1. NAUKI PADMASAMBHAVY 1.1.

ZACHTA DO DUCHOWEJ PRAKTYKI Uksztatowana oglnie z zasugi istot, a w szczeglnoci z zasugi tybetaskiego ludu, magiczna emanacja Pana Madziuri pojawia si jako Trisong Detsen, bodhisattwa i krl Dharmy. Z yczeniem wybudowania wityni Samye, Spontanicznego Spenienia Nieograniczonych ycze, oraz z zamiarem goszenia witej Dharmy w Tybecie, zaprosi Lopona Bodhisattw i przyj lubowania bodhisattwy, aby zademonstrowa potrzeb postpowania z owiecon postaw przebudzonego umysu. W celu zademonstrowania dojrzewania i wyzwolenia przebudzonego umysu, zaprosi Padmasambhaw, wielkiego mistrza z Uddijany, aby udzieli inicjacji oraz w najdoskonalszy sposb zapozna wszystkich z podejciem i spenieniem. [Podejcie i spenienie (tyb. bsnyen sgrub) to dwa aspekty praktyki sadhany, odnoszce si w szczeglnoci do stadium recytacji mahajoga tantry]. Aby zademonstrowa potrzeb goszenia i rozkwitu [nauk], zaprosi pandit Vimalamitr, ktry obrci koo Dharmy przyczyny i skutku. Aby zademonstrowa cakowit peni i spontaniczn doskonao nauk owieconego ciaa, mowy i umysu, wybudowa sawne Samye, Spontaniczne Spenienie Nieograniczonych ycze, i poprowadzi ceremonie powicenia i inwestytury. W ten sposb gosi Dharm Buddy tutaj, w Tybecie, sprawiajc, e nauki i praktyka sutr i tantr lnia jak wschodzce soce. W szczeglnoci, wielki vidjadhara znany jako Padmasambhawa, cudowna emanacja trzech kaji, przyby do Tybetu za spraw mocy aspiracji i wspczucia. Dopki Padmasambhawa przebywa w Tybecie, obdarzy Jego Wysoko krla i innych gwnych uczniw, oraz wszystkich pozostaych ludzi, niezliczonymi gbokimi wyjanieniami, majcymi sprawi, aby dojrzeli i wyzwolili si. Spord wielu wyjanie, jakie przekaza mi, Tsogyal z Kharczien, dokonaam tutaj kompilacji wszystkich jego nauk na temat stosownego znaczenia, majcych na celu zacht do duchowej praktyki. Mahakarunika Samati Ah Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, musimy praktykowa nauki, ktre wyzwalaj z samsary! Jeli tego nie zrobimy, niezwykle trudno bdzie nam osign takie [ludzkie] ciao, posiadajce wolnoci i wysposaenia. Jak trudno jest zdoby ciao takie jak to? Jest to tak trudne jak wbicie ziarnka grochu, rzuconego w klasztorny mur, tak trudne jak dla wia trafienie gow w jarzmo pywajce na oceanie i tak trudne jak trafienie ziarnkiem gorczycy w oczko stojcej pionowo igy.

Przyczyn tych trudnoci jest to, e sze klas istot przypomina stos ziarna. Istoty piekielne, godne duchy i zwierzta, przypominaj doln poow, pbogowie grn poow, a bogowie i ludzie [tworz] ledwie sam czubek tego stosu. W porwnaniu do innych klas istot, osignicie ludzkiej formy wydaje si niemoliwe. Tsogyal, sprbuj policzy istoty szeciu wiatw! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli pomimo tych trudnoci, dziki nagromadzeniu w przeszoci zasugi, udao ci si odrodzi w ludzkiej postaci, trudno bdzie ci praktykowa Dharm, jeli nie posiadasz wszystkich zdolnoci zmysowych i jeste gucha, lepa czy niema. Jeli odrodzisz si wrd ludzi pierwotnych lub dzikich, nie bdziesz miaa sposobnoci do praktykowania witej Dharmy. Jeli odrodzisz si w rodzinie [utrzymujcej] nihilistyczne, bdne pogldy heretyckich skrajnoci, nie wnikniesz w nauki Buddy. Teraz odrodzilimy si na poudniowym kontynencie Dambu, w cywilizowanej krainie, gdzie obecne s nauki Buddy. Osignlimy to, co jest trudne do osignicia, cenne ludzkie ciao, i, podczas gdy nasze waciwoci zmysowe s nadal nietknite, moemy spotka si z wzniosymi mistrzami, mamy moliwo wyboru tego, co chcemy robi, moemy wej w nauki Buddy, praktykowa wit Dharm i towarzyszy innym praktykujcym z sanghi. Jeli nie zastosujemy nauk, ktre przynosz wyzwolenie i owiecenie, zmarnujemy to cenne ludzkie ciao. Nie wracaj z pustymi rkami po tym jak dostae si do krainy klejnotw; nie marnuj czasu, kiedy spotkae niewyczerpany skarb! Kiedy mamy naczynie, musimy przeprawi si przez ocean; nie pozwl, aby wymkna ci si d ludzkiego ciaa! Nadszed czas oddzielenia samsary od nirwany; z radoci do wszelkich stara i praktykuj! Teraz mamy lini podziau pomidzy szczciem a cierpieniem; nie planuj swego cierpienia! Teraz nadszed czas, kiedy drogi wiodce w gr i w d rozdzielaj si; nie skacz w otcha niszych wiatw! Teraz nadszed czas, aby ukaza rnice pomidzy byciem mdrym, a gupim; nie paplaj gupio, ani nie gap si! Teraz nadszed czas kresu zasugi; nie tra czasu i odejd z pustymi rkami! Teraz nadszed czas, aby zobaczy, kto jest wielkim, a kto niegodziwym mczyzn czy kobiet; nie szukaj owiecenia w zysku i sawie! Teraz nadszed czas, aby zobaczy, kto jest dobrym, a kto zym czowiekiem; odrzu wiatowe wysiki! Obecn chwil mona porwna do jednego posiku na sto dni; nie postpuj tak jakby miaa duo czasu! Teraz nadszed czas, kiedy zo chwilowego lenistwa przyniesie trway skutek; z radoci wysil si w duchowej praktyce! Teraz nadszed czas, kiedy jeden

Serwis internetowy Tsering rok wytrwaoci przyniesie szczcie we wszystkich przyszych ywotach; pozosta niezmienny w praktyce Dharmy! Odczuwam wspczucie wobec istot, ktre opuszczaj to ycie z pustymi rkami! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, nie wiemy, kiedy umrze to ciao, zdobyte z tak wiekim trudem; czy bdzie to jutro, czy pojutrze; nie rb wic planw, tak jakby miaa y wiecznie! Nie mamy pewnoci, kiedy to ciao, poyczka od czterech elementw, ulegnie rozpadowi; nie przywizuj si wic do niego zbyt naiwnie! Narodziny nie prowadz do niczego, oprcz mierci; wicz si w tym, e twoim przeznaczeniem jest natura nie powstawania! Spotkanie nie prowadzi do niczego, jak tylko do rozstania; odetnij przywizanie do znajomych! Gromadzenie nie prowadzi do niczego innego, jak tylko oprnienia; bd wic szczodra bez lgnicia! Budowanie nie prowadzi do niczego innego, jak tylko zniszczenia; przebywaj wic w jaskiniach i grskich odosbnieniach! Pragnienie i ambicja nie prowadz do niczego innego, jak tylko do blu; rozlunij wic swoje pragnienia! Omamione dowiadczenia nie prowadz do niczego innego, jak tylko do zudze; zniszcz dualistyczn percepcj! Postpujc w ten sposb, bdziesz zawsze szczliwa; kto jednak sucha poytecznych rad? I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, mwiem to wszystkim, ale nikt nie sucha. Wkrtce schwyta ci Mara mierci; nie ma szansy na wyzwolenie. Kiedy zbliy si mier, ci, ktrzy nie praktykowali Dharmy, bd tego aowa. Lata, miesice, dni przemijaj, nie zatrzymujc si nawet na sekund. To ycie biegnie nie stajc nawet na godzin czy minut, a potem umieramy. Pory roku istniej dalej, ale twoje ycie si koczy i nie czeka. Czy nie popadasz w rozpacz, widzc jak mier zblia si, podczas gdy lata, miesice i dni przechodz? Jak moesz czu si zadowolona, kiedy wszyscy nagle i niespodziewanie umieraj? Jak moesz by zadowolona, swoim potomstwem i bogactwem, kiedy w chwili mierci nie ma z nich adengo poytku? Jak moesz czu si tak bezpiecznie, kiedy nie towarzyszy ci nic, oprcz pozytywnych i negatywnych czynw? Ci, ktrzy nie odcili przywizania do konkretnej rzeczywistoci i pogldu o trwaoci, s bezsensowni! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, nie ma moliwoci osignicia ludzkiego ciaa, jeli przebywa si w stanach, w ktrych brak wolnoci; [ Stany, w ktrych brak wolnoci to: bycie istot piekieln, godnym duchem lub zwierzciem, barbarzyc lub dugo yjcym bogiem, utrzymywanie bdnych pogldw; odrodzenie si w czasach, kiedy nie ma Buddy; oraz bycie niemym] nie trzeba wic przypomina o koniecznoci praktykowania Dharmy i osignicia wyzwolenia! Wanie teraz mamy moc wyboru tego, co chcemy robi, a jednak ludzie twierdz, e nie potrafi zastosowa Dharmy [w praktyce]. Zdobywszy ludzkie ciaa z wolnociami i wyposaeniami, twierdz, e nie maj czasu na praktyk duchow. Mog by cakowicie zniewoleni przez jedzenie i ubranie, a zarazem twierdz, e nie s w stanie nawet przez rok praktykowa witej Dharmy. Niezmordowani w samsarycznej krztaninie, owiadczaj, e nie potrafi znie nawet najdrobniejszych trudw w tym, co dotyczy Dharmy. Potrafic znosi bez koca bolesne dowiadczenia, twierdz, e nie s w stanie spdzi nawet jednego lata czy zimy w szczciu duchowej praktyki. Wydaje si, e ludzie, ktrzy nie dbaj o Dharm, nie pragn szczcia! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, rzecz o najwyszym znaczeniu jest to, aby wysiek duchowej praktyki podj wtedy, kiedy jest si modym. Jeli si zestarzejesz, moesz zapragn sucha nauk, ale twoje uszy ich nie usysz. Moesz zapragn studiowa, ale twoja uwaga bdzie przytpiona, a pami zawodna. Moesz zapragn pj za Dharm, ale twoje ciao nie bdzie w stanie chodzi, ani siedzie. Moesz zapragn praktykowa, ale moc elementw zmniejszy si i nie bdziesz si moga skoncentrowa. Moesz zapragn rozda wszystko, co posiadasz, ale kontrol nad nimi przejli inni. Moesz zapragn podj wysiek, ale twj organizm nie moe si wysili. Jeli urazia swego mistrza i praktykujcych Dharm, to kiedy nadejdzie staro, bdziesz chciaa praktykowa Dharm, ale nie bdziesz w stanie. Wyrazisz yczenie: "Gdybym tylko miaa t wol, kiedy byam moda", lecz to nie pomoe. Za pno bdzie aowa, e nie wykonywao si adnej praktyki duchowej, kiedy bya taka moliwo. Ludzie, ktrzy nie czuj adnego zainteresowania praktyk Dharmy w modoci, nie s lepsi od gupcw! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, maestwo i prowadzenie ycia rodzinnego, kiedy praktykuje si Dharm wyzwolenia, przypomina bycie zakutym w kajdany bez [moliwoci] wyzwolenia. Musisz chcie uciec, ale zostaa schwytana w lochu samsary, bez moliwoci ucieczki. Pniej moesz tego aowa, ale utoniesz w bagnie emocji, z ktrego nie ma wyjcia. Jeli masz dzieci, mog by kochane, ale s one palem, ktry przykuwa ci do samsary. Jeli nie masz dzieci, to obawa, e twoja rodzina wymrze, jest nawet wiksza. Jeli posiadasz jakie materialne rzeczy, na przykad hodowl byda lub pole, nie bdziesz mie wolnego czasu na praktykowanie Dharmy. Jeli nie posiadasz [rzeczy], bl i walka z tego powodu, e nie masz nic do jedzenia, s nawet

2/202.

Serwis internetowy Tsering wiksze. Jeli masz sub i pracownikw, praca kierownicza cakowicie ci wciga. Jeli nie [angaujesz si w to,] twj brak siy sprawi, e inni zaczn ci kontrolowa, a ty nie bdziesz mie wolnoci do praktykowania Dhamry. W ten sposb zarwno obecne ycie, jak i twoja przyszo zostan zniszczone. W kadym razie, ludzie, ktrzy si eni i staj si gow rodziny, sami pograj si w bagnie nieszcz, bez szansy na wyzwolenie! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, radoci tego wiata s wyjatkowo niestae, ale jeli praktykujesz wit Dharm, twoje szczcie bdzie dugotrwae. Bogactwo tego wiata jest nietrwae i przemijajce, ale jeli stale bdziesz zbiera nagromadzenia [zasugi i mdroci], bdziesz naprawd bogata. Ludzie, ktrzy angauj si w negatywne czyny, s pozbawieni rozumu; ci jednak, ktrzy robi to, co jest pozytywne, s rozsdni i mdrzy. Ludzie, ktrzy powicaj si znaczcym naukom, s prawi, ale ci, ktrzy d do bezsensownych zdobyczy i sawy, s lekkomylni i niemoralni. wiatowa sawa i materialne bogactwo to wadcy domu nieszczcia; szlachetny jest ten, kto osiga stan buddy w jednym yciu. Ludzie, ktrzy lgn do wiata, nigdy nie bd mieli szansy na uwolnienie si z samsary! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, przeszkadzajce uczucia powstaj z okolicznoci, a zatem ucieknij z kraju mioci i nienawici. Z rozproszenia powstaj przeszkody, a wic utrzymuj [w umyle] jak lek [obraz] wzniosego mistrza. Ubstwo i smutek w tym yciu powstaj z uprzednich dziaa, a zatem yj w odludnych pustelniach. Negatywne czyny powstaj z okolicznoci; jak trucizny unikaj wic zego towarzystwa. Bdne pogldy powoduj upadki, a zatem studiuj i rozmylaj z otwartym umysem. Wzloty i upadki zdarzaj si kademu, zarwno ywym, jak i martwym, nie obwiniaj wic innych. Bez wzgldu na to, jaka rado i szczcie spadnie na ciebie, stanowi one rezultat twojej zasugi. Sprbuj osign owiecenie, poniewa masz moliwo uniknicia odrodzenia si w niszych wiatach samsary. Ludzie, ktrzy yj negatywnociami, bd dugo cierpie! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, mwic wprost: chwila twojej mierci jest nieokrelona; towarzyszy ci od chwili narodzin. Okolicznoci twojej mierci s rwnie niepewne; umrzesz, mimo i tego nie planujesz. mier nigdy o tobie nie zapomni; moesz zgromadzi wszystkie bogactwa wiata, ale i tak bdziesz je musiaa zostawi. Samsara nie zniknie po twojej mierci; na nowo bdziesz si wczy w trzech sferach. W egzystencji 3/202 samsarycznej nie ma szczcia; nigdy nie przekroczysz nieszcz, bez wzgldu na to, w ktrym z szeciu wiatw si odrodzisz. Jak bardzo musiaa wdrowa w przeszoci, przechodzc nieopisany bl! I bdziesz nadal wczy si w samsarze, miotana na falach cierpienia. Czy nie lepiej praktykowa Dharm i odci acuch, ktry wie ci z cierpieniem! Jeli nie dotrzesz do suchego ldu, nie uda ci si wyprowadzi innych poza samsar. Wydaje si jednak, e wszyscy praktykujcy Dharm lgn do wiatowych rozrywek i bez koca sami siebie wrzucaj w samsar. Z pomoc wolnoci i wyposae ju teraz musisz odci wizy, jakie cz ci z samsar! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli teraz nie osigniesz wyzwolenia, bdziesz si nadal pogra w nieszczciach egzystencji, bez wzgldu na to, gdzie si odrodzisz. Jeli nie mieszkasz w grskim odosobnieniu, bdziesz tylko y w wizieniu samsary, bez wzgldu na to, gdzie przebywasz. Jeli nie powicisz si duchowej praktyce, to bez wzgldu na to, co bdziesz robi, bdziesz tylko stwarza negatywn karm dla dalszej samsary. Jeli nie zbierzesz dwch nagromadze, to wszystko co zgromadzisz, stanie si perfidi Mary. Jeli nie podysz za duchowym nauczycielem, to kady za kim pjdziesz, poprowadzi ci jedynie w gbsz samsar. Jeli nie bdziesz suchaa ustnych wyjanie swojego mistrza, kady inny, kogo bdziesz sucha, stanie si wycznie kim, to pocignie ci za sob w d. Jeli w strumieniu twojego istnienia nie narodz si duchowe waciwoci, to ludzie, z ktrymi bdziesz przebywa, bd ci wspiera w czynieniu za. Jeli nie urzeczywistnisz wrodzonej natury swojego umysu, to kada myl jaka si w tobie pojawi, bdzie tylko konceptualn myl. Jeli nie bdziesz kierowa swoim umysem, to cokolwiek zrobisz, bdzie tylko uwiecznia zudzenia. Jeli nie obawiasz si samsary, to bez wzgldu na to, co zrobisz, bd to tylko nasiona dla [odrodzenia si] w niszych wiatach. Ludzie, ktrzy nie czuj rozczarowania samsar, bd bez koca cierpie! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, nic innego nie pomoe ci, kiedy staniesz w obliczu mierci, zrb wic to, co ci powiem! Znajd mistrza, ktry ucielenia sob nauki mahajany i otrzymaj od niego ustne wyjanienia, bdce ucielenieniem prawdziwej realizacji natury umysu. Poszukaj i zosta w bezpiecznym miejscu, ktre posiada wszystkie niezbdne rzeczy. Praktykuj z niegasnc pilnoci. Wypenij swoj skarbnic [nagromadzeniami zasugi i mdroci], nie odkadajc [praktyki] z dnia na dzie.

Serwis internetowy Tsering Dotrzymuj towarzystwa ludziom, ktrzy posiadaj oddanie, s wytrwali i inteligentni. Praktykuj nauki, ktre wprowadz ci na ciek do wyzwolenia. Jak trucizny unikaj negatywnych czynw, ktre prowadz do [odrodzenia si w] niszych wiatach. Nasy si wspczuciem, korzeniem mahajany. Za swj gwny cel uznaj wiczenie si w pustce wolnej od poj. Jeli nie porzucisz rozproszenia, nieatwo bdzie ci speni cokolwiek poprzez duchow praktyk! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, czy nie syszaa o tym, e twoi przodkowie umarli? Czy nie widziaa, e twoi ssiedzi umarli? Czy nie zauwaya, e twoi krewni umierali bez wzgldu na to, czy byli starzy, czy modzi? Czy nigdy nie widziaa zwok niesionych na pole kremacyjne? Jak to moliwe, i nie pamitasz, e mier przyjdzie rwnie po ciebie? Jeli nie poczujesz motywacji [do praktyki], czas na wyzwolenie nigdy nie nadejdzie! Sam korze pozytywnych waciwoci polega na wziciu sobie do serca nietrwaoci, tak aby nigdy nie zapomina o strachu przed mierci! Wrd wszystkich poj, najwaniejsza jest nietrwao, a zatem nigdy si od niej nie oddzielaj! Wiara w to, e rzeczy bd trwa, jest samym korzeniem wszelkich negatywnoci, a zatem podcignij si! Jeli szczerze nie wemiesz sobie tej postawy [nietrwaoci] do serca, nagromadzone zo bdzie mie wielko gry. Aby to wyjani: zwykli ludzie nie szukaj wyzwolenia; dostojnicy s zarozumiali i lgn do nadtego poczucia wasnej godnoci; bogacze s zakuci skpstwem; ignoranci pawi si w negatywnociach; leniwi yj w apatii; praktykujcy zwracaj si ku rzeczom wiatowym; nauczyciele Dharmy bdz w omiu wiatowych dharmach; a medytujcy, ktrym brak oddania i pilnoci, goni za celami tego ycia. Wszystko to dzieje si dlatego, e nie wzito sobie do serca nietrwaoci. Jeli raz, w strumieniu swego istnienia, autentycznie przyswoisz sobie myl o nietrwaoci, to wszystkie waciwoci cieki do wyzwolenia nagromadz si [wielkie] jak gra. Stwrz wic postaw nie posiadania adnego zadania, bez wzgldu na to, co robisz! Stwrz postaw tego, e wiatowe cele s daremne! Odrzu bezsens tego wiata! Z hartem ducha wstp na ciek do wyzwolenia! Nie lgnij do materialnych rzeczy! Nie skupiaj si na piciu skadnikach, tak jakby byy tob! Zrozum, e odwrcenie si [od praktyki] to Mara! Zrozum, e obiekty zmysowe, ktrych pragniesz, s oszustwem! Nigdy nie oddzielaj si od poczucia koniecznoci! Sprawy zwizane z tym yciem uwaaj za swego wroga! Poszukaj prawdziwego mistrza! Unikaj zego towarzystwa! Wybierz samotno grskiego odosobnienia! Nie odkadaj swojej duchowej praktyki! Przestrzegaj lubowa samaja. Zmieszaj swj umys z Dharm! Jeli bdziesz postpowa w ten sposb, jidam obdarzy ci siddhi, dakinie obdarz ci bogosawiestwami, buddowie dadz ci pewno i wkrtce osigniesz owiecenie; wszystko to bdzie wynikiem wzicia sobie do serca nietrwaoci. Od przeszoci a po dzi dzie, wszyscy buddowie i ich synowie i crki, wszyscy vidjadharowie i siddhowie, wyzwalali si z samsary, biorc to sobie do serca! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli bdziesz popenia dziesi negatywnoci, spadniesz w nisze wiaty; dlatego auj [za nie] i powstrzymaj si od nawet najdrobniejszych negatywnoci! Szlachetnoo, ktra ma konceptualny cel, nie stanie si ciek do wyzwolenia, dlatego wszelk duchow praktyk zajmuj si z niekonceptualnym podejciem! Pozytywne dziaania stworzone w cigu eonw, moe zniszczy jedna chwila nienawici, wicz si wic w mioci, wspczuciu i owieconej postawie umysu! Moesz rozumie pustk, ale obrci si ona w nihilizm, jeli nie bdziesz wspczujcy, zrwnaj wic wspczucie i pustk! W kadym razie, niczego nie osigniesz, jeli nie porzucisz lgnicia do rzeczy jako konkretnych; nie uwaaj wic swoich omamionych dowiadcze za trwa rzeczywisto! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli natychmiast nie odrzucisz swojej samsarycznej egzystencji, twoja karma i przeszkadzajce uczucia jako przyczyna, z pewnoci sprowadz rezultat: odrodzenie si w uwarunkowanym ciele. Wkrtce po takim odrodzeniu si, [dowiadczysz] bolesnej natury tego ciaa. Po narodzinach, nieuchronnie nadejd staro i mier. Tu po mierci z pewnoci nie znajdziesz innego przeznaczenia, anielei odrodzenie si w ktrej z szeciu klas istot. Odrodzenie si w takiej formie spowoduje automatyczne pojawienie si pragnienia i nieszcz. Nie bdzie ucieczki z bolesnego oceanu karmicznych czynw, stworzonych poprzez pi trucizn. Logiczn konkluzj niepowodzenia ucieczki bdzie nieustanne krenie w samsarycznej egzystencji. Aby tego unikn, muisz zrealizowa, e twj umys ma natur niepowstawania. Jeli tego nie urzeczywistnisz, nie wyzwolisz si z samsary! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: mwic oglnie, Tsogyal, samsara nie ma pocztku, ani koca, lecz ty jako jednostka muisz dowiadczy pocztku i koca! W tym yciu moesz by potna i bogata, ale i tak nie ma to znaczenia, poniewa musisz std odej. Twoja moc, wadza i moliwoci mog by wielkie, ale i tak nie zwyci Mary mierci. Moesz opywa w dostatki i luksusy, ale nie ogupi to Pana mierci, jeli raz znajdziesz si w jego ucisku. Moesz mie legiony [wojska] i ogromne bogactwo,

4/202.

Serwis internetowy Tsering ale nie pojad tam z tob z przodu, ani z tyu. Moesz mie liczne potomstwo, orszak i krewnych, ale nie bd mogli ci towarzyszy w nastpnym yciu. Moesz otoczy si wszystkimi armiami wiata, ale nie uda ci si powstrzyma napaci narodzin, staroci, choroby i mierci. Jeli nie zagwarantujesz sobie teraz dobra przyszych ywotw, to kto bdzie znosi bl upadku do piekie? Gd i pragnienie godnych duchw s nie do zniesienia! Zniewolenie zwierzt jest straszne! Najbardziej bolesne s zmiany w ludzkim yciu! Zmagania si pbogw s nie zniesienia! Upadek bogw to udrka! Wszystkie istoty kr w tym wystpnym krgu. Trudno unikn fal narodzin i mierci! Jeli nie przekroczysz otchani szeciu klas istot, wszystko bdzie bez sensu. Aby to uczyni, musisz rozwin moc niedualnej wiadomoci! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli pragniesz uwolni si z samsarycznej egzystencji, zrb to w ten sposb. Twoje zwyke przywizanie i awersja, to bdne, omamione mylenie; odetnij je! Korzeniem i podstaw samsary jest wiara w ego; wykorze j! Krewni i znajomi s acuchem, ktry ciga ci w d; odetnij go! Myli o wrogach i demonach s tortur dla twego umysu; odrzu je! Obojtno odcina si yciow wyzwolenia; pozostaw j za sob! Fasz i oszustwo s cikim adunkiem; odrzu je! Zazdro jest burz gradoww, ktra niszczy wszystko, co dobre; wyeliminuj wszystkie swoje bdy! Twj dom rodzinny to demoniczne wizienie; unikaj go jak trucizny! Upragnione obiekty zmysw to wizy, ktre ograniczaj ci; odetnij t niewol! Szorstkie sowa to trujca bro; powstrzymaj swj jzyk! Niewiedza jest naciemniejszym splamieniem; zawie lamp studiowania i przemyliwania! Kochankowie, partnerzy i potomstwo to podstpy Mary; odetnij swoje przywizanie! Czegokolwiek dowiadczasz, jest to zudzenie; niech si to samo z siebie uwolni! Jeli zrobisz tak jak ci mwi, odwrcisz si od samsarycznej egzystencji! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, kiedy zrozumiesz bdy samsary, nie ma innego nauczyciela, poza tymi [sowami]. Kiedy wemiesz sobie nietrwao do serca, nie ma zachty, ktra opieraaby si na czym innym poza tym. Kiedy zrozumiesz, e wszystko to, co pojawia si i istnieje, jest twoim umysem, nie bdzie innej cieki do owiecenia, jak tylko ta. Jeli masz silne oddanie dla swego mistrza, nie mona znale buddy poza nim. Jeli zadowalasz wszystkie czujce istoty, nie ma Trzech Klejnotw, ktre mgby czci poza tym. Jeli odcia podstaw i korze myli, nie ma poza tym adnej wrodzonej natury, na ktr mona by medytowa. Jeli samsaryczna egzystencja uwalnia si w sobie, poza tym nie ma adnego przebudzonego stanu do spenienia. Jeeli raz to urzeczywistnisz, samsara i nirwana nie bd dwoma. Poza tym, modo jest krtka, a kopotw wiele. Zapominalstwo jest silne, a remedia sabe. Inspiracja jest saba, a rozproszenia liczne. Pilno jest czym rzadkim, natomiast lenistwo jest obfite. wiatowe zadania s niezliczone, a dharmicznych czynw jest niewiele. Negatywne myli maj najwiksze znaczenie, podczas gdy inteligencja jest minimalna. Och, jak bardzo ci ludzie z mrocznej epoki bd aowa, [kiedy znajd si] na krawdzi mierci! Tsogyal, musisz otrzyma gbokie ustne wyjanienia! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, aby unikn samsarycznej egzystencji, musisz pooy ufno w ciece do wyzwolenia. By tak rzec, ufno powstaje z przyczyn i warunkw, a nie sama z siebie. Ufno powstaje, kiedy przyczyny i warunki si schodz, a ty bierzesz sobie nietrwao do serca. Ufno powstaje, kiedy pamitamy o przyczynie i skutku. Ufno powstaje podczas czytania gbokich sutr i tantr. Ufno powstaje wtedy, gdy spotykamy si z posiadajcymi ufno ludmi. Ufno powstaje wtedy, gdy poda si za mistrzem i duchowym nauczycielem. Ufno powstaje wtedy, gdy znajdujemy si w bolesnych sytuacjach. Ufno powstaje wtedy, kiedy skadamy ofiary na specjalnym otarzu. Ufno powstaje wtedy, gdy spotykamy si z gbokim zachowaniem. Ufno powstaje wtedy, gdy syszymy o przykadach z ycia mistrzw linii. Ufno powstaje wtedy, gdy suchamy pieni wadry urzeczywistnienia. Ufno powstaje wtedy, gdy widzimy cierpienie innej istoty. Ufno powstaje wtedy, gdy kontemplujemy wady samsarycznej egzystencji. Ufno powstaje wtedy, gdy czytamy wite nauki. Ufno powstaje wtedy, gdy dostrzegamy waciwoci wzniosych istot. Ufno powstaje wtedy, gdy otrzymujemy bogosawiestwo od mistrza. Ufno powstaje wtedy, gdy zbieramy specjalne nagromadzenia. Moja rada brzmi, aby nigdy nie oddziela si od przyczyn powstania ufnoci. I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli posiadasz w swoim sercu ufno, musisz sprawi, eby tam pozostaa. Jeli nie ma [jej tam], musisz sprawi, eby si pojawia! Brak ufnoci przypomina prb wybielenia wgla; jeste odczona od szlachetnoci cieki do wyzwolenia. Brak ufnoci jest jak bycie kamieniem 5/202

Serwis internetowy Tsering szlachetnym na dnie oceanu; zaptaa si w gbiach samsarycznej egzystencji. Brak ufnoci jest jak d bez wiose; nie da si ni przepyn morza. Brak ufnoci jest jak sianie ziarna w surowej i nieuprawianej, a jednak podnej glebie; nie przetrwa w niej adna zaleta. Brak ufnoci jest jak ziarno, ktre zostao przypalone przez ogie; nie wyrosn z niego kieki owiecenia. Brak ufnoci jest jak podr bez eskorty przez budzce groz miejsca; nie uda ci si przezwyciy wroga przeszkadzajcych uczu. Brak ufnoci przypomina wczg, ktry wyldowa w wizieniu; nie uniknie niszych wiatw. Brak ufnoci jest jak czowiek bez rki, ktry prbuje wdrapa si na ska; spadnie w otcha szeciu wiatw istot. Brak ufnoci jest jak jele schwytany przez myliwego; zostanie zabity przez Pana mierci. Brak ufnoci jest jak lepiec wpatrzony w otarz, i nie widzcy obiektu poznania. Brak ufnoci jest jak idiota, ktry dotar na wysp czystego zota i nie wie, co znalaz. Ludzie, ktrzy nie maj ufnoci, prawdopodobnie nie bd w stanie osign wyzwolenia, ani owiecenia! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli chce si osign owiecenie, posiadanie ufnoci jest poow wykonanej praktyki Dharmy. Ufno jest jak yzna gleba; jakiekolwiek instrukcje si w niej zasieje, wyronie [owoc]. Ufno jest jak klejnot speniajcy yczenia; obdarza bogosawiestwami spenienia wszystkich zamierze. Ufno jest jak wadca wiata; podtrzymuje krlestwo Dharmy. Ufno jest jak warowny zamek; opiera si przeszkadzajcym uczuciom ego i innych. Ufno jest jak most lub d; umoliwia ci przekroczenie oceanu samsary. Ufno jest jak lina zwisajca w przepa; wyciga ci z niszych wiatw. Ufno jest jak lekarz; eliminuje chroniczn dolegliwo piciu trucizn. Ufno jest jak potna eskorta; prowadzi ci bezpiecznie przez niebezpieczestwa samsary. Ufno jest jak obroca; ocala ci od zdradliwych czterech mar. Ufno jest jak rosncy ksiyc; pozwala coraz bardziej wzrasta temu, co pozytywne. Ufno jest jak apwka dana po to, by unikn uwizienia; zwodzi demonicznego Pana mierci. Ufno jest jak cieka wiodzca do gry; prowadzi ci do miasta [znajdujcego si] na grze. Ufno jest jak niewyczerpana kopalnia skarbw; zaspokaja wszystkie potrzeby i yczenia. Ufno jest jak rce czowieka; zbiera nimi korzenie szlachetnoci. Ufno jest jak szybkonogi rumak, ktry niesie ci do miejsca wyzwolenia. Ufno jest jak so dwigajcy ogromny ciar; prowadzi ci coraz wyej i wyej. Ufno jest jak iskrzce si rdo; przejawia wrodzon sobie peni uwagi. Jeli ufno raz pojawi si gboko w tobie, wszystkie pozytywne waciwoci pojawi si wielkie jak gra! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, rdo wszystkich zalet stanu buddy znajduje si w ufnoci, pozwl wic, aby z gbi ciebie wyonia si niezmienna ufno! Zapobiega ona [odrodzeniu si w] stanach zniewolenia i zdobywa [ciao obdarzone] wolnociami i wyposaeniami. Odrywa ci od niewaciwego towarzystwa i sprawia, e zaczynasz poda za autentycznym mistrzem. Zamyka drzwi do niszych wiatw i ukazuje ci pocztek cieki do wyzwolenia. Rozprasza wtpliwoci i wahania i prowadzi ci poza cieki Mary. Powstrzymuje ci od zarozumiaoci i zazdroci, i sprawia, e osigasz [ciao obdarzone] wolnociami i wyposaeniami. Uwalnia ci od wad negatywnych czynw i pozwala ci na osignicie wszystkiego, co zdrowe. Sprawia, e przekraczasz obiekty przywizania i osigasz zaufanie do cakowitego wyrzeczenia. Pozwala ci na porzucenie bdnych pogldw i zachowania, oraz na osignicie zaufania do nauk Zwycizcw. Cakowicie rozprasza przeszkadzajce uczucia i pozwoli ci na odkrycie samoistnych zalet. Sprawi, e przekroczysz ocean egzystencji i staniesz si prawdziwym przewodnikiem. Zmniejsza negatywnoci i zwiksza to, co pozytywne. Pozbywa si niewaciwych rad i sprawi, e spenisz ostateczn esencj. Tantry nauczaj, e ufno w nauki mahajany przynosi wiksz zasug, anieli suenie czujcym istotom, ktrych liczba jest wiksza, ni pykw kurzu w dziesiciu sferach buddy! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeeli ludzie bd [chcieli] sucha, oto instrukcja, ktr powinni praktykowa! Do twoich przeszych zmaga z bezsensownymi dziaaniami; teraz spenij wane zadanie! Do nudnego i beznadziejnego niewolenia innych; teraz dziaaj dla wasnego poytku! Do wypowiedzianych nadaremnie z powodu piciu trucizn sw i czynw; nakieruj teraz swoje ciao i gos na Dharm! Do twojego beztroskiego zadowolenia; zastosuj w praktyce radosn pilno! Do ulegania krewnym; obal cian bojani! Do nienawici wobec wrogw i demonw; wicz si teraz w mioci i wspczuciu! Do przebywania w klatce szeciu obiektw zmysw; teraz spjrz na naturalny stan umysu! Do stwarzania negatywnej karmy; porzu teraz negatywne czyny! Do nieszcz zwizanych z samsaryczn egzystencj; ucieknij do sfery wielkiej bogoci! Do zbierania si w grupach; teraz yj w samotnoci! Do niezdrowych sw; teraz yj w milczeniu i dotrzymuj

6/202.

Serwis internetowy Tsering towarzystwa prawdzie! Do omamionego mylenia i planowania; teraz rozpoznaj dharmakaj, swoje naturalne oblicze! Teraz nadszed czas zespolenia ufnoci i pilnoci, oraz spenienia przebudzonego stanu! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, dopki nie osigniesz owiecenia, potrzebujesz mistrza; dotrzymuj wic towarzystwa autentycznemu duchowemu nauczycielowi. Dopki nie zrealizujesz naturalnego stanu, potrzebujesz nauk; pro wic o gbokie, ustne wyjanienia. Nie przebudzisz si do owiecenia przez samo tylko intelektualne rozumienie; praktykuj wic tak pilnie jak rozpalasz ogie. Dopki nie osigniesz stabilnoci we wrodzonej naturze, bdziesz nadal podatna na przeszkody; porzu wic powodujce rozproszenie zajcia. Dopki nie osigniesz ostatecznego celu, potrzebujesz pielgnowa w sobie pozytywne waciwoci; wicz si wic stopniowo we wzmacnianiu wiadomoci. Trzymaj si z daleka od wszystkiego, co rani twoj myl, sowo i czyn, i zawsze bd zrelaksowana. Unikaj towarzystwa, ktre podsyca przeszkadzajce uczucia i koncentruj si na przyjacioach, ktrzy zachcaj ci do [praktykowania tego, co] pozytywne. Rano, w nocy, o wicie i o zmroku podlicz pozytywne i negatywne czyny i strze swego umysu. Moesz posiada ustne wyjanienia, lecz ich cel nie moe zosta zrealizowany, jeli nie zastosuje si ich w praktyce; a zatem praktykuj to, co zrozumiaa. Jeeli speniasz to, co twj mistrz ci przekaza, rezultaty pojawi si automatycznie, a zatem suchaj witej Dharmy! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli szczerze praktykujesz Dharm, jedzenie i ubranie pojawi si automatycznie! Pragnienia s nie do zaspokojenia, podobnie jak picie sonej wody; bd wic zadowolona! Wyeliminuj poczucie wasnej godnoci i pozosta mia i zdsycyplinowana! Cze i szacunek to puapki Mary, a zatem wrzu je do rzeki jak kamienie! Przyjemno i dobra reputacja s przemijajce, zostaw wic sprawy tego ycia za sob, cakowicie je lekcewac. Przysze ywoty bd trway duej, ni to obecne ycie, dlatego zaopatrz si w najznakomitsze zapasy! Musimy porzuci to ycie sami i bez przyjaci, poszukaj wi eskorty nieustraszonoci! Nie pogardzaj agodnymi; nie czy rnicy pomidzy tym, co wysokie i tym, co niskie! Nie zazdro wykwalifikowanym; sama przyswj sobie ich waciwoci! Nie rozwaaj wad innych; usu swoje bdy tak dokadnie jak wosy z twarzy! Nie przejmuj si wasnym dobrem; martw si szczciem innych i bd mia dla wszystkich. Wzbud w sobie cztery niezmierzonoci i dbaj o dobro wszystkich istot jak o dobro wasnych dzieci! 7/202 Wa [sowa] sutr i tantr tak dokadnie jak wen, i zasymiluj je w strumieniu swojego istnienia! Wprawiaj si w wir w krlestwach, tak jakby bya mlekiem, [z ktrego przygotowuje si] maso i szukaj najgbszych wyjanie! Wszystkiego dowiadcza si wskutek poprzedniej karmy, a nie poprzez pragnienie; uspokj wic swj umys! Lekcewaenie ze strony wzniosych mistrzw jest gorsze od mierci; bd wic uczciwa i wolna od oszustwa! Kopoty jakie masz w tym yciu maj swoje rdo w poprzedniej karmie, nie obwiniaj wic o nie innych! Dobrobyt jest [skutkiem] bogosawiestwem twego mistrza, zadbaj wic o odpacenie za jego dobro! Jeli nie okieznasz innych, nie bdziesz moga na nich wpyn, okieznaj wic najpierw siebie! Bez [osignicia] wyszej percepcji, nie uda ci si speni dobra istot, bd wic pilna w praktyce! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli ludzie dbaj o siebie, powinni wysucha moich wyjanie! Musimy zostawi po sobie wszystkie zgromadzone bogactwa; nie czy wic za, aby zdoby bogactwo! Karmiczne dojrzewanie pozytywnych i negatywnych czynw nie zaniknie przez eony, zadbaj wic nawet o najsubtelniejsz form przyczyny i skutku! Przemijajca wasno nie posiada substancji, wykorzystaj wic j na poyteczne czyny dawania! Stworzonej teraz szlachetnoci bdziesz potrzebowaa w przyszoci, wykorzystaj j wic dla przynoszcych zasug czynw dawania! Wytworzonej obecnie szlachetnoci bdziesz potrzebowaa w przyszoci, dlatego przestrzegaj czystej dyscypliny! Nienawi wybucha gwatownie w mrocznej epoce, na wic zbroj cierpliwoci! Lenistwo sprowadzi ci z powrotem w samsaryczn egzystencj, przebud wic nierozproszon pilno! Twoje ycie rozciga si na drodze rozproszenia, wicz si wic w medytacji i wrodzonej naturze! Niewiedza drczy ci w samsarycznej egzystencji, zapal wic lamp poznania! W tym plugawym bagnie nie mona [znale] szczcia, kieruj si wic do suchej ziemi wyzwolenia! wicz si w dokadnie w gbokich wyjanieniach i przedrzyj si przez sie egzystencji! Opu swj dom rodzinny, trzymaj si z daleka od krewnych i yj na odosobnieniu w grach! Porzu czyny, ktre odwracaj twoje myli, sowa i czyny [od Dharmy], i spjrz na swoj nieograniczon, wrodzon natur! Zajmij niskie miejsce, ubierz achmany i utrzymuj swoje dowiadczenia! Jedz niewyszukane jedzenie, wcz si jak rzeki w Indii i wydobyj z ziemi skarby serca wzniosych istot! Nie uda ci si znale nieskazitelnych czujcych istot, nie zatrzymuj si wic na bdach twego mistrza i przyjaci w Dharmie!

Serwis internetowy Tsering To ycie jest powierzchown rzeczywistoci; nie paw si wic w nadziei i lku, lecz wicz si w tym, e wszystko jest zudzeniem! Aby przynie poytek istotom w przyszoci, musisz kultywowa postanowienie bodhisattwy! Dwa zaciemnienia przeszkadzaj w powstaniu pozytywnych waciwoci, oczy wic je szybko! Jeeli obawiasz si stanu samsary, ktry przypomina dom w pomieniach, powinna zwrci uwag na te wyjanienia Padmy! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli pragniesz zachowa stao w swojej praktyce, to bezporednio odetnij swoje przywizania! Kiedy pojawi si grone wojska niezwykej percepcji,[Niezwyka percepcja, ktra obejmuje jasnowidzenie, przypomnienie sobie poprzednich inkarnacji, oraz zdolno do wykonywania drobniejszych cudw, moe sta si podstaw duchowej dumy. Ta ogromna zwodniczo jest mistrzem, ktry ma wielu zwolennikw] okr si elaznym murem widzenia ich jako zudzenia! Kiedy wpadasz w gniew syszc nieprzyjazne sowo, poszukaj rda tego echa! Aby rozwin peni uwagi vipassany, uyj jako metod widokw i dwikw! Jeli chcesz udoskonali si dowiadczenia, rozwi swoj zrczno poprzez odpowiednie praktyki! Aby przej etapy na ciece wzniosych istot, spjrz na pogld metod i poznania! Jeli pragniesz zdoby niewyczerpane bogactwo, wwczas zgromad wasno dwch nagromadze! Jeli pragniesz przekroczy niebezpieczne miejsca bdnych pogldw, wwczas uwolnij swj umys od ogranicze dualistycznej percepcji! Jeli pragniesz, aby w strumieniu twego istnienia powstaa mdro bogoci, wwczas popro o bezporednie wyjanienia na ciece metod! Jeli pragniesz by zawsze szczliwa, wydosta si z tego wizienia nieszcz. Jeli pragniesz zrealizowa nie posiadajc rda esencj umysu, to odetnij przywizanie do dowiadcze medytacyjnych! Jeli pragniesz zmoczy si w silnym deszczu bogosawiestw, bagaj o to z oddaniem! Jeli pragniesz przej nad otchani szeciu klas istot, to wyegzorcyzmuj zego ducha ego! Jeli pragniesz speni szlachetn aspiracj Dharmy Buddy, odetnij wizy czce ci z obecnym dowiadczeniem! Jeli pragniesz wiczy si w peni uwagi vipajany, nie porzucaj niedualnej wiadomoci na progu niezdecydowania! Jeli pragniesz zmiesza swoje serce z Dharm, nie pozwl, aby twoja praktyka staa si odrtwiaa i nieczua! Jeli pragniesz speni swoje zadanie w tym yciu, nie porzucaj fazy rezultatu jako zwykej aspiracji! Jeli pragniesz dowiadczy tego, co pojawia si i istnieje jako pierwotna penia uwagi, wwczas spjrz na naturalny stan swego umysu! Tsogyal, wydaje si, e nie ma adnego praktykujcego, ktry prakykowa by we waciwy sposb! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, aby przynie poytek przyszym pokoleniom, przekazuj im wskazania odpowiednie do ich zdolnoci; udzielaj im wyjanie odpowiednich do ich poziomu inteligencji; przekazuj praktyki odpowiednie do ich poziomu pilnoci! Zrozum to i nauczaj tego, do czego masz osobiste zaufanie. W przeciwnym razie inteligentna osoba otrzyma wyjanienia odnonie tego, co jej nie interesuje i pozostanie niezadowolona, co zmniejszy jej ufno i spowoduje, e kto utraci zaufanie [do nauk]. Osoba o mniejszej inteligencji pouczona na temat wyszego, okrelonego znaczenia, nie zrozumie go. A nawet jeli niektrzy zrozumiej nauki, mog czu strach i rzuca na nie oszczerstwa. Niektrzy bd si trzyma sw, ktrzych nie rozumiej i osign wicej szkody, ni poytku [Okrelone znaczenie s to bezporednie nauki na temat pustki i wietlistoci, w przeciwiestwie do "nauk jako metod", ktre prowadz stopniowo do okrelonego znaczenia]. Jak radz mdrzy mistrzowie, zwyky ucze o mniejszej dyscyplinie, pouczony odnonie ostatecznych i niezrwnanych nauk, nie poczy ich z prawdziw Dharm, ale przewiadczony o tym, e udao mu si uchwyci tylko sowa, zacznie si cofa [w rozwoju] i nie osignie zrozumienia. Nauczanie, e nie ma potrzeby studiowania i przemyliwania [nauk], zmniejsza ju i tak niski poziom poznania, i zwiksza ju obecn niewiedz. Nauczanie, e w Dharmie nie ma nic do zrobienia, zmniejsza ju i tak sab pilno i zwiksza ju obecne lenistwo. Nauczanie, e nie ma przyczyny i skutku, zmniejsza i tak ju ma ilo zalet i zwiksza ju obecne powierzchowne rozumienie. Nauczanie, e nie ma dobra i za, czyni kalekim niewielkie oddanie, jakie si posiada i zwiksza i tak ju obecn zarozumiao. Nauczanie, e nie ma narodzin i mierci, podkopuje ju i tak sab ufno i uwydatnia ju i tak znaczn ilo bdnych pogldw. Nauczanie, e nie ma samsary i nirwany zmniejsza ju i tak niewielkie zainteresowanie osigniciem rezultatu i wzmacnia ju i tak silnych osiem wiatowych dharm. Powoduje to powstanie wikszej iloci bdnych pogldw, ni poytku! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeeli nie jeste zmczona cierpieniem, to nawet jeli rozmylasz nad bdami samsarycznej egzystencji, nie wyrzekniesz si spraw tego wiata. Jeeli nietrwao nie zakorzeni si szczerze w twoim umyle, to nawet jeli ujrzysz, e uwarunkowane rzeczy si zmieniaj,

8/202.

Serwis internetowy Tsering nie odetniesz przywizania do zjawisk. Jeeli nie dotrzymasz towarzystwa niewiadomej chwili mierci, to nawet jeli dowiesz si o gbokich wyjanieniach, nie bdziesz moga wzi sobie ich do serca. Jeeli nie stwierdzisz, e omamione dowiadczenia s nierzeczywiste, to nawet jeli bdziesz wiedzie, e s one wabikiem magicznego zudzenia, nie poddasz si lgniciu do konkretnej rzeczywistoci. Jeeli nie porzucisz spraw tego wiata, to nawet jeli twoje nauczanie bdzie wypenione gebokimi wyjanieniami, nie bdziesz moga oddzieli samsary od nirwany. Jeeli nie zdobdziesz krlewskiej twierdzy wanie teraz, to nawet jeli udao ci si zgromadzi na przyszo jak pozytywn karm, nie jest jasne, gdzie w przyszoci zaprowadzi ci twoja negatywna karma. Jeeli szczerze nie odwrcisz si od samsary, to nawet jeli raz czy dwa razy poczujesz w sobie ufno, nie dotrzesz do koca praktyki medytacyjnej. Jeeli nie porzucisz ycia rodzinnego i przywizania do swojej ojczyzny, to nawet jeli podejmiesz zdecydowane wysiki, nie wzniesiesz si ponad bagno samsarycznej egzystencji. Jeeli nie wyplczesz si z obiektw lgnicia do ego, to nawet jeli zrozumiesz, e trzy sfery nie maj rzeczywistej substancji, nie zablokujesz rzeki pyncej do szeciu wiatw istot. Jeeli nie zmieszasz swego umysu ze ciek wyzwolenia, to nawet jeli poznasz pi przedmiotw wiedzy, nie bdziesz w stanie bogosawi dowiadczenia innych. Jeeli nie wykorzenisz swoich wewntrznych bdw, to nawet jeli bdziesz mie przebyski bogiego i przejrzystego stanu peni uwagi, ponownie pojawi si ohydny zombie przeszkadzajcych uczu. Jeeli nie utniesz wizw pragnienia, to nawet jeli porzucisz mie i niemie ci obiekty, bdziesz raz po raz powraca [w samsar]. Jeeli twoje wieckie sprawy s nazbyt liczne, nie bdziesz mie szansy na osignicie przebudzonego stanu, mimo i otrzymaa od mistrza ustne wyjanienia. Moesz stale studiowa i rozmyla nad naukami, ale jeli twego serca nie dotkn strach przed narodzinami i mierci, wszystkie nauki nie bd niczym wicej, jak tylko sowami. Moesz osign biego w czterech aktywnociach, ale jeli nie pracujesz dla dobra istot, twoje postanowienie [bycia] bodhisattw bdzie powierzchowne. Twoja zbroja dyscypliny moe wywoywa gbokie wraenie, ale jeli nie osigniesz akceptacji wrodzonej natury, nie bdziesz w stanie znie szorstkich sw. Moesz pozna zewntrzne i wewntrzne nauki, ale jeli nie podejmiesz wysikw w praktyce, twj umys nie wzniesie si ponad [poziom] zwykego czowieka. Twj mistrz moe mie zalety tak wielkie jak pitrzce si chmury, ale jeli ty, uczennica, nie posiadasz pola oddania, nie spadnie na ciebie deszcz bogosawiestw. Jako praktykujca moesz otrzyma bogsawiestwa i ustne wyjanienia, ale jeli nie masz nieograniczonego wspczucia, nie przyniesie ono poytku czujcym istotom. Moesz zdoby zamek w wiecie ludzi, ale jeli nie zdobdziesz krlewskiej twierdzy niepowstawania, po mierci bdziesz si chaotycznie wasa. Jeli nie dotrzymujesz towarzystwa niezawodnemu urzeczywistnieniu, to cho twoi przyjaciele i krewni mog by liczni, i tak bdziesz musiaa umrze, pozostawiajc po sobie wszystko. Moesz osign wszystkie sztuki wojenne odwagi, ale jeli nie udoskonalia siy medytacji, nie oprzesz si wojskom Pana mierci. Twoja elokwencja moe rozdziera serce, ale jeli z caego serca nie postanowisz osign wyzwolenia, nie poruszysz Pana mierci. Jeli ju teraz nie bdzie kultywowa pola trwaej wartoci, to moesz spdzi cae ycie na gromadzeniu bogactw, ale kiedy nadejdzie twj czas, nie zabierzesz z sob nawet ziarnka pszenicy. Aby w cigu jednego ycia osign stan buddy, musi si zoy wiele sprzyjajcych okolicznoci, a to jest trudne! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, wydaje si, e wikszo praktykujcych Dharm Tybetaczykw nie wzia sobie nauk do serca! Gdyby tak byo, nie byliby prawdopodobnie tak leniwi i obojtni. Z pewnoci nie nie zrozumieli natury samsary; gdyby tak byo, nie byliby prawdopodobnie tak przywizani do trwaej rzeczywistoci. Z pewnoci nie rozmyliali nad tymi tak cikimi do znalezienia wolnociami i bogactwami; gdyby tak byo, nie angaowaliby si w tego typu bezsensowne dziaania. Z pewnoci nie zrozumieli prawa przyczyny i skutku; gdyby tak byo, to w sposb wyjtkowy uwaaliby na to, aby nie popenia negatywnych czynw. Prawdopodobnie nie dostrzegaj poytecznych waciwoci pozytywnych czynw; gdyby tak byo, nie byliby tak niestrudzeni w zbieraniu dwch nagromadze. Z pewnoci nie mieli adnego dowiadczenia gbokiej, wrodzonej natury; gdyby tak byo, nie pozwoliliby sobie na oddzielenie si od praktyki. Prawdopodobnie nie s w stanie uksztatowa swej decyzji o [wstpieniu na ciek] mahajany; gdyby tak byo, to cakowicie zlekcewayliby egoistyczne cele i zaczli pracowa dla poytku innych. Nie nakierowali swoich umysw na wrodzon natur; gdyby tak byo, to z pewnoci uwolniliby si od zazdroci i zarozumiaoci. Prawdopodobnie nie studiowali, ani nie rozmylali nad dziewicioma stopniami [ningmapy]; gdyby tak byo, rozumieliby rnic pomidzy wyszymi i niszymi naukami. Z pewnoci nie zbliyli si do pogldu Tajemnej Mantry; gdyby tak byo, nie wiedzieliby co przyj, a co odrzuci w zwizku z samsar, czy nirwan. Nie urzeczywistnili prawdziwego pogldu naturalnego 9/202

Serwis internetowy Tsering stanu; gdyby tak byo, z pewnoci nie zachowywaliby si w tak pody i krzywdzcy sposb. Prawdopodobnie nie pragn osign doskonaego owiecenia; gdyby tak byo, ze wzgard odrzuciliby powierzchowne sprawy tego ycia. Jest tak wielu ludzi, ktrzy nie wykazuj nawet najmniejszego zainteresowania Dharm! I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, jeli pragniesz zmiesza swj umys z Dharm, mam dla ciebie instrukcj. Sutry i tantry s niezawodnym wiadectwem, a zatem wszystko, co robisz, dostosuj do nauk. Rada mistrza jest ostateczna; podaj wic za sowami wzniosych istot. Twj jidam stanowi oparcie dla spenienia; praktykuj wic niezachwianie. Twoje przeszkody usuwaj stranicy; polegaj wic na dakiniach i stranikach Dharmy. Twoje zadanie polega na zaangaowaniu si w duchowe praktyki; nie oddzielaj si wic nigdy od Dharmy myl, sowem i czynem. To, czego dowiadczasz, jest omamion percepcj; uwaaj wic, e wszystko, co si pojawia, jest nierzeczywiste. Lgnicie do ego powinno zosta okieznane, dlatego te pozbd si zego ducha egoizmu. Innym powinna przekaza pomylno; ochraniaj wic czujce istoty tak jak swoje wasne dziecko. Powinna urzeczywistni pogld; rozpoznaj wic, e samsara i nirwana s wrodzon natur. Powinna si pozby przeszkd; dostrzegaj wic w nieszczciu pomocnika. Powinna osign stan buddy; urzeczywistnij wic trzy kaje. Kiedy posiadasz je wszystkie, twj umys jest zmieszany z Dharm, jednak wikszo ludzi nie spenia cieki do wyzwolenia. I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, kiedy nadejdzie kres ery przekazywania [Dharmy Buddy], w Tybecie bdzie wielu ludzi, ktrzy bed chcieli osign owiecenie; gdy jednak bd chcieli dowiedzie si jak we waciwy sposb praktykowa Dharm, powiedzie si to tylko nielicznym. Jeli w owym czasie posuchaj tej dobrej rady, odnajd drog do szczcia. Prosz ci, udziel nam tej rady, powiedziaa [Jeszie Tsogyal]. Mistrz odpar: Moesz pracowicie dokada wszelkich stara, ale dopki yjesz w miecie, nie unikniesz demona przeszkd; jeli wic pragniesz szybko osign owiecenie, yj w odosobnionych grskich siedzibach. Moe si w tobie uksztatowa postanowienie [wstpienia na ciek] mahajany, ale zanim sama nie osigniesz dojrzaoci, praca dla poytku innych bdzie mczca; a zatem wprowad praktyk do osobistego dowiadczenia. Moesz posiada pogld definitywnego znaczenia, ale jeli nie powiodo ci si w codziennych dziaaniach, zeliniesz si w pi trucizn zwykej osoby; wyrzeknij si wic wiatowych spraw. Moesz wykonywa duchowe praktyki, ktre jawi si jako Dharma, ale jeli utracie postanowienie bodhisattwy, zboczya na cieki wiatowej osoby; porzu wic osiem wiatowych dharm. Twj mistrz moe ci zaakceptowa w swoim wspczuciu, ale jeli nie odrzucisz wiatowych dharm, nie utniesz wizw 'przyjaciela' i 'wroga'; porzu wic lgnicie do dualizmu 'ja' i 'nie-ja'. Moesz otrzyma gbokie wyjanienia, ale jeli nie bdziesz wytrwaa, samo to nie wyelimiuje przeszkd; wykorzystaj wic skuteczne rodki, aby osign postp [w praktyce]. Moesz by skoncentrowana w stanie medytacyjnym, ale jeli nie uda ci si wprowadzi rnorodnoci na ciek, nie odetniesz potnego przepywu nawykowych tendencji; dowiadcz wic swojej wrodzonej natury w wiedzy, ktra pojawia si [w stanie pomedytacyjnym]. Twoja duchowa praktyka z udziaem koncepcji moe by nieprzerwana, ale jeli nie wyzwolisz swoich ambicji w niekonceptualnym stanie, zmieni si w nadziej i lk w zwizku z rezultatem; rozwi wic wze dualistycznej koncentracji. Twoja wiedza odnonie sutr i tantr moe by rozlega, ale jeli nie zrealizujesz naturalnego stanu umysu, kiedy twj umys opuci ciao, pozostaniesz zwyk istot; rozpoznaj wic prawdziw natur praktyki. Twoim celem moe by spenienie, ale dopki nie staniesz si wartociowym naczyniem dla samaji, bdziesz przedkada jednego jidama nad wszystkie inne; utrzymuj wic samaj w czystoci. W kadym razie, ci ludzie, ktrzy wstpili na ciek Buddy, ale nie postpuj w zgodzie z sutrami, tantrami i sowami swego mistrza, nie znajd szczcia! Jeli jednak suchaj rad Zrodzonego z Lotosu mistrza z Uddijany, bd szczliwi w tym yciu i radoni w nastpnym. I ponownie Mistrz Padma powiedzia: Tsogyal, podczas strasznej zimy ostatniej epoki ludzie bd cierpie w nastpujcy sposb: prawa krlewskie zanikn jak zachodzce soce, a zasady religijne poddanych zami si jak jedwabny wze. Studiowanie i nauczanie Dharmy na caym wiecie znikn jak patki niegu na wodzie. Ci, ktrzy rozmylaj nad naukami i medytuj, bd czym rzadszymm od gwiazd o wicie. Wykwalifikowani mistrzowie, ktrzy maj na celu przynoszenie poytku innym, znikn jak kamie wrzucony do studni, a wszystkie gatunki zwierzt zostan wycite jak zboe w niwa i nie bd niczymi wicej jak tylko opowieciami poprzednich pokole. Duchowi nauczyciele, ktrzy przypominaj odzie i mosty, znikn w wodzie wielkiej niewoli. Ludzie o pozytywnych waciwociach znikn jak trawa i krzaki wymiecione przez kosmiczny wiatr, a nauki Buddy akjamuniego znikn jak cienie o zmierzchu.

10/202.

Serwis internetowy Tsering Kiedy nadejdzie ta epoka, twoje askawie wypowiadane sowa bd odbierane jako upomnienie i diatryba. Kiedy bdziesz mwi innym, aby praktykowali Dharm, odpowiedz: 'Rb to sama'! Kiedy bdziesz naucza o umyle buddy, znajd wymwki, mijajc si z sednem rzeczy. Kiedy usysz nauki o zaufaniu do prawa karmy, powiedz: "To nie jest prawda, lecz fasz"! W owym czasie sposobem ludzi na ycie bdzie zabijanie; ich zajciem fasz; uywajc przebrania, aby wesprze zaufanie do nich, bd mordowa za pienidze i znajdowa rozkosz w perwersjach seksualnych. Swoim gwnym celem uczyni zdobywanie dbr i posiadoci, bd zabija i zjada w akcie religijnym yjce istoty. Takie czasy nadejd. W tym czasie ci, ktrzy bd praktykowa moj rad, przynios poytek zarwno sobie, jak i innym ludziom z przyszych pokole, ktrym jest to przeznaczone. Dlatego te, Tsogyal z Kharczien, dla dobra ludzi w przyszoci, powierz to pismu i ukryj jako skarb termy. 1.2. ZOTY RANIEC NEKTARU Pokon dla wielkiego Guru Padmasambhawy! Ten, ktry jest znany jako Zrodzony z Lotosu w Uddijanie, jest emanacj ciaa wszystkich buddw trzech czasw, wielkim vidjadhar niezniszczalnej wszechwiedzy. Padmasambhawa zosta zaproszony do Tybetu przez pana i wadc [Trisong Detsena]. Przebywajc tam, ja, Tsogyal suyam mu jako partnerka i usugujca. Kiedy, gdy zatrzymaam si w jaskini Tidro w Shoto, wskazano mi znaczenie Najgbszej Niezrwnanej Esencji Serca Wielkiej Doskonaoci, dziki czemu rozpoznaam je. Z pomoc pogldu jako bezporedniego dowiadczenia, rozpuciam naturalny stan, nie opuszczajc go jako co, co przejam na wasno. Poraona zdumieniem, ja, ksiniczka z Kharczien, spytaam: Zdumiewajce! Wielki mistrzu, skoro wszystkie kluczowe punkty Esencji Serca Tajemnej Mantry s zawarte w trzech zasadach istoty, natury i zdolnoci, to czy zawieraj one jakie niedoskonaoci, czy nie? Mistrz powiedzia: To wspaniale, e zapytaa o to, Tsogyal. Wszystkie kluczowe punkty Najgbszej Esencji Serca s faktycznie zawarte w esencji, naturze i zdolnociach. Kiedy kto tego nie rozumie, moe zbdzi. Mona to wyjani czworako: jak si bdzi, oznaki zbdzenia, wady tego [postpowania] i jego skutki. Po pierwsze, sposb odejcia od esencji. Mwic oglnie, "esencja" oznacza po prostu naturalny stan twojej [niedualnej] wiadomoci - to nie wymylona i nie skaona penia uwagi. Od samego pocztku a do teraz, ta penia uwagi pozostaje jako puste poznanie, ktre nie zostao uczynione z niczego. Kiedy, zamiast po prostu pozostawa jako to, kto wiczy si w wyobraaniu sobie tego jako pustki, nie jest wolny od konceptualnej postawy koncentrowania si na pustce. Dlatego te, zbacza w to, co nazywamy "nihilistyczn pustk". Oznak zbdzenia jest to, e zaczyna si mwi takie rzeczy, jak: "Powyej nie ma buddw! Poniej nie ma czujcych istot! Wszystko jest pustk, poniewa nie istnieje!" Wad tego zbdzenia jest myl konceptualna: "Wszystko jest pustk!" Taka postawa sprawia, e porzuczasz wszelkie formy duchowej aktywnoci, takie jak oddanie i czysta percpecja, schronienie i bodhicitt, miujc dobro i wspczucie itd, a zamiast tego zaczynasz si angaowa w wiatowe dziaania. Jeli chodzi o zo, ta postawa sprawia, e niepotrzebnie angaujesz si w negatywne dziaania. Kto, kto postpuje w ten sposb, e wypacza to, co jest prawdziwe, nie znajdzie innego miejsca, oprcz pieka wadry. Skutkiem takiej obkanej praktyki wypaczania prawdy o tym, co pozytywne, jest odrodzenie si jako istota utrzymujca skrajny pogld nihilizmu. Wypaczajc prawd o przyczynie i skutku, ugrzniesz w oceanie cierpienia. Tsogyal, wielu twierdzi, e urzeczywistnio pustk, lecz niewielu zrealizowao ostateczny, naturalny stan. A teraz, jeli chodz o "natur", istniej cztery sposoby bdzenia, z ktrych pierwszy, sposb odchodzenia od natury, jest nastpujcy. Naturalna promienno pustej wiadomoci, ktra jest wietlicie obecna jako kaje [formy cielesne] i mdroci, nie posiada kaji z twarzami i ramionami, ani mdroci z kolorami, i nie zawiera adnych ograniczajcych cech. Ta naturalna promienno pustki pozostaje po prostu jako wiadoma waciwo, ktra jest nieoddzielna od pustki. Nie rozpoznanie tej wiadomej pustki jako nierozdzielnej jednoci, nosi nazw "wiadomoci, ktra popada w [dualistyczn] percepcj". Oznak tego, e kto zbdzi w ten sposb jest to, e wszystkie terminy Dharmy wypowiada w skrajny sposb. Chocia naucza sw opisujcych t jedno, jego umys nie moe ich uchwyci. Wada tego bdzenia polega na tym, e konceptualna postawa uwaajca postrzegane [obiekty] za co konkretnego, uniemoliwia nam zrozumienie nauk Tylko Umysu. Silne filozoficzne skonnoci oddzielaj ci od cieek i stopni do wszechwiedzy [owiecenia]. Ten, ktry koncentruje si na tym, co postrzega jako trwa rzeczywisto, nie jest kandydatem do wyzwolenia! Zewntrznym skutkiem tego sposobu bdzenia jest odrodzenie si w wiecie formy itd., z powodu przypisywania trwaoci manifestujcej si wietlistoci. Wewntrznie, ta jednostronna postawa, ktra nie rozpoznaje wiadomoci jako pustego poznania, nie jest przyczyn wyzwolenia. 11/202

Serwis internetowy Tsering Tsogyal, wielu twierdzi, e rozpoznao wietlisto, ale niewielu wiczy si w jednoci pustego poznania! A teraz, odnocie "zdolnoci", istniej cztery sposoby bdzenia, z ktrych pierwszy polega na odchodzeniu od zdolnoci. W istocie, bez wzgldu na sposb przejawania si, rne myli, ktre manifestuj si ze wiadomoci jako naturalna promienno pustego poznawania, nigdy nie znajduj si poza pust wiadomoci. Nie rozpoznanie tego nosi nazw "odejcia od pustej wiadomoci". Oznak, e zbdzio si w ten sposb jest to, e wasne myli, sowa i czyny, zaczynaj angaowa si w [wiatowe] wysiki tego ycia. Wada tego typu bdzenia polega na tym, e taka konceptualna postawa, w ktrej myli nie pojawiaj si jako dharmakaja, wie ci w sie dowolnej powstaej myli, paraliujc w ten sposb twoj duchow praktyk. Dominujce, negatywne nawyki twoich ukrytych tendencji spowoduj, e pjdziesz tylko tym ladem, ktry poda za celami tego ycia. Schwytana w kleszcze dualistycznych wtpliwoci, przykujesz si do nadziei i lku. Skutkiem tego sposobu bdzenia jest umocnienie si nawykowych tendencji, ktre powoduj brak rozpoznania bdzcego charakteru myli, przez co ycie upynie na rozproszeniu, poniewa nie ropoznao si konsekwencji przyczyny i skutku. A kiedy umrzesz, zagubisz si w trzech wiatach. Wielu twierdzi, e uwolnio si od myli, ale niewielu zrealizowao kluczowy punkt tego jak one uwalniaj si w chwili powstania. I ponownie Pani Tsogyal spytaa: Poniewa nie odcicie trzech sposobw bdzenia jest bezsensowne, jak powinnimy je przeksztaci? Mistrz odpar: Tsogyal, pusta esencja twojej wiadomoci nie zostaa stworzona przez nikogo. Jest pierwotnie obecna, bez przyczyn i warunkw. Nie prbuj zmienia wiadomoci. Pozwl jej pozosta tak jaka jest! W ten sposb uwolnisz si od bdzenia i przebudzisz w stanie pierwotnej czystoci. W ten sam sposb twoja wiadoma natura jest pierwotnie i spontanicznie nieoddzielna od pustki. Jej wyraz, nieograniczona waciwo wszystkiego, co powstaje, nie ma konkretnego istnienia. Rozpoznaj, e wzystkie trzy aspekty [wiadomoci] s wielk, niepodzieln jednoci. Dziki temu przbudzisz si jako nierozdzielno trzech kaji. I ponownie Pani Tsogyal spytaa: W jaki sposb mona odej od pogldu, medytacji i postpowania? Mistrz odpar: Suchaj, Tsogyal! Po pierwsze, odnonie pogldu, istnieje pi punktw: odejcie od samego pogldu, odejcie od miejsca pobytu, odejcie od towarzystwa, odejcie od przeszkadzajcych uczu i odejcie od stronniczoci. Po pierwsze, jeli chodzi o odejcie od samego pogldu: oglny pogld Dharmy polega na utrzymywaniu, e pustka znajduje si poza ograniczeniami; jednak w kontekcie jogi Esencji Serca przyjmuje si pustk jako bezporedni rzeczywisto. Kiedy faktycznie osigniesz ostateczne urzeczywistnienie, te dwie [pustka i dowiadczenie rzeczywistoci] s nierozdzielne. Jeli jednak to ci si nie uda, wwczas oglny pogld, ktry jest przypuszczeniem, nie rozwizuje faktycznego znaczenia: jest to podstawowe odejcie od pogldu. Jeli nie masz zaufania do pogldu o rzeczywistoci, a zamiast tego uwaasz za ostateczny ten pogld, ktry jest tylko przypuszczeniem, wwczas wypowiadasz zdania takie jak: "Wszystko jest poza punktem odniesienia, niestworzone, i wolne od skrajnoci!" Zachowujc si w sposb, ktry miesza z sob pozytywne i negatywne dziaania, wypowiadasz takie zdania, jak: "Nie ma dobra i za! Pozytywne czyny nie przynosz poytku! Negatywne czyny nie prowadz do cierpienia! Wszystko jest wolne i takie samo!" Czynic tak, pozostaniesz zwyk osob. Jest to zwane "demonicznym pogldem czarnego rozproszenia" i jest rdem wszystkich sposobw odejcia od pogldu. Tsogyal, jeli chcesz unikn takiego bdzenia, istotne jest dziaanie w zgodzie z pogldem niedualnej, naturalnej wiadomoci, nieoddzielnej od zachowania gbokiej przyczyny i skutku. Po drugie, odnonie odejcia od miejsca pobytu, to na og naucza si, e w celu udoskonalenia ostatecznego urzeczywistnienia pogldu, kto, kto posiada jego przelotn realizacj, powinien uda si do odosobnionego, otwartego miejsca, takiego jak grska samotnia czy pole kremacyjne. Moesz na jaki czas posiada pogld, ale eby go utrzyma, musisz przebywa w grskiej pustelni. Niezdrowe miejsce pobytu moe faktycznie sprawi, e twj pogld ulegnie wypaczeniu. Tsogyal, jeli pragniesz unikn tego typu bdzenia, utrzymuj swj prowizoryczny pogld w grskich odosobnieniach! Po trzecie, jeli chodzi o odejcie od towarzystwa, to na og naucza si, e kto, kto przez pewien czas posiada pogld, powinien poczy si z ludmi, ktrzy pozostaj w harmonii z Dharm i nie sprzyjaj przeszkadzajcym uczuciom. Jeli dotrzymujesz towarzystwa niezdrowym przyjacioom, nie bdziesz moga prawdopodobnie unikn dostania si pod wpyw, ktry wywieraj ich ze cieki. Stanowi to przyczyn odejcia ze cieki, poniewa sprawi, e zaczniesz poda za celami tego ycia, uniemoliwi ci utrzymwanie pogldu, a twoje przeszkadzajce uczucia wzrosn.

12/202.

