Prawozdanie Tenograficzne: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII
Sprawozdanie Stenograficzne
z 14. posiedzenia Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
w dniu 9 maja 2012 r. (pierwszy dzie obrad)
Wa r s z a w a
2012
str.
str.
TRE 14. posiedzenia Sejmu (Obrady w dniu 9 maja 2012 r.) str. Otwarcie posiedzenia Zmiana porzdku dziennego Marszaek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Sprawy formalne Pose Mariusz Baszczak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Pose Anna Bakowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Zmiana porzdku dziennego Marszaek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Sprawy formalne Pose Antoni Macierewicz . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 Komunikaty Sekretarz Pose Marcin Mastalerek . . . . . . . . . 8 Punkt 1. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych Pose Sprawozdawca Barbara Bartu. . . . . . . . 9 Pose Izabela Katarzyna Mrzygocka . . . . . . . 10 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Pose Zoa Popioek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Pose Mieczysaw Marcin uczak . . . . . . . . . . 12 Pose Ryszard Kalisz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Pose Bartosz Kownacki . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior . . . . . . . . 13 Pose Barbara Bartu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Sprawy formalne Pose Krzysztof Szczerski . . . . . . . . . . . . . . . . 14 (Przerwa w posiedzeniu) Punkt 2. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratykacj decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro Pose Sprawozdawca Andrzej Gaaewski . . . 14 Pose Andrzej Halicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Pose Krzysztof Szczerski . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Pose Adam Kpiski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 str. Pose Andrzej Sztorc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Pose Marzena Dorota Wrbel . . . . . . . . . . . . 19 Pose Marek Krzkaa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Pose Zbigniew Kumiuk. . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Pose Andrzej Halicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Pose Jzef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 Pose Andrzej Halicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Maciej Szpunar . . . . . . 23 Pose Krzysztof Szczerski . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Pose Andrzej Gaaewski . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Zmiana porzdku dziennego Wicemarszaek Marek Kuchciski . . . . . . . . . 26 Punkt 3. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym Pose Sprawozdawca Waldy Dzikowski . . . . . 26 Pose ukasz Borowiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27 Pose Stefan Strzakowski. . . . . . . . . . . . . . . . 27 Pose Tomasz Makowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Pose Piotr Zgorzelski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28 Pose Zbyszek Zaborowski . . . . . . . . . . . . . . . 29 Pose Waldy Dzikowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Punkt 4. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny o rzdowym projekcie ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Pose Sprawozdawca Izabela Katarzyna Mrzygocka . . . . . . . . . . . . 30 Pose Pawe Sajak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Pose Ewa Drozd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Pose Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Pose Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 35 Pose Marek Domaracki . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Pose Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Pose Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 37 Pose Elbieta Gapiska . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Czesawa Ostrowska . . . 37 Pose Izabela Katarzyna Mrzygocka . . . . . . . 38
str. Punkt 5. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw Pose Sprawozdawca Janusz Cicho. . . . . . . . 39 Pose Izabela Leszczyna . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Pose Janina Okrgy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Pose Jzefa Hrynkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 43 Pose Zoa Popioek. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 Pose Henryk Smolarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Pose Anna Bakowska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Pose Jzefa Hrynkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 50 Pose Anna Bakowska . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Pose Ludwik Dorn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Pose Romuald Ajchler . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53 Pose Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . . 54 Pose Robert Telus. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54 Pose Zbigniew Babalski . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Pose Piotr Polak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55 Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Pose Stanisaw Og. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Pose Elbieta Rafalska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57 Pose Maciej Maecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Pose Jadwiga Winiewska . . . . . . . . . . . . . . . 58 Pose Micha Wojtkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 58 Pose Jan Krzysztof Ardanowski . . . . . . . . . . 59 Pose Tomasz Latos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Pose Anna Paluch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Pose Krzysztof Popioek . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Pose Bogdan Rzoca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Pose Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Pose Zbigniew Kumiuk. . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Pose Zbyszek Zaborowski. . . . . . . . . . . . . . . . 62 Pose Ryszard Zbrzyzny. . . . . . . . . . . . . . . . . . 62 Pose Jerzy Rbek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Pose Piotr Szeliga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63 Pose Jzef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64 Pose Grzegorz Adam Woniak . . . . . . . . . . . . 64 Pose Dariusz Bk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Pose Jerzy Materna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65 Pose Kazimierz Moskal . . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Pose Kazimierz Goojuch . . . . . . . . . . . . . . . . 66 Pose John Abraham Godson . . . . . . . . . . . . . 66 Pose Krystyna Skowroska . . . . . . . . . . . . . . 67 Pose Marek Ast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 Pose Elbieta Witek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Pose Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Pose Artur Bramora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69 Pose Dariusz Piontkowski . . . . . . . . . . . . . . . 69 Pose Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Pose Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70 Pose Beata Mazurek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Pose Lech Sprawka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
str. Pose Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . . . 72 Pose Wiesaw Stanisaw Janczyk. . . . . . . . . . 72 Pose Tadeusz Woniak . . . . . . . . . . . . . . . . . 73 Pose Krzysztof Michakiewicz . . . . . . . . . . . . 74 Pose Ewa Malik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Pose Barbara Bartu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74 Pose Krystyna ybacka . . . . . . . . . . . . . . . . . 75 Pose Gabriela Masowska. . . . . . . . . . . . . . . . 75 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior. . . . . . . . . 76 Pose Jzefa Hrynkiewicz . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Pose Tadeusz Iwiski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79 Pose Janusz Cicho . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80 Pose Krystyna ybacka . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 Punkt 6. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw Pose Sprawozdawca Janusz Dzicio. . . . . . . 81 Pose Krystyna Kosin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Pose Marcin wicicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 Pose Jarosaw Zieliski . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85 Pose Piotr Walkowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 Pose Krystyna ybacka . . . . . . . . . . . . . . . . . 88 Pose Marcin wicicki . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Pose Krystyna ybacka . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Pose Ludwik Dorn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Pose Stanisaw Og. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Pose Maciej Maecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Pose Bogdan Rzoca. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92 Pose Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Pose Maria Zuba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 Pose Zbigniew Kumiuk. . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Pose Zbyszek Zaborowski. . . . . . . . . . . . . . . . 94 Pose Ryszard Zbrzyzny. . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Pose Anna Nem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Pose Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . 95 Pose Killion Munyama . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 Pose Beata Mazurek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Pose Jarosaw Zieliski . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Pose Tomasz Kaczmarek . . . . . . . . . . . . . . . . 96 Pose Jarosaw Zieliski . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Pose Marek Ast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 Pose Gabriela Masowska. . . . . . . . . . . . . . . . 98 Pose Wojciech Zubowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 98
str. Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Pose Bartomiej Bodio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Pose Dariusz Cezar Dziadzio . . . . . . . . . . . . . 99 Pose Artur Bramora . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Pose Edward Siarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Pose Tadeusz Arkit. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Pose Cezary Olejniczak . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Pose Tadeusz Woniak . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych Micha Deskur . . . . . . 101 Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Czesaw Mroczek. . . . . . 103 Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych Micha Deskur . . . . . . 104 Pose Janusz Dzicio . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 Owiadczenia Pose Jarosaw Pita . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 Pose Anna Nem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Pose Henryk Siedlaczek . . . . . . . . . . . . . . . . 106 Pose Tadeusz Tomaszewski . . . . . . . . . . . . . 107 Pose Teresa Hoppe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
str. Pose Magorzata Ppek . . . . . . . . . . . . . . . . 108 Pose Dariusz Cezar Dziadzio . . . . . . . . . . . . 109 Pose Andrzej Lewandowski . . . . . . . . . . . . . 109 Pose Wojciech Zubowski . . . . . . . . . . . . . . . . 110 Pose Piotr Chmielowski . . . . . . . . . . . . . . . . 111 Pose Andrzej Szlachta . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Pose Stanisaw Szwed . . . . . . . . . . . . . . . . . 112 Pose Artur Bramora . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Pose Waldemar Andzel . . . . . . . . . . . . . . . . 113 Pose Szymon Giyski . . . . . . . . . . . . . . . . . 114 (Przerwa w posiedzeniu) Zacznik nr 1 Teksty wystpie niewygoszonych Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Pose Andrzej Orzechowski . . . . . . . . . . . . . 115 Pose Jerzy Borkowski. . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Pose Zbigniew Chmielowiec . . . . . . . . . . . . 116 Pose Jzef Rojek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117 Pose Tomasz Szymaski . . . . . . . . . . . . . . . 117 Pose Jan Warzecha . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
(Pocztek posiedzenia o godz. 9 min 13)
(Na posiedzeniu przewodnicz marszaek Sejmu Ewa Kopacz oraz wicemarszakowie Marek Kuchciski, Eugeniusz Tomasz Grzeszczak, Wanda Nowicka i Cezary Grabarczyk)
Marszaek:
Otwieram posiedzenie. (Marszaek trzykrotnie uderza lask marszakowsk) Na sekretarzy dzisiejszych obrad powouj posw Marcina Mastalerka, Iwon Guzowsk, Jana Ziobr oraz Marka Balta. W pierwszej czci obrad sekretarzami bd posowie Marcin Mastalerek oraz Iwona Guzowska. Protok i list mwcw prowadzi bd posowie Marcin Mastalerek oraz Marek Balt. Protok 13. posiedzenia Sejmu uwaam za przyjty wobec niewniesienia zastrzee. Wysoka Izbo! W dniu 29 kwietnia 2012 r. zmar prof. dr hab. Wiesaw Chrzanowski m stanu, gorcy patriota, wspaniay, prawy czowiek, jeden z najwybitniejszych synw naszej ojczyzny. By onierzem Narodowej Organizacji Wojskowej i Armii Krajowej. Dziaa w konspiracji niepodlegociowej. Przez wiele lat by wiziony przez wadze komunistyczne. By marszakiem Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej I kadencji, ministrem sprawiedliwoci i prokuratorem generalnym, senatorem IV kadencji, wspzaoycielem Zjednoczenia Chrzecijasko-Narodowego i pierwszym prezesem zarzdu gwnego tej partii. Zosta uhonorowany Orderem Ora Biaego, Krzyem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem witego Grzegorza Wielkiego i wielu innymi odznaczeniami polskimi i zagranicznymi. W Jego Osobie egnamy jednego z gwnych twrcw naszej drogi do wolnoci i suwerennoci. Uczcijmy Jego pami chwil ciszy. (Zebrani wstaj, chwila ciszy) (Posowie: Wieczny odpoczynek racz mu da, Panie, a wiato wiekuista niechaj mu wieci. Niech odpoczywa w pokoju. Amen.) Dzikuj bardzo. W dniu wczorajszym obchodzilimy 67. rocznic zakoczenia II wojny wiatowej.
Uczcijmy chwil ciszy pami jej oar. (Zebrani wstaj, chwila ciszy) Dzikuj. Na poprzednim posiedzeniu Sejm nie przeprowadzi gosowania nad wnioskiem o odrzucenie przedstawionego przez ministra zdrowia Sprawozdania z realizacji Narodowego programu zwalczania chorb nowotworowych w roku 2010 oraz przyjtego przez Rad Ministrw harmonogramu zada wykonywanych w ramach programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorb nowotworowych w roku 2011 wraz z kierunkami realizacji tego programu na lata 2012 i 2013. W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, podjam decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkt obejmujcy to gosowanie. Grupa posw przedoya projekt ustawy o uznaniu za niewane orzecze wydanych wobec byych posw na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej skazanych w procesie brzeskim za dziaalno na rzecz demokratycznego Pastwa Polskiego. Projekt ten zosta paniom i panom posom dorczony w druku nr 363. W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, podjam decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkt obejmujcy pierwsze czytanie tego projektu ustawy. Komisja Polityki Spoecznej i Rodziny przedoya sprawozdanie o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Sprawozdanie to zostao paniom i panom posom dorczone w druku nr 357. W zwizku z tym, na podstawie art. 95e regulaminu Sejmu, podjam decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkt obejmujcy rozpatrzenie tego sprawozdania. Waciwe komisje przedoyy sprawozdania o projektach ustaw: o zmianie ustawy o wyrobie napojw spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznacze geogracznych napojw spirytusowych, o zmianie ustawy o obrocie instrumentami nansowymi oraz innych ustaw. Sprawozdania te zostay paniom i panom posom dorczone odpowiednio w drukach nr 338 i 337.
4 Marszaek
14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Porzdek dzienny
W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, podjam decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkty obejmujce rozpatrzenie tych sprawozda. Waciwe komisje przedoyy sprawozdania o projektach ustaw: o zmianie ustawy Przepisy wprowadzajce ustawy reformujce system nauki, o ratykacji zmian zakresu obowizywania Umowy o utworzeniu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju, sporzdzonej w Paryu dnia 29 maja 1990 r. Sprawozdania te zostay paniom i panom posom dorczone odpowiednio w drukach 335 i 209. W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, podjam decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkty obejmujce rozpatrzenie tych sprawozda. Proponuj, aby w tych przypadkach Sejm wyrazi zgod na zastosowanie art. 44 ust. 3 regulaminu Sejmu. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaaa, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Pan przewodniczcy Baszczak z wnioskiem formalnym. Bardzo prosz.
(Pose Anna Bakowska: Prosz o gos.) Najpierw wniosek formalny i udziel gosu pani przewodniczcej. (Pose Anna Bakowska: Ja te chc zgosi wniosek formalny.) Czy pastwo s gotowi do gosowania? Kto z pa i panw posw jest za ogoszeniem przerwy, prosz podnie rk i nacisn przycisk. Kto jest przeciw? Kto si wstrzyma? Gosowao 436 posw. Za oddao gos 209 posw, przeciwnego zdania byo 227, nie wstrzyma si od gosu aden pose. Wniosek upad. Bardzo prosz, pani pose z wnioskiem formalnym.
Pose Anna Bakowska:

Pani Marszaek! Panie Premierze! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej zgaszam wniosek o ogoszenie przerwy, ktra miaaby suy klubom Platformy, PSL i Ruchu Palikota do przemylenia sprawy dotyczcej woenia do obecnego porzdku obrad ustaw dotyczcych wieku emerytalnego. Argument jest nastpujcy. Ot mamy rozstrzyga o jednej z najwaniejszych kwestii spoecznych wydueniu wieku emerytalnego do 67 lat. Dla wielu osb oznacza to bdzie wyduon prac, a dla wielu innych, pozbawionych pracy lub zdrowia do jej wykonywania okres wegetacji, oczekiwanie kilka lat duej na upragnion emerytur. Panie premierze, sdz, e gdyby pan mia okazj zapozna si z wnioskami, poprawkami, ktre zgosi Sojusz Lewicy Demokratycznej do tych projektw, na pewno pozwoliby pan na to, eby rzd naprawd gboko si zastanowi, czy tych poprawek nie poprze. Ustawa emerytalna wymaga konsensusu. Nasze poprawki s swoistym wentylem bezpieczestwa wobec bardzo niekorzystnych i jednoznacznych rozwiza, ktre proponuje rzd. Proponujemy midzy innymi, aby reforma w systemie powszechnym nie obejmowaa ludzi, ktrzy maj dzisiaj 50 i wicej lat, dla ich bezpieczestwa i dlatego, eby te przepisy nie budziy zastrzee konstytucyjnych. Proponujemy rwnie, aby ludzie, ktrzy maj dugi sta ubezpieczeniowy bo 40 lat okresw skadkowych w przypadku mczyzn i 35 lat w przypadku kobiet to bardzo duo mieli prawo przej na emerytur przed osigniciem ustawowego wieku emerytalnego. W kocu proponujemy doprowadzenie do swoistej sprawiedliwoci (Dzwonek) przy obliczaniu kapitau pocztkowego dla matek.
Pose Mariusz Baszczak:

Dzikuj. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo zgaszam wniosek o przerw i zwoanie Konwentu Seniorw w zwizku z tym, e za chwil mamy decydowa o rozszerzeniu porzdku obrad o ustaw dotyczc wyduenia wieku przechodzenia na emerytur do 67 lat. Ta ustawa jest prowadzona w komisji w sposb skandaliczny, nie ma konsultacji spoecznych. Daje to podstaw do tego o ile dalej bdzie tak procedowana, a take z uwagi na jej tre merytoryczn by Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo, jeeli zostanie ona przyjta przez Sejm, zoy wniosek do Trybunau Konstytucyjnego. Zadajemy zasadnicze pytanie: Czy koalicji rzdzcej tak zaley na tym, eby emeryci krcej pobierali emerytury? Przecie emerytura nie jest jamun, to s pienidze wypracowane przez lata. W zwizku z tym zwracamy uwag na skandaliczny sposb procedowania, na brak konsultacji spoecznych, na amanie zasad przyzwoitej legislacji, co jest podstaw do skierowania tej ustawy, jeeli zostanie ona przyjta, do Trybunau Konstytucyjnego. Dzikuj. (Oklaski)
Marszaek:
Dzikuj bardzo, panie przewodniczcy. Poddaj wniosek o ogoszenie przerwy pod gosowanie.
Marszaek:
Dzikuj bardzo, pani pose.

Porzdek dzienny
Pose Anna Bakowska:

Panie premierze, zastanwcie si. Ustawa emerytalna nie moe si ciga z Euro 2012. (Oklaski)
Marszaek:
Dzikuj bardzo, pani pose, czas min.
Pose Anna Bakowska:

Dajcie szans na to, eby rozway te poprawki, poniewa Pani marszaek, jeszcze jedno zdanie. zgaszalimy te poprawki do poniedziaku do godz. 9 rano. Posiedzenie komisji zostao przesunite o godzin, eby wrczy nam w poniedziaek gorce zestawienie kilkudziesiciu stron poprawek. I natychmiast odbyway si gosowania. (Pose Rafa Grupiski: 100 poprawek zgosilicie. Wystarczy.)
Marszaek:
Pani pose, czas min.
Pose Anna Bakowska:

Jak maszynka. Rozwacie...
Marszaek:
Dzikuj bardzo, pani pose.
Pose Anna Bakowska:

...te propozycje przez szacunek dla milionw ludzi.
Marszaek:
Bardzo serdecznie dzikuj, pani pose.
Pose Anna Bakowska:

Udajcie chocia, e powanie to traktujecie. (Oklaski)
Marszaek:
Pani pose, bardzo dzikuj. Szanowni pastwo, przed chwil Izba zdecydowaa, czy chce przerwy, czy te nie. Pani pose przed
chwil wnosia o przerw dla klubw, nie dla swojego, ale dla klubw Platformy, PSL-u. Te kluby ju wyraziy swoj wol w gosowaniu przed chwil. Komisja Nadzwyczajna przedoya sprawozdania o rzdowych projektach ustaw: o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw, a take o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw. Sprawozdania te zostay paniom i panom posom dorczone odpowiednio w drukach nr 369 i 370. Na posiedzeniu Konwentu Seniorw zgoszono sprzeciw wobec uzupenienia porzdku dziennego o punkty obejmujce rozpatrzenie tych sprawozda. S to zatem, w myl art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu, punkty sporne porzdku dziennego. Propozycje uzupenienia porzdku dziennego o te punkty porzdku dziennego poddam kolejno pod gosowanie. Przypominam, e zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu gosowanie to nie jest poprzedzone debat ani zadawaniem pyta. Przyjcie propozycji uzupenienia porzdku dziennego oznacza bdzie, e Sejm wyrazi zgod na zastosowanie w tych przypadkach art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu. Przystpujemy do gosowania nad wnioskiem o uzupenienie porzdku dziennego o sprawozdanie komisji zawarte w druku nr 369. Kto z pa i panw posw jest za uzupenieniem porzdku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw (druki nr 329 i 369), zechce podnie rk i nacisn przycisk. Kto jest przeciw? Kto si wstrzyma? Gosowao 439 posw. Za wnioskiem oddao gos 233 posw, przeciwnego zdania byo 206 posw, przy braku gosw wstrzymujcych si. Stwierdzam, e Sejm wniosek o uzupenienie porzdku dziennego przyj. Przystpujemy do gosowania nad wnioskiem o uzupenienie porzdku dziennego o sprawozdanie komisji zawarte w druku nr 370. Kto z pa i panw posw jest za uzupenieniem porzdku dziennego o punkt w brzmieniu: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wy-
6 Marszaek

Porzdek dzienny
wiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw (druki nr 330 i 370), zechce podnie rk i nacisn przycisk. Kto jest przeciw? Kto si wstrzyma? Gosowao 439 posw. Za wnioskiem oddao gos 230 posw, przeciwnego zdania byo 209 posw, przy braku gosw wstrzymujcych si. Stwierdzam, e Sejm wniosek o uzupenienie porzdku dziennego przyj. Przypominam, e Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo zoy wnioski o uzupenienie porzdku dziennego o punkty Pan przewodniczcy Baszczak z wnioskiem formalnym? (Pose Mariusz Baszczak: Przy nastpnym.) Przypominam, e Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo zoy wnioski o uzupenienie porzdku dziennego o punkty: Informacja prezesa Rady Ministrw na temat ujawnionych przez prokuratora Naczelnej Prokuratury Wojskowej pk Mikoaja Przybya, na konferencji prasowej, informacji o nieprawidowociach w funkcjonowaniu Ministerstwa Obrony Narodowej przy wyposaaniu polskiej armii. Informacja prezesa Rady Ministrw na temat dziaa polskiego rzdu dotyczcych postpowania wyjaniajcego przyczyny katastrofy pod Smoleskiem, a w szczeglnoci dziaa, ktre naley podj wobec przedstawienia przez prokuratur wojskow opinii biegych z krakowskiego Instytutu Ekspertyz Sdowych, zawierajcej odczyt czarnej skrzynki TU-154M. W zwizku ze zblianiem si terminu, o ktrym mowa w art. 173 ust. 5 regulaminu Sejmu, poddam kolejno pod gosowanie wnioski o uzupenienie porzdku dziennego. Przypominam, e zgodnie z art. 173 ust. 4 regulaminu Sejmu gosowanie to nie jest poprzedzone debat ani zadawaniem pyta. (Pose Antoni Macierewicz: Pani marszaek) Wczeniej pan przewodniczcy Baszczak. (Gos z sali: Wycofa si.) Pozwol sobie odczyta i za chwil udziel gosu. Oczywicie z wnioskiem formalnym, panie pole? (Pose Antoni Macierewicz: Chciabym przed t czci) Przystpujemy do gosowania nad wnioskiem w sprawie wysuchania informacji prezesa Rady Ministrw dotyczcej wystpienia prokuratura Mikoaja Przybya. Kto z pa i panw posw jest za przyjciem wniosku o uzupenienie porzdku dziennego o punkt obejmujcy informacj prezesa Rady Ministrw na temat ujawnionych przez prokuratora Naczelnej Prokura-
tury Wojskowej pk Mikoaja Przybya, na konferencji prasowej, informacji o nieprawidowociach w funkcjonowaniu Ministerstwa Obrony Narodowej przy wyposaaniu polskiej armii, zechce podnie rk i nacisn przycisk. Kto jest przeciw? Kto si wstrzyma? Gosowao 439 posw. Za wnioskiem oddao gos 192 posw, przeciwnego zdania byo 243, wstrzymao si od gosu 4 posw. Stwierdzam, e Sejm wniosek o uzupenienie porzdku dziennego odrzuci. Bardzo prosz, pan pose Antoni Macierewicz z wnioskiem formalnym.
Pose Antoni Macierewicz:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Zwracam si z wnioskiem o przerw i zwoanie Konwentu Seniorw (Gos z sali: Przecie byo gosowanie.) dlatego e ju od duszego czasu mamy tak sytuacj, i Wysoka Izba na wniosek pani marszaek, na wniosek klubw rzdzcych odrzuca moliwo przedstawienia na tej sali wszelkich problemw zwizanych z dramatem smoleskim. Pan premier systematycznie uchyla si od zoenia informacji w jednej z najbardziej dramatycznych i najwaniejszych spraw, jakie stoj przed Polsk w zwizku z tym dramatem. Trudno zrozumie, panie premierze, dlaczego Wysoka Izba nie moe usysze informacji na temat ekspertyzy Instytutu Ekspertyz Sdowych Sehna. Ona obala wprost ca tez zarwno pani Anodiny, jak i pana Millera, dotyczc mitycznej brzozy, ktra miaa zniszczy samolot TU-154M. (Pose Stefan Niesioowski: Pancernej brzozy, do tych bredni.) Pan si systematycznie uchyla przed staniciem wobec Wysokiej Izby i spoeczestwa polskiego i przedstawieniem informacji, ktrych domaga si spoeczestwo, ktrych domagamy si take my. Uprzejmie prosz o zwoanie Konwentu Seniorw po to, eby raz jeszcze rozway kwesti wprowadzenia tego wniosku pod obrady Wysokiej Izby. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Marszaek:
Dzikuj bardzo, panie pole. Decyzja o zwoaniu Konwentu Seniorw naley do marszaka. Moja odpowied jest nastpujca: poniewa kilkanacie minut temu odbyy si posiedzenia Konwentu i Prezydium, nie widz potrzeby zwoywania Konwentu Seniorw. Wniosek formalny o przerw poddam pod gosowanie. Kto z pa i panw posw jest za ogoszeniem przerwy, bardzo prosz o podniesienie rki i nacinicie przycisku.

Porzdek dzienny
Marszaek Kto jest przeciw? Kto si wstrzyma? Gosowao 440 posw. Za wnioskiem oddao gos 157 posw, przeciwnego zdania byo 282, 1 pose wstrzyma si od gosu. Wniosek nie uzyska pozytywnej rekomendacji Wysokiej Izby. Przystpujemy do gosowania nad wnioskiem dotyczcym wysuchania informacji prezesa Rady Ministrw na temat postpowania wyjaniajcego przyczyny katastrofy pod Smoleskiem. Kto z pa i panw posw jest za przyjciem wniosku o uzupenienie porzdku dziennego o punkt obejmujcy informacj prezesa Rady Ministrw na temat dziaa polskiego rzdu dotyczcych postpowania wyjaniajcego przyczyny katastrofy pod Smoleskiem, a w szczeglnoci dziaa, ktre naley podj wobec przedstawienia przez prokuratur wojskow opinii biegych z krakowskiego Instytutu Ekspertyz Sdowych, zawierajcej odczyt czarnej skrzynki TU-154M, zechce podnie rk i nacisn przycisk. Kto jest przeciw? Kto si wstrzyma? Gosowao 440 posw. Za wnioskiem oddao gos 158 posw, przeciwnego zdania byo 280 posw, wstrzymao si od gosu 2 posw. Stwierdzam, e Sejm wniosek o uzupenienie porzdku dziennego odrzuci. Prezydium Sejmu proponuje, aby Sejm wysucha 15-minutowych owiadcze w imieniu klubw w dyskusji nad: przedstawion przez prezesa Rady Ministrw Koncepcj przestrzennego zagospodarowania kraju 2030, sprawozdaniem komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw. Prezydium Sejmu proponuje take, aby Sejm wysucha 10-minutowych owiadcze w imieniu klubw w dyskusjach nad sprawozdaniami komisji: o projekcie uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratykacj decyzji Rady Europejskiej (...) w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro, o projekcie ustawy dotyczcym zmiany w systemie emerytalnym sub mundurowych, o projekcie ustawy o ratykacji decyzji Rady Europejskiej (...) w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro, a take nad przedstawionym przez Rad Ministrw sprawozdaniem z realizacji przedsiwzi Euro 2012 oraz z wykonanych dziaa dotyczcych realizacji przygotowa Polski do naowego turnieju Mi-
strzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012TM (marzec 2011 r. stycze 2012 r.). Prezydium Sejmu proponuje rwnie, aby Sejm wysucha 3-minutowych owiadcze w imieniu klubw w dyskusji w pierwszym czytaniu komisyjnego projektu uchway w sprawie ustanowienia 18 kwietnia Narodowym Dniem Pacjenta w piczce. Prezydium Sejmu proponuje take, aby Sejm wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw w dyskusjach nad pozostaymi punktami porzdku dziennego. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaaa, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Za chwil rozpatrzymy sprawozdania komisji: o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych, o projekcie uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratykacj decyzji Rady Europejskiej (...) w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro. Nastpnie planowane jest rozpatrzenie sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym. W dalszej kolejnoci rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw: o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw, dotyczcym zmian w systemie emerytalnym sub mundurowych. W czwartek rano rozpatrzymy pytania w sprawach biecych. Nastpnie przeprowadzimy gosowania. Po gosowaniach rozpatrzymy informacj biec. Informuj, e Konwent Seniorw jednomylnie zaopiniowa propozycj rozpatrzenia na biecym posiedzeniu informacji w sprawie stanowiska i dziaa rzdu dotyczcych groby bojkotu Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA Euro 2012 oraz zwizanych z tym zagroe, o ktrej przedstawienie wnosi Klub Poselski Ruch Palikota. W dalszej kolejnoci rozpatrzymy sprawozdania komisji o projektach ustaw: o ratykacji decyzji Rady Europejskiej (...) w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro, o zmianie ustawy o wyrobie napojw spirytusowych oraz o rejestracji i ochronie oznacze geogracznych napojw spirytusowych, o zmianie ustawy Przepisy wprowadzajce ustawy reformujce system nauki,
8 Marszaek

Porzdek dzienny
Sekretarz Pose Marcin Mastalerek:

Informuj, e w dniu dzisiejszym odbd si posiedzenia Komisji: Infrastruktury godz. 9.15, Etyki Poselskiej godz. 9.30, Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki godz. 9.30, Rolnictwa i Rozwoju Wsi wsplnie z Komisj Finansw Publicznych godz. 10, do Spraw Sub Specjalnych godz. 11, do Spraw Unii Europejskiej godz. 11, Kultury i rodkw Przekazu godz. 11, Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodykacjach godz. 11.30, Finansw Publicznych godz. 12, Rolnictwa i Rozwoju Wsi godz. 12, Ustawodawczej godz. 13, do Spraw Unii Europejskiej godz. 13.30, Gospodarki wsplnie z Komisj Skarbu Pastwa godz. 13.30, Rolnictwa i Rozwoju Wsi godz. 14, Administracji i Spraw Wewntrznych godz. 15, Obrony Narodowej godz. 16, Ochrony rodowiska, Zasobw Naturalnych i Lenictwa wsplnie z Komisj Spraw Zagranicznych godz. 16, Polityki Spoecznej i Rodziny godz. 16, Infrastruktury godz. 18. W dniu dzisiejszym odbd si posiedzenia nastpujcych zespow parlamentarnych: Parlamentarnego Zespou Surowcw i Energii godz. 12, sala nr 25, budynek G, Parlamentarnego Zespou ds. Obrony Wolnoci Sowa godz. 16, sala nr 24, budynek G. W dniu dzisiejszym o godz. 15 w holu gwnym Sejmu odbdzie si uroczyste otwarcie wystawy Za chleb i wolno. Lata 19781981. (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Marek Kuchciski)
o zmianie ustawy o obrocie instrumentami nansowymi oraz innych ustaw, o ratykacji zmian zakresu obowizywania Umowy o utworzeniu Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju. Nastpnie przeprowadzimy pierwsze czytania: projektu ustawy o uznaniu za niewane orzecze wydanych wobec byych posw na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej skazanych w procesie brzeskim za dziaalno na rzecz demokratycznego Pastwa Polskiego, projektu uchway w sprawie ustanowienia 18 kwietnia Narodowym Dniem Pacjenta w piczce, projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks wyborczy. Ostatnim punktem planowanym w czwartek jest sprawozdanie komisji o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. W pitek rano przeprowadzimy gosowania. W bloku gosowa przeprowadzimy gosowanie nad wnioskiem o odrzucenie przedstawionego przez ministra zdrowia Sprawozdania z realizacji Narodowego programu zwalczania chorb nowotworowych w roku 2010 oraz przyjtego przez Rad Ministrw harmonogramu zada wykonywanych w ramach programu wieloletniego Narodowy program zwalczania chorb nowotworowych w roku 2011 wraz z kierunkami realizacji tego programu na lata 2012 i 2013. W gosowaniach planowane s rwnie zmiany w skadach osobowych komisji oraz wybr nowego skadu osobowego Komisji do Spraw Unii Europejskiej. Po gosowaniach wysuchamy przedstawionego przez Rad Ministrw sprawozdania z realizacji przedsiwzi Euro 2012 oraz z wykonanych dziaa dotyczcych realizacji przygotowa Polski do naowego turnieju Mistrzostw Europy w Pice Nonej UEFA EURO 2012TM. Nastpnie wysuchamy przedstawionej przez prezesa Rady Ministrw Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju 2030. Informuj, e Senat przyj bez poprawek nastpujce ustawy: o zmianie ustawy o szczeglnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie drg publicznych, o uchyleniu ustawy o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji oraz o zmianie niektrych innych ustaw, o zmianie ustawy o uruchamianiu rodkw pochodzcych z budetu Unii Europejskiej przeznaczonych na nansowanie wsplnej polityki rolnej, o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworw mlecznych oraz ustawy o zmianie ustawy o organizacji rynku mleka i przetworw mlecznych. Prosz posa sekretarza o odczytanie komunikatw.
Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Dzikuj bardzo. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 1. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych (druki nr 288 i 333). Pastwa posw niezainteresowanych debat prosz o zajcie miejsc siedzcych albo opuszczenie sali. (Gwar na sali) Powtarzam jeszcze raz: pastwa posw, ktrzy nie s zainteresowani debat, prosz przynajmniej o przerwanie prowadzonych na sali rozmw. Prosz bardzo, w imieniu komisji gos zabierze sprawozdawca komisji pani pose Barbara Bartu.
Projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych
Pose Sprawozdawca Barbara Bartu:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam przyjemno przedstawi sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodykacjach o senackim projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych zawarte w druku sejmowym nr 333. Projektowana ustawa stanowi wykonanie obowizku dostosowania systemu prawa do rozstrzygnicia Trybunau Konstytucyjnego wydanego w dniu 18 listopada 2010 r. stwierdzajcego niezgodno norm prawnych z art. 218 1 Kodeksu karnego i przepisw z art. 24 i 98 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej i umowami midzynarodowymi. Wymienione przepisy, przy braku normy kolizyjnej, ktra w razie wymierzenia opaty na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych staaby na przeszkodzie pocigniciu danej osoby do odpowiedzialnoci karnej albo do odpowiedzialnoci za czyn okrelony w art. 98 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych lub odwrotnie, w przypadku wymierzenia kary przewidzianej w przepisach prawa karnego uniemoliwiaaby wydanie decyzji w sprawie wymierzenia dodatkowej opaty, naruszaj zasad ne bis in idem. Trybuna przypomnia, e zasada ne bis in idem naley do fundamentalnych zasad prawa karnego i wyraa ona zakaz podwjnego, wielokrotnego karania stosowania rodka represyjnego tej samej osoby zycznej za popenienie tego samego czynu zabronionego. Majc na uwadze konieczno wykonania orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego, Senat Rzeczypospolitej Polskiej przedoy projekt nowelizacji zarwno przepisw Kodeksu karnego, jak i ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. Projekt ten wpyn do Sejmu dnia 28 marca br., a 25 kwietnia na posiedzeniu Sejmu odbyo si pierwsze czytanie, po czym marszaek Sejmu skierowaa go do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodykacjach. W tym samym dniu odbyo si te posiedzenie komisji. Tempo mona uzna za ekspresowe, ale wynika to z faktu, e co prawda trybuna w swoim orzeczeniu z 2010 r. odroczy utrat mocy obowizujcej zakwestionowanych przepisw o 18 miesicy od dnia ogoszenia, jednak termin ten upywa ju w dniu 31 maja br. Podczas prac komisji przyjto poprawki w art. 2 ust. 1 projektu doprecyzowujce art. 24 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. W przypadku przyjcia przedoenia senackiego nastpowaoby bowiem wyeliminowanie wymierzania opaty dodatkowej w stosunku do patnikw skadek, ktrzy s osobami zycznymi. Trybuna Konstytucyjny stwierdzi jednak, e samodzielnie kada z tych sankcji moe osobno funkcjonowa, a jedynie ich kumulacja jest niedopuszczalna. Dlatego te komisja postanowia wprowadzi poprawki i uchyli ust. 1 w art. 24 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych, a w jego miejsce
przyj ust. 1a w dotychczasowym brzmieniu oraz wprowadzi ust. 1b, 1c i 1d, ktre mwi, e w stosunku do patnika skadek bdcego osob zyczn, skazanego prawomocnym wyrokiem za nieopacenie skadek lub opacenie ich w zanionej wysokoci, dodatkowej opaty za ten sam czyn nie wymierza si. W razie wszczcia postpowania w sprawie o przestpstwo lub o wykroczenie dotyczce nieopacenia skadek lub opacenie ich w zanionej wysokoci, postpowania o wymierzenie dodatkowej opaty patnikowi skadek bdcemu osob zyczn za ten sam czyn nie wszczyna si, a wszczte zawiesza si do dnia zakoczenia postpowania w sprawie o przestpstwo lub wykroczenie. W razie prawomocnego skazania patnika bdcego osob zyczn za przestpstwo lub wykroczenie polegajce na nieopaceniu skadek lub opaceniu ich w zanionej wysokoci, wszczte postpowanie o wymierzenie dodatkowej opaty za ten sam czyn umarza si z urzdu, a w przypadku wczeniejszego wymierzenia opaty decyzj o wymierzeniu dodatkowej opaty za ten sam czyn uchyla si z urzdu, a pobran opat zwraca si w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia si wyroku skazujcego za przestpstwo lub wykroczenie. Ponadto jeeli dodatkowa opata nie zostanie zwrcona w terminie, podlega ona oprocentowaniu w wysokoci rwnej odsetkom za zwok pobieranym od zalegoci podatkowych od dnia uprawomocnienia si wyroku. Tak wic proponowane zmiany, w stosunku do propozycji senackiej, nie tylko konsumuj wskazania trybunau, ale s na tyle precyzyjne, e wydaje si, i nie powinno by problemw z ich wykadni, a zarazem stosowaniem. Chocia na posiedzeniu komisji pojawiy si pewne wtpliwoci, dotyczyy one takiej sytuacji, e gdy patnik zostaje ukarany na przykad z art. 218 1a i w dalszym cigu nie opaca skadek, to czy mona mu wymierzy opat dodatkow za nastpny okres nieopacenia skadek. Ministerstwo wyjanio jednak, e jeeli bdzie to dotyczyo rnych okresw, to bdzie to taki sam czyn, a nie ten sam czyn i nie dojdzie do podwjnego karania, a wic mona wymierzy opat dodatkow. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Reasumujc, Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodykacjach po rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniu w dniu 25 kwietnia br. wnosi, aby Wysoki Sejm raczy uchwali zaczony w sprawozdaniu projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw.
10
Wicemarszaek Marek Kuchciski Otwieram dyskusj. Jako pierwsza gos zabierze pani pose Izabela Katarzyna Mrzygocka, Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska.
Pose Izabela Katarzyna Mrzygocka:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska mam zaszczyt przedstawi stanowisko w sprawie senackiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. Projekt zawarty jest w druku sejmowym nr 288, natomiast sprawozdanie komisji w druku nr 333. Przypomn, e nowelizacja wymienionych ustaw wynika z obowizku dostosowania systemu prawa do orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2010 r. Senacki projekt ustawy wprowadza zmiany do rozdziau Kodeksu karnego pt. Przestpstwa przeciwko prawom osb wykonujcych prac zarobkow oraz do ustawy z dnia 13 padziernika 1998 r. o systemie ubezpiecze spoecznych. Przedmiotem orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego byo stwierdzenie niezgodnoci przepisw art. 218 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny oraz art. 24 ust. 1 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. Artykuy te, dopuszczajc wobec tej samej osoby zycznej, w dodatku za ten sam czyn, odpowiedzialno za przestpstwo oraz dodatkow opat, s niezgodne z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, tj. zasad demokratycznego pastwa prawnego i zasad sprawiedliwoci spoecznej. Co wicej, przepisy te naruszaj zapisy Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci oraz przepisy Midzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych. Niekonstytucyjno zarzucono rwnie art. 98 ust. 1 pkt 1 i art. 98 ust. 2 w zwizku z art. 24 ust. 1 ustawy systemowej. W wietle wymienionych artykuw Kodeksu karnego i ustawy systemowej patnik, ktry nie opaci skadek pobieranych przez ZUS w naleytej wysokoci, podlega podwjnej karze, tj. w postaci dodatkowej opaty w wysokoci nie wyszej ni kwota nieopaconych skadek, a take karze za przestpstwo lub wykroczenie, pod warunkiem e jest on osob zyczn. W uzasadnieniu do projektu wnioskodawcy wskazuj, e taki stan rzeczy stanowi naruszenie fundamentalnej zasady prawa karnego ne bis in idem tj. nie dwa razy w tej samej sprawie wedug ktrej nie mona orzeka dwa razy w tym samym przedmiocie postpowania przeciw temu samemu oskaronemu. Proponowane przez wnioskodawcw rozwizanie polegajce na wprowadzeniu normy kolizyjnej pozwolioby na werykacj wymiaru kary. I tak w przypadku wymierzenia opaty na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy systemowej norma kolizyjna uniemoliwiaaby pocignicie danej osoby do odpowiedzialnoci
karnej albo do odpowiedzialnoci za czyn okrelony w art. 98 ust. 1 pkt 1 oraz art. 98 ust. 2 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. I odwrotnie wymierzenie kary na podstawie Kodeksu karnego wykluczaoby sankcj w postaci opaty dodatkowej. Naley zaakcentowa, e tego typu zabiegi odpowiedzialnoci o charakterze represyjnym, ignorujc zasad ne bis in idem, stanowi naruszenie zasady proporcjonalnoci reakcji pastwa demokratycznego. Uwzgldniajc stanowisko Trybunau Konstytucyjnego w przedmiotowym zakresie, projekt ustawy przewiduje rekonstrukcj dotychczasowych regulacji karnych, tak aby wadliw konstrukcj praw zastpi mechanizmem zgodnym z normami konstytucyjnymi oraz prawnomidzynarodowymi. Nowelizacja polega na nadaniu nowego brzmienia art. 24 ust. 1 ustawy systemowej, dodaniu stosownych przepisw w Kodeksie karnym i w ustawie o systemie ubezpiecze spoecznych oraz dostosowaniu odesa zawartych w art. 218 Kodeksu karnego. Proponowana zmiana art. 24 ust. 1 ustawy systemowej wyklucza moliwo kumulacji sankcji wobec osoby zycznej, to jest wymierzania dodatkowej opaty w przypadku, gdy za ten sam czyn orzeczono ju odpowiedzialno za przestpstwo lub wykroczenie. Podczas procedowania w trybie kodeksowym nad projektem ustawy strona rzdowa zasugerowaa 3 poprawki, ktre komisja zaakceptowaa. Art. 24 ustawy systemowej zosta rozwinity o 4 ustpy, ktre maj na celu zapewnienie spjnoci przepisw ustawy. Przepisy zawarte w tych ustpach okrelaj procedur postpowania wobec osoby zycznej, ktra nie opacia skadek lub opacia je w zanionej wysokoci, w zalenoci od statusu sprawy. I tu wyrniamy takie etapy, jak: wszczcie, umorzenie z urzdu i zawieszenie. Bardzo istotn zmian jest rwnie wprowadzenie do projektu przepisw midzyczasowych. Nowe brzmienie art. 24 ust. 1a i 1d pozwoli zatem na wypenienie wymogw konstytucyjnych. W imieniu klubu Platforma Obywatelska (Dzwonek) jeszcze chwilka, panie marszaku pragn zoy poprawk, ktrej celem jest w przypadku zwrotu dodatkowej opaty naliczenie odsetek ustawowych od dnia pobrania do dnia jej zwrotu. Przyjcie proponowanych w projekcie regulacji ma zagwarantowa konstytucyjno zapisw ustawy Kodeks karny oraz ustawy systemowej z przepisami prawa midzynarodowego. Krtko mwic, omwiony mechanizm zabezpieczy rzetelne wywizywanie si przez patnikw z obowizku opacania skadek oraz pozwoli na rugowanie wspomnianej ju kumulacji sankcji. Klub parlamentarny wnosi o przyjcie projektu wraz z poprawk. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Stanisaw Szwed, Prawo i Sprawiedliwo.
11
Pose Stanisaw Szwed:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo wobec sprawozdania Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodykacjach o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych (druk nr 333). Dotychczasowe przepisy stanowiy, e przedsibiorca, ktry nie paci skadek na ubezpieczenie spoeczne, moe by podwjnie ukarany: przez ZUS, ktry mg wymierzy opat dodatkow, a take mg by skazany za przestpstwo lub wykroczenie. Opata dodatkowa wymierzana niesumiennemu przedsibiorcy wynosia 100% kwoty skadek nieopaconych w terminie i miaa suy przede wszystkim dyscyplinowaniu przedsibiorcw, ktrzy wiadomie nie opacaj skadek w terminie. Nowelizacja ustawy wynika z wyroku Trybunau Konstytucyjnego, ktry orzek, e nie mona tej samej osoby zycznej za ten sam czyn kara podwjnie. Trybuna Konstytucyjny stwierdzi naruszenie art. 2 konstytucji, to jest zasady demokratycznego pastwa prawnego i zasady sprawiedliwoci spoecznej, jak rwnie naruszenie przepisw Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci. Zmiana, ktr proponuje si w nowelizacji, dotyczy przede wszystkim art. 24 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych i zmierza do tego, aby w stosunku do osb zycznych, ktre za ten sam czyn ponosz odpowiedzialno za przestpstwo lub wykroczenie, nie wymierza dodatkowej opaty. W stosunku do przedoenia senackiego przepis ten zosta doprecyzowany w pracach komisji tak, aby jednoznacznie z niego wynikao, e w przypadku patnika skadek bdcego osob zyczn skazanego prawomocnym wyrokiem za niepacenie skadek lub opacanie ich w zanionej wysokoci nie wymierza dodatkowej opaty za ten sam czyn. Trudno nie zgodzi si z sentencj wyroku Trybunau Konstytucyjnego, jednak trzeba wyranie powiedzie, e to na Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych bdzie spoczywa obowizek takiego realizowania tego przepisu, aby w stosunku do tych, ktrzy wiadomie oszukuj, stosowa takie rodki, aby nikt nie myla, e po zmianie ustawy mona nie paci skadek. Z drugiej za strony naley tak stosowa prawo, aby nie doprowadza do upadku czy likwidacji rmy tylko z tego powodu, e kto jednorazowo spni si z opaceniem skadek, a takich przypadkw jest niestety wiele. Przedoona nowelizacja nie rozwizuje tego problemu, ale warto nad tym zastanowi si, tak aby Zakad Ubezpiecze Spoecznych nie by tylko postrzegany jako instytucja opresyjna w stosunku do patnika skadek, ale by w sytuacjach trudnych mona byo pomc przedsibiorcom. Problemem tym zajmowaa si te Rada Ochrony Pracy, ktra w swoim stanowisku dotyczcym przestrzegania przepisw prawa z zakresu ubezpiecze spoecznych stwierdzia, e efektywno zawiadomie Zakadu Ubezpiecze Spoecznych i Pastwowej Inspekcji Pracy kie-
rowanych do prokuratur jest maa. Ze sprawozdania Rady Ochrony Pracy wynika, e na podstawie zawiadomie zoonych przez Zakad Ubezpiecze Spoecznych i Pastwow Inspekcj Pracy w roku 2011 wszczto 1519 postpowa przygotowawczych o czyny z art. 218 i 219 Kodeksu karnego. Spord wskazanych postpowa aktami oskarenia zakoczono 460 spraw, wnioskami o warunkowe umorzenie postpowania 23 sprawy, umorzeniem zakoczono 829 spraw, w tym z powodu znikomej szkodliwoci spoecznej czynu tylko 17 postpowa, odmow wszczcia postpowania 529 spraw. Liczba umorze i odmw wszczcia postpowania w dalszym cigu jest znaczna. Zdaniem prokuratury jedn z przyczyn stosunkowo niewysokiego wskanika skutecznoci postpowa wynikajcych z zawiadomie Zakadu Ubezpiecze Spoecznych i Pastwowej Inspekcji Pracy stanowi brak udokumentowania we wnioskach kierowanych do prokuratur, zgodnie z art. 218 Kodeksu karnego, przesanki zoliwoci lub uporczywoci. Liczba spraw, ktre znajduj swj epilog w sdach, jest rwnie niewielka. W 2011 r. sdy za przestpstwa zwizane z naruszeniem praw pracowniczych wynikajcych z ubezpiecze spoecznych skazay 295 osb, 54 osobom umorzyy wnioski. Jak wida, ten przepis zwizany z Kodeksem karnym nie dziaa sprawnie. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo bdziemy gosowa za przyjciem tego rozwizania zgodnie z wyrokiem Trybunau Konstytucyjnego. Do poprawki odniesiemy si po pracy komisji. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos zabierze pani pose Zoa Popioek z klubu Ruch Palikota.
Pose Zoa Popioek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ja bardzo krtko. Ze wzgldu na to, e zmiany w tych ustawach s oczywiste, Ruch Palikota w peni je popiera, bo naruszona jest zasada prawa karnego, ktra jest oczywista: o zakazie podwjnego karania. Pojawiy si tu natomiast wtpliwoci w sprawie poprawek zgoszonych przez Komisj Nadzwyczajn. Nad tym trzeba si pochyli i to przyj. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Mieczysaw Marcin uczak, Polskie Stronnictwo Ludowe.
12
Pose Mieczysaw Marcin uczak:

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Panowie Ministrowie! W imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu odnoszce si do sprawozdania komisji o projekcie ustawy o zmianie ustawy Kodeks karny oraz ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych. Po zapoznaniu si ze sprawozdaniem Komisji Nadzwyczajnej owiadczam, i Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera wnoszone rozwizania i opowiada si za przyjciem projektu ustawy. Konieczno przedoenia Wysokiej Izbie projektu ustawy o zmianie ustawy wynika z obowizku dostosowania systemu prawa do rozstrzygnicia Trybunau Konstytucyjnego. Orzeczenie nie pozostawia wtpliwoci, i konieczne jest dostosowanie prawa do wywodzcej si z prawa rzymskiego zasady ne bis in idem, nalecej do fundamentalnych zasad prawa karnego. Wyraa ona zakaz podwjnego karania tej samej osoby zycznej za popenienie tego samego czynu zabronionego. Nie bd odnosi si, szanowni pastwo, do caoci projektu ustawy o zmianie ustawy, gdy co do koniecznoci jej uchwalenia nie ma wikszych wtpliwoci, co bardzo susznie zauway na poprzednim posiedzeniu marszaek Jzef Zych. Pragn jednak zwrci uwag na wprowadzone poprawki, ktre uwaamy za trafne, szczeglnie jeeli chodzi o art. 2, dotyczcy umorzenia ju wszcztego postpowania z urzdu w sprawie wymierzenia dodatkowej opaty za ten sam czyn orzeczony prawomocnym wyrokiem skazujcym patnika osob zyczn za przestpstwo lub wykroczenie polegajce na nieopaceniu skadek bd opaceniu obnionej wartoci. Podobnie jest uregulowana kwestia uchylenia z urzdu decyzji o wymierzeniu dodatkowej opaty za ten sam czyn. Projektowane rozwizanie susznie uniemoliwia podwjne karanie tej samej osoby zycznej za ten sam czyn. Ponadto wprowadzenie przez komisj okresu przejciowego w odniesieniu do postpowa wszcztych i niezakoczonych przed dniem wejcia w ycie ustawy stanowi suszny krok legislacyjny niwelujcy moliwe rozbienoci interpretacyjne. Reasumujc jako przedstawiciel Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, popieramy rozwizania zmierzajce do dostosowania systemu prawa do orzecznictwa Trybunau Konstytucyjnego. Dzikuj bardzo.
Pose Ryszard Kalisz:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Komisja bardzo rzetelnie pracowaa nad tym projektem ustawy. Projekt, ktry jest przedstawiony w sprawozdaniu komisji, ktre jest dzisiaj przedmiotem debaty Wysokiej Izby, ma charakter porozumienia, chocia jednoczenie niezwykle wane byo rwnie uzasadnienie orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego. Uszczegowienie przepisw karnych, ktre z natury swojej powinny bardzo dokadnie okrela znamiona przedmiotowe i podmiotowe dokonanego czynu, byo niezbdne po to, eby zarwno pracobiorca, jak i pracodawca w relacjach codziennych stosunku pracy mieli wiadomo, w jaki sposb i kiedy zachowuje si prawidowo, a kiedy ju przekracza normy prawa karnego. Druga cz tego projektu ustawy, czyli zmiana ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym, zdaniem klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej rwnie jest niezbdna, dlatego e znowu wprowadza jasne i wyrane zasady. Do tej pory mielimy niestety zwyczaj Zakadu Ubezpiecze Spoecznych, ktry interpretowa dosy dowolnie i czasami sprzecznie w rnego rodzaju sytuacjach relacje z tymi podmiotami bd osobami, ktre nie paciy skadki emerytalnej. Dzisiaj jest to jasne i wyranie zaznaczone. Oczywicie mona cay czas debatowa, tak jak robi to Trybuna Konstytucyjny, czy ta konieczno pacenia w podwjnej wysokoci skadki, kiedy si zalega, ma charakter penalny, czy charakter zobowizaniowy, czy jest kar, czy jest zobowizaniem z tytuu niezapacenia wiadczenia pieninego w odpowiednim czasie, inaczej mwic, czy mieci si w istocie stosunkw cywilnoprawnych, czy w istocie stosunkw karnych. Wydaje si, e po przeanalizowaniu uzasadnienia orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego to rozwizanie, ktre znalazo si w sprawozdaniu komisji, jest prawidowe, wic klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie zgasza poprawek i bdzie gosowa za przyjciem tego sprawozdania. Dzikuj bardzo, szanowny panie marszaku. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Bartosz Kownacki, Solidarna Polska.
Pose Bartosz Kownacki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu w przedmiotowej sprawie. Jak ju panowie posowie i panie posanki powiedzieli, ten projekt ustawy jest wynikiem orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego, ktry stwierdzi nie-

Dzikuj. Gos zabierze pan pose Ryszard Kalisz, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
13
Pose Bartosz Kownacki zgodno ustawy zarwno z konstytucj, jak i z ratykowanymi umowami midzynarodowymi. Wynikao to z podniesionego ju tu faktu dwukrotnego karania osoby zycznej zarwno w trybie administracyjnym, jak i w trybie karnym. W zwizku z tym prace komisji musiay by oparte wanie na tym rozstrzygniciu Trybunau Konstytucyjnego i co do zasady nie budziy sporw midzy posami poszczeglnych ugrupowa. W zwizku z tym Klub Parlamentarny Solidarna Polska w caej rozcigoci popiera sprawozdanie komisji sejmowej, natomiast jeli chodzi o poprawk zgoszon przez Platform Obywatelsk, to ona rwnie bya przedmiotem debaty i co do zasady wydaje si zrozumiaa, dlatego e nie byoby akceptowalne to, aby opata zwrcona przez Zakad Ubezpiecze Spoecznych nie podlegaa indeksacji, powikszeniu o nalene odsetki. Moe si bowiem zdarzy taka sytuacja, i ta opata jest zwracana po wielu latach i kwota rzeczywicie przekazana osobie ju ukaranej w drodze postpowania karnego byaby kwot znikom w porwnaniu z t, ktra zostaa wczeniej wpacona. W zwizku z tym popieramy zarwno sprawozdanie komisji, jak i bdziemy pozytywnie odnosili si do poprawki zgoszonej przez Platform Obywatelsk. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
czy w ZUS-ie w tej sprawie byy prowadzone jakie analizy, rozmowy, aby ta sprawa przybraa taki charakter, eby ci, ktrzy faktycznie oszukuj, byli za to karani, eby im si tego nie umarzao? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Czy kto z pastwa posw jeszcze chcia zada pytanie? Nie widz. Informuj, e lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. Prosz o zabranie gosu pana ministra Marka Buciora, podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior:

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Chc podkreli, e projekt, przedoenie senackie jest zbiene z przedoeniem rzdowym. Std te uznajemy, e wypenia nasze przedoenie, ktre te jest skierowane do Wysokiej Izby. Std te w peni popieramy przedoenie senackie. Jednoczenie odpowiadajc panu posowi Szwedowi, przed chwil pan pose poinformowa mnie, e to stanowisko jest z 21 marca tego roku. Prosibym, eby ono do nas dotaro, do ministerstwa pracy, a co najmniej do mnie, to wtedy bdzie mi atwiej si do niego odnie. Na tym etapie po prostu go nie widziaem, nie czytaem i nie znam. Dzikuj bardzo.

Dzikuj panu posowi. Do zadania pytania zgosi si pan pose Stanisaw Szwed z klubu Prawo i Sprawiedliwo. Prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Chc pana zapyta, mwiem w swoim wystpieniu o stanowisko Rady Ochrony Pracy. W tym stanowisku rada midzy innymi zauwaa, e w dalszym cigu jest niska efektywno zawiadomie ZUS i Pastwowej Inspekcji Pracy kierowanych do prokuratur. Nastpnie zwraca si do Ministerstwa Pracy i Polityki Spoecznej z wnioskiem o przeanalizowanie moliwoci uproszczenia przepisw zwizanych z ubezpieczeniem spoecznym, w szczeglnoci uproszczenia procedur i zmniejszenia liczby formularzy. W kolejnym wniosku zwraca si uwag na usprawnienie przepywu dokumentw pomidzy ZUS i prokuratorami. Z informacji, ktre mielimy, wynika, e tych wnioskw, ktre kocz si postpowaniami zakoczonymi sprawami, jest bardzo mao, niestety, czsto s one umarzane. Czy w tym zakresie ministerstwo przewiduje jakie zmiany? Korzystajc z tego, e pan minister jest przewodniczcym Rady Nadzorczej ZUS,

Dzikuj panu ministrowi. Czy pani pose sprawozdawca komisji Barbara Bartu zabierze gos? Prosz bardzo.
Pose Barbara Bartu:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciaam doprecyzowa, e to sprawozdanie, projekt przyjty przez komisj jest zbieny z projektem rzdowym, ktry by przygotowywany po wniesionych poprawkach. Wczeniej, o czym ju mwiam, Senat zaproponowa troszeczk inne rozwizania, ale po uwzgldnieniu tego, co zaproponowa rzd, i przyjciu tych poprawek w tej chwili mona powiedzie, e ten projekt jest zbieny. Dzikuj. (Oklaski)
14
Projekt uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratyfikacj decyzji Rady Europejskiej

Dzikuj, pani pose. Zamykam dyskusj. W zwizku z tym, e w czasie drugiego czytania zgoszono do przedoonego projektu ustawy poprawk, na podstawie art. 95 ust. 2 regulaminu Sejmu kieruj ten projekt ustawy ponownie do Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodykacjach w celu przedstawienia sprawozdania. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 2. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej oraz Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratykacj decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro (druki nr 114 i 331). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Andrzeja Gaaewskiego. (Pose Anna Fotyga: Panie marszaku, wniosek formalny.) Przepraszam, panie pole. Wniosek formalny? (Pose Krzysztof Szczerski: Tak, panie marszaku.) Prosz, pan pose Krzysztof Szczerski, prosz bardzo.
Pose Sprawozdawca Andrzej Gaaewski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczytny obowizek przedstawi Wysokiej Izbie sprawozdanie Komisji do Spraw Unii Europejskiej i Komisji Spraw Zagranicznych o poselskim projekcie uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratykacj decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro. Jest to druk nr 331. Projekt uchway pani marszaek Sejmu skierowaa do komisji w dniu 13 stycznia br. Inicjatyw opracowania projektu uchway podja grupa posw po posiedzeniu poczonych Komisji do Spraw Unii Europejskiej i Spraw Zagranicznych w dniu 11 stycznia br., podczas ktrego pozytywnie zaopiniowano rzdowy projekt ustawy o ratykacji wspomnianej decyzji Rady Europejskiej. Projekt ten prowadzi do udzielenia zgody prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej na ratykacj zmian w traktacie w trybie art. 89 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, z czym nie zgadzali si wnioskodawcy projektu uchway. Poczone komisje przeprowadziy pierwsze czytanie projektu uchway w dniu 25 kwietnia br. na wsplnym posiedzeniu, ktremu przewodniczy przewodniczcy Komisji Spraw Zagranicznych pose Grzegorz Schetyna. Wnioskodawcw projektu uchway reprezentowa pan pose Krzysztof Szczerski, ktry przedstawi uzasadnienie uchway. Z pewnoci powtrzy je i rozwinie podczas dzisiejszej debaty. W posiedzeniu wzi udzia przedstawiciel rzdu, obecny na sali pan Maciej Szpunar, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Po uzasadnieniu projektu przez przedstawiciela wnioskodawcw i przedstawieniu stanowiska rzdu odbya si dyskusja, w ktrej zaprezentowano argumenty za ratykacj w trybie art. 90 konstytucji oraz za ratykacj w trybie art. 89 konstytucji. Syntetycznie mona to przedstawi nastpujco: udzielenie zgody przez Sejm i Senat na ratykacj umowy midzynarodowej w trybie art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej odbywa si w przypadku, kiedy w wyniku tej umowy Rzeczpospolita Polska przekazuje cz swoich kompetencji organizacji lub organowi midzynarodowemu. W takim przypadku Sejm i Senat wyraa zgod wikszoci 2/3 gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowej liczby posw i senatorw. W kadym innym przypadku, w ktrym jest przewidziane udzielenie zgody na ratykacj, odbywa si to w trybie art. 89 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, czyli zwyk wikszoci gosw. Uchwa w tej sprawie czy ma by tak, czy tak, czyli w sprawie trybu Sejm podejmuje bezwzgldn wikszoci gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowej liczby posw. Spr toczy si o zgod Sejmu na ratykacj zmian w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Pose Krzysztof Szczerski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Czy mog prosi pana marszaka o ogoszenie przerwy do czasu przybycia przedstawicieli rzdu, bo rozmawiamy przy absolutnie pustych awach rzdowych, a ta sprawa jest bardzo istotna i chcielibymy, eby naszych opinii wysuchali przedstawiciele rzdu. (Gos z sali: Nie tylko posowie.)

Przychylam si, panie pole. Ogaszam 5 minut przerwy. (Przerwa w posiedzeniu od godz. 10 min 12 do godz. 10 min 24)

Wznawiam obrady. Rozpatrujemy punkt 2. porzdku dziennego. Prosz sprawozdawc komisji pana posa Andrzeja Gaaewskiego o zabranie gosu.
15
Pose Sprawozdawca Andrzej Gaaewski Zmiana dotyczy art. 136 traktatu, w ktrym proponuje si dodatnie ust. 3 o nastpujcym brzmieniu: Pastwa czonkowskie, ktrych walut jest euro, mog ustanowi mechanizm stabilnoci uruchamiany, jeeli bdzie to niezbdne do ochrony stabilnoci strefy euro jako caoci. Udzielenie wszelkiej niezbdnej pomocy nansowej w ramach tego mechanizmu bdzie podlegao rygorystycznym warunkom. Wnioskodawcy oraz niektrzy eksperci uwaaj, e taki zapis powoduje odoone w czasie przeniesienie kompetencji Rzeczypospolitej Polskiej, gdy moe umoliwi w przyszoci przystpienie do umowy ustanawiajcej mechanizm stabilnoci. Przedstawiciele rzdu, wikszo czonkw poczonych komisji oraz inni eksperci twierdz, e zmiana traktatu nie jest zwizana z przekazaniem kompetencji Rzeczypospolitej Polskiej na rzecz Unii Europejskiej ani nie stanowi podstawy do jej przekazania. Po przeprowadzeniu dyskusji poczone komisje wikszoci gosw postanowiy zarekomendowa Wysokiemu Sejmowi odrzucenie projektu uchway. Dzikuj bardzo.

Dzikuj panu posowi. Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 10-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Przypominam, e zgodnie z art. 46 ust. 1 regulaminu Sejmu nad sprawozdaniem przeprowadza si debat bez prawa zgaszania poprawek i wnioskw. Otwieram dyskusj. Jako pierwszy gos zabierze pan pose Andrzej Halicki z klubu Platforma Obywatelska.
Jeeli chodzi o art. 90 konstytucji, bo w gruncie rzeczy o nim mwimy, o tej koniecznoci uzyskania kwalikowanej wikszoci ze wzgldu na zmiany konstytucyjne czy wymogi konstytucyjne, oczywicie rzecz dotyczy samej strefy euro i uczestnictwa w stree euro, ale przecie dzisiaj o tym nie rozmawiamy, chocia rzeczywicie by moe dla caego procesu wchodzenia do strefy euro taka wikszo byaby potrzebna. Tyle e nic nie stoi na przeszkodzie, eby t wikszo wanie dzi zademonstrowa, skoro intencj jest budowa wikszoci konstytucyjnej dla owego procesu. Innymi sowy, nie mona doprowadzi do sytuacji to jest teoretyczna sytuacja, ktra mogaby mie miejsce e bdziemy mieli rwnolegle w Sejmie dwa sposoby ratykowania tej samej kwestii, bo rzecz dotyczy przecie materii, ktra moe by poddana pod gosowanie na tak lub nie, ale nie moemy mie w tym samym momencie dwch rnych rekomendacji sejmowych czy te dwch rnych wynikw gosowa w tej samej sprawie. Byby to prawny nonsens, byby to absurd. Dlatego klub Platformy Obywatelskiej podtrzymuje swoje stanowisko, prezentowane take przez wikszo posw w czasie posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych, dotyczce odrzucenia tej treci uchway dzisiaj, poczekania na to, w jaki sposb gosowaniem Izby zakoczy si proces ratykacji. Wwczas by moe trzeba bdzie wrci do tematu. Dzi wydaje si prawnie nieuzasadnione, jest to zreszt komplikacja formalnie trudna do zaakceptowania, wnoszenie uchway rwnolegle do procesu legislacyjnego, ktry ma ju miejsce, a jutro bdzie dyskusja na ten temat, co do trybu ratykowania umowy, tu, w tej sali. Dzikuj serdecznie.

Dzikuj panu posowi. Teraz gos zabierze pan pose Krzysztof Szczerski z klubu Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Andrzej Halicki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Od razu odnios si bezporednio do kolegi Szczerskiego, bo on jest inicjatorem tej uchway. Uwaam, e jeli chodzi o tre, o meritum, nie ma sensu dzisiaj debatowa, dlatego e rzecz ma charakter formalnoprawny. Myl, e podczas posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych zrozumielimy si co do intencji, powodw odrzucenia tej uchway nie jeli chodzi o tre, ale o tryb i czas jej wniesienia, bowiem jutro odbdzie si debata na temat ratykacji i wwczas mog zapa decyzje Izby... nie jutro, ale podczas gosowania i okae si, czy tryb przyjty ju wczeniej, zreszt aprobowany przez Komisj Spraw Zagranicznych, bdzie waciwy, czy nastpi odrzucenie, czyli zmiana tego trybu. (Pose Andrzej Gaaewski: Przez dwie komisje.) Przez obydwie komisje, tak jest, albowiem wwczas ten tryb zosta przyjty take przez Komisj do Spraw Unii Europejskiej.

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Nie ukrywam, e jestem nieco zaenowany, zabierajc dzisiaj gos w tej debacie. Jestem zaenowany, dlatego e w moim przekonaniu to, co si dzieje, i decyzje, jakie podejmuje wikszo parlamentarna w sprawie ratykacji zmiany w traktacie z Lizbony, w art. 136, niestety, i mwi to z przykroci, przejd do historii politycznej bezmylnoci parlamentarnej. A bezmylno w moim przekonaniu tego te uczy mnie mj tata jest gorsza od gupoty, dlatego e czowiek, ktry jest gupi, po prostu nie potra rozumowa, czowiek bezmylny potra, ale nie chce z tej umiejtnoci skorzysta. I to jest ten przypadek.
16
Pose Krzysztof Szczerski Przypomn, jaka jest geneza uchway, nad ktr dzi dyskutujemy, a ktr wikszo w komisji rekomenduje Wysokiej Izbie odrzuci. Ot wobec pojawiajcych si prawnych wtpliwoci co do zgodnoci z konstytucj trybu ratykacji zmian w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ktry to tryb wybra rzd i my nie moemy w ten tryb ingerowa, Prawo i Sprawiedliwo zaproponowao, aby to Sejm wasn decyzj poprzez uchwa podj si zmiany trybu ratykacji. Rzd proponuje zwyk wikszo z art. 89 konstytucji, co podwaaj, jak panowie te powiedzielicie, w swych opiniach niektrzy znani eksperci prawa europejskiego. My proponujemy wikszo 2/3 przewidzian w art. 90 wikszo kwalikowan. Uznajemy bowiem, poza racjami merytorycznymi, o ktrych bdzie mowa jutro w czasie debaty o samej ratykacji, e skoro nie wszyscy zgadzaj si, e wybr zwykej wikszoci jest zgodny z konstytucj, to eby nie narazi si na zarzut niekonstytucyjnoci, naley podwyszy prg. Wtedy i zwolennicy zwykej wikszoci, i ci, ktrzy wskazuj na wymg podwyszonego progu, bd usatysfakcjonowani. Inaczej mwic, zasada logiczna brzmi: jeli s wtpliwoci co do wyboru waciwej wikszoci ratykacyjnej, zawsze naley decydowa si na wariant bardziej wymagajcy, bo to jest konstytucyjnie bezpieczniejsze. I po to bya ta uchwaa eby naprawi bd rzdu i zabezpieczy ustaw ratykacyjn przed zarzutem niekonstytucyjnoci. Wydawao mi si, naprawd, e sprawa jest czysta i e nie tylko bdzie to przyjte, ale e jeszcze obz rzdzcy podzikuje nam za t inicjatyw. I co? I stao si cakiem inaczej. Wikszo parlamentarna chce odrzucenia tej inicjatywy. Dlaczego? Niestety to jest brutalna prawda o polityce w Polsce. Ot dlatego, e wymg wikszoci 2/3 gosw w Sejmie oznaczaby konieczno dialogu rzdu z opozycj z Prawa i Sprawiedliwoci, wymagaby wzniesienia si obozu wadzy ponad podziay polityczne, porzucenia strategii dzielenia Polakw, porzucenia zapalczywoci i nienawici politycznej na rzecz dialogu z opozycj. Tego niestety obz wadzy w Polsce nie chce, bo ywi si on wanie ow niechci do Prawa i Sprawiedliwoci. To pastwa agresja wobec nas jest dla was jak tlen i woda. Po prostu nie moecie bez niej y. To jest jedyny powd wyboru trybu ratykacji zwyk wikszoci gosw, bo nawet pan minister Szpunar, ktry by na posiedzeniu komisji, mwi wwczas, e zdaje sobie spraw z prawnej wtpliwoci co do procedury i zdaje sobie spraw z tego, e nie wszyscy eksperci si z t procedur zgadzaj. Tak wic jedynym powodem jest wycznie niech do rozmowy z opozycj, ktrej gosy byyby wymagane, gdyby przyj art. 90 konstytucji jako tryb ratykacji. W ten oto sposb na otarzu politycznej niechci do opozycji jestecie pastwo w stanie zoy szacunek dla prawa i dla naszych europejskich partnerw. Wszystko, byle tylko
nie rozmawia z PiS-em. To jest naprawd bardzo przykre. Jaki bowiem bdzie efekt tych niespotykanych, niezrozumiaych dla mnie dziaa ze strony obozu rzdzcego w Polsce? Ot zapewne Sejm w pitek, po jutrzejszej debacie, uchwali ustaw ratykacyjn zwyk wikszoci w myl art. 89 konstytucji. Uchwali, ale wtpliwoci pozostan. I zostawicie pastwo z tymi wtpliwociami prezydenta Rzeczypospolitej, podrzucajc mu kukucze jajo wynike z waszej nienawici politycznej. Nie wiem, jak zachowa si prezydent, ale zapewne bdziecie pastwo wywiera na niego silny nacisk, by ustaw podpisa, mimo wtpliwoci prawnych. Jeli to zrobi, narazicie na szwank take autorytet gowy pastwa. A wszystko z powodu politycznej zapalczywoci, ktrej nie rozumiem. Jeli tak si stanie i prezydent ustaw podpisze, to ju dzisiaj zapowiadam, a powtrzymy to take jutro w czasie debaty, e ustawa ratykacyjna tra do Trybunau Konstytucyjnego, bdzie zaskarona. Bdzie to trudna rozprawa przed trybunaem, bo rzecz ma charakter precedensowy i prawnie skomplikowany. O tym take bdziemy mwi jutro, szczeglnie na temat prawnych aspektw tej ratykacji. Naprawd rzecz jest powana, skomplikowana i bardzo trudna prawnie, wic rozprawa przed trybunaem bdzie skomplikowana i bdzie miaa bardzo istotne znaczenie, take dla caego porzdku prawnego, relacji midzy Polsk a Uni Europejsk, midzy prawem polskim i prawem europejskim. Tymczasem rzdy pastw czonkowskich, w tym rzd premiera Tuska, podjy polityczne zobowizanie, e zmiana powinna wej w ycie przed 1 lipca tego roku. Co to oznacza? Oznacza to, e zapewne bdziecie pastwo prbowali wywrze polityczny nacisk na niezawisy trybuna, aby nasze zaskarenie rozpatrzy w ekspresowym tempie, bez waciwego namysu, w krtkim czasie. Mam nadziej, e trybuna zachowa swoj godno, nie ulegnie tym naciskom i powici sprawie odpowiednio duo czasu, na jej wnikliwe rozpatrzenie, a wwczas termin 1 lipca jest po prostu nierealny. Tak czy owak, Polsce grozi kompromitacja na skal europejsk, bo albo zawalimy termin ratykacji i wszystko przez nas si opni, bo bdziemy czeka na wyrok trybunau, albo dotrzymamy terminu, ale za cen pogwacenia niezalenoci Trybunau Konstytucyjnego i obnienia pozycji gowy pastwa. Naprawd zwracam si do pastwa absolutnie powanie, powiedzcie mi, prosz, pastwo z obozu rzdzcego, czy to wszystko warto robi tylko dlatego, e nie potracie z nami porozmawia. Czy warto to wszystko robi tylko dlatego, e pastwo jestecie niezdolni do tego, eby dziaa w imi dobra wsplnego i eby wyzby si politycznej niechci do Prawa i Sprawiedliwoci, po prostu usi z nami i przeprowadzi ratykacj w trybie art. 90, przynajmniej sprbowa podj tego typu dziaania? Doprawdy, mwi to na powanie i ze smutkiem, ja po prostu nie rozumiem tego, co si dzieje. Jestem
17
Pose Krzysztof Szczerski w stanie to wytumaczy niestety tylko pewnym intelektualnym rozkadem obozu wadzy, ale to jest marne pocieszenie. Dlatego w imi poszanowania konstytucji i troski o przyszo Europy i pozycji Polski w Unii Europejskiej po raz ostatni prosz: poniechajcie tej bdnej polityki. Przestacie niszczy prawo i instytucje pastwa w imi partyjnych dziaa. Naprawd jest jeszcze czas, wycofajcie si z art. 89 w zwizku z ratykacj tej decyzji. Poprzyjcie projekt uchway. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Teraz gos zabierze pose Adam Kpiski, Ruch Palikota.
Wspomniany fakt, zdaniem Klubu Poselskiego Ruch Palikota, daje podstaw do tego, aby umowy midzynarodowe w relacjach z Uni Europejsk zwizane z usprawnieniem jej funkcjonowania w obecnym ksztacie organizacyjnym i instytucjonalnym ratykowane byy przez Sejm RP zwyk wikszoci gosw w trybie przewidzianym konstytucj w art. 89 ust. 1. Przejd teraz moe do najwaniejszego. Oprcz literalnego sensu traktatu naley kierowa si dobrem Wsplnoty Europejskiej jako caoci. W czasach, gdy na wiecie tworzy si orodki polityczno-gospodarcze zdolne do podbijania ekonomicznego kontynentw, mylenie w skali wycznie narodowej jest archaiczne i prowadzi do uzalenienia pastwa od innych organizacji w sposb, na ktry nie bdzie miao wpywu w przyszoci. Kocz t puent. Ruch Palikota bdzie gosowa za odrzuceniem proponowanej uchway, druk nr 114. Dzikuj.
Pose Adam Kpiski:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Biorc pod uwag wszelkie okolicznoci, jakie niesie ze sob zmiana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, wydaje si, e najbardziej przekonujcym trybem ratykacji wyej wymienionej umowy midzynarodowej jest tryb przewidziany przez art. 89 ust. 1 Konstytucji RP. Do wyboru takiego trybu skania gwnie to, e nie wystpuje przesanka przewidziana w art. 90 konstytucji, na ktr powouje si wnioskodawca w proponowanym przez siebie projekcie uchway, druk nr 114. Zaoenie, i tryb, w jakim zmienia si art. 136, tj. art. 48 ust. 6 Traktatu o Unii Europejskiej, wydaje si by wystarczajco przekonujce. Decyzja taka nie moe zwiksza kompetencji Unii Europejskiej w traktatach. Proponowana zmiana nie oznacza bezporednio adnego przekazania przez Polsk kompetencji na szczebel ponadnarodowy. Warunkiem wejcia w ycie decyzji Rady Europejskiej jest jej zatwierdzenie przez pastwa czonkowskie Unii zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Trzeba podkreli, e na mocy traktatu akcesyjnego Polska staa si czonkiem unii gospodarczej i walutowej objtym derogacj. Oznacza to, e jestemy zobligowani do przyjcia wsplnej waluty z chwil spenienia wszystkich wymogw, jakie w tym zakresie Unia narzucia. Denie do wejcia do strefy euro jest jednym ze zobowiza wynikajcych z traktatu akcesyjnego, co oznacza, e jest uzalenione od dziaa zmierzajcych do spenienia warunkw konwergencji okrelonych w Traktacie o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Polska zwizaa si traktatem akcesyjnym w trybie art. 90 Konstytucji RP, a traktat zosta ratykowany przez prezydenta po wyraeniu zgody w drodze referendum oglnokrajowego.

