Miejski Orodek Pomocy Spoecznej w Przemylu

Czas na aktywnod w miecie Przemyl Raport ewaluacji

Projekt systemowy 2009

Spis treci
Wstp ...................................................................................................................................................... 4 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Informacje o projekcie..................................................................................................................... 4 Realizacja Ewaluacji ......................................................................................................................... 7 Czym jest ewaluacja projektu? ........................................................................................................ 8 Typy ewaluacji ................................................................................................................................. 9 Wynik ewaluacji............................................................................................................................. 11 Charakterystyka grupy badawczej................................................................................................. 11 Rodzaje wsparcia ........................................................................................................................... 13 Analiza ankiet ewaluacyjnych na pocztek i koniec realizacji projektu wg podziau na ped ....... 17 8.1 Komunikacja interpersonalna ..................................................................................................... 17 8.2 Asertywnod ................................................................................................................................ 18 8.3 Stres i sytuacje trudne ................................................................................................................. 20 8.4 Wsppraca z innymi ludmi........................................................................................................ 21 8.5 Mocne strony .............................................................................................................................. 23 8.6 Autoprezentacja i auto reklama .................................................................................................. 24 8.7 Poziom motywacji ....................................................................................................................... 26 8.8 Ocena aspiracji, z jakimi uczestnicy projektu zakooczyli udzia w projekcie............................... 27 9. Doradztwo zawodowe grupowe i indywidualne ........................................................................... 29

10. Analiza ankiet na zakooczenie szkole wybranych w ramach przetargu nieograniczonego wykonawca Zakad Doskonalenia Zawodowego w Przemylu ............................................................ 38 10.1 Kurs przedstawiciel handlowy + prawo jazdy kategorii B ......................................................... 38 10.2 Kurs stylizacja paznokci ............................................................................................................. 40 10.3 Kurs opiekunka dziecica i osoby starszej ................................................................................. 41 10.4 Operator wzkw jezdniowych ................................................................................................. 42 10.5 Kosmetyczka .............................................................................................................................. 43 Analiza ankiet na zakooczenie szkole wybranych w ramach przetargu nieograniczonego wykonawca Zakad Usug Informatycznych Teresa Kotek ................................................................... 44 10.6 Kurs komputerowy oglny ........................................................................................................ 44 10.7 Kurs komputerowy ECDL ....................................................................................................... 48

11. Analiza ankiet na zakooczenie szkole wybranych w ramach przetargu nieograniczonego wykonawca Centrum Edukacji i Zarzdzania KORPORACJA ROMANISZYN Sp. z o.o. ............. 52 Kurs kasjer walutowy ........................................................................................................................ 52

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 2

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

12. Analiza ankiet na zakooczenie szkolenia wybranego w ramach zapytania o cen - wykonawca Placwka Ksztacenia Policealnego i Kursowego MITEINANDER s.c ........................................... 56 12.1 Kurs nauki jzyk angielskiego .................................................................................................... 56 13. Analiza kumulatywna zacznika nr 2 do wniosku o patnod ................................................... 60

13.1 Przepyw uczestnikw projektu................................................................................................. 60 13.2 Okrelenie statusu na rynku pracy osb, ktre rozpoczy udzia w projekcie........................ 61 13.3 Osoby, ktre rozpoczy udzia w projekcie, znajdujce si w dwch grupach wiekowych15-24 i 55-64 ................................................................................................................................................ 62 13.4 Osoby. ktre rozpoczy udzia w projekcie ze wzgldu na wyksztacenie ............................... 63 13.5 Osignite wartoci wskanikw ............................................................................................... 64 13.6 Rezultaty mikkie .......................................................................................................................... 65 Podsumowanie ...................................................................................................................................... 66 Zaczniki ............................................................................................................................................... 67

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 3

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wstp

Dla Miejskiego Orodka Pomocy w Przemylrealizacja projektu systemowego w 2008 roku daa poraz pierwszy moliwod dodatkowej aktywizacji naszych klientw po przez dodatkowe wsparcie w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego, jak rwnie pozwolia na wypracowanie nowego modelu pracy socjalnej. Projekt w 2008 roku zakooczy si sukcesem, jego niezaprzeczalnym osigniciem jest obicie kompleksowym wsparciem duej liczby osb korzystajcych z pomocy spoecznej (zrealizowano 118 kontraktw socjalnych i 12 umw z osobami niepenosprawnymi). W 100% zealizowano wszystkie zaplanowane dziaania, naley dodad i 8 UP projektu podjo prace po zakooczeniu udziau w projekcie. Uzyskane dowiadczenie w realizacji projektu w 2008 roku pozwolio na kontynuowanie dziaao w roku 2009. Realizatorem niniejszego badania i jego odbiorc jest Miejski Orodek Pomocy Spoecznej w Przemylu. Badanie ewaluacyjne byo prowadzone w ramach projektu systemowego Czas na aktywnod w Miecie Przemyl realizowanego w 2009 roku. Raport opracowa mgr Radosaw Szuster.

1. Informacje o projekcie
Majc na uwadze zadania MOPS kluczowym problemem do realizacji w ramach projektu Czas na aktywnod w mieci Przemyl jest przeciwdziaanie pogbiajcemu si wykluczeniu spoecznemu osb objtych wiadczeniami pomocy spoecznej. Na czym polega wykluczenie spoeczne? Do niedawna wykluczenie spoeczne byo pojciem zupenie obcym, niespotykanym w yciu codziennym, mediach, a nawet literaturze fachowej. Pojawiajc si zrobio zawrotn karier, chod wikszod osb niejednoznacznie potrafiaby powiedzied, czym jest wykluczenie, kim jest osoba wykluczona. Ustalenie, na czym ono polega nie jest atwe, ale opierajc si na definicji wykluczenia spoecznego zawartej w Programie Operacyjnym Kapita Ludzki, wskazano, e jest to zjawisko przejawiajce si ograniczeniem lub brakiem moliwoci uczestnictwa, wpywania i korzystania osb czy grup spoecznych z podstawowych praw, instytucji publicznych, usug itp. dostpnych dla kadego. Inaczej, definicje wykluczenia spoecznego przedstawia Narodowa Strategia Integracji Spoecznej dla
Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 4

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Polski: Wykluczenie spoeczne to sytuacja uniemoliwiajca lub znacznie utrudniajca jednostce lub grupie, zgodne z prawem penienie rl spoecznych, korzystanie z dbr publicznych i infrastruktury spoecznej, gromadzenie zasobw i zdobywanie dochodw w godny sposb.1 Przyczyny i obszary wykluczenia s rne. Moe to byd pochodzenie (etniczne i geograficzne), niskie wyksztacenie, status ekonomiczny, dostpnod do rodkw komunikacji, etc. Do przyczyn wykluczenia spoecznego zaliczyd naley rwnie funkcjonujce w spoecznoci negatywne stereotypy i uprzedzenia, ktrych skutkiem jest bezporednia lub porednia dyskryminacja jakiej grupy spoecznej (z uwagi na ped, orientacj seksualn, wiek, pochodzenie rasowe, wyznanie czy niepenosprawnod). Pamitajc, i tosamoci kadego czowieka nie da si opisad za pomoc jednej cechy, naley zwrcid uwag, e dyskryminacja bardzo czsto moe przyjmowad form dyskryminacji wielokrotnej, obejmujcej wicej ni jedn przyczyn2. Opierajc si na analizie opinii pracownikw socjalnych MOPS, jak rwnie danych statystycznych MOPS z lat 2007-2008 naley zauwayd, e ilod osb korzystajcych ze wiadczeo pomocy spoecznej ksztatuje si na rwnym poziomie z minimaln tendencj wzrostow. Wychodzc naprzeciw temu zjawisku Miejski Orodek Pomocy Spoecznej realizujc projekt w 2009 r. stara si dad moliwod swoim klientom korzystania z dziaao przewidzianych do realizacji w projekcie Czas na aktywnod w miecie Przemyl. W biecym roku do projektu zakwalifikowano 120 osb niepracujcych, bdcych w wieku aktywnoci zawodowej, korzystajcych z rnych form wsparcia w pomocy spoecznej, zamieszkaych na terenie miasta Przemyla. W grupie tej znalazo sie rwnie 20 osb nie penosprawnych oraz 12 osb opuszczajcych placwki opiekuoczo - wychowawcze i rodziny zastpcze. Wybr uczestnikw projektu zosta uwarunkowany zapisami zawartymi w: Strategii Rozwizywania Problemw Spoecznych miasta Przemyl oraz Miejskim Programie Dziaao na rzecz Osb Niepenosprawnych. Zakwalifikowani uczestnicy w ramach Aktywnej Integracji, ktra stanowi jedno z zadao wskazanych w projekcie maj moliwoci skorzystania z trzech instrumentw: 1. Aktywizacji spoecznej, na ktre skadaj si ponisze dziaania:
1

