mierzenie aktywnoci naukowej w czasach 2.

Sylwester Nowak (nauka2.0solution) Forum Nowej Nauki. Nauka 2.0: wicej ni internet 17 kwietnia 2012, Krakw

czym si teraz zajmiemy?

- ciko wyobrazi sobie dzi aktywno naukow bez tego co oferuje nam internet (mimo, e kilkanacie lat temu zapewne tak ...) - bez wzgldu na to czy tylko biernie czerpiemy z naukowych zasobw sieci lub aktywnie tworzymy jak jego cz, nasza aktywno (to co lubimy, czym si naukowo interesujemy, co polecamy a co nie ...) jest mierzona, gromadzona a take czciowo publicznie dostpna (w formie zagregowanych, anonimowych danych)

wic ...

zajmiemy si 'naukowym ladem' jaki pozostawiamy w internecie; tym do czego to jest wykorzystywane (z korzyci dla nas); oraz filtrami/narzdziami ten lad mierzcymi

po co nam filtry?

- filtry (odpowiednie narzdzia do pomiaru) s nam niezbdne poniewa potrzebujemy narzdzi by mc wybiera bardziej odpowiednie i znaczce rda od caej reszty literatury naukowej, jest to problem coraz bardziej palcy w dobie prawdziwego zalewu publikacji dostpnych online

tradycyjne filtry
- obecnie trzy gwne i tradycyjne filtry suce do mierzenia dorobku naukowego, takie jak: wzajemne recenzje cytowalno (np. indeks Hirscha) wskanik cytowalnoci czasopism (IF) ... pord wielu wad maj jedn zasadnicz, nie nadaj za wzrostem iloci publikacji (zwaszcza tych elektronicznych zamieszczanych online) - to nie s filtry tworzone na obecne czasy

dlaczego nie nadaj?

s czasochonne na pierwsze cytowanie trzeba czeka wiele lat ... wane publikacje mog nigdy nie zosta zacytowane ... neguj wpyw/ocen spoza wiata akademickiego ignoruj kontekst oraz powd cytowania s nietransparentne

rozwizanie problemu

pomysem na rozwizanie zarysowanego problemu jest signicie po narzdzia, ktre umoliwiaj zmierzenie nastpujcych typw aktywnoci w internecie: czytelnictwo (wywietlanie) dodawanie notatek (w wersjach elektronicznych) tagowanie, social bookmarking pobieranie plikw z publikacjami komentarze, dyskusje

altmetrics

to tworzenie oraz badanie nowych sposobw pomiaru dorobku naukowego opartych na rozwizaniach ery web 2.0 (np. portale spoecznociowe)

potencja 'naukowego internetu'

menedery bibliografii

blogi social bookmarks

portale spoecznociowe

co si tam dzieje?

uytkownicy: za pomoc menederw bibliografii i cytowa gromadz i selekcjonuj literatur naukow zgodn z ich zainteresowaniami (potem znajduje to odbicie np. w katalogu naukowym Mendeley) korzystajc z agregatorw blogw zakadane s blogi naukowe, na ktrych udostpniane s wyniki bada, recenzje literatury ...

...

dziki tagowaniu oraz zakadkowaniu (social bookmarkings) literatury oraz innych rde naukowych, tworzone s kolekcje/zbiory dostpne publicznie wreszcie nieograniczone moliwoci w aktywnoci naukowej daj masowe portale spoecznociowe (Facebook, Twitter), ktre pozwalaj na publikowanie, recenzowanie, organizowanie ludzi w grupy tematyczne, promocj wydarze naukowych etc.

przykad: Mendeley
- ten darmowy meneder bibliografii i cytowa posiada obecnie blisko 2 mln uytkownikw na caym wiecie a tworzony dziki nim katalog naukowy (Mendeley Research Catalog) liczy ponad 180 mln dokumentw! - dziki OpenAPI dostp do danych maj deweloperzy tworzcy rozwizania internetowe wsppracujce z Mendeleyem.

