ZAJCIA 4

anatomia kresomzgowia

dr Marek Binder Zakad Psychofizjologii

zakres bloku 2
zajcia 1:
konwencje neuroanatomiczne ukad nerwowy - podziay rozwj ukadu nerwowego

zajcia 2:
podstawowe typy struktur w OUN anatomia rdzenia krgowego i autonomicznego ukadu nerwowego anatomia rdzenia przeduonego nerwy czaszkowe

zajcia 3:
anatomia mostu, rdmzgowia, mdku i midzymzgowia, system komorowy

zajcia 4:
anatomia kresomzgowia

zajcia 4

jdra podstawy
funkcje
liczne poczenia z kor mzgu, gwnie z obszarami czoowymi planowanie i wykonanie ruchw zachowania emocjonalne pami proceduralna ciao migdaowate: jedna z kluczowych struktur ukadu emocji mzgu jdro plece: wana cz ukadu nagrody

gwne struktury
jdro ogoniaste skorupa gaka blada ciao migdaowate cz podstawna przodomzgowia (jdro Meynerta) przedmurze prkowie brzuszne (jdro plece)
zajcia 4 4

PODZIAY JDER PODSTAWY - prkowie skorupa, jdro ogoniaste - jdro soczewkowate skorupa, gaka blada
zajcia 4 5

wzajemne pooenie jder podstawy i zajcia 4 wzgrza

jdra podstawy

wzgrze wzg

jdra podstawy

istota czarna

poczenia pomidzy jdrem czerwiennym, istot czarn, jdrami podstawy oraz jdrami wzgrza (VA, VL)
zajcia 4 7

jdro ogoniaste (ogon) skorupa

a ka zn z eb ntr o tor wn we

gaka ga blada (cz (cz boczna)

gaka blada ga zajcia (cz 4 (cz przyrodkowa) przy

zajcia 4

film

lokalizacja przodomzgowia podstawnego

zajcia 4

10

lokalizacja jdra plecego

zajcia 4 11

kora mzgowa
funkcje
percepcja kontrola ruchowa uwaga pami emocje mylenie

gwne struktury
paty: czoowy, skroniowy, potyliczny, ciemieniowy, wyspa zakrty (obrczy, zarodkowy, przedrodkowy), bruzdy (boczna, rodkowa, ostrogowa) szczeliny (poduna) spoida (wielkie, przednie, tylne, uzdeczek) wkna kojarzeniowe

zajcia 4

12

budowa komrkowa
typy kory mzgowej
szeciowarstwowa neocortex (kora nowa) wikszo obszaru kory trjwarstwowa allocortex
archicortex (kora stara) hipokamp, zakrt zbaty paleocortex (kora dawna) kora wchowa

zajcia 4

13

ukad warstw w korze neocortex i allocortex

zajcia 4

14

warstwy kory
I (warstwa drobinowa)
dendryty komrek z gbszych warstw kory oraz aksony przechodzce przez t warstw lub tworzce tu poczenia komrki ziarniste komrki piramidowe aferentne projekcje ze wzgrza zawiera komrki piramidowe duych rozmiarw komrki nerwowe rnych typw

II (warstwa ziarnista zewntrzna)

III (warstwa piramidowa zewntrzna) IV (warstwa ziarnista wewntrzna) V (warstwa piramidowa wewntrzna) VI (warstwa komrek wieloksztatnych)

zajcia 4

15

poczenia z rnych warstw kory

hierarchiczne poczenia w korze wstpujce w. I-III > w. IV zstpujce w. V,VI > w. I, VI

poczenia eferentne kory:

wysze warstwy kory daj projekcje wewntrzkorowe nisze warstwy daj gwnie projekcje podkorowe (np. do wzgrza, jder podstawy)
zajcia 4 16

zrnicowanie budowy zr cytoarchitektonicznej kory

1. kora asocjacyjna przedczoowa 2. pierwszorzdowa kora ruchowa 3. kora asocjacyjna ciemieniowa 4. pierwszorzdowa kora wzrokowa
zajcia 4 17

podzia cytoarchitektoniczny kory mzgowej (pola zajcia 4Brodmanna)

