Professional Documents
Culture Documents
Opracowana zostaa nowa rodzina silnikw oznaczana EA 888, ktra ma na celu sukcesywne zastpienie rodziny silnikw EA 113, jak rwnie silnikw benzynowych bez wtrysku bezporedniego (MPI). Ta nowa generacja silnikw (EA888) stanowi pierwsze wprowadzenie do produkcji doadowywanego silnika benzynowego z bezporednim wtryskiem o pojemnoci skokowej 1800 cm. W ramach rozwoju tego silnika postawiono na stay, dalszy rozwj technologii w celu uzyskania maksymalnej efektywnoci dziaania siglnika przy optymalnym wykorzystaniu paliwa. Przy projektowaniu i wytwarzaniu tego silnika zwrcono uwag na nastpujce aspekty jako cele priorytetowe:
- cena przyjazna dla klienta na skutek zmniejszenia kosztw produkcji, - moliwo wzdunego i poprzecznego zamontowania silnika w rnych modelach samochodw koncernu, - spenienie ustawowych wytycznych, np. ukad ochrony pieszych lub deformacja przestrzeni na nogi w razie zderzenia czoowego, - spenienie wytycznych w zakresie ochrony rodowiska, zabezpieczenia przed haasem i zapewnienie skadu spalin, - uzyskanie wysokiej mechanicznej i termodynamicznej sprawnoci przy zwartej obecnie konstrukcji, - maksymalne uatwienie napraw i obsugi w serwisie.
S401_001
Zeszyt do samodzielnego ksztacenia informuje o podstawach budowy i dziaania nowych modeli samochodw, nowych elementw samochodu i o nowych technikach.
Zeszyt do samodzielnego ksztacenia nie jest instrukcj napraw. Obsug techniczn oraz naprawy naley przeprowadza wycznie na podstawie aktualnej literatury serwisowej danej marki samochodu.
Informacja dodatkowa
Wskazwka
Spis treci
Ukad mechaniczny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Doprowadzanie powietrza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
Ukad smarowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Ukad chodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Schemat ukadu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
Schemat dziaania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Glosariusz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
Ukad mechaniczny
Dane techniczne
Silnik rzdowy 4-cylindrowy 1,8 l TFSI z czterema zaworami na cylinder przystosowany jest do dugotrwaego trybu pracy na mieszance jednorodnej. Zasada dziaania silnika odpowiada w znacznym stopniu silnikowi 2,0 l TFSI. Uksztatowanie i rozmieszczenie wielu podzespow silnika zostao jednak zmienione, aby uzyska dziki temu bardziej zwart zabudow i zmniejszy koszty obsugi.
S401_002
Silnik przygotowany jest do speniania normy emisji spalin EU V. Zanim bdzie ona obowizujca, silniki te spelniaj norm emisji spalin EU IV. Napd wakw rozrzdu, wakw wyrwnowaajcych i pompy oleju odbywa si za pommoc trzech acuchw. Przeciwbiene waki wyrwnowaajce umieszczone s w skrzyni korbowej powyej wau korbowego. Silnik wyposaony jest w system przestawiania waka rozrzdu strony sscej. Kolektor sscy wyposaony jest w system doprowadzania zasysanego powietrza. Ukad paliwowy skada si z obiegu niskiego i wysokiego cinienia bez obiegu powrotnego, z wielootworowymi dyszami wtryskowymi.
Wbudowana w kolektorze wydechowym turbosprarka wyposaona jest w ukad regulacji cinienia doadowywania i ukad zawracania powietrza podczas hamowania silnikiem. Ukad wydechowy wyposaony jest w zamontowany w pobliu silnika katalizator wstpny i w jedn sond lambda. Zastosowano nowy, napdzany paskiem modu pompy pynu chodzcego. Filtr oleju umieszczony jest u gry silnika i przykrcony jest rubami do uchwytu podzespow silnika. Silnik posiada system odprowadzania par oleju i paliwa.
Dalsze informacje na temat jego podzespow i dotyczce sposobu dziaania silnika zawieraj materiay w Zeszycie do samodzielnego ksztacenia nr 337 pt. Silnik 2,0 l TFS firmy Volkswagen oraz nr 111 pt. Altea FR firmy SEAT.
moment obrotowy
moc
/min
S401_003
Dane techniczne
Kod literowy tego silnika to BYT i BZB. Silnik poddany zosta jednak kilku zmianom, ktre spowodoway zmian jego kodu tak, e otrzyma on kod BZB. Silnik 1,8 l TFSI dysponuje du moc w caym zakresie liczby obrotw, a osiga moc maksymaln 160 KM przy obrotach 5000/min praktycznie a do granicy regulacji. Z drugiej strony silnik wytwarza moment obrotowy o staej wartoci w duym zakresie liczby obrotw. Na skutek przestawiania waka rozrzdu strony sscej uzyskiwane jest cakowite napenianie komr spalania, a przez to maksymalny moment obrotowy 250 Nm w zakresie 1500 do 4200/min. Silnik pracuje korzystnie, jeli chodzi o zuycie paliwa, rwnoczenie zachowujc wspaniale parametry dziaania i nadzwyczajn elastyczno, przez co gwarantuje maksymalny komfort jazdy.
Kod literowy silnika Pojemno skokowa [cm3] rednica cylindra [mm] Suw toka [mm] Stopie sprania Moc maksymalna BYT - BZB 1 798
82,5
84,2 9,6:1 118 kW przy 5000 6200 obr./min 250 Nm przy 1500 4200 obr./min Bosch Motronic MED 17.5 1-3-4-2 Benzyna bezoowiowa LO 95 (moe by stosowana LO 91, jednak powoduje to obnienie mocy) EU IV
W celu atwiejszego zrozumienia treci niniejszego zeszytu, wszystkie wyjanienia dotycz silnika o kodzie literowym BYT. Dodatkowo zmiany te wprowadzone zostay w silniku BZB i wymagaj one szczeglnego omwienia.
Ukad mechaniczny
Blok silnika
miejsce zamontowania filtra oleju otwr przejcia acucha rozrzdu
Skrzynia korbowa z eliwa szarego zbudowana jest wg zasady closed-deck, ktry by ju stosowany w poprzednich silnikach FSI. Powierzchnia cylindrw obrabiana jest za pomoc 3-stopniowego wygadzania strumieniowego. Ta technika pozwala na zmniejszenie czasu eksploatacyjnego docierania silnika i zmniejsza rwnie zuycie oleju. W porwnaniu do silnika 2,0 l TFSI pozostaj zachowane jedynie dysze natryskowe oleju do chodzenia toka oraz rozstaw osi cylindrw (88 mm) tak, e moliwe jest zamontowanie wzdune jak i poprzeczne tego zespou napdowego.
We wszystkich innych aspektach blok silnika zosta cakowicie zmieniony: - waki wyrwnowaajce zamontowane s w skrzyni korbowej i znajduj si bezporednio nad waem korbowym, - pompa pynu chodzcego nie jest umieszczona w skrzyni korbowej, - acuch rozrzdu umieszczony jest z boku w skrzyni korbowej, - dostp do filtra oleju odbywa si od grnej strony silnika, - na stronie sscej umieszczony jest zgrubny oddzielacz czstek oleju.
