ID DO:

Spis treci Przykadowy rozdzia

SEN O BOGACTWIE. 7 KAMSTW, KTRE NISZCZ TWJ SUKCES

Autor: Farrah Gray Tumaczenie: Edyta Stpkowska ISBN: 978-83-246-1931-3 Tytu oryginau: Get Real, Get Rich: Conquer the 7 Lies Blocking You from Success Format: A5, stron: 240 Wiesz, e osignicie sukcesu jest tylko kwesti czasu? Masz ochot dokona wielkich czynw? Szukasz motywacji, ktra Ci zaktywizuje? Chcesz pozby si lkw, ktre Ci blokuj?
Nasz najwiksz obaw nie jest to, e jestemy sabi. Nasz najwiksz obaw jest to, e tkwi w nas sia, ktrej sami nie potrafimy ogarn. To nasze wiato a nie nasza mroczno nas przeraa. Zapytujemy siebie: Kime jestem, ebym mg by byskotliwy, wspaniay, utalentowany i cudowny?. Nelson Mandela

KATALOG KSIEK:
Katalog online Zamw drukowany katalog

CENNIK I INFORMACJE:
Zamw informacje o nowociach Zamw cennik

CZYTELNIA:
Fragmenty ksiek online

Do koszyka Do przechowalni Nowo Promocja

Przesta wreszcie marzy o bogactwie. Po co marnowa dugie godziny na intensywne zastanawianie si, co zrobi, eby zarobi, albo traci czas na fantazje odnonie tego, na co mona wyda zgromadzon fortun? Skocz a mrzonkami. Zacznij dziaa! Zanim jednak rozpoczniesz swj wielki plan i zmienisz swoje ycie, zapamitaj trzy proste zasady, ktre doprowadz Ci do sukcesu i prawdziwych pienidzy: po pierwsze odpowiednie nastawienie, po drugie upr i sia woli, po trzecie odrzucenie miesznych mitw na temat sukcesu i pienidzy, jakie wpajano Ci od dziecistwa. Czas okiezna blokujce Ci irracjonalne lki. Pora obali faszywe przekonanie o tym, e istnieje jakikolwiek zwizek midzy sukcesem a szczciem, koneksjami albo ilorazem inteligencji. Ta ksika pokae Ci, jak w peni wykorzysta talenty, umiejtnoci i marzenia, aby zamieni swoje ycie w pasmo sukcesw. Prezentuje ona konkretne strategie, ktre musz towarzyszy zmianom w Twoim sposobie mylenia, oraz oferuje konkretne narzdzia, ktre umoliwi Ci zrealizowanie nawet najmielszego planu.

Onepress.pl Helion SA ul. Kociuszki 1c 44-100 Gliwice tel. (32) 230 98 63 e-mail: onepress@onepress.pl redakcja: redakcjawww@onepress.pl informacje: o ksigarni onepress.pl

Jak zaplanowa wasn przyszo? Jak zwikszy dochody? Jak skutecznie rozwizywa problemy? Jak dba o dobr form psychiczn? Jak atwo i bez oporw podejmowa wyzwania?

SPIS TRECI

Wstp: Bd sob i bd bogaty

Mit w czepku urodzonego: eby by bogatym, trzeba si dobrze urodzi albo mie jaki niezwyky talent. PRAWDA: Szcz ciu trzeba da szans. Nie wygrasz, je li nie zagrasz.

21

Mit ci kiej pracy: Je li chc si wzbogaci, musz ci ko pracowa i by gotowym do po wice. PRAWDA: Pracuj mniej, ale bardziej efektywnie. Znajd co , w czym jeste naprawd dobry.

57

Mit o sawie: eby by bogatym, trzeba zaistnie w rozrywce albo osign sukces w sporcie. PRAWDA: Kto sawny to kto , kto cieszy si saw, poniewa nie wstydzi si pokaza wiatu, e jest w czym dobry.

87

Mit o pienidzach: Trzeba by bogatym, eby si wzbogaci. PRAWDA: Droga do miliona zaczyna si od zotwki. 111

SEN O BOGACTWIE

Mit o dugach: Czowiek bogaty nie mo e mie dugw. PRAWDA: Nie wzbogacisz si, nie zacigajc dugw. Musisz je jednak odpowiednio wykorzysta. 141

Mit Google i Billa Gatesa: eby sta si bogatym, musz by geniuszem i wynale co , co da mi kontrol nad caym wiatem. PRAWDA: Inteligencja, spryt i nowatorstwo pomog Ci jedynie do pewnego momentu. Wielkich rzeczy dokonuje si maymi krokami.

167

Mit o Wall Street: Trzeba dobrze zna rynek papierw warto ciowych albo samemu gra na giedzie, eby si wzbogaci. PRAWDA: Zysk z inwestycji nie pynie bezpo rednio z Wall Street. Pochodzi z Ciebie samego, z tego, co TY sam kochasz i na czym si znasz. Epilog: Bd tym, kim jeste naprawd O autorze

201

231 237

7
Mit o Wall Street
Mit: Trzeba dobrze zna rynek papierw warto ciowych albo samemu gra na giedzie, eby si wzbogaci.

Prawda: Zysk z inwestycji nie pynie bezpo rednio z Wall Street. Pochodzi z Ciebie samego, z tego, co TY sam kochasz i na czym si znasz.

P ozory myl. Zwaszcza te, ktre mwi o zamo no ci. Gdy kto
je dzi luksusowym wozem, nosi designerskie ciuchy, a na przegubie poyskuje mu platynowy zegarek, natychmiast my lisz, e musi by naprawd dziany. Taka ju ludzka natura, e oceniamy rzeczy po tym, co wida, i dajemy si nabra na pikn fasad. Ot to, dajemy si nabra. Zdziwiby si, ilu dobrze ubranych i obwieszonych bi uteri ludzi ma na koncie ogromny debet konsumencki i adnych dbr, jak nieruchomo ci czy akcje, ktre z upywem czasu zwikszaj swoj warto . Warren Buffet, jeden z najbogatszych ludzi na wiecie, znany jest ze skromnego i bezpretensjonalnego stylu ycia. Wci mieszka w tym samym domu w Omaha w stanie Nebraska, ktry w 1958 roku kupi za 31 500 dolarw. Nie u ywa telefonu komrkowego, a na jego biurku nie ma komputera. Czsto jada w barach szybkiej obsugi i sam prowadzi swj samochd (Cadillac GTS). To powiedziawszy, mog stwierdzi, e jednym z najwikszych nieporozumie jest to, i wzbogaci si mo na tylko wtedy, je li gra si na giedzie albo inwestuje w nieruchomo ci. Syszymy o tym, e

202

SEN O BOGACTWIE

bogacze maj po kilka domw i wynajmuj maklerw albo zatrudniaj doradcw inwestycyjnych. Tego rodzaju inwestycje czsto wydaj si ludziom nieosigalne, zwaszcza gdy uwa aj, e nie maj odpowiedniej wiedzy albo wystarczajcych pienidzy, eby mc uczestniczy w rozgrywkach giedowych albo dziaa na rynku nieruchomo ci. Zamierzam udowodni, e jest inaczej. Prawda na temat giedy jest jasna i prosta: inwestycje nie mieszkaj na giedzie. Mieszkaj w Tobie w tym, co wiesz. Mo na zarabia, kolekcjonujc zabytkowe butelki po coca-coli, ktrych od dawna si nie produkuje, albo kupujc akcje firmy Coca-Cola. Mo esz zarabia, kupujc zabawki i lalki albo kupujc akcje firmy, ktra je sprzedaje. Mo esz kupowa nieruchomo ci albo lokowa pienidze w funduszach inwestycyjnych, ktre dziaaj na rynku nieruchomo ci. Mo na inwestowa we wasny biznes albo wykupywa cudze za pomoc udziaw na giedzie. To bez r nicy. Je li tylko inwestujesz w to, co znasz (i zakadam, e lubisz), to jest szansa, e z czasem, gdy inwestycja bdzie zyskiwa na warto ci, zwrci Ci si z nawizk.

PRAWDA O WALL STREET: Zysk z inwestycji nie pynie bezpo rednio z Wall Street. Pochodzi z Ciebie samego, z tego, co TY sam kochasz i na czym si znasz.

