Kancelaria Sejmu

s. 1/102

USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny CZ OGLNA Rozdzia I Zasady odpowiedzialnoci karnej Art. 1. 1. Odpowiedzialnoci karnej podlega ten tylko, kto popenia czyn zabroniony pod grob kary przez ustaw obowizujc w czasie jego popenienia. 2. Nie stanowi przestpstwa czyn zabroniony, ktrego spoeczna szkodliwo jest znikoma. 3. Nie popenia przestpstwa sprawca czynu zabronionego, jeeli nie mona mu przypisa winy w czasie czynu. Art. 2. Odpowiedzialnoci karnej za przestpstwo skutkowe popenione przez zaniechanie podlega ten tylko, na kim ciy prawny, szczeglny obowizek zapobiegnicia skutkowi. Art. 3. Kary oraz inne rodki przewidziane w tym kodeksie stosuje si z uwzgldnieniem zasad humanitaryzmu, w szczeglnoci z poszanowaniem godnoci czowieka. Art. 4. 1. Jeeli w czasie orzekania obowizuje ustawa inna ni w czasie popenienia przestpstwa, stosuje si ustaw now, jednake naley stosowa ustaw obowizujc poprzednio, jeeli jest wzgldniejsza dla sprawcy. 2. Jeeli wedug nowej ustawy czyn objty wyrokiem zagroony jest kar, ktrej grna granica jest nisza od kary orzeczonej, wymierzon kar obnia si do grnej granicy ustawowego zagroenia przewidzianego za taki czyn w nowej ustawie. 3. Jeeli wedug nowej ustawy czyn objty wyrokiem nie jest ju zagroony kar pozbawienia wolnoci, wymierzon kar pozbawienia wolnoci podlegajc wykonaniu zamienia si na grzywn albo kar ograniczenia wolnoci, przyj-

2012-01-13

Opracowano na podstawie: Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, Nr 128, poz. 840, z 1999 r. Nr 64, poz. 729, Nr 83, poz. 931, z 2000 r. Nr 48, poz. 548, Nr 93, poz. 1027, Nr 116, poz. 1216, z 2001 r. Nr 98, poz. 1071, z 2003 r. Nr 111, poz. 1061, Nr 121, poz. 1142, Nr 179, poz. 1750, Nr 199, poz. 1935, Nr 228, poz. 2255, 2004 r. Nr 25, poz. 219, Nr 69, poz. 626, Nr 93, poz. 889, Nr 243, poz. 2426, z 2005 r. Nr 86, poz. 732, Nr 90, poz. 757, Nr 132, poz. 1109, Nr 163, poz. 1363, Nr 178, poz. 1479, Nr 180, poz. 1493, z 2006 r. Nr 190, poz. 1409, Nr 218, poz. 1592, Nr 226, poz. 1648, z 2007 r. Nr 89, poz. 589, Nr 123, poz. 850, Nr 124, poz. 859, Nr 192, poz. 1378, z 2008 r. Nr 90, poz. 560, Nr 122, poz. 782, Nr 171, poz. 1056, Nr 173, poz. 1080, Nr 214, poz. 1344, z 2009 r. Nr 62, poz. 504, Nr 63, poz. 533, Nr 166, poz. 1317, Nr 168, poz. 1323, Nr 190, poz. 1474, Nr 201, poz. 1540, Nr 206, poz. 1589, z 2010 r. Nr 7, poz. 46, Nr 40, poz. 227 i 229, Nr 98, poz. 625 i 626, Nr 125, poz. 842, Nr 127, poz. 857, Nr 152, poz. 1018 i poz. 1021, Nr 182, poz. 1228, Nr 225, poz. 1474, Nr 240, poz. 1602, z 2011 r. Nr 17, poz. 78, Nr 24, poz. 130. Nr 39, poz. 202, Nr 48, poz. 245, Nr 72, poz. 381, Nr 94, poz. 549, Nr 117, poz. 678, Nr 129, poz. 734, Nr 133, poz. 767, Nr 160, poz. 964, Nr 191, poz. 1135, Nr 217, poz. 1280, Nr 233, poz. 1381, Nr 240, poz. 1431.

Kancelaria Sejmu

s. 2/102

mujc e jeden miesic pozbawienia wolnoci rwna si 60 stawkom dziennym grzywny albo 2 miesicom ograniczenia wolnoci. 4. Jeeli wedug nowej ustawy czyn objty wyrokiem nie jest ju zabroniony pod grob kary, skazanie ulega zatarciu z mocy prawa. Art. 5. Ustaw karn polsk stosuje si do sprawcy, ktry popeni czyn zabroniony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak rwnie na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba e umowa midzynarodowa, ktrej Rzeczpospolita Polska jest stron, stanowi inaczej. Art. 6. 1. Czyn zabroniony uwaa si za popeniony w czasie, w ktrym sprawca dziaa lub zaniecha dziaania, do ktrego by obowizany. 2. Czyn zabroniony uwaa si za popeniony w miejscu, w ktrym sprawca dziaa lub zaniecha dziaania, do ktrego by obowizany, albo gdzie skutek stanowicy znami czynu zabronionego nastpi lub wedug zamiaru sprawcy mia nastpi. Art. 7. 1. Przestpstwo jest zbrodni albo wystpkiem. 2. Zbrodni jest czyn zabroniony zagroony kar pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3 albo kar surowsz. 3. Wystpkiem jest czyn zabroniony zagroony grzywn powyej 30 stawek dziennych, kar ograniczenia wolnoci albo kar pozbawienia wolnoci przekraczajc miesic. Art. 8. Zbrodni mona popeni tylko umylnie; wystpek mona popeni take nieumylnie, jeeli ustawa tak stanowi. Art. 9. 1. Czyn zabroniony popeniony jest umylnie, jeeli sprawca ma zamiar jego popenienia, to jest chce go popeni albo przewidujc moliwo jego popenienia, na to si godzi. 2. Czyn zabroniony popeniony jest nieumylnie, jeeli sprawca nie majc zamiaru jego popenienia, popenia go jednak na skutek niezachowania ostronoci wymaganej w danych okolicznociach, mimo e moliwo popenienia tego czynu przewidywa albo mg przewidzie. 3. Sprawca ponosi surowsz odpowiedzialno, ktr ustawa uzalenia od okrelonego nastpstwa czynu zabronionego, jeeli nastpstwo to przewidywa albo mg przewidzie. Art. 10. 1. Na zasadach okrelonych w tym kodeksie odpowiada ten, kto popenia czyn zabroniony po ukoczeniu 17 lat.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 3/102

2. Nieletni, ktry po ukoczeniu 15 lat dopuszcza si czynu zabronionego okrelonego w art. 134, art. 148 1, 2 lub 3, art. 156 1 lub 3, art. 163 1 lub 3, art. 166, art. 173 1 lub 3, art. 197 3 lub 4, art. 223 2, art. 252 1 lub 2 oraz w art. 280, moe odpowiada na zasadach okrelonych w tym kodeksie, jeeli okolicznoci sprawy oraz stopie rozwoju sprawcy, jego waciwoci i warunki osobiste za tym przemawiaj, a w szczeglnoci, jeeli poprzednio stosowane rodki wychowawcze lub poprawcze okazay si bezskuteczne. 3. W wypadku okrelonym w 2 orzeczona kara nie moe przekroczy dwch trzecich grnej granicy ustawowego zagroenia przewidzianego za przypisane sprawcy przestpstwo; sd moe zastosowa take nadzwyczajne zagodzenie kary. 4. W stosunku do sprawcy, ktry popeni wystpek po ukoczeniu lat 17, lecz przed ukoczeniem lat 18, sd zamiast kary stosuje rodki wychowawcze, lecznicze albo poprawcze przewidziane dla nieletnich, jeeli okolicznoci sprawy oraz stopie rozwoju sprawcy, jego waciwoci i warunki osobiste za tym przemawiaj. Art. 11. 1. Ten sam czyn moe stanowi tylko jedno przestpstwo. 2. Jeeli czyn wyczerpuje znamiona okrelone w dwch albo wicej przepisach ustawy karnej, sd skazuje za jedno przestpstwo na podstawie wszystkich zbiegajcych si przepisw. 3. W wypadku okrelonym w 2 sd wymierza kar na podstawie przepisu przewidujcego kar najsurowsz, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu innych rodkw przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegajcych si przepisw. Art. 12. Dwa lub wicej zachowa, podjtych w krtkich odstpach czasu w wykonaniu z gry powzitego zamiaru, uwaa si za jeden czyn zabroniony; jeeli przedmiotem zamachu jest dobro osobiste, warunkiem uznania wieloci zachowa za jeden czyn zabroniony jest tosamo pokrzywdzonego. Rozdzia II Formy popenienia przestpstwa Art. 13. 1. Odpowiada za usiowanie, kto w zamiarze popenienia czynu zabronionego swoim zachowaniem bezporednio zmierza do jego dokonania, ktre jednak nie nastpuje. 2. Usiowanie zachodzi take wtedy, gdy sprawca nie uwiadamia sobie, e dokonanie jest niemoliwe ze wzgldu na brak przedmiotu nadajcego si do popenienia na nim czynu zabronionego lub ze wzgldu na uycie rodka nie nadajcego si do popenienia czynu zabronionego.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 4/102

Art. 14. 1. Sd wymierza kar za usiowanie w granicach zagroenia przewidzianego dla danego przestpstwa. 2. W wypadku okrelonym w art. 13 2 sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Art. 15. 1. Nie podlega karze za usiowanie, kto dobrowolnie odstpi od dokonania lub zapobieg skutkowi stanowicemu znami czynu zabronionego. 2. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary w stosunku do sprawcy, ktry dobrowolnie stara si zapobiec skutkowi stanowicemu znami czynu zabronionego. Art. 16. 1. Przygotowanie zachodzi tylko wtedy, gdy sprawca w celu popenienia czynu zabronionego podejmuje czynnoci majce stworzy warunki do przedsiwzicia czynu zmierzajcego bezporednio do jego dokonania, w szczeglnoci w tyme celu wchodzi w porozumienie z inn osob, uzyskuje lub przysposabia rodki, zbiera informacje lub sporzdza plan dziaania. 2. Przygotowanie jest karalne tylko wtedy, gdy ustawa tak stanowi. Art. 17. 1. Nie podlega karze za przygotowanie, kto dobrowolnie od niego odstpi, w szczeglnoci zniszczy przygotowane rodki lub zapobieg skorzystaniu z nich w przyszoci; w razie wejcia w porozumienie z inn osob w celu popenienia czynu zabronionego, nie podlega karze ten, kto nadto podj istotne starania zmierzajce do zapobieenia dokonaniu. 2. Nie podlega karze za przygotowanie osoba, do ktrej stosuje si art. 15 1. Art. 18. 1. Odpowiada za sprawstwo nie tylko ten, kto wykonuje czyn zabroniony sam albo wsplnie i w porozumieniu z inn osob, ale take ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inn osob lub wykorzystujc uzalenienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu. 2. Odpowiada za podeganie, kto chcc, aby inna osoba dokonaa czynu zabronionego, nakania j do tego. 3. Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonaa czynu zabronionego, swoim zachowaniem uatwia jego popenienie, w szczeglnoci dostarczajc narzdzie, rodek przewozu, udzielajc rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo take ten, kto wbrew prawnemu, szczeglnemu obowizkowi niedopuszczenia do popenienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem uatwia innej osobie jego popenienie. Art. 19. 1. Sd wymierza kar za podeganie lub pomocnictwo w granicach zagroenia przewidzianego za sprawstwo.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 5/102

2. Wymierzajc kar za pomocnictwo sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 20. Kady ze wspdziaajcych w popenieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umylnoci lub nieumylnoci niezalenie od odpowiedzialnoci pozostaych wspdziaajcych. Art. 21. 1. Okolicznoci osobiste, wyczajce lub agodzce albo zaostrzajce odpowiedzialno karn, uwzgldnia si tylko co do osoby, ktrej dotycz. 2. Jeeli okoliczno osobista dotyczca sprawcy, wpywajca chociaby tylko na wysz karalno, stanowi znami czynu zabronionego, wspdziaajcy podlega odpowiedzialnoci karnej przewidzianej za ten czyn zabroniony, gdy o tej okolicznoci wiedzia, chociaby go nie dotyczya. 3. Wobec wspdziaajcego, ktrego nie dotyczy okoliczno okrelona w 2, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 22. 1. Jeeli czynu zabronionego tylko usiowano dokona, podmiot okrelony w art. 18 2 i 3 odpowiada jak za usiowanie. 2. Jeeli czynu zabronionego nie usiowano dokona, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Art. 23. 1. Nie podlega karze wspdziaajcy, ktry dobrowolnie zapobieg dokonaniu czynu zabronionego. 2. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary w stosunku do wspdziaajcego, ktry dobrowolnie stara si zapobiec dokonaniu czynu zabronionego. Art. 24. Odpowiada jak za podeganie, kto w celu skierowania przeciwko innej osobie postpowania karnego nakania j do popenienia czynu zabronionego; w tym wypadku nie stosuje si art. 22 i 23. Rozdzia III Wyczenie odpowiedzialnoci karnej Art. 25. 1. Nie popenia przestpstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezporedni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem. 2. W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczeglnoci gdy sprawca zastosowa sposb obrony niewspmierny do niebezpieczestwa zamachu, sd

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 6/102

moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. 3. Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpywem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznociami zamachu. 4. Osoba, ktra w obronie koniecznej odpiera zamach na jakiekolwiek cudze dobro chronione prawem, chronic bezpieczestwo lub porzdek publiczny, korzysta z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych. 5. Przepisu 4 nie stosuje si, jeeli czyn sprawcy zamachu skierowany przeciwko osobie odpierajcej zamach godzi wycznie w cze lub godno tej osoby. Art. 26. 1. Nie popenia przestpstwa, kto dziaa w celu uchylenia bezporedniego niebezpieczestwa grocego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeeli niebezpieczestwa nie mona inaczej unikn, a dobro powicone przedstawia warto nisz od dobra ratowanego. 2. Nie popenia przestpstwa take ten, kto, ratujc dobro chronione prawem w warunkach okrelonych w 1, powica dobro, ktre nie przedstawia wartoci oczywicie wyszej od dobra ratowanego. 3. W razie przekroczenia granic stanu wyszej koniecznoci, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. 4. Przepisu 2 nie stosuje si, jeeli sprawca powica dobro, ktre ma szczeglny obowizek chroni nawet z naraeniem si na niebezpieczestwo osobiste. 5. Przepisy 13 stosuje si odpowiednio w wypadku, gdy z cicych na sprawcy obowizkw tylko jeden moe by speniony. Art. 27. 1. Nie popenia przestpstwa, kto dziaa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego, jeeli spodziewana korzy ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osignicia, celowo oraz sposb przeprowadzenia eksperymentu s zasadne w wietle aktualnego stanu wiedzy. 2. Eksperyment jest niedopuszczalny bez zgody uczestnika, na ktrym jest przeprowadzany, naleycie poinformowanego o spodziewanych korzyciach i grocych mu ujemnych skutkach oraz prawdopodobiestwie ich powstania, jak rwnie o moliwoci odstpienia od udziau w eksperymencie na kadym jego etapie. 3. Zasady i warunki dopuszczalnoci eksperymentu medycznego okrela ustawa. Art. 28. 1. Nie popenia umylnie czynu zabronionego, kto pozostaje w bdzie co do okolicznoci stanowicej jego znami. 2. Odpowiada na podstawie przepisu przewidujcego agodniejsz odpowiedzialno sprawca, ktry dopuszcza si czynu w usprawiedliwionym bdnym przekonaniu, e zachodzi okoliczno stanowica znami czynu zabronionego, od ktrej taka agodniejsza odpowiedzialno zaley.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 7/102

Art. 29. Nie popenia przestpstwa, kto dopuszcza si czynu zabronionego w usprawiedliwionym bdnym przekonaniu, e zachodzi okoliczno wyczajca bezprawno albo win; jeeli bd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 30. Nie popenia przestpstwa, kto dopuszcza si czynu zabronionego w usprawiedliwionej niewiadomoci jego bezprawnoci; jeeli bd sprawcy jest nieusprawiedliwiony, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 31. 1. Nie popenia przestpstwa, kto, z powodu choroby psychicznej, upoledzenia umysowego lub innego zakcenia czynnoci psychicznych, nie mg w czasie czynu rozpozna jego znaczenia lub pokierowa swoim postpowaniem. 2. Jeeli w czasie popenienia przestpstwa zdolno rozpoznania znaczenia czynu lub kierowania postpowaniem bya w znacznym stopniu ograniczona, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. 3. Przepisw 1 i 2 nie stosuje si, gdy sprawca wprawi si w stan nietrzewoci lub odurzenia powodujcy wyczenie lub ograniczenie poczytalnoci, ktre przewidywa albo mg przewidzie. Rozdzia IV Kary Art. 32. Karami s: 1) grzywna, 2) ograniczenie wolnoci, 3) pozbawienie wolnoci, 4) 25 lat pozbawienia wolnoci, 5) doywotnie pozbawienie wolnoci. Art. 33. 1. Grzywn wymierza si w stawkach dziennych, okrelajc liczb stawek oraz wysoko jednej stawki; jeeli ustawa nie stanowi inaczej, najnisza liczba stawek wynosi 10, za najwysza 540. 2. Sd moe wymierzy grzywn take obok kary pozbawienia wolnoci wymienionej w art. 32 pkt 3, jeeli sprawca dopuci si czynu w celu osignicia korzyci majtkowej lub gdy korzy majtkow osign. 3. Ustalajc stawk dzienn, sd bierze pod uwag dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majtkowe i moliwoci zarobkowe; stawka dzienna nie moe by nisza od 10 zotych, ani te przekracza 2 000 zotych.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 8/102

Art. 34. 1. Jeeli ustawa nie stanowi inaczej, kara ograniczenia wolnoci trwa najkrcej miesic, najduej 12 miesicy; wymierza si j w miesicach. 2. W czasie odbywania kary ograniczenia wolnoci skazany: 1) nie moe bez zgody sdu zmienia miejsca staego pobytu, 2) jest obowizany do wykonywania nieodpatnej, kontrolowanej pracy na cele spoeczne, 3) ma obowizek udzielania wyjanie dotyczcych przebiegu odbywania kary. Art. 35. 1. Nieodpatna, kontrolowana praca na cele spoeczne jest wykonywana w wymiarze od 20 do 40 godzin w stosunku miesicznym. 2. W stosunku do osoby zatrudnionej sd zamiast obowizku, o ktrym mowa w art. 34 2 pkt 2, moe orzec potrcenie od 10 do 25% wynagrodzenia za prac w stosunku miesicznym na cel spoeczny wskazany przez sd; w okresie odbywania kary skazany nie moe rozwiza bez zgody sdu stosunku pracy. Art. 36. 1. (uchylony). 2. Wymierzajc kar ograniczenia wolnoci, sd moe orzec wobec skazanego obowizki wymienione w art. 72. 3. Przepis art. 74 stosuje si odpowiednio. Art. 37. Kara pozbawienia wolnoci wymieniona w art. 32 pkt 3 trwa najkrcej miesic, najduej 15 lat; wymierza si j w miesicach i latach. Art. 38. 1. Jeeli ustawa przewiduje obnienie albo nadzwyczajne obostrzenie grnej granicy ustawowego zagroenia, w wypadku alternatywnego zagroenia karami wymienionymi w art. 32 pkt 13 obnienie albo obostrzenie odnosi si do kadej z tych kar. 2. Kara nadzwyczajnie obostrzona nie moe przekroczy 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolnoci albo 15 lat pozbawienia wolnoci; kar ograniczenia wolnoci wymierza si w miesicach i latach. 3. Jeeli ustawa przewiduje obnienie grnej granicy ustawowego zagroenia, kara wymierzona za przestpstwo zagroone kar doywotniego pozbawienia wolnoci nie moe przekroczy 25 lat pozbawienia wolnoci, a za przestpstwo zagroone kar 25 lat pozbawienia wolnoci, nie moe przekroczy 15 lat pozbawienia wolnoci.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 9/102

Rozdzia V rodki karne Art. 39. rodkami karnymi s: 1) pozbawienie praw publicznych, 2) zakaz zajmowania okrelonego stanowiska, wykonywania okrelonego zawodu lub prowadzenia okrelonej dziaalnoci gospodarczej, 2a) zakaz prowadzenia dziaalnoci zwizanej z wychowaniem, leczeniem, edukacj maoletnich lub z opiek nad nimi, 2b) obowizek powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania si z okrelonymi osobami, zakaz zbliania si do okrelonych osb lub zakaz opuszczania okrelonego miejsca pobytu bez zgody sdu, 2c) zakaz wstpu na imprez masow, 2d) zakaz wstpu do orodkw gier i uczestnictwa w grach hazardowych, 2e) nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wsplnie z pokrzywdzonym, 3) zakaz prowadzenia pojazdw, 4) przepadek, 5) obowizek naprawienia szkody lub zadouczynienia za doznan krzywd, 6) nawizka, 7) wiadczenie pienine, 8) podanie wyroku do publicznej wiadomoci. Art. 40. 1. Pozbawienie praw publicznych obejmuje utrat czynnego i biernego prawa wyborczego do organu wadzy publicznej, organu samorzdu zawodowego lub gospodarczego, utrat prawa do udziau w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwoci oraz do penienia funkcji w organach i instytucjach pastwowych i samorzdu terytorialnego lub zawodowego, jak rwnie utrat posiadanego stopnia wojskowego i powrt do stopnia szeregowego; pozbawienie praw publicznych obejmuje ponadto utrat orderw, odznacze i tytuw honorowych oraz utrat zdolnoci do ich uzyskania w okresie trwania pozbawienia praw. 2. Sd moe orzec pozbawienie praw publicznych w razie skazania na kar pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3 za przestpstwo popenione w wyniku motywacji zasugujcej na szczeglne potpienie. Art. 41. 1. Sd moe orzec zakaz zajmowania okrelonego stanowiska albo wykonywania okrelonego zawodu, jeeli sprawca naduy przy popenieniu przestpstwa stanowiska lub wykonywanego zawodu albo okaza, e dalsze zajmowanie stanowiska lub wykonywanie zawodu zagraa istotnym dobrom chronionym prawem. 1a. Sd moe orzec zakaz zajmowania wszelkich lub okrelonych stanowisk, wykonywania wszelkich lub okrelonych zawodw albo dziaalnoci, zwizanych
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 10/102

z wychowaniem, edukacj, leczeniem maoletnich lub z opiek nad nimi, na zawsze w razie skazania na kar pozbawienia wolnoci za przestpstwo przeciwko wolnoci seksualnej lub obyczajnoci na szkod maoletniego. 1b. Sd orzeka zakaz, o ktrym mowa w 1a, na zawsze w razie ponownego skazania sprawcy w warunkach okrelonych w tym przepisie. 2. Sd moe orzec zakaz prowadzenia okrelonej dziaalnoci gospodarczej w razie skazania za przestpstwo popenione w zwizku z prowadzeniem takiej dziaalnoci, jeeli dalsze jej prowadzenie zagraa istotnym dobrom chronionym prawem. Art. 41a. 1. Sd moe orzec obowizek powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania si z okrelonymi osobami, zakaz zbliania si do okrelonych osb, zakaz opuszczania okrelonego miejsca pobytu bez zgody sdu lub nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wsplnie z pokrzywdzonym w razie skazania za przestpstwo przeciwko wolnoci seksualnej lub obyczajnoci na szkod maoletniego lub inne przestpstwo przeciwko wolnoci oraz w razie skazania za umylne przestpstwo z uyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliszej; obowizek lub zakaz moe by poczony z obowizkiem zgaszania si do Policji lub innego wyznaczonego organu w okrelonych odstpach czasu. 2. Sd orzeka obowizek powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania si z okrelonymi osobami, zakaz zbliania si do okrelonych osb, zakaz opuszczania okrelonego miejsca pobytu bez zgody sdu lub nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wsplnie z pokrzywdzonym w razie skazania na kar pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestpstwo przeciwko wolnoci seksualnej lub obyczajnoci na szkod maoletniego; obowizek lub zakaz moe by poczony z obowizkiem zgaszania si do Policji lub innego wyznaczonego organu w okrelonych odstpach czasu. 3. Sd moe orzec obowizek powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania si z okrelonymi osobami, zakaz zbliania si do okrelonych osb lub zakaz opuszczania okrelonego miejsca pobytu bez zgody sdu na zawsze w razie ponownego skazania sprawcy w warunkach okrelonych w 2. 4. Orzekajc zakaz zbliania si do okrelonych osb, sd wskazuje odlego od osb chronionych, ktr skazany obowizany jest zachowa. Art. 41b. 1. Sd moe orzec zakaz wstpu na imprez masow, jeeli przestpstwo zostao popenione w zwizku z tak imprez, a udzia sprawcy w imprezach masowych zagraa dobrom chronionym prawem. Sd orzeka zakaz wstpu na imprez masow w wypadkach wskazanych w ustawie. 2. Zakaz wstpu na imprez masow obejmuje wszelkie imprezy masowe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz mecze piki nonej rozgrywane przez polsk kadr narodow lub polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. 3. Orzekajc zakaz wstpu na imprez masow za czyn popeniony w zwizku z masow imprez sportow, sd moe orzec obowizek przebywania skazanego w czasie trwania niektrych imprez masowych objtych zakazem w okrelo2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 11/102

nym miejscu staego pobytu, kontrolowany w sposb okrelony w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolnoci poza zakadem karnym w systemie dozoru elektronicznego. 4. Sd orzeka zakaz wstpu na imprez masow i obowizek okrelony w 3, w razie ponownego skazania sprawcy za przestpstwo popenione w zwizku z imprez masow. 5. W szczeglnie uzasadnionych wypadkach sd moe orzec, e po upywie okresu, na ktry orzeczono obowizek okrelony w 3, skazany bdzie obowizany do stawiennictwa w czasie trwania niektrych imprez masowych objtych zakazem w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania skazanego, komendanta powiatowego, rejonowego lub miejskiego Policji. 6. czny czas stosowania wobec skazanego obowizkw, okrelonych w 3 i 5, nie moe przekroczy okresu orzeczonego wobec skazanego zakazu wstpu na imprez masow. 7. Jeeli z okolicznoci wynika, e wykonanie obowizku okrelonego w 3 jest niemoliwe lub jego orzeczenie jest oczywicie niecelowe, w miejsce tego obowizku orzeka si obowizek stawiennictwa skazanego w czasie trwania niektrych imprez masowych objtych zakazem w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania skazanego, komendanta powiatowego, rejonowego lub miejskiego Policji. 8. Nakadajc obowizek, o ktrym mowa w 3, 5 lub 7, sd okrela imprezy masowe, w czasie trwania ktrych obowizek ten ma by wykonywany, wskazujc w szczeglnoci nazwy dyscyplin sportowych, nazwy klubw sportowych oraz zakres terytorialny imprez, ktrych obowizek dotyczy. 9. Obowizki orzekane na podstawie 3, 5 i 7 orzeka si w miesicach i latach. Obowizek, o ktrym mowa w 3, orzeka si na okres nie krtszy ni 6 miesicy i nie duszy ni 12 miesicy, za obowizek, o ktrym mowa w 7, orzeka si na okres od 6 miesicy do lat 6, nieprzekraczajcy okresu, na jaki orzeczono zakaz wstpu na imprez masow. Art. 41c. 1. Zakaz wstpu do orodkw gier i uczestnictwa w grach hazardowych nie obejmuje uczestnictwa w loteriach promocyjnych. 2. Sd moe orzec zakaz wstpu do orodkw gier i uczestnictwa w grach hazardowych, w razie skazania za przestpstwo popenione w zwizku z urzdzaniem gier hazardowych lub udziaem w nich. Art. 42. 1. Sd moe orzec zakaz prowadzenia pojazdw okrelonego rodzaju w razie skazania osoby uczestniczcej w ruchu za przestpstwo przeciwko bezpieczestwu w komunikacji, w szczeglnoci jeeli z okolicznoci popenionego przestpstwa wynika, e prowadzenie pojazdu przez t osob zagraa bezpieczestwu w komunikacji. 2. Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw albo pojazdw okrelonego rodzaju, jeeli sprawca w czasie popenienia przestpstwa wymienionego w 1 by w stanie nietrzewoci, pod wpywem rodka odurzajcego lub zbieg z miejsca zdarzenia okrelonego w art. 173, 174 lub 177.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 12/102

3. Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze, jeeli sprawca w czasie popenienia przestpstwa okrelonego w art. 173, ktrego nastpstwem jest mier innej osoby lub ciki uszczerbek na jej zdrowiu, albo w czasie popenienia przestpstwa okrelonego w art. 177 2 lub w art. 355 2 by w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego lub zbieg z miejsca zdarzenia, chyba e zachodzi wyjtkowy wypadek, uzasadniony szczeglnymi okolicznociami. 4. Sd orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdw mechanicznych na zawsze w razie ponownego skazania osoby prowadzcej pojazd mechaniczny w warunkach okrelonych w 3. Art. 43. 1. Jeeli ustawa nie stanowi inaczej, pozbawienie praw publicznych oraz zakazy i nakaz wymienione w art. 39 pkt 2, 2d, 2e i 3 orzeka si w latach, od roku do lat 10, zakazy oraz obowizek wymienione w art. 39 pkt 2a i 2b orzeka si w latach, od roku do lat 15, a zakaz wymieniony w art. 39 pkt 2c orzeka si w latach, od lat 2 do 6. 2. Pozbawienie praw publicznych, obowizek lub zakaz obowizuje od uprawomocnienia si orzeczenia; okres, na ktry rodek orzeczono, nie biegnie w czasie odbywania kary pozbawienia wolnoci, chociaby orzeczonej za inne przestpstwo. 3. Orzekajc zakaz okrelony w art. 42, sd nakada obowizek zwrotu dokumentu uprawniajcego do prowadzenia pojazdu; do chwili wykonania obowizku okres, na ktry orzeczono zakaz, nie biegnie. Art. 44. 1. Sd orzeka przepadek przedmiotw pochodzcych bezporednio z przestpstwa. 2. Sd moe orzec, a w wypadkach wskazanych w ustawie orzeka, przepadek przedmiotw, ktre suyy lub byy przeznaczone do popenienia przestpstwa. 3. Jeeli orzeczenie przepadku okrelonego w 2 byoby niewspmierne do wagi popenionego czynu, sd zamiast przepadku moe orzec nawizk na rzecz Skarbu Pastwa. 4. Jeeli orzeczenie przepadku okrelonego w 1 lub 2 nie jest moliwe, sd moe orzec przepadek rwnowartoci przedmiotw pochodzcych bezporednio z przestpstwa lub przedmiotw, ktre suyy lub byy przeznaczone do popenienia przestpstwa. 5. Przepadku przedmiotw okrelonych w 1 lub 2 nie orzeka si, jeeli podlegaj one zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi. 6. W razie skazania za przestpstwo polegajce na naruszeniu zakazu wytwarzania, posiadania, obrotu, przesyania, przenoszenia lub przewozu okrelonych przedmiotw, sd moe orzec, a w wypadkach przewidzianych w ustawie orzeka, ich przepadek. 7. Jeeli przedmioty wymienione w 2 lub 6 nie stanowi wasnoci sprawcy, ich przepadek mona orzec tylko w wypadkach przewidzianych w ustawie; w razie wspwasnoci orzeka si przepadek udziau nalecego do sprawcy lub przepadek rwnowartoci tego udziau.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 13/102

8. Objte przepadkiem przedmioty przechodz na wasno Skarbu Pastwa z chwil uprawomocnienia si wyroku. Art. 45. 1. Jeeli sprawca osign z popenienia przestpstwa, chociaby porednio, korzy majtkow nie podlegajc przepadkowi przedmiotw wymienionych w art. 44 1 lub 6, sd orzeka przepadek takiej korzyci albo jej rwnowartoci. Przepadku nie orzeka si w caoci lub w czci, jeeli korzy lub jej rwnowarto podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi. 2. W razie skazania za przestpstwo, z ktrego popenienia sprawca osign, chociaby porednio, korzy majtkow znacznej wartoci, uwaa si, e mienie, ktre sprawca obj we wadanie lub do ktrego uzyska jakikolwiek tytu w czasie popenienia przestpstwa lub po jego popenieniu, do chwili wydania chociaby nieprawomocnego wyroku, stanowi korzy uzyskan z popenienia przestpstwa, chyba e sprawca lub inna zainteresowana osoba przedstawi dowd przeciwny. 3. Jeeli okolicznoci sprawy wskazuj na due prawdopodobiestwo, e sprawca, o ktrym mowa w 2, przenis na osob fizyczn, prawn lub jednostk organizacyjn nie majc osobowoci prawnej, faktycznie lub pod jakimkolwiek tytuem prawnym, mienie stanowice korzy uzyskan z popenienia przestpstwa, uwaa si, e rzeczy bdce w samoistnym posiadaniu tej osoby lub jednostki oraz przysugujce jej prawa majtkowe nale do sprawcy, chyba e zainteresowana osoba lub jednostka organizacyjna przedstawi dowd zgodnego z prawem ich uzyskania. 4. Przepisy 2 i 3 stosuje si take przy dokonaniu zajcia stosownie do przepisu art. 292 2 Kodeksu postpowania karnego, przy zabezpieczeniu grocego przepadku korzyci oraz przy egzekucji tego rodka. Osoba lub jednostka, ktrej dotyczy domniemanie ustanowione w 3, moe wystpi z powdztwem przeciwko Skarbowi Pastwa o obalenie tego domniemania; do czasu prawomocnego rozstrzygnicia sprawy postpowanie egzekucyjne ulega zawieszeniu. 5. W razie wspwasnoci orzeka si przepadek udziau nalecego do sprawcy lub przepadek rwnowartoci tego udziau. 6. Objta przepadkiem korzy majtkowa lub jej rwnowarto przechodzi na wasno Skarbu Pastwa z chwil uprawomocnienia si wyroku, a w wypadku, o ktrym mowa w 4 zdanie drugie, z chwil uprawomocnienia si wyroku oddalajcego powdztwo przeciwko Skarbowi Pastwa. Art. 46. 1. W razie skazania sd moe orzec, a na wniosek pokrzywdzonego lub innej osoby uprawnionej orzeka, obowizek naprawienia wyrzdzonej przestpstwem szkody w caoci albo w czci lub zadouczynienia za doznan krzywd; przepisw prawa cywilnego o przedawnieniu roszczenia oraz moliwoci zasdzenia renty nie stosuje si. 2. Zamiast obowizku okrelonego w 1 sd moe orzec nawizk na rzecz pokrzywdzonego. Art. 47. 1. W razie skazania sprawcy za umylne przestpstwo przeciwko yciu lub zdrowiu albo za inne przestpstwo umylne, ktrego skutkiem jest mier czowieka, ciki uszczerbek na zdrowiu, naruszenie czynnoci narzdu ciaa lub roz2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 14/102

strj zdrowia, a take w razie skazania sprawcy za przestpstwo okrelone w art. 173, 174, 177 lub art. 355, jeeli sprawca by w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego lub zbieg z miejsca zdarzenia sd moe orzec nawizk na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. 2. W razie skazania sprawcy za przestpstwo przeciwko rodowisku sd moe orzec nawizk na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej, o ktrym mowa w art. 400 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska ( z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z pn. zm.1)). Art. 47a.(uchylony). Art. 48. Nawizk orzeka si w wysokoci do 100 000 zotych. Art. 49. 1. Odstpujc od wymierzenia kary, a take w wypadkach wskazanych w ustawie, sd moe orzec wiadczenie pienine wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej; wiadczenie to nie moe przekroczy 60 000 zotych. 2. W razie skazania sprawcy za przestpstwo okrelone w art. 178a, 179 lub art. 180, sd moe orzec wiadczenie pienine wymienione w art. 39 pkt 7 na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej do wysokoci okrelonej w 1.

Art. 49a. (uchylony). Art. 50. Sd moe orzec podanie wyroku do publicznej wiadomoci w okrelony sposb, jeeli uzna to za celowe, w szczeglnoci ze wzgldu na spoeczne oddziaywanie skazania, o ile nie narusza to interesu pokrzywdzonego. Art. 51. Sd, uznajc za celowe orzeczenie pozbawienia lub ograniczenia praw rodzicielskich lub opiekuczych w razie popenienia przestpstwa na szkod maoletniego lub we wspdziaaniu z nim, zawiadamia o tym waciwy sd rodzinny. Art. 52. W wypadku skazania za przestpstwo przynoszce korzy majtkow osobie fizycznej, prawnej lub jednostce organizacyjnej nie majcej osobowoci prawnej, a

1)

Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w z 2008 r. Nr 111, poz. 708, Nr 138, poz. 865, Nr 154, poz. 958, Nr 171, poz. 1056, Nr 199, poz. 1227, Nr 223, poz. 1464 i Nr 227, poz. 1505, z 2009 r. Nr 19, poz. 100, Nr 20, poz. 106, Nr 79, poz. 666, Nr 130, poz. 1070 i Nr 215, poz. 1664 oraz z 2010 r. Nr 21, poz. 104, i Nr 28, poz. 145.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 15/102

popenione przez sprawc dziaajcego w jej imieniu lub interesie, sd zobowizuje podmiot, ktry uzyska korzy majtkow, do jej zwrotu w caoci lub w czci na rzecz Skarbu Pastwa; nie dotyczy to korzyci majtkowej podlegajcej zwrotowi innemu podmiotowi. Rozdzia VI Zasady wymiaru kary i rodkw karnych Art. 53. 1. Sd wymierza kar wedug swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustaw, baczc, by jej dolegliwo nie przekraczaa stopnia winy, uwzgldniajc stopie spoecznej szkodliwoci czynu oraz biorc pod uwag cele zapobiegawcze i wychowawcze, ktre ma osign w stosunku do skazanego, a take potrzeby w zakresie ksztatowania wiadomoci prawnej spoeczestwa. 2. Wymierzajc kar, sd uwzgldnia w szczeglnoci motywacj i sposb zachowania si sprawcy, popenienie przestpstwa wsplnie z nieletnim, rodzaj i stopie naruszenia cicych na sprawcy obowizkw, rodzaj i rozmiar ujemnych nastpstw przestpstwa, waciwoci i warunki osobiste sprawcy, sposb ycia przed popenieniem przestpstwa i zachowanie si po jego popenieniu, a zwaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadouczynienie w innej formie spoecznemu poczuciu sprawiedliwoci, a take zachowanie si pokrzywdzonego. 3. Wymierzajc kar sd bierze take pod uwag pozytywne wyniki przeprowadzonej mediacji pomidzy pokrzywdzonym a sprawc albo ugod pomidzy nimi osignit w postpowaniu przed sdem lub prokuratorem. Art. 54. 1. Wymierzajc kar nieletniemu albo modocianemu, sd kieruje si przede wszystkim tym, aby sprawc wychowa. 2. Wobec sprawcy, ktry w czasie popenienia przestpstwa nie ukoczy 18 lat, nie orzeka si kary doywotniego pozbawienia wolnoci. Art. 55. Okolicznoci wpywajce na wymiar kary uwzgldnia si tylko co do osoby, ktrej dotycz. Art. 56. Przepisy art. 53, art. 54 1 oraz art. 55 stosuje si odpowiednio do orzekania innych rodkw przewidzianych w tym kodeksie. Art. 57. 1. Jeeli zachodzi kilka niezalenych od siebie podstaw do nadzwyczajnego zagodzenia albo obostrzenia kary, sd moe tylko jeden raz kar nadzwyczajnie zagodzi albo obostrzy, biorc pod uwag cznie zbiegajce si podstawy agodzenia albo obostrzenia.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 16/102

2. Jeeli zbiegaj si podstawy nadzwyczajnego zagodzenia i obostrzenia, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie albo obostrzenie kary. Art. 57a. 1. Skazujc za wystpek o charakterze chuligaskim, sd wymierza kar przewidzian za przypisane sprawcy przestpstwo w wysokoci nie niszej od dolnej granicy ustawowego zagroenia zwikszonego o poow. 2. W wypadku okrelonym w 1 sd orzeka nawizk na rzecz pokrzywdzonego, chyba e orzeka obowizek naprawienia szkody, obowizek zadouczynienia za doznan krzywd lub nawizk na podstawie art. 46. Jeeli pokrzywdzony nie zosta ustalony, sd moe orzec nawizk na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Art. 58. 1. Jeeli ustawa przewiduje moliwo wyboru rodzaju kary, sd orzeka kar pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania tylko wtedy, gdy inna kara lub rodek karny nie moe speni celw kary. 2. Grzywny nie orzeka si, jeeli dochody sprawcy, jego stosunki majtkowe lub moliwoci zarobkowe uzasadniaj przekonanie, e sprawca grzywny nie uici i nie bdzie jej mona cign w drodze egzekucji. 2a. Kary ograniczenia wolnoci zwizanej z obowizkiem, o ktrym mowa w art. 35 1, nie orzeka si, jeeli stan zdrowia oskaronego lub jego waciwoci i warunki osobiste uzasadniaj przekonanie, e oskarony nie wykona tego obowizku. 3. Jeeli przestpstwo jest zagroone kar pozbawienia wolnoci nieprzekraczajc 5 lat, sd moe orzec zamiast kary pozbawienia wolnoci grzywn albo kar ograniczenia wolnoci do lat 2, w szczeglnoci jeeli orzeka rwnoczenie rodek karny; kar ograniczenia wolnoci wymierza si w miesicach i latach. 4. Przepisu 3 nie stosuje si do sprawcy wystpku o charakterze chuligaskim oraz do sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 178a 4. Art. 59. 1. Jeeli przestpstwo jest zagroone kar pozbawienia wolnoci nieprzekraczajc 3 lat albo kar agodniejszego rodzaju i spoeczna szkodliwo czynu nie jest znaczna, sd moe odstpi od wymierzenia kary, jeeli orzeka rwnoczenie rodek karny, a cele kary zostan przez ten rodek spenione. 2. Przepisu 1 nie stosuje si do sprawcy wystpku o charakterze chuligaskim. Art. 60. 1. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w stosunku do modocianego, jeeli przemawiaj za tym wzgldy okrelone w art. 54 1. 2. Sd moe rwnie zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary w szczeglnie uzasadnionych wypadkach, kiedy nawet najnisza kara przewidziana za przestpstwo byaby niewspmiernie surowa, w szczeglnoci: 1) jeeli pokrzywdzony pojedna si ze sprawc, szkoda zostaa naprawiona albo pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposb naprawienia szkody,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 17/102

2) ze wzgldu na postaw sprawcy, zwaszcza gdy czyni starania o naprawienie szkody lub o jej zapobieenie, 3) jeeli sprawca przestpstwa nieumylnego lub jego najbliszy ponis powany uszczerbek w zwizku z popenionym przestpstwem. 3. Sd stosuje nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet moe warunkowo zawiesi jej wykonanie w stosunku do sprawcy wspdziaajcego z innymi osobami w popenieniu przestpstwa, jeeli ujawni on wobec organu powoanego do cigania przestpstw informacje dotyczce osb uczestniczcych w popenieniu przestpstwa oraz istotne okolicznoci jego popenienia. 4. Na wniosek prokuratora sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet warunkowo zawiesi jej wykonanie w stosunku do sprawcy przestpstwa, ktry, niezalenie od wyjanie zoonych w swojej sprawie, ujawni przed organem cigania i przedstawi istotne okolicznoci, nieznane dotychczas temu organowi, przestpstwa zagroonego kar powyej 5 lat pozbawienia wolnoci. 5. W wypadkach okrelonych w 3 i 4 sd wymierzajc kar pozbawienia wolnoci do lat 5 moe warunkowo zawiesi jej wykonanie na okres prby wynoszcy do 10 lat, jeeli uzna, e pomimo niewykonania kary sprawca nie popeni ponownie przestpstwa; przepisy art. 7176 stosuje si odpowiednio. 6. Nadzwyczajne zagodzenie kary polega na wymierzeniu kary poniej dolnej granicy ustawowego zagroenia albo kary agodniejszego rodzaju wedug nastpujcych zasad: 1) jeeli czyn stanowi zbrodni zagroon co najmniej kar 25 lat pozbawienia wolnoci, sd wymierza kar pozbawienia wolnoci nie nisz od 8 lat, 2) jeeli czyn stanowi inn zbrodni, sd wymierza kar pozbawienia wolnoci nie nisz od jednej trzeciej dolnej granicy ustawowego zagroenia, 3) jeeli czyn stanowi wystpek, przy czym doln granic ustawowego zagroenia jest kara pozbawienia wolnoci nie nisza od roku, sd wymierza grzywn, kar ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci, 4) jeeli czyn stanowi wystpek, przy czym doln granic ustawowego zagroenia jest kara pozbawienia wolnoci nisza od roku, sd wymierza grzywn albo kar ograniczenia wolnoci. 7. Jeeli czyn zagroony jest alternatywnie karami wymienionymi w art. 32 pkt 13, nadzwyczajne zagodzenie kary polega na odstpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu rodka karnego wymienionego w art. 39 pkt 28; przepisu art. 61 2 nie stosuje si. Art. 61. 1. Sd moe odstpi od wymierzenia kary w wypadkach przewidzianych w ustawie oraz w wypadku okrelonym w art. 60 3, zwaszcza gdy rola sprawcy w popenieniu przestpstwa bya podrzdna, a przekazane informacje przyczyniy si do zapobieenia popenieniu innego przestpstwa. 2. Odstpujc od wymierzenia kary, sd moe rwnie odstpi od wymierzenia rodka karnego, chociaby jego orzeczenie byo obowizkowe.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 18/102

Art. 62. Orzekajc kar pozbawienia wolnoci, sd moe okreli rodzaj i typ zakadu karnego, w ktrym skazany ma odbywa kar, a take orzec system terapeutyczny jej wykonania. Art. 63. 1. Na poczet orzeczonej kary zalicza si okres rzeczywistego pozbawienia wolnoci w sprawie, zaokrglajc do penego dnia, przy czym jeden dzie rzeczywistego pozbawienia wolnoci rwna si jednemu dniowi kary pozbawienia wolnoci, dwm dniom kary ograniczenia wolnoci lub dwm dziennym stawkom grzywny. 2. Na poczet orzeczonych rodkw karnych, o ktrych mowa w art. 39 pkt 23, zalicza si okres rzeczywistego stosowania odpowiadajcych im rodzajowo rodkw zapobiegawczych, wymienionych w art. 275 lub 276 Kodeksu postpowania karnego. Rozdzia VII Powrt do przestpstwa Art. 64. 1. Jeeli sprawca skazany za przestpstwo umylne na kar pozbawienia wolnoci popenia w cigu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesicy kary umylne przestpstwo podobne do przestpstwa, za ktre by ju skazany, sd moe wymierzy kar przewidzian za przypisane sprawcy przestpstwo w wysokoci do grnej granicy ustawowego zagroenia zwikszonego o poow. 2. Jeeli sprawca uprzednio skazany w warunkach okrelonych w 1, ktry odby cznie co najmniej rok kary pozbawienia wolnoci i w cigu 5 lat po odbyciu w caoci lub czci ostatniej kary popenia ponownie umylne przestpstwo przeciwko yciu lub zdrowiu, przestpstwo zgwacenia, rozboju, kradziey z wamaniem lub inne przestpstwo przeciwko mieniu popenione z uyciem przemocy lub grob jej uycia, sd wymierza kar pozbawienia wolnoci przewidzian za przypisane przestpstwo w wysokoci powyej dolnej granicy ustawowego zagroenia, a moe j wymierzy do grnej granicy ustawowego zagroenia zwikszonego o poow. 3. Przewidziane w 1 lub 2 podwyszenie grnego ustawowego zagroenia nie dotyczy zbrodni. Art. 65. 1. Przepisy dotyczce wymiaru kary, rodkw karnych oraz rodkw zwizanych z poddaniem sprawcy prbie, przewidziane wobec sprawcy okrelonego w art. 64 2, stosuje si take do sprawcy, ktry z popenienia przestpstwa uczyni sobie stae rdo dochodu lub popenia przestpstwo dziaajc w zorganizowanej grupie albo zwizku majcych na celu popenienie przestpstwa oraz wobec sprawcy przestpstwa o charakterze terrorystycznym.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 19/102

2. Do sprawcy przestpstwa z art. 258 maj odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczce sprawcy okrelonego w art. 64 2, z wyjtkiem przewidzianego w tym przepisie zaostrzenia kary. Rozdzia VIII rodki zwizane z poddaniem sprawcy prbie Art. 66. 1. Sd moe warunkowo umorzy postpowanie karne, jeeli wina i spoeczna szkodliwo czynu nie s znaczne, okolicznoci jego popenienia nie budz wtpliwoci, a postawa sprawcy nie karanego za przestpstwo umylne, jego waciwoci i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposb ycia uzasadniaj przypuszczenie, e pomimo umorzenia postpowania bdzie przestrzega porzdku prawnego, w szczeglnoci nie popeni przestpstwa. 2. Warunkowego umorzenia nie stosuje si do sprawcy przestpstwa zagroonego kar przekraczajc 3 lata pozbawienia wolnoci. 3. W wypadku gdy pokrzywdzony pojedna si ze sprawc, sprawca naprawi szkod lub pokrzywdzony i sprawca uzgodnili sposb naprawienia szkody, warunkowe umorzenie moe by zastosowane do sprawcy przestpstwa zagroonego kar nie przekraczajc 5 lat pozbawienia wolnoci. Art. 67. 1. Warunkowe umorzenie nastpuje na okres prby, ktry wynosi od roku do 2 lat i biegnie od uprawomocnienia si orzeczenia. 2. Umarzajc warunkowo postpowanie karne, sd moe w okresie prby odda sprawc pod dozr kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji spoecznej, do ktrej dziaalnoci naley troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym. 3. Umarzajc warunkowo postpowanie karne, sd zobowizuje sprawc do naprawienia szkody w caoci albo w czci, a moe na niego naoy obowizki wymienione w art. 72 1 pkt 13, 56a, 7a lub 7b, a ponadto orzec wiadczenie pienine wymienione w art. 39 pkt 7 lub nawizk oraz zakaz prowadzenia pojazdw, wymieniony w art. 39 pkt 3, do lat 2. Nakadajc na sprawc przestpstwa popenionego z uyciem przemocy lub groby bezprawnej wobec osoby najbliszej obowizek wymieniony w art. 72 1 pkt 7b sd okrela sposb kontaktu sprawcy z pokrzywdzonym. 4. Przepis art. 74 stosuje si odpowiednio. Art. 68. 1. Sd podejmuje postpowanie karne, jeeli sprawca w okresie prby popeni przestpstwo umylne, za ktre zosta prawomocnie skazany. 2. Sd moe podj postpowanie karne, jeeli sprawca w okresie prby raco narusza porzdek prawny, w szczeglnoci gdy popeni inne ni okrelone w 1 przestpstwo, jeeli uchyla si od dozoru, wykonania naoonego obowizku lub orzeczonego rodka karnego albo nie wykonuje zawartej z pokrzywdzonym ugody. 2a. Sd podejmuje postpowanie karne, jeeli okolicznoci, o ktrych mowa w 2, zaistniej po udzieleniu sprawcy pisemnego upomnienia przez sdowego ku2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 20/102

ratora zawodowego, chyba e przemawiaj przeciwko temu szczeglne wzgldy. 3. Sd moe podj postpowanie karne, jeeli sprawca po wydaniu orzeczenia o warunkowym umorzeniu postpowania, lecz przed jego uprawomocnieniem si, raco narusza porzdek prawny, a w szczeglnoci gdy w tym czasie popeni przestpstwo. 4. Warunkowo umorzonego postpowania nie mona podj pniej ni w cigu 6 miesicy od zakoczenia okresu prby. Art. 69. 1. Sd moe warunkowo zawiesi wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolnoci nie przekraczajcej 2 lat, kary ograniczenia wolnoci lub grzywny orzeczonej jako kara samoistna, jeeli jest to wystarczajce dla osignicia wobec sprawcy celw kary, a w szczeglnoci zapobieenia powrotowi do przestpstwa. 2. Zawieszajc wykonanie kary, sd bierze pod uwag przede wszystkim postaw sprawcy, jego waciwoci i warunki osobiste, dotychczasowy sposb ycia oraz zachowanie si po popenieniu przestpstwa. 3. Zawieszenia wykonania kary nie stosuje si do sprawcy okrelonego w art. 64 2, chyba e zachodzi wyjtkowy wypadek, uzasadniony szczeglnymi okolicznociami; zawieszenia wykonania kary, o ktrym mowa w art. 60 35, nie stosuje si do sprawcy okrelonego w art. 64 2. 4. Zawieszenia wykonania kary ograniczenia wolnoci lub grzywny nie stosuje si wobec sprawcy wystpku o charakterze chuligaskim. Wobec sprawcy wystpku o charakterze chuligaskim oraz sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 178a 4 sd moe warunkowo zawiesi wykonanie kary pozbawienia wolnoci w szczeglnie uzasadnionych wypadkach. Art. 70. 1. Zawieszenie wykonania kary nastpuje na okres prby, ktry biegnie od uprawomocnienia si orzeczenia i wynosi: 1) od 2 do 5 lat w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolnoci, 2) od roku do 3 lat w wypadku warunkowego zawieszenia wykonania grzywny lub kary ograniczenia wolnoci. 2. W wypadku zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolnoci wobec sprawcy modocianego lub okrelonego w art. 64 2, okres prby wynosi od 3 do 5 lat. Art. 71. 1. Zawieszajc wykonanie kary pozbawienia wolnoci, sd moe orzec grzywn w wysokoci do 270 stawek dziennych, jeeli jej wymierzenie na innej podstawie nie jest moliwe; zawieszajc wykonanie kary ograniczenia wolnoci, sd moe orzec grzywn w wysokoci do 135 stawek dziennych. 2. W razie zarzdzenia wykonania kary pozbawienia wolnoci lub ograniczenia wolnoci, grzywna orzeczona na podstawie 1 nie podlega wykonaniu; kara pozbawienia wolnoci lub ograniczenia wolnoci ulega skrceniu o okres od2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 21/102

powiadajcy liczbie uiszczonych stawek dziennych z zaokrgleniem do penego dnia. Art. 72. 1. Zawieszajc wykonanie kary, sd moe zobowiza skazanego do: 1) informowania sdu lub kuratora o przebiegu okresu prby, 2) przeproszenia pokrzywdzonego, 3) wykonywania cicego na nim obowizku oenia na utrzymanie innej osoby, 4) wykonywania pracy zarobkowej, do nauki lub przygotowania si do zawodu, 5) powstrzymania si od naduywania alkoholu lub uywania innych rodkw odurzajcych, 6) poddania si leczeniu, w szczeglnoci odwykowemu lub rehabilitacyjnemu, albo oddziaywaniom terapeutycznym, 6a) uczestnictwa w oddziaywaniach korekcyjno-edukacyjnych, 7) powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, 7a) powstrzymania si od kontaktowania si z pokrzywdzonym lub innymi osobami w okrelony sposb lub zbliania si do pokrzywdzonego lub innych osb, 7b) opuszczenia lokalu zajmowanego wsplnie z pokrzywdzonym, 8) innego stosownego postpowania w okresie prby, jeeli moe to zapobiec popenieniu ponownie przestpstwa. 1a. Nakadajc na sprawc przestpstwa popenionego z uyciem przemocy lub groby bezprawnej wobec osoby najbliszej obowizek wymieniony w 1 pkt 7b sd okrela sposb kontaktu skazanego z pokrzywdzonym. 2. Sd moe zobowiza skazanego do naprawienia szkody w caoci lub w czci, chyba e orzek rodek karny wymieniony w art. 39 pkt 5, albo do uiszczenia wiadczenia wymienionego w art. 39 pkt 7. Art. 73. 1. Zawieszajc wykonanie kary pozbawienia wolnoci, sd moe w okresie prby odda skazanego pod dozr kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji spoecznej, do ktrej dziaalnoci naley troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym. 2. Dozr jest obowizkowy wobec modocianego sprawcy przestpstwa umylnego, sprawcy okrelonego w art. 64 2, a take wobec sprawcy przestpstwa popenionego w zwizku z zaburzeniami preferencji seksualnych. Art. 74. 1. Czas i sposb wykonania naoonych obowizkw wymienionych w art. 72 sd okrela po wysuchaniu skazanego; naoenie obowizku wymienionego w art. 72 1 pkt 6 wymaga nadto zgody skazanego. 2. Jeeli wzgldy wychowawcze za tym przemawiaj, sd, wobec skazanego na kar pozbawienia wolnoci z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, moe w okresie prby ustanawia, rozszerza lub zmienia obowizki wymienione w art. 72 1 pkt 38 albo od wykonania naoonych obowizkw zwolni, z wy2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 22/102

jtkiem obowizku wymienionego w art. 72 2, jak rwnie odda skazanego pod dozr albo od dozoru zwolni. 3. W przypadku gdy skazany zosta oddany pod dozr lub zobowizany do wykonywania obowizkw w okresie prby, wniosek o okrelenie czasu i sposobu wykonania naoonych obowizkw moe zoy rwnie sdowy kurator zawodowy, a take osoba godna zaufania lub przedstawiciel stowarzyszenia, instytucji albo organizacji spoecznej, o ktrej mowa w art. 73 1. Art. 75. 1. Sd zarzdza wykonanie kary, jeeli skazany w okresie prby popeni podobne przestpstwo umylne, za ktre orzeczono prawomocnie kar pozbawienia wolnoci. 1a. Sd zarzdza wykonanie kary jeeli skazany za przestpstwo popenione z uyciem przemocy lub groby bezprawnej wobec osoby najbliszej lub innej osoby maoletniej zamieszkujcych wsplnie ze sprawc w okresie prby raco narusza porzdek prawny, ponownie uywajc przemocy lub groby bezprawnej wobec osoby najbliszej lub innej osoby maoletniej zamieszkujcych wsplnie ze sprawc. 2. Sd moe zarzdzi wykonanie kary, jeeli skazany w okresie prby raco narusza porzdek prawny, w szczeglnoci gdy popeni inne przestpstwo ni okrelone w 1 albo jeeli uchyla si od uiszczenia grzywny, od dozoru, wykonania naoonych obowizkw lub orzeczonych rodkw karnych. 2a. Sd zarzdza wykonanie kary, jeeli okolicznoci, o ktrych mowa w 2, zaistniej po udzieleniu skazanemu pisemnego upomnienia przez sdowego kuratora zawodowego, chyba e przemawiaj przeciwko temu szczeglne wzgldy. 3. Sd moe zarzdzi wykonanie kary, jeeli skazany po wydaniu wyroku, lecz przed jego uprawomocnieniem si, raco narusza porzdek prawny, a w szczeglnoci gdy w tym czasie popeni przestpstwo. 4. Zarzdzenie wykonania kary nie moe nastpi pniej ni w cigu 6 miesicy od zakoczenia okresu prby. 5. Jeeli skazany zosta oddany pod dozr lub zobowizany do wykonania obowizkw w okresie prby, wniosek o zarzdzenie wykonania kary moe zoy rwnie sdowy kurator zawodowy, a take osoba godna zaufania lub przedstawiciel stowarzyszenia, instytucji albo organizacji spoecznej, o ktrej mowa w art. 73 1. Art. 76. 1. Skazanie ulega zatarciu z mocy prawa z upywem 6 miesicy od zakoczenia okresu prby. 2. Jeeli wobec skazanego orzeczono grzywn lub rodek karny, zatarcie skazania nie moe nastpi przed ich wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem ich wykonania; nie dotyczy to rodka karnego wymienionego w art. 39 pkt 5. Art. 77. 1. Skazanego na kar pozbawienia wolnoci sd moe warunkowo zwolni z odbycia reszty kary tylko wwczas, gdy jego postawa, waciwoci i warunki osobiste, okolicznoci popenienia przestpstwa oraz zachowanie po jego po2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 23/102

penieniu i w czasie odbywania kary uzasadniaj przekonanie, e skazany po zwolnieniu bdzie przestrzega porzdku prawnego, w szczeglnoci nie popeni ponownie przestpstwa. 2. W szczeglnie uzasadnionych wypadkach sd wymierzajc kar pozbawienia wolnoci moe wyznaczy surowsze ograniczenia do skorzystania przez skazanego z warunkowego zwolnienia ni przewidziane w art. 78. Art. 78. 1. Skazanego mona warunkowo zwolni po odbyciu co najmniej poowy kary. 2. Skazanego okrelonego w art. 64 1 mona warunkowo zwolni po odbyciu dwch trzecich kary, natomiast okrelonego w art. 64 2 po odbyciu trzech czwartych kary. 3. Skazanego na kar 25 lat pozbawienia wolnoci mona warunkowo zwolni po odbyciu 15 lat kary, natomiast skazanego na kar doywotniego pozbawienia wolnoci po odbyciu 25 lat kary. Art. 79. 1. Przepisy art. 78 1 i 2 stosuje si odpowiednio do sumy dwch lub wicej nie podlegajcych czeniu kar pozbawienia wolnoci, ktre skazany ma odby kolejno; przepis art. 78 2 stosuje si, jeeli chociaby jedno z przestpstw popeniono w warunkach okrelonych w art. 64. 2. Skazanego mona, niezalenie od warunkw okrelonych w art. 78 1 lub 2, zwolni warunkowo po odbyciu 15 lat pozbawienia wolnoci. 3. Przepis art. 78 3 stosuje si odpowiednio, jeeli chociaby jedna z niepodlegajcych czeniu kar, ktre skazany ma odby kolejno, jest kar 25 lat pozbawienia wolnoci lub doywotniego pozbawienia wolnoci. Art. 80. 1. W razie warunkowego zwolnienia czas pozostay do odbycia kary stanowi okres prby, ktry jednak nie moe by krtszy ni 2 lata ani duszy ni 5 lat. 2. Jeeli skazanym jest osoba okrelona w art. 64 2, okres prby nie moe by krtszy ni 3 lata. 3. W razie warunkowego zwolnienia z kary 25 lat pozbawienia wolnoci lub doywotniego pozbawienia wolnoci okres prby wynosi 10 lat. Art. 81. W razie odwoania warunkowego zwolnienia ponowne warunkowe zwolnienie nie moe nastpi przed upywem roku od osadzenia skazanego w zakadzie karnym, a w wypadku kary 25 lat pozbawienia wolnoci lub kary doywotniego pozbawienia wolnoci przed upywem 5 lat. Art. 82. 1. Jeeli w okresie prby i w cigu 6 miesicy od jej zakoczenia nie odwoano warunkowego zwolnienia, kar uwaa si za odbyt z chwil warunkowego zwolnienia.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 24/102

2. W wypadku objcia wyrokiem cznym kary, z ktrej odbywania skazany zosta warunkowo zwolniony, na poczet orzeczonej kary cznej zalicza si jedynie okres faktycznego odbywania kary. Art. 83. Skazanego na kar ograniczenia wolnoci, ktry odby przynajmniej poow orzeczonej kary, przy czym przestrzega porzdku prawnego i sumiennie wykonywa wskazan prac, jak rwnie speni naoone na niego obowizki i orzeczone rodki karne, sd moe zwolni od reszty kary, uznajc j za wykonan. Art. 84. 1. Sd moe po upywie poowy okresu, na ktry orzeczono rodki karne wymienione w art. 39 pkt 13, uzna je za wykonane, jeeli skazany przestrzega porzdku prawnego, a rodek karny by w stosunku do niego wykonywany przynajmniej przez rok. 2. Przepisu 1 nie stosuje si, jeeli rodki karne wymienione w art. 39 pkt 23 orzeczono na podstawie art. 41 1a, art. 41a 3 albo art. 42 2 lub 3. 3. Sd moe zwolni skazanego z obowizku orzeczonego na podstawie art. 41b 5 lub 7 po upywie poowy okresu, na ktry go orzeczono, jeeli obowizek by stosowany przynajmniej przez rok, a zachowanie skazanego wskazuje, e dalsze stosowanie obowizku nie jest niezbdne do spenienia celw rodka karnego. Art. 84a. 1. Obowizek powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania si z okrelonymi osobami lub zakaz opuszczania okrelonego miejsca pobytu bez zgody sdu, orzeczone na zawsze, mona uzna za wykonane, jeeli zachowanie skazanego po popenieniu przestpstwa i w czasie wykonania kary uzasadniaj przekonanie, i po uchyleniu obowizku lub zakazu nie popeni on ponownie przestpstwa przeciwko wolnoci seksualnej lub obyczajnoci na szkod maoletniego, a obowizek lub zakaz by wykonywany co najmniej 10 lat. 2. Uznanie za wykonane obowizku lub zakazu, o ktrych mowa w 1, nie moe nastpi bez zasignicia opinii biegych. 3. Wniosku skazanego lub jego obrocy, zoonego przed upywem 2 lat od wydania postanowienia o odmowie uznania obowizku lub zakazu, o ktrych mowa w 1, za wykonany nie rozpoznaje si. Rozdzia IX Zbieg przestpstw oraz czenie kar i rodkw karnych Art. 85. Jeeli sprawca popeni dwa lub wicej przestpstw, zanim zapad pierwszy wyrok, chociaby nieprawomocny, co do ktregokolwiek z tych przestpstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegajce czeniu, sd orzeka kar czn, biorc za podstaw kary z osobna wymierzone za zbiegajce si przestpstwa.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 25/102

Art. 86. 1. Sd wymierza kar czn w granicach od najwyszej z kar wymierzonych za poszczeglne przestpstwa do ich sumy, nie przekraczajc jednak 810 stawek dziennych grzywny, 2 lat ograniczenia wolnoci albo 15 lat pozbawienia wolnoci; kar ograniczenia wolnoci wymierza si w miesicach i latach. Kara czna grzywny okrelonej w art. 71 1 nie moe przekracza 270 stawek dziennych jeeli jest ona zwizana z zawieszeniem wykonania kary pozbawienia wolnoci oraz nie moe przekracza 135 stawek dziennych jeeli jest ona zwizana z zawieszeniem wykonania kary ograniczenia wolnoci. 1a. Jeeli suma orzeczonych kar pozbawienia wolnoci wynosi 25 lat albo wicej, a chociaby jedna z podlegajcych czeniu kar wynosi nie mniej ni 10 lat, sd moe orzec kar czn 25 lat pozbawienia wolnoci. 2. Wymierzajc kar czn grzywny, sd okrela na nowo wysoko stawki dziennej, kierujc si wskazaniami okrelonymi w art. 33 3; wysoko stawki dziennej nie moe jednak przekracza najwyszej ustalonej poprzednio. 2a. Jeeli chociaby jedna z podlegajcych czeniu grzywien jest wymierzona kwotowo, kar czn grzywny wymierza si kwotowo. 2b. Jeeli chociaby jedna z podlegajcych czeniu grzywien zostaa orzeczona na podstawie art. 309, sd wymierza kar czn grzywny w granicach od najwyszej z kar tego rodzaju wymierzonych za poszczeglne przestpstwa do ich sumy, nie przekraczajc jednak 4500 stawek dziennych grzywny. 3. Wymierzajc kar czn ograniczenia wolnoci, sd okrela na nowo wymiar czasu nieodpatnej, kontrolowanej pracy na cele spoeczne albo wysoko potrce, stosujc art. 35; obowizki wymienione w art. 36 2 stosuje si, chociaby zostay orzeczone tylko za jedno ze zbiegajcych si przestpstw. Art. 87. W razie skazania za zbiegajce si przestpstwa na kary pozbawienia wolnoci i ograniczenia wolnoci sd wymierza kar czn pozbawienia wolnoci, przyjmujc, e miesic ograniczenia wolnoci rwna si 15 dniom pozbawienia wolnoci. Art. 88. Jeeli najsurowsz kar orzeczon za jedno ze zbiegajcych si przestpstw jest kara 25 lat pozbawienia wolnoci albo doywotniego pozbawienia wolnoci, orzeka si t kar jako kar czn; w wypadku zbiegu dwch lub wicej kar 25 lat pozbawienia wolnoci sd moe orzec jako kar czn kar doywotniego pozbawienia wolnoci. Art. 89. 1. W razie skazania za zbiegajce si przestpstwa na kary pozbawienia wolnoci, ograniczenia wolnoci albo grzywny z warunkowym zawieszeniem i bez warunkowego zawieszenia ich wykonania sd moe w wyroku cznym warunkowo zawiesi wykonanie kary cznej, jeeli zachodz przesanki okrelone w art. 69. 1a. W razie skazania za zbiegajce si przestpstwa na kary pozbawienia wolnoci z warunkowym zawieszeniem ich wykonania sd moe w wyroku cznym

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 26/102

orzec kar czn pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania. 2. Orzekajc kar czn pozbawienia wolnoci lub ograniczenia wolnoci z warunkowym zawieszeniem ich wykonania, sd moe orzec grzywn okrelon w art. 71 1, chociaby jej nie orzeczono za pozostajce w zbiegu przestpstwa. 3. W razie zbiegu orzecze o okresach prby sd orzeka ten okres oraz zwizane z nim obowizki na nowo. Art. 90. 1. rodki karne i rodki zabezpieczajce oraz dozr stosuje si, chociaby je orzeczono tylko co do jednego ze zbiegajcych si przestpstw. 2. W razie orzeczenia za zbiegajce si przestpstwa pozbawienia praw publicznych, zakazw lub obowizku tego samego rodzaju, sd stosuje odpowiednio przepisy o karze cznej. Art. 91. 1. Jeeli sprawca popenia w podobny sposb, w krtkich odstpach czasu, dwa lub wicej przestpstw, zanim zapad pierwszy wyrok, chociaby nieprawomocny, co do ktregokolwiek z tych przestpstw, sd orzeka jedn kar na podstawie przepisu, ktrego znamiona kade z tych przestpstw wyczerpuje, w wysokoci do grnej granicy ustawowego zagroenia zwikszonego o poow. 2. Jeeli sprawca w warunkach okrelonych w art. 85 popenia dwa lub wicej cigw przestpstw okrelonych w 1 lub cig przestpstw oraz inne przestpstwo, sd orzeka kar czn, stosujc odpowiednio przepisy tego rozdziau. 3. Jeeli sprawca zosta skazany dwoma lub wicej wyrokami za przestpstwa nalece do cigu przestpstw okrelonego w 1, orzeczona w wyroku cznym kara nie moe przekroczy grnej granicy ustawowego zagroenia zwikszonego o poow, przewidzianego w przepisie, ktrego znamiona kade z tych przestpstw wyczerpuje. Art. 92. Wydaniu wyroku cznego nie stoi na przeszkodzie, e poszczeglne kary wymierzone za nalece do cigu przestpstw lub zbiegajce si przestpstwa zostay ju w caoci albo w czci wykonane; przepis art. 71 2 stosuje si odpowiednio. Art. 92a. Wyrokiem cznym nie obejmuje si orzecze skazujcych wydanych w innych pastwach czonkowskich Unii Europejskiej. Rozdzia X rodki zabezpieczajce Art. 93. Sd moe orzec przewidziany w tym rozdziale rodek zabezpieczajcy zwizany z umieszczeniem w zakadzie zamknitym lub skierowaniem na leczenie ambulatoryjne tylko wtedy, gdy jest to niezbdne, aby zapobiec ponownemu popenieniu przez
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 27/102

sprawc czynu zabronionego zwizanego z jego chorob psychiczn, zaburzeniami preferencji seksualnych, upoledzeniem umysowym lub uzalenieniem od alkoholu lub innego rodka odurzajcego; przed orzeczeniem tego rodka sd wysuchuje lekarzy psychiatrw oraz psychologa, a w sprawach osb z zaburzeniami preferencji seksualnych take lekarza seksuologa. Art. 94. 1. Jeeli sprawca, w stanie niepoczytalnoci okrelonej w art. 31 1, popeni czyn zabroniony o znacznej spoecznej szkodliwoci i zachodzi wysokie prawdopodobiestwo, e popeni taki czyn ponownie, sd orzeka umieszczenie sprawcy w odpowiednim zakadzie psychiatrycznym. 2. Czasu pobytu w zakadzie nie okrela si z gry; sd orzeka zwolnienie sprawcy, jeeli jego dalsze pozostawanie w zakadzie nie jest konieczne. 3. Sd moe zarzdzi ponowne umieszczenie sprawcy okrelonego w 1 w odpowiednim zakadzie psychiatrycznym, jeeli przemawiaj za tym okolicznoci wymienione w 1 lub w art. 93; zarzdzenie nie moe by wydane po upywie 5 lat od zwolnienia z zakadu. Art. 95. 1. Skazujc sprawc na kar pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestpstwo popenione w stanie ograniczonej poczytalnoci okrelonej w art. 31 2, sd moe orzec umieszczenie sprawcy w zakadzie karnym, w ktrym stosuje si szczeglne rodki lecznicze lub rehabilitacyjne. 2. Jeeli wyniki leczenia lub rehabilitacji za tym przemawiaj, sd moe sprawc okrelonego w 1, skazanego na kar nie przekraczajc 3 lat pozbawienia wolnoci, warunkowo zwolni na zasadach okrelonych w art. 7782, bez ogranicze wynikajcych z art. 78 1 lub 2; dozr jest obowizkowy. Art. 95a. 1. Skazujc sprawc na kar pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestpstwo skierowane przeciwko wolnoci seksualnej, popenione w zwizku z zaburzeniami preferencji seksualnych, sd moe orzec umieszczenie sprawcy, po odbyciu tej kary, w zakadzie zamknitym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne, w celu przeprowadzenia terapii farmakologicznej lub psychoterapii, zmierzajcych do zapobieenia ponownemu popenieniu takiego przestpstwa, w tym w szczeglnoci poprzez obnienie zaburzonego popdu seksualnego sprawcy. Terapii farmakologicznej nie stosuje si, jeeli jej przeprowadzenie spowodowaoby niebezpieczestwo dla ycia lub zdrowia skazanego. 1a. Sd orzeka umieszczenie sprawcy, o ktrym mowa w 1, skazanego za przestpstwo okrelone w art. 197 3 pkt 2 lub 3 w zakadzie zamknitym albo skierowanie go na leczenie ambulatoryjne. 2. W okresie do 6 miesicy przed przewidywanym warunkowym zwolnieniem lub przed wykonaniem kary sd ustala: 1) potrzeb i sposb wykonywania orzeczonego rodka, o ktrym mowa w 1, 2) sposb wykonywania orzeczonego rodka, o ktrym mowa w 1a.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 28/102

2a. Sd moe zarzdzi zmian sposobu wykonywania rodka zabezpieczajcego okrelonego w 1 lub 1a. 2b. Sd zarzdza umieszczenie w zakadzie zamknitym, jeeli sprawca uchyla si od leczenia ambulatoryjnego okrelonego w 1 lub 1a. 3. Przepisy art. 94 2 i 3 stosuje si odpowiednio. Art. 96. 1. Skazujc sprawc na kar pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestpstwo popenione w zwizku z uzalenieniem od alkoholu lub innego rodka odurzajcego, sd moe orzec umieszczenie sprawcy w zamknitym zakadzie leczenia odwykowego, jeeli zachodzi wysokie prawdopodobiestwo ponownego popenienia przestpstwa zwizanego z tym uzalenieniem. 2. rodka okrelonego w 1 nie orzeka si, jeeli sprawc skazano na kar pozbawienia wolnoci przekraczajc 2 lata. 3. Czasu pobytu w zamknitym zakadzie leczenia odwykowego nie okrela si z gry; nie moe on trwa krcej ni 3 miesice i duej ni 2 lata. O zwolnieniu z zakadu rozstrzyga sd na podstawie wynikw leczenia, po zapoznaniu si z opini prowadzcego leczenie. 4. Na poczet kary sd zalicza okres pobytu skazanego w zakadzie, o ktrym mowa w 1. Art. 97. 1. W zalenoci od postpw leczenia sprawcy okrelonego w art. 96 1 sd moe go skierowa, na okres prby od 6 miesicy do lat 2, na leczenie ambulatoryjne lub rehabilitacj w placwce leczniczo-rehabilitacyjnej, oddajc go rwnoczenie pod dozr kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji spoecznej, do ktrej dziaalnoci naley troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym. 2. Sd moe zarzdzi ponowne umieszczenie skazanego w zamknitym zakadzie leczenia odwykowego albo w zakadzie karnym, jeeli skazany w okresie prby uchyla si od poddania si leczeniu lub rehabilitacji albo popenia przestpstwo lub raco narusza porzdek prawny albo regulamin placwki leczniczo-rehabilitacyjnej. 3. Jeeli w okresie prby i w cigu dalszych 6 miesicy nie zarzdzono ponownego umieszczenia skazanego w zamknitym zakadzie leczenia odwykowego albo w zakadzie karnym, kar uwaa si za odbyt z upywem okresu prby. Art. 98. Jeeli wyniki leczenia, o ktrych mowa w art. 96 3, za tym przemawiaj, sd warunkowo zwalnia skazanego z pozostaej do odbycia reszty kary na zasadach okrelonych w art. 7782, bez ogranicze wynikajcych z art. 78 1 lub 2; dozr jest obowizkowy. Art. 99. 1. Jeeli sprawca dopuci si czynu zabronionego w stanie niepoczytalnoci okrelonej w art. 31 1, sd moe orzec tytuem rodka zabezpieczajcego
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 29/102

obowizek lub zakazy wymienione w art. 39 pkt 23, jeeli jest to konieczne ze wzgldu na ochron porzdku prawnego, oraz przepadek wymieniony w art. 39 pkt 4. 2. Wymienione w 1 obowizek lub zakazy orzeka si bez okrelenia terminu; sd uchyla obowizek lub zakazy, jeeli ustay przyczyny ich orzeczenia. Art. 100. Jeeli spoeczna szkodliwo czynu jest znikoma, a take w razie warunkowego umorzenia postpowania albo stwierdzenia, e zachodzi okoliczno wyczajca ukaranie sprawcy czynu zabronionego, sd moe orzec przepadek wymieniony w art. 39 pkt 4. Rozdzia XI Przedawnienie Art. 101. 1. Karalno przestpstwa ustaje, jeeli od czasu jego popenienia upyno lat: 1) 30 gdy czyn stanowi zbrodni zabjstwa, 2) 20 gdy czyn stanowi inn zbrodni, 2a) 15 gdy czyn stanowi wystpek zagroony kar pozbawienia wolnoci przekraczajc 5 lat, 3) 10 gdy czyn stanowi wystpek zagroony kar pozbawienia wolnoci przekraczajc 3 lata, 4) 5 gdy chodzi o pozostae wystpki. 5) (uchylony). 2. Karalno przestpstwa ciganego z oskarenia prywatnego ustaje z upywem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedzia si o osobie sprawcy przestpstwa, nie pniej jednak ni z upywem 3 lat od czasu jego popenienia. 3. W wypadkach przewidzianych w 1 lub 2, jeeli dokonanie przestpstwa zaley od nastpienia okrelonego w ustawie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna si od czasu, gdy skutek nastpi. 4. Przedawnienie karalnoci przestpstw okrelonych w art. 199 2 i 3, art. 200, art. 202 2 i 4 oraz art. 204 3, jak rwnie przestpstw okrelonych w art. 197, art. 201, art. 202 3, art. 203 i art. 204 4, w przypadku gdy pokrzywdzonym jest maoletni nie moe nastpi przed upywem 5 lat od ukoczenia przez pokrzywdzonego 18 lat. Art. 102. Jeeli w okresie przewidzianym w art. 101 wszczto postpowanie przeciwko osobie, karalno popenionego przez ni przestpstwa okrelonego w 1 pkt 13 ustaje z upywem 10 lat, a w pozostaych wypadkach z upywem 5 lat od zakoczenia tego okresu. Art. 103. 1. Nie mona wykona kary, jeeli od uprawomocnienia si wyroku skazujcego upyno lat:
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 30/102

1) 30 w razie skazania na kar pozbawienia wolnoci przekraczajc 5 lat albo kar surowsz, 2) 15 w razie skazania na kar pozbawienia wolnoci nie przekraczajc 5 lat, 3) 10 w razie skazania na inn kar. 2. Przepis 1 pkt 3 stosuje si odpowiednio do rodkw karnych wymienionych w art. 39 pkt 14 oraz 6 i 7; przepis 1 pkt 2 stosuje si odpowiednio do rodka karnego wymienionego w art. 39 pkt 5. Art. 104. 1. Przedawnienie nie biegnie, jeeli przepis ustawy nie pozwala na wszczcie lub dalsze prowadzenie postpowania karnego; nie dotyczy to jednak braku wniosku albo oskarenia prywatnego. 2. Przedawnienie w stosunku do przestpstw okrelonych w art. 144, art. 145 2 lub 3, art. 338 1 lub 2 oraz w art. 339 biegnie od chwili uczynienia zado obowizkowi albo od chwili, w ktrej na sprawcy obowizek przesta ciy. Art. 105. 1. Przepisw art. 101103 nie stosuje si do zbrodni przeciwko pokojowi, ludzkoci i przestpstw wojennych. 2. Przepisw art. 101103 nie stosuje si rwnie do umylnego przestpstwa: zabjstwa, cikiego uszkodzenia ciaa, cikiego uszczerbku na zdrowiu lub pozbawienia wolnoci czonego ze szczeglnym udrczeniem, popenionego przez funkcjonariusza publicznego w zwizku z penieniem obowizkw subowych. Rozdzia XII Zatarcie skazania Art. 106. Z chwil zatarcia skazania uwaa si je za niebye; wpis o skazaniu usuwa si z rejestru skazanych. Art. 106a. Nie podlega zatarciu skazanie na kar pozbawienia wolnoci bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestpstwo przeciwko wolnoci seksualnej i obyczajnoci, jeeli pokrzywdzony by maoletnim poniej lat 15. Art. 107. 1. W razie skazania na kar pozbawienia wolnoci wymienion w art. 32 pkt 3 lub kar 25 lat pozbawienia wolnoci, zatarcie skazania nastpuje z mocy prawa z upywem 10 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. 2. Sd moe na wniosek skazanego zarzdzi zatarcie skazania ju po upywie 5 lat, jeeli skazany w tym okresie przestrzega porzdku prawnego, a wymierzona kara pozbawienia wolnoci nie przekraczaa 3 lat.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 31/102

3. W razie skazania na kar doywotniego pozbawienia wolnoci, zatarcie skazania nastpuje z mocy prawa z upywem 10 lat od uznania jej za wykonan, od darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania. 4. W razie skazania na grzywn albo kar ograniczenia wolnoci, zatarcie skazania nastpuje z mocy prawa z upywem 5 lat od wykonania lub darowania kary albo od przedawnienia jej wykonania; na wniosek skazanego sd moe zarzdzi zatarcie skazania ju po upywie 3 lat. 5. W razie odstpienia od wymierzenia kary, zatarcie skazania nastpuje z mocy prawa z upywem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. 6. Jeeli orzeczono rodek karny, zatarcie skazania nie moe nastpi przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania, z zastrzeeniem art. 76 2. Art. 107a. W razie skazania przez sd innego pastwa czonkowskiego Unii Europejskiej zatarcie skazania nastpuje zgodnie z prawem pastwa, w ktrym to skazanie nastpio. Przepisu art. 108 nie stosuje si. Art. 108. Jeeli sprawc skazano za dwa lub wicej nie pozostajcych w zbiegu przestpstw, jak rwnie jeeli skazany po rozpoczciu, lecz przed upywem, okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popeni przestpstwo, dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skaza. Rozdzia XIII Odpowiedzialno za przestpstwa popenione za granic Art. 109. Ustaw karn polsk stosuje si do obywatela polskiego, ktry popeni przestpstwo za granic. Art. 110. 1. Ustaw karn polsk stosuje si do cudzoziemca, ktry popeni za granic czyn zabroniony skierowany przeciwko interesom Rzeczypospolitej Polskiej, obywatela polskiego, polskiej osoby prawnej lub polskiej jednostki organizacyjnej niemajcej osobowoci prawnej oraz do cudzoziemca, ktry popeni za granic przestpstwo o charakterze terrorystycznym. 2. Ustaw karn polsk stosuje si w razie popenienia przez cudzoziemca za granic czynu zabronionego innego ni wymieniony w 1, jeeli czyn zabroniony jest w ustawie karnej polskiej zagroony kar przekraczajc 2 lata pozbawienia wolnoci, a sprawca przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nie postanowiono go wyda.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 32/102

Art. 111. 1. Warunkiem odpowiedzialnoci za czyn popeniony za granic jest uznanie takiego czynu za przestpstwo rwnie przez ustaw obowizujc w miejscu jego popenienia. 2. Jeeli zachodz rnice midzy ustaw polsk, a ustaw obowizujc w miejscu popenienia czynu, stosujc ustaw polsk, sd moe uwzgldni te rnice na korzy sprawcy. 3. Warunek przewidziany w 1 nie ma zastosowania do polskiego funkcjonariusza publicznego, ktry penic sub za granic popeni tam przestpstwo w zwizku z wykonywaniem swoich funkcji, ani do osoby, ktra popenia przestpstwo w miejscu nie podlegajcym adnej wadzy pastwowej. Art. 112. Niezalenie od przepisw obowizujcych w miejscu popenienia czynu zabronionego, ustaw karn polsk stosuje si do obywatela polskiego oraz cudzoziemca w razie popenienia: 1) przestpstwa przeciwko bezpieczestwu wewntrznemu lub zewntrznemu Rzeczypospolitej Polskiej, [1a) przestpstwa pomwienia Narodu Polskiego,] 2) przestpstwa przeciwko polskim urzdom lub funkcjonariuszom publicznym, 3) przestpstwa przeciwko istotnym polskim interesom gospodarczym, 4) przestpstwa faszywych zezna zoonych wobec urzdu polskiego, 5) przestpstwa, z ktrego zostaa osignita, chociaby porednio, korzy majtkowa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Art. 113. Niezalenie od przepisw obowizujcych w miejscu popenienia przestpstwa, ustaw karn polsk stosuje si do obywatela polskiego oraz cudzoziemca, ktrego nie postanowiono wyda, w razie popenienia przez niego za granic przestpstwa, do ktrego cigania Rzeczpospolita Polska jest zobowizana na mocy umowy midzynarodowej, lub przestpstwa okrelonego w Rzymskim Statucie Midzynarodowego Trybunau Karnego sporzdzonym w Rzymie dnia 17 lipca 1998 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 78, poz. 708). Art. 114. 1. Orzeczenie zapade za granic nie stanowi przeszkody do wszczcia lub prowadzenia postpowania karnego o ten sam czyn zabroniony przed sdem polskim. 2. Sd zalicza na poczet orzeczonej kary okres rzeczywistego pozbawienia wolnoci za granic oraz wykonywan tam kar, uwzgldniajc rnice zachodzce midzy tymi karami. 3. Przepisu 1 nie stosuje si: 1) jeeli wyrok skazujcy zapady za granic zosta przejty do wykonania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak rwnie wtedy, gdy orzeczenie zapade za granic dotyczy przestpstwa, w zwizku z ktrym na-

Pkt 1a niezgodny z Konstytucj wyrok TK (Dz. U. z 2008 r. Nr 173, poz. 1080)

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 33/102

stpio przekazanie cigania lub wydanie sprawcy z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, 2) do orzecze midzynarodowych trybunaw karnych dziaajcych na podstawie wicego Rzeczpospolit Polsk prawa midzynarodowego, 3) do prawomocnych orzecze sdw lub innych organw pastw obcych koczcych postpowanie karne, jeeli wynika to z wicej Rzeczpospolit Polsk umowy midzynarodowej. 4. Jeeli nastpio przejcie obywatela polskiego, skazanego prawomocnie przez sd obcego pastwa, do wykonania wyroku na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sd okrela wedug polskiego prawa kwalifikacj prawn czynu oraz podlegajc wykonaniu kar lub inny rodek przewidziany w tej ustawie; podstaw okrelenia kary lub rodka podlegajcego wykonaniu stanowi wyrok wydany przez sd pastwa obcego, kara groca za taki czyn w polskim prawie, okres rzeczywistego pozbawienia wolnoci za granic oraz wykonana tam kara lub inny rodek, z uwzgldnieniem rnic na korzy skazanego. Art. 114a. W postpowaniu karnym uwzgldnia si wydane w innym pastwie czonkowskim Unii Europejskiej prawomocne orzeczenie skazujce sdu waciwego w sprawach karnych uznajce dan osob za winn popenienia przestpstwa w sprawie o inny czyn ni bdcy przedmiotem postpowania karnego, chyba e: 1) skazanie nastpio za czyn, ktry nie stanowi przestpstwa wedug prawa polskiego, 2) orzeczono rodzaj kary nieznany ustawie polskiej, 3) sprawca nie podlegaby karze wedug prawa polskiego, 4) uwzgldnienie prowadzioby do uchylenia lub zmiany tego orzeczenia, 5) zachodzi uzasadniona obawa, e uwzgldnienie prowadzioby do naruszenia wolnoci i praw osoby skazanej w innym pastwie czonkowskim Unii Europejskiej, 6) zgodnie z informacj uzyskan z rejestru karnego lub od sdu pastwa obcego, przestpstwo, ktrego dotyczy orzeczenie, podlega w pastwie, w ktrym skazanie nastpio, darowaniu na mocy abolicji lub uaskawienia, 7) uzyskane informacje s niewystarczajce dla uwzgldnienia orzeczenia. Rozdzia XIV Objanienie wyrae ustawowych Art. 115. 1. Czynem zabronionym jest zachowanie o znamionach okrelonych w ustawie karnej. 2. Przy ocenie stopnia spoecznej szkodliwoci czynu sd bierze pod uwag rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrzdzonej lub grocej szkody, sposb i okolicznoci popenienia czynu, wag naruszonych przez sprawc obowizkw, jak rwnie posta zamiaru, motywacj sprawcy, rodzaj naruszonych regu ostronoci i stopie ich naruszenia. 3. Przestpstwami podobnymi s przestpstwa nalece do tego samego rodzaju; przestpstwa z zastosowaniem przemocy lub groby jej uycia albo przestp2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 34/102

stwa popenione w celu osignicia korzyci majtkowej uwaa si za przestpstwa podobne. 4. Korzyci majtkow lub osobist jest korzy zarwno dla siebie, jak i dla kogo innego. 5. Mieniem znacznej wartoci jest mienie, ktrego warto w czasie popenienia czynu zabronionego przekracza 200 000 zotych. 6. Mieniem wielkiej wartoci jest mienie, ktrego warto w czasie popenienia czynu zabronionego przekracza 1 000 000 zotych. 7. Przepisy 5 i 6 stosuje si do okrelenia "znaczna szkoda" oraz "szkoda w wielkich rozmiarach". 8. (uchylony). 9. Rzecz ruchom lub przedmiotem jest take polski albo obcy pienidz lub inny rodek patniczy oraz dokument uprawniajcy do otrzymania sumy pieninej albo zawierajcy obowizek wypaty kapitau, odsetek, udziau w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spce. 10. Modocianym jest sprawca, ktry w chwili popenienia czynu zabronionego nie ukoczy 21 lat i w czasie orzekania w pierwszej instancji 24 lat. 11. Osob najblisz jest maonek, wstpny, zstpny, rodzestwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostajca w stosunku przysposobienia oraz jej maonek, a take osoba pozostajca we wsplnym poyciu. 12. Grob bezprawn jest zarwno groba, o ktrej mowa w art. 190, jak i groba spowodowania postpowania karnego lub rozgoszenia wiadomoci uwaczajcej czci zagroonego lub jego osoby najbliszej; nie stanowi groby zapowied spowodowania postpowania karnego, jeeli ma ona jedynie na celu ochron prawa naruszonego przestpstwem. 13. Funkcjonariuszem publicznym jest: 1) Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, 2) pose, senator, radny, 2a) pose do Parlamentu Europejskiego, 3) sdzia, awnik, prokurator, funkcjonariusz finansowego organu postpowania przygotowawczego lub organu nadrzdnego nad finansowym organem postpowania przygotowawczego, notariusz, komornik, kurator sdowy, syndyk, nadzorca sdowy i zarzdca, osoba orzekajca w organach dyscyplinarnych dziaajcych na podstawie ustawy, 4) osoba bdca pracownikiem administracji rzdowej, innego organu pastwowego lub samorzdu terytorialnego, chyba e peni wycznie czynnoci usugowe, a take inna osoba w zakresie, w ktrym uprawniona jest do wydawania decyzji administracyjnych, 5) osoba bdca pracownikiem organu kontroli pastwowej lub organu kontroli samorzdu terytorialnego, chyba e peni wycznie czynnoci usugowe, 6) osoba zajmujca kierownicze stanowisko w innej instytucji pastwowej, 7) funkcjonariusz organu powoanego do ochrony bezpieczestwa publicznego albo funkcjonariusz Suby Wiziennej, 8) osoba penica czynn sub wojskow 9) pracownik midzynarodowego trybunau karnego, chyba e peni wycznie czynnoci usugowe.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 35/102

14. Dokumentem jest kady przedmiot lub inny zapisany nonik informacji, z ktrym jest zwizane okrelone prawo, albo ktry ze wzgldu na zawart w nim tre stanowi dowd prawa, stosunku prawnego lub okolicznoci majcej znaczenie prawne. 15. W rozumieniu tego kodeksu za statek wodny uwaa si take sta platform umieszczon na szelfie kontynentalnym. 16. Stan nietrzewoci w rozumieniu tego kodeksu zachodzi, gdy: 1) zawarto alkoholu we krwi przekracza 0,5 promila albo prowadzi do stenia przekraczajcego t warto lub 2) zawarto alkoholu w 1 dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg albo prowadzi do stenia przekraczajcego t warto. 17. onierzem jest osoba penica czynn sub wojskow. 18. Rozkazem jest polecenie okrelonego dziaania lub zaniechania wydane subowo onierzowi przez przeoonego lub uprawnionego onierza starszego stopniem. 19. Osob penic funkcj publiczn jest funkcjonariusz publiczny, czonek organu samorzdowego, osoba zatrudniona w jednostce organizacyjnej dysponujcej rodkami publicznymi, chyba e wykonuje wycznie czynnoci usugowe, a take inna osoba, ktrej uprawnienia i obowizki w zakresie dziaalnoci publicznej s okrelone lub uznane przez ustaw lub wic Rzeczpospolit Polsk umow midzynarodow. 20. Przestpstwem o charakterze terrorystycznym jest czyn zabroniony zagroony kar pozbawienia wolnoci, ktrej grna granica wynosi co najmniej 5 lat, popeniony w celu: 1) powanego zastraszenia wielu osb, 2) zmuszenia organu wadzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej lub innego pastwa albo organu organizacji midzynarodowej do podjcia lub zaniechania okrelonych czynnoci, 3) wywoania powanych zakce w ustroju lub gospodarce Rzeczypospolitej Polskiej, innego pastwa lub organizacji midzynarodowej a take groba popenienia takiego czynu. 21. Wystpkiem o charakterze chuligaskim jest wystpek polegajcy na umylnym zamachu na zdrowie, na wolno, na cze lub nietykalno cielesn, na bezpieczestwo powszechne, na dziaalno instytucji pastwowych lub samorzdu terytorialnego, na porzdek publiczny, albo na umylnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatn do uytku cudzej rzeczy, jeeli sprawca dziaa publicznie i bez powodu albo z oczywicie bahego powodu, okazujc przez to race lekcewaenie porzdku prawnego. 22. Handlem ludmi jest werbowanie, transport, dostarczanie, przekazywanie, przechowywanie lub przyjmowanie osoby z zastosowaniem: 1) przemocy lub groby bezprawnej, 2) uprowadzenia, 3) podstpu, 4) wprowadzenia w bd albo wyzyskania bdu lub niezdolnoci do naleytego pojmowania przedsibranego dziaania, 5) naduycia stosunku zalenoci, wykorzystania krytycznego pooenia lub stanu bezradnoci,

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 36/102

6) udzielenia albo przyjcia korzyci majtkowej lub osobistej albo jej obietnicy osobie sprawujcej opiek lub nadzr nad inn osob w celu jej wykorzystania, nawet za jej zgod, w szczeglnoci w prostytucji, pornografii lub innych formach seksualnego wykorzystania, w pracy lub usugach o charakterze przymusowym, w ebractwie, w niewolnictwie lub innych formach wykorzystania poniajcych godno czowieka albo w celu pozyskania komrek, tkanek lub narzdw wbrew przepisom ustawy. Jeeli zachowanie sprawcy dotyczy maoletniego, stanowi ono handel ludmi, nawet gdy nie zostay uyte metody lub rodki wymienione w pkt 16. 23. Niewolnictwo jest stanem zalenoci, w ktrym czowiek jest traktowany jak przedmiot wasnoci. Rozdzia XV Stosunek do ustaw szczeglnych Art. 116. Przepisy czci oglnej tego kodeksu stosuje si do innych ustaw przewidujcych odpowiedzialno karn, chyba e ustawy te wyranie wyczaj ich zastosowanie. CZ SZCZEGLNA Rozdzia XVI Przestpstwa przeciwko pokojowi, ludzkoci oraz przestpstwa wojenne Art. 117. 1. Kto wszczyna lub prowadzi wojn napastnicz, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. 2. Kto czyni przygotowania do popenienia przestpstwa okrelonego w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 3. Kto publicznie nawouje do wszczcia wojny napastniczej lub publicznie pochwala wszczcie lub prowadzenie takiej wojny, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 118. 1. Kto, w celu wyniszczenia w caoci albo w czci grupy narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub grupy o okrelonym wiatopogldzie, dopuszcza si zabjstwa albo powoduje ciki uszczerbek na zdrowiu osoby nalecej do takiej grupy, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 37/102

2. Kto, w celu okrelonym w 1, stwarza dla osb nalecych do takiej grupy warunki ycia groce jej biologicznym wyniszczeniem, stosuje rodki majce suy do wstrzymania urodze w obrbie grupy lub przymusowo odbiera dzieci osobom do niej nalecym, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. 3. Kto czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w 1 lub 2, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 118a. 1. Kto, biorc udzia w masowym zamachu lub choby w jednym z powtarzajcych si zamachw skierowanych przeciwko grupie ludnoci podjtych w celu wykonania lub wsparcia polityki pastwa lub organizacji: 1) dopuszcza si zabjstwa, 2) powoduje ciki uszczerbek na zdrowiu czowieka, 3) stwarza dla osb nalecych do grupy ludnoci warunki ycia groce ich biologicznej egzystencji, w szczeglnoci przez pozbawienie dostpu do ywnoci lub opieki medycznej, ktre s obliczone na ich wyniszczenie, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. 2. Kto, biorc udzia w masowym zamachu lub choby w jednym z powtarzajcych si zamachw skierowanych przeciwko grupie ludnoci podjtych w celu wykonania lub wsparcia polityki pastwa lub organizacji: 1) powoduje oddanie osoby w stan niewolnictwa lub utrzymuje j w tym stanie, 2) pozbawia osob wolnoci na czas przekraczajcy 7 dni lub ze szczeglnym udrczeniem, 3) stosuje tortury lub poddaje osob okrutnemu lub nieludzkiemu traktowaniu, 4) dopuszcza si zgwacenia albo stosujc przemoc, grob bezprawn lub podstp w inny sposb narusza wolno seksualn osoby, 5) stosujc przemoc lub grob bezprawn powoduje zajcie przez kobiet w ci w zamiarze wpynicia na skad etniczny grupy ludnoci lub dokonania innych powanych narusze prawa midzynarodowego, 6) pozbawia osob wolnoci i odmawia udzielenia informacji dotyczcych tej osoby lub miejsca jej pobytu lub przekazuje nieprawdziwe informacje dotyczce tej osoby lub miejsca jej pobytu, w zamiarze pozbawienia takiej osoby ochrony prawnej przez duszy okres, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. 3. Kto, biorc udzia w masowym zamachu lub choby w jednym z powtarzajcych si zamachw skierowanych przeciwko grupie ludnoci podjtych w celu wykonania lub wsparcia polityki pastwa lub organizacji: 1) naruszajc prawo midzynarodowe zmusza osoby do zmiany ich zgodnego z prawem miejsca zamieszkania, 2) dopuszcza si powanego przeladowania grupy ludnoci z powodw uznanych za niedopuszczalne na podstawie prawa midzynarodowego, w szczeglnoci politycznych, rasowych, narodowych, etnicznych, kulturowych,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 38/102

wyznaniowych lub z powodu bezwyznaniowoci, wiatopogldu lub pci, powodujc pozbawienie praw podstawowych, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 119. 1. Kto stosuje przemoc lub grob bezprawn wobec grupy osb lub poszczeglnej osoby z powodu jej przynalenoci narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej, wyznaniowej lub z powodu jej bezwyznaniowoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. (uchylony). Art. 120. Kto stosuje rodek masowej zagady zakazany przez prawo midzynarodowe, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 10, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. Art. 121. 1. Kto, wbrew zakazom prawa midzynarodowego lub przepisom ustawy, wytwarza, gromadzi, nabywa, zbywa, przechowuje, przewozi lub przesya rodki masowej zagady lub rodki walki bd prowadzi badania majce na celu wytwarzanie lub stosowanie takich rodkw, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w 1. Art. 122. 1. Kto w czasie dziaa zbrojnych atakuje miejscowo lub obiekt niebroniony, stref sanitarn, zdemilitaryzowan lub zneutralizowan albo stosuje inny sposb walki zakazany przez prawo midzynarodowe, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. 2. Tej samej karze podlega, kto w czasie dziaa zbrojnych stosuje rodek walki zakazany przez prawo midzynarodowe. Art. 123. 1. Kto, naruszajc prawo midzynarodowe, dopuszcza si zabjstwa wobec: 1) osb, ktre skadajc bro lub nie dysponujc rodkami obrony podday si, 2) rannych, chorych, rozbitkw, personelu medycznego lub osb duchownych, 3) jecw wojennych, 4) ludnoci cywilnej obszaru okupowanego, zajtego lub na ktrym tocz si dziaania zbrojne, albo innych osb korzystajcych w czasie dziaa zbrojnych z ochrony midzynarodowej,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 39/102

podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. 2. Kto, naruszajc prawo midzynarodowe, powoduje u osb wymienionych w 1 ciki uszczerbek na zdrowiu, poddaje te osoby torturom, okrutnemu lub nieludzkiemu traktowaniu, dokonuje na nich, nawet za ich zgod, eksperymentw poznawczych, uywa ich do ochraniania swoj obecnoci okrelonego terenu lub obiektu przed dziaaniami zbrojnymi albo wasnych oddziaw lub zatrzymuje jako zakadnikw, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. Art. 124. 1. Kto, naruszajc prawo midzynarodowe, zmusza osoby wymienione w art. 123 1 do suby w nieprzyjacielskich siach zbrojnych lub do uczestnictwa w dziaaniach zbrojnych skierowanych przeciwko wasnemu krajowi, stosuje kary cielesne, przemoc, grob bezprawn lub podstpem doprowadza te osoby do obcowania pciowego, poddania si innej czynnoci seksualnej albo do wykonania takiej czynnoci, dopuszcza si zamachu na godno osobist, w szczeglnoci poniajcego i upokarzajcego traktowania, pozbawia wolnoci, pozbawia prawa do niezawisego i bezstronnego sdu albo ogranicza prawo tych osb do obrony w postpowaniu karnym, ogasza prawa lub roszczenia obywateli strony przeciwnej za wygase, zawieszone lub niedopuszczalne do dochodzenia przed sdem, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto, naruszajc prawo midzynarodowe, opnia repatriacj jecw wojennych lub osb cywilnych, dokonuje przemieszczenia, przesiedlenia lub deportacji ludnoci cywilnej, wciela, werbuje do si zbrojnych osoby poniej 18 roku ycia lub faktycznie uywa takich osb w dziaaniach zbrojnych. Art. 125. 1. Kto, na obszarze okupowanym, zajtym lub na ktrym tocz si dziaania zbrojne, naruszajc prawo midzynarodowe, niszczy, uszkadza, zabiera lub przywaszcza mienie albo dobro kultury, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli czyn dotyczy mienia znacznej wartoci albo dobra o szczeglnym znaczeniu dla kultury, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 126. 1. Kto w czasie dziaa zbrojnych uywa niezgodnie z prawem midzynarodowym znaku Czerwonego Krzya lub Czerwonego Pksiyca, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto w czasie dziaa zbrojnych uywa niezgodnie z prawem midzynarodowym znaku ochronnego dla dbr kultury lub innego znaku chronionego przez prawo midzynarodowe albo posuguje si flag pa2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 40/102

stwow lub odznak wojskow nieprzyjaciela, pastwa neutralnego albo organizacji lub komisji midzynarodowej. Art. 126a. Kto publicznie nawouje do popenienia czynu okrelonego w art. 118, 118a, 119 1, art. 120125 lub publicznie pochwala popenienie czynu okrelonego w tych przepisach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 126b. 1. Kto, nie dopeniajc obowizku naleytej kontroli, dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w art. 117 3, art. 118, 118a, 119 1, art. 120126a przez osob pozostajc pod jego faktyczn wadz lub kontrol, podlega karze okrelonej w tych przepisach. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Rozdzia XVII Przestpstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej Art. 127. 1. Kto, majc na celu pozbawienie niepodlegoci, oderwanie czci obszaru lub zmian przemoc konstytucyjnego ustroju Rzeczypospolitej Polskiej, podejmuje w porozumieniu z innymi osobami dziaalno zmierzajc bezporednio do urzeczywistnienia tego celu, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 10, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. 2. Kto czyni przygotowania do popenienia przestpstwa okrelonego w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 128. 1. Kto, w celu usunicia przemoc konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej, podejmuje dziaalno zmierzajc bezporednio do urzeczywistnienia tego celu, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 2. Kto czyni przygotowania do popenienia przestpstwa okrelonego w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. Kto przemoc lub grob bezprawn wywiera wpyw na czynnoci urzdowe konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 41/102

Art. 129. Kto, bdc upowaniony do wystpowania w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej w stosunkach z rzdem obcego pastwa lub zagraniczn organizacj, dziaa na szkod Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 130. 1. Kto bierze udzia w dziaalnoci obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Kto, biorc udzia w obcym wywiadzie albo dziaajc na jego rzecz, udziela temu wywiadowi wiadomoci, ktrych przekazanie moe wyrzdzi szkod Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 3. Kto, w celu udzielenia obcemu wywiadowi wiadomoci okrelonych w 2, gromadzi je lub przechowuje, wchodzi do systemu informatycznego w celu ich uzyskania albo zgasza gotowo dziaania na rzecz obcego wywiadu przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 4. Kto dziaalno obcego wywiadu organizuje lub ni kieruje, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. Art. 131. 1. Nie podlega karze za usiowanie przestpstwa okrelonego w art. 127 1, art. 128 1 lub w art. 130 1 lub 2, kto dobrowolnie poniecha dalszej dziaalnoci i ujawni wobec organu powoanego do cigania przestpstw wszystkie istotne okolicznoci popenionego czynu; przepis art. 17 2 stosuje si odpowiednio. 2. Nie podlega karze za przestpstwo okrelone w art. 128 2, art. 129 lub w art. 130 3, kto dobrowolnie poniecha dalszej dziaalnoci i podj istotne starania zmierzajce do zapobieenia popenieniu zamierzonego czynu zabronionego oraz ujawni wobec organu powoanego do cigania przestpstw wszystkie istotne okolicznoci popenionego czynu. Art. 132. Kto, oddajc usugi wywiadowcze Rzeczypospolitej Polskiej, wprowadza w bd polski organ pastwowy przez dostarczanie podrobionych lub przerobionych dokumentw lub innych przedmiotw albo przez ukrywanie prawdziwych lub udzielanie faszywych wiadomoci majcych istotne znaczenie dla Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 42/102

[Art. 132a. Kto publicznie pomawia Nard Polski o udzia, organizowanie lub odpowiedzialno za zbrodnie komunistyczne lub nazistowskie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3.] Art. 133. Kto publicznie zniewaa Nard lub Rzeczpospolit Polsk, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 134. Kto dopuszcza si zamachu na ycie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. Art. 135. 1. Kto dopuszcza si czynnej napaci na Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Kto publicznie zniewaa Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 136. 1. Kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszcza si czynnej napaci na gow obcego pastwa lub akredytowanego szefa przedstawicielstwa dyplomatycznego takiego pastwa albo osob korzystajc z podobnej ochrony na mocy ustaw, umw lub powszechnie uznanych zwyczajw midzynarodowych, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszcza si czynnej napaci na osob nalec do personelu dyplomatycznego przedstawicielstwa obcego pastwa albo urzdnika konsularnego obcego pastwa, w zwizku z penieniem przez nich obowizkw subowych, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Karze okrelonej w 2 podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej publicznie zniewaa osob okrelon w 1. 4. Kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej publicznie zniewaa osob okrelon w 2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. Art. 137. 1. Kto publicznie zniewaa, niszczy, uszkadza lub usuwa godo, sztandar, chorgiew, bander, flag lub inny znak pastwowy,

Art. 132a niezgodny z Konstytucj wyrok TK (Dz. U. z 2008 r. Nr 173, poz. 1080)

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 43/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 2. Tej samej karze podlega, kto na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zniewaa, niszczy, uszkadza lub usuwa godo, sztandar, chorgiew, bander, flag lub inny znak pastwa obcego, wystawione publicznie przez przedstawicielstwo tego pastwa lub na zarzdzenie polskiego organu wadzy. Art. 138. 1. Przepisy art. 136 oraz 137 2 stosuje si, jeeli pastwo obce zapewnia wzajemno. 2. Przepisy art. 127, 128, 130 oraz 131 stosuje si odpowiednio, jeeli czyn zabroniony popeniono na szkod pastwa sojuszniczego, a pastwo to zapewnia wzajemno. Art. 139. W sprawie o przestpstwo okrelone w art. 127, 128 oraz 130 sd moe orzec przepadek, o ktrym mowa w art. 39 pkt 4, rwnie wtedy, gdy przedmioty nie stanowi wasnoci sprawcy. Rozdzia XVIII Przestpstwa przeciwko obronnoci Art. 140. 1. Kto, w celu osabienia mocy obronnej Rzeczypospolitej Polskiej, dopuszcza si gwatownego zamachu na jednostk Si Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, niszczy lub uszkadza obiekt albo urzdzenie o znaczeniu obronnym, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli nastpstwem czynu jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 3. Kto czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 4. W sprawie o przestpstwo okrelone w 13 sd moe orzec przepadek, o ktrym mowa w art. 39 pkt 4, rwnie wtedy, gdy przedmioty nie stanowi wasnoci sprawcy. Art. 141. 1. Kto, bdc obywatelem polskim, przyjmuje bez zgody waciwego organu obowizki wojskowe w obcym wojsku lub w obcej organizacji wojskowej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Kto przyjmuje obowizki w zakazanej przez prawo midzynarodowe wojskowej subie najemnej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 44/102

3. Nie popenia przestpstwa okrelonego w 1 obywatel polski bdcy rwnoczenie obywatelem innego pastwa, jeeli zamieszkuje na jego terytorium i peni tam sub wojskow. Art. 142. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy, prowadzi zacig obywateli polskich lub przebywajcych w Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcw do suby wojskowej w obcym wojsku lub w obcej organizacji wojskowej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Kto prowadzi zacig obywateli polskich lub przebywajcych w Rzeczypospolitej Polskiej cudzoziemcw do suby w zakazanej przez prawo midzynarodowe wojskowej subie najemnej albo tak sub najemn opaca, organizuje, szkoli lub wykorzystuje, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 143. 1. Kto, w celu uzyskania zwolnienia od obowizku suby wojskowej albo odroczenia tej suby, powoduje u siebie lub dopuszcza, by kto inny spowodowa u niego skutek okrelony w art. 156 1 lub art. 157 1 albo w tym celu uywa podstpu dla wprowadzenia w bd waciwego organu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto, w celu uatwienia innej osobie zwolnienia od obowizku suby wojskowej albo odroczenia tej suby, za jej zgod powoduje u niej skutek okrelony w art. 156 1 lub art. 157 1 albo w tym celu uywa podstpu dla wprowadzenia w bd waciwego organu. 3. Kto dopuszcza si czynu zabronionego okrelonego w 1 lub 2, jeeli obowizek dotyczy suby zastpujcej sub wojskow, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 144. 1. Kto, bdc powoanym do penienia czynnej suby wojskowej, nie zgasza si do odbywania tej suby w okrelonym terminie i miejscu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. Kto nie zgasza si do odbywania suby zastpujcej sub wojskow w warunkach okrelonych w 1, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. Art. 145. 1. Kto, odbywajc sub zastpujc sub wojskow:

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 45/102

1) odmawia penienia tej suby, zoliwie lub uporczywie odmawia wykonania obowizku wynikajcego z tej suby albo polecenia w sprawach subowych, 2) w celu czciowego lub zupenego uchylenia si od tej suby albo wykonania obowizku wynikajcego z tej suby: a) powoduje u siebie lub dopuszcza, by kto inny spowodowa u niego skutek okrelony w art. 156 1 lub art. 157 1, b) uywa podstpu dla wprowadzenia w bd przeoonego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto, penic sub okrelon w 1, samowolnie opuszcza wyznaczone miejsce wykonywania obowizkw subowych lub samowolnie poza nim pozostaje. 3. Jeeli sprawca czynu zabronionego okrelonego w 2 opuszcza, w celu trwaego uchylenia si od tej suby, wyznaczone miejsce wykonywania obowizkw subowych albo w takim celu poza nimi pozostaje, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 146. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w art. 145 2 i 3 dobrowolnie powrci, a jego nieobecno trwaa nie duej ni 14 dni, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Art. 147. W stosunku do sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 143 1 lub w art. 144 lub 145, ktry w chwili czynu by niezdolny do penienia suby wojskowej, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Rozdzia XIX Przestpstwa przeciwko yciu i zdrowiu Art. 148. 1. Kto zabija czowieka, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. 2. Kto zabija czowieka: 1) ze szczeglnym okruciestwem, 2) w zwizku z wziciem zakadnika, zgwaceniem albo rozbojem, 3) w wyniku motywacji zasugujcej na szczeglne potpienie, 4) z uyciem materiaw wybuchowych, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 12, karze 25 lat pozbawienia wolnoci albo karze doywotniego pozbawienia wolnoci. 3. Karze okrelonej w 2 podlega, kto jednym czynem zabija wicej ni jedn osob lub by wczeniej prawomocnie skazany za zabjstwo oraz sprawca za2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 46/102

bjstwa funkcjonariusza publicznego popenionego podczas lub w zwizku z penieniem przez niego obowizkw subowych zwizanych z ochron bezpieczestwa ludzi lub ochron bezpieczestwa lub porzdku publicznego. 4. Kto zabija czowieka pod wpywem silnego wzburzenia usprawiedliwionego okolicznociami, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 149. Matka, ktra zabija dziecko w okresie porodu pod wpywem jego przebiegu, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 150. 1. Kto zabija czowieka na jego danie i pod wpywem wspczucia dla niego, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wyjtkowych wypadkach sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Art. 151. Kto namow lub przez udzielenie pomocy doprowadza czowieka do targnicia si na wasne ycie, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 152. 1. Kto za zgod kobiety przerywa jej ci z naruszeniem przepisw ustawy, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto udziela kobiecie ciarnej pomocy w przerwaniu ciy z naruszeniem przepisw ustawy lub j do tego nakania. 3. Kto dopuszcza si czynu okrelonego w 1 lub 2, gdy dziecko poczte osigno zdolno do samodzielnego ycia poza organizmem kobiety ciarnej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 153. 1. Kto stosujc przemoc wobec kobiety ciarnej lub w inny sposb bez jej zgody przerywa ci albo przemoc, grob bezprawn lub podstpem doprowadza kobiet ciarn do przerwania ciy, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Kto dopuszcza si czynu okrelonego w 1, gdy dziecko poczte osigno zdolno do samodzielnego ycia poza organizmem kobiety ciarnej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 154. 1. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w art. 152 1 lub 2 jest mier kobiety ciarnej, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 47/102

2. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w art. 152 3 lub w art. 153 jest mier kobiety ciarnej, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 155. Kto nieumylnie powoduje mier czowieka, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 156. 1. Kto powoduje ciki uszczerbek na zdrowiu w postaci: 1) pozbawienia czowieka wzroku, suchu, mowy, zdolnoci podzenia, 2) innego cikiego kalectwa, cikiej choroby nieuleczalnej lub dugotrwaej, choroby realnie zagraajcej yciu, trwaej choroby psychicznej, cakowitej albo znacznej trwaej niezdolnoci do pracy w zawodzie lub trwaego, istotnego zeszpecenia lub znieksztacenia ciaa, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 jest mier czowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 157. 1. Kto powoduje naruszenie czynnoci narzdu ciaa lub rozstrj zdrowia, inny ni okrelony w art. 156 1, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Kto powoduje naruszenie czynnoci narzdu ciaa lub rozstrj zdrowia trwajcy nie duej ni 7 dni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 2 lub 3, jeeli naruszenie czynnoci narzdu ciaa lub rozstrj zdrowia nie trwa duej ni 7 dni, odbywa si z oskarenia prywatnego, chyba e pokrzywdzonym jest osoba najblisza zamieszkujca wsplnie ze sprawc. 5. Jeeli pokrzywdzonym jest osoba najblisza, ciganie przestpstwa okrelonego w 3 nastpuje na jej wniosek. Art. 157a. 1. Kto powoduje uszkodzenie ciaa dziecka pocztego lub rozstrj zdrowia zagraajcy jego yciu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 48/102

2. Nie popenia przestpstwa lekarz, jeeli uszkodzenie ciaa lub rozstrj zdrowia dziecka pocztego s nastpstwem dziaa leczniczych, koniecznych dla uchylenia niebezpieczestwa grocego zdrowiu lub yciu kobiety ciarnej albo dziecka pocztego. 3. Nie podlega karze matka dziecka pocztego, ktra dopuszcza si czynu okrelonego w 1. Art. 158. 1. Kto bierze udzia w bjce lub pobiciu, w ktrym naraa si czowieka na bezporednie niebezpieczestwo utraty ycia albo nastpienie skutku okrelonego w art. 156 1 lub w art. 157 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem bjki lub pobicia jest ciki uszczerbek na zdrowiu czowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Jeeli nastpstwem bjki lub pobicia jest mier czowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 159. Kto, biorc udzia w bjce lub pobiciu czowieka, uywa broni palnej, noa lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 160. 1. Kto naraa czowieka na bezporednie niebezpieczestwo utraty ycia albo cikiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli na sprawcy ciy obowizek opieki nad osob naraon na niebezpieczestwo, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 4. Nie podlega karze za przestpstwo okrelone w 13 sprawca, ktry dobrowolnie uchyli groce niebezpieczestwo. 5. ciganie przestpstwa okrelonego w 3 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 161. 1. Kto, wiedzc, e jest zaraony wirusem HIV, naraa bezporednio inn osob na takie zaraenie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Kto, wiedzc, e jest dotknity chorob weneryczn lub zakan, cik chorob nieuleczaln lub realnie zagraajc yciu, naraa bezporednio inn osob na zaraenie tak chorob,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 49/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 162. 1. Kto czowiekowi znajdujcemu si w pooeniu grocym bezporednim niebezpieczestwem utraty ycia albo cikiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogc jej udzieli bez naraenia siebie lub innej osoby na niebezpieczestwo utraty ycia albo cikiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Nie popenia przestpstwa, kto nie udziela pomocy, do ktrej jest konieczne poddanie si zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w ktrych moliwa jest niezwoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powoanej. Rozdzia XX Przestpstwa przeciwko bezpieczestwu powszechnemu Art. 163. 1. Kto sprowadza zdarzenie, ktre zagraa yciu lub zdrowiu wielu osb albo mieniu w wielkich rozmiarach, majce posta: 1) poaru, 2) zawalenia si budowli, zalewu albo obsunicia si ziemi, ska lub niegu, 3) eksplozji materiaw wybuchowych lub atwopalnych albo innego gwatownego wyzwolenia energii, rozprzestrzeniania si substancji trujcych, duszcych lub parzcych, 4) gwatownego wyzwolenia energii jdrowej lub wyzwolenia promieniowania jonizujcego, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 4. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 2 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 164. 1. Kto sprowadza bezporednie niebezpieczestwo zdarzenia okrelonego w art. 163 1, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 50/102

podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 165. 1. Kto sprowadza niebezpieczestwo dla ycia lub zdrowia wielu osb albo dla mienia w wielkich rozmiarach: 1) powodujc zagroenie epidemiologiczne lub szerzenie si choroby zakanej albo zarazy zwierzcej lub rolinnej, 2) wyrabiajc lub wprowadzajc do obrotu szkodliwe dla zdrowia substancje, rodki spoywcze lub inne artykuy powszechnego uytku lub te rodki farmaceutyczne nie odpowiadajce obowizujcym warunkom jakoci, 3) powodujc uszkodzenie lub unieruchomienie urzdzenia uytecznoci publicznej, w szczeglnoci urzdzenia dostarczajcego wod, wiato, ciepo, gaz, energi albo urzdzenia zabezpieczajcego przed nastpieniem niebezpieczestwa powszechnego lub sucego do jego uchylenia, 4) zakcajc, uniemoliwiajc lub w inny sposb wpywajc na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych, 5) dziaajc w inny sposb w okolicznociach szczeglnie niebezpiecznych, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 4. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 2 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 165a. Kto gromadzi, przekazuje lub oferuje rodki patnicze, instrumenty finansowe, papiery wartociowe, wartoci dewizowe, prawa majtkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomoci w celu sfinansowania przestpstwa o charakterze terrorystycznym, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 166. 1. Kto, stosujc podstp albo gwat na osobie lub grob bezporedniego uycia takiego gwatu, przejmuje kontrol nad statkiem wodnym lub powietrznym, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 2. Kto, dziaajc w sposb okrelony w 1, sprowadza bezporednie niebezpieczestwo dla ycia lub zdrowia wielu osb, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 51/102

3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 2 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. Art. 167. 1. Kto umieszcza na statku wodnym lub powietrznym urzdzenie lub substancj zagraajc bezpieczestwu osb lub mieniu znacznej wartoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do uytku urzdzenie nawigacyjne albo uniemoliwia jego obsug, jeeli moe to zagraa bezpieczestwu osb. Art. 168. Kto czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w art. 163 1, art. 165 1, art. 166 1 lub w art. 167 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 169. 1. Nie podlega karze za przestpstwo okrelone w art. 164 lub 167 sprawca, ktry dobrowolnie uchyli groce niebezpieczestwo. 2. Wobec sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 163 1 lub 2, art. 165 1 lub 2 lub w art. 166 2 sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, jeeli sprawca dobrowolnie uchyli niebezpieczestwo groce yciu lub zdrowiu wielu osb. 3. Wobec sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 166 1 sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, jeeli sprawca przekaza statek lub kontrol nad nim osobie uprawnionej. Art. 170. Kto uzbraja lub przysposabia statek morski przeznaczony do dokonania na morzu rabunku lub na takim statku przyjmuje sub, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 171. 1. Kto, bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, wyrabia, przetwarza, gromadzi, posiada, posuguje si lub handluje substancj lub przyrzdem wybuchowym, materiaem radioaktywnym, urzdzeniem emitujcym promienie jonizujce lub innym przedmiotem lub substancj, ktra moe sprowadzi niebezpieczestwo dla ycia lub zdrowia wielu osb albo mienia w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowizkowi dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w 1.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 52/102

3. Tej samej karze podlega, kto przedmioty okrelone w 1 odstpuje osobie nieuprawnionej. Art. 172. Kto przeszkadza dziaaniu majcemu na celu zapobieenie niebezpieczestwu dla ycia lub zdrowia wielu osb albo mienia w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Rozdzia XXI Przestpstwa przeciwko bezpieczestwu w komunikacji Art. 173. 1. Kto sprowadza katastrof w ruchu ldowym, wodnym lub powietrznym zagraajc yciu lub zdrowiu wielu osb albo mieniu w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 4. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 2 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 174. 1. Kto sprowadza bezporednie niebezpieczestwo katastrofy w ruchu ldowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 175. Kto czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w art. 173 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 176. 1. Nie podlega karze sprawca przestpstwa okrelonego w art. 174, ktry dobrowolnie uchyli groce niebezpieczestwo. 2. Wobec sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 173 1 lub 2 sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, jeeli sprawca dobrowolnie uchyli niebezpieczestwo groce yciu lub zdrowiu wielu osb.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 53/102

Art. 177. 1. Kto, naruszajc, chociaby nieumylnie, zasady bezpieczestwa w ruchu ldowym, wodnym lub powietrznym, powoduje nieumylnie wypadek, w ktrym inna osoba odniosa obraenia ciaa okrelone w art. 157 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem wypadku jest mier innej osoby albo ciki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Jeeli pokrzywdzonym jest wycznie osoba najblisza, ciganie przestpstwa okrelonego w 1 nastpuje na jej wniosek. Art. 178. 1. Skazujc sprawc, ktry popeni przestpstwo okrelone w art. 173, 174 lub 177 znajdujc si w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego lub zbieg z miejsca zdarzenia, sd orzeka kar pozbawienia wolnoci przewidzian za przypisane sprawcy przestpstwo w wysokoci od dolnej granicy ustawowego zagroenia zwikszonego o poow do grnej granicy tego zagroenia zwikszonego o poow. 2. (uchylony). Art. 178a. 1. Kto, znajdujc si w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu ldowym, wodnym lub powietrznym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Kto, znajdujc si w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd ni okrelony w 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. (uchylony). 4. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 by wczeniej prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego albo za przestpstwo okrelone w art. 173, 174, 177 lub art. 355 2 popenione w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego albo dopuci si czynu okrelonego w 1 w okresie obowizywania zakazu prowadzenia pojazdw mechanicznych orzeczonego w zwizku ze skazaniem za przestpstwo, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 179. Kto wbrew szczeglnemu obowizkowi dopuszcza do ruchu pojazd mechaniczny albo inny pojazd w stanie bezporednio zagraajcym bezpieczestwu w ruchu ldowym, wodnym lub powietrznym lub dopuszcza do prowadzenia pojazdu mecha2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 54/102

nicznego albo innego pojazdu na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu przez osob znajdujc si w stanie nietrzewoci, bdc pod wpywem rodka odurzajcego lub osob nieposiadajc wymaganych uprawnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 180. Kto, znajdujc si w stanie nietrzewoci lub pod wpywem rodka odurzajcego, peni czynnoci zwizane bezporednio z zapewnieniem bezpieczestwa ruchu pojazdw mechanicznych, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Rozdzia XXII Przestpstwa przeciwko rodowisku Art. 181. 1. Kto powoduje zniszczenie w wiecie rolinnym lub zwierzcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Kto, wbrew przepisom obowizujcym na terenie objtym ochron, niszczy albo uszkadza roliny lub zwierzta powodujc istotn szkod, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Karze okrelonej w 2 podlega take ten, kto niezalenie od miejsca czynu niszczy albo uszkadza roliny lub zwierzta pozostajce pod ochron gatunkow powodujc istotn szkod. 4. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 5. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 2 lub 3 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. Art. 182. 1. Kto zanieczyszcza wod, powietrze lub powierzchni ziemi substancj albo promieniowaniem jonizujcym w takiej iloci lub w takiej postaci, e moe to zagrozi yciu lub zdrowiu czowieka lub spowodowa istotne obnienie jakoci wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w wiecie rolinnym lub zwierzcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Jeeli czyn okrelony w 1 zosta popeniony w zwizku z eksploatacj instalacji dziaajcej w ramach zakadu, w zakresie korzystania ze rodowiska, na ktre wymagane jest pozwolenie, sprawca
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 55/102

podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 4. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 3 dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3.

Art. 183. 1. Kto wbrew przepisom skaduje, usuwa, przetwarza, dokonuje odzysku, unieszkodliwia albo transportuje odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposb, e moe to zagrozi yciu lub zdrowiu czowieka lub spowodowa istotne obnienie jakoci wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w wiecie rolinnym lub zwierzcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisom przywozi z zagranicy substancje zagraajce rodowisku. 3. Karze okrelonej w 1 podlega, kto wbrew obowizkowi dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w 1, 2 i 4. 4. Karze okrelonej w 1 podlega, kto wbrew przepisom przywozi odpady z zagranicy lub wywozi odpady za granic. 5. Kto bez wymaganego zgoszenia lub zezwolenia, albo wbrew jego warunkom przywozi z zagranicy lub wywozi za granic odpady niebezpieczne, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 6. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 15 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 184. 1. Kto wyrabia, przetwarza, transportuje, przywozi z zagranicy, wywozi za granic, gromadzi, skaduje, przechowuje, posiada, wykorzystuje, posuguje si, usuwa, porzuca lub pozostawia bez waciwego zabezpieczenia materia jdrowy albo inne rdo promieniowania jonizujcego, w takich warunkach lub w taki sposb, e moe to zagrozi yciu lub zdrowiu czowieka lub spowodowa istotne obnienie jakoci wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w wiecie rolinnym lub zwierzcym w znacznych rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew obowizkowi dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w 1. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 185. 1. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w art. 182 1 lub 3, art. 183 1 lub 3 lub w art. 184 1 lub 2 jest zniszczenie w wiecie rolinnym lub zwierzcym w znacznych rozmiarach lub istotne obnienie jakoci wody, powietrza lub powierzchni ziemi, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 56/102

2. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w art. 182 1 lub 3, art. 183 1 lub 3 lub w art. 184 1 lub 2 jest ciki uszczerbek na zdrowiu czowieka, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w art. 182 1 lub 3, art. 183 1 lub 3 lub w art. 184 1 lub 2 jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu wielu osb, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 186. 1. Kto wbrew obowizkowi nie utrzymuje w naleytym stanie lub nie uywa urzdze zabezpieczajcych wod, powietrze lub powierzchni ziemi przed zanieczyszczeniem lub urzdze zabezpieczajcych przed skaeniem promieniotwrczym lub promieniowaniem jonizujcym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto oddaje lub wbrew obowizkowi dopuszcza do uytkowania obiekt budowlany lub zesp obiektw nie majcych wymaganych prawem urzdze okrelonych w 1. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2 dziaa nieumylnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. Art. 187. 1. Kto niszczy, powanie uszkadza lub istotnie zmniejsza warto przyrodnicz prawnie chronionego terenu lub obiektu, powodujc istotn szkod, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. Art. 188. Kto, na terenie objtym ochron ze wzgldw przyrodniczych lub krajobrazowych albo w otulinie takiego terenu, wbrew przepisom, wznosi nowy lub powiksza istniejcy obiekt budowlany albo prowadzi dziaalno gospodarcz zagraajc rodowisku, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Rozdzia XXIII Przestpstwa przeciwko wolnoci Art. 189. 1. Kto pozbawia czowieka wolnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli pozbawienie wolnoci trwao duej ni 7 dni, sprawca
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 57/102

podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. Jeeli pozbawienie wolnoci, o ktrym mowa w 1 lub 2, czyo si ze szczeglnym udrczeniem, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 189a. 1. Kto dopuszcza si handlu ludmi, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 2. Kto czyni przygotowania do popenienia przestpstwa okrelonego w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 190. 1. Kto grozi innej osobie popenieniem przestpstwa na jej szkod lub szkod osoby najbliszej, jeeli groba wzbudza w zagroonym uzasadnion obaw, e bdzie speniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 190a. 1. Kto przez uporczywe nkanie innej osoby lub osoby jej najbliszej wzbudza u niej uzasadnione okolicznociami poczucie zagroenia lub istotnie narusza jej prywatno, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto, podszywajc si pod inn osob, wykorzystuje jej wizerunek lub inne jej dane osobowe w celu wyrzdzenia jej szkody majtkowej lub osobistej. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 lub 2 jest targnicie si pokrzywdzonego na wasne ycie, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 191. 1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub grob bezprawn w celu zmuszenia innej osoby do okrelonego dziaania, zaniechania lub znoszenia, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli sprawca dziaa w sposb okrelony w 1 w celu wymuszenia zwrotu wierzytelnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 191a. 1. Kto utrwala wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynnoci seksualnej, uywajc w tym celu wobec niej przemocy, groby bezprawnej lub podstpu,

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 58/102

albo wizerunek nagiej osoby lub osoby w trakcie czynnoci seksualnej bez jej zgody rozpowszechnia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 192. 1. Kto wykonuje zabieg leczniczy bez zgody pacjenta, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 193. Kto wdziera si do cudzego domu, mieszkania, lokalu, pomieszczenia albo ogrodzonego terenu albo wbrew daniu osoby uprawnionej miejsca takiego nie opuszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. Rozdzia XXIV Przestpstwa przeciwko wolnoci sumienia i wyznania Art. 194. Kto ogranicza czowieka w przysugujcych mu prawach ze wzgldu na jego przynaleno wyznaniow albo bezwyznaniowo, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 195. 1. Kto zoliwie przeszkadza publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kocioa lub innego zwizku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto zoliwie przeszkadza pogrzebowi, uroczystociom lub obrzdom aobnym. Art. 196. Kto obraa uczucia religijne innych osb, zniewaajc publicznie przedmiot czci religijnej lub miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzdw religijnych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 59/102

Rozdzia XXV Przestpstwa przeciwko wolnoci seksualnej i obyczajnoci Art. 197. 1. Kto przemoc, grob bezprawn lub podstpem doprowadza inn osob do obcowania pciowego, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 2. Jeeli sprawca, w sposb okrelony w 1, doprowadza inn osob do poddania si innej czynnoci seksualnej albo wykonania takiej czynnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Jeeli sprawca dopuszcza si zgwacenia: 1) wsplnie z inn osob, 2) wobec maoletniego poniej lat 15, 3) wobec wstpnego, zstpnego, przysposobionego, przysposabiajcego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 4. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 13 dziaa ze szczeglnym okruciestwem, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5. Art. 198. Kto, wykorzystujc bezradno innej osoby lub wynikajcy z upoledzenia umysowego lub choroby psychicznej brak zdolnoci tej osoby do rozpoznania znaczenia czynu lub pokierowania swoim postpowaniem, doprowadza j do obcowania pciowego lub do poddania si innej czynnoci seksualnej albo do wykonania takiej czynnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 199. 1. Kto, przez naduycie stosunku zalenoci lub wykorzystanie krytycznego pooenia, doprowadza inn osob do obcowania pciowego lub do poddania si innej czynnoci seksualnej albo do wykonania takiej czynnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 zosta popeniony na szkod maoletniego, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. Karze okrelonej w 2 podlega, kto doprowadza maoletniego do obcowania pciowego lub poddania si innej czynnoci seksualnej albo do wykonania takiej czynnoci, naduywajc zaufania lub udzielajc mu korzyci majtkowej lub osobistej, albo jej obietnicy. Art. 200. 1. Kto obcuje pciowo z maoletnim poniej lat 15 lub dopuszcza si wobec takiej osoby innej czynnoci seksualnej lub doprowadza j do poddania si takim czynnociom albo do ich wykonania, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 60/102

2. Tej samej karze podlega, kto w celu zaspokojenia seksualnego prezentuje maoletniemu poniej lat 15 wykonanie czynnoci seksualnej. Art. 200a. 1. Kto w celu popenienia przestpstwa okrelonego w art. 197 3 pkt 2 lub art. 200, jak rwnie produkowania lub utrwalania treci pornograficznych, za porednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawizuje kontakt z maoletnim poniej lat 15, zmierzajc, za pomoc wprowadzenia go w bd, wyzyskania bdu lub niezdolnoci do naleytego pojmowania sytuacji albo przy uyciu groby bezprawnej, do spotkania z nim, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Kto za porednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej maoletniemu poniej lat 15 skada propozycj obcowania pciowego, poddania si lub wykonania innej czynnoci seksualnej lub udziau w produkowaniu lub utrwalaniu treci pornograficznych, i zmierza do jej realizacji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 200b. Kto publicznie propaguje lub pochwala zachowania o charakterze pedofilskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 201. Kto dopuszcza si obcowania pciowego w stosunku do wstpnego, zstpnego, przysposobionego, przysposabiajcego, brata lub siostry, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 202. 1. Kto publicznie prezentuje treci pornograficzne w taki sposb, e moe to narzuci ich odbir osobie, ktra tego sobie nie yczy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 2. Kto maoletniemu poniej lat 15 prezentuje treci pornograficzne lub udostpnia mu przedmioty majce taki charakter albo rozpowszechnia treci pornograficzne w sposb umoliwiajcy takiemu maoletniemu zapoznanie si z nimi, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, przechowuje lub posiada albo rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treci pornograficzne z udziaem maoletniego albo treci pornograficzne zwizane z prezentowaniem przemocy lub posugiwaniem si zwierzciem, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 4. Kto utrwala treci pornograficzne z udziaem maoletniego poniej lat 15, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 61/102

4a. Kto sprowadza, przechowuje lub posiada treci pornograficzne z udziaem maoletniego poniej lat 15, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 4b. Kto produkuje, rozpowszechnia, prezentuje, przechowuje lub posiada treci pornograficzne przedstawiajce wytworzony albo przetworzony wizerunek maoletniego uczestniczcego w czynnoci seksualnej podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 5. Sd moe orzec przepadek narzdzi lub innych przedmiotw, ktre suyy lub byy przeznaczone do popenienia przestpstw okrelonych w 14b, chociaby nie stanowiy wasnoci sprawcy. Art. 203. Kto, przemoc, grob bezprawn, podstpem lub wykorzystujc stosunek zalenoci lub krytyczne pooenie, doprowadza inn osob do uprawiania prostytucji, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 204. 1. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej, nakania inn osob do uprawiania prostytucji lub jej to uatwia, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Karze okrelonej w 1 podlega, kto czerpie korzyci majtkowe z uprawiania prostytucji przez inn osob. 3. Jeeli osoba okrelona w 1 lub 2 jest maoletnim, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. (uchylony). Art. 205. ciganie przestpstw okrelonych w art. 197 lub 199 1, jak rwnie w art. 198, jeeli okrelony w tym przepisie stan ofiary nie jest wynikiem trwaych zaburze psychicznych, nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Rozdzia XXVI Przestpstwa przeciwko rodzinie i opiece Art. 206. Kto zawiera maestwo, pomimo e pozostaje w zwizku maeskim, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 207. 1. Kto znca si fizycznie lub psychicznie nad osob najblisz lub nad inn osob pozostajc w staym lub przemijajcym stosunku zalenoci od sprawcy albo nad maoletnim lub osob nieporadn ze wzgldu na jej stan psychiczny lub fizyczny,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 62/102

podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 poczony jest ze stosowaniem szczeglnego okruciestwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 lub 2 jest targnicie si pokrzywdzonego na wasne ycie, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 208. Kto rozpija maoletniego, dostarczajc mu napoju alkoholowego, uatwiajc jego spoycie lub nakaniajc go do spoycia takiego napoju, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 209. 1. Kto uporczywie uchyla si od wykonania cicego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sdowego obowizku opieki przez nieoenie na utrzymanie osoby najbliszej lub innej osoby i przez to naraa j na niemono zaspokojenia podstawowych potrzeb yciowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego, organu pomocy spoecznej lub organu podejmujcego dziaania wobec dunika alimentacyjnego. 3. Jeeli pokrzywdzonemu przyznano odpowiednie wiadczenia rodzinne albo wiadczenia pienine wypacane w przypadku bezskutecznoci egzekucji alimentw, ciganie odbywa si z urzdu. Art. 210. 1. Kto wbrew obowizkowi troszczenia si o maoletniego poniej lat 15 albo o osob nieporadn ze wzgldu na jej stan psychiczny lub fizyczny osob t porzuca, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem czynu jest mier osoby okrelonej w 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 211. Kto, wbrew woli osoby powoanej do opieki lub nadzoru, uprowadza lub zatrzymuje maoletniego poniej lat 15 albo osob nieporadn ze wzgldu na jej stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 211a. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej, zajmuje si organizowaniem adopcji dzieci wbrew przepisom ustawy, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 63/102

Rozdzia XXVII Przestpstwa przeciwko czci i nietykalnoci cielesnej Art. 212. 1. Kto pomawia inn osob, grup osb, instytucj, osob prawn lub jednostk organizacyjn niemajc osobowoci prawnej o takie postpowanie lub waciwoci, ktre mog poniy j w opinii publicznej lub narazi na utrat zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju dziaalnoci, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. 2. Jeeli sprawca dopuszcza si czynu okrelonego w 1 za pomoc rodkw masowego komunikowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. W razie skazania za przestpstwo okrelone w 1 lub 2 sd moe orzec nawizk na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzya albo na inny cel spoeczny wskazany przez pokrzywdzonego. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 odbywa si z oskarenia prywatnego.

Art. 213. 1. Nie ma przestpstwa okrelonego w art. 212 1, jeeli zarzut uczyniony niepublicznie jest prawdziwy. 2. Nie popenia przestpstwa okrelonego w art. 212 1 lub 2, kto publicznie podnosi lub rozgasza prawdziwy zarzut: 1) dotyczcy postpowania osoby penicej funkcj publiczn lub 2) sucy obronie spoecznie uzasadnionego interesu. Jeeli zarzut dotyczy ycia prywatnego lub rodzinnego, dowd prawdy moe by przeprowadzony tylko wtedy, gdy zarzut ma zapobiec niebezpieczestwu dla ycia lub zdrowia czowieka albo demoralizacji maoletniego. Art. 214. Brak przestpstwa wynikajcy z przyczyn okrelonych w art. 213 nie wycza odpowiedzialnoci sprawcy za zniewag ze wzgldu na form podniesienia lub rozgoszenia zarzutu. Art. 215. Na wniosek pokrzywdzonego sd orzeka podanie wyroku skazujcego do publicznej wiadomoci. Art. 216. 1. Kto zniewaa inn osob w jej obecnoci albo choby pod jej nieobecno, lecz publicznie lub w zamiarze, aby zniewaga do osoby tej dotara, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. 2. Kto zniewaa inn osob za pomoc rodkw masowego komunikowania,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 64/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. Jeeli zniewag wywoao wyzywajce zachowanie si pokrzywdzonego albo jeeli pokrzywdzony odpowiedzia naruszeniem nietykalnoci cielesnej lub zniewag wzajemn, sd moe odstpi od wymierzenia kary. 4. W razie skazania za przestpstwo okrelone w 2 sd moe orzec nawizk na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzya albo na inny cel spoeczny wskazany przez pokrzywdzonego. 5. ciganie odbywa si z oskarenia prywatnego. Art. 217. 1. Kto uderza czowieka lub w inny sposb narusza jego nietykalno cielesn, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 2. Jeeli naruszenie nietykalnoci wywoao wyzywajce zachowanie si pokrzywdzonego albo jeeli pokrzywdzony odpowiedzia naruszeniem nietykalnoci, sd moe odstpi od wymierzenia kary. 3. ciganie odbywa si z oskarenia prywatnego. Art. 217a. Kto uderza czowieka lub w inny sposb narusza jego nietykalno cielesn w zwizku z podjt przez niego interwencj na rzecz ochrony bezpieczestwa ludzi lub ochrony bezpieczestwa lub porzdku publicznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Rozdzia XXVIII Przestpstwa przeciwko prawom osb wykonujcych prac zarobkow Art. 218. 1. Kto, wykonujc czynnoci w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpiecze spoecznych, zoliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikajce ze stosunku pracy lub ubezpieczenia spoecznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Osoba okrelona w 1, odmawiajca ponownego przyjcia do pracy, o ktrej przywrceniu orzek waciwy organ, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. Osoba okrelona w 1, ktra bdc zobowizana orzeczeniem sdu do wypaty wynagrodzenia za prac lub innego wiadczenia ze stosunku pracy, obowizku tego nie wykonuje podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 3.

1 w art. 218 traci moc z dn. 1.06.2012 r. na podstawie wyroku TK z dn. 18.11.2010 r., sygn. akt P 29/09 (Dz. U. Nr 225, poz. 1474).

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 65/102

Art. 219. Kto narusza przepisy prawa o ubezpieczeniach spoecznych, nie zgaszajc, nawet za zgod zainteresowanego, wymaganych danych albo zgaszajc nieprawdziwe dane majce wpyw na prawo do wiadcze albo ich wysoko, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 220. 1. Kto, bdc odpowiedzialny za bezpieczestwo i higien pracy, nie dopenia wynikajcego std obowizku i przez to naraa pracownika na bezporednie niebezpieczestwo utraty ycia albo cikiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli sprawca dziaa nieumylnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. Nie podlega karze sprawca, ktry dobrowolnie uchyli groce niebezpieczestwo. Art. 221. Kto wbrew obowizkowi nie zawiadamia w terminie waciwego organu o wypadku przy pracy lub chorobie zawodowej albo nie sporzdza lub nie przedstawia wymaganej dokumentacji, podlega grzywnie do 180 stawek dziennych albo karze ograniczenia wolnoci. Rozdzia XXIX Przestpstwa przeciwko dziaalnoci instytucji pastwowych oraz samorzdu terytorialnego Art. 222. 1. Kto narusza nietykalno cielesn funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej podczas lub w zwizku z penieniem obowizkw subowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 wywoao niewaciwe zachowanie si funkcjonariusza lub osoby do pomocy mu przybranej, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Art. 223. 1. Kto, dziaajc wsplnie i w porozumieniu z inn osob lub uywajc broni palnej, noa lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu albo rodka obezwadniajcego, dopuszcza si czynnej napaci na funkcjonariusza publicznego
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 66/102

lub osob do pomocy mu przybran podczas lub w zwizku z penieniem obowizkw subowych, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli w wyniku czynnej napaci nastpi skutek w postaci cikiego uszczerbku na zdrowiu funkcjonariusza publicznego lub osoby do pomocy mu przybranej, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 224. 1. Kto przemoc lub grob bezprawn wywiera wpyw na czynnoci urzdowe organu administracji rzdowej, innego organu pastwowego lub samorzdu terytorialnego, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto stosuje przemoc lub grob bezprawn w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsiwzicia lub zaniechania prawnej czynnoci subowej. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 2 jest skutek okrelony w art. 156 1 lub w art. 157 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 224a. Kto wiedzc, e zagroenie nie istnieje, zawiadamia o zdarzeniu, ktre zagraa yciu lub zdrowiu wielu osb lub mieniu w znacznych rozmiarach lub stwarza sytuacj, majc wywoa przekonanie o istnieniu takiego zagroenia, czym wywouje czynno instytucji uytecznoci publicznej lub organu ochrony bezpieczestwa, porzdku publicznego lub zdrowia majc na celu uchylenie zagroenia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 225. 1. Kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony rodowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynnoci subowej, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto osobie uprawnionej do kontroli w zakresie inspekcji pracy lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynnoci subowej. 3. (uchylony). 4. Tej samej karze podlega, kto osobie upowanionej do przeprowadzania czynnoci w zakresie nadzoru i kontroli w jednostkach organizacyjnych pomocy spoecznej lub w placwkach zapewniajcych caodobow opiek osobom niepenosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszym wieku udaremnia lub utrudnia wykonanie czynnoci subowych. Art. 226. 1. Kto zniewaa funkcjonariusza publicznego lub osob do pomocy mu przybran, podczas i w zwizku z penieniem obowizkw subowych,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 67/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 2. Przepis art. 222 2 stosuje si odpowiednio. 3. Kto publicznie zniewaa lub ponia konstytucyjny organ Rzeczypospolitej Polskiej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 227. Kto, podajc si za funkcjonariusza publicznego albo wyzyskujc bdne przewiadczenie o tym innej osoby, wykonuje czynno zwizan z jego funkcj, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. Art. 228. 1. Kto, w zwizku z penieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzy majtkow lub osobist albo jej obietnic, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Kto, w zwizku z penieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzy majtkow lub osobist albo jej obietnic za zachowanie stanowice naruszenie przepisw prawa, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. Karze okrelonej w 3 podlega take ten, kto, w zwizku z penieniem funkcji publicznej, uzalenia wykonanie czynnoci subowej od otrzymania korzyci majtkowej lub osobistej albo jej obietnicy lub takiej korzyci da. 5. Kto, w zwizku z penieniem funkcji publicznej, przyjmuje korzy majtkow znacznej wartoci albo jej obietnic, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 6. Karom okrelonym w 15 podlega odpowiednio take ten, kto, w zwizku z penieniem funkcji publicznej w pastwie obcym lub w organizacji midzynarodowej, przyjmuje korzy majtkow lub osobist albo jej obietnic lub takiej korzyci da, albo uzalenia wykonanie czynnoci subowej od jej otrzymania. Art. 229. 1. Kto udziela albo obiecuje udzieli korzyci majtkowej lub osobistej osobie penicej funkcj publiczn w zwizku z penieniem tej funkcji, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 dziaa, aby skoni osob penic funkcj publiczn do naruszenia przepisw prawa lub udziela albo obiecuje
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 68/102

udzieli takiej osobie korzyci majtkowej lub osobistej za naruszenie przepisw prawa, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. Kto osobie penicej funkcj publiczn, w zwizku z penieniem tej funkcji, udziela albo obiecuje udzieli korzyci majtkowej znacznej wartoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 5. Karom okrelonym w 14 podlega odpowiednio take ten, kto udziela albo obiecuje udzieli korzyci majtkowej lub osobistej osobie penicej funkcj publiczn w pastwie obcym lub w organizacji midzynarodowej, w zwizku z penieniem tej funkcji. 6. Nie podlega karze sprawca przestpstwa okrelonego w 15, jeeli korzy majtkowa lub osobista albo ich obietnica zostay przyjte przez osob penic funkcj publiczn, a sprawca zawiadomi o tym fakcie organ powoany do cigania przestpstw i ujawni wszystkie istotne okolicznoci przestpstwa, zanim organ ten o nim si dowiedzia. Art. 230. 1. Kto, powoujc si na wpywy w instytucji pastwowej, samorzdowej, organizacji midzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponujcej rodkami publicznymi albo wywoujc przekonanie innej osoby lub utwierdzajc j w przekonaniu o istnieniu takich wpyww, podejmuje si porednictwa w zaatwieniu sprawy w zamian za korzy majtkow lub osobist albo jej obietnic, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 230a. 1. Kto udziela albo obiecuje udzieli korzyci majtkowej lub osobistej w zamian za porednictwo w zaatwieniu sprawy w instytucji pastwowej, samorzdowej, organizacji midzynarodowej albo krajowej lub w zagranicznej jednostce organizacyjnej dysponujcej rodkami publicznymi, polegajce na bezprawnym wywarciu wpywu na decyzj, dziaanie lub zaniechanie osoby penicej funkcj publiczn, w zwizku z penieniem tej funkcji, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Nie podlega karze sprawca przestpstwa okrelonego w 1 albo w 2 jeeli korzy majtkowa lub osobista albo ich obietnica zostay przyjte, a sprawca zawiadomi o tym fakcie organ powoany do cigania przestpstw i ujawni wszystkie istotne okolicznoci przestpstwa, zanim organ ten o nim si dowiedzia. Art. 231. 1. Funkcjonariusz publiczny, ktry, przekraczajc swoje uprawnienia lub nie dopeniajc obowizkw, dziaa na szkod interesu publicznego lub prywatnego,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 69/102

podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli sprawca dopuszcza si czynu okrelonego w 1 w celu osignicia korzyci majtkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 dziaa nieumylnie i wyrzdza istotn szkod, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 4. Przepisu 2 nie stosuje si, jeeli czyn wyczerpuje znamiona czynu zabronionego okrelonego w art. 228. Art. 231a. Z ochrony prawnej przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych podczas lub w zwizku z penieniem obowizkw subowych funkcjonariusz publiczny korzysta rwnie wtedy, jeeli bezprawny zamach na jego osob zosta podjty z powodu wykonywanego przez niego zawodu lub zajmowanego stanowiska. Rozdzia XXX Przestpstwa przeciwko wymiarowi sprawiedliwoci Art. 232. 1. Kto przemoc lub grob bezprawn wywiera wpyw na czynnoci urzdowe sdu, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega sprawca przestpstwa okrelonego w 1, popenionego na szkod midzynarodowego trybunau karnego lub jego organu dziaajcego na podstawie umowy midzynarodowej, ktrej Rzeczpospolita Polska jest stron, albo powoanego przez organizacj midzynarodow ukonstytuowan umow ratyfikowan przez Rzeczpospolit Polsk. Art. 233. 1. Kto, skadajc zeznanie majce suy za dowd w postpowaniu sdowym lub w innym postpowaniu prowadzonym na podstawie ustawy, zeznaje nieprawd lub zataja prawd, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Warunkiem odpowiedzialnoci jest, aby przyjmujcy zeznanie, dziaajc w zakresie swoich uprawnie, uprzedzi zeznajcego o odpowiedzialnoci karnej za faszywe zeznanie lub odebra od niego przyrzeczenie. 3. Nie podlega karze, kto, nie wiedzc o prawie odmowy zeznania lub odpowiedzi na pytania, skada faszywe zeznanie z obawy przed odpowiedzialnoci karn groc jemu samemu lub jego najbliszym. 4. Kto, jako biegy, rzeczoznawca lub tumacz, przedstawia faszyw opini lub tumaczenie majce suy za dowd w postpowaniu okrelonym w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 5. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia, jeeli:
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 70/102

1) faszywe zeznanie, opinia lub tumaczenie dotyczy okolicznoci nie mogcych mie wpywu na rozstrzygnicie sprawy, 2) sprawca dobrowolnie sprostuje faszywe zeznanie, opini lub tumaczenie, zanim nastpi, chociaby nieprawomocne, rozstrzygnicie sprawy. 6. Przepisy 13 oraz 5 stosuje si odpowiednio do osoby, ktra skada faszywe owiadczenie, jeeli przepis ustawy przewiduje moliwo odebrania owiadczenia pod rygorem odpowiedzialnoci karnej. Art. 234. Kto, przed organem powoanym do cigania lub orzekania w sprawach o przestpstwo, w tym i przestpstwo skarbowe, wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne, faszywie oskara inn osob o popenienie tych czynw zabronionych lub przewinienia dyscyplinarnego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 235. Kto, przez tworzenie faszywych dowodw lub inne podstpne zabiegi, kieruje przeciwko okrelonej osobie ciganie o przestpstwo, w tym i przestpstwo skarbowe, wykroczenie, wykroczenie skarbowe lub przewinienie dyscyplinarne albo w toku postpowania zabiegi takie przedsibierze, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 236. 1. Kto zataja dowody niewinnoci osoby podejrzanej o popenienie przestpstwa, w tym i przestpstwa skarbowego, wykroczenia, wykroczenia skarbowego lub przewinienia dyscyplinarnego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Nie podlega karze, kto zataja dowody niewinnoci z obawy przed odpowiedzialnoci karn groc jemu samemu lub jego najbliszym. Art. 237. Przepis art. 233 5 pkt 2 stosuje si odpowiednio do przestpstw okrelonych w art. 234, art. 235 oraz w art. 236 1. Art. 238. Kto zawiadamia o przestpstwie, lub o przestpstwie skarbowym organ powoany do cigania wiedzc, e przestpstwa nie popeniono, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 71/102

Art. 239. 1. Kto utrudnia lub udaremnia postpowanie karne, pomagajc sprawcy przestpstwa, w tym i przestpstwa skarbowego unikn odpowiedzialnoci karnej, w szczeglnoci kto sprawc ukrywa, zaciera lady przestpstwa, w tym i przestpstwa skarbowego albo odbywa za skazanego kar, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Nie podlega karze sprawca, ktry ukrywa osob najblisz. 3. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia, jeeli sprawca udzieli pomocy osobie najbliszej albo dziaa z obawy przed odpowiedzialnoci karn groc jemu samemu lub jego najbliszym. Art. 240. 1. Kto, majc wiarygodn wiadomo o karalnym przygotowaniu albo usiowaniu lub dokonaniu czynu zabronionego okrelonego w art. 118, 118a, 120124, 127, 128, 130, 134, 140, 148, 163, 166, 189, 252 lub przestpstwa o charakterze terrorystycznym, nie zawiadamia niezwocznie organu powoanego do cigania przestpstw, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Nie popenia przestpstwa okrelonego w 1, kto zaniecha zawiadomienia, majc dostateczn podstaw do przypuszczenia, e wymieniony w 1 organ wie o przygotowywanym, usiowanym lub dokonanym czynie zabronionym; nie popenia przestpstwa rwnie ten, kto zapobieg popenieniu przygotowywanego lub usiowanego czynu zabronionego okrelonego w 1. 3. Nie podlega karze, kto zaniecha zawiadomienia z obawy przed odpowiedzialnoci karn groc jemu samemu lub jego najbliszym. Art. 241. 1. Kto bez zezwolenia rozpowszechnia publicznie wiadomoci z postpowania przygotowawczego, zanim zostay ujawnione w postpowaniu sdowym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto rozpowszechnia publicznie wiadomoci z rozprawy sdowej prowadzonej z wyczeniem jawnoci. Art. 242. 1. Kto uwalnia si sam, bdc pozbawionym wolnoci na podstawie orzeczenia sdu lub prawnego nakazu wydanego przez inny organ pastwowy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Kto, korzystajc z zezwolenia na czasowe opuszczenie zakadu karnego lub aresztu ledczego bez dozoru, bez usprawiedliwionej przyczyny nie powrci najpniej w cigu 3 dni po upywie wyznaczonego terminu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 72/102

3. Karze okrelonej w 2 podlega, kto, korzystajc z przerwy w odbywaniu kary pozbawienia wolnoci, bez usprawiedliwionej przyczyny nie powrci do zakadu karnego najpniej w cigu 3 dni po upywie wyznaczonego terminu. 4. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 dziaa w porozumieniu z innymi osobami, uywa przemocy lub grozi jej uyciem albo uszkadza miejsce zamknicia, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 243. Kto osob pozbawion wolnoci na podstawie orzeczenia sdu lub prawnego nakazu wydanego przez inny organ pastwowy uwalnia lub uatwia jej ucieczk, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 244. Kto nie stosuje si do orzeczonego przez sd zakazu zajmowania stanowiska, wykonywania zawodu, prowadzenia dziaalnoci, prowadzenia pojazdw, wstpu do orodkw gier i uczestnictwa w grach hazardowych, wstpu na imprez masow, obowizku powstrzymania si od przebywania w okrelonych rodowiskach lub miejscach, nakazu opuszczenia lokalu zajmowanego wsplnie z pokrzywdzonym, zakazu kontaktowania si z okrelonymi osobami, zakazu zbliania si do okrelonych osb lub zakazu opuszczania okrelonego miejsca pobytu bez zgody sdu albo nie wykonuje zarzdzenia sdu o ogoszeniu orzeczenia w sposb w nim przewidziany, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 244a. 1. Kto nie stosuje si do orzeczonego w zwizku z zakazem wstpu na imprez masow obowizku przebywania w miejscu staego pobytu lub obowizku stawiennictwa w jednostce organizacyjnej Policji lub w miejscu okrelonym przez waciwego, ze wzgldu na miejsce zamieszkania osoby skazanej albo ukaranej, komendanta powiatowego, rejonowego lub miejskiego Policji, w czasie trwania imprezy masowej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto udaremnia lub utrudnia kontrolowanie, w sposb okrelony w przepisach o wykonywaniu kary pozbawienia wolnoci poza zakadem karnym w systemie dozoru elektronicznego, orzeczonego wobec niego obowizku, o ktrym mowa w 1. Art. 245. Kto uywa przemocy lub groby bezprawnej w celu wywarcia wpywu na wiadka, biegego, tumacza, oskaryciela albo oskaronego lub w zwizku z tym narusza jego nietykalno cielesn, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 73/102

Art. 246. Funkcjonariusz publiczny lub ten, ktry dziaajc na jego polecenie w celu uzyskania okrelonych zezna, wyjanie, informacji lub owiadczenia stosuje przemoc, grob bezprawn lub w inny sposb znca si fizycznie lub psychicznie nad inn osob, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 247. 1. Kto znca si fizycznie lub psychicznie nad osob prawnie pozbawion wolnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli sprawca dziaa ze szczeglnym okruciestwem, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. Funkcjonariusz publiczny, ktry wbrew obowizkowi dopuszcza do popenienia czynu okrelonego w 1 lub 2, podlega karze okrelonej w tych przepisach. Art. 247a. Przepisy art. 233237 oraz art. 239, 245 i 246 stosuje si odpowiednio do czynu popenionego w zwizku z postpowaniem przed midzynarodowym trybunaem karnym lub jego organem dziaajcym na podstawie umowy midzynarodowej, ktrej Rzeczpospolita Polska jest stron, albo powoanym przez organizacj midzynarodow ukonstytuowan umow ratyfikowan przez Rzeczpospolit Polsk. Rozdzia XXXI Przestpstwa przeciwko wyborom i referendum Art. 248. Kto w zwizku z wyborami do Sejmu, do Senatu, wyborem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, wyborami do Parlamentu Europejskiego, wyborami organw samorzdu terytorialnego lub referendum: 1) sporzdza list kandydujcych lub gosujcych, z pominiciem uprawnionych lub wpisaniem nieuprawnionych, 2) uywa podstpu celem nieprawidowego sporzdzenia listy kandydujcych lub gosujcych, protokow lub innych dokumentw wyborczych albo referendalnych, 3) niszczy, uszkadza, ukrywa, przerabia lub podrabia protokoy lub inne dokumenty wyborcze albo referendalne, 4) dopuszcza si naduycia lub dopuszcza do naduycia przy przyjmowaniu lub obliczaniu gosw, 5) odstpuje innej osobie przed zakoczeniem gosowania niewykorzystan kart do gosowania lub pozyskuje od innej osoby w celu wykorzystania w gosowaniu niewykorzystan kart do gosowania, 6) dopuszcza si naduycia w sporzdzaniu list z podpisami obywateli zgaszajcych kandydatw w wyborach lub inicjujcych referendum, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 74/102

Art. 249. Kto przemoc, grob bezprawn lub podstpem przeszkadza: 1) odbyciu zgromadzenia poprzedzajcego gosowanie, 2) swobodnemu wykonywaniu prawa do kandydowania lub gosowania, 3) gosowaniu lub obliczaniu gosw, 4) sporzdzaniu protokow lub innych dokumentw wyborczych albo referendalnych, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 250. Kto, przemoc, grob bezprawn lub przez naduycie stosunku zalenoci, wywiera wpyw na sposb gosowania osoby uprawnionej albo zmusza j do gosowania lub powstrzymuje od gosowania, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 250a. 1. Kto, bdc uprawniony do gosowania, przyjmuje korzy majtkow lub osobist albo takiej korzyci da za gosowanie w okrelony sposb, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto udziela korzyci majtkowej lub osobistej osobie uprawnionej do gosowania, aby skoni j do gosowania w okrelony sposb lub za gosowanie w okrelony sposb. 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 4. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w 1 albo w 3 w zwizku z 1 zawiadomi organ powoany do cigania o fakcie przestpstwa i okolicznociach jego popenienia, zanim organ ten o nich si dowiedzia, sd stosuje nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet moe odstpi od jej wymierzenia. Art. 251. Kto, naruszajc przepisy o tajnoci gosowania, wbrew woli gosujcego zapoznaje si z treci jego gosu, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Rozdzia XXXII Przestpstwa przeciwko porzdkowi publicznemu Art. 252. 1. Kto bierze lub przetrzymuje zakadnika w celu zmuszenia organu pastwowego lub samorzdowego, instytucji, organizacji, osoby fizycznej lub prawnej albo grupy osb do okrelonego zachowania si,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 75/102

podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 czy si ze szczeglnym udrczeniem zakadnika, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. 3. Kto czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 4. Nie podlega karze za przestpstwo okrelone w 1, kto odstpi od zamiaru wymuszenia i zwolni zakadnika. 5. Sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary wobec sprawcy czynu okrelonego w 2, ktry odstpi od zamiaru wymuszenia i zwolni zakadnika, a stosuje nadzwyczajne zagodzenie kary, jeeli odstpienie od zamiaru wymuszenia i zwolnienie zakadnika nastpio dobrowolnie. Art. 253. (uchylony) Art. 254. 1. Kto bierze czynny udzia w zbiegowisku wiedzc, e jego uczestnicy wsplnymi siami dopuszczaj si gwatownego zamachu na osob lub mienie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem gwatownego zamachu jest mier czowieka lub ciki uszczerbek na zdrowiu, uczestnik zbiegowiska okrelony w 1, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 254a. Kto zabiera, niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do uytku element wchodzcy w skad sieci wodocigowej, kanalizacyjnej, ciepowniczej, elektroenergetycznej, gazowej, telekomunikacyjnej albo linii kolejowej, tramwajowej, trolejbusowej lub linii metra, powodujc przez to zakcenie dziaania caoci lub czci sieci albo linii, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 255. 1. Kto publicznie nawouje do popenienia wystpku lub przestpstwa skarbowego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Kto publicznie nawouje do popenienia zbrodni, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Kto publicznie pochwala popenienie przestpstwa, podlega grzywnie do 180 stawek dziennych, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 76/102

Art. 255a. Kto rozpowszechnia lub publicznie prezentuje treci mogce uatwi popenienie przestpstwa o charakterze terrorystycznym w zamiarze, aby przestpstwo takie zostao popenione, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 256. 1. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrj pastwa lub nawouje do nienawici na tle rnic narodowociowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze wzgldu na bezwyznaniowo, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2) 2. Tej samej karze podlega, kto w celu rozpowszechniania produkuje, utrwala lub sprowadza, nabywa, przechowuje, posiada, prezentuje, przewozi lub przesya druk, nagranie lub inny przedmiot, zawierajce tre okrelon w 1 albo bdce nonikiem symboliki faszystowskiej, komunistycznej lub innej totalitarnej. 3. Nie popenia przestpstwa sprawca czynu zabronionego okrelonego w 2, jeeli dopuci si tego czynu w ramach dziaalnoci artystycznej, edukacyjnej, kolekcjonerskiej lub naukowej. 4. W razie skazania za przestpstwo okrelone w 2 sd orzeka przepadek przedmiotw, o ktrych mowa w 2, chociaby nie stanowiy wasnoci sprawcy. Art. 257. Kto publicznie zniewaa grup ludnoci albo poszczegln osob z powodu jej przynalenoci narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowoci lub z takich powodw narusza nietykalno cielesn innej osoby, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 258. 1. Kto bierze udzia w zorganizowanej grupie albo zwizku majcych na celu popenienie przestpstwa lub przestpstwa skarbowego, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli grupa albo zwizek okrelone w 1 maj charakter zbrojny albo maj na celu popenienie przestpstwa o charakterze terrorystycznym, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Kto grup albo zwizek okrelone w 1 w tym majce charakter zbrojny zakada lub tak grup albo zwizkiem kieruje, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10.
2)

Utraci moc, w czci obejmujcej wyrazy: albo bdce nonikiem symboliki faszystowskiej, komunistycznej lub innej totalitarnej, na podstawie wyroku TK z dn. 19.07.2011 r., sygn. akt K 11/10 (Dz. U. Nr 160, poz. 964).
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 77/102

4. Kto grup albo zwizek majce na celu popenienie przestpstwa o charakterze terrorystycznym zakada lub tak grup lub zwizkiem kieruje, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 259. Nie podlega karze za przestpstwo okrelone w art. 258, kto dobrowolnie odstpi od udziau w grupie albo zwizku i ujawni przed organem powoanym do cigania przestpstw wszystkie istotne okolicznoci popenionego czynu lub zapobieg popenieniu zamierzonego przestpstwa, w tym i przestpstwa skarbowego. Art. 260. Kto przemoc lub grob bezprawn udaremnia przeprowadzenie odbywanego zgodnie z prawem zebrania, zgromadzenia lub pochodu albo takie zebranie, zgromadzenie lub pochd rozprasza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 261. Kto zniewaa pomnik lub inne miejsce publiczne urzdzone w celu upamitnienia zdarzenia historycznego lub uczczenia osoby, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. Art. 262. 1. Kto zniewaa zwoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Kto ograbia zwoki, grb lub inne miejsce spoczynku zmarego, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 263. 1. Kto bez wymaganego zezwolenia wyrabia bro paln albo amunicj lub ni handluje, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Kto bez wymaganego zezwolenia posiada bro paln lub amunicj, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Kto, majc zezwolenie na posiadanie broni palnej lub amunicji, udostpnia lub przekazuje j osobie nieuprawnionej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 4. Kto nieumylnie powoduje utrat broni palnej lub amunicji, ktra zgodnie z prawem pozostaje w jego dyspozycji, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 78/102

Art. 264. 1. (uchylony). 2. Kto wbrew przepisom przekracza granic Rzeczypospolitej Polskiej, uywajc przemocy, groby, podstpu lub we wspdziaaniu z innymi osobami, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Kto organizuje innym osobom przekraczanie wbrew przepisom granicy Rzeczypospolitej Polskiej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 264a. 1. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej lub osobistej, umoliwia lub uatwia innej osobie pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wbrew przepisom, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wyjtkowych wypadkach, gdy sprawca nie osign korzyci majtkowej, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Rozdzia XXXIII Przestpstwa przeciwko ochronie informacji Art. 265. 1. Kto ujawnia lub wbrew przepisom ustawy wykorzystuje informacje niejawne o klauzuli tajne lub cile tajne, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli informacj okrelon w 1 ujawniono osobie dziaajcej w imieniu lub na rzecz podmiotu zagranicznego, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Kto nieumylnie ujawnia informacj okrelon w 1, z ktr zapozna si w zwizku z penieniem funkcji publicznej lub otrzymanym upowanieniem, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. Art. 266. 1. Kto, wbrew przepisom ustawy lub przyjtemu na siebie zobowizaniu, ujawnia lub wykorzystuje informacj, z ktr zapozna si w zwizku z penion funkcj, wykonywan prac, dziaalnoci publiczn, spoeczn, gospodarcz lub naukow, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Funkcjonariusz publiczny, ktry ujawnia osobie nieuprawnionej informacj niejawn o klauzuli zastrzeone lub poufne lub informacj, ktr uzyska w zwizku z wykonywaniem czynnoci subowych, a ktrej ujawnienie moe narazi na szkod prawnie chroniony interes,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 79/102

podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 267. 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierajc zamknite pismo, podczajc si do sieci telekomunikacyjnej lub przeamujc albo omijajc elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczeglne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostp do caoci lub czci systemu informatycznego. 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do ktrej nie jest uprawniony, zakada lub posuguje si urzdzeniem podsuchowym, wizualnym albo innym urzdzeniem lub oprogramowaniem. 4. Tej samej karze podlega, kto informacj uzyskan w sposb okrelony w 13 ujawnia innej osobie. 5. ciganie przestpstwa okrelonego w 14 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 268. 1. Kto, nie bdc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia zapis istotnej informacji albo w inny sposb udaremnia lub znacznie utrudnia osobie uprawnionej zapoznanie si z ni, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 dotyczy zapisu na informatycznym noniku danych, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Kto, dopuszczajc si czynu okrelonego w 1 lub 2, wyrzdza znaczn szkod majtkow, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 13 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 268a. 1. Kto, nie bdc do tego uprawnionym, niszczy, uszkadza, usuwa, zmienia lub utrudnia dostp do danych informatycznych albo w istotnym stopniu zakca lub uniemoliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Kto, dopuszczajc si czynu okrelonego w 1, wyrzdza znaczn szkod majtkow, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 80/102

Art. 269. 1. Kto niszczy, uszkadza, usuwa lub zmienia dane informatyczne o szczeglnym znaczeniu dla obronnoci kraju, bezpieczestwa w komunikacji, funkcjonowania administracji rzdowej, innego organu pastwowego lub instytucji pastwowej albo samorzdu terytorialnego albo zakca lub uniemoliwia automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie takich danych, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Tej samej karze podlega, kto dopuszcza si czynu okrelonego w 1, niszczc albo wymieniajc informatyczny nonik danych lub niszczc albo uszkadzajc urzdzenie suce do automatycznego przetwarzania, gromadzenia lub przekazywania danych informatycznych. Art. 269a. Kto, nie bdc do tego uprawnionym, przez transmisj, zniszczenie, usunicie, uszkodzenie, utrudnienie dostpu lub zmian danych informatycznych, w istotnym stopniu zakca prac systemu komputerowego lub sieci teleinformatycznej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 269b. 1. Kto wytwarza, pozyskuje, zbywa lub udostpnia innym osobom urzdzenia lub programy komputerowe przystosowane do popenienia przestpstwa okrelonego w art. 165 1 pkt 4, art. 267 3, art. 268a 1 albo 2 w zwizku z 1, art. 269 2 albo art. 269a, a take hasa komputerowe, kody dostpu lub inne dane umoliwiajce dostp do informacji przechowywanych w systemie komputerowym lub sieci teleinformatycznej, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. W razie skazania za przestpstwo okrelone w 1, sd orzeka przepadek okrelonych w nim przedmiotw, a moe orzec ich przepadek, jeeli nie stanowiy wasnoci sprawcy. Rozdzia XXXIV Przestpstwa przeciwko wiarygodnoci dokumentw Art. 270. 1. Kto, w celu uycia za autentyczny, podrabia lub przerabia dokument lub takiego dokumentu jako autentycznego uywa, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto wypenia blankiet, zaopatrzony cudzym podpisem, niezgodnie z wol podpisanego i na jego szkod albo takiego dokumentu uywa. 2a. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 3. Kto czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w 1,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 81/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 271. 1. Funkcjonariusz publiczny lub inna osoba uprawniona do wystawienia dokumentu, ktra powiadcza w nim nieprawd co do okolicznoci majcej znaczenie prawne, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. 3. Jeeli sprawca dopuszcza si czynu okrelonego w 1 w celu osignicia korzyci majtkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 272. Kto wyudza powiadczenie nieprawdy przez podstpne wprowadzenie w bd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upowanionej do wystawienia dokumentu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 273. Kto uywa dokumentu okrelonego w art. 271 lub 272, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 274. Kto zbywa wasny lub cudzy dokument stwierdzajcy tosamo, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 275. 1. Kto posuguje si dokumentem stwierdzajcym tosamo innej osoby albo jej prawa majtkowe lub dokument taki kradnie lub go przywaszcza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto bezprawnie przewozi, przenosi lub przesya za granic dokument stwierdzajcy tosamo innej osoby albo jej prawa majtkowe. Art. 276. Kto niszczy, uszkadza, czyni bezuytecznym, ukrywa lub usuwa dokument, ktrym nie ma prawa wycznie rozporzdza, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 82/102

Art. 277. Kto znaki graniczne niszczy, uszkadza, usuwa, przesuwa lub czyni niewidocznymi albo faszywie wystawia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Rozdzia XXXV Przestpstwa przeciwko mieniu Art. 278. 1. Kto zabiera w celu przywaszczenia cudz rzecz ruchom, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje cudzy program komputerowy w celu osignicia korzyci majtkowej. 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 4. Jeeli kradzie popeniono na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. 5. Przepisy 1, 3 i 4 stosuje si odpowiednio do kradziey energii lub karty uprawniajcej do podjcia pienidzy z automatu bankowego. Art. 279. 1. Kto kradnie z wamaniem, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Jeeli kradzie z wamaniem popeniono na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 280. 1. Kto kradnie, uywajc przemocy wobec osoby lub groc natychmiastowym jej uyciem albo doprowadzajc czowieka do stanu nieprzytomnoci lub bezbronnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. 2. Jeeli sprawca rozboju posuguje si broni paln, noem lub innym podobnie niebezpiecznym przedmiotem lub rodkiem obezwadniajcym albo dziaa w inny sposb bezporednio zagraajcy yciu lub wsplnie z inn osob, ktra posuguje si tak broni, przedmiotem, rodkiem lub sposobem, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 3. Art. 281. Kto, w celu utrzymania si w posiadaniu zabranej rzeczy, bezporednio po dokonaniu kradziey, uywa przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej uyciem albo doprowadza czowieka do stanu nieprzytomnoci lub bezbronnoci,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 83/102

podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 282. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej, przemoc, grob zamachu na ycie lub zdrowie albo gwatownego zamachu na mienie, doprowadza inn osob do rozporzdzenia mieniem wasnym lub cudzym albo do zaprzestania dziaalnoci gospodarczej, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 283. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu okrelonego w art. 279 1, art. 280 1 lub w art. 281 lub 282, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 284. 1. Kto przywaszcza sobie cudz rzecz ruchom lub prawo majtkowe, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Kto przywaszcza sobie powierzon mu rzecz ruchom, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. W wypadku mniejszej wagi lub przywaszczenia rzeczy znalezionej, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 4. Jeeli przywaszczenie nastpio na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 285. 1. Kto, wczajc si do urzdzenia telekomunikacyjnego, uruchamia na cudzy rachunek impulsy telefoniczne, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 popeniono na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 286. 1. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej, doprowadza inn osob do niekorzystnego rozporzdzenia wasnym lub cudzym mieniem za pomoc wprowadzenia jej w bd albo wyzyskania bdu lub niezdolnoci do naleytego pojmowania przedsibranego dziaania, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Tej samej karze podlega, kto da korzyci majtkowej w zamian za zwrot bezprawnie zabranej rzeczy. 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 84/102

4. Jeeli czyn okrelony w 13 popeniono na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 287. 1. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej lub wyrzdzenia innej osobie szkody, bez upowanienia, wpywa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. Jeeli oszustwo popeniono na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 288. 1. Kto cudz rzecz niszczy, uszkadza lub czyni niezdatn do uytku, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. Karze okrelonej w 1 podlega take ten, kto przerywa lub uszkadza kabel podmorski albo narusza przepisy obowizujce przy zakadaniu lub naprawie takiego kabla. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 289. 1. Kto zabiera w celu krtkotrwaego uycia cudzy pojazd mechaniczny, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 pokonuje zabezpieczenie pojazdu przed jego uyciem przez osob nieupowanion, pojazd stanowi mienie znacznej wartoci albo sprawca nastpnie porzuca pojazd w stanie uszkodzonym lub w takich okolicznociach, e zachodzi niebezpieczestwo utraty lub uszkodzenia pojazdu albo jego czci lub zawartoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Jeeli czyn okrelony w 1 popeniono uywajc przemocy lub groc natychmiastowym jej uyciem albo doprowadzajc czowieka do stanu nieprzytomnoci lub bezbronnoci, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. W wypadkach okrelonych w 13 sd moe wymierzy grzywn obok kary pozbawienia wolnoci. 5. Jeeli czyn okrelony w 13 popeniono na szkod osoby najbliszej, ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 85/102

Art. 290. 1. Kto w celu przywaszczenia dopuszcza si wyrbu drzewa w lesie, podlega odpowiedzialnoci jak za kradzie. 2. W razie skazania za wyrb drzewa albo za kradzie drzewa wyrbanego lub powalonego, sd orzeka na rzecz pokrzywdzonego nawizk w wysokoci podwjnej wartoci drzewa. Art. 291. 1. Kto rzecz uzyskan za pomoc czynu zabronionego nabywa lub pomaga do jej zbycia albo t rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. Art. 292. 1. Kto rzecz, o ktrej na podstawie towarzyszcych okolicznoci powinien i moe przypuszcza, e zostaa uzyskana za pomoc czynu zabronionego, nabywa lub pomaga do jej zbycia albo t rzecz przyjmuje lub pomaga do jej ukrycia, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. W wypadku znacznej wartoci rzeczy, o ktrej mowa w 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 293. 1. Przepisy art. 291 i 292 stosuje si odpowiednio do programu komputerowego. 2. Sd moe orzec przepadek rzeczy okrelonej w 1 oraz w art. 291 i 292, chociaby nie stanowia ona wasnoci sprawcy. Art. 294. 1. Kto dopuszcza si przestpstwa okrelonego w art. 278 1 lub 2, art. 284 1 lub 2, art. 285 1, art. 286 1, art. 287 1, art. 288 1 lub 3, lub w art. 291 1, w stosunku do mienia znacznej wartoci, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 2. Tej samej karze podlega sprawca, ktry dopuszcza si przestpstwa wymienionego w 1 w stosunku do dobra o szczeglnym znaczeniu dla kultury. Art. 295. 1. Wobec sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 278, 284289, 291, 292 lub 294, ktry dobrowolnie naprawi szkod w caoci albo zwrci pojazd lub rzecz majc szczeglne znaczenie dla kultury w stanie nieuszkodzonym, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 86/102

2. Wobec sprawcy przestpstwa wymienionego w 1, ktry dobrowolnie naprawi szkod w znacznej czci, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Rozdzia XXXVI Przestpstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu Art. 296. 1. Kto, bdc obowizany na podstawie przepisu ustawy, decyzji waciwego organu lub umowy do zajmowania si sprawami majtkowymi lub dziaalnoci gospodarcz osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie majcej osobowoci prawnej, przez naduycie udzielonych mu uprawnie lub niedopenienie cicego na nim obowizku, wyrzdza jej znaczn szkod majtkow, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 1a. Jeeli sprawca, o ktrym mowa w 1, przez naduycie udzielonych mu uprawnie lub niedopenienie cicego na nim obowizku, sprowadza bezporednie niebezpieczestwo wyrzdzenia znacznej szkody majtkowej, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w 1 lub 1a dziaa w celu osignicia korzyci majtkowej, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 wyrzdza szkod majtkow w wielkich rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w 1 lub 3 dziaa nieumylnie, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 4a. Jeeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Pastwa, ciganie przestpstwa okrelonego w 1a nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. 5. Nie podlega karze, kto przed wszczciem postpowania karnego dobrowolnie naprawi w caoci wyrzdzon szkod. Art. 296a. 1. Kto, penic funkcj kierownicz w jednostce organizacyjnej wykonujcej dziaalno gospodarcz lub pozostajc z ni w stosunku pracy, umowy zlecenia lub umowy o dzieo, da lub przyjmuje korzy majtkow lub osobist albo jej obietnic, w zamian za naduycie udzielonych mu uprawnie lub niedopenienie cicego na nim obowizku mogce wyrzdzi tej jednostce szkod majtkow albo stanowice czyn nieuczciwej konkurencji lub niedopuszczaln czynno preferencyjn na rzecz nabywcy lub odbiorcy towaru, usugi lub wiadczenia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto w wypadkach okrelonych w 1 udziela albo obiecuje udzieli korzyci majtkowej lub osobistej. 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 87/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 4. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 wyrzdza znaczn szkod majtkow, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 5. Nie podlega karze sprawca przestpstwa okrelonego w 2 albo w 3 w zwizku z 2, jeeli korzy majtkowa lub osobista albo ich obietnica zostay przyjte, a sprawca zawiadomi o tym fakcie organ powoany do cigania przestpstw i ujawni wszystkie istotne okolicznoci przestpstwa, zanim organ ten o nim si dowiedzia. Art. 296b. skrelony. Art. 297. 1. Kto, w celu uzyskania dla siebie lub kogo innego, od banku lub jednostki organizacyjnej prowadzcej podobn dziaalno gospodarcz na podstawie ustawy albo od organu lub instytucji dysponujcych rodkami publicznymi kredytu, poyczki pieninej, porczenia, gwarancji, akredytywy, dotacji, subwencji, potwierdzenia przez bank zobowizania wynikajcego z porczenia lub z gwarancji lub podobnego wiadczenia pieninego na okrelony cel gospodarczy, elektronicznego instrumentu patniczego lub zamwienia publicznego, przedkada podrobiony, przerobiony, powiadczajcy nieprawd albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne owiadczenie dotyczce okolicznoci o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu patniczego lub zamwienia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew cicemu obowizkowi, nie powiadamia waciwego podmiotu o powstaniu sytuacji mogcej mie wpyw na wstrzymanie albo ograniczenie wysokoci udzielonego wsparcia finansowego, okrelonego w 1, lub zamwienia publicznego albo na moliwo dalszego korzystania z elektronicznego instrumentu patniczego. 3. Nie podlega karze, kto przed wszczciem postpowania karnego dobrowolnie zapobieg wykorzystaniu wsparcia finansowego lub instrumentu patniczego, okrelonych w 1, zrezygnowa z dotacji lub zamwienia publicznego albo zaspokoi roszczenia pokrzywdzonego. Art. 298. 1. Kto, w celu uzyskania odszkodowania z tytuu umowy ubezpieczenia, powoduje zdarzenie bdce podstaw do wypaty takiego odszkodowania, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Nie podlega karze, kto przed wszczciem postpowania karnego dobrowolnie zapobieg wypacie odszkodowania. Art. 299. 1. Kto rodki patnicze, instrumenty finansowe, papiery wartociowe, wartoci dewizowe, prawa majtkowe lub inne mienie ruchome lub nieruchomoci, pochodzce z korzyci zwizanych z popenieniem czynu zabronionego, przyjmuje, przekazuje lub wywozi za granic, pomaga do przenoszenia ich wasnoci
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 88/102

lub posiadania albo podejmuje inne czynnoci, ktre mog udaremni lub znacznie utrudni stwierdzenie ich przestpnego pochodzenia lub miejsca umieszczenia, ich wykrycie, zajcie albo orzeczenie przepadku, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 2. Karze okrelonej w 1 podlega, kto bdc pracownikiem lub dziaajc w imieniu lub na rzecz banku, instytucji finansowej lub kredytowej lub innego podmiotu, na ktrym na podstawie przepisw prawa ciy obowizek rejestracji transakcji i osb dokonujcych transakcji, przyjmuje, wbrew przepisom, rodki patnicze, instrumenty finansowe, papiery wartociowe, wartoci dewizowe, dokonuje ich transferu lub konwersji, lub przyjmuje je w innych okolicznociach wzbudzajcych uzasadnione podejrzenie, e stanowi one przedmiot czynu okrelonego w 1, lub wiadczy inne usugi majce ukry ich przestpne pochodzenie lub usugi w zabezpieczeniu przed zajciem. 3. (uchylony). 4. (uchylony). 5. Jeeli sprawca dopuszcza si czynu okrelonego w 1 lub 2, dziaajc w porozumieniu z innymi osobami, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 6. Karze okrelonej w 5 podlega sprawca, jeeli dopuszczajc si czynu okrelonego w 1 lub 2, osiga znaczn korzy majtkow. 7. W razie skazania za przestpstwo okrelone w 1 lub 2, sd orzeka przepadek przedmiotw pochodzcych bezporednio albo porednio z przestpstwa, a take korzyci z tego przestpstwa lub ich rwnowarto, chociaby nie stanowiy one wasnoci sprawcy. Przepadku nie orzeka si w caoci lub w czci, jeeli przedmiot, korzy lub jej rwnowarto podlega zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu podmiotowi. 8. Nie podlega karze za przestpstwo okrelone w 1 lub 2, kto dobrowolnie ujawni wobec organu powoanego do cigania przestpstw informacje dotyczce osb uczestniczcych w popenieniu przestpstwa oraz okolicznoci jego popenienia, jeeli zapobiego to popenieniu innego przestpstwa; jeeli sprawca czyni starania zmierzajce do ujawnienia tych informacji i okolicznoci, sd stosuje nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 300. 1. Kto, w razie grocej mu niewypacalnoci lub upadoci, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, e usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywicie lub pozornie obcia albo uszkadza skadniki swojego majtku, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. [ 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sdu lub innego organu pastwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, e usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywicie lub pozornie obcia albo uszkadza skadniki swojego majtku zajte lub zagroone zajciem, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.]

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 89/102

< 2. Kto, w celu udaremnienia wykonania orzeczenia sdu lub innego organu pastwowego, udaremnia lub uszczupla zaspokojenie swojego wierzyciela przez to, e usuwa, ukrywa, zbywa, darowuje, niszczy, rzeczywicie lub pozornie obcia albo uszkadza skadniki swojego majtku zajte lub zagroone zajciem, bd usuwa znaki zajcia, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.> 3. Jeeli czyn okrelony w 1 wyrzdzi szkod wielu wierzycielom, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 4. Jeeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Pastwa, ciganie przestpstwa okrelonego w 1 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 301. 1. Kto bdc dunikiem kilku wierzycieli udaremnia lub ogranicza zaspokojenie ich nalenoci przez to, e tworzy w oparciu o przepisy prawa now jednostk gospodarcz i przenosi na ni skadniki swojego majtku, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Tej samej karze podlega, kto bdc dunikiem kilku wierzycieli doprowadza do swojej upadoci lub niewypacalnoci. 3. Kto bdc dunikiem kilku wierzycieli w sposb lekkomylny doprowadza do swojej upadoci lub niewypacalnoci, w szczeglnoci przez trwonienie czci skadowych majtku, zaciganie zobowiza lub zawieranie transakcji oczywicie sprzecznych z zasadami gospodarowania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 302. 1. Kto, w razie grocej mu niewypacalnoci lub upadoci, nie mogc zaspokoi wszystkich wierzycieli, spaca lub zabezpiecza tylko niektrych, czym dziaa na szkod pozostaych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Kto wierzycielowi udziela lub obiecuje udzieli korzyci majtkowej za dziaanie na szkod innych wierzycieli w zwizku z postpowaniem upadociowym lub zmierzajcym do zapobiegnicia upadoci, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 3. Tej samej karze podlega wierzyciel, ktry w zwizku z okrelonym w 2 postpowaniem przyjmuje korzy za dziaanie na szkod innych wierzycieli albo takiej korzyci da. Art. 303. 1. Kto wyrzdza szkod majtkow osobie fizycznej, prawnej albo jednostce organizacyjnej nie majcej osobowoci prawnej, przez nieprowadzenie dokumentacji dziaalnoci gospodarczej albo prowadzenie jej w sposb nierzetelny lub niezgodny z prawd, w szczeglnoci niszczc, usuwajc, ukrywajc, przerabiajc lub podrabiajc dokumenty dotyczce tej dziaalnoci, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3.
2012-01-13

Nowe brzmienie 2 w art. 300 wchodzi w ycie z dn. 3.05.2012 r. (Dz. U. z 2011 r. Nr 233, poz. 1381).

Kancelaria Sejmu

s. 90/102

2. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w 1 wyrzdza znaczn szkod majtkow, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca przestpstwa okrelonego w 1 podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku. 4. Jeeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Pastwa, ciganie przestpstwa okrelonego w 13 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 304. Kto, wyzyskujc przymusowe pooenie innej osoby fizycznej, prawnej albo jednostki organizacyjnej nie majcej osobowoci prawnej, zawiera z ni umow, nakadajc na ni obowizek wiadczenia niewspmiernego ze wiadczeniem wzajemnym, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 305. 1. Kto, w celu osignicia korzyci majtkowej, udaremnia lub utrudnia przetarg publiczny albo wchodzi w porozumienie z inn osob dziaajc na szkod waciciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz ktrej przetarg jest dokonywany, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto w zwizku z publicznym przetargiem rozpowszechnia informacje lub przemilcza istotne okolicznoci majce znaczenie dla zawarcia umowy bdcej przedmiotem przetargu albo wchodzi w porozumienie z inn osob, dziaajc na szkod waciciela mienia albo osoby lub instytucji, na rzecz ktrej przetarg jest dokonywany. 3. Jeeli pokrzywdzonym nie jest Skarb Pastwa, ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 2 nastpuje na wniosek pokrzywdzonego. Art. 306. Kto usuwa, podrabia lub przerabia znaki identyfikacyjne, dat produkcji lub dat przydatnoci towaru lub urzdzenia, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 307. 1. Wobec sprawcy przestpstwa okrelonego w art. 296 lub 299305, ktry dobrowolnie naprawi szkod w caoci, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. 2. Wobec sprawcy przestpstwa wymienionego w 1, ktry dobrowolnie naprawi szkod w znacznej czci, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 91/102

Art. 308. Za przestpstwa okrelone w tym rozdziale odpowiada jak dunik lub wierzyciel, kto, na podstawie przepisu prawnego, decyzji waciwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania, zajmuje si sprawami majtkowymi innej osoby prawnej, fizycznej, grupy osb lub podmiotu nie majcego osobowoci prawnej. Art. 309. W razie skazania za przestpstwo okrelone w art. 296 3, art. 297 1 lub art. 299, grzywn orzeczon obok kary pozbawienia wolnoci mona wymierzy w wysokoci do 3000 stawek dziennych. Rozdzia XXXVII Przestpstwa przeciwko obrotowi pienidzmi i papierami wartociowymi Art. 310. 1. Kto podrabia albo przerabia polski albo obcy pienidz, inny rodek patniczy albo dokument uprawniajcy do otrzymania sumy pieninej albo zawierajcy obowizek wypaty kapitau, odsetek, udziau w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spce lub z pienidzy, innego rodka patniczego albo z takiego dokumentu usuwa oznak umorzenia, podlega karze pozbawienia wolnoci na czas nie krtszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolnoci. 2. Kto pienidz, inny rodek patniczy lub dokument okrelony w 1 puszcza w obieg albo go w takim celu przyjmuje, przechowuje, przewozi, przenosi, przesya albo pomaga do jego zbycia lub ukrycia, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. W wypadku mniejszej wagi sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. 4. Kto czyni przygotowania do popenienia przestpstwa okrelonego w 1 lub 2, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.

Art. 311. Kto, w dokumentacji zwizanej z obrotem papierami wartociowymi, rozpowszechnia nieprawdziwe informacje lub przemilcza informacje o stanie majtkowym oferenta, majce istotne znaczenie dla nabycia, zbycia papierw wartociowych, podwyszenia albo obnienia wkadu, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. Art. 312. Kto puszcza w obieg podrobiony albo przerobiony pienidz, inny rodek patniczy albo dokument okrelony w art. 310 1, ktry sam otrzyma jako prawdziwy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do roku.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 92/102

Art. 313. 1. Kto, w celu uycia lub puszczenia w obieg, podrabia albo przerabia urzdowy znak wartociowy albo ze znaku takiego usuwa oznak umorzenia, podlega karze pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega, kto urzdowy znak wartociowy podrobiony, przerobiony albo z usunit oznak umorzenia puszcza w obieg, nabywa lub go uywa albo przechowuje w celu puszczenia w obieg. Art. 314. Kto, w celu uycia w obrocie gospodarczym, podrabia albo przerabia znak urzdowy, majcy stwierdzi upowanienie lub wynik badania albo w obrocie publicznym uywa przedmiotw opatrzonych takimi podrobionymi albo przerobionymi znakami, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 315. 1. Kto, w celu uycia w obrocie gospodarczym, podrabia lub przerabia zalegalizowane narzdzie pomiarowe lub probiercze, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Tej samej karze podlega, kto podrobionego albo przerobionego narzdzia pomiarowego lub probierczego w obrocie gospodarczym uywa albo takie narzdzie w celu uycia w obrocie gospodarczym przechowuje. Art. 316. 1. Pienidze, dokumenty i znaki wartociowe podrobione, przerobione albo z usunit oznak umorzenia oraz podrobione lub przerobione narzdzia pomiarowe, jak rwnie przedmioty suce do popenienia przestpstw okrelonych w tym rozdziale ulegaj przepadkowi, chociaby nie stanowiy wasnoci sprawcy. 2. Podrobione albo przerobione znaki urzdowe okrelone w art. 314 naley usun, chociaby to miao by poczone ze zniszczeniem przedmiotu. CZ WOJSKOWA Rozdzia XXXVIII Przepisy oglne dotyczce onierzy Art. 317. 1. Przepisy czci oglnej i szczeglnej tego kodeksu stosuje si do onierzy, jeeli cz wojskowa nie zawiera przepisw odmiennych. 2. Przepisy art. 356363 oraz, w wypadku popenienia okrelonego w nich przestpstwa, przepisy oglne dotyczce onierzy stosuje si odpowiednio take do pracownikw wojska.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 93/102

3. Przepisy czci wojskowej stosuje si odpowiednio take do innych osb, jeeli ustawa tak stanowi. Art. 318. Nie popenia przestpstwa onierz, ktry dopuszcza si czynu zabronionego bdcego wykonaniem rozkazu, chyba e wykonujc rozkaz umylnie popenia przestpstwo. Art. 319. 1. Nie popenia przestpstwa onierz, gdy w wypadku nieposuszestwa lub oporu stosuje rodki niezbdne w celu wymuszenia posuchu dla rozkazu, do ktrego wydania by uprawniony, jeeli okolicznoci wymagaj natychmiastowego przeciwdziaania, a posuchu dla rozkazu nie mona osign w inny sposb. 2. W razie przekroczenia granic ostatecznej potrzeby sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 320. W stosunku do sprawcy przestpstwa okrelonego w czci wojskowej, ktry w chwili czynu by niezdolny do penienia suby wojskowej, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary, a nawet odstpi od jej wymierzenia. Art. 321. W wypadku przewidzianym w art. 10 4 sd moe zamiast orzekania rodkw wychowawczych lub poprawczych, o ktrych mowa w tym przepisie, przekaza sprawc waciwemu dowdcy w celu wymierzenia kary przewidzianej w wojskowych przepisach dyscyplinarnych. Art. 322. 1. Kar stosowan wobec onierzy jest take areszt wojskowy; do kary aresztu wojskowego stosuje si odpowiednio przepisy o karze pozbawienia wolnoci. 2. Kara aresztu wojskowego trwa najkrcej miesic, najduej 2 lata; wymierza si j w miesicach i latach. 3. Kar aresztu wojskowego odbywa si w przeznaczonym do tego zakadzie karnym; w czasie odbywania kary skazany podlega take szkoleniu wojskowemu. Art. 323. 1. Do onierzy nie stosuje si przepisu art. 34 2 pkt 1 i 2. 2. W czasie odbywania kary ograniczenia wolnoci skazany: 1) nie moe by mianowany na wyszy stopie wojskowy ani wyznaczony na wysze stanowisko subowe, 2) nie moe bra udziau w uroczystociach i paradach organizowanych w jednostce wojskowej lub z udziaem jednostki.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 94/102

3. onierze innej suby ni zasadnicza odbywaj kar ograniczenia wolnoci, pozostajc w okrelonym miejscu w dyspozycji przeoonego w czasie od zakoczenia zaj subowych przez 4 godziny 2 dni w tygodniu. Sd moe rwnie orzec potrcenie od 5 do 15% miesicznego zasadniczego uposaenia na wskazany cel spoeczny. 4. onierze zasadniczej suby wojskowej odbywaj kar ograniczenia wolnoci w wydzielonej jednostce wojskowej wedug zasad okrelonych w Kodeksie karnym wykonawczym. 5. Jeeli skazany na kar ograniczenia wolnoci, wedug zasad okrelonych w 14, w chwili przystpienia do jej wykonania w caoci lub w czci, przesta by onierzem lub, w wypadku przewidzianym w art. 317 2, pracownikiem wojska, sd zamienia t kar na kar ograniczenia wolnoci orzekan wedug zasad oglnych. Art. 324. 1. rodkami karnymi stosowanymi wobec onierzy s take: 1) (uchylony), 2) wydalenie z zawodowej suby wojskowej, 3) degradacja. 2. Wobec onierzy suby zasadniczej nie orzeka si rodka karnego wymienionego w art. 39 pkt 7. Art. 325. (uchylony). Art. 326. 1. Wydalenie z zawodowej suby wojskowej obejmuje bezzwoczne usunicie ze suby oraz utrat odznak i zaszczytnych wyrnie nadanych przez waciwego dowdc. 2. Sd moe orzec wydalenie z zawodowej suby wojskowej, jeeli sprawca przy popenieniu przestpstwa umylnego raco naduy swoich uprawnie albo okaza, e dalsze penienie tej suby zagraa istotnym dobrom chronionym prawem. Art. 327. 1. Degradacja obejmuje utrat posiadanego stopnia wojskowego i powrt do stopnia szeregowego. 2. Sd moe orzec degradacj w razie skazania za przestpstwo umylne, jeeli rodzaj czynu, sposb i okolicznoci jego popenienia pozwalaj przyj, e sprawca utraci waciwoci wymagane do posiadania stopnia wojskowego, a zwaszcza w wypadku dziaania w celu osignicia korzyci majtkowej. Art. 328. Sd moe orzec degradacj tylko wobec osoby, ktra w chwili popenienia czynu zabronionego bya onierzem, chociaby przestaa nim by w chwili orzekania.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 95/102

Art. 329. Jeeli przestpstwo zagroone jest kar pozbawienia wolnoci nie przekraczajc 5 lat, a wymierzona kara nie byaby surowsza ni 2 lata pozbawienia wolnoci, sd moe w stosunku do onierza orzec kar aresztu wojskowego. Art. 330. Jeeli wymierzona za przestpstwo kara aresztu wojskowego nie byaby surowsza od roku, sd moe w stosunku do onierza orzec kar ograniczenia wolnoci. Art. 331. Odstpujc od wymierzenia kary, sd moe zwrci si do waciwego dowdcy o wymierzenie kary dyscyplinarnej przewidzianej w wojskowych przepisach dyscyplinarnych. Art. 332. 1. W razie orzeczenia za zbiegajce si przestpstwa pozbawienia praw publicznych i degradacji lub wydalenia z zawodowej suby wojskowej sd orzeka tylko pozbawienie praw publicznych. 2. W razie orzeczenia za zbiegajce si przestpstwa degradacji oraz wydalenia z zawodowej suby wojskowej sd orzeka tylko degradacj. Art. 333. 1. Stosujc warunkowe umorzenie postpowania karnego wobec onierza, sd moe take zwrci si do waciwego dowdcy o wymierzenie kary przewidzianej w wojskowych przepisach dyscyplinarnych. 2. Sd moe podj postpowanie karne take wtedy, gdy sprawca raco narusza zasady dyscypliny wojskowej. Art. 334. 1. Nakadajc na onierza obowizki lub stosujc rodki przewidziane w art. 67 lub 72, uwzgldnia si warunki suby wojskowej. 2. Orzekajc dozr wobec onierza, sd moe powierzy wykonywanie czynnoci dozoru kuratorowi wojskowemu, przeoonemu lub onierzowi wskazanemu przez przeoonego. Art. 335. Zawieszajc wykonanie kary wobec onierza, sd moe orzec take rodki przewidziane w art. 323 2. Art. 336. 1. Sd moe odroczy onierzowi suby zasadniczej wykonanie kary pozbawienia wolnoci nie przekraczajcej 6 miesicy do czasu ukoczenia suby.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 96/102

2. Sd moe zarzdzi wykonanie odroczonej kary, jeeli skazany w okresie odroczenia raco narusza porzdek prawny lub zasady dyscypliny wojskowej. 3. Sd po zapoznaniu si z opini dowdcy jednostki moe zwolni od kary pozbawienia wolnoci nie przekraczajcej 6 miesicy, jeeli okres odroczenia trwa co najmniej 6 miesicy, a onierz w tym okresie wyrni si w wykonywaniu obowizkw subowych albo wykaza si odwag. 4. Sd moe zwolni od kary okrelonej w 3, nawet gdy okres odroczenia trwa krcej, jeeli przemawiaj za tym szczeglnie wane powody. 5. Zwolnienie od kary w myl 3 lub 4 pociga za sob zatarcie skazania z mocy prawa; jeeli wobec skazanego orzeczono grzywn lub rodek karny, zatarcie skazania nie moe nastpi przed wykonaniem tej kary lub rodka karnego. 6. Przepisy 15 stosuje si odpowiednio do osoby powoanej do suby wojskowej. Art. 337. Wobec onierza suby zasadniczej, ktry zosta skazany, za przestpstwo okrelone w czci wojskowej popenione w czasie tej suby, na grzywn, kar ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci nie przekraczajc roku, sd moe zarzdzi zatarcie skazania po przeniesieniu go do rezerwy, jeeli kara lub orzeczony rodek karny zostay wykonane. Rozdzia XXXIX Przestpstwa przeciwko obowizkowi penienia suby wojskowej Art. 338. 1. onierz, ktry co najmniej dwukrotnie w okresie nie duszym ni 3 miesice samowolnie opuszcza swoj jednostk lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje w wymiarze nieprzekraczajcym jednorazowo 48 godzin, podlega karze ograniczenia wolnoci. 2. onierz, ktry samowolnie opuszcza swoj jednostk lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje przez okres powyej 48 godzin, nie duej jednak ni przez okres 7 dni, podlega karze ograniczenia wolnoci, karze aresztu wojskowego do roku albo pozbawienia wolnoci do roku. 3. onierz, ktry samowolnie opuszcza swoj jednostk lub wyznaczone miejsce przebywania albo samowolnie poza nimi pozostaje przez okres powyej 7 dni, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 i 2 nastpuje na wniosek dowdcy jednostki wojskowej. Art. 339. 1. onierz, ktry w celu trwaego uchylenia si od suby wojskowej opuszcza swoj jednostk lub wyznaczone miejsce przebywania lub w takim celu poza nimi pozostaje, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 97/102

2. Jeeli sprawca dopuszcza si dezercji wsplnie z innymi onierzami lub zabierajc bro, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. onierz, ktry w czasie dezercji ucieka za granic albo przebywajc za granic uchyla si od powrotu do kraju, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. onierz, ktry czyni przygotowania do przestpstwa okrelonego w 13, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 340. Jeeli sprawca przestpstwa okrelonego w art. 339 dobrowolnie powrci, a nieobecno jego trwaa nie duej ni 14 dni, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary. Art. 341. 1. onierz, ktry odmawia penienia suby wojskowej albo wykonywania obowizku wynikajcego z tej suby, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Tej samej karze podlega onierz innej suby ni zasadnicza, ktry uporczywie nie wykonuje obowizku z niej wynikajcego. 3. ciganie przestpstwa okrelonego w 2 nastpuje na wniosek dowdcy jednostki. Art. 342. 1. onierz, ktry w celu zupenego albo czciowego uchylenia si od suby wojskowej albo od wykonania obowizku wynikajcego z tej suby: 1) powoduje u siebie lub dopuszcza, by kto inny spowodowa u niego skutek okrelony w art. 156 1 lub art. 157 1, 2) uywa podstpu dla wprowadzenia w bd organu wojskowego, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego do roku albo pozbawienia wolnoci do roku. Rozdzia XL Przestpstwa przeciwko zasadom dyscypliny wojskowej Art. 343. 1. onierz, ktry nie wykonuje lub odmawia wykonania rozkazu albo wykonuje rozkaz niezgodnie z jego treci, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 98/102

2. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 dziaa wsplnie z innymi onierzami lub w obecnoci zebranych onierzy albo nastpstwem czynu okrelonego w 1 jest znaczna szkoda majtkowa lub inna powana szkoda, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. onierz, ktry wchodzi w porozumienie z innymi onierzami w celu popenienia czynu zabronionego okrelonego w 1 lub 2, podlega karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 4. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 lub 3 nastpuje na wniosek dowdcy jednostki. Art. 344. 1. Nie popenia przestpstwa okrelonego w art. 343 onierz, ktry odmawia wykonania rozkazu polecajcego popenienie przestpstwa albo nie wykonuje go. 2. W razie wykonania rozkazu, o ktrym mowa w 1, niezgodnie z jego treci w celu istotnego zmniejszenia szkodliwoci czynu, sd moe zastosowa nadzwyczajne zagodzenie kary lub odstpi od jej wymierzenia. Art. 345. 1. onierz, ktry dopuszcza si czynnej napaci na przeoonego, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli sprawca dopuszcza si czynnej napaci w zwizku z penieniem przez przeoonego obowizkw subowych albo wsplnie z innymi onierzami lub w obecnoci zebranych onierzy, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2 uywa broni, noa lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 4. Karze przewidzianej w 3 podlega sprawca czynu okrelonego w 1 lub 2, jeeli jego nastpstwem jest skutek okrelony w art. 156 lub 157 1. Art. 346. 1. onierz, ktry stosuje przemoc lub grob bezprawn w celu przeszkodzenia przeoonemu w czynnoci subowej albo w celu zmuszenia przeoonego do przedsiwzicia albo zaniechania czynnoci subowej, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli sprawca dziaa wsplnie z innymi onierzami lub w obecnoci zebranych onierzy, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 347. 1. onierz, ktry zniewaa przeoonego, podlega karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2.
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 99/102

2. ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego lub dowdcy jednostki. Art. 348. Przepisy art. 345347 stosuje si odpowiednio do onierza, ktry dopuszcza si czynu okrelonego w tych przepisach wzgldem onierza nie bdcego jego przeoonym w zwizku z penieniem przez niego obowizkw subowych. Art. 349. Przepisy tego rozdziau stosuje si odpowiednio, jeeli czyn zabroniony popeniono wzgldem onierza pastwa sprzymierzonego, a pastwo to zapewnia wzajemno. Rozdzia XLI Przestpstwa przeciwko zasadom postpowania z podwadnymi Art. 350. 1. onierz, ktry ponia lub zniewaa podwadnego, podlega karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. ciganie nastpuje na wniosek pokrzywdzonego lub dowdcy jednostki. Art. 351. onierz, ktry uderza podwadnego lub w inny sposb narusza jego nietykalno cielesn, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. Art. 352. 1. onierz, ktry znca si fizycznie lub psychicznie nad podwadnym, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. Jeeli czyn okrelony w 1 poczony jest ze stosowaniem szczeglnego okruciestwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. 3. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 lub 2 jest targnicie si pokrzywdzonego na wasne ycie, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od lat 2 do 12. Art. 353. Przepisy art. 350352 stosuje si odpowiednio do onierza, ktry dopuszcza si czynu okrelonego w tych przepisach wzgldem onierza modszego stopniem albo rwnego stopniem o krtszym okresie penienia suby wojskowej.

2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 100/102

Rozdzia XLII Przestpstwa przeciwko zasadom obchodzenia si z uzbrojeniem i uzbrojonym sprztem wojskowym Art. 354. 1. onierz, ktry nieostronie obchodzi si z broni wojskow, amunicj, materiaem wybuchowym lub innym rodkiem walki albo ich nieostronie uywa i przez to nieumylnie powoduje naruszenie czynnoci narzdu ciaa lub rozstrj zdrowia innej osoby, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem czynu okrelonego w 1 jest mier innej osoby lub ciki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. Art. 355. 1. onierz, ktry prowadzc uzbrojony pojazd mechaniczny, narusza chociaby nieumylnie zasady bezpieczestwa w ruchu ldowym, wodnym lub powietrznym i powoduje nieumylnie wypadek, w ktrym inna osoba odniosa obraenia ciaa okrelone w art. 157 1 lub wyrzdzona zostaa znaczna szkoda w mieniu, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem wypadku okrelonego w 1 jest mier innej osoby lub ciki uszczerbek na jej zdrowiu, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8. 3. Przepisy art. 42 i 178 stosuje si odpowiednio. Rozdzia XLIII Przestpstwa przeciwko zasadom penienia suby Art. 356. 1. onierz, ktry, po wyznaczeniu go do suby lub bdc w subie, narusza obowizek wynikajcy z przepisu lub zarzdzenia regulujcego tok tej suby, przez co stwarza bezporednie niebezpieczestwo powstania szkody, ktrej wyznaczona suba miaa zapobiec, podlega karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. Jeeli nastpstwem czynu jest szkoda, o ktrej mowa w 1, sprawca podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 3. ciganie przestpstwa okrelonego w 1 nastpuje na wniosek dowdcy jednostki. Art. 357. 1. onierz, ktry, po wyznaczeniu do suby lub bdc w subie, wprawia si w stan nietrzewoci lub odurzenia innym rodkiem,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 101/102

podlega karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. ciganie nastpuje na wniosek dowdcy jednostki. Rozdzia XLIV Przestpstwa przeciwko mieniu wojskowemu Art. 358. 1. onierz, ktry samowolnie dysponuje broni, amunicj, materiaem wybuchowym lub innym rodkiem walki, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 3. 2. onierz, ktry samowolnie zabiera bro, amunicj, materia wybuchowy lub inny rodek walki, podlega karze pozbawienia wolnoci od roku do lat 10. Art. 359. onierz, ktry, nie dopeniajc obowizku lub przekraczajc uprawnienia w zakresie ochrony lub nadzoru nad broni, amunicj, materiaem wybuchowym lub innym rodkiem walki, powoduje choby nieumylnie ich utrat, podlega karze aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. Art. 360. 1. onierz, ktry bro, amunicj, materia wybuchowy lub inny rodek walki niszczy, uszkadza lub czyni niezdatnym do uytku, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. Jeeli sprawca czynu okrelonego w 1 powoduje przez to znaczn szkod w mieniu, podlega karze pozbawienia wolnoci od 6 miesicy do lat 8.

Art. 361. 1. onierz, ktry samowolnie uywa wojskowego statku powietrznego lub wodnego dla celu nie majcego zwizku ze sub, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do roku. Art. 362. 1. onierz, ktry samowolnie uywa wojskowego pojazdu mechanicznego z uszczerbkiem dla interesw suby lub w celu osignicia korzyci majtkowej,
2012-01-13

Kancelaria Sejmu

s. 102/102

podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci, aresztu wojskowego albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolnoci. Art. 363. 1. onierz, ktry samowolnie rozporzdza przedmiotem swojego wyposaenia, w szczeglnoci przedmiot taki zbywa, zastawia lub go uycza innej osobie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolnoci albo pozbawienia wolnoci do lat 2. 2. ciganie nastpuje na wniosek dowdcy jednostki.

2012-01-13