KARTA NARODW ZJEDNOCZONYCH

(Dz. U. z dnia 6 marca 1947 r.)

MY, LUDY NARODW ZJEDNOCZONYCH, ZDECYDOWANE uchronid przysze pokolenia od klsk wojny, ktra dwukrotnie w cigu naszego ycia wyrzdzia niewypowiedziane cierpienia ludzkoci, i przywrcid wiar w podstawowe prawa czowieka, w dostojeostwo i wartod jego osoby, w rwnouprawnienie mczyzn i kobiet oraz w rwnod praw narodw wielkich i maych, i stworzyd warunki, w ktrych bdzie moga panowad sprawiedliwod i poszanowanie zobowizao opartych na traktatach i innych rdach prawa midzynarodowego, i przyczynid si do postpu spoecznego i podniesienia stopy yciowej przy wikszej wolnoci, i W TYM CELU stosowad tolerancj i yd wsplnie w pokoju, jeden z drugim, jak dobrzy ssiedzi, i zjednoczyd nasze siy dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, i zapewnid, przez przyjcie zasad i ustanowienie metod, e siy zbrojne bd uywane tylko we wsplnym interesie, i zuytkowad urzdzenia midzynarodowe dla popierania postpu gospodarczego i spoecznego narodw, POSTANOWIYMY ZESPOLID NASZE WYSIKI DLA OSIGNICIA TYCH CELW. Stosownie do tego, nasze odnone Rzdy, za porednictwem swych przedstawicieli, zgromadzonych w miecie San Francisco, ktrzy okazali swe penomocnictwa uznane za dobre i w naleytej formie, zgodziy si przyjd niniejsz Kart Narodw Zjednoczonych, i na jej podstawie ustanawiaj organizacj midzynarodow, ktra bdzie nosia nazw Narodw Zjednoczonych.

Rozdzia I. CELE I ZASADY Artyku 1. Narody Zjednoczone d do nastpujcych celw: 1. Do utrzymywania pokoju i bezpieczeostwa midzynarodowego; w tym celu bd one podejmoway skuteczne zbiorowe rodki dla zapobiegania i usuwania grb przeciwko pokojowi i dla uchylania aktw agresji lub innych zamachw przeciwko pokojowi, oraz osigay, przy pomocy rodkw pokojowych i zgodnie z zasadami sprawiedliwoci i prawa midzynarodowego, zaatwianie lub rozstrzyganie sporw midzynarodowych albo sytuacyj, ktre mogyby doprowadzid do zakcenia pokoju;

2. Do rozwoju przyjaznych stosunkw pomidzy narodami, opartych na poszanowaniu zasady rwnouprawnienia i stanowienia narodw o sobie, oraz do podjcia innych stosownych rodkw dla utrwalenia pokoju powszechnego; 3. Do osignicia midzynarodowej wsppracy przy rozwizywaniu zagadnieo midzynarodowych o charakterze gospodarczym, spoecznym, kulturalnym lub humanitarnym, jak rwnie przy popieraniu i zachcaniu do poszanowania praw czowieka i podstawowych swobd dla wszystkich bez rnicy rasy, pci, jzyka lub religii; i 4. Do stania si orodkiem, uzgadniajcym dziaalnod narodw, zmierzajc do osignicia tych wsplnych celw. Artyku 2. Dla osignicia celw, wymienionych w artykule 1, Organizacja i jej czonkowie powinni dziaad zgodnie z nastpujcymi zasadami: 1. Organizacja opiera si na zasadzie suwerennej rwnoci wszystkich swych czonkw. 2. Dla zapewnienia wszystkim czonkom korzystania z praw i korzyci wynikajcych z przynalenoci do Organizacji, wszyscy oni powinni z dobr wiar wypeniad zobowizania zacignite przez nich zgodnie z niniejsz Kart. 3. Wszyscy czonkowie powinni zaatwiad swe spory midzynarodowe przy pomocy rodkw pokojowych w taki sposb, e ani pokj midzynarodowy, ani bezpieczeostwo, ani sprawiedliwod nie bd wystawione na niebezpieczeostwo. 4. Wszyscy czonkowie powinni w swych stosunkach midzynarodowych powstrzymywad si od stosowania groby lub uycia siy przeciwko nietykalnoci terytorium albo niepodlegoci politycznej ktregokolwiek paostwa, lub wszelkiego innego sposobu, niezgodnego z zasadami Narodw Zjednoczonych. 5. Wszyscy czonkowie powinni uyczad Narodom Zjednoczonym wszelkiego rodzaju pomocy w kadej akcji, podjtej przez t Organizacj zgodnie z niniejsz Kart oraz powinni powstrzymywad si od udzielania pomocy jakiemu bd paostwu, przeciwko ktremu Narody Zjednoczone podejm akcj zapobiegawcz lub represyjn. 6. Organizacja dopilnuje, eby paostwa, nie bdce czonkami Narodw Zjednoczonych, postpoway zgodnie z niniejszymi zasadami o tyle o ile mogoby to byd niezbdne do utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. 7. adne z postanowieo niniejszej Karty nie upowania Narodw Zjednoczonych do wtrcania si w sprawy, ktre zasadniczo nale do wewntrznej kompetencji jakiego bd paostwa, ani do domagania si od czonkw, eby sprawy tego rodzaju oddawali do zaatwienia w trybie przewidzianym w niniejszej Karcie; jednak ta zasada nie moe stand na przeszkodzie zastosowania rodkw represyjnych, przewidzianych w Rozdziale VII. Rozdzia II. CZONKOWIE ORGANIZACJI Artyku 3. Czonkami pierwotnymi Narodw Zjednoczonych bd paostwa, ktre wziy udzia w Konferencji Narodw Zjednoczonych w San Francisco majcej za przedmiot Organizacj Midzynarodow albo ktre podpisay poprzednio Deklaracj Narodw Zjednoczonych z dnia 1 stycznia 1942 roku, a potem podpisay niniejsz Kart i ratyfikoway j zgodnie z jej artykuem 110. Artyku 4. 1. Przyjcie w poczet czonkw Narodw Zjednoczonych jest dostpne dla wszystkich miujcych pokj paostw, ktre przyjm zobowizania zawarte w niniejszej Karcie i ktre, w mniemaniu Organizacji, s w monoci i pragn wypenid te zobowizania. 2. Przyjcie takiego paostwa na czonka Narodw Zjednoczonych nastpi na podstawie uchway Oglnego Zgromadzenia, powzitej na wniosek Rady Bezpieczeostwa.

Artyku 5. Czonek Narodw Zjednoczonych, przeciwko ktremu Rada Bezpieczeostwa wdroya postpowanie zapobiegawcze lub represyjne, moe byd, na wniosek Rady Bezpieczeostwa, zawieszony przez Oglne Zgromadzenie w korzystaniu ze swych praw i przywilejw czonka. Korzystanie z tych praw i przywilejw moe byd mu przywrcone przez Rad Bezpieczeostwa. Artyku 6. Czonek Narodw Zjednoczonych, ktry uporczywie amie zasady, zawarte w niniejszej Karcie, moe byd, na wniosek Rady Bezpieczeostwa, usunity z Organizacji przez Oglne Zgromadzenie. Rozdzia III. ORGANA Artyku 7. 1. Jako gwne organa Narodw Zjednoczonych ustanawia si: Oglne Zgromadzenie, Rad Bezpieczeostwa, Rad Gospodarcz i Spoeczn, Rad Powiernicz, Midzynarodowy Trybuna Sprawiedliwoci oraz Sekretariat. 2. Mona bdzie tworzyd, w ramach niniejszej Karty, takie organa pomocnicze, ktrych istnienie mogoby si okazad niezbdnym. Artyku 8. Narody Zjednoczone nie bd stosoway adnych ograniczeo przy dopuszczaniu mczyzn i kobiet na stopie rwnoci i w jakimkolwiek charakterze na stanowiska w swych organach gwnych i pomocniczych. Rozdzia IV. OGLNE ZGROMADZENIE Skad. Artyku 9. 1. Oglne Zgromadzenie bdzie si skadao ze wszystkich czonkw Narodw Zjednoczonych. 2. Kady czonek bdzie posiada w Oglnym Zgromadzeniu nie wicej ni piciu przedstawicieli. Funkcje i uprawnienia. Artyku 10. Oglne Zgromadzenie jest wadne przeprowadzid dyskusj nad kadym zagadnieniem lub kad spraw, wchodzcymi w zakres niniejszej Karty albo dotyczcymi kompetencji i funkcji jakiego bd organu przewidzianego w niniejszej Karcie, jak rwnie moe, w zwizku z takimi zagadnieniami i sprawami, udzielad zaleceo czonkom Narodw Zjednoczonych albo Radzie Bezpieczeostwa albo obojgu, z zastrzeeniem wyjtku przewidzianego w art. 12. Artyku 11. 1. Oglne Zgromadzenie jest wadne rozwaad oglne zasady wsppracy dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, wczajc w to zasady wytyczne dla rozbrojenia i uregulowania zbrojeo, oraz, w zwizku z tymi zasadami, moe udzielad zaleceo czonkom albo Radzie Bezpieczeostwa lub jednym i drugiej. 2. Oglne Zgromadzenie jest wadne przeprowadzad dyskusj nad kad spraw, dotyczc utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, ktraby zostaa mu przedoona przez ktregokolwiek czonka Narodw Zjednoczonych albo przez Rad Bezpieczeostwa, albo przez paostwo nie bdce czonkiem Narodw Zjednoczonych stosownie do artykuu 35 ustp 2; moe ono,

