You are on page 1of 104

Wywiad miesiąca – Jacek Łukaszewski, prezes zarządu Schneider Electric Buildings Polska

10,00 zł (w tym 5% VAT) ISSN 1896-6381 INDEKS 246 972

www.automatykaB2B.pl
8/2011 (58)

AUTOMATYKA, PODZESPOŁY, APLIKACJE


TECHNIKA IRYNEK SYSTEMÓW AUTOMATYKI

ENERGETYKA
MITSUBISHI ZAOFERUJE
OPROGRAMOWANIE SCADA

www.automatykaB2B.pl

ROBOTYKA
Automatyka
na szynach
Mitsubishi Electric Automation rozsze-

Część 2 rza współpracę z  Iconics, firmą part-


nerską z  którą rozwija platformę iQ,

OPROGRAMOWANIE
i  jesienią zaoferuje jej pakiet SCADA.
Temat numeru: Sektor transportu szynowego to jeden z interesujących dla dostaw- Oprogramowanie zintegrowane zosta-
ców automatyki i energoelektroniki rynków branżowych. W pierwszej części artykułu nie z kontrolerami i oprogramowaniem
przedstawione zostały przykłady urządzeń elektroenergetycznych oraz systemów narzędziowym Mitsubishi; firmy prowa-

8/2011 (58)
sterowania i łączności stanowiących wyposażenie pojazdów trakcyjnych taboru kole- dziły będą również wspólne działania
jowego. Tematem bieżącego opracowania są rozwiązania wykorzystywane w obrębie marketingowe.
sieci trakcyjnych oraz podstacji je zasilających.
patrz str. 30‒37 DOSTAWCY AUTOMATYKI
WSPÓŁPRACUJĄ Z BRANŻĄ IT
w numerze RAPORT: CZUJNIKI
Honeywell wspólnie z SAP zaoferuje zin-
ZBLIŻENIOWE IOPTYCZNE
tegrowane narzędzia informatyczne dla

Automatyka na szynach, cz. 2


ITM Polska, czyli 100% Zwiększanie wydajności produkcji i  jej odbiorców z sektora naftowo-gazowego.
technologii jakości to jeden z  najważniejszych po- Firmy planują

NAPĘDY
dla przemysłu str. 8 wodów wdrażania systemów automa- również opraco-
tyki. Ich kluczowymi elementami są wanie rozwiązań
Kielce gościły uczestników
czujniki, które zapewniają informacje wspierających
Krajowej Konferencji o  stanie procesów, bieżących parame- decyzje bizneso-
Automatyki str. 9 trach maszyn i  pozwalają na kontrolę we w innych branżach przemysłowych.
Minimalizacja kosztów ich pracy. Przedstawiamy najważniejsze Z  kolei Schneider Electric nawiązał
POMIARY zastosowania czujników zbliżeniowych współpracę z  Cisco Systems, której ce-
utrzymania obiektu
i  optycznych, krajowy rynek dostaw- lem jest wprowadzenie do architektury
wautomatyce ców i ich klientów oraz trendy w branży, EcoStruxure produktów Cisco pozwala-
budynkowej str. 72
które powinny wpływać na jej rozwój jących na zarządzanie zużyciem energii
Czujniki zbliżeniowe ioptyczne

Ochrona przed przepięcia- w przyszłości. patrz str. 38‒68 przez urządzenia IT.
mi wobszarach zagrożo-
nych wybuchem ibezpie-
STEROWANIE

czeństwo systemów str. 69


Nakład: 10 000 egz.
Automatyka, Podzespoły, Aplikacje OD REDAKCJI
Rok 5, numer 58
Sierpień 2011 Czarne chmury nad energetyką słoneczną 6
PL ISSN 1896-6381
Cena 10,00 zł
GOSPODARKA
Redakcja magazynu Wydarzenia: ITM Polska, czyli 100% technologii dla przemysłu 8
Redaktor naczelny Wydarzenia: Kielce gościły uczestników Krajowej Konferencji
Zbigniew Piątek
Automatyki 9
tel. 22 257 84 94, faks 22 257 84 67
z.piatek@automatykaB2B.pl Wydarzenia: Za miesiąc targi Energetab 10
Wydawca Wydarzenia: EMO Hannover 2011 – targi poświęcone obróbce metalu 10
Robert Magdziak Wydarzenia: Autodesk prezentuje oprogramowanie symulacyjne
tel. 22 257 84 96
r.magdziak@automatykaB2B.pl dla przemysłu 11
Aktualności: Wiadomości zrynku polskiego izagranicznych 12
Redakcja
Monika Jaworowska, Mateusz Kosikowski,
Tomasz Daniluk WYWIAD MIESIĄCA
Współpracownicy Stadion Narodowy wWarszawie – rozmowa zJackiem Łukaszewskim,
Anna Magdziak, Agnieszka Grabowska, prezesem zarządu Schneider Electric Buildings Polska 22
Grzegorz Michałowski, Jakub Możaryn,
Aleksandra Piątek, Katarzyna Wiśniewska,
Katarzyna Gugała NEWS FLASH
DTP Nowe technologie – wybrane przez redakcję opisy nowych produktów 28
Filip Ostrowski

Adres redakcji TEMAT NUMERU


Redakcja magazynu APA Temat numeru: Automatyka na szynach, cz. 2 30
ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
Prezentacje produktów 34
Dział marketingu ireklamy
Dyrektor działu marketingu ireklamy RAPORT RYNKOWY
Katarzyna Wiśniewska Raport: Czujniki zbliżeniowe ioptyczne – technologie irynek krajowy 38
tel. 22 257 84 65
k.wisniewska@automatykaB2B.pl Prezentacje produktów 53
Menedżer magazynu Przewodnik WWW: Witryny internetowe firm związanych ztematem
Katarzyna Gugała raportu 68
tel. 22 257 84 64, faks 22 257 84 67
tel. kom. 601 131 953
k.gugala@automatykaB2B.pl TECHNIKA
Bezpieczeństwo: Ochrona przed przepięciami wobszarach
Zespół marketingu ireklamy
Bożena Krzykawska
zagrożonych wybuchem ibezpieczeństwo systemów 69
tel. 22 257 84 42 Automatyka budynkowa: Minimalizacja kosztów utrzymania
b.krzykawska@automatykaB2B.pl obiektów 72
Grzegorz Krzykawski
tel. 22 257 84 60 Sieci komunikacyjne: Konwertery sieciowe 75
g.krzykawski@automatykaB2B.pl Energetyka izasilanie: Smart Grid 76
Andrzej Tumański
IPC: Komputery przemysłowe 78
tel. 22 257 84 63
a.tumanski@automatykaB2B.pl Sterowanie: Systemy zarządzania pracą przedsiębiorstwa 80
Justyna Warpas Silniki inapędy: Rozproszone systemy sterowania silnikami 82
tel. 22 257 84 62
j.warpas@automatykaB2B.pl Aparatura nn: Oświetlenie LED 84
Strona internetowa magazynu
http://www.automatykaB2B.pl NOWE PRODUKTY
Wydawnictwo Czujniki iurządzenia pomiarowe 85
AVT-Korporacja spółka zo.o.
Kamery isystemy wizyjne 89
ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
tel. 22 257 84 99, faks 22 257 84 00 Sterowniki ikontrolery 90
Dyrektor wydawnictwa: prof. Wiesław Marciniak
Panele operatorskie ikomputery panelowe 92
Dział prenumeraty
ul. Leszczynowa 11, 03-197 Warszawa
Komputery przemysłowe ioprogramowanie 93
tel. 22 257 84 22, faks 22 257 84 67 Sieci przemysłowe 96
prenavt@avt.pl
Urządzenia isystemy pomiarowe 98
Wszystkie produkty i nazwy są wymienione Urządzenia elektryczne ielektromechaniczne 100
wyłącznie w celach identyfikacyjnych i mogą być
Silniki inapędy 101
zastrzeżonymi znakami odpowiednich właścicieli.
Redakcja nie zwraca materiałów niezamówionych
oraz zastrzega sobie prawo do adiustacji, INFORMACJE
doboru tytułów i dokonywania skrótów
w nadsyłanych materiałach. Redakcja nie ponosi Kupon prenumeraty 102
odpowiedzialności za treść reklam.
Wszelkie prawa zastrzeżone.
Indeks reklam 102

4 s ier p ień 2 0 1 1
spis treści
ITM Polska, czyli 100% technologii dla przemysłu
Niecały miesiąc po mało udanych targach Automa, wystawcy branżowi ponownie
zagościli wPoznaniu – tym razem na ITM Polska. Wimprezie, która odbywała
się od 14 do 17 czerwca, udział wzięło ponad
900 firm, których produkty irozwiązania obej-
rzało blisko 17 tys. odwiedzających targi gości.
Na wystawie miało miejsce ponad 100 premier

sierpień 2011
nowych wyrobów, acałe spotkanie
było wartościowym wydarzeniem
targowym. 8

Raport rynkowy: Czujniki zbliżeniowe ioptyczne


Temat numeru: Automatyka na szynach, cz. 2
Kielce gościły uczestników Krajowej Konferencji Automatyki
Krajowa Konferencja Automatyki to wydarzenie odbywające się co trzy lata, które
stanowi krajowe forum prezentacji wyników prac badawczych iaplikacyjnych
wdziedzinie automatyki, techniki systemów
irobotyki. Wtym roku wczerwcu odbyła się
siedemnasta edycja spotkania.

9
Stadion Narodowy wWarszawie
Przedstawiamy pierwszą część wywiadu poświęconego instalacjom irozwiąza-
niom technicznym zastosowanym na Stadionie Narodowym. Naszym rozmówcą
jest Jacek Łukaszewski, prezes zarządu Schneider Electric Buildings Polska – firma
ta dostarczyła komponenty irozwiązania wykorzystane wstadionowych syste-
mach automatyki budynkowej oraz kontroli dostępu. Wtej części wywiadu omó-
wiono nie tylko inwestycję wzakresie budowy
Stadionu Narodowego, ale też różne aspekty
działania na rynku automatyki budynkowej
wPolsce, wszczególności wobszarze zwią-
zanym zdostarczaniem rozwią-
zań zwiększających efektywność
energetyczną budynków. 22
Ochrona przed przepięciami wobszarach zagrożonych
wybuchem ibezpieczeństwo systemów
Wprzemyśle chemicznym iprzetwórczym bezpieczeństwo systemów musi być
na wysokim poziomie. Niezawodność idyspozycyjność odgrywają szczególnie
ważną rolę wciągłych procesach produkcyj-
nych. Aby zapobiec zagrożeniom ludzi, śro-
dowiska imożliwym uszkodzeniom systemów,
niezbędny jest zgodny zaktualnymi normami
projekt ochrony przed przepięciami dla obsza-
rów zagrożonych iniezagrożo-
nych wybuchem.
69
Minimalizacja kosztów utrzymania obiektu wautomatyce
budynkowej
Koncepcja Peace of Mind oznacza celowe odejście od popularnego sposobu
podejmowania decyzji inwestycyjnych określanego jako Cheap in Mind. Wtym
ostatnim podejściu nadrzędny cel stanowi zminimalizowanie kosztów budowy,
bez względu na negatywne konsekwencje
iskutki uboczne takiego postrzegania inwesty-
cji. Przedstawiamy przykład obiektu, wktórym
automatyka została wykonana została zgodnie
zową koncepcją.
72
sierpień 2011 5
od redakcji

Czarne chmury
nad energetyką
słoneczną
Fotowoltaika to w  ostatnich latach jedna z  najszybciej duży wzrost obciążeń dla budżetu, rząd szybko zmieniał po-
rozwijających się w Europie branż zielonej energetyki. Wraz litykę w zakresie dopłat, dorzucając do tego trzyletni poda-
z sektorem energetyki wiatrowej przyciąga ona również naj- tek, którym objęto energię z elektrowni słonecznych.
więcej firm z rynków automatyki i energoelektroniki, któ- Skutkiem niedawnych zmian firmy badawcze zrewidowa-
re są dostawcami komponentów – od złączy i enkoderów, ły prognozy rozwoju omawianego sektora. Globalny rynek
do gotowych systemów sterowania i przetwarzania energii. nowych instalacji fotowoltanicznych ma w tym roku skur-
Wzrost produkcji ogniw fotowoltaicznych to również jeden czyć się do około 13GW nowej mocy zainstalowanej, po
z czynników, który pozwolił na odbicie się rynku robotyki tym jak w zeszłym podwoił się do 16,5GW. Wielkość zacho-
po jej niedawnym kryzysie. Nasza branża na rozwoju ener- dzących procesów doskonale widać też w kosztach zakupu
getyki odnawialnej niewątpliwie korzysta i od kilku lat ty- ogniw i paneli fotowoltaicznych. Cena krzemu polikrysta-
puje sektor ten jako jeden z jej przyszłych motorów napę- licznego, podstawowego materiału do ich produkcji, w ostat-
dowych. Obecne zmiany w polityce energetycznej państw nich miesiącach znacznie spadła. W czerwcu jego kilogram
europejskich, które wynikają z problemów fiskalnych kra- warty był średnio 53 dolary, gdy tymczasem rok temu było
jów Starego Kontynentu, nakazują jednak zweryfikować tę to 100 dolarów rok temu, a na początku 2008 – w szczycie
tezę. Wymuszają one również odsunięcie w czasie o kolej- planów inwestycyjnych w Hiszpanii – nawet 400 dolarów!
ne kilka lat momentu, kiedy udział zielonych źródeł ener- Czy to odwrót od energetyki odnawialnej? Z pewnością
gii w porównaniu do tych klasycznych stanie się znaczący. nie. Skala zmian pokazuje jednak skutki zderzenia się aspi-
Kluczem do rozwoju energetyki słonecznej i  wiatrowej racji ekologicznych rządów z rzeczywistością ekonomiczną,
są dotacje rządowe na nowe instalacje i wyższe ceny zaku- która w Europie naznaczona jest obecnie kryzysem fiskal-
pu generowanego prądu. Dopłaty obejmować mogą zarów- nym. Na Starym Kontynencie w zeszłym roku uruchomiono
no popularne „solary” na dachach domów, jak też większe elektrownie słoneczne o mocy 13GW, co aż o połowę zwięk-
instalacje – parki wiatrowe czy elektrownie fotowoltaiczne szyło dotychczasową moc zainstalowaną w  tym obszarze.
dużej skali. Ankietowani na początku roku przedstawiciele Wiele rządów prawdopodobnie przestraszył jej zbyt szybki
firm działających na tym rynku w Polsce ocenili możliwo- rozwój, a dopłaty na inwestycje i dotacje na wyższe taryfy
ści jego przyszłego rozwoju bardzo pozytywnie, przy czym za energię okazały się być na chwilę obecną najzwyczajniej
większość z nich stwierdziła, że jedynym warunkiem jest … zbyt kosztowne. Wydaje się, że nawet niedawna niemiec-
utrzymanie dotacji. I tutaj pojawia się problem. ka „rezygnacja z atomu” nie spowoduje, że sektor zielonej
W  ostatnich miesiącach rządy wielu państw europej- energetyki ponownie wystrzeli w górę. Choć więc długofa-
skich podjęły dosyć niespodziewane i radykalne działania. lowo energetykę odnawialną typowałbym jako rynek o bar-
W maju we Włoszech zadecydowano o zmniejszeniu dopłat dzo dużym potencjale wzrostu, w najbliższych miesiącach
za energię z  instalacji fotowoltaicznych, co zdaniem tam- i  latach do tematyki tej podchodzić należy z  umiarkowa-
tejszych analityków spowodowało wstrzymanie lub anulo- nym optymizmem.
wanie części dużych projektów ze względu na niepewność Zachodzące zmiany nie są dobrą wiadomością również
inwestorów. Również w Wielkiej Brytanii od sierpnia zre- dla rynku polskiego. Wprawdzie sama fotowoltaika nie roz-
dukowane zostały dopłaty dla firm – w przypadku instala- wijała się u nas zbyt szybko, a w kraju powstawały jedynie
cji o  mocach powyżej 250kW redukcja wyniosła aż 70%, instalacje jedynie o mocach do kilkudziesięciu kilowatów,
a przepisy te mają obowiązywać przynajmniej do 2013 roku. coraz więcej firm znajdowało swoje nisze na rynku ener-
Zdaniem rządu oszczędności mają pozwolić na rozwój getyki odnawialnej. Wiele z nich działało tutaj pośrednio –
mniejszych, przydomowych instalacji, lecz więksi produ- jako dostawcy podzespołów i rozwiązań specjalizowanych.
cenci określają zmiany jako katastrofalne dla branży i skut- Aktywność ta była po części reakcją na niedawny kryzys,
kujące zatrzymaniem wielu inwestycji. w tym wstrzymanie części inwestycji w klasycznej energe-
Podobne kroki podjęte zostały w tym roku we Francji, tyce. Zgodnie z opiniami przedstawicieli firm branżowych
Hiszpanii, a nawet w Niemczech – kraju będącym liderem wiele projektów, szczególnie w obszarze przesyłu i dystry-
w wykorzystaniu energii słonecznej. W tym ostatnim od bie- bucji energii, ma być ponownie uruchomionych i powinny
żącego lata zmniejszono o około 15% dopłaty na instalacje one stymulować nasz rynek przez kolejne kilka lat. Jeżeli zaś
fotowoltaiczne – najpierw te na dachach, a obecnie naziem- chodzi o energetykę odnawialną – zagrożeniem dla jej roz-
ne. Totalna panika, tyle że jeszcze kilka miesięcy temu, miała woju miało być obcięcie dotacji. Ten pesymistyczny scena-
zaś miejsce u naszych południowych sąsiadów. Czechy były riusz właśnie się realizuje – szczęśliwie tylko w części bran-
w 2010 roku trzecim na świecie krajem pod względem przy- ży i, jak można mieć nadzieję, tymczasowo.
rostu mocy elektrowni słonecznych. Ze względu na bardzo Zbigniew Piątek

6 s ier p ień 2 0 1 1
gospodarka
WYDARZENIA

ITM Polska, czyli 100%


technologii dla przemysłu
Niecały miesiąc po mało udanych targach Automa, wystawcy branżowi
ponownie zagościli wPoznaniu – tym razem na ITM Polska. Wimprezie, która
odbywała się od 14 do 17 czerwca, udział wzięło ponad 900 firm, których
produkty irozwiązania obejrzało blisko 17 tys. odwiedzających targi gości.
Na wystawie miało miejsce ponad 100 premier nowych wyrobów, acałe
spotkanie było wartościowym wydarzeniem targowym.
Tegoroczna edycja ITM Polska ne. Zainteresowaniem cieszyło się
była szczególna z kilku powodów. Po IX Forum Inżynierskie, które odby-
pierwsze w  tym roku przypada ju- wało się pod hasłem „Inżynieria sy-
bileusz 90-lecia Międzynarodowych multaniczna sposobem na transfer
Targów Poznańskich, organizato- innowacyjnych technologii”, a  tak-
ra targów. Jednocześnie Polska ob- że konferencja „Osiągnięcia stali nie-
jęła przewodnictwo w  Radzie UE, rdzewnych w instalacjach wodnych”
przez co impreza miała w pełni mię- oraz „Właściwości eksploatacyjne
dzynarodowy charakter, a jej otwar- części maszyn i narzędzi po obróbce
cia dokonał prezydent RP. Głównym cieplnej i  cieplno-chemicznej”. Dys-
hasłem tegorocznych targów było kutowano także na temat przyszło-
„Innowacyjny tryb myślenia”, co mia- ści kolei – debata ekspertów odbyła
ło przełożenie na prezentowaną ofer- się w  ramach konwencji „Transport
tę rozwiązań. Na powierzchni oko- szynowy XXI wieku dla Polski – pla-
ło 20 tys. m2 zaprezentowano m.in. ny transportowe i kadry dla kolejnic- pokazowych. W jej ramach wystaw-
rozwiązania poprawiające efektyw- twa. Nowe spojrzenie”. Targom ITM cy zaprezentowali i umożliwili zwie-
ność produkcji oraz zaawansowane Polska po raz kolejny towarzyszyło dzającym podjęcie prób obsługi pre-
technologicznie maszyny i  urządze- Centrum Doradztwa – Innowacje dla zentowanego sprzętu spawalniczego,
nia wykorzystywane w takich sekto- Biznesu, którego ideą jest udzielanie takiego jak półautomaty spawalnicze
rach jak: spawalnictwo, metalurgia, pomocy przedsiębiorcom w  rozwią- czy wielofunkcyjne urządzenia do
plastyczna obróbka metalu, hutnic- zywaniu problemów natury techno- cięcia plazmowego.
two, lakiernictwo, transport czy bez- logicznej, związanych z prowadzoną Na szczególne wyróżnienie zasłu-
pieczeństwo. W tym roku przyznano działalnością gospodarczą. guje kolejna edycja Salonu Bezpie-
aż 24 Złote Medale MTP (otrzymali czeństwo Pracy w Przemyśle. Był to
je m.in. producenci wycinarek lasero- POKAZY PRAKTYCZNE jeden z siedmiu salonów branżowych
wych i szereg instytutów krajowych). ORAZ SALONY BRANŻOWE składających się na ITM Polska, któ-
Atutem omawianych targów jest ry organizowany jest co dwa lata
KONFERENCJE IPANELE nie tylko możliwość oglądnięcia wy- (naprzemiennie z  targami SAWO).
DYSKUSYJNE stawy, ale też praktycznego uczest- W  tegorocznej edycji udział wzięło
Prezentowana na targach ofer- nictwa w  różnych pokazach – np. 42 wystawców, którzy zaprezentowali
ta produktów rozszerzona zosta- poświęconych lakiernictwu. Podczas środki ochrony osobistej i zbiorowej,
ła o  konferencje i  panele dyskusyj- tego ostatniego można było w prak- zestawy pierwszej pomocy, zabez-
tyce dowiedzieć się, jak przygotować pieczenia przed upadkiem z  wyso-
stanowisko pracy w  lakierni oraz kości, środki utrzymania czystości,
urządzenia stosowane w obróbce po- aparaturę pomiarową, znaki bezpie-
wierzchni, jak postępować w  przy- czeństwa i szkolenia. Ekspozycji to-
padku wystąpienia wad powłoki czy warzyszyły również konferencje te-
też w jaki sposób dobierać urządze- matyczne.
nia lakiernicze do malowania cie-
kłego. Ciekawym wydarzeniem była Kolejna edycja targów ITM Polska
także VII edycja Akademii Spawania, odbędzie się w od 29 maja do
która przybrała formę warsztatów 1 czerwca 2012 roku.

8 s ier p ień 2 0 1 1
MAKING MODERN LIVING POSSIBLE

Kielce gościły
uczestników Oszczędność energii
Krajowej Konferencji z przetwornicami częstotliwości VLT®
Najwyższa jakość i sprawność.
Automatyki Najniższe zużycie energii.
Krajowa Konferencja Automatyki to Ceny energii rosną od lat. Dlatego też coraz większe jest zainteresowanie możliwościami oszczędności
energii w systemach automatyki w przemyśle, handlu i drobnej wytwórczości. W ten sposób, mimo
rosnących cen, użytkownicy korzystając z przetwornic częstotliwości VLT® mogą utrzymać koszty
wydarzenie odbywające się co trzy produkcji na takim samym poziomie a bardzo często nawet je obniżyć. Również producenci maszyn
i urządzeń zyskują dzięki przetwornicom częstotliwości VLT® przewagę wobec konkurencji konstruując
urządzenia o mniejszym zużyciu energii, a tym samym generujących niższe koszty eksploatacyjne.
lata, które stanowi krajowe forum pre-
zentacji wyników prac badawczych
i aplikacyjnych w dziedzinie auto-
matyki, techniki systemów iroboty-
ki. Wtym roku wczerwcu odbyła się
siedemnasta edycja spotkania.

20 Mln MWh
zaoszczędzonej energii rocznie na całym świecie
dzięki użyciu przetwornic częstotliwości VLT®. Taka ilość energii
stanowi ekwiwalent energii jaką wykorzystuje w ciągu roku
około 5 milionów gospodarstw domowych. Dzięki takim
oszczędnościom ograniczona jest również emisja CO2 do
atmosfery o blisko 12 milionów ton.

Intencją organizatorów wydarzenia jest integra-


cja instytucji akademickich, ośrodków badawczych
i osób związanych z przemysłem. W tegorocznej kon-
ferencji KKA’2011 uczestniczyło 115 osób, wygłoszo-
no ponad 90 referatów, przy czym ich tematyka obej-
mowała m.in. identyfikację i  optymalizację, systemy
pomiarowe, zastosowania metod sztucznej inteligen-
cji, teorię sterowania, układy regulacji, optymaliza-
cję i  sterowanie systemów oraz automatyzację i  ro-
botykę. Wygłoszono również 6 naukowych referatów
plenarnych. Obrady odbywały się w nowym gmachu
Politechniki Świętokrzyskiej w Kielcach oraz, w ostat-
nim dniu trwania konferencji, w ORW „Echo” w Ce-
dzynie. W  drugim dniu konferencji odbyło się rów-
nież otwarcie laboratorium mechatroniki, automatyki
i robotyki – Pracowni Automatyki i Robotyki w Cen-
trum Laserowych Technologii Metali oraz Pracowni
Mechatroniki w budynku B Politechniki Świętokrzy-
skiej w  Kielcach, które powstały z  funduszy Unii
Europejskiej. Patronat honorowy nad konferencją
objął prof. dr hab. inż. Stanisław Adamczak, rektor www.danfoss.pl/napedy
Politechniki Świętokrzyskiej.
Danfoss Sp. z o.o.
tel. (022) 755 0 668, e-mail: vlt_support_pl@danfoss.com
gospodarka
WYDARZENIA

Za miesiąc targi Energetab


We wrześniu ponownie warto wybrać się do Bielska-Białej, gdzie odbywały się
będą międzynarodowe targi energetyczne Energetab. Impreza, która rozpoczy-
na się 13 września, to największe wkraju inaszym regionie Europy wydarzenie
tego typu.
Prezentowane są na niej rozwiązania dla sektora ener-
getycznego, w tym pozwalające na podniesienie efektyw-
ności wytwarzania i użytkowania energii elektrycznej oraz
niezawodności w jej dostarczaniu do odbiorców. Tego-
roczna, 24. edycja targów, to ponad 600 wystawców z kil-
kunastu krajów, w tym większość wiodących na świecie
dostawców technologii dla energetyki. Zaprezentują oni
szeroką ofertę maszyn, urządzeń i konstrukcji dla branży,
nie zabraknie również – zdaniem organizatora – aparatu-
ry kontrolno-pomiarowej i sterującej oraz oprogramowa-
nia. Targom towarzyszyły będą konferencje i seminaria.
W przeddzień targów w Bielsku-Białej rozpocznie się mię-
dzynarodowa konferencja „Rozwój energetyki innowacyj- Wstęp na targi jest bezpłatny, przy czym organizato-
nej – budowanie bezpieczeństwa energetycznego miast rzy zachęcają do uprzedniej rejestracji przez Internet.
i gmin”, gdzie zaprezentowane zostaną przedsięwzięcia or- Z  kolei redakcja zaprasza do lektury przewodnika tar-
ganizacyjne oraz konkretne projekty realizacyjne dotyczą- gowego, który opublikowany zostanie tradycyjnie we
ce efektywności energetycznej i rozpowszechniania użyt- wrześniowym numerze magazynu APA oraz na portalu
kowania odnawialnych źródeł energii. www.automatykab2b.pl.

EMO Hannover 2011 – targi


poświęcone obróbce metalu
Targi EMO to międzynarodowa impreza zzakresu obróbki metalu, która odbę-
dzie się wHanowerze wterminie od 19 do 24 września. Targi są najważniejszym
spotkaniem wtej branży ipozwalają na kontakt dostawców rozwiązań zosoba-
mi odpowiedzialnymi za zakupy zsektorów rynku będących głównymi odbior-
cami obrabiarek. Na poprzednią edycję imprezy wroku 2007 przyjechało ponad
165 tys. gości, którzy oglądać mogli stoiska 2100 przedsiębiorstw z42 państw.
Podczas EMO, targów odbywających się od 1975 roku, systemy produkcyjne, narzędzia precyzyjne, techniki po-
prezentowane są innowacje z zakresu technik produkcyj- miarowe, rozwiązania automatyzujące przepływ materia-
nych stosowanych w całym łańcuchu wytwórczym – od łów, technologie CAx, technologie napędów i sterowania
obrabiarek, poprzez systemy automatyczne, do komplek- oraz osprzęt. Optymalizacja i integracja poszczególnych
sowych linii produkcyjnych. W centrum uwagi znajdą się procesów – takich jak wiercenie, cięcie, frezowanie, szli-
maszyny do obróbki skrawaniem i obróbki plastycznej, fowanie, zazębianie czy kształtowanie blach – oraz nowe
technologie służące usprawnieniu łańcucha produkcyj-
nego to również główne tematy targów.
Z  Polski na targach zaprezentuje się kilkunastu wy-
stawców, w  tym Fabryka „Wiertła Baildon”, Fabryka
Przyrządów i  Uchwytów Bison-Bial, RAFAMET, Pa-
bianicka Fabryka Narzędzi PAFANA, Poręba Fabryka
Urządzeń Mechanicznych, FAMOT Pleszew, Zakład
Wytwarzania Artykułów Ściernych Andre Abrasive,
Asco, Cutting Tools Factory FENES oraz Fanar. Wię-
cej informacji o  imprezie znaleźć można na stronie
www.emo-hannover.de.

10 s ier p ień 2 0 1 1
gospodarka
WYDARZENIA

Autodesk prezentuje oprogramowanie


symulacyjne dla przemysłu
Podczas czerwcowego spotkania z prasą przedstawi-
ciele Autodesku zaprezentowali możliwości symulacji
i prototypowania cyfrowego z wykorzystaniem produk-
tów firmy. Autodesk oferuje narzędzia umożliwiające we-
ryfikację produktów, przewidywanie ich pracy oraz opty-
malizację w  trakcie projektowania. Podczas spotkania
omówiono w szczególności trzy narzędzia:
– Autodesk Inventor – pozwala na dynamiczną symu-
lację obiektów (badanie ruchu i związanych z nim na-
prężeń), określanie wpływu liniowych naprężeń sta- (MES), obliczeniową dynamikę płynów (CFD), elektro-
tycznych i analizę modalną (przewidywanie naprężeń statykę i multifizykę. Autodesk Simulation integruje się
i ugięć), optymalizację projektu parametrycznego (ba- z  Autodesk Inventor, ułatwiając zastosowanie szcze-
danie wpływu różnych zmian parametrów projektu na gółowej analizy wydajności w procesie projektowania.
jego działanie) oraz symulację form wtryskowych (au- – Autodesk Moldflow – służy do projektowania form
tomatyzacja najważniejszych czynności procesu pro- wtryskowych; oprogramowanie zawiera narzędzia po-
jektowania form wtryskowych dla wyrobów z  two- mocne przy optymalizowaniu projektów części z two-
rzyw sztucznych). rzyw, form wtryskowych i procesu wtryskiwania. Za-
– Autodesk Simulation – umożliwia przewidywanie za- kres dostępnych analiz obejmuje przepływy tworzywa,
chowania się produktów dzięki zestawowi narzędzi do systemy zasilające, chłodzenie formy, skurcz i wypa-
symulacji mechanicznych, w tym wpływu zmęczenia czenia. Producenci mogą badać różne procesy wtry-
materiału, liniowych i nieliniowych naprężeń statycz- skowe, wybierając procesy i parametry, które zapew-
nych i dynamicznych, symulację zdarzeń mechanicznych niają żądane czasy cykli i poziom jakości.
gospodarka
AKTUALNOŚCI

WKatowicach powstanie Centrum Energa zbuduje elektrownię


Technologiczne Yamazaki Mazak wGrudziądzu
Yamazaki Mazak to japoński producent obrabiarek Władze Grudziądza oraz przedstawiciele Energi pod-
skrawających do metalu. Działalność nowego ośrodka pisali list intencyjny w sprawie budowy w tym mieście
będzie obejmować dystrybucję i  serwis produktów fir- elektrowni gazowej o mocy ponad 800MW. Zakończenie
my oraz wsparcie techniczne dla użytkowników obra- budowy instalacji, która rocznie ma wytwarzać ponad
biarek Yamazaki Mazak, w  tym organizowanie kursów 6 mln MWh zaplanowano do końca 2015 roku. Koszt in-
i szkoleń. Budynek powinien zostać oddany do użytku westycji to 3,2 mld zł.
w grudniu tego roku.

źródło: PAIiIZ

Konkurs firmy ASTOR dla studentów już Otwarcie fabryki Ikei


na półmetku Fabryka Ikei na Podlasiu została oficjalne otwarta.
Trzynasta edycja „Konkursu ASTOR na najlepszą pra- W  trakcie tej uroczystości symbolicznie uruchomio-
cę dyplomową” jest już na półmetku. Konkurs adresowa- no maszyny, które już od jesieni będą wykorzystywane
ny jest do absolwentów wyższych uczelni technicznych do produkcji ultralekkich paneli HDF Green-Light dla
i  otwiera przyszłym inżynierom możliwości zdobycia przemysłu meblarskiego. Budowa zakładu kosztowała
ciekawej pracy. Na autorów najlepszych prac czekają 140 mln euro. Docelowo do połowy 2012 roku ma w nim
również nagrody pieniężne. pracować 250 pracowników.
Studenci mogą zgłaszać swoje prace, które zostały
stworzone w oparciu o produkty z oferty firmy ASTOR,
do 30 września 2011 roku. Tematyka prac zgłaszanych 3M Poland otworzyło dwie nowe
do konkursu może być związana m.in. z systemami ste- fabryki
rowania linią produkcyjną, monitoringiem i wizualizacją Pod koniec czerwca we Wrocławiu odbyło się uroczy-
procesów przemysłowych, automatyzacją procesów pro- ste otwarcie dwóch fabryk 3M Poland produkujących
dukcyjnych lub stanowiskami zrobotyzowanymi. Jury, wyroby na potrzeby przemysłu kosmicznego i lotnicze-
oceniając prace, zwraca szczególną uwagę na innowacyj- go oraz motoryzacyjnego. Budowa zakładów wpisuje się
ność, poziom technicznego wykonania oraz możliwość w strategię firmy zakładającą stworzenie Europejskiego
wdrożenia w praktyce. Centrum Produkcyjnego w naszym kraju. 3M obchodzi
Patronem medialnym konkursu jest m.in. ma-
gazyn APA. Regulamin oraz szczegółowe informa-
cje o  konkursie znajdują się na stronie internetowej:
www.konkurs.astor.com.pl.

Introl 4 Tech wgrupie


kapitałowej Introl
Do grupy kapitałowej Introl
dołączyła kolejna, już czternasta
spółka. Introl 4 Tech, która powstała na bazie zlikwi-
dowanego przedsiębiorstwa Elektromontaż-3 Katowice, Zakłady produkcyjne 3M we Wrocławiu
prowadzi działalność w zakresie projektowania i budowy
instalacji do uzdatniania wody pitnej i technologicznej, w tym roku jubileusz 20-lecia działalności w Polsce i ma
neutralizacji ścieków, gospodarki osadowej i oczyszcza- obecnie 8  zakładów produkcyjnych, z  czego 6 znajdu-
nia powietrza oraz doradztwa w kwestiach ochrony śro- je się we Wrocławiu. W nowych fabrykach zatrudnienie
dowiska i energetyki. znajdzie ponad 100 osób.

12 s ier p ień 2 0 1 1
gospodarka
AKTUALNOŚCI

Prognoza dla rynku fotoogniw zintegrowanych


zbudynkiem
Oprócz fotoogniw w wykonaniu tradycyjnym na rynku są też dostępne
ogniwa fotowoltaiczne typu BIPV (Building Integrated Photovoltaics), które
można zamontować w zastępstwie na przykład elewacji lub pokrycia dachu
budynku oraz typu BAPV (Bu-
ilding Applied Photovoltaics),
które przytwierdza się bezpo-
średnio do powierzchni bu-
dowli. Według Pike Research
globalny rynek instalacji tego
typu będzie w kolejnych latach
bardzo szybko rósł, osiągając
wartość 4 mld dol. lub na-
źródło: Centrotec
wet 5,8 mld dol. w 2016 roku
w porównaniu do 744 mln dol.
w roku minionym. Tempo tego wzrostu zależeć będzie przede wszystkim od
czynników kluczowych dla rentowności takiej inwestycji, czyli sprawności
fotoogniw i ich ceny. Istotna będzie też poprawa ich estetyki, w tym zwięk-
szenie dostępności modułów fotowoltaicznych w różnych kształtach i wzo-
rach, co w przypadku instalacji BIPV i BAPV jest często kryterium równie
ważnym co cena. Zdaniem analityków w najbliższych latach ogniwa w ta-
kim wykonaniu będą popularne głównie w  Unii Europejskiej, zwłaszcza
w  Niemczech i we Francji, dopiero po 2016 rozpowszechniając się w  Azji
i Ameryce Północnej.

Eaton Electric udostępnił SBC SwitchBoard


Configurator 1.0
Ze strony internetowej firmy Eaton
Electric można pobrać program SBC
SwitchBoard Configurator 1.0 wspoma-
gający dobór i wycenę rozdzielnic elek-
trycznych oferowanych przez tego pro-
ducenta (m.in. obudów modułowych,
rozdzielnic płaskich do 160A, rozdziel-
nic Profi+ do 630A, rozdzielnic XVTL
do 2500A oraz obudów uniwersalnych CS). Aplikacja dostępna jest na razie
w wersji beta. Wkrótce zostanie udostępniona wersja ostateczna, w której
zostaną uwzględnione uwagi użytkowników pierwszego wydania programu.

Mitsubishi Electric iAdroit Technologies zwiększają


współpracę
Mitsubishi Electric Europe B.V. pogłębia współpracę z Adroit Technologies,
jednym z partnerów e-F@ctory, poprzez nabycie 14,9% jej udziałów. Firma
Adroit dostarcza oprogramowanie przemysłowe czasu rzeczywistego i jest
autorem rozwiązania MAPS (Mitsubishi Adroit Process Suite). Jest to na-
rzędzie do automatyzacji całego cyklu
życia produktu, przydatne m.in. w fa-
zie projektowania i integracji projek-
tu. Zwiększa ono także integralność
rozwiązań dostarczanych w  określo-
nej konfiguracji oraz umożliwia klien-
tom rozbudowywanie i  konserwację
różnych rozwiązań automatyki.
gospodarka
AKTUALNOŚCI

Operator Systems otworzył biuro ABB zbudowało stację elektroenerge-


wPolsce tyczną wBiałce Tatrzańskiej
Operator Systems, Z udziałem władz lokalnych, przedstawicieli wykonaw-
dostawca systemów ców i inwestora oddano do użytku nową inwestycję firmy
MES, otworzył w Kra- Enion S.A. – stację elektroenergetyczną 110/15kV w Biał-
kowie swoje przed- ce Tatrzańskiej, której wykonawcą jest firma ABB. Stacja
stawicielstwo. Fir- znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie kompleksu nar-
ma planuje dzięki ciarskiego Kotelnica Białczańska, a jej uruchomienie wraz
temu zdobyć w  na- z przebudową linii napowietrznej 110kV wpłynie na po-
szym kraju nowych prawę parametrów napięciowych oraz ciągłość zasilania
klientów, jak rów-
nież rozbudować sieć
partnerską. Country
managerem został Robert Kubalski, który wcześniej
pracował w Provertis, Apriso i Logica.

Expom rozszerzył ofertę


Expom, producent metalowych części, zespołów
i  urządzeń dla przemysłu energetycznego, okrętowego, odbiorców na tym terenie. Stacja zawiera napowietrz-
wydobywczego i budowlanego, poszerzył ofertę o usłu- ną rozdzielnię 110kV, wnętrzową rozdzielnicę 15kV oraz
gi inżynierskie i  prace badawczo-rozwojowe w  zakre- dwa napowietrzne stanowiska transformatorów mocy
110/15kV. Transformatory posadowiono na betonowych
misach zdolnych do awaryjnego przejęcia całości oleju,
co zabezpiecza środowisko naturalne przed ewentual-
nym skażeniem. Łączne nakłady poniesione przez Enion
na budowę obiektu wyniosły około 9,5 mln zł.

Mitsubishi Electric
wdrożyło ISO 14001:2004
Polski oddział Mitsubishi Electric
sie obliczeń wytrzymałościowych przy użyciu metody Europe B.V. otrzymał certyfikat po-
elementów skończonych (MES). Było to możliwe dzię- twierdzający spełnienie wymagań nor-
ki zakupowi i wdrożeniu stacji roboczej Dell z oprogra- my Systemu Zarządzania Środowiskiem ISO 14001:2004.
mowaniem Creo Elements/Pro (dawniej Pro/Engineer, W  procesie grupowej certyfikacji uczestniczyły rów-
Pro/Mechanica). nież: MEU Corporate Office w Londynie oraz oddziały
w Hiszpanii, Portugalii, Włoszech oraz Niemczech. Jed-
nostką certyfikującą była fundacja Det Norske Veritas.
Wpaździerniku Forum Służb Utrzymania
Ruchu
W dniach od 11 do 13 października odbędzie się do- G-Trend – nowa
roczne V Forum Służb Utrzymania Ruchu. Jest to miej- marka komponentów
sce spotkań dyrektorów, kierowników i ekspertów zwią- automatyki przemysłowej
zanych z  utrzymaniem ruchu i  produkcją. Jak co roku FEN, poznański dystrybutor urządzeń IT, dołączył do
formuła będzie miała charakter masterclass, czyli będzie swojej oferty produkty z  zakresu automatyki przemy-
to spotkanie „praktycy dla praktyków”. Uczestnicy fo- słowej marki G-Trend. Składają się na nie: serwery sie-
rum otrzymają rzetelną i praktyczną wiedzę ekspertów, ciowe portów szeregowych i  USB, adaptery z  USB na
możliwe będzie zwiedzenie zakładu produkcyjnego oraz RS/232/422/485, karty wieloportowe oraz przemysłowe
udział w dyskusjach panelowych z prelegentami i inny- huby USB. Cechą szczególną urządzeń jest ich zabezpie-
mi uczestnikami. Dodatkową wartością konferencji będą czenie przeciwprzepięciowe ESD 15kV. Więcej informa-
dwa wieczory integracyjne. cji na stronie www.fen.pl.
Szczegółowe informacje można uzyskać na stronie
internetowej www.movida.com.pl oraz pod numerem
22 696 74 82 lub 22 875 86 33. Magazyn Automatyka,
Podzespoły, Aplikacje jest patronem medialnym Forum.

14 s ier p ień 2 0 1 1
gospodarka
AKTUALNOŚCI

Nagroda dla firmy


Watt
Watt, producent ko-
lektorów słonecznych z  Sosnowca, otrzymał Nagrodę
Gospodarczą Prezydenta RP. Wyróżnienie przyznano
firmie w kategorii „Zielona Gospodarka”. Oprócz Watt
nagrody otrzymały też przedsiębiorstwa Solaris Bus
& Coach, Novol i grupa Fakro.

Energa Kogeneracja buduje instalację


współspalania biomasy
Energa Kogeneracja zawarła z Ecoenergią umowę na
wykonanie instalacji współspalania biomasy w  dwóch
istniejących kotłach parowych w elektrociepłowni w El-
blągu. W  ramach tego projektu każdy z  nich zostanie
wyposażony w  cztery palniki o  wysokiej koncentracji.

Wykonawca zamontuje też pneumatyczny system po-


dawania biomasy, który będzie wspólny dla obu kotłów.
Uruchomienie instalacji zaplanowano na koniec tego
roku, natomiast do pełnej eksploatacji zostanie ona od-
dana w lutym 2012. Zastosowanie biomasy jako paliwa
dodatkowego w procesie produkcji energii elektrycznej
w tym zakładzie pozwoli ograniczyć emisję CO2 o około
107 tys. t/rok, tlenków siarki o 500 t/rok oraz odpadów
paleniskowych o 4000 t/rok.

Nowe zezwolenia wSSE Starachowice


Firmy Promatik, Envo oraz Loxley otrzymały pozwo-
lenie na prowadzenie działalności gospodarczej w Spe-
cjalnej Strefie Ekonomicznej Starachowice. Pierwsza
z nich będzie produkować maszyny oraz oferować usłu-
gi m.in. dla przemysłu samochodowego, AGD i chemicz-
nego. Envo z  kolei zamierza produkować konstrukcje
stalowe, metalowe i kotły C.O, a także świadczyć usługi
obróbki mechanicznej, plastycznej i chemicznej metali.
Loxley natomiast chce produkować w SSE m.in. drzwi,
ościeżnice i progi oraz oferować usługi obróbki mecha-
nicznej. Firmy poniosą w tym celu nakłady inwestycyjne
w wysokości 1,1 mln zł (Promatik), 13,1 mln zł (Envo)
i 1,3 mln zł (Loxley).

sie rp ie ń 2 0 1 1 15
gospodarka
AKTUALNOŚCI

Nowe zamówienia Tele-Foniki


Na zlecenie Global Energy Services kra-
kowska Tele-Fonika Kable dostarczy system
kablowy 110kV dla farm wiatrowych Żuro-
min, zlokalizowanych w  pobliżu miejsco-
wości Zielona w  województwie mazowiec-
kim. Będzie to łącznie ponad 12,6km kabla
XRUHKXS 1x185RC/50 na 110kV oraz
osprzęt kablowy firmy Pfisterer. Tele-Foni-
ka wygrała też ostatnio przetarg na dostawę
elektroenergetycznych kabli i przewodów o wartości ponad 31 mln zł dla
Polskiej Grupy Energetycznej Dystrybucja. Umowę zawarto na rok.

Wmieleckiej SSE powstanie zakład Ocynkownia


Podkarpacie
Na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej Euro-Park Mielec w podstrefie
Ostrów powstanie zakład firmy Ocynkownia Podkarpacie. Profil jego dzia-
łalności będzie obejmować nakładanie powłok cynkowych na elementy sta-
lowe, obróbkę metali oraz produkcję metalowych elementów stolarki bu-
dowlanej. Koszt tej inwestycji to około 21 mln zł.

Nowe zlecenie Energoaparatury


Katowicka Energoaparatura zrealizuje na Górnym Śląsku dwa projek-
ty na zlecenie Vattenfall Distribution Poland. W  ramach pierwszego zo-
stanie wymieniona izola-
cja na liniach 110kV relacji
Halemba-Chudów, Anioł-
ki-Szczygłowice i  Halem-
ba-Aniołki, drugie zlecenie
będzie natomiast obejmo-
wać wymianę transforma-
torów wysokiego napięcia
w  stacji elektroenergetycz-
nej Moszczenica. Łącz-
na wartość zamówień to
1,645 mln zł. Termin ich re-
alizacji wyznaczono na li-
źródło: Gunes Elektrik
stopad tego roku.