Dzikuj panu posowi. Gos zabierze pan pose Andrzej Sztorc, Polskie Stronnictwo Ludowe.
Pose Andrzej Sztorc:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego odnonie do poselskiego projektu uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratyfikacj decyzji Rady Europejskiej nr 2011/199/UE z dnia 25 marca 2011 r. w sprawie zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walut jest euro, druk nr 114. Spr, ktry dzisiaj toczymy, dotyczy tego, czy wybra form mniejszoci czy wikszoci. Nie ma dzisiaj opinii prawnej, ktra nie dopuszczaaby przyjcia tego w trybie art. 89. Pastwo powoujecie si na art. 90, na to, e jeli cz kompetencji narodowych przekazuje si do Unii Europejskiej, to powinno to by w trybie art. 90. I tu si zgodzimy, tylko e na dzie dzisiejszy nie istnieje, nie moemy mwi o takim fakcie. Faktem jest, e Polska zobowizaa si do przyjcia waluty euro i wtedy stanie si to automatycznie, ale na dzie dzisiejszy nie jest to argument, ktry by decydowa, bo tak nie jest, a co si stanie, to pokae czas. Ja, eby taki lekki spr toczy, powiem tak: Pan pose Szczerski wyrazi opini, e tak si stanie. Ale chc powiedzie bo chc o tym sporze mwi, poniewa on jest, nie da si ukry e jeli tak by si zdarzyo, a zdarzy si moe wszystko, e pastwo w pewnym momencie bdziecie rzdzi, to tu mi si to kci, bo mwicie wyranie, e bdziecie do koca
18
Pose Andrzej Sztorc przeciwnikami przyjcia waluty euro. A wic to nie jest argument. To mi si kci, e z jednej strony pan pose sprawozdawca mwi, e tak bdzie, a z drugiej strony przecie gosicie wszem i wobec, e jestecie przeciwni i bdziecie przeciwni. Oczywicie trzeba bra pod uwag rne warianty przyszej polityki, trzeba mwi o wszystkim, bo chociaby ostatnie wydarzenia, wybory w Grecji pokazuj, e w midzyczasie zdarzy si mog rne rzeczy. Ale bybym zwolennikiem tego, eby mwi o tym, co jest tu i teraz. Dzisiaj jest fakt taki, e powinnimy to przyjmowa w trybie art. 89. Co do tej zgody zawsze prezentowaem stanowisko, e rozmowy czyli byle jaka zgoda jest s lepsze od najlepszej wojny. Tutaj te mam troch mieszane uczucia, bo obserwuj nasze rozmowy i dyskusje na forum Komisji do Spraw Unii Europejskiej i myl, e gdyby bya i z waszej strony ch rozmw, to znaczn cz tych spraw, ktre godzinami wakujemy, mona by zaatwi bardzo szybko i w zgodzie. Myl, panie pole Szczerski, e propozycja pana jest dobra, popieram j, ale oczekiwabym na gest z waszej strony. Na gest, bo byy prby dogadania si, porozumienia, e ktre w komisji zostay zburzone poprzez wystpienia... nie bd uywa nazwisk. Ja w kadym razie jeli takie gesty bd widzia, prosz mi wierzy, dwie rce podnios za tym, eby rozmawia i uzgadnia, a nie by to byo w formie siy, bo to nikomu nie suy, a w przyszoci moe narazi na omieszenie, tu si zgadzam, w wielu kwestiach i Polsk. Pki co to si nie stao, ale nie bardzo sobie wyobraam, eby nasze rozmowy byy prowadzone do koca kadencji w taki sposb. Dlatego deklaruj to i popieram pana pomys. Ale sprbujcie pokaza z waszej strony, e chcecie. Nie na tej zasadzie, e jestemy opozycj, negujemy wszystko w czambu, bo kto nas oglda, chcemy si pokaza. Nie na tej zasadzie. A nu jest to dobry kierunek. Przynajmniej ja jestem przekonany, e uda si to jeszcze poukada, e nasze obrady w wanej Komisji do Spraw Unii Europejskiej nie bd wyglda tak jak do tego czasu. Jakkolwiek pana wystpienia s zawsze merytoryczne i ciekawe, panie pole, i nie tylko pana, ale one s wszystkie na nie. A to nie moe by tak, bo musicie pastwo zdawa sobie spraw, e s co najmniej dwie strony, mwimy o koalicji rzdzcej i opozycji, kady ma swj punkt widzenia i przy tej retoryce i przy tej dyskusji tylko siowe rozwizania nastpuj, tu si zgadzam. Myl, e jest moliwo, by pracowa w innej formie, i wierz, panie pole, bo mielimy okazj si pozna, e ma pan szczere intencje. Sprbujcie. Ja bd gorcym zwolennikiem takiego rozwizania, bo bdzie to suy nam wszystkim i sprawom Polski. Rozmawiamy bd co bd o bardzo wanych problemach, ktre dotycz naszych dzisiejszych czasw, ale i przyszoci. Jest wiele tematw, ktre jeszcze nie wszyscy zdaj sobie z tego spraw lada moment dotr i do nas i ktre mog si rnie uoy dla Polski, bo Unia
to twardzi gracze. Tam, gdzie w odpowiedni sposb nie zmodykujemy prawa, nie zabezpieczymy swoich interesw, czas moe si okaza dla nas bardzo niekorzystny i przykry. Dlatego dla dobra naszych wsplnych interesw powinnimy jednak zrobi wszystko, eby te rozmowy inaczej wyglday. Koczc, chc powiedzie, e reprezentuj cz koalicyjn i e klub Polskiego Stronnictwa Ludowego, wierzc, e w przyszoci bdziemy si dogadywa, zagosuje zgodnie ze stanowiskiem poczonych komisji. Dzikuj bardzo.

Dzikuj panu posowi. Gos zabierze pan pose Tadeusz Iwiski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Tadeusz Iwiski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! To jest bardzo ciekawy przypadek i mwi o tym jako bodaj jedyny w tym Sejmie czonek Komisji Konstytucyjnej Zgromadzenia Narodowego w latach 19931997, ktra przedoya projekt ustawy zasadniczej przyjtej pniej w referendum oglnokrajowym. Ta dystynkcja pomidzy art. 89 a 90 bya zaproponowana i przyjta nie bez kozery i de facto po raz pierwszy mamy szersz dyskusj na ten temat. Przede wszystkim trzeba wyrni tutaj wtki polityczne i wtki prawnomidzynarodowe. Bd mwi o wtkach prawnomidzynarodowych, ale zaczn od tych pierwszych. Nie ulega wtpliwoci, e gdyby dzisiaj ukad si w Sejmie by taki, e byaby niekwestionowana wikszo 2/3, to oczywicie ratykacja odbyaby si zgodnie z art. 90. Byoby tak jak w przypadku tzw. reformy emerytalnej. Nie ma wtpliwoci, spieszymy si, przyjmiemy, nikogo nie suchamy i nie zwaamy na nic. Poniewa tak nie jest, to spr musi przenie si na paszczyzn prawnomidzynarodow. I tu s oczywicie wtpliwoci. Wtpliwoci jak rzadko to sobie uwiadamiamy, a jak adnie mwi zmary rwno wier wieku temu wybitny pisarz amerykaski Erskine Caldwell, autor Poletka Pana Boga na og dowodz znajomoci rzeczy, bo kto nie zna rzeczy, ten nie ma wtpliwoci. Std rzeczywicie warto o tym bardzo powanie porozmawia. Ot dodatkowym czynnikiem i wszyscy jestemy tego wiadomi ktry ca rzecz komplikuje, jest to, co dzieje si od, powiedzmy, kilku lat, a co zostao wyostrzone w sensie sytuacji midzynarodowej, kryzysu nansowo-gospodarczego w wielu pastwach. Z jednej strony skania to bowiem do podejmowania ryzykownych decyzji, z drugiej strony do waenia tego: czasem elementy prawne czy, jak mwili niekiedy Niemcy, ktrzy wprowadzili to pojcie, elementy kretynizmu prawniczego, musz schodzi to znaczy nie chc powiedzie, e cae prawo jest takim elemen-
19
Pose Tadeusz Iwiski tem na plan dalszy. W tym przypadku s zarwno argumenty, ktre moim zdaniem przemawiaj za ratykacj w trybie art. 89, jak to przedoy rzd, ale s te i takie, ktre przewaaj za wyborem trybu wskazanego w art. 90. Rzd wybra oczywicie taki tryb, jak mwi, z powodw politycznych, to nie ulega wtpliwoci, ale pamitajmy rwnie, i decyzja Rady Europejskiej zostaa podjta jednogonie. Wezwano take pastwa czonkowskie do, w miar moliwoci, przyspieszonego trybu ratykacji, po to eby traktat z tym zmienionym art. 136, o ktrym mowa, z ustpem, ktry cytowa pan pose Gaaewski, przypomn go: Pastwa czonkowskie, ktrych walut jest euro, mog ustanowi mechanizm stabilnoci uruchamiany, jeeli bdzie to niezbdne do ochrony stabilnoci strefy euro jako caoci. Udzielenie wszelkiej niezbdnej pomocy nansowej w ramach takiego mechanizmu bdzie podlegao rygorystycznym warunkom, eby ta decyzja wesza w ycie 1 stycznia 2013 r., pod warunkiem naturalnie otrzymania przed t dat notykacji pastw czonkowskich lub, w przeciwnym razie, pierwszego dnia miesica nastpujcego po otrzymaniu ostatniej z tych notykacji. Skutki tego s rozmaite. Proces ratykacji si rozpocz. Francja, ktra teraz z oczywistych wzgldw jest en vogue, w modzie, bya pierwszym pastwem, ktry pod koniec lutego przystpi do ratykacji. Byy bardzo burzliwe dyskusje, one si skoczyy, podziay wystpoway nawet w obrbie tego samego obozu. eby nie wchodzi w obz inny, powiem, e podziay wystpoway nawet w obozie lewicy francuskiej, ktra zjednoczya si bardzo silnie akurat w wyborach prezydenckich w minion niedziel, co dao wany efekt. Zreszt, poniewa mwimy tu o mechanizmie stabilizacji, ale bdziemy te rozmawiali za jaki czas o tzw. pakcie skalnym, ktry jest jakby dalszym krokiem w tym kierunku, czsto jest to mylone, bo wielu ludzi myli, e rozmawiamy teraz o pakcie skalnym, a to jest jakby wysze pitro. Francuzi to ratykowali, ale, powtarzam, to nie jest tak, e mamy tu jako jedyni rozmaite wtpliwoci, akurat odnoszc si do naszego stanu prawa. A wic gwny argument rzdu jest taki, e ustanowienie Europejskiego Mechanizmu Stabilnoci nie niesie ze sob skutkw nansowych dla polskiego budetu, poniewa EMS tworz tylko kraje czonkowskie strefy euro, a wic nie obejmuje on Polski. Ale z drugiej strony, jak mwiono tutaj, my przecie w perspektywie nieokrelonej, ale powinnimy wstpi do strefy euro, a wic wtedy bdziemy objci tymi rozwizaniami. Czyli to jest w jakiej mierze stan przejciowy. Oczywicie stan przejciowy moe trwa i 10, i 20 lat, na pewno nie jest to perspektywa krtsza. Przy tym wielu ekspertw, i to jest rwnie w uzasadnieniu, ktre w imieniu Prawa i Sprawiedliwoci pan dr hab. Krzysztof Szczerski przedstawi chociaby opinie pana dr. Marka Szydo z Uniwer-
sytetu Wrocawskiego czy wybitnego autorytetu, jakim jest prof. Galicki wskazuje w sposb moim zdaniem bardzo interesujcy, e utrudnienie w rozstrzygniciu tego dylematu prawnego polega na tym, e w prawie polskim nie ma nadal w miar precyzyjnego uregulowania prawnego procedury wyraania zgody na zwizanie Rzeczypospolitej Polskiej uchwaami organizacji midzynarodowych, w tym w szczeglnoci uchwaami organw unijnych. Czyli mamy do czynienia z decyzj faktycznie nieatw. A wic jutro bdziemy rozmawiali o meritum rzeczy, ale dzisiejsza dyskusja jest w moim przekonaniu wana. I nie chc powiedzie, e to jest jak w takim, nie mog tego przytoczy, do frywolnym, ale bardzo trafnym przypomnieniu anegdoty o gralu, ktry si waha z rnych powodw, a ceper pyta go wanie, co on robi i dlaczego si waha. A wic to jest w jakiej mierze w bardzo powanej sferze ten przypadek. Dlatego te, pamitajc, e rzeczywicie gwny argument, ktry by wiadczy o potrzebie ratykacji zgodnie z art. 90, jest taki, e sposb zarzdzania zapisany w traktacie o europejskim mechanizmie stabilizacyjnym przekazuje zarzdzanie zgromadzonymi tam rodkami przez rad zarzdzajc, rad dyrektorw a wic rodki publiczne, ktre Polska tam przekae, podlegayby decyzjom cia ponadnarodowych a z drugiej strony wiele innych argumentw, ktrych tu nie chc przytacza, mogoby wiadczy, e rzd ma te swoje racje, i konkludujc: w tej sytuacji Klub Poselski Sojuszu Lewicy Demokratycznej wstrzyma si od gosu. Nie dlatego, e jest to sytuacja, w ktrej kieruje nami wanie zesp kryteriw politycznych, tylko dlatego, e s te wtpliwoci. I chciabym na zakoczenie przytoczy pikn myl Lwa Tostoja, ktry mwi, e wtpliwoci nie rujnuj wiary, lecz j umacniaj. W tym przypadku, jeeli z tego wyniknie jaka lekcja na przyszo, to faktycznie taka, e potrzebny jest nam najmniejszy wsplny mianownik, eby uzyska to, o czym mwi art. 1 konstytucji eby traktowa rzeczy w kategoriach dobra wsplnego. Dzikuj bardzo.

Dzikuj panu posowi. Teraz gos zabierze pani pose Marzena Dorota Wrbel, Solidarna Polska.
Pose Marzena Dorota Wrbel:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko klubu Solidarna Polska w odniesieniu do projektu uchway z druku nr 114. Projekt zakada, e w odniesieniu do ratykacji decyzji Rady Europejskiej nr 199 z 25 marca 2011 r. dotyczcej zmiany art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w odniesieniu do mechanizmu stabilnoci dla pastw czonkowskich, ktrych walu-
20
Pose Marzena Dorota Wrbel t jest euro, ratykacja ta zostanie oparta na art. 90 ust. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a nie w oparciu o art. 89 konstytucji. Art. 90 ust. 2 konstytucji zakada, e ratykacja ta jest uchwalana przez Sejm wikszoci 2/3 gosw w obecnoci co najmniej poowy ustawowej liczby posw oraz przez Senat wikszoci take 2/3 gosw w obecnoci poowy ustawowej liczby senatorw. Art. 90 ma zastosowanie wwczas, gdy Rzeczpospolita Polska przekazuje organizacji midzynarodowej lub organowi midzynarodowemu kompetencje organw wadzy pastwowej w niektrych sprawach. Art. 89 konstytucji zakada ratykacj umowy midzynarodowej jedynie na podstawie zgody wyraonej w ustawie. Art. 90 konstytucji dotychczas by stosowany dwukrotnie: w odniesieniu do traktatu akcesyjnego i w przypadku ratykacji traktatu z Lizbony. Brakuje wic orzeczenia Trybunau Konstytucyjnego w tej sprawie, a problem jest niezwykle wany, bo dotyczy relacji midzy prawem Rzeczypospolitej Polskiej a prawem europejskim. Rada Europejska na posiedzeniu w dniach 2829 padziernika 2010 r. uznaa za konieczne ustanowienie staego mechanizmu w celu ochrony stabilnoci nansowej strefy euro. EMS ma by wprowadzony w ycie w ramach procedury uproszczonej, czyli na podstawie art. 48 ust. 6 Traktatu o Unii Europejskiej, ktry zezwala Radzie Europejskiej stanowicej jednomylnie, po konsultacji z Parlamentem Europejskim, Komisj i w niektrych przypadkach Europejskim Bankiem Centralnym, przyj decyzj zmieniajc wszystkie lub niektre postanowienia trzeciej czci Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Decyzja taka nie moe zwikszy kompetencji przyznanych Unii w traktatach, a jej wejcie w ycie jest uzaleniane od pniejszego jej zatwierdzenia przez pastwa czonkowskie zgodnie z ich wymogami konstytucyjnymi. Rada Europejska w grudniu 2010 r. uznaa, e trzeba stworzy Europejski Mechanizm Stabilnoci, zmieniajc art. 136 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Mechanizm ma by uruchomiony, jeli bdzie to niezbdne do ochrony stabilnoci strefy euro jako caoci. Wejcie w ycie decyzji ma nastpi najwczeniej w dniu 1 stycznia 2013 r. W tej propozycji zastosowany zosta tryb kadki. Traktat o Europejskim Mechanizmie Stabilnoci jest w swej istocie traktatem w traktacie, prawem szkatukowym, niemniej cay czas mwimy w tym przypadku o zmianie prawa pierwotnego Unii Europejskiej. Dlatego te w opinii Solidarnej Polski ratykacja tego traktatu winna by dokonana w oparciu o art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przyjcie innej procedury jest w istocie omijaniem procedur ratykacyjnych wywoanym przekonaniem, e w przypadku zwikszonych wymaga ratykacyjnych nie zostayby one zaakceptowane i tym samym propozycja zmiany nie weszaby w ycie. S to wic wzgldy czysto polityczne.
Autorzy tego rozwizania zapominaj, e zmiany w naszych zobowizaniach midzynarodowych, zwaszcza tych, w ktrych oddajemy cz naszej suwerennoci, winny by zaakceptowane nie przez zwyk wikszo, bo jest to zbyt niski prg decyzyjny, ale przez 2/3 reprezentantw narodu albo przez nard w formie referendum. Niewaciwe jest rwnie argumentowanie, e zmiany polegajce na utworzeniu Europejskiego Mechanizmu Stabilnoci na razie nie bd dotyczy Polski, ktra ten traktat w traktacie chce przyj, bo nie naleymy do strefy euro. Ale naley przypomnie, e w traktacie akcesyjnym zobowizalimy si do przyjcia euro. Decyzja ta jest jedynie odroczona, gdy obecnie Polska nie spenia warunkw, by si znale w tej stree. Powstaje pytanie, czy gdy bdziemy wchodzi do strefy euro, ponownie bdziemy negocjowa wejcie do Europejskiego Mechanizmu Stabilnoci. Odpowied jest oczywista tak si naturalnie nie stanie. W zwizku z powyszym ju dzi powinna si odby bardzo powana debata na temat Europejskiego Mechanizmu Stabilnoci poczona z reeksj, e jednak w tym traktacie oddajemy cz naszej suwerennoci. rodki publiczne przekazywane przez Polsk do EMS bd podlega decyzjom cia ponadnarodowych, a ewentualne spory bdzie rozstrzyga Europejski Trybuna Sprawiedliwoci. Naley si wic zgodzi z wnioskodawcami, ktrzy uwaaj, e jest to przekazanie kompetencji wadczych na poziom ponadnarodowy. Bardzo ciekawe s w tej materii opinie ekspertw przekazane przez Biuro Analiz Sejmowych. Przewaa w nich opinia, e ratykacja powinna by oparta na art. 90 Konstytucji RP. Ze wzgldu na brak czasu przytocz tylko jedn z tych opinii, autorstwa prof. dr. Zdzisawa Galickiego, a cilej mwic, jej fragment: Nie negujc susznoci wywodw opiniodawcw opowiadajcych si za zastosowaniem procedury z art. 89 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, bybym raczej skonny opowiedzie si za rozwizaniem drugim, uznajcym za waciwy w omawianej sytuacji tryb przewidziany w art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Tryb ten ma zastosowanie w przypadku przekazania na rzecz organizacji midzynarodowej lub organu midzynarodowego kompetencji organw wadzy w niektrych sprawach. Jak si wydaje, w rezultacie zastosowania tego trybu mamy do czynienia z moliwoci maksymalnego zabezpieczenia interesw pastwa, a to poprzez umoliwienie wyraenia zgody na ograniczenie wykonywania uprawnie suwerennych pastwa wikszoci gosw znacznie trudniejsz do osignicia anieli w przypadku zastosowania art. 89 ust. 1 Konstytucji RP. Z takim wanie przekazaniem przewidywanym w art. 90 ust. 1 konstytucji bdziemy mieli do czynienia, jak si wydaje, w sytuacji realizacji nowych przepisw zawartych w art. 136 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W zwizku powyszym Solidarna Polska uwaa, e w trosce o szacunek dla narodu polskiego ratykacja winna nastpi w trybie art. 90 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, gdy mamy do czynienia z tworzeniem prawa pierwotnego Unii Europejskiej
21
Pose Marzena Dorota Wrbel i przekazaniem na poziom ponadnarodowy kompetencji organw pastwa polskiego. Jestemy za przyjciem projektu uchway zawartej w druku nr 114. I na koniec, jest takie powiedzenie: oddaj palec, zapi ca rk. Ratykowanie traktatu zwyk wikszoci gosw stworzy niebezpieczny precedens. Jeeli zostanie to zaakceptowane, to znacznie powaniejsze zmiany prawa pierwotnego Unii Europejskiej bd mogy by przyjmowane byle jak, bez nalenego szacunku dla suwerennoci Rzeczypospolitej Polskiej. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Zbigniew Kumiuk:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Bd mia raczej pytanie do pana, bo wanie po dyskusji, ktra odbya si na tej sali, mam nadziej, e pan jednak zabierze gos i sprbuje precyzyjnie odpowiedzie na pytanie, dlaczego rzd tak uporczywie odrzuca wycignit rk ze strony Prawa i Sprawiedliwoci. Skoro rzeczywicie projekt tej uchway prostuje tryb podejmowania decyzji w tak wanej, fundamentalnej sprawie, to dlaczego pastwo konsekwentnie go odrzucacie? Czy to jest swoista przygrywka przed tym, co bdzie dalej, m.in. w sprawie paktu skalnego? Premier gdzie zapowiedzia, e decyzje bdzie podejmowaa w tej sprawie Wysoka Izba, ale oczywicie Wysoka Izba zwyk wikszoci moe podj decyzj, e bdziemy rozpatrywali i spraw paktu skalnego take wedug art. 89, a nie art. 90 konstytucji, cho tamten pakt ju ewidentnie przekazuje kompetencje Rzeczypospolitej na rzecz organizacji midzynarodowej. Czy to, co dzieje si w tej sprawie, nie jest przygrywk do nastpnego kroku, ktry bdzie poczyniony take na tej sali? Na koniec jedna uwaga, panie ministrze. Rozumiem, e rzd obserwuje to, co dzieje si w Europie, kolejne przegrane wybory przez rzdy, ktre wrcz kolanem dopychaj rozwizania, ktre zwyczajnie nie podobaj si poszczeglnym narodom. Czy pastwo wycigacie z tego jakie wnioski, chociaby z przypadku greckiego? Grecja zostaa przymuszona jej rzd, legalnie wybrany do przeforsowania drastycznych rozwiza oszczdnociowych. Odbyy si wybory i ci, ktrzy to robili, zostali przez wyborcw odrzuceni. Czy pastwo wycigacie z tego jakie wnioski, bo odnosz wraenie, e kolejne rozwizania, ktre rzd przynosi i dopycha kolanem, wanie tego, co dzieje si Europie, kompletnie nie uwzgldniaj. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Do zadania pytania zgosili si posowie. Czy jeszcze kto chciaby zabra gos w dyskusji? Nie widz. Zamykam list. Czas na zadanie pytania ustalam na 2 minuty. Jako pierwszy gos zabierze pan pose Marek Krzkaa z klubu Platforma Obywatelska.
Pose Marek Krzkaa:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam pytanie skierowane raczej do wnioskodawcw ni do posa sprawozdawcy, chocia moe pose sprawozdawca odpowie mi na to pytanie. Prosz powiedzie: Co pastwem kierowao przy wnoszeniu projektu uchway w sprawie trybu ratykacji decyzji Rady stwarzajcej moliwo ratowania strefy euro? Czy stoi za tym troska o jako interpretacji prawa w Polsce, przejrzysto i czytelno przepisw, czy moe fakt, e s pastwo po prostu przeciwnikami Unii, e nale pastwo do grona tych osb, ktrych gos by bardzo syszalny przed nasz akcesj do Unii w 2004 r., ktry kwestionowa ratykacj Traktatu z Lizbony i teraz straszy Polakw utrat suwerennoci, jak to wspomniaa moja poprzedniczka? Dzikuj.

Dzikuj bardzo. (Poruszenie na sali) Regulamin dopuszcza odpowied posa wnioskodawcy, ale oczywicie w pewnej kolejnoci. W tej chwili, panie pole... (Pose Krzysztof Szczerski: Moe ja pniej, jak bdzie wicej pyta.) Jeeli pan wyrazi ch zabrania gosu, to, zgodnie z regulaminem, w pierwszej kolejnoci przedstawiciel rzdu, potem pose sprawozdawca w imieniu komisji. Zaraz sprawdzimy jeszcze, jaki to jest tryb. (Poruszenie na sali) Sprawdzimy zaraz, jaki to jest tryb. Prosz bardzo, teraz pan pose Zbigniew Kumiuk, Prawo i Sprawiedliwo.

Dzikuj bardzo. Pytania byy skierowane do rzdu. Wracajc do kwestii trybu, informuj Wysok Izb, e zgodnie z art. 187 regulaminu gos zabieraj w kolejnoci przedstawiciel rzdu, pose wnioskodawca, to jest poselski projekt uchway, przedstawiciel Komisji Ustawodawczej, ale to nie dotyczy tego, jeeli Komisja Ustawodawcza pracuje nad projektem uchway lub ustawy, i nastpnie pose sprawozdawca w imieniu komisji. Tak wic pan pose Szczerski bdzie mg odpowiedzie. Prosz bardzo, teraz pan pose Andrzej Halicki, klub Platforma Obywatelska.
22

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Kolego wnioskodawco, bo ju w takim razie uywajmy tej terminologii w ten sposb, chocia nie przypominam sobie, eby w ten sposb interpretowany by wczeniej regulamin, rzeczywicie dialog jest potrzebny. Gos, ktry pan pose Szczerski wczeniej zaprezentowa, przyjmuj z dobr intencj, jestem w ogle z natury otwarty, wic uwaam, e susznie upomina si o dialog, ale rozwizanie, eby w zwizku z tym konkluzja tego wystpienia moga by speniona, jest dosy proste. Mianowicie skoro nie chcemy kompromitacji Polski, a rzeczywicie jej nie chcemy, co do tego zgoda, skoro intencj jest rwnie wyeliminowanie wtpliwoci tych prawnikw, tych konstytucjonalistw czy te tych parlamentarzystw, ktrzy maj wtpliwo co do kwestii liczby oddanych gosw, puapu 2/3, a wic ten wymg powinien by speniony, to rozumiem, e nic prostszego, eby ten wymg speni, bo jest to nasza wsplna intencja: eby w gosowaniu nad t ratykacj, ktra notabene nie jest tym, o co rzeczywicie powinien toczy si spr, czyli samym czonkostwem w stree euro i ewentualnymi pniejszymi zmianami art. 136, bo on dotyczy pastw, ktre posiadaj ju walut, nas nie, my na razie mwimy o tym pakcie skalnym, w ktrym moemy wspuczestniczy jako element stabilizacji rynku europejskiego w ogle, pastw czonkowskich Unii Europejskiej... Po prostu w pitek zagosujmy razem, wsplnie. Wyeliminujemy te wtpliwoci konstytucyjne. To jest ta wycignita rka, rozwizanie, ktre mona zastosowa ju w pitek, bo inaczej musielibymy cay proces zacz od pocztku, czyli 1 lipca, krtko mwic, byby rzeczywicie nierealny i byoby to nasz kompromitacj. Moe to za due sowo, ale rzeczywicie mielibymy te perturbacje. Rozumiem intencje co do merytorycznych aspektw, ale rozwizanie jest proste i zapraszam do niego Prawo i Sprawiedliwo. A co do innych wystpie (Dzwonek), to, panie pole Iwiski za chwil bdzie pewnie odpowied rozumiem zdecydowanie, rozumiem argumenty na tak, na nie, ale w tym momencie waha si... W tym momencie pozycja grala naprawd nie jest pozycj honorow i dziwi si, e Lewica przyjmuje pozycj grala. (Oklaski)
Pose Jzef Rojek:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! W yciu narodu, w pracy parlamentu s sprawy wane, waniejsze i najwaniejsze, cho niektrzy z pastwa powiedz, e wszystkie s wane to jest prawda. Ja spraw trybu ratykacji, o ktrej mwimy teraz w naszym parlamencie, a bdzie ona w jaki sposb odwzorowana na zewntrz, traktuj jako spraw najwaniejsz, bo Polska to nie jest tylko ta sala sejmowa, to jest demokracja, to jest demos, to s Polacy, ktrzy w tej chwili do tych spraw podchodz bardzo realistycznie, ostronie, obserwujc to, co dzieje si w Europie. Drodzy pastwo, myl, e wszyscy si z tym zgodzimy. Dlatego, jeeli mamy wtpliwo, a pan, panie pole Halicki, w swoim wystpieniu uy pewnych okrele takich jak wydaje si, niejednoznacznie mwic, e tak jest... A ja dzisiaj oczekiwabym i od rzdu jednoznacznego stanowiska co do sposobu ratykacji, bo to jest bardzo wany proces, ktry bdzie rzutowa na losy naszego kraju taka jest prawda dzisiaj w aspekcie tego, co nasz rzd podpisa. Wydaje mi si, e jeeli mamy wtpliwoci takie, a nie inne, to naley przyj tryb bardzo ostronociowy i zabezpieczajcy nas Polakw. Takim trybem jest sprawa 2/3 gosw w naszej Izbie. Tak uwaam i tak bd gosowa. Pytanie, panie ministrze, do pana, ktre poniekd ju byo zadane: Jak pan jako minister, przedstawiciel rzdu podchodzi do tego, jeli chodzi o t jednoznaczno? Bo musimy mie tu jednoznaczno, a wtpliwoci s. (Dzwonek) I pytanie drugie: Dlaczego podchodzimy do tego tak pno, eby przyjmowa to, o czym mwimy, na chybcika, ju, przed Euro 2012? To wszystko budzi moje wtpliwoci i powane zapytania. Co tu jest nie tak. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

To drugie pytanie, panie pole, do kogo pan kieruje? Do nas wszystkich?
Pose Jzef Rojek:

Drugie pytanie powinienem skierowa do pani marszaek, e tak pno dzisiaj czy jutro zaprogramowaa ten punkt porzdku.

Dzikuj. Przeka t wtpliwo pana posa. W trybie sprostowania gos chcia zabra pan pose Andrzej Halicki. Prosz bardzo.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Jzef Rojek, Solidarna Polska.
23

Tak. Dzikuj, panie marszaku. Pan pose Rojek chyba nie zrozumia moich wtpliwoci. Nie mam wtpliwoci co do argumentw, ktre dzi nie pozwalaj nam w trybie art. 89 ratykowa umowy. Nie mam wtpliwoci co do tego, e rwnie nie podzieli tych wtpliwoci Trybuna Konstytucyjny. Co do tego nie mam wtpliwoci i nie ma takich wtpliwoci Platforma Obywatelska. Natomiast rozumiem intencje i dyskusje na ten temat i wykorzystanie art. 90 wtedy, kiedy bdziemy rozmawia o stree euro jako takiej, czyli zycznie nas obowizujcej, z walut wcznie. Ta dyskusja przed nami. Jeeli jednak mamy unikn wtpliwoci konstytucyjnych dzi rozumiem, e to jest pierwszy krok na tej drodze, nie rozmawiamy dzi o drugim to namawiam, skoro intencja jest wsplna gosujmy razem, 2/3 wyeliminuj wtpliwoci konstytucyjne i wtedy nie bdzie potrzeby rozmawia o wniosku do trybunau. To jest propozycja.

Dzikuj bardzo. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. Pan minister chciaby zabra gos, tak? Prosz o zabranie gosu podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych pana Macieja Szpunara. Nastpnie zabierze gos, jeeli bdzie chcia, przedstawiciel wnioskodawcw pose Krzysztof Szczerski, a potem sprawozdawca komisji pose Andrzej Gaaewski. Prosz bardzo, panie ministrze.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Maciej Szpunar:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Dzikuj za debat. Temat jest rzeczywicie niezwykle istotny. Zanim przejd do odpowiedzi na kilka pyta zadanych przez pastwa posw, przedstawi pokrtce stanowisko rzdu. Oczywicie omawiaem je w szczegach w trakcie posiedze, take dwch posiedze poczonych Komisji Unii Europejskiej i Komisji Spraw Zagranicznych, niemniej jest kilka podstawowych informacji, ktre warto jeszcze raz przypomnie. Ratykacja w trybie art. 90 jest ratykacj wyjtkow. Tryb ten by stosowany tylko dwa razy w historii za obecnej konstytucji, czyli w momencie przystpowania do Unii w kwestii traktatu akcesyjnego i w kwestii traktatu z Lizbony. Zasada jest inna, i tutaj nie zgodz si z wypowiedziami, ktre sugeruj, e jeeli mamy wtpliwoci, to dajmy wyszy prg. Prg nie jest funkcj wtpliwoci, tryb ratykacji wynika z przepisw prawa. I nawet jeeli pastwo uwaacie, e powinien by wyszy prg, to nie moe by to uzasadniane argumentami politycznymi, tym, e lepiej by byo, gdybymy wiksz wikszoci co przegosowali, tylko musi to mie swoje odzwierciedlenie w przepisach konstytucji. Zasad jest tzw. maa ratykacja w trybie art. 89 ust. 2, czyli w ogle bez udziau tego elementu. To jest zasada oglna. Od tej zasady s dwa wyjtki. Pierwszym z nich jest tryb duej ratykacji (art. 89 ust. 1), ktry w tej chwili stosujemy, kiedy jest speniona jedna z piciu przesanek wymienionych w tym przepisie. Dopiero w ostatecznoci stosujemy art. 90, w sytuacji kiedy dochodzi do przekazania kompetencji wykonywania wadzy publicznej organowi midzynarodowemu. Co prawda ten przepis sam w sobie budzi wtpliwoci, bo nigdy nie by przedmiotem orzecznictwa Trybunau Konstytucyjnego. Myl, e niezalenie od podjtych przez nas decyzji wniosek klubu Prawa i Sprawiedliwoci przyczyniby si do wyjanienia tej sytuacji. Natomiast rzd nie ma wtpliwoci, e w tej sytuacji, jaka jest dzisiaj, nie mamy

To rzeczywicie jest ciekawa propozycja. Prosz bardzo, pan pose Tadeusz Iwiski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! To, co powiedzia mj przedmwca, przypomina mi gur pikarsk, ktra si nazywa przewrotka tu s lepsi znawcy (Pose Andrzej Halicki: Ale jaki pikny strza.) midzy innymi pose Kosecki, spraw piki, ale to jest przewrotka prawnoformalna. Chciabym zada jedno pytanie przedstawicielowi rzdu. Sam wspominaem o tym, e Francja przeprowadzia po bardzo burzliwej dyskusji, dugotrwaej debacie proces ratykacji, wic w trybie informacyjnym, nie tyle kontrolnym, cho element kontrolny jest take tu zawarty, mam to w charakterze, chciabym zapyta, ktre pastwa do tej pory ratykoway t decyzj Rady Europejskiej o zmianie art. 136 traktatu wprowadzajcego Europejski Mechanizm Stabilnoci, a ktre jakby s na etapie ratykacji tak jak Polska, in statu nascendi. I na koniec chciabym si odnie do tego, o czym mwi pan pose Andrzej Halicki. Ot pan si myli, pan jest z wyksztacenia czy z dziaalnoci przedsibiorc, a ja wci uwaam si za czowieka nauki, rwnie. Stara zasada rzymska jest taka: de omnium dubitandum est, o wszystkim naley wtpi w nauce, bez tego si nigdzie nie pjdzie i nie dojdzie. W pewnych sprawach trzeba si kierowa t zasad. A wic to nie jest tak. I po to jest ten trzeci guzik, eby mona byo od czasu do czasu z niego skorzysta. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
24
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Maciej Szpunar do czynienia z przekazaniem wykonywania kompetencji. Prg przewidziany w art. 90 jest wyszy ni w wypadku zmiany konstytucji. atwiej jest zmieni konstytucj, anieli ratykowa umow midzynarodow na podstawie art. 90. Tak e jest to mechanizm, ktry powinien by stosowany tylko wwczas, kiedy mamy do czynienia faktycznie z przekazaniem kompetencji organowi midzynarodowemu. Nie chc ocenia poszczeglnych opinii, ktre przedstawio Biuro Analiz Sejmowych, te opinie byy rne, ale musz stwierdzi, e niektre, na przykad przywoywana przez pana posa Iwiskiego opinia dr. hab. Garlickiego, nie odnosia si do jakichkolwiek argumentw, ktre wskazywayby na to, e mamy do czynienia z przekazaniem wykonywania kompetencji wadzy publicznej, w tej opinii nie ma na ten temat ani sowa. Art. 136 ust. 3 dotyczy umoliwienia pastwom czonkowskim strefy euro zawarcia umowy midzynarodowej. A zatem to, jaka jest tre tej umowy midzynarodowej, nie wpywa na wybr trybu ratykacji w Polsce. Dopiero jeeli Polska ewentualnie bdzie do tej umowy przystpowaa, bdziemy toczyli kolejn dyskusj, jaki jest tryb ratykacji umowy europejskiego mechanizmu stabilnoci. Na dzi oceniamy jedynie art. 136 ust. 3, ktry jest wprowadzany moc decyzji Rady. Odnoszc si do pyta, dlaczego rzd odrzuca wycignit rk. Sam pan pose przyzna, mwic o traktacie skalnym, e tu ju na pewno s wtpliwoci. Odbieram to tak, e w ten sposb pan pose przyznaje, e te ma wtpliwoci co do trybu ratykacji tej zmiany traktatu, e to nie jest kwestia jednoznaczna, e zdaniem pana posa na pewno to musi by art. 90. Ju powiedziaem, e o ile mona mie wtpliwoci co do samej wykadni art. 90, bo jest to przepis wyjtkowy, nigdy, jak powiedziaem, nie by przedmiotem oceny Trybunau Konstytucyjnego, to nie mam wtpliwoci, e w tym przypadku nie dochodzi do przekazania kompetencji wykonywania wadzy pastwowej. Jeeli tak, to jakie kompetencje s przekazywane? Co co dzisiaj naley do kompetencji Rzeczypospolitej Polskiej, a na skutek wprowadzenia art. 136 ust. 3 stanie si wykonywane przez Uni Europejsk, czego takiego nie dostrzegam. Gdy chodzi o kwesti dotyczc ratykacji pytanie pana posa Iwiskiego to ju podaj, jak na dzi wyglda stan ratykacji. Przedwczoraj notykowaa ratyfikacj Dania, w kwietniu Francja, w tym samym miesicu Grecja i Wgry, Portugalia w lutym br. i Sowenia w padzierniku 2011 r. To s ratykacje, ktre ju zostay notykowane. W pozostaych pastwach czonkowskich procedura ratykacyjna si toczy. Dzikuj za uwag.

Dzikuj panu ministrowi. Gos zabierze przedstawiciel wnioskodawcw pan pose Krzysztof Szczerski.

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Te dzikuj za t dyskusj, bo wydaje mi si, e sprawa jest bardzo powana i dyskusja te bya powana, w wystpieniach, ktre pastwo w imieniu klubw prezentowali, pokazano, e rzeczywicie sprawa wymaga namysu. Ten namys Izby powinien opiera si na kryteriach merytoryczno-prawnych bardziej ni na dyskusji politycznej. Odpowiadajc panu posowi Krzkale, taka bya intencja wnioskodawcw tej uchway. Nigdy nie pozwol, ani nikt z czonkw Prawa i Sprawiedliwoci bdcych czonkami Komisji Unii Europejskiej, przyklei Prawu i Sprawiedliwoci gby antyeuropejskiej. Prawo i Sprawiedliwo jest czci jednej z trzech najwaniejszych rodzin politycznych w Europie, Europejskich Konserwatystw i Reformatorw. Sama nazwa wskazuje, e jest to grupa, ktra bynajmniej nie ma charakteru antyeuropejskiego, natomiast oczywicie jest to grupa, ktra oczekuje od Europy reformy i oczekuje od Europy powrotu do pewnego tradycyjnego ksztatu integracji europejskiej. W tym sensie jestemy w opozycji do gwnego nurtu polityki europejskiej, ale na pewno nie jestemy parti antyeuropejsk. A wic nasze motywacje maj wycznie charakter merytoryczny. I powtarzam: te pan minister Szpunar powiedzia o tym, i wtpliwoci naley rozstrzyga merytorycznie, a nie politycznie. I te tak jest. Nasza decyzja o tym, proba do pastwa, do Wysokiej Izby, iby t ratykacj przeprowadzi w myl art. 90, nie wynika z tego, e chcemy 2/3 gosw, a z tego, e uwaamy, i tre decyzji Rady Europejskiej zawiera w sobie element przekazywania kompetencji pastwa polskiego nowej organizacji midzynarodowej, bo te bardzo czsto jest w debacie publicznej przekamanie nazwa Europejski Mechanizm Stabilnoci brzmi tak, jakby to bya po prostu forma wsppracy pastw, a to jest nowa organizacja midzynarodowa o charakterze nansowym powoywana na podstawie traktatu EMS. I co do tego traktatu, uciesz pani pose Wrbel, bo podtrzymuj denicj, ktr kiedy wymyliem e jest to prawo szkatukowe. Tak, to jest prawo szkatukowe, to jest traktat w traktacie, ktry podwieszony jest pod traktat. I rzeczywicie wydaje mi si, e z punktu widzenia konstytucyjnego, take polskiego Trybunau Konstytucyjnego, jest tak, e bd ciesz si, e pan minister t opini podziela naprawd oczekiwa na powan debat w trybunale. Ta zapewne si odbdzie na wniosek Prawa i Sprawiedliwoci, bo rzeczywicie Trybuna Konstytucyj-
25
Pose Krzysztof Szczerski ny powinien wypowiedzie si co do charakteru decyzji Rady Europejskiej. Bd zachca take polskich sdziw do tego, eby wyrazili w ogle opini o tym, czy ta decyzja Rady Europejskiej rzeczywicie mieci si w ramach procedury kadki, czy aby na pewno mona byo w ogle do tej decyzji uywa procedury kadki, ale take opini w sprawie relacji midzy prawem polskim a prawem wsplnotowym w tym zakresie. To naprawd jest bardzo powana dyskusja. Std to bynajmniej nie jest, absolutnie, gos antyeuropejski, ktry Prawo i Sprawiedliwo w tym przypadku prezentowao. Wrcz odwrotnie, to jest wanie tak, tutaj podzielam opini pana posa Iwiskiego, e wtpliwoci wiadcz o znajomoci rzeczy. I rzeczywicie tak jest, e po prostu nasze wtpliwoci wynikaj ze znajomoci rzeczy, a nie z jakiej politycznej postawy. I odnoszc si do pytania pana posa Halickiego. Troch jest tak, e to nie tylko jest przewrotka, jak mwi pan pose Iwiski, ale take to, co pan proponuje, przypomina sytuacj, jakbymy umawiali si na wycieczk do Morskiego Oka, a pan mwi: A to wejdmy jeszcze na Rysy, bo przy okazji zaliczymy Morskie Oko i Rysy za jednym zamachem. (Pose Andrzej Halicki: Dokadnie odwrotnie. Mwimy: idziemy na Rysy, a wy zatrzymujecie si przy Morskim Oku.) Tak nie jest. Nie moemy zagosowa za ratykacj przedoon przez rzd w myl art. 89 wikszoci 2/3 gosw i uda, e to oznacza rwnie, e skonsumowalimy art. 90. Nie. Rzd musiaby... I to byby ruch, ktrego oczekiwabym gest dobrej woli, ten pierwszy krok. Pierwszy krok musiaby by taki: rzd powinien wycofa t ustaw, w tym trybie zgoszon, i zgosi j ponownie w nowym trybie. I wtedy bymy mogli rzeczywicie zacz dyskusj na temat tego, jak zebra 2/3 gosw dla tego nowego trybu. Jeli rzd zgasza to w trybie art. 89, nie mamy adnej innej moliwoci jako Sejm, moemy tylko przyj nasz uchwa, znaczy nasz uchwa sejmow zmieni tryb i wtedy otwieramy pole do dyskusji. A wic caa nasza propozycja jest taka wanie, eby Sejm zdecydowa suwerennie o zmianie trybu ratykacji, a tym samym otworzy pole do moliwoci uzyskania 2/3 gosw dla tej ustawy i znis przez to jakiekolwiek wtpliwoci. Jeli tego ruchu nie bdzie, to ju ciesz si razem z panem ministrem Szpunarem na okoliczno bardzo powanej dyskusji na ten temat w Trybunale Konstytucyjnym. Niestety, to do pana posa Halickiego, ja nie jestem taki przekonany, jak pan pose Halicki, e trybuna na pewno podzieli pastwa opinie. Ja jestem przekonany, e tam zasiadaj wybitni specjalici od prawa europejskiego, akurat w Trybunale Konstytucyjnym tak si udao w tej kadencji, i naprawd to bdzie dyskusja powana i, wydaje mi si, precedensowa. I to bdzie bardzo istotne orzeczenie, ktre take bdzie dotyczyo jakoci prawa europej-
skiego i tego, czy passarelle w ogle w tym punkcie moga by przez Uni Europejsk stosowana, i tego, co to znaczy prawo szkatukowe i jak naley odnosi si do ratykacji decyzji Rady Europejskiej, jak naley odnosi si do prawa szkatukowego w Unii Europejskiej z punktu widzenia polskiej konstytucji. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos przekazuj sprawozdawcy komisji panu posowi Andrzejowi Gaaewskiemu.
Pose Andrzej Gaaewski:

Dzikuj bardzo. Drobna dygresja. Jeeli przyjmiemy uchwa proponowan przez wnioskodawcw, to tej pasjonujcej dyskusji w Trybunale Konstytucyjnym nie bdzie. W zwizku z tym dobrze by jednak byo doprowadzi do tej dyskusji, czyli po prostu moemy... (Pose Krzysztof Szczerski: Hazardzista.) Bo inaczej ta okazja zostanie stracona. Chciabym odnie si do dwch wczeniejszych wypowiedzi jednej posa Szczerskiego i drugiej pani pose Wrbel. Jako obserwator dyskusji podczas poczonego posiedzenia Komisji Spraw Zagranicznych i Komisji do Spraw Unii Europejskiej mog powiedzie, e przyczyn wniosku o negatywne zaopiniowanie uchway nie bya ani bezmylno rzdu i czci posw, wikszoci posw, ani niech do dialogu. Przyczyna, wedug moich obserwacji, wynikaa z tego, e opinie wikszoci ekspertw dotyczce przeniesienia kompetencji przez zmian traktatu byy waciwie podobne. W przypadku wycznie tego zapisu przeniesienia kompetencji nie ma. Niektre opinie byy jednoznaczne i zdecydowane, jak opinia eksperta Nowaka, a inne mwiy o tym, e jest to przeniesienie kompetencji odoone w czasie. Natomiast nikt z ekspertw nie podwaa samego faktu, e zapis jest automatycznie przeniesieniem kompetencji polskiego rzdu na organizacj midzynarodow. Mona powiedzie tak. Pastwo kierowalicie si wtpliwociami czci ekspertw, a mymy kierowali si bo ja jestem w tej czci, ktra gosowaa inaczej zdecydowanymi opiniami innych ekspertw. Z tego, e racje byy podzielone, nie wynika, e jedna strona bya mylca, a druga bezmylna, tylko po prostu mielimy inne spojrzenie na ten sam problem. Z kolei pani pose Wrbel powiedziaa, e wikszo ekspertw miaa takie, a nie inne zdanie. Opinie ekspertw byy mniej wicej podzielone po poowie... (Pose Marzena Dorota Wrbel: Prosz policzy.) Problem nie polega na liczeniu. Biuro Analiz Sejmowych, wiedzc wczeniej o opiniach ekspertw, z reguy stara si zleci ekspertyzy tak, eby poso-
26
Projekt uchway w sprawie trybu wyraenia zgody na ratyfikacj decyzji Rady Europejskiej. Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym
Pose Andrzej Gaaewski wie mieli jakby ekspertyzy obu stron. Gdyby wszystkie byy po jednej stronie lub wszystkie po drugiej stronie, to moglibymy powiedzie o jednoznacznoci. Mona te tak dobra ekspertw, e bdzie reprezentowana tylko jedna strona, natomiast Biuro Analiz Sejmowych stara si, eby tak nie byo, wic liczenie nie ma tutaj znaczenia, czy to jest 3 do 2, czy... To nie s zawody. (Pose Marzena Dorota Wrbel: Jaka jest ostateczna konkluzja?) Dobrze, nie bd ju dyskutowa na ten temat. Chciaem tylko powiedzie, e s ekspertyzy i takie, i takie. Liczenie proporcji nie ma adnego wpywu na rzetelno podejcia do sprawy. Dzikuj bardzo.
Sprzeciwu nie sysz. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 3. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym (druki nr 356 i 372). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Waldy Dzikowskiego. A, nie poznaem pana, w takich ciemnych okularach rzadko kiedy w Sejmie
Pose Sprawozdawca Waldy Dzikowski:

Tak. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam przyjemno przedstawi sprawozdanie Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym z druku nr 356. Przypomn tylko, e ustawa, ktra zostaa uchwalona w 2006 r., jeeli dobrze pamitam, 4 lipca, zakadaa rozwizanie problemu z tzw. rzdzeniem zza krat. W przypadku aresztowania wjta lub pozbawienia go wolnoci, take z oskarenia dotyczcego czynu nieumylnego, przejmowa z mocy ustawy wadz w gminie co do swoich kompetencji, nie stanowiska, ale kompetencji zwizanych z wjtem zastpca lub te, jeeli byo kilku zastpcw, pierwszy zastpca wjta, burmistrza, prezydenta. Przedstawiono take katalog przypadkw, w ktrych wojewoda wystpuje do premiera z wnioskiem o powoanie osoby penicej obowizki w takich przypadkach. By czteropunktowy katalog, ktry zakada tak decyzj premiera. Niestety rzeczywisto przyniosa rne rozwizania. W jednej z gmin polskich zdarzya si taka sytuacja, e zosta aresztowany wjt i wicewjt. No i wszystko byoby dalej w porzdku, jeeli chodzi o procedur, gdyby nie to, e powoana zostaa przez premiera na wniosek wojewody osoba penica obowizki, w midzyczasie zostali zwolnieni z aresztu wjt i wicewjt, ale prokurator zastosowa zawieszenie w obowizkach z art. 176 Kodeksu postpowania karnego. W tym momencie te osoba penica obowizki wjta i wicewjta nie moga dalej wykonywa tych obowizkw, bo na wolnoci by wjt i wicewjt, a katalog ten nie zakada, e w takim przypadku osoba penica obowizki moe dalej wykonywa kompetencje wjta. Dlatego te projekt zakada, aby ten katalog poszerzy o pkt 5, ktry to rozszerza wanie o taki przypadek chodzi o to, by jeeli nastpi zawieszenie z art. 176 Kodeksu postpowania karnego, osoba wyznaczona przez premiera nadal moga peni swoje obowizki. W midzyczasie, w trakcie prac komisji, uszczegowiono ten zapis, mianowicie nawizujc do art. 276, tak aby tylko i wycznie taka osoba moga peni obowizki w takich przypadkach jak zawieszenie przez prokuratora lub sd w sprawowaniu swoich obowizkw wjta, burmistrza i prezydenta. Gdyby by przywoany tylko art.

Dzikuj panu posowi. Zamykam dyskusj. Do gosowania nad wnioskiem komisji o odrzucenie projektu uchway przystpimy w bloku gosowa. Najpewniej odbdzie si to w dniu jutrzejszym o godz. 11.15. Informuj Wysok Izb, e Komisja Infrastruktury przedoya sprawozdanie o uchwale Senatu w sprawie ustawy o zmianie ustawy o transporcie drogowym. Sprawozdanie zostao paniom i panom posom dorczone w druku nr 373. W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, marszaek Sejmu podja decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkt obejmujcy rozpatrzenie tego sprawozdania. Proponuj, aby w tym przypadku Sejm wyrazi zgod na zastosowanie art. 54 ust. 5 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem wysucha 3-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd rozumia, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Uprzejmie informuj, e Komisja Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej przedoya sprawozdanie o projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym. Sprawozdanie zostao paniom i panom posom dorczone w druku nr 372. W zwizku z tym, po uzyskaniu jednolitej opinii Konwentu Seniorw, marszaek Sejmu podja decyzj o uzupenieniu porzdku dziennego o punkt obejmujcy rozpatrzenie tego sprawozdania. Proponuj, aby w tym przypadku Sejm wyrazi zgod na zastosowanie art. 51 pkt 3 regulaminu Sejmu oraz w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd rozumia, e Sejm propozycj przyj.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym
27
Pose Sprawozdawca Waldy Dzikowski 176, mogoby si zdarzy, e na przykad utrata prawa jazdy mogaby powodowa obligatoryjne powoanie przez premiera na wniosek wojewody osoby penicej obowizki wjta i prezydenta. Dokonano takiej zmiany, uszczegowiono ten zapis. W imieniu Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej prosz Wysok Izb o przyjcie sprawozdania. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu.
Pose ukasz Borowiak:

Panie marszaku...

Prosz bardzo.

Dzikuj panu przewodniczcemu. Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. Pierwszy gos zabierze pan pose ukasz Borowiak z klubu Platforma Obywatelska.

...krciutko tylko uzasadnienie do naszej poprawki. Chciabym zwrci uwag, e akurat ta sytuacja ma zwizek z funkcjonowaniem gminy w moim powiecie. Od 2 maja br. w tej jednostce samorzdu terytorialnego nie ma organu wykonawczego. Dlatego uwaam, e poprawka zgoszona przez klub Platforma Obywatelska, ta nasza poprawka, akurat w tym przypadku, kiedy w najbliszym czasie bd potrzebne podpisy pod umowami o donansowaniu wielu zada inwestycyjnych ze rodkw zewntrznych, akurat gmina ma umowy, take potrzebne aneksy s do podpisu, jest w zwizku z powyszym uzasadniona. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Szanowny Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam przyjemno przedstawi stanowisko klubu Platforma Obywatelska odnonie do sprawozdania komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym, druk nr 356. Na ostatnim posiedzeniu Sejmu projekt ten zosta obszernie przedstawiony przez wnioskodawcw. Swoje stanowiska przedstawiy take poszczeglne kluby parlamentarne. Przechodzc do meritum sprawy, warto doda, e wol wnioskodawcw jest rozszerzenie katalogu w art. 28g ustawy o samorzdzie gminnym. We wskazanym przepisie nie wymieniono rodka zapobiegawczego w postaci zawieszenia w wykonywaniu czynnoci subowych na podstawie art. 276 Kodeksu postpowania karnego. W zwizku z powyszym w sytuacji zastosowania tego rodka zapobiegawczego wobec wjta jego zastpca nie bdzie mg przej obowizkw organu wykonawczego gminy. Oznacza to, e gdy wjt zosta zawieszony w wykonywaniu czynnoci subowych, nie ma wprost wskazanej osoby, ktra mogaby wykonywa jego kompetencje i zadania. Naley jednak podkreli, e penomocnictwa udzielone przez wjta pracownikom urzdu przed zawieszeniem zachowuj moc. Std nawet po zakoczeniu okresu tymczasowego aresztowania pracownicy danego urzdu gminy mog z nich korzysta i wykonywa powierzone w nich zadania. W zwizku z powyszym klub Platforma Obywatelska pozytywnie opiniuje sprawozdanie Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej i wnosi o przyjcie tego projektu przez Wysok Izb wraz z poprawk do art. 2, ktr przedstawi za chwileczk panu marszakowi. Nasza poprawka brzmi nastpujco: Art. 2 otrzymuje brzmienie: Ustawa wchodzi w ycie z dniem ogoszenia.

Dzikuj panu posowi. Gos zabierze pan pose Stefan Strzakowski, klub Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Stefan Strzakowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwo mam zaszczyt przedstawi stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym, druk nr 356. Zmiana zakada rozszerzenie katalogu przeszkd w wykonywaniu zada i kompetencji wjta, burmistrza, prezydenta miasta, ktre stanowi podstaw przejcia zada i kompetencji przez zastpc wjta bd, w przypadku gdy jest ich wiksza ilo, przez pierwszego zastpc, przez zastosowanie rodka zapobiegawczego przewidzianego w art. 276 Kodeksu postpowania karnego. Dotychczasowy przepis art. 28g przewiduje cztery przypadki, kiedy mona powierzy kompetencje wjta jego zastpcy lub pierwszemu zastpcy w zwizku z tymczasowym aresztowaniem, odbywaniem kary pozbawienia wolnoci wymierzonej za przestpstwa nieumylne, odbywaniem kary aresztu, niezdolnoci do pracy z powodu cho-
28 Pose Stefan Strzakowski
roby trwajcej powyej 30 dni. Proponowany zapis w projekcie zmiany ustawy uzupenia katalog przypadkw, kiedy mona powierzy kompetencje wjta, i uzupenia ewidentn luk prawn. Zapisy art. 276 Kodeksu postpowania karnego stanowi, e moe by zastosowany rodek zapobiegawczy poprzez zawieszenie oskaronego w czynnociach subowych lub w wykonywaniu zawodu albo powstrzymanie si od okrelonej dziaalnoci. Brak waciwych uregulowa moe doprowadzi do zakcenia funkcjonowania samorzdu lub nawet jego paraliu. Znamy takie przypadki, wspomniano tu dzisiaj o rzdzeniu przez wjta aresztowanego za przestpstwa, o tzw. rzdzeniu zza krat. Bardzo istotne jest to, e utrzymane zostaj upowanienia, ktre zostay wydane wczeniej przez wjta, po to, eby gmina moga normalnie funkcjonowa. Gmina to organ, ktry jest najbliej mieszkacw, i poczwszy od zaatwienia spraw dotyczcych kwestii budowlanych, skoczywszy na zasiku z MOPS, to wszystko jest w jego jurysdykcji. Prawo i Sprawiedliwo zawsze stao, stoi i bdzie sta na stray prawa, a sprawy samorzdu i zarzdzania nim stanowi nasze szczeglne zainteresowanie. Pomimo, naszym zdaniem, bardzo zego sposobu prowadzenia projektu dotyczcego zmiany omawianej ustawy, z pominiciem projektu ustawy, ktry zosta zoony w listopadzie ubiegego roku przez mj klub, Prawo i Sprawiedliwo, jak rwnie, co gorsza, pomimo braku konsultacji z organizacjami samorzdowymi z ogromn odpowiedzialnoci podchodzimy do problemu i bardzo nam zaley na waciwych uregulowaniach. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Klub Ruchu Palikota jest za przyjciem tych wszystkich poprawek odnoszcych si do zmian ustawy o samorzdzie gminnym. Dzikuj.

Dzikuj. Na razie zgoszono tylko jedn poprawk, ale bd inne, tak? (Pose Tomasz Makowski: Tak, jedn.) Jedn, dobrze, dzikuj bardzo. Gos ma pan pose Piotr Zgorzelski, Polskie Stronnictwo Ludowe. Prosz bardzo.
Pose Piotr Zgorzelski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawi stanowisko w sprawie projektu ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym, druk nr 356. Ustawa o samorzdzie gminnym w art. 28g przewiduje katalog przypadkw, w ktrych kompetencje wjta tymczasowo niezdolnego do wykonywania swoich obowizkw przejmuje jego zastpca lub odpowiednio pierwszy zastpca w gminach, gdzie powoano wicej ni jednego zastpc. Do przejcia kompetencji dochodzi z mocy ustawy, bez koniecznoci wydawania jakichkolwiek upowanie, jednoczenie zawieszony zostaje mandat wjta, a zastpca staje si penoprawnym organem gminy. Rozwizanie takie naley uzna za waciwe i konieczne dla prawidowego dziaania urzdu. Sytuacje obecnie uregulowane obejmuj: tymczasowe aresztowanie, odbywanie kary pozbawienia wolnoci wymierzonej za przestpstwa nieumylne, odbywanie kary aresztu, niezdolno do pracy z powodu choroby trwajcej powyej 30 dni. Katalog z art. 28g jest katalogiem zamknitym, w zwizku z czym nie istnieje moliwo wyznaczenia zastpcy w sytuacji nieprzewidzianej w powyszym przepisie. Niestety naley zauway, e katalog ten nie jest wyczerpujcy, poniewa nie przewiduje przypadku, w ktrym wjt moe zosta zawieszony w czynnociach subowych lub wykonywaniu zawodu na mocy art. 276 Kodeksu postpowania karnego. Brak tej regulacji stanowi luk w przepisach utrudniajc funkcjonowanie urzdu. Jeli zaistnieje sytuacja, w ktrej wjt zostanie tymczasowo odsunity od penienia obowizkw subowych, utrudnione bdzie wykonywanie dziaa przez gmin. Proponowana regulacja bdzie jednoznacznie wskazywa, kto ma przej kompetencje wjta w przypadku zawieszenia go w jego obowizkach subowych, co z punktu widzenia obywateli jest najwaniejsze z uwagi na konieczno zachowania cigoci sprawowania urzdu. Trudno wyobrazi sobie bowiem sytuacj, w ktrej

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Tomasz Makowski, Ruch Palikota.
Pose Tomasz Makowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu klubu Ruchu Palikota mam przyjemno przedstawi stanowisko w sprawie zmian w ustawie o samorzdzie gminnym, druk nr 356. Mianowicie chodzi o zmian art. 28g dotyczc poszerzenia katalogu uprawnie dla przedstawicieli gmin, wodarzy, m.in. o przypadek, ktry mielimy w tym roku, zwizany z gmin Lipno, gdzie jest patowa sytuacja i na dzisiaj nie ma kto sprawowa wadzy. Niemniej jednak jeli chodzi o t sytuacj, pilny, awaryjny tryb dotyczcy zmiany tej ustawy i wprowadzone poprawki przez Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska do tych artykuw, to jest to tylko korekta tych zmian.
29
Pose Piotr Zgorzelski zabraknie osoby decyzyjnej na szczeblu podstawowej jednostki samorzdu terytorialnego. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Poszerzenie katalogu o pkt 5 uwaamy za zasadne, a uszczegowienie w trakcie prac komisji art. 276 naszym zdaniem jest take celowe. Klub Parlamentarny Polskiego Stronnictwa Ludowego pozytywnie opiniuje sprawozdanie komisji wraz z poprawk do art. 2. (Oklaski)
ze strony administracji rzdowej w materi samorzdow powinno by jak najrzadsze i w przyszoci trzeba pomyle rwnie o eliminowaniu takiej moliwoci w tym wypadku. Klub Sojuszu Lewicy Demokratycznej bdzie gosowa za przedoon nowelizacj ustawy o samorzdzie gminnym. Dzikuj za uwag. (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Eugeniusz Tomasz Grzeszczak)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Zbyszek Zaborowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak:

Dzikuj, panie pole. W imieniu klubu Solidarna Polska gos zabierze pan pose Patryk Jaki. Bardzo prosz. Nie ma pana posa. Przechodzimy zatem do pyta. W celu zadania pytania gos zabierze pan pose Jan Warzecha, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pana posa. W tej chwili gos zabierze podsekretarz stanu (Gos z sali: Pan minister nie) Pan minister nie bdzie zabiera gosu. Gos zabierze pani Magdalena Wilamowska Gos zabierze pan pose sprawozdawca Waldy Dzikowski. Bardzo prosz pana posa.
Pose Zbyszek Zaborowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawi stanowisko Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej wobec sprawozdania Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym, ktry jest przedoony w druku nr 356, a sprawozdanie komisji zawarte jest w druku nr 372. Jest to typowa nowelizacja natury interwencyjnej, faktycznie dotyczy luki prawnej, jeeli chodzi o samorzd na poziomie gminy. Faktycznie wydaje si niezbdne uzupenienie katalogu nagych przypadkw, kiedy wjt, burmistrz bd prezydent nie mog wykonywa swoich obowizkw z powodu tymczasowego aresztowania, odbywania kary aresztu lub pozbawienia wolnoci za przestpstwo nieumylne albo niezdolnoci do pracy z powodu choroby trwajcej powyej 30 dni, o sytuacj zawieszenia w czynnociach subowych, poniewa takie czynnoci s podejmowane na podstawie Kodeksu postpowania karnego, art. 276. S takie przypadki, nieliczne, ale niestety zdarzaj si i wydaje si, e uzupenienie luki prawnej jest niezbdne, aby gmina, miasto po prostu mogy funkcjonowa w sytuacji niemonoci wykonywania obowizkw przez wjta, burmistrza bd prezydenta. Przypominam, e jest to organ zarzdzajcy gmin jednoosobowo, a wic uregulowanie kwestii przejcia kompetencji na czas tymczasowej nieobecnoci, na czas trwania nieobecnoci wydaje si niezbdne. Poniewa s gminy, gdzie nie powoano zastpcy wjta, wydaje si, e moe nie przy tej okazji, bo to jest naga sytuacja, ale przy okazji caociowej nowelizacji ustawy o samorzdzie gminnym warto pomyle o tym, aby wprowadzi obowizek powoywania zastpcy wjta, burmistrza czy prezydenta, poniewa w przypadku kiedy wjt nie posiada zastpcy, niestety musi ingerowa organ wadzy pastwowej, a wic premier na wniosek odpowiedniego wojewody powouje osob czasowo penic obowizki wjta, burmistrza, prezydenta. Wydaje si, e ingerowanie
Pose Waldy Dzikowski:

Pan marszaek mnie wywoa, to bardzo prosz, mog powtrzy, tyle e nie ma adnych pyta, nie byo przynajmniej adnych pyta do posa sprawozdawcy. A zatem jeszcze raz, panie marszaku, Wysoka Izbo, apeluj do Wysokiej Izby o jak najszybsze uchwalenie tego projektu ustawy o samorzdzie gminnym, gdy w innym przypadku grozi parali wykonywania statutowych obowizkw przez organy gminy. Dzikuj bardzo.

