JUTRO Książka

DZIŚ CD Podatki 2009 Podatek dochodowy

■ ustawy ■ porady ■ komentarze do zmian od osób fizycznych
Książka dostępna w punktach sprzedaży
Płyta dostępna w punktach sprzedaży i dla prenumeratorów w wersji Premium
i dla prenumeratorów w wersji Premium

Największy dziennik gospodarczy

PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 NR 2 (2378) ROK 15 CENA 4,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPR AWNA.PL /24H

PODATKI ROZLICZENIE DOCHODÓW UZYSKANYCH W 2009 ROKU

GOSPODARKA
■ Firmy będą uciekać w szarą
strefę
PRACA I KARIERA
strony A2–A3

■ W czasie kryzysu też można

Zmiany w podatku
walczyć o podwyżkę

FINANSE
strona A7
■ Kredytu z dopłatą udzieli
19 banków strona A10
PODATKI
■ PODATEK Z TYTUŁU IMPORTU
towarów będzie rozliczany
w specjalnej deklaracji importowej
VAT-IM. strona 3
■ WYDATKI PONIESIONE
na zakup praw poboru do akcji
nowej emisji stanowią koszty
uzyskania przychodu. strona 4
■ WŁAŚCICIELE SAMOCHODÓW
ciężarowych i autobusów zapłacą
w 2009 roku wyższy podatek od
środków transportowych. strona 4
korzystne, jednak
nie dla wszystkich
Z miany w PIT w 2009 roku są ko-
rzystne, gdyż wprowadzono dwu-
stopniową skalę podatkową – 18
i 32 proc. – zamiast trzech stawek podat-
ku: 19, 30 i 40 proc. Ze zmian mogą być
zadowoleni rozliczający podatek na
zasadach ogólnych (m.in. pracownicy eta-
towi, emeryci, funkcjonariusze munduro-
wi oraz przedsiębiorcy). Oni skorzystają
na uldze rodzinnej, wspólnym rozliczeniu,
odliczeniu zagranicznych składek ubezpie-
czeniowych i zdrowotnych. Ulga rodzinna
będzie nadal korzystna, gdyż rozszerzono
ją na rodziców zastępczych i opiekunów
prawnych, ale jej atrakcyjność zmniejszy
się w wyniku proporcjonalnego odlicze-
nia. Korzyści uzyskają podatnicy, którzy
rozliczają ulgę odsetkową, gdyż zamiana
pierwotnego kredytu mieszkaniowego,
czyli uzyskanie kredytu konsolidacyjnego
lub refinansowego, nie pozbawi odlicze-
nia. Tych korzyści nie odczują inwestorzy
i udziałowcy spółek. Od 2009 roku nie są
kosztami uzyskania przychodów odsetki
i prowizje od kredytu, za który uzyskano
papiery wartościowe. Podatek będzie na-
leżny również od wartości niepodzielo-
nych zysków w spółkach kapitałowych
w przypadku przekształcenia tych spółek
w spółki osobowe.■
strona 2

PRACA
■ PONAD 220 TYS. OSÓB
musi wybrać do soboty otwarty
fundusz emerytalny. strona 6
■ PRACODAWCY ZATRUDNIAJĄCY
niepełnosprawnego pracownika
otrzymają zwrot 75 proc. kosztów
ich płacy. strona 6
■ SUBWENCJA OŚWIATOWA:
samorządy otrzymają w tym roku
o 10 proc. więcej pieniędzy
na kształcenie ucznia. strona 7
PRAWO
■ OPŁATY ZA WYWÓZ ŚMIECI
z gospodarstw domowych
na wysypiska wzrosły od stycznia
o 5–8 proc. strona 10
PRACA
Gminy nie są gotowe do nadzorowania szkół
D yrektorzy szkół będą zwalniani przez
gminy bez zasięgania opinii kurato-
rów oświaty. Samorządy będą też mogły sa-
ny będą musiały z tego powodu zatrudniać
dodatkowe osoby nadzorujące szkoły, mi-
mo że nie otrzymały na to pieniędzy. Eks-
modzielnie likwidować, łączyć i zakładać perci obawiają się także, czy te zmiany nie
szkoły. Takie m.in. zmiany przewiduje rzą- spowodują obniżenia jakości pracy szkół.■
dowy projekt nowelizacji ustawy o systemie
oświaty. Samorządowcy wskazują, że gmi- strony 2 i 5
Sonda GP: ustawowe
PRAWO priorytety 2009 roku
Dowody osobiste będą unieważniane
W pierwszej kolejności chciałbym skierować
pod obrady Sejmu projekt ustawy o świad-

O d 1 stycznia dowody osobiste z nie-

aktualnymi danymi będą unieważ-
niane z urzędu. Jeśli ktoś w przypadku
www.forsal.pl zmiany nazwiska, imienia bądź adresu za-
Jak działają gospodarki pomni o wymianie dowodu, dokument
stanu wojennego straci ważność po upływie trzech miesięcy
Izraela i Palestyny od zmiany danych, a w przypadku Pola-
Nakład: 194 305
rech miesiącach. Nieważny dowód może
oznaczać kłopoty przy przekraczaniu gra-
nicy czy ubieganiu się w banku o kredyt.
Za uchylanie się od wymiany dowodu gro-
zi także kara grzywny lub ograniczenia
wolności do jednego miesiąca.■
czeniach kompensacyjnych dla nauczycieli, którzy
utracili prawo do wcześniejszej emerytury. Pilnego
uchwalenia wymaga też ustawa o ładzie medialnym
oraz ustawa kompetencyjna, która może ograniczyć
konflikty kompetencyjne między prezydentem, pre-
mierem i parlamentem – uważa Bronisław Komo-
rowski, marszałek Sejmu.■ strona 9

ków przebywających za granicą – po czte- strona 10

Tygodnik reklama
Podatkowy PRAWO
Mut 1

■ Jak rozliczyć zakup kasy

fiskalnej w 2009 roku
Luka w prawie pozwala na nielegalny
Nr indeksu 348 066

■ Stażu z urzędu pracy

handel mieszkaniami TBS
nie wlicza się do praktyki
■ Od stycznia nowe
formularze e-deklaracji
N ieprecyzyjne przepisy ustawy
o niektórych formach popie-
rania budownictwa mieszkanio-
nakazywałyby uzyskanie od TBS-u
zgody na dokonanie cesji praw
przysługujących najemcy bądź
wego pozwalają na nielegalny ustanawiałyby pierwszeństwo TBS
ISSN 1232–6712

handel lokalami w towarzystwach w przejęciu lokalu. Proceder han-

budownictwa społecznego.
W ustawie brakuje uregulowań,
które: zakazywałyby przenoszenia
praw i obowiązków wynikających
z umowy partycypacji w towarzy-
stwach budownictwa społecznego,
dlu lokalami jest krzywdzący dla
osób umieszczonych na tzw. li-
stach rezerwowych – twierdzi
rzecznik praw obywatelskich.■
strony 2 i 8
2 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
Podatki
■ Księgowość ■ Audyt
10 stycznia przed tą datą podatnicy
PAMIĘTAJ powinni złożyć płatnikowi PIT-12
komentarze redakcji
PRAWO
Noworoczne zadanie
T
owarzystwa budownictwa społecz-
nego miały ułatwić uzyskiwanie
mieszkań osobom, które nie kwali-
fikowały się do otrzymania kredytu ban-
kowego. Życie jednak okazało się bogat-
sze od przepisów. Umowy partycypacji
w TBS stały się przedmiotem transakcji
handlowych. Tracą na nich ci, którzy są
na listach rezerwowych najemców, zaś
nieuzasadnione korzyści otrzymują rezy-
gnujący z umów i lokali. Mamy więc cał-
kiem świeże, już noworoczne zadanie dla
ustawodawcy. Im szybciej posłowie zapeł-
nią lukę prawną, tym mniej będzie po-
krzywdzonych i niezupełnie legalnie
wzbogaconych, kosztem czekających na-
jemców. Chyba najlepszym rozwiąza-
JERZY niem, które powstrzyma obrót umowami
KOWALSKI partycypacji, będzie ustanowienie pierw-
jerzy.kowalski szeństwa TBS w przejmowaniu zbywane-
@infor.pl go prawa do lokalu.■ strona 8
TYDZIEŃ PODATKOWY:
■ DZIŚ
– Jak skorzystać z nowych przepisów
o uldze odsetkowej strona 11
■ WTOREK 6 stycznia
– Jak uniknąć w 2009 roku podatku
przy sprzedaży domu lub mieszkania
■ ŚRODA 7 stycznia
– Jak w 2009 roku nie płacić podatku
od spadków i darowizn
■ CZWARTEK 8 stycznia
– Nowe zasady rozliczenia dochodów
zagranicznych
■ PIĄTEK 9 stycznia
– Jak rozliczać ulgę prorodzinną
w 2009 roku
www.gazetaprawna.pl/podatki_2009
PRACA
Niechciane kompetencje
R
ząd zdecydował, że samorządy
przejmą część uprawnień kontrol-
nych od kuratoriów oświaty. Gmi-
ny chcą mieć większy wpływ na zatrud-
nianie i zwalnianie dyrektorów i organi-
zację szkół, ale nie chcą przejmować
innych kompetencji. Tłumaczą, że dodat-
kowe obowiązki spowodują zwiększenie
zatrudnienia specjalistów i kosztów. Są
jednak zwolennicy tych zmian. Radości
nie kryją urzędnicy kuratoriów, którzy
będą mieć mniej pracy za biurkiem. Po-
dobny problem mają policjanci, który też
nie lubią papierkowej roboty. Może i dla
nich rząd zrobi prezent i część ich kompe-
tencji przekaże innemu nieprzygotowa-
nemu do tego organowi. Do takich zmian
nie są potrzebne dodatkowe pieniądze.
ARTUR Rząd obdarowując samorządy nowymi
RADWAN uprawnieniami, musiał opacznie zrozu-
artur.radwan mieć powiedzenie, że większa radość jest
@infor.pl w dawaniu niż w zabieraniu.■ strona 5
■ Finanse publiczne
W nowej deklaracji VAT-IM będzie rozliczany podatek
NOWOŚĆ od towarów i usług z tytułu importu
NOWE PRAWO |PIT | Rozliczenie dochodów z 2009 roku
Nie wszystkie zmiany
w PIT są korzystne
■ Od 2009 roku wprowadzono dwa progi podatkowe
■ Na obniżce skali podatkowej zyskają wszyscy
■ Niekorzystne rozwiązania przyjęto dla inwestorów
BOGDAN ŚWIĄDER
bogdan.swiader@infor.pl
Z
miany wprowadzone
w 2009 roku są korzyst-
ne z tytułu obowiązywa-
nia dwustopniowej skali podat-
kowej w PIT – 18 i 32 proc. Za-
stąpiła ona trzy
ANALIZA stawki: 19, 30 i 40
proc. Nowy próg,
po przekroczeniu którego po-
datnicy będą płacić 32-proc. po-
datek, wyniesie 85 528 zł.
– Spowoduje to, że część
osób, dotychczas opodatkowu-
jąca swoje dochody według wy-
sokiej, bo 30-proc. i 40-proc.
stawki, w tym roku zapłaci tylko
18 proc. podatku – zwraca uwa-
gę Anna Kołodziej, prawnik
z kancelarii Tarwid, Liwanow-
ska, Mazur i Partnerzy.
Nie zmieni się kwota wolna od
podatku i podobnie jak w 2008
roku będzie wynosić 3091 zł. Nie
zmienią się też pracownicze
koszty uzyskania przychodów.
Zmiany w skali podatkowej to
korzyść dla wszystkich, którzy
rozliczają PIT na zasadach ogól-
nych przy zastosowaniu skali, np.
pracowników etatowych, emery-
tów, rencistów, funkcjonariuszy
mundurowych, przedsiębiorców.
Tylko z tytułu obniżenia stawek
PIT według szacunków Minister-
stwa Finansów budżet państwa
będzie skromniejszy o 8 mld zł.
Korzyści podatkowe
Obniżenie skali podatkowej to
nie wszystko. Niektóre zmiany
obowiązują od 2009 roku, ale bę-
dą miały zastosowanie już w roz-
liczeniu 2008 roku. Takim ko-
rzystnym rozwiązaniem jest
objęcie cudzoziemców wspól-
nym opodatkowaniem małżon-
ków oraz rozliczeniem przewi-
dzianym dla osób samotnie wy-
chowujących dzieci.
– Ale 2009 rok to nie tylko no-
wa skala, ale również poszerze-
nie możliwości wspólnego opo-
datkowania małżonków, w sytu-
acji gdy jeden z nich ma miejsce
zamieszkania poza Polską, ale
w krajach Unii i Europejskiego
■ Administracja skarbowa
strona 3 ANALIZA
Obszaru Gospodarczego lub
w Szwajcarii – zaznacza Rado-
sław Kowalski, doradca podat-
kowy, właściciel kancelarii do-
radztwa podatkowego.
Inną korzystną zmianę, która
dotyczy już dochodu rozliczane-
go za 2008 rok, stanowi zwol-
nienie z PIT w zakresie otrzymy-
wanych alimentów. Zwolnienie
rozszerzono na alimenty na
rzecz dzieci bez względu na
wiek, które otrzymują dodatek
pielęgnacyjny lub rentę socjalną
(wcześniej przysługiwały tylko
dla dzieci otrzymujących zasiłek
pielęgnacyjny). W tym miejscu
trzeba wspomnieć o możliwości
odliczenia już w zeznaniu za
2008 rok zagranicznych składek
ubezpieczeniowych i zdrowot-
nych. Korzystne niewątpliwie
jest też rozliczenie ulgi odsetko-
wej już od dochodu za 2008 rok
pomimo zamiany pierwotnego
kredytu mieszkaniowego, czyli
uzyskania kredytu konsolidacyj-
nego lub refinansowego.
– Również przedsiębiorcy po-
winni zainteresować się zmia-
nami w PIT, gdyż pośród takich
można znaleźć np. nowe zasady
rozliczania w czasie kosztów
wynagrodzeń, składek płaco-
nych do ZUS, kosztów inwesty-
cji (faktycznie wykreślenie wy-
łączenia z kosztów) – przypomi-
na Radosław Kowalski.
Dla przedsiębiorców dobrą
informacją są zmiany w zakresie
stosowania stawki odsetek nali-
czanych przy korekcie kosztów,
gdy podatnik błędnie nie za-
kwalifikował składnika majątku
do środków trwałych lub warto-
ści niematerialnych i prawnych.
Wcześniej stawka odsetek mają-
ca zastosowanie przy takiej ko-
rekcie wynosiła 0,1 proc. za każ-
dy dzień. Obecnie podatnik bę-
dzie naliczał odsetki według
zwykłej stawki od zaległości po-
datkowych, co jest korzystniej-
sze, gdyż kwota odsetek będzie
płacona w niższej wysokości.
Zmiany niejednoznaczne
Nie wszystkie zmiany wpro-
wadzone od 2009 roku są ewi-
dentnie korzystne dla podatni-
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
W 2009 roku podatek od środków transportowych
w większości gmin będzie wyższy strona 4
ków. Przykładem jest prawo do
ulgi prorodzinnej. Już w rozlicze-
niu za 2008 rok zyskają rodzice,
których niepełnosprawne dzieci
pobierają dodatek pielęgnacyjny
lub rentę socjalną. Dotychczas
przyznanie ulgi było uzależnione
od pobierania wyłącznie zasiłku
pielęgnacyjnego. W zeznaniu za
2008 rok umożliwiono również
odliczenie ulgi na dzieci studiują-
ce za granicą. Niestety te korzyst-
ne zmiany są równoważone tzw.
proporcjonalnym odliczeniem
ulgi do okresu wychowywania
dzieci. Rozliczając się za 2009
rok, należy pamiętać, że płatnik
nie uwzględni za nas ulgi na
dzieci. Z ulgi prorodzinnej sko-
rzystają natomiast opiekunowie
prawni oraz rodzice zastępczy.
Rozwiązania niekorzystne
Nie wszystkie zmiany, które
obowiązują od 2009 roku, po-
datnicy przyjmą z zadowole-
niem. Na pewno nie będą z ich
powodu szczęśliwi inwestorzy
giełdowi oraz udziałowcy spółek.
8
Prowizje banku oraz odsetki od
udzielonego kredytu na zakup
papierów wartościowych od
2009 roku nie będę mogły być
mld zł zaliczone do kosztów uzyskania
przychodów w całości. Opodat-
straci Skarb kowane zostały dochody z prze-
Państwa kształcenia spółek kapitałowych
na wprowadzeniu w osobowe. Dochodem (przy-
dwóch progów chodem) z tego tytułu jest war-
podatkowych tość niepodzielonych zysków
w spółkach kapitałowych.■
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 645 PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 3