z wyjtkiem przewidzianym w art. 12, udzielad zaleceo w zwizku z takimi zagadnieniami odnonemu paostwu lub paostwom, albo Radzie Bezpieczeostwa, lub jednym i drugiej. Kade takie zagadnienie, w zwizku z ktrym pewna akcja jest konieczna, powinno byd przekazane przez Oglne Zgromadzenie Radzie Bezpieczeostwa przed lub po dyskusji. 3. Oglne Zgromadzenie moe zwracad uwag Rady Bezpieczeostwa na sytuacje, ktre mog zagraad midzynarodowemu pokojowi i bezpieczeostwu. 4. Uprawnienia Oglnego Zgromadzenia wyszczeglnione w tym artykule w niczym nie mog ograniczad oglnej treci artykuu 10. Artyku 12. 1. Gdy, w zwizku z jakimkolwiek sporem lub sytuacj, Rada Bezpieczeostwa wykonywa funkcje przyznane jej przez niniejsz Kart, to Oglne Zgromadzenie nie powinno udzielad adnych zaleceo w zwizku z tym sporem lub sytuacj, chyba e Rada Bezpieczeostwa tego zada. 2. Sekretarz Generalny, za zgod Rady Bezpieczeostwa, bdzie podawa do wiadomoci Oglnemu Zgromadzeniu na kadej jego sesji wszelkie sprawy dotyczce utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, ktrymi Rada Bezpieczeostwa zajmowaa si; bdzie on rwnie zawiadamia natychmiast Oglne Zgromadzenie albo czonkw Narodw Zjednoczonych w przypadku, gdyby Oglne Zgromadzenie w danej chwili nie zasiadao, gdy Rada Bezpieczeostwa przestanie zajmowad si takimi sprawami. Artyku 13. 1. Oglne Zgromadzenie zapocztkuje badania i bdzie udzielao zaleceo w celu: a) popierania wsppracy midzynarodowej w dziedzinie politycznej i zachcania do stopniowego rozwoju prawa midzynarodowego i jego kodyfikacji; b) popierania wsppracy midzynarodowej w dziedzinie gospodarczej, spoecznej, kulturalnej, owiatowej i zdrowotnej oraz udzielania pomocy przy urzeczywistnianiu praw czowieka i podstawowych swobd dla wszystkich bez rnicy rasy, pci, jzyka lub religii. 2. Dalsze szczegy, dotyczce odpowiedzialnoci, funkcyj i kompetencji Oglnego Zgromadzenia w zwizku ze sprawami wspomnianymi wyej w ustpie 1 (b), s podane dalej w Rozdziaach IX i X. Artyku 14. Z zastrzeeniem postanowieo artykuu 12, Oglne Zgromadzenie moe zalecad rodki w celu pokojowego wyrwnania jakiejkolwiek sytuacji, bez wzgldu na jej pochodzenie, o ktrej ono sdzi, e moe zachwiad powszechnym dobrobytem albo przyjaznymi stosunkami midzy narodami, wczajc w to sytuacje, jakie mogyby powstad na skutek zamania postanowieo niniejszej Karty, podajcych cele i zasady Narodw Zjednoczonych. Artyku 15. 1. Oglne Zgromadzenie bdzie otrzymywao od Rady Bezpieczeostwa doroczne i specjalne sprawozdania i poddawao je badaniu; te sprawozdania powinny zawierad wyszczeglnienie zarzdzeo, jakie Rada Bezpieczeostwa postanowia poczynid albo ju poczynia w celu utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. 2. Oglne Zgromadzenie bdzie otrzymywao i poddawao badaniu sprawozdania od innych organw Narodw Zjednoczonych. Artyku 16. W zwizku z midzynarodowym systemem powierniczym Oglne Zgromadzenie bdzie speniao funkcje, przyznane mu w Rozdziaach XII i XIII, wczajc w to zatwierdzanie porozumieo powierniczych odnonie okrgw nie zaliczonych do strategicznych. Artyku 17. 1. Oglne Zgromadzenie bdzie rozpatrywao i zatwierdzao budet Organizacji.

2. Wydatki Organizacji ponosid bd jej czonkowie w stosunku okrelonym przez Oglne Zgromadzenie. 3. Oglne Zgromadzenie bdzie rozpatrywao i zatwierdzao wszelkie porozumienia finansowe i budetowe z organizacjami wyspecjalizowanymi, o ktrych jest mowa w artykule 57, oraz bdzie badao budety administracyjne takich organizacyj wyspecjalizowanych, w celu udzielania zaleceo odnonym organizacjom.

Gosowanie. Artyku 18. 1. Kady czonek Oglnego Zgromadzenia posiadad bdzie jeden gos. 2. Uchway Oglnego Zgromadzenia w sprawach wanych bd zapaday wikszoci dwch trzecich gosw czonkw obecnych i gosujcych. Do spraw takich bd zaliczone: zalecenia, dotyczce utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, wybr niestaych czonkw Rady Bezpieczeostwa, wybr czonkw Rady Gospodarczej i Spoecznej, wybr czonkw Rady Powierniczej zgodnie z ustpem 1 (c) artykuu 86, przyjcie nowych czonkw do Narodw Zjednoczonych, zawieszania w prawach i przywilejach czonka, wydalanie czonkw, sprawy dotyczce dziaania systemu powierniczego, wreszcie sprawy budetowe. 3. Uchway w innych materiach, wczajc w to ustalanie dodatkowych kategoryj spraw, ktre maj byd decydowane wikszoci dwch trzecich gosw, bd zapaday wikszoci gosw czonkw obecnych i gosujcych. Artyku 19. Czonek Narodw Zjednoczonych, zalegajcy w zapacie swych wiadczeo finansowych na rzecz Organizacji, bdzie pozbawiony prawa gosu na Oglnym Zgromadzeniu, o ile wysokod zalegoci dosiga lub przewysza sum opat nalenych za dwa pene ubiege lata. Oglne Zgromadzenie moe mimo to zezwolid takiemu czonkowi na gosowanie, o ile dojdzie do przekonania, e ta opieszaod w zapacie zostaa spowodowana okolicznociami niezalenymi od jego woli. Procedura. Artyku 20. Oglne Zgromadzenie bdzie si zbierao raz na rok na sesje zwyczajne oraz na sesje specjalne, o ile okolicznoci bd tego wymagay. Sesje specjalne zwoywad bdzie Sekretarz Generalny na danie Rady Bezpieczeostwa albo wikszoci czonkw Narodw Zjednoczonych. Artyku 21. Oglne Zgromadzenie uchwali swoje wasne przepisy proceduralne. Bdzie ono wybierao swego przewodniczcego na kad sesj. Artyku 22. Oglne Zgromadzenie moe utworzyd takie organa pomocnicze, jakie uzna za niezbdne do wypeniania swych funkcyj. Rozdzia V. RADA BEZPIECZEOSTWA Skad. Artyku 23.

