Professional Documents
Culture Documents
Warszawa, 18 kwietnia 2012 r. SEJM RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ VII kadencja Prezes Trybunau Konstytucyjnego
Szanowna Pani Marszaek Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz. U. Nr 102, poz. 643, ze zm.) uprzejmie przekazuj
- Informacj o istotnych problemach wynikajcych z dziaalnoci i orzecznictwa Trybunau Konstytucyjnego w 2011 roku,
zatwierdzon przez Zgromadzenie Oglne Sdziw Trybunau, a nastpnie zaprezentowan na publicznym posiedzeniu Zgromadzenia 4 kwietnia 2012 r. Doczam tekst Informacji w wersji drukowanej oraz elektronicznej.
INFORMACJA
OIstOtNyChpRObleMACh wyNIkAJCyChzdzIAAlNOCI IORzeCzNICtwA tRybuNAukONstytuCyJNegO w2011ROku
warszawa2012
spistreci
wykazwaniejszychskrtowcw.................................................................................. 7 RozdziaI..pozycjaustrojowaikompetencjetrybunaukonstytucyjnego.............. 9 1..Skad,.kadencja.i.wybr.sdziw.Trybunau.Konstytucyjnego. .............................. 9 . 2..Kompetencje.Trybunau.Konstytucyjnego............................................................. 10 3..Kryteria.oraz.metody.kontroli................................................................................ 16 RozdziaII.wybrane,podstawoweproblemyworzecznictwiez2011r................. 21 . 1..Konstytucyjne.standardy.tworzenia.prawa............................................................. 21 1.1..Standardy.wynikajce.z.zasady.demokratycznego.pastwa.prawnego........... 21 1.1.1... asada.zaufania.do.pastwa.i.stanowionego.przez.nie.prawa.oraz.zasada. Z pewnoci.prawa............................................................................................ 21 1.1.2..Zasada.ochrony.praw.susznie.nabytych...................................................... 22 1.1.3..Zasada.ochrony.interesw.w.toku................................................................ 22 1.1.4..Zasada.poprawnej.legislacji......................................................................... 23 1.1.5..Zasada.okrelonoci.prawa........................................................................... 23 1.1.6..Zakaz.retroakcji............................................................................................ 24 1.2..Zasada.proporcjonalnoci................................................................................ 24 1.3..Zasada.sprawiedliwoci.spoecznej................................................................. 24 1.4..Tryb.ustawodawczy......................................................................................... 25 1.4.1..Nakaz.poszanowania.regu.stanowienia.prawa............................................ 25 1.4.2... bowizek.okrelenia.skutkw.finansowych.regulacji.w.uzasadnieniu. O projektu.ustawy............................................................................................ 25 1.4.3..Wymaganie.dopenienia.obowizkw.konsultacyjnych............................... 26 1.4.4..Zakres.poprawek.senackich.w.postpowaniu.ustawodawczym................... 26 1.5..Przekazywanie.kompetencji.normotwrczych................................................ 26 1.5.1... bowizek.uregulowania.w.aktach.prawa.powszechnie.. O obowizujcego.statusu.prawnego.podmiotw.niepodlegajcych. organizacyjnie.organom.prawodawczym..................................................... 26 1.5.2... odzia.kompetencji.prawodawczych.midzy.ustawodawc.. P a.prawodawc.wykonawczego..................................................................... 27 1.5.3... odzia.kompetencji.prawotwrczych.w.zakresie.ksztatowania.. P prawa.daninowego........................................................................................ 27 1.5.4..Upowanienie.do.wydania.rozporzdzenia.................................................. 28 2..Funkcjonowanie.wadz.publicznych.i.ich.relacje.z.innymi.podmiotami............... 28 2.1... warancje.niezalenoci.finansowej.samorzdu.terytorialnego.wobec. G wadz.centralnych............................................................................................ 28 2.2... tosunek.wadz.publicznych.do.kociow.i.innych.zwizkw.. S wyznaniowych................................................................................................. 29 2.3..Status.urzdnikw.administracji.publicznej.a.reformy.tej.administracji........ 30 2.4..Konstytucyjne.standardy.prawa.wyborczego.................................................. 32
3..Konstytucyjny.status.jednostki............................................................................... 35 3.1..Wolnoci.i.prawa.osobiste............................................................................... 35 3.1.1..Konstytucyjny.status.dziecka....................................................................... 35 3.1.2..Konstytucyjna.wolno.wyraania.pogldw.............................................. 35 3.1.3..Standardy.konstytucyjne.w.zakresie.prawa.karnego.................................... 36 3.1.4..Ekstradycja.obywatela.polskiego................................................................. 37 3.2..Wolnoci.i.prawa.ekonomiczne,.socjalne.i.kulturalne.................................... 37 . 3.2.1..Konstytucyjna.ochrona.prawa.wasnoci.i.innych.praw.majtkowych......... 37 3.2.2..Konstytucyjne.wolnoci.w.sferze.aktywnoci.zawodowej.i.gospodarczej..... 41 3.2.3..Nauka.w.szkoach.publicznych.................................................................... 44 3.2.4..Konstytucyjna.pozycja.rodziny.................................................................... 44 3.2.5..Konstytucyjna.ochrona.konsumentw......................................................... 45 3.3... rawo.do.sdu.oraz.odpowiedzialno.odszkodowawcza.organw.wadzy. P publicznej........................................................................................................ 47 3.3.1..Prawo.do.sdu.............................................................................................. 47 . 3.3.2..Odpowiedzialno.odszkodowawcza.organw.wadzy.publicznej.............. 49 3.4..Obowizki.konstytucyjne................................................................................ 50 4..Prawo.polskie.a.prawo.midzynarodowe.i.prawo.Unii.Europejskiej. ................... 50 . 4.1..Kontrola.konstytucyjnoci.ratyfikowanej.umowy.midzynarodowej............. 50 4.2..Prawo.pochodne.Unii.Europejskiej.w.krajowym.porzdku.prawnym............ 51 4.2.1..Kontrola.konstytucyjnoci.rozporzdze.UE............................................... 51 4.2.2... ompetencje.jurysdykcyjne.Trybunau.Konstytucyjnego.i.Trybunau. K Sprawiedliwoci.UE..................................................................................... 52 4.2.3... arunki.kontroli.zgodnoci.postanowie.pochodnego.prawa.unijnego. W w.trybie.skargi.konstytucyjnej...................................................................... 53 4.2.4... otencjalne.skutki.wyroku.o.niekonstytucyjnoci.norm.prawa.. P pochodnego.UE............................................................................................ 54 4.2.5..Zbieno.aksjologiczna.prawa.polskiego.i.prawa.unijnego....................... 54 4.3..Standardy.wynikajce.z.orzecznictwa.ETPC.................................................. 55 4.4..Standardy.wynikajce.z.przepisw.prawa.midzynarodowego...................... 55 RozdziaIII.skutkiorzeczedladziaalnociprawodawczej.................................. 57 1..Konstytucyjny.obowizek.prawodawcy.wykonywania.orzecze.......................... 57 2... miany.w.prawie.konieczne,.zalecane.lub.sugerowane.w.zwizku.. Z z.orzeczeniami........................................................................................................ 59 2.1..Konieczno.dziaa.prawodawczych............................................................. 59 2.1.1..Wyroki.z.odroczeniem.terminu.utraty.mocy................................................ 59 2.1.2..Inne.wyroki.wymagajce.wykonania........................................................... 61 2.2... alecenia.uzgodnienia.brzmienia.niekonstytucyjnych.przepisw.z.treci. Z sentencji........................................................................................................... 62 2.3..Sugestie.zmian.w.prawie.wynikajce.z.innych.wyrokw............................... 63 2.4..Postanowienia.sygnalizacyjne......................................................................... 64 3... naliza.dziaa.prawodawczych.prowadzonych.w.2011.r..w.reakcji.. A na.orzeczenia.......................................................................................................... 65 . 4
3.1..Konsekwentna.poprawa.stanu.wykonywania.orzecze.................................. 65 3.2..Aktywno.Senatu........................................................................................... 66 3.3..Aktywno.Rady.Ministrw............................................................................ 68 3.4..Aktywno.innych.organw.prawodawczych................................................. 69 4..Aktualne.problemy.zwizane.z.wykonywaniem.orzecze.przez.prawodawc...... 70 4.1..Przypadki.nieterminowej.reakcji.na.wyroki.odraczajce................................ 70 4.2..Problemy.zwizane.z.prewencyjn.kontrol.konstytucyjnoci.ustaw. ........... 71 . 4.3..Kontrola.konstytucyjnoci.w.nastpstwie.niewykonania.orzeczenia. ............ 72 . 4.4..Przerwanie.prac.ustawodawczych.nad.wykonaniem.orzecze....................... 73 4.5..Zalegoci.w.wykonywaniu.orzecze. ............................................................ 74 . RozdziaIV.dialogtrybunauzorganamistosowaniaprawa................................. 76 1..Uwagi.wprowadzajce. .......................................................................................... 76 . 2..Wzajemne.uwzgldnianie.dorobku.orzeczniczego. ............................................... 76 . 3..Powszechnie.obowizujca.moc.orzecze.Trybunau.Konstytucyjnego............... 78 4..Wznowienie.postpowania.jako.nastpstwo.stwierdzenia.niekonstytucyjnoci.... 80 5..Obowizek.prokonstytucyjnej.wykadni.prawa.w.procesie.jego.stosowania........ 81 . 6... skazwki.dla.organw.stosowania.prawa.zawarte.w.uzasadnieniach.. W orzecze.Trybunau................................................................................................ 82 . RozdziaV..dziaalnopozaorzecznicza.................................................................... 85 1..Uwagi.wprowadzajce. .......................................................................................... 85 . 2... roczystoci.oraz.konferencje.naukowe.zorganizowane.w.siedzibie.. U Trybunau.Konstytucyjnego................................................................................... 85 3..Wsppraca.midzynarodowa................................................................................ 86 . 4..Dziaalno.informacyjna.i.edukacyjna. ................................................................ 88 . 5..Zawieszenie.waloryzacji.wynagrodze.sdziw.konstytucyjnych........................ 91 zACzNIkI............................................................................................................... 93 Zacznik.nr.1..Analiza.danych.statystycznych.dotyczcych.wpywu.spraw. ............... 95 . Zacznik.nr.2..Analiza.danych.statystycznych.dotyczcych.spraw.zakoczonych. ..... 98 . Zacznik.nr.3..Rodzaje.rozstrzygni.zawartych.w.wyrokach. .................................. 107 . Zacznik.nr.4..Wzorce.kontroli.w.sprawach.zakoczonych.wyrokiem...................... 108 Zacznik.nr.5..Przedmiot.kontroli.w.sprawach.zakoczonych.wyrokiem.................. 111 Zacznik.nr.6..Przegld.treci.sentencji.wyrokw.zapadych.w.2011.r...................... 122 Zacznik.nr.7..Charakterystyka.postanowie.o.umorzeniu.postpowania.................. 150 Zacznik.nr.8..Przegld.zda.odrbnych.zgoszonych.do.wyrokw.i.postanowie. Trybunau.wydanych.w.2011.r................................................................................. 155 Zacznik.nr.9..Zestawienie.wyrokw.z.2011.r..odraczajcych.termin.utraty.mocy. niekonstytucyjnych.przepisw.lub.aktw.normatywnych....................................... 160 . Zacznik.nr.10..Zestawienie.wyrokw.i.postanowie.sygnalizacyjnych.wydanych. w.2011.r..oczekujcych.na.reakcj.prawodawcy...................................................... 162
wykazwaniejszychskrtowcw ABW..Agencja.Bezpieczestwa.Wewntrznego AW..Agencja.Wywiadu ETPC..Europejski.Trybuna.Praw.Czowieka FUS..Fundusz.Ubezpiecze.Spoecznych GUS..Gwny.Urzd.Statystyczny IPN..Instytut.Pamici.Narodowej KNF..Komisja.Nadzoru.Finansowego KRRiT..Krajowa.Rada.Radiofonii.i.Telewizji KSAP..Krajowa.Szkoa.Administracji.Publicznej NIK..Najwysza.Izba.Kontroli NSA..Naczelny.Sd.Administracyjny PAN..Polska.Akademia.Nauk PRL..Polska.Rzeczpospolita.Ludowa RCL..Rzdowe.Centrum.Legislacji RM..Rada.Ministrw RP..Rzeczpospolita.Polska RPO..Rzecznik.Praw.Obywatelskich SN..Sd.Najwyszy TK..Trybuna.Konstytucyjny TSUE..Trybuna.Sprawiedliwoci.Unii.Europejskiej UE..Unia.Europejska WAT..Wojskowa.Akademia.Techniczna WSA..Wojewdzki.Sd.Administracyjny
pozycjaustrojowaikompetencjetrybunau konstytucyjnego
1.skad,kadencjaiwybrsdziwtrybunaukonstytucyjnego
W.skad.Trybunau.Konstytucyjnego.wchodzi.15sdziwwybranychprzez. Sejmna9-letniekadencje. Konstytucja. wprowadza. zasad. indywidualnego. wyboru. sdziw. spord. osb.wyrniajcych.si.wiedz.prawnicz.oraz.zakaz.ponownego.ich.wyboru. (art..194.ust..1)..Jedn.z.konsekwencji.indywidualnego.wyboru.jest.odrbny.bieg. kadencji.kadego.sdziego. W.grudniu.2010.r.,.gdy.wygasaa.kadencja.czworga.sdziw.Trybunau,.Sejm. wybra.trzech.sdziw..Dlatego.z.pocztkiem.2011.r..jednostanowiskoczasowopozostawaonieobsadzone.. Trybuna.funkcjonowa.wwczas.w.skadzie.14.sdziw:.Stanisaw.Biernat,. Zbigniew. Cielak,. Maria. Gintowt-Jankowicz,. Mirosaw. Granat,. Wojciech. Hermeliski,.Adam.Jamrz,.Marek.Kotlinowski,.Teresa.Liszcz,.Ewa.towska,. Stanisaw. Rymar,. Andrzej. Rzepliski,. Piotr. Tuleja,. Sawomira. WronkowskaJakiewicz,.Marek.Zubik.. skad trybunau zosta uzupeniony w. dniu. 5. stycznia. 2011. r.,. wraz. z.wyborem.na.sdzi.Magorzaty.Pyziak-Szafnickiej..W.dniu.27.maja.2011.r.,. w.zwizku.z.zakoczeniem.kadencji.sdzi.Ewy.towskiej,.Sejm.dokona.wyboru.Andrzeja.Wrbla.na.stanowisko.sdziego.Trybunau. Funkcj. Prezesa. Trybunau. peni. sdzia. Andrzej. Rzepliski,. a. funkcj. Wiceprezesa..sdzia.Stanisaw.Biernat.
RozdziaI
skAdtRybuNAukONstytuCyJNegONAkONIeC2011R.
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 sdzIAtRybuNAu Adam.Jamrz Maria.Gintowt-Jankowicz Wojciech.Hermeliski Marek.Kotlinowski Zbigniew.Cielak Teresa.Liszcz Mirosaw.Granat Andrzej.Rzepliski.(Prezes.Trybunau) Stanisaw.Biernat.(Wiceprezes.Trybunau) Sawomira.Wronkowska-Jakiewicz Stanisaw.Rymar Piotr.Tuleja Marek.Zubik Magorzata.Pyziak-Szafnicka Andrzej.Wrbel
upywkAdeNCJI 22.lipca.2012.r. 6.listopada.2015.r. 6.listopada.2015.r. 6.listopada.2015.r. 2.grudnia.2015.r. 8.grudnia.2015.r. 27.kwietnia.2016.r. 19.grudnia.2016.r. 26.czerwca.2017.r. 6.maja.2019.r. 3.grudnia.2019.r. 3.grudnia.2019.r. 3.grudnia.2019.r. 5.stycznia.2020.r. 29.maja.2020.r.
2.kompetencjetrybunaukonstytucyjnego
(1)Kognicja.Trybunau.obejmuje.przede.wszystkim.kontrolpionowej(hierarchicznej)zgodnoci.aktw.normatywnych.z.aktami.o.wyszej.mocy: . ustaw.i.umw.midzynarodowych.z.Konstytucj; . . staw.z.ratyfikowanymi.umowami.midzynarodowymi,.ktrych.ratyfikau cja.wymagaa.uprzedniej.zgody.wyraonej.w.ustawie; . . rzepisw. prawa. wydawanych. przez. centralne. organy. pastwowe. p z.Konstytucj,.ratyfikowanymi.umowami.midzynarodowymi.i.ustawami.. Trybuna. nie dokonuje poziomej kontroli zgodnoci, a. wic. aktw. o. tej. samej.mocy.prawnej..Rozstrzyganie.takich.sprzecznoci.naley.do.kompetencji. organw.stosujcych.prawo,.ktre.maj.moliwo.signicia.po.odpowiednie. metody.wykadni.i.reguy.kolizyjne.(np..wyrok z 7 kwietnia 2011 r., K4/09). (2). Katalog. aktw. normatywnych. mogcych. stanowi. przedmiot. kontroli.w.trybie.skargi.konstytucyjnej.zdefiniowany.zosta.w.Konstytucji.w.sposb. autonomiczny.i.niezaleny.od.art..188.pkt.1-3..Obejmuje.on.kady.akt.normatywny,. o. ile. tylko. stanowi. podstaw. ostatecznego. rozstrzygnicia. w. indywidualnej. sprawie. jednostki.. przedmiotem kontrolitrybunau w trybie skargi konstytucyjnej mog by zatem rozporzdzenia unijne,. bdce aktami prawa pochodnego unii europejskiej.. Stanowi. one. cz. obowizujcego. w. Polsce. porzdku. prawnego,. s. bezporednio. stosowane. i. w. taki. te. sposb. ksztatuj.sytuacj.prawn.jednostki..Kontrola.przez.Trybuna.tego.rodzaju.ak10
tw. jest. ograniczona. wycznie. do. badania. ich. zgodnoci. z. Konstytucj,. poniewa.ocena.zgodnoci.prawa.pochodnego.z.traktatami.europejskimi.zastrzeona.zostaa.do.kognicji.Trybunau.Sprawiedliwoci.UE.(wyrok z 16 listopada 2011 r., SK45/09).. Z.punktu.widzenia.potencjalnych.wzorcw.kontroli,.w.postpowaniu.zainicjowanym.skarg.konstytucyjn.podnie.mona.jedynie.zarzuty.oparte.na.naruszeniu.tych.postanowie.Konstytucji,.w.ktrych.ujte.zostay.wolnoci.albo. prawa.podmiotowe.jednostki..Dopuszczalnych.wzorcw.kontroli.nie.stanowi. . co. do. zasady. . postanowienia. Konstytucji. dotyczce. zasad. ustroju. pastwa. czy.kierunkw.dziaania.organw.wadzy.publicznej.(np..wyrok z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08).a.take.postanowienia.umw.midzynarodowych,.nawet.jeli. dotycz.praw.i.wolnoci.jednostki.(np..wyrok z 14 grudnia 2011 r., SK42/09, postanowienie z 5 lipca 2011 r., SK3/10).. (3).Przedmiotem.kontroli.Trybunau.w.ramach.badania.hierarchicznej.zgodnoci. aktw. normatywnych. s. zasadniczo. akty obowizujce.. Utrata. mocy. obowizujcej.aktu.powoduje.konieczno.umorzenia.postpowania.. Nie.zawsze.jednak.formalna.derogacja.aktu.normatywnego.albo.jego.czci. oznacza.utrat.mocy.obowizujcej.w.rozumieniu.ustawy.o.Trybunale..Niekiedy. akt.uchylony.moe.(np..na.podstawie.norm.midzyczasowych).nadal.stanowi. rdo.adresowanych.do.podmiotw.prawa.nakazw.i.zakazw.powinnego.zachowania.(a.wwczas.obowizuje.w.rozumieniu.art..39.ustawy.o.Trybunale).. Naley.jednak.odrni.sytuacje,.kiedy.akt.derogowany.stosowany.jest.wycznie.do.oceny.i.ustalenia.skutkw.prawnych.przeszych.zachowa.tych.podmiotw..Wwczas..jako.e.definitywnie.przesta.by.elementem.systemu.prawnego. .utraci.moc.obowizujc.w.rozumieniu.art..39.ustawy.o.Trybunale.(np..dekret. o.stanie.wojennym:.wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08;.przepisy.regulujce.postpowanie.przed.Komisj.Majtkow: wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09). (4).Wyjtkowo.Trybuna.dokonuje.kontroliaktw,ktreutraciymocobowizujc,jelijesttokoniecznedlazapewnieniaochronykonstytucyjnych wolnociiprawjednostki,.zarwno.w.ramach.kontroli.konkretnej.jak.i.abstrakcyjnej.(wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08).. O. koniecznoci. kontroli. naley. mwi. wwczas,. kiedy. nie. istnieje. aden. alternatywny. rodek. prawny. mogcy. prowadzi. do. zmiany. sytuacji. prawnej. definitywnie. uksztatowanej. przed. uchyleniem. kwestionowanego. przepisu,. a.jednoczenie.orzeczenie.o.niekonstytucyjnoci.stanowi.bdzie.skuteczny.rodek.przywrcenia.ochrony.naruszonych.praw.i.wolnoci.konstytucyjnych,.np.. w.drodze.wznowienia.postpowania.(wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08;.wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09)..
11
Warunki. ustalenia. koniecznoci. kontroli. przepisw. uchylonych. rni. si. w.zalenoci.od.tego,.czy.mowa.o.przepisach.materialnych.czy.proceduralnych.. W.przypadku.przepisw.materialnych.orzeczenie.o.niekonstytucyjnoci.w.znacznie.szerszym.stopniu.daje.moliwo.uksztatowania.sytuacji.jednostki.z.poszanowaniem.jej.konstytucyjnych.praw.i.wolnoci.w.toku.procedur.wznowieniowych.. Nie. kada. natomiast. niekonstytucyjno. przepisw. proceduralnych. prowadzi. bdzie.do.naruszenia.konstytucyjnych.praw.i.wolnoci..Warunkiem.koniecznym. poddania.kontroli.Trybunau.derogowanych.przepisw.proceduralnych.jest.stwierdzenie,.e.zakwestionowany.przepis.jest.sprzeczny.ze.standardami.sprawiedliwoci.proceduralnej,.a.jednoczenie.sprzeczno.ta.miaa.istotny.wpyw.na.tre.rozstrzygni.w.sprawach.indywidualnych.(wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08).. Czynnik czasu nie wycza automatycznie kognicji trybunau.. Nie. ma. take.znaczenia.liczba.podmiotw,.w.stosunku.do.ktrych.stan.naruszenia.konstytucyjnych.praw.i.wolnoci.moe.zosta.uchylony.wobec.orzeczenia.o.hierarchicznej.niezgodnoci..W.razie.wtpliwoci.co.do.spenienia.przesanek.kontroli. przepisw. derogowanych. istnieje. w. szczeglnie. uzasadnionych. przypadkach. swoiste. domniemanie dopuszczalnoci kontroli. (wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08w.sprawie.dekretu.o.stanie.wojennym). (5).Kontrol.Trybunau.mog.by.objte.ustawy,ktrejeszczenienabray mocyobowizujcej. kontrola prewencyjna. wykazuje. pewn. specyfik. wzgldem. kontroli. nastpczej,.ktra.dokonywana.jest.ju.po.publikacji.aktu.normatywnego..Wyczn. kompetencj.do.wszczcia.kontroli.prewencyjnej.ma.Prezydent.RP,.a.Konstytucja. zawa.katalog.dopuszczalnych.wzorcw.oraz.aktw.mogcych.stanowi.przedmiot.kontroli.w.tym.trybie.(np..wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11). (6). Kontrola. nastpcza. moe. przybra. posta. kontroli abstrakcyjnej (na. wniosek. i. bez. powizania. z. indywidualn. spraw). albo. kontroli konkretnej (wszczynanej.na.podstawie.skargi.konstytucyjnej.lub.pytania.prawnego.i.zwizanej.z.konkretn.spraw.indywidualn).. Kompetencja.do.wniesienia.wniosku.o.abstrakcyjnkontrolnormprzysuguje:.Prezydentowi.RP,.Marszakowi.Sejmu,.Marszakowi.Senatu,.Prezesowi. RM,.Pierwszemu.Prezesowi.SN,.Prezesowi.NSA,.Prokuratorowi.Generalnemu,. Prezesowi.NIK.oraz.RPO..Z.wnioskiem.wystpi.moe.rwnie.grupa.co.najmniej.50.posw.lub.30.senatorw..Zakoczenie.kadencji.Sejmu.i.Senatu.(a.tym. samym.wyganicie.mandatw.poselskich.i.senatorskich.w.danej.kadencji).powoduje.utrat.legitymacji.czynnej.inicjatorw.postpowania.przed.Trybunaem,. a.w.konsekwencji..umorzenie.postpowania.przez.Trybuna.(np..postanowienie z 29 listopada 2011 r., K34/09)..
12
Podmioty.te.maj.nieograniczon.legitymacj.do.zainicjowania.postpowania.przed.Trybunaem,.a.wic.w.oderwaniu.od.tego,.czy.kwestionowana.tre. normatywna.wie.si.z.zakresem.ich.zada.i.kompetencji.. Kontrola.abstrakcyjna.moe.zosta.wszczta.take.na.wniosek.jednego.z.podmiotw.o.tzw..legitymacji.szczeglnej:.Krajow.Rad.Sdownictwa,.organy.stanowice.jednostek.samorzdu.terytorialnego,.oglnokrajowe.organy.zwizkw. zawodowych,.oglnokrajowe.wadze.organizacji.pracodawcw.i.organizacji.zawodowych.oraz.kocioy.i.inne.zwizki.wyznaniowe..Legitymacja.szczeglna. pozostaje.ograniczona.do.spraw.objtych.zakresem.dziaania.tych.podmiotw.. Na.przykad.zakres.zaskarenia.koncentrujcy.si.na.przepisach.o.maksymalnej. stawce.taksy.notarialnej.uzasadnia.legitymacj.Krajowej.Rady.Notarialnej.do. wystpienia.z.wnioskiem.o.zbadanie.przez.Trybuna.ich.konstytucyjnoci.(wyrok z 7 lipca 2011 r., U8/08). (7).Tzw..kontrolakonkretnama.miejsce.w.przypadku.postpowa.zainicjowanych.wniesieniem.skargikonstytucyjnej.przez.jednostk.albo.skierowaniem. pytaniaprawnego.przez.sd.. Zaoeniem.mechanizmu.rozpoznawania.skargkonstytucyjnychjest.ochrona. statusu. jednostki. poprzez. stwierdzenie. niekonstytucyjnoci. i. derogowanie. przez.Trybuna. przepisw,. ktre. zostay. zastosowane. jako. podstawa. rozstrzygnicia.w.indywidualnej.sprawie.jednostki.i.ktre.doprowadziy.do.naruszenia. jej.praw.i.wolnoci.konstytucyjnych..Zakwestionowanymi.przepisami.mog.by. zarwno.regulacje.natury.materialnoprawnej.jak.i.proceduralnej..pod.warunkiem.jednak,.e.maj.wpyw.na.orzekanie.o.treci.konstytucyjnych.praw,.wolnoci.lub.powinnoci.jednostek.(postanowienie z 16 lutego 2011 r., SK40/09).. Aby.skarga.bya.dopuszczalna,.naley.wykaza,.e.naruszenie.praw.i.wolnoci.skarcego.w.wyniku.zastosowania.niekonstytucyjnych.przepisw.w.jego. indywidualnej. sprawie. ma. charakter. aktualny. i. rzeczywisty.. Pniejsze. znowelizowanie. przez. ustawodawc. regulacji. materialnoprawnej. oraz. wprowadzenie. regulacji. proceduralnej. dopuszczajcej. wznowienie. i. zweryfikowanie. postpowa.sdowych,.a.tym.samym.umoliwienie.uchylenia.stanu.naruszenia. konstytucyjnych.praw.i.wolnoci.bez.koniecznoci.uzyskania.orzeczenia.przez. Trybuna,.powoduje.utrat.aktualnego.interesu.prawnego.skarcego.w.merytorycznym.rozpoznaniu.jego.skargi.konstytucyjnej.oraz.umorzenie.postpowania. przed.Trybunaem.(postanowienie z 20 czerwca 2011 r., SK1/11)..Warunkiem. wniesienia.skargi.konstytucyjnej.jest.rwnie,.aby.orzeczenie,.w.ktrym.przepis.naruszajcy.prawa.i.wolnoci.konstytucyjne.zosta.zastosowany,.miao.charakter. ostateczny,. co. oznacza. brak. dalszych. rodkw. jego. zaskarenia. (wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10).
13
Katalog.podmiotw.uprawnionych.do.skutecznego.wniesienia.skargi.konstytucyjnej.nie.jest.nieograniczony..Niezbdne.jest.wykazanie,.e.skarcy.pozostaje. podmiotem.konstytucyjnych.praw.i.wolnoci..Skarcym.nie.moe.by.podmiot. realizujcy.funkcje.wadzy.publicznej..Z.tego.wzgldu.Trybuna.wyklucza.legitymacj.skargow.jednostek.samorzdu.terytorialnego,.biorcych.udzia.w.sprawowaniu. wadzy. podczas. wykonywania. zada. publicznych,. oraz. publicznych. podmiotw. gospodarczych,. sucych. pastwu. do. wykonywania. jego. zada. (np..postanowienie z 6 kwietnia 2011 r., SK21/07)..Rwnie.partie.polityczne,. w.zakresie.realizacji.konstytucyjnej.funkcji.polegajcej.na.deniu.do.uzyskania. wpywu.na.polityk.pastwa,.staj.si.elementem.systemu.politycznego.i.wystpuj.jako.podmioty.publiczne..Nie.mog.tym.samym.skutecznie.korzysta.z.instrumentu.skargi.(postanowienie z 15 wrzenia 2011 r., Ts256/09)..Dopuszczalne. jest. natomiast. w. drodze. skargi. konstytucyjnej. poszukiwanie. przez. komornika. ochrony.swoich.interesw.majtkowych.(wyrok z 13 grudnia 2011 r., SK44/09).. Z.pytaniemprawnym.moe.zwrci.si.kady.sd,.o.ile.od.rozstrzygnicia. przez.Trybuna.wtpliwoci.co.do.konstytucyjnoci.zakwestionowanego.przepisu.zaley.rozstrzygnicie.w.zawisej.przed.sdem.sprawie..Przedmiotem.pytania. moe.sta.si.taki.przepis,.ktrego.wyeliminowanie.z.porzdku.prawnego.spowoduje,. e. rozstrzygnicie. sdowe,. ktrego. moe. stanowi. podstaw,. bdzie. inne..Przesanka.relewancji.rozumiana.by.powinna.szerzej.ni.przesanka.uzaleniajca.dopuszczalno.skargi.konstytucyjnej.od.tego,.aby.przepis.by.podstaw.ostatecznego.orzeczenia..Przedmiotem.pytania.prawnego.moe.by.take. inna.norma.ni.norma.skadajca.si.na.podstaw.rozstrzygnicia.(w.rozumieniu. art..79.ust..1.Konstytucji),.o.ile.wykazana.zostanie.jej.relewantno.dla.sprawy. toczcej.si.przed.sdem.(wyrok z 12 maja 2011 r., P38/08).. Podobnie. normy. o. charakterze. ustrojowym. albo. proceduralnym. mog. sta. si.przedmiotem.pytania.prawnego.w.sytuacji,.gdy.od.oceny.ich.konstytucyjnoci.przez.Trybuna.zaley.ewentualne.odmienne.uksztatowanie.podstawowych. ram. ustrojowych. lub. proceduralnych. postpowania. sdowego,. choby. w. celu. uzgodnienia.tyche.ram.z.konstytucyjnymi.standardami.rzetelnej.i.sprawiedliwej.procedury.(zob..wyrok z 12 maja 2011 r., P38/08).. Kwestia. udowodnienia,. w. jaki. sposb. rozstrzygnicie. sprawy. zaley. od. orzeczenia.przez.Trybuna.o.niekonstytucyjnoci.przepisu,.naley.do.sdu,.ktry. zwraca.si.z.pytaniem.prawnym..Nie.wycza.to.jednak.obowizku.Trybunau. zweryfikowania. samodzielnie. spenienia. przesanek. dopuszczalnoci. pytania. prawnego..Umorzenie.postpowania.ze.wzgldu.na.niespenienie.przesanki.relewancji.powinno.jednak.nastpi.wycznie.w.sytuacjach.oczywistych.(wyrok z 12 maja 2011 r., P38/08)..
14
Pytanie.prawne.jest.dopuszczalne.dopiero.wwczas,.gdy.wtpliwoci.sdu.s. rzeczywiste,.obiektywne.i.powane,.i.to.w.takim.stopniu,.e.nie.jest.moliwe.ich. samodzielnie.rozstrzygnicie.z.zastosowaniem.wykadni.przepisw.w.zgodzie. z.Konstytucj.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., P33/09).. (8). Trybuna. nie. ma. kompetencji. do. orzekania. w. przedmiocie. zaniecha ustawodawczych,. a. wic. w. sytuacji,. w. ktrej. prawodawca. nie. wyda. caej. ustawy.(czy.poszczeglnych.przepisw).choby,.obowizek.jej.wydania.wynika.z.Konstytucji,.pozostawia.w.caoci.okrelone.zagadnienie.poza.regulacj. prawn..Trybuna.moe.jednake.orzeka.o.pominiciach.ustawodawczych,.tj.. gdy. w. wydanej. ustawie. regulacja jest niepena i fragmentaryczna z punktu widzenia okrelonych wzorcw konstytucyjnych. (np.. wyroki: z 3 marca 2011 r., K23/09;.z 13 czerwca 2011 r., SK41/09). (9). Poza. kognicj. Trybunau. pozostaje. ocena. sposobu dziaania. i. sprawnoci organw stosowania prawa. czy. weryfikacja zarzutw przewlekoci postpowania (np. postanowienie z 3 sierpnia 2011 r., SK13/09). Trybuna.nie. ma. rwnie. kompetencji. do. oceny. konstytucyjnoci. aktw stosowania prawa,. rozstrzygania sporw interpretacyjnych oraz badania prawidowoci wykadni przepisw prawa. (np.. postanowienie z 8 marca 2011 r., P 33/10).. Niemniej.oczywiste.i.trwae.ustalenie.sposobu.rozumienia.okrelonego.przepisu. w. procesie. jego. stosowania. przez. organy. stosowania. prawa,. w. szczeglnoci. znajdujce. wyraz. w. orzecznictwie. najwyszych. instancji. sdowych,. stanowi. podstaw. do. przyjcia.przez.Trybuna,. e. rzeczywista.tre. normatywna. kontrolowanego. przepisu. jest. taka,. jak. wynika. z. procesu. jego. stosowania. (wyrok z 11 lipca 2011 r., P1/10). (10).Orzekajc.o.hierarchicznej.zgodnoci.norm,.Trybuna.w.sentencji.wyroku.stosuje.nie.tylko.formuprostejzgodnocilubniezgodnoci.badanego.przepisu.z.wzorcem.kontroli..Niejednokrotnie,.choby.ze.wzgldu.na.tre. pisma.inicjujcego.postpowanie.lub.formalne.ograniczenia.wice.Trybuna. w.procesie.orzekania,.wyrok.odnosi.si.moe.jedynie.do.pewnego.zakresu.normatywnego.przepisu.i.wwczas.sentencja.przybierapostazakresow.(np..wyrok z 5 lipca 2011 r., P14/10). (11). Poza. orzekaniem. o. hierarchicznej. zgodnoci. norm.Trybuna. ma. kompetencj. do. rozstrzygania sporw kompetencyjnych. midzy. centralnymi. konstytucyjnymi.organami.pastwa.oraz.do.rozstrzyganiaoistnieniutymczasowejprzeszkodywsprawowaniuurzduprzezprezydentaRp..W.2011.r.. Trybuna.nie.orzeka.w.tym.zakresie.. kompetencjadobadaniazgodnocizkonstytucjcelwlubdziaalnoci partiipolitycznej.nie.obejmuje.jedynie.oceny.postanowie.zawartych.w.statu15
3.kryteriaorazmetodykontroli
(1).Zgodnie.z.art..42.ustawy.o.Trybunale,.wyrnia.si.trzy.aspekty.potencjalnej.niekonstytucyjnoci.danego.aktu.prawnego:.pierwszy.dotyczy.treci.tego. aktu.(tzw..kryteriummaterialne),.drugi.aspekt.odnosi.si.do.kompetencji.organu.do.jego.wydania.(tzw..kryteriumkompetencyjne),.ostatni.dotyczy.trybu. jego.wydania.(tzw..kryteriumproceduralne).. (2).Ustawa.ustanowia.w.postpowaniu.przed.Trybunaem.zasadskargowoci..To.znaczy,.e.wszczcie.postpowania.moe.nastpi.wycznie.na.skutek. (i.w.zakresie).zoonego.wniosku,.skargi.lub.pytania.prawnego..Przeprowadzenie. kontroli.konstytucyjnoci.na.podstawie.kryterium.kompetencyjnego.oraz.proceduralnego.moe.si.jednak.odbywa.bez.wzgldu.na.zakres.wniosku.inicjujcego.postpowanie.przed.Trybunaem.(zob..postanowienie z 25 stycznia 2011 r., P5/08). (3).Zgodnie.z.pogldem.utrwalonym.w.orzecznictwie,.stwierdzenie.naruszenia. przewidzianych. w. Konstytucji. koniecznych. elementw. procedury. legislacyjnej.jest.w.zasadzie.wystarczajc.przesank.stwierdzenia.niekonstytucyjnoci.aktu.normatywnego.i.czyni.to.zasadniczo.zbdnym.analizowanie.zarzutw. materialnoprawnych.. Zarzuty. proceduralne. naley. zatem. bada. w. pierwszej. kolejnoci.. Nie. wyklucza. to. jednak. moliwoci. dokonywania. przez. Trybuna. rwnoczesnej.oceny.prawidowoci.materialnej,.kompetencyjnej.i.proceduralnej. (wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09). (4).W.sytuacji.badania.przez.Trybuna.konstytucyjnoci.przepisw.ustanowionych. przed. wejciem. w. ycie. Konstytucji,. kryterium. materialne. jest. odnoszone. do. norm. konstytucyjnych. obowizujcych. w. chwili. wyrokowania,. a.kryterium.kompetencyjne.oraz.proceduralne..do.norm,.ktre.obowizyway. w.chwili.ustanawiania.badanych.przepisw.(wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08).. (5).Zgodnie.z.utrwalonym.orzecznictwem,.punktem.wyjcia.do.oceny.kontrolowanych.aktw.normatywnych.jest.przyjcie.domniemaniakonstytucyjnoci, racjonalnoci. i. swobody. ustawodawcy. oraz. uwzgldnienie. konstytucyjnej. roli.wadzy.ustawodawczej.(wyrok z 6 lipca 2011 r., P12/09)..
16
(6).Merytoryczne.rozpoznanie.sprawy.wymaga.od.podmiotu.inicjujcego.postpowanie.wskazania.wzorcw.kontroli.oraz.przeprowadzenia.poprawnej.i.zgodnej.z.orzecznictwem.Trybunau.wykadni.tych.wzorcw,.a.take.ich.odpowiedniego.przyporzdkowania. do. przedmiotu.kontroli,. tj.. kwestionowanych. przepisw.. Wadliwy. porzdek. wzorcw. kontroli. nie. stanowi. automatycznego. uzasadnienia. dla.umorzenia.postpowania,.o.ile.z.towarzyszcej.im.argumentacji.wynika,.e. inicjator.postpowania.zmierza.do.zakwestionowania.normy.zgodnie.z.zasadami. rzdzcymi.postpowaniem.przed.Trybunaem.(wyrok z 12 maja 2011 r., P38/08).. Trybuna.przypomnia,.e.Nie.mieci.si.w.zakresie.kontroli.konstytucyjnoci.danej.regulacji.ocena,.czy.efekt.przyjtej.interpretacji.odpowiada.zakadanej.ratio legis.ustawy.oraz.czy.jest.on.zgodny.z.ksztatem.danej.instytucji.prawnej,.ktra. zostaa.zaoona.przez.ustawodawc.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09). (7)kontrolakonstytucyjnociupowanieniaustawowego.pod.wzgldem. treciowym.obejmuje.nie.tylko.weryfikacj,.czy.przepis.zawiera.wytyczne,.ale. take.czy.sposb.ich.zredagowania.nie.narusza.zasady.wycznoci.ustawy.i.czy. jest. adekwatny. do. regulowanej. materii.. Niemono. ustalenia. wytycznych. na. podstawie.przepisw.ustawy,.w.ktrej.zawarte.zostao.upowanienie.do.wydania. rozporzdzenia,. prowadzi. do. orzeczenia. jego. niekonstytucyjnoci. (wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09). (8). Konstytucyjna. ocena. regulacji. dotyczcej. dochodw. publicznych. gminy. wymaga. przede. wszystkim. ustalenia,. czy. regulacja. ta. miaa. bezporedni. wpyw.na.waciwe.proporcje.pomidzy.zakresem.zada.jednostek.samorzdu. terytorialnego.a.ich.udziaem.w.dochodach.publicznych..Potencjalne.(i.nieprzewidziane.w.badanych.przepisach).zmniejszenie.tych.dochodw,.ktre.nie.wynika. wprost. z. treci. regulacji,. nie. przesdza. o. jej. niekonstytucyjnoci.. Ciar. udowodnienia.naruszenia.zasady.samodzielnoci.finansowej.spoczywa.na.wnioskodawcy,.z.uwagi.na.ograniczone.instrumentarium,.jakim.dysponuje.Trybuna. w.zakresie.ustalania.adekwatnoci.wysokoci.ogu.dochodw.do.zada.samorzdu.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09).. Dokonujc.kontroli.konstytucyjnoci.badanych.regulacji,.Trybuna.wypracowa.w.swoim.orzecznictwie.metody.kontroli,.ktre.przyjy.midzy.innymi.posta.testw:.normatywnoci,okrelonoci,rwnocioraz.proporcjonalnoci. (9). Na. test normatywnoci. skadaj. si. dyrektywy,. zgodnie. z. ktrymi:. 1). jako. kryterium. oceny. normatywnoci. najwaniejsza. jest. tre,. a. nie. forma. aktu.(definicja.materialna);.2).ocena.charakteru.prawnego.badanego.aktu.musi. uwzgldnia. jego. systemowe. powizania. z. innymi. aktami. prawnymi,. ktrych. normatywno.nie.budzi.wtpliwoci;.3).przyjmuje.si.domniemanie.normatywnoci.kontrolowanego.aktu.prawnego.(wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10).
17
(10).Aktem.normatywnym,.o.ktrym.mowa.w.art..79.ust..1.Konstytucji,.jest. take,.po.spenieniu.okrelonych.warunkw,.aktnormatywnywydanyprzez organ organizacji midzynarodowej,. ktrej. czonkiem. jest. Rzeczpospolita. Polska,.a.w.szczeglnoci.Unii.Europejskiej..W.skardze.konstytucyjnej.na.akt. prawa.pochodnego.Unii.skarcy.musi.naleycie.uprawdopodobni,.e.kwestionowany.akt.istotnie.obnia.poziom.ochrony.jego.praw.i.wolnoci,.w.porwnaniu. z.gwarancjami.konstytucyjnymi..Uprawdopodobnienie.to.nie.jest.rwnoznaczne.z.wykazaniem.(udowodnieniem).naruszenia.Konstytucji,.ktre.jest.zadaniem. Trybunau.(wyrok z 16 listopada 2011 r., SK45/09).. (11).Zgodnie.z.utrwalonym.orzecznictwem.Trybunau.na.testokrelonoci. skadaj.si:.legislacyjna.poprawno.przepisu.(czyli.jego.waciwa.konstrukcja. z. punktu. widzenia. jzykowego. i. logicznego),. precyzja. (czyli. konkretno. nakadanych.obowizkw.i.przyznawanych.praw),.a.take.jasno.(czyli.klarowno.i.zrozumiao.normy.dla.adresatw;.wyrok z 19 lipca 2011 r., K11/10).. Test.ten.jest.take.przeprowadzany.za.pomoc.dwch.kryteriw:.1).precyzyjnoci,. czyli. moliwoci. odkodowania. norm. z. przepisw. prawnych. za. pomoc. regu. interpretacyjnych. przyjtych. w. okrelonej. kulturze. prawnej,. tj.. tre. praw.i.obowizkw.powinna.by.jednoznaczna.i.umoliwia.ich.egzekwowanie;. 2).. omunikatywnoci,.czyli.zrozumiaoci.przepisu.na.gruncie.jzyka.powszechk nego..Stopie.okrelonoci.danej.regulacji.naley.w.kadym.wypadku.odnosi. do.okolicznoci.prawnych.i.faktycznych.sprawy,.a.o.niekonstytucyjnoci.mona. orzec,.jeli.nie.ma.moliwoci.usunicia.wtpliwoci.w.drodze.wykadni.(wyrok z 19 maja 2011 r., K20/09).. (12). Samo. uznanie. za. istotne. wtpliwoci. interpretacyjnych. ma. znaczenie. z. punktu. widzenia. legitymacji. sdu. do. wystpienia. z. pytaniem. prawnym.. Stwierdzenie. niekonstytucyjnoci. okrelonej. regulacji. bdzie. uzasadnione,. jeli.wtpliwoci.maj.charakter.kwalifikowany..Jest.tak.wwczas,.jeeli:.1).nie. mona.ich.rozstrzygn.na.podstawie.przyjtych.w.danej.kulturze.prawnej.regu. egzegezy;. 2). pomimo. zastosowania. tych. regu. nieuniknione. jest. podejmowanie. przez. organ. wadzy. publicznej. decyzji. arbitralnych. w. celu. wyeliminowania.wtpliwoci;.3).trudnoci.w.ich.usuniciu.s.raco.nadmierne.zwaszcza. z.punktu.widzenia.adresatw.regulacji,.co.jednoczenie.nie.znajduje.uzasadnienia.w.zoonoci.normowanej.materii (wyrok z 13 wrzenia 2011 r., P33/09). (13). Ujemn. ocen. rozbienoci. ustawodawstwa. naley. oddzieli. od. jego. zgodnoci. z. Konstytucj.. Zarzut. systemowej. niekonsekwencji. ustawodawcy. sam.w.sobie.nie.jest.skuteczny.(wyrok z 11 padziernika 2011 r., K16/10). (14).Konstytucyjna.zasada.rwnoci.nie.ma.charakteru.absolutnego..Badajc. dopuszczalno.odstpstw.od.tej.zasady,.Trybuna.odwouje.si.do.przesanek.