Miska olejowa
grna cz miski olejowej
cz porednia
Miska olejowa opracowana zostaa w moliwie kompaktowych wymiarach, w celu zmniejszenia cakowitej wysokoci silnika. Ten cel sta si realny przede wszystkim dziki zmianie usytuowania wakw wyrwnowaajcych w skrzyni korbowej. Miska olejowa skada si z trzech czci: - cz grna - wykonana jest ze stopu aluminium i przykrcona rubami do skrzyni korbowej, suy jako dodatkowe usztywnienie skrzyni korbowej i zamocowanie do pompy oleju. Usztywnienie miski olejowej uzyskane zostao przez zastosowanie pynnej uszczelki w miejscu poczenia do skrzyni korbowej. Do wymontowania grnej czci miski olejowej naley napierw wymontowa koo zamachowe w celu uzyskania dostpu do obu rub bocznych,
- cz porednia - wykonana jest z poliamidu i zamocowana rubami do grnej czci miski olejowej. Jest ona stosowana w celu zabezpieczenia przed rozcieczaniem oleju w misce olejowej, - cz dolna - jest wykonana z blachy stalowej. W celu zagwarantowania szczelnoci jest ona skrcona rubami z grn czci przy uyciu pynnego rodka uszczelniajcego. Dolna cz przejmuje olej i wyprowadza go do poprzez korek spustowy.
W silnikach przeznaczonych do pracy na oleju silnikowym typu LongLife czujnik poziomu i temperatury oleju -G266- umieszczony jest w dolnej czci miski olejowej.
Ukad mechaniczny
Wa korbowy
Wa korbowy wykonany jest ze stali hartowanej indukcyjnie. Posiada on pi oysk i osiem przeciwciarw w celu zapewnienia optymalnego wewntrznego wywaenia. W celu poprawienia sztywnoci skrzyni korbowej pokrywy trzech gwnych oysk wewntrznych s rwnie dodatkowo zamocowane rubami do pionowych pocze rubowych skrzyni korbowej. Pi dolnych pokryw oysk wau korbowego wyposaonych jest w kana olejowy i mog by one w celu regulacji promieniowej wau korbowego zastpione pokrywami o rnej gruboci. Regulacja luzu osiowego nastpuje za pomoc osiowych oson rodkowego oyska. Gowica korbowodu, w celu poprawienia rozkadu si, posiada ksztat trapezu, a panewka korbowodu wykonana jest ze stopu brzu. Grne i dolne panewki oysk wykonane s z rnych materiaw, przy czym panewki grne maj kolor ciemniejszy i wykonane s z materiau zdolniejszego do przenoszenia duych obcie w celu utrzymania wysokiego poziomu si.
Tok
Dokadnie tak samo, jak w silniku 2,0 l TFSI, stosowany jest tutaj rwnie rowek piercieniowy w grnym segmencie toka. Poza tym utrzymana zostaa koncepcja lekkiej konstrukcji paszcza toka oraz zastosowano warstw grafitu, dziki czemu uzyskana zostaa dusza trwao, wysza stabilno pracy i mniejsze straty na skutek tarcia. Nowy ksztat denka toka przyczynia si do powstawania optymalnej mieszanki homogennej.
Korbowd
Korbowody wykonane s tak, jak w silniku 2,0 l TFSI, jako korbowody z udarowo dzielon stop .
rowek piercieniowy
sworze
panewka korbowodu
S401_006
boczny wielowypust
wa korbowy
napd pompy oleju napd waka rozrzdu napd waka wyrwnowaajcego S401_007
Ukad mechaniczny
Gowica silnika
Gowica silnika z przepywem poprzecznym wykonana jest ze stopu aluminium i zawiera nastpujce elementy: - zawr zwrotny oleju, - kady z kanaw sscych podzielony jest pyt zawirowujc (tumble) na poow grn i doln, - na stronie wydechowej wystpuje listwa zaciskowa do mocowania turbosprarki, - osiem zaworw wlotowych i osiem zaworw wylotowych jest opancerzonych gniazdami, zawory wydechowe s wypenione sodem, - waek rozrzdu strony wydechowej posiada koo zbate, a na drugim kocu czterokrotn krzywk do uruchamiania pompy wysokiego cinienia paliwa, - waek rozrzdu strony sscej jest po stronie napdu ukadu rozrzdu wyposaony w nastawnik i koo napdowe na rodku waka do napdzania czujnika Halla -G40-, - stosowana jest trjwarstwowa uszczelka gowicy silnika z metalu. Do dyspozycji s dwa rne rodzaje uszczelek, jedna dla silnika BYT, a druga dla silnika BZB.
S401_008
10
rub cylindryczn jak rwnie wymontowania oson z tworzywa. Pokrywa gowicy silnika nie musi by zdejmowana w celu wymontowania gowicy silnika. W pokrywie gowicy silnika BZB wprowadzono kilka zmian. Zastosowany materia jak rwnie zamocowanie, uszczelnienie i funkcje pokrywy pozostaj bez zmian. Na skutek tych zmian przepyw powrotny oleju do miski olejowej w rodku ruby cylindrycznej zosta przesunity.
S401_009
11
Ukad mechaniczny
Osona boczna
Wykonana z poliamidu osona zamyka z boku gowic silnika i uszczelnia za pomoc gumowej uszczelki przestrze, w ktrej umieszczony jest acuch rozrzdu. Nowe diagonalne uksztatowanie powierzchni czcej pomidzy gowic silnika a oson boczn uatwia wymontowanie i zamontowanie acucha rozrzdu. Poza tym zapobiega to zjawisku, e spowodowane przez ruchome czci napdu ukadu rozrzdu strumienie oleju dziaaj bezporednio na uszczelk, co rwnie zmniejsza moliwo utraty oleju. W celu wymontowania gowicy silnika naley najpierw wymontow oson boczn. Nastpnie powstaje dojcie do rub mocujcych gowic silnika, jak rwnie do czterech rub gowicy silnika, za pomoc ktrych gowica jest poczona ze skrzyni korbow silnika po stronie ukadu rozrzdu.
osona boczna
12
zawr rozdzielaczowy
S401_012
Zawr rozdzielaczowy jest wkrcany w lewo. Do jego wymontowania jest potrzebne narzdzie T-10352.