Dzikuj, panie pole. Zamykam dyskusj*). W zwizku z tym, e w czasie drugiego czytania zgoszono do przedoonego projektu ustawy poprawk, proponuj, aby Sejm ponownie skierowa ten projekt do Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej w celu przedstawienia sprawozdania. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaa, e Sejm propozycj przyj. *) Teksty wystpie niewygoszonych w zaczniku nr 1.
30
Projekt ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium RP
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Sprzeciwu nie sysz. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 4. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny o rzdowym projekcie ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (druki nr 120 i 357). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pani pose Izabel Katarzyn Mrzygock. Bardzo prosz o wystpienie.
Pose Sprawozdawca Izabela Katarzyna Mrzygocka:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W imieniu sejmowej Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny mam zaszczyt przedstawi sprawozdanie dotyczce rzdowego projektu ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt zawarty jest w druku sejmowym nr 120, natomiast sprawozdanie komisji zawarte jest w druku nr 357. Omawiana dzi ustawa ma na celu wykonanie prawa Unii Europejskiej w zakresie transpozycji postanowie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/52/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. Projekt dotyczy okrelenia sankcji dla podmiotw powierzajcych wykonanie pracy cudzoziemcowi przebywajcemu bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i dochodzenia roszcze z tytuu wynagrodzenia i zwizanych z nim wiadcze. Przypomn, e pierwsze czytanie projektowanej ustawy odbyo si na 6. posiedzeniu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej dnia 27 stycznia br. Projekt zosta skierowany wwczas do dalszych prac do Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny, a nastpnie w lutym biecego roku do podkomisji staej ds. rynku pracy. O zaopiniowanie projektu poproszono take Komisj Nadzwyczajn do spraw zmian w kodykacjach. W ramach pracy Komisji Nadzwyczajnej powoany zosta zesp roboczy, ktry we wsppracy midzy innymi z resortami pracy i polityki spoecznej, Ministerstwem Finansw i Ministerstwem Sprawiedliwoci przygotowa propozycje poprawek do projektu. Zakres pracy Komisji Nadzwyczajnej i zespou dotyczy m.in. Kodeksu karnego, to jest zmian przepisw karnych zwizanych z czynami zabronionymi, o ktrych mowa w przedmiotowym projekcie. Pragn podkreli, e zarwno komisja, jak i podkomisja bardzo dugo i szczegowo procedowaa nad wyej wymienionym projektem. Podkomisja staa ds. rynku pracy obradowaa czterokrotnie: 29 lutego, 14 i 15 marca oraz 11 kwietnia. W zwizku z tym, e projekt ustawy wprowadza zmiany do wielu ustaw, do tytuu
dodano odnonik nr 2, przy ktrym wskazano ustawy, ktre s zmieniane przedmiotowym projektem. Modykacja kilku artykuw projektu ustawy wymusia zmian numeracji zapisw ustawy. W trakcie procedowania najbardziej problematyczny okaza si zapis art. 5 przedoenia rzdowego. Wtpliwoci dotyczyy charakteru i istoty zakazw, ktre wprowadziby proponowany art. 5. Niejasne byo, jakie rodki represyjne w zakresie zakazu dostpu do rodkw pomocowych i obowizku ich zwrotu nisby ze sob art. 5: czy odpowiedzialno administracyjn, nansow czy te karn. Nieprecyzyjno przepisu, ktrego implementacja jest nieodzownym elementem dyrektywy, zmusia do zmiany jego formy i przeniesienia do art. 11. Porzdkujc projekt, w art. 11 powoano si na ustaw o nansach publicznych, ktra reguluje kwesti dostpu do rodkw pomocowych oraz precyzuje zakres rodkw, o ktrych mwi przedoenie rzdowe. Wskazano rwnie na to, e to sd, orzekajc zakaz dostpu do rodkw pomocowych lub obowizek ich zwrotu, okrela form pomocy, ktra jest objta zakazem lub obowizkiem zwrotu. Uwzgldniajc element zrnicowania podmiotowego w art. 11 ust. 3, okres sankcji wyznaczono w wymiarze od roku do 5 lat. Naley podkreli, e sd ma moliwo, a nie ma obowizku sankcjonowania. Wysoka Izbo! Pragn podkreli, e Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodykacjach, analizujc przedoenie rzdowe, zajmowaa si w szczeglnoci przepisami typowo merytorycznymi dla siebie, to jest art. 4 i 5, artykuami, ktre nie okrelay zasad, trybu i sposobu dochodzenia do proponowanych rozwiza, budzc tym samym wtpliwoci komisji co do konstytucyjnoci tych rozwiza. W konsekwencji prac Komisji Nadzwyczajnej zasugerowano wykrelenie art. 4 i 5. Jednake w trakcie procedowania podczas posiedzenia komisji staej tre tych artykuw przystosowano do wczeniej zgoszonych poprawek oraz przeniesiono kolejno do art. 12 i 11, zmieniajc tym samym numeracj artykuw zawartych w przedoeniu rzdowym. Zgodnie z duchem dyrektywy projekt przewiduje naoenie proporcjonalnych, a zarazem odstraszajcych sankcji zwizanych z nielegalnym zatrudnieniem osb przebywajcych wbrew prawu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Z proponowanego wprowadzenia zmian do Kodeksu karnego czciowo zrezygnowano. I tak, brzmienie art. 13 przedoenia rzdowego, to jest poruszajcego midzy innymi kwesti warunkw szczeglnego wykorzystywania, w konsekwencji doprecyzowano, m.in. zastpujc wyraz wyzysk wyrazem wykorzystanie. Zmodykowane brzmienie art. 13 przeniesiono do art. 9 projektu ustawy. Zrezygnowano rwnie z wprowadzenia nowo projektowanych artykuw do Kodeksu karnego, tj. poszerzenia katalogu przestpstw i wykrocze m.in. o takie czyny jak powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi przebywajcemu bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium Rzeczypo-
31
Pose Sprawozdawca Izabela Katarzyna Mrzygocka spolitej Polskiej. Zostay one uwzgldnione w art. 8 i 9 projektowanej ustawy wraz z proponowanym wymiarem kary. Art. 10 ust. 1 projektu ustawy rozstrzyga o podleganiu karze grzywny do 10 tys. z za uporczywe powierzanie pracy cudzoziemcowi przebywajcemu bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w przypadku, gdy praca ta nie ma zwizku z prowadzon przez powierzajcego wykonywanie pracy dziaalnoci gospodarcz. Art. 10 ust. 2 przewiduje za, e podeganie do czynu i pomocnictwo w czynie, o ktrym mowa w ust. 1, s karalne. Projekt rzdowy przewidywa dodanie tych przepisw w art. 120 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Pierwotnie proponowano te inne sformuowanie wymiaru kary, tj. kar grzywny nie nisz ni 3 tys. z albo kar ograniczenia wolnoci. Analiza projektu pokazaa jednak, e sankcje dla podmiotw powierzajcych wykonanie pracy cudzoziemcowi okrelone zostay przede wszystkim w poszczeglnych zmienianych ustawach, a nie w projektowanej ustawie, dlatego w toku prac postanowiono wprowadzi proponowane zmiany do projektu. Tre art. 10 powizana jest take z art. 13, ktry wyjania, e orzekanie w sprawach o czyny, o ktrych mowa w art. 10, odbywa si w trybie okrelonym w ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postpowania w sprawach o wykroczenia. Implementacja dyrektywy wprowadza rwnie zmiany do ustawy z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray Granicznej, o ktrych mowa w art. 14 projektu przedstawionego w sprawozdaniu komisji. W toku prac nad projektem zrezygnowano z wprowadzenia nowego typu wykrocze do Kodeksu karnego, jednoczenie wprowadzono je do zapisw projektowanej ustawy. W konsekwencji zapis art. 14 umoliwia ciganie przez funkcjonariuszy Stray Granicznej przestpstw wymienionych w art. 8 i 9 oraz wykrocze okrelonych w art. 10 projektu ustawy. Z projektu rzdowego wykrelony zosta rwnie zapis przewidujcy obowizek wsppracy Stray Granicznej m.in. z ministrem waciwym do spraw wewntrznych. Budzio to wtpliwoci przede wszystkim dlatego, e przewidywano tu obowizek wsppracy midzy organem nadrzdnym a jemu podlegym, oczywicie wsppracy w cudzysowie. Postanowiono te zmieni ust. 1a na 23a. Wynikao to z faktu, e dopiero w kocowych ustpach art. 10d ustawy o Stray Granicznej ujta jest sprawozdawczo, do ktrej dodano nowy zapis. Ustep 23a nakada na komendanta Stray Granicznej obowizek przekazywania wskazanym resortom zbiorczych wynikw kontroli, o ktrej mowa w ust. 1, w zakresie dotyczcym powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Podczas ostatniego posiedzenia podkomisji wprowadzono poprawki, ktre dotyczyy w gwnej mierze kwestii uprawnie Stray Granicznej w roli oskaryciela publicznego. Do ustawy o Stray Granicznej w art. 10d dodano ust. 21 umoliwiajcy Stray Granicznej dokonujcej kontroli wystpienie z wnioskiem do waciwego sdu rejonowego o ukaranie osb odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidowoci. W art. 18 regulujcym zmiany do ustawy z dnia 28 padziernika 2002 r. o odpowiedzialnoci podmiotw zbiorowych poprawiono analogicznie do wczeniej wprowadzonych poprawek brzmienie art. 9 poruszajcego kwesti sposobu penalizowania w przypadku skazania osoby za przestpstwo, o ktrym mowa w art. 8 lub 9 projektowanej ustawy. Przypomn, e za tego rodzaju przestpstwa przewidziano zakaz dostpu do rodkw, o ktrych mowa w art. 5 ust. 3 pkt 1 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o nansach publicznych. Do ustawy o odpowiedzialnoci podmiotw zbiorowych dodano rwnie art. 16 pkt 9a, ktry wyszczeglnia rwnie, e podmiot zbiorowy podlega odpowiedzialnoci na podstawie ustawy za przestpstwo przeciwko rodzinie i opiece okrelone w art. 211a Kodeksu karnego oraz za czyny okrelone w art. 8 i 9 projektowanej ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W ramach konsultacji w trakcie prac podkomisji doprecyzowano brzmienie art. 10 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach, to jest dodano do pkt 2 ust. 1a ppkt a umoliwiajcy cudzoziemcowi, ktry wystpuje w charakterze pokrzywdzonego, otrzymanie tymczasowego zezwolenia na zamieszkanie przez okres trwania postpowania karnego toczcego si przeciwko podmiotowi powierzajcemu wykonywanie pracy w warunkach szczeglnego wyzysku. W ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamwie publicznych zmianie ulego brzmienie art. 24. Zapisy ust. 1, tj. pkt 10 i 11, dostosowano do wprowadzonych poprawek. Mowa w nich o przestpstwach ujtych w art. 8 lub 9 projektowanej ustawy, a nie jak wczeniej, o przestpstwach Kodeksu karnego. W wyniku dyskusji nad projektem skrelono pkt 3 art. 18 przedoenia rzdowego, ktry mia wprowadza nowe wykroczenia w ust. 1a art. 120 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Artyku 10 projektu przej zapisy proponowane w pkt 3. Biuro Legislacyjne zasugerowao take kilka zmian, do ktrych podkomisja, a pniej komisja si przychyliy. Kompetencje sdu uzupeniono o moliwoci zasdzenia na rzecz Skarbu Pastwa kwoty stanowicej rwnowarto rodkw publicznych otrzymanych w okresie 12 miesicy poprzedzajcych wydanie wyroku w przypadku skazania za przestpstwo, o ktrym mowa w art. 8 lub art. 9. Do art. 11 dodano take ust. 4 mwicy o sposobie egzekucji tego rodka karnego. W wyniku prac podkomisji
32
Pose Sprawozdawca Izabela Katarzyna Mrzygocka skrelono art. 13 dotyczcy nakazu przekazywania przez sd informacji o prawomocnym skazaniu za przestpstwo okrelone w art. 8 lub 9 waciwej instytucji zarzdzajcej rodkami publicznymi. Zaproponowano, aby werykacj tego pozostawi w gestii tych instytucji. Rozwinito rwnie brzmienie art. 18 przedoenia rzdowego wnoszcego zmiany do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Obecnie tre tego artykuu znajduje si w art. 21 sprawozdania. Poprawka dopuszcza zwolnienie podmiotu od poniesienia odpowiedzialnoci za powierzenie wykonania pracy cudzoziemcowi w pewnych okrelonych sytuacjach, o ktrych mowa w pkt 3 art. 21. Sprawozdanie podkomisji do spraw rynku pracy zostao przyjte jednogonie na posiedzeniu sejmowej Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny dnia 26 kwietnia br. Chciaabym z tej trybuny bardzo serdecznie podzikowa wszystkim czonkom podkomisji i komisji za wniesione uwagi merytoryczne i wnioski. Wnosz o przyjcie sprawozdania. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Informuj, i Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 5-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. W imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska gos zabierze pani pose Ewa Drozd. Nie ma pani pose. W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo gos zabierze pan pose Stanisaw Szwed. Pan pose nie jest obecny. W imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota gos zabierze pan pose Pawe Sajak. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Pawe Sajak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Ruch Palikota przedstawi stanowisko w sprawie sprawozdania Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny o rzdowym projekcie ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Konieczno regulacji wynika z unormowa zawartych w prawie unijnym, poniewa aktualnie obowizujce przepisy polskie nie zawieraj podstawy do karania pracodawcw za uchybienia zwizane z nielegalnym zatrudnieniem cudzoziemcw. Brak rw-
nie podstawy do odpowiedzialnoci nansowej wykonawcy za naruszenie obowizkw pracodawcy przez podwykonawc. Rzeczony projekt ustawy okrela sankcje dla podmiotw powierzajcych wykonywanie pracy cudzoziemcowi przebywajcemu bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak rwnie zasady dochodzenia roszcze z tytuu wynagrodzenia i zwizanych z nim wiadcze przez cudzoziemca przebywajcego bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Migracja na terytorium Unii Europejskiej to bardzo czsto moliwo znalezienia zatrudnienia. Zatrudnianie obywateli pastw trzecich nielegalnie przebywajcych na terytorium Unii Europejskiej wynika z faktu, e migranci przybywaj tu w nadziei na lepsze ycie i bardzo czsto s zatrudniani przez pracodawcw wykorzystujcych ich gotowo do podjcia kadej, nawet nisko patnej pracy. Nieewidencjonowane zatrudnienie powoduje straty w budecie pastwa i jest przyczyn obniki pac oraz pogorszenia warunkw wiadczenia pracy. Dla zatrudnionych nielegalnie pracownikw to istotne utrudnienia: brak moliwoci korzystania z ubezpieczenia zdrowotnego i innych wiadcze opartych na wnoszonych skadkach, jak rwnie ryzyko zatrzymania i wydalenia do pastwa pochodzenia. Z szacunkw Narodowego Banku Polskiego wynika, e aby w Polsce nie zabrako rk do pracy, do 2060 r. musi si w naszym kraju osiedli ok. 5,2 mln osb, co daje nam ok. 100 tys. rocznie. Nasz kraj niestety nie jest atrakcyjnym miejscem zatrudnienia nawet dla naszych obywateli. Brak stabilizacji i poczucia bezpieczestwa, jeli chodzi o zatrudnienie, jak rwnie w wielu przypadkach niepewno co do otrzymania wynagrodzenia za wykonan prac nawet naszym obywatelom spdza sen z oczu. Jednak nasi obywatele maj narzdzia do dochodzenia swoich roszcze przed sdem. Gwnym zadaniem projektu ustawy jest zwikszenie atrakcyjnoci zatrudnienia w Polsce poprzez podniesienie bezpieczestwa i gwarancji otrzymania wynagrodzenia za wykonan prac dla cudzoziemcw, ktrzy zdecyduj si na legalny pobyt i podjcie legalnej pracy. Projekt ustawy jasno reguluje, na podstawie jakich dokumentw, pozwole, pracodawca moe zatrudni cudzoziemca. Wejcie w ycie przepisw projektowanej ustawy powinno przyczyni si do ograniczenia zatrudnienia nielegalnego, a w konsekwencji do zwikszenia skali atrakcyjnoci legalnego zatrudnienia cudzoziemcw. Zapowied sankcji moe rwnie zmotywowa pracodawcw do zakoczenia nielegalnego zatrudniania cudzoziemcw przebywajcych w Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom, co zmniejszy atrakcyjno tej formy pozyskiwania pracownikw i moe mie realny wpyw na zwikszenie wykorzystania lokalnych zasobw chtnych i gotowych do pracy polskich obywateli. Nie tylko wymogi unijne, ale w szczeglnoci ni demograczny i starzejce si spoeczestwo wymu-
33
Pose Pawe Sajak szaj na nas, abymy dostosowali nasz kraj i przepisy do tych wymogw, aby uatrakcyjni i podnie bezpieczestwo w zakresie warunkw zatrudniania cudzoziemcw na poziom unijny. Dlatego te Klub Poselski Ruch Palikota poprze ten projekt i bdzie gosowa za jego przyjciem. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pani pose Ewa Drozd, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, pani pose.
Pose Ewa Drozd:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Mam przyjemno w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska przedstawi stanowisko w sprawie projektu ustawy, zawartego w druku nr 120, o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wysoka Izbo! Projekt ustawy dotyczcy skutkw zatrudniania cudzoziemcw przebywajcych wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wdraa do polskiego prawa postanowienia dyrektywy unijnej 2009/52/WE, ktrej celem jest ograniczenie skali zjawiska nielegalnej imigracji do Unii Europejskiej. Dyrektywa ta przewiduje minimalne normy w odniesieniu do kar i rodkw stosowanych wobec pracodawcw zatrudniajcych nielegalnie przebywajcych obywateli krajw trzecich. Podstawowym celem przyjcia dyrektywy 2009/ 52/WE jest ograniczenie skali zjawiska nielegalnej imigracji do Unii Europejskiej przez zmniejszenie atrakcyjnoci zatrudniania obywateli pastw trzecich przebywajcych wbrew przepisom, a tym samym ograniczenie zakresu tzw. szarej strefy w gospodarce. Zgodnie z unijnymi przepisami projekt ustawy wprowadza kary nansowe i sankcje karne za zatrudnianie nielegalnych imigrantw. Ponadto, jak wskazuje si w uzasadnieniu projektu, dyrektywa ta ma suy zagwarantowaniu, by wszystkie pastwa czonkowskie Unii Europejskiej wprowadziy zblione kary dla pracodawcw zatrudniajcych nielegalnie obywateli pastw trzecich oraz skutecznie kary te egzekwoway. Ponadto przepisy zawarte w projekcie ustawy wprowadz uatwienia w zakresie dochodzenia zalegego wynagrodzenia przez nielegalnie zatrudnionych obywateli pastw trzecich. Projektowana ustawa wprowadza take w art. 2 obowizek wymagania przez pracodawc przed rozpoczciem pracy przez cudzoziemca wanego dokumentu potwierdzajcego legalno pobytu w Polsce. Zatrudniajcy bdzie mia take obowizek gromadzenia i przechowywania ko-
pii dokumentw przez cay okres zatrudnienia cudzoziemca, a o fakcie jego zatrudnienia pracodawca zobowizany bdzie powiadomi ZUS. ZUS natomiast zobligowany zostanie do przekazania tych informacji Pastwowej Inspekcji Pracy i Stray Granicznej, co umoliwi wykrywanie faszywych dokumentw oraz pozwoli monitorowa status cudzoziemcw podejmujcych zatrudnienie w Polsce. Ponadto w projekcie ustawy zawarto przepisy mwice o dodatkowych sankcjach wobec pracodawcw powierzajcych wykonanie pracy cudzoziemcom przebywajcym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu w kraju. Przewiduje si m.in. wykluczenie z postpowa o udzielenie zamwie publicznych lub pozbawienie dostpu do pomocy publicznej, w tym funduszy Unii Europejskiej, zwrcenie uzyskanej pomocy publicznej lub otrzymanych w cigu ostatnich 12 miesicy od wykrycia przestpstwa dotacji. Nielegalne zatrudnianie jako jeden z czynnikw zachcajcych do nielegalnej migracji powoduje straty w budecie pastwa, moe by przyczyn obniki pac i pogorszenia warunkw wiadczenia pracy, a take moe prowadzi do zakcenia konkurencji midzy przedsibiorstwami. Wprowadzenie w ycie przepisw projektowanej ustawy moe przyczyni si do ograniczenia nielegalnego zatrudnienia, a w konsekwencji do zwikszenia skali oraz atrakcyjnoci legalnego zatrudniania cudzoziemcw. Moe mie take wpyw na zwikszenie skonnoci do powierzenia pracy osobom dostpnym na miejscowym rynku pracy. Ponadto proponowana regulacja pozytywnie wpynie na moliwo dochodzenia przez nielegalnie zatrudnionych obywateli pastw trzecich zalegego wynagrodzenia i wiadcze z tym zwizanych. Wysoka Izbo! W zwizku z powyszym pragn poinformowa, i klub Platforma Obywatelska popiera wprowadzenie w ycie przepisw zawartych w rzdowym projekcie ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i bdzie gosowa za jego przyjciem. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwo gos zabierze pan pose Stanisaw Szwed. Bardzo prosz, panie pole.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo przedstawi stanowisko wobec projektu ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cu-
34
Pose Stanisaw Szwed dzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt tej ustawy wynika bezporednio z dyrektywy Parlamentu Europejskiego z 2009 r. przewidujcej minimalne normy w odniesieniu do kar i rodkw stosowanych wobec pracodawcw zatrudniajcych nielegalnie obywateli krajw trzecich. Co do zasady dyrektywa wie pastwo czonkowskie, co do rezultatu pozostawia natomiast pastwom czonkowskim swobod wyboru formy i rodkw wprowadzenia jej do krajowego porzdku prawnego. Co do zasady jest zgoda, e, po pierwsze, nielegalne zatrudnienie powoduje straty dla budetu pastwa i powinno nam zalee na tym, aby ogranicza zakres tzw. szarej strefy w gospodarce. Po drugie, nieuczciwi pracodawcy maj moliwo oszukiwania imigrantw, czy to poprzez obnianie pacy, pozbawianie opieki zdrowotnej, czy stosowanie rnych szykan, wiedz bowiem, e nielegalnie przebywajcy obywatele nie bd si skary w obawie przed wydaleniem ich do kraju pochodzenia. Wreszcie najwikszy problem to niewypacanie wynagrodzenia za prac. Std zarwno dyrektywa, jak i projekt ustawy przewiduj kary dla pracodawcw zatrudniajcych nielegalnie obywateli pastw trzecich oraz umoliwiaj dochodzenie roszcze w zakresie zalegych wynagrodze przez nielegalnie zatrudnionych. W zwizku z projektem ustawy pojawi si problem, jakie sankcje i rodki karne powinny by zastosowane. Wtpliwoci zgosio Biuro Analiz Sejmowych, Biuro Legislacyjne, jak rwnie w swojej opinii Komisja Nadzwyczajna do spraw zmian w kodykacjach, ktra zaproponowaa wykrelenie spornych punktw dotyczcych zmian w Kodeksie karnym i w ustawie o odpowiedzialnoci podmiotw zbiorowych za czyny zabronione pod grob kary. Powane wtpliwoci powstay rwnie w przypadku sankcji dla nieuczciwych pracodawcw, ktrzy korzystaj ze rodkw pomocowych. Dotyczy to rwnie rolnictwa. Dlatego te szukano takich rozwiza, aeby rodzaj kar czy sankcji by adekwatny do popenionego przestpstwa czy wykroczenia. Oczywicie nie moe by przyzwolenia ani zgody na niewypacanie wynagrodze dla pracujcych, jak i dla imigrantw, ktrzy nielegalnie pracuj w naszym kraju, a pracodawca wiadomie i z premedytacj zatrudnia ich i oszukuje. Rodzi si pytanie, jak szerokie jest zjawisko nielegalnego zatrudniania cudzoziemcw w Polsce. Z danych Pastwowej Inspekcji Pracy za 2010 r. wynika, e z 12 354 cudzoziemcw objtych kontrol nielegalnie pracowao 1011 osb, natomiast tylko 104 z nich nie posiaday odpowiedniej podstawy pobytowej. Trzeba tu nadmieni, e inaczej deniuje si nielegalnie zatrudnionego cudzoziemca w ustawie o promocji zatrudnienia w instytucjach rynku pracy, a inaczej w dyrektywie. Jak wida, tylko niewielka cz zatrudnionych cudzoziemcw przebywa w Polsce nielegalnie. Trzeba tu podkreli, e w ostatnich
latach liczba legalnie zatrudnionych w Rzeczypospolitej Polskiej stale ronie. Trzeba jednak mie rwnie wiadomo, e kontrole dotykaj niewielkiej liczby pracodawcw, std nie mamy penej wiedzy, jak naprawd wyglda szara strefa, jeli chodzi o osoby nielegalnie pracujce w naszym kraju. Zgodnie z dyrektyw w 2014 r. maj by przygotowane sprawozdania dotyczce rodkw zastosowanych przez poszczeglne pastwa czonkowskie i wtedy moe bdziemy dysponowa wiksz wiedz co do skali nielegalnego zatrudnienia. Projekt ustawy daje te moliwo dochodzenia zalegego wynagrodzenia przez nielegalnie pracujcych cudzoziemcw wobec zatrudniajcych ich pracodawcw i to zarwno w przypadku umw o prac, jak i umw cywilnoprawnych, tzw. umw mieciowych. W tym przypadku jako domniemane wynagrodzenie przyjmuje si wysoko trzykrotnego minimalnego wynagrodzenia. Ustawa jest mocno skomplikowana, niestety, napisana jzykiem dyrektywy, std trudno w jej interpretacji, ktr mielimy rwnie w pracach podkomisji i komisji. Wynikaa ona z tego, e jest to ustawa, ktra wkomponowuje dyrektyw do naszego porzdku prawnego. Ustawa dokonuje szeregu zmian w innych ustawach, w tym o Stray Granicznej, o systemie ubezpiecze spoecznych, o cudzoziemcach, o Pastwowej Inspekcji Pracy czy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Na efekty dziaania ustawy musimy poczeka, a wszystkie instytucje pastwa bd wsplnie dziaa, aby w Polsce byo jak najmniej nielegalnie pracujcych obywateli pastw trzecich, a nieuczciwym pracodawcom nie opacao si ich zatrudnianie. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Klub Prawo i Sprawiedliwo poprze przyjte rozwizanie, wypracowane w komisji, ktra ten projekt rozpatrywaa. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Piotr Walkowski, Polskie Stronnictwo Ludowe. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Piotr Walkowski:

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! Pani Minister! Mam przyjemno w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego przedstawi nasze stanowisko w kwestii omawianego projektu ustawy, zawartego w druku nr 120. Kwestie merytoryczne dotyczce zakresu zmian pani przewodniczca naszej podkomisji Katarzyna Mrzygocka praktycznie ju przedstawia w sposb analityczny i po kolei. Powiem tak: Poniewa odnonie do tej ustawy wystpuj w imieniu klubu po raz
35
Pose Piotr Walkowski drugi, musz z tego miejsca powiedzie, e kiedy wystpowaem po raz pierwszy, zbyt optymistycznie podszedem do tego projektu ustawy, wypowiadajc nawet sowa, e jest to buka z masem. W trakcie procedowania okazao si, e buka bya, tylko mocno czerstwa i piekarz nie do koca przesia mk. Z tego te wzgldu prace trway dosy dugo. Po pierwszych pracach podkomisji komisja skierowywaa do niej projekt drugi raz, poniewa trzeba byo jeszcze dopi sprawy wzajemnych zalenoci. Wprowadzenie tej dyrektywy opiera si na systemie, ktry znajduje si gwnie w Zakadzie Ubezpiecze Spoecznych. Stanowi to podstawow baz funkcjonowania tej ustawy i gwny trzon informacyjny. W zwizku z tym naleao wytworzy pewne mechanizmy wsppracy pomidzy Pastwow Inspekcj Pracy, Stra Graniczn i rzeczonym Zakadem Ubezpiecze Spoecznych. Myl, e podawane tutaj liczby mwice o ponad 1 tys. przypadkw zatrudnienia osb nielegalnie przebywajcych nie obrazuj jeszcze w peni tego zjawiska, ktre zachodzi u nas w kraju. Niemniej zaproponowane minimalne sankcje w niektrych przypadkach s do drastyczne. Jeeli zakadamy moliwo cofnicia pomocy publicznej uzyskanej wczeniej przez podmioty zatrudniajce, to moe si zdarzy, e te kary bd zbyt wysokie i w zwizku z tym zniechc do tego procederu. Trzeba powiedzie, e stosowane zatrudnienie to w niektrych przypadkach wspczesna forma niewolnictwa. Co prawda od czasu do czasu dowiadujemy si, e proceder ten zachodzi w innych pastwach Unii Europejskiej, chocia dotyczy to obywateli Unii Europejskiej, Polakw, ale w tym przypadku, tak jak mwili moi przedmwcy, ci cudzoziemcy, ktrzy wejd na t drog zatrudnienia, mog by poddawani szantaom i praktycznie pracowa za przysowiow misk ryu. Z tego te wzgldu przyjte tutaj rozwizania naley wprowadzi w ycie. Wraz z wejciem ustawy w ycie bdzie moliwe przygotowanie sprawozdania, ktre jest wymagane od roku 2014. Myl, e prawie w ostatnim momencie, ale zaapalimy si na to, eby mona byo realizowa kolejne warunki wynikajce z tej dyrektywy, dotyczce przedstawiania i przyjmowania sprawozdania z realizacji tej ustawy. Jak powiedziaem na pocztku, polepszy to sytuacj i orientacj na rynku pracy. W zwizku z tym klub Polskiego Stronnictwa Ludowego jest za przyjciem proponowanych zmian. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Tadeusz Tomaszewski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Mam zaszczyt w imieniu Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przedstawi nasze stanowisko wobec projektu ustawy o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ta ustawa stanowi realizacj przepisw dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady, ktre przyjy dyrektyw przewidujc minimalne normy w odniesieniu do kar i rodkw stosowanych wobec pracodawcw zatrudniajcych nielegalnie przebywajcych obywateli krajw trzecich. Zasadniczym celem dyrektywy jest ograniczenie skali zjawiska nielegalnej imigracji do Unii Europejskiej poprzez zmniejszenie atrakcyjnoci zatrudniania obywateli pastw trzecich przebywajcych wbrew przepisom, a tym samym ograniczenie tak zwanej szarej strefy w gospodarce. Przedstawione sprawozdanie w zasadniczy sposb odbiega od wersji pierwotnej, ktra wpyna do Sejmu 29 grudnia 2011 r. Uwzgldnia ona, i to dobrze, propozycje wypracowane w ramach posiedze Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodykacjach oraz zespou roboczego, ktre zostay tam przedstawione, ale take propozycje, ktre wynikay z pracy w podkomisji. Jest jeszcze kilka wtpliwoci wynikajcych z przyjtego i omawianego obecnie sprawozdania. Po pierwsze, budzi wtpliwo posuenie si w art. 4 ust. 2 sprawozdania pojciem pracodawca, gdy projekt ustawy w sposb zasadniczy w pozostaym zakresie posuguje si pojciem podmiot powierzajcy wykonywanie pracy cudzoziemcowi, tak jak jest mowa w art. 4 ust. 4. Wydaje si, e w celu osignicia spjnoci terminologicznej naleaoby w caym art. 4 wprowadzi jednolit siatk pojciow, mianowicie termin podmiot powierzajcy wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Za takim stanowiskiem przemawia fakt, e termin podmiot powierzajcy wykonywanie pracy cudzoziemcowi znajduje si rwnie w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy i jest pojciem szerszym ni pracodawca. Obejmuje bowiem jednostk organizacyjn, chociaby nieposiadajc osobowoci prawnej, lub osob zyczn, ktra na podstawie umowy lub innego stosunku pracy powierza wykonywanie pracy cudzoziemcom. Druga rzecz dotyczy art. 6 ust. 2. Uwaamy za zasadn zmian, ktra nastpia w sprawozdaniu. Zastpiono zobowizanie podwykonawcy przez wykonawc do niepowierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym bez wanego dokumentu uprawniajcego do pobytu na terytorium RP koniecznoci poinformowania podwykonawcy przez wykonawc o skutkach powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi przebywajcemu bez wanych dokumentw na terytorium naszego kraju. Nie spo-

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz, panie pole.
36
Pose Tadeusz Tomaszewski sb bowiem przyj, e zobowizanie do przestrzegania powszechnie obowizujcego prawa w przedmiocie niepowierzania wykonywania pracy cudzoziemcom wynikao z umowy pomidzy wykonawc a podwykonawc. To rozwizanie, ktre zostao przyjte w tej chwili, jest naszym zdaniem bardziej przejrzyste. W dalszym cigu budz wtpliwoci rozwizania, ktre s zawarte w art. 11 ustawy, a ktre przewiduj moliwo orzeczenia wobec osoby skazanej za przestpstwo, o ktrym mowa w art. 8 i art. 9 projektu ustawy, zakazu dostpu do rodkw publicznych, o ktrych mowa w ustawie o nansach publicznych, oraz zasdzenia na rzecz Skarbu Pastwa kwoty stanowicej rwnowarto rodkw publicznych otrzymanych w okresie 12 miesicy. Przede wszystkim przepis art. 11 projektu ustawy nie okrela charakteru dolegliwoci, tzn. czy to jest rodek karny, czy moe sankcja o charakterze administracyjnym. Takie rozwizanie nie jest tutaj wprost, wyranie nazwane. Wprowadzenie takiego rozwizania dotyczcego wanie tej dolegliwoci moe te prowadzi do rozbicia spjnoci systemowej w obrbie prawa karnego. Jak pisz opiniujcy nasze sprawozdanie, rwnie z Biura Legislacyjnego, caociowy system rodkw karnych wobec sprawcw przestpstw zosta okrelony w polskim systemie karnym w art. 39 Kodeksu karnego. Kolejna wtpliwo dotyczy sposobu wyegzekwowania zakazu dostpu do rodkw, o ktrych mowa w ustawie o nansach publicznych. (Dzwonek) Biorc pod uwag te kopoty interpretacyjne jeszcze na tym etapie prac, myl, e w Senacie bdzie okazja do ponownej analizy tych kwestii pojciowych. Biorc z kolei pod uwag sam fakt zasadniczej zmiany tego rzdowego projektu ustawy do momentu sprawozdania, zmiany w sensie pozytywnym, Klub Poselski Sojusz Lewicy Demokratycznej bdzie gosowa za przyjciem ustawy. Dzikuj.
Pose Marek Domaracki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! W uzasadnieniu sprawozdania duo jest danych z lat 2008, 2009 i 2010. Brak za to danych z roku ubiegego roku 2011. Ot wedug ZUS polscy pracodawcy w 2011 r. zgosili tylko 88 tys. obcokrajowcw do ubezpiecze emerytalnych i rentowych. To oznacza, i ponad 100 tys. cudzoziemcw pozostaje nadal w szarej stree, bo w 2011 r. do legalnej pracy w Polsce przyjechao blisko 190 tys. osb. Kiedy rzd, pani minister, wprowadzi tak naprawd na serio monitoring cudzoziemcw? Kiedy wreszcie Pastwowa Inspekcja Pracy i Stra Graniczna otrzymaj stosowne instrumenty, ktre w skuteczny sposb zapobiega bd temu niekorzystnemu zjawisku? Dzikuj bardzo.

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Henryk Siedlaczek, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Henryk Siedlaczek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Projektowana ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywajcym wbrew przepisom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej deniuje na swoje potrzeby pojcie cudzoziemca. To osoba niebdca obywatelem pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej, obywatelem pastwa czonkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu, obywatelem Konfederacji Szwajcarskiej, a take niebdca czonkiem rodziny ww. osb, a ktra do nich docza lub z nimi przebywa. W zwizku z tym chciabym zapyta: Kogo na gruncie teje ustawy uwaa si za czonka rodziny cudzoziemca? Czy rzd nie uwaa, e rwnie t kwesti warto by doprecyzowa na gruncie teje ustawy, zwaywszy chociaby na dowiadczenia niemieckie? Dzikuj bardzo.

Dzikuj, panie pole. W imieniu klubu Solidarna Polska gos zabierze pan pose Andrzej Dbrowski. Nie ma pana posa. Do pyta zapisao si 5 posw. Czy kto z pa lub panw posw chciaby jeszcze zapisa si do pyta? Nie widz. Zamykam list posw zapisanych do pyta. Czas wystpienia przeznaczonego na pytania w tym punkcie 1,5 minuty. Bardzo prosz o zabranie gosu pana posa Marka Domarackiego, Ruch Palikota. Bardzo prosz.

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz.
37

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Szanowna Pani Minister! Mwiem o tym w swoim wystpieniu, ale chciabym pozna stanowisko pani minister dotyczce ujednolicenia pojciowego zawartego w ustawie w art. 4, bowiem w art. 4 ust. 2 mamy pojcie pracodawca, natomiast w ust. 4 tego artykuu mamy pojcie podmiot powierzajcy wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Prowadzi pani sprawy wynikajce z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Tam jednak funkcjonuje pojcie podmiot powierzajcy wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Jest to szersze pojcie. Dlatego chciabym zapyta pani minister: Czy dla spjnoci systemu pojciowego nie powinnimy wprowadzi wanie jednolitego rozwizania zmierzajcego ku temu, co jest w caej systematyce tej ustawy, mianowicie pojcia podmiot powierzajcy wykonywanie pracy cudzoziemcowi? Czy uznaje pani za celowe wzicie tego pod uwag w dalszych pracach nad ustaw? Dzikuj.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pani Minister! Mam pytanie. Mymy to wielokrotnie dyskutowali, ale prosibym jeszcze o wyjanienie dotyczce zmiany art. 11, gdzie jest mowa o tym, e w przypadku skazania za przestpstwo, o ktrym mowa w art. 8 lub art. 9, sd moe orzec zakaz dostpu do rodkw, o ktrych mowa w artykule ju nie bd podawa odesania ustawy o nansach publicznych. To jest temat, ktry, tak jak mwiem, bardzo mocno dyskutowalimy. Bybym wdziczny, gdyby pani minister jeszcze raz wyjania, na czym te sankcje maj polega, szczeglnie w stosunku do zatrudnionych w rolnictwie, bo s obawy, wtpliwoci, czy jeeli kto korzysta ze rodkw pomocowych w rolnictwie i e tak powiem przydarzy si, e zatrudni kogo nielegalnie i zosta na tym przyapany, sd moe wtedy orzec zwrot rodkw, ktre otrzyma. Czy moe by skazany w ten sposb, e przez okres piciu lat nie dostanie tej pomocy? Bybym wdziczny, gdyby pani minister jeszcze raz to wyjania. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pani pose Elbieta Gapiska, Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, pani pose.

Dzikuj, panie pole. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. Gos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej pani minister Czesawa Ostrowska. Bardzo prosz, pani minister.
Pose Elbieta Gapiska:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt ustawy stanowi realizacj zobowiza Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie implementacji do polskiego porzdku prawnego dyrektywy 2009/52/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 18 czerwca 2009 r. przewidujcej minimalne normy w odniesieniu do kar i rodkw stosowanych wobec pracodawcw zatrudniajcych nielegalnie przebywajcych obywateli krajw trzecich. I tutaj moje pytanie: Jak wysoko sankcji karnych przewidzianych w projekcie polskiej ustawy ma si do analogicznych sankcji w krajach Unii Europejskiej? Oczywicie wiemy, e celem tej regulacji jest zblienie wysokoci sankcji karnych, ale chciaabym wiedzie, czy polskie propozycje s bardziej restrykcyjne, czy s bardziej liberalne ni w innych krajach Unii Europejskiej. Dzikuj. (Oklaski)
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Czesawa Ostrowska:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ten projekt ustawy, ktry zawiera implementacj dyrektywy, o czym wielokrotnie mwiono, by bardzo trudnym dzieem do wykonania, do stworzenia, chociaby z tego wzgldu, e wprowadza nowe rozwizania do prawodawstwa polskiego i systemu kar, i wszyscy bardzo si nad nim napracowalimy: i rzd, i pastwo posowie. Tu chciaabym serdecznie podzikowa wszystkim posom, szczeglnie pani pose Mrzygockiej, za bardzo intensywn prac nad tym projektem, a take czonkom Komisji Kodykacyjnej, ktrzy w znacznym stopniu przyczynili si do obecnego ksztatu ustawy. Odpowiem te na pytania zadane dzisiaj przez posw, odnios si do poruszonych wtpliwoci. Pan pose Domaracki pyta, czy rzd chce na serio wprowadzi monitoring zatrudniania cudzoziemcw. Cay czas to prowadzimy, monitorujemy. To nie jest atwa sprawa, dlatego e, wiecie pastwo o tym, jesz-

Dzikuj, pani pose. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Stanisaw Szwed, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
38
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Czesawa Ostrowska cze do ubiegego roku testowalimy nowy system owiadcze pozwalajcy obywatelom pastw, stowarzyszonych z Uni Europejsk w ramach takiego specjalnego projektu, graniczcych z nami przyjeda do Polski i pracowa p roku bez pozwolenia na prac. Zdarzao si, e to byo naduywane. Na przykad inny pracodawca zgasza, a do innego pracodawcy przyjedali albo w ogle gdzie tam wybywali. Cay czas jednak uszczelniamy tutaj sposb monitorowania. W tej chwili pracujemy nad projektem informatycznym czcym Stra Graniczn, konsulaty i urzdy pracy, po to eby zapewni szybki przepyw informacji, ale prace w tym zakresie trwaj. Chc te powiedzie, i przygotowana jest ju koncepcja polskiej polityki migracyjnej, ktra w tej chwili jest na etapie konsultacji i po przyjciu jej przez Zesp do Spraw Migracji zostanie przedoona rzdowi do zaaprobowania. Tam jest przewidziany szereg rnych moliwoci, ktre te sprawy jeszcze bardziej uporzdkuj i, e tak powiem, zapewni lepsz kontrol nad tymi dziaaniami. Cay czas powtarzam: w tym wszystkim nie chodzi o to, eby stworzy jak najtrudniejsze warunki do zatrudniania cudzoziemcw, ale o to, eby otworzy si szeroko szczeglnie na pastwa graniczce z Polsk, eby nie zakca swobodniejszego przepywu siy roboczej, oczywicie w granicach okrelonych prawem. Stworzenie zasad waciwej polityki migracyjnej, w tym pozwalajcych uzupeni za par lat nasze braki w zasobach siy roboczej, jest bardzo wanym elementem i bardzo potrzebnym w polityce rynku pracy. Odnonie do pytania pana posa Siedlaczka chc powiedzie, e odpowiedzi udzielimy na pimie, bo ono jest bardzo szczegowe i to bdzie po prostu prawne uznanie, ale czonek rodziny cudzoziemca jest traktowany na zasadach oglnych. Panu posowi Tomaszewskiemu chc przypomnie, e art. 4 normuje dwie sytuacje. Ust. 1, 2 i 3 dotycz stosunku pracy, takiego jaki jest w polskim Kodeksie pracy, natomiast ust. 4 celowo zawiera tak denicj pracodawcy, albowiem dotyczy innych stosunkw pracy ni ten stosunek pracy, czyli to bd gwnie umowy o dzieo, na podstawie ktrych te jest zatrudniona bardzo dua liczba cudzoziemcw i ktre, jak pastwo wiecie, nie podlegaj oskadkowaniu ubezpieczeniami spoecznymi. Taki ksztat art. 4 naprawd by przedyskutowany w trakcie prac sejmowych i eksperci prawni, nasi koledzy z Ministerstwa Sprawiedliwoci, jak rwnie my przyjlimy taki, a nie inny sposb odzwierciedlenia tego problemu. Odnonie do pytania pani pose chc powiedzie, e dyrektywa przewidywaa wprowadzenie minimalnych kar. My wprowadzilimy kary nie wiem, czy one s minimalne, czy bardzo restrykcyjne proporcjonalne do popenionego czynu. Uwaamy zreszt, e kary za nielegalne zatrudnienie, w sytuacji kiedy
mona zatrudnia legalnie, po prostu powinny by dotkliwe, eby nie zachca do rozszerzania tego typu dziaalnoci. Nie moemy te powiedzie, jak jest w innych krajach, bo nie wszystkie kraje, podobnie jak Polska, wdroyy jeszcze dyrektyw. Wszyscy mamy ju bardzo mao czasu do zakoczenia tych prac i myl, e taka informacja bdzie moliwa, zamy, w roku nastpnym, po funkcjonowaniu tej dyrektywy, a wic, pani pose, wtedy przedstawimy tego typu porwnanie. Odnonie do pytania pana posa Szweda i jego szczeglnej troski o rolnikw, ktrzy korzystaj z mechanizmw nansowych wsplnej polityki rolnej, chc powiedzie, e w przypadku rolnika, jeeli zostanie skazany za tego typu przestpstwo, sd moe orzec dodatkow kar zwrotu rodkw, ale niekoniecznie. W zwizku z tym, e tak powiem, szczegowsze uzasadnienie, pozwoli pan, te przedstawimy na pimie, bo to rwnie wymaga prawnego rozstrzygnicia. Dzikuj bardzo.

Dzikuj, pani minister. Gos zabierze sprawozdawca komisji pani pose Izabela Katarzyna Mrzygocka. Bardzo prosz, pani pose.
Pose Izabela Katarzyna Mrzygocka:

Panie Marszaku! Pani Minister! Wysoka Izbo! Chciaabym z tego miejsca bardzo serdecznie podzikowa wszystkim klubom za poparcie sprawozdania. Ustawa bya rzeczywicie bardzo trudna. Podkomisja staa do spraw rynku pracy spotykaa si czterokrotnie i wszyscy czonkowie woyli bardzo duo pracy w to, aby sprawozdanie wygldao tak, jak wyglda. Sprawozdanie zostao przyjte przez komisj jednogonie. Wszystkie kluby zgodnie z deklaracjami, ktre dzisiaj zoyy popieraj to sprawozdanie. Jeszcze raz bardzo serdecznie dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Zamykam dyskusj. Do trzeciego czytania projektu ustawy przystpimy w bloku gosowa. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 5. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw (druki nr 329 i 369).
Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych
39
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Janusza Cichonia. Bardzo prosz.
Pose Sprawozdawca Janusz Cicho:

Mam zaszczyt przedstawi sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego (Pose Anna Paluch: Dlaczego nie ma nikogo z rzdu?) o rzdowym projekcie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw zawarte... (Gos z sali: Nie ma rzdu.)

Jest pani minister, panie pole.

Jest pani minister, tak jest. Sejm na posiedzeniu w dniu 27 kwietnia 2012 r. skierowa powyszy projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektrych ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego. Komisja Nadzwyczajna rozpatrywaa projekt w dniach 4 i 7 maja 2012 r. Sporo czasu na pierwszym posiedzeniu zajy nam kwestie proceduralne, bdce w gruncie rzeczy konsekwencj wnioskw o odrzucenie projektu w caoci oraz wnioskw o wysuchanie publiczne. Na kanwie tych wnioskw przeprowadzilimy dyskusj, ktra w duej mierze bya powtrzeniem debaty odbytej w trakcie pierwszego czytania, ale warto podkreli, e ona zogniskowaa si wok dwch kwestii: po pierwsze, istoty (celu) reformy, take istoty wprowadzanych w ustawie, w projekcie rzdowym zmian; po drugie, zakresu i sposobu konsultacji spoecznych. Przedstawiciele rzdu wspierani, jak zauwaya pani pose Magda Kochan, przez zaplecze rzdu w Sejmie, czyli posw koalicji, wielokrotnie powtarzali, e cele reformy to wysze wiadczenia emerytalne przyszych emerytw, zagodzenie skutkw ubytku zasobw pracy poprzez przeduenie aktywnoci zawodowej i wreszcie lepsze zbilansowanie Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. Tezy te byy popierane szczegowymi wyliczeniami znajdujcymi si w uzasadnieniu projektu. Kluczowa, co wielokrotnie podkrelano, jest oczywicie wysoko przyszych wiadcze emerytalnych. Odrabialimy przy okazji posiedzenia komisji lekcj arytmetyki, lekcj, mog powiedzie, fundamentaln, elementarn wyszy licznik i jednoczenie niszy mianownik to wyszy wynik. Przeka-
dajc to na wiadczenia emerytalne, wiksze skadki dziki wydueniu wieku emerytalnego duej pracujemy to wyszy licznik, niszy mianownik, poniewa pracujemy duej, krcej jestemy na emeryturze. Wynik to oczywicie wysza emerytura. Ale argumentacja ta nie docieraa niestety do opozycji, negowano poprawno rachunkw i prognoz demogracznych. Jak u Orwella, mog powiedzie: wicej znaczy mniej, a mniej znaczy wicej. Niemale. (Pose Anna Paluch: Mniej oceny, wicej konkretw.) Nie bd szczegowo omawia tych wystpie, i ekonomicie i demografowi niektre z nich nie przeszyby przez gardo. Strony pozostay przy swoim. Gosowanie nad odrzuceniem projektu skoczyo si wynikiem 9 za, 15 przeciw, 1 osoba wstrzymaa si od gosu. Sporo czasu powicilimy na wymian pogldw, co sygnalizowaem wczeniej, na temat trybu konsultacji spoecznych projektu. W jednej kwestii wszyscy bylimy zgodni to bardzo wana ustawa, ustawa dotykajca istotnych dla kadego obywatela spraw, ustawa wymagajca pogbionych konsultacji, wspomaganych najlepiej kampani informacyjn. Rnilimy si jednak, i to bardzo istotnie, co do oceny zastosowanych metod i zakresu konsultacji. Zdaniem opozycji listopadowa zapowied reformy sformuowana w expos premiera, take skierowanie w lutym ustawy do zaopiniowania przez partnerw spoecznych przypomnijmy, e traa ona i do zwizkw zawodowych, i do organizacji pracodawcw, do organizacji kobiet, do organizacji take zwizanych z rolnictwem, zwizkw zawodowych i organizacji rolnikw; do tego, przypomn, mielimy take debat nad wnioskiem Niezalenego Samorzdnego Zwizku Zawodowego Solidarno w sprawie referendum dotyczcego wieku emerytalnego to wszystko zbyt mao. Z jednej strony paday zarzuty, e nie uwzgldniamy wnioskw i opinii, i to le, ale jednoczenie ich uwzgldnianie, na przykad wprowadzenie emerytur czciowych, to jeszcze gorzej. Zaplecze rzdu byo wobec tego odmiennego nieco zdania. A warto przypomnie, e podniesienie i zrwnanie wieku emerytalnego zapisano w zaoeniach reformy z 1999 r., co w praktyce oznacza, e dyskusja na ten temat toczy si co najmniej od 1997 r. (Pose Anna Paluch: Jako w kampanii wyborczej to si nie ujawniao.) Wtedy przygotowywano zaoenia, to jest 15 lat temu. W dokumentach strategicznych rzdowych... (Pose Anna Paluch: Gdzie byy te informacje?) W dokumentach strategicznych, pani pose, rzdowych...

Przepraszam, pani pose, gos ma pan pose sprawozdawca. Prosz nie prowadzi polemiki z aw poselskich.
40

...Polska 2030 znajdzie pani take zapisy potwierdzajce to, co mwi podniesienie i zrwnanie wieku emerytalnego. Oczywicie ta dyskusja przez te 15 lat toczya si z rnym nateniem, czsto zamiatano, mog powiedzie, problem pod dywan. Dzisiaj czas skoczy dyskusj. Kto wreszcie musi mie troch odwagi i podejmowa decyzje. I taki pogld przeway na posiedzeniu komisji. W konsekwencji za odrzuceniem wniosku o wysuchanie publiczne oznaczajce wyduenie dyskusji, odoenie reformy w czasie opowiedziao si 14 posw, za wnioskiem byo 9. Konsultacje spoeczne miay szerszy ni zwykle wymiar dziki take zaangaowaniu mediw, bo dziki temu zaangaowaniu tralimy praktycznie do wszystkich polskich domw. (Pose Anna Paluch: To si nazywa odwracanie kota ogonem.) I to by, chyba jeszcze jest, temat numer jeden ostatnich dni i tygodni. Na marginesie tej dyskusji warto zauway, e konsultacje nie oznaczaj 100% uzgodnie. Jeli by tak miao by, to nie bylibymy w stanie uzgodni niczego, nie bylibymy w stanie skutecznie rzdzi, a rzdzenie polega na podejmowaniu decyzji, odpowiedzialnych decyzji. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szczegowe rozpatrywanie projektu ustawy podzielilimy na dwa etapy to chc take podkreli. W pierwszym szczegowo, zmiana po zmianie, omawialimy zapisy projektu. Odbylimy gbok merytoryczn dyskusji. Zadbalimy o to, aby bya ona jak najpeniejsza, aby wszyscy zainteresowani mogli si w tej wanej materii wypowiedzie. Do godz. 20.30 kady... nie wszyscy zaproszeni przyjechali, ale kady mia prawo si wypowiada, nie ograniczalimy wypowiedzi... (Pose Anna Paluch: Ale aska, panie pole.) ...zachcalimy wrcz do nich i gotowi bylimy procedowa jeszcze w sobot i niedziel. O 20.30 od godz. 11 skoczylimy procedowanie, przypomn, i nikomu nie uniemoliwialimy zajmowania stanowiska i przedstawiania swoich opinii. Po tej debacie, ktra miaa miejsce 4 maja w pitek, zostawilimy czas na przygotowanie poprawek. Zawsze oczywicie mona powiedzie, e tego czasu byo za mao, jednak przyznajcie pastwo te, e nie jest to standardowe podejcie, zwykle poprawki zgaszane s w trakcie posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej, w trakcie procedowania. Tu zostawilimy na przygotowanie tych poprawek dwa dni. Przejd do omwienia proponowanych zmian, krtko... (Pose Stanisaw Szwed: To byo w sobot i niedziel.) Dwa dni jednak nie zmuszalimy od rki, jak to niektrzy mwi, do przygotowywania poprawek. (Pose Elbieta Rafalska: Dzikujemy askawcy.)
Jak mwi, nie byo to standardowe, a ponadstandardowe podejcie take w tym zakresie. Jeli chcemy uczciwie na ten temat rozmawia, tak to wanie wygldao. (Gos z sali: To askawo pana przewodniczcego.) Przejd do omwienia proponowanych zmian, krtko, bo nie chc zabiera chleba wnioskodawcom. Przedstawi najwaniejsze z nich. W sumie zoono 12 poprawek merytorycznych, 4 poprawki o charakterze redakcyjno-legislacyjnym. Najdalej idc poprawk wnis pan pose Ludwik Dorn odrzucenie ustawy; wynik gosowania ju omwiem wczeniej. Poprawki zgoszone z kolei przez pana posa Szweda z grup posw PiS to w gruncie rzeczy brak zgody na podniesienie wieku emerytalnego. Zdaniem wnioskodawcw proponowane przez rzd zmiany s radykalne. Nie zgadzaj si oni take na wyduenie wieku emerytalnego w rolnictwie. Z kolei jeli chodzi o poprawki SLD przedstawione przez pani pose Bakowsk, zbudowano je na zaoeniu, e podwyszenie wieku emerytalnego nie powinno dotyczy osb w wieku powyej 50 lat. Wprowadzay take te poprawki moliwo przejcia na emerytur osb, ktre przepracoway 35 lat w przypadku kobiet i 40 lat w przypadku mczyzn. Przejcie na emerytur nie byoby w tych przypadkach uzalenione od wieku. Kolejny wtek dotyczy skadek opacanych za osoby przebywajce na urlopach wychowawczych. Wszystkie te poprawki zostay na posiedzeniu komisji odrzucone. W toku prac Komisji Nadzwyczajnej przyjta zostaa jedna poprawka merytoryczna, ktra zabezpiecza interes osb, ktre pobieray lub pobieraj wiadczenia pielgnacyjne, za ktre wjt, burmistrz lub prezydent miasta opaca skadk na ubezpieczenia emerytalne. Przyjte take zostay wszystkie poprawki o charakterze redakcyjno-legislacyjnym. Konkludujc, Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego rekomenduje Wysokiej Izbie przyjcie projektu ustawy w brzmieniu sformuowanym w sprawozdaniu (druk nr 369). W gosowaniu nad sprawozdaniem komisji 15 posw opowiedziao si za, 10 przeciw, 1 pose wstrzyma si od gosu. Komisja zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu przedstawia na danie wnioskodawcw wnioski mniejszoci zaczone do sprawozdania. W tym miejscu chciabym zgosi errat: we wniosku mniejszoci zawartym w pkt 13 jest zapis w art. 19, powinno by w art. 20 to bd wynikajcy z faktu wpisania pkt 19. To tyle. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Informuj, i Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 15-minutowych owiadcze w imieniu klubw.
41
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Otwieram dyskusj. W imieniu klubu Platformy Obywatelskiej zabior gos dwie panie posanki w ramach tego czasu. Prosz o zabranie gosu pani pose Izabel Leszczyn. Bardzo prosz, pani pose. (Gos z sali: Pomyka.)
Pose Izabela Leszczyna:

Nie pomylilimy si, pani pose. Panie Marszaku! Panie Ministrze!...

Pani pose ma gos. Bardzo prosz.
Pose Izabela Leszczyna:

...Wysoki Sejmie! Gwnym problemem toczcej si od wielu miesicy debaty emerytalnej, debaty toczcej si w rnych miejscach, ale take, a moe przede wszystkim w polskim Sejmie, byo to, e posowie Prawa i Sprawiedliwoci i Sojuszu Lewicy Demokratycznej podczas tych dyskusji zachowywali si tak, jakby nie byo roku 1999, jakby nie byo reformy, ktra wprowadzia cisy zwizek midzy skadk odprowadzan przez cay okres aktywnoci zawodowej a wysokoci naszej emerytury. I to niezrozumienie systemu, ktry w naszym kraju obowizuje od 13 lat, spowodowao, e kluby PiS-u i SLD, chcc poprawi dol emeryta, zgosiy poprawki, ktre t dol pogarszay. Oczywicie... (Pose Anna Paluch: Swobodna interpretacja pani pose.) ...nie expressis verbis, ale przyjcie pastwa poprawek, zarwno z jednej, jak i z drugiej strony, spowodowaoby to, e emerytury przyszych emerytw musiaby zosta drastycznie obnione. Wielokrotnie mwilicie pastwo, e ten system jest systemem trudnym, skomplikowanym, niezrozumiaym dla przecitnego obywatela. Oczywicie nikt nie oczekuje od przecitnego obywatela, e bdzie zna algorytm wyliczania wasnej emerytury. Natomiast tym bardziej od politykw, ktrzy podejmuj decyzje w sprawie emerytur, taki obywatel ma prawo oczekiwa nie tylko tego, e dokadnie wiemy, o czym dyskutujemy, ale e mamy poczucie odpowiedzialnoci, e zgaszane przez nas poprawki nie pogorsz sytuacji emerytw, a j polepsz. Pewnie warto przypomnie, by moe ktry raz z kolei, istot polskiego systemu emerytalnego. 13 lat temu kademu z nas ZUS zaoy konto. Na tym kon-
cie rejestrowane s, ewidencjonowane nasze skadki i wysoko przyszej emerytury zaley od tego, w wypadku kapitau emerytalnego, na ktry skadaj si odprowadzane podatki kadego z nas, nasza skadka emerytalna, jaki jest stosunek tego kapitau do liczby lat, kiedy bdziemy na emeryturze, to znaczy do liczby lat, podczas ktrych bdziemy korzysta z tego kapitau emerytalnego. To co w starym systemie, przed 1999 r., byo bonusem, a wic wczeniejsze przejcie na emerytur dla kobiet, dla rnych innych grup zawodowych, dzisiaj jest obcieniem. Wczeniejsze przejcie na emerytur jest po prostu dla czowieka, dla przyszego emeryta niekorzystne. To jest nasz podstawowy obowizek, to musimy ludziom wyjania, tumaczy i tak reform musimy oswaja. To by pierwszy obszar naszego sporu, sporu koalicji z gwnymi partiami opozycyjnymi, to znaczy z PiS i SLD, dlatego odrzucilimy te dwie zasadnicze poprawki SLD. Czsto syszymy, e byo kilkanacie poprawek, wszystkie koalicja odrzucia. Prosz pastwa przyjrzyjmy si im merytorycznie. Generalnie poprawka PiS dotyczya tego, eby zostawi 60 lat dla kobiet, 65 lat dla mczyzn, czyli krcej zbiera pienidze, a duej je wydawa, a wic obniy emerytury. A jeli chodzi o poprawki SLD, zgaszane przez pani pose Bakowsk, pierwsza poprawka dotyczya tego, eby kobiety dzisiaj 50-letnie pracoway jak dotychczas do 60. roku ycia. Z pozoru brzmi to atrakcyjnie, tylko e, pani pose, takie kobiety miayby nisz emerytur, bo po prostu o te 7 lat krcej odkadayby na swj kapita emerytalny, mniej wicej o 70% ta emerytura byaby dla nich nisza. Podobnie nieodpowiedzialna, naszym zdaniem, bya druga poprawka SLD, ktra dotyczya tego, e sta 35 lat dla kobiet i 45 dla mczyzn miaby sta si jedynym kryterium przejcia na emerytur. Uzalenienie przejcia na emerytur tylko od stau znowu na pierwszy rzut oka brzmi sprawiedliwie: dugo pracowa, niech idzie na emerytur, ale de facto tak nie jest. To byoby szczeglnie niesprawiedliwe dla osb, ktre s najsabiej wyksztacone, bo one najwczeniej wchodz na rynek pracy, w zwizku z czym do szybko, relatywnie do swojego wieku, uzbieraj wymagany sta i w do wczesnym wieku przejd na emerytur. Czyli nie do, e takie osoby zwykle mao zarabiaj, odprowadzaj nisk skadk, to jeszcze musz j podzieli na o wiele duszy okres ycia. Naszym zdaniem jest to niesprawiedliwe. Drugi punkt sporu, taki generalny, mia podoe logiczne, tzn. inaczej ustalalimy zwizki przyczynowo-skutkowe. Opozycja czsto mwia, Prawo i Sprawiedliwo, pastwo posowie mwilicie, e nisza jako ycia w Polsce, a wic nisze PKB, nisze wynagrodzenia, gorsza ochrona zdrowia, s przyczyn tego, e nie powinnimy wprowadza reformy systemu emerytalnego. Nasi bogaci ssiedzi z Zachodu mog pracowa duej, my, biedni Polacy, nie moemy. Naszym zdaniem to bd logiczny, bo wanie dlatego musimy wprowadzi reform systemu emerytalnego, e jestemy biedni. A nasze PKB, mimo
42
Pose Izabela Leszczyna sukcesw ostatnich lat, wci nie jest tak wysokie, jak chcielibymy, czy takie, jakie maj pastwa zachodniej Europy. Musimy duej i wicej pracowa, bo my wci gonimy krliczka, a dobrobyt Polakw to jest jedna z tych niewielu dziedzin, kiedy nie chodzi o to, eby go goni, tylko o to, eby go zapa. Naprawd istnieje zaleno midzy prac ludzi a ich dobrobytem. Nie ma dobrobytu bez pracy i przykro nam jest, e posowie PiS i SLD tego nie dostrzegaj. Polacy nie maj szansy na wysze emerytury, jeli relacja stau pracy do czasu spdzanego na emeryturze pozostanie na dzisiejszym poziomie. Ta relacja musi si zmieni. Wszyscy ekonomici mwi, e eby emerytura bya godna, musimy trzy razy duej pracowa ni pobiera wiadczenie emerytalne. Oczywicie zawsze istnieje pewien wybr, to nie jest tak, e nie ma wyboru. Przy czym alternatywa jest dokadnie taka: albo pozostawiamy system emerytalny taki, jaki jest dzisiaj i mamy te godowe emerytury, o ktrych pastwo mwicie, albo podwyszamy wiek emerytalny, wyduamy nasz aktywno zawodow i wtedy nasze emerytury maj szans by o 45% wysze w stosunku do tych, ktre mielibymy, gdybymy tej reformy i tej zmiany nie wprowadzili. Warto jeszcze doda jedno, e waciwie kady powszechny i obowizkowy system, obojtne, anglosaski czy latynoamerykaski, czy ten, ktry mamy w Polsce czy Szwecji, w gruncie rzeczy opiera si na solidarnoci spoecznej, ktra polega na tym, e modzi wypracowuj PKB i ono jest dzielone pomidzy wszystkich, take pomidzy tych, ktrzy dzisiaj ju tego PKB nie wypracowuj, s tylko konsumentami. Ten system solidarnociowy w naszym polskim systemie emerytalnym istnieje. Mamy solidarno wewntrzpokoleniow, bo przecie jest redystrybucja, bo przecie mamy emerytury minimalne, nie zostawiamy nikogo bez rodkw do ycia, ale musi by te solidarno midzypokoleniowa. Przy czym odpowiedzialny rzd rozumie j w taki sposb, e z jednej strony emeryci musz otrzyma godne emerytury, ale z drugiej strony pokolenie pracujce nie moe by zbytnio obcione emeryturami swoich dziadkw i rodzicw. Dlatego nawet jeli pan przewodniczcy Duda, wspierany z prawej, co jest oczywiste, ale take z lewej strony sceny polityczne, co jest pewn now wieck tradycj, bdzie nam grozi i powtarza, e rozwiesi plakaty posw, ktrzy zagosuj za wydueniem aktywnoci zawodowej Polakw, przed wyborami, to powiemy: Panie przewodniczcy Duda, my i tak zagosujemy za. Zagosujemy za ze wzgldu na poczucie odpowiedzialnoci wobec polskich dziadkw, rodzicw, dzieci i wnukw, zagosujemy bez lku przed zwizkami zawodowymi. Na koniec w imieniu klubu Platformy Obywatelskiej chciaabym, panie marszaku, zgosi poprawk, ktra wychodzi naprzeciw lkom tych, ktrzy boj si nie tego, e maj duej pracowa, ale tego, czy
bd mieli miejsce pracy i czy to miejsce pracy bdzie przyjazne dla nich jako starszych osb. Tak poprawk, ktra zobowizuje pana ministra do tego, aby opracowa program wspierajcy pracownikw i pracodawcw do koca 2013 r., zgasza klub Platformy Obywatelskiej. Dzikuj. (Oklaski)

Bardzo dzikuj, pani pose. W ramach czasu klubu zabierze gos pani pose Janina Okrgy. Bardzo prosz.
Pose Janina Okrgy:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Szanowni Pastwo! Pani pose przedstawia waciwie gwne argumenty. Moe powtrz jeszcze raz. Zmiany w proponowanej ustawie maj na celu: Po pierwsze, ewolucyjne podniesienie i zrwnanie wieku emerytalnego dla kobiet i mczyzn do 67. roku, take dla ubezpieczonych w KRUS, ale rwnie dla sdziw i prokuratorw. Po drugie, wprowadzenie emerytur czciowych. Po trzecie, emerytury pomostowe i kompensacyjne wiadczenia dla nauczycieli zostaj zachowane, a jedyna zmiana to dostosowanie czasu pobierania tych wiadcze do osignicia wieku emerytalnego wedug nowych zasad. Po czwarte, zahamowanie w kolejnych latach spadku poday pracy, a przez to zwikszenie moliwoci wytwarzania wyszego PKB, a przez to zwikszenie moliwoci rozwoju naszego kraju. Po pite, wprowadzenie systemu kontroli i analizy funkcjonowania tej ustawy dla umoliwienia aktywnego sprawdzania, jak zaproponowane rozwizania funkcjonuj i speniaj oczekiwane zadania. Burzliwa bya debata sejmowa, burzliwa i bardzo emocjonalna bya te dyskusja na posiedzeniach Komisji Nadzwyczajnej. Ale chciaabym zwrci uwag na niektre fakty demograczne i niektre mity. Nie jest, prosz pastwa, prawd, e polskie spoeczestwo, co podkrelaa opozycja, cechuje si zym stanem zdrowia i krtko yje. yjemy coraz duej i stan naszego zdrowia ulega stopniowej poprawie. Dugo ycia, tak jak ju tutaj mwi pan minister w swoim wystpieniu, zarwno ta prognozowana w momencie urodzenia, jak i ta prognozowana w momencie przejcia na emerytur, w cigu ostatnich 20 lat zdecydowanie si wyduya. Wykonalimy, i to jest bardzo dobra rzecz, skok cywilizacyjny. Dzi kobieta w wieku 65 lat yje rednio 84,5 roku, a mczyzna 65-letni ponad 80 lat. I co jest jeszcze waniejsze, tzw. dugo ycia w zdrowiu wydua si. Zgodnie z danymi Eurostatu po ukoczeniu 65. roku Polak bdzie y jeszcze 6,8 roku w dobrym stanie zdrowia, a Polka bdzie ya ponad 7 lat w dobrym stanie zdrowia. Czyli nieprawd jest, e w wieku 65
43
Pose Janina Okrgy czy 67 lat Polka czy Polak s zgrzybia babci czy zgrzybiaym dziadkiem. Bardzo istotne, tu chciaabym podkreli, s dziaania zwikszajce t tendencj, wpywajce na zmian stylu ycia naszego spoeczestwa i przez to zwikszajce czas trwania ycia, a szczeglnie czas trwania ycia w zdrowiu. Istotne jest czenie dziaa resortw, samorzdw, majce na celu popraw stanu zdrowia publicznego. Przy ministrze zdrowia pracuje zesp powoany do opracowania zaoe ustawy o zdrowiu publicznym. I tu miaabym apel, e te prace zostay przyspieszone. Wprowadzenie podwyszonego wieku emerytalnego odbywa si bardzo powoli, do 2020 r. obejmie mczyzn, do 2040 r. kobiety. Zrwnanie wieku emerytalnego kobiet i mczyzn na poziomie 67 lat nastpi dopiero w 2040 r. Rozoenie tego procesu na lata daje czas na przygotowanie i dostosowanie si do nowych zasad. Rynek pracy ma te czas na dostosowanie si do nowych zasad, i to zarwno po stronie pracownikw, jak i po stronie pracodawcw. Dla osb, ktre nie bd czuy si zdolne pracowa, wprowadzono kompromis emerytury czciowe. Widz, e mam ju mao czasu, wic to skrc. Chciaabym te podkreli, e proponowane zmiany dotycz te ubezpieczonych w KRUS oraz sdziw i prokuratorw. W tych przypadkach celem stopniowego przygotowania ubezpieczonych proponuje si przejciowy okres i zapisy dla tych grup obowizyway bd od 2017 r. Jednoczenie chc przypomnie (Dzwonek), e rwnolegle Ju kocz, jeszcze p minuty.

Dzikuj, pani pose. W imieniu klubu Prawo i Sprawiedliwo gos zabierze pani pose Jzefa Hrynkiewicz. Bardzo prosz, pani pose.
Pose Jzefa Hrynkiewicz:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Kolejny raz rzdowi udao si wcign spoeczestwo w dyskusj dotyczc spraw w istocie drugorzdnych i mimo wszystko odlegych, przynajmniej jeli chodzi o sytuacj kobiet. Udao si odwrci uwag od kwestii gwnych, od nadchodzcego niebawem niebezpieczestwa. I o to na pewno chodzio premierowi, prezydentowi, a na pewno ministrowi Rostowskiemu, kiedy rzucili haso wyduenia wieku emerytalnego. Przecie z wielu bada byo wiadomo, e Polacy tego nie zaakceptuj. Rzd zastosowa te co zawsze sztuczki socjotechniki, aby wykona bolesny zabieg i zrealizowa wasne cele. Dlatego rzd nie chce debaty, nie chce publicznego wysuchania, nie chce referendw, nie chce, eby do wiadomoci spoeczestwa dotary rzeczywiste cele, jakie rzd realizuje. A s to cele dla spoeczestwa szkodliwe. Musz powiedzie, e to niesychane partia, dla ktrej najdalsza perspektywa i wyobraenia sigaj co najwyej nastpnych sonday wyborczych, martwi si o sytuacj Polski w roku 2020 (Oklaski), a nawet 2040 i 2060. Trudno uwierzy, e nagle mamy do czynienia z rzdem zatroskanym o los Polski i Polakw. Wszystkie uzasadnienia rzdowe dotyczce podniesienia wieku emerytalnego s nieprawdziwe. W sterowanej przez rzd pseudodyskusji o emeryturach lansuje si faszywe tezy dotyczce sytuacji demogracznej, struktury ludnoci, rynku pracy, wysokoci emerytur. Troska o zatrudnienie starych, czsto schorowanych ludzi przy ponad 2 mln bezrobotnej wyksztaconej modziey to cyniczne szyderstwo. Kolejny raz wyduenie czasu pracy przed emerytur dla urodzonych w latach 19481968 to kpina z powagi pastwa i jego organw. (Oklaski) Rzd unika ujawnienia celw reformy. Kamstwem s obietnice podwyszenia emerytury wskutek duszej pracy. Rzd nie przedstawi ani jednej powanej ekspertyzy, nie ma analiz prawnych, nansowych, spoecznych. Poziom merytoryczny i legislacyjny przygotowanych projektw ustawy jest po prostu enujcy. Wyglda na to, e w rzdzie Donalda Tuska fachowcami s tylko PR-owcy. Polsk, jak wiadomo, od pocztku maja nawiedzio tsunami. Wskazywaby na to tryb procedowania nad ustaw w komisji. Odbywao si to w warunkach i atmosferze urgajcych powadze Sejmu Rzeczypospolitej, w niebywaym rozgardiaszu, zdenerwowaniu, baaganie legislacyjnym, popiechu, przy lekcewaeniu posw i zaproszonych goci. Bez odpowiedzi

Bardzo prosz.
Pose Janina Okrgy:

Jednoczenie chc przypomnie, e rwnolegle procedowana jest ustawa ograniczajca przywileje emerytalne sub mundurowych. S to nastpne kroki w kierunku budowania prawdziwej solidarnoci wewntrzpokoleniowej, nie tylko midzy-, ale wewntrzpokoleniowej. Wysoka Izbo! Konieczno prac nad t ustaw wynika nieubaganie z demograi, poprawy stanu zdrowotnoci polskiego spoeczestwa i odpowiedzialnoci za nanse publiczne przyszej Polski. S to czynniki w peni zdeterminowane i niezalene od nikogo, a szczeglnie od politykw, ktrzy chc zaklina polsk rzeczywisto. Dlatego te w imi odpowiedzialnoci za Polsk dla przyszych pokole, powtrz jeszcze raz, klub Platformy Obywatelskiej bdzie gosowa za przyjciem sprawozdania komisji z przedstawion przez pani pose poprawk. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
44
Pose Jzefa Hrynkiewicz pozostay pytania o szalecze tempo i sposb prac nad ustaw. Bez odpowiedzi pozostaway pytania o cele rzeczywiste tej reformy. W tej ustawie powiedzmy, prosz pastwa, sobie jedno, panowie posowie i panie pole Cicho z wojewdztwa warmisko-mazurskiego, najbiedniejszego z polskich wojewdztw, powiedzcie to prosto swoim wyborcom chodzi o obnienie emerytur. Haniebnie niskie emerytury to skutek wprowadzenia zasad kapitaowych do systemu ubezpieczenia spoecznego. Rozpoczto ten proceder, przypomnijmy, w 1997 r. za rzdw Cimoszewicza, kontynuowano w latach 1998 1999 za rzdw Buzka, nastpnie w latach 2008 i 2011, koczy w roku 2012 rzd Tuska. Paci mniej i krcej to jest gwny cel tej reformy. Jeszcze raz podkrelam: w tej reformie chodzi o obnienie emerytur. Tak dziaa bowiem system kapitaowy. Od 2009 r. konsekwentnie jest stosowany w wymiarze nowych emerytur. Emerytura, ktra w 2008 r. wynosia 1600 z brutto, w roku 2014, gdy zostanie w caoci zastosowany system kapitaowy, wyniesie 800 z brutto, tzn. 645 z netto. Tak zmieni si wysoko emerytury przy takim samym stau pracy i wysokoci skadki. Zdecydowana (Pose Magdalena Kochan: I wieku przechodzenia na emerytur.) Pani pose, ja nie przeszkadzaam pani. Prosz mi pozwoli wygaszam przemwienie w imieniu klubu.

Pani pose, prosz nie prowadzi polemiki z aw poselskich. Pani pose Hrynkiewicz ma gos.

Tak zmieni si wysoko emerytury. Zdecydowana wikszo osb odchodzcych w 2014 r. i w latach kolejnych na emerytur z wasnych skadek nie osignie nawet godowej emerytury minimalnej to znaczy 645 z w cenach z roku 2012. Tym, ktrzy speni warunki uzyskania emerytury, sta pracy... Tym, ktrzy nie speni tych warunkw, dopaci si z budetu do minimalnej wysokoci emerytury, do takiej bowiem kwoty zobowizuje si dopaci pastwo i takie gwarancje pastwo przyjmuje. Kto nie uzyska prawa do emerytury minimalnej, temu zostanie lar, oczywicie nie kapitaowy. Zostanie lar w Kociele, gdzie miosierny Caritas da mu jamun, bo samorzdom obcianym coraz wikszymi zobowizaniami na pastwow jamun ju nie wystarczy. Taki jest, prosz pastwa, zasadniczy sens wprowadzanej zmiany. Bdy w naprdce skle-
conej ustawie wystarcz na wiele miesicy pracy dla licznych sdw i kancelarii prawnych. Rzd zlekceway krytyczne uwagi do ustawy. Zastosowane w tej ustawie i w poprzednich ustawach wprowadzajcych system kapitaowy do zabezpieczenia spoecznego rozwizania oddalaj Polsk od standardw Unii Europejskiej, choby tych zapisanych w ratykowanej przez Polsk w 2003 r. konwencji nr 102 Midzynarodowej Organizacji Pracy i Europejskim kodeksie zabezpieczenia spoecznego. Ta ustawa to kolejna w obszarze ubezpieczenia spoecznego ustawa podwaajca zaufanie obywateli do pastwa i jego instytucji. Jest ona sprzeczna z Konstytucj RP, np. z art. 67 i 32. Kolejny raz zmienia si ubezpieczonym warunki uzyskania wiadcze emerytalnych, narusza si prawa nabyte i prawa w trakcie nabywania w odniesieniu do jednych grup, a zachowuje si je innym grupom ubezpieczonych. Tym samym ustawa nierwno traktuje obywateli. Cho koczy ona kapitaow reform, nie rozwizuje problemu zwrotu wpaconych skadek tym, ktrzy pacili niekiedy kilkanacie lub wicej lat, lecz nie uzyskali odpowiedniego stau pracy, aby uzyska emerytur. Prosz pastwa, powstaje pytanie: Jeli ustawa ta narusza prawa i interesy kilku pokole obywateli, to czyje interesy ta reforma chroni? Co i komu ten rzd naobiecywa, e musi drastycznie obnia emerytury caym pokoleniom? By moe chodzi o zrekompensowanie OFE ubiegorocznego zmniejszenia odpisw. Zdumiewajce wrcz byo to, e ubiegoroczn decyzj o zasadniczym zmniejszeniu odpisw do OFE zainteresowani przyjli z pokor. Co wicej im obiecano? Czy to, e bd wypaca mniej i pniej? Wrzawa medialna wok wieku emerytalnego nosi wszelkie cechy medialnego zaguszania znacznie waniejszych problemw suy wypracowanej przez Platform Obywatelsk taktyce prymitywnego podrzucania spoeczestwu tematw zastpczych. Czy to jest gwna metoda uprawiania polityki przez Platform Obywatelsk? (Oklaski) Fundusze inwestycyjne, ktre wprowadzilicie do systemu ubezpieczenia spoecznego, w tym fundusze emerytalne, su inwestorom instytucjonalnym do spekulacji, a nierzadko take do prania brudnych pienidzy. Maj wic skutecznych rzecznikw w osobach uprawiajcych hazard ekonomiczny, moralny i prawny. Wprowadzenie funduszy kapitaowych do systemu zabezpieczenia spoecznego utrudnia przywrcenie zdrowych podstaw nansowania wiadcze z ubezpieczenia spoecznego. Szanse na wzbogacenie si przecitnego ubezpieczonego dziki funduszom emerytalnym s mniej wicej takie same, jak wygrana w kasynie, czy traenie szstki w totolotka. Demonta systemu zabezpieczenia spoecznego, w szczeglnoci systemu emerytalnego, dokonuje si rkami rodzimych grup pod dyktando zagranicznych korporacji nansowych. Inaczej mwic, krajowe grupy wspdziaaj z politykami pozostajcymi na usugach korporacji i grup interesw, wykorzystujc ni-
45
Pose Jzefa Hrynkiewicz sk wiedz polskiego spoeczestwa o prawach ekonomii i rynkw kapitaowych. (Oklaski) Wywaszczenie Polakw dokonuje si przy cakowitym przyzwoleniu. Najpierw dotyczyo to wygospodarowanego przez kilka pokole realnego majtku, teraz wywalczonych przez dziesiciolecia praw do zabezpieczenia spoecznego. Pozbawienie Polakw prawa do wiadcze emerytalno-rentowych okazao si, niestety, bardzo atwe. Potny aparat propagandowy sprawi, e znaczna cz spoeczestwa uwierzya w cudowne waciwoci samopomnaania pienidza. Cz modziey na skutek wpajania im od zarania postaw kosmopolitycznych nie chce nawet myle o przyszoci wasnego kraju i emigruje. Ludzie majcy prac koncentruj si na jej utrzymaniu i nie interesuje ich, za co i jak bd yli na staro. Emeryci i rencici nie maj wiadomoci, e ich niski poziom ycia moe jeszcze gwatownie si obniy w stosunkowo bliskiej przyszoci. Trzeba jednak uczciwie stwierdzi, e Donald Tusk w swoim expos to zapowiada. Prawo i Sprawiedliwo nie moe przyj tej ustawy. Chciaabym zwrci jeszcze uwag na jedn, moim zdaniem niezwykle wan spraw. Mianowicie bdy w tej, jak ju mwiam, naprdce skleconej ustawie powoduj, e mamy tutaj do czynienia z bardzo trudn sytuacj rolnikw indywidualnych. Ustawa ta jest niedostosowana do ustroju gospodarki rolnej, do struktury wasnoci ziemi. Jest sprzeczna z systemem ubezpieczenia spoecznego rolnikw indywidualnych, z zasadami polityki rolnej Unii Europejskiej, z przepisami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotyczcymi rodzinnych gospodarstw rolnych, opni podane zmiany struktury agrarnej. (Pose Anna Paluch: No piknie.) W odpowiedzi na te krytyczne uwagi opozycji, z ktrymi zgodzi si zreszt obecny na posiedzeniu wiceminister rolnictwa, usyszelimy od posa PO, e rolnicy s dla Polski obcieniem. (Poruszenie na sali) Jeli kto chce wiedzie, ktry to pose, prosz zajrze do protokou.
Zasady ochrony praw nabytych oraz praw w trakcie nabywania w zabezpieczeniu spoecznym rzd przestrzega w stosunku do niektrych sub mundurowych zmiany wprowadza si dopiero wobec tych funkcjonariuszy, ktrzy wejd do suby po wprowadzeniu ustawy. Rzd zatem wie, e taka norma, jak ochrona praw nabytych i praw w trakcie nabywania, obowizuje w cywilizowanych pastwach europejskich. Mimo to odbiera pracownikom i rolnikom gwarancje zachowania praw nabytych oraz praw w trakcie nabywania, poniewa uwaa, e moe prawa emerytalne tych najliczniejszych w spoeczestwie grup zlekceway. Chodzi tutaj o wywizanie si rzdu z zacignitych wobec kilku pokole obywateli zobowiza. Wprowadzanie zmian nie moe zwalnia rzdu z tych zobowiza. Rzd musi wypenia te zobowizania, podnoszc wiek emerytalny, podwyszajc kryteria dostpu do emerytur. Uzalenienie wysokoci emerytury wycznie od zapaconej kwoty skadki prowadzi do drastycznego jeszcze raz to podkrelam obnienia wymiaru emerytury. Zmieniajc obowizujce kryteria uzyskania emerytury w stosunku do osb zblionych do wieku emerytalnego, rzd stawia te osoby w krytycznym pooeniu materialnym. Osoby te nie maj, niestety, dzi adnej moliwoci zmiany swojego pooenia. W imieniu klubu Prawa i Sprawiedliwoci chciaabym, dziaajc na podstawie art. 45 ust. 2 Regulaminu Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, wnie o odrzucenie w caoci w drugim czytaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw. Chciaabym take na rce pana marszaka, na wypadek gdyby nasz wniosek nie zosta uwzgldniony, zoy poprawki, ktre zgasza klub Prawo i Sprawiedliwo. (Dugotrwae oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos zabierze pani pose Zoa Popioek, Ruch Palikota. Bardzo prosz pani pose o zabranie gosu.

Pani pose, prosz kontynuowa wypowied.
Pose Zoa Popioek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ruch Palikota stan przed trudn decyzj. Jestemy bowiem opozycj i w zwizku z tym racje polityczne przemawiaj za tym, ebymy gosowali przeciw projektowi ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw, zawartemu w druku nr 329, ktrego gwnym zaoeniem jest podwyszenie wieku emerytalnego do 67. roku ycia.

