UZASADNIENIE 1.

Wprowadzenie Przedmiotem wniosku o ratyfikacj jest Protok w sprawie rejestrw uwalniania i transferu zanieczyszcze, zwany dalej Protokoem, ktry zosta podpisany w dniu 21 maja 2003 r., w Kijowie w czasie V Paneuropejskiej Konferencji Ministrw Ochrony rodowiska rodowisko dla Europy. Jest to Protok do Konwencji o dostpie do informacji, udziale spoeczestwa w podejmowaniu decyzji oraz dostpie do sprawiedliwoci w sprawach dotyczcych rodowiska, sporzdzonej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 706), zwanej dalej Konwencj z Aarhus. Konwencja wesza w ycie dnia 30 padziernika 2001 r., a w stosunku do Rzeczypospolitej Polskiej dnia 16 maja 2002 r. Tre Protokou zostaa opublikowana w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej w 19 jzykach, w tym w jzyku polskim. W zwizku ze stwierdzeniem rozbienoci pomidzy tekstem w jzyku angielskim a tekstem podpisanym w Kijowie, w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej ogoszono w dniu 7 lipca 2010 r. oraz w dniu 13 lipca 2011 r. sprostowania do decyzji Rady 2006/61/WE z dnia 2 grudnia 2005 r. transferu zanieczyszcze. Zgodnie z art. 27 Protokou, wchodzi on w ycie dziewidziesitego dnia od dnia zoenia szesnastego dokumentu potwierdzajcego ratyfikacj, przyjcie, zatwierdzenie lub przystpienie. W zwizku ze zoeniem wymaganej liczby instrumentw ratyfikacji, Protok wszed w ycie 8 padziernika 2009 r. Zgoda na podpisanie Protokou przez Rzeczpospolit Polsk zostaa udzielona w uchwale nr 125/2003 Rady Ministrw z dnia 16 maja 2003 r. w sprawie udzielenia zgody na podpisanie Protokou w sprawie rejestrw uwalniania i transferu zanieczyszcze do Konwencji o dostpie do informacji, udziale spoeczestwa w podejmowaniu decyzji oraz dostpie do sprawiedliwoci w sprawach dotyczcych rodowiska, podpisanej w Aarhus dnia 25 czerwca 1998 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Wsplnoty Europejskiej, Protokou EKG-ONZ w sprawie rejestrw uwalniania i

Konwencja z Aarhus dotyczy przede wszystkim zobowiza pastw wobec spoeczestwa ktre nie jest ograniczone tylko do obywateli danego pastwa czonkowskiego. Prawa do informacji, do udziau w podejmowaniu decyzji i dostpu do sdownictwa w ochronie rodowiska s okrelane jako nastpna generacja praw czowieka i kluczowy element realizacji zasady zrwnowaonego rozwoju. Protok w sprawie rejestrw uwalniania i transferu zanieczyszcze jest narzdziem umoliwiajcym realizacj tych praw. Protok skada si z trzydziestu artykuw oraz czterech zacznikw. Protok okrela m.in. nastpujce kwestie: gwne elementy systemu rejestrw uwalniania i transferu zanieczyszcze, struktur oraz ukad rejestrw, zakres rejestrw, wymagania w zakresie raportowania, okresy raportowania, sposb zbierania i archiwizowania danych, zagadnienie oceny jakoci informacji raportowanych do systemu, publiczny dostp do informacji, informacje wyczone z ujawniania, udzia spoeczestwa zanieczyszcze, w rozwoju krajowych dalej rejestrw uwalniania dostp i do transferw wymiaru zwanych rejestrami PRTR,

sprawiedliwoci oraz zasady wsppracy midzynarodowej.

2. Wyjanienie potrzeby i celu ratyfikacji przez Rzeczpospolit Polsk Protokou

Ratyfikacja i wejcie w ycie Protokou stanowi wykonanie obowizkw, wynikajcych z Konwencji z Aarhus, ktrej art. 5 ust. 9 stanowi: Kada ze Stron podejmie wykazw kroki, lub aby sukcesywnie tworzy, w z uwzgldnieniem publicznie procesw dostpnej midzynarodowych tam, gdzie ma to zastosowanie, spjny, oglnokrajowy system rejestrw zanieczyszcze postaci skomputeryzowanej bazy danych, zestawionych na podstawie ujednoliconych sprawozda. Taki system moe obejmowa, w odniesieniu do pewnych rodzajw dziaalnoci, wprowadzanie, uwalnianie i przemieszczanie si okrelonego rodzaju substancji i produktw, wliczajc w to wod, energi i wykorzystane zasoby, do elementw rodowiska i do miejsc ich oczyszczania lub skadowania na danym terenie lub poza nim.. Konwencja z Aarhus nie okrelia formuy prawnej dla rejestrw, dopiero prace powoanej specjalnie w tym celu Grupy Zadaniowej (Task Force) zaowocoway powstaniem Protokou.