ABB dostarczy podmorski kabel elektryczny


Na zlecenie EMAS AMC, spółki zależnej holdingu Ezra Holdings
Limited wykonującego instalacje podmorskie na potrzeby przemysłu
naftowego, ABB dostarczy 55 kilome-
trów trójżyłowego, podwodnego kabla
52kV ze zintegrowanym światłowodem.
Za jego pośrednictwem przesyłana bę-
dzie energia elektryczna z pól naftowych
Sleipner do platformy wydobywczej ropy
i gazu Statoil na polu Gudrun na Morzu
Północnym, u  wybrzeży Norwegii. Ka-
bel zostanie zainstalowany w  trzecim
kwartale 2013 roku. Koszt zamówienia
to około 20 mln dol.
Kolejna inwestycja
LG Chem wTSSE
Firma LG Chem zamierza na terenie podstrefy
Wrocław Kobierzyce Tarnobrzeskiej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej Euro-Park Wisłosan wybudować halę
produkcyjną z laboratorium. Będą tu wytwarzane zmo-
dyfikowane tworzywa sztuczne (PBT, ABS, SAN, MBS
i  PMMA) wykorzystywane do produkcji części samo-
chodowych, części laptopów, telefonów komórkowych
i  przewodów teletechnicznych. Koszt inwestycji to po-
nad 36 mln zł.

Kolejna elektrownia wodna Enei


Enea oddała do użytku nową elektrownię wodną
o mocy 330kW zlokalizowaną w Obornikach Wielko-
polskich na rzece Wełna. Instalacja, w której zamonto-
wano dwa hydrozespoły typu RTK 1200 Kaplan, rocznie
będzie produkować 1440 MWh energii, co wystarczy

Elektrownia Wodna Dobrzyca, jeden z21 obiektów tego


typu należących do Enei

do zasilenia 480 gospodarstw domowych. Elektrow-


nia, której budowa rozpoczęła się w czerwcu 2009 roku,
jest 21. obiektem tego typu należącym do Enei. Oprócz
tego firma energię ze źródeł odnawialnych pozysku-
je też z biogazowni w Liszkowie oraz farmy wiatrowej
w Darżynie.

Ethernet Powerlink Standardization


Group podsumowuje zeszły rok na rynku
Ethernet Powerlink jest jednym z najczęściej wybiera-
nych protokołów Ethernetu przemysłowego w przypad-
ku aplikacji, gdzie konieczne jest stosowanie szybkich,
zsynchronizowanych ze sobą napędów. W  2010 roku,
według przedstawicieli EPSG, uruchomiono ponad 100
tys. osi napędowych w systemach sterowania z interfej-
sami sieci Powerlink. Jedną z najbardziej złożonych ma-
szyn jest ta pracująca w  przemyśle farmaceutycznym
i wykorzystująca ponad 500 osi napędowych. Omawia-
ny protokół cechuje się otwartą licencją; produkty z nim
zgodne dostarcza m.in. firma B&R.
Endress+Hauser podsumował 2010 rok
na rynku
Koncern Endress+Hauser
w  2010 roku odnotował
sprzedaż netto o  wartości
1,31 mld euro, czyli o oko-
ło 19,8% większą niż rok
wcześniej, a także dwukrot-
nie większą wartość zysku
operacyjnego (187,4 mln
euro) oraz dochodu netto
(126,6 mln euro). Wzrosło
też zatrudnienie (o  175 do Klaus Endress,
Endress+Hauser CEO
liczby 8594 pracowników),
a na nakłady na badania i rozwój Endress+Hauser prze-
znaczył w sumie 96,4 mln euro.

Sprzedaż netto firmy wlatach 2006–2010

Pozytywna jest również prognoza na 2011. Spodzie-


wany wzrost sprzedaży może przekroczyć 8%, a na inwe-
stycje firma zamierza przeznaczyć 88 mln euro. W pla-
nach jest też stworzenie ponad 600 nowych miejsc pracy
na całym świecie.

B&R iMaplesoft współpracują


Wymienione firmy nawiązały współpracę, której efek-
tem mają być produkty obu firm wspierające symula-
cję obiektu na sprzęcie
(tzw. hardware-in-the-
-loop). Maplesoft jest
dostawcą oprogramo-
wania do modelowania
fizycznego – MapleSim,
natomiast Automation
Studio – narzędzia pro-
gramistycznego firmy
B&R – pozwala na pro-
ste przeniesienie modelu fizycznego zaprojektowanego
w  MapleSim do sterownika B&R. Zapewnia to możli-
wość symulacja obiektu na sprzęcie (hardware-in-the-lo-
op), co pozwala na odwzorowanie zachowania maszyny
w czasie rzeczywistym, w całkowicie bezpiecznych wa-
runkach testowych. Bliska współpraca pomiędzy dwie-
ma firmami ma zapewnić optymalną integrację wymie-
nionego oprogramowania w Automation Studio.
gospodarka
AKTUALNOŚCI

Prognoza dla rynku technologii smart grid


Według BCC Research wartość globalnego rynku technologii smart grid
wzrośnie z około 23,6 mld dol. w 2011 roku do 33,4 mld dol. w 2016, śred-
nio o 6,9% rocznie. Najszybciej, bo średnio o 87,2% co roku będzie rosnąć
obecnie najmniejszy segment tego rynku obejmujący rozwiązania do mo-
dernizacji linii przesyłowych. W 2016 będzie
on wart 389 mln dol., czyli aż o  372,1 mln
dol. więcej niż w 2011. Przybędzie też inwesty-
cji w produkty do generacji i magazynowania
energii – rynek ten w latach 2011‒2016 wzro-
śnie z 18,1 mld dol. do 29,2 mld dol. (średnio
o  9,2% rocznie) oraz w  segment technologii
pomiarowych i  systemów sterowania. War-
tość tego ostatniego zwiększy się z 2,7 mld dol.
obecnie do 3,1 mld dol. w 2016 roku (średnio
o 3% rocznie). Spadek nakładów jest progno-
zowany jedynie w  przypadku rynku techno- Wartość rynku technologii
logii komunikacyjnych, który w  tym okresie smart grid wlatach
zmaleje z 2,8 mld dol. do 741,6 mln dol. (śred- 2011–2016 będzie rosła
nio o 23,6% rocznie). średnio o6,9% rocznie

Modbus Organization wWireless Cooperation Team


Modbus Organization zajmująca się rozwojem
i rozpowszechnianiem protokołu Modbus dołączy-
ła do organizacji propagujących standardy Fieldbus
Foundation, Profibus oraz HART Communication
Foundation zrzeszonych w  Wireless Cooperation
Team (WTC). W ramach WTC wymienione sto-
warzyszenia będą wspólnie przygotowywać nowy
standard dla bramek bezprzewodowych. Ma być
on oparty na specyfikacjach WirelessHART oraz
ISA SP 100.11a i zapewniać pełną kompatybilność
ze standardami komunikacji przewodowej człon-
ków Wireless Cooperation Team.

Energoinstal otworzył Centrum Innowacyjnych


Technologii Laserowych
Energoinstal specjalizujący się
w produkcji i montażu kotłów oraz
urządzeń dla energetyki uruchomił
w Porębie koło Zawiercia Centrum
Innowacyjnych Technologii Lasero-
wych (CITL). W  zakładzie tym la-
ser będzie wykorzystywany na skalę
przemysłową do spawania części ci-

śnieniowych kotłów energetycz-


nych, co jest rozwiązaniem uni-
katowym w skali świata. Oprócz
tego częścią CITL jest też akre-
dytowane laboratorium badań
nieniszczących i  niszczących.
Wartość tej inwestycji to blisko
32 mln zł.
gospodarka
AKTUALNOŚCI

Politechnika Krakowska podpisała umowę zCERN


Politechnika Krakowska zawar-
ła porozumienie z  CERN. Umowa
ta podsumowuje dotychczasową, już
ponad dwudziestoletnią współpracę
obu ośrodków, a  jednocześnie zakła-
da jej rozszerzenie. Obejmować ono
będzie wsparcie naukowe fizyków, in-
żynierów i techników uczelni w zakre-
sie eksploatacji i  przyszłych uspraw-
nień Wielkiego Zderzacza Hadronów
oraz dla prac badawczo-rozwojowych
przy innych projektach realizowanych
źródło: CERN
w CERN.

Westa Isic zadebiutowała na GPW


Westa Isic, ukraiński producent
akumulatorów samochodowych
i  przemysłowych, zadebiutowała
na Warszawskiej Giełdzie Papierów
Wartościowych. Cena akcji spółki
w pierwszym dniu notowań wzro-
sła do 12 zł, czyli o 2% w stosun-
ku do ceny emisyjnej. Dochód po-
zyskany z  emisji akcji Westa Isic
przeznaczy na rozwój produkcji.

RS uruchomił wtyczkę ułatwiającą


wyszukiwanie produktów
RS Components, katalogowy dystrybutor podzespołów
elektronicznych, uruchomił RS Partsfindera – darmowe na-
rzędzie, które zapewnia bezpośredni dostęp z przeglądarki internetowej do
bazy danych RS z ponad 500 tysiącami produktów. Użytkownik podświetla
słowo kluczowe, numer artykułu lub numer części producenta, a następnie
klika prawym przyciskiem myszy, aby uzyskać dostęp do katalogu RS. Pro-
gram umożliwia porównanie cen, sprawdzenie dostępności czy zapoznanie
się ze specyfikacją komponentu. Narzędzie przewidziane jest dla inżynierów
i klientów z Europy, w Polsce można je pobrać ze strony www.rspoland.com.

Flowair wdroży Streamsoft Prestiż


Firma Flowair, producent nagrzewnic wodnych, kurtyn i  kurtyno-na-
grzewnic oraz wentylatorów dachowych, z Gdyni wdroży system klasy ERP
Streamsoft Prestiż. Jego najważniejsze cechy to m.in. duży zestaw funkcji
modułu zarządzania produkcją, możliwość meldowania na bieżąco czyn-
ności wykonywanych w trakcie pro-
cesu montażu, kontrola stanów ma-
gazynowych oraz udostępnienie
klientom możliwości zamawiania
towarów i podglądu stanu magazy-
nu z poziomu przeglądarki interne-
towej. Wdrożenie systemu przepro-
wadzi partner Streamsoft – firma
MDK SOFT.
wywiad

Stadion Narodowy wWarszawie


– rozmowa zJackiem Łukaszewskim,
prezesem zarządu Schneider Electric
Buildings Polska
Rozwiązania automatyki budynkowej,
systemy niskonapięciowe isieci teletransmisyjne
Przedstawiamy pierwszą część wywiadu poświęconego instalacjom irozwiązaniom
technicznym zastosowanym na Stadionie Narodowym. Tematyka ta omówiona została
zdwóch perspektyw. Pierwszym rozmówcą jest Jacek Łukaszewski – prezes zarządu
Schneider Electric Buildings Polska. Firma ta dostarczyła komponenty irozwiązania
wykorzystane wstadionowych systemach automatyki budynkowej oraz kontroli dostę-
pu. Wtej części wywiadu omówiono nie tylko inwestycję wzakresie budowy Stadionu
Narodowego, ale też różne aspekty działania na rynku automatyki budynkowej wPol-
sce, wszczególności wobszarze związanym zdostarczaniem rozwiązań zwiększających
efektywność energetyczną budynków. Drugą zwypowiadających się osób jest Andrzej
Kozyra zfirmy Alpine Bau – kierownik robót teletechnicznych iBMS prowadzonych
na stadionie. Przedstawia on szczegółowe informacje techniczne dotyczące instalacji
niskonapięciowych wykonanych na obiekcie, wtym systemu automatyki budynkowej
oraz szkieletowej sieci teletransmisyjnej. Tę część rozmowy opublikujemy wjednym
zkolejnych numerów magazynu – wmomencie publikacji pierwszej części wywiadu nie
było to możliwe ze względu na brak autoryzacji wypowiedzi przez firmę Alpine Bau.

22 s ier p ień 2 0 1 1
Jacek Łukaszewski

Stadion Narodowy w Warszawie


to obiekt niepodobny do typowych Wiele obiektów wPolsce jest również prowadzonych
stadionów budowanych w Polsce i in- wsposób „minimalizacji narzekań użytkowników”. Przykładowo
nych krajach. Wykorzystano w nim włącza się instalację klimatyzacji wtrybie całodobowym
rozbudowane systemy automatyki przez cały tydzień, tak aby warunki klimatyczne się nie
i  wiele złożonych instalacji elek- zmieniały. Jest to jednak niepotrzebny wydatek, gdyż można
trycznych, pod względem których ją zoptymalizować tak, aby zapewniała użytkownikom
jest on jednym z największych tego komfort tylko podczas ich obecności wobiekcie
typu obiektów w Europie. W zakresie
systemów automatyki budynkowej
i kontroli dostępu bazuje się tutaj na ma specjalizująca się w  zarządzaniu Oprócz tych trzech firm działających
produktach i rozwiązaniach Schneider energią, działająca w ponad 100 kra- na rynku produktów i usług automa-
Electric. Zanim omówimy szczegóły jach. Oferujemy zintegrowane roz- tyki budynkowej, do naszego portfo-
tej inwestycji, porozmawiajmy o dzia- wiązania w  wielu segmentach ryn- lio w 2007 roku doszła jeszcze firma
łalności firmy na rynku automatyki ku. Zajmujemy wiodącą pozycję Pelco – światowy lider w zakresie mo-
budynkowej oraz o  rozwiązaniach m.in. w  energetyce i  rozwiązaniach nitoringu wizyjnego. Obecnie pion
zwiększających efektywność energe- dla infrastruktury, sterowaniu proce- budynków, czyli Schneider Electric
tyczną budynków. Schneider Electric, sami przemysłowymi, centrach obli- Buildings Business, jest jednym z pię-
chociaż jest obecnie jednym z głów- czeniowych i  sieciach. Automatyka ciu głównych obszarów działalności
nych dostawców w branży automatyki budynków, systemy BMS (Buildings firmy. Odpowiadamy za systemy ste-
budynkowej, jeszcze dziesięć lat temu Management Systems) oraz systemy rowania i automatyki w budynkach,
działał na tym rynku w zdecydowanie bezpieczeństwa budynków są stosun- rozwiązania bezpieczeństwa oraz re-
mniejszym zakresie. Jaka była ewolu- kowo nowym obszarem działalno- prezentujemy całą firmę Schneider
cja firmy? ści Schneider Electric. W 2003 roku Electric na rynku budownictwa. To
Rzeczywiście dekadę temu byliśmy przejęta została skandynawska firma ostatnie oznacza, iż jesteśmy w  sta-
nieco inną firmą i przez ten czas sil- TAC, która specjalizowała się w  au- nie zaoferować kompleksowe roz-
nie rozbudowaliśmy ofertę automa- tomatyce budynkowej i  obecna była wiązania dla budynków nie tylko
tyki budynkowej – na tyle znaczą- w  Polsce od początków lat 90. ze- w zakresie automatyki i bezpieczeń-
co, że zostaliśmy dostawcą tego typu szłego wieku. Rok później Schneider stwa, ale również dystrybucji ener-
systemów w większości polskich sta- Electric przejął Andover Controls, gii elektrycznej, osprzętu, sterowania
dionów budowanych na Mistrzostwa a  w  2005 i  2006 roku, etapami, In- oświetleniem i  wielu innych syste-
Europy w  Piłce Nożnej Euro 2012. vensys Building Systems, która w Pol- mów i  produktów będących w  ofer-
Schneider Electric to globalna fir- sce działała pod marką Satchwell. cie Schneider Electric.

sie rp ie ń 2 0 1 1 23
wywiad
Wyróżniłbym tutaj kilka elemen-
tów. Podstawowym jest odpowied-
nie opomiarowanie – aby móc od-
powiednio zarządzać budynkiem,
musimy najpierw wiedzieć, co się
w nim dzieje. Wykonanie tego typu
systemów jest najtańsze na eta-
pie budowy obiektu, przez co naj-
lepiej jest uwzględnić je już w  pro-
jekcie budynku. Drugim elementem
jest wyposażenie obiektu w  insta-
lacje, które są energooszczędne
lub pozwalają kontrolować zuży-
cie energii. Mogą to być przykłado-
wo układy płynnej regulacji prędko-
ści obrotowej silników stosowanych
w urządzeniach HVAC. Trzecim ele-
mentem jest zapewnienie integracji
WPolsce budowane są 4 główne stadiony oraz 2 zapasowe, wykorzystywanych w  budynku sys-
przy czym aż do 5 ztych obiektów dostarczamy systemy temów. Pozwala to używać pew-
automatyki budynkowej lub inne rozwiązania. Uważam to za ne ich elementy – np. pomiarowe –
doskonały rezultat, biorąc pod uwagę, że jeszcze 10 lat temu przez różne systemy znajdujące się
na rynku automatyki budynkowej byliśmy prawie nieobecni w  obiekcie oraz optymalizować ich
pracę. Wymienione przeze mnie ele-
menty wyposażenia zapewniają je-
Czy posiadanie kompleksowej ofer- sca, a zespół obsługi technicznej bu- dynie możliwość oszczędzania ener-
ty było konieczne, aby zaoferować dynku musi korzystać z  kilku-, cza- gii. Wymierne oszczędności uzyska
klientom rozwiązania zwiększające sami nawet kilkunastu różnych się, dopiero odpowiednio nadzoru-
efektywność energetyczną budynków? narzędzi do zarządzania pracą sys- jąc i  eksploatując budynek tak, aby
Zdecydowanie tak. Efektywność temów i  ich utrzymania. Gdy chce- w  pełni wykorzystywać możliwości
energetyczna, w  tym dotycząca bu- my zoptymalizować budynek funk- zainstalowanych systemów i  urzą-
dynków, to bardzo istotny element cjonalnie, np. pod względem zużycia dzeń. Z mojego doświadczenia wy-
naszej strategii rozwojowej. Aby móc energii, sytuacja taka jak powyższa nika, iż wiele obiektów w Polsce jest
zmniejszać zużycie energii, koniecz- jest bardzo kłopotliwa. Każdy z pro- eksploatowanych w  sposób energe-
ne jest jednak holistyczne podejście jektantów branżowych i  wykonaw- tycznie nieefektywny. Przykłado-
do tego zagadnienia. Przy tradycyj- ców projektuje i  tworzy instalacje wo włącza się instalację klimaty-
ny sposobie projektowania i realiza- według swoich standardów i  jeżeli zacji w  trybie całodobowym przez
cji budynków występują bardzo sil- je optymalizuje, to tylko w  ramach cały tydzień, ponieważ jest to najła-
nie podziały branżowe. Przykładowo własnego zakresu prac. Najczęściej twiejszy sposób uniknięcia narzekań
branża instalacji elektrycznych odpo- nikt z  nich nie zajmuje się całością użytkowników. Obsługa techniczna
wiada za systemy dystrybucji energii zużycia energii, gdyż nikt za nią nie nie ma też często wiedzy i chęci, aby
i  oświetlenie. Branża instalacji me- odpowiada. Uważam, iż bardzo szyb- głębiej ingerować w  instalacje bu-
chanicznych i  sanitarnych zwykle ko rośnie jednak świadomość samych dynkowe. Oszczędzanie energii jest
odpowiada za ogrzewanie, klimaty- inwestorów – firmy chcą oszczędzać procesem ciągłym wymagającym ak-
zację i automatykę. Systemy monito- energię, gdyż jest to opłacalne oraz tywnej i świadomej kontroli wszyst-
ringu technicznego oraz systemy bez- uzasadnione ekologicznie. Schneider kich instalacji korzystających z me-
pieczeństwa najczęściej są w  branży Electric poprzez swój bardzo szeroki diów oraz szybkiego reagowania na
tzw. instalacji niskoprądowych. Je- zakres usług, rozwiązań i produktów zmiany. Dodam, że jako Schneider
żeli już dostarczane przez poszcze- jest w  stanie zaoferować komplek- Electric zaczynamy oferować usługę
gólne branże rozwiązania są integro- sową optymalizację zużycia energii ciągłego monitoringu zużycia ener-
wane, to zazwyczaj odbywa się to na przekrojowo dla wszystkich instala- gii w  obiektach i  doradztwa w  za-
poziomie komputerowego systemu cji i branż w budynku. kresie efektywnej energetycznie eks-
nadzoru, który pozwala na spójne ploatacji obiektu. Przykładowo, gdy
nadzorowanie pracy instalacji tech- Co składa się na rozwiązania w budynku dzieje się cokolwiek, co
nicznych w  budynku. Bardzo często zwiększające efektywność energe- zmniejsza jego efektywność energe-
jednak integracja taka nie ma miej- tyczną? tyczną, możemy to wykryć, obser-

24 s ier p ień 2 0 1 1
Jacek Łukaszewski

wując zmiany w stosunku do profilu


Stadion Narodowy – ciekawostki związane
energetycznego budynku i  odpo-
zobiektem
wiednio zareagować lub przekazać
informację klientowi. – Całkowita powierzchnia pomieszczeń stadionu to ponad 200 tys. m2,
wtym: około 10 tys. m2 biur, 4 tys. m2 sklepów ikiosków gastrono-
Jaka jest obecnie świadomość in- micznych oraz wiele innych obiektów. Znajdują się one na 9 poziomach
westorów i użytkowników w zakresie (plus dwa poziomy garaży), które skomunikowane są ze sobą poprzez
korzyści wynikających ze zwiększa- 39 wind, 19 klatek schodowych iszereg schodów ruchomych.
– Kubatura całego stadionu to milion metrów sześciennych, natomiast
nia efektywności energetycznej bu-
powierzchnia dachu – około 5 ha. Trybuny mieszczą do 55 tys. osób,
dynków? Jakie są możliwe korzyści
awprzypadku imprez artystycznych liczba ta może być zwiększona do
związane z  wdrażaniem tego typu
ponad 73 tysięcy. Część miejsc to tzw. miejsca premium; na stadionie
rozwiązań?
znajdują się też liczne loże VIP.
Świadomość klientów rośnie, na
– Dla przedstawicieli mediów przewidziano 900 stanowisk, które wyposa-
co duży wpływ mają zwiększające się
żone są winfrastrukturę teletransmisyjną HD zbezpośrednim połącze-
koszty użytkowania budynków. Wy-
niem do zewnętrznego parkingu dla wozów transmisyjnych.
nikają one przede wszystkim z wyż-
– Obiekt zawiera 4 restauracje (wtym jedną półotwartą), szereg kiosków
szych cen energii elektrycznej oraz gastronomicznych i prawie tysiąc toalet. Wszystkie one są, podobnie
rosnących kosztów pracy obsługi jak biura, fitness club oraz sale konferencyjne, odpowiednio opomiaro-
technicznej obiektów. Połączenie kil- wane izarządzane zwykorzystaniem systemu automatyki budynkowej.
ku wymienionych wcześniej elemen- – W centrum stadionu znajduje się wisząca na linach iglica, na które
tów – właściwego projektu systemu, umieszczone są 4 zewnętrzne ekrany LED opowierzchni 6 × 9 metrów
wyposażenia technicznego i  odpo- każdy. Ekrany dostarczone zostały przez firmę Optarget iwyposażone
wiedniej eksploatacji obiektu – daje są wautonomiczny system gaszenia gazem wrazie pożaru oraz mogą
tymczasem efekt w  postaci wymier- być zdalnie opuszczane na murawę stadionu. Iglica stanowi również
nych korzyści energetycznych. Je- filar nośny rozsuwanego dachu.
żeli dany budynek wyposażony jest – Stadion jest jedną zkluczowych inwestycji związanych zMistrzostwami
w nowoczesne instalacje, to w ciem- Europy wPiłce Nożnej, które zostaną rozegrane w2012 roku. Spełnia
no możemy zagwarantować, że zu- on najwyższe wymagania UEFA dla stadionów kategorii Elite ijedno-
życie energii zmniejszone zostanie cześnie jest obiektem wielofunkcyjnym, gdzie oprócz meczów piłkar-
o  5 do 10% tylko dzięki optymali- skich oraz koncertów odbywać się mogą różne festyny iinne imprezy.
zacji pracy instalacji i  zachowaniu
odpowiedniej dyscypliny w  obsłu-
dze obiektu. Modernizacje instalacji tów omawianą tematyką jest obecnie Jak wdrażane są oferowane przez
pod kątem efektywności energetycz- bardzo duże. Było tak nawet w okre- Schneider Electric produkty i rozwią-
nej wraz z systemami kompleksowe- sie niedawnej dekoniunktury na ryn- zania? Jakie inwestycje obsługujecie?
go monitoringu i  sterowania mogą ku – wiele firm szukało oszczędności Schneider Electric może być za-
skutkować oszczędnościami nawet i chętnie rozmawiało z nami o efek- równo wykonawcą kompleksowych
ponad 30%! Zainteresowanie klien- tywności energetycznej. instalacji „pod klucz”, jak i  dostaw-
cą produktów. Jeśli chodzi o  pion
budynków, to realizacją rozwiązań
opartych o  nasze produkty zajmują
się w  Polsce integratorzy systemów,
których określamy mianem part-
nerów. W  naszym kraju działa po-
nad 60 firm partnerskich – zlokali-
zowanych w różnych częściach kraju
i specjalizujących się w różnych ryn-
kach. Schneider Electric Buildings
ma w Polsce bardzo silny dział tech-
niczny oraz projektowy, dzięki czemu
możemy skutecznie wspierać naszych
partnerów oraz inwestorów – często
uczestniczyć w  procesach projekto-
wych już od bardzo wczesnych ich
etapów. Ma to szczególnie miejsce
w  przypadku instalacji efektywnych

sie rp ie ń 2 0 1 1 25
wywiad
energetycznie, które trzeba projek-
tować, uwzględniając bardzo różne
czynniki. Gdy inwestor planuje bu-
dowę energooszczędnego budynku
i  tworzy zespół techniczny – wtedy
chętnie jesteśmy jego częścią. Następ-
nie, jako jedna ze specjalistycznych
firm technicznych, możemy wziąć
odpowiedzialność za element lub ca-
łość instalacji technicznych, ewentu-
alnie też doradzamy projektantom
pracującym na rzecz inwestora. Jeżeli
chodzi o obsługiwane przez nas inwe-
stycje – interesują nas systemy zarzą-
dzania energią, automatyki i bezpie-
czeństwa instalowane w  obiektach
publicznych i  komercyjnych. Mamy
rozwiązania dla obiektów biurowych,
różnego rodzaju budynków użytecz- Niewiele firm branżowych działa równolegle wsektorach
ności publicznej, w tym: szpitali, lot- automatyki przemysłowej ibudynkowej. Chociaż pod
nisk, dworców, stadionów, uczelni, względem technologicznym stosowane tam rozwiązania
ale również sklepów i  centrów han- są często bardzo podobne, filozofia działania na rynku
dlowych, hoteli, budynków magazy- iprowadzenia inwestycji są bardzo różne. Firmy, którym
nowych i innych. udało się zaistnieć wobydwu branżach, najczęściej mają dwa
oddzielne działy obsługujące wymienione sektory rynku
Porozmawiajmy o inwestycji zwią-
zanej ze Stadionem Narodowym.
Jak wyglądał proces projektowania również bazuje na naszych rozwią- inwestora, którym jest Narodowe
i  wdrażania systemów automatyki zaniach. Muszę przyznać, że istnieją Centrum Sportu. W  zakresie insta-
budynkowej? w  naszym kraju nawet większe sys- lacji technicznych komunikowali-
Stadion Narodowy będzie jedną temy wykorzystujące rozwiązania śmy się m.in. z projektującą Stadion
z  największych instalacji w  Polsce, Schneider Electric, ale żaden z  nich Narodowy firmą JSK Architekci.
która zostanie zrealizowana w opar- nie był realizowany w  tak krótkim W  przypadku tak dużych inwesty-
ciu o nasze systemy. Instalowany tam czasie jako jeden projekt. cji i  rozległych przestrzennie obiek-
system automatyki TAC Vista zawie- Nasze zaangażowanie w  tytuło- tów projektanci wybierają urządze-
ra ponad 30 tys. fizycznych punktów wym projekcie rozpoczęło się bardzo nia, które nie tylko spełnią stawiane
i dodatkowo integruje się z wieloma wcześnie – jeszcze przed przetargiem przed nimi zadania, ale też oferowa-
innymi instalacjami. Kontrola dostę- na generalnego wykonawcę współ- ne są przez producentów zapewniają-
pu obejmująca ponad tysiąc drzwi pracowaliśmy z działem technicznym cych odpowiednie, lokalnie dostępne
wsparcie techniczne. Jako ewentu-
alny dostawca systemu już na etapie
jego projektowania, który wstępnie
prowadzony był w Niemczech, zasu-
gerowaliśmy wiele rozwiązań, które
były korzystniejsze i bardziej przysta-
jące do warunków lokalnych.
Naszym partnerem w  przypad-
ku omawianej inwestycji jest firma
Qumak-Sekom. Przez cały okres re-
alizacji staramy się zapewnić part-
nerowi wsparcie technicznie oraz
pomagamy optymalizować zastoso-
wane rozwiązania. To ostatnie jest
o tyle ważne, że systemy instalowane
na stadionie są bardzo duże, a w ta-
kim przypadku zawsze należy liczyć

26 s ier p ień 2 0 1 1
Jacek Łukaszewski

się z tym, że przekroczymy o granicę


możliwości pracy jakiegoś podsyste-
mu czy instalacji. Z tych powodów na
etapie projektowania zaangażowali-
śmy do pomocy również nasz korpo-
racyjny dział R&D (Badań i Rozwo-
ju), który między innymi doradził,
jaka powinna być optymalna archi-
tektura systemu.

Jakie były powody wyboru


Schneider Electric Buildings jako
dostawcy produktów dla Stadionu
Narodowego? Czy Euro 2012 jest dla
firm dużym impulsem rozwojowym?
Mamy szeroką ofertę m.in. w  za-
kresie urządzeń automatyki i  bez-
pieczeństwa dla budynków, co
w  zdecydowanej większo- Jacek Łukaszewski
ści przypadków pozwala nam Fot. 1
na zaoferowanie kompletnych
rozwiązań. Oczywiście niektóre firmy Schneider Electric działa w różnych ułatwieniem jest w  tym przypad-
konkurencyjne obecne na rynku rów- branżach, w szczególności w sektorze ku natomiast fakt, że wiele instala-
nież mają dosyć szeroką ofertę i do- automatyki budynkowej i przemysło- cji – np. przetwarzania powietrza,
bre rozwiązania techniczne. W przy- wej. Jakie są różnice w obsłudze wy- wody, dystrybucji energii, itd. – jest
padku Stadionu Narodowego oprócz mienionych rynków? dosyć powtarzalnych i  wykonywa-
samych produktów zaoferowaliśmy Moim zdaniem, w  branży auto- ne są one w różnych budynkach po-
też dużą wartość dodaną w  postaci matyki przemysłowej klienci mają dobnie.
wsparcia projektowego oraz przeka- zazwyczaj zdecydowanie bardziej Pomimo że Schneider Electric
zanej wiedzy i doświadczenia, szcze- sprecyzowane oczekiwania wzglę- obecny jest w  branży automatyki
gólnie w pierwszych etapach procesu dem dostawców systemów, niż ma przemysłowej oraz budynkowej, bar-
projektowego. Dzięki temu wskaź- to miejsce na rynku automatyki bu- dzo mało firm partnerskich z  nami
nik oferowanej wartości w stosunku dynkowej. W  zakładach produk- współpracujących działa na oby-
do ceny był bardzo wysoki, co praw- cyjnych pracują zazwyczaj tech- dwu rynkach. Chociaż pod wzglę-
dopodobnie zadecydowało o  wybo- nolodzy, którzy odpowiadają za dem technologicznym stosowane
rze Schneider Electric jako dostawcy. przebieg procesów, oraz automaty- rozwiązania są często podobne, filo-
Ważnym elementem była tutaj rów- cy zajmujący się instalacjami czy zofia działania na rynku i prowadze-
nież bliska współpraca z  partnerem maszynami. Wdrożenia systemów nia inwestycji są bardzo różne. Z tych
oraz silne lokalne wsparcie. automatyki i  sterowania wykony- powodów większości dostawców jest
Mistrzostwa Europy w  Piłce wane są więc w konsultacji z tymi również bardzo trudno przechodzić
Nożnej Euro 2012 są z pewnością dla osobami, przez co wymagania ze pomiędzy tymi branżami. Firmy,
firm z  naszej branży dużym impul- strony klientów są zazwyczaj jasno którym się to udało, mają najczęściej
sem rozwojowym. Dzięki nim po- sprecyzowane. dwa różne działy do obsługi wymie-
wstaje i  modernizowana jest infra- W  przypadku instalacji budyn- nionych sektorów rynku.
struktura sportowa oraz inne obiekty kowych sytuacja jest zupełnie inna
– np. lotniska i dworce kolejowe. My – istnieje inwestor, jest też firma bu- Dziękuję za rozmowę.
również na tym korzystamy – w Pol- dująca obiekt, ale w czasie budowy Rozmawiał Zbigniew Piątek
sce budowane są 4 główne stadio- bardzo często nie ma jego użytkow-
ny oraz 2 zapasowe, przy czym aż do ników, nie istnieje operator budyn- Wywiady oraz publikowane zdjęcia
pięciu z  tych obiektów dostarczamy ku ani przyszły dział techniczny. wykonane zostały w  ostatniej fazie
systemy automatyki budynkowej lub Z  tych powodów dostawca auto- budowy Stadionu Narodowego, jesz-
inne rozwiązania. Uważam to za do- matyki musi mieć na tyle duże do- cze przed jego oddaniem do użytku.
skonały rezultat, biorąc pod uwagę, świadczenie, aby przewidzieć pew- Właścicielem publikowanych zdjęć
że jeszcze 10 lat temu na rynku au- ne przyszłe wymogi użytkowników jest konsorcjum budujące Stadion
tomatyki budynkowej byliśmy pra- i to, co dziać się może podczas użyt- Narodowy lub/i  Narodowe Centrum
wie nieobecni. kowania danego budynku. Pewnym Sportu.

sie rp ie ń 2 0 1 1 27
news flash

poleca: nowe produkty


Grzejniki obudów XPMC do ochrony przed zamarzaniem ikondensacją
pary wodnej
Grzejniki do obudów serii XPMC pro- być stosowane w strefach zagrożonych
dukowane przez firmę Chromalox za- wybuchem. Uzyskały certyfikat CSA
pewniają ochronę przed zamarzaniem (Class I, Div. 1 & 2, Groups B, C, D). Są
i kondensacją pary wodnej wewnątrz dostarczane w wersjach o długości 150
urządzeń. Charakteryzują się małymi wy- i300mm zasilanych napięciem od 120 do
miarami pozwalającymi na zastosowa- 480V, zawierających sam moduł grzejny
nia w komputerach panelowych, ana- lub moduł grzejny zjednym lub zdwoma
lizatorach gazów, obudowach pomp radiatorami. Opcjonalnie mogą być wy-
i modułach sterowania silnikami. Mogą posażone wprogramowalny termostat.

http://www.chromalox.com

System do diagnostyki pracy elektrowni wiatrowych


SKF WindCon to system monitorujący pracę elek-
trowni wiatrowych, który umożliwia personelowi ob-
sługi farmy wiatrowej kontrolę pracy urządzeń oraz ob-
niżanie kosztów ich nadzoru. Może być zamontowany
na turbinach różnych typów oraz rozmiarów ipozwa-
la wsposób ciągły monitorować pracę poszczególnych
ich elementów, wskazując, jakie działania serwisowe
lub naprawcze powinny zostać podjęte. Korzystając
zczujników drgań zamontowanych na łożyskach wału
głównego turbiny, elementach układu przeniesienia
napędu, przekładni igeneratora oraz dzięki dostępo-
wi do układu sterowania turbiny, system zbiera, anali-
zuje iprzetwarza różne dane dotyczące pracy siłowni
wiatrowej. Oprócz wczesnego wykrywania nieprawid-
łowości pracy, daje on również możliwość określenia rów. SKF WindCon otrzymał certyfikat Germanischer
przyczyn awarii na podstawie analizy danych zpomia- Lloyd oraz akceptację Allianz Versicherungs.

SKF Polska, tel. 22549 47 21, krzysztof.kowalczyk@skf.com, http://www.skf.pl

Złącza Han-Gigabit 10 Gb/s do zastosowań wkolejnictwie


Moduły Han-Gigabit dla systemu złączy przemysło-
wych Han-Modular umożliwiają transmisję sygnałów
zmaksymalną szybkością 10 Gb/s. Pod względem me-
chanicznym są wpełni kompatybilne ze złączami rodzi-
ny Han Quintax, zapewniając niezbędną wytrzymałość
do zastosowań wpojazdach szynowych. Są modułami
wpełni ekranowanymi, spełniającymi wymogi norm Cat
5, Cat 6 iCat 7. Umożliwiają montaż przewodów ple-
cionych oprzekroju od 0,08 do 0,5mm2 ikabli ośred-
nicy od 5 do 12mm. Zawierają 8 gniazd zagniatanych
(4 pary sygnałowe) z oddzielnym ekranowaniem dla
każdej pary przewodów.

Harting, tel. 71 352 81 71, http://www.harting.pl

28 s ier p ień 2 0 1 1
news flash
Przekładniki prądowe zotwieranym rdzeniem na przewód
Astat oferuje przekładniki z otwieranym rdzeniem, ny jest opcjonalnie wwyjście
które stosowane mogą być do montażu na istniejących napięciowe 0–333 mV. Prąd
instalacjach. Elementy cechują się kompaktowymi wy- znamionowy dla modelu
miarami, przekładnią pozwalającą na montaż wtrud- KBR 18 wynosi 50...250A,
no dostępnych miejscach imożliwością montażu jedną adla KBR 32 – 100...600A.
ręką. W wersjach standardowych dostępne są prze- Przekładniki mają klasy dokładności 3 oraz 1. Ich wy-
wody 2 × 0,75mm² o długości 2,5m (dłuższe na za- konane jest zgodne ze standardami DIN EN60044-1
mówienie). Wykorzystywany przetwornik wyposażo- iVDE 0414.

Astat, tel. 61 848 88 71, http://www.astat.com.pl/energetyka/przekladniki-nn

Zawór pneumatyczny aktywowany ciepłem otemperaturach progowych


57°, 66°C i74°C w przypadku konwencjonalnych elementów plastiko-
Firechek FC-4 to zawór pneumatyczny ak- wych burn-through.
tywowany ciepłem, którego zadaniem jest Firechek FC-4 jest w100% niezawodny,
odcięcie dopływu powietrza do instalacji ponieważ efekt pamięciowy jest cechą
w razie wystąpienia pożaru. Zawiera ele- samoistną stopu. Występuje wwersjach
ment aktywujący wykonany ze specjalnego różniących się temperaturą progową:
stopu zpamięcią kształtu, który po osiągnięciu od- 57°, 66°C i 74°C oraz rodzajem złącza:
powiedniej temperatury odkształca się, blokując prze- 1/4-18 NPT i 1/4-19 ISO. Może pracować
pływ powietrza przez zawór. Ponieważ aktywacja na- pod maksymalnym ciśnieniem 126 psi. Czas zadziała-
stępuje wskutek wysokiej temperatury, anie obecności nia nie przekracza 25s przy szybkości wzrostu tempe-
płomienia, jest przeprowadzana znacznie szybciej niż ratury 30 °F/min.

http://assuredautomation.com

Stabilny, precyzyjny czujnik pH/temperatury zzewnętrznym tytanowym


pierścieniem masy
Yokogawa wprowadza do sprzedaży nowy czujnik w dwóch wersjach różniących się dopuszczalnym za-
pH i temperatury o oznaczeniu SC25V, wyposażony kresem temperatur: standardowej –10...+80°C iwyso-
w zewnętrzny tytanowy pierścień masy. Jest to czuj- kotemperaturowej +15...+130°C. Wobu przypadkach
nik wyróżniający się dużą dokładnością pomiaru ista- zakres pomiarowy wynosi od 0 do 14 pH, amaksymal-
bilnością oraz krótkim czasem odpowiedzi, wyposa- ne ciśnienie pracy to 10 barów. Specjalne odporne che-
żony w złącze VP. Występuje micznie szkło zapewnia długi czas bezawaryjnej pracy
waplikacjach alkalicznych. Czujnik temperatury PT1000
zamknięty wewnątrz przestrzeni pomiarowej pH za-
pewnia precyzyjną kompensację temperatury. Tytano-
wy pierścień masy odużej powierzchni zmniejsza ryzy-
ko zanieczyszczeń.

http://www.yokogawa.com/eu

Przemysłowy pendrive ostopniu ochrony IP68/69K izakresie temperatur


pracy –40...+85°C
Przemysłowy pendrive firmy niu ochrony IP68/69K (nawet po
Fischer Connectors został opra- rozłączeniu), zapewniającej od-
cowany do zastosowań w eks- porność na zanurzenie w wodzie
tremalnych warunkach środo- do głębokości 120m. Wytrzymuje
wiskowych. Obecnie występuje temperatury otoczenia z zakresu
w wersji o pojemności 4GB (ozn. od –40°C do +85°C oraz wibracje
FD USB2-004 UP01L08 M004 do 15g (10...2000Hz). Niezawod-
BK1). Jest produkowany wszczel- ność złącza producent określa na
nej aluminiowej obudowie ostop- 10 tys. cykli.

http://www.fischerconnectors.com

sie rp ie ń 2 0 1 1 29
temat numeru

Automatyka
na szynach
Część 2
Wpierwszej części artykułu przedstawione zostały przykłady urządzeń
elektroenergetycznych oraz systemów sterowania iłączności stanowią-
cych wyposażenie pojazdów trakcyjnych taboru kolejowego. Tematem
bieżącego opracowania są rozwiązania wykorzystywane wobrębie sieci
trakcyjnych oraz podstacji je zasilających.
Sieć trakcyjną dzieli się na dwie w  dostawach energii elektrycznej nie zdalne z centralnej dyspozytorni.
części: sieć jezdną napowietrzną oraz lub spadków napięcia sieć trakcyjna W pierwszym z przypadków można
sieć powrotną. Na część napowietrz- jest zasilana dwustronnie – tzn. każ- sterować odłącznikami rozlokowany-
ną składają się konstrukcje wsporcze, dy odcinek sieci jezdnej jest zasila- mi na określonym terenie. W  przy-
na których zawieszone są przewody ny oddzielnym kablem z dwóch róż- padku sterowania zdalnego zasięg te-
jezdne przewodzące prąd przekazy- nych podstacji. rytorialny oraz liczba odłączników,
wany dalej za pośrednictwem panto- którymi można zarządzać, są znacz-
grafu do pojazdu trakcyjnego. Część STEROWANIE ODŁĄCZNIKAMI nie większe.
powrotną sieci trakcyjnej stanowią SIECI TRAKCYJNEJ Przykładem systemu sterowania
szyny. Są one połączone kablem po- Zarządzanie siecią trakcyjną po- odłącznikami sieci trakcyjnej jest
wrotnym z podstacją. Sieć trakcyjna lega przede wszystkim na sterowa- KSO-CZAT oferowany przez łódzką
jest dzielona na odcinki, które można niu odłącznikami, które dzielą ją na firmę Elester-PKP. Za jego pośred-
wyłączać – na przykład w razie awarii odcinki (odłączniki sekcyjne) lub nictwem można lokalnie lub zdal-
lub w czasie konserwacji – bez zakłó- załączają/odłączają zasilanie do/ nie zarządzać odłącznikami wypo-
cania ruchu pojazdów przemieszcza- od poszczególnych części trakcji sażonymi w  napędy typu ONS lub
jących się po sąsiednich torach. (odłączniki kabla zasilacza). Wyróż- NTS z transformatorami separacyj-
Trakcja zasilana jest przez zasilacz nia się sterowanie lokalne – wówczas nymi lub bez nich. Komunikacja
w postaci linii kablowej doprowadza- napędem odłącznika steruje się „na zdalna może być realizowana przy
jącej energię elektryczną z podstacji miejscu”, korzystając z przełączników użyciu telegrafii wielokrotnej, mo-
trakcyjnej, czyli stacji elektroenerge- w szafie sterowniczej znajdującej się demu światłowodowego, kablowe-
tycznej zasilanej z  systemu elektro- na przykład na posterunku ruchu lub go lub radiowego. W  zależności od
energetycznego. Na wypadek przerw na podstacji trakcyjnej, oraz sterowa- typu system umożliwia sterowanie