Ustawa ta po raz kolejny podwaa zaufanie obywateli do pastwa i jego instytucji przez odebranie gwarancji respektowania praw nabytych i zachowania prawa w trakcie nabywania. Dotyczy to pracownikw, rolnikw pracujcych na wasny rachunek.
46
Pose Zoa Popioek Zdajemy sobie spraw z tego, e arytmetyka w sali sejmowej jest taka, e rzd i bez naszych gosw przyjmie t ustaw. Jestemy jednak parti pragmatyczn i zdajemy sobie spraw, e demograa jest nieubagana. yjemy coraz duej, a osb pracujcych jest coraz mniej. Pokazuj to wskaniki, ktre zostay zawarte w tym projekcie ustawy. W innych pastwach lecych wok nas, znacznie bardziej rozwinitych cywilizacyjnie, od dawna pracuje si duej. Samo uchwalenie ustawy nie rozwizuje jednak adnych problemw. Szkoda, e dopiero teraz zwizek zawodowy Solidarno podnosi spraw patologii polegajcej na zatrudnianiu na umowy mieciowe czy w ramach tzw. pracy tymczasowej. To problem, ktry od lat drczy polskie spoeczestwo. Dlatego mam pytanie do Solidarnoci, moe naiwne. Czy dopiero teraz, przy okazji ustawy emerytalnej, zauwaylicie ten problem, ktry trwa od lat? Ruch Palikota od momentu powstania postuluje ozusowanie wszystkich umw o prac. Mamy rwnie gotowe projekty ustaw, przygotowane dziki skadkom posw, poniewa partia nie ma dotacji. Nasz kraj jest i by le rzdzony. Mamy fatalne ustawodawstwo, nie potramy rzdzi perspektywicznie. Wszystko dzieje si pod wpywem biecych wydarze, doranych korzyci politycznych. Waciwie ten projekt ustawy jest chlubnym wyjtkiem, dlatego e wida tu podejcie perspektywiczne. le ksztacimy modzie, generujc nieprzydatnych na rynku pracy kolejnych magistrw. Zlikwidowano szkoy zawodowe i moliwo uzyskania zawodu w rzemiole. le dziaa suba zdrowia, a szczeglnie prolaktyka. Nie tworzy si nowych miejsc pracy, a bariery biurokratyczne i nadmierne opodatkowanie niszcz przedsibiorczo, szczeglnie t drobn i redni, ktra jest podstaw wpyww budetowych. Ruch Palikota jest od kilku miesicy w polityce. Wikszo z nas nigdy nie naleaa do adnych partii politycznych. Mam tak uwag do pani pose Hrynkiewicz, ktra mwia o systemie emerytalnym. Od czasu rzdw Cimoszewicza by jeszcze po drodze rzd Jarosawa Kaczyskiego, ktry nic nie zmieni w systemie emerytalnym. Ten system obowizuje od 1997 r. i jest taki, jaki jest. Jeden z klasykw polskiej polityki nazwa Ruch Palikota napan hoot i kapitalistami. Ale to nasi posowie maj poza polityk inne dowiadczenia, odnosz sukcesy w innych dziedzinach, maj dowiadczenie i mog pochwali si sukcesami w tworzeniu drobnych i rednich przedsibiorstw, ktre daj miejsca pracy. Pracowaam w Komisji Nadzwyczajnej. Rozczaroway mnie szczeglnie poprawki zgoszone przez SLD, ktre sprowadzay si praktycznie do przesunicia wprowadzenia w ycie tych zmian o 10 lat, a w przypadku kobiet urodzonych po 1 stycznia 1963 r., wprowadzajc to od razu, do przesunicia wieku z 60 lat na 63 lata i 5 miesicy. Mona byo, majc na
uwadze t ide, jako subtelniej to wnie, jeli chodzi o t poprawk. Klub Ruchu Palikota nie wprowadza wprawdzie dyscypliny partyjnej w gosowaniu nad tym projektem ustawy, wiemy jednak, e znaczna wikszo kolegw jest za poparciem tego projektu ustawy z uwagi na to, e przemawia za tym zdrowy rozsdek i pragmatyka. Jak mwimy, ten projekt ustawy nie rozwizuje adnych problemw tu i teraz, on w zasadzie wybiega w przyszo. Jeli chodzi o kobiety, zrwnanie wieku emerytalnego, niektrzy z opozycji traktuj to jako kar, a ja uwaam, e jest odwrotnie. Kobieta od wielu, wielu lat bya upoledzana, bo nawet majc takie same wynagrodzenie jak mczyzna, przy tym dyskryminujcym wieku, tym niszym wieku, otrzymywaa znacznie nisz emerytur. Rozumiem konserwatywne podejcie do roli kobiet, e z reguy powinna ona peni tradycyjn rol matki i ony, ktr utrzymuje m, ale kobiety z tego krgu maj wiksze ambicje, chc by samodzielne, na co wskazuje rwnie konstytucja, mwic o rwnouprawnieniu pci. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos zabierze pan pose Henryk Smolarz, klub Polskiego Stronnictwa Ludowego. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Henryk Smolarz:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego popiera propozycje zmian ustawowych przedstawionych w sprawozdaniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego (druk nr 369), a take przedkada propozycje zmian do ustawy. Mamy nadziej na dalsze prace w trakcie posiedzenia komisji. Jak wielokrotnie wspominalimy, reform systemu emerytalnego zaproponowan przez premiera Donalda Tuska uwaamy za wany element stabilizacji nansw publicznych. Zdajemy sobie spraw z kontrowersji, jakie wzbudza plan zrwnania wieku emerytalnego kobiet i mczyzn oraz podniesienia go do 67 lat. Wiemy te, e nowe, zaproponowane przez rzd regulacje prawne nie ciesz si akceptacj wikszoci Polakw, a mimo to gotowi jestemy je poprze. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W 1998 r. politycy koalicji Akcji Wyborczej Solidarno i Unii Wolnoci bezkrytycznie zachwalali wczesn reform systemu emerytalnego, uywajc przy tym podobnych jak dzi argumentw. Wielu tych samych, co prawda starszych o kilkanacie lat niezalenych ekspertw,
47
Pose Henryk Smolarz publicystw i dziennikarzy zachca dzi rzdzcych, by mielej cili koszty, ograniczali przywileje i konsolidowali nanse publiczne. Nie jest to zadanie trudne, zwaszcza gdy nie trzeba ponosi konsekwencji podjtych decyzji. Dobrze byoby, abymy o tym pamitali, pracujc nad rzdowymi propozycjami. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego przestrzega przed opiniami osb, ktre w przeszoci wielokrotnie dowiody, i zbyt czsto si myl. Dowiadczenia 20 lat reformowania pastwa ucz, e jest to trudny, nie zawsze wolny od bdw proces. Uwaga ta dotyczy zwaszcza zmian w systemie emerytalnym. Wielokrotnie powtarzalimy: nie byoby dzi potrzeby reformowania systemu zreformowanego przecie w 1998 r., gdyby speniy si wczesne, jake obte obietnice. Klub Polskiego Stronnictwa Ludowego uwaa, e obecne rzdowe propozycje zmian to nie koniec, lecz pocztek zmian, ktrych celem jest budowa nowoczesnego i sprawiedliwego systemu zabezpiecze spoecznych... (Pose Elbieta Rafalska: Dla kogo sprawiedliwy?) ...systemu, z ktrym bdzie utosamiaa si wikszo Polakw. (Gos z sali: Utosamiaa?) Mechaniczne podniesienie i zrwnanie wieku emerytalnego kobiet i mczyzn czy przyjcie rzdowej propozycji zmian w odniesieniu do sub mundurowych moe okaza si nietrwae, jeli nie zostanie obudowane innymi ustawami, ktre uczyni warunki pracy w naszym kraju bardziej znonymi. Uwaamy, e po dwudziestu latach reform, oznaczajcych najczciej wyrzeczenia, Polakom si to naley. Przypominamy, e opozycja od dawna zapowiada, e jeli w przyszoci stworzy rzd, wycofa si z reformy, nad ktr dzi debatujemy. Zapowied t klub Polskiego Stronnictwa Ludowego traktuje z powag, bowiem nawet najlepsze prawo nie ostanie si, jeli obywatele bd mu przeciwni. Z tych powodw pracujemy nad rozwizaniami, ktre nazwalimy Paktem spoecznym. Cz z nich zostaa ju przedstawiona Wysokiej Izbie i liczymy na to, i zostan one przyjte. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Zapowiedziane w expos premiera Donalda Tuska propozycje zmian w systemie emerytalnym wywoay powszechn debat spoeczn, w ktrej dominuj gosy krytyczne. Sejm odrzuci w gosowaniu wniosek Solidarnoci o zorganizowanie referendum. Nie moemy tego nie dostrzega ani tym bardziej lekceway. Dostrzegamy wysiek zwizkw zawodowych, by przedstawi wasne propozycje. Rozumiemy, e ich celem bya poprawa, a nie zniesienie proponowanych przez rzd Donalda Tuska zmian. Mamy nadziej, e w nieodlegej przyszoci Sejm pochyli si nad tymi i innymi inicjatywami. Wszak naszym wsplnym celem jest uczynienie polskiego systemu emerytalnego bardziej sprawnym, a przez to trwalszym.
Przypomn raz jeszcze, Polskie Stronnictwo Ludowe pracuje nad rozwizaniami, ktre nazwalimy Paktem spoecznym. Bdziemy je przedstawiali Sejmowi i opinii publicznej. Liczymy, e cho cz z nich zostanie przyjta. Zachcamy opozycj do podjcia podobnego wysiku. Tylko w taki sposb mona prowadzi reformy. Krytycy zarzucaj Komisji Nadzwyczajnej, e pracowaa zbyt krtko i nie dano czasu opozycji, by przedstawia swoje propozycje. Myl, e nie w tym rzecz. W ostatnich tygodniach i miesicach bylimy wiadkami wielu publicznych wystpie, w ktrych politycy i zwizkowcy wypowiadali si, czasem nazbyt emocjonalnie, w sprawie planw podniesienia wieku emerytalnego kobiet i mczyzn oraz innych zmian. Dla nas, ludzi zwizanych z Polskim Stronnictwem Ludowym, wane byo, e debata ta zainteresowaa wikszo Polakw. Bez wzgldu na pogldy polityczne kady z nich mia wasne zdanie. Mamy wiadomo, e w przyszoci oceny te bd miay wpyw nie tylko na decyzje wyborcze, lecz take, co o wiele waniejsze, na kierunek zmian, jakie si wwczas dokonaj w naszym kraju. Nie brak przecie gosw, e w Europie koczy si czas polityki wyrzecze i zaciskania pasa, e nie da si w nieskoczono obarcza zwykych obywateli kosztami kryzysu, ktry nie oni przecie wywoali. Polacy pod tym wzgldem wykazali i nadal wykazuj nadzwyczajn cierpliwo, lecz czy moemy zakada, e bdzie tak zawsze? Czy mona krytykowa spoeczestwo za to, e wikszo jest przeciw planom podniesienia wieku emerytalnego do 67 lat, e protestuj przedstawiciele sub mundurowych? Rzecz nie jest w tym, e Polacy nie chc pracowa, bo przecie chc, lecz w tym, e w Polsce zbyt czsto tej pracy nie ma. Nagoniony przez media przypadek funkcjonariusza CBA, ktry w modym wieku skorzysta z przysugujcego mu prawa do przejcia na emerytur... (Pose Tomasz Kaczmarek: Ale to wasi zgosili.) Panie pole, do pana mwi. ...a dzi zasiada w tej Izbie, to na szczcie wyjtek, a nie regua. (Oklaski) O ile wiem, wikszo przedstawicieli sub mundurowych pracuje znacznie duej i bdzie pracowaa, jeeli otrzyma odpowiednio wysokie uposaenie. Politycy Polskiego Stronnictwa Ludowego uwaaj, e problemem nie jest ustawowy wiek, w ktrym Polacy winni koczy sw aktywno zawodow, lecz dostpno pracy, wysoko wynagrodzenia... (Gos z sali: Powinien pan spon ze wstydu.) ...dugo urlopw, poziom opieki zdrowotnej i dziesitki innych czynnikw majcych wpyw na warunki ycia nas wszystkich. (Gos z sali: Wstyd.) To od nich zaley gotowo Polakw do przyjcia proponowanych przez rzd zmian. Jeli w swej kampanii wyborczej nowy prezydent Francji Franois Hollande daje do zrozumienia, e obniy wiek emerytalny do 60 lat, to moemy uzna to za fanaberi. Lecz kto wie? By moe Hollande wskazuje kierunek,
48
Pose Henryk Smolarz w ktrym pjd inni europejscy politycy. I co si stanie z polskim rynkiem pracy? Kto nas zapewni, e modzi Polacy nie zagosuj nogami i nie wyjad do Francji, Niemiec, Norwegii, Holandii czy kadego innego kraju... (Pose Elbieta Rafalska: Ju wyjechali.) ...w ktrym po prostu s znoniejsze warunki ycia, w ktrym zdobycie dla dziecka miejsca w obku czy w przedszkolu nie jest wyzwaniem. (Gos z sali: A kto jest koalicjantem?) Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Starzej si nie tylko Polacy, lecz take nasi bogatsi ssiedzi. Jaka czeka nas przyszo, jeli setki tysicy modych Polakw zdecyduje si emigrowa, poniewa uznaj, e warunki pracy i pacy s lepsze u ssiadw ni w ojczynie? (Gos z sali: Dlatego podnosicie wiek emerytalny?) Niektrzy niezaleni ekonomici ostrzegaj, e wkrtce znw przyjdzie nam podnosi wiek emerytalny, tym razem do 70 lat. Jeli bezrobocie w Polsce nadal bdzie si utrzymywao powyej 10%, to kto wie, czy nie bdziemy musieli tego uczyni. (Gos z sali: No tak.) Walka z bezrobociem to jedno z wielu wyzwa, ktre stoj przed nami. Tym razem naley je potraktowa powanie. Warto te zauway, e w trakcie dyskusji nad propozycj podniesienia i zrwnania wieku emerytalnego kobiet i mczyzn zaczto mwi o problemie tzw. umw mieciowych. Jest to kolejny problem, ktry musimy szybko rozwiza, bo jeli tego nie uczynimy, Fundusz Ubezpiecze Spoecznych bdzie odczuwa negatywne konsekwencje przyjtych niegdy zmian. Jeli kto nie wierzy, odsyam go do opracowa Ministerstwa Finansw. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Koczc swoje wystpienie w imieniu Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego, jeszcze raz chc podkreli (Oklaski), e wspieramy zarwno rzdowe propozycje, jak i stanowisko Komisji Nadzwyczajnej zawarte w druku nr 369. Traktujemy to jako pocztek zmian, ktre uczyni system emerytalny w naszym kraju bardziej wydajnym, przyjaznym dla Polakw. Dzikuj. (Oklaski) (Gos z sali: Co innego mwicie, co innego robicie.)
Pose Anna Bakowska:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Po wypowiedzi przedstawiciela PSL mogabym waciwie powiedzie, e pod wszystkimi, prawie pod wszystkimi wtpliwociami, ktre zgasza on pod adresem projektu rzdowego, rwnie si podpisujemy. wiadczy to dobitnie o tym, jak koalicja jest rozbiena w swoich pogldach dotyczcych tego, co chcecie zrobi wsplnie razem z Ruchem Palikota, i wiadczy to o tym, jak bardzo kontrowersyjne przepisy s proponowane, i rwnie o tym, jak koalicja chce na si wykaza si jednoci w gosowaniu nad wydueniem wieku emerytalnego chyba tylko dlatego, e PSL chce pozosta przy wadzy. Jest to rzecz enujca, jeli sucha si wypowiedzi i konkluzji tego typu wypowiedzi. Sojusz Lewicy Demokratycznej uwaa, e do tak wanej sprawy, jak jest wyduenie wieku emerytalnego, naley podchodzi z wielk rozwag i z pokor do wszystkich uwag, ktre w tym momencie si rodz, zarwno uwag i wtpliwoci zgaszanych przez obywateli, jak i uwag i propozycji zgaszanych przez opozycj. Tego typu rozwizania dla spokoju spoecznego i najlepiej rozumianego interesu pastwa wymagaj kompromisu. W tej Izbie, zarwno w Komisji Nadzwyczajnej, jak i w tym momencie, w czasie tej dyskusji, nie szuka si kompromisw. Jest to wielki, zasadniczy bd, bowiem dzi rzdz jedni, jutro bd rzdzili inni, a tak wane sprawy jak sprawa wieku emerytalnego rozcignite w czasie po to, eby rozwizywa problemy nie tylko obecnie pracujcych pokole, ale i przyszych pokole, wymagaj namysu, zgody i wypracowywania kompromisu. My, jako opozycja, jestemy powoani do tego, eby wyraa obawy tych obywateli, ktrzy nie zgadzaj si z koncepcj rzdzcych. Jestemy powoani do tego, eby uwiadamia rzdzcym mankamenty i wskazywa na mankamenty, ktre mog wynika z propozycji rzdu. A rzd, w naszym przekonaniu, w imi dobrze pojtej suby publicznej winien zarwno wysucha tego, co mamy do powiedzenia, jak i przeanalizowa to, co mamy do powiedzenia. Dowiadczenie Komisji Nadzwyczajnej wiadczy o tym, e byo krtkie wysuchanie, a analizy nie byo adnej, panie pole Cicho. Powiem tak: Polska naley do czowki krajw, w ktrych jest najniszy wskanik zatrudnienia osb starszych zajmujemy 26 miejsce Polska ma jeden z najwyszych wskanikw bezrobocia i jedn z najwyszych emigracji zarobkowych, Polska zajmuje 28 miejsce, jeli chodzi o dugo ycia Polakw. Jestemy w czowce krajw, ktre maj najwysze rozwarstwienie dochodowe, jestemy pastwem, w ktrym wskanik tzw. niepewnych umw, czyli umw mieciowych, naley do najwyszych. Mamy przy tym jeden z najniszych wskanikw dzietnoci, mamy cakowite asko w zakresie walki z bezrobociem, w tym jeli chodzi o walk z bezrobociem wrd

Dzikuj, panie pole. W imieniu klubu Sojusz Lewicy Demokratycznej gos zabierze pani pose Anna Bakowska. Bardzo prosz, pani pose.
49
Pose Anna Bakowska osb starszych, a take doo wci mamy jakie dziwne ambicje bycia pierwszymi w sprawach, ktre niezbyt dobrze su Polakom. Ot chcielimy by pierwsi, bylimy w czowce krajw pierwszych, ktre odchodziy od repartycyjnego systemu ubezpiecze spoecznych. W tym miejscu chc przypomnie pani pose Hrynkiewicz, e nastpio to w 1989 r., za rzdu AWS (Poruszenie na sali), w 1998 r., przepraszam, w ktrym zasiadao wielu posw z PiS i z Platformy Obywatelskiej. Bylimy w tych sprawach w czowce. (Gos z sali: Wczeniej by projekt SLD.) Teraz znw si cigamy. cigamy si z tymi krajami, w ktrych ycie czy doycie jest o 67 lat dusze. Chcemy mie najwyszy wiek emerytalny, czyli 67 lat. Oczywiste jest, e w wietle zmian demogracznych, w wietle poprawy tzw. dalszego ycia ludzi musi toczy si dyskusja o wieku emerytalnym. Mwimy o tym nie tylko my, posowie Sojuszu Lewicy Demokratycznej, wszyscy, mwi o tym zwizkowcy, wspominali przedstawiciele OPZZ na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, e naley dyskutowa na ten temat. Inne kraje te to czyniy, z tym tylko, e inne kraje czyniy to przez dugi czas i oprcz wyduania wieku emerytalnego wprowadziy szereg rozwiza osonowych, o ktre SLD si dopomina, po to, eby rzeczywicie ci, ktrzy maj si, zdrowie i prac, pracowali duej, a ci, ktrzy wykonuj specyczne zawody, wymagajce zdolnoci manualnych, zycznych, zdrowia, energii, mogli przechodzi na emerytur wczeniej. Dlatego jestemy w odosobnieniu, jeli chodzi o nasze rozwizania. SLD propozycjom dotyczcym goych 67 lat mwi: nie. O tym, dlaczego mwimy nie wydueniu wieku do 67 lat, mwiam w imieniu klubu 26 kwietnia, bo wtedy odbywaa si debata. Powiem tylko tyle, e naszym zdaniem debata o wydueniu wieku emerytalnego powinna nastpowa dopiero po spenieniu w Polsce wielu warunkw. Najatwiej jest zaproponowa wyduenie wieku emerytalnego do 67 lat, nie wiedzc nawet, dlaczego ma to by 67 lat, bo nigdy premier ani nikt z przedstawicieli rzdu nie odpowiedzia na pytanie, z czego wynika wiek 67 lat, jakie s przesanki, jakie s mechanizmy i jakie s rachunki nie ma tego. Premier powiedzia i w tym momencie wszyscy jak stado, nie chc powiedzie, czego z koalicji rzdzcej wraz z dokooptowanymi posami z Ruchu Palikota mwi: tak, 67 lat. (Pose Waldemar Andzel: SLD te to popierao.) Ot uwaamy, e to jest ostatnia sprawa wrd problemw zarwno demogracznych w Polsce, jak i ubezpieczeniowych. O tym, e mamy system ubezpieczeniowy, ktry le wry co do szansy godnego ycia na emeryturze, mwimy, jako ugrupowanie, od 1998 r. Mwilimy wtedy, kiedy inni, naprawd zalepieni wczasami pod palmami, zachysnli si propozycjami rzdu premiera Buzka (Poruszenie na sali) i gosowali za. Przecie ju wtedy byo wiadomo, e
stopa zastpienia bdzie male ze wzgldu na mechanizm. Wiemy rwnie, e ten mechanizm ustalania emerytury tu chciaabym spojrze na pani pose Leszczyn, my o tym wiemy i powtarzamy to jest wanym instrumentem sucym temu, eby w sposb elastyczny ksztatowa wiek emerytalny od pewnego poziomu. (Pose Izabela Leszczyna: Maj by czciowe emerytury.) Podkrelaam to w poprzednim wystpieniu i nie wiem ju, ile razy, e wedug obecnych rozwiza przejcie na emerytur w pniejszym wieku si rzeczy zagodzi ten naprawd niedostateczny poziom emerytur, ale rzecz w tym, e wprowadzenie elastycznego wieku powyej poziomu minimum ustawowego daje szans na skorzystanie nawet z niszej emerytury, jeli kto przechodzi wczeniej, tym ludziom, ktrzy dzisiaj nie maj pracy i nie maj adnych rde dochodu. Kady, kto bdzie wiadom, bdzie mia prac i si, dla swego wasnego interesu powinien kontynuowa prac. Dlatego mwimy: elastyczny wiek. Nie mylcie, e ludzie to stado gupich. Jeli skalkuluj, e to im si opaca, i ta wiedza do nich dotrze, to nie bd chcieli zgotowa sobie zego ywota. Nie bdcie uzdrowicielami sytuacji kadego indywidualnego Polaka. Dajcie ludziom wybr. Te zasady s tego specjaln przesank. Uwierzcie w sowa swojego ministra nansw, ktry w czerwcu ubiegego roku mwi: nie trzeba w Polsce podwysza wieku emerytalnego, dlatego e ten system stwarza zacht do duszej pracy. (Gos z sali: Nie mia racji.) Rzecz tylko w tym, e nic nie robicie, eby ludzie mieli prac. Dlatego miliony osb boj si tych rozwiza. I wanie w imi ochrony milionw tych osb, ktre albo s pozbawione pracy, albo s zagroone utrat pracy, proponujemy, eby system podwyszania wieku nie by natychmiastowo wprowadzany, by nie dotyczy kadej osoby, ktra jest w wieku przedemerytalnym, natomiast by obowizywao 10-letnie vacatio legis. Po co? Po to samo, o czym mwili twrcy reformy z 1998 r. Te zostawili ludzi w wieku 50+ poza nowymi rozwizaniami emerytalnymi, bo tak naley. Cho w czci zaspokoi to zaufanie obywateli do pastwa. Dlatego zoylimy poprawk zmierzajc do tego, eby procesy wyduania wieku nie dotyczyy ludzi, ktrzy bd mieli 50 lat i wicej w momencie wejcia reformy w ycie. Emerytura, prosz pastwa, jest prawem, a nie obowizkiem. Jest prawem. Chodzi o ochron interesu tych, ktrzy maj bardzo dugi okres skadkowy, podkrelam: 40-letni mczyzna i 35-letni kobieta, a ktrzy nie maj pracy lub j niebawem strac, aby mogli mie wybr i przej na emerytur po uzyskaniu tych wielu lat skadkowych. Oczywiste jest, e jeli te 40 lat okresw skadkowych przypadnie na kilka lat przed wiekiem emerytalnym, to si rzeczy emerytura bdzie nisza, ni gdyby kto dopracowa do 65 lat czy, jak proponujecie, 67 lat, ale przecie chodzi o tych, ktrzy nie maj pracy. Czy do was nie
50
Pose Anna Bakowska przychodzi nikt taki, kto ma 5859 lat kobieta, lub 63 lata mczyzna, i od roku czy dwch lat pozostaje bez rde dochodu? Oni w tym momencie potrzebuj pewnej alternatywy: wzi emerytur, ktra bdzie liczona nie z kapelusza, tylko z sumy zgromadzonych przez nich skadek. Wezm wczeniej ni inni to, co im si po prostu naley zgodnie z przepisami. To jest nasz drugi istotny wniosek, ktry stanowi swoisty wentyl bezpieczestwa dla tych ludzi, ktrzy naprawd szansy nie maj. Potem by trzeci wniosek dotyczcy matek, ktre byy na urlopach wychowawczych, eby pozwoli im na sprawiedliwsze ustalanie kapitau pocztkowego. I co? I nic, prosz pastwa, buta, arogancja. Oczywicie przedstawialimy nasze poprawki. Z czym si zderzay? Oczywicie z murem, ze cian. Rzd i posowie koalicyjni nie podejmowali adnej merytorycznej dyskusji na argumenty, jeli chodzi o nasze propozycje. Przecie wszystko mona byo w tym czasie zmieni, udoskonali nasze propozycje, przedyskutowa, eby kierunkowe sprawy zaatwi jak najlepiej. Prosz pastwa, przypomnijmy sobie, co mwili przedstawiciele rzdu uczestniczcy w posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, jeli chodzi o tre naszych poprawek. Ot mwili jedno: rzd nie zmienia zdania, rzd nie chce uzupeni ustawy o jakiekolwiek dodatkowe przepisy. To jest wsppraca? To jest koordynacyjne dziaanie, eby cokolwiek, co jest wane dla ludzi, zmieni? Mwi tu pani pose Leszczynie: wanie w imi ochrony interesw i odpowiedzialnoci za los ludzi, za los 500 tys. ludzi w wieku 50+, ktrzy dzisiaj s bez pracy, ktrym program 50+ niczego nie da, w imi odpowiedzialnoci za losy nastpnych pokole. Do 2014 r. ma si pojawi program, ktry bdzie dotyczy bezrobocia wrd ludzi w wieku powyej 60 lat. Z czego ci ludzie maj y? Zajmijcie si powanym ciganiem pienidzy do Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. (Pose Krystyna Skowroska: Najwysza cigalno od lat.) Prosz mi nie przeszkadza. Jeli pani pose wczyta si w moje wystpienie z 26 kwietnia, to pani zobaczy, e mona lekk rk zyska dla Funduszu Ubezpiecze Spoecznych 15 mld. Nie chrocie najbogatszych, ktrzy pac takie skadki, jak drobny fryzjer. To jest argument. (Oklaski) Najatwiej zabiera co biednym. Zabierajcie te bogatszym. Wprowadcie waciw polityk prorodzinn, eby poprawi dzietno itd. Wtedy bdziemy mogli mwi o wyduaniu wieku. (Gos z sali: Demagogia.) Zaczynacie wszystko od tyu. Dlatego po negatywnych dowiadczeniach z Komisji Nadzwyczajnej i wobec faktu, i rzd w ogle nie wie, o co walczymy, tym bardziej jestemy przekonani, e naley ten pro-
jekt wyduania wieku emerytalnego do 67 lat odrzuci, czyli tak bdzie gosowa Sojusz Lewicy Demokratycznej. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Pani pose Jzefa Hrynkiewicz w trybie sprostowania swojej le zrozumianej wypowiedzi. (Pose Krystyna Skowroska: Ale przez kogo?) Pani pose zostaa wymieniona z nazwiska. 2 minuty, pani pose.

Mam tylko kilka sw do pani pose Bakowskiej. Pani pose, zasadnicza ustawa wprowadzajca system kapitaowy zostaa przyjta 28 sierpnia 1997 r. Pamita pani, e od 1996 r. odbyway si wielkie debaty i przybywali tutaj masowo eksperci z Republiki Federalnej Niemiec, midzy innymi cae naukowe stowarzyszenie zabezpieczenia spoecznego pod wodz prof. Winfrieda Schmhla, i oni nam mwili, ebymy tego nie robili. Za czasw rzdw pana premiera Wodzimierza Cimoszewicza ta ustawa zostaa przyjta przed wyborami. Znakomicie pamitam, pisaam o tym wielokrotnie, przychodziam na posiedzenia komisji sejmowych i mwiam, eby tego nie przyjmowa. Pisaam ekspertyzy dla Senatu, jeli trzeba, to wydobd je z archiwum Senatu. Prosz sobie nie odbiera wielkich zasug, natomiast prawd jest, e ta ustawa wesza w ycie dopiero w kwietniu 1999 r. Nie powinnimy si kci o fakty. Nikomu nie chciaabym zabiera zasug. Trzeba odda SLD zasugi zwizane z wprowadzeniem ustawy o otwartych funduszach emerytalnych. To tyle. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. (Pose Anna Bakowska: Panie marszaku...) W jakim trybie? (Pose Anna Bakowska: Ad vocem.) (Wesoo na sali) Nie ma w regulaminie wypowiedzi ad vocem, pani pose. (Pose Anna Bakowska: Chciaabym sprostowa.) le zrozumian pani wypowied? (Pose Anna Bakowska: Tak, le zrozumian.) Bardzo prosz.
51
Pose Anna Bakowska:

Oczywicie jestem skora do merytorycznej dyskusji na temat kolejnoci wprowadzanych zmian do ustaw ubezpieczeniowych, ale dopiero na kocu powiedziaa pani to, co byo clou sprawy. Mianowicie w 1997 r., rzeczywicie za rzdw SLD, wprowadzono oglne zarysy, tak trzeba powiedzie, ustawy dotyczcej II laru. Natomiast mwimy dzisiaj o odejciu, ktre nie miao nic wsplnego, e tak powiem, z odejciem od repartycyjnego systemu ubezpiecze. Wszystkie rozwizania dotyczce tego, ile bdzie skadki paconej do OFE, ile paconej do ZUS, jak bdzie si ustalao wysoko emerytury z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych, zawieraa ustawa wprowadzona w 1998 r. za rzdw premiera Buzka pod wodz wczesnej wiceminister Ewy Lewickiej. To przecie wtedy premier Buzek mwi, e jest to jeden z czterech sukcesw jego rzdu, midzy innymi wanie to. Myl, e ten sukces odbija si wszystkim czkawk. To tyle, dzikuj. (Oklaski) (Pose Krystyna Pawowicz: AWS to nie PiS, prosz nie utosamia.) Ja mwi o AWS.

Dzikuj, pani pose. Prosz nie utrudnia prowadzenia obrad. Zwracam si do posw z wszystkich klubw. W imieniu klubu Solidarna Polska gos zabierze pan pose Ludwik Dorn. Bardzo prosz, panie marszaku.
Pose Ludwik Dorn:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Jestem peen uznania dla pani prof. Jzeny Hrynkiewicz, dla pani pose Anny Bakowskiej, e z tej trybuny przedstawiay argumenty. Ja nie bd ju przedstawia argumentw, bo co tu uzupenia. Nie bd take przedstawia argumentw z jednego powodu. Jestem czonkiem Komisji Nadzwyczajnej do spraw rozpatrzenia tych dwch projektw ustaw. Jak wszyscy wiedz, Komisja Nadzwyczajna zebraa si w pitek. Koalicja rzdowa plus Ruch Palikota przegosoway, e poprawki maj by do godz. 9 w poniedziaek i w tene poniedziaek wszystkie poprawki rozpatrzono. Koalicja rzdowa i Ruch Palikota odmwiy dyskusji. (Oklaski) Odmwiy tworzenia szerszego zaplecza politycznego dla tej zmiany, co wymagaoby mniejszej lub wikszej modykacji, wprowadzenia mechanizmw osonowych, powanego rozwaenia reprezentowanej przez OPZZ i SLD koncepcji elastycznego czasu pracy. Gdyby chciano tutaj wprowadzi zmian trwa, bo rzdy si zmieniaj,
wikszoci parlamentarne si zmieniaj, to tego rodzaju proces polityczny w Sejmie miaby miejsce, ale nie mia miejsca, podobnie jak nie mia miejsca przed zoeniem ustawy do laski marszakowskiej, w tak zwanych konsultacjach spoecznych, bo to, co byo na wejciu, byo te na wyjciu, a w przypadku mundurwek byo jeszcze gorzej. W zwizku z tym nie ma specjalnego sensu i powodu, ebym po raz kolejny przywoywa argumenty, ktre paday wczeniej i w dniu dzisiejszym z ust moich wielce szacownych przedmwcw. Jak mamy sytuacj? Mamy tak sytuacj, e ustawy emerytalne razem z szeregiem innych ustaw i regulacji nale do czego, co mona by nazwa konstytucj spoeczestwa. To nie jest jaka tam sobie ustawa. To jest ustawa, ktra w sposb zasadniczy reguluje cay proces kooperacji spoecznej, wsppracy spoecznej, wspdziaania spoecznego i podzia zyskw z tej wsppracy to w wymiarze spoecznym. W wymiarze indywidualnym reguluje ycie, olbrzymi fragment ycia ludzi. W procesie podejmowania politycznych decyzji odrzucono kwesti siy argumentu, pozosta argument siy, tej siy arytmetycznej tutaj. Teraz po prostu odchodzimy od kwestii wymiany argumentw, czy to jest dobre, czy ze. Zdaniem Solidarnej Polski ze, ale Solidarna Polska uwaa, e skoro odrzucono si argumentw, to trzeba sign do argumentu siy. Jaki jest argument siy w tej Izbie? aden, bo jest wikszo: koalicja rzdowa plus Ruch Palikota. A zatem naley argumentu siy poszukiwa poza t Izb. Naley po prostu zagwarantowa Polakom, e ten poroniony, nieszczsny eksperyment nie przetrwa duej ni 2 lata od momentu wejcia tej ustawy w ycie, e nie przetrwa wyborw w 2015 r. (Oklaski) To jest ten argument siy. W zwizku z tym prezes Solidarnej Polski pan Zbigniew Ziobro zaproponowa trzem partiom reprezentowanym w tym Sejmie, ktre dziel rne, raz mniejsze, raz wiksze, niekiedy bardzo ostre, rnice polityczne, swego rodzaju wspdziaanie na poziomie minimalnym, na poziomie przyjcia jednobrzmicej deklaracji, e po wyborach w 2015 r. ta ustawa o goym 67 zostanie uchylona. Tego rodzaju deklaracja miaaby potn si oddziaywania, bo stanowiaby jasny sygna dla wszystkich, dla Polakw, e ten eksperyment nie przetrwa 2 lat, a obecna koalicja plus Ruch Palikota od momentu ogoszenia takiej deklaracji dziaayby, powiedzmy, w politycznej prni. Mogyby nastpowa rne wdziczenia si, rne gromkie przemowy, ale ten rzd, ta koalicja dziaaaby w politycznej pustce i prni. Byby to zagwarantowany pocztek koca tego ukadu wadzy. Niestety jest tak, e pan przewodniczcy Leszek Miller odpowiedzia od razu mwi bardzo uprzejmie, ale odmownie, stwierdzajc, e rnice midzy Solidarn Polsk a SLD, midzy nim a panem prezesem Ziobr s tak due, e nawet wspdziaanie w tej sprawie nie jest moliwe. Pan prezes Jarosaw
52
Pose Ludwik Dorn Kaczyski, wychodzc moe z zaoenia, e brak odpowiedzi te jest odpowiedzi, w ogle nie odpowiedzia. (Gos z sali: Ojej!) Pomijam, czy to byo uprzejme, czy nieuprzejme, bo nie o uprzejme relacje midzy politykami tutaj chodzi, ale o zasadnicz dla Polakw, dla spoeczestwa polskiego spraw. Okazuje si zatem, e zawizanie tego rodzaju wsppracy jest niemoliwe. Pytanie: Co robi dalej? Jak szuka tego czynnika siy, tego argumentu siy, ktry naley przeciwstawi (Gos z sali: Przecie to od was zaley.) rzdowi i (Gos z sali: Czy my musimy z Solidarn Polsk?) Pani pose, s sprawy waniejsze ni wasze pretensje do Solidarnej Polski. Zastanwcie si, bez zapiekoci, bez tego jadu i ci. (Pose Jadwiga Winiewska: Niech si pan uspokoi.) Ot gdzie naley szuka tego argumentu siy? Sprawa jest powana (Gos z sali: Ale tak.) bo jeli chodzi o funkcjonowanie spoeczestwa, to mona powiedzie tak: res ad triarios venit, sprawa przysza a do trzeciego szeregu to by ten najsilniejszy szereg w legionach rzymskich, trzeci rzd manipuw. Jednoczenie mamy do czynienia z paradoksaln sytuacj: Kto jest konstytucyjnie suwerenem? Suwerenem jest nard polski. Co robi rzd i koalicja rzdowa ze wsparciem Ruchu Palikota w tej sprawie? Moim zdaniem nawizuje taki paradoksalny rokosz, bo rzd, legalna wadza Rzeczypospolitej nawizuje rokosz przeciwko uprawnieniom, przeciwko moliwoci funkcjonowania suwerena. Jak w kategoriach politycznych na to odpowiedzie? Ano naley zawiza konfederacj. Kiedy wadza publiczna przestaje dziaa bd dziaa wbrew interesom suwerena, obywatele zawizuj konfederacj. To jest myl polityczna i redniowieczna, i I Rzeczypospolitej. Jak zawiza t konfederacj, ktra w perspektywie wyborw, demokratycznego aktu pogrzebie ten rzd, pogrzebie t koalicj rzdow i pogrzebie Ruch Palikota, skoro nie udaje si to w stosunkach midzypartyjnych? Jest pewien sposb, jest pewna nadzieja. Dlatego zwracam si z tej trybuny do zwizkw zawodowych, zwracam si do przewodniczcego Solidarnoci pana Piotra Dudy, zwracam si do przewodniczcego OPZZ pana Jana Guza, bo w tej sprawie zwizki zawodowe wsppracuj bardzo, bardzo dobrze. Przyczycie si do zawizania tej konfederacji, panowie przewodniczcy. (Oklaski) W pitek bdzie gosowanie nad t ustaw. Na pitek zwoajcie pikiet czy konwencj pod Sejmem, opracujcie tekst takiej deklaracji i zaprocie wsplnie Solidarno i OPZZ na t konwencj przywdcw trzech partii:
Leszka Millera, Jarosawa Kaczyskiego i Zbigniewa Ziobr. Zbigniew Ziobro na pewno przyjdzie, a pozostali dwaj, sdz, te przyjd, bo nie bd mieli wyjcia. Wtedy zostanie zawizana zwizkowo-partyjna konfederacja przeciwko rokoszowi Platformy Obywatelskiej, PSL i Ruchu Palikota. (Oklaski) Wtedy uzyskacie to, o co susznie si bilicie i w czym was wspieralimy. Uzyskacie wreszcie referendum na temat tej goej ustawy 67. Odmwiono tego prawa wam, odmwiono tego prawa Polakom, ale wybory w 2015 r. mog sta si tym referendum, bo Polacy bd mieli pewno, e chocia nie powstanie taki koalicyjny rzd, bo nie moe powsta, to wsplnie i w porozumieniu, niezalenie od tego, czy kto bdzie po stronie rzdowej, czy bdzie w opozycji, go ustaw 67 si uchyli. I to bdzie zwycistwo: zwycistwo Polski, zwycistwo Polakw, zwycistwo zwizkw zawodowych i zwycistwo partii politycznych, czonkw tej konfederacji, niezalenie od tego, gdzie po 2015 r. zasid. Jeeli tego typu konfederacja nie zostanie zawizana, to przez nastpne lata, do wyborw, nie ten rzd, nie te partie, ktre popieraj te zmiany, bd dziaay w politycznej prni, w politycznej pustce. To opozycja, ta lewicowa i ta prawicowa, bdzie dziaa w politycznej pustce i kto bdzie za to ponosi odpowiedzialno. Dlatego jeszcze raz w imi uchylenia tej ustawy, ktrej przyjcie jest ju przecie przesdzone, w imi zwycistwa interesu spoecznego, ludzi pracy w wyborach przyczycie si do zawizania konfederacji przeciw 67. Innej drogi zwalenia ich z tego postumentu, wyrwania im podstawy politycznego dziaania nie ma. I mwi to ze wiadomoci wszystkich rnic. SLD chce stawia Zbigniewa Ziobr przed Trybuna Stanu niech prbuje. To nie powinno uchyla moliwoci wspdziaania w tej sprawie. Jeszcze raz apeluj do tych dwch partii, apeluj do dwch jake rnych zwizkw zawodowych: stwrzcie perspektywy dla zwycistwa, tnijcie tych, ktrzy t ustaw popieraj, po mandatach, bo innego jzyka oni nie zrozumiej, inny jzyk jest im cakowicie obcy. A w pocztkach 2016 r., jeeli taka deklaracja padnie, jeeli taka konfederacja zostanie zawizana, ustawa bdzie ustaw martw. I wtedy niech umarli grzebi umarych, a jeszcze grb im pobiel. Klub Solidarna Polska skada wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w caoci. Bdziemy popiera wszystkie poprawki i PiS, i Sojuszu Lewicy Demokratycznej, ale przecie nie w gosowaniach rzecz. Stwrzmy argument siy, a potem niech umarli pogrzebi umarych. Dzikuj (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Lista posw, ktrzy wygaszali owiadczenia w imieniu klubw, zostaa wyczerpana.
53
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Przechodzimy do zadawania pyta. Do pyta zapisao si 50 posw. Czy kto z pa i panw posw jeszcze chciaby zapisa si do zadawania pyta w tym punkcie obrad? Nie widz. Zamykam list. Czas na zadanie pytania ustalam na 2 minuty. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Romuald Ajchler, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Romuald Ajchler:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ot to, co powiedziaa pani pose Bakowska Sojusz nie poprze tej ustawy z powodw, ktre ona tutaj wyranie pastwu wyartykuowaa. Sposb procedowania nad t ustaw to jest po prostu zwyky skandal. Panie ministrze, zapytam o tylko jedn kwesti wspomina o tym pan pose Olejniczak mianowicie o emerytury rolnicze. Jak to bdzie, panie ministrze? Rolnik, aby uzyska prawo do emerytury, na dzie dzisiejszy musi przekaza gospodarstwo. I zgodnie z waszym przepisem bdzie to czyni w wieku 67 lat. Z reguy jednak tak si skada, e ona, ktra jest 23 lata modsza, aby uzyska prawo do emerytury, musi gdzie pracowa. Skoro rolnik bdzie musia przekaza gospodarstwo swemu nastpcy, tym samym pozbawi swoj on warsztatu pracy. Jak pastwo rozwizalicie ten problem? I prosz nie mwi tutaj o czciowym zaatwieniu czy o prawie do poowy emerytury, jeeli rolnik czy rolniczka nie przekae tego gospodarstwa swemu nastpcy. Czy pastwo w ogle mielicie czas dyskutowa na ten temat w komisji? (Gos z sali: To przyjmijcie poprawki.) Ale, Wysoka Izbo (Pose Krystyna Pawowicz: Niech pan zwraca si do PO i PSL.) Patrz na PiS, bo atwo mi z pastwem w tej sprawie si porozumie i nie bd w tej kwestii zwraca si do Platformy, bo do nich nic nie dociera (Oklaski), w kadym razie jeli chodzi o sprawy zwizane z emeryturami. W zwizku z powyszym, dlatego e sprawa rent rolniczych jest specyczna, przecie niedawno wprowadzilimy rwnie program rent strukturalnych. Rolnicy podpisali umowy, na podstawie ktrych w pewnym okresie, przechodzc na emerytury, musieli zda czy przekaza gospodarstwa rolne. Jaki, pastwo, przewidujecie tutaj okres przejciowy, eby te wszystkie kwestie zaatwi? W zwizku z powyszym zadam takie pytanie: Czy w zwizku z tymi niedorbkami, ktre widz w tym projekcie ustawy, nie obawiacie si pastwo, e ta ustawa w ogle nie wejdzie? Nie ze wzgldu na to, co dzieje si przed Sejmem, e spoeczestwo tego waszego pomysu nie akceptuje, ale tylko (Dzwonek) i wycznie z tego powodu, e zasuylicie na to, e ta ustawa od pocztku jej debatowania jest aktem niezgodnym z konstytucj. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Cezary Olejniczak:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Szkoda, e nie ma ministra konstytucyjnego pana Kosiniaka Kamysza. Nie wiem, dlaczego. Chc jednak zapyta: Dlaczego ten popiech? Dlaczego pastwo nie suchaj spoeczestwa? Nie wysuchalicie Solidarnoci, ktra zoya wniosek o referendum ponad 1,5 mln podpisw. My te prbowalimy je zbiera, ale widzimy, e nie ma sensu skada wniosku, bo i tak koalicja rzdzca plus Ruch Palikota przegosuj wszystko i kolanem dopchn te 67 lat. A moe 70 powinnicie od razu wprowadzi? Pytam was: Dlaczego ten popiech? Moi przedmwcy ju mwili o Komisji Nadzwyczajnej, o pracy w pitek, po nocy, kolanem wszystko dopychacie. Opozycji w ogle nie suchacie. To do czego jest potrzebna wam opozycja? Sami to wszystko przegosujecie z waszym nowym koalicjantem Ruchem Palikota. Na pewno decyzja ju zapada. Tylko jak Polskie Stronnictwo Ludowe wytumaczy rolnikom na polskiej wsi wyduenie wieku emerytalnego do 67 lat? Co z przekazywaniem gospodarstw modym rolnikom? Powtrz po raz kolejny: bd musieli przekazywa swoim wnukom, a ta rzesza 40+ zasili kolejne miliony bezrobotnych. Tak jest. To wy, koledzy z Polskiego Stronnictwa Ludowego, rwnie chcecie to razem zrobi. A gdzie renty strukturalne, ktre wprowadzalimy? Przypomn wam 55 lat. Wiemy, w jakich warunkach pracuje polski rolnik, w zupenie innych. Co ze sub zdrowia, co z owiat na polskiej wsi? Niedugo wszystkie szkoy pozamykacie, nie wspomn ju o przedszkolach. Mwicie przez 4,5 roku przedszkole w kadej miejscowoci, eby kade dziecko miao rwny dostp do owiaty. Gdzie s te przedszkola? (Dzwonek) Chwalono si tu przed dwoma tygodniami, e jest ju 70%. A gdzie brakuje jeszcze, eby byo 100%? A wic naprawd, prosz o odpowied, panie ministrze, na te moje krtkie pytania. Dzikuj. (Oklaski) (Gos z sali: Brawo!)
54

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Robert Telus:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Jak ju powiedzia nasz przedstawiciel, pani profesor, bdziemy gosowa przeciwko tej ustawie. Zaskarymy rwnie t ustaw do trybunau i gdy wygramy wybory, a wiem, e je wygramy, na pewno j uchylimy, bo to jest ustawa skandaliczna. (Oklaski) Drodzy pastwo, przy tak wanej ustawie, ktra dotyczy caego naszego spoeczestwa, podczas debaty nie ma premiera, nie ma wicepremiera, mao tego, nie ma nawet ministra konstytucyjnego, co wicej, drodzy pastwo, jest tylko dwch posw z PSL. Czego, panowie, boicie si? (Pose Piotr Walkowski: A z tyu marszaek, to co.) Plus marszaek, trzeci na cay klub. (Gwar na sali)

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Szanowny Panie Ministrze! Jednym z postulatw Sojuszu Lewicy Demokratycznej jest stworzenie moliwoci prawnej przejcia na emerytur kobiet, ktre maj 35 lat skadkowych, i mczyzn, ktrzy maj 40 lat skadkowych. Pastwa propozycja dotyczca emerytury czstkowej przewiduje podobny okres, ale stau pracy, bez potrzeby, by w czasie tego stau pracy cay ten okres by skadkowy. W zwizku z powyszym propozycja Sojuszu Lewicy Demokratycznej daje gwarancj wnoszenia do Funduszu Ubezpiecze Spoecznych okrelonych rodkw przez 35 lat skadkowych i z tej gwarancji wynikaj okrelone prawa. Dlatego te chciabym zapyta: Dlaczego rzd jest przeciwko tej propozycji? Czym zasadniczo rni si ona od projektu rzdowego, poza tym e projekt rzdowy przewiduje, i to bdzie 50% emerytury czstkowej? I drugie pytanie w nawizaniu do wystpienia posa sprawozdawcy, ktry mwi o tym, e jedn z przyczyn wprowadzenia wyduenia wieku emerytalnego jest niedobr rodkw w Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. Propozycje jakich zmian planuje wnie rzd do parlamentu w najbliszym czasie, jeli chodzi o zwikszenie wpyww do Funduszu Ubezpiecze Spoecznych? Postulaty te byy tutaj wymieniane. Przypomn: oskadkowanie tzw. umw mieciowych, oskadkowanie bardzo wysokich przychodw, dzisiaj funkcjonujcych na zasadach najniszej skadki, i szereg innych rozwiza, ktre spowodowayby zwikszenie wpyww do Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. Czy rzd zamierza takie dziaania wprowadzi? I trzecie pytanie dotyczce programu osonowego dla osb przed wiekiem emerytalnym. Ustawa przewiduje, e dopiero za dwa lata bdziecie pastwo ten program przygotowywali. Dlaczego nie ma go teraz i czym jest spowodowane to, e dopiero (Dzwonek) za dwa lata bdzie przygotowany taki program? Dzikuj.

Prosz o spokj.
Pose Robert Telus:

Drodzy pastwo, czego si boicie? Dlaczego przedstawiciel PSL nie powiedzia nic o rolnikach? Ju cakowicie odcilicie si od rolnikw. Dlaczego nie przyzna si pan do tego, e przeduylicie wiek emerytalny dla rolnikw, dla kobiet o 12 lat? (Gos z sali: Dlaczego si nie przyznacie, e nie znacie ustawy?) Dlaczego pan si nie przyzna do tego, e t ustaw pozbawilicie rodkw unijnych modych rolnikw? Dlaczego nie przyznalicie si do tego, e przyoylicie palec do tego. Mimo tak wielkiej biedy, jaka jest na wsi, bo jest bieda, do 60% rolnikw yje na granicy ubstwa, biedy, wy przykadacie si t ustaw do pojawienia si jeszcze wikszej biedy. Bo jak mona traktowa emerytur rolnicz, czciow, ktra bdzie wynosia, panie pole pan moe nie wie, bo pan by kiedy w KRUS-ie, ale teraz si pan od tego chyba odcina cakowicie, bo nic na ten temat pan nie powiedzia drodzy pastwo, ta czciowa, 340 z (Pose Krystyna Pawowicz: Miesicznie.) miesicznie. Kto przeyje za tak emerytur? I to wy, PSL, jestecie za to najbardziej odpowiedzialni, bo Platforma Obywatelska to ju cakowicie si odcia od zwykych ludzi. Ale wy? Dlatego was tu nie ma, bo si wstydzicie. (Dzwonek) Dlaczego nie przedstawiacie rozwiza, ktre pjd w stron zwalczania bezrobocia, ktre pjd w stron wzmocnienia rodziny, ktre pjd w tym kierunku, eby poprawi wskaniki w demograi? S tylko najatwiejsze rozwizania cign z ludzi pienidze, da jak najmniejsze emerytury. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Robert Telus, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
55

Panie pole, prosz zada pytanie. Nie zada pan pytania.
cie pastwo przyznacie, e wyduenie wieku emerytalnego ma jedynie wspomc kas pastwow, a dla zwykych Polakw niczego nie zmieni, bo i tak dostan groszowe emerytury, jeli w ogle do nich doyj. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Robert Telus:

Jak to nie? Kilka pyta byo.

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.

Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Zbigniew Babalski, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Piotr Polak:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Kampania informacyjna, konsultacje spoeczne, jak zapowiadao ministerstwo, panie ministrze, miay mie kilka etapw. Doczekalimy si strony internetowej. Mona do niej zajrze, jest nieaktualizowana, z bdem, ktry ju tutaj by omwiony 4 miesice zamiast 3 miesicy, czyli kwartay pomylono chyba z miesicami. Byy spoty telewizyjne za kilkanacie milionw zotych. To wszystko byo. Mwiem o tym na ostatnim posiedzeniu Sejmu, gdy ten temat by omawiany. Zapraszaem pana premiera, eby zechcia uy rodka komunikacji z wyborcami, ktry wykorzystywa w kampanii wyborczej autobus Tuskobus. Niestety nie doczekaem si pozytywnej odpowiedzi w tej sprawie. Ale ostatnio dowiedzielimy si chyba we wczorajszym ktrym tabloidzie e pan premier jest w dobrej formie sportowej, szybko biega, tak e nawet ochroniarz z BOR-u nie moe zdy za panem premierem. By moe by w ten sposb pan premier to wykorzysta, e przybiegby na polsk wie. (Pose Krystyna Skowroska: Niech pan prbuje biega sam.) Chodzi o temat, o ktrym mwili moi przedmwcy, spraw emerytur rolniczych i systemu emerytalnego, ktra jest w tej ustawie rwnie regulowana. Przybiegby i bymy porozmawiali z rolnikami na temat tego, co ich czeka po wprowadzeniu, po wejciu w ycie tych przepisw, ktre s w teje wanie ustawie. A rolnicy polscy, gdy w 2004 r. wchodzilimy do Unii, wiedzieli, e mog liczy na to, e mog skorzysta z moliwoci przejcia na rent strukturaln, na wczeniejsz emerytur, z tego wzgldu, e na wsi godzin, czasu pracy si nie mierzy. Teraz z dobrodziejstw tej ustawy wynika, e o czym mwili moi przedmwcy wszyscy rolnicy, panie i panowie, ktrzy pracuj na wsiach, bd przechodzi na emerytur w wieku 67 lat. Czy, Wysoka Izbo, rolnicy mieszkajcy na wsi maj rozumie, e w przyszoci, po roku 2017, rent strukturalnych ju po prostu nie bdzie?
Pose Zbigniew Babalski:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ciesz si bardzo, e pose sprawozdawca wrci, mj kolega z okrgu. Widziaem, jak intensywnie pracowa nad t ustaw. Rzeczywicie, panie pole, argumenty, ktre pan przedstawia, nijak si maj w ogle do ludzi, ktrzy yj w Polsce, a szczeglnie w tak biednym regionie jak region warmisko-mazurski. Rzdowa reforma emerytur ma swoj mroczn tajemnic, o ktrej politycy PO i PSL nie chc nam mwi. Co trzeci z nas, mimo e odkada cae ycie skadki na emerytur, nie zobaczy jej na oczy, bo nie doyje 67 lat. yjemy znacznie krcej ni Europejczycy na Zachodzie. I to nie s polityczne ataki opozycji, tylko twarde dane naukowe, panie pole sprawozdawco, na ktrych pan tak bardzo si opiera. Te dane naukowe pokazuj, e w 2010 r. yo zaledwie 63% Polakw urodzonych w 1946 r., jak podaje Gwny Urzd Statystyczny, a Komisja Europejska dorzuca, e a 40% mczyzn w naszym kraju umiera przed 65. rokiem ycia. Co to znaczy? Przede wszystkim e nawet do emerytury na starych zasadach doyje 6 z 10, bo 4 mczyzn umrze przedwczenie. Wyglda jak koszmar? No, tak jest. A dlaczego tak jest? Dlatego e jeeli przecitny Europejczyk z paszportem np. niemieckim trzy razy wicej zarabia ni przecitny Polak, to sta go nie tylko na utrzymanie domu i opacenie rachunkw, ale i na leczenie, rehabilitacj i wypoczynek. Przecitnemu Polakowi trudno opaci wszystkie rachunki za wypat, ktr dostaje. Czy to si zmieni? No nie zmieni si prdko i adne zaklcia tutaj nie pomog. Mao tego, jest taka sytuacja, e premier Donald Tusk mwi, e tragicznie brakuje rk do pracy, a tragicznie brakuje miejsc pracy. W pierwszym kwartale zgino z powierzchni Polski 300 zakadw pracy. Szacuje si, e to zgino ok. 22 tys. miejsc pracy. I jak to si ma do tego, e drastycznie brakuje rk do pracy? Nijak. Moe wresz-
56
Pose Piotr Polak Syszelimy w tej debacie, e jeden z posw podczas pracy podkomisji zachowa si w sposb lekcewacy, odnis si w sposb lekcewacy do tematyki emerytur wiejskich. Chciabym zapyta o to, poprosi pana posa sprawozdawc, aby zechcia si pochwali, ktry to z posw w ten sposb odnis si do jake wanego problemu. Dzikuj. (Oklaski)
stwa, a zwizanych z wykluczeniem moliwoci ubiegania si o rodki z Unii Europejskiej? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Stanisaw Og, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania, na co regulaminowy czas wynosi 2 minuty, pan pose Jan Warzecha, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Stanisaw Og:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Prosz pastwa, o jakich konsultacjach wy, drodzy pastwo z Platformy i z PSL, mwicie? Przecie Rada Ministrw ten tzw. projekt reformy emerytalnej przyja 2,5 tygodnia temu. Jakie byy konsultacje? Dlaczego si spieszycie? Na dobr spraw nie wiem, komu mog zada proste pytania. Moe panu, panie ministrze, albo panu, panie pole sprawozdawco? Co jest faktyczn przyczyn, powodem tego ekspresowego tempa? Czy by moe to, e wysoko dugu publicznego, o ktrym mwiono, o ktrym niedawno mwi minister nansw, czy te informacja przekazana do Komisji Europejskiej nie polega na prawdzie, bo ten dug publiczny jest o ponad 2% wikszy? Czy moe wysoko dugu publicznego mwiem o decycie jest wysza, ni jeszcze par dni temu mwi minister nansw, o ponad 22 mld z? Czy to jest sygna, ktry wysyacie do agencji ratingowych, do Komisji Europejskiej, e co prbujecie zrobi prbujecie zrobi, nie liczc si z opini spoeczestwa? Czy bylicie, szanowni pastwo, pod Sejmem? Czy rozmawialicie z tymi ludmi, ktrzy tam dopominaj si o swoje prawa? Dlaczego takie tempo? Czy chcecie, aeby Euro 2012 przykryo ten skandaliczny projekt, a prawdopodobnie od pitku ustaw o tzw. reformie emerytalnej? Prosz o podanie nam tutaj, na tej sali, oraz przede wszystkim spoeczestwu prawdziwych powodw, prawdziwych przyczyn tego draskiego postpowania. (Oklaski)
Pose Jan Warzecha:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Prosz powiedzie otwarcie, czy tzw. reforma emerytalna, pospiesznie przygotowana przez rzd POPSL, to nie jest w istocie plan, ktry skraca okres wypacania emerytur? Prosz powiedzie jednoznacznie, czy zmiany proponowane przez koalicj rzdow nie godz w zasad ochrony praw nabytych i ochrony praw bdcych w trakcie nabywania. Czy to procedowanie nie godzi w konstytucyjne prawo obywateli do referendum? Czy nie uczciwiej byoby uszanowa konstytucj i nowymi zasadami obj ewentualnie dopiero tych, ktrzy wejd na rynek pracy po uchwaleniu ustawy? Jak spoeczestwo moe wierzy takiemu premierowi i rzdowi, ktrzy unikali wypowiedzi w kampanii wyborczej zapowiadajcych zamiar skrcenia czasu pobierania emerytur a do czasu wygoszenia expos przez premiera Tuska? Czy wypowied ministra Rostowskiego, ktry jeszcze w czerwcu 2011 r. zapewnia: nie widz jednak koniecznoci ustawowego podnoszenia wieku emerytalnego, miaa upi czujno Polakw? Nie ma wtpliwoci, e tak, skoro nieco pniej ju minister nansw wyoy prawdziwe intencje obecnej ekipy rzdzcej, kiedy stwierdzi: Przejcie na emerytur musi by na tyle pne, eby oczekiwana przecitna dugo ycia nie bya bardzo duga. Z tego projektu wynika, e jednym rzd chce skrci czas na emeryturze o 5 lat, drugim o 2 lata, ale zmniejszenie emerytury nastpi dla obu grup o 50%. Czy to ma znamiona rwnego traktowania i sprawiedliwoci spoecznej? W kocu pytam: Jak rzd wyobraa sobie przekazywanie gospodarstw nastpcom zmuszonym czeka, a rodzice, ojciec i matka, ukocz 67 lat ycia i czy zdaje sobie spraw z przykrych konsekwencji ekonomicznych dla nastpcw przejmujcych te gospodar-

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Stanisaw Szwed, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W trakcie pierwszego czytania, w trakcie debaty, jedna z posanek
57
Pose Stanisaw Szwed Platformy Obywatelskiej mwia o tym, jak to rodowisko pielgniarek i poonych chce pracowa do 67. roku ycia, a dla tych, ktre nie maj miejsca pracy, mona atwo znale prac choby na przykad w administracji szpitalnej. Ta wypowied zbulwersowaa rodowisko pielgniarek i poonych. Mam przed sob ca mas materiaw dotyczcych tej wypowiedzi. Wszystkie kluby te materiay otrzymyway, klub Platformy Obywatelskiej, rwnie strona rzdowa. S to stanowiska i apele zjazdw okrgowych izb pielgniarek i poonych, midzy innymi Beskidzkiej Okrgowej Izby Pielgniarek i Poonych z Bielska-Biaej, Okrgowej Izby Pielgniarek i Poonych w Ciechanowie, Szczeciskiej Izby Pielgniarek i Poonych, Warszawskiej Okrgowej Izby Pielgniarek i Poonych. 37 izb okrgowych na swoich zjazdach przyjo stanowiska, ktrych tekst jest mniej wicej podobny. Krciutko go przeczytam: Planowane przez rzd zmiany w zakresie podwyszenia granicy wieku emerytalnego dla kobiet i mczyzn s w ocenie delegatw uczestniczcych w okrgowych zjazdach pielgniarek i poonych nie do zaakceptowania. Powyej 60. roku ycia znacznemu obnieniu ulega zarwno sprawno zyczna, jak i psychiczna czowieka. Wykonujcy zawody pielgniarki i poonej nie bd w stanie w wieku 67 lat realizowa swoich obowizkw z naleyt starannoci. Powysze okolicznoci rodz powane ryzyko dla ycia i zdrowia pacjentw. Nie wyobraamy sobie, aby poona w wieku 67 lat odbieraa pord, a pielgniarka podejmowaa akcj reanimacyjn, gdzie wymagana jest sprawno nie tylko umysowa, ale i zyczna. Niestety biologii czowieka nie da si oszuka. Naley wskaza, e nie ma moliwoci stworzenia stanowisk mniej obcionych, bo takich w placwkach ochrony zdrowia nie ma lub jest ich znikoma ilo. Mona byoby inne jeszcze fragmenty tutaj cytowa. Wiem rwnie, e przed wyborami (Dzwonek) premier Donald Tusk spotka si z Naczeln Rad Pielgniarek i Poonych, gdzie deklarowa, e nowy system emerytalny nie obejmie rodowiska pielgniarek i poonych. Czy pan minister moe si do tego odnie? Czy pan premier takie deklaracje zoy i co dalej z t spraw? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Elbieta Rafalska:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Ja konsekwentnie z tej mwnicy bd si upominaa podczas debat emerytalnych o wiek emerytalny kobiet. Podstawowe pytanie: Dlaczego tak drastycznie, dramatycznie, skokowo, najwyej w Europie podnosimy wiek emerytalny kobietom podnosimy wiek emerytalny kobietom o 7 lat, polskim rolniczkom a o 12 lat? Panie ministrze, prosz nie mwi, e Europa tak robi, bo ja pytam o skokowy wzrost, czyli o punkt wyjciowy. Mam przed sob materiay ministerialne: podstawowe charakterystyki wieku emerytalnego w pastwach Unii Europejskiej. A wic Austria docelowo 65, Bugaria 63 dla kobiet, Czechy 65, Estonia 65, Wgry 65 itd., mogabym to pokazywa. Natomiast ta deklaracja, ktra bya zoona te przez Francuzw, dzisiaj jest ju nieaktualna. Dlaczego pastwo tak robicie dyskryminujecie kobiety, nie lubicie kobiet, uwaacie, e kobiety w Polsce za mao pracuj, e te dwa etaty, jeszcze w domu, to jest za mao, e trzeba polskie kobiety zagoni do pracy, podczas gdy (Oklaski) w powiatowych urzdach pracy nie ma adnych ofert pracy, polskie dzieci nie mog korzysta ze obkw, a liczba miejsc w przedszkolach jest ograniczona? Panie ministrze, czy pan wie, dlaczego w sporcie s konkurencje mskie i konkurencje eskie? (Pose Krystyna Skowroska: Ale przy kuchni s rwni.) Bo kobiety nie s tak samo zycznie wydolne i zdolne do pracy zycznej, pani pose, jak mczyni. (Pose Krystyna Skowroska: Ale przy kuchni s rwni.) To jest ta rnica. (Pose Krystyna Pawowicz: Cicho tam.) I to nie jest adna rwno, to jest raczej dyskryminacja. To jest po prostu dyskryminacja polskich kobiet. Prawo i Sprawiedliwo mwi tak: Dajcie kobietom i mczyznom moliwo wyboru. Masz dobr prac, prac, ktra (Dzwonek) na to pozwoli, moesz j wykonywa, to podejmij sam decyzj. Nie zmuszajcie kobiet do takiej pracy. Prosz pokaza, ktry kraj Europy Zachodniej dokona takiego skoku siedmioletniego, jak wy proponujecie. Czy macie ambicj, eby Polki byy liderami zmian emerytalnych w Europie, i czy chcecie we wszystkim gupio, lepo i bezmylnie naladowa kraje Unii Europejskiej? (Oklaski) (Pose Krystyna Pawowicz: Chc wymordowa Polakw.)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pani pose Elbieta Rafalska, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani pose.

Dzikuj, pani pose. Gos zabierze pan pose Maciej Maecki, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
58
Pose Maciej Maecki:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W swoim expos premier Donald Tusk wycign reform emerytaln jak krlika z kapelusza. Wczeniej, w kampanii wyborczej, do pnocy 7 padziernika, ani premier Donald Tusk, ani posowie Platformy Obywatelskiej nawet sowem nie wspomnieli o pomyle skazania Polakw na kilka lat pracy wicej. Potem jeden z ministrw, w przypywie szczeroci chyba, powiedzia o dobrodziejstwach krtszego ycia na emeryturze dobrodziejstwach dla rzdu, jak rozumiem. Nastpnie od 8 listopada, od expos premiera Tuska, najpilniejszym pastwa zadaniem wydaje si ograniczenie czasu, w jakim Polacy bd mogli pobiera emerytury, i to jak najszybciej, najlepiej jeszcze w cieniu Euro, eby ludzie mwili o czym innym. Tymczasem, szanowni pastwo, duo pilniejsza jest polityka prorodzinna. A tego nie wida w pastwa dziaaniach, tutaj nie wida przyspieszenia. Pytam wic: Panie premierze, dlaczego uwaa pan za pilniejsze wypchnicie starszych Polakw na bezrobocie ni przygotowanie kompleksowego programu polityki prorodzinnej, takiego chociaby jak przedstawiony przez Prawo i Sprawiedliwo projekt Teraz rodzina? Pytam te: Dlaczego plany tak drastycznych zmian zatailicie pastwo przed Polakami w kampanii wyborczej i co takiego stao si midzy pnoc 7 padziernika, kiedy skoczya si kampania wyborcza, a dniem 8 listopada, kiedy z tego miejsca premier Donald Tusk wygasza swoje expos? (Oklaski)
polepszy dostp do rehabilitacji. Proponujecie pastwo natomiast mechaniczne wyduenie wieku emerytalnego. W zwizku z tym, e Platforma Obywatelska to jest taka partia, ktra swj byt polityczny buduje na kamstwie (Oklaski) kamalicie w kampanii wyborczej, kamalicie rano, w poudnie, wieczorem to tak naprawd mona by powiedzie, e premier waszego rzdu, naszego rzdu, bo jestemy wszyscy Polakami, to taki Pinokio i ten nos ma po prostu zwyczajnie coraz duszy. Przypominaj mi si czasy Edwarda Gierka, bo wy zaduylicie Polsk na 2,5 Gierka, jak mwia obecna posanka Platformy Kluzik. Tak si nazywa, Kluzik si chyba nazywa. (Gos z sali: Kluzik-Rostkowska.) Kiedy bya w Prawie i Sprawiedliwoci, mwia, e Platforma zaduya Polsk na 2,5 Gierka. A wic przypomina mi si haso z czasw Gierka: Wspieraj parti czynem, umieraj przed terminem. Wam zaley na tym, eby Polacy jak najkrcej byli na emeryturze i jak najkrcej mogli t emerytur pobiera. Program 50+, ktry (Dzwonek) pastwo reklamowalicie w poprzedniej kadencji Sejmu, absolutnie nie wypali. Czy dzisiaj bezrobotnym Polkom powiecie, e na bezrobociu bd musiay by o 7 lat duej? To jest wasza delikatno, to jest wasza wraliwo. al Polski, kiedy si na was patrzy. Dzikuj. (Oklaski) (Pose Krystyna Skowroska: Nie musi pani na nas patrze.)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pani pose Jadwiga Winiewska, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani pose. (Pose Micha Wojtkiewicz: My, emeryci, jestemy z tob.)

Dzikuj, pani pose. Gos zabierze, zadajc pytanie, pan pose Micha Wojtkiewicz, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Micha Wojtkiewicz:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo!... (Gwar na sali)
Pose Jadwiga Winiewska:

Panie Marszaku! Tak, Prawo i Sprawiedliwo jest z Polakami, jest po stronie polskich obywateli, ktrzy dzisiaj protestuj przeciwko podniesieniu wieku emerytalnego. Uwaam, e pastwo naduywacie sowa reforma, bo to, co wy robicie, absolutnie reform nie jest. Reforma bowiem to podejmowanie dziaa zmierzajcych do polepszenia sytuacji. Komu wy chcecie polepszy? Chyba sobie. Chcecie zagoni Polakw do pracy do 67. roku ycia. Jednoczenie nie proponujecie kompletnie nic, eby zwikszy liczb miejsc pracy, eby poprawi warunki pracy Polakw, nie proponujecie nic kobietom, aby miay lepszy dostp do opieki zdrowotnej, nie proponujecie nic, aby

Ale prosz o spokj w awach sejmowych. Gos ma pan pose Wojtkiewicz.
Pose Micha Wojtkiewicz:

Szanowni pastwo, jedna trzecia emerytw, to znaczy potencjalnych emerytw, nie doywa w ogle emerytury. Czyli jedna trzecia populacji opaca skadk emerytaln, ale nigdy z emerytury nie korzysta.
59
Pose Micha Wojtkiewicz Teraz pastwo przeduacie kobietom wiek emerytalny o 7 lat. Pytanie: Jaki procent kobiet doyje 67 lat, tak eby zaczy pobiera emerytury? Po drugie: O jaki okres skracacie w ogle wypat emerytur po uchwaleniu tej ustawy? Kry anegdota na pytanie: panie premierze, jak y, odpowied brzmi: krtko, krtko. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
i mczyzn, rwnie dla tych, ktrzy zajmuj si zawodem rolniczym? Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Pose Henryk Smolarz: Jest to uwzgldnione.)

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze w celu zadania pytania pan pose Tomasz Latos, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.

Dzikuj. Gos zabierze pan pose Jan Krzysztof Ardanowski, Prawo i Sprawiedliwo. Prosz bardzo.
Pose Tomasz Latos:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Panie ministrze, w zasadzie to ja panu bardzo wspczuj. Taki wielki sukces, powd do dumy, a puste awy rzdowe, nie ma premiera, nie ma nikogo z wicepremierw, nie ma rwnie ministra konstytucyjnego... (Pose Krystyna Pawowicz: Wstydz si.) ...tylko pana biednego wypchnli, eby tutaj wieci oczyma i tumaczy si przed Polsk i przed Polakami, rwnie przed t garstk reprezentujc kluby koalicyjne. Ustawa, ktra ma by reform, a reform nie jest, bo jest tak naprawd tylko oszczdnoci budetow po prostu powiedzcie to pastwo jasno. Przez par lat nie chcecie pastwo paci Polakom nalenych im emerytur i kropka, bo nic wicej ta ustawa nie daje procedowana na wariackich papierach, w trybie ekspresowym nie wiadomo czemu, dopychana kolanem, butem, byle szybko, byle ju, byle natychmiast. Panie ministrze, a i tak w tej caej historii jedn grup, czy kilka grup bdcych w podobnej sytuacji, potraktowalicie w sposb szczeglny. Przypomn panu chociaby i chciabym, aby pan do tego si odnis przypadek technikw elektroradiologii. Nie tak dawno wyduono im wiek przechodzenia na emerytur, a mieli przecie ten okres pracy skrcony. Maj zreszt do 2014 r. jeszcze skrcony wymiar godzinowy pracy, ale wiek emerytalny ju im wyduono. I co? I teraz kolejne 7 lat dla pa, bo jest to zawd wysoce sfeminizowany. Jak w takim razie pan wytumaczy to tej grupie zawodowej, ktra podja decyzj o wybraniu tego konkretnego (Dzwonek) zawodu w zupenie innych warunkach? Jak pan im wytumaczy, e pastwo nie wywizuje si ze swoich obietnic, swoich zobowiza i w sposb tak drastyczny zmienia te warunki? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Jan Krzysztof Ardanowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ja chc w swoim pytaniu odnie si do sprawy wieku 67 lat w kontekcie funkcjonowania w Polsce rodzinnych gospodarstw rolnych. Wiek 67 lat, w szczeglnoci dla kobiet wiejskich, absolutnie nie uwzgldnia stopnia zuycia zycznego, jeeli tak brzydko mona powiedzie moe nie powinnimy takich sw uywa, ale kobiety na wsi s czsto osobami bardzo schorowanymi, spracowanymi i, co jest szalenie wane, rwnie z reguy matkami wikszej gromadki dzieci. Wprowadzenie wieku 67 lat nie tylko nie uwzgldnia tego stanu zdrowia mieszkacw wsi, ale rwnie burzy, demontuje cay system ubiegania si o emerytur rolnicz, jaki w Polsce zosta wypracowany w konsensusie politycznym i spoecznym wiele lat temu. Jak sobie wyobrazi uzyskanie prawa emerytalnego, ktre w rolnictwie, wycznie w tej grupie zawodowej, jest zwizane ze zbyciem, przekazaniem gospodarstwa nastpcom bd innym osobom, jak sobie wyobrazi oczekiwanie tego nastpcy, modego rolnika, na ukoczenie przez modsze z rodzicw 67 lat? (Pose Henryk Smolarz: Jest poprawka.) I jeeli zakadamy, e kto, kto jest modym rolnikiem, bdzie czeka ze swoj rodzin, czsto ju z dziemi, do ukoczenia wieku 67 lat przez rodzicw, to jest to cakowite nieporozumienie. Chc rwnie zwrci uwag, e amiemy w ten sposb midzynarodowe, europejskie, unijne ustalenia dotyczce wieku modego rolnika, ktry, przypomn, wynosi maksymalnie 40 lat, a ten wiek upowania modego rolnika w polityce Unii Europejskiej, wsplnej polityce rolnej te mechanizmy (Dzwonek) bd utrzymane po 2013 r. do pewnego rodzaju korzyci zapisanych we wsplnej polityce rolnej. Jak to wszystko pogodzi? Czy pastwo nie brali tego pod uwag, okrelajc w sposb mechaniczny wiek 67 lat dla kobiet

Dzikuj. Gos zabierze pani pose Anna Paluch, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
60
Pose Anna Paluch:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! System wprowadzony w 1997 r. to jest system zdeniowanej skadki. Mona sdzi, e pastwo nie chce jasno okreli, jaka bdzie wysoko wiadczenia emerytalnego. Pytam wic: Ile bdzie wynosia emerytura gwarantowana osoby koczcej drog zawodow? Panie Premierze! Panie Ministrze! No, co pusto w awach rzdowych. Nikt tej fatalnej ustawie nie chce da twarzy. Trzeba odwagi, panowie, miejcie odwag powiedzie Polakom, e za wieloletni harwk, za systematyczne odprowadzanie skadek dostan 645 z. Panie Tusk, schowany w czeluciach swojej kancelarii, dlaczego pan si o tym nie zajkn w czasie kampanii wyborczej? Dlaczego pan nie ma odwagi powiedzie Polakom, po co Platforma Obywatelska wprowadza te zmiany w systemie emerytalnym? Niech pan nareszcie z siebie to wydusi, skoro z tak swad z mwnicy beszta pan opozycj. Nieche si pan zbierze na odwag i wydusi z siebie, e chodzi o to, eby maksymalnie opni wypat wiadcze emerytalnych. Moe delikwent zejdzie z tego wiata i co si zaoszczdzi. Jak najpniej, jak najmniej. Dlaczego praca nad ustaw bya prowadzona w warunkach urgajcych zasadom przyzwoitej legislacji, przysowiowo dopychana kolanem? Dlaczego w toku prac nie przedstawiono stosownych opinii, ekspertyz, wylicze? Czy tak wan ustaw mona przeprowadza wbrew zasadom przyzwoitej legislacji, po ebkach? Te wszystkie wynurzenia pana posa sprawozdawcy maj si nijak do rzeczywistoci. Szanowni pastwo, wszystkie te warunki prowadz tylko do jednego do Trybunau Konstytucyjnego, bo takiego bubla legislacyjnego to po prostu wstyd wypuszcza z tej Izby. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
twa Ludowego, ktrzy w obecnej chwili pobieraj emerytury i rwnoczenie uposaenie poselskie. (Gos z sali: Ilu z PiS-u?) Czy macie moralne prawo do przeduenia Polkom o siedem lat, a Polakom o dwa lata wieku emerytalnego? (Oklaski) (Pose Krystyna Skowroska: Prosz policzy, ilu z PiS.)

