RZECZPOSPOLITA POLSKA Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz KOCHANOWSKI

RPO-580197-II-08/MK 00-090 Warszawa Tel. centr. 0-22 551 77 00 Al. Solidarnoci 77 Fax 0-22 827 64 53

Trybuna Konstytucyjny Warszawa

sygn. akt K 10/08

Pismo procesowe Rzecznika Praw Obywatelskich

Na podstawie art. 191 ust. 1 pkt 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz. U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 ze zm.) rozszerzajc swj wniosek z dnia 6 maja 2008 r. wnosz o

stwierdzenie, i art. 80 2b zdanie pierwsze ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sdw powszechnych (Dz. U. z 2001 r. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) - w zakresie, w jakim w pojciu wniosku oczywicie bezzasadnego o pocignicie sdziego do odpowiedzialnoci karnej mieci wniosek o pocignicie do odpowiedzialnoci karnej sdziego, ktry orzekajc w sprawach karnych pod rzdami Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipca 1952 r. (Dz. U. z 1952 r. Nr 33, poz. 232 ze zm.) stosowa retroaktywne przepisy karne rangi ustawowej -jest niezgodny z art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

2 Uzasadnienie

W nawizaniu do mojego wniosku dotyczcego zgodnoci z Konstytucj art. 80 2b zdanie pierwsze ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sdw powszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) pragn przedstawi dodatkowe argumenty w tej sprawie, a w konsekwencji take rozszerzy wniosek powoujc jako dodatkowy wzorzec kontroli zasad trjpodziau wadzy wynikajc z art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji RP.

I. Zasada trjpodziau wadzy w pastwie Jest pierwsz konsekwencj zasady

demokratycznego pastwa prawnego w ramach tej czci konstytucji, ktra ujmuje struktur organizacyjn pastwa polskiego (...) i jest punktem wyjcia (...) dla konstruowania dalszych jej elementw" (Sarnecki P., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Garlicki L. (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007, s. 1). Co warte podkrelenia zasada trjpodziau przez wadzy ze nie ma znaczenia czysto organizacyjnego. Celem zasady podziau wadz m.in. jest ochrona praw czowieka przez uniemoliwienie naduywania wadzy ktrykolwiek sprawujcych j organw" (orzeczenie Trybunau Konstytucyjnego z dnia 9 listopada 1993 r., sygn. K 11/93). Konstytucja RP w artykule 10 ust. 1 odnosi si do przedmiotowego zakresu podziau wadzy stanowic, i Ustrj Rzeczypospolitej Polskiej opiera si na podziale i rwnowadze wadzy ustawodawczej, wadzy wykonawczej i wadzy sdowniczej, natomiast w ust. 2 omawianego artykuu odnosi si do zakresu podmiotowego zasady trjpodziau wadzy wskazujc, e wadz ustawodawcz sprawuj Sejm i Senat, wadz wykonawcz Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrw, a wadz sdownicz sdy i trybunay". W swym czysto formalnym rozumieniu zasada podziau wadzy oznacza uznanie ustawodawstwa", wykonawstwa" oraz sdownictwa" jako trzech podstawowych (zasadniczych) przejaww dziaania (funkcji) wadzy publicznej oraz trzech odrbnych (i niezalenych) grup organw pastwowych" (Sarnecki P., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Garlicki L. (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007, s. 2). Wrd organw wadzy ustawodawczej, wykonawczej szczeglny podzia zada i sdowniczej ma miejsce kompetencji; organy te nie mog si wzajemnie zastpowa lub

