Decydujcy libertariaski argument przeciwko legalnoci aborcji

Autor: Arkadiusz Siero I. Wstp W sierpniu 2010 r. opublikowalimy na amach mises.pl krytyk Etyki wolnoci Rothbarda, powicilimy w ktrej sporo aborcji. miejsca Majc zagadnieniu

ponad rok na przemylenia na ten temat, sformuowalimy jeszcze jeden, decydujcy jak nam si wydaje argument przeciwko legalnoci aborcji. II. Argument Zanim zaprezentujemy nasz argument, przypomnijmy, na czym zasadza si pogld Rothbarda i innych ordownikw pro-choice. Ot, w skrcie, twierdz oni, e aborcja jest w peni uprawniona, gdy pd jest de facto pasoytem, ktry dokonuje agresji na ciele kobiety. W naszym ubiegorocznym artykule wykazalimy ju, i ta doktryna narusza zasad proporcjonalnoci. Jednak duo istotniejszy jest fakt, e pd nie moe by postrzegany jako agresor. I nawet nie dlatego, i trudno za agresora uzna wiadomy rezultat dziaa ofiary. Chodzi o to, e pd nie jest tak naprawd zewntrznym bytem w stosunku do matki. Przed rozwiniciem tego argumentu, dla jego lepszego zrozumienia, wypadaoby naszkicowa cel istnienia praw wasnoci. Ot, prawa wasnoci pozwalaj unika konfliktw o rzadkie zasoby. Prawa wasnoci okrelaj granice kontroli jednostek nad rzadkimi dobrami; stanowi swego rodzaju sygna dla innych, e okrelone dobra s ju w czyim wadaniu i wanie w ten sposb pomagaj unika konfliktw. Nie da si ukry, i konflikty mog zachodzi tylko w sytuacji, w ktrej istniej niezalene, zewntrzne w stosunku do siebie jednostki. Gdyby istnia tylko jeden dziaajcy byt, konflikt byby z definicji wykluczony. Agresja stanowi z kolei naruszenie prawa wasnoci. Agresj skierowan przeciwko osobie (nie jej mieniu) jest naruszenie integralnoci

fizycznej danej jednostki, jest to przekroczenie granicy, jak jest przestrze zajmowana przez jej ciao. Agresj jest wic zawsze zewntrzny atak. Zastanwmy si teraz, czy pd moe przejawia agresj? Z pewnoci nie, gdy nie jest zewntrznym podmiotem w stosunku do matki. Jest, rzecz jasna, odrbnym bytem, ale umiejscowionym tymczasowo wewntrz niej. Take pd nie moe naruszy integralnoci fizycznej matki, gdy sam jest jej integralnym elementem. Nie moe naruszy granicy jej sfery wasnoci, gdy nie przychodzi z zewntrz. Sprbujcie przekroczy granic Polski, jadc pocigiem z odzi do Warszawy. Block nie zgodziby si z nasz argumentacj twierdzi on bowiem, e skoro zarwno oysko, jak i macica stanowi wasno matki, to pd, wykorzystujc te czci ciaa jako rdo poywienia i schronienia, narusza wasno matki1. Jednak, naley zada pytanie cho na pierwszy rzut oka wyda si ono najpewniej idiotyczne czy matka naprawd pierwotnie zawaszczya swoj macic i oysko? W jaki sposb? Jeli Block, jak przypuszczam, zgodziby si z tez, e Kolumb nie nabywa prawa do caego kontynentu amerykaskiego, tylko dlatego, e odkry jego wybrzee i zmiesza z nim swoj prac, to dlaczego twierdzi, i matka jest wacicielk caego [traktujc ten termin literalnie] swego ciaa? Poza tym, w jaki sposb moga zawaszczy, przykadowo, oysko, skoro pierwotne zawaszczenie nastpuje wycznie poprzez proces produkcji, czyli, si rzeczy, celow dziaalno2? Czy matka naprawd wiadomie wyprodukowaa swoje wasne oysko3? Co wicej, jak pamitamy, niezbdnym warunkiem zaistnienia agresji jest wystpowanie konfliktu o rzadkie zasoby. Kradzie nie miaaby sensu w ogrodzie Eden, w ktrym panowaaby obfito wszystkich dbr4.

Zob. Walter Block, Response to Wisniewski On Abortion, Round Two, Libertarian Papers, vol. 3, Zob. Hans-Hermann Hoppe, A Theory of Socialism and Capitalism, Mises Institute, Auburn, Ala.: Oczywicie, nie twierdzimy, e te organy mog by posiadane przez kogo innego ni matka, gdy Zob. Hans-Hermann Hoppe, Etyka i ekonomia prywatnej wasnoci, tum. Marcin Zieliski,

no. 4 (2001), s. 1-2.

2

2010, www.mises.org/etexts/SocCap.pdf, s. 23-24.

3

nie da si ich osign bez uprzedniego naruszenia prawa wasnoci matki do swego ciaa.
4

http://mises.pl/blog/2005/11/05/238/.

Jaki za konflikt wystpuje pomidzy matk a jej nienarodzonym dzieckiem? Konflikt o jakie rzadkie zasoby? To s, oczywicie, pytania retoryczne. Midzy podem a matk nie istnieje aden konflikt. Jak to kto mgby zapyta a oczywisty konflikt co do sposobu wykorzystanie jej ciaa? Ale, czy matka nie moe robi tego, czego tylko zapragnie? Nie moe wykorzystywa swego ciaa, tak jak chce? Nie moe robi zakupw, pywa, spotyka si ze znajomymi itd.? Konflikt wystpiby, gdyby chciaa znale si w swojej macicy w tym samym czasie co pd. Wybaczcie, ale nie mam pojcia, w jaki sposb byoby to moliwe. Konflikt wystpiby rwnie wtedy, gdyby matka i pd rywalizowaliby o poywienie. Ale przecie matka moe je, co tylko jej si podoba. Oczywicie, to prawda, e pd otrzymuje pokarm poprzez matk, ale z prakseologicznego punktu widzenia ten transfer poywienia odbywa si ju po akcie konsumpcji przez matk. III. Podsumowanie Podsumowujc, uwaamy, i pd jest od samego pocztku swego istnienia istot ludzk, a wic przysuguj mu takie same prawa jak wszystkim. Jest to oczywiste zaoenie, ktre przyjmuje nawet Block, uwaajcy przecie aborcj za legaln (pod pewnymi warunkami). Nawet Rothbard czciowo akceptowa t tez, piszc, i pd jest potencjalnym czowiekiem5. Jest to jednak dziwne sformuowanie czy to znaczy, e z podu moe, ale nie musi powsta czowiek? A co innego? yrafa? Przyjmujc to zaoenie, aby udowodni, i aborcja powinna by legalna, zwolennicy pro-choice musz wykaza, i 1) pd dokonuje w jaki sposb agresji w stosunku do matki; 2) aborcja stanowi adekwatn, tj. zgodn z zasad proporcjonalnoci, kar. W naszym poprzednim artykule pokazalimy, i 2) nie zachodzi, a take, e trudno za agresora uzna wiadomy rezultat dziaa ofiary. W niniejszej pracy wzmocnilimy tak mamy przynajmniej nadziej tez, e nie zachodzi nawet 1). Skoro za widzimy wyranie, e pd nie moe by uznany za agresora, jego likwidacja (aborcja) musi by uwaana za naruszenie aksjomatu o nieagresji, a wic dziaanie nielegalne. Tote zwolennikom prochoice zostaje argumentowanie albo e pd nie jest istot ludzk (co naley

Zob. Murray N. Rothbard, Etyka wolnoci, tum. Jakub Woziski i Jan M. Fijor, Fijorr Publishing,

Warszawa, 2010, s. 86.

bardziej do sfery filozoficzno-biologicznej ni do filozofii politycznej), albo e prawo do samoposiadania nie wynika z bycia istot ludzk, lecz z innych przesanek, np. ze zdolnoci do odczuwania cierpienia, odpowiedniego stopnia samowiadomoci itp.6 (co stanowi jawne odrzucenie doktryny libertariaskiej, a przynajmniej w jej naturalnoprawnej wersji) w tym wanie znaczeniu postrzegamy nasz tez jako decydujcy libertariaski argument.

Przykadowo, Peter Singer dopuszcza nawet zabijanie noworodkw (dzieci do 28 dnia po

urodzeniu), ze wzgldu na ich nisk samowiadomo. Zob. Etyka praktyczna, tum. A. Sagan, KiW, Warszawa, 2003.