PONIEDZIAŁEK
R Y
5 STYCZNIA 2009 NR 2 (2378)
N K
| EUR 4,1721 ▼ 0,01% | USD 2,9910 ▲ 0,99% | CHF 2,8050 ▲ 0,13% | WIG20 1789,73 ▼ 0,89% | ROPA BRENT 42,77 ▼ 6,19% |
WYKRES DNIA
GOSPODARKA
■ RYNEK AGD ZANOTUJE
WZROST. Pewne spowolnienie na
rynku AGD jest już widoczne, ale są-
dzę, że nie jest on jeszcze nasycony
i w 2009 r. będzie wzrost sprzedaży
– mówi GPW Jan Okoń, prezes Can-
dy Polska. strona A4
■ SKLEPY MEDYCZNE W OBLICZU
PLAJTY. 9 tys. placówek nie jest
w stanie spełnić nowych wymogów
NFZ. To może wymusić przejęcia na
rozdrobnionym rynku. strona A4
■ BEZ REWOLUCJI W NIERUCHO-
MOŚCIACH. Kupujący mieszkanie
może żądać, by sprzedający przed-
stawił mu świadectwo energetycz-
ne. Ale eksperci nie spodziewają
się, że nabywcy zaczną wymagać
strona A4
tych dokumentów.
PRACA I KARIERA
■ BANKOWCY BOJĄ SIĘ ZWOL-
NIEŃ. Tak dużego napływu podań
o pracę w bankach nie było od lat.
Zdaniem ekspertów, to sami ban-
kowcy w ten sposób starają się wy-
sondować sytuację na rynku pracy
w sektorze finansowym. strona A7
FINANSE
■ KOLEJNA OFIARA MADOFFA.
W piątek austriacki nadzór ustano-
wił zarząd komisaryczny w Banku
Medici, którego czwarta część
akcji należy do UniCredit, głównego
akcjonariusza polskiego banku
strona A8
Pekao.
■ ŁATWIEJ O KREDYT Z DOPŁA-
TĄ. Jeszcze w tym kwartale umowy
o udzielanie kredytów z dopłatami
podpiszą kolejne banki. Łatwiej
też będzie można wziąć taką po-
życzkę, bo do listy kredytobiorców
będzie można dopisać najbliższą
rodzinę. strona A10
LUDZIE
Gromadzka Ewa . . . . . . . . . . . . . . . . . . A10
Jańczuk Marcin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A4
Kazimierski Maciej . . . . . . . . . . . . . . . . . A10
Kieszkowski Krzysztof . . . . . . . . . . . . . . A4
Kłoczko Marek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A2
Kohn Sonja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8
Kowalski Ryszard . . . . . . . . . . . . . . . . . .A2, 4
Labiedź Tomasz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A4
Madoff Bernard . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8
Sadowski Jarosław . . . . . . . . . . . . . . . . A10
Saj Mirosław . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A11
Sobolewski Ludwik . . . . . . . . . . . . . . . . A11
I F I R
GOSPODARKA SKUTKI KRYZYSU
Pogorszenie koniunktury wpłynie
na wzrost szarej strefy
C oraz mniejszy popyt na to-
wary i usługi i spadające
w związku z tym ceny to do-
skonała pożywka dla rozwoju szarej
strefy. Firmy mogą chcieć poweto-
wać sobie część strat, przenosząc
część obrotu w nierejestrowany ob-
szar oraz redukując oficjalne za-
trudnienie i przyjmując do pracy na
czarno.
Szara strefa to dla polskiej gospo-
darki poważny problem. W warun-
kach dobrej koniunktury jej udział
wynosi 16 proc. PKB rocznie. To oko-
ło 180 mld zł. Opodatkowanie zale-
dwie połowy tych obrotów mogłoby
FINANSE
Nadzór napomina władze banków
O dpowiedzialność za wy-
płatę dywidendy, która
zagrażałaby stabilności banku,
ponoszą w pierwszej kolejności
jego zarząd i rada nadzorcza.
Oczekujemy, że będą one dzia-
łały odpowiedzialne – mówi
w wywiadzie dla GP Stanisław
Kluza, przewodniczący Komisji
Nadzoru Finansowego. Według
Sobański Jerzy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Stelmach Beata . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Waczkowski Stanisław . . . . . . . . . . . . . .
Waszczyk Bernard . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zdunek Bogdan . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PISZĄ I MÓWIĄ U NAS
Dominiak Jarosław . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluza Stanisław . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Okoń Jan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Opala Paweł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rybiński Krzysztof . . . . . . . . . . . . . . . . .
Szejnfeld Adam . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
M Y P I E N I Ą D Z E
A
FORSAL.PL /24H
zlikwidować deficyt budżetowy. Te-
raz, gdy polska gospodarka wchodzi
w okres dużego spowolnienia, udział
szarej strefy w PKB zapewne wzro-
śnie. O ile – tego nie wiadomo, bo
nie będzie też sprzyjał ograniczaniu
szarej strefy tam, gdzie od lat jest
ona bardzo mocna. Dotyczy to pew-
nych kategorii usług, np. korepetycji
czy opieki nad dziećmi.
– Najbardziej skutecznym instru-
mentem w walce z tą gangreną bę-
dzie odbiurokratyzowanie gospo-
darki – mówi Adam Szejnfeld, wice-
minister gospodarki.
nie ma dokładnych wyliczeń. Jednak Ministerstwo Gospodarki zapo- I dodaje, że to właśnie bariery biu-
wiarygodne szacunki mówią, że sza- wiada zwalczanie tego procederu, rokratyczne są głównym bodźcem
ra strefa może wzrosnąć nawet do bo dostrzega zagrożenie wzrostu do uciekania firm w szarą strefę.■
20 proc. PKB. wartości ukrywanych obrotów i za-
Największa pokusa, by uciec trudnienia. KOMENTARZ A2, strona A2
przed fiskusem, będzie zapewne
w branży budowlanej. Firmy z tego
sektora oceniają swoją przyszłość Nie ma wątpliwości, że gospodarka wchodzi w trudny okres. Potrwa
wyjątkowo czarno. Spodziewają się on do początku 2010 roku – twierdzą Krzysztof Rybiński i Paweł Opala
w najbliższych miesiącach spadku z Ernst & Young strona A6
popytu i dużych obniżek cen. Kryzys
GIEŁDA
Raporty bieżące będą
publikowane w czasie sesji
S półki notowane na GPW będą przekazywać
raporty bieżące w trakcie sesji. Nowa regula-
cja weszła w życie na początku tego roku. Nowe
zasady działania zwiększą znaczenie dobrych ze-
społów analitycznych. Te instytucje, których eks-
perci szybciej i trafniej odczytają znaczenie infor-
macji dla rozwoju spółki, będą w stanie lepiej re-
agować. ■
KOMENTARZ A2, strona A11
RYNEK KAPITAŁOWY
Liczba IPO spadła
w 2008 roku o 62 proc.
niego kilka dużych banków już
zadeklarowało, że z powodu
kryzysu nie będzie wypłacać
– Dla własnej wygody pró-
bują przerzucić odpowiedzial-
ność za zaostrzenie polityki
R ynek publicznych ofert akcji w 2008 roku był
najsłabszy od pięciu lat. W 68 różnego typu
ofertach spółki uplasowały akcje warte 8,4 mld zł.
dywidendy za ubiegły rok. Ban- kredytowej na nadzór banko- W porównaniu z 2007 rokiem drastycznie zmala-
ki za to chętnie wykorzystują wy – mówi przewodniczący ła nie tylko łączna wartość ofert (o 81 proc.),
przygotowywaną przez nadzór Kluza, dodając, że rekomenda- ale także ich liczba pierwszych publicznych ofert
rekomendację T jako alibi przy cja w żaden sposób nie doty- (o 62 proc.). Wzrosła natomiast średnia wartość
wprowadzaniu kolejnych, co- czy kredytów dla firm.■ transakcji.■
raz bardziej restrykcyjnych wy-
mogów kredytowych. strona A9 strona A9
A4 FIRMY, INSTYTUCJE Ernst & Young . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A6 Ogólnopolska Izba Gospodarcza Wyrobów
A11 Expander . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A10 Medycznych Polmed . . . . . . . . . . . . . . . A4
Akces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A4
A11 Giełda Papierów Wartościowych . . . . . . A11 Open Finance . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A10
AmerBrokers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8
Pioneer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8
A10 Bank Medici . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8 Ipopema Securities . . . . . . . . . . . . . . . . A11
PKO BP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A10
A10 Bank Polskiej Spółdzielczości . . . . . . . . . A10 Komisja Nadzoru Finansowego . . . . . . . A9 Polska Federacja Rynku Nieruchomości . . . A4
BGK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A10 Krajowa Izby Gospodarcza . . . . . . . . . . . A2 Polska Konfederacja Pracodawców
BZ WBK AIB TFI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A10 Metrohouse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A4 Prywatnych Lewiatan . . . . . . . . . . . . . . A2, 3
A11
Credit Suisse . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8 SEG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A11
A9 Ministerstwo Gospodarki . . . . . . . . . . . . A2
DM BOŚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8 SII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A11
A4 DM BZ WBK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8 Mobilex . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A4
UniCredit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8
A6 BM DnB Nord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A11 Narodowy Fundusz Zdrowia . . . . . . . . . A4 UniCredit CAIB . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8
A6 DM IDM SA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A8 Ogólnopolska Izba Gosp. Specjalistycznego Związek Pracodawców, Producentów
A2 Candy Polska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A4 Zaopatrzenia Medycznego . . . . . . . . . . . A4 Materiałów dla Budownictwa . . . . . . . . A4
 A2 GAZETA PRAWNA | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
Gospodarka
■ I nwe st yc j e ■ Ry n k i ■ P r z e d s i ę b i o rst wa ■ Tra n s a kc j e ■ Pe rs o n a l i a
14 STYCZNIA Główny Urząd Statystyczny
PAMIĘTAJ opublikuje dane o inflacji w grudniu
komentarze redakcji
Nowe możliwości giełdy
Z
goda GPW na publikację ra-
portów bieżących w trakcie se-
sji ułatwi życie wielu ludziom:
dziennikarzom, analitykom, inwe-
storom indywidualnym. Bardzo czę-
sto zdarzało się tak, że spółki ważne
informacje podawały późno – po za-
kończeniu sesji czy nawet późnym
wieczorem. Liczyły, że informacji
nikt nie zauważy, a jeśli zauważy, to
nie będzie miał czasu nic z tym zro-
bić. Innymi słowy – że rynek będzie
się musiał przespać z wiadomością,
którą dostał, a rano może się obu-
dzić w lepszym humorze, więc spół-
ce się upiecze. Większość treści ra-
portów bieżących nie miała wielkie-
go wpływu na notowania. Tak też
będzie i teraz . Ale będą na pewno
sesje, na których informacji mają-
cych wpływ na rynek będzie kilka.
Najgorzej będzie, jak każda kolejna
informacja będzie zła – i taka se-
kwencja będzie przekładała się na
coraz gorsze nastroje inwestorów,
a więc i ceny akcji. Może się okazać
wkrótce, że zatęsknimy za czasem,
MAREK SIUDAJ gdy rynek miał czas na oswojenie się
marek.siudaj ze złymi wiadomościami.■
@infor.pl strona A11
Bądź na www.forsal.pl
DZIŚ
■ Gospodarki wojenne to termin, który może zaskoczyć
w XXI wieku. A właśnie i Izrael, i Palestyna to przykład
systemów gospodarczych, żyjących w warunkach sta-
nu wojennego i jego wszystkich ograniczeń. Jak sobie
radzą te państwa? Palestyna – z 40-proc. spadkiem PKB
i olbrzymim bezrobociem, przegrywa z rozwijającym
się Izraelem. O obu gospodarkach na www.forsal.pl
Robimy się na szaro
S
zara strefa w polskiej gospodar-
ce ma się dobrze i przez naj-
bliższy rok nic tego nie zmieni.
Co więcej, prawdopodobne jest, że
będzie miała się jeszcze lepiej. Mniej-
szy popyt i niższe ceny oznaczają
straty, więc niektórzy – swobodnie
definiujący uczciwość – mogą chcieć
je sobie powetować. A nie mamy na
razie powodów, by sądzić, że szarga-
ny wewnętrznymi konfliktami aparat
skarbowy będzie bardziej skuteczny
w zwalczaniu tego procederu. Zanim
jednak zaczniemy narzekać na nie-
rzetelność przedsiębiorców i nieudol-
ność państwa, proponuję krótki ra-
chunek sumienia. W ilu przypadkach
– powiedzmy na 100 – opiekunka do
dziecka jest zatrudniana legalnie?
Czy łatwo jest oprzeć się pokusie wy-
remontowania mieszkania bez fak-
MAREK tur? A wynajem tego mieszkania –
CHĄDZYŃSKI czy aby zawsze na pewno jest opo-
marek.chadzynski datkowany podatkiem dochodo-
@infor.pl wym?■ strony A2–A3
WWW.FORSAL.PL
Rynek AGD w Polsce będzie jeszcze Trudny okres dla polskiej gospodarki
ROZMOWA rosnąć – mówi Jan Okoń strona A4 OPINIE potrwa do początku 2010 roku strona A6
GOSPODARKA | Spadek popytu i niższe ceny w 2009 roku
Firmy uciekną w szarą
■ Udział szarej strefy może wzrosnąć do około 20 proc. PKB
■ Najbardziej podatne na ukrywanie się przed fiskusem są usługi i budownictwo
■ Opodatkowanie połowy nierejestrowanych obrotów zlikwidowałoby deficyt budżetowy
MAREK CHĄDZYŃSKI Według średniej prognoz eko- wiele ponad minus 10 pkt w li-
marek.chadzynski@infor.pl nomistów tegoroczny wzrost stopadzie. Źle będzie też
gospodarczy może wynieść z utrzymaniem obecnych cen.
J
eśli przyjąć, że szara strefa
wytwarza niespełna 16
proc. produktu krajowego
15,9 około 2 proc. Ministerstwo
Finansów spodziewa się
3,7-proc. wzrostu.
Indeks spadł do minus 6,3 pkt
z około zera.
Ale naprawdę drastycznego
brutto – a takie wnioski można
proc. PKB – Na pewno należy spodzie- pogorszenia sytuacji obawiają
jest warta szara strefa
wyciągnąć analizując dane GUS wać się, że udział szarej strefy się firmy budowlane, które są
w Polsce w czasie
– to w warunkach 2008 roku dobrej koniunktury w tym roku wzrośnie. To bę- szczególnie podatne na poku-
w nierejestrowanym obrocie wy- dzie zapewne średnia europej- sę szarej strefy. Ich oceny to
tworzono towary i usługi warte ska, mniej więcej na poziomie gwałtowny spadek portfela za-
około 180 mld zł. Gdyby budżet Niemiec, nieco mniej niż mówień (minus 11,1 pkt wo-
mógł je opodatkować 22-proc.
VAT-em, to zyskałby niemal 40
40 w Grecji i we Włoszech – mówi
Marek Kłoczko, wiceprezes
bec około 1 pkt miesiąc wcze-
śniej) i spadek cen (minus 1,6
mld zł. To prawie dwa razy wię- mld zł Krajowej Izby Gospodarczej. pkt wobec 6,2 pkt).
cej niż ubiegłoroczny deficyt. szacunkowo
W 2009 roku firmy będą – Badania nad szarą strefą
traci budżet miały bardzo dużo argumen- były robione, gdy koniunktura
20 proc. PKB na szaro tów, by uciekać w szarą strefę. była jeszcze dobra, teraz bę-
Udział szarej strefy w gospo- Wszystkie badania koniunktury dziemy mieć jej pogorszenie.
darce zwiększa się w okresie w przemyśle pokazują znaczne Pojawią się niekorzystne czyn-
spowolnienia. W 2000 roku 2,7 pogorszenie nastrojów. Główny niki, które będą sprzyjać rozwo-
wzrósł on do 17 proc. i utrzy- problem, jakiego boją się przed- jowi szarej strefy, jak ponowny
mywał się na zbliżonym pozio- proc. PKB siębiorcy, to spadek liczby za- wzrost bezrobocia. Nie ma do-
mie w roku 2001. środków uzyskanych mówień. Indeks prognoz wiel- brych narzędzi, które pozwoli-
W 2000 roku tempo wzrostu w szarej strefie kości portfela zamówień łyby dokładnie stwierdzić, w ja-
PKB wynosiło 4 proc., rok póź- wydają na konsumpcję w grudniu spadł według GUS kim stopniu zwiększy się jej
niej już 1,3 proc. gospodarstwa domowe
do prawie minus 19 pkt z nie- udział w PKB, ale można sza-
TRZY PYTANIA DO...
ADAMA SZEJNFELDA
wiceministra gospodarki
■ Polska gospodarka wchodzi w okres spowolnie- W zależności od źródła prognoz udział szarej
nia. Czy szara strefa się powiększy? strefy w Polsce szacuje się na 13–15 proc. PKB.
– Obawiam się tego. Ciągle sprawą otwartą
jest zachowanie naszej gospodarki wobec wy-
Są ośrodki, które twierdzą, że jest to nawet 30
proc. PKB. To bardzo dużo, w niektórych kra-
darzeń w Europie i na całym świecie. Dziś nikt jach, jak w Austrii jest to około 1,5 proc. PKB,
nie jest w stanie powiedzieć, czy kryzys się na Słowacji około 10 proc. Na pewno poziom
u nas rozwinie, a jeśli tak, to w jakich kierun- szarej strefy w Polsce teraz, gdy sytuacja gospo-
kach. I dotyczy to zarówno rynków finanso- darcza jest dobra, jest zdecydowanie za wyso-
wych, jak i sfery realnej. W tej chwili chyba nie ki. A co się stanie, gdy będziemy mieli efekty
ma nikogo, kto byłby w stanie powiedzieć z du- spowolnienia? To oznacza, że państwo musi
żą dokładnością, jaka będzie kondycja polskich zdecydowanie działać, by szarą strefę zwal-
przedsiębiorstw w 2009 roku. To będzie jasne czać.
mniej więcej około III kwartału. Zakładając jed- ■ A co będzie w tej sprawie robić?
nak scenariusz kryzysowy, zagrożenie rozwo- – Samo podjęcie działań antykryzysowych
jem szarej strefy jest duże. Im trudniej jest opisanych w Pakcie Stabilności i Rozwoju po-
utrzymać konkurencyjność na rynku, im więk- winno przynieść skutek. Choćby lepsze wyko-
sze kłopoty z utrzymaniem popytu przy do- rzystanie środków unijnych na infrastrukturę:
tychczasowych cenach, tym bardziej firmy są jeśli przedsiębiorstwa budowlane będą z tego
wypychane w obszar szarej strefy, co jest oczy- tytułu miały więcej zleceń, to ich skłonność do
wiście negatywne dla całej gospodarki. Ma to działania w nierejestrowanym obrocie będzie
zły wpływ na sam sektor przedsiębiorstw, bo znacznie mniejsza. Jednak najbardziej skutecz-
zaburza konkurencję, ale szkodzi też państwu, nym instrumentem w walce z tą gangreną
bo nie ma wpływów z podatków czy składek na będzie odbiurokratyzowanie gospodarki. Nie-
ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. sprzyjające otoczenie biurokratyczne, które
■ Które sektory będą najbardziej podatne na sza- wiąże ręce przedsiębiorcom, to najczęstszy po-
rą strefę? wód uciekania przedsiębiorców do szarej strefy.
– Te same, co zazwyczaj, czyli rolnictwo, bu- Proces odbiurokratyzowania, który prowadzi-
downictwo, handel i część usług. Tam to zjawi- my, powinien więc być tu bardzo pomocny.■
sko już dziś występuje w największym stopniu. Rozmawiał MAREK CHĄDZYŃSKI
WWW.FORSAL.PL Forsal Gospodarka PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | GAZETA PRAWNA | A3