18

pat czoowy czo

pat ciemieniowy

pat czoowy czo

pat potyliczny

pat skroniowy

pat skroniowy

pat pat ciemieniowy limbiczny

pat czoowy czo

pat potyliczny

pat potyliczny
pat skroniowy

pat limbiczny
19

zajcia 4

wyspa

zajcia 4

20

najwaniejsze zakrty powierzchnia boczna

1. bruzda rodkowa 2. z. przedrodkowy przed 3. z. zarodkowy za

8. z. czoowy grny czo g 9. z. czoowy rodkowy czo 10. z. czoowy dolny czo
13. bruzda boczna

16. z. skroniowy grny g 17. z. skroniowy rodkowy 18. z. skroniowy dolny 19. z. nadbrzeny nadbrze 20. z. ktowy k 22. zakrty potyliczne zakr 27. grny pacik g p ciemieniowy
zajcia 4 zrdo: http://www.univie.ac.at/anatomie2/plastinatedbrain/surfaceanatomy/surface.html 21

najwaniejsze zakrty powierzchnia przyrodkowa

1. z. prosty 3. z. czoowy rodkowy czo
4. z. obrczy obr

7. pole podspoidowe podspoid 9. pacik okoorodkowy p oko 11. przedklinek 13. klinek 15. z. jzykowy j 16. z. wrzecionowaty 17. z. przyhipokampowy 19. hak 25. kolano spoida wlk. spoid wlk. 26. trzon spoida wlk. spoid wlk. 27. pat spoida wlk. p spoid wlk.
zajcia 4 zrdo: http://www.univie.ac.at/anatomie2/plastinatedbrain/surfaceanatomy/surface.html 22

najwaniejsze zakrty powierzchnia brzuszna najwa zakr

1. z. prosty 5. zz. oczodoowe zz. oczodo 12. z. jzykowy j 13. z. przyhipokampowy 14. hak 17. z. wrzecionowaty 19. z. skroniowy dolny

zajcia 4 zrdo: http://www.univie.ac.at/anatomie2/plastinatedbrain/surfaceanatomy/surface.html

23

istota biaa typy wkien

Wkna kojarzeniowe, tj. intrahemisferyczne (wewntrzpkulowe) zakrt-zakrt, pat-pat
krtkie: wkna ukowate cz ssiednie zakrty dugie: wkna asocjacyjne czce odlege regiony kory rozpoczynaj si w warstwie II i III kory

zajcia 4

24

istota biaa typy wkien

Wkna spoidowe
cz homologowe obszary w obu pkulach spoido wielkie (rozlege obszary pkul) spoido przednie (kora wchowa i okolice skroniowe) spoido uzdeczek spoido tylne Bior swj pocztek w w. II i III kory

zajcia 4

25

wkna spoidowe
spoido spoid wielkie

komora trzecia

sklepienie

rdmzgowie

spoido spoid przednie zajcia podwzgrze podwzg 4 26

torebka wewntrzna
zawiera wkna korowordzeniowe gwne wyjcie ruchowe z kory

zajcia 4

27

Elementy anatomii funkcjonalnej

zajcia 4

28

obszary pierwszorzdowe pierwszorz

obszary asocjacyjne obszary drugorzdowe drugorz

zajcia 4 29

kora przedruchowa: BA 6
Programy ruchowe Stymulacja elektryczna powoduje poruszenia wikszych grup mini ni pobudzenie BA4 Uszkodzenia prowadz do apraksji niezdolnoci do wykonywania zoonych ruchw dowolnych

zajcia 4

30

dodatkowe pole ruchowe (SMA): przyrodkowo BA 6 i 8

Na powierzchni przyrodkowej Stymulacja powoduje ruchy caego ciaa Programowanie zoonych ruchw obejmujcych kilka czci ciaa naraz
zajcia 4 31

10

przedni obszar okoruchowy (FEF): Dolna cz BA 8

Stymulacja powoduje sprzony ruch oczu w strone kontrlateraln Uszkodzenie powoduje przejciowe odchylenie spojrzenia w stron ipsilateraln i niezdolno ruchu oczu w stron kontrlateraln

zajcia 4

32

okolice przedczoowe: BA 9, 10, 11, 12, 32, 46 i 47

Prawie powierzchni caej kory Obszary brzusznoprzyrodkowe (oczodoowoczoowe, orbitofrontalne) cznik pomidzy ukadem limbicznym oraz autonomicznym a obszarami odpowiadajcymi za funkcje intelektualne indywidualne motywacje, potrzeby Obszary grzbietowo-boczne aktywno zwizana z planowaniem, rozwizywaniem problemw, uwag wykonawcz
zajcia 4 33

okolice przedczoowe
okolice brzusznoprzyrodkowe: lezje (uszkodzenia) powoduj brak inicjatywy, brak wyczucia spoecznie akceptowanych zachowa okolice grzbietowoboczne: lezje powoduj niezdolno do tworzenia planw zachowania lub przestrzegania zajcia 4 narzuconych regu

