Czy mona przey wojn nuklearn?

Od kiedy tylko dowiedziaem si o istnieniu broni nuklearnej i oglnych sposobach jej uycia, zastanawiaem si, jak by wyglda wiat po penoskalowej wojnie nuklearnej. Czy ycie na Ziemi zostaoby unicestwione do ostatniej bakterii? A moe przetrwaj owady i bakterie, moe troch ryb gbinowych , ale wygin wszystkie wyej zorganizowane gatunki? A moe w oglnym zarysie ycie na Ziemi przetrwa bez wikszych strat, tylko wyginie ludzko? By moe ludzko te przetrwa, tylko zginie cywilizacja? Czy moliwe jest, e nawet cywilizacja nie zginie, tylko dozna potnego wstrzsu i zmiany? Jaka jest rzeczywista sia broni nuklearnej? Jakie s skutki krtko - i dugofalowe powanej wymiany ciosw midzy mocarstwami? Od koca drugiej wojny wiatowej ludzie zaczli si zastanawia, jak bdzie wygldaa trzecia wojna wiatowa. Uycie pierwszych bomb atomowych przeciwko Cesarstwu Japonii zapocztkowao er atomow. Od chwili gdy Zwizek Sowiecki posiad technologi produkcji tej broni powszechnie uwiadomiono sobie, e nastpna wojna bdzie miaa charakter wojny atomowej. Arsenay atomowe obu mocarstw rosy w zastraszajcym tempie. 1 listopada 1952 roku dokonano udanej eksplozji kolejnej generacji broni atomowej. Tak zwana bomba wodorowa miaa moc (w rwnowaniku trotylowym) 700 razy wiksz ni bomba zrzucona na Hiroszim. Pojawienie si broni o tak wielkiej mocy zmienio pogldy na skutki przyszej wojny teraz ju zwanej nuklearn. Jak dziaa adunek nuklearny. Wybuch jdrowy bierze sw si z rozszczepienia atomu cikich pierwiastkw, plutonu lub uranu. Rozszczepienie atomw powoduje wydzielenie si ogromnej energii i dodatkowych wolnych neutronw, ktre trafiaj w kolejne atomy, powodujc ich rozszczepianie i wydzielanie si ogromnych energii - czyli reakcj acuchow. Tymczasem adunek termojdrowy jest bomb, w ktrej bomba atomowa jest tylko jakby zapalnikiem. Powstanie kuli ognia wybuchu atomowego stwarza warunki nie do rozszczepienia atomw cikich pierwiastkw tylko do syntezy (gigantyczne cinienie i temperatura sigajca milionw stopni) pierwiastkw lekkich np. deuteru i trytu (izotopy wodoru). Std nazwa bomba wodorowa. Daje to wielokrotnie wiksz moc wybuchu ni klasycznej bomby atomowej. Ze wzgldu na to e reakcja zaczyna si w temperaturach sigajcych milionw stopni bomb tak nazwano termojdrow. Okoo 30 procent mocy dzisiejszych bomb termojdrowych bierze si z energii rozszczepienia, a 70 proc. z energii syntezy. Czy wybuch wojny nuklearnej jest w ogle moliwy? Jakie mogyby by przyczyny i jak bardzo jest moliwa wojna nuklearna? Na to pytanie mona odpowiedzie tylko majc dostp do super tajnych danych wywiadw najwikszych pastw. By moe co roku ludzko staje na progu wojny nuklearnej i tylko danina krwi rnych Jamesw Bondw ratuje nas w ostatniej chwili przed katastrof. A moe wrcz przeciwnie - zabezpieczenia s tak potne, e nie ma najmniejszego ryzyka, e co podobnego moe si sta. Kade mocarstwo atomowe siedzi na swoich gowicach jak kwoka na jajach i ani myli z nich skorzysta. Za tego typu pogldem przemawiayby dowiadczenia historyczne. W czasie drugiej wojny wiatowej, stojc w obliczu wojny totalnej i klski tak fanatyczne mocarstwo jakim bya Niemiecka Trzecia Rzesza, walczce z ideologicznie znienawidzonymi wrogami nie zdecydowao si na uycie swoich zapasw broni chemicznej. A mogli przecie uy jej przeciw miastom Wielkiej Brytanii, ZSRR albo nawet teoretycznie USA. Nic takiego si jednak nie stao. By moe i dzisiaj by do tego nie doszo, nawet gdyby wiat podzieli si znw na dyszce nienawici obozy wojskowe. Mocarstwa wolayby eby, zginy dziesitki milionw od tradycyjnych bomb i pociskw, ni nawet przegrywajc zniszczy wszystko. Masowe uycie broni nuklearnej przekrela twierdzenie Clausewitza, e wojna jest przedueniem polityki. Polityka jest walk o wadz i wpywy. Po uyciu broni nuklearnej adna wadza ani wpywy si nie ostan. Czy ludzko mogaby przetrwa, postaram si rozway dalej, ale na pewno nie mogaby przetrwa adna dzisiejsza wadza polityczna - wic z punktu widzenia decydentw wojna tego typu jest bezsensowna. Jeli wielk globaln polityk porwna do gry w karty przy przykrytym zielonym suknem stoliku, to globalna wojna nuklearna jest wywrceniem stolika. Z drugiej strony w klasycznej teorii wojny nuklearnej ogromn przewag uzyskuje ta strona, ktra pierwsza rozpocznie atak. eby t przewag zniwelowa, opracowano system automatycznej odpowiedzi. Powizane s z nim mobilne wyrzutnie, ktrych pozycj trzeba ledzi na bieco, eby mie szans ich zniszczenia, jak rwnie gowice umieszczone w silosach i najtrudniejsze do zniszczenia atomowe okrty podwodne. Urzdzenie zwane martw rk, powoduje e jeli cho jedna z gowic midzykontynentalnych przebdzie poow drogi do celu, wyle sygna do wszystkich pozostaych, aby si odpaliy na swoje cele. Wszystko to spaja si w system wzajemnego powizania, napity do granic moliwoci. Odpalenie nawet przypadkowe jednej rakiety moe w teorii zosta zinterpretowane jako przygotowanie do ataku i wywoa pen odpowied. 20 minut pniej gowice spadn na cele na wszystkich kontynentach, a kilka godzin pniej bombowce dolec do swoich celw. Wbrew temu, co pokazuj niektre filmy sensacyjne, odpalonej rakiety balistycznej nie da si zawrci ani nakaza jej samozniszczenia. Obecno takiego systemu dawaaby zbyt wiele moliwoci dziaania dla przeciwnika.