WYBIJ W CIANIE OKNO I ZAJRZYJ DO RODKA

Wall Street zawsze kojarzya si z presti em, bogactwem i wysokim statusem. Byo w tym co z atmosfery ekskluzywnego klubu dla wtajemniczonych. Nawet nazwa Wall po angielsku ciana robi wraenie, jakby by to mur nie do przeskoczenia dla zwykego miertelnika. Rzeczywi cie, wiele wiatowych operacji finansowych krci si wok Wall Street i tamtejszych transakcji giedowych. Je li jednak chcesz odnie sukces, nie powiniene za bardzo koncentrowa si na tym, co si dzieje na giedzie, bo to po prostu strata czasu i energii. Wall Street

MIT O WALL STREET

203

nie ma nic wsplnego z osigniciami. W ka dym razie nie w sposb, w jaki rozumie to wikszo ludzi. Zachcam, eby w cian wstawi okno i zajrza, co naprawd si tam dzieje: ludzie inwestuj w to, co kochaj i na czym si znaj. Ci, ktrzy robi interesy na Wall Street, zwykle uwielbiaj obserwowa, jak radz sobie na giedzie okre lone firmy, i czsto inwestuj w te, ktre dobrze znaj. To jest co , co mo e robi ka dy, na r n skal i nie tylko wymachujc kartkami papieru na giedowym parkiecie. Ludzie w obecnych czasach kolekcjonuj najr niejsze przedmioty, jak na przykad karty z baseballistami, monety, modele samochodw, meble, kamienie szlachetne, obrazy, komiksy, antyki, lalki Barbie, figurki postaci z komiksw, domki dla lalek i wiele innych. Pewna moja przyjacika od lat kolekcjonuje lalki i dzi jej kolekcja warta jest ponad sto tysicy dolarw. Wystarczy przejrze aukcje na eBayu, eby zobaczy, za ile mo na sprzeda najbardziej nawet zaskakujce przedmioty. Tak naprawd mog si zao y, e warto niektrych inwestycji przeprowadzanych w domowym zaciszu mo e miao konkurowa z tymi, ktre odbywaj si na Wall Street czy na rynku nieruchomo ci.

POMYL: Logika, ktr kieruje si inwestor na Wall Street, to ta sama logika, ktr kieruje si ka dy, kto zamierza inwestowa w co , co potencjalnie mo e okaza si sukcesem albo klap. Je li na przykad kupujesz dom, najpierw robisz rozeznanie. Oceniasz, jakie koszty bdziesz musia ponie , na ile mo esz sobie pozwoli, w jakim stanie jest nieruchomo itd. Gdy kupujesz samochd, analizujesz ofert, aby mie pewno , e robisz dobry interes (no, przynajmniej wikszo z nas tak robi). Samochody wprawdzie raczej nie zyskuj na warto ci z upywem czasu, ale i tak chcesz mie pewno , e uzyskasz dobr cen, gdyby musia go sprzeda. Je li na przykad Twoim hobby s przedmioty z okresu drugiej wojny wiatowej, to powikszajc swoj kolekcj, pamitaj, aby upewni si, czy przedmioty s autentyczne i warte ich dzisiejszej ceny. Nie kupuj pod wpywem impulsu, bez dokadniejszego rozeznania. Do sowa inwestycja doczona jest instrukcja: nie piesz si z kupnem. Gdyby nie ta dodatkowa uwaga, nie byaby to inwestycja.

204

SEN O BOGACTWIE

Nawet kupujc zwyke przedmioty codziennego u ytku, uruchamiamy podobny proces my lowy. Robimy rozeznanie i suchamy intuicji. Tak podpowiada zdrowy rozsdek. I gdy mamy ju wystarczajce rozeznanie, wiemy o wiele wicej, ni gdyby my dokonali zakupu tylko na podstawie reklamy czy tego, co podpowiedziaa przyjacika. Ostatecznie trzeba zawsze ufa swoim instynktom, a skoro ka da inwestycja zawiera w sobie element ryzyka, czowiek jest spokojniejszy, gdy inwestuje w co , co zna, i to zna bardzo dobrze. Wrmy wic do Wall Street i zobaczmy, czy nie da si w t cian wstawi jednego albo dwch okien. Chciabym, eby sowo inwestycja rozumia jako co , co ma pocztek w Tobie samym i co wcale nie musi mie zwizku z Wall Street jako tak. Gdy inwestujesz w siebie, w to, co kochasz i na czym si znasz, mo e Ci czeka nagroda, ktra wzbogaci Twoj przyszo .

W CO DOKADNIE POWINIENEM INWESTOWAm?

Wiele osb o to pyta i wiem, e oczekuj czego wicej ni w kko powtarzane w to, na czym si znasz. I tak zawsze zachcam, aby najpierw zastanowili si nad dziedzin, ktra ich interesuje i w ktrej posiadaj pewn wiedz, a nastpnie poszukali mo liwo ci inwestowania wa nie tam. Niektrzy jednak chc usysze konkretn rad, jaki interes daje gwarancj sukcesu, bez wzgldu na to, jak du a lub maa jest ich znajomo tematu. Nie oczekuj, e podam jakiekolwiek konkrety je li Ci powiem, e warto inwestowa w rop naftow i zoto, to zanim przeczytasz te sowa, mo e si okaza, e to ju nieaktualne. Mog jednak powiedzie jedno: inwestuj, a nie oszczdzaj. By mo e zdrowy rozsdek podpowiada przeciwnie, ale wkrtce wytumacz, o co mi chodzi.

MIT O WALL STREET

205

INWESTUJ, NIE OSZCZ}DZAJ

Przypomnij sobie, co mwiem o oszczdzaniu w rozdziale 5. Twj kapita netto to r nica midzy Twoimi aktywami (tym, co posiadasz) i pasywami, inaczej zobowizaniami (tym, co jeste winien). Je li masz wicej aktyww ni pasyww, to nale Ci si gratulacje. Wychodzisz na plus. Poza oszczdzaniem wszystkiego, co Ci zostanie po zapaceniu wszystkich zobowiza, chciabym, aby pomy la nad skuteczniejszym sposobem wykorzystania tych oszczdno ci, aby dodatkowo powikszay Twj kapita netto. I gdy mwi inwestuj, nie oszczdzaj, chodzi mi o to, e powiniene rozejrze si za tak form wykorzystania i lokowania swoich oszczdno ci, ktra jednocze nie pozwoli Ci na zarabianie z odsetek albo zapewni jaki inny sposb na czynne wykorzystanie rodkw, ktrymi dysponujesz. Przykadw jest bez liku: od wysoko oprocentowanych kont oszczdno ciowych, obligacji, certyfikatw depozytowych, a po wykupywanie udziaw, fundusze wzajemne, zagraniczn walut, metale szlachetne, nieruchomo ci itd. Innymi sowy, nie trzymaj oszczdno ci w skarpecie, szafce w kuchni czy w szkatuce po babci. Je li udao Ci si odo y powa n kwot, to potraktuj j powa nie. Spraw, eby pienidz zacz robi pienidz! Na pocztek musisz zrozumie, jaka sia tkwi w procencie skadanym. Jest to najwa niejsze narzdzie w wiecie finansw, ktre masz do swojej dyspozycji, a Warren Buffett nazywa je smym cudem wiata. Mwic krtko, dziki niemu pienidze zarabiaj pienidze. Czyli: darmowa gotwka. To jak zostawi w jednym pokoju dwa krliczki, a po powrocie znale ich dwadzie cia. Im du ej nie ma Ci w pokoju, tym wicej krliczkw zastaniesz po powrocie. Przedstawi to w nieco szerszym kontek cie. Powiedzmy, e masz trzydzie ci lat. Chciaby mie na koncie milion, gdy bdziesz mia lat sze dziesit pi. Masz wic trzydzie ci pi lat albo 420 miesicy, aby to osign. Dzielisz milion na 420 i otrzymujesz 2381, ktre musisz zaoszczdzi ka dego miesica. Zauwa jednak, e nie uwzgldniasz tu faktu, e pienidz z czasem

206

SEN O BOGACTWIE

zyskuje na warto ci. Trudno byoby odkada ponad dwa tysice ka dego miesica i trzyma je w sejfie. Tu wa nie zaczyna dziaa magia procentu skadanego, ktry sprawi, e szybciej dotrzesz do swojego celu. Ot nie tylko pienidze daj procent, ale procent rwnie daje procent. Zamiast pozwala, aby banki zarabiay na Twoich oszczdno ciach, sam zacznij na nich zarabia, inwestujc je na okre lony procent (czyli zapewniajc im wzrost warto ci) na z gry okre lony okres. Przykad: inwestujesz 3 tysice zotych, z ktrych otrzymujesz 10 procent zysku w skali roku. Po pierwszym roku Twoja inwestycja jest wic warta 3300 zotych, a zatem zwikszy si rwnie Twj zysk. Po drugim roku dostaniesz bowiem 10 procent od zysku za rok poprzedni oraz 10 procent od swoich 3000 zotych wo onych na pocztku. Po drugim roku wic Twoja inwestycja jest ju warta 3330 zotych. I tak dalej. Je li utrzymasz poziom oprocentowania na zakadanych na pocztku 10 procentach, po pidziesiciu latach Twoja inwestycja bdzie warta 352 173 zotych a Ty nie ruszye nawet palcem. A teraz wyobra sobie, jak szybko mo e wzrasta ta suma, je li zaczniesz dodatkowo zwiksza swj wkad. Je li przez czterdzie ci lat bdziesz oszczdza 25 zotych tygodniowo, nawet z poow tego oprocentowania przy skromnych 5 procentach po tym okresie bdziesz mia 165 000 zotych. To wa nie, moi drodzy, jest moc procentu skadanego. Dziesi procent mo e si okaza naprawd ogromn sum w du szym okresie; podobnie 5 procent, ktre mo esz uzyska z wysoko oprocentowanego konta oszczdno ciowego; albo 7 procent, co jest naprawd ostro n estymacj redniego zysku, jaki mog przynie inwestycje w rynek papierw warto ciowych (w historii rynku papierw wartociowych rednie zyski z inwestycji na tym rynku wynosz zwykle 10 procent); albo 15 czy 20 procent, bo tyle potrafi zarobi wytrawni gracze, ktrzy wiedz ju , na czym polega inwestowanie w akcje, i nad aj za zmieniajcymi si trendami. Czas jest tu chyba czynnikiem najwa niejszym. Im wicej masz czasu, tym mniejszy wkad bdziesz musia wnie , aby osign cel. Przy 10 procentach dwudziestolatkowi wystarcz oszczdno ci rzdu 450 zotych miesicznie albo 15 zotych dziennie, aby zosta milionerem w wieku sze dzie-