Protok zosta zatwierdzony przez Wsplnot Europejsk na mocy decyzji (2006/61/WE) Rady z dnia 2 grudnia 2005 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Wsplnoty Europejskiej, Protokou EKG-ONZ w sprawie rejestrw uwalniania i transferu zanieczyszcze. Wykonaniem Protokou na poziomie Wsplnoty Europejskiej jest rozporzdzenie (WE) nr 166/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 stycznia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze i zmieniajce dyrektyw Rady 91/689/EWG i 96/61/WE, zwane dalej rozporzdzeniem (WE) nr 166/2006. Rozporzdzenie (WE) nr 166/2006 zgodnie z art. 288 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, stosuje si bezporednio we wszystkich krajach czonkowskich, bez koniecznoci transpozycji do krajowego porzdku prawnego. Adresatem jego postanowie s nie tylko pastwa czonkowskie, ale rwnie osoby fizyczne i prawne. Przepisy rozporzdzenia (WE) nr 166/2006 zobowizuj pastwa czonkowskie do okrelenia w prawie krajowym pewnych zagadnie zwizanych z prowadzeniem i funkcjonowaniem Krajowych Rejestrw Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze, w zwizku z powyszym w 2007 r. zmieniona zostaa ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z pn. zm.), zwana dalej ustaw Prawo ochrony rodowiska. W ustawie Prawo ochrony rodowiska w tytule III dodany zosta dzia IVa Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze. Zgodnie z art. 236a utworzony zosta Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze, co stanowi realizacj obowizkw wynikajcych z Protokou. Art. 236a ust. 2 ustawy Prawo ochrony rodowiska stanowi, e Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze jest prowadzony przez Gwnego Inspektora Ochrony rodowiska organ ten wpisuje si w definicj waciwego organu w rozumieniu art. 2 pkt 5 Protokou. Na podstawie art. 19 rozporzdzenia (WE) nr 166/2006 utworzony zosta Komitet Regulacyjny, w spotkaniach ktrego bior rwnie udzia przedstawiciele Rzeczypospolitej Polskiej Gwnego Inspektoratu Ochrony rodowiska. Komisja Europejska, ktra przewodniczy pracom Komitetu jest ywo zainteresowana stanem ratyfikacji Protokou w pastwach czonkowskich. Protok nie nakada na Rzeczpospolit Polsk dodatkowych obowizkw, niemieszczcych si w zakresie prawa Unii Europejskiej, czyli wynikajcych

z rozporzdzenia (WE) nr 166/2006. Jednoczenie wskaza naley, i ww. rozporzdzenie zmniejsza wartoci progowe dla niektrych zanieczyszcze wymienionych w Protokole, jak rwnie wprowadza nowe zanieczyszczenia dotychczas nieuwzgldnione w Protokole. Ponadto ww. rozporzdzenie zawiera rozszerzone, bd zmodyfikowane w stosunku do Protokou niektre rodzaje dziaalnoci oraz progi wydajnoci dla nich okrelone, wymienione w zaczniku I do ww. rozporzdzenia.

3. Wskazanie przewidywalnych skutkw spoecznych, gospodarczych, finansowych,

politycznych i prawnych, zwizanych z ratyfikacj umowy midzynarodowej wraz z okreleniem rde finansowania Rejestry PRTR s instrumentem realizacji polityki ekologicznej. Poprzez odwoywanie si do wiadomoci ekologicznej spoeczestwa odgrywaj one wan rol we wspieraniu tradycyjnych instrumentw regulacyjnych (wadczo-nakazowych) oraz instrumentw finansowych. Gwnym celem tworzenia rejestrw PRTR jest zapewnienie staego dopywu informacji o zanieczyszczeniach, dziki ktremu zarwno podmioty gospodarcze, jak i wadze publiczne oraz spoeczestwo podejmowa mog dziaania suce ograniczaniu powstawania zanieczyszcze oraz zmniejszaniu ich szkodliwego oddziaywania na rodowisko i zdrowie ludzi. Protok nie przewiduje obowizkowego systemu pacenia skadek przez jego Sygnatariuszy lub Strony. Nie przewiduje te tworzenia innych organw zarzdzajcych poza tymi, ktre istniej ju w ramach Konwencji z Aarhus. Z uwagi na czonkostwo Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej, ktra rwnie jest Sygnatariuszem Protokou, system rejestrw PRTR jest dla Rzeczypospolitej Polskiej wicy. Skutki prawne zostay opisane szczegowo poniej, w pkt 4.

