Purmo Poradnik Techniczny Ogrzewanie Chlodzenie Plaszczyznowe 05 2012 PL

Poradnik techniczny
systemy ogrzewania i chodzenia paszczyznowego
POLSKA 2012
spis treci
I. Wstp
IS ZS
1. Idea systemu ............................................4
III.Specjalne zastosowania systemw paszczyznowych

1. Chodzenie paszczyznowe ................. 43
2. Zalety systemu.........................................4 2. Podoga sportowa (system suchy) ...... 44
II. Elementy systemw paszczyznowych

1. Budowa systemu paszczyznowego ......7 A. Materiay izolacyjne ................................7 B. Rura grzejna .......................................... 18 C. Folia z siatk kotwic, klipsy, taker ... 21 D. Szczeliny dylatacyjne ........................... 22 E. Jastrych .................................................. 24 F. Wykoczenie podogi............................ 26
3. Ogrzewanie podogowe w obiektach przemysowych..................................... 44
4. Ogrzewanie podogowe na otwartych przestrzeniach ...................................... 45
IV. Projektowanie
1. Gruboci poszczeglnych warstw podogi grzejnej.................................... 47
2. Rozdzielacze obiegw grzewczych ..... 28
2. Dobr warstw izolacji termicznej ....... 47 3. Szafki ..................................................... 30
3. Zasady obliczania mocy cieplnej ........ 51 4. Regulacja .............................................. 31
Z !
4. Zaoenia ............................................... 52
5. Gdzie ogrzewania podogowego nie wolno ukada? .................................... 54
6. Zapotrzebowanie na ciepo w pomieszczeniach .................................. 54
spis treci
7. Wyznaczanie temperatury zasilania .. 56
6. Zasady napeniania i uruchamiania instalacji ................................................ 74
8. Rnica temperatury wody zasilajcej i powrotnej ............................................. 57
9. Przepyw czynnika grzewczego .......... 57

m/s v= 1,0 m/s
Emisja ciepa: rolljet / faltjet ................... 76 10. Straty cinienia ................................... 57 Emisja ciepa: noppjet ............................. 78
v= 0,5 m/s
0,25 v=
,3 x2 25 x2 20 x2 18 x2 17 x2 16 14
0,15 v= m/s
x2 12 x2
m/s
20
30
50
11. Wielkoci obiegw ............................. 58 Emisja ciepa: system suchy.................... 80 12. Algorytm projektowania ................... 58 Emisja ciepa: ogrzewanie cienne......... 82
qHL,pod =
HL,pod A
V. Zasady montau
1. Ukadanie izolacji ................................. 66
Emisja chodu: rolljet / faltjet ................. 84
Emisja chodu: noppjet............................ 86
2. Ukadanie rur grzejnych - wownice ogrzewania podogowegoj ................. 72
Emisja chodu: railjet cienne ................. 88
3. Podczanie rur do rozdzielacza oraz regulacja przepywu w obiegach........ 73
Wykresy ..................................................... 90
Formularze gwarancyjne ......................... 96 4. Prba cinieniowa ................................ 73
5. Wylewanie i wizanie jastrychu ......... 73
Wstp
I. Wstp
posadzka dylatacja jastrych klips rura grzejna folia z siatk kotwic rolljet / faltjet podoe none Rysunek 1 Struktura ogrzewania podogowego typu A (PN-EN 1264)
Podstaw opracowania poradnika dla projektantw instalacji ogrzewania paszczyznowego PURMO jest obowizujca w Polsce europejska norma PN-EN 1264 oraz rozporzdzenia: [1] Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690) z pniejszymi zmianami. [2] Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 31 lipca 1998 r. w sprawie systemw oceny zgodnoci, wzoru deklaracji zgodnoci oraz sposobu znakowania wyrobw budowlanych dopuszczanych do obrotu i powszechnego stosowania w budownictwie (DzU Nr 113/98 poz. 728) Celem poradnika jest przedstawienie oglnych zagadnie i problemw zwizanych z systemem ogrzewania paszczyznowego, a take zaprezentowanie w przystpny sposb procesu projektowego krok po kroku w oparciu o norm PN EN 1264. Poradnik prezentuje zasady projektowania dla struktury ogrzewania podogowego typu A (Rysunek 1).
1. Idea systemu
Ogrzewanie podogowe jest najpopularniejsz form ogrzewania paszczyznowego (ogrzewanie cienne i sutowe spotyka si rzadziej). Zasada jego dziaania polega na wykorzystaniu zjawisk promieniowania (~70%) oraz przejmowania ciepa do ksztatowania komfortu cieplnego w pomieszczeniach. W przypadku instalacji ogrzewania podogowego powierzchnia podogi oddaje ciepo zarwno do powietrza w pomieszczeniu, jak i do cian oraz sutu. Przekazywanie ciepa do powietrza odbywa si na drodze konwekcji, tzn. przez ruchy powietrza. Oddawanie ciepa otaczajcym przegrodom odbywa si na drodze promieniowania. Te dwa sposoby przekazywania ciepa wystpuj rwnoczenie. Proporcje pomidzy nimi zale w znacznym stopniu od geometrii budynku oraz iloci przegrd zewntrznych.
Rysunek 2 Rozkad temperatury w pomieszczeniu charakterystyczny dla rnych systemw ogrzewania
Popularno ogrzewania podogowego pord innych systemw ogrzewania paszczyznowego jest wynikiem prawie idealnego rozkadu temperatury w pomieszczeniu. (Rysunek 2).
2. Zalety systemu
A. Komfort cieplny
Pomieszczenia, w ktrych zastosowano ogrzewanie podogowe, w przeciwiestwie do pomieszcze ogrzewanych innymi systemami, charakteryzuj si podwyszon temperatur powierzchni podogi. Nastpstwem tego jest zmniejszony odpyw ciepa od stp do powierzchni podogi, odczuwalny szczeglnie w przypadku podg ceramicznych (patrz: dyfuzyjno cieplna). Cieplej jest przy stopach, ktre s najbardziej wraliwe na zimno, chodniej przy gowie. Zwiksza to poczucie komfortu cieplnego.
B. Energooszczdno
Ogrzewanie podogowe dziaa przy znacznie niszych temperaturach czynnika grzejnego, ni inne systemy grzewcze. Dziki temu jest energooszczdne. Czsto oprcz ciepa spalania w kotach gazowych lub olejowych, mona wykorzysta rwnie inne rodzaje ciepa jak np. ciepo utajone wykorzysty-
Wstp
wane przez wysokosprawne koty kondensacyjne. W wyniku pracy kotw kondensacyjnych, pomp ciepa, uzyskuje si tak temperatur grzewcz, ktra daje ogromne moliwoci zastosowania ogrzewania podogowego. Dodatkowo, ze wzgldu na sposb przekazywania ciepa, w pomieszczeniu, gdzie zastosowano ogrzewanie podogowe mona obniy temperatur o 1-2C (oszczdnoci sigaj 6% przy obnieniu temperatury powietrza o 1 C). Jest to niemoliwe w takim samym pomieszczeniu z innym systemem ogrzewania. Wynika to z faktu, e na temperatur odczuwaln w pomieszczeniu skada si w 50% temperatura powietrza i w pozostaych 50% temperatura podogi oraz rednia temperatura powierzchni otaczajcych (patrz: temperatura odczuwalna), podwyszona przez promieniowanie ciepej podogi.
Ciekawostka: Dyfuzyjno cieplna Dyfuzyjno cieplna jest to stosunek wspczynnika przewodzenia ciepa materiau ciepa waciwego cp
ap = J kgK cp W mK
do jego
kg m3
i gstoci
m2 s
C. Estetyka
Ogrzewanie podogowe to idealny wybr dla estetw i nieograniczone moliwoci aranacyjne pomieszcze. Brak bowiem jakichkolwiek widocznych elementw grzewczych - wszystko skrywa posadzka.
D. Komfort dla alergikw

Przekazywane ciepa drog promieniowania oznacza to, e ruch powietrza jest bardzo ograniczony, co gwarantuje mniejsz cyrkulacj kurzu i mniejsze wysuszanie powietrza, co jest szczeglnie wane dla alergikw. Zastosowanie ogrzewania podogowego sprawia, e nie ma powierzchni, na ktrej mgby si zbiera i spieka kurz. W pomieszczeniach z grzejnikami tradycyjnymi rnica temperatury pomidzy powierzchni grzejn a temperatur powietrza siga rzdu kilkudziesiciu stopni, co w rezultacie prowadzi do bardziej dynamicznego ruchu powietrza ni w przypadku podogwki i wzmoonego przenoszenia si kurzu.
W praktyce oznacza to, e im wiksza warto dyfuzyjnoci cieplnej tym materia szybciej przewodzi ciepo. Dla porwnania: stawiajc stop na pytce ceramicznej i panelu podogowym o tej samej, pokojowej temperaturze odczuwamy, e pytka ma duo nisz temperatur ni panel. Dzieje si tak, gdy warto dyfuzyjnoci cieplnej dla pytek jest duo wiksza ni dla paneli, a co za tym idzie odbieraj one rwnie ciepo od stopy duo szybciej ni panele.Materiay o wysokiej dyfuzyjnoci cieplnej byskawicznie dostosowuj swoj temperatur do temperatury otoczenia, poniewa przewodz ciepo szybciej w porwnaniu do swojej pojemnoci cieplnej cp .
Tabela 1 Wartoci dyfuzyjnoci cieplnej dla rnych materiaw
Materia Aluminium Powietrze Ceramika Szko Drewno (sosna) Drewno (db) Sklejka Wykadzina PCW
Dyfuzyjno cieplna [m/s] 8,418 10-5 2,216 10-5 1,359 10-6 3,810 10-7 1,159 10-7 1,096 10-7 1,062 10-7 1,054 10-7
E. Zakres zastosowania
W Polsce w domach jednorodzinnych ogrzewanie podogowe staje si coraz czciej wybieranym systemem grzewczym. Rwnie w innych obiektach ten system ogrzewania okaza si najlepszym rozwizaniem. Zapewnia on komfort cieplny w kocioach, halach sportowych i przemysowych. W pomieszczeniach wysokich, ogrzewanych tradycyjnie, ogrzane powietrze wznosi si do gry i powoduje niepotrzebne straty. Ogrzewanie podogowe dostarcza ciepo tam, gdzie jest ono najbardziej potrzebne. Na otwartych przestrzeniach jak np. na dziedzicach, rampach, podjazdach a nawet na stadionach sportowych ogrzewanie podogowe uniemoliwia utrzymywanie si niegu i zapobiega oblodzeniu. W obiektach remontowanych ogrzewanie podogowe pozwala zachowa charakter wntrz. Niewidoczna instalacja i optymalne warunki cieplno-wilgotnociowe idealnie sprawdzaj si w obiektach zabytkowych, w ktrych znajduje si wiele dzie sztuki.
Ciekawostka: Temperatura odczuwalna (to) Dla maych prdkoci powietrza (va=0,2m/s) i rnicy temperatur powietrza (ta) i promieniowania (tr) nie przekraczajcej 4C, jest to w przyblieniu rednia warto z tych temperatur. Bardziej precyzyjnie okrela j wzr to = A ta + (1 - A) tr Warto wspczynnika A zaley od prdkoci powietrza (va) va [m/s] A [-] <0,2 0,5 0,20,6 0,6 0,61,0 0,7
Elementy systemu
F. Jako
Ogrzewanie podogowe PURMO spenia ustalenia dotyczce jakoci i bada wszystkich produktw. Peny system PURMO uzyska wiele europejskich certykatw.
G. Niezawodno
Rysunek 3 Udzia PE-X w Europie na rynku rur wykorzystywanych w ogrzewaniu paszczyznowym
Ogrzewanie podogowe PURMO z rurami z tworzywa sztucznego znane jest ju od ponad 30 lat. Najczciej stosowanym materiaem, z ktrego wykonuje si rury dla systemu ogrzewania podogowego jest polietylen usieciowany PE-X ( jednorodne rury polietylenowe wykorzystywane s rwnie w instalacjach zimnej i ciepej wody). Udzia PE-X w Europie na rynku rur wykorzystywanych w ogrzewaniu paszczyznowym wynosi okoo 75%. Wan cech rur PE-X jest dugowieczno. Jeeli eksploatuje si je zgodnie z zalecanymi parametrami pracy ich trwao przekracza 50 lat.
Elementy systemu
II. Elementy systemw paszczyznowych
1. Budowa systemu paszczyznowego
posadzka dylatacja jastrych klips rura grzejna folia z siatk kotwic rolljet / faltjet podoe none
W systemie Purmo rura grzejna ley w dolnej stree jastrychu (typ struktury A wg PN-EN 1264). System ten gwarantuje prawidowe rozprzestrzenianie si ciepa pomidzy rurkami, dziki czemu temperatura powierzchni podogi jest bardziej wyrwnana. Purmo oferuje 4 rne systemy mocowania rury do instalacji ogrzewania i chodzenia paszczyznowego: rolljet/faltjet rura o rednicy 16-20 mocowana jest do izolacji (rolljet lub faltjet) za pomoc takera i klipsw; noppjet rura o rednicy 14-17 mocowana jest w pytach z wypustkami system suchy - rura wielowarstwowa o rednicy 14x2 mm mocowana jest w prolowanych pytach z kanalikami railjet - rura o rednicy 14-17 mocowana do ciany lub sutu na listwach z uchwytami
Ciekawostka: Dlaczego rur nie unosi si ponad izolacj? Wpyw pooenia rury w gruboci warstwy jastrychu na moc ogrzewania podogowego jest tak may, e w obliczeniach mona go pomin. Rnice wynikajce ze zmiany uniesienia rur nad warstw izolacji mona zrekompensowa przez zmian temperatury pracy instalacji o warto mniejsz ni 1,5 K. Uniesienie rur nad izolacj zwiksza natomiast koszty systemu, wydua czas montau i ukadania jastrychu.
A. Materiay izolacyjne
Midzy konstrukcj stropu a jastrychem z rurami ogrzewania podogowego, naley umieci warstw izolacji termicznej i akustycznej. Rodzaj i grubo izolacji s kadorazowo zalene od nastpujcych czynnikw: rezerwy wysokoci, ktr dysponujemy, wymaga przepisw dotyczcych ochony cieplnej, obcie. W celu uatwienia wyboru waciwego rodzaju izolacji, najczciej stosowane materiay izolacyjne zestawiono w Tabeli 2
Tabela 2 Systemy izolacji Purmo
Typ
rolljet Pyta styropianowa pokryta foli z siatk kotwic
noppjet Pyta styropianowa z wypustkami dla rur 14-17
faltjet Pyta z pianki poliuretanowej pokryta foli z siatk kotwic 0,025 74 5000
system suchy Pyta styropianowa prolowana z kanalikami i stalowymi prolami 0,040 35 150
railjet Plastikowa listwa do montau rury czona na zatrzask x 5 x
Opis
Wsp. przewodzenia ciepa [W/mK] Grubo [mm] Maksymalne obcienie [kg/m]
0,035-0,040 25 - 50 500-3500
0,035 11 6000
Elementy systemu
ROLLJET
Rodzaj materiau
Rolljet jest produkowany ze spienianej metod bezfreonow twardej pianki polistyrenowej, zgodnie z norm PN-EN 13163. Uyty jako warstwa stropu odpowiada klasie reakcji na ogie: E (PN-EN 13501-1). Produkt posiada znak CE, a jego jako monitorowana jest przez certykowane niezalene podmioty. Wspczynnik przewodzenia ciepa wynosi =0,0350,040 W/mK w zalenoci od typu Rolljetu.
Budowa
Rolljet to styropian pokryty jednostronnie foli z wtopion w ni siatk kotwic, ktra zapewnia prawidowe zamocowanie klipsw. Nadrukowana podziaka (raster) uatwia przycinanie izolacji i ukadanie rur.
Rysunek 4 Izolacja Rolljet
Poniewa system umoliwia dowolny rozstaw rur grzejnych, moc ciepln mona dopasowa do miejscowych strat ciepa w pomieszczeniach. W procesie produkcyjnym pyty styropianu nacina si ukonie od spodu na caej gruboci. Dziki temu izolacj mona zwija w rulony (Rysunek 4). Podczas ukadania na paskim podou nacicia dopasowuj si do siebie i zamykaj szczelnie, wykluczajc powstanie szczelin. Prawidowe uoenie uniemoliwia przedostawanie si jastrychu przez warstw izolacji i powstawanie mostkw cieplnych i akustycznych.
Obcienie
Dopuszczalne obcienie rolljetu wynosi od 5kPa dla pyty styropianowej EPS T do 35kPa dla EPS 200. Odpowiada to warunkom panujcym w wikszoci budynkw mieszkalnych. Ubytek gruboci izolacji pod obcieniem musi by mniejszy ni 5 mm. Jeli wystpuj wiksze ni w budownictwie mieszkaniowym obcienia, mona zamwi specjalny rolljet o innych grubociach i gstociach styropianu.
Izolacyjno akustyczna
Warstwa izolacyjna na stropie musi spenia rol izolacji tumicej dwiki uderzeniowe (izolacyjno termiczna ze wzgldu na bardzo mae rnice temperatur pomieszcze rozdzielonych stropem ma znikome znaczenie). Dla osignicia wymaganego poziomu tumienia dwikw uderzeniowych dla budynkw mieszkalnych wielorodzinnych Ln,w = 58dB zgodnie z norm PN-B-02151-3:1999 wystarczy wariant z pyt akustycznego styropianu podogowego o gruboci 27/25 mm. Dla podwyszenia ochrony dwikowej stropu mona zastosowa wiksz grubo, np. 38/35 mm.
Wspczynnik przewodzenia W/mK 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,04 0,035 0,035 Opr przewodzenia mK/W 0,68 0,95 0,50 0,625 0,63 0,88 1,25 0,71 0,86 Tumienie dwiku dB 26 28 Max obcienie kg/m 500 500 1200 1200 2000 2000 2000 3500 3500
Z oznaczenia 27/25 wynika, e pierwotna grubo styropianu wynosi 27 mm, a po wykonaniu wylewki 25 mm. Kod zamwienia FBMC4271001200P0 FBMC4381000900P0 FBMCA201001500P0 FBMCA251001200P0 FBMC0251001200P0 FBMC0351000900P0 FBMF0501000200P0 FBMC1251001200P0 FBMC1301001000P0 Typ EPST 5,0 EPST 5,0 EPS 80 EPS 80 EPS 100 EPS 100 EPS 100 EPS 200 EPS 200 Grubo mm 27/25 38/35 20 25 25 35 50 25 30
Wielko mm 1000x12000 1000x9000 1000x15000 1000x12000 1000x12000 1000x9000 1000x2000 1000x12000 1000x10000
Opakowanie m 12 9 15 12 12 9 10 12 10
Elementy systemu
Te wymagania musz by spenione w kadym budynku, niezalenie od rodzaju instalacji grzewczej.
Zastosowanie
Rolljet stosuje si jako izolacj akustyczn, jednowarstwow (EPS T) ukadan na stropach midzypitrowych w budynkach mieszkalnych albo w poczeniu z innymi materiaami izolacyjnymi jako izolacj termiczn (EPS 100 i EPS 200). Odpowiednie kombinacje speniajce wymagania rozporzdzenia o ochronie cieplnej, zawarto w tabeli doboru materiaw izolacyjnych.
FALTJET
Rodzaj materiau
Faltjet to twarda pianka poliuretanowa o zamknitych porach, produkowana bezfreonowo. Jest to materia o bardzo niskim wspczynniku przewodzenia ciepa =0,025 W/mK (warto zmierzona przez Niemiecki Instytut Normalizacyjny to =0,023 W/mK).
Budowa
Faltjet od spodu wykoczony jest warstw mikkiej pianki poliuretanowej, za wierzchni warstw stanowi folia z siatk kotwic. Dostarczany jest w pytach, ktre po rozoeniu maj powierzchni 2 m. Podczas transportu skada si j na p, dziki naciciu wszystkich warstw poza wierzchni foli. Otrzymujemy w ten sposb element podwjnej gruboci o powierzchni 1 m.
Rysunek 5 Izolacja Faltjet
Obcienie
Waciwoci faltjetu umoliwiaj bezpieczne przenoszenie obcienia do wartoci 50 kPa.
Izolacyjno akustyczna
Warstwa pianki poliuretanowej umoliwia prawidowe przyleganie izolacji do podoa i redukuje natenie przewodzonych dwikw o warto okoo 20 dB. Poniewa faltjetu nie stosuje si zazwyczaj do izolacji stropw midzypitrowych w budynkach mieszkalnych, jego izolacyjno akustyczna jest wystarczajca.
Zastosowanie
Faltjet stosuje si wszdzie tam, gdzie powinny by minimalne gruboci warstw z powodu braku rezerwy wysokoci w wietle elementw konstrukcyjnych pomieszcze przy zachowaniu maksymalnej izolacyjnoci cieplnej. Ze wzgldu na wyjtkowo du wytrzymao na ciskanie jest on coraz czciej stosowany w obiektach przemysowych i wystawowych np. w salonach i warsztatach samochodowych.
Rysunek 6 Niezawodne mocowanie rury dziki siatce kotwicej
Kod zamwienia FBMF674125016000
Typ pianka PU
Grubo mm 74
Wielko mm 1250x1600
Opakowanie m 2
Wspczynnik przewodzenia W/mK 0,025
Opr przewodzenia mK/W 2,96
Tumienie dwiku dB 20
Max obcienie kg/m 5000
Elementy systemu
NOPPJET
Purmo noppjet to system mocowania rury w pytach z wypustkami. Do najwikszych zalet systemu mona zaliczy moliwo bardzo szybkiego uoenia rur grzejnych przez 1 osob, zapewniajc jednoczenie ich waciwe zamocowanie w podou oraz zredukowanie iloci wylewki o okoo 20-30%.
Rodzaj materiau
Noppjet jest oferowany w Polsce jako pyta z twardego styropianu EPS200 o gruboci 11 mm. Wspczynnik przewodzenia ciepa dla tego materiau to =0,035 W/mK
Rysunek 7 Izolacja Noppjet
Budowa
Pyty Noppjet skadaj si z dwch warstw: dolnej, ktr stanowi pyta styropianowa z wypustkami na grnej powierzchni grnej, ktr tworzy gbokocigniona, odporna na uderzenia folia polistyrenowa naoona na wypustki, zwane take nopami. To wanie ona jest elementem utrzymujcym rury we waciwym pooeniu. Ogrzewania podogowe wykonane w systemie noppjet wymaga zastosowania specjalnych komponentw:
Rysunek 8 Folia polistyrenowa naoona na nopy
Element czcy pyty noppjet w miejscu dylatacji

Stosuje si go w otworach drzwi wewntrznych oraz tam, gdzie ze wzgldu na wielko lub ksztat pyty grzejnej trzeba przyklei prol dylatacyjny. Dziki specjalnie opracowanej formie elementu, miejsce dylatacji mona wybra zgodnie z indywidualnymi potrzebami. Tama z mikkiej pianki umieszczona w prolu pozwoli pytom jastrychu na swobodne i bezpieczne wyduenia zwizane z wysz temperatur wystpujc w sezonie grzewczym.
Element spinajcy pyty noppjet

Rysunek 9 Izolacja Noppjet
Element ten pozwala na maksymalne wykorzystanie powierzchni pyt. Mona dziki niemu poczy szczelnie dwa docite i uoone obok siebie na styk fragmenty pyt pozbawione zamkw brzegowych. Wskutek tego udzia odpadkw jest naprawd niewielki.
Element mocujcy rur przebiegajc ukonie

Rury o dugoci 1,0 1,5 m mona prowadzi ukonie bez dodatkowych elementw mocujcych w stosunku do siatki wypustek. Jeeli jednak zachodzi potrzeba uoenia po przektnej duszych odcinkw, trzeba zastosowa specjalne zatrzaskowe nakadki na nopy, ktre przytrzymaj rur. Elementy te s niezbdne w przypadku pomieszcze o skomplikowanej geometrii, gdzie ukad rur w spirali nie tworzy prostoktw, lecz wymaga odcinkw ukadanych diagonalnie.
Rysunek 10 Element czcy pyty Noppjet w miejscu dylatacji
10
Elementy systemu
Obcienie
Waciwoci noppjetu umoliwiaj bezpieczne przenoszenie obcienia do wartoci 60 kPa.
Zastosowanie
Nadaje si szczeglnie dla podg o duych obcieniach uytkowych oraz jako wierzchnia warstwa dla kadej izolacji poziomej. Specjalny ukad wypustek umoliwia ukadanie rur o rednicach 14, 16 i 17 mm. Ksztat noppw zosta dopracowany idealnie. Dziki temu mocowanie rury jest absolutnie pewne przy zminimalizowanej powierzchni przylegania rury do wypustek.
Rysunek 11 Element spinajcy pyty Noppjet
Rysunek 12 Element mocujcy rur przebiegajc ukonie
Kod zamwienia FBLD421158012000
Typ EPS 200
Grubo mm 11
Wielko mm 1200x800
Opakowanie m 10
Wspczynnik przewodzenia W/mK 0,035
Opr przewodzenia mK/W 0,31
Tumienie dwiku dB -
Max obcienie kg/m 6 000
PYTY IZOLACYJNE ZE STYROPIANU

