiązku podatkowym osiąga
również dochody z tytułu działalności wykonywanej poza terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znajdujących
się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a dochody te nie są
zwolnione od opodatkowania na podstawie umowy o unikaniu po-
dwójnego opodatkowania lub gdy z państwem, w którym dochody
są osiągane, Polska nie zawarła umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania, dochody te łączy się z dochodami ze źródeł przy-
chodów położonych na terytorium RP. W tym przypadku od podatku
obliczonego od łącznej sumy dochodów odlicza się kwotę równą
podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odli-
czenie to nie może jednak przekroczyć tej części podatku obliczo-
nego przed dokonaniem odliczenia, która proporcjonalnie przypa-
da na dochód uzyskany w obcym państwie.
W przypadku podatnika o nieograniczonym obowiązku podatkowym
uzyskującego wyłącznie dochody z tytułu działalności wykonywanej po-
za terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub ze źródeł przychodów znaj-
dujących się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, które nie są
zwolnione od podatku dochodowego na podstawie umowy o unikaniu
podwójnego opodatkowania, lub gdy z państwem, w którym dochody
są osiągane, Rzeczpospolita Polska nie zawarła umowy o unikaniu po-
dwójnego opodatkowania, zasadę proporcjonalnego odliczenia.
– podatnik ten traci w roku
podatkowym prawo do opo- Ważne
datkowania na zasadach li-
niowego PIT i jest zobowią- Od 2009 roku w przypadku
zany do wpłacenia zaliczek dochodów mieszczących się
od dochodu osiągniętego od w granicach pierwszego prze-
początku roku, obliczonych działu skali podatkowej, po-
przy zastosowaniu skali po- datek liniowy ze stawką 19
datkowej oraz odsetek za
zwłokę od zaległości z tytułu
proc. może być nieopłacalny.
Dla takich dochodów skala
tych zaliczek.
Jako ilustrację tej zasady PIT będzie przewidywać
można zacytować wyrok WSA 18-proc. podatek.
w Gliwicach z 12 grudnia
2007 r. (sygn. akt I SA/Gl a następnie wykonywanie
805/07; niepublikowany), m.in. na rzecz tej samej kan-
w którym sąd podkreślił, że celarii usług prawniczych,
wykonywanie przez radcę ale już przez radcę prawne-
prawnego w ramach działal- go, w żadnym przypadku nie
ności gospodarczej na rzecz może zostać uznane za odpo-
byłego pracodawcy czynności wiadające czynnościom, któ-
polegających na świadczeniu re podatnik wykonywał lub
pomocy prawnej nie odpo- wykonuje w ramach stosun-
wiada czynnościom wykony- ku pracy, czego wymaga art.
wanym uprzednio w ramach 9a ust. 3 ustawy o podatku
stosunku pracy w charakterze dochodowym od osób fizycz-
referenta prawnego, a tym sa- nych. Samodzielność radcy
mym nie pozbawia go możli- prawnego wyklucza podle-
wości opodatkowania przy- głość od poleceń, które for-
chodów z tej działalności na mułowane są w stosunku do
zasadach liniowego PIT. pracowników.■
Również WSA w Poznaniu
w wyroku z 1 marca 2007 r. PODSTAWA PRAWNA
(sygn. akt I SA/Po 1138/06;
niepublikowany) wskazał, że ■ Ustawa z 26 lipca 1991 r. o po-
sam fakt zatrudnienia na eta- datku dochodowym od osób fizycz-
cie pracownika w kancelarii nych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14,
adwokacko-radcowskiej, poz. 176 z późn. zm.).

reklama

18 grudnia 2008 roku w Gazecie Prawnej ukaże się

Raport podatkowy VAT

Tematyka: Partnerem raportu jest

• Jak poprawić cash-flow i efektywniej rozliczać podatek VAT

• Raport Ernst & Young dotyczący zmian w zakresie podatku VAT