wyrcza" (Winczorek P., Komentarz do Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r., Warszawa 2000, s. 22). Podzia wadzy oznacza trzy zakresy funkcji tj. prawodawcz, wykonawcz i sdownicz, ktre si krzyuj, lecz nie pokrywaj i w ktrych rne osoby prowadz dziaalno pastwow zarwno w aspekcie funkcjonalnym (obiektywnym), jak i personalnym (subiektywnym) (Schneider P., Zur Problematik der Gewaltenteilung im Rechtstaat der Gegenwart [w:] Maajny Ryszard M, O pojmowaniu zasady podziau wadzy pastwowej [w:] Zasady Prawa, Materiay konferencyjne, Martysz Cz., Matan A., Tobor Z. (red.), Bydgoszcz - Katowice 2007, s.l 19). Jak podkrela w orzecznictwie Trybuna Konstytucyjny w sensie podmiotowym (funkcjonalnym) podzia wadz oznacza wydzielenie pewnych rodzajowo odmiennych kierunkw (sfer) dziaania pastwa, takich jak stanowienie prawa, wykonywanie prawa, sdzenie" (orzeczenie Trybunau Konstytucyjnego z dnia 19 lipca 2005 r., sygn. K 28/04), jednake wyraona w art. 10 ust. 1 konstytucji zasada trjpodziau i rwnowagi wadz nie oznacza ich separacji i braku wzajemnych zalenoci. Konstytucja, mwic we wspomnianym przepisie o "rwnowadze" wadz, w szeregu innych przepisw wyranie przewiduje suce tej rwnowadze ksztatujce oddziaywanie midzy organami nalecymi do rnych wadz (np. art. 98 ust. 4 i 5, art. 101, art. 105 ust. 1, art. 122, art. 145, art. 154 ust. 2, art. 158-160, art. 176 ust. 2, art. 178 ust. 1, art. 179, art. 180 ust. 2-4, art. 183 ust. 3, art. 184, art. 185 i art. 188). Cakowicie pozbawione podstaw byoby interpretowanie zasady podziau i rwnowagi wadz w sposb prowadzcy do sparaliowania przewidzianego w konstytucji ksztatujcego wpywu, jaki kada z wadz moe, w granicach i formach prawem przewidzianych, wywiera na dwie pozostae" (orzeczenie Trybunau Konstytucyjnego z dnia 4 padziernika 2000 r., syn. P 8/00). Jakkolwiek podzia wadzy nie oznacza zupenej separacji organw sprawujcych wadz, albowiem poszczeglne grupy organw wzajemnie si hamuj, przy czym hamowanie si to skutkuje zarwno ich wzgldn rwnowag, jak i wspprac" i brak wsppracy grozi paraliem machiny pastwowej" to jednak nadmierna intensywno" wsppracy grozi z kolei przerodzeniem si w supremacj ktrego z organw, a wic w zasad jednolitoci wadzy" Maajny Ryszard M., O pojmowaniu zasady podziau wadzy pastwowej [w:] Zasady Prawa, Materiay konferencyjne, Martysz Cz., Matan A., Tobor Z. (red.), Bydgoszcz - Katowice 2007, s.123 i 125). Jak wskazuje si w doktrynie, w przyjmowanym w art. 10 Konstytucji rozumieniu zasady trjpodziau wadzy zaznacza si, i podzia ten nie moe przybiera postaci separacji wadz" lub te, e podzia ten nie posiada charakteru absolutnego" w tym mianowicie sensie, e niekonieczna kada z trzech funkcji jest przydzielona w caoci jednej tylko grupie organw, lub te e dana