„ Nie można wykluczać obniżki stóp

w styczniu. Istnieje przestrzeń
do obniżki w styczniu czy w lutym,
czy marcu, czy w każdym
z tych miesięcy.

MARIAN NOGA
członek Rady Polityki Pieniężnej
dla TVN CNBC

Tydzień z otwartymi funduszami emerytalnymi w Gazecie Prawnej

strefę Jutro
Jak pilnować stanu
Środa
Kiedy warto zmienić fundusz
Czwartek
O czym trzeba pamiętać
Piątek
Ranking OFE
cować, że będzie to nawet 20
konta w OFE i jak to zrobić podpisując umowę z OFE
proc. – mówi Marek Kłoczko.
Przedsiębiorcy deklarują, że reklama
nie powtórzy się scenariusz
z lat 2000–2002, gdzie cięcie
zatrudnienia było podstawo-
wym źródłem oszczędności,
ale w badaniach koniunktury
już widać, że firmy będą ogra-
niczać zatrudnienie. A praca
nierejestrowana zwiększa PKB
o około 5 proc. rocznie.

Oszustwo kusi
Dużo bardziej popularne
i kosztowne dla gospodarki
jest ukrywanie obrotu przez le-
galnie działające firmy. Ukryty
obrót to już 10–11 proc. PKB.
W warunkach kryzysu pyta-
nie: z fakturą czy bez może pa-
dać znacznie częściej.
– Szara strefa to część obro-
tów poza zasięgiem fiskusa.
Oszukuje się tam, gdzie jest to
najłatwiejsze. Jeśli będą proble-
my na rynku pracy, wrócimy do
sytuacji sprzed kilku lat. Nagan-
ny zwyczaj zatrudniania na
czarno może się nasilać – mówi
Ryszard Kowalski najwięcej Pol-
skiej Konfederacji Pracodawców
Prywatnych Lewiatan.
Największy udział w tworze-
niu szarej strefy ma kategoria,
którą GUS określa jako: handel
i naprawy, hotele i restauracje.
Wypracowuje ona poza pra-
wem około 6,5 proc. PKB. Na
drugim miejscu znajduje się
budownictwo wraz z obsługą
nieruchomości. W szarej części
tego sektora wytwarza się
średnio 4,5 proc. PKB.

Korepetycje poza ewidencją

GUS w swoich szacunkach
uwzględnia jedynie niereje-
strowany obrót towarami le-
galnego pochodzenia i pracę
na czarno.
– Na szarą strefę duży wpływ
ma też przemyt, zwłaszcza wy-
robów akcyzowych. Informacje
o tym, że wzrośnie akcyza na al-
kohol i papierosy, to są czynniki,
które będą nasilały presję na
zwiększanie się szarej strefy
– mówi Marek Kłoczko.
– Szara strefa w budownic-
twie to też skróty i obejścia tech-
nologiczne i projektowe na bu-
dowach. Są materiały szczegól-
nie podatne na tego typu oszu-
stwa. Na pierwszy rzut oka nie
widać, że ich parametry są gor-
sze od deklarowanych – dodaje
Ryszard Kowalski.■

Więcej: www.gazetaprawna.pl
/gospodarka
 A4 GAZETA PRAWNA | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Forsal Gospodarka WWW.FORSAL.PL

Rozmawiamy z JANEM OKONIEM, dyrektorem generalnym Candy Polska, która jest właścicielem marki Hoover HANDEL | Sklepy z artykułami medycznymi

Rynek AGD czekają jeszcze 90 proc. sklepów medycznych

stoi w obliczu plajty

wzrosty sprzedaży 9 tys. placówek nie jest

wstanie spełnić nowych
wymogów NFZ. To może
wymusić przejęcia
cówki zamówiony asortyment
w ciągu kilkunastu godzin. Po-
dobnie funkcjonują od lat apte-
ki, gdzie wiele leków jest spro-
na rozdrobnionym rynku. wadzanych na zamówienie –
Candy Polska spodziewa się wzrostu sprzedaży urządzeń pod i trwałość. Cechy te osiągane są argumentuje Piotr Kulerski.
marką Hoover w nowym roku. Prezes firmy Jan Okoń uważa, właśnie dzięki nowym techno- MACIEJ SZCZEPANIUK Przedsiębiorcy obawiają się,
że jej produkty będą chętnie kupowane przez zamożniejszych logiom, które z roku na rok po- maciej.szczepaniuk@infor.pl że wprowadzane przepisy spo-
odbiorców, którzy mniej odczuwają kryzys. zwalają udoskonalić starsze wodują upadki mniejszych skle-

■ Obchodzicie państwo stule-

cie istnienia marki Hoover. Na
pewno jest to powód do zado-
wolenia. Ale czy radości trochę
nie tłumi fakt, że mamy do czy-
nienia ze spowolnieniem go-
spodarczym, które może prze-
łożyć się na spadek popytu na
urządzenia gospodarstwa do-
mowego?
– W tej chwili trudno jest jed-
noznacznie stwierdzić, jak bę-
dzie wyglądała sytuacja na ryn-
ku AGD. W przyszłość patrzy-
my optymistycznie, choć przy-
gotowujemy się i na mniej po-
zytywny scenariusz. Dlatego
też, biorąc pod uwagę różne
warianty rozwoju wydarzeń
w gospodarce, odpowiednio
konstruujemy budżet na rok
2009. Nie pozwolimy, aby co-
kolwiek nas zaskoczyło. Chciał-
bym jeszcze dodać, że marka
Hoover właśnie wkracza w ko-
lejne stulecie swojego istnienia,
dlatego bardzo nam zależy, aby
był to czas kolejnych sukcesów
marki Hoover. Ubiegłe lata były
rzaczach, z którymi marka
wciąż kojarzona jest w najwięk-
szym stopniu. Zgodnie z trady-
cją marki dalej wykorzystywać
będziemy innowacje. Chcemy
jak najlepiej wejść w nowe stule-
cie istnienia marki i proponować
to, czego inni jeszcze nie mają
w swojej ofercie.
■ A czy nie obawia się pan, że
zaawansowane technologicz-
nie urządzenia, które mają
wyższą cenę, są najbardziej za-
grożone kryzysem?
– Innowacyjność jest jednym
z priorytetów w rozwoju tej
marki. Uważamy, że produkty
najlepsze w swojej klasie za-
wsze będą w cenie i będą cie-
szyć się sympatią oraz zaufa-
niem klientów. Nie kierujemy
naszej oferty do masowego od-
biorcy. Przypuszczam, że spo-
wolnienie nie dotknie w zna-
czącym stopniu marek z naj-
wyższej półki. Tylko one oferują
sprzęt, który trafia w gust i speł-
nia potrzeby wymagających od-
biorców. A ta część rynku rzą-
modele. Liczę, że już niedługo
to właśnie nowe technologie
będą kluczowe dla konsumen-
N FZ określił nowe warun-
ki zawierania i realizacji
umów dotyczących zaopatrze-
pów i serię przejęć na rynku.
– To może być zagrożeniem
dla zdrowej konkurencji. Tym-
tów. Coraz większą rolę odgry- nia sklepów w wyroby me- czasem NFZ nawet nie odpo-
wa także szeroko rozumiany dyczne. Każdy z nich musi wiada na nasze pisma – mówi
design. Okazuje się, że nie tylko mieć na półkach pełny asorty- Aneta Fendorf, dyrektor za-
cechy praktyczne liczą się dla ment. Zarządzenie zmienia za- rządzający sklepu Mobilex
Polaków. sady funkcjonowania niemal w podłódzkim Rzgowie.
■ Czy w związku z tym, że pol- 10 tys. istniejących placówek Przedstawiciele specjali-
ski rynek wciąż jest perspekty- ze sprzętem medycznym i re- stycznych sklepów ze sprzętem
wiczny, firma planuje jakieś in- habilitacyjnym. Nowe przepisy medycznym nie zgadzają się
westycje, na przykład budowę weszły w życie 1 stycznia. także na obowiązek zatrudnie-
fabryki? Sklepy na dostosowanie się do nia od 1 stycznia 2010 r. do ob-
– W najbliższym czasie nie nowego prawa mają rok. sługi klientów jedynie magi-
przewidujemy otwarcia fabryki – Zarządzenie spowoduje strów rehabilitacji, farmacji
w Polsce. Obecnie nasza pro- powrót do modelu z czasów bądź lekarzy.
dukcja nie wymaga zwiększe- PRL, czyli dużych placówek – Ten wymóg to jakiś absurd
nia i zaspokajamy zapotrzebo- w dużych miastach, odległych i pole do nadużyć. Mniejsze
wanie rynku na urządzenia na- dla większości pacjentów sklepy, chcąc przetrwać, będą
szej marki. i w dodatku drogich – ostrze- zmuszone obchodzić przepis
■ Kto jest największym konku- ga Piotr Kulerski, prezes zarzą- zatrudniając tzw. martwe du-
rentem marki Hoover? Jakie du Ogólnopolskiej Izby Gospo- sze. Tak chyba nie powinno
obecnie udziały ma marka darczej Specjalistycznego Za- być – mówi Wojciech Włodar-
w rynku? Czy planujecie pań- opatrzenia Medycznego. czyk, wiceprezes Ogólnopol-
stwo je zwiększać i w jaki spo- NFZ wymaga od sklepów, skiej Izby Gospodarczej Wyro-
sób? by każdy z nich posiadał cały bów Medycznych Polmed.
– W każdej kategorii czy seg- asortyment towarów, na które NFZ tłumaczy, że nowe roz-
mencie rynku sytuacja wygląda podpisał umowy z funduszem. porządzenie ma na celu
inaczej. Na rynku odkurzaczy – Jest to niemożliwe zarów- zwiększenie kontroli nad czę-
główną konkurencją są Zelmer no ze względów finansowych, ściowo refundowanym ryn-
Fot. Arch.