18
testurwnoci,.tj..relewantnoci.(bezporedni.zwizek.z.celem.i.treci.przepisw.danej.regulacji),.proporcjonalnoci.(bilans.pomidzy.interesem,.ktremu.ma. suy.dokonywane.zrnicowanie,.a.interesami,.ktre.zostan.naruszone),.oraz. zwizku.z.innymi.wartociami.konstytucyjnymi,.ktre.uzasadniaj.dokonywane. zrnicowanie.(wyrok z 5 lipca 2011 r., P14/10)..Nie.spenia.tak.okrelonego.testu.rwnoci.arbitralne.zrnicowanie.sytuacji.prawnej.osb.represjonowanych. ze. wzgldu. na. dziaalno. na. rzecz. niepodlegego. bytu. Pastwa. Polskiego. na. podstawie.sztywnego.kryterium.czasowego.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). (15).Zapewnienie.rwnej.dla.wszystkich.ochrony.prawnej.stanowi.element. rwnego.traktowania.przez.wadze.publiczne,.o.ktrym.mowa.w.art..32.ust..1. zd..2.Konstytucji.(wyrok z 18 padziernika 2011 r., SK2/10). (16). Jeli. dana. regulacja. nie. przewiduje. rnego. traktowania. podmiotw. rwnych,. to. tym. bardziej. nie. ma. podstaw. do. badania. jej. zgodnoci. z. zasad. niedyskryminacji.wynikajc.z.art..32.ust..2.Konstytucji.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., P41/09)..Z.konstytucyjnego.zakazu.dyskryminacji.wynika.niedopuszczalno.rnicowania.sytuacji.prawnej.adresatw.norm.ze.wzgldu.na.ich.cechy.osobowe.(np.:.pe,.wiek,.czy.pochodzenie.spoeczne)..Dyskryminacja,.jako. kwalifikowana.posta.nierwnego.traktowania,.jest.zatem.bezwzgldnie.niedopuszczalna,.nawet.w.wypadku.stanu.nadzwyczajnego.(wyrok z 5 lipca 2011 r., P14/10).. (17)Z.konstytucyjnej.zasady.rwnoci.nie.wynika.nakaz.nierwnego.traktowania. nierwnych. albo. zakaz. rwnego. traktowania. nierwnych. Identyczne. potraktowanie.przez.ustawodawc.podmiotw.znajdujcych.si.w.rnych.sytuacjach.prowadzioby.do.niezgodnoci.danej.regulacji.z.Konstytucj.tylko.wyjtkowo,.na.przykad.jeli.ustawodawca.uchybiby.zasadzie.sprawiedliwoci.spoecznej.poprzez.rwne.potraktowanie.jednostek.charakteryzujcych.si.prawnie. relewantnymi,.a.jednoczenie.przeciwstawnymi.cechami,.o.ile.nie.byoby.moliwe.uzgodnienie.danej.regulacji.z.wartociami.konstytucyjnymi..Odznaczanie. si.przez.okrelone.podmioty.t.sam.cech.istotn.w.rnym.stopniu.(nasileniu).zdecydowanie.utrudnia.uznanie,.e.w.razie.ich.jednakowego.potraktowania.przez.ustawodawc,.doszo.do.naruszenia.Konstytucji.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., P41/09). (18).Nie.dochodzi.do.naruszenia.zasady.rwnoci.w.sytuacji,.gdy.brak.jest. grupy.relewantnej..Z.tego.wzgldu.nie.mona.mwi.o.uprzywilejowania.operatora.publicznego,.poniewa.w.obecnym.stanie.prawnym.Poczta.Polska.SA.jest.jedynym.podmiotem,.ktry.moe.realizowa.przekaz.pocztowy.(wyrok z 25 stycznia 2011 r., P8/08). Nie.stanowi.podstawy.do.wyrnienia.kategorii.podmiotw. podobnych.take.niezwykle.oglna.cecha,.jak.jest.bycie.uczestnikiem.jakiego.
19
postpowania..W.fazie.przygotowawczej.i.sdowej.pomidzy.procedurami:.cywiln,.sdowoadministracyjn.oraz.karn,.wystpuj.bardzo.istotne.rnice,.tym. samym.nie.sposb.jednakowo.traktowa.stron.i.innych.uczestnikw.wskazanych. postpowa.(wyrok z 18 lipca 2011 r., SK10/10).. (19).W.orzecznictwie.Trybunau. sprowadza.si.testproporcjonalnoci.do. odpowiedzi.na.trzy.pytania:.1).czy.okrelona.regulacja.moe.doprowadzi.do. zamierzonych.przez.ni.skutkw.(kryteriumprzydatnoci);.2).czy.jest.ona.niezbdna.w.systemie.prawnym.dla.ochrony.powizanego.z.ni.interesu.publicznego.(kryteriumkoniecznoci);.3).czy.skutki.jej.wprowadzenia.s.proporcjonalne. do.ciarw.(kryteriumproporcjonalnocisensustricto)..Nie.jest.proporcjonalne.ograniczenie.prawa.do.penego.odszkodowania.za.bezprawne.pozbawienie.wolnoci.przez.ograniczenie.w.ustawie.maksymalnej.kwoty.odszkodowania. i.zadouczynienia,.uzasadniajc.to.nieprecyzyjnie.okrelonym.zagroeniem.dla. rwnowagi.budetowej..W.sytuacji.ograniczenia.praw.i.wolnoci.chronionych. w. rozdziale.II. Konstytucji.(zwaszcza.wolnoci.osobistej).ustawodawca.moe. si.powoa.na.zagroenie.rwnowagi.budetowej.jedynie.wyjtkowo.i.pod.warunkiem,.e.precyzyjne.wyliczenia.wskazuj.na.realno.tego.zagroenia.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). (20). Za. proporcjonalne. Trybuna. uzna. natomiast. cofnicie. zezwolenia. na. sprzeda. alkoholu. przedsibiorcy,. ktrego. pracownik. sprzeda. alkohol. osobie. nieletniej..Rozwizanie.to.stanowi.uzasadnion.ingerencj.w.wolno.dziaalnoci.gospodarczej,.podyktowan.ochron.zdrowia.i.moralnoci.publicznej.oraz. bezpieczestwem.publicznym.(wyrok z 5 kwietnia 2011 r., P26/09).
20
wybrane,podstawoweproblemyworzecznictwiez2011r.
1.konstytucyjnestandardytworzeniaprawa
1.1. tandardywynikajcezzasadydemokratycznegopastwa s prawnego 1.1.1. asadazaufaniadopastwaistanowionegoprzeznieprawaoraz z zasadapewnociprawa (1).Ograniczenie.przez.ustaw.zakresu.kontroli.zgoszenia.budowy,.dokonywanej.przez.organ.administracji.publicznej,.gwnie.do.przesanek.formalnych,. i.rwnie.wskie.okrelenie.przesanek.wniesienia.przez.ten.organ.sprzeciwu.od. zgoszenia.budowy.powoduje.zwolnienie.wadz.publicznych.z.obowizku.dbaoci.o.prawa.i.wolnoci.obywatelskie.oraz.z.obowizku.zapewnienia.porzdku. publicznego,.a.take.pozbawienie.osb.trzecich.ochrony.ich.praw..Ograniczenie. to. narusza. tym. samym. zasad. zaufania. do. pastwa. i. stanowionego. przez. nie. prawa.(wyrok z 20 kwietnia 2011 r., Kp7/09). (2).Realizacja.zasady.zaufania.do.pastwa.i.stanowionego.przez.nie.prawa. wymaga,.eby.w.wypadku.mankamentw.legislacyjnych.przepisw.prawa.podatkowego.oraz.wywoanych.nimi.rozbienoci.w.orzecznictwie,.organ.stosujcy. prawo.szczegowo.wyjani.podatnikowi.motywy.wyboru.jednej.z.moliwych. interpretacji. przepisw.. Sytuacja,. w. ktrej. sposb. sformuowania. przepisw. prawnych.zmusza.do.przeprowadzenia.wyjtkowo.skomplikowanej.i.mudnej. analizy.interpretacyjnej,.zwaszcza.jeli.ustawodawca.dysponuje.informacjami. o. istniejcych. w. praktyce. kontrowersjach,. stanowi. naruszenie. podstawowych. powinnoci.wadzy.ustawodawczej.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., P33/09). (3).W.sytuacji,.gdy.termin.wejcia.w.ycie.ustawy.z.16.grudnia.2010.r..o.racjonalizacji. zatrudnienia. upyn. przed. wydaniem. orzeczenia. przez. Trybuna,. a.take.gdy.wykonanie.niektrych.obowizkw,.o.ktrych.mowa.w.tej.ustawie,. stao.si.niemoliwe.przed.wydaniem.orzeczenia.przez.Trybuna,.wejcie.w.ycie. ustawy.o.racjonalizacji.zatrudnienia.prowadzioby.do.naruszenia.zasady.zaufania. do.pastwa.i.stanowionego.przez.nie.prawa.(wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11).. (4).Mechanizm.racjonalizacji.zatrudnienia.w.subie.publicznej,.polegajcy. na. rozwizywaniu. stosunkw. pracy. urzdnikw. suby. cywilnej,. w. tym. rwnie.urzdnikw.mianowanych,.przy.braku.ustawowych.kryteriw.doboru.osb. podlegajcych.zwolnieniu,.a.take.przy.braku.ustawowych.gwarancji.utrzyma21
RozdziaII
nia.pozytywnych.skutkw.redukcji.liczby.etatw.urzdniczych,.jest.niezgodny. z.zasad.zaufania.obywateli.do.pastwa.i.stanowionego.przez.nie.prawa.(wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11).. 1.1.2.zasadaochronyprawsusznienabytych (1).Prawo.do.zaopatrzenia.spoecznego.w.ramach.uprzywilejowanego.systemu.zaopatrzenia.spoecznego.funkcjonariuszy,.nabyte.przez.emeryta.lub.rencist,. ktry. dopuci. si. przestpstwa. przed. zwolnieniem. ze. suby. w. Stray. Granicznej,.nie.jest.prawem.nabytym.susznie.i.jako.takie.nie.jest.objte.ochron. na.gruncie.art..2.Konstytucji.(wyrok z 7 kwietnia 2011 r., K4/09).. (2).Konieczno.zachowania.rwnowagi.budetowej.moe.stanowi.uzasadnienie.modyfikacji.warunkw.pracy.i.pacy.urzdnikw.suby.publicznej,.a.stabilizacja.stosunku.pracy.w.ramach.korpusu.suby.cywilnej.nie.ma.charakteru. absolutnego.(wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11).. (3).Zasada.ochrony.praw.susznie.nabytych.dotyczy.w.szczeglnym.stopniu. sytuacji,.w.ktrej.dokoczenie.realizacji.przyznanych.uprawnie.zaley.wycznie. od. aktywnoci. organw. administracji. i. nie. pozostaje. w. gestii. obywatela.. Osoby,. ktre. zoyy. wnioski. o. przeksztacenie. prawa. uytkowania. wieczystego. we. wasno. na. podstawie. ustawy. przeksztaceniowej. z. 1997. r.,. nabyy. maksymalnie. uksztatowan. ekspektatyw. wasnoci. nieruchomoci. godziwie. i.zgodnie.z.wartociami.konstytucyjnymi,.a.wycofanie.si.ustawodawcy.ze.zoonej. w. przeszoci. obietnicy. nie. jest. uzasadnione. na. gruncie. obowizujcej. Konstytucji.(wyrok z 8 grudnia 2011 r., P31/10). (4).Zasadnicza.konstrukcja.przeksztacenia.prawa.uytkowania.wieczystego. we.wasno.nieruchomoci,.okrelona.w.ustawie.przeksztaceniowej.z.1997.r.,. nie.zostaa.do.tej.pory.zakwestionowana.w.orzecznictwie.Trybunau..Normy.tej. ustawy,.ktre.zostay.uznane.za.niekonstytucyjne,.dotyczyy.wycznie.pewnych. aspektw.finansowych.przeksztacenia,.nie.dotyczyy.natomiast.zakresu.kategorii. nieruchomoci.objtych.przeksztaceniem.(wyrok z 8 grudnia 2011 r., P31/10). 1.1.3.zasadaochronyintereswwtoku Zmiana. przez. ustawodawc. warunkw. nabycia. ulgi. mieszkaniowej. bez. ustanowienia.odpowiednich.przepisw.przejciowych,.w.sytuacji.gdy.spenione.zostay.przesanki.aktualizujce.obowizek.poszanowania.interesw.w.toku. (wyznaczenie. horyzontu. czasowego. sprawowania. opieki,. rozoenie. w. czasie. sprawowania. opieki,. rozpoczcie. sprawowania. opieki. w. sprawie. stanowicej.
22
to.postpowania.przed.Trybunaem).jest.rwnoznaczna.z.naruszeniem.zasady. ochrony.interesw.w.toku.(wyrok z 5 lipca 2011 r., P36/10).. 1.1.4.zasadapoprawnejlegislacji (1).Posugiwanie.si.w.akcie.prawnym.odesaniami.stanowi.poprawn.technik.legislacyjn,.aczkolwiek.prawodawca.powinien.zawsze.sprawdza,.czy.przepisy,.do.ktrych.odsya,.speniaj.wymagania.legislacyjne.waciwe.nie.tylko.dla. materii.regulowanej.przez.nie.bezporednio,.lecz.take.dla.materii.regulowanej. przez.nie.wskutek.odesania (wyrok z 13 wrzenia 2011 r., P33/09). (2).Zwrot.wykonywanie.wymagajcych.wiedzy.prawniczej.czynnoci.bezporednio.zwizanych.z.czynnociami.wykonywanymi.przez.notariusza.w.kancelarii.notarialnej,.na.podstawie.umowy.o.prac.lub.umowy.cywilnoprawnej. jest.zgodny.z.zasad.poprawnej.legislacji,.poniewa.prawnie.relewantnym.okresem.jest.rzeczywiste.wykonywanie.odpowiednich.czynnoci.przez.pi.lat,.a.nie. okres.trwania.umowy..Zgodnie.z.art..12..3.prawa.o.notariacie,.w.przypadku. wykonywania.pracy.w.niepenym.wymiarze.okres.ten.podlega.proporcjonalnemu.wydueniu.(wyrok z 30 listopada 2011 r., K1/10). (3). Nierzetelne. wykonanie. wyroku. Trybunau,. polegajce. na. powtrzeniu. w.kwestionowanej.regulacji.treci.normatywnej.uznanej.uprzednio.za.niekonstytucyjn,.stanowi.naruszenie.zasady.poprawnej.legislacji.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., K19/08).. (4).Okrelenie.przez.ustawodawc.terminu.wejcia.w.ycie.ustawy.za.pomoc. daty.dziennej.bez.wzicia.pod.uwag.moliwoci.wystpienia.przez.Prezydenta. RP.z.wnioskiem.o.dokonanie.kontroli.konstytucyjnoci.tej.ustawy.stanowi.naruszenie.zasady.poprawnej.legislacji.(wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11). (5). Ustawowy. obowizek. ogaszania. przez. Prezesa. Gwnego. Urzdu. Statystycznego.wskanikw.zmian.cen.nieruchomoci,.jest.moliwy.do.wykonania..Takie. rozwizanie. legislacyjne. nie. pozostaje. zatem. w. sprzecznoci. ani. z.zasad.poprawnej.legislacji,.ani.z.zasad.ochrony.zaufania.obywateli.do.pastwa.i.stanowionego.przez.nie.prawa.(wyrok z 21 lipca 2011 r., K23/08).. 1.1.5.zasadaokrelonociprawa (1). Faktyczny. skutek. dziaania. przepisu. (w. tym. przypadku. zmniejszenie. wpyww. gmin. z. tytuu. opaty. eksploatacyjnej). nie. ma. wpywu. na. ocen. jego.zgodnoci.z.konstytucyjn.zasad.okrelonoci.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09).
23
(2).Nie.ma.potrzeby.orzekania.o.niekonstytucyjnoci.przepisu.ze.wzgldu.na. zasad.okrelonoci,.dopki.moliwe.jest.wydobycie.z.niego.jednoznacznej.normy.(zwaszcza.wykorzystujc.jzykow.metod.wykadni)..Pojcie.osoby.samotnie.wychowujcej.dziecko.naley.odrni.od.pojcia.osoby.utrzymujcej. dziecko,.wychowanie.zakada.bowiem.rzeczywist.trosk.o.biece.potrzeby. dziecka.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08). 1.1.6.zakazretroakcji (1). Regulacja. zawierajca. odesanie. do. normy. uznanej. wczeniej. za. naruszajc.zakaz.retroakcji.jest.zgodna.z.art..2.Konstytucji,.jeeli.odesanie.dotyczy.kontrolowanej.wczeniej.normy.w.zakresie,.w.jakim.zostaa.ona.uznana.za. zgodn.z.Konstytucj.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., K8/09). (2).Norma.przewidujca.utrat.prawa.do.zaopatrzenia.emerytalnego.na.podstawie.ustawy.z.18.lutego.1994.r..o.zaopatrzeniu.emerytalnym.funkcjonariuszy,. w.razie.skazania.emeryta.albo.rencisty.prawomocnym.wyrokiem.sdu.za.przestpstwa,.o.ktrych.mowa.w.art..10.ust..2.teje.ustawy,.nie.stanowi.naruszenia. zakazu.retroakcji,.poniewa.zgodnie.z.art..12.ustawy.o.zmianie.ustawy.o.Stray. Granicznej.oraz.niektrych.innych.ustaw.norma.ta.znajdzie.zastosowanie.jedynie. wwczas,.gdy.prawomocny.wyrok.sdu.zapad.po.wejciu.w.ycie.art..10.ust..2. ustawy.o.zaopatrzeniu.funkcjonariuszy.(wyrok z 7 kwietnia 2011 r., K4/09).. 1.2.zasadaproporcjonalnoci (1).Zarzut.naruszenia.zasady.proporcjonalnoci.w.kontekcie.praw.i.wolnoci. jednostki. nie. podlega. ocenie. na. gruncie. art.. 2. Konstytucji,. ale. na. gruncie. art..31.ust..3.Konstytucji.(wyrok z 5 maja 2011 r., P110/08). (2)Zastosowanie.odpowiedzialnoci.karnoskarbowej.wobec.podatnika,.ktremu.wymierzono.zryczatowany.podatek.dochodowy.z.zastosowaniem.75%.stawki.podatkowej.w.wypadku.nieujawnienia.dochodw.podatkowych,.nie.jest.rozwizaniem.nadmiernie.represyjnym.i.nie.stanowi.naruszenia.zasady.proporcjonalnoci.wynikajcej.z.art..2.Konstytucji.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r., P90/08). 1.3.zasadasprawiedliwocispoecznej (1).Moliwo.utraty.prawa.do.zaopatrzenia.spoecznego.w.ramach.uprzywilejowanego. systemu. zaopatrzenia. spoecznego. funkcjonariuszy,. w. sytuacji. gdy.emeryt.albo.rencista.dopuci.si.przestpstwa.przed.zwolnieniem.ze.suby.
24
w.Stray.Granicznej,.stanowi.zadouczynienie.zasadom.rwnoci.wobec.prawa. i.sprawiedliwoci.spoecznej.(wyrok z 7 kwietnia 2011 r., K4/09). (2).Nadanie.mocy.prawnej.dokumentu.urzdowego.ksigom.rachunkowym. i.wycigom.z.ksig.rachunkowych.funduszu.sekurytyzacyjnego.jest.sprzeczne. z. zasad. sprawiedliwoci. spoecznej,.poniewa. prowadzi. do. umocnienia.i. tak. istniejcej.przewagi.profesjonalisty.w.stosunku.do.konsumenta.(wyrok z 11 lipca 2011 r., P1/10).. 1.4.trybustawodawczy 1.4.1.Nakazposzanowaniaregustanowieniaprawa (1). Uchwalenie. okrelonego. unormowania. w. wadliwej. procedurze. stanowi.niedopuszczaln.ingerencj.w.prawa.i.wolnoci.jednostki,.nawet.jeli.sama. tre.unormowania.nie.prowadzi.do.ich.naruszenia.(wyrok z 16 marca 2011 r., K35/08).. (2).Naruszenie.trybu.prawodawczego.moe.zosta.jednoczenie.zakwalifikowane.jako.naruszenie.zasady.legalizmu.dziaania.organw.wadzy.publicznej,. a.wic.dziaanie.bezprawne.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09).. (3).Konstytucja.reguluje.istotne.elementy.procedury.ustawodawczej,.ktrych. naruszenie.jest.wystarczajc.podstaw.do.orzeczenia.niekonstytucyjnoci.ustawy..Pozostaa.cz.norm.proceduralnych,.o.mniejszym.ciarze.gatunkowym,. jest.wyznaczona.w.ustawach.i.regulaminach.Sejmu.i.Senatu..Naruszenie.norm. w. nich. zawartych. nie. przesdza. automatycznie. o. niekonstytucyjnoci. ustawy,. o. ile. kumulacja. uchybie. normom. regulaminowym. nie. nastpi. w. takim. stopniu,.e.naruszone.zostan.konstytucyjne.standardy.procesu.legislacyjnego.albo. uniemoliwione.zostanie.posom.zajcie.stanowiska.w.pracach.nad.projektem. (wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09).. 1.4.2. bowizekokreleniaskutkwfinansowychregulacji O wuzasadnieniuprojektuustawy Jeeli.projektodawca.zakada,.e.nowelizacja.nie.spowoduje.zmian.wysokoci.wpyww.do.budetw.gmin.rodkw.finansowych.z.tytuu.opaty.eksploatacyjnej,.to.oszacowanie.skutkw.finansowych.moe.ogranicza.si.do.wskazania.braku.tyche.zmian..Tego.rodzaju.lakoniczno.treci.uzasadnienia.projektu. w.zakresie.okrelenia.jego.skutkw.finansowych.nie.powoduje.naruszenia.norm. regulujcych.procedur.ustawodawcz.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09).
25
1.4.3.wymaganiedopenieniaobowizkwkonsultacyjnych Uchwalanie.ustaw.naley.do.kompetencji.Sejmu,.a.rola.podmiotw.opiniujcych.ogranicza.si.do.zajcia.stanowiska.i.wyraenia.pogldw..Ocena.dochowania.obowizku.konsultacji.musi.uwzgldni.rang.aktu.normatywnego.(naruszenie.obowizku.okrelonego.w.Konstytucji.przesdza.o.niekonstytucyjnoci. ustawy),.etap.prac.legislacyjnych,.ewentualn.kumulacj.narusze.oraz.faktyczny.udzia.podmiotw.opiniujcych.w.postpowaniu.ustawodawczym. Pominicie. ustawowego. uprawnienia. konsultacyjnego. Komisji. Wsplnej. Rzdu.i.Samorzdu.Terytorialnego..jeeli.w.pracach.nad.przepisami.dotyczcymi. opaty. eksploatacyjnej. brali. udzia. przedstawiciele. jednostek. samorzdu. terytorialnego.oraz.zwizkw.i.stowarzysze.samorzdu.terytorialnego..nie.pozbawiao.Sejmu.moliwoci.zapoznania.si.ze.stanowiskiem.podmiotw.zainteresowanych.ksztatem.regulacji..Tym.samym.nie.dawao.podstawy.do.stwierdzenia. naruszenia. zasady. legalizmu. w. toku. procedury. prawodawczej. (wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09). 1.4.4.zakrespopraweksenackichwpostpowaniuustawodawczym Konstytucja.istotnie.ogranicza.zakres.dopuszczalnych.poprawek.Senatu.do. ustawy.nowelizujcej..Mniej.rygorystycznie.odnosi.si.natomiast.do.poprawek. do.ustaw.regulujcych.dan.dziedzin.stosunkw.na.nowo.w.sposb.kompleksowy.. Senat. w. takim. przypadku. moe. wprowadzi. rozwizania. alternatywne. wobec.przyjtych.przez.Sejm,.nawet.w.sprawach.o.zasadniczym.znaczeniu.dla. reimu.prawnego.obowizujcego.w.danej.dziedzinie..Dlatego.te.wprowadzenie.przez.Senat.do.nowo.uchwalonego.Kodeksu.wyborczego.poprawek.zastpujcych. model. wyboru. senatorw. w. okrgach. wielomandatowych. modelem. wyborw.jednomandatowych.miecio.si.w.konstytucyjnie.dopuszczalnych.ramach.poprawek.senackich.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11). 1.5.przekazywaniekompetencjinormotwrczych 1.5.1. bowizekuregulowaniawaktachprawapowszechnie O obowizujcegostatusuprawnegopodmiotwniepodlegajcych organizacyjnieorganomprawodawczym Konstytucja.w.niektrych.przypadkach.zastrzega,.e.okrelona.materia.moe. zosta. uregulowana. wycznie. w. ustawie. (np.. tryb. zaskarania. decyzji. wyda26
nych.w.pierwszej.instancji)..Wwczas.ustawodawca.ma.ograniczon.moliwo. wyboru.formy.aktu.prawa.powszechnie.obowizujcego. W.ustawie.o.zasadach.prowadzenia.polityki.rozwoju.kwestie.odnoszce.si. m.in..do.procedury.naboru.wnioskw.w.ramach.konkursw.na.dofinansowanie. projektw.z.programw.operacyjnych,.kryteriw.oceny.zgoszonych.projektw. oraz. rodkw. odwoawczych. przysugujcych. w. razie. odmowy. finansowania. zostay.okrelone.w.sposb.szcztkowy..Zasadniczy.zrb.regulacji.mia.si.znale.w.tzw..systemach.realizacji,.ktre.nie.s.aktami.prawa.powszechnie.obowizujcego..W.wietle.Konstytucji.nie.mogy.zatem.ksztatowa.praw.i.obowizkw.uczestnikw.tych.konkursw.(wyrok z 12 grudnia 2011 r., P1/11). 1.5.2. odziakompetencjiprawodawczychmidzyustawodawc p aprawodawcwykonawczego W.wietle.Konstytucji.wszystkie.elementy.regulacji.prawnej,.ktre.z.punktu. widzenia.normowanej.dziedziny.stosunkw.maj.charakter.zasadniczy,.powinny. zosta.uksztatowane.bezporednio.w.ustawie..Kwestie.wymagajce.ustawy.nie. mog.zosta.przekazane.do.unormowania.w.rozporzdzeniu. Niezgodne.z.Konstytucj.jest.pozostawienie.Radzie.Ministrw.kompetencji.do. okrelenia.w.rozporzdzeniu.nieruchomoci.pastwowych.lub.komunalnych,.ktre. miayby.podlega.przekazaniu.Kocioowi.katolickiemu.w.toku.postpowania.regulacyjnego.jako.nieruchomoci.zamienne.za.nieruchomoci.utracone.przez.Koci. po.II.wojnie.wiatowej..Kwestia.to.powinna.bya.zosta.przesdzona.w.ustawie.ze. wzgldu.na.istotne.znaczenie.dla.statusu.gminy.i.relacji.midzy.Kocioem.katolickim.a.organami.wadzy.publicznej.(wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09).. 1.5.3. odziakompetencjiprawotwrczychwzakresieksztatowania p prawadaninowego Konstytucja. wymaga,. aby. istotne. elementy. stosunku. daninowego. zostay. okrelone.w.ustawie..Ustawowe.upowanienie.dla.Rady.Ministrw.do.okrelenia. w.rozporzdzeniu.wysokoci.stawki.opaty.eksploatacyjnej.za.wydobycie.kopalin. spenia.standard.konstytucyjny,.poniewa.dolne.i.grne.granice.tyche.stawek.oraz. kryteria. ustalania. ich. dokadnej. wysokoci. okrelone. zostay. w. ustawie. (wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09)..Wymaga.tych.nie.speniaj.natomiast.upowanienia:. dla.KRRiT.do.okrelenia.wysokoci.stawek.opaty.za.udzielenie.koncesji.na.rozpowszechnianie.programw.radiowych.i.telewizyjnych.(wyrok z 19 lipca 2011 r., P9/09).oraz.dla.Ministra.Finansw.do.okrelenia.stawki.opaty.za.przechowanie.
27
.niezalenie.od.woli.waciciela..w.depozycie.organu.celnego.towarw.zajtych. w.celu.uregulowania.ich.sytuacji.(wyrok z 15 listopada 2011 r., P29/10). 1.5.4.upowanieniedowydaniarozporzdzenia (1).Postanowienia.Konstytucji.s.waciwymi.wzorcami.oceny.konstytucyjnoci.treci.przepisw.uchwalonych.zarwno.po.jej.wejciu.w.ycie,.jak.i.przed. jej. wejciem. w. ycie.. Ma. to. szczeglne. znaczenie. w. przypadku. upowanie,. z.uwagi.na.istotne.podwyszenie.konstytucyjnego.standardu.w.tym.zakresie. Od. pocztku. obowizywania. Konstytucji. mino. do. czasu,. aby. ustawodawca..np..wprowadzajc.inne.zmiany.w.ustawach.uchwalonych.przed.jej.wejciem.w.ycie..dostosowa.zawarte.w.nich.upowanienia.do.obowizujcego. standardu..Obowizek.ten.nie.zosta.speniony.wzgldem.upowanie: . . la. Prezesa. RM. do. okrelenia. wysokoci,. szczegowych. zasad. i. trybu. d ustalania,.wypacania.oraz.zwrotu.stypendium.i.innych.kosztw.ksztacenia.w.KSAP.(wyrok z 9 marca 2011 r., P15/10); . . la.Rady.Ministrw.do.wskazania.nieruchomoci.zamiennych.podlegajd cych.przekazaniu.Kocioowi.katolickiemu.w.toku.postpowania.regulacyjnego.(wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09); . . la.KRRiT. do. ustalenia.wysokoci. opaty. za.udzielenie.koncesji. na. rozd powszechnianie.programw.radiowych.i.telewizyjnych.(wyrok z 19 lipca 2011 r., P9/09). (2).Cakowity.brak.w.ustawie.wytycznych.dotyczcych.treci.upowanienia. jest.wystarczajc.przesank.orzeczenia.o.jego.niekonstytucyjnoci,.nawet.jeli.pozostae.konstytucyjne.wymagania.w.zakresie.konstruowania.upowanie. zostay.spenione..Z.tego.wzgldu.Trybuna.orzek.niekonstytucyjno.upowanienia.dla.Prezesa.RM.do.okrelenia.wysokoci,.szczegowych.zasad.i.trybu. ustalania,. wypacania. oraz. zwrotu. stypendium. i. innych. kosztw. ksztacenia. w.KSAP.(wyrok z 9 marca 2011 r., P15/10).
2. unkcjonowaniewadzpublicznychiichrelacjezinnymi F podmiotami
2.1. warancjeniezalenocifinansowejsamorzduterytorialnego g wobecwadzcentralnych (1).Konstytucyjnie.gwarantowana.samodzielno.finansowa.jednostek.samorzdu.terytorialnego.rodzi.obowizek.organw.wadzy.centralnej.zapewnienia.
28
tym.podmiotom.dochodw.w.wysokoci.umoliwiajcej.realizacj.przypisanych. samorzdowi.zada.publicznych..Rozwizania.legislacyjne.majce.przeoenie. na.wysoko.dochodw.jednostek.samorzdu.narusz.zasad.ich.samodzielnoci. finansowej,.jeeli.spowoduj.obnienie.dochodw.poniej.poziomu.niezbdnego.dla.efektywnej.realizacji.zada.publicznych.naoonych.na.samorzd.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09). (2).Obnienie.wysokoci.dochodu.z.jednego.ze.rde.dochodw.albo.naoenie.nowych.zada.bez.dokonania.zmian.w.sposobie.finansowania.budetw. jednostek.samorzdu.terytorialnego.nie.przesdza.automatycznie.o.niekonstytucyjnoci.takiego.rozwizania.legislacyjnego,.pod.warunkiem,.e.inne.(dotychczasowe).rda.umoliwiaj.sfinansowanie.zada.. Aby.stwierdzi.niezgodno.ustawy.z.konstytucyjn.zasad.samodzielnoci. finansowej.jednostek.samorzdu,.niezbdne.jest.wykazanie,.e.og.dochodw. pozyskiwanych.z.caoksztatu.rde.nie.pozwala.na.efektywn.realizacj.ogu. zada.publicznych.naoonych.na.samorzd..Takiej.dysproporcji.nie.spowodoway. przepisy. zmieniajce. zasady. ustalania. wysokoci. opaty. eksploatacyjnej. za. wydobywanie. kopalin,. ktre. w. ogle. nie. przewidyway. zmniejszenia. wysokoci.wpyww.z.tego.tytuu,.za.rzeczywisty.spadek.wpyww.wynika.ze. zmian.w.sytuacji.gospodarczej.w.brany.wydobywania.kopalin.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09). (3).Oceniajc.adekwatno.wysokoci.rde.dochodw.do.sumy.zada.publicznych.naoonych.na.jednostki.samorzdu.terytorialnego,.naley.uwzgldni. ogln. sytuacj. finansw. publicznych.. Nie. jest. wystarczajce. wskazanie,. e. og. dochodw. uniemoliwia. realizacj. przez. samorzd. wszystkich. zada. publicznych.w.sposb.optymalny,.w.sytuacji.gdy.oglny.poziom.dochodw.publicznych. nie. zapewnia. realizacji. wszystkich. zada. publicznych. administracji. rzdowej.i.samorzdowej..O.naruszeniu.samodzielnoci.finansowej.samorzdu. mona. byoby. mwi. dopiero. wwczas,. gdyby. wykazana. zostaa. dysproporcja.midzy.relacj.dochodw.do.zakresu.zada.administracji.rzdowej.a.relacj. dochodw.do.zakresu.zada.naoonych.na.poszczeglne.szczeble.samorzdu. terytorialnego.(wyrok z 13 lipca 2011 r., K10/09). 2.2. tosunekwadzpublicznychdokociowiinnychzwizkw s wyznaniowych (1).Zasada.instytucjonalnego.rwnouprawnienia.kociow.i.zwizkw.wyznaniowych.zakada,.e.kady.koci.(zwizek.wyznaniowy),.ktry.ma.t.sam. cech.istotn,.relewantn.z.punktu.widzenia.danej.regulacji,.potraktowany.zosta29
nie.rwno.tak.w.prawie.(co.do.sposobu.uksztatowania.sytuacji.prawnej),.jak. i.wobec.prawa.(co.do.sposobu.stosowania.prawa.wobec.tego.podmiotu.przez. uprawniony. organ).. Jednoczenie. jednak. z. zasady. tej. wynika. dopuszczalno. odmiennego.traktowania.podmiotw.niemajcych.wsplnej.cechy.relewantnej.. Powyszej. zasady. nie. naley. jednak. pojmowa. jako. koniecznoci. denia. do. uzyskania.faktycznej.rwnoci.midzy.wyznaniami.. Rnice.faktyczne.midzy.kocioami.i.zwizkami.wyznaniowymi.(wynikajce.choby.z.liczby.wyznawcw.czy.stopnia.ugruntowania.w.dziejach.pastwa). mog.uzasadnia.zrnicowanie.ich.sytuacji.prawnej..W.tym.wietle,.wynikajce. ze.specyfiki.poszczeglnych.kociow.i.zwizkw.wyznaniowych.odmiennoci. odnonie. do. trybu. oraz. kryteriw. uzyskiwania. przez. te. podmioty. od. pastwa. wasnoci.nieruchomoci.na.Ziemiach.Zachodnich.i.Pnocnych..jako.rekompensaty.za. straty. zwizane.z. powojennymi.zmianami.granic.Rzeczypospolitej. .nie.stanowi.naruszenia.konstytucyjnej.zasady.rwnouprawnienia.kociow. i.zwizkw.wyznaniowych.(wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09).. (2). Ustawowo. przewidziany. mechanizm. przekazywania. Kocioowi. katolickiemu.gruntw.nie.jest.rwnie.sprzeczny.z.zasad.bezstronnoci.wiatopogldowej.pastwa..Zasada.ta.nie.wyklucza.bowiem.moliwoci.podejmowania. przez.wadze.publiczne.pewnych.pozytywnych.dziaa,.o.ile.dziaania.te.maj.na. celu.zapewnienie.realizacji.przez.jednostki.i.ich.wsplnoty.konstytucyjnej.wolnoci.sumienia.i.religii..Nieuzasadnione.pozostaje.interpretowanie.zasady.bezstronnoci.jako.koniecznoci.zachowania.przez.organy.pastwa.postawy.biernej.. Obowizkiem.pastwa.jest.stworzenie.warunkw.do.penego.i.harmonijnego. korzystania.z.wolnoci.religijnej.przez.czonkw.rnych.wsplnot.religijnych,. take.w.zakresie.materialnych.podstaw.dziaalnoci.tych.wsplnot..W.sytuacji,. w.ktrej.sposb.zapewnienia.tych.warunkw.nie.narusza.zasady.rwnouprawnienia. kociow. i. zwizkw. wyznaniowych,. nie. sposb. uzna. wykroczenia. przez. ustawodawc. poza. margines. swobody. regulacyjnej. wyznaczonej. przez. zasad.bezstronnoci.wiatopogldowej.(wyrok z 8 czerwca 2011 r., K3/09).. 2.3. tatusurzdnikwadministracjipublicznejareformytej s administracji (1).Urzdnicy.zatrudnieni.w.strukturach.administracji.publicznej,.niezalenie.od.rodzaju.oraz.formy.zatrudnienia,.objci.s.konstytucyjnymi.gwarancjami. ochrony.pracy..Jednak.ochrona.ta.nie.ma.charakteru.absolutnego..Ustawodawca. moe. ingerowa. . take. na. niekorzy. urzdnika. . w. uksztatowane. ju. stosunki. pracownicze. w. celu. wdroenia. reform. uzasadnionych. potrzeb. zapew30
nienia.sprawnoci.i.skutecznoci.dziaania.struktury.administracyjnej,.redukcji. nadmiaru. personelu. oraz. ograniczenia. kosztw. utrzymania. aparatu. (wyroki: z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11; z 12 lipca 2011 r., K26/09).. (2).Ingerencja.dokonywana.w.drodze.ustawy.nie.moe.prowadzi.do.pozbawienia.urzdnikw.minimum.bezpieczestwa.prawnego,.co.wynika.z.koniecznoci.realizacji.konstytucyjnych.zasad.ochrony.zaufania.jednostki.do.pastwa. oraz.pewnoci.prawa..Zmiana.warunkw.pracy.lub.wygaszenie.stosunku.pracy. nie.moe.odbywa.si.w.okolicznociach.stanowicych.zaskoczenie.dla.zainteresowanego..Mechanizm.ingerencji.w.stosunki.pracownicze.musi.dawa.urzdnikowi.szans.na.moliwie.elastyczne.przeorganizowanie.jego.sytuacji.zawodowej..Powysze.warunki.speniao.rozwizanie.przewidujce.wyganicie.z.mocy. prawa.stosunku.pracy.urzdnikw.przeniesionych.do.innego.urzdu.w.zwizku. z. reorganizacj. struktury. administracji,. o. ile. nie. zaproponowano. urzdnikowi. nowych. warunkw. pracy. i. pacy.. Ustawodawca. wyznaczy. 3-miesiczny. termin,. liczony. od. wejcia. w. ycie. ustawy,. rozwizania. stosunku. pracy,. co. dawao.urzdnikowi.szans.na.zorganizowanie.nowej.sytuacji.zawodowej.(wyrok z 12 lipca 2011 r., K26/09).. (3).Potrzeba.wdroenia.skutecznej.reformy.struktury.administracji,.zakadajcej.likwidacj.urzdu.i.przeniesienie.jego.zada.do.innej.jednostki.organizacyjnej,.moe.uzasadnia.zrnicowanie.sytuacji.prawnej.urzdnikw.likwidowanego.urzdu.poprzez.wyodrbnienie.tej.czci.kadry,.z.ktr.zostanie.przeduony. stosunek.pracy,.oraz.czci,.ktr.obejmie.proces.wygaszania.stosunku.pracy.. Bezwzgldne.zastosowanie.zasady.rwnoci.mogoby.prowadzi.do.dwojakich.skutkw..Po.pierwsze,.mogoby.oznacza.konieczno.rozwizania.stosunku.pracy.ze.wszystkim.urzdnikami.likwidowanej.jednostki,.a.tym.samym.przeprowadzenia.od.nowa.procesu.rekrutacji.w.nowej.(zreorganizowanej).jednostce. i.odoenie.w.czasie.realizacji.przez.ni.zada..Po.drugie,.mogoby.si.wiza. z. koniecznoci. zatrudnienia. wszystkich. urzdnikw. likwidowanej. jednostki. w. nowej. (zreorganizowanej). jednostce. z. ryzykiem. przerostu. stanu. zatrudnienia.w.stosunku.do.potrzeb.wynikajcych.z.jej.zada.(wyrok z 12 lipca 2011 r., K26/09). (4).Ksztat.statusu.prawnego.urzdnikw.suby.cywilnej.determinuje.okrelona.w.Konstytucji.funkcja.tej.grupy.urzdniczej,.polegajca.na.realizacji.zada. pastwa.w.sposb.zawodowy,.rzetelny,.bezstronny.i.apolityczny..Uczestniczc. w.sposb.fachowy.w.realizacji.zada.pastwa,.suba.cywilna.staje.si.elementem.dobra.wsplnego,.a.jednoczenie.gwarancj.urzeczywistnienia.prawa.kadego.obywatela.do.dobrej.administracji..Ze.wzgldu.na.konstytucjonalizacj.zada. suby.cywilnej,.status.urzdnika.tej.suby.wymaga.ochrony.intensywniejszej.
31
ni.status.pozostaych.grup.pracowniczych.zatrudnionych.w.jednostkach.administracji.publicznej.(wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11).. (5).Status.urzdnikw.suby.cywilnej.zakada.konieczno.zagwarantowania. im. minimalnej. niezalenoci. przed. prbami. wywierania. na. nich. nacisku. w.zwizku.z.realizacj.zada.subowych..Do.podstawowych.elementw.gwarancji.niezalenoci.naley.ochrona.trwaoci.stosunku.pracy.. W. przypadku. gdy. ingerencja. przybiera. form. tak. drastycznego. rodka. jak. rozwizanie. stosunku. pracy,. niezbdne. jest. uprzednie. uregulowanie. w. sposb. jasny.i.przejrzysty.kryteriw.selekcji.urzdnikw.podlegajcych.zwolnieniu..Zasady.ustalania.takich.kryteriw.powinny.zosta.okrelone.bezporednio. w.ustawie,.a.nie.pozostawione.do.uznania.podmiotw.przeprowadzajcych.redukcj..Ponadto.zastosowanie.tego.rodka.musi.prowadzi.do.osignicia.zakadanego.celu.w.postaci.redukcji.zatrudnienia.i.obnienia.obcienia.dla.budetu.pastwa..Jeli.jednak.wprowadzony.mechanizm.nie.zapobiega.ponownemu. rozrostowi.kadry.po.zakoczeniu.procesu.redukcji.zatrudnienia,.osabienie.stabilnoci.zatrudnienia.urzdnikw.suby.cywilnej.nie.zostao.w. odpowiednim. stopniu.zrwnowaone.przez.oczekiwane.dla.budetu.pastwa.korzyci.(wyrok z 14 czerwca 2011 r., Kp1/11).. (6).W.wietle.Konstytucji.suba.cywilna.organizowana.jest.jedynie.w.urzdach.administracji.rzdowej,.tj..jednostkach.organizacyjnych.podporzdkowanych.Radzie.Ministrw,.Prezesowi.Rady.Ministrw.albo.poszczeglnym.ministrom..Urzdnicy.Komisji.Nadzoru.Finansowego.nie.mog.zatem.zosta.zaliczeni.do.korpusu.suby.cywilnej,.poniewa.KNF.nie.jest.instytucj.podporzdkowan.tym.organom..KNF.naley.wprawdzie.do.struktur.administracji.publicznej,. ale.pozostaje.poza.struktur.administracji.rzdowej..Tym.samym.ustawodawca,. likwidujc. okrelone. urzdy. administracji. rzdowej. i. przekazujc. ich. zadania. KNF,.mg.zdecydowa.o.utracie.statusu.urzdnika.suby.cywilnej.przez.pracownikw.likwidowanych.urzdw.(wyrok z 15 czerwca 2011 r., K2/09).. 2.4.konstytucyjnestandardyprawawyborczego (1).Wprawdzie.z.punktu.widzenia.hierarchii.rde.prawa.ustawy.z.zakresu. prawa.wyborczego.maj.tak.sam.moc.prawn.jak.inne.ustawy,.jednak.ich.charakter.jest.szczeglny,.implikowany.wymaganiami.konstytucyjnymi..Do.wymaga.formalnych.naley.zaliczy.przede.wszystkim.nakaz.powstrzymania.si.od. wprowadzania.istotnych.zmian.do.prawa.wyborczego.w.okresie.co.najmniej. 6.miesicy.przed.terminem.zarzdzenia.wyborw..Regua.ta.dotyczy.wprowadzania.takich.zmian,.ktre.w.wyrany.sposb.wpywaj.na.przebieg.gosowa32
nia.oraz.wyniki.wyborw,.jak.np..regulacja.dotyczca.zakazu.wykorzystywania. w.kampanii.wyborczej.patnych.audycji.wyborczych..Wprowadzenie.przez.ustawodawc.takiego.zakazu.z.naruszeniem.procznej.ciszy.ustawodawczej.stanowio.naruszenie.zasady.demokratycznego.pastwa.prawnego.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11). (2).Za.uchybiajc.zasadom.rzetelnego.procesu.prawodawczego.naley.uzna. praktyk.dokonywania.nowelizacji.w.ustawie.podczas.vacatio legis,.chyba.e. jest.to.uzasadnione.koniecznoci.naprawienia.bdu.legislacyjnego.lub.usunicia.sprzecznoci.w.systemie.prawa..Za.tego.rodzaju.szczeglny.przypadek.nie. mona.jednak.uzna.uchwalenia..podczas.vacatio legis.Kodeksu.wyborczego. .nowego.ograniczenia.prowadzenia.kampanii.wyborczej.w.postaci.zakazu.korzystania.z.patnych.audycji.wyborczych.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11). (3).Ustawodawca.jest.zobowizany.ksztatowa.tre.regulacji.wyborczych. w.taki.sposb,.aby.stwarzay.one.wyborcom.jak.najwiksze.moliwoci.partycypacji.w.wyborach.i.wyanianiu.swoich.przedstawicieli,.a.tym.samym.pozwalay.w.maksymalnym.stopniu.na.realizacj.konstytucyjnej.zasady.powszechnych. i.rwnych.wyborw..Przyjte.rozwizania.prawne.powinny.by.adekwatne.do. aktualnych.warunkw.ycia.spoecznego,.a.jednoczenie.powinny.gwarantowa. moliwo.wyonienia.stabilnej.i.skutecznej.wadzy.publicznej.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11). (4).Wymagania.konstytucyjne.odnoszce.si.do.sposobu.ksztatowania.prawa. wyborczego.nie.s.takie.same.w.odniesieniu.do.wszystkich.rodzajw.wyborw.. Jest.tak.z.uwagi.na.rny.stopie.ujcia.tej.materii.w.Konstytucji..W.zakresie.wyborw.do.Sejmu.oraz.wyborw.prezydenckich.ustawodawc.ogranicza.przesdzenie.przez.Konstytucj.treci.wszystkich.podstawowych.zasad.prawa.wyborczego.. Wiksz.swobod.Konstytucja.pozostawia.ustawodawcy.w.zakresie.regulacji.wyborw.do.Senatu,.jak.np..moliwo.odstpienia.od.realizacji.zasady.rwnoci.materialnej..Tym.samym.konstytucyjnie.dopuszczalne.byo.wprowadzenie.wyborw. senatorw.w.okrgach.jednomandatowych..W.zakresie.wyborw.samorzdowych. i.do.Parlamentu.UE.swoboda.ustawodawcza.jest.duo.wiksza.z.uwagi.na.fragmentaryczno.regulacji.konstytucyjnej.(wybory.samorzdowe).albo.jej.zupeny. brak.(wybory.do.Parlamentu.UE;.wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11).. (5).Posuenie.si.w.tekcie.Konstytucji..w.odniesieniu.do.wyborw.parlamentarnych.i.prezydenckich..uytym.w.liczbie.pojedynczej.pojciem.dzie. wyborw. bezwzgldnie. wyklucza. dopuszczalno. dwudniowego. gosowania. w.tych.wyborach.. W. zakresie. wyborw. samorzdowych. oraz. do. Parlamentu. Europejskiego. pozostaje. co. do. zasady. moliwe. przyjcie. dwudniowego. gosowania.. Zasada.
