0 0 0

Spis treci:

I. CO MUSISZ WIEDZIE
I.1 Wsplny jzyk I.2 Scenariusz: ukadamy plan filmu
I.2 A. I.2 B. Plan zdj Scenariusz post factum

5 - 20
5-6 6 - 11
7 - 10 10 - 11

I.3 O robieniu zdj sw kilka I.4 Obraz baza filmu I.5. Sam obraz nie wystarczy
I.5 A. I.5 B. Tytu i rdtytuy Przejcia

11 - 13 13 - 14 14 - 18
14 - 15 15 - 16 16 16 - 17 17 - 18

I.5 C. Muzyka I.5 D. Komentarz I.5 E. Przebitki

I.6 Zy i dobry film, czyli o roli czasu I.7 Obliczamy czas filmu

18 - 19 19 - 20

II. OD ZDJ DO FILMU PRAKTYCZNIE

II.1 Monta filmu
II.1.1 Tworzymy histori filmow II.1.2. Korekta obrazw II.1.2. A. Korekta rczna II.1.2. B. Korekta automatyczna II.1.3 Kadrujemy II.1.4 Dodajemy tytu i rdtytuy II.1.5 Oywiamy" obrazy II.1.5 A. Sterujemy ruchem II.1.5 B. Tworzymy panoram II.1.5.C. Efekt wdrujcej kamery II.1.6 Zwikszamy atrakcyjno modyfikacja przej

20 - 56
21 - 52
23 - 24 24 - 27 24 - 26 26 - 27 27 - 30 30 - 33 33 - 43 34 - 36 36 - 37 37 - 43 43- 45

4
II.1.7 II.1.8 Nagrywamy komentarz A moe by tak Chopin - dodajemy muzyk 45 - 48 48 - 51 51 - 52

II.1.8.A. Tworzymy muzyk samodzielnie

II.2. Ustawienia, zapis projektu, renderowanie

II.2.1 Wybr ustawie i zapis projektu II.2.2 Renderowanie

52 - 56
52 - 54 54 - 56

III. Z PC-ta NA TV tajemnice konwersji

III.1. Konwertujemy plik wmv na format DVD III.2 Zapisujemy film na pyt DVD

56 - 68
57 - 62 62 - 68

IV. DODATKI I UZUPENIENIA

IV.1. Skd cign programy IV.2. Z CDA do MP3 IV.3. W zgodzie z prawem

69 73
69 - 70 71 72 - 73

Skad, redakcja, korekta i grafika - Autor Gliwice 2012, Wydanie I

I. CO MUSISZ WIEDZIE?

I.1 Wsplny jzyk

Poniewa w publikacji posugiwa si bdziemy niektrymi okreleniami jzyka filmowego, w celu penego zrozumienia i wykorzystania przekazywanych porad proponujemy zapoznanie si przynajmniej z kilkoma podstawowymi. Te, ktre wymagaj szerszego omwienia, przedstawimy w dalszych czciach rozdziau. Film: Obraz: historia opowiedziana obrazami zdjcie z aparatu cyfrowego zaimportowane do programu filmowego, w filmie pojedynczy element klipu, czyli klatka. Klip: pojedyncze ujcie skadajce si z nieprzerwanej sekwencji klatek Scena: cig klatek rwnowany ujciu filmowemu rejestrowanemu przez kamer pomidzy jej 1-szym wczeniem a wyczeniem. O czasu: to samo, co scenorys; graficzne przedstawienie filmu w kolejnoci chronologicznej Plik projektu: plik z informacjami wymaganymi do poczenia wszystkich powizanych ze sob plikw w projekcie (obrazy, audio, napisy itp.) Renderowanie: proces tworzenia gotowego filmu z plikw rdowych projektu Wmv: DVD: komputerowy format wydajnej kompresji filmu, kodek popularny, ze wzgldu, na jako, format zapisu filmu (mwi si czsto:, w jakoci DVD), jednoczenie standard definiujcy zawarto dyskw (pyt) DVD