4 grupa organw powoana jest wycznie do sprawowania jednej tylko funkcji" to jednak odstpstwo od zasady trjpodziau wadzy winno przybiera form wyjtkw. Dla przykadu wskaza naley, i wyjtkami pierwszego rodzaju (krzyowanie si kompetencji) s np. kompetencje do wydawania przez Prezydenta RP rozporzdze z moc ustawy, a nawet rozporzdze tzw. wykonawczych lub spenianie przez Trybuna Konstytucyjny roli negatywnego ustawodawcy" (uchylanie ustaw lub rozporzdze), prawo Sejmu do ogaszania stanu wojny lub zawarcia pokoju, prawo sdw do rejestracji stowarzysze i sprawowania nad nimi nadzoru (...) ustalanie przez Sd Najwyszy legalnej wykadni przepisw prawa na potrzeby orzecznictwa sdowego i in. Wyjtkami drugiego rodzaju (wpywanie na realizacj kompetencji) jest np. inicjatywa ustawodawcza czy te tzw. weto ustawodawcze (przez swe oddziaywanie prewencyjne) egzekutywy, rozbudowane procedury kontroli parlamentarnej wobec egzekutywy, cznie z moliwoci wyraania braku zaufania lub oskarenia przed TS, zatwierdzanie pewnych aktw egzekutywy przez parlament (np. wyraanie zgody, poprzez ustaw, na ratyfikacj umw midzynarodowych przez prezydenta czy te przez Senat na zarzdzanie przez prezydenta referendum), prewencyjne oddziaywanie kompetencji skrcenia kadencji izb parlamentarnych przez gow pastwa itd. (...) Wypada jednak powtrzy, e separacja" ta ma zastosowanie tylko w jedn stron", tj. wyklucza oddziaywanie na wadz sdownicz natomiast nie ma zastosowania w drug stron" i oddziaywanie wadzy sdowniczej na legislatyw i egzekutyw mogoby mie miejsce, cho jako dopuszczalny jedynie wyjtek (np. prewencyjna kontrola konstytucyjnoci ustaw)" Co wane podkrelenia Wprowadzane konstytucyjnie lub ustawowo (z wyranej delegacji konstytucyjnej) - wyjtki od rozdzielenia trzech funkcji pomidzy trzy grupy organw pastwowych musz zachowa swj charakter wyjtkw". Jako wyjtki od powyszej reguy mog by wic tworzone jedynie kompetencje drugorzdne, marginalne, poboczne, wprowadzane na obrzeach" (takiego okrelenia uywa TK w orzeczeniu K 19/95 z 22 XI 1995, OTK 1995 cz. II, s. 150) poszczeglnych wadz i przekazywane organom innej wadzy, niby to wynikao z charakteru tych kompetencji" (Sarnecki P., s.12-14). Jak podkreli Trybuna Konstytucyjny w orzeczeniu z dnia 21 listopada 1994 r. Wymg "rozdzielenia" wadz oznacza m.in., i kadej z trzech wadz powinny przypada kompetencje materialnie odpowiadajce ich istocie, a co wicej - kada z trzech wadz powinna zachowywa pewne minimum wycznoci kompetencyjnej stanowicej o zachowaniu tej istoty" (orzeczenie Trybunau Konstytucyjnego z dnia 21 listopada 1994 r., sygn. K 6/94). Koncepcja minimum wycznoci kompetencyjnej oznacza, e spord wielu moliwych do wyobraenia kompetencji, wyraajcych realizacj kadej z trzech funkcji istniej takie, ktre Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Garlicki L. (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007,

5 posiadaj charakter kompetencji pierwszorzdnych, zasadniczych, gwnych, funkcjonujcych we waciwym nurcie dziaania; jednym sowem - niewyjtkowych". Pozbawienie ich realizacji przez t wadz, do ktrej one materialnie przynale i przekazanie do realizacji przez inn - oznaczaoby ingerencj w istot danej wadzy i uszczuplenie owej istoty" (Sarnecki P., Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, Garlicki L. (red.), Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2007, s. 14-15) albowiem z zasady okrelonej w art. 10 ust. 1 Konstytucji wynika zakaz wkraczania w sfer kompetencji nalecych ekskluzywnie do kadej Konstytucyjnego z dnia 4 padziernika 2000 r., syn. P 8/00). Reasumujc wskaza naley za Ryszardem M. Maajnym, i tre reguy rozdziau wadzy pastwowej determinuj nastpujce kanony: podzia prawnych sfer dziaania pastwa; stosownie do podziau powyszych sfer dokonanie rozdziau aparatu pastwowego na odpowiadajce im grupy organw; stosunki midzy tymi organami winny opiera si na zasadzie niezalenoci i rwnorzdnoci; poszczeglne grupy organw powinny wzajemnie si hamowa, przy czym to hamowanie si ma skutkowa zarwno ich wzgldn rwnowag, jak i wspprac; kada grupa organw winna realizowa przede wszystkim sw wasn prawn sfer dziaania oraz dysponowa stosunkowo ograniczon moliwoci ingerencji w dziaalno pozostaych grup (Maajny Ryszard M., O pojmowaniu zasady podziau wadzy pastwowej [w:] Zasady Prawa, Materiay konferencyjne, Martysz Cz., Matan A., Tobor Z. (red.), Bydgoszcz - Katowice 2007, s. 126). z wadz" (orzeczenie Trybunau