Narodowa Strategia Integracji Spoecznej, praca zbiorowa pod redakcj S. Goleniowskiej, s. 21-23

Poradnik dotyczcy realizacji wsparcia dla osb wykluczonych spoecznie oraz zagroonych wykluczeniem spoecznym w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki, praca zbiorowa, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa 2009, s 6.
Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 5

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Organizacja i finansowanie treningw kompetencji i umiejtnoci spoecznych prowadzonych przez dowiadczonych psychologw obejmujcych tematyk z zakresu: komunikacji interpersonalnej, autoprezentacji, radzenia sobie z trudn sytuacj dnia codziennego itp. 2. Aktywizacji zawodowej: Organizacja i finansowanie warsztatw i sesji indywidualnych z doradc zawodowym obejmujcych tematy m.in.: rozmowa z pracodawc, aktywnod zawodowa, dokumenty aplikacyjne. 3. Aktywizacji edukacyjnej: Moliwoci finansowania zajd szkolnych zwizanych z uzupenieniem wyksztacenia ponadgimnazjalnego i zajd w ramach ksztacenia ustawicznego Na element aktywizacji edukacyjnej uczestnikw projektu skadaa si rwnie moliwod uczestniczenia w szkoleniach takich jak: kurs jzyka angielskiego, kurs przedstawiciel handlowy + prawo jazdy kat. B, kurs prawo jazdy kat. C, kosmetyczka, kasjer walutowy, opiekunka dziecica i osoby starszej, operator wzkw jezdniowych, kurs komputerowy oglny i kurs komputerowy ECDL. Osoby uczszczajce na kurs jzyka angielskiego w ramach projektu bd miay moliwod zdania egzaminu paostwowego na certyfikat jzykowy TELC A2. Certyfikaty TELC s np. na wielu wyszych uczelniach uznawane, jako egzaminy koocowe z jzyka, polska administracja paostwowa uznaje je, jako oficjalne potwierdzenie znajomoci jzyka.

108 Uczestnikw Projektu zostao poddanych badaniom ankietowym, ktre posuyo do opracowania niniejszego raport. Wyniki w/w badania zostan przedstawione w formie wykresw.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 6

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Tytu projektu rdo finansowania Program Priorytet Dziaanie Data podpisania umowy Okres realizacji Cel realizacji Obszar realizacji

Czas na aktywnod w Miecie Przemyl Europejski Fundusz Spoeczny Program Operacyjny Kapita Ludzki VII Promocja integracji spoecznej 7.1 Rozwj i upowszechnianie aktywnej integracji 23-06-2008r. 01-01-2009 r. do 31-12-2009 r. Przeciwdziaanie marginalizacji i wykluczeniu spoecznemu Miasto Przemyl

Tabela 1. Metryka projektu

2. Realizacja Ewaluacji
Ankietowe badanie ewaluacyjne zostao przeprowadzone na pocztek i koniec projektu. Na pocztek projektu badanie przeprowadzili psychologowie w trakcie trwania warsztatw i treningw, natomiast badanie na koniec projektu przeprowadzili pracownicy socjalni w grudniu 2009 r. Badanie przeprowadzone zostao w oparciu o ankiet zawierajc m.in. nastpujce czci: Stopieo komunikacji interpersonalnej Stopieo asertywnoci Umiejtnoci radzenia sobie ze stresem i sytuacjami yciowo trudnymi Umiejtnoci wsppracy z innymi ludmi Moliwod wskazania na ich mocne strony Moliwoci w obszarze autoprezentacji i autoreklamy Dbaod o uczestnikw projektw Poziom merytoryczny szkoleo Wzr ankiet na podstawie, ktrych przeprowadzono badania pocztkowe i koocowe stanowi zacznik nr 1 i nr 2 do niniejszego opracowania.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 7

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Spord wszystkich 120 Uczestnikw Projektu uzyskano 108 kompletnie wypenionych formularzy ankietowych, co oznacza, i prawie wszyscy wypowiedzieli si na temat uczestnictwa w projekcie. W poniszym raporcie przedstawiono analiz ankiet koocowych z wybranych szkoleo prowadzonych przez firmy wybrane w trybie przetargu nieograniczonego oraz przez firmy wybrane w ramach zapytania o cen, jak rwnie opracowanie ewaluacji doradztwa zawodoweg i indywidualnego dla 116 Uczestnikw Projektu.

3. Czym jest ewaluacja projektu?

Swoja popularnod ewaluacja zawdzicza programom spoecznym wdraanym od lat 50-tych minionego wieku w Stanach Zjednoczonych. Wraz z rozwojem tych programw pojawia si potrzeba sprawdzenia ich rezultatw, co waciwie z tych dobrych intencji i projektw wynika. Do pracy zaprzgnito m. in. badania znane z nauk spoecznych. Do dzi ewaluacja posikuje si metodami nauk spoecznych i pozostaje yw czci polityki spoecznej, prowadzonej przez rzd i inne instytucje. Jest planowana gwnie na poziomie programw narodowych ale obowizek jej przeprowadzenia spoczywa take na realizatorach projektw dotowanych z funduszy europejskich. Nie ma jednej definicji ewaluacji3. W uproszczeniu moemy przyjd, e ewaluacja to sprawdzenie (lub sprawdzanie), czy w wyniku podejmowanych w projekcie dziaao powstay spodziewane rezultaty oraz czy te rezultaty przeoyy si na realizacj celw projektu (lub czy przybliaj tych celw osignicie). Taka ocena moe byd dokonywana na bieco, przez cay czas, rwnolegle do procesu jego monitorowania. Na zakooczenie projektu (i programu) przeprowadza si tzw. ewaluacj koocow, bdc ostatni faz zarzdzania projektem. Dziaania ewaluacyjne trzeba planowad ju na etapie tworzenia projektu. Decyzji o rodzaju i czasie przeprowadzenia (przeprowadzania) ewaluacji winny towarzyszyd wstpne zaoenia, co do jej treci, skali i zakresu. Poniewa takie dziaanie (jak kade inne) pociga za sob skutki finansowe, trzeba okrelid budet na ten cel. Czstym bdem jest zaplanowanie

Na stronach internetowych Funduszy strukturalnych za gwn podaje si definicj ze sownika OECD: Ocena wartoci publicznej interwencji w odniesieniu do kryteriw i standardw (takich jak efektywnod, wydajnod, adekwatnod i trwaod wynikw. Ocena biorca pod uwag potrzeby, ktre interwencja miaa zaspokoid oraz efekty jakie wywoaa. Ewaluacja oparta jest na informacjach, ktre s zbierane i interpretowane specjalnie na potrzeby oceny. Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 8

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

na to zbyt skromnych rodkw przy jednoczesnych duych oczekiwaniach. Z drugiej strony, ocena jeli ma mied sens musi byd przeprowadzona kompleksowo.