Serwis internetowy Tsering Tsogyal, jeli chcesz unikn tego sposobu bdzenia, odetnij wizy, jakie cz ci ze zbytecznym towarzystwem i pozosta w samotnoci! Po czwarte, jeli chodzi o odejcie od przeszkadzajcych uczu, to kto, kto przez pewien czas utrzymuje pogld, jest niezdolny do cakowitego przezwycienia przeszkadzajcych uczu. Taka osoba angauje si w przeszkadzajce uczucia z powodu wielu zewntrznych okolicznoci. Wwczas w kadej chwili tworzy si karma. Jeli to zaangaowanie trwa przez duszy czas, popeniasz negatywne karmiczne czyny w tym sensie, e pi trucizn stwarza negatywn karm w obrbie kadego z szeciu rodzajw wiadomoci. Na pewien czas lub na zawsze przebudzisz skutek, musisz wic natychmiast by tego wiadoma, bez wzgldu na to, ktre z przeszkadzajcych uczu odczuwasz. Zrelaksuj swoj uwag. <133>wicz si w miujcej dobroci i wspczuciu dla wszystkich istot, ktre z powodu swoich przeszkadzajcych uczu stwarzaj karm. Bagaj swego mistrza, mwic: "Udziel mi bogosawiestwa, abym moga wykorzystaa przeszkadzajce uczucia jako ciek!" Mw codziennie mantr, ktra oczyszcza nasiona przeszkadzajcych uczu. Zakocz zrelaksowaniem si w stanie pogldu, dedykujc zasug i [bodhicitt] aspiracji. Jeli bdziesz praktykowa w ten sposb, pozytywne waciwoci, ktre osigniesz, przynios ci zarwno dorane, jak i ostateczne skutki. Jeli jednak nie uczynisz tego, pogrysz si w bocie przeszkadzajcych uczu i nie udoskonalisz pogldu. Jest to najbardziej dotkliwe rdo bdzenia. Jeli chcesz unikn bdzenia w ten sposb, Tsogyal, zastosuj remedium na wszelkie przeszkadzajce uczucia, ktre odczuwasz i w ten sposb wykorzystaj je jako swoj ciek! Po pite, jeli chodzi o odejcie od stronniczoci, to nawet ludzie, ktrzy na pewien czas posiadaj pogld, bdz [poniewa kurczowo trzymaj si] filozoficznej pozycji, jak zajmuje ich szczeglna szkoa myli. Cytowanie pism z jednostronnoci i uprzedzeniami, stwarza podziay na "ja" i "nie ja", na to co wysokie i co niskie. Postpowanie w ten sposb jest podstawowym bdzeniem, ktre prbuje poj wielki, nieograniczony pogld buddw z konceptualn postaw zwykej osoby i stwarzaniem przypuszcze na jej temat. Tsogyal, jeli pragniesz unikn bdzenia w ten sposb, rozpoznaj wielki, nieograniczony pogld wolnoci! Odnonie drugiego aspektu, bdzenia w medytacji, istnieje rwnie pi punktw: bdzenie w samej medytacji, bdzenie zwizane z miejscem pobytu i towarzystwem, w jakim si przebywa, bdzenie niewaciwej medytacji i bdzenie przeszkadzajcych uczu. Pierwsze, bdzenie w samej medytacji, ma miejsce wtedy, kiedy uczniowi nie uda si zrozumie wskazanej przez mistrza bezporedniej rzeczywistoci. Wwczas zaczyna bdzi, mylc esencj, natur i zdolno, i nie rozpoznajc ich jako nierozdzielno pustki i poznania. Wyjaniajc to dalej: jeli po praktykowaniu w zgodzie ze stylem ustnych wyjanie twego mistrza, zamiast lgn do zwykego uczucia bogoci w ciele i umyle, zbdzisz i odrodzisz si jako bg lub czowiek w sferze podania. Jeli jeste przywizana do stanu umysu, ktry jest zwyk wolnoci myli, zbdzisz i staniesz si bogiem w sferze foremnej. Jeli fascynuje ci przejrzysto i wolno od myli, zbdzisz i staniesz si bogiem w czystej sferze. Jeli jeste przywizana do [dowiadcze] bogoci i niekonceptualnoci, zbdzisz i staniesz si bogiem w sferze bezforemnej. W ten sposb moesz zbdzi i odrodzi si w tych trzech sferach. Jeli przerwiesz przepyw zmysowych obiektw, zbdzisz w sfer percepcji nieskocznej przestrzeni. Jeli przerwiesz wraenia, jak w przypadku gbokiego snu, zbdzisz w sfer percepcji nicoci. Jeli przerwiesz postrzeenia, kiedy poznanie jest wci ywe, zbdzisz i odrodzisz si w sferze nieskoczonej wiadomoci. Jeli zachowasz najdrobniejsze poczucie bogoci, kiedy w sposb wiadomy nie ma niczego do spostrzeenia, zbadzisz i odrodzisz si w sferze ani-obecnoci-aninieobecnoci. Nosi to nazw "popadnicia w jednostronne szine", a kiedy umierasz i zaczynasz si przemieszcza, kontynuujesz wdrwk w trzech sferach, wrd szeciu klas istot. Tsogyal, nie ma potrzeby, aby na nowo spada w samsar, a wic odetnij bdzenie gupiej praktyki medytacyjnej! Ponadto, jeli wierzysz w to jak zwykli ludzie postrzegaj obiekty i umys, bdzisz w materialistycznej pospolitoci. Jeli w sposb jednostronny uwaasz, e istniej bd nie istniej, zbdzisz w eternalizm bd nihilizm heretyckich skrajnoci. Jeli wierzysz, e obiekty istniej odrbnie od umysu, bdzisz, i staniesz si rawak lub pratjekabudd. Jeli twierdzisz, e postrzeenia s umysem, bdzisz, i stajesz si zwolennikiem [szkoy] Tylko Umysu. Jeli wierzysz, e wiat i istoty s bstwami, zbdzia w Mantr. Jaki jest poytek z praktyki medytacyjnej, jeli nie wie si jak odci te bdy! W porzdku, podaj mi, prosz, metod odcicia bdw, poprosia [Tsogyal]. Mistrz odpar: Tsogyal, jeli pragniesz unikn bdzenia w ten sposb, po pierwsze zdobd rozlege wyksztacenie; po drugie, skoncentruj si na wskazwkach wyjanie; a w kocu, po zastosowaniu tego w praktyce, zrozum, e wspomniane powyej 13/202

Serwis internetowy Tsering sposoby bdzenia nie s niczym innym, anieli lgniciem i przywizaniem do medytacyjnego stanu. Jeli medytuje si tak jak przykadowy krlik picy w gniedzie jastrzbia, lub jak koncentrujcy si ucznik, nie osignie si wyzwolenia. Bez wzgldu na to jakie masz przemijajce dowiadczenia, po prostu zrelaksuj si i pozosta w tym, czego dowiadczasz, nie prbujc niczego poprawia, czy zmienia, bez nadziei i lku, nie akceptujc i nie odrzucajc niczego. Jeli uwolnisz si od koncentrowania si na tym, czego aktualnie dowiadczasz, nie bdzie powodu do bdzenia. Po drugie, jeli chodzi o nauki odnonie bdzenia zwizanego z miejscem pobytu i towarzystwem, [w jakim si przebywa,] medytujcy powinien wiczy si we waciwych charakterystykach. Jeli przebywasz w miejscu, ktre wzmacnia sie przeszkadzajcych uczu, twoje przywizanie i awersja sprawi, e te uczucia wezm na tob gr, z powodu splamie moralnych i otrzymanych darw. Dotrzymywanie towarzystwa szkodliwych przyjaci, zablokuje postp w medytacji i jest jak kupowanie sobie trucizny. Tsogyal, jeli pragniesz praktykowa Dharm w autentyczny sposb, najwaniejsze jest odcicie przywizania do szkodliwych miejsc, towarzystwa itd. Porzu je wic! Po trzecie, odnonie bdzenia w niewaciwej medytacji, kiedy prbujesz utrzyma stan medytacyjny, moesz dowiadczy ospaoci, pobudzenia i rozproszenia. Mona wyrni sze rodzajw ospaoci: ospao zwizana z miejscem, zwizana z towarzystwem, zwizana z por, zwizana z jedzeniem, zwizana z pozycj, i ospao zwizana z medytacj. Jeli chodzi o ospao, to pojawia si ona wskutek moralnych splamie bdzenia w nisko pooonych lasach, wwozach, lub w rejonie czy wiosce. Czujesz, e twj umys jest zaciemniony, bindu s nieczyste, wiadomo wydaje si by przesonita, bardzo chce ci si spa, a twoje ciao staje si bardzo cikie. W tych wypadkach wykonaj rytuay oczyszczajce i poczy wyznania; udaj si na otwarte i wysoko pooone mijesce; medytuj w miejscu pod bezchmurnym i przejrzystym niebem; otwrz okno i wpu wiee powietrze; wyobra sobie, e znajdujesz si na szczycie onieonej gry i bije w ciebie wiey podmuch wiatru. Te metody oczyszcz to. Po drugie, ospao zwizana z towarzystwem ma miejsce wtedy, kiedy przebywasz z kim spalmionym moralnie, lub z partnerem o nieczystym charakterze, dopuszczajcym stosunki pozamaeskie. Wwczas sama staniesz si splamiona. W takich wypadkach wykonaj rytuay spenienia, wyznania i oczyszczenia. Wystrzegaj si ludzi, ktrzy zamali samaja lub s splamieni moralnie. Poszukaj wykwalifikowanego partnera lub partnerki i spraw, aby otrzyma(a) inicjacj. Nie pozwalaj sobie na stosunki pozamaeskie. [przeszkod]. Dziki temu oczycisz t

Po trzecie, ospao spowodowana por sprawia, e czujesz si w sposb nieszczeglny i ospaa, wiosn lub latem; mona to oczyci, udajc si w niene gry i podobne miejsca. Po czwarte, ospao spowodowana jedzeniem i ubraniem, obejmuje poczucie pospnoci i zaciemnienia umysu i pochodzi z poywienia lub splamionych ubra innych ludzi. Podczas praktykowania naley trzyma si z dala od poywienia i splamionych ubra innych ludzi. To oczyci to [splamienie]. Po pite, ospao spowodowana przyjt pozycj ma miejsce wtedy, kiedy pocztkujcy czuje senno z powodu leenia itp. czynnoci. Podczas praktyki medytacyjnej utrzymuj pozycj wadry [ze skrzyowanymi nogami], wzmacniaj swj umys, rozjaniaj zmysy i medytuj z yw przejrzystoci. To oczyci to [splamienie]. Po szste, ospao spowodowana medytacj pochodzi z pogronego w depresji stanu umysu, ktry wskutek tego czuje si cakowicie zaciemniony i senny. Skieruj wzrok na niebo i w zrwnowaony sposb bd czujnie obudzonym i wyostrz swoj wiadomo. To oczyci to [splamienie]. Teksty dotyczce cieki stopniowej nauaczaj, e ospao i pobudzenie [umysu] zachodz wskutek niezaktywizowania wiadomoci. Tsogyal, jeli nie jeste pilna, nie oczycisz przeszkd podczas medytacji! Z kolei, mamy dwa rodzaje pobudzenia: pobudzenie z powodu miejsca i pobudzenie wskutek okolicznoci. Pobudzenie z powodu miejsca zachodzi wtedy, kiedy medytujc w przejrzystym i wysokim miejscu wiadomo zaczyna si przejania, uwaga jest zachwiana, a myli staj si pobudzone i rozproszone. Jeli dasz si wcign w cokolwiek, co rozprasza twoj uwag, wydasz si na pastw przeszkadzajcych uczu. Chcc z tym pracowa, skieruj spojrzenie na punkt zetknicia si ziemi z niebem. Jeli to ci nie uspokoi, wwczas zastosuj [skierowane w d] spojrzenie rawaki, a czasami skupiaj swj umys na obiekcie. W nocy id spa, wyobraajc sobie, e twj umys wchodzi w czarne bindu, znajdujce si w kanale w ksztacie jajka, umieszczonym w podeszwie stopy. Jest to jedna nauka, ale lepiej jest skupia umys na literze "A" w swoim tajemnym miejscu. Kiedy znienacka pojawi si myl, rozpoznaj j, uyj PHAT i powr do oddechu, a nastpnie cakowicie si zrelaksuj i [pozosta w tym stanie]. Moesz te powcign tego, kto myli i pozosta w stanie nie znajdywania go. To oczyci to [splamienie]. Pobudzenie spowodowane okolicznociami ma miejsce wtedy, kiedy z powodu zewntrznego wydarzenia podasz za myl, a twj umys staje si

14/202.

Serwis internetowy Tsering pobudzony i rozprasza si przeszkadzajcymi uczuciami. Kiedy to si zdarza, utrzymuj postaw "nie ma potrzeby robienia czegokolwiek!". wicz si w miujcej dobroci i wspczuciu, odczarowaniu, metodzie i mdroci. Postpujc w ten sposb, nie ustawaj w praktyce, tak jak [miao to miejsce] w wypadku pogldu. To oczyci to [splamienie]. Trzeci punkt dotyczcy bdu rozproszenia, ma dwie czci: rozproszenie spowodowane brakiem zrozumienia i spowodowane okolicznociami. Rozproszenie wskutek braku zrozumienia ma miejsce wtedy, kiedy brak postpu w medytacji, bez wzgldu na to jak bardzo si j praktykuje. Jest tak dlatego, poniewa nie wie si jak podzieli praktyk na [poszczeglne] sesje. Obracasz si przeciw wyjanieniom i swojemu mistrzowi; lub, nie odrniajc teorii od dowiadczenia, stajesz si gupim medytujcym. Aby sobie z tym poradzi, zwracaj si z baganiem do mistrza; rozwi pewno co do jego ustnych wyjanie; podziel praktyk na sesj i powtarzaj je niezliczon ilo razy. Nie angaujc si w dziaania, medytuj w sposb otwarty i swobodny. Kiedy czujesz, e masz [przejrzysty] umys, odetnij rozpraszajc myl i kontynuuj medytacj. Pozwoli to przedrze si przez rozproszenie i wzmocni dowiadczenie. Po drugie, rozproszenie z powodu okolicznoci ma miejsce wtedy, kiedy z powodu jakiego zewntrznego wydarzenia dostajesz si pod wpyw piciu trucizn lub szeciu rodzajw percepcji, [wskutek czego] rozpraszasz si i tracisz uwano. Aby sobie z tym poradzi, zastosuj natychmiast remedium; przesta skupia si na tym, co postrzegasz i uwaaj, e jest to magiczne zudzenie. Tsogyal, jeli chcesz przedrze si przez te bdy, ogusz wiski ryj przeszkadzajcych uczu! Po czwarte, odnonie podania za przeszkadzajcymi uczuciami: osoba, ktra prbuje podtrzyma trening medytacyjny, napotka licznych wrogw i zodziei wasne, przeszkadzajce uczucia. Mona je sklasyfikowa w piciu kategoriach: gniew, duma, podanie, zazdro i zudzenie. Z tych korzeni powstaje 84.000 przeszkadzajcych uczu, ktre nie pozwalaj ci pozosta w medytacji. Kada z tych piciu trucizn wpltuje ci w pi przeszkadzajcych uczu, ktre wcign ci gbiej w samsar. Strze si wic, aby ci nie rozpraszay. Niech twoja czujna postawa przypomina matk, ktra utracia swoje jedyne dziecko. Porzu te uczucia, tak jakby na swoim onie znalaza jadowitego wa. Rozpoznaj je, czujna i uwana i praktykuj w ten sam sposb, jak przy wiczeniu pogldu. Jeli nie praktykujesz w ten sposb, w kadej chwili stwarzasz negatywn karm. Tsogyal, jeli chcesz unikn tego typu bdzenia, wypowiedz wojn piciu truciznom, poprzez waciwe przyjmowanie i odrzucanie, nie oddalajc si od skrupulatnego strzeenia si [przed bdami]! W kadym razie, dopki nie osigniesz pewnej stabilizacji w pogldzie i medytacji, istotne jest udanie si na odosobnienie, tak jak czyni to zraniony jele. Unikaj przeszkadzajcych uczu, tak jakby spotkaa jadowitego wa. I ponownie Pani Tsogyal spytaa: Czy praktykujcy Tajemn Mantr nie powinien przyjmowa wszystkich przeszkadzajcych uczu jako cieki? Mistrz odpar: Oczywicie, powinno si wprowadzi je na ciek! Lecz jedynie paw moe si ywi truciz. Osob, ktra potrafi wprowadzi przeszkadzajce uczucia na ciek, nie porzucajc ich zarazem, trudniej spotka, ni kwiat udumvara. Podczas gdy dla kogo o najwyszym kalibrze przeszkadzajce uczucie manifestuje si jako pomocnik, dla osoby o mniejszych zdolnociach, staje si trucizn. Dla tego mniejszego typu osoby o wiele gbsze jest porzucenie przeszkadzajcych uczu! "Jak wiele trzeba porzuci eby sta si adeptem?", spytaa. Kiedy nie przywizujesz si do przeszkadzajcych uczu i przyjemnoci zmysowych, i dowiadczasz ich jako magicznych zudze, wwczas nie potrzebujesz ich tumi, poniewa nawet jeli powstaj, nie s w stanie wyrzdzi ci szkody. Kiedy nie powstaj, nie czujesz pragnienia ich stwarzania, poniewa s wolne od oczekiwa. Kiedy to si zdarza, przeszkadzajce uczucia zostay wprowadzone na ciek. Prba wykorzystania przeszkadzajcych uczu jako cieki, przed odwrceniem si od lgnicia do trwaej rzeczywistoci, przypomina much, ktra ugrzza w miodzie. Tsogyal, odetnij tego typu bdzenia! Trzecie gwne zagadnienie, odejcie od postpowania, dzieli si na dwie czci: odejcie przedwczesnego postpowania, oraz oglne odejcie od pogldu. Pierwsze ma siedem punktw. Na pocztku, zachowanie podobne do pszczoy powinno by poprzedzone suchaniem, przemyliwaniem i medytacj. Poniewa jest to zachowanie pocztkujcego, niewaciwe jest praktykowa je w czasie przeznaczonym na jogiczn dyscyplin. Zachowanie podobne do jelenia odnosi si wycznie do czasu praktykowania cieki. Niewaciwe jest, jeli praktykuje si j w czasie przeznaczonym na dyscyplin jogiczn, poniewa twoje samadhi utraci wolno. Zachowanie podobne do czowieka niemego odnosi si wycznie do czasu osignicia kluczowego punktu dowiadczenia. Niewaciwe jest praktykowanie jej wtedy, kiedy naley si 15/202

Serwis internetowy Tsering zachowywa jak pszczoa, poniewa [oznacza to] nie odrnienie sowa od znaczenia. Zachowanie jaskki szukajcej swego gniazda jest waciwe wycznie wtedy kiedy osigno si osobiste dowiadczenie. Jest ono bdne wtedy, kiedy osigno si sprawno w samadhi, poniewa staje si przeszkod. Zachowanie podobne do szaleca jest waciwe wycznie wtedy, kiedy posiada si ustabilizowane dowiadczenie. Bdne jest natomiast postpowanie w ten sposb, jeli ma si tylko czciowe dowiadczenie, poniewa nie odkryo si penego znaczenia. Zachowanie podobne do lwa odnosi si wycznie do czasu udoskonalenia pogldu. Takie zachowanie jest bdne, jeli prbuje si osign dowiadczenie, poniewa - nie upewniwszy si w takoci - moesz ugi si pod ciarem innych zjawisk. Zachowanie podobne do psw i wi odnosi si wycznie do czasu osignitego mistrzostwa. Niewaciwe jest, jeli praktykuje si j w nieodpowiednim czasie, poniewa spowoduje to kar ze strony daki. Kiedy podasz bezbdn ciek, twoje osobiste dowiadczenie wzejdzie jako wrodzona natura dharmaty. Po opanowaniu elementw, bdzisz moga przeksztaci pozbawion ufnoci percepcj innych ludzi, wskrzesza zmarych i spenia dowolne cudowne czyny. Jeli wypaczysz wyej wspomniane cieki postpowania, nosi to nazw odejcia od zachowania, przez co nie osigniesz rezultatu. Tsogyal, jeli chcesz unikn tego typu bdzenia, przestrzegaj waciwych sposobw zachowania, ktre zawarto w pismach! Po drugie, odnonie oglnego odejcia od postpowania, moesz na pewien czas wymyli sobie sposb zachowania, ale nie pozostaje to w zgodzie z Dharm. Jeli nie stanie si to ciek do owiecenia, nosi nazw hipokryzji i prowadzi do odejcia od pogldu. Tsogyal, jeli chcesz unikn bdzenia w zwizku z oglnym pogldem, upewnij si, e bez wzgldu na to, co robisz, twoje postpowanie staje si ciek do owiecenia! Odnonie czwartego zagadnienia, odejcia od rezultatu, ma ono dwa punkty: czasowy i ostateczny. Po pierwsze, czasowe odejcie [od rezultatu] ma miejsce wtedy, kiedy po praktykowaniu zgodnie z ustnymi wyjanieniami, uwaasz zwyky rezultat za najwyszy i odczuwasz wwczas dum i zarozumiao. Nosi to nazw odejcia [od rezultatu], poniewa blokuje ostateczny rezultat. Ostateczne odejcie ma miejsce wtedy, kiedy nie uda ci si rozpuci nadziei i lku, mimo i osigna rezultat. Skutek wwczas zbacza, stajc si przyczyn. Tsogyal, jeli chcesz unikn odejcia w ten sposb, rozpoznaj, e nadzieja i lk s bezpodstawne! I ponownie Pani Tsogyal spytaa: Czy po urzeczywistnieniu tego ywotnego punktu widzenia w rzeczywistoci, potrzeba jeszcze pobudza bodhicitt? Mistrz odpar: Wikszy pojazd i Tajemna Mantra rzeczywicie wyrnia szczeglna waciwo pobudzania bodhicitty. Jeli jednak nie pamitasz o mierci, nietrwaoci, przyczynie i skutku, oraz wadach samsarycznej egzystencji w czterech porach dnia, to wydarzenia tego ycia szybko przemin. Moesz si uwaa za praktykujc mahajan, lecz jeli nieustannie nie wiczysz si w miujcej dobroci i wspczuciu dla wszystkich czujcych istot, ju zbdzia, stajc si rawak lub pratjekabudd. Moesz mie wysokie urzeczywistnienie, ale jeli w odpowiedni sposb nie akceptujesz i nie odrzucasz w kadej chwili nawet najdrobniejszego aspektu przyczyny i skutku, nadal napotyka bdziesz na rne bolesne sytuacje. Tsogyal, jeli chcesz praktykowa Dharm w autentyczny sposb, zwi si z urzeczywistnieniem i tym, o czym mwiem tutaj! Pani Tsogyal ponownie spytaa: Jaka jest najwiksza przeszkoda przy praktykowaniu cieki? Mistrz odpar: Kiedy po raz pierwszy wchodzi si na ciek, wszelkie okolicznoci, ktre prowadz twj umys na manowce, s przeszkod. W szczeglnoci kobiety s najwikszymi demonami dla mczyzny, a mczyni s najwikszymi demonami dla kobiety. Mwic oglnie, poywienie i ubranie s gwnymi demonami. I ponownie Pani Tsogyal spytaa: Czy jednak karmamudra nie wzbogaca cieki? Guru Rinpocze odpar: Partnerka-mudra, ktra faktycznie wzbogaci ciek, jest czym rzadszym od zota! Kobieto z negatywn karm, kierujesz swoje oddanie podliwych mczyzn. Kierujesz czyst percepcj na swego ukochanego. Ofiarowujesz nagromadzenie zasugi swojemu kochankowi. Kierujesz swoj wytrwao na ycie rodzinne. Przenosisz wspczucie na swoje pozamaeskie dziecko. Odchodzisz od witej Dharmy. Twoja codzienna praktyka polega na kultywowaniu dzy. Twoj esencj-mantr jest angaowanie si w brudn rozmow. Gest, jakim jest twj pokon, polega na robieniu kokieteryjnych znakw. Twoje okrenia [guru i stupy] to wczenie si w wyobrani do najrozmaitszych miejsc. Twemu hartowi ducha jest dana aktywno namitnoci.

16/202.

Serwis internetowy Tsering Prbujesz zniszczy swoje zudzenia doln czci ciaa. Obdarzasz zaufaniem swego tajemnego kochanka. Wdziczno zachowujesz dla kadego, kto z najwikszym wysikiem uprawia seks. Twoje dowiadczenie to dyskusje na temat seksu. Prawdopodobnie znalazaby przyjemno w spkowaniu z psem, gdyby tylko mia na to ochot. Twoim niezachwianym, ostatecznym celem jest angaowanie si w namitnoci. Zamiast wanie teraz osign owiecenie, wolisz jeszcze raz si zabawi. Twoja ufno to tylko bana, twoje oddanie jest nieszczere, ale twoja chciwo i zazdro s silne. Twoje zaufania i twoja szczodro s sabe, a jednak twj brak respektu i wtpienie s olbrzymie. Twoje wspczucie i inteligencja s sabe, ale twoje przechwaki i zarozumiao s wielkie. Twoje oddanie i wytrwao s sabe, ale posiadasz zrczno w schodzeniu na niewaciwe cieki i wypaczaniu [tego co waciwe]. Twoja czysta percepcja i odwaga s niewielkie. Nie dotrzymujesz lubowa samaja i nie ofiarujesz waciwej suby. Zamiast suy pomoc przy wchodzeniu wyej, jeste hakiem, ktry cig praktykujcego w d. Nie uwypuklasz bogoci, lecz zwiastujesz uprzedzenia i nieszczcia. Branie partnerki w oczekiwaniu, e wyzwoli nas poprzez namitno, staje si przyczyn zwikszenia zazdroci i przeszkadzajcych uczu. Houbienie nadziei, e partnerka stanie si podpor dla poprawy zdrowia, spowije tylko praktykujcego splamieniami zamanych samaja. Kobieta, ktra nie dotrzymuje prawidowo samaja, jest dla praktykujcego demonem. [Tsogyal] spytaa: Jaka jest wic wykwalifikowana partnerka? Mistrz odpar: Mwic oglnie, jest to kto, kto nie posiada wymienionych bdw, a konkretnie, jest to osoba, ktra interesuje si Dharm, jest inteligentna, ma agodne usposobienie, posiada ufno i wspczucie, ma wszystkich sze paramit, nie amie sowa danego mistrzowi, szanuje praktykujcego, strzee samaji Tajemnej Mantry tak dokadnie jak wasne oczy, nie uprawia seksu pozamaeskiego przed opanowaniem wasnego umysu, to kto, kto yje w sposb porzdny i czysty. Znalezienie takiej partnerki stanie si pomoc na ciece, ale taka istota jest w Tybecie czym rzadkim. Powinna przypomina ksiniczk Mandaraw. Ponownie [Tsogyal] spytaa: Jaka jest najwiksza wada uprawiania seksu pozamaeskiego przed opanowaniem wasnego umysu? Guru Rinpocze odpar: Nawet jeli opanowao si ju umys, niewaciwe jest czynienie tego bez pozwolenia guru. Poza mistrzem, ktry udziela inicjacji, nieodpowiednie jest take, aby brat w Dharmie lub czonek rodziny cieszy si z posiadania kogo, do kogo roci sobie pretensje praktykujcy. Jeli to uczyni, lubowanie samaja stanie si nieczyste w tym yciu, i zostanie ukarany przez dakinie niepomylnym i krtkim yciem. Opuszcz go stranicy Dharmy, [wskutek czego] nie osignie spenienia i napotka rozmaite przeszkody. Kobieta, odrodzi si w nastpnym yciu w piekle Poncego Podania. Dlatego kobiety powinny wystrzega si seksu pozamaeskiego. Kiedy mczyzna znajduje rado w partnerce, do ktrej roci sobie pretensje mistrz wadry posiadajcy dwa lub trzy poziomy [lubowa], jest to zwane "zatruwaniem naczy"; nie ma wwczas sposobu uniknicia odrodzenia si w piekle. To samo odnosi si do siostry w Dharmie, ktra przyja te same lubowania. Nawet znajdywanie radoci z kim, do kogo roci sobie pretensje zwyka osoba, ma wyjtkowo dotkliwe konsekwencje. Natomiast nie popenia bdu ten, kto w czasie inicjacji znajduje rado z partnerk, choby bya to partnerka [guru] lub siostra w Dharmie. Jeli zachowujesz samaj w ten sposb, szybko osigniesz spenienie w Tajemnej Mantrze. Tsogyal, jeli nie zachowujesz samaji po wkroczeniu w bram Mantry, nie ma nadziei na przebudzenie si owiecenia! Szukaem w caym Tybecie, lecz nie znalazem nikogo poza tob, kto dochowywa by samaji. Pani Tsogyal ponownie spytaa: Poniewa najwiksz przeszkod podczas praktykowania Dharmy jest egoistyczne lgnicie do jedzenia, ubrania i ciaa, powiedz mi, prosz, jak porzuci te trzy [przywizania]? Guru Rinpocze odpar: Tsogyal, prdzej czy pniej, to ciao przestanie istnie. Dugo ycia jest ju okrelona, ale my nie wiemy, czy umrzemy jako kto mody czy stary. Wszyscy musz umrze, i nie widziaem nikogo, kto unikn by mierci przywizujc si do swego piknego ciaa. Porzu cae to egoistyczne umiowanie swego ciaa i udaj si w gry na odosobnienie! Jeli chodzi o ubranie, to wystarczy nawet zwyka szata z owczej skry; mona nawet y na kamieniach i wodzie, ale to nie wydaje si by [odpowiednie] dla praktykujcych Tybetaczykw! I ponownie Pani Tsogyal spytaa: Czy powinnam zapisa wszystko to, co powiedziae? Guru Rinpocze odpar: Jeli spiszesz to, przyniesie to poytek przyszym pokoleniom. Spytaa: Dobrze, czy [nauki] te naley gosi, czy ukry? Jak przynios one poytek? Kto z nich skorzysta? Guru Rinpocze odpar: Czas na ogoszenie tych nauk jeszcze nie nadszed, dlatego naley je ukry. Kiedy na gowie krlewskiej crki, kiniczki Pema Sol, pooyem kosz zawierajcy tekst Esencji Serca, wyraziem yczenie, aby byy to przeznaczone dla niej 17/202

Serwis internetowy Tsering nauki. Po kilku ywotach ponownie napotka te nauki. W tym celu musisz ukry je jako skarb termy. Nauki Esencji Serca bdzie kontynuowa Vimalamitra. Nadchodzi czas dla jego uczniw. Te nauki, bdce moj Esencj Serca, pojawi si wtedy, kiedy Wczesne Przekady zostan zanieczyszczone i zaczn zanika. Przez krtki czas bd goszone i szeroko rozkwitn. Mwic oglnie, wszystkie nauki mrocznej epoki rozkwitn szeroko, ale bd trwa tylko przez krtki czas. Pod koniec tej epoki, kiedy przecitna dlugo ycia wyniesie pidziesit lat, ksiniczka odrodzi si w postaci ludzkiej i zostanie zaakceptowana przez Nyang Ral [Nyima Ozer], inkarnacj mowy krla [Trisong Detsena]. W pniejszym okresie ycia [Guru] Cziewanga, bdcego inkarnacj krla, ksiniczka ponownie zwie si z Dharm. W swoim nastpnym yciu odnajdzie ten skarb termy, zawierajcy ustne wyjanienia dotyczce Esencji Serca. Kiedy nadejdzie czas na praktyk, nie bdzie adnej aktywnoci dla poytku istot. Ta osoba [ zidentyfikowano j jako Pema Ledrel Tsal (12911315) (przyp. tum. ang. ] bdzie y przez pidziesit dziewi lat. Bdzie mie wiele pozytywnych i negatywnych zwizkw karmicznych. Niektrzy z jego uczniw odordz si w Czystej Krainie, a inni w niszych wiatach. Wskazuje to na konsekwencje splamionych [lubowa] samaja i moliwe jest, e umrze on w wieku pidziesiciu lat. Powinien si wystrzega splamienia samaji i podejmowa wysiki w wyznaniu [negatywnoci]. Postpujc w ten sposb, przeyje ca [przeznaczon mu] dugo ycia. W tym punkcie moliwe jest, e pojawi si kobieta pobogosawiona przez pi klas daki. Jeli tak si stanie, a on wemie j sobie za partnerk, powinien si modli o dugowieczno; jest wwczas moliwe, e bdzie y duej ni pidziesit lat. Bdzie mia uczennic, przeznaczon mu dziewczyn z pieprzykiem i jeli przekae jej wszystkie wyjanienia, to do pewnego stopnia bdzie ona w stanie dziaa dla poytku istot. Jeli nie pojawi si w tym yciu, zostanie jego uczennic w nastpnym i w grnym Kharag osignie owiecenie bez pozostaoci. [Owiecenie bez pozostaoci czsto oznacza realizacj Tczowego Ciaa; moe te oznacza urzeczywistnienie przebudzonego stanu, wolnego od pozostaoci piciu skandh.] Jeli [guru] nie wprowadzi tych wyjanie do dolnej czci Bumthangu, ale ukryje je w miejscu, gdzie pierwotnie bya ukryta terma lub w skale, w miejscu, ktrego nie mog przesun bogowie ani demony, to ujawni je w nastpnym yciu. Po tej inkarnacji, bdzie si przez pewien czas wczy w wiatach sambhogakaji, a nastpnie odrodzi si w Tarpaling w Bumthang. Przynoszc poytek istotom od pitnastego roku ycia, odkryje liczne termy i dokona wielu cudw. Pozostanie do siedemdziesitego roku ycia. Biorc sobie za partnerki pi daki, ktre przyjy ciaa kobiet, zajanieje jego aktywno dla poytku istot. Bdzie mia syna imieniem Dawa Drakpa, emanacj Hajagriwy, ktry rwnie przyniesie poytek istotom. Przez 90 lat bdzie podtrzymywa Dharm Buddy. Poniewa s to wybrane przez niego nauki, ukryj je jako skarb termy! [Syszc] to, Pani Tsogyal wykonaa niezliczone pokony i okrenia i zadaa sobie trud spisania tych sw. Samaja. Piecz. Piecz. Piecz. To zdumiewajce, e kto taki jak ja, nieinteligentna kobieta Tsogyal, Dziki czystej aspiracji spotkaa nirmanakaj! Za spraw mojej czystej samaji otrzymaam kwintesencj wyjanie. Podczas gdy mu suyam, traktowa mnie z miujcym wspczuciem. Widzc we mnie wartociowe naczynie, powierzy mi esencj Mantry, I obdarzy mnie najwysz, esencjonaln Esencj Serca. Nie wyjaniajc jej przedwczenie, ukryam j jako skarb termy. Oby ten Zoty Raniec Nekatru w formie pyta i odpowiedzi Spotka si z osob posiadajc wszystkie oznaki! Samaja. Piecz gbi. Piecz skarbu. [nieczytelnoci]. Piecz surowoci. Piecz

W mrocznej epoce, ten tajemny cykl kluczowych wyjanie, Zostaje powierzony przeznaczonej [osobie] z elementu wody, urodzonej w roku krlika, Synowi serca Uddijany, posiadajcemu ukryte przeznaczenie, wieckiemu z prawdziw inteligencj, Ktrego pene moce nie rozkwitn w tym yciu, ale pod ukrytym stylem ycia, Ktrego postpowanie jest uwolnione od wszelkich wizw i wolne od hipokryzji, Ktry posiada potne zdolnoci, ale ktrego moc nie zostaa ujawniona, I ktry ma na ciele pieprzyk i wyupiaste oczy. Jego uczniowie, dzieci piciu klas daki, Urodzeni w latach: tygrysa, krlika, psa, smoka i wou, Bd kontynuowa jego lini i odrodz si w niebiaskich wiatach. Kady, kto bdzie dzierawc jego linii, osignie stan buddy w jednym yciu; Bd to jogini, dla ktrych bdzie to ostatnia inkarnacja. Oby przynioso to poytek! 1.3. USTNA RADA DOTYCZCA PRAKTYKI Namo Guru Dewa Dakini Hung Wielki Mistrza Padmakara, ktry wznis filar ycia sw wszystkich buddw, pomg ludowi Tybetu wej w bram Dharmy. Chocia pragnli przyj schronienie w Trzech Klejnotach, nie wiedzieli jak skierowa swoje umysy w kierunku praktyki. Kiedy spady na nich takie nieszczcia jak choroby, bojaliwie zaczli si ucieka do wrbiarstwa, inkantacji szmanistycznych i astrologii. Dlatego

18/202.

Serwis internetowy Tsering Padmakara udzieli im tej ustnej rady na temat praktyki. Tybetaczycy, praktykujcy w tej zdegenerowanej epoce, wecie j sobie do serca! Aby sprawi, eby twoja praktyka duchowa staa si znaczca, stosuj j zawsze wtedy, kiedy potrzebujesz remedium. Jeli masz jakie przeraajce dowiadczenie, zachowaj w umyle Trzy Klejnoty, obiekty schronienia! We wszystkich codziennych aktywnociach, takich jak chodzenie, leenie czy siedzenie, pamitaj o swoim mistrzu na szczycie swojej gowy! Oddzielenie si od bodhicitty powoduje gnicie korzenia mahajany; a zatem nigdy nie oddzielaj si od poruszania umysu skupionego na najwyszym owieceniu! Odczuwanie skpstwa podczas dawania jamuny, powoduje odrodzenie si w postaci godnego ducha, a wic nie bd w skpstwie, nawet wtedy, kiedy dajesz najdrobniejsz rzecz! Dawanie upustu podaniu podczas zachowywania lubowa czystoci, powoduje odrodzenie si w piekle cuchncych zwok; a zatem nie kultywuj w sobie dzy seksu. Wpadanie w gniew podczas wiczenia si w cierpliwoci i bodhicitcie, powoduje bolesne dowiadzenie palenia si w elanym pudle wewntrz poncego pieca; a zatem nigdy nie oddzielaj si od zbroi cierpliwoci. Jeli zeliniesz si w lenistwo, prbujc zrealizowa niezrwnane owiecenie, zachowaj w umyle to, e twoje ycie biegnie przed siebie nie zwlekajc nawet przez chwil; nie sta si ofiar prnoci! Czas twego ycia umyka tak jak noc umyka przed dniem; zachowaj to w umyle! Kiedy stosujesz si do zaplanowanej duchowej praktyki, najwiksze znaczenie ma dedykowanie zasugi przestrzegania wskaza sze razy w cigu dnia i nocy! Spanie jak zwyke zwoki jest bardziej nikczemne, ni [bycie] krow! Nie praktykowanie Dharmy po osigniciu ludzkiego ciaa, jest bardziej pode, ni bycie gnijcym trdowatym. Nie obawianie si dojrzewania karmy, kiedy wie si o pozytywnych i negatywnych dziaaniach, jest odpowiednikiem obdu! Zrozum, e nawet niewielkie pogwacenie [prawa karmy], moe zaowocowa gr cierpienia. Zachowaj to w umyle! Rzecz o najwikszym znaczeniu jest pielgnowanie nawet najdrobniejszych pozytywnych dziaa podobnie jak wasnego serca! Zabieranie ycia innym [istotom] nie rni si niczym od mordowania wasnych rodzicw czy dzieci! Jeli na widok kobiety odczuwa si podanie, powoduje to odrodzenie si jako mikrob w onie; zastosuj wic remedium wyrzeczenia si! Zamiar zabrania czego, co naley do innej [osoby], a co nie zostao ci dane, sprawi, e przez wiele eonw bdziesz si odradza w ubstwie i niedostatku. Wystrzegaj si nieszcz, jakie spowoduje zaangaowanie si w tym yciu w prac na polu z udziaem zwierzt i pracownikw! Nie powiniene zniechca si, mylc: "Jak kto z tak karm jak moja, moe praktykowa Dharm?" Nawet bogosawiony Budda akjamuni by kiedy nangdzie, synem garncarza! Nie czuj dumy, ani nie nadymaj si zarozumiale, z powodu rzekomego posiadania przez siebie powierzchownej szlachetnoci. aden z buddw nie odczuwa zarozumiaoci, mimo i ich wszechwiedza i waciwoci znajduj si poza moliwociami zmierzenia! Kiedy spotykasz zy los, to jeli nie zaufasz Trzem Klejnotom, ale zamiast tego poszukasz ratunku w szamanistycznych rytuaach leczniczych i przyjmiesz schronienie w wiatowych duchach, bdzie to oznak tego, e pozwolie na powstanie negatywnych pogldw odnonie nauk Wielkiego Pojazdu. Nie czuj skrpowania w obliczu nauk Buddy! Zawsze wtedy, kiedy spotyka ci nieszczcie czy choroba, pomyl sobie: "To odpata za moje karmiczne dugi z poprzednich ywotw; oczyszcza to moj negatywn karm! Bez wzgldu na to, jakie szczcie ci spotka, uwaaj je za dobro Trzech Klejnotw i pobud w sobie siln tsknot oddania i wdzicznoci! Kiedy natykasz si na wrogo i nienawi, myl: "Jest to dobry przyjaciel, ktry pomaga mi kultywowa cierpliwo!" Myl: "Ten pomocnik jest posacem zesanym przez zwyciskich!" Kiedy twoi przyjaciele i krewni ukazuj ci swoj mio i uczucia, s to okowy samsary, pomyl wic: "Te wizy s przeszkodami zesanymi przez Mar, aby uniemoliwi mi spenienie niezrwnanego owiecenia!" Pomyl take: "Wszystkie czujce istoty trzech sfer s moimi rodzicami. Jaka szkoda, e moi rodzice bkaj si w samsarze! Nie wystarczy jednak aowa ich; z pomoc czterech niezmierzonoci i wielu innych rodkw, musz wyprowadzi je poza samsar, dopki samsara nie opustoszeje!" Zachowaj to w umyle! Bez wzgldu na to, na jakie przyjemnoci i rozproszenia napotkasz w cigu tego ycia, myl: "To Mara zwodzi mnie, abym nie osign najwyszego owiecenia! Ten Mara budzi wiksze przeraenie, anieli jadowita mija!" Zachowaj to w umyle! Chocia bardziej mog ci si podoba doskonae warunki tego ycia, s one przemijajce, powierzchowne i chwilowe. Zachowaj to w umyle!" Bez wzgldu na osignicia, do jakich si zastosujesz, w tym wiecie s one tylko przemijajce i bd ci drczy omamionymi zaburzeniami. Zachowaj to w umyle! Dokonaj wysiku, aby odwrci si od tego zudzenia! Pewne jest, e musisz odej, pozostawiajc po sobie cae krlestwo, upragnione obiekty i wasno! Wwczas nie pomoe ci nic poza Dharm. Zahowaj to w umyle! [Terma Nyangral Nyima Ozera zawiera w tym miejscu dodatkowe zdanie: "Moesz mie niezliczone krlowe i sub, ale zachowaj w umyle, e w chwili mierci bdziesz musia odej sam".] To najwaniejsze! Zachowaj to 19/202

Serwis internetowy Tsering w umyle! Odnonie tego towarzystwa, istotne jest, aby w tym yciu dotrzymywa towarzystwa temu czemu, co pomaga ci w osigniciu niezrwnanego owiecenia. Zachowaj to w umyle! Kiedy spotyka ci zy los, zrozum, e jest to nauczyciel, ktry namawia ci do robienia tego, co pozytywne i e to jest najaskawszy nauczyciel! Zachowaj to w umyle! Kiedy na ciao spada powana choroba, pomyl: "Jest to bicz, ktry prowadzi mnie bdzie na ciece do owiecenia. Jest to obiekt schronienia, prowadzcy mnie na ciece". To ciao, ktre mam tylko na pewien czas, ktrego dnia bd musia zostawi jak zwyke zwoki. Nie ma moliwoci, aby tego unikn! Kiedy lgniesz do tego zoenia misa i krwi jako samego siebie, pomyl: "Jest to zy duch, ktry przenikn do mego serca!" Nie rozpraszajc si, rb co tylko moesz, eby wypdzi tego zego ducha! Dowiadczenia tego ycia nie posiadaj wasnej natury, przypominaj sen i magi. Zachowaj to w umyle! Ty i wszyscy inni jestecie omamieni, poniewa nie rozpoznajecie, e to, co jest pozbawione wasnej natury, jest wanie takie. To zudzenie musi zosta natychmiast odesane w dharmat. Zachowaj to w umyle! Jeli tego nie zrobisz, spowoduje to, e bez koca bdziesz wdrowa w samsarze i przechodzi niemoliwe do zniesienia cierpienie. Porzu wszystkie inne aktywnoci i nie przykadaj uwagi do niczego innego, oprcz praktyki Dharmy, a ona umoliwi ci zrealizoewanie niezrwnanego owiecenia. To najwaniejsze! Jeli chodzi o praktyk Dharmy, wystarczy po prostu "mie praktyk". Gbokie nauki musisz zastosowa w odpowiedni sposb. Zachowaj to w umyle! Jeeli praktykujesz w sposb waciwy, przepyw samsary zmieni kierunek. Kiedy ten przepyw zostanie odwrcony, nie zaniknie przepyw wielkiej bogoci. Zachowaj to w umyle! Praktykujcy z przyszych pokole nie zastosuj si do tej rady. Zaufaj wrbom i szamanistycznym inkantacjom, co sprawi, e zbdz na manowce. Zachowaj to w umyle! Jeeli wysuchasz tego uwanie i zastosujesz odpowiednio w praktyce, z pewnoci automatycznie otrzymasz bogosawiestwa! Kiedy twoje serce przyswoi sobie miujc dobro, bd ci kochay wszystkie istoty. Jeeli masz w sercu wspczucie, kady bdzie ci miowa jak wasne dziecko. Kiedy zachowujesz w sercu bezstronno, uwolnisz si od wrogoci i uprzedze. Jeli wypenisz swoje serce wspodczuwajc radoci, twoje dziaania bd pozostawa w harmonii ze wszystkimi. Kiedy porzucisz myl o ranieniu innych, napotkasz mniej wrogoci. Jeeli okieznasz swj umys i bdziesz bardzo szczodry, wok ciebie zgromadzi si wielu praktykujcych. Kiedy przestaniesz by zazdrosny i arogancki, bdziesz mniej zniesawiany. Jeli porzucisz niespokojne dziaania i zaaferowanie, bdziesz popenia mniej bdw. Kiedy twj umys odwraca si od dzy, wtedy automatycznie pojawia si jedzenie, bogactwo i radoci. Kiedy zachowujesz czysto wskaza, twj umys stanie si gitki. Jeli nie masz adnych ambicji, ani pragnie, nagromadzenia udoskonal si w sposb naturalny. Kiedy zrozumiesz cechy charakterystyczne samsary, twj umys odwrci si od wiatowych de. Jeli twj umys zaangaowa si w gbokie nauki o dharmacie, a ty stosujesz je w praktyce, napotkasz wiele nieszcz i przeszkd.[W sutrach Pradniaparamity czsto wspomina si, e bodhisattwa, ktry angauje si w praktyk gbokiej pustki, napotka na wiele problemw, aby w ten sposb mc szybciej oczyci swoj karm i poda dalej ciek do owiecenia.] Kiedy towarzyszysz wybitnemu mistrzowi, jego waciwoci automatycznie wpyn na ciebie. Jeli twoje oddanie dla Trzech Klejnotw nie wygasa, szybko otrzymasz bogosawiestwa. Kiedy studiujesz i przemyliwujesz nauki bez uprzedze, bdziesz mia mniej sekciarskie nastawienie wobec nich i szk filozofii. Jeeli praktykujesz gbokie [fazy] rozwojow i speniajc, osigniesz moce i bogosawiestwa. Kiedy twoja powierzchowno dostosowuje si do wiatowych konwencji, spotkasz si z mniejszym krytycyzmem. Jeli przestaniesz skupia si na przywizaniu i lgniciu, twoje ciao i umys odczuj spokj. Jeeli yjesz na odosobnieniu w grach, pojawi si dowiadczenia. Kiedy odrzucisz umiowanie wasnego "ja" i lgnicie do niego, nie bd ci dokucza przeszkody ze strony Mary. Jeli twj umys spoglda w siebie, wyoni si z ciebie dharmata. Kiedy nieustannie wkadasz wysiek w praktyk, pojawi si nieograniczone pozytywne waciwoci. Jeli rozpoznasz natur umysu, jego wytwory i woony we wysiek, uwalniaj si w sposb naturalny. Kiedy rozpoznasz, e samsara i nirwana s dharmakaj, nie bdziesz musia wkada wysiku w praktyk medytacyjn. Jeeli twoja praktyka nie zagubi si w lenistwie, nie bdziesz czu alu w chwili mierci. O szczliwcy, zmieszajcie swj umys z Dharm, a pojawi si w was szczcie stanu buddy! Posuchaj znowu! Jeli nie poskromisz swoich przeszkadzajcych uczu, napotkasz na wrogw i sprzecznoci; jest to bezcelowe, pozwl wic umysowi, aby spocz swobodnie! Moesz prbowa wspiera swoj rodzin i przyjaci, ale w chwili mierci wszystkie dziaania poza waciwie wykonywanymi praktykami Dharmy, oka si chybione. A zatem nieustannie stosuj si do praktyki duchowej w myli, sowie i czynie!

20/202.

Serwis internetowy Tsering Moesz goni za wiatow saw i osigniciami, lecz jeli praktykujesz nauki Buddy, to taka aktywno stanie si jedynie przyczyn tego, e ponownie wpadniesz w samsar. A zatem, przylgnij do nauk Buddy! Zamek z ziemi i kamienia moe by pikny, ale jeli nie mieszkasz w fortecy niezmiennego, bdziesz musia odej bez niego. Trzymaj si wic fortecy niezmiennego! Moesz gromadzi dobra i rzeczy, lecz po mierci bdzie si mona cieszy jedynie z dwch nagromadze. Gromad wic dwa nagromadzenia, tak bardzo jak potrafisz! Moesz je wszelkiego rodzaju wspaniae poywienie, ale jeli nie przylgne do nektaru wrodzonej natury, wszystko to zmieni si w stos nieczystoci. Wypij wic nektar gbokich wyjanie! Z caego serca moesz ukocha to ciao z misa i krwi, i lgn do niego jakby byo tob, ale poniewa jest to tylko poyczka od elementw, i jeli nie zrealizujesz niezrodzonej dharmakaji, wkrtce zostanie ci ono wyrwane. Strze wic i schwytaj twierdz niezrodzonej dharmakaji! Moesz by partnerem tysica miych przyjaci, ale jeli nie dotrzymujesz towarzystwa metodzie (upaya) i poznaniu (pradnia), wkrtce zostaniesz od nich odczony. Dotrzymaj wic towarzystwa metodzie i poznaniu! Twoja sawa i rozgos mog wypenia miliard wszechwiatw, lecz jeli nie rozpoznasz swojej niezrwnanej i niewyraalnej natury, wszystko to bd jedynie prby Mary, majce na celu uwiedzenie ci. D wic do osignicia niewypowiedzianej, niepojtej i niemoliwej do opisania natury! Moesz posiada moc i wadz wadcy wiata, ale jeli po mistrzowsku nie opanujesz swego umysu, to kiedy nadejdzie czas mierci, cigle nie uda ci si osign mocy wolnoci. Zdobd wic kontrol nad swoim umysem! Moesz mie odwag silnego wojownika, lecz jeli nie posiadasz inteligentnej mocy wiedzy rozrniajcej, nie odwrcisz fali w bitwie z samsar. Posid wic inteligentn moc wiedzy rozrniajcej! Moesz mwi jako Lew Mowy [Madziuri], ale jeli nie wemiesz sobie do serca pierwotnie czystej natury rozbrzmiewajcej pustk, nie zapobiegniesz dojrzewaniu karmy. We wic sobie do serca pierwotnie czyst natur pustego rozbrzmiewania! Moesz dosiada najwspanialszego ogiera, ale jeli nie odkryjesz w sobie wielkiej bogoci, nie pozwoli ci to unikn nieszcz samsary. Szukaj wic natury wielkiej bogoci! Moesz mie ciao tak wspaniae jak ciao boga, ale jeli nie ozdobisz si najwyszymi waciwociami stanu buddy, nie uwiedzie ono Demona mierci. Ozdb si wic wybitnymi zaletami zwyciskich! Jeeli nie szukasz ochrony u swego mistrza i Trzech Klejnotw, nic nie bdzie ci mogo ocali przed atakami przeszkadzajcych uczu. Szukaj wic ochronnej eskorty u guru i Trzech Klejnotw! Jeli nie urzeczywistnisz, e twj umys jest budd, bd ci zwodzi konceptualne myli. Zrealizuj wic, e twj umys jest budd! Krtko mwic, twoje niezliczone wiatowe denia, ktre nie stanowi przyczyny wyzwolenia ani wszechwiedzcego owiecenia - poza tym, e s daremne - spowoduj jedynie dalsze samsaryczne nieszczcia. Istotne jest wic dokonanie wysiku sercem i dusz, w myli, sowie i czynie - aby zrealizowa niezrwnane owiecenie! Posuchaj ponownie! Powodem, dla ktrego ludzie nie odwracaj swoich umysw od wiatowych de, jest to, e nie rozumiej przyczyny i skutku, oraz charakterystycznych cech samsary. Przyczyn samsary jest to, e nie porzucio si dualistycznego skupiania si na wasnej naturze. Poniewa w przebudzonym stanie umysu ego i inne istoty s jednym, [dlatego] ludziom, ktrzy rozrniaj pomidzy sob i innymi, brak rozumu! Poniewa wszystkie istoty trzech sfer, jedna po drugiej, miay i maj swoich kochajcych rodzicw, [dlatego] ludzie, ktrzy uwaaj innych za swoich wrogw lub przyjaci, s pozbawieni rozumu! Poniewa w tym czasie musimy dokona oddzielenia samsary od nirwany, ludzie, ktrzy znajduj czas na to, by powici si wiatowym deniom, s pozbawieni rozumu! Poniewa to ycie trwa tylko krtk chwil, jak podrny w domu noclegowym, dlatego ludzie, ktrzy zajmuj si budow domw i rezydencji, s pozbawieni rozumu! Poniewa to ciao jest wypenione nieczystymi substancjami i nie moe znie nawet dotyku ciernia, dlatego ludzie, ktrzy lgn do niego jako czego wasnego, s pozbawieni rozumu! Poniewa rodzina i przyjaciele to co nietrwaego, co umiera, dlatego ludzie, ktrzy oczekuj, e ich ycie bdzie trwa bez koca, s pozbawieni rozumu! Poniewa w chwili mierci bdziesz musia odej z pustymi rkoma, dlatego ludzie, ktrzy wszelkimi zymi metodami zabiegaj o jedzenie i bogactwo, s pozbawieni rozumu! Poniewa zewntrzne zjawiska zmieniaj si i znikaj, dlatego ludzie, ktrzy spodziewaj si, e zwizane z nimi przyjemnoci bd trway bez koca, s pozbawieni rozumu! Poniewa czas twego ycia zmniejsza si jak cie zachodzcego soca, dlatego ludzie, ktrzy s leniwi i opieszali, s pozbawieni rozumu! Poniewa praktyka Dharmy zapewnia szczcie zarwno w tym yciu, jak 21/202

Serwis internetowy Tsering i w przyszym, dlatego ludzie, ktrzy odwracaj si od niej i angauj si w ycie rodzinne, s pozbawieni rozumu! Poniewa jest pewne, e popenianie negatywnych czynw spowoduje odrodzenie si w niszych wiatach, dlatego ludzie, ktrzy nie boj si dojrzewania karmy, s pozbawieni rozumu! Ludzie, ktrzy obecnie nie s w stanie znie dotyku choby jednej ognistej iskry, ale spodziewaj si wytrzyma cierpienie gorcych piekie, s pozbawieni rozumu! Ci, ktrzy nie s w stanie znie nawet jednej nocy zimna, ale spodziewaj si wytrzyma cierpienie zimnych piekie, s pozbawieni rozumu! Ludzie, ktrzy nie s w stanie znie nawet trzech dni godu i pragnienia, ale spodziewaj si wytrzyma cierpienie godnego ducha, s pozbawieni rozumu! Ludzie, ktrzy nie s zdolni znie trudw dwigania adunku choby przez krtk chwil, a spodziewaj si wytrzyma niedol zwierzcia pocigowego, s pozbawieni rozumu! Poniewa jest to czas, kiedy potrzeba dobrych rad, dlatego ludzie, ktrzy nie suchaj nawet nauczajcego mistrza, s pozbawieni rozumu! Poniewa jest to czas, kiedy osigno si pewn wolno wyboru, dlatego ludzie, ktrzy czyni si niewolnikami przyjemnoci zmysowych, s pozbawieni rozumu! Zaniedbujc praktykowania Dharmy nawet przez krtk chwil, ludzie, ktrzy oczekuj cieszy si dugotrwaym szczciem w przyszoci, s pozbawieni rozumu! mier ju od urodzenia jest twoim wrodzonym stanem posiadania; ludzie, ktrzy bez popiechu przygotowuj si na jutro, ignorujc blisko mierci, s pozbawieni rozumu! Obecnie masz szans wspi si w gr lub spa w d; ludzie, ktrzy nie angauj si w przynoszc wyzwolenie praktyk Dharmy, s pozbawieni rozumu! Rezultatem samsarycznych czynw s wycznie nieszczcia; ludzie, ktrzy nie porzuc tego stworzonego przez ego cierpienia, s pozbawieni rozumu! Poniewa bez koca wdrujesz w samsarze, ludzie, ktrzy sami siebie oszukj, s pozbawieni rozumu! Kiedy pojawia si zdegenerowana epoka tego eonu, ludzie sami si zwodz, le sobie doradzaj, stwarzaj wasn gupot, kami i oszukuj si. Jakie to smutne, e ci ludzie, chocia posiadaj ludzkie ksztaty, nie maj wicej rozumu ni woy! Posuchaj raz jeszcze! Ty, ktry praktykujesz Dharm z gbi serca, zrb tak jak ci mwi: id za mistrzem i Trzema Klejnotami z oddaniem tak staym jak bieg rzeki! Dbaj o swoich zwolennikw, usugujcych i wszystkie pozostae istoty, z dobroci i wspczuciem, tak jak matka dba o swoje jedyne dziecko! Zdobd moc i zdolnoci i wyzwl wrogw Dharmy Buddy; bd tak potny jak uderzenie pioruna! Nie bd leniwy, ale powemij wysiek wykonywania pozytywnych dziaa myl, sowem i czynem, z tak energi jak prna kobieta, ktrej wosy zajy si ogniem! Bd sumienny, jeli chodzi o dobro i zo i z uwag tak czyst jak jczmienna mka co do przyczyny i skutku karmicznych czynw, unikaj negatywnoci jak trucizny! Postanw, e bdziesz gorliwie naladowa czyny wszystkich przodkw o subtelnych i szlachetnych umysach i poda za przykadem witych istot! [Paralelny wers z Rinczien Terdzo brzmi: "Zrezygnuj ze wspzawodnictwa z przeoonymi i naladuj przykad szlachetnych istot".] Przyjmij guru, jidamy, dakinie i stranikw Dharmy na wiadkw swoich lubowa i dokadnie, z czystym sumieniem, przestrzegaj ich! Uyj siebie jako kryterium cierpliwoci i nie ra, ani nie zadawaj blu innym! Cokolwiek robisz, nigdy nie oddalaj si od tego, co jest znaczce, ale nakieruj na Dharm swoje myli, sowa i czyny! Nie krytykuj innych; zamiast tego ujawnij swoje bdy wiatu! Pom tym, ktrzy maj oddanie, wej w Dharm w odpowiedni sposb, nauczajc stosownego lub ostatecznego znaczenia! Wszelkiego rodzaju nietrwao, taka jak mier czy oddzielenie, to posania dla ciebie, a zatem zwracaj uwag! Nie zajmuj si wielu rozpraszajcymi dziaaniami, ale zrelaksuj ciao i umys! Praktykuj, stosujc gbokie wyjanienia do swego stanu umysu! Bez wzgldu na to jak biedny moesz by, nie szukaj podstpem jedzenia i bogactwa! Kiedy twj umys wypenia strach, nie bd wrogo usposobiony wobec przeszkadzajcych duchw! Nawet za cen krlestwa nie ra innych istot! Poniewa czas mierci jest nieokrelony, we do niewoli twierdz natury umysu! Poszukaj kwalifikowanego mistrza, zawsze oddawaj mu cze na szczycie swojej gowy i rozwi tsknot ufnoci i oddania! Poniewa nie wiesz, co bdzie ci potrzebne w yciu, przestudiuj wszystkie zagadnienia wiedzy!< Przedmioty wiedzy tradycyjnie obejmuj filozofi, jzyki, logik, medycyn, sztuki i rzemiosa.> Bez wzgldu na to, czego si nauczysz, zarozumiao daje oparcie demonowi katastrofy; a zatem upokrz si! Zawsze przebywaj w odlegych siedzibach grskich, poniewa samotno jest rdem szczcia! Nie yj yciem zego gospodarza, poniewa spowoduje to nieszczcia w tym i we wszystkich przyszych ywotach! Poniewa towarzystwo, w jakim si znajdujesz, wpywa na codzienne czyny, zwi si z ludmi, ktrzy przebywaj w harmonii z Dharm. Dopki nie osigniesz realizacji poprzez trening medytacyjny, nie przechwalaj si, ani nie dziaaj w szorstki sposb! Odrzu uprzedzenia i stronniczo, poniewa s one acuchami samsary! Nie bd hipokryt i nie zachowuj si w sposb pretensjonalny, poniewa wszyscy mdrzy ludzie pogardzaj tym i lekcewa to!

22/202.

Serwis internetowy Tsering Nie przebywaj wrd zwykych ludzi; ze zachowanie w sposb naturalny kala! Nie pokadaj zaufania w adnych uwarunkowanych zjawiskach; wszystko jest magiczn zjaw! Zdobd pewno we wasnym umyle; przebudzony stan nie znajduje si gdzie indziej! Kiedy porzucisz i przyswoisz sobie opisane powyej rodki, zostaniesz tym, ktry podtrzymuje nauki akjamuniego. Posuchaj raz jeszcze! Jeli z gbi serca pragniesz praktykowa Dharm, oprzyj swoj praktyk Dharmy na przestrzeganiu zasad, ktre s jak ziemia! Udoskonal pojazdy filozofii w ramach pogldu, ktry jest rozlegy jak przestrze! Dziki dostrzeganiu szczegw tak wyranie jako barw tczy, utrzymuj wszystkie nauki w umyle, odrbne i niezmieszane! Prowad zdecydowanych, udzielajc im nauk we waciwej kolejnoci, tak jak stopniowo zdejmuje si kor z drzewa bananowca! Wychowaj przeznaczonych i wartociowych uczniw ustnymi wyjanieniami, tak czuymi jakby si opiekowa modymi sadzonkami! Pamitaj o treningu medytacyjnym tak wyranym i ywym jak kwiaty jesieni! Jak uzdrawiacz, bierz wyjanienia ze wszystkich stron i stosuj je tam, gdzie s one potrzebne! Bd umiarkowany, jak wtedy, kiedy uywasz soli do swoich potraw! Odetnij bezporednio nieszczcia, jak dziki jak, zmierzajcy wprost pod gr doliny! Kiedy spotykasz przeszkadzajce uczucia, porzu je jakby spotka nienawistnych wrogw! Kiedy narodzi si w tobie antidotum na nie - pierwotna penia uwagi - strze jej w strumieniu swego istnienia tak dokadnie jak swoich oczu! Oczyszczajc bdne pojcia i wtpliwoci poprzez suchanie i przemyliwanie, usuguj mistrzowi z gitkoci modego jelenia! Odnonie spraw wiatowych, bd tak uparty jak stary byk, ktry nie pozwala nikomu prowadzi si za nos! wiczc si w czterech niezmierzonociach, zrwnuj wszystko z cierpliwoci owcy! Jeli nadszed czas na wykorzystanie podcas dysputy tego, czego si nauczye, przedrzyj si poprzez to z pomoc inteligencji, ktrej nic nie jest w stanie powstrzyma, tak jak miecza wojownika! Jeli poszukujesz znaczenia poprzez przemyliwanie, poskrom ospao i pobudzenie, tak jakby kiezna dzikiego ogiera! Jeli zasymilujesz w sobie dowiadczenie, odrzu wszelkie wiatowe denia jak jaka znakomita osobisto, ktra zachorowaa na trd! Krtko mwic, aby szybko przebudzi i zrealizowa niezrwnane owiecenie, istotne jest obserwowanie siebie we wszystkich sytuacjach i kontrolowanie siebie odnonie przyczyny i skutku, tak dokadne jak nowo polubionej ony! Suchaj znowu! Opanowanie i agodny sposb mwienia s konieczne dla uatwienia narodzenia si w tobie miujcej dobroci. Ciekawo i aktywny umys daje ci dobr waciwo atwego odczucia ufnoci. Poczucie honoru i skromnoci daje ci dobr waciwo wytrwaoci w praktyce Dharmy. Napotkanie cierpienia i nieszcz daje ci dobr sposobno skierowania swego zainteresowania ku Dharmie. Uczciwo i zaufanie dodaje dobrych waciwoci, pozwalajcych na zniesienie trudnoci. Wierno i gboka uczuciowo pobudzaj dobre waciwoci, ktre pozwalaj na osignicie prawdziwej zdolnoci suenia swojemu mistrzowi. Niech do zalet i istniejcego stanu rzeczy daje ci dobr waciwo niezaangaowania w stronniczo w zwizku z Dharm Buddy. Niedbao odnonie spraw wiatowych daje ci dobr waciwo wikszych zdolnoci utrzymania witej Dharmy. Dotrzymywanie sowa uycza pozytywnych waciwoci bycia w harmonii z Dharm. Bycie zdecydowanym i nieustpliwym daje ci dobr waciwo wyszych zalet podczas praktykowania Dharmy. Umiech na twarzy i agodne usposobienie daj ci dobr waciwo czystej samaji z twoimi przyjacimi w Dharmie. Nie skupianie si na czym konkretnym i sponatniczno w codziennych dziaaniach daj ci dobr waciwo bycia w stanie bezporedniego odcicia konceptualnego mylenia. Z drugiej strony, te cechy charakterystyczne mog sta si wadami, jeli zostanie si przez nie przygniecionym w sposb nastpujcy: Ludzie, ktrzy mwi w sposb opanowany i agodny, znajduj si w niebezpieczestwie stania si ofiar bdw pretensji i nieuczciwoci. Ludzie ciekawi [wszystkiego] o aktywnych umysach popeniaj bd atwego porzucania praktyki Dharmy. Ludzie skromni i z poczuciem honoru popadaj w bd polegajcy na tym, e nie zostawiaj spraw wiata poza sob. Ludzie, ktrzy dowiadczyli wiele cierpienia i nieszcz, znajduj si w niebezpieczestwie, poniewa mog nie znale wolnego czasu, mimo i pragn praktykowa Dharm. Ludzie uczciwi i ufajcy, znajduj si w niebezpieczestwie popadnicia w bd niezrozumienia Dharmy. Ludzie, ktrzy s stali i gboko uczuciowi w stosunku do krewnych, popadaj w bd nie odcicia tego, co wie ich ze sprawami wiata. Ludzie, ktrzy nie lubi zalet i istniejcego stanu rzeczy, ryzykuj tym, e nie zastosuj antidotum w swojej praktyce witej Dharmy. Ludzie, ktrzy nie dbaj o sprawy wiata, ryzykuj tym, e nie wytrwaj do koca praktyki Dharmy. Ludzie, ktrzy dotrzymuj sowa, ryzykuj tym, e popadn w bdy szorstkiej 23/202

Serwis internetowy Tsering mowy, prowadzcej do wymiany argumentw i sprzeczki. Ludzie, ktrzy s zdecydowani i nieustpliwi, ryzykuj tym, e bd mieli trudnoci z porzuceniem niechci i wrogoci. Ludzie, ktrzy zachowuj umiech na twarzy i agodne usposobienie, ryzykuj tym, e stan si podatni na romanse i zbytnimi hipokrytami. Ludzie, ktrzy nie skupiaj si na niczym konkretnym i s spontaniczni, nie przykadaj si do dziaa zwiznych z Dharm i ryzykuj popadnicie w bd pomniejszania znaczenia faktu dojrzewania karmy. Wy wszyscy, ktrzy moecie wej przez bram Dharmy: jeli odrzucicie wszystkie bdy i pojawi si w was wszystkie zalety, bez problemw zrealizujecie niezrwnane owiecenie; zachowajcie wic to w umyle! Posuchaj raz jeszcze! Jest wielu ludzi, ktrzy nie pozostaj w zgodzie z Dharm, mimo i weszli w jej bram, musisz wic upewni si, e nie stao si to twoim udziaem! Moesz by wywicony, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli sposb, w jaki yjesz i to, co posiadasz, jest takie samo jak u gowy rodziny. Moesz porzuci wiatowe dziaania, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie porzucie zwykego, bahego plotkarstwa. Moesz mieszka w pustelni, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli twoje dziaania s takie same jak dziaania zwykej osoby. Moesz porzuci swoj ojczyzn, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie odcie wizw, jakie cz ci ze wiatowymi ludmi. Moesz by wytrway w praktyce, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie odwrcie umysu od podania. Moesz dowiadcza wielu niewygd, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie jeste w stanie znie krzywd wyrzdzanych przez innych. Moesz praktykowa faz rozwojow i speniajc, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli oczekujesz, e wrby i rytuay szamanistyczne usun przeszkody. Moesz wiczy si w niedualizmie, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli oczekujesz pomocy od bogw i obawiasz si krzywd, jakie mog ci wyrzdzi demony. Moesz wej na ciek mahajany, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie prbujesz przynosi poytku czujcym istotom. Moesz dziaa dla dobra istot, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli twoje najgbsze cele nie znajduj si w ucisku bodhicitty. Moesz rozumie pogld, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie zwaasz na dojrzewajc karm. Moesz rozumie dziewi jan pojazdu [ningmapy], ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie poczysz swego umysu z Dharm. Moesz przez cay czas praktykowa z jednoupunktowionym umysem, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie zniszczye skupiania si na zjawiskach jako czym realnym. Moesz posiada trzy treningi, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli motywuje tob chciwa pretensjonalno. Jeli w dowolnym duchowym dziaaniu, w jakie si zaangaowae, bdzie brakowa potrjnej doskonaoci przygotowania, gwnej czci i konkluzji, {Potrjna doskonao (tyb. dam pa gsum) to: doskonay pocztek bodhicitty; doskonaa gwna, niekonceptualna cz; oraz doskonaa konkluzja czyli dedykacja zasugi} nie jeste praktykujcym Dharm. Moesz by spontaniczny w codziennych dziaaniach myli, sw i czynw, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli zagubie si w zwykych przeszkadzajcych uczuciach. Ludzie, ktrzy odrzucaj praktyki pozwalajce na osignicie spenienia ju teraz, a zamiast tego d do osignicia spenienia w przyszoci, nie s praktykujcymi. Nie jeste praktykujcym Dharm, jeli oczekujesz na osignicie rezultatu w przyszoci, bez rozpoznania naturalnego oblicza swego umysu. Moesz stwarza karmiczne czyny o pozytywnych korzeniach, ale nie jeste praktykujcym Dharm, jeli nie odwrcie si od omiu wiatowych dharm. Ludzie przyszoci, tych osiem wiatowych dharm to zuchwae demony, ktre yj w kadym, wysokim i niskim. Tych osiem to: by szczliwym, kiedy ci chwal i nieszczliwym, kiedy ci oskaraj; by szczliwym, kiedy jest si sawnym i nieszczliwym, kiedy jest si niesawnym; by szczliwym, kiedy dowiadcza si przyjemnoci i nieszczliwym, kiedy odczuwa si niewygod; oraz by szczliwym, kiedy si co zdobyo i nieszczliwym, kiedy si co stracio. Musisz dokadnie si zbada, aby zobaczy, czy wszystkie pozytywne korzenie, ktre stworzye w przeszoci myl, sowem i czynem, popenie z postaw tych omiu, czy te nie, i czy posiadasz je w swoich obecnych czynach, a take czy posiadaj je czyny, ktre planujesz w przyszoci. Istotne jest, by powstrzyma si od angaowania w nie! Wszyscy ludzie, ktrzy w przyszoci stan si zwolennikami Padmy, bez wzgldu na to, w jakie praktyki si bdziecie angaowa, praktykujcie bezbdn ciek w celu szybkiego osignicia wielkiego owiecenia stanu buddy! Praktykujcie rozlege i gbokie znaczenie! Praktykujcie, posiadajc wszystkie nauki prawdziwie i w peni przebudzonego! Praktykujcie, posiadajc znaczenie pojazdu o dziewiciu stopniach, z ktrych kady wyszy zawiera w sobie, w umyle jednej osoby, wszystko to, co niszy! Praktykuj dowolny cel bd czyn, rozpoznajc, e nie ma ogle adnej rzeczy do urzeczywistnienia!

24/202.