II. Jak byo to ju podkrelone w niniejszym pimie, zgodnie z postanowieniami art. 10 ust. 2 Konstytucji RP, wadz sdownicz w Polsce sprawuj sdy i trybunay. Na zasadzie art. 175 ust. 1 Konstytucji RP wymiar sprawiedliwoci w Rzeczypospolitej Polskiej sprawuj Sd Najwyszy, sdy powszechne, sdy administracyjne oraz sdy wojskowe. Zgodnie ze stanowiskiem Trybunau Konstytucyjnego, sprawowanie wadzy sdowniczej to ostateczne rozstrzyganie o prawach i obowizkach jednostki czy osb prawnych" (orzeczenie Trybunau Konstytucyjnego z dnia 19 lipca 2005 r.). Odnoszc si do zagadnie szczegowych wskaza naley, e Sd Najwyszy - na mocy art. 1 pkt 1 - 4 ustawy z dnia 23 listopada 2003 r. o Sdzie Najwyszym (Dz. U. z dnia 31 grudnia 2002 r. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) jest organem wadzy sdowniczej, powoanym do sprawowania wymiaru sprawiedliwoci przez: zapewnienie w ramach nadzoru zgodnoci z prawem oraz jednolitoci orzecznictwa sdw powszechnych i wojskowych przez rozpoznawanie kasacji oraz

6 innych rodkw odwoawczych; podejmowanie uchwa rozstrzygajcych zagadnienia prawne; rozstrzyganie innych spraw okrelonych w ustawach; rozpoznawania protestw wyborczych oraz stwierdzania wanoci wyborw do Sejmu i Senatu oraz wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a take wanoci referendum oglnokrajowego i referendum konstytucyjnego; rozpoznawania protestw wyborczych w wyborach do Parlamentu Europejskiego; opiniowania projektw ustaw i innych aktw normatywnych, na podstawie ktrych orzekaj i funkcjonuj sdy, a take innych ustaw w zakresie, w ktrym uzna to za celowe; wykonywania innych czynnoci okrelonych w ustawach. W myl art. 61 6 ustawy z dnia 23 listopada 2003 r. o Sdzie Najwyszym Uchway penego skadu Sdu Najwyszego, skadu poczonych izb oraz skadu caej izby z chwil ich podjcia uzyskuj moc zasad prawnych. Skad siedmiu sdziw moe postanowi o nadaniu uchwale mocy zasady prawnej". Zgodnie z stanowiskiem Sdu Najwyszego Uchwaa skadu siedmiu sdziw, majca moc zasady prawnej na podstawie art. 31 ustawy z dnia 15 lutego 1962 r. o Sdzie Najwyszym (Dz. U. Nr 11, poz. 54 ze zm.) lub art. 22 ustawy z dnia 20 wrzenia 1984 r. o Sdzie Najwyszym (jednolity tekst: Dz. U. z 1994 r. Nr 13, poz. 48 ze zm.) wie wszystkie skady orzekajce Sdu Najwyszego co do wykadni przepisu, ktrego dotyczy w tym znaczeniu, e odstpienie od niej przez zwyky skad wymaga przedstawienia zagadnienia prawnego penemu skadowi izby (art. 62 2 ustawy z dnia 23 listopada 2002 r. o Sdzie Najwyszym, (Dz. U. Nr 240, poz. 2052 ze zm.) (...) W tym znaczeniu zasada prawna wie zatem wszystkie skady orzekajce Sdu Najwyszego" (Postanowienie SN z dnia 8 sierpnia 2006 r. sygn. akt I PZP 2/06, publ. LEX). Jak podkreli natomiast Sd Najwyszy w postanowieniu z dnia 7 czerwca 2005 r. Zgodnie z art. 61 6 ustawy o Sdzie Najwyszym uchwaa Penego Skadu Izby Karnej SN ma moc zasady prawnej, a wic wie Sd Najwyszy nie tylko w sprawie, w ktrej zostaa podjta. Wprawdzie moliwe jest odstpienie od niej przez ponowne przekazanie danego zagadnienia skadowi Izby, ale musiayby znale si ku temu nowe, nieznane dotd i przez to nierozwaane, argumenty. Odwoywanie si przez obrocw na rozprawie kasacyjnej do stanowiska zawartego w zdaniu odrbnym do uchway niektrych sdziw Izby Karnej Sdu Najwyszego nie naley do takowych, gdy stanowisko to byo znane przy podejmowaniu przedmiotowej uchway" (Postanowienie SN z dnia 7 czerwca 2005 r., sygn. akt II KK 55/04). W tym stanie rzeczy nadanie danej uchwale mocy zasady prawnej oznacza, i wie ona Sd Najwyszy nie tylko w sprawie, w ktrej zostaa podjta, lecz take w innych rodzajowe jednorodnych sprawach, a odstpienie od przyjtej zasady prawnej jest moliwe wycznie w szczeglnym trybie okrelonym przepisami art. 62 ustawy o Sdzie Najwyszym. Mona wic v\