Czy termin powstania wierzytelności ma znaczenie przy uldze na złe długi
Ostatnia nowelizacja ustawy o VAT uła- 2005 r. Wówczas ustawodawca wyraźnie za-
twiła podatnikom możliwość skorzysta- znaczył, że przepisy o uldze mają zastosowanie
nia z tzw. ulgi na złe długi, wprowadza- tylko do wierzytelności powstałych od dnia
jąc od 1 grudnia 2008 r. definicję upraw- wejścia w życie noweli. W najnowszej noweli-
dopodobnienia nieściągalności wierzy- zacji takich przepisów przejściowych nie ma.
telności. Czy podatnicy mogą Ponadto ulga w obecnym kształcie została
zastosować ulgę do wierzytelności po- wprowadzona jako narzędzie autonomiczne,
wstałych przed wprowadzeniem no- niepowiązane funkcjonalnie z konkretną wie-
wych przepisów? rzytelnością. Służyć ma ona ochronie praw
przedsiębiorców, którzy dokonali transakcji
Na tym tle podatnicy mają wiele wątpliwości, z nieuczciwymi kontrahentami. Korzystanie
jednak moim zdaniem takie prawo zdecydowa- z ulgi powinno być uzależniane jedynie od speł-
nie podatnikom przysługuje. Za takim stanowi- nienia ustawowych warunków formalnych.
skiem przemawia kilka argumentów. Istotne jest zatem to, kiedy podatnik korzysta
Po pierwsze, wynika to z historii samej instytu- z prawa, a nie jakich wierzytelności dotyczy
cji ulgi na złe długi w VAT, która została wpro- działanie podatnika (z zastrzeżeniem wyraźnie
wadzona w drodze nowelizacji z 21 kwietnia wyłączonych w ustawie).
Na zasadzie analogii można tutaj wskazać na
sytuację firmy, która nie była zarejestrowana ja-
ko podatnik VAT w momencie otrzymania fak-
tury zakupowej, a następnie zarejestrowała się
i chce skorzystać z odliczenia podatku naliczo-
nego. Jak zauważały sądy administracyjne,
w takiej sytuacji ważny jest termin skorzystania
z prawa do odliczenia, a nie termin, w którym
to prawo powstało.
Za taką interpretacją przemawia również uza-
sadnienie do nowelizacji ustawy o VAT, według
którego celem wprowadzonych zmian jest roz-
szerzenie zakresu wierzytelności, które upraw-
niają podatnika do skorygowania VAT należne-
go. Ponadto ustawodawcy chciał umożliwić
skorzystanie z ulgi na złe długi szerszemu gro-
nu przedsiębiorców, przy jednoczesnym prze-
niesieniu ciężaru finansowania należnego VAT
z tytułu tych transakcji na podmioty niewywią-
zujące się z obowiązku regulowania wierzytel-
ności, gdyż korekta VAT należnego u sprzedaw-
cy wiąże się z koniecznością korekty odliczenia
VAT u dłużnika.
Z uwagi na powyższe argumenty, w mojej opi-
nii przepisy dotyczące ulgi na złe długi
w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia
2008 r. dotyczą wierzytelności, których nieścią-
galność została uprawdopodobniona bez
względu na termin, w którym dana wierzytel-
ność powstała czy też stała się wymagalna.■
Not. MGM
MARCIN CHOMIUK
dyrektor w PricewaterhouseCoopers
www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

PIT | Rozliczenie podatku FORMULARZE | Podatek od spadków i darowizn

Pierwsze zaliczki za grudzień Już obowiązuje nowy wzór

dopiero w styczniu 2011 r.
ZMIANA PRAWA Nowe
przepisy o płatności zaliczek
na podatek dochodowy
za grudzień lub IV kwartał
wejdą w życie dopiero
w 2010 roku.
TOMASZ KRÓL
gp@infor.pl
cia zapłaty zaliczki za ostatni
miesiąc lub kwartał.
Przekazanie PIT samorządom
Rząd poinformował
o dwóch przeszkodach unie-
możliwiających wprowadze-
nie nowych przepisów już
w 2009 roku. Pierwsza to
zmniejszenie wpływów bu-
dzień 2009 r. Co prawda,
przekazanie samorządom czę-
ści wpływów z PIT następuje
do 10 dnia miesiąca następu-
jącego po miesiącu, w którym
zaliczki na PIT wpłynęły na
rachunek urzędu skarbowego.
To zasada ogólna. Szczególne
reguły dotyczą właśnie ostat-
niej zaliczki. Środki stanowią-
na rachunek urzędu skarbo-
wego w grudniu, a kwotą
zaliczki przekazanej zgod-
nie z pkt 1.
Jakie są konsekwencje
ewentualnego braku noweli-
zacji ustawy o dochodach jed-
nostek samorządu terytorial-
nego? Restrykcyjna interpre-
tacja przepisów może unie-
zgłoszenia SD-Z2
NOWE PRAWO Od 1 stycznia
obowiązuje nowy wzór
zgłoszenia o nabyciu własności
rzeczy i praw majątkowych.
Jego złożenie jest warunkiem
zwolnienia z podatku najbliższej
rodziny.
MAREK KUTARBA
marek.kutarba@infor.pl
O d nowego roku dostępne
są już nowe wzory formu-
larzy SD-Z2 potrzebnych do za-
i związana jest ze zmianą od
1 stycznia 2009 r. przepisów
ustawy z 28 lipca 1983 r. o po-
datku od spadków i darowizn
(t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 142, poz.
1514 z późn. zm.). Nowe przepi-
sy wydłużyły z miesiąca do sze-
ściu miesięcy termin, w którym
zgłoszenie takie musi być złożo-
ne w urzędzie skarbowym. Zło-
żenie takiego zawiadomienia to
jeden z warunków zwolnienia
rzeczy i prawa otrzymanych
przez małżonka, zstępnych,

P o nowelizacji ustawy o PIT

zaliczkę na podatek do-
chodowy za ostatni miesiąc lub
kwartał podatnicy będą płacić
od rzeczywiście osiągniętych
dochodów. Zaliczkę za gru-
dzień przedsiębiorcy, których
rok podatkowy pokrywa się
z kalendarzowym, będą płacić
do 20 stycznia następnego ro-
ku. Taki sam termin będzie
obowiązywał podatników pła-
cących zaliczki kwartalnie.
W przypadku podatników, któ-
rych rok podatkowy nie pokry-
wa się z kalendarzowym, płat-
ność ostatniej zaliczki będzie
następować do 20 dnia pierw-
szego miesiąca nowego roku
podatkowego. Kolejna ważna
zmiana to możliwość uniknię-
dżetowych w 2009 roku – za-
liczki za grudzień 2009 r.
wpłynęłyby w styczniu
2010 r. Rząd wskazał też dru-
gą przeszkodę, tym razem le-
gislacyjną. Nie zmieniono
systemu przekazywania sa-
morządom części wpływów
z podatków dochodowych.
Co by się stało, gdyby już
w 2009 roku bez nowelizacji
ustawy o dochodach jedno-
stek samorządu terytorialne-
go weszły w życie nowe prze-
pisy o zaliczkach?
Konsekwencje zmian
W grudniu 2009 r. wpływy
z PIT za grudzień należałoby
wypłacić samorządom przed
otrzymaniem zaliczek za gru-
ce dochody jednostek samo- możliwić przekazanie samo- pewnienia sobie zwolnienia
z podatku od spadków i daro-
wizn. To już trzecia wersja tego
wstępnych, pasierba, rodzeń-
stwo, ojczyma i macochę z po-
datku.
Ważne! Zaliczki za grudzień nie będą płacić podatnicy, formularza od momentu wpro- Od 1 stycznia 2009 r. przepi-
którzy przed upływem terminu do wpłaty zaliczki, czyli wadzenia w 2007 roku całkowi- sy przewidują, że zwolnienie
20 stycznia roku następnego, złożą zeznanie roczne tego zwolnienia z podatku od z podatku stosuje się, pod wa-
i zapłacą podatek spadków i darowizn dla najbliż- runkiem że osoby te zgłoszą na-
szej rodziny. Nowy druk odróż- bycie własności rzeczy lub praw
nić można po indeksie 3 w dol- majątkowych właściwemu na-
rządu terytorialnego z tytułu rządom części udziału nym rogu każdej z jego stron, czelnikowi urzędu skarbowego
udziału we wpływach z PIT za w zaliczkach na podatek PIT który pojawił się obok nazwy w terminie sześciu miesięcy od
grudzień przekazuje się tym za grudzień lub IV kwartał formularza. Poprzednia wersja dnia powstania obowiązku po-
jednostkom do: 2010 r. Korzystniejsza inter- formularza może być jednak sto- datkowego, a w przypadku na-
■ 20 grudnia 2008 r. jako za- pretacja oznacza, że przeka- sowana nadal, i to aż do 30 bycia w drodze dziedziczenia
liczkę w wysokości 80 proc. zanie jest możliwe, ale odbę- września 2009 r., czyli przez naj- w terminie sześciu miesięcy od
kwoty przekazanej za listo- dzie się na kredyt. Może też bliższe dziewięć miesięcy. dnia uprawomocnienia się orze-
pad; pojawić się konieczność prze- Zmiana dokonana w nowym czenia sądu stwierdzającego na-
■ 10 stycznia roku następne- sunięcia wejścia w życie no- formularzu w stosunku do wzo- bycie spadku. Nowy termin za-
go jako różnicę między kwo- wych przepisów o zaliczkach ru dotychczas obowiązującego wiadomienia ma zastosowanie
tą z tytułu udziału we wpły- w podatku dochodowym, np. dotyczy objaśnień zawartych do wszystkich spadków otwar-
wach z PIT, który wpłynął na 2011 rok.■ w części wstępnej formularza tych od 1 stycznia 2009 r.■

PODATEK OD GIER | Opłaty za zezwolenia i egzamin ROZLICZENIA | Podatek od towarów i usług

Organizatorzy hazardu Podatek importowy będzie rozliczany na specjalnym druku

poniosą wyższe koszty
NOWE PRAWO Od 2009 roku
zwiększyły się opłaty
za zezwolenie na urządzanie
gier i zakładów wzajemnych
oraz za złożenie egzaminu
dla poszczególnych stanowisk
lub funkcji przy ich organizacji.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl
głego (dla okresu styczeń–
wrzesień 2008 r. w stosunku do
tego samego okresu 2007 roku
wskaźnik wyniósł 10,4 proc.).
Tak więc opłaty za zezwole-
nie na urządzanie gier i zakła-
dów oraz opłaty za złożenie eg-
zaminu dla poszczególnych sta-
nowisk lub funkcji ulegają pod-
wyższeniu dokładnie o 10,4
proc.
NOWE PRAWO Możliwe jest
już rozliczanie kwoty podatku
należnego z tytułu importu
towarów w specjalnej
deklaracji dla importu
towarów – VAT-IM.
ARTUR NAWROCKI
gp@infor.pl
Z a sprawą nowego art.
33b ustawy z 11 marca
2004 r. o podatku od towa-
prawę czasową, przetwarza-
nie pod kontrolą celną, w tym
również osoby, na które,
zgodnie z odrębnymi przepi-
sami, zostały przeniesione
prawa i obowiązki związane
z tymi procedurami. Waru-
nek: podatnicy ci muszą sto-
sować pojedyncze pozwole-
nia, o których mowa w art. 1
pkt 13 tiret pierwsze i drugie
rozporządzenia Komisji
(EWG) nr 2454/93 z 2 lipca
durą celną przez posiadacza
pojedynczego pozwolenia
na stosowanie zgłoszenia
uproszczonego lub procedury
w miejscu.
Oznacza to, że deklaracja
VAT-IM (bo takie nosi ona
oznaczenie) przeznaczona
jest dla podatników posiada-
jących i stosujących pozwole-
nie pojedyncze na stosowanie
zgłoszenia uproszczonego
lub procedury w miejscu. Na-
dnia miesiąca następującego
po miesiącu, w którym po-
wstał obowiązek podatkowy
z tytułu importu towarów,
nie później jednak niż przed
złożeniem deklaracji podat-
kowej.
W przypadku gdy towary
powinny być przedstawiane
lub udostępniane do kontroli
tylko w jednym urzędzie cel-
nym, podatnik może złożyć
deklarację importową zbior-