Natomiast odwoanie misji leccych ju bombowcw jest moliwe tylko w ograniczonym zakresie. Kilkakrotnie wiat znalaz si w sytuacji skrajnie niebezpiecznej, gdy niewinne z pozoru dziaania wpisyway si w scenariusz rozpoczcia ataku. Ostatni taki przykad mia miejsce po upadku Zwizku Radzieckiego, gdy Norwegia odpalia rakiet meteorologiczn. Pomimo e Rosja zostaa o tym poinformowana, w baaganie nie dotaro to do wojsk rakietowych. Eksplozja pojedynczej rakiety w okolicach Norwegii na bardzo duej wysokoci wywoaaby impuls EMP, ktry zakciby dziaalno radarw i cznoci w europejskiej czci Rosji. Przez to okno mgby nastpnie wlecie pierwszy atak nuklearny Zachodu. Prezydent Jelcyn zosta natychmiast poinformowany o tym przez oficera wojsk rakietowych, a otwarta teczka atomowa (urzdzenie do wydania rozkazu o odpaleniu i starcie bombowcw) leaa na jego kolanach. Przez kilkadziesit sekund stalimy na krawdzi wojny. Potem okazao si, e kurs rakiety nie jest zgodny z kursem pasujcym do tego scenariusza ataku i gotowo odwoano. Typowe dla filmw sensacyjnych scenariusze, w ktrych grupa terrorystw przejmuje kontrol nad silosem atomowym, s cakowicie oderwane od rzeczywistoci. Kade mocarstwo spodziewao si ataku wydzielonych oddziaw wroga na swoje wojska rakietowe i lotniska. Zarwno ukryci agenci jak i grupy Specnazu miay za zadanie ich atakowanie i niszczenie. W zwizku z tym zostao to tak zorganizowane, eby adne nawet najwiksze i najlepiej przygotowane grupy agentw czy si specjalnych nie mogy tego dokona. Zgrupowania czy to mobilnych czy stacjonarnych wyrzutni s umieszczone w rejonach o najwyszej moliwej kontroli bezpieczestwa (np. rakietowe wojska francuskie s umieszczone na silnie umocnionym paskowyu Albion). eby przej kontrol nad choby jednym silosem (z reguy s umieszczone w grupach przypominajcych kilkunastokilometrowy okrg) wymagaoby stoczenia wielogodzinnej bitwy potnych oddziaw spadochronowych, a do tego czasu przybdzie dowolnie silna odsiecz wojsk zmechanizowanych. Za przejcie jej przy pomocy agentury wymagaoby wieloletniego budowania siatki agentw, bez trudu wykrywalnej dla kontrwywiadu gospodarza. Czym innym jest dostarczenie informacji, kopiowanie danych i map, a czym innym osadzenie siatki przygotowanej do przejcia si tak cile chronionego obiektu. aden pojedynczy szpieg nie mgby tego dokona. Nawet James Bond. Terroryci by moe z czasem zdobd pojedyncze urzdzenia niewielkiej mocy i uyj ich do zniszczenia jakiego miasta Zachodu. Jednake z caa pewnoci nie spowoduje to globalnej wojny nuklearnej - moe jednak spowodowa uycie broni nuklearnej w odwecie przez zaatakowane pastwo, co zwikszy napicie midzynarodowe i teoretycznie moe w konsekwencji doprowadzi do katastrofy. Wejcie w atmosfer gowic MIRV. Kada z tych linii w warunkach wojny byaby zakoczona eksplozj. (US Army) Reasumujc, moliwoci wybuchu globalnej wojny nuklearnej s trzy: 1. Celowe rozpoczcie takiej wojny przez jakie mocarstwo (nieprawdopodobne/niemoliwe). 2. Przypadkowy atak lub bdna ocena dziaa przeciwnika lub wadliwe dziaanie urzdze np. bdne oprogramowanie lub dziaanie systemu ostrzegawczego, przytoczony przypadek rakiety norweskiej, bd radarw ktre zinterpretoway deszcze meteorytw jako atak rakietowy w latach 60., przypadkowe zadziaanie systemu automatycznego, podjcie decyzji przez sztuczn inteligencj. ( bardzo mao prawdopodobne). 3. Dziaalno wywrotowa/terrorystyczna - wzrost napicia midzy mocarstwami, ktry w konsekwencji doprowadzi do nerwowych dziaa i zwikszy ryzyko bdnej oceny wroga i przypadkowego rozpoczcia wojny (mao prawdopodobne). Z tej oceny wynika, e globalna wojna nuklearna moe waciwie wybuchn tylko przypadkowo z wczeniejszym ostrzeeniem lub bez ostrzeenia. Musz tu jednak zastrzec, e ta ocena wynika z analizy dostpnej wiedzy powszechnej, a ta moe mie charakter propagandowo-uspokajajcy. By moe tajne dane wywiadu sugeruj co zupenie innego. Strategia nuklearna Bro nuklearn dzieli si ze wzgldu na zasig i przeznaczenie. Bro strategiczna suy do niszczenia wrogich pastw. Ma zasig globalny (lub przynajmniej kontynentalny) i charakteryzuje si du moc przenoszonych gowic ze wzgldu zarwno na moliw niedokadno trafienia jak i due powierzchnie potencjalnych celw (np. metropolia). Bro operacyjna ma za zadanie by uyta przeciwko gbi operacyjnej wojsk wroga, czyli na ok. 500-600 km. Suy do niszczenia zgrupowa wojsk, ale moe te by uyta w charakterze strategicznym. Moc gowic jest rna: od tak duych jak w broni strategicznej do relatywnie maej. Bro taktyczna ma by uyta bezporednio przeciwko wojskom wroga rozwinitym w terenie. Ma ona zasig ok. 300 km i charakteryzuje si bardzo maymi mocami gowic, podobnej skali do tej jak uyto przeciwko Hiroszimie. W zalenoci od scenariusza wojny rna bdzie kolejno atakw, ale najprawdopodobniej bdzie miaa ona taki przebieg. Pierwsze swoje cele osign gowice rakiet taktycznych po okoo 15 minutach od rozpoczcia wojny i potwierdzenia rozkazw. Nastpnie spadn pociski z gowic midzykontynentalnych - osigaj cele po okoo 25 minutach. Po nich do celw dolec pociski wystrzelone z okrtw podwodnych, ktre bardzo czsto powtarzaj trafienia w cele zarezerwowane dla gowic midzykontynentalnych, na wypadek gdyby tamte nie zniszczyy swoich celw (tzw. przekopywanie gruzw). Samoloty taktyczne zrzuc swoje bomby po okoo 30 min do 2 godzin od otrzymania rozkazu startu.