7 tym zakresie mwi o rozszerzonej mocy wicej uchway majcej moc zasady prawnej, ktra rozciga si take na inne sprawy rodzajowo jednorodne rozpoznawane przez Sd Najwyszy. W tym znaczeniu uchwaa wpisana do ksigi zasad prawnych nabiera cech waciwych dla aktu normatywnego. Wie ona bowiem nie tylko w jednostkowej sprawie, lecz take w innych sprawach tego samego rodzaju. Rekapitulujc przedstawione w niniejszym pimie pogldy orzecznictwa oraz doktryny odnoszce si do zasady trjpodziau wadzy, stwierdzi mona, i podejmowanie uchwa rozstrzygajcych zagadnienia prawne przez Sd Najwyszy, w celu wykadni przepisw prawa na potrzeby orzecznictwa sdowego, ktre to uchway s nastpnie wpisywane do ksigi zasad prawnych, jest przejawem krzyowania si kompetencji wadzy sdowniczej z uprawnieniami waciwymi dla wadzy ustawodawczej, co powinno by traktowane jako wyjtek od zasady okrelonej w art. 10 ust. 1 i 2 Konstytucji. Rozstrzyganie kwestii prawnych i dokonywanie wykadni przepisw prawa przez Sd Najwyszy nie moe natomiast zastpowa procesu ich uchwalania, albowiem w przeciwnym razie doszoby do naruszenia minimum wycznoci kompetencyjnej organw sprawujcych wadz ustawodawcz.

III. W myl art. 80 1 zd. 1 Prawa o ustroju sdw powszechnych sdzia nie moe by zatrzymany ani pocignity do odpowiedzialnoci karnej bez zezwolenia waciwego sdu dyscyplinarnego. Natomiast w wietle art. 80 2b Prawa o ustroju sdw powszechnych, jeeli wniosek o zezwolenie na pocignicie sdziego do odpowiedzialnoci karnej nie odpowiada warunkom formalnym pisma procesowego okrelonym w Kodeksie postpowania karnego lub jest oczywicie bezzasadny, prezes sdu dyscyplinarnego odmawia jego przyjcia. Na zarzdzenie o odmowie przyjcia wniosku przysuguje zaalenie do sdu dyscyplinarnego waciwego do rozpoznania wniosku. Uchwa z dnia 20 grudnia 2007 r. (sygn. akt I KZP 37/07) Sd Najwyszy dokona wykadni zdania pierwszego art. 80 2b cyt. wyej ustawy i podnis, i Ze wzgldu na niezamieszczenie w Konstytucji PRL z 1952 r. zakazu tworzenia przepisw karnych z moc wsteczn (zasady lex retro non agit) oraz brak mechanizmu prawnego umoliwiajcego uruchamianie kontroli zgodnoci przepisw rangi ustawowej z Konstytucj lub z prawem