Dzikuj. Gos zabierze pan pose Bogdan Rzoca, Prawo i Sprawiedliwo. Prosz bardzo, panie pole.
Pose Bogdan Rzoca:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Nie ulega dla mnie najmniejszej wtpliwoci, e ta prba wprowadzenia pseudoreformy jest wynikiem nierbstwa, ktre miao miejsce w koalicji POPSL w cigu ostatnich czterech lat. System nansowy jest nam znany. Dopacamy ju 70 mld z do Funduszu Ubezpiecze Spoecznych z budetu pastwa i ten brak reform powoduje, e pastwo chcecie po prostu wprowadzi gwatem pewn reform, ktra niby bdzie pokazywaa wasze dobre zamiary. Tymczasem te dobre zamiary nie s obwarowane adnymi prawdziwymi, powanymi dokumentami, ktre uzasadniayby wprowadzanie w takim haniebnym tempie tej reformy. Wobec tego najpierw takie pytanie: Czy ministerstwo dysponuje prognoz popytu na prac na ten okres, ktry bdzie obejmowaa reforma? Chodzi mi o to, czy jest taki dokument, kto go opracowa, czy jest on dostpny, czy mgby by dostpny take dla posw. Druga sprawa, czy jest prognoza poziomu aktywnoci zawodowej i jeli jest taka prognoza, kto j opracowywa, ktrzy eksperci? Bardzo bybym wdziczny za pisemn odpowied na te dwa krtkie pytania. Gdybycie pastwo z koalicji signli do wypowiedzi waszych obecnych ministrw, ktrzy w poprzedniej kadencji penili moe inne funkcje, to oni mwili... Chociaby minister Arukowicz, penic inn funkcj, mwi, e sama reforma emerytalna i wyduenie wieku emerytalnego nic nie daje. Poczytajcie pastwo, to wszystko jest w Internecie. Poczytajcie i wtedy... (Pose Henryk Smolarz: Dlatego bd inne ustawy.) Wobec tego przyjrzyjcie si sobie, waszym twarzom i pjdcie do miasteczka z modymi bezrobotnymi, ktrzy dzi nie maj pracy, a wy chcecie wyduy czas pracy chorym Polakom, chorym Polkom, kobietom. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos zabierze pan pose Krzysztof Popioek, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Krzysztof Popioek:

Wysoka Izbo! Pan premier Donald Tusk czsto naduywa okrele rzekomo charakteryzujcych koalicj POPSL, takich jak przyzwoito, podwyszone standardy w rzdzeniu i zachowaniu parlamentarzystw. W zwizku z omawianym dzisiaj projektem tzw. ustawy o podwyszeniu wieku emerytalnego mam pytanie do tych pastwa posanek i posw, w liczbie 26, z Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnic-
61

Dzikuj, panie pole. Gos zabierze pan pose Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz.
Pose Andrzej Szlachta:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Podczas poprzedniej debaty sejmowej nad tym kontrowersyjnym projektem ustawy, ktra dotyczy milionw Polakw, mona byo usysze ze strony koalicji rzdzcej, e obecny system emerytalny grozi bankructwem pastwa. Mwi o tym podczas wystpienia klubowego Platformy Obywatelskiej pan Dariusz Rosati. Jednoczenie premier Donald Tusk stwierdzi, e przyjcie nowych rozwiza, polegajcych na wydueniu wieku emerytalnego dla kobiet o siedem lat, a dla mczyzn o dwa lata, nie przyniesie pastwu adnych dodatkowych wpyww. Nasuwa si wic pytanie. Skoro omawiane zmiany systemu emerytalnego maj by neutralne dla budetu pastwa, to po co ta wielka polaryzacja spoeczestwa, po co to podgrzewanie przez rzd napi spoecznych, mamienie przyszych emerytw, e to w trosce o ich wysze emerytury? Brzmi to wyjtkowo cynicznie. Rzd nie przedstawi adnych symulacyjnych wylicze wpywu przeduenia wieku emerytalnego na zmiany Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. Dlatego ponawiam pytanie: Jak przygotowane zmiany ustawowe wpyn na budet pastwa w poszczeglnych latach po wejciu omawianej ustawy? Czy byy przeprowadzone wyliczenia symulacyjne, przy zaoeniu okrelonego procenta osb, ktre skorzystaj z rzekomego dobrodziejstwa tej ustawy, czyli przejcia na emerytur czciow? Jeszcze jedno pytanie. Ile dotychczas kosztowaa kampania reklamowa dotyczca propagowania tej reformy? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. W celu zadania pytania gos zabierze pan pose Zbigniew Kumiuk, Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
do pana. Ot popiech w uchwalaniu ustawy o podwyszeniu wieku emerytalnego moe w zasadzie wiadczy tylko o jednym, e temu rzdowi potrzebny jest bardzo szybko jaki dokument, ktry uwiarygodni go na midzynarodowych rynkach nansowych, przed midzynarodowymi instytucjami nansowymi, takimi jak Midzynarodowy Fundusz Walutowy, czy te europejskimi, takimi jak Komisja Europejska. Inaczej tego nie da si wytumaczy. Nie ulega bowiem wtpliwoci, e te rozwizania, bo pewnie zostan one w pitek przyjte, nie poprawiaj gwatownie sytuacji ani systemu ubezpiecze spoecznych, ani te systemu nansw publicznych, wic pojawia si pytanie, po co taka gwatowno przy nasilajcych si protestach, a ta gwatowno tylko te protesty nasila. Jedynym logicznym wytumaczeniem tego popiechu jest wanie to, e pastwo potrzebujecie takiego glejtu, eby pokaza go rynkom nansowym: o, w przyszoci Polska bdzie miaa mniejsze dotacje do systemu ubezpiecze spoecznych, a wic bdzie spaca regularnie i raty, i odsetki. Czy rzeczywicie mamy do czynienia z tak sytuacj, e Polska tak sabo jest oceniana przez rynki i pastwo boicie si, e za chwil przestan nam poycza? Czy to jest gwny powd tego popiechu? To jest pierwsza kwestia, cho obawiam si, e pan minister moe nie mie wiedzy na ten temat i szkoda, e nie ma ministra nansw. Druga kwestia to jest wtek spoeczny, wtek rodzinny. We wszystkich dokumentach europejskich, w tym Parlamentu Europejskiego, Polska zawsze bya chwalona za to, e pielgnuje wizi midzypokoleniowe w rodzinie. (Dzwonek) Instytucje europejskie zawsze chwaliy Polsk za te silne wizi, polegajce m.in. na tym, e dziadkowie chc si opiekowa wnukami, a dzieci chc si opiekowa swoimi starymi rodzicami. Oczywicie tego rodzaju wizi mona przeliczy na pienidze. W tym pierwszym przypadku chodzi o rozbudowany system obkw i przedszkoli, w tym drugim przypadku o system domw starcw, domw pomocy spoecznej. Polska dziki tym silnym wiziom rodzinnym nie musiaa wyasygnowa olbrzymich pienidzy na te dwa cele. Czy pastwo, podwyszajc wiek emerytalny, w szczeglnoci kobiet, a o siedem lat i rwc te wizi rodzinne, policzylicie, o ile trzeba bdzie zwikszy nansowanie zarwno tej czci obkowo-przedszkolnej, jak i tej czci domw pomocy spoecznej, domw starcw? Czy to zostao policzone i jakie to bd koszty, jak one bd wpyway na sytuacj nansw publicznych w przyszoci? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Panie Ministrze! Dwie kwestie. Ta pierwsza w zasadzie powinna by zaadresowana do ministra nansw, ale skoro go tutaj nie ma jako przedstawiciela rzdu, wic z koniecznoci kieruj to

Dzikuj, panie pole. Przekroczy pan regulaminowy czas o ponad 33%, czyli o 1 minut.
62
Wicemarszaek Eugeniusz Tomasz Grzeszczak Bardzo prosz, w celu zadania pytania gos zabierze, z respektem dla czasu regulaminowego, pan pose Zbyszek Zaborowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz.

Panie i panowie posowie, prosz nie prowadzi polemiki, a pan, panie pole, przekroczy czas na zadawanie pytania.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciaem prosi pana ministra, eby zechcia Izbie przystpnie wyjani kalkulacj, ktr kierowa si rzd. Dlaczego to mityczne 67 lat dla kobiet i mczyzn? Jak pastwo do tego doszli, jak to wyliczyli? Na czym polega ta konieczno dziejowa, ktr gosz Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe? Pastwo powouj si na przykady europejskie. Ju przede mn analizowano to, podawano przykady. Francja planuje 62 lata dla kobiet i mczyzn. W Szwecji, ktra wielokrotnie jest podawana za przykad, minimalny wiek przejcia na emerytur wynosi 61 lat, a generalnie obowizujcy wiek to 65 lat, za to realny wiek przechodzenia na emerytur to 66 lat. Jest tak, poniewa Szwedzi maj prac i maj warunki, opiek zdrowotn i s w stanie pracowa rednio statystycznie duej ni my w Polsce. rednia dugo ycia w Europie Zachodniej jest o 6 lat wysza ni w Polsce, a pastwo ka Polakom duej pracowa. Dzisiaj w Unii Europejskiej kobiety maj prawo do przejcia na emerytur rednio w wieku 61,8 roku, mczyni 62,9, a wedug planw ogoszonych w poszczeglnych krajach na 2050 r. kobiety bd pracowa do osignicia wieku 64,4 roku, mczyni 64,6. Dlaczego my mamy by prymusami w tym zbonym dziele, majc tak wysokie bezrobocie w grupie modziey, absolwentw, gdzie wynosi ono 27%, i wrd osb 50+? Pastwo proponuj kategori 60+, a niedugo pewnie 70+. (Dzwonek) Dlaczego liberalne ugrupowanie, jakim jest Platforma Obywatelska, chce stworzy przymus prawny pracy do 67. roku ycia i nie korzysta z wzorcw sprawdzonych w Europie, eby da takie prawo np. w wieku 61 lat albo uzaleni to od stau pracy? Jeeli kto chce mie nisz emerytur, ale wczeniej na ni przej, dlaczego Platforma Obywatelska chce mu tego zabroni? Pytanie do Polskiego Stronnictwa Ludowego. Kto pastwu uwierzy, panie pole, e za chwil wprowadzicie jaki pakiet spoeczny, jeeli nie obronilicie rent strukturalnych przy okazji tej ustawy? (Pose Henryk Smolarz: S projekty ustaw.) Jeeli wiek oddawania gospodarstwa przesuwa si do wieku 67 lat, a by moe dalej (Pose Henryk Smolarz: Nie czyta pan ustawy, nie rozumie pan) Panie pole, do tej pory kobieta w wieku 55 lat ma prawo przej

Nie uwzgldnilicie tego w projekcie ustawy. Prosz wskaza paragraf, artyku i ustp. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos w celu zadania pytania zabierze pan pose Ryszard Zbrzyzny. Przypominam, e czas na zadanie pytania wynosi 2 minuty. (Gos z sali: 2,5 minuty.)
Pose Ryszard Zbrzyzny:

Dzikuj serdecznie. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ja te chciabym zapyta o wiek 67 lat, skd si wzia ta liczba? Bo chyba nie jest to z powodu uczczenia 67. rocznicy zakoczenia II wojny wiatowej? Chyba e rzdzca koalicja chce uczci t rocznic czynem i w tygodniu, kiedy ta rocznica upywa, uchwali ustaw uszczliwiajc wszystkich obywateli wydueniem wieku emerytalnego do 67. roku ycia. Wspaniay pomys, wspaniay PR-owski pomys. Gratuluj rzdzcej koalicji. Teraz kolejne pytanie, natury ekonomicznej. Chciabym zapyta, czy rzd ma wiedz, e pod rzdami pod rzdami dzisiejszego systemu emerytalnego w Polsce do roku 2050 udzia kosztw zwizanych z utrzymaniem aktualnie obowizujcego systemu emerytalnego w Polsce w stosunku do PKB bdzie znaczco mala, najszybciej we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Ot bdzie tak z bardzo prozaicznej przyczyny, bo mamy dodatni PKB i szacuje si, e bdzie on dodatni, na poziomie 23% rok w rok. Mamy take i bdziemy mieli wzrost pac, bo przecie on jest zapisany ustawowo. Naturalne jest take to, e wzrost pac poda za wzrostem produktu krajowego brutto. Mniejszy czy wikszy, ale bdzie wzrost. Bdzie wzrost skadki do Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. A co mamy po drugiej stronie, stronie kosztowej? Stop zastpienia. Dzisiaj stopa zastpienia, a wic stosunek emerytury do ostatniej pacy, do wynagrodzenia, jest w granicach 55%, ale za 2030 lat stopa zastpienia wedug dzisiejszego systemu zabezpieczenia emerytalnego to bdzie
63
Pose Ryszard Zbrzyzny w granicach 2628%. Tak wic te dwie informacje statystyczne wskazuj na to, e ten system musi si obroni, i on si broni. Panie marszaku, jeszcze tylko na koniec. Skd rnica w statystykach GUS i narodowego spisu powszechnego co do liczby zatrudnionych w gospodarce? To jest zasadnicza rnica, bo wedug spisu powszechnego pracuje 1700 tys. obywateli mniej ni wedug statystyk GUS-owskich. Tak wic jeeli macie takie podstawy do wyliczania kwestii samonansowania si czy nansowania systemu emerytalnego, to powiem, e wcale si nie dziwi, e macie pomysy dotyczce wyduenia wieku emerytalnego, bo 1,7 mln obywateli razy 760 z, tyle si paci od redniej pacy, razy 12 miesicy to jest 15 mld z przychodu na Fundusz Ubezpiecze Spoecznych rocznie. Tak wic to jest zasadnicza rnica i myl, e pora wyjani opinii spoecznej, skd wzia si ta rnica w statystykach. Dzikuj. (Oklaski)
Litwie, w Niemczech, w Wielkiej Brytanii. Co z tego ma polski budet? Nic. (Dzwonek) Kolejna sprawa, musz to powiedzie, pani marszaek, dotyczy Funduszu Pracy. Chodzi o krzewienie dobrego zwyczaju tworzenia nowych miejsc pracy. Fundusz Pracy jest ograniczany w swojej dziaalnoci, rodki nie s przekazywane przedsibiorcom, nie powstaj nowe miejsca pracy i z tego rwnie niczego nie bdzie. Wysoki Sejmie! Panie Marszaku! W zwizku z tym system, ktry pastwo proponujecie, jest w zasadzie bez sensu. Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Wanda Nowicka)
Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Dzikuj bardzo, panie pole. Teraz gos zabierze pan pose Piotr Szeliga z Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj, panie pole. Gos w celu zadania zabierze pytania pan pose Jerzy Rbek, Solidarna Polska. Bardzo prosz.
Pose Piotr Szeliga:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Mam do pana pytanie: Dla kogo tak naprawd jest ta reforma, czy dla Polakw? Bo jednak wszyscy widzimy, czytamy sondae, e Polacy mwi cakiem co innego. Dla kogo? Niech pan minister jasno, konkretnie odpowie, czy to jest dla rynkw nansowych, czy to jest dla obecnego rzdu? Dla kogo i dlaczego jest ta reforma? Skd wzio si to magiczne 67 lat? Dlaczego nie 70? Moe podniemy ten wiek od razu do 70 lat i bdzie atwiej, sprawniej. Skd ta liczba 67 lat? Dlaczego pastwo podnosicie o 7 lat wiek emerytalny dla kobiet? Z jednej strony nieraz Platforma mwi, jak walczy o rwnouprawnienie, a dzisiaj podnosicie kobietom wiek emerytalny o 7 lat, podczas gdy mczyznom tylko o 2 lata. Ja jako mczyzna dam, ebycie pastwo podnieli kobietom ten wiek take o 2 lata, jeeli ju chcecie podnosi. (Pose Tadeusz Arkit: Trzeba zgosi poprawk.) Dlaczego? Po co zgasza poprawk, jeeli traktujecie nas niepowanie, dla was liczy si tylko przegosowanie tego wszystkiego, a nie ma adnej merytorycznej dyskusji. Skd to tempo, panie ministrze? Przed czym uciekacie? Czego si w ogle boicie? Mylicie, e Euro to przykryje, e za chwil bd wakacje? Ludzie i tak na pewno wam tego nie zapomn. Jakie macie pastwo propozycje dla ludzi modych? Dzisiaj 60% ludzi modych w wieku do trzydziestu kilku lat nie ma tej pracy. Za chwil wyduycie czas pracy. Gdzie modzi maj znale t prac? Czy chodzi wam o to, eby modzi wyemigrowali? Czy moe liczycie tak: wicej osb umrze, to niby za chwil bdzie potrzeba nowych ludzi do pracy? Tylko kogo? Jak wszyscy dzisiaj wyjad, to kto bdzie pracowa?
Pose Jerzy Rbek:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W uzasadnieniu projektu ustawy, druk nr 329, jest takie ciekawe stwierdzenie, e podniesienie wieku emerytalnego powstrzyma spadek zatrudnienia. Jak naley to rozumie? To jest jedno pytanie. Drugie pytanie, a moe taka konkluzja. Ot pastwo podnosicie wiek emerytalny do 67. roku ycia, a moe uczciwiej byoby powiedzie, e 80% emerytw nie dostanie emerytury? W zasadzie mona byoby pastwa zrozumie czy te usiowa zrozumie, gdyby nie to, e pastwo nic nie czynicie w tym kierunku, aby zdoby rodki na emerytury. Chc powiedzie o szarej stree. Spraw powszechnie znan, szczeglnie w krgach ekspertw, jest to, e 30% do 50% produktu wypracowanego w Polsce dotyczy szarej strefy. Wielu przedsibiorcw mwi: chc od tego odej, ale jeli odejd z szarej strefy, zatrudniajc kilku lub kilkunastu pracownikw sezonowo, na czarno, to zbankrutuj. Dlaczego rzd nie czyni w tym kierunku dziaa, ktre miayby na celu ograniczenie szarej strefy? W tej debacie nic na ten temat nie syszaem. Kolejna sprawa dotyczy migracji polskich przedsibiorcw za granic. Wielu przedsibiorcw polskich wyrejestrowuje swoje rmy z Polski, ale nie dziaalno i rejestruje rmy nawet na Sowacji, na
64
Pose Piotr Szeliga Czy macie pastwo jakiekolwiek wyliczenia w tym zakresie? Czy rzd Platformy i PSL opracowuje jakie ustawy prorodzinne? Czy pastwo zajmuj si tylko tym, by wyduy ten wiek emerytalny, czy pastwo chc zadba take o to, eby ta Polska dalej bya silna, czy nie zaley wam na tym? (Oklaski)
rodki i jeszcze wykupibym dziesicioletnie obligacje Skarbu Pastwa, to dzisiaj bybym krezusem. (Pose Janusz Dzicio: Chyba w Egipcie.) Nie w Egipcie, panie pole, ale w Polsce. Polacy umiej doskonale liczy i doskonale to wiedz. Chciabym jednak jeszcze na koniec zada pytanie. Mwi si tutaj o prawach nabytych w kontekcie drugiej reformy, sub mundurowych.

Dzikuj bardzo, panie pole. Gos zabierze pan pose Jzef Rojek z Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska. Bardzo prosz, panie pole.

Prosz zada ju pytanie, panie pole, bo czas si koczy.
Pose Jzef Rojek:

Ju, wanie chc zada to pytanie, pani marszaek. Czy pastwo zastanowilicie si te nad tym, czy ja jako ten, ktry jest ubezpieczony w ramach powszechnego ubezpieczenia, nie mam te praw nabytych i czy Trybuna Konstytucyjny nie wemie tego pod uwag? (Pose Janusz Dzicio: Zobaczymy.) Zobaczymy. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Jzef Rojek:

Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Gdyby to, co pastwo nazywacie reform, a mwi o tym projekcie ustawy, byo tak cenne, jak to przedstawiacie, to sdz, e dzisiaj pastwa twarze i moja twarz wygldayby inaczej. A jak patrz na pastwa twarze, pospne, ale ja to rozumiem (Pose Krystyna Skowroska: Bo zadajecie gupie pytania.) Nie, to nie s gupie pytania. Tylko e wiem doskonale, e mylicie inaczej, a mwicie inaczej. Bo to, co powiedziaa tutaj pani pose Bakowska (Gos z sali: Ale...) Pani pose, prosz pozwoli mi dokoczy wypowied. Pani pose Bakowska susznie tutaj zwrcia uwag i zapytaa, czy pastwo spotykacie si z ludmi i rozmawiacie na ten temat. (Gos z sali: Tak.) Tak? To gratuluj, to faktycznie mog by w bdzie, bo ja spotykam ludzi i mwi zupenie co innego. Drodzy Pastwo! Mam pretensje do Platformy, bo pamitam rok 2005, kampani wyborcz i haso: By yo si lepiej. Co z tego wyniko? Marne to By yo si lepiej. Pamitam expos premiera Donalda Tuska. Tu, z tej mwnicy 23 listopada 2007 r. powiedzia: Pastwo, ktre yje na kredyt, nie budzi u obywateli zaufania. Ponad 300 mld kredytu w cigu 4 lat co to znaczy? Oszukany jest nard polski, bo spodziewa si czego innego. I dzisiaj, prosz pastwa, jestemy w sytuacji, kiedy przed wyborami nie powiedzielicie o tym sowa. I ju nie mwi o kamstwie, ale nie powiedzielicie pastwo czego, czego nard oczekiwa. I nie dziwcie si dzisiaj, e nard jest sfrustrowany. (Dzwonek) Dobrze, Tadziu, suchaj. Polacy umiej liczy i kady dzisiaj mwi: Gdybym ja nie by ubezpieczony, a odkadabym sobie te

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu panu posowi Grzegorzowi Adamowi Woniakowi z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Grzegorz Adam Woniak:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Podczas dzisiejszej, bardzo ekspresowej, jak byo podkrelane, debaty, pado wiele sw ze strony rzdzcej koalicji o odpowiedzialnoci i trosce o emerytw. Jednak wielu z nas, wielu z pastwa przytoczyo te dane o rednim wieku ycia emeryta w Polsce. I tak wedug danych GUS podaje si, e to jest ok. 7072 lata. Tak wic mona zobaczy, jak bdzie to wygldao po wprowadzeniu tej reformy, przez jaki okres ten emeryt na nowej emeryturze, nowym okresie emerytalnym bdzie cieszy si t emerytur. Ja mam trzy pytania do pana ministra. Po pierwsze, co zrobi rzd, aby zatrzyma w kraju modych Polakw, czsto ludzi o wysokich kwalikacjach, ktrzy wspieraj gospodarki i systemy emerytalne krajw unijnych i nie tylko? Po drugie, w jaki sposb zadbano o to, aby tysice modych ludzi pozostajcych u nas w kraju bez pracy mogo t prac atwiej uzyska i to nie tylko w ramach tych umw mieciowych aby pj po szkole do pierwszej
65
Pose Grzegorz Adam Woniak wymarzonej pracy? Po trzecie, co zrobiono, aby polskim rodzinom, czsto wielodzietnym, pomc poprzez prowadzenie polityki prorodzinnej i systemu, ktry pozwoli im na godne funkcjonowanie? Wielu z nas posw podkrelao wczeniej, e sprawny system emerytalny i wsparcie tego systemu emerytalnego w przyszoci zapewni wanie te dziaania, a nie automatyczne podnoszenie wieku, w ktrym bdziemy przechodzi na emerytur, mam na myli te 67 lat. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
nowni pastwo z PSL? Kiedy wreszcie wyjdziecie i odczepicie si od Platformy Obywatelskiej, ktra niszczy Polsk, niszczy wolno (Dzwonek), godno Polakw i w tej chwili jeszcze odbiera chleb? Tak nie mona. Mylicie, szanowni pastwo, e nie bdzie ju sdziw, tak? Mam pytanie do strony rzdowej, do pana premiera Tuska. Panie premierze Tusk, czy pan uwaa, e po was to ju nie bdzie sdziw, nie bdzie pastwa polskiego? My spowodujemy, e bdzie pastwo polskie i osdzimy was. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pan pose Grzegorz Raniewicz z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Nie ma pana posa? (Gos z sali: Nie ma.) W takim razie pan pose Dariusz Bk z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejnym mwc bdzie pan pose Jerzy Materna z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Jerzy Materna:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Tak, po wygraniu wyborw Prawo i Sprawiedliwo przywrci solidarnociowe emerytury, obniy wiek przejcia na emerytur, da wybr: OFE czy ZUS. Chciabym poruszy dwie kwestie i prosz, by pan minister to potwierdzi. Po wejciu w ycie ustawy o wydueniu wieku emerytalnego w 2020 r. mczyni w Polsce jako jedyni w Europie i chyba na wiecie bd pracowali do 67. roku ycia. Niemcy w tym czasie bd pracowa do 65 lat. A druga kwestia: wskutek wejcia w ycie tej ustawy kobiety-Polki jako jedyne w Europie zostan a tak ukarane, bo adne pastwo w Europie w jednej ustawie nie podnioso wieku przejcia na emerytur o 7 lat, a o 12 lat dla kobiet na wsi, tak jak to zrobiy Platforma Obywatelska i Polskie Stronnictwo Ludowe. Na koniec zwracam si do posw. Dzi prezentowaem w Sejmie na konferencji animacj multimedialn: Prawda o emeryturach; 9-minutowa prezentacja znajduje si na stronie www.jerzymaterna.pl lub na YouTube. Szczeglnie polecam to posom Platformy Obywatelskiej. Obejrzyjcie, jeszcze jest czas na zmian decyzji i odrzucenie tej ustawy. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Dariusz Bk:

Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Powiedziano tu tyle sw waciwych, zasadnych, ale mamy chyba wszyscy wtpliwoci, czy one docieraj do rzdzcych, do Platformy i PSL. Moe ja sprbuj poda przykady. Szanowni Pastwo! Po 1945 r. dzisiaj akurat jest taki dzie, ktry powinnimy pamita 9 maja by okrzyknity jako Dzie Zwycistwa. Do 1989 r. to by Dzie Zwycistwa. Dzisiaj ju syszymy, e si mwi: dzie zakoczenia wojny. Ile wwczas kosztowao Polakw to, e trwali przy Polsce i e chcieli prawdziwej wolnoci? Wizienia, skrytobjcze morderstwa, onierze wyklci i cay szereg innych, podobnych przykadw. Taka bya wtedy wolno. Ja byem internowany w stanie wojennym. Otwierana jest w tej chwili wystawa w gmachu Sejmu Za chleb i wolno. Lata 19781981 i s rwnie zaproszeni ci, ktrzy protestuj przed gmachem Sejmu, robotnicy, ktrzy przyjechali zdeterminowani broni swoich praw, wolnoci, godnoci i rwnie chleba. Przyjechali domaga si te, eby ich nie poniewierano na stare lata. Wszystko wrcio z komuny. I do was to szczeglnie mwi, Platformo Obywatelska, dziaacze, ktrzy si powoujecie na rodowd solidarnociowy: Sprzeniewierzylicie si wszystkim deniom i wszystkim wywalczonym zdobyczom. To jest rwnie to, e podnosicie wiek emerytalny. Ale tu jest jeszcze jeden koalicjant, PSL, Polskie Stronnictwo Ludowe, ktre zawaszczyo nazw tej szlachetnej organizacji i dzisiaj oprcz tego, e szkodzi Polakom, to rwnie, szanowni pastwo, szkodzi moralnie tamtej organizacji. Jak wam nie wstyd, sza-

Dzikuj bardzo, panie pole. Gos zabierze pan pose Kazimierz Moskal z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
66
Pose Kazimierz Moskal:

Pani Marszaek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam kilka pyta. Pierwsze pytanie moe si powtarza, ale ja te pragnbym uzyska na nie odpowied: Dlaczego 67 lat? Chodzi o stron ekonomiczn, demograczn, dlaczego nie 70, 75 czy moe 69? Bardzo prosz o odpowied, jakie dziaania rzd podejmowa, e pojawia si akurat ta, a nie inna liczba. To jest jedna rzecz. A kolejna sprawa, to byy tutaj ciekawe wystpienia niektrych przedstawicieli klubw, mwili m.in. o dyskryminacji kobiet. T dyskryminacj wedug przedstawicieli niektrych, podkrelam, niektrych klubw byo to, e wiek emerytalny jest zbyt niski. W zwizku z tym mam pytanie: Na jakiej podstawie kto twierdzi, e kobieta jest dyskryminowana, poniewa zbyt krtko pracuje? (Pose Krystyna Skowroska: Bo mao zarabia.) Dobrze mao zarabia. Tylko dlaczego mao zarabia? Mam kolejne pytanie, panie ministrze, mianowicie jak jest z tymi zarobkami. Tutaj pani pose mwi, e mao zarabiaj. Jakie s rednie wynagrodzenia w Unii Europejskiej? Jakie s rednie emerytury w Unii Europejskiej? Jaka jest rednia dugo trwania ycia: jak dugo w Polsce yje mczyzna, jak dugo kobieta, a jak wyglda rednia europejska? Natomiast jeeli ju mwimy o tym, e w komisji bya wspaniaa praca, e kady mg si wypowiedzie, e procedowanie byo jak najbardziej waciwe, to zapytam: Czy pocztek tej debaty by zgodny z przepisami, czy te nie? Pani marszaek, bardzo prosz powiedzie, kto by upowaniony przez premiera Rady Ministrw do tego (Dzwonek), eby reprezentowa rzd. Kiedy rozpoczynalimy procedowanie, to ten przedstawiciel by tutaj na sali? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
wyduajc wiek emerytalny mczyzn i kobiet do 67 lat. Przed wyborami niektrzy prominentni politycy Platformy mwili zupenie co innego ni obecnie. Mam tutaj kilka takich cytatw. Ot pan Bronisaw Komorowski mwi: W Polsce nie ma potrzeby podnoszenia wieku emerytalnego. Mona stworzy moliwo wyboru. Nic na si. Pan minister Rostowski mwi: Nie ma potrzeby podwyszania wieku emerytalnego. Pan premier Donald Tusk 19 marca ub.r. powiedzia: Nie wierz, eby wszyscy ludzie zbliajcy si do 70 lat mogli pracowa w swoich zawodach z rwn wydajnoci, jak robili to wczeniej. Co si stao, e po paru miesicach zupenie zmienili oni zdanie i teraz na si forsuj te rozwizania, ktre s niekorzystne? Nie bd powtarza, moi przedmwcy dokadnie o tym powiedzieli. Jeszcze jedna rzecz. Nic si nie robi, eby zmniejszy bezrobocie w Polsce, a ono ronie. Jeli chodzi o osoby bez pracy w wieku od 25 do 34 lat, to w I kwartale byo 31,4% bezrobotnych, a w wieku 1824 lata prawie 23%. Te dane przedstawiajce sytuacj spoeczno-gospodarcz w wojewdztwie podkarpackim wziem z urzdu statystycznego. Dlaczego rzd nie podejmuje zdecydowanych dziaa w kierunku zmniejszenia bezrobocia, a wrcz przeciwnie zmniejsza rodki na Fundusz Pracy? (Dzwonek) Kolejna rzecz. Dlaczego rzd nic nie robi w kierunku zachcenia modych ludzi do zakadania rodzin i posiadania dzieci? Rzd gosi wielki powrt modych ludzi, niestety, nie zapewni im nic, co zachcioby ich do powrotu do kraju. Musieli oni wyjecha z powrotem. Ponad 2 mln modych ludzi przebywa za granic, tam rodz dzieci i pracuj. Te osoby powinny by w Polsce. Dzikuj bardzo.

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pan pose John Abraham Godson z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj bardzo, panie pole. Informuj, e upowaniony przez pana premiera by pan minister Marek Bucior. (Pose Kazimierz Moskal: Ale nie byo go. Bya pani minister Ostrowska.) Aha, by obecny. Pan minister mwi, e by obecny, tylko mogo go przez chwil nie by, bo by w Senacie, tak e inne obowizki. Ale ju wracamy i kontynuujemy rozpatrywanie punktw porzdku dziennego. Udzielam gosu panu posowi Kazimierzowi Goojuchowi z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose John Abraham Godson:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Myl, e temat, ktrym dzisiaj si zajmujemy, jest bardzo wany, bardzo istotny, ale czego mi jeszcze tutaj brakuje. Wydaje mi si, e zajmowanie si spraw emerytury jest tylko czstk rozwizania tego problemu. Wydaje mi si, e w tej sprawie potrzebujemy podj trzy rozwizania. Jeli chodzi o spraw wieku emerytalnego, to od niej nie uciekniemy. To, co si dzieje, jest nieubagalne, musimy podnie wiek emerytalny. Ale chciabym powiedzie, e jeszcze dwie rzeczy s potrzebne. Po pierwsze, wydaje mi si, e potrzebujemy pracowa, jeeli chodzi o polityk prorodzinn. Uwaam, e rzd zrobi ju wiele, ale w mojej ocenie jest
Pose Kazimierz Goojuch:

Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Dla mnie niezrozumiay jest popiech przy procedowaniu nad ustaw
67
Pose John Abraham Godson to jeszcze niewystarczajce. Mam pytanie: Co rzd robi w tym kierunku? Druga sprawa. Rzecz, ktra wydaje mi si bardzo istotna, jest polityka imigracyjna. Wedug raportu GUS w 2050 r. bdziemy potrzebowali ok. 5 mln imigrantw. I mam pytanie, co jest robione w tym kierunku, jeeli chodzi o opracowywanie spjnej i dalekosinej polityki imigracyjnej. Zachcabym do tego, abymy nie tylko podeszli do sprawy, podnoszc wiek emerytalny uwaam, e to jest potrzebne, od tego nie uciekniemy ale take abymy myleli o tych dwch dodatkowych dziaaniach: polityka rodzinna oraz polityka imigracyjna. Dzikuj bardzo.

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu pani posance Krystynie Skowroskiej z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, pani posanko.
(Pose Elbieta Rafalska: Pani si uspokoi, bo pani zasabnie.) Jeli mwimy o rwnouprawnieniu, to na pewno poprosiabym pana ministra o poinformowanie (Dzwonek), bo przecie skadamy rodki na swoje emerytury, jak pienidze skadane przez kobiety i jak pienidze skadane przez mczyzn oraz wiek przejcia na emerytur bd miay wpyw na ich przysze wiadczenia emerytalne. Jeli chodzi o ten zakres, warto mwi, e kobiety, pracujc krcej, przechodzc wczeniej na emerytur, bd mie to wiadczenie nisze. Ale mwmy te uczciwie, e to jest rozoone do 2040 r. To nie ma by z dnia na dzie praca do 6067 lat. Dziwi si niektrym posom na tej sali, ktrzy mwili o chorych Polakach, a na Podkarpaciu algorytm. I to wanie mwili posowie z Podkarpacia, a nam zafundowali najgorszy algorytm, jaki by wtedy moliwy. Bardzo, bardzo mnie to boli. Ciesz si z jednego, e pan pose Zbrzyzny w swoim wystpieniu mwi, i myl, e z aprobat, o wzrocie gospodarczym i PKB. Gdzie indziej pan pose prbuje by krytyczny, tutaj mwi z aprobat, a wic chciaabym podzikowa za t prawd. Mwilicie pastwo o pienidzach powiconych na kampani
Pose Krystyna Skowroska:

Pani Marszakini! Panie Ministrze! Panie i Panowie Posowie! To niezwykle trudna debata, ale jake wiele jest w niej frazesw. Jako mity s one najtrudniejsze do obalenia. Chciaabym poprosi pana ministra o sprostowanie bardzo wielu rzeczy. Posugujecie si pastwo obecn dugoci ycia przecitnego Polaka. Chciaabym, eby pan minister poda, jak byo 5 lat temu, 10 lat temu, ebymy nie mwili ani nie przypisywali odpowiedzialnoci za ten element obecnej ekipie rzdzcej. Po drugie, prosiabym pana ministra, bo to jest niezwykle wane, o dane o dugoci aktywnoci zawodowej: ilu Polakw odpowiednio po 5, 10 latach od 2012 r. bdzie aktywnych zawodowo do tego 2040 r. Jeli chcemy zapewni rozwj gospodarczy, to sami pastwo Nikt z pastwa, z opozycji, do tego si nie odnis, a to s dane statystyczne podawane przez GUS. Zostay one zebrane i przedstawione pastwu. Chciaabym poprosi pana ministra o poinformowanie, ile osb w latach 20052007 i przed 2005 r. wyemigrowao z Polski. Bo, jeli mnie pami nie myli, to bya najwiksza emigracja w dziejach powojennej Polski. Chciaabym, eby pan minister potwierdzi, e wtedy przeszo 2 mln Polakw wyjechao z kraju. Nie jest to przypisywanie i prosz nie przypisywa Gdy ludzie tam zostaj, to takich dokonuj wyborw, ale dlaczego wyjedali w czasie, kiedy rzdzio PiS? Prosz zapyta tych Polakw i nie uywa dzisiaj frazesw, bo to jest nieuczciwe.

Pani posanko, prosz koczy.
Pose Krystyna Skowroska:

Ostatnie zdanie, pani marszaek. ...o rodkach powiconych na kampani skierowan do Polakw dotyczc poinformowania ich o tej reformie. Ja chciaabym zapyta, ile Solidarno wydaa na plakaty. Ile Solidarno wydaa na plakaty zamiast na biedne dzieci i na ich wakacje? Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Pose Waldemar Andzel: Nie tyle co wy.) (Pose Lech Sprawka: Nie pani pienidze.) Ale mojego ma.

Dzikuj bardzo, pani posanko. Gos zabierze pan pose Marek Ast z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Marek Ast:

A ile, pani pose, wydalicie na Stadion Narodowy? Moje pytanie oczywicie jest skierowane do autorw tego projektu, ale take do wikszoci parlamentarnej: Jak pastwo rozumiecie ide demokratyczne-
68
Pose Marek Ast go pastwa prawa, zapisan w konstytucji? Dla urzeczywistnienia tej idei po prostu trzeba stosowa zasady, ktre s zapisane w konstytucji, chociaby takie jak obszernie dzisiaj omawiana przez pani prof. Hrynkiewicz zasada praw nabytych. Czy waszym zdaniem moliwe jest dowolne stosowanie tej zasady? Tak, przestrzegamy tej zasady w stosunku do sub mundurowych, ale w stosunku do innych grup zawodowych ju nie, w stosunku do robotnikw, nauczycieli, urzdnikw ta zasada ju nie musi by stosowana. W debacie podczas pierwszego czytania mwiem o tym, e ustawa taka jak ustawa emerytalna stanowi midzypokoleniow umow spoeczn. Jeli chodzi o zmian takiej ustawy, trzeba szuka konsensusu. Pastwo nawet nie prbowalicie szuka tego konsensusu, amic kolejn zasad, zasad dialogu spoecznego. Ta ustawa jest uchwalana nie tylko bez udziau opozycji, ale take bez udziau strony spoecznej. Dzisiaj strona spoeczna stoi pod Sejmem, pastwo z nimi nie rozmawiacie. Dlatego mam kolejne pytanie: W jaki sposb chcecie pastwo obroni t ustaw? W wietle deklaracji zarwno Prawa i Sprawiedliwoci, najwikszego klubu opozycyjnego, jak i pozostaych klubw opozycyjnych ta ustawa po kolejnych wyborach po prostu zostanie uchylona. Std pytanie: Na co wam ustawa, ktra bdzie obowizywa zaledwie dwa lata od chwili wejcia w ycie? Dzikuj. (Oklaski)
ktry jest prowadzony w ekstraordynaryjnym trybie, bardzo szybko na pewno nie mona tego nazwa reform, bo reforma to jest dziaanie, ktre zmierza do polepszenia obecnej sytuacji bdzie rzetelna debata i dyskusja. A wic mam bardzo konkretne pytanie: Ktre z poprawek zgoszonych przez opozycj, poprawek bardzo merytorycznych, pastwo przyjmiecie? Za ktrymi poprawkami Platforma i PSL zagosuj na tej sali? Za ktrymi, panie ministrze? (Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior: To nie jest pytanie do...) Ale pastwo jako rzd doskonale wiecie, jakie poprawki s zgoszone, ktre przyjmiecie, a ktrych nie. Ktre wy popieracie jako rzd? Trzecia sprawa, prosz pastwa. W pastwie demokratycznym wadza zawsze powinna dziaa w interesie spoecznym. Pastwo jako Platforma Obywatelska otrzymalicie mandat zaufania od wyborcw w ostatnich wyborach, ale jednak co si zmienio. Pastwo wyalienowalicie si od tego spoeczestwa, pastwo go nie suchacie. Pani pose, gdyby tak byo, gdybycie suchali spoeczestwa, obywateli, jestecie Platform Obywatelsk, to pozwolilibycie, po pierwsze, na przeprowadzenie referendum pod wnioskiem zebrano prawie 2 mln podpisw a po drugie, prosz pastwa, zgodzilibycie si na przeprowadzenie przynajmniej wysuchania publicznego. Ale pastwo boicie si spoeczestwa. A wic prosz jako ludzie odpowiedzialni, wyksztaceni i wiadomi odpowiedzie sobie na pytanie: Ktra wadza boi si wasnego spoeczestwa? (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pani posanka Elbieta Witek z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko.

Dzikuj bardzo, pani posanko. Kolejne pytanie zada pan pose Waldemar Andzel z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Elbieta Witek:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Bardzo dziwi si argumentacji posw Platformy Obywatelskiej, jeeli chodzi o zrwnanie wieku emerytalnego kobiet i mczyzn. Pado tutaj stwierdzenie, e kobiety zarabiaj mniej, wic bd miay mniejsz emerytur. To trzeba je ukara, prawda, i podwyszy o siedem lat wiek emerytalny. Prosz pastwa, oczywicie e tak. Trzeba doprowadzi do normalnej sytuacji, e kobieta za t sam prac bdzie zarabiaa te same pienidze, co mczyzna. (Gos z sali: eby miaa wysz emerytur.) Wy chcecie ukara kobiety za to, e ciko pracuj na dwch etatach i musz duej pracowa, bo przecie nie z wasnej winy zarabiaj tyle, ile zarabiaj. Druga sprawa, panie ministrze. Deklarowalicie pastwo tutaj, e przy okazji tego projektu ustawy,
Pose Waldemar Andzel:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Koalicja Platformy Obywatelskiej i przystawki PSL z pomoc Ruchu Palikota popiera haniebny projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw podwyszajcy wiek emerytalny do 67 lat dla kobiet i mczyzn, tj. o 7 lat dla kobiet i 2 lata dla mczyzn, a waciwie o 12 lat dla kobiet i 7 lat dla mczyzn, biorc pod uwag rozwizania sprzed kilku lat. Za pomoc projektu ustawy chce si spowodowa, aby Polacy w duej czci pracowali do mierci i zostali wprowadzeni do niewolniczego systemu pracy. Dlaczego jest brak dialogu spoecznego, dlaczego w tak ekspresowym tempie przyjmujecie ten chory projekt ustawy pod wodz premiera Tuska i Platformy Obywatelskiej? Czy zdajecie sobie spraw, e przez ten projekt ustawy i wiele innych szkodliwych dla Pola-
69
Pose Waldemar Andzel kw rozwiza wyjedzie z Polski bardzo wielu dobrze wyksztaconych (Gwar na sali) Prosz nie przeszkadza, panie pole. Polakw, a 2 mln ju wyjechay za prac? Czy naprawd chcecie wypaca w przyszoci wikszoci Polakw skandaliczne 800 z brutto emerytury, a czci Polakw godowe emerytury czstkowe w wysokoci 400 z? Ten projekt ustawy to wstyd i haba polskiego parlamentaryzmu. Dlaczego wyduacie wiek emerytalny do 67. roku ycia, podczas gdy np. Niemcy po dugiej debacie wycofali si z projektu, pomysu podwyszenia wieku emerytalnego, pomimo e yj o kilka lat duej? Dlaczego rzd Platformy Obywatelskiej nie chce podnie pac Polakw, w tym najniszych pac, aby godnie yli i mieli godne emerytury? Dlaczego rzd Platformy Obywatelskiej nie zajmuje si polityk prorodzinn, aby zahamowa ujemny przyrost naturalny? Dlaczego rzd Platformy Obywatelskiej nie zajmuje si likwidacj bezrobocia i tworzeniem nowych miejsc pracy? Reforma emerytur wyglda tak, jak superdrogi i walcy si Stadion Narodowy. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Dariusz Piontkowski:

Pani Marszaek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Rzd, przygotowujc te zmiany ustawowe, wskazuje gwnie na oszczdnoci budetowe i wzrost redniej dugoci ycia Polakw. Jednoczenie rozszerza te zaoenia ustawowe na zawody, ktre dotd powszechnym systemem nie byy objte. Moi poprzednicy wskazywali m.in., e niektre z zawodw, takie jak: poone, pielgniarki, rolnicy, nie za bardzo nadaj si do powszechnego systemu. Ja chciabym zwrci uwag na nauczycieli. Dotd obowizywa system, w ktrym nauczyciele mogli przej o kilka lat wczeniej na emerytur. Wynikao to chyba z tego, e powszechne przekonanie wskazywao, e nauczyciel do koca swojej pracy w szkole powinien by sprawny intelektualnie oraz zycznie, bo tylko wtedy m.in. bdzie mg zachowa autorytet, a wic skutecznie uczy uczniw, przekazywa im swoj wiedz. Moje ponad 40-letnie dowiadczenia najpierw jako ucznia, a potem jako nauczyciela pokazuj, e tylko pojedyncze osoby byy w stanie pracowa w tym zawodzie powyej 60. roku ycia. Nie wiem dlaczego prosz wskaza mi badania, ktre wskazuj na to dzi nauczyciel wedug rzdu jest w stanie pracowa do 67 lat i zachowa pen sprawno intelektualn i zyczn. Czyby pojawia si jaka cudowna rdka Donalda Tuska, ktra nagle nauczycieli zmienia w supermanw i superkobiety, ktrzy bd w stanie pracowa do tego wieku? Czy nie grozi nam zwikszenie problemw wychowawczych w szkoach, poniewa nauczyciele nie bd w stanie sobie radzi z problemami, ktre cigle narastaj? Jak rzd wyobraa sobie prac zwaszcza niektrych nauczycieli, np. nauczycieli wf.? Jak nauczyciel w wieku 67 lat bdzie mia pokazywa wymyk, skok przez skrzyni albo technik gry w kosza? A jak np. nauczycielki, bo w tym zawodzie gwnie panie pracuj (Dzwonek), nauczania pocztkowego bd przedszkolnego bd miay opiekowa si maymi dziemi, skoro przy tym szczeglnie wymagana jest nie tylko sprawno zyczna, ale take intelektualna? No i w kocu mwi si o narastajcej luce pokoleniowej w edukacji. Mwi si o tym, e jest zbyt mao nauczycieli modych, e absolwenci kierunkw pedagogicznych nie mog znale pracy. Czy wedug pastwa podniesienie wieku emerytalnego dla nauczycieli zlikwiduje ten problem, czy go nasili? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pan pose Artur Bramora z Klubu Poselskiego Ruch Palikota. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Artur Bramora:

Pani Marszakini! Wysoka Izbo! Mam dwa krtkie pytania. Pierwsze: Jak rzd zamierza rozwiza problem osb pracujcych w warunkach szczeglnych, gdy rozwizania zawarte w ustawie pomostowej nie s wystarczajce i wszyscy mamy tego wiadomo? Co zaproponujecie pastwo tym osobom? Pytanie drugie: Kto podj decyzj o promowaniu tej ustawo-reformy przy kosztach, ktre to wygenerowao? I tak wszyscy mamy wiadomo tego, e jest to najbardziej wypromowany medialnie ustawopodobny wyrb. Tak wic czy zasadne byo wydawanie tych pienidzy na t ca kampani medialn? Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Gos z sali: Brawo!)

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pan pose Dariusz Piontkowski z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu panu posowi Piotrowi Walkowskiemu z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Bardzo prosz, panie pole.
70

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Z uwagi na to, e pan minister nie jest chyba czonkiem PSL, wic nie bdzie mg odpowiada w imieniu klubu PSL, i e z tego, co wiem, to nikt z kolegw si nie zapisa do gosu, pozwolicie, e do kilku uwag, jakie byy, ustosunkuj si w tym krtkim czasie, w cigu 2 minut. Pytalicie, czy kochamy kobiety. Oczywicie osobicie je kocham. Uwaam, e wszystkie s najpikniejsze, najadniejsze. Nie tylko je kocham, ale i szanuj. I koledzy z Polskiego Stronnictwa Ludowego rwnie szanuj kobiety. (Gos z sali: A gdzie czyny?) Druga kwestia. Zaczn od tego. Kolega si odzywa, ten ktry mwi co o przystawkach. Powiem tak. Akurat wy najbardziej prawi i sprawiedliwi macie dowiadczenie w konsumowaniu przystawek, chocia po posturze kolegi Waldemara nie wida, eby to wyszo na dobre (Oklaski). Co innego, jeeli ja bym przystawk konsumowa. Wtedy raczej mona by byo si tak odnie do tego, e przysuya mi si, nawet czasami za dobrze. Byy pytania o to, gdzie s posowie z PSL-u. Pytalicie, czemu nas tak mao. Kiedy nas jest trzech, to i tak stanowimy prawie 12% wszystkich, a u pastwa w tej chwili nawet 10% stanu osobowego klubu nie ma. Tak e jeeli rozmawiamy na temat tego, ile osb bierze udzia w debacie(Poruszenie na sali) (Pose Barbara Bartu: Komisji polityki spoecznej) (Gos z sali: W komisjach) Przepraszam, dziewczyny drogie, porozmawiamy potem. Dajcie mi mwi z mwnicy.
po materiay, i stwierdzam, e dua cz posw, ktra zabieraa gos w dyskusji, nie przeczytaa ustawy i pytania, ktre tu byy zadawane, s zbdne. W zwizku z tym, e wiem, e akty prawne s napisane trudnym jzykiem, polecam lektur. Kto tu pyta, czy s ustawy prorodzinne. Polecam Zielony Sztandar. Premier Pawlak w dniu wczorajszym ogosi, e zoylimy ustaw dotyczc nansowania skadek na ubezpieczenie spoeczne rodzicw sprawujcych opiek nad dziemi. Szanowni pastwo, dalsze projekty ustaw s w tej chwili w trakcie nanoszenia poprawek. Skadamy je, bdcie spokojni. Myl, e bdziemy wsppracowa nad tymi poprawkami.

Panie pole, prosz ju

Dzikuj, pani marszaek, za cierpliwo i wyrozumiao. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. W trybie sprostowania, jak rozumiem, pan pose Andzel, tak? Tylko czy pan pose (Gos z sali: Nie by wymieniony.)

Panie pole, prosz uywa jednak stosownych okrele, zwracajc si do posanek na sali.

Byem wymieniony. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Mwi pan pose pose Waldemar, tak e mwi konkretnie o mnie, odnosi si do mojej wypowiedzi o przystawce z PSL-u. (Pose Piotr Walkowski: Waldemar Pawlak.) (Wesoo na sali) Byo to konkretnie wymienione. I nie chodzio w debacie o moj tusz ani o tusz pana posa, tylko chodzio o to, e PSL skoczy jak prawdziwa przystawka. Haniebnie popiera wszystkie rozwizania Platformy Obywatelskiej i skoczy tak jak przystawka. O to mi tylko chodzio. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Przepraszam bardzo. Z uwagi na to, e rozpoczem od tego, e kocham wszystkie kobiety, to byo to z tego wzgldu. Pani Marszaek! Szanowni Pastwo! Chcemy rwnouprawnienia art. 32 i 33 mwi o tym. Kwestie dotyczce prawa (Dzwonek) do rwnego traktowania kobiet i mczyzn w yciu rodzinnym, politycznym, spoecznym i gospodarczym art. 33 pkt 2: Kobieta i mczyzna maj w szczeglnoci rwne prawa do ksztacenia, zatrudnienia, awansw, do jednakowych wynagrodze za prac, jednakowych wartoci co do zabezpieczenia spoecznego itd. To jest wszystko zapisane i jest w tej chwili realizowane. Tak si temu przysuchuj, bo tak si akurat skada, e tylko na 5 minut podczas tej debaty wyszedem

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu pani posance Beacie Mazurek z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko.
71
Pose Beata Mazurek:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie pole, gdybym chciaa si odnie do pana wypowiedzi, to powiedziaabym tak: jaki pose, taka wypowied, a skoro pan imputuje nam rne rzeczy, to niech nam powie pana lider publicznie, czy pacicie swoje zobowizania wobec Skarbu Pastwa, te dugi czy odsetki, czycie si po cichu dogadali, e w zamian za poparcie ustawy emerytalnej tego nie ma. Powiem tak: Droga do grzechu wymaga popiechu i wy t drog kroczycie. Ustawa, ktra ma wej w ycie w styczniu 2013 r., nie ma spoecznej akceptacji. Nie ma spoecznej akceptacji ta reforma, a wy brniecie w to w tempie ekspresowym w niczym nieuzasadniony sposb. Panie ministrze, ale skoro mwimy o emeryturze, to zapytam pana o rzecz nastpujc, o rynek pracy. Czy pan wie, e w moim wojewdztwie, wojewdztwie lubelskim, stopa bezrobocia wynosi ponad 14%, w moim miecie, miecie Chem ponad 16, w powiecie chemskim 19, podobnie w Zamociu i w Biaej, w wielu innych miejscowociach Polski. W Chemie bezrobotnych kobiet jest ponad 50%, a osb powyej 50. roku ycia okoo 20. Co im rzd zaproponuje poza podniesieniem wieku emerytalnego i ograniczeniem rodkw z Funduszu Pracy na aktywne formy? Gdzie maj tej pracy szuka? Jak maj y? Krtko, jak wielokrotnie podawano w odpowiedzi? Drugie pytanie. Dlaczego mczyznom urodzonym w latach 19491953 wyduacie wiek emerytalny drugi raz? Oni w 2008 r. nie mogli przej na wczeniejsz emerytur. I tak np. mczyzna urodzony w 1953 r. bdzie pracowa 12 lat duej ni kobieta, jego rwienica. Jak to si ma do zasady rwnoci, o ktrej wspomina mj poprzednik? Chcecie, by reforma wesza w ycie od stycznia 2013 r. Ludzie protestuj, a wy jak czog, nie zwaajc na nic, brniecie do przodu. Popiech jest wskazany przy apaniu pche i tylko limak z popiechu nie ma czasu na ogldanie si do tyu. Czy wy jestecie limakami? Czy nie widzicie (Dzwonek) spoecznego niezadowolenia? Czy nie jest tak, e wprowadzacie t reform, bo chcecie paci krcej i mniej, oszczdza na emerytach? Nawizujc do pyta o nansowanie przez Solidarno kampanii emerytalnej, co jest, uwaam, niczym nieuzasadnionym zagldaniem do kieszeni Solidarnoci, zajrz do kieszeni rzdu, bo to s nasze pienidze. Chciaabym uzyska odpowied na pimie: Ile w czasie rzdw premiera Tuska wydalicie pienidzy na premie, nagrody, limuzyny, na te pozapacowe koszty pracy? Ile? Chcecie oszczdza na najbiedniejszych? Zacznijcie od siebie. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Lech Sprawka:

Pani Marszaek! Panie Ministrze! Na wstpie, nauczony dowiadczeniem mam na myli odpowied na moje pytania po pierwszym czytaniu zgaszam prob o pisemn odpowied na dwa pytania, ktre zadam. Pierwsze pytanie. Argumentujecie pastwo, e wprowadzacie ten projekt ustawy midzy innymi z troski o wysoko emerytur. Chciabym zapyta: Na jakim etapie, jeli chodzi o prace w ministerstwie, jest problem prowizji ZUS-u od skadek przekazywanych do OFE? Ponad rok temu pan premier Tusk obieca, e ta opata, ta prowizja zostanie zlikwidowana. Do tej pory przyszych wiadczeniobiorcw kosztowao to ju 1,5 mld z. Kiedy obietnica pana premiera zostanie zrealizowana? Drugie pytanie, ktre zadaem ju podczas pierwszego czytania. Na koniec 2010 r. na rachunku funduszu pac byo ok. 2 mld. Na koniec 2011 r. ju ponad 5 mld. Na koniec tego roku bdzie ponad 7 mld. Po co pastwo gromadzicie te pienidze, jeeli w tym samym czasie stopa bezrobocia wzrosa o ok. 3%, wrd absolwentw wyszych uczelni siga ju blisko 30%, a kumulowanie rodkw odbywa si kosztem ponadtrzykrotnego zmniejszenia rodkw na stae dla absolwentw, ponadpiciokrotnego zmniejszenia nakadw na refundacj kosztw, jaka przyznawana jest absolwentom podejmujcym dziaalno gospodarcz? W jakim celu gromadzicie pastwo te 7 mld na koniec 2012 r. przy odwrotnej tendencji, wiedzc doskonale, e podstaw stabilnego systemu emerytalnego jest zapewnienie modym dwch rzeczy: pracy i mieszkania? Jeli chodzi o mieszkania, zlikwidowalicie program Rodzina na swoim, zlikwidowalicie dopaty do TBS-w. Walka z bezrobociem, jak przed chwil wspomniaem, wyglda wrcz na sabota, jeli nie na strajk woski. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu panu posowi Piotrowi Chmielowskiemu z Klubu Poselskiego Ruch Palikota. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Piotr Chmielowski:

Pani Marszakini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Stosunkowo niedawno pytaem z tej mwnicy akurat pan minister Rostowski siedzia w awach o to, czy to jest tylko przypadek, e zamieniamy jeden miesic na trzy miesice w sensie wyduenia tego wieku emerytalnego. Oczywicie pan minister nie raczy na to odpowiedzie, a w trakcie pytania krci gow, cmoka i umiecha si.

Dzikuj bardzo, pani posanko. Gos zabierze pan pose Lech Sprawka z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
72
Pose Piotr Chmielowski Chciabym powtrzy to pytanie, panie ministrze. Czy to jest tak, e kto arytmetycznie losowa, e to bd trzy miesice, dwa miesice? Czy kto przeprowadzi analiz polegajc midzy innymi na tym, e zastanowiono si nad tym, jakie bdzie bezrobocie, no bo z tym te si to oczywicie wie, ile bdzie miejsc pracy i ile osb bdzie pracowao, jaka bdzie dynamika rozwoju? Dlatego e prosty algorytm matematyczny on jest oczywicie suszny, kady ale musi by umieszczony w pewnych realiach. Nie potra w pastwa tumaczeniach, w caej kampanii medialnej, ktr pastwo prowadzicie, znale bardzo prostej odpowiedzi jaki to jest algorytm i do jakiej rzeczywistoci dopasowany. Wraz ze wzrostem wieku emerytalnego bdzie oczywicie rosa liczba zatrudnionych, bo cz osb bdzie wchodzi na rynek pracy, a osoby, ktrym jeszcze nie bdzie przysugiwaa emerytura, nie bd z tego rynku schodziy. To jest moje pierwsze pytanie. Drugie pytanie, krciutkie. Dlaczego na tym etapie, kiedy mamy ten problem, nie wczono w to emerytur rolnikw? Dlaczego akurat KRUS wyczono z tego postpowania na tak dugi czas? Dzikuj bardzo.
Sejmu zarzut pod adresem wadzy wykonawczej, rzdu mwicy o wznieceniu rokoszu, o tym, e wadza dziaa wbrew interesom suwerena. Proponowa on konfederacj przeciwko rzdowi. Niedawno obchodzilimy rocznic uchwalenia Konstytucji 3 maja. Wiemy doskonale z historii, co si wydarzyo 14 miesicy po jej uchwaleniu, e to przegralimy. Nie godzi si, aby byy marszaek Sejmu nawoywa dzisiaj do rokoszu, do konfederacji. (Dzwonek) Jeli chodzi o argumenty, to wystarczy spojrze na przedstawiony w uzasadnieniu jeden wykres dotyczcy ludnoci Polski w wieku produkcyjnym przed i po zmianie wieku emerytalnego do roku 2060. Wynika z niego ewidentnie, e liczba ludnoci w wieku produkcyjnym spadnie z 26 mln do 16 mln, jeli nie dokonamy adnych zmian, a do 18 mln, jeli tej zmiany dokonamy. Ju tylko z tego wykresu ewidentnie wida, jakie problemy, jeli chodzi o system emerytalny, ma Polska. Biorc pod uwag te liczby, ten jeden wykres, naprawd mona wycign wiele wnioskw na temat i rynku pracy, i bezrobocia, i przyszego systemu emerytalnego, i moliwoci, jeli chodzi o patnoci emerytur. Naprawd zachcam do merytorycznej debaty. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Gos zabierze pan pose Andrzej Orzechowski z Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj bardzo, panie pole. Gos zabierze pan pose Wiesaw Stanisaw Janczyk z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Andrzej Orzechowski:

Pani Marszaek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Jeden z posw opozycji pyta, dlaczego my jako koalicja rzdzca mamy takie zasmucone miny. Przyznam szczerze, e nie mog si nadziwi. Ludzie wiatli, take z opozycji, wyksztaceni, mdrzy, a jednak prbuj wmwi nam tutaj, w tej Izbie, prbuj wmwi Polakom, e tylko dziki wiadczeniom i tylko dziki emeryturom moemy by zamoni. Byby to naprawd bardzo faszywy wniosek, gdyby tylko taki mona byo z tej debaty wycign, bo naprawd tak nie jest. Przecie praca, aktywno, a take kreatywno mog prowadzi do zamonoci. Jeli jestecie pastwo odporni na argumenty demografw, ekonomistw, wspczesnych naukowcw, to przynajmniej wysuchajcie autorytetu historycznego o postawie propastwowej. Stanisaw Staszic powiedzia: Pierwszym obowizkiem czowieka jest pracowa. Tylko przez prac staje si obywatelem uytecznym. Szanowni pastwo, paday tutaj takie epitety, jak: stado gupkw, jestecie limakami. Pady stwierdzenia, e brak jest analiz, e nie ma adnej merytorycznej dyskusji. Pad te ze strony byego marszaka
Pose Wiesaw Stanisaw Janczyk:

Dzikuj bardzo. Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Usprawiedliwi si, e merytoryczne argumenty w tym obszarze przywoywaem w swoich poprzednich wystpieniach, kiedy debatowalimy na temat propozycji rzdu dotyczcych tych 67 lat. Chciabym powiedzie, e takie reformy, jak ta pseudoreforma dyskredytuj pastwo, podwaaj zaufanie do jego wadz i instytucji. Pastwo, ktre cofa przywileje i wypracowane wiadczenia, traci szacunek obywateli. (Pose Janusz Cicho: Niczego nie cofa.) Czy to jest plan rzdu Donalda Tuska i wicepremiera Waldemara Pawlaka? Caa ta ustawa jest pochwa antysolidarnoci spoecznej, zrywa uznane wizi pokoleniowe, zostawia spracowanych obywateli samym sobie, bez wiary w instytucj pastwa. Dlaczego dzisiaj rwnolegle do tej ustawy nie procedujemy w Sejmie, panie ministrze, na przykad nad dokumentem, ktry dawaby nadziej na popraw statusu materialnego rodziny? Dlaczego dzisiaj rwnolegle nie procedujemy nad dokumentem, ktry daby szans na wychowanie i wyksztacenie w polskiej ro-
73
Pose Wiesaw Stanisaw Janczyk dzinie wikszej liczby dzieci modym mamom i tatom, ktrzy chc mie dzieci, ale rezygnuj z rodzicielstwa, bo yj w ogromnym stresie, czuj dyskomfort zwizany z obaw utraty pracy, z widmem bezrobocia, s pozbawieni jakichkolwiek oson socjalnych zapewniajcych elementarne poczucie bezpieczestwa egzystencjalnego? Prosz pastwa, te czciowe emerytury, ktre zaproponowalicie, jakby agodzc swj pierwotny, bardzo surowy, bardzo ostry, bardzo liberalny projekt, to jest przecie nic innego, jak zjadanie wasnego ogona, bo cofa si kwot w otwartych funduszach emerytalnych i zmienia si wskanik, ktrym bdzie liczona emerytura z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych. (Dzwonek) Tak e te dziesitki tysicy ludzi, ktrzy manifestowali, i kilka milionw osb, ktre protestoway, biorc udzia w akcji zbierania podpisw prowadzonej przez robotnicz Solidarno, nie zostay w adnym stopniu usatysfakcjonowane zmian ostrza tego dokumentu, ktry pastwo przedoyli Wysokiej Izbie. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu panu posowi Tadeuszowi Woniakowi z Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Tadeusz Woniak:

Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Debatujemy nad niezwykle wanym przedoeniem, ktre jest przedoeniem antyobywatelskim, ktre doprowadzi do tego, e wielu naszych rodakw nie doyje emerytury, nie doyje czasu, kiedy po okresie pracy spokojnie mogliby, po pierwsze, odpocz, po drugie, powici si rodzinie i swoim pasjom, na ktre nie mieli czasu przez okres ycia zawodowego, poniewa byli zapracowani. Chciabym zapyta, panie ministrze, czy to przedoenie jest konstytucyjne? A mwi to w kontekcie przedoenia, o ktrym bdziemy jeszcze mwi, czyli tzw. reformy emerytalnej sub mundurowych. Pan premier Donald Tusk twierdzi, i dopiero ci funkcjonariusze sub mundurowych bd podlega nowym regulacjom, ktrzy przyjd do suby po wejciu w ycie teje regulacji, poniewa ci, ktrzy s w subie, przyszli na okrelonych warunkach. Drodzy pastwo, rozpoczynaem moj karier zawodow w roku 1984. Na okrelonych warunkach, panie ministrze. Nie chciaem by funkcjonariuszem Suby Bezpieczestwa, nie chciaem by funkcjonariuszem Milicji Obywatelskiej, nie chciaem by onierzem ludowego Wojska Polskiego, zostaem nauczycielem. Miaem okrelone moliwoci przechodzenia na emerytur: w wieku 60 lat na wczeniej-
sz, 65 lat jeeli chciabym pracowa do penego wieku emerytalnego. Dzisiaj pastwo chcecie mnie ukara za to, e nie byem esbekiem, chcecie mnie ukara za to, e nie byem milicjantem, a take takich jak ja. Nam si wydua prac do 67. roku ycia, a oni ju dawno s na emeryturze, maj nieze pienidze i jeszcze dorabiaj. Czy to jest sprawiedliwo spoeczna? Chyba tylko w wykonaniu Platformy Obywatelskiej. (Poruszenie na sali) Drodzy pastwo (Dzwonek), kwestia jest rwnie taka, eby szuka rodkw na Fundusz Ubezpiecze Spoecznych, ale przecie tych rodkw mona szuka nie tylko w najprostszy sposb, wyduajc nam wiek emerytalny. Najprostszym sposobem, panie ministrze i Platformo Obywatelska, byoby zmuszenie wszystkich obywateli do pracy do mierci, nie byoby problemu z emerytami. To tak samo, jak pani minister Fedak w jednej z dyskusji, kiedy mwilimy o bezrobociu tu przed otwarciem rynku pracy dla Polakw w Niemczech, powiedziaa, e bezrobocie nam spadnie, bo przewidujemy, e okoo p miliona Polakw wyjedzie do Niemiec do pracy. Drodzy pastwo, przecie to nie s argumenty rzdu. Rzd ma przeciwdziaa wyjedaniu Polakw za granic do pracy. Rzd ma tworzy warunki do pracy tutaj, odpowiednie warunki, odpowiednia pac i odpowiednie moliwoci, aby kady mg si rozwija dla dobra tego pastwa. Moi drodzy, jest jeszcze godno czowieka, nie moemy zapomnie o godnoci czowieka, godno czowieka w wieku 67 lat, a by moe kolejny rzd powie, e trzeba przechodzi na emerytur w wieku 70 lat. Wyobracie sobie te przedszkolanki, grnikw, wyobracie sobie

Panie pole, czas si skoczy, prosz konkludowa.

Ju kocz. ...ciko pracujcych zycznie ludzi. A gdzie godno? Pozostawiam was z tym pytaniem, odpowiecie sobie na nie w gosowaniu. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu panu posowi Krzysztofowi Michakiewiczowi z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
74
Pose Krzysztof Michakiewicz:

Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Proponowane zmiany w ustawie o emeryturach nie rozwizuj adnych problemw, nie s odpowiedzi na aktualne problemy naszego spoeczestwa, budz natomiast wiele kontrowersji i pyta. Dotyczy to wprowadzonej instytucji emerytur czciowych. W propozycjach rzdowych mamy, e kobiety, ktre ukocz 62 lata, i mczyni, ktrzy ukocz 65 lat, przy odpowiednim okresie skadkowym i nieskadkowym bd mogli uzyska emerytur czciow w wysokoci 50% kwoty emerytury, ktra bdzie dla nich wyliczona, i ta kwota nie bdzie podlega podwyszeniu do kwoty najniszej emerytury. W dzisiejszej sytuacji najnisza emerytura to 799,18 z, natomiast w 2011 r. minimum socjalne dla emerytw, dla jednej osoby, wynosio 984,38 z, natomiast dla maestwa emeryckiego 1623,66 z. Jestem bardzo ciekawy, czy ministerstwo przeprowadzio symulacj, czy ta emerytura czstkowa, te 50% emerytury, przy niskich emeryturach, przy najniszych emeryturach, wystarczy do przeycia, czy bdzie poniej minimum socjalnego, czy bdzie w wysokoci minimum egzystencji, czy da tym emerytom moliwo przeycia. Jeszcze gorzej wyglda to przy emeryturach rolniczych, bo to na pewno bdzie mniej, nie tylko jeli chodzi o minimum socjalne, ale to bdzie na pewno poniej minimum egzystencji. Przypomn, e w 2011 r. minimum egzystencji to byo 474 z. Czy ministerstwo przeprowadzio symulacje, jak w przyszoci emerytury czciowe bd si miay do minimum egzystencji i minimum socjalnego i skd te 50%? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
da, poniewa w tej sferze Polacy jeszcze nie osignli standardw europejskich, zwaywszy choby na jako ochrony zdrowia w Polsce. Drugie pytanie dotyczy zamierze rzdu w obszarze polityki rodzinnej. Rzd, uzasadniajc podniesienie wieku emerytalnego, powouje si rwnie na kryzys demograczny. Rzeczywicie mamy do czynienia z kryzysem, i to do powanym. W takim razie chc zapyta, jakie elementy polityki prorodzinnej przygotowa rzd, jakie macie pastwo konkretne propozycje poprawienia wskanika dzietnoci w Polsce, ktry, jak wiadomo, obecnie w ogle nie gwarantuje tak zwanej zastpowalnoci pokole w Polsce. Bardzo prosz o odpowied na pimie, poniewa, jak mwiam, chc odbywa spotkania wyborcze na ten temat i te materiay s niezbdne, choby po to, aby udowodni, i waciwie nie macie pastwo adnych argumentw. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani posanko. Gos zabierze pani posanka Barbara Bartu z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko.
Pose Barbara Bartu:

Szanowna Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Pierwsze pytanie chciaam skierowa do rzdu, a waciwie do pana premiera Donalda Tuska. Jakie moralne prawo ma rzd, jakie moralne prawo ma pan premier do zmiany wymaganego wieku emerytalnego, skoro czoowi politycy, w tym on sam, ale take minister nansw, w trakcie kampanii wyborczej, nie tak dawnej, bo w ubiegym roku jesieni, zapewniali, przytaczajc zreszt prawdziwe i racjonalne argumenty, o braku potrzeby, a waciwie nieracjonalnoci podnoszenia wieku? Jak dzisiaj pan premier moe mwi co innego, skoro idc po wadz, mwi Polakom, e nie bdzie podniesienia wieku emerytalnego? Pan pose z Platformy Obywatelskiej, ktry zreszt ju opuci sal, apelowa, abymy debatowali, posugujc si argumentami, i powoywa si na jeden wykres. Pozwoliam sobie chyba w odrnieniu od rzdu zamwi w Biurze Analiz Sejmowych szereg ekspertyz dotyczcych wanie tego, jak wyglda sprawa wieku emerytalnego w innych krajach, ile wynosi rednia przeycia po osigniciu wieku emerytalnego, jakie s rednie emerytury, i chciaabym przytoczy pastwu kilka danych. Na przykad... A nie, zacznijmy od Polski, od tego, jak to wyglda w Polsce. Duo mwimy o tym, e wydua si wiek ycia, tyle e w Polsce to s ostatnie dane, ktre otrzymaam w ostatnich dniach rednia ycia dla mczyzn, to jest przeycia po osigniciu wieku, wynosi 72,1, a dla kobiet 80,7. Na przykad we Francji, gdzie

Dzikuj bardzo, panie pole. Gos zabierze pani posanka Ewa Malik z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko.
Pose Ewa Malik:

Pani Marszaek! Szanowni Pastwo! Chciaabym zada dwa pytania dotyczce omawianej zmiany w ustawie o emeryturach. Po pierwsze, na jakie ekspertyzy naukowe i przez kogo przygotowane powoujecie si pastwo, uzasadniajc propozycj mechanicznego podniesienia wieku emerytalnego do 67. roku ycia? To wane i chc mie te materiay przy sobie w trakcie spotka wyborczych, aby udowodni, e po pastwa stronie nie stoj waciwie adne argumenty, aby t ustaw wprowadza. Bardzo prosz o konkretn odpowied, poniewa pastwa podstawowym argumentw jest to, i nastpio wyduenie ycia Polakw. Bardzo w to powtpiewam i chciaabym zobaczy te wyniki ba-
75
Pose Barbara Bartu rednia ycia mczyzn wynosi 78,3, a kobiet 85,3, wiek emerytalny zostanie podwyszony w 2017 r. do 62 lat. (Dzwonek) W Grecji a przecie Polska tak butnie zapowiada, e bdziemy pomaga Grecji rednia ycia wynosi 78,4 dla mczyzn i 82,8 dla kobiet, natomiast wiek emerytalny bdzie tam podnoszony do 65 lat. W Hiszpanii rednia ycia wynosi 79,1 dla mczyzn i 85,3 dla kobiet, w latach nastpnych wiek emerytalny zostanie podwyszony do 67 lat, ale, szanowni pastwo eby nie przedua nawet w Czechach, w ktrych podnosi si wiek do 65 dla kobiet i mczyzn, jest duszy redni wiek przeycia zarwno w przypadku mczyzn, jak i w przypadku kobiet. Min czas przewidziany na wypowied, wic jeszcze tylko jedno pytanie skierowane do pana premiera: Co jako pose polskiego Sejmu mam odpowiada polskim obywatelom, naszym wyborcom, kiedy przychodz, a przychodz do kadego biura poselskiego, i pytaj zarwno ci tu po studiach, jak i ci 40-letni i 50-letni, a teraz na pewno bd przychodzi i szedziesiciokilkuletni gdzie jest praca? Mwicie pastwo, cytujc Staszica, e naley pracowa, tyle e pastwo polskie pod rzdami Platformy Obywatelskiej i PSL nic nie robi, aby ta praca bya, a wprost odwrotnie: zabiera nawet pienidze na aktywizacj zawodow z Funduszu Pracy na inne cele. Szanowni pastwo, ostatni moment, zastanwcie si, dlaczego tak chcecie krzywdzi wasnych wyborcw. Dzikuj. (Oklaski)
robotnych. Ot stopa zatrudnienia wynosi to s dane z 2010 r. 59%, natomiast wskanik zalenoci nansowej 70%. I obok tego wskanika zalenoci demogracznej s prognozy rzdu, ktre wskazuj, e zakada si, i w 2050 r. stopa zatrudnienia bdzie wynosi 62,5%, a wskanik zalenoci nansowej wzronie do 100%. Nadal wydawaoby si, e musimy podwysza wiek, tyle e rzd nie mwi o jeszcze jednej kwestii: e gdyby stopa zatrudnienia w 2050 r. wynosia 76%, jak w tej chwili osigaj przodujce kraje Unii, to stopie zalenoci ekonomicznej, ten odsetek zalenoci, wynosiby 73%, a wic skoczyby zaledwie o 3% w stosunku do obecnego. Zatem jak to jest? To praca bdzie szuka ludzi czy stopa zatrudnienia jest planowana w wysokoci 62,5%? (Dzwonek) Czy tak mao ambitne plany oznaczaj, e rzd nie widzi innego scenariusza, czy nie potra innego scenariusza przedstawi? Wreszcie co z aktywnoci zawodow, o ktrej pastwo mwicie, e bdzie przede wszystkim determinowana bardzo ma poda ludzi w wieku produkcyjnym? To dlaczego tak niski wskanik zatrudnienia, ktry powoduje tak wysoki wskanik zalenoci ekonomicznej? Panie ministrze, posugujmy si liczbami. Nie chc ucieka si do adnej demagogii. Dzikuj bardzo.

Dzikuj bardzo, pani posanko. Ostatnie pytanie zada pani posanka Gabriela Masowska, Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko.

Dzikuj bardzo, pani posanko. Kolejne pytanie zada pani posanka Maria Zuba z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko. Nie ma pani posanki. W takim razie pani posanka Krystyna ybacka z Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej. Bardzo prosz, pani posanko.
Pose Gabriela Masowska:

Dzikuj bardzo, pani marszaek. Panie ministrze, chciaabym zapyta, czy pastwo przeprowadzalicie analizy porwnawcze kracowej wydajnoci pracy i wynagrodze? To dopiero pokazywaoby, i to w ukadzie rnych grup zawodowych i grup spoecznych, na ile za t ustaw przemawia ekonomia, a na ile przemawiaj interesy jakich klanw, konsorcjw ubezpieczeniowych i nansjery. Z mojej wiedzy wynika, e ju od 55. roku ycia kracowa wydajno pracy wyranie si zmniejsza, w lad za tym nie idzie obnianie si wynagrodze chociaby z powodu oporu zwizkw zawodowych, pewnych regu prawnych, a take zwyczajw. Wobec tego z korzyciami dla budetu moe by naprawd bardzo, bardzo rnie. Czy pastwo przeprowadzilicie analiz porwnawcz wynagrodze i kracowej wydajnoci pracy, ale w strukturze dla rnych grup zawodowych i grup spoecznych? Jest to jeden z powodw, dla ktrych przedsibiorcy zatrudniaj nie ludzi starszych, ale modych. Waciwie od 50. roku ycia takie zatrudnienie w obecnej sytuacji na naszym rynku pracy
Pose Krystyna ybacka:

Pani Marszakini! Wysoka Izbo! Prosz mi wybaczy gar liczb, ktrymi si posu, ale myl, e dobrze, abymy t dyskusj sprowadzili do takiego wanie wymiaru. Jednym z argumentw podstawowych, jakimi rzd si posuguje, jest tzw. wskanik zalenoci demogracznej, ktry istotnie skacze z 19% w roku 2010 do 56% w roku 2050 pan minister, zdaje si, mnie nie poprawi tyle e chc zada pytanie, dlaczego pastwo posugujecie si tylko tym jednym wskanikiem. W kategoriach ekonomicznych wane s dwa inne wskaniki. Jednym z nich jest wskanik tzw. zalenoci nansowej dotyczcy odsetka ludzi, ktrych bytowanie jest uzalenione od transferu nansowego tych, ktrzy pracuj. A wic dotyczy emerytw, bez-
76
Pose Gabriela Masowska zdarza si bardzo rzadko, ludzie ci s bowiem ju wyeksploatowani zycznie, a take psychicznie. Nawiasem mwic, czy zasigalicie pastwo przy pracach nad t ustaw opinii nie tylko ekonomistw, ale i psychologw? Czy tak radykalne zwikszenie obowizku pracy dla ludzi w podeszym wieku do 67. roku ycia w ogle ma sens? Jakie to przyniesie skutki? I jeszcze jedno krtkie pytanie: Co macie pastwo do zaproponowania tym wszystkim (Dzwonek), ktrzy nie bd mogli pracowa do 67. roku ycia ze wzgldu na stan zdrowia, wyczerpanie? Czy przeprowadzalicie pastwo analizy i co im proponujecie? Czy zasiki, jak pomoc? Ile to bdzie kosztowa? Czy wobec tego takie s wyliczenia i gdzie mog si z tymi wyliczeniami zapozna, jeeli pan minister dzisiaj nie jest w stanie odpowiedzie? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani posanko. Lista posw zapisanych do gosu zostaa wyczerpana. Udzielam gosu podsekretarzowi stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej panu Markowi Buciorowi, aby odpowiedzia na zadane pytania. Bardzo prosz, panie ministrze.

