Justyna Tafil Gr.

IO Prbka pobrana z gbokoci: 0-20cm Data wykonania badania:21 XI 2005 SPRAWOZDANIE Z LABORATORIUM OCHRONY POWIERZCHNI ZIEMI Temat nr.1: Oznaczanie sumy zasad wymiennych metod Kappena,

kwasowoci hydrolitycznej metod Kappena, okrelenie pojemnoci sorpcyjnej oraz stopnia nasycenia kompleksu sorpcyjnego zasadami.
Cel i zakres wiczenia: Celem wiczenia jest nabycie umiejtnoci okrelania wybranych podstawowych wskanikw pomocnych przy okrelaniu stanu gleb. Metodyka bada: Oznaczanie sumy zasad wymiennych metoda Kappena. Oznaczenie polega na traktowaniu gleby pewn iloci roztworu HCl o steniu 0,01mol/dm3. Kation wodoru znajdujcy si w nadmiarze wypiera z kompleksu sorpcyjnego kationy zasadowe. Cz HCl zostaje zwizana przez kationy, za jego nadmiar oznacza si przez miareczkowanie roztworem NaOH o steniu 0,1 mol/dm3 wobec wskanika Tashira. Wykonanie oznaczenia: Do kolby stokowej ze szlifem, odway 20g gleby, doda 100cm3 0,1N roztworu HCl, wytrzsa 30min, nastpnie przesczy. Do oznaczenia pobra 50cm3 przesczu i miareczkowa 0,1 NaOH do zmiany barwy na zielon (wskanik Tashiro). W podobny sposb miareczkowa 50ml 0,1N HCl (prbka kontrolna) Oznaczenie kwasowoci hydrolitycznej metoda Kappena Kwasowo ujawnia si pod wpywem dziaania na gleb roztworw soli hydrolizujcych zasadowo, przy czym powstaje sabo zdysocjowany kwas octowy. Ulega on hydrolizie i powstaj zasady. Powstaj kationy, ktre wypieraj z kompleksu sorpcyjnego jony wodorowe. Wypierane z kompleksu sorpcyjnego jony H+ s zobojtniane przez jony OH-hydrolizujcego octanu, a w roztworze powstaje sabo zdysocjowany kwas octowy, ktrego ilo jest miernikiem kwasowoci hydrolitycznej. Wykonanie oznaczenia: Do kolby stokowej ze szlifem, odway 60g gleby, doda 150cm3 (CH3COO)2Ca, wytrzsa 30min, przesczy. Nastpnie pobra 50cm3 przesczu i miareczkowa 0,1N NaOH do zabarwienia lekko rowego (wskanik fenoloftaleina). Okrelenie pojemnoci sorpcyjnej oraz stopnia nasycenia Pojemno kompleksu sorpcyjnego gleby jest to suma wszystkich kationw zdolnych do wymiany, jakie gleba moe zatrzyma. Jest to warto charakterystyczna dla danej gleby. Pojemno sorpcyjna gleb (T) rwna si sumie kationw zasadowych S i cakowitej kwasowoci hydrolitycznej Hh, std: T = S + Hh

Im wicej w kompleksie sorpcyjnym znajduje si jonw wodorowych, tym bardziej jest on nienasycony i tym bardziej kwana staje si gleba. W przypadku nadmiaru wodoru w kompleksie sorpcyjnym moemy zmniejszy jego ilo przez wapnowanie gleby tlenkiem wapnia lub wglanem wapnia. Std te stosunek jonw zasadowych do wodoru w kompleksie sorpcyjnym jest wanym wskanikiem zarwno ze wzgldu na kierunek procesu glebotwrczego i potrzeby nawozowe, jak rwnie ze wzgldu na ocen stopnia degradacji gleb w wyniku zanieczyszczenia ich rnymi zwizkami chemicznymi o charakterze kwanym lub zasadowym. Stosunek ten wyraamy w procentach: S %V = 100 T Wyniki i obliczenia: Oznaczanie sumy zasad wymiennych metoda Kappena. mval S = (a b) m 10 100 g gdzie: a ilo cm3 roztworu NaOH o steniu 0,1 mol/dm3 zuyta do zmiareczkowania 50cm3 HCl (prbka kontrolna); b ilo NaOH zuyta do zmiareczkowania 50 cm3 przesczu glebowego; m molowo roztworu NaOH; 10 przeliczenie wyniku na 100g gleby. a = 52,5cm3; b = 39,3cm3; m = 0,1. gdzie: a ilo cm3 NaOH zuyta do zmiareczkowania 50ml przesczu; n normalno roztworu NaOH. a = 2cm3; n = 0,1. mval H h = (a n 5) 1,5 = (2 0,1 5) 1,5 = 1,5 100 g mval S = (a b) m 10 = (52,5 39,3) 0,1 10 = 13,2 100 g