33
pewnoci. prawa. wymaga. jednak,. aby. kwestia,. czy. gosowanie. ma. si. odby. w.cigu.jednego.dnia,.czy.dwch.dni,.zostaa.przesdzona.w.ustawie..Nie.moe. by.to.pozostawione.uznaniu.organu.wadzy.wykonawczej.zarzdzajcego.wybory.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11).. (6). Gosowanie. przez. penomocnika. naley. do. instrumentw. prawnych. sprzyjajcych.realizacji.zasady.powszechnoci.wyborw.przez.to,.e.poszerza. dostp.do.udziau.w.akcie.wyborczym.osobom.starszym.i.niepenosprawnym.. Takie.rozwizanie.legislacyjne.nie.narusza.konstytucyjnej.zasady.bezporednioci.gosowania,.ktrej.nie.naley.utosamia.z.wymaganiem.osobistego.oddania. gosu..Tre.zasady.bezporednioci.wyborw.sprowadza.si.do.ich.jednostopniowoci,.z.wykluczeniem.gremium.elektorw.. Gosowanie.przez.penomocnika.nie.narusza.zasady.rwnoci..Penomocnik. oddaje.gos.w.imieniu.mocodawcy..Osoby.te.wie.relacja.oparta.na.zaufaniu.. Upowanienie.nie.oznacza.ani.zrzeczenia.si.przez.wyborc.praw.wyborczych. ani.przeniesienia.na.penomocnika.prawa.do.drugiego.gosu..Prawo.wybierania.przedstawicieli.obejmuje.take.moliwo.wyboru.przedstawiciela.w.gosowaniu.przez.penomocnika.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11).. (7).Mechanizm.gosowania.korespondencyjnego.nie.narusza.zasady.tajnoci. gosowania.. Oddanie. gosu. w. sposb. uniemoliwiajcy. innym. zapoznanie.si.z.treci.decyzji.wyborczej.jest.przywilejem.wyborcy,.a.nie.jego. bezwzgldnym. obowizkiem.. Naruszenie. tej. zasady. nastpioby. wwczas,. gdyby. ustawodawca. nie. przewidzia. gwarancji. proceduralnych. umoliwiajcych. wyborcy. oddanie. gosu. z. zastrzeeniem. tajnoci. treci. decyzji. wyborczej..Odpowiednie.gwarancje.zostay.zapewnione.przez.okrelenie.zasad. odsyania. kopert. zwrotnych. oraz. obowizkw. konsula. odnonie. do. przechowywania. i. przesyania. kopert. komisjom. wyborczym. (wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11).. (8).Ustawodawca.powinien.zachowa.szczegln.wstrzemiliwo,.wprowadzajc.regulacje.prawa.wyborczego.ograniczajce.wolno.sowa..Naoenie. bezwzgldnego. zakazu. umieszczania. plakatw. i. hase. wyborczych. o. ustawowo.okrelonej.powierzchni.oraz.zakazu.rozpowszechniania.odpatnie.ogosze. wyborczych.w.programach.nadawcw.radiowych.i.telewizyjnych.stanowi.nieproporcjonaln. ingerencj. w. t. sfer.. Osabia. ugrupowania. o. sabszej. pozycji. politycznej,.niebdce.na.co.dzie.w.centrum.zainteresowania.mediw.publicznych.. Takie. zakazy. nie. dadz. si. uzasadni. koniecznoci. ochrony. porzdku. publicznego.ani.potrzeb.poprawy.dyskursu.politycznego.czy.zracjonalizowania. sposobu.wydatkowania.rodkw.publicznych.przekazywanych.na.kampanie.wyborcze.(wyrok z 20 lipca 2011 r., K9/11).
34
3.konstytucyjnystatusjednostki
3.1.wolnociiprawaosobiste 3.1.1.konstytucyjnystatusdziecka (1). Dzieckiem. w. rozumieniu. Konstytucji. jest. osoba. fizyczna. od. momentu. urodzenia.do.ukoczenia.przez.ni.osiemnastego.roku.ycia..Regulacje.zawarte. w.art..48.ust..1.i.art..72.ust..3.Konstytucji.oraz.art..12.Konwencji.o.ochronie.praw. czowieka. i. podstawowych. wolnoci. wyraaj. prawny. obowizek. osb. majcych.wpyw.na.losy.dziecka.(m.in..rodzicw,. opiekunw,.wadz.publicznych). do. poszanowania. jego. odrbnoci,. indywidualnoci. i. przekona.. Opieraj. si. one.rwnie.na.zaoeniu.o.niesamodzielnoci.dziecka,.ktre.w.zwizku.z.tym. wymaga.pomocy.w.swoich.dziaaniach..Dobro.dziecka.stanowi.nadrzdny.cel. istnienia. wadzy. rodzicielskiej,. ktrej. nie. naley. przeciwstawia. prawom. dziecka.(wyrok z 11 padziernika 2011 r., K16/10). (2).Przyznanie.maoletnim,.ktrzy.ukoczyli.16.rok.ycia,.ustawowych.gwarancji.wpywu.na.proces.leczenia.wykracza.ponad.konstytucyjny.standard.wynikajcy.z.art..48.ust..1.zdania.drugiego.w.zwizku.z.art..72.ust..2.Konstytucji.. Wartociowanie.regulacji.zgodnych.z.Konstytucj.nie.mieci.si.w.ramach.kognicji.Trybunau (wyrok z 11 padziernika 2011 r., K16/10).. 3.1.2.konstytucyjnawolnowyraaniapogldw (1).Konstytucyjna.wolno.wyraania.pogldw.stanowi.jedn.z.trzech.wolnoci.(oprcz.wolnoci.pozyskiwania.informacji.i.wolnoci.rozpowszechniania. informacji).wynikajcych.z.art..54.ust..1.Konstytucji..Penalizacja.publicznego. zniewaenia.Prezydenta.nie.wpywa.hamujco.na.ewentualn.krytyk.tego.organu.w.ramach.wolnoci.wyraania.pogldw..Publiczne.zniewaenie.Prezydenta. zakca.ad.i.spokj.spoeczny,.ktre.skadaj.si.na.przesank.porzdku.publicznego,.o.ktrej.mowa.w.art..31.ust..3.Konstytucji.(wyrok z 6 lipca 2011 r., P12/09). (2). Niedookrelono. regulacji. karnej. spowodowana. uyciem. w. przepisie. karnym.sformuowania.bdce.nonikiem.symboliki.faszystowskiej,.komunistycznej.lub.innej.totalitarnej.stanowi.powane.zagroenie.dla.konstytucyjnej. wolnoci.sowa..Na.gruncie.zakwestionowanej.regulacji.kryminalizacji.mogoby.podlega.wiele.konstytucyjnie.chronionych,.cho.wieloznacznych,.wypowiedzi.i.zachowa.(wyrok z 19 lipca 2011 r., K11/10).
35
(3). Statystyka. publiczna. porednio. suy. realizacji. wyraonej. w. preambule. do. Konstytucji. rzetelnoci. i. sprawnoci. instytucji. publicznych.. Informacje. statystyczne.s.rwnie.konieczne.dla.realizacji.przez.wadze.publiczne.zasady. zrwnowaonego.rozwoju.oraz.zasady.spoecznej.gospodarki.rynkowej..Analiza. art.. 180. . 1. kodeksu. postpowania. karnego,. w. zakresie. w. jakim. zwalnia. on. z.obowizku.zachowania.tajemnicy.statystycznej,.prowadzi.do.wniosku,.e.nie. zostay.stworzone.gwarancje,.e.informacje.statystyczne.bd.przekazywane.na. cele.postpowania.karnego.tylko.wtedy,.gdy.jest.to.niezbdne.i.konieczne.(wyrok z 13 grudnia 2011 r., K33/08). (4).Obowizek.rejestracji.czasopism.stanowi.ograniczenie.korzystania.z.wolnoci.sowa.wskazanej.w.art..54.ust..1.Konstytucji..Ograniczenie.to.jest.uzasadnione.ochron.innych.wartoci.konstytucyjnych.(w.tym.ochron.wolnoci.i.praw. innych. osb). i. nie. powoduje. zbyt. duego. stopnia. uciliwoci.. Ustawodawca. ma.moliwo.zabezpieczenia.tego.obowizku.sankcj,.jednake.wybr.sankcji. karnej. naley. oceni. jako. nadmiernie. surow. i. nieproporcjonaln. ingerencj,. ktra.nie.jest.konieczna.dla.ochrony.wartoci,.ktrym.ma.suy.obowizek.rejestracji.(wyrok z 14 grudnia 2011 r., SK42/09).. 3.1.3.standardykonstytucyjnewzakresieprawakarnego (1) Standardy. konstytucyjne. oraz. standardy. Konwencji. o. ochronie. praw. czowieka.i.podstawowych.wolnoci.s.naruszone.w.sytuacji,.gdy.ze.wzgldu. na. opnienia. w. dorczeniu. oryginaw. dokumentw. dochodzi. do. zwoki. w. zwolnieniu. osadzonego. z. jednostki. penitencjarnej.. Jeeli. z. dokumentu. wynika. nakaz. zwolnienia. osadzonego,. niezbdne. jest. jego. dorczenie. tego. samego.dnia..Minister,.wydajc.rozporzdzenie,.na.podstawie.delegacji.ustawowej,.nie.moe.tak.uksztatowa.zasad.zwalniania.osadzonych,.eby.faktycznie.przedua.czas.pozbawienia.ich.wolnoci..Podstawa.prawna.pozbawienia. wolnoci.konkretnej.osoby.w.konkretnej.sprawie.zawsze.bowiem.musi.wynika.z.przepisw.rangi.ustawowej.(postanowienie sygnalizacyjne z 4 padziernika 2011 r., S1/11). (2).Nie.mona.abstrakcyjnie.okreli,.czy.dobro.statystyki.publicznej.stanowi. warto.wysz.ni.dobro.wymiaru.sprawiedliwoci..Nie.ma.jednake.konstytucyjnych.podstaw.do.wprowadzenia.bezwzgldnego.zakazu.wykorzystywania. informacji. objtych. tajemnic. statystyczn. w. postpowaniu. karnym.. Naley. rwnoczenie.wzi.pod.uwag,.e.informacje.statystyczne.na.temat.okrelonej. osoby. przekazane. na. cele. postpowania. karnego. nie. s. upubliczniane. (wyrok z 13 grudnia 2011 r., K33/08).
36
(3). Nakaz. okrelonoci. przepisw. prawa. karnego. wymaga. od. ustawodawcy. maksymalnego. stopnia. precyzji. oraz. ustanowienia. szczeglnych. gwarancji. proceduralnych,.jeli.w.opisie.znamion.czynu.zabronionego.uyto.poj.niedookrelonych..Nie.jest.wystarczajco.precyzyjne.okrelenie.znamion.czynu.zabronionego.poprzez.uycie.wyraenia.druku,.nagrania.lub.innego.przedmiotu. bdcych.nonikami.symboliki.totalitarnej.(wyrok z 19 lipca 2011 r., K11/10). (4). Nie. narusza. konstytucyjnej. zasady. rwnoci. obligatoryjne. zarzdzenie. wykonania.kary.wobec.sprawcw.umylnego.przestpstwa.podobnego,.ktrzy. w. okresie. prby. zostali. prawomocnie. skazani. na. kar. pozbawienia. wolnoci.. Brakuje. bowiem. istotnej. cechy. wsplnej. tej. grupy. podmiotw. i. osb,. ktre. w.okresie.prby.raco.naruszyy.porzdek.prawny,.w.szczeglnoci.popeniy. przestpstwo.inne.ni.podobne.przestpstwo.umylne,.albo.ktre.uchylay.si.od. uiszczenia.grzywny,.od.dozoru,.wykonania.naoonych.obowizkw.lub.orzeczonych.rodkw.karnych.(wyrok z 5 kwietnia 2011 r., P6/10). 3.1.4.ekstradycjaobywatelapolskiego Obywatelstwo. polskie. nie. stanowi. bezwzgldnej. przeszkody. ekstradycyjnej,.o.ile.spenione.s.wymagania.wynikajce.z.art..55.ust..2.lub.3.Konstytucji.. Ekstradycja.obywatela.polskiego.moe.by.dokonana,.gdy.z.ratyfikowanej.umowy.midzynarodowej.wynika.taka.moliwo..Niemniej.jednak.postanowienia. umowy.o.ekstradycji.pomidzy.Rzeczpospolit.Polsk.a.Stanami.Zjednoczonymi. Ameryki. nie. stanowi. samodzielnej. podstawy. prawnej. do. wydania. obywatela. polskiego.. Zanim. Minister. Sprawiedliwoci. bdzie. mg. wyrazi. zgod. na. wydanie.obywatela.polskiego,.musz.zosta.spenione.pozostae.warunki.wydania,.wynikajce.z.kodeksu.postpowania.karnego,.tj..dopuszczalno.wniosku. o.wydanie.oraz.prawomocne.orzeczenie.sdu.o.braku.bezwzgldnych.przeszkd. ekstradycyjnych.(wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10). 3.2.wolnociiprawaekonomiczne,socjalneikulturalne 3.2.1. onstytucyjnaochronaprawawasnociiinnychpraw k majtkowych (1).Rwna.dla.wszystkich.ochrona.prawna.z.art..64.ust..2.Konstytucji.obejmuje.oprcz.wasnoci.rwnie.inne.prawa.majtkowe..Prawo.do.odszkodowania. za. nieruchomoci. wywaszczone. na. podstawie. tzw.. dekretu. warszawskiego. jest. innym. prawem. majtkowym. w. rozumieniu. art.. 64. ust.. 2. Konstytucji..
37
Prawo. to. stanowi. wrcz. swoisty. surogat. wasnoci,. a. cakowite. pozbawienie. tego. prawa. moe. oznacza. naruszenie. istoty. samego. prawa. wasnoci. (wyrok z 13 czerwca 2011 r., SK41/09)..Rwnie.odszkodowanie.i.zadouczynienie,. o.ktrych.mowa.w.ustawie.z.dnia.23.lutego.1991.r..o.uznaniu.za.niewane.orzecze.wydanych.wobec.osb.represjonowanych.za.dziaalno.na.rzecz.niepodlegego.bytu.Pastwa.Polskiego,.s.innymi.prawami.majtkowymi.w.rozumieniu. art..64.ust..2.Konstytucji.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). (2).Ochrona.z.art..64.ust..2.Konstytucji.obejmuje.koszty.podry.do.miejsca.przesuchania..Koszty.te.nie.s.uzalenione.od.rodzaju.procedury,.w.ramach. ktrej.wiadek.zosta.wezwany.do.zoenia.zezna..Tym.samym.zrnicowanie. zasad. zwrotu. kosztw. podry. w. zalenoci. od. rodzaju. procedury,. w. ramach. ktrej.nastpio.wezwanie.wiadka.do.zoenia.zezna,.jest.niezgodne.z.zasad. rwnej.ochrony.prawnej.wasnoci.i.innych.praw.majtkowych.(wyrok z 22 marca 2011 r., SK13/08). (3). Ustalenie. opaty. rocznej. za. uytkowanie. wieczyste. nieruchomoci. bdcych.w.zasobie.Agencji.Nieruchomoci.Rolnych,.a.wykorzystywanych.faktycznie.na.cele.mieszkaniowe,.na.poziomie.wyszym.ni.opata.uiszczana.przez. uytkownikw.wieczystych.nieruchomoci.wykorzystywanych.na.cele.mieszkaniowe,.bdce.wasnoci.Skarbu.Pastwa,.ale.pozostajce.poza.zasobem.agencji,.stanowi.dopuszczalny.wyjtek.od.zasady.rwnej.ochrony.prawnej.wasnoci. i. innych. praw. majtkowych. z. art.. 64. ust.. 2. Konstytucji,. uzasadniony. celami. ustawy. o. gospodarowaniu. nieruchomociami. rolnymi. Skarbu. Pastwa. (wyrok z 18 stycznia 2011 r., P44/08). (4). Uytkownikom. wieczystym,. ktrzy. do. 31. grudnia. 2002. r.. prawidowo. zoyli.wnioski.o.przeksztacenie.prawa.uytkowania.wieczystego.we.wasno. na.podstawie.ustawy.przeksztaceniowej.z.1997.r.,.przysugiwaa.maksymalnie. uksztatowana.ekspektatywa.nabycia.wasnoci.nieruchomoci,.objta.ochron. z. art.. 21. ust.. 1. Konstytucji. oraz. art.. 64. ust.. 2. Konstytucji.. Przepisy. te. nie. s. wprawdzie. rdem. dania. nabycia. nieruchomoci. na. wasno. na. gruncie. Konstytucji,.niemniej.jednak.art..64.ust..2.Konstytucji.obejmuje.swym.zakresem. ju.nabyte.maksymalnie.uksztatowane.ekspektatywy.prawa.wasnoci.(wyrok z 8 grudnia 2011 r., P31/10). (5). Z. uwagi. na. fakt,. e. przekaz. pocztowy. moe. by. realizowany. wycznie.przez.operatora.publicznego.(Poczt.Polsk.SA),.osoba,.ktra.chciaaby.dokona.przekazu.pocztowego,.nie.ma.moliwoci.wyboru.innego.usugodawcy.. Tym. samym. nie. moe. by. mowy. o. uprzywilejowaniu. pozycji. rynkowej. operatora.publicznego.w.tym.zakresie.na.gruncie.art..64.ust..2.Konstytucji.(wyrok z 25 stycznia 2011 r., P8/08).
38
(6).Wyczenie.zastosowania.przepisw.o.odszkodowaniu.za.nieruchomoci. wywaszczone.na.podstawie.dekretu.warszawskiego.do.nieruchomoci.innych. ni.domy.jednorodzinne.i.dziaki,.ktre.przed.wejciem.w.ycie.dekretu.warszawskiego.mogy.by.przeznaczone.pod.budownictwo.inne.ni.jednorodzinne,. jest.nieracjonalne,.pozbawione.celu,.a.take.nie.znajduje.uzasadnienia.w.jakichkolwiek.wartociach,.zasadach.czy.te.normach.konstytucyjnych,.w.szczeglnoci. za. w. adnej. z. wartoci,. o. ktrych. mowa. w. art.. 31. ust.. 3. Konstytucji.. Regulacja.ta.jest.niezgodna.z.zasad.rwnej.ochrony.prawnej.wasnoci.i.innych. praw.majtkowych,.w.zakresie,.w.jakim.dotyczy.nieruchomoci,.ktre.przeszy. na.wasno.pastwa.po.5.kwietnia.1958.r.,.jeeli.byli.waciciele.lub.ich.nastpcy.prawni.zostali.pozbawieni.faktycznej.moliwoci.wadania.nimi.po.5.kwietnia.1958.r..(wyrok z 13 czerwca 2011 r., SK41/09). (7).Ograniczenie.wysokoci.odszkodowa.i.zadouczynie.przyznawanych. na.podstawie.tzw..ustawy.lutowej.do.wysokoci.25000.z,.ma.charakter.arbitralny..Przyjte.kryterium.czasowe.ograniczenia.(termin.31.grudnia.1956.r.).jest.nieuzasadnione.jako.niezgodne.z.zasad.sprawiedliwoci.spoecznej.oraz.z.zasad. rwnoci.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). (8). Rezygnacja. z. rzetelnego. postpowania,. w. ktrym. organ. administracji. moe. zapozna. si. ze. stanowiskami. wszystkich. zainteresowanych. osb,. w.szczeglnoci.za.ze.stanowiskiem.wacicieli.ssiednich.nieruchomoci,.bez. ustanowienia.innych.skutecznych.instrumentw.ochrony.praw.osb.trzecich,.narusza.konstytucyjne.prawo.wasnoci,.a.take.zasad.rwnej.ochrony.prawnej. wasnoci..Realizowanie.inwestycji.bez.umoliwienia.zajcia.stanowiska.wacicielom.nieruchomoci.ssiednich,.przy.milczcej.zgodzie.organu.administracji,.stanowi.drastyczne.ograniczenie.prawa.wasnoci.nieruchomoci.ssiednich,. nieproporcjonalne.na.gruncie.art..31.ust..3.Konstytucji.i.suce.wycznie.inwestorom.(wyrok z 20 kwietnia 2011 r., Kp7/09). (9).Utrata.przez.zarzdc.prawa.do.wynagrodzenia.i.zwrotu.wydatkw.w.postpowaniu.ukadowym,.jeeli.nie.zada.ich.przed.upywem.terminw.wniesienia.zarzutw.na.ukad,.nie.narusza.istoty.prawa.zarzdcy.do.wynagrodzenia. i.nie.prowadzi.do.jego.faktycznej.pozornoci..Regulacja.ta.zachowuje.rwnowag. i. waciwe. proporcje. midzy. ochron. interesu. jednostkowego. zarzdcy. a.ochron.interesw.grupowych,.w.tym.w.szczeglnoci.suy.sprawnoci.postpowania.ukadowego.oraz.zaspokojeniu.roszcze.wierzycieli.w.jak.najwyszym. stopniu.(wyrok z 5 maja 2011 r., P110/08). (10).Ustanowienie.terminu.zawitego,.po.upywie.ktrego.wygasa.roszczenie. odszkodowawcze. waciciela. nieruchomoci,. o. ktrym. mowa. w. art.. 73. ust.. 4. ustawy.z.13.padziernika.1998.r...Przepisy.wprowadzajce.ustawy.reformujce.
39
administracj.publiczn,.stanowi.przydatne,.konieczne.i.proporcjonalne.ograniczenie.prawa.do.susznego.odszkodowania.z.tytuu.wywaszczenia,.uzasadnione.koniecznoci.zachowania.porzdku.publicznego,.a.take.nakazem.dbaoci. o.rwnowag.budetow..Ustanowienie.picioletniego.terminu.zawitego.zgoszenia.wniosku.o.odszkodowanie,.bez.wymagania.szczeglnej.formy.wniosku,. nie.stanowi.nadmiernego.obcienia.uprawnionych.do.odszkodowania.(wyrok z 19 maja 2011 r., K20/09). (11).Pominicie.art..47.ustawy.z.12.marca.1958.r..o.zasadach.i.trybie.wywaszczania.nieruchomoci.w.art..216.ustawy.z.21.sierpnia.1997.r..o.gospodarce. nieruchomociami.narusza.zasad.rwnej.ochrony.prawnej.wasnoci,.albowiem. uzalenia.zwrot.wywaszczonej.nieruchomoci.od.tego,.jaki.przepis.wskazano. jako. podstaw. umowy. waciciela. nieruchomoci. ze. Skarbem. Pastwa. w. akcie. notarialnym.. Zrnicowanie. to. nie. znajduje. uzasadnienia. w. adnych. wartociach,.zasadach.czy.te.normach.konstytucyjnych.(wyrok z 19 maja 2011 r., SK9/08). (12). Zrnicowanie. polegajce. na. naliczaniu. odsetek. za. zwok. take. za. okres. zabezpieczenia. wykonania. zobowizania. podatkowego. w. postpowaniu. przed.organem.kontroli.skarbowej.oraz.na.nienaliczaniu.odsetek.za.zwok.za. ten.okres.w.postpowaniu.przed.organem.kontroli.podatkowej,.jest.uzalenione. wycznie.od.tego,.jaki.organ.dokonuje.kontroli..Zrnicowanie.to.jest.arbitralne. i.nieuzasadnione,.w.szczeglnoci.za.nie.stanowi.realizacji.wanego.interesu. publicznego.(wyrok z 18 padziernika 2011 r., SK2/10). (13). Nieprzyznanie. odwoanemu. komornikowi. opat. egzekucyjnych. przez. niego. ustalonych,. ktrych. prawomocno. nastpia. po. jego. odwoaniu,. stanowi.zasad.jasno.okrelon.i.rwn.dla.wszystkich.komornikw..Zrnicowanie. sytuacji.komornikw,.ktrym.opaty.egzekucyjne.uprawomocniy.si.przed.odwoaniem,.oraz.sytuacji.komornikw,.ktrym.opaty.egzekucyjne.uprawomocniy.si.po.odwoaniu,.ma.charakter.losowy,.a.komornicy.poprzez.odpowiednie. zorganizowanie. pracy. oraz. poprzez. odpowiednie. zaplanowanie. czynnoci. nie. s. pozbawieni. moliwoci. zapobieenia. wypadkowi. tego. rodzaju.. Przyznanie. odwoanemu.komornikowi.prawa.do.opaty.egzekucyjnej.przez.niego.ustalonej,. ktrej.prawomocno.nastpia.po.jego.odwoaniu,.prowadziby.do.rezultatu.podobnego,. skoro. nowo. powoany. komornik. musiaby. wykona. prac,. za. ktr. nie. otrzymaby. wynagrodzenia,. a. dodatkowo. rozwizanie. to. mogoby. osabi. bezpieczestwo.egzekucji.(wyrok z 13 grudnia 2011 r., SK44/09). (14). Bilansowa. musi. si. caoksztat. wpyww. i. wydatkw. zwizanych. z.dziaalnoci.komornika,.a.nie.wpywy.i.wydatki.zwizane.z.dan.spraw.egzekucyjn.. O. naruszeniu. art.. 64. ust.. 2. Konstytucji. mogaby. by. mowa. w. sy40
tuacji,. w. ktrej. norma. ustawowa. przewidywaaby. finansowanie. dziaalnoci. egzekucyjnej. komornika. z. jego. majtku. osobistego,. niepochodzcego. z. opat. egzekucyjnych.w.innych.sprawach,.o.ile.rwnoczenie.przeprowadzony.zostaby.dowd,.e.przy.okrelonym.poziomie.cigalnoci.opat.egzekucyjnych.oraz. przy. okrelonym. poziomie. rednich. kosztw. postpowania. wykonywanie. zawodu.komornika.byoby.nieopacalne.(wyrok z 13 grudnia 2011 r., SK44/09). (15).Kategoria.innych.praw.majtkowych.z.art..64.ust..2.Konstytucji.obejmuje.prawo.komornika.do.opaty.egzekucyjnej..Z.ochrony.tej.nie.wynika.jednake. obowizek.ustawodawcy.zagwarantowania.komornikowi.otrzymania.wiadczenia. w.kadej.prowadzonej.sprawie.egzekucyjnej.(wyrok z 13 grudnia 2011 r., SK44/09). 3.2.2. onstytucyjnewolnociwsferzeaktywnocizawodowej k igospodarczej (1). Pojcie. wanego. interesu. publicznego,. o. ktrym. mowa. w. art.. 22. Konstytucji,.obejmuje.midzy.innymi.zapewnienie.prawidowego.rozwoju.dzieci. i.modziey.oraz.ochron.przed.demoralizacj.wynikajc.ze.spoywania.alkoholu,.a.pena.wolno.dziaalnoci.gospodarczej.w.zakresie.sprzeday.alkoholu. zagraaaby.bezpieczestwu.publicznemu.oraz.zdrowiu.i.moralnoci.publicznej,. o.ktrych.mowa.w.art..31.ust..3.Konstytucji.(wyrok z 5 kwietnia 2011 r., P26/09).. (2).Odebranie.prawa.sprzeday.wszelkich.rodzajw.napojw.alkoholowych. na. skutek. nawet. jednorazowego. nieprzestrzegania. zakazu. sprzeday. alkoholu. nieletnim.jest.efektywnym.i.proporcjonalnym.rodkiem.zmierzajcym.do.osignicia.konstytucyjnie.legitymowanego.celu..rodek.ten.nie.jest.rwnie.nadmiernie.uciliwy.dla.przedsibiorcy..Inne,.agodniejsze.rozwizania.mogyby. okaza.si.nieskuteczne.i.nie.oddziaywayby.prewencyjnie.na.innych.sprzedawcw.alkoholu.(wyrok z 5 kwietnia 2011 r., P26/09). (3).Szczeglna.rekompensata,.jak.stanowi.opata.z.tytuu.sprzeday.urzdze.reprograficznych.i.zwizanych.z.nimi.czystych.nonikw,.ma.nie.tylko.skutecznie.chroni.interesy.twrcw.i.wydawcw,.ale.ponadto.rwnoway.interesy.gospodarcze.i.spoeczne.osb,.ktrych.dziaalno.zawodowa.jest.zwizana. z.nowymi.technikami.zwielokrotniania.utworw,.oraz.osb,.ktrych.dziaalno. twrcza. dotknita. jest. bezporednio. przez. rozwj. tyche. technologii. (wyrok z 11 padziernika 2011 r., P18/09). (4).Ograniczenie.dziaalnoci.gospodarczej,.jakie.stanowi.moliwo.domagania.si.przez.organizacj.zbiorowego.zarzdzania.prawami.autorskimi.udzielenia. informacji. oraz. udostpnienia. dokumentw. niezbdnych. do. okrelenia.
41
wysokoci.dochodzonej.przez.ni.opaty.z.tytuu.sprzeday.urzdze.reprograficznych.i.zwizanych.z.nimi.czystych.nonikw.na.gruncie.art..105.ust..2.ustawy.o.prawie.autorskim,.jest.ograniczeniem.proporcjonalnym,.ustanowionym.ze. wzgldu.na.prawa.innych.osb,.a.przez.to.w.interesie.publicznym..Rozwizanie. to.jest.rwnie.zgodne.z.zasad.solidarnoci.spoecznej.(wyrok z 11 padziernika 2011 r., P18/09). (5).Zlikwidowanie.pozwolenia.na.uytkowanie.i.zastpienie.go.decyzj.potwierdzajc.zakoczenie.budowy,.majce.na.celu.przyspieszenie.procesu.budowlanego.i.uczynienie.go.atwiejszym.z.punktu.widzenia.inwestorw,.niesie.ze. sob.zagroenie.ycia.i.zdrowia.obywateli,.a.take.bezpieczestwa.i.porzdku. publicznego,.przez.co.stanowi.rozwizanie.niezgodne.ze.standardami.demokratycznego.pastwa.prawnego.(wyrok z 20 kwietnia 2011 r., Kp7/09). (6). Banki. pastwowe,. ktre. wystawiy. bankowe. tytuy. egzekucyjne. na. podstawie. art.. 5. ust.. 5. ustawy. o. objciu. porczeniami. Skarbu. Pastwa. spaty. niektrych. kredytw. mieszkaniowych. bez. uprzedniego. uzyskania. pisemnego. owiadczenia.dunika.o.poddaniu.si.egzekucji,.nie.maj.pozycji.uprzywilejowanej.w.obrocie.cywilnoprawnym..Przepis.ten.znajduje.bowiem.zastosowanie. do.kredytw.udzielonych.w.latach.1965-1992.na.podstawie.przepisw,.ktre.nie. przewidyway.obowizku.uzyskania.takiego.owiadczenia.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., K8/09).. (7). Skarb. Pastwa,. posugujc. si. cywilnoprawn. instytucj. porczenia,. wspiera.spdzielnie.mieszkaniowe.i.dziaa.w.interesie.publicznym..Bank.pastwowy,.po.wystawieniu.bankowego.tytuu.egzekucyjnego,.nie.jest.ju.wierzycielem. stosunku. zobowizaniowego. ze. spdzielni,. a. wierzycielem. tym. staje. si. Skarb. Pastwa.. W. sytuacji,. w. ktrej. na. skutek. wykonania. przez. Skarb. Pastwa. umowy. porczenia. nastpuje. odsunicie. w. czasie. ryzyka. wszczcia. egzekucji.z.mienia.spdzielni,.a.take.w.sytuacji,.w.ktrej.spdzielni.przysuguje.moliwo.odroczenia,.rozoenia.na.raty.lub.umorzenia.zaduenia.wobec. Skarbu.Pastwa,.trudno.mwi.o.pogorszeniu.sytuacji.prawnej.dunika.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., K8/09). (8). Wyczenie. moliwoci. rnicowania. sankcji. przez. sd. dyscyplinarny,. w.tym.w.szczeglnoci.brak.moliwoci.miarkowania.kary.(obowizek.orzekania.kary.najsurowszej.jako.kary.bezwzgldnie.oznaczonej),.ogranicza.w.nieproporcjonalny.sposb.wolno.wykonywania.zawodu.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., K19/08). (9).Decyzja.o.utworzeniu.samorzdu.zawodowego.pozostawiona.jest.daleko. idcej.swobodzie.ustawodawcy,.przy.czym.nie.istnieje.konstytucyjne.prawo.do. samorzdu.zawodowego.(wyrok z 30 listopada 2011 r., K1/10).
42
(10). Na. ustawodawcy,. ktry. zdecydowa. si. utworzy. samorzd. zawodowy,.spoczywa.obowizek.powierzenia.mu.sprawowania.pieczy.nad.naleytym. wykonywaniem.zawodu,.w.ksztacie.okrelonym.przez.samego.ustawodawc.. Skoro.jednak.odmiennie.od.art..16.ust..2..art..17.ust..1.Konstytucji.nie.wymaga.przekazania.utworzonemu.samorzdowi.zawodowemu.istotnej.czci.zada. publicznych,.ustawodawca.moe.powierzy.sprawowanie.pieczy.nad.naleytym.wykonywaniem.zawodu.samorzdowi.zawodowemu.w.bardzo.ograniczonym.zakresie.(wyrok z 30 listopada 2011 r., K1/10). (11).O.ile.sam.egzamin.notarialny.moe.zosta.uznany.za.element.sprawowania.pieczy.nad.naleytym.wykonywaniem.zawodu.notariusza.przez.samorzd. zawodowy,.o.tyle.forma.egzaminu.notarialnego.(ustna.lub.pisemna).pozostaje. poza.zakresem.regulacji.art..17.ust..1.Konstytucji.(wyrok z 30 listopada 2011 r., K1/10). (12). Osoby. zwolnione. z. obowizku. odbycia. aplikacji. pozostaj. poza. podmiotowymi.granicami.pieczy.nad.naleytym.wykonywaniem.zawodu.z.art..17. ust..1.Konstytucji.(wyrok z 30 listopada 2011 r., K1/10). (13). Mechanizm. nakadajcy. obowizek. zwrotu. rwnowartoci. kosztw. utrzymania. i. nauki. na. onierza. zawodowego. bdcego. absolwentem. szkoy. wojskowej,.ktry.wypowiedzia.stosunek.subowy.zawodowej.suby.wojskowej.w.okresie.nieprzekraczajcym.okresu.dwa.razy.duszego.od.czasu.trwania. studiw,.nie.wyklucza.ani.moliwoci.wyboru.zawodu,.ani.wolnoci.jego.wykonywania,.ani.wolnoci.wyboru.miejsca.pracy..Obowizek.zwrotu.wprowadzony. w.pragmatyce.subowej.nie.narusza.istoty.wolnoci.z.art..65.ust..1.Konstytucji. i.jest.uzasadniony.na.gruncie.art..31.ust..3.Konstytucji.wzgldami.ochrony.porzdku.publicznego.i.bezpieczestwa.pastwa.(wyrok z 18 padziernika 2011 r., SK24/09). (14).Wprowadzenie.10-dniowego.terminu.podjcia.decyzji.co.do.wyraenia. zgody.przez.funkcjonariusza.Suby.Celnej.na.przeniesienie.do.innego.miejsca. pracy. jest. uzasadnione. wanym. interesem. pastwa,. jaki. stanowi. prawidowa. obsuga. zewntrznej. granicy. celnej. Unii. Europejskiej,. a. take. specyfik. suby. celnej..Zwolnienie.funkcjonariusza.ze. suby. na. skutek. odmowy. przyjcia. propozycji.przeniesienia.nie.narusza.wolnoci.wyboru.miejsca.pracy,.poniewa. rozwizanie.to.mieci.si.w.ramach.swobody.ksztatowania.przez.ustawodawc.pozycji.prawnej.funkcjonariuszy,.a.take.stanowi.powtrzenie.regulacji.obowizujcych.wczeniej,.w.tym.rwnie.w.ramach.ustawy.o.Subie.Celnej.(wyrok z 29 listopada 2011 r., SK15/09). (15). Wyczenie. szczeglnej. ochrony. na. gruncie. ustawy. o. postpowaniu. kompensacyjnym,.ze.wzgldu.na.nabycie.prawa.do.emerytury.przez.pracowni43
kw.stoczni,.ktrzy.ukoczyli.65.lat.w.wypadku.mczyzn.i.60.lat.w.wypadku. kobiet,.jest.regulacj.arbitraln.i.nieproporcjonaln..Podobiestwo.do.przesanek. nabycia.emerytury.jest.w.tej.sytuacji.tylko.pozorne,.poniewa.nabycie.prawa.do. jednorazowego.odszkodowania.oraz.jego.wysoko.zaley.jedynie.od.cznego. czasu.pracy.w.stoczni,.a.co.najistotniejsze.wysoko.jednorazowego.odszkodowania.nie.zaley.od.okresw.skadkowych.i.nieskadkowych,.o.ktrych.mowa. w.ustawie.o.emeryturach.i.rentach.z.FUS.(wyrok z 5 lipca 2011 r., P14/10). 3.2.3.Naukawszkoachpublicznych (1).Mechanizm.nakadajcy.na.onierza.zawodowego.bdcego.absolwentem. szkoy. wojskowej,. ktry. wypowiedzia. stosunek. subowy. zawodowej. suby.wojskowej.w.okresie.nieprzekraczajcym.okresu.dwa.razy.duszego.od. czasu.trwania.studiw,.obowizek.zwrotu.rwnowartoci.kosztw.poniesionych. na.jego.utrzymanie.i.nauk.jest.zgodny.z.konstytucyjn.gwarancj.bezpatnoci. nauki.w.szkoach.publicznych..Obowizek.zwrotu.nie.prowadzi.do.przerzucenia.na.niektrych.obywateli.kosztw.nauczania.sensu stricto,.a.pobierany.przez. studentw.od.w.ogle.nie.podlega.zwrotowi..Nowa.pragmatyka.jest.korzystniejsza.z.punktu.widzenia.absolwentw.WAT,.poniewa.nie.tylko.uniezalenia. skuteczno.wypowiedzenia.stosunku.subowego.od.zwrotu.kosztw,.ale.rwnie.skraca.okres.obowizkowego.odpracowania.studiw.w.uczelni.wojskowej. (wyrok z 18 padziernika 2011 r., SK24/09). (2).Rozwizanie,.zgodnie.z.ktrym.osoba.skrelona.z.listy.suchaczy.Krajowej. Szkoy.Administracji. Publicznej. po. pierwszych. omiu. miesicach. ksztacenia. jest. zobowizana. do. zwrotu. kosztw. ksztacenia. odpowiadajcych. podwjnej. wysokoci.nalenego.suchaczowi.stypendium,.spenia.wymagania.konstytucyjne.. Kwota. podwjnej. wysokoci. stypendium. nie. powinna. jednak. przekracza. penych.kosztw.ksztacenia.suchacza.KSAP.(wyrok z 9 marca 2011 r., P15/10). 3.2.4.konstytucyjnapozycjarodziny (1). Ochrona. rodziny,. realizowana. przez. wadze. publiczne. na. podstawie. art.. 18. Konstytucji,. musi. uwzgldnia. przyjt. w. Konstytucji. wizj. rodziny,. jako.trwaego.zwizku.mczyzny.i.kobiety.nakierowanego.na.macierzystwo. i.odpowiedzialne.rodzicielstwo..Rwnoczenie.za.rodzin.naley.uzna.kady. trway.zwizek.dwojga.lub.wicej.osb,.skadajcy.si.z.co.najmniej.jednej.osoby.dorosej.i.dziecka,.oparty.na.wizach.emocjonalnych,.prawnych,.a.przewanie.take.i.na.wizach.krwi.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08)..
44
(2). Osoba. speniajca. obowizek. alimentacyjny. i. odwiedzajca. dziecko. w.ustalonym.czasie,.ktra.nie.sprawuje.nad.nim.biecej.opieki,.nie.moe.powoywa.si.na.art..71.ust..1.Konstytucji.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08). (3).Ustawodawca.ma.moliwo.wyboru.konkretnych.form.pomocy.i.ochrony.udzielanych.matce.(o.ile.nie.s.one.iluzoryczne)..Jednoczenie.moliwe.jest. ich.rnicowanie.w.zalenoci.od.tego,.czy.s.przyznawane.matce.przed.urodzeniem.dziecka,.czy.po.jego.urodzeniu.(wyrok z 13 kwietnia 2011 r., SK33/09).. (4).Obowizek.opacania.przez.matk.dodatkowych.skadek.na.ubezpieczenie. spoeczne.z.tytuu.prowadzenia.pozarolniczej.dziaalnoci.gospodarczej.zaley.od. aktywnoci. ubezpieczonej,. w. tym. midzy. innymi. od. ewentualnego. skorzystania. przez.ni.z.prawa.do.zawieszenia.dziaalnoci.gospodarczej..Zrnicowanie.sytuacji. prawnej.matek.przebywajcych.na.urlopie.wychowawczym,.czcych.prac.z.prowadzeniem. pozarolniczej. dziaalnoci. gospodarczej. oraz. matek. realizujcych. aktywno.zawodow.jedynie.w.stosunku.pracy.jest.rozwizaniem.proporcjonalnym,. racjonalnym.i.adekwatnym.do.celw.i.treci.ustawy.o.systemie.ubezpiecze.spoecznych..Rozwizanie.to.sprzyja.rwnie.zachowaniu.rwnowagi.budetowej,.a.tym. samym.chroni.interes.ogu.podatnikw.(wyrok z 13 kwietnia 2011 r., SK33/09). (5). Zasada.sprawiedliwoci.spoecznej.nie. wymaga.dalszego.rnicowania. grupy.rodzin,.w.ktrych.wychowuje.si.niepenosprawne.dziecko.i.ktrych.dochd. nie. przekracza. ustawowego. progu,. z. uwzgldnieniem. czynnikw. takich. jak.stopie.niepenosprawnoci.czonkw.rodziny,.wiek.poszczeglnych.dzieci. czy.te.peny.albo.niepeny.charakter.rodziny..Ustalenie.progu.dochodowego,. po. przekroczeniu. ktrego. czonkom. rodziny,. w. ktrej. wychowuje. si. dziecko. niepenosprawne,.nie.przysuguje.prawo.do.zasiku.rodzinnego,.niezalenie.od. liczby.wychowujcych.si.w.rodzinie.dzieci.niepenosprawnych,.jest.rozwizaniem.racjonalnym.i.celowym.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., P41/09). 3.2.5.konstytucyjnaochronakonsumentw (1).Nadanie.ksigom.rachunkowym.i.wycigom.z.ksig.rachunkowych.bankw. w. postpowaniach. cywilnych. prowadzonych. wobec. konsumentw. mocy. prawnej. dokumentw. urzdowych. jest. przywilejem,. ktry. stanowi. relikt. gospodarki.nakazowo-rozdzielczej..Charakter.bankw.jako.instytucji.zaufania.publicznego.wynika.z.postrzegania.ich.jako.pozostajcych.pod.szczeglnym.nadzorem.ze.strony.pastwa..Nie.tumaczy.to.jednak.wprowadzania.przez.ustawodawc.rozwiza,.ktre.przyznaj.bankom.uprzywilejowan.pozycj.w.systemie. gospodarczym,.zwaszcza.wobec.swoich.klientw,.z.ktrymi.s.one.zwizane. stosunkami.zobowizaniowymi.(wyrok z 15 marca 2011 r., P7/09)..
45
(2).Nadanie.ksigom.rachunkowym.i.wycigom.z.ksig.rachunkowych.banku.szczeglnej.mocy.dowodowej.nastpujce.z.mocy.prawa.istotnie.pogarsza. sytuacj.prawn.konsumenta..W.celu.udowodnienia.istnienia.i.wysokoci.wierzytelnoci.wystarczy,.aby.wystpujcy.z.roszczeniem.bank.przedstawi.wycig. ze. swoich. ksig. rachunkowych,. bez. koniecznoci. wykazania. tytuu. prawnego. lub. okolicznoci. powstania. zobowizania.. Dowd. przeciwiestwa. nie. jest. wprawdzie. wykluczony,. niemniej. jednak. moe. on. si. okaza. dla. konsumenta. niezwykle.trudny,.gdy.wycigi.z.ksig.rachunkowych.banku.nierzadko.stanowi.rodek.dowodowy.o.rozstrzygajcym.znaczeniu.dla.sdu.(wyrok z 15 marca 2011 r., P7/09). (3).Nadanie.mocy.prawnej.dokumentu.urzdowego.ksigom.rachunkowym. oraz.wycigom.z.ksig.rachunkowych.funduszy.sekurytyzacyjnych.jest.rozwizaniem.analogicznym.do.przywileju.bankowego.i.prowadzi.do.dalszego.osabienia. pozycji. rynkowej. oraz. procesowej. konsumenta.. Tre. ksig. rachunkowych.funduszu. stanowi.bowiem.dowd.nabycia.wierzytelnoci.przez.fundusz. od. pierwotnego. wierzyciela,. a. konsument. zobowizany. jest. do. dowodzenia. okolicznoci.zwizanych.z.wierzytelnoci.powsta.w.stosunku.do.osoby.trzeciej..Ponadto.nabywca.wierzytelnoci.uzyskuje.wicej.uprawnie.od.jej.zbywcy,. gdy.ksigom.rachunkowym.wierzycieli.pierwotnych.nie.przysuguje.ju.moc. prawna.dokumentu.urzdowego..Nadanie.mocy.dokumentu.urzdowego.moe. prowadzi.do.wystpienia.nieuczciwych.praktyk.rynkowych..Rozwizanie.tego. rodzaju.nie.znajduje.dostatecznego.uzasadnienia.konstytucyjnego,.w.szczeglnoci. za. dziaalno. funduszy. nie. jest. w. aden. sposb. zwizana. z. realizacj. zada.publicznych.(wyrok z 11 lipca 2011 r., P1/10).. (4). Nie. mona. utosamia. potrzeb. mieszkaniowych. czonkw. spdzielni. mieszkaniowej.z.interesem.spdzielni.mieszkaniowej..Tym.samym.art..75.ust..1. Konstytucji.nie.moe.stanowi.adekwatnego.wzorca.kontroli.art..5.ust..5.ustawy. o.objciu.porczeniami.Skarbu.Pastwa.spaty.niektrych.kredytw.mieszkaniowych.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., K8/09). (5).Stopie.organizacji.oraz.istnienie.odpowiedniego.zaplecza.technicznego. i.osobowego.nie.stanowi.podstawy.do.traktowania.spdzielni.mieszkaniowej. jako.podmiotu.o.pozycji.sabszej.od.innych.uczestnikw.rynku..Osoby.fizyczne. bdce.spdzielcami.mieszcz.si.w.kategorii.konsumentw,.uytkownikw. i.najemcw..Nie.znaczy.to.jednak,.e.spdzielnia.jako.osoba.prawna.powinna. by. rwnie. objta. ochron. art.. 76. Konstytucji. (wyrok z 13 wrzenia 2011 r., K8/09).. (6).Z.art..75.ust..1.Konstytucji.w.zasadzie.nie.wynikaj.samoistne.wzorce. kontroli.konstytucyjnej.(wyrok z 18 stycznia 2011 r., P44/08).