W yższe opłaty od organi-

zacji gier wynikają ze
zmiany rozporządzenia mini-
stra finansów z 18 grudnia
2008 r. w sprawie wykonania
niektórych przepisów ustawy
o grach i zakładach wzajem-
nych (Dz.U. nr 235, poz. 1592),
które weszło w życie 1 stycznia
2009 r.
Poziom tych podwyżek od-
powiada wskaźnikowi wzrostu
przeciętnego miesięcznego wy-
nagrodzenia w gospodarce na-
rodowej w okresie trzech kwar-
tałów w roku poprzedzającym
rok podatkowy w stosunku do
tego samego okresu roku ubie-
Obecne opłaty na przykład
za zezwolenie na urządzanie
gier na automatach o niskich
wygranych wynoszą – 56 316 zł
(dotychczas 51 011 zł), nato-
miast opłata za złożenie egza-
minu na pełnienie funkcji in-
spektora nadzorującego punk-
ty gry na automatach o niskich
wygranych – 1685 zł (dotych-
czas 1526 zł).■
Pisaliśmy o tym
■ W 2009 roku wszystkie opłaty
od hazardu pójdą w górę
– GP nr 236/2008
www.gazetaprawna.pl/archiwum
rów i usług (Dz.U. nr 54, poz.
535 z późn. zm.) pojawiła się
nowa deklaracja importowa.
Do jej składania zobowią-
zani będą podatnicy, na któ-
rych ciąży obowiązek uiszcze-
nia cła, również w przypadku
gdy na podstawie przepisów
celnych importowany towar
jest zwolniony od cła albo cło
na towar zostało zawieszone,
w części lub w całości, albo
zastosowano preferencyjną,
obniżoną lub zerową stawkę
celną oraz podatnicy upraw-
nieni do korzystania z proce-
dury celnej obejmującej
uszlachetnianie czynne, od-
1993 r. ustanawiającego
przepisy w celu wykonania
rozporządzenia Rady (EWG)
nr 2913/92 ustanawiającego
Wspólnotowy Kodeks Celny
(Dz.Urz. WE L 253 z 11
października 1993 r., str. 1,
z późn. zm.).
Na podstawie przepisów
tego rozporządzenia organy
celne mogą zezwolić na zło-
żenie zgłoszenia celnego
w urzędzie celnym innym niż
urząd, w którym towary są
przedstawiane lub udostęp-
niane do kontroli celnej. Do-
tyczy to przypadku, gdy to-
wary mają być objęte proce-
leży złożyć ją w dwóch eg-
zemplarzach do naczelnika
urzędu celnego.
Naczelnik zwróci nam je-
den potwierdzony egzem-
plarz, który będzie podstawą
do odliczenia podatku z tytu-
łu importu towarów w dekla-
racji podatkowej składanej za
okres rozliczeniowy. W dekla-
racji podatnicy zmuszeni bę-
dą wykazać kwoty podatku
należnego z tytułu importu
towarów w deklaracji dla im-
portu towarów.
Deklaracja importowa jest
składana naczelnikowi urzę-
du celnego w terminie do 16
czą za okres miesięczny. Co
więcej, podatnik jest zobo-
wiązany również do wpłace-
nia kwot podatku wykaza-
nych w deklaracjach impor-
towych, z zastrzeżeniem art.
33a ustawy o VAT (dotyczy
sytuacji, gdy towary objęte są
procedurami uproszczony-
mi).■
Pisaliśmy o tym
■ VAT importowy będzie
rozliczany w deklaracji
– GP nr 243/2008
www.gazetaprawna.pl/vat
 4 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
CO NOWEGO
■ ELEKTRONICZNA AKTUALIZA-
CJA NIP-3. Osoby fizyczne niepro-
wadzące działalności gospodar-
czej mogą za pomocą środków
komunikacji elektronicznej doko-
nywać zgłoszeń aktualizacyjnych
NIP-3. Rozporządzenie ministra fi-
nansów z 23 grudnia 2008 r.
w sprawie określenia rodzajów
zgłoszeń, które mogą być składa-
ne za pomocą środków komuni-
kacji elektronicznej (Dz.U. nr 236,
poz. 1635), weszło w życie
1 stycznia 2009 r.
■ WIĘCEJ E-DEKLARACJI. Rozpo-
rządzenie ministra finansów z 23
grudnia 2008 r. zmieniające rozpo-
rządzenie w sprawie określenia
rodzajów deklaracji, które mogą
być składane za pomocą środków
komunikacji elektronicznej (Dz.U.
nr 236, poz. 1637) wprowadza
nowe formularze składane elek-
tronicznie. Do istniejącego katalo-
gu deklaracji, które można składać
elektronicznie, włączone zostały
deklaracje VAT-7D oraz PIT-39.
■ WYDAWANIE INTERPRETACJI
PODATKOWYCH. Weszło w życie
rozporządzenie ministra finansów
z 19 grudnia 2008 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie upo-
ważnienia do wydawania inter-
pretacji przepisów prawa podat-
kowego (Dz.U. nr 236, poz.
1632). Od nowego roku właści-
wym do wydania interpretacji in-
dywidualnej dla podatników
z województwa łódzkiego jest
dyrektor Izby Skarbowej w Pozna-
niu (dotychczas był dyrektor Izby
Skarbowej w Warszawie).
■ OŚWIADCZENIA PRZY HIPOTE-
CE I ZASTAWIE. Od 2009 roku
obowiązują przepisy nowego roz-
porządzenia ministra finansów
z 19 grudnia 2008 r. w sprawie
wzoru oświadczenia o nierucho-
mościach oraz prawach majątko-
wych, które mogą być przedmio-
tem hipoteki przymusowej, i rze-
czach ruchomych oraz zbywalnych
prawach majątkowych, które mo-
gą być przedmiotem zastawu
skarbowego (Dz.U. nr 237, poz.
1660). Określa ono wzór oświad-
czenia oznaczonego ORD-HZ.
■ ZAŚWIADCZENIA ORGANÓW
PODATKOWYCH. Obowiązuje już
rozporządzenie zmieniające roz-
porządzenie ministra finansów
z 19 grudnia 2008 r. w sprawie
zaświadczeń wydawanych przez
organy podatkowe (Dz.U. nr 237,
poz. 1663). Rozporządzenie doty-
czy zaświadczeń o niezaleganiu
w podatkach oraz o wysokości
zaległości podatkowych. Zmiany
weszły w życie 1 stycznia.
■ UPOWAŻNIENIE DO KONTRO-
LI. Od 1 stycznia weszło w życie
rozporządzenie ministra finansów
z 19 grudnia 2008 r. w sprawie
wzoru imiennego upoważnienia
do przeprowadzenia kontroli po-
datkowej (Dz.U. nr 237, poz.
1661).
■ ZAWIADOMIENIE O KONTRO-
LI. Od 1 stycznia 2009 r. obowią-
zują przepisy określające wzór za-
wiadomienia w zamiarze wszczę-
cia kontroli podatkowej. Wzór ten
stanowi załącznik do rozporządze-
nia ministra finansów z 19 grud-
nia 2008 r. w sprawie wzoru za-
wiadomienia o zamiarze wszczę-
cia kontroli podatkowej (Dz.U. nr
237, poz. 1659).
PODATEK OD ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH | Zmiany stawek maksymalnych
W 2009 roku większość gmin pobierze
wyższy podatek za samochód ciężarowy
Mimo obniżenia
minimalnych stawek
podatku od środków
transportowych na 2009 rok
w największych miastach
właściciele samochodów
ciężarowych i autobusów
zapłacą większy podatek.
ŁUKASZ ZALEWSKI
lukasz.zalewski@infor.pl
W łaściciele środków
transportowych, takich
jak samochody ciężarowe, cią-
gniki siodłowe i balastowe, na-
czepy czy autobu-
ANALIZA sy, krótko cieszyli
się z obniżenia
minimalnych stawek podatku
od środków transportowych
ustalonych na 2009 rok przez
ministra finansów.
Z analizy uchwał rad kilku
największych miast w Polsce
wynika, że stawki podatku
w 2009 roku wzrosną, cza-
sem nawet o kilkaset złotych.
Rady miast brały pod uwagę
nowe stawki maksymalne
ogłoszone w obwieszczeniu
ministra finansów z 29 lipca
2008 roku (Dz.U. nr 59,
poz. 531), a nie stawki mini-
malne.
PIT | Opodatkowanie inwestycji giełdowych
Rzeczywista wartość prawa
poboru jest kosztem podatkowym
Wydatki poniesione na zakup
praw poboru do akcji nowej
emisji stanowią koszty
uzyskania przychodu
w momencie sprzedaży
nabytych w ten sposób akcji.
PRZEMYSŁAW MOLIK
przemyslaw.molik@infor.pl
J eśli inwestor posiadający
akcje spółki skorzystał
z prawa poboru, czyli zakupił
akcje tej spółki w nowej emi-
sji, to przy rozliczaniu podat-
ku ze sprzedaży tych akcji do
kosztów uzyskania przychodu
powinna zostać zaliczona
wartość rzeczywista uzyska-
nego prawa poboru.
Rzeczywista wartość uzy-
skanego prawa poboru jest
różnicą między wartością za-
kupu starych akcji a przycho-
dem ze sprzedaży tych akcji
po kursie po odjęciu praw po-
boru. Podstawą opodatkowa-
nia dochodu uzyskanego ze
sprzedaży nowych akcji bę-
dzie więc różnica między war-
tością ich sprzedaży a rzeczy-
wistą wartością prawa poboru
oraz kosztem poniesionym na
wykup prawa poboru.
Ma to szczególne znaczenie
dla inwestorów, którzy uzy-
skując prawo poboru, wyku-
pują je, a jednocześnie sprze-
dają stare akcje w tym samym
roku podatkowym, natomiast
akcje nowej emisji – które
uzyskali z wykupu prawa po-
boru, sprzedają w następnym
roku podatkowym. W takim
przypadku dochód uzyskany
ze sprzedaży akcji starej serii,
Podatki
Zmian nie odczują jednak
właściciele samochodów cięża-
rowych, ciągników i autobu-
sów, którzy mają miejsce za-
mieszkania lub siedzibę w Kra-
kowie lub Wrocławiu. Rada
Miasta Wrocław od lat nie pod-
wyższa stawek.
Stawki minimalne
Minister finansów na mocy
obwieszczenia z 13 październi-
ka 2008 r. (Dz.U. nr 78, poz.
692) obniżył minimalne staw-
ki podatku od środków trans-
portowych o 10 proc. Dotyczy
to jednak tylko wybranych
środków transportowych, np.
samochodów ciężarowych
o dopuszczalnej masie całko-
witej równej lub wyższej niż
12 ton, ciągników siodłowych
i balastowych przystosowa-
nych do używania łącznie z na-
czepą lub przyczepą o dopusz-
czalnej masie całkowitej zespo-
łu pojazdów równej lub wyż-
szej niż 12 ton. A zatem ob-
wieszczenie nie dotyczy np.
samochodów ciężarowych
o masie powyżej 3,5 tony do
5,5 tony włącznie. W tym przy-
padku minister zdecydował
o podwyższeniu stawek mak-
symalnych.
PRZYKŁAD: ZBYCIE AKCJI PRZY PRAWACH POBORU
I rok podatkowy
■ wydatek na zakup akcji serii A:
50 000 zł (10 tys. szt.)
■ prawo poboru (pb) do akcji serii B:
(1 pb = 4 akcje; cena emisyjna pb 0,25 zł/ 1 akcję)
■ wykup pb:
0,25 zł x 40 tys. szt. = 10 000 zł
■ sprzedaż akcji serii A:
(kurs odniesienia po odjęciu pb: 1,5 zł/1 akcję)
■ przychód ze sprzedaży akcji serii A:
10 tys. szt. x 1,5 zł = 15 000 zł
■ rzeczywista wartość pb:
50 000 zł – 15 000 zł = 35 000 zł
■ ostateczna wartość akcji serii B:
35 000 zł + 10 000 zł = 45 000 zł
II rok podatkowy
■ sprzedaż akcji (po asymilacji akcji serii A i B):
(kurs 3 zł / 1 akcję)
■ przychód ze sprzedaży 40 tys. szt. akcji:
40 tys. szt. x 3 zł = 120 000 zł
■ dochód ze sprzedaży akcji:
120 000 zł – 45 000 zł = 75 000 zł
nawet jeśli jest niższy od wy-
datków poniesionych na ich
zakup, nie powinien być
uznawany za stratę inwestora,
ale kwalifikowany właśnie za
rzeczywistą wartość prawa
poboru, która pomniejszy do-
chód ze sprzedaży akcji nowej
serii w następnym roku po-
datkowym.
Takie stanowisko potwier-
dził dyrektor Izby Skarbowej
w Poznaniu w interpretacji
z 24 października 2008 r. (nr
ILPB2/415-492/08-2/JK).
Na potrzeby rozliczenia przy-
chodu ze sprzedaży akcji no-
wej emisji (po asymilacji
A zatem stawki podatku
w tej grupie samochodów cię-
żarowych nieznacznie wzro-
sną w porównaniu z 2008 ro-
kiem, co potwierdza analiza
uchwał rad miast.
Wzrost podatku
Najwyższy wzrost odczują
podatnicy w Katowicach. Wła-
ściciele samochodów ciężaro-
wych o masie powyżej 12 ton
i o czterech i więcej osiach za-
płacą ponad 300 zł więcej. Ra-
da tego miasta zmieniła rów-
nież warunki stosowania sta-
wek. Zrezygnowano z podzia-
łu na pojazdy wyprodukowane
w roku 1997 i wcześniej oraz
po 1997 roku. W uchwale do-
tyczącej stawek na 2009 rok
przyjęto podział w zależności
od tego, czy pojazdy posiadają
certyfikat EURO czy nie.
Dużą różnicę w stawkach po-
datku odczują również właści-
ciele niewielkich autobusów
(do 15 miejsc) w Łodzi. Rada
miasta zrezygnowała z podziału
na autobusy do 15 miejsc do sie-
dzenia oraz powyżej 30 miejsc.
Właściciele takich niewielkich
autobusów zapłacą w przy-
szłym roku podatek według sta-
wek o 440 zł (pojazdy spełniają-
z akcjami starej serii), tj. uzy-
skanych z wykupu praw po-
boru, faktyczną cenę zakupu
tych akcji powinno ustalać
się przy uwzględnieniu po-
niesionych kosztów. Koszty te
powinny obejmować koszt
uzyskania prawa poboru
wraz z kosztem wykupu
praw poboru.■
Pisaliśmy o tym
■ Prawa poboru rozlicza się
podobnie jak akcje
– GP nr 222/2008
www.gazetaprawna.pl/pit
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
ce normy EURO 2) i 470 zł (po- z niższych podatków zapłacą
jazdy pozostałe) wyższych. właściciele środków transpor-
W Łodzi właściciele tirów zapła- towych w Łodzi (mimo podwy-
cą podatek według stawek wyż- żek stawek), Gdańsku i War-
szych o ok. 20–60 zł, a w Pozna- szawie. Najwyżej opodatkowa-
niu nawet o ponad 100 zł. ni są właściciele środków
Z kolei w Gdańsku stawki transportowych w Poznaniu.■
rosną od kilku do kilkudziesię-
ciu złotych, w zależności od ro-
dzaju pojazdu i parametrów, Pisaliśmy o tym
jakie spełnia. ■ Od nowego roku niższe stawki
Z analizy stawek uchwalo- podatku – GP nr 208/2008
nych przez rady kilku najwięk-
www.gazetaprawna.pl/archiwum
szych miast wynika, że jedne
TRZY PYTANIA DO...
EWY JAKUBCZYK-CAŁY
prezesa zarządu PKF Consult
Specjalizacja podwyższa
jakość usług audytorskich
■ PKF Consult przekształcił się w grupę ka-
pitałową, do której dołączyły cztery nowe
spółki. Czy zmiana formy prawnej jest
przygotowaniem do nowej ustawy o bie-
głych rewidentach?
– PKF Consult objął 100 proc. udziałów
w spółkach audytorskich w Łodzi, w Opo-
lu oraz w firmie konsultingowej realizu-
jącej ekspertyzy ekonomiczno-finansowe
w Warszawie. Ta strategia rozwoju pro-
duktowego i terytorialnego nie ma bez-
pośredniego związku z nową ustawą
o biegłych rewidentach.
■ Czym więc jest spowodowana?
– W wyniku reorganizacji powstają
odrębne wyspecjalizowane produktowo
spółki: PKF-Audyt, PKF-Tax, PKF-Cen-
trum Rachunkowości, PKF-Grupa Kon-
sultingowa. PKF Consult jako jednostka
dominująca skoncentruje działania na
czynnościach zarządzania wymagają-
cych wiedzy z zakresu rachunkowości
i rewizji, w tym na koordynacji działań
związanych z zapewnieniem jakości
i standaryzacją usług. Powodem zmian
jest strategia ukierunkowana na rozsze-
rzenie zakresu realizowanych usług i ich
jakość.
■ W jaki sposób tworzenie takich grup ka-
pitałowych może wzmocnić spółkę na ryn-
ku usług audytorskich?
– Konsolidacja działań kilku firm o ta-
kim samym zakresie działań to zwiększe-
nie ilości zespołów ekspertów oraz ich
potencjału, to możliwość specjalizacji
w realizacji usług. To także nowe zorga-
nizowane oddziały na terytorium Polski.
Dla naszych klientów to dwa atuty: biura
PKF bliżej – lokalnie oraz wyższa jakość –
poprzez specjalizację usług. A o pozycji
spółki audytorskiej na rynku usług decy-
dują przecież klienci.■
Rozmawiała AGNIESZKA POKOJSKA
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
Praca
■ Prawo pracy ■
2 dni dodatkowego wolnego przysługuje pracownikowi
PAMIĘTAJ wychowującemu dziecko w wieku do 14 lat
CO NOWEGO
■ ZUS GOTOWY DO WYPŁATY NOWYCH
EMERYTUR. ZUS zakończył przygotowania
do wypłaty okresowych emerytur kapita-
łowych łącznie z emeryturą z I filaru we-
dług zreformowanych zasad. Prawo do
tego świadczenia mają kobiety, które
ukończyły 60 lat i należą zarówno do I, jak
i II filaru emerytalnego. Osoba zaintere-
sowana przejściem na emeryturę musi
tylko złożyć odpowiedni wniosek w od-
dziale ZUS właściwym ze względu na
miejsce zamieszkania. Ci, którzy nie mają
ustalonego kapitału początkowego, ra-
zem z wnioskiem o emeryturę powinny
złożyć także dokumenty potwierdzające
okres pracy i wysokość wynagrodzenia
przed 1 stycznia 1999 r. Zakład jest już
również przygotowany do wypłaty eme-
rytur pomostowych. Więcej www.zus.pl
■ ZAGRANICZNY ZASIŁEK DLA BEZRO-
BOTNYCH. Powracający z zagranicy Pola-
cy, którzy nabyli tam prawo do zasiłku dla
bezrobotnych, mogą pobierać go w Pol-
sce. Z kolei osoby, które utraciły pracę
w Polsce i decydują się szukać jej za grani-
cą, mogą pobierać tam polski zasiłek
(551,80 zł brutto miesięcznie). Brytyjskie
świadczenie dla osoby samotnej, która ma
ponad 25 lat, wynosi 60,5 funta tygodnio-
wo, czyli 242 funty miesięcznie. Gdy bez-
robotni są małżonkowie, zasiłek wzrasta
do 379, 80 funtów miesięcznie. Aby prze-
transferować unijne świadczenie za grani-
cę, do Polski lub odwrotne, trzeba prze-
pracować np. w Irlandii czy Wielkiej Bryta-
nii co najmniej 12 miesięcy. Nie można też
przekroczyć wieku emerytalnego.
■ LEGITYMACJA STUDENCKA Z BILETEM
KOMUNIKACJI. Już 14 warszawskich
uczelni wyższych umożliwia swoim stu-
dentom kodowanie biletów komunikacji
miejskiej na Elektronicznej Legitymacji
Studenckiej – poinformował rzecznik
prasowy Zarządu Transportu Miejskiego
Igor Krajnow. Więcej www.ztm.waw.pl
■ ZUS POMOŻE BEZROBOTNYM. ZUS
Oddział w Bydgoszczy zamierza przystą-
pić do zgłoszenia projektu finansowane-
go z Europejskiego Funduszu Społeczne-
go Programu Operacyjnego Kapitał Ludz-
ki. Zakłada on objęcie wsparciem osoby
nieaktywne zawodowo powyżej 45 ro-
ku życia oraz absolwentów szkół do 25
roku życia. Więcej www. zus. pl
■ LEKARZE BEZ KAS FISKALNYCH. Rzecz-
nik praw obywatelskich Janusz Kocha-
nowski złożył do Trybunału Konstytucyjne-
go wniosek o stwierdzenie niezgodności
z konstytucją art. 111 ust. 7 pkt 3 w związ-
ku z art. 111 ust. 8 ustawy z 11 marca
2004 r. o podatku od towarów i usług
(Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).
– Wpływają do mnie skargi kwestionują-
ce zwolnienie niektórych grup podatni-
ków, w tym m.in. świadczących usługi
w zakresie ochrony zdrowia oraz usługi
prawnicze, z obowiązku prowadzenia
ewidencji obrotu i kwot podatku przy za-
stosowaniu kas rejestrujących – napisał
rzecznik.
Więcej www.brpo.gov.pl
Ubezpieczenia społeczne ■
OŚWIATA | Zmiany w nadzorze nad szkołami
Gminy nie są przygotowane
do nadzorowania szkół
■ Dyrektorzy szkół będą zwalniani przez gminy bez konieczności zasięgania przez nie opinii kuratorów oświaty
■ Samorządy będą mogły samodzielnie likwidować, łączyć i zakładać szkoły
■ Gminy będą musiały zatrudniać dodatkowe osoby nadzorujące szkoły, mimo że nie otrzymały na to pieniędzy
ARTUR RADWAN
artur.radwan@infor.pl
W
tym roku kuratoria
oświaty będą miały
mniej obowiązków
kontrolnych związanych z orga-
nizacją pracy w szkołach. Nie
będą m.in. wydawać opinii
o kandydacie na dyrektora szko-
ły lub o jego zwolnieniu. Te
zmiany mają doprowadzić do
lepszego nadzoru kuratoriów
nad jakością pracy szkół. Dzięki
nim większą swobodę w zarzą-
dzaniu szkołami zyskają też sa-
morządy. Będą też miały więcej
obowiązków. Z tego powodu
gminy protestują przed przeję-
ciem części kompetencji kurato-
rów, wskazując, że muszą za-
trudniać dodatkowych pracow-
ników i zwiększać wydatki. Oba-
wiają się też nadużyć.
Zwolnienie bez opinii
Zdaniem Ministerstwa Edu-
kacji Narodowej, które przygoto-
wało projekt nowelizacji ustawy
z 7 września 1991 r. o systemie
oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr
256, poz. 2572 z późn. zm.)
uporządkuje on zakres odpowie-
dzialności i kompetencji dyrek-
torów szkół, nadzoru pedago-
gicznego i samorządów. Rząd
chce, aby gmina zatrudniając
dyrektora szkoły, nie musiała za-
sięgać opinii kuratorium. Jego
rola ma się ograniczyć do zasia-
dania w komisji konkursowej.
Od kuratora nie będzie też już
wymagana pozytywna opinia,
jeśli gmina będzie odwoływać
bez wypowiedzenia ze stanowi-
ska dyrektora szkoły w czasie ro-
ku szkolnego.
– To złe rozwiązanie. Jeżeli
wejdzie w życie, zaskarżymy je
do Trybunału Konstytucyjnego
– mówi Sławomir Broniarz,
przewodniczący Związku Na-
uczycielstwa Polskiego.
Tłumaczy, że dyrektor szkoły
będzie uzależniony od wójta,
który będzie mógł go w każdej
chwili odwołać. Podobnie uwa-
ża Joanna Berdzik, prezes Ogól-
nopolskiego Stowarzyszenia Ka-
dry Kierowniczej Oświaty. Także
Edyta Fular, dyrektor Gimna-
zjum nr 37 w Krakowie, uważa,
że lepiej, jeśli oceny dyrektora
Ponad 220 tys. osób
NOWOŚĆ nie wybrało OFE
dokonują dwa organy, a nie je-
den. Dodaje, że gmina nie za-
wsze będzie mieć odpowiednie
kompetencje. Innego zdania jest
Czesław Tomalik, prezes Zarzą-
du Związku Gmin Śląska Opol-
skiego.
– O ograniczenie kompetencji
kuratoriów zabiegaliśmy już
w 2004 roku – wskazuje.
Jego zdaniem obecna sytu-
acja prowadzi do tzw. dwuwła-
dzy gmin i kuratoriów.
Niechciane kompetencje
Obecnie dyrektor szkoły każ-
dego roku w maju przygotowu-
je tzw. arkusz organizacyjny
szkoły. Określa w nim m.in. pla-
nowane zatrudnienie, pożądane
kompetencje nauczycieli i pro-
gram nauczania. Ten arkusz opi-
niuje kurator. Rząd chce, aby był
zatwierdzany wyłącznie przez
samorząd.
– Opiniowanie arkuszy przez
kuratoria, zwłaszcza pod wzglę-
dem zgodności z prawem, było
dla dyrektorów bardzo pomoc-
ne – mówi Dariusz Łukaszewski,
wójt gminy Kadzidło (woj. ma-
zowieckie).
Według niego rezygnacja z te-
go rozwiązania przysporzy obo-
wiązków gminom, które będą
zmuszone zatrudnić dodatko-
wych specjalistów. Tylko wtedy
ustrzegą się błędów. Ich zatrud-
nienie wiąże się z dodatkowymi
kosztami. Podobnie uważa Piotr
Kazimierski, wójt gminy Drelów
(woj. lubelskie). Jego zdaniem
ocena merytoryczna pracy na-
uczycieli, w tym arkuszy organi-
zacyjnych, powinna pozostać
w kompetencji kuratoriów, bo
samorządy nie są do tego przy-
gotowane. Obawy samorządow-
ców podziela Sławomir Bro-
niarz.
Nie zgadza się z nimi Joanna
Berdzik. Wskazuje, że za prawi-
dłowe sporządzenie arkuszy po-
winni odpowiadać dyrektorzy
i gminy, które będą je zatwier-
dzać. Podkreśla jednak, że dy-
rektorzy mogą mieć kłopot
z określeniem w arkuszach wy-
maganych kwalifikacji nauczy-
cieli, bo rozporządzenie w tym
zakresie jest nieprecyzyjne.
– To, że kuratoria nie będą
opiniować arkusza, spowoduje,
Zdrowie ■
strona 6 NOWOŚĆ
że dyrektorzy szkół będą musie-
li bardzo dokładnie sprawdzić,
czy jest on zgodny z prawem
i czy nauczyciele, których za-
trudniają, posiadają odpowied-
nie kwalifikacje – dodaje An-
drzej Rafa, dyrektor Wydziału
Strategii Edukacyjnej z Kurato-
rium Oświaty w Katowicach.
Podkreśla, że jeżeli wizytator
we wrześniu i październiku
stwierdzi, że dyrektor zatrudnił
nauczyciela, który nie ma odpo-
wiednich kwalifikacji, może wy-
dać zalecenie, aby go zwolnić.
Blokada z kuratorium
Samorządy będą mogły prze-
kazać osobie prawnej lub fizycz-
nej prowadzenie szkoły. Będą
więc je mogli prowadzić rodzice,
stowarzyszenia lub prywatne
firmy.
– Przy przekazywaniu szkół
fundacjom powinna być wyma-
gana pozytywna opinia kurato-
rium oświaty – mówi Sławomir
Broniarz.
Jego zdaniem, w ustawie nie
ma określonych kryteriów, jakie
powinien spełniać podmiot, któ-
ry ubiega się o przejęcie tej szko-
ły. Pozytywna opina kuratorium
nie będzie też wymagana przy
zakładaniu przez gminy i powia-
ty placówek doskonalenia zawo-
PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 5
Edukacja ■ Kadry
Od stycznia zmienił się sposób pomocy firmom
zatrudniającym niepełnosprawnych strona 6
dowego, łączenia szkół w zespół
lub ich rozwiązywania. Samo-
rządy będą też samodzielnie de-
cydować o tworzeniu szkół lub
ich likwidacji.
– Dobrze, że kuratoria nie bę-
dą miały wpływu na tworzenie
i likwidowanie szkół – mówi
Piotr Kazimierski.
Tłumaczy, że z powodu wyda-
nych przez kuratorów decyzji je-
go gmina nie mogła połączyć
szkół w zespół. A to spowodowa-
ło, że gmina poniosła dodatko-
we koszty. Kuratoria popierają
zmiany zaproponowane w no-
welizacji. Tłumaczą, że nadzór
związany z organizacją pracy
w szkołach sprowadzał się do
czynności administracyjnych,
które nie są związane z nadzo-
rem pedagogicznym.
– To samorządy domagały się
większych kompetencji w tym
zakresie – mówi Iwona Rydz-
kowska, rzecznik prasowy Kura-
torium Oświaty w Szczecinie.
499 tys.
Wskazuje, że kuratoria będą
mogły skupić się bardziej na re-
alizacji podstaw programowych,
programów nauczania przez
szkoły i kontroli, czy właściwie
nauczycieli pracuje realizowany jest proces wycho-
w szkołach wawczy i opiekuńczy oraz jakie
przynosi efekty.■
KOMENTARZ strona 2
 6 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Akademia prawa pracy cz. 622 WWW.GAZETAPRAWNA.PL