6 W sumie 8 (a i tylko) prostych definicji. Prosz wierzy, e w rzeczywistoci s ich dziesitki, a w tym miejscu, dla naszych potrzeb, ograniczylimy si do rzeczywicie absolutnego minimum. Jeli nie wszystkie bd w pierwszym momencie zrozumiae, aden problem. Ich znaczenie wyjani si w trakcie dalszej lektury wydawnictwa, a kiedy ju owe fundamentalne pojcia przyswoimy, szybko zrozumiemy, e byo warto. Powoli, ale skutecznie sprbujmy, zatem zagbi si w t pasjonujc dziedzin, jak jest film, by na finiszu wasnymi ju siami nagra z przygotowanych zdj swj pierwszy, jak sdzimy, film DVD. Zatem

I.2 Scenariusz: ukadamy plan filmu

Materia zdjciowy wykorzystany w filmie w postaci jak leci jest zazwyczaj chaotyczny i nie przedstawia sob praktycznie adnej wartoci. Dopiero po wstpnej selekcji (usuniciu zdj nieprzydatnych lub wadliwych) i uoony w danej przez nas kolejnoci z podziaem na odpowiednio dobrane i zatytuowane fragmenty (rozdziay) powoduje, i widz zaczyna oglda nasz film z zainteresowaniem widzc w nim cile okrelon myl przewodni. Ta myl wynika wanie ze scenariusza. Planu, wedug ktrego dobieramy i ukadamy zdjcia tworzc z nich podan histori filmow z tytuem i ewentualnie rdtytuami, podkadem muzycznym, komentarzem, dobranymi odpowiednio przejciami midzy zdjciami-scenami, itd. itp. Profesjonalny scenariusz jest bardzo szczegowy i obejmuje wykaz uj, obrazw i elementw pomocniczych praktycznie z dokadnoci do jednej sekundy, dla naszych potrzeb ograniczymy si raczej do scenariusza-szkicu uatwiajcego organizacj materiau zdjciowego w celu zrobienia filmu. Czy nasz scenariusz bdzie elaboratem, na ktrego opracowanie i napisanie stracimy mnstwo czasu? Nie. Wystarczy kartka papieru, pomys (tu albo ogarnie nas przysowiowa wena twrcza i uporamy si z tym byskawicznie, albo troch to potrwa) i wypisanie punktw-hase, ktrymi bdziemy si kierowa montujc film. Scenariusz moe by przygotowany zarwno przed zebraniem materiau filmowego (wykonaniem zdj, zdobyciem pomocniczych informacji dotyczcych interesujcej nas tematyki, wstpnym dobraniem muzyki itp.), ale take po.

7 Trzeba wyranie podkreli; pierwsza metoda (zalecana) znakomicie uatwia prac ustawiajc j niejako organizacyjnie, przez co atwiej i szybciej realizuje si monta filmu, niestety, nie zawsze i nie w kadym przypadku daje si j zastosowa. I wwczas pozostaje metoda druga. Dusza i bardziej mudna, wymagajca duego wysiku umysowego. Tu bowiem potrzebne s ju bardzo gboka selekcja i organizacja materiau oraz zapanie myli przewodniej; tego, co z tym materiaem chcemy zrobi. Czyli krtko praca twrcza post factum. By lepiej zrozumie ide tworzenia scenariusza, posuymy si przykadem.