4. Typy ewaluacji
Mona wyrnid rone rodzaje ewaluacji 4 . Z punktu widzenia programw finansowanych ze rodkw UE, podstawowym jest podzia ze wzgldu na moment jej przeprowadzania5: ewaluacja ex-ante przeprowadzona przed wdraaniem programu. Ocenia, na ile planowane dziaania s trafne z punktu widzenia potrzeb (sektora, beneficjentw) oraz spjne, co do celw i sposobw ich realizacji. Czsto jest badaniem potencjalnych trudnoci, zakooczonym diagnoz potrzeb i oczekiwao odbiorcw programu6; ewaluacja mid-term realizowana mniej wicej w poowie programu. Poddaje analizie osignite na tym etapie rezultaty oraz dokonuje pierwszej oceny, jakoci programu. Jej istotn rol jest rwnie ocena poczynionych na etapie programowania zaoeo, zwaszcza celw, wskanikw oraz kontekstu przedsiwzicia. Jest to szczeglnie wane, gdy zmiana warunkw spoeczno-gospodarczych moe spowodowad dezaktualizacj diagnozy, ktra staa si punktem wyjcia dla programu. W konsekwencji wyniki takiej ewaluacji mog si przyczynid do pewnych modyfikacji dziaao oraz aktualizacji przyjtych zaoeo. Ewaluacja mid-term w duej mierze opiera si na danych dostarczanych przez monitoring, wic jej, jakod warunkowana jest ich zakresem i rzetelnoci7; ewaluacja ex-post8 przeprowadzana po zakooczeniu programu, ale nie pniej ni trzy lata po zakooczeniu okresu programowania 9 . Ma zbadad, jakie s dugotrwae efekty

Inne, nie omwione w tekcie rodzaje ewaluacji to ewaluacje tematyczne skupiaj si na analizie jakiego wycinka polityki, analiza ta jednak ma zazwyczaj charakter przekrojowy i/lub porwnawczy. Spektrum zainteresowania ewaluacji tematycznych moe byd bardzo rone i dotyczyd np. okrelonego elementu dziaania w ramach konkretnego programu lub kilku programw realizowanych w danym kraju czy regionie, bd zawierad analizy porwnawcze programw realizowanych w rnych krajach czy regionach. Ewaluacje tematyczne czsto realizowane s w formule studiw przypadku, ktre pozwalaj na szczegow i pogbion analiz wybranego zagadnienia np. okrelonego priorytetu, kwestii skutecznoci zatrudniania dugotrwale bezrobotnych czy efektywnoci wdraania innowacji w MAP itp. 5 Zgodnie z art. 40-43 Rozporzdzenia Rady Unii Europejskiej (WE) nr 1260/1999. 6 cyt.: za Beata Cika: Ewaluacja kwestie oglne, dokument POPT (Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna) z Ex-Ante Evaluation: A Practical Guide for Preparing Proposals for Expediture Programmes. 7 Ewaluacja kwestie oglne, dz. cyt. 8 Evaluating EU Expenditure Programmes: A Guide: Ex post and intermediate evaluation including glossary of evaluation terms, dokument dostpny na stronach internetowych Komisji Europejskiej. 9 Zgodnie z artykuem 43 rozporzdzenia ramowego. Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 9

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

(oddziaywanie) programu i ich trwaod, czyli caociowo ocenid skutecznod, efektywnod, trafnod i uytecznod programu. Z punktu widzenia tego, kto ocenia, wyrniamy ewaluacj wewntrzn i zewntrzna10. Ewaluacja zewntrzna jest przeprowadzana przez zewntrzny w stosunku do realizatorw programu podmiot, najczciej wsko wyspecjalizowany w takich dziaaniach i specjalnie do tego wynajmowany. O ewaluacji wewntrznej mwi si wtedy, kiedy jednostka realizujca projekt przeprowadza j samodzielnie, swoimi rodkami i przy uyciu wasnej kadry. Czstym w tym przypadku zarzutem jest posdzenie o stronniczod, poniewa oceniamy sami siebie, a wykazanie susznoci, zaoeo i skutecznoci dziaao ley w naszym interesie. Zalet ewaluacji wewntrznej jest przeprowadzanie oceny przez osoby, ktre doskonale znaj projekt. Z punktu widzenia realizacji pojedynczego projektu, najwaniejsza jest ewaluacja koocowa i ewaluacja on-going, czyli prowadzona w trakcie trwania programu (projektu). Nie naley mylid jej z monitoringiem. Ewaluacja ta skupia si na ocenie zarzdzania realizacj programu (projektu), diagnozuje i analizuje pojawiajce si problemy i poszukuje moliwoci ich rozwizania11. Ewaluacj koocow naley przeprowadzid wtedy, gdy widoczne s ju ostateczne efekty projektu i mona wycigad z nich wnioski. Dokonywana jest czsto w formie audytu sprawdzajcego, czy wszystko zostao wykonane waciwie, czyli zgodnie z wnioskiem oraz zakresem zadao. Celem tej ewaluacji jest kompleksowa ocena projektu, (jakie mechanizmy zadziaay prawidowo i dlaczego, co si w projekcie nie sprawdzio i dlaczego), zebranie informacji potrzebnych do przygotowania raportu koocowego. Analizuje si przy tym dokumentacj z monitorowania kwartalnego oraz kwartalne raporty monitorujce, ktre zazwyczaj dostarczaj niezbdnych informacji technicznych i finansowych, ktre

w ewaluacji trzeba podsumowad. Ocena finalna powinna koncentrowad si na zrozumieniu sposobu, w jaki funkcjonowa projekt oraz stopniu osignicia wytyczonych celw. Wnioski z tej oceny oraz wynikajce z niej zalecenia powinny byd przedstawione w przejrzystej formie, rozpowszechnione wrd innych organizacji i uwzgldnione w zarzdzaniu kolejnymi projektami.

10

Z punktu widzenia uytkownikw wynikw mona podzielid ewaluacje na formatywn (wan dla zarzdzajcych programami, bo skoncentrowana na ulepszaniu i wspomaganiu zarzdzania) oraz summatywn (suy rodowisku zewntrznemu, bo jest skoncentrowana na badaniu efektywnoci programw). 11 Ewaluacja kwestie oglne, dz. cyt. Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 10

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

5. Wynik ewaluacji
Ewaluacja od pocztku zdeterminowana jest uytecznoci, a to zaley od jej wynikw, (czyli wnioskw i rekomendacji), a take od tego, w jaki sposb zostan one wykorzystane. Ewaluacj moemy uznad za uyteczn, kiedy daje praktyczne wskazwki zarwno dla kierownictwa projektu, grantodawcw jak i dla realizatorw innych projektw, ktrzy mog skorzystad z przekazywanych dowiadczeo. Dzielenie si dowiadczeniami pomaga w wyborze najlepszych praktyk, unikania pomyek i doskonalenia w realizacji projektw. Ewaluacja jest uyteczna, kiedy jej wyniki przekazane s w sposb zrozumiay, naley mied tu na uwadze, jakie grupy s odbiorcami raportu i jakim jzykiem naley do nich mwid. Wie si to z kryterium uytecznoci mwicym o tym, e ewaluacja powinna odpowiadad na potrzeby potencjalnych uytkownikw jej wynikw (zarwno w formie jak i treci). Last but not least ewaluacja jest uyteczna, kiedy sporzdzona jest na czas; np.: w czasie, w ktrym jej wyniki mog posuyd do planowania przyszych edycji projektu. Uytecznod ewaluacji zwiksza udzia zleceniodawcw (grantodawcw) w projektowaniu ewaluacji i ewaluator ma prawo takiego udziau wymagad, przynajmniej w minimalnym zakresie opracowania podstawowych wytycznych i okrelenia potrzeb i przeznaczenia ewaluacji.