Dzikuj, pani marszaek. Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Rozmawiamy dzi o ustawie podwyszajcej i wyrwnujcej wiek emerytalny w Polsce, ustawie o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych oraz niektrych innych ustaw. Zaoenia do tej ustawy zostay przedstawione przez pana premiera w expos i od tego momentu rozpoczy si prace nad przygotowaniem ustawy, ktre zaskutkoway 14 lutego tego roku wysaniem gotowego projektu nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz niektrych innych ustaw do konsultacji spoecznych. Konsultacje spoeczne byy dugie i intensywne i odbyto w ramach tych konsultacji szereg spotka. Na podstawie dzisiejszej dyskusji mam wraenie, e wikszo osb dokadnie wie, co jest przedmiotem tej ustawy, bo wystpienia klubowe w peni potwierdziy t wiedz, ale rwnie cz posw, szczeglnie opozycji, wskazuje, e nie zna przyczyn, dla ktrych ta ustawa zostaa przygotowana. Mam wraenie, e ostatni osob, ktra wskazaa konieczno, ale i pierwsz, ktra wyartykuowaa konieczno takiej zmiany w expos, by wanie pan premier Donald Tusk. Wczeniej przecie odbya si bardzo duga debata naukowa i w ramach tej debaty
rodowiska eksperckie bardzo dugo przekonyway rzd do tego, aby podj wanie te dziaania. Poniewa posowie wskazuj, e bogate uzasadnienie do tej ustawy, osiemdziesiciokilkustronicowe, nie przekonuje ich, i e rzd, jak mwia przedstawicielka Prawa i Sprawiedliwoci, pani wiceprzewodniczca Komisji Nadzwyczajnej, stosuje sztuczki socjotechniczne, nie chce debaty, mwi, e jest zdziwiona tym, e rzd sta si nagle tak zatroskany, w ogle przeprowadzia ca krytyk wskazanych zmian demogracznych i wskazaa, e brak jest ekspertw, pragn odesa, w szczeglnoci posw klubu Prawo i Sprawiedliwo, do pracy Ubezpieczenia spoeczne w Polsce 10 lat reformowania pod redakcj naukow pani Jzefy Hrynkiewicz... (Pose Elbieta Rafalska: Jzeny.) Jzefy, ktra w swojej pracy zawara rwnie cay artyku napisany przez pana prof. Zbigniewa Strzeleckiego i Janusza Witkowskiego Demograczne uwarunkowania systemu ubezpiecze spoecznych w Polsce. W tych Demogracznych uwarunkowaniach... wszystkie te najwaniejsze kwestie zostay poruszone i omwione, rwnie to, jak to si dzieje, jakie s zmiany demograczne w Polsce. (Pose Tadeusz Iwiski: A dlaczego nie byo wysuchania publicznego?) Czy co si panu stao, panie pole? (Pose Tadeusz Iwiski: Dlaczego nie byo wysuchania publicznego?) Co si panu stao? Nie rozumiem. (Pose Tadeusz Iwiski: Nie, nic mi si nie stao, chyba panu. Dlaczego nie byo wysuchania publicznego?) Jeli tak, to dzikuj.

Panie pole...

Jeeli mog, to bd kontynuowa. (Pose Tadeusz Iwiski: Niech pan si zachowuje grzeczniej.)

Panie pole Iwiski, bardzo prosz nie przeszkadza panu ministrowi.

Wanie zapytaem, czy co si wydarzyo.
77

Panie pole, prosz nie przeszkadza. (Pose Tadeusz Iwiski: Niech pan si zachowuje.) Wiem, e pan ma bardzo donony gos, ale prosz nie przeszkadza. (Pose Tadeusz Iwiski: Moemy si zgosi do paskiego ministra.) Panie pole, prosz ju skoczy te uwagi.

Przepraszam, czy mog kontynuowa?

Bardzo prosz kontynuowa, panie ministrze.

Pragn przeczyta fragment pracy Najnowsza prognoza demograczna ludnoci Polski do 2035 r. oraz prognoza gospodarstw domowych, ktra ukazuje niezbyt optymistyczne perspektywy rozwoju demogracznego naszego kraju. W sposb syntetyczny prawidowoci przyszego rozwoju ludnoci mona scharakteryzowa w sposb nastpujcy: Po pierwsze, powolny wzrost wspczynnika dzietnoci, ale spadek liczby urodze w dugim okresie. Po drugie, systematyczna, ale wolniejsza poprawa umieralnoci, niewielki spadek natenia zgonw. Po trzecie, wyduenie trwania ycia. Po czwarte, mniejsza intensywno migracji. Po pite, systematyczny ubytek liczby ludnoci Polski. Po szste, gbokie zmiany w strukturze ludnoci wedug wieku. Po kolejne, niewielki wzrost liczby gospodarstw domowych, istotne zmiany w ich strukturze. Jeeli przejrzymy t prac, to widzimy, e te zmiany s konieczne. To nie jest tak, e tylko ta jedna praca o tym mwi. Sigajc po prace z ostatniego czasu, naley wskaza kolejn prac chociaby z roku 2012... (Gos z sali: Pani prof. Hrynkiewicz?) Ta akurat nie, ale wskazuje... (Gwar na sali) Wanie, pani pose, przechodz do tego. Wanie przechodz do tego. Pani prof. Urszula Kalina-Prasznic, Wydawnictwo C.H. Beck, biecy rok, w pracy Spoeczne zabezpieczenie emerytalne pracownikw midzy prawem a rynkiem wskazuje, e na caym wiecie podejmowano rne inicjatywy majce na celu ograniczenie wydatkw emerytalnych. Wanie to ograniczenie wydatkw emerytalnych umoliwia funkcjonowanie systemw emerytalnych i zabezpiecza przy-
sze emerytury. Dziaania te w wikszoci pastw przybray form kompleksowych reform, ktre wpisay si w nurt przemian politycznych ograniczajcych rol pastwa i funduszy publicznych w gospodarce. Wrd tych najwaniejszych zmian, ktre s czynione w poszczeglnych pastwach Europy, wskazuje, po pierwsze, obnienie stopy zastpienia. To nie jest specyka typowo polska, e u nas nastpuje obnienie stopy zastpienia. Pokazuje te poszczeglne przykady, m.in. dotyczce Niemiec. Po drugie, wskazuje wyduenie okresu ubezpieczenia wymaganego do uzyskania emerytury w penej wysokoci. Te okresy wymagane do uzyskania emerytury w penej wysokoci na przykad we Francji, o ktrej tak wiele mwiono, wyduono z 37,5 do 40 lat zatrudnienia. W innych krajach jest podobnie: wyduenie okresu, z ktrego zarobki stanowi podstaw do obliczenia emerytury, i kolejne podniesienie poziomu skadek emerytalnych, kolejne podwyszenie ustawowego wieku emerytalnego i szereg innych. To samo dzieje si w Polsce i odbywa si to rwnie obecnie. Jeeli wemiemy niedawn publikacj, bo waciwie z wrzenia 2011 r., a wic na dwa miesice przed expos pana premiera Tuska, pt. Ewolucja ubezpiecze spoecznych w okresie transformacji ustrojowej, to prof. ukowski wskazuje tam, co naley zrobi w systemie emerytalnym, zwaszcza z ekonomicznego punktu widzenia. Kluczowe jest podniesienie wieku emerytalnego, nie ma adnego uzasadnienia, bymy mieli przechodzi na emerytur w tym samym wieku, co 20 czy 30 lat temu, w sytuacji gdy yjemy coraz duej, i to coraz duej w dobrej formie. Dobrze, e udao si praktycznie rozwiza problem wczeniejszych emerytur. To jest sukces obecnego rzdu. (Pose Elbieta Rafalska: Niech pan odpowiada na zadane pytania.) Obecne problemy nansowe systemu emerytalnego byyby mniejsze, gdyby nie przeduenie przez poprzednikw obowizywania wczeniejszych emerytur poza zakadany pierwotnie termin. Rozwizanie problemu wczeniejszych emerytur byo dobrym pierwszym krokiem, za ktrym powinny pj kolejne. Nie tylko zrwnanie wieku emerytalnego kobiet z wiekiem mczyzn, lecz take podniesienie wieku dla obu pci stopniowo do 67 lat. Wiele krajw podejmuje takie odwane reformy. U nas unika si tego tematu, jak ognia. Jest bowiem trudny politycznie, zakada si cigle, e ludzie nie zaakceptuj takiej zmiany. Tymczasem obowizkiem rzdu jest mdre pokazywanie, e wyszy wiek emerytalny jest najlepszym rozwizaniem problemw, wobec ktrych staj wszystkie systemy emerytalne, zwaszcza e w Polsce jest on tak niski i e ludzie yj coraz duej. Podniesienie wieku emerytalnego ley w interesie wszystkich, take ubezpieczonych. To sposb na lepsze ycie z pracy i lepsz emerytur. Tak mwi te publikacje naukowe. Jeeli tak na to spojrzymy, to dziaanie rzdu i przedoenie tego projektu jest w peni zrozumiae. Rw-
78
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior nie Trybuna Konstytucyjny w wyroku z 15 lipca 2010 r., dotyczcym rnego wieku emerytalnego, wskaza, e tak, faktycznie, to jest dopuszczalne, podkreli jednak, e naley stwierdzi, i omawiana sytuacja ma charakter dynamiczny. Obecnie mona zauway zmniejszenie si wskazanych rnic o charakterze spoecznym, funkcjonalnym. Z kolei rnice biologiczne midzy osobami obu paci maj charakter obiektywny i wobec tego bd wystpowa zawsze. Jednake bd one w przyszoci w mniejszym stopniu uzasadnia zrnicowanie wedug kryterium pci rozwiza prawnych dotyczcych wieku emerytalnego, obejmujcych og osb, skoro w wielu zawodach rnice te nie maj wpywu, albo maj sabszy ni dawniej wpyw na zagroenie stanu zdrowia i jako wykonywanej pracy. Warto doda, e reformy polegajce na zrwnaniu wieku emerytalnego s planowane, realizowane albo zakoczone w wielu pastwach europejskich. Zmiany w tym kierunku s take traktowane jako cel do osignicia w przyszoci przez poszczeglne pastwa w wietle prawa Unii Europejskiej i prawa midzynarodowego. W tym stanie rzeczy Trybuna Konstytucyjny postanowi o skierowaniu do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej sygnalizacji w trybie art. 4 ust. 2 ustawy o TK dotyczcej celowoci podjcia dziaa ustawodawczych zmierzajcych do stopniowego zrwnania wieku emerytalnego kobiet i mczyzn. A wic jeeli spojrzymy rwnie na wyrok Trybunau Konstytucyjnego, to w tym zakresie te wida, e Trybuna Konstytucyjny to sygnalizuje, wystpuje o zrwnanie wieku emerytalnego. Od tego wyroku Trybunau Konstytucyjnego byy trzy zdania odrbne, ale te zdania odrbne bynajmniej nie byy sprzeczne z sygnalizacj, o ktrej bya mowa przed chwil. Sygnalizacja dotyczya wanie tego, e w opinii osb, ktre zgaszay zdania odrbne, naley dokona wanie wyrwnania wieku emerytalnego. S rne powody tego wyrwnania wieku emerytalnego. To nie tylko nierwno dotyczca tego, e wiadczenie bdzie nisze, na co bardzo wyranie wskazywaa w swoim zdaniu odrbnym m.in. pani prof. Teresa Liszcz, ale te, na co rwnie wskazywaa, to, e niszy wiek emerytalny powoduje, i kobiety naraone s na dyskryminacj, poniewa s wypychane z rynku pracy, one s po prostu wczeniej zwalniane z miejsca zatrudnienia. Tak wic tu te nie mamy takich wtpliwoci. W odniesieniu do tablic dalszego trwania ycia paday te takie pytania, jak dugo osoba po przejciu na emerytur bdzie na tej emeryturze przebywaa, jak dugo bdzie j pobieraa. Takie urednione tablice s oczywicie prezentowane przez Gwny Urzd Statystyczny. One su m.in. wanie do wyliczenia wiadczenia emerytalnego. Niewtpliwie
w wietle tych tablic im pniej przejdziemy na emerytur, tym nasze wiadczenie bdzie wysze. Nieprawd jest rwnie to, e dalsze trwanie ycia nie wydua si, bo ono si wydua, i to nawet w sposb obserwowalny z roku na rok. Jeeli bowiem wemiemy komunikat prezesa GUS z 24 marca 2011 r. w sprawie tablic redniego dalszego trwania ycia kobiet i mczyzn, to zauwaymy, e wedug tego komunikatu dalsze trwanie ycia kobiet, mczyzn w wieku 60 lat wynosi przecitnie 251,5 miesica. Ju w przypadku komunikatu z tego roku, z 23 marca 2012 r., dalsze trwanie ycia wynosi 254,8 miesica, a wic nastpuje wyduenie dalszego trwania ycia o kolejne 3 miesice. Podobnie jest zreszt w przypadku osb 65-letnich. Wedug tablic sprzed roku jest to 208,6 miesica, a w przypadku tegorocznych 211,8 miesica. W przypadku osb 67-letnich jest to 192,1 miesica, a obecnie ju 195,3 miesica. Wida wic, e to wyduanie dalszego trwania ycia postpuje. Paday pytania o wiek emerytalny w innych krajach. Ten wiek emerytalny jest zaprezentowany w uzasadnieniu, on jest widoczny na str. 23. Tam te wskazalimy pastwa, ktre po 2020 r. osigaj wiek emerytalny, ktry rwnie i u nas bdzie osigany, a wic Niemcy, Dania, dalej Hiszpania. Prosz pastwa, w przypadku Francji, o ktrej tak wiele si mwi, o tych 62 latach, musimy pamita, e te 62 lata to jest ten niszy wiek emerytalny, uprawniajcy do niepenej emerytury. Ten peny wiek obecnie wynosi 65 lat, a w roku 2020 bdzie wynosi 67 lat. Ale jest rwnie Irlandia z wiekiem po 2020 r. wynoszcym 68 lat czy Wielka Brytania, gdzie ten wiek po 2020 r. rwnie wyniesie 68 lat. Tak wic, jak pastwo widz, s to trendy, ktre nastpuj, i nie ma tu czego nadzwyczajnego w przypadku Polski w stosunku do tego, co dzieje si w innych pastwach. Byo pytanie o to, w ktrym kraju jest szybszy skok, jeli chodzi wanie o te 7 lat. Jeeli wemiemy pod uwag Wielk Brytani, to jest podniesienie nie tylko z 60 lat do 67 lat, ale dugofalowo z 60 lat do 68 lat. Prosz pastwa, kolejne kwestie dotyczyy m.in. przebiegu naszych dyskusji, konsultacji, tempa prac. Jeeliby przyj zaoenie, e te prace maj trwa jeszcze ile kolejnych miesicy, to w kolejnym kroku pastwo powiedz, e jest krtkie vacatio legis, e osoby uprawnione do tego przejcia na emerytur w przyszym roku zostay zaskoczone. W zwizku z tym wszystko wskazuje na to, e to vacatio legis bdzie okoo 6-miesiczne. Dlatego te nie bdzie takiego zaskoczenia. Czy prawa nabyte zostay naruszone? Trybuna Konstytucyjny niejednokrotnie wyranie wskazywa, e aby mwi o naruszeniu praw nabytych, musimy mie do czynienia z sytuacj, w ktrej, prosz pastwa, po spenieniu wszystkich przesanek, wszystkich tych moliwych do spenienia warunkw, aby otrzyma wiadczenie emerytalne... Jeeli wtedy dokonalibymy przesunicia, to tak, ale jeeli dana
79
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior osoba jeszcze nie spenia wszystkich warunkw, to jak najbardziej takie dziaania s moliwe. Dzikuj pastwu bardzo. (Oklaski) (Pose Elbieta Rafalska: A wiek emerytalny kobiet?)

Dzikuj bardzo, panie pole. (Pose Tadeusz Iwiski: W sprawie formalnej, pani marszaek.) Udzielam teraz gosu pani posance Hrynkiewicz w trybie sprostowania.

Pani Marszaek! Panie Ministrze! Szanowne Panie Posanki! Szanowni Panowie Posowie! Byam na posiedzeniu Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny, gdzie jest rozpatrywana rwnie wana sprawa wynagrodzenia minimalnego, i prosiabym pani marszaek, aby zwrci uwag na to, eby jeli odbywa si bardzo wana debata, dotyczca wielu pokole nie odbywao si jednoczenie posiedzenie Komisji Polityki Spoecznej i Rodziny. Posowie komisji powinni tutaj po prostu by i powinni wysucha tego (Oklaski), dlatego e w tamtej komisji podejmuje si wane decyzje. Wyglda na to, e nie chcemy wiedzie, co jest w tych sowach, nie chcemy wiedzie, jakie s skutki przyjcia tych ustaw, tylko po prostu spychamy prac. To jest po prostu niedopuszczalne. Taka praca w Sejmie nie moe mie miejsca. Nie chc by wykazywana przez media ani przez pana posa... (Pose Andrzej Orzechowski: Czy to jest sprostowanie?) Panie pole, jak pan bdzie chcia do mnie przemwi, zapraszam pana, porozmawiamy. Chciaabym teraz krciutko nawiza do tego, co mi zreferowano z wypowiedzi pana ministra, a co odnosio si do mnie. Jestem po prostu zdumiona. Publikacje naukowe nie nadaj si bezporednio do zastosowania w polityce. One maj zupenie inny charakter i zupenie inne jest ich przeznaczenie. Mona zatem w sposb wybirczy wyjmowa pewne rzeczy i mona pewne rzeczy cytowa. Jeszcze raz podkrelam: nigdy, odkd pastwo zaczlicie wprowadza pana jeszcze tam nie byo co stao si w Polsce ju na pocztku transformacji, a z bardzo duym nasileniem miao miejsce w latach 1995, 1996 i 1997, kiedy zaczto wprowadza system kapitaowy do ubezpieczenia spoecznego... (Dzwonek) Druga sprawa, o ktrej chc powiedzie: powinien pan, panie ministrze, po prostu przej podstawowy
kurs demograi, bo pan nie wie, jak z tych danych demogracznych korzysta. (Oklaski) S one, jak wida, po prostu bardzo trudne. Rzeczywicie s trudne. Dlatego te na porzdnych studiach uczy si demograi i uczy si korzystania z danych demogracznych. Jeli pan chciaby ju cytowa, to ja jestem autork wielkiej ekspertyzy dotyczcej polityki ludnociowej pastwa wobec ludzi starych i ludzi niesamodzielnych, ludzi niepenosprawnych. Liczy ona blisko 100 stron. Tak samo jak jestem redaktorem pracy naukowej, wydanej dosownie trzy tygodnie temu, ktra dotyczy sytuacji ludzi starszych w Polsce. Tam s naprawd bardzo dokadne analizy, o ktrych pan mwi. Ekspertyza jest dostpna na stronie internetowej, jest opracowana w Rzdowej Radzie Ludnociowej i jest zoona do oceny rzdu. A wic rozumiem, e pastwo powinnicie z takich materiaw korzysta. W pracach naukowych znajdzie pan rne pogldy na rne tematy, poniewa tam si odbywa tak naprawd debata. Natomiast porzdek podejmowania decyzji politycznych jest zupenie inny. Tutaj mwimy o tym, jakie cele pastwo chcecie zrealizowa. Ja jestem ze szkoy polityki spoecznej takiej, gdzie reformy przeprowadzao si po to, eby ludziom yo si lepiej. (Oklaski) Natomiast traam do Sejmu, w ktrym koalicja rzdzca przeprowadza reformy spoeczne, eby ludziom yo si gorzej. (Oklaski) Jestem zasypana rnymi interwencjami moich wyborcw, nie tylko z mojego okrgu, take z pastwa okrgw, ktrzy pisz do mnie dziesitki, setki listw, proszc o pomoc i interwencj. Ta pomoc i interwencja jest potrzebna wskutek wprowadzenia przez was ewidentnie zych ustaw. I to po prostu powinno... Jeli nie boicie si prokuratora, bo uwaacie, e caa wadza naley do was, to bjcie si przynajmniej wasnego sumienia. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani posanko. Informuj, e wniosek pani dotyczcy komisji zostanie przekazany pani marszakini Kopacz. W jakiej sprawie formalnej? (Pose Tadeusz Iwiski: W sprawie formalnej.) Ale w jakiej? (Gos z sali: Pani marszaek powinna zapozna si z regulaminem.) No, zobaczymy, jaka to bdzie sprawa formalna, panie pole.

W sprawie formalnej. Chciabym, pani marszaek, eby pani pouczya pana ministra, jak naley zachowywa si wobec posw, a jak nie naley.
80

Pouczenie nie jest spraw formaln, panie pole.

Nie, to jest take tak spraw, dlatego e to przedstawiciele rzdu przychodz do Sejmu, eby by kontrolowani przez parlament, a nie odwrotnie. Natomiast pana wystpienie przypomina mi zachowanie pocztkujcego asystenta, ktry przychodzi tutaj i wydaje mu si, e posowie s studentami, cytuje jakie fragmenty wypowiedzi, udajc, e nie pamita, e jego kierownik katedry, czyli minister nansw, oraz dyrektor instytutu, czyli premier, mwili co innego wczeniej. I to do nich pan powinien to kierowa. A na przykad nie dowiedzielimy si, dlaczego nie wyrazilicie zgody na wysuchanie publiczne. No, pan si skompromitowa take. Powtarzam: to jest kontrola przez Sejm rzdu, a nie pouczanie parlamentarzystw. Taka rzecz by si nigdy nie moga zdarzy w Bundestagu czy w Izbie Gmin. Pomijam brak kultury, panie ministrze Bucior. (Oklaski)

Panie pole, to nie by wniosek formalny. (Pose Tadeusz Iwiski: To by wniosek formalny.) Panie pole, to nie by wniosek formalny. (Pose Tadeusz Iwiski: To by wniosek formalny. Niech si pani douczy.) Wzajemnie, bardzo prosz zapozna si z regulaminem, panie pole, i prosz mnie nie poucza. Teraz udzielam gosu sprawozdawcy komisji panu posowi Januszowi Cichoniowi. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Janusz Cicho:

Pani Marszakini! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! (Gwar na sali) Par pyta adresowanych byo do mnie, gwnie te dotyczce celw reformy. Ja to wyartykuowaem, myl, wystarczajco dobrze w ramach sprawozdania. Mwiem te o tym przy okazji dyskusji w ramach pierwszego czytania. Powtrz, bo zdaje si, e jednak w dalszym cigu to nie do wszystkich traa, a niektrzy twierdz, przekornie dosy, e wicej znaczy mniej. Reforma, ktr proponujemy, suy przede wszystkim przyszym emerytom. Pozostawienie systemu bez zmian prowadzi do tego, e emerytury bd godowe. Nie chcemy doprowadzi do drastycznego uboenia polskich emerytw. Nie obiecujemy im emerytur pod palmami, ale chcemy, aby te emerytury byy godziwe. Do tego prowadzi ta reforma i to jest kluczowa, podstawowa kwestia. Nie bez znaczenia jest take to, odwoujc si do podstaw, elementw podstawowych zupenie, jeli chodzi
o demogra, e te zmiany maj rwnie zagodzi w pewnym stopniu skutki spadku, zmniejszania si zasobw pracy w Polsce, co biorc pod uwag dzisiejsz sytuacj demograczn, jest nieuchronne. Mwiem o tym, e rocznik, z ktrego ja jestem, 1957, to jest rocznik, z ktrego jest ponad 600 tys. osb dzisiaj w Polsce, a na przykad rocznik 2003 to jest rocznik, z ktrego mamy 348 tys. osb. 250 (Gwar na sali)... 348 tys. to jest absolutny ni. Troch poniej... Doek niu to 2003 r. 2, 3 tys. nie bdziemy w tej chwili o to si spiera. Pamitam, e jednak jeli chodzi o urodzenia, byo to poniej 350 tys. (Pose Jzefa Hrynkiewicz: 351.) Myl, e to nie ma wikszego znaczenia, rzd wielkoci pozostaje. 250 tys., 200250 tys. o tyle bd nam spaday potencjalne zasoby pracy na skutek przeobrae demogracznych w najbliszych latach, bo roczniki wyu demogracznego z tego rynku pracy bd schodziy, a wchodzi na bd roczniki niu demogracznego. Od 1983 r. do 2003 r. z roku na rok w Polsce rodzio si mniej dzieci i ludzie urodzeni w tamtych rocznikach bd wchodzili na rynek pracy przy jednoczesnym schodzeniu z tego rynku pracy tak na dobr spraw rocznikw wyu demogracznego. Jednoczenie wemy pod uwag fakt, e w Polsce zatrudnienie w ostatnich latach mimo kryzysu wzroso. Jeszcze na pocztku XXI w. pracowao w Polsce wedug danych BAEL 13,5 mln osb, dzisiaj pracuje ponad 16 mln osb. Pewna korekta nie mamy jeszcze ostatecznych danych, jeli chodzi o spis powszechny, pani profesor. Wstpna analiza wykazuje, e bdzie to nieco mniej ni wedug ostatniego badania BAEL za czwarty kwarta ubiegego roku, bo mwic o 16 mln, mwi o ostatnich danych publikowanych, jeli chodzi o BAEL (badanie aktywnoci ekonomicznej ludnoci). Niemniej warto zauway, e to zatrudnienie jednak wzroso z 13,5 mln do 16 mln i wyglda na to, e dalej bdzie roso, mamy w tym zakresie pewien potencja. Warto zwrci uwag, e poowa miejsc pracy, ktre powstay w ostatnich czterech latach w Unii Europejskiej, to s miejsca pracy, ktre powstay w Polsce. Te zmiany demograczne, o ktrych mwiem, doprowadz do tego, e potencjalne zasoby pracy bd mniejsze. Musimy w jaki sposb ten ubytek agodzi. Wyduenie wieku emerytalnego to jest jeden ze sposobw. Drugi to jest podniesienie take aktywnoci zawodowej, bo dzisiaj aktywno zawodowa w Polsce na poziomie 66%, przecitna unijna, w dalszym cigu wiadczy o tym, e mamy take pewne rezerwy w tym zakresie i e te zasoby moemy wykorzystywa lepiej. W tej sytuacji, w jakiej jestemy, robimy to nie najgorzej. Przykady mwice o wzrocie liczby miejsc pracy w Polsce, o wzrocie zatrudnienia dobrze wiadcz o tym, e mimo trudnych sytuacji radzimy sobie nie najgorzej. W tym kontekcie, mog powiedzie, wobec tego poprawki PiS-u, poprawki SLD prowadz do utrzymania w jakiej mierze status quo, czyli bez zmian, prowadz wprost tak naprawd do zuboenia i do
81
Pose Janusz Cicho godowych emerytur, prowadz wreszcie do tego, e generuj zagroenie tak naprawd take dla rozwoju gospodarczego Polski. Pamitajmy bowiem o tym, e mwimy o zmianach wprowadzanych stopniowo i e to, o czym mwiem, w kategoriach agodzenia skutkw, te nie dokona si w cigu jednego dnia czy roku. Mwimy o dziaaniach w duszym okresie. Pani prof. ybacka przytaczaa tutaj dane dotyczce obcienia ekonomicznego, ja mwiem o aktywnoci zawodowej. Warto te zwrci uwag na to, pani profesor, e dzisiaj na jednego emeryta przypada 5 pracujcych, a w jakiej... (Pose Krystyna ybacka: Ja tylko pokazuj wskaniki.) ...niedalekiej perspektywie, bo w roku 2030, to bdzie 2,5 osoby na jednego emeryta. To te jest wskazanie, e tak na dobr spraw, jeli chodzi o te zasoby pracy i relacje, co nieco musimy zmieni. Pomijam to take, e niebawem liczba osb w wieku powyej 65 lat przekroczy take 30%, co trzecia osoba w Polsce niebawem bdzie w wieku powyej 65 lat. To wiadczy te o procesie starzenia si naszego spoeczestwa, z ktrym mamy do czynienia. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
W zwizku z tym, e w czasie drugiego czytania zgoszono do przedoonego projektu ustawy poprawki, proponuj, aby Sejm ponownie skierowa ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej w celu przedstawienia sprawozdania. Jeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaaa, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Przystpujemy do rozpatrzenia punktu 6. porzdku dziennego: Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw (druki nr 330 i 370). Prosz o zabranie gosu sprawozdawc komisji pana posa Janusza Dzicioa. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Sprawozdawca Janusz Dzicio: Wicemarszaek Wanda Nowicka:

Dzikuj bardzo, panie pole. W trybie sprostowania pani posanka ybacka. Bardzo prosz. Szanowna Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Sprawozdanie w imieniu Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw. Sejm na 13. posiedzeniu w dniu 27 kwietnia 2012 r., na podstawie art. 39 ust. 2 regulaminu Sejmu, skierowa powyszy projekt ustawy do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego w celu rozpatrzenia. Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego, po rozpatrzeniu tego projektu ustawy na posiedzeniach w dniach 4 i 7 maja 2012 r., wnosi, aby Wysoki Sejm uchwali raczy zaczony projekt ustawy. Jednoczenie komisja zgodnie z art. 43 ust. 3 regulaminu Sejmu przedstawia na danie wnioskodawcw 32 wnioski mniejszoci. Dzikuj bardzo.

Pani Marszakini! Wysoka Izbo! W trybie sprostowania. Pan pose Cicho by moe nie zrozumia z mojego powodu, moe nie mwiam zbyt dokadnie. Ja rzeczywicie przytaczaam przez pastwa powtarzane wskaniki zalenoci demogracznej, tu jestemy zgodni. Natomiast mwiam o tym, e pastwo nie przytaczacie dwch innych wskanikw, wskanika zalenoci ekonomicznej i stopy zatrudnienia, i e planowana na rok 2050 ta relacja jest taka, e pastwo planujecie stop zatrudnienia 62,5 i wtedy oczywicie... jeli 66, to nie skoczy do 100 wskanik zalenoci, tylko do 98, ale i tak mocno skacze. Natomiast gdyby zaoy stop zatrudnienia na poziomie 76, to wskanik zalenoci nansowej jest 73, a wic tylko o 3% wyszy ni mamy w tej chwili, a to wiadczy, e pastwo bardzo jednostronnie spojrzelicie na problem. I o tym mwiam. Dzikuj bardzo.

Dzikuj bardzo, pani posanko. Zamykam dyskusj.

Dzikuj bardzo, panie pole.
82
Projekt ustawy dotyczcy zmian w systemie emerytalnym sub mundurowych
Wicemarszaek Wanda Nowicka Sejm ustali, e w dyskusji nad tym punktem porzdku dziennego wysucha 10-minutowych owiadcze w imieniu klubw. Otwieram dyskusj. Jako pierwsza w imieniu Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska wystpi pani posanka Krystyna Kosin. Bardzo prosz, pani posanko.
Pose Krystyna Kosin:

Szanowna Pani Marszaek! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! Przypad mi zaszczyt zaprezentowa stanowisko Klubu Parlamentarnego Platforma Obywatelska co do rzdowego projektu ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw (druki nr 330 i 370). Komisja Nadzwyczajna do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego pracowaa nad projektem ustawy na posiedzeniach, ktre odbyy si w dniach 4 i 7 maja tego roku. Komisja przedstawia sprawozdanie zawarte w druku nr 370, ktre omwi pan pose sprawozdawca. Komisja rozpatrzya projekt oraz wszystkie zgoszone do niego poprawki. Jedn poprawk dotyczc sposobu naliczania emerytury dla onierzy zawodowych za okres penienia suby na froncie w czasie wojny oraz w stree dziaa wojennych komisja zaopiniowaa pozytywnie, pozostae odrzucia. Nowelizacja ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy i sub mundurowych wychodzi naprzeciw spoecznym oczekiwaniom zmiany obecnego systemu. Dalsze funkcjonowanie uprzywilejowanego systemu emerytalnego sub mundurowych na dotychczasowych zasadach w obecnych realiach spoeczno-gospodarczych w Polsce nie znajduje uzasadnienia nie tylko ze wzgldu na wysok nieefektywno i generowanie coraz wyszych kosztw nadmiernie obciajcych budet pastwa, ale take ze wzgldu na coraz czciej podnoszony brak akceptacji spoecznej dla przywilejw niektrych grup zawodowych w obecnej sytuacji gospodarczej i demogracznej. Naley tu wyranie podkreli, e proponowane zmiany w systemie emerytalnym obowizywa bd jedynie funkcjonariuszy i onierzy, ktrzy wstpi do suby od dnia 1 stycznia 2013 r., a wic od momentu wejcia w ycie ustawy. Osoby, ktre do suby wstpiy lub wstpi przed t dat, bd miay zagwarantowane prawo do emerytury na dotychczasowych zasadach.
Najistotniejsze elementy proponowanych zmian zawieraj si w czterech punktach: po pierwsze, wyduenie minimalnego stau suby z 15 do 25 lat, po drugie, wprowadzenie minimalnego wieku 55 lat uprawniajcego do przejcia na emerytur, przy czym oba te warunki bd musiay by spenione jednoczenie, po trzecie, przyjcie za podstaw wymiaru emerytury redniego uposaenia z 10 kolejnych wybranych lat suby zamiast ostatniego uposaenia, po czwarte, okrelenie, i emerytura wynosi bdzie 60% podstawy jej wymiaru po 25 latach suby i wzrasta bdzie o 3% za kady kolejny rok suby do maksymalnie 75%. Reforma emerytalna sub mundurowych ma wymiar nie tylko nansowy, lecz bdzie miaa te znaczcy wpyw na stabilizacj polityki zarzdczej w resortach mundurowych. Wprowadzane zmiany maj stanowi motywacj dla onierzy zawodowych i pozostaych sub mundurowych do pozostawania w subie jak najduej. Wobec wystpujcego coraz powszechniej w caej Europie trendu wyduania okresu aktywnoci zawodowej spoeczestwa wynikajcego wprost z wyduania redniego okresu ycia, wobec nieustannego rozwoju techniki i technologii we wszystkich dziedzinach ycia, wobec szybko postpujcej modernizacji sprztu i zaplecza technicznego w resortach mundurowych nastpuje istotna poprawa warunkw efektywnej suby i systematyczne zmniejszanie ryzyka zawodowego. Projektowane zmiany w systemie emerytalnym sub mundurowych maj prowadzi do tego, by dobrze wyszkoleni i przygotowani merytorycznie, w praktyce wysocy rang ocerowie pozostawali jak najduej w subie i suyli swym dowiadczeniem i wiedz swoim formacjom, a jednoczenie przygotowywali do suby modych onierzy i funkcjonariuszy. Chodzi o to, aby nie przechodzili na emerytury w peni si i w kwiecie wieku, np. w wieku 35 lat, lecz pozostawali w efektywnej i satysfakcjonujcej ich zawodowo subie przez kolejne lata. Dalsz cz stanowiska klubu przedstawi pan pose Marcin wicicki. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani posanko. Udzielam gosu panu posowi Marcinowi wicickiemu, rwnie z klubu Platforma Obywatelska. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Marcin wicicki:

Pani Marszaek! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Przedstawiony projekt podniesienia wieku emerytalnego i innych zmian w subach mundurowych jest projektem umiarkowanym, agodnym, kompromisowym. Dlaczego jest to projekt kompromisowy? Po pierwsze, dotyczy on tylko nowo przyjtych do tej
83
Pose Marcin wicicki suby. Po drugie, zachowuje on odrbny system zaopatrzeniowy dla tych sub, nie wprowadza ich do systemu powszechnego, podczas gdy byy takie propozycje, eby wprowadzi suby mundurowe do systemu powszechnego, w trakcie naszej polskiej dyskusji, a i kiedy patrzymy na rozmaite kraje europejskie, to widzimy, e jest cz krajw, ktrych suby mundurowe znajduj si w systemie powszechnym, nawet w Bugarii czy w Czechach, czy w Szwecji, czy w innych krajach. Po trzecie, ustala si wiek przejcia na emerytur, ktry teraz w ogle nie jest okrelony, na 55 lat, a wic jest to o dwanacie lat mniej, ni bdzie w systemie powszechnym wtedy, kiedy pierwsi emeryci zaczn przechodzi ju na emerytur. Tymczasem mamy szereg krajw, niektre z nich ju wymieniem, takich jak Szwecja, ale rwnie Austria, Belgia, Finlandia, Grecja, Holandia, gdzie wiek emerytalny dla sub mundurowych wynosi 60, 65 lat, a nawet dochodzi do 67 lat. Niestety opozycja, ktra proponowaa nie wprowadza okrelenia wieku nawet na 55 lat, nie potraa nam wyjani, dlaczego polski onierz, polski policjant, polski wojskowy za trzydzieci czy dwadziecia pi lat, kiedy te przepisy znajd zastosowanie, nie bd w stanie pracowa do 55. roku ycia, podczas gdy ju dzisiaj w szeregu krajw pracuj do 60. czy 65. roku ycia. Dlaczego w Polsce za dwadziecia pi czy trzydzieci lat oni nie bd w stanie do 55. roku ycia pracowa, tego nam nikt nie wyjani. Kolejna odmienno korzystna dla sub mundurowych polega na tym, e mog sobie wybra ze swojej suby jako podstaw emerytury dziesi najlepszych lat. Przypominam, e w systemie powszechnym podstawa opiera si na wszystkich latach, w ktrych pracujemy. S tam lata dobre i ze. S lata, kiedy mao zarabiamy i pacimy nisk skadk, i s lata, kiedy dobrze zarabiamy, ale emerytur wylicza si na podstawie caego uzbieranego tzw. kapitau, rwnie z tych sabszych okresw. Wreszcie nastpna bardzo wana sprawa, a mianowicie to, od czego si wylicza t emerytur. Ot stopa zastpienia, czyli relacja emerytury do pacy o tym bya ju mowa wynosi w systemie powszechnym dzisiaj okoo 55% i bdzie si stopniowo obnia, nawet do 31, 35%, jeli nie wprowadzimy podniesienia wieku emerytalnego w tym systemie. Ale jeeli nawet wprowadzimy t podwyk, to stopa zastpienia bdzie wynosi 4045%. Natomiast w subach mundurowych ju w punkcie wyjcia bdzie stopa zastpienia, troszk inaczej liczona, ale to daje pewne wyobraenie, 60-procentowa. Natomiast po przepracowaniu dodatkowych piciu lat ponad minimalny sta pracy ta stopa wyniesie a 75% Tak wic to kolejny gest w kierunku sub mundurowych. Z tych wszystkich wzgldw uwaam, e te suby maj szczegln sytuacj. Podnoszony by tutaj problem, jak to jest wane opozycja nie chciaa si na to zgodzi, proponowaa
rozmaite wyjtki, zniki, niedoprowadzanie do tej podwyki, ustalania wieku emerytalnego czy podwyszania wymaganego stau pracy do 25 lat, tumaczc to potrzebami obronnoci kraju, trudnociami tej suby, naraaniem ycia. Wszystko to s bardzo cenne i wane argumenty, ale chciabym zwrci uwag, e one dotycz tych, ktrzy pracuj w tych subach. Pracujcym trzeba podwysza pensje, trzeba dawa im dodatki za ryzyko, a niekoniecznie ju emerytom. Ju dzisiaj jest tak, e np. w Ministerstwie Spraw Wewntrznych liczba pobierajcych emerytury z tytuu pracy dla Ministerstwa Spraw Wewntrznych suby graniczne, policja itd. jest mniej wicej podobna do liczby tych, ktrzy tam pracuj. Gdybymy nie zmienili tego systemu przez nastpne lata, liczba emerytw byaby wiksza ni liczba pracujcych. Czy od tego poprawia si nasze bezpieczestwo? A, prosz pastwa, budet jest jeden. Lepiej wyda wicej na modych ludzi, ktrzy id do tej suby, na ich motywacj oni potrzebuj pienidzy, zakadaj rodziny, maj dzieci, ryzykuj swoje ycie na ich pensje, ni pomnaa, powiksza przywileje emerytalne, ktre oznaczaj skonsumowanie tych samych rodkw w tych samych resortach paconych przez tych samych podatnikw. Tak wic nie jest tak po prostu. Nasza obronno bdzie zaleaa od tego, ile zapacimy pracujcym policjantom, onierzom, subom granicznym, a nie emerytom. I wreszcie ostatnia sprawa. Proponowano rozszerzenie tego systemu emerytur na inne suby, na suby celne w szczeglnoci, lotniskow sub ratowniczo-ganicz itd., czyli wyjcie ich z systemu powszechnego i obnienie dla nich rozmaitych wymaga uprawniajcych do pobierania emerytury. Byby to krok w odwrotn stron ni ta, w ktr id te wszystkie reformy, krok, ktry ze wzgldw rwnie technicznych nie pasuje do ustawy, jak rozpatrujemy, a wic dotyczcej wyjtkowych mundurowych sub, a nie systemu powszechnego, i dlatego nie mogo to by rozpatrywane i wczone do pracy. Klub Platforma Obywatelska ze wzgldu na to, e jest to projekt, ktry bdzie umacnia nasz obronno, racjonalizowa wydatki publiczne, zapewnia wiksz efektywno, w dalszym cigu zachowujc uprzywilejowan, nie waham si tego powiedzie, sytuacj tych sub, popiera przedoenie Komisji Nadzwyczajnej. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Stanowisko Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo przedstawi pan pose Jarosaw Zieliski. Bardzo prosz, panie pole.
84
Pose Jarosaw Zieliski:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Z tego, co powiedzia pan pose sprawozdawca, mona by wnosi, e prace Komisji Nadzwyczajnej przebiegay bardzo sprawnie, szybko, prawidowo i w dobrej atmosferze. Tymczasem i od tego musz zacz te prace przebiegay w sposb skandaliczny, w sposb niebyway, niespotykany chyba dotychczas w polskim Sejmie. W sposb brutalny prbowano przepchn kolanem, jak to mwimy od paru dni, wszystkie zapisy projektw rzdowych zarwno jeeli chodzi o ustaw o emeryturach cywilnych, z Funduszu Ubezpiecze Spoecznych, jak i mundurowych. Dwa razy spotkaa si Komisja Nadzwyczajna. Raz w pitek, 4 maja, potem w poniedziaek sidmego. W pitek postanowiono, e do rannych godzin w poniedziaek trzeba zgosi poprawki. Gdy stawilimy si na posiedzenie komisji po poudniu 7 maja, okazao si, e jest wielki chaos, poprawki nie s uporzdkowane i waciwie nikt do koca nie wie, nad czym trwa dyskusja, nad czym gosujemy. Trwao to duszy czas. Kiedy koalicja rzdowa dziki gosom swoich posw na tyle opanowaa sytuacj, e, posugujc si matematyczn si, zacza przegosowywa wszystkie przygotowane wczeniej zapisy, to mona powiedzie, e praktycznie wszystko si o tyle uspokoio, e adna poprawka nie miaa szans na przegosowanie. Jedna przesza z kilkudziesiciu zgoszonych. To wiadczy o tym, jakie byo nastawienie w tej sprawie koalicji rzdowej, wspieranej przez trzeci klub, ktry popiera te rozwizania. Prosz pastwa, to jest skandal. Odrzucono take wniosek o wysuchanie publiczne. Pod oson wit, dugiego weekendu i nocy, eby dziennikarze tego nie zauwayli, eby opinia publiczna tego nie zauwaya, spowodowano, e przeforsowano te zapisy, mimo e my jako opozycja, jako Prawo i Sprawiedliwo prbowalimy te fatalne projekty ustaw chocia troch ucywilizowa, std nasze poprawki. Nie zapewniono jednak niestety takiego podejcia do nich ze strony koalicji rzdowej, na jakie zasuguj. Te ustawy, mimo e w caoci ze, byyby znacznie lepsze, gdyby nasze poprawki zostay dobrze przeanalizowane by moe niektre z nich wtedy by przeszy ale nikt nie sucha. Brakowao opinii i ekspertyz, nawet ekspertyzy Biura Analiz Sejmowych, podstawowej opinii prawnej, jak zawsze mamy przy pracach na ustawami. To trzeba mocno napitnowa i powiedzie, e to wszystko, ten tryb pracy, a take fakt, e ten projekt ustawy nie zosta poddany w tym ksztacie, w jakim tra do Sejmu, konsultacjom spoecznym, moe mie znaczenie przy dalszym procesie, bo jeeli pastwo uchwalicie, a sdz, e uchwalicie, ten fatalny projekt, to zamierzamy jako Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo skierowa wniosek w tej sprawie do Trybunau Konstytucyjnego i by moe pewne sprawy wtedy bd musiay by rozszerzone i uwzgldnione. Mamy tak nadziej.
Poprawki, ktre zgaszalimy, dotyczyy rnych kwestii, m.in. tego, eby jednak rzeczywicie, jeeli ma ju nastpi tak nieprzemylana zmiana systemu emerytalnego, popatrze w caoci na suby mundurowe, ktre su polskiemu pastwu i wykonuj podobne zadania. Suba Celna oraz Stra Marszakowska powinny by tu wzite pod uwag, poniewa wykonuj podobne zadania jak inne suby. Pastwo powinno dba jednakowo o wszystkie swoje suby, ktre wykonuj podobne zadania. Suba Celna pracuje rami w rami ze Stra Graniczn. Funkcjonariusze Stray Granicznej s wczeni do systemu emerytur mundurowych, celnicy nie, cho premier Donald Tusk tu przed wyborami parlamentarnymi, rok temu, niecay rok temu, we wrzeniu 2011 r. obieca celnikom, e bd oni wczeni do tego samego systemu, co pozostae suby. Oczywicie wybory miny, a premier jak o wszystkich swoich obietnicach, tak i o tym zdy zapomnie. Polscy celnicy s tym oburzeni i maj prawo do tego oburzenia, bo jest to oburzenie uzasadnione, tak samo jeeli chodzi o Stra Marszakowsk, ktra wykonuje podobne funkcje, co Biuro Ochrony Rzdu, tylko e wobec Izby ustawodawczej, wobec Sejmu, wobec parlamentu. Nawet dla prestiu Wysokiej Izby, polskiego parlamentu warto by byo zrwna w prawach Stra Marszakowsk z t sub, ktra wykonuje podobne zadania, ale w imieniu rzdu, bo to minister spraw wewntrznych nadzoruje prace BOR. Niestety i to nie zyskao aprobaty, powiedziabym nawet, e nikt si nad tym specjalnie, jak widzielimy, nie chcia zastanowi po waszej stronie, po stronie koalicji rzdzcej. Podczas gosowania nad wnioskiem o odrzucenie w pierwszym czytaniu tego projektu ustawy pozwoliem sobie z mwnicy sejmowej poprosi o to, eby nam, posom, przedstawiono tekst uzgodnie, bo takie uzgodnienie, takie porozumienie zostao zawarte midzy szefami zwizkw zawodowych a resortem spraw wewntrznych. Nie ma tego dokumentu. W zwizku z tym apeluj z tego miejsca po raz drugi, ebymy otrzymali taki dokument, bo zwizkowcy twierdz, e Sejmowi zosta przedoony inny tekst projektu ni to, co byo przedmiotem uzgodnie. Jest par takich fragmentw, par zapisw, par aspektw tego projektu ustawy, ktre s tu podnoszone w tym kontekcie, np. te mwice wanie o tym, jaki okres bdzie brany pod uwag jako rednia zarobkw z tego okresu przy wyliczaniu podstawy do wiadcze emerytalnych. W pierwszym projekcie miay by 3 lata i zwizkowcy twierdz, e to uzgodnili. Potem okazuje si, e pojawio si 10 lat, a na to nie ma akceptacji zwizkw zawodowych. Jeeli rzeczywicie tak jest, a nie mamy powodu, eby twierdzi inaczej pokacie pastwo ten dokument podpisany, wtedy bdziemy mogli to do koca oceni to wiadczy to o tym, e ta procedura narusza zasady konsultacji spoecznych. Myl, e dla Trybunau Konstytucyjnego bdzie to take bardzo istotny argument, jeli ta nasza skarga bdzie musiaa do niego tra.
85
Pose Jarosaw Zieliski Istnieje te bardzo istotna wtpliwo zwizana z tym, czy rzeczywicie te rozwizania dotycz tylko i wycznie funkcjonariuszy, ktrzy bd zatrudnieni w subach objtych systemem emerytalnym, tym mundurowym, jak go nazywamy, po 1 stycznia 2013 r., czy w adnym aspekcie nie dotyczy to obecnie zatrudnionych funkcjonariuszy w tych subach. Jest co najmniej jedna wtpliwo, ale syszymy sygnay, e moe by ich wicej. Trzeba to wszystko sprawdzi, bo po uchyleniu art. 69 chc to wskaza np. jako dowd na to, czego dotycz te wtpliwoci ustawy o Policji, ustawy pragmatycznej, moe by kopot z interpretacj prawa obecnych funkcjonariuszy do przejcia na emerytur po 15 latach suby. Przypomn przy okazji, zreszt po raz kolejny, mwiem o tym n razy, i z tego miejsca, i w rodkach przekazu, i na rnych spotkaniach, e rzd zrobi i nadal robi bardzo wiele krzywdy funkcjonariuszom Policji, Stray Granicznej, Pastwowej Stray Poarnej, Biura Ochrony Rzdu, Suby Wiziennej, sub specjalnych, mwic, podajc nieprawd o uprawnieniach emerytalnych. Syszelimy tutaj z ust przedstawicielki PO, e jest powszechne oczekiwanie, jeeli chodzi o zmian systemu emerytalnego sub mundurowych. Jeeli stosujecie pastwo zasad divide et impera, dziel i rzd, i wmawiacie Polakom, e jest inaczej, ni jest, to by moe jest po czci takie oczekiwanie, ale jeeli mwicie pastwo, e po 15 latach przysuguje prawo do emerytury, to dodajcie, gwoli uczciwoci, e w wysokoci 40% podstawy uposaenia. Tego ju nie wida, nie sycha. To jest manipulacja. Ludzie, ktrzy nie znaj systemu emerytalnego sub mundurowych, myl, e to jest pena emerytura, po 15 latach, co jest oczywist bzdur, co jest nieprawd. A wic nie mwicie pastwo tego, ile dzisiaj wynosi redni czas suby w formacjach mundurowych. Nie mwicie, e na przykad w Policji czas suby przekracza 26 lat. Przepraszam, co osignicie t zmian, wydueniem wymaganego minimum czasu suby, ktry uprawni do przejcia na emerytur, jeeli tylko 1%, i to niecay, policjantw korzysta z prawa przejcia na emerytur po 15 latach? Nie korzystaj z tego, bo si nie opaca, to s niskie emerytury, a za kady kolejny rok jest 2,6% wicej i kady, kto moe, stara si duej suy. Prosz podawa prawdziwe informacje, a nie faszywe, bo jeli tworzy si taki faszywy obraz, to potem rzeczywicie mona spodziewa si tego, e spoeczestwo bdzie reagowao w ten sposb, i to jest jaka niesprawiedliwo, e suby mundurowe maj szczeglne przywileje. Piszecie o tym w swoim uzasadnieniu. To s nieprawdziwe informacje, bardzo krzywdzce dla tych sub, dla funkcjonariuszy, bardzo szkodliwe take dla pastwa. Wecie to pod uwag. Jest kwestia zwizana z tym, co premier Donald Tusk zrobi w czasie kampanii prezydenckiej, gdy nie on, ale Bronisaw Komorowski kandydowa w imie-
niu Platformy Obywatelskiej. Premier Donald Tusk wystosowa wwczas pismo mam je przed sob do wszystkich funkcjonariuszy sub mundurowych, onierzy, funkcjonariuszy sub podlegych ministrowi spraw wewntrznych. Wtedy w popiechu, wieczorem, pono nawet noc, cigano funkcjonariuszy, rozwoono, eby podpisali ten dokument, eby przyjli do wiadomoci, kady indywidualnie. I tu jest powiedziane, e absolutnie nieprawd, plotk wrcz, jest to, e rzd zamierza zmienia warunki przechodzenia na emerytury dla obecnych funkcjonariuszy. I jeeli teraz syszymy, e jednak tu i wdzie, w rnych punktach tej ustawy (Dzwonek) moe nastpi ta zmiana w stosunku do obecnych funkcjonariuszy, to rzeczywicie, po pierwsze, trzeba to pokaza, napitnowa politycznie i po ludzku, a po drugie, jest to rwnie kwestia dla trybunau, ale z innego wzgldu prawnego, o czym ju wspomniaem. Prosz pastwa, duo by mona o tym mwi. Trzeba byoby omwi poszczeglne poprawki, ktre byy zgaszane, a nie mam na to czasu. Natomiast chc powiedzie, e te wszystkie poprawki, ktre Prawo i Sprawiedliwo zgaszao i ktre zostay odrzucone w sposb siowy, zostay zgoszone ponownie jako wnioski mniejszoci i bd jeszcze raz przedmiotem uwagi. Natomiast na koniec chciabym powiedzie, e w adnym wypadku Prawo i Sprawiedliwo takiego projektu ustawy na pewno nie poprze i zgaszam w imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo wniosek o odrzucenie projektu ustawy z druku nr 330, 370 w drugim czytaniu. Na rce pani marszaek kieruj podpisany przez przewodniczcego klubu wniosek. Mam nadziej, e moe nastpi jeszcze opamitanie i otrzewienie, bo moe by za pno, jeli si rozreguluje suby pastwowe, na ktrych opiera si nasze bezpieczestwo. Rozregulowalicie ju pod rzdami Donalda Tuska i koalicji PO PSL wszystko w tym pastwie, w naszym pastwie i teraz jeeli i to rozregulujecie, naprawd moe by bardzo gronie. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Stanowisko Klubu Poselskiego Ruch Palikota przedstawi pan pose Bartomiej Bodio. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Bartomiej Bodio:

Pani Marszakini! Wysoka Izbo! Ruch Palikota jest w niezwykle trudnej sytuacji jestemy rozdarci pomidzy stanem nansw pastwa, gdzie widzimy, e liczba funkcjonariuszy w czynnej subie i liczba funkcjonariuszy korzystajcych z zaopatrzenia emerytalnego praktycznie ju ulega zrwnaniu. Zdajemy sobie spraw, e w ten sposb nasze pastwo funkcjonowa dalej nie moe.
86
Pose Bartomiej Bodio Dlatego te jako opozycja gosowalimy na tej sali wsplnie z koalicj rzdow za przesaniem tych projektw do Komisji Nadzwyczajnej. Liczylimy na debat, na rozmow, na wypracowanie jakiegokolwiek kompromisu w imi dobra naszego pastwa. Jak wyglday prace Komisji Nadzwyczajnej, moi przedmwcy ju powiedzieli. Z dziesitek poprawek zgoszonych przez opozycj zostaa zatwierdzona tylko jedna, i to przez pomyk, bo minister Mroczek w peni wiadomy swojej dziaalnoci prbowa chocia zachowa twarz i stara si odnie do kadej poprawki, w przeciwiestwie do ministra Deskura, ktry jak mantr powtarza, e stanowisko rzdu od pitku nie ulego zmianie. I za kadym razem tylko takie stanowisko rzd naszego kraju mia do przedstawienia komisji. Pan minister Mroczek przy poprawce mwicej o zaliczaniu po dwch czy trzech dniach penego miesica suby funkcjonariuszom, onierzom, ktrzy na przykad zostali ranni w Afganistanie, Iraku czy na innej misji, ju nie mg powtrzy takiego stanowiska, wic powiedzia, e w zasadzie ta poprawka jest uzasadniona, i posowie Platformy w konsternacji podzielili si na p i zagosowali za t jedn, jedyn poprawk. (Pose Zbyszek Zaborowski: Ktra przesza.) Tak, to jedna jedyna poprawka, ktra przesza dziki niefrasobliwemu powiedzeniu prawdy przez pana ministra, za co dzikuj w imieniu wdw, ktre pniej bd korzystay z tego jednego dodatkowego miesica. (Pose Janusz Dzicio: askawcy.) Chciabym powiedzie, e suba to nie jest praca. Funkcjonariusze sub mundurowych nie podlegaj przepisom Kodeksu pracy. Maj bardzo wiele dodatkowych obostrze i bardzo wiele dodatkowych ogranicze. Nie mog sobie dorobi na dodatkowym etacie, nie mog uzyska dodatkowego wynagrodzenia, nie mog zgromadzi dodatkowych rodkw na funduszach emerytalnych. Maj ograniczone prawa publiczne. Funkcjonariusze, onierze nie mog by czonkami partii politycznych, nie mog stawa do wyborw, nie maj prawa do zgromadze, nie maj prawa do strajkw, to jest wszystko suba. To jest suba dla naszego kraju. Maj bardzo wyrubowane wymogi lekarskie, ktre s regulowane wanie rozporzdzeniami ministra. Zmuszamy np. funkcjonariuszy Suby Celnej do tego, aby pracowali do 67. roku ycia, jednoczenie narzucajc im reimy zdrowotne, takie jak dla 20-, 30- czy 40-latkw. Wszyscy znamy dokadnie przypadki, w ktrych 60-letni celnik na rwni z 18-latkami ze Stray Granicznej musia uczestniczy w wiczeniach strzeleckich, co si skoczyo cikimi przypadkami chorobowymi. To wszystko jest suba i to nie jest wymys ani nasz, osb na tej sali, ani sub mundurowych, bo na caym wiecie suby mundurowe funkcjonuj we-
dug innego schematu. Ci ludzie, penic sub dla kraju, aktywizuj si zawodowo, odbywaj rnego rodzaju szkolenia, przygotowuj si do wypeniania suby i w pewnym momencie ju zdrowie nie pozwala im by w peni funkcjonalnymi, tak aby wykorzystywali swoj sub, swoje wiadomoci dla dobra kraju. Co ci wszyscy ludzie, ktrzy su krajowi, maj sobie pomyle o nas, o polskim parlamencie, gdy widz to, co wyprawiamy, gdy procedujemy nad jedn z najwaniejszych ustaw w tym pokoleniu? Nie zawaham si uy tych sw: w tym pokoleniu. Projekt ustawy emerytalnej zwikszajcej wiek emerytalny do 67. roku i ustawy wyduajcej czas suby w przypadku sub mundurowych zostaa przeprowadzona od momentu opublikowania w niespena 8 dni roboczych. Spotkanie Komisji Nadzwyczajnej odbyo si w pitek, zakoczyo si o godz. 20, termin skadania poprawek zosta wyznaczony do poniedziaku do godz. 9. To praktycznie zablokowao moliwo skonsultowania si posw z ekspertami, z prawnikami, przygotowania jakich rozsdnych zaoe do dyskusji. Tak naprawd nie miao to adnego sensu, bo i tak wszystkie poprawki zostay z miejsca odrzucone. Chciabym zapyta, z czego wynika tak drastyczny popiech, tak drastyczna prdko w przypadku uchwalania aktw normatywnych. Chciabym zapyta, czy to jest ten sam rzd, ktry przez dwa tygodnie nie zauway, e brakuje lekarstw dla chorych na raka. Nie dao si tego zauway, minister nie mia informacji? Ludzie ginli w szpitalach, nie otrzymywali pomocy w cikich przypadkach. Nie kami. Nikt nie zgin, ale zostao stworzone zagroenie. Czy to jest ten sam rzd, ktry szybciej przeprowadza kluczowe reformy ni dowiaduje si od podlegych urzdnikw o bardzo powanych brakach powodujcych zagroenie ycia i zdrowia? Jeli chodzi o zmiany w ustawie i oczekiwania sub mundurowych, najwiksze zastrzeenia dotyczyy kilku punktw, m.in. tego, dlaczego z caego okresu suby wybiera si 10 lat, podczas gdy wczeniej rzd proponowa 3 lata. Przecie to nie suby proponoway 3 lata, to bya propozycja rzdowa skierowana do konsultacji. Co si takiego stao, e teraz nagle ma by wybierane 10 lat, a nie 3 lata, skoro wczeniej dyskutowano o 3 latach? Mwimy o zwikszeniu o teoretycznie 10 lat stau pracy do 25 lat, a jednak tylnymi drzwiami znowu s wprowadzane rozwizania, e to nie bdzie 10, tylko 15 lat, bo si wprowadza drugie ograniczenie wiekowe mwice o tym, e funkcjonariusz moe przej na emerytur w wieku 55 lat. eby speni te dwa warunki, musiaby zacz sub w wieku 30 lat, a raczej w tym wieku bardzo niewiele osb rozpoczyna sub. Kolejna sprawa. Funkcjonariusze Stray Marszakowskiej, celnicy nale do sub mundurowych, podlegaj wszystkim reimom takim jak suby mundurowe. Jedyna rnica midzy tymi subami jest taka, e nie podlegaj pod mundurowy system eme-
87
Pose Bartomiej Bodio rytalny. I to bya niepowtarzalna okazja, abymy doczyli te ugrupowania. Tu chodzi o 15 tys. osb. A trzeba pamita, e dziaania Suby Celnej przynosz do polskiego budetu, do budetu naszego pastwa 30% dochodu. Nie byo adnego konkretnego powodu, ebymy nie wykorzystali tej szansy i nie wczyli rozwiza ich dotyczcych do projektu tej ustawy, pamitajc, e rozmawiamy o wszystkich funkcjonariuszach rozpoczynajcych sub po 1 stycznia 2013 r. Wielokrotnie rzd, sam premier zapowiada, e ten projekt ustawy dotyczy tylko i wycznie takich funkcjonariuszy. Jednake s w tym projekcie artykuy, ktre powoduj, e odnosi si on rwnie do funkcjonariuszy penicych sub obecnie. I jest to na przykad art. 10, zgodnie z ktrym funkcjonariusze, ktrzy dzisiaj s uprawnieni do przeliczenia 1,5 roku za rok suby, penicy sub w okrelonych warunkach, m.in. na jednostkach pywajcych, na bezporedniej zielonej granicy, zapisy szczegowe s w ustawie, od 1 stycznia 2013 r. trac te uprawnienia. Dotyczy to funkcjonariuszy bdcych ju w subie, a nie tych, ktrzy rozpoczn j po styczniu 2013 r., co byo wielokrotnie przez rzd prezentowane jako reklama tej zmiany ustawowej. Moemy mwi o wyjtkowo skandalicznym sposobie procedowania nad projektem ustawy. Z drugiej strony jest to konieczna reforma, bez ktrej tak naprawd widzimy wielkie zagroenie dla nansw pastwa. Spodziewalimy si jednak, e koalicja rzdzca zdecyduje si na bardziej cywilizowany sposb, szczeglnie e te poprawki, ktre byy zgoszone, naprawd w duej mierze byy nieznaczce kosztowo, a jednak miay bardzo duy sens merytoryczny i poprawiay t reform. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu panu posowi Piotrowi Walkowskiemu z Klubu Parlamentarnego Polskiego Stronnictwa Ludowego. Bardzo prosz, panie pole.

Pani Marszaek! Szanowne Panie i Szanowni Panowie Posowie! Panowie Ministrowie! W imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego mam przyjemno przedstawi stanowisko wobec omawianego projektu ustawy oraz sprawozdania zawartego w druku nr 370. Szanowni Pastwo! Nie bez powodu wanie ten punkt rozpatrywany jest po punkcie dotyczcym projektu ustawy o emeryturach powszechnych, poniewa jak syszaem podczas poprzedniej debaty dymy do tego, eby by jeden sprawiedliwy system
i ebymy wszyscy byli traktowani jednakowo. Akurat tak si zoyo, e braem udzia w poprzedniej debacie, byem cay czas, wic wsuchiwaem si. W tej chwili, gdy rozmawiamy o subach mundurowych, mwimy, e trzeba byoby zachowa system, ktry stwarzaby grupy osb uprzywilejowanych. Te same osoby, ktre mwiy, to znaczy przedstawiciele tych samych klubw, ktre poprzednio chciay ujednolicenia, w tej chwili chc pewnej rnorodnoci. Rozumiem, e w cigu kilku czy w cigu ptorej godziny mona zmienia decyzje, widocznie atmosfera tej sali sprzyja temu. Szanowni pastwo, rzeczywicie problem emerytur sub mundurowych dotyczy pewnego rodzaju dodatkowych protw dla osb, ktre dobrowolnie decyduj si peni t odpowiedzialn sub z naraeniem ycia, z naraeniem zdrowia, to s rygory, ktrym podlega suba, nie musz tego przedstawia. Tutaj praktycznie jest zgodno co do tego, e subom mundurowym nale si przywileje emerytalne. Kwestia prby, e tak powiem, zblienia tego troszeczk, wprowadzenia 25 lat suby, 55 lat dla osb, ktre bd decydoway si na podjcie suby po 31 grudnia 2012 r. Troszeczk w trakcie dyskusji, jak rwnie w trakcie pierwszego czytania, w czasie dyskusji na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, a take dzisiaj dwie suby mundurowe, Suba Celna i Stra Marszakowska, s Ot byo tutaj odwoywanie si do wypowiedzi obecnego premiera, a waciwie premiera drug kadencj, Donalda Tuska, do obietnic, ktre zoy celnikom. Tych obietnic, jak signiemy do przeszoci, byo troszeczk wicej. Pozwoliem sobie troszeczk poszpera w historii. Praktycznie w 1998 r. rzd Akcji Wyborczej Solidarno, Unii Wolnoci, premier tego rzdu rwnie obieca Subie Celnej wprowadzenie jej do tego systemu emerytalnego, a wic kwestia (Pose Jarosaw Zieliski: Wasz koalicjant Buzek.) (Pose Krystyna ybacka: Wanie prbuj to zrobi.) W tym momencie, mwi, bdzie ju 14 lat dyskusji i jako nie ma moliwoci wprowadzenia tego. Tylko teraz tak: z jednej (Pose Zbyszek Zaborowski: Jak to nie?) strony chcemy, eby w system emerytur powszechnych byo wczonych jak najwicej grup spoecznych, zawodowych, a z drugiej strony chcemy otworzy pewn ciek, ktra umoliwiaby wprowadzenie, jak mwi mj poprzednik, kolega pose, 15 tys. osb. Ale byoby to otwarcie pewnej furtki. Brakuje tu pewnego scalenia, czyli ostatecznego, docelowego dostrzegania sposobu funkcjonowania emerytur w naszym systemie, ale nie bd si do tego bardziej wnikliwie ustosunkowywa. W kadym razie signem rwnie do orzecze Trybunau Konstytucyjnego. Byy takie orzeczenia, ktre wskazyway, e Suba Celna praktycznie niczym si nie rni. W 1997, 1999, 2004 r. byy wskazania Trybunau Konstytucyjnego. Nie podejmowano
88
Pose Piotr Walkowski tutaj decyzji. Trudno mi powiedzie, jakie byy tego przyczyny, i to osdza. Jest rwnie grupa, z ktr w czasie naszej pracy tutaj praktycznie spotykamy si prawie e na kadym kroku Stra Marszakowska. Rozmawiaem z jednym moim koleg starszym staem. Ot w 2006 r. by projekt dotyczcy Stray Marszakowskiej. By nawet zoony do kancelarii, jednake na skutek pewnych dziaa politycznych grupa posw z jednego ugrupowania wycofaa swoje poparcie dla projektu, tak wic nie zosta on przekazany dalej. Jeeli pastwo chcecie, projekt, ktry zosta zoony w 2006 r., jest do dyspozycji. Dzisiaj, przepraszam, nie chc spoglda na twarze, poniewa poprzednio, gdy wypowiedziaem imi i patrzyem w jednym kierunku, posowie uznali, e mwi do nich. Mwi do wszystkich pastwa, nie mam rozbienoci wzrokowej. W kadym razie takie projekty byy skadane, nie wiadomo, z jakich przyczyn nie zostay przekazane dalej. A wtedy byaby chyba nawet wikszo parlamentarna, jednak nie wiem, z jakich przyczyn projekt nie zosta przekazany. Szanowni Pastwo! Panie Ministrze! Bya tu mowa o skadaniu poprawek. Myl, e trzeba si zastanawia nie nad liczb poprawek, ale nad ich zasadnoci. My jestemy maym klubem i jako przedstawiciel klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego pozwol sobie zoy jedn poprawk, dotyczc art. 18, poniewa jest wymagane, abymy oprcz onierzy dostrzegli rwnie pracownikw sub. W zwizku z tym jest to lekka, korekcyjna poprawka. Pani marszaek, w imieniu klubu Polskiego Stronnictwa Ludowego zgaszam t poprawk.

Dzikuj bardzo, panie pole.

Myl, e uzyska ona poparcie wikszoci, za ktre pastwu serdecznie dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Stanowisko Klubu Poselskiego Sojusz Lewicy Demokratycznej przedstawi pani posanka Krystyna ybacka. Bardzo prosz, pani posanko.