przykad: Twitter
- w cigu jednego miesica na Twitterze cytowanych jest kilkadziesit tysicy artykuw, 50-70 tys. (DOI, PMID, arxivID) - po co? preselekcja linkowanie zainteresowania pniejsze cytowanie we wasnych publikacjach

dostpno danych
w efekcie naszej aktywnoci olbrzymia ilo danych jest ju teraz publicznie dostpna: Facebook (liczniki klikni, komentarzy, 'lajkw', udostpnie) Wikipedia (cytowania) Scopus, PLoS, PubMed, CrossRef, WoS, Mendeley, Zotero, CiteULike (konta czytelnicze) WordPress, Blogger (blogi) PDF, HTML (liczniki pobra) Twitter (twitty, retwitty etc.)

jak wykorzysta ten potencja?

aktualnie filtry altmetrics wykorzystywane s do poprawy (wspierania) istniejcych narzdzi naukometrycznych, gwnie oceny wzajemnej, polega to na procesie wykorzystania 'aktywnoci tumu' (crowdsourcing) do zwikszenia i przyspieszenia procesu recenzowania, opiniowania, oceniania i polecania.

przykad: PaperCritic.com

pozwala na ocenianie i recenzowanie publikacji w peni transparentnym i otwartym rodowisku

...

obok wsparcia dla systemu recenzji wzajemnych bardzo licznie pojawiaj si aplikacje suce monitorowaniu rde, gwnie ledzeniu publikacji, tych wasnych jak i pozostaych bdcych w krgu naszych zainteresowa naukowych

przykad: Total-Impact.org

pozwala ledzi wiele typw rde (publikacje, dane, prezentacje ...) i agregowa dane z wielu rde jak Mendeley, GitHub, Twitter ...

przykad: PLoS Impact Explorer

narzdzie do monitorowania publikacji z PLoS w mediach spoecznociowych (Twitter, Facebook, Google +, blogi) pod ktem iloci udostpnie, komentarzy ...

stan na dzi
- obecnie mamy do czynienia z empirycznymi badaniami zjawiska oraz z pierwszymi narzdziami pozwalajcymi testowa rne rozwizania w praktyce. naley bowiem odpowiedzie na pytanie, na ile nowe filtry faktycznie mierz rzeczywisty wpyw a na ile jest to tylko internetowy pusty gwar/szum? - rozpoczto take dyskusj naukow: powstaje literatura naukowa na ten temat (Jason Priem, Dario Taraborelli), organizowane s warsztaty naukowe (altmetrics 11: Tracking scholarly impact on the social Web)

przyszo
zjawisko ewoluuje w nastpujcych kierunkach:

szybko altmetrics (dane dostpne w cigu kilku

dni/tygodni) stwarza moliwo powstania systemu filtrw/narzdzi do wzajemnej rekomendacji i wsppracy naukowej pojawia si moliwo przewidywania przyszego cytowania na podstawie danych z filtrw altmetrycznych nowe filtry bd intensywniej korzysta z danych semantycznych by mc odpowiedzie na pytania 'jak?' i 'dlaczego?' zamiast tylko 'ile?'

podsumowanie
- filtry altmetryczne (ich liczba, zaawansowanie, wykorzystanie jak i ich miejsce w naukometrii) znajduj si na wczesnym etapie rozwoju - na dzie dzisiejszy jawi si jako ciekawa (dla wskiego grona osb) alternatywa dla tradycyjnych filtrw, ktre jednak coraz bardziej nie przystaj do tego co si dzieje w naukowym internecie - jednak w momencie kiedy rozwizania altmetryczne zostan ujte (chociaby w czci) przez tradycyjne narzdzia, przestanie to by tylko 'zabawa' a stanie si obiektem uwagi rwnie wanym jak chociaby dbanie cytowalno

przykad (wzr) na koniec

wydanie ksiki rwnolegle jako darmowego ebooka (licencja CC): w cigu miesica liczba pobra z rnych znanych rde (AMUR, blog, torrenty, Scribd, Google Books ...) wyniosa 1517

dzikuj za uwag.
Sylwester Nowak (nauka2.0solution) email: sylwester.nowak@gmail.com twitter: @sylwester_nowak