Niszczenie silosw za pomoc eksplozji naziemnych Ostatnie dolec bombowce strategiczne (nawet po kilku godzinach) - odpal swoje rakiety na cele strategiczne, ktre dotychczas unikny zniszczenia - kady bombowiec ma wskazany cel gwny, poboczny i trzeciorzdny. Gdyby si okazao, e zanim bombowiec dolecia do celu zniszczeniu ulegy wszystkie cele, ktre mia zaatakowa, zaoga ma swobod wyboru dziaania, moe zaatakowa jaki inny cel, powtrzy atak na zniszczone cele lub wrci do bazy, nie dokonujc ataku, zachowujc swoje gowice jako rezerw dla dalszej wojny. Celami dla gowic nuklearnych s przede wszystkim due miasta, centra przemysowe, centra komunikacyjne, elektrownie atomowe, wielkie lub szczeglnie wane jednostki wojskowe. Cele te raone s na dwa sposoby. Gowica moe eksplodowa w pobliu ziemi (w taki sposb, e kula ognia dotyka powierzchni ziemi) lub w pewnej wysokoci nad ziemi. Wybuch naziemny jest skuteczny w niszczeniu urzdze podziemnych i bunkrw, ale ma mniejszy zasig zniszcze, za wybuch powietrzny jest bardzo skuteczny przy niszczeniu celw takich jak miasta i okrgi przemysowe. Wybuch naziemny wywouje wstrzs - lokalne trzsienie ziemi, a kula ognia podnoszca si z miejsca eksplozji wsysa bardzo du ilo ziemi, pary i pyw ktre bd pniej opada w postaci pyw radioaktywnych powodujc duo wiksze skaenie ni taki sam wybuch powietrzny. Kto mgby walczy Istniej obecnie dwa mocarstwa majce bardzo due arsenay gowic termojdrowych USA i Rosja. Maj one w swych arsenaach po ok. 10000 gowic. Istniej te pastwa o rednim potencjale, takie jak Francja, Wielka Brytania, Chiny, Izrael (majce po kilkaset gowic). Pozostaje jeszcze lista pastw o maej potdze nuklearnej (Indie, Pakistan), i takie, ktre dopiero maj ambicj j rozbudowa (Korea Pn., Iran). Z duym prawdopodobiestwem mona wskaza bloki pastw, ktre dokonayby wymiany ciosw. Wymiana ta miaaby miejsce pomidzy pastwami NATO a Rosj. Jedyn niewiadom jest ChRL ktra mogaby atakowa zarwno pastwa NATO jak i Rosj lub by z Rosj w sojuszu. Przebieg wojny atomowej na bliskim wschodzie oraz midzy Indiami a Pakistanem z ew udziaem Chin to temat na oddzieln analiz. Pewne jest, e celami stan si wszystkie prawie pastwa, poniewa ten kto nie uczestniczyby w wymianie ciosw staby si w nowym porzdku mocarstwem, a na to adne dzisiejsze mocarstwo nie chce pozwoli. Dla Polski znaczenie ma tylko arsena nuklearny Rosji, bo tylko ona dokonaaby ataku na nasze terytorium. Siy strategiczne Rosji Siy strategiczne Rosji na dzie dzisiejszy stanowi 667 urzdze nonych, ktre przenosz w sumie 3070 gowic. Strategiczne siy rakietowe licz 415 rakiet czterech typw wyposaonych w 1575 gowic. Flota skada si z 14 okrtw podwodnych nioscych 173 pociski z 611 gowicami. Siy powietrzne licz 79 bombowcw nioscych 884 rakiety manewrujce. Midzykontynentalne rakiety balistyczne s uzbrojone w rn liczb gowic o mocy 500 kt albo 5 Mt. Pociski odpalane z okrtw podwodnych maj moc 100 kt, a rakiety manewrujce odpalane z bombowcw maj gowice o mocy 200 kt. Lista potencjalnych wrogw dla Rosji jest bardzo duga (USA, Chiny, Japonia, Korea pd. Australia, Kanada, Pastwa UE zwaszcza WB, Francja i Niemcy i inne). Nie mona oceni jak skuteczne s systemy obrony NATO i ile z tych gowic i bombowcw zostanie zniszczonych lub w inny sposb zneutralizowanych przed dotarciem do celu. Przyjmuje si, e ok. 10% rakiet nie opuci silosw z powodu rnych usterek (wiele rakiet rosyjskich ma ju ponad 30 lat - trudno przewidzie czy s w stanie wystartowa, dolecie do celu i w niego trafi - tak samo stare gowice nuklearne - nie wiadomo z jak skutecznoci mogyby dziaa - cay czas przeduane s resursy a reforma si strategicznych Rosji stoi pod znakiem zapytania). Prawdopodobnie nie wicej ni 20 % rakiet balistycznych i bombowcw zostanie zneutralizowanych przed dotarciem do celu. Budowa i testy rnych systemw zwalczania pociskw balistycznych i nerwowe reakcje Rosji na te dziaania sugeruj, e skuteczno amerykaskich systemw obrony przeciwrakietowej moe by bardzo wysoka. Siy taktyczno-operacyjne Rosji Bardzo dua liczba urzdze nuklearnych jest przewidziana do uytku nie-strategicznego. Gowice te s zarezerwowane do celw obrony powietrznej (niszczenie nadlatujcych rakiet i bombowcw za pomoc eksplozji powietrznych na duych wysokociach lub nawet w kosmosie) oraz pozostaj w dyspozycji dowdcw frontw. Rakiety taktyczne maj zasig 300-400 km i przenosz gowice o mocy 1 Mt. Bomby lotnicze musz by dostarczone do celu przez samoloty i maja moc 250, 350 kt lub od 5 a do 50 (sic!) Mt. (Dokadne wagomiary nie s ujawnione). Wyrzutnia Iskander Ostatnie pogoski o rozmieszczeniu rakiet Iskander w obwodzie Kaliningradzkim wiadcz o tym, e w razie konfliktu globalnego przeciwko Polsce zostan uyte wanie gwnie gowice taktyczne, za siy strategiczne przeciwko bardziej odlegym i waniejszym celom. Doktryna przewiduje, e okoo 20-30% broni nie-strategicznej moe zosta uyta w pierwszych 100 godzinach wojny. Pozostae zostan zachowane dla rezerwy na wypadek przeduania si wojny, ujawnienia si nowych wanych celw oraz cz po prostu zostanie zniszczona przez wojska NATO. Siy powietrzne