MIT O WALL STREET

207

siciu piciu lat. Je li zaczniesz inwestowa w wieku czterdziestu lat, bdziesz musia odkada niemal trzy tysice zotych miesicznie albo niemal 100 zotych dziennie, chcc osign podobny wynik. Od razu przyznam, e nie bd omawia obecnej i przyszej wartoci pienidza ani przepyww finansowych w czasie. To jest temat na osobn ksi k. Na pocztek mo esz zajrze na stron www.money.pl, gdzie znajdziesz wiele cennych informacji i specjalne kalkulatory, dziki ktrym atwo obliczysz, ile lat i przy jakim oprocentowaniu pozwoli z kapitau, ktrym dysponujesz, uzyska oczekiwany zysk. Po takim wstpnym rozeznaniu bdziesz mg wybra tak form inwestycji, ktra pozwoli Ci najszybciej osign cel. Wszystkie one bd si od siebie r ni stopniem i rodzajem ryzyka, a tak e potencjalnym zyskiem, jaki mo na dziki nim osign. Wiele inwestycji zapewnia rwnie dodatkowe benefity, jak na przykad mo liwo redukcji podatku albo mo liwo niepacenia podatku od odsetek, cho normalnie pacimy podatek od zyskw czerpanych z inwestycji. Pastwo zawsze chtnie siga po nasze dochody, nawet gdy w aden sposb nie przyczynio si do ich wygenerowania. Teraz jednak mamy do dyspozycji narzdzia, ktre pozwalaj nieco zmniejszy sum, ktr musisz si podzieli z urzdem skarbowym, a ktrej zdobycie wymagao ci kiego gwkowania. Takim narzdziem s na przykad Indywidualne Konta Emerytalne (IKE), ktre umo liwiaj systematyczne gromadzenie oszczdno ci z przeznaczeniem na okres emerytalny, zwolnione z podatku od zyskw kapitaowych. Wpaty mo na zawiesi w ka dej chwili np. z powodu trudnej sytuacji yciowej lub nieprzewidzianych wydatkw. Oszczdno ci mo na rwnie wykorzysta w dowolnym momencie potrcany w takiej sytuacji podatek dotyczy jedynie osignitych zyskw i jest taki sam jak przy ka dej innej formie oszczdzania, np. lokacie bankowej. Rezygnujc z oszczdzania na IKE przed terminem, zachowujesz zarwno wikszo dotychczasowych zyskw, jak i prawo do ponownego zao enia IKE w przyszo ci1. Dziki oferowanej obecnie przez banki usudze
1

rdo: www.pzu.pl przyp. tum.

208

SEN O BOGACTWIE

online banking mo esz wynajdowa informacje i robi kalkulacje przy u yciu r nych narzdzi inwestycyjnych bez konieczno ci umawiania si na spotkania z konsultantami czy osobistej wizyty w banku. Obligacje to kolejna kategoria inwestycji, ktr warto wzi pod uwag, gdy masz troch oszczdno ci na boku. Obligacje to rodzaj po yczki udzielonej pastwu albo firmom prywatnym, ktre zwykle wypacaj Ci procent dwa razy w roku. Jeszcze inna opcja to inwestowanie w towary, wcznie z surowcami takimi jak ropa naftowa, gaz, zoto, srebro, kawa, owoce, zbo a i misa. Gdy ro nie inflacja, nasza moc nabywcza si zmniejsza, co powoduje, e zaamuje si rynek obligacji i udziaw. W takich warunkach to wa nie rynek towarw i nieruchomo ci zazwyczaj rozkwita. Kluczem jest tu dobra znajomo rocznych cykli koniunkturalnych i ekonomicznych w stosunku do cyklu na giedzie papierw warto ciowych. Nie ma si jednak czego ba. To nie jest tajemna wiedza zarezerwowana dla wy szych specjalistw od ekonomii. Zdziwisz si, ile mo na si dowiedzie, samemu po wicajc troch czasu na zapoznanie si z literatur fachow. Wielu uznanych pisarzy z dziedziny biznesu podejmuje ten i wiele innych podobnych tematw w swoich artykuach czy blogach internetowych, i czsto robi to w sposb porywajcy, a jednocze nie przystpny. Musisz jedynie znale takich, ktrych styl pisania przypadnie Ci do gustu koniecznie rb notatki podczas lektury. Tak naprawd pisarzy zajmujcych si tematyk biznesow jest dzi tak wielu, e by moe uda Ci si znale w rd nich eksperta do spraw finansw, ktry podziela Twoje zainteresowania, jest w podobnym wieku co Ty, prowadzi podobny tryb ycia (poznasz to po tym, e jego teksty bd do Ciebie przemawia to nie bdzie jak wkuwanie niezmiernie nudnej lekcji w szkole). Upewnij si tylko, e masz do czynienia z rzeteln informacj pochodzc z uczciwego, powszechnie uznanego rda. Tylko tyle mo esz zrobi, bo i tak mo e si okaza, e cz informacji tam zawartych mo e by podana w wtpliwo dotyczy to zwaszcza przewidywa co do zmiennych nastrojw i trendw w gospodarce.

MIT O WALL STREET

209

Skoro ju mwimy o internecie i dostpnych rodkach, chyba nigdy wcze niej zdobywanie wiedzy na temat rynku papierw warto ciowych nie byo tak proste jak teraz, a do tego wiele bankw ma wasne biura maklerskie, ktre czasem za zupenie przystpn cen oferuj swoje usugi. Wiem, e by mo e i tak wydaje Ci si, e to jednak wy sza szkoa jazdy, ale naprawd zachcam, aby zainteresowa si operacjami giedowymi pod ktem swoich zainteresowa czy upodoba. Je li codziennie pijesz col i regularnie kupujesz muzyk w sklepie iTunes, to dobrym pomysem mo e by ledzenie akcji Coca-Coli (symbol KO) i Apple (symbol AAPL). Je li w szafie masz sze par crocsw, wiedz, e nie Ty jeden przyczynie si do sukcesu giedowego tej marki. Crocs zwikszy swoj warto giedow z szybko ci meteorytu, na skal dotd niespotykan we wspczesnej bran y obuwniczej. Wci jednak pamitaj, e nie inwestujesz w gied jako tak, nawet wtedy, gdy robisz na niej interesy. Inwestujesz w to, co znasz i kochasz. Liczba stron internetowych, ktre maj Ci pozwoli sta si wytrawnym graczem doskonale poruszajcym si w rd operacji na Wall Street, jest prawdziwie imponujca. W cigu ostatnich paru lat obserwujemy w internecie wysyp nowych narzdzi do bada finansowych, do ktrych wcze niej zatrudniano zawodowych finansistw. Dziki temu ta wiedza jest teraz dostpna za darmo dla ludzi takich jak Ty czy ja, eby my sami mogli sta si zawodowcami. Potrzeba jedynie czasu i odrobiny wysiku, eby zapozna si z tymi narzdziami i z rynkiem. Nie musisz mie wielkiego wkadu, eby zacz gra zacznij od tego, co masz. Od czasu do czasu obejrzyj w telewizji program o gospodarce i zacznij dziaa. A oto jeszcze jeden pomys, jak mo esz zwikszy swoje mo liwo ci. Za klub inwestycyjny. Zbierz grup przyjaci czy krewnych, z ktrych ka dy doo y si do wsplnej kasy, i zacznijcie inwestowa jako grupa. To nada przedsiwziciu charakter przygody i stworzy pole do wymiany zda i pomysw, a tak e pozwoli zdoby dodatkowe informacje o r nych firmach i rynkach. Wspomniany wcze niej portal www.money.pl podpowie, jak zao y klub inwestycyjny.

210

SEN O BOGACTWIE

W ostateczno ci, je li naprawd czujesz, e udziay i akcje nie s dla Ciebie i po prostu nie masz czasu ani siy, eby si uczy i ledzi losy swoich ulubionych marek, pomy l o funduszach wzajemnych. Fundusze wzajemne to poczenie r nych udziaw Twoje pienidze zostaj wrzucone do wsplnej kasy, ktr zarzdza mened er funduszu. Moesz wybra fundusz, w ktry zainwestujesz, ale nie masz wpywu na to, jakie akcje (albo obligacje) zostan kupione za Twj wkad. Inwestujc w fundusz wzajemny, kupujesz udziay (albo cz ci) funduszu i stajesz si tym samym jego udziaowcem. Jest ich naprawd sporo i mo esz je znale w internecie na wikszo ci portali gospodarczych. Przy wyborze odpowiedniego funduszu mo esz rwnie skorzysta z pomocy domu maklerskiego.

