Chopin

Polonezy Wczesne polonezy, nawizujce do popularnych wwczas w Warszawie utworw Ogiskiego, wydane zostay dopiero po mierci kompozytora (9 utworw dziecicych i modzieczych op. posth. = wydane pomiertnie). W latach dojrzaych Chopin opublikowa siedem polonezw, ktre s ju zupenie inne: bardzo dramatyczne i rozbudowane. Mazurki Chopin skomponowa 57 mazurkw, w nieznany wczeniej sposb nawizujc w nich do muzyki ludowej z Mazowsza. Nokturny Chopin napisa 21 nokturnw. S to liryczne, melodyjne miniatury. Najwczeniejsze s jeszcze do sentymentalne, pniejsze s wyrazowo coraz bardziej urozmaicone. Na ich melodi szczeglnie wpyno bel canto, gdy Chopin by wielbicielem woskiej opery, zwaszcza Belliniego. Kantylen oplata w nich kunsztowna ornamentacja. Scherza Chopin napisa w pniejszych latach 4 Scherza. Wbrew tytuowi, s one raczej powane, a nawet dramatyczne. Najpowaniejsze jest Scherzo h-moll op. 20, napisane podobno w okresie powstania listopadowego, z cytatem koldy Lulaje, Jezuniu w czci rodkowej. Ballady Mwi si, e 4 ballady Chopina: g-moll op. 23, F-dur op. 38, As-dur op. 47 (jedyna z optymistycznym zakoczeniem) i f-moll op. 52 powstay pod wraeniem lektury ballad Adama Mickiewicza, lecz nie znaleziono na to dowodw. Ewentualne pokrewiestwo z poezj Etiudy Ukoczone zostay dwa cykle etiud: op. 10 i op. 25. Zgodnie z nazw (fr. tude = studium, wiczenie) s one utworami pedagogicznymi i maj suy doskonaleniu techniki pianistycznej. Ale po raz pierwszy w historii tego gatunku nie s to nudne wiczenia, ktrymi zamczano pokolenia pocztkujcych pianistw. Kada etiuda Chopinowska to arcydzieo. Jedn z najbardziej znanych jest, zamykajca opus 10, etiuda c-moll, zwana rewolucyjn. Preludia 24 Preludia op. 28 powstay jako symboliczny hod zoony Janowi Sebastianowi Bachowi, ktrego muzyk Chopin ceni. S wyranym nawizaniem do Das Wohltemperierte Klavier, napisanym rwnie we wszystkich 24 tonacjach dur i moll. Zgodnie z zasad gatunku s krtkie (najdusze As-dur nr 17 ma 90 taktw, a najkrtsze E-dur nr 9 ma tylko 12). Harmoniczny porzdek cyklu pozwala wykonywa go w caoci, lecz sam Chopin grywa tylko po kilka miniatur). Sonaty Spord 3 sonat fortepianowych najpopularniejsza jest Sonata b-moll, ktrej trzecia cz, Marsz aobny, grywany jest dzisiaj podczas pogrzebw, w rozmaitych transkrypcjach. Koncerty Powstay dwa koncerty na fortepian i orkiestr: f-moll op. 21 z 1829 r. i e-moll op. 11 z 1830 r. oba z pierwszego okresu twrczoci, pisane jeszcze w Polsce, osadzone w formie klasycznej.

Moniuszko:
Pieni:267 Balety:3 (np. Monte Christo, Figle szatana, Na Kwaterunku ) Kantaty:5 (np.: Widma, Nijoa, Milda Operetki i opery : 20
Stanisaw Moniuszko urodzi si na terenie dzisiejszej Biaorusi, niedaleko Miska, w majtku Ubiel. May sta przyszed na wiat 5 maja 1819 roku szlacheckiej rodzinie. Jego ojciec, Czesaw Moniuszko herbu Krzywda, by ziemianinem, niegdy suy jako kapitan w armii napoleoskiej, matka, Elbieta Madarska, pochodzia z rodziny wgierskiej.