Rosji dysponuj okoo 3500 gowicami taktycznymi o rnej mocy. Daje to okoo 900 gowic do uycia w pierwszej fazie walki. Celami dla tych gowic bd wszystkie kraje wrogie w zasigu rakiet taktycznych i lotnictwa nie-strategicznego. Schemat dziaania Tarczy antyrakietowej Nie znajc planw strategicznych Rosji, nie mona oceni, jaka cz i jakich pociskw zostanie uyta przeciwko Polsce. Mona jedynie spekulowa. Zalenie od wielkoci i stopnia rozwoju wrogiego pastwa eby dokona jego zniszczenia potrzebna jest rna ilo eksplozji. Pastwo takie jak Francja zostaoby cakowicie zniszczone na skutek wybuchu ok. 200 gowic. Dodatkowe 50-70 gowic jest potrzebne dla zniszczenia si strategicznych i wojsk takiego pastwa. Dodajc do tego moliwoci obrony i wadliwe lub niecelne ataki naley przeznaczy na zniszczenie Francji ok. 350-400 gowic. Siy strategiczne Rosji prawdopodobnie zostan podzielone w mniej wicej taki sposb: 45% - USA 10% Chiny 20 % Wielka Brytania, Francja, Niemcy 5% Japonia 10% rezerwa strategiczna 10% inne wrogie pastwa (np. kraje skandynawskie, arabskie itd.) Oceny przewiduj, e na pastwo wielkoci i stopniu rozwoju Polski uytych zostanie ok. 150 gowic. Jednake doktryna przewiduje, e na skutek awarii i oddziaywania przeciwnika realnie do celu dotrze moe tylko ok. 35 % zaplanowanych pociskw. Jak byoby w rzeczywistoci, trudno przewidzie. Naley si spodziewa, e okoo 50-70 gowic nie-strategicznych moe by uytych przeciwko Polsce. Nie da si przewidzie, ile z nich zdoa zestrzeli nasza obrona przeciwlotnicza. Przyjmijmy, e 20 %. Daje to szacunkowo 59 gowic z rakiet dalekiego zasigu, 26 z bombowcw strategicznych i ok. 55 gowic przenoszonych przez lotnictwo nie-strategiczne i rakiety taktyczne. Naley si spodziewa, e adne pociski odpalane z okrtw podwodnych nie zostan uyte przeciwko nam. Oznacza to, e na terytorium Polski spadnie szacunkowo: 12 gowic o mocy 5 Mt, 18 gowic o mocy 1 Mt, 37 gowic o mocy 500 Kt 45 gowic o mocy 200-450 Kt.. Razem ok. 110 celw na terenie Polski zostanie poraonych eksplozj nuklearn wielkiej lub znacznej mocy. Prawdopodobny rozkad gowic na najwaniejsze cele: Warszawa - 5 Mt jako pierwszy atak i dwie gowice po 1 Mt na wypadek gdyby tamta pierwsza zawioda z jakiego powodu i dla pokrycia caej powierzchni metropolii. Katowice - 2 x po 5 Mt + 3 x po 1 Mt dla zniszczenia przemysu i ludnoci. Trjmiasto - 2 x po 5 Mt + fala tsunami na Batyku wywoana eksplozjami. Krakw, Szczecin, Wrocaw, Pozna - po 5 Mt i po jednej 1 Mt w ramach przekopywania gruzw. Wikszo rednich miast i okrgw przemysowych po 1 Mt. rednie miasta, wzy komunikacyjne, obszary przemysowe i wydobywcze - gowice po 200-500 Kt. Na pewno zbombardowane zostan wszystkie miasta o wielkoci 100 tys. mieszkacw lub wiksze. Obszary koncentracji duych jednostek Wojska Polskiego - gowice po 200-500 kt. Jeli kto uwaa, e Polska bdzie ciko pokrzywdzona, musz go wyprowadzi z bdu. Najbardziej oberwie si gwnym graczom - USA i Rosji i wszystkim potgom nuklearnym. Silne ciosy otrzymaj rozwinite gospodarczo kraje (Japonia, Niemcy itd.), bardzo mocno zbombardowane bd Chiny - ich ogromna populacja byaby wielk sia w "wojnie po wojnie atomowej" - ataki zniszcz centra koncentracji ludnoci, komunikacj i okrgi przemysowe, pozostawiajc ocala ludno Chin moliwoci ruchu i zaopatrzenia. Polska bdzie krajem stosunkowo mao zbombardowanym w porwnaniu z Europ zachodni i USA. Najgorszym miejscem (lub najlepszym z innego punktu widzenia) bdzie Moskwa - obszar moskiewski jest gigantycznym miastem, stolic imperium, siedzib wadz politycznych i administracyjnych, orodkiem przemysowym, obszarem wojskowym z du obecnoci podziemnych instalacji. Moskw zbombarduj USA w odwecie za Waszyngton, Francja w odwecie za Pary, Wielka Brytania w odwecie za Londyn, Chiny w odwecie za Pekin. Obrona przeciwatomowa Moskwy skada si z pociskw, ktre maj eksplodowa w atmosferze, niszczc nadlatujce gowice fal uderzeniow - one te przyczynia si do skaenia w okolicach Moskwy. Wszystko to sprawia, e na Moskw bd spada gowice jedna po drugiej, a wiele z nich bdzie miao charakter eksplozji naziemnych. W razie wojny atomowej z Moskwy nie uciekn nawet szczury - zamieni si ona w rwno zmielone radioaktywne gruzowisko od czasu do czasu urozmaicone kraterem po naziemnym wybuchu termojdrowym i rwno przysypane grub warstw radioaktywnego pyu i popiou. Podobny los spotka zreszt wszystkie due miasta Rosji. Oglna ilo gowic, jakie mocarstwa NATO mog uy przeciwko Rosji, gwarantuje, e nie ocaleje adne miasto wiksze ni 15 tys. mieszkacw.

Wymiana ciosw bdzie trwa prawdopodobnie nie duej ni 100 godzin. Ataki nuklearne bd przychodziy sabncymi falami eby utrudni obron. Po tym czasie wszystkie walczce strony prawdopodobnie zgodz si na zawieszenie broni. Rzdy (lub ich nastpcy w sukcesji) bd zbyt przeraone skal zniszcze i koniecznoci ratowania tego co zostao, eby kontynuowa wojn. Mimo ogromnej nienawici, jak bd do siebie odczuway, dalsze prowadzenia dziaa zarwno siami nuklearnymi jak i wojskami konwencjonalnymi w obliczu strat 50-70 proc. jednostek i cakowitego przerwania logistyki nie bdzie po prostu moliwe. W jednej tysicznej sekundy w miejscu, gdzie bya gowica, pojawia si kula ognia o rozmiarach kilkuset metrw i temperaturze kilku milionw stopni. Przez pierwszych kilka-kilkanacie sekund od wybuchu powstaje niewyobraalnie silne wiato. Kady, kto bezporednio patrzy w miejsce eksplozji z odlegoci mniejszej ni 40 km zostanie olepiony na kilka dni i moe dozna trwaego uszkodzenia wzroku. Drugim skutkiem jest ogromne promieniowanie cieplne, ktre zapala wszystko, co moe si pali w zasigu wielu kilometrw od miejsca eksplozji - domy, drzewa, samochody, ubrania na ludziach. Wszystko, co si nie pali, zostaje gboko przysmaone, np. ludzka skra. Powstaj wwczas straszne lady znane z Hiroszimy - wypalony cie czowieka na ulicy itp. Zaczynaj si poary miast i lasw. W wybuchach duej mocy, w przeciwiestwie do tego z Hiroszimy, osoby poparzone promieniowaniem cieplnym nie przetrwaj, bo zabije je fala uderzeniowa majca wikszy zasig ni promieniowanie cieplne przy gowicy tej mocy. W cigu tych pierwszych sekund uwalnia si te bardzo silne promieniowanie przenikliwe, ktre poraa kadego, kogo nie osaniao od wybuchu co gstego i grubego (najlepiej beton). Z szybkoci pocztkowo ponaddwikow, a pniej dwiku od miejsca eksplozji zaczyna i fala uderzeniowa. Jest to fala niezwykle wysokiego cinienia - podmuch, ktry burzy betonowe domy, rozrzuca samochody, powala drzewa. Nie mona tego porwna nawet z najsilniejszym tornado znanym z natury. Wywouje ogromne cinienie, ktre powoduje implozj i zawalenie budynkw do rodka ze wzgldu na rnic cinie wewntrz i na zewntrz. Podmuch fali uderzeniowej niszczy te budynki, powodujc gwatowny napr i uderzenie na jedn stron budynku, co dosownie powoduje ich przewrcenie. Kiedy fala uderzeniowa przejdzie, podcinienie powoduje, e tworzy si potwornie silny cig powrotny, skutkiem tego fala uderzeniowa jakby wraca z powrotem w kierunku punktu zero. Czowiek znajdujcy si w zasigu fali uderzeniowej zostanie zabity przez nagy skok cinienia kompresujcy i dekompresujcy wod znajdujc si w organizmie (70% ciaa), na skutek rozerwania puc przez skok cinienia oraz na skutek podmuchu rzucajcego ciaem jak szmatk i uderzajcego go tysicami odamkw i przedmiotw, czsto bardzo duych, leccych z prdkoci liczon w setkach kilometrw na godzin. Fala uderzeniowa razi czsto nawet na znacznych odlegociach osoby, ktre stoj w oknie i ogldaj straszny spektakl. Kiedy do nich dociera, rozbija okno na tysice odamkw. Te odamki wbija w ciao ciekawskiego widza na gboko nawet 15 cm, przy okazji go najczciej olepiajc. Gdyby ludzie nie stali w oknie, fala by ich pewnie tylko rzucia o ziemi bez wikszych skutkw. Kula ognista zaczyna gwatownie stygn, z milionw do tysicy stopni, i zaczyna si unosi w gr. Podnoszc si, zasysa z powierzchni ziemi wszystkie materiay (ziemi, py, par wodn, dym) - w ten sposb powstaje charakterystyczny grzyb. Pocztkowo jest on czarny, pniej robi si biay. Wszystko co byo w okolicy i zostao poddane promieniowaniu cieplnemu zaczyna si pali. W Hiroszimie powstao zjawisko burzy ogniowej - gigantycznych rozmiarw poar, ktry zasysa powietrze z okolicy z si huraganu, podsycajc tym samym mocniej poar. Sia wiatru jest tak wielka, e podnosi w gr nawet dachy budynkw i samochody. Wysysa on take tlen z okolicy, zabijajc ludzi ukrytych w schronach. Po eksplozji w Hiroszimie burza ogniowa szalaa przez 6 godzin. Jednake wspczesne betonowe miasta nie s takie atwopalne i nie naley si spodziewa powstania burzy ogniowej, tylko licznych normalnych poarw budynkw i lasw (zaley od pory roku i wilgotnoci). Powstanie mega poarw obejmujcych kompleksy lene i miejskie, nieraz stawiajcych w ogniu cae prowincje, jest bardzo mao prawdopodobne. Tylko w korzystnych warunkach (suche lato) powstan due poary. Eksplozja nuklearna wywouje jeszcze jeden efekt - impuls elektromagnetyczny. Szczeglnie silny impuls mona wywoa za pomoc wybuchu w grnych warstwach atmosfery. Zjawisko to indukuje adunek elektryczny we wszystkim co przewodzi prd na gigantycznych obszarach - cae kontynenty od jednej bomby. Dla czowieka ten efekt jest nieszkodliwy i niewyczuwalny, ale wszystkie urzdzenia i maszyny zostan uszkodzone lub zniszczone. Stan samochody, spal si komputery, skasowane zostan dyski twarde. Jedynie urzdzenia znajdujce si pod ziemi (okoo 1 metr) lub ukryte w klatce Faradaja przetrwaj to zjawisko bez szwanku. Promieniowanie Kady, kto by wystawiony na promieniowanie przenikliwe w momencie wybuchu bomby (owietlio go bezporednio biae wiato lub odgradzaa go od niego cienka osona) zosta napromieniowany zewntrznie. Skutki napromieniowania s rne i zale od dawki. Dawka zmienia si w zalenoci od wielu czynnikw, ale najwaniejsza jest odlego i materia odgradzajca od rda. Jeeli kto znajdowa si tak blisko wybuchu, eby zosta napromieniowany w stopniu powodujcym mier - nie powinien si martwi i tak zabije go fala uderzeniowa. Dlatego warto rzuci si za jakkolwiek oson jak najszybciej od chwili bysku eksplozji.

Opad promieniotwrczy Po przeminiciu pierwszych skutkw eksplozji pozostaje ju tylko jeden, cho wyjtkowo przykry - opad promieniotwrczy. Opad promieniotwrczy zaczyna si w miejscu eksplozji i osiada na wszystkim zgodnie z kierunkiem wiatru. Im bliej punktu zero tym wikszy opad, gdy najwiksze napromieniowane czstki ziemi i pyu opadaj pierwsze. Kierunki wiatru s rne na rnych wysokociach, a grzyb wynosi opad promieniotwrczy na wiele warstw atmosfery. Ksztat opadu promieniotwrczego przypomina wic do z rozcapierzonymi palcami od miejsca eksplozji w kierunku wiatru - najczciej w kierunku wschodnim. Najgroniejsze skaenie nastpuje w pierwszych kilku godzinach do pierwszej doby. Cay opad moe si unosi w atmosferze nawet przez miesic i duej, podrujc przez cae kontynenty. Jeeli znajdujemy si okoo stu lub wicej kilometrw od miejsc wybuchu, mamy co najmniej kilka godzin zanim opad do nas dotrze. Do opadu spowodowanego eksplozjami naziemnymi (powietrzne powoduj o wiele mniejszy opad) dochodzi jeszcze skaenie ze zniszczonych elektrowni atomowych, ktrych w Europie s dziesitki (a materia radioaktywny w nich zawarty zostanie rozpylony przez eksplozje). Najwiksze skaenie nastpi na odlegoci ok. 150 km od elektrowni - co oszczdza Polsk, ale jest mordercze dla caej zachodniej Europy. Promieniowanie najczciej wyraa si w Rentgenach na godzin. Mona te je podawa w remach (roentgen equivalent in man lub mammal) jeeli dotyczy ona czowieka lub ssaka o podobnej wielkoci. W tym sensie remy to przeliczenie rentgenw na ywy organizm. Przykadowo dawka promieniowania 200 rentgenw na godzin powoduje e czowiek po dwch godzinach przebywania w takim miejscu jest napromieniowany do 400 remw. Dawka powodujca chorob zaczyna si od 150200 R, ale rzadko taka dawka koczy si mierci. Przy napromieniowaniu 450-500 remw umiera poowa ludzi. 2000 remw powoduje mier po ok. dwch tygodniach praktycznie kadego napromieniowanego. 10 tys remw zabije jeszcze tego samego dnia. Ochrona przed opadem zaley od tego, gdzie si schronimy. Wyraa si j w wartoci ochronnej PF (protection factor). Wyraa ona ile razy jest zmniejszona dawka promieniowania w danym miejscu w stosunku do osoby bdcej na zewntrz - majcej PF 0. Na przykad PF 10 oznacza, e dawka zostaa zmniejszona 10 razy. Osoby schowane w piwnicach domw lub wewntrz duych betonowych budynkw s chronione przed promieniowaniem w wartoci ochronnej PF okoo 40-50. Przygotowany specjalnie schron przeciwopadowy daje oson nawet PF 100-300. Profesjonalne wojskowe schrony daj oson okoo 1000 PF. Realne skaenia okolicy opadem promieniotwrczym w wysokoci 200-300 Rentgenw na godzin nawet osoby schowane tylko w piwnicy mog bez trudu przey. W takiej piwnicy naley wytrzyma przez co najmniej kilka dni, a najlepiej przez miesic (40 dni). W tym czasie promieniowanie spada ju do bardzo maej dawki 0,25 R na godzin, co pozwala na stae przebywanie na zewntrz - jednake spa naley w dalszym cigu w miejscu zabezpieczonym. Czy mona to w ogle przey? Powszechne pogldy. Od pocztku ery atomowej ludzie s przekonani, e wojna atomowa zakoczy istnienie ycia na Ziemi. W najlepszym wypadku spotka nas los dinozaurw, a ycie jakie moe przetrwa. Dinozaury zabi jeden meteoryt, a my przecie zrzucimy sobie ich na gow tysice. Potworne promieniowanie zabije kad wyej zorganizowan istot - powoli przeniknie na poudniow hemisfer i tam te zabije wszystko - tak przedstawiono to w powieci i filmie "Ostatni brzeg". W "Dniu Tryidw" wiat opanoway bardzo mocno zmutowane organizmy powstae na skutek promieniowania. Dugo mona by wylicza tytuy filmw i ksiek oraz broszury grup rozbrojeniowych, ktre wmawiay ludziom, e wojna nuklearna to cakowita i totalna zagada ycia na Ziemi dlatego Zachd powinien si jej pozby i pozwoli podbi ZSRR. W ostatecznoci, jeeli nawet przeyjemy wojn, to i tak zabij nas trucizny popromienne Jod-131, Stront-90, Cez-137. Trucizny te dostaj si do organizmu czowieka i osiadaj w tarczycy (Jod-131), w miniach (Cez-137) i w kociach (Stront-90). Rozpadaj si tam, wydzielajc promieniowanie, i zabijaj ludzi i zwierzta promieniowaniem lub nowotworami. Ponadto pyy i dymy z miast i lasw zasoni soce i spowoduj nuklearn zim, ktra moe wywoa epok lodowcow lub nawet efekt Ziemi-kuli nienej. Zanik warstwy ozonowej spowoduje mier rolin poddanych nadmiernemu promieniowaniu UV i powane poparzenia ludzi ju po kilku minutach na socu oraz tzw. lepot nien. Na pewno mio nie bdzie, ale czy na pewno bdzie a tak le? Moc upadku meteorytu, ktry zabi dinozaury, wynosia 192 Terra tony. Tymczasem potencjalna wojna nuklearna miaaby moc ok. 10 000 Mt, czyli dziesiciu Gigaton - sto tysicy razy mniej! eby spowodowa zatrucie promieniotwrcze caej Ziemi takie, jak przedstawiono w "Ostatnim brzegu", naleaoby stworzy arsena nuklearny 500 tys. razy wikszy ni ten, ktry istnieje obecnie. Przy obecnym arsenale adne masowe mutacje nie nastpi napromieniowane organizmy albo wyzdrowiej, albo umr, ale nie zmutuj. Jod-131 ma okres poowicznego rozpadu 8 dni. Ju po miesicu praktycznie zanika, po kilku miesicach mona o nim zapomnie cakiem. Dzieciom naley poda pyn lugola, aby jod nie dosta si do ich rozwijajcych si tarczyc. Jeeli