1. Rada Bezpieczeostwa bdzie si skadaa z pitnastu czonkw Narodw Zjednoczonych. Republika Chioska, Francja, Zwizek Socjalistycznych Republik Radzieckich, Krlestwo Zjednoczone W. Brytanii i Irlandii Pnocnej oraz Stany Zjednoczone Ameryki bd staymi czonkami Rady Bezpieczeostwa. Oglne Zgromadzenie wybierad bdzie dziesiciu innych czonkw Narodw Zjednoczonych w charakterze niestaych czonkw Rady Bezpieczeostwa, przy czym naley zwracad w pierwszym rzdzie szczegln uwag na stopieo udziau czonkw Narodw Zjednoczonych w dziele utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa oraz w innych celach Organizacji, jak rwnie na sprawiedliwy rozdzia pod wzgldem geograficznym. 2. Niestali czonkowie Rady Bezpieczeostwa bd wybierani na okres dwch lat. Przy pierwszym wyborze niestaych czonkw, po zwikszeniu liczby czonkw Rady Bezpieczeostwa z jedenastu do pitnastu, dwch spord czterech dodatkowych czonkw bdzie wybranych na okres jednego roku. Czonek ustpujcy nie podlega ponownemu wyborowi na nastpujc bezporednio kadencj. 3. Kady czonek Rady Bezpieczeostwa bdzie mia jednego przedstawiciela. Funkcje i uprawnienia. Artyku 24. 1. W celu zapewnienia szybkiej i skutecznej akcji Narodw Zjednoczonych, czonkowie tej Organizacji wkadaj na Rad Bezpieczeostwa gwn odpowiedzialnod za utrzymanie midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa i zgodni s co do tego, e Rada Bezpieczeostwa wypeniajc swe obowizki, wynikajce z tej odpowiedzialnoci, dziaa w ich imieniu. 2. Speniajc te obowizki, Rada Bezpieczeostwa bdzie si kierowaa celami i zasadami Narodw Zjednoczonych. Szczeglne penomocnictwa, udzielone Radzie Bezpieczeostwa dla wypenienia tych obowizkw, s wymienione w Rozdziaach: VI, VII, VIII i XII. 3. Rada Bezpieczeostwa bdzie skadaa Oglnemu Zgromadzeniu do rozpatrzenia sprawozdania doroczne, a w razie koniecznoci, take i specjalne. Artyku 25. Czonkowie Narodw Zjednoczonych zobowizuj si przyjd i wykonad postanowienia Rady Bezpieczeostwa, zgodnie z niniejsz Kart. Artyku 26. eby przyczynid si do ustalenia i utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa z jak najmniejszym uszczerbkiem dla zasobw ludzkich i gospodarczych wiata na cele zwizane ze zbrojeniami, na Rad Bezpieczeostwa spada odpowiedzialnod za uoenie, przy pomocy wspomnianego w artykule 47 Komitetu Sztabu Wojskowego, planw utworzenia systemu regulowania zbrojeo; plany te bd przedoone czonkom Narodw Zjednoczonych. Gosowanie. Artyku 27. 1. Kady czonek Rady Bezpieczeostwa posiadad bdzie jeden gos. 2. Do przyjcia uchwa Rady Bezpieczeostwa w sprawach proceduralnych potrzebna jest zgodnod gosw dziewiciu czonkw. 3. Do przyjcia uchwa Rady Bezpieczeostwa we wszystkich innych sprawach potrzebna jest zgodnod gosw dziewiciu czonkw, wczajc w to gosy wszystkich staych czonkw, przy czym strona, biorca udzia w sporze, powinna wstrzymad si od gosowania przy zapadaniu decyzyj w sprawach, o ktrych traktuje Rozdzia VI i ustp 3 artykuu 52. Procedura. Artyku 28.

1. Rada Bezpieczeostwa powinna byd tak zorganizowana, eby moga byd czynna bez przerwy. W tym celu kady czonek Rady Bezpieczeostwa powinien zawsze posiadad swego przedstawiciela w siedzibie Organizacji. 2. Sesje Rady Bezpieczeostwa bd odbyway si periodycznie; kady jej czonek bdzie reprezentowany na tych sesjach, stosownie do swego yczenia, albo przez czonka rzdu, albo przez jakiego innego, umylnie w tym celu wyznaczonego przedstawiciela. 3. Rada Bezpieczeostwa moe odbywad swoje posiedzenia gdzieindziej ni w siedzibie Organizacji, o ile uzna, e to moe bardziej uatwid jej prac. Artyku 29. Rada Bezpieczeostwa moe utworzyd takie organa pomocnicze, jakie uzna za niezbdne do penienia swych funkcyj. Artyku 30. Rada Bezpieczeostwa uchwali swoje wasne przepisy proceduralne, wczajc w to sposb wyboru przewodniczcego. Artyku 31. Kady czonek Narodw Zjednoczonych, nie bdcy czonkiem Rady Bezpieczeostwa, moe brad udzia bez prawa gosu w naradach nad kad spraw, ktra znalaza si na porzdku obrad Rady Bezpieczeostwa, o ile Rada uzna, e interesy tego czonka s specjalnie dotknite. Artyku 32. Gdy jeden z czonkw Narodw Zjednoczonych, nie bdcy czonkiem Rady Bezpieczeostwa, albo paostwo, nie bdce czonkiem Narodw Zjednoczonych, jest stron w sporze rozwaanym w Radzie Bezpieczeostwa, bd oni zaproszeni do wzicia udziau, bez prawa gosu, w obradach dotyczcych tego sporu. Rada Bezpieczeostwa okreli warunki, jakie uzna za suszne, brania udziau w obradach przez paostwo, nie bdce czonkiem Narodw Zjednoczonych. Rozdzia VI. POKOJOWE ZAATWIENIE SPORW Artyku 33. 1. Strony w sporze, ktrego dalsze trwanie moe narazid na niebezpieczeostwo utrzymanie midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, powinny przede wszystkim dyd do jego rozstrzygnicia w drodze rokowao, badao, porednictwa, koncyliacji, arbitrau, postpowania sdowego, odwoania si do organw lub porozumieo regionalnych, albo innymi sposobami pokojowymi stosownie do swego wyboru. 2. O ile Rada Bezpieczeostwa uzna to za niezbdne, wezwie strony do zaatwienia sporu takimi sposobami. Artyku 34. Rada Bezpieczeostwa bdzie wadna poddad zbadaniu kady spr albo sytuacj, ktre mogyby doprowadzid do tard midzynarodowych albo wywoad spr, w celu ustalenia, czy dalsze trwanie sporu lub sytuacji nie grozi niebezpieczeostwem dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. Artyku 35. 1. Kady czonek Narodw Zjednoczonych moe zwrcid uwag Rady Bezpieczeostwa albo Oglnego Zgromadzenia na wszelki spr lub sytuacj w rodzaju tych, o ktrych jest mowa w artykule 34. 2. Paostwo, nie bdce czonkiem Narodw Zjednoczonych, moe zwrcid uwag Rady Bezpieczeostwa albo Oglnego Zgromadzenia na wszelki spr, w ktrym jest ono stron, pod

warunkiem, e uprzednio przyjmie, w zwizku z tym sporem, zobowizania o pokojowym zaatwianiu sporw, przewidziane w niniejszej Karcie. 3. Postpowanie przed Oglnym Zgromadzeniem w sprawach, na ktre zwrcono jego uwag w myl niniejszego artykuu, bdzie si toczyo z uwzgldnieniem postanowieo artykuw 11 i 12. Artyku 36. 1. Rada Bezpieczeostwa jest wadna w kadym stadium sporu, nalecego do kategorii sporw wymienionych w artykule 33, lub sytuacji podobnego rodzaju, zalecid odpowiednie sposoby postpowania albo metody zaatwienia. 2. Rada Bezpieczeostwa powinna uwzgldnid przyjt ju przez strony wszelk procedur zaatwienia danego sporu. 3. Udzielajc zaleceo na podstawie niniejszego artykuu, Rada Bezpieczeostwa powinna rwnie brad pod uwag, e spory natury prawnej powinny z reguy byd przekazywane przez strony do Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci w trybie przewidzianym przez Statut Trybunau. Artyku 37. 1. W przypadku gdyby stronom w sporze, nalecym do kategorii wymienionej w artykule 33, nie udao si go zaatwid sposobami podanymi przez ten artyku, powinny one przekazad go Radzie Bezpieczeostwa. 2. Gdyby Rada Bezpieczeostwa uznaa, e dalsze trwanie sporu moe istotnie narazid na niebezpieczeostwo utrzymanie midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, powemie ona decyzj, czy rozpoczd akcj zgodnie z postanowieniami artykuu 36, czy te zalecid taki sposb zaatwienia, jaki uzna za odpowiedni. Artyku 38. Bez uszczerbku dla postanowieo artykuw od 33 do 37, Rada Bezpieczeostwa jest wadna, o ile wszystkie strony w sporze zadaj tego, czynid zalecenia stronom w celu pokojowego zaatwienia sporu. Rozdzia VII. AKCJA W ZWIZKU Z ZAGROENIEM POKOJU, ZAKCENIEM POKOJU I AKTAMI AGRESJI. Artyku 39. Rada Bezpieczeostwa powinna stwierdzid istnienie wszelkiej okolicznoci, zagraajcej pokojowi, zakcenia pokoju albo aktu agresji, i udzielid zaleceo lub postanowid, jakie rodki naley przedsiwzid zgodnie z artykuami 41 i 42, eby utrzymad albo przywrcid midzynarodowy pokj i bezpieczeostwo. Artyku 40. eby zapobiec zaostrzeniu sytuacji, Rada Bezpieczeostwa jest wadna, zanim udzieli zaleceo albo powemie decyzj co do zarzdzeo przewidzianych w artykule 39, wezwad strony zainteresowane, eby zastosoway si do takich rodkw tymczasowych, jakie ona uzna za konieczne lub podane. Te rodki tymczasowe nie powinny przesdzad praw, roszczeo albo pooenia stron zainteresowanych. Rada Bezpieczeostwa wycignie naleyte wnioski z niezastosowania si do takich rodkw tymczasowych. Artyku 41. Rada Bezpieczeostwa jest wadna uchwalid, jakie zarzdzenia, nie pocigajce za sob uycia siy zbrojnej, powinny byd zastosowane, eby zapewnid skutecznod jej decyzjom, oraz moe zwrcid si do czonkw Narodw Zjednoczonych z daniem zastosowania takich zarzdzeo. Mog one polegad na zupenym lub czciowym przerwaniu stosunkw gospodarczych i rodkw komunikacyjnych,