I.2.A. Plan zdj

Taki scenariusz- plan, przynajmniej w oglnym zarysie, przygotowujemy wwczas, gdy z gry jestemy w stanie nasz prac zaplanowa. Przykad: Film pamitkowy z uroczystoci I Komunii w. naszego dziecka. Temat sam w sobie narzuca pewn kolejno dziaa. Oczywiste, e najwaniejsz czci filmu bd uroczystoci w kociele. Ale przecie wiadomo, e komunia z koniecznoci wie si take z merytorycznym przygotowaniem dziecka do tego najwaniejszego Sakramentu, czyli tzw. naukami, zwizan z uroczystoci organizacyjn (i nie tylko) prac rodzicw (zakupy strojw komunijnych i prezentw, wysyanie zaprosze, przygotowanie przyjcia w domu lub restauracji itd.), wreszcie samym przyjciem. Kolejno owych przygotowa z czci centraln Komuni w. narzuca w sposb jasny plan filmu. Czyli - rodzaj i kolejno jego rozdziaw, w ich ramach tematyk zdj, ktre bdziemy musieli wykona w trakcie uroczystoci oraz kolejno importu obrazw do programu, w ktrym film zrealizujemy, bd przestawiania ich na osi czasu (scenorysie) programu. Zatem szkicowy scenariusz obejmie: - merytoryczne przygotowania dziecka do komunii (zajcia w kociele) - sceny z zakupw akcesoriw i prezentw, przygotowania do przyjcia - pen ceremoni komunijn: zdjcia przed kocioem, koci (msza, komunia), yczenia po wyjciu z kocioa, odjazd samochodw do miejsca przyjcia komunijnego (restauracja lub dom)

8 - przyjazd do miejsca przeznaczenia - skadanie ycze i wrczanie prezentw - sceny z przyjcia, zabawy dziecka z maymi gomi uroczystoci - poegnanie uczestnikw spotkania Kada z wymienionych czci uroczystoci komunijnej winna by udokumentowana w postaci zdj, kadej moemy nada prosty lub bardziej wyszukany tytu i one wanie, rdtytuy, wraz z przyporzdkowanymi im zdjciami, stanowi bd rozdziay naszego filmu. W przypadku uroczystoci komunijnej tytu filmu i tytuy rozdziaw (rdtytuy) w wersji prostej (reporterskiej) mogyby brzmie np. nastpujco (pod wytuszczonym tytuem rozdziau wymieniono zawarto merytoryczn wchodzcych w jego skad zdj):

Tytu filmu: I Komunia w. Podtytu (pod spodem z prawej strony mniejsz czcionk): Anno Domini 2012 rdtytuy (nazwy rozdziaw) jak niej:

Przygotowania: - kilka fotek z zaj przygotowawczych dziecka w kociele - zdjcia przy adresowaniu zaprosze -zdjcia z zakupw strojw komunijnych, przymiarki - zdjcia z miejsc zakupu prezentw -zdjcia z przygotowa do przyjcia w domu lub restauracji

Uroczystoci w kociele: -wyjazd do kocioa - zdjcia goci komunijnych przed kocioem, zdjcia kocioa w rnych ujciach,

9 -zdjcia wntrza kocioa - zdjcia z ceremonii komunijnej

(w przypadku braku zgody wadz kocielnych na fotografowanie indywidualne wewntrz zaleca si podjcie stara o uzyskanie od osoby lub firmy wykonujcej zdjcia ich cyfrowej formy na CD)

-zdjcia osb skadajcych yczenia po wyjciu z kocioa - zajmowanie miejsc w samochodach, wyjazd do miejsca uroczystoci komunijnych

W domu (w restauracji): - przyjazd samochodw z gomi -wrczanie dziecku prezentw - zdjcia zastawionych stow - zajmowanie miejsc za stoem przez goci -ogldanie prezentw przez dziecko -zdjcia z przyjcia doroli za stoem -zdjcia maych goci koleanek i kolegw dziecka w trakcie zabawy -zdjcia z zakoczenia imprezy (pod warunkiem, e bezalkoholowa)