przez miesic nie wychodzimy z piwnicy jestemy bezpieczni, zaniknie i promieniowanie z opadu i Jod-131. Stront i Cez maj okres poowicznego rozpadu okoo 30 lat. Nawet jeli osid w ciele czowieka, to po okoo 15-30 latach wywoa mog nowotwory - w wiecie postnuklearnym 30 lat ycia to abstrakcyjna dugo. Bdzie 1000 rzeczy mogcych atwiej zabi ni te pierwiastki. Wikszo ludzi zdy przey cae ycie i odchowa dzieci zanim rozwinie si nowotwr od tych pierwiastkw. Dzieci nie bd niosy wad genetycznych najwyej kilka procent wicej ni dzisiaj. Osoby mocno napromieniowane umr, a te sabo napromieniowane nie bd miay uszkodzonych gamet na tyle, eby nastpiy wady genetyczne. Jedynie rozwijajce si pody w momencie wybuchu wojny mog by uszkodzone przez promieniowanie. A wic jak bdzie? Efektem dostania si pyw i dymw do wyszych warstw atmosfery moe by kilkunasto-procentowe zmniejszenie wiata sonecznego. To spowoduje powane ochodzenie i przypieszone przyjcie zimy nawet w rodku lata. Okresy wegetacji rolin bd skrcone. Ale nie nastpi epoka lodowcowa ani kula niena. Nastpi jednake zanik warstwy ozonowej. Spowoduje to, e skra, zwaszcza biaych ludzi, bdzie w cigu kilku minut doznawaa poparze sonecznych. Trzeba te bdzie nosi oson oczu. Prawdopodobnie trzeba bdzie przej na tryb ycia nocnego, a w dzie wychodzi tylko dokadnie owinitym w materiay i z okularami na oczach. Ten sam efekt oraz opad promieniotwrczy spowoduje mier wielu wikszych zwierzt. Mae zwierzta spdzaj wikszo czasu pod ziemi i s aktywne noc, wic nie ucierpi tak bardzo. Okoo 50-70 % mieszkacw wielkich miast zginie od razu. Opad promieniotwrczy zabije ludzi yjcych na jego trasie zwaszcza jeli nie bd wiedzieli e powinni si schowa i jak to zrobi - winne temu jest te powszechne przekonanie, e tego kataklizmu nie mona przey. Na sutek ataku i opadu ludno Polski zmniejszy si o okoo 10-20 mln w pierwszym miesicu po wojnie. Dla zmniejszenia strat wywoanych broni nuklearn niezbdna jest wiadomo ludnoci - co zrobi, eby przey. Bardzo due znaczenie ma przygotowanie si zawczasu do przetrwania i zgromadzenie zapasw wody i ywnoci (zarwno przygotowanie osobiste jak i w ramach obrony cywilnej). Rwnie wielkie znaczenie jak przygotowanie fizyczne i zaopatrzeniowe ma przygotowanie psychiczne - wola i wiara w przeycie . Bez tego skutki psychiczne mog mie rwnie niszczycielskie efekty jak opad promieniotwrczy. Wszystkie te warunki s obecnie spenione na przeraajco niskim poziomie. Ludzie nie wiedz, co zrobi eby unikn opadu promieniotwrczego, nie maja zapasw ywnoci i lekw i s przekonani, e wszelkie dziaania s pozbawione sensu, bo jedyne szanse przeycia na Ziemi maj ukryci w tajnych bazach rzdowych. A nawet gdyby si przeyo, to po co przecie ycie w takim wiecie jest bezcelowe. Pierwsze dni i tygodnie po wojnie. Ludzie mieszkajcy w centrach duych miast zgin w pierwszych sekundach i minutach. Ci, ktrzy mieszkaj na przedmieciach, poparzeni, poranieni i napromieniowani, bd si starali uciec przed opadem promieniotwrczym. Pieszo oczywicie - aden samochd nie bdzie dziaa (efekt EMP), ze stanem drg te bdzie kiepsko. Setki tysicy ludzi z miast bdzie si starao uciec do okolicznych wsi i miasteczek - bd tam witani rnie. Uciekinierzy przechodzcy przez obszary skaone zostan miertelnie napromieniowani i umr najdalej dwa tygodnie pniej. Bez jedzenia, opieki medycznej, poranieni i napromieniowani nie odejd zbyt daleko - kilkadziesit moe sto kilometrw od miast. Jeeli wojna wybuchnie w okresie zimnym, wikszo uchodcw nie przeyje pierwszych dni, nie majc schronienia i waciwego ubrania. Wikszo albo zginie albo zostanie przyjta przez mieszkacw wsi. Cz ju teraz stanie si bandami rabusiw atakujcymi innych uchodcw lub samotne domy. By moe rzd bdzie si stara zorganizowa jakie obozy dla uchodcw. Z kadym dniem sytuacja w nich bdzie si pogarsza z powodu kopotw z dostarczeniem zaopatrzenia. Siy zbrojne dosy szybko bd si rozprasza. Utrzymanie dyscypliny w takich warunkach bdzie niemoliwe. onierze bd chcieli odnale swoje rodziny. Cz z nich zdezerteruje z broni, stajc si bandami rabunkowymi. W wojsku pozostan tylko ci, ktrzy bd uwaali e to im daje najwiksze szanse przeycia zwaszcza nie majcy rodzin lub zakadajcy, e rodzina nie yje. Z czasem rzd bdzie traci coraz bardziej wpyw na siy zbrojne. Brak zaopatrzenia, brak paliw, utrudniona komunikacja i transport bd powoli wyniszczay moliwoci zarzdzania pastwem i wojskiem. Pojawi si potna fala samobjstw - zwaszcza wrd uciekinierw z miast i onierzy. Ludzie na wsi, ktrzy nie stracili ani domw ani rodzin, bd popeniali samobjstwa znacznie rzadziej, ale wielu z nich to uczyni ze strachu przed przyszoci lub sdzc, e choroba popromienna i mier jest nieunikniona. Zasonicie nieba przez dymy i pyy spowoduje znaczne ochodzenie w nastpnych tygodniach. Niezalenie od pory roku (lato czy zima) wiele osb zginie w nastpstwie, braku jedzenia i schronienia - wystarczy jedna noc na chodzie dla wyczerpanych zestresowanych ludzi. Pomoc medyczna nie bdzie funkcjonowa poza obozami uchodcw. Szerzy si wic zaczn choroby, ktrych nazwy ju zapomnielimy, jak cholera, tyfus i inne. Przypieszone nadejcie chodw spowoduje, e zbiory tego roku bd bardzo mizerne. Ale prawdopodobnie wystarcz, eby wyywi wsie. Wiele zwierzt gospodarskich padnie nawet w obszarach niedotknitych opadem