Jak długo może trwać przerwa w pracy

Kodeks pracy wskazuje, kiedy praco-
dawca ma obowiązek udzielać przerw
w pracy wliczanych i niewliczanych do
czasu pracy. Stosowanie tych przepi-
sów może być jednak czasami kłopotli-
we. Dlatego trzeba uważać, zwłaszcza
przy ustalaniu 15-minutowej przerwy.
Zgodnie z art. 134 kodeksu pracy pracodawca
ma obowiązek udzielić co najmniej 15-minuto-
wej przerwy w pracy, wliczanej do czasu pra-
cy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracow-
nika wynosi sześć godzin. Jest to przerwa, któ-
ra może być dowolnie wykorzystana przez pra-
cownika, np. na wypoczynek lub krótki posiłek.
Pracodawca może też wprowadzić przerwę
dłuższą niż 15 minut, za to wciąż wliczaną do
czasu pracy. Pojawia się w tym momencie py-
tanie, czy pracodawca może ustanowić prze-
rwę w taki sposób, że część 15 minut jest wli-
czana do czasu pracy, a pozostałej części nie
wlicza się do czasu pracy.
Z takimi rozwiązaniami trzeba być bardzo
ostrożnym, nawet jeśli z pozoru są korzystniej-
sze dla pracowników. Może bowiem dojść do
obejścia przepisów o przerywanym czasie pra-
cy. Przerywany czas pracy zakłada wprowadze-
nie maksymalnie 5-godzinnej przerwy niewli-
czanej do czasu pracy. Jednak za czas niewyko-
nywania pracy należy się wynagrodzenie w wy-
sokości połowy wynagrodzenia należnego za
czas przestoju. Ponadto przerywany czas pracy
można wprowadzić co do zasady tylko w ukła-
dzie zbiorowym pracy (z drobnym wyjątkiem).
Wynika z tego, że jeżeli pracodawca wpro-
wadziłby poza układem zbiorowym np.
dwugodzinną przerwę niewliczaną do czasu
pracy, w tym 15-minutową wliczaną do cza-
su pracy, to mógłby się narazić na zarzut ob-
chodzenia przepisów o przerywanym czasie
pracy. Moim zdaniem maksymalna przerwa,
która może być niewliczana do czasu pracy,
jaka może być wprowadzona przez praco-
dawcę, wynosi 60 minut (art. 141 kodeksu
pracy).
Inne przerwy, które pracodawca jest zobo-
wiązany zapewnić pracownikowi, to np.:
■ przerwa na karmienie dziecka piersią, dwa
razy po pół godziny lub dwa razy po 45 mi-
nut, jeśli pracownica karmi więcej niż jedno
dziecko (art. 187 k.p.);
■ przerwa w pracy (dłuższa niż 15 minut) wli-
czana do czasu pracy, z tytułu pracy w warun-
kach szczególnie szkodliwych lub uciążliwych
dla zdrowia albo pracy monotonnej lub
w ustalonym z góry tempie (art. 145 k.p.);
■ co najmniej pięć minut po każdej godzinie
pracy przy obsłudze monitora ekranowego
(par. 7 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i po-
lityki społecznej z 1 grudnia 1998 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowi-
skach wyposażonych w monitory ekranowe).■
KATARZYNA DULEWICZ
radca prawny
i partner CMS Cameron McKenna
www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Obowiązek wyboru otwartego funduszu emerytalnego

Ponad 200 tys. osób ma do soboty czas

na wybór otwartego funduszu emerytalnego
ZUS poinformował właśnie chciał go zmienić przed upły-
ponad 220 tys. osób, które wem dwóch lat, zapłaci za
samodzielnie nie wybrały OFE, zmianę z własnej kieszeni.
że jeśli tego nie zrobią, W pierwszym roku opłata wy-
przydzieli im fundusz w drodze nosi 160 zł, w drugim – 80 zł.
losowania. Aby go uniknąć, Zmiana wiąże się także z ko-
muszą do 10 stycznia podpisać niecznością dopełnienia biuro- NIEPEŁNOSPRAWNI | Pomoc na zatrudnienie
umowę z funduszem. kratycznych formalności

BARTOSZ MARCZUK
bartosz.marczuk@infor.pl
O soby, które urodziły się
w 1969 roku lub później
i po raz pierwszy podejmują
pracę lub zakładają działalność
gospodarczą, muszą wybrać je-
den z 14 otwartych funduszy
emerytalnych. Dotyczy to tych
osób, które odprowadzają do
ZUS składkę emerytalną.
– Nie muszą zawierać umo-
wy na przykład studenci
i uczniowie do 26. roku życia,
którzy pracują na postawie
umowy zlecenia lub umowy
o dzieło i nie jest za nich od-
prowadzana składka na eme-
ryturę – przypomina Przemy-
sław Przybylski, rzecznik ZUS.
Formalnie każda osoba, ma-
jąca dokonać wyboru, powin-
na to zrobić w ciągu
siedmiu dni od podjęcia pracy.
Jednak w praktyce liczy się,
aby zrobić to do 10 stycznia
lub 10 lipca. Jeśli osoba podej-
mująca pracę nie wybierze
OFE, ZUS listownie wzywa ją
do dokonania takiego wyboru.
– ZUS przed styczniowym
losowaniem wysłał 223,5 tys.
UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Specjalne świadczenia
200 zł miesięcznie otrzymają weterani walk
ZMIANA PRAWA Około
90 tys. osób uczestniczących
w walkach zbrojnych
o wolność Polski uzyska
status weterana walk
o niepodległość. Będzie
on ich uprawniać do
dodatkowych świadczeń.
BOŻENA WIKTOROWSKA
bozena.wiktorowska@infor.pl
takich listów – mówi Przemy-
sław Przybylski.
Do tej pory w ten sposób do
funduszy trafiło już ponad 1,1
mln osób. W tym miesiącu oso-
by, które nie wybrały OFE, trafią
do jednego z pięciu funduszy.
– Będą to OFE AIG, Genera-
li, Pekao, Pocztylion i Polsat –
mówi Przemysław Przybylski.
W losowaniu biorą udział te
OFE, które zarządzają mniej
niż 10 proc. aktywów netto
wszystkich OFE i nieźle radzą
sobie z inwestowaniem pienię-
dzy przyszłych emerytów.
Eksperci podkreślają, że le-
piej samodzielnie dokonać
wyboru funduszu.
– Zawsze lepiej samemu
decydować, gdzie przekazy-
wać pieniądze na emeryturę –
mówi Paweł Pelc, radca praw-
ny i ekspert ubezpieczeniowy.
Jednak zaniechanie wyboru
może też wiązać się ze stratami
ustalenie granic Polski do
8 maja 1945 r. Z takich sa-
mych praw skorzystają osoby
walczące z reżimem komuni-
stycznym na terytorium Pol-
ski oraz te, które zostały od-
znaczone Krzyżem Wojsko-
wym.
W porównaniu z niektórymi
kombatantami mającymi dzi-
siaj specjalne uprawnienia,
weterani musieli brać czynny
finansowymi. ZUS dzieli skład-
kę emerytalną na dwie części
od samego początku, kiedy
wpływają do niego pieniądze
emerytalne za osobę urodzoną
w 1969 roku lub później. Zapi-
suje część należnej mu składki
na indywidualnym koncie
w ZUS, a składkę należną OFE
deponuje na nieoprocentowa-
nym rachunku. Tam pieniądze
te czekają albo na samodzielny
wybór OFE przez ubezpieczo-
nego, albo na wynik losowania.
– W niektórych przypad-
kach mogą więc leżeć na ta-
kim rachunku przez sześć mie-
sięcy – podkreśla Paweł Pelc.
A to oznacza, że ubezpieczo-
ny ponosi straty z tego tytułu,
że pieniądze te nie są w tym
czasie inwestowane przez
OFE. Oprócz tego wybrany
w drodze losowania fundusz
może nie odpowiadać nowe-
mu członkowi. Jeśli będzie
nych po uzyskaniu zgody oso-
by uprawnionej.
Osoby uprawnione do tego
tytułu będą nosić specjalne
odznaki weterana. Otrzymają
też specjalny tzw. dodatek
weterana. Wyniesie on 200 zł
miesięcznie. Jego wysokość
będzie waloryzowana na ta-
kich samych zasadach jak ren-
ty i emerytury wypłacane
przez ZUS. Kwota dodatku
Na wysokość przyszłych
emerytur wpłyną głównie wy-
niki inwestycyjne OFE. Jak sza-
cują eksperci, na koniec okresu
oszczędzania w OFE aktywa
przeciętnego ubezpieczonego
mogą być nawet dwukrotnie
wyższe od wpłaconych środ-
ków. Dlatego warto brać pod
uwagę głównie to kryterium
przy wyborze. Biegłość w inwe-
stowaniu można oceniać, po-
sługując się m.in. oficjalną tzw.
trzyletnią stopą zwrotu poda-
waną dwa razy w roku przez
Komisję Nadzoru Finansowego.
Można też sprawdzić liczne
ogólnie dostępne rankingi lub
porównywać wartość jednostki
rozrachunkowej danego OFE.
Na początku działalności każda
kosztowała 10 zł, a na koniec li-
stopada ich wartość wynosiła
od 22,36 zł do 25,26 zł. Wyższa
wartość jednostki jest wska-
zówką podpowiadającą, że da-
ny OFE lepiej radzi sobie z in-
westowaniem.■
Więcej na temat praw
i obowiązków związanych
z przynależnością do II filaru
w Tygodniu z OFE w GP
nej finansowanych ze środ-
ków publicznych oraz z usług
farmaceutycznych udziela-
nych w aptekach. Uzyskają
także prawo do bezpłatnego
zaopatrzenia w leki receptu-
rowe oraz wyroby medyczne.
W przypadku śmierci wete-
rana rodzinie ponoszącej
koszty pogrzebu będzie przy-
sługiwać zasiłek pogrzebowy
w wysokości 400 proc. prze-
Dofinansowanie będzie zależeć
od wysokości wynagrodzenia
NOWE PRAWO Od stycznia
pracodawcy otrzymają zwrot
75 proc. kosztów wynagrodze-
nia i składek niepełnosprawne-
go pracownika. Pomoc za gru-
dzień ubiegłego roku otrzymają
na starych zasadach.
ŁUKASZ GUZA
lukasz.guza@infor.pl
F irmy, które po 1 stycznia
2009 r. zatrudnią niepełno-
sprawnego pracownika, otrzy-
mają dofinansowanie do jego
wynagrodzeń tylko po spełnie-
niu dodatkowych warunków.
Będzie ono im przysługiwać, je-
śli przyjęcie do pracy spowodu-
je wzrost netto zatrudnienia
ogółem i wzrost netto zatrud-
nienia pracowników niepełno-
sprawnych. Wyjątkiem będzie
m.in. sytuacja, gdy pracownik
zostanie przyjęty w miejsce oso-
by, której umowa o pracę zosta-
ła rozwiązana w trybie dyscypli-
narnym, za wypowiedzeniem
złożonym przez pracownika lub
za porozumieniem stron. Tak
wynika z ustawy z 5 grudnia
2008 r. o zmianie ustawy o re-
habilitacji zawodowej i społecz-
nej oraz zatrudnianiu osób nie-
pełnosprawnych (Dz.U. nr 237,
poz. 1652). Weszła w życie
1 stycznia 2009 r.
– Nakładanie nowych obo-
wiązków na pewno nie zachę-
ci firm do zatrudnienia niepeł-
nosprawnych pracowników
– mówi Grzegorz Bugała z fir-
my Promag.
Podkreśla, że w praktyce, je-
śli firma zwolni pracownika,
który po prostu źle wykonuje
swoje obowiązki, a w jego miej-
sce będzie chciała zatrudnić
osobę niepełnosprawną, nie
otrzyma dofinansowania do je-
Od 1 stycznia zmieniły się
także inne zasady udzielania
pomocy na zatrudnienie nie-
pełnosprawnych. Firmy nie
muszą już odrębnie ubiegać się
o dofinansowanie do ich wy-
nagrodzeń i refundację skła-
dek na ubezpieczenia społecz-
ne. Otrzymają łącznie zwrot
maksymalnie 75 proc. kosztów
ich płacy (wynagrodzeń i skła-
dek). W styczniu, za grudzień
roku 2008, otrzymają jednak
pomoc na dotychczasowych
zasadach. Z opinii Biura Pełno-
mocnika Rządu ds. Osób Nie-
pełnosprawnych wynika, że
dniem uzyskania prawa do re-
fundacji lub dofinansowania
jest ostatni dzień miesiąca, za
który wypłacono wynagrodze-
nie, niezależnie od daty wypła-
ty wynagrodzenia lub opłace-
nia składek do ZUS. Jeżeli
więc firma wypłaci pensje za
grudzień nawet w styczniu,
a w lutym wpłaci składki do
ZUS, to będzie mieć prawo do
pomocy na zasadach obowią-
zujących w 2008 roku.
Zgodnie z nowymi przepisa-
mi, które w praktyce będą obo-
wiązywać od lutego (kiedy
pracodawcy będą starać się
o dofinansowanie kosztów pła-
cy niepełnosprawnych za sty-
czeń), podstawą naliczania po-
mocy z PFRON będzie obowią-
zująca kwota minimalnego
wynagrodzenia (1276 zł),
a nie najniższa płaca z roku
ubiegłego. Wysokość wsparcia
będzie też zależeć od stopnia
niepełnosprawności pracowni-
ka oraz statusu pracodawcy
ubiegającego się o taką pomoc.
Zakłady pracy chronionej
będą mogły liczyć na dofinan-
sowanie wynoszące 2041,60 zł
w przypadku zatrudnienia