13
Ukad mechaniczny
Napd ukadu rozrzdu
Napd ukadu rozrzdu skada si z trzech acuchw, ktre napdzane s z moduu k acuchowych wau korbowego: - acuch napdzajcy waki rozrzdu. Na skutek przeoenia waki rozrzdu napdzane s z prdkoci poowy obrotw wau korbowego, - acuch napdzajcy waki wyrwnowaajce. W wyniku przeoenia waki wyrwnowaajce napdzane s ze zdwojon liczb obrotw wau korbowego, - acuch napdzajcy pomp oleju. Zastosowane acuchy s wykonane z metalu i s bezobsugowe. acuchy nie powoduj podczas pracy haasu, a ich trwao jest znacznie wiksza. Umoliwiaj one przenoszenie tego samego momentu obrotowego przy nieznacznej szerokoci acucha. W celu optymalnego prowadzenia acuchw i ich napicia zastosowano kilka lizgw prowadzcych z poliamidu oraz trzy napinacze: - Napinacz hydrauliczny acucha napdowego wakw rozrzdu. W celu jego wymontowania naley zablokowa tok napinacza narzdziem T-40011, - Napinacz mechaniczny acucha napdowego waka wyrwnowaajcego. Napinacz ten jest zamocowany rubami do skrzyni korbowej i jest smarowany olejem, - Napinacz mechaniczny acucha napdowego pompy olejowej. Naley go blokowa narzdziem T-40011. W celu prawidowego ustawienia napdu ukadu rozrzdu musz by zsynchronizowane pooenia znakw na koach napdowych z trzema ciemnymi ogniwami obu acuchw. Ciemne ogniwa acuchw widoczne s tylko z jednej strony acucha, przez co istnieje tylko jedna moliwa pozycja zamontowania acuchw.
modu przekadni zbatej
narzdzie T-40011
14
szyna prowadzca
15
Ukad mechaniczny
16
powrt oleju
S401_015
Olej z gowicy silnika przepywa przewodem umieszczonym po stronie wydechowej do miski olejowej. Przewd powrotnego obiegu przebiega w obszarze, w ktrym znajduje si waek wyrwnowaajcy. Tulejka z tworzywa sztucznego nad wakiem wyrwnowaajcym zapobiega bryzganiu oleju. Olej pynie nastpnie po ciankach tulejki z powrotem do miski olejowej.
W obszarze acucha rozrzdu waki wyrwnowaajce ustalone s ma rub w skrzyni korbowej, dzieki czemu moliwe jest tylko jedno pooenie zamontowania. Poza tym na koach napdowych znajduje si oznaczenie do ustawienia acucha rozrzdu. Na zewntrznej stronie waka wyrwnowaajcego znajduje si uszczelka, ktra zapobiega ubytkowi oleju, poniewa koo napdowe do uruchamiania pompy pynu chodzcego znajduje si poza skrzyni korbow.
piercie uszczelniajcy
17
Ukad mechaniczny
Uchwyt podzespow silnika
Uchwyt podzespow silnika utrzymuje alternator i sprark ukadu klimatyzacji. Automatyczny napinacz paska jest rwnie zamocowany rubami do tego uchwytu i zapewnia prawidowe napicie paska wielorowkowego. Do wymontowania napinacza potrzebne jest narzdzie blokujce T-10060A. Jako nowo uchwyt ten utrzymuje rwnie czujnik cinienia oleju, chodnic oleju i filtr oleju. Oznacza to, e uchwyt podzespow silnika jest obecnie czci ukadw smarowania i chodzenia silnika. Nowe miejsce zamontowania filtra sprawia, e jest on dostpny bez wymontowywania jakiejkolwiek czci silnika lub samochodu.
filtr oleju
automatyczny napinacz
alternator
18
Turbosprarka
Turbosprarka tworzy cao z kolektorem wydechowym i jest zamocowana doln stron za pomoc listwy mocujcej do gowicy silnika, przez co uatwione jest jej wymontowywanie i zamontowywanie. Na stronie sscej znajduje si przycze do odpowietrzania skrzyni korbowej i dalsze, do odprowadzania gazw paliwa ze zbiornika paliwa. Turbosprarka jest chodzona wod i smarowana olejem. Turbosprarka posiada zawr elektromagnetyczny ograniczania cinienia doadowania -N75- z odpowiednim zaworem nadcinieniowym oraz zawr obejciowy -N249Posiada on tumik drga na wyjciu krca tocznego turbosprarki. Jego ksztat umoliwia obnienie poziomu haasu powstajcego na skutek pulsacji cinienia.
Siownik cinieniowy zaworu nadcinieniowego moe by wymieniany pojedynczo i nastawiany w warunkach serwisu. W tym celu naley przeledzi kroki dotyczce postpowania opisane w instrukcji napraw.
19
Doprowadzanie powietrza
Kolektor sscy
Jeli chodzi o koncepcj, to kolektor sscy jest bardzo podobny do kolektora silnika 2,0 l TFSI. Skada si on z dwch zgrzanych ze sob elementw z poliamidu oraz z rzdu zamocowanych rubami elementw: przepustnicy, rury rozdzielacza paliwa, podwjnego zaworu zwrotnego ukadu filtra z wglem aktywnym i pneumatycznego elementu nastawczego do sterowania doprowadzaniem powietrza. W kolektorze sscym umieszczone s nastpujce czujniki i elementy wykonawcze: - czujnik cinienia paliwa -G247-, - czujnik temperatury zasysanego powietrza -G42-, - potencjometr klapy w kolektorze sscym -G336-, - zawory wtryskowe -N30- do -N33-, - zawr elektromagnetyczny zbiornika wgla aktywnego -N80-.
20
21
Doprowadzanie powietrza
Odpowietrzanie skrzyni korbowej w silniku BYT
Silnik 1,8 l TFSI wyposaony jest w podobne odpowietrzanie skrzyni korbowej jak silnik 2,0 l TFSI. Stosowany jest system wymuszonego odpowietrzania skrzyni korbowej,zapewniajcy do sta cyrkulacj powietrza w silniku. Wlot wieego powietrza nastpuje za filtrem powietrza i miernikiem masy powietrza. Przewd odpowietrzajcy poczony jest z pokryw gowicy silnika nad zaworem zwrotnym. Zawr zwrotny spenia podwjn funkcj. Z jednej strony umoliwia dopyw powietrza do wntrza silnika, a z drugiej dziaa jako zawr bezpieczestwa. Przy wysokim cinieniu we wntrzu silnika zawr otwiera si i toczy nieprzefiltrowane gazy pyn do kolektora sscego. Zapobiega to uszkodzeniu piercieni uszczelniajcych na skutek nadmiernego cinienia gazw we wntrzu silnika. Pary oleju przepywaj przez umieszczony po stronie sscej w skrzyni korbowej wstpny oddzielacz oleju. Powstajce krople oleju zbierane s przez systemem syfonw i kierowane z powrotem do miski olejowej. Przefiltrowane gazy kierowane s przewodem z poliamidu do osony silnika. Duy przekrj przewodu zmniejsza prdko przepywu gazw i zapobiegu gromadzeniu si oleju na ciankach przewodu. Przewd wowy otoczony jest warstw izolacyjn, ktra zapobiega skraplaniu si gazw na ciankach wa w niskich temperaturach. W osonie silnika znajduje si cyklonowy oddzielacz oleju, ktry realizuje dalsze oddzielanie mikroczsteczek oleju i czstek staych.
zawr zwrotny
Drugi oddzielacz umoliwia przyspieszony przepyw gazw i wytwarza ich ruch, na skutek ktrego oddzielane s mae czsteczki oleju. Oddzielony olej pynie przez kana z powrotem do miski olejowej. Na kocu kanau obiegu powrotnego znajduje si zawr zwrotny umoliwiajcy przepyw oleju do miski olejowej, jednoczenie jednak zapobiegajcy zasysaniu oleju przy zbyt duym podcinieniu w obiegu.