8 midzynarodowym, a take ze wzgldu na brak regulacji okrelajcej miejsce umw

midzynarodowych w krajowym porzdku prawnym, sdy orzekajce w sprawach karnych o przestpstwa z dekretu Rady Pastwa z dnia 12 grudnia 1981 r. o stanie wojennym (Dz. U. Nr 29, poz. 154) nie byy zwolnione z obowizku stosowania retroaktywnych przepisw karnych rangi ustawowej ", a cytowan uchwa SN wpisa do ksigi zasad prawnych. Co warte podkrelenia omawiana uchwaa Sdu Najwyszego stanowi odpowied na zagadnienie prawne przedstawione Sdowi Najwyszemu orzekajcemu w powikszonym skadzie, przez Sd Najwyszy - Sd Dyscyplinarny w zwizku ze spraw Zdzisawa B. i w tym stanie rzeczy bya podejmowana nie z uwagi na potrzeb rozstrzygnicia o zezwoleniu na pocignicie sdziego do odpowiedzialnoci karnej, lecz z uwagi na potrzeb rozpoznania zaalenia na zarzdzenie prezesa sdu dyscyplinarnego odmawiajcego przyjcia w tym zakresie wniosku jako oczywicie bezzasadnego. W tym stanie rzeczy, Sd Najwyszy do kategorii wnioskw oczywicie bezzasadnych" zaliczy a priori wszystkie wnioski dotyczce odpowiedzialnoci dyscyplinarnej stosujcych przepisy karne dekretu o stanie wojennym z moc wsteczn. Co wane, by wypracowa powysz zasad prawn Sd Najwyszy dokona zasadniczej wykadni zwrotu oczywistej bezzasadnoci" na potrzeby konkretnej sprawy. Jak natomiast podkreliem w pimie procesowym z dnia 17.04.2009 r. (sygn. akt K 10/08)ten swoisty przedsd okrelony w 80 2b Prawa o ustroju sdw powszechnych jest wykonywany jedynie na podstawie analizy samego wniosku, bez przeprowadzania jakiegokolwiek postpowania dowodowego. Kryterium, na podstawie ktrego w przedsd jest wykonywany musi w zwizku z tym by czytelne i nie moe budzi wtpliwoci. Kada pojawiajca si wtpliwo bdzie bowiem zaprzeczeniem oczywistej bezzasadnoci wniosku. W interesujcej nas sprawie kryterium oczywistej bezzasadnoi" w zderzeniu z wnioskiem o pocignicie do odpowiedzialnoci dyscyplinarnej sdziego stosujcego przepisy karne dekretu o stanie wojennym z moc wsteczn nie jest dostrzegane prima facie i wymaga dogbnej, merytorycznej analizy merytorycznej - co potwierdza dokonana przez Sd Najwyszy w omawianej uchwale zasadnicza wykadnia zwrotu oczywista bezzasadno". Na analiz tak - z racji samej konstrukcji art. 80 2b Prawa o ustroju sdw powszechnych i ujtych w nim kryteriw tj. brakw formalnych, czy oczywistej bezzasadnoci wnioskw - nie zezwala ustawodawca. Wydaje si rwnie, i gdyby intencj ustawodawcy byo wykluczenie moliwoci rozpoznawania wnioskw o pocignicie do odpowiedzialnoci dyscyplinarnej sdziw stosujcych sdziw

9 przepisy karne dekretu o stanie wojennym z moc wsteczn - jako oczywicie bezzasadnych - to uj by to expressis verbis w przepisie ustawy. W tym stanie rzeczy, jakiekolwiek wtpliwoci wykluczaj moliwo uznania skadanego wniosku czy te rodka zaskarenia za oczywicie bezzasadny". W razie zaistnienia tych wtpliwoci, w kadym przypadku wnioskowi czy te rodkowi zaskarenia powinien zosta nadany przewidziany przepisami prawa bieg. Jeli bowiem jaki rodek prawny jest oczywicie bezzasadny, to kwestia owej oczywistej bezzasadnoci nie moe wymaga zasadniczej wykadni ustawy. Skoro uchwaa Sdu Najwyszego nadaje nowe znaczenie pojciu oczywista bezzasadno" i na wstpnym etapie badania wniosku pozwala pomieci w tym pojciu rwnie zagadnienia prawne natury materialnoprawnej, wymagajce zasadniczej wykadni ustawy to przesuwa tym samym - wbrew woli ustawodawcy - ciar merytorycznego rozstrzygania o zezwoleniu na pocignicie sdziego do odpowiedzialnoci karnej na faz wstpnego badania wniosku, ktra jak si okazuje obejmuje nie tylko ewidentne, widoczne na pierwszy rzut oka wady wniosku, lecz take kwestie wymagajce zasadniczej wykadni przepisw prawa, ktrej to wykadni nadana jest moc zasady prawnej. W konsekwencji na gruncie art. 80 2b zd. 1 Prawa o ustroju sdw powszechnych oczywista bezzasadno wniosku moe by rozumiana w ten sposb, e obejmuje ona rwnie kwestie wymagajce zasadniczej wykadni ustawy. Tosamy zwrot niedookrelony, do powszechnie stosowany w polskim systemie prawa, nabiera w zwizku z tym nowego, nieznanego wczeniej znaczenia. W ten sposb zwrot oczywista bezzasadno" staje si nietransparentny, takie jego rozumienie w sposb oczywisty dezorientuje podmioty zainteresowane. Pojcie oczywistej bezzasadnoci" traci w ten sposb swoj immanentn cech, skoro zasadno (bezzasadno) wniosku we wstpnej fazie jego badania moe podlega skomplikowanym zabiegom interpretacyjnym. Konsekwencj omawianej uchway Sdu Najwyszego wpisanej do ksigi zasad prawnych i wykraczajcej poza sam przedmiot rozstrzygnicia jest, w postpowaniu w przedmiocie wniosku o pocignicie do odpowiedzialnoci karnej sdziego, ktry orzeka na podstawie retroaktywnych przepisw dekretu o stanie wojennym, tylko takie rozumienie normy zawartej w art. 80 2 b ustawy Prawo o ustroju sdw powszechnych, jakie zostao wyraone w tej uchwale. W tym stanie rzeczy, rozstrzygnicie Sdu Najwyszego wykracza daleko poza ramy rozpoznawanej indywidualnej sprawy, albowiem -jak to podkreliem w pimie procesowym z dnia 17.04.2009 r. - ksztatuje ono i to w okrelonym zakresie w sposb wicy praktyk rozpoznawania wnioskw o zezwolenie na pocignicie do odpowiedzialnoci karnej sdziw, ktrzy stosowali w przeszoci retroaktywne przepisy dekretu o stanie wojennym. W istocie