dla AGD w Polsce niezwykle
udane. Głównie dzięki rozwojo-
wi sektora budowlanego. Pew-
ne spowolnienie jest tu już wi-
doczne, ale sądzę, że rynek nie
jest jeszcze nasycony i wzrost
sprzedaży zostanie zarejestro-
wany także w 2009 roku. Ma-
my więc ambitne plany.
■ Czy może pan coś o nich po-
wiedzieć?
– W przypadku urządzeń wol-
no stojących na polskim rynku
spodziewamy się wzrostu sprze-
daży nawet o 30 proc. w stosun-
ku do roku obecnego. Oprócz te-
go konsekwentnie poszerzamy
ofertę sprzętu AGD do zabudo-
wy, co powinno także wpłynąć
pozytywnie na wyniki i pozycję
Hoovera w tym segmencie. Nie
zapominamy przy tym o odku-
NIERUCHOMOŚCI | Nowe wymagania dla sprzedających mieszkania
Świadectwa energetyczne nie zrewolucjonizują rynku nieruchomości
Od Nowego Roku kupujący
mieszkanie może żądać, by
sprzedający przedstawił mu
świadectwo energetyczne. Nie
spowoduje to dużych zmian
na rynku nieruchomości.
dzi się trochę innymi prawami.
■ Jak rośnie popyt na zaawan-
sowane technologicznie urzą-
dzenia?
– Jest on kreowany przez
producentów, rzadko przez
dystrybutorów. Zachowawcze
podejście tych drugich niestety
wpływa hamująco na wzrost.
Myślimy jednak, że ten obraz
będzie systematycznie zmie-
niać się na lepsze. Polski rynek
rozwija się systematycznie
wraz z rozwojem świadomości
polskiego konsumenta. Cena
wciąż odgrywa znaczną rolę
przy wyborze. Na szczęście po-
stawa ta stopniowo ulega jed-
nak zmianie. Coraz większego
znaczenie nabiera także ekono-
miczność danego urządzenia,
jego funkcjonalność, wydajność
– Nie mamy jeszcze oficjal-
nych danych, ale jestem prze- rygodne przy ocenie kosztów
konany, że grudzień przyniósł eksploatacji mieszkania – przy-
nadzwyczajny wzrost liczby znaje Krzysztof Kieszkowski,
oddanych mieszkań. Ten gru- ekspert rynku nieruchomości.
dniowy przyrost wynika
z ucieczki przed świa-
i Electrolux. W Polsce obecnie
jako cel wyznaczamy sobie
mniej więcej czwarte miejsce
na tym rynku. W Europie, gdzie
preferencje klientów są trochę
inne niż w Polsce, Hoover znaj-
duje się w czołowej trójce pro-
ducentów odkurzaczy. Na tym
rynku rocznie sprzedajemy po-
nad 2200 tys. urządzeń.
W przypadku dużego AGD,
wolno stojącego i do zabudowy,
jako największych konkuren-
tów mogę wymienić Siemensa
i AEG-Electrolux.
■ Czy konkurencja na rynku się
zaostrza? Czy można spodzie-
wać się spadku cen w przyszło-
ści?
– Ze względu na aktualne
kursy walut raczej należy spo-
dziewać się podwyżek. Konku-
– Rachunki za media są wia-
Wątpliwości mogą się jednak
pojawić, gdy lokal nie
rencja może się zaostrzać, ale
nie wpłynie to na poziom cen
produktów marki Hoover. Jest
to marka z grupy premium, dla-
tego nie dążymy do znacznego
zwiększania udziałów w rynku
kosztem ceny – skupiamy się na
umacnianiu naszej pozycji
w segmencie. Podkreślę, że do
walki o większe udziały w ryn-
ku mamy markę Candy.■
Rozmawiała PATRYCJA OTTO
■ JAN OKOŃ
pracuje w Candy Polska
od 10 lat, od początku jest dy-
rektorem generalnym. Wcze-
śniej w Sony Poland. Jest absol-
wentem SGPiS/SGH.
Wszyscy pośrednicy podkre-
ślają, że świadectwa energetycz-
ne nie stanowią żadnego przeło-
mu, są po prostu elementem cy-
wilizowania naszego rynku.
– Nie należy oczekiwać, że
z wejściem w życie prawa
jak i magazynowych. A także
niepotrzebne, bo producent
czy importer dostarcza do pla-
Financial Times w Gazecie Prawnej
To był fatalny rok dla surowców
Dla inwestorów na rynkach
surowcowych miniony rok
okazał się najgorszy od
czasów, gdy rozpoczęto
gromadzenie danych na ten
temat według współczesnych
kryteriów.
B ył to rok, w którym ceny
ropy naftowej, benzyny,
złota, platyny, miedzi, alumi-
nium, cyny, kukurydzy, pszeni-
cy i soi osiągnęły nigdy wcze-
śniej nie notowany poziom.
Gdy wywołany przez niedo-
stępność kredytów światowy
kryzys finansowy spowodo-
wał wejście gospodarki global-
nej w recesję, trwający od sze-
ściu lat boom na rynkach su-
rowcowych załamał się i zastą-
pił niekontrolowany odwrót
od surowców. Wskaźnik Reu-
ters-Jefferies CRB zmniejszył
się w 2008 roku o 36 proc.;
w ujęciu rocznym był to spa-
kiem artykułów medycznych
(w 2008 roku dotacje wynio-
sły ponad 500 mln zł).■
West Texas Intermediate na
giełdzie NYMEX już podczas
pierwszej sesji giełdowej
w 2008 roku osiągnęły – po
raz pierwszy w historii – po-
ziom 100 dol. za baryłkę, po-
tem zaś rosły aż do lipca, gdy
cena baryłki wyniosła rekor-
dową kwotę 147,27 dol.
Potem jednak gdy było już
oczywiste, że wysokie ceny
powodują ograniczenie zuży-
cia ropy i prowadzą do pierw-
szego od ćwierćwiecza spadku
jej globalnej konsumpcji
– przyszło drastyczne załama-
nie cen. Pod koniec 2008 roku
ropa gatunku WTI kosztowała
o 70 proc. mniej niż w lipcu,
a w skali całego roku jej noto-
wania spadły o 53,5 proc.
Cena złota wzrosła w ciągu
roku o 5,4 proc. i pod koniec
grudnia wynosiła 850 dol. za
uncję jubilerską. W połowie
marca 2008 r., za uncję złota

2
ROMAN GRZYB dectwami, które teraz był w ostatnim czasie wszyscy natychmiast zaczną dek w rekordowej wielkości. trzeba było zapłacić nawet
roman.grzyb@infor.pl są obowiązkowe zamieszkany. się zachowywać zgodnie z in- O 46,5 proc. zmalał indeks 1030,8 dol. Miedź potaniała
– twierdzi Ryszard – Mam już klien- tencją ustawodawcy. Mogą się S&P CSCI, który dla większo- w ciągu roku o 54 proc., a alu-

Ś wiadectwo energetyczne ma
ułatwić porównanie lokali
pod względem kosztów zużycia
Kowalski,
Związku Pracodaw-
ców
prezes

energii. Przepisy obowiązujące
od kilku dni nie przewidują jed-
nak żadnej sankcji za sprzedaż
na rynku wtórnym mieszkania
bez świadectwa energetycznego.
– Świadectwa niewiele zmie-
nią na rynku, bo i bez niego wi-
dać, czy mieszkanie ma dobrą
stolarkę okienną – mówi To-
masz Labiedź z Polskiej Federa-
cji Rynku Nieruchomości.
Certyfikaty energetyczne są
natomiast obowiązkowe dla de-
weloperów i spółdzielni sprze-
dających nowe lokale.
Producentów
tów zainteresowa-
mln nych kupnem do-
mów, którzy żądają
nawet pojawić jakieś cudowne
świadectwa, które w pierw-
szym okresie mogą powodo-
ści inwestujących na rynkach
surowcowych stanowi główny
punkt odniesienia.
minium – o 36 proc.
Wskutek obaw o wielkość
podaży cukier podrożał
Materiałów dla Bu- mieszkań powinno przedstawienia im wać przyspieszenie sprzedaży, Główną przyczyną chwiej- o 9 proc., a kakao o prawie
downictwa. być poddanych świadectwa energe- ale ta patologia zostanie wyeli- ności cen surowców był nad- 71 proc. Ceny kakao były pod
Przygotowanie cer- termomodernizacji tycznego. Wydłuża to minowana – uważa Ryszard zwyczajny wzrost i spadek cen koniec ubiegłego roku naj-
tyfikatu dla używa- całą transakcje i pod- Kowalski. ropy. Stanowiące punkt odnie- wyższe od 23 lat. ■
nego mieszkania kosztuje od nosi jej koszt, ale sprzedający – Teoretycznie budynki o ni- sienia dla rynku amerykań- CHRIS FLOOD
500 zł do nawet kilku tysięcy nie ma wyjścia, bo to kupują- skim standardzie technicznym skiego notowania ropy typu Tłum. A.G.
złotych. Cena zależy od tego, cych dyktują dzisiaj warunki – będą teraz traktowane i wyce-
czy mieszkanie jest nowe i po- twierdzi Lebiedź. niane gorzej, ale nawet spół-
siada dokumentację budowla- – Rola certyfikatów energe- dzielnie ocieplają budynki
ną. Można założyć, że sprzeda- tycznych w obrocie nierucho- z wielkiej płyty – mówi Jerzy
jący zrobi wszystko, by zniechę- mościami będzie bardziej istot- Sobański z agencji Akces. Artykuły prestiżowego brytyjskiego dziennika
cić nabywcę do żądania takiego na przy nabywaniu i wynajmie Nawet lokale z lat 60. i 70. po codziennie na łamach Gazety Prawnej
dokumentu. Zaoferuje rachun- domów i lokali komercyjnych wymianie stolarki okiennej i ocie-
ki za gaz, prąd i energię cieplną niż mieszkań – przyznaje Mar- pleniu mogą mieć bardzo dobre W PIĄTEK COTYGODNIOWY DODATEK DLA MENEDŻERÓW
w ostatnich miesiącach. cin Jańczuk z Metrohouse. świadectwo energetyczne.■
reklama
 A6 GAZETA PRAWNA | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
OPINIE O GOSPODARCE
Recesja puka do drzwi,
ale kiedy się skończy
W ostatnich tygodniach
pojawiło się wiele danych
świadczących o nadchodzącym
silnym spowolnieniu
gospodarczym w Polsce. Nie ma
wątpliwości, że gospodarka
wchodzi w trudny okres. Potrwa
on do początku 2010 roku.
O gólny wskaźnik koniunk-
tury w przemyśle spadł
w grudniu o 29 pkt w ujęciu
rocznym – najsilniej w historii
pomiaru, czyli od 1993 r.
W budownictwie spadek wy-
niósł 22 pkt – najwięcej od
2001 r., w handlu detalicznym
11 pkt – najwięcej od 2002
roku, a w usługach 15 pkt
– podobnie jak w przypadku
przemysłu jest to spadek nie
notowany wcześniej (jednak
w przypadku usług wskaźnik
koniunktury mierzony jest sto-
sunkowo krótko, bo od 2003
roku).
Ruch RPP
Obraz ten potwierdzają już
pierwsze dane z gospodarki
realnej. Produkcja sprzedana
przemysłu w listopadzie była
niższa o 8,9 proc. w porówna-
niu z listopadem 2007 r. Jest to
najsilniejszy roczny spadek
w okresie, dla którego dostęp-
ne są dane, a więc od 1996
roku. Co więcej, produkcja
sprzedana przemysłu była niż-
sza niż dwa lata wcześniej –
z tego typu sytuacją mieliśmy
ostatnio do czynienia w czasie
poprzedniej polskiej recesji
2002 roku.
W odpowiedzi na pogarsza-
jące się prognozy, Rada Polity-
ki Pieniężnej po raz pierwszy
od 1998 r. zdecydowała się do-
konać zmiany stóp procento-
wych podczas grudniowego
posiedzenia. Skala obniżki
– 0,75 pkt proc. – nienotowana
od 2002 roku i największa
w historii działania Rady dru-
giej kadencji połączona z zapo-
wiedziami dalszych obniżek
wskazuje, że ryzyko inflacji
jest obecnie znacznie niższe
niż ryzyko recesji. Obecnie nie
ma już zatem żadnych wątpli-
wości, że dla naszej gospodar-
ki nadchodzą trudne czasy.
Spróbujmy przewidzieć, ile po-
trwa i jak głęboka będzie deko-
niunktura w Polsce.
Jedną z przyczyn recesji
w wielu krajach jest nagłe
i drastyczne odcięcie przedsię-
biorstw od dostępu do kredytu
i innych form finansowania.
Uzasadniona wydaje się zatem
próba porównania obecnej sy-
tuacji z historycznymi okresa-
mi ograniczenia akcji kredyto-
wej. Międzynarodowy Fun-
dusz Walutowy w październi-
kowej publikacji World Econo-
mic Outlook przeanalizował
historię około 40 kryzysów
o charakterze finansowym
związanych z sektorem banko-
wym. Okazuje się, że konse-
kwencją ok. 80 proc. z nich
było znaczące spowolnienie
wzrostu lub recesja, trwające
przeciętnie ok. dwóch lat. Przy
czym recesje następujące po
kryzysach bankowych były
znacznie głębsze niż recesje,
którym nie towarzyszyły takie
kryzysy.
To, co odróżnia poprzednie
kryzysy finansowe od obecne-
go, to fakt, że do tej pory dyna-
mika PKB zaczynała wyraźnie
spadać już ok. dwa lata przed
wystąpieniem kryzysu, pod-
czas gdy w przypadku obecne-
go – w Stanach Zjednoczonych
dopiero ok. pięciu kwartałów
wcześniej, a w strefie euro
i Polsce jeszcze później. Gene-
ralnie, gdyby w kolejnych
kwartałach ścieżka PKB w Pol-
sce kształtowała się podobnie
jak przeciętnie do tej pory
w krajach dotkniętych kryzy-
sami finansowymi, dno dla dy-
namiki PKB powinniśmy osią-
gnąć pod koniec 2009 r. lub na
początku 2010 r., przy czym
nie można wykluczyć, że przez
jakiś czas roczna dynamika
PKB będzie ujemna. Podobne
porównanie dla konsumpcji
i inwestycji wskazuje na nad-
chodzące silne spowolnienie
dynamiki spożycia na spadki
poziomu inwestycji w najbliż-
szych kwartałach.
Roczna dynamika inwestycji
mieszkaniowych zazwyczaj
spadała poniżej zera wraz
z początkiem kryzysu finanso-
wego i pozostawała ujemna
przez kolejne 7–8 kwartałów
w najgorszym momencie osią-
gając ok. –6 proc. Obecnie po-
dobną ścieżkę możemy zaob-
serwować w strefie euro. Nato-
miast w Stanach Zjednoczo-
nych sytuacja wygląda zupeł-
nie inaczej – dynamika
inwestycji mieszkaniowych
spadła poniżej zera już 6 kwar-
tałów przed kryzysem finanso-
wym, a skala spadków jest tam
niezwykle duża i obecnie prze-
kracza 20 proc. Oczywiście
wynika to ze specyfiki obecne-
Forsal Gospodarka
go kryzysu finansowego, za
który w Stanach Zjednoczo-
nych sektor nieruchomości jest
w dużej mierze odpowiedzial-
ny. W Polsce dynamika inwe-
stycji mieszkaniowych w II
kwartale 2008 r. była nadal
bardzo wysoka i, zgodnie z da-
nymi OECD, wyniosła ponad
15 proc. Biorąc pod uwagę ten-
dencje opisane powyżej oraz
bardzo silne ograniczenie akcji
kredytowej w ostatnich miesią-
cach, w najbliższym czasie na-
leży się spodziewać drastycz-
nego wyhamowania inwestycji
mieszkaniowych.
W przypadku inwestycji in-
nych niż mieszkaniowe, sytu-
acja w Stanach Zjednoczo-
nych, strefie euro oraz w Pol-
sce jest mniej więcej zgodna
z tendencjami obserwowany-
mi w dotychczasowych kryzy-
sach. W Polsce roczna dynami-
ka inwestycji spadła z 19,6
proc. w IV kwartale 2006 r. do
10,1 proc. w II kwartale 2008 r.
Jeśli utrzyma się ścieżka zgod-
na z historycznymi przypadka-
mi kryzysów finansowych, na-
leży spodziewać się dalszych
spadków dynamiki tych inwe-
stycji w ciągu najbliższych sze-
ściu kwartałów. Dane z ra-
chunków narodowych o dyna-
mice inwestycji ogółem za III
kwartał 2008 r. sugerują, że
tendencja spadkowa już teraz
wyraźnie przyspiesza.
Dynamika konsumpcji spa-
dała zazwyczaj już około 8–12
kwartałów przed zmaterializo-
waniem się kryzysu finanso-
wego. Jednakże w przypadku
obecnego kryzysu w Stanach
Zjednoczonych i strefie euro
nastąpiło to dopiero mniej wię-
cej w czasie jego pojawienia
się. W Stanach Zjednoczonych
spadek dynamiki konsumpcji
w ostatnim czasie był wyjątko-
wo silny – podczas gdy kwartał
przed rozpoczęciem kryzysu
finansowego wynosiła ona 2,8
proc., rok później była już
ujemna. W Polsce jak dotąd
nie ujawnił się jeszcze spadek
dynamiki konsumpcji – po
wzrostach odpowiednio o 5,6
i 5,5 proc. w pierwszych
dwóch kwartałach 2008 r.,
w trzecim roczny wzrost spo-
życia indywidualnego wyniósł
5,1 proc.
Inny kryzys
Obecny kryzys różni się
oczywiście od wcześniejszych,
zarówno pod względem jego
przyczyn, skali i reakcji rzą-
dów. W przypadku Polski ma-
my bardzo silny efekt zaraża-
nia wirusem suszy kredytowej
na skutek dużego udziału kapi-
tału zagranicznego w polskich
bankach, ale mamy też dostęp
do funduszy unijnych, które,
jeżeli zostaną sprawnie wyko-
rzystane, mogą amortyzować
nadchodzący spadek inwesty-
cji. Poza tym polska gospodar-
ka ma swoją specyfikę, dlatego
poza wskazywaniem analogii
do kryzysów finansowych
w innych krajach warto po-
równać obecną sytuację ze
spowolnieniem gospodar-
czym, które miało miejsce
w Polsce w latach 2001–2002.
Okazuje się, że wnioski są za-
skakująco podobne do tych za-
prezentowanych powyżej.
Podczas spowolnienia go-
spodarczego z lat 2001–2002,
roczna dynamika PKB w Pol-
sce spadła z 6,6 proc. w IV
kwartale 1999 r. do 0,5 proc.
dwa lata później. Powrót do
poziomu ponad 6 proc. zajął
kolejne 9 kwartałów. Gdyby
obecnie sytuacja miała kształ-
tować się podobnie i jeżeli
uznamy, że cykl obniżania się
dynamiki PKB rozpoczął się
w I kwartale 2008 r., to czeka
nas jeszcze 4–5 kwartałów
spadku dynamiki PKB, czyli
dno osiągnęlibyśmy na począt-
ku 2010 roku. Jest to wynik
zbliżony do uzyskanego wcze-
śniej podczas porównania
obecnej sytuacji do okresów
kryzysów finansowych w in-
nych krajach.
W czasie spowolnienia z lat
2001–2002 nastąpiło bardzo
silne ograniczenie inwestycji.
O ile jeszcze pod koniec 1998
roku roczna dynamika inwe-
stycji przekraczała 10 proc., to
trzy lata później spadła już rok
do roku o 13,2 proc. Co więcej,
pierwszą dodatnią roczną dy-
namikę inwestycji odnotowano
dopiero w III kwartale 2003 r.,
a więc prawie dwa lata od
osiągnięcia dna dla wzrostu
gospodarczego. Obecnie rów-
nież obserwujemy silne wyha-
mowanie inwestycji: o ile jesz-
cze w II kwartale 2008 r. wzro-
sły rok do roku o 15,2 proc., to
już w III kwartale dynamika
roczna spadła do zaledwie 3,5
proc. Tak więc, zakładając po-
dobieństwo obecnej sytuacji
z okresem sprzed mniej więcej
sześciu lat, nie można wyklu-
czyć bardzo silnego, nawet kil-
„
Czeka nas bardzo trudny rok.
Przy braku właściwej reakcji
rządu i banku centralnego
nie można wykluczyć,
że na przełomie
2009 i 2010 roku do Polski
zawita recesja.
„
PAWEŁ OPALA
senior w Ernst & Young
Jedną z przyczyn recesji
w wielu krajach jest nagłe
i drastyczne odcięcie
przedsiębiorstw od dostępu
do kredytu i innych form
finansowania.
KRZYSZTOF RYBIŃSKI
partner w Ernst & Young
kunastoprocentowego spadku
inwestycji w kolejnych kwarta-
łach, który może się utrzymać
dość długo. Co więcej, tak jak
w przypadku dynamiki PKB,
taki wynik potwierdza wnioski
z wcześniejszej analizy.
Ratunek na papierze
Nieco odmiennie niż w okre-
sie poprzedzającym spowolnie-
nie z lat 2001–2002 kształtuje
się obecnie dynamika kon-
sumpcji. O ile poprzednio to jej
spadek był podstawową przy-
czyną spadku dynamiki PKB
w początkowej fazie spowolnie-
nia, to obecnie taka sytuacja nie
ma miejsca. Od końca 1999 r.
w ciągu zaledwie trzech kwar-
tałów dynamika spożycia indy-
widualnego spadła z 6,0 do 1,4
proc. Natomiast w pierwszych
trzech kwartałach 2008 r. stale
utrzymywała się na poziomie
ponad 5 proc.
Wydaje się, że kształtowanie
się dynamiki spożycia indywi-
dualnego w obecnym okresie
spowolnienia jest najmniej
zbliżone do tego, co obserwo-
waliśmy w czasie spowolnienia
z lat 2001–2002, ale także
w porównaniu z dotychczaso-
wymi kryzysami finansowymi
oraz w stosunku do aktualnej
sytuacji w Stanach Zjednoczo-
nych i strefie euro, gdzie kon-
WWW.FORSAL.PL
sumpcja się załamała. Tym sa-
mym kształtowanie się tej ka-
tegorii w najbliższej przyszło-
ści w Polsce wydaje się naj-
mniej przewidywalne, jednak
bardzo słabe wyniki sprzedaży
detalicznej w listopadzie wska-
zują, że należy liczyć się z nad-
chodzącym spadkiem dynami-
ki spożycia prywatnego. A po-
nieważ jego udział w PKB wy-
nosi ponad 60 proc., nawet
niewielkie zmiany w tej kate-
gorii mogą mieć istotny wpływ
na skalę spowolnienia gospo-
darczego.
Oba porównania obecnego
spowolnienia w Polsce – do
kryzysów w innych krajach
i do spowolnienia gospodar-
czego w Polsce w latach
2001–2002 – wskazują, że cze-
ka nas bardzo trudny rok. Przy
braku właściwej reakcji rządu
i banku centralnego nie można
wykluczyć, że na przełomie
2009 i 2010 roku do Polski za-
wita recesja. Dlatego potrzeb-
ne są dalsze znaczące obniżki
stóp procentowych przez RPP
oraz szybkie i efektywne wdro-
żenie przez rząd pakietu anty-
kryzysowego. Na razie ogło-
szony w listopadzie plan stabil-
ności i rozwoju pozostaje na
głównie na papierze.■
PAWEŁ OPALA
KRZYSZTOF RYBIŃSKI
WWW.FORSAL.PL Forsal Praca i kariera PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | GAZETA PRAWNA | A7