kolejowych, morskich, powietrznych, pocztowych, telegraficznych, radiowych i innych, oraz na zerwaniu stosunkw dyplomatycznych. Artyku 42. Jeeli Rada Bezpieczeostwa uzna, e rodki przewidziane w artykule 41 mogyby okazad si niewystarczajcymi albo ju okazay si niewystarczajcymi, jest ona wadna podjd tak akcj przy pomocy si powietrznych, morskich lub ldowych, jaka mogaby okazad si konieczn do utrzymania albo przywrcenia midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. Akcja taka moe polegad na demonstracjach, blokadzie i innych operacjach si zbrojnych powietrznych, morskich lub ldowych czonkw Narodw Zjednoczonych. Artyku 43. 1. W celu przyczynienia si do utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, wszyscy czonkowie Narodw Zjednoczonych zobowizuj si dad do rozporzdzenia Radzie Bezpieczeostwa, na jej danie i stosownie do specjalnego porozumienia lub porozumieo, niezbdne do utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa siy zbrojne, pomoc i uatwienia, wczajc w to prawo przemarszu. 2. Takie porozumienie lub porozumienia okrel liczb i rodzaj si zbrojnych, stopieo ich pogotowia i ich ogln dyzlokacj oraz rodzaj uatwieo i pomocy, ktrych naley dostarczyd. 3. Rokowania o zawarcie porozumienia lub porozumieo zostan podjte moliwie najprdzej z inicjatywy Rady Bezpieczeostwa. Bd one zawarte midzy Rad Bezpieczeostwa a czonkami Organizacji lub midzy Rad Bezpieczeostwa a grupami tych czonkw i bd ratyfikowane przez paostwa podpisujce w trybie przewidzianym przez ich konstytucje. Artyku 44. Gdy Rada Bezpieczeostwa zadecyduje uycie siy, to zanim zada od czonka, ktry nie jest w niej reprezentowany, dostarczenia si zbrojnych w wykonaniu zobowizao zacignitych przez niego na mocy artykuu 43, powinna zaprosid tego czonka, o ile on tego zada, do wzicia udziau w podejmowaniu decyzyj przez Rad Bezpieczeostwa w sprawie uycia kontyngentu si zbrojnych dostarczonych przez tego czonka. Artyku 45. Dla umoliwienia Narodom Zjednoczonym stosowania nie cierpicych zwoki zarzdzeo wojskowych, czonkowie Organizacji obowizani s trzymad w gotowoci do natychmiastowego uycia kontyngenty narodowych si lotniczych, przeznaczone do skombinowanej midzynarodowej akcji represyjnej. Sia i stopieo pogotowia tych kontyngentw oraz plany ich akcji skombinowanej bd ustalone przez Rad Bezpieczeostwa przy pomocy Komitetu Sztabu Wojskowego w granicach okrelonych w specjalnym porozumieniu lub porozumieniach, o ktrych mowa w artykule 43. Artyku 46. Plany uycia si zbrojnych ukada Rada Bezpieczeostwa przy pomocy Komitetu Sztabu Wojskowego. Artyku 47. 1. Bdzie utworzony Komitet Sztabu Wojskowego dla udzielania rad i pomocy Radzie Bezpieczeostwa we wszystkich sprawach odnoszcych si do jej potrzeb wojskowych w zwizku z utrzymaniem midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, do uycia i dowdztwa si zbrojnych oddanych do jej rozporzdzenia, tudzie do uregulowania zbrojeo i moliwego rozbrojenia. 2. Komitet Sztabu Wojskowego bdzie si skada z Szefw Sztabu staych czonkw Rady Bezpieczeostwa albo z ich przedstawicieli. Kady czonek Narodw Zjednoczonych, nie reprezentowany stale w Komitecie, bdzie przez Komitet zaproszony do wsppracy ilekrod skutecznod wywizywania si Komitetu z jego obowizkw wymagad bdzie udziau tego czonka w pracach Komitetu.

3. Komitet Sztabu Wojskowego ponosid bdzie odpowiedzialnod wobec Rady Bezpieczeostwa za kierownictwo strategiczne wszelkimi siami zbrojnymi, oddanymi do rozporzdzenia Radzie Bezpieczeostwa. Zagadnienia, zwizane z dowodzeniem takimi siami zbrojnymi, bd opracowane pniej. 4. Komitet Sztabu Wojskowego, po otrzymaniu upowanienia od Rady Bezpieczeostwa i po naradzeniu si z waciwymi organizacjami regionalnymi, bdzie mg tworzyd regionalne podkomitety. Artyku 48. 1. Akcj, potrzebn do wykonania postanowieo Rady Bezpieczeostwa, zmierzajcych do utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, powinni podejmowad wszyscy czonkowie Narodw Zjednoczonych, albo niektrzy z nich, zalenie od decyzji Rady Bezpieczeostwa. 2. Takie postanowienia bd wykonywane przez czonkw Narodw Zjednoczonych bezporednio, jak rwnie w formie ich akcji w odpowiednich organizacjach midzynarodowych, ktrych s oni czonkami. Artyku 49. Czonkowie Narodw Zjednoczonych powinni jednoczyd si, udzielajc sobie wzajemnie pomocy przy wykonywaniu zarzdzeo uchwalonych przez Rad Bezpieczeostwa. Artyku 50. Jeeli Rada Bezpieczeostwa podejmie rodki zapobiegawcze lub represyjne przeciwko jakiemu paostwu, kade inne paostwo, bdce czy nie bdce czonkiem Narodw Zjednoczonych, ktre, na skutek przeprowadzenia tych zarzdzeo, znalazo si w obliczu specjalnych zagadnieo gospodarczych, bdzie miao prawo zwrcid si do Rady Bezpieczeostwa o rad co do sposobu rozwizania tych zagadnieo. Artyku 51. Nic w niniejszej Karcie nie moe uchybiad niepozbywalnemu prawu do samoobrony indywidualnej lub zbiorowej w przypadku napaci zbrojnej na ktregokolwiek czonka Narodw Zjednoczonych, zanim Rada Bezpieczeostwa nie podejmie niezbdnych zarzdzeo w celu utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. rodki podjte przez czonkw w wykonaniu tego prawa do samoobrony bd natychmiast podane do wiadomoci Radzie Bezpieczeostwa i w niczym nie mog uszczuplad wadzy i odpowiedzialnoci Rady Bezpieczeostwa, wynikajcych z niniejszej Karty, do podejmowania w kadym czasie takiej akcji, jak ona uzna za niezbdn do utrzymania lub przywrcenia midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. Rozdzia VIII. POROZUMIENIE REGIONALNE. Artyku 52. 1. Nic w niniejszej Karcie nie wycza istnienia porozumieo lub organizacyj regionalnych, majcych na celu zajmowanie si sprawami, bdcymi w zwizku z utrzymaniem midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, a ktre nadaj si do akcji regionalnej, byleby takie porozumienia lub organizacje i ich dziaalnod day si pogodzid z celami i zasadami Narodw Zjednoczonych. 2. Czonkowie Narodw Zjednoczonych, ktrzy uczestnicz w takich porozumieniach, albo tworz takie organizacje, powinni, zanim odwoaj si do Rady Bezpieczeostwa, dooyd wszelkich starao, eby doprowadzid do skutku pokojowe zaatwienie sporw lokalnych w ramach takich porozumieo regionalnych lub przy pomocy takich organizacyj regionalnych. 3. Rada Bezpieczeostwa powinna popierad rozwj pokojowego zaatwiania sporw lokalnych w ramach takich porozumieo regionalnych albo przy pomocy takich organizacyj regionalnych, czy to na skutek inicjatywy paostw zainteresowanych, czy te na skutek swej wasnej inicjatywy.