22
podwjny zawr zwrotny przewd wymuszonego odpowietrzania miejsce doprowadzania przefiltrowanych gazw do turbosprarki
przewd wowy
S401_021
Oddzielanie mikroczsteczek oleju odbywa si w oddzielaczu cyklonowym. Zawory zwrotne reguluj natenie zasysania oczyszczonych gazw oleju w zalenoci od warunkw cinienia w kolektorze sscym. Bez cinienia doadowania gazy oleju, na skutek podcinienia istniejcego w kolektorze sscym,
zasysane s do kolektora sscego bezporednio za klap. Wraz ze wzrostem cinienia doadowania, gazy oleju kierowane s poprzez oson silnika do strony sscej turbosprarki.
23
Doprowadzanie powietrza
Odpowietrzanie skrzyni korbowej w silniku BZB
Gwna rnica midzy silnikiem BYT a jego dalszym udoskonaleniem, czyli silnikiem BZB polega na systemie odpowietrzania obudowy skrzyni korbowej. W silniku BZB wszystkie elementy skadowe tego systemu zostay zmienione tak, aby przez to zmniejszy wysoko konstrukcyjn silnika i jego wymiary. Zwarta konstrukcja silnika uatwia jego monta wzduny i poprzeczny. Ponadto przewidziano moliwio wikszej deformacji pokrywy komory silnika, a przez to zmniejszenie obrae przechodniw w przypadku zderzenia. Podobnie jak w silniku BYT, rwnie tutaj pary oleju prowadzone s ze skrzyni korbowej do oddzielacza wstpnego. Oddzielony olej kierowany jest do miski olejowej, a pozostae gazy odprowadzane s w tym przypadku kanaem przewierconym w obudowie skrzyni korbowej. Gazy we wntrzu silnika kierowane s do gowicy silnika. Unika si przy tym kondensacji gazw na skutek niskich temperatur. Sposb dziaania odpowietrzania skrzyni korbowej za pomoc oddzielacza cyklonowego i zaworu regulacji cinienia jest analogiczny jak w silniku BYT. Przewd wymuszonego odpowietrzania obudowy skrzyni korbowej zosta wyeliminowany i wraz nim rwnie zawr zwrotny, ktry w nim wystpowa. Ten zawr zwrotny zosta zastpiony zaworem bezpieczestwa we wntrzu moduu. Przy duym cinieniu we wntrzu silnika zawr otwiera si i przepuszcza nieprzefiltrowane gazy do strony sscej turbosprarki, co zapobiega uszkodzeniu uszczelek silnika.
24
S401_022
W silniku BZB zostay zmienione elementy systemu odpowietrzania skrzyni korbowej. Zasada dziaania systemu jest jednak nadal taka sama jak w silniku BYT.
25
Prowadzenie powietrza
Ukad filtra z wglem aktywnym
turbosprarka
Ukad filtra z wglem aktywnym kieruje powstae w zbiorniku paliwa gazy do kolektora sscego w celu ich spalania w komorze spalania silnika. Ukad filtra z wglem aktywnym skada si z filtra, zaworu elektromagnetycznego i podwjnego zaworu zwrotnego. Zawr elektromagnetyczny zbiornika wgla aktywnego -N80- kontrolowany jest przez sterownik silnika i reguluje przepyw gazw istniejcych w filtrze z wglem aktywnym do podwjnego zaworu zwrotnego.
Podwjny zawr zwrotny uruchamiany jest pneumatycznie w zalenoci od istniejcego podcinienia w kolektorze sscym. Gazy kierowane s do kolektora sscego, gdy nie wystpuje cinienie doadowania lub do strony sscej turbosprarki, gdy wystpuje cinienie doadowania. W tym przypadku do transportu gazw paliwa od strony sscej do strony wydechowej silnika uywana jest osona silnika. Zawr elektromagnetyczny i podwjny zawr zwrotny znajduj si w kolektorze sscym.
26
Ukad podcinienia
Zasilanie podcinieniem uzyskiwane jest zamocowan konierzowo, bezporednio za pomp wysokiego cinienia paliwa, pomp podcinieniow, ktra napdzana jest przez waek rozrzdu strony wydechowej. Obieg podcinienia jest wykorzystywany wycznie przez wzmacniacz siy hamowania i przez ukad zasysania powietrza. Pompa podcinienia wytwarza, niezalenie od trybu pracy silnika, stae podcinienie. Sposb dziaania pompy jest tak dostosowany, e przy pracujcym silniku pompa moe wytworzy podcinienie do 50 mbar.
S401_024
pompa podcinienia
S401_025
Pompa podcinienia
Pompa podcinienia skada si z wirnika mimorodowo uoyskowanego w stosunku do obudowy i metalowego skrzydeka, ktre dzieli pomp na dwie komory. Na skutek obracania si koa sygnaowego pooenie skrzydeka stale si zmienia tak, e objto jednej komory wzrasta, a drugiej w tym czasie zmniejsza si. Olej potrzebny do smarowania koa sygnaowego i uszczelki tego skrzydeka w obudowie pompy jest doprowadzany przez kana w gowicy silnika, ktry rozciga si od waka rozrzdu do pompy podcinienia. W tym samym miejscu smarowania zasilana jest rwnie olejem krzywka czterokrotna pompy wysokiego cinienia paliwa.
27
Ukad smarowania
Pompa oleju
modu przekadni zbatej
pompa oleju
S401_026
Pompa oleju zamocowana jest rubami do grnej czci miski olejowej i napdzana acuchem z wau korbowego. Regulacja cinienia oleju odbywa si w pompie za pomoc zaworu regulacyjnego. Zawr ten utrzymuje stae cinienie w obiegu oleju i skada si z metalowego toczka i spryny regulacyjnej,
ktra nastawiona jest na 3,5 bar w silniku BYT (a w silniku BZB na 2,9 bar). Zawr bezpieczestwa skadajcy si z kuli metalowej i nastawionej na 11 bar spryny regulacyjnej, chroni system przed nadcinieniem, w szczeglnoci podczas wczania w stanie zimnym.
zawr bezpieczestwa
28
Filtr oleju
Filtr oleju wkrcony jest w uchwyt podzespow silnika i dostpny jest z grnej strony silnika. Przy zamontowanym i wkrconym filtrze, olej pod cinieniem przepywa z chodnicy oleju poprzez filtr. Zawr obiegu powrotnego na skutek wystpujcego cinienia oleju zostaje tak, e filtrowany olej moe pync z powrotem do obiegu smarowania silnika. Podczas wymiany filtra wyjty zostaje trzpie zamykajcy z poliamidu z uchwytu podzespou. Przez otwarcie trzpienia zamykajcego przewd powrotnego obiegu zostaje otwarty tak, e olej zgromadzony we wsporniku filtra moe spyn z powrotem do miski olejowej. Podczas wymiany filtr musi by najpierw poluzowany, a nastpnie przed cakowitym jego usuniciem naley poczeka 2 - 3 sekundy. aby unikn rozlania si oleju na silnik.