N a rozpoczynającym się
jutro posiedzeniu Sejmu
odbędzie się pierwsze czyta-
nie prezydenckiego projektu
ustawy o korpusie weteranów
walk o niepodległość RP.
Zgodnie z nim w skład nowe-
go korpusu wejdą osoby, któ-
re brały udział w walkach
zbrojnych o niepodległość lub
udział w walkach mających na
celu odzyskanie lub obronę
niepodległości. Status wetera-
na będzie nadawał szef Biura
Bezpieczeństwa Narodowego
na wniosek zainteresowanego.
Może on być także nadany
z urzędy na wniosek kierowni-
ka Urzędu do spraw Komba-
tantów i Osób Represjonowa-
będzie zwolniona z PIT. Nowy
dodatek ma był wypłacany
niezależnie od innych świad-
czeń przysługujących wetera-
nom, tj. dodatku kombatanc-
kiego czy za tajne nauczanie.
Nowelizacja przewiduje
także, że weterani poza kolej-
nością będą mogli korzystać
ze świadczeń opieki zdrowot-
ciętnego wynagrodzenia obo-
wiązującego w dniu śmierci
osoby. Według wstępnych sza-
cunków łączny koszt nowych
rozwiązań wyniesie 216 mln zł
rocznie.■
Więcej: www.gazetaprawna.pl
/ubezpieczenia_spoleczne
go płacy.
Paweł Wypych, doradca Pre-
zydenta RP, podkreśla jednak,
że dzięki tej zmianie firmy nie
będą mogły zwalniać nawet
najlepszych pracowników i za-
trudniać w ich miejsce osób
niepełnosprawnych, tylko po
to, aby otrzymywać dofinanso-
wanie z PFRON.
osoby ze znacznym stopniem
niepełnosprawności, 1786,40
zł za osobę ze stopniem umiar-
kowanym oraz 765,60 zł za
zatrudnienie niepełnospraw-
nego w stopniu lekkim. Praco-
dawcy z otwartego rynku
otrzymają odpowiednio
1429,12 zł, 1250,48 zł lub
535,92 zł.■
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL Praca PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 7

RYNEK PRACY | Zatrudnienie młodocianych Sąd Najwyższy o wynagradzaniu pracowników

Firmy mają mniej czasu na złożenie Wójt nie ma wpływu

do OHP wniosku o refundację
ZMIANA PRAWA
Przedsiębiorcy będą mieli mniej
czasu na złożenie wniosków
o refundację wynagrodzeń
zatrudnionych młodocianych.
PAWEŁ JAKUBCZAK
pawel.jakubczak@infor.pl
Pracy wynagrodzeń wypłaca-
nych młodocianym pracowni-
kom. Miało ono wejść w życie
1 stycznia 2009 r. OHP nega-
tywnie rozpatrzy wniosek
przedsiębiorcy, jeśli podpisze
on umowę z młodocianym
przed dniem lub w dniu złoże-
nia wniosku.
misji (WE) nr 800/2008. Roz-
porządzenie unijne obowiązu-
je od 1 lipca 2008 r. i zawiera
nowe regulacje udzielania fir-
mom pomocy publicznej na
szkolenia.
O refundację mogą ubiegać
się pracodawcy, którzy na pod-
stawie zawartej z młodocia-
na zmniejszenie swojej pensji
Rada gminy nie potrzebuje
zgody pracownika
samorządowego,
zatrudnionego na podstawie
wyboru, aby zmienić
jego wynagrodzenie.
ARTUR RADWAN
podstawie wyboru (w tym bur-
mistrza) nie stosuje się wypo-
wiedzenia zmieniającego. Je-
go zdaniem trudno byłoby
przewidzieć, w przypadku do-
puszczenia możliwości zasto-
sowania art. 42 k.p., konse-
kwencje prawne ewentualnej
wynagrodzenia. Sąd II instan-
cji zgodził się tym samym
z ustaleniami sądu I instancji
i oddalił apelację. Burmistrz
wniósł więc skargę kasacyjną
do Sądu Najwyższego.
SN wskazał, że stosunek
pracy z wyboru rozwiązuje się

P racodawca złoży wniosek

o zawarcie umowy o re-
fundację wynagrodzeń do wo-
jewódzkich komend OHP
przed zawarciem z młodocia-
nym umowy o pracę w celu
przygotowania zawodowego.
W związku z tym zmieni się
termin składania wniosków.
Zostanie przesunięty z 15 li-
stopada na 31 lipca. Tak prze-
widuje projekt rozporządze-
nia ministra pracy i polityki
społecznej w sprawie refundo-
wania ze środków Funduszu
EDUKACJA | Podział subwencji oświatowej w 2009 roku
Gminy dostaną ponad 19 mld zł na oświatę
ZMIANA PRAWA W tym roku
samorządy dostaną średnio
o 10,7 proc. więcej pieniędzy
na kształcenie każdego ucznia.
ŁUKASZ GUZA
lukasz.guza@infor.pl
Projekt przewiduje, że OHP
będzie zobowiązany do zawar-
cia umowy na cały okres przy-
gotowania zawodowego. Do
tej pory praktykowane było
często zawieranie umów na
krótsze okresy, np. roczne.
Projektowane rozporządze-
nie pozwoli na udzielanie po-
mocy publicznej pracodaw-
com, którzy zatrudnią pracow-
ników młodocianych w ciągu
najbliższych pięciu lat (do koń-
ca 2013 r.) na zasadach okre-
ślonych rozporządzeniem Ko-
a urzędy marszałkowskie –
670,4 mln zł. Według szacun-
ków resortu, w 2009 roku na
kształcenie każdego ucznia
jednostki samorządu dostaną
średnio o 10,7 proc. więcej
pieniędzy niż w roku ubie-
głym. Wysokość środków mo-
nym umowy o przygotowanie
zawodowe wypłacają mu wy-
nagrodzenie, a do ZUS odpro-
wadzają składki ubezpiecze-
niowe (emerytalną, rentową
i wypadkową). Kwota refunda-
cji zależy od przeciętnego mie-
sięcznego wynagrodzenia
z poprzedniego kwartału i za-
awansowania młodocianego
w nauce.■
Więcej: www.gazetaprawna.pl
/obowiazki_pracodawcy
W porównaniu z 2008 ro-
kiem wzrosną nakłady z sub-
wencji przekazywane szko-
łom prowadzącym kształce-
nie zawodowe. Zdaniem re-
sortu edukacji jest to uzasad-
nione wysokimi kosztami
działalności takich placówek.
artur.radwan@infor.pl
R ada miejska na podstawie
uchwały ustaliła burmi-
strzowi wynagrodzenie zasad-
nicze w wysokości 4530 zł. Ko-
lejną uchwałą
ORZECZENIE obniżyła je do
wysokości 4380
zł. W następnym roku jego
urzędowania rada również ob-
niżyła jego wynagrodzenie za-
sadnicze do kwoty 3,5 tys. zł.
Żadna z wymienionych uchwał
rady nie została zakwestiono-
wana przez wojewodę.
Burmistrz uznał, że działają-
ca w imieniu pracodawcy rada
miasta obniżyła jego wynagro-
dzenie miesięczne jednostron-
nie, bez jego zgody. Jego zda-
niem było to naruszenie art. 11
i 29 par. 4 i 5 kodeksu pracy.
Dlatego zwrócił się do sądu
z powództwem przeciw urzę-
dowi miasta i gminy o zasądze-
nie ma jego rzecz 13,5 tys. zł
tytułem wyrównania wynagro-
dzenia.
Sąd I instancji wskazał, że
do zmiany wysokości wyna-
odmowy przyjęcia przez pra-
cownika samorządowego za-
trudnionego na podstawie wy-
boru nowych, mniej korzyst-
nych, warunków wynagrodze-
nia. Takie działanie musiałoby
bowiem prowadzić do zakoń-
czenia stosunku pracy, co jest
w przypadku burmistrza trud-
ne do zaakceptowania, bo jego
stosunek pracy rozwiązuje się
dopiero z chwilą wygaśnięcia
mandatu. Sądu uznał też, że
nie do przyjęcia było twierdze-
nie burmistrza, iż każdorazo-
wa zmiana wysokości jego wy-
nagrodzenia, dokonywana
w drodze uchwały rady miej-
skiej, wymagała jego zgody.
Konieczności uzyskania takiej
zgody nie przewiduje żaden
przepis. Sąd uznał więc rosz-
czenie burmistrza za bezza-
sadne.
Burmistrz nie zgodził się
z tym wyrokiem i odwołał się
do sądu II instancji. Ten wska-
zał, że kwestionowana przez
samorządowca uchwała jest
zgodna z prawem i w pełni
skuteczna, a zatem wywołuje
z wygaśnięciem mandatu. Nie
ma więc do niego zastosowa-
nia wypowiedzenie warunków
pracy i płacy. Podkreślił jed-
nak, że nie prowadzi to do nie-
zmienialności i niewzruszal-
ności statusu pracowniczego
burmistrza. Według SN, jeśli
do rady gminy należy ustala-
nie wysokości jego wynagro-
dzenia, to do niej należy też jej
zmiana. Odebranie radzie
gminy kompetencji ustalenia
wynagrodzenia dla pracowni-
ka samorządowego, przez
zmianę tego wynagrodzenia
w zależności od ilości i jakości
świadczonej pracy, podważa-
łoby jej ustawowe kompeten-
cje. SN uznał, że zmiana wyso-
kości wynagrodzenia burmi-
strza odbyła się zgodnie
z ustawowymi kompetencjami
rady miejskiej i nie naruszyła
przepisów kodeksu pracy
o pracownikach zatrudnio-
nych na podstawie wyboru
i przepisów ustaw o samorzą-
dzie gminnym oraz o pracow-
nikach samorządowych.
Z tych względów SN oddalił

N a realizację zadań
oświatowych gminy
otrzymają w 2009 roku 19,75
że jednak ulec zmianie, jeśli
zmienią się też dane o liczbie
uczniów (wychowanków)
Podwyższenie części oświa-
towej subwencji ogólnej jest ko-
nieczne ze względu na zmiany
grodzenia pracownika samo-
rządowego zatrudnionego na
określone w jej treści skutki
prawne w zakresie wysokości
skargę kasacyjną.■
Sygn. akt II PK 330/07

mld zł. To ponad połowa całej
subwencji oświatowej przeka-
zywanej samorządom. W tym
roku wyniesie ona 33,4 mld
zł. Tak wynika z projektu roz-
porządzenia ministra eduka-
cji narodowej w sprawie spo-
sobu podziału części oświato-
wej subwencji ogólnej dla jed-
nostek samorządu terytorial-
nego w 2009 roku.
Ministerstwo szacuje, że na
podstawie nowych przepisów
z subwencji oświatowej po-
wiaty otrzymają 12,79 mld zł,
oraz liczbie nauczycieli posia-
dających poszczególne stop-
nie awansu zawodowego (w
porównaniu z danymi przyję-
tymi do naliczenia wstępnych
kwot części subwencji oświa-
towej). Podział subwencji za-
leży bowiem od tego, jak wie-
lu uczniów kształci się w pla-
cówkach na obszarze danej
jednostki samorządu teryto-
rialnego oraz ilu nauczycieli
z danym stopniem awansu
zawodowego zatrudniają ta-
kie placówki.
dokonane w ustawie z 26 stycz- reklama
nia 1982 r. – Karta Nauczyciela
(t.j. Dz.U. z 2006 r. nr 97, poz.
674 z późn. zm.). Zgodnie z no-
welizacją tej ustawy, którą pod-
pisał już Prezydent RP, nauczy-
ciele mają otrzymać w 2009
roku dwie podwyżki wynagro-
dzenia po 5 proc.■
Pisaliśmy o tym
■ Gminom może zabraknąć...
– GP nr 250/2008
www.gazetaprawna.pl/archiwum

ZATRUDNIENIE | Służba celna

Rząd chce ograniczyć odejścia celników ze służby

ZMIANA PRAWA Z trzech
do dwóch lat zostanie
skrócony okresu służby
przygotowawczej dla celników.
Ma to zwiększyć liczbę osób
mogących rozpocząć służbę
w tej formacji.
BOŻENA WIKTOROWSKA
bozena.wiktorowska@infor.pl
go. Pierwszym etapem będzie
złożenie podania o przyjęcie
do służby, kwestionariusza
osobowego, a także doku-
mentów stwierdzających wy-
magane wykształcenie i kwa-
lifikacje zawodowe oraz za-
wierających dane o poprzed-
nich miejscach pracy. Następ-
nie wszyscy chętni do tego
zawodu przejdą test wiedzy.
służby osoba mianowana funk-
cjonariuszem służby przygoto-
wawczej otrzyma stopień apli-
kanta celnego. Projekt ustawy
przewiduje też skrócenie okre-
su służby przygotowawczej
z trzech lat do dwóch lat. Ma to
zwiększyć liczbę osób w służ-
bie przygotowawczej, a tym sa-
mym zwiększyć możliwości
naboru. W okresie tej służby

