You are on page 1of 48

Ciclos Biogeoqumicos

Instituto Federal do Cear Campus Sobral Curso Superior de Tecnologia em Saneamento Ambiental Disciplina de Hidrobiologia Professor:Michael Viana

A DINMICA DOS CICLOS BIOGEOQUMICOS

Elementos construtivos Principais Nutrientes Macronutrientes >> quantidades Micronutrientes << quantidades

A DINMICA DOS CICLOS BIOGEOQUMICOS


BIO = seres vivos (Biosfera) GEO = atmosfera, hidrosfera e litosfera QUMICOS = componentes qumicos

Estudo das trocas de materiais entre componentes vivos e no vivos (reciclagem de materiais do Ecossistema)

A DINMICA DOS CICLOS BIOGEOQUMICOS


Os principais:
gua Carbono Oxignio Nitrognio Fsforo.

CICLO DO CARBONO

CARBONO ORGNICO

CARBONO INORGNICO

CICLO DO CARBONO INORGNICO E O SISTEMA CO2

CICLO DO CARBONO INORGNICO


A molcula de dixido de carbono constituda por um tomo de carbono e dois de oxignio As guas contm quantidades variveis de CO2 Geralmente em equilbrio com carbonatos (CO3=) e bicarbonatos (HCO3)

CICLO DO CARBONO INORGNICO


Depende de fatores como:
Temperatura presso atmosfrica slidos dissolvidos presso parcial do CO2 na atmosfera

CICLO DO CARBONO INORGNICO


O SISTEMA CO2
Principais fases do sistema CO2 na gua

CO2 (ar) H2CO3

CO2 (dissolvido) + gua H+ + HCO3-

H2CO3

H+ + CO32-

cido fraco

CICLO DO CARBONO INORGNICO


O SISTEMA CO2
Equilbrio de formas
A proporo de cada forma de carbono depende do pH

CICLO DO CARBONO INORGNICO


CO2 livre + H2CO3 + HCO3 + CO32

CARBONO INORGNICO TOTAL

Maiores responsveis pelo CO2 da gua


Atmosfera Chuvas guas subterrneas Decomposio Respirao de organismos

Importncia do CO2
O dixido de carbono essencial vida no planeta. fundamental para a fotossntese das plantas. a base do sistema tampo dos ecossistemas aquticos.

O pH e as guas continentais
H2O H+ + OH gua pura: [H+] = [OH] guas naturais, influncia de sais, cidos e bases cido carbnico H2CO3 2H+ + CO3= (diminui o pH) Carbonatos e bicarbonatos Eleva CO3= + H2O OH o pH HCO3 + H2O H2CO3 + OH

O pH e as guas continentais
pH das guas continentais: entre 6 e 8 Influencia na vida aqutica Em ecossistemas de baixos valores de pH:
cidos formados pelos microrganismos aquticos Dissociao dos cidos sulfrico, ntrico, oxlico, actico e carbnico Ausncia de substncias tamponadoras (CO3= e HCO3) dissolvidas pH

O pH e as guas continentais
Em ecossistemas de elevados valores de pH:
Precipitao menos que a evaporao. Ex: Nordeste Ecossistemas equticos com influncia marinha Regies crsticas (ricas em clcio)

Em valores extremos de pH, a vida no ecossistema aqutica comprometida

Relao pH comunidades aquticas


Influncia do pH sobre as comunidades
atua nos processos de permeabilidade (troca inico)

Responsveis pelo aumento do pH


Macrfitas e algas, removem CO2 Evita formao de cido carbnico Quanto maior a biomassa vegetal, maior sero as alteraes de pH

Relao pH comunidades aquticas


Variao de pH no mesmo ecossistema Zona litornea = macrfitas (maior influncia) = maior pH Zona limntica = algas (menor influncia, exceto em floraes) = menor pH

Relao pH comunidades aquticas


Responsveis pela queda do pH:
Bactrias e animais aquticos Processos de decomposio e respirao Liberao de CO2 e formao de cido carbnico e ons H+ Microrganismos nitrificantes

Relao pH comunidades aquticas


Outras fontes de H+:
Dissociao de cidos em H+ + A Chuvas (pH entre 5 e 6)

CICLO DO CARBONO ORGNICO

Formas de C orgnico
Carbono orgnico total Carbono orgnico particulado da biota (COPbiota)

Carbono orgnico detrital

Carbono orgnico dissolvido (COD)

Carbono orgnico particulado detrital (COPdetrital)

Carbono orgnico dissolvido (COD

COPbiota
Fitoplncton Zooplncton Bactrias

COPdetrital

COD
Originase:
da decomposio de animais e plantas Excreo de microrganismos

Principais representantes:
Protenas Carboidratos Lipdeos e compostos hmicos

Fonte de energia e nutrientes para bactrias e algas cianofceas

Principais formas de COD

Relao COD e estado trfico

CICLO DO FSFORO

Fsforo
Armazenamento de energia (ATP) Estruturao da membrana celular Limitante produtividade primria (e na eutrofizao) Na gua, encontrase sob forma de fosfato

Formas de fosfato na gua

Ortofosfato
H3PO4; H2PO4; HPO42; e PO43 Variam sua forma de acordo com o pH Ativamente assimilado pelos produtores primrios

Principais fontes de fosfato para ecossistemas aquticos


Fontes Naturais:
Rochas da bacia de drenagem (apatita) Decomposio de organismos alctones

Liberao de fosfatos pelas rochas:


Imtemperizao + desagregao Solvel Adsorvidos argila

Principais fontes de fosfato para ecossistemas aquticos


Fontes artificiais:
Esgoto domstico (excretas e detergentes) Despejos industriais Efluentes agrcolas Raes de peixes e camares

Circulao do fosfato no corpo aqutico

Fosfato como indicador de estado trfico

Macrfitas aquticas e os fosfatos


Efeito bombeamento No fator limi tante ao cresci mento de MA

CICLO DO NITROGNIO

Nitrognio
Responsvel pela sntese de protenas Formas de N:
Nitrato (NO3) Principais fonte s ) Nitrito (NO2 de nitrognio para os produtores Amnia (NH3) primrios +) Amnio (NH4 xido nitroso (N2O) Nitrognio molecular (N2) Nitrognio orgnico dissolvido (aminas, aminocidos, peptdeos, etc.) Nitrognio orgnico particulado (bactrias, fitoplncton, zooplncton e detritos)

Formas de nitrognio em ecossistemas aquticos

Principais processos envolvidos no ciclo do nitrognio


Nitrificao Desnitrificao Fixao do N atmosfrico Assimilao Excreo

Nitrificao e desnitrificao
Nitrificao: NH3 NO2 NO3
Nitrosomonas e Nitrobacter Aerobiose

2NH3 + 3O2 2HNO2 + 2H2O + energia 2HNO2 + O2 2HNO3 + energia Desnitrificao: NO3
Anaerobiose

N2

5S + 6NO3 + 2H2O 5SO4 + 3N2 + 4H + energia

Fixao biolgica de N2 atmosfrico


Pode ser realizado por:
Cianofceas Bactrias

Pode ser responsveis por quase metade do N incorporado em um lago

Assimilao
Nitrognio inorgnico dissolvido (amnio, nitrato, nitrito) incorporado em compostos orgnicos

Excreo
Animais excretam nitrognio sob forma de amnio, uria e cido rico

Classificao de nvel trfico

You might also like