10 bowiem w wyniku podjcia wskazanej uchway kady wniosek o zezwolenie na pocignicie do odpowiedzialnoci karnej takiego sdziego musi by traktowany jako oczywicie bezzasadny. Przenoszc za ciar merytorycznego rozstrzygania o zezwoleniu na pocignicie sdziego do odpowiedzialnoci karnej na faz wstpnego badania wniosku i uznajc, i w pojciu wniosku oczywicie bezzasadnego w myl art. 80 2 b ustawy Prawo o ustroju sdw powszechnych mieci si kady wniosek o pocignicie do odpowiedzialnoci dyscyplinarnej sdziw stosujcych przepisy karne dekretu o stanie wojennym z moc wsteczn, Sd Najwyszy w omawianej uchwale, zamiast poprzesta na wykadni omawianego art. 80 2 b ustawy Prawo o ustroju sdw powszechnych, nada mu zupenie now i niezamierzon przez ustawodawc - tre. Mona wic w tym zakresie mwi nie tylko o rozszerzonej mocy wicej uchway majcej moc zasady prawnej, ale i o utworzeniu przez Sd Najwyszy zupenie nowej normy prawnej. Normy, ktra wydaje si nie pochodzi z przepisu art. 80 2 b ustawy Prawo o ustroju sdw powszechnych zarwno wyraonej implicite, a tym bardziej explicite. Nie negujc potrzeby dokonywania wykadni przepisw prawnych przez Sd Najwyszy, jako instrumentu sucego do zapewnienia jednolitoci orzecznictwa sdw niszych instancji jak i orzecznictwa Sdu Najwyszego, wskaza jednake naley, e denie do zapewnienia jednolitoci orzecznictwa sdowego nie moe przekrela konstytucyjnej zasady niezalenoci i niezawisoci sdziw w sprawowaniu swojego urzdu" (Sanetra W., Swoboda decyzji sdziowskiej z perspektywy Sdu Najwyszego, Przegld Sdowy, Nr 11-12 z 2008 r., s. 19). Rozstrzyganie za kwestii prawnych i dokonywanie wykadni przepisw prawa przez Sd Najwyszy nie moe zastpowa procesu ich uchwalania, albowiem -jak zostao ju to podkrelone w niniejszym pimie - w przeciwnym razie doszoby do naruszenia minimum wycznoci kompetencyjnej organw sprawujcych wadz ustawodawcz. Majc na wzgldzie powysze uzna naley, i takie rozumienie normy zawartej w art. 80 2 b ustawy Prawo o ustroju sdw powszechnych, jakie zostao zaprezentowane w omawianej uchwale Sdu Najwyszego, wykracza poza intencje ustawodawcy i w tym stanie rzeczy, podejmujc omawian uchwa, Sd Najwyszy nie tylko wykroczy poza przedstawione pytanie prawne, ale wszed w wyczne kompetencje (funkcje) wadzy ustawodawczej, czym naruszy konstytucyjn dyrektyw trjpodziau wadzy okrelon w art. 10 Konstytucji RP.