ZATRUDNIENIE | Rozmowa o podwyższeniu wynagrodzenia

Nawet w czasie kryzysu można skutecznie

negocjować podwyżkę z pracodawcą
Wyższej pensji nie otrzyma ten,
kto się o nią nie upomni, i ten,
kto zażąda jej bez
odpowiedniego przygotowania.
Przed rozmową z pracodawcą
warto upewnić się, że nasze
stanowisko jest firmie
niezbędne.
KATARZYNA BARTMAN
katarzyna.bartman@infor.pl
Według niego najtrudniej
o podwyżkę ubiegać się obec-
nie pracownikom zatrudnio-
nym w działach gospodar-
czych już dotkniętych recesją,
a więc w finansach czy moto-
ryzacji.
– Tam, przed podjęciem ne-
gocjacji, pracownik powinien
przemyśleć, czy jego stanowi-
sko jest pracodawcy do funk-
cjonowania firmy faktycznie
brze ocenimy własną konku-
rencyjność na rynku i mamy
silne poczucie własnej warto-
ści – przekonuje psycholog.
Najlepszym argumentem
jest wykazanie pracodawcy, że
podniesienie nam płacy
w dłuższej perspektywie za-
owocuje dla firmy oszczędno-
ścią. Przed rozmową z szefem
warto też dyskretnie rozpytać
w firmie, jak jesteśmy oceniani.
wtedy, jeśli na swoim koncie
mamy świeżo popełniony błąd.
Ani agresja, ani błagania
Do spotkania z szefem war-
to się przygotować. Tak, aby
rozmowa o podwyżkę nie
skończyła się awanturą albo co
gorsze, zwolnieniem z pracy.
Psychologowie doradzają, aby
w czasie trudnych negocjacji
płacowych nie przyjmować ani
OPINIA
RAFAŁ NACHYNA
dyrektor ds. sprzedaży w Grupie Pracuj
W czasie kryzysu i redukcji kosztów firmy rzadziej będą
podnosić pensje. I choć o podwyżkę będzie trudniej,
warto podjąć z pracodawcą negocjacje. Można powie-
dzieć, że w dobie gorszej koniunktury powinny one
wyglądać dosłownie tak samo jak wyglądają w cza-
sach wzrostu. Należy kłaść nacisk na własne sukcesy,
pokazywać udane projekty, w których brało się udział,
i mówić o własnych inicjatywach. Warto też podkreślać

Z anim zapukamy do drzwi

szefa i poprosimy o pod-
wyżkę, warto się dowiedzieć,
ile zarabiają osoby pracujące
na podobnych stanowiskach
w firmie i branży, oraz w jakiej
sytuacji finansowej jest nasze
przedsiębiorstwo.
Branże z przyszłością
– W niektórych branżach
jak handel, telekomunikacja
czy zaawansowane technolo-
gie pracownik zawsze może
prosić o podwyżkę bez wzglę-
du na koniunkturę panującą
na rynku. W tych sektorach
nadal jest duży niedobór kadr
i warunki dyktują zatrudnieni
– zapewnia Adam Wielebski,
prezes portalu rekrutacyjnego
Jobs4.pl.
niezbędne. Moment, w którym
firma traci zlecenia i klientów,
nie jest najlepszym okresem na
trudną rozmowę – ostrzega
Adam Wielebski.
Radzi, aby o podwyżkę wal-
czyć w momencie, kiedy firma
odnosi sukcesy, nastąpił przy-
pływ gotówki albo… szef jest
w świetnym nastroju.
Byle nie w poniedziałek
Zdaniem profesora Andrze-
ja Falkowskiego, psychologa
pracy ze Szkoły Wyższej Psy-
chologii Społecznej w Warsza-
wie, nie powinniśmy bać się
rozmów o podwyżki, nawet
gdy sytuacja na rynku pracy
nam nie sprzyja.
– Warto zaryzykować taką
rozmowę, szczególnie gdy do-
– Nie zaczynajmy rozmowy
z szefem na korytarzu, pod-
czas wspólnego lunchu lub
w czasie luźnej rozmowy. Po-
informujmy go kilka dni wcze-
śniej o tym, że chcemy poroz-
mawiać o podwyżce i ustalmy
termin spotkania – doradza
Izabela Kielczyk, psycholog
biznesu, trener i doradca za-
wodowy.
Według niej najgorszymi
terminami na takie spotkanie
jest poniedziałkowy poranek,
kiedy nikt jeszcze nie wpadł
w wir pracy, i piątkowe popo-
łudnie, kiedy wszyscy żyją już
weekendem. Wskazuje, żeby
tematu podwyżki nie podnosić
przed własnym urlopem i po
nim, po chorobie, po dłuższej
nieobecności w pracy oraz
postawy agresywno-roszcze-
niowej typu: bo pieniądze mi
się należą, ani też pozycji tzw.
kolan – proszącej i przeprasza-
jącej. Poważnym błędem jest
też próba szantażu np.: jeśli
nie dostanę podwyżki, poszu-
kam innej pracy.
Najlepiej na kilka dni przed
negocjacjami w spokoju prze-
analizować wszystkie dotych-
czasowe sukcesy i wpadki. Zro-
bić listę najważniejszych doko-
nań i poprosić kogoś życzliwe-
go, ale obiektywnego, o po-
moc w ich ocenie, zanim zrobi
to szef. Warto się też dobrze
zastanowić, czy nasze sukcesy
są adekwatne do żądanej
przez nas kwoty.
– Krytycznym momentem
takiej rozmowy jest podanie
przedsięwzięcia, które wpłynęły na optymalizację i re-
dukcję kosztów firmy. W razie odmowy warto spróbo-
wać negocjować inne przywileje i świadczenia pozafi-
nansowe, jak udział w szkoleniach. Pracodawca chęt-
niej zgodzi się na takie rozwiązanie, bo nie tylko moty-
wuje ono pracownika, ale też podnosi jego
kwalifikacje.
oczekiwanej stawki. Najlepiej propozycję i umówmy się na
wypośrodkować prośbę, tak ponowne spotkanie.
aby nie wywołać u pracodaw- Jeśli szef zdecydowanie od-
cy agresji – doradza prof. A. mówi nam wyższej pensji, spy-
Falkowski. tajmy o powód oraz od czego
jest uzależniona podwyżka
Odmowa i co dalej i kiedy możemy się o nią po-
Podczas rozmowy nie spie- nownie ubiegać. Zastanówmy
rajmy się z szefem, mówmy się też, jaką czerpiemy korzyść
spokojnie, rzeczowo i na te- z tej pracy. Czy doświadczenie
mat. zawodowe, które zdobywamy,
Jeśli jednak szef zaproponu- jest cenniejsze niż o kilkaset
je nam inne gratyfikacje za- złotych wyższa pensja.■
miast pieniędzy, nie oponujmy Współpraca
od razu. Przemyślmy każdą KATARZYNA WIŚNIEWSKA

Praca i kariera:
RYNEK PRACY | Skutki kryzysu
Pracownicy banków boją się utraty pracy
Polskie banki przeżywają
największą od lat falę podań
o pracę. Eksperci oceniają,
że osoby pracujące w sektorze
finansów chcą w ten sposób
wysondować sytuację
na rynku.
JAROSŁAW ORZEŁ
gp@infor.pl
Teksty opublikowane w tym cyklu są dostępne pod adresem
www.gazetaprawna.pl/praca_kariera
Jeśli chcesz podzielić się z nami swoimi doświadczeniami, napisz: praca.kariera@infor.pl
już na początku kryzysu fi-
nansowego.
– Już dzień po ogłoszeniu
bankructwa Lehmann Bro-
thers otrzymaliśmy pierw-
sze oferty od byłych pra-
cowników tego banku inwe-
stycyjnego – informuje Ja-
cek Goś.
Jego zdaniem upadłości
niektórych firm, problemy fi-
Zdaniem bankowców czas
kryzysu już teraz powoduje
jednak zwiększenie zapotrze-
bowania na specjalistów.
– Straty będące wynikiem
ryzykownych inwestycji pro-
wadzonych przez niektóre
instytucje finansowe spowo-
dują zwiększenie zapotrze-
bowania m.in. na specjali-
stów od ryzyka kredytowe-
pracowników banków będzie
raczej za wszelką cenę próbo-
wało utrzymać pracę u swoje-
go obecnego pracodawcy,
a nie ją zmienić.
Niepewność nie tylko w bankach
Joanna Piec-Gajewska,
ekspert rynku pracy z Porta-
lu Praca.pl, uważa, że zjawi-
sko sondowania rynku bę-
KWALIFIKACJE | Nowe zawody
Doradcy zakupowi pomagają
znaleźć korzystne przeceny
Doradcy zakupowi w większych
miastach mogą zarobić nawet
8 tys. zł miesięcznie.
KATARZYNA WIŚNIEWSKA
katarzyna.wisniewska@infor.pl
Z najnowszego badania
IQS&QUANT Group wyni-
ka, że aż 84 proc. Polek wśród
osobistych wydatków na
pierwszym planie stawia za-
kup ubrań. Polki chcą dobrze
wyglądać i coraz chętniej do
pomocy w tym zatrudniają
osobiste stylistki – czyli perso-
Wskazuje, że miała m.in. za
zadanie kupić promocyjne pre-
zenty dla klientów przedsię-
biorstwa, tak aby przez swoją
nietypowość równocześnie
spełniały funkcje reklamowe.
Warsztat pracy stylistki to
przede wszystkim dobry gust.
Oprócz tego niezbędne jest
przygotowanie pod względem
umiejętności dokonania anali-
zy kolorystycznej osoby, styli-
zacji sylwetki męskiej i kobie-
cej oraz estetyki. Jest to zawód
idealny dla osób po szkołach
plastycznych bądź stylizacji

P racownicy instytucji fi-

nansowych obawiają się
masowych zwolnień. Nawet
jeśli nie są jeszcze zmuszeni
szukać nowej pracy, starają
się wysondować rynek, aby
zabezpieczyć się w razie
ewentualnych kłopotów.
– Takiego przypływu podań
o pracę jak w ciągu ostatniego
półtora miesiąca nie odnoto-
waliśmy jeszcze nigdy – usły-
szeliśmy nieoficjalnie od pra-
cownika jednego z dużych
banków.
Potwierdzenia tych infor-
macji Portal Praca.pl szukał
w pięciu dużych bankach
działających w Polsce. Odpo-
wiedziały dwa z nich.
Zaczęło się sondowanie
Jacek Goś, dyrektor depar-
tamentu rekrutacji i zarzą-
dzania talentami Banku Pe-
kao przyznaje, że w ostatnim
czasie wyraźnie zwiększyła
się liczba aplikacji przesyła-
nych przez kandydatów, któ-
re nie są odpowiedzią na
ogłoszenia rekrutacyjne.
Pierwsza fala CV pojawiła się
nansowe lub niejasności
związane ze strukturą wła-
ścicielską, które są skutkiem
przejęć, powodują, że ambit-
ni pracownicy zaczynają od-
czuwać dyskomfort i szukają
możliwości rozwoju zawodo-
wego w innym miejscu.
Z drugiej strony pojawiają się
zachowania typowe dla okre-
su spowolnienia gospodar-
czego.
– Mimo większej liczby wy-
syłanych ofert zmniejsza się
procent osób, które finalnie
zdecydowane są na zmianę.
Można to nazwać zjawiskiem
sondowania możliwości rynku
na wypadek realnej potrzeby
w przyszłości – ocenia Jacek
Goś.
Podobną opinię wyraża
Ewa Szerszeń z biura praso-
wego ING Banku Śląskiego.
– Obecna sytuacja może
nieco spowolnić mobilność
pracowników i bardziej bę-
dzie się liczyć stabilność za-
trudnienia niż poszukiwanie
lepszych warunków finanso-
wych – komentuje Ewa Szer-
szeń.
go, restrukturyzacji należno-
ści i windykacji – mówi Ja-
cek Goś.
Cenny etat
Zdaniem Wojciecha Kaczo-
rowskiego, dyrektora cen-
trum prasowego Millennium
Bank, wzmożony ruch kadro-
wy w instytucjach finanso-
wych jest zupełnie naturalny
i w żadnym wypadku nie jest
objawem paniki.
– Wiele z przysyłanych do
nas aplikacji ma na w celu je-
dynie wysondowanie rynku
i ocenienie własnych szans na
zatrudnienie. Pracownicy in-
stytucji finansowych są do-
brze wykształceni i rozumieją
realia sytuacji gospodarczej.
Stąd wnioski, że jeśli kryzys
będzie się pogłębiał, to w któ-
rymś momencie i ich stano-
wisk może dotyczyć redukcja
– argumentuje Wojciech Ka-
czorowski.
Bankowiec przyznaje jed-
nak, że w branży finansowej
faktycznie istnieje psycholo-
giczna niepewność o pracę.
Stąd, jego zdaniem, wielu
dzie w najbliższych miesią-
cach wyraźnie dostrzegalne
zarówno w sektorze banko-
wym, jak i w wielu innych
branżach. Jego nasilenie bę-
dzie zależeć od tego, na ile
pewnie pracownicy poszcze-
gólnych firm będą się czuli
na swoich stanowiskach,
oraz jaka będzie kondycja
przedsiębiorstw, w których
pracują.
Najnowsze dane Portalu
wskazują, że polskie firmy
w ostatnich tygodniach
wstrzymują się z zatrudnia-
niem nowych pracowników
podobnie jak z innymi inwe-
stycjami. Widoczny jest jed-
nocześnie wyraźny wzrost
liczby spływających do nich
aplikacji.
– Ta sytuacja wyraźnie po-
kazuje, że po kilku latach tzw.
rynku pracownika, gdzie re-
krutacje dla firm stawały się
coraz trudniejsze, najwyraź-
niej przychodzi rynek praco-
dawcy – ocenia Joanna Piec-
-Gajewska.■
Współpraca
KATARZYNA WIŚNIEWSKA
nal shoppers.
Osoby te pomagają zrobić
zakupy, uzupełnić garderobę,
lub zupełnie zmienić styl ubio-
ru. Swoją pracę zaczynają od
poznania osoby, dla której bę-
dą pracować. Może to wiązać
się z wizytą w domu i przejrze-
niem przez osobistą stylistkę
zawartości szafy.
– Trzeba ustalić najbardziej
twarzowe kolory i najkorzyst-
niejsze fasony, ale także dowie-
dzieć się więcej o osobowości,
stylu życia, zawodzie i hobby
klienta – tłumaczy Anna Mikul-
ska, personal shopper z Łodzi.
Osobiste stylistki przeważnie
pracują jako tzw. wolni strzel-
cy, rzadko mają podpisane sta-
łe umowy z konkretnymi skle-
pami czy markami o współpra-
cę. Zakupy mogą dotyczyć nie
tylko odzieży, ale też elemen-
tów wystroju wnętrz, domo-
wych gadżetów itp.
– Dostaję przeróżne zlecenia
od zakupu dekoracji mieszkań,
aż po zarządzanie funduszami
reprezentacyjnymi firm – wyli-
cza Agata Olkowska, personal
shopper z Warszawy.
i wizażu. Ale równie dobrze
może się w nim odnaleźć spe-
cjalista PR, materiałoznawca,
krawiec etc. Na polskim rynku
edukacyjnym nie brakuje
ofert, które mogą przygoto-
wać do wykonywania takiego
zawodu. I tak np. krakowska
Szkoła Wizażu i Stylizacji
Artystyczna Alternatywa ofe-
ruje roczne studium na kie-
runku kreowanie wizerunku
(4,5 tys. zł za rok nauki w try-
bie dziennym). Natomiast
krótsze (36-godzinne) kursy
obejmujące stylizację ubioru
proponuje np. Akademia Wi-
zerunku Murza&Sokołowska
z Wrocławia (1,3 tys. zł).
Osobiste stylistki pomagają-
ce w zakupach to nowe zjawi-
sko na rynku pracy. Tymczasem
klientów nie brakuje. Personal
shoppers z większych miast
mogą liczyć na dwóch, trzech
zamożnych klientów indywidu-
alnych tygodniowo. Biorąc pod
uwagę, że za pięciogodzinne
zakupy otrzymują oni wynagro-
dzenie 400–800 zł, ich mie-
sięczny zarobek może wynieść
ok. 8 tys. zł.■
 A8 GAZETA PRAWNA | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2
Finanse
■ P i e n i ą d z e ■ B a n k i ■ U b e z p i e c z e n i a ■ Fu n d u s z e ■ L e a s i n g ■ G i e ł d a
7 STYCZNIA Akcjonariusze Asseco Poland zdecydują
PAMIĘTAJ o połączeniu ze spółką Systemy Informatyczne Kapitał
CO NOWEGO
■ MNIEJ ZA LOKATY W BANKU
BPH. Od początku stycznia 2009 r.
Bank BPH wycofał się z promocyj-
nych warunków lokat na 3, 6 i 12
miesięcy. Od 18 października, za-
kładając lokaty na takie okresy
można było liczyć odpowiednio
na 7, 7,5 i 8 proc. zysku. Obecnie
jest to 6 proc. dla wszystkich lo-
kat. Niższe jest też oprocentowa-
nie lokat internetowych. Do tej
pory na przykład 14-dniowa lo-
kata dawała 5 proc. zysku w ska-
li roku, a obecnie jest to 4 proc.
■ RYNEK FUZJI I PRZEJĘĆ
SKURCZYŁ SIĘ O 38 PROC.
W 2008 roku globalny rynek fu-
zji i przejęć miał wartość 2,5 bi-
liona dol., wobec 4,06 biliona
dol. w 2007 roku – wylicza
agencja Bloomberg. W IV kw.
wartość takich transakcji wynio-
sła 411,3 mld dol., w porówna-
niu z 775,9 mld dol. rok wcze-
śniej i 1,09 bln dol. w IV kwar-
tale 2006 r. Firmą prawniczą,
która w 2008 roku była doradcą
w transakcjach o największej
wartości, był Linklaters (364,5
mld dol.). Lider z 2007 roku –
Sullivan & Cromwell – spadł na
drugą pozycję (308,9 mld dol.),
a trzecie miejsce utrzymał Fre-
shfields Bruckhaus.
■ PONAD 2 MLD ZŁ Z PRYWA-
TYZACJI. Według wstępnych da-
nych w 2008 roku Ministerstwo
Skarbu Państwa uzyskało z pry-
watyzacji około 1,02 mld zł.
■ BGŻ ZMIENIA OPROCENTO-
WANIE. Bank BGŻ podwyższa
oprocentowanie konta lokacyj-
nego Eskalacja dla klientów, któ-
rzy zdecydują się na jego otwar-
cie od 2 stycznia do 28 lutego
– nawet do 7 proc. w skali roku.
Konto pozwala na swobodne
dysponowanie oszczędnościami.
Klient ma dostęp do środków na
rachunku w każdej chwili, a wy-
płata nie powoduje utraty odse-
tek. Oprocentowanie uzależnio-
ne jest od kwoty ulokowanych
środków. Oprocentowanie przy
wkładzie od 1 tys. do 30 tys. zł
wynosi 6 proc.; od 30 tys. do
100 tys. zł – 6,15 proc., a dla de-
pozytów przekraczających 100
tys. zł – 7 proc. w skali roku.
■ DEWALUACJA BIAŁORUSKIE-
GO RUBLA. Narodowy Bank Bia-
łorusi zdewaluował białoruskie-
go rubla o 20 proc. Bank poin-
formował, że celem dewaluacji
jest zwiększenie konkurencyjno-
ści białoruskiej gospodarki, ale
dewaluacja ma także zapobiec
topnieniu rezerw walutowych,
co było warunkiem przyznania
Białorusi przez Międzynarodowy
Fundusz Walutowy 2,5 mld dol.
kredytu. t.św., MAJ, PAP, JS
RYNEK KAPITAŁOWY | IPO i SPO
W 2008 roku liderem na rynku ofert
publicznych był UniCredit CAIB
W 68 różnego typu publicznych
ofertach spółki uplasowały
akcje warte 8,4 mld zł.
Za gotówkę sprzedano akcje
warte niemal 6,1 mld zł.
TOMASZ ŚWIDEREK
tomasz.swiderek@infor.pl
W 68 różnego typu pu-
blicznych ofertach
spółki uplasowały akcje warte
8,4 mld zł. Za gotówkę sprze-
dano akcje warte niemal 6,1
mld zł.
UniCredit CAIB był w 2008
roku najaktywniejszym bro-
kerem na rynku publicznych
ofert akcji – pierwsze pu-
bliczne (IPO) oferty, oferty
z prawem poboru, drugie pu-
bliczne oferty (SPO), emisje
aportowe, emisje związane
z przejęciami. Duży wpływ
na to miała warta prawie
1,45 mld zł emisja akcji Asse-
co Poland dla akcjonariuszy
Prokomu. UniCredit CAIB po-
mogło też przejęcie od DM
Pekao (także grupa UniCre-
dit) współoferowania w IPO
akcji Cyfrowego Polsatu.
Drugim graczem wśród
brokerów oferujących akcje
był DM BZ WBK. Jego sztan-
darowe oferty to IPO Enei
(wspólnie z Credit Suisse naj-
większa oferta w ub.r.) oraz
Zakładów Azotowych Tar-
nów, a także SPO Hydrobu-
dowy.
Generalnie ubiegły rok był
zły na rynku publicznym i bla-
do wypadł na tle 2007 roku.
FINANSE | Kłopoty spółek zależnych włoskiego właściciela Pekao
Komisarz w Banku Medici z grupy UniCredit
Poszerza się lista ofiar
amerykańskiego finansisty
Bernarda Madoffa
podejrzewanego
o zdefraudowanie 50 mld dol.
należących do jego klientów.
JACEK ISKRA
jacek.iskra@infor.pl
W piątek austriacki regu-
lator rynku finanso-
wego ustanowił zarząd ko-
misaryczny w wiedeńskim
Banku Medici, którego
czwarta część akcji należy
do UniCredit, głównego ak-
Rekomendacja T nie dotyczy kredytów
ROZMOWA dla firm – mówi Stanisław Kluza strona A9
– W 2008 roku Komisja
Nadzoru Finansowego za-
twierdziła 95 prospektów
emisyjnych – poinformował
Łukasz Dajnowicz, rzecznik
KNF. Rok wcześniej KNF za-
twierdziła 133 prospekty.
Nie sprawdziły się progno-
zy dotyczące liczby giełdo-
wych debiutów. Oczekiwano
ich około 70, a było 33 (rok
wcześniej – 81), z czego 25
dotyczyło spółek, które
uprzednio przeprowadziły
IPO. Nie sprawdziły się ocze-
kiwania, że wśród debiutan-
tów znajdzie się 15–20 spółek
zagranicznych. Były tylko trzy
takie debiuty.
Mocno przestrzelone oka-
zały się też szacunki GP, że
ubiegłoroczne IPO mogą mieć
wartość ponad 10 mld zł.
Sprzedaniem akcji zakończy-
ło się 26 pierwszych publicz-
nych ofert (rok wcześniej –
69) o łącznej wartości 4,05
mld zł (w 2007 roku – 7,7
mld zł). W porównaniu
z 2007 rokiem poprawiła się
średnia wartość IPO. Wzrosła
do 155,7 mln zł z 110,4 mln zł
rok wcześniej.
Kwota uzyskana w IPO by-
łaby większa, gdybyśmy
w naszym zestawieniu całości
uwzględnili IPO New World
Resurses. Tymczasem, zgod-
nie z dotychczasową prakty-
ką, w przypadku NWR
uwzględniliśmy w zestawie-
niu – na podstawie publicz-
nie dostępnych informacji –
że inwestorzy operujący na
cjonariusza polskiego banku
Pekao.
Stało się tak po tym, jak
Bank Medici ujawnił, że zain-
westował w dwa fundusze na-
leżące do Madoffa 2,1 mld
dol. Kolejne 1,1 mld dol. po-
wierzył Madoffowi z kolei za-
rządzany przez Medici ir-
landzki fundusz Thema Fund.
W związku z tym dotychcza-
sowy prezes Medici Peter
Scheithauer i członek zarządu
banku Werner Tripolt podali
się do dymisji. Jeszcze rano
bank informował, że nie ma
konieczności wprowadzania
GPW kupili połowę z ok. 10
proc. akcji nabytych przez in-
westorów z Polski i Czech.
Szacunek wartości ubiegło-
rocznych IPO zawyża SPO
CEDC, ale z braku danych
uznaliśmy, że w całości doty-
czyło naszej giełdy.
Najwięcej spółek do wpro-
wadzania na giełdę akcji
w IPO wybrało w ub.r. dom
maklerski AmerBrokers (sie-
dem) i DM BZ WBK (sześć).
Trzecie miejsce zajęły ex
aequo DM BOŚ i DM IDM SA
(po cztery). Wliczamy w to
zarówno spółki, które IPO
zakończyły sprzedaniem ak-
cji, jak i te, które ostatecznie
odwołały oferty. Część spó-
łek ma zatwierdzony w 2008
roku przez Komisję Nadzoru
Finansowego prospekt, ale
nie przeprowadziła oferty –
przesunęła ją na 2009 rok
lub nie poinformowała o re-
zygnacji. Tych spółek nie
uwzględniamy w zestawie-
komisarza do spółki, a wszyst-
kie pieniądze klientów Medici
są bezpieczne. Austriackie
władze nie podzieliły jednak
tej opinii, tym bardziej że spe-
cjalizujący się w obsłudze za-
możnych klientów Bank Medi-
ci zarządzał na koniec wrze-
śnia aktywami sięgającymi za-
ledwie 4 mld dol. Założony
w 1994 roku bank jest kontro-
lowany przez jej przewodni-
czącą rady Sonję Kohn. Pozo-
stałe 25 proc. akcji Medici do-
stało się UniCredit po tym, jak
Włosi przejęli Bank Austria
Creditanstalt.
WWW.FORSAL.PL
Raporty bieżące będą publikowane
GIEŁDA w czasie sesji strona A11
niu za 2008 rok. Uwzględni- bec 69,2 mln zł i 99,3 mln zł
liśmy natomiast ostatecznie rok wcześniej.
zabronioną przez KNF ofertę W sumie na polskim rynku
Vobisu. w ofertach publicznych (IPO,
Pod względem wartości z prawem poboru i SPO) spół-
IPO liderem był DM BZ WBK. ki zdobyły 6,1 mld zł wobec
Drugie miejsce zajął Credit 12,45 mld zł rok wcześniej.
Suisse, który współoferował Transakcje związane z wyda-
akcje Enei, a trzecie – UniCre- waniem akcji w zamian za
dit CAIB. przejmowane spółki miały
Z 27 ofert na zasadach pra- wartość 2,3 mld zł. Rok wcze-
wa poboru sukcesem za- śniej – ze względu na wchło-
kończyło się 25. Sprzedano nięcie części banku BPH przez
w nich akcje za 849,4 mln zł. bank Pekao – było to ponad
W dziewięciu SPO uplaso- 31,1 mld zł.
wano akcje warte blisko Łączna ubiegłoroczna war-
1,2 mld zł. Średnia wartość tość rynku publicznego wy-
oferty wynosiła odpowiednio niosła 8,4 mld zł wobec 43,5
31,5 mln zł i 132,9 mln zł wo- mld zł rok wcześniej.■
JAK POWSTAŁ RANKING
Za każde rozpoczęte 10 mln zł wartości emisji przyznawaliśmy ofe-
rującemu 1 pkt. Za każde oferowanie akcji przyznawaliśmy 10 pkt.
W przypadku emisji, w których wydawano akcje za akcje lub aport
– o ile nie była podana cena emisyjna – założyliśmy, że cena emi-
syjna jest równa cenie rynkowej z dnia rejestracji emisji.
Obok hiszpańskiego banku Mediobanca, którego naj-
Santander Medici jest jak do- większym udziałowcem też
tąd główną znaną ofiarą Ma- jest UniCredit.
doffa. Włoska grupa UniCre- Fundusz Madoffa okazał się
dit wydaje się tracić na jego zwykłą piramidą finansową –
oszustwach co raz więcej. zyski wypłacane jego uczest-
Sam UniCredit przyznaje się nikom pochodziły z wpłat no-
co prawda jedynie do inwe- wych inwestorów. Amerykań-
stycji rzędu 102 mln dol., skiemu finansiście, który od
w fundusz Madoffa znacznie ponad trzech tygodni przeby-
więcej zainwestowały jednak
spółki powiązane z włoską
grupą. 280 mln dol. powie-
wa w areszcie, zaufały zarów-
no tak renomowane instytucje
jak brytyjski bank HSBC czy
rzyła mu należąca do Wło- francuski Societe Generale,
chów grupa Pioneer. Nieprze- jak i znani ludzie showbizne-
kraczającą miliona dolarów su: m.in. reżyser Steven Spiel-
kwotę zainwestował bank berg czy aktor Kevin Bacon.■
WWW.FORSAL.PL
Rozmawiamy ze STANISŁAWEM KLUZĄ, przewodniczącym Komisji Nadzoru Finansowego
Nie jesteśmy od tego, by zachęcać banki
do udzielania kredytów
Nadzór finansowy uważa, że banki powinny uważniej przyglądać
się sytuacji osób, które chcą pożyczyć pieniądze. Stąd projekt
kolejnej rekomendacji, dotyczącej kredytów hipotecznych
udzielanych osobie fizycznej. Jednak niektóre banki, powołując się
na tę rekomendację, ograniczają kredytowanie firm.
■ Tegoroczne zyski banków
będą prawdopodobnie rekor-
dowe i mogą być też propono-
wane rekordowe dywidendy.
Czy nadzór finansowy będzie
chciał ograniczyć wypłatę dy-
widendy i wypływ tych pienię-
dzy za granicę?
– Po trzech kwartałach łącz-
ne zyski banków przekroczyły
12 mld zł, ale IV kwartał może
nie być już tak korzystny. Cho-
ciaż ocena całego ro-
ku dla sektora banko-
wego na pewno wy-
1 padnie zadowalająco,
banki muszą przygo-
tować się na trudny
2009 rok. W związku z tym
powinny rozważyć możliwie
największe wzmocnienie kapi-
tałowe, co będzie podstawą
bezpieczeństwa i stabilności
ich funkcjonowania w nadcho-
dzącym okresie. Oczywiście
mamy określony przez Bazyleę
II 8-procentowy współczynnik
wypłacalności banków, ale
uważamy, że w obecnej sytu-
acji powinien wynosić on nie
mniej niż 11 proc. Jeśli jednak
bank przyjmuje agresywną
strategię rozwoju, powinien
rozważyć zwiększenie kapita-
łu, żeby zwiększyć własne bez-
pieczeństwo. Już teraz kilka
dużych banków zadeklarowa-
ło, że w tym roku nie wypłaci
dywidendy, chcąc wzmocnić
swoją pozycję kapitałową i ma-
ją na uwadze obecne i przyszłe
warunki ekonomiczne.
■ Ale co zrobi KNF, jeśli banki
będą jednak chciały transfero-
wać zyski za granicę?
– Trzeba mieć świadomość,
że dywidendą z polskiej spółki-
-córki nie da się uratować,
a nawet wspomóc banku-mat-
ki. To potężne instytucje, które
w razie problemów potrzebują
systemowego wsparcia. Do tej
pory nie mieliśmy żadnego sy-
gnału o tzw. transferach. Prze-
ciwnie – pojawiły się deklara-
Forsal Finanse
cje od kilku zagranicznych
właścicieli o wsparciu polskich
podmiotów. Odpowiedzial-
ność za wypłatę dywidendy,
która zagrażałaby stabilności
banku, ponoszą w pierwszej
kolejności zarząd i rada nad-
zorcza banku. Oczekujemy, że
będą one odpowiedzialne, czy-
li zgodnie z polskim prawem
będą ważyć potencjalne ryzy-
ka związane z sytuacją gospo-
darczą w Polsce. Jeżeli w wy-
niku błędnych decyzji zostanie
zaburzona stabilność banku,
nadzór będzie wymagał szcze-
gółowych wyjaśnień ze strony
zarządu. Warto pamiętać, że
w najbliższych latach niepew-
ność co do zdarzeń gospodar-
czych będzie wzmożona.
■ Mamy kryzys finansowy, któ-
ry coraz bardziej wpływa na
realną gospodarkę. Pojawiają
się głosy, że w tej trudnej sytu-
acji nadzór bankowy chce
ograniczyć akcję kredytową
przez nowe rekomendacje. Czy
nadzór rzeczywiście ma takie
intencje?
– Główną przyczyną spowol-
nienia w kredytowaniu jest
wpływ negatywnych zjawisk
na światowych rynkach
i wzrost niepewności na rynku
finansowym. Nadzór w żaden
sposób nie może zachęcać ban-
ków do tego, by podejmowały
ryzyko wyższe niż to, na które
samodzielnie się decydują. Nie
możemy przecież nakazać
bankom, żeby prowadziły
działalność w sposób bardziej
ryzykowny. Poza tym nasza re-
komendacja T jest dopiero na
etapie prac roboczych. Jest
konsultowana w środowisku
bankowym. Będzie konsulto-
wana z rządem. Nadzór nie za-
mierza nikogo zaskakiwać.
Trzeba jednak wyjaśnić, że re-
komendacja T nie dotyczy kre-
dytów dla przedsiębiorstw,
chociaż słyszymy, że banki za-
kręciły kurek z kredytami dla
Co zmienia się w prawie spółek w nowym roku
JUTRO w Gazecie Prawnej w Tygodniku Prawa Gospodarczego
firm w związku z tą rekomen-
dacją. Być może dla własnej
wygody próbują one przerzu-
cić swoją odpowiedzialność za
decyzje kredytowe na nadzór
bankowy.
■ W Polsce nie było takiej sy-
tuacji, jak w USA, gdzie kredyt
dostawał niemal każdy zainte-
resowany. Banki bar-
dzo dokładnie spraw-
dzały kredytobiorców
2 i w efekcie mamy naj-
mniejszy w historii
odsetek złych kredy-
tów. Dlaczego więc, mimo że
spłacamy kredyty bardzo su-
mienie, banki zaostrzają kryte-
ria i domagają się dodatko-
wych zabezpieczeń?
– To prawda. Nasze banki
zdecydowanie ostrożniej ba-
dały zdolność kredytową swo-
ich klientów. Dzięki temu
w III kwartale tego roku pol-
ski sektor bankowy osiągnął
rekordowo niski poziom kre-
dytów zagrożonych, który wy-
niósł około 4,4 proc. Jednak
główna część boomu kredyto-
wego, zwłaszcza w obszarze
kredytów hipotecznych, przy-
pada na lata doskonałej ko-
niunktury. Tymczasem sytu-
acja gospodarcza zmienia się,
a my, jako nadzór, musimy pa-
trzeć w przyszłość. Dlatego
uważamy, że banki powinny
rzetelniej niż dotychczas oce-
niać zdolność klienta do spła-
ty rat kredytów, zapewnić
obiektywizm tej oceny, oprzeć
ją na zewnętrznych bazach
danych. Taka obiektywna oce-
na leży także w interesie
klientów, aby nieświadomi
wszystkich ryzyk wynikają-
cych ze zmian w gospodarce
nie zadłużali się ponad swoje
możliwości. Banki mogą do-
magać się większego zabez-
pieczenia przede wszystkim
ze względu na spodziewany
spadek wartości nieruchomo-
ści spowodowany zaburzenia-
mi na rynkach.
■ Czy decyzje o zaostrzeniu po-
lityki kredytowej podjęto
w bankach samodzielnie, czy
też jest to skutek decyzji zagra-
nicznych właścicieli?
Dowiesz się m.in.:  jak obniża się wymagany kapitał zakładowy  jakie dodatkowe prawa
otrzymują akcjonariusze  czy trzeba będzie przekształcać spółki cywilne w jawne,
gdy ich obroty osiągną przez kolejne lata wielkość zmuszającą przedsiębiorców
działających w tej formie do prowadzenia pełnej rachunkowości
PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | GAZETA PRAWNA | A9
– Zgodnie z polskim pra-
wem zarządy polskich banków
odpowiadają za własne decy-
zje i zarządzanie ryzykiem. Do
tej pory nie mieliśmy sygnałów
od poszczególnych banków
o naciskach zagranicznych
właścicieli w tej sprawie. Za-
rządy banków deklarują nad-
zorowi, że ograniczeń kredyto-
wych dokonali bez jakiejkol-
wiek presji z zagranicy.
■ Jednak to zaskakujące, że
nasze banki, o których się mó-
wi, że są silne i zdrowe, ogra-
niczają akcję kredytową w zło-
tych. Owszem, mają problemy
z pozyskiwaniem walut, ale
kredytami w polskiej walucie
teoretycznie nie powinno być
żadnych problemów.
– Nadzór nie będzie wyrę-
czał banków w ocenie ryzyka.
Nie jesteśmy od tego, by zachę-
cać do udzielania kredytów.
Jeżeli bank podjąłby
się wyższego ryzyka,
opierając się na na-
3 szych sugestiach,
i pojawiłyby się pro-
blemy, to kto by po-
niósł konsekwencje błędnych
decyzji kredytowych? Nadzór
jest przede wszystkim odpo-
wiedzialny za bezpieczeństwo
depozytów. Pamiętajmy, że
banki nie prowadzą ekspansji
kredytowej za własne pienią-
dze, tylko za pieniądze ludzi,
którzy gromadzą je właśnie
w depozytach, oraz przedsię-
biorców, których depozyty nie
są gwarantowane.
■ Podobno polskie firmy straci-
Fot. Wojciech Górski
ły co najmniej 5 mld zł, nie-
umiejętnie zabezpieczając się
przed ryzykiem walutowym,
czyli kupując opcje walutowe.
Czy banki, proponując firmom
takie instrumenty, złamały pra- opcyjnych, wstępnie szacowa- stawą do ich rozliczenia przez
wo? nej na około 5,5 mld zł, przy właścicieli. W przypadku
– Eksporterzy w naturalny założeniu utrzymania obecne- spółek akcyjnych notowanych
sposób są narażeni na ryzyko go poziomu kursów walut ob- na giełdzie zachęciliśmy za-
walutowe, więc nic dziwnego, cych. Nie oznacza to jednak rządy tych firm, aby w ra-
że firmy zabezpieczały się rzeczywistych strat przedsię- mach obowiązków informa-
przed tym instrumentami po- biorstw w tej samej wielkości, cyjnych informowały akcjona-
chodnymi. Łączna kwota od- ponieważ duża część zobo- riuszy o sytuacji. Nie możemy
pisów/strat banków nie po- wiązań zostanie pokryta jednak zakazać lub nakazać
winna przekroczyć 10–15 zwiększonymi przychodami stosowania wybranych instru-
proc. kwoty negatywnej dla firm z realnych, wyrażonych mentów finansowych.■
klientów wyceny transakcji w walutach obcych, transak- Rozmawiał ROMAN GRZYB
cji. Zdarzały się również pod-
mioty, które spekulowały na
■ STANISŁAW KLUZA
tym rynku. Tymczasem dla
przewodniczący Komisji Nadzoru
firm, które nie zajmują się
Finansowego. Absolwent Szkoły
działalnością finansową,
Głównej Handlowej. Główny
opcje nie powinny być trakto- ekonomista i doradca prezesa
wane jako maszynka do zara- BGŻ, następnie wiceminister fi-
biania pieniędzy. Odpowie- nansów w rządzie K. Marcinkie-
dzialność za narażanie się na wicza i w 2006 roku minister
zbyt duże ryzyko i ewentual- finansów w rządzie Jarosława
ne straty spoczywa na zarzą- Kaczyńskiego
dach spółek i może być pod-
www.gazetaprawna.pl
 A10 GAZETA PRAWNA | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Forsal Finanse WWW.FORSAL.PL

UBEZPIECZENIA KREDYTY | Zakup nieruchomości mieszkaniowej

Polisolokaty
dawały 7,3
proc. zysku
W 2008 roku dzięki
inwestycjom w polisy
uniknęliśmy zapłaty
ok. 300 mln zł podatku Belki.
W tym roku oszczędności będą
mniejsze, bo niższe jest
oprocentowanie polisolokat.
MARCIN JAWORSKI
marcin.jaworski@infor.pl
Kredytu z dopłatą udzieli 19 banków
Jeszcze w tym kwartale
umowy o udzielanie kredytów
z dopłatami podpiszą kolejne
banki. Łatwiej też będzie
można wziąć taką pożyczkę, bo
do listy kredytobiorców będzie
można dopisać najbliższą
rodzinę.
ROMAN GRZYB
roman.grzyb@infor.pl
W tej chwili kredytów z do-
płatą udzielają PKO BP, Pe-
kao, Bank Pocztowy, niektóre
banki spółdzielcze i SKOK-i.
Łączna wartość dopłaty w cią-
gu ośmiu lat przy kredycie
w wysokości 200 tys. zł wyno-
si ponad 65 tys. zł.
– Osoba zainteresowana
uzyskaniem dopłaty może za-
poznać się z warunkami, na
jakich można uzyskać ten
jest identyczna jak przy zwy-
kłym kredycie mieszkanio-
wym. Bank na pewno spraw-
dzi naszą historię kredyto-
wą, a do czasu ustanowienia
hipoteki będziemy musieli
płacić ubezpieczenie nieru-
chomości.
Kredytu z dopłatą nie do-
stanie każdy, lecz tylko osoba,
która zdaniem banku posiada
odpowiednią zdolność kredy-

W edług szacunków Open

Finance, przygotowa-
nych dla GP, w 2008 roku dzię-
ki zwolnieniu inwestycji w poli-
sy krótkoterminowe z podatku
Belki do budżetu nie trafiło nie-
mal 300 mln zł.
Polacy oszczędzają
– Na lokatach opakowanych
w polisy ubezpieczeniowe,
czyli tzw. polisolokatach, Pola-
cy w 2008 roku zgromadzili
ok. 12 mld zł – szacuje Bernard
Waszczyk z Open Finance.
Wylicza, że przeciętne opro-
centowanie rocznych polisolo-
kat to ok. 7,3 proc. Zatem łącz-
na stopa zwrotu z tego kapita-
łu wyniesie nie mniej niż około
900 mln zł.
– Gdyby te zyski nie były
zwolnione z tzw. podatku Bel-
ki, do budżetu państwa trafiło-
by z tego tytułu ok. 170 mln zł
– mówi Bernard Waszczyk.
Nieco trudniej jest policzyć,
ile podatku Belki nie trafiło do
budżetu dzięki wykorzystaniu
tzw. produktów strukturyzowa-
nych. Open Finance szacuje, że
w tym roku ulokowaliśmy w te-
go typu polisach około 8 mld zł.
– Zyski sięgną ok. 600 mln zł.
W kieszeniach inwestorów zo-
stanie zatem ok. 115 mln zł z ty-
tułu niezapłaconego podatku
od zysków kapitałowych – mó-
wi Bernard Waszczyk.
W ubiegłym roku rząd już
przygotowywał się do uszczel-
nienia systemu i likwidacji moż-
liwości unikania podatku dzięki
inwestycjom w polisy. Nic się
jednak nie zmieniło i luka w sys-
temie podatkowym zostanie.
Mimo to kwoty uratowane od
podatku Belki przez inwestycje
w polisy będą niższe. W ślad za
spadającymi stopami procento-
wymi zyski z polisolokat będą
niższe o przynajmniej 2 pkt
proc., a więc i kwoty, od których
należałoby zapłacić podatek,
zmniejszą się. Niższe oprocen-
towanie zredukuje marżę zysku
dla ubezpieczycieli. A musi ona
pokryć ryzyko niewypłacalności
współpracującego z towarzy-
stwem banku oraz w niektórych
przypadkach konieczność pozy-
skania – drogiego i trudno do-
stępnego teraz – kapitału. Spo-
woduje to mniejszą podaż ta-
kich produktów. Jednak oferta
polis strukturyzowanych pozo-
stanie na podobnym jak w ubie-
głym roku poziomie albo nawet
większym.
Oferta dla banków detalicznych
Można się spodziewać, że tą
formą inwestycji zainteresują
się banki detaliczne, oferując je
w miejsce polisolokat. Zapewne
będzie można założyć taką poli-
sę mając już 1–2 tys. zł, a nie
5–10 tys. zł jak obecnie. Nawet
ewentualny wzrost przychodów
z polis strukturyzowanych nie
zrekompensuje jednak spadku
wolumenu przychodów ze skła-
dek z polisolokat.■
U dzielaniem kredytów
z dopłatami zaintereso-
wanych jest coraz więcej ban-
kredyt na naszej stronie
www.bgk.com.pl – mówi dy-
rektor Zdunek.
tową. Obecnie nie jest łatwo
spełnić wszystkie wymagania
banków.
ków. Rozmowy w sprawie Wniosek o kredyt z dopłatą – Zdolność kredytowa wyli-
przystąpienia do programu trzeba składać w konkretnym czana jest na pełną kwotę kre-
prowadzone są z kolejnymi banku lub SKOK-u. dytu, z pełnym oprocentowa-
15 instytucjami. – Dokumenty wymagane niem, bez uwzględniania
– Myślę, że w I półroczu od osób zainteresowanych ośmioletniego okresu dopłat –
podpiszemy z nimi umowy uzyskaniem takiego kredytu mówi Ewa Gromadzka z Banku
o finansowym wsparciu przy nie różnią się od przedkłada- Polskiej Spółdzielczości.
udzielaniu kredytów z dopła- nych przez osoby zaciągające Jednak dzięki noweliza-
tami – mówi Bogdan Zdunek, kredyty mieszkaniowe udzie- cji ustawy klient, który nie
zastępca dyrektora Departa- lane na warunkach komercyj- ma odpowiedniej zdolności
mentu Funduszy Mieszkanio- nych. Stosujemy tylko nieco kredytowej, może do kre-
wych BGK. inny wzór wniosku kredyto- dytu dołączyć najbliższą ro-
Sam BGK bezpośrednio nie wego – mówi Maciej Kazi- dzinę.
udziela takich pożyczek. mierski z PKO BP. – Stają się oni stroną umo-
Wkrótce kredyty z dopłatą bę- Trzeba się liczyć z ko- wy. Ich dochody sumują się,
dzie można wziąć w Lukas niecznością dostarczenia za- dzięki czemu kredyt dla ban-
Banku, Invest-Banku, mBan- świadczenia o zatrudnieniu, ku staje się mniej ryzykowny –
ku oraz Banku Hipotecznym o dochodach i o niezalega- uważa Bogdan Zdunek.
Pekao. niu z podatkami. Procedura Biorąc kredyt z dopłatą,
trzeba przede wszystkim po-
równać prowizje pobieraną
przez bank.
– Od dłuższego czasu mar-
że przy tego rodzaju kredy-
tach nie zmieniły się i wyno-
szą średnio od 1,3 do 1,5 proc.
– mówi Jarosław Sadowski
z Expandera.
W PKO BP marża jest nego-
cjowana indywidualnie i jest
ustalana w przedziale od 0 do
3,5 proc. Zdaniem specjali-
stów, jest niemal pewne, że
w tym roku popyt na kredyty
z dopłatą będzie rekordowo
wysoki.
– Jesteśmy przygotowani
na udzielenie 19,2 tys. kredy-
tów na łączną kwotę 2,5 mld
zł – mówi Bogdan Zdunek
z BGK.
W 2008 roku udzielono
7 tys. kredytów z dopłatami
na kwotę ponad 800 mln zł.■
Błażej Bogdziewicz, doradca inwestycyjny BZ WBK AIB TFI SA
Ekspert radzi
Długie okresy spadków sprzyjają rozpoczęciu inwestycji, a nie jej zakończeniu
PROBLEM CZYTELNIKA nie. Ten stosunkowo niewielki zysk to rezultat ak- 10,80 proc., podczas gdy przeciętny fundusz mie-
Chciałabym zainwestować w akcje. Słychać tywnego inwestowania klientów (bynajmniej nie szany osiągnął stopę zwrotu na poziomie 13,18
zewsząd, że obecnie są tanie. Ale mogą być wyników funduszy inwestycyjnych, które osiąga- proc. W funduszu zrównoważonym wzorcowy
przecież jeszcze tańsze. Czy warto czekać na dołek, ły wartości podobne do indeksu). Klienci fundu- udział akcji wynosi 50 proc. Innymi słowy, gdyby
czyli jeszcze większą przecenę akcji, która może szy zaczynali swoje inwestycje dopiero wtedy, kie- profesjonaliści dokładnie nic nie robili, czyli sta-
okazać się jeszcze lepszym momentem na dy byli przekonani o trwałości trendu wzrostowe- le trzymali 50 proc. aktywów w akcjach, mieliby
inwestycje? go na giełdzie – wtedy gdy hossa na giełdzie trwa- lepszy wynik.
ła już od dłuższego czasu. Natomiast gdy Aktywne inwestowanie jest więc obarczone bar-
przychodziły większe korekty lub okresy deko- dzo dużym ryzykiem. Gdy inwestor obraca akcja-
WYJAŚNIENIE
niunktury – wycofywali swoje oszczędności. Co mi, istnieje niebezpieczeństwo, że omijając złe dni,
Wielu inwestorów próbuje być na rynku podczas gorsza, okazuje się, że duża część klientów wyco- nie skorzysta również z tych dobrych. W inwesty-
wzrostów i wycofywać się z niego podczas spad- fywała się dopiero wtedy, kiedy przekonali się cjach akcyjnych kluczem do sukcesu jest konse-
ków. Jak się okazuje, prawdopodobieństwo zaku- o trwałości trendu spadkowego, a więc w momen- kwencja i ciągłe pozostawanie na rynku. Przed
pienia akcji, kiedy osiągają one najniższą wartość, cie kiedy spadki trwały już od dłuższego czasu. rozpoczęciem inwestycji w funduszach akcyjnych
jest znikome i nie sprawdza się nigdy jako powta- Tymczasem zwykle długie okresy spadków stwa- warto przypomnieć sobie zasadniczą cechę ryn-
rzalna strategia. Inwestorzy próbujący ochronić rzają korzystne warunki do rozpoczęcia inwesty- ków akcji: po wzrostach następują spadki, po hos-
swoje aktywa przed spadkami najczęściej pozo- cji, a nie jej zakończenia. sie – bessa i na odwrót. Nie jesteśmy w stanie prze-
stają poza rynkiem podczas najbardziej dynamicz- Braku skuteczności przewidywania zachowań ryn- widzieć i uniknąć wszystkich korekt, a próbując to
nych wzrostów. Dowodów na to dostarczają nam ku dowodzą także wyniki funduszy tzw. aktywnej robić, zwiększamy ryzyko inwestycyjne. Przecież
nie tylko wyniki osiągane przez inwestorów indy- alokacji, próbujące być na rynku w czasie wzrostów w długim okresie wartość akcji rośnie. Natomiast
widualnych, ale także przez profesjonalistów za- i wychodzić z niego podczas spadków. Okazuje się, ominięcie w inwestycjach zaledwie kilku dni może
rządzających funduszami tzw. aktywnej alokacji. że w długich i średnich okresach stopy zwrotu żad- istotnie obniżyć nawet długoterminowe stopy
Opublikowana w Financial Times analiza obejmu- nego z funduszy aktywnej alokacji nie przewyższy- zwrotu.■ Not. TC
jąca 20 lat (1985–2005) pokazuje, że podczas gdy ły wyniku przeciętnego (!) funduszu zrównoważo-
amerykański indeks S&P 500 rósł średnio o 11,9 nego. W okresie 31.12.2001 r. – 8.12.2008 r. śred- Zadaj pytanie:
proc. rocznie, klienci funduszy akcji zarobili śred- nia roczna stopa zwrotu najlepszego funduszu zadaj.pytanie@forsal.pl
nio w tym samym okresie zaledwie 3,9 proc. rocz- aktywnej alokacji (KBC Beta SFIO) wyniosła
WWW.FORSAL.PL Forsal Finanse PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 | GAZETA PRAWNA | A11

| 31.12 GP NOTOWANIA | WIG 27228,64 ▼ 0,59% | WIG20 1789,73 ▼ 0,89% | mWIG 1511,27 ▼ 0,36% | sWIG 6852,79 ▲ 0,34% |

GIEŁDA | Zmiany w publikacji raportów bieżących FELIETON GIEŁDOWY | Z widokiem na parkiet

Informacje firm w czasie sesji Bank przyjacielem

Na GPW rozpoczyna się nowy
rozdział w życiu notowanych
spółek, inwestorów i domów
maklerskich. Od dzisiejszej sesji
firmy mogą publikować raporty
bieżące w trakcie notowań.
MAŁGORZATA KWIATKOWSKA
malgorzata.kwiatkowska@infor.pl
formacji – mówi Beata Stel-
mach, prezes Stowarzyszenia
Emitentów Giełdowych (SEG).
Nowe rozwiązanie będzie
wymagało od inwestorów
większej uwagi w śledzeniu in-
formacji spółek niż dotychczas.
– Uprzywilejowani będą in-
westorzy instytucjonalni, któ-
rzy mają dostęp do różnych
czy przeciwnikiem
O CZYM SPÓŁKI INFORMUJĄ W RAPORTACH BIEŻĄCYCH Najgorszy, fatalny, tragiczny
Raporty bieżące publikowane są, gdy zaistniałe zdarzenie może – tymi przymiotnikami
mieć wpływ na wycenę akcji spółki. Są to informacje m.in. o: opisywany jest giełdowy rok
■ zbyciu lub nabyciu aktywów o znacznej wartości, 2008. O 2009 roku w zasadzie
■ zawarciu lub rozwiązaniu znaczącej umowy, mówi się bez przymiotników.
■ podjęciu decyzji o zamiarze połączenia z innym podmiotem, po- Dominuje niepewność
dziale czy przekształceniu emitenta, i – u niektórych – iskierki
■ odwołaniu i powołaniu członka zarządu albo rady nadzorczej. nadziei.
określona przez Komisję Nad-
zoru Finansowego skala za-
grożenia – 5,5 mld zł – to nie
wszystko. Otwarta pozostaje
kwestia mnożnika skali pro-
blemu. Czy ten mnożnik wy-
niesie dwa, czy może więcej?
Druga ciekawa sprawa to
zachowanie banków. Z plotek

D o końca 2008 roku GPW

zalecała spółkom publi-
kację raportów bieżących
przed i po zakończeniu sesji.
Zapowiedź publikacji informa-
cji w czasie notowań automa-
tycznie powodowała zawiesze-
nie notowań akcji spółki. Gieł-
da postanowiła jednak tę regu-
lację uchylić, ponieważ sama
uznała, że jest ona anachro-
niczna i rację bytu miała w cza-
sach znacznie gorszego dostę-
pu do informacji i słabo rozwi-
niętego internetu. To rozwią-
zanie ma też zwiększyć przej-
rzystość rynku i zmniejszać
ryzyko wykorzystywania infor-
macji poufnych.
– Sztuczne przetrzymywa-
nie informacji poufnej do za-
kończenia sesji stwarzało za-
grożenie wydostania się jej na
rynek lub, w skrajnym przy-
padku, wykorzystania tej in-
DZIŚ PROGNOZUJE Przemysław Smoliński, analityk DM PKO BP
Prognozy
źródeł informacji i będą mogli
zareagować na doniesienia
szybciej niż drobny gracz, któ-
ry w ciągu dnia zajmuje się
sprawami niezwiązanymi
z rynkiem akcji – mówi Miro-
sław Saj, analityk BM DnB
Nord.
– Być może na początku
spółki nie będą zasypywały
rynku raportami bieżącymi
w czasie sesji. Również inwe-
storzy mogą być na początku
zaskoczeni zmianami – dodaje
Beata Stelmach.
Giełda zapowiada jednocze-
śnie, że obowiązkowe do nie-
dawna zawieszenie notowań
w przypadku publikacji infor-
macji w czasie sesji będzie teraz
stosować tylko w wyjątkowych
przypadkach. Do tej pory nie
przedstawiła żadnego przykła-
du, kiedy może do tego dojść.
Ludwik Sobolewski, prezes
w ciągu tygodnia
WIG20 będzie notowany
GPW, zapowiadał w rozmowie
z GP, że zawieszeń będzie
mniej, nawet jeśli informacja
może wpłynąć na wartość akcji.
– Inwestorzy nie powinni
oczekiwać, że GPW będzie do-
konywała zawieszeń obrotu
papierami emitenta, który
przekazał informację w trybie
raportu bieżącego w trakcie se-
sji giełdowej – przypomniała
giełda w komunikacie przed
ostatnią sesją w ubiegłym roku.
Poza tym będą musieli
przygotować się do większej
zmienności notowań w trak-
cie sesji. Poza reakcją na in-
formacje w czasie notowań
ciągłych kursy spółek będą
wahać się pod wpływem ich
odmiennej interpretacji przez
inwestorów.
Większa swoboda w publika-
cji raportów będzie też dużym
w ciągu miesiąca
Maksymalny zasięg wzrostów WIG20
wyzwaniem dla domów ma-
klerskich. Stanisław Waczkow-
ski z zarządu Ipopema Securi-
ties, brokera, który specjalizuje
się w obsłudze inwestorów in-
stytucjonalnych, wskazuje, że
będzie to wymagało większej
dyscypliny przede wszystkim
od zespołów analitycznych
w domach maklerskich.
– Ich zadanie będzie polega-
ło na jak najszybszym i najbar-
dziej trafnym zinterpretowaniu
informacji w trakcie notowań.
Sprawniejsze i bardziej kompe-
tentne zespoły analityczne bę-
dą wygrywać z konkurencją.
W efekcie rola biur maklerskich
i znaczenie ich ośrodków anali-
tycznych będą rosły, ponieważ
inwestorzy będą potrzebowali
na bieżąco komentarzy do sytu-
acji na rynku – mówi.■
KOMENTARZ strona A2
P rzedsmak 2009 roku
mieliśmy w dwóch ostat-
nich dniach 2008 roku. I wca-
le nie chodzi o zmiany indek-
su WIG20. Tym, co może mieć
znaczący wpływ w tym roku,
są polskie toksyczne aktywa,
czyli opcje walutowe.
Pierwsze ofiary już są.
Kontrolowane przez Rafako
Elwo zbankrutowało, co po-
ciągnie za sobą nie tylko
koszty finansowe rezerw
tworzonych w bankach i sa-
mym Rafako, ale także koszty
społeczne w Pszczynie, gdzie
siedzibę ma firma. Drugą
ofiarą wydaje się Sfinks. Jak
dla mnie, z ostatniego ubie-
głorocznego komunikatu
spółki wynika, że zarząd
ostrzega, iż spółka w zasadzie
straciła płynność finansową.
A utrata płynności oznacza ni
mniej, ni więcej, tylko ban-
kructwo.
W samym końcu roku
o możliwych bankructwach
firm i zagrożeniach dla
przedsiębiorstw i banków
wynikających z opcji sporo
można było usłyszeć w pry-
wynika, że przynajmniej nie-
które już sporządziły listy naj-
bardziej zagrożonych klien-
tów. Jeśli to prawda, to albo
już, albo lada chwila powinny
zapaść decyzje, jak z owymi
klientami postępować. Krzysz-
tof Rybiński, ekonomista Ernst
& Young, a wcześniej wicepre-
zes NBP, jest zdania, że aby
pokonać kryzys, banki powin-
ny zarządzać procesem pogar-
szania się zdolności kredyto-
wej klientów i swymi działa-
niami nie powinny pogarszać
ich sytuacji. Czy tak zachowa-
ją się banki?■
TOMASZ ŚWIDEREK
dziennikarz działu Biznes
Gazety Prawnej
Blog – telco.pl
„
...Zawierucha
na rynkach
finansowych
przewartościowała
nie tylko ceny akcji
spółek
giełdowych...

giełdowe bez większych zmian to poziom 1920–1980 punktów watnych rozmowach z ludź-
mi związanymi z rynkiem fi- gazetaprawna.pl/blogi
/tomasz_swiderek/
nansowym. Panuje opinia, że

Jarosław Dominiak, prezes zarządu Stowarzyszenia Inwestorów Indywidualnych Wokół

giełdy
www.forsal.pl

2009 rok może być lepszy do inwestowania w wybrane spółki

Na światowej mapie instytucji finansowych nie znajdziemy już kilku firm o ponadstuletniej historii i to wymowny komentarz.

