Hardware

Budowa sieci lokalnej

Zacinij skrtk
Zbudowanie niezawodnej sieci LAN czsto powierza si wyspecjalizowanej firmie. Jednak entuzjaci techniki sieciowej mog sami zbudowa amatorsk pajczyn...

zarzdcy terenu. W takim przypadku by moe warto rozway powierzenie wykonania sieci wyspecjalizowanej firmie, ktra wczeniej przygotuje wymagany projekt i zaatwi formalnoci. Zalet takiego rozwizania jest take to, i oprcz wiedzy i dowiadczenia w zakresie budowy sieci dysponuje ona specjalnymi urzdzeniami pomiarowymi, pozwalajcymi przetestowa poprawno dziaania instalacji jeszcze przed podczeniem do niej komputerw. Jeeli jednak nasza sie jest niewielka i czujemy si na siach, to nic nie stoi na przeszkodzie, by opracowa projekt przyszej pajczyny. Po dokonaniu wyboru rodzaju okablowania moemy przystpi do wstpnego planowania. Na mapie budynku nanosimy przewidywany przebieg okablowania i umiejscowienie ewentualnych gniazd sieciowych. W przypadku kilku stacji roboczych ulokowanych w bliskim ssiedztwie robienie planu moe si okaza zbdne. Jeli sie jest nieco rozleglejsza, szkic pomoe w oszacowaniu iloci potrzebnego materiau.

tomek siara

W cianie czy na zewntrz?

Kiedy zdecydujemy, e instalacj sieci wykonamy sami, musimy ustali, czy chcemy ku ciany i ka kable pod tynkiem czy te zadowolimy si do estetycznymi i o wiele wygodniejszymi w montau specjalnymi korytami z PCV (zdj. 3). W tym celu naley pozna stan cian oraz przebieg innych instalacji. Powinnimy si take upewni, czy w budynku nie ma szybw, podwieszanych sufitw lub podniesionej podogi elementw nadajcych si doskonale do ukrycia kabli. W przypadku profesjonalnych projektw pod uwag brane s rwnie zasady bezpieczestwa przeciwpoarowego i BHP. Bardziej dotycz one jednak pomieszcze biurowych ni mieszkania. Mimo wszystko powinnimy zwrci uwag, czy przewody nie bd przebiegay w miejscach niebezpiecznych i nie bd powodoway zagroe. Podczas planowania przebiegu kabli naley take zwrci uwag, aby nie byy one nigdzie przygniecione ani nie zaginay si zbytnio.

godnie z obietnic z numeru kwietniowego powracamy do tematu budowy lokalnej sieci komputerowej. Oczywicie napisano ju na ten temat bardzo wiele fachowych ksiek, niemniej jednak chciabym, aby ten tekst stanowi dobr podstaw do samodzielnego wykonania nieduej sieci, bez potrzeby zagldania do specjalistycznej literatury. Dla tych Czytelnikw, ktrzy chc pogbi swoj wiedz w tym zakresie, podaj take kilka przydanych tytuw w ramce Info. W poprzednim artykule (CHIP 4/2001, s. 104) dowiedzielimy si, jakie s skadniki sieci i w jaki sposb zaplanowa ich poczenie. Tym razem zobaczymy, jak w praktyce wykona instalacj. Jeeli kto planuje rwnie zbudowanie sieci osiedlowej na potrzeby dostpu do Internetu i nie ma w tym zakresie dowiadczenia, powinien zapozna si z zawartymi tu wskazwkami i wyjanieniami.

(zdj. 2). W zalenoci od rodzaju zakadanych kocwek uywa si noy dwu- lub trzyostrzowych. Wymienione narzdzia oraz inne elementy potrzebne do budowy naszej sieci kupimy w sklepie prowadzcym sprzeda akcesoriw sieciowych.

O czym jeszcze pomyle?