Serwis internetowy Tsering Praktykuj w stanie, w ktrym wszystkie zjawiska samsary i nirwany s jedn sfer dharmakaji! Praktykuj wycznie w opraciu o moje wyjanienia! Praktykuj bez wtpliwoci czy wahania odnonie rezultatw owiecenia! To bya ustna rada dotyczca postpowania, powierzona tybetskim mnichom i kademu, kto pragnie praktykowa Dharm Buddy. Samaja. Oby spotkali j wartociowi ludzie, posiadajcy karmiczne zwizki! 1.4. ODPOWIEDZI NA PRZEZ JESZIE TSOGYAL PYTANIA ZADANE Jeli w ten sposb pozwolisz swoim trzem bramom spocz w naturalnym stanie, wszystkie subtelne i niesubtelne myli rozprosz si, a twj umys uwolni si sam z siebie. Nosi to nazw amathy (szine), spokojnego spoczywania. [Kiedy twj umys] nie napotyka na przeszkody, nie ma adnego oparcia i jest nagi w spontanicznej peni uwagi, [nosi to nazw vipajany]. Jeeli obie [amatha i vipajana] w wiadomej chwili s ywe i przejrzyste jako niepodzielna tosamo, nosi to nazw amathy nieoddzielnej od vipajany. Intelektualne zrozumienie jest wtedy, kiedy wiadomo utrzymuje si jako przedmiot. Dowiadczenie ma miejsce wtedy, kiedy odkrywasz jego brak umiejscowienia, natomiast urzeczywistnienie pojawia si wwczas, gdy te stany umysu pozostaj ywo przejrzyste jako esencja twojej praktyki medytacyjnej. Nie jest to w aden sposb rne od urzeczywistnienia buddw trzech czasw. Nie jest to co sztucznego, co opiera si na gbokich wyjanieniach mistrza, ani te rezultat inteligencji ucznia. Nosi to nazw przybycia do naturalnego stanu podstawy. Medytujc w ten sposb, mona bogoci, przejrzystoci i braku myli. dowiadczy

W pustelni Samye Czimphu, Pani Tsogyal, ksiniczka z Kharczien, bagaa mistrza Padmakar: prosz, zwr uwag, wielki mistrzu! Chocia ukazae nieinteligentnej dziewczynie takiej jak ja, e cay wiat i [wszystkie] jego istoty s dharmakaj, to jednak poniewa stale towarzyszy mi nawyk omamionej percepcji, moja praktyka Dharmy wci bka si w teoretycznym rozumieniu. Prosz ci: obdarz mnie askawie wyjanieniami, ktre umoliwi mi zintegrowanie wszystkiego, co robi, z wrodzon natur dharmaty! Padmasambhawa odpar: Suchaj, Tsogyal! Kiedy praktykujesz nauki Tajemmnej Mantry wielkiego pojazdu, musisz posiada te trzy kluczowe punkty: kluczowy punkt ciaa, pozycj; kluczowy punkt oczu, spojrzenie; oraz kluczowy punkt umysu, sposb spoczywania. Przede wszystkim, w odosobnionym miejscu, usid na wygodnej poduszce ze skrzyowanymi nogami, prostym krgosupem i rkoma opartymi [na podoku]. Jeli twoje ciao pozostaje w swoim oryginalnym stanie, medytacja pojawi si w sposb naturalny. Jeli nie przyjmie si fizycznej pozycji, medytacja nie dojdzie do skutku. Nastpnie, jeli chodzi o spojrzenie, nie zamykaj oczu, nie mrugaj, ani nie gap si na boki. Patrz prosto i niezachwianie przed siebie. Poniewa wzrok i wiadomo czy ta sama natura, medytacja pojawia si w sposb naturalny. Bez waciwego spojrzenia, nie bdzie medytacji. Kluczowym punktem umysu jest to, by nie pozwoli naturalnemu stanowi swojego zwykego umysu ciga nawykowych wzorcw z przeszoci. Nie pozwl, aby spoglda wprzd na przysze aktywnoci przeszkadzajcych uczu, i nie pozwl, aby zmyla cokolwiek w swoim obecnym stanie poprzez konceptualizacj. Jeli wiadomo spoczywa w naturalnym stanie, medytacja pojawia si w sposb naturalny. Jeli jeste rozproszona, nie bdzie medytacji.

wiadomo wolna od konceptualnego mylenia nosi nazw nie-myli i ma trzy rodzaje: "adnej dobrej myli" oznacza wolno od lgnicia do medytujcego i obiektu medytacji. "adnej zej myl" to przerwanie przepywu niesubtelnego i subtelnego konceptualnego mylenia. "adnej neutralnej myli" jest rozpoznaniem naturalnego oblicza wiadomoci jako nie majcej umiejscowienia. Podczas tego stanu braku myli, przejrzysto jest nie napotykajc na przeszkody, nag promiennoci. Istniej trzy rodzaje przejrzystoci. "Spontaniczna przejrzysto" jest stanem uwolnienia si od obiektu. "Pierwotna przejrzysto" nie pojawia si na jaki okrelony czas. "Naturalna przejrzysto" nie zostaa przez nikogo stworzona. Istniej cztery rodzaje bogoci. "Uczucie bogoci" to wolno od przeciwstawnych stanw harmonii. "Bogo bez koncepcji" to wolno od blu koncepcji. "Bogo niedualistyczna" to wolno od lgnicia do dualistycznego zrnicowania. "Bogo nieuwarunkowana" to wolno od przyczyn i warunkw. Kiedy powstaj te cztery rodzaje dowiadczenia, potrzebujesz trzech analogii nie przywizywania si: nie przywizywanie si do bogoci przypomina szaleca; nie przywizywanie si do przejrzystoci przypomina sen maego dziecka; nie przywizywanie si do braku myli jest jak jogin, ktry udoskonali swoj jogiczn dyscyplin. Jeli posiadasz wszystkie trzy, jeste wolna od wad medytacji. Jeli przyciga ci lgnicie do tych trzech dowiadcze, zboczysz w trzy stany istnienia. Lgnc do bogoci, znajdziesz si w sferze pragnienia, lgnc 25/202

Serwis internetowy Tsering do przejrzystoci, znajdziesz si w sferze formy, a lgnc do braku myli, znajdziesz si w sferze bezforemnej. Nawet jeli mylisz, e nie przywizujesz si, ani nie lgniesz do nich, [cigle] utrzymujesz subtelne wewntrzne przywizanie. W celu odcicia tej puapki, istnieje "dziewi pogodnych stanw sukcesywnego przebywania", ktre rozpoczynaj si od czterech pogodnych stanw dhjany, majcych na celu pozbycie si podliwych myli. Pierwsza dhjana ma na celu uwolnienie od konceptualnego mylenia postrzegajcego i postrzeganego; cigle jednak jest zaangaowana w odrnienie obiektu i aktu medytacji. Druga dhjana ma na celu uwolnienie od konceptualnego mylenia i zdolnoci odrniania, podczas gdy [praktykujcy] cigle skupia si na smaku samadhi radoci. Trzecia dhjana ma na celu osignicie nieporuszonego umysu, ale z wdechem i wydechem. Samadhi czwartej dhjany obejmuje cakowite uwolnienie si od konceptualnego mylenia i niczym nie zakcon, czyst percepcj. Cztery bezforemne, pogodne stany eliminuj konceptualne mylenie sfery formy. Zatrzymujc si na myli "wszystkie zjawiska s jak przestrze", zbaczasz w [sfer percepcji] Nieskoczonej Przestrzeni. Zatrzymujc si na myli "wiadomo jest nieskoczona i nie posiada kierunku", zbaczasz w Nieskoczon wiadomo. Zatrzymujc si na myli "przejrzysta percepcja nie jest ani obecna, ani nieobecna, nie moe te by obiektem intelektu", zbaczasz w [stan] Ani Percepcji Ani Jej Braku. Zatrzymujc si na myli "ten umys nie zawiera w sobie adnego bytu, jest nieistniejcy i pusty", zbaczasz w [sfer percepcji] Nicoci. W tych stanach istniej niewielkie splamienia konceptualizacji, umysowych olnie i dowiadcze dualistycznego umysu. Pogodne wyganicie [polega na] pozbyciu si koncepcji wszystkich tych stanw. Analityczne wyganicie jest wyganiciem zaangaowania si szeciu wiadomoci ich obiektami, co obejmuje spokojne spoczywanie w nieprzerwanym ruchu oddechu i dualistycznego umysu. Wyganicie nieanalityczne to dojcie do swojej wrodzonej natury. Jest to ostateczne niezrnicowanie. Wrd dziewiciu stanw uspokojenia, czwartym stanem dhjany jest "samadhi, ktre wytwarza vipajan". W ten sposb, samadhi tych czterech dhjan pozostaje si w harmonii z wrodzon natur i najbardziej znaczcym wrd czterech rodzajw wiatowego samadhi. Cztery bezforemne stany uspokojenia to puapki samsary. Uspokojenie wyganicia jest agodnym samadhi rawaki. Rozpoznajc te stany moesz odrni rne rodzaje samadhi, oczyci przeszkody w swojej praktyce medytacyjnej i unikn zbaczania na manowce. Pi cieek jest wczonych w trzy. Po odciciu tych puapek i praktykowaniu nieskazitelnej medytacji, pozostajesz podczas medytacyjnego stanu uspokojona w bogoci, przejrzystoci i braku myli.[ Jak mwi Tulku Urgyen Rinpocze: "Te trzy waciwoci (bogo, przejrzysto i brak myli) to podstawowe cechy natury umysu i same w sobie nie s one puapkami. Kiedy uwaga zostaje nakierowana na te waciwoci, chwyta je i daje si przez nie zabarwi jako wartociowe 'dowiadczenia', do ktrych naley dy i ktre naley utrzymywa, tworzy si subtelne przywizanie; jest to subtelna fascynacja, ktra stanowi bezporedni przyczyn dalszej egzystencji samsarycznej.] W stanie pomedytacyjnym, zjawiska powstaj bez przeszkd i s tak niesubstancjalne jak sen lub magiczne zudzenie. Rozumiejc natur przyczyny i skutku, po brzegi wypenij miar zasugi, osignij "ciepo samadhi" i w ten sposb udoskonal ciek nagromadzenia. Praktykujc w ten sposb przez dugi czas, widzisz w rzeczywistoci, nieumiejscowion i widzc siebie, obecn w sobie natur. Rozpoznanie swojego naturalnego oblicza jest ciek widzenia. Dowiadczajc zjawiska, wiadomoci i pustki jako nieumiejscowionych i widzcych siebie, postrzegasz bezporednio nieuwarunkowan, wrodzon natur. Zaciemnienia przeszkadzajcych uczu zostaj zniszczone u korzenia. Dziki zrozumieniu, e przyczyna i skutek s puste, samsara nie ma trwaej egzystencji. Nosi to nazw pierwszego bhumi, Radosnego. Stan medytacyjny jest nieoddzielny od stanu buddy, a w stanie pomedytacyjnym wszystko pojawia si jako magiczna iluzja. Po zaznajomieniu si z tym stanem i ustabilizowaniu go, wszystkie zjawiska staj si niedualistyczne. Jeli rozpozna si je jako przejaw siebie, zjawiska i umys stan si jednym. Kiedy pustka powstaje jako przyczyna i skutek, urzeczywistniasz wspzalene powstawanie. Podczas stanu medytacyjnego wszystkie zjawiska s nieumiejscowione i obecne jako esencja wiadomoci. Niewielka obecno obiektywnych zjawisk podczas stanu pomedytacyjnego, jest ciek doskonalenia. Utrzymujc to przez dugi czas realizujesz, e samsara i nirwana s niedualistyczne, poza powstawaniem i zanikiem, niezmieszane i cakowicie doskonae, nieumiejscowione i postrzegajce siebie. Zaciemnienia percepcji cakowicie zanikaj i w tej chwili, w ktrej wszystko pojawia si jako pierwotna penia uwagi, staje si to ciek wchonicia, stanem buddy. I ponownie Tsogyal spytaa: prosz, zwr uwag, wielki mistrzu! Jest to wrodzona natura rzeczy, jak jednak naley postpowa do czasu osignicia stabilizacji? Padmasambhawa odpar: Suchaj, Tsogyal! Istniej trzy sposoby postpowania. Przede wszystkim, aby

26/202.

Serwis internetowy Tsering ugruntowa si na ciece, istnieje wsplne postpowanie, ktre jest oglne. Nastpnie, aby to uwydatni, istnieje tajemne postpowanie jogicznej dyscypliny. Na koniec, istnieje ostateczne zachowanie prawdziwej takoci. Zachowanie jest bardzo wane, poniewa wikszo naszego ycia spdzamy na codziennych dziaaniach po medytacji. Intelektualnie moesz rozumie wysoki pogld, ale jeli nie postpujesz w zgodzie z jego znaczeniem, schodzisz ze cieki. Moesz osign doskonay stan medytacji, ale jeli nie utrzymasz go w okresie po medytacji, to on zaniknie. Zrozum wic ywotny punkt przyczyny i skutku: unikaj negatywnych czynw i wykonuj nawet najdrobniejsze pozytywne czyny. Jest to waciwa cieka, esencja nauk Buddy, kluczowy punkt poznania. Jeli po osigniciu cennego ludzkiego ciaa chcesz we waciwy sposb praktykowa wit Dharm, nie pozwl, aby twoje trzy bramy nawet przez chwil bkay si w pospolitoci. W dzie praktykuj pozostawianie swojej wiadomoci w niezafaszowanym stanie, i pozwl, aby sze zmysw dowiadczao [wiata] w sposb swobodny, jak snu lub magicznej iluzji. W nocy zmieszaj gboki sen z dharmat w niekonceptualnym stanie wolnym od projekcji lub rozpuszczania myli. Oczy omamione dowiadczenie stanu snu, skierowujc j na waciw ciek; czyli: wicz si w mioci, wspczuciu, bodhicitcie i zaznajomieniu si z fazami rozwojow i speniajc. Rano i wieczorem, wykonaj siedmiorak czysto [ Jest to to samo co siedem gazi: pokony, skadanie ofiar, wyznanie win, rozradowanie, proba o obracanie koem Dharmy, baganie [Buddw], aby nie odchodzili do nirwany, oraz dedykowanie zasugi dla poytku wszystkich istot.] i nie zaniedbuj codziennych ofiar z tormy itd. Wyznaj swoje bdne czyny stusylabow mantr. Bd uwana w zwizku z ywotnym punktem przyczyny i skutku. Raz po raz rozmylaj nad trudnociami osignicia wolnoci i wyposae, [rozmylaj nad] mierci i nietrwaoci oraz nad wadami samsary. wicz si w bodhicitcie. wicz si w fazie rozwojowej, [w tym,] e wszystko, co pojawia si i istnieje, jest mandal bstwa. Odnocie fazy speniajcej, spocznij w stanie niedualizmu, ktry jest zjawiskiem nie posiadajcym wasnej natury, jak odbicie ksiyca w wodzie. W kocu dedykuj zasug. Praktykujc w ten sposb, znajdziesz si w harmonii z oglnymi pojazdami, przechodzisz na waciw ciek i uguntowujesz podstawy dla cieki jogi. Po ugruntowaniu podstawy cieki i osigniciu dowiadczenia, zrozumienia i zaufania do pogldu i prawdziwego stanu, praktykuj tajemne postpowanie jogicznej dyscypliny. Tajemne postpowanie uwydatnia t ciek i odcina konceptualne mylenie. W ten sposb moe postpowa praktykujcy, ktry silnie zaznajomi si z praktyk i osign w niej stabilno. W kategoriach waciwej praktyki mahajany, istnieje pogld zrozumienia, e wszystkie obiekty s nierzeczywiste. Jeli chodzi o Tajemn Mantr, istnieje pogld koa bstw, [czyli] fazy rozwojowej, i niedualizmu poza skrajnociami, [czyli] fazy speniajcej. Kiedy postrzegasz wszystkie czujce istoty jako swoich rodzicw, pozwolia na powstanie cieki poprzez trening swojego umysu w bodhcitcie. Aby przedrze si przez lgnicie do ego i wiar w [istnienie] demonw, udaj si na budzce groz miejsce i roz si na najstraszniejszym miejscu. Zacznij od przyjcia schronienia w Trzech Klejnotach, rozwininicia bodhicitty i zwrcenia si z baganiem do swego guru. Nastpnie przez dugi czas szczerze kultywuj niezmierzon mio, wspczucie i bodhicitt dla wszystkich czujcych istot, [ktrych ilo] dorwnuje [ogromowi] przestrzeni, na czele z duchem danego miejsca. Odpocznij i udaj si na spoczynek w ostatecznej bodhicitcie, stanie niewymylonej wielkiej bogoci poza powstawaniem, trwaniem i zanikiem, w ktrym bogowie i demony s niedualni. Kiedy czujesz strach lub przeraenie, skoncentruj swj umys na tych sowach: "Ten strach i przeraenie powstaj z wiary w demony, a ona z niezrozumienia, e wszystkie czujce istoty s moimi rodzicami. Teraz ta projekcja myli pojawia si jako demony. W jaki sposb moja bodhicitta, bdca tylko banaami i intelektualnymi ideami, moe zrealizowa prawdziwe znaczenie?" Skupiajc swj umys na tym, kultywuj szczere wspczucie i bodhicitt i powierz swoje ciao, nie interesujc si nim, wszystkim bogom i demonom, na czele z duchem tej spoecznoci. Mwic: "Wecie moje ciao, krew i koci, jeli tylko macie na to ochot", pozwl umysowi spocz spokojnie w bodhicitcie. W ten sam sposb, kiedy masz myl o bogu czy demonie, i twoja bodhicitta si chwieje, pomyl: "Jest to projekcja, powstaa wskutek wiary w demony", i ofiaruj im ciao, nie interesujc si nim. Potem spocznij w spokoju umysu. Jeli jaki duch rzeczywicie si pojawi, skocz wprost w jego usta lub na jego podoek i cakowicie wyrzeknij si pojcia umiowania swego ciaa. Kultywuj wspczucie i dedykuj zasug. Kiedy twoja wiara w demony zostanie odcita, zanikaj demoniczne manifestacje i magiczne przejawy, a duch tego miejsca dostanie si pod twoj kontrol. Rozpuszczenie myli i okieznanie demonw zachodz rwnoczenie. Jeli raz zrozumiesz, e wszystkie czujce istoty s twoimi rodzicami, nie bdziesz w stanie uwierzy w demony, ale jeli nadal bdziesz w nie wierzy, [oznacza to,] e nie jeste jeszcze w peni wywiczona. 27/202

Serwis internetowy Tsering Po drugie, aby odci przeciwnoci, rozpoznaj, e wszystkie obiekty s nierzeczywiste. Po odciciu wiary w demony i skupianiu si na zych wpywach jako czym rzeczywistym, udaj si na najbardziej przeraajce miejsce, aby uwydatni twj pogld o nierzeczywistoci zjawisk. Przyjmij schronienie, rozwi bodhicitt, i zwr si z baganiem [do swego guru]. Rozpoznajc, e wszystkie obiekty s nierzeczywiste, wszystkie pojcia zudzeniem, wszystkie rzeczy pustk, i e twoja obecna percepcja jest jak sen lub magiczne zudzenie, po si spa w tym stanie niewymylonej pustki, w ktrym nic nie istnieje w sposb ostateczny. Kiedy czujesz strach lub przeraenie, skup swj umys, rozmylajc w ten sposb: "Nie rozumiejc, e strach i przeraenie s jak sen i magiczne zudzenie, wierz w demony. Teraz projekcja ta powstaa po to, eby pokaza mi, e mj pogld o zudzeniu jest wycznie intelektualnym rozumowaniem. W ten sposb nie zrealizuj prawdziwego znaczenia!" Skoncentruj si i skup swj umys na tej myli i spocznij swobodnie w stanie, w ktrym wszystko jest nierzeczywiste jak magiczna iluzja. Musisz rozpozna nierzeczywist natur projekcji wiary w demony w chwili, w ktrej pojawiaj si myli lub magiczne przejawy. Zdecyduj, e nie maj one rzeczywistoci, lecz najwyraniej s magicznym zudzeniem. Jeli faktycznie pojawi si jaki duch, postanw, e jest on nierzeczywisty i skocz mu bezporednio na podoek. Wirujcy wiatr demonicznego zjawiska zaniknie, a ty przenikniesz przeze niepowstrzymany. W tej samej chwili, w ktrej odetniesz swoj wiar w demony, magiczny przejaw zniknie w sposb naturalny. Przezwycienie myli i okieznanie demonw ma miejsce rwnoczenie. Po trzecie, aby przedrze si [przez przeszkody], wicz si w solidnej fazie rozwojowej, aby twoje dowiadczenia zamanifestoway si w formie bstwa. W celu uwydatnienia fazy rozwojowej i odcicia wiary w demony i dualistyczne lgnicie do wiata wraz z istotami, udaj si na budzce przestrach miejsce. Po przyjciu schronienia, rozwi bodhicitt i zwr si z bganiem [do swego guru]. Wizualizuj otoczenie jako niebiaski paac, a wszystkie czujce istoty, zwaszcza ducha miejsca, jako bstwo jidama. Recytuj esencjonaln mantr, wyostrzyj wiadomo, rozjanij umys i medytuj przez dugi czas. Obejmij ostateczn pustk ywotnym punktem. Po si spa w stanie, w ktrym wszystko si pojawia, a jednak nie posiada wasnej natury. Kiedy pojawia si myl budzca strach czy przeraenie, skup swj umys jednopunktowo na i myl w nastpujcy sposb: "Nie rozpoznawszy przeraajcego demoniczego zjawiska jako jidama, stworzyem wiar w demony i ze duchy. Teraz jego projekcja pojawia si jako magiczny przejaw. Moja faza rozwojowa to tylko sowa i intelektualne rozumienie. Jak moe mi to pomo w osigniciu spenienia?" Skoncentruj umys w jednym punkcie, odrzu skupienie si na wasnym ciele lub umiowanie go, i ofiaruj je podczas pudy [czod]. Wizualizuj, e wszystko to, co si pojawia i istnieje, jest bstwem jidama. Powi swoje zwyke ciao jako nektar i daj go wszystkim czujcym istotom na czele z tymi, ktre popeniaj negatywnoci. Spocznij swobodnie w stanie niewymylonej niedualnoci. Wiara w demony powstaje dlatego, poniewa wkrtce po tym jak pojawi si demoniczne zjawiska lub magiczne przejawy, nie rozpoznajesz, e zjawiska s mandal bstwa. Myl: "To tylko projekcja" i pamitaj o bstwie. Dziki osigniciu pewnej realizacji, zrozumiesz, e ty i demon posiadacie t sam tosamo, co bstwo. Pomyl wic: "Jak wspaniale jest spotka jidama!" We w ucisk demona [skaczc na] jego podoek, wejd mu przez usta i zmieszaj z nim nierozdzielnie swj umys. Sprezentuj swoje materialne ciao jako ofiar na pudy [czod]. Dziki temu zrozumiesz, e zjawiska s bstwem. W ten sposb znikn wszystkie koncepcje na temat demonw, magiczne przejawy w sposb naturalny, same z siebie si uspokoj, a duch miejsca dostanie si pod twoj kontrol. Po czwarte, aby przedrze si [przez przeszkody], zrozum natur niedualizmu dziki ustabilizowanemu pogldowi fazy speniajcej. Wykorzystaj swj strach, przeraenie i wiar w demony do uwydatnienia niedualnej natury fazy speniajcej. Aby to zrobi, wykonaj praktyki wstpne i pozosta swobodna w stanie niedualizmu, w ktrym ciao i umys nie s dwoma, zjawiska i umys nie s dwoma, "ja" i inni nie s dwoma, przyjaciel i wrg nie s dwoma, bg i demon nie s dwoma. Krtko mwic, spocznij w stanie, w ktrym nie ma adnych dualistycznych zjawisk. Utrzymuj t cigo, nie rozpraszajc si. Jeli praktykujc to, pojawi si magiczny przejaw lub myl o demonach, pomyl: "Ta zrodzona z wtpliwoci projekcja pojawia si dlatego, poniewa mj umys nie spoczywa jednopunktowo w niedualizmie!" Wkrtce po pojawieniu si wiary w demony, spocznij swobodnie w niedualnoci. Jeli demon faktycznie si pojawi, skup swj umys na jednym punkcie i pomyl: "Jak wspaniale jest mie szans wiczenia si w naturze niedualnoci, bdcej uwydatnieniem pogldu!" Skocz na podoek demona i nie zatrzymywany przez nikogo przejd przez niego w niedualistycznej, niezakorzenionej pustce. Ostatecznie demon nie posiada adnej rzeczywistoci. W ten sposb w twojej istocie pojawi si znaczenie niedualizmu. Dualistyczna myl wiary w demony zostanie przerwana, a zewntrzne, magiczne przejawy w sposb naturalny si uspokoj. Kiedy realizujesz niedualizm, osigasz rwnie kontrol na negatywnymi siami i przeszkadzajcymi demonami.

28/202.

Serwis internetowy Tsering Dzieje si tak wskutek niedualizmu i wspzalenego [powstawania] zjawisk i umysu. Wskutek tego, kiedy jeste spokojna, demony s rwnie spokojne; kiedy jeste uagodzona, demony s take uagodzone; kiedy jeste wyzwolona, demony s rwnie wyzwolone; a kiedy jeste okieznana, demony s take okieznane. Demon jest twoim wasnym demonem, i odcicie jego [wpywu], uspokaja rwnie i ciebie. Dlatego te wiksze znaczenie ma stanicie w obliczu jednego budzcego przestrach miejsca, anieli praktykowanie medytacji przez trzy lata. To tajemne postpowanie ma na celu nie tylko myl o demonach, ale rwnie uwolnienie si od zaraliwych chorb, takich jak trd, oraz uczu strachu, przeraenia, wstrtu, odrazy, niemiaoci, tchrzostwa, zaenowania itd. Krtko mwic, bez wzgldu na to, jaka powstanie myl, odetnij j jak [zostao to powiedziane] wyej. W kocu, ostateczne postpowanie prawdziwej takoci jest wolne od dualizmu bogw i demonw. Wolny od dualizmu czystoci i brudu, wze dualistycznego skupiania si zostaje rozwizany. Wolne od akceptowania dobra i odrzucania za, wtpliwo i wahanie zostaj odcite. Wolne od impulsw unikania czy lgnicia, wszystkie pojcia samsary i nirwany cakowicie znikaj w przestrzeni niedualnej peni uwagi, a ty pozostajesz naga jako niedualistyczna jedno, esencja wielkiej bogoci. Jeli nawet wwczas Pan mierci Dharmarada porwie ci na haku, nigdy nie poczujesz stachu, ani przeraenia. Nawet jeli sam Budda Wadrasttwa si pojawi, nie bdzie w tobie adnych wtpliwoci, ani niepewnoci. Samo to nosi nazw ostatecznego postpowania prawdziwego znaczenia. Dziki tego typu tajemnemu postpowaniu, ugruntujesz podstawy naturalnego stanu, uwydatnisz pogld, oczycisz praktyk i przyswoisz sobie rezultat. Ta nauka jest wyjtkowo gboka. I ponownie Tsogyal spytaa: prosz, zwr uwag, wielki mistrzu! Bagam ci, udziel mi askawie kluczowych instrukcji, ktre odcinaj rdo cierpienia w obecnej peni uwagi i wprowad na ciek zarwno narodziny jak i mier. Padmasambhawa odpar: Suchaj, Tsogyal! Wskazujc na kluczowe punkty praktyki poprzez pi jog, przeka ci gbok instrukcj o wykorzystywaniu jako cieki wszystkiego, co robisz. Po pierwsze, odnonie jogi snu, to chwila zasypiania przypomina mier. Dlatego te, odnw lubowania samaja, przyjmij na nowo lubowania rawaki, oczy strumie swojego umysu, odetnij powikania trzech trujcych uczu i unikaj zngaowania si w rozmylania o przeszoci i przyszoci. Pozostaw cakowicie wolne wszystkie zewntrzne i wewntrzne zjawiska w samadhi takoci, stanie nie skupiania si na niczym. Zasypianie w stanie niewymylonej fazy speniajcej, niekonceptualnej dharmakaji, to wykorzystwanie mierci jako cieki. Rozpu wszystkie zewntrzne i wewntrzne zjawiska, wiat i istoty, centraln posta [mandali] i jej orszak w nasienn sylab w swoim orodku serca. Idc spa w stanie nie skupiania si na centrum, wykorzystujesz mier jako ciek. Po drugie, joga budzenia si przypomina odradzanie si. Tu po obudzeniu si, z wntrza fazy speniajcej wyranie przypomnij sobie o nie napotykajcej na przeszkody wiadomoci. Oczyszcza to odradzanie si. Nastpnie powinna zrozumie kluczowe punkty przyczyny i skutku. Wprowadzi to ywotn substancj do dowolnej wykonywanej przez ciebie praktyki, i spowoduje wikszy postp, ni cokolwiek innego. O wicie rozdziel czyst cz poywienia do nadi i wydziel nieczyst jego porcj. Kiedy wntrza nadi s cakowicie puste, atwo jest powsta zewntrznym, wewntrznym i tajemnym bdom. Wwczas nadi powstaj jako kana centralny, prana jako [prana] mdroci, elementy jako wielka bogo, a twj umys jako niedualistyczna penia uwagi. Jest to rwnie cel wykonywania wszelkiego rodzaju rytuaw zwizanych z leczeniem. Ponadto jest to powd, dla ktrego prawdziwie doskonay Budda budzi si o wicie do prawdziwego i cakowitego owiecenia. Po trzecie, joga jedzenia musi by poczona z przekazem mocy Tajemnej Mantry. Jeli praktykujesz faz rozwojow, powi poywienie jako nektar mdroci. Wizualizujc bstwo w swoim brzuchu, ciesz si z poywienia, ktre jako bstwo rozpuszcza si w bstwie. Jeli praktykujesz oczyszczanie zaciemnie, powi poywienie jako nektar mdroci. Jedz, cakowicie spalajc nasiona szeciu klas istot, ktre s obecne w formie liter w twoim sercu. Jeli praktykujesz zjednoczenie, powi poywienie jako nektar niedualnych rodkw i poznania, i jedz na sposb jednoczenia. Jeli praktykujesz faz speniajc, powi poywienie jako mdro wspwyaniajcych si zjawisk i pustki. Ciesz si z dharmaty jedzcej dharmat. Krtko mwic, spocznij w niepodzielnie w dowolnym praktykowanym przez siebie samadhi i ciesz si nim. W ten sposb, bez wzgldu na to co jesz, staje si przyczyn [zaistnienia] samadhi. Po czwarte, odnonie jogi trwaoci, praktykujcy, ktry we waciwy sposb stosuje ciek, nigdy nie powinien si angaowa w zwyke, przeszkadzajce 29/202

Serwis internetowy Tsering uczucia. Za pomoc specjalnej techniki powinien zidentyfikowa wszystkie uczucia, ktre powstaj i wprowadzi je na waciw ciek. rdem przeszkadzajcych uczu jest pi trucizn; tutaj [powiem o tym] jak wykorzysta je jako ciek. Kiedy niespodziewanie pojawi si silne podanie, rozpoznaj je zachowujc uwano i rozmylaj nad jego przyczyn. Ono powstao wskutek zewntrznego czynnika, powodujcego powstanie impulsu do odbycia stosunku z atrakcyjnym mczyzn lub kobiet. Teraz echo podania przypomina gwatowny wytrysk wody. W kocu twj umys cakowicie rozproszy si we wzorcu tego, do czego przywyka. Aby rozpozna ten wzorzec, zrozum, e niewolcy, zewntrzny czynnik stanowi twr twego umysu. Gdyby tak nie byo, niemoliwe byoby, aby umiowanego przez ciebie przyjaciela inni ludzie uznali za wroga. Twj impuls do odbycia stosunku powstaje z twojego umysu i manifestuje si jako podanie, tak jak wiatr wiejcy z pustego nieba. Teraz [powiem] o tym jak naley patrzy na esencj podania i jak wykorzysta j jako ciek. Spocznij w stanie, w ktrym atrakcyjny czynnik zewntrzny i impuls do odbycia stosunku s wolne od dualizmu, wskutek czego podanie staje si esencj niedualnej bogoci i pustki. Wrodzona natura pustki nie zostaa stworzona przez nic [oddzielnego od] jej przejawu, ktry pojawia si jako bogo. Jest to doskonao podania, indywidualna mdro rozrniajca. W podobny sposb, patrzc w esencj gniewu i spoczywajc w niej, rozpoznajesz niedualn esencj przejrzystoci i pustki. Wrodzona natura jest pusta, a jej przejawem jest przejrzysto. Jest to doskonao gniewu, mdro podobna do zwierciada. Patrzc w esencj gupoty i spoczywajc w tym stanie, rozpoznajesz niekonceptualn peni uwagi. Wrodzona natura jest pusta, a jej przejawem jest brak myli. Ta doskonao gupoty jest mdroci dharmakaji. W ten sam sposb, poprzez wprowadzenie dumy i zazdroci na ciek, staj si one, [odpowiednio,] mdroci rwnoci i mdroci wszechspeniajc. Krtko mwic, dziesi negatywnoci powstaje z piciu trucizn. Pi trucizn powstaje z trzech trucizn. Dziki rozpoznaniu tych trzech trucizn i wykorzystaniu ich jako cieki, podtrzymujesz nauki Tripitaki i kontynuujesz w trzech treningach. Dziki wejrzeniu w esencj podania i spoczywaniu w tym stanie, dowiadczasz bogoci, ktra staje si Winaja-pitak. Odwracasz si od zwykego podania, ktre jest wiczeniem dyscypliny. Dziki wejrzeniu w esencj gniewu i spoczywaniu w tym stanie, dowiadczasz przejrzystoci, ktra staje si Sutra-pitak. Odwracasz si od zwykego gniewu, ktre jest treningiem samadhi. Dziki wejrzeniu w esencj gupoty i spoczywaniu w tym stanie, dowiadczasz braku myli, ktry staje si Abhidharma-pitak. Odwracasz si od zwykej gupoty, ktra jest wiczeniem si w wiedzy rozrniajcej. Powinna rozpozna wszystkie przeszkadzajce uczucia, jakie powstaj i w ten sposb wprowadzi je na ciek. Pita jest joga czasu i ywonych punktw. Mamy pi czasw. Po pierwsze, o wicie oddzielaj si czyste i nieczyste skadniki poywienia. umys jest rzeki, ciao odwieone, intelekt przejrzysty, a bindu wzmocnione. Sia bdw i zalet jest mocniejsza, istotne jest wic, aby rozpozna, e kada powstajce myl jest podaniem i wprowadzi j na szlachetn ciek. Po drugie, o zmroku moc bindu sabnie, i moe powsta uczucie niepokoju. Zwikszaj si magiczne siy bogw i demonw. Ten czas przypomina mier. Sia bdw lub zalet jest wiksza, a zatem istotne jest rozpoznanie kadej powstajcej myli jako strachu czy przeraenia, i wprowadzenie jej na szlachetn ciek. Po trzecie, kiedy powstaje silne przeszkadzajce uczucie lub niespokojna myl, a ty nie wprowadzisz jej na ciek, moe ci to kosztowa ycie, albo spowodowa zamanie twoich lubowa, przeszkodzi [ci w osigniciu] samadhi i wypaczy prawdziw ciek. Rozpoznaj je wic i wprowad na ciek. Po czwarte, w czasie, kiedy powstaje pierwotna, niedualistyczna penia uwagi, a twj umys jest zjednoczony jako esencja braku myli, wykorzystaj to jako ciek metod. Bdc w stanie zastosowania kluczowych punktw w tych wiczeniach, praktykuj przez dugi czas, nie rozpraszajc si nawet na chwil. Wwczas uksztatuj si denia i ogniwa przyczynowoci. Jest to ywotny punkt, wane wic jest podjcie postanowienia. Niewaciwe jest mieszanie de i ogniw przyczynowoci z wszelkimi innymi rodzajami zwykego, konceptualnego mylenia. Poniewa ten, kto stwarza [denie], jest konceptualn myl, przypomina to bdne uycie wyzibiajcego leku na chorob "zimna". Po pite, kiedy nadejdzie czas mierci, znajdziesz si cakowicie pod wpywem swojej osobistej "wicej karmy"; dlatego te, kluczowe znaczenie ma uksztatowanie pozytywnych ogniw przyczynowych. Niech wszystkie negatywne czyny zostan zapomniane; pamitaj te o wszystkich pozytywnych dziaaniach. Skoncentruj swj umys jednopunktowo na okrelonej praktyce, ktr wykonujesz, i w kadej poszczeglnej chwili bd wolna od omamionych dowiadcze. Krtko mwic, w tym czasie kluczowe jest uksztatowanie szlachetnego ogniwa przyczynowoci.

30/202.

Serwis internetowy Tsering I ponownie Tsogyal spytaa: prosz, zwr uwag, wielki mistrzu! Naucz mnie, prosz, kluczowych punktw stanw bardo. Padmasambhawa odpar: Suchaj, Tsogyal! Odnonie bardo, okres od mierci do odrodzenia si nosi nazw bardo mierci i narodzin. Skada si on z trzech punktw: najlepiej jest osign owiecenie przed dowiadczeniem jakiegokolwiek bardo. Dobrze te jest osign owiecenie w bardo. [Jeli to ci si nie uda,] dobrze jest wiedzie jak si odrodzi. Punkt pierwszy skada si z czterech czci: jak elementy si rozpuszczaj; jak zanikaj myli; jak pojawia si niekonceptualna mdro; i jak osiga si stan buddy po rozpoznaniu wasnej natury. Po pierwsze, kiedy element ziemi rozpuszcza si w wodzie, rozpada si wze-nadi w ppku, a ziemiaprana le dziaa, ciao staje si ociae, zaczyna zanika wiadomo, pojawia si te dowiadczenie podobne do mirau. Po drugie, kiedy woda rozpuszcza si w ogniu, rozpada si wze-nadi w sercu, woda-prana le dziaa, wysychaj nos i usta, wiadomo staje si niespokojna, pojawia si te dowiadczenie podobne do dymu. Po trzecie, kiedy ogie rozpuszcza si w wietrze, rozpada si wze-nadi w gardle, ogie-prana le dziaa, temperatura ciaa staje si ledwie uchwytna, percepcja si chwieje, pojawia si te dowiadczenie podobne do wietlikw. Po czwarte, kiedy wiatr rozpuszcza si w wiadomoci, rozpada si wze-nadi w tajemnym miejscu, wiatr-prana le dziaa, oddech przestaje si wydobywa przez nos, wiadomo zaczyna si gmatwa, pojawia si te nieznaczna percepcja wiata. W jaki sposb nastpuje zanik myli? W dolnym kocu kanau centralnego znajduje si esencja w postaci litery A, [ktr mamy] od naszej matki. Kiedy sabnie sia prawego kanau, ta esencja podnosi si do gry; oznak tego jest wizja czerwieni. Wwczas zanikaj stany mylowe podania. W grnym kocu kanau centralnego znajduje si esencja w postaci litery HUNG, [ktr mamy] od naszego ojca. Kiedy sabnie sia lewego kanau, ta esencja schodzi w d; oznak tego jest wizja bieli. Wwczas zanikaj stany mylowe gniewu. Nastpnie przestaje dziaa przenikajcy wiatr na koronie gowy, wskutek czego pojawia si wizja czerni. Wwczas zanikaj stany mylowe gupoty. Kiedy te trzy trucizny zaniky w ten sposb, duma i zazdro automatycznie zanikaj, poniewa te trzy trucizny rozpuciy si w trzech nadi. Potem zatrzymuje si zewntrzny oddech. W jaki sposb powstaje niekonceptualna mdro? A do tej chwili, po zaniku zewntrznego oddechu, nie zanik jeszcze zewntrzny oddech. Wschodzce soce i zachodzcy ksiyc spotykaj si razem i pranaumys wchodzi do kanau centralnego. Poniewa te trzy znajduj si wewntrz kanau centralnego, i jako e myli zanikaj na krtk chwil, na okres, jakiego potrzeba na zjedzenie posiku, pojawia si niekonceptualna penia uwagi, umys dharmakaji buddw. W jaki sposb, poprzez rozpoznanie niekonceptualnej mdroci, osiga si stan buddy? Dziki sile przyzwyczajenia si do tego rozpoznania, i dziki mocy ustabilizowania si w ustnych wyjanieniach, rozpoznasz t powsta z siebie, wspwyaniajc si mdro i osigniesz stan buddy, jednoczc aspekt matki i syna dharmakaji. W lad za tym, przez otwr Brahmy wyoni si wiadomo i wniknie do dharmadhatu. To byy wyjanienia dla osoby o najwikszych zdolnociach, pragncej osign stan buddy w bardo. Wyjanienia dla osoby o rednich zdolnociach, odnonie osignicia owiecenia w bardo, skadaj si z czterech punktw. Sposb, w jaki elementy si rozpuszczaj, a stany mylowe zanikaj, jest taki sam jak wyej. Odnonie punktu trzeciego, jak dharmata manifestuje si w bardo: jeli nie rozpozna si niekonceptualnego stanu dharmakaji, jak w przypadku osoby o najwyszych zdolnociach, wiadomo przebywajca w orodku serca wchodzi na ciek nadi biaego jedwabiu. Po wyjciu na zewntrz, umys oddziela si od materii, a [umierajcy] przez siedem dni znajduje si w stanie niewiadomoci.] Teksty zazwyczaj mwi o trzech i p dniach; tu jednak zastosowano star metod liczenia, w ktrej dzie ma 12 godzin.] Po przebudzeniu si z omdlenia, przez pi dni dharmata manifestuje si w postaci dwikw, kolorw, wiate i krgw. Dwik jest naturalnym dwikiem elementu ognia, bezgranicznie i gwatownie. Ryczy jak piorun, ktry dzieli lato i zim. Naturalna promienno wiadomoci manifestuje si w przejrzystych i ywych kolorach. Promienie wiata lnice z wntrza kolorw, s olepiajce jak mira na jesiennej rwninie. Po czwarte: jak osiga si stan buddy, rozpoznajc swoje naturalne oblicze. Poprzez si praktykowania tego, co zostao podkrelone, te manifestacje dwikw, kolorw i wiate pojawi si jako samoistna, wspwyaniajca si mdro, a ty osigniesz stan buddy. Jednostki rni si pod wzgldem treningu i zaznajomienia si [z praktyk]. Jeli chodzi o jogina, ktry wywiczy si w fazie speniajcej jogi bstwa, 31/202

Serwis internetowy Tsering te manifestacje dwikw, kolorw i wiate rozwin si jako naturalna manifestacja mandali bstwa, a ty osigniesz stan buddy jako sambhogakaja. Jogin, ktry urzeczywistni fasz zjawisk, zrozumie, e te manifestacje dikw, kolorw i wiate s jak sen lub magiczna iluzja, i osignie stan buddy jako nirmanakaja. Jogin, ktry rozpozna, e wszystkie zjawiska samsary s indywidualnym dowiadczeniem (tyb. rang nang), zrozumie, e te manifestacje dwikw, kolorw i wiate, same powstaj i same si wyzwalaj, i osignie stan buddy jako kaja esencji. Dlatego powinna przemierzy bardo przy pomocy jakiejkolwiek praktyki, dziki ktrej osiga si dowiadczenie i urzeczywistnienie. I na koniec, zagadnienie dotyczce tego, jak naley si odrodzi, skada si z piciu punktw. Sposb, w jaki rozpuszczaj si elementy i zanikaj stany mylowe, jest podobny [do tego, co powiedziano] powyej. Po trzecie, ciao mentalne ksztatuje si stopniowo [w acuchu] omiorakiego wspzalenego powstawania.[ Osiem pierwszych ogniw dwunastoczonowego acucha to: niewiedza, karma, wiadomo, nazwa-i-forma, podstawy zmysw, kontakt, wraenia i dza.] Niewiedza to nierozpoznanie tego, e wiato jest twoim wasnym przejawem (rang nang). Karma pojawia si wskutek mocy tego, kiedy pi rodzajw prany gromadzi si razem i stwarza egzystencj samsaryczn. Z niej wyrasta wyraniejsza wiadomo i ma miejsce skupienie si na obiekcie. Nastpnie powstaje nazwai-forma [czyli pi skandh] stanu bardo. wiadomo staje si ostrzejsza i szybsza, i stwarza podstawy zmysw. Do kontaktu dochodzi wtedy, kiedy spotykaj si one z obiektem. Wraenie to odczucie przyjemnoci i blu. dza za jest wtedy, gdy dajesz powsta swoim sympatiom i antypatiom. W ten sposb osiem czynnikw stwarza ciao mentalne. Po czwarte, w jaki sposb zachodz dowiadczenia bardo? Manifestuj si zjawiska z poprzednio [nagromadzonych] nawykowych tendencji; w ten sposb dowiadczasz podry do kraju i domu, w ktrym kiedy mieszkae, i dotrzymujesz w umyle towarzystwa wszystkim bliskim krewnym. Twoje jedzenie i miejsce pobytu s nieokrelone, a twoje ciao mentalne yje poza ofiarami caopalnymi. Moesz porusza si bez przeszkd, z tym, e nie moesz wejcia do ona swojej przyszej matki, ani zbliy si do Siedziby Wadry. W nieustannym lku, przeraeniu i panice, dowiadczysz wizji demonw poerajcych ciaa, dzikich zwierzt, gwatownych burz i zamieci [nienych]. Wszdzie bdziesz szuka schronienia i miejsca, gdzie mona by si ukry. Podstawy twoich zmysw bd przejrzyste, a zdolnoci zmysowe nienaruszone. Bdziesz mie czysty boski wzrok, ktrym moesz dostrzec inne istoty w bardo. Po pite: jak si odrodzi. Po tym jak zanika poprzednia, wasna promienno podstawowej wietlistoci, dowiadczasz piciu zwykych wiatecieek. Wspwyaniajc si niewiedza nie rozpoznaje [tej wietlistej peni uwagi] jako wasnego, naturalnego oblicza. Konceptualna niewiedza konceptualizuje wietlisto jako co innego. Skupiajc si na tym zjawisku, odrodzisz si wrd szeciu klas istot, jak grski jele, schwytany w sida lub pszczoa pochwycona przez kwiat. Skupiajc si na biaym wietle, odrodzisz si wrd istot piekielnych, skupiajc si na czerwonym wietle, odrodzisz si jako godny duch. Wejcie w czarne wiato prowadzi do odrodzenia si w wiecie zwierzt, podczas gdy wejcie w [wiato] te prowadzi do odrodzenia si jako czowiek. Skupienie si na zielonym [wietle] prowadzi do odrodzenia si jako bg lub pbg. W owym czasie musisz przypomnie sobie o cierpieniu szeciu klas istot i nie skupia si na adnym z tych wiate. wiadomo bardo atwo zmienia kierunek, jeli wic moesz zachowa uwano i pobudzi gbok tsknot za krainami buddy, takimi jak Sukhawati, bez wtpienia si tam odrodzisz. Tsogyal ponownie zapytaa: prosz, zwr uwag, wielki mistrzu! Czy jogin, ktry nie osign stabilnoci, nie powinien podj wysikw [majcych na celu] oczyszczenie przeszkd? W jaki sposb oczyszcza si przeszkody na ciece? Padmasambhawa odpar: Suchaj, Tsogyal! Oczyszczanie przeszkd na ciece ma cztery punkty: oczyszczanie przeszkd trwajcych przez pewien czas dowiadcze samadhi; oczyszczanie przeszkd cielesnych chorb i blu, oczyszczanie przeszkd konceptualnego mylenia oraz bogw i demonw w umyle, oraz oczyszczanie przeszkd splamie powstaych wskutek negatywnych okolicznoci. Punkt pierwszy to oczyszczanie przeszkd trwajcych przez pewien czas dowiadcze samadhi. Ospao oznacza niezaktualizowanie promiennej wiadomoci, czyli nie zaznajomienie si z dowiadczeniem przejrzystoci. Ospao jest zmieszana ze snem. Pobudzenie oznacza, e wiadomo porusza si ku obiektowi lub w pogoni za czym. Sowa "porusza si" oznaczaj, e uwaga nie pozostaje spokojna. Bycie rozproszonym to zostanie schwytanym w percepcj kogo innego. Bycie niespokojnym oznacza bycie spokojnym przez pewien krtki czas i niezdolno do pozostawania w ten sposb przez dugi [czas]. "Podoe" to twoja uwaga, ktra porusza si niezauwaona, podczas gdy ty sdzisz, e pozostaje ona uspokojona. Istniej dwa rodzaje pobudzenia. "Pobudzenie przez kogo innego" oznacza, e wiadomo pobudza si wskutek okolicznoci. "Pobudzenie prrzez siebie"

32/202.

Serwis internetowy Tsering oznacza, e pewne subtelne uczucie mylce: "To jest spokojne! To jest przejrzyste!" dostaje si do stanu medytacyjnego. Ospao i pobudzenie to gwne bdy, ktre powstaj z braku koncentracji i zeliznicia si w obojtno. Kiedy czujesz si ospaa, nakieruj uwag na orodek serca. Pozosta skoncentrowana, medytujc niezachwianie skupiona na jednym punkcie. W ten sposb nie oprzesz si ospaoci czy letargowi, ale bdziesz dalej posuwa si na ciece. Kiedy czujesz pobudzenie, nakieruj uwag na miejsce poniej ppka, skoncentruj si na nim i medytuj niezachwianie. W ten sposb cakowicie skupisz si na jednym punkcie i nie popadniesz w bdy pobudzenia czy rozproszenia. Mwic oglnie, jeli twoja uwaga jest cakowicie skupiona w jednym punkcie, prawdopodobnie nie staniesz si ospaa, ani pobudzona. Teraz, jeli chodzi o wykorzystanie tego, co jest poyteczne dla samadhi jako cieki, dobre samadhi bogoci, przejrzystoci i braku myli, uczucia miujcej dobroci, wspczucia, wyrzeczenia si, lub silne, przejrzyste oddanie - wszystkie one posiadaj [specyficzny] "smak", ktremu towarzysz okrelone, fizyczne i werbalne, dowiadczenia zwizane z pran, ktra porusza si przez usta. Istnieje tu pewne niebepieczestwo popadnicia w lgnicie do ego, a zatem ywotne znaczenie ma zintegrowanie ich z kluczowym punktem. Z postaw zrozumienia, e s one przemijajcymi dowiadczeniami, powstajcymi w zwizku z dualistycznym umysem, spjrz na esencj kadego z nich. Pozosta w strumieniu tego [dowiadczenia], nie skupiajc si na trudnociach i bez przywizania. Wwczas dowiadczenia te pojawi si jako esencja niedualnej peni uwagi. Podtrzymaj t cigo, nie lgnc, ani nie podtrzymujc przemijajcych dowiadcze. Jeeli dowiadczasz oywienia, to przywizanie zostaje ostro odcite. Jeli czujesz jakby chciao ci si paka, poniewa pojawio si w tobie silne wspczucie, zrozum, e kluczowym punktem pogldu jest rozpoznanie uwanoci. Nie angauj si w dowiadczanie jego smaku, lecz po prostu utrzymuj jego cigo. Dowiadczenie to moe by magiczym przejawem ducha gyalpo. Aby wic nie ywia magicznego ducha, przeka ci kluczowe wyjanienia odnonie wykorzystywania szkodliwych dowiadcze jako pomocnych dla uzyskania samadhi. Bez wzgldu na to, co si zdarzy - choroba, bl, bl serca czy silne zmczenie - zrozum, e s to przemijajce dowiadczenia. Nie zniechcaj si, nie uwaaj te tego za zy los. Pozwl postrzeganemu obiektowi i postrzegajcemu umysowi, pojawi si i wyzwoli w sposb naturalny. Nie uwaaj tego za wady czy zalety, ale pozwl im spontanicznie powsta i wyzwoli si w sobie. A teraz wyjani ci, w jaki sposb uwydatni te dowiadczenia, tak aby przekroczyy pomoc i krzywd. Wszystkie zjawiska samsary i nirwany pozostaj spontanicznie obecne w podou (alajawidniana) w formie nasion. W ciele wadry istniej jako litery-nadi i prana-umys. W konsekwencji, kiedy rozpoznasz naturalne oblicze prawdziwego stanu i praktyki, stosujc zarazem kluczowe punkty samadhi, wzy-nadi zostan rozwizane, prana-umys i nawykowe tendencje oczyszczone, a ty zaczniesz rozpoznawa owiecone waciwoci. W ten sposb powstaj dowiadczenia samsary i nirwany. Jeeli prany znajd otwr, wejd we. Jeli utworzysz jakie pojcie, zamanifestuj si mary. Jeli porzucisz dowiadczenia obojtnoci, nie stan si one czci cieki. Zrozum, e wszystkie te zjawiska s przemijajce. Nie uwaaj niczego za bd. Na wszystko patrz jak na co pozytywnego. Wolna od nadziei, lku i wtpliwoci, wicz si w rozpuszczaniu przemijajcych dowiadcze, tak aby powstaway i zanikay si w sposb naturalny. W ten sposb wszystkie dowiadczenia zostan uwypuklone. Czasami, podczas praktyki na odosobnieniu, kiedy umys jest podatny na wpywy, w duchowej praktyce nastpi postp, a medytujcy wybuchenie dug, melodyjn pieni. Przy innych okazjach umys bdzie nie do okieznania, duchowa praktyka straci na znaczeniu, uwaga si rozproszy, a medytujcy odczuje dogbny smutek. Podczas oddzielania samsary i nirwany pojawi si wysokie i niskie dowiadczenia. Zamiast czu zniechcenie i zarozumiao, utrzymuj kluczowe punkty pozwolenia na to, aby rzeczy zdarzay si w sposb spontaniczny, bez przywizania. W ten sposb bdziesz w stanie wprowadzi je na ciek. Praktyk na odosobnieniu wykonuj z niesabncym zainteresowaniem, nie zbaczajc i nie rozpraszajc si; wwczas wszystko j wzmocni. Nastpnie, odnonie oczyszczenia przeszkody cielesnych chorb i blu, mamy pi punktw: podstawa, na ktrej powstaje choroba; przyczyna choroby; okolicznoci, ktre j aktywizuj; jej dojrzae rezultaty; oraz sposb jej wyleczenia. Po pierwsze, choroba przebywa ukryta w alajawidnianie, w sposobie istnienia kanaw i w nawykowych tendencjach. Pojawia si poprzez niezdrow karm, nagromadzon wskutek niewiedzy i lgnicia do ego. Aktywizuj j rodki przeszkadzajcych uczu, konceptualne mylenie, wiatry-prany, albo bogowie i demony. Jej dojrzae rezultaty to 404 typy chorb, na czele z ciepem i 33/202

Serwis internetowy Tsering zimnem, flegm, blami i obrzkami. Krtko mwic, choroba wspwyaniajcej si niewiedzy jest gwn przyczyn, a choroba konceptualnej niewiedzy jest gwn okolicznoci. Wszystkie choroby posiadaj tych pi czynnikw: ukryta podstawa, niezdrowa karma jako przyczyna, przeszkadzajce uczucia jako okolicznoci, konceptualne mylenie jako ogniwo czce, pranawiatr jako zgromadzony skutek, oraz bogowie i demony jako czynnik wspierajcy. Jeli na przykad manifestuje si choroba "zimna", jej przyczyn s obecne w alaja-widnianie nawykowe tendencje podania, zaktywizowane przez okolicznoci silnego podania. Ogniwo czce tworzy konceptualna myl: "Jestem chory! Jestem kalek! C mog zrobi, jeli wszystko idzie coraz gorzej?" Powoduje to, e "wiatr oczyszczajcy w d" zaczyna funkcjonowa w niewaciwy sposb, wystawiajc ci na atak ze strony eskiej klasy zych wpyww. Podobnie, nasiono gniewu jako przyczyny aktywizuje si poprzez okoliczno silnego gniewu zwizanego z ogniwem konceptualnego mylenia. Powoduje to, e "wiatr wyrwnujcy ogie" zaczyna funkcjonowa w niewaciwy sposb, wystawiajc ci na atak ze strony mskiej klasy zych wpyww, czego wynikiem s choroby ciepa. Nasiono gupoty jako przyczyny aktywizuje si poprzez okoliczno silnej gupoty zwizanej z ogniwem konceptualnego mylenia. Powoduje to, e "wiatr zrwnujcy" zaczyna funkcjonowa w niewaciwy sposb, wystawiajc ci na atak ze strony zych "duchw ziemi", czego wynikiem s choroby flegmy. Nasiono zazdroci jako przyczyny aktywizuje si poprzez okoliczno zazdroci, zwizanej z ogniwem konceptualnego mylenia. Powoduje to, e "wiatr podtrzymujcy ycie" zaczyna funkcjonowa w niewaciwy sposb, wystawiajc ci na atak ze strony zych wpyww klasy tsen, czego wynikiem s choroby blu. Nasiono dumy jako przyczyny aktywizuje si poprzez okoliczno silnej zarozumiaoci zwizanej z ogniwem konceptualnego mylenia. Powoduje to, e "wiatr przenikajcy" zaczyna funkcjonowa w niewaciwy sposb, wystawiajc ci na atak ze strony zych wpyww klasy gyalpo, czego wynikiem s choroby zwizane z obrzkiem. Poniewa przyczyn [chorb] jest niewiedza, musisz rozpozna wspwyaniajc si mdro, ktra wyleczy te choroby. Poniewa stanem s przeszkadzajce uczucia, musisz osadzi swoj uwag w uspokojeniu. Poniewa cznikiem jest konceptualne mylenie, musisz odci wizy myli. Poniewa tym, ktry zbiera wyniki jest wiatr, musisz skupi si na kluczowym punkcie wiatru. Bogowie i demony stanowi wsparcie; musisz porzuci pojcie demona. Postpujc w ten sposb, uwolnisz si od wszelkiego rodzaju chorb. Na wyleczenie esencji choroby skadaj si trzy punkty: najlepiej jest zostawi j, aby wyzwolia si sama z siebie; mona te porzuci punkty odniesienia zwizane z egzorcyzmem lub medytacj; w kocu mona j wyleczy rodkami wizualizacji. Jeli chodzi o [punkt] pierwszy, nie przyjmuj nawet jednej dawki lekarstwa. Nie piewaj choby jednej sylaby ceremonii leczniczej. Nie uwaaj choroby za bd, ani za zalet. Pozostaw umys niewymylonym i spontanicznym. Staraj si cakowicie by w naturalnym, wolnym od myli stanie prostoty. Postpujc w ten sposb, odetniesz przepyw konceptualnych myli; pojawi si wolna od myli penia uwagi, a choroba zostanie oczyszczona. Choroba i myl wyzwalaj si rwnoczenie. Trzeba tu zaznaczy, e podczas praktyk wstpnych nie naley ciga choroby. Nie kultywuj choroby podczas waciwej czci [praktyki], a podczas [czci] kocowej nie skupiaj si na tym, e jeste chora. Dziki temu stara choroba zniknie, a nowa nie wyrzdzi ci szkody. Cz druga, egzorcyzmowanie lub medytacja, skada si z trzech czci: przemiany przeciwnoci losu, bezporednie odcicie i wyrwnanie. Jeli chodzi o pierwsz, to odnonie choroby, myl raz po raz z wdzicznoci: "Jake cudowne jest to, e dziki tobie, chorobo, mog odci konceptualnego demona!" Pozwl, aby twj umys by peen triumfu; jedz poywienie, ktre spraw kopoty chorobie i dziaaj wobec niej w niechtny sposb. Nastpnie, zjedz troch wieego "trwaego zapachu", cigle ciepego, ale nie pynnego. Wypij nieco ciepego, mierdzcego "pynnego zapachu". Dziki medytacji na pran-wiatr, wydalisz chorob z grnej czci ciaa i usuniesz chorob w dolnej czci. Ten proces opuszczania przez chorob ciaa, jest odcinajcym lekiem. Po drugie, bezporednie odcicie sprowadza na twarz wyraz promiennoci i powstrzymuje skamlenie. Jeli chodzi o umys, bezporednio odcina obawy, lki i nadzieje zwizane z myleniem: "Kiedy jestem chory i saby, kiedy umr, to c zrobi?" Z cakowitym lekcewaeniem odrzu te obawy od siebie. Po trzecie, aby dokona zrwnowaenia, musisz wykorzysta nieszczcia w chwili, w ktrej powstaj. Rozjanij swoj wiadomo i przypomnij sobie o duchowej praktyce. Nie medytuj nad wizualizacj, aby przeciwdziaa chorobie, ani nie stosuj adnego rytuau leczniczego, ale spjrz na tosamo tego, kto czuje si chory! Jeli bdziesz spoczywa w tym trwaym stanie, kiedy pojawia si dowiadczenie, zaniknie ono samo przez si, a kiedy pojawia si

34/202.

Serwis internetowy Tsering urzeczywistnienie, wzejdzie jako pusta percepcja. W kocu nie musisz cierpie, mylc o tym, e jeste chora. W kocu, aby wyleczy si poprzez wizualizacj, pobud bodhicitt, usid ze skrzyowanymi nogami i wizualizuj siebie jako bstwo jidama. Wyobra sobie, e w twoim sercu znajduje si ciemnoniebieskie HUNG, wielkoci ziarna jczmienia. Jeli jest to choroba "ciepa", wyobra sobie, e z HUNG w orodku twojego serca wyania si biae HUNG wielkoci ziarna jczmienia i kry po caej grnej czci twego ciaa, cakowicie wycigajc wszystkie choroby, tak jak magnes zbierajcy igy wyania si ze szczytu twojej gowy i znika w przestrzeni. Wyobraajc to sobie, podcignij wiatry do gry. Jeli jest to choroba "zimna", wyobra sobie, e z HUNG w orodku twojego serca wyania si czerwone HUNG wielkoci ziarna jczmienia i kry po caej dolnej czci twego ciaa. Kiedy wyania si przez dolny otwr, wyobra sobie, e znika w centrum ziemi. Jeli czujesz bl w rkach i nogach, zwizany z czyrakami czy obrzkami, w miejscu choroby wizualizuj czarne HUNG. Wyobra sobie, e zbiera ono chorob i wychodzi przez czyrak lub czubki twoich palcw. Dla choroby, ktrej nie jeste w stabie zdiagnozowa, wyobra sobie, e z HUNG w orodku twego serca wyania si ciemnoniebieskie HUNG, zbiera wszystkie choroby, wychodzi poza ciao przez dziurk od nosa i znika w powietrzu. Mwic oglnie, kiedy spoczywasz w zrwnowaeniu, twj umys powinien cakowicie sta si esencj braku myli. Musisz odrzuci wszystkie sprawy i zainteresowania i by wolna od wtpliwoci i niezdecydowania odnonie tego, co naley egzorcyzmowa bd wizualizowa. Wizualizacja i twj umys powinny si zjednoczy. Wane jest to, aby polega i koncentrowa si na tych trzech zagadnieniach. A teraz zajmiemy si tym, jak rozpdzi przeszkod ze strony mentalnoci, ktra daje schronienie mylom o bogach i demonach. Jeli wskutek istnienia ogniwa pomidzy struktur twoich kanaw, a przesuniciem przepywyu myli,[ Ta instrukcja odnosi si do nierozdzielnoci prany i dualistycznego umysu. Strumienie energii w ciele, oraz przepyw konceptualnego mylenia s gboko z sob zwizane.] czsto masz [tego typu] dowiadczenia, zostaniesz zaatakowana przez magiczne przejawy tak zwanych demonicznych si i poczujesz wtpliwoci. Jeli pojawi si myli o strachu i przeraeniu, szybko si z nimi utosam i wprowad je na ciek. Jeli pozwolisz im dziko biega lub dostaniesz si pod ich wadz, stan si przeszkod dla twojej praktyki. Ponadto, jeli adnej z przeszkd, na jakie napotkasz, wysokiej czy niskiej, nie wykorzystasz jako swojej cieki, powrc ze zdwojon si i stan si przeszkod dla twojej praktyki. Istotne jest wic uycie przeszkd jako cieki. Zasadniczo, przekroczenie splamie wasnego mylenia oznacza wprowadzenie przeszkd na ciek. Dowiadczenia zwizane z negatywnymi siami i magicznymi przejawami, pojawiaj si wewntrz twojego bdnego umysu. Z pewnoci nie s to "bogowie" czy "demony" znajdujcy si na zewntrz ciebie. W tej samej chwili, w ktrej dowiadczasz negatywnych si i magicznych przejaww, zastosuj ywotny punkt zrozumienia, e nie posiadaj one adnej prawdziwej egzystencji, poniewa nie powstaj, nie trwaj i nie zanikaj. Kiedykolwiek bdzie mia miejsce magiczny atak, przyjmij jogiczn pozycj, utrzymuj spojrzenie i spjrz na jego tosamo. Myl pojawia si wwczas jako pusta percepcja. Kiedy twoje mylenie nakieruje si na pust percpecj, znajdujesz si w posiadaniu pewnej siebie odwagi, ktra dogbnie odcina strach i przeraenie. Nawet jeli hordy Mary zgromadz si wok ciebie jak wojsko, nie uda im si poruszy choby jednego wosa z twojego ciaa; nie bd te w stanie stworzy adnych przeszkd. Utrzymuj pewno siebie, mylc: "Przeszkody nie s w stanie wyrzdzi mi krzywdy!" Bojaliwa myl: "Zastanawiam si, czy napotkam jakie przeszkody!", zaprosi tylko demony do przyjcia. Wszystkie dowiadczenia z bogami i demonami to tylko uksztatowanie twojego konceptualnego mylenia. Poza [twoim umysem] nie posiadaj one nawet atomu egzystencji. Odetnij strumie konceptualnego mylenia! Z swoje skandhy jako ofiar na uczt! Ofiaruj swoje ciao jako poywienie! Odrzu lgnicie do ego! Zastosuj ywotny punkt i praktykuj! Teraz, jeli chodzi o to jak rozproszy przeszkod nagego splamienia (drib). Splamienie to powstaje wtedy, kiedy dzielisz jedzenie z kim, kto zama jakie lubowania bd zobowizania samaja, popeni negatywne czyny, mia kontakt z chorymi na trd, kim, kogo wspmaonek wanie zmar, z ludmi o demonicznych umysach, wskutek przebywania w domu, w ktrym popeniono wiele negatywnych czynw, albo w wyniku spotkania demonw, nienawici lub splamienia moralnego. Skalasz si, jeli bdziesz je poywienie nabyte wskutek nienawici, splamione moralnie lub wskutek popenienia negatywnych czynw. Twoje ciao zachoruje, twoje samadhi osabnie, a stranicy Dharmy bd niezadowoleni. Oznak tego, e twoje samaja i zasady zostay naruszone, jest ni o tym, e spadasz lub podrujesz na d. Kiedy skalanie pochodzi od twoich wsptowarzyszy, nisz o istotach splamionych przez 35/202

Serwis internetowy Tsering brud innych ludzi. Kiedy skalanie pochodzi od miejsca, w ktrym przebywasz, bdziesz ni o tym, e wchodzisz do brudnego pokoju. Kiedy skalanie pochodzi od jedzenia, nisz o jedzeniu brudu. Najlepszym sposobem oczyszczenia tego jest inicjacja i sadhana, nastpnie mantry dharani, a na trzecim miejscu rytuay oczyszczajce. Ze wszystkich si prbuj usun splamienia. [Tsogyal] ponownie zapytaa: prosz, zwr uwag, wielki mistrzu! W jaki sposb praktykujcy jogin powinien dokona postpu w praktyce, poprzez rozproszenie przeszkd na ciece? Mistrz odpar: Suchaj, Tsogyal! Dokonanie postpu na ciece skada si z trzech zagadnie: usunicia bdw, ktre uniemoliwiaj postp; pooenia podstaw dla postpu; oraz prb, majcych na celu doprowadzenie do postpu [w praktyce]. Po pierwsze, rdem bdw nie jest nic innego, jak tylko lgnicie do ego, postawa niewaciwego skupienia uwagi; odetnij wic wizy lgnicia do ego! Odrzu koncentracj na wrogu i przyjacielu! Porzu materialistyczne denia! Z gbi serca nie angauj si w nic poza Dharm! Podobnie jak rolina nie wyronie na kamieniu, nie bdzie postpu bez usunicia bdu lgnicia do ego. Dlatego powinna porzuci rdo wszystkich negatywnoci, lgnicie do ego. Po drugie, odnonie pooeniae podstaw dla postpu, wytrwaj na dowolnej ciece, na ktr wstpia i powemij wysiki, majce na celu pojawienie si w tobie pewnych waciwoci. Angaowanie si w liczne praktyki, zamiast skupienia si na jednej, nie przyniesie powodzenia. Zrozum kluczowe punkty angaowania si i porzucania cieki; anagauj si dowoln [ciek], ktr wybraa i odwr si od innych praktyk! Z caego serca skup si na niej, dopki nie ugruntujesz si w niej. Nie moesz prbowa schwyta wyszej cieki, nie polegajc wpierw na niszej. wiczc si w ten sposb, ktry przypomina zasiewanie zdrowych nasion do yznej gleby, osigniesz dowiadczenie, ujrzysz swoj esencj, a [w twojej praktyce nastpi] postp. Krtko mwic, intensywny trening stanowi podstaw pojawienia si waciwoci. Po trzecie, jeli chodzi o spowodowanie postpu [w praktyce], wyrniamy dwa zagadnienia: uwypuklenie tej cieki, na ktrej si znajdujesz, oraz dokonanie postpw w nowo powstaym dowiadczeniu i realizacji. Jeeli praktykujesz nauki dotyczce metod (upaya), to z powodu lgnicia do specyficznych cech, stan si one jednostronne. Spraw, aby dziki poznaniu (pradnia) i zrozumieniu, e wszystkie zjawiska nie posiadaj wasnej natury, udao ci si osign postp [w praktyce]. Jeli praktykujc nauki zwizane z poznaniem, nie dokonasz postpw, to z powodu twojego jednostronnego lgnicia do pustki, poznanie stanie si wad. Skup si na ywotnym punkcie przyczyny i skutku, i poprzez nauki o skutecznych rodkach (upaya), osignij postp w praktyce. W ten sam sposb, brak postpu podczas praktyki amatha zachodzi wskutek nie rozpoznania naturalnego stanu. Uwydatnij postp za pomoc vipajany, rozpoznania naturalnego stanu. Brak postpu podczas praktyki vipajany zachodzi wskutek wady zbyt krtkiego okresu ciszy. Uwydatnij postp za pomoc ustabilizowanej peni uwagi i amathy. W podobny sposb zrozum t sam zasad ze wszystkimi rodzajami medytacji i stanw pomedytacyjnych. To jest kluczowy punkt osignicia postpu we wszystkich rodzajach codziennej praktyki. Po drugie, odnonie postpu w nowopowstaym [dowiadczeniu i urzeczywistnieniu], istnieje sposb na osignicie tego poprzez przeszkadzajce uczucia albo konceptualne mylenie. Jeli chodzi o pierwsze [zagadnienie], nie ma nikogo, kto nie miaby przeszkadzajcych uczu, ale jeli zbdzisz i zaczniesz si ich kurczowo trzyma, nie stan si one czci cieki. Musisz rozpozna je i wykorzysta je jako ciek. W zwizku z tym istniej trzy zagadnienia: wada polegajca na tym, e nie uda nam si tego uczyni; pozytywne waciwoci dokonania tego; oraz sposb przeprowadzenia tego. Jeli widzisz jak pikn istot ludzk lub pozaludzk, twj umys opanowuje [podanie]. Wady tego polegaj na tym, e kiedy podanie wzrasta, stwarzasz negatywn karm, apiesz choroby "zimna", atakuj ci negatywne, eskie siy don, ktre w przyszoci zostan poczte w twoim onie. W ten sposb z pewnoci staniesz si przyczyn [zaistnienia] karmicznych przyczyn. Pozytywne waciwoci s tego rodzaju, e zgodnie z yczeniem bdziesz w stanie przyciga ludzi i istoty pozaludzkie, spowodujesz powstanie samadhi bogiej pustki, uwolnisz si od chorb "zimna", bd ci towarzyszy rne klasy straniczek, a w kocu odrodzisz si w Sukhawati. Jeli odczuwasz silne podanie, moesz je wykorzysta jako ciek podczas sesji siedzenia [w medytacji]. Nie ciskaj kamieniem w nos wini![ Tulku Urgyen Rinpocze wyjania, e ryj jest najwraliwsz czci ciaa wini; uderzenie jej tam powoduje, e winia natychmiast ucieka. Jeli reakcjami na "oguszenie wiskiego ryja" bd wina, stumienie lub lepe angaowanie si w emocj, spowoduje to utrat sposobnoci rozpoznania natury emocji.]

36/202.