N a rozpoczynającym się
jutro posiedzeniu Sejmu
odbędzie się pierwsze czyta-
nie rządowego projektu usta-
wy o Służbie Celnej. Nowa
ustawa ma umożliwić stwo-
rzenie jednolitego korpusu
Służby Celnej na wzór innych
służb mundurowych. Celnicy
jednak nie zyskają prawa do
wcześniejszych emerytur po
15 latach służby.
Projekt wprowadza m.in.
nowe przepisy regulujące
ogólne zasady przyjęcia kan-
dydata do służby w Służbie
Celnej. Jego przyjęcie nastąpi
dopiero po przeprowadzeniu
postępowania kwalifikacyjne-
Dodatkowo każdy chętny bę-
dzie musiał odbyć rozmowę
kwalifikacyjną. Kandydaci na
celników będą też musieli
przejść badanie sprawności fi-
zycznej oraz odporności psy-
chicznej do służby.
Zgodnie z rządowym pro-
jektem celnikiem może zostać
obywatel polski, który korzysta
z pełni praw publicznych oraz
nie został skazany prawomoc-
nym wyrokiem sądu za prze-
stępstwo skarbowe. Osoba
ubiegająca się o przyjęcie do
tej formacji będzie musiała
mieć co najmniej średnie wy-
kształcenie oraz nieposzlako-
waną opinię. Po przyjęciu do
funkcjonariusz celny będzie
miał obowiązek odbyć szkole-
nie praktyczne oraz zdać egza-
min potwierdzający ukończe-
nie zasadniczego kursu zawo-
dowego albo złożyć egzamin
zawodowy. Dodatkowo musi
zdać egzamin z języka obcego
lub złożyć dokument potwier-
dzający znajomość języka ob-
cego w zakresie umożliwiają-
cym wykonywanie obowiąz-
ków służbowych. Projekt usta-
wy reguluje też m.in. nowe za-
sady otrzymywania dodatków,
czas służby oraz możliwość
przeniesienia do innej miejsco-
wości. Ustawa ma wejść w ży-
cie 1 marca 2009 r.■
 8 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
Prawo
■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne
11 STYCZNIA wchodzi w życie nowelizacja
PAMIĘTAJ ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów
CO NOWEGO
■ EUROPEJSKA FUNDACJA KSZTAŁCENIA.
Parlament Europejski oraz Rada wydały
rozporządzenie ustanawiające Europejską
Fundację Kształcenia. Stanowi ono m.in.,
że Fundacja może udzielać krajom partner-
skim pomocy w ułatwianiu dostosowywa-
nia się do zmian w przemyśle, zwłaszcza
przez szkolenie zawodowe i przekwalifi-
kowanie, poprawie kształcenia zawodo-
wego wstępnego i ustawicznego w celu
ułatwienia integracji zawodowej i reinte-
gracji z rynkiem pracy.
Więcej www.eur-lex.europa.eu
■ PRZEKAZANIE STATUSU POKRZYWDZO-
NEGO. Sąd Apelacyjny w Katowicach wy-
dał postanowienie, w którym stwierdził,
że niedopuszczalne i błędne jest przyjęcie,
iż wraz z przekształceniem się spółki cywil-
nej w spółkę jawną nastąpiło przekazanie
statusu pokrzywdzonego z pierwotnie
uprawnionych osób na nowo powstały
podmiot prawny. Zdaniem sądu nie jest to
możliwe ani w świetle prawa cywilnego,
kodeksu spółek handlowych, ani na grun-
cie przepisów postępowania karnego
(sygn. akt II AKz 476/08).
Więcej www.katowice.sa.gov.pl
■ PROTESTY SĘDZIÓW A WYBORY DO
PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO. Stowarzy-
szenie Sędziów Polskich Iustitia wydało
oświadczenie, że w związku z nierozwią-
zaniem przez rząd problemów płacowo-
-zawodowych będzie przeprowadzać ak-
cję bojkotu udziału w komisjach wybor-
czych do Parlamentu Europejskiego. Sę-
dziowie poinformowali także, że planowa-
ne na 15 lutego przedterminowe wybory
prezydenta Olsztyna mogą się nie odbyć
w tym terminie. Sędziowie z Sądu Rejono-
wego i Okręgowego w Olsztynie złożyli
bowiem prezesowi sądu okręgowego
oświadczenia, z których wynika, że w ra-
mach protestu nie zasiądą w komisji wy-
borczej. Więcej www.iutitia.pl
■ RZĄD NEGUJE POSELSKI PROJEKT
O FUNDUSZU SOŁECKIM. Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych i Administracji
przedstawiło projekt stanowiska rządu do
poselskiego projektu ustawy o funduszu
sołeckim oraz o zmianie ustawy o samo-
rządzie gminnym, który przewidywał
m.in. utworzenie odrębnego dla każdego
sołectwa Funduszu Sołeckiego. Rząd ne-
gatywnie zaopiniował projekt z powodu
wielu zastrzeżeń ustrojowo-finansowych.
Więcej www.mswia.gov.pl
■ ODPOWIEDZIALNOŚĆ MARKETÓW ZA
BEZPIECZEŃSTWO KLIENTÓW. Sąd Apela-
cyjny w Warszawie wydał wyrok, w któ-
rym stwierdził, że z uwagi na charakter
publiczny miejsc, takich jak supermarkety,
ich właściciele są zobowiązani dochować
szczególnych starań, aby miejsca w halach
sprzedażnych i na parkingach były przyja-
zne i bezpieczne dla konsumentów. Ozna-
cza to, że właściciele muszą zachować
wszelkie środki ostrożności, które powin-
ny zminimalizować prawdopodobieństwo
nieszczęśliwych wypadków na terenie hi-
permarketu (sygn. akt VI A Ca 1271/08).
Więcej www.waw.sa.gov.pl
NOWOŚĆ
TOWARZYSTWA BUDOWNICTWA SPOŁECZNEGO | Najemcy zarabiają na odstępowaniu mieszkań
Rozszerza się nielegalny
handel lokalami TBS-ów
■ Najemcy zarabiają na handlu mieszkaniami w TBS-ach, mimo że jest on zakazany
■ Zdaniem rzecznika praw obywatelskich pozwalają na to nieprecyzyjne przepisy o formach popierania budownictwa
■ Ministerstwo Infrastruktury twierdzi, że wszystkiemu winne są TBS-y, które zawierają wadliwe umowy z partycypantami
ADAM MAKOSZ
adam.makosz@infor.pl
P roceder handlu miesz-
kaniami w TBS-ach od-
bywa się według sche-
matu, w którym osoba, która
zawarła z towarzystwem umo-
wę w sprawie partycypacji
w kosztach budowy lokalu
mieszkalnego, rezygnuje z ocze-
kiwania na zawarcie umowy
najmu bądź wypowiada umowę
najmu i odstępuje swoje miejsce
osobie trzeciej. TBS zawiera
z nią nową umowę najmu. Za
odstąpienie lokalu osoba trzecia
uiszcza na rzecz poprzedniego
najemcy określoną między stro-
nami kwotę. Nierzadko są to
kwoty rzędu kilkudziesięciu ty-
sięcy złotych, zdarza się rów-
nież, że przekraczają 100 tysię-
cy złotych – mówi Stanisław
Trociuk, zastępca rzecznika
praw obywatelskich.
Mieszkanie za grosze
Tym sposobem osoby zainte-
resowane własnym M mogą na-
być prawo do lokalu, płacąc 49
tys. zł za 64-metrowe mieszka-
nie w Bielsku-Białej, czy 200 tys.
zł za 95-metrowe mieszkanie
w Nowym Sączu. Dobrze zloka-
lizowane mieszkanie w nowym
budownictwie można kupić
w stolicy nawet za 2,5 tys. zł za
mkw. To nie żart, ale informacje
zaczerpnięte prosto z ogłoszeń
zamieszczanych przez posiada-
czy partycypacji w TBS-ach,
którzy bez wahania ogłaszają
się w prasie i internecie.
Zdaniem rzecznika przyczy-
ną jest fakt, że ustawa o niektó-
rych formach popierania bu-
downictwa mieszkaniowego za-
wiera lukę, która pozwala na
handel lokalami w TBS-ach.
Brakuje w niej uregulowania,
które: zakazywałoby przenosze-
nia praw i obowiązków wynika-
jących z umowy partycypacji
w TBS, nakazywałoby uzyska-
nie od TBS-u zgody na dokona-
nie cesji przysługujących najem-
cy praw bądź ustanawiałoby
pierwszeństwo TBS w przejęciu
lokalu. Przepisy stanowią jedy-
nie, iż TBS jest zobligowany do
zweryfikowania przyszłego na-
■ Orzecznictwo
Dowody osobiste będą unieważniane
z urzędu
jemcy pod kątem spełniania wy-
magań określonych w przepi-
sach, czyli legitymowania się
odpowiednimi dochodami
i nieposiadania tytułu prawne-
go do innego lokalu mieszkal-
nego w tej samej miejscowości.
Trzeba sprawdzić umowę
Zainteresowanym nie prze-
szkadza nawet to, że korzysta-
jąc z oferty nabycia partycypacji
nie stają się pełnoprawnymi
właścicielami nieruchomości,
lecz jedynie najemcami z prak-
tycznie nieograniczonym pra-
wem do korzystania z lokalu.
– Handel mieszkaniami doty-
czy przede wszystkim budyn-
ków TBS postawionych na wa-
runkach prawnych obowiązują-
cych do 2005 roku, kiedy to ist-
niała dowolność kształtowania
treści umów pomiędzy partycy-
pantami a TBS-ami. Zjawisko
spekulacji można wyelimino-
wać jedynie poprzez zmianę
warunków umów zawieranych
wcześniej z najemcami. Nie
wiem jednak, czy ustawowa in-
gerencja w takie umowy będzie
możliwa z konstytucyjnego
punktu widzenia – mówi Piotr
Mync, prezes TBS w Stargardzie
Szczecińskim.
Niektóre z TBS-ów już dzisiaj
znalazły sposób na nieuczci-
wych kontrahentów.
– Partycypacja to prawo ma-
jątkowe. Szarą strefę w handlu
mieszkaniami postanowiliśmy
ograniczyć w ten sposób, że od
zbywcy wymagamy okazania
umowy przekazania partycypa-
cji z datą pewną wystawioną
przez urząd skarbowy. Powodu-
je to konieczność złożenia de-
klaracji i zapłacenia podatku od
zarobionych pieniędzy. Nie po-
maga tutaj nawet zaniżanie
wartości partycypacji, bo skar-
bówka i tak wycenia ją po war-
tości rynkowej – mówi Sławo-
mir Madura, zastępca dyrektora
TBS Dombud w Katowicach.
Problem można rozwiązać
Proceder jest krzywdzący
przede wszystkim dla osób
umieszczonych na tzw. listach
rezerwowych. Gdyby bowiem
oddawane mieszkania wracały
strona 10 KRONIKA PRAWA
do zasobów TBS, mogłyby zo-
stać przeznaczone dla osób z list
rezerwowych, które spełniają
kryteria ustawowe, uprawniają-
ce do ubiegania się o najem.
Zdaniem Piotra Stycznia, wice-
ministra infrastruktury, za pro-
blem handlu mieszkaniami od-
powiadają same TBS-y, a nie
nieprecyzyjne przepisy.
– Od 2005 roku handel par-
tycypacjami został uzależniony
od zgody TBS. Mówi o tym wy-
raźnie art. 29 i 29a ustawy
o niektórych formach popiera-
nia budownictwa mieszkanio-
wego. Jeżeli TBS-y zawarły
w umowach klauzule dotyczące
szczegółowych zasad dyspono-
wania partycypacjami, to han-
del mieszkaniami nie zdarzał
się – mówi Piotr Styczeń.
Zgodnie z art. 29a w przypad-
ku zakończenia najmu i opróż-
nienia lokalu kwota partycypa-
cji podlega zwrotowi najemcy
nie później niż w terminie 12
miesięcy od dnia opróżnienia lo-
kalu. W przypadku gdy umowa
najmu uzależnia termin zwrotu
kwoty partycypacji od zawarcia
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
Dziennik Ustaw nr 233, 234; przepisy
wchodzące w życie strona 12
Fot. Wojciech Górski
Wiceminister infrastruktury
PIOTR STYCZEŃ uważa, że za
problem handlu mieszkaniami
odpowiadają same TBS-y
umowy najmu danego lokalu
z następnym najemcą, zwrot
kwoty partycypacji następuje
z dniem zawarcia tej umowy,
jednak nie później niż w rok po
opróżnieniu lokalu. Towarzy-
stwo może też uzależnić zawar-
cie umowy najmu opróżnionego
lokalu od wniesienia przez no-
wego najemcę kwoty partycypa-
cji w wysokości wypłaconej po-
przedniemu najemcy.
– Obowiązujące dziś przepisy
całkowicie pozwalają na ukróce-
nie procederu niekontrolowane-
go zbywania partycypacji – pod-
kreśla Styczeń.■
KOMENTARZ strona 2
Podstawa prawna
■ Ustawa z 26 października 1995 r.
o niektórych formach popierania
budownictwa mieszkaniowego
(tj. Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1070
z późn. zm.).
Pisaliśmy o tym
■ Wypowiedzenie umowy
najmu przez TBS
– GP nr 115/08
www.gazetaprawna.pl/archiwum
WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa gospodarczego cz. 313 PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 9

Czy do realizacji projektów PPP niezbędne są dobre praktyki
Na podstawie przepisów o kooperacji
partnerów publicznych i prywatnych
nie zrealizowano, jak na razie, żadnych
projektów. Po wejściu w życie nowej
ustawy o partnerstwie publiczno-pry-
watnym powstały podstawy prawne
urzeczywistnienia tego rodzaju współ-
pracy. Czy nowe rozwiązania wystarczą
bez pomocy tzw. dobrych praktyk?
Projekty PPP są realizowane na podstawie wie-
lu odrębnych umów, w tym: umowy projektu,
dotyczącej finansowania, zabezpieczenia finan-
sowania, z podwykonawcami, ubezpieczenia
itd. Umowy, które regulują realizację usługi pu-
blicznej przez długi okres, obejmujący nawet 30
do 40 lat muszą być starannie przygotowane.
Chodzi o przewidzenie okoliczności, które mo-
gą mieć wpływ na inwestycję.
Szczególnie istotna jest umowa projektu. Jej naj-
ważniejsze postanowienia obejmują: specyfika-
cję zamawianej usługi, standardy jakości świad-
czonych usług, utrzymania wybudowanego
składnika majątkowego, sposoby monitorowa-
nia projektów przez stronę publiczną, mecha-
nizm płatności, sposoby naliczania kar umow-
nych, listę zdarzeń uprawniających do odszko-
dowania, prawa strony publicznej do interwen-
cji, określenie czasu trwania i wygaśnięcia umo-
wy oraz zwrotu aktywów projektu stronie
publicznej.
Negocjacje umów PPP są czasochłonne. Dlate-
go w wielu krajach pojawiają się dążenia do
tworzenia standardów. Nie zawsze jest to moż-
liwe, bo specyfika wielu projektów jest unikal-
na. Niemniej centra PPP w wielu krajach sporzą-
dziły wytyczne dotyczące standaryzacji niektó-
rych zapisów umów o PPP, np. zasadą postępo-
wań przetargowych o udzielenie partnerstwa
publiczno-prywatnego powinna być pełna
transparentność postępowania, obiektywizm
oraz równe traktowanie uczestników. Krajowi
partnerzy współpracy PPP liczą na podobne
wsparcie tworzonego w Polsce Centrum PPP.
W krajach zachodnich opisy dobrych praktyk
PPP są dostępne przez strony internetowe cen-
trów PPP, ministerstw odpowiedzialnych za re-
alizację projektów PPP. Tworzenie dobrych prak-
tyk PPP jest sposobem na szybsze działanie, ob-
niżenie kosztów transakcji i korzystanie ze
sprawdzonych rozwiązań. Poprzez dobre prak-
tyki należy rozumieć przetestowane rozwiąza-
nia i wdrożenia. Ze względu na to, że spraw-
dziły się w praktyce, mogą zostać zaadaptowa-
ne gdzie indziej.
Dobre praktyki pozwalają na korzystanie z do-
świadczeń innych jednostek, unikanie błędów
i oszczędności czasowe. Bazy danych o dobrych
praktykach PPP mogą być tworzone niezależnie
od tego, czy w kraju funkcjonuje odrębna usta-
wa o partnerstwie publiczno-prywatnym. Jed-
nak czynnikiem niezbędnym do zaistnienia i roz-
wijania dobrej praktyki PPP jest dobrze funkcjo-
nujące otoczenie instytucjonalne.■
ALINA SARNACKA
menedżer w zespole transport, infrastruktura
i sektor publiczny Pricewaterhouse, Coopers Polska
www.gazetaprawna.pl/akademia_prawagospodarczego