WSKAZWKA: Oferta bankw internetowych czsto mo e by bardziej konkurencyjna, je li chodzi o oprocentowanie, prowizje czy opaty bankowe, ni warunki, jakie mog zaoferowa banki, ktre maj tradycyjne biura.

Certyfikaty depozytowe
Uczc si gry na giedzie, trzeba si nastawi, e jest to gwnie kwestia praktyki, a wic trzeba by gotowym na kilka (a mo liwe, e cakiem sporo) wzlotw i upadkw, zanim przyjdzie czas na prawdziwe sukcesy. Chciabym, aby poza tematem akcji i obligacji rozwa y rwnie kwesti certyfikatw depozytowych, ktre mog by dobrym sposobem na ulokowanie dodatkowych pienidzy, a zysk z procentw mo na wtedy zacz pobiera od razu. Cho nie mo na ich nazwa ekspresowym sposobem na zbicie wielkiej fortuny, pozwalaj nauczy si oszczdno ci i s lepiej oprocentowane ni tradycyjne konta oszczdno ciowe. Zanim na dobre nie staniesz na nogi, warto pj tym tropem. Wejd na strony internetowe najwikszych bankw

MIT O WALL STREET

211

i porwnaj ceny, wymagany wkad minimalny i warunki zo enia depozytu, a z pewno ci ktry z nich bdzie mia w ofercie produkt w sam raz dla Ciebie.

ULOKUJ PIENIkDZE W LOKUM

To wa ny krok, niezale nie od tego, czy jeste ju wa cicielem nieruchomo ci, czy nie. Gboko wierz w sens inwestowania w nieruchomo ci. Do tego stopnia, e posiadam nie tylko nieruchomo ci, ale tak e, o czym ju wiesz, agencje nieruchomo ci, ktre ka dego roku przynosz mi coraz wiksze zyski. Argumenty przemawiajce za inwestowaniem na tym rynku s niepodwa alne. Raporty National Association of Realtors z 2007 roku, kiedy rynek nieruchomo ci w Stanach zaczyna ju znaczco zwalnia, wci wykazyway, e nieruchomo ci sprzedaway si ze rednim wzrostem warto ci w wysoko ci ponad 40 procent w skali piciu lat, i to nawet na terenach, gdzie ceny nieruchomo ci zaczy ju spada. Inwestycje w nieruchomo ciach nie s tak niestabilne jak inwestycje na giedzie, a przede wszystkim, je li jest co , co stawia inwestycje w nieruchomo ciach ponad wszystkimi innymi, to jest to efekt d wigni finansowej, dziki ktrej inwestycja mo e Ci si zwrci nawet trzykrotnie, i to nawet wtedy, gdy z zyskw spacasz jeszcze wo ony kapita. Michael Masterson, znany finansista i autor wielu ksi ek, podaje przykad przecitnej amerykaskiej rodziny, ktrej cay majtek wart jest 6 milionw dolarw. Jego zdaniem dom, w ktrym mieszkaj, wart jest ponad p miliona dolarw. Jak to mo liwe? Poniewa posiadanie niedrogiego nawet domu przy piesza bogacenie si. Pomaga obni y podatki, ponadto wszystkie wydatki na dom, rachunki za prd i gaz, wydatki na remont i przebudow, meble itd., z definicji podnosz dodatkowo jego warto , a do tego Ty i Twoja rodzina mieszkacie w adnym otoczeniu. W kocu ka dy musi gdzie mieszka, wic dlaczego nie sta si wa cicielem swojego domu i nie czerpa z tego tytuu wszystkich mo liwych korzy ci? A w dodatku pomy l o tym:

212

SEN O BOGACTWIE

je li odpowiednio pokombinowa z obliczeniami Mastersona, mgby osign majtek warto ci miliona, posiadajc dom za 80 tysicy. Na pewno warto si nad tym zastanowi. Jest jednak kilka haczykw. Musisz by gotw przej wszystkie obowizki, jakie wi si z posiadaniem nieruchomo ci, i sumiennie si z nich wywizywa. Dla wikszo ci ludzi na caym wiecie posiadanie wasnego lokum jest celem numer jeden na li cie marze, ktre maj nadziej speni. Trbi si, e jest to najbardziej przejrzysta, najprostsza i wrcz najlepsza droga do wzbogacenia si, co rzeczywi cie jest prawd, je li spojrze na to w szerszym kontek cie i zastanowi si, jak ogromne zyski mo e przynie taka inwestycja, i je li rzeczywi cie zacznie si te zyski powiela, dokonujc kolejnych inwestycji na tym rynku. Tu kryje si jednak puapka: ludzie czsto wierz, e dziki kupnu nieruchomo ci od razu stan si na zawsze bogaci, i dlatego uwa aj, e musz to traktowa jak swj najwikszy priorytet, niezale nie od wszystkiego. W kocu taka nieruchomo staje si d wigni finansow dla innych celw finansowych, jak edukacja dzieci, spata dugw, zakadanie firmy. Czy nie? C , na pewno wielu z nas choby z mediw zna historie, ktre dowodz, e wcale nie musi tak by. Miliony Amerykanw borykaj si dzi ze spacaniem kredytw mieszkaniowych i innych zobowiza, a utrzymanie domu staje si niewiarygodnym ci arem, ktry powoli mo e doprowadzi do kompletnego zastoju. Nie wiadomo, co w takiej sytuacji zrobi. Tracc grunt pod nogami w obliczu ostrej, acz krtkotrwaej zapa ci, czekaj na nadejcie dugotrwaej pomocy. Gdy jednak mowa o nieruchomo ciach, my lenie dugofalowe to wielka niewiadoma. Posiadanie wasnego domu powinno na pewno by w krgu zainteresowa ka dego z nas, ale powinni my z realizacj tego celu poczeka na odpowiedni moment. Odpowiedni moment poznasz po tym, e kredyty mieszkaniowe nie bd zbyt pikne, aby byy prawdziwe, e co najmniej dziesi procent warto ci kredytu bdzie Twoim wkadem wasnym i e spacajc kolejne raty kredytu, nie bdziesz si czu jak niewolnik. Naprawd wolabym widzie, jak inwestujesz i pomna-

MIT O WALL STREET

213

asz swoje oszczdno ci albo robisz wpaty na swoje IKE, na dugo zanim zaczniesz my le o kupnie wasnego domu. Czekajc na odpowiedni moment, postaraj si dobrze pozna rynek nieruchomo ci i led zmiany, jakie na nim zachodz. Poznaj tajniki kupowania i sprzedawania dla wasnych potrzeb, jak i w przypadku nieruchomoci inwestycyjnych. Rynek nieruchomo ci to oddzielny przemys, produkujcy ksi ki, poradniki, seminaria i kursy do samodzielnej nauki. Wchodzc na ten rynek, podobnie jak zaczynajc jakikolwiek inny biznes, powiniene zdoby jak najwiksz wiedz w tej dziedzinie. Je li nie masz odpowiedniego rozeznania na rynku nieruchomo ci, to albo nie jeste jeszcze gotw, aby zacz inwestowa, albo niewystarczajco si starasz, eby si do tego przygotowa. Zdobywanie wiedzy przed podjciem takiego kroku pomo e Ci sprawnie porusza si w rd mo liwo ci, jakie oferuje rynek nieruchomo ci, i wybra najodpowiedniejsz wzgldem celw, jakie sobie postawie . Odkryjesz na przykad, e kredyt na 100 procent warto ci nieruchomo ci mo e by dobr inwestycj pod warunkiem, e kupuje si apartamenty pod wynajem czy budynki u ytkowe wraz z lokatorami. To nie jest jednak dobra opcja dla osb, ktre szukaj domu do zamieszkania. W sytuacji, gdy na rynku nieruchomo ci jest zapa , warto te zwrci uwag na nieruchomo ci przejte przez bank albo gmin z powodu niespaconego zadu enia lub zalegania z opatami. Pomy l te o ofertach sprzeda y bez po rednikw, co zwykle jest korzystne dla obu stron. Opowiedz o swoich planach kupna nieruchomo ci znajomym i krewnym, bo w ten sposb poszerzysz zasig swoich poszukiwa. Zdziwisz si, ile informacji i podpowiedzi zdobdziesz od znajomych i znajomych tych znajomych, gdy tylko poruszysz temat. Dziki temu atwiej Ci bdzie nie przeoczy okazji i by mo e zaczniesz rozwa a opcje, ktrych wcze niej nie brae pod uwag. Tym za , ktrzy ju spacaj kredyty, jakie teraz im ci (je li do nich nale ysz, to doskonale wiesz, o kim mowa), radz, aby ponownie oszacowali swoje aktywa i opracowali now strategi. Warto porozmawia o tym ze specjalist od finansw, ktry oceni Twoje aktualne uwarunkowania w wietle przyszych celw i naprowadzi Ci na wa ciwy

214

SEN O BOGACTWIE

tor. Sytuacja ka dego jest nieco inna. Moje przesanie jest proste: niech nieruchomo ci pozostan na Twojej li cie celw do realizacji, ale nie rzucaj si na gbok wod, zanim nie nauczysz si pywa. Dobrze si przygotuj, aby po meandrach rynku nieruchomo ci porusza si pewnie i miao stawia czoa wyzwaniom, jakie tam czyhaj.