6. Charakterystyka grupy badawczej

W badaniu ewaluacyjnym wzio udzia 108 Uczestnikw Projektu, w tym osoby niepenosprawne i opuszczajce placwki opiekuoczo wychowawcze oraz rodziny zastpcze.

Rozkad liczebnoci Uczestnikw Projektu ze wzgldu na przynalenod do okrelonej grupy prezentuje tabela poniej.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 11

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

LICZBA ANKIETOWANYCH

OSOBY QSUSZCZAJCE W TYM BEZROBOTNI OSOBY OIESEMOQSSRAWOE SLACRWKI QSIEKUPCZQ WYCHOWAWCZE LUB RODZINY ZASTSCZE

SUMA

KOBIETY MCZYNI SUMA

56 23 79

9 8 17

9 3 12

74 34 108

Tabela nr 2. Ilod osb biorcych udzia w badaniu ewaluacyjnym wg grupy

Powysza tabela i poniszy wykres przedstawiaj podzia Uczestnikw Projektu ze wzgldu na pad oraz na grupy docelowe. Dane te jasno wskazuj ze kobiety bezrobotne to najwiksza grupa osb otrzymujca wsparcie w projekcie i stanowi 51, 85 % ogu.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 12

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

7. Rodzaje wsparcia

Lp.

Rodzaj udzielonego wsparcia

Ilod godzin/osb

1 2 3 4 5 6

Treningi kompetencji i umiejtnoci 12 godzin dla 29 osb spoecznych dla osb kontynuujcych

Treningi kompetencji i spoecznych dla nowych projektu

umiejtnoci 20 godzin dla 71 osb Uczestnikw

Treningi kompetencji i umiejtnoci 16 godzin dla 19 osb spoecznych dla osb niepenosprawnych

Doradztwo zawodowe grupowe Doradztwo zawodowe - indywidualne

8 godzin dla 120 osb 3 godziny dla 120 osb

Zajcia szkolne zwizane z uzupenieniem 31 osb wyksztacenia ponadgimnazjalnego i zajd w ramach ksztacenia ustawicznego

Tabela nr 3. Rodzaje wsparcia psychologicznego i zawodowego dla Uczestnikw Projektu

Powysza tabela zawieraja informacje na temat rodzajw wsparcia, jakimi zostali objci uczestnicy projektu. Jak widad z zaczonego materiau dotyczyy one zarwno rozwoju indywidualnego poradnictwo psychologiczne, jak i zawodowego doradca zawodowy. Ten typ pracy jest odzwierciedleniem gwnego zaoenia projektu dotyczcego kompleksowego podejcia do problemw osb biorcych udzia w projekcie.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 13

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Lp 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Rodzaj szkoleo
Przedstawiciel handlowy + prawo jazdy kat. B Kurs prawo jazdy kat C Kosmetyczka Kasjer walutowy Opiekunka dziecica i osoby starszej Operator wzkw widowych Kurs komputerowy oglny Kurs jzyka angielskiego Stylizacja paznokci

Ilod osb korzystajcych z danego szkolenia wg podziau na ped 26 kobiet i 10 mczyzn 1 kobieta i 10 mczyzn 13 kobiet 9 kobiet 13 kobiet 1 mczyzna 1 kobieta i 16 mczyzn 12 kobiet i 1 mczyzna 17 kobiet i 2 mczyzn 10 kobiet 7 kobiet i 1 mczyzna

10. Kurs komputerowy ECDL

Tabela nr 4. Rodzaje szkoleo dla UP

Tabela obrazuje rodzaje szkoleo, z ktrych skorzystali Uczestnicy Projektu z podziaem na ped. W 3 szkoleniach grup odbiorcw byy jedynie kobiety.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 14

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wykres 1 -Struktura osb biorcych udzia w badaniu ewaluacyjnym wg pci

80 74 70

Razem

60 L i 50 c z b a 40 o s 30 b 20 56

KOBIETY

Bezrobotni

34

MCZYNI

23

10

Osoby niepenosprawne

9 3

Osoby opuszczajce placwki

0 0 1 2 3 4 5

Grupy docelowe

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 15

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Powyszy wykres przedstawia wypat zasikw celowych i zasikw celowych specjalnych ze wzgldu na ped. Kobiety stanowi 68, 51 % wszystkich uczestnikw badania, mczyni odpowiednio stanowi 31,48%.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 16

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

8. Analiza ankiet ewaluacyjnych na pocztek i koniec realizacji projektu wg podziau na pe

8.1 Komunikacja interpersonalna

Jak wynika z badania ewaluacyjnego 55 uczestnikw/uczestniczek (44 K i 11 M) projektu ocenia swj stopieo komunikacji interpersonalnej, jako bardzo wysoki, co stanowi wzrost o 37,96% w stosunku do ankiety pocztkowej i stanowi 50,92% ogu badanych. Analizujc wszystkie odpowiedzi uzyskane w tym pytaniu u 73 uczestnikw/uczestniczek projektu nastpi wzrost w tej kwestii, (48 K, 25 M), 31 osb wskaza, i stopieo ten pozosta bez zmian (24 K, 7 M), natomiast u 4 UP (2 K, 2 M) odnotowanoobnienie samooceny.
Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 17

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

8.2 Asertywno

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 18

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Badajc umiejtnod zachowao asertywnych wykazano, i u 65 osb nastpi wzrost (43 K, 22 M), u 39 poziom ten pozosta bez zmian (28 K, 11 M), jednoczenie u 4 osb poziom w/w zachowao obniy si (3 K, 1 M). Poniszy wykres prezentuje rozkad procentowy badanych ankiet w tym zakresie.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 19

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

8.3 Stres i sytuacje trudne

Analizujc umiejtnoci uczestnikw/uczestniczek projektu w zakresie radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, najwikszy wzrost w stosunku do ankiety pocztkowej nastpi przy ocenie bardzo wysoko i tak 32 kobiety i 13 mczyzn wskazao t ocen. Oglna analiza koocowa wskazuje, e u 69 badanych (42 K, 27 M) nastpi wzrost w w/w zagadnieniu, co stanowi 63,39 % wszystkich UP, bez zmian wskazao 35 osb (28 K, 7 M), a spadek nastpi u 4 osb (4 K), co obrazuje wykres 5 c.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 20

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

8.4 Wsppraca z innymi ludmi

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 21

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wykres 6 b - Jak oceniasz swoje umiejtnoci wsplpracy z innymi ludmi na koniec projektu?
bardzo wysoko
o c e n a

14
19 1 0 0 0 2 0 0 10 20 30 40 25

47

wysoko
rednio nisko bardzo nisko

MCZYNI KOBIETY

50

Liczba osb

Badanie poziomu wsppracy UP z innymi ludmi wykazao, e u 71 osb (49 K, 22, M) nastpi wzrost tego poziomu po zakooczeniu uczestnictwa w projekcie, co stanowi 65,74 % ogu, 33 osoby (23 K, 10 M), a wic 30,55 % wszystkich ankietowanych uznao, e ich poziom w tym zakresie pozosta bez zmian, w przypadku 4 osb (2 K, 2M) tj. 3,7 % natomiast nastpi spadek. (wykres 6 c).

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 22

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

8.5 Mocne strony

Respondenci pytani o swoje mocne strony wykazali, i u 77 (54 K, 23 M) z nich nastpi wzrost mocnych stron, ktre mog wykazad po zakooczeniu uczestnictwa w projekcie, co stanowi 71,30 % grupy badanych, 28 osb (17 K, 11 M) co daje 25,92 % wszystkich UP nie zauwayo istotnych zmian i okrelio, e ich mocne strony pozostay niezmienne. W przypadku 3 osb (3K) odnotowano spadek poziomu okrelenia swoich mocnych stron (wykres 7 c).