Zwyke pyty styropianowe o gstoci 20 kg/m stosuje si jako dodatkowy materia izolacyjny w poczeniu z rolljet/faltjet. Osiga si w ten sposb waciwy poziom podogi albo odpowiedni izolacyjno ciepln. Pyty wystpuj rwnie jako izolacja wyrwnawcza, kiedy na stropie uoono kable lub rury. Zasady doboru izolacji str. 47
Rysunek 13 Pyty izolacyjne ze styropianu
11
Elementy systemu
SYSTEM SUCHY
Suchy system ogrzewania podogowego PURMO zosta zaprojektowany do specjalnych zastosowa, w ktrych tradycyjne mokre systemy nie mog by uyte. Dotyczy to na przykad starych remontowanych budynkw lub nowych budowanych w technologii lekkiej z drewnianym stropem na legarach. Stropy drewniane charakteryzuj si przenoszeniem niewielkich obcie uytkowych, co wyklucza zastosowanie cikich wylewek betonowych, ktrych waga siga 130 kg/m. Oznacza to, e podoga o powierzchni 20 m, way 2,6 tony! System suchy Purmo jest lekki i wytrzymay. W poczeniu z pytami suchego jastrychu way zaledwie 40 kg/m i moe przenosi obcienia do 150 kg/m. Ponadto, system suchy charakteryzuje si niewielk gruboci i doskonale sprawdza si w miejscach, gdzie ograniczona jest docelowa wysoko podogi. czna grubo systemu wynosi zaledwie 60 mm, przy czym skada si na ni grubo pyt styropianowych (35 mm) oraz pyt suchego jastrychu (2 x 12,5 mm).
7 2 3 1 6 5 4
Kolejn zalet opisywanego systemu jest jego natychmiastowa gotowo do pracy tu po skoczeniu montau i wykonaniu niezbdnej prby cinieniowej. Jest to znaczne udogodnienie w porwnaniu z systemem mokrym, w ktrym wylewka wymaga min. 3 tygodniowego okresu naturalnego wizania oraz kolejno, min. 8 dni wygrzewania. W tym czasie nie mona ukada i wykacza podg, gdy grozi to pkniciem podogi w czasie pniejszej eksploatacji.
Budowa
1 Pyta z kanalikami ze styropianu EPS 100 o gruboci 35mm do montau rury 2 Prole stalowe Omega o dugoci 1000 mm 3 Rura grzejna Purmo HKS PE-X/Al/PE 14x2 mm 4 Blacha stalowa ocynkowana o gruboci 3 mm przykrycie powierzchni 5 PE-folia (opcjonalnie) 0,15 mm gruboci (w pomieszczeniach mokrych) 6 Suchy jastrych (np. Brio Knauf, Fermacell, itp.) 7 Podoga
Rysunek 14 Budowa systemu suchego
System suchy skada si z prolowanych pyt styropianowych klasy EPS 100. Odlego pomidzy kanalikami wynosi 75 mm. W kanalikach, w ktrych bd ukadane rury, montowane s prole stalowe Omega. Zapewniaj one pewne mocowanie rury PE-X/Al/PE 14x2 mm przy maym rozstawie oraz lepsze przewodzenie ciepa. Po uoeniu rur, cay system pokrywa si ocynkowanymi blachami stalowymi, ktre zapewniaj optymalne rozoenie obcienia i rwnomiern temperatur podogi. Kolejnym elementem konstrukcji s pyty suchego jastrychu, np. Knauf Brio 18 lub 23, Fermacell (Xella) 2E22, itp. S one wymagane w przypadku azienek oraz innych pomieszcze z podogami klejonymi do podoa, a take w przypadku wystpowania duych obcie punktowych, jak np. wanna, kominek, sejf, itp.
Komponenty
System szybkiego montau do suchej zabudowy zgodnie z PN-EN 1264, skada si z wymienionych poniej elementw. Pyty systemowe ze styropianu EPS 100 zgodnie z DIN EN 13163, prole w ksztacie litery omega do mocowanie rur grzejnych, pokrycie z blachy stalowej do osony oraz lepszego rozoenia obcienia i tempertaury podogi. Dodatkowa izolacja, w zalenoci od wymaga poziomu tumienia haasu i zapewnienia wymaganego oporu cieplnego. Dostosowanie do odpowiedniej wysokoci podogi w celu schowania projektowanych rurocigw, kabli elektrycznych w pododze zgodnie z norm DIN 18560, T. 2.
Rysunek 15 Zdjcie pyty prolowanej
Termoizolacyjne pyty o gruboci 35 mm ze spienionego polistyrenu klasy EPS 100 DEO (PS 20), specjalnie prolowane, zgodne z norm PN-EN 13163, nierozprzestrzeniajce pomienia wg DIN 4102-B1.
12
Elementy systemu
Prole Omega
Ocynkowane prole stalowe o przekroju w ksztacie litery omega su do lepszego przewodzenia ciepa i utrzymania rur grzewczych w pycie systemowej. Dziki specjalnemu ksztatowi prol styka si z rur moliwie najwiksz powierzchni, co zwiksza przekazywanie ciepa. W zalenoci od rozstawu rur grzewczych, prole umieszcza si w kanalikach pyt systemowych. Przy ukadaniu wzdu kolejnych proli naley zachowa pomidzy nimi odstpy 5-10 mm, aby zapobiec ewentualnym odgosom przy rozszerzaniu si ich pod wpywem temperatury. Prole Omega dostarczane s w dugoci 1000 mm z naciciami co 125 mm.
Rysunek 16 Prol stalowy Omega
Pokrycie z blachy
Ocynkowany arkusz blachy stalowej o gruboci 0,4 mm dla optymalnego rozoenia obcienia i rwnomiernej temperatury podogi, powierzchnia 1 m. Ukadajc kolejne arkusze blachy naley zachowa odstpy pomidzy nimi 5-10 mm.
Pyta uzupeniajca nie prlowana ze styropianu klasy EPS 100, DEO

Termoizolacyjne pyty o gruboci 35 mm ze spienionego polistyrenu klasy EPS 100 DEO (PS 20), nieprolowane, zgodne z norm PN-EN 13163, nierozprzestrzeniajce pomienia wg DIN 4102-B1., do instalacji rur grzejnych w miejscu podejcia do rozdzielacza ogrzewania podogowego oraz uzupenienie miejsc staej zabudowy bez rur grzejnych.
Rysunek 17 Arkusz blachy stalowej
Elektryczny no
W miejscu podejcia do rozdzielacza kanaliki mona wyprolowa za pomoc specjalnego noa, ktry jest dostpny jako jedno z narzdzi.
Dane techniczne: Grubo pyty styropianowej Rozstaw kanalikw Klasa izolacji Wspczynnik przewodzenia ciepa Opr cieplny Tumienie haasu Wymiary pyt systemowych Maks. obcienie Klasa reakcji na ogie Ilo w opakowaniu
* w przypadku pokrycia pytami suchego jastrychu ** w przypadku pokrycia tradycyjn wylwk cementow
35 mm 75, 150, 225, 300 mm EPS 100 (PS20) 0,04 W/mK 0,75 mK/W 0 dB 1100 x 750 mm 1,5*, 20 kPa** B2 8,25 m
Rysunek 18 Pyty styropianowe nieprolowane
Rysunek 19 Elektryczny n do wycinania kanalikw
13
Elementy systemu
RAILJET - SYSTEM MOKRY
Opis
System railjet zosta zaprojektowany do wykonania w technologii mokrej. Jest wszechstronny i ma szeroki zakres zastosowania, co czyni go idealnym przy realizacji instalacji ogrzewania ciennego lub sutowego. Niezwyk cech tego systemu jest moliwo wykorzystania tych samych powierzchni grzewczych do chodzenia w okresie letnim. Wystarczy dostarczy chd np. z rewersyjnej pompy ciepa lub chillera. Ogrzewanie cienne znajduje zastosowanie np. w budynkach zabytkowych, gdzie nie mona zainstalowa ogrzewania podogowego z powodu cennych posadzek, w pomieszczeniach, gdzie podgrzewanie innych powierzchni byoby szkodliwe, ale rwnie w przypadku, gdy ogrzewanie podogowe nie jest w stanie samo pokry zapotrzebowania na ciepo. W dzisiejszym budownictwie jest ono stosowane jako jedyne ogrzewanie pomieszczenia. Ogrzewanie cienne Purmo moe by montowane zarwno na cianach wewntrznych jak i zewntrznych. Ogrzewanie cienne na cianach zewntrznych wymaga uoenia izolacji termicznej po zewntrznej stronie.
Rysunek 20 Railjet cienne
Maksymalna temperatura powierzchni nie moe przekracza 35C. Ponadto ju podczas projektowania ogrzewania ciennego trzeba uwzgldni miejsca, gdzie ciana bdzie zabudowana, np. gdzie bd zamocowane regay lub szafki i wiszce. Powierzchnie te trzeba wyczy z ogrzewania ciennego albo dokadnie poda w projekcie punkty, gdzie bd wiercone otwory pod koki mocujce. Trzeba take uwzgldni fakt, e rwnie meble stojce np. szafy utrudniaj przekazywanie ciepa do pomieszczenia. Okadziny cian wykonane z materiaw izolacyjnych takich jak korek, pianka, obicie z tkaniny, boazeria drewniana z zaoenia nie bd efektywnie wsppracoway z instalacj ogrzewania ciennego. Decyzja o wyborze materiau okadziny musi by poprzedzona badaniami, ktre sprawdz czy dany materia nadaje si do wykoczenia ciany grzejnej.
Budowa
Railjet jest systemem mokrym i nadaje si do montau w tynku. Gwnymi elementami jest rura wielowarstwowa Purmo HKS PE-X/Al/PE 14x2 mm oraz plastikowa listwa z uchwytami czona na zatrzask. System mocuje si na surowej cianie lub sucie za pomoc kokw i pokrywa 3 cm warstw tynku z zatopion tkanin zbrojc (np. Knauf GITEX). W systemie nie ma izolacji pod rurami, aby warstwa tynku bya moliwie najlepiej zespolona ze cian lub sutem. Zapewnia to wiksz trwao powierzchni grzewczej. Dziki temu nie ma rwnie potrzeby stosowania tam dylatacyjnych lub pozostawiania szczelin dylatacyjnych przeznaczonych do wypenienia silikonem (inaczej ni w systemie suchym). Wydajno ogrzewania ciennego jest zbliona, a niekiedy nawet wiksza ni ogrzewania podogowego. Wynika to z maej gruboci tynku w stosunku do gruboci jastrychu oraz wyszej temperatury powierzchni grzewczej (podoga max. 29 oC, ciana 35 oC). Dlatego w nowym budownictwie lub przy modernizacjach ogrzewanie cienne moe stanowi wyczny system ogrzewania. W typowym pomieszczeniu z reguy wystarcz dwie ciany pokryte rurami. Przegrody z oknami rwnie mona zagospodarowa, zmniejszajc w ten sposb odczucie chodu od ciany zewntrznej.
Rysunek 22 Listwa do systemu railjet - kod zamwienia: FA9IP08114170000
Rysunek 21 Railjet budowa systemu
Dla przykadu moc ogrzewania podogowego przy parametrach 40/30 i rozstawie rurek 100 mm wynosi 70 W/m, natomiast cienne generuje prawie 80 W/m.
14
Elementy systemu
Projekt ogrzewania ciennego polega na wyznaczeniu powierzchni, okreleniu rozstawu oraz poprowadzeniu przyczy do rozdzielacza. Rozstaw rur wynosi zazwyczaj 100-150 mm. Maksymalna dugo ptli w ogrzewaniu ciennym dla rury 14x2 mm wynosi 80 m. Przy ww. rozstawach uzyskuje si od 7 do 11 m powierzchni ciany grzewczej na jednym obiegu. Wysoko ciany do jakiej ukada si rury powinna zawiera si pomidzy 2,2-2,5 m przy wyszych pomieszczeniach. Naley pamita, e wysoko znaczco wpywa na opory przepywu, zatem wiksze wysokoci pocign za sob koszty zwizane z wiksz pomp!
Monta
Monta systemu zaczyna si od wyrwnania i zagruntowania podoa. Dla prawidowej pracy ogrzewania i chodzenia ciennego/sutowego bardzo wane jest doskonae poczenie midzy podoem, a tynkiem. Dlatego podoe tynku musi by: mocne i wytrzymae, proste, jednorodne, bez ubytkw, rwnomierne, szorstkie, suche i niezakurzone, wolne od zanieczyszcze oraz niezmarznite. Ponadto trzeba zachowa tolerancje okrelone w normie DIN 18202. W niektrych przypadkach moe by celowe zastosowanie rodka zwikszajcego przyczepno lub zagruntowanie podoa.
Rysunek 23 Rozdzielacze do systemu railjet: np. stal nierdzewna 1" z penym wyposaeniem i wskanikami przepywu (patrz str. 28) Kod zamwienia: FBWMRSTXX4052200 (zamiast XX wpisa ilo obiegw rozdzielacza, np: 04 - cztery, 11 - jedenacie)
Monta listew Railjet

Listwy do mocowania rur s wykonane z wysokiej jakoci tworzywa sztucznego. Su one do mocowania rur o rednicach 14-17 mm w odstpach 50, 100, 150 mm itd. Pojedyncze 20 cm listwy naley zczy na zatrzask w odcinki o wymaganej dugoci. Za pomoc tamy dwustronnej przyczepi listwy Railjet do surowej ciany lub sutu w kierunku prostopadym do prowadzenia rur (zazwyczaj pionowo) w odstpach 0,4-0,5 m. Listwy mocuje si do ciany w sposb trway za pomoc kokw. Listwy skrajne powinno si odsun okoo 20 cm od krawdzi do rodka pola grzewczego, aby pozostawi miejsce na zagicie rur. Rury powinno zacz si ukada okoo 20 cm od krawdzi podogi, aby swobodnie doprowadzi przycza.
Rysunek 24 Rura do systemu railjet: np. HKS PE-X/Al/PE 14x2 mm (patrz str. 20) Kod zamwienia: FBDXBAC1420200P0
Ukadanie rur
Rur ukada si w formie meandra (zazwyczaj poziomo) zasilaniem od dou, wciskajc j w zaczepy na listwie Railjet. Taki ukad sprzyja pniejszemu odpowietrzeniu obiegw. Zaleca si dodatkowe mocowanie rury na ukach pojedynczymi uchwytami. Standardowy rozstaw rur wynosi 100 lub 150 mm. Przycza do rozdzielacza naley prowadzi w otulinie, np. z pianki PE. Najbardziej polecana rura to PE-X/Al/PE 14x2 mm max 80 mb. Inne dostpne: PE-X/Al/PE 16x2, PE-RT/Al/ PE-RT 16x2, PE-X 16x2 i 17x2, PE-RT 17x2 max 100 mb.
Podczenie do zasilania i sterowanie

W systemach do uytku domowego lub komercyjnego (biura, budynki uytecznoci publicznej) instalacj zazwyczaj podcza si do rozdzielacza wyposaonego we wskaniki przepywu oraz zawory regulacyjne z moliwoci montau siownikw termicznych. Takie rozwizanie sprzyja indywidualnej regulacji obiegw, a ponad to pozwala zastosowa system indywidualnej regulacji temperatury w pomieszczeniach, jak np. termostaty TempCo. System sterowania zapewni komfort i oszczdnoci energii do 30%, jak rwnie przy zastosowaniu termostatu TempCo Central oraz moduu do chodzenia TempCo Cool da moliwo sterowania chodzeniem paszczyznowym. W instalacjach przemysowych przy duych powierzchniach grzewczych zalecane jest podczenie systemem trjnikowym w ukadzie Tichelmana.
Rysunek 25 System railjet zamontowany na sucie - przeznaczenie ogrzewanie i chodzenie sutowe
Napenianie i odpowietrzanie
Napenianie instalacji ciennej lub sutowej naley wykona analogicznie do podogowej. Powinno si zamkn zawory zasilajce i powrotne na rozdzielaczu,
Rysunek 26 Railjet monta listew (instalacja wykonana przez partnera Purmo we Wrocawiu)
15
Elementy systemu
pozostawiajc otwarty tylko jeden obieg. Nastpnie napeni go wod poprzez zawr odpowietrzajco spustowy na grnej belce zasilajcej (z rotametrami lub zaworami regulacyjnymi). Do zaworu dolnej belki rozdzielacza podczy w, aby umoliwi odpyw wody i powietrza. Kilku krotne przepompowanie wody przez obieg umoliwi pozbycie si pcherzykw powietrza przez zawory odpowietrzajce. Po napenieniu i odpowietrzeniu obiegu naley go zamkn poprzez zawory na rozdzielaczu i przystpi do napeniania kolejnych w identyczny sposb. Jeli rozdzielacz jest ju podczony do instalacji c.o., napenianie mona przeprowadzi centralnie, a nie przez zawory spustowe.
Rysunek 27 railjet ukadanie rury (instalacja wykonana przez partnera Purmo we Wrocawiu)
Nie zaleca si stosowania porednich zaworw odpowietrzajcych w najwyszym punkcie obiegu, gdy moe by to potencjalne miejsce przecieku. Zapowietrzanie si ukadu midzy sezonami grzewczymi mona wyeliminowa stosujc separatory powietrza lub powtarzajc czynno odpowietrzania kadego obiegu indywidualnie. Odpowietrzaniu instalacji ciennej lub sutowej sprzyja rwnie maa rednica rur, jak np. 14x2 mm.
Prba cinieniowa
Przed wykonaniem tynku trzeba sprawdzi szczelno obiegw ogrzewania paszczyznowego podczas prby cinieniowej. Prb szczelnoci mona wykonywa wod, spronym powietrzem, albo innymi gazami. W przypadku prby wykonywanej zimn wod cinienie prbne nie moe wynosi mniej ni 4 bary i wicej ni 6 bar . W przypadku prby szczelnoci wykonywanej spronym powietrzem albo innymi gazami, mona sprawdzi tylko obiegi grzewcze. Inne czci instalacji musz zosta poddane wg VOB prbie szczelnoci z zimn wod. Prba spronym powietrzem powinna odbywa si w dwch etapach. Prba wstpna powinna trwa min 30 min przy cinieniu prbnym 0,11 bar. Natomiast prba wytrzymaociowa ze zwikszonym cinieniem, czyli prba gwna powinna trwa minimum 10 min przy cinieniu prbnym 3 bar.
Rysunek 28 railjet monta systemu ciennego (instalacja wykonana przez partnera Purmo we Wrocawiu)
Tynkowanie
W systemie Railjet tynk jest zespojony bezporednio ze cian lub stropem, eby zapewni najlepsz przyczepno prawie dwukrotnie grubszej warstwie. Brak izolacji nie wpywa znaczco na straty energii (zaledwie 10%, analogicznie jak w ogrzewaniu podogowym). Na cianie wewntrznej straty ciepa s oddawane do ssiedniego pomieszczenia, a ciana zewntrzna musi by izolowana od zewntrz, aby uzyska minimalny wspczynnik przenikania ciepa 0,3 W/mK, co minimalizuje straty energii. Minimalna wymagana grubo tynku to 10 mm nad rurkami, czyli w sumie 30 mm od ciany lub sutu. Taka warstwa zabezpieczy cian przed odznaczaniem si przebiegu rur z biegiem lat. Dodatkowym wzmocnieniem struktury tynku powinna by tkanina zbrojca, ktra chroni przed powstawaniem rys. Tynki majce waciwoci izolacyjne nie nadaj si do ogrzewania paszczyznowego. Materiay przeznaczone do tego typu zastosowa powinny charakteryzowa si wysok przewodnoci ciepln, elastycznoci, odpornoci na wysokie temperatury oraz moliwoci wykonania grubszych warstw. Polecane gatunki tynkw to: - tynk gipsowo-wapienny (np. Knauf MP 75 G/F) - tynk cementowo-wapienny - tynk gliniany (jeli okrelone przez producenta)
16
Elementy systemu
Szczegowe zasady wykonania i pielgnacji tynku okrela producent. Nie mniej jednak tynki gipsowe powinno wykonywa si jednowarstwowo, natomiast cementowe i gliniane dwu etapowo - pierwsza warstwa na rwni z rurami, a nastpnie 10 mm nad rurki w drugim etapie. Przy wszystkich rodzajach tynkw naley pamita o zastosowaniu tkaniny zbrojcej (np. Knauf Gitex). Nie ma koniecznoci stosowania dylatacji, chyba e producent tynku wymaga inaczej. Tynk jest zespolony bezporednio z podoem nonym, a nie jak w przypadku ogrzewania podogowego na warstwie izolacji. W wikszoci przypadkw w naronikach i na czeniach ssiednich powierzchni wystarczy zastosowa tamy wzmacniajce, jak np. "tam amerykask".
17
Elementy systemu
B. Rura grzejna
W ofercie Purmo znajduj si nastpujce rodzaje rur: PE-X PE-RT PE-X/Al/PE PE-RT/Al/PE-RT
Wszystkie rury wyposaone s w absolutnie niezbdn w instalacjach grzewczych barier antydyfuzyjn uniemoliwiajc przenikanie tlenu do instalacji. Ma to ogromne znaczenie dla trwaoci stalowych elementw instalacji takich jak np. rozdzielacze, grzejniki. Polietylen stanowicy bazowy materia rur jest w przypadku rur PE-X i PE-X/ Al/PE usieciowany, natomiast w przypadku rur PE-RT/Al/PE-RT uszlachetniany co zapewnia instalacji dugowieczno i zwiksza wytrzymao rur na wszelkie naprenia: bdce wynikiem temperatury i cinienia wystpujcych podczas pracy, powstajce podczas gicia rur, mechaniczne wystpujce podczas prac budowlanych. Rury z tworzyw sztucznych nie ulegaj korozji, s lekkie i trwae. Ich elastyczno i may promie gicia pozwalaj zmniejszy ilo koniecznych ksztatek, co zdecydowanie uatwia i przyspiesza monta. Jako rur oferowanych przez Rettig Heating potwierdzaj badania Poudniowoniemieckiego Centrum Tworzyw Sztucznych SKZ.
Rysunek 29 Zuycie ropy naftowej na wyprodukowanie 1m rury danego materiau
Ponadto wytwarzanie rur z tworzyw sztucznych jest bardzo ekologiczne. Do wyprodukowania 1m rury PE-X potrzebne jest prawie 7 razy mniej ropy naftowej ni do wyprodukowania rury stalowej (Rysunek 29)
Ciekawostka: Kompensacja rur w instalacji ogrzewania podogowego W ogrzewaniu podogowym, kompensacja rur nie jest potrzebna. Umocowane w betonie rury nie maj moliwoci przemieszczania. Zamiast tego, wskutek wzrostu temperatury wody zasilajcej, rednica wewntrzna rurek zmniejsza si o 0,020,03mm.
18
Elementy systemu
Rura PE-X
Rury grzejne PE-X zbudowane s z polietylenu usieciowanego. Proces usieciowania zwiksza wytrzymao i trwao materiau, co zapewnia niezmiennne waciwoci podczas wieloletniej eksploatacji. Ponadto rury s bardzo gitkie i mona je ukada na zimno (bardzo niski modu E). Stosujc proces usieciowania osignito ponadprzecitn odporno na procesy starzenia si. Nawet przy wysokich temperaturach pracy, wytrzymao rury nie spada przed upywem 50 lat (Rysunek 31). Ta wytrzymao umoliwia prace budowlane na uoonych rurach nie przykrytych jeszcze jastrychem.
Rura PE-RT
Nowa metoda uszlachetnienia polietylenu (polietylen o zwikszonej wytrzymaoci na wysok temperatur PE-RT zamiast polietylenu usieciowanego PE-X) pozwolia na obnienie kosztw produkcji. Ograniczeniem stosowania jest maksymalna temperatura pracy ok. 60C. Dla temperatury pracy 50C rura nie traci swoich pierwotnych waciwoci przez okoo 50 lat (Rysunek 32).
Bariera tlenowa PE-X
Rysunek 30 Struktura rury PE-X
Rysunek 31 Wytrzymao rur PE-X dla poszczeglnych temperatur
Rysunek 32 Wytrzymao rur PE-RT dla poszczeglnych temperatur
19
Elementy systemu
Rura wielowarstwowa PE-X/Al/PE PURMO HKS Sitec
Rura wielowarstwowa PE-X/Al/PE PURMO HKS Sitec zbudowana jest z dwch rnych materiaw, zatem czy w sobie zalety zarwno rury z tworzywa sztucznego jak i rury metalowej. cianka rury zoona jest z piciu warstw (Rysunek 33). Wewntrzna i zewntrzna warstwa z usieciowanego polietylenu otaczaj stabilizujc rur aluminiow. Usieciowanie zarwno wewntrznej jak i zewntrznej warstwy polietylenu ma ogromne znaczenie dla trwaoci i wytrzymaoci rury. czenie warstwy aluminium wykonane jest doczoowo metod laserow. czenie aluminium na styk, a nie na zakad wyklucza koncentracj napre powstajcych podczas gicia rury i zapewnia dokadne przyleganie zczek. Aluminium i tworzywo poczone s ze sob specjaln warstw spajajc, ktra uniemoliwia rozwarstwianie rury.
14-75 mm
Rysunek 33 Warstwy rury PE-X/Al/PE
Rura wielowarstwowa PE-RT/Al/PE-RT

Charakteryzuj si takimi samymi parametrami pracy, jak rury PE-X/Al/PE, co potwierdza Aprobata Techniczna COBRTI Instal. S bardziej elastyczne, atwiejsze w ksztatowaniu. Nadaj si do instalacji grzewczych grzejnikowych i podogowych jak rwnie do instalacji zimnej i ciepej wody uytkowej. Maj Atest Higieniczny PZH oraz niemiecki certykat DVGW dla systemw dopuszczonych do stosowania dla instalacji wody pitnej. Najwaniejsz, bardzo istotn podczas pracy, zalet rury jest moliwo gicia jej w rku, nadawania dowolnych ksztatw bez obawy o sprynowanie.
Tabela 3 Porwnanie rur do ogrzewania paszczyznowego
Typ Materia Bariera antydyfuzyjna zespolona z rur Wspczynnik przewodzenia ciepa [W/(mK)] Modu sprystoci E [N/mm] Wsp. rozszerzalnoci liniowej k [mm/(mK)] Chropowato bezwzgldna k [mm] Minimalny promie gicia rednice [mm] Max warunki pracy
PE-X Polietylen usieciowany EVOH 0,35
PE-RT Polietylen uszlachetniony EVOH 0,35 550
PE-X/Al/PE Polietylen usieciowany z warstw aluminium Al 0,45
PE-RT/Al/PE-RT Polietylen uszlachetniony z warstw aluminium Al 0,45
0,125
0,125 0,007 r=5xdz
0,025
0,025
16x2; 17x2; 20x2; 25x2,3 90C/6bar
17x2 60C/6bar
14x2; 16x2; 20x2; 26x3; 32x3; 40x3,5; 50x4; 63x4,5; 75x5 90C/10bar
16x2; 20x2; 26x3; 32x3 90C/10bar
20
Elementy systemu
C. Folia z siatk kotwic, klipsy, taker
Rur grzejn mocuje si do izolacji klipsami w ksztacie litery U. Za pomoc urzdzenia zwanego takerem klipsy te wciska si w warstw izolacji. Na powierzchni pyt izolacyjnych systemu PURMO rolljet (styropianowe) i faltjet (z pianki poliuretanowej), przyklejona jest folia winylowa wzmocniona siatk z wkna sztucznego. Umoliwia ona prawidowe zakotwienie klipsw, mocujcych rury grzejne. Klips obejmuje rur grzejn od gry, a podwjny haczyk znajdujcy si na wcinitej w izolacj czci klipsa utrudnia jego wyrwanie. Folia chroni izolacj przed przenikaniem wody z jastrychu. Uniemoliwia rwnie wpywanie jastrychu midzy pyty izolacyjne i zapobiega powstawaniu mostkw cieplnych i akustycznych. U-klipsy s sprzedawane w magazynkach po 25 sztuk, ktre nakada si na drek takera. Prac rozpocz mona po usuniciu tamy klejcej, ktr poczono poszczeglne klipsy. Jednorazowe nacinicie drka zakoczonego uchwytem, uwalnia i wciska jeden klips. Po wbiciu klipsa drek z uchwytem wraca do pooenia wyjciowego. Drek, na ktrym znajduje si zapas klipsw musi by wypeniony co najmniej do poowy wysokoci drka. Wtedy klipsy zelizguj si automatycznie. Odpowiedni ksztat podstawy takera umoliwia wciskanie klipsw nawet przy bardzo wskich odstpach pomidzy rurami. W rozwoju i projekcie nowego 3D-Takera Purmo i nowych 3D-Klipsw, zostao wzite pod uwag 35-letnie dowiadczenie z ogrzewania pomieszcze i systemu mocowania rur. Nowy 3D-Taker oferuje teraz jeszcze bardziej komfortow obsug. Mocowanie rur grzewczych jest nie tylko szybsze, ale take bardziej niezawodne. Ponadto, klipsy mona szybko i atwo wsun na prowadnic. Typy klipsw do rur grzewczych 14-17 mm mog by stosowane w tym samym takerze, bez kalibracji urzdzenia. Nowe 3D-Klipsy Purmo maj haczyki skierowane w trzech rnych kierunkach. dziki czemu osignito znacznie wysz si trzymania ni w konwencjonalnych klipsach. Ta zaleta jest szczeglnie widoczna na ukach rur grzewczych. W Purmo 3D-Klipsy zczone s plastikow zawleczk co uatwia ich uzupenianie i wsuwanie na prowadnic. Nastpnie jednym pocigniciem zostaj rozdzielone i pojedynczo wpadaj do magazynku. Dziki temu 3D-Taker Purmo jest niezawodny i moe wbi nawet do 2,5 tys. klipsw bez zablokowania! Zalety nowego 3D-Takera - jeden Taker dla rozmiarw klipsw 14-17 mm - ergonomiczna konstrukcja przyspiesza prac i zmniejsza wysiek - klapka z dostpem do magazynku w celu atwego czyszczenia w razie przyblokowania - demontowalna nka Zalety nowych Klipsw-3D - atwy w obsudze system uzupeniania klipsw dziki plastikowej zawleczce - jeszcze mocniejsze trzymanie rury dziki trjpaszczyznowym grotom - jeden rozmiary klipsw dla rur 14-17 mm - minimalna grubo styropianu tylko 20 mm
Rysunek 34 Mocowanie rury w systemie rolljet / faltjet posadzka dylatacja jastrych klips rura grzejna folia z siatk kotwic rolljet / faltjet podoe none
Rysunek 35 3D-klipsy
Rysunek 36 Nowy taker i klipsy
21
Elementy systemu
D. Szczeliny dylatacyjne
Wedug normy pyta musi mie moliwo swobodnego przemieszczania o 5 mm we wszystkich kierunkach. Aby to osign niezbdne jest rozplanowanie, a nastpnie poprawne wykonanie szczelin dylatacyjnych.
Funkcje szczelin dylatacyjnych: - Tamy brzegowe przejmuj wyduenia od jastrychu - Prole dylatacyjne zapobiegaj dylatacjom pozornym - miejscom, gdzie wskutek zjawiska skurczu powstanie pknicie w czasie schnicia jastrychu - Redukuj przenoszenie dwiku z podogi do innych elementw konstrukcyjnych
Tama brzegowa
Przed uoeniem izolacji cieplnej, przy cianach wzdu caego obwodu podogi trzeba uoy specjaln tam izolacyjn (brzegow). Tama wykonana jest z mikkiej pianki polietylenowej, do ktrej przymocowana jest folia. Foli t naley wyoy na pyt styropianow i w ten sposb ochroni szczelin midzy tam brzegow a matami izolacyjnymi przed wnikaniem jastrychu. W naronikach mona tam brzegow lekko naci od spodu, ale nie wolno uszkodzi folii. W naronikach wypukych foli trzeba naci, a miejsca, gdzie jej zabraknie uszczelni dodatkowo tam klejc.
Prole i tamy dylatacyjne

Rysunek 37 Zasady prowadzenia dylatacji
Wyduenie jastrychu nie przebiega rwnomiernie we wszystkich kierunkach. Nierwnomierne obcienia jastrychu powoduj czasem, e pyta przesuwa si tylko w jednym kierunku. Dylatacje musz dzieli cay przekrj jastrychu i siga do izolacji. Wysychanie jest zawsze powizane ze zjawiskiem skurczu jastrychu. Poniewa powierzchnia wylewki kurczy si, w jastrychach cementowych wykonuje si nacicia kielni, by podczas kurczenia si jastrych pk w sposb kontrolowany - dokadnie w tym miejscu. Nacicia kielni nie zastpuj jednak szczelin dylatacyjnych poniewa szeroko szczelin jest za maa, by przej wyduenia termiczne jastrychu. Dlatego w obrbie otworw drzwi wewntrznych trzeba zawsze tworzy szczeliny dylatacyjne. Prawidowe wykonanie dylatacji umoliwiaj specjalne elementy dylatacyjne systemu PURMO - prole i tamy dylatacyjne oraz rurki ochronne.
22
Elementy systemu
Poza otworami drzwiowymi, szczeliny dylatacyjne naley wykona w przypadku gdy: a. b. c. d. powierzchnia pyty jastrychu przekracza 40 m, jedna z krawdzi pyty jest dusza ni 8 m, stosunek dugoci krawdzi pyty jest wikszy ni 2:1, pomieszczenie ma ksztat zoony np. L, C lub Z
Wspczynnik rozszerzalnoci cieplnej jastrychu wynosi 0,012 mm/mK. To znaczy, e pyta jastrychu dugoci okoo 8 m na skutek nagrzania si od 10C do 40C wyduy si o 3 mm. To wyduenie musi przej tama brzegowa. Trzeba take pamita, e rozszerzalno posadzki i jastrychu jest inna (patrz: Wykoczenie ceramiczne str. 26)
Nieprzestrzeganie powyszych zalece, nie pozwoli przemieszcza si pycie grzewczej i moe doprowadzi do zniszczenia jastrychu, a nawet rur. Jeeli due powierzchnie jastrychu wykoczonego pytkami ceramicznymi lub kamiennymi musz zosta podzielone na kilka czci, powinno si rozmieszczenie dylatacji dopasowa do wymiarw pytek i uzgodni ich uoenie z architektem wntrz i posadzkarzem. W skutek ruchu pyt grzejnych pytki uoone na dylatacjach na pewno popkaj. Dlatego ju na etapie projektowania naley zastanowi si nad wzorem posadzki, tak aby dylatacje pokryway si z fugami midzy pytkami.
Rysunek 38 Prol dylatacyjny z tam izolacyjn (rolljet)
Rysunek 39 Prol dylatacyjny z tam izolacyjn (noppjet)
23
Elementy systemu
E. Jastrych
Jastrych (inaczej wylewka) jest odpowiedzialny za rwnomiern dystrybucj ciepa oraz przejcie obcie mechanicznych i termicznych. W systemach ogrzewania podogowego mog by uywane wszystkie rodzaje jastrychw. Bardzo wane jest zachowanie wymaganych gruboci jastrychu oraz wykonanie go zgodnie z obowizujcymi normami. Nie mog powsta miejsca bezporedniego styku jastrychu z podoem nonym, z elementami konstrukcyjnymi budowli bd instalacji. Ze wzgldu na zjawisko rozszerzalnoci termicznej, pyty jastrychu musz mie zapewnion moliwo swobodnego przemieszczania si we wszystkich kierunkach.
Regulacje dotyczce jastrychu

Waciwoci jastrychw do ogrzewania podogowego i wytyczne do ich stosowania opisane s w normie PN-EN 13813 Podkady podogowe oraz materiay do ich wykonywania Materiay waciwoci i wymagania a nowa wersja DIN 18560 jest uzupenieniem w/w normy.
Naprenia mechaniczne i termiczne

Naprenia wynikajce z rozszerzalnoci cieplnej rury przejmuje jastrych. Rura nie przemieszcza si, gdy jest zatopiona w wylewce. W rodku pomieszczenia obcienia przekazywane s rwnomiernie na warstw izolacji. Powoduj one niewielki wzrost si rozcigajcych w dolnej stree przekroju jastrychu. Obcienia brzegw pyty jastrychu, a szczeglnie naronikw wywouj naprenia rozcigajce w grnej stree przekroju pyty. W niektrych systemach siatk stalow suc do mocowania rur ukada si zawsze w dolnej stree przekroju jastrychu, gdzie nie ma ona adnego znaczenia dla napre rozcigajcych w grnej stree. Te najbardziej niebezpieczne naprenia w naronikach mogoby przej tylko zbrojenie grne, ktre praktycznie nie moe by wykonane ze wzgldu na niewielk grubo jastrychu. Dlatego rwnie w przypadku duych naciskw na ma powierzchni (np. sejfy, due pki z ksikami, cikie urzdzenia) zaleca si stosowanie jastrychu i izolacji o lepszych waciwociach mechanicznych zamiast zbrojenia.
Rodzaje jastrychu: Jastrych cementowy (symbol CT)

Tabela 4 Przykad oznakowania jastrychu cementowego
W budownictwie mieszkaniowym stosuje si najczciej jastrychy cementowe o klasie wytrzymaoci F4.

F4
CT Jastrych cementowy
C20 Wytrzymao na ciskanie: 20 N/mm
Wytrzymao na zginanie: 4 N/mm
Jastrych ukada si jako mieszank o konsystencji gstoplastycznej albo jako jastrych pynny. W normie DIN 18560 cz 2 zawarte s wszystkie dane, dotyczce jakoci, gruboci i wytrzymaoci jastrychu. Specjalna domieszka do betonu - emulsja PURMO redukuje ilo wody zarobowej (wicej o zaletach emulsji na str. 25). W przypadku uycia jastrychw specjalnych np. szybkowicych naley postpowa zgodnie ze wskazaniami producenta.
24
Elementy systemu
Jastrych anhydrytowy (symbol CA)
Jastrych anhydrytowy (na bazie siarczanu wapnia) bardzo dobrze wsppracuje z instalacj ogrzewania podogowego. atwo si go ukada i ma bardzo dobr przewodno ciepln. Jastrych anhydrytowy nie moe jednak by stosowany w rodowiskach wilgotnych np. na posadzkach krytych pywalni.
Jastrych pynny (symbol CA)

Okrelenie to oznacza wszystkie mieszanki samopoziomujce. Ich ukadanie i poziomowanie jest bardzo proste. Jastrychy pynne produkuje si na bazie anhydrytu lub cementu. Wytrzymao tego typu jastrychu jest zwikszona. Przy jastrychach pynnych naley zwrci szczegln uwag na sposb poczenia tamy brzegowej z izolacj poziom (rolljet). Foli tamy brzegowej trzeba przyklei na caym obwodzie tam klejc do pyty. Folia nie moe by napita, musi swobodnie przylega zarwno do pionowej paszczyzny tamy brzegowej, jak i do poziomej paszczyzny izolacji rolljet.
Przewagi jastrychu anhydrytowego nad jastrychem cementowym: pynna konsystencja zapobiega powstawaniu pcherzy powietrznych lepszy wspczynnik przewodzenia ciepa waciwoci samopoziomujce (szybko i atwo wykonania wylewki) krtszy czas wygrzewania (7 zamiast 21 dni) mniejsza wymagana wysoko wylewki (40 zamiast 45mm) mniejszy skurcz przy wygrzewaniu wiksze pola dylatacyjne
Grubo jastrychu
Grubo jastrychu zaley od jego rodzaju i wielkoci przenoszonych obcie. Wedug normy PN-EN 1264 dotyczcej ogrzewania podogowego w budynkach mieszkalnych, gdzie rury le bezporednio na warstwie izolacji lub s nieznacznie nad ni uniesione (struktura typu A), warstwa jastrychu nad rurami powinna wynosi: dla jastrychu cementowego klasy F4 45 mm, dla jastrychu anhydrytowego klasy F4 40 mm, W praktyce oznacza to, e dla rury o rednicy 20 mm minimalna grubo pyty jastrychu wynosi 65, 60 (odpowiednio dla jastrychu cementowego, anhydrytowego). W budynkach o przeznaczeniu innym ni mieszkalne mog wystpi znacznie wysze obcienia. Wtedy niezbdne jest wykonanie oblicze statycznych. W normie dopuszczono te mniejsze gruboci jastrychu. Wwczas aby uzyska wymagan wytrzymao pyty dodaje si substancje chemiczne lub wkadki wzmacniajce ze stali lub z tworzyw sztucznych. W przypadku posadzek kamiennych i ceramicznych naley w szczeglnoci przestrzega wymaga normy dotyczcych ugi, ktre nie mog przekracza wielkoci dopuszczalnej dla jastrychu cementowego klasy F4 i gruboci 45 mm.
Rysunek 40 Emulsja do jastrychu
Emulsja do jastrychu
Emulsja do jastrychu PURMO jest zawiesin kopolimerw na bazie octanu winylu, etylenu i chlorku winylu. Charakteryzuje si ma lepkoci i jest doskonale rozproszona. Emulsj mona dodawa do zapraw cementowych, wapiennych i gipsowych. Waciwoci: Poprawia urabialno mieszanek przy jednoczesnym ograniczeniu iloci wody (zwiksza si wytrzymao jastrychu) Zapobiega wnikaniu powietrza do masy zaprawy Poprawia przewodno ciepln jastrychu grzewczego Stosowanie str. 73
Rysunek 41 Wytrzymao na ciskanie dla betonu bez domieszki, z dozowaniem normalnym i podwjnym
Dziki zastosowaniu domieszki zmniejsza si porowato jastrychu, a bardziej szczelna struktura zwiksza przewodno ciepln.
25
Elementy systemu
F. Wykoczenie podogi
Wymagania
Mona stosowa kady rodzaj wykoczenia podogi. Warstwa wykoczeniowa powinna mie may opr przewodzenia ciepa R 0,15 mK/W. Wykadziny podogowe o duym oporze przewodzenia ciepa wymagaj wyszej temperatury pracy instalacji i powoduj zwikszone straty ciepa oddawanego w d. Dlatego im wikszy opr cieplny wykadziny, tym gciej trzeba ukada rury. Nie zawsze na etapie projektowania budynku jest ju ustalony rodzaj wykoczenia podogi. Wtedy najczciej w obliczeniach zakada si opr przewodzenia R = 0,10 mK/W. Wszystkie rodzaje warstw wykoczeniowych powinny by ukadane dopiero po, zgodnym z norm PN- EN 1264, wstpnym nagrzewaniu jastrychu. Tabele mocy cieplnej dla poszczeglnych warstw wykoczeniowych znajduj si na stronach: 76-88
WYKOCZENIE CERAMICZNE
Rysunek 42 Wszystkie rodzaje posadzek stosowanych w pomieszczeniach z ogrzewaniem podogowym, powinny mie oznaczenia, e wyrb nadaje si do ukadania na grzejnikach podogowych
Posadzki ceramiczne charakteryzuj si maym oporem przewodzenia ciepa. S wic chtnie stosowane na podogach grzejnych. Podczas ogrzewania jastrych wydua si w przyblieniu dwa razy bardziej ni pytki ceramiczne. Dlatego do ukadania pytek naley uy kleju lub zaprawy trwale elastycznej. Jeeli pytki ukada si na zaprawie o waciwociach jastrychu, to jej grubo moe stanowi cz wymaganej minimalnej gruboci pyty grzejnej. Jeeli pytki zostay uoone przed wygrzewaniem jastrychu, to spoiny mona wypeni dopiero po zakoczeniu tego procesu. W przeciwnym razie wilgo z masy jastrychu nie moe odparowa.
WYKOCZENIE DYWANOWE
Przed uoeniem wykadziny dywanowej, jastrychow pyt grzejn trzeba dokadnie wyrwna poprzez szpachlowanie powierzchni zgodnie z DIN 18365. Kleje musz by odporne na temperatur 55C, dziaajc w sposb cigy. Klej naley nanie na ca powierzchni.
26
Elementy systemu
WYKOCZENIE DREWNIANE
Tabela 5 Opr przewodzenia ciepa dla wybranych rodzajw wykoczenia podogi
Ukadanie parkietu na ogrzewanym jastrychu wymaga przestrzegania nastpujcych zasad: - wilgotno drewna zarwno klepki jak i mozaiki powinna wynosi mniej ni 9 2 %, - kleje musz by odporne na dugotrwae dziaanie temperatury 55C, - temperatura powierzchni podogi nie moe przekracza 25-26C (lub zgodnie z zaleceniami producenta), dlatego w pomieszczeniach z parkietem nie wyznacza si stref brzegowych, a najczciej przyjmowany rozstaw rur 15 mm, gwarantuje optymalne przekazywanie ciepa do pomieszczenia. - wilgotno jastrychu cementowego nie moe przekracza 2%, a anhydrytowego 0,5%. Dodatkowo naley zwrci uwag na kilka innych wanych parametrw: - wspczynnik skurczu i rozkurczu danego gatunku drewna - czas osignicia rwnowagi higroskopijnej Przy zastosowaniu podogi z litego drewna moe wystpi powstanie szczelin na styku elementw, poniewa lite drewno w warunkach wysokiej temperatury i niskiej wilgotnoci kurczy si. Deski warstwowe, klejone z rnych rodzajw drewna pracuj w mniejszym zakresie, co hamuje powstawanie szczelin pomidzy elementami podogi. Podogi drewniane nie powinny przekracza 15 mm gruboci.
Rodzaj posadzki Terakota Mozaika - db Lamelki - merbau Bruk - db Klepka - doussie Klepka - iroko Klepka - db Klepka - db Klepka - buk Klepka - jesion Klepka - modrzew
Grubo [cm] 1,0 0,8 1,0 2,2 1,5 1,5 1,5 2,2 2,2 2,2 2,2
Opr przewodzenia [(mK)/W] 0,010 0,040 0,040 0,055 0,060 0,070 0,075 0,110 0,137 0,146 0,183
WYKOCZENIE Z TWORZYW SZTUCZNYCH
Panele, laminaty, wykadziny PCV mog rwnie wsppracowa z ogrzewaniem podogowym. Jednak w czasie ukadania trzeba zwrci uwag na to, by midzy podog a jastrychem nie uoono dodatkowej izolacji tumicej dwiki. Taka dodatkowa izolacja akustyczna podnosi opr przewodzenia ciepa warstwy wykoczeniowej podogi i wobec bardo dobrych waciwoci akustycznych rolljetu/faltjetu lub noppjetu jest zbdna. Panele podogowe maj du izolacyjno ciepln, co nie oznacza, e pomieszczenie, gdzie je zastosujemy przy ogrzewaniu podogowym, bdzie niedogrzane. Ogrzewanie bdzie dziaa poprawnie, ale sterowanie bdzie utrudnione ze wzgldu na duszy czas nagrzewania i stygnicia paneli ni np. w przypadku ceramiki.
27
Elementy systemu
2. Rozdzielacze obiegw grzewczych
Odpowietrzniki Zawory do regulacji przepywu Zawory spustowe Krce przyczeniowe Wkadki zaworowe przystosowane do montau gowic termostatycznych
Rysunek 43 Budowa rozdzielacza
Budowa
Mosidz M63, z ktrego produkowane s rury rozdzielaczy, nie zawiera oowiu. Dziki temu moe by stosowany rwnie w instalacjach wody pitnej. Dla rozdzielaczy ogrzewania podogowego jest to o tyle istotne, e nie powstaj w nich tlenki oowiu utrudniajce prac zaworw termostatycznych. W ofercie Purmo znajduj si rwnie rozdzielacze ze stali nierdzewnej kwasoodpornej. Rozdzielacze Purmo dostarczone s jako kompletnie zmontowane. Oba kolektory maj dodatkow sekcj, na ktrej umieszczone s odpowietrzniki i zawory spustowe. Rozstaw krcw przyczeniowych wynosi 55mm, co pozwala swobodnie zamontowa gowic termoelektryczn na kadym zaworze. Kolektor zasilajcy i powrotny poczone s ze sob wspornikami sucymi do montau rozdzielacza na cianie. W procesie produkcyjnym kady egzemplarz jest sprawdzany na szczelno pod cinieniem 8 bar.
Regulacja przepywu i temperatury
Rozdzielacze (oprcz wersji 5/4) wyposaone s we wkadki zaworowe przystosowane do montau gowic termoelektrycznych, a niektre dodatkowo jeszcze we wskaniki przepywu. Wkadki zaworowe zamontowane s na powrocie, a regulacja przepywu odbywa si na zasileniu. Rozdzielacze rednicy 5/4 wyposaone s w zawory regulacyjne na powrocie. Regulacja wielkoci przepywu odbywa si za pomoc klucza szecioktnego. Istnieje moliwo cakowitego zamknicia zaworu bez zmiany nastawy wstpnej. Wkadki termostatyczne s przystosowane do wsppracy z gowicami termostatycznymi. Su do niezalenej regulacji temperatury w poszczeglnych pomieszczeniach. Rotametry (w rozdzielaczach ze stali nierdzewnej) wyskalowane w l/min umoliwiaj bezporedni odczyt strumienia wody w danej ptli grzewczej oraz pozwalaj na doregulowanie przepywu w zalenoci od rzeczywistych rozpyww wody w poszczeglnych obiegach.
Rysunek 44 Rozdzielacze ze stali nierdzewnej z zaworami do regulacji przepywu i z rotametrami
Rysunek 45 Schemat wymiary obu rozdzielaczy
28
Elementy systemu
Tabela 6 Rozdzielacze mosine i ze stali nierdzewnej - wymiary
1 - GZ 1 mosidz
5/4 - GZ 5/4 mosidz
1 - GZ 1 stal nierdzewna
1 - GZ 1 stal nierdzewna
Liczba obiegw 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 165x293x77 220x293x77 275x293x77 330x293x77 385x293x77 440x293x77 495x293x77 550x293x77 605x293x77 660x293x77 715x293x77 krce przyczeniowe GZ 3/4, wkadki zaworowe przystosowane do montau gowic termoelektrycznych zawory do regulacji przepywu, zespoy odpowietrzajcospustowe dokrcane do rury rozdzielacza 160x365x93 210x365x93 260x365x93 310x365x93 360x365x93 410x365x93 460x365x93 510x365x93 560x365x93 610x365x93 660x365x93
Wymiary (*) 190x330x86 245x330x86 300x330x86 355x330x86 410x330x86 465x330x86 520x330x86 575x330x86 630x330x86 685x330x86 740x330x86 190x330x86 245x330x86 300x330x86 355x330x86 410x330x86 465x330x86 520x330x86 575x330x86 630x330x86 685x330x86 740x330x86 wskaniki przepywu, krce przyczeniowe GZ 3/4, wkadki zaworowe przystosowane do montau gowic termoelektrycznych zawory do regulacji przepywu, zespoy odpowietrzajcospustowe dokrcane do rury rozdzielacza
W komplecie
Krce przyczeniowe z krce przyczeniowe zaworami odcinajcymi GZ 3/4, GZ3/4" wkadki zaworowe zawory regulacyjne ze przystosowane do wskanikami przepywu montau gowic zawory spustowe z termoelektrycznych opowietrznikami zawory do regulacji przepywu, zespoy odpowietrzajcospustowe zespoy odpowietrzajcospustowe dokrcane do rury rozdzielacza
(*) przy doborze szafki rozdzielacza naley uwzgldni dodatkowe elementy (zespoy odpowietrzajco-spustowe, zawory kulowe odcinajce, ukady mieszajce z pomp na rozdzielaczu, listw automatyki) Na zamwienie dostpne s rwnie rozdzielacze przemysowe 1 (2 10 obiegw) oraz 2 (11 20 obiegw).
Podczanie rur grzejnych
Zarwno kolektor zasilania, jak i powrotny zakoczone s gwintami dziki czemu mona podcza rozdzielacz z prawej lub z lewej strony. Rozdzielacze dostarczane s bez zczek do podczenia rur grzejnych. Rodzaj zczki zaley bowiem od rednicy rury grzejnej 16 x 2mm, 17 x 2 mm lub 20 x 2 mm. Do rozdzielaczy przemysowych podcza si rury 25x2,3 dlatego zczki s w komplecie.
29
Elementy systemu
3. Szafki
Wymiary szafek natynkowych
Rozdzielacze, z ktrych zasilane s obiegi grzewcze, umieszcza si w szafkach usytuowanych zazwyczaj w przedpokoju, garderobie lub kotowni. Najlepiej jest, gdy zlokalizowane s one centralnie w stosunku do caej powierzchni podogi grzejnej. Do kadej wielkoci rozdzielacza naley dopasowa rozmiar szafki.
110 62 140
"L"
110
Oferujemy szafki podtynkowe i natynkowe. Szafki zbudowane s z blachy ocynkowanej. Specjalna farba antykorozyjna zabezpiecza je dodatkowo przed korozj. Frontowe drzwiczki szafki mona otwiera albo zdejmowa. W pododze zaleca si umieci rur grzejn w specjalnym kolanku z tworzywa sztucznego, ktre peni funkcj prowadnicy rury i pozwala na wygicie jej pod ktem prostym. Szafki podtynkowe maj regulowan w ograniczonym zakresie wysoko i gboko. Szafki podtynkowe Purmo wyposaone s w specjalne mocowania do listwy automatyki, stanowicej zasilanie dla elektrycznych termostatw pokojowych i gowic termoelektrycznych w systemie regulacji temperatury w pomieszczeniach.
H max - 800
H min - 700
65
Typ "L"
SW 1 SW 2 SW 3 SW 4 SW 5 420 550 700 780 950
SW 6 1120
215
45
Tabela 7 Szafki do rozdzielaczy - wymiary

Wymiary szafek podtynkowych
170 max 120 min
Rodzaj szafki
Zdjcie
Dugo/wysoko/ 380/700-800/120-170 430/700-800/120-170
Max liczba obiegw 2 3 6 8 10 12 zest. mieszajcy+12 3 6 8 10 12 zest. mieszajcy+12
Podtynkowa
80
560/700-800/120-170 710/700-800/120-170 790/700-800/120-170 960/700-800/120-170 1130/700-800/120-170 420/700-800/110
H max - 800
H min - 700
195
50 70
110
62
Natynkowa
550/700-800/110 700/700-800/110 780/700-800/110 950/700-800/110
"L"
Typ "L"
SWP 0 SWP 1 SWP 2 SWP 3 SWP 4 SWP 5 SWP 6 380 430 560 710 790 960 1130
1120/700-800/110
30
Elementy systemu
4. Regulacja
A. Zasada dziaania ukadw mieszajcych
Rozdzielacz
RYSUNEK POGLDOWY
Regulator pogodowy
GW 1" Siownik Czujnik temp. zewn. Przylgowy czujnik temp.
Zaworowy blok mieszajcy GW 1" rdo ciepa wraz z wymaganym osprztem
Rysunek 47 Sterownik bloku mieszajcego SM4
Rysunek 46 Schemat poczenia instalacji grzejnikowej oraz ogrzewania podogowego za pomoc zaworowego bloku mieszajcego
Maksymalna temperatura zasilania w instalacji ogrzewania podogowego nie powinna przekracza 55C przy najniszej obliczeniowej temperaturze zewntrznej. Najbardziej odpowiednia warto temperatury zasilania przyjmowana do oblicze to: 40-50C. Jeeli konstrukcja kota pozwala na jego prac w zakresie temperatur 2060C, mona za pomoc prostego dwustawnego regulatora (wcz-wycz) utrzymywa dan temperatur w pomieszczeniu. Jeeli temperatura pracy rda ciepa przekracza 60C, trzeba zamontowa zawory mieszajce, ktre zapewni odpowiedni temperatur zasilania ogrzewania podogowego. Wikszo kotw ma wbudowane urzdzenie regulujce temperatur zasilania w zalenoci od warunkw pogodowych. Regulatory te maj z reguy wyjcie przystosowane do sterowania mieszaczem w instalacji ogrzewania podogowego. Dodatkowym zabezpieczeniem przed nadmiernym wzrostem temperatury na zasileniu jest ogranicznik temperatury. Ukad mieszajcy ma za zadanie dostosowa temperatur wody do potrzeb ogrzewania podogowego (najczciej rednia temp. zasilanie/powrt okoo 35-45C). Odbywa si to poprzez zmieszanie wody przygotowanej w rdle ciepa z wod powracajc z instalacji centralnego ogrzewania. Z punktu widzenia hydrauliki jest to obejcie tzw. Bypass. Kiedy temperatura zasilania dla instalacji ogrzewania podogowego przekracza zadany poziom nastpuje otwarcie obejcia i podmieszanie wody powrotnej z zasilajc. Instalacja musi by dodatkowo wyposaona w odrbn pomp obiegow, niezalenie od tego, jaka pompa znajduje si w czci grzejnikowej instalacji.
Rysunek 48 Regulator pogodowy sterujcy prac zaworu mieszajcego
Obejcie zamknite
Powrt z instalacji UFH Zasilanie instalacji UFH
Obejcie otwarte
Powrt z instalacji UFH Zasilanie instalacji UFH
Powrt (do kota)
Zasilanie (z kota)
Powrt (do kota)
Zasilanie (z kota)
Rysunek 49 Zasada dziaania zaworowego bloku mieszajcego
31
Elementy systemu
B. Ukady mieszajce PURMO
Zaworowy blok mieszajcy
Rettig Heating oferuje blok mieszajcy dla instalacji > 70m (max 25kW) z moliwoci rcznego ustawienia stopnia zmieszania. Moe on take wsppracowa poprzez siownik z regulatorem pogodowym. Schemat dziaania bloku zosta przedstawiony na Rysunku 46 Blok wyposaony jest w czterodrogowy zawr mieszajcy, pomp, zawr upustowy, zawr bezpieczestwa i dwa termometry. Opcjonalnie mona dokupi sterownik bloku mieszajcego SM4, regulator pogodowy sterujcy prac zaworu mieszajcego oraz obudow bloku, zabezpieczajc przed stratami ciepa.
Rysunek 50 Zaworowy blok mieszajcy
May zestaw mieszajcy z pomp
Zestaw regulacyjny przeznaczony do bezporedniego podczenia jednej lub dwch ptli (aby podczy 2 ptle naley zastosowa 2 rozgazienia) ogrzewania podogowego do instalacji grzejnikowej. Jego zastosowanie pozwala zaoszczdzi na rozdzielaczu ogrzewania podogowego, ktry w tym przypadku jest niepotrzebny. Jest idealnym rozwizaniem w sytuacjach, gdy podogwka jest potrzebna tylko w jednym pomieszczeniu np. azience, kuchni lub pokoju dziennym. May zestaw obnia temperatur wody z np. 70C do temperatury waciwej dla instalacji ogrzewania podogowego np. 40C. W ofercie znajduj si 2 typy maego zestawu mieszajcego: z gowic termostatyczn (rys. 52) z gowic termoelektryczn (rys. 51)
Rysunek 51 May zestaw mieszajcy z pomp (wersja z gowic termoelektryczn
Pompa zapewnia potrzebny przepyw wody w obiegach ogrzewania podogowego, a ogranicznik temperatury nie pozwala, by temperatura zasilania przekroczya 55C. Temperatur powietrza w pomieszczeniu mona regulowac za pomoc gowicy termostatycznej. W komplecie: pompa, zawr regulacji przepywu, gowica termostatyczna z czujnikiem wyniesionym, odpowietrznik.
Rysunek 52 Budowa maego zestawu mieszajcego z pomp (wersja z gowic termostatyczn)
32
Elementy systemu
TempCo VT
Podczas planowania nowej azienki lub gruntownego remontu starej, najwaniejsze s oczekiwania zwizane z nowoczesnym i eleganckim wygldem oraz komfortem, ktre moemy zrealizowa dziki najnowszym rozwizaniom technicznym. adny i funkcjonalny grzejnik powinien szybko dostarcza ciepo oraz podgrzewa i suszy rczniki. Natomiast ogrzewanie podogowe zapewni ciepo dla stp, co ma korzystny wpyw na zdrowie i samopoczucie. Dziki zastosowaniu zestawu przyczeniowego TempCo VT mona bez problemu podczy jedn ptl ogrzewania podogowego do istniejcej instalacji grzejnikowej. Bardzo prosta obsuga zestawu polega na tym, e nastawiona przez uytkownika na jednej gowicy temperatura jest realizowana dla obu systemw razem na jednym zaworze.
< 55C Th.-Ventil > 55C STW
Funkcje
TempCo VT to zestaw zaworw, ktry zosta zaprojektowany do wsppracy z instalacj stanowic poczenie dwch systemw grzewczych: ogrzewania podogowego i grzejnikw. Zalet, ktra rni go od zwykych zaworw ograniczajcych temperatur powrotu jest nowatorska konstrukcja. W rozwizaniu Purmo ogrzewanie podogowe jest poczone hydraulicznie szeregowo z grzejnikiem, co powoduje, e temperatura zasilania ogrzewania podogowego jest obniana przez grzejnik. Dziki szeregowemu podczeniu zestaw TempCo VT zapewnia proste zrwnowaenie hydrauliczne. Zarwno podogwk jak i grzejnik reguluje si krcc jednym centralnym zaworem. Zintegrowane zabezpieczenie przed zbyt wysok temperatur, wycza automatycznie obieg ogrzewania podogowego w razie przekroczenia temperatury 55oC, bez koniecznoci odcicia grzejnika. Jest to moliwe dziki specjalnemu obejciu w konstrukcji zaworu (tzw. bypass), co odrnia TempCo VT od popularnych zaworw RTL.
Rysunek 53 Schemat poczenia grzejnikw i ogrzewania podogowego w jednej instalacji Szkic podczenia z uyciem zestawu przyczeniowego TempCo VT. Po lewej stronie - grzejnik, na ktrym bezporednio montuje si zestaw przyczeniowy, po prawej - obieg ogrzewania podogowego.
ZG
PG
STW Z kocio P kocio
Wykonanie
Zestaw zaworowy TempCo VT dostpny jest w dwch wersjach wykonania estetycznej plastykowej pokrywy. Kolor biay RAL 9016 oraz chrom. Dzikitemu pasuje do kadego wystroju azienki.
P OP
Z OP
Rysunek 54 Szkic podczenia
Rysunek 55 Kos V
Rysunek 56 Delta Twin M
Rysunek 57 Flores M
Rysunek 58 Santorini M
33
Elementy systemu
TEMPCO FIX - zestaw mieszajcy do montau na rozdzielaczu.
Zestaw mieszajcy Purmo TempCo x zosta zaprojektowany, by umoliwi monta obiegw ogrzewania podogowego w instalacjach, gdzie temperatura wody grzewczej jest wysoka i odpowiada grzejnikom (np.70/55oC). Pracuje on jako regulator staotemperaturowy. Dziki zwartej, kompaktowej budowie moe by montowany bezporednio w szafce rozdzielaczowej. Zestaw mieszajcy jest wyposaony w pomp obiegow 3-biegow o staej iloci obrotw UPS 15/60 (wersja TempCo x) albo w wysokowydajn pomp elektroniczn ALPHA 2L 15/60 (wersja TempCo x eco).
Zasada dziaania
Rysunek 59 Zestaw mieszajcy do montau na rozdzielaczu
(patrz rys. 60) Zawr mieszajcy (7) jest regulatorem proporcjonalnym. W zalenoci od temperatury nastawionej na gowicy termostatycznej (2050oC) gorca woda o temperaturze zasilania z obiegu kota (3) miesza si z zimn wod powracajc z obiegw ogrzewania podogowego (2). Kontrol nad nastawion temperatur zasilania dla ogrzewania podogowego sprawuje czujnik (11) . Odchylenia od nastawionej wartoci powoduj zmian iloci gorcej wody dodawanej w zaworze mieszajcym. Temperatura zasilania ogrzewania podogowego jest utrzymywana w staym wskim zakresie wartoci i mona j odczyta bezporednio na termometrze (9). Dodatkowe zabezpieczenie przed przekroczeniem temperatury zasilania gwarantuje ogranicznik temperatury OT (10), ktry wycza pomp zestawu mieszajcego przy przekroczeniu temperatury 60oC. Midzy podczeniami ze strony kota (3) i (4) znajduje si zawr zwrotny (8), ktry zabezpiecza przed bezporednim (krtkim) spiciem hydraulicznym obiegu pierwotnego, np. przy wyczonej pompie.
Elementy zestawu
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. Zasilanie ogrzewania paszczyznowego (rubunek1 GW) Powrt ogrzewania paszczyznowego (rubunek1 GW) Zasilanie obiegu pierwotnego (1 GZ) Powrt obiegu pierwotnego (1 GZ) Pompa obiegowa UPS 15/60 albo Alpha 2L 15/60 Gowica termostatyczna z ograniczeniem 3-drogowy zawr mieszajcy Zawr zwrotny (ZZ) termometr mierzcy temperatur wody zasilajcej Wycznik bezpieczestwa Ekscentryczny-wkrcane gniazdo z tulej zanurzeniow do czujnika temperatury zasilania 12. Zawr regulacyjny Dla oszczdnoci energii zalecamy podczenie pompy do moduu pompy na listwie automatyki TempCo Connect 6M. Wycza on pomp, gdy nie wystpuje potrzeba dostarczania ciepa, tzn. gdy wszystkie sowniki termoelektryczne s zamknite.
Rysunek 60 Elementy zestawu
Uruchomienie
Zestaw mieszajcy TempCo Fix podczy do instalacji pierwotnej i odci go np. za pomc zaworw kulowych (15), Kod art. FBWAMVNT44F440P0. Pomp wyczy i zamkn wszystkie obiegi na rozdzielaczu. Wystarczy zamkn zawory powrotne na kolektorze rozdzielacza np. za pomoc kopakw ochronnych Nastpnie napeni rozdzielacz i zestaw mieszajcy ciep wod wedug
34
Elementy systemu
VDI 2035. Dodatkowo w napeniajcy podczy do powrotu (9b) i w spustowy do zasilania (9a) (rys.61). Zawory (9a i 9b) otworzy i napenia rozdzielacz i zestaw mieszajcy, dopki woda nie pokae si na zaworze na zasilaniu (9a). Nastpnie zamkn znowu oba zawory. Przy niskiej temperaturze wody czujnik gowicy termostatycznej (10) powinien by wyjty z tulei zanurzeniowej albo mona zamiast gowicy uy kopaka ochronnego, eby by zapewniony przepyw przez zawr 3-drogowy. Do napeniania i pukania pojedynczych obiegw grzewczych podczy w napeniajcy do zasilania (9a) i w spustowy do powrotu(9b) (rys.62). Otworzy pukany obieg i zawory (9a i 9b). Obieg grzewczy przepukiwa w kierunku przepywu, dopki powietrze i ewentualne nieczystoci nie zostan kompletnie usunite z obiegu. Zawr zwrotny (14) w bypasie uniemoliwia krtkie spicie podczas pukania. To postpowanie naley powtrzy pojedynczo dla kadego obiegu grzewczego. Wane: Dozwolone jest pukanie tylko w kierunku przepywu obiegu grzewczego, tzn. Woda musi wpywa na zasilaniu i wypywa na powrocie! Trzeba uwaa, eby statyczne cinienie urzdzenia puczcego nie przekroczyo maksymalnego cinienia pracy zestawu mieszajcego, rozdzielacza i rur ogrzewania paszczyznowego, ktre wynosi 6 bar. Po otwarciu zaworw odcinajcych od strony kota (15) i wyrwnaniu hydraulicznym poszczeglnych obiegw ogrzewania paszczyznowego (przeczytaj rwnie instrukcj montau rozdzielacza obiegw grzewczych) zestaw mieszajcy jest gotowy do pracy.
1
TK
4 5
Rysunek 61 Napenianie rozdzielacza i zestawu mieszajcego
1
TK
4 5
Rysunek 62 Napenianie i pukanie pojedynczych obiegw grzewczych
35
Elementy systemu
C. Zasada dziaania ukadu regulacji temperatury pomieszczenia
Rysunek 63 Oglna zasada dziaania ukadu regulacji temperatury w instalacji podogowej C.O.
Pompa cyrkulacyjna przetacza gorcy czynnik grzewczy (wod) ze rda ciepa do ptli grzewczych w pododze. Nastpuje oddawanie ciepa do pomieszczenia. Schodzony czynnik poprzez zawr regulacyjny temperatury wraca do rda. Wzrost temperatury powietrza w pomieszczeniu jest kontrolowany przez czujnik regulatora temperatury (sygna jest wysyany z czujnika raz na okoo 10 min.). Po przekroczeniu nastawionej wartoci temperatury regulator zadziaa, i za porednictwem napdu gowicy termostatycznej zawr zostanie zamknity. Przepyw ciepa przez instalacj podogow zostaje zatrzymany.
Spowoduje to stopniowe obnianie temperatury pomieszczenia . Ponownie zadziaa regulator temperatury, powodujc otwarcie zaworu regulacyjnego celem dogrzania pomieszczenia. Cykliczne otwieranie i zamykanie zaworu regulacyjnego spowoduje, e temperatura pomieszczenia ustali si blisko wartoci nastawionej na regulatorze. Oscylacja ( histereza ) wynoszca ok. 0,5 C nie jest praktycznie wyczuwalna przez uytkownikw. Do regulacji temperatury w poszczeglnych pomieszczeniach su termostaty pokojowe wsppracujce z gowicami termoelektrycznymi (siownikami) zamontowanymi na rozdzielaczu. Czytelne podczenie przewodw elektrycznych umoliwia listwa automatyki, ktr umieszcza si w szafce nad rozdzielaczem.
36
Elementy systemu
D. Regulacja temperatury w kilku pomieszczeniach
Purmo oferuje peny system regulacji temperatury w poszczeglnych pomieszczeniach TempCO.
Rysunek 64 Uproszczony schemat ukadu instalacji podogowej C.O. z regulacj temperatury
Niezalena regulacja temperatury w poszczeglnych pomieszczeniach jest wanym zagadnieniem. Przy zamknitych drzwiach, w kadym pomieszczeniu temperatura powietrza moe by inna wskutek dziaania dodatkowych rde ciepa np. soca, wikszej iloci osb itd. Uproszczony schemat ukadu instalacji podogowej C.O. zainstalowanej w kilku pomieszczeniach przedstawiono na Rysunku 64: - kade z pomieszcze mieszkalnych posiada wasn instalacj grzewcz - pomieszczenia wyposaone s w indywidualne regulatory temperatury (termostaty) sterujce otwieraniem i zamykaniem zaworw wg zasad opisanych w punkcie C . Obowizuje zasada, e jeden regulator temperatury kontroluje tylko jedno pomieszczenie. - rdem ciepa jest kocio centralnego ogrzewania, wsppracujcy z zespoem pompy cyrkulacyjnej i mieszacza - pompa wymusza przepyw czynnika grzewczego przez wszystkie aktualnie otwarte zawory i instalacje podogowe pomieszcze - gorcy czynnik oddaje ciepo w pomieszczeniach, a po schodzeniu wraca do kolektora powrotnego i dalej do zespou mieszacza; w pomieszczeniach ustal si temperatury zgodne z nastawami ich indywidualnych termostatw. W praktyce instalacja ogrzewania podogowego jest bardziej zoona. W zalenoci od wielkoci powierzchni pomieszcze wielko ptli grzewczych byaby znacznie rna - np. w maej sypialni i w duym salonie. Zapotrzebowanie na energi ciepln jest w przyblieniu proporcjonalne do powierzchni pomieszcze. Naley zatem dy do uzyskania przyblionej rwnowagi hydraulicznej regulowanej przez zawory regulacyjne przepywu umieszczone na kolektorze zasilania. Wielkoci te bezporednio zale od oporw przepywu czynnika grzejnego, a wic od iloci oddawanego ciepa oraz dugoci ptli. Dlatego te w wikszych pomieszczeniach s instalowane dwie, trzy, lub wicej ptli
37
Elementy systemu
grzewczych o zblionej dugoci. Kada z nich posiada wasny zawr termostatyczny przy kolektorze powrotu, a wszystkie zawory s sterowane jednoczenie przez jeden regulator temperatury z danego pomieszczenia . Takie rozwizanie zapewnia w miar rwnomierny rozkad temperatur w caym pomieszczeniu - bez stref ciepych i zimnych / niedogrzanych /. Rwnie czasy nagrzewania pomieszcze s wwczas podobne - niezalenie od ich przeznaczenia i powierzchni. W rozwizaniach praktycznych sterowanie temperatur odbywa si na drodze elektrycznej . Dziki temu nie ma problemw z odlegociami pomidzy termostatami w pomieszczeniach a zaworami regulacyjnymi umieszczanymi na kolektorze powrotu w przedpokoju lub w kotowni /np. w piwnicy/. Obecnie stosowane regulatory temperatury s wykonane jako procesorowe ukady elektroniczne, z wbudowanym lub zewntrznym czujnikiem temperatury. Na zaworach regulacyjnych w miejscu pokrta montuje si podobnie wygldajce gowice termostatyczne. Gowice stanowi napd zaworw - umoliwiaj ich zdalne zamykanie i otwieranie . S one sterowane napiciem sieci /230 lub 24V /, przeczanym w regulatorze temperatury przez wycznik pprzewodnikowy (triak).
1 pomieszczenie 1 ptla 1 termostat 1 termostat 1 siownik max 10 siownikw 230 V max 4 siowniki 24 V
Gdy zaistnieje taki stan, e wszystkie zawory s jednoczenie zamknite to dziaanie pompy cyrkulacyjnej jest zbyteczne . Pompa moe wwczas zosta wyczona (brak przepywu) . Przyniesie to korzy w postaci oszczdnoci poboru energii elektrycznej . Prawidowo zaprojektowany system regulacji powinien zatem zawiera odpowiednie urzdzenie / tzw. Modu Pompy / wyczajce prac pompy w w/w przypadku .
E. Elementy automatyki
GOWICA TERMOELEKTRYCZNA (SIOWNIK) Przeznaczenie
Gowica termoelektryczna jest napdem zamykajcym i otwierajcym zawory regulacyjne w instalacjach c.o. Jest montowana na zaworze bez uycia dodatkowych narzdzi.
Zasada dziaania
Po podczeniu napicia zasilajcego 230V (lub 24 V) ciepo wydzielone na rezystorze powoduje zmian ksztatu wewntrznej spryny wykonanej z bimetalu . Nastpuje zmiana pooenia sworznia dociskajcego grzybek zamykajcy przepyw czynnika grzewczego przez zawr. Gowica pracuje w ukadzie bezprdowo zamknitym tzn. przy braku zasilania zawory regulacyjne temperatury pozostaj zamknite. Do jednego pomieszczenia moe by przyporzdkowany jeden lub kilka siownikw.
230V (195253V) lub 24 V (2030V); 50/60Hz ok. 2W ok. 3 minut warystorowe IP 40
Rysunek 65 Gowica termoelektryczna (siownik)
Tabela 8 Dane techniczne
Napicie zasilania Pobr mocy Czas zamykania / otwierania Zabezpieczenie przepiciowe Szczelno obudowy
TERMOSTATY
W ramach systemu PURMO oferujemy nastpujce termostaty w wersji przewodowej lub bezprzewodowej: termostaty utrzymujce zadan temperatur w pomieszczeniu, z funkcj nocnego obnienia temperatury (redukcja temperatury o 2K) z moliwoci wsppracy z zegarem sterujcym termostaty z programatorem czasowym
38
Elementy systemu
TempCo Comfort: termostat zwyky z funkcj grzania/ grzania i chodzenia
TempCo Digital : termostat z wywietlaczem
TempCo Central: termostat nadrzdny z programem czasowym sterujcy prac termostatw podrzdnych
Przeznaczenie
Zasada dziaania
Podczenie Napicie zasilania Zakres regulacji temperatury Dokadno pomiaru temp. Dokadno regulacji
Do regulacji temperatury pomieszcze lub podogi w instalacjach ogrzewania i chodzenia paszczyznowego z gowicami termostatycznymi Nastawianie parametrw zegara i Nastawianie temperatury nastpu- Nastawianie temperatur i trybu je za pomoc pokrta potencjome- pracy nastpuje za pomoc trzech trybu pracy nastpuje za pomoc tru z naniesion skal, z moliwoprzyciskw. Na wywietlaczu piciu przyciskw. Na wywietlaczu ci wprowadzenia korekcji nastaw pokazany jest aktualny stan pracy pokazywany jest aktualny stan (kalibracji), oraz ograniczenia regulatora i temperatury. Termostat pracy regulatora, nastawione / zakresu regulacji temperatur przez posiada funkcj nocnego obniania mierzone temperatury, zaprograuytkownika. temperatury, przeczan rcznie mowane czasy przeczenia. lub sygnaem z zewntrznego zega- Termostat posiada funkcj nocnego obniania temp., przeczan ra sterujcego. rcznie lub z wewntrznego zegara sterujcego. Istnieje moliwo zaprogramowania dziennego poziomu temperatury w 12 krokach, oraz wyboru jednego z piciu gotowych lub dwch wasnych programw dla kadego dnia tygodnia. Termostat mona poczy z gowic termostatyczn bezporednio lub za porednictwem listwy przyczeniowej 230V lub 24V +/- 10% ; 50 Hz +5.+30 C 0,1 C 0,5 K 1 / wewntrzny termistor NTC do regulacji temperatury pomieszczenia 1 / wewntrzny termistor NTC do regulacji temperatury pomieszczenia 2 / zewntrzny czujnik podogowy termistor NTC (10k przy 25 C) doczony do zaciskw sensor umoliwia regulacj temperatury podogi cznik pprzewodnikowy ( triak ) 1 / wewntrzny termistor NTC do regulacji temperatury pomieszczenia 2 / zewntrzny czujnik podogowy termistor NTC (10k przy 25 C) doczony do zaciskw sensor umoliwia regulacj temperatury podogi +5.+35 C
Czujniki temp.
Wyjcie Obcialno wyjcia Przekrj przewodw czeniowych Zakres temp. pracy Dopuszczalna wilgotno Stopie ochrony obudowy
75W / 230 VAC = 0,32A, max 10 siownikw 230 V, max 4 siowniki 24 V 0,75 - 1,5mm 0 + 50 C max 95 %, bez kondensacji IP 30
39
Elementy systemu
LISTWA PRZYCZENIOWA AUTOMATYKI Z MODUEM WYCZAJCYM POMP
Przeznaczenie
Listwa przyczeniowa jest elementem pomocniczym ukadu regulacji, opracowanym w celu uatwienia wykonania pocze rnych elementw regulacyjnych, sterujcych, napdowych itd. oraz podczenia zasilania sieci 230V/ 50Hz, lub zasilania napiciem bezpiecznym z oddzielnego transformatora bezpieczestwa 230 / 24 V ; 50 Hz. Listwa przyczeniowa posiada modu wyczajcy pomp cyrkulacyjn przy zamkniciu wszystkich zaworw termostatycznych na rozdzielaczu tj. w przypadku, gdy temperatura we wszystkich pomieszczeniach przekracza poziom nastawiony na termostatach . Poprawia to sprawno systemu (oszczdno energii elektrycznej), jak rwnie wydua efektywny czas eksploatacji pompy.
Rysunek 66 Listwa automatyki
Podczenie
Podczanie jest bardzo proste i jasne, gdy kade z urzdze (regulatory, gowice) posiadaj odpowiednio wyznaczone i oznakowane miejsca podczenia (zaciski). Listwa przyczeniowa jest wykonana na bazie pytki drukowanej z odpowiednim ukadem cieek oraz wlutowanymi zaciskami przystosowanymi do podczania przewodw. Ukad pocze wewntrznych (cieek) zapewnia doprowadzenie zasilania do waciwych zaciskw oraz przesania napi sterujcych pomidzy wsppracujcymi obwodami. Na listwie znajduj si zaciski do podczenia 6-ciu niezalenych obwodw regulacyjnych ogrzewanych pomieszcze, z ktrych kade moe posiada dwa obiegi grzewcze . W razie potrzeby w przypadku wikszej iloci obiegw mona zwikszy do max 15 szt. ilo gowic sterowanych z jednego regulatora temperatury, poprzez poczenie rwnolege. Listwa przyczeniowa posiada rwnie dwa obwody ( kanay A i B) umoliwiajce niezalenie sterowanie obnieniem temperatury w dwch strefach, dla pomieszcze kontrolowanych poprzez regulatory podczone do obwodw A lub B. Nastawy czasw w strefach A i B s niezalene - wynikaj wycznie z zaprogramowania w termostacie sterujcym prac termostatw podrzdnych.
Napicie zasilania Zabezpieczenia Wejcia
230V lub 24V +/- 10%; 50 Hz przeciwzwarciowe topikowe 2,5A/250V - zasilanie 230V - 6 obwodw termostatw - 12 obwodw do gowic termostatycznych (max 2,5 A dla wszystkich obcie) - 2 obwody do wyczania pompy i innych urzdze wyjcia przekanikowe, 2 styki NO, 8A/ 250V 0 - 50C max 95 %, bez kondensacji IP 20 225 x 88 x 31 mm
Wyjcia
Zakres temp. pracy Dopuszczalna wilgotno Szczelno obudowy Wymiary
40
Elementy systemu
Dodatkowa listwa automatyki dla 6 stref (Slave)
Dodatkowa listwa automatyki SLAVE dla 6 stref pozwala na podczenie wikszej liczby termostatw i siownikw. Podczana i zasilana za porednictwem gwnej listwy automatyki.
MASTER 6 STREF
Rysunek 67 Moliwe kombinacje podczenia
SLAVE 6 STREF
Dodatkowy modu Ogrzewanie & Chodzenie 230V

Modu Ogrzewanie & Chodzenie 230V w poczeniu z termostatem nadrzdnym jest dodatkowym moduem, ktry pracuje z gwn listw automatyki. Modu ten pozwala poczy I kontrolowa wszystkie urzdzenia grzewczo-chodnicze w domu (pompa ciepa lub system z kotem i oddzielnym rdem chodu). Jest take wyposaony w dodatkow stref do podczenia termostatu nadrzdnego. Przeznaczony jest do 3 typw instalacji ogrzewania i chodzenia: Oddzielne systemy ogrzewania i chodzenia lub pompa ciepa Pompa ciepa z funkcj chodzenia (z moliwoci sterowania pomp poprzez Modu Ogrzewanie & Chodzenie) Pompa ciepa z funkcj chodzenia (bez moliwoci sterowania pomp poprzez Modu Ogrzewanie & Chodzenie)
MASTER 6 STREF
MODU Ogrzewanie&Chodzenie
MASTER 6 STREF
Rysunek 68 Moliwe kombinacje podczenia
SLAVE 6 STREF
MODU Ogrzewanie&Chodzenie
41
Elementy systemu
F. Instalacja elektryczna
Doprowadzenia przewodw elektrycznych do termostatw pokojowych powinny by uoone pod tynkiem w rurkach ochronnych lub bezporednio w tynku. Na etapie stanu surowego naley uoy jedynie przewody od termostatw do podogi i przykry je tynkiem. W pododze rury ochronne kabli przymocowuje si do izolacji cieplnej, tak samo, jak rury grzejne ogrzewania podogowego. Nastpnie prowadzi si je do listwy automatyki znajdujcej si w szafce rozdzielaczy. Instalacj naley wykona z kabli YDY lub YKY klasy do 750 V o przekroju y 0,75-1,5 mm. Wszystkie termostaty w ofercie Purmo s elektroniczne i posiadaj przekaniki TRIAC. Przewody zasilajce termostaty musz mie minimum 3 yy, aby termostat mia zasilanie (L i N) oraz przekazywa faz z przekanika na siownik. Termostaty Comfort oraz Digital wymagaj doprowadzenia przewodw 4 yowych, gdzie czwarta ya odpowiada za komunikacj z TempCo Central poprzez styki A/B. Termostat TempCo Central wymaga doprowadzenia przewodu 5 yowego lub 6 yowego w przypadku spicia z moduem chodzenia TempCo Cool. yy 4 i 5 odpowiadaj za komunikacj osobno na stykach A i B, natomiast ya 6 za komunikacj z moduem TempCo Cool przez styk H/C (heating&cooling).
G. Zasilanie termostatw
Do pracy termostatw potrzebne jest zasilanie prdem o napiciu 230 VAC. W szafce rozdzielacza obiegw grzewczych naley wic zainstalowa gniazdo elektryczne, do ktrego bdzie podczona wtyczka listwy automatyki lub doprowadzi przewd, ktry zasili listw bezporednio. Purmo posiada w ofercie gam termostatw i siownikw zasilanych napiciem bezpiecznym 24 VDC. Znajduj one zastosowanie w starych budynkach, ktre nie posiadaj osobnego przewodu ochronnego oraz wycznika rnicowo prdowego w celu ochrony przed poraeniem. Listwa automatyki TempCo Connect 6M 24 VDC jest dostarczana w komplecie z transformatorem.
42
Specjalne zastosowania
III. Specjalne zastosowania systemw paszczyznowych
1. Chodzenie paszczyznowe
Przy wsppracy systemu podogowego z pomp ciepa z funkcj chodzenia lub wytwornic wody lodowej, latem moemy obnia temperatur w pomieszczeniach. System ogrzewania podogowego PURMO jest w stanie, w zalenoci od temperatury powietrza w pomieszczeniu, konstrukcji podogi, warstwy wykoczeniowej i temperatury wody lodowej osign moc chodnicz do 50 W/m.
Budowa
Do montau kombinowanej instalacji ogrzewania i chodzenia podogowego PURMO uywa si systemowej rury PE-X 16x2mm 17x2mm 20x2mm lub rury wielowarstwowej PE-X/Al/PE lub PE-RT/Al/PE-RT 16x2mm 20x2mm i systemowej izolacji Rolljet/Faltjet. Cao przykrywa si standardowej gruboci wylewk jastrychow ok. 65 mm.
Rysunek 69 k Chodzenie paszczyznowe
Woda lodowa
Woda lodowa wytwarzana jest z reguy poprzez wytwornic wody lodowej. Z zaizolowanego zasobnika rozprowadzana jest przez rury ogrzewania podogowego. Wod doprowadzan do obiegw mona rwnie schodzi poprzez wymiennik gruntowy. Chodzenie wymaga przeczenia na zasobnik zimnej wody, na pomp ciepa albo na wymiennik ciepa, poprzez ktry pynie woda lodowa z innych rde. Przy pompach rewersyjnych (tzn. takich, ktre mog zarwno grza jak i chodzi) nie s wymagane zawory przeczeniowe.
Parametry pracy
Najbardziej niekorzystne obcienie termiczne instalacji wystpuje podczas chodzenia, poniewa temperatura zasilania musi by ustalona i nie powodowa kondensacji. Temperatura wody lodowej jest zalena od wilgotnoci wzgldnej pomieszczenia. Na rozdzielaczu instaluje si dodatkowy czujnik, ktry decyduje, kiedy wystpuje kondensacja pary wodnej na powierzchni rozdzielacza. Wtedy temperatura zasilania musi zosta podniesiona przez urzdzenie regulacyjne. Zazwyczaj temperatura zasilania wynosi okoo 15C, a rnica temperatury zasilania i powrotu nie moe przekracza 2-3 K. Dla takich warunkw wykonuje si obliczenia rozstawu rur - najczciej przyjmuje si maksymalny rozstaw 100-150 mm. Nie projektuje si chodzenia w pomieszczeniach o podwyszonej wilgotnoci np. prysznice, azienki.
Rysunek 70 k System chodzenia paszczyznowego
Regulacja
Regulacja temperatury w pomieszczeniach jest realizowana poprzez termostaty pokojowe i gowice termoelektryczne, ktre reguluj przepyw w obiegach. Uywa si termostatw, ktre mona przecza z pozycji ogrzewanie na pozycj chodzenie. Wtedy przy pozycji chodzenie otwieraj si obiegi, gdy temperatura w pomieszczeniu jest za wysoka. Mona to rwnie osign poprzez zamontowanie maego przekanika, ktry odwraca sygnay w przypadku chodzenia.
Zalety systemu Ogrzewanie zim - chodzenie latem Zastosowanie znanych i wielokrotnie wyprbowanych elementw systemowych PURMO Podniesienie komfortu Optymalne dopasowanie mocy poprzez regulacj punktu rosy
43
azienki i pomieszczenia o wysokiej wilgotnoci nie mog by chodzone poprzez podog.
2. Podoga sportowa (system suchy)

Swoboda w urzdzaniu wntrza to w przypadku hal sportowych sprawa pierwszoplanowa. Poniewa wszystkie elementy instalacji ogrzewania podogowego ukryte s pod podog, mona dowolnie ustawia przyrzdy sportowe i konstrukcje pomocnicze.
Budowa
W przypadku podg elastycznych, opartych na legarach drewnianych, do wykonania instalacji stosuje si izolacj rolljet lub faltjet i rury Purmo. System pozwala na swobodne ksztatowanie ptli grzewczych pomidzy punktami podparcia legarw podogi elastycznej. Klipsy Purmo i siatka kotwica systemowej izolacji zapewniaj rurom grzejnym pewne zamocowanie i waciw prac w przestrzeni drewnianej konstrukcji.
Moc cieplna
Rysunek 71 Podoga sportowa
Zapotrzebowanie na ciepo dla hal sportowych okrela si inaczej ni dla budynkw mieszkalnych. Najwaniejsze jest przyjazne ciepo w stree przebywania ludzi. Nieistotna jest natomiast temperatura powietrza w wyszych partiach pomieszczenia pod sutem hali. Rzeczywiste zapotrzebowanie na ciepo jest wic duo mniejsze od wartoci obliczonej na podstawie kubatury i z reguy za wystarczajc uwaa si moc 40-60W/m. Dla podogi elastycznej opartej na legarach (inaczej ni w przypadku podogi na jastrychu grzejnym), ciepo z rur grzejnych przekazywane jest poprzez podgrzane powietrze. Poniewa powietrze nie jest dobrym przewodnikiem ciepa, trzeba stosowa wysze temperatury instalacji ni dla systemw jastrychowych. Maksymalna temperatura zasilania nie jest ograniczona do 55C. W zalenoci od wymaga moe ona wynosi 55-65C. Rury najczciej ukada si w odstpach 150-250 mm.
Rysunek 72 Przekrj podogi sportowej
3. Ogrzewanie podogowe w obiektach przemysowych

Cech ogrzewania podogowego jest atwo oddawania ciepa w stree posadzki i efektywne dostarczanie go do miejsc przebywania ludzi czyli tylko do dolnej strefy wysokich wntrz budynkw przemysowych.
Budowa
Rura Purmo o rednicy 20x2 lub 25x2,3mm przywizana jest plastikowymi zaciskami do dolnego zbrojenia elbetowej pyty posadzki. Rodzaj zbrojenia, izolacji jak rwnie grubo pyty musz zosta zaprojektowane przez konstruktora ze wzgldu na due obcienia dynamiczne. Izolacj ukada si zazwyczaj jako izolacj obwodow pod pyt posadzki - nadzr budowlany moe jednak na wniosek inwestora zwolni go z tego obowizku. Stosuje si rozdzielacze przemysowe wielosekcyjne 5/4 z zaworami do nastaw wstpnych. W zwykym ogrzewaniu podogowym w obrbie szczelin dylatacyjnych na rury grzejne naley nakada rurki ochronne, eby zabezpieczy je przed na-
44
preniami cinajcymi powstajcymi wskutek wzajemnych przemieszcze pyt grzejnych. Podczas planowania obiegw grzewczych trzeba uwzgldni projekt dylatacji, ktry musi zosta przedstawiony wczeniej wykonawcy. Przez dylatacje mog przechodzi tylko rury doprowadzajce. W odrnieniu od konwencjonalnego ogrzewania podogowego, szczeliny dylatacyjne w ogrzewaniu przemysowym wykonuje si dopiero dwa dni po wylaniu pyty. Tarcz diamentow nacina si pyt elbetow od gry do jednej trzeciej jej gruboci. Zabezpiecza to pyt przed powstaniem niekontrolowanych rys, a skurcz betonu powoduje powstanie szczeliny na caej gruboci pyty posadzki dokadnie w miejscu naci. Szczeliny te zanikaj po zakoczeniu procesu wizania cementu, a siy tarcia nie pozwalaj na wzajemne ruchy pl grzejnych, co zapewnia ponowne trwae ich poczenie. Niepotrzebne s wic rurki ochronne na rurach grzejnych, konieczne w przypadku zwykych dylatacji stosowanych w pomieszczeniach mieszkalnych czy biurowych. Wykoczeniem podogi hali jest zazwyczaj warstwa specjalnego jastrychu lub tworzywa sztucznego, ktra stanowi ochron pyty elbetowej. W przypadku wykoczenia przepuszczajcego wilgo pierwsze wygrzewanie moe mie miejsce po naoeniu warstwy wykoczeniowej. Jeeli jednak wykoczenie nie przepuszcza wilgoci wygrzewanie pyty elbetowej trzeba przeprowadzi przed naoeniem warstwy posadzki. W przeciwiestwie do wygrzewania wzgldnie funkcjonowania normalnych jastrychowych pyt grzejnych w przypadku ogrzewania przemysowego, ze wzgldu na du mas, elbetowa pyta grzejna musi by obliczana z uwzgldnieniem duszego czasu nagrzewania si. Wstpne wygrzewanie przeprowadza si z dwch powodw: po pierwsze suy ono sprawdzeniu prawidowego dziaania ogrzewania, a po drugie przyspiesza schnicie betonu. Moment rozpoczcia wygrzewania, czas trwania oraz temperatur zasilania i powrotu w instalacji ustalaj kadorazowo projektant budynku i inynier konstruktor.
Rysunek 73 Podoga grzejna w obiektach przemysowych
Rysunek 74 Ogrzewanie podogowe na otwartych przestrzeniach
4. Ogrzewanie podogowe na otwartych przestrzeniach

Budowa
Rury grzejne ukada si z reguy bezporednio w betonie ewentualnie w warstwie podsypki piaskowej. Warstwa betonu i kostki brukowej nad rurkami powinna wynosi 15-20 cm w zalenoci od przewidywanych obcie. Poniewa ziemia czsto nie zamarza gbiej ni 80 cm pod powierzchni terenu, mona zrezygnowa z izolacji, eby wykorzysta ciepo gruntu. Ze wzgldu na rwnomierno temperatury powierzchni rozstaw rur grzejnych nie powinien przekracza 20 cm. Rury grzejne DiffuPex 20x2mm, lub 25x2,3mm. Stosuje si rozdzielacze przemysowe wielosekcyjne 5/4 z zaworami do nastaw wstpnych. Rozpatrujc opory przepywu trzeba uwzgldni fakt, e dodanie rodka przeciwko zamarzaniu moe podwoi opory przepywu.
Moc grzewcza
Dla ogrzewania podogowego na zewntrz obowizuj inne normy ni dla ogrzewania pomieszcze. Przy obliczaniu mocy trzeba uwzgldnia: sposb
45
pracy (cigy lub z przerwami), temperatur powietrza zewntrznego, wiatry. Poniewa dokadne okrelenie zapotrzebowania na ciepo przy tak wielu parametrach i rnych warunkach klimatycznych byoby moliwe tylko przy uyciu bardzo skomplikowanych metod matematycznych, w praktyce podaje si je w przyblieniu z zapasem bezpieczestwa. W ten sposb przy cigej pracy poczwszy od temperatury zewntrznej +5C otrzymuje si okoo 150-250 W/m dla utrzymania powierzchni bez lodu i niegu i do 600 W/m, gdy trzeba usun zalegajcy nieg po intensywnych opadach. W projektowaniu mona zaoy wielko opadw okoo 1 cm/mh przy minimalnej temperaturze zewntrznej 5C. Oblodzenie tworzy si przy temperaturze powietrza i podoa midzy 0 i 6C. Nie potrzeba wic uwzgldnia niszych temperatur dopki jak np. w miejscach do mycia samochodw, nie wystpuj dodatkowe rda wilgoci.
Regulacja
Przy ogrzewaniu wolnych przestrzeni, wyrnia si dwa rodzaje regulacji.
Rysunek 75 Schemat systemu
Opis schematu 1. Pompa obiegowa pierwsza 2. Wymiennik ciepa 3. Pompa obiegowa druga 4. Alarm 5. Regulator 6. Czujnik temperatury powietrza zewntrznego (opcja) 7. Czujnik temperatury podoa i wilgoci 8. Termostat chronicy przed zmroeniem czynnika
W pierwszym dziaa regulacja ciga, ktra jest uruchamiana od okrelonej temperatury powietrza zewntrznego i nastpnie dziaa w sposb cigy W drugim sposobie regulacja okresowa uruchamia si dopiero wtedy, gdy wystpi opady lub oblodzenie Druga opcja ma t zalet, e ciepo musi by do dyspozycji dopiero wtedy, gdy istnieje niebezpieczestwo oblodzenia, ale rwnie wad, polegajc na tym, e wymaga od systemu duo wikszej mocy cieplnej. Idealna jest kombinacja obu systemw. Wskanik zanieenia i oblodzenia PURMO daje tak moliwo, e system jest wczany od pewnej ustalonej temperatury powietrza zewntrznego. Dopiero przy wystpieniu lodu lub niegu, uruchamiana jest dodatkowa moc.
Tabela 11 Emisja ciepa dla rur PURMO PE-X 25x2,3 mm w pycie betonowej, gdzie grubo warstwy betonu ponad rur wynosi 15 cm.
Temperatura powietrza zewntrznego (C)
rednia temperatura czynnika grzewczego (C) 10
Ilo ciepa q [W/m] przy rnych rozstawach rur w mm 100 127 172 212 249 162 206 245 282 197 240 278 314 150 118 163 202 236 148 192 230 263 178 221 258 290 200 112 154 172 227 138 179 217 251 164 204 242 275
-5
20 30 40 10 20 30 40 10 20 30 40
-10
-15
46
Projektowanie
IV. Projektowanie
1. Gruboci poszczeglnych warstw podogi grzejnej
Wysoko podogi z ogrzewaniem podogowym zaley od gruboci nastpujcych warstw: - izolacja termiczna - jastrych - wykoczenie podogi Ogrzewanie podogowe warto zaplanowa ju na etapie projektowania budynku. Wtedy wszystkie warstwy mona dowolnie dobiera. O wiele trudniejsze jest waciwe dobranie warstw podogi grzejnej w budynku, ktry jest w stanie surowym, kiedy do dyspozycji pozostaje tylko ograniczona rezerwa wysokoci. W takich przypadkach zawsze najpierw naley ustali grubo warstwy wykoczeniowej podogi, pniej od cakowitej rezerwy wysokoci odj grubo warstwy zaprawy/kleju pod pytki oraz grubo jastrychu. W ten sposb okrela si wysoko pozosta na izolacj. Rne moliwoci doboru izolacji pokazuje nam Tabela 14.
Grubo jastrychu
Kada zmiana gruboci pyty jastrychu wie si ze zmian bezwadnoci cieplnej. Dlatego przy nadmiarze wysokoci lepiej jest zwikszy grubo izolacji ponad obowizujce przepisy, ni zdecydowa si na grubsz warstw jastrychu. Jeeli rezerwa wysokoci, ktr dysponujemy nie wystarcza, decyzj o warunkach ewentualnego zmniejszenia gruboci jastrychu musi podj konstruktor. Wicej o gruboci jastrychu na str. 25
Grubo izolacji
Izolacja termiczna to warstwa na ktr mamy najwikszy wpyw przy doborze. Jej grubo zaley od wspczynnika przewodzenia ciepa (niezbdne jest uzyskanie odpowiedniego oporu przewodnoci cieplnej okrelonej przez normy - patrz str. 48). Wysokiej jakoci izolacje termiczne i akustyczne (o maym wspczynniku przewodzenia ) speniaj kryteria narzucane przez normy ju przy niewielkich grubociach. Z drugiej strony s odpowiednio drosze od tradycyjnych.
2. Dobr warstw izolacji termicznej

Norma PN-EN 1264 okrela minimalne wartoci oporu izolacji termicznej w przegrodach z zainstalowanym ogrzewaniem podogowym. W zestawieniu uwzgldniono rwnie wartoci oporu na podstawie Rozporzdzenia Ministra Infrastruktury z 2002r. [1] oraz wartoci zalecane przez Purmo. (Tabela 12). W przypadku stropw midzypitrowych w budynkach mieszkalnych stwierdzono, e straty ciepa przekazywane przez stropy ku doowi, to nie wicej ni 10% ciepa oddawanego ku grze. Taki stan osiga si dziki odpowiedniej izolacji. Ponadto strumie ciepa przekazywany do pomieszcze znajdujcych si poniej, jest tam wykorzystywany, zatem nie jest traktowany jako strata ciepa.
47
Projektowanie
Tabela 12 Wymagania doboru warstw izolacji wg PN-EN 1264
Nr A B C D E
Opis Opr izolacji nad pomieszczeniami ogrzewanymi Opr izolacji nad pomieszczeniami ogrzewanymi do niszej temperatury Opr izolacji nad pomieszczeniami nieogrzewanymi Opr izolacji na gruncie Opr izolacji nad pomieszczeniami stykajcymi si od spodu z powietrzem zewntrznym
R,min [mK/W] PN-EN 1264 0,75 1,25 1,25 1,25 2,00 (przy -15C Td<-5C) (*) Rozporzdzenie [1] 1,67 3,33 (przy ti > 16C) 2,0 (przy 8C< ti <16C) Zalecenia PURMO 0,75 1,25 2,62 2,86 3,33
(*) norma uwzgldnia temperatury zewntrzne w przedziale od -5 do -15C; ale dla polskich warunkw, gdzie zewntrzna temperatura projektowa wynosi od -16 do -24C, niezbdna jest ekstrapolacja wymaga normy
Naley pamita, e opory podane w Tabela 12 s minimalnymi wymaganymi wartociami i nie gwarantuj energooszczdnego uytkowania ogrzewania podogowego. Grubo izolacji powinna by dobierana indywidualnie dla kadego budynku. Od inwestora bowiem zaley czy zainwestowa w przegrod o dobrych waciwociach termicznych i zaoszczdzi w duszej perspektywie na rachunkach za ogrzewanie czy moe wykona przegrody speniajce minimalne kryteria izolacyjnoci i liczy si z wikszym kosztem za ogrzewanie w przyszoci. Rysunek 77 pokazuje, e wraz ze wzrostem kosztu przegrody budowlanej maleje warto wspczynnika przenikania ciepa i co za tym idzie, malej rwnie koszty inwestycyjne i eksploatacyjne instalacji ogrzewania. Jest jednak pewna granica, dla ktrej nie warto ju wicej inwestowa w izolacyjno przegrody. Aby znale optymaln warto wsp. U naley wzi pod uwag zarwno koszty materiaw jak i paliw. Ponadto z dniem 1 stycznia 2009 r. nastpio wejcie w ycie przepisw o obowizku wiadectw energetycznych dla nowych i istniejcych budynkw. Jest to wic dodatkowy powd, aby zwikszy izolacyjno przegrd. Zamieszczony przykad pokazuje jak dobra grubo poszczeglnych warstw izolacji na podstawie znanego cakowitego oporu przewodzenia ciepa. Tabela 13 zawiera wymagan grubo izolacji w zalenoci od oporu przewodzenia ciepa (R) i wspczynnika przewodzenia ciepa () danego materiau.
Rysunek 76 Rodzaje pomieszcze
Rysunek 77 Optymalna warto wspczynnika przenikania ciepa przez przegrody budowlane (rdo: Ogrzewnictwo, Wentylacja, Klimatyzacja; Krygier, Klinke, Sewerynik)
48
Projektowanie
Przykad
Wedug zaoe projektowych wspczynnik przenikania ciepa izolacji podogi na gruncie powinien wynosi U=0.35 W / mK. Jako materia izolacyjny wybrano pyt styropianow Rolljet EPS100 o gruboci 25 mm oraz zwyky styropian o wspczynniku przewodzenia =0,040W/mK. Obliczy minimaln grubo styropianu, potrzebn do spenienia warunkw projektowych. Wspczynnikowi przenikania ciepa o wartoci U = 0,35 W/(mK) odpowiada opr przewodzenia ciepa izolacji R rwny:
Rizol =
1 U
1 0,35
= 2,86
m2 K W
Pojedynczy opr R odczytuje si z tabeli 13 lub oblicza si ze wspczynnika przewodzenia ciepa [W/(mK)] kadej warstwy i jej gruboci d w metrach:
R =
m2 K W 0,025 0,04 m2 K W m2 K W m2 K W
Opr przewodzenia ciepa pyty Rolljet EPS 100 wynosi:
Rrolljet ( = 0,04) =
= 0,625
Opr przewodzenia ciepa dodatkowej izolacji w tym przypadku wynosi:
Rstyropian ( = 0,045) = Rizol - Rrolljet ( = 0,04)
Rstyropian ( = 0,045) = 2,86 - 0,625 = 2,235
Minimaln grubo styropianu odczytujemy z tabeli 13 lub obliczamy ze wzoru:
d = Rstyropian ( = 0,045) .
d = 2,235 . 0,040 = 0,09 m

Minimalna grubo dodatkowej izolacji (styropianu) powinna wynosi 9 cm.
49
Projektowanie
Tabela 13 Wymagana grubo izolacji dla poszczeglnych oporw ciepa
R mK/W 0,30 0,44 0,50 0,56 0,60 0,67 0,70 0,75 0,78 0,86 1,20 1,25 1,50 1,67 1,90 2,00 2,10 2,22 2,62 2,80 2,86 3,33 0,045 Styropian 14 20 23 25 27 30 32 34 35 39 54 56 68 75 86 90 95 100 118 126 129 150
Grubo izolacji
0,040 EPS 100 EPST 5,0 12 18 20 22 24 27 28 30 31 34 48 50 60 67 76 80 84 89 105 112 114 133 0,035 EPS 200 11 15 18 20 21 23 25 26 27 30 42 44 53 58 67 70 74 78 92 98 100 117 0,025 PUR 8 11 13 14 15 17 18 19 20 22 30 31 38 42 48 50 52 56 66 70 72 83
Uwagi
nad pomieszczeniami ogrzewanymi
-nad pomieszczeniami ogrzewanymi do niszej temperatury -nad pomieszczeniami nieogrzewanymi (PN-EN 1264) nad pomieszczeniami nieogrzewanymi (rozporzdzenie [1]) nad pomieszczeniami stykajcymi si od spodu z powietrzem zewntrznym (PN-EN 1264; rozporzdzenie [1] przy 8C< ti <16C )
nad pomieszczeniami nieogrzewanymi (zalecenia Purmo) na gruncie (zalecenia Purmo) nad pomieszczeniami stykajcymi si od spodu z powietrzem zewntrznym (rozporzdzenie [1], zalecenia Purmo)
Tabela 14 zawiera przykadowe zestawienie gruboci warstw w zalenoci od oporu przewodzenia ciepa. W kolejnych wierszach podano rne przypadki usytuowania podogi grzejnej. Dla kadego przypadku w zalenoci od istniejcej rezerwy wysokoci podano waciwy materia izolacyjny, ewentualnie poczenie dwch materiaw. Jeeli na stropie uoono rury lub kable, izolacje naley ukada w dwch warstwach. W przypadku stropw midzypitrowych w budownictwie mieszkaniowym stosuje si rolljet EPST 27/25 w poczeniu z pyt styropianow EPS100 (gsto 20 kg/m) gruboci 30 mm. Oczywicie najpierw trzeba sprawdzi, czy dysponujemy odpowiedni rezerw wysokoci.
50
Projektowanie
Tabela 14 Przykadowe zestawienie gruboci warstw dla poszczegnych wartoci oporu przewodzenia ciepa wg zalece PURMO
Opis
R
[mK/W] 0,75
Rodzaj Izolacji
Rolljet 38/35 Noppjet 11 Styropian EPS 100-0,40 Rolljet 25 Styropian EPS 100-0,40 Noppjet 11 Styropian EPS 100-0,40 Rolljet 25 Styropian EPS 100-0,40
Grubo izolacji
[mm] 35 11 20 25 30 11 40 25 80 11 90 11 60 25 90 11 100 35 50 74 25 110 11 120 35 60 35 31 55 51 105 101 71 115 111 85 74 135 131 95
rednica rury
[mm] 16-20 16-17 16-20 16-17 16-20 16-17 16-17 16-20 16-17 16-20 16-20 16-20 16-17 16-20
Grubo jastrychu
[mm] 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45 40-45
Grubo warstwy wykoczeniowej

[mm] 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20 10-20
Grubo cakowita
[mm] 101-120 97-113 121-140 117-133 171-190 167-183 137-153 181-200 177-193 151-170 140-159 201-220 197-213 161-180
Nad pomieszczeniem ogrzewanym [U=1,33 W/mK] Nad pomieszczeniem ogrzewanym do niszej temperatury [U=0,80 W/mK]
1,25
Nad pomieszczeniem nieogrzewanym [U=0,38 W/mK]
2,62
Noppjet Styropian EPS 100-0,40 Noppjet PUR Rolljet 25 Styropian EPS 100-0,40 Noppjet 11
Na gruncie [U=0,35 W/mK]
2,86
Styropian EPS 100-0,40 Rolljet 35 PUR Faltjet 74 Rolljet 25 Styropian EPS 100-0,40
Nad pomieszczeniami stykajcymi si od spodu z powietrzem zewntrznym [U=0,30 W/mK]
3,33
Noppjet 11 Styropian EPS 100-0,40 Rolljet 35 PUR
3. Zasady obliczania mocy cieplnej

W normie PN-EN 1264 ustalono metod i warunki postpowania, wg ktrych obliczana jest gsto strumienia ciepa w instalacjach ogrzewania podogowego w zalenoci od wielu czynnikw - struktury ogrzewania podogowego, rozstawu rur, gruboci jastrychu, rednicy rur, warstwy wykoczeniowej podogi, temperatury: zasilania, powrotu, powietrza w pomieszczeniu. Osigane przez system ogrzewania podogowego PURMO moce cieplne zostay zatwierdzone i otrzymay certykaty jednostek normalizacyjnych w Niemczech i Austrii.
51
Projektowanie
4. Zaoenia
TEMPERATUROWE
- maksymalna temperatura powierzchni podogi Temperatura powierzchni podogi jest zalena od mocy ogrzewania podogowego i od wielkoci powierzchni, na ktrej mona uoy rury grzejne. W miejscach pooonych bezporednio nad rurami grzewczymi temperatura podogi jest zawsze wysza ni w obszarze midzy rurami. Rnice te zale od rozstawu rur i wykoczenia podogi (Rysunek 78). Moce cieplne okrela si na podstawie redniej temperatury powierzchni podogi F,m.
Rysunek 78 Rozkad temperatury w pododze z ogrzewaniem podogowym (drewno/pytki ceramiczne)
Jednake rnica w temperaturze podogi midzy F,max a F,min w duym stopniu wpywa na komfort cieplny. Norma PN-EN 1264 deniuje maksymalne temperatury podogi grzejnej: strefa staego przebywania ludzi F,max 29C / 100W/m strefa brzegowa(*) azienki (i=24C) F,max 35C / 165W/m F,max 33C / 100W/m
Tabela 15 Wartoci maksymalnej temperatury podogi w zalenoci od obliczeniowej temperatury zewntrznej
(*) strefa brzegowa pas o szerokoci do 1m wzdu zewntrznych, pionowych przegrd budynku
Zachowanie podanych granic temperatur ogranicza jednoczenie moce ogrzewania podogowego. Jeeli straty ciepa budynku s zbyt due w stosunku do moliwej do uzyskania mocy cieplnej ogrzewania podogowego, to trzeba zainstalowa dodatkowe grzejniki. Temperatura powierzchni podogi zaley od wymaganej mocy cieplnej ogrzewania podogowego. Najwysza jest wtedy, kiedy temperatura na zewntrz jest najnisza. W strefach staego przebywania ludzi w pomieszczeniach mieszkalnych dopuszczalna maksymalna temperatura podogi wynosi 29C. Uwzgldniajc t graniczn warto obliczono dla rnych wartoci temperatury zewntrznej a odpowiedni temperatur powierzchni podogi F,m. W Tabeli 15 przedstawiono wartoci maksymalnej temperatury podogi w zalenoci od przykadowej obliczeniowej temperatury zewntrznej -20C Tabela 15 Wartoci maksymalnej temperatury podogi w zalenoci od obliczeniowej temperatury zewntrznej maksymalna temperatura zasilania: V 55C schodzenie wody: V - R 10K graniczna moc cieplna
Temperatura zewntrzna e
-20C
-10C
-5C
0C
+5C
Temperatura +29,0C +26,8C +25,6C +24,5C +23,4C podogi F,m
Rysunek 79 Wspczynnik przejmowania ciepa [W/mK] dla rnych systemw ogrzewania/chodzenia
Wspczynnik przejmowania ciepa od powierzchni podogi nie jest wartoci sta, lecz zalen od zapotrzebowania na ciepo pomieszczenia. W wyszym obszarze mocy 70-100 W/m mona z wystarczajc dokadnoci przyj = 11,1 W/(mK). W niszych strefach mocy jest on niszy.
52
Projektowanie
Dla obliczeniowych wartoci temperatury, ktre wynosz 20C w pomieszczeniach mieszkalnych i 24C w azienkach, przyjmuje si nastpujce moce cieplne, uzalenione od temperatury powierzchni podogi wedug wzoru: q=8,92 (F,max-i)1,1 Strefa staego przebywania ludzi q=8,92(29C - 20C)1,1= 100 W/m Strefa brzegowa azienki q=8,92(35C - 20C)1,1= 175 W/ m q=8,92(33C - 24C)1,1= 100 W/ m
Z maksymalnej temperatury powierzchni podogi wynika rednia temperatura powierzchni podogi F,m, ktra okrela gsto strumienia ciepa. Warto F,m zaley od: rnicy temperatur pomidzy zasileniem i powrotem ( = V-R), iloci ciepa oddawanego ku doowi qv i od oporu przewodzenia ciepa warstwy wykoczeniowej podogi R,B. Dla materiaw wykoczeniowych o duym oporze przewodzenia ciepa (np. dywan R,B= 0,15mK/W) moliwoci zwikszenia mocy s bardzo ograniczone. Wzrost mocy mona uzyska podnoszc temperatur zasilania. Jeeli temperatura zasilania nie wzronie, to zmniejszy si ilo ciepa przekazywanego do pomieszczenia.
BUDOWLANE
maksymalne obcienia uytkowe podogi (wg normy PN-82/B-02003) pomieszczenia mieszkalne pomieszczenia biurowe i lekcyjne sale wykadowe, restauracje, kawiarnie 1,5kN/ m 2,0kN/ m 3,0kN/ m
obiekty handlowe, sale sportowe, hale dworcowe 5,0kN/ m

* Dla obiektw, w ktrych mog wystpowa wiksze obcienia uytkowe podogi stosuje si specjalne materiay izolacyjne (dostpne na zamwienie) i inne ni w budownictwie mieszkaniowym gruboci jastrychu.
grubo warstw ogrzewania podogowego wynosi: na parterze, w zalenoci od rodzaju materiaw izolacyjnych, 149-190 mm (74-115 mm izolacja, 65 mm jastrych, okoo 10 mm warstwa wykoczenia podogi); na wyszych kondygnacjach, poczwszy od pierwszego pitra, okoo 110 mm (35 mm izolacja, 65 mm jastrych, okoo 10 mm warstwa wykoczenia podogi). Trzeba take przewidzie dodatek na pokrycie nierwnoci stropu konstrukcyjnego. Jeeli pytki lub materiay ceramiczne bd ukadane na warstwie zaprawy, to trzeba pamita o dodatkowej gruboci warstw podogowych lub nawet pyty elbetowej. Wicej na temat doboru warstw izolacji na str. 50-51
53
Projektowanie
INNE
- Na etapie projektowania czsto niewiadomo, jaki rodzaj wykadziny podogowej wybierze uytkownik. W takich przypadkach zgodnie z norm PN-EN 1264 rozdz. 6.2 w obliczeniach naley uwzgldni opr przewodzenia ciepa R = 0,10 m K/W. W azienkach z podog ceramiczn powinno si przyjmowa R od 0,00 do 0,05 mK/W. - przy braku warstwy wykoczeniowej podogi (R,B=0) strumie ciepa oddawanego ku doowi jest rwny 10% strumienia ciepa oddawanego ku grze - prdko przepywu wody: v = 0,10,5 m/s - maksymalny opr ptli: 20kPa - maksymalna dugo ptli zaley od oblicze hydraulicznych, najczciej nie przekracza: ok. 100m dla rury 16; 120m dla 17; 150m dla 20;
Aby przeciwdziaa powstawaniu wilgoci niektrzy fachowcy zalecaj jednak poprowadzenie jednej nitki podogwki pod szafami i szafkami kuchennymi przy cianie.
5. Gdzie ogrzewania podogowego nie naley ukada?

w miejscach przeznaczonych pod szafki kuchenne w azience pod wann i brodzikiem (gromadzce si tam ciepo wysusza syfon, chronicy przed wydostawaniem si nieprzyjemnych zapachw) W zwizku z tym, przy obliczeniach powierzchni zabudowan trzeba odj od cakowitej powierzchni pomieszczenia. Jednostkowe zapotrzebowanie na ciepo oblicza si zatem biorc pod uwag straty ciepa pomieszczenia i niezabudowan powierzchni podogi.
6. Zapotrzebowanie na ciepo w pomieszczeniach

Rysunek 80 Kierunki przepywu strumieni ciepa w pododze
W obliczeniach ogrzewania podogowego uywa si wartoci projektowego obcienia cieplnego przestrzeni ogrzewanej (HL), ktre ustala si wg PN-EN 12831 pomniejszonego o straty ciepa przez podog (FB). Jeeli nad projektowanym pomieszczeniem znajduje si pomieszczenie ogrzewane rwnie instalacj ogrzewania podogowego, to wynika z tego dodatkowy zysk ciepa dla obliczanego pomieszczenia, ktrego jednak w obliczeniach si nie uwzgldnia. Przecitny zysk wynosi okoo 10% uytkowego strumienia ciepa oddawanego ku grze.
Dlaczego w ogrzewaniu podogowym nie uwzgldniamy strat ciepa przez podog? Grzejnik podogowy dostarcza ciepo nie tylko do pomieszczenia, ale rwnie ciepo FB odprowadzane przez podog. W obliczeniach instalacji grzejnikowej trzeba uwzgldnia strumie FB za w przypadku ogrzewania podogowego podoga jest powierzchni grzejn wic nie ma przepywu ciepego powietrza z pomieszczenia do podoa. Dlatego te nie uwzgldnia si strat ciepa przez podog. HL,pod = HL - FB [W]
54
Projektowanie
Jednostkowe zapotrzebowanie na ciepo
Najczciej przy projektowaniu ogrzewania podogowego mamy do dyspozycji warto projektowego obcienia cieplnego przestrzeni ogrzewanej HL oraz powierzchnie A poszczeglnych pomieszcze. Po wyliczeniu wymaganych jednostkowych mocy cieplnych tak musimy dobra rozstaw rur, rnic temperatur midzy zasilaniem i powrotem oraz warstw wykoczeniow podogi aby emisja ciepa z ogrzewania podogowego (q) pokrya obliczone straty ciepa (qHL,pod). Rury grzejne ukada si na caej powierzchni A podogi, wszdzie tam, gdzie jest to moliwe. Jednostkowe zapotrzebowanie na ciepo qHL,pod ustala si dzielc warto projektowego obcienia cieplnego przez ustalon powierzchni A.
Przykad Struktura ogrzewania podogowego: typ A Grubo jastrychu nad rurami: su = 45mm Rodzaj jastrychu: jastrych cementowy, klasa F4 Rozstaw rur: 150mm Wymiary rur: 17x2mm Wykoczenie podogi: Ceramika Wartoci odczytane z tabel z normy: aB = 1,058 mT = - 1 aT= 1,23 mU = 0
qHL,pod =
HL,pod A
W m2
aU = 1,057 mD = - 0,75 aD = 1,04 Otrzymano warto mocy cieplnej w funkcji redniej logarytmicznej rnicy temperatur: q = 6.7 W/mK 1,058 1,23-1 1,057 1,04-0,75 H q = 5,596 H
Emisj ciepln ogrzewania podogowego oblicza si wg normy PN-EN 1264 na podstawie poniszego wzoru:
q = B aB aTmT aUmu aDmD H [W/m]

gdzie: B wspczynnik zaleny od typu struktury ogrzewania podogowego, dla typu A, wsp. przewodzenia ciepa rury =0,35W/(mK) i gruboci cianki sR=(da-di)/2=0,002m B = 6,7W/(m/K); dla innych parametrw wsp. B naley obliczy wg wytycznych w rozdziale 6.6 w PN-EN 1264-2:2008) aB - wspczynnik zaleny od wykoczenia podogi aT - wspczynnik zaleny od rozstawu rur aU - wspczynnik zaleny od gruboci jastrychu nad rurami aD - wspczynnik zaleny od zewntrznej rednicy rury Powysze wspczynniki naley dobra wg tabel A1-A4 w PN-EN 1264 mT=1-T/0,075 dla 0,05m T 0,375m T rozstaw rur [m] mu=100(0,045-su) dla su 0,015m su grubo warstwy powyej rury [m] mD=250(D-0,02) dla 0,010m D 0,030m D zew. rednica rury [m] H rednia logarytmiczna rnica temperatur deniowana wzorem:
Oprogramowanie: Na naszej stronie internetowej mona znale programy wspomagajce projektowanie instalacji ogrzewania podogowego: - Purmo OZC program do obliczania zapotrzebowania ciepa oraz sezonowego zapotrzebowania energii - Purmo CO - program przeznaczony do gracznego wspomagania projektowania instalacji c.o. - Floor planner - program do projektowania elektrycznego ogrzewania podogowego - InstalSystem Purmo (patny) - pakiet programw inynierskich do obliczania obcienia cieplnego oraz projektowania instalacji c.o. i wody uytkowej
V - R H = V - i ln R - i
(V-temp. zasilania, R temp. powrotu, i projektowa temp. powietrza w pomieszczeniu) Zgodne z norm jednostkowe moce cieplne przedstawione s na wykresach na str. 90-91. Dla kadego rozstawu rur grzejnych przedstawiono w formie wykresu moc jednostkow q w zalenoci od redniej logarytmicznej rnicy temperatur H. W kadym wykresie uwzgldniono cztery najczciej stosowane wykadziny podogowe od ceramiki po dywan z uwzgldnieniem oporw przewodzenia ciepa tych materiaw.
55
Projektowanie
W tabelach na stronach 76-88 wyliczono moce cieplne w zalenoci od: redniej temperatury czynnika grzejnego, projektowej temperatury powietrza i, oporu warstwy wykoczeniowej R,B i rozstawu rur T. Dobrane z tabel strumienie mocy cieplnej musz odpowiada wymaganym wartociom qHL,pod. Zaoono, e wylewka jest wykonana z jastrychu cementowego klasy F4 o gruboci 45 mm ponad poziom rur. UWAGA! Przy odczytywaniu wartoci z tabel prosz zwrci uwag czy dopuszczalna temperatura podogi F,max w rozpatrywanym pomieszczeniu nie zostaa przekroczona.
Strefa brzegowa
Co to jest strefa brzegowa i jakie spenia zadania? Norma PN-EN 1264 dopuszcza wysz temperatur powierzchni podogi, a tym samym wysze moce cieplne przy zimnych cianach zewntrznych, szczeglnie pod oknami o duych powierzchniach. W tych miejscach nazywanych strefami brzegowymi rur ukada si gciej. Zimne, opadajce powietrze inltrujce przez ciany i okna, zostaje wystarczajco podgrzane zanim dotrze do strefy staego przebywania ludzi. Jeeli cakowite straty ciepa pomieszczenia s niewielkie, to mona utworzy stref staego przebywania ludzi i stref brzegow w jednym obiegu - strefa brzegowa zintegrowana. Wtedy powinna by ona zasilana jako pierwsza. W pozostaych przypadkach stref brzegow podcza si do rozdzielacza jako osobny obieg. Jeeli strefy brzegowe s niewystarczajce, naley wtedy zamontowa konwektory w kanaach podposadzkowych lub grzejniki podokienne. Istnieje niebezpieczestwo, e po zmianie przeznaczenia pomieszczenia strefy brzegowe stan si strefami staego przebywania ludzi, dlatego czasami rezygnuje si z nich w ogle (np. biurko stojce przy oknie). Jeeli w obrbie jednego obiegu zastosuje si dwa rne odstpy rur, to strumienie ciepa uytkowego i traconego trzeba obliczy oddzielnie dla kadej czci powierzchni pomieszczenia a nastpnie doda. Czy wolno wykonywa stref brzegow na podogach z drewnianym wykoczeniem? Nie zaleca si takiego rozwizania. Temperatura drewnianej podogi ze wzgldu na ryzyko rozsychania nie powinna przekracza zalecanego przez producentw progu 25-26C, a ide strefy brzegowej jest uzyskanie z niej jak najwikszej iloci ciepa przy temperaturze powierzchni do 35C.
Moc ciepln strefy brzegowej BRZ oblicza si z powierzchni strefy brzegowej ABRZ i strumienia mocy cieplnej qBRZ odpowiadajcej zastosowanemu rozstawowi rur. BRZ = qBRZ ABRZ [W]
Strefa staego przebywania ludzi

Aby obliczy jednostkow moc ciepln strefy staego przebywania ludzi cakowite zapotrzebowanie na ciepo pomieszczenia HL,pod naley pomniejszy o moc ciepln strefy brzegowej BRZ SPL = HL, pod BRZ [W] Dzielc uzyskan moc SPL przez pozosta po odjciu strefy brzegowej powierzchni strefy staego przebywania ludzi otrzymujemy potrzebny tam strumie mocy cieplnej qSPL
qSPL =
SPL ASPL
W m2
7. Wyznaczanie temperatury zasilania

Temperatura zasilania ma zasadniczy wpyw na ilo ciepa dostarczonego do pomieszczenia poprzez ogrzewanie podogowe. Wyznacza si j w odniesieniu do pomieszczenia z najwikszym obcieniem cieplnym (z wyczeniem azienek). Przykad Zakadany jest opr przewodzenia ciepa wykadziny podogowej: R B = 0,1 mK/W i rnica temperatury pomidzy zasilaniem i powrotem s=8K. Nastpnie dobierane s rozstawy rur dla poszczeglnych pomieszcze. Przyjmuje si: VA = 200mm dla salonw, sypialni, pokoi dziecicych, itp. VA = 150mm dla kuchni, korytarzy, innych pomieszcze, w ktrych A<10m VA = 100mm dla azienek i WC W oparciu o powysze zaoenia, wymagane moce cieplne i tabele na
56
Projektowanie
str. 76-88 lub wykresy na str 90-91 dobiera si redni temperatur wody grzewczej HM. Temperatur zasilania oblicza si nastpujco: HM = HM + 4 [C] Naley pamita, aby temperatura powierzchni podogi nie zostaa przekroczona.
8. Rnica temperatury wody zasilajcej i powrotnej

W celu osignicia wyrwnanej temperatury powierzchni podogi rnica midzy temperatur zasilania i powrotu nie powinna by zbyt dua. Z drugiej strony zbyt maa rnica powoduje zbyt duy przepyw i wiksze straty cinienia w obiegu. Dlatego najczciej zakada si rnic 8-10 K. Czasami, zwaszcza w przypadku obiegw o bardzo maej mocy cieplnej tak warto trudno utrzyma. Temperatura zasilania wszystkich obiegw jest taka sama, wic odpowiednio nisk moc obiegu, mona uzyska zmniejszajc odstpy pomidzy rurami albo przez zdawienie przepywu. Jednak rozstaw rur nie moe by zbyt duy, poniewa wpywa to niekorzystnie na odczucie komfortu cieplnego. Zmniejszenie przepywu powoduje za niskie temperatury powrotu i zwiksza rnic temperatur.
9. Przepyw czynnika grzewczego

Ciepo uytkowe HL,pod oddawane pomieszczeniu przez podog oraz ciepo tracone V oddawane przez strop ku doowi musi by doprowadzone przez wod pync w rurach grzejnych. W zalenoci od otrzymanej rnicy temperatur midzy temperatur zasilania i powrotu (=V - R), przepyw wody musi by wikszy lub mniejszy. W sposb przybliony okrela si go wzorem:
m=
(HL,pod + FB) 1,163
kg h
Jeeli rnica temperatur jest maa, to zwiksza si przepyw i jednoczenie zwikszaj si straty cinienia w obiegu i na zaworach.
10. Straty cinienia

Rysunek 81 przedstawia straty cinienia na kady mb rury grzejnej w zalenoci od rednicy i wielkoci przepywu. Cakowita strata cinienia p powierzchni grzejnej o polu A [m] i o rozstawie rur T [m] wynosi:
p =
A T
kPa
(p z rysunku 81)
Wysoko podnoszenia pompy musi rwnoway nie tylko straty cinienia obiegu grzewczego, ale take straty cinienia w rozdzielaczu, na zaworach, doprowadzeniach, mieszaczach itd. Nie powinny one przekracza 4 m supa wody. W przeciwnym razie naley zwikszy ilo obiegw.
57
Projektowanie
Z reguy najpierw wyznacza si najbardziej obciony obieg i wystpujce w nim straty cinienia. Na tej podstawie dobiera si wysoko podnoszenia pompy. Wymagane przepywy w poszczeglnych obiegach, ustala si za pomoc zaworw regulacyjnych na rozdzielaczach. Straty cinienia na zaworach zasilania i powrotu (patrz rysunek 82).
40000 30000 20000 zamknity 1 2 3 4 5 4000 3000 2000 Straty cinienia p (Pa) w mm supa wody (1 mm supa wody 10 Pa)
Ilo obrotw rubokrtu
3000
v= 1,0 s m/
10000
1000
1000
v= 0,2
Straty cinienia p (Pa)
2,0 v= m/ s
5000 3000 2000
500 300 200
m 0,5 v= /s
Przepyw w kg/h [Q]
/s 5m
100
x 25
v= 0,1 /s 5m
2,3 x2 20 x2 18 x2 17 x2 16 14
1000
100
500
x2 x 12 2
50 30 20
300 200
Zawr zasilania otwarty
10 10
100
1000
10000
100
Straty cinienia w Pa/m

Rysunek 81 Straty cinienia w Pa/m w zalenoci od rednicy rury i prdkoci przepywu (temperatura wody 10C).
10
20
30 50 100 200 300 Przepyw czynnika grzewczego [kg/h]
500
1000
10
Rysunek 82 Straty cinienia ogranicznika wielkoci przepywu na powrocie i zaworw zasilania (wartoci nastaw).
11. Wielkoci obiegw

Pompy s tak zwymiarowane, e przy wymaganym przepywie wykorzystuje si w przyblieniu 2/3 maksymalnej wysokoci podnoszenia pompy. Punkt pracy instalacji ogrzewania podogowego ley w punkcie przecicia charakterystyki instalacji z charakterystyk pompy. Kada zmiana w obiegach grzejnych np. odcicie obiegu czy zmiana nastawy zmienia charakterystyk instalacji i powoduje zmian mocy pozostaych obiegw. Sposobem uniknicia tych problemw jest zainstalowanie np. zaworw upustowych.
12. Algorytm projektowania

Celem projektowania jest taki dobr parametrw w stree staego przebywania ludzi i stree brzegowej, aby osign wymagan gsto strumienia ciepa qHL,pod, ktra pokryje warto projektowego obcienia cieplnego przestrzeni ogrzewanej.
58
Projektowanie
Krok 1
Majc do dyspozycji warto projektowego obcienia cieplnego przestrzeni ogrzewanej HL obliczamy wymagan gsto strumienia ciepa qHL,pod HL,pod = HL - FB [W]
Przeliczanie jednostek 1mmH2O 10Pa 1mH2O 10000Pa 10kPa
qHL,pod =
HL,pod A
W m2
Planujemy strefy brzegowe i strefy staego przebywania ludzi
Krok 2
Majc do dyspozycji redni temperatur wody w rurach (rur,r) i opr przewodzenia warstwy wykoczeniowej (R,B - jeli nie jest dane zakadamy R,B=0,10mK/W) dobieramy rozstaw rur wg jednej z 3 metod: wg tabel na stronach 76-88 wg wykresw na stronie 90-91 bezporednio z normy PN-EN 1264 Otrzymujemy emisje ciepa (q) dla poszczeglnych pomieszcze
Krok 3
- wyliczamy zuycie rur, - wytyczamy dylatacje, - planujemy rozkad i liczb ptli
Tabela 16 Zapotrzebowanie poszczeglnych materiaw w zalenoci od rozstawu rur i powierzchni ogrzewania podogowego
Rozstaw rur grzejnych [mm] 300 250 200 150 100
Zuycie rur grzejnych [m/m] 3,3 4,0 5,0 6,5 9,5
Zuycie klipsw [szt/m] 7 8 10 14 20
Zuycie tamy brzegowej [m/m]
Zuycie dodatku do jastrychu* [l/m]
1,1
0,1
* - przy gruboci jastrychu 6,5 cm
Krok 4
Obliczenie przepywu czynnika grzewczego dla poszczeglnych ptli
m=
HL 1,163
kg h
Dla danej wielkoci przepywu wody grzejnej jednostkowe straty cinienia mona odczyta z rysunku 81
59
Projektowanie
Obliczenie cakowitych strat cinienia dla poszczeglnych ptli:
p =
A T
kPa
Krok 5
Wyznaczenie najbardziej niekorzystnego hydraulicznie obiegu na podstawie, ktrego dokonujemy doboru wysokoci podnoszenia pompy. Obliczamy rwnie cakowity strumie masy wody w instalacji.
Krok 6
Wyregulowanie instalacji i dobranie nastaw
Krok 7 (opcjonalnie)
Wybr sposobu sterowania. Dobr siownikw, termostatw, listw automatyki.
Przykad oblicze
Rysunek 83 Rzut rozpatrywanego budynku
Dla nastpujcego domu wolnostojcego zaplanowa instalacj ogrzewania podogowego: dobra rozstaw rurek, ilo ptli, ilo rozdzielaczy zaplanowa dylatacje obliczy moce cieplne dla poszczeglnych ptli obliczy straty cinienia dla poszczeglnych ptli, wyregulowa wszystkie obiegi i dobra wysoko podnoszenia pompy
60
Projektowanie
rdem ciepa bdzie kocio kondensacyjny, zapewniajcy redni temperatur wody w rurkach (rur,r) na poziomie 40C. Do realizacji ogrzewania podogowego wybrano rur PE-X 17x2. Wraz z rzutem dostarczono nastpujce dane:
Lp 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8 1/9 Pomieszczenie Wiatroap Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3 Kotownia Wykoczenie Gres Parkiet Parkiet Gres Gres Parkiet Gres Gres Parkiet Gres i [C] 16 20 20 20 20 20 24 20 20 8 R,B [mK/W] 0,05 0,15 0,15 0,05 0,05 0,15 0,05 0,05 0,15 0,05 SUMA A [m] 4,4 18,6 16,8 16,2 25,0 45,0 9,2 2,0 13,1 7,6 157.9 HL [W] 300 1100 900 1100 2300 2300 600 150 800 300 9850 FB [W] 30 110 90 110 230 230 60 15 80 30 985 HLpod [W] 270 990 810 990 2070 2070 540 135 720 270 8865
Krok 1
Gsto strumienia ciepa qHL,pod Po obliczeniu wymaganej gstoci strumienia ciepa qHL,pod wyznaczamy powierzchnie grzejne pomieszcze - powierzchni zabudowan naley odj od cakowitej.
Lp 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8 1/9 Pomieszczenie Wiatroap Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3 Kotownia SUMA A m 3,6 18,6 16,8 11,8 25,0 45,0 7,2 1,5 13,1 5,6 148.2 HLpod W 270 990 810 990 2070 2070 540 135 720 270 8865 qHLpod W/m 75 53 48 84 83 46 75 90 55 48
Krok 2
Rozstaw rur grzejnych Dobieram rozstaw rurek wg tabel na stronach 76-88
DANE: rednia temperatura wody w rurkach (rur,r) obliczeniowa temperatura w pomieszczeniu (i) opr przewodzenia ciepa warstwy wykoczeniowej podogi (R)
Tabele str. 76-88
Rozstaw rurek w pomieszczeniach
61
Projektowanie
Po odczytaniu wartoci z tabel dokonujemy rwnie korekty dostarczonej mocy cieplnej:
Lp 1/1 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8 1/9 Pomieszczenie Wiatroap Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3 Kotownia SUMA
* - strefa brzegowa
A [m] 3,6 18,6 16,8 11,8 19+6 (*) 45,0 7,2 1,5 13,1 5,6 148,2
rur,r [C] 40 40 40 40 40 40 40 40 40 40
i [C] 16 20 20 20 20 20 24 20 20 8
R,B
[mK/W] 0,05 0,15 0,15 0,05 0,05 0,15 0,05 0,05 0,15 0,05
T [mm] 250 150 200 150 100/150 200 100 100 150 300
q [W/m] 80 57 52 84 95/84 52 76 95 57 59
[W] 288 1060 874 991 570 + 1596 = 2166 2340 547 143 747 330 9486
podogi [C] 24,6 25,7 25,5 28,1 28,8/28,1 25,5 31,2 28,8 25,7 27,1
Krok 3
Zuycie rur grzejnych, liczba ptli, wytyczenie dylatacji.
Lp 1/1 1/9 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8 Pomieszczenie Wiatroap Kotownia Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3 A [m] 3,6 5,6 18,6 16,8 11,8 25 45 7,2 1,5 13,1 T [mm] 250 300 150 200 150 100/150 200 100 100 150 Zuycie rur [m/m] 4,0 3,3 6,5 5,0 6,5 9,5/6,5 5,0 9,5 9,5 6,5 SUMA Zuycie rur [m] 15 18 121 84 77 57+123 225 68 14 85 887 Przycza [m] 18 28 8 8 20 18 10 10 120 Ilo ptli [szt.] 1 2 1 1 2 3 1 1 12 Dugo 1 ptli [m] 51 75 91 85 100 81 92 95
62
Projektowanie
Lp 1/1 1/9 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8 Pomieszczenie Wiatroap Kotownia Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3 A [m] 3,6 5,6 18,6 16,8 11,8 25 45 7,2 1,5 13,1 SUMA l.ptli [szt.] 1 2 1 1 2 3 1 1 12 T mm 250 300 150 200 150 100/150 200 100 100 150
HL
[W] 300 300 1100 900 1100 2300 2300 600 150 800 9850
mj [kg/h] 32 32 118 97 118 247 247 64 16 86 1059
m (1ptla) [kg/h] 64 59 97 118 124 82 80 86
p [kPa/m] 0,028 0,023 0,065 0,1 0,11 0,042 0,041 0,046
p [kPa] 0,93 1,43 5,46 7,87 10,27 3,15 3,57 4,02
Rysunek 84 Propozycja instalacji ogrzewania podogowego dla przykadowego domu wolnostojcego
Krok 4
Obliczenie przepywu czynnika grzewczego i strat cinienia dla poszczeglnych ptli Wyniki przedstawiono w tabeli na str. 64 Wykorzystano wzory:
63
Projektowanie
HL 1,163 A T p kPa kg h
m= p =
Zaoono rnic temperatur zasilania i powrotu = 8 K
Krok 5
Dobranie pompy Najwiksze straty cinienia wystpuj w ptli obsugujcj jadalni. Naley rwnie uwzgldni straty na otwartych zaworach zasilania i powrotu: Straty cinienia: rura grzejna p = 10,27 kPa zawr zasilania (otwarty) pV = 0,54 kPa (zgodnie z rysunkiem 82) zawr powrotny (otwarty) pR = 0,80 kPa (zgodnie z rysunkiem 82) ogem obieg grzewczy jadalnia: pjadalnia = 10,27+ 0,54 + 0,80 = 11,6 kPa Pracujca w instalacji pompa musi toczy cakowity strumie masy wody w instalacji czyli min. 1059kg/h. Wysoko podnoszenia musiaaby w tym przypadku wynosi co najmniej 12kPa przy penym otwarciu obu zaworw - na zasilaniu i na powrocie.
Krok 6
Wyregulowanie wszystkich obiegw Rnica cinienia midzy wysokoci toczenia pompy i obiegami (pwyr) musi by zredukowana poprzez zdawienie poszczeglnych obiegw. Z rysunku 82 otrzymujemy dla przepywu czynnika grzewczego i dla wartoci cinienia wyrwnawczego pwyr warto nastawy dla zaworu dawicego. Ogranicznik wielkoci przepywu naley zamkn i ponownie otworzy wykonujc obrt rwny wielkoci nastawy.
Lp 1/1 1/9 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8
Pomieszczenie Wiatroap Kotownia Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3
p [kPa] 0,93 1,43 5,46 7,87 10,27 3,15 3,57 4,02
m (1ptla) [kg/h] 64 59 97 118 124 82 80 86
pV
[kPa] 0,15 0,12 0,32 0,50 0,54 0,23 0,22 0,25
pR [kPa]
Suma [kPa] 1,08 1,55 5,78 8,37
pwyr [kPa] 10,53 10,06 5,83 3,24 0,00 8,23 7,82 7,34
Nastawa 0,9 0,8 1,8 2,8 2,9 3,2
0,80
11,61 3,38 3,79 4,27
64
Projektowanie
Krok 7 (opcjonalnie)
Zaproponowano sterowanie zasilane prdem 230V 50Hz w zwizku z tym regulatory nie powinny by montowane w pomieszczeniach o podwyszonej wilgotnoci (np. azienka). Sterowanie temperatur w tych pomieszczeniach moe si odbywa za pomoc tzw. czujnikw zewntrznych (np. podogi), umieszczonych w takim pomieszczeniu a termostat jest umocowany na zewntrz. Istnieje te moliwo zastosowania cakowicie systemu zasilanego 24V z transformatorami. Dobr elementw sterowania: Gowice termostatyczne (siowniki) dobrano po 1 siowniku na 1 ptl Termostaty dobrano po 1 termostacie w sypialniach, jadalni, kuchni dobrano jeden wsplny termostat dla azienki i wc (termostat zamontowano przy wejciu do azienki w korytarzu, a pomiar temperatury odbywa si za pomoc czujnika podogi) Listwa automatyki dobrano 1 listw automatyki na 6 termostatw (oprcz azienki), umieszczon w szafce podtynkowej termostat dla strefy azienki i wc podczono bezporednio do siownika Timer dobrano timer przystosowany do montau na wsplnej szynie montaowej z listw automatyki steruje funkcj obniania temperatury w dwch oddzielnych strefach (strefa A sypialnie, strefa B kuchnia, jadalnia, salon)
Lp 1/1 1/9 1/2 1/3 1/4 1/5A 1/5B 1/6 1/7 1/8
Pomieszczenie Wiatroap Kotownia Sypialnia 1 Sypialnia 2 Kuchnia Jadalnia Pokj dzienny azienka WC Sypialnia 3
A [m] 3,6 5,6 18,6 16,8 11,8 25 45 7,2 1,5 13,1 Suma
l.ptli [szt.] 1 2 1 1 2 3 1 1 12
Siowniki [szt.] 2 1 1 2 3 1 1 11
Termostaty [szt.] 1 1 1 1 1 1 1 7
65
Monta
V. Zasady montau
Czasochonno ukadania ogrzewania podogowego Do ukadania wownic potrzebne s dwie osoby (przy systemie noppjet 1 osoba). Kiedy jedna osoba rozwija rur ze zwoju i ukada j, druga wciska takerem klipsy, przymocowujc rur do izolacji. Czasochonno ukadania ogrzewania podogowego zaley przede wszystkim od ksztatu pomieszczenia. W pomieszczeniu o wymiarach 4 x 5 m, jeeli s dobre warunki pracy, dwuosobowy zesp moe uoy pyty izolacyjne (wraz z uoeniem tamy brzegowej) w okoo 10 minut. Uoenie 120 mb rury trwa okoo 15 minut. Rozwaajc monta wszystkich elementw systemu mona w przyblionych kalkulacjach przyj rednio 5 min/m dla zespou dwuosobowego.
1. Ukadanie izolacji
Midzy podoem nonym a jastrychem z rurami ogrzewania podogowego naley umieci warstw izolacji cieplnej, bdcej zarazem izolacj dwikochonn. Rodzaj i grubo izolacji s zalene od usytuowania oraz przeznaczenia pomieszczenia a take od wielkoci przewidywanych obcie. W przypadku podg przylegajcych do gruntu naley najpierw na caej powierzchni podoa uoy izolacj przeciwwilgociow, ktra chroni budynek przed wilgoci przenikajc od dou.
Ukadanie izolacji rolljet/faltjet

Izolacj ukada si najpierw wzdu duszego boku pomieszczenia. Niewielkie powierzchnie przy cianach, niszach, w obrbie otworw drzwiowych uzupenia si pniej pozostaymi fragmentami izolacji. W maych pomieszczeniach zaleca si ukadanie mat izolacyjnych, wykorzystujc rozpoczte i niezuyte do koca rolki. Stykajce si brzegi mat uszczelnia si przeroczyst tam klejc. Zabezpiecza to przed wnikaniem jastrychu w szczeliny pomidzy pytami i tym samym przed tworzeniem si mostkw akustycznych. Klei powinno si bezporednio po uoeniu poszczeglnych fragmentw. W przeciwnym razie mog wystpi przemieszczenia. Niewaciwe jest klejenie tam nieprzeroczyst, poniewa wtedy nie wida szpar pomidzy pytami.
66
Monta
1. Na zamiecionym podou uoy tam brzegow wzdu wszystkich cian i wok supw. 2. Rozwin rulon rolljetu (ewentualnie rozoy pyty faltjetu) na podou betonowym lub na warstwie dodatkowej izolacji. Kiedy rulon dotknie przeciwlegej ciany naley odmierzy 1m od niej i narysowa kresk na folii rolljetu. 3. Pocign rolljet nieco do tyu i w odlegoci 1 m od oznaczenia obci. Potem dosun prawidowo dopasowany rolljet do ciany. Pozostaym po obciciu odcinkiem rulonu zacz ukadanie drugiego rzdu i w ten sposb ukada a cae pomieszczenie bdzie gotowe. 4. Foli tamy brzegowej wyoy na izolacj i styki poczy tam klejc Purmo. W przypadku jastrychu pynnego naley przyklei do izolacji rwnie foli tamy brzegowej. 5. Za pomoc klipsw i takera przymocowa do izolacji rur w zaplanowanych odstpach. W strefach gicia promienie ukw nie mog by mniejsze ni 5d! 6. W przejciach drzwiowych oraz w miejscach, gdzie zaplanowano dylatacje, przyklei prole dylatacyjne na izolacji przed uoeniem rur. Po uoeniu rur w miejscu dylatacji naoy na rury peszle ochronne, wyci otwory w tamach dylatacyjnych i umieci je w prolach.
67
Monta
Ukadanie izolacji noppjet
Technologia montau instalacji ogrzewania podogowego w systemie Purmo noppjet jest bardzo zbliona do technologii opartej na pycie systemowej Purmo rolljet. Jedyna rnica to sposb mocowania rury do izolacji. W przypadku pyty systemowej noppjet rura grzejna wciskana jest midzy specjalne wypustki. Nie s potrzebne do tego adne specjalne narzdzia ani elementy mocujce. Pyty noppjetu ukada si bezporednio na stropie lub na dodatkowej izolacji. Po rozoonych pytach Purmo noppjet mona swobodnie chodzi w mikkim obuwiu. Powierzchnia noppjetu jest po uoeniu cakowicie szczelna. Nadaje si wic doskonale do wylewek o konsystencji pynnej. 1. Na zamiecionym podou uoy tam brzegow wzdu wszystkich cian i wok supw. 2. Ukadanie noppjetu na podou betonowym lub na warstwie dodatkowej izolacji zaczyna si od lewego rogu pomieszczenia. Przed pooeniem pierwszej pyty obcinamy niepotrzebne pasy folii suce do czenie pyt na zakad. 3. Przy nastpnych pytach po usuniciu niepotrzebnej zakadki od strony ciany, pozosta drug zakadk naoy na nopy oznaczone znakiem X. 4. W celu dopasowania ostatniej pyty w rzdzie trzeba najpierw j odwrci nopami w d, uoy zakadk do ciany przy krawdzi ju pooonego rzdu pyt i odci uwzgldniajc jeden rzd nopw na zakad. Pyt z powrotem odwrci i zakadk naoy na poprzednia pyt. Pozostaa cz zostanie uyta jako pierwsza w nowym rzdzie. 5. Ukada kolejne rzdy pyt. 6. Foli tamy brzegowej wyoy na pyt z wypustkami. W przypadku jastrychu pynnego styk folii z pyt uszczelni stosujc okrgy prol z pianki.
1 3b 6b 4 7
2 5
3a 6a
68
Monta
7. Rur ukada w dowolnych odstpach wciskajc rur nog pomidzy wypustki pyty. 8. W strefach gicia promienie ukw rur nie mog by mniejsze ni 5d! W przypadku ukadania rur po przektnej, odcinki rury o dugoci do 1,5 m mog pozosta bez przymocowania. Przy wikszych dugociach trzeba stosowa specjalne nakadki - elementy mocujce rur przebiegajc ukonie, ktre zatrzaskuje si na nopach przed uoeniem rury. 9. W przejciach drzwiowych oraz w miejscach, gdzie zaplanowano dylatacje uywa si elementu czcego pyty w miejscu dylatacji (gadki pas folii bez nopw), na ktrym przykleja si prol dylatacyjny. Przy ukadaniu pyt noppjet pomija si miejsca dylatacji. Uzupenia si je paskami zwykego styropianu i na wierzch dokada tzw. element czcy z folii. 10. Element czcy przypina si do noppjetu na zakad. Nopy elementu czcego s wystarczajco due, by naoy je na kady nop pyty normalnego noppjetu. Dopasowanie do gruboci cian nastpuje poprzez dostosowanie szerokoci zakadu dwch elementw czcych przypinanych z dwch stron pasa dylatacyjnego. 11. Na pasach elementw czcych naklei samoprzylepne prole dylatacyjne. Po uoeniu rur grzejnych naley naoy na rury peszle ochronne, a potem na prole odpowiednio wycite tamy dylatacyjne z pianki.
69
Monta
Monta systemu suchego
1. W pierwszym etapie naley dokadnie oczyci, odkurzy, wyrwna i ewentualnie uzupeni luki w podou oraz rozwin i przymocowa tam brzegow wzdu wszystkich cian i elementw konstrukcyjnych. 2. W kolejnym kroku naley uoy styropianowe prolowane pyty systemowe z kanalikami zaczynajc od dalszego naronika ciany patrzc od strony drzwi do pomieszczenia. Pyty powinno si ukada wzdu duszego boku pomieszczenia lub tak, aby ograniczy do minimum cicie oraz odpady styropianu. Dojedajc do przeciwlegej ciany naley pyt systemow obrci o 180o, tak aby kanaliki wyprolowane w uk znalazy si przy tej cianie. W przypadku wikszych pomieszcze, gdzie wymiary bokw przekraczaj 8 m, naley je podzieli, obracajc pyt o 180o ju w poowie dugoci boku. Drug poow naley wyoy analogicznie do pierwszej. Taki sposb uoenia uchroni przed niechcianymi odgosami wydue termicznych rur. 3. Trzecim etapem jest monta stalowych proli w ksztacie litery omega poprzez wciskanie ich wzdu kanalikw pyt systemowych. Prole naley umieszcza tylko w kanalikach, ktrymi bdzie prowadzona rura grzewcza, czyli zgodnie z zaprojektowanym ju wczeniej rozstawem dla danego pomieszczenia. Kolejne prole powinny by ukadane w odstpach 5 mm. Proli nie ukada si na ukach pyt. Pojedynczy prol ma dugo 1000 mm oraz nacicia co 125 mm, co upraszcza skracanie i dopasowanie do potrzebnego wymiaru. 4. Do tego systemu pasuje tylko i wycznie rura wielowarstwowa PURMO HKS PE-X/Al/PE 14x2 mm. Rura jest stabilizowana wkadk aluminiow i ma znacznie mniejszy wspczynnik rozszerzalnoci termicznej ni rura jednorodna (np. PE-X). W systemach mokrych ta waciwo nie ma znaczenia, gdy wyduenia termiczne rury przejmuje jastrych. Rur naley ukada w meander, wciskajc j stop w przygotowane wczeniej stalowe prole omega. W przypadku ukadania rury w odstpach co 75 mm, naley wykona uk 150 mm, a nastpnie wrci do rozstawu 75 mm. W innym przypadku mona przeama rur. Wtedy jedynym wyjciem jest zastosowanie zczki naprawczej rura-rura 14x2 mm. Maksymalna dugo rury 14x2 mm to 100 mb. 5. Na sam koniec ca powierzchni naley przykry arkuszami blachy stalowej ocynkowanej o gruboci 0,4 mm i wymiarach 1 m x 1 m. Arkusze blachy rwnie naley ukada w odstpach 5 mm, aby uchroni od odgosw wydue termicznych. Na tak przygotowan powierzchni powinno si zastosowa pyty suchego jastrychu ukadajc podwjn warstw o cznej gruboci 25 mm. Suchy jastrych daje moliwo zastosowania klejonych pokry podogowych oraz daje wysz wytrzymao na obcienia - do 150 kg/m. Jest on wymagany w przypadku duych punktowych obcie, jak np. sejf, wanna w azience, etc. W pomieszczeniach wilgotnych pod warstw suchego jastrychu naley uoy foli PE 0,3 mm gruboci. 6. W miejscu podejcia rurami do rozdzielaczy lub na powierzchniach staej zabudowy (bez rur grzewczych) naley zastosowa pyty styropianowe nie prolowane (bez kanalikw). Kanaliki przy rozdzielaczu mona wyci wasnorcznie za pomoc specjalnego noa (sprzedawany osobno), tak aby dopasowa ukad kanalikw do sytuacji w miejscu montau.
70
Monta
Przycinanie pyt izolacyjnych
Wszystkie pyty izolacji termicznej (bdcej jednoczenie izolacj akustyczn) maj rwn, gadk powierzchni. Wsplne krawdzie przylegajcych do siebie pyt czy si przeroczyst tam klejc uywajc rozwijacza do tamy klejcej. Nawet najmniejsze obcite fragmenty rolljetu, pozostae po uoeniu duych powierzchni pyt izolacyjnych, mona uoy jeden przy drugim i po sklejeniu przymocowa do nich rury grzejne. Dziki temu po wykonanej pracy nie pozostaj prawie adne materiay odpadowe.
Ukadanie dylatacji
Prolowane szyny z tworzywa sztucznego przycina si do waciwej dugoci i nakleja si je na izolacj faltjet/rolljet lub na element czcy pyty w przypadku noppjetu. Szyn naley umieci tak, by po zamontowaniu skrzyda drzwiowego znajdowaa si ona dokadnie pod nim. Rury grzejne przecinajce dylatacj wkada si w nacicia prolowanej szyny . Na rury nakada si rurki ochronne PESZEL z pianki polietylenowej i oznacza si miejsca, w ktrych trzeba zrobi otwory przelotowe dla rur. Rury grzejne w obrbie szczeliny dylatacyjnej, naley prowadzi w rurach osonowych by umoliwi ich swobodne przemieszczanie. Rury osonowe przecite s na caej dugoci, dziki czemu mona je naoy na rur, a nastpnie przecign przez prol dylatacyjny, tak by dzieli on rur ochronn mniej wicej na poow. Przecicie rury pozostaje niezaklejone, naley wic tak obrci rurk, by znalazo si ono na dole. Tamy dylatacyjne mog by przycinane dopiero po wykonaniu prac posadzkarskich. W przypadku posadzek ceramicznych dylatacje musz siga a do grnej krawdzi pytek, ostatecznie trzeba je wypeni odpowiednim trwale elastycznym materiaem np. sylikonem.
71
Monta
2. Ukadanie rur grzejnych - wownice ogrzewania podogowego
Wownice rur ogrzewania ukadane s w formie meandrw lub spirali. Forma ukadania nie wpywa na cakowit moc ciepln obiegu, ma natomiast wpyw na rozkad temperatury na powierzchni podogi. Ukadanie w meandry rozpoczyna si zasilaniem od strony ciany zewntrznej. W ten sposb w stree najwikszych strat ciepa ogrzewanie podogowe oddaje najwicej ciepa Uoenie spiralne charakteryzuje si wyrwnan temperatur caej powierzchni podogi. Ten sposb ukadania jest wygodny ze wzgldu na moliwo dowolnego wyboru promienia uku w naronikach. Dziki temu rury mona ukada bez problemu nawet przy temp. 0C Na odcinkach prostych odstpy pomidzy klipsami mocujcymi powinny wynosi okoo 50 -75 cm, natomiast na uku rur naley przymocowa w co najmniej trzech punktach. W systemie noppjet uni mocowanie rury wystpuje w pytach z wypustkami. W miejscach zagszczenia przewodw grzejnych, szczeglnie przy rozdzielaczach, naley dodatkowo zaizolowa rury by temperatura podogi nie bya zbyt wysoka. Rysunki poniej obrazuj rne sposoby ukadania rur grzejnych. W niektrych pomieszczeniach, w szczeglnoci na korytarzach, do rozdzielacza moe dochodzi wiele rur. Nastpstwem zagszczenia przewodw grzejnych jest relatywnie wysoka temperatura podogi tzn. dua moc cieplna. W takich wypadkach zaleca si zaizolowanie rur otulin z pianki.
Meandry
Meandry podwjne
Spirala
Rysunek 85 Sposoby ukadania rur grzejnych
Spirala ze zintegrowan stref brzegow (przycienn)
Wielkoci obiegw wownic

Rury ogrzewania podogowego oddaj ciepo przede wszystkim ku grze (ciepo uytkowe), a take ku doowi przez warstw izolacji (straty ciepa). Cakowita ilo ciepa oddawana przez instalacj ogrzewania podogowego oraz rnica pomidzy temperatur zasilania i powrotu okrelaj wielko strumienia wody pyncej w wownicy. Od rednicy rury zaley prdko przepywu wody, ktra nie powinna przekracza 0,5 m/sek. Strat cinienia musi pokry praca pompy obiegowej. Przecitny odstp rur grzejnych w budownictwie mieszkaniowym wynosi 150 mm. Z jednego zwoju rury dugoci 120 m mona wic uoy w przecitnych warunkach wownic na powierzchni okoo 18 m. W pomieszczeniach, gdzie ludzie przebywaj czasowo (np. hol w budynku szkolnym), nie obowizuj adne wymagania dotyczce rwnomiernego rozkadu temperatury. Rury grzejne mog by uoone rzadziej np. co 300 mm.
72
Monta
3. Podczanie rur do rozdzielacza oraz regulacja przepywu w obiegach
1. Dopasowa dugo rury przy rozdzielaczu obcinajc za pomoc noyc. Naoy na rur nakrtk i piercie zaciskowy zczki rura-rozdzielacz. Do rury woy korpus z podczeniem stokowym. 2. Kluczem SW 27 zakrci nakrtk na krcu przyczeniowym rozdzielacza, przytrzymujc kluczem SW 24. 3. W celu regulacji hydraulicznej (zrwnowaenia obiegw) w przypadku rozdzielaczy bez przepywomierzy (402-412, 402VA-412VA, 802-812) zdj kopaki ochronne zaworw na zasilaniu i za pomc zaczonego klucza czworoktnego zamkn zawr krcc zgodnie z ruchem wskazwek zegara. Otworzy zawr, realizujc nastaw wstpn podan w obliczeniach hydraulicznych poprzez wykonanie kluczem odpowiedniej liczby obrotw w kierunku przeciwnym. 4. W przypadku rozdzielaczy ze wskanikami przepywu typu 303-312VA, zdj kopaki ochronne zaworw na powrocie i za pomoc zaczonego klucza czworoktnego przekrca zawr. Ilo przepywajcej w obiegu wody mona bezporednio odczyta na przepywomierzach zamontowanych na zasilaniu. W przypadku rozdzielaczy ze wskanikami przepywu typu 302s-312s, regulacja nastpuje za pomoc zaworw regulacyjnych umieszczonych na przepywomierzach. Wartoci do nastaw oraz diagramy strat cinienia znajduj si na stronach 92-95.
4. Prba cinieniowa
Sprawdzenie szczelnoci instalacji naley przeprowadza pod cinieniem prbnym o 2 bary wyszym od cinienia roboczego w danej instalacji, jednak przy cinieniu nie niszym ni 4 bary. Cinienie takie naley utrzymywa take pniej, podczas ukadania jastrychu ze wzgldu na moliwo lepszej kontroli. Z prby szczelnoci naley sporzdzi odpowiedni protok. Formularze znajduj si na stronach 96-99.
5. Wylewanie i wizanie jastrychu

Przygotowanie
Jastrych naley przygotowa zgodnie z instrukcj zamieszczon na opakowaniu plastykatora Purmo. Do jastrychu naley doda emulsj PURMO. Moe by ona stosowana w temperaturze nie niszej ni +6C. Powinna by skadowana w pomieszczeniach zabezpieczonych przed mrozem. W temperaturze pokojowej moe by przechowywana okoo 6 miesicy. W budynkach mieszkalnych emulsj stosuje si w nastpujcy sposb: 1,5 - 2 l emulsji na 1 m zaprawy jastrychowej. Tej iloci odpowiada 100 l wody zarobowej. Minimalna grubo warstwy jastrychu wynosi 65 mm (45 mm nad rurami).
DOBRZE
LE
73
Monta
Wizanie i wygrzewanie jastrychu
Tabela 17 Dopuszczalna maksymalna wilgotno jastrychu przy uyciu miernika CM [%]
Po 21 dniach mona rozpocz wygrzewanie pyty grzejnej (po 7 dniach w przypadku jastrychu anhydrytowego), ktre skada si z 3 etapw: przez pierwsze 3 dni naley utrzymywa temperatur zasilania 25C przez kolejne 5 dni naley utrzymywa maksymaln temperatur zasilania, po cznie 8 dniach wygrzewania naley ochodzi go do temperatury pokojowej i sprawdzi wilgotno Zleceniodawca powinien zadba o to, aby po uoeniu rur a do momentu zwizania jastrychu nie wchodzi do pomieszcze. Zbyt wczesne obcienie moe uszkodzi podog.
Rodzaj wykoczenia Wykadzina Parkiet Podoga laminowana Kamie / terakota
Jastrych cementowy 1,8 1,8 1,8 2,0
Jastrych anhydrytowy 0,3 0,3 0,3 0,3
6. Zasady napeniania i uruchamiania instalacji

Po uoeniu jastrychu i zakoczeniu procesu wizania mona uruchomi instalacj, zgodnie z nastpujcymi zasadami: 1. Zamkn zawory obiegw grzewczych na rozdzielaczu. 2. Napeni i odpowietrzy instalacj na odcinku od kota do rozdzielaczy. 3. Pojedynczo otwiera zawory kolejnych obiegw grzewczych i napenia je a do cakowitego odpowietrzenia. Po odpowietrzeniu kadego obiegu ponownie zamkn jego zawory. Dopiero gdy wszystkie obiegi s odpowietrzone, mona ponownie otworzy pozostae zawory. 4. Termostat bezpieczestwa na zasilaniu ogrzewania podogowego nastawi na 60C. 5. Poziom cinienia i pomp nastawi w zalenoci od obliczonych strat cinienia. 6. Nastawi zawory iloci przepywu zgodnie z obliczeniami i diagramem przepywu. 7. Nastawi maksymaln rnic cinienia na regulatorze rnicy cinie. 8. Wszystkie mieszacze zamkn i uruchomi kocio. Po osigniciu temperatury roboczej kota mona otworzy mieszacz regulujcy. Ewentualne urzdzenia sterujce mieszacza powinny by nastawione na odpowiednie warunki temperaturowe. W przypadku, gdy instalacj wyposaono w mieszacz obniajcy temperatur zasilania, naley nastawi go na temperatur zasilania w granicach 50-60C i wycza, nie dopuszczajc do rozregulowania ukadu. 9. Podczy i ustawi urzdzenia automatyki pogodowej oraz sprawdzi ich funkcjonowanie. Ukadanie warstwy wykoczeniowej podogi mona rozpocz dopiero po uruchomieniu instalacji.
74
Monta
Dugi okres gwarancji Dotychczas wykonano wiele milionw metrw kwadratowych ogrzewania podogowego na pytach izolacyjnych rolljet i faltjet. Jest to do tej pory najbardziej skuteczny i niezawodny system. Elementy systemu poddawano wielu prbom przy podwyszonych obcieniach. Uzyskane efekty upowaniaj nas, do udzielania 10-letniej gwarancji. Jeeli pomimo waciwej obsugi i prawidowego wykonania instalacji, wystpi uszkodzenia elementw systemu, to poniesiemy koszty wymiany uszkodzonych czci, z uwzgldnieniem demontau i ponownego montau. Formularz gwarancyjny dostpny na stronie 96.
75
Monta
Emisja ciepa: rolljet / faltjet

Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi R = 0,00 m2K/W 50 W/m2 150 128 113 98 83 188 165 150 135 120 226 203 188 173 158 263 241 226 211 196 301 278 263 248 233 C 28,0 29,3 30,0 30,8 31,6 31,0 32,2 33,0 33,9 34,6 33,9 35,1 36,0 36,8 37,6 36,7 38,0 38,9 39,7 40,6 39,5 40,8 41,7 42,6 43,4
Tabele sporzdzone w oparciu o norm PN-EN 1264*

rednia temp. wody w rurach tHm C temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 300 W/m2 C 73 62 55 48 40 92 81 73 66 59 110 99 92 84 77 128 117 110 103 95 147 136 128 121 114 23,6 25,5 26,7 27,8 29,0 25,6 27,4 28,6 29,9 31,1 27,5 29,4 30,6 31,8 33,0 29,4 31,3 32,5 33,7 35,0 31,2 33,1 34,4 35,6 36,9 o oporze cieplnym R= 0,00 m2K/W. Rozstaw rur w mm. 250 200 150 100 W/m2 C W/m2 C W/m2 C W/m2 C 84 72 63 55 46 105 93 84 76 67 126 114 105 97 88 147 135 126 118 109 168 156 147 139 131 24,0 25,8 27,0 28,1 29,3 26,1 27,9 29,0 30,2 31,4 28,1 29,9 31,1 32,3 33,5 30,1 31,9 33,1 34,3 35,5 32,0 33,8 35,1 36,3 37,5 97 83 73 63 53 122 107 97 87 78 146 131 122 112 102 170 156 146 136 126 194 180 170 160 151 24,6 26,3 27,4 28,5 29,6 26,8 28,5 29,6 30,7 31,8 28,9 30,6 31,8 32,9 34,0 31,0 32,7 33,9 35,1 36,2 33,1 34,8 36,0 37,2 38,3 112 95 84 73 62 140 123 112 101 90 168 151 140 129 118 196 179 168 157 146 224 207 196 185 174 25,5 27,1 28,1 29,1 30,1 27,9 29,4 30,5 31,5 32,6 30,2 31,8 32,9 33,9 35,0 32,5 34,1 35,2 36,2 37,3 34,7 36,4 37,5 38,5 39,6 129 110 97 84 71 162 142 129 116 104 194 175 162 149 136 226 207 194 181 168 259 239 226 214 201 26,6 28,0 28,9 29,9 30,7 29,2 30,7 31,6 32,6 33,5 31,8 33,3 34,2 35,2 36,1 34,3 35,8 36,8 37,8 38,7 36,8 38,3 39,3 40,3 41,3
35
40
45
50
55
Beton R = 0,05 m2K/W
rednia temp. wody w rurach tHm C
Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi 300 W/m2 C 59 50 44 38 32 74 65 59 53 47 89 80 74 68 62 103 94 89 83 77 118 109 103 97 91 22,1 24,1 25,5 26,8 28,1 23,7 25,7 27,1 28,4 29,8 25,3 27,3 28,7 30,1 31,4 26,8 28,9 30,3 31,6 33,0 28,3 30,4 31,8 33,2 34,6 o oporze cieplnym R= 0,05 m2K/W. Rozstaw rur w mm. 250 200 150 100 W/m2 C W/m2 C W/m2 C W/m2 C 66 56 50 43 36 83 73 66 60 53 99 89 83 76 70 116 106 99 93 86 132 122 116 109 103 22,3 24,3 25,6 26,9 28,2 23,9 25,9 27,3 28,6 29,9 25,5 27,6 28,9 30,3 31,6 27,1 29,1 30,5 31,9 33,2 28,7 30,7 32,1 33,5 34,8 74 63 56 48 41 93 82 74 67 60 112 100 93 86 78 130 119 112 104 97 149 138 130 123 115 22,5 24,5 25,8 27,1 28,4 24,2 26,2 27,5 28,9 30,2 25,9 27,9 29,2 30,6 31,9 27,5 29,6 30,9 32,2 33,6 29,2 31,2 32,5 33,9 35,2 84 72 63 55 46 105 93 84 76 67 126 114 105 97 88 147 135 126 118 109 168 156 147 139 131 23,1 25,0 26,2 27,5 28,7 24,9 26,8 28,1 29,4 30,6 26,7 28,6 29,9 31,2 32,5 28,5 30,4 31,7 33,0 34,3 30,2 32,2 33,5 34,8 36,1 95 81 71 62 52 119 105 95 86 76 143 128 119 109 100 166 152 143 133 124 190 176 166 157 147 23,8 25,6 26,8 27,9 29,1 25,7 27,6 28,8 30,0 31,2 27,7 29,5 30,7 32,0 33,2 29,6 31,5 32,7 33,9 35,1 31,5 33,3 34,6 35,8 37,1 50 W/m2 108 91 81 70 59 135 118 108 97 86 161 145 135 124 113 188 172 161 151 140 215 199 188 178 167 C 24,6 26,3 27,4 28,5 29,6 26,8 28,5 29,6 30,7 31,9 28,9 30,6 31,8 32,9 34,1 31,0 32,7 33,9 35,1 36,2 33,1 34,8 36,0 37,2 38,3
35
40
45
50
55
Ceramika
Maksymalna temperatura podogi wg normy PN-EN 1264

Strefa przebywania ludzi: tF,max = 29 C
*Emisja ciepa dla rury PURMO 17x2mm
Strefa brzegowa: tF,max = 35 C
azienki: tF,max = 33 C
76
Emisja ciepa: rolljet / faltjet

rednia temp. wody w rurach tHm C temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24
Monta
R = 0,10 m2K/W
35
40
45
50
55
Panele/ wykadzina R = 0,15 m2K/W
35
40
45
50
55
Parkiet / gruby dywan
Wyniki bada laboratoryjnych na podstawie normy PN-EN 1264-2

Rozstaw rur [mm] Gsto strumienia ciepa [W/m2] logarytmiczna rnica temperatur [K]
*Emisja ciepa dla rury PURMO 17x2mm
300 76,7 20,9
250 83,7 19,9
200 90,4 18,6
150 94,6 16,9
100 97,7 15,1
50 100,0 13,3
77
Monta
Emisja ciepa: noppjet

Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi R = 0,00 m2K/W 50 W/m2 149 127 112 97 82 187 164 149 134 119 224 201 187 172 157 261 239 224 209 194 298 276 261 246 231 C 27,9 29,2 30,0 30,8 31,5 30,9 32,1 32,9 33,8 34,6 33,7 35,0 35,9 36,7 37,5 36,5 37,9 38,7 39,6 40,4 39,3 40,7 41,5 42,4 43,3

rednia temp. wody w rurach tHm C temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 300 W/m2 C 71 60 53 46 39 88 78 71 64 56 106 95 88 81 74 124 113 106 99 92 141 131 124 116 109 23,2 25,1 26,4 27,6 28,8 25,1 27,0 28,2 29,5 30,7 26,9 28,8 30,1 31,4 32,6 28,7 30,6 31,9 33,2 34,5 30,5 32,4 33,7 35,0 36,3 o oporze cieplnym R= 0,00 m2K/W. Rozstaw rur w mm. 250 200 150 100 W/m2 C W/m2 C W/m2 C W/m2 C 81 69 61 53 45 101 89 81 73 65 122 109 101 93 85 142 130 122 113 105 162 150 142 134 126 23,7 25,5 26,7 27,9 29,0 25,6 27,5 28,7 29,9 31,1 27,5 29,4 30,6 31,9 33,1 29,4 31,3 32,5 33,8 35,0 31,3 33,2 34,4 35,7 36,9 94 80 70 61 52 117 103 94 84 75 141 127 117 108 98 164 150 141 131 122 188 174 164 165 145 24,3 26,0 27,1 28,3 29,4 26,3 28,1 29,3 30,4 31,6 28,4 30,2 31,3 32,5 33,7 30,4 32,2 33,4 34,6 35,8 32,4 34,2 35,4 36,6 37,8 108 92 81 70 60 136 119 108 98 87 163 146 136 125 114 190 173 163 152 141 217 201 190 179 168 25,2 26,8 27,8 28,9 29,9 27,5 29,1 30,2 31,2 32,3 29,7 31,4 32,5 33,5 34,6 31,9 33,6 34,7 35,8 33,9 34,1 35,8 36,9 38,0 39,1 127 108 95 82 70 159 139 127 114 101 190 171 159 146 133 222 203 190 178 165 254 235 222 209 197 26,4 27,8 28,8 29,7 30,6 29,0 30,4 31,4 32,4 33,3 31,5 33,0 34,0 35,0 35,9 34,0 35,5 36,5 37,5 38,5 36,4 38,0 39,0 40,0 41,0
35
40
45
50
55
beton R = 0,05 m2K/W
35
40
45
50
55
Ceramika
Maksymalna temperatura podogi wg normy PN-EN 1264

Strefa przebywania ludzi: tF,max = 29 C
*Emisja ciepa dla rury PURMO 14 x 2 mm
Strefa brzegowa: tF,max = 35 C
azienki: tF,max = 33 C
78
Emisja ciepa: noppjet

rednia temp. wody w rurach tHm C temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 temp. wewn. pomieszcze ti C 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24 15 18 20 22 24
Monta
R = 0,10 m2K/W
35
40
45
50
55
Panele/ wykadzina R = 0,15 m2K/W
35
40
45
50
55
Parkiet / gruby dywan

Rozstaw rur [mm] Gsto strumienia ciepa [W/m2] logarytmiczna rnica temperatur [K]
*Emisja ciepa dla rury PURMO 14 x 2 mm
300 76,7 22,0
250 84,3 20,8
200 90,9 19,4
150 94,8 17,5
100 97,7 15,4
50 100,0 13,4
79
Monta
Emisja ciepa: system suchy

Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi o oporze cieplnym R= 0,00 m2 K/W. Rozstaw rur w mm. 300 W/m2 33 29 25 22 43 39 35 31 53 49 45 41 63 59 55 51 C 22,2 23,8 25,3 26,8 23,3 24,9 26,4 28,0 24,4 26,0 27,6 29,1 25,5 27,1 28,6 30,2 W/m2 46 41 35 30 60 55 49 44 74 68 63 57 87 82 76 71 225 C 23,3 24,7 26,1 27,5 24,7 26,1 27,5 29,0 26,0 27,5 28,9 30,4 27,4 28,8 30,3 31,7 W/m2 62 55 47 40 80 73 66 58 98 91 84 76 116 109 102 95 150 C 24,4 25,7 27,0 28,3 26,1 27,4 28,7 30,0 27,7 29,1 30,4 31,7 29,3 30,7 32,0 33,4 W/m2 79 70 61 51 103 93 84 75 126 117 107 98 149 140 131 121 75 C 25,7 26,8 28,0 29,2 27,7 28,9 30,1 31,3 29,7 30,9 32,1 33,3 31,6 32,9 34,1 35,3 R = 0,00 m2K/W

rednia temp. wody w rurach tHm C 35 temp. wewn. pomieszcze ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
temp. wewn. pomieszcze
40
45
50
Bez okadziny R = 0,05 m2K/W
rednia temp. wody w rurach tHm C 35
Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi o oporze cieplnym R= 0,05 m2 K/W. Rozstaw rur w mm. 300 W/m2 30 26 23 19 39 35 32 28 47 44 40 37 56 53 49 46 C 21,8 23,4 25,0 26,6 22,8 24,4 26,0 27,6 23,8 25,4 27,0 28,6 24,8 26,4 28,0 29,6 W/m2 40 35 31 26 52 47 42 38 63 59 54 49 75 71 66 61 225 C 22,6 24,1 25,6 27,1 23,8 25,3 26,8 28,3 25,0 26,5 28,0 29,6 26,2 27,7 29,2 30,8 W/m2 51 45 39 33 66 60 54 48 81 75 69 63 96 90 84 78 150 C 23,3 24,8 26,2 27,6 24,8 26,2 27,6 29,1 26,1 27,6 29,0 30,5 27,5 29,0 30,4 31,9 W/m2 63 56 48 41 81 74 67 59 100 93 85 78 118 111 104 96 75 C 24,2 25,5 26,9 28,2 25,9 27,2 28,5 29,9 27,5 28,8 30,2 31,5 29,0 30,4 31,8 33,1
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
Ceramika

Strefa przebywania ludzi: tF,max = 29 C Strefa brzegowa: tF,max = 29 C azienki: tF,max = ti + 9C = 33C
Moce cieplne byy testowane zgodnie z norm PN-EN 1264 i odnosz si do rury grzewczej HKS 14x2 mm oraz pyt suchego jastrychu nad rurami o gruboci 25 mm
80
Emisja ciepa: system suchy

Monta
R = 0,10 m2K/W
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
Dywan R = 0,15 m2K/W
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
Parkiet / gruby Dywan
Moce cieplne byy testowane zgodnie z norm PN-EN 1264 i odnosz si do rury grzewczej HKS 14x2 mm oraz pyt suchego jastrychu nad rurami o gruboci 25 mm
81
Monta
Emisja ciepa: railjet ogrzewanie cienne

Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi o oporze cieplnym R= 0,00 m2 K/W. Rozstaw rur w mm. 150 W/m2 78 69 60 50 101 92 83 73 124 115 106 96 147 138 129 119 C 25,6 26,7 27,9 29,1 27,6 28,8 30,0 31,1 29,5 30,7 31,9 33,2 31,4 32,7 33,9 35,1 W/m2 90 80 69 58 117 106 96 85 143 133 122 112 170 159 149 138 100 C 26,4 27,5 28,6 29,6 28,6 29,7 30,8 31,9 30,8 31,9 33,0 34,1 32,9 34,0 35,2 36,3 W/m2 106 93 81 68 137 124 112 99 168 155 143 130 199 186 174 161 50 C 27,5 28,4 29,4 30,4 30,0 31,0 32,0 32,9 32,4 33,4 34,4 35,5 34,8 35,8 36,9 37,9 R = 0,00 m2K/W

40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
tynk/farba R = 0,05 m2K/W
Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi o oporze cieplnym R= 0,05 m2 K/W. Rozstaw rur w mm. 150 W/m2 62 55 47 40 80 73 66 58 99 91 84 77 117 110 102 95 C 24,1 25,5 26,8 28,1 25,8 27,1 28,5 29,8 27,3 28,7 30,1 31,4 28,9 30,3 31,7 33,0 W/m2 70 62 54 45 91 82 74 66 111 103 95 87 132 124 115 107 100 C 24,7 25,9 27,2 28,5 26,4 27,7 29,0 30,3 28,1 29,4 30,8 32,1 29,8 31,1 32,5 33,8 W/m2 80 70 61 51 103 94 84 75 126 117 108 98 150 140 131 122 50 C 25,3 26,5 27,7 28,9 27,2 28,5 29,7 30,9 29,1 30,4 31,6 32,9 31,0 32,3 33,5 34,8
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
tapeta/ pytki klejone
R = 0,10 m2K/W
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
gruba tapeta/ pytki na zaprawie
* Moce cieplne byy testowane zgodnie z norm PN-EN 1264 i odnosz si do rury grzewczej HKS 14x2 mm oraz tynku cementowego 10 mm gruboci nad rur
82
Emisja ciepa: system suchy ogrzewanie cienne

Monta
R = 0,00 m2K/W
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
tynk/farba R = 0,05 m2K/W
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
R = 0,10 m2K/W
40
45
50
ti C 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24 18 20 22 24
* Moce cieplne byy testowane zgodnie z norm PN-EN 1264 i odnosz si do rury grzewczej HKS 14x2 mm oraz pyt kartonowo-gipsowych o gruboci 10 mm
83
Monta
Emisja chodu: rolljet/faltjet

Jednostkowa emisja chodu q i rednia temperatura powierzchni podogi Rozstaw rur w mm 200 W/m2 36 43 50 58 29 36 43 50 22 29 36 43 14 22 29 36 C 16,5 17,4 18,3 19,2 17,6 18,5 19,4 20,3 18,7 19,6 20,5 21,4 19,8 20,7 21,6 22,5 W/m2 40 48 56 64 32 40 48 56 24 32 40 48 16 24 32 40 150 C 15,8 16,6 17,3 18,1 17,1 17,8 18,6 19,3 18,3 19,1 19,8 20,6 19,5 20,3 21,1 21,8 W/m2 45 54 63 72 36 45 54 63 27 36 45 54 18 27 36 45 100 C 15,1 15,7 16,3 17,0 16,5 17,1 17,7 18,3 17,9 18,5 19,1 19,7 19,2 19,9 20,5 21,1 W/m2 50 60 70 80 40 50 60 70 30 40 50 60 20 30 40 50 50 C 14,3 14,7 15,2 15,6 15,8 16,3 16,7 17,2 17,4 17,8 18,3 18,7 18,9 19,4 19,8 20,3 R = 0,00 m2K/W

ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
14
16
18
Jednostkowa emisja chodu q i rednia temperatura powierzchni podogi Rozstaw rur w mm 200 W/m2 30 36 42 47 24 30 36 42 18 24 30 36 12 18 24 30 C 17,4 18,5 19,6 20,7 18,4 19,4 20,5 21,6 19,3 20,4 21,4 22,5 20,2 21,3 22,4 23,4 W/m2 30 36 42 48 24 30 36 42 18 24 30 36 12 18 24 30 150 C 17,3 18,4 19,5 20,6 18,3 19,3 20,4 24,5 19,2 20,3 21,3 22,4 20,1 21,2 22,3 23,3 W/m2 36 43 50 57 29 36 43 50 22 29 36 43 14 22 29 36 100 C 16,5 17,4 18,3 19,2 17,6 18,5 19,4 20,3 18,7 19,6 20,5 21,4 19,8 20,7 21,6 22,5 W/m2 40 48 55 63 32 40 48 55 24 32 40 48 16 24 32 40 50 C 15,9 16,7 17,5 18,3 17,1 17,9 18,7 19,5 18,3 19,1 19,9 20,7 19,6 20,3 21,1 21,9
ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
14
16
18
Pytki
Wytuszczone wartoci emisji chodu q, oznaczaj e, przekroczono temperatur punktu rosy (kondensacja) przy wilgotnoci wzgldnej powietrza w pomieszczeniu 75% * Wydajnoci chodnicze zostay pomierzone dla rury HKS 14x2 mm
84
Emisja chodu: rolljet/faltjet

Monta
R = 0,10 m2K/W
ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
14
16
18
Dywan R = 0,15 m2K/W
14
16
18
ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
Parkiet
85
Monta
Emisja chodu: noppjet

Jednostkowa emisja chodu q i rednia temperatura powierzchni podogi Rozstaw rur w mm 200 W/m2 35 42 49 56 28 35 42 49 21 28 35 42 14 21 28 35 C 16,6 17,6 18,5 19,4 17,7 18,6 19,6 20,5 18,8 19,7 20,6 21,6 19,9 20,8 21,7 22,6 W/m2 39 47 55 63 31 39 47 55 24 31 39 47 16 24 31 39 150 C 16,0 16,8 17,6 18,3 17,2 18,0 18,8 19,6 18,4 19,2 20,0 20,8 19,6 20,4 21,2 22,0 W/m2 44 53 62 71 35 44 53 62 27 35 44 53 18 27 35 44 100 C 15,2 15,8 16,5 17,1 16,6 17,2 17,8 18,5 17,9 18,6 19,2 19,8 19,3 19,9 20,6 21,2 W/m2 50 60 70 80 40 50 60 70 30 40 50 60 20 30 40 50 50 C 14,3 14,8 15,2 15,7 15,8 16,3 16,8 17,2 17,4 17,8 18,3 18,8 18,9 19,4 19,8 20,3 R = 0,00 m2K/W

ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
14
16
18
ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
14
16
18
Pytki
86
Emisja chodu: noppjet

Monta
Jednostkowa emisja chodu q i rednia temperatura powierzchni podogi Rozstaw rur w mm 200 W/m2 25 30 35 39 20 25 30 35 15 20 25 30 10 15 20 25 C 18,2 19,4 20,7 21,9 19,0 20,2 21,4 22,7 19,7 21,0 22,2 23,4 20,5 21,7 23,0 24,2 W/m2 27 32 38 43 22 27 32 38 16 22 27 32 11 16 22 27 150 C 17,8 19,0 20,2 21,3 18,7 19,8 21,0 22,2 19,5 20,7 21,8 23,0 203 21,5 22,7 23,8 W/m2 30 35 41 47 24 30 35 41 18 24 30 35 12 18 24 30 100 C 17,5 18,5 19,6 20,7 18,4 19,5 20,5 21,6 19,3 20,4 21,5 22,5 20,2 21,3 22,4 23,5 W/m2 32 39 45 52 26 32 39 45 19 26 32 39 13 19 26 32 50 C 17,0 18,0 19,0 20,0 18,0 19,0 20,0 21,0 19,0 20,0 21,0 22,0 20,0 21,0 22,0 23,0
R = 0,10 m2K/W
14
16
18
ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
dywan R = 0,15 m2K/W
14
16
18
ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
parkiet
87
Monta
Emisja chodu: railjet cienne

Jednostkowa emisja ciepa q / max temperatura tF,max na powierzchni podogi o oporze cieplnym R= 0,00 m2 K/W. Rozstaw rur w mm.
150 W/m2 45 55 64 73 36 45 55 64 26 36 45 55 17 26 36 45 C 16,3 17,2 18,0 18,9 17,5 18,3 19,2 20,0 18,7 19,5 20,3 21,2 19,9 20,7 21,5 22,3 W/m2 52 63 74 85 42 52 63 74 31 42 52 63 19 31 42 52 100 C 15,5 16,1 16,8 17,4 16,8 17,5 18,1 18,8 18,2 18,8 19,5 20,1 19,6 20,2 20,8 21,5 W/m2 61 74 86 99 49 61 74 86 36 49 61 74 23 36 49 61 50 C 14,3 14,8 15,2 15,6 15,9 16,3 16,8 17,2 17,5 17,9 18,3 18,8 19,2 19,5 19,9 20,3 R = 0,00 m2K/W

rednia temp. wody w rurach
tHm C 12 temp. wewn. pomieszcze ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 temp. wewn. pomieszcze ti C 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 temp. wewn. pomieszcze ti C
14
16
18
tynk/farba
R = 0,05 m2K/W

tHm C 12
150 W/m2 36 43 51 58 29 36 43 51 21 29 36 43 13 21 29 36 C 17,5 18,6 19,7 20,7 18,4 19,5 20,6 21,7 19,4 20,4 21,5 22,6 20,3 21,4 22,4 23,5 W/m2 41 49 57 66 32 41 49 57 24 32 41 49 15 24 32 41 100 C 16,9 17,9 18,8 19,8 18,0 18,9 19,9 20,8 19,0 20,0 20,9 21,9 20,1 21,0 22,0 22,9 W/m2 46 56 65 74 37 46 56 65 27 37 46 56 17 27 37 46 50 C 16,2 17,0 17,9 18,7 17,4 18,2 19,0 19,9 18,6 19,4 20,2 21,0 19,9 20,6 21,4 22,2
14
16
18

R = 0,10 m 2K/W

tHm C 12
150 W/m2 C W/m2 100 C W/m2 50 C
14
16
18
22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28 22 24 26 28
30 36 42 48 24 30 36 42 17 24 30 36 11 17 24 30
18,3 19,5 20,7 22,0 19,0 20,3 21,5 22,7 19,8 21,0 22,3 23,5 20,6 21,8 23,0 24,3
33 40 47 53 26 33 40 47 19 26 33 40 12 19 26 33
17,9 19,0 20,2 21,3 18,7 19,9 21,0 22,2 19,6 20,7 21,9 23,0 20,5 21,6 22,7 23,9
37 45 52 60 29 37 45 52 22 29 37 45 14 22 29 37
17,4 18,4 19,5 20,5 18,3 19,4 20,4 21,5 19,3 20,3 21,4 22,4 20,3 21,3 22,3 23,4
* Moce cieplne byy testowane zgodnie z norm PN-EN 1264 i odnosz si do rury grzewczej HKS 14x2 mm oraz tynku cementowego 10 mm gruboci nad rur
88
notatki
89
Monta
Jednostkowe moce cieplne dla rnych rozstaww rur w zalenoci od redniej logarytmicznej rnicy temperatur H z uwzgldnieniem oporw przewodzenia ciepa rnych materiaw wykoczeniowych.
Rozstaw rur 300
Rozstaw rur 250
Rozstaw rur 225
Krzywa graniczna 15 K Gsto strumienia ciepa q w W/m2 Gsto strumienia ciepa q w W/m2 Gsto strumienia ciepa q w W/m2 Krzywa graniczna 15 K Krzywa graniczna 15 K
Krzywa graniczna 9 K
rednia logarytmiczna rnica temperatur w K
Rozstaw rur 200
Rozstaw rur 175
Rozstaw rur 150
Gsto strumienia ciepa q w W/m2
90
Monta
Jednostkowe moce cieplne dla rnych rozstaww rur w zalenoci od redniej logarytmicznej rnicy temperatur H z uwzgldnieniem oporw przewodzenia ciepa rnych materiaw wykoczeniowych.
Rozstaw rur 125
Rozstaw rur 100

Rozstaw rur 75
Rozstaw rur 50
91
Monta
Rozdzielacz typu UFH50402 - 412VA.
Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza nierdzewnego typu UFH50402 - 412VA. Wartoci nastaw.
Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza nierdzewnego typu UFH50402 - 412VA. Cakowita strata cinienia.
92
Monta
Rozdzielacz typu UFH50302 - 312VA.
Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza nierdzewnego typu UFH50302 - 312VA. Wartoci nastaw.
Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza nierdzewnego typu UFH50302 - 312VA. Cakowita strata cinienia.
93
Monta
Rozdzielacz z rur nierdzewnych 1" typu UFH0050302-312s.
Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza nierdzewnego typu UFH0050302-312s z przepywomierzami. Charakterystyka hydrauliczna rozdzielacza nierdzewnego 1" typu UFH0050302-312s z przepywomierzami - zawory do regulacji wstpnej w peni otwarte.
Rozdzielacz z rur mosinych 5/4" typu UFH0050802-812

Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza mosinego 5/4" typu UFH0050802-812 Charakterystyka hydrauliczna rozdzielacza mosinego 5/4" typu UFH0050802-812 - zawory do regulacji wstpnej w peni otwarte.
94
Monta
Rozdzielacz z rur mosinych 1 typu UFH0050402-412
Rozdzielacz z rur mosinych 1" typu UFH0050402-412. Charakterystyka hydrauliczna zaworw do regulacji wstpnej rozdzielacza mosinego 1" typu UFH0050402-412 Charakterystyka hydrauliczna rozdzielacza mosinego 1" typu UFH0050402-412 - zawory do regulacji wstpnej w peni otwarte.
95
Monta
96
Monta
97
Monta
98
Monta
99
WWW.PURMO.PL
Rettig Heating Sp. z o.o. 02-777 Warszawa, ul. Ciszewskiego 15 budynek KEN Center tel. (22) 544 10 00, fax (22) 544 10 01, e-mail: purmow@purmo.pl
Poradnik_05_2012_PL

Purmo Poradnik Techniczny Ogrzewanie Chlodzenie Plaszczyznowe 05 2012 PL

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Purmo Poradnik Techniczny Ogrzewanie Chlodzenie Plaszczyznowe 05 2012 PL

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Poradnik techniczny

systemy ogrzewania i chodzenia paszczyznowego

III.Specjalne zastosowania systemw paszczyznowych

2. Zalety systemu.........................................4 2. Podoga sportowa (system suchy) ...... 44

II. Elementy systemw paszczyznowych

3. Ogrzewanie podogowe w obiektach przemysowych..................................... 44

4. Ogrzewanie podogowe na otwartych przestrzeniach ...................................... 45

2. Rozdzielacze obiegw grzewczych ..... 28

2. Dobr warstw izolacji termicznej ....... 47 3. Szafki ..................................................... 30

3. Zasady obliczania mocy cieplnej ........ 51 4. Regulacja .............................................. 31

5. Gdzie ogrzewania podogowego nie wolno ukada? .................................... 54

6. Zapotrzebowanie na ciepo w pomieszczeniach .................................. 54

7. Wyznaczanie temperatury zasilania .. 56

6. Zasady napeniania i uruchamiania instalacji ................................................ 74

8. Rnica temperatury wody zasilajcej i powrotnej ............................................. 57

9. Przepyw czynnika grzewczego .......... 57

Emisja chodu: rolljet / faltjet ................. 84

Emisja chodu: noppjet............................ 86

2. Ukadanie rur grzejnych - wownice ogrzewania podogowegoj ................. 72

Emisja chodu: railjet cienne ................. 88

3. Podczanie rur do rozdzielacza oraz regulacja przepywu w obiegach........ 73

Formularze gwarancyjne ......................... 96 4. Prba cinieniowa ................................ 73

5. Wylewanie i wizanie jastrychu ......... 73

D. Komfort dla alergikw

rolljet Pyta styropianowa pokryta foli z siatk kotwic

noppjet Pyta styropianowa z wypustkami dla rur 14-17

railjet Plastikowa listwa do montau rury czona na zatrzask x 5 x

Wsp. przewodzenia ciepa [W/mK] Grubo [mm] Maksymalne obcienie [kg/m]

Rysunek 5 Izolacja Faltjet

Kod zamwienia FBMF674125016000

Wspczynnik przewodzenia W/mK 0,025

Opr przewodzenia mK/W 2,96

Max obcienie kg/m 5000

Element czcy pyty noppjet w miejscu dylatacji

Element spinajcy pyty noppjet

Element mocujcy rur przebiegajc ukonie

Rysunek 11 Element spinajcy pyty Noppjet

Rysunek 12 Element mocujcy rur przebiegajc ukonie

Kod zamwienia FBLD421158012000

Typ EPS 200

Wspczynnik przewodzenia W/mK 0,035

Opr przewodzenia mK/W 0,31

Max obcienie kg/m 6 000

PYTY IZOLACYJNE ZE STYROPIANU

Rysunek 13 Pyty izolacyjne ze styropianu

Pyta uzupeniajca nie prlowana ze styropianu klasy EPS 100, DEO

Rysunek 17 Arkusz blachy stalowej

Rysunek 18 Pyty styropianowe nieprolowane

Rysunek 19 Elektryczny n do wycinania kanalikw

Rysunek 21 Railjet budowa systemu

Monta listew Railjet

Podczenie do zasilania i sterowanie

Rysunek 25 System railjet zamontowany na sucie - przeznaczenie ogrzewanie i chodzenie sutowe

Rysunek 29 Zuycie ropy naftowej na wyprodukowanie 1m rury danego materiau

Rysunek 30 Struktura rury PE-X

Rysunek 31 Wytrzymao rur PE-X dla poszczeglnych temperatur

Rysunek 32 Wytrzymao rur PE-RT dla poszczeglnych temperatur

Rysunek 33 Warstwy rury PE-X/Al/PE

Rura wielowarstwowa PE-RT/Al/PE-RT

Tabela 3 Porwnanie rur do ogrzewania paszczyznowego

PE-X Polietylen usieciowany EVOH 0,35

PE-RT Polietylen uszlachetniony EVOH 0,35 550

PE-X/Al/PE Polietylen usieciowany z warstw aluminium Al 0,45

PE-RT/Al/PE-RT Polietylen uszlachetniony z warstw aluminium Al 0,45