SURFFedeRatie

De sleutel tot efficinte Dienstverlening aan neDerlanDse universiteiten en hogescholen

OveR de SURFFedeRatie
De surffederatie zorgt dat een student of medewerker genoeg heeft aan n gebruikersnaam en wachtwoord om toegang te krijgen tot online diensten van een groot aantal aanbieders. Dat geldt ook als hij bijvoorbeeld vanuit huis een commercile database raadpleegt of software koopt. De enige voorwaarde is dat de leverancier van de gebruikte dienst zich heeft aangesloten bij de surffederatie.

Dit voordeel werkt naar beide kanten: voor dienstverleners is de SURFfederatie het snelste, goedkoopste en meest efficinte middel om de duizenden medewerkers en studenten van een universiteit of hogeschool toegang te bieden.

Hoe werkt de SURFfederatie?

De SURFfederatie fungeert als boodschapper en tolk tussen authenticatiesystemen, die de identiteit van bezoekers controleren. Ze bestaat uit een set met afspraken (federatie policys) en een technische infrastructuur. De SURFfederatie maakt het mogelijk om toegangscontrole uit te voeren tot op het niveau van de individuele eindgebruiker, op basis van de naam van de organisatie waartoe de gebruiker behoort en eventuele specifieke gebruikerskenmerken. De gebruiker kan daarbij vaak zelfs anoniem blijven, omdat van de gebruiker alleen eigenschappen worden doorgegeven die noodzakelijk zijn voor het gebruik van een dienst. Het is soms al voldoende om te weten van welke instelling een gebruiker afkomstig is. De kracht van de SURFfederatie ligt met name in het feit dat ze meertalig is. Instellingen kunnen hun gebruikersdatabase met een scala aan protocollen koppelen aan de SURFfederatie, zonder rekening te hoeven houden met de protocollen die de verschillende contentleveranciers spreken. De SURFfederatie zorgt voor de vertaling tussen die twee. De SURFfederatie beheerst vier toegangsprotocollen: SAML 2.0, WS-Federation, A-Select en Shibboleth. Deze zijn voldoende voor het hele Nederlandse hoger onderzoek en onderwijs n talrijke dienstverleners.

Geen dubbel werk meer

Toegangsbeheer is vaak een moeilijk punt voor uitgevers en andere organisaties die online diensten willen aanbieden aan het hoger onderwijs. Zon dienstverlener krijgt er met elke universiteit of hogeschool in n klap vele duizenden gebruikers bij. Elk jaar komt er bovendien weer een nieuwe golf van eerstejaarsstudenten bij, terwijl vele afstudeerders moeten worden uitgeschreven. Het is een kostbare en tijdrovende zaak om al die mensen te voorzien van gebruikersnamen en wachtwoorden. En het is allemaal dubbel werk, want de instelling doet het zelf ook al. Vanuit die gedachte is de SURFfederatie opgezet. Zij treedt op als een centrale, betrouwbare bemiddelaar tussen Identity Providers (hogescholen en universiteiten) en Service Providers (dienstverleners, zoals uitgeverijen en webwinkels). Elke aanbieder of gebruiker van diensten hoeft zich maar n keer aan te sluiten. Ook universiteiten en hogescholen neemt de SURFfederatie daarmee veel werk uit handen: zij kunnen hun studenten en medewerkers veel gemakkelijker toegang geven tot een veelheid van externe dienstverleners. Voor beide partijen is de SURFfederatie efficint, snel en gemakkelijk.

SURFFedeRatie De sleutel tot efficinte Dienstverlening aan neDerlanDse universiteiten en hogescholen

identity Providers en Service Providers maken afspraken met elkaar voor toegang tot de diensten van de Service Provider.

Zonder federatie zou een onoverzichtelijk aantal afspraken tussen afzonderlijke identity Providers en Service Providers nodig zijn.

de SURFfederatie is de vertrouwde centrale schakel tussen identity Providers en Service Providers.

Identity Provider (hogescholen en universiteiten)

Service Provider (bijv. uitgeverij of webwinkel)

Centrale voorzieningen in (SURF)federatie

de SURFfederatie kan ook (internationaal) aan andere federaties koppelen. dan is er sprake van een confederatie.