promieniotwrczym. Ten sam los czeka zwierzyn w lasach. Pierwsze p roku po wojnie. Promieniowanie ju praktycznie zaniko. Pozostaje oczywicie Stront i Cez, ale one zostan z nami przez najblisze kilkaset lat, wic nie mylmy o nich. Zalenie od tego, kiedy nastpi wojna zima tego roku przyjdzie szybko lub bdzie przeduona. Zapewne nawet poowa roku bdzie niena i mrona. Bd to warunki wyniszczajce dla uciekinierw. Mieszkacy wsi zim znios dosy dobrze starajc si zdoby jak najwicej informacji o wiecie. Na spnion wiosn rolnicy zaczn wysiewa. Zwierzta gospodarcze z trudem znios zim - zacznie brakowa paszy. W nadchodzcym roku bdzie brakowa nawozw i rodkw chwasto i owadobjczych - nie dziaaj ju fabryki chemiczne i nie dziaa transport. Niektrzy rolnicy bd mieli jeszcze zapasy. By moe jakie przedsibiorcze jednostki zorganizuj jaki handel tymi materiaami. Tak czy siak na pewno bdzie ich za mao. W poczeniu ze sabymi zbiorami w poprzednim roku, silnym promieniowaniem UV i obnionymi temperaturami da to wyjtkowo sabe zbiory. Brak dziaajcych maszyn rolniczych i brak paliw pynnych do tych nielicznych, ktre bd dziaa, da szans na prac uciekinierom z miast. Bd pracowa za jedzenie i wy z tego powodu ze szczcia. Ataki band rabunkowych stan si coraz dotkliwsze. Zim spdziy one na ustalaniu hierarchii i rozpoznawaniu celw. Ponadto gd zwikszy ich determinacj. Na wiosn zaczynaj atakowa wsie i gospodarstwa. Chopi organizuj siy samoobrony dochodzi do coraz krwawszych walk. Najgroniejsze grupy bandyckie skadajce si z byych onierzy maja jednak przewag i wiele wsi zostaje spalonych. Grupy bandyckie cywilw bd si skupiay na atakowaniu samotnych gospodarstw. Walki midzy ludmi i coraz gorsze zbiory wraz z brakiem opieki medycznej i lekarstw powoduj du miertelno ludnoci. W wielu wsiach i miasteczkach wybuchn epidemie. Ludzie powoli zaczn si uczy y w nowych warunkach. Kady bd lub infekcja bdzie opacany mierci. Zwikszone zagroenie ycia, brak antykoncepcji i brak innych rozrywek spowoduj zwikszony przyrost naturalny. Ludzie powrc do naturalnego cyklu posiadania pierwszych dzieci niedugo po osigniciu dojrzaoci pciowej. Pierwszy rok po wojnie Kto mia zgin, ju nie yje. Ludzie ju wiedz, co dziaa, a co nie. Wiedz jak zdoby ywno, leczy si, broni i atakowa. Wok lokalnych przywdcw (czy to bandyckich czy grup obronnych) powstaj druyny. Wzrasta dowiadczenie i umiejtnoci walki po obu stronach. Sabsze grupy bandyckie zostaj wyeliminowane. Mimo wszystko liczba ludnoci cigle spada na skutek brakw ywnoci, chorb i walk. Pojawia si pierwsze pokolenie dzieci po wojnie. Jest liczne. Ocalae miasteczka staj si orodkami handlu i przemysu. Udaje si naprawi wiele maszyn i urzdze. Powoli odtwarza si transport dalekosiny w postaci kolei napdzanej par. Niebo zaczyna si przejania. Wraz z powolnym odtwarzaniem przemysu i handlu oraz poprawieniem si warunkw klimatycznych plony wreszcie s wystarczajce. Lokalni wadcy organizuj druyny zwalczajce bandytw. Pojawiaj si te druyny najemnikw. Druyny te ka sobie paci za ochron - staje si to nowym zawodem (czsto s trudno odrnialne od bandytw). Odradza si zwierzyna lena. Coraz atwiej wyywi si z polowania i zbieractwa. Powoli odtwarzana jest wadza polityczna. By moe na tym etapie doszo by do powstania lokalnych pastewek i wojen midzy nimi. Jaka przyszo Polska w nastpnych latach po wojnie przypominaaby Polsk w XIX wieku (pomieszan z dzikim zachodem i redniowiecznym rozbiciem dzielnicowym) poprawion o to, e ludzie mieliby dostp do wiedzy o wielu nowoczesnych technologiach (w postaci ksiek i innych rde). Mieliby moliwo wyprawia si do ruin miast i zakadw przemysowych w poszukiwaniu technologii. Rozwj byby gwatowny. Szybko rosnca populacja, nowe stosunki spoeczne. By moe cywilizacja zatoczya by koo, ale potem by gwatownie wystrzelia naprzd. Wojna nuklearna byaby najwiksz katastrof w dziejach ludzkoci. Najgorszym dniem w historii przymiewajcym wszystkie inne plagi. Niewyobraalne iloci ludzi by zginy straszn mierci. Jednak nie tylko nie skoczyo by si ycie na Ziemi, ale nawet cywilizacja by przetrwaa. Nastpia by ogromna zmiana, podobna do upadku imperium rzymskiego. Cywilizacja, ktra by si po tym podniosa miaaby inne oblicze, charakter i zwyczaje.