olej ochodzony
S401_028
29
Ukad chodzenia
Ukad chodzenia
Obieg chodzenia dziaa na zasadzie przepywu poprzecznego. Pyn chodzcy pynie z chodnicy do pompy pynu chodzcego, a z pompy toczony jest do bloku silnika. Podobnie jak w innych doadowywanych silnikach benzynowych, obieg chodzenia wyposaony jest tu rwnie w pomp elektryczn -V51- dla obiegu pynu chodzcego po wyczeniu silnika. Pompa ta chroni turbosprark po wyczeniu silnika przed przegrzaniem i zapobiega w ten sposb rwnie koksowaniu si zgromadzonego oleju na waku turbiny. Pompa elektryczna sterowana jest przez sterownika silnika i pracuje maksymalnie przez okres 15 minut po wyczeniu silnika. Podczas fazy uruchamiania silnika pompa toczy pyn chodzcy w kierunku przeciwnym z chodnicy do turbosprarki.
turbosprarka
chodnica
S401_029
30
osona paska zbatego wlot uchwyt podzespow silnika wylot modu pompy pynu chodzcego S401_030
Pyn chodzcy z chodnicy oleju toczony jest z pompy do bloku silnika. Pyn chodzcy pynie od strony sscej do strony wydechowej bloku silnika i opywa przy tym cylindry. Nastpnie pyn chodzcy kierowany jest do gowicy silnika i ochadza j od strony wydechowej do strony sscej. Ogrzany pyn chodzcy zbiera si w zasobniku i prowadzony jest do pompy pynu chodzcego, w ktrej znajduje si termostat. W zalenoci od temperatury pynu chodzcego w tym punkcie pomiarowym pyn chodzcy toczony jest do chodnicy w celu jego
ochodzenia (termostat otwiera si przy tym od 95C) lub bezporednio do pompy (termostat zamknity). Maym specjalnie opracowanym kanaem w bloku silnika cz pynu chodzcego kierowana jest do chodnicy oleju, ktra znajduje si na uchwycie podzespow silnika. Po stronie koa zamachowego gowicy silnika cz pynu chodzcego kierowana jest do wymiennika ciepa i do ukadu ogrzewania zbiornika wyrwnawczego pynu chodzcego.
31
Ukad chodzenia
Modu pompy pynu chodzcego
Pompa pynu chodzcego, czujnik temperatury pynu chodzcego -G62- i termostat umieszczone s we wsplnym module. Modu ten przykrcony jest przy obudowie silnika poniej kolektora sscego. Waek wyrwnowaajcy po stronie ssania napdza pomp pynu chodzcego za pomoc paska. Oba zastosowane koa napdowe stanowi przekadni redukcyjn, ktra zmniejsza liczb obrotw do poziomu zblionego do liczby obrotw wau korbowego. Aby to przeoenie zostao osignite, na waku napdowym pompy pynu chodzcego zastosowano koo napdowe o wikszej rednicy. Na tym waku znajduje si take zbate opatkowe koo zespawane z koem napdowym. To koo opatkowe wykonuje rwnie funkcj wentylatora i suy do toczenia powietrza, ktre chodzi przekadni paskow. Opisany system chodzenia powietrzem z przekadni paskow jest bezobsugowy. Jedynie termostat, czujnik temperatury i osona paska napdowego mog by wymieniane odrbnie. W celu prawidowego zamontowania termostatu na obudowie umieszczony jest trzpie centrujcy.
termostat
piercie uszczelniajcy
koo opatkowe
Naprenie paska uzyskiwane jest przez zdefiniowane pooenie montaowe pompy pynu chodzcego w obudowie i nie moe by ono ustawiane metodami warsztatowymi. ruba mocujca koo napdowe posiada gwint lewoskrtny, a do jej wymontowania konieczne s narzdzia T-10362 i V.A.G. 1331.
32
zawr regulacyjny cinienia paliwa -N276czujnik cinienia paliwa, wysokie cinienie -G247rozdzielacz paliwa
pompa wysokiego cinienia paliwa zawory wtryskowe N30 N33 Obieg niskiego cinienia paliwa, zakres 4 do 8 bar filtr paliwa
J538 30 31
sterownik pompy paliwa sygna o modulowanym wypenieniu ze sterownika silnika pompa paliwa -G6zbiornik wyrwnawczy paliwa S401_032
33
krzywka czterokrotna
czujnik cinienia paliwa, obwd wysokiego cinienia -G247zawory wtryskowe -N30- -N33S401_033
Pompa wysokiego cinienia paliwa napdzana jest przez czterokrotn krzywk znajdujc si na kocu waka rozrzdu strony wydechowej. Napd toka pompy przekazywany jest z waka rozrzdu przez popychacz rolkowy. Dziki temu zmniejszaj si siy tarcia i siy przenoszone przez acuch. Efektem tego jest znikome zuycie, bardzo spokojna praca silnika, niewielkie wytwarzanie haasu oraz zmniejszenie zuycia paliwa. W obiegu wysokiego cinienia paliwa wyeliminowno zawr nadcinieniowy i zastpiono go wbudowanym w pompie mechanicznej zaworem regulacyjnym. Zawr ten otwiera si przy cinieniu 200 bar i zawraca paliwo do obiegu niskiego cinienia paliwa. W ten sposb zapobiega si uszkodzeniom elementw na skutek nadcinienia, szczeglnie w fazie hamowania silnikem oraz w fazie pracy po rozgrzaniu silnika.
Rura rozdzielacza paliwa wykonana jest ze stali szlachetnej i toczy paliwo pod wysokim cinieniem do zaworw wtryskowych. Cinienie w obiegu wysokiego cinienia regulowane jest przez zawr regulacyjny -N276znajdujcy si w mechanicznej pompie wysokiego cinienia. Cinienie w obiegu wysokiego cinienia moe wynosi w zalenoci od obcienia silnika midzy 50 a 150 bar. Sterownik silnika rozpoznaje w kadym czasie za pomoc czujnika cinienia -G247- cinienie panujce w rurze rozdzielaczowej. Moe ono sterowa zawr regulacyjny -N276- i dopasowywa cinienie w ukadzie wysokiego cinienia. Czujnik cinienia -G247- mierzy cinienia w zakresie do 200 bar.