Jeli planowana przez nas sie jest dua i zoona (np. obejmuje wiele piter lub kilka budynkw), to jej monta przez niedowiadczone osoby moe skoczy si niepowodzeniem. Jeeli kable maj przebiega po klatce schodowej lub w zabytkowym budynku, musimy si rwnie upewni, czy mamy potrzebne zezwolenie od waciciela nieruchomoci. Jeeli przewody chcemy poprowadzi na zewntrz, midzy budynkami, to take musimy uzyska na to zgod od

Zabieramy si do pracy
Najwaniejsz spraw przed rozpoczciem montau jest zaopatrzenie si w niezbdne narzdzia do wykonania zakocze na kablach oraz ich ewentualnego przyczenia do gniazd sieciowych. W zalenoci od wybranego rodzaju okablowania (koncentryk lub skrtka) bdziemy musieli kupi lub poyczy odpowiednie zaciskarki oraz noe do zdejmowania izolacji z przewodw. Narzdzia do kocwek BNC i RJ-45 znacznie si rni. W przypadku skrtki zaciskarka peni take funkcj noa pozwalajcego zdj zewntrzn warstw izolacji kabla (zdj. 1). N do koncentryka to osobne narzdzie. Pomaga on szybko i wygodnie nacina izolacj przewodu

Zaciskarka do kocwek skrtki wyglda na skomplikowan. W rzeczywistoci narzdzie to peni jednoczenie cztery funkcje: oprcz moliwoci zaciskania wtyczek RJ-45 i RJ-11 (6-pinowe, uywane do kabli telefonicznych) pozwala take na atwe nacinanie izolacji i obcinanie nadmiaru przewodw.

Aby zaoy kocwk BNC na kablu koncentrycznym, musimy uy ju dwch narzdzi zaciskarki oraz noa do zdejmowania izolacji. W sklepach dostpne s kocwki, do ktrych zamontowania potrzebny jest n o dwch ostrzach (oznaczenie handlowe HT-302).

118

CZERWIEC 2001

Hardware
Budowa sieci lokalnej

Umieszczenie kabla sieciowego w korytku PCV jest dos estetycznym i wygodnym w montau rozwizaniem.

Przyziemne sprawy
Inn rzecz, ktr naley wzi pod uwag, jest rnica potencjau, ktra moe wytworzy si midzy dwoma komputerami podczonymi do jednej sieci, ale uziemionymi w rnych punktach. Jeeli nasza sie bdzie znajdowaa si w jednym bydynku, w ktrym caa sie energetyczna jest uziemiona w jednym punkcie, to problem nas nie dotyczy. Jeli jednak poczymy maszyny znajdujce si w rnych budynkach, ktre s uziemione niezalenie, to midzy nimi moe wystpi rnica potencjaw dochodzca nawet do kilkudziesiciu woltw. Poczenie wwczas kablem sieciowym dwch komputerw moe spowodwa w najlepszym wypadku zakcenia transmisji, a w najgorszym wywoa przebicie i w efekcie uszkodzenie karty sieciowej lub nawet pyty gwnej komputera. Dlatego rozwizanie problemu rnicy potencjaw jest bardzo istotne w przypadku rozleglejszych sieci osiedlowych. Najprostszym sposobem pozbycia sie zagroenia jest zastosowanie koncentratora z rozdzieleniem galwanicznym oraz tzw. filtrw przepiciowych montowanych pomidzy kalbem sieciowym a koncentratorami. Bardziej zaawansowani sieciowcy uyj natomiast wiatowodu. Wiedzc na co zwrci uwag i majc za sob wstpne przygotowania, moemy zabra si do wyliczenia iloci potrzebnych materiaw.

4
Tak przykadamy kabel koncentryczny do noa i wykonujemy nim obroty wok osi kabla.

Koncentryk po zdjciu izolacji wraz z zaznaczonymi dugociami oraz zakoczenie BNC przygotowane do montau.

ok. 9mm

ok. 7mm

Pamitajmy, aby przed zamontowaniem wtyku zaoy na kabel tulej.

7
Mniej wicej tak powinna wyglda kocwka BNC przed uyciem zaciskarki.

Wybieramy sie na zakupy

Powinno by dla nas rzecz oczywist, e jeeli sie ma wicej ni kilka komputerw lub maszyny znajduj si na rnych kondygnacjach, to nie warto inwestowa w kabel koncentryczny. Powody podaem w poprzednim artykule. Dlatego przyjmuj, e jeeli ju kto wybierze cienki Ethernet, to wykorzysta go tylko w przypadku 23 komputerw znajdujcych si nieopodal siebie. W pozostaych scenariuszach, gdzie mamy do czynienia z wiksz liczb stacji roboczych, komputery s rozrzucone w rnych pomieszczeniach lub planujemy w przyszoci rozbudow, na pewno opaci si monta skrtki. W takim przypadku mona wybra dwa sposoby podczenia komputerw do sieci. Pierwszy, mniej elegancki, ale taszy i sprawiajcy mniej kopotw przy budowie, polega na poprowadzeniu kabla bezporednio od koncentratora do stacji roboczej (z pominciem panelu krosujcego i gniazdek ciennych). Wwczas potrzebne nam bd jedynie odpowiednio dugi kabel oraz po dwie kocwki RJ-45 na komputer. Drugi sposb, wykorzystujcy gniazda cienne i panel znajdujcy si w szafie krosowniczej wraz z koncentratorem (zdj. 11), jest o wiele bardziej pracochonny i wymaga dodatkowego narzdzia do zaciskania przewodw w zczach panelu i gniazdek. W takiej metodzie czenia sieci szafka krosownicza jest ju niezbdna, poniewa wymaga Q 120