OveR SURFnet
Groeiende gemeenschap
Inmiddels heeft een groot deel van de universiteiten, hogescholen en bibliotheken zich bij de SURFfederatie aangesloten: ruim veertig instellingen, met meer dan een half miljoen gebruikers. Dit aantal neemt nog steeds toe. Dat geldt ook voor de dienstverleners. Die variren van de webwinkel SURFspot.nl tot informatieleveranciers als Elsevier ScienceDirect en EBSCO. Ook de stichting EduPoort, een gezamenlijk toegangsportaal van HBuitgevers, Malmberg, NijghVersluys, ThiemeMeulenhoff, Wolters-Noordhoff, Zwijsen en Siennax, heeft zich aangesloten. Andere dienstverleners zijn onder meer Voorlichtingssysteem en Web-Walker, die diensten aanbieden voor studentenwerving, en MetaPress. De technische infrastructuur van de SURFfederatie wordt verzorgd door SURFnet. Met de SURFfederatie treedt SURFnet op als de centrale, betrouwbare bemiddelaar tussen Identity Providers en Service Providers. Bij het regelen van de technische koppeling met de SURFfederatie kan SURFnet dienstverleners en instellingen adviseren over de implementatie. Instellingen hebben meer profijt van federatief samenwerken naarmate ze hun autorisatiesysteem verder hebben ontwikkeld. De SURFfederatie maakt ook personalisatie mogelijk, op basis van specifieke gebruikerskenmerken, zoals naam, doelgroep en opleiding: zogenaamde attributen. Als instellingen deze attributen vrijgeven, zijn Service Providers in staat studenten en medewerkers op maat te bedienen. Voor zowel instellingen als aanbieders is dit interessant, omdat zij hun aanbod echt op de behoeften van de eindgebruikers kunnen afstemmen. Dankzij het gebruik van attributen kan een aanbieder onderscheid maken tussen gebruikers binnen een specifieke doelgroep: medewerkers kunnen bijvoorbeeld meer rech-

voordelen voor dienstverleners

U hoeft zich maar n keer aan te sluiten bij de SURFfederatie. Deze zorgt vervolgens voor de aansluiting van uw nieuwe klanten in het hoger onderwijs. User-administration is niet meer nodig: dit doen de instellingen zelf, inclusief de verwerking van de jaarlijkse in- en uitstroom van studenten. Veel minder werk voor uw helpdesk: geen vragen over wachtwoorden meer. Geen privacy-risicos meer: de gebruikersgegevens blijven bij de instellingen. Personalisatie wordt gemakkelijk. U kunt contractuele afspraken over de SURFfederatie meenemen in uw licentieafspraken met SURFdiensten

voordelen voor instellingen

Door aan te sluiten op de SURFfederatie, regelt u in n keer de toegang tot alle diensten die u wenst. U kunt voor grote groepen studenten en medewerkers tegelijk autorisatie regelen, van grof- tot fijnmazig. U hoeft geen zelfgebouwde koppelingen met diensten meer te onderhouden. Wanneer u eenmaal aangesloten bent op de SURFfederatie, kunt u sneller en eenvoudiger aansluiten op nieuwe diensten. De SURFfederatie maakt integratie met bestaande, interne authenticatiemiddelen mogelijk. Uw studenten en medewerkers krijgen met de SURFfederatie altijd en overal toegang: thuis, onderweg en in het buitenland. Federatief samenwerken heeft de toekomst: denk aan SaaS en webservices. Een flexibeler en goedkoper licentieaanbod is mogelijk: groepslicenties voor een selecte groep binnen de instelling

ten krijgen dan studenten. De SURFfederatie filtert op attributen en zorgt ervoor dat alleen die informatie wordt doorgestuurd naar Service Providers, die noodzakelijk is en door de instelling is vrijgegeven. Hierdoor is de privacy van de eindgebruiker gewaarborgd. >> www.surfnet.nl