46
3.3. rawodosduorazodpowiedzialnoodszkodowawczaorganw p wadzypublicznej 3.3.1.prawodosdu (1). Zastpienie. decyzji. o. pozwoleniu. na. budow. zgoszeniem. i. rejestracj. budowy,.a.take.brak.moliwoci.kontroli.przez.sd.administracyjny.milczcej. zgody.organu.oznacza.drastyczne.ograniczenie.ochrony.praw.wacicieli.nieruchomoci.ssiednich,.w.szczeglnoci.prawa.do.sdu,.mimo.istnienia.instrumentw.ochrony.w.wietle.przepisw.prawa.cywilnego.(wyrok z 20 kwietnia 2011 r., Kp7/09). (2).Zakaz.zamykania.drogi.sdowej.wynikajcy.z.art..77.ust..2.Konstytucji,. nie. wyklucza. wprowadzenia. ogranicze. konstytucyjnej. gwarancji. dostpu. do. sdu,. zwaszcza. proceduralnych.. Skoro. Konstytucja. nie. przewiduje. oglnego. prawa.do.wznowienia.postpowania,.nie.jest.wykluczone.uksztatowanie.przepisw.procedury.cywilnej,.ktre.spowoduje.niedopuszczalno.skargi.o.wznowienie.w.zakresie.niektrych.spraw.(wyrok z 11 maja 2011 r., SK11/09). (3).Z.art..77.ust..2.Konstytucji.wynika.bezwzgldny.zakaz.zamykania.ustaw. drogi.sdowej.dochodzenia.naruszonych.wolnoci.lub.praw..Nie.ma.przy.tym. znaczenia,.czy.do.ewentualnego.zamknicia.drogi.dochodzi.ze.wzgldu.na.wyrane.wyczenie.ustawowe,.czy.te.jest.to.rezultatem.luki.w.prawie..Brak.moliwoci.zoenia.do.sdu.zaalenia.na.wydane.przez.prokuratora.postanowienie. w.przedmiocie.zezwolenia.na.ujawnienie.danych.osobowych.i.wizerunku.osb,. przeciwko.ktrym.toczy.si.postpowanie.przygotowawcze,.stanowi.niedopuszczalne.zamknicie.drogi.sdowej.(wyrok z 18 lipca 2011 r., K25/09). (4). Ustawodawca. polski. i. prawodawca. unijny. nie. mog. uksztatowa. procedur. sdowych. w. sposb. arbitralny,. ograniczajc. nadmiernie. i. bez. istotnych. racji. prawa. procesowe. strony. postpowania,. ktrych. realizacja. stanowi. warunek. prawidowego. oraz. sprawiedliwego. rozstrzygnicia. sprawy.. Ograniczenia. praw. stron. procesowych. musz. by. proporcjonalne. do. realizowanych. celw. (takich.jak.zapewnienie.efektywnoci.i.szybkoci.postpowania)..Postpowanie. o.stwierdzenie.wykonalnoci.orzeczenia.sdu.pastwa.czonkowskiego.UE.ma. charakter.pochodny.wobec.postpowania.sdowego,.ktre.toczyo.si.w.innym. pastwie. czonkowskim. UE. i. zostao. zakoczone. orzeczeniem. zasdzajcym. wiadczenie.na.rzecz.powoda..Postpowanie.o.stwierdzenie.wykonalnoci.opiera.si.na.domniemaniu,.e.w.postpowaniu.rozpoznawczym.toczcym.si.w.innym.pastwie.czonkowskim.UE.obie.strony.miay.zapewnione.prawa.procesowe.odpowiadajce.zasadom.rzetelnej.procedury..Domniemanie.to.moe.zosta.
47
obalone. w. wyniku. podniesienia. przez. dunika. przed. sdem. drugiej. instancji. zarzutu.niezgodnoci.orzeczenia.z.porzdkiem.publicznym.pastwa,.w.ktrym. toczy. si. postpowanie. o. stwierdzenie. wykonalnoci.. Przewidziane. w. art.. 41. zdaniu. drugim. rozporzdzenia. (WE). nr. 44/2001. wyczenie. moliwoci. skadania.owiadcze.przez.dunika.w.pierwszej.fazie.postpowania.o.stwierdzenie.wykonalnoci.orzeczenia.sdu.zagranicznego.realizuje.postulat.swobodnego. przepywu. orzecze. na. terytorium. UE. oraz. postulat. wzajemnego. zaufania. do. wymiaru.sprawiedliwoci,.a.jednoczenie.sprzyja.efektywnemu.wykonywaniu. orzecze.sdowych.(wyrok z 16 listopada 2011 r., SK45/09). (5).W.postpowaniu.o.stwierdzenie.wykonalnoci.orzeczenia.sdu.pastwa. czonkowskiego.UE,.zrnicowanie.proceduralnych.praw.stron.w.pierwszej.instancji,.poprzez.pozbawienie.dunika.prawa.do.aktywnego.udziau.w.postpowaniu.przed.sdem.pierwszej.instancji,.nie.jest.arbitralne.i.nie.narusza.art..32. ust..1.Konstytucji.w.zw..z.art..45.ust..1.Konstytucji..Rozwizanie.to.znajduje. bowiem. uzasadnienie. w. szczeglnym. charakterze. tego. postpowania,. a. take. jest.konieczne.dla.osignicia.podanego.efektu.zaskoczenia.dunika.(wyrok z 16 listopada 2011 r., SK45/09). (6). Realizacji. konstytucyjnej. zasady. sprawiedliwoci. proceduralnej. towarzyszy.pewien.zakres.formalizmu.procesowego,.a.sama.zasada.sprawiedliwoci. proceduralnej.nie.jest.przeszkod.dla.wprowadzenia.okrelonych.wymaga.proceduralnych.i.sankcji.za.ich.niedopenienie..Procedura.powinna.by.skonstruowana. jednak. w. taki. sposb,. eby. umoliwia. dochodzenie. praw. i. wolnoci,. a.nie.je.ogranicza.(wyrok z 12 lipca 2011 r., SK49/08). (7). Nie. spenia. konstytucyjnego. standardu. sprawiedliwego. procesu. (wynikajcego.z.art..45.ust..1.Konstytucji).regulacja,.zgodnie.z.ktr.pokrzywdzony. (oskaryciel.posikowy).jest.obarczony.kosztami.zastpstwa.procesowego,.gdy. postpowanie. zostanie. umorzone. z. przyczyny. od. niego. niezalenej,. jak. jest. mier.oskaronego.(wyrok z 18 padziernika 2011 r., SK39/09).. (8).Zasad.kierunkow.dotyczc.rodkw.zaskarenia.jest.to,.e.powinny. by.one.dewolutywne.i.suspensywne..Jeli.jednak.rodek.zaskarenia.nie.jest. dewolutywny,.nie.przesdza.to.automatycznie.o.jego.niekonstytucyjnoci,.o.ile. rozwizanie.to.zostanie.zrwnowaone.odpowiednimi.gwarancjami.procesowymi..Brak.mechanizmu.wyczenia.osoby.piastujcej.stanowisko.monokratycznego,. centralnego. organu. administracji. rzdowej. od. udziau. w. postpowaniu. zainicjowanym.wnioskiem.o.ponowne.rozpatrzenie.sprawy,.gdy.decyzja.zostaa. wydana.przez.t.osob,.nie.jest.nieuzasadnionym.i.nieproporcjonalnym.ograniczeniem.prawa.do.zaskarenia.decyzji.administracyjnej.w.toku.instancji.(wyrok z 6 grudnia 2011 r., SK3/11).
48
(9).Rozstrzygnicie.w.przedmiocie.zwolnienia.od.kosztw.sdowych.nie.jest. spraw,.o.ktrej.mowa.w.art..45.ust..1.Konstytucji..W.tym.wypadku.moliwe. jest. zatem. orzekanie. przez. referendarza. sdowego,. ktry. dziaa. w. ramach. struktury.organizacyjnej.wadzy.sdowniczej,.lecz.nie.sprawuje.wymiaru.sprawiedliwoci.. Ustawodawca. ma. obowizek. zapewni. odpowiednie. standardy. w.sytuacji.powierzenia.referendarzom.okrelonych.funkcji.w.zakresie.ochrony. prawnej,.m.in..zapewni.efektywn.ochron.konstytucyjnych.wolnoci.i.praw.. W. postpowaniu. toczcym. si. przed. organem. pozasdowym. konieczne. jest. zagwarantowanie. przez. prawodawc. stronie. lub. uczestnikowi:. a). moliwoci. bycia.wysuchanym;.b).jawnoci.bdcej.zasad.postpowania;.c).udziau.podmiotu,.ktrego.ono.dotyczy;.d).ujawnienia.w.czytelny.sposb.motyww.danego. rozstrzygnicia,.aby.bya.moliwa.jego.ewentualna.weryfikacja.przez.sd.(wyrok z 12 maja 2011 r., P38/08). (10).Prokurator.nie.jest.organem.sdowym,.wic.nie.odnosz.si.do.niego. gwarancje.niezawisoci.i.bezstronnoci.wynikajce.z.art..45.ust..1.Konstytucji.. Ponadto.zakres.przedmiotowy.pojcia.sprawy,.w.rozumieniu.tego.przepisu,.nie. obejmuje.postanowienia.dotyczcego.wyczenia.prokuratora.w.toku.postpowania.przygotowawczego.wydanego.przez.prokuratora.bezporednio.przeoonego..Regulacja,.ktra.nie.przewiduje.moliwoci.wniesienia.na.to.postanowienie. zaalenia. do. sdu,. nie. narusza. art.. 45. ust.. 1. Konstytucji. ani. art.. 77. ust.. 2. Konstytucji.. Istnieje. moliwo. podwyszenia. standardu. bezstronnoci. w. postpowaniu. przygotowawczym. w. celu. zapewnienia. skuteczniejszej. ochrony. praw.stron.tego.postpowania,.o.ile.jednak.przyjte.rozwizanie.bdzie.celowe,. a.take.o.ile.zostanie.zapewniona.sprawno.i.szybko.postpowania.(wyrok z 18 lipca 2011 r., SK10/10). 3.3.2.Odpowiedzialnoodszkodowawczaorganwwadzypublicznej (1). Moliwe. jest. wprowadzenie. odstpstw. od. zasady. penej. kompensacji. szkody,.o.ile.odstpstwa.te.przewidziane.s.w.ustawie,.z.poszanowaniem.regu. koniecznoci.i.proporcjonalnoci..Nie.spenia.tych.warunkw.rozwizanie.legislacyjne.polegajce.na.kwotowym.ograniczeniu.odszkodowania.za.szkod.zwizan.z.represjonowaniem.za.dziaalno.na.rzecz.niepodlegego.bytu.Pastwa. Polskiego,.w.sytuacji.gdy.uzasadnieniem.takiego.rozwizania.stao.si.jedynie. bliej. niesprecyzowane. zagroenie. rwnowagi. budetowej. (wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). (2). Swoboda. ustawodawcy. w. zakresie. ograniczenia. odszkodowania. z. tytuu. bezprawnego. pozbawienia. wolnoci. na. gruncie. art.. 41. ust.. 5. Konstytucji.
49
jest. mniejsza. ni. swoboda. ustawodawcy. w. zakresie. ograniczenia. kompensaty. na.gruncie.art..77.ust..1.Konstytucji..Zy.stan.finansw.pastwa.oraz.potrzeba. ochrony.rwnowagi.budetowej.nie.usprawiedliwiaj.ustawowego.wyczenia. dopuszczalnoci.dochodzenia.odszkodowania.za.wicej.ni.jedno.zdarzenie.wywoujce.szkod,.tj..wicej.ni.jedno.pozbawienie.wolnoci.albo.internowanie. w.zwizku.z.dziaalnoci.na.rzecz.niepodlegego.bytu.Pastwa.Polskiego..Za. kade.bezprawne.pozbawienie.wolnoci.jednostka.ma.prawo.uzyska.odszkodowanie,.a.zamknicie.drogi.dochodzenia.tego.prawa.stanowi.rodek.ograniczajcy.uprawnienia.jednostki.w.sposb.niekonstytucyjny.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). 3.4.Obowizkikonstytucyjne (1). Oglna. moliwo. ustanowienia. w. systemie. prawnym. terminw. przedawnienia. zobowiza. podatkowych. mieci. si. w. ramach. szerokiego. zakresu. swobody. ustawodawcy.. Zasady. sprawiedliwoci. i. powszechnoci. podatkowej. wymagaj,. aby. w. razie. ich. ustanowienia,. terminy. te. nie. byy. z.jednej.strony.zbyt.krtkie,.jednak.z.drugiej.nie.powinny.by.zbytnio.wyduone..W.tej.ostatniej.sytuacji.mogoby.bowiem.doj.do.tego,.e.instytucja. przedawnienia.zobowizania.podatkowego.staaby.si.nierealna..Wyczenie. moliwoci. przerwania. biegu. przedawnienia. wymagalnych. zobowiza. podatkowych,.ktre.aktualnie.podlegaj.przymusowej.egzekucji,.stanowi.naruszenie.zasad.sprawiedliwoci.i.powszechnoci.podatkowej.(wyrok z 21 czerwca 2011 r., P26/10). (2). Realizacja. zasady. sprawiedliwoci. podatkowej. jest. zdeterminowana. przez. wartoci. szczeglnie. chronione. przez. ustawodawc. konstytucyjnego.. Konstytucja.nie.przesdza.jednak.o.koniecznoci.preferencyjnego.traktowania. podatnika.tylko.ze.wzgldu.na.fakt.wychowywania.dziecka,.cho.ustawodawca. musi.bra.pod.uwag.dochody.i.wydatki.ponoszone.przez.tego.podatnika,.czyli. jego.zdolno.patnicz.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08)..
4.prawopolskieaprawomidzynarodoweiprawouniieuropejskiej
4.1.kontrolakonstytucyjnociratyfikowanejumowymidzynarodowej (1). Umowy. midzynarodowe. podlegaj. kontroli. konstytucyjnoci. . take. w.trybie.skargi.konstytucyjnej..pod.warunkiem.e.ich.postanowienia.maj.charakter.normatywny..Analizujc.normatywny.charakter.postanowie.umowy.mi50
dzynarodowej,.naley.uwzgldni.specyfik.tego.aktu,.wynikajc.m.in.:.z.zasady.przyjmowania.umw.midzynarodowych.wskutek.kompromisu.godzcego. interesy. stron. umowy;. z. koniecznoci. takiego. zredagowania,. aby. nadawa. si. do.stosowania.w.porzdkach.prawnych.o.odmiennych.wartociach,.tradycjach. i. zasadach,. a. take. ze. wzgldu. na. autonomiczne. dla. prawa. midzynarodowego.zasady.wykadni.umw.w.celu.ustalenia.zgodnej.woli.pastw-stron.(wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10).. (2)Zasada.okrelonoci.przepisw.prawnych.moe.by.odnoszona.do.umw. midzynarodowych.jedynie.odpowiednio..Rygoryzm.jej.zastosowania.mgby. by.bowiem.przeszkod.w.zawieraniu.traktatw.oraz.ich.stosowaniu.we.wsppracy.z.pastwami.o.odmiennych.porzdkach.normatywnych.(wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10). (3). Umowa. midzynarodowa. zawarta. i. ratyfikowana. bez. uprzedniej. zgody. wyraonej. w. ustawie. przed. dniem. wejcia. w. ycie. Konstytucji. staje. si. . zgodnie.z.art..241.ust..1.Konstytucji..umow.midzynarodow.ratyfikowan. za. uprzedni. zgod. wyraon. w. ustawie,. i. jako. taka. podlega. kontroli. co. do. zgodnoci.z.Konstytucj,.o.ile.jej.tre.dotyczy.kwestii.wskazanych.w.art..89. ust..1.Konstytucji..Dotyczy.to.rwnie.tych.przypadkw,.gdy.przedkonstytucyjna.umowa.midzynarodowa.ratyfikowana.bez.upowanienia.ustawowego.ogoszona. zostaa. w. Dzienniku. Ustaw. ju. po. wejciu. w. ycie. Konstytucji. (wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10). (4) Wejcie. w. ycie. Konstytucji. nie. spowodowao. automatycznej. derogacji. postanowie. umw. midzynarodowych. z. ni. niezgodnych.. Do. eliminacji. sprzecznej. z. Konstytucj. treci. umowy. midzynarodowej. mogoby. doj. na. skutek. albo. renegocjacji. umowy. midzynarodowej,. albo. wydania. przez. Trybuna.wyroku.o.niezgodnoci..Pniejsza.zmiana.standardu.konstytucyjnego. (np..w.zakresie.zakazu.ekstradycji.obywatela.polskiego).sprawia,.e.tre.umowy.midzynarodowej.podlega.kontroli.co.do.zgodnoci.ze.standardami.konstytucyjnymi. obowizujcymi. w. chwili. orzekania. (wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10). 4.2. rawopochodneuniieuropejskiejwkrajowymporzdku p prawnym 4.2.1.kontrolakonstytucyjnocirozporzdzeue (1) Kwesti. dopuszczalnoci. badania. zgodnoci. rozporzdze. UE. z.Konstytucj.naley.rozwaa.w.kontekcie.relacji.midzy.Konstytucj.a.pra51
wem. UE. (zarwno. prawem. pierwotnym. jak. i. pochodnym).. Akty. prawa. UE. korzystaj. z. pierwszestwa. stosowania. przed. prawem. krajowym,. co. ma. zapewni. jednolito. oraz. pen. efektywno. prawa. UE,. a. tym. samym. stanowi. konsekwencj.zasady.lojalnej.wsppracy.pastw.czonkowskich.w.ramach.UE.. Ta.regua.nie.uchybia.jednak.temu,.e.Konstytucja..jako.najwysze.prawo. Rzeczypospolitej. Polskiej. . zachowuje. nadrzdno. wobec. wszystkich. aktw. prawnych. obowizujcych. w. polskim. porzdku. konstytucyjnym. i. pierwszestwo.przed.nimi,.w.tym.take.w.odniesieniu.do.prawa.unijnego.(wyrok z 16 listopada 2011 r.,.SK45/09).. (2). Akty. prawa. pochodnego. UE. nie. mieszcz. si. w. katalogu. aktw. normatywnych.podlegajcych.ocenie.Trybunau.w.ramach.kontroli.abstrakcyjnej.. Kontrola.ich.konstytucyjnoci.pozostaje.jednak.moliwa.w.postpowaniu.wszcztym.skarg.konstytucyjn..Przedmiotowy.zakres.katalogu.aktw.normatywnych.z.art..79.ust..1.Konstytucji.ma.bowiem.charakter.autonomiczny.i.niezaleny. od. art.. 188. pkt. 13. Konstytucji.. Przedmiotem. skargi. konstytucyjnej. moe. by.ustawa.oraz.inny.akt.normatywny,.a.wic.rwnie.akt.wydany.przez.organ.organizacji.midzynarodowej,.ktrej.Rzeczpospolita.Polska.jest.czonkiem.. Odnosi.si.to.w.pierwszym.rzdzie.do.aktw.prawnych.stanowionych.przez.instytucje.UE.(wyrok z 16 listopada 2011 r.,.SK45/09). (3).Rozporzdzenie.UE.bdce.aktem.prawa.pochodnego.wykazuje.z.uwagi. na.zasig.oglny.stosowania.cechy.charakterystyczne.dla.aktu.normatywnego. w.rozumieniu.art..79.ust..1.Konstytucji.(tj..generalny.i.abstrakcyjny.charakter).. Moe. ono. zawiera. normy,. ktre. stan. si. podstaw. ostatecznego. orzeczenia. przez. sd. lub. organ. administracji. publicznej. o. konstytucyjnych. wolnociach,. prawach.lub.obowizkach.jednostek..Przemawia.to.za.dopuszczalnoci.objcia. tego.typu.aktw.unijnego.prawa.pochodnego.kontrol.konstytucyjnoci.w.procedurze.ochrony.jednostki.wnoszcej.skarg.konstytucyjn.(wyrok z 16 listopada 2011 r.,.SK45/09). 4.2.2. ompetencjejurysdykcyjnetrybunaukonstytucyjnego k itrybunausprawiedliwociue Zakres.kompetencji.Trybunau.Konstytucyjnego.i.Trybunau.Sprawiedliwoci. UE. (TSUE). jest. odmienny.. Sd. konstytucyjny,. jako. stranik. nadrzdnoci. Konstytucji,.moe.orzeka.o.zgodnoci.rozporzdze.UE.z.Konstytucj..Z.kolei.TSUE,.jako.instytucja.stojca.na.stray.prawa.unijnego,.orzeka.o.zgodnoci. unijnego.prawa.pochodnego.z.traktatami.UE..Krajowe.sdy.konstytucyjne.nie. maj.kompetencji.do.orzekania.o.niewanoci.aktw.prawa.pochodnego.UE..
52
Uwzgldnienie. odmiennej. roli. obu. trybunaw. jest. istotne,. poniewa. nie. mog.by.one.wzgldem.siebie.konkurujce..Ze.wzgldu.na.tre.art..8.ust..1. Konstytucji.sd.konstytucyjny.jest.wci.sdem.ostatniego.sowa.w.sprawach. konstytucyjnych.o.zasadniczym.znaczeniu..W.zwizku.z.zaaprobowaniem.przez. Rzeczpospolit. Polsk. (ratyfikacja. traktatw. europejskich). podziau. funkcji. w. zakresie. kontroli. aktw. prawnych,. kontrola. konstytucyjnoci. rozporzdze. UE.powinna.by.uznawana.za.kontrol.o.charakterze.niezalenym.ale.subsydiarnym.wzgldem.kompetencji.orzeczniczych.TSUE.w.zakresie.kontroli.zgodnoci. prawa.pochodnego.z.traktatami,.ostatecznej.interpretacji.prawa.UE.oraz.zapewnienia. jednolitoci. jego. stosowania. we. wszystkich. pastwach. czonkowskich. (wyrok z 16 listopada 2011.r., SK45/09). 4.2.3. arunkikontrolizgodnocipostanowiepochodnegoprawa w unijnegowtrybieskargikonstytucyjnej (1).Z.ustrojowej.zasady.prawa.UE.lojalnej.wsppracy.wynika.konieczno. zachowania.ostronoci.i.powcigliwoci.w.badaniu.aktw.prawa.pochodnego. UE.z.Konstytucj..Istotne.jest.przy.tym.uwzgldnienie.zasady.tosamoci.narodowej.poszczeglnych.pastw.czonkowskich..Stan.niezgodnoci.prawa.UE. z.Konstytucj.powinien.by.eliminowany.z.zastosowaniem.wykadni.respektujcej.wzgldn.autonomi.prawa.unijnego.i.prawa.krajowego,.z.poszanowaniem.zasady.wzajemnej.lojalnoci,.z.ktrej.wynika:. .powinno.przychylnoci.TSUE.dla.krajowych.systemw.prawnych; .powinno.respektowania.najwyszego.standardu.norm.unijnych.w.krajowych.systemach.prawnych.(wyrok z 16 listopada 2011.r.,.SK45/09). (2).Subsydiarny.charakter.kognicji.sdu.konstytucyjnego.w.badaniu.konstytucyjnoci. pochodnych. aktw. prawnych. UE. powoduje,. e. przed. orzeczeniem. o.niezgodnoci.aktu.prawa.pochodnego.UE.z.Konstytucj.naley.upewni.si.co. do.jego.treci..Instrumentem.umoliwiajcym.uzyskanie.jasnoci.co.do.kwestii. interpretacji.albo.zgodnoci.prawa.pochodnego.UE.z.traktatami.jest.pytanie.prejudycjalne.do.TSUE(wyrok z 16 listopada 2011.r., SK45/09).. (3).Niezbdnym.elementem.skargi.konstytucyjnej.kwestionujcej.zgodno. aktu.prawa.pochodnego.UE.z.Konstytucj.jest.uprawdopodobnienie.obnienia. poziomu.ochrony.praw.czowieka.w.porwnaniu.ze.standardem.wynikajcym. z. Konstytucji.. Wymaganie. to. wynika. ze. specyficznego. charakteru. prawa. pochodnego.UE.w.Polsce,.na.ktry.wpyw.maj:.konstytucyjna.zasada.przychylnoci.dla.integracji.europejskiej,.zasada.lojalnoci.pastw.czonkowskich.wobec.UE,.szczeglna.ranga.praw.podstawowych.w.porzdku.prawnym.UE.oraz.
53
rozkad.ciaru.dowodu.w.postpowaniu.zainicjowanym.skarg.konstytucyjn. (wyrok z 16 listopada 2011.r.,.SK45/09). (4). Podstaw. niekonstytucyjnoci. aktw. prawa. pochodnego. UE. moe. by. uznanie,.e.poziom.ochrony.praw.jednostki.wynikajcy.z.prawa.UE.jest.niszy. od.ochrony.przewidzianej.w.Konstytucji..Wykadnia.przyjazna.prawu.unijnemu. ma.swoje.granice.i.nie.moe.prowadzi.do.rezultatw.sprzecznych.z.wyranym. brzmieniem. norm. konstytucyjnych.. Standard. ochrony. praw. czowieka. w. organizacji.midzynarodowej,.do.ktrej.naley.Polska,.powinien.by.na.porwnywalnym.poziomie.do.standardu.wynikajcego.z.Konstytucji,.co.nie.oznacza. wymagania.identycznej.ochrony.kadego.z.praw.(wyrok z 16 listopada 2011.r., SK45/09). 4.2.4. otencjalneskutkiwyrokuoniekonstytucyjnocinormprawa p pochodnegoue Wyrok. Trybunau. orzekajcy. niezgodno. aktu. prawa. pochodnego. UE. z. Konstytucj. spowodowaby. zawieszenie. jego. stosowania. przez. organy. polskie. oraz. wywierania. przez. ten. akt. skutkw. prawnych. na. terytorium. Polski.. Niemoliwy. byby. skutek. w. postaci. utraty. mocy. obowizujcej. postanowienia.umowy..Z.uwagi.na.zasad.lojalnej.wsppracy.oraz.zobowizania.pastwa. czonkowskiego.w.UE,.orzeczenie.o.niezgodnoci.prawa.unijnego.z.Konstytucj. powinno.by.rodkiem.ostatecznym i.zapa.jedynie.wwczas,.kiedy.zawiod. inne.metody.rozwizania.sporu.norm.krajowych.z.normami.prawa.UE..W.powyszej. sytuacji. naleaoby. podj. dziaania. zmierzajce. do. usunicia. stanu. niezgodnoci,.a.skutki.takiego.orzeczenia.odroczy.na.podstawie.art..190.ust..3. Konstytucji.(wyrok z 16 listopada 2011 r.,.SK45/09). 4.2.5.zbienoaksjologicznaprawapolskiegoiprawaunijnego Prawo.unijne.jest.efektem.wsplnych.dziaa.pastw.czonkowskich,.ktrych. systemy.prawne.charakteryzuje.podobna.aksjologia,.zmniejszajca.ryzyko.wystpienia.rnych.standardw.ochrony.praw.czowieka..Poziom.ochrony.praw. czowieka.w.Unii.Europejskiej.wyznaczaj.postanowienia.Karty.praw.podstawowych,.Konwencji.o.ochronie.praw.czowieka.i.podstawowych.wolnoci.oraz. konstytucyjne.tradycje.pastw.czonkowskich..W.zakresie.ochrony.praw.czowieka.dochodzi.do.istotnej.zbienoci.aksjologicznej.prawa.polskiego.i.unijnego,.co.nie.implikuje.jednak.identycznoci.rozwiza.w.obu.porzdkach.prawnych.(wyrok z 16 listopada 2011 r.,.SK45/09).
54
4.3.standardywynikajcezorzecznictwaetpC (1).Trybuna,.orzekajc.o.niekonstytucyjnoci.przepisu.kodeksu.karnego.dotyczcego.symboliki.faszystowskiej,.komunistycznej.lub.innej.totalitarnej,.wzi poduwagstandardymidzynarodowe,wynikajcewszczeglnocizwyrokuetpCwsprawieVajnaiprzeciwkoWgrom..Stwierdzi.m.in.,.e.przewidziany.w.polskim.prawie.katalog.symboli.jest.wieloznaczny.i.niewystarczajcy,.co.moe.stanowi.zagroenie.dla.wolnoci.sowa.(wyrok z 19 lipca 2011.r.,. K11/10). (2). Donioso. dbr. chronionych. przepisami. kodeksu. karnego. (godno. urzdu.gowy.pastwa,.powaga.i.niezakcone.jego.funkcjonowanie,.a.w.konsekwencji..porzdek.i.bezpieczestwo.publiczne),.w.poczeniu.z.moliwoci. miarkowania.kary.albo.odstpienia.od.jej.wymierzenia.oraz.ostronym.stosowaniem.przepisw.karnych.przez.sdy,.pozwoliy.na.uznanie.regulacji.za.speniajc. konwencyjne. warunki. dopuszczalnoci. ogranicze. wolnoci. wypowiedzi. (wyrok z 6 lipca 2011.r.,.P12/09). (3) Kontrola. dopuszczalnoci. ograniczenia. konstytucyjnego. prawa. do. odszkodowania. i. zadouczynienia. za. dziaalno. na. rzecz. niepodlegego. bytu. Pastwa.Polskiego.wymaga.uwzgldnienia.standardu.konwencyjnego,.zgodnie. z. ktrym. wolno. osobista. czowieka. stanowi. jedno. z. fundamentalnych. praw. i.jest.powizana.z.prawem.do.bezpieczestwa.osobistego..Obie.te.wartoci.gwarantuj.wolno.kadego.od.arbitralnoci.organw.wadz.publicznych,.chroni. od. strachu. przed. wasnym. pastwem,. w. tym. take. przed. motywowanym. politycznie. pozbawieniem. wolnoci. w. jakiejkolwiek. formie.. Standard. konwencyjny.wzmacnia.rang.konstytucyjnego.nakazu.rekompensaty.represjonowanej. jednostce.dolegliwoci.zwizanej.z.bezprawnym.pozbawieniem.wolnoci.oraz. ma. wpyw. na. restrykcyjno. oceny. rozwiza. ustawowych. wprowadzajcych. ograniczenia.w.tym.zakresie.(wyrok z 1 marca 2011 r.,.P21/09). 4.4.standardywynikajcezprzepiswprawamidzynarodowego (1). Standardy. konstytucyjne. i. konwencyjne. uksztatowane. w. Konwencji. o. prawach. dziecka. dotyczce. koniecznoci. zapoznania. si. z. opini. dziecka. w. jego. wasnych. sprawach. oraz. respektowania. zajtego. przez. nie. stanowiska. w.miar.moliwoci.i.z.uwzgldnieniem.stopnia.jego.dojrzaoci.s.zbiene..Oba. standardy. nie. postuluj. wizania. ze. zdaniem. dziecka. adnych. bezporednich. skutkw..Nie.przewiduj.sankcji.za.niedochowanie.obowizku.zapoznania.si. z.jego.stanowiskiem.i.nie.zakadaj.moliwoci.odwoania.si.do.osoby.trzeciej,.
55
gdy. podmiot. uprawniony. do. decydowania. o. sytuacji. maoletniego. nie. zgadza. si.z.jego.zdaniem..Nie.narusza.konstytucyjnych.i.konwencyjnych.standardw. brak.wymagania.osobistej.zgody.maoletniego.pacjenta.na.dokonanie.czynnoci. leczniczych.(wyrok z 11 padziernika 2011 r.,.K16/10). (2).W.wietle.art..55.Konstytucji,.ekstradycja.obywatela.polskiego.jest.dopuszczalna. zarwno. gdy. ratyfikowana. umowa. midzynarodowa. wprowadza. taki. obowizek,. jak. i. gdy. z. jej. treci. wynika. jedynie. taka. moliwo. (wyrok z 21 wrzenia 2011 r., SK6/10).
56
skutkiorzeczedladziaalnociprawodawczej
1.konstytucyjnyobowizekprawodawcywykonywaniaorzecze
(1)Obowizekwykonywaniaorzecze.Trybunau.wynikazart.190ust.1 konstytucji,. ktry. nadaje. orzeczeniom. walor. ostatecznoci. oraz. mocy. powszechnie.obowizujcej. Wymieniony.obowizek.dotyczy.wszystkich.organw.pastwa,.a.wic.rwnie. organw. prawodawczych,. w. przypadku. ktrych. polega. na. dokonywaniu. zmian.w.prawie.niezbdnych.z.perspektywy.konstytucyjnej..Zmiany.takie.maj. dopenia.orzeczenia.w.sprawach.konstytucyjnych,.ktre.nie.zawsze.s.w.stanie. usun. wadliwoci. systemu. prawnego. w. sposb. automatyczny. i. zupeny.. Z.powyszym.obowizkiem.wie.si.take.zakaz.powielania.w.przyszoci.uregulowa. ju. raz. uznanych. przez.Trybuna. za. niekonstytucyjne. (wicej. na. ten. temat.w.pkt.4.3). Wykonywanie.przez.prawodawc.wspomnianego.obowizku.moe.przebiega. w. rnych. wymiarach.. W. wymiarze wszym. zazwyczaj. sprowadza. si. do. stosownej. modyfikacji. niekonstytucyjnego. unormowania. lub. ustanowienia. regulacji.niezbdnych.w.wietle.wyroku.z.uwzgldnieniem.standardw.przeze. wyznaczonych..Niekiedy.jednak.zakres.zmian.w.zwizku.z.wyrokiem.powinien. wykracza. poza. przepisy. okrelone. w. sentencji,. przybierajc. charakter. kompleksowy.czy.wrcz.systemowy.(wymiarszerszy). (2)W.wynikuanalizyorzecznictwaz2011r..mona.wnioskowa.o.koniecznocistosownej.interwencji.prawodawcy.w.zwizku.z.wydanymi.w.tym.okresie. wyrokami: . . draczajcymi.termin.utraty.mocy.obowizujcej.niekonstytucyjnych.frago mentw.lub.caoci.regulacji.(wyroki: z 9 marca 2011 r., P15/10; z 22 marca 2011 r., SK 13/08; z 19 lipca 2011 r., P 9/09; z 15 listopada 2011 r., P29/10; z 12 grudnia 2011 r., P1/11; z 13 grudnia 2011 r., K33/08;.wicej. na.ten.temat.w.pkt.2.1.1.)..Skorzystanie.przez.Trybuna.z.instytucji.odroczenia. aktualizuje. obowizek. prawodawcy. podjcia. waciwych. dziaa,. a.jednoczenie.zapewnia.czas.na.dostosowanie.prawa.do.sytuacji.wynikajcej.z.orzeczenia,.w.tym.umoliwia.uniknicie.lukiwprawielubstanu niepewnoci.w.sferze.jego.stosowania; . . ozstrzygajcymi.bez.odroczenia.terminu.utraty.mocy.o.niekonstytucyjnoci. r zakwestionowanej. regulacji,. ktra. po. wyroku. wykazuje. niespjnoci,. niekompletno.oraz.dysfunkcjonalno.(wyrok z 14 grudnia 2011 r., SK42/09);
57
RozdziaIII
. . ozstrzygajcymi.o.niekonstytucyjnoci.tego,.co.w.przepisie.zostao.por minite,. a. zgodnie. z. Konstytucj. powinno. by. unormowane,. a. wic. regulacji. niezupenych. z. punktu. widzenia. okrelonych. wzorcw. kontroli. (wyroki: z 19 maja 2011 r., SK 9/08; z 13 czerwca 2011 r., SK 41/09; z 5 lipca 2011 r., P36/10; z 18 lipca 2011 r., K25/09;.wicej.na.ten.temat.w.pkt.2.1.2)..Skutkiem.tego.typu.wyrokw.jest.konieczno.ustanowienia. regulacji. uzupeniajcych. niezbdnych. z. punktu. widzenia. norm. konstytucyjnych. (3).Inicjatywa.ustawodawcza.zalecana.jest.w.przypadku.wyrokw.o.charakterze.zakresowym.(wyroki:.z 15 marca 2011 r., P7/09;.z 19 kwietnia 2011 r., K19/08;.z 5 lipca 2011 r., P14/10; z 11 lipca 2011 r., P1/10;.z 19 lipca 2011 r., K11/10;.z 20 lipca 2011 r., K9/11;.z 18 padziernika 2011 r., SK39/09;wicej. na.ten.temat.w.pkt.2.2)..Z.chwil.ich.wydania.zmienia.si.tre.normatywna. kontrolowanych. przepisw,. natomiast. ich. literalne. brzmienie. pozostaje. niezmienione,.co.moe.wpywa.negatywnie.na.jasno.i.jednoznaczno.prawa.. Reakcja.ustawodawcy.powinna.w.takich.przypadkach.polega.na.uzgodnieniu. literalnego.brzmienia.odpowiednich.przepisw.z.treci.wynikajc.z.brzmienia. sentencji. wyroku. zakresowego.. Podejmujc. si. dziaa. w. zwizku. tego. rodzaju.orzeczeniami,.szczeglnie.gdy.zapady.w.sprawie.zainicjowanej.pytaniem.prawnym.lub.skarg.konstytucyjn,.ustawodawca.nie.powinien.traci. z.pola.widzenia.wpywu,.jaki.na.ostateczny.ksztat.sentencji.maj.ograniczenia. formalne.wice.Trybuna.w.procesie.orzekania. (4).Aktywno.prawodawcza.jest.wskazana.w.zwizku.z.wyrokami.zawierajcymi: . . ugestie.zmian.ukierunkowanych.na.zapewnienie.spjnoci.prawa.lub.elis minacj.dostrzeonych.mankamentw.legislacyjnych.(wyroki: z 1 marca 2011 r., P21/09; z 21 lipca 2011 r., K23/08; z 13 wrzenia 2011 r., P33/09;. wicej.na.ten.temat.w.pkt.2.3); . . ostulaty.podwyszenia.standardu.ochrony.gwarantowanego.przez.kontrop lowane.regulacje.pomimo.rozstrzygnicia.o.ich.zgodnoci.z.Konstytucj. (wyroki: z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08; z 19 kwietnia 2011 r., P41/09; z 18 lipca 2011 r., SK10/10;.wicej.na.ten.temat.w.pkt.2.3). Wskazana.jest.ponadto.reakcja.prawodawcza.waciwych.organw.na.uwagi.zamieszczone.w.postanowieniach.sygnalizacyjnych.(postanowienia sygnalizacyjne:. z 4 padziernika 2011 r., S 1/11;. z 23 listopada 2011 r., S 2/11; wicej. na. ten. temat. w. pkt. 2.4).. W. razie. wiadomej. decyzji. adresata. sygnalizacji. o.niepodejmowaniu.dziaa.prawodawczych.spoczywa.na.nim.obowizek.uzasadnienia.swojego.stanowiska..Decyzja.taka.nie.wie.jednak.innych.organw.
58
prawodawczych. i. nie wyklucza moliwoci wystpienia przez te organy ze. stosown.inicjatyw. (5).Dziaania.prawodawcze.niesniezbdnewodniesieniudowszystkich orzecze.Trybunau..Teza.ta.odnosi.si.w.szczeglnoci.do.tych.wyrokw,.ktre. w. sposb. peny. przywracaj. stan. zgodnoci. z. Konstytucj,. a. take. wyrokw. rozstrzygajcych. o. zgodnoci. kwestionowanych. regulacji,. o. ile. nie. zawieraj. skonkretyzowanych.uwag.dla.prawodawcy.
Celowo dziaa prawodawCzyCh w odniesieniu do wyrokw wydanyCh w 2011 r.
2.zmianywprawiekonieczne,zalecanelubsugerowane wzwizkuzorzeczeniami
2.1.koniecznodziaaprawodawczych 2.1.1.wyrokizodroczeniemterminuutratymocy (1). Konieczne. stao. si. stworzenie. ustawowych. wytycznych. dla. Prezesa. Rady.Ministrw,.ktrymi.powinien.kierowa.si,.regulujc.m.in..kwestie.doty59
czce.obowizku.zwrotukosztwksztacenia.w.Krajowej.Szkole.Administracji. Publicznej.w.zwizku.ze.skreleniem.z.listy.suchaczy.(wyrok z 9 marca 2011 r., P15/10)..W.reakcji.na.wyrok.ustawodawca.w.terminie.6.miesicy.uregulowa. wspomniane.kwestie.bezporednio.w.ustawie1. (2) Unowoczenienia. oraz. ujednolicenia. wymagaj. zasady zwrotu kosztwpodryiinnychkosztwponoszonychprzezwiadka.w.postpowaniu. karnym.ujte.w.dekrecie.z.1950.r..(wyrok z 22 marca 2011 r., SK13/08)..Prace. nad.wykonaniem.wyroku.zostay.przerwane.z.upywem.kadencji.Sejmu. (3).Naley.uregulowa.bezporednio.w.ustawie.wszystkie.istotne.elementy. konstrukcyjne.opatyzaudzieleniekoncesji.na.rozpowszechnianie.programw. radiowych. i. telewizyjnych,. w. tym. jej. wysoko.. Kwestie. o. znaczeniu. drugorzdnym.(tj..niemajce.istotnego.znaczenia.dla.konstrukcji.daniny).mog.zosta. przekazane.na.poziom.rozporzdzenia,.o.ile.odbdzie.si.to.z.poszanowaniem. konstytucyjnych. wymogw. dotyczcych. konstruowania. upowanie. (wyrok z 19 lipca 2011 r., P9/09). (4). Bezporednio. w. ustawie. powinna. take. zosta. okrelona. minimalna. i. maksymalna. wysoko. opaty za przechowanie towarw w depozycie. organu. celnego. w. celu. ustalenia. ich. sytuacji..Wybr. technicznego. sposobu. uregulowania. problematyki. depozytw. pozostawiony. zosta. prawodawcy. (wyrok z 15 listopada 2011 r., P29/10). (5).Przemodelowania.wymaga.mechanizmzwalnianiazobowizkuprzestrzegania tajemnicy statystycznej. w. postpowaniu. karnym.. Ustawodawca. powinien.okreli.przesanki.zwalniania.z.tego.obowizku.oraz.uregulowa.procedur.umoliwiajc.weryfikacj.rozstrzygni.o.zwolnieniu..Nowa.regulacja. powinna.zagwarantowa,.e.informacje.bd.udostpniane.prokuratorowi.i.sdowi.dopiero.wwczas,.gdy.jest.to.konieczne.z.punktu.widzenia.postpowania. karnego.i.nie.ma.moliwoci.pozyskania.ich.w.inny.sposb.(wyrok z 13 grudnia 2011 r., K33/08). (6)Elementy.tzw..systemw.realizacji.dotyczce.praw.i.obowizkw.uczestnikw.konkursw.prowadzonych.w.ramach.regionalnychprogramwoperacyjnych powinny zosta uregulowane w aktach prawa powszechnie obowizujcego..Ranga.aktw.moe.pozosta.zrnicowana,.jednak.w.odniesieniu. do. niektrych. zagadnie. (np.. mechanizmw. odwoawczych. przysugujcych. uczestnikowi. konkursu). forma. ustawy. jest. konieczna.. Wyrok. wymaga. zmian. w. prawie. o. charakterze. systemowym.. Pomimo. 18-miesicznego. terminu. dokonania. zmian. w. prawie,. dziaania. prawodawcze. powinny. rozpocz. si. nie1.
Dz..U..z.2011.r..Nr.185,.poz..1093.
60
zwocznie. z. uwagi. na. niezbdno. stosownych. ustale. z. Komisj. Europejsk. (wyrok z 12 grudnia 2011 r., P1/11).. (7). Szczegowe. informacje. na. temat. unormowa. objtych. odroczeniem. oraz.terminw.odroczenia.wynikajcych.z.powyszych.wyrokw.zawiera.zacznik.nr.9. 2.1.2.Innewyrokiwymagajcewykonania (1).Konieczne.jest.uzupenieniew.ustawie.o.gospodarce.nieruchomociami. wykazuuchwalonychwokresiepRlustawbdcychpodstawwywaszczenianieruchomoci,.do.ktrych.stosuje.si.odpowiednie.przepisy.teje.ustawy. regulujce. zwrot. wywaszczonych. nieruchomoci.. W. wykazie. tym. pominity. zosta.art..47.ust..1.ustawy.z.1958.r..o.zasadach.i.trybie.wywaszczania.nieruchomoci.(wyrok z 19 maja 2011 r., SK9/08). (2). Aktywno. ustawodawcy. konieczna. jest. w. odniesieniu. do. pominicia. ustawodawczego,. ktrym. dotknita. jest. regulacja. przejciowa. nakazujca. odpowiednie. stosowanie. przepisw. ustawy. o. gospodarce. nieruchomociami. dotyczcych.odszkodowa.za.niektre.nieruchomoci,.ktre.przeszy.na.wasno. pastwa.na.podstawie.dekretu.warszawskiego..Od.decyzji.ustawodawcy.zaley. to,.czy.ponadto.kompleksowo.ureguluje.kwestie.dotyczce.nieruchomociwarszawskichutraconychnapodstawiedekretuwarszawskiego,.w.tym.zasady,. tryb. przyznawania. i. wysoko. odszkodowania. (wyrok z 13 czerwca 2011 r., SK41/09). (3).Ustawodawca.jest.zobowizany.do.uzupenieniaregulacjiintertemporalnej. o. norm. w. niej. pominit. w. odniesieniu. do. podatnikw,. ktrzy. przed. 1. stycznia. 2007. r.. rozpoczli. realizacj. czynnoci. zmierzajcych. do. nabycia ulgimieszkaniowej.w.oczekiwaniu,.e.po.upywie.dwch.lat.sprawowania.opieki.nad.spadkodawc.bd.mogli.z.tej.ulgi.skorzysta.(wyrok z 5 lipca 2011 r., P36/10). (4).Konieczne.jest.ponowneuregulowaniesankcjizaniewykonanieobowizkurejestracjiczasopismadrukowanego,.jednak.nie.powinna.by.to.sankcja.karna..Interwencji.wymaga.rwnie.powstaa.po.wyroku.niespjno.w.zakresie. sankcji. za. brak. rejestracji. czasopism. drukowanych. oraz. internetowych. (odpowiednio:.brak.sankcji.i.sankcja.karna)..Trybuna.zasygnalizowa.potrzebuchwalenianowegoprawaprasowego,.dostosowanego.do.wspczesnych. form.dziaalnoci.prasy.oraz.zgodnego.ze.wspczesnymi.standardami.pastwa. demokratycznego.(wyrok z 14 grudnia 2011 r., SK42/09).
61
(5).Prawo.prasowe.wymagaouzupenieniaoprocedurodwoawczdo sduodpostanowieniaprokuratora.na.etapie.postpowania.przygotowawczego.zezwalajcegonaupublicznieniedanychosobowychiwizerunku.(wyrok z 18 lipca 2011 r., K 25/09).. Ustawodawca. w. 3. miesice. od. wydania. wyroku. uzupeni.wskazane.pominicie.oraz.dodatkowo.ustanowi.analogiczny.mechanizm.odwoawczy.wzgldem.postanowienia.sdu.zezwalajcego.na.ujawnienie. danych.osobowych.i.wizerunku.na.etapie.postpowania.sdowego2..
wykonane i oCzekujCe na wykonanie wyroki z 2011 r.
Wyrokioczekujcenawykonanie Wyrokiwykonane
.Dz..U..z.2011.r..Nr.205,.poz..1204.
62
tyka,.ustawodawca.co.do.zasady.reaguje.na.wyroki.zakresowe,.ale.niekiedy.te. na.wyroki.rozstrzygajce.o.niekonstytucyjnoci.przepisu.w.okrelonej.czci.. Rozstrzygnicia,.o.ktrych.mowa,.w.2011.r..zapady.w.sprawach: . . zczeglnej.mocy.urzdowej.dokumentw.z.ksig.rachunkowych.bankw. s oraz.funduszy.sekurytyzacyjnych.(wyroki: z 15 marca 2011 r., P7/09 oraz. z 11 lipca 2011 r., P1/10);. . . ankcji.za.kamstwo.lustracyjne.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., K19/08); s . . asad.przyznawania.odszkodowania.pracownikom.stoczni.(wyrok z 5 lipca z 2011 r., P14/10); . . ymboli.totalitaryzmu.(wyrok z 19 lipca 2011 r., K11/10); s . kodeksu.wyborczego.(wyrok 20 lipca 2011 r., K9/11); . . raku. moliwoci. zasdzenia. na. rzecz. pokrzywdzonego. i. oskaryciela. b posikowego. nalenoci. z. tytuu. udziau. profesjonalnego. penomocnika. w.razie.umorzenia.postpowania.karnego.(wyrok z 18 padziernika 2010 r., SK39/09). 2.3.sugestiezmianwprawiewynikajcezinnychwyrokw (1).Wskazane.jest.uchylenieprzezustawodawcprzepiswodwoujcych sidoniekonstytucyjnychunormowa.ograniczajcych.wysoko.odszkodowania.za.szkod.i.zadouczynienia.za.krzywd.poniesion.w.wyniku.internowania..Po.wydaniu.wyroku.przepisy.te.odsyaj.do.derogowanej,.zatem.nieobowizujcej,.regulacji.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09). (2). Rozwaenia. wymaga. przemodelowanie preferencyjnych sposobw rozliczenia podatku dochodowego od osb fizycznych. z. uwzgldnieniem. specyficznych. sytuacji. podatnikw. majcych. na. utrzymaniu. dzieci. i. rodziny.. Obecne.rozwizanie.pozbawia.rodzicw.moliwoci.skorzystania.z.takiej.metody.w.sytuacji,.kiedy.matka.utrzymujca.dziecko.lub.ojciec.je.utrzymujcy.osiga. znaczne.dochody,.a.wychowujcy.dziecko.nie.ma.dochodw.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r., SK62/08). (3).Naley.rozway.zmian.sposobu.uksztatowaniaprawadozasikurodzinnegoidodatkw.do.tego.zasiku..Zmiany.mog.polega.na.wprowadzeniu. dwch. progw. dochodu.. Przekroczenie. pierwszego. wykluczaoby. moliwo. uzyskania. zasiku. rodzinnego,. a. przekroczenie. drugiego. . take. dodatkw.. Ewentualnie.przekroczenie.pierwszego.mogoby.wycza.moliwo.uzyskania.dodatkw,.a.drugiego..rwnie.zasiku..Ustawodawca.moe.te.zrnicowa.maksymalny.prg.dochodu.na.osob.w.rodzinie.jako.przesank.ubiegania. si.o.poszczeglne.dodatki.do.zasiku.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., P41/09).