Nasunit na splot tulej (wstawka u gry) zaciskamy w mocnym ucisku zaciskarki.

9
1. zielono-biay 2. zielony 3. pomaraczowo-biay 4. niebieski 5. niebiesko-biay 6. pomaraczowy 7. brzowo-biay 8. brzowy

Przed zaoeniem wtyczki musimy upewni si, e kable s rwno przycite i bd dochodziy do samego koca. Dla zachowania zgodnoci z norm kable powinny mie pokazan na zdjciu kolejno.

Kiedy jestemy pewni, e przewody s rwno docinite do koca wtyczki (wstawka w prawym grnym rogu zdjcia), jednym ruchem zaciskamy j ju na zawsze.

10

CZERWIEC 2001

119

Hardware
Budowa sieci lokalnej

Tylko we dwoje, czyli komputerowe sam na sam

Najprostsza z moliwych sieci, czyli skadajca si z dwch komputerw, wymaga osobnego komentarza. O ile poczenie maszyn za pomoc kabla koncentrycznego jest banalnie proste (jeden odcinek kabla z kocwkami BNC, dwa trjniki i dwa terminatory), o tyle zastosowanie skrtki nie jest ju takie oczywiste. Wynika to z faktu, i w skrtce do wysyania ramek uywana jest jedna, a do odbierania druga para przewodw. Bezporednie poczenie dwch kart sieciowych zwykym kablem sucym do czenia z koncentratorem (ang. patch-cord cable) spowodowaoby, e obydwie stacje oczekiwayby nadejcia ramek na jednej i tej samej parze przewodw. Dlatego jeeli chcemy poczy dwa komputery z pominiciem koncentratora, musimy zaopatrzy si w specjalnie spreparowany kabel (tzw. skrony lub skrosowany), ktry ma zamienione miejscami dwie pary przewodw (ang. cross-over cable). Kabel skrony bez problemu powinnimy naby w sklepie z akcesoriami sieciowymi. Dla czytelnikw CHIP-a, ktrzy chcieliby jednak samodzielnie wykona kabel krosujcy, prezentujemy przepis na jego wykonanie. Potrzebna nam bdzie zaciskarka, dwie kocwki RJ-45 oraz kabel (najlepiej kategorii 5.) o odpowiedniej dugoci. Najpierw przygotowujemy pierwszy koniec kabla i zaciskamy kocwk tak jak w przypadku normalnego kabla czcego komputer z koncentratorem. Na drugim kocu natomiast musimy zamieni miejscami dwie pary przewodw, po to, aby sygna nadawany przez kart sieciow jednego komputera na stykach 1 i 2 dociera do stykw 3 i 6 karty w drugiej maszynie. Prawidow kolejno przewodw pokazano na rysunku poniej.

zacisk, wyjmujemy kabel i usuwamy odcite fragmenty. Tak przygotowana kocwka nadaje si do zaoenia zcza BNC. Najpierw zaciskamy kocwk na rdzeniu kabla. Nastpnie wsuwamy na niego tulej, ktra pniej obejmie i osoni cz ekranujc naszego przewodu (zdj. 6). Po zaciniciu rdzenia na przygotowane zakoczenie nasadzamy pozosta cz zcza BNC. Wkadajc je, musimy nieco rozluni splot ekranowy, tak aby naleca do kocwki metalowa tuleja moga si schowa pod spd (zdj. 7). Teraz tylko zacigamy tulej zewntrzn tak, aby osonila splot i zaciskamy j mocno (zdj. 8). Kocowka jest gotowa.