Oznaczenie kwasowoci hydrolitycznej metoda Kappena H h = (a n 5) 1,5

Okrelenie pojemnoci sorpcyjnej oraz stopnia nasycenia mval T = S + Hh 100 g mval H h = 1,5 100 g

mval T = 13,2 + 1,5 = 14,7 100 g

Stopie nasycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi: V = S 13,2 100% = 100% = 89,79% T 14,7

Wnioski: Na podstawie wykonanego oznaczenia, dla danej prbki gleby, zostaa okrelona suma zasad wymiennych metoda Kappena, ktra wynosi S = 13,2 [mval/100g] . Kwasowo hydrolityczna oznaczana rwnie metoda Kappena wynosi Hh = 1,5[mval/100g]. Pojemno sorpcyjna wynosi T = 14,7[mval/100g] oraz stopnia nasycenia kompleksu sorpcyjnego kationami zasadowymi V = 89,79%.

Temat nr.2: Oznaczanie odczynu i zasolenia gleb. Cel i zakres wiczenia: Celem wiczenia jest nabycie umiejtnoci okrelania wybranych podstawowych wskanikw pomocnych przy okrelaniu stanu gleb. Metodyka bada: Oznaczanie odczynu Pod pojciem odczynu rozumiemy stosunek jonw wodorowych H+ do jonw wodorotlenkowych OH-. Kwany odczyn jest wtedy, gdy ten stosunek jest wikszy od 1, odczyn zasadowy za, gdy stosunek jest mniejszy od 1. W przypadku rwnaj iloci jonw wodorowych i wodorotlenowych odczyn jest obojtny. Odczyn moemy oznaczy dwoma metodami: Oznaczenie odczynu metod kolorymetryczn: Badanie przeprowadzamy w kwasomierzu glebowym. We wgbieniu pytki umieszczamy niedu ilo gleby i dodajemy kroplami indykator Hellinga. Pyn w rowku porwnujemy ze skal barwn pytki i odczytujemy pH. Oznaczenie odczynu metod elektrometryczn: Do 2 zlewek odwaamy po 5 g badanej gleby. Do jednej dodajemy 50ml wody destylowanej, a do drugiej 50ml KCl, odstawiamy na 30 min. Nastpnie wykonujemy pomiar za pomoc pehametru. Oznaczenie zasolenia (przewodnoci waciwej) gleby Do wykonania oznaczenia wykorzystujemy roztwr glebowy pozostay po oznaczeniu odczynu wycigu wodnego pHc. Bardzo wane jest, aby prbka ta nie zostaa zanieczyszczona nawet ladowymi ilociami KCl. Wykonanie oznaczenia: Odwaamy 5g gleby i 50ml wody destylowanej. Pomiar wykonujemy za pomoc konduktometru. Wyniki i obliczenia: Oznaczanie odczynu Metoda kolorymetryczna: pH = 7 Metoda elektrometryczna: pH(H2O) = 7,15 pH(KCl) = 6,6 Oznaczenie zasolenia gleby Zasolenie = 46,9[s/cm]

Wnioski: W przeprowadzonym badaniu zostao oznaczone pH gleby, ktre wynosi pH 7. Oznacza to, i odczyn badanej prbki jest obojtny. W zwizku z tym ilo jonw wodorowych i wodorotlenowych jest tak sama. Prbka z dodatkiem wody destylowanej i KCl maj ten sam obojtny odczyn.