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 23

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

8.6 Autoprezentacja i auto reklama

Wykres 8 a - Oceo swoje moliwoci, umiejtnoci w obszarze autoprezentacji i autoreklamy n apocztek projektu.
40 L i c z b a o s b 36

35
30

25
20 15 10 5 0 bardzo mae rednie mae moliwoci moliwoci moliwoci 4 0 2 5 13

19
16 KOBIETY MCZYNI

11

2 due moliwoci

bardzo due moliwoci

Ocena
Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 24

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Po porwnaniu powyszych wykresw widad wyrany wzrost w badanym obszarze co w peni obrazuje zasadnod zastosowanych instrumentw aktywnej integracji. Przy ocenie bardzo due moliwoci wzrost wynis 38,89 % w stosunku do pocztkowego badania gdzie odpowied ta ksztatowaa si na poziomie 6,48 % ogu badanych respondentw

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 25

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

W zakresie autoprezentacji i autoreklamy Uczestnicy Projektu w 76 (50 K, 26 M) przypadkach odnotowali wzrost w tyme zakresie, co daje 70,37 % grupy badanej, 29 osb (21 K, 8 M) uznao swoj autoprezentacj i autoreklam tak sam jak przed uczestnictwem w projekcie, 3 osoby (3 K) wskazao tendencje spadkow (wykres 8 c).

8.7 Poziom motywacji

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 26

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zgodnie z zaoeniem projektu wikszod uczestnikw/uczestniczek projektu przystpia do projektu z przynajmniej redni motywacj do przeprowadzenia zmian yciowych. Pocztkowo bya to grupa 46 osb (38 K, 8 M), co stanowio 42,59 % ogu. Kooczc udzia w projekcie, najwicej motywacji do zmian mia grupa 65 respondentw (46 K, 19 M) tj. 60,18 % UP. Analizujc caod ankiet w powyszym zakresie uzyskano nastpujce wyniki badao. 84 osoby (60 K, 24 M) wskazay na wzrost motywacji, co w stosunku do 108 badanych daje 79,63 %, bez zmiany motywacji pozostao 21 UP ( 12 K, 9 M), natomiast 3 osoby ( 2 K, 1 M) wskazay w tym zakresie tendencj spadkow (wykres 9 c).

8.8 Ocena aspiracji, z jakimi uczestnicy projektu zakoczyli udzia w projekcie

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 27

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zdecydowana wikszod UP rozpoczynaa udzia w projekcie z zamierzonym celem podwyszenia aspiracji zarwno osobistych, zawodowych jak rwnie edukacyjnych. Mona wyrnid dwa cele, ktre im przywiecay. Pierwszy to cel zawodowy znalezienie pracy i w rezultacie poprawa sytuacji materialnej rodziny lub zaoenie wasnej firmy. Drugi cel to cel osobisty: potrzeba zmiany w yciu, nawizanie nowych znajomoci, nauczenie si komunikatywnoci i autoprezentacji. Po zakooczeniu udziau w projekcie 63 osoby (45 K, 18 M) ukooczyy go z wyszymi aspiracjami osobistymi tj. nawizanie nowych znajomoci i przyjani, zdobycie umiejtnoci wsppracy i komunikacji z innymi ludmi, umiejtnod prezentacji swojej osoby, motywacja do dalszych zmian, wzrost oceny swojej osoby, otwartod, pewnoci siebie. 83 osoby (57 K, 25 M) ukooczyo udzia projekcie z wyszymi aspiracjami zawodowymi, tj. wiksz motywacja do znalezienia zatrudnienia. 48 osb ( 37 K, 11 M) ukooczyo udzia w projekcie z wyszymi aspiracjami edukacyjnymi, tj. podnioso kwalifikacje zawodowe, zdobyo wiksz wiedz oraz umiejtnoci, zwikszyo chd dalszego ksztacenia. Rozkad procentowy uzyskanych odpowiedzi w danym obszarze przy zaoeniu, i, liczba badanych kobiet w projekcie to 74, a liczba mczyzn to 34 wynis odpowiednio: Aspiracje osobiste 60,81 % - kobiety, 52,94 % - mczyni; Aspiracje zawodowe 77,03 kobiety, 73,53 % - mczyni; Aspiracje edukacyjne 50 % - kobiety, 32,35 % - mczyni.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 28

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

9. Doradztwo zawodowe grupowe i indywidualne12

Uczestnicy i uczestniczki projektu w 2009 roku skorzystali z grupowego oraz indywidualnego doradztwa zawodowego prowadzonego przez dowiadczonych doradcw zawodowych. Podczas sesji grupowych prowadzcy przeprowadzili badanie ewaluacyjne. Respondenci odpowiadali na nastpujce pytania dotyczce warsztatw: Dobr treci Sposb prezentowania treci Spjnod prezentowanych treci z sytuacjami yciowymi Komunikatywnod prowadzcego Dbaod prowadzcego o integracj grupy Co Ci si najbardziej podobao? Co Ci si najmniej podobao?

12

Doradztwo indywidualne opracowano na podst. Raportu doczonego do dokumentacji wykonania zamwienia opracowanego przez mgr ukasza Lewickiego doradc zawodowego prowadzcego sesje indywidualne Niejski Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Strona 29

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 30

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 31

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 32

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 33

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 34

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wykres 11 l - GRUPA 12
12
Dobr treci L I C Z B A O C E N

10
Sposb prezentowania treci 8 Spjnod przezentowanych treci z sytuacjami yciowymi Komunikatywnod prowadzcego Dbaod prowadzcego o integracje grupy 4 7 2 1 1 1 0 Najnisza ocena Niska ocena rednia ocena OCENA Wysoka ocena Najwysza ocena 4 2 1 1 4 7 11 11 9

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 35

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Powysze wykresy przedstawiaj analiz ankiet ewaluacyjnych na koniec warsztatw z doradztwa zawodowego. Wikszod badanych uczestnikw i uczestniczek wskazaa najwysze oceny dotyczce caego przebiegu warsztatw, sporadycznie pojawiay si oceny rednie. W przypadku niektrych grup warsztatowych (gr. 10,9,5) najwysza ocena stanowia 100 % wskazanych odpowiedzi. Reasumujc powysze, respondenci bardzo wysoko ocenili organizacj i przygotowanie merytoryczne prowadzcych, dobr i sposb prezentowania treci, co daje podstawy do stwierdzenia, e wybr osb prowadzcych warsztaty speni wszelkie oczekiwania zarwno Uczestnikw/Uczestniczek Projektu jak te Zespou Zarzdzajcego . Indywidualne doradztwo zawodowe w okresie od 1 lipca 2009 r. do 30 listopada 2009r. prowadzi Pan mgr ukasz Lewicki, zgodnie z zaoeniami przyjto realizacj indywidualnych sesji doradczych w formie trzygodzinnych spotkao. Wymiar czasowy potrzebny do realizacji procesu doradczego, dziki czemu moliwy by swobodnych kontakt midzy doradca a uczestnikami i uczestniczkami projektu. Podsumowujc realizacja indywidualnego doradztwa zawodowego umoliwia zwikszenie skutecznoci dziaao podejmowanych przez beneficjentw i beneficjentki w projekcie. Doradztwo zawodowe waciwe ksztatuje postawy Uczestnikw Projektu, opracowanie dokumentw aplikacyjnych oraz zdobycie przez nich kompleksowego przygotowania do procesu planowania kariery, poszukiwania pracy, udziau w rozmowie kwalifikacyjnej to te elementy, bez ktrych w obecnej sytuacji na rynku pracy nie mona si obejd. Podsumowujd mona stwierdzid, i zaoony w projekcie rezultat - nabycie wiedzy z zakresu aktywnego poruszania si po rynku pracy u 60 %13 uczestnikw i uczestniczek zosta osignity po przez zastosowanie wsparcie w postaci doradztwa zawodowego (8 godz. warsztatw dla kadej grupy, 3 godz. sesji indywidualnych dla wszystkich) i wynis 83,62%14.