63
(4).Do.ustawodawcy.naley.rozwaenie.podwyszenia.standardu.gwarancji. bezstronnoci.w.zakresie.wyczeniaosobyprowadzcejpostpowanieprzygotowawcze.przy.jednoczesnym.zapewnieniu.sprawnoci.i.szybkoci.jego.przebiegu.. Zmiany. mog. polega. np.. na. przekazaniu. prokuratorowi. nadrzdnemu. kompetencji.do.orzekania.w.przedmiocie.wyczenia.prokuratora.prowadzcego. postpowanie.przygotowawcze.lub.utworzeniu.w.tym.zakresie.pionowej.instancji.odwoawczej.w.ramach.prokuratury..Analogiczne.rozwizanie.powinno. wwczas.dotyczy.rwnie.prokuratorw.nadzorujcych.postpowanie.przygotowawcze.oraz.prokuratorw.wystpujcych.jako.oskaryciele.publiczni.(wyrok z 18 lipca 2011 r., SK10/10). (5).Z.punktu.widzenia.poziomej.spjnoci.prawa.celowe.jest.okrelenie.przez. ustawodawc. terminu ogaszania przez prezesa gus wskanikw zmian cen nieruchomoci.. Podobne. terminy. . w. postaci. konkretnej. daty. lub. zakrelonych.okresw..wyznaczone.zostay.w.przepisach.nakadajcych.na.Prezesa. GUS.obowizek.ogaszania.innych.wskanikw.lub.wielkoci.(wyrok z 21 lipca 2011 r., K23/08). (6).Celowa.jest.korekta.mankamentw.legislacyjnych.przepisw.regulujcych. problematyk.wyrobiskgrniczych..Zmiany.powinny.polega.m.in..na:.jednoznacznym.okreleniu.relacji.pomidzy.regulacjami.prawa.budowlanego.oraz.prawa. geologicznego. i. grniczego. w. zakresie. dotyczcym:. wyrobisk. grniczych,. obiektw.budowlanych.znajdujcych.si.w.poszczeglnych.rodzajach.wyrobisk. grniczych. oraz. obiektw. budowlanych. zakadu. grniczego.. Naley. rozway. take.uporzdkowanie.aparatury.pojciowej,.konsekwentne.posugiwanie.si.wyraeniami:.obiekt.budowlany,.cz.obiektu.budowlanego,.element.obiektu. budowlanego,. urzdzenie. budowlane,. urzdzenie. techniczne,. urzdzenie. instalacyjne,. urzdzenie. oraz. instalacja,. a. by. moe. nawet. opracowanie. ustawowych.definicji.tych.wyrae.(wyrok z 13 wrzenia 2011 r., P33/09). 2.4.postanowieniasygnalizacyjne (1).Wymagaj.korekty.uchybienia.stwierdzone.przez.Trybuna.w.rozporzdzeniu. Ministra. Sprawiedliwoci. regulujcym. m.in.. problematyk. zwalniania. osb.osadzonych..Zasadniczy.problem.stanowi..sigajce.niekiedy.tygodnia,. a.wynikajce.zarwno.z.przepisw.jak.i.sposobu.ich.stosowania..opnienia w dorczaniu oryginaw dokumentw wymaganych do zwolnienia. osb osadzonych..zwolnieniepowinnonastpowawdniuwydaniadokumentw. wymaganych. do. zwolnienia,.szczeglnie.jeeli.wynika. z. nich. wymaganie. natychmiastowego.zwolnienia.(postanowienie z 4 padziernika 2011 r., S1/11).
64
(2). Osoba. niewinna. nie. moe. ponosi. jakichkolwiek. kosztw. postpowania.karnego.prowadzonego.bezzasadnie.lub.nieprawidowo..W.tym.celu.naley. kompleksowouregulowazasadyzwrotukosztwpenomocnika.ustanowionego.w.postpowaniu.w.sprawach.o.odszkodowanie.i.zadouczynienie.za.oczywicie.niesuszne.skazanie,.tymczasowe.aresztowanie.lub.zatrzymanie.(postanowienie z 23 listopada 2011 r., S2/11).
3. nalizadziaaprawodawczychprowadzonychw2011r. A wreakcjinaorzeczenia
3.1.konsekwentnapoprawastanuwykonywaniaorzecze (1).systematyczniepoprawia.sisposb.wykonywania.orzecze.przez.organy.prawodawcze..Wobec.nowych.orzecze.wymagajcych.wykonania.prawodawca..co.do.zasady..reaguje.niezwocznie,.podejmujc.stosown.inicjatyw,. ktra.coraz.czciej.nie.ogranicza.si.do.zmian.w.prawie.na.poziomie.minimalnym.
ustawy dostosowujCe prawo do wyrokw wymagajCyCh wykonania (2010-2011)
Zalegoci. s. redukowane stopniowo,. gwnie. przy. okazji. dokonywania. wikszych.nowelizacji.w.obrbie.materii,.ktrej.dotyczy.dane.orzeczenie. W.porwnaniu.z.rokiem.wczeniejszym.poprawiasisprawnoreakcji prawodawcynawyrokizodroczeniem.terminu.utraty.mocy.niekonstytucyjnych.przepisw..Zdecydowana.wikszo.zmian.w.prawie.w.zwizku.z.tego.rodzaju.orzeczeniami.wchodzi.w.ycie.terminowo.(wicej.na.ten.temat.w.pkt.4.1).. Znacznie.efektywniejsza.jest.rwnie.reakcja.na.uwagi.zamieszczone.przez. Trybuna.w.postanowieniach.sygnalizacyjnych.
65
(2). W. zwizku. z. upywem. kadencji. Sejmu. zostay. wprawdzie. przerwane prace. nad. wieloma. projektami. ustaw. wykonujcych. orzeczenia,. gwnie. senackimi,.jednak.prace.te.s.systematycznieponawiane.w.nowych.kadencjach. Sejmu.i.Senatu.. (3).Projekty.ustaw.wykonujcych.orzeczenia.Trybunau..tak.jak.w.poprzednich.latach..wnoszone.byy.gwnie.z.inicjatywy.Senatu.oraz.Rady.Ministrw. 3.2.Aktywnosenatu (1).W.2011.r..Senat.kontynuowa.systemow.dziaalno.powicon.wykonywaniu.orzecze.Trybunau. Projekty. senackie. s. wyranie. ukierunkowane. na. dostosowanie. prawa. do. konkretnego.orzeczenia..Stanowi.rezultatdogbnejanalizyotoczenianormatywnego niekonstytucyjnych przepisw przez pryzmat orzecznictwa. z.uwzgldnieniem.formalnych.ogranicze.warunkujcych.wynik.kontroli.konstytucyjnoci.w.danej.sprawie,.takich.jak.zasada.skargowoci.czy.specyfika.kontroli.konkretnej.(np..wyrok z 15 marca 2011 r., P7/09)..Przewaaj.inicjatywy. odnoszce.si.do.najnowszego.orzecznictwa.Trybunau. W.minionym.rokuregustanowiyprojekty.ustaw.wykonujcych.orzeczenia.wwymiarzeszerszym,.wykraczajce.poza.niezbdne.minimum.wymaganych.zmian,.ale.pozostajce.w.bezporednim.zwizku.z.orzeczeniem..Zakaday. one.midzy.innymi.realizacj.szczegowych.uwag.wyraonych.przez.Trybuna. w. uzasadnieniach. lub. dostosowywanie. do. standardw. konstytucyjnych. analogicznych,.lecz.niezakwestionowanych,.regulacji,.nawet.mimo.braku.wyranych.
66
wypowiedzi. Trybunau. w. tej. kwestii. (np.. wyroki:. z 19 padziernika 2010 r., K35/09;.z 27 padziernika 2010 r., K10/08). Reakcja. Senatu. na. orzecznictwo. jest. dynamiczna.. Zakres. pierwotnego. projektu. bywa. poszerzany. o. zmiany. niezbdne. w. wietle. orzecze. dotyczcych.zblionej.problematyki.zapadych.ju.po.rozpoczciu.prac.nad.projektem.. Przykadem.s.dziaania.dotyczce.orzecze.w.sprawie.szczeglnej.mocy.dowodowej.dokumentw.z.ksig.bankowych.(wyrok z 15 marca 2011 r., P7/09). poszerzone.o.ustalenia.wynikajce.z.pniejszego,.analogicznego.rozstrzygnicia.w.sprawie.funduszy.sekurytyzacyjnych.(wyrok z 11 lipca 2011 r., P1/10).. Podobnie.bdcy.ju.na.etapie.prac.sejmowych.projekt.realizacji.postanowienia.sygnalizacyjnego.w.sprawie.eksmisji.z.lokalu.mieszkalnego.(postanowienie sygnalizacyjne z 4 marca 2008 r., S 2/08). zosta. rozbudowany. o. rozwizania. niezbdne.w.wietle.pniejszego.wyroku.obejmujcego.t.sam.problematyk. (wyrok z 4 listopada 2010 r., K19/06). (2).Spektrum.orzecze,.z.ktrymi.wi.si.projekty.senackie,.naley.uzna. za.szerokie..Oprcz.orzecze.co.do.zasady.wymagajcych.aktywnoci.ustawodawczej.(np..wyroki:.z 22 marca 2011 r., SK13/08;.z 19 padziernika 2010 r., K35/09;.z 18 listopada 2010 r., P29/09;.z 26 maja 2010 r., P29/08),.projekty.te.obejmoway.midzy.innymi.sygnalizacje.(postanowienia sygnalizacyjne:. z 27 maja 2003 r., S2/03;.z 7 sierpnia 2009 r., S5/09).oraz.rozstrzygnicia.o.niekonstytucyjnoci. przepisu. przy. okrelonym. jego. rozumieniu. (wyrok z 27 padziernika 2010 r., K10/08). Komisja.Ustawodawcza.Senatu.monitorowaa.dalszy.biegpracnadustawamiuznanymiprzeztrybunawtrybiekontroliprewencyjnejzaczciowo niekonstytucyjne,. podejmujc. prby. korygowania. dostrzeonych. nieprawidowoci..Stosowne.kroki.zostay.podjte.w.reakcji.na.szczeglny.sposb.podpisania. przez. Prezydenta. RP. ustawy. po. wyroku. w. sprawie. okrelenia. miejsc. pierwszej.sprzeday.niektrych.gatunkw.ryb.(wyrok z 13 padziernika 2010 r., Kp1/09;.wicej.na.ten.temat.w.pkt.4.2). Senat. reagowa. take. w. przypadkach. wiadomej. decyzji. innych. organw. o.niepodejmowaniu.dziaa.w.zwizku.z.orzeczeniami.Trybunau..Na.przykad. podj.si.realizacji.postanowienia.sygnalizacyjnego.w.sprawie.trybu.wznowienia. postpowania. cywilnego. po. orzeczeniu. Trybunau. Konstytucyjnego. oraz. ETPC,. ktre. spotkao. si. z. negatywnym. stanowiskiem. jednego. z. dwch. jego. adresatw3.(postanowienie sygnalizacyjne z 7 sierpnia 2009 r., S5/09).
3
.. ob..Informacja o istotnych problemach wynikajcych z dziaalnoci i orzecznictwa Trybunau KonstytucyjZ nego w 2010 r.,.Warszawa.2011,.s..46.
67
3.3.AktywnoRadyMinistrw (1). Efektywna. dziaalno. ukierunkowana. na. wykonywanie. orzecze. Trybunau. prowadzona. jest. rwnie. przez. Rad. Ministrw. z. udziaem. Rzdowego.Centrum.Legislacji..RClsystematycznieanalizujeorzecznictwo konstytucyjne, monitoruje proces wykonywania orzecze. (nie. tylko. w. ramach. poszczeglnych. ministerstw,. ale. te. dziaania. innych. organw,. gwnie. Senatu).oraz.opracowujeprojektyaktwprawnychimplementujcychorzeczeniatrybunau. Monitoringiem. RCL. objte. s. wybrane. orzeczenia. Trybunau. wydane. od. wejcia. w. ycie. Konstytucji,. nie. tylko. rozstrzygajce. o. niekonstytucyjnoci. okrelonych.unormowa,.ale.te.o.ich.hierarchicznej.zgodnoci.. Najnowsze orzeczenia trybunau niezwocznie poddawane s analizie. pod.ktem.koniecznoci.aktywnoci.prawodawczej..wynikitejanalizy,.w.odniesieniu.do.wyrokw.wymagajcych.wykonania,.zasadniczopodajwkie68
runku zgodnym ze stanowiskiem wynikajcym. z. uzasadnie. rozstrzygni. Trybunau. W. przypadku. inicjatyw. rzdowych. dostosowanie. prawa. do. orzeczenia. Trybunau. niejednokrotnie. stanowi. jeden. z. celw. projektowanej. ustawy. przy. okazji. przemodelowania. caego. kompleksu. zagadnie.. Czciej. take. ni.w.przypadku.inicjatyw.senackich.jednym.projektem.obejmuje.si.kilka. orzecze. (2). W. 2011. r.. sfinalizowane. zostay. prace. nad. rzdowymi. inicjatywami. zwizanymi. z. orzeczeniami. dotyczcymi. m.in.. problematyki:. postpowania. zabezpieczajcego. w. sprawach. przeciwko. rodkom. spoecznego. przekazu. o.ochron.dbr.osobistych.(wyrok z 9 listopada 2010 r., K13/07),.braku.moliwoci.zaskarenia.postanowienia.sdu.drugiej.instancji.oddalajcego.wniosek. o.wyczenie.sdziego.(wyrok z 2 czerwca 2010 r., SK38/09),.zwrotu.nadpaconych.skadek.(wyrok z 26 maja 2010 r., P29/08),.obowizkowych.bonifikat. przy.przeksztaceniu.uytkowania.wieczystego.we.wasno.(wyrok z 26 stycznia 2010 r., K9/08),.opat.lotniczych.(wyrok z 10 wrzenia 2010 r., P44/09),. zatrzymania. prawa. jazdy. dunikowi. alimentacyjnemu. (wyrok z 22 wrzenia 2009 r., P46/07),.przyznawania.zasiku.pogrzebowego.(wyrok z 28 padziernika 2010 r., P25/09).oraz.zwrotu.kosztw.ksztacenia.w.KSAP.(wyrok z 9 marca 2011 r., P15/10).. (3).W.minionym.roku,.podobnie.jak.we.wczeniejszych.latach,.dostrzegalny.by.wpyw.do.Sejmu.senackich.i.rzdowych.projektw.ustaw.dostosowujcych.prawo.do.tych.samych.orzecze.Trybunau..W.takich.przypadkach.Sejm. zazwyczaj. albo. rozpatrywa. projekty. rzdowe. jako. szersze,. kompleksowe,. zarzucajc.jednoczenie.prace.nad.senackimi.(np..wyrok z 26 maja 2010 r., P29/08),.albo.rozpatrywa.projekty.wsplnie.(np..wyrok z 26 stycznia 2010 r., K9/08). 3.4.Aktywnoinnychorganwprawodawczych Wrd.wnoszonych.do.Sejmu.projektw.ustaw.powiconych.orzeczeniom. . podobnie. jak. w. poprzednich. latach. . dominoway. inicjatywy. przedkadane. przez.Senat.oraz.Rad.Ministrw..Orzeczenia.wykonywane.s.jednak.rwnie. z. inicjatywy. poselskiej. oraz. komisyjnej. (sejmowa. Komisja. Ustawodawcza).. Przykadem. pomylnie. sfinalizowanych. w. 2011. r.. w. tym. zakresie. inicjatyw. poselskich. jest. ustawowe. uregulowanie. problematyki. umw. deweloperskich. (postanowienie sygnalizacyjne z 2 sierpnia 2010 r., S 3/10).. Ponadto. niektre. uregulowania. zawarte. w. Kodeksie. wyborczym. zrealizoway. orzeczenia. odno69
szce.si.do.rozwiza.zawartych.w.uchylanych.przez.nie.ustawach,.jak.m.in.. wznowienie.postpowania.w.sprawach.wyborczych.czy.ustawowe.ograniczenia. czynnego.i.biernego.prawa.wyborczego.(wyroki:.z 13 maja 2002 r., SK32/01;. z 20 lutego 2006 r., K9/05;.z 24 listopada 2008 r., K66/07;.z 21 lipca 2009 r., K7/09;.z 28 padziernika 2009 r., Kp3/09). W.wyniku.rozpatrzenia.inicjatywy.komisyjnej.utworzony.zosta.mechanizm. odwoawczy. wzgldem. postanowienia. zezwalajcego. na. ujawnienie. danych. osobowych.i.wizerunku.(wyrok z 18 lipca 2011 r., K25/09).
4. ktualneproblemyzwizanezwykonywaniemorzeczeprzez A prawodawc
4.1.przypadkinieterminowejreakcjinawyrokiodraczajce (1)terminowowykonywania.przez.prawodawc.w.2011.r..wyrokw.z.odroczeniem. utraty. mocy. zasadniczo si poprawia. w porwnaniu z 2010 r.. Nadal.jednak.wynikajce.z.wyrokw.terminy.dokonania.zmian.w.prawie.bywajprzezustawodawcprzekraczane. Na.2011.r..przypad.upyw.terminw.odroczenia.utraty.mocy.wynikajcych. z.9.wyrokw.wydanych.przez.Trybuna.w.latach.2008-2011.. (2).W.7.przypadkach.ustawodawca.dostosowa.prawo.do.wyrokw.w.terminie.odroczenia.(wyroki:.z 8 grudnia 2009 r., K7/08w.sprawie.opaty.targowej;.z 11 lutego 2010 r., K15/09w.sprawie.zasad.podwyszania.emerytur.wojskowych;.z 16 lutego 2010 r., P16/09;.z 23 lutego 2010 r., P20/09.w.sprawie. zasad.ustalania.wynagrodzenia.skazanego.zatrudnionego.w.penym.wymiarze. czasu.pracy;.z 19 padziernika 2010 r., K35/09w.sprawie.upowanienia.do. nadania.statutu.Biuru.RPO;.z 4 listopada 2010 r., K19/06.w.sprawie.zasad.eksmisji.i.przyznawania.lokalu.socjalnego;.z 9 marca 2011 r., P15/10.w.sprawie. zasad.zwrotu.kosztw.ksztacenia.w.KSAP). Termin. odroczenia. nie. zosta. natomiast. dochowany. wobec. dwch. wyrokw.. Zmiany. w. prawie. zwizane. z. wyrokiem z 26 stycznia 2010 r., K 9/08. w.sprawie.bonifikat.od.opat.za.przeksztacenie.prawa.uytkowania.wieczystego.w.prawo.wasnoci.nieruchomoci.weszy.w.ycie.2.miesice.po.upywie. terminu.odroczenia..Z.kolei.do.koca.2011.r..wyrok z 18 padziernika 2010 r., K1/09w.sprawie.sankcji.doywotniego.pozbawienia.prawa.wykonywania.zawodu.pozosta.niewykonany.pomimo.upywu.terminu.odroczenia.
70
Wyrokiwykonanewterminieodroczenia Wyrokiniewykonanewterminieodroczenia
4.2.problemyzwizanezprewencyjnkontrolkonstytucyjnociustaw W.poprzedniej.informacji4.Trybuna.sygnalizowa.problem.niewystarczajcej. reakcji.organw.pastwa.na.wyrok.orzekajcy.niekonstytucyjno.upowanie. dla.waciwego.ministra.do.okrelenia.w.rozporzdzeniu.miejsc.pierwszej.sprzeday. niektrych. gatunkw. ryb,. innych. ni. centra. pierwszej. sprzeday. (wyrok z 13 padziernika 2010 r., Kp1/09).. Z. treci. art.. 122. ust.. 4. zdania. drugiego. Konstytucji. wynika,. e. Prezydent. moe.podpisa.ustaw.albo.z.pominiciem.niekonstytucyjnych.przepisw.albo. po.usuniciu.niezgodnoci.w.Sejmie..Do.koca.2010.r..ustawa.po.wyroku.nie. zostaa. podpisana,. mimo. e. zgodnie. z. opini. Marszaka. Sejmu. Prezydent. RP. mg.tego.dokona.z.pominiciem.niekonstytucyjnych.przepisw. Tre.ustawy.ogoszonej.w.2011.r..wzbudza.wtpliwoci,.czy.jej.podpisanie. przez. Prezydenta. rzeczywicie. nastpio. z. pominiciem. niekonstytucyjnych. przepisw..Wopublikowanymtekcieprzepisyniekonstytucyjnezostaybowiempozostawionebezzmian..Jedynie.w.przypisie.zawarto.wzmiank.o.ich.
4
Informacja o istotnych problemach wynikajcych z dziaalnoci i orzecznictwa Trybunau Konstytucyjnego w 2010 r.,.Warszawa.2011,.s..36-37.
71
zakresowej. niekonstytucyjnoci,. a. nad. podpisem. Prezydenta. zawarto. adnotacj.o.podpisaniu.ustawy.z.uwzgldnieniem.wyroku.5..W.analogiczny.sposb. Prezydent.postpi.w.przeszoci.wobec.ustawy.o.finansach.publicznych6. Komisja.Ustawodawcza.Senatu.VII.kadencji.przygotowaa.propozycj.projektu. ustawy7. zmierzajcej. do. nadania. przepisom. ustawy. o. organizacji. rynku. rybnego.takiego.brzmienia,.jakie.powinny.byy.uzyska.po.podpisaniu.ustawy. przez. Prezydenta. RP. oraz. opublikowaniu. z. pominiciem. niekonstytucyjnych. czci..Prace.nad.projektem.ustawy.zostay.jednak.przerwane.z.upywem.kadencji.parlamentu. 4.3.kontrolakonstytucyjnociwnastpstwieniewykonaniaorzeczenia (1). Trybuna. nie. ma. szczeglnych. instrumentw. pozwalajcych. na. ocen. sposobu.wykonania.orzeczenia.przez.prawodawc.. Dopuszczalne. jest. jednak.kwestionowanie.przed.Trybunaem.przez.uprawniony.do.tego.organ.konstytucyjnoci.regulacji.wprowadzonej.przez.prawodawc.do.systemu.prawnego.w.celu.wykonania.orzeczenia. (2).Na.przykad.Trybuna.orzek.zgodno.z.Konstytucj.regulacji.umoliwiajcej.przystpienie.do.egzaminu.notarialnego.bez.odbycia.aplikacji.notarialnej.osobom,.ktre.po.ukoczeniu.wyszych.studiw.prawniczych.w.odpowiednim.okresie.wykonyway.na.podstawie.umowy.cywilnoprawnej.stosowne.czynnoci.bezporednio.zwizane.z.czynnociami.wykonywanymi.przez.notariusza. w.kancelarii.notarialnej.(wyrok z 30 listopada 2011 r., K1/10)..Uregulowanie. to. zostao. wprowadzone. przez. ustaw. wykonujc. wyrok z 26 marca 2008 r., K4/07.w.sprawie.zasad.dostpu.do.zawodu.notariusza. (3).Zdarza.si,.e.prawodawca..wykonujc.niewaciwie.orzeczenie..ostatecznie. nada. nowej. regulacji. ksztat. sprzeczny. z. wyrokiem,. w. tym. ponownie. uchwali.unormowanie.wczeniej.uznane.za.niekonstytucyjne..Taka.praktyka.zasuguje.na.dezaprobat. Podejmujc.prb.wykonania.wyroku.w.sprawie.lustracji.i.dostpu.do.archiww. IPN, ustawodawca ponownie wprowadzi do systemu prawnego niekonstytucyjnregulacj..Powtrzy.on.bowiem.tre.przepisu.pozbawiajcego.sdy.dyscyplinarne.moliwoci.rnicowania.kary.dyscyplinarnej.orze5 6
.Dz..U..z.2011.r..Nr.34,.poz..168.
7.
72
kanej.wobec.kamcy.lustracyjnego.w.odniesieniu.do.rodzaju.kary.jak.i.czasu. jej. trwania.. Nastpio. to. wbrew wyranemu stanowisku trybunau,. wedle. ktrego.sdowi.dyscyplinarnemu.naleao.zapewni.moliwo.dostosowania. kary.dyscyplinarnej.do.stopnia.zawinienia..Na.wniosek.RPO.Trybuna.orzek. niekonstytucyjno.tej.regulacji,.dokonujc.tym.samym.poniekd.jednoczenie. negatywnej.oceny.wykonania.wyroku.przez.ustawodawc.(wyrok z 19 kwietnia 2011 r., K19/08). 4.4.przerwaniepracustawodawczychnadwykonaniemorzecze (1). Prezydent. RP. zarzdzi. wybory. do. Sejmu. i. Senatu. na. 9. padziernika. 2011.r.,.a.pierwsze.posiedzenie.Sejmu.VII.kadencji.zwoa.na.8.listopada..Tym. samym,.zgodnie.z.art..98.ust..1.Konstytucji,.VI.kadencja.Sejmu.upyna.7.listopada.2011.r. Konsekwencj.upywu.kadencji.Sejmu.i.Senatu.jest..co.do.zasady..przerwaniepracparlamentarnych,wtympracnadprojektamiustawwykonujcychorzeczeniatrybunau.. (2).Z.tej.przyczyny.Sejm.zaprzesta.prac.m.in..nad.projektami.ustaw.przewidujcymi.zmiany.w.prawie.niezbdne.z.punktu.widzenia.orzecze.w.sprawach:. zwrotu.kosztw.podry.wiadkw.w.postpowaniu.karnym.(wyrok z 22 marca 2011 r., SK13/08),.dopuszczalnoci.dochodzenia.odszkodowania.przez.osoby. represjonowane.(wyrok z 1 marca 2011 r., P21/09),.sankcji.za.nieodprowadzanie. skadek.na.ubezpieczenie.spoeczne.(wyrok z 18 listopada 2010 r., P29/09),.zakresu.wstpnego.badania.wniosku.o.uchylenie.immunitetu.sdziowskiego.(wyrok z 27 padziernika 2010 r., K10/08),.prawa.funkcjonariuszy.niektrych.sub. do.wypaty.ekwiwalentu.pieninego.za.niewykorzystany.urlop.(wyrok z 23 lutego 2010 r., K1/08),.procedury.odwoawczej.od.orzecze.sdw.dyscyplinarnych. (wyrok z 29 czerwca 2010 r., P28/09),.trybu.stwierdzania.polskiego.pochodzenia. (postanowienie sygnalizacyjne z 27 maja 2003 r., S 2/03). czy. te. referendum. lokalnego.(wyrok z 26 lutego 2003 r., K30/02). Upyw.kadencji.Sejmu.spowodowa.take.zaprzestanie.prac.Senatu.nad.projektami. przedoonymi. przez. Komisj. Ustawodawcz. Senatu.. Dotyczyy. one. m.in..orzecze.w.sprawach:.okrelenia.miejsc.pierwszej.sprzeday.niektrych. gatunkw.ryb.(wyrok z 13 padziernika 2010 r., Kp1/09),.sygnalizacji.uchybie. w.przepisach.regulujcych.waciwo.dziaania.ABW.(postanowienie sygnalizacyjne z 15 listopada 2010 r., S4/10),.sygnalizacji.uchybie.w.zakresie.procedury.zmiany.granic.jednostek.samorzdu.terytorialnego.(postanowienia sygnalizacyjne: z 12 maja 2009 r., S3/09.i.z 5 listopada 2009 r., S6/09).
73
(3).Do.koca.2011.r..dosejmuVIIkadencjiniewpynadenprojekt. ustawy. dostosowujcej. prawo. do. orzecze. Trybunau. wniesiony. przez. Rad Ministrwalboprzezsenat. 4.5.zalegociwwykonywaniuorzecze (1).Aktywno.Senatu.oraz.Rady.Ministrw.w.zakresie.wykonywania.orzecze.zasadniczo.koncentruje.si.na.nowych.orzeczeniach.Trybunau.. Zalegoci,. a. wic. orzeczenia. pozostawione. bez. oczekiwanej. reakcji. prawodawczej.mimo.upywu.kilku.lat.od.ich.wydania,.redukowane.s.stopniowo,. jednak.wci.s.znaczce8..Redukcja.nastpuje.zasadniczo.przy.okazji.prac.nad. nowszym.orzecznictwem,.o.ile.zmiany.dotycz.zblionej.problematyki.(np..wyroki: z 17 czerwca 2003 r., P24/02 i.z 16 grudnia 2009 r., K49/07),.bd.przy. okazji.gruntownej.nowelizacji.w.zakresie.okrelonej.dziedziny.zagadnie.(np.. wyrok z 26 lipca 2004 r., U16/02).. Projekty.ukierunkowane.wycznie.na.orzeczenia.starsze.nale.do.rzadkoci..Na.13.senackich.inicjatyw.wniesionych.do.Sejmu.w.2011.r..jeden.projekt. przewidywa. zmiany. niezbdne. w. wietle. orzeczenia.Trybunau. starszego. ni. dwa.lata.. (2).Na.przykad.ustawodawca.nadal.nie.uzupeni.uregulowania.wyczajcego.nauczycieli.przedszkolnych.z.krgu.nauczycieli.uprawnionych.do.ulgowych. przejazdw.rodkami.publicznego.transportu.zbiorowego.(wyrok z 16 listopada 2010 r., K2/10).ani.nie.zdecydowa.si.na.uporzdkowanie.sytuacji.prawnej.posiadaczy.przedwojennych.obligacji.Skarbu.Pastwa.(wyrok z 24 kwietnia 2007 r., SK49/05). Wci.brak.jest.zmian.w.prawie.m.in..w.zwizku.z.postanowieniami.sygnalizacyjnymi. w. sprawach:. trybu. stwierdzania. polskiego. pochodzenia. (postanowienie sygnalizacyjne z 27 maja 2003 r., S2/03),.uchybie.w.zakresie.procedury. zmiany. granic. jednostek. samorzdu. terytorialnego. (postanowienia sygnalizacyjne:.z 12 maja 2009 r., S3/09.i.z 5 listopada 2009 r., S 6/09),.wznowienia. postpowania.cywilnego.po.orzeczeniach.Trybunau.i.ETPC.(postanowienie sygnalizacyjne z 7 sierpnia 2009 r., S5/09),.uchybie.w.ustawie.o.AW.i.ABW.(postanowienie sygnalizacyjne z 15 listopada 2010 r., S4/10).czy.reformy.emery8
.. ob..Zacznik.nr.11..Zestawienie zalegych orzecze pozostawionych bez odpowiedniej reakcji prawodawZ cy;.zestawienie.nie.obejmuje.orzecze.w.odniesieniu.do.ktrych.zmiany.zostay.wprawdzie.uchwalone.ale. do.koca.2011.r..nie.weszy.w.ycie: postanowienie sygnalizacyjne z 2 sierpnia 2010 r., S 3/10.oraz.wyroki:. z.27 maja 2002 r., K 20/01; z 24 marca 2009 r., K 53/07;.z 22 wrzenia 2009 r., P 46/07;.z 2 czerwca 2010 r., SK 38/09;.z 9 listopada 2010 r., K 13/07.
74
talnej.(postanowienie sygnalizacyjne z 15 lipca 2010 r., S2/10)..Rada.Ministrw. nie. zdecydowaa. si. pozytywnie. zareagowa. na. postanowienie. w. sprawie. szczegowych. zasad. ustalania. emerytur. i. rent. (postanowienie sygnalizacyjne z 16 czerwca 2009 r., S4/09)9.
.. ob..Informacja o istotnych problemach wynikajcych z dziaalnoci i orzecznictwa Trybunau KonstytucyjZ nego w 2009 r.,.Warszawa.2010,.s..70.
75
dialogtrybunauzorganamistosowaniaprawa
1.uwagiwprowadzajce
Dialog. Trybunau. z. organami. stosowania. prawa. pozostaje. wielopaszczyznowy.. Z. jednej. strony. polega. on. na. uwzgldnianiu. przez. Trybuna. dorobku. orzeczniczego.innych.sdw,.z.drugiej..na.prawidowym.realizowaniu.orzecze. Trybunau.przez.organy.stosowania.prawa..Zasadniczym.celem.tego.dialogu.jest. przywrcenie. stanu. konstytucyjnoci. oraz. usunicie. skutkw. obowizywania. niekonstytucyjnych.przepisw..
RozdziaIV
2.wzajemneuwzgldnianiedorobkuorzeczniczego
(1). Trybuna. niezmiennie. podkrela,. e. jako. sd. prawa. nie. moe. orzeka. o. legalnoci. oraz. susznoci. rozstrzygni. podejmowanych. przez. organy. stosowania. prawa. (postanowienie z 16 marca 2011 r.,. P 36/09).. Nie. znaczy. to. jednak,. e. Trybuna. orzeka. w. oderwaniu. od. uksztatowanego. orzecznictwa.. Zobowizany.jest.bowiem.do.uwzgldniania.wykadni.stosowanej.przez.sdy.. Wykadnia.ta.ma.wpyw.na.tre.normatywn.przepisw,.ktre.poddawane.s. kontroli.Trybunau.(wyrok z 19 maja 2011 r., SK9/08)..W.tym.celu.ustawodawca. wyposay.Trybuna.w.uprawnienie.do.zwracania.si.do.Sdu.Najwyszego.oraz. Naczelnego.Sdu.Administracyjnego.o.informacj.na.temat.wykadni.okrelonego.przepisu.prawa.w.orzecznictwie.sdowym.(art..22.ustawy.o.Trybunale).. (2).Wpyw.sposobu.stosowania.na.tre.normatywn.przepisw.naley.powiza. z. uprawnieniem. Trybunau. do. kontroli. konstytucyjnoci. takiej. treci. przepisu,.jak.uzyska.on.w.wyniku.jednolitej,.powszechnej.oraz.staej.wykadni. sdowej.(postanowienie z 7 marca 2011 r., P3/09)..Nie.mona.bowiem.wykluczy,. e. tak. uksztatowana. praktyka. sdowa,. jeli. chodzi. o. stosowanie. danego. przepisu,. doprowadzi. do. nadania. mu. trwale. niekonstytucyjnego. znaczenia. i.w.takiej.postaci.bdzie.podlega.ocenie.Trybunau.. (3).Dokonujc.analizy.dialogu.orzeczniczego.pomidzy.Trybunaem.a.sdami,. warto. nawiza. do. kilku. przykadw..Trybuna. skorzysta. z. orzecznictwa. Naczelnego sduAdministracyjnego. oraz. wojewdzkich. sdw. administracyjnych.podczas.rozpoznawania.sprawy.P33/09.w.celu.dokonania.interpretacji.poj.zawartych.w.ustawach:.prawo.budowlane.oraz.o.podatkach.i.opatach. lokalnych. (wyrok z 13 wrzenia 2011 r.).. Orzecznictwo. sdw. administracyjnych. posuyo. take. Trybunaowi. podczas. badania. konstytucyjnoci. jednego.
76
z.przepisw.ustawy..Przepisy.wprowadzajce.ustawy.reformujce.administracj.publiczn.(wyrok z 19 maja 2011 r., K20/09)..Naczelny.Sd.Administracyjny. nawizywa.z.kolei.do.orzecznictwa.Trybunau.m.in..w.uchwale z 10 stycznia 2011 r., I OPS 4/10, odnoszc.si.do.konstytucyjnej.konstrukcji.prawa.do.sdu. (m.in..do.wyroku z 29 czerwca 2010 r., P28/09).oraz.w.wyroku.z.5 lipca 2011 r., I GSK 416/10.w.kwestii.wycznoci.regulacji.ustawowej.w.zakresie.prawa.daninowego.(tj..m.in..do.wyroku z 7 wrzenia 2010 r., P94/08).. (4).Do.uksztatowanego.orzecznictwa.sduNajwyszego,.Trybuna.nawiza. midzy.innymi.w.wyroku.z 16 marca 2011 r., K35/08rozpatrujc.problem.stosowania.norm.dekretu.o.stanie.wojennym.oraz.w.postanowieniu z.11 padziernika 2011 r., P37/10.w.kwestii.okrelenia.charakteru.postpowania.przed.Komisj. Prawa.Autorskiego..Sd.Najwyszy.z.kolei.w.wyroku z 16 czerwca 2011 r., I UK 18/11.nawiza.do.rozumienia.konstytucyjnej.zasady.rwnoci.w.orzecznictwie. Trybunau. (m.in.. do wyrokw: z 18 listopada 2008 r., P 47/07 oraz. z 5 padziernika 2010 r., K16/08)..W.wyroku z 17 czerwca 2011 r., II UK 374/10.Sd. Najwyszy.powoa.si.natomiast.na.utrwalone.orzecznictwo.Trybunau.w.kwestii. relacji. jakie. musz. zaistnie. pomidzy. rozporzdzeniem. a. aktem. ustawowym.upowaniajcym.do.jego.wydania.(tj..do.wyrokw: z 30 kwietnia 2009 r., U2/08.oraz.z 31 maja 2010 r., U4/09).. (5).Przyjmujc,.e.system.prawa.jest.wieloskadnikowy.oraz.policentryczny,. Trybuna.dokonujc.wykadni.norm.konstytucyjnych.siga.nie.tylko.do.orzecznictwa. sdw. krajowych,. ale. odnosi. si. rwnie. do. pogldw. europejskiego trybunauprawCzowieka..Miao.to.miejsce.np..w.wyroku z 12 maja 2011 r., P38/08,.w.ktrym.Trybuna.stwierdzi.konieczno.uwzgldnienia,.przy.ustalaniu.rozumienia.konstytucyjnej.gwarancji.prawa.do.sdu,.dynamicznej.wykadni. art..6.ust..1.Konwencji.o.ochronie.praw.czowieka.i.podstawowych.wolnoci,.rysujcej.si.w.wietle.orzecznictwa.ETPC,.lub.w.wyroku.z 6 lipca 2011 r., P12/09,. gdzie.Trybuna.Konstytucyjny.szeroko.odnis.si.do.orzecznictwa.ETPC.na.temat. wolnoci. wypowiedzi. oraz. jej. dopuszczalnych. ogranicze.. Orzecznictwo. Europejskiego. Trybunau. Praw. Czowieka. byo. pomocne. Trybunaowi. Konstytucyjnemu.take.w.sprawie.P90/08.przy.ocenie.kwalifikacji.danej.sprawy.jako.mieszczcej.si.w.zakresie.postpowania.karnego.(wyrok z 12 kwietnia 2011 r.). oraz. podczas. rozpoznawania. sprawy. SK 45/09. przy. ustalaniu. relacji. pomidzy.zakresem.ochrony.praw.czowieka.w.ramach.dwch.systemw.prawnych:.unijnego.oraz.wypracowanego.na.podstawie.Konwencji.o.ochronie.praw. czowieka.i.podstawowych.wolnoci.(wyrok z 16 listopada 2011 r.).. (6) Dorobek. orzeczniczy. Trybunau. Konstytucyjnego. jest. take. dostrzegany. w. orzecznictwie. Europejskiego. Trybunau. Praw. Czowieka.. Ma. to. przede.
77
wszystkim. miejsce. w. zwizku. ze. sprawami. toczcymi. si. przeciwko. Polsce.. Z.sytuacj.tak.mielimy.do.czynienia.m.in..w.wyroku z 5 lipca 2011 r. w sprawie Wizerkaniuk przeciwko Polsce.(skarga nr 18990/05),.w.ktrym.ETPC.nawiza. do.wyroku z 29 wrzenia 2008 r., SK52/05, dotyczcego.autoryzacji.wypowiedzi. w.prawie.prasowym..W.sprawie.Garlicki przeciwko Polsce (skarga nr 36921/07; wyrok z 14 czerwca 2011 r.) Europejski.Trybuna.Praw.Czowieka.odnis.si. z.kolei.do.wyroku z 24 padziernika 2007 r., SK7/06,.dotyczcego.usytuowania. urzdu.asesora.w.polskim.wymiarze.sprawiedliwoci.. (7).Znane.s.orzecznictwu.Trybunau.take.odniesienia.do.rozstrzygni.sdw.konstytucyjnych.innych.pastw..Tytuem.przykadu.w.uzasadnieniu.wyroku. z.12 maja 2011 r., P38/08,.znalazo.si.nawizanie.do.orzecznictwa.niemieckiego. Federalnego sdu konstytucyjnego. dotyczcego. charakteru. urzdnikw. wymiaru.sprawiedliwoci..W.wyroku z 19 lipca 2011 r., K11/10, Trybuna.odnis. si. do. orzecze. sdw konstytucyjnych Niemiec orazwgier, w. ktrych. sdy. te. wypowiedziay. si. w. kwestiach. dotyczcych. kryminalizacji. rozpowszechniania. okrelonych. znakw. i. symboli.. Orzecznictwo. niemieckiego Federalnegosdukonstytucyjnego.okazao.si.take.uyteczne.przy.ocenie. moliwoci.podejmowania.przez.Trybuna.kontroli.unijnego.prawa.pochodnego. w. wyroku z 16 listopada 2011 r., SK 45/09.. Naley. odnotowa,. e. w. tym. orzeczeniu.Trybuna.Konstytucyjny.nawiza.rwnie.do.rozstrzygni.tsue,. ktre.stay.si.istotne.przy.ustalaniu,.czy.rozporzdzenia.unijne.speniaj.cechy. aktu.normatywnego.oraz.czy.jego.normy.mog.by.rdem.praw.i.obowizkw. jednostki.
3. owszechnieobowizujcamocorzeczetrybunau p konstytucyjnego
(1) Z. art.. 190. ust.. 1. Konstytucji. wynika,. e. orzeczenia. Trybunau. maj moc powszechnie obowizujc i s ostateczne.. Oznacza. to,. e. orzeczenie. Trybunau.wie.wszystkie.podmioty.prawa,.w.tym.organy.wadzy.publicznej,. a.wrd.nich.sdy..Konstytucja,.wskazujc.na.taki.walor.orzecze.Trybunau,. czyni.to.w.sposb.kategoryczny.oraz.bezwyjtkowy.. (2)Zgodnie.z.najnowszym.orzecznictwem.NSA.i.SN,.orzeczeniem.Trybunau. w. rozumieniu. art.. 190. ust.. 1. Konstytucji. jest. wycznie. akt,. ktrym.Trybuna. rozstrzygn. zawis. przed. nim. spraw. merytorycznie.. Tym. samym. moc. powszechnie.obowizujc.maj,.przede.wszystkim,.wyroki.Trybunau,.w.ktrych. orzeka. on. o. zgodnoci. lub. niezgodnoci. zaskaronej. normy. prawnej. z. norm. hierarchicznie.wysz..Nie.maj.jednak.takiej.mocy.postanowienia.Trybunau.
78
o.umorzeniu.postpowania,.jako.majce.walor.wycznie.formalnoprawny.(zob.. uchwaa 7 sdziw NSA z 10 stycznia 2011 r., I OPS 3/10 oraz. uchwaa SN z 18 maja 2011 r., III CZP 21/11).. (3)Walor.mocy.powszechnie.obowizujcej.dotyczy.nie.tylko.samego.rozstrzygnicia. Trybunau. o. zgodnoci. lub. niezgodnoci. danej. normy. z. aktami. wyszego. rzdu,. ale. take. wskazanego. w. wyroku. Trybunau. odroczenia terminuutratymocyobowizujcejprzepiswuznanychzaniekonstytucyjne.. Skorzystanie.przez.Trybuna.z.tej.instytucji.oznacza,.e.adresaci.wyroku.(w.tym. organy.administracji.publicznej.oraz.sdy),.maj.obowizek.dalszego.stosowania. zakwestionowanych.przepisw.a.do.koca.terminu.wskazanego.przez.Trybuna. lub.do.ich.wczeniejszej.zmiany.przez.ustawodawc.(wyrok z 19 lipca 2011 r., P 9/09).. Stanowisko. Sdu. Najwyszego. w. kwestii. okrelania. skutkw. jakie. wywouje.skorzystanie.z.instytucji.odroczenia.nie.jest.jednolite..Warto.jednak. zwrci.uwag.na.orzecznictwo.z.2011.roku,.w.ktrym.Sd.Najwyszy.potwierdzi,.i.wskazanie.przez.Trybuna.pniejszej.daty.utraty.mocy.obowizujcej. aktu.normatywnego.oznacza.jego.pozostawienie.na.okrelony.czas.w.porzdku. prawnym.oraz.konieczno.przyjcia,.e.najpniej.do.daty.wskazanej.w.wyroku.przez.Trybuna..musi.by.nadal.stosowany.(zob..uchwaa SN z 21 stycznia 2011 r., III CZP 116/10;.uchwaa SN z 21 stycznia 2011 r., III CZP 120/10;.wyrok SN z 20 kwietnia 2011 r., I CSK 410/10). Sd.Najwyszy.oraz.Naczelny.Sd.Administracyjny.dopuszczaj.jednak.odstpstwo.od.powyszej.zasady,.jeli.Trybuna.stwierdzi.niekonstytucyjno.aktu. podustawowego..W.takim.wypadku.odroczenie.utraty.mocy.obowizujcej.zakwestionowanego.przepisu.nie.oznacza,.e.musi.by.on.stosowany.przez.sd.do. daty.wskazanej.przez.Trybuna..Sdy.zachowuj.bowiem.samodzieln.kompetencj.odmowy.zastosowania.przepisw.podustawowych.w.sytuacji.stwierdzenia.ich.niezgodnoci.z.aktem.wyszego.rzdu.(zob..np..wyrok NSA z 8 lutego 2011 r., I OSK 1722/10; wyrok NSA z 10 sierpnia 2011 r., I OSK 174/11; wyrok NSA z 11 sierpnia 2011 r., I OSK 226/11; wyrok SN z 25 sierpnia 2011 r., II CNP 11/11)..Nie.dzieje.si.to.jednak.automatycznie..W.przypadku.skorzystania.przez. Trybuna.z.odroczenia.terminu.utraty.mocy.obowizujcej.przepisu.aktu.podustawowego,. sdy,. dokonujc. wyboru. rodka. procesowego,. musz. wzi. pod. uwag:. przedmiot. regulacji. objtej. niekonstytucyjnym. przepisem,. przyczyn. naruszenia.oraz.znaczenie.wartoci.konstytucyjnych.(ktre.zostay.przez.przepis.naruszone),.powody.odroczenia.terminu.utraty.mocy.obowizujcej,.a.take.okolicznoci.sprawy.zawisej.przed.sdem.i.konsekwencje.zastosowania.lub. odmowy.zastosowania.niekonstytucyjnego.przepisu.(wyrok NSA z 25 sierpnia 2011 r., I OSK 522/11)..Naley.przy.tym.podkreli,.e.powysze.uprawnienie.