SONDA GAZETY PRAWNEJ | LEGISLACJA | Najważniejsze wyzwania prawne w 2009 roku

Lepsze prawo na trudne czasy

BRONISŁAW KOMOROWSKI
marszałek Sejmu
BOGUSŁAW BANASZAK
przewodniczący Rady Legislacyjnej
przy prezesie Rady Ministrów
JAN BARCZ
Kolegium Prawa Akademii Leona
Koźmińskiego w Warszawie
JAROSŁAW MATRAS
sędzia Sądu Najwyższego
RYSZARD KALISZ
poseł, adwokat
Jutro rozpoczyna się pierwsze w tym roku posiedzenie Sejmu.
Jakimi ustawami w pierwszej kolejności powinni zająć się
posłowie? O opinię poprosiliśmy osoby zajmujące się praktycznie
lub teoretycznie problematyką legislacyjną.
N ajwiększym wyzwaniem
w 2009 roku będzie dla
Sejmu uchwalenie ustawy
o nauczycielskich świadcze-
niach kompensacyjnych, usta-
wa reprywatyzacyjna i przyję-
cie ustawy medialnej. Ważne
są też ze względu na kryzys fi-
nansowy, gwarancje prawne
pożyczek międzybankowych.
Nie można też odwlekać prac
nad nowym kodeksem cywil-
nym, kodeksem pracy i kodek-
sem karnym.
BRONISŁAW KOMOROWSKI
W nowym roku chciałbym
utrzymać tempo prac ustawo-
dawczych w Sejmie. Oczywiście
przy zachowaniu reguł popraw-
ności legislacyjnej, konsulta-
cjach i dyskusjach w komisjach.
Chcę w pierwszej kolejności
poddać pod obrady projekt PSL
i lewicy o nauczycielskich świad-
czeniach kompensacyjnych.
Rozpatrzenie projektu powinno
nastąpić na najbliższych posie-
dzeniach z powodu perspekty-
wy zaskarżenia do Trybunału
Konstytucyjnego ustawy o eme-
ryturach pomostowych.
Pilnego uchwalenia wymaga
ustawa o ładzie medialnym.
I dodatkowo trzeba będzie stwo-
rzyć w parlamencie koalicję, aby
ją obronić przed wetem prezy-
denta.
Zależy mi też na przyjęciu
ustawy kompetencyjnej, która
regulowałaby stosunki między
Sejmem, Senatem, rządem
a prezydentem w kwestiach eu-
ropejskich. Ustawa będzie miała
na celu ograniczenie pola kon-
fliktów kompetencyjnych w za-
kresie, choćby reprezentacji na-
szego kraju na szczytach UE
i ułatwienie prowadzenia polity-
ki europejskiej. Sprzyjać temu
ma też rządowy projekt ustawy
o włączeniu Urzędu Integracji
Europejskich do struktur MSZ.
Ważne jest doprowadzenie
do finału ustawy rekompensa-
cyjnej z tytułu utraty mienia po
wprowadzeniu aktów nacjona-
lizacyjnych. Chcę także, aby
w 2009 roku zostały uchwalone
ustawy o finansach publicznych
i wprowadzające w życie profe-
sjonalizację armii. Niezwykle
istotne jest również wprowa-
dzenie instrumentów prawnych
przeciwdziałających kryzysowi
finansowemu, takich jak gwa-
rancje państwa na pożyczki
międzybankowe, a dla podtrzy-
mania wzrostu gospodarczego
– druga część nowelizacji usta-
niestety, w sposób wyraźny, że buduje pozytywnego obrazu dla podwyżek sędziowskich.
stosowanie tego środka winno Polski, naraża nas na koszty. Musimy też poważnie zająć się
być wyważone i musi służyć Niewątpliwie w 2009 roku nowym prawem międzynarodo-
określonemu celowi, a nie sta- musi zostać załatwiony problem wym prywatnym. Obecne regu-
nowić formę kary. Z punktu wi- z asesorami, którzy stracą prawo lacje pochodzące z 1964 roku są
wy o swobodzie działalności go-
spodarczej.
dzenia karnisty oczekuję, że no-
we regulacje wymuszą nadzór
nad instytucją tymczasowego
orzekania w maju. Powinna też
nastąpić znaczna poprawa wy-
nagrodzeń sędziowskich, gdyż
przestarzałe i nie odpowiadają
potrzebom. Pilne staje się też
uchwalenie ustawy o zawodach
BOGUSŁAW BANASZAK aresztowania. Od kilkunastu lat odbiegają one od poziomu, któ- prawniczych: radcach praw-
W 2009 roku należy zająć się obowiązuje w Polsce Konwencja ry gwarantuje konstytucja. nych, adwokaturze i notariacie,
nowymi kodeksami. Chodzi o Ochronie Praw Człowieka tak aby do końca zrealizować
o dokończenie prac nad kodek- i Podstawowych Wolności, a jed- RYSZARD KALISZ orzeczenia Trybunału Konstytu-
sem cywilnym i karnym. Coraz nak przedłużające się tymczaso- Ważną sprawą jest uchwale- cyjnego w sprawie pełnego do
trudniej posługiwać się kodek- we aresztowania stanowią głów- nie ustawy o prokuraturze. Po- nich dostępu.
sem cywilnym z 1964 roku. Po- ną bolączkę wymiaru sprawie- winna ona rozdzielić funkcję Ponadto trudna dyskusja cze-
dobnie jest z kodeksem karnym dliwości. Większość spraw prze- prokuratora generalnego od mi- ka posłów nad projektami usta-
i kodeksem pracy. Ustawodawca granych przed Trybunałem nistra sprawiedliwości. Takie wy medialnej i ustawy bioetycz-
pierwotnie zakładał, że kodeksy w Strasburgu dotyczy stosowa- rozwiązanie uniezależni proku- nej regulującej prawne aspekty
mają stabilizować prawo, a tym- nia tymczasowego aresztowania raturę od wpływów politycz- zapłodnienia in vitro.■
czasem są nowelizowane przy ponad rzeczywiste potrzeby po- nych. W 2009 roku Sejm powi- Opracowała
każdej okazji. Nie sprzyja to ja- stępowania. Taki stan rzeczy nie nien stworzyć ramy ustawowe KATARZYNA ŻACZKIEWICZ
sności i przejrzystości przepisów,
więc mamy chaos. Uspokojeniu
systemu służyć powinna ustawa
o tworzeniu prawa. Należy w niej
uregulować kwestie inicjatywy
legislacyjnej, legalnych nacisków
lobbingu, wnoszenia poprawek
w drugim czytaniu, implemen-
DZIŚ w Gazecie Prawnej
tacji norm unijnych oraz orze-
czeń Trybunału Konstytucyjne- CD Podatki 2009
go. Sejm powinien się zająć rów-
nież ustawą o obywatelstwie,
pochodzącą z lat 60. Należy
również stworzyć ustawę – Pra-
wo wyborcze, w której ujednoli-
cone zostaną przepisy ordynacji
do Sejmu i Senatu, organów jed-
nostek samorządu terytorialne-
go, przepisy o referendum.
JAN BARCZ
Jednym z najważniejszych
wyzwań dla Polski jest doprowa-
dzenie w 2009 roku do wejścia
w życie Traktatu z Lizbony. Pro-
ponuje on reformę ustrojową
Unii, podnoszącą jej spójność.
Jej realizacja ułatwi Unii znale-
zienie odpowiedzi na wyzwania
związane ze światowym kryzy-
sem, kontynuacją strategii roz-
szerzenia i umocnieniem efek-
tywności UE w świecie. Wejście
traktatu w życie ułatwi realiza-
cję ważnej polskiej inicjatywy –
Partnerstwa Wschodniego. Sprawdź, czy otrzymałeś płytę
Z punktu widzenia polskiego
systemu prawnego, wejście
w życie Traktatu wymaga pod-
niesienia sprawności państwa. Ważne! Tylko Prenumeratorzy wersji Premium
W pierwszym rzędzie zwrócił-
bym uwagę na konieczność so- dostają Gazetę Prawną ze wszystkimi specjalnymi
lidnej współpracy między rzą-
dem a Sejmem i Senatem
w sprawach UE, gdyż Traktat
dodatkami (płyty, książki).
umacnia rolę parlamentów na- Jeśli chcesz je otrzymywać, zgłoś się do swojej firmy kolporterskiej
rodowych w sprawach unijnych.
i zamień wersję Standard na Premium.
JAROSŁAW MATRAS
Najważniejszą kwestią dla Informacje o prenumeracie: www.gazetaprawna.pl/prenumerata
wymiaru sprawiedliwości to
uporanie się z kwestią tymcza-
sowego aresztowania. Obecne www.forsal.pl www.gazetaprawna.pl
regulacje w k.p.k. nie akcentują,
 10 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
ŚRODOWISKO | Wyższe koszty składowania odpadów
Więcej zapłacimy za wywóz śmieci na wysypisko
NOWE PRAWO Od stycznia
wzrastają o 5–8 proc. opłaty za
wywóz śmieci z gospodarstw
domowych, gdyż podniesione
zostały koszty składowania
odpadów na wysypiskach.
ŁUKASZ KULIGOWSKI
lukasz.kuligowski@infor.pl
O d 1 stycznia obowiązują
wyższe opłaty za korzysta-
nie ze środowiska. Zgodnie
z rozporządzeniem Rady Mini-
strów z 14 października 2008 r.
w sprawie opłat za korzystanie
ze środowiska (Dz.U. nr 196,
poz. 1217) składowanie 1 tony
odpadów na wysypisku będzie
teraz droższe o 25 zł w stosunku
do roku ubiegłego. Oznacza to,
że przedsiębiorcy wywożący od-
pady z gospodarstw domowych
zapłacą teraz 100 zł za każdą
przywiezioną tonę zmieszanych
Sprawdź,
Książki dostępne w punktach sprzedaży oraz dla prenumeratorów wersji Premium
www.forsal.pl
śmieci na składowisko. Koszt ten
może zostać przerzucony na
mieszkańców miast i gmin. Mi-
nisterstwo Środowiska szacuje
jednak, że po podwyżce opłat za
składowanie odpadów na wysy-
pisku miesięcznie zapłacimy
średnio o 62 grosze więcej niż
w roku 2008.
Eksperci twierdzą, że pod-
wyżki mogą być nieznaczne – na
poziomie od 5 proc. do 8 proc.,
ale tylko pod pewnymi warun-
kami.
Tomasz Uciński, prezes Krajo-
wej Izby Gospodarki Odpadami,
zaznacza, że nieznacznie wyż-
sze opłaty za wywóz śmieci z go-
spodarstw domowych będą tyl-
ko wtedy, jeżeli firmy, które re-
alizują tego typu usługi, zainwe-
stowały wcześniej w systemy do
sortowania odpadów. Przedsię-
biorstwa, które tego nie zrobiły
odpowiednio wcześniej, prze-
co zmieniło się
w podatkach
Prawo
rzucą cały koszt podwyżki za
składowanie śmieci na swoich
klientów.
Podwyżka opłaty za składo-
wanie odpadów wynika z tego,
że Polska musi przetwarzać i od-
zyskiwać coraz więcej odpadów,
a nie tylko je składować. Obec-
nie ponad 90 proc. odpadów
ulegających biodegradacji trafia
na wysypiska. Nie są one w ża-
den sposób przetwarzane. Unia
Europejska wymaga, aby do
2010 roku na składowiska trafia-
ło nie więcej niż 75 proc. takich
odpadów. Resort środowiska
oczekuje, że podniesienie opłat
za składowanie odpadów zmie-
szanych wymusi na przedsię-
biorcach nie tylko segregację
śmieci, ale i ich przetwarzanie.
Ponadto wyższe stawki opłat za
składowanie odpadów mają
spowodować podwyższenie
kosztów zarządzania wysypiska-
Jutro w Gazecie Prawnej
Podatek dochodowy
od osób fizycznych
 ustawa ze zmianami na 2009 r.
 komentarz ekspertów
 wyjaśnienia, jak skorzystać na zmianach:
❚ skali podatkowej ❚ w uldze odsetkowej
❚ w uldze prorodzinnej ❚ w odliczeniach
zagranicznych składek ubezpieczeniowych
7 stycznia
Podatek od towarów
i usług
 ustawa po zmianach z komentarzem eksperta
mi. W ten sposób działalność
firm, które zajmują się odzy-
skiem i recyklingiem odpadów,
będzie bardziej konkurencyjna
w stosunku do tych, które posia-
dają składowiska.
W rozporządzeniu określo-
no, że 100 zł będzie wynosiła
opłata za składowanie jednej
tony już posegregowanych od-
padów – papier, szkło etc. Dzię-
www.gazetaprawna.pl
ki temu mniej opłacalna będzie
praktyka polegająca na tym, że
przedsiębiorcy odbierali od
mieszkańców posegregowane
odpady, które w efekcie i tak
trafiały na składowiska razem
z innymi śmieciami. Wyższa
stawka ma w tym przypadku
wymusić kierowanie posegre-
gowanych odpadów do prze-
tworzenia.■
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
DOWODY OSOBISTE
Automatyczna
utrata
ważności
NOWE PRAWO Dowody
osobiste, zawierające
nieaktualne dane, zgubione
bądź skradzione, będą
od nowego roku
unieważniane z urzędu.
EWA GRĄCZEWSKA-IVANOVA
ewa.graczewska-ivanova@infor.pl
W przypadku zmiany na-
zwiska, imienia bądź
adresu należy wymienić do-
wód osobisty. Jeżeli ktoś tego
nie zrobi – po trzech miesią-
cach jego dokument straci
automatycznie ważność.
W przypadku Polaków prze-
bywających za granicą doku-
ment straci ważność – po
czterech miesiącach. Zapomi-
nalscy będą mieli kłopoty
przy przekraczaniu granicy
czy ubieganiu się w banku
o kredyt. Za uchylanie się od
wymiany dowodu grozi, jak
dotychczas, kara grzywny lub
ograniczenia wolności do jed-
nego miesiąca.
Zniszczenie lub zgubienie
Nowe zasady unieważnia-
nia dowodów osobistych
wprowadziła nowelizacja
ustawy o ewidencji ludności
i dowodach osobistych
z 3 października 2008 r.
(Dz.U. nr 195, poz. 1198),
która weszła w życie 1 stycz-
nia 2009 r. Na jej podstawie
dowód będzie unieważniany
z urzędu także w razie
zniszczenia lub zgubienia
oraz w dniu utraty ważno-
ści. Dowód osobisty unie-
ważnia ten organ, który go
wydał, czyli wójt, burmistrz
lub prezydent miasta. Infor-
macja o tym pojawi się
SWDO (system wydawania
dowodów osobistych)
– Zmiana jest podyktowa-
na potrzebą wyeliminowa-
nia przepisów budzących
wątpliwości interpretacyjne.
Nowością jest ustalenie za-
sad unieważniania dowo-
dów, których brakowało
w obecnych przepisach –
wskazuje Wioletta Paprocka
z MSWIA.
Wymiana dowodu
Dotychczas przepisy regu-
lowały przesłanki wymiany
dowodu oraz jego zwrotu.
Dokument był unieważnia-
ny przy odbiorze nowego
dowodu osobistego przez
odcięcie lewego rogu o po-
wierzchni co najmniej
1 cm2. W praktyce więc wie-
le osób zaniedbywało obo-
wiązek wymiany dowodu
i mimo zmiany zameldowa-
nia lub nazwiska nadal po-
sługiwało się posiadanym
dowodem. Do momentu od-
bioru nowego dowodu stary
dokument z nieaktualnymi
danymi zachowywał swą
ważność.
– Nowelizacja wprowadzi-
ła nowe rozwiązanie, które
nie uzależnia unieważnienia
dowodu osobistego w syste-
mach informatycznych od
obowiązku faktycznego zwro-
tu dokumentu do jego wy-
stawcy. Unieważnienie dowo-
du osobistego następuje na
skutek zaistnienia okoliczno-
ści przewidzianych prawem –
wyjaśnia Wioletta Paprocka
z MSWIA.■
 WWW.GAZETAPRAWNA.PL
GP radzi
prawo na co dzień
PIT | Rozliczenie dochodów uzyskanych w 2009 roku
Nowe zasady korzystania z ulgi odsetkowej
Podatnik, który będzie chciał odliczyć odsetki od kredytu konsolidacyjnego, będzie musiał ustalić, jaka
część tych odsetek dotyczy konsolidowanego kredytu mieszkaniowego, a jaka innych zobowiązań.
KRYSTYNA GÓRCZAK
gp@infor.pl
Z
amiana zaciągniętego
w latach 2002–2006
kredytu mieszkaniowe-
go na inny, tańszy kredyt nie
spowoduje już utraty prawa do
odliczania odsetek. Utracone
odsetki podatnik będzie mógł
rozliczyć w zeznaniach za 2008
i 2009 rok. To efekt zmian do
przepisów dotyczących ulgi od-
setkowej, które zaczęły obowią-
zywać 1 stycznia 2009 r.
Nowe przepisy przewidują,
że podatnikowi, któremu w la-
tach 2002-2006 został udzielo-
ny kredyt (pożyczka) na sfinan-
sowanie inwestycji mającej na
celu zaspokojenie własnych po-
trzeb mieszkaniowych (tzw.
kredyt mieszkaniowy), przysłu-
guje na zasadach określonych
w przepisach o PIT obowiązują-
cych przed 1 stycznia 2007 r.
prawo do odliczania wydatków
na spłatę odsetek:
■ od kredytu mieszkaniowego,
■ od kredytu (pożyczki) zacią-
gniętego na spłatę kredytu
mieszkaniowego,
■ od każdego kolejnego kredy-
tu (pożyczki) zaciągniętego
na spłatę kredytu (pożyczki),
o których mowa w dwóch po-
przednich punktach.
Odliczamy konsolidację
Przepis ten umożliwia zatem
odliczenie nie tylko takiego kre-
dytu, który zaciągnęliśmy na
spłatę wziętego pierwotnie kre-
dytu mieszkaniowego, lecz tak-
że każdego kolejnego kredytu
zaciągniętego na spłatę takiego
zadłużenia. Można zatem odli-
czać także odsetki od branych
później kredytów konsolidacyj-
nych, z jednym jednak
istotnym zastrzeże-
1 niem. Odliczenie nie
może dotyczyć tej czę-
ści odsetek od kredytu
konsolidacyjnego, która nie do-
tyczy finansowania celów
mieszkaniowych.
Można to zilustrować prostym
przykładem. Podatnik ma zacią-
gnięte dwa kredyty. Na zakup
mieszkania oraz na zakup sa-
mochodu. Aby zmniejszyć wy-
sokość płaconych rat, bierze kre-
dyt konsolidacyjny (łączy oby-
dwa kredyty w jednym). Odset-
ki od kredytu wynoszą 10 tys. zł
rocznie. Zadłużenie z kredytu
mieszkaniowego to 80 tys. zł.
Zadłużenie z kredytu samo-
chodowego to 20 tys. zł. A za-
tem kredyt mieszkaniowy sta-
Eksperci Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30
GAZETY Informator ekonomiczny
PRAWNEJ ■ Komentarz do wydarzeń
ekonomicznych
w mediach
nowił 0,8 całości kredytu,
a samochodowy 0,2 kredytu
konsolidacyjnego. Wynika
z tego, że 8 tys. zł odsetek
przypada na spłatę wcześniej
zaciągniętych kredytów miesz-
kaniowych, a 2 tys. zł na spła-
tę kredytu samochodowego.
A zatem podatnik może w ra-
mach ulgi odsetkowej odliczyć
8 tys. zł z tytułu zapłaconych
w ciągu roku odsetek. Oczywi-
ście pod warunkiem, że kwota
ta mieści się w limicie odlicze-
nia, o czym za chwilę.
Stare kredyty
Część podatników utraciła
w poprzednich latach prawo do
odliczania odsetek od kredytów
na cele mieszkaniowe w związ-
ku z zamianą tych kredytów,
czy to na kredyty refinansowe
czy też konsolidacyjne. Rów-
nież takie osoby będą mogły
skorzystać z nowych rozwiązań
i odzyskać utracone odliczenia.
Przepisy przewidują, że odsetki
od kredytu (pożyczki), zapłaco-
ne w latach 2002–2007
w związku z inwestycją zakoń-
czoną przed 1 stycznia 2008 r.,
podlegają odliczeniu na zasa-
dach (po spełnieniu warunków
określonych w przepisach obo-
wiązujących do końca 2006 ro-
ku) od dochodu (przychodu)
uzyskanego w roku
2008 lub 2009. Po-
2 datnicy dostali zatem
możliwość odliczenia
ich albo w rozliczeniu
za rok 2008, za który zeznanie
składane jest do 30 kwietnia
2009 r., albo za 2009 rok, za
który zeznanie będzie składane
do 30 kwietnia 2010 r.
Przy czym obowiązuje tu za-
sada, że, po pierwsze, odlicze-
nia dokonuje się najwcześniej
za rok podatkowy, w którym
została zakończona dana in-
westycja. Po drugie, odsetki
zapłacone przed rokiem,
w którym inwestycję zakoń-
czono, mogą być odliczone od
podstawy obliczenia podatku
za rok podatkowy, w którym
podatnik po raz pierwszy odli-
cza odsetki.
Ostateczny termin to 2027 rok
Nowe przepisy przewidują,
że z odliczenia podatnik może
korzystać do upływu terminu
spłaty określonego w umowie