Serwis internetowy Tsering Lampki malane czy wtedy, kiedy s jeszcze ciepe! Zabij swego wroga, kiedy go schwytasz! Po pierwsze, pozwl, aby podanie osigno pen moc. Nastpnie, przed wytworzeniem jakiej karmy, wprowad je na ciek. Poniewa podanie krzepnie w twoim umyle, to kiedy tosamo tej postawy pojawia si jako amorficzna penia uwagi, cakowicie ksztatuje si pomylny zbieg okolicznoci. Bez tej podstawy pierwotnej peni uwagi, podanie nie stanie si ciek, tak jak w lustrze nie wida odbicia, dopki nie uwolni si go od brudu. Sia przeszkadzajcego uczucia jest w peni rozwinita. Kiedy uczucia dowiadcza si w stanie pierwotnej peni uwagi, nie powstaje adna karma; wprowadza si je na ciek, nie przerywajc go adn inn myl, tak jak w analogii kamienia filozoficznego. Rzeczywisty sposb wprowadzenia podania na ciek polega na wejrzeniu w jego tosamo i pozwoleniu, aby przebywao ono w naturalnym stanie. Wwczas jego tosamo pojawi si jako niekonceptualna penia uwagi, w ktrej bogo i pustka s niedualistyczne. Dodatkowo, kiedy wiczysz si w ten sposb, wprowad na ciek podanie poprzez miujc dobro, wspczucie i bodhicitt. Najpierw pobud owiecon postaw, nastpnie uwolnij si od tworw umysu, a w kocu opiecztuj je dedykacj. Jeli pobudzisz bodhicitt, twoja emocja staje si ciek do owiecenia. Urzeczywistnienie powstaje wtedy, kiedy przebywa si w stanie wolnym od wytworw. Szlachetno doskonali si, piecztujc j dedykacj. W ten sposb wicz si w nierozpraszaniu si z kad kolejn myl, od chwili jej powstania a do wprowadzenia jej na ciek. Nie pozwl, aby praktyk przerway inne myli, od pobudzenia bodhicitty poczwszy, a na opiecztowania jej dedykacj skoczywszy; jeli to uczynisz, nie stanie si ona ciek. Ten sam kluczowy punkt ma zastosowanie w przypadku innych uczu, takich jak gniew, otpienie, duma czy zazdro. Sprowad je bez rozproszenia na ciek, a potem zidentyfikuj jako pierwotn peni uwagi. Pozwl im rozwin si do penej mocy, nie stwarzajc adnych karmicznych dziaa. Po drugie, na postp dziki konceptualnemu myleniu, skadaj si dwa zagadnienia: pozytywne myli i negatywne myli. Pierwsze s wtedy, kiedy masz przemijajce "pozytywne dowiadczenie" pobudzonych stanw umysu, otrzymujesz proroctwo od bstwa, albo pojawi si wyrane oznaki powodzenia [w praktyce]. Uznajc ich pojawienie si za co znakomitego, we pod uwag ich pozytywne waciwoci i delektuj si ich smakiem. Jeli sprbujesz udoskonali to dowiadczenie, ono zniknie. Jeli zachowasz wobec niego obojtno, nie pojawi si postp [w praktyce]. Aby mg pojawi si postp, nie angauj si w "pozytywne" myli, nie lgnij do nich jako czego posiadajcego pozytywne waciwoci, i nie delektuj si ich smakiem. To, co uwaasz za "dobro", jest tylko produktem twego umysu. Uywajc wyjanionej powyej metody, sprowad to na ciek, nie rozpraszajc si innymi mylami, dopki tosamo umysu nie pojawi si jako pierwotna penia uwagi. Inne rodzaje dowiadcze obejmuj dowiadczenia, ktrych si nie pragnie, umysow wrzaw, lub magiczny atak demonw. Na og uwaa si, e te dowiadczenia s czym negatywnym, e s to bdy. Jeli bdziesz si delektowa ich smakiem, stan si przeszkodami. Nie odrzucaj negatywnych myli, nie uwaaj ich za wady, nie angauj si w nie. "Zo" to tylko magiczny twr twego umysu. Sprowad go na ciek zgodnie z powyszym opisem, dopki jego tosamo nie pojawi si jako pierwotna penia uwagi. Wymienione dotd zagadnienia zamykaj przegld rzeczy niezbdnych dla cieki jogina. Obecnie, odnonie rezultatu czyli doprowadzenia cieki do doskonaoci, istniej cztery zagadnienia: pierwszym jest sposb dziaania dla poytku istot; drugi to sposb, w jaki pozostaje umys mdroci; trzeci to sposb widzenia tych, ktrych naley okiezna poprzez wspczucie; a czwartym jest odrzucenie niewaciwych idei innych ludzi. Jeli chodzi o pierwszy, to po oczyszczeniu splamie zaciemniejcych ciek, zrealizowaa wrodzony i pierwotnie przebudzony stan. Ma to cztery aspekty: znaczenie, znak, tosamo i sposb manifestowania si. Pi kaji, ktre stanowi podstaw; pi sposobw mowy, ktre przekazuj zrozumienie; pi cieek umysu, ktre s niekonceptualne; pi waciwoci speniajcych potrzeby; i pi aktywnoci, ktre dziaaj dla poytku innych. Najpierw mamy pi kaji. Dharmakaja nie powstaje, jest czysta i nieograniczona, funkcjonuje jako podstawa dla czterech kaji mdroci. Sambhogakaja jest pierwotn peni uwagi doskonaoci (skt. sam) waciwoci, ktre daj zadowolenie (bhoga), nie skupiajc si na rnorodnoci zjawisk. Dziaa jako podstawa zjawisk nirmana. Nirmanakaja pojawia si (nirmana) w sposb magiczny, stosownie do mentalnoci tych, ktrych naley okiezna, bez oddzielania si od dharmakaji. Dziaa jako podstawa waciwoci mdroci, ktre przejawiaj si w sposb potrzebny tym, ktrzy maj zosta okieznani. Wadrakaja jest pierwotn peni uwagi, nierozdzielnoci pustki i wiadomoci, ktra demonstruje tako. Abhisambodhikaja to staa w esencji, niepodzielna nieustraszono. Spontanicznie postrzega wszystkie zjawiska jako nigdzie nieumiejscowion, pierwotn peni uwagi, ktra powstaje w sposb naturalny. Nastpnie mamy pi kaji mowy. Ostateczna mowa dharmakaji jest cakowicie czyst peni przebudzonej 37/202

Serwis internetowy Tsering uwagi, ktra tworzy podstaw dla wszystkich myli i przejaww. Zamierzona, symboliczna mowa sambhogakaji jest pierwotn peni uwagi, komunikujc znaczenie za porednictwem wzroku w formie cielesnej. Werbalna mowa nirmanakaji jest pierwotn peni uwagi, komunikujc znaczenie szeciu klasom istot za porednictwem szeciu aspektw melodyjnego gosu. Podaje zrozumienie znaczenia kadego sowa w dowiadczeniu tych, ktrych naley okiezna. Mowa mdroci wadry jest pierwotn peni uwagi, komunikujc zrozumienie niedualistycznej, syszalnej pustki. Mowa abhisambodhi naturalnie postrzeganej wiadomoci jest pierwotn peni uwagi, ktra postrzega wszelki dwik jako wiadomo, ktra owietla znaczenie za pomoc bogosawiestwa wyposaonego w picioraki umys mdroci. Po czwarte, pi waciwoci to: sfera, paac, promienie wiata, tron i ozdoby. Sfera dharmakaji jest naturalnie czyst przestrzeni dharmadhatu. Sfera sambhogakaji jest "koem-wiatem" naturalnej promiennoci. Sfera nirmanakaji jest miliardowym wiatem saha.[ wiat saha (tyb. mi mjed kyi 'jig rten) to nasz system wiata, wiat, w ktrym czujce istoty doznaj nie majcego koca cierpienia. Sowo saha oznacza rwnie "niepodzielny", poniewa karma i przeszkadzajce uczucia, przyczyny i skutki, nie s oddzielone, ani zrnicowane.] Paacem dla dharmakaji jest dharmadhatu Akanisztha; paacem dla nirmanakaji jest pierwotna penia uwagi indywidualnego dowiadczenia, a paacem dla nirmanakaji jest mandala powstajca z indywidualnego dowiadczenia. Promienie wiata dla dharmakaji to promienie wiata piciu mdroci. Dla sambhogakaji jest to naturalna promienno mdroci, ktra lni piciobarwnym wiatem. Naucza si, e nirmanakaja ma szedziesit miliardw promieni wiata, lnicych z kadej czci ciaa. Tronem dla dharmakaji jest tron zjednoczonego pogldu; tronem dla sambhogakaji jest zjednoczona wiedza; a dla nirmanakaji jest zjednoczone wspczucie. Jeli chodzi o ozdoby, to ozdob dharmakaji jest niepowstajca czysto, ozdob sambhogakaji jest niegasnca, naturalna percepcja, nadzwyczajne wiksze i mniejsze oznaki, oraz dziesi symbolicznych ozdb: korona, nausznice, may naszyjnik, naramienniki, dwie bransolety na rce i dwie na nogi, oraz dugi naszyjnik. Ozdoby nirmanakaji to trzydzieci dwie wiksze i osiemdziesit mniejszych oznak. Waciwoci wadrakaji i abhisambodhikaji nie zostay wymienione. Pi aktywnoci to: (1) karma uspokajajca i przeszkadzajce uczucia; (2) wiksza dugo ycia, zasuga i w naturalny sposb wiadoma mdro; (3) umys przycigajcy, wiadomo i wszystkie zjawiska samsary i nirwany; (4) aktywno sprzyjajce; eliminujca wszystko, co nie

(5) bezporednia aktywno, ktra urzeczywistnia naturalny stan. Jeli natomiast chodzi o aktywno dla poytku istot, ma ona trzy aspekty: dziaanie z podpor; dziaanie bez podpory; oraz dziaanie z natury. Dziaanie z podpor oznacza funkcjonowanie dla poytku czystych istot poprzez sambhogakaj i dla nieczystych istot poprzez nirmanakaj, z niedualn peni uwagi dharmakaji jako podstaw. Jest to sposb owiadczania, e mdro jest obecna. Dziaanie bez podpory oznacza funkcjonowanie dla poytku istot poprzez pojawienie si jako dwie rupakaje w percepcji tych, ktrzy chc okiezna [wasne umysy], mimo i przebudzony stan buddy nie zawiera w sobie mdroci indywidualnej istoty. Jest to sposb stwierdzenia braku mdroci. Dziaanie dla poytku istot z natury oznacza funkcjonowanie poprzez wyraz wrodzonej natury wszystkich rzeczy, ktre nie bdc "adn rzecz", tym niemniej manifestuj si w kady moliwy sposb. Jest to sposb niedualizmu [dwch powyszych metod]. Aby jeszcze bardziej to wyjani: "czynicy" to spontanicznie obecnych pi kaji zwanych Wadradhar. Pi kaji to tylko poddziay waciwoci; nie jest to pi konkretnych, oddzielnych bytw. Wadrakaja i abhisambodhikaja to nazwy aspektw trzech kaji, podczas gdy dharmakaja, sambhogakaja i nirmanakaja to rzeczywiste kaje. Dharmakaja, bdc aspektem realizacji dla wasnego poytku [jogina], nie dziaa dla dobra istot. Jednak dwie rupakaje dziaaj dla poytku innych. Oznacza to, e sambhogakaja dziaa dla poytku czystych istot, takich jak bodhisattwowie dziesitego bhumi, podczas gdy nirmanakaja dziaa dla dobra szeciu klas nieczystych istot. Altruistyczne dziaanie w niepojty sposb stanowi podstaw dla dwunastu czynw dharmakaji, szeciu specjalnych mocy umysu i czterech nieprawdopodobiestw. Sposoby funkcjonowania po podzieleniu tworz dwanacie aspektw najwyszej mowy; po skondensowaniu staj si trzema zbiorami Tripitaki. Kiedy uwaa si je za remedia, s metodami oczyszczajcymi; kiedy natomiast bierze si je za przyczyn i skutek, staj si pojazdami mantr i filozofw.

38/202.

Serwis internetowy Tsering Sugatowie pozostaj jako podstawowe stany umysu mdroci, ktry jest nierozdzielnoci dwch prawd, bez popadania w jakiekolwiek skrajnoci i wolne od tosamoi i zrnicowania. Ostateczny rezultat to urzeczywistnienie i pozostanie w pierwotnej peni uwagi, nieoddzielnej od wszechwiedzcego umysu mdroci przebudzonych, bez pozostawania w ktrejkolwiek ze skrajnoci, wolny od bycia jednoci lub wieloci, poza tosamoci czy rnic. Podstawowy stan umysu mdroci jest wolny od bycia pojedynczym, poniewa dwadziecia pi atrybutw rezultatu manifestuje si z waciwoci aspektw sambhogakaji. Jest wolny od bycia podwjnym, poniewa ta manifestacja dwudziestu piciu atrybutw rezultatu jest zawarta w pojedynczej, samoistnej peni uwagi umysu Samantabhadry. Ponadto, [umys mdroci] jest wolny od bycia pojedynczym, poniewa pojawia si buddom trzech kaji w ramach percepcji tych, ktrzy chc by okieznani. Jak rwnie jest wolny od bycia podwjnym, poniewa s to rzeczywiste, substancjalne byty, ktre s jednym w swej pustce i braku ego. Gdyby umys mdroci by naprawd jednym, transformacja stanw mylowych byaby faszem; gdyby byy to prawdziwe byty, pojedynczy budda nie zamanifestowa by si w rnych emanacjach. Dlatego te jest on wolny od tosamoci i zrnicowania. Sposb widzenia tych, ktrzy maj by okieznani i odparcie niewaciwych idei, jest nastpujcy. To, co si widzi, to dyspozycje czujcych istot, ktre maj by okieznane. To, co widzi, to wspczucie nauczajcego Buddy. Sposb widzenia jest trojaki: mdro poznania [natury rzeczy] takiej jaka jest widzi, e wszystkie zjawiska nie powstaj. Mdro poznania wszystkiego, co istnieje widzi, e wszystkie zjawiska nie zanikaj. Mdro poznania niedualnoci widzi, e wszystkie zjawiska s niedualne. Teraz obal niewaciwe idee innych ludzi.[ Nastpne linijki tekstu zostay napisane w stylu indyjskiego pandity. Kocowym rezultatem tej linii rozumowania jest dojcie do stwierdzenia, e umys mdroci buddw przeciwstawia si wszelkim mylowym konstrukcjom, do ktrych prbowalibymy je zaszeregowa.] Zwr uwag na to: czy w dowiadczeniu buddw istniej obiekty, przejawiajce skonnoci czujcych istot? Jeli istniej, to ich pomieszane dowiadczenia musz by realnymi bytami, poniewa pojawiaj si w ramach prawdziwego dowiadczenia. Wskutek tego, ostatecznie, musz by faszywe. Gdyby nie byy, wwczas percepcja buddy musiaby by niewaciwa, poniewa widziaby co jako co, co tym czym nie jest. Byoby to jak oko wiadomoci, ktre widzi dwa ksiyce, poniewa postrzega trwale istniejce obiekty.[ Przykadu z uciskaniem gaek ocznych i widzeniem w ten sposb dwch ksiycw, czsto uywa si celem zilustrowania tego, e nasze osobiste dowiadczenie niekoniecznie pozostaje w harmonii z natur rzeczy.] Poniewa niekoniecznie musi to nastpi, dwie prawdy s wskutek tego nierozdzielne. Emaho! Jest to tajemny, niezrwnany cykl najwyszego pojazdu, Prawdziwa esencja okrelonego znaczenia, Krtka cieka do osignicia stanu buddy w jednym yciu. Po zwizaniu si z tym, wy, ktrzy bdziecie przestrzega mojej rady, Jestecie szczliwcami, serdecznymi dziemi Uddijany! Ta Skarbnica Cennych Klejnotw Rozpraszajca Przeszkody, Jest istotn i promienn lamp, ktra podobnie jak wiato Soca i ksiyca, owietla faz speniajc. Jogin, dla ktrego jest przeznaczona, W przyszoci napotka te kluczowe instrukcje; A wic Tsogyal, ukryj je jako skarb termy! Dwanacie bstw tenma,[ Tenma (brtan ma bcu gnyis) to dwanacie wanych straniczek linii ningmapy, na poy ludzkich, na poy mdrociowych straniczki.] strzecie tych nauk! W szeset trzydzieci lat od teraz, gniewny czowiek, ktremu przypadnie w udziale odkrycie tych term, Pojawi si na wschodzie; powierz mu je! Kiedy ta przepowiedziana osoba poczy si z tymi instrukcjami, Nie powinna ich powierza byle komu, ale tylko ludziom wartociowym. W ten sposb mwi. Pani Tsogyal ukrya to w biaej skarbnicy konchy na zboczach pnocnej gry, ktra przypomina zgromadzenie jadowitych wy. Rigdzin Gekji Demtru Czien, vidjadhara z spim pirem, odkry t [term] w biaej skarbnicy konchy na zboczach pnocnej gry, ktra przypomina zgromadzenie jadowitych wy. Samaja, piecz, piecz, piecz. 1.5. RADA DLA TRISONG DETSENA E ma ho! Mistrz Padmasambhawa zosta zaproszony przez krla Trisong Detsena w celu ujarzmienia [negatywnoci na] miejscu budowy, a [nastpnie] wybudowania Samye, Znakomitego, Spontanicznie Doskonaego Spenienia Nieograniczonych ycze. Pniej, podczas kierowania konsekracj, krl zaprosi mistrza, ktry by ubrany w ciemnokasztanow szat brokatow, aby zasiad na tronie z jedwabnymi poduszkami w grnej, rodkowej komnacie. Krl usugiwa mistrzowi, podajc mu wino z ryu, a do jego prawej i lewej rki woy mu puchary pene zota i srebra. Krl ofiarowa mu rne materialne przedmioty, a na wykonanej ze zota mandali o rednicy p metra pooy kwiat z turkusu, tak jak ukada si siedem cennych przedmiotw. Z szyi zdj turkusowy ornament zwany Promiennym Maru i 39/202

Serwis internetowy Tsering umieci go na mandali jako reprezentacj soca, a inny, zwany Kenru Kyncziok [uoy na znak] reprezentacji ksiyca. Na zotym talerzu zgromadzi inne cenne artykuy, przedstawiajce Gr Sumeru i cztery kontynenty i ofiarowa je mistrzowi, wraz z tymi sowami pochway: Bez oparcia w ojcu i matce, twoja forma nirmanakaji pojawia si w kwiecie lotosu, Przybya po to, eby wpywa na istoty jako ciao wadry, ktre odcina strumie narodzin i mierci. W bezgranicznym przestworze urzeczywistnienia, ukazujesz umys buddy wartociowym ludziom. Posiadajc skuteczny wpyw wielu rodkw, wiesz lubowaniami wyniosych bogw i demony. Doskona aktywnoci trzech kaji, twoja forma nirmanakaji przewysza formy innych buddw. Skaniam si przed lotosow form Wadra Tytreng i wychwalam ci z oddaniem. Chocia nie lgniesz, ani nie przywizujesz si do piciu przyjemnoci zmysowych, Wspczujco akceptujesz je, aby wszystkie istoty mogy zdoby zasug. Potraktuj mnie askawie, prosz, kiedy bagam ci o obdarzenie mnie najwyszym, gbokim znaczeniem! Mistrz odpar: "Wasza Wysoko! Czy podoba ci si moja obecna posta?" "Tak, podoba mi si", odpar krl i kontynuowa, mwic: Wolny od chorb zwizanych z czterema elementami, Ty, ktry znajdujesz si poza narodzinami i mierci, Posiadasz wielkie wspczucie i dziaasz dla poytku istot. Twj umys zawsze przebywa we wrodzonej naturze dharmaty; Tak, podoba mi si twoja posta, obroco istot! Wwczas Mistrz powiedzia: Powiniene wiedzie, e mistrz jest waniejszy od tysica buddw tego eonu. Dlaczego? Poniewa wszyscy buddowie tego eonu pojawili si dziki naladowaniu mistrza. Przed pojawieniem si mistrza, sowo "budda" nie istniao. Mwi si rwnie: Mistrz jest budd, mistrz jest Dharm, W ten sam sposb mistrz jest rwnie sangh; Jest wic korzeniem Trzech Klejnotw. Odkadajc na bok wszelk inn cze, Staraj si suy swojemu mistrzowi. Jeli go zadowolisz, otrzymasz wszystko, czego zapragniesz. Nastpnie krl zapyta Padmasambhaw: Wielki mistrzu, kiedy czujca istota pragnie zrealizowa stan buddy, pierwszorzdne znaczenie ma posiadanie pogldu. Co oznacza "posiadanie pogldu na temat urzeczywistnienia?" Mistrz odpar: Szczytem wszystkich pogldw jest esencja bodhicitty przebudzonego umysu. Wszystkie ogromne wszechwiaty, ktrych s miliardy, wszyscy sugatowie dziesiciu kierunkw i wszystkie istoty trzech sfer, posiadaj jedn natur w tym, e istniej w esencji bodhicitty przebudzonego umysu. Sowo "umys" oznacza tutaj rnorodno, ktra wyania si z tego, co niepowstae. Moesz wwczas zapyta: "Na czym wic polega rnica pomidzy buddami a czujcymi istotami? Na niczym innym poza tym, e [buddowie] urzeczywistnili, a [czujce istoty] nie urzeczywistniy umysu. Substancja przebudzonego umysu, budda, jest obecna w tobie, ale nie rozpoznajesz tego. Nie rozpoznajc swoich umysw, istoty bkaj si w szeciu strumieniach egzystencji. Moesz wtedy zapyta: "Jak urzeczywistni umys?" Aby tego dokona, potrzebujesz ustnych wyjanie mistrza. W tym wypadku, "umys" jest tym, co myli i percypuje; rzeczywicie jest co, czego dowiadcza. Nie szukaj umysu na zewntrz, spjrz do swego wntrza! Upewnij si co do natury umysu! Najpierw [zastanwmy si], gdzie powstaje umys? Gdzie przebywa wanie teraz? Na koniec poszukaj [miejsca], do ktrego si udaje! Kiedy twj umys spoglda w siebie, nie znajduje miejsca, gdzie powstaje, przebywa czy dokd odchodzi. Nie mona wyjani tego "jest tak jak jest". Odkrywa si, e w "umyle" nie ma czego wewntrznego czy zewntrznego. Nie ma kogo, kto patrzy; nie jest to akt postrzegania. Dowiadcza si go jako wielkiej, pierwotnej peni uwagi bez centrum czy krawdzi, bezgranicznej wszechprzenikliwoci, ktra jest pierwotnie pusta i swobodna. Ta pierwotna penia uwagi jest wewntrzna, istnieje sama z siebie. Nie zostaa uczyniona teraz, ale jest obecna w tobie od samego pocztku. Postanw mocno, e pogld polega na rozpoznaniu wanie tego! "Posiadanie ufnoci" do tego oznacza urzeczywistnienie tego jako przestrzeni; umys jest spontanicznie obecny od pocztku. Podobnie jak soce, jest wolny od wszelkiego podoa, [w ktrym mogaby zaistnie] ciemno niewiedzy. Podobnie jak kwiat lotosu, jest nieskalany bdami. Podobnie jak zoto, nie zmienia swojej natury. Podobnie jak ocean, jest nieporuszony. Podobnie jak rzeka, nie przestaje pyn. Podobnie jak Gra Sumeru, jest cakowicie niezmienny. Jeli raz urzeczywistni si, e jest on taki jaki jest [i ustabilizuje si w nim,] nosi to nazw "posiadania pogldu na temat urzeczywistnienia". Krl spyta: Co oznacza "posiadanie dowiadczenia medytacji"? Mistrz odpar: Posuchaj mnie, Wasza Wysoko! "Posiadanie dowiadczenia medytacji" oznacza pozostawienie umysu w stanie niewymylonym, niezanieczyszczonym i wieym. Pozwl umysowi spocz w jego naturalnym i swobodnym, niepowstrzymujcym niczego stanie. Nie skupiajc umysu na niczym zewntrznym, ani nie koncentrujc si na wntrzu, pozosta wolny od ogniska [skupiania si]. Pozwl, aby twj umys pozosta nieporuszony w

40/202.

Serwis internetowy Tsering obrbie tego wielkiego, rwnego stanu swojej wrodzonej natury, tak jak pomie lampki malanej nieporuszany przez wiatr. W tym stanie mog si pojawi dowiadczenia: twoja wiadomo moe sta si przepeniona, jasna lub zatrzyma si; moesz dowiadczy bogoci, promiennoci lub braku myli; moesz czu mrok, nie mie adnego punktu odniesienia i czu brak dostrojenia do spraw wiata. Jeli pojawi si tego typu dowiadczenia, nie przywizuj do nich szczeglnego znaczenia, poniewa s one przemijajce. Nie lgnij do niej, ani nie skupiaj si na nich! Nosi to nazw "posiadania dowiadczenia medytacji". Krl spyta: Co oznacza "posiadanie jednego smaku postpowania"? Mistrz odpar: [Sowo] "postpowanie" oznacza tutaj nieprzerwany tok medytacji; brak rozproszenia, mimo i nie ma niczego, na co mona by medytowa. Jak nieustannie pynca rzeka, pamitaj o tym we wszystkich sytuacjach, chodzc, lec czy siedzc. "Jeden smak" oznacza objcie wszystkiego, co si widzi lub dowiadczenie ktrejkolwiek z piciu przyjemnoci zmysowych, rozpoznaniem swojej wrodzonej natury, wolnej od przywizania i lgnicia. Niczego nie akceptujesz, ani nie odrzucasz, tak jak jest to w opowieci o przybyciu na wysp cennego zota. Nosi to nazw "posiadania jednego smaku postpowania". I ponownie krl zapyta: Co sprawia, e "przechodzi si przez niebezpieczne splamienie poruszajcych si myli"? Mistrz odpar: Kiedy podczas medytacji pojawia si konceptualne mylenie, wszystko, co tylko powstaje, wyania si z twojego umysu. Poniewa umys nie skada si z adnej konkretnej esencji, samo mylenie jest puste [i pozbawione] jakiejkolwiek rzeczywistoci. Podobnie jak ma to miejsce w przypadku chmury, ktra pojawia si w przestrzeni i na powrt w niej znika, mylenie pojawia si w umyle i ponownie si w nim rozpuszcza. Konceptualne mylenie jest w swej naturze wrodzon dharmat. "Przejcie przez niebezpieczne splamienie" oznacza, e kiedy umys porusza si w rozmaitych mylach, powiniene kierowa swoj uwag na sam ten umys. Jak zodziej, ktry wchodzi do pustego domu, puste myli nie s w stanie skrzywdzi pustego umysu. Nosi to nazw "przechodzenia przez niebezpieczne splamienie poruszajcych si myli". Krl ponownie spyta mistrza: W jaki sposb "osign niezmienn pewno rezultatu?" Mistrz odpar: Posuchaj tego, Wasza Wysoko! Przebudzony umys bodhicitty nie zosta stworzony z przyczyn, nie mona go te zniszczy wskutek okolicznoci. Nie zosta skonstruowany przez pomysowych buddw, ani wytworzony przez zrczne czujce istoty. Od pocztku jest obecny w tobie jako twoja naturalna wasno. Kiedy rozpoznajesz go dziki ustnym wyjanieniom swego mistrza, to poniewa umys jest przodkiem buddw - przypomina to analogi rozpoznania kogo, kogo ju si zna. Wszyscy buddowie trzech czasw budz si do owiecenia w staym aktualizowaniu tego po osigniciu stabilizacji, tak jak w analogii ksicia wstpujcego na tron. Budzc w sobie to, co od pocztku jest w nim spontanicznie obecne, wolny od strachu i niemiaoci, nosi nazw "posiadania pewnoci rezultatu". Krl spyta mistrza: Co sprawia, e mona si "przedrze przez ograniczenia bdw i uchybie"? Mistrz odpar: Wasza Wysoko, nadziej i lk odczuwa si wskutek bdu nie rozpoznania pogldu. Przebudzona bodhicitta wiadomego umysu nie ma nadziei na osignicie owiecenia, ani nie obawia si popadnicia w stan czujcych istot. Utrzymywanie koncepcji medytujcego i obiektu medytacji ma miejsce wskutek bdu nie przedarcia si poprzez projekcje dualistycznego umysu. Twoja wrodzona natura dharmaty, wolna od sztucznoci, nie posiada adnego obiektu, na ktry mona by medytowa, nie ma te "nikogo", kto mgby medytowa, ani adnej medytacji, ktr naleaoby doskonali. Akceptowanie lub odrzucanie czegokolwiek zachodzi wskutek nie przedarcia si poprzez przywizanie i skupienie si na czym. W pierwotnie wolnej i pustej naturze umysu nie ma adnej rzeczy do urzeczywistnienia, do ktrej mona by lgn, ani niczego, co mona by odrzuci i w stosunku do czego mona by by wrogo nastawionym. Nie ma cnt, ktre musiao by si akceptowa, ani negatywnoci, ktre trzeba odrzuci. Przywizywanie si do wasnoci ma miejsce wskutek bdu nie zrozumienia metod praktyki. Praktyka w odniesieniu do jakiej rzeczy powinna by wolna od skupiania si, ma na celu zrozumienie, e przywizanie i lgnicie nie posiadaj podoa i korzenia. Zbierajc to wszystko w jedn sentencj: pogld ma by wolny od wszelkich przewiadcze,[ Inne rda mwi o "rozproszeniu", nie "przewiadczeniu".] medytacja polega na nie skupianiu [umysu na] czymkolwiek, dowiadczenie jest wolne od smaku, a rezultat jest poza osigniciem. Buddowie trzech czasw nie uczyli, nie ucz i nie bd uczy niczego innego, oprcz tego! Nosi to nazw "przedarcia si przez ograniczenia bdw i uchybie". Krl spyta mistrza: Co oznacza "oczyszczenie bdu rozproszenia"? 41/202

Serwis internetowy Tsering Mistrz odpar: Nawet jeli urzeczywistnie, e twj umys jest budd, nie porzucaj swego mistrza! Nawet jeli urzeczywistnie, e zjawiska s umysem, nie przerywaj uwarunkowanych korzeni szlachetnoci! Nawet jeli nie masz nadziei na [osignicie] stanu buddy, szanuj wzniose Trzy Klejnoty! Nawet jeli nie obawiasz si samsary, unikaj nawet najdrobniejszych negatywnoci! Nawet jeli nie zdobye niezmiennej pewnoci swojej wrodzonej natury, nie umniejszaj adnych nauk duchowych! Nawet jeli dowiadczye waciwoci samadhi, wyszej percepcji itp., porzu prno i pretensjonalno! Nawet jeli urzeczywistnie, e samsara i nirwana nie s dwoma, nie przestawaj mie wspczucia dla czujcych istot! I ponownie krl zapyta: Co oznacza "osignicie pewnoci"? Mistrz odpar: Upewnij si co do faktu, e twj umys od samego pocztku jest przebudzonym stanem buddy. Upewnij si co do faktu, e wszystkie zjawiska stanowi magiczny przejaw twego umysu. Upewnij si co do faktu, e rezultat jest obecny w tobie i nie potrzeba go szuka gdzie indziej. Upewnij si co do faktu, e twj mistrz jest budd w ludzkiej postaci. Upewnij si co do faktu, e natura pogldu i medytacji jest urzeczywistnieniem buddw. Aby osign tak pewno, musisz praktykowa! [ Wersja zawarta w Lama Gongdu brzmi: "Praktykuj dziki takiej ufnoci".] Ponownie krl zapyta: Co oznacza "posiadanie przekazu ustnych wyjanie"? Mistrz odpar: Dziki bogosawiestwom Samantabhadry, ktry wyjani te tajemne sowa do uszu Wadrasattwy, Wadrasattwa przela je do zamknicia uszu Garaba Dorde, ten z kolei powierzy je orodkowi serca ri Singhy, a ri Singha przekazal je mnie, Padmasambhawie, zachowaj je w gbi swego serca, Trisong Detsenie! [W tym miejscu wersja z Lama Gongdu rni si wicej ni tylko kilkoma sowami i brzmi: "Te tajemne sowa Samantabhadry nie s zwyk wiedz, [ktra jest przeznaczona] dla kadego. Wszyscy ci, ktrzy posiadaj siln tsknot oddania, w sposb naturalny urzeczywistni przestrze umysu mdroci. Otrzymaj w ten sposb mandat przekazu i nie bd musieli liczy [mistrzw linii jak] sznuru paciorkw. Ludzie, ktrzy nie maj ufnoci, ani oddania, i ktrzy nie praktykuj, mog prbowa polowa na dziewi linii i nie zdoby nawet jednej linii. Wasza Wysoko, ustabilizuj siln tksnot oddania, posiadajc dowiadczenie praktyki w przestrzeni twego serca!] Mistrz poinstruowa krla: Wasza Wysoko, jeli nie zrealizujesz niepowstaej natury dharmaty, to mimo tego, e posiadasz ciao monarchy, ycie przeminie ci jak baka na wodzie. Jeli nie dowiadczysz wrodzonej natury dharmaty poza myl, [to bdziesz cierpia, kiedy] twoje krlestwo i wiatowa wadza, ktre niesubstancjalne jak tcza, wypowiej i zgasn. s

Jeli nie dotrzymasz towarzystwa twemu przyjacielowi, samoistnej wiadomoci, to kiedy opucisz to ycie, nie [bdziesz w stanie odci swego przywizania] do krlowych, dworu i sug, [ktrzy nie s niczym innym, anieli] znajomociami pozostawionymi za sob podczas podry. Jeli nie przywzwyczaisz si do naturalnego stanu pogldu i medytacji, bdziesz kry od jednego ycia do nastpnego, jak obrcz wodnego koa, pojawiajc si wraz z narodzianmi i znikajc wraz ze mierci. Jeli nie bdziesz rzdzi swoim krlestwem z [pomoc] prawdy pokoju, to surowe prawa upodobni si do trujcego drzewa, ktre niszczy samo siebie. Wielki krlu, prosz ci, aby rzdzi w zgodzie z Dharm! I ponownie mistrz poinstruowa krla: Wasza Wysoko, pod koniec tej epoki ludzie bd pragn wietnych nauk, ale ich nie urzeczywistni. Nie kierujc si sowem Dharmy, wielu bdzie uwaa si za praktykujcych. W owym czasie bdzie wielu samochwalcw, lecz niewielu urzeczywistnionych. Kiedy Dharma Buddy zaniknie w Chinach, Tybecie i Mongolii jak przedziurawiona kolczuga, ludzie stan si trudni do okieznania. Wwczas nauki te bd musiay chroni Dharm Buddy, a zatem musisz ukry je jako skarb Dharmy. Wasza Wysoko, w swoim ostatnim yciu spotkasz si z tymi naukami i tymi, ktrzy ochraniaj Dharm Buddy. Wwczas powstrzymasz strumie odradzania si i dojdziesz do stadium vidjadhary, a zatem nie publikuj ich teraz! Z nadmiaru radoci krl ofiarowa [Padmasambhawie] zot mandal i wykona [przed nim] niezliczone pokony i okrenia. Piecz skarbu. Piecz ukrycia. Piecz powierzenia. 1.6. PIE DLA 25 UCZNIW Krl i 25 uczniw poprosili cennego mistrza z Uddijany: Powierz nam prosz, gbokie wyjanienia, ktre dotykajc istotnego punktu, zawierayby wszystko, a jednak byyby atwe w praktyce. W odpowiedzi Padmasambhawa zapiewa: Zdumiewajce! Krlu, ksita i wszyscy pozostali uczniowie, prawdziwe znaczenie nie jest domen kadego. Kiedy usyszy je niegodny suchacz, stanie si ono przyczyn

42/202.

Serwis internetowy Tsering oszczerstwa, niezrozumienia i zamanych samaja. Podaem wam wane proroctwa na przyszo, ale niegodziwi tybetascy wodzowie nie ufaj niczemu, co sysz, Rozpowiadajc oszczerstwa, folguj pustosowiu. Tym niemniej, pokrtce wyjani to o co, dziki swemu oddaniu, poprosilicie mnie. Teraz nadszed czas na jego goszenie, Aby kady z was mg je praktykowa we waciwy sposb. Poniewa te nauki zostan uktyte jako skarby Dharmy dla poytku yjcych w przyszoci ludzi, zcie przysig, e dochowacie tajemnicy! Nakazujc im dochowanie przemwi do krla: tajemnicy, najpierw Wysuchaj mnie teraz, Judra Nyingpo z Gyalmo! Twj umys nigdy nie powsta, nie moe ujrze adnej rzeczy. Wolny od myli, nie tworzc poj, nie podaj za swoim myleniem! Nie potwierdzaj, ani nie odrzucaj niczego, lecz pozosta wyzwolony w sobie! W tym stanie przepyw myli zostaje odcity, I rozwija si mdro, krelc lini pomidzy samsar a nirwan! Wysuchaj mnie teraz, Namkhai Nyingpo, ebraku z Nub! Twj umys jest naturalnoci woln od ego i jani, Pozosta wic wolny od sztucznoci, w stanie, ktry powstaje i zanika w sobie! W owej chwili z wewntrz wyania si bogo, Oznaki postpu pojawiaj si w sposb spontaniczny; samo to jest ju przebudzeniem! Wysuchaj mnie teraz, Dniana Kumaro, posuchaj tej instrukcji bez rozproszenia! Twj umys nie zosta na pocztku stworzony za pomoc przyczyny, I [rwnie] w kocu nie zostanie zniszczony przez warunki, Pozosta wic bez wysiku w tym nie dajcym si opisa, niewymylonym stanie! W owej chwili rezultat odkrywa si w sobie bez poszukiwania. Poza tym nie mona znale adnego innego Przebudzonego! Wysuchaj mnie teraz, Gyalwa Cziejangu z Nganlam! Przebudzony umys owiecenia nie powsta wskutek medytacji, A zatem, wolny od mylenia, nie wysyajc, ani nie rozpuszczajc myli, Pozosta z szeroko otwartymi zmysami, pozwalajc, aby mylenie osiado w sobie! W tym stanie twoje mylenie rozpuszcza si w sposb spontaniczny, A mdro pojawia si sama z siebie, nie poszukiwana. Samo w sobie jest to odkryciem przebudzonego stanu! Wysuchaj mnie teraz, Dorde Duddziomie z Nanam! To, co nosi nazw "przebudzonego umysu owiecenia", Jest wewntrznym, pierwotnie istniejcym w sobie, bez centrum czy krawdzi. Nie poprawiaj go, ale w stanie, ktry w sposb naturalny jest spokojny i postrzega sam siebie, Nie zmieniaj [niczego], lecz pozosta, wyzwolony, w naturalnoci! Dziki temu twj umys, wolny od zamieszania, Sam z siebie stanie si Przebudzony! Wysuchaj mnie teraz, Jang Jeszie z Ba, i wicz si w tej instrukcji! Twj umys jest niezachiwany, kiedy nie skupia si na podmiocie i przedmiocie. Nierozproszony wysikiem, nadziej i strachem, chroni i rozpuszcza myli; Nie poprawiaj ich, ale pozosta w swoim naturalnym stanie. Nie odchod od tego, co samo jest Przebudzonym! Wysuchaj mnie teraz, Palgyi Jeszie z Sogpo! Przebudzony stan umysu jest nie stworzony, Istnieje sam z siebie i nie mona go znale przez poszukiwanie. Bez wysiku utrzymywania podmiotu i przedmiotu, Pozosta w niewymylonym stanie naturalnego postrzegania! Przebywajc w nim, odetniesz strumie pobudzenia, ktry zaniknie; Rozpoznaj t chwil jako Przebudzonego! 43/202

Wasza Wysoko, wysuchaj mnie teraz: Usid ze skrzyowanymi nogami, wyprostowanym ciaem i medytuj! Utrzymuj uwag, wolny od myli i nie ograniczony przez twory umysu. Kiedy twoja uwaga przekracza wszelkie obiekty, Nie skupiajc si na niczym konkretnym, Pozosta spokojny, swobodny i przebudzony! Kiedy przebywasz w tym stanie, w sposb naturalny pojawi si oznaki postpu, Jako przejrzysto wiadomoci, ktra nie powstaje, ani nie zanika I jako wiadomo cakowicie wolna od bdnych poj. Ten przebudzony stan moesz odnale w sobie, Nie szukaj go gdzie na zewntrz jake jest wspaniay! Wysuchaj mnie teraz, wierna Tsogyal z Kharczien! Poniewa twj umys nie ukazuje adnej rzeczywistej tosamoci, W naturalnym, niewymylonym, spontaniczie obecnym stanie, Pozosta nierozproszona w sferze niemedytacji! Jeeli pozostaniesz w nim, wyzwolenie pojawi si w sposb sponatniczny. Samo w sobie jest to przebudzonym stanem! Wysuchaj mnie teraz, Palgyi Senge, mj znakomity, szlachetny synu! Wszystkie zjawiska samsary i nirwany s twoim wasnym umysem I nie pojawiaj si nigdzie poza nim - Nie posiadajcy wasnej natury, poza myl, sowem i opisem, Nie akceptuj tego, co przyjemne, ani nie odrzucaj tego, co okropne, Nie przyjmuj, ani nie odrzucaj niczego, nie czy adnych preferencji, Lecz pozosta ywo przebudzony w stanie niewymylonej naturalnoci! Oznak pozostawania w tym stanie jest to, e twoje ciao, mowa i umys Poczuj si wolne i spokojne, poza ograniczeniami przyjemnoci i blu. Jest to chwila zrozumienia przebudzonego stanu! Wysuchaj mnie teraz, Wajroczano, wartociowa istoto! Wszystko to, co pojawia si i istnieje, samsara i nirwana, powstaje z umysu - Umysu, wolnego od centrum i krawdzi, ktrego nie sposb schwyta. W naturalnym stanie rozlegej rwnoci, wewntrznej i niewymylonej, Pozosta bez rozproszenia w wielkiej bezwysikowoci! Kada myl, ktra przyjdzie ci do gowy, pojawi si jako przestrze peni uwagi Przebudzony to nie kto inny, jak wanie ten. Kiedy postrzegajca siebie penia uwagi zostanie w peni zaktualizowana, Nosi nazw 'buddy'!

Serwis internetowy Tsering Wysuchaj mnie teraz, Nanam Jeszie, mody ebraku z ang! Pozostaw swoj uwag woln od dualistycznego dziaania, Nie potwierdzaj, ani nie zaprzeczaj [niczemu], Ale pozosta w niewymylonej bezwysikowoci, Bez akceptowania czy odrzucania [czegokolwiek]. Przebudzony stan to nierozproszone przebywanie w tym! Wysuchaj mnie teraz, Palgyi Wangcziuk z Kharczien! Pozostaw umys w nie-medytacji, nie stwarzaj antidotum, Lecz pozosta w samoistnym, naturalnym postrzeganiu! Pozostajc w tym stanie, bez odrzucania samsary, Naturalnie rozpuszczajce si bdy samsary s mdroci Przebudzonego! Wysuchaj mnie teraz, Denma Tsemang, wybitna istoto! Twj umys nie posiada podmiotu i przedmiotu, nie zosta te stworzony, Bdc wic wolny od wysiku i sztucznoci, nie stwarzaj niczego w medytacji, Ale pozosta nierozproszony w samoistnej, naturalnej percepcji! Pozostajc w tym stanie, uwalnia si naturalne postrzeganie. Jeli to porzucisz, nigdy nie odnajdziesz Przebudzonego! Wysuchaj mnie teraz, tumaczu Kawa Paltseg z Chinbu! Gdy porzucasz podmiot i przedmiot, umys nie jest rzecz, ktr mona ukaza. W podobny sposb nie zosta stworzony, ani poprawiany! Pozosta w stanie rwnoci, nie skupiajc si na niczym konkretnym. Pozosta nierozproszony, bdc w tym, co samo w sobie jest przebudzeniem! Wysuchaj mnie teraz, Palgji Senge z ubu! O przebudzonym stan umysu nie da si powiedzie, e zwiksza si lub zmniejsza. Niewytworzony i naturalnie wolny od podmiotu, ktry akceptuje lub odrzuca przedmiot, Nie skupiaj si na niczym, nie pozwl, aby [twj umys] cokolwiek przesaniao. Samo pozostawanie w tym stanie ju jest Przebudzonym! Wysuchaj mnie teraz, Gyalwe Lodro, ebraku z Drey! O twoim umyle nie sposb pomyle, nie mona go te oglda. Umys znajduje si poza istnieniem i nieistnieniem, trwaoci i zniszczeniem, Pozosta wic wolny od medytacji na medytujcego i obiekt! Kiedy pozostajesz nierozproszony w tym stanie, Nosi to nazw dharmakaji Przebudzonego! Wysuchaj teraz tej instrukcji, Lokyi Cziungpa! Zostaw swoj uwag woln od poznajcego i poznawanego, Nie skupiaj si [na niczym], lecz zrelaksuj si, swobodny, bez pragnie, I pozosta w stanie percepcji pozbawionym wasnej natury. Samo niezachiwane pozostawanie w tym, [ju] jest przebudzonym stanem! Wysuchaj mnie teraz, Drenpa Namkha! Twj umys, ktry postrzega, cho nie ma adnej substancji, Percypuje bez myli, jest wiadomy, a jednak nie da si opisa. Wolny od ruchu konceptualnego mylenia, Pozosta w tym stanie, przebudzony i otwarty. Przebywanie w tej naturze przebudzonym stanem! samo [ju] jest

Wysuchaj mnie teraz, Palgyi Wangcziuk z Odren! Przebudzony umys to postrzegajca pustka, pusta, a jednak wietlista. Pozosta w jej samoistnym stanie, nie zmieniajc jej. Samo niewzruszone pozostawanie [ju] jest Przebudzonym! Wysuchaj tego, Rinczien Cziok! Nie trzymaj si tosamoci swojej uwagi, na ktra nic si nie skada, W medytacji niczego nie naley stwarza, ani lekceway. Nie poprawiaj, ani nie zmieniaj jej samoistnej wieoci, Lecz pozosta w pierwotnym stanie, ktry jest spontanicznie obecny! W tym stanie nie pozwl, aby twj umys si chwia, Poniewa poza nim nigdy nie uda ci si znale rezultatu! Wysuchaj mnie teraz, Sandzie Jeszie, ebraku z Nub! Przebudzony umys, ktry postrzega, jest pusty, A bdc pusty, postrzega w podobny, [pusty] sposb. [To] niezrwnana jedno postrzegajcego i wiadomej pustki - Pozosta w naturalnoci, nierozproszony. Samo nieporuszone pozostawanie w tym [stanie, ju] jest Przebudzonym! Wysuchaj mnie teraz, Palgyi Dorde Wangcziuk z Lhalung! Natura twojego umysu nie jest czym konkretnym i nie ma adnych cech, Nie stwarzaj, ani nie poprawiaj niczego, ale pozosta [W stanie, w ktrym] nie zmieniasz [nic], ani nie zapominasz [o niczym]. Samo przebywanie w nim jest [ju] Przebudzonym! Wysuchaj mnie teraz, Kyncziok Dziungne z Langdro! Twj umys jest niekonkretny i pierwotnie czysty, W sposb naturalny pusty i niewymylony, Pozosta wic w tym stanie wolnym od medytujcego i obiektu medytacji. Dziki temu osigniesz rezultat stanu buddy! Wysuchaj mnie teraz, Gyalwa Dzinagcziub z Lasum! Twj umys nie powstaje, ani nie zanika, nie ma te adnych konkretnych cech. [Poniewa] jest z natury pusty, jego percepcja nie napotyka na przeszkody. Samo nieporuszone pozostawanie w nim jest [ju] Przebudzeniem! Wy wszyscy, zastosujcie te wyjanienia w swoim dowiadczeniu! Moecie porwna sutry i tantry Buddy i komentarze do nich Ze sowami, ktre przekraczaj ograniczenia przestrzeni, Ale zwize znaczenie jest zawarte w tych ywotnych punktach. Praktykujcie je wic i ukryjcie jak skarby, stosownie do waszej przysigi! W ten sposb Padmasambhawa mwi. Dziki temu, e obdarzy ich prawdziwie esencjonalnymi wyjanieniami, wszyscy osignli wyzwolenie i spenienie. 1.7. TESTAMENT OSTRZA KLEJNOTU

44/202.

Serwis internetowy Tsering Rada Ta Zostaa Wypowiedziana Do Jeszie Tsogyal Ja, Zrodzony z Lotosu mistrz z Uddijany, wiczony w Dharmie dla poytku swojego i innych. Na wschd od Siedziby Wadry Studiowaem i staem si uczony w naukach sutr. Na poudniu, zachodzie i pnocy, Studiowaem zbiory Winaji, Abhidharmy i Paramity. W Bhasudhara studiowaem krij. W kraju Uddijany studiowaem jog, W krainie Zahor studiowaem dwa dziay tantr. W kraju Jah studiowaem Kilaj. W kraju Singha studiowaem Hajagriw. W kraju Marutsey studiowaem Mamo. W Nepalu studiowaem Jamantak. W Siedzibie Wadry studiowaem Amrit. Cztery dziay Tantr Ojca i Matki, W tym Guhjasamad - studiowaem w kraju Dala. Wielkiej Doskonaoci nauczyem si z mojego w naturalny sposb wiadomego umysu. Urzeczywistniem, e wszystkie zjawiska s jak sny, jak magia. W kraju Tybetu dokonaem wielkich dziaa dla poytku istot. W epoce degeneracji bd przynosi poytek istotom. Dlatego te ukryem niezliczone skarby term, Ktre spotkaj si z przeznaczonymi im ludmi. Wy wszyscy, ktrzy macie zwizek z tymi termami, Wypenijcie polecenie Zrodzonego z Lotosu! W ten sposb mwi. E ma ho! Pod koniec tej epoki moje skarby term rozkiwtn w tej grzystej ziemi Tybetu. Suchajcie, wy wszyscy, ktrzy wwczas pjdziecie za moj rad! Trudno jest zrealizowa natur ati-jogi Wielkiej Doskonaoci; wiczcie si wic w niej! Jest to natura przebudzonego stanu umysu. Chocia twoje ciao pozostaje ciaem ludzkim, twj umys przybywa do stanu buddy. Bez wzgldu na to jak gbokie, jak rozlege, lub jak wszechobejmujce mog by nauki Wielkiej Doskonaoci, wszystkie one zawieraj si w tym: Nie medytuj, ani nie zmylaj niczego nawet na atom, i nie rozpraszaj si nawet przez chwil.[ Wedug Tulku Urgyen Rinpocze, dosowne znaczenie tybetaskiego sowa gom ('medytowa'), jest 'kultywowa', w sensie sprowadzenia czego, czego jeszcze tu nie ma. wiczenie si w Wielkiej Doskonaoci nie jest 'aktem medytacji' w sensie stwarzania i utrzymywania czego w umyle.] Istnieje niebezpieczestwo tego, e ludzie, ktrzy tego nie zrozumiej, zaczn mwi banay w rodzaju: "Nie medytowanie jest wic cakiem w porzdku!" Ich umysy pozostan zakute rozproszeniem samsarycznych interesw, mimo i kiedy kto urzeczywistni natur nie-medytacji, powinni wyzwoli samsar i nirwan w rwnoci. Kiedy pojawi si urzeczywistnienie, powiniene stanowczo uwolni si z samsary, aby twoje przeszkadzajce uczucia w sposb naturalny opady na dno i stay si pierwotn peni uwagi (ang. wakefulness). Jaki poytek jest z urzeczywistnienia, ktre nie zmniejsza przeszkadzajcych uczu? Jednak niektrzy ludzie bd si angaowa w pi trucizn, powstrzymujc si zarazem od medytacji. Nie urzeczywistnili prawdziwej natury i z pewnoci odrodz si w piekle. Nie twierd, e posiadasz pogld, ktrego nie urzeczywistnie! Poniewa pogld jest pozbawiony [dualistycznego] spogldania, esencja umysu jest obszarem wielkiej pustki. Poniewa medytacja jest pozbawiona [dualistycznego] medytowania, uwolnij swoje indywidualne dowiadczenie od skupiania [na przedmiocie]. Poniewa w postpowaniu nie ma dziaania, jest to niestworzona naturalno. Poniewa w rezultacie nie ma porzucania, ani osigania, jest to dharmakaja wielkiej bogoci. Te cztery zdania s sowami, ktre pyn z mego serca. Zadaj im kam, a nie odkryjesz natury ati-jogi. Pod koniec przyszej epoki, pojawi si wielu zdeprawowanych praktykujcych, ktrzy bd traktowa Dharm jak towar. Wwczas wy wszyscy, ktrzy suchacie moich sw, nie porzucicie dziesiciu duchowych dziaa. Mimo i wasze urzeczywistnienie jest rwne realizacji buddw, zcie ofiary Trzem Klejnotom. Mimo i cakowicie opanowalicie swoje umysy, nakierujcie swoje najgbsze cele na Dharm. Mimo i natura Wielkiej Dokonaoci jest najwysza, nie wypowiadajcie si lekcewaco o innych naukach. Mimo i zrealizowalicie, e buddowie i czujce istoty s sobie rwne, wecie w ucisk swojego wspczucia wszystkie istoty. Mimo i cieki i bhumi znajduj si poza treningiem i podr, nie przestawajcie oczyszcza swoich splamie poprzez dziaania Dharmy. Mimo i nagromadzenia s poza moliwociami gromadzenia, nie odcinajcie korzeni uwarunkowanej zasugi.[ Uwarunkowana zasuga (tyb. zag bcas kyi dge ba) to praktyka duchowa, w ktrej uywa si dualistycznego punktu odniesienia. Obejmuje ona praktyki wstpne, siedem gazi itd. Nieuwarunkowana zasuga to rozpoznanie natury buddy, czsto zwane "potrjn czystoci". Te dwa aspekty zasugi posiadaj dwa nagromadzenia, usuwaj dwa splamienia, manifestuj trojak wiedz i aktualizauj dwie kaje.] Mimo i twj umys znajduje si poza narodzinami i mierci, to iluzoryczne ciao nie umiera, praktykuj wic, pamitajc o mierci. Mimo i dowiadczasz wolnej od myli dharmaty, utrzymuj postaw bodhicitty. Mimo i osigne rezultat dharmakaji, dotrzymaj towarzystwa swego bstwa jidama. Mimo i dharmakaja nie jest jakim innym miejscem, poszukaj prawdziwego znaczenia. Mimo i stan buddy nie znajduje si gdzie indziej, ca zasug, jak zebrae, dedykuj niezrwnanemu owieceniu. Mimo i wszystkiego dowiadcza si jako pierwotnej peni uwagi, nie pozwl, aby twj umys baka si w samsarze. 45/202

Serwis internetowy Tsering Mimo i esencja twojego umysu jest przebudzona, zawsze czcij bstwo i swego mistrza. Mimo i urzeczywistnie natur Wielkiej Doskonaoci, nie porzucaj swego bstwa jidama. Ci, ktrzy zamiast to robi, gupio i chepliwie gadaj, niszcz tylko Trzy Klejnoty i nie znajd nawet chwili szczcia. Guru powiedzia: Ludzie nie myl o mierci. ycie czowieka jest jak kupa mieci lub pirko na grskiej przeczy. Demoniczny Pan mierci pojawia si nagle, jak lawina wichru. Przeszkadzajce uczucia s jak soma, ktr dopad ogie. Twoje ycie zmniejsza sw dugo jak cienie zachodzcego soca. Wszystkie czujce istoty trzech sfer wikaj si w stworzonego przez siebie czarnego w gniewu. Przebijaj si rogami stworzonego przez siebie czerwonego wou podania. Zasaniaj si stworzon przez siebie gst ciemnoci apatii. Przykuwaj si do stworzonej przez siebie ciany zarozumiaoci. Szarpi si ze stworzonym przez siebie szakalem zazdroci. Ludzie nie dostrzegaj, e nie udaje im si unikn piciu niebezpiecznych splamie przeszkadzajcych uczu. Robi wszystko, aby dowiadczy samsarycznych przyjemnoci tylko tego ycia. To ycie przechodzi si w cigu krtkiej chwili, ale samsara nie ma koca. Co zrobisz w nastpnym yciu? Ponadto, nie mona sobie zagwarantowa okrelonej dugoci ycia: czas mierci jest nieokrelony, i podobnie jak skazaniec, ktrego wlok na szafot, z kadym krokiem przybliasz si do mierci. Wszystkie istoty s nietrwae i umr. Czy nie syszelicie o ludziach, ktrzy umarli w przeszoci? Czy nie widzielicie swoich zmarych krewnych? Czy nie zuwaylicie, e si starzejecie? A jednak, zamiast praktykowa Dharm, cigle zapomiacie o dowiadczonym w przeszoci smutku. Zamiast obawia si przyszych nieszcz, ignorujecie cierpienie niszych wiatw. ciagani przez doczesne okolicznoci, sptani lin dualistycznego skupienia, wyczerpani rzek podania, schwytani w sie samsarycznej egzystencji, trzymani przez ciasne klamry dojrzewania karmy, nawet jeli wie o Dharmie dociera do was, nadal lgniecie do rozrywek i pozostajecie nieostroni. Czy mier nie przydarzy si ludziom takim jak wy? Czuj lito wobec wszystkich czujcych istot, ktre myl w ten sposb! Guru powiedzia: Kiedy zachowujesz w umyle niedol mierci, staje si jasne, e wszelkie aktywnoci s przyczyn cierpienia; a zatem porzu je. Odetnij wszystkie, nawet najdrobniejsze, wizy, i medytuj w samotnoci na remedium pustki. Nic nie pomoe ci w chwili mierci, praktykuj wic Dharm, poniewa jest to twj najlepszy przyjaciel. Twj mistrz i Trzy Klejnoty s najlepsz ochron, a zatem szczerze przyjmij schronienie. Praktyka Dharmy jest wanie tym, co najbardziej pomoe twojemu stanowi umysu. Zapamitaj to, co usyszae, poniewa Dharma najbardziej zasuguje na zaufanie. Bez wzgldu na to, jakie nauki bdziesz praktykowa, porzu uczucia sennoci, letargu i lenistwa, a zamiast tego w zbroj pilnoci. Bez wzgldu na to, jakie nauki zrozumiae, nie oddzielaj si od ich znaczenia. Padmasambhawa powiedzia: Czy w ten sposb, jeeli chcesz praktykowa autentyczn Dharm! Zachowuj w umyle ustne wyjanienia swego mistrza. Nie konceptualizuj swego dowiadczenia, kiedy ono po prostu powoduje powstanie w tobie przywizania lub gniewu. W dzie i w nocy spogldaj w swj umys. Jeeli strumie umysu zawiera jak wad, porzu j z gbi serca i d aby robi to, co pozytywne. Ponadto, jeli widzisz jak inni ludzie popeniaj negatywnoci, odczuwaj dla nich wspczucie. Jest zupenie moliwe, e poczujesz przywizanie lub awersj wobec pewnych obiektw zmysowych. Kiedy odczuwasz przywizanie ku czemu atrakcyjnemu lub awersj wobec czego odpychajcego, zdaj sobie spraw z tego, e jest to zudzenie twojego umysu, nie bdce niczym innym, jak tylko magiczn iluzj. Kiedy syszysz przyjemne lub nieprzyjemne sowa, zrozum, e s to dwiki puste jak echo. Kiedy spotyka ci jakie wyjtkowe nieszczcie i cierpienie, zrozum, e jest ono tylko czasowym, zwodniczym dowiadczeniem. Rozpoznaj, e wrodzona natura nigdy nie oddala si od ciebie. Poniewa odrodzenie si w postaci czowieka jest bardzo trudne, gupio jest ignorowa Dharm, jeli raz si j znalazo. Jedynie Dharma moe ci pomc; wszystko pozostae jest wiatowym oszustwem. I ponownie guru powiedzia: Istoty o gorszej karmie, nastawione na wspaniao i marno tego wiata, dziaajc, nie myl o dojrzewaniu karmy. Przysze cierpienie bdzie dusze ni obecne, a zatem poczuj matczyn mio i wspczucie dla istot trzech sfer. Niustannie dotrzymuj towarzystwa przebudzonemu umysowi bodhicitty. Porzu dziesi negatywnoci i przyswj sobie dziesi pozytywnych dziaa. adnej czujcej istoty nie uwaaj za swego wroga; jeli postpujesz w ten sposb, jest to tylko zudzenie twego umysu. Nie szukaj jedzenia i picia, kamstwem i oszustwem. Chocia napenisz brzuch w tym yciu, bdziesz odczuwa jego ciar. Nie angauj si w interesy i osiganie korzyci; rozproszy to bowiem zarwno ciebie, jak i innych. Nie przywizuj znaczenia do bogactwa, poniewa jest ono wrogiem medytacji i praktyki Dharmy.

46/202.

Serwis internetowy Tsering Mylenie wycznie o jedzeniu, jest przyczyn roproszenia; dbaj o to, eby zapasy jedzenia, jakie posiadasz, wystarczay tylko do utrzymania si [przy yciu]. Nie mieszkaj w wioskach, ani rejonach, co zwiksza przywizanie i awersj. Kiedy twoje ciao znajduje si w odosobnieniu, to samo dzieje si z twoim umysem. Porzu jaowe plotkarstwo i mw mniej. Jeli ranisz uczucia kogo, oboje stwarzacie negatywn karm. Mwic oglnie, wszystkie czujce istoty bez wyjtku byy twoimi rodzicami, nie pozwl wic sobie na przywizanie czy wrogo. Utrzymuj agodn postaw umysu. Porzu gniewne i szorstkie sowa; zamiast tego mw z umiechnit twarz. Nawet jeli powicisz swoje ycie, nie wynagrodzisz dobroci twoich rodzicw, szanuj wic ich w myli, sowie i czyny. Zarwno to, co pozytywne, jak i to, co negatywne, pochodzi z postrzeganych obiektw i ludzi, nie przebywaj wic w pobliu tych, ktrzy popeniaj negatywnoci. Nie przebywaj w miejscu, gdzie ludzie s wrogo usposobieni wobec ciebie, co zwiksza gniew i pragnienia. Jeli to zrobisz, powikszy to tylko przeszkadzajce uczucia w tobie i innych. Przebywaj tam, gdzie czujesz si swobodnie, a twoja praktyka Dharmy automatycznie postpuje. Przebywanie w miejscach [powodujcych] skrajne przywizanie i awersj powoduje tylko rozproszenie. Bd tam, gdzie twoja praktyka Dharmy si rozwija. Jeli stajesz si zarozumiay, twoje zalety si zmniejszaj, porzu arogancj i wynioso. Jeeli rozczarowae si i zniechcie, pociesz sam siebie i bd swoj wasn pociech. Ponownie wejd na ciek. Guru powiedzia: Jeli chcesz autentycznie praktykowa Dharm, rb to, co jest pozytywne, nawet najbardziej znikome [pozytywne] czyny. Porzu to, co jest negatywne, nawet najdrobniejsze [negatywne] czyny. Najwikszy ocean skada si z kropel; nawet gra Sumeru i cztery kontenenty skadaj si z drobnych atomw. Nie ma znaczenia to, czy twj akt dawania jest tak may jak ziarnko sezamu; jeli dajesz ze wspczuciem i bodhicitt, osigniesz stokrotn zasug. Jeli dajesz bez bodhicitty, twoja zasuga nie wzronie, nawet jeli bdziesz rozdawa konie i bydo. Nie angauj si w pochlebstwa i wymoszone przyjanie. Pozosta uczciwy w myli i sowie. Gwn praktyk Dharmy jest zachowanie uczciwoci w myli i czynie. Podstawa praktyki Dharmy opiera si na czystej samaji, wspczuciu i bodhicitcie. Zawieraj si w tym rwnie samaje Tajemnej Mantry, lubowania bodhisattwy i reguy rawakw. Guru powiedzia: Zuyj wszystkie zapasy jedzenia i bogactwo na pozytywne dziaania. Niektrzy ludzie mwi: "Bogactwo przyda si w chwili mierci". Kiedy jednak dotknie ci miertelna choroba, nie bdziesz w stanie rozoy swego blu na pienidze, bez wzgldu na to, jak wiele pomocnikw bdziesz mia, a twj bl nie bdzie wikszy, jeli nie bdziesz mia nic. Wwczas nie bdzie miao znaczenia to, czy masz przyjaci, sugi, opiekunw i bogactwo, czy te nie. Wszystko stanowi przyczyn przywizania. Przywizanie wie ci, nawet jeli jest to przywizanie do twego bstwa i Dharmy. Przywizanie bogatej osoby do tysica uncji zota i przywizanie biedaka do igy i nitki, wi w ten sam sposb. Porzu przywizanie do tego, co blokuje drzwi do wyzwolenia. Kiedy umierasz, nie ma znaczenia fakt, czy twoje ciao zostanie spalone na stosie z drzewa sandaowego, czy te zjedzone przez ptaki i psy w odludnym miejscu. Pojdziesz dalej, a wraz z tob negatywne i pozytywne czyny, ktre popenie yjc. Zostawisz po sobie ze imi lub dobr reputacj, cae jedzenie i bogactwo, oraz wszystkich twoich pomocnikw i sugi. W dzie mierci bdziesz potrzebowa znakomitego mistrza, poszukaj go wic [wczeniej]. Bez mistrza prawdopodobnie nie uda ci si przebudzi do owiecenia, tak wic podaj za kwalifikowanym mistrzem i rb to, co ci kae. I ponownie guru powiedzia: Posuchajcie, majcy szczcie ludzie przyszych czasw, ktrzy suchacie sw Padmakary! Przede wszystkim, wstpujc na ciek, musicie by pilni. Przez tak dugi czas w przeszoci bylicie zaabsorbowani mamicymi was dowiadczeniami, przez niezliczone eony, wszystko, co robilicie, gubio was w zudzeniach. Odetnij to zudzenie ju teraz, kiedy jeszcze masz ludzkie ciao. [Umysy] wszystkich czujcych istot s przesonite ciemnoci nieznajomoci podoa (skt. alaja). Kiedy powstaj dualistyczne dowiadczenia, utrwalaj si poprzez dualistyczn percepcj. Bez wzgldu na to, co robi czujce istoty, popeniaj nieszczsne czyny. Wizienie zudzenia szeciu klas istot jest tak ciasne! Osignicie ludzkiego ciaa jest wyjtkowo trudne. Po osigniciu go, jedynie niewielu ludzi syszy imi Buddy. Syszc je, tylko bardzo nieliczni czuj ufno. A nawet jeli raz odczuj ufno, po wejciu w [bram] Dharmy, wielu ludzi jak uparte zwierzta amie swoje lubowania samaja i stacza si. Widzc te czujce istoty, bodhisattwowie wpadaj w rozpacz, a ja, Padmakara, martwi si. Tsogyal, w miejscu, w ktrym obecne s nauki Buddy, nawet ludzie, ktrzy osignli cenne ludzkie ciao - poniewa od niezliczonych ywotw gromadzili nieograniczon zasug - cigle posiadaj pen karm szeciu wiatw istot.

47/202

Serwis internetowy Tsering Niektrzy z nich, po usyszeniu o waciwociach Buddy, rozpalaj si przywizaniem i gniewem, martwi si, czy inni ludzie te bd nimi zainteresowani. Po doczeniu do praktykujcych nauki Buddy, obawiaj si, e samsara bdzie uszczuplona. Tego typu przywizanie i gniew to nasiona odrodzenia si w piekle. W przyszych ywotach tacy ludzie odrodz si w miejscach, gdzie nigdy nie usysz imion Trzech Klejnotw. Wy, ludzie, ktrzy yjecie teraz lub pojawicie si w przyszoci i ktrzy bezbdnie suchacie sw Padmakary, powinnicie uczyni to, co wam powiem: Aby wykorzysat cenne ludzkie ciao, ktre zdobylicie, potrzebujecie wzniosej Dharmy. Ludzie, ktrzy tskni i lgn do wiatowego prestiu i sawy, zamiast praktykowa Dharm, nale do najwyszego poziomu zwierzt. Jeli w to wtpisz, rozwa to dokadnie: niepokj o to, e to ciao jest wygodne, niepokj o jego trwao, niepokj o wasne sukcesy, niepokj o to, czy przyjacioom dobrze si powodzi, niepokj o to, czy odpacio si znienawidzonym wrogom - wszystko to posiadaj ludzie wiatowi. Ptaki na niebie, myszy w ziemi, mrwki, ktre yj pod kamieniami i skaami wszystkie one [postpuj] tak samo. Wszystkie czujce istoty to maj. Posiadanie mniej szkodliwych wrogw od innych istot, jest tylko najwyszym poziomem wrd zwierzt. Aby praktykowa Dharm, musisz odrzuci przywizanie do kraju. Twoja ojczyzna to miejsce narodzin przywizania i gniewu. Bierz z sob tylko tyle jedzenia i pienidzy, ile potrzebujesz. Czy tak dotd, dopki nie porzucisz przywizania do jedzenia i ubrania. Nie trzymaj rzeczy, ktre powoduj twoje rozproszenie. Poszukaj miejsca, ktrego nie nawiedzaj dzicy ludzie. Jedz tyle, eby utrzyma si przy yciu i yj w samotnoci wolnej od towarzystwa. Najpierw oczy swoje negatywne czyny. Nastpnie spjrz w umys! Fakt, e naturalny stan umysu nie trwa, lecz projektuje myli, stanowi dowd jego pustki. Nieprzerwane pojawianie si wysyanych myli jest przejrzystoci ich percepcji. Nie cigaj projektowanych myli. Nie lgnij do przejrzystoci percepcji. Jeeli zrelaksujesz swoj uwag i rozpoznasz jej esencj, twoja naturalna wiadomo pojawi si jako dharmakaja. Czasami wykonuj praktyki oczyszczania przeszkd. Jeli potrafisz w ten sposb przestrzega mojego testamentu, osignicie stan Wadradhary w tym yciu. Tsogyal, kady, kto ma ciemnobrzow i gniewn form, pojawi si przed kocem [goszenia] nauk akjamuniego. Dla jego dobra ukryj te sowa w koszu oprawnym w brzow skr nosoroca. W ten sposb mwi. Na tym koczy si testament Zrodzonego z Lotosu mistrza z Uddijany, zatytuowany Ostrze Klejnotu. [Tekst] ten ujawni Rigdzin Godem, vidjadhara z Pirem Spa, ze znalezionego na wschodzie biaego skarbu. Samaja, piecz, piecz. Oby przynioso to pomylno. Oby przynioso to pomylno. Oby przynioso to pomylno. Sarva Mangalam. Copyright Jacek Sieradzan tekst wycznie do uytku prywatnego 1.8. CYTATY "Dla poytku siebie i innych, raz na zawsze porzu cierpienie samsary." "Bez wzgldu na to, jakie Cytaty Buddy zewntrznych czy wewntrznych pojazdw praktykujesz, przede wszystkim musisz przyj schronienie w Trzech Klejnotach: Buddzie, Darmie i Sandze." "Istotne znaczenie przyjcia schronienia polega na zaakceptowaniu Buddy, Dharmy i Sangi jako twego nauczyciela, twojej cieki i twoich wsptowarzyszy na ciece, a nastpnie na przyrzeczeniu, e osignie si ich owoc." "Mistrz i nauczyciel jest tym, co si naprawd liczy. Waciwoci mistrza s nastpujce: Powinien wywiczy swj umys, posiada wiele ustnych wyjanie oraz mie due dowiadczenie w praktyce medytacyjnej. Powinien mie stabilny umys i by skuteczny w metodach przemiany umysw innych. Powinien mie du inteligencj i ze wspczuciem troszczy si o innych. Powinien posiada wielk ufno i oddanie dla nauk Buddy. Jeli podysz za takim mistrzem, jest to tak, jak znalezienie klejnotu speniajcego yczenia. Wszystkie twoje pragnienia i yczenia zostan spenione." "Kiedy niezwyky mistrz przekazuje gbokie wyjanienia wartociowemu uczniowi, ktry zastosuje je w praktyce, to choby byo to tylko jedno zdanie, w uczniu powstanie pewno i zrealizuje rezultat. Twj nie zrodzony umys jest pusty, wietlisty i wszechprzenikajcy. Dowiadczaj go nieustannie. Jeeli mistrz Dharmy jest wspaniay, to gdziekolwiek si udasz, uzyskasz gbokie wyjanienia. Zachowaj to w umyle!"

48/202.