Pani Marszakini! Wysoka Izbo! Arthur Schopenhauer powiedzia, e wszystko co doskonae dojrzewa
powoli. Myl, e w rzdzie jest wielu znawcw dobrego wina, ktrzy wiedz doskonale, e dobre wino wymaga dugiego leakowania. Rozumiem, e rzd nie prbowa pokusi si o doskonao nie prbowa, bo nie dysponuje moliwociami ale to nie oznacza, e brak tyche naley pokrywa arogancj. Uznacie pastwo, e arogancja to zbyt mocne sowo? W tym przypadku jest to wrcz eufemizm i dam na to przykady. Po pierwsze, nad podobn reform w Niemczech dyskutowano 5 lat. Gdyby nawet zaoy, e liczymy od czasu expos premiera, to mino raptem 5 miesicy. Po drugie, to jedne z najwaniejszych ustaw tej kadencji i nie uzyskuj one wsparcia koalicji, eby byy przedmiotem wysuchania publicznego. Po trzecie, obraduje Komisja Nadzwyczajna, ktra na dwch posiedzeniach omawia tak skomplikowane i obszerne projekty ustaw. Mao tego, ta komisja nie zasiga opinii biura analiz, co dzieje si prawie zawsze. Co wicej, komisja ta nie zasiga rwnie opinii komisji resortowych, a wic Komisji Administracji i Spraw Wewntrznych, Komisji Obrony Narodowej, Komisji Sprawiedliwoci i Praw Czowieka, Komisji Finansw Publicznych, Komisji do Spraw Sub Specjalnych. Ta arogancja jest tak wszechobecna, e dotyka nawet wystpujcych tu posw, dla ktrych to jest cecha absolutnie obca. Patrz na pana posa wicickiego z wielk przykroci. Panie pole, nigdy pana nie znaam jako czowieka aroganckiego, a dzisiaj powiedzia pan dwie rzeczy nie do przyjcia. Powiedzia pan mniej wicej tyle: cieszcie si, funkcjonariusze, e macie takie rozwizania, bo mwio si o tym, e bdziecie wczeni do systemu powszechnego. I powiedzia pan rzecz drug: jak to jest, e w Austrii, Szwecji wymieni pan bodaje jeszcze inne kraje, ale poniewa nie chc przeinacza, wic skoncentruj si na tych dwch policjant moe pracowa w wieku 65 lat, a nawet duej. Panie pole, to prawda, ale to jest pprawda. Wie pan dlaczego? Dlatego, e tam pierwsze uprawnienia emerytalne przysuguj od 50. roku dla funkcjonariuszy najniej ustawionych rang, a od 52. dla wyszych rang, one s progresywne. Natomiast mog oni pracowa tak dugo i to jest zasadnicza rnica. Prosz zwrci uwag, e podczas prac komisji pastwo nie prbowalicie nawet podj merytorycznej dyskusji ze zgaszanymi poprawkami. Przedstawicielk Sojuszu Lewicy Demokratycznej bya pani pose Bakowska, ktra zgosia kilkanacie wnioskw mniejszoci. Oczywicie Sojusz Lewicy Demokratycznej bdzie je popiera. Czego one dotycz? Przede wszystkim dotycz wczenia do rozwiza systemu zaopatrzeniowego funkcjonariuszy Suby Celnej. Przygotowaam kalendarium. W wyroku z 19 padziernika 2004 r. Trybuna Konstytucyjny orzek, e obostrzenia sub mundurowych musz by jednakowe we wszystkich subach i jednakowo premiowane odpowiednimi rozwizaniami. Takie samo orzecze-
89
Pose Krystyna ybacka nie wyda Trybuna Konstytucyjny 13 lutego 2007 r. W 2008 r. podczas protestu funkcjonariuszy pan premier obieca wczenie funkcjonariuszy Suby Celnej do systemu emerytalnego mundurowych. Pan premier powtrzy t obietnic w 2011 r. w Kunicy Biaostockiej. Na 46. posiedzeniu Sejmu w 2009 r. klub PO i Komisja Finansw Publicznych deklarowali rozstrzygnicie sprawy funkcjonariuszy Suby Celnej wtedy, kiedy bdziemy debatowa nad subami mundurowymi. Prosz pastwa, czy to jest etyczne? Nawizuj do pytania o etyczno, jakie dzisiaj postawia pani ekspert Krajowej Izby Gospodarczej, mwic, e oto nieodpowiedzialne poprawki opozycji rujnuj budet. Co prawda, sowo ekspert w odniesieniu do owej pani jest naduyciem. Chciaabym uwiadomi pastwu, e mwimy o dwch orzeczeniach Trybunau Konstytucyjnego i dwch obietnicach premiera. Kolejny wniosek mniejszoci dotyczy wczenia do systemu zaopatrzeniowego straakw lotniskowych sub ratowniczo-ganiczych. Prosz pastwa, to jest midzy 400 a 500 osb, ktre maj te same zadania, co straacy. Natomiast rozwizania prawne stosowane wobec nich s niczym innym, jak normatywn degradacj. Prosz pamita, e wzrasta liczba nisko kosztowych przewonikw, ktrzy przewo w nieco mniej komfortowych warunkach anieli linie lotnicze z tradycjami. Zatem ronie ryzyko wszelkiego rodzaju zagroe na lotnisku. Bardzo nie chciaabym, aby suszno rozwiza dla tych ludzi potwierdzia tragedia, jaka moe si wydarzy nie wiem, czy pastwu starcza wyobrani jeli 67-letni straak bdzie ratowa nas z poaru poncego samolotu, ktrego kadub wytrzymuje 3 minuty i ani troch duej. Wreszcie kolejny wniosek mniejszoci dotyczy Stray Marszakowskiej. Prosz pastwa, przedstawiciel PSL, pan pose Walkowiak, mwi przed chwil, e dysponuje projektem i jak kto chce, to moe si z nim zapozna. Ale, panie pole, to byo w poprzedniej kadencji. Pastwo t wikszo moglicie stworzy. Jest 150 stranikw Stray Marszakowskiej. Czy pastwo wiecie, e ci ludzie podlegaj takim samym szkoleniom jak inni funkcjonariusze, e oni maj kajdanki, kamizelki kuloodporne, maj bro? Musz by regularnie badani. Musz mie tak sam sprawno jak funkcjonariusze BOR. Tylko w dziwny sposb maj inne rozwizania prawne. Zwracam si teraz do kolegw z PSL. Poniewa podczas prac komisji pastwo narzekalicie, e poparlibycie rozwizania dla stranikw Stray Marszakowskiej, ale mymy ich poczyli z funkcjonariuszami Suby Celnej, wic nie moecie tego zrobi, to oto macie pastwo tak szans. Skadamy odrbny wniosek tylko dla Stray Marszakowskiej, mwimy: sprawdzam. Liczymy na poparcie. (Oklaski) Skadamy we wnioskach mniejszoci rwnie rozwizania, ktre pozwol rzdowi przywrci przynajmniej pozory legalizmu w trakcie uchwalania tej ustawy. Prosz pastwa mwili o tym ju moi przed-
mwcy, mwi take pose Zieliski przecie dyskutowany projekt ustawy dla sub mundurowych zawiera 3 lata jako okres naliczania podstawy wymiaru emerytury, a pastwo skierowalicie do Sejmu projekt zawierajcy okres 10 lat. To jest zamanie zasad dialogu spoecznego. Tak naprawd projekt, ktry podlega dzisiaj drugiemu czytaniu, nie by poddany konsultacjom spoecznym, zatem z ca pewnoci mona zaskary w trybunale procedur uchwalania tych projektw. A wic nasza poprawka dotyczy przywrcenia tego 3-letniego okresu. We wniosku mniejszoci skadamy, zawarlimy rwnie zapisy, ktre wprowadzaj do ustaw pragmatycznych gwarancj, e nie zostan pogorszone warunki dla aktualnie penicych sub funkcjonariuszy, ale eby nie byo wtpliwoci, dodatkowo przygotowalimy poprawk dotyczc nowego brzmienia usuwanego przez pastwa art. 69 z ustawy o Policji. Ponadto przywracamy podwyszenie podstawy wymiaru w przypadku, kiedy s warunki szczeglne. Ju mwiam o tym w pierwszym czytaniu. A wic chodzi o petwonurkw, antyterrorystw, zaogi statkw powietrznych, statkw nawodnych i wszystkich penicy sub w warunkach szczeglnych. I na koniec ostatnia rzecz, o ktrej musz powiedzie. Prosz pastwa, bardzo was prosz: przestamy jako cz Sejmu, bo nie mwi o sobie, epatowa opini publiczn przeciwstawianiem tych dwch grup ludzi ubezpieczonych w powszechnych systemie i funkcjonariuszy. Mwimy o funkcjonariuszach, czyli o kim, kto peni sub, jest w peni dyspozycyjny, ma czciowo ograniczone swoje prawa, chociaby prawa wyborcze. Pastwo mwicie o tym tak, e oto po 15 latach przechodz na ogromne emerytury. Prosz pastwa, po 15 latach dostaj 40%. A wiecie pastwo, jakie maj uposaenie? Najnowsze dane. Ot w 2011 r. rednia paca w resorcie administracji i spraw wewntrznych to 6400 z, w Policji 2861 z, a dla pracownikw cywilnych nieobjtych mnonikowym systemem 2138 z. O jakich kwotach pastwo mwicie, epatujc opini publiczn informacjami, jak to funkcjonariusze maj dobrze? I wreszcie jeszcze jedna rzecz. Mam nadziej, e pastwo, dokonujc tych zmian w tak drastyczny sposb, bdziecie rwnie pamitali o tym, e nie wolno umniejsza funduszu pac funkcjonariuszy, pacc rzeczwk z wakatw. (Dzwonek) W cigu ostatnich 3 lat to byo 43 376 tys. z przesunite z wydatkw osobowych na rzeczwk. Skadam stosowne poprawki. Gosowa bdziemy za wnioskami mniejszoci, a w przypadku ich nieprzyjcia oczywicie za odrzuceniem projektu. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani posanko. W trybie sprostowania pan pose Marcin wicicki. Bardzo prosz, panie pole.
90
Pose Marcin wicicki:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Chciabym sprostowa to, co uprzejmie mwia tutaj moja przedmwczyni pani pose ybacka. Nie mwiem, e suby mundurowe maj si cieszy, czy maj si martwi, tylko mwiem, e zachowuj lepsze warunki, ni to jest w systemie powszechnym, a jak one to odbior, to ju jest inna sprawa. To po pierwsze. Po drugie, pani pose, przygotowywaem si do tych debat ju od expos premiera, zamwiem w Biurze Analiz Sejmowych opracowania, jak to jest w innych krajach, i cytuj z opracowania Biura Analiz Sejmowych. Szwecja cytuj: policjanci nale do oglnego narodowego systemu emerytalnego. (Pose Maria Zuba: Nie wszyscy otrzymali analizy.) Ja sobie zamwiem t analiz. Nie wiem, jaki jest sposb upowszechniania tych analiz. W nowym narodowym systemie emerytalnym, ktry wszed w ycie w 1999 r., emerytura skada si z trzech skadnikw: czci uzalenionej od dochodw, czci opartej na indywidualnych funduszach i czci gwarantowanej, zapewniajcej minimalny poziom wiadczenia. Cz gwarantowana wypacana moe by, poczwszy od 65. roku ycia, cz dochodowa i cz indywidualna od wieku 61 lat. Policjant moe przej na emerytur w wieku 61 lat. Od wieku przejcia na emerytur zaley jej wysoko. Natomiast co do Austrii i niektrych innych krajw, to braem to z uzasadnienia projektu rzdowego. I ostatnie sprostowanie. Mianowicie nie mwimy, e maj wietne emerytury, e maj wietne pace, tylko mwimy, e jest sprzeczno midzy podwyszaniem emerytur, kiedy ju nie maj dyurw, nie ma naraania ycia, nie maj dyscypliny itd. Jeeli bdziemy podwyszali emerytury, to na pewno bdzie mniej na pace i na wynagrodzenia w tym okresie, kiedy wanie ciko pracuj, kiedy si naraaj, kiedy maj rodziny, kiedy nie maj godzin pracy itd. Widzimy tutaj t sprzeczno, pani jej nie widzi. Ma pani do tego prawo. (Oklaski)
krajach. Tam naprawd pierwszy prg jest, tak jak powiedziaam, a mog pracowa duej. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, pani pose. W imieniu Klubu Parlamentarnego Solidarna Polska stanowisko przedstawi pan pose Ludwik Dorn. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Ludwik Dorn:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Zaczn od tego, e pan pose wicicki przytoczy przykad szwedzki. Jeli chodzi o redni zarobkw funkcjonariuszy Policji, sytuuje si ona poniej redniej krajowej. Wemy uposaenie szwedzkiego policjanta czy sytuuje si ono poniej redniej krajowej, czy nie? Ale to tak na marginesie. Klub Solidarna Polska, inaczej ni Prawo i Sprawiedliwo i SLD, nie zoy w pierwszym czytaniu wniosku o odrzucenie tego projektu ustawy, wychodzc z zaoenia, e obecny system emerytur zaopatrzeniowych, mundurwki, wymaga zmian. Natomiast postawilimy warunek jeden, bardzo skromny. Tym warunkiem byo wycofanie si rzdu z przyjtego ju po konsultacjach spoecznych rozwizania: 10 lat, z ktrych wyliczana jest podstawa do emerytury. Zoymy poprawk, ale t poprawk skadalimy ju podczas prac Komisji Nadzwyczajnej my, a take w imieniu PiS pan pose Tomasz Kaczmarek, SLD. Efekt by jeden odrzucenie. W zwizku z tym nie mamy zudze, e ta poprawka zostanie odrzucona te podczas trzeciego czytania, dlatego skadamy wniosek o odrzucenie tego projektu ustawy w caoci, bo ju wiadomo, jak bdzie. Natomiast poza t kwesti oczywist, ktra przyniesie taki efekt, e bdzie to szalenie demotywowa funkcjonariuszy i onierzy do rozwoju zawodowego, do powicania czasu, energii, ycia rodzinnego na podwyszanie wasnych kwalikacji z tego powodu, e onierze jak si domylam i funkcjonariusze to jako byy minister spraw wewntrznych wiem na pewno zaczynaj naprawd zarabia lepiej. Zakadajc, e jeszcze awansuj, uzyskaj czy maj zamiar uzyska w Policji wyksztacenie wysze, np. w Szczytnie, w okresie ostatnich 7 lat suby... rednie uposaenia sieranta sztabowego to ok. 2500 z brutto, prawda? Oczywicie s dodatki za wysug lat, ale pniej nie zostanie on modszym ocerem, starszym ocerem, nie bdzie w kadrze dowdczej. Bo komendant powiatowy zarabia nie twierdz, e to s kokosy cakiem niele, ale zarobki sieranta sztabowego s bardzo, ale to bardzo skromne. No to jaka bdzie motywacja do rozwoju zawodowego?

Dzikuj bardzo, panie pole. W trybie sprostowania pani posanka ybacka. Bardzo prosz, pani pose.

Pani Marszakini! Wysoki Sejmie! Panie pole, bardzo si ciesz, e w tej chwili powiedzia to pan w inny sposb, mwic, e jednak funkcjonariuszom naley si inny system anieli system powszechny. Nie wycofuj si z drugiego zarzutu. Pan mwi tylko o Szwecji i cytowa pan biuro analiz. Natomiast, panie pole, ja sprawdzaam, jak to wyglda w innych
91
Pose Ludwik Dorn Wysoka Izbo, panie ministrze, jest jeszcze jeden element. Ot moim zdaniem a rzd nie potra rozwia tych obaw, to znaczy stwierdzi, e wydaje mu si, i s one bezzasadne wprowadzone rozwizania spowoduj zaamanie si naboru do armii i sub mundurowych. Obecnie redni wiek odej ze suby w Policji to 27,5 roku. Nie mamy przecie problemu, w skali masowej, z 35-letnimi emerytami, jeli chodzi o onierzy i funkcjonariuszy. Jeeli chodzi o odejcia ze suby w skali roku, to jest to 1%, to mona, nie wiem, policzy, jeli nie na palcach dwch rk, to na palcach dwch rk i dwch ng. Problem jest z emerytami 48-, 52-letnimi. Skd si bierze ta rednia? Bierze si std, na co zwraca uwag pan pose Kaczmarek, e przez ostatnie 6 lat suby, w przypadku przyjcia tego rozwizania, wzrost zarobkw i zarobki nie bd podwyszay emerytury, bo ju maksymalny puap zosta osignity, nie skoczy ponad 75%. Co z tego, Wysoka Izbo, wynika? Wemy Policj, bo Pastwowa Stra Poarna ma swoj specyk, zwizan z systemem zmianowym. Wemy t najwiksz sub mundurow, jak jest Policja. Przy tych rozwizaniach bdzie si opacao pj do suby 30-latkowi, prawda? Tylko jak kto ma 30 lat, to ma on, narzeczon, dziecko w drodze, albo ju si urodzio, planowane, i on do suby przygotowawczej za 1400 z nie pjdzie i nie bdzie czeka 1015 lat na lepsze zarobki. Taka jest cieka awansu, take awansu materialnego. Do 1015 lat uposaenia s naprawd bardzo, ale to bardzo skromne, wicej zaczyna si pniej. Czyli 30-latkowie raczej nie bd szli do suby. Z kolei 20-latkowie te nie bd szli do suby, bo sobie oblicz, e przez ostatnie 6 lat nie bdzie im roso, bo ludzie kalkuluj. Innymi sowy, bdzie to demotywowao. Skandynawowie mawiaj, bo pan pose do Szwedw si odwoywa, e chleb pastwowy jest cienki, ale dugi. A wy tutaj wypiekacie chleb cienki, ale krtki. Przewiduj, e w 2013 r. bdzie ciki kopot. Mam nadziej, e wyniki wyborw w 2015 r. bd takie, i t ustaw, nie w caoci, bo obecnego stanu rzeczy nie mona utrzyma, ale w znacznych czciach, zastpi si czym, co bdzie sprawiao, e ten chleb bdzie cienki, ale dugi, a nie cienki, ale krtki. Bo chleb pastwowy, wiadomo, nie moe by gruby, bo budetu na to nie sta. Jeli chodzi o poprawki, wnioski mniejszoci zgaszane wobec tej ustawy przez inne klub opozycyjne. Ot Solidarna Polska bdzie popiera je wszystkie, cho w wielu przypadkach s wtpliwoci na przykad co do stanu prawnego. Bdziemy popiera na przykad wniosek dotyczcy objcia Stray Marszakowskiej systemem zaopatrzeniowym, cho uczciwie mwic, obecny wyimek w ustawie o BOR to nie jest ustawa pragmatyczna. Moim zdaniem jest on zreszt niekonstytucyjny, by moe warto by go zaskary, bo to jest jedyna suba, ktra ma pragmatyk su-
bow wyznaczan zarzdzeniem szefa Kancelarii Sejmu, czyli zarzdzeniem szefa jednostki organizacyjnej. Moim zdaniem przed trybunaem to by si nie utrzymao. To jest, Wysoka Izbo, tak. Mona, jeeli jaka grupa czego si domaga, powiedzie: nie damy, nie damy i ju. To jest uczciwe, to budzi rozgoryczenie, ale nie powoduje takiego strasznego fermentu. Ale w przypadku Stray Marszakowskiej i Suby Celnej obecna wikszo parlamentarna, koalicja i rzd, powiedziaa: damy. I nie daje, prawda? Wtedy ludzie maj prawo skaka do garda. To przecie jest wynik skrajnej pogardy i lekcewaenia, jeeli z ust przewodniczcego Komisji Nadzwyczajnej posa PO pana Neumanna celnicy i Stra Marszakowska usyszeli: Tak, zajmiemy si tym, pochylimy si nad tym z trosk, zwrc si z pismem do Komisji Administracji i Spraw Wewntrznych. By w poprzedniej kadencji projekt, jeli chodzi o Stra Marszakowsk, byy zapowiedzi premiera i co? Powiedzielicie, e dacie, i nie dajecie. Mwicie: pochylamy si z trosk, czekaj tatka latka. Taki jest wasz sposb dziaania, taki jest wasz sposb traktowania sub. Bierzcie to na swj rachunek, dlatego Solidarna Polska bdzie gosowa za tymi wszystkimi poprawkami, cho rzeczywicie obecnie stan prawny jest cokolwiek uomny. Najwaniejsze jest to, by take t ustaw uchyli, obali po wyborach w 2015 r. i wprowadzi inn, bo tu rzeczywicie nie ma powrotu do obecnego stanu rzeczy. Natomiast bierzecie ten blisko milion osb, jeli liczy take rodziny, na swoje wyborcze konto, a onierzom, funkcjonariuszom i ich rodzinom mwi tyle: Chcecie, eby to zostao zmienione, to nie gosujcie na PO, PSL i Ruch Palikota, bardzo proste. (Oklaski) (Pose Tadeusz Arkit: Ale poza onierzami zagosuj.)

Dzikuj bardzo, panie pole. Na tym zakoczylimy owiadczenia klubowe. Przechodzimy do zadawania pyta. Czy wszyscy pastwo posowie, ktrzy chcieliby zabra gos i zada pytanie w tym punkcie, zgosili si do zabrania gosu? Jeli tak, to zamykam list. Czas 1,5 minuty. Jako pierwszy gos zabierze pan pose Stanisaw Og z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole. Jak powiedziaam, czas 1,5 minuty.
Pose Stanisaw Og:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Mam krtkie pytanie i prosibym o odpowied, najlepiej na pimie.
92
Pose Stanisaw Og Dlaczego wbrew obietnicom wielu politykw Platformy Obywatelskiej, na czele z panem premierem, wycofano si z systemu w przypadku Suby Celnej oraz Stray Marszakowskiej? Jakie byy tego przyczyny, jakie powody? Kolejne pytanie. Dlaczego jest tak due tempo prac nad t ustaw? Wbrew temu, co zostao uzgodnione z przedstawicielami tych sub, ze zwizkami zawodowymi, na etapie kocowym w przedoeniu znalazy si inne zapisy. Co jest tego powodem? Dzikuj bardzo. (Oklaski)
Pose Maciej Maecki:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Czy premier Donald Tusk oraz posowie Platformy Obywatelskiej i PSL zdaj sobie spraw, e wanie rozpoczli demonta systemu ochrony Polski przed terroryzmem i zorganizowan przestpczoci? Bo taki wanie skutek (Oklaski) bdzie miao skasowanie moliwoci podwyszania wymiaru emerytur mundurowych za kady rok suby penionej w warunkach szczeglnie trudnych. onierze jednostek specjalnych, funkcjonariusze jednostek przykrywkowych, piloci samolotw ponaddwikowych, skoczkowie spadochronowi, saperzy najlepsi z najlepszych. Oni ryzykuj swoje ycie i zdrowie. Spoeczestwo to docenia, ale i odpowiednio wynagradza. I nie wystarczy do tego dodatek funkcyjny czy dodatek specjalny proponowany przez rzd, bo to jest jamuna. Myl, e onierzy jednostek specjalnych bierze pusty miech, kiedy musz patrze, jak grono sytych facetw w garniturach i ich eleganckich koleanek w klimatyzowanej sali prbuje zabra co ludziom, ktrych suba polega na patrzeniu mierci w oczy. Pytam wic pana premiera oraz posw Platformy Obywatelskiej i PSL (Dzwonek): Dlaczego chcecie pogorszy warunki pracy, suby elity polskich sub mundurowych i czy zdajecie sobie spraw, e bierzecie wanie odpowiedzialno za obnienie poziomu bezpieczestwa Polski, zabezpieczenia przed terroryzmem i najgroniejszymi przestpstwami? (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pan pose Stanisaw Szwed z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Ostatnio obchodzilimy wito straaka i straacy zadawali nam pytanie, jak to bdzie z tym systemem emerytalnym. Wniosek jest jeden: funkcjonariusze wam po prostu nie wierz, e to, co proponujecie, bdzie dotyczyo tych nowo przyjtych. Jednym z argumentw, ktre podaj, jest to, o czym nie mwilicie pastwo, jako ministrowie resortowi, ale minister nansw. Minister nansw mwi, e wszystkich funkcjonariuszy trzeba wprowadzi do systemu powszechnego, a pniej ta informacja zostaa zniwelowana. Nastpnie by spr midzy ministrem nansw a pastwem, aby wiek przechodzenia na emerytur wynosi 60 lat i 30 lat suby, czyli te nie tak, jak pastwo proponujecie. Trzecia sprawa, ktra te ju bya tutaj podnoszona, to oczywicie sprawa naliczania. Bya mowa o okresie trzyletnim, zmienilicie to na dziesi lat, a minister nansw proponowa, eby z caej suby. Czyli jaka waciwie jest prawda o systemie sub mundurowych? Czy dzisiaj jest taki projekt, bo mamy niedugo mistrzostwa Europy w pice nonej i boicie si protestw sub mundurowych, a po mistrzostwach ponownie bdzie powrt do zapowiedzi ministra Rostowskiego, e jednak ten system trzeba zmieni, na przykad wprowadzi do systemu powszechnego? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj bardzo, panie pole. Udzielam gosu pani posance Jadwidze Winiewskiej z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, pani posanko. Nie ma pani posanki? (Pose Beata Mazurek: Nie ma.) W takim razie pani posanka Anna Paluch rwnie z Klubu Parlamentarnego... Te nie ma? (Pose Beata Mazurek: Nie ma.) To moe jest pan pose Bogdan Rzoca z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo? Jest. Bardzo prosz, panie pole.

Dzikuj bardzo, panie pole. Kolejne pytanie zada pan pose Stanisaw Szwed. Przepraszam, ju by. Urzdzenie dziaa za wolno. W takim razie pan pose Maciej Maecki z Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwo. Bardzo prosz, panie pole.
Pose Bogdan Rzoca:

Pani Marszaek! Wysoka Izbo! W gruncie rzeczy uczestniczymy w takiej sytuacji wszyscy, kiedy obniamy rang tego, procedujc t ustaw w takim trybie, w takim tempie i o takiej jakoci, przy tworzeniu bardzo niedobrej atmosfery wok jednego z gwnych larw pastwa, jakim jest bezpieczestwo,
93
Pose Bogdan Rzoca jakim s suby mundurowe. My po prostu je lekcewaymy t ustaw. Mamy oto tak sytuacj, e negocjowano kwestie emerytalne ze zwizkami zawodowymi i miay by 3 lata jako podstawa do przejcia na emerytur, a okazuje si, e rzd odrzuci t propozycj. Proponuje on teraz 10 lat. Z kolei t propozycj odrzucaj suby mundurowe. Wobec tego robi si bardzo niedobra atmosfera generalnie wok caej tej sprawy. Mam pytanie takie: Dlaczego przy okazji tej wanej regulacji resort nie bierze pod uwag jednego aspektu funkcjonowania sub mundurowych, mianowicie synnych dodatkw funkcyjnych? Byy one przedmiotem potnej dyskusji i s zawsze, bo dotychczas mielimy do czynienia z tak sytuacj, e przy przechodzeniu na emerytur komendant, ktry lubi policjanta, dawa mu wyszy dodatek, a komendant, ktry nie lubi policjanta, dawa temu policjantowi przechodzcemu na emerytur niszy dodatek, i rzeczywicie to budzio due kontrowersje. Dzisiaj mamy do czynienia z tak sytuacj, e kiedy jedna strona nie akceptuje 3 lat, druga nie akceptuje 10 lat, mona by byo kwesti emerytaln uregulowa prociej dobrze uregulowa (Dzwonek) dodatki funkcyjne, czyli eby nie byo takiej sytuacji, e policjant na danym stanowisku w Tarnowie ma 700 z dodatku, a w Warszawie 1100 z. Gdyby uregulowa t kwesti samym dodatkiem funkcyjnym, tak uwaam, wydaje mi si, e byaby czysta sytuacja przy przechodzeniu na emerytur w kolejnych latach kolejnych rocznikw policji. Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszaek Sejmu Cezary Grabarczyk)
Unii Europejskiej. Jest to szeroki zakres, do ktrego naley midzy innymi kontrola przepywu towarw z obszaru celnego Wsplnoty Europejskiej, kontrola przewoonych towarw i osb przekraczajcych granic, kontrola przestrzegania prawa celnego i pobr podatku akcyzowego. Dlatego rodz si pytania: Dlaczego ustawa nie obejmuje funkcjonariuszy Suby Celnej i Stray Marszakowskiej? Dlaczego te grupy sub mundurowych nie s objte omawian ustaw? Czy funkcjonariusze celni s zatrudnieni w ramach stosunku administracyjnoprawnego, podobnie jak pozostali funkcjonariusze sub celnych? Czy rzd potwierdza fakt, e Suba Celna odpowiada za blisko 30% budetu pastwa? Czy takie dyskryminujce traktowanie Suby Celnej nie wprowadza odstpstwa od zasady rwnoci wyraonej w konstytucji Rzeczypospolitej? (Oklaski)
Wicemarszaek Cezary Grabarczyk:

Dzikuj panu posowi. Gos ma pani posanka Maria Zuba, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Maria Zuba:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Dlaczego rzd rozmontowuje polskie suby i obnia poziom bezpieczestwa obywateli i pastwa? Czy prawd jest, e wyksztacenie onierza i policjanta, osoby mundurowej kosztuje nas 1 mln z i e nie da si odbudowa sub w cigu trzech lat? A jeeli tak, to czy rzd nie dostrzega niebezpieczestwa masowych odej wysoko wykwalikowanych mundurowych na emerytur? Oni zapowiadaj, e bd odchodzi, aby unikn wejcia w system emerytalny proponowany przez rzd. Czy rzd dokona wylicze i okreli, ile nas bdzie kosztowao uzupenienie stanu sub mundurowych po masowych odejciach? Dlaczego rzd wprowadza do systemu emerytalnego mundurowych zasady, ktre spowoduj, e ci, ktrzy rozpoczli prac w 20. roku ycia, z tytuu pracy w okresie od 60. do 67. roku ycia nie bd mieli, za ten okres, zwikszonej emerytury? Dlaczego rzd odrzuci propozycj podwyszenia o 15% podstawy wymiaru emerytury onierzom i funkcjonariuszom (Dzwonek), ktrych inwalidztwo pozostaje w zwizku ze sub? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwo.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Omawiany projekt ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym dotyczy onierzy zawodowych, funkcjonariuszy Policji, ABW, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, CBA, Stray Granicznej, Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej, ale niestety nie dotyczy funkcjonariuszy Suby Celnej i Stray Marszakowskiej. A warto przypomnie, e na funkcjonariuszach Suby Celnej spoczywa odpowiedzialno za realizacj polityki celnej Polski oraz

Dzikuj. Gos ma pan pose Zbigniew Kumiuk, Prawo i Sprawiedliwo.
94

Panie Marszaku! Panowie Ministrowie! Ja mam dwa pytania. Pierwsze: Dlaczego panowie ministrowie zdecydowalicie si, aby ten projekt zmian w ubezpieczeniach sub mundurowych by procedowany razem z projektem dotyczcym emerytur pracowniczych wanie w takim nadzwyczajnym tempie? Ten projekt nie dotyczy przecie ani praw nabytych, ani praw w trakcie nabywania, czyli mwic inaczej, dotyczy tych, ktrzy bd w subie od 1 stycznia 2013 r. Ja wiem, e do pocztku stycznia nie zostao zbyt duo czasu, ale chyba nie byo powodu, eby kolanem to dociska, aby te dwa projekty byy rozpatrywane cznie. Zwaszcza e pastwo rozmawialicie z poszczeglnymi subami mundurowymi, byy podpisywane pewne porozumienia. Niektre negocjacje chyba nie dobiegy koca i ten projekt zosta pooony na st i przyniesiony do Sejmu wbrew ustaleniom z niektrymi subami. Po co, panowie ministrowie, zdecydowalicie si wmiesza suby mundurowe w ten nadzwyczajny tryb dopychania kolanem podwyszenia wieku emerytalnego, jeeli chodzi o pracownikw? Moim zdaniem to jest bardzo powany bd. I kontynuujc to pytanie, chc (Dzwonek) zapyta o Sub Celn. Rzeczywicie byo... Ju kocz, panie marszaku. ...to zobowizanie premiera z kampanii wyborczej w Kunicy Biaostockiej. Okazuje si, e tej grupy nie wcza si do tego systemu mundurowego i jednoczenie przywraca si kontrol na granicy zachodniej w zwizku z Euro, wiemy te, e bd due przemieszczenia take przez nasz granic wschodni. Pchacie pastwo w gigantyczny konikt, a jednoczenie syszymy wrcz zobowizania posw w zwizku z tym, aby nie wywoywa emocji, eby nie powodowa niepotrzebnych napi. Pastwo swoj decyzj te napicia budujecie. Po co to wszystko?
jakby rzd robi ask subom mundurowym, pozostawiajc je w systemie zaopatrzeniowym. Chciabym zapyta, jak rzd przeprowadziby w obecnym stanie nansw publicznych operacj wprowadzenia sub mundurowych do systemu powszechnego, gdyby musia paci emerytury obecnym emerytom i jednoczenie podnie uposaenia po to, eby mona byo zapaci skadki na ZUS za tych, ktrzy bd pobiera emerytury w przyszoci. Jak rzd by sobie wyobraa tak operacj? Publicznie zastanawiano si w krgach Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego nad przeprowadzeniem takiej operacji. Dzisiaj jeszcze sysz jakby odgosy tego mylenia. Chciabym zapyta, dlaczego rzd jest przeciwny wprowadzeniu do systemu zaopatrzeniowego 150 osb ze Stray Marszakowskiej. Czyby ta liczba rozsadzaa budet pastwa? Moi przedmwcy wykazali, e te suby peni tak funkcj jak inne suby mundurowe. Dlaczego mimo zobowiza premiera Tuska nie podjto dziea wprowadzenia Suby Celnej oraz lotniskowych sub ratowniczo-ganiczych do systemu zaopatrzeniowego, do systemu emerytalnego dla sub mundurowych? Dlaczego rzd tego odmawia, chodzi o podjcie takiej decyzji przez parlament? Dzikuj bardzo.

Dzikuj. Gos ma pan pose Ryszard Zbrzyzny, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Ryszard Zbrzyzny:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Na pocztku chciabym zapyta przedstawicieli rzdu, dlaczego w zwizku z t wielk, w cudzysowie, reform emerytaln nie pokuszono si o to, eby do koca zdeniowa pojcie suby mundurowe. Jeeli bowiem przygldamy si zawartoci merytorycznej ustawy, to zauwaymy, e waciwie nie wszystkie suby chodz w mundurach, jeeli mundur miaby by kryterium przyznania praw, ktre wynikaj z teje ustawy. Z drugiej strony s suby mundurowe, ktre si nie zaapay si, nie s objte t ustaw, choby lotniskowe suby ratowniczo-ganicze. Jest wic pytanie, dlaczego te suby tam si nie pojawiy. Zadam kolejne pytanie. Dlaczego nie pojawiy si w teje ustawie przemysowe jednostki ratownictwa ganiczego, ratownictwa chemicznego, ktre s w systemie oglnokrajowym ratownictwa? To nie s suby, ktre funkcjonuj gdzie tam lokalnie. One s w krajowym systemie ratownictwa drogowego, poarowego i chemicznego i zawsze s w pogotowiu, pracuj we-

Prosz koczy.

Ju skoczyem. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Gos ma pan pose Zbyszek Zaborowski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Niektrzy przedstawiciele Platformy Obywatelskiej robi wraenie,
95
Pose Ryszard Zbrzyzny dug takich samych rygorw, jakie obowizuj w innych subach, ktre mieszcz si w tej ustawie. Na koniec chciabym si zapyta, dlaczego, skoro ta ustawa jest tak dobrym rozwizaniem, ze suby w Policji, w wojsku wrcz uciekaj tysice funkcjonariuszy i wojskowych? Czy prawd jest, e dzisiaj w Policji brakuje czy jest nieobsadzonych okoo 7 tys. etatw, a moe wicej, ju nawet 8 tys. (Pose Jarosaw Zieliski: 8 tysicy.) Tak wic to ronie. Czy to nie jest take sygna, e co tu jest nie w porzdku?

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Szanowni Panowie Ministrowie! Przygotowania do zmiany w zakresie ubezpiecze mundurowych trway przez duszy czas, prowadzone byy przez rzd negocjacje z przedstawicielami strony spoecznej, zwizkw zawodowych. Strona spoeczna podkrela, i projekt, ktry tra do Wysokiej Izby, ktry jest dzisiaj przedmiotem naszego procedowania, rni si zasadniczo w kwestii dotyczcej podstawy naliczania tego wiadczenia. Chodzi o czasokres brany pod uwag do naliczania tego wiadczenia. W ramach konsultacji spoecznych uzgodniono wczeniej, e bdzie to okres trzyletni, natomiast projekt rzdowy przewiduje, e jest to okres dziesicioletni. Zreszt zapis o tym okresie dziesicioletnim nawizuje jakby do systemu ubezpieczeniowego, a system mundurowy to system zaopatrzeniowy. Funkcjonariusz nie ma moliwoci, wpywu na kreowanie wysokoci wasnych zarobkw, std sdz, e istotne s argumenty strony spoecznej dotyczce tego czasokresu, na podstawie ktrego nalicza si wysoko wiadczenia. Dlaczego rzd zmieni to stanowisko i czym jest to uwarunkowane? Czy chodzi tylko i wycznie o kwestie oszczdnoci w perspektywie wypaty tych wiadcze, czy s inne argumenty na rzecz wanie takiego dziesicioletniego, a nie trzyletniego okresu naliczania, jak wczeniej postulowaa strona spoeczna? Dzikuj uprzejmie. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pani posanka Anna Nem, Platforma Obywatelska.
Pose Anna Nem:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Obecnie wysoko emerytury wyliczona jest na podstawie ostatniego uposaenia, rocznej nagrody i dodatkw staych. To jest ta podstawa. Co z innymi, szczegowymi przepisami? Czy dokadnie wszystkie bd takie same? Czy odpowiadajc funkcjonariuszom, moemy powiedzie, e wszystkie zapisy, ktre dzi obowizuj, po wejciu nowej ustawy bd ich dotyczyy? Dla przykadu mog zapyta o to, czy zawieszenie w penieniu suby rwnie bdzie wliczone do lat pracy, oczywicie jeeli funkcjonariusz zostanie oczyszczony z zarzutw. Moje kolejne pytanie dotyczy okrelonego w tej nowej ustawie dziesicioletniego okresu, na podstawie ktrego ma by obliczana emerytura. Czy to ma by okres czny, czy mona bdzie wybirczo wybiera okrelone lata? Chciaabym te zapyta, czy czujecie pastwo, e ta caa sytuacja zwizana z nowymi przepisami dotyczcymi emerytur mundurowych ma wpyw na zwikszenie zainteresowania odejciem ze suby i w zwizku z tym wyliczeniem, ale nie dzisiaj, tylko pod koniec roku? Czy pastwo czujecie, e liczba osb odchodzcych ze suby moe si zwikszy, przy istniejcych ju ponad 7 tys. wakatw w Policji? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Killion Munyama, Platforma Obywatelska.
Pose Killion Munyama:

Panie Marszaku! Panowie Ministrowie! Panie i Panowie Posowie! Obecnie wynegocjowany kompromis polegajcy wanie na przyjciu w projekcie ustawy wyznacznika 25 lat suby jako podstawy do przyznania emerytury jest rozwizaniem optymalnym. Nie mona go jednak burzy po prostu poszerzeniem krgu zawodw uprzywilejowanych. Wymaga tego oczywicie sprawiedliwo spoeczna i dobro pastwa jako caoci. Nasuwaj si zwizane z tym pytania do panw ministrw. Prosz wyjani Wysokiej Izbie, czy zmiana ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, jak i ustawy dotyczcej innych sub mundurowych bdzie miaa natychmiastowy efekt? Czy poszerzenie grupy mundurowych z przywilejami, tak jak proponowaa opozycja na posiedzeniu Komisji Nadzwyczajnej, moe dotyczy obecnych mundurowych? Jakie byyby konsekwencje ekono-

Dzikuj. Gos ma pan pose Grzegorz Raniewicz, Platforma Obywatelska. Nie ma pana posa. Gos ma pan pose Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
96
Pose Killion Munyama miczno-nansowe oraz spoeczne, gdyby wszystkie poprawki opozycji zoone podczas posiedzenia Komisji Nadzwyczajnej zostay przyjte? Warto rwnie zada pytanie, skoro mwimy o tym, e szkolenia kosztuj milion zotych, tak jak stwierdzia pani pose Zuba, czy nie lepiej w takim razie, eby ci mundurowi pracowali duej. Jednoczenie nie mona polemizowa z demokracj. Jeeli demokratycznie zoone poprawki s demokratycznie odrzucone, dlaczego uywa si sowa: siowe, wedug pana posa Zieliskiego? Dzikuj bardzo. (Oklaski) (Pose Jarosaw Zieliski: Wanie na tym to polega.)
rzeczywicie nie sta naszego pastwa na to, aby te 150 etatw wczy do suby mundurowej? Czy te moe jest tak, e Suba Celna i Stra Marszakowska to jest tak may elektorat, e w ogle nie warto o niego zabiega? Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. (Pose Jarosaw Zieliski: Sprostowanie.) Rozumiem, e w trybie sprostowania. Prosz si trzyma formuy.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pan pose nie zrozumia mojej wypowiedzi odnonie do siowych rozwiza. Siowe rozwizania w tym przypadku to s rozwizania, kiedy si nie sucha adnych argumentw, panie pole, tylko, dysponujc wiksz liczb posw, wikszoci matematyczn, przegosowuje w ciemno bezsensowne rozwizania. To wanie nazwaem rozwizaniami siowymi. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pani posanka Beata Mazurek, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Beata Mazurek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Moje pierwsze pytanie jest nastpujce: Kto odpowiada za zmian podstawy wymiaru emerytury, obliczania tej podstawy z 10 lat kalendarzowych, a nie z 3? Mam nadziej, e nie usysz odpowiedzi, e rzd, bo w tym rzdzie jest ile tam osb, a chciaabym wiedzie personalnie kto czy to premier, czy minister Cichocki, czy Rostowski, czy te chrem ilu tam panw i ile pa zoyo t propozycj. Generalnie kto? Druga rzecz czy macie pastwo wiadomo tego, e ten zapis nie by konsultowany ze zwizkami zawodowymi, o czym mwiam podczas poprzedniej debaty i moe by podstaw zoenia wniosku do Trybunau Konstytucyjnego, ktry ten zapis uchyli? Czy si z tym liczycie? Kolejna sprawa jeeli dwudziestolatek rozpocznie prac w mundurwce i zechce przej na emerytur w wieku 55 lat, to de facto bdzie pracowa lat 35. Dlaczego za te lata ma dosta maksymalnie 75% emerytury? Powinien dosta 90%, tak byoby uczciwie, bo za kady rok przepracowany po osigniciu stau 25 lat pastwo proponujecie doda 3%. Dlaczego nie chcecie, eby byo uczciwie? Dlaczego dajecie zapis o tej barierze 75%? Powrc do pyta, na ktre nie dostaam odpowiedzi podczas poprzedniej debaty. Co z celnikami? Czy pastwo jednak zmienicie zdanie i do systemu emerytalnego sub mundurowych wczycie celnikw? Czy sta was na dotrzymywanie sowa? A w zasadzie czy premiera tego rzdu sta na dotrzymywanie (Dzwonek) sowa? Czy te jest tak, jak mwi Seneka, e zbrodni dla waszego rzdu jest dotrzymywanie sowa? A co ze Stra Marszakowsk? Czy

Gos ma pose Tomasz Kaczmarek, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Tomasz Kaczmarek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Podczas pracy w Komisji Nadzwyczajnej zadawaem wiele pyta przedstawicielom rzdu i dzi skieruj pytanie do pana ministra Deskura, ktry w swoich wypowiedziach wielokrotnie podkrela, e nowy projekt w aden sposb nie bdzie ingerowa w emerytury dzisiejszych funkcjonariuszy. Panie ministrze, kiedy proponujecie wykrelenie art. 69 z ustawy o Policji odnios si do tej ustawy, poniewa dotyczy dzi najliczniejszej suby mundurowej tak naprawd pozbawiacie praw ju nabytych, ingerujecie w prawa nabyte, dlatego e ten przepis mwi, i policjant po 15 latach suby nabywa prawo do emerytury. Kiedy ten zapis zostanie wykrelony, pozostawicie tylko zapis w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym, ktry mwi, e emerytura policyjna przysuguje funkcjonariuszowi zwolnionemu ze suby, ktry w dniu zwolnienia posiada 15 lat suby. Czy nie widzi pan minister rnicy pomidzy wyrazami nabywa a przysuchuje? Trzeba jeszcze podkreli, e ona przysuguje przy wyczerpaniu jednej przesanki zwolnienia. Panie ministrze, kto bdzie decydowa o zwolnieniu? Rozumiem, e wie pan, w jaki sposb dzi odbywa si zwolnienie funkcjonariusza ze suby, jaki jest
97
Pose Tomasz Kaczmarek obieg dokumentw i raportu o zwolnieniu ze suby. Czy bdzie to ocena subiektywna danego przeoonego podejmujcego decyzj o zwolnieniu? Prosz mi odpowiedzie dzi na to pytanie. (Dzwonek) Bardzo dzikuj. Panie marszaku, jeeli pan pozwoli, chciabym jeszcze odnie si do wczenia w ten system mundurowy Stray Marszakowskiej.

Ale czas min.

Kieruj tutaj

Czasu nie ma.

Dosownie dwa zdania. Jak pastwo bdziecie mogli tym funkcjonariuszom spojrze w oczy? To oni dbaj o wasze bezpieczestwo w polskim parlamencie. Ja o tym mwiem ju wczeniej. Bardzo dzikuj. (Oklaski)
systemu, i przyszed pan minister Deskur, ktry posusznie to wszystko chce wykona? Czy to jest przyczyna? Innej nie widz. O co tu chodzi? Dlaczego nagle nastpia taka zmiana, po dugich okresach zapowiedzi, bardzo szkodliwych zreszt, bo one spowodoway wielkie perturbacje, niepokoje w subach mundurowych. I druga sprawa. Panie ministrze, chciabym, eby pan jednoznacznie odpowiedzia na to pytanie, ktre pojawiao si tu ju parokrotnie. Czy ta zmiana rzeczywicie nie dotyczy obecnych funkcjonariuszy? Ja wspomniaem o jednej, potem w trakcie dyskusji wyszo, e ju przynajmniej dwie takie sytuacje s w tej ustawie. Prosz odpowiedzie konkretnie, zagwarantowa, e zdaniem rzdu nie ma takich rozwiza w tej ustawie, e gwarantujecie, i to nie bdzie dotyczyo obecnych funkcjonariuszy. (Dzwonek) A jeeli jest inaczej, prosz powiedzie, gdzie, w ktrych miejscach jeszcze, bo Ju kocz, panie marszaku. powtrz, w tej sprawie powinna by przeprowadzona specjalna ekspertyza Biura Analiz Sejmowych, a jej nie ma. Z tego pisma premiera z czerwca 2010 r. przypominam zdanie: Przestrzegam zasady praw nabytych (...) jeszcze raz pokazuj to pismo. Mam wraenie, e premier tego jednak nie przestrzega. Dzikuj. (Oklaski)

Gos ma pose Marek Ast, Prawo i Sprawiedliwo.

Gos ma pose Jarosaw Zieliski, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Marek Ast:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Jest rzecz oczywist, e ludzie, ktrzy broni ycia, chroni ycie i zdrowie innych, zasuguj na szczeglne traktowanie, tym bardziej e, chronic to zdrowie i ycie, ryzykuj czsto wasnym. Pytanie wobec tego jest nastpujce. Nie chc odnosi si do kontrowersyjnych rozstrzygni zawartych w projekcie ustawy, ale zada pytanie wanie o to rozstrzygnicie niekontrowersyjne, czyli o to, jakie wzgldy kieroway autorami ustawy, e przyjli taki cenzus czasowy, e ta ustawa bdzie obowizywaa wobec funkcjonariuszy przyjtych do suby po 31 grudnia 2012 r. Czy chodzi o prawa nabyte? Rozumiem, e tak. Pytanie jest, wydawaoby si, oczywiste i odpowied jest oczywista, ale by moe chodzi wycznie o to, e funkcjonariuszy mundurowych naley traktowa w sposb szczeglny. Jeeli bowiem chodzi o prawa nabyte, to szkoda, e rwn miar nie potraktowao si rwnie innych grup zawodowych. Pytam oczywicie jakby w kontekcie projektu ustawy, nad ktr debatowalimy par godzin temu. Dzikuj. (Oklaski)

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciabym najpierw wrci jeszcze do trybu prac nad t ustaw i zada pytanie. Waciwie nie bardzo wiem, kogo o to zapyta, bo to pytanie do premiera, a wiceminister Deskur, ktry moe na nie odpowiedzie, jest tym osobicie zainteresowany, wic nie wiem, jak odpowie. Pojawiay si, ponawiane byy zapowiedzi zmian w systemie emerytalnym sub mundurowych przez ca poprzedni kadencj, ale nigdy nie byo projektu ustawy. I nagle wszystko przyspieszyo gwatownie, tak jakby jaki poar w Polsce wybuch. Czy jest w Polsce poar, panie premierze, ktrego nie ma, wic, panie ministrze, ostatecznie? Co spowodowao to przyspieszenie? Czy fakt, e wreszcie usunlicie, premier usun z rzdu ministra generaa Rapackiego, ktry prawdopodobnie nie chcia tego nowego
98

Dzikuj. Gos ma pan pose Piotr Polak, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma. Gos ma pani posanka Gabriela Masowska, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Gabriela Masowska:

Panie Ministrze! System zaopatrzeniowy dla sub mundurowych gwarantuje nie tylko przywileje emerytalne, ale take zawiera pewn bardzo wan cech, mianowicie obejmuje zwikszon, rozszerzon ochron dane osobowe tych osb, co jest gwarancj ich bezpieczestwa, ale zarazem gwarancj bezpieczestwa pastwa. Stra Marszakowska i Suby Celne zostay z tego systemu zaopatrzeniowego wyjte, znajduj si w systemie powszechnym, a wic nie s objte tak ochron. A przecie ci ludzie, na przykad celnicy, naraeni s na kontakt ze rodowiskami patologicznymi, przestpczymi, naraeni s na rne formy wymusze, szantay, rne formy wymuszania zachowa, zastraszania chodzi o nich, a take o czonkw ich rodzin co naraa ich bezpieczestwo, ale przede wszystkim bezpieczestwo pastwa. Czy pan ten problem dostrzega? Czy zamierza pan w jaki sposb go rozwiza, zwikszy ochron bezpieczestwa tych ludzi, bezpieczestwa pastwa, ochron danych tyche osb? Dzikuj. (Oklaski)
godz. 14. W zwizku z krtkim terminem na wydanie opinii oraz licznymi wnioskami mniejszoci nie jest moliwa pena ocena projektu pod ktem jego zgodnoci z prawem Unii Europejskiej. Prosz pastwa, taki sposb procedowania wiadczy o braku szacunku dla osb, ktre maj by objte zmianami. Nawet gdy uchwala si prawo niekorzystne dla pewnych grup, chociaby ze wzgldu na szacunek dla stanowionego prawa i osb, ktrych zmiany bd dotyczy, powinno by to robione z naleyt starannoci, ktrej tu zabrako. Prosz o informacj na temat przyczyn, dla ktrych projekt ustawy procedowany jest w tempie uniemoliwiajcym nawet subom ministerialnym pene wypowiedzenie si na jego temat. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Chciabym zapyta o tak kwesti. S pewne gotowe rozwizania stosowane w niektrych krajach w odniesieniu do sub mundurowych. Mianowicie nawet jeeli czowiek podejmujcy sub mundurow pracuje krtko, na przykad 15 lat, mwi tutaj o Niemczech, jeeli zdecyduje si podczas suby, ma moliwo przeszkolenia i przygotowania zawodowego na koszt pastwa w relacji do swojego stopnia. W przypadku podocerw i szeregowych jest to wyksztacenie techniczne, w sensie technikum, i zawodowe, w przypadku ocerw jest to wyksztacenie wysze uzupeniajce. Czy pastwo mylelicie nad takim systemem, w ktrym kto, kto skoczy sub, bez wzgldu na to, ile lat pracowa, jeeli zdecyduje si odej z tej suby, moe zosta przeszkolony i podj prac zawodow, a nie martwi si, co bdzie robi, gdy odejdzie z tej suby? Mwi to, patrzc na sal i widzc, e np. s posowie, ktrzy odeszli ze suby w modym wieku i s posami. Ale jest pytanie, jakie maj wyksztacenie. (Pose Tadeusz Arkit: Na mnie patrzysz?) Nie patrz w tym kierunku. To jest moje pytanie: Czy ten wariant rozpatrywano podczas analizy, bo to jest, wydaje mi si, rozwizanie wszystkich problemw? Dzikuj.

Dzikuj. Gos ma pani posanka Elbieta Rafalska, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma. Gos ma pan pose Micha Jach, Prawo i Sprawiedliwo. (Gos z sali: Nie ma.) Gos ma pan pose Wojciech Zubowski, Prawo i Sprawiedliwo.
Pose Wojciech Zubowski:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Nie odnoszc si do zapisw merytorycznych omawianego projektu ustawy, pragn zwrci uwag na sposb jej uchwalania. Analizujc druki sejmowe dotyczce wspomnianego projektu ustawy, naley zwrci uwag na opini Ministerstwa Spraw Zagranicznych do druku nr 370. Tu pozwol sobie na przytoczenie, zacytowanie wspomnianej opinii: Projekt ustawy zosta przekazany do Ministerstwa Spraw Zagranicznych we wtorek 8 maja 2012 r. ok. godz. 24 z terminem na wydanie opinii w tym samym dniu do

Dzikuj. Gos ma pose Bartomiej Bodio, Ruch Palikota.
99
Pose Bartomiej Bodio:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panowie Ministrowie! Jak ju mwiem wczeniej, jeli chodzi o ca t sytuacj, jestem dzisiaj i w ogle wyjtkowo rozdarty. Dzisiaj nawet w sensie zycznym, bo obok, na sali kolumnowej odbywa si posiedzenie Komisji Obrony Narodowej, na ktrym ustala si zarys rozwoju polskiego przemysu zbrojeniowego na lata. (Gos z sali: Ju si skoczyo.) Wiem, e si skoczyo, dlatego zdyem przyj. Rozmawiamy o emeryturach mundurowych. Jak ju powiedziaem, jestem rozdarty pomidzy fatalnymi nansami pastwa i moliwoci ich ratowania a oczekiwaniami spoeczestwa. Nie wiem, co mam zrobi, nie wiem, jak zagosowa. (Pose Janusz Dzicio: Zgodnie z sumieniem.) Podejrzewam, e w gosowaniu nad tym projektem ustawy wstrzymam si. Panie ministrze, zastanawiam si i mam do pana pytanie: Co bdzie, jak w pitek przyjmiemy ten projekt ustawy? Zastanawiamy si wsplnie z posem Dziadziem, z posem Bramor, co bdzie w pitek po naszym gosowaniu, jak policja te si wstrzyma. Suby porzdkowe si wstrzymaj i wsplnie ze zwizkowcami (Pose Stanisaw Szwed: Wlej nam.) nam wlej. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
ga sprawa, tu prosibym o odpowied na pimie. Jakie s powody niewczenia do grupy sub mundurowych objtych t ustaw Stray Marszakowskiej? Czy tak naprawd ta grupa kilkudziesiciu osb a tak bardzo nadwyry system emerytalny? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pose Artur Bramora, Ruch Palikota.
Pose Artur Bramora:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pytanie dotyczy art. 10 proponowanej regulacji. Pan premier twierdzi, e regulacje bd dotyczyy nowych pracownikw sub. Tymczasem w tym artykule czytamy, e do grudnia 2012 r. rok suby liczymy jako ptora roku pracy. Czytamy rwnie, e od 1 stycznia 2013 r. rok suby liczymy jako rok pracy. Jeli kto podj prac w subach, dziaa ze wiadomoci, e jego lata pracy bd si liczyy tak, jak do obecnie proponowanej regulacji. Mam takie zapytanie, czy to jest fair wobec tych ludzi i czy to jest w ogle wiarygodne? Jak rzd interpretuje te zapisy, o ktrych publicznie moe nie do koca mwimy? Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pan pose Dariusz Cezar Dziadzio, Ruch Palikota.

Dzikuj. Gos ma pose Edward Siarka, Solidarna Polska.
Pose Dariusz Cezar Dziadzio:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Kiedy pojawia si pierwsza informacja, w expos pan premier wspomnia, e reforma sub mundurowych bdzie okrelaa: ukoczone 55 lat i co najmniej 25 lat pracy. Kiedy przyjrze si temu dokadnie z matematycznego punktu widzenia, jest ciekawa, podwjna puapka. Jeeli kto koczy studia, ma ok. 25 lat, gra 26 lat. 26 plus 25 daje 51, 4 lata w plecy, musi jeszcze popracowa, aby osign wiek 55 lat. Druga sprawa, kto nie koczy studiw, koczy szko redni i przystpuje do pracy w subach mundurowych, ma 20 lat, 21 lat plus 25, matematyka jest nieubagana, daje 45 lat, a wic tak naprawd 10 lat musi duej popracowa, wic te 25 lat pracy to jest mit. Kiedy byo 15 lat pracy i w tej chwili, jeeli mwi si, e to jest tylko wyduenie, to jest to tylko pozorne wyduenie o 10 lat, a tak naprawd rzeczywisto jest cakowicie inna. Mam pytanie do pana ministra. Kto odpowiada za opracowanie takiego kuriozalnego systemu? Dru-
Pose Edward Siarka:

Panie Marszaku! Panie Ministrze! Wysoka Izbo! Mam dwa pytania odnonie do tego projektu. Pierwsze pytanie odnosi si do konsultacji spoecznych, ktre wywouj do due wtpliwoci w przypadku tego projektu. Mianowicie chciaem zapyta, jaka jest rnica midzy projektem, ktry by omawiany ze zwizkami zawodowymi, ze stycznia 2012 r., a zapisami tego projektu, ktre s zawarte w druku nr 330 z kwietnia 2012 r.? Ot zwizki zawodowe podnosz, e s to dwa rne projekty, ktre z nimi byy omawiane. Std moje pytanie, proba, eby wyliczy ewentualne rnice midzy tymi dwoma projektami, czyli ze stycznia i z kwietnia 2012 r. Drugie pytanie odnosi si do obecnych funkcjonariuszy. Miaem okazj spotka si w ostatnim czasie z wiksz grup straakw. Najwiksze ich obawy w toku dyskusji, ktr prowadzimy, wywouje to, czy proponowane zapisy nie spowoduj, e obejm one rwnie obecnych funkcjonariuszy. Ta rnica, ktr pan pose Kaczmarek pokazywa, a mianowicie zapisy odnonie do nabywania praw i przysugujcych
100
Pose Edward Siarka praw, niby jest niedua, ale w praktyce moe si okaza, e tak na dobr spraw (Dzwonek) moe by zinterpretowana na niekorzy obecnych funkcjonariuszy, a to oznaczaoby bardzo powan katastrof, lawin odej ze sub. Moje pytanie odnosi si do tego, jakie s gwarancje, e obecni funkcjonariusze nie zostan objci nowym systemem. Dzikuj.
dze kosztem wszystkich innych? Marszaek Dorn powiedzia, e bierzemy na barki wyborcze t grup zawodow. Ot nie chodzi o to, kto wemie na barki wyborcze jak grup zawodow. Chodzi o to, eby na swoje barki, ale na odpowiedzialne barki, a nie wyborcze, wzi cay system emerytalny i stara si go uczyni bardziej sprawiedliwym. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Gos ma pose Tadeusz Arkit, Platforma Obywatelska.

Gos ma pose Cezary Olejniczak, Sojusz Lewicy Demokratycznej.
Pose Tadeusz Arkit:

Dzikuj bardzo. Panie Marszaku! Panowie Ministrowie! Wysoka Izbo! W wypowiedziach opozycji czsto spotykamy si z tez, e w zasadzie warto si uj za kadym przywilejem, a nawet te przywileje poszerzy. Mwimy o Stray Marszakowskiej, mwimy o celnikach, nie syszaem o stray miejskiej, mona by pewnie jeszcze wymienia. Szanowni pastwo, to jest tak, e jak jest zmiana ustawy, to syszymy, e si odbiera przywileje. Natomiast jak przyjdzie do tej nowej, proponowanej ustawy dopisa inne grupy, to si mwi, e trzeba by dopisa, eby da im przywileje. Trzeba by si zreektowa i stwierdzi, e nowa ustawa, znowelizowana ustawa nadal zachowuje wiele przywilejw dla tych grup zawodowych, niewtpliwie susznych, bo trzeba wzi pod uwag, skd si bior przywileje. Bior si std, e rzeczywicie to jest wyjtkowo trudny zawd, w ktrym czasami naraa si zdrowie, a nawet ycie. Ale przecie za te przywileje paci kady, dla ktrego pracuje straak, policjant czy ktokolwiek inny, nie sam straak, policjant on tego nie wypracuje. Za te przywileje, za to, e chcemy mie bezpieczne pastwo, paci cae spoeczestwo. Dlatego te przywileje musz by bardziej sprawiedliwe. One generalnie s cakiem niesprawiedliwe. Musz powiedzie, e z duym zdziwieniem dowiedziaem si podczas tej debaty, troszeczk wczeniej, ale bdc tutaj w parlamencie, e emerytur liczy si na podstawie ostatniej pensji. Szanowni Pastwo! Wiemy, jak to si robi. Podwyka o 500 z, o 600 z, o 700 z w ostatnim miesicu po to, eby taka bya emerytura. Czy to jest sprawiedliwa praktyka w stosunku do wszystkich innych, ktrzy pracuj po kilkadziesit lat? Czy sprawiedliwa jest rewaloryzacja emerytury dla grup mundurowych (Dzwonek) w ten sposb, e wynika ona z pracy odpowiednikw, a nie z takiej rewaloryzacji jak dla wszystkich innych grup? Zastanwmy si, co znaczy solidarne pastwo, szanowni pastwo. Czy solidarne pastwo to takie, w ktrym chcemy rozdawa pieni-
Pose Cezary Olejniczak:

Dzikuj. Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! Na temat sub mundurowych pado ju duo sw. W maju jest to miesic, kiedy straacy obchodz swoje wito, wito w. Floriana czsto spotykam si ze straakami, bo rwnie jestem straakiem ochotnikiem. Straacy mwi, e nie wierz ju panu premierowi i rzdowi. Wielu z nich na pastwa gosowao, ebycie mogli dalej rzdzi, ale zawiedli si po expos premiera. Nie wierz ju w to, co mwi pan premier podczas swojego wystpienia. Wielu z nich w ostatnich miesicach odchodzi na emerytur, na wczeniejsz emerytur, bo tak jak mwili moi przedmwcy ju nie wierz i boj si, e zmiany, ktre chc pastwo wprowadzi, obejm rwnie ich. Odchodz w kwiecie, w sile wieku, a mogliby jeszcze pracowa dla ojczyzny i jej suy, tym bardziej e zblia si Euro 2012. Pytam pana ministra: Czy wie pan, ile jest wakatw w Pastwowej Stray Poarnej, ile osb odeszo w cigu 6 miesicy od wygoszenia expos? Rzecz dotyczy te funkcjonariuszy Policji, bo sysz, e na Euro 2012 ma by powszechna mobilizacja, e rwnie straacy ochotnicy, ktrzy s w krajowym systemie ratowniczo-ganiczym, maj wanie pomaga Pastwowej Stray Poarnej, w ktrej ju od kilku miesicy nie ma tych straakw. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj. Gos ma pose Tadeusz Woniak, Solidarna Polska.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Wielokrotnie by tutaj przywoywany wiceminister spraw wewntrznych i administracji pan Rapacki. Myl, e pan genera Rapacki odszed z rzdu
101
Pose Tadeusz Woniak ze wzgldw honorowych, poniewa sam po 26 latach suby pobiera emerytur mundurow, policyjn, a musiaby przedstawia nowe zaoenia emerytalne, niezwykle niekorzystne dla jego modszych kolegw. Pewnie nie chcia tego robi i w zwizku z powyszym naley go uzna za czowieka honoru. Ale do rzeczy, jeli chodzi o sam ustaw i rwnie powizan z ni niejako bezporednio ustaw m.in. o Policji, ktra np. w art. 41 ust. 2 pkt 4 mwi o moliwoci zwolnienia policjanta ze suby w przypadku nabycia prawa do emerytury z tytuu osignicia 30 lat wysugi emerytalnej, a przecie taki zapis pozostaje w jawnej sprzecznoci z ide wyduania wieku emerytalnego czy wrcz prb przymuszania funkcjonariuszy sub mundurowych, ale i nas wszystkich jako obywateli do jak najduszego pozostawania w subie albo na stanowisku pracy zawodowej. Pragn podkreli, e zapis tego art. 41 ust. 2 pkt 4 jest rwnie sprzeczny z orzeczeniem Naczelnego Sdu Administracyjnego, ktry ju kilkakrotnie uzna go za dyskryminacj ze wzgldu na wiek. A pastwo (Dzwonek) mimo wszystko nie chcecie go zmieni. Jest sprzeczny z dyrektyw Rady Europy z 27 listopada 2000 r. ustalajc oglne warunki ramowego traktowania w zakresie zatrudnienia i pracy. Pastwo nie chcecie go zmieni, ale nawet rzecznik praw obywatelskich w wystpieniu skierowanym w czerwcu 2011 r. do premiera Donalda Tuska stwierdza, e przepis art. 41 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji itd. wskazujcy na nabycie uprawnie emerytalnych i posiadanie odpowiedniej wysugi lat jako na samoistn przesank umoliwiajc zwolnienie ze suby moe zosta oceniony jako stanowicy dyskryminacj ze wzgldu na wiek. A wic, prosz pastwa, jestecie niekonsekwentni.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych Micha Deskur:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W dniu 26 kwietnia przedstawiem przed Wysok Izb gwne zaoenia oraz szczegy dotyczce proponowanego projektu. Chciabym te przypomnie, e w pitek na posiedzeniu komisji jeszcze raz przedstawiem wszelkie argumenty, ktre przemawiaj za przyjciem tej ustawy. Dzisiaj chciabym, odpowiadajc na pytania posw, jeszcze raz przypomnie podstawowe zaoenia, poniewa mam wraenie, e odpowiadaj one na gros pastwa pyta. Przede wszystkim jest to realizacja postulatu zapowiedzianego przez pana premiera w expos. Oznacza to, e projekt ten nie dotyczy innych aspektw oprcz reformy emerytalnej sub mundurowych. Chciabym jeszcze raz przypomnie, e co do jednego tylko wyjtku, o ktrym zaraz powiem, przepisy, ktre chcielibymy wprowadzi, nie dotycz funkcjonariuszy i onierzy, ktrzy peni dzisiaj sub. O tym wyjtku zaraz powiem szerzej. Chciabym przypomnie, e reforma, ktr proponujemy, jest elementem szerszej systemowej reformy emerytalnej. Jeli chodzi o pytania dotyczce dugoci debaty spoecznej, to chciabym przypomnie, e ju w roku 2010 zosta powoany przez pana ministra Michaa Boniego zesp, ktry rozmawia na temat wprowadzenia reformy i przedstawia konieczno jej wprowadzenia przedstawicielom zwizkw zawodowych. Ju wwczas pan minister Boni, jak rwnie inni przedstawiciele rzdu sygnalizowali konieczno wprowadzenia dwch warunkw jako warunkw nabycia praw do emerytury. Rwnoczenie te podkrelali, e przepisy, ktre chcieliby wprowadzi, bd obejmoway wycznie nowych funkcjonariuszy i onierzy. Jeli chodzi o dugo debaty spoecznej, to chciabym przypomnie, e pan premier w expos przedstawi gwne zaoenia, czyli moemy mwi, e ta debata spoeczna w sposb moe mniej formalny rozpocza si ju wwczas. Jeli chodzi o konsultacje spoeczne, to rozpoczlimy je w styczniu. Wszelkie dokumenty zostay wwczas przedstawione stronie spoecznej i zwizkowej. Jeszcze raz chciabym podkreli, poniewa wielokrotnie pastwo wskazuj, e nie s pewni, czy projekt przez nas przedkadany dotyczy te funkcjonariuszy, ktrzy rozpoczli sub przed wejciem w ycie tej ustawy, e co do zasady dotyczy on wycznie nowo przyjtych funkcjonariuszy i onierzy. Rwnoczenie chciabym potwierdzi, e proponowane zmiany nie dotycz co do zasady warunkw i zasad przyznawania rent inwalidzkich. Zasady przyznawania rent inwalidzkich nie s zmieniane w projekcie, o ktrym dzisiaj mwimy. Jeli chodzi o pytania dotyczce rozszerzenia systemu emerytalnego na inne suby, to chciabym przypomnie, e, tak jak ju wczeniej powiedziaem, pan premier w expos, informujc o projekcie, o kt-

Prosz koczy.

Ju kocz, panie marszaku. Zatem albo zcie poprawk i zlikwidujcie ten nieszczliwy zapis, albo najlepiej wycofajcie si z tych nieszczsnych pomysw emerytalnych. Dzikuj bardzo.

W imieniu rzdu gos zabierze podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych pan minister Micha Deskur.
102
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych Micha Deskur rym w tej chwili mwimy, nie wskaza na moliwo rozszerzenia systemu emerytalnego o inne suby. Wobec powyszego projektowana ustawa nie uwzgldnia propozycji wczenia do systemu emerytalnego innych sub. Zadanie to wykracza poza obszar wskazanej noweli. Chciabym te przypomnie, e nadrzdnym celem wprowadzenia zmian jest prba ograniczenia deficytu pastwa i wprowadzenie do systemu innych sub byoby niespjne z tym podstawowym celem tego projektu. Chciabym jeszcze raz podkreli, e Ministerstwo Spraw Wewntrznych docenia prac funkcjonariuszy i onierzy, rozumie jej specyk. Jak ju zostao wczeniej powiedziane, chcemy zachowa system zaopatrzeniowy dla funkcjonariuszy i onierzy. Chcielibymy, aby te nowe zasady dotyczyy wycznie nowych funkcjonariuszy. Proponujemy, aby ustawa, o ktrej mwimy, wesza w ycie dopiero 1 stycznia 2013 r. To daje tym osobom, ktre chciayby wstpi do suby, czas na przeanalizowanie tych nowych propozycji, tak abymy ich nie zaskakiwali. Chciabym te przypomnie, e funkcjonariusz, ktry jeszcze nie jest funkcjonariuszem, nie moe odej dzisiaj, w roku 2012, ze suby, czyli jakby nie ma ryzyka, e obecni funkcjonariusze bd odchodzi ze suby po uchwaleniu tej zmiany, w zwizku z t zmian, a wrcz, myl, bdzie odwrotnie, to ich uspokoi. Jak pastwo tutaj wielokrotnie mwili, funkcjonariusze s zaniepokojeni i nie wiedz, czy ta propozycja rzdu bdzie dotyczya te nowych i starych, czy tylko nowych. Ewidentnie uchwalenie tej ustawy, ktra jednoznacznie wskazuje, e rozstrzygnicie dotyczy wycznie nowych funkcjonariuszy, uspokoi tych, ktrzy su obecnie, i w sposb ewidentny przekona ich, e te nowe przepisy ich nie dotycz. Chciabym te potwierdzi, e zgodnie z nasz propozycj wiek emerytalny to 55 lat, tak jak ju dzisiaj byo tutaj powiedziane, w stosunku do systemu powszechnego, ktry zakada wiek emerytalny w wysokoci 67 lat. Jeli chodzi o zmiany ustaw pragmatycznych, to maj one cel wycznie techniczny i nie wpywaj na prawa emerytalne ani przyszych funkcjonariuszy, ani tych, ktrzy su obecnie. Chciabym te potwierdzi, e w aden sposb nie zostaa zmieniona kwestia rent inwalidzkich i rodzinnych. Posowie wielokrotnie zadawali pytania na temat uposaenia, dlaczego trzy albo dziesi lat. W przypadku naszej propozycji, aby emerytura nie bya wyliczana na podstawie ostatniego uposaenia, argumenty s, myl, ewidentne, natomiast wyduenie z trzech do dziesiciu lat ma na celu uniemoliwienie tego celowego podwyszania wysokoci dodatkw w okresie bezporednio poprzedzajcym odejcie, tak e uwaamy, e jest to celowe.
Jeli chodzi o ustaw pragmatyczn, to chciabym tutaj przypomnie, e jednoznacznie precyzuje ona moment i form rozwizania umowy czy stosunku pomidzy, powiedzmy, Policj a funkcjonariuszem. Art. 41 pkt 3 ustawy o Policji, ustawy pragmatycznej, mwi, e policjanta zwalnia si ze suby w terminie do trzech miesicy od dnia pisemnego zgoszenia przez niego wystpienia ze suby. Oznacza to, e wystarczy, i funkcjonariusz zoy tak zwany raport, a w terminie do trzech miesicy musi zosta zwolniony. Jak wynika z innych artykuw, nabywa on prawo do emerytury, oczywicie pod warunkiem, e spenia dzisiaj jeden warunek, czyli 15 lat suby. W przyszej formie, jak proponujemy od 1 stycznia 2013 r. dla nowych funkcjonariuszy, bdzie musia speni dwa warunki, czyli 25 lat suby i wiek 55 lat. Tak wic potwierdzam, e zmiany dotyczce ustaw pragmatycznych maj charakter techniczny i w aden sposb nie zmieniaj praw nabytych funkcjonariuszy. Chciabym jeszcze raz podkreli, e art. 69, ktry chcielibymy skreli, ustawy pragmatycznej o Policji, bo paday tutaj dzisiaj pytania dotyczce wanie tej ustawy pragmatycznej... Chciabym zacytowa art. 69 pkt 1, ktry chcielibymy skreli. On jednoznacznie mwi, e policjant po 15 latach suby nabywa prawo do emerytury policyjnej. Ewidentnie byby to przepis sprzeczny z projektem ustawy, ktry mwi, e funkcjonariusze, ktrzy przyjd do suby od 1 stycznia 2013 r., nabywaj prawo do emerytury po spenieniu dwch warunkw, o ktrych mwiem, czyli wiek 55 lat i sta 25 lat. Tak wic chciabym wszystkich uspokoi: zmiany w ustawie pragmatycznej nie zmieniaj praw nabytych funkcjonariuszy. Jeli chodzi o szkolenia, z naszego punktu widzenia wyduenie czasu pracy czy suby funkcjonariuszy bardzo korzystnie wpynie na ich szkolenie, dlatego e jeli chodzi o pienidze, ktre s dzisiaj wydawane na szkolenia, w przypadku odejcia funkcjonariusza ze suby po 15 latach Policja, mona powiedzie, korzysta z nich przez 15 lat suby policjanta, natomiast jeeli taki funkcjonariusz bdzie suy 25, 30 lub 35 lat, to szkolenia wstpne i kolejne bdzie mg wykorzystywa w duszym okresie. Jeli chodzi o liczb wakatw, to ju tutaj w Wysokiej Izbie niedawno tumaczyem tradycj przyjt zwaszcza w Policji, ktra wskazuje na to, e wanie pod koniec I kwartau, na pocztku II kwartau liczba wakatw jest najwiksza. S to trendy roczne, ktre s zwizane, po pierwsze, z tradycj odchodzenia na emerytury wanie... (Gos z sali: W tym roku bdzie rekord Guinnessa.) Myl, e w tym roku liczba wakatw bdzie bardzo porwnywalna z tym, co zanotowalimy w poprzednich latach. Ju cytowaem statystyki Wysokiej Izbie, wic nie bd si powtarza. Byo te pytanie odnonie do wymiaru emerytury. Zgodnie z dzisiejszymi przepisami po 15 latach suby funkcjonariusz nabywa do 40% wymiaru, na-
103
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych Micha Deskur tomiast po niecaych 29 latach ten wymiar to jest 75%. Mymy chcieli zachowa t sam logik w nowych przepisach. To oznacza, e po 25 latach chcielimy zaproponowa 60% wymiaru, natomiast po 30 latach ten wymiar byby rzdu 75%, czyli ta sama logika i ten sam puap grny. Tak wic nie wprowadzamy tutaj adnych rewolucji. Zgodnie z obecnie funkcjonujc ustaw co roku funkcjonariusz ma prawo do emerytury wyszej o 2,6%, natomiast w naszej propozycji proponujemy, aby co roku nabywa 3% wymiaru emerytury, czyli zachowujemy zasad, e co roku w pewnym okresie ta emerytury zwiksza si. Bardzo pastwu dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu ministrowi. Gos zabierze sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej pan minister Czesaw Mroczek.
Sekretarz Stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Czesaw Mroczek:

Panie Marszaku! Panie i Panowie Posowie! W zasadzie pan minister Deskur odpowiedzia na wikszo uwag i pyta, ktre byy tutaj zgoszone. Chciabym jednak odnie si do dwch, trzech kwestii oglnych i pniej dwch, trzech pyta szczegowych do ustawy o emeryturach onierzy. W wystpieniach klubowych, ale nie tylko w wystpieniach, w pytaniach wskazywano na problem braku czasu czy krtkich konsultacji w zakresie tego projektu, a jednoczenie w wypowiedzi np. pan pose Zieliski poda, e przez ca tamt kadencj trway prace nad (Pose Jarosaw Zieliski: Nie prace, zapowiedzi.) OK. Rwnie pan pose Tomaszewski wskazywa na to, e bardzo dugo trway prace zwizane z przygotowaniem tego projektu. Prosz pastwa, w imieniu ministra obrony narodowej podpisywaem porozumienie ze stron zwizkow w sierpniu ubiegego roku. To porozumienie byo zwieczeniem blisko dwuletnich prac. Rzeczywicie przez ca poprzedni kadencj, a nawet wczeniej, ju od kilku dobrych lat, w Polsce trwaa dyskusja publiczna na temat tego, jak zmieni system emerytur mundurowych. Nie pojawi si zatem znienacka, nagle ten projekt, tylko po wieloletniej dyskusji i kilkuletniej pracy w rzdzie. Powiem pastwu, e pora t dyskusj zakoczy ze wzgldu na spokojn sub i onierzy, i funkcjonariuszy. By wystarczajcy czas do namysu, do podjcia dobrych decyzji. Ten projekt jest kompromisem. Jeeli przeanalizujemy wszystkie zmiany, to
moemy jasno powiedzie na podstawie tego projektu, e nie dotyczy on onierzy i funkcjonariuszy, ktrzy pozostaj w subie. Poniewa te zmiany jednak zaostrzaj warunki przechodzenia na emerytur, zmiany, ktre bd dotyczy nowo wstpujcych do suby, to z punktu widzenia tych wszystkich, ktrzy pozostaj w subie, ten projekt jest wyjtkowo korzystny. A jakie s zmiany, ktre byy tutaj omwione? Nie bd ich prezentowa, tylko przedstawi swj komentarz. Mwiem o tym podczas posiedzenia komisji, e w interesie pastwa polskiego, dla zapewnienia bezpieczestwa w polskim pastwie, ale i w interesie onierzy i funkcjonariuszy ley to, by mogli suy w wieku trzydziestu kilku i czterdziestu kilku lat. Osoby w takim wieku powinny wykorzystywa zdobyt wiedz, dowiadczenie yciowe i pozostawa w subie. Najlepszym na to dowodem jest struktura zatrudnienia w Lotniskowej Stray Poarnej, ktr wnioskowano wczy do tej ustawy. Na ponad 400 funkcjonariuszy 200 to s funkcjonariusze emeryci Pastwowej Stray Poarnej. Tak wic okazuje si, e funkcjonariusze stray poarnej przechodz na emerytur, by suy w stray poarnej. Trudno chyba o lepszy dowd na to, jak nieracjonalny by system, z ktrym mamy do czynienia. Pan pose Dorn mwi, e bierzemy na siebie odpowiedzialno za t grup blisko miliona osb, funkcjonariuszy, onierzy i ich rodzin. Tak, wanie w tej Izbie trzeba bra odpowiedzialno i czasami podejmowa trudne, ale konieczne z punktu widzenia pastwa decyzje. Tak, bierzemy odpowiedzialno za wdroenie nowych regulacji w zakresie emerytur mundurowych. S one efektem mdrego kompromisu. Odnios si teraz do szczegowych pyta. W zasadzie w wikszoci odpowiedzi udzieli ju, jak mwiem, pan minister Deskur. Natomiast pan pose Chmielowski pyta o system aktywizacji zawodowej dla onierzy, funkcjonariuszy odchodzcych ze suby, tak by mogli sobie znale miejsce na rynku cywilnym. Jeeli chodzi o Siy Zbrojne, to taki system funkcjonuje ju od wielu lat. Uruchamiamy na system przygotowania onierzy w trakcie ich suby do ich przyszych nowych rl zawodowych w yciu cywilnym powane rodki. W roku poprzednim na ten system aktywizacji byo 5 mln z. Zwikszamy te rodki, w tym roku bdzie to 9 mln z. Zmienimy podstaw prawn w najbliszym czasie w ustawie pragmatycznej, tak by wiksza liczba osb podlegaa temu systemowi i by wiadczenia byy wiksze. Prosz pastwa, tak jak powiedziaem, nie ma w moim przekonaniu tu pola do adnego rozdarcia. To jest ustawa, ktra bdzie dobrze suy pastwu polskiemu, onierzom, funkcjonariuszom. Moecie pastwo z penym przekonaniem za tym gosowa. Wszystkim, ktrzy pracowali w komisji, ciko pracowali, bo bya dua liczba poprawek, chc serdecznie podzikowa. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
104

Dzikuj panu ministrowi. Jeszcze raz o gos poprosi pan minister Micha Deskur. Bardzo prosz.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewntrznych Micha Deskur:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Jeeli pastwo pozwol, to dokoczybym moj wypowied. Chciabym jeszcze raz podkreli, e jest tylko jeden wyjtek od zasady, ktra mwi, e te przepisy dotycz wycznie nowych. Mwiem o tym 26 kwietnia tutaj w Sejmie, mwiem te dwukrotnie w komisji, ktra zajmuje si tym, analizuje ten projekt. Chciabym po raz czwarty potwierdzi, e jedynym wyjtkiem od tej zasady s funkcjonariusze Stray Granicznej, ktrzy czciowo, nie wszyscy, ale niektrzy, maj prawo do zaliczania jednego roku suby za ptora roku. To dotyczy sytuacji na przykad funkcjonariuszy pracujcych na lotniskach midzynarodowych. Uwaamy, e sytuacja geopolityczna tak si zmienia, e nie ma powodu, aby traktowa akurat tych funkcjonariuszy inaczej w stosunku do innych funkcjonariuszy. Uwaamy, e ryzyko w tej sytuacji pracy funkcjonariusza jest identyczne z trudem suby innych funkcjonariuszy. Uwaamy wic, e jest zasadne, aby zrezygnowa z tego przywileju, ktry ju nie ma podstaw geopolitycznych, aby to kontynuowa. Tak e chciabym potwierdzi, e to jest jedyny wyjtek od zasady. Jeeliby pomin ten wyjtek, jeszcze raz chciabym potwierdzi, e projekt, o ktrym mwimy, dotyczy wycznie nowych funkcjonariuszy, ktrzy rozpoczn sub po 1 stycznia 2013 r. Bardzo dzikuj.
kaza wol, trzeba zagosowa, nie ma innego rozwizania. I w tym gosowaniu okazao si, e wyniki tego gosowania byy takie, jak pastwu tutaj przedstawiem. A wic wydaje mi si, e nic zego nie popeniem. Jeeli chcecie pastwo wiedzie, co si dziao w komisji, to dziao si tak, e wielu posw opozycji zadawao pytania, szydzc i drwic z ministrw, bo takie momenty te byy. Jeeli chcecie pastwo o tym wiedzie, to tak byo. Ale ja o tym mwi nie chciaem, bo mylaem, e to nie naley do komisji (Pose Bartomiej Bodio: Skandal, skandal.) Ano skandal, ano skandal. Tak to te jest, e dzisiaj wszyscy pastwo chcecie da celnikom uprawnienia emerytalne takie, jakie maj w tej chwili suby. Chcecie pastwo da Stray Marszakowskiej, chcecie pastwo da straakom na lotniskach. Ale tych sub przecie jest wicej, drodzy pastwo. To s stranicy pastwowej stray lenej, to s (Pose Bartomiej Bodio: Nieprawda.) Prawda. (Pose Bartomiej Bodio: Nieprawda.) Prawda. Panie pole, ja panu nie przeszkadzaem. (Pose Bartomiej Bodio: Ja nie kamaem.)