4. Artyku niniejszy w niczym nie uchybia stosowaniu artykuw 34 i 35. Artyku 53. 1. Rada Bezpieczeostwa powinna tam, gdzie to okae si stosownym, posikowad si takimi porozumieniami lub organizacjami regionalnymi do przeprowadzania, pod swoj wadz, akcji represyjnej. Wszelako adna akcja represyjna nie moe byd podjta w ramach porozumieo regionalnych albo przy pomocy organizacyj regionalnych bez upowanienia Rady Bezpieczeostwa; wyjtek stanowi zarzdzenia przewidziane w artykule 107 lub w porozumieniach regionalnych, skierowane przeciwko ktremu bd z paostw nieprzyjacielskich, tak jak je okrela ustp 2 niniejszego artykuu, a wymierzone przeciwko odnowieniu si polityki napastniczej ze strony ktrego bd z tych paostw, a do czasu gdy, na danie zainteresowanych paostw, organizacja bdzie moga wzid na siebie odpowiedzialnod za niedopuszczenie do dalszej agresji ze strony takiego paostwa. 2. Wyraenie "paostwo nieprzyjacielskie", uyte w ustpie 1 niniejszego artykuu, stosuje si do kadego paostwa, ktre, podczas Drugiej Wojny wiatowej, byo nieprzyjacielem ktrego bd z sygnatariuszy niniejszej Karty. Artyku 54. Rada Bezpieczeostwa powinna byd w kadym czasie dokadnie informowana o dziaaniach podjtych lub zamierzonych w ramach porozumieo regionalnych albo przy pomocy organizacyj regionalnych dla utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. Rozdzia IX. MIDZYNARODOWA WSPPRACA GOSPODARCZA I SPOECZNA. Artyku 55. Majc na widoku stworzenie warunkw staoci i dobrobytu, ktre s niezbdne do pokojowych i przyjaznych stosunkw midzy narodami, opartych na poszanowaniu zasady rwnouprawnienia i samostanowienia ludw, Narody Zjednoczone bd popieray: a) podniesienie stopy yciowej, pene zatrudnienie oraz warunki postpu i rozwoju gospodarczego i spoecznego; b) rozwizywanie midzynarodowych zagadnieo gospodarczych, spoecznych, zdrowotnych i innych z nimi zwizanych, jak rwnie midzynarodowej wsppracy kulturalnej i owiatowej; c) powszechne poszanowanie i zachowywanie ludzkich praw i wolnoci podstawowych dla wszystkich bez rnicy rasy, pci, jzyka lub religii. Artyku 56. Wszyscy czonkowie zobowizuj si podejmowad wspln i samodzieln akcj cznie z Organizacj dla dopicia celw, wymienionych w artykule 55. Artyku 57. 1. Rne wyspecjalizowane organizacje, ustanowione na podstawie porozumieo midzyrzdowych i obarczone szerok, w ich aktach zasadniczych okrelon, odpowiedzialnoci midzynarodow w dziedzinie gospodarczej, spoecznej, kulturalnej, owiatowej, zdrowotnej i pokrewnych powinny wejd w zwizek z Narodami Zjednoczonymi zgodnie z postanowieniami artykuu 63. 2. Takie organizacje, zwizane w ten sposb z Narodami Zjednoczonymi, bd w dalszym cigu oznaczane jako organizacje wyspecjalizowane. Artyku 58. Organizacja udzielad bdzie zaleceo w zwizku z koordynacj programw i dziaalnoci organizacyj wyspecjalizowanych. Artyku 59.

W razie potrzeby Organizacja spowoduje podjcie rokowao pomidzy paostwami zainteresowanymi w celu tworzenia wszelkich nowych organizacyj wyspecjalizowanych, potrzebnych do osignicia celw, wymienionych w artykule 55. Artyku 60. Odpowiedzialnod za spenienie funkcyj Organizacji, wymienionych w niniejszym Rozdziale, obarczad bdzie Oglne Zgromadzenie oraz, pod nadzorem Oglnego Zgromadzenia, Rad Gospodarcz i Spoeczn, ktrej w tym celu przysugiwad bd uprawnienia wyszczeglnione w Rozdziale X. Rozdzia X. RADA GOSPODARCZA I SPOECZNA. Skad. Artyku 61. 1. Rada Gospodarcza i Spoeczna skadad si bdzie z piddziesiciu czterech czonkw Organizacji Narodw Zjednoczonych, wybranych przez Zgromadzenie Oglne. 2. Z zastrzeeniem postanowieo ustpu 3, wybierad si bdzie corocznie osiemnastu czonkw Rady Gospodarczej i Spoecznej na okres trzech lat. Czonek ustpujcy moe byd bezporednio wybrany ponownie. 3. Przy pierwszych wyborach, po zwikszeniu liczby czonkw Rady Gospodarczej i Spoecznej z dwudziestu siedmiu do piddziesiciu czterech, obok czonkw wybranych na miejsce dziewiciu czonkw, ktrych kadencja w Radzie upynie w koocu tego roku, zostanie wybranych dodatkowo dwudziestu siedmiu czonkw. Okres urzdowania dziewiciu spord tych dwudziestu siedmiu dodatkowo wybranych czonkw upynie z koocem jednego roku, dziewiciu za innych czonkw z upywem dwch lat, w trybie ustalonym przez Zgromadzenie Oglne. 4. Kady czonek Rady Gospodarczej i Spoecznej mied w niej bdzie jednego przedstawiciela. Funkcje i uprawnienia. Artyku 62. 1. Rada Gospodarcza i Spoeczna wadna jest podejmowad lub zapocztkowad badania i sprawozdania w zwizku z midzynarodowymi zagadnieniami gospodarczymi, spoecznymi, kulturalnymi, owiatowymi, zdrowotnymi i pokrewnymi oraz moe udzielad zaleceo w tego rodzaju sprawach Oglnemu Zgromadzeniu, czonkom Narodw Zjednoczonych i zainteresowanym organizacjom wyspecjalizowanym. 2. Wadna jest ona udzielad zaleceo w celu przyczyniania si do poszanowania i zachowywania praw czowieka i podstawowych wolnoci w stosunku do wszystkich. 3. Wadna jest ona opracowywad projekty konwencyj w sprawach, wchodzcych w zakres jej kompetencji, dla przedkadania ich Oglnemu Zgromadzeniu. 4. Wadna jest ona, zgodnie z reguami ustanowionymi przez Narody Zjednoczone, zwoywad konferencje midzynarodowe w sprawach wchodzcych w zakres jej kompetencji. Artyku 63. 1. Rada Gospodarcza i Spoeczna wadna jest zawierad porozumienia z jakkolwiek z organizacyj wzmiankowanych w artykule 57, w ktrych bd ustalane warunki, na jakich dana organizacja wejdzie w zwizek z Narodami Zjednoczonymi. Porozumienia takie powinny uzyskad zatwierdzenie Oglnego Zgromadzenia. 2. Wadna jest ona uzgadniad sw dziaalnod z organizacjami wyspecjalizowanymi w drodze porozumiewania si z nimi i przez udzielanie zaleceo takim organizacjom, Oglnemu Zgromadzeniu oraz czonkom Narodw Zjednoczonych.