30 s ier p ień 2 0 1 1
automatyka na szynach

System sterowania podstacją trakcyjną firmy Elester PKP zbudowany woparciu osterowniki CZAT 3000plus Rys. 1

od maksymalnie 6 do maksymalnie dzany sygnał analogowy


22 odłączników. z  napędu odłączników,
Głównym elementem systemu który informuje o  ich
KSO-CZAT jest szafa sterownicza stanie (załączeniu, odłą-
(fot. 1). W jej przedniej części znaj- czeniu lub awarii). Na tej
dują się zabezpieczenia elektryczne podstawie sterownik np.
(np. wyłącznik wraz ze wskaźnikiem blokuje możliwość stero-
optycznym sygnalizującym załączone wania odłącznikiem, je-
zasilanie) oraz panel do sterowania żeli jest on uszkodzony,
lokalnego, w  tylnej zaś m.in. listwy lub wykorzystując sygna-
zaciskowe do podłączenia zasilania. lizację świetlną, wska-
Wewnątrz oprócz urządzeń do ko- zuje operatorowi, który
Trakcyjny jednobiegunowy
munikacji zdalnej zainstalowany jest odłącznik należy odłączyć/ odłącznik typu ONT 3,6/3150 Rys. 2
główny sterownik mikroprocesoro- załączyć. Sterownik nad- oferowany przez firmę ZPRE
wy. Za pośrednictwem modułu po- zoruje też pracę trans- „Jedlicze” wstanie otwarcia umożliwia
miarowego jest do niego doprowa- formatora dostarczające- uzyskanie bezpiecznej przerwy izolacyjnej
go napięcie do sterowania
odłącznikami oraz wykrywa przej- nej linii przesyłowej z  sieci publicz-
ście w tryb sterowania lokalnego po nej pierwszym elementem podstacji
otwarciu drzwi szafy. jest rozdzielnia energetyczna śred-
niego napięcia. Następnie znajdu-
PODSTACJA TRAKCYJNA je się tzw. zespół prostownikowy sta-
Rolą podstacji trakcyjnej jest prze- nowiący połączenie transformatora
tworzenie prądu z  publicznej sie- i prostownika, który przetwarza prąd
ci energetycznej na prąd o  parame- przemienny na stały. Ostatnim głów-
trach wymaganych do zasilania sieci nym komponentem podstacji jest
trakcyjnej (dla PKP jest to prąd stały tzw. rozdzielnia trakcyjna, za pośred-
3kV). Przeważnie podstacje zasilane nictwem której prąd jest dostarczany
są z dwóch niezależnych linii, z któ- do zasilacza sieci trakcyjnej.
rych jedna jest rezerwowa. Część energii z sieci publicznej jest
Wyposażenie podstacji stanowią wykorzystywana na miejscu do zasi-
urządzenia do rozdziału i  przetwa- lania podstacji, w  tym na przykład
źródło: Siemens rzania energii. Od strony energetycz- urządzeń pomocniczych, instalacji

sie rp ie ń 2 0 1 1 31
temat numeru
dane z  czujników pomiarowych np.
temperatury i wilgotności rozmiesz-
czonych w  obiekcie. Częścią wypo-
sażenia podstacji jest też szafa ste-
rownicza zdalnego sterowania oraz
urządzenia umożliwiające nawiąza-
nie łączności z centralą.
Przykładem systemu sterowania
podstacją trakcyjną zorganizowane-
go w  taki sposób jest system fir-
Tyrystorowy ogranicznik przepięć typu TOP-3 firmy Kolen Rys. 3 my Elester PKP wykorzystujący
sterowniki CZAT 3000plus połą-
oświetleniowej, wentylacji oraz kom- na bieżąco analizują informacje o pa- czone magistralą CAN. Jest on prze-
ponentów systemu sterowania, a tak- rametrach pracy kluczowych urzą- znaczony do nadzorowania pracy sta-
że akumulatorów niezbędnych do dzeń, w tym wyniki pomiarów, stan cji trakcyjnych 600V – 3kV. Schemat
podtrzymania pracy systemu auto- wskaźników sygnalizujących awarie, ideowy systemu przedstawiono na
matyki podstacji w przypadku zani- dane o położeniu łączników oraz in- rysunku 1.
ku zasilania. W tej tzw. części potrzeb formacje z  systemów alarmowych –
własnych znajdują się transformato- np. instalacji pożarowej. Dane te, jak APARATY ŁĄCZENIOWE,
ry zasilane bezpośrednio z rozdziel- również informacje o operacjach wy- ZABEZPIECZAJĄCE,
ni średniego napięcia, które następ- konywanych przez dyspozytorów, są SYGNALIZACYJNE
nie obniżają stosownie do potrzeb. archiwizowane, co w przypadku wy- Oprócz urządzeń elektrycznych
Ponieważ stacje trakcyjne zaliczane stąpienia awarii ułatwia analizę jej w  lokomotywach, w  przypadku sie-
są do odbiorników energii elektrycz- przyczyn. Do najważniejszych kom- ci trakcyjnej i podstacji wykorzysty-
nej, które wprowadzają do sieci ener- ponentów centrum sterowania nale- wanych jest również wiele różnego
getycznej zakłócenia, koniecznie na- żą zatem urządzenia do komunikacji typu aparatów elektrycznych. Pełnią
leży je też wyposażać w komponenty z obiektami sterowanymi, urządzenia one różne funkcje, w tym łączeniowe,
takie jak filtry aktywne oraz układy do przechowywania danych oraz ter- zabezpieczające oraz sygnalizacyjne.
kompensacji mocy biernej. minale dyspozytorskie. Oprócz tego używanych jest szereg
Na podstacji w  każdym z  jej klu- rozmaitych regulatorów i  urządzeń
STEROWANIE PODSTACJAMI czowych segmentów instaluje się ste- pomiarowych.
TRAKCYJNYMI rownik odpowiadający za działa- Aparaty łączeniowe i zabezpiecza-
Większość podstacji trakcyjnych nie danego systemu lub urządzenia. jące to m.in. różnego typu odłączniki,
jest bezobsługowa i  sterowana zdal- Przykładem jest układ w  rozdzielni styczniki, wyłączniki i  bezpieczniki.
nie z dyspozytorni, której pracownicy średniego napięcia, który monitoruje Przykładowo styczniki umożliwia-
zasilanie, by w razie awarii natych- ją łączenie i  wyłączanie prądów ro-
miast załączyć źródło rezerwowe. boczych (fot. 2), natomiast wyłącz-
Sterowniki monitorujące pracę ze- niki (na kolei stosuje się głównie
społu prostowników oraz zasila- tzw. wyłączniki szybkie) wyłącza-
cza trakcyjnego kontrolują przede ją prądy przeciążeniowe i  zwarcio-
wszystkim parametry elektrycz- we. Odłączniki służą natomiast do
ne, co w  razie zwarcia lub prze- tworzenia przerw izolacyjnych w ob-
ciążenia pozwala uruchomić od- wodach elektrycznych. W  transpor-
powiednie zabezpieczenia. Z kolei cie szynowym wykorzystuje się je za-
sterownik w  części potrzeb wła- równo w  podstacjach trakcyjnych,
snych nadzoruje pracę różnych w  sieci trakcyjnej (do wydzielania
systemów, w  tym ogrzewania, poszczególnych części lub do odłą-
wentylacji, instalacji pożarowej czania zasilania przewodów jezd-
i antywłamaniowej oraz analizuje nych), jak i w pojazdach trakcyjnych

Tabela 1. Dane kontaktowe do firm wymienionych wtekście


tel. 42 253 46 00,
Elester-PKP
biuro@elester-pkp.com.pl, www.elester-pkp.com.pl
tel. 13437 53 00,
ZPRE „Jedlicze”
zpre@zpre-jedlicze.com.pl, www.zpre-jedlicze.com.pl
Szafa sterownicza
Fot. 1 Kolen tel. 22 762 84 44, info@kolen.pl, www.kolen.pl
systemu KSO-CZAT
Impol-1 tel. 22 886 56 02, zak@impol-1.pl, www.impol-1.pl

32 s ier p ień 2 0 1 1
automatyka na szynach

Fot. 2 Elektromagnetyczny
stycznik CT1130 firmy
Schaltbau wykorzystywany wobwo-
dach zasilanych bezpośrednio ztrak-
cji kolejowej 3kV. Dostępny wofercie
warszawskiej firmy Impol-1

Marcin Kokoszka (np. odłącznik silników trakcyjnych,


Elester-PKP
odłącznik pantografu). Przykładem
aparatu tego typu jest przedstawiony
Jakie są trendy na rynku automatyki kolejowej? na rysunku 2 trakcyjny jednobiegu-
Od kilku lat zaobserwować można wzrost inwestycji nowy odłącznik typu ONT 3,6/3150
winfrastrukturę kolejową. Modernizowane są nie tylko oferowany przez firmę ZPRE „Jedli-
same szlaki kolejowe wraz zsiecią trakcyjną, ale rów- cze”. Składa się on z  podstawy sta-
nież całe zaplecze energetyczne, systemy sterowania łej, podstawy ruchomej, izolatorów,
energetyką, sterowania ruchem, ogrzewania rozjazdów szyn prądowych i  zestyków prądo-
oraz pozostałe systemy energetyki nietrakcyjnej. Zuwagi na bezpieczeń- wych. Otwieranie i  zamykanie apa-
stwo pasażerów, jak i potrzebę utrzymania ciągłości ruchu kolejowego ratu odbywa się poprzez obrót pod-
wkażdych warunkach inwestorzy nie szukają tu półśrodków czy uprosz- stawy ruchomej względem podstawy
czeń. Część stosowanych urządzeń czy systemów to rozwiązania świato- stałej za pomocą dźwigni sprzężonej
wych liderów, ale są również polskie spółki, które proponują rozwiązania z cięgnem rurowym.
zapewniające określony poziom niezawodności ibezpieczeństwa. Mogę
W  zakresie zabezpieczeń wyko-
wskazać tu spółkę Elester-PKP, której urządzenia stały się standardem, po
rzystuje się bezpieczniki oraz na
które sięgają zarządcy infrastruktury kolejowej.
przykład ograniczniki przepięć.
Czy na rynku jest miejsce dla nowych firm? Przykładem aparatu drugiego typu
Jak wkażdej branży czy sektorze mogą pojawić się firmy, które znajdą jest tyrystorowy ogranicznik prze-
miejsce dla siebie, odkrywając nowe potrzeby klientów. Wbranży kolejo- pięć typu TOP-3 firmy Kolen. Jest
wej jest to również możliwe, lecz trzeba zwrócić uwagę na kilka zagrożeń. on przeznaczony do pracy w obwo-
Jednym znich jest konkurencja ze strony dużych koncernów, które czę- dach prądu stałego podstacji trak-
sto kompleksowo realizują całe inwestycje. Dodatkowo dochodzi tu mało cyjnej, gdzie jest instalowany rów-
przewidywalna koniunktura, uzależniona od woli izaangażowania poli- nolegle do dławika katodowego (rys.
tycznego. Patrząc zperspektywy czasu, zaobserwować można, że okre- 3). W tej konfiguracji jego zadaniem
sów osłabienia poziomu inwestycji wtej branży jest znacznie więcej, niż
jest ograniczanie przepięć na dławi-
wskazywałaby na to koniunktura w całej gospodarce. Warto jeszcze zasy-
ku oraz na wyjściu zespołu prostow-
gnalizować, że wszystkie urządzenia isystemy stosowane na kolei muszą
nikowego wywołanych procesami
mieć odpowiednie badania idopuszczenia, które często są dość skompli-
łączeniowymi, a także ograniczanie
kowane, kosztowne iczasochłonne.
energii łuku wydzielanej w  komo-
Jakie są nowości technologiczne wbranży? rze łukowej wyłącznika szybkiego
Obserwując naszą kolej, widzimy, że większość urządzeń jest na granicy w  czasie łączenia. Oprócz tego rolę
wyeksploatowania. Trzeba jednak pamiętać, że wmiejscach, gdzie dokony- elementów zabezpieczających, jak
wana jest modernizacja, stosuje się już bardzo nowoczesne rozwiązania. też i sygnalizujących pełnią przekaź-
Co rok na rynku pojawiają się nowe ciekawe produkty, aich producenci niki, na przykład nadmiarowo-prą-
prowadzą prace badawcze irozwojowe. Urządzenia te jednak, pomimo dowe, zanikowo-prądowe lub prze-
nowoczesności, muszą na lata gwarantować określone parametry, nieza-
ciwpoślizgowe.
wodność ibezpieczeństwo.
Monika Jaworowska

sie rp ie ń 2 0 1 1 33
temat numeru
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Komponenty isystemy
dla transportu szynowego
Różnorodne wymagania
– elastyczne rozwiązania
Czy to wpociągu, na dworcu, wcentrach kontroli lub wzdłuż linii, modułowa
platforma firmy Schroff oferuje indywidualne rozwiązania dla różnorodnych
wymagań izastosowań dedykowanych dla transportu szynowego. Firma
Schroff, marka grupy Pentair Technical Products, zapewnia niezawodną ochro-
nę dla systemów elektronicznych wszerokim zakresie zastosowań kolejowych
poprzez funkcjonalną, estetyczną mechanikę, odporność na wstrząsy iwibra-
cje, wysokiej klasy ekranowanie, optymalne chłodzenie, niezawodne zasilanie,
odpowiednie zarządzanie systemem oraz niezbędne certyfikaty kolejowe.
Istnieje wiele obszarów zastosowa- sowanych do specjalnych wymagań trzową, zewnętrzną wzdłuż torów czy
nia elektroniki, gdzie wysokie wyma- oraz dedykowanego środowiska pra- mobilną w  pojazdach szynowych.
gania są nieodzowną częścią prawi- cy. Uwarunkowania środowiskowe są Wodo- i kurzoodporne obudowy na-
dłowego działania systemu. Jednym tak różne jak miejsca, w jakich syste- ścienne są stosowane na peronach,
z  nich jest właśnie system kolejowy. my są obecnie stosowane. Możemy w tunelach, w pojazdach szynowych,
Ten obszar wymaga rozwiązań dosto- spotkać lokalizacje stacjonarną wnę- na stacjach oraz punktach obsługi.

34 s ier p ień 2 0 1 1
temat numeru
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Tabela 1. Międzynarodowe normy kolejowe


Cechy Norma
IEC 60297-3-100...105
IEEE 1101.1
Wymiary
IEEE 1101.10
IEEE 1101.11
IEC 61587-T2
Wstrząsy iwibracje EN 50155
MicroTCA 1 (Rugged MicroTCA)
VG 95373 P15
EMC
IEC 61587-T3
Ochrona IP EN 60529

W  środowisku o  wysokim stopniu wianym obudowom będzie wytrzy- dzin kolei oraz inżynierii transpor-
korozji zaleca się stosowanie obudów małość mechaniczna, ekranowanie towej, która zawiera podstawy rac-
z tworzywa sztucznego. Dla centrów przeciwko zakłóceniom elektroma- kowe, kasety, obudowy, płyty tylne
kontroli Schroff zaleca wysokiej kla- gnetycznym, niezawodne chłodzenie VME, VME64x, Compact PCI, sys-
sy szafy IT oraz sieciowe. Szafy dla elektroniki oraz elastyczna budowa temy Compact PCI Series oraz szafy
elektroniki, charakteryzujące się wy- modułowa umożliwiająca łatwe do- zewnętrzne i wnętrzowe.
soką odpornością na wstrząsy i  wi- stosowanie do potrzeb klienta. Jeśli Podstawowym rozwiązaniem
bracje dedykowane są dla systemów jednak lokalizacja będzie zewnętrz- w  aplikacjach kolejowych są 19”
obsługi oraz komputerów sterujących na na peronie, w tunelu lub przy to- systemy łączeniowe oraz elektroni-
w zastosowaniu bezpośrednio w po- rach, w takim przypadku wymagane ka sterowania dla lokomotyw elek-
jazdach szynowych (rys. 1) oraz kli- będzie dodatkowo ogrzewanie, od- trycznych. W przeszłości do tych ce-
matyzowane szafy zewnętrzne zlo- porność na pył i wilgoć , podwyższo- lów używane były systemy VMEbus
kalizowane wzdłuż torowisk lub na na odporność na wstrząsy i wibracje oraz Compact PCI. Obecnie sytuacja
peronach oraz słupach informacyj- oraz wysoka ochrona przeciw wan- zmieniła się diametralnie. Stosuje się
nych dla pasażerów. dalizmowi oraz nieautoryzowanym coraz więcej elektroniki. Perony są
dostępem do istotnych punktów sys- wyposażone w  zaawansowane sys-
WYMAGANIA SPECJALNE temu. W  przypadku aplikacji w  po- temy informacji dla pasażerów oraz
Rozważając aplikację urządzeń jazdach szynowych należy zwrócić monitoring CCTV. Torowiska po-
w  budynkach możemy znaleźć ana- szczególną uwagę na wytrzymałość dobnie jak drzwi w  wagonach mo-
logię w odniesieniu do wymagań dla mechaniczną dla szaf i  obudów, jak nitorowane są przez kamery. Wie-
obudów do tych stosowanych w prze- również analogicznie jak w przypad- le pociągów dalekobieżnych będzie
myśle. Głównym wymogiem sta- ku aplikacji zewnętrznych odporność oferować lub już oferuje technolo-
na wstrząsy i wibracje. gie WiFi umożliwiając pasażerom
W  systemach kolejowych po- połączenie z Internetem. Coraz czę-
ziom bezpieczeństwa ma naj- ściej pojawiają się wagony metra czy
wyższy priorytet. Awaria czu- busy lotniskowe sterowane automa-
łych urządzeń może być tragiczna tycznie.
w  skutkach. Aby temu zapobiec W  przyszłości zastosowanie elek-
wprowadzono normy kolejowe troniki w  kolejnictwie będzie rosło.
(patrz tab. 1) będące uzupełnie- W  następnych latach usługi ofero-
niem międzynarodowych norm wane głównie w  pociągach daleko-
określających wytrzymałość na bieżnych znacznie poszerzą swoją
wstrząsy wibracje oraz ekranowa- gamę umożliwiając słuchanie mu-
nie EMC. Fabryki firmy Schroff zyki, oglądanie filmów czy korzysta-
w  Niemczech oraz Francji są do- nie z usług online wykorzystując łą-
datkowo certyfikowane zgodnie cza internetowe w  dużo większym
z normą DIN ISO 9001:2000. stopniu niż to ma miejsce dziś. Dziś
wiodącą technologią wspierającą
DEDYKOWANE rozwój elektroniki w  kolejnictwie
Szafa Varistar ROZWIĄZANIA jest CompactPCI bazujący na kon-
Fot. 1
heavy duty firmy IMAGISTRALE wencjonalnym porcie równoległym
Schroff wyposażona Schroff oferuje szeroką gamę magistrali PCI. Aby sprostać rosną-
wamortyzatory wstrząsów produktów dla wszystkich dzie- cym wymaganiom wprowadzono na-

sie rp ie ń 2 0 1 1 35
temat numeru
PREZENTACJE PRODUKTÓW

stępcę Compact PCI – Compact PCI wiska instalacyjnego 19”.


Serial, obsługujący protokoły PCIe, W  obudowie został za-
USB, S-ATA I GbE, coraz częściej sto- montowany sprzęt elek-
sowane w systemach kolejowych. troniczny w  trzech ka-
Wysokiej klasy i  czułości rozwią- setach 19” europacPRO,
zania dla kolei narażone są na bar- ułożonych pionowo.
dzo zmienne warunki pracy. Sprzęt
elektroniczny zainstalowany w  po- PRZYKŁAD APLI-
jazdach szynowych czy przy torowi- KACJI: TELEFON
sku musi wytrzymać wysokie drgania KOMÓRKOWY
i wibracje. Firma Schroff realizuje to WOPARCIU OSIEĆ
zadanie poprzez zastosowanie pod- GSM-R
staw montażowych typu rack będą- Do wyboru odpo-
cych bazą dla systemów kolejowych. wiedniego rozwiąza-
Jednak nie tylko drgania i  wibracje nia dla instalacji syste- Fot. 2 Komputer pokładowy wobu-
mają ogromny wpływ na działanie mów GSM-R (rys. 3.) dowie ConceptLine (IP66)
urządzeń. Elektronika musi działać z  punku widzenia wa- wyposażony wkasety europacPRO oraz
bezawaryjnie w  każdej temperatu- runków instalacyjnych, indywidualne panele przednie
rze i wilgotności nawet gdy jest nara- różnorodność możli-
żona na gwałtowne zmiany któregoś wych kształtów obudów jest ogrom- ne w centrum kontroli poprzez urzą-
z tych czynników np. podczas wjaz- na. Zamontowany w  obudowie sys- dzenia wyjściowe. Systemy kompu-
du pociągu do tunelu. Aby zapobiec tem GSM-R w tym przypadku został terowe w  większości przypadków
wpływowi zewnętrznych czynników dopasowany do kabiny maszynisty. stosowane są w  wersji stacjonarnej,
temperaturowych wprowadzono po- W tym projekcie posłużono się obu- zlokalizowane w  bliskiej odległości
włoki zabezpieczające na elementach dową ConceptLine i kasetą europac- do centrum kontroli. Zabudowa to
zamontowanych na płytkach druko- PRO firmy Schroff. zamknięty, nieklimatyzowany budy-
wanych chroniąc je przed wpływem nek. Brak klimatyzacji wynika z  je-
środowiska zewnętrznego. Schroff PRZYKŁAD APLIKACJI: dynego wymogu temperaturowego
dostarcza takie rozwiązanie, oferu- KOMPUTER STERUJĄCY stawianego komputerom sterują-
jąc pokrycie powłoką produkowa- IKONTROLUJĄCY SYGNAŁY cym w  tym przypadku. Zabudowa
nych przez siebie modułów zasilają- SYSTEMOWE WCENTRACH ma zapewnić działanie przy wyso-
cych oraz płytek tylnych we własnej STEROWANIA kim wzroście temperatury rzędu
fabryce Komputery (rys. 4) stanowią pod- -20 i  +70°C. Jedyną sytuacją, w  ja-
stawowy element systemu łącząc ze kiej system jest narażony na uszko-
PRZYKŁAD APLIKACJI: sobą i kontrolując wszystkie elemen- dzenie to transport do miejsca prze-
SYSTEM AUTOMATYCZNEGO ty systemu, zapewniając prawidło- znaczenia. Transport urządzeń musi
CIĄGŁEGO STEROWANIA we działanie linii kolejowej. Wszyst- odbywać się zgodnie z wysokimi wy-
POCIĄGIEM kie działania przekazywane są przez maganiami i normami. Standardowe
W  tym systemie (rys. 2) pojazdy interfejs Ethernet oraz sygnalizowa- wymagania muszą być przestrzega-
szynowe są monitorowane oraz ste- ne również jeżeli chodzi o  ekra-
rowane nieprzerwanie. Funkcje te re- nowanie EMC. Zastosowane roz-
alizowane są przez informacje prze- wiązanie zabudowy elektroniki to
syłane z toru do pojazdu szynowego. kasety europacPRO z  modyfika-
Ciągły automatyczny system stero- cjami dla odpowiedniej aplika-
wania pociągiem został zamonto- cji. W tym przykładzie głębokość
wany w  kabinie maszynisty. System montażowa musi umożliwiać
umieszczony jest w  dedykowanej montaż zarówno od frontu jak
obudowie, która może zostać zmo- również z tyłu. Karty tylne wejść/
dyfikowana bazując na wymaganiach wyjść umieszczono na tyle głębo-
klienta. W  tym przykładzie została ko aby umożliwić okablowanie po
użyta obudowa firmy Schroff z ochro- instalacji systemu. Zostało to zre-
ną IP66, której wymiary dopasowano alizowane dzięki komponentom
do przestrzeni dostępnej w  kabinie. Obudowa ConceptLine firmy Schroff dostępnym dla kaset europac-
Wewnątrz obudowy zamontowano zwymiennikiem ciepła PRO. Aby spełnić wymagania
wsporniki oraz uchwyty 19” w  celu (IP 54), kasetą oraz płytą Fot. 3 klienta Schroff również zapro-
tylną dla cyfrowej sieci
zbudowania standardowego środo- jektował i  wyprodukował spe-
GSM-R

36 s ier p ień 2 0 1 1
temat numeru
PREZENTACJE PRODUKTÓW

dróży. Aby zapewnić odpowied-


ni poziom informacji wprowadzono
statyczne oraz mobilne systemy in-
formacji audio i video.
Dla firmy Schroff zadaniem było
zbudowanie obudowy dla wielo-
funkcyjnego punktu informacyj-
nego spełniającego wymagania
pasażerów, umożliwiającą zarzą-
dzanie kablami oraz odprowadza-
jącą ciepło na wymaganym pozio-
mie. Głównym wymaganiem jakie
postawiono poza wymiarami i  wy-
glądem zewnętrznym była wysoka
stabilność fizyczna i wytrzymałość.
Słup, na którym zostanie zamonto-
wana obudowa musiał wytrzymy-
wać pęd przejeżdżającego pociągu
Komputerowe centrum kontroli woparciu oekranowany
z prędkością 300 km/h.
Fot. 4 Dodatkowym wymogiem był
system 19” zaprojektowany dla zakresu temperatur
od –20 do +70°C poziom ochrony IP54 oraz we-
wnętrzna budowa modułowa 19”
cjalne rozwiązanie płyty tylnej dla dalizmem oraz wewnętrzną klima- aby umożliwić instalacje modułów
tego systemu. tyzację umożliwiającą pracę elektro- komputerowych w systemie 19”, pro-
niki w  temperaturze otoczenia od fili C oraz modułów funkcyjnych.
PRZYKŁAD APLIKACJI: –33 °C do +45 °C. Obudowa musiała zapewniać moż-
SZAFY ZEWNĘTRZNE liwość rozbudowy o  kolejne modu-
DLA URZĄDZEŃ PRZYKŁAD APLIKACJI: ły w  trakcie instalacji lub serwisu
POMIAROWYCH SŁUPY INFORMACYJNE oraz ich montaż od frontu lub z tyłu
Systemy pomiarowe (rys. 5) mają DLA PASAŻERÓW obudowy. Cokół punktu informa-
za zadanie monitorować i  sygnali- NA PERONACH IDWORCACH cyjnego ze zintegrowanym modu-
zować zagrożenia i awarie w liniach Dla pasażerów najważniejszą usłu- łem zasilającym został wykonany ze
kolejowych. Systemy, wyposażone gą jest aktualna informacja o ich po- stali nierdzewnej zapewniając wyso-
w  zaawansowaną elektronikę oraz ką ochronę przeciw uderzenio-
urządzenia pomiarowe, zamonto- wą. Obudowa została zbudowa-
wano w odstępach wzdłuż torowisk na w oparciu o podstawową ramę
w  zewnętrznych obudowach z  sys- oraz koncepcję szafy typu ze-
temem rackowym 19”. Wymagania wnętrznego firmy Schroff.
jakie postawiono szafom zewnętrz- Rozwiązania obudów dla elek-
nym zależały w  głównej mierze od troniki firmy Schroff są w  80%
wyposażenia elektronicznego. Obej- oparte na przetestowanych pro-
mują wysoką wytrzymałość drzwi, duktach standardowych, które
ścian i dachu szafy, kontrole klima- mogą być użyte bez modyfikacji.
tu, poziom ochrony IP55 oraz ła- Optymalnie dobrana technologia
twość dostępu podczas prac ser- oraz ogólnoświatowy serwis gwa-
wisowych. Z  drugiej strony szafa rantują wysoką jakość produk-
musiała spełniać wszystkie obowią- tów firmy Schroff oraz niezawod-
zujące normy kolejowe oraz euro- ność. Poprzez swój aktywny udział
pejskie normy i  wytyczne ze szcze- w międzynarodowych komitetach
gólnym uwzględnieniem stopnia Schroff gwarantuje swoją wiedzę
odporności na wibracje wynikają- oraz zgodność ze wszystkimi stan-
cą z ich umiejscowienia 2.5 m od to- dardami międzynarodowymi.
Szafa zewnętrzna,
rowiska. Zastosowane szafy firmy Fot. 5 Tomasz Tucholski
energooszczędna,
Schroff oferowały trzy funckje za- chłodzona konwekcyjnie Dyrektor Handlowy Schroff /
bezpieczające: wysoką odporność przeznaczona do monitoringu Pentair Poland Sp. z o.o.
mechaniczną, ochronę przed wan- napięcia linii napowietrznej

sie rp ie ń 2 0 1 1 37
raport

Czujniki zbliżeniowe
ioptyczne
– technologie
irynek krajowy

Zwiększanie wydajności produkcji ijej


jakości to jeden z najważniejszych
powodów wdrażania systemów auto-
matyki. Ich kluczowym elementem są
czujniki, które zapewniają informację
ostanie procesów, bieżących parame-
trach maszyn ipozwalają na kontrolę
ich pracy. Wautomatyce przemysłowej
popularne są wszczególności czujniki
zbliżeniowe indukcyjne oraz czujniki
optyczne, którym poświęcono bieżący
raport. Przedstawiamy ich najważ-
niejsze zastosowania, krajowy rynek
dostawców iich klientów oraz trendy
wbranży, które powinny wpływać na
jej rozwój w przyszłości.

38 s ier p ień 2 0 1 1
czujniki zbliżeniowe i optyczne

Automatyzacja produkcji, kon- pracować również w warunkach du- w  aplikacjach wysokotemperaturo-


trola procesów oraz praca wielu ma- żych wibracji. Czynniki te sprawiają, wych i spawalniczych.
szyn i  urządzeń byłyby niemożliwe że czujniki indukcyjne są często sto- Drugą z  grup produktów oma-
bez użycia odpowiednich czujników. sowane w różnych maszynach – m.in. wianych w raporcie są czujniki foto-
Elementy te wykorzystywane są do jako elementy krańcowe oraz służące elektryczne – popularnie nazywane
wykrywania obiektów, definiowania do wykrywania obecności i  pozycji optycznymi. Trudno je właściwe za-
ich cech oraz zliczania. Ważnym za- obiektów, w tym elementów maszyn. klasyfikować jako zbliżeniowe, gdyż
stosowaniem czujników jest też okre- Pozwalają one również na detekcję ich zakresy detekcji wynosić mogą
ślanie położenia części maszyn, kon- i zliczanie różnych towarów w ruchu nawet kilkadziesiąt metrów, jednak
trola zamknięcia drzwi, klap, pracy – np. produkowanych części meta- w dużej części aplikacji – szczególnie
elementów ruchomych – nie tylko lowych i  mogą pracować w  aplika- w  przemyśle produkcyjnym – peł-
w  przemyśle, ale też w  motoryzacji, cjach z  manipulatorami. Chociaż ze nią one funkcje podobne do wcze-
zastosowaniach związanych z winda- względu na zasadę działania nie jest śniej omawianych czujników i służą
mi czy podnośnikami oraz w innych możliwe ich użycie tam, gdzie prze- do wykrywania obiektów na krót-
dziedzinach. Istotną grupą aplikacji twarzane są elementy szklane czy pla- kich dystansach. Działanie czujni-
są też te związane z określaniem po- stikowe, ich niewrażliwość na części ków optycznych opiera się na wykry-
ziomu i obecności cieczy oraz mate- niemetalowe ma również pewną za- waniu zmian transmisji energii, a nie
riałów sypkich. letę – mogą one pracować w środowi- – jak w  przypadku wersji indukcyj-
Duża liczba zastosowań czujników sku o dużym stopniu zapylenia i ge- nych – zmian pola. Wykorzystywa-
sprawia, że omawiany rynek jest do- neralnie brudnym. Warto dodać, że ne mogą być tutaj czujniki na światło
syć szeroki pod względem możliwych na rynku dostępna jest duża różno- podczerwone lub widzialne – jest ono
aplikacji oraz rodzajów samych czuj- rodność omawianych czujników – odpowiednio modulowane, co ma za-
ników. Na początku bieżącego rapor- zarówno pod względem podstawo- pewnić poprawność pracy przy wy-
tu przedstawiamy technologie tych wych parametrów (strefa robocza, stępowaniu zaburzeń zewnętrznych,
elementów wraz z  ich możliwymi obudowy, interfejsy wyjściowe), jak a następnie skupiane przez odpowied-
zastosowaniami w  różnych dziedzi- też wykonań specjalnych. Do tych ni układ soczewek. Zmiany w świetle
nach gospodarki. Przypatrujemy się ostatnich należą przykładowo czuj- docierającym do czujnika wykrywane
w szczególności kilku dużym grupom niki o wzmocnionej obudowie do za- są przez element detekcyjny.
czujników – wersjom optycznym, po- stosowań w  maszynach rolniczych Czujniki takie jak omawiane do-
jemnościowym, ultradźwiękowym i różnych pojazdach czy wersje z czo- stępne są w  różnych wykonaniach.
oraz indukcyjnym. Ponieważ w prze- łem ceramicznym – do stosowania Mogą być to wersje odbiciowe, a więc
myśle najpopularniejsze są prawdo-
podobnie cały czas te ostatnie, od ich
omówienia zaczynamy przegląd do-
stępnych rozwiązań.

EKSPRESOWY PRZEGLĄD
TECHNOLOGII
Czujniki indukcyjne przeznaczone
są do wykrywania elementów meta-
lowych, przy czym strefa robocza –
a więc zasięg ich działania – wynosi
od kilku do kilkudziesięciu milime-
trów. Zależy ona przede wszystkim
od wielkości zastosowanego elemen-
tu detekcyjnego i  w  praktyce rośnie
wraz z długością czujnika i jego śred-
nicą. Elementy indukcyjne produko-
wane są zazwyczaj w cylindrycznych
obudowach metalowych z  czołem
plastikowym i charakteryzują się do-
brą odpornością na niekorzystne wa-
runki środowiskowe i zanieczyszcze-
nia. Ze względu na to, że są one
podczas produkcji zalewane we- Rys. 1 Główni odbiorcy produktów oferowanych przez firmy biorące
wnątrz i  hermetyzowane, mogą udział wraporcie

sie rp ie ń 2 0 1 1 39
raport
takie, gdzie nadajnik i  odbiornik zapewniają również zaawan-
znajdują się we wspólnej obudowie, sowane wersje omawianych
refleksyjne – gdzie dodatkowo stosu- wyrobów – takie jak niewy-
je się element odbijający (reflektor) magające stosowania reflek-
czy też typu bariera (osobno element tora oraz pozwalające na eli-
nadawczy i  odbiorczy). Ważną wer- minację wpływu tła, w  tym
sją tych ostatnich są czujniki szcze- służące do detekcji elemen-
linowe – popularne są w zastosowa- tów przezroczystych.
niach w  przemyśle produkcyjnym W  przemyśle czujni-
np. do kontroli obecności produk- ki optyczne stosowane są
tów czy ciągłości taśmy. Producenci przede wszystkim w  aplika-

TABELA 1. Czujniki zbliżeniowe i optyczne – oferta dostawców


BDT
Auto- BDT-
Nazwa firmy Abikom Aspar Astat Balluff Zbigniew
matech System
Nosek
Obudowy metalowe / plastikowe ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Indukcyjne

Z wyjściami: NPN i PNP / NC i NO / programowanymi


Wersje: 4-przewodowe / 3-przewodowe / 2-przewodowe ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
O wydłużonej strefie działania / iskrobezpieczne ●/○ ●/● ●/● ●/○ ●/● ●/● ●/●
Z wyj. cyfrowymi / z regulacją czułości / o skróconych obudowach ○/○/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/● ●/●/● ●/●/●
Oferujemy również indukcyjne czujniki ruchu ● ● ● ● ○ ● ●
Czujniki: odbiciowe / refleksyjne / bariery ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Działanie na podczerwień / światło widzialne / nieczuły na otoczenie ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○
Optyczne

Budowa: z wbudowanym polaryzatorem / światłowodowe / laserowe ●/●/● ○/○/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○
Cechy: niewrażliwy na kolor / wykrywający obiekty przeźroczyste ●/● ○/○ ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
Obudowy metalowe / plastikowe ●/● ●/○ ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
Z wyjściami: NPN i PNP / NC i NO / programowanymi ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Iskrobezpieczne / z regulacją czułości ○/● ○/● ●/● ○/● ●/● ●/● ●/●
Obudowy metalowe / plastikowe ○/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Pojemn.

Z wyjściami: NPN i PNP / NC i NO / programowanymi


Wersje: 4-przewodowe / 3-przewodowe / 2-przewodowe ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
O wydłużonej strefie działania / iskrobezpieczne ●/○ ○/○ ●/● ○/○ ●/○ ●/● ●/●
Z wyj. cyfrowymi / z regulacją czułości / o skróconych obudowach ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ○/○/○ ●/●/● ●/●/●
Magnetyczne / ultradźwiękowe / kontaktronowe ○/●/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Oferujemy produkcję czujników na zamówienie klienta ○ ○ ● ○ ● ● ○

Newtech OEM Omron


Pepperl
Nazwa firmy MBB MELA Enginee- Auto- Electro- Patech
+Fuchs
ring matic nics
Obudowy metalowe / plastikowe ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/●
Indukcyjne

Z wyjściami: NPN i PNP / NC i NO / programowanymi


Wersje: 4-przewodowe / 3-przewodowe / 2-przewodowe ○/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
O wydłużonej strefie działania / iskrobezpieczne ●/○ ●/● ●/● ●/○ ●/○ ●/● ●/●
Z wyj. cyfrowymi / z regulacją czułości / o skróconych obudowach ● / ○ / ○ ○ / ● / ○ ●/●/● ○/●/● ●/●/● ○/●/● ●/●/●
Oferujemy również indukcyjne czujniki ruchu ○ ○ ● ● ○ ○ ●
Czujniki: odbiciowe / refleksyjne / bariery ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Działanie na podczerwień / światło widzialne / nieczuły na otoczenie ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Optyczne

Budowa: z wbudowanym polaryzatorem / światłowodowe / laserowe ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Cechy: niewrażliwy na kolor / wykrywający obiekty przeźroczyste ●/● ●/○ ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
Obudowy metalowe / plastikowe ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
Z wyjściami: NPN i PNP / NC i NO / programowanymi ●/●/○ ●/○/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
Iskrobezpieczne / z regulacją czułości ○/● ●/○ ●/● ○/● ○/● ●/● ●/●
Obudowy metalowe / plastikowe ●/● ●/● ●/● ○/● ●/● ●/●
●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/●
Pojemn.

Z wyjściami: NPN i PNP / NC i NO / programowanymi


Wersje: 4-przewodowe / 3-przewodowe / 2-przewodowe ○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/●/● ●/●/● ●/●/●
O wydłużonej strefie działania / iskrobezpieczne ●/● ●/● ●/○ ○/○ ●/● ●/●
Z wyj. cyfrowymi / z regulacją czułości / o skróconych obudowach ○/●/○ ●/●/● ○/●/● ●/●/○ ○/●/● ●/●/●
Magnetyczne / ultradźwiękowe / kontaktronowe ○/●/○ ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ○/●/○ ●/●/● ●/●/●
Oferujemy produkcję czujników na zamówienie klienta ○ ○ ○ ● ● ○ ●

40 s ier p ień 2 0 1 1
czujniki zbliżeniowe i optyczne

cjach detekcji obiektów takich jak to- używane są także bardzo często do wania kolorów, czujniki wizyjne oraz
wary na liniach produkcyjnych oraz kontroli zamknięcia drzwi (win- światłowodowe. Te ostatnie stoso-
elementów ruchomych – manipula- dy, pojazdy) oraz mogą występować wane są m.in. tam, gdzie istnieje ko-
torów, robotów, paletyzatorów i róż- w wersjach specjalnych w systemach nieczność pracy w ograniczonej prze-
nych części maszyn. Czujniki służą bezpieczeństwa (często w  posta- strzeni lub miejscach o utrudnionym
też do zliczania, określania pozycji ci zintegrowanej w pakiety – tak jak dostępie lub takich, gdzie występują
przedmiotów, ich wymiarów i innych w choćby kurtynach świetlnych). niesprzyjające warunki środowisko-
cech fizycznych. Z  ich wykorzysta- Do grupy czujników optycznych we. Inny obszar zastosowań dotyczy
niem wykrywane mogą być też po- zalicza się też ich wersje laserowe, czujników laserowych. Ze względu na
ziomy materiałów sypkich oraz cie- wspomniane czujniki bezpieczeństwa charakter generowanego światła ele-
czy. W przemyśle i poza nim czujniki oraz elementy służące do rozpozna- menty te mogą służyć do pomiarów

TABELA 1. cd. Czujniki zbliżeniowe i optyczne – oferta dostawców


Casp EC Test ELFA Ferrox ifm JaDan
EL&EL Eldar Elhurt Eltron Farnell Festo Impol-1
System Systems Elektronika Electric electronic Automatyka

●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/●

●/● ●/● ●/○ ●/● ●/○ ●/● ●/○ ●/● ●/○ ●/● ●/● ●/●
●/○/● ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/○/● ●/○/● ●/●/●
● ● ○ ○ ● ● ● ● ● ○ ● ●
●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/●/● ○/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/●/● ○/●/● ●/●/● ●/●/○ ○/●/○ ●/●/● ●/●/● ○/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/● ●/○ ●/● ○/● ●/● ●/● ●/● ○/○ ●/○ ○/● ●/● ●/● ●/●
●/● ●/○ ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ○/● ●/● ●/● ●/●
●/●/● ○/○/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/● ○/● ○/○ ○/● ○/○ ●/● ●/● ○/● ●/● ○/● ○/● ●/● ●/●
●/● ●/● ○/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ○/●
●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/●/● ○ ●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○ ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/● ●/● ●/○ ●/● ●/○ ●/● ●/○ ●/● ●/● ●/● ●/○
●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ○/○/● ●/●/● ●/●/● ○/○/● ○/○/●
●/●/● ○/○/○ ●/●/● ○/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/● ●/○/● ●/●/● ●/●/○
● ● ● ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ ● ● ○

Transfer
PF Schneider Sos .steute TWT Tadeusz
Projekt Sels Sick Simex Multisort Turck WObit
Electronic Electric electronic Polska Automatyka Wędzony
Elektronik
●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/○ ●/○ ●/● ●/● ●/○ ●/● ●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/○/○ ○/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/○
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/○/○ ○/○/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/●/●
●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ○/○ ○/● ●/○ ●/● ●/○ ●/● ●/●
●/●/● ●/●/● ○/●/● ●/●/● ●/○/● ●/●/● ○/○/○ ○/○/○ ○/●/● ●/●/● ○/○/○ ●/○/● ○/●/●
● ● ● ● ○ ● ○ ○ ○ ○ ● ○ ○
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/○
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/○/● ●/●/● ●/●/● ○/○/○ ●/●/● ●/●/○
●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ○/○ ○ ●/● ●/● ○/○ ●/● ●/●
●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ●/● ○/● ●/● ●/● ●/○ ●/● ●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/○
●/● ●/● ○/● ○/● ●/● ●/● ○/○ ○/● ●/● ○/● ○/● ○/●
●/● ●/● ●/● ●/● ○/● ●/● ○/● ●/● ●/● ●/● ○/● ●/●
●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/○/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/○
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/● ●/●/● ○/○/○ ○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/●/●
●/● ●/● ○/○ ●/○ ●/○ ●/● ○/○ ●/○ ●/● ●/○ ●/○ ○/○
●/●/● ●/●/● ○/●/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ○/○/○ ○/●/● ●/●/● ○/●/○ ●/○/○ ○/●/○
●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/●/● ●/○/● ●/●/● ●/●/● ●/●/● ○/●/○

● ● ● ● ● ○ ○ ● ○ ● ● ○

sie rp ie ń 2 0 1 1 41
raport

Czynniki decydujące owyborze omawia- Rys. 2


nych produktów przez polskich klientów

wane są też do pomiarów grubości. Ich strefa działania


jest zazwyczaj nieduża – wynosi do około 30mm, lecz
dużym plusem jest możliwość wykrywania elementów
niemetalowych, czego nie zapewniają wersje indukcyj-
ne. Z powodu szybkiego rozwoju i zmniejszania się kosz-
tów użycia innych typów czujników – w  szczególności
optycznych – popyt na wersje pojemnościowe stopnio-
wo maleje. Ich zastosowaniem w  przyszłości powinny
być m.in. aplikacje automatycznego montażu, pomiary
poziomu cieczy i użycie w przemyśle drzewnym.
Czwartą z grup czujników, które znajdziemy u wielu
dostawców, są elementy ultradźwiękowe. Służą one do
wykrywania obiektów, detekcji oraz określania poziomu
cieczy (w tym przezroczystych) i używane mogą być tam,
gdzie ze względu na zabrudzenie nie mogą być stosowane
wersje optyczne. Wykorzystuje się w nich pomiar czasu
i wykrywania z dużą dokładnością. Technologie lasero- upływającego między sygnałem ultradźwiękowym wy-
we znalazły zastosowanie szczególnie w branży bezpie- słanym a sygnałem odebranym (odbitym od przeszko-
czeństwa – wykorzystywane są one jako m.in. laserowe dy). Czujniki ultradźwiękowe występują w wersja jedno-,
skanery bezpieczeństwa (więcej informacji na ten temat dwuprogowych oraz analogowych (czyli na wyjściu uzy-
przedstawionych zostanie w raporcie w APA 11/2011). skuje się sygnał o wartości zależnej od odległości obiek-
tu wykrywanego). Zakres detekcji tego typu elementów
NIE TYLKO INDUKCYJNE IOPTYCZNE wynosi – zależnie od ich typu – od kilkudziesięciu mm
Chociaż wymienione dwie grupy produktów są obec- do nawet kilku metrów przy rozdzielczości na poziomie
nie prawdopodobnie w  automatyce najpopularniejsze, pojedynczych milimetrów. Ich pewnym ograniczeniem
klienci szukający czujników zbliżeniowych mają do dys- są problemy ze stosowaniem w środowisku o zmiennym
pozycji również wyroby bazujące na innych technolo- ciśnieniu oraz w obszarach zagrożonych wybuchem.
giach. Jedną z  grup produktów, która przez długi czas Uzupełnieniem omawianej oferty są m.in. czujni-
odgrywała w  przemyśle bardzo ważną rolę, są czujni- ki magnetyczne. Pozwalają one na wykrywanie obiek-
ki pojemnościowe. Pozwalają one m.in. na wykrywania tów poprzez inne obiekty lub ściany (pole magnetycz-
elementów z  tworzyw sztucznych, szkła, drewna oraz ne przenika materiały niemagnesowalne). Dzięki temu
służą do kontroli poziomu cieczy i materiałów sypkich czujniki te mogą wykrywać magnesy trwałe poprzez ele-
(w tym przez ścianki zbiorników). Czujniki takie stoso- menty i ścianki ze stali czy aluminium. Podzespoły takie

Jakie czujniki do jakich aplikacji?