34
S401_034
cinienie paliwa
Krzywka czterokrotna
W wyniku zastosowania krzywki czterokrotnej moliwe byo zmniejszenie wysokoci jej zamontowania. W przeciwiestwie do wysokoci krzywki wynoszcej 5 mm w silnikach EA113 2,0 l TFSI, ma ona teraz wysoko tylko 3,5 mm. Na skutek tego skrcony zosta suw toczka i objto paliwa toczona przy kadym suwie. W ten sposb zmniejszona zostaa wielko pompy, a powstajcy wzrost cinienia w systemie moe nastpowa szybciej i z mniejszymi wahaniami cinienia, co prowadzi do lepszego zachowania si silnika przy uruchamianiu i w fazie przyspieszania. Na rysunku przedstawione s zalety progresywnego zwikszenia krzywki w silnikach FSI w odniesieniu do waha cinienia w systemie. Na kady obrt waka rozrzdu nastpuj cztery suwy toczenia toka, dwa obroty wau korbowego i wynikajce z tego cztery cykle wtryskowe. Po kadym cyklu wtrysku pojawia si wzrost cinienia w rurze rozdzielaczowej, przez co ilo wtrysku w kadym cylindrze zostaje zoptymalizowana, poniewa we wszystkich zaworach wtryskowych w momencie wtrysku panuj takie same warunki cinienia. W efekcie nastpuje poprawa regulacji lambda, a w nastpstwie zmniejszenie zuycia paliwa.
silnik 1,8 l TFSI z krzywk czterokrotn silnik 2,0 TFSI z krzywk trzykrotn silnik 2,0 FSI z krzywk dwukrotn S401_035
35
Schemat ukadu
czujnik kta napdu przepustnicy -G187-/-G188czujnik temperatury pynu chodzcego - wyjcie z chodnicy -G83czujnik temperatury pynu chodzcego -G62czujnik spalania stukowego -G61czujnik cinienia w kolektorze sscym -G31sterownik silnika -J623-
przecznik wiate hamowania -F- oraz wcznik przy pedale hamulca -F63-
czujnik pooenia sprzga -G476czujnik temperatury zasysanego powietrza -G42zacisk +/DF alternatora
Gateway -J533zestaw wskanikw tablicy przyrzdw -J285czujnik temperatury zewntrznej -G17-
36
zawr elektromagnetyczny przestawiania waka rozrzdu -N205pompa obiegu pynu chodzcego po wyczeniu silnika -V51- + przekanik obiegu pynu chodzcego po wyczeniu silnika -J151ogrzewanie sondy lambda -Z19Sygnay dodatkowe: - sygna prdkoci - przewd K S401_037
EPC -K132-
immobiliser -K115-
37
Tryb awaryjny
W przypadku braku sygnau z miernika masy powietrza sterownik silnika przejmuje sygnay z czujnikw kta napdu przepustnicy -G187- i -G188-.
Czujnik temperatury zasysanego powietrza -G299Miernik masy powietrza -G70- silnika 1,8 l TFSI zawiera czujnik temperatury zasysanego powietrza -G299-. Czujnik ten skada si z rezystora NTC i elektroniki, ktra przeksztaca warto zmierzon przez czujnik w cyfrowy sygna wyjciowy.
G70:
1 - sygna wyjcia 2 - GND 3 - napicie zasilania
G299:
4 - NTC (-) 5 - NTC (+)
Czujnik ten zgasza sterownikowi silnika temperatur powietrza na wyjciu z silnika, aby sterownik ten mg oblicza zasysan ilo wieego powietrza.
Tryb awaryjny
W przypadku awarii sygnau sterownik silnika powraca do zapamitanej podczas ostatniego cyklu jazdy wartoci temperatury. Ze wzgldw bezpieczestwa wentylatory zostaj nastawione na prdko maksymaln.
750 rpm
2 000 Hz
t S401_038
38
Sonda lambda -G39Nowoci w ukadzie sterowania silnika MED 17.5 jest wyeliminowanie sondy lambda ze sta regulacj. W silniku 1,8 l TFSI stosowana jest tylko tradycyjna albo regulowana skokowo sonda lambda umieszczona midzy katalizatorem wstpnym a katalizatorem gwnym. Funkcja regulowanej stale sondy lambda zastpowana jest charakterystyk zapisan w sterowniku silnika. Silnik utrzymuje mieszank na lambda = 1 we wszystkich fazach pracy silnika z wyjtkiem uruchamiania w stanie zimnym. Ogrzewanie sondy lambda -Z19- prowadzi do szybkiego uzyskiwania temperatury roboczej sondy lambda.
katalizator wstpny
Sonda lambda
Katalizator S401_039
Potencjometr klap w kolektorze sscym -G336Potencjometr znajduje si na kocu po stronie sterowania waka napdowego klap w kolektorze sscym. Potencjometr zgasza tylko dwa pooenia tzn. klapy otwarte lub klapy zamknite, poniewa sterownik nie potrzebuje pooe porednich. Sterownik ocenia ten sygna, aby rozpozna stan systemu ukadu zasysania powietrza.
V klapy zamknite 3 klapy otwarte 1 t S401_040
Tryb awaryjny
W razie awarii sygnau sterownik silnika przerywa sterowanie zaworu elektromagnetycznego klap w kolektorze sscym -N316- i pozostawia klapy w pooeniu spoczynkowym, to znaczy zamknitym.
39
Tryb awaryjny
W razie awarii sterownik silnika rozpoznaje usterk na podstawie rozpoznawania nieregularnych zaponw i przerywa sterowanie. W silniku BZB sze otworw wyjciowych dysz wtryskowych jest rozmieszczonych mimorodowo, co daje rny kt rozwarcia stoka strumienia wtrysku.
pyta zawirowujca (Tumble)
zawr wtryskowy
BYT
BZB
S401_041
40
Zawr klapy w kolektorze sscym -N316Umieszczony w kolektorze sscym zawr sterowany jest przez sterownik silnika sygnaem ujemnym, gdy tylko czujnik liczby obrotw -G28zgosi mu przekroczenie liczby obrotwi 3000/min.
Tryb awaryjny
W razie awarii klapy w kolektorze sscym pozostaj zamknite w pooeniu spoczynkowym i zauwaalny jest spadek mocy powyej 3000/min
S401_042
Zawr regulacyjny cinienia paliwa -N276Sterownik silnika moe w kadym czasie sterowa zaworem elektromagnetycznym -N276- podczas suwu toczenia toka. Czas trwania sterowania jest minimalny i nie zmienia si (< 10 ms), przez co zmniejsza si zuycie energii elektrycznej. Sterownik silnika steruje zaworem elektromagnetycznym za pomoc sygnau masy. Im wczeniej nastpi sterowanie, tym dusza jest faza uytkowa suwu toczenia i przez to wyszy jest wzrost cinienia w rurze rozdzielaczowej. Gdy tylko cinienie przekroczy 200 bar, otwiera si zawr nadcinieniowy w celu zmniejszenia cinienia.
Tryb awaryjny
W razie awarii cinienie w rurze rozdzielaczowej zrwnuje si z cinieniem wystpujcym wczeniej w obiegu niskiego cinienia. Prowadzi to do zuboenia mieszanki i usterek w pracy silnika. Jeeli sygna sterowania zostanie zwarty z potencjaem ujemnym lub zawr regulacyjny cinienia paliwa zostanie zasilony napiciem staym duej ni jedn sekund, prowadzi to do nienaprawialnego uszkodzenia zaworu.
S401_043
41
PC
AuV PA
krzywka czterokrotna
suw t oka
System sterowania -N276Grafika pokazuje dziaanie ukadu regulacji cinienia pompy wysokiego cinienia. Zosta tu pokazany cakowity cykl toczenia dla jednej krzywki. Na kady jeden obrt waka rozrzdu cykl ten odbywa si cztery razy. Na dolnym diagramie pokazywany jest ruch toka pompy i sterowanie zaworem elektromagnetycznym -N276-. Wysokie cinienie i zwizane z tym due dawki paliwa reguluje zawr regulacyjny cinienia paliwa -N276-. Sygna z czujnika cinienia paliwa -G247- w rurze rozdzielaczowej stosowany jest przez sterownik silnika jako wielko pomiarowa do regulacji cinienia w rurze rozdzielaczowej.