Serwis internetowy Tsering "Poniewa studiowanie i rozmylanie nad dziedzinami wiedzy nie ma koca, bdziesz szczliwa jeeli urzeczywistnisz swj umys." "Szczcie i pomylno wszystkich czujcych istot wypywa z nauk Buddy.Studiuj wic tantry, pisma oraz sutry i suchaj sw mistrzw." "Jeeli nie utrzymujesz uprzedze w stosunku do szk filozoficznych, nie ma moliwoci, by unikn zdobycia bezgranicznej wiedzy." "Niezbdne jest praktykowanie nauk Buddy przynoszcych wyzwolenie z oceanu cierpienia samsary. Jeeli nie bdziesz tego robi, jest mao prawdopodobne, e otrzymasz ponownie ludzkie ciao, swobod i sprzyjajce warunki, mniej prawdopodobne ni to, e groch rzucony na lustro zatrzyma si na jego powierzchni, albo te, e ziarno sezamu podrzucone w powietrze zatrzyma si na szpicu igy." "Jeeli nawet w wyniku nagromadzenia rezultatw przyszych czynw otrzymacie to tak trudne do uzyskania ludzkie ciao, lecz bdziecie gusi, lepi, kalecy lub umysowo upoledzeni, nie bdziecie si mogli cieszy peni zdolnoci i trudno wam bdzie praktykowa najwysz Dharm. Jeli urodzicie si w odlegych krajach wrd barbarzycw, nie bdziecie mieli nawet moliwoci wyboru praktykowania nauk Buddy. Dlatego, gdy narodzilicie si ju w tym wiecie, w czasie gdy Cytaty Buddy s powszechnie znane, otrzymalicie ludzkie ciao i zostao ono wyposaone w pene zdolnoci, spotkalicie Lam i posiadacie dostateczn swobod, aby dziaa zgodnie z wasnymi aspiracjami, a jednak nie praktykujecie Dharmy, jest to po prostu marnotrawienie cennego ludzkiego ciaa. Oto rozstaje drg wiodcych w gr i w d. Godni poaowania s ci, ktrzy marnuj swoje ycie!" "To co mwi, dotyczy kadego czowieka i wszystkich razem, a jednak nikt mnie nie sucha: jeli bdziecie czeka, a do chwili mierci to czas na wyzwolenie si przeminie. W chwili mierci ludzie bez nauk Buddy bd przepenieni alem. Bez przerwy mijaj lata, dni, miesice, godziny, minuty i sekundy, ycie pdzi naprzd i ju mier jest tutaj. mier zblia si nieodwoalnie z kad chwil. Miniony rok, rok obecny, ta wiosna, to lato, ta jesie, ta zima, zeszy miesic, dzisiaj, wczoraj, tego wieczoru, w nocy, o wicie - nie dostrzegajc, e przemija ono w jednej chwili, planuj dziaania na to ycie; na niczym trwoni ten cenny ludzki ywot, wolno i sprzyjajce okolicznoci uzyskiwane raz na setki rnych odrodze." "Cige pamitanie o mierci i nietrwaoci jest korzeniem wszelkich pozytywnych waciwoci. yjc, nie zapominaj nigdy o cierpieniu mierci. W adnych okolicznociach nie rozstawaj si z tym wielkim przypomnieniem. Zapominanie o mierci i nietrwaoci jest korzeniem wszystkich ciemnych wykrocze, rdem zudnych przywiza umysu do rzeczy, jak gdyby byy one trwae. Medytujcie nad mierci i nietrwaoci. Jeeli myl o mierci nie zakotwiczy si gboko w strumieniu waszych umysw, natychmiast pojawi si wiele bdw. Zamiast wybra drog wyzwolenia, zwykli ludzie rozkoszuj si pych i arogancj; poprzez swoj chciwo przywizani s do materialnych bogactw; nurzaj si w ignorancji i wystpku; oddaj si jaowej gnunoci. Praktykujcy Cytaty Buddy bdz w pospolitych deniach; wielcy nauczyciele gubi sami siebie z powodu omiu wiatowych zainteresowa; wielcy medytujcy zajmuj si sprawami tego ycia; gorliwi uczniowie porzucaj wytrwao. Oto, co si dzieje, gdy myl o mierci i nietrwaoci nie przeniknie do strumienia umysu. Rzeczywicie pamitajc o mierci i nietrwaoci, zgromadzicie wszystkie waciwoci cieki wyzwolenia. Narodzi si umys nie-dziaania; zrozumiecie, e pospolite denia s daremne. Dziki pilnoci bdziecie bardzo szybko poda ciek wolnoci. Ustanie fascynacja materialnymi dobrami; zostanie odcite przywizanie do ciaa jako ego. Zrozumiecie, e rozrywki s przeszkodami, a upragnione przedmioty s zwodnicze. Powstanie w was niezrozumiaa gorliwo i wronie w wasz natur. Wasze lubowania i wite zwizki bd czyste; szybko zostaniecie uspokojeni, rozlunieni i wyzwoleni przez Buddw. Zrodz si te i inne niezliczone waciwoci. Od najdawniejszych czasw do chwili obecnej Zwycizcy Buddowie i Bodhisatwowie, Dzierawcy Mdroci i Siddhowie byli wyzwoleni z koowrotu egzystencji przez to, e w ich umyle narodzia si myl o mierci i nietrwaoci. "wicz si w tym, aby uwaa innych za znacznie waniejszych od siebie." "Kiedy stosujesz w praktyce ustne wyjanienia, to w celu osignicia owiecenia dla poytku wszystkich czujcych istot, praktykujesz umys Buddy. Robisz to aby speni poytek innych. Nie jest to cel wszystkich pojazdw. Pragnienie uzyskania dla siebie spokoju, szczcia i wyzwolenia naley do mniejszego pojazdu. Pragnienie uzyskania spokoju dla samego siebie staje si na og przyczyn cierpienia. To jest bezsensowne. Ludzie, ktrych praktyka jest nakierowana wycznie na wasn osob, rzadko znajduj szczcie. Dlatego istotne jest to, by wytrwale praktykowa dla poytku innych. Kiedy praktykujesz dla dobra innych, moesz by bezinteresowna, ale dziki temu spontanicznie zrealizujesz wasny poytek. Zachowaj to w umyle." "Jeli nie doskonalisz bodhiczitty, to choby osigna biego w mantrze i wielk moc, nie osigniesz owiecenia. Wszystkie najwysze i zwyke realizacje s skutkiem pojawienia si w tobie motywacji przynoszenia poytku innym." "Praktykuj dziesi pozytywnych dziaa, majc zaufanie do tego co naley stosowa, jak i czego naley unika w zwizku z dobrymi i zymi skutkami 49/202

Serwis internetowy Tsering tych dziaa. Jeli bdziesz postpowa w ten sposb, twoje dziaania nabior wielkiej siy." "Bez wzgldu na to jakie dziaania fizyczne wykonujesz spraw, aby byy szlachetne. Bez wzgldu na to, jakie sowa wypowiadasz spraw, aby byy szlachetne. Bez wzgldu na to jakie myli utrzymujesz spraw, aby byy pozytywne. Krtko mwic, nie angauj si w nic, oprcz pozytywnych i szlachetnych dziaa ciaa, mowy i umysu. Unikaj nawet najdrobniejszych, negatywnych czy nieszlachetnych czynw." "Zasugi zgromadzone podczas wielu kalp zostaj zniszczone przez jedn chwil gniewu - wiczcie si wic w uprzejmoci, wspczuciu i drogocennej Bodhiczitcie. " "Zrelaksuj swj umys w naturalnym stanie, nie prbujc go modyfikowa i nakieruj go delikatnie na to, co pozytywne." "Wrd wszystkich czujcych istot nie ma nawet jednej takiej, ktra w przeszoci nie bya by twoim ojcem lub matk . Aby wic w jaki sposb odpaci wszystkim czujcym istotom za ich dobro, zacznij pracowa na rzecz ich pomylnoci." "Biznesmeni, ktrzy znajduj przyjemno w wiatowym zysku i reputacji, s zajci swoimi codziennymi potrzebami i nie pozwalaj, eby praktyka nauk Buddy staa si ich gwnym zajciem. Zadawalaj si jedynie "praktykowaniem", "otrzymywaniem" czy "zrozumieniem" Dharmy. Majc w perspektywie zwyke bahostki zysku bd sawy, jedzenia czy bogactwa, radoci lub szacunku, nie bd w stanie zachowa nauk, nawet jeli otrzymaj od Guru polecenia utrzymania ich w tajemnicy. Zamiast tego bd lekkomylnie wyjania Cytaty zmieszane z faszem i oszczerstwem. Nie dziel si ustnymi wyjanieniami z tymi zwolennikami czy uczniami, ktrzy tak jak szarlatani wykorzystuj swego nauczyciela i Dharm." "Od czasu do czasu sprawd czy nie jeste splamiona interesownoci." "Wrd wszystkich rodzajw rozproszenia, najwikszym jest bezuyteczna gadanina. Skutki pustosowia okazuj si w konsekwencji fatalne dla praktyki duchowej. Najwyszym odosobnieniem jest umiejtno zachowania milczenia; to wanie ono sprawia, e nie rozpraszasz si nawet na targowisku." "Dotrzymuj towarzystwa tym, ktrzy zwikszaj zalety. Porzu przyjaci, ktrzy zwikszaj negatywnoci." "Nie badaj brakw czy zudze innych ludzi. Nie led ogranicze innych. Zobacz jak sam moesz zmieni wasne ograniczenia, nie badaj wad innych, ale wasne wady." "Najwikszym zem jest utrzymywanie religijnych uprzedze i krytykowanie innych ludzi bez poznania ich umysw. Zaniechaj wic uprzedze jak gdyby byy trucizn." "Jeeli nie boisz si cierpienia samsary i nie decydujesz si na wyrzeczenia, nie powiedzie ci si praktyka prowadzca do wyzwolenia." "Nie podaj za minionym cierpieniem. Wszystko, bez wzgldu na to, czy dobre czy ze, jest przeszoci i ju odeszo. Nie uprzedzaj przyszego cierpienia. Bez wzgldu na to, jakie cierpienie mae ci si teraz przytrafi, nie ulegaj mu, lecz nieustannie rozwijaj odwag." "Sen, opieszao i lenistwo - oto troje arcywrogw praktyki nauk Buddy. Porzu je wic." "Lata i miesice, dni i chwile, wszystkie one skracaj czas, jaki pozosta ci do mierci; a zatem praktykuj szybko." "Daremne jest praktykowanie medytacji, jeeli umys jest zawsze spowity ospaoci lub pobudzeniem." "Daremne jest otrzymywanie ustnych wyjanie, jeeli nie stosuje si ich w praktyce." "Istotne jest to, aby we wszystkim co si robi, uwolni si od wtpliwoci i nieufnoci." "Niebezpieczestwo konceptualizowania indywidualnego ego polega na tym, e wskutek chwytania si ego i natury ego, obiekty pojawiaj si jako "co innego". Taki dualizm sprawi, e to co przynosi poytek "ego" bdziesz uwaa za przyjaciela, a to co szkodzi - za wroga. Wskutek pojawiajcych si dowiadcze przywizania i awersji popenisz wiele rnego rodzaju negatywnych dziaa. Dziaania te sprawi, e bdziesz si bka w niszych wiatach i caej samsarze." "Praktykujc Cytaty Buddy, musi si przede wszystkim okiezna swj umys. Co to znaczy? Wod miujcej dobroci musisz ugasi palce pomienie gniewu. Rzek podania musisz przekroczy mostem potnych rodkw zaradczych. Ciemnoci gupoty musisz owietli pochodni mdroci rozrniajcej. Tuczkiem pilnoci musisz na py skruszy gr dumy. Ciep szat cierpliwoci musisz przezwyciy burz zawici. W kadym razie tych pi trucizn, twoich starych znajomych, zniszczy twoj istot w trzech sferach samsary, jeli tylko oddasz si im bez zahamowa. Nie pozwl, aby biegay w sposb nieposkromiony. Kryje si w tym niebezpieczestwo." "Bez zjednoczenia metod i mdroci, Droga Tajemnej Mantry (Diamentowa Droga) stanie si bdn ciek. Co to znaczy? Metody odnosz si do bezbdnej zasady tego co si praktykuje bez wzgldu na to czy jest to faza rozwojowa (budowanie

50/202.

Serwis internetowy Tsering wizualizacji) czy speniajca (spoczywanie w naturze umysu). Mdro odnosi si do pogldu, znaczenia pustej Dharmaty, samoistnej wietlistoci. Bez urzeczywistnienia, e pogld jest samoistn pust wiadomoci w tobie, nie wejdziesz na ciek mdroci. Sama mdro pozbawiona metod nie da ci adnych dowiadcze, natomiast metody pozbawione mdroci uniemoliwi zastosowanie Dharmaty w praktyce. Dlatego te koniecznie naley je poczy, nie pozwalajc na ich oddzielenie. Oglnie, oddzielenie metod i mdroci przypomina ptaka, ktry prbuje lata z jednym skrzydem. W ten sposb nie osigniesz Stanu Buddy. Zachowaj to w umyle." "Jeeli nie potrafisz zmiesza Dharmy z aktywnociami codziennego ycia, zaplczesz si w medytacyjne sesje. Jak do tego dochodzi? Dharmat pozbawion tworw, ktrej dowiadczasz w swoim istnieniu, spoczywajc spokojnie w medytacji, powinna zastosowa w praktyce w kadej sytuacji w okresie pomedytacyjnym - podczas chodzenia, stania, siedzenia i leenia. Jeeli nie bdziesz si oddziela od praktyki nauk Buddy, zawsze bdziesz przebywa w stanie Dharmaty. W ten sposb twoja medytacja przekroczy sesje." "Jeli pragniesz osign wszechwiedzcy stan Buddy, wicz si w zrozumieniu, e wszystko co ego chwyta i ustala, nie posiada wasnej natury." "W otwartej rzeczywistoci wszystkie zjawiska, jakie mogyby powsta w samsarze i nirwanie, nie przebywaj w adnej prawdziwej wasnej naturze i dlatego powstaj bez wysiku, przeszkd i ogranicze." "Cokolwiek si pojawia, jest wasnym umysem i dlatego nie ma zjawisk innych ni te, ktre pochodz z umysu. Dlatego zjawisko i dowiadczenie s niedualistyczne." "Bez wzgldu na wykonywane przez ciebie pozytywne dziaania, zrozum, e wszystkie zjawiska s jak sen i magia." "Dziki sile medytacji na pustk wszystkich zjawisk powinna doj do urzeczywistnienia tego, e sze paramit i wzbudzone, wielkie wspczucie rwnie przypominaj magiczne zudzenie." "Oglny podzia szeciu paramit to: 1. szczodro 2. dyscyplina 3. cierpliwo 4. pilno 5. medytacja 6. mdro. Szczegowo rzecz biorc, istniej trzy rodzaje szczodroci: przekazywanie nauk Buddy, dawanie materialnych rzeczy, dawanie ochrony przed strachem.

Istniej rwnie trzy rodzaje dyscypliny: dyscyplina powstrzymywania si od negatywnych czynw, dyscyplina gromadzenia pozytywnych waciwoci, dyscyplina przynoszenia poytku czujcym istotom. Moemy rwnie wyrni trzy rodzaje cierpliwoci: cierpliwo obojtnoci wobec dowiadczanego cierpienia po wyrzeczeniu si samsary, cierpliwo w znoszeniu trudw w celu przyniesienia poytku istotom cierpliwo utrzymywania zaufania do nauk Buddy, co oznacza powstrzymywanie si od lku przed gbok natur Pilno te posiada trzy rodzaje: pilno zastosowania nauk Wielkiej Drogi (Mahajany) podobna do zbroi pilno odbierania przeciwnoci losu nieugita pilno zrealizowania Stanu Buddy doskonaej wszechwiedzy. Istniej te trzy rodzaje medytacji: medytacja, ktra skupia si na waciwej, wiatowej ciece medytacja skupiajca si na ponadwiatowej ciece oglna medytacja, ktra skupia si na obu. Podobnie, istniej trzy rodzaje mdroci: mdro, dziki ktrej realizuje si, e uwarunkowane rzeczy znajduj si poza zainteresowaniem mdro, ktra realizuje, e wrodzona natura znajduje si poza zainteresowaniem mdro, ktra realizuje, e wszystkie zjawiska znajduj si poza dualizmem i przekraczaj sowa, myli i opis." "Jeeli w swoim umyle nie utrzymujesz skpstwa ani uprzedze jest to paramita szczodroci. Jeeli potrafisz skutecznie porzuci wszelkie przeszkadzajce emocje jest to paramita dyscypliny. Jeeli jeste cakowicie wolna od gniewu i urazy jest to paramita cierpliwoci. Jeeli nie jeste leniwa ani opieszaa jest to paramita pilnoci. Jeeli jeste wolna od rozproszenia i przywizania do smaku koncentracji jest to paramita medytacji. Jeeli jeste cakowicie walna od wymylonych poj jest to paramita mdroci rozrniajcej." "Nie przywizuj si do niczego. Przywizanie jest samo w sobie rdem niewoli."

51/202

Serwis internetowy Tsering "Powierzchowne jest recytowanie nauk Buddy bez ufnoci. Powierzchowny jest altruizm bez wspczucia. Powierzchowna jest szczodro bez uwolnienia si od skpstwa. Powierzchowne jest bycie praktykujcym, ktry nie dotrzymuje lubowa. Powierzchowne jest bycie szlachetnym bez medytacji. Powierzchowne jest posiadanie wiedzy bez praktykowania nauk Buddy w yciu. Powierzchowne jest udzielanie rad, ktrych si osobicie nie przestrzega." "Przesad jest utrzymywanie, e zna si Dharm, jeli nie suchao si nauk. Przesad jest utrzymywanie, e posiada si moce, jeeli nie praktykowao si medytacji. Przesad jest utrzymywanie, e otrzymao si bogosawiestwa, jeli nie posiada si oddania. Przesad jest utrzymywanie, e osigno si stan Buddy, jeeli si nie medytowao. Przesad jest utrzymywanie, e znalazo si mistrza, jeeli mu si nie suyo. Przesad jest utrzymywanie, e uzyskao si wyzwolenie dziki naukom, ktre nie maj linii przekazu. Przesad jest utrzymywanie, e uzyskao si realizacj bez ustnych wyjanie. Przesad jest utrzymywanie, e wyzwolio si swoja istot bez wykonywania jakiejkolwiek praktyki. Przesad jest utrzymywanie, e posiada si pomylne okolicznoci, jeli nie dotrzymuje si lubowa. W kadym razie ludzie, ktrzy pragn praktykowa bez podjcia trudw praktyki, s zwykymi samochwaami, ktrzy nie osign sukcesu." "Podczas praktykowania Dharmy naley si upewni, e nie popenia si dziesiciu bdw. Jeli nawet praktykujesz medytacj, ale nie staa si ona remedium na przeszkadzajce emocje i myli, popeniasz bd, ktry polega na nie wprowadzeniu w czyn ustnych wyjanie. Jeli nawet rozpoznae swj umys, ale nie uwolnie swojej wiadomoci od stronniczoci, jest to bd nie spotkania si ze szczegowymi wyjanieniami. Jeli nawet posiadasz silne oddanie, ale nie otrzymaa bogosawiestw, jest to bd nie posiadania zwizku z urzeczywistnionym mistrzem. Nawet jeli dokadasz wielkich stara, ale twoja praktyka nie posuwa si naprzd, ale to bd, ktry polega na tym, e twj umys nie w peni si oczyci. Jeli czujesz si zmczona zaangaowaniem si w duchow praktyk, popeniasz bd nie rozpoznania naturalnego stanu wiadomoci. Nawet jeli praktykujesz, ale twj umys jest wci rozproszony, popeniasz bd, ktry oznacza brak zaufania do medytacji. Jeli dowiadczenie nie powstaje bezporednio w twoim stanie umysu, oznacza to, e zabkae si tylko w stanie amata(wyciszenia). Jeeli w twojej istocie nie powstaje moc wiadomoci, popeniasz bd nieznajomoci wykorzystania zjawisk jako pomocy na ciece. Jeeli masz trudnoci z odciciem przywiza do przeszkadzajcych emocji, popeniasz bd nieznajomoci sposobu wykorzystania piciu trucizn (gniewu, lgnicia, niewiedzy, zazdroci, skpstwa) jako cieki. Jeeli nie moesz poradzi sobie z cierpieniem i trudnociami, popeniasz bd nieznajomoci sposobu odwrcenia swojego umysu od samsary."

"Potrzebujesz dziesiciu pozytywnych waciwoci jako oznak praktykowania nauk Buddy. Jeeli przezwyciysz dyskursywne mylenie, jest to oznak rozpoznania naturalnego stanu wiadomoci. Jeeli mdro istoty umysu manifestuje si bez stronniczoci, jest to oznak skutecznoci ustnych wyjanie. Jeeli postrzegasz swojego mistrza jako prawdziwego Budd, jest to oznak pobudzenia oddania dla mistrza. Jeeli bez przeszkd otrzymujesz bogosawiestwa, jest to oznak, e linia siddhw nie zostaa przerwana. Jeeli z wysikiem stosujesz wiadomo i nie napotykajc na przeszkody potrafisz zmieni swj stan umysu, jest to pozytywna oznak wywiczenia penej mocy wiadomoci. Jeeli nie odczuwasz zmczenia, mimo e praktykujesz dzie i noc, jest to pozytywna oznaka osignicia kluczowego punktu prany umysu. Jeeli bez wzgldu na to, czy praktykujesz czy te nie, nie pojawiaj si adne rnice w przejrzystoci, jest to oznak uzyskania pewnoci w medytacji. Jeeli jeste w stanie pamita o Dharmacie, bez wzgldu na to jakie myli, czy zjawiska ci si pojawiaj, jest to oznak, e wykorzystae zjawiska jako pomoc na ciece. Jeeli nie powstaje zombie przeszkadzajcych emocji, albo jeli nawet powstaje i natychmiast si uspokaja, jest to oznak spontanicznego pokonania piciu trucizn. Jeeli nie jeste podatna na cierpienie i trudnoci, jest to zrozumienie, e nietrwao jest cech charakterystyczn samsary. W kadym razie, jeeli w twojej istocie powstanie Dharma, wraz z ni wyoni si zalety." "Kiedy bierzesz sobie Dharm do serca pojawia si dziesi oznak :

52/202.

Serwis internetowy Tsering Jeeli maleje twoje lgnicie, jest to oznaka wypdzenia zego ducha dualistycznego skupienia si na konkretnej rzeczywistoci. Jeeli twoje przywizanie wzrasta nieznacznie, jest to oznak uwolnienia si od ambicjonalnych pragnie. Jeeli malej twoje przeszkadzajce emocje, jest to oznak wewntrznego uspokojenia si piciu trucizn. Jeeli maleje twj egoizm, jest to oznak zmniejszania si lgnicia do ego Jeeli jeste wolna od zakopotania i nie posiadasz adnego punktu odniesienia, jest to oznak zaamania si twojej iluzorycznej percepcji. Jeeli jeste wolna od poj medytujcego i obiektu medytacji i nigdy nie tracisz z oczu swojej wrodzonej natury, jest to oznak spotkania matki Dharmaty. Jeeli wszystko co postrzegasz powstaje jako bezstronne, indywidualne dowiadczenie, jest to oznak osignicia sedna pogldu i medytacji. Jeeli rozpoznajesz nierozdzielno samsary i nirwany jest to oznak, e pojawio si w tobie pene urzeczywistnienie. Jeeli nie ma w tobie lgnicia nawet do wasnego ciaa, jest to oznak cakowitego uwolnienia si od przywizania. Jeeli pozostajesz nie dotknity przez cierpienie i trudnoci jest to oznak zrozumienia, e zjawiska s zudzeniem. Jeeli w niewielkim tylko stopniu interesujesz si omioma wiatowymi dharmami (zysk i strata, sawa i zniesawienie, pochwaa i nagana, rado i cierpienie), jest to oznak rozpoznania natury umysu . W kadym razie, jeeli twoje wewntrzne oznaki ujawniaj si na zewntrz, przypomina to wypuszczajce licie drzewo. Kiedy inni ludzie dostrzegaj zewntrzne oznaki, przypomina to dojrzay owoc drzewa, ktry mona zje." Jeeli lubisz bezsensown paplanin, a w twoim sercu nie ma Dharmy, powstaje wypaczenie, wskutek ktrego stajesz si podliw szarlatask jogini. Jeeli niewiele si uczya, a przy tym nie posiadasz ustnych wyjanie, powstaje wypaczenie, wskutek ktrego stajesz si zwykym czowiekiem, mimo i moesz mie wielk ufno. Autentyczny praktykujcy, ktrego postpowanie pozostaje w zgodzie z prawdziwymi naukami, powinien w inteligentny sposb wyzwoli swoj istot, okiezna umys z pomoc ufnoci, dziki suchaniu nauk odci bdne koncepcje, odrzuci spoeczne troski, zmiesza swj umys z Dharm, doskonali swoj wiedz z pomoc studiowania i przemyliwania nauk, przeksztaci swj umys z pomoc ustnych wyjanie, by dziki pogldowi i medytacji osign ostateczn pewno."

"Podczas praktyki nauk Buddy mona napotka siedem rodzajw wypacze: Jeeli posiadasz niewielka ufno i du inteligencj, powstaje wypaczenie, wskutek ktrego zaczniesz si uwaa za nauczyciela. Jeeli masz wielu suchaczy, a posiadasz o sobie wielkie mniemanie, powstaje wypaczenie, ktre kae ci si uwaa za duchowego przyjaciela. Jeeli udajesz, e posiadasz najwysze waciwoci ale nie wzie sobie do serca nauk Buddy, powstaje wypaczenie, ktre kae ci si uwaa za przywdc. Jeeli udzielasz ustnych wyjanie ale sama ich nie praktykujesz, powstaje wypaczenie, ktre kae ci si uwaa za nieczuego "eksperta od Dharmy".

"Ludzie ktrzy przekroczyli bram Dharmy mog popeni wiele pomyek. Moliwe jest, e nauczyciela, ktry studiowa duchowe Cytaty mylnie wemie si za duchowego przyjaciela wyzwolonego przez suchanie i przemyliwanie nauk. Moliwe jest, e nieczuego "eksperta od Dharmy", ktry sam nie praktykowa, mylnie wemie si za kogo, kto dziki osobistej praktyce uzyska dowiadczenie. Moliwe jest, e oszukaczego hipokryt mylnie wemie si za szlachetn istot, ktra dziki praktyce nauk Buddy okieznaa swj umys. Moliwe jest, e puste sowa faszywej elokwencji mylnie wemie si za urzeczywistnienie kogo, kto posiada ustne wyjanienia. Moliwe jest, e kogo, komu z ust nie schodzi Dharma, mylnie wemie si za osob gboko oddan naukom Buddy. W kadym razie musisz si upewni, e zmieszae swj umys z naukami Buddy. Ludzie, ktrzy praktykujc Dharm ustami, uwaaj si za praktykujcych, a zarazem Cytaty Buddy s dla nich czym odrbnym od siebie, nie osign powodzenia.""Musisz si upewni, e twoja praktyka Dharmy staje si rzeczywist nauk Buddy. Musisz si upewni, e twoja Dharma staje si rzeczywist ciek. Musisz si upewni, e twoja cieka moe rozjani pomieszanie. Musisz si upewni, e twoje pomieszanie dojrzeje jako mdro. Co to Oznacza? Jeeli posiadasz zrozumienie wolne od akceptacji i odrzucania, po dowiedzeniu si w jaki sposb skondensowa wszystkie Cytaty w jednym pojedzie, wwczas twoja praktyka nauk Buddy stanie si rzeczywist Dharm. Jeeli pojawiaj si trzy stany wgldu 53/202

Serwis internetowy Tsering bogo, przejrzysto i brak myli s one sam Dharmakaj. W kadym razie jest wielu ludzi, ktrzy skupiaj swj umys na bezwadnym stanie uspokojenia umysu. Wskutek tego odrodz si w boskiej sferze, a jeli nawet si odrodz jako ludzie, nie bd w stanie przynosi istotom poytku." innej absolutnej natury. Jeli napeniacie wszystkie istoty radoci, nie ma adnych innych Trzech klejnotw. Jeli urzeczywistnicie to wszystko, samsara i nirwana nie bd dwiema rnymi rzeczami. "Nie bdzi jogin, ktry rozumie, e zjawiska s pomocnikami i jest wolny od przywizania i lgnicia." "Chocia medytujesz na pustk upewnij si, e staje si ona pomoc w praktykowaniu pozytywnych dziaa i rodkiem na przeszkadzajce uczucia." "Bez wzgldu czy medytujesz na pustk, czy na cokolwiek innego, to praktyka medytacyjna, ktra nie jest skutecznym rodkiem na przeszkadzajce emocje i nawyki, stanie si nieporozumieniem. Co co nie przeciwstawia si przeszkadzajcym emocjom i nawykom, stanowi przyczyn upadku w samsaryczna egzystencj." "Tak zwani duchowi nauczyciele, ktrzy sami nie wiczyli si w praktyce Dharmy, nie rozumiej, e nauka Buddy jest wolna od sekciarskich ogranicze i atakuj si z wielkimi uprzedzeniami. Poniewa istnienie pojazdw jest zasadne, nie angauj si w ktnie. Spocznij wygodnie." "Jeeli rozpoznasz obecn w tobie wspwyaniajc si mdro, nie ma moliwoci, by unikn osignicia owiecenia" "W dzie powinna si wiczy w traktowaniu tego, co si postrzega jako sen. Oznacza to spoczywanie w zrelaksowany i naturalny sposb, nie poprawiajc niczego co si pojawia. Pozostaw swoje dowiadczenia spontanicznie wolne i otwarte. Spoczywaj z rozleg wiadomoci i bez dualistycznych zwiza. Wieczorem powinna przyj uwano za ciek. Oznacza to zwikszenie wiadomoci u schyku dnia oraz czujne i przebudzone spoczywanie, nie pozwalajc sobie na popadnicie w ospao czy odrtwienie. O pnocy zmieszaj stan gbokiego snu z Dharmat i pij w stanie bez myli. Zastosuj siln determinacj, mylc:"Rozpoznam, e moje sny s snami!" Dziki temu bdziesz moga zapamita Dharmat podczas nienia i uwolnisz si od pobudzenia i koszmarw. Rano powinna przyj Dharmat za ciek. Oznacza to, e kiedy budzisz si ze snu i twoje ciao odczuwa wygod, przywoaj pami Dharmaty i praktykuj t samotn uwano bez dualistycznego zwizania, medytowania czy ospaoci. Nie bd leniwa ani senna, ale praktykuj z otwart czujnoci, utrzymujc waciw samodyscyplin." "Nie spogldaj umysem na zewntrz, nie koncentruj go na swym wntrzu, lecz po prostu pozostaw go w naturalnej wolnoci od punktw odniesienia. Spoczywaj nie rozproszony w stanie nie koczcego si dowiadczenia podczas chodzenia, stania, leenia czy siedzenia. Uczucie spenienia czy oywienia, poczucia pustki, uczucie bogoci czy przejrzystoci wszystkie one s przemijajcymi dowiadczeniami. Nigdy nie powinno si ich uwaa za co

"Istniej sposoby, aby przebywa w spokoju i czu si wygodnie. Jakie? Wyzwolony od dualistycznego zwizania pogld - jest atwy. Wyzwolona od ospaoci, pobudzenia i rozproszenia medytacja - jest atwa. Jeeli przywizanie jest oczyszczone jak przestrze zachowanie jest atwe. Jeeli splamienia umysu zostay oczyszczone - dowiadczenie jest atwe. Jeeli umys jest wolny od strapie - w miejscu, w ktrym przebywasz czujesz si wygodnie. Jeeli stronniczo jest oczyszczona - wspczucie jest atwe. Jeeli dualistyczne zwizanie jest oczyszczone od wewntrz - szczodro jest atwa. Jeeli wie si, e jedzenie i bogactwo s iluzoryczne, zadowolenie przychodzi z atwoci. Jeeli nie zachowujesz si arogancko, twoje codzienne dziaania przychodz z atwoci. Jeeli nie prowadzisz mieszczaskiego stylu ycia, zadowalajc si tym co masz, bez trudu znajdziesz rodki utrzymania. Jeeli nie ubiegasz si o szlachetne waciwoci, towarzyszenie innym przychodzi bez trudu. Jeeli jest si wolnym od dziecinnego zachowania i lgnicia do ego, przebywa si w spokoju. Jeeli spotyka si szlachetnego mistrza, ktry posiada wspczucie i ustne wyjanienia, przebywa si w spokoju. Jeeli rozumie si, e natura Buddy jest obecna we wszystkich szeciu rodzajach istot (bogach pbogach, ludziach, zwierztach, duchach, istotach przeywajcych stany piekielne), atwo jest odczu, e s one twoimi bliskimi krewnymi. Jeeli przebijesz si przez przywizanie, bdziesz czu si wygodnie we wszystkim. Jeeli przejawienie i egzystencja zostaj spontanicznie wyzwolone, atwo jest odkry wielk bogo. Jeeli wie si, e widoki i dwiki s zudzeniem, atwo jest przedrze si poprzez nieszczcie. Jeeli rozpoznajesz swoj naturaln twarz, atwo jest wyzwoli si od wysiku i walki. Jeeli myli rozpoznaje si jako Dharmat, atwo jest wykorzysta jako medytacj wszystko co widzisz. Jeeli to rozumiesz, bdziesz czu wygodnie we wszystkim." "Jeeli dostrzeecie wady samsary, nie bdziecie potrzebowali adnego innego nauczyciela. Jeli myl o nietrwaoci wronie w wasz umys, nie bdziecie potrzebowali adnych dodatkowych zacht. Jeeli urzeczywistnicie, e wszystkie powstajce zjawiska s umysem, nie bdzie adnego innego owiecenia. Jeli w gbi swojej istoty macie gbokie oddanie dla Guru, nie bdzie adnego innego Buddy. Jeli odetniecie myli u ich korzenia, nie bdzie adnej

54/202.

Serwis internetowy Tsering zdumiewajcego. Kiedy pojawi si pobudzone, zaciemnione czy ospae stany umysu, uyj ich jako treningu. Jakiekolwiek stany umysu si pojawi, nie uwaaj ich za wadliwe." "Koncentrujc spojrzenie w przestrzeni i nie ruszajc gakami ocznymi, umie swoj woln od dualistycznego zwizania wiadomo - yw, przebudzon, jasn i wszechprzenikajc - na postrzegajcym czy postrzeganym. Jest to sam z siebie pogld posiadajcy ufno, medytacja posiadajca dowiadczenie i dziaanie posiadajce towarzystwo!" "Dopki nie zrelaksujesz umysu, nie odnajdziesz szczcia." "Kiedy konceptualne myli, ktre utrzymuj pojcie ego, przestan si pojawia - nie ma Dharmy, nie ma negatywnych czynw, nie ma karmy, ani dojrzewania karmy. Wwczas przedare si poprzez zoono pozytywnych i negatywnych czynw." "Dziki rozpoznaniu swojej naturalnej twarzy, musisz osign zrozumienie, e twj umys jest Budd." "W kadym razie, jeeli planujesz najpierw speni wiatowe cele, a dopiero potem zaangaowa si w praktyk nauk Buddy, byoby to zdumiewajce, gdyby ci si udao." "Chocia istnieje wiele gbokich, kluczowych punktw dotyczcych ciaa, pozosta wolna i zrelaksowana w pozycji, w ktrej czujesz si wygodnie. Wszystko zawiera si po prostu w tym. Chocia istnieje wiele kluczowych punktw dotyczcych mowy, takich jak kontrola oddechu i recytacja mantry, przesta mwi i zachowuj si jakby bya niema. Wszystko zawiera si po prostu w tym. Chocia istnieje wiele kluczowych punktw dotyczcych umysu, takich jak koncentracja, relaksacja, projektowanie, rozpuszczanie i skupianie si do wewntrz, wszystko zawiera si w tym, by pozwoli mu pozosta w naturalnym stanie, ktry jest wolny, swobodny i bez zafaszowa." (to s rady dla zaawansowanych praktykujcych) "Wielki jogin to kto, kto po prostu uwolni si od przywizania i lgnicia." "W przyszoci, kiedy nadejdzie mroczna epoka degeneracji, niektrzy ludzie uwaajcy si za praktykujcych, bd pragnli naucza innych bez otrzymania pozwolenia. Mimo, i sami nie praktykuj bd wyjania innym medytacj. Chocia sami nie bd wyzwoleni, bd roci sobie pretensje do udzielania innym wyjanie do wyzwolenia. Nie bdc bezinteresowni, bd poucza innych jak pozby si majdanw przywizania i jak by szczodrym. Pozbawieni najmniejszego choby zrozumienia dobra i za wasnych czynw, bd przepowiada dobr lub z przyszo innych. Bez posiadania stabilnoci bd utrzymywa, e przynosz poytek innym istotom. Myl, e bdzie wielu, ktrzy bd si aspirowa, peni hipokryzji, oszukujc i zwodzc innych w imi nauk Buddy. Wszyscy ludzie z przyszych pokole, ktrzy pragn praktykowa Cytaty Buddy, przeczytajcie ten spisany testament i sprawdcie siebie! Obserwujcie wady samsarycznych nieszcz! Skoro jest oczywiste, e wszystkie materialne rzeczy tego ycia s nietrwae, skierujcie swj umys do siebie i pomylcie dobrze! Suchajcie biografii urzeczywistnionych mistrzw przeszoci mwicych jak praktykowali dyscyplin. Znajdcie kwalifikowanego mistrza i sucie mu, powicajc ciao, mow i umys. Nie spoufalajcie si z nim jak z kim rwnym sobie, ale dziki uczeniu si i rozmylaniu odetnijcie bdne koncepcje. Nastpnie praktykujcie bez przerwy nie szczdzc stara. W kocu zasymilujcie Cytaty Buddy w swoim sercu dziki praktyce i zastosujcie remedium na przeszkadzajce emocje. Zawsze zachowajcie lubowania i dyscyplin. Nie praktykujcie sporadycznie, ani nie odwlekajcie swojej praktyki, ale bez zwoki stosujcie zoone lubowania. Chocia ja Padmasambawa, osignem spenienie, nigdy nie znalazem czasu na rozproszenie. Widzc wszystkie zagubione czujce istoty, ktre s drczone samsarycznymi deniami i iluzjami, przeszkadzajcymi emocjami i negatywn karm czuj, e chce mi si paka. Moje serce wzbiera blem i rozpacz. Osignwszy ludzkie ciao, widzc przyjemne i bolesne rezultaty pozytywnych i negatywnych dziaa, ludzie, ktrzy nie prbuj osign Owiecenia w tym yciu i nie praktykuj nawet jednej sesji przyjcia schronienia, a zamiast tego cigaj pragnienia, ambicje, radoci i rozproszenie tego ycia, gromadzc negatywne karmiczne czyny, nie maj serca. Ich serca zgniy. Zostali oszukani przez demonicznych przyjaci. Jeeli z gbi serca powierzycie si Trzem Klejnotom (Buddzie, naukom Buddy i przyjacioom na ciece) i bdziecie praktykowa, by ju w tym yciu osign owiecenie, jest niemoliwe, abycie zostali oszukani przez Trzy Klejnoty. Niemoliwe jest take, abycie cierpieli z powodu braku ubrania i jedzenia. Ludzie, ktrzy twierdz, e brak im ywnoci bd ubrania, aby praktykowa Cytaty Buddy, ktrzy mwi, e nie maj czasu na duchow praktyk, bezwstydnie si oszukuj. Jeeli nie dokadacie stara, by praktykowa ciek do owiecenia wanie teraz, gdy wasze umysy s przejrzyste i macie wolny czas, wkrtce zostaniecie wywiani przez wiatr karmy, znajdziecie si w niebezpieczestwie nagej utraty ycia lub pochwyceni przez mier. Wwczas bdziecie w panice prbowa myle o wszystkich moliwych rzeczach, ale bdzie o wiele za pno. Zachowajcie to w umyle!" 55/202

Serwis internetowy Tsering Aby by wieckim buddyst, nie wystarczy po prostu przestrzega czterech wieckich lubowa; oznacza to odrzuci daleko negatywne czyny. Aby zosta buddyjskim mnichem - nowicjuszem, nie wystarczy po prostu podj czysto zewntrznych rodkw, oznacza to waciwie praktykowa to, co pozytywne. Aby zosta mnichem, nie wystarczy tylko kontrolowa ciao, mow i umys w codziennych dziaaniach i mie zakazane wykonywanie wszelkiego typu rzeczy; oznacza to sprowadzi na ciek wielkiego owiecenia wszystkie korzenie tego, co pozytywne. Pozytywne zachowanie nie oznacza po prostu noszenia tych szat; oznacza to strach przed dojrzewaniem prawa karmy. Bycie duchowym przyjacielem nie oznacza po prostu zachowywania si z godnoci; oznacza to bycie wspania ochron dla kadej istoty. Bycie joginem nie oznacza po prostu szorstkiego zachowania si; oznacza to zmieszanie wasnego umysu z natur dharmaty. Stanie si "mantrik" nie oznacza po prostu mamrotania (z niechtn postaw) inkantacji; oznacza to szybkie osignicie owiecenia na ciece jednoczcej (skuteczne) rodki i poznanie. Bycie medytujcym nie oznacza po prostu ycia w jaskini; oznacza to wiczenie si w prawdziwym znaczeniu (naturalnego stanu). Bycie pustelnikiem nie oznacza po prostu ycia w gbokim lesie; oznacza to, e wasny umys jest wolny od dualistycznych tworw. Bycie uczonym nie oznacza po prostu podtrzymywania omiu wiatowych dharm; oznacza to odrnienie tego, co waciwe od tego, co niewaciwe. Bycie bodhisattw nie oznacza po prostu utrzymywania w sobie postawy interesownoci; oznacza to podjcie wysikw, majcych na celu wyzwolenie z samsary wszystkich czujcych istot. Posiadanie ufnoci nie oznacza skamlania; oznacza to wstpienie na waciw ciek, prowadzc poza lk przed mierci i odradzeniem si. Bycie pilnym nie oznacza angaowania si w najrozmaitsze niespokojne dziaania; oznacza to podjcie wysikw, majcych na celu porzucenie samsarycznej egzystencji. Bycie szczodrym nie oznacza po prostu stronniczego dawania; oznacza dogbne uwolnienie si z przywizania do wszystkiego, co istnieje. Ustne wyjanienia nie oznaczaj wielu pisanych ksiek; oznaczaj kilka sw, ktre uderzaj w ywotny punkt znaczenia w Twoim umyle. Pogld nie oznacza po prostu filozoficznej opinii; oznacza on uwolnienie si od ogranicze tworw umysu. Medytacja nie oznacza skupiania si na czym przy pomocy myli; oznacza to, ze Twj umys ustabilizowa si w naturalnej percepcji, wolnej od skupiania si (na czymkolwiek). Spontaniczne dziaanie nie oznacza po prostu dziaania z szaleczym brakiem powcigliwoci; oznacza to uwolnienie si od skupiania si na zwodniczych postrzeeniach jako czym rzeczywistym. Wiedza rozrniajca nie oznacza citego intelektu w stosunku do bdnej myli; oznacza zrozumienie, ze wszystkie zjawiska nigdy nie powstay i s pozbawione wszelkiej treci mentalnej. Suchanie nie oznacza po prostu otrzymywania nauk za porednictwem uszu; oznacza to przedarcie si przez bdne pojcia i osignicie urzeczywistnienia poza konceptualnym umysem. Przemyliwanie nie oznacza po prostu podania za konceptualnym myleniem i stwarzania przypuszcze; oznacza rozpoznanie natury umysu i ustabilizowanie si w tym. 1.9. NAUKI TYBETU DLA PRZYSZYCH POKOLE

Tumaczenie: Przemek Gilewicz Krlowie, ministrowie, mieszkacy Tybetu i prymitywnych krajw ociennych! Stanowicie ras demonw o czerwonych twarzach ktrym brakuje wspczucia i dobrej woli. Po ojcach jestecie jak mapy pozbawione skromnoci i wstydu, A po matkach jak nieczyste demonice, ktliwe i wrogo nastawione do Dharmy. Jestecie ras brutalnych ludzi, wypenionych dz bogactwa. Jeli nie bdziecie rozwija dobrych waciwoci, w nastpnym yciu stoczycie si do niszych wiatw. Nie zapominajcie, e ten ywot tylko mignie wam przed nosem i e zaraz umrzecie. Co si spotkao, musi si rozej, wic nie walczcie i nie wywoujcie pomidzy sob sporw. Co zostao zgromadzone, trzeba pozostawi, dlatego nie podajcie bogactw. Przywizanie was zniewala, dlatego nie ulegajcie rozpasanym nawykom. Co si narodzio, musi umrze, dlatego mylcie o swoim nastpnym odrodzeniu. Najgorsi z was trafi do piekie - kt potrafi znie takie cierpienia? Na skutek skpstwa narodzicie si jako godne duchy i bdziecie cierpie gd i pragnienie. Pamitajcie, e odrzucajc Dharm, staniecie si zwierztami. To ycie zostao wam jedynie poyczone - nie wiecie, kiedy je stracicie. wiat zjawisk jest iluzoryczny - zrozumcie jego przemijalno i nietrwao. Wystawne jedzenie i bogactwa s jak krople rosy - o wicie znikaj bez ladu. Pamitajcie, e ci, ktrzy wam usuguj, to jedynie wdrowcy napotkani na drodze. Wrogo jest dualizmem - pojmijcie, e stanowi bd. Nie zapominajcie, i wizi rodzinne s przewodnikiem do samsary, A potomstwo to jedynie twr karmy, dajcy swoich nalenoci.

56/202.

Serwis internetowy Tsering ycie nieubaganie przecieka wam przez palce na bezsensownym gadulstwie i plotkach, Czy nie dostrzeglicie, e przybyli ju zwiadowcy Pana mierci? Suchaj mnie, narodzie tybetaski suchajcie, demony o czerwonych twarzach. Pragnijcie Trzech Klejnotw, gdy s wasz ochron przed upadkiem do trzech niszych wiatw. Guru, jidamy i dakinie s waszym jedynym ratunkiem w tym i w przyszych ywotach, Jako drog ku wolnoci praktykujcie pogld, medytacj i dziaanie, Przyjmijcie wielkich wspczujcych, jako jedyne prawdziwe bstwa Tybetu, Zaniechajcie dziesiciu negatywnych dziaa i wykonujcie dziesi pozytywnych. Jeeli bdziecie tak praktykowa, osigniecie szczcie w tym i w nastpnych ywotach. Ja, Padmakara, odchodz. Teraz, w przyszoci lub kiedykolwiek, Mieszkacy Tybetu, utrzymujcie te nauki w waszych sercach. OM AH HUNG BENZA GURU PEMA SIDDHI HUNG! 1.10. NATURALNY STAN I STAN POMIESZANIA Naturalny stan Odnonie naturalnego stanu: "Jest on niedualistyczny, powstaje bez adnego wysiku, jest czysty od samego pocztku i jest pierwotnie stanem buddy". [Obecnie Padmasambhawa komentuje wasne, powysze sowa.] Istniej cztery aspekty powyszego. Po pierwsze, naturalny stan przebywa w niedualizmie. To ma pi aspektw: Cokolwiek si pojawia, nie posiada adnej realnoci, przez co istot tego jest niedualizm przejawienia i unjaty (=pustki). Umys sam w sobie jest od samego pocztku nienarodzony. C wic moe zanika w umyle, ktry jest nienarodzony? Dlatego ma on cechy niedualizmu pocztku i koca. Cokolwiek si pojawia, jest wasnym umysem i dlatego nie ma zjawisk inne ni te, ktre pochodz z umysu. Dlatego zjawisko i dowiadczenie s niedualistyczne. Jeli chodzi o umys i niedualistyczne przejawienie, to jeli poprzednio by si go nie posiadao, nie mogoby w nim nic pniej powsta. Poniewa od samego pocztku by on wanie taki, naturalny stan jest niedualizmem "ja" i "nie-ja". W ten sposb nie ma zjawisk, ktre nie byyby w swojej naturze niedualistyczne; dlatego jest to wielki niedualizm. tylko moe si pojawi, powstaje bez koca. Dlatego niedualizm jest wolny od ogranicze W ten sposb wprowadza si niedualizm, dziki czemu wskutek usunicia bdnego pogldu mona si wyzwoli z przywizania do wiary w odrbne, dualitycznie istniejce zjawiska. Celem jest urzeczywistnienie niedulizmu. Wszystkie zjawiska mona zawrze w dwojakim aspekcie esencji [podanym powyej]. S one niedualistyczne, spoczywaj tylko w jednym punkcie. Po drugie, naturalny stan istnieje jako zjawisko bezwysikowe. To posiada pi aspektw: Wszystkie zjawiska nie posiadaj jakiejkolwiek substancjalnoci. W ten sposb rzeczywisto pojawia si bez wysiku. Wszystkie zjawiska s energi, ktra nigdzie nie napotyka na przeszkody, przez co powstaje bez adnego wysiku. Faktyczna natura wszystkich zjawisk jest poza zrozumieniem, przez co niedualizm pojawia si bez wysiku. Ten stan nie zosta wytworzony przez nic innego. Od samego pocztku by taki jakim jest teraz i dlatego jego natura powstaje bez adnego wysiku. Wszystkie zjawiska samsary i nirwany powstaj bez wysiku. Nigdzie nie ma adnych zjawisk, ktre nie miayby tej natury. Dlatego jest to wielkie zjawisko, ktre powstaje bez wysiku.

Krtko mwic, w otwartej rzeczywistoci wszystkie zjawiska, jakie mogyby tylko powsta w samsarze i nirwanie, nie przebywaj w adnej prawdziwej wasnej naturze i dlatego powstaj bez wysiku, przeszkd i ogranicze. W ten sposb wprowadza si bezwysikowe zjawiska, dziki czemu poprzez usunicie bdnej idei mona si uwolni od mniemania, e kto inny potrafi nam pomc [osign owiecenie]. Celem jest uwolnienie si od potrzeby szukania i praktyki. Istot tego urzeczywistnienia jest to, aby wszystkie moliwe zjawiska samsary i nirwany bez wysiku powstaway w naszym umyle. Po trzecie, naturalny stan istniej jako czyste podoe (tyb. gZhi). To rwnie posiada pi aspektw: Bycie od samego pocztku w sposb naturalny pustym w odniesieniu do wszystkich substancjalnych zjawisk, dziki czemu jest to czysta sfera zjawisk (dByings). Energia unjaty nie wygasa jako dowiadczenie i [dlatego] od samego pocztku z umysem, ktry pojawia si jako rzeczywisty, jest zwizana czysto. Jest to czysta pierwotna percepcja. 57/202

Krtko mwic, z otwartej aktualnoci, podmiot, wszystkie zjawiska samsary i nirwany, wszystko, co

Serwis internetowy Tsering W esencji posiadajcej niedualizm przejawienia i unjaty, wszystkie odrbne zjawiska s od samego pocztku czyste. To jest ich czysty niedualizm. Ten stan nie zosta nagle stworzony, ale jest obecny od samego pocztku i dlatego jest w naturalny sposb czysty. Nie ma innych zjawisk, ktre nie byyby czyste od samego pocztku. Dlatego jest to wielka [pierwotna] czysto. go, nie stanie si zotem. W ten sposb zostaje ukazany pierwotny stan buddy, dziki czemu poprzez usunicie bdnej idei - mona uwolni si od przywizania do wiary w istniejcy w podstawie chaos. Celem jest urzeczywistnienie pierwotnego stanu buddy, realizacja esencji wasnej wiadomoci jako sposobu istnienia pierwotnej percepcji. Stan pomieszania Odnonie stanu pomieszania: "Jest to istota, niewiedza, dziaanie karmy i splamie, bdne pogldy i cierpienie". [Obecnie Padmasambhawa powysze sowa.] komentuje wasne,

Krtko mwic, w otwartej rzeczywistoci we wszystkich moliwych zjawiskach samsary i nirwany nie ma niczego, co trzeba by byo odrzuci i dlatego jest to w naturalny sposb czyste. Jest to nieograniczona czysto. W ten sposb wprowadza si doskona czysto, aby dziki usuniciu bdnego wyobraenia, mona si byo uwolni od przywizania do przekonania, e chaos (=pomieszanie) jest dla umysu czym naturalnym. Celem jest urzeczywistnienie doskonaej czystoci. Istota rzeczywistoci jest w sposb naturalny cakowicie czysta. Po czwarte, naturalny stan przebywa w pierwotnym stanie buddy. Nasza wiadomo jest owieconym umysem, ktry jest oczyszczony (sangs) z pomieszania dualistycznych zjawisk i upowszechnia (rgyas) niedualistyczn pierwotn percepcj. Dlatego jest to stan buddy (sangs rgyas). Ponadto, nie jest nawet w najdrobniejszy sposb splamiony i dlatego jest czysty (sangs), poniewa nie jest tak, e kiedy by bez tego niedualizmu i e to upowszechnienie (rgyas) jest czym pniejszym. Jego naturalny charakter jest wolny od pomieszania, gdy esencja rozchodzi si jako niedualistyczna, pierwotna percepcja. W ten sposb jest to pierwotny stan buddy. Ta otwarta natura jest naturalnym sposobem istnienia. Jej przejaw, przejrzysto, jest promiennoci. Niedualizm tej przejrzystoci i unjaty s sposobem przejawiania si. To, czym jest ta pusta natura oraz sposb, w jaki jawi si przejrzysto naturalnego przejawu [oznacza, e] przejrzysto i unjata s niedualistyczne czyli nieodrnialne jako pierwotna percepcja tego zrozumienia. Bycie bez pomieszania oznacza, e prawdziwa natura jest doskonaym wyrzeczeniem. Posiadanie niedualizmu tej esencji jest doskonaym urzeczywistnieniem. Gdyby nie byo pierwotnego stanu buddy takiego jak ten, wwczas take medytacja nie spowodowaaby jego powstania. Z tym jest tak jak z kamieniem Saledram, ktry (chocia przypomina zoto) nigdy nie by zotem. Nawet jeli obrabia si

Istnieje pi aspektw powyszego. Po pierwsze, odnonie podstawy pomieszania, umys sam w sobie, esencja owiecenia, jest wolny od wszelkich ogranicze, takich jak byt czy niebyt. Jeeli nie rozpozna si tego jako wasnej natury, wierzy si w byt i niebyt i utrzymuje najrozmaitsze idee. W ten sposb powstaje pomieszanie. Po drugie, istnieje przyczyna (rgyu). Ktr jest niewiedza. Ona posiada dwa aspekty. Pierwszym jest rwnoczesna czyli wspwyaniajca si niewiedza, ktra jest nierozpoznaniem [pierwotnej] wiadomoci. Kto jej nie rozpoznaje? Sama jednostka. Czego nie rozpoznaje? Samej siebie Nie ma nikogo, kogo mona by wskaza jako posiadajcego cechy charakterystyczne przyczyny, wskutek tego jest to podobne do odczuwania formy w ciemnym pokoju. Przypomina to te nierozpoznanie znaku jako znaku. Drugim jest niewiedza cakowitego zaangaowania, w ktrej to co nieistniejce widzi si jako istniejce. Kto dokonuje tej identyfikacji? Wasny umys. Co zostaje zidentyfikowane? Obiekty i umys jako odrbne. Jak si je identyfikuje? Jako oddzielne "ja" i "inne". Przypomina to branie drogowskazu za czowieka. Po trzecie, istniej wspomagajce przyczyny trzech rodzajw dziaa i piciu splamie. Dziki pozytywnym czynom, istota rodzi si w wyszych wiatach ludzi i bogw itd., w sferze pragnienia. Dziki niezachwianemu dziaaniu istota rodzi si w [bezforemnych] niebach Brahmy, a wskutek negatywnych dziaa w trzech niszych sferach: [piekach, godnych duchw i zwierzt]. Odnonie splamie, wskutek gniewu istota odradza si w sferach piekie, wskutek podania w sferze godnych duchw, wskutek gupoty w sferze zwierzt, wskutek zazdroci w sferze asurw (=pbogw), a wskutek dumy w sferze bogw. Te splamienia s moc ukryt poza trzema rodzajami dziaa.

58/202.

Serwis internetowy Tsering Po czwarte, wykonawca staje si w jednej chwili [siedliskiem] bdnych pogldw. Poczwszy od tej chwili trwale powstaj zjawiska samsary, przez co istota dostaje si pod wadz nieczystego "innego". Ponadto, z unjaty powstaj interpretacje, wskutek czego zaczyna si wierzy w substancjaln ja. Postrzegajc t ja, powstaje "inne" a ta obecno "innego" powoduje powstanie przycigania, awersji i gupoty. Gdy te trzy rodzaje karmicznych dziaa zaczynaj si gromadzi, dowiadcza si dojrzewajcej karmy. W ten sposb, jako kontynuacja powstaego w jednej chwili bdnego pogldu, powstaj inne, podobnie zwodnicze rzeczy. Gdy raz [pojawi si] percepcja realnych bytw, wraz z ni zaistnieje przywizanie do rzeczy tak, jakby byy one czym trwaym i istota naogowo oddaje si tym skostniaym pojciom. Gdy patrzy si na wiat w ten pomieszany sposb, powstaj zjawiska samsary. Po pite, rezultat: [cierpienie]. Otrzymuje si ciao w jednej z szeciu sfer i w kadej z nich dowiadcza si rnych rezultatw piciu splamie. Mwic oglnie, ta sytuacja nie ma pocztku ani koca, ale moe mie kres. Istniej dwa powody, dla ktrych stan pomieszania wyjania si w ten sposb. Pierwszy: musi si usun bdne idee, dziki czemu osiga si wyzwolenie z ugruntowanej w umyle wiary w to, e pomieszanie jest [trwale] obecne w Podstawie. Drugi: potrzeba celu, e mona zrealizowa czyst natur, poniewa Podstawa jest wolna od pomieszania. Ponadto, poniewa faszywy widok pomieszania pojawi si nagle, to jeeli jego natura zostaa poznana, wwczas wyzwoli si ona w miejscu [powstania]. Kiedy poznamy, e drogowskaz jest drogowskazem, to pomieszanie polegajce na wierze w to, e jest on czowiekiem, wyzwoli si w naturalnej czystoci. Biblioteczka Buddyjska. Vol. 85 tumaczy Jacek Sieradzan 1.11. WSKAZUJC CZOWIEKA KIJEM NA STAREGO elementy s na wyczerpaniu. Prosz ci, przeka nauk staremu czowiekowi stojcemu na krawdzi mierci, ktra byaby prosta do zrozumienia, mogaby odci wtpliwoci, bya atwa do urzeczywistnienia i zastosowania, miaa skuteczny pogld i pomoga mi w przyszych ywotach." Mistrz wskaza swoim podrnym kijem na serce starego czowieka i udzieli mu nastpujcej instrukcji: Posuchaj mnie, stary czowieku! Spjrz na przebudzony umys wasnej wiadomoci! Nie ma on formy ani koloru, rodka ani krawdzi. Najpierw: nie ma rda, ale jest pusty. Potem: nie ma miejsca, w ktrym mgby przebywa, ale jest pusty. W kocu: nie ma miejsca, do ktrego miaby odej, ale jest pusty. Ta pustka nie zostaa z niczego uczyniona, jest przejrzysta i wiadoma. Kiedy widzisz i rozpoznajesz to, rozpoznajesz swoje pierwotne oblicze. Rozumiesz natur rzeczy. Widziae natur umysu, rozpucie podstawowy stan rzeczywistoci i odcie wtpliwoci dotyczce zagadnie poznania. Ten przebudzony umys wiadomoci nie zosta wykonany z adnej materialnej substancji; powsta sam z siebie i jest wrodzony. Jest to natura rzeczy, ktr atwo jest urzeczywistni, poniewa nie trzeba jej szuka na zewntrz. Jest to natura umysu, ktra nie skada si z jakiego konkretnego postrzegajcego i czego, na czym mona by si skupi. Przeciwstawia si ograniczeniom nietrwaoci i unicestwienia. Nie ma w niej niczego do przebudzenia; przebudzony stan owiecenia to twoja wiadomo, ktra jest w naturalny sposb przebudzona. Nie ma w niej adnej rzeczy, ktra idzie do pieka; wiadomo jest w naturalny sposb czysta. Nie ma w niej adnej praktyki, ktr trzeba by kontynuowa; jej natura jest w sposb naturalny wiadoma. Ten wielki pogld naturalnego stanu jest obecny w tobie; postanw, e nie bdziesz go poszukiwa na zewntrz. Kiedy w ten sposb zrozumiesz pogld i bdziesz chcia zastosowa go w swoim dowiadczeniu, gdziekolwiek si zatrzymasz, bdzie to gra odosobnienia twojego ciaa. Bez wzgldu na to, jakie zewntrzne zjawiska postrzegasz, zachodz one w naturalny sposb i s w naturalny sposb puste; pozwl im, niech bd wolne od tworw umysu. W naturalny sposb uwolnione zjawiska stan si twoimi pomocnikami, a ty bdziesz mg praktykowa, biorc zjawiska za ciek. Cokolwiek porusza si w twoim umyle, cokolwiek mylisz, nie ma adnej esencji, lecz jest puste. Myli uwalniaj si w sposb naturalny. Kiedy pamitasz o esencji swojego umysu, moesz przyj myli za ciek, a praktyka stanie si atwa. Jeli natomiast chodzi o najgbsz rad: bez wzgldu na to, jakiego rodzaju przeszkadzajce uczucia odczuwasz, spjrz na dane uczucie, a ono bez ladu uspokoi si. Przeszkadzajce uczucie wyzwala si wic w sposb naturalny. Mona to bez trudu praktykowa. 59/202

Kiedy wielki mistrz Padmasambhawa przebywa w Pustelni Wielkiej Skay w Samye, Szierab Gyalpo Ngog, niewyksztacony 61-letni czowiek, ktry posiada najwysz ufno i silne oddanie dla mistrza, usugiwa mu przez jeden rok. Przez cay ten czas Ngog nie poprosi go o adne nauki; rwnie mistrz niczego mu nie przekaza. Kiedy po roku mistrz zamierza wyjecha, Ngog ofiarowa mu talerz w ksztacie mandali, na ktrym pooy kwiat jednej uncji zota, a nastpnie powiedzia: "Wielki mistrzu, pomyl o mnie z dobroci. Po pierwsze: jestem niewyksztacony. Po drugie: mam niewielk inteligencj. Po trzecie: jestem stary, a wic moje

Serwis internetowy Tsering Kiedy moesz praktykowa w ten sposb, twj trening medytacyjny nie ogranicza si do [medytacyjnych] sesji. Wiedzc, e wszystko jest pomocnikiem, twoje dowiadczenie medytacyjne jest niezmienne, wrodzona natura jest niegasnca, a twoje zachowanie uwolnione z pt. Gdziekolwiek jeste, nigdy nie oddalasz si od wrodzonej natury. Jeli raz to zrozumiesz, twoje materialne ciao moe by stare, ale przebudzony umys si nie starzeje. Nie zna rnicy pomidzy modoci i staroci. Wrodzona natura nie jest stronnicza. Kiedy rozpoznasz t wiadomo, obecn w tobie wrodzon peni uwagi, nie bdzie rnicy pomidzy zdolnym a tpym. Kiedy zrozumiesz, e ta wrodzona natura, wolna od stronniczoci, jest obecna w tobie, nie bdzie rnicy pomidzy duymi i maymi umiejtnociami. Mimo i twoje ciao, podpora umysu oddali si, dharmakaja wiadomoci mdroci jest niegasnca. Kiedy osigniesz stabilizacj w tym nieznanym stanie, nie ma rnicy pomidzy dugim, a krtkim okresem ycia. Stary czowieku, praktykuj prawdziwe znaczenie! We sobie praktyk do serca! Nie myl sw i znacze! Nie oddzielaj si od swego przyjaciela, cierpliwoci! Do wszystkiego podchod z uwanoci! Nie angauj si w jaowe gadulstwo i bezsensowne plotkarstwo! Nie angauj si w zwyke cele! Nie zaprztaj sobie gowy obawami o potomstwo! Nie pragnij je pi w nadmiarze! Postanw umrze jako zwyky czowiek! Twoje ycie biegnie przed siebie a wic bd pilny! Praktykuj zgodnie z tym wyjanieniem dla starego czowieka na krawdzi mierci! Poniewa [Guru Rinpocze] wskaza kijem na serce Szieraba Gyalpo, jest to zwane "Wyjanieniem wskazujcym kijem na starego czowieka". Szierab Gyalpo Ngog osign wyzwolenie i spenienie. Dla poytku przyszych pokole ksiniczka Kharczien zapisaa to pod tytuem "Wyjanienia Wskazujcego Kija". 1.12. SAMOPOWSTAE CZYSTE WIATO Samopowstae Czyste wiato, nigdy nienarodzone, Jest dzieckiem Rigpy, ktra nie ma adnych rodzicw - zdumiewajce! Ta samopowstaa mdro nie zostaa przez nikogo stworzona - zdumiewajce! Nigdy nie dowiadczya narodzin i nie ma w sobie nic, co mogoby spowodowa jej mier - zdumiewajce! Cho w sposb oczywisty widoczna, nie ma nikogo, kto by j widzia - zdumiewajce! Cho wdrowaa przez samsar, nie doznaa adnego uszczerbku - zdumiewajce! Cho widziaa stan buddy, w niczym jej to nie wzbogacio - zdumiewajce! Cho ma j w sobie kady, pozostaje nierozpoznana zdumiewajce! Mimo to prbujecie szuka czego innego gdzie indziej - zdumiewajce! Mimo, e jest - z natury, najgbiej - wasza, szukacie jej gdzie indziej - zdumiewajce! 1.13. JAK W SPOSB PRAKTYKOWA DHARM? WACIWY

Padmakara, mistrz z Uddijany, po zaproszeniu go do Tybetu przez krla, przebywa w Samje. Krlowi, czonkom dworu i innym oddanym ludziom udzieli licznych nauk we wschodniej czci gwnej wityni. Poniewa nie rozumieli ich w sposb waciwy, raz jeszcze powtrzy swoj rad. Mistrz Padma powiedzia: Bez wzgldu na to, jak bardzo nauczam, lud Tybetu nie rozumie tego; zamiast tego nie angauj si w nic innego poza negatywnymi dziaaniami. Jeli z gbi serca chcecie praktykowa Dharm, zrbcie jak wam mwi. Aby zosta buddyjsk wieck osob (upasaka), nie wystarczy po prostu przestrzega czterech wieckich lubowa; oznacza to odrzuci daleko negatywne czyny. Aby zosta buddyjskim mnichem nowicjuszem (ramana), nie wystarczy po prostu podj czysto zewntrznych rodkw, oznacza to waciwie praktykowa to, co pozytywne. Aby zosta mnichem (bhikszu), nie wystarczy tylko kontrolowa ciao, mow i umys w codziennych dziaaniach i mie zakazane wykonywanie wszelkiego typu rzeczy; oznacza to sprowadzi na ciek wielkiego owiecenia wszystkie korzenie tego, co pozytywne. Pozytywne zachowanie nie oznacza po prostu noszenia tych szat; oznacza to strach przed dojrzewaniem prawa karmy. Bycie duchowym przyjacielem nie oznacza po prostu zachowywania si z godnoci; oznacza to bycie wspania ochron dla kadej istoty. Bycie joginem nie oznacza po prostu szorstkiego zachowania si; oznacza to zmieszanie wasnego umysu z natur dharmaty. Stanie si mantrik nie oznacza po prostu mamrotania [z niechtn postaw] inkantacji; oznacza to szybkie osignicie owiecenia na ciece jednoczcej [skuteczne] rodki i poznanie. Bycie medytujcym nie oznacza po prostu ycia w jaskini; oznacza to wiczenie si w prawdziwym znaczeniu [naturalnego stanu]. Bycie pustelnikiem nie oznacza po prostu ycia w gbokim lesie; oznacza to, ze wasny umys jest wolny od dualistycznych tworw. Bycie uczonym nie oznacza po prostu podtrzymywania omiu wiatowych dharm; oznacza to odrnienie tego, co waciwe od tego, co niewaciwe. Bycie bodhisattw nie oznacza po prostu utrzymywania w sobie postawy interesownoci; oznacza to podjcie wysikw, majcych na celu wyzwolenie z samsary wszystkich czujcych istot. Posiadanie ufnoci nie oznacza skamlania; oznacza to wstpienie na waciw ciek, prowadzca poza lk

60/202.

Serwis internetowy Tsering przed mierci i odrodzeniem si. Bycie pilnym nie oznacza angaowania si w najrozmaitsze niespokojne dziaania; oznacza to podjecie wysikw, majcych na celu porzucenie samsarycznej egzystencji. Bycie szczodrym nie oznacza po prostu stronniczego dawania; oznacza dogbne uwolnienie si z przywizania do wszystkiego, co istnieje. Ustne wyjanienia nie oznaczaj wielu pisanych ksiek; oznaczaj kilka sw, ktre uderz w ywotny punkt znaczenia w twoim umyle. Pogld nie oznacza po prostu filozoficznej opinii; oznacza on uwolnienie si od ogranicze tworw umysu. Medytacja nie oznacza skupiania si na czym przy pomocy myli; oznacza to, e twj umys ustabilizowa si w naturalnej percepcji, wolnej od skupiania si [na czymkolwiek]. Spontaniczne dziaanie nie oznacza po prostu dziaania z szaleczym brakiem powcigliwoci; oznacza to uwolnienie si od skupiania si na zwodniczych postrzeeniach jako czym rzeczywistym. Wiedza rozrniajca (pradnia) nie oznacza citego intelektu bdnej myli; oznacza zrozumienie, e wszystkie zjawiska nigdy nie powstay i s pozbawione wszelkiej treci mentalnej. Suchanie nie oznacza po prostu otrzymywania nauk za porednictwem uszu; oznacza to przedarcie si przez bdne pojcia i osignicie urzeczywistnienia poza konceptualnym umysem. Przemyliwanie nie oznacza po prostu podania za konceptualnym myleniem i stwarzania przypuszcze; oznacza tylko rupakaji zaproszonej z Akanisztha; oznacza rozpoznanie natury umysu i ustabilizowanie si w tym. Biblioteczka buddyjska vol. 48 Prze. J. Sieradzan 1.14. ESENCJA MDROCI WYJANIE STANW NA CIECE USTNYCH Jako istotny punkt, we na siebie jarzmo Wszystkich cierpie czujcych istot. Ofiaruj wasne szczcie i prawo szeciu rodzajom istot i wicz si We wspczuciu i bodhicitcie, nie pozwalajc si unie przez przeciwnoci. W szczeglnoci dotyczy to wszystkich zewntrznych obiektw, Schwytanych fiksacj, ktre s nierealne i jawi si jak iluzja. Mimo swej nietrwaoci, funkcjonuj na krtsz met. Nie s pojedyncze, poniewa ich wielo pojawia si i zmienia. Nie s niezalene, lecz podaj za karmicznymi czynami. Nie s czstkami, poniewa niepodzielne atomy nie istniej. Gdyby istniay, niesubtelnych rzeczy nie mona by byo zgromadzi. Gdyby miay czci, sprzeciwiaoby si to twierdzeniu o ich niepodzielnoci. Nie s one niczym innym, jak tylko nieistniejcymi I faszywymi zjawiskami, ktre pojawiaj si w sposb wspzaleny Jako sny, magiczne zudzenia czy odbicie ksiyca w wodzie. Uwaaj je za miasto gadharww i tcz. Take umys, ktry obserwuje, nie ma ego ani oddzielnego istnienia. Nie jest czym odrbnym od piciu skandh, ani identycznym ze skandhami. Gdyby to pierwsze byo prawdziwe, istniaa by jaka inna substancja. Tak jednak nie jest, a zatem to drugie musi by prawdziwe. To z kolei sprzeciwia si staemu ego, poniewa skandhy s nietrwae. A zatem, bazujce na piciu skandhach ego jest tylko koncepcj Narzucon przez nawyk lgnicia do ego. Jeli chodzi o to, co narzuca (nam ten pogld), to przesza myl znikna, Przysza jeszcze si nie pojawia, a obecna nie wytrzymuje bliszej analizy. Krtko mwic, zrozum dwojak natur ego, postrzegajcego i postrzegane Jako caowicie spokojn, podobn do nieba i nie powstajc, A ponadto, to niepowstawanie znajduje si poza domen konceptualnego umysu. Poniewa nawet Wszechwiedzcy nie znajduj sw na (opisanie) tego, Ten brak tworw umysu jest zwany rodkow ciek. Urzeczywistniwszy to, zrelaksuj si w stanie spokoju, Wolny od konceptualnej aktywnoci, w stanie pozbawionym fiksacji. 61/202

Esencja serca Padmasambhawy wedug Praktyki Serca Guru Dorde Drakpo Tsel, Potnego Gniewu Wadry Dziki inteligencji, ktra cakowicie rozpoznaje zjawiska, Najpierw zrozum sowa wszystkich nauk, suchajc ich. Nastpnie poszukaj zrozumienia ich znaczenia, rozmylajc nad nimi. A w kocu zrealizuj ich znaczenie w medytacji. Po przebudzeniu swojej istoty, zgromad wok siebie zwolennikw szczodroci. Uraduj ich miymi sowami i pociesz ich swoj konsekwencj i logik. Udzielajc im rad odnonie postpowania, ugruntuj ich (na ciece), Teraz i na zawsze, w splendorze poytku i dobrobytu.

Serwis internetowy Tsering Wwczas myli osid w sobie i ujrzysz naturalny stan istoty. W ten sposb zrealizujesz takie moce jak: (picioro) oczu, sze rodzajw postrzegania pozazmysowego, oraz przypomnienie sobie dharani. Przyczynowy pojazd paramit Polega na stopniowej realizacji cieek i bhumi (=poziomw bodhisattwy). Na ciece rezultatu powiniene nadal uwaa Praktyk nierozdzielnoci pustki i wspczucia za podstaw cieki. przeoy Jacek Sieradzan biblioteczka buddyjska vol. 6 1.15. POKONANIE DEMONW "Tych, co praktykuj Dharm, jest wiele jak gwiazd na niebie, lecz wrd nich ci, ktrzy s odporni na demoniczne przeszkody, s mniej liczni ni soce i ksiyc. Gdyby nie te przeszkody, uzyskanie urzeczywistnienia byoby atwiejsze od zgromadzenia cnotliwych czynw w cigu jednego roku. Oto dlaczego demony musz zosta rozpoznane i przechytrzone. Na pocztku, kiedy jeste uwiziony w miecie cierpie samsary, moesz posiada troch wiary w Dharm, lecz wkrtce zostanie ona wyparta przez demona lenistwa i wulgarnego realizmu. Wypeniony nienawici do wrogw, przywizany do bliskich, nastawiony na wspzawodnictwo, rozproszony przez wiatowe sprawy, poniechasz myli o mierci; pochonity rnymi rodzajami innych dziaa bdziesz zawsze zaniedbywa Dharm. Wanie to jest demonem. Aby go odpdzi, poszukaj dowiadczonego Guru, ktry jest korzeniem niezmiennej wiary, a take rozmylaj o mierci i nietrwaoci, co jest korzeniem niezmiennej gorliwoci. Porzucajc mae sprawy, oddaj si wielkiej sprawie Dharmy. Nastpnie pojawi si demon odmieniajcy twj umys. Moe on przyj posta kochanka, rodziny lub przyjaci, ktrzy powiedz: "Nie praktykuj Dharmy", i w ten sposb bdzie stwarza rnorakie przeszkody. Innym razem moe pojawi si jako lk przed wrogami, duch wspzawodnictwa lub bogactwo. Spowoduje, e Dharma bdzie odkadana z dnia na dzie; ycie przepenione przyntami bdzie ci przecieka przez palce i w kocu cakowicie pogrysz si w bagnie samsary. Aby pokona tego demona, zaufaj tylko opiece Guru i Najwyszego Schronienia, decyduj sam o sobie i nie pytaj zwykych ludzi o rad. Kiedy bdziesz przebywa razem z Guru, pojawi si demon zwtpienia w niego i traktowania go jako rwnego sobie. Oznak tego wpywu stanie si to, e bdziesz lepy na zalety Guru i zaczniesz dostrzega w nim najdrobniejsze wady; rozwiniesz wrogie sdy o czynach tej istoty obdarzonej mdroci; bdziesz posugiwa si religi dla zdobycia bogactwa i poywienia. Zaczynajc od Dharmy, skoczysz w piekle. To jest prawdziwie grony demon. Aby go unieszkodliwi, ucz si widzie Guru jako Budd. Kolejnym bdzie demon odwrotu. Oznak jego przyjcia jest to, e mylc o kobietach, pienidzach, interesach, nieuczciwym handlu i gromadzeniu bogactw, porzucasz religijne szaty, duchowych przyjaci i braci praktykujcych Dharm; przestajc interesowa si suchaniem Dharmy, popadasz w przywizania i niechci tego wiata; pragniesz kobiet i wina; odwracasz si plecami do nauk Buddy. Aby pokona tego demona, rozwi nieugit determinacj w praktyce Najwyszej Dharmy; niezalenie od rodzaju inspirujcych ci nauk, trwaj przy nich z caym przekonaniem; trzymaj si z dala od kobiet i unikaj czynw niezgodnych z Dharm; rozmylaj o yciu wielkich witych przeszoci. To jest wane. Nastpnym demonem, ktry si pojawia, jest niedbao wobec nauk. Oznak jego obecnoci jest to, e zarozumiale rozpowiadasz o otrzymaniu tych lub tamtych nauk. Nie przenikasz ich znaczenia i pozostaj one tylko w sferze teorii. Znajc jedno lub dwa zdania, rozprzestrzeniasz tajemne instrukcje jak na targowisku. Bez wzgldu na to, jak gbokich nauk ci si udziela, mwisz: "Ju to syszaem" - w taki sposb rzeczywiste zrozumienie nigdy si nie pojawi. "Demonem" jest wanie niemono osignicia ostatecznego poziomu Dharmy. Aby go pokona, stale rozmylaj o naukach, ktre otrzymae i wcho dogbnie ich znaczenie. W tym czasie pojawi si demon tych twoich cech, ktre s wysoko oceniane przez innych, w masce opiekuna lub ucznia. Zamiast powici si praktyce, w przekonaniu, e jeste bardzo uczony, staniesz si zalepiony samym sob i chciwy bogactwa. Stworzy to przeszkody odwracajce ci od cieki Dharmy. Aby pokona tego demona sprbuj przebywa dugi czas w pustelniach grskich i poniechaj wszelkich zaj poza Dharm. Nastpnie trzeba zwyciy demona metafizycznych pogldw. Stronniczo czynisz rnic midzy twoim punktem widzenia i punktem widzenia innych, i Dharma przemienia si w pi trucizn. Aby temu zapobiec, porzu wszelk doktrynaln rywalizacje i porzucajc uprzedzenia, wicz si w postrzeganiu, e wszystko jest czyste. Gdy zaczniesz praktykowa na Jidama, pojawi si demon zwtpienia w bstwo. Powstan myli o "lubieniu i nielubieniu" Jidama. Swymi magicznymi mocami bdziesz chcia ujarzmia duchy, powstanie w tobie pragnienie, aby praktykowa rne dziaania przed ukoczeniem recytacji, dziery moce i wypowiada destrukcyjne dwiki. Aby wypdzi tego demona, ktry jest przeciwiestwem mdroci, niezalenie od Jidama, na ktrego medytujesz, bez koncentrowania si na jego atrybutach i cechach,

62/202.

Serwis internetowy Tsering pozwl po prostu naturze wiadomoci pojawi si i wzmocni samaja Ciaa, Mowy i Umysu. Kiedy uwolnisz si od tego demona i bdziesz medytowa na "kanay i wiatry", pojawi si demon nazywany "przerywajcym praktyk" i bdzie stwarza on przeszkody dla twego duchowego rozwoju. Nie bdc zdolnym do znoszenia nawet najmniejszego cierpienia, zaczniesz przerywa praktyk i wskutek tego pniej bdziesz bardzo spity podczas medytacji. Gdy tak si stanie, rozmylaj o nieszczciach samsary, a uwolnisz si od tych przeszkd. Gdy uda ci si pokona te trudnoci i sprbujesz robi dalsze postpy posugujc si rodkami "Wielkiej Szczliwoci", pojawi si przy tobie demon Dakini. Podajc si za jogina, zapodnisz wiele dziewczt i jeeli nie zatroszczysz si pniej o nie, wyniknie z tego wiele niewaciwych czynw. W tym wypadku przerwij wizy podania i ignoruj opinie ludzi. Kiedy wywikasz si z tego i zaczniesz medytowa na pustk, wanie ona stanie si kolejnym demonem. Bdziesz mwi "nie istnieje nic" zamieniajc w swoich czynach cnot na grzech. Nie bdziesz mia wiary w Trzy Klejnoty ani wspczucia dla istot. Kiedy do tego dojdzie, pielgnuj cnot i oczy si z grzechw. wicz si w postrzeganiu, e wszystko jest czyste, rozwijaj gorce oddanie, zrozumienie wzajemnych powiza i nierozdzielnoci pustki i wspczucia. W tym czasie pojawi si rwnie jako wrg demon wspczucia. Nie bdc sam wyzwolonym, zaczniesz niecierpliwie pracowa dla dobra innych i zaniedbasz wasn praktyk. Kiedy tak si stanie, rozwijaj aspiracje Bodhiczitty, lecz na razie od jej zastosowanie. Kiedy uwolnisz si od tego, nastpnym wrogiem, jaki si pojawi bdzie demon przepowiedni. Przybierajc mask Buddy lub Guru, powie do ciebie: "Pracuj dla innych" lub "Praca dla dobra innych jest praktyk". Bez wzgldu na to, czy wypowiadaj te przepowiednie w rzeczywistoci, w wizji czy w snach, rozpu ich w Yeszie-sempa9. Jeeli stan si wtedy jeszcze bardziej wyrane, oznacza to, e s prawdziwym bstwem lub Guru, jeli nie, s demonem stwarzajcym przeszkody. Musisz jasno rozpozna, czym naprawd s. Gdy to pokonasz, demonem stan si cieki Jogi. Wdrujc po wioskach, bdziesz pi i zachowywa si jak szaleniec, czyny twoje stan si nierozwane i sprzeczne z Dharm. Kiedy tak si stanie, udaj si na odosobnienie, praktykuj Tummo i pozosta obojtny na osiem wiatowych spraw. Jest powiedziane, e zanim osigniesz Stan Buddy, demoniczne przeszkody bd si pojawiay bez koca, jedna za drug. Jeeli jednak zwalczywszy wszystkie rozproszenia, oddasz si cakowicie praktykowaniu spenienia, adne demony nie znajd do ciebie dostpu." Kiedy Guru Rinpocze skoczy mwi, uczniowie spisali jego sowa, Mistrz pobogosawi je i ukry pod postaci wielu skarbw. fragment broszury "Pytania Niang en Tengzin Zangpo" wydanej przez Karmapa Foundation, Gdask 1994 tumaczenie Zbyszek Andruszkiewicz 1.16. NAJCZYSTSZA INSTRUKCJI Skadam Hod Mistrzowi. Pani Tsogyal z Kharczen suya nirmanakai Orgyen Padmakary od smego roku ycia, towarzyszc mu niczym cie podajcy za ciaem. Kiedy mistrz opuszcza Tybet, eby uda si do kraju rakszw - Ja, Pani Tsogyal, ofiarowujc mandal ze zota i turkusw i obrciwszy koem plonw1 zwrciam si z baganiem: O, Wielki Mistrzu! Odchodzisz, eby ujarzmi rakszw. Ja pozostaj opuszczona tutaj, w Tybecie. Chocia suyam tobie, mistrzu przez dugi czas to teraz jako stara kobieta nie mam pewnoci co do chwili mierci. Tak wic, bagam ci - udziel mi askawie instrukcji, ktra zawiera w sobie wszystkie nauki, a ponadto jest zwiza i atwa w praktykowaniu. Wielki mistrz odpar: Ty, ktra posiadasz tak wiele oddania a twj umys jest peen wiary i prawoci, posuchaj mnie. Chocia istnieje wiele gbokich kluczowych punktw odnoszcych si do ciaa - pozosta wolna i zrelaksowana nie czujc adnego skrpowania. Wszystko w prosty sposb jest zawarte w tej nauce. Chocia istnieje wiele kluczowych punktw dotyczcych mowy, takich jak kontrola oddechu i recytacja mantry - przesta mwi i pozosta niczym niemy. Wszystko w prosty sposb jest zawarte w tej nauce. Chocia istnieje wiele kluczowych punktw dotyczcych pracy z umysem, takich jak koncentracja, rozlunianie si, projektowanie wyobrae, rozpuszczanie ich i skupianie si na wntrzu, wszystko zawarte jest w zwyczajnym spoczywaniu w naturalnym stanie umysu, wolnym i swobodnym, bez stwarzania czegokolwiek. Umys nie pozostanie jednak spokojny w tym stanie. Jeli zastanawiasz si "Czy umys jest niczym?" wiedz, e jest jak mga w gorcu soca, wci lnic i migoczc. A jeli zastanawiasz si "Czy umys jest czym rzeczywistym?" - wiedz, e nie ma koloru ani ksztatu, dziki ktrym mona by go zidentyfikowa 63/202 ESENCJA USTNYCH

Serwis internetowy Tsering lecz jest zupenie pusty i cakowicie wiadomy - to jest natura twojego umysu. Jeli w taki sposb zostanie to rozpoznane, jeeli osignie si cakowit pewno co do tego stanu - to jest pogld. Pozostawanie nierozproszonym w stanie spokoju, bez faszu i przywizania jest medytacj. Wychodzc naprzeciw wszystkim dowiadczeniom szeciu zmysw w tym stanie, bycie wolnym od lgnicia czy przywizania, akceptowania czy odrzucania, nadziei czy lku jest dziaaniem. Kiedy pojawi si jakakolwiek wtpliwo czy wahanie, wzywaj swego mistrza. Nie pozostawaj w miejscu penym zwykych ludzi; praktykuj w odosobnieniu. Porzu swoje lgnicie do rzeczy, wobec ktrych czujesz najwiksze przywizanie jak te do istot, z ktrymi masz najsilniejsz wi w tym yciu praktykuj. Chocia twoje ciao pozostaje w formie ludzkiego ciaa, to kiedy postpujesz w ten sposb, twj umys jest rwny buddom. Podczas procesu umierania, powinna praktykowa w nastpujcy sposb: Kiedy element ziemi rozpuszcza si w element wody, ciao staje si cikie i nie moe samo si podtrzymywa. Gdy element wody rozpuszcza si w element ognia, usta i nos wysychaj. Gdy element ognia rozpuszcza si w element wiatru, znika ciepo ciaa. Gdy element wiatru rozpuszcza si w wiadomoci, umierajcy charczy i apczywie chwyta powietrze. W tym momencie pojawiaj si uczucia przygniecenia przez wielk gr, uwizienia w ciemnoci albo wrzucenia w bezkresn przestrze. Wszystkim tym dowiadczeniom towarzysz dwiki grzmotw i dzwonw. Wwczas przestrze caego nieba stanie si olepiajco jasna jak rozpostarty brokat. Prcz tego na niebie, pod kopu z tczowych wiate pojawi si agodne, gniewne i pgniewne bstwa oraz istoty posiadajce rne gowy - s to formy wrodzone naturze twego umysu. Wymachujc broni bd wykrzykiwa "Bij! Bij!" "Zabij! Zabij!" "Hung! Hung!" "Phat! Phat!" i inne gwatowne dwiki. Dodatkowo bdzie tak jasno, jakby tysic soc wiecio naraz. W tym czasie, twoje wewntrzne bstwo bdzie przypomina ci o zachowaniu przytomnoci, mwic "Nie rozpraszaj si! Nie rozpraszaj si!" Twj wewntrzny demon bdzie zakca wszystkie twoje dowiadczenia, niszczy je i wydawa ostre i grone dwiki, eby wprawi ci w pomieszanie. W tym miejscu musisz zrozumie, e: uczucie przygniecenia nie jest przygnieceniem przez wielk gr. To rozpuszczaj si twoje elementy. Nie obawiaj si tego! Uczucie zapania w ciemnoci nie jest ciemnoci. To rozpuszcza si pi zdolnoci zmysowych. Uczucie wrzucenia w bezmiern przestrze nie oznacza tego, e zostaa do niej wrzucona. To twj umys zostaje pozbawiony oparcia, poniewa twoje ciao jest od niego oddzielone a oddech zatrzymany. Wszystkie dowiadczenia tczowych wiate s naturaln manifestacj twego umysu. Wszystkie agodne i gniewne formy s naturalnymi formami twojego umysu. Wszystkie dwiki s twoimi wasnymi dwikami. Wszystkie wiata s twymi wiatami. Nie miej co do tego adnych wtpliwoci. Jeeli poczujesz wtpliwo, wpadniesz ponownie w samsar. Posiadajc zdecydowan pewno, e zjawiska te powstaj same z siebie, pozostajc bezmiernie wiadom w wietlistej pustce w prosty sposb osigniesz trzy kaje i zrealizujesz owiecenie. Nawet jeeli miaaby zosta wcignita do samsary, nie udasz si tam. Wewntrzne bstwo jest twoj umiejtnoci utrzymywania umysu w nierozproszonej uwanoci. Od tej chwili, bardzo wane jest aby przebywaa w stanie poza nadziej i lkiem, chwytaniem i przywizaniem, poza obiektami szeciu zdolnoci zmysowych jak te poza jakkolwiek fascynacj, szczciem i smutkiem. Od teraz, jeeli osigniesz stabilizacj, bdziesz w stanie utrzyma swj naturalny stan w bardo i osigniesz owiecenie. Wwczas, najwaniejsze jest podtrzymanie swojej praktyki w nierozproszony sposb. Wewntrzny demon jest tw skonnoci do ignorancji, wtpienia i niezdecydowania. W tym czasie, pojawi si przeraajce zjawiska w postaci dwikw, kolorw i wiate, jakiekolwiek by nie byy nie odczuwaj wobec nich fascynacji ani wtpliwoci, nie obawiaj si niczego. Jeeli chocia na chwil ogarn ciebie wtpliwoci, zabdzisz do samsarycznych wiatw, tak wic musisz osign cakowit stabilizacj. W tym miejscu, pojawi si bramy ona w postaci przycigajcych niebiaskich paacw. Nie zachwycaj si nimi. Bd pewna! Bd wolna od nadziei i lku! Przyrzekam, e nie ma powodu do adnych wtpliwoci - osigniesz owiecenie nieodradzajc si ju wicej. Wwczas, nie jest tak, e jaki budda przychodzi tobie z pomoc. Twoja wasna pierwotna wiadomo jest ju owiecona. Nie jest tak, e jeste nieszczliwa z powodu wpadnicia do piekie. Wizi spontanicznie oczyszczaj si, lk przed samsar i nadzieja na nirwan zostaj odcite od korzenia. Osignicie owiecenia mona porwna do oczyszczonej z osadu wody, zota oczyszczonego z brudu lub nieba oczyszczonego z chmur. Osigajc dla swojego poytku podobn przestrzeni dharmakaj, zrealizujesz jednoczenie poytek dla czujcych istot, ktre wypeniaj ca przestrze. Osigajc sambhogakaj i nirmanakaj dla dobra

64/202.

Serwis internetowy Tsering innych, przyniesiesz poytek istotom, do ktrych docieraj zjawiska emanowane przez twj umys. Jeli kto zostanie trzy razy pouczony w ten sposb, choby by najwikszym grzesznikiem takim jak morderca, ktry zabi wasnego ojca i matk - nie zostanie pochonity przez samsar, nawet jeeli si w niej odrodzi. Nie ma adnych wtpliwoci co do osignicia owiecenia w ten sposb. Nawet jeeli posiadasz wiele innych gbokich nauk, to bez tej instrukcji pozostaniesz daleko od rozpoznania prawdziwej natury umysu. Praktykuj t nauk z wytrwaoci dopki nie wiesz dokd zbdzisz nastpnym razem. Powinna przekaza t ustn instrukcj istotom o wielkiej wierze, silnej pilnoci i inteligencji, ktre zawsze pamitaj o swym nauczycielu, ktre maj zaufanie do ustnych przekazw i dokadaj stara w praktyce, ktre maj niezachwiane umysy i s gotowe porzuci troski tego wiata. Daj im to wraz z pieczci powiernictwa mistrza, tajemn pieczci jidama i pieczci powiernictwa dakini. Ja, Padmakara, podaem za wieloma mistrzami przez trzy tysice szeset lat2, prosiem o instrukcje, otrzymywaem nauki, studiowaem i rozmylaem, medytowaem i praktykowaem, ale nie znalazem gbszej nauki od tej, ktr otrzymaa. Udaj si teraz do kraju rakszw. Powinna praktykowa wedug moich wyjanie. Matko, osigniesz owiecenie w niebiaskim krlestwie. Wytrwaj w praktykowaniu tej instrukcji. Mwic to, Guru Rinpocze wstpi na promienie soca i uda si do kraju rakszw. Lady Tsogyal podajc za wskazwkami osigna owiecenie. Spisaa te nauki i ukrya je jako wielki skarb. Wyrazia te yczenie: W przyszoci, niech zostanie to przekazane Guru Dorde Lingpie. Niech przyniesie wwczas poytek wielu istotom. Jest to wita Instrukcja Najczystszej Esencji, zawierajca odpowied na pytania o samowyzwolenie w chwili mierci i w bardo. SAMAJA. PIECZ, PIECZ, PIECZ. 1.17. TERMY Zasugi zgromadzone podczas wielu kalp zostaj zniszczone przez chwil gniewu - wiczcie si wic w uprzejmoci, wspczuciu i drogocennej Bodhiczitcie. Pord wszystkich stworze, ktrych liczba jest tak wielka jak niebo, nie istnieje adne, ktre kiedy nie byoby waszym ojcem lub matk. Medytujcie wic nieustannie rozwijajc Bodhiczitt, nieprzerwanie rozmylajc o tym, e istoty, ktre kiedy byy waszymi rodzicami, nie mog uwolni si od cierpienia. Jeeli urzeczywistnicie pust natur waszego umysu, lecz nie zrodzi si w was wspczucie, popadniecie w nihilizm. Medytujcie wic nad nierozdzielnoci pustki i wspczucia. Jeeli dostrzeecie wady samsary, nie bdziecie potrzebowali adnego innego nauczyciela. Jeli myl o nietrwaoci wronie w wasz umys, nie bdziecie potrzebowali adnych dodatkowych zacht. Jeeli urzeczywistnicie, e wszystkie powstajce zjawiska s umysem, nie bdzie adnego innego owiecenia. Jeli w gbi swojej istoty macie gbokie oddanie dla Guru, nie bdzie adnego innego Buddy. Jeli odetniecie myli u ich korzenia, nie bdzie adnej innej absolutnej natury. Jeli napeniacie wszystkie istoty radoci, nie ma adnych innych Trzech Klejnotw. Jeli urzeczywistnicie to wszystko, samsara i nirwana nie bd dwiema rnymi rzeczami. Tekst jest czci cyklu Kanczog Czidu, Najgbszych Nauk Wielkiej Doskonaoci. pochodzi z wydawnictwa "Termy Guru Rinpocze", Karmapa Foundation, Gdask 19 1.18. WADRA GURU MANTRA Wadra Guru Mantra jest mantr zwizan z Guru Rinpocze znanym take jako Padmasambhawa. Poniszy tekst jest tumaczeniem termy wyjaniajcej znaczenie tej mantry. Oryginalny tekst zosta ukryty w czasach Padmasambhawy w Tybecie i odkryty ponownie w XIV wieku przez Karma Lingp, ktry nastpnie przepisa go na zotym papierze. Tekst jest znany jako "Komentarz sylaba po sylabie wyjaniajcy korzyci i zalety Wadra Guru Mantry". Rozpoczyna si inwokacj do Guru Rinpocze, a nastpnie przechodzi w dialog pomidzy Jeszie Tsogial, duchow partnerk Padmasambhawy i samym Padmasambhaw. Tak oto Jeszie Tsogial rzeka: "Ja, kobieta, Jeszie Tsogial, ofiarowawszy Tobie wewntrzne i zewntrzne mandale, rozlege jak niebo, mam nastpujc prob. O wielki nauczycielu Pema Dziungne, bye wyjtkowo yczliwy dla nas, ludzi Tybetu, pozostawiajc nam swe dziedzictwo, ktre przynosi poytek nam teraz i przyszych ywotach. Twoja dobro jest tak wielka, e niczego podobnego nie dowiadczalimy do tej pory i nie doznamy take w przyszoci. W szczeglnoci udzielie mi esencji nauk dotyczcych praktyki, tote teraz, chocia jestem mao wan istot, nie mam wtpliwoci, e osign owiecenie. W przyszoci czujce istoty bd posiada bardzo ograniczone zdolnoci skupiania uwagi i wiele rzeczy bdzie zapycha ich umysy i zajmowa je. Ich charaktery bd ordynarne i trudne do poskromienia. One rozwin wiele bdnych pogldw na temat witej Dharmy, w szczeglnoci przyjdzie czas, kiedy ludzie bd doznawa rozproszenia syszc nauki se kretnej mantry wysokich poziomw tantry. 65/202

Serwis internetowy Tsering W tym czasie czujce istoty bd cierpie dotkliwie z powodu chorb, godu i wojny. Z powodu rozprzestrzeniania si tych nieszcz, szczeglnie Chiny, Tybet i Mongolia bd dotknite tego rodzaju zamtem, jaki powstaje przy zniszczeniu mrowiska i przyjdzie czas, kiedy ludzie w Tybecie bd cierpie ogromnie. Chocia mwie obszernie o wielu zrcznych rodkach pozwalajcych uratowa, co tylko moliwe, w tej sytuacji, czujce istoty w przyszoci nie bd mie czasu na praktyk. Nawet jeli bd posiada niewielkie skonnoci do praktykowania, bd dowiadcza wielu powanych przeszkd. Czujce istoty bd dowiadcza ogromnego zamtu. Nie bd w stanie si skupi, wsppracowa ze sob, ani doj do jakiejkolwiek zgody i w zwizku z tym ich postpowanie stanie si bardzo nieczyste. Tego rodzaju ze czasy bd trudne do uniknicia. W zwizku z tym, jak korzy i poytek odnios istoty, ktre w przyszoci bd polega jedynie na Wadra Guru Mantrze w swojej praktyce? Pytam o to, dla poytku tych istot, ktre w przyszoci nie bd w stanie dostrzec tego same i dlatego trzeba im to wyjani." Wwczas wielki mistrz Pema Dziungne odrzek: "O pena wiary kobieto. To, co powiedziaa jest w samej rzeczy prawd. W przyszoci takie [wanie] czasy nadejd dla czujcych istot i zarwno w doczesnym jak i dugoterminowym aspekcie korzyci z Wadra Guru Mantry mog by wyranie odczute. Poniewa moje duchowe instrukcje i metody praktyki, ktre oferuj s niezmierzalne, [przeto] ukryem wielk liczb cennych nauk w wodzie, skaach, na niebie itp. W tych zych czasach, nawet istotom ze sprzyjajc karm trudno bdzie spotka te nauki. Trudno bdzie pozyska wszystkie konieczne okolicznoci, aby te nauki mogy by ujawnione. To jest znak, e zbiorowa zasuga istot zanika. Jednake, w tych [wanie] czasach jeli ta esencja mantr, Mantra Wadra Guru bdzie powtarzana tak wiele razy jak to jest moliwe, sto razy, tysic razy, dziesi tysicy razy, sto tysicy razy, milion, dziesi milionw, sto milionw razy, itd., jeli bdzie powtarzana w witych miejscach, niedaleko wielkich rzek, w miejscach gdzie bogowie i demony przebywaj w wielkiej obfitoci, jeli bdzie recytowana w tych miejscach przez praktykujcych tantryczne nauki i utrzymujcych w czystoci luby samaja, przez wywiconych mnichw, ktrzy utrzymuj czyste lubowania, przez mczyzn i kobiety, ktrzy posiadaj wiar w nauki, jeli bd oni wzbudza bodhicitt na wielk skal i recytowa t mantr, wwczas poytki, korzyci i energia takiej praktyki bd naprawd nie pojte. Ona odsunie wszystkie negatywne siy chorb, godu, groby zych zbiorw i wszelkich zych znakw co do przyszoci, we wszystkich krainach wiata, tak, e deszcz spadnie we waciwym czasie na ziarno i bdzie zawsze pod dostatkiem wody dla upraw i podtrzymania ycia ludzi i zwierzt, a wszystkie krainy i miejsca doznaj rozwoju i pomylnych warunkw. W tym yciu i w przyszych ywotach, oraz w stanie porednim pomidzy mierci i narodzinami, istoty praktykujce w ten sposb, bd spotyka mn ie nieustannie. Najlepsi z nich spotkaj mnie rzeczywicie w ich czuwajcej wiadomoci. Ci o rednich osigniciach spotkaj mnie w medytacyjnych wizjach, a ci o najmniejszych [zdolnociach] bd spotyka mnie nieustannie w swoich snach. Stopniowo doskonalc rne cieki i poziomy swojej praktyki osign oni poziom mskich i eskich dzierycieli esencji wiadomoci w mojej Czystej Krainie na kontynencie Ngayab. Nie ma co do tego wtpliwoci. Jeli ta mantra bdzie powtarzana 100 razy w cigu dnia, tylko 100 razy bez przerywania, ten ktry to uczyni bdzie atrakcyjny dla innych i bez wysiku bdzie mia zapewnione poywienie, dobytek i wszystko co niezbdne dla ycia. Jeli kto bdzie recytowa 1000 lub 10 000 razy dzienie, bdzie w stanie wpywa na innych swoj byskotliwoci, stanie si bardzo charyzmatyczny, bdzie mia moc pozytywnego oddziaywania na innych i osignie nie znajca przeszkd si bogosawiestw i duchowej mocy. Jeli kto bdzie powtarza 100 000 lub milion razy regularni e, bdzie w stanie skutecznie i w niezmierzony sposb przynosi poytek istotom dokadnie w taki sposb w jaki zapragnie. Jeli kto bdzie wyrecytuje 3 lub 7 milionw razy nie bdzie nigdy oddzielony od Buddw trzech czasw i stanie si jednym ze mn. Wszyscy bogowie i demony istnienia bd go sucha i wysawia. W najbardziej znakomitych przypadkach istoty [recytujce mantr] osign tczowe ciao, ostateczny poziom [moliwy do] osignicia podczas ycia. Na rednim poziomie, w momencie mierci aspekty matki i dziecka promiennej wietlistoci spotkaj si. W kocu, na najniszym poziomie istoty ujrz m twarz w stanie bardo a wszystkie zjawiska stanu poredniego wyzwol si w ich wasnej podstawie, tak e istoty te odrodz si na kontynencie Ngajab, gdzie bd mogy przynie niezmierzone dobra innym istotom." W ten sposb Guru odpowiedzia Yeszie Tsogial. Ona za odpowiadajc rzeka: "O wielki mistrzu. To wyjtkowo askawe z twojej strony, e opisae te rozlege i nie dajce si zmierzy korzyci i zalety duchowej energii tej mantry. Jednake, dla dobra czujcych istot w przyszoci, szczegowe wyjanienie Wadra Guru Mantry miaoby ogromny poytek, tote, prosz Ci , wyjanij w krtki sposb rne sylaby mantry." Na to wielki mistrz rzek: " O crko szlachetnej rodziny, Wadra Guru Mantra jest nie tylko esencja moich mantr, jest ona esencja i yw energi wszystkich bstw czterech klas tantry, wszystkich dziewiciu cieek [yana] i wszystkich 84 000 nauk Dharmy. Esencja wszystkich Buddw trzech czasw, wszystkich guru, bstw [jidamw], dakw i daki, opiekunw Dharmy etc, esencja ich wszystkich zawiera si i jest kompletna wewntrz tej mantry. Mona zapyta, w jaki sposb ona dziaa, dlaczego wszystko to w peni zawiera si w tej mantrze? Suchaj uwanie i zatrzymaj to w swym umyle. Czytaj to nieustannie dla dobra czujcych istot, nauczaj tego i demonstruj istotom w przyszoci".

66/202.

Serwis internetowy Tsering om ah hung benza guru pema siddhi hung OM AH HUNG to subtelne esencje owieconego ciaa, mowy i umysu BENZA to subtelna esencja niezniszczalnej rodziny GURU to subteln esencja rodziny klejnotu PEMA to subteln esencja rodziny lotosu SIDDHI to subteln esencja rodziny aktywnoci HUNG to subteln esencja rodziny przestrzeni om ah hung benza guru pema siddhi hung om ah hung benza guru pema siddhi hung OM jest wspaniaoci i bogactwem sambhogakaji, przejawionego ciaa wspaniaoci AH jest totaln, niezmienn doskonaoci dharmakaji, przejawionego ciaa absolutnej rzeczywistoci HUNG jest doskonaa obecnoci Guru Padmasambhawy, nirmanakaji, przejawionego ciaa emanacji BENZA jest doskonaoci wszystkich gniewnych bstw mandali GURU oznacza rdzennych Guru przekazu, dzierycieli esencji wiadomoci PEMA oznacza zgromadzenie dakw i daki SIDDHI jest witaln energi wszystkich bstw bogactwa i stranikw nauk HUNG jest witaln energi dharmapalw, opiekuczych bstw om ah hung benza guru pema siddhi hung OM AH HUNG to witalne siy trzech klas tantry BENZA jest witaln si klasztornej dyscypliny i nauk zawartych w sutrach GURU jest witaln si nauki abhidharmy i krija jogi, pierwszego poziomu tantry PEMA jest witaln si czarja tantry drugiej klasy tantry i joga tantry SIDDHI jest witaln si nauk maha i anu jogi HUNG jest witaln si ati jogi, Naturalnej Wielkiej Doskonaoci om ah hung benza guru pema siddhi hung OM AH HUNG oczyszcza zaciemnienia powstajce z trzech umysowych trucizn, podania-przywizania, awersji, i niewiedzy BENZA oczyszcza zaciemnienia ktre powstaj z gniewu GURU oczyszcza zaciemnienia ktre powstaj z dumy PEMA oczyszcza zaciemnienia ktre powstaj z pragnienia i przywizania SIDDHI oczyszcza zaciemnienia ktre powstaj z zazdroci HUNG oczyszcza zaciemnienia powstajce ze wszystkich emocjonalnych splamie om ah hung benza guru pema siddhi hung Poprzez OM AH HUNG urzeczywistnia si trzy ciaa Buddy OM AH HUNG urzeczywistnia sze duchowych cnt BENZA urzeczywistnia uspokajajc aktywno GURU urzeczywistnia wzbogacajc aktywno PEMA urzeczywistnia magnetyzujc aktywno SIDDHI urzeczywistnia owiecon aktywno w oglnoci HUNG urzeczywistnia gniewn owiecon aktywno om ah hung benza guru pema siddhi hung OM AH HUNG oddala wszelkie przeklestwa i kltwy BENZA oddala negatywne konsekwencje zamania wizw samaja z bstwami pierwotnej wiadomoci GURU oddala negatywne wpywy omiu klas bogw i demonw zjawiskowego wiata PEMA oddala negatywne wpywy wiatowych bstw i demonw SIDDHI oddala negatywne wpywy nagw i duchw ziemi HUNG oddala negatywne wpywy bogw, demonw, ludzi i samsarycznych bstw om ah hung benza guru pema siddhi hung OM AH HUNG pokonuje armi piciu mentalnych trucizn BENZA pokonuje gniew PEMA pokonuje podanie-przywizanie SIDDHI pokonuje zazdro HUNG pokonuje armie bogw, demonw i ludzi 67/202 Poprzez OM AH HUNG bogowie, demony i ludzie zostaj ujarzmieni Poprzez BENZA uzyskuje si wadz nad negatywnymi siami niektrych bogw i demonw Poprzez GURU uzyskuje si kontrol negatywnymi siami Pana mierci i demonw poerajcych ciaa Poprzez PEMA uzyskuje si kontrol nad negatywnymi wpywami wody i elementu wiatru Poprzez SIDDHI uzyskuje si kontrol nad negatywnymi wpywami pozaludzkich si i duchw, ktre szkodz i w negatywny sposb kontroluj czyje ycie Poprzez HUNG uzyskuje si kontrol nad negatywnymi wpywami konfiguracji planet i duchw ziemi. om ah hung benza guru pema siddhi hung Poprzez BENZA urzeczywistnia si wiadomo podobn zwierciadu. Poprzez GURU urzeczywistnia si pierwotn wiadomo rwnoci Poprzez PEMA urzeczywistnia si pierwotn wiadomo rozrniania Poprzez SIDDHI urzeczywistnia si wszystkospeniajc pierwotn wiadomo Poprzez HUNG urzeczywistnia si pierwotn wiadomo podstawowej przestrzeni

Serwis internetowy Tsering om ah hung benza guru pema siddhi hung 2.1.1. ywioy a nasze dowiadczenie OM AH HUNG rozwija duchowe osignicia i moce BENZA rozwija moc agodnych i gniewnych bstw GURU rozwija moc wadcw wiadomoci i guru linii PEMA rozwija moc dakw i daki, oraz opiekunw Dharmy SIDDHI rozwija wiatowe oraz najwysze moce HUNG rozwija moc dokonywania wszystkiego, czego si zapragnie om ah hung benza guru pema siddhi hung OM AH HUNG przenosi wiadomo do czystej sfery dowiadczenia BENZA przenosi wiadomo do wschodniej czystej sfery Przejawionej Radoci GURU przenosi wiadomo do poudniowej czystej sfery Wspaniaoci i Bogactwa PEMA przenosi wiadomo do zachodniej czystej sfery Wielkiej Szczliwoci SIDDHI przenosi wiadomo do pnocnej sfery Niezrwnanej Aktywnoci HUNG przenosi wiadomo do centralnej czystej sfery Nieporuszonoci Jeli w fizycznym ciele kto mgby zademonstrowa choby jedn recytacj OM AH HUNG BENZA GURU PEMA SIDDHI HUNG, caa ziemia nie pomieciaby zasugi. Wszystkie czujce istoty, ktre widz, sysz lub przypominaj sobie t mantr stan si z pewnoci mskimi i eskimi wadcami wiadomoci. Jeli si zdarzy, e te sowa prawdy Wadra Guru Mantry nie speni czujcym istotom, tego czego pragn one dokona, tak jak obiecaem, to znaczy, e ja, Pema, naprawd oszukuj czujce istoty. Lecz ja nie oszukuj was, tote powinnicie praktykowa wedle moich instrukcji. Nawet jeli nie jestecie w stanie recytowa mantry z jakiego powodu, powinnicie umieci j na fladze zwycistwa, a kiedy wiatr poruszy ni i powieje na czujce istoty, bez wtpienia wyzwoli je. Moecie take wyry j w glinie lub w skale. To rwnie bdzie chroni miejsce, gdzie te sylaby zostan umieszczone i chroni ca okolic od zych wpyww. Mo ecie take zapisa t mantr zot ymi literami na bkitnym papierze i nosi ja jako amulet. Jeeli po mierci ten amulet zostanie spalony z waszym ciaem, pojawi si tcza, a wasza wiadomo przeniesie si do Sfery Najwyszej Szczliwoci. Poytki z pisania, czytania, czy recytowania tej mantry nie daj si w aden sposb wymierzy i wymykaj si wszelkim rodzajom miary, Ustanowiwszy to dla poytku istot w przyszoci teraz ukrywam ten skarb. Oby spotka si w przyszoci z moim szczliwym dzieckiem o dobrej karmie. Samaja. Piecz. Piecz. Piecz." 1.19. 2. YUNGDRUNG BON 2.1. Podstawowe terminy Nazwy poszczeglnych ywiow maj jedynie symboliczne znaczenie. Opisuj one okrelone waciwoci i sposoby dziaania poprzez analogi do ywiow wystpujcych w rodowisku naturalnym. Podobnie jak wikszo kultur, tradycja tybetaska wykorzystuje elementy wiata przyrody jako podstawow metafor suc do opisania zarwno wewntrznych, jak i zewntrznych zjawisk. Kademu ywioowi przypisuje si na przykad okrelone waciwoci fizyczne: ziemia to solidno, woda spjno, ogie - temperatura, powietrze - ruch, a przestrze to sfera przestrzenna, ktra mieci w sobie pozostae cztery aktywne ywioy. ywioy powizane s te z rnymi emocjami, temperamentami, kierunkami, kolorami, smakami, rodzajami budowy ciaa, chorobami, sposobami mylenia i charakterem. Z piciu ywiow powstaje pi zmysw oraz pi obszarw zmysowego dowiadczenia, pi negatywnych emocji i pi mdroci, jak te pi gazi ciaa. ywioy stanowi pi podstawowych pran, czyli yciowych energii. S skadnikami kadego zjawiska rozgrywajcego si na paszczynie fizycznej, zmysowej, umysowej i duchowej. Ziemia Ziemia to grunt, podstawa w codziennym yciu. Wedug szamanistycznego wiatopogldu, zazwyczaj stanowi ona rodek wszystkiego i znajduje si w centrum mandali, zarwno w przedstawieniu graficznym, jak i w dowiadczeniu. (W tantrze i dzogczen przestrze uznawana jest jako podstaw i rodek.) Wikszo waciwoci ywiou ziemi nasuwa si intuicyjnie: cika, solidna, poczona, bezpieczna. Ziemia ma grawitacj. Kiedy znajduje si w harmonii z innymi ywioami - kiedy ma wystarczajco ciepa, wilgoci i dobre powietrze, jest bogata i yzna. Bez wystarczajcej temperatury jest zmarznita i nie do wytrzymania, sucha i jaowa bez wody, oraz zwietrzaa i martwa bez wystarczajcej iloci powietrza. Kiedy aspekt ziemi jest zharmonizowany, czujemy si stabilni, ugruntowani, pewni siebie. Nie jestemy ani zbyt powani, ani nadmiernie beztroscy. Jestemy zakorzenieni we wasnym dowiadczeniu. Nieatwo wyprowadzi nas z rwnowagi, nigdy te nie tracimy kontaktu z tym, co naprawd wane. Kiedy czego nowego si dowiadujemy, nie zapominamy o tym. Nasza wiara jest stabilna. Kiedy mamy zamiar co W tybetaskiej kulturze uwaa si, e pi ywiow ziemia, woda, ogie, powietrze i przestrze - stanowi istot wszystkich rzeczy i procesw. Tybetaska filozofia przesiknita jest nauk o ich wzajemnych oddziaywaniach. Zrozumienie ywiow stanowi podstaw naszej medycyny, astrologii, kalendarza oraz psychologii, ley rwnie u podstaw duchowych tradycji szamanizmu, tantry i dzogczen.

68/202.

Serwis internetowy Tsering zrobi, nieatwo poddajemy si impulsom, ktre mogyby nas od tego odwie. Kiedy do czego dymy, wkadamy w to konsekwentny wysiek. Jestemy odpowiedzialni i niezaleni. Wyszy wymiar waciwoci ziemi to bycie osadzonym w czystej istocie. Jeeli mamy w sobie zbyt duo ziemi, jestemy opieszali, przytpieni i leniwi. Zbyt solidni. Trudno nam si poruszy. Mylimy ociale, dosownie, bez polotu, nie twrczo. Zbyt wiele ziemi moe wywoa depresj, poczucie, e utknlimy w jakiej sytuacji, lub poczucie rezygnacji - jeli chodzi o nasz karier, zwizki, czy praktyk duchow. Wtedy trudno jest co zmieni, poniewa identyfikujemy si z problemami, ktre wydaj nam si bardzo solidne i trwae. Lubimy spa. Prbujemy medytowa, ale przysypiamy. Po obudzeniu, trudno nam przypomnie sobie sny w caoci, albo te w ogle ich nie pamitamy. Nadmiar aspektu ziemi moe spowodowa niewraliwo i poczucie braku inspiracji. Zbyt duo ziemi moe rwnie oznacza, e cay czas nic nie mwimy, albo te, kiedy ju zaczniemy mwi, nie jestemy w stanie przesta. Spnianie si na kade spotkanie lub bycie punktualnym co do minuty moe rwnie by wyrazem nadmiaru aspektu ziemi. Tradycyjnie, negatywnym aspektem ziemi jest niewiedza. Jeeli mamy w sobie zbyt mao ziemi, jestemy jakby nigdzie nie zakotwiczeni, niestali, rozchwiani lub pobudzeni. Nie jestemy w stanie skoczy tego, co zaczlimy, jestemy nie ugruntowani i niezadowoleni. Nigdzie nie czujemy si, jak u siebie w domu, bez przerwy szukamy czego, na czym moglibymy si oprze i co by nam dao poczucie bezpieczestwa. Woda Kiedy ywio wody jest zrwnowaony, dobrze czujemy si w swoim wntrzu i w yciu. Pynnie i atwo przechodzimy przez rne wydarzenie i zwizki. Zrwnowaona woda to akceptacja wszystkich sytuacji. To rado i zadowolenie. Wyszym wymiarem wody w osobistym dowiadczeniu jest rado bycia, poczucie zadowolenia z tego, e si yje, ktre jest raczej wrodzone ni zalene od zewntrznych okolicznoci. Kiedy jestemy poczeni z radoci ywiou wody, przejawia si to na zewntrz. Jestemy szczliwi z powodu ludzi, ktrych spotykamy, miejsc, do ktrych jedzimy. Cieszymy si yciem. Rado ta moe znikn w nieuniknionym cierpieniu, ktre towarzyszy dualistycznemu dowiadczeniu. A wwczas czsto szukamy jej na zewntrz, wierzc, e bdziemy znowu zadowoleni kiedy zdobdziemy nowego partnera, lepsz prac, bogactwa, stopie naukowy, uznanie czy cokolwiek innego. Mylimy, e rado ukryta jest w posiadaniu i robieniu, a nie w byciu. Osoba zdominowana przez ywio wody moe dowiadcza wielu uczu i emocji i czasami przejawia nad wyraz doskonae samopoczucie. Oznacza to zaniedbywanie obowizkw, pewnego rodzaju unoszenie si na powierzchni ycia, zagubienie si w wygodzie, utrat uwanoci, odczuwanie zadowolenia w sytuacjach, ktre powinny zosta zmienione, lub te brak wydajnoci. U takich osb wystpuje tendencja do nie pracowania nad trudnociami, nawet jeli miaoby to oznacza utrat tego, co dla nich cenne. W medytacji, zbyt duo wody moe zmniejszy przejrzysto. Nie jest to otpienie i ciko ziemi, ale rodzaj sabego dryfowania, ktre utrudnia realizowanie zada i cieszenie si ich owocami. Wynikiem nadmiaru wody moe by rwnie zagubienie si w emocjach, nieustanne przewracanie si na falach uczu, bycie zbyt wraliwym, aby pozwoli przemin stanom emocjonalnym, paczliwo, lub wpadnicie w puapk zbytniego rozczulania si nad sob. Zamiast tkwi w komforcie ywiou wody, utykamy w porywach emocji. Zbyt mao wody moe za wywoa wewntrzny dyskomfort, brak radoci i brak dobrego samopoczucia w kontaktach z innymi ludmi. Nawet jeli jestemy osadzeni w ziemi, jeeli mamy zbyt mao wody jest to suchy rodzaj solidnoci, bez poczucia przyjemnoci i chci doceniania czegokolwiek. Jeeli wykazujemy niedobr zarwno ziemi, jak i wody, bdziemy zdominowani przez ogie lub powietrze, albo i ogie, i powietrze, co wywoa brak ugruntowania i nadmierne pobudzenie. Zbyt mao wody w medytacji oznacza wewntrzny dyskomfort w praktyce i brak radoci na duchowej ciece. Praktyka moe sta si niepodna i jaowa. Ogie Pozytywnym aspektem ognia jest zdolno tworzenia, inicjowanie projektw na kadym poziomie i osiganie tego, czemu nadaje bieg inwencja twrcza. Z ogniem zwizana jest intuicja, podobnie jak entuzjazm i ekscytacja. Zrwnowaony ywio ognia oznacza dziaania podejmowane z natchnienia, zadowolenie z pracy i osignicia. Ogie zwizany jest z bogoci i radoci, ktra rni si od radoci ywiou wody, zwizanej raczej z zadowoleniem i akceptacj. Rado ognia bardziej czy si z entuzjazmem i rozkosz cielesn, radoci dowiadcze przeywanych na jawie. Wyszym dowiadczeniem ognia jest rado bycia, a najwyszym jej wyraeniem - rozwj mdroci rozrniajcej. Ludzie z nadmiernie rozwinitym aspektem ognia atwo si pobudzaj. Drobne rzeczy podsycaj ich draliwo i mog oni reagowa impulsywnie, naskakujc nagle na kogo z byle powodu. Brakuje im tolerancji, irytuj ich rne religie, rasy i filozofie. Moe ich nawet drani to, w jaki sposb kto siedzi, czy czyj sposb mwienia. Poniewa ogie stanowi przeciwiestwo ziemi, wynikiem nadmiaru ognia jest brak ugruntowania. Ludzie ognia wykonuj szybkie ruchy i s niestabilni. Jeli towarzyszy temu rwnie brak wody, mog dowiadcza bezustannego dyskomfortu i niepokoju. Ludziom z nadmiarem aspektu ognia trudno usiedzie w jednym miejscu nawet przez pi minut, zawsze maj bowiem co do zrobienia. Przeszkadza im cisza i nieruchomo. Maj trudnoci ze spaniem. Ludzie z 69/202

Serwis internetowy Tsering nadmiarem ognia czsto lubi mwi duo i szybko. Nastpny pomys pojawia si w ich gowach zanim jeszcze poprzedni zosta wyraony. Wszystko bez przerwy bombarduje ich umysy. W praktyce medytacyjnej zbyt wiele ognia wywouje strumie myli, ktry trudno opanowa. Bez przerwy pojawiaj si nowe pomysy i wydaj si zbyt wane, aby mona byo je pomin. Ludzie z nadmiarem ognia s zbyt pobudzeni i niespokojni. Pobudzenie moe by wynikiem braku wody, a niestabilno braku ziemi. Bez wystarczajco rozwinitego aspektu ognia na duchowej ciece, praktykujcemu brakuje energii i inspiracji koniecznych do wykonania praktyki, lub te trudno mu odnale poczucie radoci i szczcia w praktyce. Praktykuje bez namysu, bez inspiracji, ktra pozwoliaby mu przeskoczy do nowego zrozumienia, czy nowego dowiadczenia. W rezultacie rozwj praktyki jest o wiele wolniejszy. Kiedy brakuje nam ognia, brakuje nam ywotnoci i inspiracji. Praca nie sprawia nam radoci. Nie odczuwamy entuzjazmu. Nie pojawia si nic nowego. ycie jest rutyn i cik harwk. Lub te, jeeli brakuje ognia przy jednoczesnej przewadze powietrza, moe by wiele ruchu, ale jest on monotonny i nietwrczy. Intelektualnie osoba z niedoborem ognia moe by bardzo bystra - z powodu powietrza - ale nie bdzie w stanie stworzy niczego nowego z tego, co si nauczy. Powietrze Powietrze to ywio, ktry niesie ze sob zmian, i, kiedy jest wystarczajco rozwinity, sprawia, i moemy to, co negatywne przeksztaci w to, co pozytywne, nienawi przemieni w mio, zazdro w otwarto, chciwo w szczodro, a dum i egoizm w spokj. Powietrze zwizane jest z ciekawoci i uczeniem si, oraz elastycznoci intelektualn. W swoim najwyszym aspekcie, jest mdroci speniajc. Kiedy powietrze jest dominujce, waciwoci ziemi i wody s niewystarczajce. Mamy mao stabilnoci i zadowolenia. Trudno jest nam zatrzyma si na czymkolwiek. Jeeli jestemy w jednym miejscu, inne wyglda lepiej, a kiedy pojedziemy do tego nowego miejsca, chcemy by jeszcze gdzie indziej. Trudno nam przyj rzeczy takimi, jakimi s, trudno odnale i poczy si z uspokojeniem wynikajcym z tego, co jest. Moemy by roztrzsieni, niezdolni do skupienia si na czymkolwiek, zaniepokojeni, lub niestali. W obliczu nawet niewielkiej negatywnoci szczcie natychmiast ustpuje miejsca nieszczciu. Zdecydowanie ustpuje niepewnoci. Wiara atwo si kruszy. Nie mamy wewntrznej grawitacji, tak wic zewntrzne wpywy pocigaj nas ze sob w rne strony. Kiedy za brakuje nam aspektu powietrza, atwo utykamy w danej sytuacji. Trudno nam jest cokolwiek zmieni. Zmartwienie, czy niewielka nawet obawa, pozostaje i tkwi w nas przez dugi czas. Kiedy powietrze jest zrwnowaone, zmartwienie i obawa ustpuj miejsca zdecydowaniu. Zharmonizowane powietrze pozwala nam zachowa elastyczno. Jeeli co si nie udaje, wci potrafimy doceni inne aspekty dowiadczenia: moemy jednoczenie otrzyma ze wiadomoci i podziwia pikno nieba. Powietrze pozwala umysowi porusza si w nowych kierunkach, widzie rzeczy z rnych perspektyw, co pozwala nagromadzi wiedz i zrozumienie. To, jak szybko jeste w stanie przemieni negatywny gniew, depresj, irytacj czy rozczulanie si nad sob w co pozytywnego, okrela to, w jakim stopniu rozwine ywio powietrza. Powietrze to rwnie prana, ktra jest nonikiem umysu. Dlatego wanie w tantrze i dzogczen zaleca si rne wiczenia fizyczne i pozycje, majce na celu opanowanie ywiou powietrza, co wspiera duchowe dowiadczenia. Kiedy powietrze jest poruszone, umys bardzo trudno si koncentruje. Nieatwo siedzie w medytacji. Pojawia si niecierpliwo. Powstaj pytania i potrzeba ich zadawania. Kiedy mamy nadmiar powietrza, trudno nam dowiadczy pustej podstawy wszystkiego, kunszi, poniewa umys i energia pdz to w jedn, to w drug stron, przycigane przejrzystoci i przejawianiem si. Powietrze czy, ma zwizek z kadym rodzajem komunikacji. Jako prana, ywio powietrza przenika wszystkie miejsca i rzeczy. Stanowi zasadnicz energi egzystencji. Przestrze Kiedy dominuje w nas ywio przestrzeni, jestemy zbyt "przestronni" i nie moemy poczy si z zawartoci przestrzeni, czyli innymi ywioami. Ten stan to nie integracja z natur umysu, ale raczej utrata kontaktu. Moemy straci poczucie sensu, nie z powodu depresji, ktra powstaje kiedy dominuje ziemia, ale z powodu pewnego rodzaju powierzchownego kontaktu z yciem, co sprawia, i jestemy pozbawieni korzeni i dryfujemy na jego powierzchni. Zbyt wiele przestrzeni wywouje brak wiadomoci, brak przytomnoci. Gubimy si i tracimy ze wszystkim kontakt. Podczas gdy zbyt wiele przestrzeni wywouje utrat kontaktu z waciwociami pojawiajcymi si w przestrzeni, niedostatek przestrzeni sprawia, i opanowuje nas to, co si pojawia. Wszystko wydaje si solidne i niedostpne. Niewielkie problemy przytaczaj nas, a powane zupenie nas mog zdruzgota. Zbyt mao przestrzeni uatwia innemu ywioowi zdominowanie nas i wyznaczenie naszych reakcji. Osoba ze zrwnowaonym aspektem przestrzeni moe pracowa na peen etat, mie rodzin, zajmowa si domem, medytowa i wykonywa duchow praktyk i na wszystko mie czas i energi. Na wszystko ma wystarczajco duo przestrzeni. Inna osoba w tej samej sytuacji, ktra ma niedobr przestrzeni nie moe sobie w niej poradzi: pracy ma za duo, dzieci zawracaj jej gow, nie ma czasu dla przyjaci, nie ma czasu gotowa i nie ma jak si zrelaksowa. Trzecia osoba w tej samej sytuacji, ktra jest zdominowana przez przestrze, dryfuje na powierzchni ycia: praca nie jest wana, dzieci s

70/202.

Serwis internetowy Tsering daleko, m lub ona s jak wsplokator, zadania s wykonywane lub nie. Na niczym nie moe skupi uwagi. Zazwyczaj identyfikujemy si z nasz zewntrzn sytuacj: prac, zwizkami, zainteresowaniami, ciaem. Utosamiamy si wic z zawartoci przestrzeni, z dowiadczeniem, a nie z dowiadczajcym. Oczywicie, wtedy, kiedy tracimy niektre z tych rzeczy, czujemy si zagubieni. Zwizek si koczy, nie mamy pracy, przenosimy si do nowego miejsca i mwimy, ze gubimy si w tym wszystkim. Jestemy gdzie pomidzy wydarzeniami i nie wiemy dokadnie kim, lub czym jestemy. Jeeli w peni czymy si z ywioem przestrzeni, poznajemy natur umysu. Jestemy wwczas wolni, poniewa nie wie nas to, co pojawia si w dowiadczeniu. Urzeczywistniamy nasza prawdziw natur i nie prbujemy odnale si w szczegach naszej sytuacji. Jestemy podczeni do istoty i nie wypatrujemy na zewntrz rda naszych problemw. Wiemy, e kady problem, ktrego dowiadczamy, jest czym, co po prostu pojawia si w przestrzeni, nie musimy stawa si tym problemem. Moemy potwierdzi samych siebie poprzez dowiadczenie bycia, a nie poprze to, jak nas widz inni, co posiadamy, czy czym si zajmujemy. Bardziej akceptujemy siebie i wszystko, co nas spotyka. Czowiek, ktry ma pikn rodzin i dobrze prosperujc firm i ktry identyfikuje si z obiema tymi rzeczami, moe obie w jednej chwili utraci. Wwczas moe zagubi si w tym dowiadczeniu lub si otworzy, w zalenoci od tego, jaki ma zwizek z przestrzeni. Bolesna sytuacja moe wywoa negatywny lub pozytywny efekt, w zalenoci od naszej reakcji. Przy utracie zewntrznej definicji, tosamo moe sta si albo ograniczona, bojaliwa i krucha, albo moe rozszerzy si na zewntrz do swoich normalnych granic poprzez identyfikacj z przestrzeni, w ktrej powstaje dowiadczenie. W praktyce medytacyjnej, niezrwnowaony ywio przestrzeni wywouje brak skupienia i przytomnoci umysu. Umys atwo rozprasza si wszystkim, co si w nim pojawia, poniewa identyfikuje si z dowiadczeniem, a nie z podstaw dowiadczenia. Dzogczen to gwna praktyka suca rozwijaniu ywiou przestrzeni, ale przestrze mona rwnie urzeczywistni, kiedy pozostae cztery ywioy coraz bardziej si rwnowa. Z przestrzeni zwizana jest mdro pustki. 3.1.2. Dzogczen Jak chmury pojawiajce si na pustym niebie, tak wszystkie koncepcje i myli zjawiaj si w naszej wewntrznej przestrzeni a pniej znikaj z powrotem w pustce. Musimy sprbowa zrozumie siebie, nasz prawdziwy stan, zobaczy, e wszystkie koncepcje i problemy wyaniaj si z niego, rozwijaj si i wreszcie w nim znikaj. Ale by zrozumie nasz prawdziwy stan musimy wznie si ponad koncepcje i myli. Nasz pierwotny stan jest bez myli. Myl nie potrafi dotkn tego co jest ponad ni. Mona dokona intelektualnego wprowadzenia w ten stan, ale sowne wytumaczenie nie jest realizacj tego stanu. Dzogczen jest bezporednim zrozumieniem bez rozproszenia przez myl. Kady czowiek musi spojrze wewntrz siebie, by odkry rdo myli. Mistrz nie wprowadza swoich wasnych koncepcji, ale potwierdza i wyjania to co ucze odkry - myli zjawiaj si z pustki, ktra jest prawdziwym stanem czowieka. Kady czowiek posiada swj wasny podstawowy stan, ktry jest stanem Buddy. Nie jest to co otrzymanego z zewntrz. Jest to prawdziwy naturalny stan czowieka. Nauki Dzogczen nie s ani filozofi, ani doktryn religijn, ani tradycj kulturow. Zrozumienie nauczenia nauk oznacza odkrycie wasnego prawdziwego stanu, odartego ze wszystkich oszustw i zafaszowa, jakie umys tworzy na wasny uytek. Gbokie znaczenie tybetaskiego terminu "dzogczen" (Wielka Dzoskonao) odnosi si do prawdziwego, pierwotnego stanu jednostki, a nie do jakiej transcendentalnej rzeczywistoci. Dzogczen jest najwysz duchow tradycj w bnie. Ci, ktrzy w przeszoci znali i praktykowali w Tybecie dzogczen byli nieliczni, nawet w tradycjach bon i ningmapy. Jedn z wielu przyczyn tego stanu rzeczy byo to, e nieatwo byo otrzyma te nauki: byy one utrzymywane w gbokiej tajemnicy, wskutek czego niewielu mistrzw przekazywao je nielicznym uczniom. Chocia utrzymywanie nauk dzogczen w tajemnicy mogo by waciwe w dawnych czasach, to aktualnie lepiej jest udziela ich w bardziej otwarty i swobodny sposb. W przeciwnym bowiem razie istnieje niebezpieczestwo ich wymarcia.Tenzin Wangyal Rinpocze Dzogczen jest jak piro pawia. Piro pawia jest naturalnie pikne, kolorowe, wyraziste, tak jak kada osoba, nie trzeba z nim nic robi, nie trzeba nic poprawia. Wszystko, to co jest, jest naturalnie pikne, cudowne. Dzogczen jest take jak wiato wiecy. Kiedy zapali si wiec, to ciemno (niezalenie od tego czy bya to ciemno, ktra zalegaa tam przez wieczno, czy przez godzin) zostaje wyeliminowana. Tak samo kada jednostka, kiedy odkrywa swoj prawdziw natur, caa jej ciemno, negatywno, konceptualne mylenie zostaj przeamane. Jest to jak odkrycie przejrzystego nieba bez adnych chmur.(...) W prawdziwym stanie kontemplacji jestemy zrelaksowani i nie tworzymy, ani nie blokujemy myli, lecz pozostajemy obecni bez rozproszenia w chwilach umysu, ktre s zarwno obecnoci, jak i brakiem myli. Kontemplacja dzogczen jest obecnoci w stanie poza mylami, poniewa konceptualny, stwarzajcy myli umys ktry jest przyzwyczajony do utrzymywania uwagi umysu dziki staemu wytwarzaniu myli - znajduje si w stanie spoczynku. Nauki dzogczen nie s ani filozofi, ani doktryn religijn, ani tradycj kulturow. Zrozumienie nauk oznacza odkrycie wasnego prawdziwego stanu, odartego ze wszystkich 71/202

Serwis internetowy Tsering oszustw i zafaszowa, jakie umys tworzy na wasny uytek. Gbokie znaczenie tybetaskiego terminu "dzogczen" (Wielka Doskonao) odnosi si do prawdziwego, pierwot-nego stanu jednostki, a nie do transcendentalnej rzeczy-wistoci. Dzogczen jest najwysz duchow tradycj w bonie. Ci, ktrzy w przeszoci znali i praktykowali w Tybecie dzogczen byli nieliczni, nawet w tradycjach bon i ningmapy. Nieatwo byo otrzyma te nauki, gdy byy one utrzymywane w gbokiej tajemnicy, wskutek czego niewielu mistrzw przekazywao je nielicznym uczniom. Chocia utrzymywanie nauk dzogczen w tajemnicy mogo by waciwe w dawnych czasach, to aktualnie lepiej jest udziela ich w bardziej otwarty i swobodny sposb. W przeciwnym bowiem razie istnieje niebezpieczestwo ich wymarcia. Chociaz wielu bylo praktykujacych Dzogczen we wszystkich religijnych tradycjach Tybetu, takich jak Piaty Dalaj Lama ze szkoly Gelugpa, Trzeci Karmapa Randziung Dordze ze szkoly Kargyupa i Graspa Dzialtsen ze szkoly Sakjapa, najbardziej istotne przekazy nauk Dzogczen odnalezc mozna w Bon, rdzennej religii Tybetu i w najstarszej szkole Buddyzmu Tybetanskiego: Ningmapa. Obie te tradycje dziela swoje nauki na "Dziewiec Sciezek" praktyki prowadzacej do oswiecenia, czyli urzeczywistnienia, i w obu Dzogczen jest dziewiata i najwyzsza Sciezka. W dzisiejszych czasach mistrzowie ze wszystkich sekt tybetanskich zaczynaja nauczac Dzogczen, a Dzogczen wydaje sie stawac modne na Zachodzie. Dzogczen Dzogczen (rdzogs chen) doslownie oznacza "doskonalosc", "osiagniecie" lub "spelnienie" (rdzogs), ktore jest "calkowite" lub "wielkie" (chen). Chociaz Dzogczen jest "pojedyncza wielka sfera", dla porzadku mowi sie, ze posiada trzy aspekty podstawy, sciezki i owocu: "podstawy"- poniewaz gruntem Dzogczen jest pierwotny stan jednostki; "sciezki"poniewaz Dzogczen jest najwyzsza bezposrednia i natychmiastowa sciezka urzeczywistnienia; i "owocem"- poniewaz Dzogczen jest dopelnieniem oswiecenia, wyzwoleniem z cyklu iluzorycznej transmigracji samsarycznej w ciagu jednego zycia. Przyjrzyjmy sie dalej podzialowi na podstawe, sciezke i owoc, azeby lepiej zrozumiec Dzogczen. Wedlug nauk Dzogczen esencja (ngo bo) podstawy wszystkiego (kunzhi) jest pusta (ston pa nyid) i pierwotnie czysta (ka dag) ; natura (rang zhin) podstawy jest spontanicznie doskonala (lhun sgrub) przejrzystosc (gsal ba); nierozdzielny zwiazek (dbyer med) pierwotnie czystej esencji i spontanicznie doskonalej natury stanowi niezaklocony (ma 'gag pa) przeplyw energii i wspolczucia (thug rje). W umysle jednostki, podstawa ta jest naturalnym stanem (gzhi) oraz zrodlem samsary dla zbladzonego umyslu (ma rigpa) i nirwany dla umyslu, w ktorym wiedza (rigpa) zostala przebudzona. Esencje podstawy kunzhi nazywa sie matka (ma), przebudzona swiadomosc (rigpa) synem (bu), a nierozdzielnosc (dbyer med) matki i syna przeplywem energii (rtsal). Sciezka (lam) polega na osiaganiu wgladu w poglad Dzogczen, ktory stanowi wiedze o prawdziwym stanie podstawy jednostki i osiaganiu przy pomocy medytacji przeplywu rigpy, ktory rozciaga sie takze i po medytacji. Sprzyjac ma to zintegrowaniu go z naszym zachowaniem, postawa i aktywnosciami codziennego zycia. Owoc oznacza spelnienie jeszcze w tym wcieleniu trzech wrodzonych cial Buddy (tri kaja), czego kulminacja jest osiagniecie teczowego czy tez swietlistego ciala pod koniec zycia, kiedy to materialne cialo rozpuszcza sie w swej wlasnej naturze, ktora jest swiatlo. Tenzin Wangyal Rinpocze 3.1.3. Krople Serca Dharmakaji - ruszen Zewntrzne ruszen jest staroytn wersj psychologii, rodzajem psychologii ekspresywnej. Jest ono jedyn w swoim rodzaju i bardzo gbok praktyk wstpn dzogczen. Krople Serca Dharmakaji rozpoczynaj si od dwch praktyk: praktyki zewntrznego oraz wewntrznego ruszen. Ruszen oznacza oddzielenie, oddzielenie samsary i nirwany, mdroci i ignorancji. Jedn z najwaniejszych rzeczy w tej praktyce jest jedno wizji, umysu i prany. W wielu praktykach dzogczen wane jest posiadanie tej waciwoci zjednoczenia wizji, prany i umysu. Oznacza to, e to co widzisz jest tym kim jeste, to czym oddychasz jest tym kim jeste. Po prostu nie ma nic oddzielnego w tym co postrzegasz, nie ma oddzielenia pomidzy postrzegajcym i postrzeganym, twoim umysem i tob. To jest poczucie caoci. W jaki sposb sprbuj zrozumie t jedno. Moecie oczyci wszystkie negatywnoci i splamienia umysu. Moecie te usun wszelkie przeszkody i powstrzyma pragnienia umysu, osigajc ostatecznie dharmakaj. Tekst ten nie jest zastrzeony i ma suy poytkowi wszystkich istot. Przykady: (...)Lk pochodzi z braku poznania samych siebie, moe nie uwiadamiamy sobie tak w stu procentach, ale po prostu mamy takie poczucie, e nie wiemy kim jestemy, wobec tego chcemy by kim, musze by prezydentem, dyrektorem itp. chce by kim, bo musz by kim, wtedy stwarzamy w sobie samym kogo innego, kogo kim chcemy by i wtedy to nie jestemy naprawd my. Brak poznania samych siebie jest podstaw strachu, lku i w rezultacie tego stwarzamy, wzbudzamy sytuacje zewntrzne. (...)Gdy problem dotyka nas w czuym miejscu, co robimy: stajemy twarz w twarz. Zasad w praktyce Czod jest stawanie twarz w twarz z naszym ego i z naszym lkiem, z naszym strachem. (...)Kiedy jestemy zafiksowani, tracimy otwarto w chwili obecnej. Wyobramy sobie, e jestemy zafiksowani na jakim projekcie swoich marze, mamy ju wszystko opracowane jak to zrobi, gdzie, ile ma to kosztowa, cae to marzenie jest w peni opracowane. Mylaam o tym projekcie przez ostatnie 20 lat i cigle myl. Za kadym razem, gdy kogo

72/202.

Serwis internetowy Tsering spotykam myl o tym, kiedy rozmawiam z kim mwi o tym, kiedy czytam ksik ta myl cay czas wraca.. W rzeczywistoci tak si nie dzieje, a wic moje istnienie jest nie istnieniem mojego projektu. Mj projekt naprawd nie istnieje, wic ja istniej dla tego nie istniejcego projektu. Jeeli pojawia si jaka moliwo zmiany, zrobienia czego nowego, nie moemy tego zrobi, poniewa jestemy zafiksowani. Musimy zda sobie spraw z tego, e jest to blokada, ktr trzeba przezwyciy. Moe kiedy zaczn usuwa t blokad, nie bd zafiksowany, ale wci bd mia inspiracj tego projektu, moe wwczas zostanie on zrealizowany. Wszystko, co jest tak bardzo zafiksowane blokuje. Gdy chodzi o przeszo, naley rozpuszcza cikie przypadki, przeladujce nas, obsesje dotyczce tego co mamy zrobi w przyszoci. Jeeli co nas inspiruje, sprawia, e jestemy szczliwi tego nie rozpuszczajcie, zatrzymajcie to, to moecie rozpuci tu przed osigniciem ciaa tczowego, a do tego czasu zatrzymajcie to. (...)Kiedy masz jakie ze dowiadczenia, ktre wci ciebie poruszaj, przyjrzyj si im. Skonfrontuj si z nimi w praktyce. Zasadniczo zaoeniem dharmy nie jest postawa polegajca jedynie na tym, e traktuj ycie jako zabaw, a kiedy co mnie zakca wtedy oczyszczam si z tego i kontynuuj zabaw; nie to jest celem. W zamierzeniu celem praktyki jest pozbycie si caej karmy, ktr wytworzyem w przeszoci i osignicie w przyszoci owiecenia. To jest bardziej waciwy sposb widzenia. Mamy tutaj wielki cel. (...)Zastanwcie si nad dzieleniem siebie na przeszo i przyszo. Czy czasami czujesz si w ten sposb, kiedy kto ciebie pyta, w jakim stopniu jeste tutaj? Powiniene pomyle: Jak bardzo jestem tutaj? albo Jak dua cz mnie nie jest tutaj?. Odpowiesz, e by moe 30% ciebie nie jest obecne. Wwczas pojawia si pytanie: gdzie jest teraz te 30%? Niektrzy ludzie tkwi gwnie w przeszoci i jest im bardzo trudno by w przyszoci. By moe generalizuj, lecz mczyni maj tendencj bardziej do ycia w przyszoci, kobiety za w przeszoci. Mczyni s zawsze za bardzo zorientowani na cel, kobiety za zorientowane bardziej na uczucia. Rozmawiaj o przeszoci, rodzinie, zwizkach wszystkich tych historiach, kto z kim yje, kiedy itp. Mczyni yj bardziej jutrem. Oglnie my jako mczyni czy kobiety jestemy w ten sposb podzieleni. Wic te praktyki s czym co pomaga w obu przypadkach, prowadzi to tego aby y cakowicie. Pomyl jakiego typu jeste osob. (...)Jak odczuwasz siebie? Czy odczuwasz siebie jako ciao, powietrze czy ogie? Co czujesz, oprcz powiedzenia: Jestem Tenzin? To jest imi, prawda? Czujesz, e kim jeste? Po obfitym obiedzie czujesz si, by moe, jako ciao, po duej iloci wdki moge, by moe, czu (si jak) powietrze. Wszystkie drugorzdne okolicznoci sprawiaj, e czujesz si inaczej, prawda? (...)Ta energia to moe by cokolwiek, to mog by blokady w kanaach, blokady psychiczne. Tu nie chodzi tak bardzo o wymiar fizyczny, to moe by (jedynie) powizane z fizycznym wymiarem. Myl, e to moe by tak naprawd cokolwiek. P: Czy s to emocje i przekonania, np. takie przekonania, ktre organizuj nasze ycie? O: Tak, to s rwnie blokady. Myli i idee kiedy przychodz ich energia ma w sobie pikno; kiedy utkn trac waciwoci, prawda? Przychodz i ulegaj zablokowaniu. To (wiczenie) wytwarza t waciwo przybywania i poruszania si. To nie niszczy energii sprawia, e energia porusza si. Dlatego kiedy mylimy o przeksztacaniu i przeksztacamy gniew w mio oznacza to, e energia jest dobra ale jej przejawienie ju nie tak wspaniae. To jest gniew, ale kiedy go przeksztacisz, energia wci jest tutaj ale jest form mioci, bardzo silnej mioci. Wic nie zniszczye energii, zniszczye jedno specyficzne przejawienie tej energii. W ten sposb spowodowae jej ruch. (...)Kiedy mylisz o swoim gniewie, kiedy wpadasz w gniew, wtedy widzisz kto gniewa si na kogo. Mwisz: Ta osoba; zauwa masz tam jak osob lub (gniewasz si na) jak rzecz. Wyobra sobie kiedy tam nic nie ma, co robisz? Twj gniew jest bezrobotny nie masz zajcia, twj gniew nie ma zajcia w tym momencie powinien si rozpuci. Ale tak dugo jak jest tam tak wiele rzeczy, zawsze mamy usprawiedliwienie dla wpadania w gniew. Jest to zwizane z istnieniem obiektu (dla) ego. Czy kiedykolwiek prbowae w ten sposb: jest osoba z ktr masz problem, (a ty) po prostu wyobraasz sobie, e tej osoby nie ma, ona nie istnieje. Nie tylko mwic: Ona nie istnieje, ale poprzez praktyk. (...)W konwencjonalnym sensie jest prawd, e nie ma tam osoby na ktr si zocisz. Co tam jest ale nie ma tam (tej) osoby. Wedug sposobu w jaki postrzegasz nie ma jej tam, poniewa jeeli ta osoba tam jest, oznacza to, e wszyscy powinni gniewa si na t osob, poniewa to (co powoduje gniew) jest nieodczne od tej osoby. Rozumiesz? Jest tutaj troch filozofii ale tak wanie jest. Kiedy widzisz osob, ktrej nie lubisz, w momencie kiedy j spostrzegasz, wpadasz w zo. Ale to nie dziaa na wszystkich w ten sposb. To dobra rzecz, e nie dziaa to na wszystkich podobnie. Oznacza to, e jest tam cz ciebie i t cz ciebie HUNG moe zniszczy. Jest to zewntrzne tsal dziang pa, pracujce z wszelk energi zewntrzn. (...)P: W jaki sposb przeksztaci energi gniewu w mdro, poniewa czasami kto co robi i nie wystarcza tylko rozpuszczenie energii gniewu, poniewa ten kto co zrobi (dalej, negatywnego). O: To nie wystarcza, ale (tak jest) w tej chwili, to jest pierwszy krok. Nie mwimy: rozpu to i to wystarczy, mwimy: rozpu to. To jest miejsce samego rozpuszczenia. Zobacz jak si czujesz, co czujesz w zwizku ze sob. Kim jeste, kim jestem? (Jakie jest) to odczucie siebie. Obiekt gniewu rozpuszcza si, to przybywa do tego samego miejsca, to przychodzi do ciebie. To jest pierwsze miejsce poczenia (si ze sob). I wtedy, z tego miejsca wytwarzasz wspczucie i mio pracujc z kadym z antidotw. W pewnym sensie s rwnie nieco inne podejcia w tantrze i dzogczen, ale nie idmy w t 73/202

Serwis internetowy Tsering stron. Praktykuj w taki sposb jak teraz wyjaniem a wtedy (rezultat) pojawi si. (...)Zewntrzne ruszen ma pracowa nie tyle z przestrzeni, ono ma pracowa z emocjami. Na przykad: udajesz si do wiata piekielnego i zachowujesz si tak, jak istoty piekielne; to jest czysta terapia. Jest terapia piekielna, pboska, zwierzca, wiele terapii. To jest bardzo stara tradycja. Jest zadziwiajce, e obecnie ludzie mwi tak wiele o terapii. Na przykad: koncepcja zwierzt. S w nas waciwoci zwierzcia. Niektrzy s bardziej wini ni tygrysem, inni s bardziej jak pies, jeszcze inni jak paw. Kady ma rne czci tych zwierzt, niektre s bardziej intensywne. I rwnie zmienia si to w rnych okresach ycia kto staje si jakim zwierzciem bardziej ni innym. Wic jedynym sposobem albo (raczej) bardzo silnym sposobem uwolnienia si od tych rzeczy jest wanie robi to, by jak (to) zwierz. Jeli jest (w tobie) za duo psa, znajd dobre miejsce, gdzie nikt nie moe ci zobaczy i bd cakowicie psem. Poruszaj si jak pies, jedz jak pies, wydawaj dwiki takie, jak pies i (tak) wanie uwolnij si od psiej czci siebie. Jest to dobry sposb zrobienia tego, poniewa emocje s tak bardzo zwizane z jzykiem i symbolami. W niektrych kulturach jzyki s bardzo bogate, jedno sowo wyraa wiele. W innych kulturach jest tylko kilka sw. Nie ma tam wystarczajcej iloci sw, wystarczajcych sposobw wyraania, wic jzyk zwierzcy jest w pewnym sensie dobrym sposobem uczynienia tego. Niektre krgi ludzi maj wicej sposobw wyraania swojej zoci ni mioci. Inne grupy ludzi maj znacznie wicej sw i sposobw bycia, poprzez ktre mog bardziej wyrazi mio ni gniew. S krgi ludzi, kraje, narody, rodziny. Jeeli przyjrzycie si bliej, jest to bardzo charakterystyczne, jest tak wiele zwizanych z tym szczegw. Nauczaem i pracowaem duo u siebie (w USA) na ten temat z zachodnimi psychologami. Pracowaem z grup psychologw nad wczeniem tych zasad do gwnego nurtu zachodniej psychologii. Jest bardzo interesujce, jak wiele jest w tych starych tradycjach, (tego) co jest (zawarte) w nowoczesnej psychologii zachodniej, stao si skadnikiem rnych idei. To ju tam jest. Na podstawie wykadw Tenzina Wangyala Rinpocze w Polsce w 1996 r. i 2001 r. oprac. J. Magdziarz 3.1.4. Szamanizm Szamanizm to praca z duchami natury, nauka komunikacji z innym wymiarem poprzez wrby, sny, medytacje. Kiedy rozwinie si ju pewien zwizek ze wiatem duchw, mona stamtd uzyska opiek, pomoc w leczeniu. Owiecone istoty mog by przewodnikami w rozwoju duchowym. Lokalne bstwa, zwizane z drzewami, skaami, rzekami dostarczaj oparcia. Szamanizm polega przede wszystkim na zrozumieniu tej wiedzy(...) We wspczesnym spoeczestwie ludzie powinni zrozumie jak wane jest utrzymanie natury we waciwym stanie, dbanie o ni. Relacja pomidzy natur, a szamanem jest wspaniaa. Szaman ma szacunek do drzew, gr, wody, poniewa wie, e w tych miejscach istniej duchy i moce, ktre s wane dla przetrwania ludzi. Nie trzeba by szamanem, eby mie szacunek do natury i myl, e wspczeni ludzie mog si tego nauczy. Zwizku z natur brakuje w caym naszym spoeczestwie. Natura nie pomaga ludziom tak jakby moga. Ludzie nie maj w niej oparcia. Ogie moe spali, ale take moe owietla, ogrzewa. Wod mona pi , jak rwnie moe ona stanowi przyczyn powodzi. Na ziemi mona hodowa roliny, ale trzsienie Ziemi moe take niszczy ycie. Wszystko zaley od tego jaki si ma stosunek do natury, poniewa zachowuje si ona w zalenoci od tego stosunku. Tracc kontakt z natur tracimy kontakt ze sob, ze swoim wasnym ciaem. Uwaam, e wspczeni ludzie powinni zrozumie na czym polega zwizek szamana z natur. I sami powinni rozwin podobny zwizek. Dziki szamanizmowi moemy zrozumie nasze rodowisko, duchy natury, ywioy, leczc moc ywiow, zioa, astrologi, wrby... Najwaniejsz rzecz w szamanizmie, jest respektowanie, szanowanie natury, tak samo jak szanuje si innych ludzi. Wspczesnie uwaamy, e jeli kupi si kawaek ziemi i zaatwi si to formalnie, to mona tam robi wszystko; wycina drzewa, kopa ziemi, niszczy skay, robi rne rzeczy. Nie bierze si wcale pod uwag tego, e mog tam by inne istoty. Przecie na drzewach yj ptaki, w lesie mieszkaj zwierzeta - trzeba je szanowa. Jeli nie szanujemy rodowiska, pojawiaj si choroby powodowane zanieczyszczeniem. Najpierw niszczymy wod, a pniej j pijemy, niszczymy powietrze, a pniej nim oddychamy, niszczymy ziemi, a pniej z niej jemy. W tradycji szamaskiej traktuje si drzewa jak inne istoty, jak duchy. Istnieje te aspekt rytualny... Zwykle w szamanizmie mwi si, e jeli kto nie czuje si dobrze fizycznie powinien pj do lekarza, natomiast jeli nie czuje si dobrze energetycznie powinien uda si do szamana. Kiedy pjdziesz do szamana zobaczysz, e bdzie on robi inne rzeczy ni lekarz. Lekarz analizuje mocz, sprawdza jego kolor i banieczki powietrza, patrzy na kolor twojego jzyka, na usta, oczy.(...) Jest to fizyczna diagnoza. Szaman natomiast robi wrb, udaje si w podr podczas snu. Stara si spotka duchy i zobaczy gdzie wystpuj zakcenia. Opiera si na wrbach, korzysta z podry i astrologii. IMusi wykonywa rytuay, a rodzaj rytuau zaley od tego jaki jest cel szamana. To co prbuj tu zrobi to przekaza wam esencj tych nauk i sprawi bycie j mogli poj. Dla tych osb, ktre zajmuj si uzdrawianiem i dla tych, ktrzy chc uzdrowi samych siebie te nauki s bardzo wartociowe. Nauki Bon s niezwykle bogate w tego typu nauki. Myl e bogactwo tej wiedzy istnieje wszdzie na wiecie, jednak w wielu miejscach z rnych powodw nauki te zanikny. W Tybecie inwazja Chiczykw zniszczya prawie wszystko. Wci jednak istnieje mnstwo praktyk zwizanych z uzdrawianiem, z siami natury, z duchami, z medycyn, astrologi, astronomi. ... na poziomie energetycznym kiedy

74/202.

Serwis internetowy Tsering szaman koncentruje si i porusza symbolem piciu wiate w trakcie poszukiwania duszy, przywouje si yciow. Dwie praktyki przywoywania duszy i siy yciowej s wykonywane razem. Jeeli czyja dusza jest zakcona to bardzo prawdopodobnie, e siy yciowe rwnie s pomniejszone. Jeeli zakcone s siy yciowe, to zapewne dusza bdzie cierpiaa na rne zakcenia. Rne choroby przychodz wtedy, kiedy jestemy sabi, nie ugruntowani, kiedy nie jestemy w sobie. Gdy czujemy si silni nie mog nas zaatakowa. Przywoujc si yciow z powrotem, ponownie jednoczymy siy i dusz... Tenzin Wangyal Rinpocze 3.1.5. Tenpa Szenrab Miwoczie i historia bon Bon jest staroytn, autochtoniczn, przedbuddyjsk, religijn tradycj Tybetu, ktrej nauki nadal praktykuje wielu Tybetaczykw w Tybecie i Indii. Zaoycielem religii bon w wiecie ludzi by Pan Tenpa Szenrab Miwoczie. Wedug tradycyjnego, biograficznego wiadectwa, w poprzedniej epoce Szenrab by zwany Salwa i wraz ze swymi dwoma brami Dagp i Sziep, pod kierunkiem mdrca bonu Bumtri Logi Cesana, studiowa doktryny bon w niebie Sidpa Yesang. Po ukoczeniu studiw, trzej bracia odwiedzili Boga Wspczucia Shenlha Okar i spytali go, w jaki sposb mog przynie czujcym istotom ulg w cierpieniu. Shenlha Okar poradzi im dziaa jako przewodnicy dla ludzkoci w trzech kolejnych epokach wiata. Dagpa naucza w poprzedniej epoce; Salwa zamanifestowa si jako Tenpa Szenrab Miwoczie i jest nauczycielem i przewodnikiem obecnej epoki wiata, a najmodszy brat, Sziepa, pojawi si, by naucza w nastpnej epoce wiata. Tenpa Szenrab zstpi z niebiaskich sfer i wraz z dwoma najbliszymi uczniami, Malo i Yulo, zamanifestowa si u stp gry Meru. Nastpnie narodzi si jako ksi, syn krla Gyal Tokar i krlowej Zanga Ringum. Miao to miejsce w wietlistym ogrodzie, penym zdumiewajcych kwiatw, w paacu na poudniu od gry Yungdrung Gutseg, o wicie smego dnia pierwszego miesica w Roku Drewnianej Mskiej Myszy (1857 p.n.e.). Tenpa Szenrab oeni si modo i mia dzieci. W wieku 31 lat wyrzek si wiatowego ycia i zacz ascetyczn praktyk i nauczanie doktryny bon. Przez cae ycie jego wysikom majcym na celu goszenie nauk bon przeszkadza demon Khyabpa Lagring, ktry usilnie stara si o zniszczenie pracy Szenraba. W kocu jednak wstpi na ciek i zosta uczniem Szenraba. Pewnego razu Khyabpa ukrad Szenrabowi konie i ten zosta zmuszony ciga go przez ang ung a do poudniowego Tybetu. Przekraczajc gr Kongpo, Szenrab wszed do Tybetu. Bya to jedyna wizyta Szenraba w Tybecie. W tym czasie Tybetaczycy praktykowali rytualne ofiary. Szenrab okiezna lokalne demony i przekaza wyjanienia dotyczce wykonywania rytuaw z uyciem ciastek ofiarnych w ksztacie ofiarowanych zwierzt, co skonio Tybetaczykw do porzucenia ofiar ze zwierzt. Stwierdzi, e oglnie kraj nie jest przygotowany na Mitologiczne rda i historia religii bon Wedug mitologicznej literatury bonu, istniay "trzy cykle upowszechniania" doktryny bon w trzech wymiarach: wyszej sferze bogw czyli deww (lha), rodkowej sferze ludzi (mi) i niszej sferze nagw (lu). W sferze deww, Szenrab wybudowa wityni zwan "Niezniszczalnym Szczytem, bdcym Paacem Lha" i otworzy mandal "Wszechzwyciskich w Przestrzeni", ugruntowa nauki sutr i wyznaczy swego nastpc, Dampa Togkara. W sferze nagw zbudowa wityni zwan "Kontynentem Stu Tysicy Gesarw, bdcym Zamkiem Nagw" i otworzy mandal Matki Czystego Lotosu. Ugruntowa nauki sutr pradniaparamity i udzieli wyjanie o naturze umysu. W sferze ludzi Szenrab wysa emanacje do trzech kontynentw dla poytku czujcych istot. W tym wiecie swoje nauki wyjania pocztkowo w krainie Olmolungring, usytuowanej na zachd od Tybetu, oraz w czci wikszego kraju Tazig, ktry niektrzy wspczeni uczeni utosamiaj z Persj lub Tadykistanem. Sowo ol symbolizuje to, co niezrodzone, mo to, co nie zanika, lung sowa prorocze, a ring - odwieczne wspczucie Tenpy Szenraba. Na Olmolungring skada si jedna trzecia istniejcego wiata; jest on uksztatowany jak omiopatkowy lotos pod niebem, ktre pojawia si w postaci omioszprychowego koa. W centrum Olmolungring wznosi si gra Yungdrung Gutseg, "Piramida o Dziewiciu Swastykach". Swastyka jest symbolem trwaoci i niezniszczalnoci. Dziewi zgromadzonych swastyk reprezentuje Dziewi cieek bonu. Z podstawy gry Yungdrung Gutseg wypywaj cztery rzeki i pyn w czterech kardynalnych kierunkach. Ten opis doprowadzi niektrych uczonych do utosamienia gry Yungdrung Gutseg z gr Kaila, a Olmolungring z ang ung, krajem pooonym wok gry Kaila w zachodnim Tybecie, bdcym kolebk tybetaskiej cywilizacji. Gr otaczaj wityni, miasta i parki. Do Olmolungring mona si dosta "drog strzay", zwan tak dlatego, e przed odwiedzeniem Tybetu Tenpa Szenrab wystrzeli strza, ktr stworzy przejcie w acuchu grskim. Do sidmego wieku, ang ung istniao jako oddzielne pastwo, obejmujce cay zachodni Tybet wok gry Kaila i jezioro Manasarowar. Stolica miecia si w Khyunglung Nulkhar, "Srebrnym Paacu Doliny Garudy", ruiny ktrego znaleziono w dolinie Sutlej, pooonej na poudniowy zachd od gry Kaila. 75/202 otrzymanie piciu cieek "rezultatu" wyszych nauk bonu; zacz wic naucza czterech cieek "przyczyny". W tych praktykach nacisk pooy na wzmocnienie zwizku ze straniczymi duchami i naturalnym rodowiskiem, egzorcyzmowanie demonw i eliminowanie negatywnoci. Naucza rwnie praktyk oczyszczajcych za pomoc okadzania i oczyszczajcego skrapiania, wprowadzi te flagi modlitewne, bdce rodkiem na wzmocnienie fortuny i pozytywnej energii. Zanim opuci Tybet przepowiedzia, e kiedy przyjdzie na to czas, jego nauki rozkwitn w Tybecie. Tenpa Szenrab opuci ciao w wieku 82 lat.

Serwis internetowy Tsering Ludzie mwili jzykiem tybeto-burmeskim, a rzdzia nimi dynastia krlw, ktra wygasa w smym wieku, kiedy krla Ligminch (czy Ligmiry) zamordowa tybetaski krl Trisong Detsen, a ang ung zosta zaanektowany przez Tybet. Dalsze dzieje bonu Wraz z upowszechnieniem si buddyzmu w Tybecie i po zaoeniu pierwszego buddyjskiego klasztoru w Samye w 779 r. za czasw rzdw Trisong Detsena, bonowi zagrozia zagada. Chocia pierwszy krl Tybetu Trisong Detsen opiera si prbom wyeliminowania wszystkich praktyk bonu, a nawet sponsorowa przekady tekstw bonu, to pniej zacz podega do surowych przeladowa bonu. Wielki mistrz bonu i mdrzec z VIII w., Dranpa Namkha, ojciec Zrodzonego z Lotosu Guru Padmasambhawy, zaoyciela buddyjskiej tradycji ningmapa i mistrza, ktry gosi w Tybecie nauki tantry i dzogczen, publicznie skwapliwie gosi nauki nowej religii, lecz prywatnie kontynuowa praktyk bon i pozosta wierny jej zasadom, aby w tajemnicy zachowa nauki bon. Spyta krla: "Dlaczego czynisz rnic midzy bon a chos?" (Oba sowa - bon dla bonpw i chos dla buddystw -- oznaczaj "Dharm" i "prawd"), poniewa utrzymywa, e w istocie s one tym samym. Wajroczana, buddyjski uczony i ucze Padmasambhawy, jak i wielu innych tumaczy buddyjskich tekstw z Indii i Oddijany, bra udzia w przekadaniu tekstw bonu z jzyka drua. Aby ocali je przed zniszczeniem, wiele tekstw bonu zostao ukrytych w termach, aby mona je byo ponownie odkry w pniejszych, bardziej sprzyjajcych czasach. W IX i X wieku, bon podlega dalszym przeladowaniom i prbom wykorzenienia go. Zwolennicy bonu potrafili jednak przechowa pisma a do XI wieku, kiedy to nastpio odrodzenie bonu. Zostao ono przyspieszone przez ponowne odkrycie wielu istotnych tekstw, ktrego dokona Szienczien Luga, spadkobierca samego wielkiego mistrza Tenpy Szenraba. Szienczien Luga mia wielu zwolennikw, a niektrzy z nich zaoyli pierwsze klasztory bonu w Tybecie. W 1405 r. wielki mistrz bonu Nyamed Szierab Gyaltsen zaoy klasztor Meri. Klasztory Meri i Yungdrung Ling stay si najwaniejszymi klasztorami bonu. fragment ksiki Tenzina Wangyala "Cuda naturalnego umysu" w tumaczeniu J. Sieradza 3.1.6. tradycja Bon Yungdrung Bon, "odwieczna mdro", to przedbuddyjska, autochtoniczna tradycja duchowa Tybetu zapocztkowana w kraju Olmolungring bdcego czci imperium Tazig, ktre znajdowao si prawdopodobnie na terenie dzisiejszego Iranu. Stamtd bon przedosta si do Siang Siung (pooonego na pnoc od dzisiejszego Kaszmiru) a nastpnie do Tybetu. Jego zaoycielem by Budda Tenpa Szenrab Miocze. Yungdrung Bon jest kompletnym systemem zoonym z Dziewiciu cieek (poziomw). Pierwsza cz - Cztery cieki (Przyczyny) peni rol wspierajc i obejmuje medycyn dugiego ycia (ajurweda), praktyki wrenia, rytuay uzdrawiania i oczyszczanie Piciu Elementw, szamanizm. Druga cz - Pi cieek (Rezultatu) zawiera analogicznie do buddyjskich: sutry, tantry, oraz dzogczen. W Bon jest pena rozpito nauk, od szamaskich do dzogczen, od piciu elementw uwarunkowanych do praktyk piciu czystych wiate. Praca z picioma pierwotnymi elementami jest bardziej zwizana z praktykami szamaskimi, a praca z picioma czystymi wiatami bardziej z praktykami dzogczen. Poniewa ludzie wykazuj rne skonnoci, indywidualne predyspozycje i zdolnoci, istnieje kilka cieek prowadzcych do wyzwolenia praktykujcego z samsarycznej transmigracji, ktre oferuj rny pogld oraz rne metody praktykowania Sutra: cieka wyrzeczenia. Wszystkie istoty cierpi, rdem cierpienia jest nasze ego, jego pragnienia, negatywne skonnoci, emocje. Na tej ciece wyrzekamy si ich jako rda trucizny, przyjmujemy postaw ascety. Sutra wie si z takimi pojciami jak: etyka, nakazy moralne, nie stosowanie przemocy itd. Tantra: cieka przeksztacenia. Sutra odrzuca emocje jako rdo cierpienia, natomiast tantra transformuje energi emocji w mdro, realizacj, wyzwolenie. Tantry bonu zajmuj si czakrami - orodkami energii i kanaami jakimi energie te przemieszczaj si w ludzkim ciele. Ich opanowanie poprzez wizualizacj, dwik i fizyczne wiczenia daj moliwo integracji swojej energii z energi wszechwiata. Poniewa tantra opiera si na uczuciach, transformujc nasze, czasami do neurotyczne emocje w rdo mdroci, coraz czciej jest doceniana przez zachodni psychoterapi. Dzogczen: scieka samowyzwolenia. Chocia podobnie jak tantra, zawiera wiele wskazwek co do energii psychofizycznych, to pracuje bezporednio z umysem. Zasadnicz praktyk jest wejcie w niedualn kontemplacj, przebywanie w niej a do Cakowitego Urzeczywistnienia. Szamanizm: cztery nisze cieki. Nie zajmuje si zagadnieniem wyzwolenia z samsary lecz daje moliwo dbania o swoje zdrowie, zdrowie caej planety, wie si z ekologi oraz medycyn naturaln. Stanowi wsparcie dla wyszych cieek zapewniajc nam zdrowie i pomylno. 3.1.7. Tybetaski rzd emigracyjny o tradycji Bon Bon jest najstarsz tradycj duchow Tybetu. Wedug pism bonu, w tym eonie pojawi si ma osiemnastu owieconych nauczycieli. Owieconym nauczycielem tej epoki jest Toenpa Szenrab, twrca bonu. Mia on urodzi si w mitycznej, ukrytej krainie Olmo Lung Ring. Tradycja mwi, e gruje nad ni szczyt Jungdrung Gu-ceg (Gmach dziewiciu swastyk), ktry moe odpowiada grze Kaila w zachodnim Tybecie. wito Olmo Lung Ring oraz owej gry sprawia, e

76/202.

Serwis internetowy Tsering odwrcona swastyka i liczba dziewi s bardzo wane dla tej tradycji. Toenpa Szenrab mia najpierw zgbia doktryny bonu w niebie, a nastpnie lubowa u stp boga wspczucia, Szenli Okara, e poprowadzi mieszkacw naszego wiata. Majc trzydzieci jeden lat wyrzek si wiata, zacz prowadzi ycie ascety i naucza, by pomc istotom toncym w oceanie blu i cierpie. Dotar do Tybetu - pooonej w pobliu Kailau krainy ang ung, centrum kultury i nauk bonu. O yciu Toenpy Szenraba opowiadaj trzy ksigi: mDo-'dus, gZer-mi oraz gZi-brjid. Dwie pierwsze uchodz za "ukryte skarby" (gTer-ma), odkryte w X lub XI wieku. Trzecia naley do linii przekazu ustnego. Nauki Toenpy Szenraba dzieli si na dwie kategorie. Cztery portale i jedna skarbnica (sGo-bzhi mDzodlizga) to: ezoteryczna doktryna biaej wody (Chabdkar), czarna woda (Chab-nag) - przypowieci, rytuay magiczne, pogrzebowe i odkupienia, kraina Phan ('Phanyul), obejmujca dyscyplin klasztorn i filozofi, niebiaski przewodnik (dPon-gasa), powicony naukom wielkiej doskonaoci, oraz skarbnica (m-Tho-thog), zawierajc najwaniejsze nauki wszystkich czterech portali. Kategoria druga to dziewi drg bonu (Bon theg-pa rim-dgu): droga przepowiedni (Phyva-gshen theg-pa) dotyczy czarw, astrologii, rytuau i przepowiadania przyszoci, droga wiata widzialnego (sNang-shen theg-pa) opisuje wszechwiat, droga iluzji ('Phrulgshen theg-pa) zawiera rytuay odpierania negatywnych si, droga istnienia (Srid-gsheng theg-pa) tumaczy rytuay pogrzebowe i pomiertne, droga wieckich uczniw (dGe-bsnyen theg-pa) omawia dziesi zasad prawego postpowania, droga mnicha (Drnag-srnng theg-pa) powicona jest zasadom dyscypliny klasztornej, droga pierwotnego dwiku (Adkar theg-pa) dotyczy zespolenia adepta z mandal najwyszego owiecenia, droga pierwotnego szen (Ye-gsheng theg-pa) opisuje przymioty prawdziwego mistrza tantrycznego i duchowe zobowizania ucznia, a droga najwyszej doktryny (Bla-med theg-pa) to nauki wielkiej doskonaoci. Dziewi drg dzieli si na trzy grupy: przyczynowe (rGyui-theg-pa) pierwsze cztery, rezultatu ('Brns-bu'i-theg-pa) - cztery kolejne, i niezrwnan, nazywan te wielkim spenieniem (Khyad-par chen-po'i-theg-pa lub rDzogschen) - dziewita. Skadaj si one na kanon bonu, obejmujcy ponad dwiecie tomw sutr (mDa), doskonaoci mdroci ('Bum), tantr (rGyud) i wiedzy (mDzod). Nale do niego rwnie dziea powicone rytuaom, sztuce, rzemiosu, logice, medycynie, poezji i prozie. Wiedza (mDzod) - to midzy innymi oryginalna kosmologia i kosmogonia bonu, cho niektrzy uczeni uwaaj, e przypomina pewne doktryny ningmapy. Kiedy wadcy Tybetu zostali patronami buddyzmu, zaczy si przeladowania wyznawcw bonu. Nie zachoway si o nim praktycznie adne wzmianki z VIII-XI wieku. Niemniej dziki wierze i wytrwaoci takich mistrzw, jak Drenpa Namkha i Szenczen Kunga bon przetrwa i zaj nalene mu miejsce u boku buddyzmu. Od XI wieku wzniesiono w Tybecie ponad trzysta klasztorw bonu - w tym najwaniejsze: Jeru Ensakha, Kjikhar Riszing, Zangri, Menri i Jungdrung Ling w UCangu oraz Nangleg Gon, Khjunglung Ngulkar w Khamie i Amdo. Menri i Jungdrung byy najwikszymi klasztornymi uniwersytetami klasztornymi tej tradycji. W XIX wieku zacz si renesans bonu dziki Szarzy Taszi Gjalcenowi, ktry zostawi po sobie osiemnacie tomw nauk i tchn w t szko nowe ycie. Jego nastpca Kagja Khjungtrul Dzigme Namkha wyksztaci wielu uczniw i to nie tylko w doktrynach bonu, ale wszystkich tybetaskich dyscyplinach. Niemniej pniej chiscy okupanci zgotowali bonowi taki sam los, jak innym tradycjom Tybetu. Dziki wytrwaej pracy opata Lungtoka Tenpai Gjalcena Rinpocze, czcigodnego Sagje Tenzina i garstki starych mnichw - przy poparciu Jego witobliwoci Dalajlamy i emigracyjnej Rady ds. Religii i Kultury - udao si odtworzy ma spoeczno bonpw w klasztorze Taszi Menri Ling w Dolanji, w Indiach. Przez duszy czas by to jedyny orodek, w ktrym modzi mnisi mogli odebra pen edukacj w zakresie filozofii, dyscypliny monastycznej, rytuau i sakralnych tacw bonu. Otrzymuj te nowoczesne wyksztacenie oraz zgbiaj tybetask gramatyk, medycyn, astrologi i poezj. Po zoeniu ostatnich egzaminw uzyskuj tytu gesze (doktora filozofii bonu). W nastpnych latach w Indiach i Nepalu powstao czternacie innych klasztorw, w tym Taszi Thaten Ling. Planuje si rwnie wzniesienie orodka studiw midzynarodowych w Nepalu. Jego witobliwo Dalajlama wspiera inicjatywy wyznawcw bonu. Dwukrotnie odwiedza Dolanji. Wiedza i postpy modych mnichw zrobiy na nim wielkie wraenie. Podczas konferencji tulku wszystkich tradycji, ktra odbya si w Sarnath w 1988 roku, mwi o koniecznoci zachowania i rozwijania bonu, pierwotnego rda tybetaskiej kultury, ktre odegrao ogromn role w ksztatowaniu tosamoci Tybetaczykw. 3.1.8. Wstp do praktyki szine Praktyki koncentracji, takie jak szine, mona znale w wielu tradycjach, na przykad w buddyzmie sutr i tantr, a take w wielu formach hinduizmu. We wszystkich tych praktykach szine uwaane jest za niezbdn i zasadnicz praktyk. W dzogczen szine uwaa si za przygotowanie do esencjonalnej praktyki kontemplacji. W rzeczywistoci bardzo trudno jest zaj daleko w praktyce kontemplacji dzogczen, jeli 77/202

Serwis internetowy Tsering nie praktykuje si najpierw szine. Praktyka koncentracji posiada w dzogczen trzy fazy: Pierwsza faza jest koncentracj "wymuszon" .Zawiera si w niej wysiek i dlatego czasami jest zwana "tworem osoby" .Nie ustajemy w praktyce ulepszenia koncentracji, poniewa nie jestemy do niej przyzwyczajeni. Jest to faza spokoju wytwarzanego przez umys W drugiej fazie rozwijamy t wymuszon koncentracj, dopki nie przeksztaci si ona w stan naturalnego uspokojenia. W trzeciej fazie relaksujemy koncentracj, dopki nie przeksztaci si w stan ustabilizowanego spokoju. Zaangaowanie si w praktyk koncentracji jest bardzo wane, poniewa bez niej bardzo trudno jest osign zrozumienie prawdziwego stanu, a jeli nawet osigniemy zrozumienie, bardzo trudno jest utrzyma to zrozumienie przez jakkolwiek dugo czasu, jeli nie rozwinie si wystarczajcej siy koncentracji. Zdolno do koncentracji jest w istocie bardzo wana we wszystkich duchowych ciekach, nie tylko w dzogczen, ale rwnie w zwykym codziennym yciu. W dzogczen koncentracja jest jedn z zasadniczych praktyk wstpnych, poniewa dziki niej uspokajamy i zdobywamy kontrol nad poruszajcym si umysem, a take - co waniejsze - z jej pomoc moemy zosta wprowadzeni przez mistrza do "naturalnego stanu umysu" . Jest to rwnie wana praktyka, ktr dowiadczeni praktykujcy uywaj jako pomoc przy ustabilizowaniu tego stanu. W tradycji bon, po zakoczeniu praktyk wstpnych i otrzymaniu inicjacji ang ung Meri, praktykujcy angauje si w praktyk szine pod kierunkiem dowiadczonego mistrza, ktry wprowadza go w poznanie wrodzonego, naturalnego stanu jego umysu. Prezentowana tu praktyka szine pochodzi z systemu A-khrid bonpo dzogczen. Rnice midzy t tradycj szine, a innymi systemami mog dotyczy wielu aspektw. Na przykad w hinajanie bardzo dugo praktykuje si siedzc medytacj szine. Podobnie jest w vipassanie. W naszej tradycji jest bardzo wyrany i jasny cel tej praktyki rozwinicie stabilnoci umysu i poprzez ni rozpoznanie jego natury. Kiedy dowiadczycie natury umysu urzeczywistnicie cel medytacji szine. Jeeli natomiast przez cae ycie bdziecie praktykowali szine bez urzeczywistnienia natury umysu, nie bdzie to zbyt poyteczne. W tym sensie, e zbyt mao z tej praktyki wyniesiecie. Poza tym jest to poyteczne i ugruntowujce. Mwi si, e ludzie, ktrzy praktykuj duo szine bez ukierunkowania na naturalny stan umysu wytwarzaj przyczyny odrodzenia si w sferze bogw. Jeeli praktykuje si szine bez przejrzystoci, to bardzo moliwe, e uzyskamy zwierzce odrodzenie. Podobnie jak siedz godzinami nieruchome koty. By moe psychologicznie przypomina to stan siedzcego nieruchomo kota. Jest taka moliwo. Pragn wam uzmysowi, aby praktykowa szine z wyran orientacj na cel. By moe za pi lat bdziemy uczy si innych rzeczy, obejrzycie si wtedy za siebie i moe okaza si, e dobrze praktykowalicie szine. Jeeli nie bdziecie praktykowa, to nawet majc dobre intencje ani za pi, ani za dziesi lat nic nie osignicie. Kada chwila jest dobra na rozpoczcie. W takich naukach jak dzogczen jest to kwestia podstawowa - mwimy o dowiadczeniach umysu, jego naturalnego stanu. Dowiadczenie naturalnego stanu umysu przyjdzie tylko wtedy jeli bdziemy w stanie wyj poza umys konceptualny. Pomoe nam w tym medytacja szine, ktr praktykuje si w kadej tradycji. Jest to konkretny powd. Jeli chodzi natomiast o wgld to w rnych tradycjach rni si on celem. ZNACZENIE PRAKTYKI SZINE Musicie zrozumie powd, dla ktrego praktykujemy szine. Spokojne spoczywanie oznacza spokojne miejsce, a ono jest zwizane z esencj umysu. Boncza oznacza aspekt pustki, fundament, podstaw. Poziom podstawy. Kiedy umys staje si pusty a myli rozpuszczaj si, wraca on do podstawy. Do podstawy czego, co jest niezmienne, nie ulega rozproszeniu. Zgodnie z koncepcj wadry, owa podstawa nie moe ulec rozproszeniu. Dlaczego si rozpraszamy? Dzieje si tak, poniewa nie jestemy w stanie poradzi sobie z ruchem, nie jestemy w stanie poradzi sobie z mylami, uczuciami, emocjami. Odcigaj nas one od podstawy. Dlatego wanie potrzebny jest nam spokj. Oprcz tego, e myli i emocje rozpraszaj, to take zaciemniaj dowiadczenia. Zaciemniaj podstaw. Zaciemniaj rigp. Zaciemniaj wszystkie boskie waciwoci, wszystkie czyste energie, a do chwili, kiedy zaciemni was tak, e nie bdziecie ju wiedzie, kim waciwie jestecie. Aby przezwyciy owe zaciemnienia, pozna swoj prawdziw natur, uywamy wanie praktyki szine. Czy to jest jasne? Bardzo trudno jest komu, kto nie ma dobrej podstawy szine, mie dobre dowiadczenie dzogczen. Mona powiedzie tak: szine, tregczod, thogal. Jeli szine nie jest dobre, bardzo trudno jest praktykowa poprawnie tregczod. Bez dobrze wykonywanej praktyki tregczod bardzo trudno jest praktykowa thogal. Dowiadczeniem wyniesionym z dobrej praktyki szine i tregczod jest poczucie ugruntowania, przezwycienie pewnego strachu. Czujesz, e bez wzgldu na to, czy co ci si przytrafi czy nie, nic tak naprawd si nie zmieni. Jest to rodzaj poczenia. Wszystkie dowiadczenia s poczone raczej z korzeniem ni z manifestacjami. Wychodzi si poza uczucia nadziei i lku. Nadzieja i lk s zwizane ze zmian. Spoczywanie w podstawie, to dowiadczenie poza wszelkimi zmianami. Czy zgadzacie si z tym, e lk wie si ze zmianami? Zmian tego, co znamy, zmian tego, czego nie znamy. Te wanie rodzaje zmian powoduj lk. Ale istnieje co, co si nigdy nie zmienia. To, co nie ulega zmianom jest podstaw tego, co zmianom ulega. Lecz to, co si nigdy nie zmienia musi zosta wydobyte, aby uzmysowi sobie, e stanowi podstaw tego, co si zmienia. Jeli nieustannie widzisz to, co ulega zmianom, nie widzc tego, co im nie ulega, zawsze bdziesz odczuwa lk.

78/202.

Serwis internetowy Tsering ASPEKT RUCHOMY I NIERUCHOMY Generalnie istnieje aspekt nieruchomy oraz aspekt ruchomy. Aspekt nieruchomy moe zosta przysonity przez aspekt ruchomy. Staramy si uspokoi aspekt ruchomy po to, by mc dostrzec aspekt nieruchomy. Aspekt nieruchomy prbujemy dostrzec po to, by aspekt ruchomy mg by postrzegany w innym wietle, by nie mg przeszkadza w dowiadczeniu aspektu nieruchomego. Ta relacja moe by inna. Podobnie jak magik, ktry obserwuje magi i wie na czym ona polega, nie bdzie si ba magicznego tygrysa. Bdzie si nim bawi. Ale ludzie na widowni bd przestraszeni, bd si obawia, e tygrys ich zabije. Zwyka widownia oraz magik pozostaj w rnej relacji z magicznym tygrysem. Tak samo kady moe zda sobie spraw, e pozostaje w rnych relacjach ze swoimi przejawieniami. Kiedy to sobie uzmysowisz, bdziesz mia inn relacj ze swoimi mylami. Jeli nie bdziesz o tym wiedzie, bdzie ci si zdawa, e na zewntrz zamiast przyjaci pojawia si coraz wicej wrogw. Widzisz, e nie coraz mniej lecz coraz wicej rzeczy moe ulec zmianie i zniszczeniu. Jest to kwesti tego, jak wielki bd jak may jest twj wiat. Inaczej jest, kiedy wykonujemy w nyndro praktyki oczyszczajce ciao. Pamitacie dowiadczenie przed i po? Praktykujc z pran, mona koncentrowa si na rnych punktach ciaa. Kiedy j uwalniamy, w sensie fizycznym, nasza percepcja ulega zmianie, poszerza si. To niesamowite, jak u ludzi zmienia si poczucie siebie. Mog czu si mali, bardzo wraliwi, delikatni, podatni na zniszczenie, bd te bardzo silni, niezniszczalni i wszechprzenikajcy. Praktyka szine jest podr ku tej niezniszczalnej istocie bycia, ku wiatu, jego owiecajcej naturze. Czystemu wiatu. Jest podr ku Samantabhadrze, gdzie wszystko jest dobre. Wszystko jest dobre nie dlatego, e istnieje co co jest ze, ale poniewa nie ma tam dysharmonii. To podr ku niedualnoci, gdzie wszystko staje si jednym, gdzie kade przejawienie si posiada t sam esencj, gdzie nie mona niczego straci ani niczego znale, gdzie nie ma rwnie nikogo, kto mgby czego szuka. Tam wanie si udajemy. Zmierzamy do naszych wasnych myli, uczu i temu podobnych spraw. W tradycji Siang Siung Njin Dziu mwi si o piciu rnych etapach, a pierwszy z nich porwnywany jest do wodospadu. Istnieje tam cigy ruch, z gry na d. Drugi rodzaj ruchu jest nieco bardziej ugruntowany, mniej przestrzenny. Nastpnie, trzeci rodzaj ruchu porwnuje si do jastrzbia, ktry wzbija si do gry i zastyga w miejscu wypatrujc zdobyczy. Cigle si porusza. Nie w pozycji horyzontalnej lecz pozostajc w miejscu. Czwarty przykad to w. Przypominacie sobie, wspominaem o wiu w wazie. w w wazie nie porusza si. Jego cech wtedy jest stao. Ostatni przykad to niebo, w ktrym wszystkie elementy ulegy rozpuszczeniu. Nie ma tam adnego ruchu ani formy. Wyobracie to sobie od wodospadu do czystej przestrzeni. Pocztkiem podry jest wodospad, jej kocem czyste niebo. Nie przebywasz jednak adnej odlegoci, chodzi raczej o stabilno. Nie chodzi nawet o stabilizowanie czegokolwiek, ale raczej o rozpoznanie tej stabilnoci, ktr ju posiadacie. Tak wic moecie zada sobie pytanie: "Czy jestem wodospadem, czy jestem wod, czy jestem jastrzbiem, czy jestem wiem?" Nie jestecie jeszcze czystym niebem. Ludzie, ktrzy osigaj stan przejrzystego nieba realizuj wietliste ciao. Poniewa tam wszystko jest przestrzeni i wiatem. Nie ma ruchu ani staych elementw, ktre zespalaj rzeczy. To jest wanie ten etap. Za kadym razem kiedy praktykujecie szine, obserwujcie wtedy sposb w jaki si ona rozwija. Wane jest, aby wykonywa t praktyk nie zmuszajc si do niej. Musi si ona rozwija sukcesywnie. Umys sam z siebie bdzie si stopniowo uspokaja i osadza, szukajc bardziej obserwatora ni obserwowanego. Na podstawie nauk Tenzina Wangyala Rinpocze opracowa Marek Grny 3.2. Jongzin Tenzin Namdag Rinpocze - Tantra Matki cieka Wyzwolenia Tantry Matki Fragmenty nauk wygoszonych w wider koo Otwock w dniach 15-21 lipca 2001 Tumaczenie: Jungdrung Dondrub 3.2.1. Wprowadzenie A. Sze wiatw cyklicznej egzystencji Na samym pocztku szukamy cieki wyzwolenia. Taki jest oglny cel. Aby mwi o ciece wyzwolenia, musimy wiedzie z czego si chcemy wyzwoli, do czego si wyzwoli, jak to uczyni i jaki jest tego cel. To z czego si wyzwalamy to samsara. Samsara to sze sfer egzystencji. S one podzielone na dwie czci - wysz i nisz. Obie obejmuj trzy rne wiaty. Wszystkie z nich s ograniczone cierpieniem. Nisze wiaty to pieko oraz wiaty pretw i zwierzt. W dzisiejszych czasach ludzie uwaaj takie rzeczy za bajki, ale kiedy pojawi si odpowiednia przyczyna sami bd mogli si przekona o ich istnieniu. W przeciwnym razie wszystko wyglda jak jaka historyjka. Niektrzy starsi ludzie przeyli obz koncentracyjny, dla modych ludzi jest to tylko bajka. Kto kto na prawd by w obozie koncentracyjnym ma rzeczywiste dowiadczenie. Gdy powanie pomylimy o szeciu wiatach, moe si to sta naszym osobistym dowiadczeniem. Pniej nie zajmie to tyle czasu, co odradzanie si w tych wiatach po kolei i ich rzeczywiste dowiadczanie. Gdy nadchodzi mier, zblia si ten moment, nie mamy wyboru. Nie moemy myle, e nie spotka nas cierpienie poniewa nie zrobilimy niczego zego. W rzeczywistoci nagromadzilimy ju tak wiele przyczyn, e nie moemy myle, e bdziemy y z ycia na ycie. Naszych ywotw nie mona policzy. Jeli zaczlibymy je liczy, nigdy bymy nie skoczyli. Za kadym razem, w kadym ywocie 79/202

Serwis internetowy Tsering gromadzilimy wiele karmicznych przyczyn, a wszystkie z nich dojrzewaj. Gdy nadejdzie mier musimy wzi za nie odpowiedzialno. W tym czasie bdzie za pno na przypominanie sobie o praktyce. wiaty piekielne dziel si na zimne i gorce. wiat pretw jest zamieszkiwany przez godne duchy. Wyrniamy tam trzy rodzaje cierpienia zewntrzne, wewntrzne oraz zewntrzne i wewntrzne razem. Istoty ze wiata zwierzcego dziel si na trzy typy. Jeden z nich zamieszkuje obszary podwodne. By moe kto z was nurkowa w oceanie i widzia tam jakie ryby lub morskie stworzenia. Istniej tam niezliczone istoty. Drugi typ zwierzt to istoty, ktre yj w ciemnoci. Odkd si narodziy, nigdy nie widziay wiata. Trzeci typ jest wolny od tego cierpienia i yje na powierzchni, tak jak nasze wspczesne zwierzta domowe i dzikie stworzenia. W ten sposb opisuje to tekst. Wedug naszych nauk takie istoty jak ryby, kurczaki lub insekty, to istoty czujce. Nie s nimi natomiast warzywa i kwiaty. Rni si to od niektrych innych nauk. Musimy myle o mniejszych stworzeniach i na nie uwaa. Jeli je zabijamy, stwarzamy przyczyn karmiczn. Powinnimy na to uwaa, jest to poyteczne. Tak wygldaj najnisze z wymiarw samsary. Moe niepotrzebnie o nich nauczam. W kadym razie jeli bdziemy uwanie studiowali i myleli o nich, to bdziemy je mogli zobaczy. Mona wtedy bezporednio udowodni ich istnienie. Nie jest to jednak konieczne by poda za naukami. Nastpnie mamy wysze sfery. Pierwsz jest wiat ludzi. Gdy warunki ycia ludzi s dobre, to wszystko jest w porzdku, a wiat w ktrym yj jest dobrym lub szczliwym miejscem, takim jak wymiar deww. Takie pooenie jest jednak chwilowe. Wszystkie myli i warunki istniej przez bardzo ograniczony czas. Nie mona tego nazwa rzeczywistym, szczerym, szczliwym yciem. Ono tylko na takie wyglda. Jeli ludzie maj dobre warunki, wszystko jest cakiem w porzdku. Mona to porwna do osoby, ktra jest chora i ley w szpitalu. Nie jest z tego za bardzo zadowolona, mimo e nie zawsze boleje i cierpi. Czasami nawet czuje si do wygodnie. Kada osoba, ktra leaa kiedy w szpitalu, cierpiaa. Dlatego te leaa w szpitalu. Wizja szczcia u ludzi jest bardzo podobna do wizji osoby przebywajcej w szpitalu. Mimo, e ludzie cierpi, czasami jest im z tym dobrze. Gwn rzecz jest to, e nie zdajemy sobie sprawy z naszego cierpienia i naszego stanu. Przez cay czas jestemy w bdzie, zawsze cierpimy. Jeli niczego nie posiadamy, jestemy zmartwieni. Jeli co mamy, na przykad dom, to mamy problem z podatkiem. Mamy problemy z wieloma rzeczami. Jeli nie mamy samochodu, mamy problem. Jeli mamy samochd, mamy problem z kupnem paliwa. Stwarzamy wiele problemw. Kady nasz ruch jest problemem. Problemem jest samo cierpienie. Cierpienie to gwna rzecz jak musimy sobie uwiadomi. Powinnimy te wiedzie, e moliwe jest oczyszczenie tych wszystkich problemw i uwolnienie si od nich. Nie moemy tego zrobi jednak samemu, musimy poda za naukami buddy. Budda by zwyk istot i stopniowo praktykowa. Zda sobie spraw z wielu rzeczy i ostatecznie oczyci si z caego cierpienia. Jeli bdziemy podali za jego wskazwkami, na pewno dokonamy tego samego. Tego wyboru moemy dokona bdc nawet czowiekiem. Tak w skrcie wyglda wiat ludzi. Kolejn sfer egzystencji jest wiat asurw (pbogw). Walcz oni zawsze z bogami i innymi pbogami. Podobnie jak nasi ssiedzi obecnie caymi latami walcz, codziennie jeden zabija drugiego. Zobaczmy jak duo powoduj cierpienia i jak wiele morduj. Nie mwi teraz o asurach, mwi o ludziach - o naszych ssiadach. Jest to bardzo podobne. Moe si zastanawiacie, gdzie istniej pbogowie? Niektrzy z nich, jak nagowie, yj w sferze nagw, w rodowiskach wodnych lub na ich obrzeach. Wysze kasty nagw nale do asurw, a nisze do zwierzt. Wielu asurw jest bardzo potnych. Naley do nich take pewien rodzaj stranikw, jak rwnie diaby. Wszystkie one s czujcymi istotami. Jeli s szczliwe lub przyjazne, mog by cakiem pomocne; czasami jednak bywaj bardzo ze. Mgbym mwi o tym duej, lecz nie mamy zamiaru tego studiowa. Dewa loka (tzn. wiat deww) wyglda na wiat szczliwy. Mimo to jednak w caym swym yciu dewy s bardzo udzone przez obrazy, muzyk i tace. Wszystko wyglda tam doskonale i bardzo przyjemnie, ale siedem dni (stosownie do czasu deww) przed sw mierci mog one zobaczy co si z nimi stanie po mierci. Nie id wtedy do wyszych wiatw. Wikszo z nich nie wykonuje adnych praktyk i musi umrze, a po mierci s zawsze prowadzone przez sw przyczyn karmiczn do niszych wiatw. Mog zobaczy nisze loka, w ktrym si odrodz i cae cierpienie, ktre ich tam spotka. Cierpi wtedy niewyobraalnie mocno. Chc co zrobi, lecz jest ju na to za pno. Nie ma zbyt wiele czasu, musz umrze i da si prowadzi wasnej przyczynie karmicznej. Nikt ich nie bierze si na d do niszych wiatw, oni podaj za sw wasn przyczyn. Odrodzenie si w wiecie deww wcale nie jest korzystne. Spdzony tam czas moe by cakiem przyjemny, ale mimo to nie jest to zbyt poyteczne. Zawsze musimy o tym myle. Nikt nam nie pomoe odebra naszego cierpienia gdy bdziemy umiera. Jeli kto nas teraz zapyta, czy chcemy praktykowa cierpienie, to odpowiemy nie. W czasie mierci jednak nie mamy czasu na wybr. Mamy za to wybr teraz. Nie musimy duej praktykowa tego cierpienia. Tak wanie musimy myle. Nie moemy si wyskoczy z samsary, jedyne co moemy zrobi to poda za naukami. Najpierw musimy pomyle jak bardzo bolesne jest cierpienie, a pniej jak si z niego uwolni. Co moemy zrobi aby si z niego uwolni? Co moemy zrobi by si oczyci? Teraz musimy o tym pomyle. Jest to rozpoczcie nauki. Mylimy jak oczyci si z cierpienia i jak odnale rzeczywist ciek. Tak zaczynamy praktyk religijn. Nazywa

80/202.

Serwis internetowy Tsering si to ngedziung (nges 'byung). Jest to pragnienie uwolnienia si z cierpienia - podstawa do dalszej praktyki religijnej, pierwszy krok - mylenie dlaczego gromadzimy si, suchamy nauk i podamy za praktyk. O tym wanie musimy myle. W przeciwnym razie bdziemy przychodzili sucha jakich nauk, ale nie bdzie to miao adnego wikszego znaczenia. B. Cztery szczliwe punkty Omwilimy ju w jaki sposb cierpi indywidualna osoba. Powinnimy pamita, e bl cierpienia jest nietrway i moe by oczyszczony. Jedyny sposb w jaki moemy go oczyci, to podanie za naukami. Dlatego suchanie tych nauk jest bardzo wane. Nie moemy samemu uwolni si z cierpienia, takie jest tylko nasze yczenie. Nie moemy tego zrobi samemu, musimy poda za waciwymi naukami. Waciwe nauki nigdy nie s zwodnicze, moemy im zaufa. Najpierw musimy si ich nauczy, a pniej moemy je praktykowa. Nie chodzi wcale o samo suchanie nauk. Bez naszej praktyki w niczym nam one nie pomog. Dobrze jeli jestemy po teoretycznych studiach, suchamy i gromadzimy wiele rnych nauk. Jest to dobra podstawa do dalszej praktyki. Najpierw musimy odpowiednio pozna nauki, a potem praktykowa. Na samym pocztku rozmylamy jak wiele czujcych istot (zwaszcza ludzi) cierpi oraz jak wiele cierpienia jest w naszym wasnym yciu. Pniej pytamy: "Kto potrafi nas ochroni i udzieli nam schronienia? Kto moe nam pomc?" Pytamy w taki sam sposb jak osoba, ktra ma jakie trudnoci i prosi kogo zaufanego o pomoc. Gdy mamy kopoty i cierpimy, nie moemy si wyzwoli samemu. Musimy wtedy wiedzie kto moe nam pomc. Szukamy wic wszdzie we wszechwiecie. Prbujemy si dowiedzie kto mgby nam pomc w oczyszczeniu si z cierpienia. Poza budd nikt nie moe nas ochroni - nikt nie pomoe nam si oczyci i wyzwoli. Budda by istot czujc tak jak my i zda sobie spraw z tego, e cierpi. Odnalaz ciek i metody, ktrymi mona oczyci si z cierpienia. Jego nauki s jedynie jego wasnym dowiadczeniem, nie s to adne nakazy. Dlatego te budd nazywa si schronieniem. Schronienie jest pierwsz metod wyzwolenia si z cierpienia. Drug jest bodhiczitta, a trzeci modlitwa proba o pomoc. Aby uwolni si z cierpienia nie wystarczy jedynie czyta, zna i kopiowa nauki oraz ich sucha bez praktykowania. Nie jest to zbyt uyteczne. Jeli tylko co wiemy, musimy to zastosowa. Wtedy praktykujemy. Istnieje pewien przykad. Jeli sprbowalibymy nauczy papug czyta, okazaoby si, e nic z tego nie wyjdzie. Nie wiedziaaby ona o co chodzi. Jeli natomiast na tekcie umiecilibymy jakie insekty, to zaczaby je zjada i powtarza wyuczony zwrot: "Odbieranie ycia jest grzechem". Dla obserwatora wygldaoby to tak jakby czytaa, mimo e sama nie zdawaaby sobie z tego sprawy. A wic zabijaaby i rwnoczenie mwia "nie zabijaj". W podobny sposb, osoba ktra zna teksty moe opowiedzie wiele historii i nauk, lecz nie posiada na to potwierdzenia we wasnej praktyce. Jest to podobne do papugi, ktra potrafi czyta. Kolejn metod jest wyznanie negatywnoci, ktre suy oczyszczeniu ciaa, mowy i umysu. Czwart metod jest gromadzenie mdroci i zalet. Wszystkie metody praktykujemy wraz z bodhiczitt i cierpliwie oczekujemy na osignicie stanu buddy. Musimy zda sobie spraw z tych czterech punktw. Pierwszym jest przyczyna wyzwolenia (schronienie). Drugim cieka wyzwolenia (bodhiczitta), trzecim metody oczyszczenia i wyzwolenia (modlitwa i wyznanie negatywnoci), a czwartym metoda osignicia wyzwolenia (nagromadzenie). Te cztery praktyki powinny by wykonywane przez indywidualn osob. Wtedy sami bdziemy w stanie osign wyzwolenie i stan buddy oraz bdziemy mogli pomaga innym czujcym istotom. S to rzeczywiste czyste kroki ujawnione przez dharmakaj na prob szeciu daki. Bez wtpienia prowadz one na szczyt. W tych metodach i naukach nie ma wtpliwoci i bdw. Powinny one by praktykowane stabilnie przez indywidualn osob. Tekst mwi, e wszystkie te praktyki razem - od podstawy poprzez ciek - prowadz do owocu. C. Wykwalifikowany mistrz Tym kto naucza tych nauk po odejciu buddy jest nauczyciel. Ten nauczyciel musi by wykwalifikowany. Pierwszy punkt wyjania w jaki sposb kwalifikowa mistrza. Drugi okrela jak kwalifikowa dzierawc linii, a trzeci ucznia. Bez waciwej kwalifikacji nie zezwala si na suchanie i praktykowanie nauk. Czwarty punkt opisuje w jaki sposb wykwalifikowany mistrz powinien naucza kwalifikowanego ucznia, a pity to bodhiczitta (praktykujemy j po schronieniu). Nauczyciel powinien posiada cztery punkty wykwalifikowania. S to bezbdne punkty, takie jak nieograniczona mio, nieograniczona rado, nieograniczona rwno i nieograniczone wspczucie. Kada z nieograniczonoci zawiera cztery podpunkty, co w sumie daje szesnacie punktw. (1) Nieograniczona mio.

(a) Mistrz okazuje mio na rwni, bez wzgldu na to czy ucze jest dobry, czy zy; bez wzgldu na warunki. Kocha na rwni wszystkich uczniw i praktykujcych. Praktyka i ycie takiego mistrza s niezmienne jak pogoda na wiosn. Przez cay czas jest stabilny i kochajcy. Jest to jego gwna praktyka. Wszystkie czujce istoty ktre widzi, syszy i poznaje, pojawiaj si w jego umyle z wielk mioci. Jeeli mistrz posiada ten rodzaj wiedzy, oddanie praktykujcych nie bdzie si zmienia. (b) Wszystko co taki mistrz robi, jest naturalne i wykonywane z myl o czujcych istotach. Nie ma on w sobie adnego egoizmu, nie przykada wagi do 81/202

Serwis internetowy Tsering swego imienia, nie ma bogactwa i adnych oczekiwa. We wszystkim co robi myli o innych. (c) Jeli praktykujcy i uczniowie cierpi lub maj jakie trudnoci, mistrz zawsze myli aby im pomc. (d) Mistrz czyni dla uczniw jak najlepiej, mimo e pozostaj oni czasami w tyle lub s nieszczliwi, wyzywaj go i dokuczaj. Jest on wiadomy tego, e yj oni zudzeniami i s jedynie zwyczajnymi istotami - nie zdaj sobie sprawy z wasnych poczyna. Wykwalifikowany nauczyciel pragnie pozosta z dala od sprzeczek i wyzywania. Wie, e wszystkie istoty w rzeczywistoci chc praktykowa. (2) Nieograniczona rado. mwi dobre rzeczy, a z innymi nie. Nie robi on tego nigdy. Wszystkich naucza na rwni. (d) Wszystkie inicjacje, przekazy i nauki, ktre daje mistrz s doskonae. On sam praktykuje i we wszystkim jest bardzo dobrze obeznany. Jeli mistrz nie praktykuje samemu, adna wiedza nie przechodzi na niego ani na praktykujcych. Przypomina to nasienie zasiane na suchej skale - nic z niego nie wyronie. (4) Nieograniczone wspczucie.

(a) Mistrz praktykowa w tej linii i religii na dugo przed swym obecnym ywotem, dlatego wszystkie jego dziaania zwizane z ciaem, mow i umysem, s wykonywane dla poytku istot czujcych. (b) Nie wystarczy aby jedynie mwi i naucza, musi on rwnie praktykowa. Powinien zna wszystkie nauki - a zwaszcza Tantr Matki wyranie i odpowiednio. (c) Mistrz, ktry posiada te nauki musi samemu praktykowa i zna praktykujcych, wiedzie czy s wystarczajco zdolni by otrzyma nauki. Musi by wiadomy tego, e wszystkie jego nauki powinny zosta zachowane i by nauczane. Jeli praktykujcy o co go pytaj, nigdy nie odmawia. Zawsze yczliwie i radonie naucza i praktykuje. (d) Mistrz jest odpowiedzialny za wszystkie czujce istoty. Istoty czujce nie myl w ten sam sposb co mistrz i nie maj tego samego nastawienia, posiadaj inne myli i inn intencj. Stosownie do nich mistrz pokazuje rne aktywnoci. Cokolwiek pokazuje, prbuje ich prowadzi i naucza. Zwaszcza praktykuje i posiada wiedz na temat tej tantry. Zdaje sobie rwnie spraw, e musi by ona utrzymywana w tajemnicy. (3) Nieograniczona rwno.

(a) Jeli mistrz nie posiada adnego wspczucia, wtedy nie zdaje sobie sprawy, e wszystkie istoty czujce byy kiedy jego matkami. Jeli nie posiada wspczucia, nie moe naucza. Prawdziwy mistrz przedstawia nauki bardzo wyranie i daje je na rwni tym, ktrzy go o to prosz. (b) Musi robi wszystko o co go prosz, bez wzgldu na to czy jest to atwe czy trudne. Nie moe okazywa gniewu albo wybiera uczniw. Nigdy nie robi w ten sposb. (c) Mistrz musi by zawsze wiadomy, e wszystkie istoty czujce byy kiedy naszymi matkami. Bierze on odpowiedzialno za wszystkie istoty cierpice w samsarze. Czegokolwiek by nie robi, zawsze pamita o swojej odpowiedzialnoci. (d) Cokolwiek robi, wszystko jest dla istot czujcych, nigdy dla siebie samego. Wszystkie te punkty s wiedz mistrza. Kto kto je posiada, jest prawdziwym nauczycielem Tantry Matki. D. Wykwalifikowany dzierawca linii Powiedzielimy ju o szesnastu punktach kwalifikujcych mistrza lub lam Madziu (ma rgyud). Aby mc kwalifikowa dzierawc linii, takich punktw musimy mie osiem. Dzierawc linii nazywamy osob, ktra kontynuuje lini pochodzc od dharmakaji, przekazywan przez buddw oraz kolejnych mistrzw i lamw. W przypadku dzierawcy linii nie wystarczy samo powtarzanie nauk. Te nauki s pogldem wszystkich stu tysicy buddw, jest to kropla serca wszystkich stranikw i daki. S one bardzo esencjonalne i wane. Kiedy si je otrzyma, powinno si je praktykowa. Dzierawca linii musi posiada osiem punktw kwalifikacji. (1) Musi on zna odpowiednio dobra tekstu oraz bardzo szczegowo naucza i mwi. Nie wystarczy aby jedynie powtarza nauki, musi zna odpowiednio znaczenie. (2) Musi potrafi waciwie naucza i nie moe si myli.

(a) Wszystkie istoty czujce i wszyscy praktykujcy czasami zachowuj si we waciwy sposb, a czasami nie. Tak czy owak mistrz nie wie kto w przyszoci przyniesie poytek. Dlatego wszystkich - dobrych i zych - naucza na rwni i jest dla nich wszystkich uprzejmy. (b) Taki mistrz nie powinien zwraca uwagi na bogactwo, mieni i wasnoci. Musi on cakowicie zdecydowa nie przywizywa si do warunkw ycia i myle jedynie o nastpnym yciu i czujcych istotach, ktre moe prowadzic do nirwany. Dla tego celu zupenie powstrzymuje on podanie i gniew. (c) Mistrz nie robi nigdy w ten sposb, e dzieli si wiedz jedynie z tymi, ktrzy skadaj ofiary i

82/202.

Serwis internetowy Tsering (3) Nie wystarczy aby jedynie wiedzia o czym mwi nauki, musi do nich stosownie praktykowa. (4) Poprzez praktyk lama zdoby moc. Dziki tej mocy potrafi si oczyci ze swego caego cierpienia, jak rwnie pomc innym. (5) Wie, e osign rezultat praktyki, ale nie jest z tego powodu dumny. Jest spokojny i miy, wszystkiego naucza agodnie i wyranie, ktokolwiek go sucha. (6) W czasie praktyki musi by cierpliwy. Czasami jest trudno, czasami atwo. Cokolwiek si pojawia stosownie do okolicznoci - musi pozosta cierpliwy. (7) Wszystko czego naucza i co praktykuje jest niczym ocean mdroci. (8) Musi praktykowa, mie dowiadczenie i by obeznany w wiedzy i praktyce. Wszystkie te osiem punktw dotycz dzierawcy linii. Jeli nie znajdziemy ich wszystkich u mistrza, wtedy musimy by cierpliwi i szuka a spotkamy innego, odpowiedniego nauczyciela. Jak duo czasu to zajmie? Gdzie szuka? Nie wiadomo. Moe w ogle go nie znajdziemy. W takich przypadkach tekst mwi, e powinnimy znale lam, ktry posiada co najmniej cztery z tych omiu punktw. Na takim lamie moemy polega. Taki powinien by lama. Dzierawca linii, ktry sam nie ma przekazu, nie moe naucza innych ludzi. Nauki, ktre taki lama przekazuje nie s jego wasnoci. Moe je posiada, lecz nie jest on wykwalifikowany. Dlatego nie jest to jego wasno. Moe co powiedzie, lecz sam nie otrzyma nauk. Jest jak lepiec, ktry ma jakie rzeczy w rku, lecz sam ich nie widzi. Nie zna odpowiednio nauk - moe przeczyta tekst, lecz nie zna jego znaczenia. Ten rodzaj osoby, ktra nie ma adnego rzeczywistego zrozumienia tekstu i linii przekazu, jest niczym spragniony so poszukujcy wody w mirau. Ten rodzaj osoby, ktra nie ma przekazu i bogosawiestwa od dawnych mistrzw, jest jak biedak, ktry wmawia sobie, e jest bogaczem. Nie moe powiedzie e jest bogaty, poniewa nic nie posiada. Kto kto nie ma przekazu moe mwi w inteligentny sposb, ale w rzeczywistoci nie wie niczego. Osoba, ktra nie ma adnego przekazu dziaa tantry jest jak czowiek, ktry kiedy znalaz zoto i zakopa je w ziemi. To zoto tam ley, ale nikt go nie uywa. W podobny sposb, czowiek ten otrzyma jakie nauki, praktykowa jak cz, lecz nie robi tego odpowiednio do tej tantry. Osoba, ktra nie ma przekazu dziaa tantry jest jak farmer, ktry zapomnia zasia ziarno. Oczekuje, e co wyronie, lecz nic si nie dzieje. Moe on co powiedzie, ale jego sowa nie maj adnego potwierdzenia. Sam nie praktykuje zgodnie z tekstami, jest jak mae dziecko trzymane przez cay czas na kolanach matki i nic nie robice. Minie czas zanim doronie. Na razie nie ma rezultatu. Nie jest zbyt uyteczny, jeli sam nie praktykuje. Ten typ osoby, ktra nie ma dowiadczenia i nie jest zaznajomiona z praktyk i wiedz, jest jak czowiek, ktry jest przybyszem i dociera na rozstajne drogi. Ktrdy pjdzie, nie wiadomo. Sam nie wie co zrobi i gdzie pj. Tak wyglda lama, ktry nie posiada przekazu. Kto, kto posiada przekaz tekstu jest niczym matka bdca wiadoma tego, e ma syna. Osoba, ktra ma przekaz i otrzymaa nauki, jest niczym ksi, ktry zasiada na tronie. Jest gotowy odpowiednio wszystko przekaza, wic moe by kwalifikowany na dzierawc linii. Osoba, ktra otrzymaa przekaz znaczenia tej tantry, jest jak so ktry pije wod z oceanu. Dla tej osoby, ktra otrzymaa bogosawiestwo i praktykowaa, otwieraj si skarbce. Wszystko czego potrzebuje, moe tam znale. Osoba, ktra otrzymaa przekaz i praktykowaa, posiada rzeczywiste dowiadczenie. Ta osoba jest niczym waciciel skarbca. Moe uy wszystkiego czego zechce. Osoba, ktra ma przekaz dzierawcy linii i dziaa tantry, jest jak farmer chodzcy po nawodnionym polu, przy odpowiednim klimacie, o waciwej porze. Osoba, ktra praktykowaa i jest dowiadczona w praktyce tej tantry, jest jak fachowiec. Osoba, ktra ma dowiadczenie i jest zaznajomiona ze swoj wiedz, jest jak handlowiec, ktry idzie do pracy, gromadzi bogactwo i jest z siebie zadowolony. Powiedziaem to tak wyranie jak to tylko moliwe. Jeli mimo to pojawiaj si jakie niejasnoci, moemy podyskutowa i zadawa pytania. PYTANIE: Czy bez ochrony lamy nie moemy zrobi adnego postpu? ODPOWIED: To nie jest komputer. Musimy praktykowa. Najpierw musimy pozna nauki, a pniej praktykowa. To jest prawdziwe bogosawiestwo pochodzce od mistrza. W przeciwnym razie, jeli nie ruszamy si z miejsca, to tak jakbymy nie woyli dysku do komputera. PYTANIE: Wic bogosawiestwo przychodzi na kocu? ODPOWIED: Bogosawiestwo jest tym co wiemy. Bogosawiestwo jest wiedz. Ja nauczam, a wy suchacie i co rozumiecie - to jest bogosawiestwo. Bogosawiestwo nie jest jedynie pustym sowem. Jeli suchacie nauk, musicie co otrzyma. To jest rzeczywiste bogosawiestwo. Jeli ja co mwi, a wy niczego nie rozumiecie, to nie otrzymujecie bogosawiestwa. Dlatego te prosz abycie zadawali pytania. Prbujemy otrzyma bogosawiestwo. PYTANIE: Ale czy s jakie inne specjalne bogosawiestwa? ODPOWIED: No nie wiem. PYTANIE: W jaki sposb powinnimy szuka wykwalifikowanego nauczyciela? ODPOWIED: Po pierwsze nie moemy si spieszy, powinnimy ostronie sprawdza, studiowa i czyta biografie. Wtedy bdziemy co wiedzieli. W przeciwnym razie, jeli podamy za kadym, to kto wie kogo wybierzemy. Nie patrzmy na twarz, nie patrzmy na ubranie, nie patrzmy na wasnoci, odniemy to do biografii. To co mwi. 83/202

Serwis internetowy Tsering PYTANIE: Czy dobry nauczyciel nie powinien naucza kadego? ODPOWIED: Nauczyciel nie powinien naucza kadego, jedynie tych ktrzy suchaj. PYTANIE: Co jeli nauczyciel nie bardzo urzeczywistni praktyk, a przekazuje j komu kto ma odpowiednie zdolnoci i praktykuje odpowiednio? ODPOWIED: Wci nie jest to waciwe. Powiem o tym pniej. PYTANIE: Czy moliwe jest aby ucze osign wtedy jakie rezultaty? ODPOWIED: Niemoliwe. Moecie to zobaczy u szkolnych nauczycieli. Jeli nauczyciel jest niewykwalifikowany, ucze moe i do szkoy, ale nie otrzyma wiedzy, a co za tym idzie - adnej dobrej oceny. Tyle o mistrzu i dzierawcy linii. Praktyki wstpne oglnie mona znale w sutrach, tantrach i dzogczen (rdzogs chen). Jeli chcemy powanie praktykowa, musimy przej odpowiednio przez praktyki wstpne. S one bardzo powszechne dla wszystkich trzech szk - sutry, tantry i dzogczen. Wszyscy musimy by uwani i myle o przyczynie karmicznej oraz jej skutkach, mie zaufanie do nauk buddy. Jeli podamy za tantr, musimy utrzymywa samaja i mie mocn wiar (zwaszcza jeli podamy za dzogczen lub wysz tantr, tak jak Madziu). Powinnimy zawsze praktykowa i zaznajamia si ze szczliwymi czterema punktami (schronienie, bodhiczitta, wyznanie negatywnoci i gromadzenie mdroci i zalet). Te cztery punkty s bardzo wane. Jeli ju posiadamy podstaw - fundament - wtedy wszystko co praktykujemy dalej, jest wykonywane stopniowo. Praktyka tak samo jak dziecko ronie latami. Wszystko co robimy musi i w parze, a bdzie to wtedy wpywao korzystnie na osignicie stanu buddy. Taki jest ostateczny cel - wyzwolenie si z cierpienia i niewiedzy. E. Wykwalifikowany ucze W poprzedniej czci wyjaniono jak kwalifikowa wszystkich mistrzw. Wykwalifikowany mistrz posiada szesnacie punktw, a dzierawca linii osiem. Jeli te osiem punktw wyduymy o szesnacie, otrzymamy dwadziecia cztery. Kto kto posiada te dwadziecia cztery waciwoci, moe by mistrzem dzogczen (rdzogs chen), tantry lub wysokich nauk. Kto kto jest uczniem, rwnie musi by wykwalifikowany. W przeciwnym razie wszystkie nauki jakie otrzyma bd zmarnowane. Wykwalifikowany ucze musi posiada osiem punktw. (1) Musi pochodzi z czystej rodziny i mie o wiele mniej podania ni zwyky czowiek w stosunku do warunkw ycia. (2) Jego wasny umys musi by stabilny i niezbyt frywolny. Nie moe pragn zbyt wielu rzeczy i gromadzi ich tak jak w supermarkecie. Nie powinien poddawa si zmianom. (3) Jeli posiada jakie wasnoci i bogactwo, to musi potrafi ofiarowa to bstwom i by szczodrym. Praktykuje to bardzo czsto. Niekoniecznie musi posiada bogactwo. Wystarczy aby potrafi ofiarowa cokolwiek posiada, stosownie do swych warunkw. Powinien by szczodry dla biednych i potrzebujcych pomocy, bez adnego oczekiwania na odpat. (4) Jakiekolwiek nauki otrzymuje, bezporednio prbuje je cierpliwie praktykowa. Kiedy ju si powici i zacz, stara si tego nie zatraci i nie przerywa. (5) Kiedy ju posiada zaufanie i powicenie, powinny by one stabilne i niezmienne. To znaczy, e nie powinien by zbytnio wpltany w warunki ycia i samsar, lecz prbowa by mniej podliwym oraz myle o przyszoci i nastpnym ywocie. Kiedy ju zacz, nie przerywa, idzie dalej przed siebie pki nie umrze. (6) Posiada rozlegy umys. Nie jest zbyt podliwy w stosunku do warunkw ycia i zawsze dba o sens o ciao, mow i umys. Bardzo uwanie i czsto integruje wszystko z pozytywnymi dziaaniami. Zawsze trzyma si z dala od negatywnoci i posiada wielki umys. Nie potrzebuje sprawia cierpienia jakimkolwiek innym istotom. Bardzo silnie dba o cige praktykowanie z zaufaniem i wiar. (7) Nie zwraca uwagi na warunki ycia, myli tylko o przyszoci i o nastpnym ywocie. Kiedy ju zaufa naukom, powica si nirwanie, buddzie, dharmie i sandze. Zawsze stara si to utrzymywa. Jest to gwna rzecz. (8) Nigdy nie zapomina o bodhiczicie i nirwanie, oraz nie dba o warunki ycia. Myli duo o przyszoci i o nastpnym ywocie - przygotowuje si na niego i gromadzi zasug. Ciao, mow i umys, zawsze integruje z zaletami. Jeli jego ycie jest cikie, a warunki w ktrych yje nie s dobre, nadal nie amie swojej obietnicy i nie przerywa praktyki. Musi studiowa, sucha, praktykowa i medytowa. To wszystko nie jest atwe, ale musi si zdeterminowa i robi to cierpliwie. Te wszystkie osiem punktw kwalifikuje praktykujcych i ludzi. Mam nadziej, e jest to jasne. F. Niekwalifikowany ucze Teraz opiszemy niekwalifikowanego ucznia. Jest tutaj osiem punktw. (1) Jest to osoba, ktra bardzo duo plotkuje i ma natok myli. Posiada niestabilny umys i chciaaby wszystko wiedzie, jednak nic jej si nie udaje. Jest jak szpieg. Praktykuje bardzo mao i zabiera si za zbyt wiele rzeczy na raz. Zatrzymajcie si teraz na chwil i sprawdcie sami, czy wasz umys i zachowanie takie nie jest. Sprbujcie si na chwil zatrzyma.

84/202.