ZAINWESTUJ WE WASNY BIZNES

Wiesz, e nie odpuszcz. Podsunem Ci sporo informacji o tym, jak ulokowa swoje pienidze i sta si inwestorem z prawdziwego zdarzenia. A teraz twarde fakty: bardzo trudno jest zarobi milion, pracujc od 9.00 do 17.00, otrzymujc niewielk podwy k od czasu do czasu i dodatkowo jedynie wpacajc oszczdno ci na konto z wysokim oprocentowaniem albo korzystajc z innej mo liwo ci lokowania pienidzy. Nie wystarczy tylko pracowa, odkada i czeka, je li chce si zarobi naprawd du e pienidze. Podobnie jest zreszt z dugami gdy kto jest naprawd gboko zadu ony, nie uda mu si z wyj z dugw, je li bdzie dalej pracowa na umow o prac, ze staym wynagrodzeniem. Musisz wymy li nowe sposoby, eby zacz zwiksza swoje dochody, je li chcesz szybko uwolni si od dugw. Musisz przed wszystkim uwolni swoje dochody. Na przykadach, jakie opisaem powy ej, zobaczye , jak zarobi milion w cigu dziesicioleci. To prawda, procent skadany to cud, ale w wy cigu z czasem odpada w przedbiegach w porwnaniu z bogosawiestwem wysokich, niczym nieograniczonych dochodw z wasnej pracy. W przypadku lokat Twoje zyski s uzale nione od tego, ile zainwestowae , na jaki okres i na jaki procent. Zale tak e od inflacji i podatkw, a obie te rzeczy potrafi czasem niemiosiernie uszczupli zysk z ci ko zarobionych pienidzy. Wysoko wkadu zale y od Ciebie w wikszym stopniu ni to, na jaki procent czy okres inwestujesz. A to z kolei bezpo rednio wi e si z dochodem z inwestycji.

MIT O WALL STREET

215

POMYL: Jedynym sposobem na wzbogacenie si w niedalekiej przyszo ci jest albo zwikszenie swoich dochodw, albo praca na wasny rachunek, gdzie nic ani nikt nie ograniczy Twoich mo liwo ci zarabiania.

Jak zatem zwikszy dochd? Przypomnij sobie rozdzia 4. i zaprezentowane w nim strategie, jak zwikszy swoje dochody, jak na przykad aktywne zabieganie o podwy k w pracy, przyjcie bardziej odpowiedzialnego stanowiska, dochd pasywny, a tak e rozwa enie mo liwo ci pracy na wasny rachunek, gdzie nic nie bdzie ograniczao Twoich potencjalnych dochodw. Prawda jest taka, e ogromna wikszo milionerw i miliarderw dorobia si fortuny wa nie dziki wasnym przedsiwziciom albo dziki firmom, ktre pomagali prowadzi. Zauwa ye , e powiedziaem rwnie : pomagali prowadzi? Od pocztku tej ksi ki powtarzam, e prowadzenie wasnej firmy nie musi by aspiracj ka dego, i potrafi to zrozumie i uszanowa. Uwaam te , e takie osoby mog osign to, co najlepsze zaraz po posiadaniu wspaniaej firmy przynoszcej ogromne dochody: sta si w takiej firmie kim niezastpionym. Stajc si cenionym czonkiem organizacji, bez wzgldu na jej rozmiar, niewtpliwie zapewnisz sobie dodatkowe korzy ci materialne, ktre mog przekada si na miliony. W wielu firmach osoby na wy szych stanowiskach kierowniczych otrzymuj udziay w firmie i jako jej akcjonariusze otrzymuj procent od zyskw firmy. Takie stanowiska s zwykle rwnie lepiej opacane, pocigaj za sob wy sze premie i szerszy zakres benefitw. Kto wie, ktrego dnia mo esz nawet zasi w fotelu prezesa. Cho nie jest to firma, ktr osobi cie zao ye , rozkrcie i z ktr przetrwae najr niejsze trudno ci. Ale ostatnimi czasy pomagae w jej prowadzeniu i stae si jej cz ci poprzez swj wkad w jej rozwj, zwikszenie dochodw i rozmaite transformacje na przestrzeni lat. Dokadnie tak cie k kariery wybrali Jack Welsh w GE Banku, Darwin Smith w zakadach papierniczych Kimberley-Clark czy Ursula Burns w firmie Xerox.

216

SEN O BOGACTWIE

Znacznie wicej podobnych przykadw znajdziesz w fascynujcej ksi ce Jima Collinsa Od dobrego do wielkiego . Je li pomagasz firmie z dobrej sta si wielk, Ty rwnie stajesz si wielki. W porzdku, by mo e zastanawiasz si teraz, czy je li chcesz zaoy wasn firm, to mo na to uzna za inwestycj. I jak to pogodzi ze spat dugw, zakadaniem lokat, oszczdzaniem i tak dalej, i tak dalej. Czy to jest w ogle mo liwe? Oczywi cie, e tak. Nie spodziewam si, e staniesz si bogaty z dnia na dzie. Staraj si inwestowa na r ne sposoby, w akcje, nieruchomo ci, kredyty depozytowe, obligacje i w firm bez wzgldu na to, czy jeste jej jedynym wa cicielem, czy mo e jest to firma naleca do wikszej korporacji. Mo esz te rozwa y inwestowanie w firmy nale ce do innych. Pamitaj jednak, aby zrobi porzdne rozeznanie, zanim si zdecydujesz, nawet wtedy, gdy szefem firmy jest Twj kuzyn, szalony wynalazca albo Twj brat, ktry wa nie wymy li kolejny zoty interes. Pienidze wo one w jakikolwiek biznes s inwestycj, nawet je li jest to Twj wasny biznes. Poniewa na pocztku przedsiwzicia zwykle wymagaj wkadu wasnych pienidzy i uruchomienia rodkw, jakimi dysponujesz, priorytety ustal si same. Nie bdziesz kupowa domu czy wkada ogromnych pienidzy w akcje, je li te rodki bd Ci potrzebne na rozwj firmy. Je li ju masz dom, a do tego kilka kont inwestycyjnych, zachcam, aby porozmawia z doradc, czy nie daoby si z nich uzyska dodatkowych funduszy, aby wspomc rozwijajc si firm. Poniewa nie ma dwch identycznych sytuacji, nie mog tu poda jednego scenariusza dla wszystkich. Mog jedynie podkre li raz jeszcze: nic si nie dzieje z dnia na dzie. Miej dla siebie cierpliwo . Teraz mo esz nie wiedzie, jaki powinien by Twj czterdziesty krok na drodze do sukcesu, ale gdy dojdziesz do kroku trzydziestego dziewitego, stanie si jasne, jaki powinien by Twj nastpny ruch. Pamitaj te , e nie wszystkie firmy istniej wiecznie.
2

Tytu oryg. Good to Great. Tum. Marcin Wsiel, wyd. MT Biznes, Warszawa 2007 przyp. tum.

MIT O WALL STREET

217

Mo e si zdarzy na przykad, e Twoje niewielkie przedsiwzicie odniesie wielki sukces i jaka inna, wiksza firma zaproponuje, e je od Ciebie wykupi, a zwykle firmy oferuj wtedy spore pienidze. To mo e by koniec jednego z Twoich projektw, ale przecie ca t ogromn sum mo esz wo y w kolejny. Czy to nie cudowne? Seryjne sukcesy seryjnych przedsibiorcw staj si norm w dzisiejszych czasach. Zwyko si uwa a, e przedsibiorca cae ycie zmaga si z przeciwno ciami, aby wprowadzi na rynek jeden okre lony produkt czy jedn usug. Nic podobnego. To przekonanie jest dzi ju tylko mitem. Ro nie grupa ludzi przedsibiorczych, ktrzy raz po raz trafiaj w dziesitk. Jak to robi? Wedug bada, ktre profesor Wayne Stewart z Uniwersytetu Clemson wraz z dwoma innymi naukowcami opublikowali w 2000 roku, sprowadza si to do tych samych czynnikw, o ktrych mwiem: pasji, zapau, ambicji i determinacji. Seryjni przedsibiorcy uwielbiaj czu dreszczyk emocji, gdy rozkrcaj nowy biznes. W ka dy kolejny wkadaj wiedz i umiejtno ci, a tak e kontakty, wsparcie i koneksje, ktre zdobyli przy poprzednim. Startujc z kolejnym projektem, maj rwnie wiksze do wiadczenie i s bardziej wiarygodni dla potencjalnych klientw dziki temu, e wcze niejszy biznes okaza si sukcesem. Pienidze s dla nich jedynie rodkiem do celu, a nie celem. To pozwala te zrozumie, dlaczego kto , kto sprzedaje swoj firm za 10 milionw dolarw, wkada te pienidze w kolejn firm, zamiast ulokowa je na koncie i nic nie robi do koca ycia. Co wicej, modzi przedsibiorcy, ktrym udao si zbi fortun, czsto opowiadaj, e prbowali tak zrobi, ale w kocu postanowili wrci do gry, poniewa brak zajcia powodowa u nich depresj, utrat poczucia bezpieczestwa, niewiarygodne znudzenie i brak szcz cia. propos modo ci, nie zapominaj, e nie mo na by zbyt modym, eby zao y wasn firm. Mark J. Penn w swojej ksi ce Microtrends nazywa nastoletnich przedsibiorcw Rekinami Biznesu ze Szkoy redniej, opisujc narastajce zjawisko przedsibiorczo ci modzie owej, ktra rozwija si dziki powszechnej dostpno ci internetu. Wikszo nastolatkw (ponad 7 na 10 pytanych) mwi dzi , e