P rzełom roku to zwyczajowy czas podsumowań mi-

nionych 12 miesięcy. Zapewne ten rok był szczegól-
ny nie tylko dla samych inwestorów czy instytucji finan-
sowych, ale również dla osób, które do tej pory z dystan-
sem obserwowały funkcjonowanie finansowej machiny.
Bez wątpienia dla zdecydowanej większości uczestników
rynku był to rok trudny, w którym bardzo często najważ-
niejszym wyzwaniem było przetrwać. Nawet dla inwe-
storów z konserwatywnym podejściem do inwestycji
i z dużą awersją do ryzyka dynamika i skala spadków na
światowych giełdach była bardzo dużym zaskoczeniem.
Bessa 2008 roku miała oblicze, jakiego nie pamiętają
najbardziej doświadczeni inwestorzy, którzy byli świad-
kami znaczących załamań giełdowej koniunktury na
przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat. Fakt, że pod ko-
niec 2008 roku na światowej mapie globalnych instytucji
finansowych nie znajdziemy już kilku firm o niepodwa-
żalnej do tej pory pozycji i często ponadstuletniej historii,
stanowi najbardziej wymowny komentarz.
Wszyscy odczuliśmy, co naprawdę oznacza słowo ry-
nek globalny. Już kilka lat wstecz ten argument był czę-
sto używany do opisywania rzeczywistości i perspektyw
dla warszawskiego parkietu. Jednak dopiero panująca
bessa uzmysłowiła nam, w jak bardzo globalnym świe-
cie przyszło nam żyć. Brak zaufania, jaki pojawił się
w konsekwencji spektakularnych bankructw uznanych
firm oraz obawy przed efektem domina, w jednej chwili
sparaliżował międzybankowy krwiobieg. Mimo że Pol-
ska szczęśliwie znalazła się na peryferiach tych zjawisk,
to również nasze banki, będące bardzo często częścią
większych grup kapitałowych, przykręciły kurek ze stru-
mieniem pieniądza, który przez ostanie lata bardzo chęt-
nie pożyczały firmom i obywatelom.
Wydarzenia minionego roku będą zapewne przyczyn-
kiem do wielu zmian, jakich już doświadczamy w do-
tychczasowych standardach i regułach obowiązujących
na rynkach finansowych. Rola i znaczenie agencji ratin-
gowych, rad nadzorczych, kreowania w niekontrolowa-
ny sposób coraz bardziej złożonych instrumentów po-
chodnych, bankowość inwestycyjna i wiele innych obsza-
rów funkcjonujących do tej pory w utarty sposób uległy
znacznemu zdewaluowaniu, a nawet straciły rację bytu.
Wśród wielu pytań, jakie zadaje sobie inwestor, jest
również to, w jakim miejscu kryzysu obecnie jesteśmy
i czy rynki finansowe zdyskontowały już większość zda-
rzeń, również tych przyszłych, które czekają pogrążone
w recesji światowej gospodarki? Niełatwo jest również
podejmować nowe decyzje inwestycyjne. Jednym z po-
wodów mogą być uszczuplone środki finansowe, ale
również zwykły ludzki strach związany z podejmowa-
niem decyzji w tak zmiennym otoczeniu.
Jest jednak duże prawdopodobieństwo, że rok 2009
będzie czasem zdecydowanie lepszym do inwestowa-
nia w wybrane spółki. Z jednej strony, firmy te w cza-
sie kryzysu mogą okazać się o wiele sprawniejsze od
dotychczasowej konkurencji, przez co zyskają. Z dru-
giej, wiele z dzisiejszych wycen wydaje się bardzo
atrakcyjnych w perspektywie długoterminowej. Wła-
śnie w długim horyzoncie czasowym powinniśmy roz-
patrywać nasze przyszłe inwestycje, mając na uwadze,
że w czasie bessy nawet bardzo dobre fundamentalnie
spółki są notowane często poniżej swojej godziwej
wartości.■
 A12 GAZETA PRAWNA | PONIEDZIAŁEK 5 STYCZNIA 2009 | nr 2 Forsal Finanse WWW.FORSAL.PL

20 10,0 7 6,0

16 9,2 6 5,6

12 8,4 5 5,2

8 7,6 4 4,8

4 6,8 3 4,4

0 6,0 2 4,0

Kolumnę opracowali: EWA CIECHANOWSKA, ewa.ciechanowska@infor.pl; MAREK KOBYLAŃSKI, marek.kobylanski@infor.pl; SŁAWOMIR ŁUNIEWSKI, slawomir.luniewski@infor.pl
RYNKI FINANSOWE WALUTY OPROCENTOWANIE

DEPOZYTY 2.01.2009 KURSY WALUT NBP 2.01.2009 WALUTY KUPNO I SPRZEDAŻ 2.01.2009 STOPY PROCENTOWE NBP 2.01.2009
WIBOR Waluta Kod Kurs Waluta Kod Kurs: Stopa Oprocen- Obowiązuje
1 miesiąc 5,6000 waluty średni waluty kupna sprzedaży procentowa towanie od dnia
3 miesiące 5,8400 dolar amerykański 1 USD 2,9322 2,9914
bat tajlandzki 1 THB 0,0860 ▲ Stopa referencyjna*) 5,00 24.12.2008
6 miesięcy 5,9300 dolar australijski 1 AUD 2,0290 2,0700 Stopa lombardowa 6,50 24.12.2008
dolar amerykański 1 USD 2,9910 ▲
12 miesięcy 5,9400 dolar kanadyjski 1 CAD 2,4064 2,4550 Stopa depozytowa 3,50 24.12.2008
dolar australijski 1 AUD 2,0813 ▲
euro 1 EUR 4,1307 4,2141 Stopa redyskonta weksli 5,25 24.12.2008
dolar hongkoński 1 HKD 0,3859 ▲ Stopa rezerwy
LIBOR - USD forint węgierski 100 HUF 1,5599 1,5915
dolar kanadyjski 1 CAD 2,4540 ▲ frank szwajcarski 1 CHF 2,7734 2,8294 obowiązkowej:
1 miesiąc 0,4300
dolar nowozelandzki 1 NZD 1,7362 ▲ funt szterling 1 GBP 4,2484 4,3342 – od wkładów złotowych
3 miesiące 1,4125
dolar singapurski 1 SGD 2,0591 ▼ jen japoński 100 JPY 3,2484 3,3140 płatnych na każde żądanie 3,5 31.10.2003
6 miesięcy 1,7525 – od terminowych
euro 1 EUR* 4,1721 ▼ korona czeska 1 CZK 0,1550 0,1582
12 miesięcy 2,0238 korona duńska 1 DKK 0,5543 0,5655 wkładów złotowych 3,5 31.10.2003
forint węgierski 100 HUF 1,5740 ▼
korona estońska 1 EEK 0,2640 0,2694 – od wkładów w walutach
frank szwajcarski 1 CHF 2,8050 ▲ obcych płatnych
LIBOR - EUR korona norweska 1 NOK 0,4196 0,4280
funt szterling 1 GBP 4,3541 ▲ na każde żądanie 3,5 31.10.2003
1 miesiąc 2,5550 korona szwedzka 1 SEK 0,3783 0,3859
hrywna ukraińska 1 UAH 0,3730 ■ – od wkładów terminowych
3 miesiące 2,8488 SDR (MFW) 1 XDR 4,5350 4,6266
jen japoński 100 JPY 3,2803 ▼ w walutach obcych 3,5 31.10.2003
6 miesięcy 2,9456 Bieżące kursy kupna i sprzedaży walut obcych za złote – od środków uzyskanych
12 miesięcy 3,0269 korona czeska 1 CZK 0,1555 ▼ określonych w uchwale nr 51/2002 Zarządu NBP z tytułu sprzedaży
korona duńska 1 DKK 0,5599 ■ z 23 września 2002 r. w sprawie wyliczania i ogłaszania
bieżących kursów walut obcych (Dz.Urz. NBP nr 14, papierów wartościowych
LIBOR - CHF korona estońska 1 EEK 0,2666 ▼ poz. 39 i nr 20, poz. 51). Tabela numer 1/C/NBP/2009 z udzielonym przyrzeczeniem
korona islandzka 100 ISK 2,4650 ▲ z 31.12.2008 r. Powyższe kursy obowiązują od 2.01.2009 r. odkupu (repo) 0 30.06.2004
1 miesiąc 0,3350
korona norweska 1 NOK 0,4289 ▲ Oprocentowanie środków
3 miesiące 0,6483
rezerwy obowiązkowej 0,9 1.05.2004
6 miesięcy 0,8017 korona szwedzka 1 SEK 0,3846 ▲
BANKOWE KURSY WALUT stopy redyskontowej weksli
kuna chorwacka 1 HRK 0,5652 ▼ 2.01.2009
12 miesięcy 1,0850
lej rumuński 1 RON 1,0380 ▼ USD EUR CHF *) minimalna rentowność 7-dniowych bonów pieniężnych
lew bułgarski 1 BGN 2,1332 ▼ BANK MILLENNIUM
kupno 2,9036 4,0186 2,6804
KURSY CELNE STYCZEŃ 2009 lira turecka 1 TRY 1,9500 ▲ sprzedaż 3,0464 4,2162 2,8519
lit litewski 1 LTL 1,2083 ▼ BANK BPH STOPY PROCENTOWE 2.01.2009
kupno 2,9356 4,0945 2,7549
Od 1 do 31 stycznia 2009 r. włącznie wartość celna łat łotewski 1 LVL 5,8903 ▼ sprzedaż 3,1158 4,3458 2,9299 Japonia 0,10 proc.
i statystyczna towarów w obrocie towarowym z za- peso filipińskie 1 PHP 0,0630 ▲ PKO BP
granicą jest ustalona według kursu za 1 jednostkę: kupno 2,9006 4,0229 2,6935 USA 0 do 0,25 proc.
peso meksykańskie 1 MXN 0,2185 ▲ sprzedaż 3,0494 4,2292 2,8486 strefa euro 2,50 proc.
Waluta Kod Kurs rand RPA 1 ZAR 0,3166 ▲ BZ WBK
kupno 2,9105 4,0482 2,7092 Szwajcaria 0,50 proc.
waluty średni real brazylijski 1 BRL 1,2824 ▲ sprzedaż 3,0598 4,2558 2,8595 Wielka Brytania 2,00 proc.
ringgit malezyjski 1 MYR 0,8625 ▲ PEKAO
dolar amerykański 1 USD 2,9313 kupno 2,9107 4,0400 2,7162
euro 1 EUR 4,1025 rubel rosyjski 1 RUB 0,1026 ▲ sprzedaż 3,0480 4,2301 2,8449
BRE BANK RYCZAŁTY SAMOCHODOWE
frank szwajcarski 1 CHF 2,7175* rupia indonezyjska 10 000 IDR 2,7180 ▲ kupno 2,9210 4,0753 2,7289
sprzedaż 3,0280 4,2247 2,8661 – STAWKI ZA 1 KM PRZEBIEGU POJAZDU
funt szterling 1 GBP 4,3300* won (Korea Płd.) 100 KRW 0,2262 ▼
ING BANK Okres obowiązywania Pojemność skokowa
yuan renminbi (Chiny) 1 CNY 0,4384 ▲ kupno 2,8906 4,0017 2,6872
SDR (MFW) 1 XDR 4,6175 ▲ sprzedaż 3,0694 4,2493 2,8534 do 900 cm3 powyżej 900 cm3
Kursy średnie obowiązują przez miesiąc (od pierw- BANK BGŻ
kupno 2,9197 4,0671 2,7262
Od 14 listopada 2007 r. 0,5214 zł 0,8358 zł
szego dnia następnego miesiąca od godz. 0.00 do Tabela nr 1/A/NBP/2009 z dnia 2.01.2009 r. sprzedaż 3,0603 4,2629 2,9076 Dz.U. z 2007 nr 201, poz. 1462.
ostatniego dnia tego miesiąca do godz. 24.00). * Dotyczy: Austrii, Belgii, Cypru, Finlandii, Francji, Grecji, Hisz- RAIFFEISEN
panii, Holandii, Irlandii, Luksemburga, Malty, Niemiec, Por- kupno 2,9050 4,0539 2,7319
* Kurs obowiązuje od 31 grudnia 2008 r. tugalii, Włoch, Słowacji i Słowenii. sprzedaż 3,0550 4,2633 2,8730
Więcej: www.gazetaprawna.pl/stawki

SKALA PIT OBOWIĄZUJĄCA W 2008 ROKU (DO ROZLICZENIA ROCZNEGO) KOSZTY UZYSKANIA PRZYCHODU OBOWIĄZUJĄCE W 2008 I 2009 ROKU

Ponad Do Podstawa obliczenia podatku w złotych dla dojeżdżających

jeden zakład kilka zakładów jeden zakład kilka zakładów
44 490 19 proc. podstawy obliczenia minus 586 zł 85 gr

44 490 85 528 7866 zł 25 gr plus 30 proc. nadwyżki ponad 44 490 zł miesięcznie: 111,25 zł nie może przekroczyć miesięcznie: 139,06 zł nie może przekroczyć
rocznie: 1335,00 zł rocznie: 2002,05 zł rocznie: 1668,72 zł rocznie: 2502,56 zł
85 528 20 177 zł 65 gr plus 40 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł

WYBRANE LIMITY OBOWIĄZUJĄCE W 2009 ROKU

SKALA PIT OBOWIĄZUJĄCA W 2009 ROKU (DO OBLICZANIA ZALICZEK)
169 000 zł limit wartości jednorazowych odpisów amortyzacyjnych dla nowych i małych
podatników (równowartość 50 tys. euro po zaokrągleniu do 1000 zł)
Ponad Do Podstawa obliczenia podatku w złotych
506 625 zł limit przychodów osiągniętych w 2008 roku, uprawniający do wyboru opodatkowania
85 528 18 proc. podstawy obliczenia minus 556,02 zł w formie ryczałtu (równowartość 150 tys. euro)
84 437,5 zł limit przychodów osiągniętych w 2008 roku, uprawniający do rozliczeń kwartalnych
85 528 14 839,02 zł plus 32 proc. nadwyżki ponad 85 528 zł
(równowartość 25 tys. euro)

 Czy ryczałtowiec może odliczyć ulgę prorodzinną

 Czy urząd ma termin na zwrot nadpłaty podatku
 Na jakie odsetki może liczyć pracownik,
który nie dostał wynagrodzenia w terminie
Odpowiedzi na te i ponad 30 innych pytań znajdziesz jutro w dodatku Nowe Prawo Praktyka
Dodatek dostępny wyłącznie dla Prenumeratorów Gazety Prawnej

Jeśli nie masz prenumeraty, wejdź na stronę www.gazetaprawna.pl/prenumerata