Polscy Kompozytorzy XX w.
Mieczysaw Karowicz (1876-1909) - urodzi si na Wileszczynie, ale gry na skrzypcach, fortepianie oraz harmonii uczy si w Warszawie, a kompozycj studiowa w Berlinie. Jego styl charakteryzowaa nostalgia, a nawet smutek, mimo modopolskiej bogatej instrumentacji. Pocztkowo komponowa pieni, pniej ju wycznie utwory na orkiestr. Pracowa w zarzdzie Warszawskiego Towarzystwa Muzycznego, starajc si wypromowa polsk muzyk nowoczesn w repertuarze filharmonii. Od 1907 r. mieszka w Zakopanem. Mia charakter samotnika, a jego pasj byy gry, ktre fotografowa podczas licznych wypraw. Z jednej z nich nie wrci, zasypany przez lawin. Witold Lutosawski (1913-1994) - absolwent Konserwatorium Warszawskiego. Oprcz nauki gry na fortepianie i skrzypcach oraz nauki kompozycji, studiowa te matematyk. W czasie wojny zarabia, grajc w kawiarniach w duecie z A. Panufnikiem. By wszechstronnym artyst. Oprcz muzyki powanej komponowa utwory dla radia, teatru, a nawet piosenki, w tym i dla dzieci, np. do tekstw J. Tuwima. Nowatorski styl Lutosawskiego cechuje pomysowo, a zarazem precyzja. Eksperymentowa z rnymi metodami, jak np. aleatoryzmem. Czsto wystpowa w roli dyrygenta wasnych utworw. Otrzyma wiele prestiowych nagrd pastwowych i zagranicznych. Wojciech Kilar (ur. 1932 we Lwowie) - po ukoczeniu studiw w Katowicach, jako stypendysta mia okazj uczy si w Paryu u Nadii Boulanger. W latach 50. i 60. tworzy muzyk awangardow, ale od lat 70. zacz poszukiwa inspiracji w tradycji ludowej i religijnej. Dzi jego ekspresyjne utwory znane s szerokiej publicznoci gwnie dziki ponad 100 kompozycjom do filmw takich, jak: "Ziemia obiecana" (1974), "Drakula" (1992), "Pan Tadeusz" (1999), "Pianista" (2001). Henryk Mikoaj Grecki (ur. 1933) - ucze, a nastpnie wykadowca i rektor PWSM w Katowicach. Pocztkowo wykorzystywa nowoczesne techniki komponowania, g. sonoryzm. Jego utwory wywouj wraenie uproszczonych przez stosowanie powtrze, serii, struktur symetrycznych. Stopniowo kompozytor zacz czerpa z tradycji, wprowadza cytaty i stylizacj. Pyta z 1992 r. ze skomponowan 16 lat wczeniej III Symfoni odniosa sukces midzynarodowy, trafiajc na pierwsze miejsca list przebojw.

George Friedrich Handel

Jerzy Fryderyk Haendel, czyli Jerzy Fryderyk by kompozytorem baroku. Urodzi si w Halle w Saksonii w tym samym roku co Jan Sebastian Bach, tak wic w 1685. Zainteresowanie muzyk przejawia ju jako omioletnie dziecko. Ojciec by przeciwny zapdom muzycznym syna w zwizku z tym, gdy Georg mia wybra studia, ojciec wysa go na prawo. Mody Haendel jednak nie zrezygnowa z muzyki, ksztaci si bowiem w tym zakresie pod kierunkiem Friedricha Wilhelma Zachowa. Poza tym Georg by organist. Gra na instrumentach klawiszowych, smyczkowych, a take na oboju. W roku 1703 przenis si do Hamburga, gdzie podj prac skrzypka i klawesynisty orkiestry operowej. To wanie w Hamburgu powstay: opery Almira i Nero, oraz Pasja wedug witego Jana.W roku 1706 Haendel rozpoczyna sw podr po wielu waniejszych miastach Europy. By we Woszech: w Rzymie, Neapolu, Wenecji, Florencji. Tam poznaje Corellego, Scarlattich i pod wpywem tamtejszej sztuki pisze swoje pierwsze oratoria, motety i kantaty. Oraroria:32 Oper:47