W wersji bardziej profesjonalnej, zachowujc ten sam plan oglny (lub lekko go tylko korygujc), wikszy wysiek wkadamy w wymylenie tytuw rozdziaw nazywajc je np. nastpujco (to tylko przykady- propozycje; ostateczny efekt bdzie wynikiem inwencji twrczej autora filmu, czyli jak mona si domyla szczliwego taty) Uwaga. Rozdzia I Przygotowania dzielimy tym razem na dwa: przygotowania dziecka w kociele oraz przygotowania rodzicw do uroczystoci, zatem nasz film bdzie mie teraz rozdziaw 4 (wszystkie, jak wczeniej, wytuszczono) Tytu gwny i podtytu: bez zmian

10 Tytuy rozdziaw (poniej): - W skupieniu (zajcia przygotowawcze dziecka w kociele) - Krztanina i nerwy (adresowanie zaprosze, zakupy strojw komunijnych i przymiarki,
zakupy prezentw, przygotowania do przyjcia itd. itp.)

- Najwaniejszy egzamin (pene uroczystoci w kociele jak w scenariuszu wczeniej)

-, Po, czylifestiwal radoci (zawarto tematyczna rozdziau W domu (restauracji) scenariusza wczeniejszego

Niezwykle wanym elementem filmu, nadajcym mu tempo i zapobiegajcym znueniu widza, jest czas. Bdziemy mwi o nim szczegowo w dalszej czci Poradnika, w tym miejscu, przy okazji omawiania scenariusza, zwrcimy uwag jedynie na gwne wytyczne w tym wzgldzie - czasowe proporcje poszczeglnych rozdziaw. Ot rozdziay I i III w wersji scenariusza z 3-ma rozdziaami nie powinny przekracza 30% czasu filmu kady, a rozdzia gwny (Komunia) - 40 do 45%, w wersji z 4-ma rozdziaami ograniczenie czasu do 30% max dotyczy rozdziau IV oraz cznie I i II (razem 60%), czas rozdziau gwnego (III) pozostaje bez zmian. Wyobramy sobie, i z rnych powodw nie zdoalimy przygotowa scenariusza przed uroczystoci. Dokumentujemy j zatem fotograficznie ad hoc, scenariusz jak w pkt. 1a wymylamy ju po fakcie. Efekt? Okazuje si, i za duo zrobilimy zdj z przygotowa, za mao tych najwaniejszych z czci gwnej uroczystoci. Co teraz? Nic. Imprezy niestety nie odtworzymy. Jedyne, co moemy zrobi, to skrci odpowiednio rozdziay I i III w wersji 1-szej lub I, II i IV w wersji 2-giej dostosowujc je do rozmiaru rozdziau gwnego, co w sumie odbije si na dugoci filmu (to jeszcze adna strata), ale z duej czci zdj wstpnych i kocowych trzeba bdzie zrezygnowa bezpowrotnie. A mog wrd nich znale si prawdziwe fotograficzne pereki

I.2.B. Scenariusz post factum

Wspominalimy, e nie w kadym przypadku da si zaplanowa zdjcia. Powodw moe by wiele. Na przykad chcemy zrobi film z wycieczki, ale nie wiemy dokadnie, co bdziemy w jej ramach zwiedza. Albo jestemy na urlopie. Nie bardzo wiadomo z gry,

11 gdzie w okolice poza miejscem pobytu wyjedziemy, co bdzie warte zwiedzenia, ile razy w to miejsce w czasie urlopu pojedziemy itd. itp. Moemy w takim wypadku postpi dwojako. a) przyj za podstaw scenariusza kolejno robionych zdj (co w rodzaju diariusza) i tego si trzyma. Rozwizanie takie moe by np. przydatne przy robieniu filmu z pojedynczej wycieczki. Niestety - ju nie w przypadku urlopu, w czasie ktrego to samo miejsce moemy odwiedza wielokrotnie i trudno, bymy wypoczynek podporzdkowywali rygorom filmu, albo b) udokumentowa fotograficznie wycieczk bd urlop bez okrelonego planu, dopiero potem, w trakcie przygotowywania filmu, opracowa scenariusz, przeprowadzi selekcj zdj oraz utworzy z nich histori zgodnie z przyjtym planem. Scenariusz w tym ukadzie ustalamy wg zasady odwrconego trjkta; wpierw wymylamy i odpowiednio nazywamy (choby roboczo) rozdziay filmu, potem ustalamy, ktre obrazy winny znale si w poszczeglnym rozdziale, a nastpnie zdjcia przemieszczamy na osi czasu w programie filmowym zmieniajc cakowicie lub czciowo kolejno wynikajc nie tylko z daty ich wykonania (pliki EXIF), ale take kolejnoci przenoszenia na o czasu programu.