RYSUNEK 1 - Tok pompy podczas suwu ssania, paliwo pynie z przewodu niskiego cinienia do wntrza pompy, - Zawr -N276- bez zasilania prdowego, - Zawr wlotowy (EiV) jest otwarty, poniewa sia spryny jest mniejsza ni cinienie z pompy paliwa -G6- (mniej ni 6 bar). Regulacja cinienia wewntrz pompy odbywa si poprzez podcinienie, - Zawr wylotowy (AuV) jest zamknity. RYSUNEK 2 - Tok pompy w suwie toczenia, - Zawr -N276- bez zasilania prdowego, - Zawr wlotowy EiV ma tendencj do zamknicia, poniewa cinienie we wntrzu pompy wzrasta, a cinienie w obiegu niskiego cinienia jest za wysokie.
42
RYSUNEK 3
RYSUNEK 4
PB
EiV PC
czas stabilizacji
S401_044
Zawr -N276- zachowuje nieznaczne otwarcie na skutek czego maa ilo paliwa pynie do obiegu niskiego cinienia. Mimo, e tok wewntrz powoduje wzrost cinienia, przepyw paliwa zapobiega wzrostowi cinienia powyej cinienia w rurze rozdzielaczowej i gwarantuje, e zawr wylotowy AuV pozostaje zamknity. RYSUNEK 3 - Tok pompy w suwie toczenia, - Zawr -N276- otrzymuje ze sterownika silnika krtki impuls prdowy, - Iglica zaworu -N276- obnia si i zawr wlotowy EiV zamyka si, - Na skutek ruchu toka do przodu zwiksza si natychmiast cinienie we wntrzu pompy, - Gdy tylko cinienie w komorze przekracza cinienie w przewodzie wysokiego cinienia, otwiera si zawr wylotowy AuV i zwiksza si przez to cinienie w rurze rozdzielaczowej.
RYSUNEK 4 - Tok pompy w suwie toczenia, - Paliwo pynie do rury rozdzielaczowej do czasu rozpoczcia suwu ssania przez tok, - Zawr -N276- bez zasilania prdowego, - Zawr wlotowy EiV zamknity do czasu, a podczas suwu ssania cinienie wewntrz pompy bdzie mniejsze, ni sia spryny zaworu -N276-, - Zawr wylotowy AuiV pozostaje otwarty do czasu, a podczas suwu ssania cinienie wewntrz pompy bdzie mniejsze, ni cinienie w rurze rozdzielaczowej, - Nastpnie odbywa si wtrysk paliwa.
43
Na biegu jaowym lub przy liczbie obrotw poniej 1800/min i nieznacznym zapotrzebowaniu mocy, sterownik silnika nie steruje zaworem elektromagnetycznym przestawiania waka rozrzdu, tak e nastawnik pozostaje w swym pooeniu spoczynkowym.
44
trzpie blokujcy
przekanik -J27-
S401_045
Gdy liczba obrotw silnika wynosi ponad 1800 / min i przy istniejcym zapotrzebowaniu mocy sterownik zmienia pooenie waka rozrzdu strony sscej i wydua przez to czas otwarcia i zamknicia zaworw w celu optymalnego napeniania cylindrw.
Przestawianie waka rozrzdu odbywa si na podstawie charakterystyki zapisanej w sterowniku silnika. W przypadku usterki w systemie waek rozrzdu pozostaje w pooeniu opnionym, przez co zmniejsza si moment obrotowy silnika.
45
Schemat dziaania
OPIS
C F/F63 G G6 G28 G31 G39 G40 G42 G61 G62 G70 G79 G83 G185 G186 G187 alternator przecznik hamulcw czujnik wskanika poziomu paliwa pompa paliwa czujnik liczby obrotw silnika czujnik cinienia w kolektorze sscym sonda lambda czujnik Halla czujnik temperatury zasysanego powietrza czujnik spalania stukowego I czujnik temperatury pynu chodzcego miernik masy powietrza czujnik I pooenia pedau przyspieszenia czujnik temperatury pynu chodzcego na wyjciu z chodnicy czujnik II pooenia pedau przyspieszenia napd przepustnicy czujnik kta II napdu przepustnicy G188 G247 G299 G336 G476 J104 J151 J623 J234 J271 J285 J293 J519 J527 J533 J538 czujnik II kta napdu przepustnicy czujnik wysokiego cinienia paliwa czujnik 2 temperatury zasysanego powietrza -G299potencjometr klapy w kolektorze sscym czujnik pooenia sprzga sterownik systemu ABS przekanik obiegu pynu chodzcego po wyczeniu silnika sterownik silnika sterownik poduszki bezpieczestwa przekanik zasilania napiciowego sterownik zestawu wskanikw tablicy przyrzdw sterownik wentylatora chodnicy sterownik instalacji elektrycznej samochodu sterownik elektroniki kolumny kierownicy Gateway sterownik pompy paliwa
46
S401_046 J757 N30/N33 N70/ N127/ N291/ N292 N75 N80 N205 N249 N276 N316 V7 V51 V177 Z19 przekanik zasilania napiciowego podzespow silnika zawory wtryskowe cewki zaponowe cylindrw 1 do 4
KODY BARWNE
sygna wejciowy sygna wyjciowy potencja plus masa przewd K sygna magistrali CAN
zawr elektromagnetyczny ograniczania cinienia turbodoadowania zawr elektromagnetyczny zbiornika wgla aktywnego zawr elektromagnetyczny przestawiania waka rozrzdu zawr obiegu zamknitego turbosprarki zawr regulacyjny cinienia paliwa zawr klapy w kolektorze sscym N316 wentylator gwny pynu chodzcego pompa obiegu pynu chodzcego po wyczeniu silnika wentylator drugi pynu chodzcego ogrzewanie sondy lambda
SYGNAY DODATKOWE
- ukad utrzymywania prdkoci ZA/WY - sygna prdkoci
47
Glosariusz
Cinienie doadowania
W silniku z doadowaniem panuje na skutek zastosowania turbiny w kolektorze sscym cinienie wiksze ni cinienie atmosferyczne.
Magistrala CAN
Controller Area Network
Protok komunikacji z dwch skrconych przewodw do transmisji danych midzy sterownikami. Dziki temu na skutek szybkiej wymianie danych midzy sterownikami mona dysponowa informacjami o bardzo maej moliwoci wystpienia bdu.
Closed-deck
W tej technice tuleje cylindrw s na stae zespawane ze skrzyni korbow.
Crack-Pleuel
Korbowd, ktrego stopa podczas produkcji jest amana na zimno, aby przez to poprawi styk midzy obu nastpnie poczonymi czciami.
Efekt Halla
Efekt Halla powstaje, gdy prd przepywa przez okrelony rodzaj pprzewodnika, ktry poddawany jest dziaaniom pola magnetycznego. W zalenoci od zmiany tego pola magnetycznego powstaje rnica napi midzy stykami pprzewodnika.