79
nie.moe.by.rozszerzane.na.kontrol.przepisw.rangi.ustawowej.(stanowisko. to..jakkolwiek.nie.jest.w.orzecznictwie.reprezentowane.jednolicie..potwierdza.wyrok NSA z 21 stycznia 2011 r., II OSK 101/1010)..Orzecznictwo.sdowe. wyklucza.rwnie.moliwo.odmowy.zastosowania.przepisw.aktw.podustawowych.przez.organy.administracji.publicznej.(zob..np..wyrok WSA w Kielcach z 15 czerwca 2011 r., II SA/Ke 278/11)..
4. znowieniepostpowaniajakonastpstwostwierdzenia w niekonstytucyjnoci
(1)Stwierdzenie.niezgodnoci.aktu.normatywnego.z.normami.hierarchicznie. wyszymi.nieoznaczaautomatycznegowzruszeniawydanychnapodstawie tegoaktuorzecze.lub.niewanoci.prowadzonych.postpowa..Naprawienie. skutkw,. jakie. wywoao. obowizywanie. niekonstytucyjnych. przepisw,. jest. jednak.moliwe.za.pomoc.instytucji.wznowienia.postpowania,.o.ktrej.mowa. w.art..190.ust..4.Konstytucji..Instytucja.ta.pozwala.na.uzdrowienie(sanacj) zakoczonegopostpowaniasdowegolubadministracyjnego,ktreoparte byo na niekonstytucyjnym przepisie.. W. wyniku. zastosowania. instytucji. wznowienia.postpowania.moliwe.jest.ponowne.rozpatrzenie.zakoczonej.sprawy.w.nowym.stanie.prawnym,.uksztatowanym.na.skutek.wyroku.Trybunau.. Wznowienie.postpowania.jest.w.orzecznictwie.postrzegane.jako.konstytucyjne. prawo. podmiotowe,. a. moliwo. jego. skutecznego. przeprowadzenia. stanowi. komponent. prawa. do. sdu. (zob.. postanowienie TK z 12 padziernika 2011 r., SK22/10.orazwyrok NSA z 8 lutego 2011 r., II FSK 2423/10.dotyczcy.wznowienia.postpowania.w.nastpstwie.wyroku z 21 lipca 2010 r., SK21/08). (2). Konstytucja. nie. uzalenia. dopuszczalnoci. wznowienia. postpowania.od.sposobu.ujcia.przez.Trybuna.sentencji.wyroku.o.niekonstytucyjnoci.. Nie. w. kadym. jednak. przypadku. prawo. to. moe. by. skutecznie. realizowane,. szczeglnie. jeli. do. penego. przywrcenia. stanu. konstytucyjnoci. wymagana. jest.aktywno.ustawodawcy.(zob..np..wyrok z 13 czerwca 2011 r., SK41/09).. Niekiedy. niemono. skutecznego. skorzystania. z. konstytucyjnego. prawa. do. wznowienia. postpowania. powstaje. na. etapie. stosowania. prawa.. Na. przykad. w.orzecznictwie.Sdu.Najwyszego.dominuje.pogld,.e.orzeczenie.Trybunau. stwierdzajce.w.sentencji.niezgodno.z.Konstytucj.okrelonej.wykadni.aktu. normatywnego. nie. stanowi. podstawy. do. wznowienia. postpowania. (zob.. np..
10
.. aczelny.Sd.Administracyjny.uzna.za.niedopuszczaln.odmow.zastosowania.przepisw.ustawy.dokonan. N przez.Wojewdzki.Sd.Administracyjny.w.Rzeszowie.w.wyroku.z.23.wrzenia.2009.r.,.II.SA/Rz.760/08..
80
postanowienie. SN z 26 stycznia 2011 r., I PZ 36/10,. w. ktrym. zaaprobowano. stanowisko.zawarte.w.uchwale 7 sdziw SN z 17 grudnia 2009 r., III PZP 2/09). (3)Odroczenie.terminu.utraty.mocy.obowizujcej.przepisw.uznanych.za. niekonstytucyjne,.co.do.zasady,.uniemoliwia.wznowienie.postpowania.zakoczonego. przed. upywem. terminu. wskazanego. przez. Trybuna.. Skoro. bowiem. zakwestionowane.przepisy.musz.by.w.dalszym.cigu.stosowane,.niezasadne. byoby.dopuszczenie.do.podwaania.wydanych.na.ich.podstawie.rozstrzygni.. Wyjtkiem.od.tej.zasady.jest.przyznanie.przez.Trybuna.tzw..przywileju.indywidualnej. korzyci. na. rzecz. skarcego,. ktrego. skarga. konstytucyjna. zostaa. przez.Trybuna.uwzgldniona.(wyrok SN z 20 kwietnia 2011 r., I CSK 410/10).. Warto. przy. tym. wskaza,. e. Trybuna. w. swoim. orzecznictwie. opowiada. si. za.moliwoci.wznowienia.postpowania,.jeli.termin.odroczenia.utraty.mocy. obowizujcej. upyn,. a. ustawodawca. nie. wprowadzi. w. tym. okresie. zmian. w. prawie,. do. ktrych. by. zobowizany. wyrokiem. Trybunau. (zob.. np.. wyrok z 31 marca 2005 r.,.SK26/02)..
5. bowizekprokonstytucyjnejwykadniprawawprocesiejego O stosowania
(1). Stosowanie. przepisw. Konstytucji. jest. nie. tylko. obowizkiem. mieszczcym. si. w. zakresie. dziaalnoci. orzeczniczej. Trybunau. Konstytucyjnego.. Obowizek.ten.dotyczy.take.innych.organw.pastwa.i.wynika.m.in..z.art..8. Konstytucji. traktujcego. Konstytucj. jako. najwysze. prawo. Rzeczypospolitej. oraz.jej.art..87,.ktry.wymienia.Konstytucj.na.pierwszym.miejscu.wrd.rde. prawa.powszechnie.obowizujcego.. (2). Konieczno. stosowania. wykadni. prokonstytucyjnej. bya. wielokrotnie. sygnalizowana. w. orzecznictwie. Trybunau.. Orzeczenie. o. niekonstytucyjnoci. przepisu.jest.bowiem.traktowane.jako. ultima ratio. i.powinno. by.zawsze.poprzedzane.prb.jego.wykadni.w.zgodzie.z.Konstytucj..Dopiero.niepowodzenie.takiego.zabiegu.moe.doprowadzi.do.uznania.danego.przepisu.za.niekonstytucyjny.(zob..wyrok z 20 kwietnia 2011 r., Kp7/09; postanowienie z 8 marca 2011, P33/10)..Z.tego.wzgldu,.w.sytuacji.pojawienia.si.wtpliwoci.konstytucyjnych.co.do.przepisw,.ktre.maj.mie.zastosowanie.przed.sdem,.w.pierwszej.kolejnoci.sd.ten.powinien.sprbowa.rozstrzygn.powstay.problem.samodzielnie.na.drodze.odpowiedniej.wykadni.prawa..W.tym.celu.sdpowinien skorzystazdostpnychmureguinterpretacyjnychikolizyjnych,uwzgldniajcychzapisykonstytucji,atakewzipoduwagdorobekdoktryny prawnejorazuksztatowaneorzecznictwosdowe(postanowienie z 11 pa81
dziernika 2011 r., P 37/10).. Dopiero. wtedy,. gdy. wykadnia. prokonstytucyjna. okae.si.niemoliwa,.otwiera.si.przed.sdem.moliwo.skierowania.pytania. prawnego.do.Trybunau.. (3)Obowizek.stosowania.wykadni.prawa.w.zgodzie.z.zasadami.i.normami.konstytucyjnymi.nie.budzi.wtpliwoci.w.orzecznictwie.sdowym..Naczelny. Sd.Administracyjny.dokonujc.kontroli.orzecze.wydanych.przez.sdy.administracyjne,.zwraca.uwag.na.to.czy.wykadnia.przeprowadzona.przez.te.sdy. uwzgldnia.kluczowy.w.naszym.systemie.prawnym.akt,.jakim.jest.Konstytucja. (zob..np..wyrok NSA z 21 stycznia 2011 r., II OSK 101/10)..W.uchwale 7 sdziw NSA z 10 stycznia 2011 r..(I OPS 4/10).wyranie.zostao.podkrelone,.e.zasady. konstytucyjne.maj.szczeglne.znaczenie.podczas.interpretacji.norm.prawnych.. W.sytuacji.niejednoznacznego.brzmienia.przepisu,.gdy.zastosowanie.wykadni. jzykowej.moe.prowadzi.do.rozbienych.wnioskw.konieczne.jest,.zdaniem. NSA,. poszukiwanie. takiej. interpretacji,. ktra. pozwoli. na. uzgodnienie. treci. danego. przepisu. z. Konstytucj.. Podobne. stanowisko. prezentowane. jest. take. w.orzecznictwie.Sdu.Najwyszego.(zob..np..uchwa SN z 17 lutego 2011 r., III CZP 133/10,.w.ktrej.Sd.Najwyszy,.dokonujc.wykadni.jzykowej.przepisw.ustawy,.oceni.uzyskany.wynik.z.punktu.widzenia.obowizujcych.zasad. konstytucyjnych,.oraz.uchwa SN z 8 wrzenia 2011 r., III CZP 41/11,.w.ktrej.dokonana.jest.prokonstytucyjna.wykadnia.przepisw.dotyczcych.instytucji. wyczenia.sdziego)..Sd.Najwyszy.zwraca.jednak.uwag,.e.prbyposzukiwaniawykadniwzgodziezkonstytucjniemogprowadzidotakdalekoposunitejmodyfikacjidanejtrecinormatywnej,ewykroczyabyona pozamoliwienajszerzejzakrelonerezultatywykadnijzykowej.(zwaszcza.w.odniesieniu.do.norm.prawa.karnego)..W.przeciwnym.wypadku.wykadnia. prokonstytucyjna. zastpowaaby. kontrol. konstytucyjnoci. sprawowan. przez. Trybuna.Konstytucyjny.(wyrok SN z 25 padziernika 2011 r., II KK 84/11)..
6. skazwkidlaorganwstosowaniaprawazawarte w wuzasadnieniachorzeczetrybunau
(1).Jednym.z.najwaniejszych.instrumentw.sucych.realizacji.dialogu. pomidzy. Trybunaem. a. organami. stosowania. prawa. jest. uzasadnienie. wydanego. przez. Trybuna. orzeczenia.. W. treci. uzasadnienia. Trybuna. przedstawia. motywy.swego.rozstrzygnicia,.a.kiedy.uznaje.to.za.konieczne,.take.wskazania. dla. organw. stosowania. prawa. co. do. dalszego. sposobu. postpowania.. Ma. to. szczeglne.znaczenie.w.przypadku.wyroku.wydanego.w.wyniku.przedstawienia. przez.sd.pytania.prawnego..
82
(2).Wskazwki.dla.organw.stosowania.prawa.mog.przyj.posta.podkrelenia. uprawnie. jakie. przysuguj. sdom. w. nastpstwie. wyroku. Trybunau.. Miao.to.miejsce.m.in..w.wyroku z 1 marca 2011 r., P21/09,.w.ktrego.uzasadnieniu.Trybuna.wyranie.wskaza.na.moliwo.zasdzania.przez.pytajce.sdy. odszkodowania.i.zadouczynienia.w.wysokoci.wikszej,.ni.wynikao.to.z.zakwestionowanych.przed.Trybunaem.przepisw..W.wyroku.tym.Trybuna.sprecyzowa. take. przesanki. wznowienia. postpowania. przez. sd.. Do. przesanek. tych.odwoywa.si.Sd.Najwyszy,.rozpatrujc.wnioski.o.wznowienie.postpowa.zoone.w.nastpstwie.wydanego.przez.Trybuna.wyroku.(zob..wyrok SN z 26 wrzenia 2011 r., II KO 51/11; wyrok SN z 26 wrzenia 2011 r., II KO 55/11; wyrok SN z 9 listopada 2011 r., IV KO 82/11). (3) Uzasadnienie. orzeczenia. Trybunau. moe. sta. si. take. impulsem. dla. sdu.przedstawiajcego.pytanie.prawne.do.poszukiwania.prokonstytucyjnej.wykadni.prawa,.pozwalajcej.na.uwzgldnienie.interesw.uczestnikw.postpowania.przed.tym.sdem.(zob..wyrok z 5 lipca 2011 r., P36/10)..Trybuna.moe. rwnie.zwrci.uwag.sdowi.przedstawiajcemu.pytanie.prawne.na.zasadnicz.niezgodno.wykadni.przepisw,.jak.przedstawia.w.pytaniu.do.Trybunau,. z.t,.ktra.obecnie.dominuje.w.orzecznictwie.i.pimiennictwie.prawniczym.(postanowienie z 7 marca 2011 r., P3/09). (4)Praktyka.pokazuje,.e.wskazania.Trybunau.s.czsto.uwzgldniane.przez. sdy.(zob..np..wyrok NSA z 10 maja 2011 r., I FSK 1431/10,.wydany.w.nastpstwie. wyroku z 7 wrzenia 2010 r., P 94/08; wyrok SN z 15 wrzenia 2011 r., II PK 155/09,.w.ktrym.Sd.Najwyszy.zaaprobowa.wykadni.przepisw.zastosowan. przez.Trybuna. w. wyroku z 15 czerwca 2011 r., K 2/09,. w. kwestii. okrelenia.charakteru.prawnego.Komisji.Nadzoru.Finansowego).. Zdarza. si. jednak. i. tak,. e. pogldy. wyraone. przez.Trybuna. nie. znajduj. aprobaty.w.orzecznictwie.sdowym.(zob..np.:.wyrok NSA z 21 kwietnia 2011 r., I OSK 304/11,.w.ktrym.potwierdzono.przyjcie.przez.sdy.administracyjne.odmiennej.wykadni.przepisw.ustawy.o.dodatkach.mieszkaniowych.od.tej,.ktr. Trybuna.zawar.w.uzasadnieniu.wyroku z 21 lipca 2004 r., K16/03;swoiste.akty. prawotwrcze.NSA.i.SN..tj.uchwaa 7 sdziw NSA z 10 stycznia 2011 r., I OPS 3/10 oraz uchwaa SN z 18 maja 2011 r., III CZP 21/1111, w.ktrych sdy.te.nie. podzieliy.argumentacji.zawartej.w.postanowieniu z 1 marca 2010 r., P107/08, w.kwestii.utraty.mocy.obowizujcej.przepisw.rozporzdzenia.wykonawczego.
11
.. ob..te:.uchwaa SN z 17 lutego 2011 r., III CZP 121/10..Warto.przy.tym.odnotowa,.e.postanowienie Z z 1 marca 2010 r., P107/08 nie.byo.kwestionowane.przez.Sd.Najwyszy.we.wczeniejszym.jego.orzecznictwie. (zob.. postanowienie SN z 27 lipca 2010 r., II CSK 155/10; postanowienie SN z 27 lipca 2010 r., II CSK 122/10; wyrok SN z 6 padziernika 2010 r., II CSK 174/10).
83
do. dekretu. PKWN. o. przeprowadzeniu. reformy. rolnej;. uchwaa 7 sdziw SN z 13 grudnia 2011 r., III CZP 48/11,.w.ktrej.przyjto.odmienny.ni.w.uzasadnieniu.wyroku z 4 listopada 2010 r., K19/06,.pogld.w.kwestii.odpowiedzialnoci. gmin.za.szkod. wyrzdzon.niewskazaniem.dla. dunika.pomieszczenia.tymczasowego,.o.ktrym.bya.mowa.w.art..1046..4.k.p.c.)..
84
dziaalnopozaorzecznicza
1.uwagiwprowadzajce
Tradycyjnie. oprcz. dziaalnoci. zwizanej. bezporednio. z. kompetencjami. orzeczniczymi.Trybuna.w.rnorodnym.zakresie.realizuje.tzw..dziaalno.pozaorzecznicz..Prezesi.oraz.sdziowie.brali.aktywny.udzia.w.yciu.publicznym. kraju,.reprezentujc.Trybuna.podczas.wit.pastwowych.i.innych.uroczystoci,. utrzymujc. kontakty. z. przedstawicielami. pozostaych. wadz. publicznych,. a. take. organizujc. spotkania. oraz. konferencje. powicone. rnym. zagadnieniom. zwizanym. z. problematyk. konstytucyjn,. stanowieniem. i. stosowaniem. prawa.etc..Przedstawiciele.Trybunau.uczestniczyli.te.w.toczcej.si.midzynarodowej.debacie.konstytucyjnej.prowadzonej.w.szczeglnoci.z.udziaem.innych. sdw. konstytucyjnych. i. organw. posiadajcych. zblione. kompetencje.. Wiele.uwagi.powicono.rwnie.realizacji.misji.informacyjnej.i.edukacyjnej. Trybunau..
RozdziaV
2. roczystociorazkonferencjenaukowezorganizowane u wsiedzibietrybunaukonstytucyjnego
(1).Trybuna.od.wielu.lat.dy.do.tego,.by.sta.si.orodkiem,.w.ktrym.prowadzone.s.dyskusje.nad.problemami.konstytucyjnymi..W.zwizku.z.tym.tradycyjnie.organizowane.s.spotkania.i.konferencje.naukowe,.suce.realizacji.tego. celu..Z.inicjatywy.Trybunau.odbyy.si.w.minionym.roku.trzy.cykle.konferencji.naukowych,.powicone.odpowiednio:.relacjom.pomidzy.konstytucj.a.gospodark,.ustrojowym.aspektom.filozofii.i.teorii.pastwa.oraz.konstytucyjnym. problemom. filozofii. i. teorii. prawa.. W. gronie. wykadowcw. znaleli. si. profesor.Danuta.Hbner.(posanka.do.Parlamentu.Europejskiego,.pierwsza.polska. Komisarz.UE.ds..Polityki.Regionalnej),.profesor.Marcin.Krl.(filozof.i.historyk. idei),.profesor.Marek.Oklski.(ekonomista,.specjalista.od.bada.demograficznych),.profesor.Henryk.Olszewski.(czonek.rzeczywisty.PAN,.historyk.ustroju. i.prawa),.profesor.Stanley.L..Paulsen.(wybitny.znawca.dorobku.Hansa.Kelsena),. profesor. Zbigniew. Wodzimierz. Rau. (byy. senator,. czonek. Zgromadzenia. Parlamentarnego.Rady.Europy),.profesor.Jerzy.Wilkin.(ekonomista,.specjalista. do. spraw. wsi. i. rolnictwa),. profesor.Anna.Wolff-Powska. (historyk,. politolog,. specjalistka. w. zakresie. stosunkw. polsko-niemieckich). oraz. profesor. Maciej. Zieliski.(specjalista.z.dziedziny.logiki.prawniczej.i.teorii.prawa)..
85
(2)Jak.co.roku.Trybuna.uroczycie.obchodzi.wito.Narodowe.Trzeciego. Maja..Pragnc.w.szczeglny.sposb.uczci.wypadajce.w.minionym.roku.dwie. okrge.rocznice:.uchwalenia.Konstytucji.3.Maja.i.uchwalenia.Konstytucji.marcowej,. w.Trybunale. pokazano. wystaw. pod. tytuem. 90. rocznica. uchwalenia. pierwszej. Konstytucji. Polski. Niepodlegej. 17. marca. 1921. roku.. Uroczysto. uwietni.wykad.profesora.Henryka.Olszewskiego,.historyka.ustroju.i.prawa,. na.temat.Polskie.drogi.do.Konstytucji.marcowej.. (3)17.maja.w.Trybunale.odbyo.si.spotkanie.powicone.prezentacji.ksiki. Prawo naturalne natura prawa,.pod.redakcj.Piotra.Dardziskiego,.Franciszka. Longchamps. de. Berier. oraz. Krzysztofa. Szczuckiego.. W. ramach. prezentacji. sdzia. Mirosaw. Granat. wygosi. wykad. na. temat. Godno. osoby. ludzkiej. w.wietle.konstytucyjnych.zasad.i.wartoci..O.opraw.artystyczn.uroczystoci. poproszony.zosta.Chr.Centrum.Myli.Jana.Pawa.II.. (4)Z.okazji.rocznicy.uchwalenia.Konstytucji.marcowej.30.maja,.w.siedzibie. Trybunau,.odbya.si.konferencja.pt..O.istot.pastwa..Podczas.spotkania,.zorganizowanego.przy.wspudziale.Wydziau.Prawa.i.Administracji.Uniwersytetu. Warszawskiego,. wystpili:. profesor. Dorota. Malec,. dr. Wadysaw. T.. Kulesza,. dr.Romuald.Kraczkowski.oraz.dr.Wojciech.Brzozowski.. (5) W. dniach. 22-23. wrzenia. Trybuna. by. gospodarzem. konferencji. Finanse.komunalne.a.konstytucja,.zorganizowanej.we.wsppracy.z.Uczelni. azarskiego..Bya.to.okazja.do.wymiany.dowiadcze.i.pogldw.przedstawicieli. doktryny. oraz. rodowisk. samorzdowych. zajmujcych. si. zagadnieniem. finansw.komunalnych..Konferencji.patronowa.Trybuna.Konstytucyjny,.ktry. czsto.rozpatruje.problemy.konstytucyjne.dotykajce.tej.dziedziny.. W.siedzibie.Trybunau.odbyo.si.rwnie.zgromadzenie.oglne.Polskiego. Stowarzyszenia.Prawa.Europejskiego.
3.wsppracamidzynarodowa
(1)Zgodnie.z.wieloletni.tradycj,.w.styczniu.2011.r..Prezes.Trybunau.wzi. udzia.w.uroczystej.inauguracji.nowego.roku.sdowego.w.Europejskim.Trybunale. Praw.Czowieka..W.marcu,.podtrzymujc.wizi.Trybunau.i.Sdu.Konstytucyjnego. Republiki.Litewskiej,.Prezes.uczestniczy.w.Wilnie.w.uroczystoci.zakoczenia. kadencji.trzech.sdziw.sdu.litewskiego,.w.tym.prezesa.Kstutisa.Lapinskasa.. (2)W.marcu.miaa.rwnie.miejsce.wizyta.delegacji.Trybunau.w.Europejskim. Trybunale.Praw.Czowieka..Prezesi.oraz.czworo.sdziw.wzili.udzia.w.spotkaniu.seminaryjnym.z.sdziami.Europejskiego.Trybunau.powiconym.kwestii. dialogu.pomidzy.obydwiema.instytucjami.oraz.funkcjonowaniu.Europejskiego.
86
Trybunau.Praw.Czowieka.po.wejciu.w.ycie,.w.2010.r.,.14.Protokou.dodatkowego. do. Konwencji. o. ochronie. praw. czowieka. i. podstawowych. wolnoci,. reformujcego.obowizujc.przed.nim.procedur.. (3)Na.2011.r..przypady.rocznice.powstania.sdw.konstytucyjnych.w.innych.krajach..Zgodnie.ze.zwyczajem.zorganizowane.zostay.z.tych.okazji.konferencje. naukowe. powicone. powszechnym. problemom. pojawiajcym. si. w. orzecznictwie. sdw. prawa.. W. ubiegym. roku. delegacje. Trybunau. wziy. udzia. m.in.. w. konferencjach. zorganizowanych. z. okazji. obchodw. XVlecia:. Sdu. Konstytucyjnego. Gruzji,. Sdu. Konstytucyjnego. Ukrainy,. Sdu. Konstytucyjnego.otwy,.Sdu.Konstytucyjnego.Armenii,.jak.rwnie.XX-lecia:. Sdu.Konstytucyjnego.Bugarii.oraz.Sdu.Konstytucyjnego.Federacji.Rosyjskiej. (w.Petersburgu,.siedzibie.Sdu.Konstytucyjnego,.i.w.Moskwie,.siedzibie.wikszoci.konstytucyjnych.organw.pastwa). (4) W. maju. odby. si. XV. Kongres. Konferencji. Europejskich. Sdw. Konstytucyjnych,. ktrego. tegorocznym. gospodarzem. by. Sd. Konstytucyjny. Rumunii.. Jak. zawsze. Kongres. organizowany. by. przy. wspudziale. Komisji. Weneckiej,. dziaajcej. przy. Radzie. Europy.. Oglnym. tematem. obrad. byo. Sdownictwo.konstytucyjne:.funkcje.oraz.relacje.z.innymi.organami.wadzy.publicznej,.za.w.ramach.paneli.tematycznych.dyskutowano.nad.m.in..problemami. relacji.sdu.konstytucyjnego.z.parlamentem.i.rzdem,.rozstrzygania.sporw.kompetencyjnych.oraz.wykonywania.wyrokw.sdu.konstytucyjnego..W.Kongresie. wzia.udzia.delegacja.Trybunau.skadajca.si.z.Prezesa,.Wiceprezesa,.Szefa. Biura.oraz.pracownika.Zespou.Orzecznictwa.i.Studiw..Przedstawione.w.czasie. obrad.raporty.krajowe.i.kwestionariusze.zostan.opracowane.w.postaci.publikacji. podsumowujcej.stan.prawny.oraz.dowiadczenia.i.dorobek.orzeczniczy.sdw. konstytucyjnych.w.zakresie.objtym.tematyk.XV.Kongresu.. (5)W.ramach.tradycyjnej.wymiany.pogldw.i.dowiadcze,.ktra.od.1995.r.. przybraa.posta.dorocznych.konferencji.organizowanych.na.przemian.w.Polsce. i.na.Litwie,.Trybuna.goci.rwnie.sdziw.litewskiego.Sdu.Konstytucyjnego.. Tematem.XV.Konferencji.byy.prawa.socjalne.w.orzecznictwie.obydwu.sdw.. Przy.okazji.konferencji.nastpia.wymiana.odznacze.przyznanych.byym.prezesom.polskiej.i.litewskiej.instytucji..Prezes.Trybunau.Andrzej.Rzepliski.odznaczy. byego. ju. Prezesa. Sdu. Konstytucyjnego. Republiki. Litwy. Kstutisa. Lapinskasa,. przyznanym. przez. Prezydenta. Rzeczypospolitej,. Krzyem. Komandorskim. Orderu. Zasugi. RP.. Nowo. wybrany. Prezes. litewskiego. Sdu. Konstytucyjnego. Romualdas. Urbaitis. odznaczy. byego. Prezesa. Trybunau. Bohdana. Zdziennickiego,. przyznanym. przez. Prezydenta. Republiki. Litwy,. Krzyem.Komandorskim.Orderu.Wielkiego.Ksicia.Litewskiego.Giedymina.
87
4.dziaalnoinformacyjnaiedukacyjna
(1)Orzecznictwo.Trybunau.cieszy.si.rosncym.zainteresowaniem.obywateli.i.mediw..Od.poowy.zeszego.roku.wszystkie.rozprawy.transmitowane.s. w.Internecie..Dziki.temu.suchacze.z.niepenosprawnoci,.jak.rwnie.mieszkajcy.w.odleglejszych.zaktkach.kraju.lub.poza.granicami,.mog.obserwowa. przebieg.rozpraw..Na.stronie.internetowej.Trybunau.zamieszczane.s.m.in..pisma.procesowe.nadsyane.przez.uczestnikw.postpowania..W.zakresie.swoich. kompetencji. komrki. Biura. Trybunau. niezwocznie. udzielaj. odpowiedzi. na. kierowane.do.nich.pytania..Trybuna.realizuje.obowizki.wynikajce.z.przepisw.ustawy.o.dostpie.do.informacji.publicznej.. (2).W. Biurze.Trybunau. Konstytucyjnego. przygotowywane. s. komunikaty. prasowe.w.kadej.sprawie.zamieszczonej.na.wokandzie,.dostpne.take.na.stronie.internetowej.TK,.oraz.dystrybuowane.do.mediw.i.bezporednio.dziennikarzom.przybywajcym.na.rozprawy.w.Trybunale..Po.rozprawie.s.opracowywane. (z.reguy.we.wsppracy.z.sdziami-sprawozdawcami.oraz.ich.wsppracownikami).komunikaty.prasowe.przybliajce.istot.i.znaczenie.orzeczenia.wydanego.przez.Trybuna.. (3)Wszystkie.komunikaty.prasowe,.sprostowania.kierowane.do.prasy.oraz. ewentualne. dodatkowe. informacje. umieszczane. s. na. stronie. internetowej. Trybunau..Znajduje.si.tam.rwnie.wykaz.informacji.prasowych.dotyczcych. rozpraw.w.Trybunale..Wydawany.jest.take.newsletter Wiadomoci TK, w.ktrym.zamieszczane.s.komunikaty.dotyczce.spraw.rozpoznanych.ostatnio.przez. Trybuna,.zapowiedzi.rozpraw.w.nadchodzcym.tygodniu.oraz.inne.informacje. o.dziaalnoci.Trybunau..Materia.ten.dociera.do.prawie.80.odbiorcw.penic. dodatkowo.rol.pobudzajc.zainteresowanie.mediw.sprawami.w.Trybunale.. W.ubiegym.roku.liczba.redakcji.otrzymujcych.newsletter.podwoia.si.w.stosunku.do.roku.2010..W.minionym.roku.odbyy.si.dwie.konferencje.tematyczne. dla.mediw.z.udziaem.Prezesa.i.Wiceprezesa.oraz.sdziw..Dotyczyy.zagadnie.zwizanych.z.ubezpieczeniami.spoecznymi.i.reprywatyzacj.w.orzecznictwie.Trybunau.. (4)Na.stronie.internetowej.Trybunau.w.2011.r..powstaa.zakadka.Dla.mediw,.gdzie.znajduj.si.informacje.potrzebne.dziennikarzom.i.linki.do.innych. wanych.dla.nich.miejsc.na.stronie.. (5) Wydawnictwo. Trybunau. cyklicznie. publikuje. urzdowy. zbir. orzecznictwa..Nakadem.wydawnictwa.ukazuj.si.ponadto.zeszyty.naukowe.Studia. i. Materiay. Trybunau. Konstytucyjnego.. W. minionym. roku. w. ramach. tej. serii. wydany. zosta. m.in.. zbir. referatw. wygoszonych. w. czasie. polsko-fran88
cuskiego.kolokwium.naukowego.zorganizowanego.z.okazji.50.lat.Konstytucji. V.Republiki.Francuskiej..W.minionym.roku.zainaugurowana.zostaa.nowa.seria. wydawnicza,. Monografie Konstytucyjne,. ktrej. zaoeniem. jest. publikowanie. tematycznych.opracowa.z.zakresu.prawa.konstytucyjnego.autorw.majcych. ugruntowan.pozycj.w.krgach.naukowych..W.ramach.nowej.serii,.jako.pierwsze.wydane.zostao.opracowanie.autorstwa.profesora.Marka.Zubika,.pt..Status. prawny. sdziego. Trybunau. Konstytucyjnego,. oddane. do. publikacji. jeszcze. przed.jego.wybraniem.na.sdziego.Trybunau. (6) W. 2011. roku. ukaza. si. pierwszy. zeszyt. nowego. czasopisma. pt.. Zagadnienia. Sdownictwa. Konstytucyjnego. utworzonego. z. inicjatywy. pracownikw.Biura.Trybunau..Zamierzeniem.zespou.redakcyjnego.jest.podjcie. szerszej.dyskusji.na.temat.aktualnych.problemw.sdownictwa.konstytucyjnego,. w. szczeglnoci. wpywu. orzecznictwa. konstytucyjnego. na. poszczeglne. dziedziny.prawa..Dominujc.rol.przy.tworzeniu.pisma.odgrywa.maj.osoby. zawodowo. zajmujce. si. opracowywaniem. materiaw. na. potrzeby. zwizane. z.wydawaniem.orzecze.przez.Trybuna.. (7).Zesp.Orzecznictwa.i.Studiw.dokonywa.analizy.polskiego.i.zagranicznego.prawa.oraz.orzecznictwa..Systematycznie.prowadzi.rwnie.monitoring. nastpstw.orzecze.Trybunau.w.orzecznictwie.sdw,.pimiennictwie.i.dziaalnoci.prawodawczej. (8)Dziaalno.informacyjna.Trybunau.nie.ogranicza.si.jedynie.do.udostpniania.informacji.w.jzyku.polskim..Zesp.Orzecznictwa.i.Studiw.kontynuuje. prace. nad. tumaczeniem. wybranych. wyrokw. na. jzyk. angielski.. W.2011.r..na.stronie.internetowej.Trybunau.zamieszczono.tumaczenia.12.wyrokw.(z.uzasadnieniami),.w.tym.w.sprawie.SK.45/09,.w.tumaczeniu.nie.tylko. na.jzyk.angielski,.ale.te.na.niemiecki.i.francuski..Zamieszczane.s.ponadto. tumaczenia.wybranych.komunikatw.prasowych. (9). W. ramach. wsppracy. z. Komisj. Weneck,. Zesp. Orzecznictwa. i. Studiw. systematycznie. przekazuje. informacje. statystyczne. oraz. anglojzyczn. syntez. tez. wybranych. orzecze,. ktre. nastpnie. trafiaj. do. oglnodostpnej.bazy.danych.CODICES12..Baza.ta,.skupiajca.informacje.na.temat. orzecznictwa. wikszoci. sdw. konstytucyjnych. oraz. innych. narodowych. organw,. majcych. kompetencj. do. hierarchicznej. kontroli. prawa,. stanowi. obszerne. rdo. wiedzy. z. dziedziny. porwnawczego. prawa. konstytucyjnego..Wsppraca.w.ramach.Komisji.Weneckiej.polega.rwnie.na.nieregularnej.wymianie.informacji.pomidzy.samymi.sdami.konstytucyjnymi..Zesp.
12
.www.codices.coe.int.
89
Orzecznictwa.i.Studiw.naley.do.najaktywniejszych.uczestnikw.tego.midzynarodowego. forum;. wysya. liczne. zapytania,. ale. te. dokada. stara,. by. adne.z.nadesanych.zapyta.nie.pozostao.bez.odpowiedzi..W.ubiegym.roku. wysano.ogem.3.zapytania.oraz.udzielono.odpowiedzi.na.wszystkie.z.27.zapyta,. ktre. pojawiy. si. na. forum.. Zesp. utrzymuje. rwnie. bezporednie. robocze.kontakty.z.zaprzyjanionymi.instytucjami,.kierujc.zapytania.(3).oraz. odpowiadajc.(4).na.nadesane.pytania.. (10)Trybuna.kontynuuje.rwnie.sw.dziaalno.edukacyjn..W.ubiegym. roku.gocio.w.Trybunale.35.zorganizowanych.grup.uczniw.i.studentw,.w.tym. jedna.grupa.studentw.z.Francji,.zapoznajc.si.na.miejscu.z.histori.oraz.ide. sdownictwa.konstytucyjnego..Po.raz.drugi.ju.odbyy.si.w.siedzibie.Trybunau. warsztaty.z.pisania.skargi.konstytucyjnej,.organizowane.we.wsppracy.z.Koem. Naukowym. Prawa. Konstytucyjnego. Legislator. WPiA. UW.. Podczas. trzech. spotka,. prowadzonych. przez. sdziego. Trybunau. oraz. pracownikw. Biura. Trybunau,.studenci.prawa.poznawali.specyfik.tej.formy.inicjowania.kontroli. konstytucyjnoci,. a. nastpnie. prbowali. swoich. si. samodzielnie. przygotowujc.projekty.skarg.konstytucyjnych..Warto.rwnie.odnotowa,.e.we.wrzeniu. w.siedzibie.Trybunau.odby.si.fina.trzeciej.edycji.konkursu.pod.honorowym. patronatem.Prezesa.Trybunau.Jestem.obywatelem.Rzeczypospolitej..W.ubiegorocznym.finale.rywalizoway.ze.sob.druyny.piciu.szk.wojewdztwa.mazowieckiego.oraz.warmisko-mazurskiego. (11) Trybuna. od. wielu. lat. dokada. stara,. aby. informacje. na. temat. jego. funkcjonowania. oraz. orzecznictwa. byy. udostpniane. na. stronie. internetowej.. Dostrzega.jednoczenie,.e.taka.forma.komunikacji.internetowej.coraz.czciej. uzupeniana. bywa. rozwizaniami. umoliwiajcymi. dwukierunkow. wymian. informacji..Dc.do.stworzenia.szerokiego.forum.wymiany.pogldw.na.temat. aktualnych.problemw.konstytucyjnych,.Trybuna.powoa.do.ycia.internetowy. portal.o.charakterze.publicystycznym.Obserwator.Konstytucyjny13..Do.inicjowania.oraz.uczestniczenia.w.dyskusji.prowadzonej.na.jego.amach.zapraszani.s. wybitni. prawnicy. i. konstytucjonalici,. lecz. podstawowym. zaoeniem. portalu. jest.jego.otwarcie.na.spoeczno.internautw..Z.tej.racji.moliwo.wsptworzenia. zasobw. Obserwatora. ma. kady. zainteresowany,. przede. wszystkim. przesyajc. wasne. teksty,. jak. rwnie. prowadzc. prywatny. blog. o. tematyce. prawnokonstytucyjnej..
13
.http://www.obserwatorkonstytucyjny.pl/
90
5. awieszeniewaloryzacjiwynagrodzesdziw z konstytucyjnych
Ustawodawca,.uzasadniajc.to.koniecznoci.stabilizacji.finansw.publicznych,.w.trakcie.prac.nad.tzw..ustaw.okoobudetow.podj.decyzj.o.zamroeniu.wynagrodze.sdziw.Trybunau.. Dodatkowo.rozwaana.bya.trwaa.i.niekorzystna.zmiana.mechanizmu.wyliczania.wynagrodze.sdziw,.poczwszy.od.2013.r.,.oraz.moliwo.pozbawienia.Prezesa.Trybunau.prawa.dokonywania.przesuni.w.ramach.uchwalonego. przez. parlament. budetu. Trybunau. i. przekazania. tej. kompetencji. Ministrowi. Finansw. Wprowadzone. ostatecznie. rozwizanie. ograniczyo. si. do. ustawowego. zawieszenia.waloryzacji.wynagrodze.sdziw.konstytucyjnych.w.2012.r.14
14
.. z.. U.. z. 2011. r.. Nr. 291,. poz.. 1707;. por.. stanowisko. Prezesa. Trybunau. Konstytucyjnego. z. 10. listopada. D 2011.r..(P-073-9/11).dotyczce.projektu.ustawy.o.zmianie.niektrych.ustaw.zwizanych.z.realizacj.ustawy. budetowej.
91
92
zACzNIkI
93
94
zaczniknr1
95
96
97
zaczniknr2 Analizadanychstatystycznychdotyczcychsprawzakoczonych
wyrokiipostanowieniawydaneprzeztrybunakonstytucyjnynaetapie rozpoznaniamerytorycznego (1).W.2011.r..Trybuna.na.etapie.rozpoznania.merytorycznego.wyda.114.orzecze,.w.tym:.59wyrokworaz.55postanowieoumorzeniupostpowania. Oglna.liczba.wydanych.orzecze.jest.porwnywalna.z.rokiem.poprzednim,. jednak.od.kilku.lat.dostrzec.mona.w.tym.zakresie.tendencj.spadkow.
98
(2).Prawie.co.druga.rozpoznana.przez.Trybuna.sprawa.zakoczya.si.umorzeniem.postpowania.w.caoci.(46%)..W.36.przypadkach.Trybuna,.koczc. spraw. wyrokiem,. jednoczenie. czciowo. umorzy. postpowanie.. Z. kolei. w.3.przypadkach.postpowanie.ulego.czciowemu.umorzeniu.jeszcze.przed. wydaniem.wyroku.w.danej.sprawie.
99
(3)Trybuna.wyda.dwa.postanowienia.sygnalizacyjne..jedno.adresowane. do.Sejmu,.drugie.do.Ministra.Sprawiedliwoci..Podjcie.przez.te.organy.stosownych.dziaa.jest.niezbdne.dla.zapewnienia.spjnoci.systemu.prawnego..Uwagi. sygnalizacyjne.Trybuna.formuuje.nie.tylko.w.formie.postanowie.ale.i.w.uzasadnieniach. wyrokw,. take. tych. rozstrzygajcych. o. zgodnoci. z. Konstytucj. zaskaronych.przepisw.
lp.
sygnatura idata
skad
Adresat
tresygnalizacjiwydanychw2011r. Uwagi.dotyczce.stwierdzonych. uchybie.w.rozporzdzeniu.Ministra. Sprawiedliwoci.z.dnia.13.stycznia. 2004.r..w.sprawie.czynnoci. administracyjnych.zwizanych. z.wykonywaniem.tymczasowego. aresztowania.oraz.kar.i.rodkw.przymusu. skutkujcych.pozbawienie.wolnoci.oraz. dokumentowania.tych.czynnoci. Uwagi.dotyczce.niezbdnoci.dziaa. ustawodawczych.zmierzajcych. do.zapewnienia.zwrotu.kosztw. penomocnika.ustanowionego. w.postpowaniu.o.odszkodowanie. i.zadouczynienie.za.niesuszne.skazanie,. tymczasowe.aresztowanie.lub.zatrzymanie.
1.
3.sdziw
Minister. Sprawiedliwoci
2.
5.sdziw
Sejm
100
(4).W.wikszoci.wydanych.wyrokw.Trybuna.orzek.wycznie.o.hierarchicznej. zgodnoci. zakwestionowanych. przepisw. lub. stwierdzi. nieadekwatno. wzorcw. kontroli. (formua. nie. jest. niezgodny).. O. hierarchicznej. niezgodnoci.przynajmniej.jednego.przepisu.Trybuna.orzek.natomiast.w.25.wyrokach.(42%). Wyroki,.w.ktrych.Trybuna.posuy.si.wycznie.formu.prostej.zgodnoci.lub.niezgodnoci.z.wzorcem.kontroli.nale.do.mniejszoci.. W.wikszoci.wyrokw.(ok..64%).Trybuna.posuy.si.w.sentencji.kwalifikowanymi. formuami. rozstrzygnicia,. w. tym. przede. wszystkim. o. zgodnoci. albo.niezgodnoci.przepisu.w.okrelonym.zakresie.lub.czci..W.jednym.wyroku.rozstrzygn.o.zgodnoci.zakwestionowanego.przepisu,.o.ile.bdzie.rozumiany.w.sposb.okrelony.w.sentencji.
(5). W. 6. wyrokach. Trybuna. odroczy. termin. utraty. mocy. obowizujcej. niekonstytucyjnych.przepisw,.w.tym.raz.na.maksymalny.przewidziany.przez. Konstytucj.okres.18.miesicy. (6).W.2011.r..Trybuna.wyda.3.wyroki.bez.przeprowadzenia.rozprawy..Jest. to.moliwe.wycznie.w.trybie.skargi.konstytucyjnej,.jeeli.ze.stanowisk.uczestnikw.postpowania.bezspornie.wynika,.e.zaskarone.przepisy.s.niezgodne. z.Konstytucj..
101
102
103
(9) Zdecydowana. wikszo. wyrokw. jest. wynikiem. rozpoznania. przez. Trybuna.pyta.prawnych.sdw.(22.wyroki).oraz.skarg.konstytucyjnych.(17).. Tradycyjnie.znaczca.liczba.spraw.zapada.z.wnioskw.RPO.(9).oraz.posw.na. Sejm.RP.(4)..Pi.wyrokw.zapado.w.wyniku.rozpoznania.spraw.podmiotw. o.ograniczonej.legitymacji.wnioskowej,.a.dwa.wyroki.z.wniosku.Prezydenta.RP. przed.podpisaniem.ustawy.
Wyroki.wydane.w.2011.r..s.wynikiem.zakoczenia.przez.Trybuna.spraw. przekazanych. do. merytorycznego. rozpoznania. w. latach. 2008-2011,. w. tym:. 14.w.2008.r.,.27.w.2009.r.,.14.w.2010.r..oraz.4.w.2011.r..redni.czas.rozpoznawania.sprawy.zakoczonej.wyrokiem.wynis.24.miesice. Na. koniec. 2011. r.. w. toku. rozpoznania. merytorycznego. znajdowao. si. 161.spraw.
104
(10)Wikszo.spraw.zakoczonych.wyrokiem.Trybuna.rozpozna.w.skadzie. piciu. sdziw. (48).. W. penym. skadzie,. zastrzeonym. m.in.. dla. spraw. o.szczeglnej.zawioci.czy.wnioskw.Prezydenta.w.trybie.kontroli.prewencyjnej,.zapado.10.wyrokw..Jeden.wyrok.wydany.zosta.w.skadzie.trzech.sdziw. (kontrola.abstrakcyjna.ograniczona.do.oceny.przepisw.rozporzdzenia).
105
postanowieniaizarzdzeniawydanenaetapierozpoznaniawstpnego (11) Na. etapie. kontroli. wstpnej.Trybuna. wyda. 568. postanowie,. w. tym. 329.odmawiajcych.nadania.dalszego.biegu.skargom.konstytucyjnym.oraz.wnioskom.podlegajcym.takiej.kontroli..Do.merytorycznego.rozpoznania.przekazanych. zostao. 38. spraw.. Wzywajc. do. usunicia. brakw. formalnych. Trybuna. wyda.195.zarzdze.
.Zarzdzenia.wzywajce.do.usunicia.brakw.formalnych.
106
zaczniknr3 Rodzajerozstrzygnizawartychwwyrokach
Orzeczenie,ebadanyprzepis: 1998 1999 . jest.zgodny.z.wzorcem.kontroli 36 10 . jest.niezgodny.z.wzorcem.kontroli 16 25 . w.pewnym.zakresie..jest.zgodny. 4 6 z.wzorcem.kontroli . w.pewnym.zakresie..jest. 6 14 niezgodny.z.wzorcem.kontroli . rozumiany.jako.()..jest.zgodny. 6 z.wzorcem.kontroli . rozumiany.jako.()..jest. niezgodny.z.wzorcem.kontroli . rozumiany.w.ten.sposb,.e.(). jest.niezgodny . rozumiany.w.taki.sposb,.e.(...). jest.zgodny . nie.jest.niezgodny.z.wzorcem. (nieadekwatno.wzorca.kontroli. 25 35 powoanego.przez.inicjatora. postpowania) . nie.jest.niezgodny.z.(...),.a.tym. samym.jest.zgodny.(...) . w.czci.(...).jest.zgodny . w.czci.(...).jest.niezgodny 2 2 . niewyczajcy.obowizku.(...).jest. zgodny . jako.przepis.odsyajcy.(...). do.przepisw.(...).jest.zgodny . przez.to,.e.().jest.niezgodny . jest.niezgodny.(...),.a.przez.to.z.(...) . jest.niezgodny.(),.a.przez.to.jest. niezgodny.z. . nie.narusza.(...),.a.przez.to.jest. zgodny.z.(...) . jest.niezgodny.(...).przez.to,.e.(...) 10 18 . jest.niezgodny.(...),.poniewa 3 2 . jest.niezgodny.(...).jako 1 . jest.niezgodny.(...),.gdy 1 . jest.niezgodny.(...).ze.wzgldu . jest.niezgodny.(...).z.powodu . jest.niezgodny.z.(...),.a.ponadto liczbawyrokw15wydanych 33 52 wdanymroku,wtym: . wyroki,.w.ktrych.zastosowano. odroczenie.utraty.mocy. 2 5 obowizujcej. . wyroki,.w.ktrych.sentencji. zawarte.jest.wskazanie.co.do. praktycznych.skutkw.orzeczenia. o.niekonstytucyjnoci.przepisu
15
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 29 72 81 63 66 102 61 22 47 33 26 22 25 29 36 15 60 71 25 17 21 16 9 8 2 16 9 1 38 2 11 2 52 7 7 11 8 45 2 1 4 1 64 4 12 16 1 1 52 2 5 5 1 1 61 8 2 16 16 4 1 46 4 2 1 1 70 6 2 14 32 38 2 7 1 5 79 13 4 10 31 1 56 2 7 1 3 1 92 14 1 12 23 1 1 42 1 2 5 1 1 1 3 104 14 2 9 32 2 1 14 1 2 2 73 9 1 9 30 1 25 3 8 1 1 93 8 17 22 1 26 2 3 2 3 78 7 14 21 1 15 2 3 1 2 2 68 11 22 15 1 16 4 5 2 1 59 6 -
.. glna. liczba. wyrokw. moe. by. mniejsza. od. sumy. wszystkich. rozstrzygni,. poniewa. sentencje. O wyrokw.mog.zawiera.wiele.rozmaitych.formu.rozstrzygnicia.