Czujniki Indukcyjne Pojemnościowe Optyczne Ultradźwiękowe Magnetyczne
Wykrywanie obiektów metalowych ● ● ● ● ○○
Wykrywanie obiektów niemetalowych ○○ ●● ●● ●● ● (magnesy)
Możliwość pracy wzapylonym,
●● ● ○ ● ●●
brudnym środowisku
Zakres działania ○ ○ ●● ●● ○

●● bardzo dobry / bardzo duży ● dobry / duży ○ dostateczny / niewielki ○○ brak / słaby

42 s ier p ień 2 0 1 1
czujniki zbliżeniowe i optyczne

Bogusław Nowak
Newtech Engineering
Jaka jest konkurencja na krajowym rynku czujników?
Kto dostarcza tego typu komponenty? Jakie branże są
najczęstszymi ich odbiorcami?
Odpowiedź na pytanie dotyczące konkurencji na ryn-
ku krajowym jest oczywista. Czujniki zbliżeniowe to pod-
stawowe komponenty automatyki, często wymieniane
wmaszynach produkcyjnych ina liniach technologicznych. Szeroka gama
zastosowań determinuje sporą liczbę dostawców. Począwszy od krajo-
wych, poprzez ogólnoświatowych producentów mających wPolsce swo-
je oddziały, aż do dystrybutorów. Każdy próbuje znaleźć swoje miejsce
iosiągnąć jak najlepszy wynik. Przemysł samochodowy, spożywczy, far-
maceutyczny czy drzewny to jedni znajwiększych odbiorców czujników
zbliżeniowych. Jednak producenci maszyn to najbardziej pożądani klienci
wbranży. Pomimo, że ich liczba rośnie adekwatnie do zwiększenia stopnia
automatyzacji zakładów produkcyjnych, stale największe zapotrzebowa-
nie na rynku to części zamienne na potrzeby utrzymania ruchu. Potrzeba
modernizacji maszyn iciągłe usprawnianie linii produkcyjnych gwarantują
rozwój rynku. Producenci prześcigają się wcoraz to nowych pomysłach.
Pole manewru pozostaje nadal bardzo duże – szczególnie wkontekście
czujników optycznych. Bardzo szeroka gama zastosowań chociażby przy
pomiarze odległości, wsystemach bezpieczeństwa czy też wsystemach
wizyjnych pozwalających kontrolować coraz więcej i szybciej zapewnia
czujnikom fotoelektrycznym coraz większy udział wrynku.

popularyzują się szczególnie w apli- cyjnego, w szczególności spożywcze-


kacjach kontroli dostępu. go i motoryzacyjnego (patrz rys. 1).
Wykorzystują oni czujniki do syste-
KTO KUPUJE CZUJNIKI? mów wykrywania obiektów, określe-
Rynek czujników zbliżeniowych nia ich cech, kontroli pracy maszyn
charakteryzuje duża stabilność, je- i urządzeń, itd., przy czym większość
żeli chodzi o zastosowania tych pro- aplikacji ma związek z procesami wy-
duktów i  najważniejsze grupy ich twarzania i  przetwarzania towarów.
odbiorców. Wyniki badania ankieto- Istotnym obszarem rynku jest też
wego przeprowadzonego na potrzeby ten związany z transportem, techni-
bieżącej analizy w większości się po- ką windową i podnośnikami oraz au-
krywają – przynajmniej jeżeli chodzi tomatyką budynkową, gdzie istnieje
o kolejność – z tymi uzyskanymi pod- potrzeba detekcji elementów i  osób
czas tworzenia poprzednich edycji ra- (np. przy zamykaniu drzwi windy),
portu (ostatnia – jesienią 2009 roku, a same czujniki muszą często praco-
publikacja w  APA 12/2009). Głów- wać w  niesprzyjających warunkach
nymi odbiorcami czujników, którzy środowiskowych (np. na zewnątrz po-
w  Polsce kupują sumarycznie więk- mieszczeń i w miejscach, gdzie mogą
szość tych wyrobów, są producenci zostać łatwo zabrudzone).
maszyn oraz firmy z sektora produk- Czym kierują się polscy klienci,
wybierając tytułowe wyroby? Naj-
istotniejszymi czynnikami są ich pa-
rametry techniczne oraz koszty zaku-
pu (ew. koszty całych aplikacji, jeżeli
wymagany jest dodatkowy osprzęt).
Wymienione dwie cechy warun-
kują około 55% wszystkich decy-
zji zakupowych (patrz rys. 2). Do-
syć istotne jest też przywiązanie do
marki – klienci, szczególnie odbiorcy
raport
końcowi, chętnie wybierają czujniki zakupowych), dla niewielkiej czę-
od producentów, których znają. I nie ści firm istotna jest również możli-
chodzi tutaj o niechęć do poszukiwa- wość wykonania czujnika na zamó-
nia nowych wyrobów – najzwyczaj- wienie. To ostatnie sprowadza się
niej klienci stawiają na te produkty, zazwyczaj do wersji nietypowej
z  którymi mieli już pozytywne do- pod względem wymiarów, obsza- Rys. 3
świadczenia i mają zaufanie co do ich ru detekcji czy odporności środo-
jakości. W przypadku nowych syste- wiskowej. Dla odbiorców ważna jest Większość czujników sprzedaje się
mów o doborze czujników często de- wreszcie dostępność produktów. Wy- samodzielnie, natomiast co czwar-
ty – wkompletacjach isystemach
cyduje integrator (około 15% decyzji niki te są zgodne z uzyskanymi pod-

TABELA 2. Czujniki optyczne – przykładowe produkty

PES- BOS
NAM7R- OCV81/ FT 18-1-ID-
Nazwa czujnika D18PO- Aeco FT18 CX400 23K-PU-
PG D3PSCR PSL4
C10D RH10-S4

Producent Takex Ibest Aeco Panasonic Balluff Selet Sensopart

Auto- BDT-
Nazwa dostawcy Abikom Aspar Astat Balluff BDT
matech System
Zakres działania (strefa robocza) – od ÷ do (w cm) 3 ÷ 700 . ÷ 10 20 ÷ 1500 0 ÷ 1000 0 ÷ 120 1 ÷ 600 400 ÷ 800
Maksymalna częstotliwość przełączania (Hz) . . 700 . 600 15 .
Wielkość strefy martwej (mm) 30 . 20 50 . 1 .
Zakres temperatur pracy (w °C) –25 ÷ 55 . –20 ÷ 60 –25 ÷ 55 –20 ÷ 60 –25 ÷ 70 .
Obiciowy / refleksyjny / bariera ○/●/○ ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/○/○ ●/○/○
Działanie na podczerwień / na światło widzialne ○/● ●/○ ●/● ●/● ○/● ●/○ ●/○
Z polaryzatorem / przelotowy / ze światłowodem ●/○/○ ○/○/○ ●/●/○ ●/●/● ○/○/○ ●/○/○ ●/○/○
Z regulacją czułości / nieczuły na światło otoczenia ○/○ ○/○ ●/● ●/● ●/○ ●/○ ●/○
Niewrażliwy na kolor / wykrywający obiekty przeźroczyste ○/○ ○/○ ●/● ●/● ●/○ ●/○ ●/○
Z automatyczną diagnostyką / samouczący się ○/○ ○/○ ●/○ ●/● ○/○ ○/○ ○/○
NPN / PNP / otwarty kolektor ○/○/○ ○/●/○ ●/●/● ●/●/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○
NC / NO / wybierane ○/○/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ○/○/● ●/●/○ ●/●/○
Zabezpieczenia: polaryzacja / zwarcie / przepięcie ○/○/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/○/○
Cena netto 399 zł 122 zł 400 zł . 139 euro 65,4 euro 140 zł

Opto- PA18- ML100-


Nazwa czujnika EQ-34W Sensor FHDH 14 Dimetix E3Z CRD08- 55/103/
UR 120 GSP PASA 115a
Pana- EGE- Baumer Carlo Pepperl
Producent DLS Omron
sonic Elektronik electric Gavazzi +Fuchs
Newtech
OEM Omron Pepperl
Nazwa dostawcy MBB MELA Enginee- Patech
Automatic Electronics +Fuchs
ring
Zakres działania – od ÷ do (w cm) 10 ÷ 200 30 ÷ 200 5 ÷ 40 5 ÷ 15000 20 ÷ 3000 0,5 ÷ 80 0 ÷ 500
Maksymalna częstotliwość przełączania (Hz) 500 100 50 6 1000 500 1000
Wielkość strefy martwej (mm) . . 50 50 2 20 0
Zakres temperatur pracy (w °C) –20 ÷ 55 0 ÷ 70 –30 ÷ 60 –40 ÷ 50 –25 ÷ 55 –25 ÷ 60 –30 ÷ 60
Obiciowy / refleksyjny / bariera ●/○/○ ○/●/○ ●/○/○ ●/●/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○
Na podczerwień / na światło widzialne ●/○ ●/○ ○/● ○/● ●/● ○/● ○/●
Z polaryzatorem / przelotowy / ze światłow. ●/○/○ ●/○/○ ○/○/○ ●/○/○ ●/○/○ ○/○/○ ●/○/○
Z regulacją czułości / nieczuły na otoczenie ●/● ●/○ ●/○ ●/● ●/● ●/● ●/●
Niewrażliwy na kolor / wykrywający obiekty przeźroczyste ●/○ ●/○ ○/○ ●/● ●/● ○/○ ●/○
Z autodiagnostyką / samouczący się ●/○ ●/○ ○/○ ○/○ ●/○ ○/○ ○/○
NPN / PNP / otwarty kolektor ●/○/○ ○/●/○ ○/○/○ ○/○/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/●
NC / NO / wybierane ○/●/○ ○/●/○ ●/●/○ ○/○/● ●/●/● ○/○/● ○/○/●
Zabezp.: polaryzacja / zwarcie / przepięcie ●/○/○ ●/○/○ ●/●/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/○
Cena netto 172 euro 132,9 euro 700 zł . 300 zł 90 zł 246 zł

44 s ier p ień 2 0 1 1
czujniki zbliżeniowe i optyczne

czas poprzedniego badania rynku, we własnej aplikacji. Około co czwar- NOWOŚCI TECHNOLOGICZNE
przy czym nieznacznie zwiększyła się ty czujnik sprzedawany jest w syste- Pomimo że preferencje zakupowe
istotność parametrów technicznych, mie lub większej kompletacji (patrz klientów w  przypadku omawianych
natomiast zmalała waga możliwości rys. 3). W takich przypadkach w ra- produktów są raczej niezmienne, od-
wykonania czujnika na zamówienie. mach sprzedaży dostarczany może biorcy czujników chętnie korzysta-
Warto dodać, że czujniki zbliże- być przykładowo osprzęt do czujnika, ją z  wprowadzanych do nich nowo-
niowe to produkty, które sprzedają dodatkowe podzespoły (np. do kon- ści technologicznych. Tych ostatnich
się w większości przypadków samo- dycjonowania sygnałów) i  inne róż- jest dosyć dużo, gdyż producenci
dzielnie, czyli klient zamawia kon- ne produkty automatyki – dotyczy to czujników inwestują w  rozwój swo-
kretne ich wersje i  wykorzystuje je szczególnie czujników optycznych. ich produktów, co obejmuje m.in.

TABELA 2. cd. Czujniki optyczne – przykładowe produkty

SOEC-RT-
OD31 RMF- E3F2- BEN300- LTS-1120- VT12T-
D171 E3Z-D82 Q50-PS- OGT100 NE2M10R
P2PCO/M8 DU30KP2 R2B4-P1 DDT 301 2P112
S-7L
ifm
Xecro Philtec Riko Omron Omron Autonics Contrinex Festo Sick Takex
electronic
Casp EC Test ELFA ifm JaDan
Eldar Elhurt Eltron Farnell Festo Impol-1
System Systems Elektronika electronic Automatyka
10 ÷ 180 0÷5 0 ÷ 30 50 ÷ 200 0 ÷ 100 0,1 ÷ 300 0 ÷ 30 12 ÷ 32 10 ÷ 40 0 ÷ 11,5 3 ÷ 1000
500 1M . 500 55 . 1000 500 1000 . .
10 . . 100 0,1 . . . 10 0 .
–25 ÷ 55 –55 ÷ 482 –25 ÷ 60 –25 ÷ 55 –25 ÷ 55 –20 ÷ 55 –25 ÷ 55 –10 ÷ 50 –25 ÷ 60 –25 ÷ 70 –25 ÷ 55
○/●/○ ●/○/○ ●/○/○ ●/○/● ●/○/○ ●/○/○ ○/●/○ ●/○/○ ●/○/○ ●/○/○ ○/●/○
○/● ○/● ●/○ ○/● ●/○ ●/○ ○/● ○/● ○/● ●/○ ●/○
●/○/○ ○/○/● ○/○/○ ○/○/○ ●/○/○ ○/○/○ ○/○/○ ○/○/○ ○/○/○ ○/○/○ ●/○/○
●/● ●/○ ○/○ ○/● ●/● ●/○ ●/○ ●/○ ●/○ ●/○ ●/○
○/○ ○/○ ○/○ ○/● ●/○ ○/● ○/○ ○/○ ○/○ ○/○ ●/○
○/○ ○/● ○/○ ○/● ○/○ ○/○ ○/○ ○/○ ○/○ ○/○ ○/○
○/●/○ ○/○/○ ●/●/○ ○/●/● ○/●/○ ●/●/● ●/○/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ●/●/○
●/●/○ ○/○/○ ●/●/● ○/●/○ ○/○/○ ○/○/● ○/○/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○
●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/○/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ○/○/○ ●/●/● ●/●/○ ○/○/○
155 zł 6400 zł 27 dol. 331 zł 299 zł 43 dol. 380 zł . 48,12 euro 216 zł 274 zł

E3F2-
XUK1A- FT 25 RHD GTB6- QS18VP- TOO18- E3H2- BJ15M-
OT140476 OF5016 DS30B4 PF100D-R
PANM12 PSM4 -P1211 6LPQ8 400P R2B4M 2M TDT-P
2M
IPF Ifm Schneider Banner
Sensopart Sick Omron Anly TWT Omron Autonics
Electronic electronic Electric Engineering

PF Schneider Sos TWT Tadeusz


Projekt Sels Sick TME Turck WObit
Electronic Electric electronic Automatyka Wędzony

2 ÷ 12 0,5 ÷ 20 . ÷ 700 3 ÷ 40 0,5 ÷ 25 0 ÷ 30 0 ÷ 100 0 ÷ 20 0 ÷ 400 0 ÷ 200 0 ÷ 1500


. 400 250 1000 1000 <55 30 700 150 1000 1000
5 . . 30 5 . . 0 2 0 0
–25 ÷ 65 –25 ÷ 60 –25 ÷ 55 –20 ÷ 60 –25 ÷ 55 –25 ÷ 55 . –20 ÷ 70 –10 ÷ 55 –25 ÷ 55 –25 ÷ 55
●/○/○ ○/●/○ ○/●/○ ●/○/○ ●/○/○ ●/●/○ ●/○/○ ○/●/○ ●/○/○ ○/●/○ ○/○/●
○/● ●/○ ●/○ ○/● ○/● ○/○ ●/○ ○/● ●/○ ○/● ●/○
●/○/○ ●/○/○ ○/○/○ ●/○/○ ○/○/○ ○/○/○ ○/●/○ ●/○/○ ○/●/○ ●/○/○ ○/○/○
●/● ●/○ ○/● ●/● ●/● ○/○ ●/○ ●/○ ●/○ ○/● ●/○
●/● ●/○ ●/○ ●/● ○/○ ○/○ ●/○ ●/○ ●/○ ●/● ○/○
○/○ ●/○ ●/○ ○/● ○/○ ○/○ ○/○ ○/○ ○/○ ○/● ○/○
○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/● ○/●/○ ○/○/○ ○/●/○ ○/●/● ○/●/○ ○/●/○
●/●/○ ○/○/○ ○/●/○ ○/○/● ●/●/● ○/○/○ ●/●/○ ●/●/○ ○/○/● ○/○/● ○/○/●
●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ○/○/○ ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/○ ●/○/●
141,4 euro 103 euro 221 zł 120 euro . 254 zł 199 zł 368,5 zł 160 zł 367 zł 260 zł

sie rp ie ń 2 0 1 1 45
raport
zmniejszanie ich rozmiarów, popra- menty optyczne o  wielkości tylko – polepszanie wykorzystywanych
wę parametrów pomiarowych i coraz 7,5×25×12,5mm (tego typu czuj- algorytmów i  jakości przetwarza-
szersze wykorzystywanie zaawanso- niki oferuje m.in. Sick), nia sygnałów – dotyczy to w szcze-
wanych układów przetwarzania. Nie- – wzrost możliwości detekcyjnych gólności czujników fotoelektrycz-
raz w  ten sposób tworzą oni wręcz (wydłużanie strefy roboczej, precy- nych i jest jednym z ważniejszych
pewne standardy w branży. Respon- zji punktu przełączania, itd.) oraz trendów wskazywanych przez
denci redakcyjnej ankiety wymieni- dostępność czujników optycznych ich dostawców; czujniki mają co-
li kilka ich zdaniem najważniejszych pozwalających na coraz lepsze wy- raz bardziej złożone układy mi-
trendów w tym zakresie: krywanie obiektów przezroczystych, kroprocesorowe, co zapewnia do-
– miniaturyzacja – to w  przypadku – zwiększanie odporności środowi- stępność zaawansowanych funkcji
czujników słowo-klucz; wielu pro- skowej – czujniki mogą pracować – np. uczenia się, oraz ułatwia uru-
ducentów wprowadziło w  ostat- w rozszerzonym zakresie tempera- chamianie systemów z czujnikami,
nich latach do swojej oferty zmi- tur i ciśnień, oferowane są również – wzrost liczby czujników dostęp-
niaturyzowane wersje klasycznych wersje w  obudowach wzmocnio- nych w  tzw. wykonaniach higie-
czujników – przykładowo ele- nych mechanicznie, nicznych, które stosowane mogą

TABELA 3. Czujniki indukcyjne zbliżeniowe – przykładowe produkty

BES
KIB-
IPS- FT18SP- Q08MEC- B01CF- PCID-
Nazwa czujnika Globline M12PS-
18PO8B CP20 PSC20B- 22NSC 2ZPK
002-KL2
S49G

Producent Bernstein Ibest Aeco Bernstein Balluff Selet Sels

Auto- BDT-
Nazwa dostawcy Abikom Aspar Astat Balluff BDT
matech System
Robocza strefa działania – od ÷ do (w mm) 0 ÷ 15 0 ÷ 6,4 20 ÷ 200 1,5 ÷ 15 0÷2 1,9 ÷ 2,1 . ÷ 2
Nominalna strefa działania (w mm) 15 8 20 2 2 2 2
Maksymalna częstotliwość przełączania (Hz) 100 700 400 800 3000 1000 .
Zakres temperatur pracy (w °C) –25 ÷ 70 –15 ÷ 60 –20 ÷ 60 –25 ÷ 75 –25 ÷ 70 –25 ÷ 70 .
NPN / PNP / otwarty kolektor ○/●/○ ○/●/○ ●/●/○ ●/●/○ ●/○/○ ●/○/○ ○/●/○
NC / NO / wybierane ○/●/○ ○/●/○ ●/●/○ ●/●/○ ○/●/○ ●/●/○ ○/●/○
4- / 3- / 2-przewodowy ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○
Zabezpieczone przed odwrotną polaryzacją / zwarciem / przepięciem ○ / ○ / ○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/○/○
36,58
Cena netto 173,33 zł 66 zł 300 zł . . 80 zł
euro

GXS- IA 18 NBB5-
Nazwa N080- IGM IFBR 11 KIN E2A DSN 14 -18GM50-
ABC PO -E2
Panaso- EGE- Baumer Carlo Pepperl
Producent Bernstein Omron
nic Elektronik Electric Gavazzi +Fuchs
Newtech Omron
OEM Pepperl
Nazwa dostawcy MBB MELA Enginee- Electro- Patech
Automatic +Fuchs
ring nics
Robocza strefa działania – od ÷ do (w mm) 0 ÷ 5,4 1,5 ÷ 20 0 ÷ 6 0÷4 2 ÷ 30 5 ÷ 14 0 ÷ 4,05
Nominalna strefa działania (w mm) 8 do 15 6 3,2 16 14 5
Maksymalna częstotliwość przełączania (Hz) 1400 do 2000 1000 400 1500 . 800
Zakres temperatur pracy (w °C) –25 ÷ 80 –25 ÷ 75 –40 ÷ 80 –40 ÷ 100 –40 ÷ 70 –25 ÷ 70 –25 ÷ 70
NPN / PNP / otwarty kolektor ●/●/○ ●/●/● ○/●/○ ●/●/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○
NC / NO / wybierane ○/●/○ ●/●/● ○/●/○ ●/●/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○
4- / 3- / 2-przewodowy ○/●/○ ○/●/● ○/●/○ ○/●/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○
Zabezpieczone przed odwrotną polaryzacją / zwarciem / przepięciem ○ / ○ / ○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/●
21,7 od 55
Cena netto 200 zł 44 zł 100 zł 88 zł 186,8 zł
euro euro

46 s ier p ień 2 0 1 1
czujniki zbliżeniowe i optyczne

być w przemyśle spożywczym i far- wizyjnych (pozwalają na wykry-


maceutycznym, wanie wzorca, znaczników, kolo-
– zwiększanie niezawodności pracy rów, itd.),
– w czujniki wbudowywane są róż- – ogólny wzrost wykorzystania
ne zabezpieczenia i zwiększana jest w  branży technologii laserowych
ich odporność na wpływ zewnętrz- (skanery pomiarowe, skanery bez-
nych pól elektromagnetycznych, pieczeństwa, dalmierze laserowe).
– dostępność elementów pozwalają-
cych na przesyłanie danych i pro- CZTERECH GŁÓWNYCH
gramowanie z wykorzystaniem sie- PRODUCENTÓW
ci komunikacyjnych, Czujniki takie jak omawiane to po-
– wzrost możliwości czujników wi- pularne na rynku produkty, których
zyjnych – elementy te mogą być wytwarzaniem i dystrybucją zajmuje
wykorzystywane w  wielu aplika- się duża grupa firm. Do tych pierw-
cjach zamiast większych systemów szych można zaliczyć krajowych pro-

TABELA 3. cd. Czujniki indukcyjne zbliżeniowe – przykładowe produkty

IPS12 E2A- SIEH- 693.


PRCM12- 992AA- ICZ D4 CN
N4PO50/ RN04-P GX-F12A S08LS02- E2E-X1B1 M12B-PS- IE5338 2944.
4DP 12AP-HD PNP A1
A2P M3-B1 S-L 001

ifm
Xecro Riko Panasonic Omron Autonics Omron Honeywell Festo Impol-1 Bernstein
electronic
Casp ELFA Ferrox ifm JaDan
Eldar Elhurt Eltron Farnell Festo Impol-1
System Elektronika Electric electronic Automatyka
0÷4 0÷4 0,1 ÷ 4 0 ÷ 1,6 0÷4 0÷1 .÷2 . 0 ÷ 2,4 0 ÷ 3,5 .
4 5 3,3 2 4 1 . 4 3 4 4
2000 . 500 1500 400 3000 . 2500 1000 800 400
–25 ÷ 75 –20 ÷ 60 –25 ÷ 70 –40 ÷ 70 –25 ÷ 70 –25 ÷ 70 . –25 ÷ 70 0 ÷ 60 –25 ÷ 70 –25 ÷ 70
○/●/○ ○/●/○ ●/○/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ●/●/○ ●/●/○ ○/●/○
○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ●/○/○ ○/●/○ ●/●/○ ○/●/○
○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ●/○/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/● ○/●/○ ○/●/○
●/●/● ●/●/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ○/○/○ ○/○/○ ●/●/○ ●/●/● ●/●/○ ●/●/●

41 zł 7 dol. 147 zł 133 zł 20 dol. 300 zł 48 zł . 48,87 euro 65 zł 76,19 zł

PCID3Z- E2A- E2EH-


XS112- IME12- Ex IS M12 TS12- Bi4U-M12- TIDE12-
IC080176 IF5647 PK-M8- M12KS04- X12B1 PRD12-8DN
BLPAL2 04BPSZC0S b 02N-1 AP6X-H1141 07ZP
32-M8 M1-B1 2M
IPF ifm Schneider
Sels Sick Omron steute Highly Turck TWT Omron Autonics
Electronic electronic Electric

PF Schneider Sos .steute TWT Auto- Tadeusz


Projekt Sels Sick TME Turck WObit
Electronic Electric electronic Polska matyka Wędzony

.÷6 0 ÷ 3,25 0 ÷ 1,6 0÷3 0÷4 0 ÷ 1600 . 0÷2 0÷4 0 ÷ 5,6 0 ÷ 12 0÷8
6 4 2 3 4 . 2 . 4 7 do 9,6 7
700 1500 2000 2000 2000 1500 1000 . 1500 500 100 500
–25 ÷ 70 –25 ÷ 80 –25 ÷ 70 –25 ÷ 70 –25 ÷ 75 –40 ÷ 70 –25 ÷ 75 –25 ÷ 70 –30 ÷ 85 –25 ÷ 70 0 ÷ 120 –25 ÷ 70
○/●/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/○/○ ●/○/○ ○/●/○ ○/●/○ ●/○/○ ●/○/○
○/●/○ ●/●/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/○/○ ○/○/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○
○/●/○ ●/○/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/○/○ ○/○/● ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○ ○/●/○
●/●/● ●/●/● ●/○/○ ●/●/● ●/●/○ ○/○/○ ●/●/○ ●/○/○ ●/●/● ●/●/● ●/●/● ●/○/●

87,3 euro 53,85 euro 83 zł 124 zł 44,99 zł 109 zł 40,05 euro 49,9 zł 257 zł 98 zł 357 zł 75 zł

sie rp ie ń 2 0 1 1 47
raport
ducentów – przede wszystkim takich
Daniel Gonet
jak Sels, TWT Automatyka czy przy-
ifm electronic
kładowo Impol-1, oraz dużą gru-
pę firm zagranicznych, które mają Czy w branży czujników trzeba oferować szeroki
u nas swoje przedstawicielstwa. Tego asortyment komponentów, czy można skupić się na
typu producentami są m.in. (podano mniej typowych, niszowych wyrobach? Jaki jest klucz
w  kolejności alfabetycznej): Balluff, do obsługi rynku?
ifm electronic, Omron Electronics, Oile wogóle możemy mówić ojakiejkolwiek recepcie na sukces wbran-
Pepperl+Fusch, Schneider Electric, ży czujników zbliżeniowych, to zcałą pewnością będzie nią wyważona
Sick, Siemens, Steute oraz Turck. Wy- oferta produktowa. Dobrym rozwiązaniem wydaje się proponowanie sze-
roby takie jak czujniki dosyć łatwo rokiej gamy komponentów, wśród których znajdują się również produkty
dołączyć do asortymentu oferowa- niszowe. Jednakże dobre produkty to nie wszystko. Jakość oferowanych
nych produktów, przez co znajdzie- produktów musi iść wparze ze wsparciem idoradztwem technicznym
my je również w  bardzo wielu pod- na wysokim poziomie.
miotach zajmujących się dystrybucją
– i to nie tylko na rynku przemysło- Jakiego typu podzespoły sprzedaje się dla klientów przemysłowych
wym, ale też działających w  innych najczęściej? Na co odbiorcy zwracają uwagę, jeżeli chodzi odobór pro-
branżach. Firmy takie oraz dystrybu- duktów?
torów, dla których czujniki stanowią Zcałej gamy czujników zbliżeniowych klienci przemysłowi wciąż zde-
jeden z filarów oferty, znaleźć można cydowanie najczęściej wybierają czujniki indukcyjne. Wpodejmowaniu
w  tabelach publikowanych w  rapor- decyzji zakupowej główną rolę odgrywają parametry techniczne czuj-
cie (w szczególności w ostatniej, gdzie ników oraz, co oczywiste, stosunek ceny do jakości. Coraz częściej dla
podano również marki oferowanych klientów stosujących czujniki indukcyjne istotna jest również wytrzyma-
produktów). łość mechaniczna produktu, stąd też wostatnim czasie rośnie zaintereso-
Jeżeli chodzi o  najpopularniejsze wanie czujnikami dedykowanymi dla danej aplikacji. Dobrym przykładem
w kraju marki czujników, to sytuacja mogą być tu czujniki do zastosowań wprocesach spawania (urządzenia
jest o tyle ciekawa, że można wyróż- ze specjalną powłoką odporną na odpryski spawalanicze) czy też wprze-
nić tutaj cztery firmy, które zdaniem myśle spożywczym (czujniki odporne na procesy mycia pod ciśnieniem
respondentów redakcyjnej ankiety iskoki temperatur). Na rynku czujników optycznych zauważyć można
są głównymi graczami na omawia- natomiast coraz dalej idącą miniaturyzację, stosowanie nowych obudów
nym rynku. W przypadku indukcyj- oraz rozszerzanie funkcjonalności produktów, która pozwala na stoso-
nych czujników zbliżeniowych czo- wanie ich tam, gdzie do tej pory było to niemożliwe.
łowe miejsca zajęły: Balluff, Sels, Sick
oraz Omron Electronics (patrz rys. 4). w  czujnikach i  mają długie tradycje czujniki elektronicznych i mechanicz-
Balluff i Sick to niemieckie, globalnie działania na rynku. Balluff z  siedzi- nych, przetworników położenia, sys-
działające firmy, które specjalizują się bą w pobliżu Stuttgartu to producent temów identyfikacji i szerokiej gamy
Rys. 4 Najpopularniejsze marki zbliżeniowych
czujników indukcyjnych i czujników
optycznych; wyniki odzwierciedlają opinie przedsta-
wicieli firm biorących udział w raporcie i nie należy
ich utożsamiać zwartościami sprzedaży lub udziałem
firm wrynku; kategoria „inne” obejmuje wprzypad-
ku czujników indukcyjnych m.in.: Aeco, Autonics,
Bernstein, Eaton, Impol-1, Infra International, Riko,
natomiast w przypadku czujników optycznych m.in.:
Aeco, Contrinex, Datalogic, Dimetix, Honeywell, Infra
International, Riko, Sensopart

systemów połączeń, w  tym sieciowych. Z  kolei Sick to


firma założona w  1946 roku, która wytwarza czujniki
dla systemów automatyki przemysłowej, logistyki oraz
automatyki procesowej. Jej oferta obejmuje również za-
awansowane czujniki (np. wizyjne), elementy laserowe,
optoelektroniczne urządzenia ochronne i  komponenty
systemów bezpieczeństwa. Omron Electronics to z kolei
japoński dostawca, znany u nas m.in. z czujników wizyj-
nych, sterowników, systemów bezpieczeństwa oraz ofer-
ty dla branży elektronicznej. Jeżeli zaś chodzi o czwartą
z  firm, którą jest Sels, to jest ona producentem krajo-
wym o ponad 25-letniej historii działalności rynkowej.
raport
TABELA 4. Dane teleadresowe przedsiębiorstw omawianych w raporcie oraz marki dostarczanych przez
te firmy produktów
Nazwa firmy Telefon E-mail Strona WWW Marki oferowanych produktów
Bernstein, Takex, Microsonic,
Abikom 32 201 18 66 abikom@abikom.com.pl www.abikom.com.pl
STM, Lion Precision
Aspar 58351 39 89 aspar@aspar.com.pl www.aspar.com.pl Ibest, Carlo Gavazzi, Turck
Kubler, Aeco, Magnet-Schultz,
Astat 61 849 80 89 r.schmidt@astat.com.pl www.astat.com.pl
Kraus-Naimer, Phoenix Contact
biuro.warszawa@
Automatech 22 723 06 06 www.automatech.pl Bernstein, Omron, Panasonic, ASM
automatech.pl
Balluff 71 338 49 29 balluff@balluff.pl www.balluff.pl Balluff
Selet, Omron, Fiama,
BDT Zbigniew Nosek 17850 28 10 bdt@bdt.eu www.bdt.eu
Sick, Pepperl+Fuchs
BDT-System 178 526 899 bdt@bdt.pl www.bdt.pl Sels, Sick, Omron, Balluff, Wenglor
Xecro, Pepperl+Fuchs, Sels,
Casp System 32 614 09 17 sklep@czujniki24.pl www.czujniki24.pl
Omron, ifm electronic
PCB Piezotronics, Polytec,
EC Test Systems 12 627 77 78 biuro@ects.pl www.ects.pl
Philtec, Sequoia, FOS&S
EL&EL Z.H.U.P. Sick, Baner, Bernstein,
42 250 24 45 el@elel.pl www.elel.pl
Paweł Sikała Omron, Pepperl+Fuchs
Eldar 77 442 04 04 eldar@eldar.biz www.czujniki.eldar.biz Riko
Contrinex, Omron, Balluff,
ELFA Elektronika 22 570 56 00 obsluga.klienta@elfa.se www.elfaelektronika.pl
Panasonic, Avago
Omron, Schneider Electric,
Elhurt 58 554 08 00 elhurt@elhurt.com.pl www.elhurt.com.pl
Allen Bradley
Autonics, Balluff, Datalogic,
Eltron 71343 97 55 eltron@eltron.pl www.eltron.pl
Omron, Pepperl+Fuchs, Rechner
00 800 121
Farnell info-pl@farnell.com www.farnell.com/pl Omron, Pepperl+Fuchs, Turck, Eaton
29 67
Siemens, Omron, Sick,
Ferrox Electric 32252 83 46 ferrox@ferrox-electric.pl www.ferrox-electric.com
Honeywell, Schneider Electric
Festo 22711 41 00 Festo_Poland@festo.com www.festo.pl Festo
ifm electronic 32 608 74 54 info.pl@ifm.com www.ifm.com/pl ifm electronic
Impol-1 22 886 56 02 nowak@impol-1.pl www.impol-1.pl Impol-1, Pepperl+Fuchs, Sick
Indual 41 374 02 67 biuro@indual.pl indual.pl Lanbao Sensor
Bernstein, Takex, Microsonic,
JaDan Automatyka 71346 41 41 oferty@jadan.com.pl www.jadan.com.pl
STM, Lion Precision
MBB 22 331 75 71 mbb@mbb.pl www.mbb.pl Panasonic, Sunx, Stuhl
Zaopatrzenie sprzedaz@mts-polska.
75713 24 56 www.mts-polska.com.pl EGE-Elektronik Special-Sensoren
Techniczne MELA com.pl
Baumer Electric, Turck, ifm
Newtech Engineering 32237 61 98 newtech@newtech.com.pl www.newtech.com.pl
electronic, Pepperl+Fuchs, Omron
Bernstein, Takex, Microsonic,
OEM Automatic 22 863 27 22 info@pl.oem.se www.oemautomatic.pl
Dimetix, STM
Omron Electronics 22645 78 60 info.pl@eu.omron.com industrial.omron.pl Omron
Carlo Gavazzi, Zettler,
Patech 68457 22 25 patech@pa-tech.pl www.pa-tech.pl
Relpol, Lumel, Teledyne
Pepperl+Fuchs 22256 97 70 info@pl.pepperl-fuchs.com www.pepperl-fuchs.pl Pepperl+Fuchs
PF Electronic 32 256 25 33 info@pf-electronic.pl www.pf-electronic.pl IPF Electronic
Ifm electronic, Sick, Schneider
Projekt 77 451 54 60 marketing@projekt.com.pl www.projekt.com.pl
Electric, Cognex, Turck
poland.helpdesk@
Schneider Electric 801171 500 www.schneider-electric.pl Schneider Electric
pl.schneider-electric.com
Sels 22 848 08 42 sels@sels.pl www.sels.pl Sels, Sensopart, Hecto
Sick 22877 58 00 info@sick.pl www.sick.pl Sick
Simex 58762 07 77 info@simex.pl www.simex.pl Infra International
micsutka@soselectronic.
Sos electronic 42 648 45 76 www.soselectronic.pl Omron, Pepperl+Fuchs
com
.steute Polska 22 843 08 20 info@steute.pl www.steute.pl steute, Grein, Astra, Pfannenberg
Transfer Multisort Omron, Sick, Highly,
42 645 55 55 dso@tme.pl www.tme.eu
Elektronik Pepperl+Fuchs, Sels, Anly
Turck, Banner Engineering,
Turck 77 443 48 00 poland@turck.com www.turck.pl
Escha, Escha TSL
TWT, Xecro, Infra, Balluff,
TWT Automatyka 22 648 20 89 twt@twt.com.pl www.twt.com.pl
ifm electronic
Firma Inżynierska
12637 95 55 firma@wedzony.com.pl www.wedzony.com.pl Omron
Tadeusz Wędzony
P.P.H. WObit
61291 22 25 wobit@wobit.com.pl www.wobit.com.pl Autonics
E.K.J. Ober

50 s ier p ień 2 0 1 1
czujniki zbliżeniowe i optyczne

Firma wytwarza czujniki indukcyjne (największy polski


producent), pojemnościowe, optyczne, ultradźwiękowe
i  inne, w  tym oferuje wersje specjalne i  na zamówie-
nie. Druga grupa popularnych na rynku producentów
to m.in. firmy Turck, ifm electronic, Schneider Electric,
TWT Automatyka, Siemens, Pepperl+Fusch i inne przed-
stawione na rysunku 4. Jeżeli zaś chodzi o  producen-
tów czujników optycznych – w tej branży w Polsce jest
trzech liderów, którymi są wymienione wcześniej Sick,
Omron Electronics oraz Balluff. Kolejne miejsca zaję-
ły m.in. Sels, Banner/Turck, ifm electronic, Panasonic,
Pepperl+Fusch, TWT Automatyka, Leuze electronic oraz
Baumer Electric.
Podsumowując powyższe zestawienie, stwierdzić moż-
na, że omawiany rynek jest dojrzały i jednocześnie sta-
bilny, jeżeli chodzi o preferencje klientów w zakresie ma-
rek kupowanych czujników. Tworząc poprzednią edycję
raportu (jesień 2009 roku), uzyskaliśmy wyniki bar-
dzo zbliżone do obecnych – czołowe miejsca zajęły wte-
dy (podano uśrednienie dla obydwu omawianych grup siadanych stanach magazynowych, odkładając w czasie
czujników) Sick, Balluff, Omron Electronics, Siemens przeglądy i konserwacje urządzeń.
oraz ifm electronic i Sels (ostatnia z firm zajęła przy tym Po sytuacji takiej jak omawiana nie ma już praktycz-
pierwsze miejsce w przypadku czujników indukcyjnych). nie śladu. Koniunktura w  krajowej branży czujników
zbliżeniowych indukcyjnych i  optycznych jest obecnie
DUŻY ICAŁY CZAS PERSPEKTYWICZNY zdecydowanie pozytywna – jako dobrą lub bardzo do-
RYNEK brą określiło ją 80% respondentów redakcyjnej ankie-
Tworząc poprzedni raport poświęcony czujnikom ty (patrz rys. 5). Jedynie co piąty przedstawiciel firmy
przemysłowym, obserwowaliśmy duże spowolnienie branżowej uznał, że jest ona słaba. Tworząc raport, tra-
na tym rynku, a w niektórych jego sektorach wręcz za- dycyjnie poprosiliśmy przedstawicieli dostawców o osza-
paść. Ta ostatnia dotyczyła przede wszystkim odbior- cowanie wartości rynku. Otrzymaliśmy kilkanaście od-
ców z branży produkcji maszyn, którzy w okresie kry- powiedzi, które dają bardzo klarowny obraz omawianego
zysu często znacząco zmniejszali produkcję (szczególnie sektora. Większość podawanych liczb zawierała się po-
w Europie Zachodniej), oraz firm z rynku motoryzacyj- między 100 a 150 mln złotych rocznie, przy czym, do-
nego. Zmniejszenie się popytu na czujniki wynikało też konując ich uśrednienia, otrzymano wartość 110 mln
z ograniczania produkcji w zakładach i wstrzymywania złotych. Wynik ten współgra z  szacunkami uzyskany-
się z ich modernizacjami – firmy często bazowały na po- mi podczas ostatniego raportu (wtedy średnia wyniosła
około 100 mln zł), przy czym traktować go można jako
dokładniejszy ze względu na większą liczbę odpowiedzi
udzielonych przez respondentów. Należy zaznaczyć, że
dane te dotyczą jedynie obszaru rynku, który obsługiwać
mogą działający lokalnie dostawcy (a więc nie wliczono
np. wartości czujników trafiających do Polski w maszy-
nach czy gotowych liniach technologicznych).
Przytoczone powyżej liczby mogą wydawać się dosyć
duże – przynajmniej porównując je wynikami uzyskiwa-
Bieżąca koniunktura na omawianym Rys. 5 nymi dla sektorów rynku związanych z droższymi pro-
rynku wPolsce
sie rp ie ń 2 0 1 1 51
raport

Łukasz Kopeć
Sels

Czy czujniki sprzedaje się jako


oddzielne produkty czy wramach
większych kompletacji? Czy klien-
ci szukają produktów standardo-
wych czy specjalizowanych? Jaki
jest klucz do obsługi tego rynku?
Czujniki sprzedaje się raczej jako oddzielne pro-
dukty, które dobierane są przez automatyków, aich
zakupy realizowane przez działy zamówień. Znasze-
go doświadczenia wynika, że klienci kierują się do nas
już zkonkretnymi tematami iposzukując rozwiąza-
nia mają już własny pomysł, jak zrealizować aplikację.
Rynek czujników zmienia się iwymusza poszerzania
asortymentu lub wprowadzania nowych pozycji, gdyż
konkurencja rośnie icały czas zmierza do posiadania
bardzo szerokiej oferty. Istnieje też obszar produktów
niszowych, gdzie nie istnieje alternatywa wpostaci
wyrobów standardowych, lecz zajmowanie się tylko
tą wąską dziedziną nie daje gwarancji przetrwania
na rynku. Coraz częściej zdarza się, że klienci chcą
być obsługiwani kompleksowo, ale nie dotyczy to
wszystkich firm. Podsumowując – nie ma uniwersal-
nego klucza do obsługi rynku – trzeba wypracować
własną strategię.
Jakie czujniki sprzedają się najczęściej? Czego
poszukują klienci?
duktami stosowanymi w maszynach – np. branżą paneli W naszym przypadku wyraźnie przeważa sprze-
operatorskich czy sterowników programowalnych. Nale- daż czujników indukcyjnych – jesteśmy zresztą wich
przypadku najbardziej rozpoznawani od lat. Mamy
ży jednak zauważyć, że czujniki to nie tylko podzespoły
całą rzeszę zadowolonych klientów, którzy darzą
stosowane w nowych maszynach i systemach, ale przede
nas zaufaniem idają nam najlepsze rekomendacje.
wszystkim komponenty podlegające w przemyśle regu-
Klienci często poszukują ioczekują fachowej pomo-
larnej wymianie, które stosowane są też w wielu różnych
cy wdoborze optymalnego rozwiązania. Integrato-
obszarach gospodarki – wspomnianej motoryzacji, trans- rzy iużytkownicy przede wszystkim zwracają uwagę
porcie, technice windowej, itd. Niemniej jednak większość na cenę, dalej łatwość iprostota obsługi oraz szyb-
firm dostarczających owe podzespoły wywodzi się z ryn- kość realizacji zamówienia.
ku automatyki, lub szerzej – przemysłowego, i traktuje
ten sektor również jako główny obszar swojego działania.
Tworząc raport, zapytaliśmy przedstawicieli firm
branżowych również o to, jakie sektory rynku będące
odbiorcami czujników są najbardziej perspektywiczne,
jeżeli chodzi o najbliższe miesiące i lata. W tym przy-
padku nie było specjalnych rewelacji i krajowi dostawcy
postawili na „pewniaki”, a więc branże, które są obecnie
największymi odbiorcami czujników. Takimi sektora-
mi są sektory produkcji maszyn (OEM), przemysł spo-
żywczy, produkcyjny i, przede wszystkim, motoryza-
cyjny (patrz rys. 6).
Zbigniew Piątek

Źródłem wszystkich danych przedstawionych w tabe-


Branże będące najbardziej perspektywicz- lach oraz na wykresach są wyniki uzyskane w bada-
Rys. 6 niu ankietowym przeprowadzonym wśród firm dzia-
nymi odbiorcami czujników zbliżeniowych
wnajbliższym czasie wPolsce łających w branży czujników zbliżeniowych w Polsce.

52 s ier p ień 2 0 1 1
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Bariery świetlne SmartReflect


– unikatowa metoda wykrywania elementów
przeźroczystych firmy Baumer
Firma Baumer oferuje nową serię barier świetlnych służących do wykry-
wania przeźroczystych elementów opakowań takich jak folie, tacki czy
butelki używane wprzemyśle spożywczym. Czujniki nie wymagają sto-
sowania lusterek refleksyjnych igwarantują dwukrotną oszczędność
czasu montażu oraz niezawodną detekcję obiektów.
Czujniki optyczne wykrywają elementy przeźroczy-
ste tak samo niezawodnie jak czujniki ultradźwięko-
we, jednakże gwarantują 15-krotnie szybszy czas od-
powiedzi. W  całym spektrum dostępnych na rynku
czujników optycznych, te z  serii SmartReflect są jedy-
nymi, które umożliwiają wykrywanie obiektów prze-
źroczystych z odległości do 800mm, a jednocześnie nie
wymagają stosowania lusterka refleksyjnego. Metoda
ta, opatentowana przez firmę Baumer, może być użyta
w czasie monitoringu (poziomego) pozycji oraz wyzwa-
lania impulsów w procesach wymagających synchroni-
zacji. Przycisk teach-in dostępny jest także na dodatko-
wym przewodzie.
Aby sprostać wymaganiom aplikacji, dostępne są
dwie wersje czujników: pierwsza do wykrywania wy-
soce przezroczystych obiektów, takich jak folie czy kli- fleksyjnych, użytkownik końcowy uzyskuje zwiększoną
sze, a druga do wykrywania tacek oraz butelek. Czujniki niezawodność systemu.
dostępne są w wykonaniu higienicznym i przystosowa- Szczególnie wyróżniającym się z grupy nowych pro-
nym do procesów mycia ciśnieniowego – charaktery- duktów jest czujnik optyczny FNDH 14. Czujnik ten
zują się stopniem ochrony IP69K i nieprzepuszczalno- – SmartReflect – jest elementem refleksyjnym (typu od-
ścią zgodną z proTect+. W związku z tym nadają się one bicie od tła) i pozwala wykorzystać elementy obudowy
idealnie do aplikacji przemysłu spożywczego. Dzięki maszyny wykonane ze stali nierdzewnej jako reflektora
wyeliminowaniu konieczności stosowania lusterek re- odbiciowego. Dzięki wyeliminowaniu konieczności za-
stosowania dodatkowego reflektora uzyskano uprosz-
czenie procesu instalacji oraz zwiększenie bezobsłu-
gowości czujnika. Nowe typy czujników indukcyjnych
są z  kolei przystosowane do pracy w  szerokim zakre-
sie temperatur od –40 do 100°C. Gwarantuje to szero-
kie pole aplikacji dla nowych czujników: od procesów
zamrażania produktów do stref objętych procesem CIP.

Newtech Engineering Sp. z o.o.


ul. Sowińskiego 3, 44-100 Gliwice
tel. 32 237 61 98, faks 32 237 61 97
newtech@newtech.com.pl, www.newtech.com.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 53
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Fotoprzekaźniki W9-3 zkorpusami


wtechnologii Vistal
Wdobie zapotrzebowania współczesnej automatyki coraz częściej poszukiwa-
ne są fotoprzekaźniki wmałych korpusach ozasięgach działania zbliżonych
do fotoprzekaźników oznacznie większych gabarytach. Coraz większą rolę
odgrywa również odporność fotoprzekaźnika przy utrzymaniu jak najniższej
jego wagi. Jak osiągnąć kompromis przy tak narzuconych warunkach?
Produkty z  rodziny W9-3 należą uzyskuje narzędzie w postaci fo-
do fotoprzekaźników trzeciej genera- toprzekaźnika o małych gabary-
cji o małych gabarytach. Ich układy tach, umożliwiającego wykry-
optyczne oraz elektroniczne – unowo- wanie obiektów na stosunkowo
cześniane dzięki najnowszym techno- dużych odległościach. Dostęp-
logiom – pozwalają użytkownikom na ne są również wersje W9-3 o do-
stosowanie W9-3 w typowych aplika- datkowo wydłużonym zasięgu
cjach dzięki ich atrakcyjnej cenie oraz wykorzystujące pracę w  pod-
w  aplikacjach o  wyższych wymaga- czerwieni, które jest „bardziej
niach dzięki zaawansowaniu wspo- przenikliwe” niż widmo czerwo-
mnianych fotoprzekaźników. W9-3 ne światła. Ponadto dzięki temu
zaopatrzono w niezawodną elektro- fotoprzekaźniki mogą praco-
nikę z  układami ASIC oraz zespół wać w aplikacjach o mniejszym
optyczny PinPoint. Układ elektro- stopniu przejrzystości powietrza
niczny wsparty przez element OES – np. przy lekkim zapyleniu. Oprócz nia. Ponadto, zastosowanie techno-
zapewnia użytkownikowi możliwość wersji odbiciowych występują rów- logii Vistal w wytwarzaniu korpusów
precyzyjnego wykrywania obiektów. nież wersje refleksyjne (współpracu- zwiększa odporność fotoprzekaźni-
W przypadku fotoprzekaźników wy- jące z odbłyśnikami) oraz barierowe ków na rozszczelnienie. Dostępne są
posażonych w tzw. system tłumienia (fotoprzekaźniki w układzie nadajnik- wersje z  korpusami z  otworami fa-
tła (BGS, Background Suppression) -odbiornik). Wersje refleksyjne oferu- solkowymi do montażu śrubami M3
zapewnia to pewną detekcję obiektu jące duże zasięgi pracy mają również lub M4, z przyłączami elektrycznymi
również w przypadku występowania modele przeznaczone do wykrywania w postaci gniazd M12, M8 lub z wy-
drugiego, większego obiektu w tle. Fo- obiektów transparentnych. Wykrywa- prowadzonym przewodem.
toprzekaźniki są przy tym bardzo ła- nie butelek ze szła, z PET lub cienkich Czujniki pracujące w  aplikacjach
twe do zaprogramowaniania, co jest folii odbywa się z wysoką niezawod- o trudnych warunkach często na sku-
ważne dla pracowników zajmujących nością. tek niesprzyjających czynników po
się obsługą maszyn i linii produkcyj- Ogromną zaletą W9-3 jest mały, dłuższym czasie nie są możliwe do zi-
nych, w których W9-3 są zamonto- lekki, odporny na uszkodzenia kor- dentyfikowania – etykiety i napisy na
wane. Programowanie jest możliwe pus wykonany z tworzywa w techno- ich korpusach ulegają starcu i innym
– zależnie od wersji W9-3 – przy uży- logii Vistal. Dzięki nowej generacji uszkodzeniom. Oznaczenia typu mo-
ciu potencjometru lub przycisku. Do- tworzyw sztucznych oraz technologii delu W9-3 i jego podstawowych para-
datkowym ułatwieniem przy usta- ich odlewania, korpusy nowych W9-3 metrów elektrycznych nie mogą ulec
wianiu fotoprzekaźników jest zwarta, są cztery razy bardziej odporne od uszkodzeniu, ponieważ są trwale na-
doskonale widoczna czerwona plam- standardowych korpusów z tworzyw niesione na korpus przez wypalanie
ka świetlna – technologia PinPoint sztucznych stosowanych w  fotoprze- laserem i wytrawianie.
sprawia, że wycelowanie elemen- kaźnikach. Umożliwia to stosowanie Ogółem rodzina W9-3 to szeroki
tu w obiekt staje się jeszcze prostsze. W9-3 w aplikacjach, w których do tej wachlarz ponad 70 wersji fotoprzekaź-
Dzięki zastosowaniu diod nadawczych pory ze względu na wysoką odpor- ników charakteryzujących się dla użyt-
LED typu PinPoint zwiększono dodat- ność stosowano korpusy metalowe. kownika niezwykle korzystnym sto-
kowo zasięg fotoprzekaźniów w po- Ponieważ urządzenie ma korpus lżej- sunkiem jakości do ceny i mogących
równaniu do wersji z typowymi nadaj- szy od metalowego, może ono być sto- być stosowanymi w wielu aplikacjach.
nikami LED. Stanowi to dużą korzyść sowane na wysięgnikach i ramionach
dla przyszłego użytkownika, który bez znacznego zwiększania obciąże- www.sick.pl

54 s ier p ień 2 0 1 1
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Czujniki zdostawą w24 godziny


– najlepsze marki wjednym miejscu
Serwis Czujniki24.pl zawiera najszerszą ofertę czujników zbliżeniowych, naj-
ważniejszych marek obecnych na polskim rynku. Nie jest to jednak tylko baza
produktów. Jego wprowadzenie imechanizmy wnim zawarte to nowe, lep-
sze spojrzenie na sposób ijakość obsługi klienta. Dzięki prostym wobsłudze
narzędziom selekcji umożliwia dobór właściwego urządzenia, zweryfikowanie
jego dostępności oraz ceny tylko wkilka sekund. „Wirtualny doradca” sprawnie
pomoże dobrać najbardziej optymalne urządzenie oraz dodatkowo przedstawi
porównanie wariantów produktu dostępnych uróżnych producentów.