NTC
Negative Temperature Coefficient
Dotyczy to rezystancji, ktrej warto w omach zmniejsza si wraz ze wzrostem temperatury elementu. Takie rezystory stosowane s czsto jako czujniki temperatury.
Ohm
Jednostka rezystancji elektrycznej, w ktrej mierzona jest rezystancja przewodu w celu okrelenia natenia przepywu prdu.
Katalizator
Element ukadu oczyszczania spalin zawierajcy metale (przede wszystkim platyn i rod), ktre sprzyjaj reakcji spalin z tlenem atmosferycznym w celu ich przeksztacania w substancje nieszkodliwe. W silnikach benzynowych stosowane s katalizatory potrjnego dziaania, ktre oprcz utleniania (dodawanie tlenu) umoliwiaj rwnie redukcj (pozbawienie tlenu) z okrelonych skadnikw spalin. Normalna temperatura robocza katalizatora wynosi 800 C. Katalizator nie moe oczyszcza spalin z paliwa zawierajcego ow, poniewa ow osadza si na elementach katalizatora i powoduje utrat zdolnoci jego dziaania.
Oktan
Jednostka miary dotyczca odpornoci paliwa na przedwczesny i niekontrolowany samozapon w komorze spalania silnika. Im wysza jest liczba oktanowa, tym wysza jest rwnie wydajno energetyczna paliwa.
48
Poliamid
ywica sztuczna o nastpujcych wanych waciwociach: wysoka temperatura topnienia, wysoki stopie krystalizacji, zwikszona wytrzymao na rozciganie, zdolno do rozcigania w stanie zimnym, dobra wytrzymao chemiczna. Poliamidy ze wzgldu na swe waciwoci stosowane s w wielu elementach montowanych w pobliu silnika.
odpowiednie wartoci dyskretne. Przykadowo rezystancja jednego przeacznika moe posiada tylko dwie wartoci: 0 (rezystancja bardzo nieznaczna) lub 1 (rezystancja bardzo dua). Kolejno wartoci (0 - 1) tworzy zakodowane jednostki informacji, ktre mog by oceniane przez procesor lub sterownik.
System EOBD
European On Board Diagnose System
System diagnozy i kontroli dotyczcy emisji substancji szkodliwych, ktry od roku 2005 w Unii Europejskiej musz spenia wszystkie homogolowane samochody. System EOBD jest przewidziany standardowo dla wszystkich samochodw i umoliwia kontrol przez oficjalne organy wadz kontrolnych.
PTC
Positive Temperature Coefficient
Dotyczy to rezystora, ktrego warto w omach zwiksza si wraz ze wzrostem temperatury elementu. Takie rezystory stosowane s czsto jako elementy grzejne lub czujniki temperatury.
Sonda lambda
Czujnik pomiaru zawartoci tlenu w spalinach. Jest czci skadow systemu regulacji, ktrego cz zasadnicz tworzy sterownik silnika dbajcy o optymalny stosunek midzy powietrzem a paliwem w celu zapobiegania przed substancjami szkodliwymi w spalinach jako produktami nieprawidowego spalania.
Wtrysk FSI
Fuel Stratified Injection
Technologia zastosowana w silnikach benzynowych koncernu VW AG dotyczca bezporedniego wtrysku paliwa w komorze spalania przy cinieniu ponad 100 bar.
Stopie sprania
Stosunek objtoci komory spalania midzy dolnym zwrotnym punktem a grnym zwrotnym punktem toka. W silniku benzynowym stosonek ten moe wynosi 10:1 a w silniku wysokoprny okoo 18:1.
Sygna analogowy
Sygna, ktry stale pokazuje zmian wielkoci w zalenoci od upywu czasu. Uywany jest przykadowo do definiowania sygnaw elektrycznych, przy ktrych informacje oceniane s w zalenoci od zmiany okrelonej wielkoci (np.: napicie lub rezystancja).
eliwo szare
Stop elaza, wgla, krzemu, magnezu, siarki i fosforu ornych udziaach tych skadnikw. Zalety to przede wszystkim: prosta obrbka, wytrzymao na tarcie, odporno na ciepo i korozj. Stop ten czsto stosowany jest do produkcji skrzy korbowych.
Sygna cyfrowy
Sygna cyfrowy odpowiada wielkociom fizycznym, przy ktrych mog zachodzi tylko
49
2.
Podaj, ktra z nastpujacych wypowiedzi dotyczcych skrzyni korbowej i miski olejowej silnika BYT jest nieprawidowa:
a) waki wyrwnowaajce zamontowane s w skrzyni korbowo-cylindrowej i znajduj si bezporednio pod waem korbowym, b) pompa oleju przykrcona jest swoj doln stron do grnej czci miski olejowej, ktra wykonana jest ze stopu aluminiowego, c) trzy gwne pokrywy oysk wewntrznych s dodatkowo przykrcone rubami do pionowego zamocowana z boku w skrzyni korbowej, d) gowica korbowodu, w celu poprawienia rozkadu si, posiada ksztat trapezu, a panewki korbowodu wykonane s z brzu.
3.
Podaj, ktra z nastpujacych wypowiedzi dotyczcych gowicy silnika BYT jest nieprawidowa:
a) posiada osiem zaworw wlotowymi i osiem zaworw wylotowych, b) na waku rozrzdu strony sscej znajduje si krzywka czterokrotna, c) koo sygnaowe czujnika Halla -G40- umieszczone jest na rodku waka rozrzdu strony sscej, d) trjwarstwowa uszczelka gowicy silnika rni si od silnika BZB.
4.
Podaj kolejno, w ktrej nastpujce elementy musz zosta wymontowane w celu wymontowania acucha napdowego waka rozrzdu:
a) boczna osona z polipropyleniu, b) zawr elektromagnetyczny przestawiania waka rozrzdu -N205-, c) zawr rozdzielacza cinienia oleju, d) przegroda oyskowa ze smarowaniem olejem.
50
5.
Podaj, kiedy klapy w kolektorze sscym s cakowicie otwarte przy ukierunkowanym zasysaniu powietrza:
a) podczas pracy silnika na biegu jaowym, b) podczas uruchamiania silnika w stanie zimnym, c) przy przekroczeniu obrotw 3000/min, d) gdy temperatura silnika przekroczy 80C.
6.
Podaj, ktry z nastpujcych elementw nie jest czci skadow systemu odpowietrzania skrzyni korbowej silnika BYT:
a) zawr regulacji cinienia, b) wstpny oddzielacz oleju, c) cyklonowy oddzielacz oleju, d) zawr elektromagnetyczny systemu zbiornika wgla aktywnego -N80-.
7.
8.
Rozwizania: 1=c; 2=a; 3=b; 4=a-2, b-1, c-3, d-4; 5=c; 6=d; 7=b;8=a.
51
401
SEAT S.A., Barcelona Wszystkie prawa zastrzeone. Podlega zmianom technicznym K00.2804.01.11 Stan techniczny 10.2007 SEAT S.A. Servicio al cliente Autova A2 Km.585 E-08760 Martorell (Barcelona)