34

11

pole Broki: BA 44 i 45
Cz dolnego zakrtu czoowego Ruchowy obszar mowy uszkodzenia powoduj afazj Broca (ruchow)

zajcia 4

35

pat ciemieniowy
Obejmuje 1/5 kory mzgowej ZAWIERA OKOLICE: pierwszorzdow somatosensoryczn drugorzdow somatosensoryczn reprezentacji blu kojarzeniow
zajcia 4 36

pierwszorzdowe okolice czuciowe: BA 1, 2, 3

Organizacja somatotopowa brak izomorfizmu odpowiada gstoci receptorw, a nie powierzchni ciaa Stymulacja powoduje kontralateralnie zlokalizowane wraenia kucia lub mrowienia nigdy blu Uszkodzenia powoduj utrat zdolnoci rnicowania i lokalizacji pobudzenia

zajcia 4

37

12

drugorzdowe okolice somatosensoryczne

Wieczko ciemieniowe, tylna cz wyspy i BA 43 Unerwienie z obu czci ciaa Saba somatotopia Tutaj powstaj wraenia blowe
zajcia 4 38

pierworzdowa kora smakowa

Przednia cz wyspy Uszkodzenie utrata smaku

zajcia 4

39

tylne okolice asocjacyjne : BA 5, 7, 39, 40

inaczej: styk skroniowociemieniowo-potyliczny (TPO, ang. temporo-parieto-occipital junction) BA 5 poczenia z S1 BA 7 poczenia z kor ruchow i wzrokow BA 39 i 40 poczenia ze wszystkimi okolicami sensorycznymi
wane w posugiwaniu si rk zesp pomijania stronnego astereognozja

konstrukcja reprezentacji przestrzennej ciaa i jego otoczenia

zajcia 4

40

13

zesp pomijania stronnego

Niezdolno do rozpoznawania czci ciaa kontralateralnej do uszkodzenia, konfabulacje Ignorowanie obiektw obecnych w kontralateralnej poowie pola widzenia Czciej po urazach prawych okolic zajcia 4 ciemieniowych

41

pat skroniowy
powierzchni kory powierzchnia boczna i grzbietowa
I-rzdowe suchowe II-rzdowe suchowe

powierzchnia brzuszna
asocjacyjne obszary wzrokowe

obszary przyrodkowe
ukad limbiczny pami, emocje

zajcia 4

42

pierwszorzdowe okolice suchowe: BA 41

Zakrt poprzeczny Heschla Organizacja tonotopowa Uszkodzenie powoduje trudnoci w rozpoznawaniu odlegoci i kierunku przychodzenia dwiku, szczeglnie gdy dochodzi ze strony kontrlateralnej do lezji

zajcia 4

43

14

czuciowa okolica mowy: tylne BA 22

Pole Wernickego (tylna cz BA 22) Rozumienie jzyka Lezje powoduj afazj Wernickego (czuciow)

zajcia 4

44

pat skroniowy: BA 20, 21, 27, 28, 29, 30, 34, 36, 38 formacja hipokampa, ciao migdaowate
emocje, pami

brzuszna powierzchnia
rozpoznawanie wzrokowe obustronne uszkodzenie BA 20, 21 powoduje prozopagnozj

zajcia 4

45

pat potyliczny: BA 17, 18, 19

BA 17: kora prkowana, pierwszorzdowa kora wzrokowa
organizacja retinotopowa

BA 18,19: drugorzdowe, asocjacyjne okolice wzrokowe: analiza poszczeglnych cech obrazu (koloru, ruchu, ksztatu)

zajcia 4

46

15

zajcia 4

47

ukad limbiczny (rbkowy)

formacja hipokampa zakrt obrczy opuszka wchowa podwzgrze wzgrze ciaa suteczkowate ciao migdaowate

funkcja: udzia w procesach pamici i emocji

zajcia 4 48

hipokamp
struktura korowa leca w przyrodkowej czci pata skroniowego funkcje:
bierze udzia w procesach pamiciowych wysya poczenia przez sklepienie otrzymuje informacje przez kor rdwchow

zajcia 4

49

16

ukad limbiczny

zajcia 4

50

17