Prosz nie przeszkadza.
Pose Janusz Dzicio:

Kama pan. Kama pan jak z nut chociaby co do tego, e by pan na posiedzeniu komisji, a posiedzenie komisji ju si dawno skoczyo, a pan sta tu rozdarty. (Pose Bartomiej Bodio: Trzy minuty wczeniej...) Dobra. Ale pan sta rozdarty. Druga sprawa to jest to, e s to stranicy Pastwowej Stray Rybackiej, ktrzy maj tak naprawd, jeeli chodzi o wykonywanie swoich obowizkw, wiksze uprawnienia ni policjanci w tym wzgldzie, i to jest prawda, i to s te stranicy stray miejskich. W komisji wielu z pastwa mwio, e emerytury trzeba da, bo te suby posuguj si broni paln. To ja chc pastwu powiedzie, e stranicy stray miejskiej te posuguj si broni paln i... (Pose Stanisaw Szwed: Da im te uprawnienia.) Prosz? (Pose Stanisaw Szwed: Da uprawnienia.) No wanie. To dlaczego pan nie wnosi o to? Bo te by rozdarty pewnie. A wic wyglda to tak. Powiem pastwu nawet wicej: kiedy jad, by wozi gosy wyborcze, mog mie nawet rczny karabin maszynowy, ale kiedy id na patrol, nie mog tej broni zabra. Takie prawo uchwali Sejm wiele lat temu.

Dzikuj. Gos zabierze sprawozdawca komisji pan pose Janusz Dzicio.
Pose Janusz Dzicio:

Szanowny Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Tak naprawd nie chciaem zabiera gosu, ale zostaem do tego sprowokowany. A sprowokowany zostaem dlatego, e przedstawiem sprawozdanie komisji, nie odnoszc si do niego politycznie. Wydawao mi si, e taka jest rola sprawozdawcy. Ale skoro taka nie jest, to chc pastwu powiedzie, e potra te rozmawia innym jzykiem. Zaczn od tego, e faktycznie, szczerze mwic, komisja nie popenia adnego bdu. Tak to jest w demokracji, w dyskusji demokratycznej, e aby wy-

Owiadczenia poselskie
105
Pose Janusz Dzicio Drodzy pastwo, mwicie, e s policjanci, ktrzy pracuj 25 lat. Ale s te policjanci, ktrzy pracuj 35 lat i wcale nie chc odchodzi na emerytur. To tak jest, e w ramach tej ustawy, nawet gdybymy chcieli to przyzna i Stray Marszakowskiej, i subom celnym, i straakom a ja jestem ostatni osob, ktra by tym ludziom tych emerytur bronia tego nie zrobimy, musimy przygotowa now ustaw. Byaby ona dla ludzi, ktrzy dzi nie s w subie tak mwi ostatni artyku tej ustawy. Ale mwili te posowie z tej trybuny, e premier wzywa funkcjonariuszy w nocy, eby podpisywali jakie dokumenty. To ja pastwu powiem, e byli te premierzy tacy, ktrzy wzywali funkcjonariuszy w nocy i robili duo gorsze rzeczy, czego przykadem jest p. pani pose Blida. Straszycie pastwo Trybunaem Konstytucyjnym. No, tak to jest, e ta instytucja zostaa powoana do demokratycznych rozstrzygni. Jeeli bdzie taka wola, to nad decyzjami trybunau bdziemy te w Sejmie obradowali i debatowali. Wszystkim, ktrzy brali udzia w pracach tej komisji, serdecznie dzikuj. (Oklaski)
Czy kto z pa i panw posw pragnie jeszcze wygosi owiadczenie i dopisa si do listy? Nikt si nie zgasza. List posw zgoszonych do owiadcze uwaam zatem za zamknit. Gos ma pan pose Szymon Giyski, Prawo i Sprawiedliwo. Nie ma pana posa. Gos ma pan pose Jarosaw Pita, Platforma Obywatelska.
Pose Jarosaw Pita:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W maju w Sosnowcu odbdzie si uroczysta sesja w zwizku z rocznic 110 lat nadania praw miejskich. Sosnowiec uzyska prawa miejskie w 1902 r. i liczy dzi ok. 220 tys. mieszkacw. Mimo e Sosnowiec uzyska prawa miejskie na pocztku XX w., szczyci si dug histori sigajc a XI w. Dotyczy to takich dzielnic, jak Klimontw, Milowice, Niwka, Pogo czy Sielec. Mamy swj zamek, jedyn cerkiew dzisiaj w wojewdztwie lskim kiedy istniay trzy oraz wielka kiedy synagoga zburzona w 1939 r. a take koci ewangelicki i liczne kocioy katolickie. Warto zobaczy paac Dietla, Schoena czy te paac Mieroszewskich. Wrd honorowych obywateli Sosnowca s marszaek Jzef Pisudski, marszaek Edward Rydz-migy, prof. Bogdan Suchodolski czy te prof. Janusz Zikowski, ojciec obecnego wicemarszaka Senatu. Z moim miastem zwizani byli Jan Kiepura, Pola Negri, Wadysaw Szpilman czy Waldemar Zyllinger. Kady z nas pamita Jana Ciszewskiego, Konstantego wirka czy te Wodzimierza Mazura. Znamy wszyscy Jacka Cygana, Jacka Ryka, zreszt mojego przyjaciela, prof. Akademii Sztuk Piknych w Katowicach, oddajcego pikne klimaty Zagbia, czy te Krzysztofa Matern. Tu zbiegay si granice trzech zaborw. Miaem przyjemno w poprzedniej kadencji Sejmu zorganizowa wystaw obrazujc trjkt trzech cesarzy. Sosnowiec by wtedy miastem wielokulturowym, std te znajduje si tutaj unikalna nekropolia, cmentarz wielokulturowy skadajcy si z 4 czci: katolickiej, ewangelickiej, prawosawnej oraz ydowskiej. To tu przebiegaa kolej warszawsko-wiedeska. To tu funkcjonowaa jedna z najstarszych scen polskich, dziaajca jeszcze w XIX w. Obecnie jest to Teatr Zagbia. Sosnowiec zwizany by te ze sportem. To tu funkcjonoway i odnosiy sukcesy siatkarski Pomie Sosnowiec, hokejowe Zagbie Sosnowiec, bokserski Grnik Sosnowiec, koszykarze i pikarze Zagbia Sosnowiec i wiele innych druyn w rnych dyscyplinach. Wczeniej Sosnowiec znany by z wgla, stali oraz przemysu wkienniczego. Dzisiaj pozostaa tylko jedna kopalnia z 7 wczeniej istniejcych, kopalnia Kazimierz-Juliusz borykajca si z problemami zwi-

Dzikuj panu posowi. Zamykam... (Gos z sali: Sprostowanie.) A w jakim trybie? Bo nazwisko nie byo wymienione, nie ma w zwizku z tym podstaw. Nie, nie byo wymienione. (Pose Jarosaw Zieliski: Dwa sowa.) Nie byo wymienione nazwisko. Nie ma takiego trybu, panie pole. Prosz usi, prosz nie przeszkadza mi w prowadzeniu... (Pose Jarosaw Zieliski: Na moj wypowied bya reakcja, czy nie? Ja nie stoj, ja wiem. Ja nie jestem rozdarty. Panie marszaku, szkoda...) Zamykam dyskusj*). W zwizku z tym, e w czasie drugiego czytania zgoszono do przedoonego projektu ustawy poprawki, proponuj, aby Sejm ponownie skierowa ten projekt do Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia niektrych projektw ustaw z zakresu zabezpieczenia spoecznego w celu przedstawienia sprawozdania. Jeeli nie usysz sprzeciwu, bd uwaa, e Sejm propozycj przyj. Sprzeciwu nie sysz. Na tym zakoczylimy rozpatrywanie punktw porzdku dziennego zaplanowanych na dzie 9 maja br. Informuj, e zgosili si posowie w celu wygoszenia owiadcze poselskich. *) Teksty wystpie niewygoszonych w zaczniku nr 1.
106 Pose Jarosaw Pita

zanymi z wydobyciem wgla. Kopalnia ta zasuguje na uznanie i pomoc, o ktr si wszyscy staramy. Sosnowiec to stolica Zagbia, wietnie skomunikowana drogami kolejowymi, koowymi, z niedaleko pooonym lotniskiem oraz lini hutniczo-siarkow znajdujc si w Sosnowcu. Znajduj si tu drogi na osi wschd-zachd oraz pnoc-poudnie. To miasto uniwersyteckie, w ktrym studiuje na rnych kierunkach i mieszka wielu studentw. Szanowni Pastwo! Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Zapraszam do odwiedzenia Sosnowca, ale rwnie do inwestowania, poniewa jest to szczeglne miejsce dla mnie, myl, e warto tu inwestowa. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pani posanka Anna Nem, Platforma Obywatelska.
Pose Anna Nem:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W minionym tygodniu, 4 maja, obchodzilimy doroczny Dzie Straaka, wito wszystkich tych, ktrzy z naraeniem wasnego bezpieczestwa, zdrowia, a czsto i ycia nios pomoc innym potrzebujcym ludziom. Straacy s zazwyczaj pierwsi na miejscu tragicznego zdarzenia i bez chwili wahania podejmuj si ratowania tego, co inni ju dawno spisaliby na straty. Dzikujc im w dniu witego Floriana, patrona straakw, za ich odwag, oarno i powicenie, musimy pamita, e tego dnia wituje nie tylko ponad 30 tys. zawodowych funkcjonariuszy Pastwowej Stray Poarnej, ale rwnie ok. 700 tys. straakw ochotnikw zrzeszonych w jednostkach OSP dziaajcych na terenie caego naszego kraju. W kontekcie minionych obchodw Dnia Straaka chc przybliy pokrtce dziaalno ochotniczej stray poarnej w szczeglnie bliskim dla mnie z racji miejsca zamieszkania powiecie zawierciaskim. Tradycja dziaalnoci jednostek OSP na tym terenie siga ju ponad 100 lat. Najstarsze OSP w powiecie zawierciaskim to jednostki w Szczekocinach, Pilicy, w Zawierciu-Kromoowie i Chruszczobrodzie. W roku 1991 po przeprowadzeniu krajowej reformy administracyjnej i po utworzeniu struktur powiatowych zosta powoany do ycia Zarzd Oddziau Powiatowego Zwizku Ochotniczych Stray Poarnych w Zawierciu. W chwili obecnej na terenie powiatu zawierciaskiego dziaa w sumie 101 jednostek OSP, z czego 27 to jednostki o podwyszonej gotowoci poarniczej funkcjonujce w ramach krajowego systemu ratowniczo-ganiczego.
Powiatowe jednostki OSP zrzeszaj 3800 straakw ochotnikw. Przy jednostkach tych dziaaj rwnie aktywnie mskie i eskie modzieowe druyny poarnicze oraz orkiestry dte. Tegoroczne obchody Dnia Straaka przeszy ju do historii, jednak nie tylko z tej okazji winni jestemy wdziczno i szacunek caej straackiej spoecznoci. Osobicie jako mieszkanka powiatu zawierciaskiego jestem pena uznania dla cikiej pracy, oarnoci i odwagi zawodowych funkcjonariuszy Pastwowej Stray Poarnej oraz wszystkich ochotnikw zrzeszonych w miejscowych jednostkach ochotniczej stray poarnej. Podziwiam ich umiejtno wspdziaania w kadej sytuacji oraz zaangaowanie w pielgnowanie i przekazywanie straackich tradycji kolejnym pokoleniom. Straacy ochotnicy mieszkajcy w naszym powiecie s tak naprawd niezawodni i niezastpieni, a ich bezinteresowna dziaalno na rzecz bezpieczestwa lokalnej spoecznoci nie ma wymiernej ceny i zasuguje na powszechny podziw. Urzeczywistniajc straackie zawoanie: Bogu na chwa, ludziom na ratunek, gotowi s w kadym momencie spieszy z pomoc, mimo i kady z nich ma przecie wasne problemy, obowizki zawodowe i zobowizania rodzinne. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Henryk Siedlaczek, Platforma Obywatelska.
Pose Henryk Siedlaczek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Trzeba powiedzie Polakom prawd o tym, co nas czeka w przyszoci. Albo bdziemy paci wysze skadki czy podatki, albo bdziemy duej pracowa. Tego wyboru musimy dokona w najbliszych tygodniach. Ruszya kampania informacyjna o reformie emerytalnej. Wbrew temu, co twierdz politycy opozycji, nie jest to kampania, ktra mami, otumania i obiecuje gruszki na wierzbie. W tej kampanii fachowcy informuj, co si stanie, jeli nie podniesiemy wieku emerytalnego. Odpowied jest prosta. Trzeba bdzie tak podwyszy podatki albo skadki na ZUS, eby z bied wystarczyo pienidzy na ndzne emerytury. Rozpoczta przez rzd kampania jest potrzebna, aby rzetelnie informowa spoeczestwo o reformie emerytalnej. Partie opozycyjne buduj swj przekaz do spoeczestwa jedynie na lku, strachu i negatywnych emocjach, co jest nieuczciwe. Polakom naley si rzetelna informacja. Brak reformy emerytalnej moe spowodowa drastyczn podwyk podatkw, najprawdopodobniej VAT, lub podniesienie skadki emerytalnej do mniej wicej 30% albo drastyczne obni-

107
Pose Henryk Siedlaczek enie emerytur. Za 30 lat co drugi Polak bdzie mia wicej ni 50 lat, a liczba osb w wieku produkcyjnym spadnie o 5 mln. Jeeli wiek emerytalny nie zostanie podniesiony, zabraknie rk do pracy, a nasze dzieci nie poradz sobie z utrzymaniem systemu emerytalnego. Reform systemu emerytalnego trzeba przeprowadzi ju dzi, teraz. Rzd Platformy by oskarany przez ostatnie cztery lata, e za mao reformuje. Gdy ogosi pocztek reformy emerytalnej, caa opozycja wysuwa festiwal cudownych propozycji, ktre maj zaczarowa rzeczywisto. Byy prezydent, pierwszy przywdca NSZZ Solidarno pan Lech Wasa w Polsat News wypowiedzia si o reformie emerytalnej: Sercem jestem ze zwizkowcami, robotnikami, z ludem pracujcym, ale umysem przeciw. Mamy wic klasyczne: jestem za, a nawet przeciw, powiedzia pan Lech Wasa. Musimy to zrobi, czy nam si to podoba, czy nie. Cay wiat to robi, wic nie moemy by inni, doda. To jest najlepsze podsumowanie wszystkich wtpliwoci. Decydujemy teraz o yciu, dosownie. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Tadeusz Tomaszewski, Sojusz Lewicy Demokratycznej.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Moje owiadczenie dotyczy braku moliwoci korzystania ze rodkw budetu pastwa przeznaczonych na opiek medyczn dla zawodnikw zakwalikowanych do reprezentacji olimpiad specjalnych. Obecne rozwizania prawne funkcjonujce na podstawie ustawy o sporcie przewiduj, i koszty opieki medycznej nad zawodnikami zakwalikowanymi do kadry narodowej w sportach olimpijskich i paraolimpijskich nansowane s z budetu pastwa. Dysponentem tej czci budetowej jest minister waciwy do spraw zdrowia. W 2011 r. opiek zdrowotn objto prawie 7 tys. zawodnikw w sportach olimpijskich i 835 w sportach paraolimpijskich. Na te wiadczenia zdrowotne wydatkowano w 2011 r. 1440 tys., w 2012 r. planuje si 1480 tys. z. Przypomn, e rwnie w tej grupie zawodnikw, ktrzy maj prawo do opieki medycznej nansowanej z budetu pastwa, jest 835 zawodnikw w sportach paraolimpijskich. Obok systemu wspzawodnictwa paraolimpijskiego istnieje w Europie i na wiecie system olimpiad specjalnych, czyli moliwo udziau we wspzawodnictwie osb z upoledzeniem umysowym. System olimpiad specjalnych funkcjonuje rwnie
w Polsce. W tym ruchu uczestniczy ponad 17 tys. sportowcw. W ubiegym roku w Warszawie odbyy si europejskie igrzyska olimpiad specjalnych. Dotychczasowe rozwizania prawne, czyli rozporzdzenia regulujce dostp do opieki medycznej dla sportowcw nansowanej z Narodowego Funduszu Zdrowia, dotycz sportowcw do 21. roku ycia lub sportowcw midzy 21. a 23. rokiem ycia. Oczywicie z tego systemu mog korzysta rwnie uczestnicy olimpiad specjalnych. Jednak ponad 8 tys. osb to zawodnicy, ktrzy s powyej 23. roku ycia, czyli nie mog korzysta ze wiadcze opieki zdrowotnej nansowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Cz z tych zawodnikw to osoby ze sprzon niepenosprawnoci. Jednak najistotniejsza nierwno, ktra budzi konstytucyjne wtpliwoci, dotyczy dostpu do bezpatnych bada lekarskich dla zawodnikw, ktrzy reprezentuj Polsk w ramach systemu wspzawodnictwa olimpiad specjalnych. Przypominam, e tak opiek maj zawodnicy, ktrzy s w kadrze paraolimpijskiej. Natomiast ci, ktrzy s w reprezentacji Polski, jeli chodzi o system olimpiad specjalnych, takiej opieki nie maj. Dotyczy to okoo 300 zawodnikw, ktrzy przygotowuj si zarwno do letnich, jak i zimowych igrzysk olimpiad specjalnych. Dlatego te, biorc pod uwag rwno w zakresie dostpu do rodkw, do pomocy publicznej, zasad niedyskryminowania, a zwaszcza osb z niepenosprawnoci, uwaam, e Wysoki Sejm oczywicie na wniosek rzdu lub z naszej inicjatywy powinien znowelizowa ustaw o sporcie i stworzy podstaw prawn do nansowania opieki medycznej rwnie w przypadku tych 300 zawodnikw olimpiad specjalnych, tych, ktrzy uczestnicz we wspzawodnictwie olimpiad specjalnych. Bardzo na to licz, i bdziemy mieli takie rozwizania, ktre spowoduj, i wszystkie grupy zawodnikw niepenosprawnych uczestniczcych zarwno w systemie olimpiad specjalnych, jak i w systemie wiatowych igrzysk guchych oraz systemie igrzysk paraolimpijskich, ktrzy ju s tym objci bd rwno traktowane w dostpie do rodkw publicznych i opieki lekarskiej zwizanej z udziaem i reprezentowaniem Polski na igrzyskach olimpiad specjalnych. Dzikuj.

Dzikuj panu posowi. Gos ma pani posanka Teresa Hoppe, Platforma Obywatelska.
Pose Teresa Hoppe:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W tym roku obchodzimy 90. rocznic podjcia uchway Sejmu Rzeczypospolitej w sprawie budowy portu morskiego w Gdyni.
108 Pose Teresa Hoppe


Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Waldemar Andzel. Nie ma pana posa. Gos ma pani posanka Magorzata Ppek, Platforma Obywatelska.
Po odzyskaniu niepodlegoci, w 1920 r. Polska uzyskaa dostp do morza, lecz nie posiadaa portu morskiego. Pobliski Gdask postanowieniami traktatu wersalskiego zosta wyczony z obszaru Rzeczypospolitej, stajc si Wolnym Miastem Gdask kontrolowanym w ogromnym stopniu przez Niemcw. Krtko po odzyskaniu niepodlegoci inynier Tadeusz Wenda zosta skierowany przez admiraa Kazimierza Porbskiego na Pomorze. Celem tej podry byo ustalenie najodpowiedniejszego miejsca na budow portu wojennego. W 1921 r. rozpoczto budow Tymczasowego Portu Wojennego i Schroniska dla Rybakw. O tej decyzji przesdzia wroga postawa Wolnego Miasta Gdaska podczas wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Gdaski port odmwi wtedy przeadunku broni dla polskiej armii. 23 wrzenia 1922 r. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej podj uchwa dotyczc budowy portu morskiego przy Gdyni na Pomorzu. Bya ona kluczowa dla dalszych dziaa zwizanych z powstaniem portowej inwestycji. Rok pniej podpisano umow z konsorcjum francusko-polskim na budow nowoczesnego portu. W cigu kilkunastu lat powsta jeden z najnowoczeniejszych portw morskich. Bya to obok Centralnego Okrgu Przemysowego najwiksza inwestycja II RP. Wizja zwolennikw polskiej gospodarki morskiej, in. Tadeusza Wendy i wicepremiera Eugeniusza Kwiatkowskiego, staa si rzeczywistoci. Wraz z portem powstawaa nowoczesna Gdynia. To miasto wyrose na kaszubskim pniu stao si miejscem pionierw, ludzi odwanych, ktrzy oddali Polsce swj talent i sw prac. Ju w 1933 r. port gdyski zdystansowa pod wzgldem tonau przeadunkw pobliski port w Gdasku, by rok pniej sta si liderem w basenie Morza Batyckiego. Ten pikny rozwj przerwa wybuch II wojny wiatowej i zniszczenia w 1945 r. Po zakoczeniu wojny ogromny wysiek skierowano na uruchomienie portu. Przedwojenny rekord przeadunkw pobito dopiero w 1968 r. W kolejnych latach gdyski port wzbogaci si o baz kontenerow oraz stae poczenia promowe ze Skandynawi. Mimo potnego kryzysu gospodarki morskiej w Polsce w ostatniej dekadzie port w Gdyni notuje systematyczny wzrost przeadunkw. Obecnie strategicznym celem jest doprowadzenie do tego, by Gdynia staa si portem gbokowodnym. Niedawno mielimy okazj zapoznania si z tymi planami podczas konferencji zatytuowanej Gdynia portem gbokowodnym zorganizowanej w Warszawie przez Batycki Terminal Kontenerowy. Planowane dziaania mog nie tylko przyczyni si do dalszego rozkwitu gdyskiego portu, ale te wpyn na rozwj korytarza transportowego pnoc poudnie i zwikszy atrakcyjno Polski dla zagranicznych inwestorw. Dzikuj za uwag. (Oklaski)
Pose Magorzata Ppek:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W pierwsz rocznic beatykacji Jana Pawa II turystyczna bra spotkaa si na Wielkiej Rycerzowej w Beskidzie ywieckim. Takie spotkania odbywaj si co roku ju od 12 lat i ciesz si ogromnym zainteresowaniem. Obecnie nios ze sob wspomnienie o papieu Polaku Karolu Wojtyle, ktry odwiedzajc beskidzkie szlaki z plecakiem, pozostawia na nich namacalne i duchowe lady swojej obecnoci, ktre mona odczytywa kadego dnia. Takie spotkania, wyprawy turystyczne organizowane s pod nazw Jeden tysicznik w jeden rok. Corocznie na szczycie zdobytego jednotysicznika turyci biorcy udzia w wyprawie podpisuj niecodzienny list. Pierwsze spotkanie odbyo si ju w roku 2000 i przez pierwsze 5 lat list by wysyany do papiea Jana Pawa II, turysty kochajcego gry, znajcego doskonale piesze szlaki ywiecczyzny, honorowego obywatela gminy Wgierska Grka. Turyci prosili o bogosawiestwo, pozdrawiajc Ojca witego i zapraszajc go w Beskidy. W podzikowaniu zawsze otrzymywali list z kancelarii papieskiej w Watykanie. Obecnie listy wysyane s ze zdobytych jednotysicznikw do ksidza kardynaa Stanisawa Dziwisza, ktry w odpowiedzi przesya podzikowanie i bogosawiestwo na dalsze wdrwki. 1 maja miaam okazj uczestniczy w takiej wyprawie. Wsplnie z czonkami koa PTTK im. Jana Pawa II z Wgierskiej Grki oraz z turystami podalimy szlakiem na Wielk Rycerzow. Wsplne wdrwki szlakiem turystycznym i spdzanie czasu na szczycie zdobytego jednotysicznika s dla kadego, kto bierze w nich udzia, osobistym spotkaniem z nauk papiea Jana Pawa II, z nauk nie tylko dotyczc wiary, ale rwnie z jego codzienn mdroci. Kiedy Jan Pawe II, spdzajc czas w jednym z beskidzkich schronisk, wpisa si do pamitnika turystki sowami: W grach chod zawsze tak, by nie gubi znakw. Sowa te od wielu lat towarzysz beskidzkim turystom podczas wypraw, uroczystoci i w yciu codziennym. Dla czonkw koa PTTK w Wgierskiej Grce, ktre dziaa od 1968 r. i liczy obecnie ponad 100 czonkw, sowa te s drogowskazem nie tylko podczas grskich wdrwek, ale i na co dzie. Niech te sowa papiea turysty, wielkiego Polaka i mionika Beskidw, zwaszcza w zbliajc si 92. rocznic jego urodzin, bd dla nas wszystkich codzienn wskazwk.

109
Pose Magorzata Ppek Dzikuj za wspaniale spdzone chwile, gratuluj czonkom koa PTTK w Wgierskiej Grce cennej inicjatywy. Wanie poprzez takie dziaania pami o papieu Polaku, rozmiowanym w grach i czsto w nich obecnym, trwa i jest pielgnowana. Dzikuj za uwag. (Oklaski)

Dzikuj, pani pose. Gos ma pan pose Dariusz Cezar Dziadzio, Ruch Palikota.
Pose Dariusz Cezar Dziadzio:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Dzisiejsze owiadczenie zwizane jest z naszym narodowym poczuciem humoru i trzymaniem dystansu wobec siebie. Posu si dwoma przykadami. Par miesicy temu, moe nawet ju rok, w Internecie, i nie tylko, krya reklama wykonana przez Jeremyego Clarksona. Jeremy Clarkson jest redaktorem programu motoryzacyjnego, ktry pracuje dla telewizji angielskiej. W tym programie redaktorom postawiono zadanie wykonania reklamy jednego z niemieckich samochodw z bardzo oszczdnym silnikiem. Jeremy Clarkson przedstawi ten samochd jako superoszczdne auto, rzucajc haso: Berlin Warszawa na jednym tanku. Oczywicie podniosy si hasa atakujce t reklam, mwic krtko, e jest porwnanie do II wojny wiatowej, wejcia Niemcw na teren naszego kraju, a sama reklama pokazywaa panik na ulicach i na drodze do naszego kraju, mieszkacw uciekajcych przed samochodem, ktry mia mie hiperoszczdny silnik. Oczywicie wszyscy dali przeprosin, wszyscy dali noty dyplomatycznej, wszyscy dali ukarania Jeremyego Clarksona, natomiast zastanawiam si, czy byo warto. Czy nie lepiej byoby to przeku, zmieni podejcie. Mianowicie, gdybym by prezesem naszego rodzimego Orlenu, czyli naszego producenta paliw, myl, e biorc pod uwag 19 stacji orlenowskich, ktre s w Berlinie, cay Berlin okleibym reklamami Berlin Warszawa na jednym tanku? Tak, to moliwe, ale tylko z paliwem Orlen. To jest wanie trzymanie takiego dystansu. Przejdmy do drugiego przykadu. Drugi przykad dotyczy niedawno pojawiajcej si w Internecie, i nie tylko, reklamy pewnego sodkiego, ciemnego napoju. Ten napj mona pi schodzony, a mona pi z dodatkami, na przykad z cytryn. W tej reklamie widzimy naszego rodaka, Jacka, Polaka, ktry wyjeda do Hiszpanii w 2006 r. pracowa, zarabia na rodzin. Co widzimy? Widzimy czowieka, ktry zasymilowa si ze spoeczestwem, zna bardzo dobrze jzyk hiszpaski, pracuje bardzo dobrze, ma zielony
kask, wic mona podejrzewa, e jest inspektorem bhp, pracuje z Hiszpanami i nie oddziela si od nich, bo na przerwie zawsze z nimi siedzi i rozmawia. Na kocu przychodzi do baru, nie kupuje tego napoju i nie idzie do domu, tylko przychodzi do baru, siada i spoywa go razem z innymi Hiszpanami. To wiadczy o tym, e jest lubiany. Wszystkich oburzyo jedno: w pewnym momencie nasz sympatyczny rodak, Jacek, widzc reklam na cianie, wysya SMS. Wysyajc SMS z kodem z butelki wspomnianego napoju, ma szans wygra bilet na Euro 2012 wraz z przelotem do Polski. Poniewa tskni za rodzin, za domem, wysya SMS, ale niestety nie traa, odpowied jest negatywna. I w tym momencie wszyscy, ktrzy siedz w barze i ktrzy go znaj i lubi, co wida, przynosz mu swoje butelki. Gosy oburzenia zmusiy rzecznika producenta wspomnianego napoju do przeprosin, oczywicie na tle logo wspomnianego napoju. Wszyscy poczuli si uraeni i stwierdzili, e ta reklama klasykuje Polakw jako robotnikw za granic. Ale czy moemy wstydzi si czegokolwiek? Jacek jest za granic, pracuje, zasymilowa si z towarzystwem, ze spoeczestwem, zna bardzo dobrze jzyk, ludzie go lubi, jest szanowanym pracownikiem. Ma zielony kask, wic by moe nawet jest inspektorem bhp, a wic czego si wstydzi? Uwaam, e nie mamy czego si wstydzi. Jeeli ju, to niech wstydz si rzdzcy tu, w naszym kraju, w Polsce, e doprowadzili do tego, e Polak, Jacek, jest bardzo dobrym fachowcem za granic, a nie w Polsce. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Andrzej Lewandowski, Ruch Palikota.
Pose Andrzej Lewandowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Z niezwyk dum i zadowoleniem pragn ogosi Wysokiej Izbie, e od 16 maja w moim rodzinnym miecie, Darowie, trwa bd obchody 700-lecia otrzymania przez nie praw miejskich. Powstanie osady rybackiej Terra Dirlova datuje si na pocztek XI w. Jej mieszkacy trudnili si rybactwem i tkactwem, a opiek nad nimi sprawowa ksi sawiesko-supski, a pniej ksi witopek. Osada rozwijaa si, rozkwitaa gospodarczo, by w roku 1312 otrzyma prawa miejskie. Niektre rda podaj rok 1271, kiedy to Darowo stao si miastem wedug prawa lubeckiego. Po krtkim panowaniu Brandenburczykw, w roku 1347 miasto przeszo pod panowanie ksicia woogoskiego Bogusawa V. W tym te okresie rozpoczto budow piknego darowskiego zamku. Jedn z waniejszych dat w historii miasta jest rok 1412, kiedy miasto sta-
110 Pose Andrzej Lewandowski


Dzikuj panu posowi. Gratulujemy darowianom wspaniaego jubileuszu i potwierdzamy wszystko, co pan powiedzia. Gos ma pan pose Wojciech Zubowski.
o si penoprawnym czonkiem Hanzy, czyli zwizku miast handlowych Europy Pnocnej. Wystarczy kilka nazw miast-czonkw, aby doceni rang i znaczenie Darowa w tym okresie: Lubeka, Rostock, Hamburg, Kolonia. Darowo jest te miastem urodzenia Eryka Pomorskiego, krla Norwegii, Danii i Szwecji. Z miastem mia bardzo mocne zwizki Bogusaw X, wadca jake zasuony dla miasta i caego Pomorza. Darowo przeyo kilka wielkich poarw, kilka razy byo zalewane. Jako wany port rybacki i handlowy pierwsz latarni morsk wybudowao w roku 1715. Na pocztku XVII w., po przejciu miasta przez Brandenburczykw, Darowo zaczo podupada. Z tego okresu wywodzi si niemiecka nazwa miasta: Rgenwalde, funkcjonujca do zakoczenia II wojny wiatowej. Omwienie 700 lat historii miasta zajoby mi by moe i 700 lat, ale na to pan marszaek, jak mniemam, nie pozwoli. Chciabym jednak opowiedzie Wysokiej Izbie o najwikszym bogactwie mojego miasta: jego mieszkacach. Dzisiaj to oni tworz histori miasta, s jego chlub i dum. Panie i panowie posowie, wiedzie powinnicie, e w tym niewielkim miasteczku u ujcia rzeki Wieprzy do Batyku dziaaj 43 organizacje pozarzdowe. Liczba zaangaowanych w to osb musi budzi szacunek i podziw. Jeeli gdziekolwiek istnieje wzr spoeczestwa obywatelskiego, to nie jest to Svres pod Paryem, ale wanie jest to Darowo. Dziki pracowitoci darowian miasto jest wanym orodkiem turystycznym. Przedsibiorczo, zaangaowanie i mio do swojej maej ojczyzny przekadaj si na dum, jaka mnie rozpiera na widok mojego miasta. Zapraszam panie posanki i panw posw, sprawdcie na miejscu, czy nie koloryzuj. Darowianie gwarantuj, e bez wrzucania monety do fontanny darowskiego rybaka bdziecie tutaj wraca, gdy zakochacie si w tym miecie i w jego mieszkacach. Wanie darowianom skadam serdeczne yczenia z okazji tej chwalebnej rocznicy. To wy tworzycie klimat, koloryt, pikno naszej maej ojczyzny. To dziki wam, waszej mioci i pracowitoci, Darowo jest wanie takie. Jestecie bogactwem tego miasta i nie pozwlcie sobie zabra zasug zwizanych z jego rozkwitem. Ja jestem z was dumny, z tego, e jestem darowianinem, z faktu, e jestem ssiadem wielu z was, a prawie wszystkich mam przyjemno zna z widzenia. Jako burmistrz miasta Darowa I kadencji chc z tego miejsca w sposb szczeglny podzikowa moim nastpcom, ktrymi s: burmistrz Marek Moro, burmistrz Jerzy Buziakowski, burmistrz Lech Pieczyski, burmistrz Ewa Kucharska, i obecnie urzdujcemu burmistrzowi Arkadiuszowi Klimowiczowi za zaangaowanie w rozwj Krlewskiego Miasta Darowa, naszej wsplnej maej ojczyzny. Dzikuj. (Oklaski)
Pose Wojciech Zubowski:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W biecym roku Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Gogowie obchodzi 45-lecie swojego istnienia. Jest to niezwykle wana placwka nie tylko dla tego miasta, ale dla caego regionu. Oprcz prowadzenia dziaalnoci muzealnej stanowi ona bowiem znaczcy punkt na mapie kulturalnej Dolnego lska, jest take inicjatorem i organizatorem przedsiwzi o charakterze krajowym i midzynarodowym, promujcych i propagujcych polsk histori i dziedzictwo narodowe. Pocztki muzealnictwa na ziemi gogowskiej sigaj jeszcze pierwszych wierci XIX w., jednak pierwsza placwka powstaa bez maa wiek pniej jako muzeum regionalne. Wraz z wielkimi zniszczeniami, jakie przyniosy walki o gogowsk twierdz w 1945 r., placwka ta, podobnie jak wikszo obiektw miejskich, zostaa zrwnana z ziemi. Po zakoczeniu II wojny wiatowej, po zmianie granic, wraz z nastaniem na Ziemiach Odzyskanych nowej sytuacji spoeczno-politycznej oraz zmian ludnociowych, rozpocz si trudny okres dwigania Gogowa z ruin, zreszt proces ten, niestety, trwa do dnia dzisiejszego. Nowy etap w dziejach miasta i regionu otworzyo odkrycie pod koniec lat 50. XX w. z miedzi w tej czci Dolnego lska i rozwj przemysowy Zagbia Miedziowego. Za pocztek wspczesnego polskiego muzealnictwa w Gogowie naley przyj powstanie w tym miecie Izby Muzealnej w 1965 r. Zostaa ona utworzona z inicjatywy archeologa Mieczysawa Kaczkowskiego. W 1967 r. przestaa funkcjonowa Izba Muzealna, natomiast 7 padziernika tego roku powstao Muzeum Hutnictwa i Odlewnictwa Metali Kolorowych. Na siedzib tego muzeum wskazany zosta wymagajcy w duej mierze odbudowy Zamek Ksit Gogowskich. Stanowisko dyrektora tej placwki obj Mieczysaw Kaczkowski. Mimo kopotw lokalowych wynikajcych z remontu siedziby, zesp pracownikw muzeum prowadzi dynamiczn dziaalno wystawiennicz, gromadzi i opracowuje eksponaty, wreszcie zajmuje si ochron zabytkw. Od 1978 r. gogowska placwka wypenia zadania dotyczce ochrony zabytkw archeologicznych na obszarze dawnego wojewdztwa legnickiego, przekazane jej przez wojewdzkiego konserwatora zabytkw. Po mierci w 1981 r. pierwszego dyrektora i twrcy gogowskiego muzeum, propagatora historii i kultury, obowizki dyrektora peni krtko Jzef Miszczyszyn. W 1982 r. stanowisko dyrektora gogowskiego muzeum obj mgr Leszek Lenarczyk,

111
Pose Wojciech Zubowski ktry kieruje t placwk do dzi. Leszek Lenarczyk, archeolog i muzealnik, absolwent Uniwersytetu Jagielloskiego z dowiadczeniem w pracy w zakresie ochrony zabytkw, z zapaem podj si kontynuacji dziea rozpocztego przez Mieczysawa Kaczkowskiego, piszc wraz z pracownikami wasny rozdzia historii gogowskiego muzeum. W 1983 r. zostaa zakoczona odbudowa zamku w Gogowie. Muzeum gromadzi w swojej siedzibie zbiory, organizuje wystawy oraz prowadzi dziaalno naukow i konserwatorsk. W latach 19831991 placwka funkcjonuje pod nazw Muzeum w Gogowie Orodek Archeologiczno-Konserwatorski. Natomiast od 1992 r., w efekcie przejcia muzeum przez Rad Miasta Gogowa od wojewody legnickiego, placwka otrzymuje statut i obowizujc do dzi nazw Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Gogowie. W 1989 r. muzeum w Gogowie zostao wpisane do wiatowego Wykazu Muzew, a w 2008 r. do Pastwowego Rejestru Muzew. W 2010 r. zosta otwarty najnowoczeniejszy w Polsce Orodek Studyjno-Magazynowy Zabytkw Archeologicznych bdcy oddziaem Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Gogowie. Znamienne, e ju w 2011 r. orodek ten realizowa zadania zlecone mu przez Narodowy Instytut Dziedzictwa. Obecnie muzeum w Gogowie posiada zbiory liczce przeszo 42 tys. eksponatw archeologicznych, historycznych oraz sztuki, w tym jedn z najwikszych w Polsce kolekcji numizmatw, prowadzi szerok dziaalno naukow, badawcz i wydawnicz, organizuje liczne wystawy, w tym rwnie poza Gogowem. Obecnie na przykad wystawa gogowskiego muzeum Skarb z Gogowa prezentowana jest w Katowicach, wczeniej mona byo j oglda w Warszawie, Krakowie czy Zamociu, a w planach s prezentacje poza granicami kraju. Prowadzi zajcia z zakresu edukacji muzealnej, wykady otwarte, warsztaty, a take wcza si w liczne przedsiwzicia ponadregionalne, tak jak na przykad Europejskie Dni Dziedzictwa, Noc Muzew czy Dolnolski Festiwal Nauki. Muzeum od kilkunastu lat jest organizatorem Przegldu Kultury Polskiej Kresy oraz Letniej Akademii Kultury i Jzyka Polskiego, projektu edukacyjnego skierowanego do modziey z terenw dawnej Rzeczypospolitej. W biecym roku przegld Kresy odbdzie si ju po raz 17., a po raz 13. zorganizowana bdzie letnia akademia. Na uwag zasuguje te wsppraca midzynarodowa, jak prowadzi gogowskie muzeum, na przykad ju od 25 lat trwa owocna wsppraca z podmiotami z Republiki Federalnej Niemiec. Realizowany przez Muzeum Archeologiczno-Historyczne w Gogowie i Muzeum Miejskie w Riesie w latach 20102011 polsko-niemiecki modzieowy projekt badawczo-wystawienniczy Ucieczka i wypdzenie osobiste wspomnienia z koca II wojny wiatowej nagrodzony zosta w 2011 r. kulturaln nagrod Saksonii. Od
dwch lat gogowska placwka wsppracuje te z Muzeum Deriego w Debreczynie. Jubileusz 45-lecia istnienia Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Gogowie niech stanie si okazj nie tylko do przywoania losw tej placwki i jej osigni, ale rwnie do (Dzwonek) podkrelenia ogromnego znaczenia dziaalnoci muzealnej dla ksztatowania wspczesnego spoeczestwa polskiego w zakresie historii, kultury i troski o dziedzictwo narodowe, zwaszcza na ziemiach zachodnich. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Piotr Chmielowski, Ruch Palikota.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Pozwalam sobie przypomnie czasy deportacji Grnolzakw do ZSRR w roku 1945 znane pod nazw tragedia grnolska. W oparciu o pokrtn, zawi argumentacj dokonano deportacji kilkudziesiciu tysicy mieszkacw Grnego lska do agrw w ZSRR. Gdy wadze polskie zorientoway si, e wielu deportowanych miao polskie pochodzenie, zaczto nerwowo szuka sposobu uniknicia kompromitacji. Dlatego nie dopuszcza si do publicznej dyskusji w sprawie ostatecznego rozliczenia tej haniebnej zbrodni. Wiadomo, e latem 1945 r. komisja powoana przez wicewojewod lskiego generaa Jerzego Zitka podja dziaania zmierzajce do ich uwolnienia. Tu chc przypomnie, e pan genera Jerzy Zitek jest patronem Wojewdzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, ktry obecnie ma podobno zmieni nazw. W roku 1946 sporzdzono spis polskich obywateli grnikw wywiezionych do Zwizku Radzieckiego z pocztkiem roku 1945 z terytorium Grnego i Opolskiego lska. Zawiera 9877 nazwisk. W toku ledztwa potwierdziy si wczeniejsze ustalenia historykw, e nie jest on peny. Przekazano go w grudniu 1946 r. do polskiej Misji Repatriacyjnej w Moskwie. Ocenia si, i do kraju wrcio ok. 20% deportowanych. Od pocztku grudnia 1949 r. za porednictwem Misji Repatriacyjnej w Moskwie powrciy 5603 osoby, przy czym zaledwie 1645 gurowao w spisie. Ponisze szacunkowe zestawienie tragedii w aspekcie polskim oddaje ogrom cierpie niewinnych ludzi. I tak ogem wywieziono do ZSRR 9877 grnikw. Biorc pod uwag, e ok. 42% ludnoci w plebiscycie gosowao za Polsk, 42% z tej liczby to 4148 wywiezionych. Zakadajc, e wszyscy grnicy, ktrzy powrcili, czyli 1645, byli Polakami, liczba grnikw Polakw zamczonych na mier w ZSRR wynosi 2503 osoby. Oczywist jest spraw, e historycy mog snu rozliczne dywagacje na temat poprawnoci zaoe powyszych
112 Pose Piotr Chmielowski

wylicze. Nie mog jednak zakwestionowa faktu bezprawnej deportacji i mierci tysicy grnikw. Ta oczywista tragedia jest spotgowana gbokim milczeniem zarwno lskich z nazwy mediw, hierarchw kocielnych, jak i przedstawicieli wadz szczebla centralnego i lokalnego. Czy nie mona odda sprawiedliwoci oarom zbrodni w tej ogromnej skali? Czy dostatecznie zatarto lady przestpstwa popenionego na grnikach, obywatelach polskich, w tym Polakach? Skd wic bierze si zbrodnia przemilczenia i zaniechanie goszenia prawdy? Oary zginy z rk tych samych oprawcw sowiecko-polskiego reimu komunistycznego. Chciabym z tego miejsca powiedzie, e wszyscy polegli czy zaginieni to nie bya ukryta opcja niemiecka, jak myl niektrzy. Dzikuj. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Andrzej Szlachta, Prawo i Sprawiedliwo.
Z okazji piknego jubileuszu 60-lecia Polskiego Radia Rzeszw odbya si w Hotelu Prezydenckim w Rzeszowie uroczysta gala, w ktrej wzili udzia przedstawiciele kilku pokole pracownikw i wsppracownikw Polskiego Radia w Rzeszowie. Na spotkanie przybyli przedstawiciele Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, parlamentarzyci, samorzdowcy, rektorzy uczelni, przedstawiciele wiata kultury, dziennikarze, dyrektorzy wielu instytucji. Z rk wicewojewody podkarpackiego dwudziestu pracownikw radia Rzeszw otrzymao medale przyznane przez prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Zaproszeni gocie skadali wszystkim, ktrzy tworzyli i tworz wysok pozycj Polskiego Radia w Rzeszowie na rynku medialnym, yczenia, podzikowania i gratulacje. Miaem okazj i honor przekaza zebranym na uroczystej gali osobiste podzikowania i gratulacje. Dzi z gmachu polskiego Sejmu kieruj najlepsze yczenia dalszych sukcesw w zakresie penienia misji informacyjnej, edukacyjnej, kulturalnej i promocji Podkarpacia do wszystkich pracownikw Polskiego Radia w Rzeszowie. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Stanisaw Szwed, Prawo i Sprawiedliwo.

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Swoje owiadczenie poselskie pragn powici uroczystociom 60-lecia powstania w Rzeszowie rozgoni Polskiego Radia. 24 wrzenia 1952 r. uruchomiono w Rzeszowie, wczesnej stolicy wojewdztwa rzeszowskiego, ekspozytur przy ul. Jagielloskiej. Byo to konsekwencj decyzji z padziernika 1951 r. o utworzeniu w Rzeszowie delegatury rozgoni Polskiego Radio Krakw. Na pocztku ekspozytura miaa bardzo skromne wyposaenie akustyczne pozyskane z Krakowa. W 1956 r. rozgonia otrzymaa dwa magnetofony stacjonarne, dwa przenone, sze mikrofonw i gonikw. Przeomem by rok 1959, w ktrym rozgonia otrzymaa na swoj siedzib zabytkowy budynek przy wczesnej ul. wierczewskiego, obecnie Zamkowej. Przez kolejne lata przeprowadzono adaptacj zabytkowych pomieszcze do celw radiowych, nastpi szybki rozwj bazy technicznej oraz wsppraca z innymi mediami. Dziki wyposaeniu w wozy transmisyjne radio Rzeszw produkowao dwik podczas pielgrzymek Ojca witego w Krakowie, Rzeszowie, Tarnowie, Sandomierzu, Kronie i Dukli. W poowie lat 90. radio Rzeszw stao si samodzieln spk Skarbu Pastwa. Spowodowao to dynamiczny rozwj techniczny rozgoni. Powikszya si znacznie baza nadawcza, co umoliwio pokrycie zasigiem obszaru caego wojewdztwa podkarpackiego i czci wojewdztw ssiednich.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Ratuj ycie i mienie, ryzykujc wasne zdrowie i ycie. 4 maja, w dzie ich patrona w. Floriana, w caej Polsce obchodzilimy wito straakw, a w tym roku szczeglnie 20-lecie powoania Pastwowej Stray Poarnej. Straacy od lat ciesz si najwikszym zaufaniem wrd obywateli. Nic dziwnego. Ich pomoc pozwolia wielu ludziom uratowa ycie, zdrowie i majtek, a ich codzienna dziaalno nakierowana jest na to, aby suy ludziom. Trudno sobie wyobrazi nasze miasta, miasteczka, nasze gminy bez straakw ochotnikw, straakw Pastwowej Stray Poarnej, ktrzy bior udzia w ratowaniu oar zarwno najwikszych katastrof, jak i najmniejszych zdarze czy te prowadz dziaania prewencyjne. Z tej okazji skadam wyrazy szacunku i podzikowania za wasz oarn sub wszystkim straakom, druhom ochotnikom. Te podzikowania skadam na rce Pastwowej Stray Poarnej w Bielsku-Biaej, ktra obchodzia 20-lecie swojego powoania. Jednoczenie dzikuj komendantowi gwnemu Pastwowej Stray Poarnej za wyrnienie mojej osoby certykatem z okazji 20-lecia powoania Pastwowej Stray Poarnej za dziaalno na rzecz ochrony przeciwpoarowej i krajowego systemu ratowniczego. Pozdrawiam straakw z Bielska-Biaej, powiatu biel-

113
Pose Stanisaw Szwed skiego, ywiecczyzny, ziemi cieszyskiej i ziemi pszczyskiej, moj Ochotnicz Stra Poarn z Grodca lskiego. Wszystkim ycz zdrowia i jak najmniejszej iloci wyjazdw do akcji, 100-procentowych powrotw, ycz wszelkiej pomylnoci zarwno w yciu zawodowym, jak i rodzinnym. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Artur Bramora, Ruch Palikota.
Pose Artur Bramora:

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Moje dzisiejsze owiadczenie skadam jako pose Rzeczypospolitej Polskiej oburzony trybem prac nad procedowanymi projektami ustaw i uchwa podejmowanymi w VII kadencji Sejmu. Z ogromn przykroci i alem jestem zmuszony stwierdzi, e w sprawach ogromnie wanych dla dobra naszego kraju, w sprawach majcych wpyw na prawidowy rozwj naszego pastwa Wysokiej Izbie brakuje merytorycznej debaty, brakuje wsplnej troski o prawa obywatela, ktre gwarantuje mu konstytucja. Koalicja rzdzca, majc wiadomo swojej liczebnej przewagi, ustanawia regulacje prawne stwarzajce pozory dialogu. Posiadajc wikszo parlamentarn, podejmuje decyzje bez uszanowania gosu mniejszoci. Przykadem tego jest choby ustawa budetowa. Dopki nie wypracujemy wikszej kultury dialogu, dopki nie poczujemy wsplnej odpowiedzialnoci za losy Rzeczypospolitej, dopki indywidualne interesy polityczne klubw parlamentarnych bd bray gr nad dobrem wsplnym, to jest niewielkie prawdopodobiestwo, e sytuacja gospodarcza w naszym kraju ulegnie widocznej poprawie, efektem czego byoby wygenerowanie pozytywnych odczu spoecznych i zadowolenia z faktu, e jestemy Polakami i yjemy w nowoczesnym demokratycznym pastwie. Dzikuj bardzo. (Oklaski)

Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Waldemar Andzel, Prawo i Sprawiedliwo.

Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Moje owiadczenie jest powicone 77. rocznicy mierci Jzefa Pisudskiego. W najbliszym czasie obchodzi bdziemy 77. rocznic mierci wybitnego wodza wojska polskiego, naczelnika pastwa Jzefa Pisudskiego. Z tej okazji
chciabym przypomnie sylwetk naszego polskiego dziaacza niepodlegociowego. Jzef Pisudski urodzi si 5 grudnia 1867 r. w Zuowie pod Wilnem. Wychowa si w patriotycznej rodzinie w atmosferze tsknoty za krajem i jego tradycjami. Jego ojciec, rwnie Jzef, bra udzia w powstaniu styczniowym 1863 r., kiedy to Polacy prbowali odzyska utracon w rozbiorach niepodlego. Modszy Pisudski ju podczas studiw zwiza si z ruchem socjalistyczno-rewolucyjnym, za co zosta wydalony ze studiw. W konsekwencji Pisudski nie zosta przyjty ju na adn inn uczelni. Przyszy przywdca narodowy by wielokrotnie aresztowany i zsyany za przekonania polityczne. Podejrzewany by rwnie o zamachy stanu i prby obalenia przywdcw innych krajw. Ju w 1893 r. Pisudski wstpi w szeregi litewskiego oddziau Polskiej Partii Socjalistycznej, rok pniej zosta czonkiem Centralnego Komitetu Robotniczego, a rwnoczenie redaktorem naczelnym wydawanego przez Polsk Parti Socjalistyczn pisma Robotnik. Pisudski zawsze stara si dba o dobro Polski i nieustannie zaznacza obecno Polakw w wiecie. W chwili wybuchu I wojny wiatowej Pisudski sta na czele dobrze wyszkolonych oddziaw bojowych, wkraczajc z nimi do Krlestwa Polskiego i zajmujc obszary zajte przez Rosjan. Nastpnie stworzy ocjalne i legalnie dziaajce Legiony Polskie, zosta dowdc I Brygady, a w cisej konspiracji stworzy Polsk Organizacj Wojskow. Powoa do ycia wiele organizacji wspierajcych polskie wojska i polskich dziaaczy opozycyjnych i rewolucyjnych. W roku 1916 Pisudski zosta czonkiem Tymczasowej Rady Stanu i zada utworzenia w Warszawie Rzdu Narodowego. Za to danie zosta osdzony i aresztowany. Po powrocie do Warszawy w listopadzie 1918 r. otrzyma naczelne dowdztwo nad wojskami polskimi i dosta misj stworzenia w wyzwolonym pastwie rzdu narodowego. 22 listopada 1918 r. Pisudski zosta tymczasowym naczelnikiem pastwa. Funkcj t sprawowa przez 4 lata do momentu wyboru pierwszego prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela Narutowicza. Sam Pisudski zaj si obron odzyskanej przez Polsk niepodlegoci, podpisujc wiele aktw pokojowych. Dy do utrzymania dobrych stosunkw z ZSRR i Niemcami. Wynikiem tych stara sta si pakt o nieagresji podpisany w 1932 r. z ZSRR i w 1934 r. z Niemcami. Jzef Pisudski zmar w Belwederze 12 maja 1935 r. Jego pogrzeb sta si wielk manifestacj jednoci narodowej oddajc hod zmaremu marszakowi. Postawa Jzefa Pisudskiego stanowi wzr do naladowania dla wszystkich uwaajcych si za patriotw narodowych. Naley nieustannie przypomina o wartociach, jakie Pisudski przekazywa poprzez swoje ycie i zaangaowanie w sprawy narodowe. Dzikuj bardzo. (Oklaski)
114


Dzikuj panu posowi. Gos ma pan pose Szymon Giyski, Prawo i Sprawiedliwo. To ju bdzie ostatnie owiadczenie w dniu dzisiejszym.
Pose Szymon Giyski:

Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! Media gwnego nurtu od lat z upodobaniem cytuj gosy pynce z rnych stolic nieszczdzce obecnie rzdzcym polskim politykom pochwa i wyrazw pobaliwego uznania. Jako nie wida, by traa do owych mediw i politykw przestroga zawarta w wierszu najsawniejszego rosyjskiego bajkopisarza Iwana Kryowa Lew i lampart. Z tego, kogo wrg chwali, na pewno nie bdzie poytku.
Na pewno nie traa te do tych polskich politykw i innych redaktorw gwnego nurtu, chwalcych z lizusostwa i strachu obcych wodzw, zapisana opinia samego Jzefa Wisarionowicza Stalina, ktry przeczytawszy dedykowan mu sodk sztuk Batumi autorstwa samego Michaa Buhakowa, tak, tego od Mistrza i Magorzaty, skonstatowa: Nie wiedziaem, e to taka swoocz. Dzikuj uprzejmie. (Oklaski)

Na tym zakoczylimy owiadczenia poselskie*). Zarzdzam przerw w posiedzeniu do jutra, tj. 10 maja 2012 r., do godz. 9.
*) Teksty wystpie niewygoszonych w zaczniku nr 1.
(Przerwa w posiedzeniu o godz. 20 min 34)
Zacznik nr 1
Teksty wystpie niewygoszonych
Sprawozdanie Komisji Samorzdu Terytorialnego i Polityki Regionalnej o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy o samorzdzie gminnym punkt 3. porzdku dziennego Pose Jan Warzecha (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo) Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Dlaczego tak pno zosta wniesiony przez Platform Obywatelsk projekt nowelizacji ustawy o samorzdzie gminnym, regulujcy wan przecie kwesti przemijajcej lub trwaej przeszkody w wykonywaniu zada przez wjta, burmistrza i prezydenta? Czy nie mona byo znacznie wczeniej przenie zapisw art. 276 Kodeksu karnego do ustawy o samorzdzie gminnym? Przecie w ostatnich latach byo w Polsce wiele kontrowersyjnych, a raczej gorszcych przypadkw z udziaem samorzdowcw. Jak mona byo bez stosownych uregulowa tolerowa sytuacj, w ktrej burmistrz zza kratek, z wizienia, urzdza ze swoimi zastpcami narady przez telefon komrkowy i decydowa o losach gminy? Dlaczego nie skorzystano z projektu ustawy zoonego do laski marszakowskiej przez Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo w listopadzie ubiegego roku, tu po wyborach? Czy rzd czuje si komfortowo w sytuacji, kiedy lekceway si samorzdowcw, nie konsultujc si z nimi przy procedowaniu, nie liczc si po raz kolejny z ich opini? Dzikuj. Sprawozdanie Komisji Nadzwyczajnej o rzdowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym onierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczestwa Wewntrznego, Agencji Wywiadu, Suby Kontrwywiadu Wojskowego, Suby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Stray Granicznej,
Biura Ochrony Rzdu, Pastwowej Stray Poarnej i Suby Wiziennej oraz ich rodzin oraz niektrych innych ustaw punkt 6. porzdku dziennego Pose Andrzej Orzechowski (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Szanowna Pani Marszaek! Szanowni Pastwo Ministrowie! Wysoka Izbo! Wydatki na emerytury i renty w resorcie obrony narodowej wzrosy od 2005 r. do 2010 r. o blisko 32%, z 4 mln z do 5,4 mln z, za w resorcie spraw wewntrznych w tym samym okresie odnotowano wzrost o ok. 53%, z 4 mln z do 6,1 mln z. Dla penego obrazu prosz o informacj o odpowiednich wielkociach w latach 2011 i 2012 oraz przedstawienie prognozy na najblisze lata. Liczba funkcjonariuszy i onierzy wzrasta, take tych odchodzcych na emerytury i przebywajcych na emeryturach. Emerytury podlegaj waloryzacji. Dlatego spodziewam si, e w przyszoci skala wzrostu wydatkw na emerytury mundurowe bdzie bardzo dua. Wedug projektu niniejszej ustawy jej wejcie w ycie spowoduje pierwsze skutki oszczdnociowe dla nansw publicznych dopiero w 2028 r. Pytam zatem: Czy nie byoby zasadne, aby wanie w tej ustawie ulokowa instrumenty, ktre nie naruszajc praw nabytych, ograniczayby chocia w jakim stopniu tak gwatowny wzrost nakadw budetowych na wypat emerytur mundurowych? Owiadczenia poselskie Pose Jerzy Borkowski (Klub Poselski Ruch Palikota) Panie Marszaku! Wysoka Izbo! W dzisiejszym owiadczeniu chciabym odnie si do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny (druk nr 236). Przedmiotem ustawy jest zastpienie w Kodeksie cywilnym kategorii umw o roboty budowlane szersz kategori umw w procesie budowlanym oraz
116 zrwnanie sytuacji prawnej podmiotw biorcych udzia w procesie inwestycyjnym w budownictwie: dostawcw materiaw budowlanych oraz opracowa i projektw biur projektowych. Aktualne przepisy prawa daj przywileje podwykonawcom, dajc im moliwo uzyskania gwarancji zapaty od inwestora. Gwarancji takiej nie maj dostawcy i biura projektowe. Jest to wykorzystywane przez wykonawcw i podwykonawcw, ktrzy pod rnymi, czstokro naciganymi, pretekstami wykorzystuj swoj faktyczn przewag na rynku i odwlekaj terminy patnoci za dostawy i wykonane prace projektowo-wykonawcze. Nierzadkie s sytuacje, kiedy wiele miesicy po dokonaniu odbioru prac przez inwestora i wypaceniu wykonawcy nalenoci dostawcy i biura projektowe wci oczekuj na zapat. Prowadzi to do szkodliwych dla caej gospodarki zatorw patniczych i de facto kredytowania dziaalnoci wykonawcw przez mniejsze podmioty gospodarcze. Bardzo czsto dochodzi do upadoci rm, ktre nie mog udwign ciaru kredytowania duych rm czy korporacji. Dochodzi do sytuacji, e rodziny czsto trac jedyne rdo utrzymania, do zuboenia. W tym celu generalni wykonawcy nagminnie stosuj wysze standardy w odbiorach robt w stosunku do podwykonawcw w stosunku do tych, ktrym sami s poddani ze strony inwestora. Suy to nie tyle zapewnieniu wyszej jakoci prac, ile odwlekaniu w nieskoczono zapaty za wykonane i zaakceptowane przez inwestora prace. Widzimy tu wic niesprawiedliwo, a nawet domniemanie zmowy grup lobbystycznych, ktre w ten sposb wrcz bezczelnie eruj na mniejszych rmach. Zmiana prawa w tym zakresie jest rwnie w interesie inwestorw, ktrzy przy naoonym obowizku zapewnienia patnoci dla dostawcw bd mieli wikszy wpyw na jako dostarczanych materiaw oraz na solidno dostaw. Rynek coraz czciej wymusza realizacj zamierze budowlanych w formie: projektuj i buduj. W takiej sytuacji biura projektowe s podwykonawcami generalnego wykonawcy. Brak gwarancji wynagrodze dla biur projektowych stawia je w znaczco gorszej sytuacji. Podwykonawcy wynagrodzenie maj zagwarantowane w ustawie (art. 6471 K.c.), co stawia ich w pozycji uprzywilejowanej w stosunku do biur projektowych i dostawcw. Nic nie przemawia za tym, aby pozostaych uczestnikw procesu budowlanego nie zrwna w uprawnieniach z podwykonawcami. Nie sposb nie odnie si te do krytyki, jaka zostaa zawarta w opiniach zaczonych do projektu. Jest ona w ogromnej mierze nieuprawniona. W przypadku opinii Sdu Najwyszego jest ona raczej reeksem negatywnej oceny caoci uregulowa obecnego tytuu XVI Kodeksu cywilnego. Zarwno bowiem jego obecne brzmienie, jak te proponowane w projekcie jest uregulowaniem eklektycznym i czy w sobie elementy midzy innymi umw o dzieo i umw sprzeday. Ponadto niezadowolenie Sdu Najwyszego budzi sposb ujcia w proponowanych przepisach odpowiedzialnoci za zapat wynagrodzenia. Jest to jednak ze strony Sdu Najwyszego mniej troska o potrzeby praktyki obrotu gospodarczego, a bardziej o czysto abstrakcyjnych konstrukcji prawnych. Myl, e los bankrutujcych kontrahentw chiskiego konsorcjum COVEC budujcego bez powodzenia autostrad A2 w sposb niezmiernie przekonujcy wskazuje, e regulacje prawne wzmacniajce pozycj prawn dostawcw i poddostawcw s niezbdne. Z kolei podstawowy zarzut wysuwany przez Krajow Rad Izby Architektw RP sprowadzi si da do chci utrzymania odrbnoci regulacji prawnej umw o wykonanie projektw budowlanych od regulacji pozostaych umw zawieranych w procesie budowlanym. Wprowadzenie nowej regulacji pozwoli dostawcom i biurom projektowym bardziej skutecznie dochodzi ich nalenoci i zmniejszy zatory patnicze utrudniajce dziaalno zwaszcza mniejszych uczestnikw procesu budowlanego. Wejcie w ycie przedmiotowej regulacji nie niesie ze sob obcie dla budetu pastwa ani nie spowoduje dodatkowych skutkw nansowych dla jednostek samorzdu terytorialnego. Przedoony projekt ustawy nie by poddany konsultacjom spoecznym w rozumieniu art. 34 ust. 3 Regulaminu Sejmu RP. Przedmiot projektu niniejszej ustawy nie jest objty prawem Unii Europejskiej. Prb wyjcia naprzeciw tej potrzebie zmian jest niniejszy projekt i dlatego w imieniu wnioskodawcw zwracam si o jego poparcie. Pose Zbigniew Chmielowiec (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo) Panie Marszaku! Wysoka Izbo! Zdrowie dla kadego czowieka jest najwaniejsze. Niestety, nie da si unikn w mniejszym lub wikszym stopniu jakich dolegliwoci. Jestemy coraz bardziej zapracowani i zabiegani, brakuje nam czasu, by zadba o swoje zdrowie. Kiedy nie czujemy si najlepiej, skadamy wizyt nie tylko u lekarzy, ale i w aptekach. To pracownicy aptek czsto s pierwszymi przedstawicielami suby zdrowia, z jakimi styka si pacjent. Farmaceuci peni w spoeczestwie bardzo wan rol i s nie mniej potrzebni ni lekarze. Spotykamy si z nimi w zdrowiu i w chorobie. Potrzebujemy ich niekiedy bardziej ni lekarstwa. Su zawsze porad i pomoc. 14 maja obchodzi bdziemy wanie ich wito, dzie farmaceuty. Zajmuj si oni wieloma sprawami. Do ich gwnych zada nie naley tylko wydawanie klientom lekw zapisanych przez lekarzy. Zajmuj si rwnie sporzdzaniem, wytwarzaniem, analizowaniem i przechowywaniem produktw leczniczych oraz lekw recepturowych. Na osobach, ktre wykonuj ten zawd, ciy wielka odpowiedzialno. Niewielka pomyka podczas wydawania leku moe by przyczyn choroby lub mierci. Wrcz niezbdne w tym zawodzie s spostrzegawczo i dokadno, ktre poma-
117 gaj rozpozna bdy lub pomyki przy sporzdzaniu i wydawaniu lekw i recept. Praca farmaceuty to jedna z tych profesji, w ktrych konieczne jest cige doksztacanie i podnoszenie kwalikacji. Na bieco trzeba ledzi leki, ktre pojawiaj si w sprzeday, zna ich skady i zastosowania, wiedzie, w jakich dawkach i komu mog zosta wydane. O sprzedawanych lekach naley posiada jak najwicej informacji i za kadym razem porwna wydawany lek z tym, co zostao zapisane przez lekarza na recepcie. Ponadto farmaceuci obsuguj urzdzenia stanowice wyposaenie aptek i laboratoriw, wykonuj prace techniczne oraz administracyjne. Spjrzmy zatem, jak wielka odpowiedzialno ciy na farmaceutach! Dbajmy o to, by kada nasza wizyta w aptece nie bya kopotliwa zarwno dla nas, jak i dla nich. Szanujmy ich prac, gdy oni w pewien sposb dbaj o nasze zdrowie. Szanowna Pani Marszaek! Stojc dzi przed Wysok Izb w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej, pragn wyrazi sowa ogromnej wdzicznoci i uznania dla wszystkich farmaceutw za ich zaangaowanie, wsparcie i pomoc, jakimi obdarzaj kadego dnia nas i naszych bliskich. Dzikuj. Pose Jzef Rojek (Klub Parlamentarny Solidarna Polska) Pani Marszaek! Wysoki Sejmie! Kilka dni temu uczestniczyem w uroczystociach odsonicia tablicy powiconej zamordowanym przez hitlerowcw mieszkacom Powila Dbrowskiego. Dnia 11 grudnia 1939 r. czterdziestu dwch mczyzn zostao wywiezionych z siedziby tarnowskiego gestapo i rozstrzelanych na terenie lasu Buczyna w miejscowoci Zbylitowska Gra. Wikszo z nich to byli mieszkacy ziemi dbrowskiej, ktrzy nie zastosowali si do zarzdzenia okupanta i nie oddali posiadanej broni. Wskazanie miejsca zbrodni i pochwku oraz ustalenie szczegowej listy pomordowanych stao si moliwe dopiero po 73 latach, przede wszystkim dziki pracy i inicjatywie pani Felicji Skwirut siostry dwch zamordowanych modych mczyzn ktra przed laty bya wiadkiem ich aresztowania i maltretowania. Nie byoby tej tablicy ani uroczystoci rwnie bez dziaa podjtych przez lokalne samorzdy. Dziki zaangaowaniu samorzdu gminy Tarnw i powiatu dbrowskiego udao si zapeni kolejn bia plam w naszych dziejach i dopisa kolejny rozdzia w historii cmentarza wojennego w Buczynie, gdzie spoczywa przynajmniej 10 tys. ludzi zamordowanych przez hitlerowskiego okupanta. Na tego rodzaju czsto nieatwe inicjatywy patrz z satysfakcj, szczeglnie teraz, gdy od pewnego czasu moemy obserwowa, jak rzdzcy naszym krajem maj problemy z polityk historyczn, a nawet prbuj zafundowa modemu pokoleniu Polakw skrcony kurs nauczania historii. Polacy zaczynaj mie problem ze swoj tosamoci. Dlatego tym bardziej ciesz si, e w wielu wypadkach modzie moe jeszcze liczy na starsze pokolenie i na takich samorzdowcw, dla ktrych patriotyzm i tradycja to wartoci naprawd wane. Pose Tomasz Szymaski (Klub Parlamentarny Platforma Obywatelska) Chciabym zwrci uwag na problemy osb posiadajcych uprawniania do kierowania pojazdami silnikowymi, ktrych dokument potwierdzajcy te uprawnienia prawo jazdy lub pozwolenie zosta skradziony lub zagubiony. Aktami prawnymi regulujcymi m.in. sposoby wydawania uprawnie do kierowania pojazdami s: ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 90, z pn. zm.) oraz rozporzdzenie ministra infrastruktury z dnia 21 stycznia 2004 r. w sprawie wydawania uprawnie do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004 r. Nr 24, poz. 215, z pn. zm.). Regulacje te wskazuj sposb postpowania w przypadku gdy ww. dokumenty zostan skradzione lub zagubione, jednake nie zapewniaj cigej moliwoci korzystania z posiadanych uprawnie, a co za tym idzie poruszania si po drogach publicznych pojazdami mechanicznymi. Osoba ubiegajca si o wydanie wtrnika prawa jazdy lub pozwolenia do czasu jego otrzymania nie moe korzysta z posiadanych uprawnie, gdy potwierdzenie zoenia wniosku o wydanie wtrnika w wietle prawa nie stanowi dokumentu uprawniajcego do kierowania pojazdami silnikowymi. Warto zaznaczy, e wrd osb posiadajcych prawo jazdy lub pozwolenie znajduj si osoby niepenosprawne oraz kierowcy zawodowi, dla ktrych kady dzie oczekiwania na wydanie wtrnika stanowi uciliwo (w przypadku osb niepenosprawnych) oraz strat nansow (w przypadku kierowcw zawodowych istnieje rwnie ryzyko utraty zatrudnienia). W mojej ocenie waciwym rozwizaniem wydaje si by wprowadzenie zawiadcze o posiadanych uprawnieniach do kierowania pojazdami silnikowymi zawierajcych dane znajdujce si w prawie jazdy lub pozwoleniu, poszerzone o termin wanoci zawiadczenia dla osb skadajcych wniosek o wydanie wtrnika w zwizku z kradzie lub zgubieniem. Pose Jan Warzecha (Klub Parlamentarny Prawo i Sprawiedliwo) Panie Marszaku! Wysoki Sejmie! W dzisiejszym owiadczeniu poselskim pragn wyrazi sprzeciw wobec proponowanych zmian systemu emerytalnego. Tak zwana reforma emerytalna, popiesznie przygotowywana przez rzd POPSL, to w istocie plan, ktry skraca okres wypacania emerytur. Co gorsza, godzi w bardzo wan zasad ochrony praw nabytych i ochrony praw bdcych w trakcie nabywania. Zmia-
118 ny proponowane przez rzd Donalda Tuska godz w kapita spoeczny, w zaufanie do pastwa. Nasi obywatele trac zaufanie do pastwu, bo ich rzd w trakcie nabywania przez nich tych praw cakowicie zmienia reguy gry. Podczas przygotowywania tej ustawy rzd Donalda Tuska zlekceway zasady konsultacji spoecznych i zasady ustawowe, a co najgorsze, zama konstytucyjne prawo obywateli do referendum. Ten rzdowy projekt nowego prawa emerytalnego oparty zosta co do zasady na nierwnoci traktowania obywateli w systemie zabezpieczenia spoecznego, poniewa o niewiele podwysza wiek emerytalny sdziw, prokuratorw i sub mundurowych, a drastycznie podnosi wiek emerytalny pracownikw, szczeglnie kobiet, rolnikw i osb pracujcych na wasny rachunek. Jeli rzd miaby wol uszanowa konstytucj, to nowe zasady powinny obj tych, ktrzy wejd na rynek pracy po uchwaleniu ustawy. Naleaoby zada pytanie: Jak mona wierzy takiemu premierowi i rzdowi, ktry unika wypowiedzi w kampanii wyborczej zapowiadajcych zamiar skrcenia czasu pobierania emerytur a do czasu wygoszenia expos? Nawet wypowied ministra Rostowskiego, ktry jeszcze w czerwcu 2011 r. zapewnia: Nie widz jednak koniecznoci ustawowego podnoszenia wieku emerytalnego, miaa upi czujno Polakw. Nieco pniej minister nansw wyoy prawdziwe intencje obecnej ekipy rzdzcej, kiedy stwierdzi: przejcie na emerytur musi by na tyle pne, eby oczekiwana przecitna dugo ycia nie bya bardzo duga. Z wielu analiz eksperckich wynika, e zarwno dugo ycia Polakw, jak i stan ich zdrowia, ale take dugo ycia w zdrowiu, ich sprawno i prognozowane zmiany demograczne Polski w aden sposb nie uzasadniaj wyduenia wieku emerytalnego, ani w przypadku kobiet, ani w przypadku mczyzn. Wprowadzanych z popiechem zmian nie uzasadniaj rwnie takie czynniki, jak saba opieka zdrowotna, brak szerokiego dostpu do opieki obkowej i przedszkolnej, brak realnego wsparcia dla pracownikw z grupy 50 plus czy przyzwolenie na tysice zawieranych przez pracodawcw umw mieciowych i zatrudnianie na czarno. Szczeglnie trudny do zaakceptowania jest skokowy wzrost, bo a o 7 lat, wieku emerytalnego dla kobiet. Opiek nad wnukami i rodzicami w Polsce sprawuj w przewaajcej mierze kobiety, co wymaga od rzdzcych raczej uatwienia kobietom moliwoci skracania, a nie wyduania okresu pracy zawodowej. Niesprawiedliwe s rwnie propozycje rzdu zwizane z prawem do czciowej emerytury. Wedug nich miayby ten przywilej kobiety, ktre osigny 62 lata, oraz mczyni po 65. roku ycia. Wysoko emerytury czciowej miaaby wynosi 50% penej kwoty emerytury. Z tego projektu wynika, e jednym rzd chce skrci wiek emerytalny o 5 lat, drugim o 2 lata, ale zmniejszenie emerytury nastpi dla obu grup o 50%. To wskazuje na nierwne, niczym nieuzasadnione traktowanie. Dobrobyt przyszych pokole zaley od pracy modych pokole i nierozsdne jest oczekiwa wzrostu gospodarczego, opierajc go na pracy ludzi starych. Wedug ekonomistw ich kracowa wydajno spada, a kracowe koszty utrzymania w pracy rosn. Absurdalno proponowanych przez rzd PO PSL rozwiza dotyczy rwnie rolnikw. Uzyskanie przez nich penej emerytury zwizane jest z koniecznoci zaprzestania prowadzenia gospodarstwa rolnego, a eby rolnik mg uzyska emerytur, musi przekaza swj warsztat pracy, swoje gospodarstwo nastpcy. Jak rzd wyobraa sobie przekazywanie gospodarstwa nastpcom zmuszonym czeka, a rodzice, ojciec i matka, ukocz 67 lat ycia? Wielu nastpcw, ktrzy zdecyduj si czeka na przekazanie gospodarstwa, przekroczy 40 lat, wiek uznany w Unii Europejskiej za graniczny wiek modego rolnika uprawniajcy do rnych form pomocy i wsparcia nansowego w ramach wsplnej polityki rolnej. Te kardynalne bdy s efektem pominicia w konsultacjach spoecznych organizacji rolniczych. Nie wzito pod uwag gosu izb rolniczych, Solidarnoci, kek rolniczych i innych organizacji. Reasumujc, rzd forsuje ustaw, nie majc do tego spoecznego mandatu, wprowadza pospiesznie zmiany wbrew ponad 2 mln ludzi, ktrzy podpisali si pod wnioskiem Solidarnoci o referendum, ale i wbrew wikszoci Polakw, ktrzy opowiadaj si w sondaach przeciw tej szkodliwej spoecznie ustawie. Dzikuj.
TOCZONO Z POLECENIA MARSZAKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

KANCELARIA SEJMU: redakcja i skad Sekretariat Posiedze Sejmu, druk Wydawnictwo Sejmowe. Nakad 41 egz. PL ISSN 0867-2768. Cena 6,30 z + 5% VAT

Prawozdanie Tenograficzne: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Prawozdanie Tenograficzne: Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sejm Rzeczypospolitej Polskiej Kadencja VII

(Pocztek posiedzenia o godz. 9 min 13)

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Anna Bakowska:

Pose Mariusz Baszczak:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Anna Bakowska:

Pose Anna Bakowska:

Pose Anna Bakowska:

Pose Anna Bakowska:

Pose Anna Bakowska:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Antoni Macierewicz:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Sekretarz Pose Marcin Mastalerek:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Sprawozdawca Barbara Bartu:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Izabela Katarzyna Mrzygocka:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Stanisaw Szwed:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Zoa Popioek:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Pose Mieczysaw Marcin uczak:

Pose Ryszard Kalisz:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Bartosz Kownacki:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Spoecznej Marek Bucior:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Stanisaw Szwed:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Barbara Bartu:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Sprawozdawca Andrzej Gaaewski:

Pose Krzysztof Szczerski:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Andrzej Halicki:

Pose Krzysztof Szczerski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Adam Kpiski:

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Andrzej Sztorc:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Wicemarszaek Marek Kuchciski:

Pose Tadeusz Iwiski:

14. posiedzenie Sejmu w dniu 9 maja 2012 r.

Wicemarszaek Marek Kuchciski: