Professional Documents
Culture Documents
Sygna - zaleno wielkoci fizycznej lub stanu obiektu fizycznego od innej wielkoci fizycznej Najczciej s to zalenoci wielkoci fizycznych od czasu, np.: u(t), i(t), T(t)
losowe (stochastyczne)
Nie mona wyznaczy wartoci w kadej chwili czasowej ze wzoru, sygna nie mona opisa zalenoci matematyczn
0,025 0,02
y = Xsin(2ft+)
0,015 0,01 0,005 0 -0,005 0 -0,01 -0,015 -0,02 -0,025 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1
Sygnay deterministyczne cige (analogowe) dyskretne dyskretne czasu cigego cige czasu dyskretnego dyskretne czasu dyskretnego cyfrowe
Sygnay cige (analogowe) x(t) s opisane cigymi funkcjami czasu, przyjmujcymi wartoci ze zbioru liczb rzeczywistych
W sygnale dyskretnym jedna lub obie wielkoci przyjmuj wartoci dyskretne z ograniczonego zbioru wartoci bdcych wielokrotnoci pewnej minimalnej wartoci nazywanej ziarnem lub kwantem Wartoci rni si od siebie o sta warto ziarno, kwant
y = Xsin(2ft+)
Mog przybiera w pewnym skoczonym przedziale nieskoczenie wiele rnych wartoci ze zbioru liczb rzeczywistych
Sygnay staoprdowe DC (direct current) Jednoznacznie opisuje jeden parametr warto, np. U=0,5V
Przemienne okresowe
1 x= T
t 0 +T
x(t )dt
Xav
t0
1 x = T
Warto skuteczna
t 0 +T
x(t ) dt
|Xav|
t0
t 0 +T
X sk
1 = T
[x(t )] dt
2
Xrms
t0
Xm Xpp
Sygna sinusoidalny
u(t) = Umsin(t+)
u(t) warto chwilowa napicia - pulsacja sygnau = 2f [rad/s] f czstotliwo sygnau [Hz] f=1/T - kt przesunicia fazowego [rad] u(t) Um Dla napicia sinusoidalnego
u =0
u = 2
Um
U sk =
t
Um
U pp
2 = 2U m
Szereg Fouriera
Sygnay okresowy odksztacony o czstotliwoci f niesinusoidalny - mona zapisa jako sum jego harmonicznych szeregiem Fouriera
Harmoniczne fale sinusoidalne lub cosinusoidalne o czstotliwociach bdcych cakowitymi wielokrotnociami czstotliwoci sygnau f Harmoniczna zerow skadow sta f = 0Hz Harmoniczna podstawowa o czstotliwoci sygnau f Harmoniczne wysze o czstotliwociach 2f, 3f, 4f, 5f, 6f,
Amplitudy fal s zawarte we wspczynnikach ak i bk W zalenoci od rodzaju sygnau zazwyczaj wspczynniki a lub b s rwne zeru
Szereg Fouriera
Dziedzina czasu
Dziedzina czstotliwoci
U Szereg Fouriera f1
Widmo czstotliwociowe
Um
THD f =
U sk 1
THD f =
U sk
Przetwarzanie analogowo-cyfrowe
Converting Analog to Digital
Prbkowanie
Polega na pobieraniu w okrelonych odstpach czasu prbek wartoci sygnau cigego f(t), w taki sposb aby cig prbek umoliwi jak najwierniejsze odtworzenie caego przebiegu sygnau f(t)
1 fs = ts
fs czstotliwo prbkowania [Hz]
(sampling frequency) fs szybko prbkowania [sps] (sampling rate)
Sygna dyskretny w czasie Wartoci tylko w chwilach nts ts czas prbkowania (sampling period)
fs 2 fa
fa
czstotliwo najwikszej skadowej sygnau analogowego najwiksza czstotliwo w widmie sygnau analogowego
sygna f(t)
fs 2 fa
f alias = f s f
Aliasing czstotliwoci
fs 2 fa
f alias = f s f
falias czstotliwo aliasingowa
f alias = kfs f
k = 1, 2, 3,
f2 alias=|100-70| = 30 Hz f3 alias=|200-160| = 40 Hz
f4 alias=|500-510| = 10 Hz
Prbkowanie
nts zamykanie
W01 zadanie minimalne obcianie rda sygnau napiciowego W02 zadanie - minimalizacja prdu rozadowania kondensatora
Kwantowanie
= 2n
n liczba bitw przetwornika Szeroko przedziau (oprcz pierwszego i ostatniego) odpowiada kwantowi przetwornika
uwe q q q 1 q
FS q= n 2
FS zakres wejciowy przetwornika (Full Scale)
FS q= n 2
uwe q 1 q 2 q 3 1 q 4 nr klasy
Kadej klasie odpowiada warto dyskretna napicia rnica si o kwant q Dyskretyzacja wartoci
Kadej prbce, ktra znajdzie si w zakresie klasy odpowiada warto dyskretna przypisana tej klasie
nr klasy 1 q q q q 4 3 2 1
Kwantowanie 3 2 1 0
Bd kwantyzacji
Wynika z przypisania nieskoczenie wielu wartociom sygnau analogowego skoczonej liczby poziomw dyskretnych
Bd kwantyzacji
Rys. 6. Porwnanie sygnau po kwantyzacji z oryginalnym sygnaem analogowym Wartoci prbki przed i po kwantyzacji mog rni si od siebie maksymalnie o 0,5 q
= 0,5q
Kodowanie
W operacji kodowania kademu z dyskretnych poziomw, ktre odpowiadaj kolejnym klasom, zostaje przypisany pewien zestaw 0 i 1 wyraajcy liczb kwantw skadajcych si na poziom napicia klasy
Kod uwy 11 10 01 3 2 1
00 0
uwe q 1 q 2 q 3 1 q 4 nr klasy
Prbka na wyjciu przetwornika a/c zostaje przedstawiona w postaci binarnej wyraajcej liczb kwantw odpowiadajcych poziomowi dyskretnemu klasy
Kod uwy 11 10 01 3 2 1
00 0
uwe
2 bitowe sowo w naturalnym kodzie dwjkowym liczba kwantw odpowiadajca dyskretnej wartoci klasy
L10 b2 0 1 2 3 0 0 1 1
b1 0 1 0 1
Bit najmniejsza jednostka informacyjna sygnau cyfrowego, moe mie dwa stany 0 lub 1
L10 b2 0
L10 =21b2 + 20b1
b1 0 1 0 1
Zmiana sowa o jeden bit LSB = zmianie wartoci napicia na wyjciu przetwornika a/c o 1q
0 0 1 1
1 2 3
FS q = n = U LSB 2
n liczba bitw
Przetwarzanie analogowo-cyfrowe
Converting Analog to Digital
Q&C
Transmisja rwnolega
a/c i c/a
Transmisja szeregowa
Charakterystyka nie jest lini prost Warto bdu maksymalna odchyka od idealnej prostej wzgldem UFS [%] lub wzgldem q [uamek ULSB, lub LSB, np.. 0,5 LSB ]
Szeroko klas rni si wartoci q Jeeli szeroko klasy = 0 lub 2q to bd brakujcych kodw
Bd wzmocnienia Gain
Bd przesunicia Offset
Charakterystyka rzeczywista jest odchylona od idealnej Warto odchylenie UFS wzgldem UFS [%]
Charakterystyka rzeczywista jest przesunita wzgldem idealnej Warto odchylenie Ui0 wzgldem UFS [%]
Inne bdy drenie zegara taktujcego (sampling clock jitter) niestabilno czasu prbkowania szumy zakcajce generowane przez inne urzdzenia
Na charakterystyk nakada si szum wywoany niestabilnoci elementw przetwornika np. zmianami temperatury zmiany napi komparatorw
Przetwarzanie cyfrowo-analogowe
Filtr rekonstrukcyjny
Przetwornik C/A
Zero-Order-Hold
Vcc/2 = 8q Vcc/4 = 4q
Przetwarza sygna cyfrowy (binarny) prbki na dyskretny w wartoci i cigy w czasie oraz utrzymuje go do chwili zmiany kodu dla nastpnej prbki
Vcc/8 = 2q
Vcc/2n=Vcc/16 = 1q Zacza odpowiednie poziomy napicia tak aby suma napi na wyjciu odpowiadaa iloczynowi liczby kwantw zapisanej w kodzie binarnym i napiciu odpowiadajcemu kwantowi
Porednie
Napicie przetwarzane jest przetwarzane w wielko pomocnicz, tak jak czas, czstotliwo, ktra jest przetwarzana w proporcjonaln do posta cyfrow napicia przetwarzanego
Zaoenie napicie przetwarzane Ux we wszystkich przetwornikach opisanych w trakcie dalszego wykadu odpowiada pojedynczej prbce na wyjciu ukadu S&H, a przetwornik musi je przetworzy na posta cyfrow do chwili pobrania kolejnej prbki, czyli w czasie ts, bez znaczenia na metod przetwarzania
Waciwoci najczciej wykorzystywane uniwersalne zastosowanie dla sygnaw staych i zmiennych, prosta konstrukcja i tani koszt 16 - 18 bit fs max 1 MSPS czas przetwarzania max 1s dla 16 bitw
FS
Proces przetwarzania polega na porwnaniu mierzonego napicia Ux z wzorcowym napiciem Uw wytworzonym na wyjciu przetwornika c/a Przetwarzanie przypomina waenie (kompensacj) Ux za pomoc napicia wzorcowego Uw sterowanego cyfrowo Wskanikiem kompensacji jest komparator
fc c
MSB
MSB
LSB
LSB
FS
zegar
tc =
Dziaanie komparatora
1 fc
Rejestr ustawia bity od MSB do LSB w stanie 1, w kolejnych taktach zegara, co odpowiada napiciu Uw rwnemu odpowiednio FS, FS, 1/8 FS,, 1/2n FS Stan ustawionego bitu mona zmieni w kolejnym takcie
fc
MSB
FS
LSB
t1 t2 t3 t4 t5 t6 t7 t8
Uw FS
zegar
tc =
Ux FS
1. 2.
1 fc
US zeruje rejestr, Uw = 0 W t1 US ustawia 1 na MSB, stan jest podawany na C/A, Uw = FS, porwnanie w K z Ux Ux > Uw to US t2 pozostawia 1 na MSB do koca i ustawia w rejestrze 1 na MSB-1 Uw = FS + FS i porwnanie z Ux Ux < Uw to US sprowadza ten bit do 0 w t3 i ustawia 1 na MSB-2 Uw = FS + 1/8 FS i porwnanie itd. Po n cyklu sowo cyfrowe na wyjciu okrela Ux z bdem q
3.
4.
zegar
5.
Ux = 3,3V
3,8 3,7 3,6 3,5 3,4 3,3 3,2 3,1 3 2,9 2,8 2,7 2,6 2,5 2,4 2,3 2,2
Uw
+ FS FS 2,5V 3,75V
+ 1/8 FS 3,13V
1 8
2 7
3 6
4 5 Bit
5 4
6 3
7 2
8 1
FS = 5V n=8 q = 19,53 mV
1 27
0 26
1 25
0 24
1 23
0 22
n 1 i =0
0 21
1 20
U x = q bi 2i
Ux =169q 3,30V
Wszystkie wejcia nieodwracajce + K do Ux Do K s podawane napicia z dzielnika rezystancyjnego (drabinki) zasilanego napiciem odniesienia (wzorcowego) Uref Rezystancje s tak dobrane aby napicia odniesienia ssiednich komparatorw rniy si o q przetwornika
Proces przetwarzania polega na jednoczesnym porwnaniu Ux ze wszystkimi 2n-1 poziomami kwantowania i bezporednim zakodowaniu wyniku tego porwnania w n bitowym sowie cyfrowym ( przetwarzanie skada si z jednego kroku )
Podczas porwnania, na wyjciach komparatorw o napiciach odniesienia mniejszym od Ux pojawiaj si 1, a na pozostaych 0 Uref
3
Sygna na wy K jest niedogodny do dalszego przetwarzania, dlatego przetwarza si go w dekoderze do postaci kodu binarnego Dla n=3, q=1V
Ux
Ux [V]
Stanw 8, komparatorw 7
U x = q bi 2i
i =0
n 1
- Ux
tc =
1 fc
fc
Generator impulsw wzorcowych
Bramka AND
Napicie mierzone Ux jest przetwarzane w przedzia czasu tx, ktry jest mierzony poprzez zliczanie impulsw wzorcowych
Integrator
K1 K2 K3 Start
- Ux
+ rdo napicia odniesienia
Start
1 tc = fc
UL
UI
W czasie T1 Ux jest cakowane przez integrator, w tym czasie C aduje si z szybkoci proporcjonaln do wartoci Ux W czasie Tx C jest rozadowywany ze sta szybkoci napiciem wzorcowym (odniesienia) Uref o biegunowoci przeciwnej do ni Ux. Tx jest proporcjonalny do Ux Czas T1 jest stay, Tx zmienny
t1 tx
UL
Integrator
Dziaanie przetwornika
K1 K2 K3 Start
- Ux
+ rdo napicia odniesienia
Uatwienie - Ux
f
Start
1 tc = fc
UL
Proces przetwarzania
UI
Przed pomiarem L jest zerowany, integrator jest kasowany K3 Impuls Start, US zwiera K1, Ux do integratora, wyjcie K = 1, co otwiera bramk & i L rozpoczyna zliczanie impulsw z gen Na wyjciu integratora napicie u1 narasta liniowo
UL
t1
tx
Integrator
Dziaanie przetwornika
K1 K2 K3 Start
- Ux
+ rdo napicia odniesienia
Uatwienie - Ux
f
Start
1 tc = fc
UL
Po czasie t1
UI
1 t1 t1 u1 (t1 ) = U xav U x dt = RC 0 RC
UL
t1
tx
adowanie C trwa a do cakowitego wypenienia licznika Przyjmujc, e licznik zliczy w tym czasie Nm impulsw , czas cakowania t1 mona obliczy z zalenoci
Integrator
Dziaanie przetwornika
K1 K2 K3 Start
- Ux
+ rdo napicia odniesienia
Uatwienie - Ux
f
Start
1 tc = fc
UL
Nm t1 = tc N m = fc
Po zliczeniu wszystkich impulsw w chwili t1 licznik jest zerowany US otwiera K1 i zamyka K2, do wejcia integratora Uref, cakowanie tego napicia i zliczanie impulsw z gen Uref jest przeciwnego znaku ni Ux, wic nastpuje rozadowywanie C, co powoduje, e napicie u2 opada liniowo W chwili tx u2 < 0, Komparator przechodzi w stan 0 i zamyka bramk & koczc zliczanie impulsw, US otwiera K2 i zamyka K3
UI
UL
t1
tx
tx
u 2 (t x ) = 0
Otrzymujemy
t1 t U xav x U ref = 0 RC RC
oraz
N x = f ct x
podstawiajc
Nm t1 = tc N m = fc
otrzymujemy
Nm fc = t1
U xav N x = Nm U ref
Liczba impulsw jest zapisana binarnie w liczniku i odpowiada liczbie kwantw skadajcych si na napicie Ux
U xav = N x
U xav = q bi 2 i
i =0 n 1
U ref Nm
= Nx
U ref 2
n
= Nx q
Zalet przetwornikw cakujcych jest to, e liczba impulsw Nx zaley od wartoci redniej napicia Ux scakowanej w czasie t1 Tumienie okresowych zakce nakadajcych si na mierzone napicie
Zakadajc, e napicie wejciowe przetwornika ux jest sum sygnau Ux i sygnau zakcajcego uz = Uzmsinzt
' U xav
1 t1 1 t1 = U x dt + U zm sin z tdt t1 0 t1 0
Jeeli czas cakowania t1 bdzie rwny okresowi sygnau zakcajcego Tz, to drugi skadnik wzoru bdzie rwny zeru (rednia za okres sygnau sin jest rwna zeru) Oznacza to cakowite tumienie takich zakce
Jeeli czas cakowania t1 nie bdzie rwny okresowi sygnau zakcajcego Tz to wtedy tumienie jest mniejsze
Dy do stanu rwnowagi, w ktrym redni adunek zgromadzony w kondensatorze C integratora jest zerowy
Jeeli Uin > 0 to Uint <0, to komparator w kadym okresie zegara wytwarza na swoim wyjciu stan wysoki (bit = 1) - klucz w przetworniku C/A jest doczony do napicia Uref Ujemny adunek dopywajcy do integratora powoduje wzrost napicia Uint w kierunku zera. Im wiksze jest napicie wejciowe Uin, tym wikszy jest stosunek liczby jedynek do zer w sygnale wyjciowym komparatora Jeeli Uin < 0 to Uint > 0, to komparator wytwarza stan niski (bit = 0) i nastpuje adowanie kondensatora C w przeciwnym kierunku Przy zerowym napiciu wejciowym ukad wytwarza cig zer i jedynek a napicie Uint oscyluje wok zera z niewielk amplitud
Cyfrowy filtr decymacyjny - obnia czstotliwo prbkowania z Kfs do fs i zwiksza dugo sowa z 1 do N bitw Proces uredniania polega na wyznaczeniu sumy 1 z cigu wejciowego strumienia danych (prbek 1 bitowych) z komparatora i wyraeniu tej wartoci w postaci sowa N-bitowego
Multimetry cyfrowe
Przecznik funkcji i zakresw
Pami
OW dzielnik napicia (wzmacniacz dla mV, V) do zmiany zakresu woltomierza, omomierza i pojemnociomierza, boczniki do zmiany zakresu amperomierza, zasilanie do pomiaru rezystancji, przetwornik AC/DC do pomiaru sygnaw przemiennych (przetwornik wartoci redniej lub skutecznej) A/C (2V, 2,5V, 5V) - z kompensacj wagow - zapewnia du szybko pomiaru i may bd wskaza, integracyjne zapewnia tumienie zakce okresowych nakadajcych si na mierzone Procesor zarzdza pomiarem i wszystkimi ukadami miernika, steruje automatyczn zmian zakresu, oblicza parametry sygnau, zarzdza pamici, ukadami wyjciowymi i wywietlaczem Interfejs ukady sterujce interfejsem wyjciowym, wysyanie danych, odbir polece sterujcych
Obwody wejciowe
Dzielnik napicia
A/C
Dzielnik napicia
R1 U1
Dzielnik napiciowy pozwala rozszerzy zakres woltomierza z napicia U2 (np. 5V) do napici a U1 (np. 50V)
R2
U2
R2 U 2 = U1 R1 + R2
Napicie przed wywietleniem pomnoy przez przekadni dzielnika Ku
R2 k= R1
u wy
R2 = u we R1
Wzmacniacz nieodwracajcy
u wy
R2 u we = 1 + R1
Obwody wejciowe
A/C A/C
Boczniki prdu
U b = I Rb
Mierzymy napicie proporcjonalne do prdu Warto napicia jest przed wywietleniem przeliczana na prd
Obwody wejciowe
A/C
Przetwornik AC/DC
ux(t)
Przetwornik
FDP
Uavx
U sk kk = U av
Mierniki mierz poprawnie tylko, jeeli przebieg mierzony jest sinusoidalny, poniewa dla takiego przebiegu s wyskalowane Jeeli mierzone napicie jest odksztacone, to warto skuteczna odczytana z miernika
U w = k k 0U avx
U r = k kxU avx
kkx wspczynnik ksztatu przebiegu odksztaconego dla prostokta kk = 1 dla trjkta kk = 1,15
Bd pomiaru woltomierzem
U w U r k k 0 k kx 1,11 = = = 1 Ur k kx k kx
rwnie
Usk
stosowa
Interfejs komunikacyjny
Warto skuteczna
Warto maksymalna
N liczba prbek pobrana w okresie napicia ux Mona rwnie mierzy napicie stae o dowolnej biegunowoci
Rx
Ux
Woltomierz cyfrowy
Napicie na rezystancji Rx
U x = IRx
Woltomierz moe by wyskalowany w jednostkach rezystancji Prd jest wymuszony i stay bez wzgldu na rezystancj
U Rw
Woltomierz cyfrowy
U x = IRx
U w = IRw
Ux Ux Rx = = Rw I Uw
Wywietlacz 1 P 2
Uc
+
Us K
Bramka &
Licznik
Dekoder
Un
Rx
Uo = 0,368Un
Generator fw
Jako czas rozadowania przyjmuje si sta czasow ukadu RxC, zatem T=RxC
T zaley od Rx
Wywietlacz 1 P 2
Uc
+
Us K
Bramka &
Licznik
Dekoder
Un
Rx
Uo = 0,368Un
Generator fw
Proces pomiaru Przecznik P w pozycji 1 Kondensator aduje si do wartoci napicia Un Przecznik P w pozycji 2 (w chwili t0) Kondensator rozadowuje si przez rezystor Rx wedug zalenoci
Uc
t0 Us
U c = U ne
t RxC
Wywietlacz 1 P 2
Uc
+
Us K
Bramka &
Licznik
Dekoder
Un
Rx
Uo = 0,368Un
Generator fw
Proces pomiaru (po przeczeniu na 2) Komparator w stanie 1 utrzymuje otwart bramk, licznik zlicza impulsy z generatora Po czasie rwnym staej czasowej T = RxC napicie na kondensatorze bdzie mie T warto
Uc
U c = U n e RxC = U n e 1 = 0,368U n
Komparator w stanie 0, koniec zliczania
t0 Us
Nx N x = f wT = f w RxC Rx = f wC
Jeli elementem wzorcowym jest opornik, to ukad pozwala na pomiar pojemnoci kondensatorw
Nx Cx = f w Rw
Zmian zakresw uzyskuje si przez zmian pojemnoci kondensatora wzorcowego (lub rezystancji opornika wzorcowego) oraz przez zmian czstotliwoci impulsw zliczanych przez licznik
Bd zliczania
W ukadach pomiarowych, w ktrych wystpuje zliczanie impulsw (pomiar rezystancji, czstotliwoci, czasu, przesunicia fazowego), moe wystpi bd zliczania impulsw
Przyczyna przypadkowe uoenie wzgldem siebie chwil rozpoczcia i zakoczenia zliczania impulsw oraz przebiegu czasowego impulsw Warto bezwzgldna bdu
Tw Nx = 10 Tw Nx = 9
impulsy
N x = 1
1 N x = Nx
impuls
Moliwe jest zliczenie o jeden impuls za mao lub za duo Warto wzgldna bdu
Im wicej impulsw, tym mniejszy bd wzgldny Bd mona wyeliminowa synchronizujc chwil rozpoczcia zliczania z przebiegiem czasowym impulsw
Pomiar polega na zliczaniu liczby okresw sygnau mierzonego w okrelonym wzorcowym czasie Jest to metoda bezporednia
ux fx
Ukad formujcy
Bramka &
Licznik
Dekoder
Wywietlacz
Tw
Generator fwp Ukad sterujcy
Ukad sterujcy: zawiera dzielnik czstotliwoci - dzieli czstotliwo wzorcow podstawow fwp na mniejsz w celu uzyskania duszego czasu zliczania impulsw zmiana zakresw wyznacza czas Tw na podstawie fwp lub jej podwielokrotnoci otrzymanej z dzielnika
ux fx
Ukad formujcy
Bramka &
Licznik
Dekoder
Wywietlacz
Tw
Generator fwp Ukad sterujcy
fx fwp Tw
Ukad formujcy przetwarza sygna mierzony w cig impulsw o tej samej czstotliwoci co mierzona fx Impulsy s doprowadzane do licznika w czasie otwarcia bramki Otwarcie bramki nastpuje na okres czasu wzorcowego Tw zalenego od fwp (midzy dwoma zboczami)
Nx = Twfx
Nx fx = Tw
Jeeli Tw = 1s to liczba okresw (impulsw Nx) odpowiada czstotliwoci w Hz Jeeli Tw = 1ms to liczba okresw (impulsw Nx) odpowiada czstotliwoci w kHz
Tx
Bramka &
Licznik
Dekoder
Wywietlacz
Generator fw
Tx
Ukad formujcy przetwarza sygna mierzony w impuls o czasie trwania odpowiadajcemu okresowi napicia mierzonego Tx detektor zera Impuls otwiera bramk, przepuszczajc do licznika impulsy z generatora o czstotliwoci wzorcowej fw Liczba zliczonych impulsw
Nx = fwTx
Nx Tx = fw
Nx Tx = mf w
System pomiarowy okrelony jest jako odpowiednio sprzony zbir elementw stanowicych cao i objtych wsplnym sterowaniem, majcy umoliwi jakociow i ilociow ocen waciwoci obiektu badanego
Elementy: Autonomiczne przyrzdy pomiarowe Ukad sterujcy mikrokomputer, PC Oprogramowanie do sterowania, zbierania i przetwarzania danych Karty zbierania danych Moduy kondycjonerw i przetwornikw pomiarowych Czujniki Przyrzdy wirtualne
Przyrzd wirtualny to rodzaj inteligentnego przyrzdu pomiarowego powstaego w wyniku sprzenia pewnego sprztu (zazwyczaj karty pomiarowej i kondycjonera) z komputerem osobistym oglnego przeznaczenia i przyjaznym dla uytkownika oprogramowaniem, ktre umoliwia wspprac z komputerem na zasadach takich jak przy obsudze tradycyjnego przyrzdu pomiarowego