13 14

Wskanik zaoony w projekcie na rok 2009 Wynik uzyskany po zakooczniu projektu Qtrodek Sonocy Spomeczoej w Srzenytlu

Niejski

Strona 36

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wykres 11 m - Suma wszystkich ocen dla 12 grup

120 Dobr treci 100 L I C 80 Z B 60 A O 40 C E N 20 Sposb prezentowania treci Spjnod przezentowanych treci z sytuacjami yciowymi Komunikatywnod prowadzcego Dbaod prowadzcego o integracje grupy 24 18 12 1 2 0 Najnisza ocena Niska ocena rednia ocena OCENA Wysoka ocena Najwysza ocena 12 102 104 97 95 87

20 5

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 37

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10. Analiza ankiet na zakoczenie szkole wybranych w ramach przetargu nieograniczonego wykonawca Zakad Doskonalenia Zawodowego w Przemylu
10.1 Kurs przedstawiciel handlowy + prawo jazdy kategorii B

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 38

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Respondenci kursu przedstawiciel handlowy + prawo jazdy kategorii B (18 kobiet, 6 mczyzn wg iloci zebranych ankiet) w 100 % wskazali, i wszelkie aspekty w/w kursu speniy ich oczekiwania.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 39

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10.2 Kurs stylizacja paznokci

Kurs stylizacja paznokci by dodatkow form wsparcia dla uczestniczek projektu, ktre ukooczyy kurs Kosmetyczka i obie te formy wsparcia uzupeniaj si, co daje wiksze moliwoci na otwartym rynku pracy.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 40

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10.3 Kurs opiekunka dziecica i osoby starszej

W kursie pt. Opiekunka dziecica i osoby starszej wzio udzia 14 uczestniczek/uczestnikw projektu (13 kobiet,1 mczyzna), wszyscy ukooczyli kurs z wynikiem pozytywnym. Po analizie ankiet widad, i kurs w kadym stopniu speni swoje zaoenia i oglna ocena jest bardzo wysoka.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 41

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10.4 Operator wzkw jezdniowych

W kursie Operator wzkw jezdniowych brao udzia 17 uczestniczek/uczestnikw projektu, z czego 16 osb ukooczyo z wynikiem pozytywnym (15 mczyzn, 1 kobieta). Jedna osoba przerwaa udzia ze wzgldw zdrowotnych. Jeden z respondentw wskaza, i w zakresie tematycznym szkolenia, byy zagadnienia zbdne. Jednake caociowo szkolenie otrzyma pozytywn ocen.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 42

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10.5 Kosmetyczka

Kurs Kosmetyczka zosta z zorganizowany dla 13 kobiet, w tym 1 osoba nie ukooczya szkolenia. Analizujc wypenione ankiety tylko w pytaniu 1 i 2 zauwaa si tendencje nie zadowolenia z proponowanej formy wsparcia. Przyczyn takiego stanu rzeczy by fakt, i uczestniczki w/w kursu chciay aby go rozszerzyd o kurs stylizacji paznokci, co po akceptacji IP zostao zorganizowane, dajc kolejne wsparcie uczestniczkom kursu Kosmetyczka.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 43

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

11.Analiza ankiet na zakoczenie szkole wybranych w ramach przetargu nieograniczonego wykonawca Zakad Usug Informatycznych Teresa Kotek
11.1 Kurs komputerowy oglny

Badanie powyszego pytania wykazuje, i wikszod uczestnikw/uczestniczek projektu ocenia swj poziom zaangaowania w przebieg szkolenia jako bardzo dobry (8 UP), w jednym przypadku badany okreli ten poziom jako redni.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 44

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wszyscy badani respondenci 13 uczestniczek/uczestnikw projektu wypowiedzieli si pozytywnie o organizacji i przebiegu szkolenia, co tym samym potwierdza fakt, e wybrana firma spenia wszelkie oczekiwania zespou zarzdzajcego projektem.

Ocena umiejtnoci praktycznych zdobytych w szkolenie, wykazuje e wikszod badanych jest zadowolona z uczestniczenia w/w kursie i wykorzysta zdobyta wiedz w praktyce.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 45

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Badajc poziom zdobytej wiedzy wrd uczestniczek/uczestnikw projektu zauwaamy, e 6 UPocenio poziom jako bardzo dobry, rwnie 6 kolejnych UP ocenio jako dobry. Tylko w jednym przypadku badana osoba ocenia wiedze jako redni.

Uczestnicy i uczestniczki kursu (11 kobiet, 2 mczyzn) w 12 przypadkach wskazali, e zostay spenione ich oczekiwania wobec tematyki szkolenia.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 46

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zgodnie z oczekiwaniami wszyscy uczestnicy/uczestniczki projektu zamierzaj wykorzystad wiedz i umiejtnoci zdobyte w yciu codziennym.

Odpowiadajc na pytanie: Czy zamierza Pan/Pani w cigu najbliszego roku podjd zatrudnienie? 11 uczestnikw/uczestniczek projektu zdecydowanie wie swj udzia w projekcie z podjciem zatrudnienia. 2 osoby wskazay odpowied Raczej tak co moe byd odzwierciedleniem specyfiki klientw MOPS i ich podejciem do sytuacji na rynku pracy.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 47

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

11.2 Kurs komputerowy ECDL

Badanie w/w pytania wykazao, i wrd 8 uczestnikw projektu, (w tym 7 kobiet i 1 mczyzna) tylko 2 osoby wskazay, e ich zaangaowanie w przebieg szkolenie ksztatowao si na poziomie dobrym lub rednim.

Uczestnicy/uczestniczki kursu zgodnie w 100% ocenili organizacj i przebieg szkolenia jako pozytywny, co wskazuje na jakod i przygotowanie zarwno merytoryczne jak i organizacyjne wykonawcy szkolenia.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 48

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Analiza odpowiedzi uczestnikw/uczestniczek projektu wskazuje na to, e umiejtnoci praktyczne zdobyte podczas kursu s bardzo przydatne dla wszystkich osb.

Badani respondenci/respondentki w 7 przypadkach ocenio bardzo dobrze zdobyt wiedz. Jeden uczestnik/uczestniczka wiedz t okrelili na poziomie dobrym.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 49

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zadane pytanie jest pytaniem otwartym, w ktrym odpowiedz jest w formie pisemnej np. zostay spenione, w wikszoci przypadkw badanie ograniczono zostao do sw : tak lub nie. Jak wskazuje powyszy wykres obrazujcy otrzymane odpowiedzi wszystkie osoby kobiety i mczyni uznali, e zostay spenione ich oczekiwania wobec tematyki szkolenia.

Uczestniczki/uczestnicy w 100% odpowiedzi na zadane pytanie wskazali, i zamierzaj wykorzystad zdobyt wiedze i umiejtnoci.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 50

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Kurs komputerowy ECDL daje moliwod uzyskania midzynarodowego certyfikatu, ktry potwierdza umiejtnoci obsugi komputera co w obecnej sytuacji na rynku pracy jest bardzo przydatne. Analiza ankiet urzeczywistnia ten fakt i obrazuje, e w 7 przypadkach uczestnicy/uczestniczki projektu chc zdecydowanie podjd zatrudnienie.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 51

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

12.Analiza ankiet na zakoczenie szkole wybranych w ramach przetargu nieograniczonego wykonawca Centrum Edukacji i Zarzdzania KORPORACJA ROMANISZYN Sp. z o.o.
12.1 Kurs kasjer walutowy

W kursie Kasjer walutowy uczestniczyo 9 kobiet i 8 z nich poziom swojego zaangaowania w przebiegu kursu okrelio jako bardzo dobry, 1 kobieta wskazaa, e jej zaangaowanie jest na poziomie rednim.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 52

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Tak jak poprzednie odpowiedzi na to pytanie w innych kursach, rwnie w tym przypadku 100% badanych kobiet ocenio pozytywnie organizacj i przebieg szkolenia.

Uczestniczki kursu 9 kobiet ocenio bardzo dobrze zdobyte umiejtnoci praktyczne w kierunku szkolenia, co wskazuje na wysok jakod i podejcie do uczestniczek szkolenia przez prowadzcego kurs.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 53

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Jak obrazuje wykres 7 kobiet ocenio zdobyta wiedz na poziomie bardzo dobrym, 2 kobiety wskazay odpowiedz, e zdobyta przez nie wiedza ksztatuje si na poziomie dobrym.

Analizuj podane przez respondentki wypowiedzi naley uznad ze w 100% zostay spenione ich oczekiwania wobec tematyki szkolenia.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 54

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Panie uczestniczce w kursie Kasjer walutowy po zakooczeniu szkolenia zamierzaj wykorzystad zdobyte umiejtnoci i wiedz. Jednomylnie wszystkie odpowiedziay TAK na zadane pytanie.

Ze wszystkich badanych uczestniczek projektu najwicej 5 odpowiedziao, e raczej zamierzaj podjd zatrudnieni, 3 s zdecydowane do podjcia zatrudnienia, 1 respondentka nie deklarowaa chci podjci zatrudnienia w cigu najbliszego roku.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 55

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

13. Analiza ankiet na zakoczenie szkolenia wybranego w ramach zapytania o cen - wykonawca Placwka Ksztacenia Policealnego i Kursowego MITEINANDER s.c
13.1 Kurs nauki jzyk angielskiego

W kursie jzyka angielskiego uczestniczyo 19 osb, w tym, 17 kobiet i 2 mczyzn. Rozkad odpowiedzi na zadane pytanie obrazuje powyszy wykres, najwicej uczestnikw/uczestniczek projektu ocenio swj poziom zaangaowania w przebieg szkolenia jako dobry 9 UP, odpowied Bardzo dobrze wskazao 6 UP, natomiast 4 z badanych UP w stopniu rednim ocenio ten poziom.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 56

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Wszyscy badani uczestnicy/uczestniczki kursu wskazali pozytywny przebieg i organizacj szkolenia.

W przypadku kursu nauki jzyka angielskiego uczestnicy/uczestniczki 17 kobiet i 2 mczyzn udzielio odpowiedzi na powysze pytanie w nastpujcy sposb: 2 UP ocenio zdobyte umiejtnoci praktyczne jako rednio przydatne, 9 UP wskazao, e umiejtnoci te s dla nich przydatne, 8 UP ocenio jako bardzo przydatne. Warto dodad, i dla 8 uczestnikw/uczestniczek zorganizowano w ramach kursu egzamin na midzynarodowy certyfikat jzykowy TELC.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 57

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

W wikszoci odpowiedzi respondentw/respondentek okrelono ocen zdobytej wiedzy jako bardzo dobr 8 UP lub jako dobr 9 UP. Jedynie w 2 przypadkach uczestniczki/uczestnicy kursu wskazali, e ich wiedza w temacie szkolenia ksztatuje si na poziomie rednim.

Uczestnicy/uczestniczki kursu zgodnie stwierdzili, i ich oczekiwania wobec tematyki szkolenia zostay spenione, 19 odpowiedzi TAK. Mona przytoczyd rwnie przykadow odpowied na powysze pytanie: Tak, teraz bd moga szukad pracy z dodatkowym dowiadczeniem, jakie zdobyam dziki temu kursowi

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 58

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Majc na uwadze, e kurs nauki jzyka angielskiego by kontynuowany z roku 2008 badanie uczestnicy/uczestniczki wskazao, e zamierzaj wykorzystad zdobyte podczas szkolenia wiedz i umiejtnoci.(17 kobiet, 2 mczyzn).

Rozkad przedstawionych na wykresie uzyskanych odpowiedzi obrazuje, e badani uczestnicy/uczestniczki po zakooczeniu udziau w kursie planuj w cigu najbliszego roku podjd zatrudnienie. 10 UP- wskazao odpowied Raczej tak, 9 UP- Zdecydowanie tak.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 59

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

14. Analiza kumulatywna zacznika nr 2 do wniosku o patno

14.1 Przepyw uczestnikw projektu

Pomiar powyszych wskanikw dokonany zosta z chwil rozpoczcia udziau w projekcie jego uczestnikw/uczestniczek, tj. z chwil podpisania przez kadego z nich deklaracji uczestnictwa. Jeeli uczestnik podpisa deklaracj, ale nie doszo do rozpoczcia udziau w pierwszej formie wsparcia oferowanej w ramach projektu i nie zostay poniesione wydatki w zwizku z jego uczestnictwem w projekcie - osob wycofano z udziau w projekcie. Tym samym dane na temat takiego uczestnika nie byy wykazywane w ramach systemu sprawozdawczoci. Powyszy wykresie wskazuje, i wiksza grup stanowi w projekcie kobiety 63,93% caoci, mczyni stanowi odpowiednio 36,06% ogu. W zwizku z tym, i projekt Czas na aktywnod w miecie Przemyl na rok 2010 zakada pewne uzupenieniajce formy wsparcia dla jego uczestnikw, liczba osb kontynuujcych wynosi 35, w tym 21 kobiet i 14 mczyzn.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 60

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

14.2 Okrelenie statusu na rynku pracy osb, ktre rozpoczy udzia w projekcie

Zgodnie z zaoeniami projektu najwiksza grup docelow stanowi osoby dugotrwale bezrobotne 119 kobiet i 55 mczyzn 71,31% ogu uczestnikw projektu. Wrd uczestnikw/uczestniczek s rwnie osoby nieaktywne zawodowo 26 kobiet i 22 mczyzn, jak rwnie osoby niepenosprawne 13 kobiet i 18 mczyzn, co stanowi 12,70% wszystkich UP. Wykres 22 stanowi uzupenienie informacji podanych w wykresie 21.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 61

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

14.3 Osoby, ktre rozpoczy udzia w projekcie, znajdujce si w dwch grupach wiekowych15-24 i 55-64

Wykres pobrazuje przedzia wiekowy uczestnikw/uczestniczek projektu, jak atwo mona zauwayd najwiksz grup wiekow nie wykazan w wykresie stanowi osoby w przedziale wiekowym 24-55 lat, jest to 72,21% ogu kobiet i mczyzn.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 62

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

14.4 Osoby. ktre rozpoczy udzia w projekcie ze wzgldu na wyksztacenie

Zakres monitorowania poziomu wyksztacenia uczestnikw/uczestniczek projektu POKL wynika z zacznika XXIII do rozporzdzenia KE nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. i jest oparty o klasyfikacj ISCED, tj. Midzynarodow Standardow Klasyfikacje Ksztacenia. Wrd wszystkich UP najwiksz kategori stanowi osoby z wyksztaceniem ponadgimnazjalnym 170 osb, w tym 109 kobiet i 61 mczyzn co daje 69,67% ogu.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 63

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

14.5 Osignite wartoci wskanikw

Wkres 25 - Osignite wskaniki

Liczba osb, ktre zdobyy kwalifikacje prawa jazdy

19 1

Liczba osb, ktre podwyszyy stopieo wyksztacenia

3 14

Liczba osb, ktre wziy udzia w kursach jzykowych

25
Mczyni

Liczba osb, ktre zdobyy kwalifikacje zawodowe

53
148

Kobiety

Liczba klientw instytucji pomocy spoecznej obitych kontraktami socjalnymi w ramach realizowanych projektw Liczba klientw instytucji pomocy spoecznej, ktrzy zakooczyli udzia w projekcie dotyczcym aktywnej integracji 0 59

74 147

120

20 40 60 80 100 120 140 160

Powyszy wykres obrazuje osignite wskaniki okrelone we wniosku oraz wskaniki okrelone dla Dziaania w ramach, ktrego realizowany jest projekt. Analizujc zacznik, mona stwierdzid, i zaoone wskaniki zostay osignite.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 64

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

14.6 Rezultaty mikkie

Ewaluacja projektu na podstawie ankiet wykazaa: R.1 - rozwj zdolnoci motywacyjnych - zaoono wskanik 50% UP, otrzymano 79,63% UP; R.2 - nabycie umiejtnoci komunikacyjnych(interpersonalnych) - zaoono wskanik 60% UP, otrzymano 64,93% UP; R.3 - podniesienie poziomu samooceny - zaoono wskanik 60% UP, otrzymano 68,35% UP; R. 4 - wysze zawodowe i osobiste aspiracje - zaoono wskanik u co najmniej 50% UP, otrzymano 57,78% UP; R. 5 - nabycie wiedzy z zakresu aktywnego poruszania si po rynku pracy zaoono wskanik u 60%, otrzymano 83,62% Uwzgledniajc powysze rezultaty twarde i mikkie, naley stwierdzid, e zaoone cele w projekcie zostay osignite.