Artyku 64. 1. Rada Gospodarcza i Spoeczna wadna jest poczynid odpowiednie kroki w celu otrzymywania regularnie sprawozdao od organizacyj wyspecjalizowanych. Wadna jest ona zawierad porozumienia z czonkami Narodw Zjednoczonych i z organizacjami wyspecjalizowanymi w celu otrzymywania sprawozdao o krokach poczynionych dla wprowadzenia w ycie jej wasnych zarzdzeo tudzie zaleceo Oglnego Zgromadzenia w sprawach wchodzcych w zakres jej kompetencji. 2. Wadna jest ona przesyad Oglnemu Zgromadzeniu swoje uwagi o tych sprawozdaniach. Artyku 65. Rada Gospodarcza i Spoeczna wadna jest udzielad Radzie Bezpieczeostwa informacyj i powinna, na danie Rady Bezpieczeostwa, jej pomagad. Artyku 66. 1. Rada Gospodarcza i Spoeczna speniad bdzie takie funkcje, jakie wchodz w zakres jej kompetencji, w zwizku z wykonywaniem zaleceo Oglnego Zgromadzenia. 2. Wadna jest ona, za zgod Oglnego Zgromadzenia, oddawad usugi na danie czonkw Narodw Zjednoczonych i organizacyj wyspecjalizowanych. 3. Obowizana jest ona speniad wszelkie inne funkcje, wymienione w innych miejscach niniejszej Karty, lub ktre mogyby byd jej zlecone przez Oglne Zgromadzenie. Gosowanie. Artyku 67. 1. Kady czonek Rady Gospodarczej i Spoecznej posiadad bdzie jeden gos. 2. Uchway Rady Gospodarczej i Spoecznej zapadad bd wikszoci gosw czonkw obecnych i gosujcych. Procedura. Artyku 68. Rada Gospodarcza i Spoeczna bdzie tworzya komisje w dziedzinie gospodarczej i spoecznej oraz dla popierania praw czowieka, a take wszelkie inne komisje, ktre mog okazad si potrzebnymi do speniania jej funkcyj. Artyku 69. W kadej sprawie, szczeglnie obchodzcej jednego z czonkw Narodw Zjednoczonych, Rada Gospodarcza i Spoeczna powinna zaprosid tego czonka do wzicia udziau w obradach bez prawa gosu. Artyku 70. Rada Gospodarcza i Spoeczna wadna jest poczynid zarzdzenia, eby przedstawiciele organizacyj wyspecjalizowanych mogli brad udzia, bez prawa gosu, w jej obradach tudzie w obradach utworzonych przez ni Komisyj, oraz eby jej przedstawiciele mogli brad udzia w obradach organizacyj wyspecjalizowanych. Artyku 71. Rada Gospodarcza i Spoeczna wadna jest poczynid odpowiednie zarzdzenia celem porozumiewania si z organizacjami nie rzdowymi, ktre zajmuj si sprawami, wchodzcymi w zakres jej kompetencji. Zarzdzenia takie mog byd poczynione w porozumieniu z organizacjami midzynarodowymi, a w razie potrzeby i z organizacjami narodowymi, po uprzednim zasigniciu zdania odnonego czonka Narodw Zjednoczonych.

Artyku 72. 1. Rada Gospodarcza i Spoeczna uchwali swoje wasne przepisy proceduralne, wczajc w to sposb wyboru swego przewodniczcego. 2. Rada Gospodarcza i Spoeczna zbierad si bdzie w miar potrzeby zgodnie ze swym regulaminem, ktry powinien zawierad postanowienie o zwoywaniu zebrao na danie wikszoci jej czonkw. Rozdzia XI. DEKLARACJA W SPRAWIE OBSZARW NIE RZDZCYCH SI SAMODZIELNIE Artyku 73. Czonkowie Narodw Zjednoczonych, ktrzy ponosz odpowiedzialnod za zarzd obszarami, ktrych ludnod nie dojrzaa jeszcze do penego stopnia samorzdu, uznaj zasad, e interesy mieszkaocw tych obszarw gruj nad innymi, i przyjmuj jako wity obowizek popierad ze wszystkich si dobrobyt mieszkaocw tych obszarw, w ramach systemu midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa, stworzonego przez niniejsz Kart; w tym celu obowizuj si: a) zapewnid, szanujc naleycie kultur tych odnonych ludw, ich postp w dziedzinie politycznej, gospodarczej, spoecznej i owiatowej, ich sprawiedliwe traktowanie oraz ich ochron przed naduyciami; b) rozwijad samorzd, mied naleycie na wzgldzie aspiracje polityczne tych ludw oraz pomagad im w stopniowym rozwoju ich wolnych instytucyj politycznych, biorc w rachub szczeglne warunki kadego obszaru i jego ludnoci tudzie rny stopieo ich rozwoju; c) umacniad midzynarodowy pokj i bezpieczeostwo; d) popierad twrcze zarzdzenia rozwojowe, zachcad do prowadzenia badao, wsppracowad midzy sob i z midzynarodowymi organizacjami, gdy i gdziekolwiek okae si to waciwym dla praktycznego osignicia celw spoecznych, gospodarczych i naukowych, wymienionych w niniejszym artykule; oraz e) przesyad regularnie Sekretarzowi Generalnemu w celach informacyjnych, z zastrzeeniem ograniczeo wynikajcych ze wzgldw bezpieczeostwa lub konstytucyjnych, wiadomoci statyczne i inne natury technicznej, dotyczce warunkw gospodarczych, spoecznych i owiatowych na obszarach, za ktre ponosz oni odpowiedzialnod, a innych ni obszary, do ktrych odnosz si Rozdziay XII i XIII. Artyku 74. Czonkowie Narodw Zjednoczonych zgodni s rwnie co do tego, e ich polityka w stosunku do obszarw, do ktrych odnosi si niniejszy Rozdzia, musi, w nie mniejszym stopniu ni ich polityka w stosunku do ich rdzennych obszarw, opierad si na oglnej zasadzie dobrego ssiedztwa, przy naleytym uwzgldnieniu interesw i dobrobytu reszty wiata w dziedzinie spoecznej, gospodarczej i handlowej. Rozdzia XII. MIDZYNARODOWY SYSTEM POWIERNICTWA. Artyku 75. Narody Zjednoczone utworz pod swym kierownictwem midzynarodowy system powiernictwa dla zarzdzania i nadzorowania tych obszarw, ktre mogyby byd wczone do Organizacji na podstawie pniejszych oddzielnych porozumieo. Te obszary bd w dalszym cigu oznaczane jako obszary powiernicze. Artyku 76. Zgodnie z celami Narodw Zjednoczonych, wyoonymi w artykule 1 niniejszej Karty, podstawowe zadania systemu powierniczego powinny polegad na: a) umacnianiu midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa;

b) popieraniu postpu w dziedzinie politycznej, gospodarczej, spoecznej i owiatowej mieszkaocw obszarw powierniczych i ich stopniowego rozwoju w kierunku samorzdu lub niepodlegoci odpowiednio do szczeglnych warunkw kadego obszaru i jego ludnoci, do swobodnie wyraonych yczeo odnonych ludw i zgodnie z postanowieniami poszczeglnych porozumieo powierniczych; c) zachcaniu do poszanowania praw czowieka i podstawowych swobd dla wszystkich bez rnicy rasy, pci, jzyka lub religii oraz do uznawania wspzalenoci ludw wiata; i d) zapewnieniu rwnego traktowania wszystkich czonkw Narodw Zjednoczonych i ich obywateli w dziedzinie spoecznej, gospodarczej i handlowej, jak rwnie rwnego traktowania tych ostatnich przy wymiarze sprawiedliwoci, bez uszczerbku dla osignicia wyej wymienonych celw i z zastrzeeniem postanowieo artykuu 80. Artyku 77. 1. System powierniczy bdzie stosowany do takich obszarw nalecych do niej wymienionych kategoryj, ktre zostan mu poddane na podstawie porozumieo powierniczych: a) obszary znajdujce si obecnie pod mandatem; b) obszary, ktre mog byd oderwane od paostw nieprzyjacielskich w wyniku Drugiej Wojny wiatowej; oraz c) obszary dobrowolnie poddane pod ten system przez paostwa odpowiedzialne za zarzd nimi. 2. Bdzie przedmiotem pniejszego porozumienia pytanie, ktre obszary, nalece do powyszych kategoryj, bd poddane systemowi powierniczemu i na jakich warunkach. Artyku 78. System powierniczy nie powinien byd stosowany do obszarw, ktre zostay czonkami Narodw Zjednoczonych, wobec tego, e stosunki pomidzy nimi musz opierad si na poszanowaniu zasady rwnoci suwerennej. Artyku 79. Warunki powiernictwa dla kadego obszaru, majcego byd poddanym systemowi powierniczemu, wczajc w to wszelkie zmiany lub poprawki, bd uzgodnione przez paostwa bezporednio zainteresowane, cznie z mocarstwem mandatowym, gdy id bdzie o obszary, znajdujce si pod mandatem ktrego z czonkw Narodw Zjednoczonych i warunki te bd zatwierdzone zgodnie z postanowieniami artykuw 83 i 85. Artyku 80. 1. Wyjwszy ewentualne postanowienia poszczeglnych porozumieo powierniczych, zawartych zgodnie z artykuami 77, 79 i 81, a poddajcych kady obszar systemowi powierniczemu, i dopki takie porozumienia nie zostan zawarte, nic w niniejszym Rozdziale nie moe byd interpretowane bezporednio ani porednio jako zmieniajce w jaki bd sposb prawo jakiegokolwiek paostwa lub ludu, albo warunki istniejcych aktw midzynarodowych, w ktrych poszczeglni czonkowie Narodw Zjednoczonych mogliby byd stronami. 2. Nie naley wykadad ustpu 1 niniejszego artykuu w ten sposb, jak gdyby dawa podstawy do przecigania lub odkadania rokowao i zawierania porozumieo, majcych na celu poddanie obszarw mandatowych i innych systemowi powierniczemu, jak to jest przewidziane w artykule 77. Artyku 81. Porozumienie powiernicze powinno w kadym przypadku zawierad warunki, na jakich obszar powierniczy bdzie administrowany, oraz wskazywad wadz, ktra bdzie zarzdzaa obszarem powierniczym. Wadz tak, nazywan w dalszym cigu wadz administrujc, moe byd jedno lub wicej paostw albo sama Organizacja. Artyku 82.

W kadym porozumieniu powierniczym moe byd oznaczony okrg lub okrgi strategiczne, obejmujce czd lub caod obszaru powierniczego, do ktrego odnosi si to porozumienie, bez uszczerbku dla jakiegokolwiek porozumienia, albo porozumieo specjalnych, zawartych zgodnie z artykuem 43. Artyku 83. 1. W stosunku do okrgw strategicznych wszystkie funkcje Narodw Zjednoczonych, wczajc w to zatwierdzanie treci porozumieo powierniczych oraz ich zmian lub poprawek, wykonywad bdzie Rada Bezpieczeostwa. 2. Zadania podstawowe, wymienione w artykule 76, odnosz si rwnie i do ludnoci kadego okrgu strategicznego. 3. Z zastrzeeniem postanowieo porozumieo powierniczych i bez uszczerbku dla wzgldw bezpieczeostwa, Rada Bezpieczeostwa korzystad bdzie z pomocy Rady Powierniczej do wykonywania w okrgach strategicznych tych funkcyj, ktre, w ramach systemu powiernictwa, nale do Narodw Zjednoczonych, a dotycz spraw o charakterze politycznym, gospodarczym, spoecznym i owiatowym. Artyku 84. Naleed bdzie do obowizkw wadzy administrujcej dopilnowanie, eby obszar powierniczy odegra sw rol w utrzymaniu midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. W tym celu wadza administrujca wadna jest posugiwad si siami ochotniczymi, uatwieniami i pomoc, pochodzcymi z obszaru powierniczego, zarwno przy wypenianiu swych zobowizao wzgldem Rady Bezpieczeostwa, zacignitych przez ni z uwagi na powysze zadania, jak rwnie do obrony lokalnej oraz eby zapewnid posuch prawu i utrzymanie porzdku w obrbie obszaru powierniczego. Artyku 85. 1. W stosunku do porozumieo powierniczych, odnoszcych si do wszystkich okrgw nie uznanych za strategiczne, funkcje Narodw Zjednoczonych, wczajc w to zatwierdzanie treci porozumieo powierniczych oraz ich zmian lub poprawek, wykonywad bdzie Oglne Zgromadzenie. 2. Rada Powiernicza, dziaajc pod wadz Oglnego Zgromadzenia, obowizana jest udzielad mu pomocy przy wykonywaniu tych funkcyj. Rozdzia XIII. RADA POWIERNICZA. Skad. Artyku 86. 1. Rada Powiernicza skadad si bdzie z nastpujcych czonkw Narodw Zjednoczonych: a) z czonkw zarzdzajcych obszarami powierniczymi; b) z tych czonkw wymienionych imiennie w artykule 23, ktrzy nie zarzdzaj obszarami powierniczymi; c) z tylu innych czonkw, wybranych przez Oglne Zgromadzenie na okres lat trzech, ilu potrzeba, eby caa ilod czonkw Rady Powierniczej skadaa si z rwnej liczby tych czonkw Narodw Zjednoczonych, ktrzy zarzdzaj, i tych ktrzy nie zarzdzaj obszarami powierniczymi. 2. Kady czonek Rady Powierniczej wyznaczy jedn osob, szczeglnie do tego nadajc si, ktra go bdzie w niej reprezentowaa. Funkcje i uprawnienia. Artyku 87.

Oglne Zgromadzenie i znajdujca si pod jego wadz Rada Powiernicza przy wykonywaniu swych funkcyj wadne s: a) rozpatrywad sprawozdania, skadane przez wadz administrujc; b) przyjmowad petycje i badad je, zasigajc zdania wadzy administrujcej; c) odbywad periodyczne wizytacje odnonych obszarw powierniczych w terminach uzgodnionych z wadz administrujc; oraz d) podejmowad te i inne czynnoci zgodnie z postanowieniami porozumieo powierniczych. Artyku 88. Rada Powiernicza uoy kwestionariusz w sprawie postpw, osignitych przez mieszkaocw kadego obszaru powierniczego w dziedzinie politycznej, gospodarczej, spoecznej i owiatowej, a wadza administrujca kadego obszaru powierniczego objtego kompetencj Oglnego Zgromadzenia, bdzie mu skadaa doroczne sprawozdanie na podstawie takiego kwestionariusza. Gosowanie. Artyku 89. 1. Kady czonek Rady Powierniczej posiadad bdzie jeden gos. 2. Uchway Rady Powierniczej zapadad bd wikszoci gosw czonkw obecnych i gosujcych. Procedura. Artyku 90. 1. Rada Powiernicza uchwali swoje wasne przepisy proceduralne, wczajc w to sposb wyboru przewodniczcego. 2. Rada Powiernicza zbierad si bdzie w miar potrzeby zgodnie ze swym regulaminem, ktry powinien zawierad postanowienie o zwoywaniu zebrao na danie wikszoci jej czonkw. Artyku 91. Rada Powiernicza korzystad bdzie, w razie potrzeby, z pomocy Rady Gospodarczej i Spoecznej oraz organizacyj wyspecjalizowanych, w sprawach, w ktrych s one odpowiednio zainteresowane. Rozdzia XIV. MIDZYNARODOWY TRYBUNA SPRAWIEDLIWOCI. Artyku 92. Midzynarodowy Trybuna Sprawiedliwoci bdzie gwnym organem sdowym Narodw Zjednoczonych. Bdzie on dziaa zgodnie z zaczonym Statutem, ktry jest oparty na Statucie Staego Trybunau Sprawiedliwoci Midzynarodowej i ktry stanowi czd skadow niniejszej Karty. Artyku 93. 1. Wszyscy czonkowie Narodw Zjednoczonych s ipso facto stronami w Statucie Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci. 2. Paostwo, nie bdce czonkiem Narodw Zjednoczonych, moe zostad stron w Statucie Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci na warunkach, ktre w kadym poszczeglnym przypadku okreli Oglne Zgromadzenie na wniosek Rady Bezpieczeostwa. Artyku 94. 1. Kady czonek Narodw Zjednoczonych zobowizuje si zastosowad do orzeczeo Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci we wszystkich sprawach, w ktrych jest stron. 2. Jeeli jedna ze stron w sporze bdzie si uchylaa od wykonania obowizkw, ktre spady na ni w wyniku wyroku wydanego przez Trybuna, druga strona moe odwoad si do Rady Bezpieczeostwa,

ktra wadna jest, jeeli to uzna za konieczne, udzielid zaleceo lub postanowid, jakie rodki naley zastosowad, eby zapewnid wyrokowi wykonalnod. Artyku 95. Nic w niniejszej Karcie nie moe stad na przeszkodzie, eby czonkowie Narodw Zjednoczonych oddawali swoje spory do rozstrzygnicia innym sdom na mocy porozumieo ju istniejcych, albo ktre mogyby byd w przyszoci zawarte. Artyku 96. 1. Oglne Zgromadzenie albo Rada Bezpieczeostwa mog zadad od Midzynarodowego Trybunau Sprawiedliwoci wydania opinii doradczej w kadej kwestii prawnej. 2. Rwnie i inne organy Narodw Zjednoczonych oraz organizacje wyspecjalizowane, ktrym Oglne Zgromadzenie moe w kadym czasie udzielid odpowiedniego upowanienia, mog dad opinii doradczych od Trybunau w kwestiach prawnych, ktre mogyby nastrczyd si w zakresie ich dziaalnoci. Rozdzia XV. SEKRETARIAT. Artyku 97. W skad Sekretariatu wchodzid bdzie Sekretarz Generalny oraz personel tak liczny, jak to bdzie potrzebne dla Organizacji. Sekretarza Generalnego mianowad bdzie Oglne Zgromadzenie na wniosek Rady Bezpieczeostwa. Bdzie on gwnym urzdnikiem administracyjnym Organizacji. Artyku 98. Sekretarz Generalny bdzie wystpowa w tym charakterze na wszystkich posiedzeniach Oglnego Zgromadzenia, Rady Bezpieczeostwa, Rady Gospodarczej i Spoecznej oraz Rady Powierniczej i bdzie spenia wszelkie inne funkcje, ktre mu te organa powierz. Sekretarz Generalny bdzie skada Oglnemu Zgromadzeniu doroczne sprawozdanie o pracach Organizacji. Artyku 99. Sekretarz Generalny ma prawo zwracad uwag Rady Bezpieczeostwa na kad spraw, ktra, w jego mniemaniu, mogaby zagraad utrzymaniu midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. Artyku 100. 1. Przy wykonywaniu swych obowizkw Sekretarz Generalny i jego personel nie powinni dad lub otrzymywad instrukcyj od jakiegokolwiek rzdu albo od jakiejkolwiek innej wadzy, nie nalecej do Organizacji. Powinni oni powstrzymad si od wszelkiej dziaalnoci, ktra mogaby odbid si na ich charakterze jako funkcjonariuszy midzynarodowych, odpowiedzialnych jedynie przed Organizacj. 2. Kady czonek Narodw Zjednoczonych zobowizuje si szanowad wycznie midzynarodowy charakter obowizkw Sekretarza Generalnego i jego personelu i nie dyd do wywierania na nich wpywu przy wykonywaniu ich obowizkw. Artyku 101. 1. Personel bdzie mianowany przez Sekretarza Generalnego zgodnie z regulaminem, wydanym przez Oglne Zgromadzenie. 2. Odpowiedni personel bdzie przydzielony na stae do Rady Gospodarczej i Spoecznej, do Rady Powierniczej oraz, w miar potrzeby, do innych organw Narodw Zjednoczonych. Personele te bd stanowiy czd Sekretariatu. 3. Kierownicz zasad przy przyjmowaniu na sub personelu i okrelaniu warunkw suby powinna byd koniecznod zapewnienia najwyszego poziomu ich sprawnoci, kompetencji i uczciwoci.

Powinno si przywizywad naleyt uwag do tego, eby, przy obsadzaniu stanowisk uwzgldniad w jak najszerszym stopniu zasad geograficzn. Rozdzia XVI. POSTANOWIENIA RNE. Artyku 102. 1. Kady traktat i kady ukad midzynarodowy, zawarty przez ktregokolwiek czonka Narodw Zjednoczonych po wejciu w ycie niniejszej Karty, powinien byd moliwie jak najprdzej zarejestrowany w Sekretariacie i przez Sekretariat ogoszony. 2. W razie gdyby jakikolwiek tego rodzaju traktat lub ukad midzynarodowy nie zosta zarejestrowany zgodnie z postanowieniami ustpu 1 niniejszego artykuu, to adna ze stron umawiajcych si nie bdzie moga powoywad si na taki traktat albo ukad przed ktrymkolwiek organem Narodw Zjednoczonych. Artyku 103. W razie sprzecznoci pomidzy obowizkami czonkw Narodw Zjednoczonych, wynikajcych z niniejszej Karty, a ich obowizkami wynikajcymi z jakiego innego porozumienia midzynarodowego, pierwszeostwo bd miay ich obowizki wynikajce z niniejszej Karty. Artyku 104. Organizacji przysugiwad bdzie na terytorium kadego z jej czonkw taka zdolnod do dziaao prawnych, jaka moe byd potrzebna do wykonywania jej funkcyj i urzeczywistniania jej celw. Artyku 105. 1. Organizacji przysugiwad bd na terytorium kadego z jej czonkw takie przywileje i immunitety, jakie s konieczne do osignicia jej celw. 2. Przedstawicielem czonkw Narodw Zjednoczonych i funkcjonariuszom Organizacji bd rwnie przysugiway takie przywileje i immunitety, jakie s konieczne do niezalenego wykonywania ich funkcyj zwizanych z Organizacj. 3. Oglne Zgromadzenie moe udzielad zaleceo w celu ustalenia szczegw zastosowania ustpw 1 i 2 niniejszego artykuu oraz moe proponowad Czonkom Narodw Zjednoczonych konwencje w tym celu. Rozdzia XVII. PRZEJCIOWE ZARZDZENIA W PRZEDMIOCIE BEZPIECZEOSTWA Artyku 106. Zanim wejd w ycie specjalne porozumienia, o ktrych wspomina artyku 43, a ktre w mniemaniu Rady Bezpieczeostwa umoliwi jej rozpoczcie wypeniania jej obowizkw przewidzianych w artykule 42, paostwa, ktre s stronami w Deklaracji Czterech Narodw, podpisanej w Moskwie dnia 30 padziernika 1943 roku, oraz Francja, bd, w myl postanowieo punktu 5 tej Deklaracji, porozumiewad si z sob, a w razie potrzeby i z innymi czonkami Narodw Zjednoczonych w celu podejmowania takiej akcji wsplnej w imieniu Organizacji, jaka mogaby si okazad niezbdn do utrzymania midzynarodowego pokoju i bezpieczeostwa. Artyku 107. Nic w niniejszej Karcie nie moe uniewaniad lub wykluczad akcji w stosunku do ktregokolwiek paostwa, ktre w cigu Drugiej Wojny wiatowej byo nieprzyjacielem ktregokolwiek z sygnatariuszy niniejszej Karty, jeeli paostwa odpowiedzialne za tak akcj, podjy j lub usankcjonoway jako nastpstwo tej wojny.

Rozdzia XVIII. POPRAWKI. Artyku 108. Poprawki do niniejszej Karty uprawomocni si w stosunku do wszystkich czonkw Narodw Zjednoczonych gdy zostan uchwalone wikszoci dwch trzecich gosw czonkw Oglnego Zgromadzenia oraz ratyfikowane przez dwie trzecie czonkw Narodw Zjednoczonych, wczajc w to wszystkich staych czonkw Rady Bezpieczeostwa, w trybie przepisanym przez ich odnone konstytucje. Artyku 109. 1. Oglna konferencja czonkw Narodw Zjednoczonych, zwoana w celu rewizji niniejszej Karty, bdzie moga zebrad si w czasie i miejscu oznaczonym uchwa, powzit wikszoci dwch trzecich gosw czonkw Oglnego Zgromadzenia oraz uchwa ktrychkolwiek dziewiciu czonkw Rady Bezpieczeostwa. Kady czonek Narodw Zjednoczonych mied bdzie na konferencji jeden gos. 2. Wszelka zmiana niniejszej Karty zalecona gosami dwch trzecich czonkw konferencji wejdzie w ycie po ratyfikowaniu jej, w trybie przepisanym przez odnone konstytucje, przez dwie trzecie czonkw Narodw Zjednoczonych, wczajc w to wszystkich staych czonkw Rady Bezpieczeostwa. 3. Gdyby taka konferencja nie odbya si przed dziesit doroczn sesj Oglnego Zgromadzenia, po wejciu w ycie niniejszej Karty, wniosek o zwoanie takiej konferencji wniesiony bdzie na porzdek obrad tej sesji Oglnego Zgromadzenia i konferencja odbdzie si, jeeli uchwaa w tym duchu zapadnie wikszoci gosw czonkw Oglnego Zgromadzenia i gosami siedmiu jakichkolwiek czonkw Rady Bezpieczeostwa. Rozdzia XIX. RATYFIKACJE I PODPISANIE. Artyku 110. 1. Karta niniejsza bdzie ratyfikowana przez paostwa podpisujce w trybie przewidzianym przez odnone przepisy konstytucyjne. 2. Dokumenty ratyfikacyjne powinny byd zoone na przechowanie rzdowi Stanw Zjednoczonych Ameryki, ktry bdzie zawiadamia o kadym zoeniu wszystkie paostwa podpisujce oraz Sekretarza Generalnego Organizacji po jego zamianowaniu. 3. Karta niniejsza uprawomocni si po zoeniu dokumentw ratyfikacyjnych przez Republik Chiosk, Francj, Zwizek Socjalistycznych Republik Radzieckich, Zjednoczone Krlestwo Wielkiej Brytanii i Pnocnej Irlandii i Stany Zjednoczone Ameryki oraz przez wikszod innych paostw podpisujcych. Protok zoenia dokumentw ratyfikacyjnych bdzie wwczas sporzdzony przez rzd Stanw Zjednoczonych Ameryki, ktry odpisy jego przele wszystkim paostwom podpisujcym. 4. Paostwa podpisujce niniejsz Kart, ktre zaratyfikuj j po jej uprawomocnieniu si, stan si pierwotnymi czonkami Narodw Zjednoczonych w chwili zoenia ich odnonych dokumentw ratyfikacyjnych. Artyku 111. Karta niniejsza, ktrej teksty chioski, francuski, rosyjski, angielski i hiszpaoski s jednakowo autentyczne, bdzie zoona w archiwach rzdu Stanw Zjednoczonych Ameryki. Odpisy jej naleycie uwierzytelnione bd przez ten rzd przesane rzdom innych paostw podpisujcych. Na dowd czego przedstawiciele rzdw Narodw Zjednoczonych podpisali niniejsz Kart.

dnia dwudziestego szstego czerwca tysic dziewidset czterdziestego pitego roku.