4. Wskazanie rnic midzy dotychczasowym i projektowanym stanem prawnym

Postanowienia Protokou nakadaj szereg obowizkw na Pastwo-Stron. Podstawowym zadaniem jest utworzenie i prowadzenie publicznie dostpnego Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze. Zgodnie z art. 236a 4

ustawy Prawo ochrony rodowiska, w Rzeczypospolitej Polskiej utworzono Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze, stanowicy element Europejskiego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze. Wszystkie postanowienia Protokou zostay wdroone przez rozporzdzenie (WE) nr 166/2006. Art. 1 rozporzdzenia (WE) nr 166/2006 stanowi: Niniejsze rozporzdzenie ustanawia zintegrowany rejestr uwalniania i transferu zanieczyszcze na poziomie Wsplnoty (europejski PRTR) w postaci publicznie dostpnej elektronicznej bazy danych i okrela zasady jego funkcjonowania w celu wdroenia Protokou EKG-ONZ w sprawie rejestrw uwalniania i transferu zanieczyszcze (zwanego dalej Protokoem) i uatwienia udziau spoeczestwa w procesie podejmowania decyzji dotyczcych rodowiska, jak rwnie przyczyniania si do zapobiegania zanieczyszczaniu rodowiska i zmniejszania tego zanieczyszczenia.. Dodatkowo w ustawie Prawo ochrony rodowiska, w art. 236b i 236c znajduj si odwoania bezporednio do zacznikw powyszego rozporzdzenia. Rozporzdzenie (WE) nr 166/2006, ktre wdraa Protok obowizuje bezporednio. Rzeczpospolita Polska na mocy ustawy Prawo ochrony rodowiska utworzya Krajowy Rejestr Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze. W zwizku z powyszym nasze ustawodawstwo jest zgodne z postanowieniami Protokou EKG-ONZ i jego ratyfikacja jest moliwa bez koniecznoci dokonywania kolejnych zmian w krajowym porzdku prawnym. Protok oddziauje na podmioty prowadzce dziaalno wymienion w zaczniku I do Protokou z przekroczeniem progw wydajnoci, a take na organ waciwy do prowadzenia Krajowego Rejestru Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze, tj. Gwnego Inspektora Ochrony rodowiska.

5. Wyjanienie wyboru trybu zwizania Rzeczypospolitej Polskiej Protokoem

w sprawie Rejestrw Uwalniania i Transferu Zanieczyszcze Zgodnie z art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 14 kwietnia 2000 r. o umowach midzynarodowych (Dz. U. Nr 39, poz. 443, z pn. zm.), ratyfikacji podlegaj umowy midzynarodowe, o ktrych mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 89 ust. 1 Konstytucji wskazuje, i ratyfikacja przez Rzeczpospolit Polsk umowy midzynarodowej i jej wypowiedzenie wymaga 5

uprzedniej zgody wyraonej w ustawie, jeeli umowa dotyczy: pokoju, sojuszy, ukadw politycznych lub ukadw wojskowych, wolnoci, praw lub obowizkw obywatelskich okrelonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, czonkostwa Rzeczypospolitej Polskiej w organizacji midzynarodowej, znacznego obcienia pastwa pod wzgldem finansowym, lub spraw uregulowanych w ustawie. Postanowienia Protokou dotycz spraw uregulowanych w ustawie Prawo ochrony rodowiska, w art. 236a 236d, w zwizku z powyszym wypenione zostaj przesanki art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, co oznacza, e ratyfikacja Protokou wymaga uprzedniej zgody wyraonej w ustawie. Jednoczenie moliwo ratyfikacji dopuszcza art. 26 Protokou, zgodnie z ktrym podlega on ratyfikacji, zatwierdzeniu lub przyjciu przez Pastwa Sygnatariuszy lub przez regionalne organizacje integracji gospodarczej. Rwnoczenie wskaza naley, i zgodnie z art. 27 pkt 3 Protokou, dla kadego Pastwa lub regionalnej organizacji integracji gospodarczej, ktre ratyfikuj, przyjm lub zatwierdz niniejszy Protok lub przystpi do niego po zoeniu szesnastego dokumentu potwierdzajcego ratyfikacj, przyjcie, zatwierdzenie lub przystpienie, Protok wchodzi w ycie dziewidziesitego dnia od dnia zoenia przez to Pastwo lub organizacj instrumentu ratyfikacji, przyjcia, zatwierdzenia lub przystpienia.

6. Wyniki uzgodnie midzyresortowych

Projekt wniosku o ratyfikacj Protokou zosta uzgodniony z nastpujcymi ministrami: 1) Ministrem Gospodarki, 2) Ministrem Spraw Zagranicznych, 3) Ministrem Finansw, 4) Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, oraz: 5) Prezesem Rzdowego Centrum Legislacji, 6) Prezesem Prokuratorii Generalnej Skarbu Pastwa.

19-01-dg