OveR SURFdienSten
Dienstverleners die willen toetreden tot de SURFfederatie, sluiten eerst een overeenkomst af met SURFdiensten. Deze organisatie bemiddelt sinds jaar en dag namens het hele Nederlandse hoger onderwijs met tal van leveranciers, van ICT-aanbieders tot uitgevers. Afhankelijk van het type dienst dat een Service Provider aanbiedt, zijn er verschillende manieren om toe te treden tot de SURFfederatie. Zo kunnen Service Providers producten, content of diensten: rechtstreeks via de SURFfederatie beschikbaar maken. Dit zal vooral het geval zijn bij uitgevers van (wetenschappelijke) databanken of aanbieders van videocontent. Maar ook bij partijen die diensten slechts voor een beperkte groep Identity Providers aanbieden. Denk bijvoorbeeld aan een webbased afrekensysteem van een stadstheater waar studenten uit n bepaalde stad korting krijgen. via de webwinkel SURFspot.nl beschikbaar maken. Er ontstaat dan een indirecte koppeling met de SURFfederatie. Het betreft hier vooral aanbod van soft- en hardware, specifiek bedoeld voor gebruikers uit het hoger onderwijs en onderzoek.

voordelen voor studenten en medewerkers

U heeft genoeg aan n gebruikersnaam en wachtwoord voor uw werk of studie. Telkens opnieuw inloggen bij elke afzonderlijke dienst hoeft niet meer. U heeft altijd en overal toegang tot uw online diensten. Uw wachtwoord is in veilige handen, omdat uw wachtwoord altijd bij uw eigen instelling ingevoerd moet worden. Uw identiteit wordt alleen bekend als dat noodzakelijk is, zoals bij toetsen. Uw privacy is beschermd, want leveranciers moeten zich houden aan de policy van de SURFfederatie.

Op welke manier dienstverleners ook aansluiten op de SURFfederatie, er wordt altijd een overeenkomst afgesloten. Hierin worden de rechten en plichten van alle betrokken partijen nauwkeurig vastgelegd, zodat wederzijds vertrouwen verzekerd is. Identity Providers die zelf diensten voor gebruikers van andere onderwijsinstellingen willen ontsluiten via de SURFfederatie, hebben deze rechten en plichten al vastgelegd in een overeenkomst met SURFnet. >> www.surfdiensten.nl

allerlei wachtwoorden moeten onthouden. Uit beveiligingsoogpunt is het ook heel eenvoudig: wanneer iemand vertrekt, kun je meteen de toegang tot alle systemen blokkeren. Kostenreductie is ook een belangrijk pluspunt, vervolgt hij. In plaats van allemaal losse koppelingen met SURFspot.nl, SURFmedia en content-leveranciers als Elsevier Science Direct en Metapress, hoeven we alleen een verbinding te hebben tussen ons identity-managementsysteem en de SURFfederatie. Een wens is dat bepaalde applicaties landelijk door SURF worden gehost, bijvoorbeeld de woordenboeken van Van Dale. Dan hoef je als instelling niet meer een eigen server in te richten en te beheren. Op landelijke schaal is dit zeer effectief en je kunt het ook gebruiken voor bijvoorbeeld wikis en blogs.

De SURFfederatie is een mooi voorbeeld van langetermijndenken waar het hele hoger onderwijs de vruchten van plukt
Geen moeite
Laura Stappershoef voegt toe: Het is voor ons dus veel makkelijker geworden om nieuwe diensten aan te bieden aan studenten en medewerkers. Bovendien hoeven we geen trucs uit te halen om mensen vanaf hun huis toegang te verlenen tot een externe aanbieder. De SURFfederatie is echt anytime anywhere. En het aanbod van diensten die geschikt zijn voor koppeling met de SURFfederatie is groeiende. Zo bleek het technisch gezien totaal geen moeite te kosten om de koppeling tot stand te brengen met Google Apps. Op het moment dat je een contract met Google hebt en dat aan SURFnet doorgeeft, kun je je gebruikers meteen Google Apps aanbieden, zegt Wim Penninx. Vergelijk dat maar eens met het installeren van een tekstverwerker en een mailprogramma op 6.000 werkstations. Voor zulke SaaS-toepassingen, die alleen gebruikersauthenticatie nodig hebben om iemand toegang te verlenen, is de SURFfederatie dus heel handig.

Best Practice

identity-PROvideR: tecHniScHe UniveRSiteit deLFt

Laura Stappershoef en Wim Penninx Technische Universiteit Delft

Met de SURFfederatie kan de Technische Universiteit Delft haar studenten en medewerkers makkelijker, veiliger en voordeliger meer online diensten van derden aanbieden. Ze faciliteert bovendien de samenwerking met andere universiteiten. De Technische Universiteit Delft was er heel vroeg bij, meteen in 2006, vertellen Laura Stappershoef en Wim Penninx, beiden ICT-architect en functioneel beheerder van het identity-managementsysteem. In die tijd startten de drie technische universiteiten hun samenwerkingsverband onder de naam 3TU, vertelt Wim Penninx. Er kwam een gezamenlijke graduate school, waarin studenten bepaalde vakken bij een van de andere TUs volgen. Dat wilden we met ICT faciliteren, maar dan wel met een oplossing die niet specifiek voor 3TU is. Ook met andere universiteiten werken we namelijk samen: wiskunde en life-sciences hebben gezamenlijke opleidingen met de Universiteit Leiden.

Langetermijndenken
Er zijn ook applicaties waarbij het technisch ingewikkelder is, vertelt Laura Stappershoef. Neem onze digitale leeromgeving Blackboard: die is nog niet federation-aware gemaakt. Met de infrastructuur zijn we dus een heel eind, maar dit soort toepassingen vormt een bottleneck. Ondertussen kunnen de studenten en docenten van de TU Delft wel eenmaal ingelogd op de portal van de eigen universiteit met de videodienst Collegerama opnames van colleges bekijken, zonder opnieuw in te loggen. En ze hebben net zo makkelijk toegang tot alle andere online diensten waartoe ze zijn geautoriseerd. De SURFfederatie is een belangrijke infrastructuur voor ons, besluit Wim Penninx. Een mooi voorbeeld van langetermijndenken waar het hele hoger onderwijs in Nederland de vruchten van plukt.

Generieke oplossing
Toevallig kwam op het goede moment de SURFfederatie langs. Die bleek te voldoen aan de wensen van de TU Delft op het gebied van authenticatie en is inderdaad een generieke oplossing. De Delftse universiteit was een van de eerste gebruikers en vanaf het begin actief betrokken bij de ontwikkelingen. We hebben bijvoorbeeld samen met SURFnet gedefinieerd welke kenmerken van studenten en medewerkers je in zon federatie wilt kunnen uitwisselen, legt Laura Stappershoef uit. Voor de hand liggend zijn natuurlijk de naam van de gebruiker en of het een student of medewerker betreft. Maar ook iemands Studielinknummer is heel handig, omdat je daarmee studenten kunt identificeren over universiteiten heen. Bovendien geeft de beschikbaarheid van dat nummer de mogelijkheid Studielink te koppelen aan de SURFfederatie.

Pluspunten
De SURFfederatie heeft voor de TU Delft allerlei voordelen. Zo hoeven gebruikers maar n naam en wachtwoord te onthouden voor alle diensten waar ze toegang toe hebben, steekt Wim Penninx van wal. Gebruikers accepteren het niet als ze
6 7

toegang verfijnen
Niet alleen is de toegang via de federatie eenvoudiger te regelen, het kan ook fijnmaziger dan voorheen. Hoe werkt dat? Rens van der Vorst: Daarvoor gebruiken we attributen: gebruikerskenmerken die in ons identity-managementsysteem zijn vastgelegd. Bijvoorbeeld de studierichting van een student of het instituut waar een medewerker aan verbonden is. Afhankelijk van zulke attributen heeft een gebruiker wel of geen toegang tot bepaalde diensten of databases. Dat maakt een database voor ons ook nog eens goedkoper in gebruik. En binnen een dienst zoals SURFspot.nl kun je binnenkort nog verder verfijnen. Een student ICT kan dan bijvoorbeeld via SURFspot.nl producten van Borland waarvoor Fontys een campuslicentie heeft afgesloten gratis downloaden voor zijn studie, terwijl anderen ervoor moeten betalen. Een bouwkundestudent ziet straks bijvoorbeeld AutoCAD wel in het assortiment van de webwinkel staan, andere studenten niet. Wat we voor ogen hebben is dat studenten een laptop kopen en vervolgens de software voor hun studierichting ophalen bij SURFspot.nl. Dat scheelt ons enorm veel geregel met cds of een eigen downloadserver. Je moet alleen je identitymanagementproces goed op orde hebben.

Best Practice

identity-PROvideR: FOntyS HOGeScHOLen

Rens van der vorst Fontys Hogescholen

Hoe meer leveranciers meedoen, hoe mooier het is

en handeling
Fontys Hogescholen wil studenten en medewerkers een zo rijk mogelijke ICTomgeving bieden, met zowel eigen software als diensten van derden. Als de markt een goede oplossing biedt, wil ik die graag beschikbaar stellen, legt Rens van der Vorst uit. Maar met leveranciers die niet op de SURFfederatie zijn aangesloten moet je iedere keer individueel afspraken maken: over de koppeling met onze omgeving, over de afrekening, de frequentie van aanleveren en het format van gebruikersgegevens. Dat is veel gedoe. Voor ons geldt dus: hoe meer leveranciers meedoen, hoe mooier het is. Want een nieuwe medewerker of student hoeft dan alleen nog maar met zijn attributen in het identity-managementsysteem van Fontys Hogescholen te worden ingevoerd. Vervolgens heeft hij toegang tot alle diensten waarvoor hij in aanmerking komt, intern en extern. En beindigt iemand zijn studie of dienstverband, dan is de toegang ook met n handeling afgesloten. Dat is fantastisch.

Fontys Hogescholen wil haar studenten en medewerkers een rijke ICT-omgeving bieden, met veel diensten van derden. Het gebruik van de SURFfederatie bood daarbij vanaf het begin grote voordelen. En hoe meer leveranciers zich aansluiten, hoe makkelijker het wordt. Voor ons was de belangrijkste reden om meteen aan te sluiten op de SURFfederatie dat studenten en medewerkers eenvoudiger toegang krijgen tot onze huidige online diensten en databases van externe aanbieders, zegt Rens van der Vorst, manager Bedrijfsvoering bij Fontys Hogescholen. Maar we zien ook interessante mogelijkheden voor de toekomst. En de hoeveelheid werk is ons enorm meegevallen.

achter de schermen
Moesten studenten en medewerkers van Fontys Hogescholen vroeger voor iedere externe dienst opnieuw inloggen, nu wordt dat voor hen achter de schermen door de SURFfederatie afgehandeld. Iemand die met zijn instellingsaccount op onze eigen portal was ingelogd en een bestelling op SURFspot.nl wilde plaatsen, moest opnieuw zijn gebruikersnaam en wachtwoord intoetsen, legt Rens van der Vorst uit. Dat was nogal omslachtig.

eenmalig geschikt maken

Zowel dienstverleners als gebruikers profiteren van het nieuwe gemak. Een voorbeeld is Webfeat, de zoekmachine die Fontys Hogescholen aanbiedt om alle binnen Fontys beschikbare databases te doorzoeken. De leverancier van deze zoekmachine vertrouwt op de gegevens die hij via de federatie krijgt aangeleverd en hoeft niet langer per instelling een eigen bestand met gebruikersgegevens aan te leggen en te onderhouden. Datzelfde geldt voor contentleveranciers als EBSCO en Metapress, webwinkel SURFspot.nl en de on-demand en live streaming mediadienst SURFmedia. Zij hebben allemaal hun software eenmalig geschikt gemaakt voor de SURFfederatie. Dat is overigens ook in hun eigen belang, want ze kunnen die koppeling aan alle aangesloten instellingen aanbieden, ongeacht welke protocollen die gebruiken.
8 9

De Jong nam contact op met SURFnet en ook daar werd hij goed geholpen. Er lagen al tools klaar waar we gebruik van konden maken om mensen met hun eigen wachtwoord te laten inloggen. Met de SURFfederatie werd een heel complexe technologie ineens een stuk makkelijker. Voor onze organisatie was het in alle opzichten een enorme vereenvoudiging. We kunnen nu ineens extra diensten aanbieden die altijd werken. En we besparen heel veel helpdesktijd. Als de manier van inloggen precies aansluit op de manier waarop mensen al jaren werken, dan hebben ze er geen vragen over. Dan zijn die mensen blij, en wij ook.

Voor onze organisatie was SURFfederatie een enorme vereenvoudiging. En het werkt vlekkeloos
essentile dienst
Dat is zo gebleven, verklaart De Jong. Bij heel veel andere technologien heb ik meegemaakt dat alles wat mis kon gaan ook echt misging, maar met het gebruik van de SURFfederatie hebben we nog geen enkel probleem gehad. De enkele keer dat er iets veranderde in de technologie werd dat aangekondigd, en vijf minuten later werkte alles weer. Het verloopt vlekkeloos. Gelukkig maar, want het is echt een essentile dienst voor ons. Heeft hij nog wensen? Ik hoop dat universiteiten en hogescholen zelf ook wat enthousiaster worden. Sommige universiteiten zijn meteen bereid om er gebruik van te maken, want het scheelt hun ook veel moeite en het is veiliger. Maar er zijn ook instellingen die heel veel tijd en geld genvesteerd hebben om mee te doen aan dit project, maar dan vervolgens toch de deur sluiten voor de wat kleinere partijen. Kennelijk vinden ze het eng dat er gebruik wordt gemaakt van interne wachtwoorden, al is de hele opzet erop gericht dat het juist niet mis kn gaan! Wij zien die wachtwoorden helemaal niet. Soms is het gewoon een kwestie van wennen aan nieuwe technologie.

Best Practice

SeRvice PROvideR: vOORLicHtinGSSySteeM

Bart de Jong Voorlichtingssysteem

Wat betekent de SURFfederatie voor een kleinere dienstverlener? Bij Voorlichtingssysteem hebben ze er inmiddels ruime ervaring mee. Het werkt vlekkeloos. Met Voorlichtingssysteem bieden we een workflowsysteem voor het afhandelen van voorlichtingstaken, legt oprichter en directeur Bart de Jong uit. Al het werk dat komt kijken bij open dagen, meeloopdagen, schoolvoorlichtingen, manifestaties en decanencontacten is geordend in digitale modules, die op internet gebruikt kunnen worden door de personen die erbij betrokken zijn. Dat zijn er heel veel vertelt De Jong: medewerkers, studenten, management, decanen noem maar op. Iedereen die ook maar iets te maken heeft met het uitvoeren van voorlichtingstaken. Aan de Universiteit Twente gaat het bijvoorbeeld om zon vijfhonderd mensen. Sommigen van hen moeten vrijwel dagelijks bij ons inloggen, maar veel anderen slechts een paar keer per jaar. Als die daar dan een speciale accountnaam en wachtwoord voor moeten gebruiken, kun je wel nagaan dat die vaak zoekraken. En dan gaat er een mailtje naar onze helpdeskmedewerkster, met het verzoek om ze weer eens toe te sturen. Bij elkaar kost dat ons enorm veel tijd. Om nog maar te zwijgen van het veiligheidsaspect, wanneer je doorlopend inloginformatie rondstuurt per e-mail.

Mensen blij
Tijdens onderhandelingen met de Universiteit Utrecht probeerde De Jong tot een efficintere oplossing te komen. Was het niet mogelijk om mensen in te laten loggen met hun medewerkersnummers? Zijn gesprekspartners bleken daar een onverwachte oplossing voor in petto te hebben: ze wezen hem op een nieuw project van SURFnet: de SURFfederatie. Die was toen nog in ontwikkeling, maar bij de universiteit vonden ze het een goed idee als wij daar eens naar keken. Dat heb ik gedaan. Er bleek veel informatie over beschikbaar te zijn en het zag er veelbelovend uit.
10 11

identiteit Best Practice

Een tweede ontwikkeling is volgens De Vries het samenkomen van federatieve authenticatie en de opkomst van author naming authorities. Hij legt uit: In veel landen, ook in Nederland, is er een ontwikkeling gaande om wetenschappelijke auteurs een identiteit te geven als auteur: een vast nummer dat bij hen hoort. Nu ontstaat er soms onduidelijkheid wanneer de naam van een onderzoeker verschillend wordt weergegeven bij afzonderlijke publicaties, of wanneer hij overstapt naar een andere universiteit. Dat levert problemen op wanneer bijvoorbeeld zijn wetenschappelijke productie wordt beoordeeld. De Vries: Organisaties die subsidies uitdelen, maar ook grote uitgeverijen als Elsevier en organisaties als SURFfoundation proberen daar iets omheen te ontwikkelen. Net als bij een federatie gaat het hier om een vorm van identity-management: afhankelijk van wie je bent, kun je iets krijgen. Dan ligt het voor de hand om een en ander te combineren.

SeRvice-PROvideR: eLSevieR
ale de vries Elsevier

Weinig bedrijven spelen zon grote rol in de wetenschappelijke informatievoorziening als Elsevier. Geen wonder dus dat deze uitgever bij tal van federaties betrokken is. Maar geen enkele draait zo goed als de SURFfederatie. Federaties zijn niet nieuw, verklaart Ale de Vries, senior product manager Platform & Content bij Elsevier in de VS. De eerste ontstond in de Verenigde Staten en Elsevier deed daar meteen aan mee. Daarna volgden er meer, en steeds werden we erbij betrokken, omdat we een van de grotere informatieleveranciers zijn in het hoger onderwijs. Op een goede dag werden we ook door SURFnet op de schouder getikt, of we mee wilden doen met het opzetten van de SURFfederatie. Dat wilde Elsevier wel. Na een succesvolle pilot bij de Universiteit van Tilburg ging de nieuwe federatie van start. Dat ging prima, want Nederlanders zijn heel goed georganiseerd. Ook als je het vergelijkt met andere federaties. SURFnet speelt daarbij een krachtige rol, doordat ze veel namens de universiteiten doet. Niet alleen de technische, ook de organisatorische en juridische aspecten waren daardoor heel snel goed geregeld.

De SURFfederatie is voor ons heel handig en makkelijk om mee samen te werken

trots
De Vries is zeer tevreden over de samenwerking met de SURFfederatie. Ik zou graag zien dat andere federaties het voorbeeld van SURFnet volgen, want dit is de makkelijkste federatie waarmee we samenwerken. Daar ben ik als Nederlander binnen deze organisatie best trots op.

Gewoon sneller
Gedeeltelijk zal de gemakkelijke start te danken zijn geweest aan het veldwerk van eerdere federaties, zo tekent De Vries aan. Maar in Nederland ging de ontwikkeling daarna ook gewoon sneller. Federaties die eerder ontstonden, hebben nu vaak toch minder leden en minder informatieleveranciers. Uiteraard speelt de schaalgrootte ook mee: Als je in Nederland eens wilt overleggen, stapt iedereen in de auto of de trein en je bent zo bij elkaar. In Amerika lukt het maar niet om een echte goede nationale federatie rond te krijgen, deels vanwege de geografische spreiding, en deels doordat de afzonderlijke staten veel zelf doen. De SURFfederatie is voor ons heel handig en makkelijk om mee samen te werken, al bedient ze ook een relatief kleine markt. Maar wel een die veel omzet genereert doordat de universiteiten en hogescholen veel gebruik van onze diensten maken: qua wetenschappelijke consumptie en productie is Nederland een topland.

Fijnmaziger
De Vries verwacht dat federaties steeds fijnmaziger zullen gaan werken, ook in de samenwerking tussen universiteiten onderling. Tot dusver geven ze heel basale toegang tot diensten: we zien of een bezoeker bij een bepaalde universiteit hoort en of we hem dus toegang kunnen geven. Dat is een belangrijke prestatie, maar het is nog erg beperkt. Is het een student of een wetenschapper, in chemie of bedrijfskunde? De techniek maakt het wel degelijk mogelijk om dat soort fijnmazige gegevens mee te nemen in het toegangsmanagement. Dan kun je bijvoorbeeld afspreken dat een scheikundestudent wel toegang krijgt tot Nature, en een geschiedenisstudent niet. Ik denk dat daar in de toekomst nog een hele slag te maken is. Niet eens zozeer in onze business, maar wel in applicaties voor e-Learning, waar je wilt weten welk vak een student volgt bij een andere universiteit.

12

13

SURFFedeRatie
Meer informatie over SURFfederatie: >> www.surffederatie.nl Voor een compleet en actueel overzicht van Service Providers: >> www.surffederatie.nl/diensten Voor een compleet en actueel overzicht van Identity Providers: >> www.surffederatie.nl/leden Voor vragen over de SURFfederatie aan SURFnet: >> aa@surfnet.nl Voor vragen over de SURFfederatie aan SURFdiensten: >> surffederatie@surfdiensten.nl

SURFnet Postbus 19035 3501 DA Utrecht T (030) 2 305 305 F (030) 2 305 329 E admin@surfnet.nl I www.surfnet.nl

SURFdiensten Postbus 110 3990 DC HOUTEN T (030) 2 983 000 F (030) 2 965 851 E admin@surfdiensten.nl I www.surfdiensten.nl

14

15

SURF September 2009 www.surffederatie.nl

16