CZUJNIKI24.PL
Serwis Czujniki24.pl
zawiera ponad 10 tys.
modeli czujników. Jest on ciągle rozbudowywany i  ak-
tualizowany, a podstawową cechą serwisu, która go wy-
różnia na tle innych, jest zastosowanie niezwykle łatwe-
go w użyciu „Wirtualnego doradcy”. Jego unikalną cechą
jest możliwość jednoczesnego porównania parametrów
technicznych, cen oraz stanów magazynowych dla pro-
duktów najważniejszych i  najpopularniejszych produ-
centów obecnych na polskim rynku.

WIRTUALNY DORADCA
Dzięki dużym stanom magazynowym „Wirtualny do-
radca” jest w stanie wskazać czujnik spełniający wymaga-
nia techniczne klienta, który jest jednocześnie dostęp-
ny w magazynie, co zaowocuje dostawą zamówionego Rys. 1 Czujniki24.pl zapewnia łatwą nawigację
towaru w ciągu 24 godzin. W sytuacji gdy interesujące i szybki dostęp do wszystkich typów
oferowanych elementów
klienta rozwiązanie nie jest dostępne lub też produkt po-
winien spełniać dodatkowe warunki techniczne, istnieje nowanie odbiorcy każdego wykonania czujnika induk-
możliwość kontaktu z doradcą, który zaproponuje najko- cyjnego oraz pojemnościowego.
rzystniejsze rozwiązanie.
NASZE NOWE PROJEKTY
XECRO Firma Casp System zbudowała również dwa tematycz-
Serwis Czujniki24.pl ne serwisy zbliżone w swej funkcjonalności do opisywa-
daje również możliwość nego wyżej serwisu czujniki24.pl. Są to manometry24.
szerszemu gronu klien- pl oraz przetworniki24.pl oferujące produkty światowe-
tów zapoznania się go lidera w dziedzinie pomiaru ciśnienia WIKA. Zało-
z  produktami firmy Xecro, niemieckiego producenta żeniem wszystkich zaproponowanych serwisów jest eks-
czujników do tej pory znanego jedynie jako producent presowa dostawa towaru do klienta – zapraszamy do
czujników OEM dla innych marek z Europy, Azji oraz zapoznania się z ofertą.
Ameryki. Produkty tej marki cechują się przede wszyst- Sławomir Dziadek
kim bardzo atrakcyjną ceną w  porównaniu z  innymi manager projektu czujniki24.pl
markami, przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej ja- Casp System Sp.z o.o.
kości i niezawodności. Dzięki tak prowadzonej polity- ul. Puszkina 2, 43-603 Jaworzno
ce cenowej zakup czujników w  ilościach detalicznych tel. 32 614 09 17
w ramach utrzymania ruchu może być wyjątkowo ko- sklep@czujniki24.pl
rzystny. Szeroka gama produktów umożliwia zapropo- www.czujniki24.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 55
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Pomiar położenia
Oprócz standardowej detekcji elementów iodpowiedzi na pytanie „czy
jest”, wwiększości aplikacji istnieje potrzeba udzielenia odpowiedzi
na pytanie „gdzie się znajduje”. Dotyczy to odległości, kąta nachyle-
nia iobrotu, atakże pozycji danego elementu. Wszystkie te parame-
try można określać zróżną precyzją, jednak aby pomiar był pewny,
należy zminimalizować wpływ czynników zewnętrznych. Firma Turck
opracowała kilka unikalnych technologii, na bazie których do oferty
trafiły czujniki położenia liniowego, czujniki kąta obrotu oraz nachy-
lenia, atakże enkodery.
W  czujnikach położenia liniowego z  serii LI-Q25L
do detekcji wykorzystuje się układ rezonansowy RLC
umieszczony w  elemencie pozycjonującym. W  prze-
ciwieństwie do wersji konwencjonalnych lub magne-
tostrykcyjnych, brak magnesu czyni czujniki tej se-
rii całkowicie odpornymi na wpływ zewnętrznych pól
magnetycznych, a w pełni szczelna obudowa zapewnia
ochronę przed brudem i wilgocią. Wbudowany proce-
sor dostarcza proporcjonalnego sygnału wyjściowego
w różnych wielkościach: 0…10 V, 4…20 mA, IO-Link
oraz SSI. Zastosowana technologia umożliwia pomiar
położenia w zakresie od 100 do 1000 mm, a dzięki nie-
wielkiej strefie martwej (29mm na każdym końcu)
praktycznie cała długość czujnika jest wykorzystywa-
na do pomiaru.
Sukces, jaki odniosła seria LI-Q25L, pozwolił firmie
Turck użyć tej samej technologii przy pomiarze kąta ob-
rotu. Seria czujników RI-QR14 umożliwia pomiar w za-
kresie do 360°C. Zastosowany 12-bitowy przetwornik
daje na wyjściu sygnał z dokładnością 0,09°. Konstruk-
cja czujnika zapewnia pewny pomiar przy odległości

elementu pozycjonującego do 4mm, a  dzięki bezkon-


taktowej zasadzie pomiaru kompensowane są wszelkie
luzy i  wibracje elementu wykonawczego. Sygnał wyj-
ściowy dostępny jest w  formacie: 0…10V, 4…20mA,
0,5…4,5V oraz SSI.
Oprócz czujników kąta obrotu w ofercie firmy Turck
znajdziemy również serię czujników kąta nachylenia.
Użyta technologia pojemnościowa zapewnia dokład-
ność 0,3 stopnia. Dostępne są dwie wersje: jednoosio-
wa (360 stopni) oraz dwuosiowa (od 1 do 85 stopni).
W  zależności od potrzeb możemy wykorzystać do-
stępny na ich wyjściu sygnał napięciowy (0,1…4,9V)
lub prądowy (4..20mA), a  także skorzystać z  dostęp-
nej wersji z  interfejsem CANopen. Oprócz tego do-
stępna jest wersja z dwoma programowalnymi punkta-
mi przełączania, dzięki którym możliwe jest określenie
dwóch obszarów pracy, np. wychylenia dopuszczalnego

56 s ier p ień 2 0 1 1
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

i zabronionego. Jeżeli wymaga tego


aplikacja, dostępna jest też funkcja
rekalibracji punktu zero w przedzia-
le od 0 do 15 stopni, tworząc nowy
punkt odniesienia.
Ofertę czujników położenia uzu-
pełnia nowa seria enkoderów. Znaj-
dują się w niej enkodery magnetycz-
ne (tańsze, o mniejszej dokładności)
oraz optyczne (droższe, zapewnia-
jące wysoką rozdzielczość i dokład-
ność pomiaru). Obydwie technolo-
gie pomiaru występują w  wersjach
inkrementalnych, absolutnych jed-
no- i wieloobrotowych, a także wy-
konaniach analogowych. Oprócz
standardowych modeli o  średni-
cy wałka 58 mm dostępne są rów-
nież modele miniaturowe (od 24 Turck są odporne na zmiany tempe- Enkodery mierzą z  rozdzielczością
do 37mm) oraz modele o  średni- ratury, wstrząsy i  wibracje. Stopień do 36  000 impulsów/min (inkre-
cy wałka do 100mm. Dzięki odpor- ochrony IP67 (modele specjalne do mentalne) oraz 24 bitów (absolut-
nej konstrukcji mechanicznej i kom- IP69K) zapewnia pracę w  zakresie ne). W zależności od modelu mamy
paktowej obudowie enkodery firmy temperatur od –40 do +105 stopni. do dyspozycji wyjścia: RS422, push-
-pull, sinus oraz Profibus-DP, Devi-
ceNet, CANopen, EtherCAT, Profi-
net, a także SSI, BiSS, RS485.
Firma Turck oferuje wiele intere-
sujących rozwiązań w zakresie tech-
niki pomiarowej. Każde z nich dzię-
ki swoim unikalnym własnościom
może być stosowane nawet w  naj-
bardziej wymagających aplikacjach.
Więcej informacji na stronie inter-
netowej firmy.

Turck
tel. 77 443 48 00
http://www.turck.pl
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Detektory PSD, czyli


sposób na określanie
pozycji
Position Sensitive Detector (PSD) to nazwa fotodetektora, który zamienia
strumień padającego światła na prąd elektryczny onatężeniu zależnym
od położenia środka ciężkości oświetlonego obszaru detektora (przeważ-
nie środka plamki świetlnej). Umożliwiają one określanie pozycji iwyko-
rzystywane mogą być wtego typu czujnikach stosowanych wprzemyśle.

Działanie PSD (patrz rys. 1) porównać można obrazo- rozdzielczość z jaką można określić pozycję (rozdziel-
wo do osoby L (strumień światła) spacerującej po pod- czość pozycji).
partej centralnie kładce (PSD) i  otwierającego zawory Dokładność detekcji pozycjonowania środka ciężkości
spustowe X1 i X2 (elektrody) od zbiornika z wodą (gene- plamki świetlnej nie zależy od kształtu, rozmiaru ani jej
rowane fotoelektrony). Detektor to pod względem kon- intensywności. Niemniej wartości XM i Xi różnią się nie-
strukcji to dwie warstwy półprzewodnika (patrz rys. 2) znacznie i tę różnice podaną w danych katalogowych na-
umieszczone po przeciwnych stronach substratu typu N leży uwzględnić w poprawce systematycznej.
o bardzo wysokiej oporności. Jednorodna warstwa rezy- Rozdzielczość pozycji ΔR oznacza minimalne, moż-
stywna typu P tworzy powierzchnię światłoczułą i dwie liwe do zarejestrowania przemieszczenie plamki pada-
anody, a warstwa typu N katodę. Fotoelektrony tworzo- jącego światła na powierzchni PSD. Jest determinowana
ne są na powstałym pomiędzy podłożem a warstwą typu przez długość powierzchni czułej LX oraz stosunek sy-
P złączu PN – analogicznie do procesu zachodzącego gnału do szumu.
w  zwykłej fotodiodzie. Pozycję plamki świetlnej w  od- IN
niesieniu do środka powierzchni światłoczułej (odległość 'R LX ˜
I X 2  I X1
XM) można wyznaczyć z zależności:
gdzie w mianowniku jest suma prądów na obu anodach
I X 2  I X 1 LX (jak w pierwszej zależności), a IN oznacza szum całkowi-
XM ˜
I X 2  I X1 2 ty. Parametr ΔR zależy więc od wartości szumu. Pomija-
jąc dłuższe rozważania należy podkreślić, że istotnymi
gdzie IXn (n= 1 albo 2) oznaczają odpowiednio prąd składowymi szumu jest szum Johnsona (związany z re-
jednej i  drugiej anody, LX długość powierzchni ak- zystancją międzyelektrodową) oraz fotonowy szum śru-
tywnej. Podczas projektowania układu należy zwrócić towy (będący funkcją intensywności światła).
uwagę na dwa ważne parametry PSD: błąd pozycjono-
wania, definiowany jako różnica pomiędzy położeniem PSD AFOTODIODA ICCD
rzeczywistym środka plamki świetlnej (oznaczenie Xi PSD różni się od standardowej fotodiody zależno-
na rys. 3), a położeniem obliczonym wg zależności (1); ścią prądów anodowych od położenia plamki padające-

Rys. 1 Rys. 2

58 s ier p ień 2 0 1 1
go nań światła, a w porównaniu do fotodiody dwuseg-
mentowej – znacznie szerszym zakresem pomiarowych.
Z drugiej strony PSD zachowuje zbliżoną do fotodiody
krzemowej charakterystykę czułości spektralnej: mak-
simum czułości występuje dla bliskiej podczerwieni
(NIR) w zakresie od 850 do 1000nm. Jest to bardzo ko-
rzystna cecha ze względu na powszechnie dostępne, ta-
nie i  niezawodne źródła emitujące światło w  tym za-
kresie (diody LED i  laserowe), a  także przysłowiową
„odporność” tego zakresu spektralnego na kurz, smar
i inne zanieczyszczenia, stale obecne w warsztacie czy
hali produkcyjnej.
Wysoka czułość w  podczerwieni stanowi również
o  przewadze PSD nad standardowymi linijkami CCD,
które przeważnie mają ograniczony do światła widzialne-
go (VIS) zakres spektralny i z ledwością detekują sygnał
w NIR. Również z powodu ceny i małych gabarytów PSD
są bardzo atrakcyjną alternatywą dla linijek CCD. Dodat-
kowym atutem PSD jest prędkość akwizycji danych (ak-
tualne położenie plamki świetlnej): typowe czasy nara-
stania sygnału nie przekraczają 10μs.

OFERTA
Zakres oferty handlowej (rysunek 3) jest bardzo szero-
ki i obejmuje przede wszystkim jedno- (1D PSD) i dwu-
wymiarowe PSD. Dwuwymiarowe (2D) PSD pozwa-
la na pomiar położenia w dwóch wymiarach podobnie
jak duże matryce CCD używane w  obrazowaniu. Do-
stępne są wersje 1D PSD o długości od 1mm do 37mm,
a  w  przypadku 2D PSD o  rozmiarach od 2x2mm do
12x12mm. Urządzenia występują w bardzo zróżnicowa-
nych obudowach: plastik, ceramika, metal (TO) w zależ-
ności od potrzeb i kształtach: krab, DIL, SIP, SMD.
W ofercie są układy elektroniczne służące do wyste-
rowania wszystkich typów PSD. Umożliwiają one szy-
bie zbudowanie stanowiska pomiarowego, laboratoryj-
nego i znakomicie przyspieszają etap badań wstępnych;
po wdrożeniu mogą posłużyć jako referencja dla wła-
snej elektroniki.
Jarosław Baszak
Hamamatsu
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

32 lata doświadczeń
zobowiązują
Minęły już 32 lata od czasu wyprodukowania przez firmę Impol-1 pierwszych
czujników zbliżeniowych. Były to czujniki wobudowie prostopadłościennej
oraz cylindrycznej M12 zwyjściem NPN, które wtamtych czasach zpowo-
dzeniem pokrywały całe zapotrzebowanie rynku. Obecnie czujniki tego typu
dalej są dostępne wofercie firmy, ale wraz zpostępem technicznym ich
budowa wewnętrzna uległa wielu zmianom. Oczywiście wkolejnych latach
do oferty firmy wchodziły ciągle nowe wersje lub konstrukcje, czego efektem
jest obecnie niemal pełna oferta czujników indukcyjnych ipojemnościowych.
Ofertę otwierają czujniki induk- niki mogą być zasilane różnymi na-
cyjne w  obudowach cylindrycznych pięciami. Standardem jest zasilanie
o  średnicach od M8 do M36 oraz napięciem stałym w zakresie 10‒30V.
w  obudowach prostopadłościen- Czujniki 2-przewodowe mogą być
nych. Strefa działania zależy w znacz- zasilane napięciem stałym lub prze-
nej mierze od wielkości powierzch- miennym w zakresie od 20 do 250V.
ni aktywnej czujnika i  zawiera się Oczywiście do poprawnego działania
w granicach od 1mm do 30mm. Na- czujnika nie może zabraknąć wbudo-
leży tu również wspomnieć o specjal- wanych zabezpieczeń, które zapew-
nym czujniku do wykrywania dużych nią bezawaryjną pracę czujników,
obiektów, którego nominalna stre- a  tym samym pozwolą na działanie
fa działania wynosi 60mm. Wszyst- urządzeń bez zbędnych przestojów.
kie czujniki dostępne są w  wer- Większość czujników produkowa-
sjach z wyjściem PNP lub NPN oraz nych w  firmie Impol-1 ma standar- sji integralną częścią czujnika są za-
w technologii 2-przewodowej. Może- dowo wbudowane zabezpieczenia bezpieczenia podobne do tych stoso-
my również wybierać pomiędzy wyj- przed skutkami: odwrotnego podłą- wanych w czujnikach indukcyjnych.
ściem typu zwiernego (NO) lub roz- czenia zasilania, przepięć na wyjściu Innym urządzeniem dostępnym
wiernego (NC), lub zamówić wersję powstających przy łączeniu obcią- w  firmie Impol-1 jest elektronicz-
z  wyjściem komplementarnym. Jest żeń indukcyjnych oraz przekrocze- ny sygnalizator ruchu typu ESR-3.
to wtedy czujnik 4-przewodowy ma- nia dopuszczalnego prądu wyjścio- Współpracuje on z  dowolnym czuj-
jący zarówno wyjście typu NO, jak wego i zwarcia. nikiem mającym wyjście typu PNP
i  NC. Dostępne są również wersje Kolejną grupą produktów w ofer- lub NPN. Pozwala na sygnalizację
z kablem podłączeniowym lub ze złą- cie firmy są czujniki pojemnościo- przekroczenia zadanej częstotliwości
czem. W  zależności od wersji czuj- we służące przede wszystkim do wy- impulsów pochodzących z  czujni-
krywania obiektów dielektrycznych. ka. W praktyce sprawdza się na przy-
Ich wygląd zewnętrzny praktycznie kład w aplikacjach, w których chce-
nie różni się od wyglądu czujników my kontrolować prędkość obrotową
indukcyjnych. Dostępne są w  obu- elementów wirujących i poprzez sty-
dowach cylindrycznych ze strefami ki przekaźnika wpływać na układ ste-
działania od 1mm do 20mm. Podob- rowania. W tej grupie produktów już
nie jak czujniki indukcyjne budowa- niedługo możemy liczyć na pojawie-
ne są w  technologii 3- lub 4-prze- nie się nowego produktu. Będzie to
wodowej z  wyjściem PNP lub NPN sygnalizator ruchu w  wersji progra-
typu NO, NC lub komplementarnym, mowalnej, gdzie zadaną prędkość ob-
a  także w  technologii 2-przewodo- rotową będziemy ustawiać poprzez
wej. Zasilane są napięciem stałym odpowiednie podłączenie przewo-
od 12 do 30V lub dla wersji 2-prze- dów. Urządzenie jest obecnie w fazie
wodowych, napięciem przemiennym testów i w najbliższym czasie będzie
od 20 do 250V. W zależności od wer- dostępne w naszej ofercie.

60 s ier p ień 2 0 1 1
Oprócz powyżej opisa-
nych produktów możemy
się także pochwalić pro-
dukcją czujników specja-
lizowanych, które pro-
jektowane są pod kątem
wymagań klienta. Mogą
być to na przykład czuj-
niki o  zwiększonym za-
kresie temperatury pracy,
przystosowane do spe-
cjalnych warunków otoczenia czy z możliwością zasila-
nia napięciami o bardzo szerokim zakresie.
Produkcja czujników to niejedyny profil działalno-
ści firmy Impol-1. Od wielu lat współpracujemy z taki-
mi firmami jak: Kübler, Siemens, Sick, Pepperl-Fuchs,
Mean Well oraz Schaltbau. Pozwala to nam oferować
liczniki impulsów i  czasu pracy, tachometry oraz licz-
niki nastawne produkowane przez firmę Kübler. Firmy
Sick i  Pepperl-Fuchs uzupełniają naszą ofertę czujni-
ków. Możemy zatem zaproponować klientom pełną ofer-
tę czujników fotoelektrycznych, ultradźwiękowych, in-
dukcyjnych, pojemnościowych oraz wszelkiego rodzaju
skanerów i dalmierzy czy enkoderów. Należy tu również
wspomnieć o całej ga-
mie produktów służą-
cych do zapewnienia
bezpieczeństwa ma-
szyn, wśród których są
między innymi barie-
ry i kurtyny oraz mo-
duły bezpieczeństwa.
Schaltbau to uznany
producent aparatów
łączeniowych pracujących w sieciach o stałym napięciu.
Produkty tego producenta najczęściej znajdziemy w trak-
cji kolejowej lub tramwajowej, ale to niejedyny obszar,
gdzie znajdują wykorzystanie.
Firma Impol-1 znana jest również z  szerokiej ofer-
ty zasilaczy. Oprócz własnych konstrukcji zapewniają-
cych współpracę z czujnikami i odseparowanie sygnału
wyjściowego czujnika od układu sterowania, mamy tak-
że cała gamę zasilaczy firm Mean Well oraz Siemens. Bę-
dąc partnerem firmy Siemens oraz posiadając niezbędną
wiedzę i doświadczenie, możemy zaproponować klien-
tom nie tylko dostawy produktów, ale także zaprojekto-
wanie i  wdrożenie układu sterowania. Nasze doświad-
czenie w  tym zakresie udokumentowane jest między
innymi na naszej stronie internetowej: www.impol-1.pl,
gdzie mogą się Państwo zapoznać z naszymi wybrany-
mi aplikacjami oraz wszelkimi informacjami na temat
naszej oferty.
Grzegorz Nowak
nowak@impol-1.pl

http://www.impol-1.pl
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Czujniki magnetyczne firmy .steute


– do najbardziej wymagających zastosowań
Brud, wilgoć, agresywne środowisko, zagrożenie wybuchem czy długie prze-
wody – to czynniki, które mogą mieć niekorzystny wpływ na pracę czujników
magnetycznych stosowanych wprzemyśle. Firma .steute produkuje swoje
czujniki właśnie zmyślą otrudnych aplikacjach, aoferta jest stale rozszerza-
na, także o... wersje bezprzewodowe.
Od czujników magnetycznych Czujnik magnetyczny MAGNETYCZNY CZUJNIK
stosowanych w automatyce przemy- wwykonaniu ze stali BEZPRZEWODOWY
nierdzewnej serii EX RC
słowej oczekuje się wysokiej trwa- M20 (ATEX)
Jedną z rewolucyjnych nowości fir-
łości, uniwersalności i  pewnego Fot. 2 my .steute są bezprzewodowe, ma-
działania. Nawet jeśli warunki śro- gnetyczne czujniki pozycyjne RF RC
dowiskowe są bardzo niekorzystne. gnes). Ponadto w  ofer- 10 EN868 (kompaktowa obudowa
Dlatego też .steute udostępnia swo- cie znajdują się czujniki prostokątna z  tworzywa sztuczne-
im klientom specjalnie zaprojekto- wykorzystujące efekt go) oraz RF GS M25 EN868 (obudo-
wane urządzenia, Halla: miniaturowy HS wa cylindryczna o  średnicy 25 mm,
obejmujące wersje Si 4 oraz większy BZ 16, gwintowana, także z  two-
bezprzewodowe, do kontroli zamknię- rzywa sztucznego), wy-
przeciwwybucho- cia osłon. Wszystkie te korzystujące technologię
we (ATEX) oraz czujniki, z  wyjątkiem EnOcean. Czujniki wypo-
o  wysokiej szczel- BZ 16, dostępne są tak- sażone są w  baterie litowe
ności (IP69K). że w wersji przeciwwy- o  długim cyklu życia, przy
Przeznaczone są buchowej. czym w  przypadku wersji
one zarówno do RF RC 10 są one wymien-
pozycjonowa- MAGNETYCZNE ne. Po zbliżeniu magne-
Fot. 1 nia elementów CZUJNIKI POZYCYJNE su czujnik wy-
maszyn i urzą- Kolejna grupa urządzeń to czuj- syła kodowany
Miniaturowy Fot. 4
czujnik Halla Ex
dzeń (a więc peł- niki służące do pozycjonowania ele- telegram (na
HS Si 4 (ATEX) nią tu funkcję mentów maszyn i  urządzeń. Ofer- częstotliwo-
podobną do czuj- ta obejmuje 18 typoszeregów takich ści 868,3 MHz), Innowacyjny
ników indukcyjnych), jak też i do za- urządzeń, w obudowach cylindrycz- który odbierany czujnik
stosowań związanych z  bezpieczeń- nych (od fi 8 do 18 mm) oraz pro- może być przez je- magnetyczny
wwykonaniu
stwem pracy. Do współpracy z nimi stokątnych (w tym przystosowanych den z  czterech ty-
bezprzewodowym
przeznaczonych jest przeszło trzy- do współpracy z siłownikami). Czuj- pów odbiorników, serii RF GS M25
dzieści typów magnesów, obejmują- niki dostępne są w  wersji z  tworzy- w yp osażonych
cych wersje kodowane. wa sztucznego, niklowanego alumi- w  wyjścia przekaźnikowe lub pnp/
nium lub mosiądzu, a  także ze stali npn, a w opcji dodatkowo w interfejs
MAGNETYCZNE CZUJNIKI nierdzewnej. Stopień ochrony to mi- RS232, służący do komunikacji z sys-
BEZPIECZEŃSTWA nimalnie IP 67 (także w  przypadku temem sterowania. Zasięg transmi-
Firma .steute oferuje dwa podsta- wersji z  wtyczką) lub sji to odpowiednio 300 m w  terenie
wowe typoszeregi czujników bez- IP 69K. Trzy wersje otwartym oraz 30 m w typowej hali
pieczeństwa: RC Si M30 (obudowa czujników cylindrycz- fabrycznej. Zasięg może być podwa-
cylindryczna fi30 mm, gwintowa- nych (RC 13.5, RC 15 jany dzięki zastosowaniu repeaterów
na, wykonana z niklowanego alumi- oraz RC M20) dostęp- (przekaźników sygnału).
nium lub ze stali nierdzewnej, stopień ne są w wersji przeciw- Adam Więch
ochrony IP 67 lub IP 69K, kodowa- wybuchowej (ATEX).
ny magnes) oraz RC Si 56 (obudo- .steute Polska
wa prostokątna do montażu na ty- Fot. 3 al. Wilanowska 321, 02-665 Warszawa
powych profilach aluminiowych, Czujnik magnetyczny tel. 22 843 08 20, faks 22 843 30 52
wykonana z  tworzywa sztuczne- bezpieczeństwa serii info@steute.pl
go, IP 67 lub IP 69K, kodowany ma- Ex RC Si M30 (ATEX) www.steute.pl

62 s ier p ień 2 0 1 1
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Nowe czujniki zserii F25!


Aktualne wymagania
stawiane konstruktorom
czujników optycznych są takie jak halogenowe, jarzeniowe
bardzo wysokie. Klien- lub dzienne.
ci poszukują czujników – Nowa jakość obudowy – dzię-
o  parametrach technicz- ki wzmocnieniu tworzywa włók-
nych przewyższających nem szklanym wyjątkowo
dotychczasowe rozwiąza- odporna na uszkodzenia mecha-
nia, ale w cenach niższych niczne. Wszystkie czujniki serii
niż obecne. Generalnie F25 cechują się stopniem ochro-
czujnik nowej generacji ny IP67 i IP69K oraz certyfikatem
musi mieć: Czym czujnik z serii F25 może Cię Ecolab (zalecane dla przemysłu
– większy zasięg nawet o 100%, pozytywnie zaskoczyć? Oto jego naj- spożywczego – odporność na co-
– cechy umożliwiające jego zastoso- ważniejsze cechy: dzienne procesy mycia środkami
wanie w trudnych warunkach śro- – Strefy działania dłuższe niż obecnie chemicznymi po ciśnieniem). La-
dowiskowych, dostępne na rynku (patrz tabela). serowy, nieścieralny nadruk ozna-
– proste metody programowania Programowanie czujników przyci- czeń czujnika pozwala na ich iden-
z możliwością blokady, skiem lub zdalne z kabla, nawet bez tyfikację nawet po wielu latach ich
– niewielkie wymiary, przerywania ich bieżącej pracy. ciężkiej eksploatacji.
– konstrukcję umożliwiającą łatwy, – Różnorodność wykonań – rów- – Auto-Detect – automatyczny wy-
uniwersalny montaż, nież wersje dla producentów bór polaryzacji wyjścia czujnika
– identyczny montaż, jak dla czuj- OEM od tzw. low-cost (czujniki PNP/NPN.
ników starszej generacji (wymia- bez regulacji czułości) do zaawan- – Szeroki wachlarz zastosowań –
na 1:1). sowanych technicznie rozwiązań możliwość wykrywania praktycz-
Wydawałoby się, że jest to nieosią- (precyzyjne i  szybkie wykonania nie każdego obiektu bez względu
galne. A jednak! Firma Sensopart po czujników laserowych), I/O  link, na jego rozmiar, kolor czy materiał.
raz kolejny pokazała, że jest w  sta- autodetekcja w  sumie to około – Idealne rozwiązanie dla produ-
nie sprostać najwyższym wyma- 100 różnych wykonań czujników centów maszyn oraz szerokie za-
ganiom rynku. Po wprowadzeniu w jednej serii. stosowania w  przemyśle moto-
w 2010 roku nowych serii czujników – Niezwykle wyraźna plamka świetl- ryzacyjnym, elektronicznym,
F55 i F10, w tym roku na targach au- na – zarówno czujniki laserowe opakowaniowym, papierniczym,
tomatyki w  Hanowerze Sensopart (650nm) oraz te na światło widzial- rolno-spożywczym.
przedstawił kolejne nowości. Obok ne LED (632nm) zapewniają dobrą Omawiane czujniki dostępne są
superszybkich czujników wizyjnych widoczność plamki nawet w ostrym już w Polsce! Wyłącznym dystrybu-
Visor 10, zaprezentowano miniatu- świetle dziennym, co pozwala na ła- torem jest firma Sels. Zapraszamy do
rowe czujniki optyczne z  serii F25. twą regulację mechaniczną. kontaktu i zapoznania się z demo na
Małe wymiary (wielkości połowy – Nowa technologia SensoPart ASIC stronie firmy.
pudełka zapałek 12×20×34mm) oraz zapewnia skuteczną eliminację za-
szeroka gama wykonań zapewnia ta- kłóceń spowodowanych przez po- Sels sp. z o.o. sp. k.
nie rozwiązania wielu skomplikowa- wierzchnie błyszczące, świecące, 02-641 Warszawa
nych aplikacji przemysłowych, gdzie metaliczne znajdujące się w pobli- ul. Malawskiego 5a
dostęp jest utrudniony i wymaga się żu wykrywanego obiektu. Czujniki tel. 22 848 08 42
dużego zasięgu detekcji. refleksyjne oraz bariery świetlne są sels@sels.pl
niewrażliwe na światło zewnętrzne www.sels.pl

Tabela. Porównanie podstawowych parametrów omawianych czujników


LED (632 nm) Laser (650 nm)
 Programowanie przyciskiem teach-in Fix Programowanie przyciskiem teach-in
BGS Odbiciowy Refleksyjny Bariera BGS Refleksyjny Bariera BGS Odbiciowy Refleksyjny Bariera
FT 25-RH FS/FE FT 25-RF1 FS/FE FT 25- FS/FE
Symbol FT 25-R FR 25-R FR 25-RF FT 25-RL FR 25-RL
FT 25-RHD 25-R FT 25-RF2 25-RF RLH 25-RL
Strefa działania 10...200 60
800 0,1...6 m 0...13 m 0...3,5 m 0...10 m 10...120 25...250 25...250 0 ... 18 m
(mm) 30...400 80
Częstotliwość
≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1000 ≤ 1500 ≤ 2000 ≤ 2000
przełączania (Hz)

sie rp ie ń 2 0 1 1 63
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Podstawowe parametry czujników


indukcyjnych ifm electronic
Współczesne czujniki indukcyjne są urządzeniami mocno wyspecjalizowa-
nymi, aproducenci pozostawiają użytkownikom coraz większą możliwość
wyboru poszczególnych parametrów urządzenia. Prawidłowy dobór czujnika
do warunków pracy wpływa na jego żywotność, przez co wpływa również
na dostępność maszyny, wktórej jest zamontowany.
W zautomatyzowanych procesach czujniki indukcyjne
wykorzystuje się m.in. do sprawdzania położenia obiek-
tów, sygnalizowania położeń krańcowych, zliczania lub
monitorowania prędkości obrotowej. W porównaniu do
wyłączników mechanicznych czujniki indukcyjne mają
niemalże idealne cechy: wykrywają metale w sposób bez-
stykowy, nie wymagają obsługi, umożliwiają wysoką
częstotliwość przełączania jak i  dużą odporność na Porównanie parametrów Sn, Sr, Su iSa.
Rys. 1
drgania, zapylenie i wilgoć.
STREFA DZIAŁANIA
ZASADA DZIAŁANIA Jednym z  podstawowych parametrów czujników in-
Czujnik indukcyjny zbudowany jest m.in. z  cewki dukcyjnych jest strefa działania. Najprościej rzecz ujmu-
i rdzenia ferrytowego, które stanowią indukcyjną część jąc, jest to odległość, przy której obiekt zbliżając się do
oscylatora LC. Po podłączeniu zasilania wokół cewki powierzchni aktywnej czujnika powoduje zmianę stanu
i rdzenia powstaje pole elektromagnetyczne, które prze- wyjścia na przeciwny. Mówiąc o strefie działania może-
nika przez powierzchnię aktywną (czoło) czujnika. Gdy my wyróżnić kilka definicji (Rys. 1):
w  polu elektromagnetycznym znajdzie się przewodnik – Rzeczywista strefa działania (Sr) – odległość zmierzo-
elektryczny, taki jak np. metalowy obiekt, w przewodni- na z obiektem wg normy EN 60947-5-2 przy napięciu
ku tym powstają prądy wirowe. Prądy wirowe powstają znamionowym i temperaturze pracy 23,5°C. Rzeczy-
kosztem energii pola elektromagnetycznego, zmniejsza- wista strefa działania musi znajdować się pomiędzy
jąc jego amplitudę. W pewnym momencie prądy wirowe 90% a 110% znamionowej strefy działania.
są tak duże, że oscylacje wygasają. – Znamionowa strefa działania (Sn) – wartość charak-
Dla czujników indukcyjnych można wyróżnić dwa terystyczna, która nie uwzględnia odchyleń wynika-
stany: jących z zewnętrznych zakłóceń takich jak tempera-
– brak obiektu w strefie aktywnej – wysoka amplituda tura i napięcie.
oscylacji (brak reakcji), – Użyteczna strefa działania (Su) – użyteczna strefa dzia-
– obiekt w strefie aktywnej – niska amplituda oscylacji łania mierzona jest w zakresach napięcia pracy i tem-
przetwarzana jest na sygnał przełączający. peratury pracy czujnika określonych w  karcie kata-
Powyższa zasada działania pozwala na niezawodne logowej czujnika. Użyteczna strefa działania musi
wykrywanie metali niezależnie od tego czy znajdują się znajdować się pomiędzy 90% a 110% rzeczywistej stre-
one w ruchu, czy też nie. fy działania.
– Gwarantowany zasięg działania (Sa) – zasięg gwa-
rantujący niezawodne działanie czujnika wynoszący
od 0 do 81% znamionowej strefy działania.

MONTAŻ
Pod względem montażu czujniki indukcyjne możemy
podzielić na dwa rodzaje: zabudowane (z czołem zabu-
Zabudowany Niezabudowany dowanym) oraz niezabudowane (z czołem niezabudowa-
Przykładowy sposób montażu czujnika
nym). W przypadku czujnika zabudowanego powierzch-
Rys. 2 nia aktywna czujnika (czoło) może zostać zabudowana na
zabudowanego i niezabudowanego
(Sn – znamionowa strefa działania, równi z materiałem tłumiącym. Natomiast w przypadku
d – średnica czujnika) czujnika niezabudowanego, aby zachować jego charakte-

64 s ier p ień 2 0 1 1
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Stal miękka CZĘSTOTLIWOŚĆ PRZEŁĄCZANIA – aluminium ok. 0,3


Częstotliwość przełączania czuj- – miedź ok. 0,2
Stal nierdzewna nika jest parametrem szczególnie W  uproszczeniu, dla czujnika
ważnym w przypadku tzw. szybkich o  Sn=10 mm wykrywającego ele-
Mosiądz aplikacjach jak np. operacje zlicza- ment wykonany z miedzi strefa wy-
Al
Cu nia. Jest to maksymalna liczba zmian niesie Sr=0,2x10 mm=2 mm. Nie-
sygnału wyjściowego w czasie 1 se- które czujniki indukcyjne posiadają
kundy. stały współczynnik korekcji (K=1)
Współczynniki
Rys. 3 dla wszystkich metali, stąd też wy-
korekcji – rzeczywista
strefa działania Sr wzależności WSPÓŁCZYNNIKI KOREKCJI krywają one każdy metal z tej samej
od wykrywanego metalu Współczynniki korekcji (K) opi- odległości.
sują redukcję rzeczywistej strefy
rystykę wokół powierzchni aktywnej działania w  przypadku gdy obiekt PODSUMOWANIE
należy pozostawić wolną przestrzeń jest wykonany z  innego materiału W artykule wymieniono tylko nie-
wyspecyfikowaną w  dokumentacji, niż stal miękka (Fe360). które z  parametrów czujników in-
tak aby materiał, w którym montowa- Jest to bardzo istotny parametr dukcyjnych, które należy brać pod
ny jest czujnik go nie tłumił (Rys. 2). czujnika, ponieważ zmiana rze- uwagę przy ich doborze do aplikacji.
Czujniki niezabudowane wyróż- czywistej strefy działania zależy od Pozwoli to na uniknięcie nieprzyjem-
niają się dłuższymi strefami działa- typu, struktury wewnętrznej, roz- nych niespodzianek podczas urucho-
nia, wykrywają metale zarówno od miaru i geometrii metalu, który ma mienia systemu i  jego eksploatacji.
frontu jak i z boku powierzchni ak- być wykryty. Typowe współczynni- Prawidłowo dobrany czujnik z pew-
tywnej, w  przeciwieństwie do czuj- ki korekcji dla czujników indukcyj- nością odwdzięczy się niezawodną
ników zabudowanych, których strefy nych (Rys. 3): pracą przez długie lata.
działania są krótsze i wykrywają one – stal = 1 mgr inż. Daniel Gonet
metale tylko od frontu powierzchni – stal nierdzewna ok. 0,7 Menedżer ds. Produktu
aktywnej (od czoła). – mosiądz ok. 0,4 ifm electronic sp. z o.o.
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Czujniki zbliżeniowe
– od nich rozpoczyna się
automatyka

Wszędzie tam, gdzie wymagane jest bezkontaktowe wykrywanie poło-


żenia bazowego – np. napędu czy też sygnalizacja obecności obiektu,
zpewnością pomocne będą czujniki zbliżeniowe. Poznański WObit ma
wswojej ofercie sensory tego typu wróżnych wykonaniach – zarówno
pod względem gabarytów oraz stosowanych technologii. Producentem
czujników jest firma Autonics, która dostarcza te oraz inne komponenty
automatyki do odbiorców na całym świecie.

CZUJNIKI INDUKCYJNE zywane są często krańcówkami.


Wersje indukcyjne (zdjęcie tytuło- Firma WObit ma w ofercie m.in.
we) to prawdopodobnie najczęściej moduły liniowe, które wyposa-
stosowane rodzaje czujników zbli- żane są w takie czujniki – służą
żeniowych. Wykrywają one obiek- one tam właśnie do wyznacza-
ty metalowe i  występują zarówno nia położenia bazowego (patrz
w  obudowach cylindrycznych, jak zdjęcie).
i  prostokątnych o  różnych gabary- Innym rodzajem aplikacji,
tach. Ostatni z  parametrów definiu- w której można użyć czujników
je zakres detekcji obiektów. indukcyjnych, jest przykładowo
system wykrywania pozycji bu-
Przykładowe aplikacje telek, które zatrzymywane muszą być jest wykrywanie wszelkich obiektów
Ze względu na pełnioną funkcję precyzyjnie pod dyszą dozownika. takich jak metal, woda, szkło, drew-
bazowania, czujniki indukcyjne na- Na rysunku przedstawiono elemen- no czy tworzywa sztuczne. Charakte-
ty metalowe rozmieszczone na okrę- ryzują się one zakresem detekcji wy-
gu stołu obrotowego, które wykry- noszącym 15mm i  produkowane są
wa krańcówka – np. taka jak czujnik w obudowach cylindrycznych.
z serii PS firmy Autonics.

CZUJNIKI
POJEMNOŚCIOWE
Kolejnymi typami
czujników zbliżenio-
wych są wersje pojemno-
ściowe. Ich główną zaletą

66 s ier p ień 2 0 1 1
raport
PREZENTACJE PRODUKTÓW

Przykładowe aplikacje (bezpośrednio od obiek-


Dzięki swoim właściwościom czuj- tu) lub refleksyjnie, czyli
niki pojemnościowe mogą – w odpo- z  użyciem lusterka. Przy
wiednio stworzonej aplikacji – wy- większych zakresach de-
krywać zmiany pojemności poprzez tekcyjnych oraz w wyma-
materiał, do którego są zbliżane. Na gających warunkach sto-
rysunku przedstawiono system mo- sowane mogą być również
nitoringu stanu minimalnego oraz bariery fotoelektryczne
maksymalnego cieczy poprzez ścian- złożone z nadajnika wraz
ki pojemnika, w którym się ona znaj- z odbiornikiem.
duje. Drugi z rysunków przedstawia
wykorzystanie czujnika do kontroli Przykładowe aplikacje przez WObit czujników światłowo-
obecności kapsla umieszczanego na Czujniki fotoelektryczne znajdu- dowych znajdziemy wiele wykonań
butelce. ją zastosowanie w  maszynach pa- w  zależności od zakresu pomiaro-
kujących oraz na liniach technolo- wego czy wielkości wykrywanego
CZUJNIKI FOTOELEKTRYCZNE gicznych. Dzięki bezkontaktowemu obiektu. Dostępne są również dodat-
Ostatnia z  grup obejmuje kilka działaniu i  braku elementów me- kowe akcesoria dedykowane do śro-
typów czujników. W  zależności od chanicznych cechują się one znacz- dowisk o  podwyższonej temperatu-
aplikacji mogą one działać odbiciowo nie dłuższą żywotnością oraz możli- rze pracy.
wością zastosowania w  aplikacjach,
gdzie użycie czujników mechanicz-
nych byłoby całkowicie niemożli-
we. Poniższe rysunki przedstawia-
ją przykładowe układy z  barierami
optycznymi.
Czujniki światłowodowe mają WObit
również tę zaletę, że mogą być stoso- tel. 061 835 08 00
wane w miejscach, gdzie trudno by- wobit@wobit.com.pl
łoby użyć inne elementy pomiarowe http://www.wobit.com.pl
lub detekcyjne. Wśród oferowanych http://www.autonics.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 67
raport
p
PRZEWODNIK WWW

TWT Automatyka Zawartość merytoryczna: Projekt i nawigacja:


TWT Automatyka to polski pro- ników zbliżeniowych podział wy-
ducent czujników do zastosowań stępuje ze względu na sposób
w przemyśle i innych branżach. zasilania. Wybór wprzypadku oby-
Oferta firmy sprowadza się do dwu typów produktów jest duży.
czujników optycznych i induk- Do każdego urządzenia, oprócz li-
cyjnych, w wytwarzaniu których sty parametrów, dołączony jest
TWT się specjalizuje. Przed zapo- rysunek techniczny. Zestawienia
znaniem się z kartami katalogo- wszystkich urządzeń danego typu
wymi produktów, poznać można dostępne są w broszurach do po-
nieco teorii. Na stronie umiesz- brania. Na stronie znajduje się też
czono krótkie opisy zasad działania czujników oraz wy- cennik czujników. Witryna firmy TWT Automatyka jest
jaśnienia, jak rozumieć parametry urządzeń. W przy- prosta iintuicyjna wobsłudze. Czytelność iprzejrzystość
padku czujników optycznych do wyboru mamy wersje to jej atuty. Strona nie zawiera dużo dodatków iwefek-
obiciowe, refleksyjne oraz bariery świetlne. Dla czuj- cie skupia się na zaprezentowaniu oferty firmy.

www.twt.com.pl

ELFA Elektronika Zawartość merytoryczna: Projekt i nawigacja:


Katalogowy dystrybutor pod- na jego rodzaj lub producenta. Do
zespołów, elementów i narzędzi wyboru jest w sumie ponad sie-
dla elektroniki, automatyki ielek- demset sensorów optycznych iin-
trotechniki od dłuższego czasu dukcyjnych, takich firm jak Balluff,
rozwija swój internetowy kanał ifm electronic, Schneider Electric,
sprzedaży. Aktualna witryna fir- Pepperl+Fuchs, Panasonic, Contri-
my jest wzorcowa. Świetny, sto- nex, Carlo Gavazzi, Omron czy Sick.
nowany projekt graficzny, spój- Każdy produkt jest zaprezentowa-
ność oraz łatwość wyszukiwania ny wsposób kompletny – podane
informacji świadczą o wysokiej są informacje techniczne (parame-
klasie strony internetowej firmy ELFA Elektronika. In- try), handlowe (cena, dostępność) oraz pozostałe, jak
teresujący nas czujnik możemy wyszukać ze względu np. nazwa producenta czy zgodność zRoHS.

www.elfaelektronika.pl

Casp System Zawartość merytoryczna: Projekt i nawigacja:


Godny polecenia serwis dla po- ny doradca, dzięki któremu może-
szukujących wszelkiego rodzaju my zawęzić nasze pole poszukiwań
czujników do zastosowań w au- poprzez podanie konkretnych para-
tomatyce. Wśród wielu rodzajów metrów szukanego przez nas czuj-
sensorów do nabycia są m.in. nika. Wybierając konkretne urzą-
optyczne (odbiciowe z elimina- dzenie, mamy do dyspozycji jego
cją wpływu tła, refleksyjne, ba- specyfikację techniczną, informa-
riery, czujnik koloru i kontrastu, cję ocenie idostępności w maga-
dalmierze, szczelinowe i okna zynie oraz ewentualne akcesoria.
optyczne) oraz indukcyjne. Pro- Gdy to możliwe, serwis proponuje
ducentami oferowanych urzą- też zamienniki dla wybranego czuj-
dzeń są Siemens, Xecro, Sels, Sensopart, Infra electro- nika. Witryna czujniki24.pl jest bardzo wygodną platfor-
nic, ifm electronic, Turck, Omron, Balluff oraz Schneider mą do wyszukiwania izamawiania produktów. Tym, co
Electric. Wefekcie dostępny asortyment to kilkaset czuj- wyróżnia ją na tle innych portali, jest przede wszystkim
ników. Ztego względu przydatny okaże się tzw. wirtual- prostota obsługi ibogaty asortyment.

www.czujniki24.pl

68 s ier p ień 2 0 1 1
technika
BEZPIECZEŃSTWO

Ochrona przed przepięciami


wobszarach zagrożonych
wybuchem ibezpieczeństwo
systemów
Wprzemyśle chemicznym iprzetwórczym bezpieczeństwo systemów musi
być na wysokim poziomie. Niezawodność idyspozycyjność odgrywają
szczególnie ważną rolę wciągłych procesach produkcyjnych. Aby zapo-
biec zagrożeniom ludzi, środowiska imożliwym uszkodzeniom systemów,
niezbędny jest zgodny zaktualnymi normami projekt ochrony przed prze-
pięciami dla obszarów zagrożonych iniezagrożonych wybuchem.
Dyrektywa ATEX oraz obowiązu-
jące krajowe i międzynarodowe nor-
my zawierają wiele wskazówek, co
wymaga skoordynowania. W  no-
wych instalacjach odbywa się to już
w  fazie planowania. W  dyrektywie
ATEX występuje ocena ryzyk wy-
buchu i możliwych źródeł zapłonu –
wymienia się tu uderzenie pioruna,
różnice potencjałów i  wyładowania
elektrostatyczne. Te kluczowe słowa
znajdują się również w  przepisach
bezpieczeństwa eksploatacji (TRBS
2152-3 [1]) oraz w  rozporządze-
niach dotyczących bezpieczeństwa
pracy. Z  reguły wystarczy uwzględ-
nić mającą zastosowanie do prawie
wszystkich obiektów budowla-
Wprzypadku montażu urządzenia do ochrony przed
nych normę o ochronie odgromo- Fot. 1
przepięciami na głowicy czujnika oszczędza się na kosztach
wej (PN-EN 62305 [2]). W części dodatkowej obudowy
2 opisane jest tzw. zarządzanie ryzy-
kiem w obiekcie budowlanym, w któ- pod względem technicznym i ekono- istnieje podwyższone ryzyko z  czę-
rym uwzględnia się skutki uderzeń micznym środków ochrony. sto znacznie rozleglejszymi skutka-
piorunów. Dotyczy to wszystkich Instalacja odgromowa składa się mi, zarówno w stosunku do ludzi, jak
obiektów budowlanych – również z  zewnętrznej ochrony odgromo- i środowiska, nie można zrezygnować
obiektów zagrożonych wybuchem wej ze zwodami pionowymi, odpro- z zaplanowania ochrony odgromowej
według PN-EN 60079-0 (Urządze- wadzeniami i  instalacją uziemiającą i ochrony przed przepięciami.
nia elektryczne w  przestrzeniach oraz wewnętrznej ochrony odgromo-
zagrożonych wybuchem [3]) oraz wej i przed przepięciami. W części 2 WYRÓWNANIE
PN-EN 61241-10 (Urządzenia elek- normy o  ochronie odgromowej [2] POTENCJAŁÓW WOCHRONIE
tryczne do stosowania w  obecności omówione są liczne współczynniki ODGROMOWEJ
pyłów palnych [4]). Analizę ryzyka do wyliczania szkód i  zapobiegania W  załączniku do części 3 nor-
przeprowadza się w  celu określenia im oraz minimalizowania zagrożeń. my [2] znajdują się ważne informa-
konieczności stosowania instalacji Ponieważ w przypadku obiektów bu- cje na temat realizacji zarówno insta-
odgromowej i  ustalenia stosownych dowlanych zagrożonych wybuchem lacji uziemiającej, jak i  wyrównania

sie rp ie ń 2 0 1 1 69
technika
BEZPIECZEŃSTWO

potencjałów. W  tej części normy


w punkcie 6.2 omówiono wyrówna-
nie potencjału w ochronie odgromo-
wej. Osiąga się je przez połączenie
wymienionych niżej części składo-
wych za pośrednictwem przewodów
ekwipotencjalnych, złączy i urządzeń
ochrony przed przepięciami:
– zbrojenia metalowego obiektu bu-
dowlanego,
– instalacji z metalu,
– zewnętrznych części przewodzą-
cych i przewodów, które połączone
są z obiektem budowlanym,
– systemów elektrycznych i  elek-
tronicznych wewnątrz objętego
ochroną obiektu budowlanego.
Następnie podane są szczegóło- Koncepcja ochrony dla przemysłu przetwórczego – wukła-
Fot. 2
we, specjalne wskazówki dotyczą- dzie sterowania stosuje się ogranicznik przepięć po stronie
ce biogazowni [2, część 3 Bb 2], dla obiektu iwszafie sterowniczej dla zapewnienia ciągłości pracy obwodu
których istnieją również informacje
i  wytyczne przygotowane przez sze- przepięciami. W  załączniku normy odgromowej [2] (rysunek 2). Obiekt
reg instytucji państwowych. PN-EN wskazuje się ponownie na analizę ry- budowlany jest podzielony na stre-
60079-14 [5] zaleca badanie, jakie zyka w normie o ochronie odgromo- fy ochrony odgromowej (LPZ, Light-
środki należy przedsięwziąć przeciw wej [2, część 2] i przedstawia możli- ning Protection Zone) od 0A do 3.
piorunom i  przepięciom, gdy syste- wą koncepcję ochrony (rysunek 2). Celem jest zredukowanie wpływu za-
my sięgają do stref zagrożonych wy- burzeń z LPZ 0A na 2 lub 3 w przy-
buchem Ex (0) – jak np. w przypadku KONCEPCJA STREF OCHRONY padku bliskich lub bezpośrednich
zbiorników magazynowych, oczysz- IPRZYPADKI STOSOWANIA uderzeń piorunów do poziomu ak-
czalni i  kolumn destylacyjnych. Ale Celem ochrony odgromowej ceptowalnego dla danego zastoso-
również ta norma w  punkcie 6.5 i  przed przepięciami jest zwiększe- wania. Zewnętrzne zwody lub czę-
(Ochrona odgromowa) powołuje nie bezpieczeństwa i dyspozycyjności ści konstrukcyjne wokół urządzeń
się na normę o  ochronie odgromo- systemu. Również w normie PN-EN w rejonie eksploatacji powinny zapo-
wej [2], koło znowu więc się zamy- 61511-1 (Bezpieczeństwo funkcjo- biegać szkodom fizycznym. Ochro-
ka. Norma PN-EN 60079-25 (Syste- nalne [7]) uwzględnione są systemy na przed przepięciami powinna za-
my iskrobezpieczne [6]) odnosi się techniki bezpieczeństwa dla przemy- pobiegać szkodom w  urządzeniach
nieco bardziej szczegółowo do iskro- słu przetwórczego, jeśli chodzi o za- elektrycznych i elektronicznych i od-
bezpiecznych obwodów sygnalizacyj- kłócenia elektromagnetyczne (EMC) działywaniom na nie. W  przemyśle
nych, które często występują w prak- i  zagrożenie uderzeniem pioruna. przetwórczym występują wielkopo-
tyce. Określone są również minimalne Podstawą systemu ochrony odgro- wierzchniowe instalacje na wolnym
wartości dla urządzeń ochrony przed mowej jest koncepcja stref ochrony powietrzu z  długimi odcinkami ka-
bli sygnalizacyjnych i  zasilających.
Przegląd norm W przypadku burzy i uderzeń pioru-
nów w obiekt lub w jego pobliżu użyt-
[1] Przepisy bezpieczeństwa eksploatacji TRBS 2152-3
[2] DIN VDE 0185-305 – Część 1 do 4 / PN-EN 62305 Ochrona odgromowa kownik musi liczyć się ze znacznymi
[3] PN-EN 60079-0 – Urządzenia elektryczne wprzestrzeniach zagrożo- różnicami potencjałów. Przepięcia
nych wybuchem występują również przy operacjach
[4] PN-EN 61241-10 – Urządzenia elektryczne do stosowania wobecno- przełączania obciążeń indukcyjnych,
ści pyłów palnych jak np. silniki. W  instalacjach elek-
[5] PN-EN 60079-14 – Atmosfery wybuchowe: Projektowanie, dobór imon- trycznych od czasu do czasu docho-
taż instalacji elektrycznych dzi wskutek zwarć lub zwarć doziem-
[6] PN-EN 60079-25 – Urządzenia elektryczne wprzestrzeniach zagrożo- nych do nagłego odłączenia całych
nych wybuchem gazów. Systemy iskrobezpieczne segmentów instalacji. Użytkownik
[7] PN-EN 61511-1 – Bezpieczeństwo funkcjonalne. Przyrządowe systemy instalacji powinien również uwzględ-
bezpieczeństwa do sektora przemysłu procesowego nić skutki uruchomienia wyłączni-
ków awaryjnych i  odłączenia urzą-

70 s ier p ień 2 0 1 1
technika
BEZPIECZEŃSTWO

Surgetrab S-PT – ogranicznik przepięć


dla czujników pomiarowych
Urządzenie Surgetrab S-PT należy do asortymentu ograniczników prze-
pięć dla czujników pomiarowych na zewnątrz wmiejscu eksploatacji (rysu-
nek 4). Ogranicznik ten montuje się bezpośrednio na głowicy wgwincie
dławnicy. Wprzypadku wykonania Ex d wykorzystuje się drugie wolne złą-
cze śrubowe. Wprzypadku wariantu przelotowego wykorzystuje się tylko
jedno wprowadzenie, wariant ten nadaje się do przyrządów na obiekcie
z jednym tylko wejściem. Ograniczniki przepięć mają wysoką obciążal-
ność udarową iniski poziom ochrony. Wzależności od wykonania mogą
być stosowane wprzestrzeniach zagrożonych wybuchem gazu lub pyłów.
Spełniają wymagania zarówno normy dla urządzeń ochrony przed przepię-
ciami, jak inormy oochronie wprzestrzeniach zagrożonych wybuchem.
Tak więc nic nie stoi już na przeszkodzie ochronie sygnałów Profibus PA-,
Foundation Fieldbus-, Hart- iNamur czy też zwykłych pętli prądowych.

środki ochrony przed przepięciami diodę LED stanu (rysunek 3). W ten
i  wyrównanie potencjału. Urządze- sposób można szybko znaleźć uszko-
Plugtrab PT/FM – stan
Fot. 3 nia ochrony przed przepięciami dla dzony ogranicznik wśród wielu in-
roboczy urządzenia jest
natychmiast rozpoznawany wzroko- technik, sterowania – systemów ma- nych i go wymienić.
wo dzięki optycznej sygnalizacji gistrali, pętli prądowych, cyfrowych
wejść/wyjść – mają budowę wielo- PODSUMOWANIE
dzeń pod obciążeniem. Tego rodzaju stopniową i dlatego doskonale nada- W  końcowym rozliczeniu chodzi
operacje przełączania mogą wywo- ją się do przechodzenia przez kilka o ekonomiczność systemów – nakła-
łać krótkotrwałe przepięcia o napię- stref ochrony. Oferują wysoką ob- dy na konserwację, naprawy i  prze-
ciu kilku tysięcy woltów. Nawet jeśli ciążalność udarową i  niski poziom stoje zawsze mają wpływ na koszty
system natychmiast nie ulega awa- ochrony. W  praktyce z  jednej stro- wytworzenia produktu. Ekonomicz-
rii, mogą zostać uszkodzone urządze- ny trzeba uwzględnić interfejs przy ne systemy muszą działać niezawod-
nia elektroniczne, które później ule- urządzeniu, na obiekcie a  z  drugiej nie i  wymagać jak najmniej prac
gają awarii. Powiązanie z burzą – być strony interfejs w  szafie sterowania konserwacyjnych. Sporadycznie wy-
może sprzed tygodnia – jest potem (rysunek 2). Urządzenia do ochrony stępujące awarie systemów wskutek
trudno wykazać. przed przepięciami dla AKP charak- wcześniejszego uszkodzenia urzą-
teryzują się odpornością na uszko- dzeń elektrycznych prowadzą do
PROFILAKTYCZNA KONTROLA dzenia (Fail Safe Short). W przypad- utraty danych, nieplanowanych wy-
URZĄDZEŃ OCHRONY ku przeciążenia przechodzą do stanu łączeń i napraw. Doświadczenie po-
Urządzenia ochrony przed prze- wyrównania potencjałów pomiędzy kazuje, że systemy z urządzeniami do
pięciami mogą wyraźnie podnieść przewodami sygnału a PE i chronią ochrony przed przepięciami pracują
dyspozycyjność systemu, a  kon- w ten sposób dany interfejs. W przy- bez zakłóceń, niezawodniej i dłużej.
cepcja stref ochrony ułatwia de- padku niektórych ograniczników Bernd Fritzemeier,
cyzje. Na przejściach stref ochro- przepięć do montażu w  szafie ste- Mieczysław Ludwików
ny należy uwzględnić odpowiednie rowniczej, przeglądy konserwacyj-
ne i kontrole urządzeń ochrony moż- Phoenix Contact sp z o.o.
na przeprowadzać za pośrednictwem Długołęka, ul. Wrocławska 33d
urządzenia testującego. Urządzenie 55-095 Mirków
to nosi nazwę CHECKMASTER. artykul@phoenixcontact.pl
Określany jest stan ogranicznika http://www.phoenixcontact.pl/
i można go na czas wymienić. Kon- ochrona-przeciwprzepieciowa
trolować można w dowolnej chwi- Product Manager – Mieczysław
li, ponieważ wyjęcie wtyku z podsta- Ludwików
wy nie powoduje przerwania ani
Fot. 4 zmiany w obwodzie sygnalizacyj- Skomentuj, zaopiniuj,
nym. Firma Phoenix Contact ofe- skontaktuj się znami!
ruje również urządzenia do ochro-
Urządzenia ochrony przed Podziel się znami Twoją opinią!
przepięciami zrodziny produktów
ny przed przepięciami dla techniki
Dla 5 pierwszych aktywnych osób
Surgetrab zostały zaprojektowane sterowania z wbudowanym stykiem
atrakcyjne nagrody!!!
do instalowania na głowicy sygnalizacji zdalnej. Ograniczniki artykul@phoenixcontact.pl
czujnika wotworze dławnicy przepięć mdają czerwoną i  zieloną

sie rp ie ń 2 0 1 1 71
technika
AUTOMATYKA BUDYNKOWA

Minimalizacja kosztów
utrzymania obiektu dzięki
koncepcji Peace of Mind
wautomatyce budynkowej
Koncepcja Peace of Mind oznacza celowe odejście od popularnego sposo-
bu podejmowania decyzji inwestycyjnych określanego jako Cheap in Mind.
Wtym ostatnim podejściu nadrzędny cel stanowi zminimalizowanie kosztów
budowy, bez względu na negatywne konsekwencje iskutki uboczne takiego
postrzegania inwestycji. Warto jednak pamiętać, że zakres kosztów budowy,
łącznie zetapem planowania, stanowi średnio mniej niż 20% kosztów cyklu
życia obiektu. Celem koncepcji Peace of Mind wautomatyce budynkowej jest
zminimalizowanie wszystkich kosztów iproblemów związanych zutrzymaniem
obiektu, wcałym cyklu życia budynku. Peace of Mind uzyskał status znaku jako-
ści wautomatyce budynkowej przyznawanego przez niemiecki urząd TÜV Sud.
Peace of Mind oznacza, ujmując to stępując go otwartymi, elastycznymi targowych, a  aplikacje podlegają
w skrócie, takie tworzenie systemów sprzętowo i  aplikacyjnie rozwiąza- weryfikacji*).
automatyki, aby minimalizowane niami. Dlatego też w  szwajcarskiej Saia-Burgess jest znanym produ-
były całkowite koszty użytkowa- firmie Saia-Burgess powstały nie- centem sterowników i paneli opera-
nia obiektu, a nie tylko początkowe zależne od producenta założenia torskich. Produkty tej firmy wyróżnia
koszty budowy i instalacji urządzeń. i  wymagania stawiane dostawcom zintegrowana funkcjonalność komu-
Zgodnie z tą ideą warto odstąpić od nowo budowanych lub modernizo- nikacji w  różnych sieciach oraz ze-
stosowania sprzętu, który charakte- wanych systemów. Dokumenty te spół technologii znanych z branży IT
ryzuje się krótkim czasem życia, za- stają się częścią materiałów prze- zwanych Automation Server. Już od

72 s ier p ień 2 0 1 1
technika
AUTOMATYKA BUDYNKOWA

2000 roku sterowniki Saia oferowane tu użytkowników oraz przyczyniają frastrukturalnego, centrum handlo-
są z  webserwerem, czyli wbudowa- się do minimalizacji zużycia mediów. wo-biurowo-hotelowo-rekreacyjnego
nym serwerem stron WWW. Kolejne Ponieważ większość całkowitych zaprojektowanego przez znanego ar-
funkcje Automation Servera to moż- kosztów instalacji i utrzymania sys- chitekta Daniela Libeskinda. Cen-
liwość wysyłania e-maili, praca jako temów budynkowych (np. działania trum wybudowane nieopodal stolicy
serwer FTP, komunikacja z wykorzy- klimatyzacji) związanych jest z  ich Szwajcarii – Berna, statystycznie rok-
staniem GPRS i  Bluetooth, a  także użytkowaniem – w  szczególności rocznie gości każdego jej mieszkańca
możliwość przechowywania danych z kosztami zużywanej energii – za- ponad 20 razy, a  powierzchnia jego
na karcie pamięci Flash. Standardem sadne jest inwestowanie w  automa- aquaparku (10 tys. m2) przewyższa
jest również wbudowanie w  urzą- tykę i układy sterowania. sumę czterech największych obiek-
dzenia interfejsów USB oraz do sie- tów tego typu w Polsce. Systemy ste-
ci Ethernet, co umożliwia łatwe wy- WESTSIDE, CZYLI rowania układami technologicznymi
korzystanie PLC w systemach, gdzie SPRAWDZONE ROZWIĄZANIA tego kompleksu wykorzystują urzą-
zagregowane dane muszą być przesy- SAIA WAKCJI dzenia i rozwiązania firmy Saia, po-
łane do i ze sterownika. Jednocześnie Westside Center to nazwa naj- cząwszy od nastawników w pokojach
użytkownik może w  intuicyjny spo- większego w  Szwajcarii obiektu in- hotelu Holiday Inn, przez sterow-
sób, jaki zna z komputerów i różnych
urządzeń używanych na co dzień, po-
bierać, analizować i  przetwarzać ze-
brane informacje oraz wizualizo-
wać je, wykorzystując standardową
przeglądarkę internetową. Możliwo-
ści takie zdecydowanie upraszczają
tworzenie i  obsługę systemów auto-
matyki – szczególnie budynkowej,
gdzie do danych oraz możliwości na-
staw dostęp muszą mieć często osoby
niebędące inżynierami.
Należy zaznaczyć, że programo-
wanie i zmiany programu sterownika
odbywać się mogą zarówno lokalnie
(łącze USB), jak i  zdalnie (np. łącze
Ethernet) z wykorzystaniem pakietu
oprogramowania Saia PG5 Controls
Suite, co gwarantuje, że postronne
osoby nie mają dostępu do funkcji
zarezerwowanych dla instalatorów
i integratorów systemów. Systemy au-
tomatyki tworzone w oparciu o urzą-
dzenia Saia spełniają założenia kon-
cepcji Peace of Mind.
Wymienione cechy urządzeń PLC
i HMI są bardzo przydatne w zasto-
sowaniach związanych z  automa-
tyką budynkową, aplikacjami in-
frastrukturalnymi i  podobnymi.
Normy związane z  ochroną środo-
wiska, szczególnie w  zakresie emi-
sji CO2 oraz zużycia energii, a także
rosnące wymagania samych klien-
tów powodują, że konieczne staje się
stosowanie coraz bardziej zaawanso-
wanych, acz coraz prostszych w ser-
wisowaniu, systemów automatyki
budynkowej. Tego typu rozwiązania
pozwalają na zwiększenie komfor-
technika
AUTOMATYKA BUDYNKOWA

niki programowalne rodziny PCD3


w poszczególnych instalacjach obiek-
tu, aż po pięciostanowiskowy system
BMS. W  instalacjach zastosowano
własne rozwiązania komunikacyjne
firmy Saia oraz różne otwarte stan-
dardy (np. 20 tys. punktów systemu
KNX/EIB).

INNOWACYJNE,
OTWARTE ROZWIĄZANIA
ITECHNOLOGIE
Wyłącznym dystrybutorem roz-
wiązań Saia-Burgess w Polsce jest fir-
ma Sabur. Misją firmy jest promowa-
nie otwartych oraz innowacyjnych
rozwiązań dla automatyki. Otwartość
tę zapewniają: bezpośrednia dostęp-
ność w jednym pakiecie praktycznie
wszystkich dostępnych protokołów daje to pełną swobodę w doborze ele- mi systemów automatyki, które re-
komunikacyjnych, a  więc BACnet, mentów, w zaproponowaniu systemu, alizują instalacje HVAC, BAS, BEMS
LON, KNX/EIB, DALI, MP-Bus, który w  sposób perfekcyjny będzie czy BMS, wykorzystując oferowa-
Modbus czy N2-Bus, łatwość two- realizował założenia w  ciągu całe- ne przez nas produkty i  rozwiąza-
rzenia interfejsów do produktów go cyklu życia budynku. W  ramach nia. Będąc od niemal dwudziestu
firm trzecich, duże zasoby i szybkość kompleksowego systemu automaty- lat wyłącznym dystrybutorem kilku
działania platformy, możliwość re- ki budynkowej dostarczamy sterow- znanych w  branży firm, zapewnia-
alizowania zarówno niewielkich, jak niki PLC/DDC, sterowniki strefowe, my partnerom pełny dostęp do tych
i  dużych obiektów, a  także szerokie nastawniki pomieszczeniowe, lokal- innowacyjnych technologii, wiedzę
wykorzystywanie technologii webo- ne i zdalne panele operatorskie, sys- z zakresu projektowania, instalowa-
wych znanych ze świata IT. Korzyści temy wizualizacji, sterowania i rapor- nia i  uruchamiania instalacji róż-
ze stosowania tych rozwiązań obej- towania. Mamy także w swojej ofercie nych typów, w  tym budynkowych.
mują również możliwość integracji ekonomiczne i proste w obsłudze sys- W  ramach współpracy jesteśmy do
z systemami automatyki budynkowej temy zarządzania zużyciem mediów, ich dyspozycji od etapu koncepcji,
innych producentów, co ma szczegól- łatwo dające się wprząc w codzienną aż do oddania obiektu użytkowni-
ne znaczenie przy rozbudowie istnie- pracę zarządców budynków. kowi. Właścicielom i  użytkowni-
jących instalacji. Projektantom, insta- Sabur działa w  oparciu o  firmy kom gwarantujemy, że wykonane
latorom i  przyszłym użytkownikom partnerskie, nazywane integratora- przez naszych partnerów instalacje
będą długo i niezawodnie im służyły,
a bieżąca obsługa systemu nie będzie
pociągała za sobą wysokich kosztów
zgodnie z koncepcją Peace of Mind,
która w  Niemczech uzyskała status
„znaku jakości” w  automatyce bu-
dynkowej. *)

*) systemy automatyki mogą być certyfiko-


wane na zgodność z  Peace of Mind przez
niemiecki TÜV Sud. Dokumentacja prze-
targowa Peace of Mind jest dostępna na
stronie: www.pom-automation.com.

Wszystkie zdjęcia przedstawiają


Westside Center

Artykuł firmy:
Sabur
www.sabur.com.pl

74 s ier p ień 2 0 1 1
technika
SIECI KOMUNIKACYJNE

GW-7553 – konwerter
Modbus RTU/TCP-PROFIBUS
Szeroka gama urządzeń firmy pamięci Flash, 512kB pamięci SRAM Za obsługę interfejsu PROFIBUS
ICP DAS w  ofercie JM elektronik i wbudowany układ watchdog. wyprowadzonego na złączu D-SUB
przeznaczonych do komunikacji o dziewięciu pinach odpowiada kon-
w  sieciach przemysłowych zosta- troler Profichip VPC3+C. Od strony
ła rozszerzona o  moduł konwerte- interfejsu PROFIBUS zapewniona
ra GW-7553. Umożliwia on urzą- jest izolacja do 3000VDC. Konwer-
dzeniom typu master pracującym ter ICP DAS GW-7553 jak zdecy-
w sieci PROFIBUS dostęp i komuni- dowana większość urządzeń tego
kację z urządzeniami wykorzystują- producenta przystosowany jest do
cymi protokół Modbus RTU/ASCII/ montażu na szynie DIN oraz pra-
TCP. Wraz z urządzeniem GW-7553  cy w  szerokim zakresie temperatur
użytkownik otrzymuje aplikację od –25 do 75°C. Do jego zasilania
umożliwiającą ustawianie parame- można wykorzystać dowolne napię-
trów pracy urządzenia, konfigurację cie stałe z zakresu 10‒30V.
modułu przez sieć, podgląd aktu-
alnych parametrów pracy urządze- Artykuł firmy:
nia oraz aktualnego adresu w  sieci. JM elektronik
Urządzenie jest oparte na procesorze tel. 32 339 69 96, faks 32 339 69 09
80186 80MHz oraz zawiera 512kB www.jm.pl
technika
ENERGETYKA I ZASILANIE

Smart Grid
Energetyka odnawialna
ibezpieczeństwo sieciowe
Kontynuując tematykę dotyczącą Smart Grid, która poruszona została
wjednym zniedawnych wydań APA, podejmujemy dwa kolejne tematy
związane ztego typu sieciami. Pierwszy znich dotyczy wykorzystania
energetyki odnawialnej, który za sprawą toczących się dyskusji wokół
energii jądrowej obecnie bardzo zyskał na popularności. Drugi traktuje
zaś ocyberbezpieczeństwie, którego zachowanie jest warunkiem popraw-
nego działania systemów nadzorujących pracę sieci energetycznych.

POŻEGNANIE ZENERGIĄ ATOMOWĄ?!


Dla niektórych krajów energia atomowa jest dzisiaj
perspektywicznym źródłem produkcji niedrogiego prą-
du elektrycznego. Inne państwa, na przykład Niemcy,
po niedawnych wydarzeniach w Japonii zamierzają jak
najszybciej odłączyć swoje elektrownie atomowe od sie-
ci energetycznych. Luka w  zaopatrzeniu w  energię po-
winna zostać uzupełniona energią ze źródeł odnawial-
nych. Największy obok fotowoltaiki potencjał ma w tym
przypadku energetyka wiatrowa. Aby zastąpić wszyst-
kie 17 niemieckich elektrowni atomowych, liczba turbin
wiatrowych eksploatowanych w  Niemczech musiałaby
wzrosnąć mniej więcej o połowę. Nawet jeśli zmiana ta
nie jest możliwa z dnia na dzień i chociaż wytwarzanie
brakującej energii tylko częściowo może zostać pokry- użytkownika konkretnych systemów turbin bez dodat-
te przez elektrownie wiatrowe, rozbudowa sieci pozyski- kowych działań. Możliwości elastycznego dostosowa-
wania energii wiatrowej będzie stale postępować. Licz- nia systemu do tworzonej aplikacji wynikające z  na-
ba obecnie użytkowanych turbin wynosi około 22  tys. rzędzi i  modułów zenona są dodatkowo uzupełniane
i z pewnością kilkakrotnie zwiększy się w kolejnych dzie- przez liczne zintegrowane możliwości komunikowania
sięcioleciach. się. Można na przykład łatwo komunikować się i kon-
W  tym kontekście należy wspomnieć, że system figurować sposoby komunikacji, wykorzystując normę
HMI/SCADA – zenon ma duże znaczenie w odniesie- IEC 61400-25. Dostępne są również bezpośrednie me-
niu do takich zadań jak lokalne zarządzanie turbina- chanizmy przekazywania danych z systemu zarządzania
mi oraz zarządzanie pracą farm wiatrowych. Funkcja parkami wiatrowymi przez zdalny protokół – zgodnie
prostej i  efektywnej wizualizacji lokalnego zarządza- z IEC 60870-5-101/-104.
nia turbinami w  głowicy lub w  wieży elektrowni wia- Oprócz rozbudowy sieci energii odnawialnych
trowej jest mocną stroną systemu zenon. Dzięki możli- w  Niemczech prezentowane są również alternatywne
wości skalowania, zaczynając od Windows 7 lub nawet koncepcje energetyczne z  dużym udziałem importu
systemów Server 2008R2 do zastosowań w zarządzaniu energii. Bierze się pod uwagę między innymi pokrycie
parkami wiatrowymi, a kończąc na systemach Windows podstawowego obciążenia energetycznego, wykorzy-
embedded służących do zarządzania turbinami, korzyści stując francuskie elektrownie atomowe. Dla Francji,
płynące z wykorzystania omawianego oprogramowania z  niemal 60-aktualnie eksploatowanymi reaktorami
jako jednego narzędzia dla wielu platform są oczywiste. atomowymi, odejście od „atomu” jest bowiem niereal-
W  konsekwencji z  nadrzędnego systemu zarządzania ne. Jeszcze innym pomysłem jest generowanie energii
farmami wiatrowymi można dostać się do interfejsu elektrycznej na pustyniach. Obecnie prowadzony jest

76 s ier p ień 2 0 1 1
technika
ENERGETYKA I ZASILANIE

projekt Desertec, który zakłada budowanie na pusty-


niach termoelektrowni solarnych. Zgodnie z szacunka-
mi naukowców – w ciągu sześciu godzin suma energii
słonecznej na pustyniach przekracza całą ilość energii,
którą ludzkość zużywa w ciągu roku! Plan konsorcjum
Desertec przewiduje wykorzystanie energii elektrycznej
generowanej na Saharze na potrzeby dużych konsumen-
tów energii – w szczególności europejskich. W jaki spo-
sób można byłoby przesłać z jak najmniejszymi strata-
mi przez wiele tysięcy kilometrów takie ilości energii?
HVDC (High Voltage Direct Current), czyli przesyła-
nie prądu sieciami o wysokim napięciu, zapewnia nie-
wielkie straty przesyłowe (nawet tylko 3% na dystansie
1000 kilometrów). Jest to ułamek strat, które występo- finiowanych zakresów odpowiedzialności. Prowadzi to
wałyby w przypadku transmisji z wykorzystaniem prą- w konsekwencji do sytuacji, że cykle konserwacji są nie-
du przemiennego siecią o  napięciu 380kV. Technolo- regularne, a  poprawki z  zakresu bezpieczeństwa wgry-
gie takie mogłyby stać się zatem w przyszłości głównym wane są z opóźnieniem. Bezpieczeństwo nie ma więc już
nośnikiem energii dla Europy – zwłaszcza w okresach, tak wiele wspólnego z samą techniką, a znacznie więcej
gdy nie wieją u nas silne wiatry. Z tego względu insta- z kompetencjami, odpowiedzialnością załogi oraz prze-
lacje te powinny być odpowiednio monitorowane – na biegiem procesów roboczych i  dokumentacją. Zakresy
przykład przy użyciu systemów SCADA takich jak ze- odpowiedzialności oraz przebieg procesów zawsze mu-
non. Aby w pełni zapewnić poprawny nadzór i kontro- szą być ustalone i zdefiniowane w ramach procedur we-
lę transmisji energii, musimy upewnić się, że system jest wnętrznych. W oparciu o to należałoby jednak zdać się
odpowiednio chroniony przed czynnikami zewnętrzny- na system, który spełnia odpowiednie wymogi z zakre-
mi oraz podjąć odpowiednie działania z zakresu zapo- su bezpieczeństwa. Takim systemem jest na przykład ze-
biegania cyberprzestępczości. non. Oto kilka jego właściwości pozwalających na two-
rzenie bezpiecznych aplikacji:
BEZPIECZEŃSTWO SIECIOWE – przechowywanie danych w formacie binarnym,
Dzięki rozwojowi metod zaopatrzenia w energię i In- – zaszyfrowany protokół sieciowy,
ternetu powstaje – w sposób nieunikniony – potencjal- – hasła przechowywane w sposób zaszyfrowany,
ne zagrożenie ze strony hakerów. Obok kradzieży prą- – zarządzanie użytkownikami – Active Directory lub
du największym zagrożeniem są hakerzy kierujący się ADAM,
pobudkami terrorystycznymi. Z  tego względu w  wielu – dokumentacja składników systemu,
projektach badawczych i grupach roboczych prowadzo- – oddzielenie aplikacji i projektowania,
ne są dyskusje, jak radzić sobie z tego typu zagrożeniem. – jeśli jest to możliwe: autentyfikacja i szyfrowanie pro-
W  tym zakresie Stany Zjednoczone znacznie wyprze- tokołów komunikacyjnych.
dzają Europę. Cieszące się dużym uznaniem w segmen- Firma COPA-DATA wspiera swoich klientów przy
cie energetycznym standardy CIP (Critical Infrastructure tworzeniu dokumentacji istotnych z  punktu widzenia
Protection), które opracowane zostały przez NERC bezpieczeństwa. Z pewnością w przyszłości będzie przy-
(North American Electric Reliability Corporation), two- bywać wyzwań w  odniesieniu do kwestii bezpieczeń-
rzą podstawę dla zaostrzonych dyrektyw europejskich stwa przedsiębiorstw dostarczających energię elektrycz-
producentów i integratorów systemów. ną. Dlatego chcemy zawsze być u boku naszych klientów.
O  tym, że w  omawianej branży istnieje potrzeba ta- Jürgen Resch
kiego działania, pokazują badania prowadzone przez Energy Industry Manager COPA-DATA
Red Tiger Security. Już w obecnych, klasycznych struk- Artykuł firmy:
turach wytwarzania, transmisji i dystrybucji energii za-
uważalne są liczne luki w zabezpieczeniach. Ciekawe jest
to, że takie luki usuwano średnio dopiero w ponad 330
dni po ich ujawnieniu. Tyle właśnie czasu mieliby za-
tem hakerzy na przeprowadzenie ataków. Większość luk Jeśli chciałbyś dowiedzieć się więcej ointeligent-
w  zabezpieczeniach stwierdzono pomiędzy siecią fir- nych sieciach prądu elektrycznego, owłaściwościach
mową a  urządzeniami HMI. W  tym przypadku wyko- zenon albo zenon Energy Edition zzakresu bezpie-
rzystywane są często serwery web oraz różne aplikacje czeństwa, odwiedź naszą stronę internetową www.
typu SCADA. Wynika to poniekąd z faktu, że obszar ten copadata.com/energy albo napisz do nas e-mail na
jest na styku automatyki i świata IT, przez co zajmuje się adres: energy@copadata.com.
nim różny personel i brakuje często jednoznacznie zde-

sie rp ie ń 2 0 1 1 77
technika
KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE

Odporne komputery
przemysłowe do zabudowy
zserii Matrix wofercie
Guru Control Systems
Bardzo istotnym wymogiem dla wielu zastosowań komputerów przemy-
słowych do zabudowy jest odporność na wysokie temperatury pracy isilne
udary oraz wibracje. Spełnienie takich wymagań jest jednocześnie dużym
wyzwaniem dla konstruktorów iproducentów takich komputerów. Projektan-
tom firmy Adlink Technology udało się sprostać temu zadaniu, opracowując
iwdrażając serię komputerów Matrix.
Od początku projektu założono rezygnację z wentyla- dyskiem półprzewod-
torów i zapewnienie jak najlepszego odprowadzania cie- nikowym SSD SATA
pła metodą pasywną. Dlatego wszystkie generujące cie- 8 lub 32GB. Standardo-
pło podzespoły umieszczone zostały na górnej stronie wy zakres temperatur
płytki drukowanej w  taki sposób, aby zapewnić mini- pracy z  dyskiem twar-
malną odległość od aluminiowej obudowy. Dzięki krót- dym to –10 ~ +60°C. Po
kiej drodze przewodzenia ciepła i niewielkiej rezystancji zainstalowaniu przemy-
termicznej zagwarantowano cieplną stabilność systemu słowego dysku półprze-
w trakcie pracy w temperaturze otoczenia +70°C. wodnikowego SSD 8GB
Konstrukcję mechaniczną opracowano pod kątem zakres temperatur pra-
eliminacji połączeń kablowych. Wszystkie podzespo- cy wynosi –20 ~ +70°C,
ły i złącza zostały zamontowane bezpośrednio na płyt- przy czym gwarantowany jest zimny start systemu przy
ce drukowanej. Pozwoliło to na uzyskanie zwartej kon- –20°C oraz praca ze 100% obciążeniem przy +70°C.
strukcji, doskonale nadającej się do trudnych warunków Seria MXC-4000 różni się tym, że zawiera procesor
środowiskowych, która wytrzymuje udary do 50g oraz Intel Atom D510 Dual-Core 1,66 GHz, 1 GB pamięci
wibracje do 5grms. DDR2 667 MHz, interfejs VGA/LVDS oraz 12 izolowa-
Komputery Matrix mogą być zasilane napięciem sta- nych wejść i 12 izolowanych wyjść cyfrowych. Standar-
łym o dużym zakresie. Dzięki temu nie jest dla nich istot- dowy zakres temperatur pracy z  dyskiem twardym to
ne, czy w miejscu instalacji dostępne jest napięcie 12 czy 0 ~ +55°C, zaś po zainstalowaniu przemysłowego dys-
24 VDC. Ponadto duża tolerancja na zmiany napięcia wej- ku półprzewodnikowego SSD 8 GB wynosi –10 ~ +60°C.
ściowego umożliwia zasilanie ich z paneli słonecznych. Natomiast seria MXC-6000 zawiera między innymi
Rozszerzalne komputery do zabudowy Matrix MXC procesor Intel Core i7-620LE 2,0 GHz, 2 GB pamięci
umożliwiają także łatwą rozbudowę systemu. Po odkrę- DDR3 800/1066 MHz, złącza rozszerzające PCI i PCIe
ceniu jednej śruby można otworzyć obudowę i zainsta- ×4, interfejsy VGA/DVI-D oraz 16 izolowanych wejść
lować kartę PCI lub PCIe. i 16 izolowanych wyjść cyfrowych. Standardowy zakres
Komputery z  serii MXC-2000 zawierają procesor temperatur pracy z dyskiem twardym to 0 ~ +50°C, zaś
Intel Atom N270 1,6 GHz, 1 GB pamięci DDR2 533 po zainstalowaniu przemysłowego dysku półprzewodni-
MHz oraz interfejsy: 2 × GbE, 4 × USB 2.0, 2 × RS-232, kowego SSD 8 GB –10 ~ +60°C.
2 × RS-232/422/485 i VGA/TV-out z rozdzielczością do Komputery do zabudowy Matrix MXE nie umożli-
2048 ×1536. Umieszczone są one w obudowie o wymia- wiają rozbudowy, natomiast łączą konstrukcję prze-
rach 118 × 219 × 183 mm przeznaczonej do montażu na znaczoną do pracy w trudnych warunkach ze zinte-
ścianie. Rozbudowę konfiguracji umożliwiają dwa złącza growanymi funkcjami wejść-wyjść. Seria MXE-1000
rozszerzające PCI lub – w innej wersji – jedno PCI i jed- ma procesor Intel Atom N270 1,6 GHz, 1 GB pamięci
no PCIe ×1. Komputery te są zasilane z napięcia stałego DDR2 533 MHz oraz interfejsy: VGA/TV-out, 1 × GbE,
9 ~ 36 VDC i mają wbudowane zabezpieczenie przepięcio- 2 × RS-232, 2 × RS-232/422/485, 4 × USB 2.0. Kom-
we. Dostępne są też wersje z zainstalowaną przez produ- putery te są umieszczone w  obudowie o  wymiarach
centa pamięcią 2 GB, dyskiem twardym SATA 160GB lub 210 × 170 × 53 mm przeznaczonej do montażu na ścianie.

78 s ier p ień 2 0 1 1
Dostępne są wersje z interfejsami 3 × GbE lub 2 × 1394b
(FireWire). Można też zamówić zainstalowaną przez pro-
ducenta pamięć 2 GB, dysk twardy SATA 160/320 GB lub
dysk półprzewodnikowy SSD SATA 8 lub 32 GB.

Seria MXE-1200 różni się tym, że zawiera dodatko-


wo 8 portów RS-232, RS-422 lub RS-485. Natomiast seria
MXE-3000 zawiera procesor Intel Atom D510 1,66 GHz,
1 GB pamięci DDR2 667 MHz oraz interfejsy: VGA/LVDS,
3 × GbE, 2 × RS-232, 2 × RS-232/422/485 i 6 × USB 2.0.
Komputery z  serii MXE-5000 mają z  kolei procesor
Intel Core 2 Duo P8400 2,26 GHz, 2 GB pamięci DDR3
oraz interfejsy: VGA/DVI-D, 4 × GbE, 2 × RS-232,
2 × RS-232/422/485, 6 × USB 2.0. Umieszczone są one
w obudowie o wymiarach 248 × 185 × 85 mm przezna-
czonej do montażu na ścianie.

Wszystkie komputery Matrix MXE dostępne są też


w wariantach z zainstalowaną przez producenta podwojo-
ną pamięcią i/lub dyskiem twardym 160/320 GB lub dys-
kiem półprzewodnikowym 32 lub 8 GB. Standardowy za-
kres temperatur pracy z dyskiem twardym to 0 ~ +50°C.
Po zainstalowaniu przemysłowego dysku półprzewodni-
kowego SSD 8 GB zakres temperatur pracy wzrasta do
–20 ~ +70°C, zaś odporność na wibracje do 5 grms, a na
udary – do 50 ~100 grms (w zależności od serii).

WIĘCEJ INFORMACJI
Wszystkie przedstawione produkty oraz wiele in-
nych dostępne są u polskiego dystrybutora firmy Adlink
– w firmie Guru Control Systems. Celem zapoznania się
ze szczegółami technicznymi, opisami, cenami – zapra-
szamy do internetowej platformy informacyjno-handlo-
wej www.kamlab.pl.

Artykuł firmy:
Guru Control Systems, KamLAB
ul. Warszawska 91, 05-092 Łomianki k. Warszawy
tel. 22 831 10 42, faks 22 831 10 42
info@guru.com.pl, http://www.kamlab.pl
technika
STEROWANIE

PlantStruxure – efekt
wieloletnich doświadczeń
na rynku automatyki
Istotą dobrych rozwiązań jest nie tylko doskonałość techniczna, lecz
także stojąca za nią wiedza specjalistyczna idoświadczenie. Schneider
Electric od ponad 40 lat dostarcza rozwiązania dla przemysłu wytwór-
czego iprocesowego. Doskonale rozumiemy potrzeby przedsiębiorstw
wdziedzinie automatyzacji igospodarki energetycznej.
HISTORIA PEŁNA INNOWACJI
Ponad 40 lat temu wynaleźliśmy
pierwszy programowalny sterownik
PLC, wytyczając drogę do zastąpie-
nia układów sterowania złożonych
z  fizycznych przekaźników przez
elektroniczne sterowniki programo-
walne. W  roku 1979 wprowadzili-
śmy na rynek Modbus – prawdziwie
otwarty protokół komunikacyj-
ny będący standardem i  używany
w  zastosowaniach przemysłowych
na całym świecie. W 1996 roku za-
oferowaliśmy nasz pierwszy pro-
gramowalny sterownik automaty-
ki (PAC) z wbudowanym serwerem
WWW i funkcją wewnętrznego re- przeszliśmy długą drogę – dziś jeste- dowych, procesów zapewnienia bez-
jestrowania danych. Historia naszej śmy liderem w stosunkowo niewiel- pieczeństwa i dowolnych kombinacji
firmy to zarazem historia innowa- kiej rodzinie dostawców rozwiązań tych typów.
cji i otwartości. Dziś, w tym samym z dziedziny automatyzacji procesów.
duchu, wprowadzamy na rynek roz- Nasza oferta obejmuje rozwiązania ROZWIĄZANIA DLA RÓŻNYCH
wiązanie PlantStruxure. do szerokiej gamy zastosowań. Zda- OBSZARÓW DZIAŁALNOŚCI
jemy sobie sprawę, że każde zasto- PRZEDSIĘBIORSTWA
LIDER WDZIEDZINIE sowanie ma swoją specyfikę, dlatego Nasza oferta nie ma sobie rów-
AUTOMATYZACJI PROCESÓW oferujemy architektury dopasowane nych pod względem kompleksowości
Od momentu zainstalowania na- do różnych typów procesów – w tym – obejmuje czujniki mierzące para-
szego pierwszego sterownika PLC procesów dyskretnych, ciągłych, wsa- metry procesu, systemy automatyza-
cji produkcji, system zarządzania da-
EcoStruxure to ekosystem rozwiązań nymi (Historian) i  system realizacji
oparty na architekturach Active Energy produkcji (Manufacturing Execution
Management, From Power Plant to Plug, System – MES), który pomaga w sta-
oferujący gwarantowaną zgodność zwarstwie danych, zasilania, bezpie- łym podnoszeniu wydajności i osią-
czeństwa, chłodzenia iautomatyzacji oraz wykorzystujący standardy otwarte ganiu doskonałości operacyjnej.
stosowane wproduktach Schneider Electric iinnych firm. Strategia ta umoż- Dopełnieniem tej oferty są zintegro-
liwia klientom tworzenie inteligentnych systemów zarządzania energią, któ- wane, ogólnokorporacyjne rozwiąza-
re charakteryzują się prostotą, niskimi nakładami kapitałowymi iwydatkami nia podnoszące efektywność energe-
operacyjnymi, aprzede wszystkim — wysoką efektywnością energetyczną, tyczną oraz zaplecze merytoryczne
która prowadzi nawet do 30-procentowych oszczędności na kosztach energii. w  postaci zespołu zaangażowanych,
kompetentnych specjalistów, którzy

80 s ier p ień 2 0 1 1
technika
STEROWANIE

PLANTSTRUXURE
PlantStruxure to rozwiązanie:
PlantStruxure to architektura zo-
– Skalowalne – system pozwala na obsługę od rientowana na otwartość i  współ-
kilkudziesięciu do setek tysięcy wejść/wyjść – jego skalowalność pozwa- działanie, która umożliwia przed-
la nadążyć za rosnącymi wymaganiami użytkowników
siębiorstwom przemysłowym
– Zintegrowane – architektura jest zintegrowana wewnętrznie, od pozio-
i działającym w obszarze infrastruk-
mu urządzeń aż po system MES. Wszystkie komponenty naszych sys-
tury zaspokojenie potrzeb w  dzie-
temów współdziałają ze sobą nawzajem izrozwiązaniami wybranych
dzinie automatyzacji, a  jednocze-
partnerów technicznych.
– Elastyczne – platforma obsługuje architektury najbardziej odpowied-
śnie zoptymalizowanie gospodarki
nie do konkretnego zastosowania. Jeden zakład, wiele zakładów, ste- energetycznej. PlantStruxure jest
rowanie rozproszone, sterowanie lokalne, procesy dyskretne, ciągłe, elementem składowym rozwiąza-
wsadowe, procesy bezpieczeństwa – wszystko wramach jednej archi- nia EcoStruxure. W ramach jedne-
tektury sterowania. go środowiska możliwe jest anali-
– Otwarte – oprogramowanie jest otwarte na wymianę informacji zinnymi zowanie danych o  zużyciu energii
systemami przemysłowymi ibiznesowymi ipozwala stworzyć środowi- i  danych procesowych oraz wyko-
sko oparte na współdziałaniu, wktórym potrzebne informacje proce- rzystanie ich do całościowej opty-
sowe dostępne są wformie ułatwiającej ich wykorzystanie. malizacji działania zakładu przemy-
słowego.

potrafią uwzględnić realne potrzeby jest też numerem jeden w dziedzinie Artykuł firmy:
każdego klienta. efektywności energetycznej. Dzień
po dniu pomagamy przedsiębior-
LIDER WDZIEDZINIE EFEK- stwom na całym świecie w rozpozna-
TYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ waniu i wdrażaniu rozwiązań ograni-
Schneider Electric, będąc liderem czających zużycie energii i wpływ na Schneider Electric
w  obszarze automatyzacji procesów, środowisko naturalne. www.schneider-electric.pl
technika
SILNIKI I NAPĘDY

Hygienic Drive – rozproszone


systemy sterowania silnikami
Przetwornice częstotliwości VLT
Danfoss do nabudowy iwukładach
zintegrowanych zsilnikami
Wostatnich latach rozproszone systemy sterowania ikontroli napędami
pozostają w centrum zainteresowania inżynierów i osób zarządzających
wysoko wydajnymi procesami produkcyjnymi wróżnych sektorach przemy-
słu. Przemysł spożywczy jest obszarem szczególnym, wktórym standardy
higieniczne są na pierwszym planie. Najbardziej rygorystyczne wymagania
wtym względzie dotyczą produkcji napojów, butelkowania wody, produkcji
leków ikosmetyków.
Obok dyrektyw unijnych po-
wstają także zalecenia przedstawia-
ne przez instytuty branżowe, między
innymi European Hygienic
Engineering & Design Group
(EHEDG), który sporządza
specyfikacje i  zalecenia dla
projektowania maszyn i pro-
cesów wytwórczych mające
na celu zabezpieczenia pro-
dukcji żywności przed bak-
teriami, grzybami i drożdża-
mi powodującymi zepsucie
produktów i  stwarzającymi
zagrożenie zdrowia ludz-
kiego. Zbiór tych zaleceń Dedykowane rozwiązania napędowe: 1) strefa sucha, 2) strefa
Rys. 1
to specyfikacja technicz- mokra, 3) strefa aseptyczna, rygoru wysokiej higieny.
na umownie nazwana ha-
słem „urządzenie higieniczne” (Hi- zarówno z silnikami asynchroniczny- EMC związane z  długimi trasami
gienie Design). Odpowiedzialność za mi, jak i z nowoczesnymi energoosz- kablowymi zostają znacząco zre-
wdrożenie tych zaleceń w  pierwszej czędnymi rozwiązaniami opartymi dukowane,
kolejności jest po stronie producen- o silniki PM z magnesami trwałymi. – w  przypadku instalacji rozpro-
ta maszyn. Danfoss wychodzi im na- Stosując system instalacji rozproszo- szonych ciepło wydzielane przez
przeciw, przedstawiając projekt „na- nej, unikamy głównych mankamen- komponenty układów sterowania,
pędu higienicznego”. Nowy napęd dla tów instalacji scentralizowanych, jed- tradycyjnie zabudowywane w sza-
instalacji zdecentralizowanych VLT nocześnie obniżając koszt budowy fach sterowniczych, jest rozpra-
Decentral Drive FCD 302 jest certy- i eksploatacji linii produkcyjnej. szane równomiernie w  linii tech-
fikowany zgonie z EHEDG. – wyeliminowane zostają zajmujące nologicznej, eliminując potrzebę
VLT Decentral Drive FCD 302 to dużo miejsca szafy sterownicze za- wentylacji szaf,
najnowsza generacja napędów zde- wierające rozbudowane, centralnie – hermetyczne zamknięcie zagro-
centralizowanych dzieląca prostotę in- instalowane układy kontroli i  za- żonych przemysłowym środowi-
stalacji i niezawodność działania, wy- bezpieczeń silników, skiem elementów elektronicznych
soką dynamikę regulacji i współpracę – czas zabudowy oraz problemy sterowania.

82 s ier p ień 2 0 1 1
technika
SILNIKI I NAPĘDY

KLIENT DECYDUJE
OKONFIGURACJI
INSTALACJI – TO IDEA
Danfoss „VLT FlexConcept”
Konfiguracja rozproszonych ukła-
dów sterowania silnikami elektrycz-
nymi przedstawiana jest wg trzech
głównych koncepcji. Każda z nich ma
swoje wady i zalety, jakkolwiek celo-
wość wyboru zależy od aktualnych
potrzeb użytkownika:
– przetwornica częstotliwości
w obudowie przemysłowej do na-
budowy na maszynę, bezpośred-
nio w pobliżu silnika,
– przetwornica częstotliwości do na-
budowy na silnik,
– przetwornica częstotliwości zinte-
growana z silnikiem. konstrukcja ułatwia uruchomienie komunikacyjnych (PROFIBUS DP,
Dla dwóch pierwszych rozwiązań i serwis, gdyż niezbędne okablowa- PROFINET, EtherNet/IP). Szafy
Danfoss oferuje napęd regulowany nie dołączane jest do złączy mon- elektryczne lub pomieszczenia tech-
VLT Decentral FCD300. tażowych w  dolnej części FCD300. niczne są ograniczone wyłącznie do
Informacje statusowe mogą być od- pomieszczeń nadzoru i  zarządzania
PRAWDZIWE ROZWIĄZANIE czytane bez otwierania urządze- procesem technologicznym, gdzie
ROZPROSZONE nia, co czyni łatwiejszym usuwanie jako interfejs z linią produkcyjną po-
Każda przetwornica Danfoss VLT usterek w  instalacjach rozproszo- zostaje tylko zewnętrzny sterownik
Decentral FCD300 spełnia rygory- nych. Zwielokrotniona liczba prze- PLC wyposażony w odpowiedni mo-
styczne wymagania dotyczące kom- pustów/wejść kablowych w różnych duł komunikacyjny. Należy podkre-
patybilności elektromagnetycz- rozmiarach, dostępna z dwóch stron ślić, że rozwiązania oferowane przez
nej (wbudowany filtr RFI) oraz ma urządzenia, ułatwia wykonanie nie- Danfoss to nie częściowe próby ada-
funkcje zabezpieczeń układu napę- zbędnego okablowania. W  ten spo- ptacji tradycyjnie stosowanych prze-
dowego zapewniające pewną i  bez- sób redukujemy nie tylko czas budo- twornic do koncepcji nabudowy na
awaryjną pracę. Urządzenie posia- wy instalacji, ale również wykonanie silnik, a  rozwiązanie spójnego pro-
da solidną mechanicznie wytrzymałą projektu i  rozruch. Ta korzyść jest jektu konstrukcyjnego, programo-
i zwartą obudowę o wysokim stopniu szczególnie interesująca dla produ- wania oraz sterowania i komunikacji
ochrony IP66. Dzięki temu urządze- centów maszyn i  urządzeń (OEM). z urządzeniami zewnętrznymi. Wraz
nie zachowuje odporność na skraj- System programowania i  sterowa- z  ofertą przetwornic częstotliwości
ne warunki środowiskowe np. wy- nia urządzeniem jest zaprojektowa- dla układów zcentralizowanych, do
stępujące w  trakcie powszechnie ny zgodnie ze standardami znanymi zabudowy szafowej, Danfoss tworzy
stosowanych metod mycia instala- z innych typów przetwornic często- pełną, unikalną ofertę Flex Concept.
cji przemysłowych. Dwuczęściowa tliwości oferowanych przez Danfoss, To klient OEM i użytkownik końco-
m.in. VLT AutomationDrive FC302. wy decydują, jakie rozwiązanie daje
Projektowanie rozproszonych największe korzyści.
układów wykonawczych prowa- Szczegółowe informacje dotyczą-
dzone jest wraz z  unifikacją syste- ce przetwornic częstotliwości VLT
mów kontroli opartych na cyfro- można znaleźć na stronach interne-
wych magistralach towych firmy.
Tadeusz Minksztym

Artykuł firmy:
Danfoss
tel. 22 755 07 00
http://www.danfoss.pl/napedy/

Zapraszamy na Energetab:
pawilon N, stoisko 28

sie rp ie ń 2 0 1 1 83
technika
APARATURA NN

Oświetlenie LED
Diody LED to, najprościej ujmując, elementy półprzewodnikowe emitujące
światło. Podstawowa różnica między standardowym oświetleniem aoświet-
leniem LED to wartość strumienia świetlnego, jaką emitująposzczególne
rodzaje diod. Klasyczne LED wykorzystywane były m.in. we wskaźnikach
ikontrolkach, dlatego ilość światła emitowana przez nie jest dość niewielka
isięga zaledwie 2–3lumenów. Dla porównania obecnie rozwijana techno-
logia power LED pozwala osiągnąć nawet 80-120 lumenów przy mocy 1W,
podczas gdy tradycyjne żarówki – około 10-15 lumenów z1W.
ŚWIETLÓWKI LED lub 58W). Takie rozwiązanie oświe-
Oświetlenie LED z każdym dniem tlania ma wiele zalet:
staje się coraz bardziej popular- – trwałość do 50 tys. godzin, co daje
ne. Należy zwrócić szczególną uwa- nam ponad 5 lat pracy ciągłej, nie-
gę przy wyborze odpowiednich pro- zależnie od częstości załączania,
duktów, tym bardziej jeżeli chcemy je – pełna jasność po załączeniu – brak
wykorzystywać w ekstremalnych wa- migotania,
runkach pracy – takich jak zakłady – brak promieniowania UV oraz IR,
chłodnicze czy instalacje na zewnątrz – zasilanie 230V.
budynków. Świetlówki z  serii Green Świetlówki w oprawach oraz opra-
Line zapewniają bezpieczeństwo oraz wach wodoodpornych są całkowicie
są wydajne, dodatkowo spełniają su- okablowane, dzięki czemu są prak-
rowe normy ESTI. tycznie gotowe do montażu.

REFLEKTORY ZLED
Oprócz świetlówek w  serii Green
Line znajdziemy również reflekto-
ry energooszczędne LED. Wszędzie
tam, gdzie potrzebne jest oświetle-
nia lamp halogenowych, a konieczna
Wśród nowych produktów se- jest oszczędność kosztów zużywanej
rii Green Line znajdziemy świetlów- energii, reflektory są idealną alter-
ki LED typu T8 (w tym w oprawach) natywą. Dzięki solidnej obudowie
oraz wersje w oprawach wodoodpor- z  aluminium, możemy zamontować – pełna jasność po załączeniu – brak
nych. Wszystkie produkty typu T8 je w  różnych miejscach bez obawy migotania,
mają certyfikaty: KEMA EUR, RoHs o ich zniszczenie, a nowe mocowanie – zasilanie 230V,
oraz CE. Świetlówki LED typu T8 do- umożliwia montaż w trzech różnych – możliwość regulacji w pionie oraz
stępne są w trzech typach świetlnych: pozycjach. W ofercie dostępne są dwa w poziomie,
białe ciepłe (3400K ± 200K), światło typy reflektorów: z czujnikiem ruchu – regulacja parametrów: czasu wy-
dzienne bieli (4500K ± 100K), bia- lub bez niego, przy czym każdy z nich łączania, wbudowanego czujnika
łe zimne (6000K ± 500K), każdy typ może mieć moc 6W lub 12W. Reflek- natężenia oświetlenia, czujnika ru-
dostępny jest w  długościach 60 cm tory LED mają wiele zalet: chu,
(odpowiednik 10W = 18W), 90 cm – trwałość do 50 tys. godzin, co daje – zasięg działania (w opcji z czujni-
(odpowiednik 15W = 30W), 120 cm nam ponad 5 lat pracy ciągłej, nie- kiem) 180 stopni/12m,
(= 20W lub 36W) i 150 cm (= 25W zależnie od częstości załączania, – stopień ochrony IP54.
Edyta Trawińska
product manager
Artykuł firmy:
Astat
tel. 61 848 88 71
http://www.astat.com.pl

84 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
CZUJNIKI IPRZETWORNIKI POMIAROWE

Czujnik przepływu cieczy zdetekcją Jedno- idwuosiowe czujniki


bąbli gazowych nachylenia zinterfejsem DeviceNet
Nowy czujnik LG01 firmy Sensirion służy do pomia- Firma Posital zaprezentowała dwa nowe typy czujni-
ru małych przepływów cieczy na poziomie pojedynczych ków nachylenia produkowanych w  technologii MEMS
ml/min. oraz pozwala na wykrycie obecności w cieczy i  zamykanych w  hermetycznych obudowach o  wymia-
bąbli gazowych. Zawiera wyjście o  dwóch poziomach rach 52 × 47 × 18mm i stopniu ochrony IP69K. Występu-
napięcia: 5V w przypadku, gdy wartość przepływu jest
większa od zaprogramo-
wanej wartości progowej
oraz 0V przy mniejszej
wartości przepływu
lub po wykryciu
bąbli gazowych.
LG01 jest czujni-
kiem nieinwazyj-
nym, zawierającym w kanale pomiarowym szklaną rurkę
kapilarną o średnicy 1,8mm, zapewniającym biokompa-
tybilność i odporność na odczynniki chemiczne. Odzna-
cza się krótkim czasem pomiaru poniżej 100ms. Pozosta-
łe dane techniczne: ją one w wersji jedno- (ACS 360) i dwuosiowej (ACS 080)
– maksymalny przepływ: 220 ml/min. (H2O, model o zakresach pomiarowych odpowiednio 0...360° i ±80°.
LG01-2000A005), Są wyposażone w  interfejs DeviceNet o  konfigurowal-
– standardowy próg zadziałania przełącznika: 4,5 ml/ nej prędkości transmisji, wynoszącej 125, 250 lub 500
min. (model LG01-2000A090) lub 0,25 ml/min. kBd. Zawierają aktywne układy linearyzacji i kompen-
(LG01-2000A005), sacji temperaturowej. Zapewniają kompatybilność EMC
– dokładność punktu przełączenia: ±10%, zgodnie z wymogami normy EN 61000-6-4. Ważniejsze
– histereza: ±5%, czas pomiaru: <100ms, parametry:
– dopuszczalne ciśnienie cieczy: 40 psi, – rozdzielczość: 0,01°, dokładność: 0,1°,
– gniazda procesowe: 1/4-28 dla rurek plastikowych – czas odpowiedzi: 10ms (bez filtru),
1/16” lub 1/8”. – wyjście: 5-pinowe M12,
http://www.sensirion.com – odporność na udary i  wibracje: odpowiednio 100g
(6ms) i 10g (10...1000Hz),
– zakres temperatur pracy: –40...+85°C,
Ceramiczne czujniki ciśnienia – MTBF: 1,3 miliona godzin.
0...150 psi owymiarach 12,4 × 9,9mm http://www.posital.eu
Ceramiczne czujniki ciśnienia serii MS45xx firmy
Measurement Specialties są zamykane w ceramicznych
8-wyprowadzeniowych obudowach o powierzchni 12,4 × Urządzenia do ochrony głowic
9,9mm, przystosowanych do montażu na płytkach dru- czujników przed skutkami przepięć
kowanych. Są produkowane na zakresy pomiarowe 0...30” Surgetrab to urządzenia do ochrony przed skutkami
H2O i 0...150 psi w wersjach przepięć, które wykorzystywane mogą być ze wszyst-
z  wyjściem analogowym kimi powszechnie używanymi
(MS4515, MS4525) i cyfro- sygnałami. Są one instalowane
wym I2C/SPI (MS4515DO, poprzez wkręcanie bezpośred-
MS4525DO). Oferują 14-bi- nio do głowicy czujnika. Ob-
tową rozdzielczość przy po- wód ochronny umieszczony
miarze ciśnienia i 11-bitową jest w  obudowie przeznaczo-
przy pomiarze temperatu- nej do stosowania w  trudnych
ry. Wszystkie wersje są ska- warunkach środowiskowych.
librowane i  skompensowa- Obudowa o  kształcie sześcio-
ne temperaturowo, zapewniając całkowity błąd pomiaru kąta wykonana może być ze sta-
poniżej 1%. Zawierają port pomiarowy 1/8” umieszczony li nierdzewnej V4A z  gwintem
na boku lub na górze obudowy i wyprowadzenia w konfi- ½” NPT lub M 20x15.
guracji DIL (thru-hole, J-Lead) lub SIL (thru-hole).
Phoenix Contact, tel. 71 398 04 10,
http://www.meas-spec.com http://www.phoenixcontact.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 85
nowe produkty
CZUJNIKI IPRZETWORNIKI POMIAROWE

Przepływomierze masowe
ST100/STP100 zwieloma standardami
interfejsów komunikacyjnych
Przepływomierze masowe serii ST100/STP100 firmy
Fluid Components oferują szerokie możliwości adaptacji
w aplikacjach docelowych poprzez prostą wymianę kart
interfejsowych. Są przeznaczone do pomiaru przepływu
gazów w przemyśle wydobywczym, chemicznym, papier-
niczym, spożywczym itp. Oferują największą liczbę ob-
sługiwanych interfejsów i wbudowanych funkcji spośród
wszystkich tego typu przyrządów, gwarantując bezpieczeń-
stwo inwestycji. Zapewniają ciągłe monitorowanie, prezen-
tację i transmisję parametrów, takich jak szybkość przepły- ne do współpracy z praktycznie dowolnymi gazami i mie-
wu, wielkość przepływu i temperatura gazu (w przypadku szankami gazów, także z zanieczyszczeniami i parą wod-
modeli STP również ciśnienia). Komunikują się za pomo- ną. Zapewniają zakres pomiarowy od 0,25 do 1000 SFPS
cą interfejsu analogowego 4…20mA, alarmowego wyjścia (0,07 NMPS do 305 NMPS) i dokładność ±0,5% FS. Wy-
przekaźnikowego, wyjścia impulsowego, częstotliwościo- korzystują 3 typy sensorów. FPC to sensor o krótkim cza-
wego lub szyn HART, Foundation Fieldbus, Profibus PA sie odpowiedzi z wbudowanym, opatentowanym kondy-
czy Modbus RS-485. Nie zawierają części ruchomych, co cjonerem sygnału i powłoką ochronną. Jest przeznaczony
zapewnia długi czas bezawaryjnej pracy. Mogą pracować do pomiaru przepływu skompresowanego powietrza i ga-
przy maksymalnej temperaturze transmitowanego gazu zów bez zanieczyszczeń. Sensor FP, również charaktery-
do +454°C. Kalibracja nie wymaga demontażu urządzenia zujący się krótkim czasem odpowiedzi, jest sensorem uni-
z pracującego systemu. Jest przeprowadzana z wykorzysta- wersalnym zawierającym wbudowany systemem kalibracji
niem opatentowanego przez FCI kalibratora VeriCal (mo- VeriCal. Podobnie jak FPC zawiera powłokę ochronną.
dele 110 i 112). Kolejne zalety to wbudowany wyświetlacz Trzeci z sensorów, S-style, jest przeznaczony do pomia-
LCD z podświetleniem, prezentujący bieżące wartości wie- ru przepływu gazów z zanieczyszczeniami i parą wodną.
lu zmiennych procesowych oraz możliwość rejestracji da- Przepływomierze ST100/STP100 uzyskały certyfika-
nych na karcie microSD o maksymalnej pojemności 2GB. ty ATEX i IECEx umożliwiające pracę w strefach zagro-
Przepływomierze ST100/STP100 mogą być wykorzysta- żonych wybuchem. Zapewniają stopień ochrony IP67.
http://www.fluidcomponents.com

Światłowodowy enkoder obrotowy impulsów do dysku kodowego umieszczonego w  czuj-


niewrażliwy na promieniowanie ipola niku. Pasywny czujnik moduluje sygnał w zależności od
elektromagnetyczne kąta obrotu wału i przesyła go z powrotem do kontrole-
Światłowodowy enkoder obrotowy MR330 opraco- ra, gdzie następuje identyfikacja pozycji. Czujnik pracu-
wany przez firmę Micronor cechuje się odpornością na je całkowicie pasywnie, bez konieczności doprowadzania
wyładowania, promieniowanie i pola elektromagnetycz- napięcia zasilającego i nie zawiera żadnych podzespołów
ne. Jest to enkoder absolutny, obejmujący dwa elemen- elektrycznych.
ty składowe: pasywny czujnik i  kontroler. Połączenie Duża odporność na wyładowania i  zewnętrzne pola
tych elementów kablem światłowodowym pozwala na elektromagnetyczne pozwalają na zastosowania na plat-
umieszczanie ich w  odległości nawet kilkuset metrów formach wiertniczych, w  farmach wiatrowych, hutach,
od siebie, bez problemów związanych z pętlą zwarcia do- układach pozycjonowania anten satelitarnych i  paneli
ziemnego. Zadaniem kontrolera jest transmisja paczek słonecznych, transporcie szynowym itp. Ze względu na
brak części elektrycznych zakres zastosowań obejmuje
też strefy zagrożone wybuchem.
MR330 charakteryzuje się pełnym zakresem pomiaro-
wym 360° i 13-bitową rozdzielczością uzyskiwaną przy
prędkości obrotowej przekraczającej 2500 rpm. Wyko-
rzystuje łącze światłowodowe wielomodowe 62,5/125μm
pracujące w trybie dupleks. Kontroler jest zasilany napię-
ciem 24VDC i oferuje interfejsy SSI, USB, RS485, Modbus
RTU, dwa wyjścia analogowe (4...20mA, ±10V) i dwa ze-
stawy wyjść cyfrowych.
http://www.micronor.com

86 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
CZUJNIKI IPRZETWORNIKI POMIAROWE

Uniwersalne czujniki optyczne Łatwo konfigurowalne czujniki wizyjne


Firma Riko wprowadziła do oferty czujniki optycz- Firma Baumer wprowadziła do oferty nowe czujniki
ne serii PTQ18. Pierwowzorem do ich powstania były wizyjne, które charakteryzuje duża prostota obsługi i ła-
sensory z rodziny TQ18, przy czym modyfikacjom ule- twość dostrajania parametrów pracy czujnika. Dostępne
gła obudowa, której stopień ochrony wzrósł do IP67. są trzy nowe grupy czujników VeriSens:
W  czujnikach z  przewodem zastosowano elastycz- – Seria ID nadaje się do aplikacji związanych z identyfi-
ną odgiętkę, która zapobiega przełamaniu przewo- kacją nadruków i wytłoczeń identyfikacyjnych. Veri-
Sens ID-100 czyta wszystkie standardowe kody 1D/2D
oraz GS1, natomiast VeriSens ID-110 umożliwia do-
datkowo kontrolowanie i odczytywanie tekstów oraz
dat (OCR/OCV).
– VeriSens CS-100
– pozwala na wy-
kony wania za-
dań związanych ze
sprawdzaniem po-
prawności wykona-
nia oraz odpowied-
nim sortowaniem
elementów podczas
produkcji. Nowa
technologia FEXLoc
gwarantuje namie-
du. Odbiciowe czujniki serii PTQ18 mają obszar za- rzanie pozycji kom-
działania 10 i  40cm i  dodatkowo możliwość regulacji ponentów ułożonych w całym zakresie 360°.
czułości, refleksyjne (z odbłyśnikiem) – 1 i 2m, nato- – Seria XF to w rzeczywistości system wizyjny – rozsze-
miast największą strefę roboczą mają wersje z nadajni- rzone funkcje czujników VeriSens XF-100 i  XF-200
kiem i odbiornikiem (bariery), która wynosi nawet do umożliwiają na przykład kontrolę geometrii, lokaliza-
20m. Sensory PTQ18 zostały zaprojektowane do pra- cje części lub rozpoznawanie kształtu, zawartości oraz
cy w  temperaturach od –25 do 60°C. Napięcie zasila- poprawności zadrukowania etykiet informacyjnych.
nia wynosi 12‒24VDC, pobór prądu w  stanie jałowym Wszystkie czujniki wizyjne VeriSens produkowane są
20mA, natomiast obciążalność wyjścia 100mA (przy za- w metalowych obudowach o stopniu ochrony IP67 i po-
silaniu 24VDC). Do wyboru są obwody wyjściowe PNP zwalają na pracę z  prędkością wynoszącą do 3000 ele-
lub NPN aktywne na światło lub na ciemność. Czujnik mentów na minutę.
wyposażono w dwie diody LED.
Newtech Engineering, tel. 32 237 61 98,
Eldar, tel. 77 442 04 04, http://www.eldar.biz http://www.newtech.com.pl

Czujniki ciśnienia ostopniu ochrony racany o kąt 320°. Istnieje również możliwość obraca-
IP67 dla cieczy igazów nia złącza procesowego. Czujniki BSP mogą prezento-
Balluff prezentuje nową serię czujników ci- wać wartość ciśnienia w czterech różnych jednostkach:
śnienia BSP o bardzo korzystnym sto- barach, milibarach, PSI i MPa. Zawierają wyjście pro-
sunku parametrów do ceny, przy- cesowe G 1/4 lub NPT 1/4 oraz wyjście przekaźni-
stosowanych do pomiaru ciśnienia kowe lub analogowe (0…10V lub 4…20mA). Wystę-
cieczy i  gazów w  zakresach od pują w  wersjach na dwa zakresy temperatur pracy:
–1…0 barów do 0…600 barów. –20…+85°C i –40…+85°C.
Czujniki te są produkowane w od- Typowe zastosowania czujników obejmują monitoro-
pornych mechanicznie obudowach wanie hydrauliki oraz urządzeń pneumatycznych. Mo-
z plastiku lub ze stali nierdzewnej dele z obudowami ze stali nierdzewnej mają rozszerzony
o  stopniu ochrony IP67. Zawiera- zakres temperatur. Zostały one specjalnie zaprojekto-
ją ceramiczny sensor zapewniający wane do wymagających zastosowań w trudnych warun-
stabilność w  długim okresie i  czy- kach, przemysłowych, co czyni je idealnymi do użycia
telny wyświetlacz do konfiguracji w turbinach wiatrowych, instalacji morskich oraz syste-
i prezentacji wyników pomiarów, ob- mach HVAC.
Balluff, tel. 71 338 49 29, http://www.balluff.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 87
nowe produkty
CZUJNIKI IPRZETWORNIKI POMIAROWE

Różnicowe czujniki ultraniskich Precyzyjne czujniki LVDT ozakresie


Bieżące nowości – www.automatykaB2B.pl

ciśnień ozakresie pomiarowym 25Pa pomiarowym ±0,5...±2,5mm


Różnicowe czujniki ciśnienia LBA firmy Sensor- inieliniowości ±0,5%
technics bazują na pomiarze termicznego przepływu Precyzyjne miniaturowe czujniki LVDT serii MD 188
masy przez wąski kanalik zintegrowany wewnątrz struk- są elementami o małej masie i małej średnicy obudowy
tury krzemowej. Obok dostępnych już wersji o zakresie (4,8mm), znajdującymi zastosowanie m.in. w systemach
pomiarowym 250 i 500Pa obecnie oferowane są czujni- ultradźwiękowych do badania patologii gałki ocznej oraz
ki o zakresach wynoszących już od 25Pa. Charakteryzu- w  urządzeniach do radioterapii. Występują w  wersjach
ją się bardzo dużą rozdzielczością i stabilnością offsetu.

o zakresie pomiarowym od ±0,5mm do ±2,5mm. Zapew-


Zawierają kompletny blok kondycjonowania sygnałów niają maksymalny błąd nieliniowości wynoszący ±0,5%.
wykonany w  technologii CMOS, zapewniający liniową Bazujące na nich czujniki przesunięcia oferują nieza-
charakterystykę i  kompensację termiczną. Dzięki zin- wodność rzędu milionów cykli bez śladów zużycia me-
tegrowaniu mikrokanału w  strukturze krzemowej uzy- chanicznego lub pogorszenia jakości sygnału. Mała masa
skano przepływ gazu mniejszy o kilka rzędów wielkości rdzenia zapewnia krótki czas odpowiedzi przy pomia-
niż w  przypadku konwencjonalnych czujników ciśnie- rach dynamicznych.
nia bazujących na pomiarze przepływu. Zapewnia to http://www.macrosensors.com
odporność na zanieczyszczenia gazu i kondensację wil-
goci oraz eliminuje konieczność kalibracji czujnika i ko-
rekcji sygnału wyjściowego przy podłączaniu wejścio- Uniwersalna kamera termowizyjna
wych filtrów. Kamera termowizyjna SKF TKTI 20 ma detektor ter-
http://www.sensortechnics.com/lba miczny o rozdzielczości matrycy 160×120 pikseli. Zakres
pomiaru temperatury wynosi od –10 do +250°C z czu-
łością termiczną rzędu 0,08°C. Urządzenie wyposażo-
Tani czujnik przyspieszenia no w duży ciekłokrystaliczny ekran, na którym oglądać
do monitorowania pracy maszyn można obrazy termowizyjne i  rzeczywiste (możliwość
Tani czujnik przyspieszenia IEPE 8032-01 firmy nakładania na siebie obrazów). Inne cechy:
Measurement Specialties został opracowany do moni- – automatyczne śledzenie najcieplejszego i najchłodniej-
torowania pracy maszyn. Jest wykonywany w obudowie szego punktu na obrazie,
ze stali nierdzewnej ze zintegrowanym kablem i osłonką – cztery dowolne punkty pomiaru temperatury śledzo-
usztywniającą. Cechuje się stopniem ochrony IP67, do- ne za pomocą ruchomych kur-
puszczalnym zakresem temperatur pracy od –55°C do sorów, z  możliwością ustawie-
+100°C i wytrzymałością na udary do ±5000g. Mimo ni- nia współczynnika emisyjności
skiej ceny, oferuje bardzo dobre parametry na osobno dla każdego punktu,
tle innych podobnych elementów. Nieli- – programowalny wizualny
niowość charakterystyki wynosi ±1%, i dźwiękowy alarm przekrocze-
pasmo pomiarowe 12 kHz, a czas na- nia zadanej temperatury,
grzewania nie przekracza 2s. Czujnik – różnica temperatur pomiędzy dwo-
jest dostępny w wersjach o zakresach ma wskazanymi punktami wyznaczo-
pomiarowych ±50g i ±500g, którym odpowiada czułość nymi przez kursory wyświetlana jest na
odpowiednio 100 i 10 mV/g. Został zaprojektowany do ekranie,
pobudzania standardowym prądem 2…10mA. Zawiera – możliwość przypisania komentarza
zabezpieczenie przed odwróceniem polaryzacji. słownego lub tekstowego do zdjęć.
http://www.meas-spec.com SKF Polska, tel. 22549 47 00, http://www.skf.pl

88 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
KAMERY ISYSTEMY WIZYJNE

Miniaturowy wideo tracker wych. Realizuje funkcje stabilizacji ob-


do automatycznego wykrywania ruchu razu oraz wykrywania i śledzenia
obiektów wpolu widzenia kamery obiektów. Może znaleźć zasto-
Firma GE Intelligent Platforms rozszerza ofertę wideo sowanie w  aplikacjach woj-
trakerów, czyli modułów do automatycznego wykrywania skowych i cywilnych. Zawiera
ruchu obiektów znajdujących się w polu widzenia kame- kompozytowe wejście i wyjście
ry. W odróżnieniu od wcześniejszych rozwiązań produ- wideo oraz interfejsy sterujące 2 × RS232
kowanych w postaci kart dla platform 6UVME, PCI, PCI TTL. Obsługuje standardy CCIR, PAL, NTSC i  RS170.
Express czy Compact PCI, najnowszy model ADEPT3000 Oprócz małych wymiarów i masy cechuje się też małym
jest dostarczany w postaci miniaturowego modułu SIL poborem mocy rzędu 1W (przy 3,6V). Jest odporny na
wielkości typowego mikroprocesora (34 × 24mm), prze- ekstremalne warunki pracy typowe do zastosowań woj-
znaczonego do łatwej integracji w urządzeniach docelo- skowych i lotniczych.
http://www.ge-ip.com

Kamery termowizyjne wysokiej bywa się wewnątrz kamery, a wyniki są transmitowane


rozdzielczości na zakres pomiarowy z wykorzystaniem interfejsu Ethernet. Cztery typy socze-
do +1000°C wek pozwalają uzyskać czysty obraz dowolnych obiektów
Firma Land Instruments oferuje serię kamer termo- umieszczonych w dowolnej odległości od kamery, już od
wizyjnych Arc produkowanych w  metalowych obudo- 30cm. Szybkość rejestracji może wynosić 7,5Hz w przy-
wach o stopniu ochrony IP65, przystosowanych do pra- padku modelu LF oraz 30Hz w przypadku modelu HF.
cy w trudnych warunkach przemysłowych. Są to kamery Standardowo kamery Arc są dostarczane wraz z opro-
o rozdzielczości 384 × 288 pikseli i zakresie widmowym gramowaniem Arc Viewer do wizualizacji rozkładu
8…14μm, dostępne dla dwóch za- temperatur, Viever+ do wizualizacji i  konfiguracji pa-
kresów pomiarowych: –20… rametrów kamery oraz LIPS do pełnej analizy, rejestra-
+500°C i  +100…+1000°C. Wy- cji i prezentacji danych z obsługą profili i alarmów dla
stępują w konfiguracji z 4 typami poszczególnych obszarów oraz funkcją AOI (area of in-
soczewek, 2 szybkościami rejestra- terest). Dostępne są wersje do pracy w różnych strefach
cji i  3 wariantami oprogramowania. zagrożenia wybuchem. Mogą pracować w zakresie tem-
Przetwarzanie danych pomiarowych od- peratur otoczenia –20…+60°C.
http://www.landinst.com

Płyta do kompresji sygnałów wideo mitowany z użyciem MPEG2 poprzez sieć UDP, w tym
wprzemysłowym standardzie H.264 z sygnałem audio. Płyta może pracować autonomicznie,
H.264 jest przemysłowym standardem kompresji wideo, wykorzystując linie Ethernet do wymiany danych I/O lub
który pozwala na transmisję sygnałów wideo przez sieć z płytą główną komunikując się poprzez linie PCI Express.
o ograniczonej przepustowości. Zastosowane w nim algo- Najważniejsze funkcje urządzenia:
rytmy pozwalają na redukcję wymaganego pasma w sto- – kompresja zgodnie z ITU-T H.264, Main Profile
sunku aż do 100:1 bez istotnej utraty jakości przesyłanej do poziomu 4,
informacji. Firma GE Intelligent Platforms oferuje pły- – bezpośrednie wyjście Ethernet dla
tę ICS-8580, która realizuje taką funkcjonalność, wyko- skompresowanego sygnału w formacie
rzystując protokoły H.264 i  JPEG2000. ICS-8580 bazu- MPEG2-TS,
je na układach FPGA oraz procesorach DSP firmy Texas – obsługa do 4 kanałów sygnałów SDTV
Instruments i wykonana jest w standardzie płyty nakładko- (standardowa rozdzielczość),
wej XMC, kompatybilnym ze standardem magistralowym – obsługa 2 kanałów sygnałów wysokiej rozdzielczości
OpenVPX (do wymiany informacji z płytami głównymi 1080p30/1080i60 HD,
PCI Express). Produkowana jest w wersji rugedyzowanej, – dwa wejścia H-SDI wspierające SMPTE259M, SMP-
opcjonalnie również z chłodzeniem przez przewodzenie. TE292M,
ICS-8580 zapewnia akwizycję sygnałów wideo, kompresję, – opcje wejść dla DVI/HDMI/SDI/Component/CVBS,
dekompresję i wyświetlanie ich na ekranie monitora. Prze- – wsparcie dla STANAG A/B/C dla wejść i wyjść,
tworniki A/D służą do przetwarzania informacji z czterech – wyjście SD/HD-SDI
standardowych sygnałów analogowych lub dwóch wyso- – wsparcie programowe dla Linuksa, systemów
kiej rozdzielczości. Skompresowany sygnał może być trans- Microsoft Windows oraz VxWorks.
CSI, tel. 12 637 13 55, http://www.csi.net.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 89
nowe produkty
STEROWNIKI IKONTROLERY

Wielofunkcyjny, wielokanałowy Sterowniki silników do 144W/36V


system sterowania iakwizycji danych wpostaci modułów plug-in
zportem USB na szynę PCIe
Wielofunkcyjny system sterowania i  akwizycji da- Sterowniki silników nowej rodziny iPOS są dostar-
nych DAQ-PACK jest przeznaczony do współpracy czane w postaci modułów open-frame ze złączami PCIe
z dowolnym komputerem wyposażonym w port USB. ×4 do montażu na płytach bazowych. Mogą być wy-
Realizuje funkcje kondycjonowania obejmujące filtra- korzystane do stero-
cję RC, digitalizację sygnałów z wejść prądowych, czuj- wania silników bez-
ników RTD, mostkowych, termoparowych i dzielników szczotkowych AC
napięcia oraz generację sygnałów pobudzających czuj- i  DC (obrotowych
niki. Jest dostępny w wersjach zawierających 32, 64, 96 i liniowych), szczot-
lub 128 asymetrycznych lub różnicowych wejść ana- kowych DC oraz
logowych próbkowanych z  maksymalną częstotliwo- krokowych 2- lub
ścią 500 kHz. 3-fazowych z otwar-
Zakresy napięć wejściowych mogą być konfigurowa- tą lub zamknię-
ne programowo dla grup 8 kanałów. Wewnętrzny sys- tą pętlą sprzężenia.
tem kalibracji działający w  czasie rzeczywistym reali- Charakteryzują się
zuje kompensację błędów offsetu i  wzmocnienia. Poza parametrami wyj-
zespołem wejść analogowych DAQ-PACK zawiera dwa ściowymi 144W/36V
16-bitowe wyjścia analogowe, 16 wysokoprądowych cy- (model iPOS3604)
frowych linii I/O  i  programowalny licznik 16-bitowy. i  75W/36V (model iPOS3602). Oferują komplet nie-
Opcjonalne wyposażenie obejmuje kable, terminale sy- zbędnych funkcji kontroli momentu obrotowego, pręd-
gnałowe oraz uchwyty do montażu na szynie DIN i na kości i położenia wału oraz zespół interfejsów cyfrowych
panelu. Ceny modułów DAQ-PACK zaczynają się od i analogowych do współpracy z kontrolerami. Dzięki wy-
872 USD. Ważniejsze parametry: korzystaniu zestawu instrukcji TML mogą być progra-
– 32, 64, 96 lub 128 kanałów asymetrycznych lub róż- mowane przez użytkownika.
nicowych o częstotliwości próbkowania do 500 kHz, W  prostych aplikacjach moduły iPOS pełnią funk-
– 12- lub 16-bitowa rozdzielczość, cję jednoosiowych kontrolerów silników, autonomicz-
– konfigurowane programowo zakresy napięć wejścio- nie wykonujących program zapisany w pamięci nieulot-
wych bipolarne i unipolarne, nej. W systemach wymagających kontrolera host moduły
– możliwość wyzwalania programowego, timerem lub iPOS pracują jako inteligentne urządzenia slave wykonu-
sygnałem zewnętrznym, jące sekwencje komend odbieranych za pośrednictwem
– wytrzymała stalowa obudowa 117 × 117 × 91mm interfejsów RS-232 lub CAN.
(wersja 128-kanałowa), Do konfiguracji i programowania modułów iPOS3604
– gniazdo USB typu B o dużej sile retencji, i iPOS3602 firma Technosoft dostarcza narzędzie graficz-
– możliwość zamówienia wersji OEM (nieobudowanej). ne EasyMotion Studio.
http://accesio.com http://www.technosoftmotion.com

Kasety rozszerzeń do sterowników PCD2


Saia PCD2.C1000 to nowe kasety rozszerzeń we/wy
dla sterowników rodziny PCD2 firmy Saia-Burgess. Do
jednego sterownika PCD2.M5xxx można dołączyć do
7 kaset rozszerzeń, z  których każda dysponuje prze-
strzenią na 4 moduły we/wy. Kasety są niezależnie za-
silane z sieci 24VDC. Urządzenia mogą współpracować
ze sterownikami z  rodziny PCD2.M5xxx (klasyczny-
mi oraz serią xx7), jak również z  rodzinami PCD3.
Mxxx, PCD2.M480 i  kasetami modułów zdalnych
RIO PCD3.Txxx.
W ofercie znajdują się także kasety PCD2.M2000 ze
slotami na 8 modułów we/wy. Do jednego sterownika
można dołączyć do 7 kaset rozszerzeń, co daje łącznie bazowej sterownika). Ich wymiary są identyczne jak ste-
1023 we/wy (wraz z  tymi zabudowanymi w  jednostce rowników PCD2.M5xxx.
Sabur, tel. 22 549 43 53, http://www.sabur.com.pl

90 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
STEROWNIKI IKONTROLERY

Nowa rodzina kontrolerów do sterowa-


nia małymi maszynami przemysłowymi
Kontrolery nowej rodziny Allen-Bradley Micro800
zostały opracowane do sterowania małymi maszyna-
mi przemysłowymi niewymagającymi więcej niż 48 li-
nii I/O. Obecna oferta obejmuje modele Micro810,
Micro830 i  moduły plug-in Micro800. Wszystkie są
sterowane z  wykorzystaniem środowiska Connected
Components Workbench. Kontrolery Micro810 są wy-

posażone w 12 linii I/O, z czego 8 linii pełni funkcję wejść


cyfrowych (120/240VAC, 24VAC/DC lub 12VDC), a 4 linie peł-
nią funkcję wyjść cyfrowych (przekaźnikowe 8A lub na-
pięciowe 24VDC). Do standardowego wyposażenia nale-
ży zegar RTC i port USB, a opcjonalnym wyposażeniem
jest wyświetlacz LCD o przekątnej 1,5”. Istnieje możliwość
konfiguracji wejść cyfrowych 24VDC jako wejścia analo-
gowe 0…10V. Dopuszczalny zakres temperatur pracy wy-
nosi od 0°C do +55°C. Kontrolery Micro830 są dostęp- 0…20mA, 0…10V o 12-bitowej rozdzielczości,
ne w wersjach z 10, 16, 24 i 48 liniami I/O, portem USB – nieizolowanego 2-kanałowego wejścia analogowego
i  portem szeregowym RS-232/485 z  obsługą protokołu 0…20mA, 0…10V o  12-bitowej rozdzielczości oraz
Modbus RTU. Mogą być ponadto rozszerzone o maksy- analogicznego wyjścia,
malnie 6 szybkich wejść licznikowych pracujących z czę- – izolowanego portu szeregowego RS-232/485,
stotliwością do 100 kHz. Pracują w zakresie temperatur – 6-kanałowego wejścia analogowego (trimpot),
otoczenia od –20°C do +65°C. Współpracujące modu- – nieizolowanego 2-kanałowego wejścia RTD, nieizolo-
ły plug-in serii Micro800 występują w konfiguracjach: wanego 2-kanałowego wejścia termopary,
– nieizolowanego 4-kanałowego wejścia analogowego – modułu podtrzymania pamięci z zegarem RTC.
http://ab.rockwellautomation.com

Nowe jednostki centralne imoduły


komunikacyjne dla kontrolerów
PACSystems RX3i
GE Inteligent Platforms rozbudował ofertę w zakresie
kontrolerów PACSystems RX3i o nowe elementy – jed-
nostki centralne IC695CPE305 oraz IC695CPE310, któ-
re standardowo wyposażone są w port do komunikacji W  ofercie firmy ASTOR dostępne są również nowe
w sieci Ethernet oraz port USB do obsługi pamięci maso- rozwiązania dla dużych, wymagających systemów – nowe
wych. Jednostki różnią się między sobą ilością dostępnej moduły komunikacyjne, które pozwalają na pracę kon-
pamięci (5 lub 10 MB) oraz szerokością – CPE305 zajmu- trolerów PACSystems RX3i w sieci Profinet. W pierwszej
je jeden slot w kasecie montażowej, a CPE310 – dwa sloty. kolejności dostępny będzie moduł Master do sterowni-
Jednostka jednoslotowa przeznaczona jest dla odbiorców ka RX3i oraz moduł Scanner do sterownika VersaMax
poszukujących zaawansowanych i wydajnych rozwiązań z wbudowaną redundancją zasilaczy oraz interfejsów ko-
do systemów obsługujących ograniczoną ilość sygnałów. munikacyjnych.
Astor, tel. 12 428 63 71, http://www.astor.com.pl/ge

sie rp ie ń 2 0 1 1 91
nowe produkty
PANELE OPERATORSKIE IKOMPUTERY PANELOWE

Komputery panelowe 12…19” Wyświetlacze TFT 3,5...8” do pracy


zmikroprocesorem Core 2 Duo wtemperaturach otoczenia –30...+80°C
iinterfejsem Gigabit Ethernet Hitachi DPG (Display Products Group) prezentuje
Komputery panelowe nowej serii APC-3x15 zostały za- nową serię wyświetlaczy TFT LCD zaprojektowanych
projektowane do zastosowań w kioskach multimedial- do zastosowań przemysłowych. Są one odporne na uda-
nych, automatyce przemysłowej, logistyce ry i  wibracje oraz ekstremalne temperatury otoczenia
i w pojazdach. Są produkowane w obudo- od –30°C do +80°C. Niektóre zostały wyprodukowa-
wach ze stali nierdzewnej o stopniu ochro-
ny IP65 od frontu. Występują w wersjach
z wyświetlaczem 12,1, 15, 17 i 19” o jasno-
ści od 300 do 420 cd/m2 i opcjonalnym
rezystancyjnym ekranem dotykowym.
Zawierają mikroprocesor Core 2 Duo tak-
towany zegarem do 2,33 GHz, do 4GB pa-
mięci RAM, kieszeń na dysk HDD 2,5”, porty
Fast Ethernet i Gigabit Ethernet, 4 porty USB 2.0 i 2 porty
RS232. Możliwość zasilania napięciem stałym lub zmien-
nym 11…36VDC / 100…240VAC pozwala na zastosowania
w praktycznie dowolnej aplikacji. Do rozbudowy przewi-
dziano dwa sloty PCI i opcjonalnie PCI Express. Opcjo- ne w technologii IPS-Pro TFT zapewniającej wysoką ja-
nalnym wyposażeniem jest napęd slim CD/DVD. kość obrazu widzianego pod dowolnym kątem (do 176°
http://www.dsl-ltd.co.uk w pionie i poziomie). IPS-Pro zapewnia wyjątkowe nasy-
cenie i stabilność kolorów, duży współczynnik kontrastu
oraz głęboki poziom czerni. Obecnie linia wyświetlaczy
Panele operatorskie 4,3...10,4” zopro- Rugged+ obejmuje następujące moduły:
gramowaniem iX współpracującym – TX09D04VM3CAA (3,5”, QVGA),
zwiększością urządzeń automatyki – TX15D02VM0CAA (5,8”, WQVGA),
Beijer Electronics wprowadza do oferty trzy pane- – TX18D35VM0AAA (7,0”, WVGA, interfejs CMOS),
le HMI o rozmiarach 4,3” (ozn. T4A), 7” (T7A) i 10,4” – TX18D37VM0AAA (7,0”, WVGA, interfejs LVDS),
(T10A) wyposażone w  rezystancyjny ekran dotyko- – TX20D26VM0AAA (8,0”, WVGA).
wy oraz unikalne oprogramowanie iX z  rozbudowa- http://www.hitachi-displays-eu.com
nym zestawem sterow-
ników zapewniających
komunikację z  więk- Rodzina paneli operatorskich
szością urządzeń au- do zastosowań m.in. wprzemyśle
tomatyki przemysło- spożywczym ifarmaceutycznym
wej. Wszystkie trzy ESA wprowadziła do oferty nową ro-
modele bazują na dzinę przemysłowych monitorów XM7.
mikroprocesorze Urządzenia wyposażone są w  matryce
ARM9  400 MHz. dotykowe LCD TFT (65 tys. kolorów) i są
Zawierają 80MB pa- dostępne z ekranami o przekątnych 7’’,
mięci Flash, 64MB pa- 8,4’’, 12’’, 15’’, 17’’ oraz 19”. Monitory wy-
mięci RAM, podświetlenie LED, slot dla kart SD oraz stępują w dwóch wersjach wykonania obu-
porty: Ethernet, USB 2.0 host i 4 × RS232/422/485. Są dowy – aluminiowej bądź stali nierdzewnej
produkowane w  lekkich aluminiowych obudowach INOX. Komputery zasilane są napięciem 18
o stopniu ochrony IP65. do 32 VDC i charakteryzują stopniem ochrony
Otwarte oprogramowanie iX 1.30 umożliwia korzy- od frontu wynoszącym IP66. XM7 wyposażone są w na-
stanie z funkcjonalności kontroler .NET, skryptów C#, stępujące interfejsy: USB (dostępny od przodu), DVI,
obiektów WPF i danych SQL. Zawiera rozbudowane bi- VGA, RS232. Urządzenia można montować na ramieniu
blioteki z wektorowymi elementami graficznymi do ste- w systemie VESA bądź zabudowywać na elewacji szafy.
rowania obiektami oraz prezentacji alarmów, trendów, Są one zgodne z normą FDA 21 / EN1672-2, istotną dla
zmiennych systemowych itp. Rozbudowany zestaw ste- przemysłu spożywczego, farmaceutycznego i chemicz-
rowników umożliwia komunikację z większością dostęp- nego. Ponadto urządzenia spełniają wymogi norm UL
nych obecnie urządzeń automatyki przemysłowej. i c-UL-us, ATEX (Zone 2 / 22, kategorii 3 G / D).
http://www.beijerelectronicsinc.com Sabur, tel. 22 549 43 53, http://www.sabur.com.pl