107
zaczniknr4 wzorcekontroliwsprawachzakoczonychwyrokiem
konstytucjaRp
wzorce konstytucyjne sygnaturywyrokw,wktrychtkorzek,ebadaneprzepisys: zgodnez: K.19/08;.K.23/08;.K.33/08; K.4/09;.K.8/09;.K.20/09; K.23/09;.K.26/09;.K.10/09; K.1/10;.K.11/10;.P.90/08; P.110/08;.P.33/09;.P.41/09; P.15/10;.P.26/10;.SK.49/08; SK.62/08;.SK.24/09;. SK.42/09; SK.6/10;.SK.3/11;.U.8/08; K.10/09; K.1/10; SK.11/09; K.8/09; K.20/09; P.18/09;.P.26/09; K.26/09; K.3/09; Niezgodnez: Niesniezgodnez:
Art..2
P.21/09;
Art..7 Art..10 Art..17.ust..1 Art..18 Art..20 Art..21.ust..1 ust..2 Art..22 Art..24 Art..25.ust..1 ust..2 Art..31 ust..1 ust..2 ust..3 Art..32 ust..1 ust..1.zd..1 ust..2
K.7/09;.P.31/10;
K.19/08;.K.20/09;.K.11/10; P.12/09;.P.26/09;.SK.49/08; SK.24/09;.SK.42/09;. SK.3/11; K.9/11;P.41/09; K.4/09;.K.8/09;.K.23/09; K.26/09;.K.9/11;.P.8/08; P.6/10;.SK.62/08;.SK.33/09; SK.44/09;.SK.45/09;. SK.10/10;
K.9/11;.P.21/09;
SK.62/08;
K.33/08;
K.7/09;.K.25/09;.SK.39/09; P.8/08;
108
SK.62/08;
Art..69 Art..70.ust..2 Art..71.ust..1 ust..2 Art..72.ust..3 Art..75.ust..1 Art..76 Art..77 Art..77.ust..1 ust..2 Art..78 Art..84 Art..87 Art..92.ust..1 Art..96.ust..2 Art..97.ust..2 Art..98.ust..2 ust..5 Art..121.ust..2 Art..127 ust..1 Art..128.ust..2 Art..153.ust..1 Art..167.ust..1 ust..4 Art..169.ust..2.zd..1 Art..173 Art..175.ust..1 Art..175.ust..2 Art..216.ust..2 Art..217
P.41/09; SK.24/09; P.41/09; SK.33/09; K.16/10; P.7/09;.P.1/10; SK.11/09;.SK.10/10; SK.3/11; P.33/09; K.10/09; K.9/11; K.9/11; K.9/11; K.9/11; K.9/11; K.9/11; K.9/11; K.2/09; K.10/09; K.10/09; K.9/11; P.38/08; K.10/09;.P.33/09; P.9/09; P.21/09; K.7/09;.K.25/09; SK.2/10; P.1/11 K.3/09;.P.9/09;.P.15/10; P.29/10; K.9/11; K.9/11;
K.9/11; Kp.1/11;
109
konstytucjapolskiejRzeczypospolitejludowejzdnia22lipca1952r.
wzorzeckontroli Art..31.ust..1. sygnatura zgodne Niezgodne K.35/08 Nies niezgodne
postanowieniaumwmidzynarodowych
lp. wzorzeckontroli Art.. 10. Konwencji. o. ochronie. praw. czowieka. i.podstawowych.wolnoci,.sporzdzonej.w.Rzymie. dnia. 4. listopada. 1950. r.,. zmienionej. nastpnie. Protokoami.nr.3,.5.i.8.oraz.uzupenionej.Protokoem. nr.2.(Dz..U..z.1993.r..Nr.61,.poz..284,.ze.zm.). Art.. 1. pkt. 2. Europejskiej. Karty. Spoecznej,. sporzdzonej. w. Turynie. dnia. 18. padziernika. 1961.r..(Dz..U..z.1999.r..Nr.8,.poz..67,.ze.zm.). Art.. 4. pkt. 1. Europejskiej. Karty. Spoecznej,. sporzdzonej. w. Turynie. dnia. 18. padziernika. 1961.r..(Dz..U..z.1999.r..Nr.8,.poz..67,.ze.zm.). Art.. 15. ust.. 1. Midzynarodowego. Paktu. Praw. Obywatelskich. i. Politycznych,. otwartego. do. podpisu.w.Nowym.Jorku.dnia.19.grudnia.1966.r.. (Dz..U..z.1977.r..Nr.38,.poz..167). Art.. 12. ust.. 1. Konwencji. o. prawach. dziecka,. przyjtej. przez. Zgromadzenie. Oglne. Narodw. Zjednoczonych. dnia. 20. listopada. 1989. r.. (Dz.. U.. z.1991.r..Nr.120,.poz..526,.ze.zm.). sygnatura zgodne Niezgodne Nies niezgodne
1.
P.12/09
2. 3.
P.110/08 P.110/08
4.
K.35/08
5.
K.16/10
przepisyustaw
lp. wzorzeckontroli Art..5..3.ustawy.z.dnia.14.lutego.1991.r..Prawo. o. notariacie. (Dz.. U.. z. 2008. r.. Nr. 189,. poz.. 1158,. ze.zm.). sygnatura zgodne U.8/08 Niezgodne Nies niezgodne
1.
110
zaczniknr5 przedmiotkontroliwsprawachzakoczonychwyrokiem
umowymidzynarodowe
lp. 1. przedmiotkontroli Art.. 4. ust.. 1. umowy. midzy. Rzeczpospolit. Polsk. a. Stanami. Zjednoczonymi.Ameryki.o.ekstradycji,.sporzdzonej.w.Waszyngtonie.dnia. 10.lipca.1996.r..(Dz..U..z.1999.r..Nr.93,.poz..1066,.ze.zm.). sygnatura SK.6/10 data wyroku 21.IX.2011
Rozporzdzeniauniieuropejskiej
lp. 1. przedmiotkontroli sygnatura data wyroku 16.XI.2011
Art.. 41. zdanie. drugie. rozporzdzenia. Rady. (WE). nr. 44/2001. z. dnia. 22.grudnia.2000.r..w.sprawie.jurysdykcji.i.uznawania.orzecze.sdowych. SK.45/09 oraz.ich.wykonywania.w.sprawach.cywilnych.i.handlowych.(Dz..Urz..UE. L.12.z.16.01.2001,.s..1,.ze.zm.).
ustawy
lp. przedmiotkontroli sygnatura data wyroku
1.
2.
3.
4.
kodekspostpowaniaadministracyjnego Art..127..3.w.zwizku.z.art..24..1.pkt.5.ustawy.z.dnia.14.czerwca.1960.r.. .Kodeks.postpowania.administracyjnego.(Dz..U..z.2000.r..Nr.98,.poz.. 1071,.ze.zm.).w.zakresie,.w.jakim.nie.wycza.osoby.piastujcej.funkcj. SK.3/11 monokratycznego. organu. centralnej. administracji. rzdowej. od. udziau. w.postpowaniu.z.wniosku.o.ponowne.rozpatrzenie.sprawy,.gdyby.osoba. ta.wydaa.zaskaron.decyzj. kodekspostpowaniacywilnego Art.. 471. ustawy. z. dnia. 17. listopada. 1964. r.. . Kodeks. postpowania. cywilnego.(Dz..U..Nr.43,.poz..296,.ze.zm.).w.zakresie,.w.jakim.przewiduje,. P.38/08 e. referendarz. sdowy. ma. kompetencje. sdu. przy. wykonywaniu. powierzonych.mu.czynnoci. Art..400.w.zwizku.z.art..410..1.ustawy.z.dnia.17.listopada.1964.r...Kodeks. postpowania. cywilnego. (Dz.. U.. Nr. 43,. poz.. 296,. ze. zm.). w. zakresie,. w.jakim.zawarcie.kolejnego.maestwa.przez.jedn.ze.stron.postpowania. SK.11/09 o.wznowienie.od.wyroku.orzekajcego.rozwd.uniemoliwia.prowadzenie. tego.postpowania. Art..4248..1.w.zwizku.z.art..4245..1.pkt.3.ustawy.z.dnia.17.listopada. 1964.r...Kodeks.postpowania.cywilnego.(Dz..U..Nr.43,.poz..296,.ze.zm.). w.zakresie,.w.jakim.przewiduje.odrzucenie..bez.wezwania.do.usunicia. SK.49/08 brakw. . skargi. o. stwierdzenie. niezgodnoci. z. prawem. prawomocnego. orzeczenia. niespeniajcej. wymogu. wskazania. przepisu. prawa,. z. ktrym. zaskarone.orzeczenie.jest.niezgodne.
6.XII.2011
12.V.2011
11.V.2011
12.VII. 2011
111
1. 2.
5.IV.2011 6.VII.2011
3.
19.VII. 2011
1.
18.VII. 2011
2.
13.XII. 2011
3.
18.X.2011
1.
12.IV.2011
1.
5.IV.2011
112
1.
2.
1.
1.
1.
1.
113
114
115
1.
1.
1.
1.
1.
1.
1.
116
1.
1.
1.
1.
1.
1.
1.
1.
117
118
119
1.
K.9/11
20.VII. 2011
1.
K.9/11
1.
K.9/11
120
1. 1.
1.
Rozporzdzenia
lp. 1. przedmiotkontroli 1.. . 11. ust.. 1. pkt. 1. rozporzdzenia. Prezesa. Rady. Ministrw. z. dnia. 29. padziernika. 1999. r.. w. sprawie. stypendiw. i. innych. kosztw. ksztacenia.w.Krajowej.Szkole.Administracji.Publicznej.(Dz..U..Nr.90,. poz..1004,.ze.zm.). Rozporzdzenie. Krajowej. Rady. Radiofonii. i. Telewizji. z. dnia. 4. lutego. 2000. r.. w. sprawie. opat. za. udzielenie. koncesji. na. rozpowszechnianie. programw.radiowych.i.telewizyjnych.(Dz..U..Nr.12,.poz..153,.ze.zm.). . 2. ust.. 1. rozporzdzenia. Ministra. Finansw. z. dnia. 22. kwietnia. 2004. r.. w. sprawie. stawek. opat. pobieranych. przez. organy. celne. (Dz.. U.. Nr. 87,. poz.. 832). w. zakresie,. w. jakim. okrela. minimaln. stawk. opaty. za. przechowywanie.towarw.w.depozycie.organu.celnego. 1...3.pkt.5-7,..6.pkt.14-17,..13.pkt.1.lit..a.oraz..15.ust..1.pkt.1.i.2.rozporzdzenia.Ministra.Sprawiedliwoci.z.dnia.28.czerwca.2004.r..w.sprawie. maksymalnych.stawek.taksy.notarialnej.(Dz..U..Nr.148,.poz..1564,.ze.zm.). 2.. . 10a. ust.. 1. i. 2. rozporzdzenia. z. 28. czerwca. 2004. r.. powoanego. w.punkcie.1. sygnatura P.15/10 data wyroku 9.III.2011 19.VII. 2011 15.XI.2011
1.
P.9/09
1.
P.29/10
1.
U.8/08
7.VII.2011
121
zaczniknr6 przegldtrecisentencjiwyrokwzapadychw2011r.
Sentencje. wyrokw. przytaczane. w. poniszym,. tabelarycznym. przegldzie. nie. s. dosownymi. cytatami.. Objanienia. w. nawiasach. kwadratowych. zostay. wprowadzone.na.potrzeby.niniejszej.Informacji. Oficjalny. charakter. maj. teksty. wyrokw. zamieszczone. w. zbiorze. Orzecznictwo.Trybunau.Konstytucyjnego..Zbir.Urzdowy.
1 wyrokz18stycznia2011r., P 44/08 Inicjator Sd.Okrgowy.w.Warszawie
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Jamrz Art..17b.ust..1.pkt.3.[opaty roczne za wieczyste uytkowanie gruntw znajdujcych si w zasobach Agencji Nieruchomoci Rolnych przeznaczonych na cele mieszkaniowe] ustawy.z.dnia.19.padziernika.1991.r..o.gospodarowaniu.nieruchomociami.rolnymi. Skarbu.Pastwa,.dodany.przez.art..1.pkt.6.lit..a.ustawy.z.dnia.20.grudnia.2002.r..o.zmianie.ustawy.o.gospodarowaniu.nieruchomociami.rolnymi.Skarbu.Pastwa,.wzakresie, wjakim.dotyczy.nieruchomoci.rolnych.wykorzystywanych.na.cele.mieszkaniowe,.do. dnia.wejcia.w.ycie.ustawy.z.dnia.29.lipca.2005.r..o.przeksztaceniu.prawa.uytkowania. wieczystego.w.prawo.wasnoci.nieruchomoci,.jestzgodny.z.art..64.ust..2.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz.niejestniezgodny.z.art..75.ust..1.Konstytucji. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. zbdno.wydania.wyroku. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8)
122
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.Z..Cielak Art..57.ust..3.[ograniczenie odpowiedzialnoci operatora publicznego za niewykonanie lub nienaleyte wykonanie usug pocztowych].w.zwizku.z.art..59.[odszkodowanie za niezrealizowanie przekazu pocztowego w wysokoci piciokrotnej opaty pobranej za jego nadanie] ustawy.z.dnia.12.czerwca.2003.r...Prawo.pocztowe.jestzgodny.z.art..32. ust.. 1. i. art.. 64. ust.. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej. Polskiej. oraz. nie jest niezgodny. z.art..45.ust..1.i.art..64.ust..3.Konstytucji. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8) 3 wyrokz1marca2011r., P 21/09
Inicjator skadorzekajcy Sd.Okrgowy.w.Opolu 5.sdziw Sd.Okrgowy.w.Opolu Sprawozdawca:.A..Rzepliski Sd.Okrgowy.w.Opolu 1..Art..8.ust..1a.[ograniczenie moliwoci dochodzenia odszkodowania i zadouczynienia przez osoby represjonowane do maksymalnej kwoty 25.000 z]. ustawy. z. dnia. 23.lutego.1991.r..o.uznaniu.za.niewane.orzecze.wydanych.wobec.osb.represjonowanych.za.dziaalno.na.rzecz.niepodlegego.bytu.Pastwa.Polskiego,.dodany.ustaw. z.dnia.19.wrzenia.2007.r..o.zmianie.ustawy.o.uznaniu.za.niewane.orzecze.wydanych. wobec. osb. represjonowanych. za. dziaalno. na. rzecz. niepodlegego. bytu. Pastwa. Polskiego,.jestniezgodny.z.art..64.ust..2.w.zwizku.z.art..32.ust..1.i.art..2.oraz.z.art..41. ust..5.w.zwizku.z.art..77.ust..1.i.art..31.ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. oraz.niejestniezgodny.z.art..31.ust..1.i.2,.a.take.z.art..77.ust..2.Konstytucji. 2..Art..8.ust..1d.[ograniczenie moliwoci dochodzenia odszkodowania i zadouczynienia przez osoby represjonowane poprzez moliwo oparcia si wycznie o jeden tytu spord wymienionych w art. 1 ustawy]. ustawy. z. 23. lutego. 1991. r.. powoanej. w.punkcie.1,.dodany.ustaw.z.19.wrzenia.2007.r..powoan.w.punkcie.1,.jestniezgodny.z.art..41.ust..5.Konstytucji.oraz.niejestniezgodny.z.art..2,.art..31,.art..32.ust..1,. art..64.ust..2.i.art..77.Konstytucji.
123
wyrokz3marca2011r., K 23/09
Inicjator skadorzekajcy Prezydium.Forum.Zwizkw. 5.sdziw Zawodowych Sprawozdawca:.M..Gintowt-Jankowicz 1..Art..3.ust..1-3.[okrelenie prac w szczeglnych warunkach oraz prac o szczeglnych charakterze] ustawy.z.dnia.19.grudnia.2008.r..o.emeryturach.pomostowych.oraz. zaczniki.nr.1.i.2.do.tej.ustawy.wzakresie,wjakim.pomijaj.jako.przesank.uzyskania.emerytury.pomostowej.prace.wykonywane.w.warunkach.wystpowania.haasu,. prace.poza.pomieszczeniami.zamknitymi,.prace.zmianowe.nocne,.prace.w.ekspozycji. na. wibracje. miejscow. i. ogln,. prace. w. pyle. zwkniajcym,. prace. w. szkodliwych. czynnikach.chemicznych,.prace.w.warunkach.naraenia.na.promieniowanie.jonizujce.oraz.w.naraeniu.na.dziaanie.pl.elektromagnetycznych,.a.take.prace.kierowcw. samochodw. ciarowych,. prace. nauczycieli. i. wychowawcw. bezporednio. zwizanych. z. wychowaniem. i. ksztaceniem. dzieci. i. modziey,. prace. nauczycieli. i. wychowawcw. szkolnictwa. specjalnego,. prace. pracownikw. ochrony. zdrowia,. s zgodne. z. art.. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej. Polskiej. i. wynikajc. z. niego. zasad. zaufania. obywatela. do. pastwa. i. stanowionego. przez. nie. prawa. oraz. z. zasad. ochrony. praw. susznie.nabytych. 2..Art..3.ust..1-2.[okrelenie czynnikw ryzyka, z ktrymi wi si prace w szczeglnych warunkach] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.oraz.zacznik.nr.1.do.tej.ustawy. wzakresie,wjakim.w.wykazie.prac.w.szczeglnych.warunkach.pomijaj.prace.w.ekspozycji. na. wibracje. miejscow. i. ogln,. prace. w. pyle. zwkniajcym,. prace. w. warunkach. naraenia. na. promieniowanie. jonizujce. oraz. w. naraeniu. na. dziaanie. pl. elektromagnetycznych,.szgodne.z.art..32.ust..1.Konstytucji. 3.. Zacznik. nr. 2. [wykaz prac o szczeglnym charakterze] do. ustawy. powoanej. w.punkcie.1.w.zwizku.z.art..3.ust..3.tej.ustawy.wzakresie,wjakim.pomija.w.wykazie.prac.o.szczeglnym.charakterze.prace.pracownikw.ochrony.zdrowia,.jestzgodny. z.art..32.ust..1.Konstytucji. 4.. Art.. 3. ust.. 3. [okrelenie prac o szczeglnym charakterze] ustawy. powoanej. w.punkcie.1.oraz.zacznik.nr.2.do.tej.ustawy.szgodne.z.art..2.Konstytucji.i.wynikajc.z.niego.zasad.okrelonoci.prawa. 5..Art..57.[termin wejcia w ycie ustawy] ustawy.powoanej.w.punkcie.1,.w.czci. obejmujcej.zwrot.z.dniem.1.stycznia.2009.r.,.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku.i.ze.wzgldu.na.zbdno.wydania.wyroku
124
wyrokz9marca2011r., P 15/10
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny. 5.sdziw w.Warszawie Sprawozdawca:.S..Biernat 1.. Art.. 8. pkt. 2. [upowanienie do okrelenia w drodze rozporzdzenia wysokoci, zasad i trybu ustalania, wypacania oraz zwrotu stypendium i innych kosztw ksztacenia w Krajowej Szkole Administracji Publicznej] ustawy.z.dnia.14.czerwca.1991.r.. o.Krajowej.Szkole.Administracji.Publicznej.jestniezgodny.z.art..92.ust..1.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. 2...11.ust..1.pkt.1.[zasady zwrotu kosztw ksztacenia w KSAP w przypadku skrelenia suchacza z listy suchaczy po pierwszych omiu miesicach ksztacenia] rozporzdzenia.Prezesa.Rady.Ministrw.z.dnia.29.padziernika.1999.r..w.sprawie.stypendiw. i.innych.kosztw.ksztacenia.w.Krajowej.Szkole.Administracji.Publicznej.jestniezgodny.z.art..92.ust..1.Konstytucji.oraz.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji. . Przepisy. powoane. w. czci. I. trac moc obowizujc z upywem 6 (szeciu) miesicy.od.dnia.ogoszenia.wyroku.w.Dzienniku.Ustaw.Rzeczypospolitej.Polskiej. 6 wyrokz15marca2011r., P 7/09 Inicjator Sd.Rejonowy.w.Toruniu
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Gintowt-Jankowicz Art.. 95. ust.. 1. [nadanie dokumentom bankowym mocy prawnej dokumentw urzdowych] ustawy.z.dnia.29.sierpnia.1997.r...Prawo.bankowe.w.brzmieniu.nadanym. ustaw.z.dnia.26.czerwca.2009.r..o.zmianie.ustawy.o.ksigach.wieczystych.i.hipotece. oraz.niektrych.innych.ustaw,.w.zwizku.z.art..244..1.i.art..252.ustawy.z.dnia.17.listopada.1964.r...Kodeks.postpowania.cywilnego,.w.czci,.w.jakiej.nadaje.moc.prawn.dokumentu.urzdowego.ksigom.rachunkowym.i.wycigom.z.ksig.rachunkowych. banku. w. odniesieniu. do. praw. i. obowizkw. wynikajcych. z. czynnoci. bankowych. w.postpowaniu.cywilnym.prowadzonym.wobec.konsumenta,.jestniezgodny.z.art..2,. art..32.ust..1.zdanie.pierwsze.i.art..76.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz.nie jestniezgodny.z.art..20.Konstytucji. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8)
125
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.M..Granat 1.. Dekret. z. dnia. 12. grudnia. 1981. r.. o. stanie. wojennym. jest niezgodny. z. art.. 7. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.w.zwizku.z.art..31.ust..1.Konstytucji.Polskiej. Rzeczypospolitej. Ludowej. uchwalonej. przez. Sejm. Ustawodawczy. w. dniu. 22. lipca. 1952. r.. oraz. z. art.. 15. ust.. 1. Midzynarodowego. Paktu. Praw. Obywatelskich. i.Politycznych,.otwartego.do.podpisu.w.Nowym.Jorku.dnia.19.grudnia.1966.r. 2.. Dekret. z. dnia. 12. grudnia. 1981. r.. o. postpowaniach. szczeglnych. w. sprawach. o.przestpstwa.i.wykroczenia.w.czasie.obowizywania.stanu.wojennego.jestniezgodny.z.art..7.Konstytucji.RP.w.zwizku.z.art..31.ust..1.Konstytucji.PRL.oraz.z.art..15. ust..1.Midzynarodowego.Paktu.Praw.Obywatelskich.i.Politycznych. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.i.zbdno.wydania.wyroku.oraz.na.utrat.mocy.obowizujcej. przepisw. 8 Inicjator Marek.J. wyrokz22marca2011r., SK 13/08
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.Z..Cielak Art.. 4. ust.. 1. [zasady zwrotu kosztw dojazdu wiadkom w postpowaniu karnym] dekretu. z. dnia. 26. padziernika. 1950. r.. o. nalenociach. wiadkw,. biegych. i. stron. w.postpowaniu.sdowym.jestniezgodny.z.art..64.ust..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej. Polskiej. . Przepis.wymieniony.w.czci.I.tracimocobowizujczupywem12(dwunastu) miesicy.od.dnia.ogoszenia.wyroku.w.Dzienniku.Ustaw.Rzeczypospolitej.Polskiej. 9 wyrokz5kwietnia2011r., P 26/09
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny. 5.sdziw w.Gdasku Sprawozdawca:.M..Granat Art.. 18. ust.. 10. pkt. 1. lit.. a. [cofnicie zezwolenia na sprzeda alkoholu w przypadku sprzeday i podawania napojw alkoholowych osobom nieletnim, nietrzewym, na kredyt lub pod zastaw] ustawy.z.dnia.26.padziernika.1982.r..o.wychowaniu.w.trzewoci. i. przeciwdziaaniu. alkoholizmowi. w zakresie, w jakim. wyklucza. moliwo. skutecznego.powoania.si.przez.przedsibiorc.na.wypenienie.przez.niego.wszystkich. obowizkw. majcych. na. celu. zapewnienie. przestrzegania. przez. jego. pracownikw. okrelonych.w.ustawie.zasad.sprzeday.napojw.alkoholowych.osobom.nieletnim,.jest zgodny.z.art..22.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.
126
10
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Biernat Art..75..1.[obligatoryjne zarzdzenie przez sd wykonania kary, w przypadku popenienia przez skazanego, w okresie prby, podobnego przestpstwa umylnego za ktre orzeczono prawomocnie kar pozbawienia wolnoci] ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r.. .Kodeks.karny.jestzgodny.z.art..32.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. zbdno.wydania.wyroku. 11 wyrokz7kwietnia2011r., K 4/09
Inicjator Krajowa.Komisja.Wykonawcza. skadorzekajcy Niezalenego.Samorzdnego.Zwizku. 5.sdziw Zawodowego.Funkcjonariuszy.Stray. Sprawozdawca:.A..Jamrz Granicznej 1..Art..92.ust..3.[definicja miejscowoci pobliskiej] ustawy.z.dnia.12.padziernika. 1990.r..o.Stray.Granicznej,.w.brzmieniu.nadanym.przez.art..1.pkt.30.ustawy.z.dnia. 22.kwietnia.2005.r..o.zmianie.ustawy.o.Stray.Granicznej.oraz.niektrych.innych.ustaw,. jestzgodny.z.art..32.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 2..Art..45.ust..2.pkt.11.[moliwo zwolnienia funkcjonariusza ze suby w przypadku upywu 12 m-cy zawieszenia w czynnociach subowych, gdy nie ustay przyczyny bdce podstaw zawieszenia] ustawy.z.12.padziernika.1990.r..powoanej.w.punkcie.1. jestzgodny.z.wynikajc.z.art..2.Konstytucji.zasad.naleytej.legislacji. 3.. Art.. 128. ust.. 2. [zasady ustalania wysokoci wiadcze w okresie zawieszenia w czynnociach subowych] ustawy.z.12.padziernika.1990.r..powoanej.w.punkcie. 1.wzakresie,wjakim.okres.zawieszenia.w.czynnociach.subowych.nie.wlicza.si. do.okresu.suby.funkcjonariusza,.od.ktrego.zaley.wysoko.innych.ni.uposaenie. zasadnicze.wiadcze.pieninych.lub.prawo.do.nich.oraz.wymiar.urlopu.wypoczynkowego.i.innych.rodzajw.urlopw,.jestzgodny.z.art..32.ust..1.Konstytucji.. 4..Art..10.ust..2.[utrata prawa do emerytury] ustawy.z.dnia.18.lutego.1994.r..o.zaopatrzeniu.emerytalnym.funkcjonariuszy.Policji,.Agencji.Bezpieczestwa.Wewntrznego,. Agencji.Wywiadu,.Suby.Kontrwywiadu.Wojskowego,.Suby.Wywiadu.Wojskowego,. Centralnego. Biura. Antykorupcyjnego,. Stray. Granicznej,. Biura. Ochrony. Rzdu,. Pastwowej.Stray.Poarnej.i.Suby.Wiziennej.oraz.ich.rodzin.w.zwizku.z.art..12. ustawy.z.dnia.13.kwietnia.2007.r..o.zmianie.ustawy.o.Stray.Granicznej.oraz.niektrych.innych.ustaw.[stosowanie przepisw pozbawiajcych prawa do emerytury z dniem wejcia wycie ustawy nowelizujcej] jestzgodny.z.wynikajcymi.z.art..2.Konstytucji. zasadami.niedziaania.prawa.wstecz.oraz.ochrony.praw.susznie.nabytych. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku.
127
12
wyrokz12kwietnia2011r., P 90/08
Inicjator skadorzekajcy Sd.Rejonowy.w.Midzyrzeczu 5.sdziw Sd.Rejonowy.w.Midzyrzeczu Sprawozdawca:.T..Liszcz Art..54.[odpowiedzialno podatnika za uchylenie si od opodatkowania przez nieujawnienie waciwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub niezoenie deklaracji] ustawy.z.dnia.10.wrzenia.1999.r...Kodeks.karny.skarbowy.wzakresie, w jakim. przewiduje. odpowiedzialno. karn. za. przestpstwo. skarbowe. albo. wykroczenie.skarbowe.podatnika.bdcego.osob.fizyczn,.ktremu.za.ten.sam.czyn,. polegajcy. na. uchyleniu. si. od. opodatkowania. podatkiem. dochodowym. od. osb. fizycznych. przez. nieujawnienie. waciwemu. organowi. przedmiotu. lub. podstawy. opodatkowania.lub.niezoenie.deklaracji..z.naraeniem.przez.to.podatku.na.uszczuplenie..wymierzono.uprzednio.zryczatowany.podatek.dochodowy.na.podstawie.art..30. ust..1.pkt.7.ustawy.z.dnia.26.lipca.1991.r..o.podatku.dochodowym.od.osb.fizycznych. w.wysokoci.75%.dochodu,.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8) 13 wyrokz12kwietnia2011r., SK 62/08
Inicjator skadorzekajcy Marek.P. 5.sdziw Marek.P. Sprawozdawca:.M..Zubik Art.. 6. ust.. 4. i. 5. [zasady opodatkowania osb fizycznych samotnie wychowujcych dzieci] ustawy. z. dnia. 26. lipca. 1991. r.. o. podatku. dochodowym. od. osb. fizycznych,. w. brzmieniu. wynikajcym. z. ustawy. z. dnia. 2. grudnia. 1994. r.. o. zmianie. niektrych. ustaw.regulujcych.zasady.opodatkowania.oraz.niektrych.innych.ustaw.oraz.ustawy. z.dnia.21.listopada.1996.r..o.zmianie.ustawy.o.podatku.dochodowym.od.osb.fizycznych,.a.take.ustawy.z.dnia.9.listopada.2000.r..o.zmianie.ustawy.o.podatku.dochodowym.od.osb.fizycznych.oraz.o.zmianie.niektrych.innych.ustaw,.jestzgodny.z.wynikajc. z. art.. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej. Polskiej. zasad. poprawnej. legislacji,. a.take.z.art..32.ust..1.Konstytucji.oraz.niejestniezgodny.z.art..33.i.art..48.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie.
128
14
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.. S..Wronkowska-Jakiewicz Art..9.ust..6.[zasady podlegania ubezpieczeniom spoecznym przez osoby prowadzce pozarolnicz dziaalno gospodarcz] w.zwizku.z.art..6.ust..1.pkt.5.ustawy.z.dnia. 13.padziernika.1998.r..o.systemie.ubezpiecze.spoecznych,.w.brzmieniu.obowizujcym.do.dnia.wejcia.w.ycie.ustawy.z.dnia.24.kwietnia.2009.r..o.zmianie.ustawy.o.systemie.ubezpiecze.spoecznych.oraz.ustawy..Prawo.bankowe,.wzakresie,wjakim. co. do. osb. przebywajcych. na. urlopie. wychowawczym. prowadzcych. pozarolnicz. dziaalno.gospodarcz.i.pozostajcych.w.stosunku.pracy.przewidywa.pierwszestwo. obowizku. ubezpiecze. emerytalnego. i. rentowych. z. tytuu. prowadzenia. pozarolniczej.dziaalnoci.gospodarczej,.jestzgodny.z.art..71.ust..2.w.zwizku.z.art..32.ust..1. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. 15 wyrokz19kwietnia2011r., K 19/08 Inicjator Rzecznik.Praw.Obywatelskich
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Kotlinowski 1..Art..21f.ust..2.zdanie.pierwsze.[sankcja pozbawienia penionej funkcji publicznej za zoenie niezgodnego z prawd owiadczenia lustracyjnego] ustawy.z.dnia.18.padziernika. 2006. r.. o. ujawnianiu. informacji. o. dokumentach. organw. bezpieczestwa. pastwa.z.lat.1944-1990.oraz.treci.tych.dokumentw.wzakresie,wjakim.dotyczy. sdziw,. jest niezgodny. z. art.. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej. Polskiej. oraz. nie jest niezgodny.z.art..65.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji,.awzakresie,wjakim. dotyczy.pozostaych.zawodw,.o.ktrych.mowa.w.art..21f.ust..1.tej.ustawy,.jestniezgodny.z.art..2.i.art..65.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji. 2..Art.. 66. [utrata mocy obowizujcej ustawy z 1997 r. z wyjtkiem art. 30 ustawy] ustawy.powoanej.w.punkcie.1,.w.czci.obejmujcej.zwrot.z.wyjtkiem.art..30,. wzakresie,wjakim.dotyczy.sdziw,.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji.oraz.niejest niezgodny.z.art..65.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji,.a.wzakresie,wjakim.dotyczy.prokuratorw.i.adwokatw,.jestzgodny.z.art..2.i.art..65.ust..1.w.zwizku. z.art..31.ust..3.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8)
129
16
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.. S..Wronkowska-Jakiewicz Art..5.ust..2.[zasada ustalania prawa do zasiku rodzinnego dla rodzin z dzieckiem legitymujcym si orzeczeniem o niepenosprawnoci] ustawy.z.dnia.28.listopada.2003.r.. o.wiadczeniach.rodzinnych.wzakresie,wjakim.nie.rnicuje.poziomu.dochodu.na. osob. w. rodzinie,. jako. przesanki. uzyskania. zasiku. rodzinnego. i. zwizanych. z. nim. dodatkw,. w. zalenoci. od. tego,. czy. w. rodzinie. jest. jedno. dziecko. legitymujce. si. orzeczeniem. o. niepenosprawnoci. lub. orzeczeniem. o. umiarkowanym. albo. o. znacznym.stopniu.niepenosprawnoci.bd.wicej.dzieci.niepenosprawnych,.jestzgodny. z.art..2,.art..32,.art..69.i.art..71.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8) 17 wyrokz20kwietnia2011r., kp 7/09 Inicjator Prezydent.Rzeczypospolitej.Polskiej
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.T..Liszcz 1..Art..1.pkt.11.ustawy.z.dnia.23.kwietnia.2009.r..o.zmianie.ustawy..Prawo.budowlane.oraz.niektrych.innych.ustaw,.w.czci.dotyczcej.art..28.ust..1.ustawy.z.dnia.7.lipca. 1994.r...Prawo.budowlane,.w.zwizku.z.art..1.pkt.14.ustawy.z.23.kwietnia.2009.r.,. w.czci.dotyczcej.art..30a.ust..4.ustawy..Prawo.budowlane.[przystpienie do budowy obiektu budowlanego, w przypadku braku sprzeciwu waciwego organu w terminie 30 dni od dokonania zgoszenia na budow (bez obowizku uzyskania pozwolenia na budow)],.jestniezgodny.z.art..2,.art..21.ust..1.i.art..64.ust..1.i.2.w.zwizku.z.art..31. ust.. 3. oraz. z. art.. 45. ust.. 1. w. zwizku. z. art.. 77. ust.. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej. Polskiej. 2..Art..1.pkt.11.ustawy.z.23.kwietnia.2009.r.,.w.czci.dotyczcej.art..28.ust..1.i.art..29. ust..1.[zwolnienie z obowizku zgoszenia budowy wskazanych w ustawie obiektw budowlanych] ustawy. . Prawo. budowlane,. art.. 1. pkt. 14. ustawy. z. 23. kwietnia. 2009. r.,. w.czci.dotyczcej.art..30a.ust..1.i.art..30b.ust..2.i.3.[zakres czynnoci sprawdzajcych waciwego organu w odniesieniu do zgoszenia oraz obligatoryjne przesanki wniesienia sprzeciwu przez organ] ustawy. . Prawo. budowlane. oraz. art.. 1. pkt. 32. ustawy. z.23.kwietnia.2009.r.,.w.czci.dotyczcej.art..55.[obowizek uzyskania potwierdzenia zakoczenia budowy przed przystpieniem do uytkowania wskazanych obiektw budowlanych] ustawy..Prawo.budowlane,.sniezgodne.z.art..2.Konstytucji. 3..Art..33.ust..2.[legalizacja z mocy prawa okrelonych obiektw budowlanych lub ich czci, wybudowanych z naruszeniem prawa] ustawy. z. 23. kwietnia. 2009. r.. jest niezgodny.z.art..2.Konstytucji. . Przepisy.ustawy.wskazane.w.czci.I.snierozerwalnie.zwizane.z.ca.ustaw. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8)
130
18
wyrokz5maja2011r., P 110/08
Inicjator skadorzekajcy Sd.Rejonowy.dla.m.st..Warszawy 5.sdziw w.Warszawie Sprawozdawca:.M..Pyziak-Szafnicka Art.. 164. ust.. 4. [zasady utraty prawa do wynagrodzenia i zwrotu wydatkw przez nadzorc sdowego i zarzdc].ustawy.z.dnia.28.lutego.2003.r...Prawo.upadociowe. i.naprawcze.wzakresie,wjakim.przewiduje,.e.zarzdca.traci.prawo.do.wynagrodzenia.i.zwrotu.wydatkw,.jeeli.nie.zada.ich.przed.upywem.terminw.do.wniesienia. zarzutw.na.ukad,.jestzgodny.z.art..2.i.art..64.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej. Polskiej. oraz. nie jest niezgodny. z. art.. 1. pkt. 2. oraz. art.. 4. pkt. 1. Europejskiej. Karty. Spoecznej,.sporzdzonej.w.Turynie.dnia.18.padziernika.1961.r. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. 19 Inicjator Maria.D. wyrokz11maja2011r., SK 11/09
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Granat Art..400.w.zwizku.z.art..410..1.[niedopuszczalno skargi o wznowienie postpowania od wyroku orzekajcego uniewanienie maestwa, rozwd lub ustalajcego nieistnienie maestwa] ustawy. z. dnia. 17. listopada. 1964. r.. . Kodeks. postpowania. cywilnego.wzakresie,wjakim.zawarcie.kolejnego.maestwa.przez.jedn.ze.stron. postpowania.o.wznowienie.od.wyroku.orzekajcego.rozwd.uniemoliwia.prowadzenie.tego.postpowania,.jestzgodny.z.art..45.ust..1.i.art..77.ust..2.w.zwizku.z.art..18. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8)
131
20
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Rymar 1..Art..2..2.[kompetencje referendarzy sdowych do wykonywania zada z ochrony prawnej] ustawy.z.dnia.27.lipca.2001.r...Prawo.o.ustroju.sdw.powszechnych.jest zgodny.z.art..45.ust..1.i.art..175.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz.nie jestniezgodny.z.art..10,.art..173.i.art..175.ust..2.Konstytucji. 2..Art..471.[posiadanie kompetencji sdu przy wykonywaniu przez referendarzy sdowych powierzonych czynnoci] ustawy.z.dnia.17.listopada.1964.r...Kodeks.postpowania.cywilnego.wzakresie,wjakim.przewiduje,.e.referendarz.sdowy.ma.kompetencje.sdu.przy.wykonywaniu.powierzonych.mu.czynnoci,.jestzgodny.z.art..45. ust..1.Konstytucji.oraz.niejestniezgodny.z.art..10,.art..173.i.art..175.ust..2.Konstytucji. 3..Art.. 118. [kompetencje referendarzy sdowych do wykonywania czynnoci w zakresie zwalniania od kosztw sdowych] ustawy. z. dnia. 28. lipca. 2005. r.. o. kosztach. sdowych.w.sprawach.cywilnych.jestzgodny.z.art..45.ust..1.Konstytucji.oraz.niejest niezgodny.z.art..10,.art..173.i.art..175.ust..2.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.ze.wzgldu.na.niedopuszczalno.wydania. wyroku.i.ze.wzgldu.na.zbdno.wydania.wyroku. 21 Inicjator Wiesaw.P. wyrokz19maja2011r., SK 9/08
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Jamrz Art.. 216. ust.. 1. [zasady zwrotu wywaszczonych nieruchomoci] ustawy. z. dnia. 21.sierpnia.1997.r..o.gospodarce.nieruchomociami.wzakresie,wjakim.pomija.art..47. ust..1.ustawy.z.dnia.12.marca.1958.r..o.zasadach.i.trybie.wywaszczania.nieruchomoci. jako.podstaw.nabycia.na.rzecz.Skarbu.Pastwa.nieruchomoci,.do.ktrej.stosuje.si. odpowiednio.przepisy.rozdziau.6.dziau.III.ustawy.z.21.sierpnia.1997.r..o.gospodarce.nieruchomociami,.jestniezgodny.z.art..64.ust..1.oraz.z.art..64.ust..2.w.zwizku. z.art..32.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.ze.wzgldu.na.zbdno.wydania.wyroku. i.ze.wzgldu.na.niedopuszczalno.wydania.wyroku. 22 wyrokz19maja2011r., K 20/09 Inicjator Rzecznik.Praw.Obywatelskich
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Rymar Art..73.ust..4.[wyganicie roszczenia o odszkodowanie za wywaszczone nieruchomoci zajte pod drogi publiczne]. ustawy. z. dnia. 13. padziernika. 1998. r.. . Przepisy. wprowadzajce.ustawy.reformujce.administracj.publiczn.jestzgodny.z.art..21.ust..2. w.zwizku.z.art..31.ust..3.oraz.z.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.i.wywodzon.z.niego.zasad.poprawnej.legislacji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.ze.wzgldu.na.niedopuszczalno.wydania. wyroku. 132
23
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.M..Granat 1..Art..63.ust..9.[upowanienie do okrelenia w drodze rozporzdzenia z mienia ktrych pastwowych jednostek organizacyjnych lub mienia komunalnego moe by wyczona nieruchomo w celu jej przekazania jako nieruchomo zamienna lub na ktr pastwow jednostk organizacyjn moe by naoony obowizek zapaty odszkodowania w postpowaniu regulacyjnym spraw majtkowych Kocioa] ustawy.z.dnia.17.maja. 1989.r..o.stosunku.Pastwa.do.Kocioa.Katolickiego.w.Rzeczypospolitej.Polskiej.jest niezgodny.z.art..92.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz.niejestniezgodny. z.art..216.ust..2.Konstytucji. 2..Art..70a.ust..1.i.2.[moliwo przekazywania, na rzecz Kocioa Katolickiego, nalecych do pastwa nieruchomoci pooonych w Ziemiach Zachodnich i Pnocnych] ustawy. powoanej. w. punkcie. 1. jest zgodny. z. art.. 25. ust.. 1. Konstytucji. oraz. nie jest niezgodny.z.art..25.ust..2.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdania.odrbne.(za..nr.8) 24 wyrokz13czerwca2011r., SK 41/09
Inicjator skadorzekajcy Jan.S. 5.sdziw Marek.S. Sprawozdawca:.M..Kotlinowski Art..215.ust..2.[odesanie do odpowiedniego stosowania przepisw o odszkodowaniu za wywaszczone nieruchomoci do przyznania odszkodowania za dom jednorodzinny oraz dziak budowlan] ustawy. z. dnia. 21. sierpnia. 1997. r.. o. gospodarce. nieruchomociami.wzakresie,wjakim.pomija.stosowanie.przepisw.tej.ustawy.dotyczcych. odszkodowa. za. wywaszczone. nieruchomoci. do. nieruchomoci,. ktre. przeszy. na. wasno.gminy.m.st..Warszawy.lub.pastwa.na.podstawie.dekretu.z.dnia.26.padziernika.1945.r..o.wasnoci.i.uytkowaniu.gruntw.na.obszarze.m.st..Warszawy,.innych. ni.domy.jednorodzinne,.jeeli.przeszy.one.na.wasno.pastwa.po.5.kwietnia.1958.r.,. i.dziaek,.ktre.przed.dniem.wejcia.w.ycie.powoanego.dekretu.mogy.by.przeznaczone.pod.budownictwo.inne.ni.jednorodzinne,.jeeli.poprzedni.waciciele.lub.ich. nastpcy.prawni.zostali.pozbawieni.faktycznej.moliwoci.wadania.nimi.po.5.kwietnia.1958.r.,.jestniezgodny.z.art..64.ust..2.w.zwizku.z.art..32.ust..1.oraz.w.zwizku. z.art..31.ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8)
133
25
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.M..Zubik Art..2.w.zwizku.z.art..7.pkt.1.[moliwo redukcji zatrudnienia w ramach racjonalizacji zatrudnienia przez rozwizanie z pracownikiem stosunku pracy, w tym z pracownikiem posiadajcym prawo do emerytury lub renty] ustawy.z.dnia.16.grudnia.2010.r.. o. racjonalizacji. zatrudnienia. w. pastwowych. jednostkach. budetowych. i. niektrych. innych. jednostkach. sektora. finansw. publicznych. w. latach. 2011-2013,. w zakresie wjakim.dotycz.urzdnikw.suby.cywilnej,.sniezgodne.z.art..2.i.art..153.ust..1. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Przepisy.wskazane.w.czci.I.wyroku.s.nierozerwalnie.zwizane.z.ca.ustaw. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8) 26 wyrokz15czerwca2011r., K 2/09 Inicjator Rzecznik.Praw.Obywatelskich
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Biernat Art..10.ust..3.oraz.art..74.ust..2.i.3.[wyczenie pracownikw Urzdu Komisji Nadzoru Finansowego z korpusu suby cywilnej] ustawy.z.dnia.21.lipca.2006.r..o.nadzorze.nad. rynkiem.finansowym.szgodne.z.art..153.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 27 wyrokz21czerwca2011r., P 26/10
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny. 5.sdziw w.Poznaniu Sprawozdawca:.M..Zubik Art..70..4.[zasady przedawnienia zobowizania podatkowego] ustawy.z.dnia.29.sierpnia.1997.r...Ordynacja.podatkowa.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej. Polskiej.
134
28
wyrokz5lipca2011r., P 14/10
Inicjator Sd.Rejonowy.Szczecin-Centrum skadorzekajcy w.Szczecinie 5.sdziw Sd.Rejonowy.Szczecin-Centrum Sprawozdawca:.M..Zubik w.Szczecinie Art.. 114. ust.. 2. pkt. 4. [zasady przyznawania odszkodowania pracownikom stoczni w postpowaniu kompensacyjnym] ustawy.z.dnia.19.grudnia.2008.r..o.postpowaniu. kompensacyjnym. w. podmiotach. o. szczeglnym. znaczeniu. dla. polskiego. przemysu. stoczniowego. w zakresie, w jakim. wycza. objcie. ochron. na. zasadach. szczeglnych.pracownikw.stoczni.posiadajcych.prawomocne.orzeczenie.stwierdzajce.nabycie.uprawnie.do.emerytury,.ktrzy.ukoczyli.65.rok.ycia.w.stosunku.do.mczyzn. i. 60. rok. ycia. w. stosunku. do. kobiet,. jest niezgodny. z. art.. 32. ust.. 1. i. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. 29 wyrokz5lipca2011r., P 36/10
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny 5.sdziw w.Szczecinie Sprawozdawca:.M..Kotlinowski Art..3.ust..1.ustawy.z.dnia.16.listopada.2006.r..o.zmianie.ustawy.o.podatku.od.spadkw. i.darowizn.oraz.ustawy.o.podatku.od.czynnoci.cywilnoprawnych.w.zwizku.z.art..16. ust..1.pkt.3.[wymogi formalne zawierania przez spadkobiercw zaliczanych do III grupy podatkowej umowy o opiek] ustawy.z.dnia.28.lipca.1983.r..o.podatku.od.spadkw. i.darowizn.wzakresie,wjakim.nie.uwzgldnia.ulgi.podatkowej.osoby.zaliczanej.do. III.grupy.podatkowej,.ktra.do.31.grudnia.2006.r..sprawowaa.opiek.nad.spadkodawc. na.podstawie.umowy.zawartej.przed.organem.gminy,.a.po.tym.dniu.nabya.w.drodze. spadku. prawa. wskazane. w. art.. 16. ust.. 1. pkt. 3. powoanej. ustawy. z. 28. lipca. 1983. r.,. jest niezgodny. z. zasad. ochrony. interesw. w. toku. wynikajc. z. art.. 2. Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. 30 wyrokz6lipca2011r., P 12/09 Inicjator Sd.Okrgowy.w.Gdasku
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.Z..Cielak Art.. 135. . 2. [odpowiedzialno karna za publiczne zniewaenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej] ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r...Kodeks.karny.jestzgodny. z.art..54.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz. art..10.Konwencji.o.ochronie.praw.czowieka.i.podstawowych.wolnoci,.sporzdzonej. w.Rzymie.dnia.4.listopada.1950.r.,.zmienionej.nastpnie.Protokoami.nr.3,.5.i.8.oraz. uzupenionej.Protokoem.nr.2.