I.3 O robieniu zdj sw kilka

O technice wykonywania zdj i ich obrbce napisano tomy, nie bdziemy si wic powtarza. W tym miejscu przekaemy jedynie najwaniejsze uwagi dotyczce takiego wykonywania zdj, by mona je byo z powodzeniem wykorzysta do celw filmowych. Rygory dotyczce technicznej jakoci zdj bynajmniej nie s w naszym przypadku ostrzejsze, pamita jedynie musimy o kilku zaledwie, ale za to niezwykle wanych sprawach. O tym, e: - Wspczesnym aparatem cyfrowym rzadko udaje si zepsu zdjcie na tyle, by nie mona byo wykorzysta go do naszych celw, to jest w filmie

12 - Robic zdjcia osb zalecamy stosowanie w wikszoci planu amerykaskiego osoby ujmujemy w kadrze od poowy w gr lub lekko powyej - Nie rbmy nigdy, ale to nigdy zdj pod soce (strata zdjcia murowana, przy braku szczcia dodatkowo zniszczenie wiatoczuej matrycy CCD aparatu) - Zwracajmy szczegln uwag przy wykonywaniu zdj w lesie, zwaszcza w dni soneczne. Promienie soneczne i ich odbicia s tak zudne, e zdjcia mog nie wyj nawet, jeli wydaje si nam, i fotografowany obiekt znajduje si w cieniu lekko tylko owietlony. Dla pewnoci zawsze ustalamy, po ktrej stronie jest soce i fotografujmy odwrceni do niego plecami.

-Jeli pragniemy zrobi zdjcie pod soce (np. chcemy uj zachd soca), ustalamy takie miejsce, by midzy aparatem a socem byy drzewa, a same promienie nie wpaday bezporednio do obiektywu. -Bdc na urlopie, wycieczce lub 1-dniowym wypadzie (w gry, nad jezioro, rzek itp.), starajmy si, oprcz zdj osobowych czy innych gwnych, robi jak najwiksz ilo zdj obiektw wok; drzew, wody, nieba i koron drzew, widokw przydadz si w filmie nie tylko, jako uzupenienie materiau podstawowego, ale take, jako tzw. przebitki, o ktrych wspomnimy dokadnie w dalszej czci Wydawnictwa. -Ujmujc w kadrze obiekt gwny (osoba, budowla) zawsze postawmy si w roli filmowca - kamerzysty. Co robi w kamerzysta? Patrzc w obiektyw kamery przesuwa j powoli od prawej do lewej lub odwrotnie, czyli pokazuje otoczenie. On czyni to praktycznie w jednym cyklu (tzw. ujcie), my by t czynno wykona pstrykn musimy przynajmniej kilka zdj obiektw ssiadujcych z gwnym, by w filmie sprawiay wraenie pynnego ruchu kamery. -Robic zdjcia nie unikajmy stosowania tzw. pierwszego planu. Uatrakcyjnia on ujcie, czyni go ciekawym. Dla przykadu; jezioro znajduje si w obnieniu, stoimy na grze, przed sob mamy drzewa rosnce na skarpie, a raczej ich korony. Robimy zdjcie tak, by woda w dole widoczna bya np. poprzez konary drzew, lub np. na pierwszym planie ujmujemy zwisajca ga drzewa. To wystarczy. - Robic zdjcia nie musimy martwi si o czas potrzebny na ich obrbk, w tym kadrowanie itp. Zrobimy to pniej i bardzo szybko w programie filmowym, do ktrego zdjcia wprowadzimy.