92 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE, OPROGRAMOWANIE, ROBOTY

Komputer jednopłytkowy EPIC Miniaturowy przemysłowy PC na


zjedno- idwurdzeniowym zakres temperatur pracy –40…+65°C
mikroprocesorem ATOM Phoenix Contact wprowadza do sprzedaży miniatu-
Firma WinSystems zaprezentowała nowy kompu- rowy przemysłowy komputer PC o oznaczeniu VL BPC
ter jednopłytkowy EPX-C380 kompatybilny ze stan- MINI, zdatny do pracy w  za-
dardem EPIC (Embedded Platform for kresie temperatur otoczenia od
Industrial Computing), produkowa- –40°C do +65°C. Jest to kompu-
ny w  wersji z  jedno- i  dwurdzenio- ter chłodzony pasywnie, odpor-
wym mikroprocesorem Intel Atom ny na udary do 20g, przystoso-
N450 lub D510 taktowanym zegarem wany do montażu na szynie DIN
1,66 GHz. Obie wersje zawierają kon- lub na panelu. Bazuje na ener-
troler I/O ICH8M i dodatkowy procesor gooszczędnym mikroproceso-
graficzny Intel Gen 3.5 obsługujący wyj- rze Intel Atom Z510PT 1,1 GHz
ścia VGA i  LVDS o rozdzielczości do od- o współczynniku TDP równym
powiednio 1400 × 1050 pikseli i 133 × 768 pik- 4,4W i chipsecie GMA 500. Jest
seli. Opcjonalnie mogą być wyposażone we wlutowany dostępny w wersjach z 1 lub 2GB
dysk Flash SSD o pojemności od 512MB do 2GB. Złącza pamięci DDR2. Zawiera porty 6
PC/104-Plus i  MiniPCIe umożliwiają rozbudowę o do- × USB 2.0, 2 × Gigabit Ethernet,
datkowe moduły. Pozostałe elementy wyposażenia to: RS-232/422/485, VGA, slot dla
– do 2GB pamięci DDR2 667 MHz (SODIMM), kart CF i zespół cyfrowych linii
– opcjonalne 2MB pamięci SRAM z podtrzymaniem ba- I/O. Dodatkową przestrzeń dla danych zapewnia opcjo-
teryjnym, nalna karta SD o  maksymalnej pojemności 2GB. VL
– porty 2 × Gigabit Ethernet, 2 × SATA, 8 × USB 2.0, 4 BPC MINI pracuje pod kontrolą systemów operacyjnych
× RS-232/422/485, LPT, Windows Embedded Standard, Windows CE lub Linux
– 48 uniwersalnych cyfrowych linii I/O, instalowanych na karcie CF.
– zegar RTC, watchdog, koder-dekoder audio HD 7.1,
Phoenix Contact, tel. 71 398 04 10,
EPX-C380 jest przewidziany do pracy w szerokim za- http://www.phoenixcontact.pl
kresie temperatur otoczenia od –40°C do +70°C. Ponie-
waż jego architektura jest kompatybilna z PC, możliwa jest
praca pod kontrolą systemów operacyjnych WES 7, Linux Komputer samochodowy
i Windows XP Embedded, jak również QNX czy VxWorks. zmikroprocesorem Atom D425/D525
EPX-C380 jest zasilany napięciem +5V. Przy zainstalowa- ipasywnym chłodzeniem
nym 1GB pamięci DDR SDRAM pobiera 1,9A prądu. AR-V6002FL to chłodzony pasywnie komputer samo-
http://www.winsystems.com chodowy o wymiarach 280 × 182 × 77mm wyposażony
w jedno- lub dwurdzeniowy mikroprocesor Intel Atom
D425/D525 1,8 GHz i maksymalnie 4GB pamięci DDR3.
Redundantny serwer OPC UA Może znaleźć zastosowanie w systemach zarządzania flo-
Siemens wprowadził do oferty oprogramowanie S7 tą pojazdów i  nawigacji sa-
OPC Redundancy, które pozwala na projektowanie sys- telitarnej. Jest odporny na
temów redundantnych serwerów OPC UA do bezawa- temperatury otoczenia od
ryjnego przełączenia urządzeń HMI w sieciach przemy- –20°C do +50°C oraz na
słowych Industrial Ethernet lub Profibus. W przypadku udary i  wibracje do 2g.
awarii zasilania lub awarii systemu w układzie z redun- Opcjonalnie może być
dantnymi serwerami, serwer zapasowy przejmuje funk- wyposażony w wewnętrz-
cje uszkodzonego serwera OPC UA. W ten sposób połą- ne moduły Bluetooth, Wi-
czone ze sobą urządzenia klientów HMI mogą uzyskać -Fi, 3.5G i  GPS; gniazda
dostęp do danych i funkcjonować w sposób ciągły. antenowe zostały wyprowa-
Do utworzenia systemu wymagane są komputery PC dzone na zewnątrz obudowy. Ponadto dostępny jest slot
z systemem operacyjnym Windows Server, oprogramo- dla kart SIM oraz interfejs SATA II i kieszeń na 2,5-calo-
waniem podstawowym Simatic NET S7 oraz aplikacja S7 wy dysk SSD. Standardowo AR-V6002FL zawiera inter-
OPC Redundancy. Serwer OPC UA jest zsynchronizowa- fejsy Gigabit Ethernet, CAN 2.0A/2.0B, 2 × mini PCIe,
ny za pomocą wydajnych punktów dostępu sieci Industrial 4 × USB 2.0, 2 × RS-232, 2 × RS-232/422/485, 8 × GPIO,
Ethernet o przepustowości 10, 100 lub 1000 Mb/s, przy VGA i audio. Pracuje pod kontrolą systemów Windows
czym nie jest wymagane dodatkowe okablowanie. i Linux. Jest zasilany napięciem 12 lub 24VDC.
Siemens, http://www.automatyka.siemens.pl http://www.acrosser.com

sie rp ie ń 2 0 1 1 93
nowe produkty
PANELE OPERATORSKIE IKOMPUTERY PANELOWE

Notebook wwersji rugged Bezwentylatorowy komputer


zmikroprocesorem Core i7 kompaktowy do pracy
GD8200 to najnowszy notebook w wersji rugged opra- wtemperaturach od –20°C do 55°C
cowany przez firmę General Dynamix Itronix. Zawiera AMOS-5001 to oferowany przez CSI komputer mo-
mikroprocesor Intel Core i7-2655LE vPro i jasny wyświe- dułowy, który oparty jest o płytę główną EITX-3001 wy-
tlacz z ekranem dotykowym, zapew- korzystującą chipset VIA. Komputer przezna-
niający wyraźny obraz w bezpośred- czony jest do aplikacji, w  których ważne są:
nim świetle słonecznym. Wyróżnia kompaktowość rozwiązań, niski pobór ener-
się energooszczędną pracą i  mniej- gii, odpowiednia moc obliczeniowa w połą-
szą masą od innych komputerów tej czeniu z działaniem w temperaturach od
klasy. Jest doskonale przystosowa- –20 do 55°C.
ny do pracy w najtrudniejszych wa- Zainstalowana w  urządzeniu płyta
runkach środowiskowych. Zapewnia EITX-3001 wyposażona jest w  procesor
odporność na udary i  wibracje me- VIA Nano taktowany z częstotliwością 1,3GHz.
chaniczne, ekstremalne temperatury, Umożliwia ona instalację do 2GB pamięci SDRAM
gwałtowne zmiany temperatury i ciśnienia, mgłę solną, DDR2 i ma złącza VGA oraz HDMI. Za wyświetlanie ob-
zewnętrzne pola elektromagnetyczne oraz wilgoć i zanie- razu odpowiedzialny jest procesor graficzny VIA Chrome9
czyszczenia. Uzyskał w tym zakresie certyfikat MIL-STD wykorzystujący kodeki MPEG-2, WMV9, VC1 oraz H.264.
810G. Udostępnia standardy łączności bezprzewodowej AMOS-5001 ma 4 porty szeregowe, z czego 2 konfigurowa-
Wi-Fi 802.11a/b/g/n, Bluetooth i 4G LTE oraz zawiera ne mogą być jako RS-232/422/485, a dwa to RS-232. Użyt-
wbudowany odbiornik GPS z chipsetem SiRFstarIII. Jest kownik ma do dyspozycji również: 4 × USB 2.0, USB mi-
dostarczany z systemem operacyjnym Windows XP/Vi- niDIN oraz interfejs GPIO. Standardowo w komputerze
sta/7. Cena modelu GD8200 wynosi 4460 USD. można zastosować kartę Compact Flash oraz dysk 2,5’’
Pozostałe parametry: SATA (w dodatkowej obudowie na dysk). Urządzenie ma
– pamięć: 2GB SDRAM (DDR3/1333MHz) z możliwo- również interfejs Gigabit Ethernet z funkcją Wake-On-LAN
ścią rozszerzenia do 8GB, oraz Preboot Execution Environment, pozwalająca na uru-
– kontroler graficzny: Intel QM67 + Intel HD Graphics chomienie na komputerze systemu operacyjnego bez jego
3000, instalacji. Komputer można wyposażyć również w moduł
– pamięć masowa: HDD 500/750GB lub SSD WiFi 802.11 b/g, którym jest EMIO-1530. Obudowa umoż-
120/256GB, liwia montaż urządzenia na ścianie, biurku oraz przy za-
– ekran: 13,3”, 1024 × 768 z podświetleniem, stosowaniu standardu VESA. AMOS-5001 może praco-
– komunikacja przewodowa: Gigabit Ethernet, modem wać pod kontrolą systemów Windows XP, XP Embedded,
V.92 56K, USB 3.0, 2 × USB 2.0, RS, 7 Standard i 7 Embedded oraz Linux Debian 5.0.3. Dzięki
– komunikacja bezprzewodowa: 802.11 a/b/g/n, 4G możliwościom rozbudowy i zastosowaniu bezwentylatoro-
LTE, CDMA EV-DO Rev A/GSM/GPRS/EDGE/ wej konstrukcji, stosowany on może być w urządzeniach
WCDMA/HSPA+, Bluetooth v2.1 + EDR class 1, medycznych, automatyce przemysłowej, systemach nadzo-
– wymiary i masa: 292 × 305 × 60mm, 3,5kg. ru, w reklamie oraz punktach POS i KIOSK.
http://www.gd-itronix.com/GD8200 CSI, tel. 12638 37 50, http://www.csi.net.pl

Box-PC do pracy wciężki warunkach szybkie złącza USB 2.0, dostępne


środowiskowych są od frontu urządzenia. Kontro-
Siemens rozszerzył ofertę komputerów przemysłowych ler RAID1 i opcjonalne interfejsy
o model Simatic IPC Box PC 827C. Urządzenie przezna- Profibus oraz Profinet z  3-porto-
czone jest do ciągłej pracy w  warunkach podwyższo- wym switchem IRT zostały zinte-
nej temperatury, drgań, udarów oraz zaburzeń elektro- growane na płycie głównej. Wersja
magnetycznych EMC. Komputer bazuje na procesorach urządzenia wyposażona w proce-
Intel Core i3 lub i7 oraz pamięci w technologii DDR3, sor Core i7 umożliwia chronio-
która może być rozbudowana do 4GB i ma opcjonalnie ny hasłem zdalny dostęp z  wy-
korekcję błędów ECC. Wbudowana w płytę główną karta korzystaniem technologii Intel Active Management
grafiki pozwala na realizację szybkich systemów wizuali- Technology. Simatic IPC BoxPC 827C są opcjonalnie
zacji, natomiast dodatkowa karta może zostać zainstalo- oferowane z  przeinstalowanymi i  aktywowanymi sys-
wana w złączu PCIe-×16. Wszystkie interfejsy i elementy temami operacyjnymi Windows Embedded Standard
funkcyjne, takie jak dwa porty Gigabit Ethernet i cztery 2009, XP Professional lub 7.
Siemens, http://www.automatyka.siemens.pl

94 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
KOMPUTERY PRZEMYSŁOWE, OPROGRAMOWANIE, ROBOTY

Wydajna serwerowa płyta główna ATX Moduł interfejsowy NI-XNET CAN


IMBA-C2060 to przeznaczona do zastosowań przemy- dla platformy CompactDAQ
słowych płyta główna produkcji iEi Technology. Wypo- National Instruments rozszerza ofertę modułów CAN
sażona jest ona w podstawkę LGA1155 i obsługuje pro- wchodzących w  skład rodziny NI-XNET o  nowy mo-
cesory z serii Intel Xeon Quad/Dual oraz Core i3 Quad/ del NI 9862 współpracujący z  platformą sprzętową
Dual wykonane w technologii CompactDAQ. Zapewnia on ciągłą szybkość transmi-
32nm. Płyta umożliwia zasto- sji do 1 Mb/s. Oferuje wszystkie zalety
sowanie do 32GB (4× 8GB) typowe dla modułów XNET PCI i PXI:
pamięci DDR3 SDRAM dual sprzętowy akcelerator obsługi wiado-
channel taktowanej z częstot- mości, wewnętrzne przetwarzanie ra-
liwością 1333MHz. Zinte- mek i  komunikację przy 100-procen-
growano w  niej także chip- towym obciążeniu szyny bez gubienia
set Intel C206 oraz interfejsy ramek. Może być synchronizowany
VGA, HDMI oraz DVI-D. z innymi modułami CompactDAQ za-
IMBA-C2060 może współ- instalowanymi w 4- lub 8-slotowej sza-
pracować z  sześcioma dyskami twardymi – dwoma fie USB lub Ethernet. Jest dostarczany
w  standardzie SATA 6Gb/s i  czterema w  standardzie wraz ze sterownikiem NI-XNET dla
SATA 3Gb/s. Do ważniejszych interfejsów zewnętrz- środowisk LabVIEW, LabWindows/
nych należą: 5 × RS-232, RS-422/485, 2 × USB 3.0, 10 × CVI i C/C++. Ważniejsze cechy NI 9862:
USB 2.0, LPT, PS/2 oraz dwa 10-pinowe wyprowadzenia – jednoportowy szybki interfejs CAN z  wbudowanym
dla opcjonalnego modułu szyfrującego TPM v1.2. Płyta transceiverem TJA1041,
ma także dwa złącza Gigabit Ethernet obsługiwane przez – sterownik NI-XNET dla środowisk LabVIEW,
kontroler PCIe Intel 82583V i  porty rozszerzeń: PCIe LabWindows/CVI i C/C++,
×16/×8, 2× PCIe ×4, PCIe ×16 oraz 3× PCI. Istnieje kil- – zintegrowane bazy danych CAN do importowania
ka możliwości konfiguracji wymienionych portów w za- i edycji sygnałów z plików FIBEX, .DBC i .NCD,
leżności od wymagań konkretnego rozwiązania. – możliwość montażu na platformie CompactRIO cRIO-
JM elektronik, tel. 32 339 69 00, http://www.jm.pl -911x z kontrolerami cRIO-901x lub cRIO-902x,
– wyzwalanie i synchronizacja z innych modułów w ob-
rębie platform CompactDAQ i CompactRIO,
Komputer jednopłytkowy formatu – sterownik NI-XNET, monitor szyny i edytor baz da-
Qseven Q7bd-GT40N bazujący nych dla środowiska Windows.
na technologii AMD Fusion
National Instruments, tel. 00 800 361 1235,
Niemiecka firma datakamp System opracowała kom- http://www.ni.com/poland
puter jednopłytkowy Q7bd-GT40N formatu Qseven ba-
zujący na architekturze AMD Fusion. Jest on sterowany
układem APU (Accelerated Processing Unit) integrują- Ethernetowy serwer portów szerego-
cym w pojedynczej strukturze energo- wych zobsługą Modbus TCP/RTU
oszczędną jednostkę CPU i wspoma- TGW-700 firmy ICP DAS to serwer portów
gający blok GPU do realizacji operacji RS232/422/485 w  wersji wzbogaconej w  stosun-
graficznych. ku do podstawowej serii serwe-
Q7bd-GT40N obsługuje technologię rów TDS-700 o  obsługę protoko-
DirectX 11 oraz standardy interfejsów łu Modbus TCP/RTU/ASCII.
programistycznych OpenCL, OpenGL, Urządzenie TGW-718 bazuje na
Direct2D i  DirectCompute. Podobnie 32-bitowym procesorze ARM,
jak inne moduły formatu Qseven jest ma interfejs Ethernet 10/100
produkowany na standardowej płytce Base-TX z  funkcją autonego-
o powierzchni 70 × 70mm. Wyposażenie komputera obej- cjacji prędkości oraz MDI/
muje interfejs PCI-Express, sterownik grafiki i dźwięku, MDIX (złącze RJ45 z  funkcją
kontroler sieci i pamięci masowej oraz zespół portów USB. PoE). Użytkownik ma ponad-
Wszystkie linie I/O są wyprowadzone na złączu MXM słu- to do dyspozycji wyprowadzone
żącym do komunikacji z płytą bazową. w postaci złączy śrubowych interfejsy: RS232 (3-przewo-
Układy AMD Embedded G-Series cechują się małym dowy), RS422 (4-przewodowy) oraz RS485 (2-przewo-
poborem mocy na poziomie 5,5W. Nadają się do zasto- dowy). Serwer pracować może w temperaturach otocze-
sowań m.in. w medycynie i automatyce przemysłowej. nia od –25 do 75°C.
http://www.datakamp.de JM elektronik, tel. 32 339 69 00, http://www.jm.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 95
nowe produkty
SIECI PRZEMYSŁOWE

Bramki dostępowe Modem-over-IP Bramka dostępowa Bluetooth –


umożliwiające korzystanie zserwisów Ethernet ozasięgu transmisji do 400m
dial-up Bramka dostępowa 758-915 Bluetooth Ethernet opra-
Rodzina kart interfejsowych JumboSwitch firmy TC cowana przez firmę Wago umożliwia realizację bezprze-
Communication powiększyła się o  4-kanałowe bram- wodowego łącza do transmisji protokołów etherneto-
ki dostępowe Modem-over-IP (MoIP) o  oznaczeniach wych, takich jak Profinet, Modbus/TCP czy EtherNet/
TC3848-3/4, umożliwiające korzystanie z serwisów dial- IP pomiędzy dwoma syste-
-up w sieciach Ethernet/IP i  MPLS. W odróżnieniu od mami automatyki. Trans-
urządzeń VoIP zapewniających wyłącznie transmisję misja odbywa się w paśmie
głosu, karty TC3848-3/4 służą do transmisji głosu i da- ISM 2,4…2,48 GHz na mak-
nych, umożliwiając podłączanie do sieci takich urządzeń, symalną odległość 400m.
Zastosowanie technolo-
gii FHSS umożliwia koeg-
zystencję z innymi sieciami
wykorzystującymi ten za-
kres częstotliwości. Do szyb-
kiej konfiguracji łącza służy
przycisk Mode, a dostęp do
parametrów konfiguracyjnych (adres IP, hasło) jest uzy-
jak modemy, faksy, mierniki, bankomaty i czytniki kart skiwany z  poziomu przeglądarki WWW. Bramka 758-
płatniczych. Są dostępne zarówno w postaci kart inter- 915 została zaprojektowana do pracy w warunkach prze-
fejsowych JumboSwitch, jak i modułów autonomicznych mysłowych. Obudowa zapewnia stopień ochrony IP65,
do połączeń punkt-punkt i  punkt-sieć. Charakteryzują a dopuszczalny zakres temperatur pracy rozciąga się od
się szerokim dopuszczalnym zakresem temperatur pra- –30°C do +65°C. Wbudowana antena o polaryzacji ko-
cy od –40°C do +80°C. Obsługują sieci VLAN i funkcje łowej zwiększa niezawodność łącza radiowego w pobli-
priorytetyzacji pakietów QoS. Głos jest transmitowany żu dużych obiektów metalowych. Pozostałe parametry:
w paśmie od 300Hz do 3,4 kHz. Sygnały analogowe da- – standard łącza bezprzewodowego: Bluetooth 2.0,
nych są przesyłane w kanale 64 Kb/s bez kompresji. – napięcie zasilania: 9…30VDC,
Karty TC3848-3/4 są zgodne z wymogami norm IEC – pobór prądu: 46mA @ 24VDC,
61850-3 i  IEEE 1613 w zakresie odporności na wilgoć, – złącza zasilające i sygnałowe: M12,
ekstremalne temperatury oraz udary i wibracje mecha- – wymiary: 91 × 66 × 36mm,
niczne oraz w zakresie kompatybilności EMC. – kompatybilność EMC: zgodnie z EN 61000-6-2.
http://www.tccomm.com http://www.wago.us

Radiomodem zmożliwością ne 3AS(d) Epic oraz z  rozwiązaniami


programowego ustawiania firmy PacificCrest (TrimTalk, Trimble)
parametrów stosowanymi w  układach GPS (syste-
ASTOR rozszerzył ofertę urządzeń bezprzewodowych my geodezyjne, budownictwo drogo-
o radiomodem Satelline EASy pozwalający jako pierw- we, górnictwo, lotnictwo). Zmia-
szy na programową zmianę parametrów, które były do tej na trybu kompatybilności jest
pory ustawiane fabrycznie przez producenta. Definiowa- również dokonywana progra-
ne przez użytkownika mogą być m. in. takie parametry mowo. Urządzenie dostępne jest
jak: częstotliwość pracy (od 403 do 473 MHz), szerokość w wersji podstawowej lub rozbu-
kanału (12,5 lub 25 kHz), moc nadajnika (od 100mW do dowanej – z  wbudowanym wy-
1W) oraz czułość (do –115 dBm). świetlaczem ciekłokrystalicznym
Satelline EASy składa się z modemu, nadajnika oraz oraz czteroprzyciskową minikla-
odbiornika radiowego zintegrowanych w  aluminio- wiaturą, umożliwiającą zmianę
wej obudowie. Na zewnątrz wyprowadzone jest gniaz- wszystkich ustawień urządzenia,
do portu szeregowego (RS232, RS422/485) oraz złą- bez konieczności podłączania komputera i wykorzysty-
cze antenowe typu TNC. Na obudowie umieszczony wania programu terminalowego. Dodatkowo, na ekranie
jest zestaw diod, informujących o  stanie linii sygnało- wyświetlana jest aktualna wartość poziomu sygnału od-
wych portu szeregowego. Urządzenie jest w pełni kom- bieranego (RSSI), dostarczająca informacji na temat ja-
patybilne z  radiomodemami Satelline 3AS(d), Satelli- kości połączenia radiomodemowego.
Astor, tel. 12 428 63 71, http://www.astor.com.pl/satel.html

96 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
SIECI PRZEMYSŁOWE

Izolatory elektryczne do sieci Ethernet Modem GSM/GPRS dla systemów M2M


Bierny izolator FL Ethernet firmy Phoenix Contact to pracujących wtrudnych warunkach
urządzenie przeznaczone do zapewniania izolacji elek- środowiskowych
trycznej w przemysłowych sieciach Ethernet. Gwaran- GoRugged M1000 to modem GSM/GPRS (opcjonal-
tuje ono ochronę przed przepięciami do 4kV  i  trans- nie EDGE) przeznaczony do zastosowań w  systemach
misję danych z  prędkością do 1Gb/s. Urządzenie M2M pracujących w trudnych warunkach środowisko-
w wersji 100-RJ/SC oprócz gniazda RJ45 ma wtykowe wych. Jest sterowany komendami AT i zawiera port sze-
złącza śrubowe. Pozwala to na podłączenie kabla o róż- regowy RS232/485. W  porównaniu ze standardowymi
nej długości. modemami, M1000 udostępnia kilka nietypowych funk-
cji, m.in. automatycznego rebootu o określonych godzi-
nach, rebootu przez połączenie lub SMS oraz transpa-
rentnej konwersji danych szeregowych do/z wiadomości
SMS w trybie SMS Direct, bez użycia komend AT. Umoż-
liwia blokowanie połączeń z użytkownikami niecertyfi-
kowanymi. Dane techniczne:
– pasma: 850/900/1800/1900 MHz,
– szybkość transmisji: maks. 86 kb/s dla
GPRS i 236,8 kb/s dla EDGE,
– moc wyjściowa: 1W dla GSM 1800/1900
oraz 2W dla EGSM 900 / GSM850,
– sterowanie za pomocą komend AT
(Hayes 3GPP TS 27.007 i 27.005),
– obsługa PPP i  stosu TCP/IP dla
FL używany może  być jako  krosownica  z  separacją transferu danych przez GPRS,
elektryczną dla obszaru okablowania obejmującego kil- – szybkość transmisji CSD do 14,4 kb/s,
ka szaf sterowniczych. Izolator pracuje w temperaturach – interfejs RS232/485 z  zabezpieczeniem ESD do
z zakresu od –25 do 75°C i nie wymaga stosowania do- 15kV na liniach danych,
datkowego zasilania. – zakres napięć zasilania od 9 do 36VDC,
– zakres temperatur pracy od –25°C do +70°C,
Phoenix Contact, tel. 71 398 04 10,
http://www.phoenixcontact.pl
– możliwość uaktualniania firmware’m przez port sze-
regowy,
– wymiary: 102,4 × 71,4 × 29,4 bez uchwytów monta-
Koncentrator czujników iurządzeń żowych.
wykonawczych http://www.robustel.com
M12 Speedcon to pasywny koncentrator, który może
wykorzystywany być w maszynach i liniach produkcyj-
nych o średnich obciążeniach. W skład oferty wchodzą Zaawansowany 36-portowy switch
wersje 4-, 6- lub 8-portowe, z pojedynczym lub podwój- 10KT Magnum to 36-portowy, gigabitowy, przemysło-
nym wyprowadzeniem sygnału na każdym gnieździe wy przełącznik Ethernet o  podwyższonej niezawodno-
(maksymalnie ści. Urządzenie ma podwójne przyłącze
16 czujników na zasilania z  funkcją hot-swap,
koncentrator). cechuje się również
Urządzenia są energooszczędną kon-
dostępne w  wy- strukcją i  montowany
konaniu z  go- jest w  szafie rack 1,5U.
towym kablem Zapewnia ono precyzyj-
zbiorczym lub ną synchronizację czaso-
z  przyłączem do wą zgodnie z  IEEE1588v2
indywidualnego oraz zgodność z  protokołem
montażu. Kon- IEC61850-3. Przełącznik przeznaczony jest do stoso-
centratory cha- wania rozwiązań dla krytycznych aplikacji pracujących
rakteryzują się w pełni szczelną obudową, do podłączeń w ciężkich przemysłowych warunkach i wymagających
wykorzystuje się gniazda M12. użycia maksymalnej liczby portów światłowodowych
różnego rodzaju.
Phoenix Contact, tel. 71 398 04 10,
http://www.phoenixcontact.pl Tekniska Polska, tel. 32 33 111 06, http://www.tekniska.pl

sie rp ie ń 2 0 1 1 97
nowe produkty
URZĄDZENIA ISYSTEMY POMIAROWE

Przyrządy do inspekcji miejsc trudno


dostępnych iprofili zamkniętych
Tytułowe przyrządy, czyli boroskopy, składają się
z wodoszczelnej głowicy zawierającej kamerę i połączo-
nego z nią giętkim połączeniem monitora ciekłokrysta-
licznego. Używa się ich do wykrywania i diagnozowania
nieszczelności w instalacjach rurowych i kominowych,
usterek w  trudno dostępnych miejscach pojazdów sa-
mochodowych, urządzeń grzewczych, klimatyzacyjnych
i wentylacyjnych, przebiegu i uszkodzeń kabli oraz prze-
wodów w różnego typu urządzeniach. Zbudowane jest na bazie obudowy pi-
NDN oferuje m.in. dwa tego typu przyrządy – stoletowej, do której jest mocowany mo-
GosCam GL8805/GL8806 oraz 8807AL. Pierwszy z nich nitor. Transmisja sygnałów między ukła-
bazuje na kamerze z  przetwornikiem CMOS; na gło- dami elektronicznymi znajdującymi się
wicy są też umieszczone dwie diody LED oświetlają- w  obudowie pistoletowej a  monitorem odby-
ce miejsce obserwacji. Boroskop GosCam oferowany wa się bezprzewodowo. Kamera boroskopu 8807AL
jest w dwóch wersjach – GL8805 i GL8806 – różniących ma średnicę 4,5mm, natomiast kąt obserwacji w  po-
się m.in. średnicą zastosowanej głowicy (odpowiednio ziomie wynosi 63 stopnie. Elastyczny wąż łączący gło-
8 i 17mm) i rozdzielczością zamontowanego w niej prze- wicę kamery z obudową pistoletową ma długość 1 lub
twornika. Kamera i połączony z nią wąż są wodoszczel- 2 metrów. Boroskop 8807AL pracuje w trybie monito-
ne (stopień ochrony IP67). rowania w czasie rzeczywistym, umożliwiając ciągłą re-
Jeżeli chodzi o urządzenie 8807AL – bazuje podob- jestrację obrazów (rejestracja wideo) lub zapis pojedyn-
nie jak poprzednik na kamerze CMOS z oświetlaczami. czych zdjęć.
NDN, http://www.ndn.com.pl

Wielokanałowy system akwizycji np. DAPstudio, C++, Visual Basic czy LabVIEW. Waż-
8 MS/s o16-bitowej rozdzielczości niejsze dane techniczne:
Wielokanałowy system akwizycji danych xDAP 7410 – 8 przetworników A/C z  równoczesnym próbkowa-
może pracować autonomicznie lub pod kontrolą kompu- niem,
tera PC. Pracą tego urządzenia zarządza system opera- – maksymalna: prędkość próbkowania 1 MS/s dla każ-
cyjny czasu rzeczywistego DAPL 3000 uruchomiony na dego z przetworników, prędkość próbkowania syste-
mikroprocesorze Intel Celeron 575 2,0 GHz. Podobnie mu 8 MS/s, transfer danych 8 MS/s przez port USB,
jak w przypadku starszej wersji xDAP 7400, także xDAP – 16 multipleksowanych różnicowych kanałów wejścio-
7410 zawiera osiem 16-bitowych kanałów przetwarzania wych, 16 wejść cyfrowych i 16 wyjść cyfrowych,
A/C próbkowanych równocześnie z maksymalną szyb- – opcjonalny panel czołowy z 8 lub 16 wejściami BNC,
kością 1 MS/s. Wewnętrzna pamięć buforowa wystar- – 16-bitowa rozdzielczość bez tzw. gubienia kodów,
cza na zapis 1-minutowego ciągu danych próbkowanych – zakresy napięć wejściowych od ±0,1 do ±10V, współ-
z pełną prędkością. Istnieje możliwość podziału przepu- czynnik ENOB >14,
stowości na maksymalnie 32 kanały wejściowe, z których – interwał pobierania próbek programowany z rozdziel-
każdy pracuje wówczas z maksymalną szybkością prób- czością 20ns,
kowania 250 kS/s. Ponadto istnieje możliwość niezależ- – dokładność podstawy czasu 50 ppm, błąd jitteru
nej konfiguracji szybkości próbkowania dla poszczegól- 100ps.
nych urządzeń wejściowych.
xDAP 7410 pozostaje kom-
patybilny z  dotychczasowymi
aplikacjami i  skryptami kon-
figuracyjnymi DAPL 3000. In-
terfejs programowy DAPIO
pozwala na zarządzanie kon-
figuracją urządzenia i transfe-
rem danych z poziomu dowol-
nej aplikacji uruchomionej na
współpracującym komputerze,
http://www.mstarlabs.com

98 s ier p ień 2 0 1 1
nowe produkty
URZĄDZENIA ISYSTEMY POMIAROWE

Ekonomiczny kondycjoner sygnałów LVDT


zwyjściem 4...20mA
Oferta kondycjonerów sygnałów LVDT firmy Macro Sensors rozszerzy-
ła się o nowy model MMI-1000 z wyjściem prądowym 4...20mA, stanowią-
cy uzupełnienie ekonomicznych kondycjonerów serii EAZY-CAL MMx.
Jest on przeznaczony do zastosowań wszędzie tam, gdzie używane są dłu-
gie kable sygnałowe (do 30m), pozwalając zachować mały poziom szumów
i wyeliminować problemy związane ze spadkiem napięcia na impedancji
kabla. Może być skalibrowany w ciągu
kilku sekund z wykorzystaniem dwóch
przycisków i  4 diod LED umieszczo-
nych na panelu czołowym, co pozwala
wyeliminować żmudną procedurę null
– span stosowaną w innych kondycjo-
nerach analogowych. Jest produkowa-
ny w ogniotrwałej obudowie o wymia-
rach 85 × 70 × 18mm przystosowanej
do montażu na szynie DIN. Pracuje
w dopuszczalnym zakresie temperatur
otoczenia od 0°C do +70°C. Dostępna
jest również wersja MME-1000 z  na-
pięciowym wyjściem niskoszumowym
0...10VDC. Istnieje możliwość synchronizacji maksymalnie 10 modułów
EAZY-CAL MMx w systemach wielokanałowych.
Pozostałe parametry MMI-1000:
– zasilanie: 15...30VDC (nominalnie 24V, maks. 60mA),
– połączenie LVDT: 5-żyłowe,
– pobudzanie LVDT: 1,0...3,0Vrms dla impedancji uzwojenia pierwotne-
go >180Ω,
– częstotliwość pobudzania LVDT:2500Hz,
– nieliniowość wyjściowa: <0,05% FS,
– wyjściowe napięcie szumów: <5mV rms @ 50Hz,
– temperaturowy współczynnik czułości: <0,02% FS/°C.
http://www.macrosensors.com

Profesjonalne kalibratory temperatury ozakresie


–25…+660°C idokładności od ±0,06°C
Profesjonalne kalibratory temperatury Jofra PTC pokrywają zakres od
–25°C do +660°C. Są dostępne w wersji podstawowej z własnym źródłem
referencyjnym oraz z  dodatkowym wejściem dla zewnętrznego czujni-
ka referencyjnego. W  przypadku stoso-
wania czujnika zewnętrznego pozwala-
ją uzyskać dokładność już od ±0,06°C.
Zapewniają stabilność na poziomie
0,01°C i krótki czas nagrzewania/chło-
dzenia, wynoszący przykładowo 7 mi-
nut dla wzrostu temperatury z  +33°C
do +350°C. Dostępne są w wersjach na
trzy zakresy temperatur: PTC-155 od
–25°C do +155°C, PTC-350 od +33°C
do +350°C oraz PTC-660 od +33°C do +660°C. Konstrukcja z aktywnym
2-strefowym blokiem zapewnia jednorodną temperaturę w całej strefie ka-
libracyjnej. Do komunikacji z komputerem PC przewidziano interfejs USB.
http://www.jofra.com
nowe produkty
URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE IELEKTROMECHANICZNE

Gniazda wysokoprądowe 30A/300V Wodoszczelne przełączniki


Bieżące nowości – www.automatykaB2B.pl

do montażu na płytkach drukowanych do zastosowań przemysłowych


Firma Wago opracowała nowy system gniazd wy- isamochodowych
sokoprądowych obsługiwanych za pomocą dźwigie- Alps Electric wprowadza do oferty serię wodoszczel-
nek zatrzaskowych. Są to nych przełączników SPVQ4H do zastosowań przemy-
gniazda przystosowane słowych i samochodowych, cha-
do montażu na płytkach rakteryzujących się czasem
drukowanych, zapewnia- bezawaryjnej pracy wy-
jące odporność na wi- noszącym 300 tys. cy-
bracje i udary termiczne. kli mechanicznych.
Umożliwiają łatwe podłą- Są one produkowane
czanie kabli w terenie bez w  obudowach o  wy-
użycia specjalistycznych miarach 19,0 × 5,4 ×
narzędzi. W  ramach se- 9,4mm. Wymagają do
rii 2706 produkowane są załączenia siły nacisku
gniazda przystosowane do montażu na płytkach dru- wynoszącej 3N. Występują
kowanych. Zawierają od 2 do 12 wejść o parametrach w  konfiguracjach 2- i  3-żyło-
znamionowych 30A/300V, umożliwiających montaż wych SPDT i SPST (NO lub NC). Charakteryzują się pa-
kabli o średnicy AWG 24-10 (0,5...2,6mm). Są dostęp- rametrami znamionowymi 0,1A/12VDC, dopuszczalnym
ne w  wersjach o  rozstawie otworów wynoszącym 7,5, zakresem temperatur pracy –40...+85°C, maksymalną
10 i 12,5mm. początkową rezystancją kontaktu 500mΩ i  rezystancją
http://www.wago.us izolacji powyżej 100MΩ@500VDC. Wytrzymują napięcie
500VAC przez 1 minutę.
http://www.alps.com
Kompaktowe wyłączniki do 400A
Eaton wprowadził do oferty wyłączniki NZML2
i  NZML3, które mogą być stosowane w  wymagają- Wysokonapięciowe złącza dużej mocy
cych aplikacjach – np. 500V/34A ostopniu ochrony IP67
w  górnictwie, na stat- Nowy system złączy dużej mocy Trident High Voltage
kach, platformach wydo- opracowano do zastosowań w  instalacjach przemysło-
bywczych czy w przemy- wych, robotyce, pojazdach elektrycznych i  maszynach
śle chemicznym. Wersje rolniczych. Są to złącza ekranowane, wyróżniające się
NZML2 pozwalają na
przeływ prądów do 160A
i  dostępne są z  elektro-
nicznym układem wy-
zwalającym, natomiast
wyłączniki NZML3 – na przepływ prądów do 400A
przy napięciu do 690VAC. Aparaty te oferowane są rów-
nież w wersjach specjalnych:
– VE – z  szybkim układem wyzwalającym i  interfej-
sem komunikacyjnym oraz w  wersji 3- i  4-bieguno-
wej. Urządzenia spełniają wymogi normy IEC 60947-
2 i mają certyfikaty oraz dopuszczenia German Lloyd,
Buero Veritas i Lloyds Register, które pozwalają na ich
stosowanie na statkach.
– ME – do sterowania silnikami; dostępne w  wielko-
ściach 2 (do 140A) i 3 (do 350A). Wyłączniki te testo- małymi wymiarami w stosunku do przenoszonych ob-
wane zgodnie z EN 60947-4-1 (razem ze stycznikami ciążeń. Uzyskały certyfikat VDE dla napięć osiągających
z serii DIL). 6kV w impulsie. Napięcie znamionowe wynosi 500VAC/DC,
Produkty charakteryzują się wysoką trwałością me- a maksymalny prąd przewodzenia 34A dla przewodów
chaniczną (dla NZML3 to 10 tys. łączeń, dla NZML2 o  średnicy 4,0mm (dla +20°C). Stopień ochrony IP67
15 tys.) i  mogą być używane w  temperaturach od zapewnia odporność na zanieczyszczenia i  zanurzenie
–25 do 70°C. w wodzie do głębokości 1m.
Eaton Electric, tel. 58 554 79 00, http//www.moeller.pl http://www.ittcannon.com

100 s ier p i e ń 2 0 1 1
nowe produkty
SILNIKI INAPĘDY

Szybki bezobsługowy siłownik Mechanizm drukarki termicznej 3”


zsilnikiem liniowym omaksymalnej oszybkości wydruku do 200 mm/s
sile ciągłej 270,7N W ofercie Fujitsu pojawił się nowy mechanizm drukar-
Szybkie siłowniki serii ACT z silnikami liniowymi sta- ki termicznej o oznaczeniu FTP-639USL, przeznaczony
nowią interesującą alternatywę dla napędów pasowych do zastosowań w kioskach informacyjnych, bankomatach,
i śrubowych ze względu na brak konieczności serwiso- automatach biletowych
wania oraz bardzo dobre osiągi. Maksymalna itp. Charakteryzuje się
siła ciągła wynosi 270,7N, maksymalna on maksymalną szybko-
prędkość głowicy 5 m/s, a maksy- ścią 200 mm/s i  szero-
malne przyspieszenie 5g. Pro- kością druku do 3”. Za-
dukowane są wersje o dłu- wiera podajnik papieru,
gości skoku od obcinacz, płytkę sterują-
100mm do 1,5m. cą oraz w zależności od
Siłowniki ACT wersji interfejs komuni-
nie ulegają zacię- kacyjny RS232 lub USB.
ciom, nie wykazu- Pracuje z napięciem zasilania 24VDC. Pozostałe parametry:
ją luzów, pracują bez – długość segmentu: 50…250mm,
tarcia i nie generują pola magnetycznego dzięki specjal- – grubość papieru: 60…100μm,
nej konstrukcji z kanałem typu „U”. Mogą być stosowane – maksymalna średnica rolki: 6”,
w maszynach do automatycznego rozmieszczania podze- – niezawodność głowicy: 100km/ 100 milionów impul-
społów, maszynach pakujących, systemach inspekcji wi- sów/punkt
zyjnej, skanerach i drukarkach. Zapewniają powtarzal- – niezawodność obcinacza: 500 tys. cykli,
ność na poziomie mikrometrów. Opcjonalnie mogą być – zakres temperatur pracy: od –20 do +60°C,
kalibrowane fabrycznie. – wymiary: 112 × 100 × 80mm.
http://www.aerotech.com http://www.fujitsu.com
dla automatyków wcenie
60 zł rocznie!
Drogi Czytelniku! Ambicją wydawcy miesięcznika „Automatyka, Podzespoły, Aplikacje” jest realizacja hasła
„APA na biurku każdego automatyka”, dlatego w prenumeracie branżowej nasz magazyn dostępny jest
ze zniżką aż 50%.
Jeżeli jesteś automatykiem, zamów roczną prenumeratę APA za połowę ceny,
tj. tylko 60 zł.
Nie ma znaczenia, wjakiej firmie ina jakim stanowisku pracujesz – wystarczy, że wypełnisz iwyślesz do nas
krótką ankietę, którą zamieszczamy na pocztówkowej wklejce wkażdym numerze magazynu APA, lub wypełnisz
ankietę na stronie www.automatykaB2B.pl/prenumerata. Jeżeli chcesz polecić pismo swoim kolegom zbranży,
możesz nam podać kontakt do nich, amy wyślemy im magazyn APA.
Standardowa cena prenumeraty 12-miesięcznej w ofercie publicznej wynosi 110 zł, zaś prenumeraty
24-miesięcznej – 160 zł.

Nie zwlekaj!
Prenumeratę możesz zamó-
wić wsposób, który Tobie
najbardziej odpowiada:
– poprzez dokonanie wpłaty
na konto: AVT – Korporacja
Sp. zo.o., ul. Leszczynowa
11, 03-197 Warszawa, For-
tis Bank Polska S.A., 97 1600
1068 0003 0103 0305 5153
(wzór blankietu poniżej)
– poprzez stronę www.auto-
matykaB2B.pl lub www.avt.
pl, dokonując transakcji kar-
tą płatniczą,
– poprzez wysłanie wiadomości
SMS otreści PREN na numer
0 663 889 884 – my oddzwonimy do Ciebie iprzyjmiemy Twoje zamówienie,
– kontaktując się wdowolny sposób bezpośrednio zDziałem Prenumeraty Wydawnictwa AVT, ul. Leszczy-
nowa 11, 03-197 Warszawa, tel. 022 257 84 22, faks 022 257 84 00, e-mail prenumerata@avt.pl.
Prenumerata wydania cyfrowego APA jest bezpłatna – wejdź na stronę: www.avt.pl/eprenumerata

Indeks reklam iprezentacji firmowych


Firma Strona Firma Strona
Astat 1, 3, 84 JM elektronik 75
automatykaonline.pl 99 Newtech Engineering 53
Balluff 49 Pentair 34
CASP 42, 55 Phoenix Contact 19, 69
CSI 16 Qwerty 52
COPA-DATA 11, 76 Sabur 72, 73
Danfoss 9, 82 Schneider Electric Polska 80, 104
Egmont Instruments 48 Sels 63
Eldar 13 Semicon 21
Elmark Automatyka 15, 91 Sick 43, 54
Eltron 1,17 Siemens 7
ETI Polam 20 .steute 62
Guru Control Systems 78, 79 Targi Energetab 101
Hamamatsu 58, 59 Tekniska Polska 33
Horizon Technologies 15 Turck 56, 57
ifm electronic 64, 65 TWT Automatyka 51
Impol-1 60, 61 WObit 2, 66, 67

102 s ier p i e ń 2 0 1 1

You might also like