135
31
wyrokz7lipca2011r., U 8/08
Inicjator skadorzekajcy Krajowa.Rada.Notarialna 3.sdziw Krajowa.Rada.Notarialna Sprawozdawca:.Z..Cielak 1...3.pkt.5-7,..6.pkt.14-17,..13.pkt.1.lit..a.oraz..15.ust..1.pkt.1.i.2.[przepisy okrelajce maksymalne stawki taksy notarialnej za poszczeglne czynnoci] rozporzdzenia.Ministra.Sprawiedliwoci.z.dnia.28.czerwca.2004.r..w.sprawie.maksymalnych. stawek.taksy.notarialnej.szgodnez.art..5..3.[upowanienie do wydania rozporzdzenia okrelajcego m.in. maksymalne stawki taksy notarialnej] ustawy.z.dnia.14.lutego. 1991.r...Prawo.o.notariacie. 2...3.pkt.7.oraz..6.pkt.14-17.[przepisy okrelajce maksymalne stawki taksy notarialnej za poszczeglne czynnoci] rozporzdzenia.z.28.czerwca.2004.r..powoanego. w.punkcie.1.szgodne.z.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 3...10a.ust..1.i.2.[przepisy okrelajce maksymalne stawki taksy notarialnej za poszczeglne czynnoci] rozporzdzenia.z.28.czerwca.2004.r..powoanego.w.punkcie.1.jest zgodny.z.art..5..3.ustawy.z.14.lutego.1991.r..powoanej.w.punkcie.1. 32 wyrokz11lipca2011r., P 1/10 Inicjator Sd.Rejonowy.w.Toruniu
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Gintowt-Jankowicz Art..194.[nadanie ksigom rachunkowym oraz wycigom z ksig funduszu sekurytyzacyjnego mocy prawnej dokumentu urzdowego] ustawy.z.dnia.27.maja.2004.r..o.funduszach.inwestycyjnych.wczci,wjakiej.nadaje.moc.prawn.dokumentu.urzdowego. ksigom.rachunkowym.i.wycigom.z.ksig.rachunkowych.funduszu.sekurytyzacyjnego. w.postpowaniu.cywilnym.prowadzonym.wobec.konsumenta,.jestniezgodny.z.art..2,. art..32.ust..1.zdanie.pierwsze.i.art..76.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz.nie jestniezgodny.z.art..20.Konstytucji.
136
33
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Jamrz 1).art..164.ust..3.i.art..166.ust..3.[przesanki wyganicia stosunku pracy w przypadku likwidacji lub reorganizacji urzdu] ustawy.z.dnia.3.padziernika.2008.r..o.udostpnianiu.informacji.o.rodowisku.i.jego.ochronie,.udziale.spoeczestwa.w.ochronie.rodowiska.oraz.o.ocenach.oddziaywania.na.rodowisko, 2).art..19.ust..2.[przesanki wyganicia stosunku pracy w przypadku likwidacji lub reorganizacji urzdu] ustawy.z.dnia.10.lipca.2008.r..o.zniesieniu.Gwnego.Inspektora. Inspekcji.Handlowej,.o.zmianie.ustawy.o.Inspekcji.Handlowej.oraz.niektrych.innych. ustaw, 3).art..98.ust..9,.art..99.ust..9.i.art..100.ust..1.[przesanki wyganicia stosunku pracy w przypadku likwidacji lub reorganizacji urzdu] ustawy.z.dnia.27.sierpnia.2009.r... Przepisy.wprowadzajce.ustaw.o.finansach.publicznych .szgodne.z.art..2,.art..24,.art..32.ust..1.i.art..45.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej. Polskiej. . Zdanie.odrbne.(za..nr.8) 34 wyrokz12lipca2011r., Sk49/08
Inicjator skadorzekajcy Gminna.Spdzielnia.Samopomoc. 5.sdziw Chopska Sprawozdawca:.M..Gintowt-Jankowicz w.Koszalinie Art..4248..1.w.zwizku.z.art..4245..1.pkt.3.[przesanki odrzucenia skargi o stwierdzenie niezgodnoci z prawem prawomocnego orzeczenia] ustawy.z.dnia.17.listopada. 1964.r...Kodeks.postpowania.cywilnego.wzakresie,wjakim.przewiduje.odrzucenie..bez.wezwania.do.usunicia.brakw..skargi.o.stwierdzenie.niezgodnoci.z.prawem. prawomocnego. orzeczenia. niespeniajcej. wymogu. wskazania. przepisu. prawa,. z.ktrym.zaskarone.orzeczenie.jest.niezgodne,.jestzgodny.z.art..45.ust..1.w.zwizku. z.art..2.oraz.art..31.ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku.
137
35
wyrokz13lipca2011r., k 10/09
Inicjator Rada.Miejska.w.Polkowicach skadorzekajcy Rada.Gminy.Jerzmanowa Peny.skad Rada.Gminy.w.Radwanicach Sprawozdawca:.P..Tuleja Rada.Gminy.Lubin 1..Art..84.ust..1-7.[zasady ustalania wysokoci opaty eksploatacyjnej za wydobywanie kopaliny ze zoa] ustawy.z.dnia.4.lutego.1994.r...Prawo.geologiczne.i.grnicze. jestzgodny.z.art..7.oraz.art..167.ust..1.i.4.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 2..Art..84.ust..2.[wskanik obliczenia opaty eksploatacyjnej za wydobyt kopalin] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji. 3..Art..84.ust..4.[upowanienie RM do okrelenia w drodze rozporzdzenia stawek opat eksploatacyjnych] ustawy. powoanej. w. punkcie. 1. jest zgodny. z. art.. 92. ust.. 1. i.art..217.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdania.odrbne.(za..nr.8) 36 wyrokz18lipca2011r., k 25/09 Inicjator Rzecznik.Praw.Obywatelskich
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Pyziak-Szafnicka Art..13.ust..3.[moliwo wydania zezwolenia, przez prokuratora lub sd, na ujawnienie danych osobowych i wizerunku osb, przeciwko ktrym toczy si postpowanie przygotowawcze lub sdowe, ze wzgldu na wany interes spoeczny] ustawy. z. dnia. 26.stycznia.1984.r...Prawo.prasowe.wzakresie,wjakim.nie.przewiduje.zaalenia. do. sdu. na. wydane. przez. prokuratora. zezwolenie. na. ujawnienie. danych. osobowych. i.wizerunku.osb,.przeciwko.ktrym.toczy.si.postpowanie.przygotowawcze,.jestniezgodny.z.art..45.ust..1.i.art..77.ust..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 37 wyrokz18lipca2011r., SK 10/10 Inicjator Krzysztof.G.
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.. S..Wronkowska-Jakiewicz Art..48..1.w.zwizku.z.art..459..2.i.art..465..1.[brak moliwoci wniesienia zaalenia na postanowienie o wyczenia prokuratora prowadzcego lub nadzorujcego postpowanie przygotowawcze] ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r...Kodeks.postpowania. karnego.wzakresie,wjakim.nie.przewiduje.moliwoci.wniesienia.zaalenia.do.sdu. na.wydane.przez.prokuratora.bezporednio.przeoonego.postanowienie.w.przedmiocie.wyczenia.prokuratora.prowadzcego.postpowanie.przygotowawcze,.jestzgodny. z.art..45.ust..1,.art..77.ust..2.oraz.z.art..32.ust..1.w.zwizku.z.art..45.ust..1.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. 138
38
wyrokz19lipca2011r., P 9/09
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny. 5.sdziw w.Warszawie Sprawozdawca:.S..Rymar 1..Art..40.ust..2.[upowanienie do okrelenia w drodze rozporzdzenia m.in. wysokoci opaty za udzielenie koncesji dla nadawcw radiowych i telewizyjnych] ustawy. z.dnia.29.grudnia.1992.r..o.radiofonii.i.telewizji.jestniezgodny.z.art..217.oraz.art..92. ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.. 2.. Rozporzdzenie. Krajowej. Rady. Radiofonii. i. Telewizji. z. dnia. 4. lutego. 2000. r.. w. sprawie.opat.za.udzielenie.koncesji.na. rozpowszechnianie. programw.radiowych. i.telewizyjnych.jestniezgodne.z.art..92.ust..1.Konstytucji. . Przepisy.powoane.w.czci.I.tracmocobowizujczupywem12(dwunastu) miesicy.od.dnia.ogoszenia.wyroku.w.Dzienniku.Ustaw.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. zbdno.wydania.wyroku. 39 wyrokz19lipca2011r., K 11/10 Inicjator Grupa.posw
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Rzepliski 1..Art..256..2.[odpowiedzialno karna za przestpstwo produkowania, utrwalania lub sprowadzania, nabywania, przechowywania, posiadania, prezentowania, przewoenia lub przesyania, w celu rozpowszechniania, druku, nagrania lub innego przedmiotu propagujcego faszyzm i totalitaryzm] ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r...Kodeks. karny,. w czci obejmujcej. wyrazy:. albo. bdce. nonikiem. symboliki. faszystowskiej,.komunistycznej.lub.innej.totalitarnej,.jestniezgodny.z.art..42.ust..1.w.zwizku. z.art..54.ust..1.i.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 2..Art..256..2.ustawy.powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.przewiduje.kryminalizacj.produkowania,.utrwalania.lub.sprowadzania,.nabywania,.przechowywania,. posiadania,.prezentowania,.przewoenia.lub.przesyania..w.celu.rozpowszechniania. .druku,.nagrania.lub.innego.przedmiotu.zawierajcego.tre.okrelon.w.art..256..1. ustawy.powoanej.w.punkcie.1,.jestzgodny.z.art..42.ust..1.w.zwizku.z.art..54.ust..1. i.art..2.Konstytucji. 3..Art..256..3.[wyczenie odpowiedzialnoci karnej w stosunku do sprawcy czynu okrelonego w 2 jeeli dopuci si tego czynu w ramach dziaalnoci artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej lub naukowej] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.jestzgodny.z.art..42.ust..1.w.zwizku.z.art..54.ust..1.i.art..2.Konstytucji.oraz.z.art..54.ust..1. w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie.
139
40 Inicjator Grupa.posw
wyrokz20lipca2011r., k9/11
skadorzekajcy Peny.skad I.sprawozdawca:.M..Kotlinowski II.sprawozdawca:.T..Liszcz 1..Art..4..2.i.3,.art..26..3,.art..39..2.[moliwo zarzdzenia dwudniowego gosowania] wczciobejmujcej.wyrazy.Jeeli.gosowanie.przeprowadza.si.w.cigu.jednego.dnia,.art..39..3,.art..39..7.zdanie.drugie.w.czci.zaczynajcej.si.od.wyrazw. a.jeeli.gosowanie.przeprowadza.si.w.cigu.dwch.dni,.art..43.i.art..69..2.ustawy. z.dnia.5.stycznia.2011.r...Kodeks.wyborczy: a).. zakresie,wjakimdotycz.wyborw.do.Sejmu.Rzeczypospolitej.Polskiej.i.do. w Senatu. Rzeczypospolitej. Polskiej,. s niezgodne. z. art.. 98. ust.. 2. i. 5. Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej, b).. zakresie,wjakim.dotycz.wyborw.Prezydenta.Rzeczypospolitej.Polskiej,.s w niezgodne.z.art..128.ust..2.Konstytucji. 2..Art..4..2.i.3,.art..39..3,.art..43.[moliwo zarzdzenia dwudniowego gosowania] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.dotycz.wyborw.do.Parlamentu. Europejskiego,. organw. stanowicych. jednostek. samorzdu. terytorialnego. oraz. wjtw,.burmistrzw.i.prezydentw.miast,.niesniezgodne.z.art..98.ust..2.i.5.oraz.art..128. ust..2.Konstytucji.. 3..Art..4..2.ustawy.powoanej.w.punkcie.1.jestniezgodny.z.art..2.Konstytucji.oraz. niejestniezgodny.z.art..7.Konstytucji. 4..Art..51..1.[gosowanie przez penomocnika] wczciobejmujcej.wyrazy.jego. penomocnik.oraz.art..38..1.w.zwizku.z.przepisami.rozdziau.7.dziau.I.ustawy.powoanej.w.punkcie.1: a).. zakresie, w jakim. dotycz. gosowania. przez. penomocnika. w. wyborach. do. w Sejmu,.do.Senatu,.w.wyborach.Prezydenta.oraz.w.wyborach.do.organw.stanowicych.jednostek.samorzdu.terytorialnego,.szgodne.z.art..62.ust..1.w.zwizku. z.art..32.ust..1.Konstytucji.i.wynikajc.z.niego.zasad.rwnoci.formalnej.praw. wyborczych,. b).. zakresie, w jakim. dotycz. gosowania. przez. penomocnika. w. wyborach. do. w Parlamentu.Europejskiego,.niesniezgodne.z.art..62.ust..1.w.zwizku.z.art..32. ust..1.Konstytucji, c).. zakresie, w jakim. dotycz. wyborw. do. Sejmu,. s zgodne. z. art.. 96. ust.. 2. w Konstytucji.oraz.niesniezgodne.z.art..97.ust..2.i.art..127.ust..1.Konstytucji, d).. zakresie, w jakim. dotycz. wyborw. do. Senatu,. s zgodne. z. art.. 97. ust.. 2. w Konstytucji.oraz.niesniezgodne.z.art..96.ust..2.i.art..127.ust..1.Konstytucji, e).. zakresie, w jakim. dotycz. wyborw. Prezydenta,. s zgodne. z. art.. 127. ust.. 1. w Konstytucji.oraz.niesniezgodne.z.art..96.ust..2.i.art..97.ust..2.Konstytucji, f).. zakresie, wjakim. dotycz.wyborw. do.organw. stanowicych. jednostek. saw morzdu.terytorialnego,.szgodne.z.art..169.ust..2.zdanie.pierwsze.Konstytucji. 5..Art..38..2.w.zwizku.z.art..62.i.art..66.[gosowanie korespondencyjne] ustawy. powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.dopuszcza.gosowanie.poza.lokalem.obwodowej.komisji.wyborczej: a).. .odniesieniu.do.wyborw.do.Sejmu,.jestzgodny.z.art..96.ust..2.Konstytucji.i.wyw raon.w.nim.zasad.tajnoci.gosowania,.
140
b).. . odniesieniu. do. wyborw. do. Senatu,. jest zgodny. z. art.. 97. ust.. 2. Konstytucji. w i.wyraon.w.nim.zasad.tajnoci.gosowania, c).. .odniesieniu.do.wyborw.Prezydenta,.jestzgodny.z.art..127.ust..1.Konstytucji. w i.wyraon.w.nim.zasad.tajnoci.gosowania.. 6..Art..65.i.art..66.[procedura gosowania korespondencyjnego] ustawy.powoanej. w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.elementem.procedury.gosowania.korespondencyjnego.czyni.przesyanie.kart.do.gosowania: a).. .odniesieniu.do.wyborw.do.Sejmu.i.do.Senatu.oraz.wyborw.Prezydenta,.s w zgodne.z.art..62.ust..1.Konstytucji, b).. . odniesieniu. do. wyborw. do. Parlamentu. Europejskiego,. nie s niezgodne. w z.art..62.ust..1.Konstytucji. 7..Art..66.ustawy.powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.elementem.procedury. gosowania. korespondencyjnego. czyni. wypenienie. kart. do. gosowania. przed. dniem. wyborw: a).. .odniesieniu.do.wyborw.do.Sejmu.i.do.Senatu,.jestzgodny.z.art..98.ust..2.i.5. w Konstytucji, b).. .odniesieniu.do.wyborw.Prezydenta,.jestzgodny.z.art..128.ust..2.Konstytucji. w 8..Art..110..4.w.zwizku.z.art..495..1.pkt.4.[zakaz umieszczania plakatw i hase wyborczych o powierzchni wikszej ni 2 m2 pod grob kary grzywny] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.sniezgodne.z.art..54.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji.oraz. szgodne.z.art..32.Konstytucji. 9..Ustawa.z.dnia.3.lutego.2011.r..o.zmianie.ustawy..Kodeks.wyborczy.[prawo do prowadzenia kampanii wyborczej przez Komitety wyborcze w programach publicznych i niepublicznych nadawcw radiowych i telewizyjnych, z zastrzeeniem rozpowszechniania w nich odpatnie ogosze wyborczych] jest niezgodna. z. art.. 2. Konstytucji. i. z. art.. 54. ust.. 1. w. zwizku. z. art.. 31. ust.. 3. Konstytucji. oraz. jest zgodna. z. art.. 32. Konstytucji.. 10..Art..260,.art..261..1-3.[zasady tworzenia jednomandatowych okrgw wyborczych w celu przeprowadzenia wyborw do Senatu] ustawy. powoanej. w. punkcie. 1. oraz.zacznik.nr.2.do.tej.ustawy.niesniezgodne.z.art..62.ust..1.w.zwizku.z.art..32. ust..1.Konstytucji. 11..Art..260,.art..261,.art..264..1,.art..268,.art..269,.art..272..3,.art..273..1.i.4,. art..274.[tworzenie jednomandatowych okrgw wyborczych oraz zasady i sposb gosowania w jednomandatowych okrgach wyborczych do Senatu] ustawy. powoanej. w.punkcie.1.oraz.zacznik.nr.2.do.tej.ustawy.szgodne.z.art..121.ust..2.Konstytucji. 12..Art..16.ust..1.i.2.w.zwizku.z.art..1.[stosowanie Kodeksu wyborczego do wyborw zarzdzonych po dniu jej wejcia w ycie oraz kadencji rozpocztych po przeprowadzeniu tych wyborw; do wyborw zarzdzonych przed dniem wejcia w ycie Kodeksu wyborczego stosowanie przepisw dotychczasowych] ustawy.z.dnia.5.stycznia.2011.r.. . Przepisy. wprowadzajce. ustaw. . Kodeks. wyborczy. przez. to,. e. uzalenia. reim. prawny.wyborw.od.terminu.ich.zarzdzenia,.jestniezgodny.z.art..2.Konstytucji.oraz. niejestniezgodny.z.art..10.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. . Zdania.odrbne.(za..nr.8)
141
41
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Rzepliski Art.. 5. [obowizek ogaszania wskanikw zmian cen nieruchomoci, stosowanych przy dokonywaniu waloryzacji kwot nalenych z tytuw wskazanych w ustawie, przez Prezesa GUS] ustawy.z.dnia.21.sierpnia.1997.r..o.gospodarce.nieruchomociami.jest zgodny.z.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Zdania.odrbne.(za..nr.8) 42 wyrokz13wrzenia2011r., P 33/09 Inicjator Wojewdzki.Sd.Administracyjny w.Gliwicach
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..WronkowskaJakiewicz Art..2.ust..1.pkt.3.[opodatkowanie podatkiem od nieruchomoci budowli lub ich czci zwizanych z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej] w.zwizku.z.art..1a.ust..1. pkt.2.[definicja budowli] ustawy.z.dnia.12.stycznia.1991.r..o.podatkach.i.opatach.lokalnych,.rozumianywtakisposb,.e.nie.odnosi.si.do.podziemnych.wyrobisk.grniczych.oraz.moe.odnosi.si.do.obiektw.i.urzdze.zlokalizowanych.w.tych.wyrobiskach,.jestzgodny.z.zasad.ustawowej.okrelonoci.regulacji.podatkowych.i.zasad. poprawnej.legislacji.wywodzonymi.z.art..217.w.zwizku.z.art..84.i.art..2.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. 43 wyrokz13wrzenia2011r., K 8/09 Inicjator Grupa.posw
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Biernat 1..Art.. 3. ust.. 1. [porczenie Skarbu Pastwa za niespacony kredyt] ustawy. z. dnia. 29.listopada.2000.r..o.objciu.porczeniami.Skarbu.Pastwa.spaty.niektrych.kredytw. mieszkaniowych.wzakresie,wjakimma.zastosowanie.do.art..11.ust..1.ustawy.z.dnia. 30.listopada.1995.r..o.pomocy.pastwa.w.spacie.niektrych.kredytw.mieszkaniowych,. udzielaniu.premii.gwarancyjnych.oraz.refundacji.bankom.wypaconych.premii.gwarancyjnych.jestzgodny.z.art..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 2..Art..5.ust..5.[uprawnienie bankw do wystawienia bankowych tytuw egzekucyjnych przy podejmowaniu dziaa zmierzajcych do odzyskania zaduenia kredytobiorcw wobec SP, bez uzyskania pisemnego owiadczenia o poddaniu si egzekucji] ustawy.z.29.listopada.2000.r..powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.nadaje.bankowi. prawo. do. wystawiania. bankowych. tytuw. egzekucyjnych. bez. uzyskania. pisemnego. owiadczenia.kredytobiorcy.o.poddaniu.si.egzekucji,.jestzgodny.z.art..20.i.art..32. ust..1.Konstytucji.oraz.niejestniezgodny.z.art..76.i.art..75.ust..1.Konstytucji.
142
44
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.A..Rzepliski Art..4.ust..1.[moliwo odmowy ekstradycji wasnego obywatela] umowy.midzy. Rzeczpospolit.Polsk.a.Stanami.Zjednoczonymi.Ameryki.o.ekstradycji,.sporzdzonej. w.Waszyngtonie.dnia.10.lipca.1996.r..jestzgodny.z.art..55.ust..1.i.2.w.zwizku.z.art..2. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.oraz.niejestniezgodny.z.art..78.Konstytucji. . Postanowienie. o. uchyleniu. postanowienia. tymczasowego. z. dnia. 1. padziernika. 2009. r.,. sygn.. Ts. 203/09,. wstrzymujce. wykonanie. postanowienia. Ministra. Sprawiedliwoci.z.dnia.24.sierpnia.2009.r..o.wydaniu.i.czciowej.odmowie.wydania. pastwu.obcemu.osoby.ciganej. . Zdania.odrbne.(za..nr.8) 45 wyrokz11padziernika2011r., P 18/09 Inicjator Sd.Apelacyjny.we.Wrocawiu
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Jamrz Art..105.ust..2.[moliwo domagania si przez organizacj zbiorowego zarzdzania udzielenia informacji oraz udostpnienia dokumentw niezbdnych do okrelenia wysokoci dochodzonych przez ni wynagrodze i opat] ustawy.z.dnia.4.lutego.1994.r.. o.prawie.autorskim.i.prawach.pokrewnych,.wzakresiedotyczcym.opat,.jestzgodny. z.art..22.Konstytucji. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku.
143
46
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Pyziak-Szafnicka 1).art..22.ust..4.[wyraenie zgody na przyjcie do szpitala przez osob powyej 16 roku ycia lub osob penoletni cakowicie ubezwasnowolnion] ustawy.z.dnia.19.sierpnia. 1994.r..o.ochronie.zdrowia.psychicznego.w.czci.zawierajcej.zwrot.powyej.16.roku. ycia, 2).art..32.ust..5,.art..32.ust..6.[wyraenie zgody na przeprowadzenie bada lub udzielenie innych wiadcze zdrowotnych przez osob powyej 16 roku ycia] w.czci.zawierajcej.zwrot.ktry.ukoczy.16.lat,.art..34.ust..4.ustawy.z.dnia.5.grudnia.1996.r.. o.zawodach.lekarza.i.lekarza.dentysty, 3).art..17.ust..1.[prawo pacjenta, w tym maoletniego, ktry ukoczy 16 lat do wyraenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych wiadcze zdrowotnych przez lekarza] w.czci.zawierajcej.zwrot.w.tym.maoletni,.ktry.ukoczy.16.lat. oraz.art..17.ust..3.w.czci.zawierajcej.zwrot.ktry.ukoczy.16.lat.ustawy.z.dnia. 6.listopada.2008.r..o.prawach.pacjenta.i.Rzeczniku.Praw.Pacjenta .szgodne.z.art..41.ust..1.w.zwizku.z.art..48.ust..1.zdanie.drugie,.art..72.ust..3. Konstytucji. Rzeczypospolitej. Polskiej. i. art.. 12. ust.. 1. Konwencji. o. prawach. dziecka,. przyjtej. przez. Zgromadzenie. Oglne. Narodw. Zjednoczonych. dnia. 20. listopada. 1989. r.,. a. take. z. art.. 47. w. zwizku. z. art.. 48. ust.. 1. zdanie. drugie,. art.. 72. ust.. 3. Konstytucji.i.art..12.ust..1.Konwencji.o.prawach.dziecka. 47 wyrokz18padziernika2011r., SK 24/09 Inicjator ukasz.W.
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.T..Liszcz Art.. 54. ust.. 1. [zasady zwrotu kosztw ksztacenia onierzy zawodowych]. ustawy. z.dnia.11.wrzenia.2003.r..o.subie.wojskowej.onierzy.zawodowych,.w.brzmieniu. obowizujcym.do.31.grudnia.2007.r.,.jestzgodny.z.art..70.ust..2.w.zwizku.z.art..2,. a.take.z.art..65.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. oraz.niejestniezgodny.z.art..65.ust..2-5.Konstytucji. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.zakresie.wskazanym.w.sentencji.wobec. cofnicia.wniosku. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie.
144
48
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Pyziak-Szafnicka Art..31.ust..1.[wyczenie odpowiedniego stosowania do postpowania kontrolnego prowadzonego przez organy kontroli skarbowej art. 54 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa] ustawy. z. dnia. 28. wrzenia. 1991. r.. o. kontroli. skarbowej,. w. brzmieniu. nadanym. ustaw. z. dnia. 27. czerwca. 2003. r.. o. utworzeniu. Wojewdzkich. Kolegiw. Skarbowych.oraz.o.zmianie.niektrych.ustaw.regulujcych.zadania.i.kompetencje.organw.oraz.organizacj.jednostek.organizacyjnych.podlegych.ministrowi.waciwemu. do.spraw.finansw.publicznych.wzakresie,wjakim.wycza.odpowiednie.stosowanie. art.. 54. . 1. pkt. 1. i. 7. ustawy. z. dnia. 29. sierpnia. 1997. r.. . Ordynacja. podatkowa,. jest niezgodny.z.art..84.w.zwizku.z.art..64.ust..1.i.2,.art..31.ust..3,.art..32.ust..1.i.art..2. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. 49 wyrokz18padziernika2011r., SK 39/09
Inicjator skadorzekajcy Katarzyna.K. 5.sdziw Anna.K. Sprawozdawca:.T..Liszcz Art.. 632. pkt. 2. [zasady ponoszenia kosztw procesu w przypadku uniewinnienia oskaronego lub umorzenia postpowania].ustawy.z.dnia.6.czerwca.1997.r...Kodeks. postpowania.karnego.wzakresie,wjakim.w.razie.umorzenia.postpowania.karnego.z.powodu.mierci.oskaronego.uniemoliwia.zasdzenie.na.rzecz.pokrzywdzonego. i.oskaryciela.posikowego.nalenoci.z.tytuu.udziau.w.tym.postpowaniu.adwokata. lub. radcy. prawnego,. ustanowionego. w. charakterze. penomocnika,. jest niezgodny. z.art..45.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku.
145
50
wyrokz15listopada2011r., P 29/10
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny 5.sdziw w.Olsztynie Sprawozdawca:.P..Tuleja 1..Art..93.ust..2.[upowanienie do okrelenia w drodze rozporzdzenia stawek opat za przechowywanie przez organ celny towarw oraz wykonywanie czynnoci przewidzianych w przepisach prawa celnego w miejscu innym ni urzd celny lub poza czasem jego pracy] ustawy.z.dnia.19.marca.2004.r...Prawo.celne.wzakresie,wjakim. dotyczy.stawki.opaty.za.przechowanie.w.depozycie.organu.celnego.towarw.zajtych. na.podstawie.art..30.ust..1.ustawy..Prawo.celne,.jestniezgodny.z.art..2.i.art..92.ust..1. Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 2...2.ust..1.[stawki opat za przechowywanie towarw w depozycie organu celnego] rozporzdzenia.Ministra.Finansw.z.dnia.22.kwietnia.2004.r..w.sprawie.stawek.opat. pobieranych.przez.organy.celne.wzakresie,wjakim.okrela.minimaln.stawk.opaty. za.przechowanie.towarw.w.depozycie.organu.celnego,.jestniezgodny.z.art..92.ust..1. Konstytucji. . Przepis.wymieniony.w.czci.I.w.punkcie.1,.w.zakresie.tam.wskazanym,.tracimoc obowizujc z upywem 12 (dwunastu) miesicy. od. dnia. ogoszenia. wyroku. w.Dzienniku.Ustaw.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. 51 wyrokz16listopada2011r., SK 45/09 Inicjator Anna.S.
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.S..Biernat Art..41.zdanie.drugie.[brak moliwoci zoenia jakiegokolwiek owiadczenia przez dunika w pierwszym stadium postpowania o stwierdzenie wykonalnoci orzeczenia sdu zagranicznego] rozporzdzenia.Rady.(WE).nr.44/2011.z.dnia.22.grudnia.2000.r.. w.sprawie.jurysdykcji.i.uznawania.orzecze.sdowych.oraz.ich.wykonywania.w.sprawach.cywilnych.i.handlowych.jestzgodny.z.art..45.ust..1.oraz.z.art..32.ust..1.w.zwizku. z.art..45.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. 52 wyrokz29listopada2011r., SK 15/09
Inicjator skadorzekajcy Boena.O. 5.sdziw Grayna.L. Sprawozdawca:.Z..Cielak Jadwiga.W. Art..32.ust..1,.3-6.[przesanki przeniesienia pracownikw i funkcjonariuszy celnych do innych jednostek].ustawy.z.dnia.27.czerwca.2003.r..o.utworzeniu.Wojewdzkich. Kolegiw.Skarbowych.oraz.o.zmianie.niektrych.ustaw.regulujcych.zadania.i.kompetencje.organw.oraz.organizacj.jednostek.organizacyjnych.podlegych.ministrowi. waciwemu.do.spraw.finansw.publicznych.jestzgodny.z.art..65.ust..1.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. 146
53
skadorzekajcy Peny.skad Sprawozdawca:.Z..Cielak 1..Art..12..2.pkt.3.[przesanki dopuszczenia do egzaminu notarialnego bez obowizku odbycia aplikacji] ustawy.z.dnia.14.lutego.1991.r...Prawo.o.notariacie.wzakresie, wjakim.zwalnia.z.wymogu.odbycia.aplikacji.notarialnej.osoby,.ktre.po.ukoczeniu. wyszych.studiw.prawniczych.przez.okres.co.najmniej.5.lat.w.okresie.nie.duszym.ni. 10.lat.przed.zoeniem.wniosku.o.dopuszczenie.do.egzaminu.wykonyway.wymagajce. wiedzy. prawniczej. czynnoci. bezporednio. zwizane. z. czynnociami. wykonywanymi. przez. notariusza. w. kancelarii. notarialnej,. na. podstawie. umowy. cywilnoprawnej,. jest zgodny.z.art..2.i.art..17.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. 2..Art..74..4.oraz.art..74d.[forma i zasady przeprowadzania egzaminu notarialnego] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakimnie.przewiduj.ustnej.formy.egzaminu.notarialnego,.niesniezgodne.z.art..17.ust..1.Konstytucji. 3..Art..74a..4.pkt.6.[wykaz dokumentw doczonych do wniosku o dopuszczenie do egzaminu notarialnego] ustawy.powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.odnosi.si. do.dokumentw.zawiadczajcych.co.najmniej.5-letni.okres.wykonywania.wymagajcych.wiedzy.prawniczej.czynnoci.bezporednio.zwizanych.z.czynnociami.wykonywanymi.przez.notariusza.na.podstawie.umw.cywilnoprawnych.w.kancelarii.notarialnej,. jestzgodny.z.art..2.Konstytucji. 54 wyrokz6grudnia2011r., SK 3/11 Inicjator Mirosaw.D.
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Rymar Art..127..3.[prawo do zaskarenia decyzji wydanej w pierwszej instancji] w.zwizku. z.art..24..1.pkt.5.[wyczenie pracownika organu administracji od udziau w postpowaniu w przypadku gdy bra udzia w wydaniu zaskaronej decyzji].ustawy.z.dnia.14.czerwca.1960.r...Kodeks.postpowania.administracyjnego.wzakresie,wjakim.nie.wycza. osoby.piastujcej.funkcj.monokratycznego.organu.centralnej.administracji.rzdowej.od. udziau.w.postpowaniu.z.wniosku.o.ponowne.rozpatrzenie.sprawy,.gdyby.osoba.ta.wydaa.zaskaron.decyzj,.jestzgodny.z.art..78.w.zwizku.z.art..2.oraz.w.zwizku.z.art..31. ust..3.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku.
147
55
wyrokz8grudnia2011r., P 31/10
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny 5.sdziw w.Warszawie Sprawozdawca:.M..Granat Art..8.[odesanie do stosowania przepisw ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku do wnioskw zoonych w trybie poprzednio obowizujcej ustawy] ustawy. z. dnia. 29. lipca. 2005.r..o.przeksztaceniu.prawa.uytkowania.wieczystego.w.prawo.wasnoci.nieruchomoci.wzakresie,wjakim.nakazuje.stosowanie.tej.ustawy.w.brzmieniu.sprzed.wejcia. w.ycie.ustawy.z.dnia.28.lipca.2011.r..o.zmianie.ustawy.o.gospodarce.nieruchomociami.oraz.niektrych.innych.ustaw.do.spraw.wszcztych.na.podstawie.ustawy.z.dnia. 4.wrzenia.1997.r..o.przeksztaceniu.prawa.uytkowania.wieczystego.przysugujcego. osobom. fizycznym. w. prawo. wasnoci. dotyczcych. nieruchomoci. zabudowanej. budynkiem.biurowo-warsztatowym.niewymienionej.w.art..1.ust..1.ustawy.z.29.lipca. 2005.r..w.pierwotnym.brzmieniu.i.zakoczonych.ostateczn.decyzj.przed.dniem.wejcia.w.ycie.ustawy.z.28.lipca.2011.r.,.jestniezgodny.z.art..2.w.zwizku.z.art..21.ust..1. oraz.z.art..64.ust..2.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie. 56 wyrokz12grudnia2011r., P 1/11
Inicjator skadorzekajcy Wojewdzki.Sd.Administracyjny 5.sdziw w.odzi Sprawozdawca:.W..Hermeliski 1..Art..5.pkt.11.[definicja pojcia system realizacji] ustawy.z.dnia.6.grudnia.2006.r.. o.zasadach.prowadzenia.polityki.rozwoju.przezto,e.dopuszcza.uregulowanie.praw. i.obowizkw.wnioskodawcw.w.trakcie.naboru.projektw.finansowanych.z.programu.operacyjnego.poza.systemem.rde.powszechnie.obowizujcego.prawa,.jestniezgodny.z.art..87.Konstytucji.Rzeczypospolitej.Polskiej.. 2..Art..30b.ust..1.zdanie.pierwsze.i.ust..2.[prawo do wniesienia rodka odwoawczego] ustawy powoanej.w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.dopuszcza.uregulowanie.rodkw.odwoawczych.przysugujcych.wnioskodawcy.w.toku.postpowania.o.dofinansowanie.z.programu.operacyjnego.poza.systemem.rde.powszechnie.obowizujcego. prawa,.jestniezgodny.z.art..87.Konstytucji. 3..Art..30c.ust..1.[prawo do wniesienia skargi do sdu administracyjnego w przypadku wyczerpania rodkw odwoawczych wskazanych w art. 30b] ustawy.powoanej. w.punkcie.1.wzakresie,wjakim.uzalenia.prawo.do.skorzystania.ze.skargi.do.sdu. administracyjnego.od.wyczerpania.rodkw.odwoawczych.przewidzianych.w.aktach. niebdcych. rdem. powszechnie. obowizujcego. prawa,. jest niezgodny. z. art.. 87. Konstytucji. . Przepis.wymieniony.w.czci.I,.w.zakresie.tam.wskazanym,.tracimocobowizujc z upywem 18 (osiemnastu) miesicy. od. dnia. ogoszenia. wyroku. w. Dzienniku. Ustaw.Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie.o.umorzeniu.postpowania.w.pozostaym.zakresie.
148
57
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.S..Biernat Art.. 180. . 1. [moliwo zwolnienia z obowizku zachowania tajemnicy] ustawy. z.dnia.6.czerwca.1997.r...Kodeks.postpowania.karnego.wzakresie,wjakim.dotyczy. zwolnienia.od.obowizku.zachowania.tajemnicy.statystycznej: a).jestniezgodny.z.art..47.oraz.z.art..51.ust..2.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej,.przeztoe.nie.okrela.przesanek.zwolnienia.od.obowizku. zachowania.tajemnicy.statystycznej, b).niejestniezgodny.z.art..42.ust..3.Konstytucji, c).jestzgodny.z.zasad.ochrony.zaufania.do.pastwa.i.stanowionego.przez.nie.prawa. wynikajc.z.art..2.Konstytucji. . Przepis.wymieniony.w.czci.I,.w.zakresie.tam.wskazanym,.tracimocobowizujc zupywem12(dwunastu)miesicy.od.dnia.ogoszenia.wyroku.w.Dzienniku.Ustaw. Rzeczypospolitej.Polskiej. 58 wyrokz13grudnia2011r., SK 44/09 Inicjator Zygmunt.W.
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.M..Pyziak-Szafnicka Art..63.ust..5.[zasady przyznawania odwoanemu komornikowi lub jego spadkobiercom opat ustalonych przed jego odwoaniem lub mierci] ustawy.z.dnia.29.sierpnia. 1997.r..o.komornikach.sdowych.i.egzekucji.wzakresie,wjakim.nie.przyznaje.odwoanemu.komornikowi.opat.przez.niego.ustalonych,.ktrych.prawomocno.nastpia. po.jego.odwoaniu,.jestzgodny.z.art..64.ust..2.w.zwizku.z.art..32.ust..1.Konstytucji. Rzeczypospolitej.Polskiej. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. 59 wyrokz14grudnia2011r., SK 42/09 Inicjator Wojciech.Antoni.S.
skadorzekajcy 5.sdziw Sprawozdawca:.A..Jamrz 1..Art..45.w.zwizku.z.art..7.ust..2.pkt.1.i.pkt.3.oraz.w.zwizku.z.art..20.ust..1.zdanie. pierwsze.[zasady rejestracji czasopisma],.wzakresiedotyczcym.czasopism.drukowanych,.ustawy.z.dnia.26.stycznia.1984.r...Prawo.prasowe.wzakresie,wjakim.wprowadza.odpowiedzialno.karn.za.wydawanie.czasopisma.drukowanego.bez.rejestracji: a).. estniezgodny.z.art..31.ust..3.w.zwizku.z.art..54.ust..1.Konstytucji.Rzeczypospolitej. j Polskiej, b).. estzgodny.z.art..42.ust..1.w.zwizku.z.art..2.Konstytucji. j 2..Art..20.ust..1.zdanie.pierwsze.w.zwizku.z.art..7.ust..2.pkt.1.i.pkt.3.ustawy.powoanej.w.punkcie.1,.wzakresiedotyczcym.obowizku.rejestracji.czasopisma.drukowanego,.jestzgodny.z.art..54.ust..1.w.zwizku.z.art..31.ust..3.Konstytucji. . Postanowienie. o. umorzeniu. postpowania. w. pozostaym. zakresie. ze. wzgldu. na. niedopuszczalno.wydania.wyroku. 149
zaczniknr7 Charakterystykapostanowieoumorzeniupostpowania
a)postanowieniaoumorzeniupostpowania
lp. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 data 25.I.2011 16.II.2011 7.III.2011 8.III.2011 8.III.2011 16.III.2011 31.III.2011 6.IV.2011 6.IV.2011 19.IV.2011 5.V.2011 19.V2011 8.VI.2011 13.VI.2011 20.VI.2011 29.VI.2011 4.VII.2011 5.VII.2011 11.VII.2011 18.VII.2011 sygnatura p5/08 sk40/09 p3/09 k29/08 p33/10 p36/09 sk31/09 sk21/07 pp1/10 p17/09 sk48/08 k28/09 sk14/10 sk26/09 sk1/11 p42/09 sk27/10 sk3/10 p59/08 sk5/11 wnioskodawca Naczelny.Sd.Administracyjny Barbara.W. Sd.Rejonowy.w.Lesznie Rzecznik.Praw.Obywatelskich Sd.Okrgowy w.Biaymstoku Sd.Okrgowy w.Biaymstoku spka.z.o.o. spka.akcyjna Sd.Okrgowy.. w.Warszawie VII.Wydzia.Cywilny.Rejestrowy Sd.Rejonowy.. w.Dziadowie Boena.J. Naczelna.Rada.Adwokacka Ewa.C. spka.akcyjna Adam.G. Wojskowy.Sd.Okrgowy w.Poznaniu Maciej.M. Jakub.Janusz.T. Sd.Okrgowy.w.Pocku Marek.J. podstawarozstrzygnicia (ustawaz1sierpnia1997r. otrybunalekonstytucyjnym)
niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) Zdania.odrbne niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) cofnicie.wniosku (art..39.ust..1.pkt.2) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) Zdanie.odrbne umorzenie.postpowania niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) utrata.mocy.obowizujcej (art..39.ust..1.pkt.3) zbdno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1)
niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) cofnicie.wniosku (art..39.ust..1.pkt.2) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) cofnicie.skargi.konstytucyjnej (art..39.ust..1.pkt.2)
150
22 30.VIII.2011 23 30.VIII.2011 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 20.IX.2011 4.X.2011 11.X.2011 12.X.2011 12.X.2011 12.X.2011 19.X.2011 25.X.2011 22.XI.2011 22.XI.2011 22.XI.2011 29.XI.2011 29.XI.2011 30.XI.2011 30.XI.2011 30.XI.2011 30.XI.2011 30.XI.2011 7.XII.2011 7.XII.2011
151
44 45 46 47 48 49 50 51 52
b)postanowieniaoczciowymumorzeniupostpowania
lp. 1 2 3 data 18.V.2011 13.VII.2011 25.X.2011 sygnatura kp10/09 k10/09 k36/09 wnioskodawca Prezydent.RP podstawarozstrzygnicia (ustawaz1sierpnia1997r. otrybunalekonstytucyjnym)
cofnicie.wniosku (art..39.ust..1.pkt.2) umorzenie.na.rozprawie.ze.wzgldu. Rada.Miejska.w.Lubinie na.niestawienie.si.wnioskodawcy (art..60.ust..2) Zarzdu.Gwnego.Niezalenego. zbdno.oraz.niedopuszczalno. Samorzdnego.Zwizku. wydania.wyroku Zawodowego.Policjantw (art..39.ust..1.pkt.1)
c)wyrokizawierajcewsentencjipostanowieniaoumorzeniupostpowania
lp. 1 2 data 18.I.2011 3.III.2011 sygnatura p44/08 k23/09 wnioskodawca Sd.Okrgowy.. w.Warszawie Prezydium.Forum.Zwizkw. Zawodowych podstawarozstrzygnicia (ustawaz1sierpnia1997r. otrybunalekonstytucyjnym)
16.III.2011
k35/08
Rzecznik.Praw.Obywatelskich
zbdno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku zbdno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) niedopuszczalno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) zbdno.wydania.wyroku (art..39.ust..1.pkt.1) utrata.mocy.obowizujcej.przepisw (art..39.ust.1.pkt.3)
152
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
12.IV.2011 13.IV.2011 19.IV.2011 20.IV.2011 5.V.2011 11.V.2011 12.V.2011 19.V.2011 19.V.2011 8.VI.2011
sk62/08 sk33/09 k19/08 kp7/09 p110/08 sk11/09 p38/08 sk9/08 k20/09 k3/09
16
13.VI.2011
sk41/09
Jan.S.,.Marek.S.
17 18 19
Prezydent.RP
20
13.VII.2011
k10/09
21
18.VII.2011
sk10/10
Wojewdzki.Sd.Administracyjny w.Szczecinie Gminna.Spdzielnia. niedopuszczalno.wydania.wyroku Samopomoc.Chopska (art..39.ust..1.pkt.1) w.Koszalinie Rada.Miejska.. w.Polkowicach umorzenie.postpowania Rada.Gminy.Jerzmanowa w.pozostaym.zakresie Rada.Gminy.. (art..39.ust..1.pkt.1) w.Radwanicach Rada.Gminy.Lubin niedopuszczalno.wydania.wyroku Krzysztof.G. (art..39.ust..1.pkt.1)
153
26
18.X.2011
sk24/09
27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
18.X.2011 18.X.2011 15.XI.2011 16.XI.2011 29.XI.2011 6.XII.2011 8.XII.2011 12.XII.2011 13.XII.2011 14.XII.2011
sk2/10 sk39/09 p29/10 sk45/09 sk15/09 sk3/11 p31/10 p1/11 sk44/09 sk42/09
154
155
156
157
158
159
1.
2.
3.
4.
5.
160
6.
2013-06-28
161
wyroki,wzwizkuzktrymizmianywprawieszalecane
P.7/09 K.19/08 P.14/10 P.1/10 K.11/10 K.9/11 SK.39/09 2011-03-15 2011-04-19 2011-07-05 2011-07-11 2011-07-19 2011-07-20 2011-10-18 Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie
wyroki,wzwizkuzktrymizmianywprawieswskazane
P.21/09 SK.62/08 P.41/09 SK.10/10 K.23/08 P.33/09 2011-03-01 2011-04-12 2011-04-19 2011-07-18 2011-07-21 2011-09-13 Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie
postanowieniasygnalizacyjne
S.1/11 S.2/11 2011-10-04 2011-11-23 Oczekuje.zmian.w.prawie Oczekuje.zmian.w.prawie
162
163
zalegewyroki,wobecktrychdziaaniaprawodawczeszalecane lubwskazane
P.8/99 K.3/01 P.6/01 K.48/01 K.30/02 K.39/01 SK.22/02 K.22/03 K.32/03 K.38/03 P.10/04 K.10/04 P.6/04 K.32/04 P.4/05 K.51/05 P.10/07 SK.11/07 P.15/08 K.5/08 P.53/08 K.13/08 K.31/08 P.61/08 U.10/07 K.55/07 K.1/08 K.6/09 U.5/07 K.24/08 2000-10-10 2001-07-03 2001-11-08 2002-10-02 2003-02-26 2003-05-19 2003-11-26 2004-03-16 2004-03-30 2004-11-08 2005-01-26 2005-02-22 2005-05-17 2005-12-12 2006-05-09 2006-09-05 2007-10-23 2008-04-29 2008-07-10 2008-11-25 2009-04-07 2009-07-07 2009-07-09 2009-11-23 2009-12-02 2009-12-14 2010-02-23 2010-02-24 2010-03-10 2010-03-16 Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldniony Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldniony Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldniony Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldniony Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie
164
zalegepostanowieniasygnalizacyjne
S.2/03 S.1/05 S.1/06 S.2/06 S.1/07 S.1/09 S.3/09 S.6/09 S.1/10 S.2/10 S.4/10 S.5/10 2003-05-27 2005-06-29 2006-01-18 2006-01-25 2007-01-31 2009-04-22 2009-05-12 2009-11-05 2010-06-01 2010-07-15 2010-11-15 2010-11-30 Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldnione Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldnione Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldnione Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Czciowo.uwzgldnione Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie Nie.odnotowano.zmian.w.prawie
165
166
167