13 Uwag dotyczcych techniki fotografowania, w tym take tzw. naukowych, mona tu przytoczy wicej, ale, po co. Chodzi o jedno. O to, bymy robic zdjcia wczuli si w rol filmowca, bymy patrzyli na otaczajc rzeczywisto okiem artysty. I nie bjmy si tego okrelenia. Dobre zdjcie to artyzm. I nie, dlatego bynajmniej, e jest dobre technicznie. Chodzi o ujcie. Otaczajca przyroda i nie tylko s pikne. Pikno tkwi w goym konarze drzewa na tle bkitnego nieba, w zblieniu roliny czy motyla, odbiciu chmur w falujcej wodzie. Tkwi wszdzie. Problem w tym, bymy to pikno po pierwsze potrafili dostrzec, a po drugie umieli je przekaza na fotografii.

I.4 Obraz baza filmu

Gwnym skadnikiem filmu, co oczywiste (i co wynika z samej jego definicji) jest obraz. W naszej sytuacji - w przypadku wykorzystania zdj z aparatu cyfrowego nieruchomy. Dlaczego zatem cay czas mwimy o filmie? Z prostej przyczyny. Z powodu ruchu - elementu charakterystycznego wycznie dla filmu, jednoczenie odrniajcego film od np. . pokazu slajdw (gdzie ekwiwalentem ruchu s dynamiczne i atrakcyjne wizualnie przejcia midzy nieruchomymi obrazami) Czyby sprzeczno? Nie. Cho do zrobienia filmu wykorzystamy wycznie nieruchome zdjcia, to korzystajc z odpowiedniego programu - potrafimy owe martwe obrazy oywi. Zrobimy to przez zastosowanie tak zwanej perspektywy. Sterowanego przez nas (chyba, e zdamy si na automatyk programu i dziaania bd mie charakter przypadkowy) oddalania i przybliania si obrazu od i do widza, take jego przesuwania si w linii horyzontalnej. Wykorzystujc dodatkowo wszystkie praktycznie elementy stosowane w filmie, (cho niektre - w formie uproszczonej) potrafimy te zastosowa sztuczny ruch kamery To znaczy, korzystajc z pewnego tricku, sprbujemy imitowa w ruch po wyznaczonej trasie planu filmowego okrelajc jej przebieg na zdjciu. Ten niezwykle ciekawy efekt omwimy przy okazji prezentowania techniki montau filmu w rozdziale II. Zdradmy na koniec, w najwikszym skrcie, ide oywiania zdjcia, tj. jego zamiany w scen poprzez wprowadzenie elementu ruchu, a niejako przy okazji ujawni si te kolejne zwizki tak zrealizowanego filmu ze zdj z ujciem z kamery cyfrowej.

14 Ot w wyniku wykorzystania opcji perspektywy pojedyncze zdjcie przeksztacone zostaje komputerowo na 25 zdj wywietlanych na ekranie w cigu 1 sekundy, przy czym kade z nich ujmowa bdzie kolejne fazy wynikajce ze zbliania si lub oddalenia widoku tego samego zdjcia w czasie 1/25 sek. Dziki komputerowemu przetwarzaniu nieruchomy pojedynczy obraz o czasie trwania 1/25 sek. stanie si tym samym klatk filmow, cig owych klatek powstaych z 1 zdjcia wejciowego - sekwencj video, czyli scen, zestaw scen uzupeniony o elementy pomocnicze (np. muzyk) - klipem. Obraz, ujcie, scena, klip to pojcia charakterystyczne dla filmu. Ale czy mona si dziwi. W obu dziedzinach, w fotografii i filmie, mamy przecie do czynienia z tym samym z obrazem.