o kredyt mieszkaniowy, która
zawarta została przed 1 stycz-
nia 2007 r. Co więcej, obowią-
zuje też druga zasada: bez
względu na to, na jak długi
ŚRODA
Oglądaj w TV BIZNES
Poranek prasowy z Gazetą
Prawną o 8.45 i 11.45
■ Komentarz do wydarzeń
gospodarczych tygodnia
Podatki
okres umowę zawarto, z odli-
czenia podatnik może korzy-
stać nie dłużej niż do 31 grud-
nia 2027 r. Z tym dniem prawo
do ulgi odsetkowej definityw-
nie wygasa. Prosty przykład.
Podatnik zawarł w 2006 roku
umowę o kredyt mieszkaniowy
i spełnił wszystkie warunki, od
których uzależnione jest prawo
do korzystania z ulgi odsetko-
wej. Umowa zawarta została
na 30 lat. Wynika z tego, że
ostatnie odsetki zapłaci on
w roku 2036. Z odliczenia bę-
dzie mógł jednak korzystać tyl-
ko do końca 2027 roku. Nie od-
liczy zatem odsetek płaconych
w latach 2028–2036.
Odliczanie odsetek
Aby odliczać kredyty konso-
lidacyjne i refinansowe, trzeba
będzie spełnić wszystkie stare
warunki korzystania z ulgi od-
setkowej. Dotyczy to także tej
zasady, że odliczenia ulgi od-
setkowej dokonuje się najwcze-
śniej za rok podatkowy, w któ-
rym została zakończona dana
inwestycja. Przy czym w zezna-
niu podatkowym składanym za
rok, w którym podatnik po raz
pierwszy dokonuje przedmio-
towych odliczeń, mogą być od-
liczone zarówno odsetki zapła-
cone w danym roku, jak i od-
setki naliczone i zapłacone
przed rokiem, w którym dana
inwestycja została zakończona.
Odsetki zapłacone przed ro-
kiem zakończenia inwestycji
mogą być odliczone również
w roku podatkowym bezpo-
średnio następującym po roku,
w którym podatnik po raz
pierwszy odliczył odsetki.
W tym przypadku odliczeniu
w danym roku podatkowym
podlega wyłącznie różnica
między sumą odsetek przypa-
dających do odliczenia a kwotą
odsetek faktycznie odliczonych
w roku, w którym podatnik do-
konał pierwszego odliczenia.
We wszystkich przypadkach
trzeba zadbać o dokumentację.
Przed wypełnieniem zeznania
w każdym roku trzeba poprosić
o zestawienie odsetek, które
zapłaciliśmy w danym roku.
Do zeznania podatkowego
składanego za rok, w którym po
raz pierwszy dokonuje się odli-
czeń z tytułu poniesienia wy-
datków na spłatę odsetek od
kredytów mieszkaniowych po-
datnik dołącza oświadczenie
o wysokości wszystkich ponie-
sionych wydatków związanych
z daną inwestycją. W tym o wy-
CZWARTEK
PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | 11
JUTRO
Jak pilnować stanu konta w OFE
PRZYKŁAD: ULGA OD KREDYTU KONSOLIDACYJNEGO
We wrześniu 2005 r. podatnik zaciąga kredyt na cele miesz-
kaniowe (walutowy). W styczniu 2008 r. podatnik zaciąga
1 kredyt konsolidacyjny (w złotych) na spłatę różnych zobo-
sokości wydatków udokumen- wiązań, w związku z czym, na podstawie obowiązujących
towanych fakturami wystawio- wówczas przepisów, traci prawo do ulgi odsetkowej.
nymi przez podatników podat- Dane wyjściowe:
■ kredyt 400 tys. zł, w tym
ku od towarów i usług nieko-
rzystających ze zwolnienia od ■ spłata kredytu mieszkaniowego 250 tys. zł
tego podatku. Jest to tzw. ■ spłata kredytu samochodowego 50 tys. zł
oświadczenie PIT-2K. ■ spłata zadłużenia karty kredytowe 50 tys. zł
■ spłata zadłużenia w linii debetowej 10 tys. zł
Uwaga na limity ■ pożyczka na remont mieszkania 40 tys. zł
Odliczenie obejmuje wyłącz- ■ wartość mieszkania 250 tys. zł
nie odsetki od tej części kredytu ■ wartość gruntu 50 tys. zł
(pożyczki), która nie przekracza ■ roczne odsetki od kredytu 24 tys. zł
kwoty stanowiącej iloczyn 70 Udział kredytu mieszkaniowego w konsolidacyjnym 75 proc.
mkw. powierzchni użytkowej Udział pozostałych tytułów w kredycie konsolidacyjnym 25 proc.
i wskaźnika przeliczeniowego Odsetki od kredytu mieszkaniowego 18 000 zł
1 mkw. powierzchni użytkowej Odsetki od pozostałych kredytów 6000 zł
budynku mieszkalnego, ustalo- Udział mieszkania w kredycie w części mieszkaniowej 87,5 proc.
nego dla celów obliczenia pre- Udział gruntu w kredycie w części mieszkaniowej 12,5 proc.
mii gwarancyjnej od wkładów Odsetki od kredytu na mieszkanie 15 750 zł
na oszczędnościowych książecz- Odsetki od kredytu na grunt 2250 zł
kach mieszkaniowych za III Kwota odsetek do odliczenia 0 zł
kwartał roku poprzedzającego Odsetki zapłacone w 2008 roku w części przypadającej
rok podatkowy, określonej na na mieszkanie 15 750 zł
rok zakończenia inwestycji. W rozliczeniu za rok 2008 podatnik nabywa ponownie prawo do ulgi
Na 2008 rok kwota ta wynosi odsetkowej, w związku z wejściem w życie nowych przepisów.
212 870 zł. Zatem w sytuacji, gdy Uwzględnienie limitu ulgi (212 870 zł)
podatnik w latach 2002–2006 Zaciągnięty przez podatnika kredyt 400 000 zł
zaciągnął kredyt (pożyczkę) W tym na cele mieszkaniowe 250 000 zł
w wysokości np. 300 tys. zł, Limit odliczenia za 2008 r. 212 870 zł
i w 2008 roku zakończył inwesty- Wskaźnik udziału limitu w kredycie 85,148 proc.
Odsetki od kredytu na cele mieszkaniowe 18 000 zł
cję mieszkaniową, to w zeznaniu
Odsetki mieszczące się w limicie 15 326,64 zł
podatkowym składanym za ten
Udział mieszkania w odsetkach 87,5 proc.
rok może odliczyć od dochodu
Odsetki do odliczenia w zeznaniu 13 410,81 zł
faktycznie zapłacone odsetki
w części przypadającej na kredyt
w kwocie 212 870 zł, czyli w ta-
kim procencie, jaki uzyska z po- PRZYKŁAD: ULGA OD KREDYTU MIESZKANIOWEGO
dzielenia kwoty limitowanej
(212 870 zł) przez całą kwotę Podatnik nabywa prawo do ulgi odsetkowej (waluto-
kredytu (300 tys. zł) x 100.
2
wy kredyt mieszkaniowy) w związku z podpisanym
do końca grudnia 2006 r. kredytem na cele mieszka-
Odliczenie bez gruntu niowe.
Bez względu na to, jaki kredyt Dane wyjściowe:
■ kredyt 300 tys. zł
związany z finansowaniem lub
■ wkład własny 100 tys. zł
refinansowaniem zakupu miesz-
■ wartość mieszkania 350 tys. zł
kania będziemy spłacali, musi-
■ wartość gruntu 50 tys. zł
my też pamiętać, że nie wolno
■ suma odsetek rocznie 10 tys. zł
nam odliczyć tej części odsetek,
która przypada na kupowany ra- Obliczenie wysokości ulgi:
zem z mieszkaniem czy domem Udział mieszkania w kredycie 87,5 proc.
grunt lub udział w gruncie. Za- Udział gruntu w kredycie 12,5 proc.
Odsetki od kredytu na mieszkanie 8750 zł
wsze zatem konieczne jest usta-
Odsetki od kredytu na grunt 1250 zł
lenie, jaka część kredytu przypa-
Kwota odsetek do brana pod uwagę przy obliczeniu
da na zakup mieszkania (do-
kwoty odliczenia 8750 zł
mu), a jaka na zakup gruntu.
Uwzględnienie limitu ulgi (189 000 zł)
Chodzi przy tym o ustalenie
Zaciągnięty przez podatnika kredyt 300 000 zł
wskaźnika procentowego udzia-
Limit odliczenia za 2008 r. 189 000 zł
łu wartości gruntu (lub udziału
Wskaźnik udziału limitu w kredycie 63 proc.
w gruncie) w wartości całej ku-
Odsetki zapłacone od kredytu 10 000 zł
powanej nieruchomości.■
Odsetki mieszczące się w limicie 6300 zł
Udział mieszkania w odsetkach 87,5 proc.
Podstawa prawna
Odsetki do odliczenia w zeznaniu 5512,50 zł
■ Art. 7 ustawy z 7 listopada 2008 r.
o zmianie ustawy o podatku dochodo-
wym od osób fizycznych, ustawy o po-
datku dochodowym od osób praw-
nych oraz niektórych innych ustaw, LIMIT ULGI ODSETKOWEJ
uchwalonej (Dz.U. nr 209, poz. 1316).
■ Art. 9 ustawy z 16 listopada 2006 r. Limit ulgi odsetkowej w latach 2002–2009
o zmianie ustawy o podatku dochodo- 2002–2007 r. 189 000 zł
wym od osób fizycznych oraz o zmia- 2008 r. 212 870 zł
nie niektórych innych ustaw (Dz.U.
2009 r. 243 460 zł
nr 217, poz. 1588 z późn. zm.).
SOBOTA, NIEDZIELA
Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes
Słuchaj audycji Radia
Dla Ciebie o 13.00
sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10
niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10
■ Portfel dla ciebie
■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia
 12 | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
Kronika prawa
Dziennik Ustaw nr 233
z 29 grudnia 2008 r.
POSTĘPOWANIE KOMPENSACYJNE
Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o postępowaniu kompensacyj-
nym w podmiotach o szczególnym znaczeniu dla przemysłu
stoczniowego POZ. 1569
■ Wejdzie w życie po upływie 7 dni od ogłoszenia, tj.
6 stycznia 2009 r.
Omówienie: Ta specustawa pozwoli na prowadzenie działal-
ności stoczniowej do początku czerwca 2009 r. i na utrzymanie
potencjału produkcyjnego oraz ciągłości wypłat dla pracowni-
ków Stoczni Gdynia i Stoczni Szczecińskiej Nowa. Umożliwia też
sprzedaż pogrupowanego majątku stoczni (nieobciążonego dłu-
gami), wykluczając jednocześnie konieczność zwrotu pomocy
publicznej przez inwestora. Ministerstwo Skarbu Państwa wy-
łoni niezależnego obserwatora, który będzie monitorował cały
proces. Będzie on powołany spośród kandydatów uzgodnionych
z Komisją Europejską. Obserwator ma informować również
związki zawodowe. Do czerwca 2009 r. zrealizowany zostanie
program ochronny dla pracowników obu stoczni oraz ich spó-
łek. Wartość programu dobrowolnych odejść i monitorowanych
zwolnień jest szacowana na 400 do 500 mln zł. Programy te
umożliwią m.in. wsparcie pracowników stoczni w uzyskaniu po-
nownego zatrudnienia i uzyskania dotacji na rozpoczynanie dzia-
łalności gospodarczej. Wynagrodzenia będą wypłacane do koń-
ca maja 2009 r. Odszkodowania dla stoczniowców mają wyno-
sić – w zależności od stażu pracy – od 20 do 60 tys. zł.
Dziennik Ustaw nr 234
z 30 grudnia 2008 r.
OCHRONA ZDROWIA
Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu
zakażeń chorób zakaźnych u ludzi POZ. 1570
■ Weszła w życie 1 stycznia 2009 r. z wyjątkiem art. 9, któ-
ry wchodzi w życie 1 stycznia 2010 r.
PRAWO CYWILNE
Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Kodeks po-
stępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw
POZ. 1571
■ Wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia,
tj. 1 lipca 2009 r., z wyjątkiem art. 1 pkt 5, 9, 12 i 15-18 oraz
pkt 78 w zakresie dodawanych art. 11534, art. 11535, art.
11537 i art. 11538, a także art. 7 pkt 1 i 3–5, które weszły
w życie 12 grudnia 2008 r.
UPADŁOŚCI
Ustawa z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo upa-
dłościowe i naprawcze oraz ustawy o kosztach sądowych
w sprawach cywilnych POZ. 1572
■ Wejdzie w życie po upływie 3 miesięcy od ogłoszenia, tj.
31 marca 2009 r.
RUCH DROGOWY
Ustawa z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy – Prawo o ru-
chu drogowym POZ. 1573
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 14
stycznia 2009 r.
Ustawa z 6 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o transporcie
drogowym oraz o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogo-
wym POZ. 1574
■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 14
stycznia 2009 r.
PODATKI
Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.
w sprawie określenia wzoru rocznego obliczenia podatku
8 stycznia 2009 r.
Wchodzi w życie nowe prawo
Ustawa z 23 października 2008 r. o zmianie ustawy
– Kodeks spółek handlowych (Dz.U. nr 217, poz. 1381)
wraz z informacją o wysokości dochodu, do sporządzenia
których obowiązane są organy rentowe POZ. 1575
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 30 grudnia 2008 r.
Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.
w sprawie sposobu pobierania i zwrotu podatku od czynno-
ści cywilnoprawnych POZ. 1577
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Więcej Podatki • Znane są nowe formularze podatkowe –
GP nr 254/2008
RACHUNKOWOŚĆ
Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.
w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności
cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresu
usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych POZ. 1576
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Więcej Podatki • Polisy OC dla biur na 15 tys. euro – GP nr
254/2008
PRAWO CELNE
Rozporządzenie ministra finansów z 16 grudnia 2008 r.
w sprawie właściwości miejscowej organów celnych
POZ. 1578
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia
2008 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych sądów
grodzkich oraz zmiany rozporządzenia w sprawie utworze-
nia sądów grodzkich POZ. 1579
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wyznaczenia
sądów rejonowych, które zakładają i prowadzą księgi wie-
czyste w systemie informatycznym POZ. 1580
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sądów apela-
cyjnych, sądów okręgowych i sądów rejonowych oraz usta-
lenia ich siedzib i obszarów właściwości POZ. 1581
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 16 grudnia
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia
sądów gospodarczych POZ. 1582
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 18 grudnia
2008 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie utworzenia
sądów pracy i sądów ubezpieczeń społecznych POZ. 1583
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-
stracji z 11 grudnia 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego
i testu umiejętności w toku postępowania w sprawie uzna-
nia kwalifikacji do wykonywania zawodu inżyniera pożarnic-
twa, technika pożarnictwa i strażaka POZ. 1584
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 30 grudnia 2008 r.
DETEKTYWI
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administra-
cji z 16 grudnia 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i te-
stu umiejętności w toku postępowania w sprawie o uznanie
kwalifikacji do wykonywania zawodu detektywa POZ. 1585
■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 30 grudnia 2008 r.
ADMINISTRACJA
Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-
stracji z 18 grudnia 2008 r. w sprawie ustalenia, zmiany
WWW.GAZETAPRAWNA.PL
i zniesienia urzędowych nazw niektórych miejscowości oraz
obiektów fizjograficznych POZ. 1586
■ Weszło w życie 1 stycznia 2009 r.
Wchodzą w życie
5 stycznia 2009 r.
PRODUKTY ROLNE
Ustawa z 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o reje-
stracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środ-
ków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych oraz
o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 216, poz. 1368)
Omówienie: Znowelizowano przepisy dotyczące właści-
wych organów oraz postępowania w zakresie oceny wnio-
sków o rejestrację produktów rolnych, a także dotyczące tym-
czasowej ochrony krajowej, kontroli produktów rolnych
i środków spożywczych.
Dziennik Urzędowy
Unii Europejskiej L 350
z 30 grudnia 2008 r.
W nim m.in.
KSZTAŁCENIE OBYWATELI
Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1357/2008/WE
z 16 grudnia 2008 r. zmieniająca decyzję nr 1720/2006/WE
ustanawiającą program działań w zakresie uczenia się przez
całe życie
■ Weszła w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj.
31 grudnia 2008 r.
Omówienie: Mają zostać poprawione procedury i sposób
przepływu informacji po to, żeby skrócić o dwa do trzech
miesięcy przyznawanie dotacji. Chodzi też o likwidację opóź-
nień, które nieproporcjonalnie obciążają administrację pro-
gramu i powodują marnotrawienie funduszy.
Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1358/2008/WE
z 16 grudnia 2008 r. zmieniająca decyzję nr 1904/2006/WE
ustanawiającą program Europa dla Obywateli na rzecz pro-
mowania aktywnego obywatelstwa europejskiego na lata
2007-2013
■ Weszła w życie następnego dnia po opublikowaniu, tj.
31 grudnia 2008 r.
Omówienie: Żeby zlikwidować opóźnienia w przepływie
funduszy do beneficjentów Komisja ma informować komitet
oraz Parlament Europejski o wszystkich decyzjach w ciągu
dwóch dni roboczych. Chodzi o opisy i analizy otrzymanych
wniosków, oceny i wyboru, listę projektów zaproponowanych
do finansowania oraz projektów, które zostały odrzucone.
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH
Decyzja ramowa Rady 2008/977/WSiSW z 27 listopada 2008 r.
w sprawie ochrony danych osobowych przetwarzanych w ra-
mach współpracy policyjnej i sądowej w sprawach karnych
■ Wejdzie w życie dwudziestego dnia po opublikowaniu,
tj. 19 stycznia 2009 r.
Omówienie: Dane osobowe zostają usunięte lub zanonimi-
zowane, jeżeli nie są już potrzebne w celach, do których zo-
stały legalnie zgromadzone, lub w których są legalnie dalej
przetwarzane. Dane blokuje się, jeżeli istnieją uzasadnione
podstawy, by sądzić, że ich usunięcie godziłoby w słuszne in-
teresy osoby, której dotyczą. Te, do których dostęp został za-
blokowany, mogą być przetwarzane jedynie w celu, z powo-
du którego ich usunięcie było niemożliwe. Przekazywanie da-
nych bez uprzedniej zgody dopuszczalne jest jedynie wtedy,
kiedy jest niezbędne dla zażegnania bezpośredniego i po-
ważnego zagrożenia bezpieczeństwa publicznego państwa
członkowskiego lub państwa trzeciego, a uprzedniej zgody
nie można uzyskać na czas.
Kolumnę przygotowali
DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK i MAREK KOBYLAŃSKI