218

SEN O BOGACTWIE

w przyszo ci chciaoby by swoim wasnym szefem. To dobra wiadomo , zwaszcza e etykietka nastoletniego rekina biznesu, ktr ja sam nosiem w modo ci, mo e sprawia, e czowiek czuje si czasem osamotniony. Jestem pewien, e spoeczno Rekinw Biznesu ze Szkoy redniej bdzie si rozrasta i e stopniowo bd si stawali si napdow w gospodarce.

Zarabia miliony, mieszkajc w slumsach

Dawson Rutter, zao yciel i prezes jednej z najlepszych w Stanach firm wynajmujcych limuzyny Commonwealth Worldwide korzystajc z takswek, zawsze czuje ogromn nostalgi. To wa nie za kierownic pewnego dnia dawno temu dozna ol nienia i ujrza przed sob cie k, ktra doprowadzia go do zbudowania jednej z najbardziej uznanych firm prowadzcych wynajem limuzyn, obsugujcej dyrektorw finansowych wielkich korporacji, ludzi z bran y rozrywkowej i innych VIP-w. Poniewa kilkakrotnie wyrzucono go z collegeu, chtnie podejmowa si ka dej pracy, jaka pojawia si na jego drodze. Dziki temu zdoby ogromne do wiadczenie i sta si wytrawnym przedsibiorc. Zdarzao mu si pracowa na budowie, by kelnerem, kucharzem, kosi trawniki, naprawia samochody i pracowa w fabryce stali. By mo e nie przewidzia ogromnego sukcesu swojego przedsiwzicia w dniu, kiedy postanowi zaj si obwo eniem ludzi biznesu, ale tak e pijanych imprezowiczw po ulicach Bostonu. Pracujc jako takswkarz, wiele si dowiedzia, ale bya jedna lekcja, ktra szczeglnie zapada mu w pami i ktrej nigdy by nie dosta, gdyby nie je dzi po slumsach. Ot okazao si, e jako obsugi klienta potrafia zdecydowa o tym, czy firma przetrwa, czy nie. Doskonale wiedzia rwnie , e w jego bran y zupenie nie dba si o jako usug, i dlatego pomy la, e wa nie dziki dbao ci o detale jego firma mo e zdoby przewag nad konkurencj (wyobra sobie takswkarzy z dobrze wypastowanymi butami). Nawet gdy jeszcze pracowa w le zarzdzanych przedsibiorstwach, obsesyjnie wrcz dba o wysok jako obsugi klienta.

MIT O WALL STREET

219

Dzi wysoka jako usug to jego przepustka do sawy w tym si wyspecjalizowa i poprzez lata wypracowa sobie szerokie uznanie wiernych klientw, w rd ktrych jest rwnie kilka prawdziwych gwiazd. Mwi si, e firma Ruttera jest dzi warta 34 miliony dolarw i sama w sobie jest ju mark. Zapewnia niezmiennie wysok jako usug, dbajc o drobne szczegy, jak wa nie wypastowane buty czy patrzenie ludziom w oczy, tak aby zawsze mc oceni, czy mocny u cisk doni jest w danej sytuacji na miejscu. Wiele si o jego firmie mwio w ostatnich latach, poniewa jest doskonaym przykadem szybko rozwijajcej si firmy, ktra swoje pocztki miaa wa nie w ubogiej dzielnicy. Historia Ruttera ma wiele cech wsplnych z innymi historiami ludzi sukcesu. Udao mu si poczy wiedz, do wiadczenie, zapa, determinacj i ambicj. Smykak do interesw poczy z zapaem do wiadczenia usug na najwy szym poziomie. Ogromn cz swojej wiedzy zdoby podczas dziesiciu lat pracy jako zwyky takswkarz czy kontroler w korporacji takswkarskiej, a znajomy namwi go do wej cia w biznes z limuzynami. To bya oferta, ktrej nie mo na byo przegapi. Mgby je dzi eleganckim klimatyzowanym samochodem, co byo szczeglnie wa ne w czasie miesicy letnich, ktre w Bostonie s zwykle upalne i wilgotne. Poza tym nie musiaby ju znosi chamstwa, z ktrym czasem mia do czynienia, je d c zwyk takswk. W swojej nowej pracy Rutter korzysta z ka dej mo liwo ci awansu i gdy jeden z dyrektorw operacyjnych wyjecha na wakacje zaledwie w miesic po tym, jak Rutter doczy do zespou, chtnie go w tym czasie zastpi. Na nowym stanowisku sprawdzi si doskonale i wkrtce obj je na stae. A jednak dziewi miesicy p niej zosta zwolniony (podobno z powodu nieporozumie ze swoim szefem) i znw znalaz si na bruku. Teraz jednak zakres umiejtno ci, jakie posiada, by znacznie wikszy. Zdoby do wiadczenie w kierowaniu takswk i limuzyn, wysyaniu ich do klienta, a do tego w zarzdzaniu firm. Mimo e nie mia w tym kierunku adnego formalnego wyksztacenia, czu si na tyle pewnie, aby zacz co wasnego. Dziki swojej wiedzy i znajomo ci ka dego aspektu dziaalno ci firmy opracowa plan budowy

220

SEN O BOGACTWIE

przedsibiorstwa, ktre wkrtce miao wykluczy z gry wszystkich byych szefw. Wreszcie sam mg o wszystkim decydowa. By gotw, aby sta si swoim wasnym szefem. By gotw podj to wyzwanie. W 1982 roku Rutter za swoje oszczdno ci kupi pierwszy samochd i tak powstao Commonwealth Worldwide. Obecnie w firmie je dzi ponad 180 samochodw (w tym rwnie przyjazne rodowisku hybrydy). Pozosta wierny swojej wizji zapewniania ludziom usug na najwy szym poziomie, czego brakowao w tej bran y. Warto ci, ktre Rutter wprowadzi do swojej firmy i w ktrych zawiera si caa jego filozofia, sprowadzaj si do czterech najwa niejszych: odpowiedzialno ci, komunikacji, niezrwnanej obsugi klienta i profesjonalizmu. Cho nie ka da firma mo e wyznawa akurat te warto ci, w wikszo ci to wa nie na nich opieraj si dobrze prosperujce przedsibiorstwa dziaajce na r nego rodzaju rynkach. Je li potrafisz wczy je rwnie do swojej pracy, masz szans wysun si przed szereg, podobnie jak Rutter. W 1983 roku, czyli rok po zao eniu, Commonwealth Worldwide otrzymao pierwsz ze swoich licznych nagrd Best of Boston, przyznawan przez magazyn Boston, co przyczynio si do jeszcze szybszego rozwoju firmy. W cigu miesica zapotrzebowanie na usugi firmy Ruttera wzroso trzykrotnie i ten trend si utrzymywa, podczas gdy Rutter powoli budowa swoje krlestwo, kupujc kolejne samochody i zatrudniajc kolejnych szoferw. W roku 2003 magazyn Limousine Digest zaliczy Commonwealth Worldwide do grona dziesiciu najwikszych firm wiadczcych tego typu usugi w Stanach Zjednoczonych. A rok p niej Rutter postanowi rozszerzy swoj dziaalno na Nowy Jork i okolice. Aby obsu y coraz bardziej rozrastajcy si biznes, firma przeniosa swoj siedzib do biur i gara u o powierzchni ponad 6 tysicy metrw kwadratowych. Jest obecnie liderem na rynku luksusowych usug transportowych. W 2007 roku przedsibiorstwo Ruttera zajo 52. miejsce w rankingu firm, ktre swoj siedzib maj w ubo szych dzielnicach, 100 Inner City Companies, publikowanym co roku przez magazyn Inc..

MIT O WALL STREET

221

Commonwealth Worldwide posiada rwnie 400 oddziaw na caym wiecie i z nich czerpie okoo 40 procent swoich dochodw. Oto prawdziwy American Dream od takswkarza do milionera. To, co w firmie Ruttera zasuguje na szczeglny szacunek, to fakt, e swoje gwne siedziby postanowi ulokowa w dzielnicach zamieszkaych przez biedniejsz spoeczno Bostonu i Nowego Jorku, wspierajc tym samym lokaln ekonomi i zapewniajc ludziom prac, o ktr w tych dzielnicach nie jest atwo. Ubogie dzielnice s si, ktrej nie wolno nie docenia. Magazyn Inc. w 2007 roku przeprowadzi analiz tego rynku w Stanach Zjednoczonych i oto, co si okazao:

x x x x x x x x

535% wyniosa rednia standardowa stopa wzrostu ( rednia krajowa = 252%); 49% wyniosa rednia stopa wzrostu procent skadany ( rednia krajowa = 37%); 39 milionw dolarw wyniosy rednie dochody w 2005 roku ( rednia krajowa = 8,3 miliona dolarw); 3,9 miliarda dolarw wyniosy czne dochody w roku 2005; 20,7 miliona dolarw wyniosa rednia szacunkowa warto firm z listy 100 Inner City Companies w roku 2007; 1994 redni rok zao enia firm wymienionych w rankingu; 18 882 liczba osb zatrudnionych w tych firmach w 2007 roku; 11 839 liczba nowych miejsc pracy utworzonych midzy 2001 i 2005 rokiem.

Inne wa ne informacje na temat tych firm to na przykad fakt, e a 73 procent z nich dziaa na rynku usug, 81 procent zbudowano na kapitale inwestycyjnym pochodzcym z kredytw i po yczek, a 68 procent stara si wyr ni na rynku dziki wyjtkowej dbao ci o jako usug.

222

SEN O BOGACTWIE

PI}m KROKW DO ROZWIkZANIA PROBLEMU

W 2005 roku pisarz z dziedziny biznesu, a zarazem odnoszcy sukcesy prezes Keith McFarland napisa wietny artyku pod tytuem Co nimi kieruje, w oparciu o wyniki szeroko zakrojonych bada przeprowadzonych dla magazynu Inc.. Przedstawia w nim do nietypowe spostrze enia na temat tego, jak odnoszcy sukcesy przywdcy czy szefowie my l i jak rozwizuj problemy. Dowiedziono na przykad, e 500 prezesw z rankingu magazynu Inc. cechuje wiksza pewno siebie ni 90 procent ogu populacji. McFarland pisze, e okolicznoci, w jakich startowali ze swoimi firmami, czsto oznaczay skok ze spadochronem na terytorium wroga, czsto za jedyn bro majc wasny spryt, wizj i niezachwian wiar w powodzenie swojego przedsiwzicia. Inna rzecz, ktra czy tych ludzi, poza determinacj, motywacj i uporem, to przepis na rozwizywanie problemw, z ktrego mog skorzysta w ka dej chwili. Gdyby zapyta ktrego z najlepszych prezesw czy liderw o jego czy jej sposb na rozwizywanie problemw, z pewno ci wiele by si dowiedzia. Przedstawi zatem mj wasny sposb na rozwizywanie problemw. Jest to strategia piciu krokw, z ktrych wikszo bazuje na tym, o czym ju mwiem. To najlepszy sposb na podsumowanie tej ksi ki,

500 prezesw z rankingu Inc. wykazao si lepsz umiejtno ci rozwizywania problemw i pomysowo ci ni 92 procent populacji, a tak e o niemal 25 procent wiksz umiejtno ci interpretacji zachowa ludzi i oceny sytuacji ni inni prezesi. Keith McFarland wskazuje, e te wyniki zaprzeczaj powszechnej opinii, i przedsibiorcy potrafi dokona cudw w okre lonym momencie, ale nie potrafi pracowa nad sukcesem firmy przez du szy czas. Przeciwnie, ci dyrektorzy i prezesi potrafi zarwno szybko analizowa sytuacj i podejmowa decyzje, jak i opracowywa strategie na kolejne lata. Ponadto szybko zauwa aj zmiany, jakie zachodz w ich otoczeniu.

MIT O WALL STREET

223

mam bowiem nadziej zaszczepi Ci kilka ostatnich pomysw na to, jak poradzi sobie z zastojem, pora k, przeszkod i odrzuceniem wszystkim tym, co hamuje nasze zdolno ci inwestowania w siebie. Gdy pojawiaj si trudno ci, a mo esz mi wierzy, e na pewno si pojawi, zwykle jest ku temu jaki powd, warto wic uwa nie im si przyjrze. Moja strategia piciu krokw sprawdza si szczeglnie dobrze w przypadku ludzi, ktrzy stajc oko w oko z problemem, nie potrafi jasno my le i potrzebuj gotowej procedury, ktra pomo e im wyj z opresji.

Nie bierz tego do siebie

Rozwizywanie problemw oznacza, e nie wolno ich traktowa osobicie. Trzeba zrozumie, e wszyscy przechodzimy przez rozmaite prby i mamy swoje zmartwienia. ycie jest jak roller coaster seria wzlotw i upadkw. Gdy przestaniesz go traktowa osobi cie, problem stanie si po prostu problemem, a nie Twoim problemem. Wtedy mo esz do niego podej z nastawieniem: Przez to rwnie trzeba przej . Gdy uda Ci si zobaczy problem we wa ciwym wietle, atwiejsze stanie si jego rozwizanie.

POMYL: Wszyscy jeste my lud mi i mamy swoje uczucia. Dlatego czasem mo e by trudno oddzieli siebie i swoje uczucia od problemu, jaki napotykamy. Negatywne my lenie mo e czowieka zama w jednej chwili i sprawi, e poczuje, i to wszystko moja wina, jestem do niczego, jestem gupi, nigdy z tego nie wyjd. W takich momentach nie wystarczy jedynie afirmacja siebie, trzeba rwnie oddzieli siebie od problemu i odsun go jak najdalej. W przeciwnym razie problem na pewno Ci zniszczy!

R nica jest taka jak midzy stwierdzeniem: Moja firma ma zastj co mog zrobi, aby temu zaradzi?, a Moja firma upada. Pierwsze stwierdzenie mwi, e jest okre lony problem, ktry

224

SEN O BOGACTWIE

mo na rozwiza, podczas gdy drugie stwierdzenie zapowiada nieuchronn katastrof, wic jakiekolwiek prby rozwizania problemu s bezcelowe. To wszystko kwestia punktu widzenia, podobnie jak ze starym pytaniem, czy szklanka jest w poowie pena, czy pusta. Pamitaj te o tym, co mwiem w poprzednim rozdziale o spoeczestwach, ktre upady. Ci, ktrzy potrafi przewidzie problemy i odwa nie stawi im czoa, maj wiksze szanse na przetrwanie i na nieustanny, dugotrway rozwj. To samo dotyczy przedsibiorstw. Nie bagatelizuj problemw i bez wzgldu na to, co robisz, nie ignoruj ich. Przewiduj. Reaguj. Pozosta wierny swoim warto ciom. Gdy okoliczno ci tego wymagaj, dostosuj si. To naturalne, e w obliczu kopotw robimy uniki, poniewa problemy nas przygnbiaj. W kocu jednak problem i tak zepchnie nas z obranej drogi i skoczymy w rowie. Problemy zwykle nie rozwizuj si same, musisz zatem postara si, jak tylko umiesz, aby emocjonalnie zdystansowa si do problemu, a jednocze nie go ogarn. Staw mu czoa. Poza tym trudno ci zwykle daj nam lekcj na przyszo , dziki czemu jeste my silniejsi i atwiej bdzie nam sobie poradzi nastpnym razem.

Niech problemy bd lekcj

Raper Mos Def powiedzia podobno: Tera niejszo jest produktem przeszo ci. yjc chwil obecn, nie patrzc na to, co byo wczoraj, i bez oddawania przeszo ci nale nego szacunku ryzykujesz, e bdziesz wci popenia te same bdy. Ile razy zdarzyo Ci si sysze, e z yciem trzeba si bra za bary? Zao si, e wicej ni kilkakrotnie. Pytanie tylko, czy w to uwierzye , czy nie. Czy siedzisz przygnbiony i zamany, czujc w ustach gorzki smak pora ki, i narzekasz na niesprawiedliwo losu, czy mo e miao idziesz dalej wzmocniony wie o zdobyt wiedz? Uczymy si nie tylko dziki temu, co nas spotyka, ale tak e dziki ludziom, ktrzy rwnie s w te wydarzenia zaanga owani. To oznacza, e powinni my zwraca uwag na to, jakich ludzi poznajemy, poniewa jest bardzo prawdopo-

MIT O WALL STREET

225

dobne, e kiedy jeszcze bdziemy mieli do czynienia z kim podobnym i wtedy bdziemy lepiej potrafili sobie z nim poradzi. Je li zrozumiesz to, co stao si wczoraj, masz wiksze szanse, e dzi to si nie powtrzy. Wierz, e je li wycigniemy lekcj z tego, przez co przeszlimy, i z tego, jak zachowali si ludzie, ktrzy przeszli przez to razem z nami, mo emy unikn podobnych problemw w przyszo ci, poniewa bdziemy umieli je rozwiza, zanim si pojawi. Je li masz jasno co do tego, co si stao, mo esz zapobiec podobnym sytuacjom w przyszo ci. Dla mnie ycie jest szko. Niewa ne, czy mwimy o rodzinie, przyjacioach, zwizkach czy interesach zawsze mo na si czego nauczy. Gdy przeanalizowaem problem i przetrawiem go sobie, mog uzna, e zaliczyem klas i zdobyem w tej dziedzinie dyplom. Gdy nastpnym razem znajd si w podobnej sytuacji, w sobie znajd rozwizanie. Je li na przykad jedzenie truskawek wywoa u Ciebie siln reakcj alergiczn, mdrze bdzie unika truskawek. Nie inaczej jest w sytuacjach biznesowych. Je li osoba, z ktr robisz interesy, oszukaa Ci na pienidze, najlepiej zerwa z ni kontakty. Uczy si mo na rwnie z tego, co dzieje si dzi . Je li wiesz na przykad, e przemys rozrywkowy jest ju nasycony, mdrze byoby zmieni profil dziaalnoci i skoncentrowa si na jego zagadnieniach prawnych albo zupenie zmieni bran .

Bd konsekwentnym realist
Je li nie pamitasz, co mwiem na ten temat, to wr do rozdziau 5., gdzie znajdziesz sporo wskazwek na temat tego, jak bycie realist uczyni cech dodatni. Zacznij w bajkach dostrzega fantazj autorw i kamstwo w historiach o bogatych i sawnych. Miej wiadomo tego, co istnieje naprawd, a czego nie ma. Nie ulegaj zudzeniom. Szukaj faktw w rd mitw. Analizuj i zastanawiaj si tak dugo, jak to jest potrzebne. I tu znw staraj si przewidywa problemy jak szachista i zmagaj si z nimi jak zapa nik sumo.

226

SEN O BOGACTWIE

Bycie konsekwentnym realist zmusza czowieka do stawiania czoa wyzwaniom. Pomaga rwnie w identyfikowaniu problemw i szukaniu rozwiza. Gdy trafiasz na przeszkod, mo esz si okamywa i udawa, e wcale jej nie ma, ale je li nie przyznasz, e problem istnieje, trudno bdzie Ci go rozwiza, o ile w ogle bdzie to mo liwe. Wiele osb unika konfrontacji z rzeczywisto ci, okamujc si, e nie maj adnych problemw. Od tego jednak problemy nie znikn. Nie mo na po prostu zamkn oczu i wmawia sobie, e wiata nie ma, bo gdy tylko je otworzysz, wiat wci tam bdzie, gotowy do ataku. yj tak, aby wychodzi rzeczywisto ci naprzeciw, a nie od niej ucieka. To wa nie nazywam konsekwentnym realizmem. Niezale nie od tego, co staje na mojej drodze, stawiam temu czoa i robi to, co trzeba. Pomy l o tym: mo esz po wici ogromn cz swojego czasu (oraz swojej energii, inspiracji czy motywacji), szukajc sposobu, aby unikn problemu albo go obej , ale o wiele bardziej praktyczne jest stawi mu czoa i zacz szuka rozwiza. Tylko w ten sposb mo esz si czego nauczy i ruszy z miejsca jako osoba bogatsza i silniejsza.

Podawaj w wtpliwo swj plan

Gdy ju przeanalizowae sytuacj i ustawie j we wa ciwej perspektywie, mo esz ustali plan dziaania, a nastpnie poda go w wtpliwo ! Wyobra sobie, e stoisz na czele ogromnej armii onierzy gotowych do ataku za wszelk cen. Pamitaj, e to Twoje ycie jest stawk w tej rozgrywce, a Twj sukces i sukces Twojego ludu zale y od Tego, co zrobisz.

NAJPIERW ZAINWESTUJ W SIEBIE

Caa ksi ka mwi o tym, e trzeba inwestowa w siebie. Skoro jednak mwimy o inwestowaniu, chciabym to jeszcze raz podkre li, nawet je li mam si powtarza. Nie zawsze atwo jest zainwestowa w siebie.

MIT O WALL STREET

227

Wchodzc w wielki wiat biznesu, sporo ryzykujemy swoimi uczuciami, swoim duchem i swoj kondycj fizyczn. A jednak te czynniki ludzkie s rwnie cz ci przepisu na sukces. Cho lubimy my le, e inwestujemy w siebie ka dego dnia, prawda jest taka, e wcale tak nie jest. Czsto pozwalamy, aby sprawy dnia codziennego stres, rachunki, niezno ni szefowie, pogldy innych ludzi i cae szalestwo naszego spoeczestwa, ktre 24 godziny na dob za czym pdzi, sprawiay, e tracimy motywacj i zapa, aby zbli y si do osignicia swoich celw i spenienia marze. Szkoda nam czasu na czytanie ksi ek i zdobywanie nowej wiedzy. Nie pozwalamy sobie na chwil relaksu tylko dla siebie, eby mc wypocz. Nie przystajemy w biegu, eby nakarmi si ciepymi sowami otuchy i pociechy, ktrych tak bardzo nam brakuje. Zamiast tego pozwalamy, aby ycie wprowadzio nas w stan odrtwienia, i zachowujemy si jak roboty bez celw i marze. To wtedy w gowie zaczyna gra ta sama melodia, w kko i bez koca powtarzajc: Nie mog, nie mog, nie mog. Nie mog i na siowni. Nie mog zao y wasnej firmy. Nie mog my le o zmianie zawodu. Nie mog wyj z dugw. Nie mog i na studia. Nie mog znale celu. Nie mog by bogaty. Nie mog nie mog nie mog Oto, co mam Ci do powiedzenia: OWSZEM, MO ESZ.

Pomy l: Je li sam po to nie signiesz, to zostaniesz z niczym. Zasugujesz na wszystko, czego pragniesz. Kropka.

Zastanw si: je li sobie wyobrazisz, e masz na koncie miliardy dolarw, to od razu widzisz, ile wspaniaych rzeczy mgby dokona. A je li Twoje zasoby s niewielkie, a do tego nie robisz tego, co naprawd kochasz, to zgadnij, co si stanie? Prawdopodobnie nie staniesz si bogaty w adnym rozumieniu tego sowa. Jest takie angielskie powiedzenie, e ycie to nie prba kostiumowa. To jedyne ycie, jakie masz, wic dbaj o nie. Czsto pytam ludzi, czy czuj si szcz liwi

228

SEN O BOGACTWIE

i spenieni. Gdy si obra aj i odpowiadaj szorstko: Tak. Jestem szcz liwy, nie wierz im. I je li nawet s szczerzy wobec siebie samych, na pewno oszukuj kogo innego. Wszyscy mamy sabe punkty, ktre chcieliby my poprawi. Inaczej nie byliby my lud mi. Moje przesanie jest zatem takie: ka dego dnia po wi kawaek siebie swoim celom i marzeniom. Na przestrzeni czasu to wszystko si zsumuje. Pamitaj, e dyscyplina wa y kilogramy, a al tony. Je li brakuje Ci dyscypliny, niczego nie osigniesz dyscyplina warunkuje skuteczno naszych dziaa. W potoku codziennych spraw ludzie zapominaj czsto, jak wa na jest dobrze ukierunkowana dyscyplina. Przeznaczenie jakiej cz ci swojego czasu dla swojej wizji mo e polega na przykad na tym, e spdzasz chwil w okre lonym miejscu, gdzie doadowujesz baterie i rozmy lasz nad swoimi planami. Gdzie , gdzie regenerujesz siy i zastanawiasz si, jak najlepiej wykorzysta umiejtno ci i talenty, ktre posiadasz. To mo e by ulubiony fotel, sypialnia, miejsce na pla y albo kawiarnia za rogiem. To miejsce, gdzie Twoje my li i uczucia swobodnie wdruj, gdzie przestajesz by niewolnikiem swojego ycia. Jest to miejsce, w ktrym czujesz, e mo esz wszystko i e przyszed czas zada sobie trzy fundamentalne pytania: Kim jestem? Kim si staj? Czy jestem zadowolony z tego, kim jestem? Gdy bdziesz sobie zadawa te pytania odpowiednio czsto, pozwol Ci one zbudowa SIEBIE i wyostrz Twoje postrzeganie. To rwnie pomo e Ci krytycznie spojrze na wasne ycie i wprowadzi drobne, ale konieczne zmiany w Twoim stosunku do samego siebie. Gdy zapominamy, jak wa ne jest regularne sprawdzanie, co dokadnie czujemy, wpadamy w labirynt negatywnego my lenia, ktre nas niszczy. Z ka d negatywn my l, jaka rodzi si w Twojej gowie, pojawia si skaza na Twoim poczuciu wasnej warto ci i pewno ci siebie, co z kolei

MIT O WALL STREET

229

przekada si na Twoje wiadome decyzje. A wszyscy wiemy, co to oznacza. To oznacza, e albo idziesz tam, gdzie chcesz si znale , albo nie. Sukces albo pora ka. yj bogato albo yj biednie.
Interesuje mnie przyszo , bo w niej spdz reszt ycia.
CHARLES KETTERING