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 65

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Podsumowanie
Uzyskane wyniki badao z ankiet ewaluacyjnych pozwalaj wysnud wniosek, e uczestnicy projektu Czas na aktywnod w miecie Przemyl bardzo wysoko oceniaj sam projekt oraz jego organizacj. Pozytywne oceny uzyskay wszystkie zaproponowane uczestnikom/uczestniczkom formy wsparcia w ramach Aktywnej integracji. Zosta osigniety najwaniejszy cel projektu tj. zwiekszenie zdolnoci do zatrudnienia, 11 Uczestnikw/Uczestniczek Projektu podjo prac. Kolejny ju rok realizacji projektu pokazuje, e wymaga on kontynuacji i przynosi wymierne korzyci dla klientw Miejskiego Orodka Pomocy Spoecznej w Przemylu. Uzyskane w wyniku badao informacje jak rwnie osignite wskaniki zaoone w projekcie na rok 2009 w porwnaniu z rokiem 2008 (8 Uczestnikw/Uczestniczek Projektu podjo prac) wkazuj, e projekt Czas na aktywnod w miecie Przemyl ewoluuje w dobrym kierunku i przynosi wymierne efekty. Powyszy raport bdzie bardzo pomocnym materiaem do opracownia wniosku o dofinansowanie projektu na 2011 rok oraz do planowania dziaao na kolejne lata.

Opracowa: Administrator mgr Radosaw Szuster .

Zatwierdzi Dyrektor MOPS mgr Mirosaw Przewonik ..

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 66

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

Zaczniki

ANKIETA EWALUACYJNA NA POCZTEK PROJEKTU.

Prosimy o szczere odpowiedzi oraz o wyczerpujce informacje. Zostan one wykorzystane tylko do celw projektu. MOPS Przemyl gwarantuje zachowanie tajemnicy zawartej w odpowiedziach.

Dane uczestnika: Imi i Nazwisko:.. Data..

- ped:

kobieta

mczyzna

- wiek: 18-24

25-34

35-55

powyej 55

- wyksztacenie:

podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne, pomaturalne, wysze, wysze - magisterskie

1. Jak Pan/Pani ocenia swj stopieo komunikacji w grupie midzy uczestnikami w skali od 1 do 5 (1 oznacza bardzo nisko, 5 oznacza bardzo wysoko)

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 67

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

2. Jak Pan/Pani ocenia swj stopieo otwartoci wypowiedzi w grupie w skali od 1 do 5 (j.w)

3. Jak Pan/Pani ocenia swoje umiejtnoci radzenia sobie ze stresem i z sytuacjami yciowo trudnymi w skali od 1 do 5 (j.w)

4. Jak Pan/Pani ocenia swoje umiejtnoci wsppracy z innymi ludmi w skali od 1 do 5 (j.w)

5. Czy atwo wskazad Panu/Pani swoje mocne strony (zalety, walory). Oceo w skali od 1 do 5 (1 bardzo trudno, 5- bardzo atwo)

6. Prosz ocenid swoje umiejtnoci w obszarze autoprezentacji i autoreklamy w skali od 1do 5(1- bardzo mae moliwoci, 5 bardzo due moliwoci)

1
Niejski Qtrodek

2
Sonocy

3
Spomeczoej

4
w

5
Srzenytlu

Strona 68

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

7. Jak Pan/Pani ocenia swoj wiedz w zakresie znalezienia pracy w skali od 1 do 5 bardzo niska, 5- bardzo dua)

( 1-

8. Prosz ocenid swj poziom motywacji do przeprowadzenia zmian yciowych (1-bardzo saba motywacja, 5-bardzo wysoka motywacja)

9. Jakie s Pana-Pani zdaniem gwne przeszkody w znalezieniu pracy?

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 69

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10. Z jakimi aspiracjami Pan/Pani rozpoczyna swj udzia w projekcie?

a) zawodowymi (jakimi?)

b) edukacyjnymi (jakimi?)

......................

c) osobistymi (jakimi?)

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 70

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

ANKIETA EWALUACYJNA NA KONIEC PROJEKTU

Prosimy o szczere odpowiedzi oraz o wyczerpujce informacje. Zostan one wykorzystane tylko do celw projektu. MOPS Przemyl gwarantuje zachowanie tajemnicy zawartej w odpowiedziach.

Dane uczestnika: Imi i Nazwisko:.. Data.. - pe: - wiek:18-24 - wyksztacenie: podstawowe, gimnazjalne, ponadgimnazjalne, pomaturalne, wysze, wysze magisterskie kobieta 25-34 mczyzna 35-55 powyej 55

Jak Pan/Pani po zakoczeniu udziau w projekcie ocenia: 1.Swj stopie komunikacji w grupie uczestnikw ( w skali 1-5, gdzie 1- bardzo sabo, 5- bardzo wysoko) 1 2 3 4 5

2. Swj stopie otwartoci wypowiedzi w grupie (j.w) 1 2 3 4 5

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 71

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

3. Swoje umiejtnoci radzenia sobie ze stresem i sytuacjami yciowo trudnymi (j.w) 1 2 3 4 5

4. Swoje umiejtnoci wsppracy z innymi ludmi (j.w) 1 2 3 4 5

5. atwo wskazania na swoje mocne strony (1- bardzo trudno, 5- bardzo atwo) 1 2 3 4 5

6. Swoje umiejtnoci w obszarze autoprezentacji i autoreklamy ( 1 bardzo mae moliwoci, 5- bardzodue moliwoci) 1 2 3 4 5

7. Jak Pan/Pani ocenia swoj wiedz z zakresu znalezienia pracy ( 1 bardzo niska wiedza, 5- bardzo dua wiedza) 1 2 3 4 5

8. Swj poziom motywacji do przeprowadzenia zmian yciowych ( 1 bardzo saba motywacja, 5- bardzo wysoka motywacja) 1 2 3 4 5

9. Prosz oceni projekt w skali od 1 do 5 wedug nastpujcych kryteriw: ( 1 bardzo sabo, 5 bardzo wysoko) 1. Organizacja 1 2 3 4 5 2 2 3 3 4 4 5 5

2. Dbao o uczestnikw projektw - 1 3. Poziom merytoryczny szkole 1

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 72

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego

10. Ktre szkolenie Pani/Pana zdaniem byo:

a) potrzebne..

b) niepotrzebne.

11. Z jakimi aspiracjami Pan/Pani koczy swj udzia w projekcie

a) zawodowymi (jakimi?).......................................................................................................

b) edukacyjnymi(jakimi?)..................................................................................................

c) osobistymi (jakimi?).......................................................................................................

Niejski

Qtrodek

Sonocy

Spomeczoej

Srzenytlu

Strona 73

Projekt wspfinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego