PROJEKT UZASADNIENIE

Projekt

rozporzdzenia

Rady

Ministrw

sprawie

wprowadzenia

rodkw

przewidzianych przepisami o oglnym bezpieczestwie produktw w odniesieniu do noy bijakowych do rcznych przenonych kos do zaroli stanowi wykonanie upowanienia zawartego w art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2003 r. o oglnym bezpieczestwie produktw (Dz. U. Nr 229, poz. 2215, z pn. zm. dalej: ustawa o oglnym bezpieczestwie produktw). Niniejsze rozporzdzenie transponuje decyzj Komisji Europejskiej 2012/32/UE z dnia 19 stycznia 2012 r. zobowizujc pastwa czonkowskie do zakazania wprowadzania do obrotu noy bijakowych do rcznych przenonych kos do zaroli (Dz. U. UE L 18 z 21.01.2012, s. 5-6). We wrzeniu 2008 r. wadze szwedzkie poinformoway wadze pastw

czonkowskich i Komisj Europejsk, e producenci inni ni pierwotni producenci kos do zaroli wprowadzili do obrotu szereg noy bijakowych przeznaczonych do kos do zaroli skadajcych si z co najmniej dwch metalowych czci, takich jak acuchy, noe lub szczotki, poczonych z gowic obrotow. Wadze szwedzkie uznay tego typu noe bijakowe za niebezpieczne. W maju 2010 r. wadze Wielkiej Brytanii poinformoway wadze innych pastw czonkowskich i Komisj Europejsk o miertelnym wypadku spowodowanym noem bijakowym do kos do zaroli skadajcym si z dwch acuchw poczonych z metalowym dyskiem. Podczas pracy kosa do zaroli wyposaona w taki n wyrzucia z du si jedno z ogniw acucha, miertelnie ranic przypadkow osob. Wielka Brytania podja kroki celem zapewnienia wycofania ww. noy z obrotu i z uytkowania. Na spotkaniu Komitetu ds. Maszyn (ang. Machinery Committee), ktre odbyo si dnia 2 czerwca 2010 r., Wielka Brytania zwrcia si do Komisji z prob o zbadanie potrzeby przyjcia rodka zobowizujcego pastwa czonkowskie do zakazania wprowadzania do obrotu noy o podobnych waciwociach technicznych. Noe bijakowe do kos do zaroli wprowadzone do obrotu oddzielnie

z przeznaczeniem do zamontowania w kosie do zaroli przez uytkownika, nieobjte ocen ryzyka, deklaracj zgodnoci WE bd instrukcjami producenta kosy do zaroli, stanowi wyposaenie wymienne zgodnie z art. 2 lit. b) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady z

PROJEKT dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniajca dyrektyw 95/16/WE, (Dz.U.L. 157 z 9.6.2006 r., str.24-86,) dalej: dyrektywa 2006/42/WE). W sekcji 1.3.2 zacznika I do dyrektywy 2006/42/WE, w ktrej mowa o ryzyku uszkodzenia podczas pracy, ustanowiono wymg, by rne czci maszyny i elementy je czce byy zdolne do wytrzymania obcie, ktrym podlegaj podczas eksploatacji. W przypadku gdy mimo podjtych rodkw ostronoci ryzyko pknicia lub rozerwania nadal wystpuje, odpowiednie czci musz by zamontowane, umiejscowione lub zabezpieczone tak, aby w takim przypadku ich odamki pozostaway wewntrz osony, zapobiegajc sytuacji zagroenia. W sekcji 1.3.3 zacznika I do dyrektywy 2006/42/WE, w ktrej mowa o ryzyku powodowanym przez przedmioty spadajce lub wyrzucane, ustanowiono wymg podjcia rodkw ostronoci majcych na celu zapobieenie ryzyku powodowanemu przez przedmioty spadajce lub wyrzucane. Norma zharmonizowana dla rcznych przenonych kos spalinowych do zaroli, EN ISO 11806:2008 Maszyny rolnicze i lene -- Kosy spalinowe do zaroli i trawy -- Wymagania dotyczce bezpieczestwa, zawiera specyfikacje techniczne oraz testy majce na celu zapewnienie odpowiedniej wytrzymaoci noy oraz zmniejszenie ryzyka spowodowanego przez przedmioty wyrzucane. Norma nie przewiduje noy skadajcych si z wicej ni jednego elementu metalowego. Mimo e stosowanie normy zharmonizowanej jest dobrowolne, to zgodnie z zasadami oglnymi przedstawionymi we wstpie do zacznika I do dyrektywy 2006/42/WE norma taka stanowi wskazwk co do aktualnego stanu wiedzy technicznej, jaki naley uwzgldni, stosujc zasadnicze wymagania dyrektywy 2006/42/WE w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczestwa. Uycie noy bijakowych z poczonymi czciami metalowymi wie si ze znacznie wikszym ryzykiem uszkodzenia podczas pracy i wyrzucenia przedmiotw ni w przypadku noy wykonanych z jednego kawaka metalu. Wchodzc w kontakt z kamieniami, skaami bd innymi przeszkodami, czci metalowe noy bijakowych i ich poczenia wystawiane s na powtarzajce si silne naprenia mechaniczne, wskutek czego mog ulec uszkodzeniu i zosta wyrzucone z du prdkoci. Mog one rwnie wyrzuca kamienie z wiksz energi ni noe wykonane z jednego kawaka metalu. Osony zamontowane w rcznych przenonych kosach do zaroli nie s w stanie zapewni odpowiedniej ochrony przed wikszym ryzykiem powodowanym przez noe bijakowe

PROJEKT z poczonymi czciami metalowymi. W zwizku z tym, uwzgldniajc aktualny stan wiedzy technicznej, nie mona uzna noy bijakowych do rcznych przenonych kos do zaroli za zgodne z wymogami zawartymi w sekcjach 1.3.2 i 1.3.3 zacznika I do dyrektywy 2006/42/WE. Niezgodno ta sprawia, e istnieje znaczce ryzyko odniesienia przez uytkownikw lub inne osoby naraone, powanych lub miertelnych obrae. W dniu 22 padziernika 2010 r. Komisja Europejska skonsultowaa si z Europejsk Federacj Producentw Maszyn Ogrodniczych w sprawie projektu rodka dotyczcego niebezpiecznych noy do kos do zaroli. W odpowiedzi z dnia 4 listopada 2010 r. Federacja wyrazia poparcie dla projektu rodka. Moliwo podjcia przez KE takich rodkw wynika z art. 9 ust. 1 dyrektywy 2006/42/WE, wdroonego do polskiego prawa rozporzdzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 padziernika 2008 r. w sprawie zasadniczych wymaga dla maszyn (Dz. U. Nr 199, poz. 1228). Podstaw prawn wydania ww. rozporzdzenia Ministra Gospodarki jest art. 9 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodnoci (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935, z pn. zm. dalej: ustawa o systemie oceny zgodnoci). Jednak naley wskaza, e ustawa o systemie oceny zgodnoci tworzy odrbny system kontroli wyrobw oparty na znakowaniu znakiem CE ni ustawa o oglnym bezpieczestwie produktw, ktra takiego znakowania nie przewiduje. W opinii UOKiK, poprawne wypenienie delegacji unijnego prawodawcy wymaga nowelizacji ustawy o systemie oceny zgodnoci. Szczeglnie, e z wystpienia Rzdowego Centrum Legislacji (pismo z 6 lutego 2012 roku, sygnatura: RCL.DPG.5602-11/12) wynika, i podziela ono wtpliwoci UOKiK odnonie wdraania decyzji Komisji Europejskiej 2012/32/UE na podstawie art. 28 ust. 2 ustawy o oglnym bezpieczestwie produktw. Warto podkreli, e wdroenie decyzji Komisji Europejskiej 2012/32/UE na podstawie ustawy o oglnym bezpieczestwie produktw oznacza, i przedsibiorcy wprowadzajcy takie wyroby na rynek ponios inne konsekwencje prawne ni standardowo przewidziane w ustawie o systemie oceny zgodnoci. Zostan bowiem na nich naoone inne sankcje, ni te, ktrym podlegaj przedsibiorcy wprowadzajcy do obrotu niezgodne z wymogami maszyny. W przypadku stwierdzenia, e produkt niebezpieczny zosta wprowadzony na rynek Prezes UOKiK nakazuje natychmiastowe jego wycofanie z rynku. Za wprowadzenie na rynek produktu niespeniajcego wymaga bezpieczestwa Prezes

PROJEKT UOKiK moe naoy na przedsibiorc kar pienin do wysokoci 100 000 zotych, podczas gdy ustawa o systemie oceny zgodnoci przewiduje za naruszenie jej przepisw odpowiedzialno karn. Ponadto naley podkreli, e niektre organy wyspecjalizowane, np. Pastwowa Inspekcja Pracy, majce kompetencje do kontroli wyrobw w danym obszarze na podstawie ustawy o systemie oceny zgodnoci, nie maj podstaw prawnych do prowadzenia takich kontroli w oparciu o przepisy wdroone na podstawie ustawy o oglnym bezpieczestwie produktw. Z ustawy o oglnym bezpieczestwie produktw wynika, e uprawnienia kontrolne w tym zakresie ma jedynie Inspekcja Handlowa, co moe ograniczy podmiotowy i przedmiotowy zakres kontroli. Zatem naley przyj, e zastosowane rozwizanie prawne jest dorane i nie powinno by powielane w przyszoci. Ostatecznie w wyniku konsultacji midzyresortowych (Rzdowe Centrum Legislacji, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Spraw Zagranicznych) przyjto rozwizanie wskazane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych (pismo z 12 marca 2012 roku, sygnatura: DPUE-92-1-12/bc/1), to jest: wydanie aktu prawnego na podstawie ustawy o oglnym bezpieczestwie produktw. Szczeglnie wpyw na wybr rozwizania mia okres przewidziany na wdroenie rodkw wymaganych w decyzji Komisji Europejskiej 2012/32/UE, ktry winien by jak najkrtszy celem uniknicia dalszych wypadkw zwizanych z uytkowaniem noy bijakowych z poczonymi czciami metalowymi, tj. nie pniej ni do 30 kwietnia 2012 roku. Wejcie w ycie rozporzdzenia skutkowa bdzie koniecznoci odpowiedniego przeszkolenia funkcjonariuszy Suby Celnej oraz inspektorw Inspekcji Handlowej, odpowiedzialnych za egzekwowanie wprowadzanego zakazu.