Prociej i szybciej
Skrtka jest o wiele wygodniejsza i prostsza w montau. Po zdjciu zewntrznej izolacji na wygodnej dugoci (ok. 2,5 cm) rozplatamy przewody i ukadamy je w kolejnoci pokazanej na zdjciu (zdj. 9). Kiedy przewody s ju rwno uoone, obcinamy ich nadmiar, tak aby wystaway ok. 1 cm na zewntrz osony. Na tak przygotowany kabel zakadamy kocwk RJ-45, pilnujc, aby kady z przewodw we waciwej kolejnoci trafi na swoje miejsce w kocwce i dochodzi do koca wtyczki. Teraz tylko jeden ruch zaciskark, aby kocwka ju nigdy si nie zelizna (zdj. 10).

pin 8

pin 1

pin 1 - pin 3 pin 2 - pin 6 pin 3 - pin 1 pin 4 - pin 4 pin 5 - pin 5 pin 6 - pin 2 pin 7 - pin 7 pin 8 - pin 8

pin 8

pin 1

tego panel. Z powodu obecnoci wielu standardw oraz zoonoci metody czenia kabla z panelem i gniazdkiem postanowiem nie omawia tych sposobw, aby nie naraa Czytelnikw na niepotrzebne komplikacje. Take rozmowy z administratorami kilku osiedlowych sieci przekonay mnie, e szczeglnie monta gniazdek ciennych nie cieszy si popularnoci. Wynika to z tego, e o wiele szybciej i wygodniej jest po prostu doporowadzi do mieszkania kabel i zrobi na jego kocu wtyczk ni niepotrzebnie zwieksza koszty gniazdkami i panelami... Wszystkie niezbdne do montau okablowania elementy (koki rozporowe, korytka

PCV i naroniki oraz elastyczne rury do osony kabla pod tynkiem) znajdziemy np. w hipermarketach Castorama lub Praktiker. Po ustaleniu przebiegu instalacji nie pozostaje nam nic wicej, jak tylko wzi do rki wiertark oraz rubokrt i zabra si do pracy.

Skoncentruj si
Przygotowanymi w opisany sposb kablami moemy czy stacje robocze z koncentratorem lub przecznikiem oraz rozbudowywa sie poprzez przyczanie kolejnych urzdze. Dugo poczenia nie moe przekracza 100 metrw, co jednak nawet w 10-pitrowym budynku zdecydowanie wystarcza. Osoby, ktre chciayby zobaczy, jak wygldaj amatorsko wykonane instalacje osiedlowych sieci internetowych, zachcam do czytania nastpnych wyda CHIP-a. Adrian Borowski konsultacja: Marcin Kwiecie

Obieranie i zaciskanie
Aby kabel koncentryczny nadawa si do zaoenia kocwki BNC, naley go odpowiednio przygotowa, zdejmujc z niego izolacj i cz ekranujc, a take odsaniajc centralny przewd (zdj. 5). Pokazane na zdjciu dugoci musz by zachowane, aby kocwka prawidowo czya si z kablem. Jeeli kto chce, moe sprbowa obra koncentryk samodzielnie, z uyciem zwykego noyka, jednak o wiele szybciej zrobimy to za pomoc przedstawionego noa, przeznaczonego specjalnie do tego celu (zdj. 2). Po kilku prbach i wyregulowaniu gbokoci naci zakoczenie kabla przygotowuje si dosownie w kilkanacie sekund. Rozwieramy zacisk noa i rwno ucity przewd wkadamy w zagbienie, tak aby jego koniec zrwna si z paszczyzn boczn noa (zdj. 4). Zwalniamy zacisk i pozwalamy, aby ostrza swobodnie zagbiy si w izolacji. Teraz lew rk chwytamy kabel, a praw wykonujemy dwatrzy obroty noem wok zacinitego kabla. Ilo obrotw take powinnimy dobra eksperymentalnie. Teraz rozwieramy

INFO
Grupy dyskusyjne
Uwagi i komentarze do artykuu: news://news.vogel.pl/chip.artykuy Pytania techniczne: news://news.vogel.pl/chip.hardware

11

Internet
Budowa sieci http://wwwhost.ots.utexas.edu/ethernet/

Literatura
Domowe sieci komputerowe Microsoft Press, Warszawa 2000 Sieci komputerowe Ksiga eksperta Wydawnictwo Helion, Gliwice 1999 Windows i sieci komputerowe Wydawnictwo Helion, Gliwice 1998

Cho niewtajemniczonym taki widok moe kojarzy si z olbrzymim baaganem, to w rzeczywistoci panuje tu ad i porzdek. W grnej czci szafy wida panele, od ktrych biegn poczenia do ponumerowanych gniazdek ciennych.

120

CZERWIEC 2001