Serwis internetowy Tsering (2) Wszystko co robi taki ucze jest niewane i nierozsdne, podobne do snu - nierealne i bez motywacji. Zawsze mwi kamstwa i rozmawia z ludmi w sposb nieprzyjacielski. Wszdzie rozpowiada wiele rnych rzeczy i prbuje sprawdza innych. Rozmawia o zbyt wielu rzeczach i stwarza problemy. (3) Nie zachowuje w swym umyle adnych nauk jakie otrzyma. Przypomina pknity dzbanek. Czegokolwiek bymy do niego nie wlali, on zawsze przecieka. Jakiekolwiek otrzyma nauki, niczego nie prbuje praktykowa, wszystko odchodzi w dal i jest zmarnowane. (4) Sucha i studiuje nauki tylko po to, by nagromadzi wasnoci, nie mylc przy tym o innych istotach. We wszystkim co robi, nie ma adnej waciwej motywacji. Jest jakby obkany. (5) Kiedy si z kim spotyka, jest bardzo przyjacielski i miy, ale pniej za plecami tej osoby mwi ze rzeczy. (6) Jego umys bardzo atwo podlega zmianom i jest frywolny. Wszystko co syszy, jest dla niego trudne i wylatuje z gowy. Nie potrafi niczego utrzyma i nie mona na nim polega. Ma bardzo lekki umys. Jeli powie mu si jaki sekret, zaraz go rozpowiada. Jego umys jest niczym pirko na niebie. (7) Mowa takiego ucznia jest czsto gniewna i poniajca. W niczym nie mona na nim polega, zawsze sprawia kopoty wewntrz sanghi i midzy przyjacimi w dharmie. Gdy si z nim rozmawia jest miy i przyjemny, ale za plecami rozpowiada ze rzeczy. (8) Kradnie midzy przyjacimi i jest jak szpieg gromadzi informacje i rozpowiada je innym, rwnie mistrzom, przyjacioom w dharmie i ludziom. Zawsze stwarza kopoty. Nowych przyjaci wita z radoci, a starych odrzuca. Dla takiej osoby musimy by przyjacielscy i stosowa dobre metody, by j od nas odesa. Nie moemy jej odsya w sposb gniewny, lecz pokojowy. Musimy uywa dobrych metod. Niech kady sam sprawdzi, czy posiada jakiekolwiek z tych zachowa, a jeli je posiada, to niech sprbuje je samemu oczyci. Wszystkie te zachowania niszcz utrzymywanie wanych nauk wewntrz sanghi. Osoby wykwalifikowane i niekwalifikowane powinny by pokojowo nastawione w stosunku do siebie, wtedy sangha bdzie wierna. Wiem, e trudno jest komu co nadmieni jeli jego zachowanie jest niewaciwe, lecz wszyscy, ktrzy maj jakie zrozumienie oraz ci co potrafi rozrni co jest dobr waciwoci, a co nie, powinni sprbowa w jaki sposb oczyci takie osoby. Jeli nie pomagaj adne metody, wtedy sprbujmy wiernie i pokojowo odsun si na bok. Wszystko to suy stworzeniu czystej sanghi. Wane aby si tego nauczy. G. Dziesi punktw nauczania Wykwalifikowany mistrz musi posiada szesnacie punktw kwalifikacji, natomiast dzierawca linii i ucze osiem. Rwnie niekwalifikowany ucze posiada osiem punktw. Teraz powiem w jaki sposb wykwalifikowany mistrz naucza wykwalifikowanego ucznia. Jest tutaj dziesi rnych metod nauczania, utrzymywania i studiowania nauk. Zakres wiedzy mistrza nie dotyczy jedynie samych nauk. Zanim zacznie on naucza, musi potrafi sprawdza uczniw. Jeli ludzie nie bd przygotowani na otrzymanie nauk, nauczanie bdzie bezuyteczne. Dlatego najpierw lama musi sprawdzi, ktrzy ludzie s kwalifikowani, oraz jakie s ich warunki i zachowanie. Mistrz naucza tego czego potrzeba gbiej lub atwiej - stosownie do zdolnoci ludzi. Istnieje dziesi punktw, ktre mwi o tym jak naucza. Wszystkie czujce istoty s zwizane z ignorancj i emocjami. Te nauki s niczym klucz. Zawsze powinnimy je utrzymywa w umyle. Nie wiczymy tutaj piewu albo taca, tego nie potrzeba tutaj naucza. Nasza tradycja - jungdrung bon (g.yung drung bon), posiada dziewi cieek. Wszystkie one s odpowiednie do zdolnoci ludzi. Kady czowiek ma inne nastawienie i inne zachowanie. W bon istniej trzy klasyfikacje. Wszystkie one posiadaj w sobie po trzy poziomy. Razem jest ich dziewi. Liczba dziewi w tradycji bon odnosi si do rodzaju nauk jakie docieraj do ludzi. Nauki te maj na celu wyzwolenie z ignorancji i splamionych emocji. To o czym bd teraz mwi bdzie dotyczyo dziesiciu punktw nauczania. Po pierwsze, mistrz naucza ludzi z mdroci. Ta mdro pochodzi od buddy i bya przekazywana sukcesywnie a dotara do twego wasnego mistrza. Mistrz naucza ludzi w jaki sposb uwolni si z ignorancji, podania i emocji. Jego nauki stopniowo oczyszczaj cae cierpienie. Nauki zawsze odnosz si do ludzi i dlatego s skondensowane do dziewiciu cieek skadajcych si z trzech kategorii. S to sutra, tantra i dzogczen. To zaley od nas, ktra z tych cieek bdzie dla nas odpowiednia. Jestemy praktykujcymi i powinnimy siebie sprawdza. Nie moemy zaczyna praktyki od spogldania od razu na szczyt. Najpierw musimy patrze pod nogi - gdzie stawiamy kroki. Mwi si, e dzogczen (rdzogs chen) jest najwysz z dziewiciu cieek, ale to my sami musimy sprawdzi czy nasz pogld jest na tyle wysoki aby mc j praktykowa. Musimy sprawdzi jakie jest nastawienie naszego umysu i nasze ycie - czy dzogczen jest odpowiednim systemem nauk do zintegrowania go z naszym yciem i praktyk. Musimy wybra, nie moemy patrze w gr nie patrzc pod nogi. Zawsze powinnimy wiedzie, e nauki s pomocne dla oczyszczenia si z cierpienia i wyzwolenia. Musimy o tym pamita. Nie moemy jedynie myle o gromadzeniu pienidzy lub powikszaniu wasnoci. Jeli powanie praktykujemy jakkolwiek wysz ciek (dzogczen lub tantr), to pozostae rzeczy - jak 85/202

Serwis internetowy Tsering na przykad praktyki powikszajce majtek lub eliminujce zakcenia - wspgraj z tym. Nie ma potrzeby traci na nie czasu. Skupmy si jedynie na wartociowych, esencjonalnych naukach. W przeciwnym razie nie starczy nam czasu na osignicie owiecenia w tym yciu. Wracajc do mdroci, celem nauczania jest wyzwolenie z cierpienia i ignorancji. Mistrz, ktry nie sprawdza warunkw praktykujcych, jest jak lekarz ktry nie bada pacjentw, a jedynie podaje im leki. Leki staj si wtedy trucizn. Taki jest pierwszy punkt. Po drugie mistrz naucza ze wspczuciem. Wspczucie to gwna nauka i praktyka jungdrung bon. Wszyscy musz to praktykowa - i mistrz i ludzie. Kady moe powiedzie "wspczucie", nie jest to nic trudnego. Ale same sowa nie oddaj prawdziwego znaczenia wspczucia. Aby mc wspczu, trzeba to powanie zna. Na pocztku musimy sami zda sobie spraw z naszego wasnego cierpienia, na przykad z tego jak bardzo cierpimy bdc chorzy. Nastpnie mylimy w ten sam sposb o innych istotach. Mylimy jak bardzo cierpi i jak bolesny jest ten stan. Jest to pierwszy krok wspczucia. Jeli czujemy bardzo ostry bl, to chcemy si go pozby tak szybko jak to moliwe. Teraz powinnimy pomyle, e w takim samym stanie jest wiele innych istot. Pragniemy myle w ten sam sposb co one. Jest to drugi krok - prba odczuwania w ten sam sposb co inne cierpice istoty. Sposb mylenia ludzi przypomina zabaw. Gdy ludzie maj czas, id na przykad nad morze owi ryby. api jak ryb, spada ona na gorcy piach i zaczyna skaka, a oni tylko na to patrz i si miej. Ta ryba jest istot. Jakbymy si czuli gdybymy my sami cierpieli w ten sposb? Porwnajmy cierpienie innych istot z naszym wasnym cierpieniem, zamiast patrze, obserwowa i mia si bezmylnie. Zazwyczaj jest tak, e jeli przechodzimy obok wizienia lub obozu koncentracyjnego i widzimy jak cierpi przebywajcy tam ludzie, to nie mylimy o ich cierpieniu, a jedynie patrzymy. Nic nas to nie obchodzi, spogldamy tylko na tych ktrzy cierpi. Dla nas samych wyglda to jak film w kinie albo jaka nierealna wizja. Jeli wyobrazimy sobie, e to my cierpimy w ten sposb, to jakie bdzie nasze odczucie? Wszystkie czujce istoty s w podobnej sytuacji i przeywaj ten sam bl. Kady chce si uwolni jak najszybciej. Mona si uwolni, nie jest to niemoliwe. Wystarczy tylko, abymy pomyleli o wszystkich istotach czujcych na rwni. Taka wiadomo jest nazywana wspczuciem. Stan ten powinnimy zachowywa w naszym umyle i emocjach. Wtedy jest to wspczucie. Jeeli bdziemy pozostawali w tym stanie umysu, bdzie on nieustannie wzrasta. Taka jest praktyka i medytacja wspczucia. Jest to podstawa do stanicia oko w oko z praktyk religijn. Jeli posiadamy wspczucie, szczliwe cztery punkty spontanicznie wzrastaj. Osoba o wspczujcym umyle wzrasta i si rozwija, a wszystkie jej dziaania s spontanicznie zintegrowane z zasug. Istnieje pewna historia, ktr warto tu przytoczy. Nasz budda Tonpa Szenrab (ston pa gshen rab), na dugo przed tym gdy sta si budd, w jednym z poprzednich ywotw, praktykowa w dungli w maym domku. Pewnego dnia setki godnych wilkw rzucio si w pogo za sarn. Przestraszona zacza ona ucieka. Skaczc przez ca drog rozdara sobie skr o skay, drzewa, krzaki itp. W kocu dobiega do miejsca, w ktrym przebywa praktykujcy, ktry w tym czasie medytowa. Tam sarna upada i stracia przytomno. Wtedy wilki zaczy paka, poniewa bay si podej bliej czowieka. Kiedy praktykujcy zobaczy sarn, zauway e jest ona nieprzytomna, a wszystkie wilki stoj godne. Wtedy powiedzia: "Nie mog ocali tej sarny, ale sprbuj odgoni wilki." Zastanowi si jednak na moment i doda: "Ale jaki bdzie z tego poytek, skoro wilki nadal bd godne?" Stwierdzi wic: "Nadszed czas, aby okaza szczodro"; rozebra cae swoje ubranie, podszed bliej wilkw i pooy si jako dar dla nich. Byo tam sto wilkw i wszystkie widziay, e by on ywy, przez co nadal nie potrafiy podej bliej. Widzc to, praktykujcy odar swe ciao o skay i zacz krwawi. Wtedy wilki podszedy i go zjady. W momencie gdy sarna bya martwa, a praktykujcy zjedzony przez stado wilkw, oboje zostali pobogosawieni. Wszystkie sto wilkw przeksztacio si w dakinie, sarna przeobrazia si w tron, a praktykujcy sta si wysokim bodhisattw, ktry zasiad na tronie. Wtedy widocznie wznis si on do nieba. Tak potne powinno by praktykowanie wspczucia i szczodroci. W ten sposb powinnimy myle o wspczuciu, a nie jedynie uywa sowa "wspczucie". Trzeba powanie zintegrowa si z praktyk. Pynie z tego rzeczywista zasuga. Tak wyglda drugi punkt dotyczcy tego, jak naucza. Bez wspczucia nauki s niepraktyczne. Moemy co usysze, ale jeli nie ma w nas wspczucia, nic wicej nie bdziemy z tego mieli. Kiedy jestemy wykwalifikowanym mistrzem i nauczamy wartociowo i praktycznie prawdziwych esencjonalnych nauk, to ludzie musz by wykwalifikowani i potrafi waciwie sucha, zachowywa nauki w pamici i praktykowa. Poza tym mistrz musi zna wyranie nauki, wiedzie dobrze co mwi, w jaki sposb mwi i co robi. Jeli zasiejemy na polu ziarno, to po jakim czasie wyronie rolina. W ten sam sposb, kiedy mistrz zna dobrze nauki, to uczniowie z czasem dojrzewaj. Jeeli mistrz daje ludziom bogosawiestwo, przekazy i nauki, to powinni oni kontynuowa praktyk i nie marnowa tego. Jeli bd praktykowali, ich zrozumienie bdzie si zmieniao. Ludzie musz zmienia swe wasne zachowanie oraz integrowa si z religijnym yciem i ciek. Taki jest cel trzeciego punktu. Jeli ludzie otrzymali te wane nauki i ich nie praktykuj oraz nie maj motywacji, upodabniaj si do pacjenta, do ktrego przychodzi lekarz czytajcy jedynie na gos ksiki medyczne. Pacjent usyszy jaki ma problem, na co jest chory, jakie metody mog by pomocne lub jakie leki zastosowa, ale lekarz nic nie poradzi - nic nie powie, tylko przeczyta z ksiki jaki

86/202.

Serwis internetowy Tsering pacjent ma problem i jak moe by wyleczony. Przeczyta to wszystko pacjentowi, ale nie bdzie z tego adnego poytku. W ten sam sposb si dzieje gdy mistrz naucza, a praktykujcy nie praktykuje. Nauki jedynie przychodz i odchodz. Jeli niczego nie praktykujemy, a jedynie suchamy jakich nauk, to w niczym to nie pomoe. Musimy chcie praktykowa. Jest to pity punkt. Nasz praktyk powinnimy utrzymywa w okrelonym porzdku praktykowa jedno po drugim. W przeciwnym razie bdzie ona przypomina bdn medycyn - moe powodowa efekty uboczne. Moemy mie wtedy wikszy problem. Musimy praktykowa codziennie i zachowywa to w okrelonym porzdku - integrowa to z wasnym yciem. Mog to by praktyki wstpne, takie jak schronienie, bodhiczitta, wspczucie, modlitwy lub ofiarowanie mandali. Wszystkie one powinny by praktykowane jedna po drugiej caymi latami, tak dugo jak trwa nasze ycie. Integrujemy to z naszym yciem i praktykujemy. Nie wystarczy praktykowa przez jeden lub dwa dni. Jeli mamy zamiar praktykowa, sprbujmy zintegrowa z tym wszystko. Spjrzmy na siebie. Nie potrafimy nawet porzuci wiatowego ycia. Z tego powodu dobrze jest czsto przebywa w jakim cichym miejscu i praktykowa. Jest to lepsze ni praktykowanie w grupie, gdy przychodzi wicej ludzi i przeszkadzaj sobie nawzajem. Lepiej czciej przebywa w cichych miejscach i prbowa zintegrowa si z praktyk sam na sam. Jeli bdziemy postpowa w ten wanie sposb, pojawi si o wiele mniej zakce. Nie powinnimy wtedy myle zbyt wiele o warunkach czy s one dobre, czy ze. Tak czy owak narodzilimy si jako czowiek i dorosnlimy. Dzie za dniem mija, lepiej pomyle o przyszoci i sprbowa umocni si samemu. Musimy si nauczy i pozna odpowiednio pogld. Pogld jest bardzo wany, gdy odcina ignorancj. Nie wystarczy spoglda do umysu i mwi, e umys jest pusty lub co w tym rodzaju - to zupenie nie wystarczy, moe to powiedzie kady. Cigle nie jest to czysty pogld. Powinnimy pozna jakikolwiek odpowiedni dla naszych warunkw pogld - sutr, tantr lub dzogczen - i sprbowa praktykowa wyranie i przejrzycie. Jeli urzeczywistnimy pogld, musimy praktykowa. Jeli nie praktykujemy, to moe przebywamy gdzie w cichym miejscu, ale wyglda to bardziej tak, jakbymy si ukrywali. Tak samo robi zodziej gdy ucieka i ukrywa si w jaskiniach lub skaach. Najpierw musimy pozna peny pogld, a pniej moemy praktykowa. Jeli chcemy praktykowa i prbujemy znale si z dala od wszelkiego rodzaju zakce, to nie wystarczy abymy si jedynie do tego zmuszali i siedzieli przez jaki okrelony czas w jednym miejscu. Musimy rwnie rozwija pogld i medytacj. Medytacja polega na wyeliminowaniu naszych wasnych zakce, nie jest to jedynie puste siedzenie. Kiedy ju medytujemy i praktykujemy, to prbujemy to zintegrowa z naszym ciaem, mow i umysem - jestemy zawsze zintegrowani z pogldem. Jeli bdziemy w ten sposb postpowa, wszystkie nasze dziaania bd przypominay iluzj. Nie bdziemy gromadzili wtedy tak wiele negatywnej karmy. We wszystkich naszych dziaaniach bdziemy si zachowywa naturalnie, ale nie bdzie to gromadzio przyczyny karmicznej. Jeli w jakikolwiek sposb wykorzystujemy te nauki - o ile praktykujemy i medytujemy - bd pojawia si rezultaty. Jeli nie pojawia si aden rezultat, nie jest to poyteczne i prawdopodobnie oznacza, e si w czym mylimy. Tantra Matki radzi tutaj aby praktykowa takie rzeczy, ktre mwi o osigniciu stanu buddy stosownie do naszej wasnej perspektywy. W momencie osignicia stanu buddy, uzyskujemy moc pomagania czujcym istotom. Dlatego podamy za naukami Tantry Matki, ktra posiada trzy grupy tekstw rdowych - podstaw, ciek i owoc. Przez te wszystkie nauki przechodzimy samemu. Samemu suchamy i studiujemy. Dotyczyo to dziesiciu punktw nauczania, czyli tego w jaki sposb sucha nauk i jak je praktykowa. Teraz przytocz krtk rad nauczyciela Milu Samlega (mi lus bsam legs), ktry napisa komentarz do Tantry Matki, ktrym si tutaj posugujemy: "Czegokolwiek si nauczye, nie ufaj temu co zapisae w notatkach (w tamtych czasach nie mona byo nagrywa na tamy [komentarz Rinpocze]), bdziesz si wtedy jedynie zwodzi. Nie myl o odkadaniu praktyki na jutro albo pojutrze. Praktyka zajmuje duszy czas, nie bd leniwy. Kiedy otrzymasz te nauki, nie wierz i nie satysfakcjonuj si mwic, e je praktykowae, usyszae i si nauczye. Musisz to praktykowa samemu. Nie wyrzucaj tego kiedy ju to usyszae. Nie wyrzucaj tego kiedy si tego nauczye. Nie wyrzucaj tego jeli zacze to praktykowa. Praktykuj to nieprzerwanie". Taka jest rada. Jak na razie jest to koniec. Teraz troch rad od autora komentarza. Po pierwsze, nie moemy myle o naszym wasnym nauczycielu jakby by stwrc lub rdem nauk, lecz tak jakby by rodzajem przewodnika. Musimy myle o nauczycielu jako o przewodniku. O naukach mylimy tak jakby byy rad, a o naszej wasnej determinacji jakby bya naszym pomocnikiem. A wic mamy przewodnika, rady oraz pomocnika - wszystko jest doskonae i kompletne. Nastpnie musimy przej przez cztery lki, czy te cztery wody, tzn.: narodziny, mier, chorob i staro. Nie moemy myle o odkadaniu praktyki na pniej. Nasze ycie jest nietrwae, musi przemin tak szybko jak chce tego czas. Nie ma jakiego ustalonego czasu w ktrym miaaby nadej mier, nie mamy te mocy by j omin. Moemy nie wiedzie kiedy mier przyjdzie. Pojawi si wtedy zo, a zo nie ma wspczucia. Lepsza nauka od tej nie istnieje nigdzie. Jest ona bardzo cenna i bogata. Gdy ju spotkamy si z tymi naukami, musimy je praktykowa i nie myli si wicej. Tak szybko jak to moliwe, musimy sprbowa si z nimi zintegrowa i je praktykowa. W przeciwnym razie rodz si one wraz ze zem i rnymi duchami - maj wtedy zdolnoci do 87/202

Serwis internetowy Tsering zwodzenia. Nasze wasne demony (tzn. emocje) s bardzo potne. Wszystkie yciowe aktywnoci i rodki (takie jak jedzenie, ubrania, pikne rzeczy, wzrok, such i dotyk) s bardzo zdolne i wprowadzaj nas w bd. Kiedy si ju zwiemy z podaniem, trudno jest je odci. Zakcenia s bardzo zdolne i twarde. Tymczasem nie wiemy kiedy przyjdzie i zabierze nas mier. Nie mamy wystarczajcej mocy by j powstrzyma. Jeli upadniemy do niszych wymiarw, wtedy przez cay czas bdziemy cierpie. Nie ma tam trudnoci z ktrych monaby si uwolni. 3.2.2. Praktyki wstpne A. Bodhiczitta Drug sesj jest bodhiczitta. Bodhiczitta jest gwn praktyk prowadzc do osignicia stanu buddy. Nazywana jest podstaw mahajany. Bodhiczitta jest jak ziarno; gromadzenie zasug i mdroci jest jak praca na polu; dedykacja za jest niczym jesienne plony, ktre zostay ju zebrane. Te trzy praktyki s bardzo wane i s nazywane Trzema Wielkimi Doskonaymi Praktykami. Pierwsz z nich jest bodhiczitta, drug gromadzenie zasugi i mdroci (urzeczywistnienie naturalnego stanu), trzeci za dedykacja (cay czas jaki spdzilimy na praktykowaniu zasug - dugi lub krtki - dedykujemy dla poytku wszystkich istot czujcych). Bodhiczitta jest przyczyn stanu buddy. Gdy osigniemy stan buddy, nasze zachowanie bdzie kierowane bodhiczitt. Wszystko co budda mwi, naucza i myli, jest robione z myl o istotach czujcych i zostao zapocztkowane przez praktyk bodhiczitty. Dlatego te budda pojawia si w rnych formach jidamw (agodnych, gniewnych) i rnego typu emanacjach. Wszystko to robi dla istot czujcych, by mc im pomaga. Jeli jaka osoba staje si budd i nadal ma zamiar pracowa dla poytku istot czujcych, a okazuje si e nie kadego atwo jest skoni do praktyki w sposb agodny, to pojawi si ona w formie gniewnej. Jednak nie bdzie to ten sam gniew, jaki ludzie okazuj innym. Gniewne bstwa wygldaj bardzo wciekle, ale ich gniew nie jest jakim zwykym gniewem. Tak samo jest w przypadku matki opiekujcej si dzieckiem. Gdy zachowanie dziecka jest niewaciwe, matka ukazuje mu swe gniewne oblicze, by je sprowadzi na waciw drog, nie jest ona jednak gniewna jako wrg. W ten sam sposb budda powodowany wspczuciem pojawia si w gniewnej formie dla istot, ktre nie atwo jest skoni do praktyki. Budda jest kim cakiem innym od arhata, ktry jest urzeczywistnionym hinajany. Arhat to indywidualna osoba posiadajca oczyszczone emocje. Nie mona porwnywa go z budd. Budda moe pojawia si w rnych formach, takich jak agodne i gniewne bstwa, jako mnich, krl, lub oglnie jako forma sambhogakaji. Istnieje wiele form w ktrych moe pojawi si budda i wszystkie one s odpowiednie do umiejtnoci istot. Budda nie ma w sobie adnego podania, niczego nie oczekuje, a wszystkie jego dziaania maj na celu przyniesienie poytku istotom czujcym. W bodhiczicie chodzi przewanie o to, aby o wszystkich czujcych istotach myle jak o matce. Nie wiem czy na prawd wszystkie istoty byy kiedy naszymi matkami, ale wedug tekstu i nauk, aby mc osign jaki rezultat w praktyce bodhiczitty, musimy myle o nich wszystkich wanie w taki sposb. Co nie oznacza, e jeli mamy ze kontakty z matk i jest ona dla nas pewnego rodzaju wrogiem, to mylimy w ten sam sposb o innych istotach. Tutaj powinnimy myle o matce jako o pierwszej istocie, ktrej okazujemy bodhiczitt. Powiedzmy, e nasypiemy do miski ryu, a pniej wrzucimy do niej jedno czarne ziarno. Jeli zaczniemy trz i miesza, to pewnego dnia to czarne ziarno dotknie kadego pojedynczego ziarna w misce. Sze sfer egzystencji jest jak miska, ziarna s jak wszystkie istoty czujce szeciu wiatw, natomiast my sami jestemy jak czarne ziarno cigle krce wrd istot czujcych. Pewnego dnia nadejdzie taki moment, e nie bdzie ani jednej osoby, z ktr nie weszlibymy w kontakt i ktra nie byaby wczeniej nasz matk. Sprbujmy sobie przypomnie jak w dziecistwie matka dbaa o nas dniem i noc. Nie marnowaa ani chwili i opiekowaa si nami przez cay czas zanim nie dojrzelimy. Gdy ju stalimy si troch starsi moe przestalimy lubie matk, ale tak na prawd ona zawsze nas wspieraa. Czasami bywaa troch chora lub zmczona, lecz nigdy nie marnowaa czasu. Mona to sobie atwiej wyobrazi, ni myle w ten sposb o innych istotach. Nie trzeba wiele mwi, sami mamy to dowiadczenie. Kiedy dorastamy, odwracamy si od matki i obraamy j na wiele sposobw. Wielu z nas tak robi. Tak jest w kulturze zachodniej, w kulturze tybetaskiej jest to raczej niespotykane. Na zachodzie zazwyczaj nie myli si o tym, jak bardzo matka nas wspiera. Pamita si jedynie to, e nie daa nam wystarczajco duo pienidzy. Nie pamitamy jak wiele dla nas zrobia. Matczyn mio mona rwnie dostrzec u innych istot czujcych. Lwica moe wydawa si dla nas przeraajca i wcieka, jednak nadal jest kochajc matk dla swego dziecka. Wszystkie czujce istoty okazuj mio swemu wasnemu dziecku. Nie dotyczy to tylko jednego ywota, mwimy o nieograniczonym czasie i nieograniczonej liczbie istot. Wszystko zawiera si w samsarze - odradza si i umiera - wszystkie czujce istoty s inkarnacj. Kiedy przychodz dla nas cikie lub trudne czasy i kto nam wtedy pomoe, musimy powiedzie dzikuj. W przypadku maych rzeczy dzikujemy, lecz w przypadku duych - caego ycia kiedy si nami opiekowano - musimy podzikowa matce. Jest to drugi krok. Jeli jestemy matk i mylimy bardzo yczliwie o dziecku, to moemy myle w ten sam sposb o wszystkich istotach czujcych. Jeli nie mylimy yczliwie o dzieciach, to nie jestemy wraliwymi ludmi - jestemy jakby obkani. Gdy pragniemy odwdziczy si matce, okazuje si e nie jestemy wystarczajco silni i zdolni by zrobi to we waciwy sposb. Jeli nasza matka zachoruje

88/202.

Serwis internetowy Tsering lub co si jej przytrafi, to jedyne co moemy wtedy zrobi, to pj si z ni zobaczy, przynie lekarstwa albo wysa j do szpitala. Tylko na tyle nas sta - prosta rzecz - bardzo mao w stosunku do tego co zrobia dla nas matka. Mimo wszystko, matce nadal jest ciko, a cierpienie wci przypomina o sobie. Wic w jaki sposb moemy odwdziczy si matce? Jedynym sposobem w jaki moemy si odwdziczy, to myle o jej cierpieniu i pragn j od niego uwolni. Jest to jedyny sposb w jaki moemy si odwdziczy. Kto moe j uwolni? Gdy chcemy uwolni matk, patrzymy na swj stan i widzimy, e sami z siebie nic nie zdziaamy. Natenczas nie jestemy wystarczajco silni, by mc pomaga innym, nie moemy pomc nawet samemu sobie - nie mamy mocy. Jedyne co moemy zrobi to rozmyla w jaki sposb moglibymy uwolni czujce istoty z cierpienia. To jest wspczucie. Najpierw praktykujemy wspczucie, a pniej wzbudzamy pragnienie uwolnienia wszystkich istot czujcych jest to nazywane Doskonaym Umysem. Odnosi si to jedynie do mylenia, nie moemy nic zrobi bezporednio. Kiedy nasza matka jest silnie chora, to jedyne co moemy zrobi to tylko patrze. Nie moemy jej pomc, poniewa nie mamy mocy. Jeli pomylimy kto moe uwolni czujce istoty, to zauwaymy e jedynie budda moe to zrobi - nikt inny. Jest tak dlatego gdy sam budda oczyci si z cierpienia. Posiada on rzeczywist wiedz, zna waciwe metody oraz ich naucza. Pozostawia po sobie wskazwki, ktre mwi w jaki sposb postpowa. Dlatego jedyn metod jest podanie za naukami. Powinnimy zawsze myle o naukach i prbowa je praktykowa - robi wszystko aby uwolni wszystkie cierpice istoty czujce - jest to gwny cel. Powinnimy o tym myle. A wic powinnimy traktowa wszystkie czujce istoty jako matk. Jestemy zwizani z matk nie tylko w cigu jednego ycia. Popatrzmy wstecz do nieograniczonej liczby naszych przeszych ywotw, za kadym razem bylimy zwizani z matk (jedynie niektre istoty rodz si z ciepa i wilgoci bez udziau matki). Aby wzbudzi bodhiczitt musimy pomyle o okrelonej osobie i sprbowa odczu jak bardzo cierpi. Ta osoba pragnie uwolni si tak szybko jak to moliwe. Ten stan i myl s wsplne kadej istocie. Pierwszy krok jaki musimy zrobi to pomyle o cierpieniu jednej indywidualnej osoby. Pragniemy si jak najszybciej uwolni, ale jeli spojrzymy na nasz wasny stan, okae si e nie moemy tego zrobi. Nawet nie potrafimy wyzwoli si z wasnego cierpienia. Jeeli mylimy o wszystkich cierpicych istotach, to nazywamy to wspczuciem. Natomiast jeli pragniemy uwolni siebie samemu i mylimy tylko o sobie, to nazywamy to ngedziung (nges 'byung). To ngedziung jest fundamentem praktyki religijnej. Pragniemy uwolni si z cierpienia, lecz sami zdajemy sobie spraw e nie mamy mocy i nie potrafimy tego zrobi. Dlatego musimy patrze i szuka tego kto mgby tego dokona. Tym kim moe by tylko budda. O bodhiczicie mwimy wtedy, gdy wszystkie nasze dziaania ciaa, mowy i umysu, s wykonywane z myl o osigniciu stanu buddy. Musimy si tego nauczy, s to esencjonalne nauki. Nie wystarczy powiedzie "bodhiczitta". Kady moe powiedzie sowo "bodhiczitta", jest to cakiem atwe. Musimy myle o osigniciu stanu buddy by mc uwolni czujce istoty z cierpienia - to jest prawdziwa bodhiczitta - mwienie nie gra tutaj roli, liczy si tylko intencja. Tak wyglda bodhiczitta w praktyce. Poza tym oprcz rozwijania intencji bodhiczitty, praktykujemy owiecon postaw umysu poprzez modlitw. Nie trzeba wtedy zbyt wiele robi, wystarczy pozostawa w tym stanie umysu i recytowa modlitw. Nazywa si to bodhiczitt modlitwy. Istniej dwie kategorie bodhiczitty - jedn jest bodhiczitta modlitwy, a drug bodhiczitta praktyczna. Teraz mwimy o bodhiczicie modlitwy. Pamitajmy jednak, e pragnienie osignicia stanu buddy nie polega na samej modlitwie. Jeeli bdziemy w ten sposb myle, nic si nie pojawi. Musimy praktykowa, musimy co zrobi. Moe chcielibymy i do pracy lub czym si zaj, ale wykonywanie rnych wiatowych zaj nie ma adnego wpywu na osignicie stanu buddy. Aby tego dokona musimy wyranie wiedzie co chcemy robi oraz stosowa si do nauk buddy, ktre zostawi po sobie, oraz do jego dowiadczenia. To wanie musimy robi. Dziesi paramit Praktykowanie dziesiciu paramit to jedyny sposb na osignicie stanu buddy. Powinien je zna kady praktykujcy, nawet jeli kto jest dzogczenp (praktykujcym dzogczen). Bez ich znajomoci nie jestemy religijnymi praktykujcymi. Te paramity dotycz kadego aspektu naszego ycia. Ju samo praktykowanie chcociaby jednej z nich jest pierwszym krokiem do osignicia stanu buddy. Pierwsz paramit jest szczodro. Aby mc praktykowa szczodro, najpierw musimy zmieni nasze nastawienie i ukierunkowa wszystkie nasze dziaania na osignicie stanu buddy. Tutaj na tym treningu wykonujemy rne praktyki, takie jak ofiarowanie sang (bsang), ofiarowanie wody, sur (gsur) oraz czo (gcod). Wszystkie one maj zwizek ze szczodroci. Aby pozna rzeczywiste znaczenie szczodroci musimy najpierw j poj, a nastpnie wiczy. Wcale nie musimy siedzie w pozycji medytacyjnej i wykonywa wizualizacji. Powinnimy si tego nauczy na samym sobie. Ludzie s silnie przywizani do swego wasnego ciaa. Aby wykorzeni to przywizanie wykonuje si praktyk czo (gcod) i inne ofiarowania. Skadamy ofiar trzem klejnotom. Te klejnoty same z siebie nie potrzebuj niczego, ale my odnosimy z tego korzy. Nie powinnimy myle o tym, czy s one zadowolone z naszych darw. To czy bdzie z tego jaki rezultat nie zaley od innych, lecz od nas samych - od tego jak bardzo jestemy otwarci. Jeli nie bdziemy 89/202

Serwis internetowy Tsering oczekiwa adnej zapaty, to bdzie to prawdziwy dar. Wszystko co zrobimy bdzie wtedy szczodroci, nawet nauczanie. Jeli kto nie bdzie wiedzia w ktr stron ma si uda, a wskaemy mu waciw drog, to bdzie to szczodro. Jeli nauczyciel w szkole nie bdzie myla o wysokoci swojej pensji, a podzieli si sw wiedz z uczniami, to bdzie to szczodro. W przeciwnym razie mylimy tylko o sobie i oczekujemy zapaty. Nie rni si to niczym od biznesu. Gdy robimy co jako obowizek, to traci to na znaczeniu. W religii wszystko jest kontrolowane przez umys i sprowadzane na waciw ciek. Istnieje wiele metod, aby tego dokona. Moemy na przykad dzieli si wszystkim co mamy - ksikami, obrazami, wiedz itp. Moemy te praktykowa czo. Praktyka czo nie polega jedynie na piewaniu melodii. Ofiarujemy tutaj krew, ciao i koci - nasze ycie.5 Dajemy to wszystkim, ktrzy tego potrzebuj. Robimy tak tylko dlatego, gdy wszystkie czujce istoty, a zwaszcza ludzie, maj bardzo silny zwizek i przywizanie do swego wasnego ciaa. Chcemy podzieli si wszystkim co mamy. Jeli nie mylimy w ten sposb, a tylko piewamy melodi, to nie rni si to niczym od zwykego piewania. To nie jest prawdziwe znaczenie czo. Praktyk czo robimy po to, by wyeliminowa podanie. Stopniowo uczymy si oddawa ciao komukolwiek - duchom, demonom i wszystkim potrzebujcym. Dzielimy si bez odpaty i oczekiwa. W ten sposb praktykujemy szczodro. Drug paramit jest dyscyplina moralna. Oglnie istniej cztery kategorie (klasy) dyscypliny moralnej, ktrych naucza pan budda. Pierwsze dwie przeznaczone s dla ludzi wieckich i powinno si je przestrzega. Kolejne dwie s gwnie dla osb, ktre porzucaj ycie wieckie i przyjmuj celibat. Budda powiedzia, e ten kto nie przestrzega dwch pierwszych praw, nie jest jego uczniem. Te dwa pierwsze prawa to cztery korzenie i cztery gazie (wszystkich razem jest osiem). Cztery korzenie to: (1) nie zabijanie, (2) nie kradnicie, (3) nie mwienie kamstw, (4) wstrzymanie si od niewaciwego zachowania seksualnego. PYTANIE: A picie alkoholu? ODPOWIED: Tylko te cztery, abstynencja nie. Moecie pi, byle nie za duo. Nie przywizujemy do tego wagi. Mnisi nie mog pi, lecz wy moecie. Nie ma przeciwwskaza. Nastpnie mamy cztery gazie: (1) nie picie alkoholu, (2) nie jedzenie misa, (3) nie jedzenie czosnku, (4) nie jedzenie po poudniu. Osiem praw stworzono z myl o ludziach wieckich. Musimy sprbowa utrzyma chociaby jedno z nich. Natomiast wszystkich omiu przestrzegamy przynajmniej cztery razy w miesicu. W naszej tradycji te cztery dni miesica wedug kalendarza tybetaskiego i czasu lunarnego to: 8, 15, 22 i 30. Jeli potrafimy utrzymujemy osiem lubowa przez cae ycie, codziennie. Jeeli jest to niemoliwe, prbujemy je utrzyma przynajmniej przez cztery lub dwa dni w miesicu. Minimum to jeden dzie. Do dni w ktrych powinnimy utrzymywa te lubowania zaliczamy rwnie szczeglne okazje, takie jak narodziny buddy, dzie mierci buddy albo jakie dni na modlitwy. Najwaniejsze to utrzymywa jakiekolwiek z tych omiu lubowa podczas caego ycia. Natomiast mentalnie powinnimy utrzymywa tak duo jak jest to moliwe. To czy nam si to uda, zaley od indywidualnych predyspozycji. Tak, czy inaczej cztery korzenie i cztery gazie to podstawa, ktr powinnimy utrzymywa. Jeli przestrzegamy ktrej z tych moralnych dyscyplin, stajemy si prawowitymi uczniami buddy. Musimy pamita o podstawie. W przeciwnym razie uznajemy siebie za zaawansowanych praktykujcych, ale nie patrzymy pod nogi. Jeli spogldamy wysoko w gr i fruwamy w obokach nie patrzc gdzie stawiamy kroki, to nie jestemy prawdziwymi uczniami buddy, a jedynie cigle udajemy dzogczenp. W przypadku tego rodzaju dzogczenpy nie jest pewne co praktykuje i w jaki sposb. Trzeci paramit jest cierpliwo. Czsto zdarza si, e kto mwi nam niemie rzeczy lub nawet nas bije. Co moemy zrobi w takiej sytuacji? Moemy jedynie by wiadomi tego, e jestemy praktykujcymi religi i sprbowa by cierpliwi. Gdy ludzie mwi na nas ze rzeczy i nas wyzywaj, musimy pomyle, e jestemy praktykujcymi, a inni nimi nie s wszystko im jedno, a nam nie. Komu takiemu musimy powiedzie z wdzicznoci: "Dzikuj ci, jeste moim mistrzem cierpliwoci". Czwart paramit jest determinacja. To czy nasza determinacja bdzie waciwa czy nie, zaley jedynie od przedmiotu na ktrym si skupiamy. Jeli kto pracuje bardzo ciko dniem i noc przez 24 godziny na dob, to nie jest to determinacja w odniesieniu do religijnej cieki. Najpierw musimy sobie uwiadomi co jest korzystne dla innych ludzi i dla naszej praktyki nauk buddy. Gdy ju to wiemy, powinnimy bez alu zdeterminowa si tak bardzo jak jest to moliwe i wtedy praktykowa. To jest prawdziwa determinacja. Jest to najwysza determinacja, czwarta z dziesiciu paramit. Pit jest kontemplacja. Kontemplacja nie polega jedynie na samej koncentracji. Najpierw musimy posiada wyran znajomo nauk buddy (sutry, tantry lub dzogczen), a nastpnie moemy koncentrowa si na tych naukach i utrzymywa to nieprzerwanie tak dugo jak to moliwe. Tak wyglda kontemplacja wedug jednej z dziesiciu paramit. Zwyka kontemplacja nie ma zbyt wiele wsplnego z naukami buddy. Istnieje wiele innych znacze medytacji, jak na przykad w hinduizmie. Kada z niebuddyjskich religii posiada jak medytacj. Nie mona ich jednak zaliczy do nauk buddy. S one oczywicie medytacjami, ale nie mona powiedzie, e s to medytacje nauk buddy. Medytacja w innych religiach jest inna od medytacji buddyjskiej. Same nauki buddy zawieraj wiele rnych form medytacji (stosownie do sutry, tantry i dzogczen). Najpierw musimy wiedzie wyranie jak ciek chcemy poda, a pniej moemy praktykowa. Jest to

90/202.

Serwis internetowy Tsering bardziej uyteczne i przynosi jaki rezultat. Samo przebywanie w cichych miejscach i odpoczywanie, to tylko rodzaj wasnego sposobu na odpoczynek, a nie prawdziwa medytacja. Szst z dziesiciu paramit jest moc. Gdy praktykujemy ktr ze cieek, na przykad sutr, to jest tam wiele podziaw, wiele nauk i wymaga. Czsto mylimy, e nie moemy temu podoa, a nasz umys jest zbyt saby. Zastanawiamy si wtedy: "Czy powinienem to robi?", "Po co waciwie mam to robi?" albo "Dlaczego nie daj sobie z tym rady?". Aby mc zwalczy te saboci i zniechcenie potrzebujemy mocy. Musimy uy naleytej siy. Tak wyglda szsta paramita - moc. Sidm jest wspczucie. Wystarczajco dugo mwiem o tym wczoraj. sm jest modlitwa. Ma ona podobne znaczenie co bodhiczitta. Bodhiczitta posiada dwa aspekty. Jednym z nich jest modlitwa, a drugim praktyka. Bodhiczitta modlitwy to pragnienie osignicia stanu buddy dla wyzwolenia wszystkich czujcych istot z cierpienia, ograniczajce si jedynie do modlitwy. Natomiast bodhiczitta praktyczna to praktykowanie szczodroci, moralnej dyscypliny, cierpliwoci, determinacji, medytacji itd. Wszystko co robimy powinno by nastawione na osignicie stanu buddy dla dobra wszystkich czujcych istot. Mylimy o tym przez cay czas. Tak wyglda prawdziwa praktyka bodhiczitty. Oba te rodzaje bodhiczitty s zawarte w smej z dziesiciu paramit, ktr jest modlitwa. Dziewit jest metoda. Nazywa si j metod, lecz oznacza dedykacj. Wszystkie dziaania zwizane z ciaem, mow i umysem, integrujemy z religijn ciek, a dziki temu odnosimy du korzy i zasug. Tej zasugi nie zostawiamy jedynie dla siebie, lecz pragniemy si ni podzieli z istotami czujcymi. Dzielimy si ca zasug, ktr zdobylimy dziki praktyce. To powinno by jasne. Do czsto jest to praktykowane, powinnimy wic wiedzie jasno co robimy. Dziesita paramita to mdro. Wedug sutry i tantry jest to mdro znajca pustk, a wedug dzogczen (rdzogs chen) jest to mdro znajca pogld dzogczen. To wszystko nazywamy mdroci. W tej czy innej postaci, jest to dziesita paramita. Wszystkie dziesi paramit praktykujemy po to, aby pooy podstawy dla osignicia stanu buddy. Czsto mwimy o stanie buddy, ale aby go osign musimy mie przyczyn. Jeli skupimy si na ktrej z tych paramit, bdzie to pomocne. Jednak aby osign stan buddy musimy praktykowa je wszystkie. Jest to kompletna przyczyna owiecenia. Nawet jeeli jestemy praktykujcymi dzogczen, powinnimy praktykowa wszystkie dziesi. Moemy je praktykowa razem lub osobno. W kadym razie powinno to by bardziej szczegowo przestudiowane. Wielu ludzi narzeka na moje nauki i mwi: "Dzogczen nie potrzebuje wielu praktyk, sama medytacja wystarczy. Mwisz eby zrobi to lub tamto, nie jeste mistrzem dzogczen". To moe by prawda, lecz ja podam za naukami, za tekstem. Dziesi paramit i dzogczen Oglnie wszystkie paramity dotycz praktyk wstpnych. Kiedy wchodzimy w jakikolwiek rodzaj praktyki i jakikolwiek rodzaj buddyjskiej religii, musimy sprbowa poczy nasz umys z praktyk dziesiciu paramit. Zwizek Garuda jest zwaszcza wsplnot dzogczen. Myl, e dobrze bdzie wyjani w jaki sposb praktykowa dziesi paramit i integrowa z nimi dzogczen. Jeli nie chcecie za bardzo wnika w dzogczen, nie mam zamiaru naciska i zmusza, Garuda nie jest stworzona jedynie dla praktykujcych dzogczen. W kadym razie cokolwiek praktykujecie, musicie stosowa dziesi paramit. Okrelenie dzogczen (rdzogs chen) skada si z dwch wyrazw - 'dzog' (rdzogs) i 'czen' (chen). 'Dzog' jest sowem bardzo dziwnym. Z jednej strony oznacza 'zupenie speniony', a z drugiej 'doskonay'.6 Mamy wic to jedno sowo i dwa zupenie przeciwstawne znaczenia. Dlatego te powinnimy zrozumie kontekst (to co chcemy tym sowem wyrazi). Jest to bardzo wane. W przeciwnym razie to sowo jest tylko wyrazem o dwch zupenie przeciwstawnych znaczeniach i niczym wicej. Jeli nie rozumiemy kontekstu, jak moemy pniej wiedzie o ktre z tych znacze chodzi. W sutrze prakykujemy gromadzenie mdroci i zalet. Jeli nie praktykuje si obu tych nagromadze na rwni, praktyka bdzie podobna do ptaka, ktry straci skrzydo. Aby ptak mg lata, musi posiada dwa skrzyda. Podobnie jest w tantrze. Tam rwnie praktykujemy dwie cieki - prawd absolutn i prawd relatywn. W sutrze i tantrze musz by obecne dwa elementy praktykowane na rwni. To samo dotyczy paramit. Natomiast w dzogczen nie rozpoznaje si dwch prawd. Nie ma tam prawdy absolutnej i nie ma prawdy relatywnej. Nie ma rozpoznania jakich dwch prawd, a jedynie jednej pojedynczej prawdy - prawdy absolutnej. Jest to nazywane pojedynczym punktem. Jeli sucha si nauk dzogczen przez jaki krtki czas, trudno jest dotrze do ich kompletnego znaczenia. Myl, e oglnie dla praktykujcych wane jest przetumaczenie na ojczysty jzyk prawdziwych esencjonalnych tekstw. Mistrz przyjeda do was na par dni, weekendw, godzin i pozostaje mu jedynie czas na wyjanienie jakiej czci. Jsli bdziemy poda tak drog nie studiujc niczego samemu, to nie poznamy w peni nauk dzogczen. Byoby to wtedy bardzo trudne. Chyba, e posiadamy doskonay umys albo jestemy przejrzyci jak wiato soca. Byby to szczeglny przypadek do ktrego si tutaj nie odnosz. Wielu tybetaskich nauczycieli mwi: "W dzogczen nie trzeba nic studiowa, wystarczy medytowa". Ale my, mnisi bonpo nie jestemy wystarczajco zdolni. Dlatego nasi uczniowie, wczajc w to mnie, maj program studiowania dzogczen przez trzy lata. Mimo to nadal jest to za mao. Nie rozwijamy si wystarczajco w cigu tych trzech lat i nadal duo nauki pozostaje w tyle za nami - jestemy bardzo niewiadomi. Dlatego te prba 91/202

Serwis internetowy Tsering przetumaczenia tekstw jest bardzo wana. Wane rwnie, aby taka ksika mwia co o dzogczen. Dotyczy to jedynie drugorzdnych przyczyn wyjanienia znaczenia po czci. Aby jednak co faktycznie osign musimy praktykowa w kompletnych sesjach. A wic najpierw studiujemy, a pniej praktykujemy i oczekujemy na rezultat. Nie chodzi tylko o to aby praktykowa w przeznaczonym na to czasie - o integrowanie si z czym czciowo. Moe jest to korzystne, ale nie jest to ostateczny rezultat. Jeli zajrzymy do tekstu, zobaczymy, e nauki dzogczen nie s normalnymi naukami. Do czsto si zdarza, e trudno jest je zrozumie i wydaje si, e jest w nich zbyt wiele sprzecznoci. Teksty dzogczen w jednym miejscu mwi "nie medytuj", a zaraz potem "medytuj". Esencjonalne nauki zawsze mwi co w ten sposb. Jeli przeczytamy tekst dzogczen nie posiadajc adnego wikszego dowiadczenia, zdaje nam si, e jest on peen sprzecznoci. Tak naprawd jednak nie ma w tym adnych sprzecznoci. Ten pogld by nauczany przez dharmakaj i jest to czysta nauka. Teksty dzogczen mwi na przykad w prosty sposb "nie medytuj". Oznacza to, e pogld dzogczen jest cakiem poza wiadomoci. Przejrzysto i pusta natura wystpuj jedynie w zjednoczeniu. Taki jest naturalny stan - znajduje si cakowicie poza mwieniem i myleniem. A wic "nie medytuj uywajc wiadomoci". Jeli natomiast tekst mwi "medytuj", to ma na myli, abymy si nie rozpraszali. Wtedy jedyne co robimy to zostawiamy to takim jakie jest. Jest to pene znaczenia. Jeli nie studiujemy, ta sprzeczno jest tylko sprzecznoci. To co chciaem powiedzie to, e kiedy urzeczywistniamy pogld dzogczen, wci jest wiele do poznania. Nie wystarczy wpatrywa si w liter A. Do wielu mistrzw naucza praktyki szine (zhi gnas) i mowi eby wpatrywa si w A. Zauwayem, e tybetaska litera A jest bardzo popularna. Po praktyce z liter A, mistrz mwi nam "spjrz teraz do swego umysu". Patrzymy do naszego umysu i szukamy kolorw, formy, rda. Mistrz bdzie nas wypytywa, a my odpowiemy: "Nie ma koloru, formy, rda. Niczego nie mona zobaczy". Wtedy on powie: "W porzdku. Teraz id praktykowa". Wic praktykujemy i urzeczywistniamy natur umysu. Jeli nam si to uda, to wedug gwnego mistrza szkoy gelugpa (dge lugs pa), Tsonkhapy (tsong kha pa), bdzie w tym duo sprzecznoci. Mia on wiele problemw ze sprzecznociami w naukach dzogczen. Gelugpowie mwi w ten sposb: "Nie jest to wysoki pogld, nawet pastuch patrzc do umysu moe zobaczy, czy ma on kolor i form. Nawet pastuch moe powiedzie: "umys nie ma koloru, formy, rozmiaru". To nie jest wysoki pogld. Jeeli mwisz w ten sposb, to co pniej mylisz?". Teraz nie mamy zbyt wiele do powiedzenia na ten temat. Jedno jest pewne, praktykujcy dzogczen musi praktykowa dziesi paramit. Tak samo jest w sutrze i tantrze. To w jaki sposb integrujemy pogld dzogczen i dziesi paramit odnosi si jedynie do pojedynczego punktu, jednego pogldu - jest nim zjednoczenie. Mwic o zjednoczeniu mamy na myli nierozdzielno pustki i przejrzystoci. Ta nierozdzielno jest natur umysu, dziesi paramit istnieje w niej spontanicznie. Jeli chcemy praktykowa dzogczen, musimy najpierw wyranie urzeczywistni ten pogld. Wszystkie dziesi paramit jest ju w nim obecne. Wiele metod dzogczen wydaje si by prostymi, ale to czy takie s faktycznie, zaley od indywidualnych zdolnoci praktykujcych. Metody dzogczen wygldaj prosto, lecz aby mc si nimi posuy, musimy wiedzie jak praktykowa i integrowa z nimi dziesi paramit. W Tybecie uywamy sowa lhundrub (lhun grub), co oznacza "spontanicznie istniejcy", "spontanicznie doskonay" - doskonay tak jak mleko, ktre zawiera w sobie maso. To jak duo otrzymamy masa zaley od objtoci mleka. Jeli patrzymy na mleko, nie widzimy w nim masa. Aby otrzyma maso musimy ubi mleko. Nie ma wtpliwoci, e je otrzymamy. W ten sam sposb, jeli praktykujemy dzogczen, nie ma wtpliwoci, e pojawi si rezultat. Jest tak dlatego, gdy w pogldzie dzogczen dziesi paramit istnieje spontanicznie. Mimo wszystko nadal to nie wystarcza. Aby osign jaki rezultat musimy studiowa w jaki sposb sta si doskonaymi. W pogldzie dzogczen w prosty sposb mwi si o pustce, przejrzystoci i zjednoczeniu. Ale musimy pamita, e trzeba to udoskonali wszystkimi dziesicioma paramitami. Musimy zna i trenowa wszystkie paramity. Bez ich znajomoci nie pjdzie atwo, poniewa natura dzogczen jest wsplna wszystkim czujcym istotom. Wszdzie gdzie jest wiadomo, tam jest i natura. Ta natura jest zwana pogldem dzogczen, ale to czy jest to rzeczywisty pogld dzogczen zaley tylko od urzeczywistnienia. Jeli nie znamy tego pogldu i nie znamy dziesiciu paramit, to mimo e dzogczen jest z nami, nie pomoe to w niczym. Jeeli wraz z dzogczen udamy si do piekie, to mimo wszystko bdziemy tam cierpie. Dzogczen wci tam jest, ale nie pomaga to w niczym. Jeli tekst mwi: "Nie ma miejsca w ktrym nie byoby dharmakaji. Dzogczen znajduje si wszdzie - w kadej z szeciu sfer egzystencji", to w niczym nam to nie pomaga. Dopki nie bdziemy praktykowa i nie urzeczywistnimy pogldu, dzogczen nie pomoe nam w niczym. Tyle mam do powiedzenia na temat dziesiciu paramit i tego w jaki sposb si doskonali. Teraz powrmy do bodhiczitty. Jeli praktykujemy bodhiczitt, to w kadym naszym dziaaniu postpujemy za naukami buddy. Od samego pocztku powinnimy wiedzie dlaczego praktykujemy. Praktykujemy dlatego, gdy wszystkie czujce istoty cierpi i chc si uwolni. Pragniemy jak najszybciej osign stan buddy. Raz za razem sprowadzamy nasz intencj na t wanie drog. Aby osign stan buddy nie wystarczy siedzie wygodnie w kcie. Jeli bdziemy robi w ten sposb, stan buddy si nie pojawi. Potrzebujemy przyczyny. Musimy zintegrowa praktyk z naszym ciaem, mow i umysem. Wszystko sprowadzamy na ciek nauk buddy. Wszystko co robimy - recytacje mantr, modlitwy, pokony, mudry, wizualizacje, guru jog,

92/202.

Serwis internetowy Tsering bodhiczitt, schronienie - ma na celu oczyszczenie nas samych i osignicie stanu buddy. Robimy to po to, by uwolni wszystkie czujce istoty, ktre byy naszymi matkami. Ta intencja nazywa si bodhiczitt. lubowania bodhiczitty B. Schronienie Aby mc praktykowa bodhiczitt, musimy zoy lubowanie. Prawdziwa bodhiczitta zawiera trzysta lubowa. Moe ich by rwnie dwadziecia siedem lub tylko osiem. Istnieje wiele kategorii lubowa bodhiczitty, ale gwn rzecz jest Obietnica Nieutracenia Bodhiczitty. Jest to podstawa. Drugim krokiem s cztery lubowania bodhiczitty. Pierwsze lubowanie to przeciwiestwo tego, czego naucza mniejsza cieka. lubowanie to mwi, e nie moemy polega na naszym przyjacielu z hinajany intencji (czyli przeciwiestwie bodhiczitty). W bodhiczicie mylimy o wyzwolnieniu wszystkich czujcych istot, a w hinajanie o wyzwoleniu siebie samego - te dwa podejcia s przeciwstawne. Czasami zdarza si, e mylimy, i uwolnienie wszystkich czujcych istot jest niemoliwe i lepiej samemu si wyzwoli. Jeli tak pomylimy, w atwy sposb utracimy lubowanie. W praktyce bodhiczitty nie chodzi o to, aby bezporednio uwolni istoty z cierpienia, ale o to, aby jak najduej utrzymywa t intencj. Przynosi to du korzy. Drugim lubowaniem jest powstrzymanie si od sprawiania kopotw innym. Zawsze powinnimy by ostroni, by nie stwarza problemw. Trzecie lubowanie mwi, aby cztery razy dziennie przypomina sobie o bodhiczicie. Czwarte lubowanie to praktyka dziesiciu paramit. Najlepiej jeli praktykujemy wszystkie paramity, ale jeli nas na to nie sta, to praktykujemy przynajmniej kilka. Drug wan rzecz w praktyce bodhiczitty jest utrzymywanie lubowa. Przypomn gdzie skada lubowania. Skadamy je w dziesiciu kierunkach, w ktrych przebywaj wszystkie jidamy, buddowie, bodhisattwowie, siddhowie i dakinie. Podamy za ich intencj, co oznacza, e prowadzimy niezliczone czujce istoty do stanu buddy. By urzeczywistni ten zamiar praktykujemy naszym ciaem, mow i umysem - wszystkie nasze dziaania s zintegrowane z naukami buddy. Modlimy si, aby uwolni wszystkie istoty czujce z niszych wymiarw samsary i aby znalazy si w szczliwych i bogosawionych sferach egzystencji. Postpujemy za naukami buddy i pragniemy uwolni wszystkie istoty czujce. Modlimy si aby wszystkie istoty z niszych sfer egzystencji wyzwoliy si i znalazy w bogosawionych wymiarach. Modlimy si o nasze wasne wyzwolenie oraz abymy odnaleli wielk doskonao i wysok mahajan, i uwolnili si od hinajany. Modlimy si rwnie aby wszystkie czujce istoty znalazy wyzwolenie na ciece buddy i j urzeczywistniy. Modlimy si o wyzwolenie wszystkich czujcych istot, ktre s niewiadome i uwizane w samsar i cierpienie. Bdziemy si modli w tym i przyszych ywotach, abymy zawsze suyli i pomagali wszystkim czujcym istotom i wyzwolili je z cierpienia. W tej Teraz czas na rzeczywiste wprowadzenie do jungdrung bon - praktyki wstpne. Na samym pocztku przyjmujemy schronienie. Powinnimy wiedzie w jaki sposb przyjmowa schronienie, gdzie przyjmowa schronienie, kto przyjmuje schronienie i jaka jest intencja schronienia. Tym kto przyjmuje schronienie jest osoba, ktra jest wiadoma wasnego cierpienia i nie potrafi trwa duej w tym stanie. Schronienie przyjmujemy w trzech klejnotach. Istniej trzy rne typy trzech klejnotw - zewntrzny, wewntrzny i tajemny. Trzy klejnoty to nazwa oglna i mona j znale w systemach sutry, tantry i dzogczen (rdzogs chen). Wedug sutry, trzy klejnoty oznaczaj budd, dharm i sangh. Wedug tantry s to guru, jidam i dakini. Natomiast tajemne trzy klejnoty (wedug dzogczen) to tsa (kanay, skr. nadi), lung (wiatry, skr. prana) i thigle (krople, skr. bhindu). Tak wygldaj przedmioty schronienia. Po pierwsze, musimy wiedzie kim jest budda. Jeli przyjmujemy schronienie w buddzie, a nie wiemy kim on jest, to jak moe nam to pomc? Aby wiedzie tego typu rzeczy powinnimy przeczyta biografi Tonpy Szenraba (ston pa gshen rab). Moe uwaacie, e istnieje tylko jeden budda, ale w rzeczywistoci tak nie jest. Istnieje wiele milionw buddw, a nie tylko jeden. Zazwyczaj ludzie mwi, e Siakjamuni jest jedynym budd. Wielu ludzi mwi i myli w ten sposb, ale nie jest to jedyny budda. Budda zanim si owieci, by jedynie zwyk istot czujc tak jak my. Nie potrafi znie idei cierpienia i zrozumia, e mgby si z niego wyzwoli. Nastpnie spojrza wokoo i zobaczy, e wszystkie bez wyjtku istoty cierpi. Zrozumia, e cierpi on w ten sam sposb i e sam nie potrafi wyzwoli si z cierpienia. Pomyla wic jak wyzwoli wszystkie istoty czujce. Ta idea bya jego pierwszym krokiem i jest nazywana wspczuciem. Wchodzi on na duchow ciek u samego pocztku i u samej podstawy. W momencie gdy uwiadomi sobie moliwo oczyszczenia si z cierpienia, sprbowa praktykowa, a w kocu osign ostateczny cel stanu buddy, tzn. oczyci wszystkie swoje emocje, cierpienie i nieszczcie. Nauki, ktre pozostawi s jedynie wskazwkami, mwicymi o tym czego samemu dokona. S one podobne do przewodnika. Jeli sprbujemy za nimi poda, to zobaczymy e s one nieomylne. Jest tak dlatego, gdy on sam je praktykowa. Drugim klejnotem po buddzie jest dharma (bon). Dharma oznacza nauki buddy. Z tych nauk pochodzi na przykad wspczucie. Gdy to wspczucie pojawia si w naszym umyle, to jest to dharma. Poza tym dharma to rwnie dyscyplina moralna, szczodro, determinacja, medytacja itd. Natomiast wszyscy ludzie, ktrzy praktykuj t dharm nazywani s 93/202 praktyce podamy za naukami buddy Tonpy Szenraba (ston pa gshen rab), jak i rnych form buddw, oraz za ich praktyk. Postpujemy za tym i bierzemy przykad. Tak wygldaj modlitwy.

Serwis internetowy Tsering sangh. Sangha jest prowadzona przez praktykujcych dharm i jest trzecim klejnotem wedug systemu sutry. Wedug systemu tantry trzema klejnotami s lama (guru), jidam i dakini. Lama jest reprezentacj buddy. Nie moemy bezporednio zobaczy buddy, ale posiadamy nauczyciela, ktry go reprezentuje. To czego budda naucza jest kompletne i niczego w tym nie brakuje. Przechodzio to z jednego mistrza na drugiego a do chwili obecnej i przechodzi nadal na praktykujcych i uczniw. Nauki jakie otrzymujemy pochodz bezporednio od naszego wasnego mistrza, ktry jest reprezentacj buddy. Dlatego musimy najpierw pomyle o lamie. Natomiast jidam to budda, ktry przeksztaci si w rne formy i wyemanowa je stosownie do praktykujcych i ludzi. Wszystkie istniejce jidamy s emanacjami. Moemy o nich myle jak o jednym buddzie. Bonpo posiadaj wiele jidamw, ale wszystkie one maj swe rdo w Tonpie Szenrabie. Wyemanowa on wiele rnych form, odpowiednio do warunkw praktykujcych i ludzi. Nie ma znaczenia, czy jidam jest agodny czy gniewny, kady z nich ma swoje rdo w buddzie. Tonpa Szenrab posiada dwie waciwoci swej natury - jedn jest pustka, a drug przejrzysto. Aspekt przejrzystoci wyemanowa jako jidamy, a aspekt pustej natury jako dakinie. Posta dakini posiada rne waciwoci, nie wszystkie dakinie s takie same. Istniej dakinie mdroci i dakinie strzegce nauk - s to dwa gwne typy. Dakinie mdroci s emanacjami buddy. Natomiast dakiniestranicy to eskie formy nawrcone przez budd, potrafice ochrania nauki i praktykujcych. Trzy klejnoty wedug systemu dzogczen to tsa (rtsa), lung (rlung) i thigle (thig le). Maj one zwizek z praktyk. Tak duo jak pracujemy z tymi trzema klejnotami (czyli rozwijamy wiedz i mdro), tak szybko bdzie moliwe osignicie stanu buddy. Jest to szybka droga rozwoju i oczyszczenia wszystkich zaciemnie, prowadzca ostatecznie do osignicia stanu buddy. Tsa, lung i thigle s nazywane metodami. W dzogczen s to obiekty w ktrych przyjmujemy schronienie. Gdzie przyjmujemy schronienie? Kto przyjmuje schronienie? Gdy praktykujemy schronienie musimy o czym pomyle. Schronienie to tylko nazwa, ktra sama w sobie nie ma adnego gbszego znaczenia. Potrzebujemy celu. Jeli mamy jaki straszny problem i nie moemy mu rzuci wyzwania samemu, musimy poprosi kogo o pomoc. Tak wanie powinno wyglda prawdziwe schronienie - powinnimy myle w ten sposb. Kady mwi, e w samsarze po wsze czasy bdzie istnie cierpienie, ale samsara to nazwa oglna - samsara to cierpienie. Cierpienie nie jest nasz natur i moe zosta oczyszczone. Jeli tylko wiemy jak je oczyci, musimy to zrobi. Nie wiadomo czy damy rad samemu. Kady z nas - jeden po drugim - kry w samsarze. Jeli jestemy wystarczajco zdolni, musimy zrozumie, e nie jest to rzeczywista natura oraz e moemy si z tego oczyci. Powinnimy szuka metod i myle co moemy zrobi by tego dokona. W przeciwnym razie bdziemy przypominali krow. Tak jak krowa, codziennie jemy jedzenie. Jeli jest zbyt gorco, szukamy cienia. Jeli jestemy spragnieni, szukamy wody. Wszystkie istoty czujce s pod tym wzgldem podobne - nie przywizuj uwagi do nauk i o nic nie dbaj. Aby przyj schronienie, potrzebujemy wiary. Jeli ju wejdziemy w kontakt z trzema klejnotami, powinnimy im zaufa. Jeli nie posiadamy wiary, a tylko powtarzamy jakie formuy, to schronienie nic nie znaczy i pozostaje jedynie recytacj. Jeli szczerze zwiemy si z trzema klejnotami i im zaufamy, wtedy bdzie to dla nas rzeczywistym schronieniem. O tyle o ile nasze oddanie jest silne, otrzymujemy moc, rzeczywiste rezultaty w praktyce i opiek klejnotw. Jest to prawdziwe i praktyczne, a zaley jedynie od naszego oddania. Rzeczywiste schronienie to ufa buddzie, dharmie i sandze. Jedn z metod schronienia jest lubowanie schronienia - obietnica zaufania trzem klejnotom, ktra nigdy nie wygasa (jakiekolwiek warunki si pojawiaj). Nie moemy straci oddania i zaufania do buddy, dharmy i sanghi. Taka jest obietnica. Kolejn metod jest dyscyplina moralna schronienia. Po pierwsze, o kadej porze, codziennie, musimy przypomina sobie o trzech klejnotach i ofiarowa im wszystko co moemy (kwiaty, kadzida, ofiar z wody, cokolwiek cennego). Powinnimy to robi codziennie, warunki nie maj tutaj znaczenia. Nie ma rnicy czy nasza ofiara jest skadana na zewntrz, czy wewntrz, moe ona by zrobiona gdziekolwiek. Gwn rzecz jest ofiarowanie trzem klejnotom i mylenie o nich. Jest to konieczne. Jeli natomiast posiadamy nauki i teksty zawierajce instrukcje pozostawione przez budd i mwice o praktyce, to nie moemy ka ich wszystkich na ziemi i skaka ponad nimi. To samo si tyczy poskw i obrazw buddy. Lepiej nie robi w ten sposb. Do wszystkich takich rzeczy powinnimy odnosi si z szacunkiem. Nie spala si tego, nie niszczy i nie wyrzuca do kosza. Poza tym jeli przyjmujemy schronienie w bodhisattwie lub sandze, nie moemy ju wicej szkodzi jakimkolwiek czujcym istotom i powinnimy prbowa by zawsze dla nich pomocni. Nie ma znaczenia czy bd to nasi bliscy, czy wrogowie. Tak oglnie wyglda dyscyplina moralna schronienia. Teraz powiem o rytuale schronienia w Madziu (ma rgyud). Recytujemy tutaj cztery sentencje: CZEN DEN TSA E LA MA NAM LA CZAB SU CZI, co oznacza "przyjmuj schronienie w askawych lamach rdzennych"; TOB DEN NGAG CZI JI DAM LHA LA CZAB SU CZI, co znaczy "przyjmuj schronienie w potnych tantrycznych jidamach"; NU DEN SANG E KHA DRO MA LA CZAB SU CZI, co oznacza "przyjmuj schronienie w potnych tajemnych khadro (dakiniach)"; LA MA JI DAM KHA DRO SUM LA CZAB SU CZI,

94/202.

Serwis internetowy Tsering co znaczy "przyjmuj schronienie w lamie, jidamie i khadro". O lamie (guru), jidamie i dakini, powiedzielimy ju wiele. Odnosz si oni do tantry i trzech klejnotw. Na pewno moglicie przeczyta w jakiej ksice mwicej o tradycji tybetaskiej, e w Tybecie mamy wiele wolnego czasu i niewiele do roboty. Dlatego mamy czas by recytowa modlitwy sto tysicy razy, nie wiem jednak czy wy chcecie tyle recytowa. Jeeli bdzie wam na tym na prawd zaleao, to znajdziecie czas, jeli nie, bdziecie jedynie usprawiedliwia si prac. W sutrze mwimy o buddzie, dharmie i sandze, a w tekstach tantrycznych o guru, jidamie i dakini. Guru z systemu sutry jest bodhisattw. Moemy te uzna budd i bodhisattw za t sam rzecz, jak rwnie, e budda jest tym samym co jidam. Budda wyemanowa siebie w rnych formach i sta si jidamem. Nie powinnimy myle o jakich separacjach. Wielu ludzi myli o jidamie sekciarsko: "Jeli chcesz praktykowa z agodnym jidamem, musisz by zwizany z gniewnym jidamem" albo "mj jidam jest ten, a jego tamten". W ten sposb myl osoby, ktrych umysy s bardzo sekciarskie, jidam nie myli w taki sposb - pogld jidama jest niesekciarski. Jeli praktykujemy z jednym jidamem, to jest to samowystarczalne. Co nie oznacza jednak, e wszystkie jidamy s takie same. S one rne indywidualistyczne tak jak ludzie. Pod pojciem dakini rozumiemy zazwyczaj eskiego praktykujcego. Istniej dwa rodzaje daki. Dakinie mdroci - ktre s czym w rodzaju kochajcej bogini - oraz dakinie strzegce nauk. Wiedza buddy posiada natur, ktr jest mdro. Ta mdro zawiera w sobie dwa elementy - pustk i przejrzysto. Pustka jest aspektem dakini i jest to aspekt eski, a przejrzysto jest aspektem jidama i jest to aspekt mski. Obie te rzeczy powinnimy rozumie jako jedn natur. Z pewnego punktu widzenia dakini przypomina praktykujcego linii, takiego jak bodhisattwa. Bodhisattwa moe by eski lub mski - jest on/ona istot, ktra praktykuje bodhiczitt, nie ma wic znaczenia jakiej jest pci. W kadym razie wszyscy escy bodhisattwowie s nazywani dakiniami i zaliczaj si do pierwszego typu daki. Z drugiej strony istniej dakinie, ktre s stranikami. S to bardzo potne istoty, ktre strzeg doktryn buddy, zabezpieczajc je i chronic. Jeeli praktykujemy schronienie, nie powinnimy myle w ten sposb: "Jestemy praktykujcymi dzogczen, nie potrzebujemy wicej sysze o praktykach wstpnych. Mamy ich do". Powracanie do praktyk wstpnych jest bardzo wane dla praktykujcych. Powinnimy zaczyna od wyznaczonego pocztku i praktykowa stopniowo. Zawsze najpierw musimy przeczyta mapy i wiedzie w ktrym kierunku chcemy si uda. Musimy sprbowa si dowiedzie, ktra droga jest odpowiednia i wygodna do praktyki w naszym wasnym yciu. Jeli patrzymy jedynie w gr nie patrzc w d pod nogi, moemy si polizn i niewiadomo gdzie wyldowa. Dlatego lepiej w ten sposb nie postpowa. Sprbujmy dbale praktykowa i zintegrowa normalne ycie z praktyk lub ciek duchow. Takie nastawienie jest bardziej poyteczne i bardziej stabilne dla naszej praktyki. Wiemy ju gdzie przyjmowa schronienie, jak przyjmowa schronienie i jaki jest cel schronienia. Wszystko to powinnimy pamita. Tekst mwi, e przyjmujemy schronienie w dziesiciu kierunkach, w ktrych przebywaj wszyscy guru, buddowie, bodhisattwowie, dakinie i stranicy. Prosimy ich aby nas wysuchali. Wizualizujemy siebie prowadzcych wszelkie rodzaje istot czujcych (nie ma znaczenia ktre z nich znamy, a ktrych nie). Wszystkie one podaj za nami, wizualizujemy siebie jako przewodnika. Prosimy by wysuchay nas trzy klejnoty przebywajce w dziesiciu kierunkach, my rwnie chcemy praktykowa na ciece zalet i osign rezultat wielkiej doskonaoci oraz zwyczajne siddhi. Podczas praktyki mog pojawia si rne przeszkody pochodzce z poziomu zewntrznego, wewntrznego i tajemnego, stwarzane przez rne istoty. W takich sytuacjach musimy pamita, e wszyscy nasi wrogowie s istotami czujcymi. I wrogw, i przyjaci prowadzimy do owiecenia. Mamy zamiar praktykowa bodhiczitt i ciek buddy dopki nie osigniemy owiecenia. Wtedy przyjmujemy schronienie w buddzie, jidamie i mistrzach linii. Powinnimy przyjmowa schronienie nie tylko osobicie, ale wczajc w to wszystkie istoty czujce, nawet wrogw. Przyjmujemy rwnie schronienie w gwnym jidamie i jego orszaku, oraz w stranikach, dakiniach mdroci i dakiniach strzegcych nauk. Gdy mwimy: "Przyjmuj schronienie w guru, przyjmuj schronienie w jidamie, przyjmuj schronienie w dakini", nasza mowa jest bardzo silna i oddana. Jeli robimy to w ten sposb, wtedy jest to rytua schronienia - ta caa modlitwa. Powinnimy to czyta tak wiele razy jak to tylko moliwe (najlepiej sto tysicy razy). Myl, e bdziecie pamita, e schronienie oznacza urzeczywistnienie waciwoci buddy, dharmy, sanghi, guru, jidama, daki, a nasza wiara i oddanie do nich powinno by bardzo silne. Poza tym lubujemy, e bdziemy wierzyli w trzy klejnoty, jakiekolwiek przeszkody si nie pojawi oraz e obietnicy tej nigdy nie utracimy. Takie jest lubowanie schronienia. Kiedy ju przyjmiemy schronienie, musimy dotrzyma obietnicy, e nigdy nie stracimy wiary w trzy klejnoty - jest to wkroczenie do bramy jungdrung bon. Druga cz dotyczy nauk na temat dyscypliny moralnej schronienia. Jeli widzimy wyobraenia, obrazy i wite pisma buddy oraz nauki (niewane jakie bd to teksty, niekoniecznie musi to by literatura tybetaska, moe to by jakikolwiek rodzaj literatury, ktry prowadzi nas na duchowej ciece), to nie powinnimy ka tego na ziemi i skaka ponad tym. Powinnimy to zawsze trzyma z szacunkiem, wysoko w witym miejscu. Nie skaczmy ponad tym, musimy o tym pamita. Praktykujcy rozumiej, e wszystkie te wizerunki i obrazy reprezentuj ciao buddy, wite pisma reprezentuj jego mow, a stupy, 95/202

Serwis internetowy Tsering witynie itp. przedstawiaj jego umys (normalnie nie moglibymy zobaczy umysu buddy, jest to jedynie reprezentacja). Dlatego kiedy widzimy witynie, wyobraenia i wite teksty oraz ofiarujemy im kwiaty, kadzida, wod lub wizualizujemy ofiar, to jest to dobre. Nie ma okrelonych miejsc do ktrych powinno si zabiera ofiary. Budda widzi wszystko niczym soce, nie ma adnego szczeglnego miejsca w ktrym przebywaby budda. Jeli idziemy do ogrodu z kwiatami, niekoniecznie musimy te kwiaty zerwa i przynie do wityni, nie musimy ich wcale w taki sposb ofiarowa. Wystarczy, e wszystko co widzimy, syszymy, dotykamy i jemy, ofiarujemy buddzie w wizualizacji. Nie musimy wiele mwi, nie ma to tutaj znaczenia. Wane abymy pamitali o buddzie i mu ofiarowali - to wystarczy. Jeli mwimy modlitw i wykonujemy jakie niecodzienne gesty, to wyglda to do dziwnie. Pniej niektrzy ludzie myl, e ci praktykujcy to jacy dziwacy. Ta cz dotyczya schronienia. 3.3. FRAGMENT WYWIADU Z TENZINEM WANGJALEM RINPOCZE przeprowadzonego podczas jego wizyty w Polsce w roku 1998 Pytanie: Rinpocze reprezentuje staroytn religi Bon. Czym jest Bon i jaka jest rnica midzy Bon a buddyzmem? Tenzin Wangjal: Bon jest tradycyjn religi Tybetu i uwaa si, e powsta 17 tysicy lat temu. Narodzi si w Centralnej Azji i przenis si do Tybetu. Jeli chodzi o rnic midzy Bon i buddyzmem, to dzisiaj nie rni si one i Bon sta si czci buddyzmu. Ja czsto nazywam go buddyzmem Bon, tak samo jak mwi si o buddyzmie zen. To czy dana tradycja jest buddyjska czy nie uzalenione jest od tego czy przyjmuje si schronienie w Buddzie, a w Bon przyjmuje si schronienie w Buddzie. P: Ale o ile wiem w Bon wystpuje wicej elementw szamanizmu ni w buddyzmie. Czy mgby Rinpocze powiedzie co dzisiaj moe nam zaoferowa szamanizm? TW: Po pierwsze, to prawda, e w Bon wystpuje wiele elementw szamaskich. Jeeli przyjrzy si teraz szkoom tybetaskiego buddyzmu, to wszystkie one posiadaj silnie zaznaczone elementy szamaskie, ktre pochodz wanie z Bon. I oczywicie Bon jest znany z tego, e zawiera duo elementw szamaskich, a najwaniejsze w tym, to, e dotycz one gwnie leczenia. Dziki szamanizmowi moemy zrozumie nasze rodowisko, duchy natury, ywioy, leczc moc ywiow, zioa, astrologi, wrby... P: Wiele ludzi na Zachodzie praktykujcych buddyzm chce osign owiecenie. Rinpocze naucza drogi prowadzcej do owiecenia dziki Dzog Czen, czy moe powiedzie czym jest Dzog Czen? TW: Dosownie Dzog Czen oznacza "Wielk Doskonao". To oznacza, e kada jednostka od samego pocztku jest doskonaa. Posiada si owiecone waciwoci w sobie, posiada si naturalny umys, a wic w Dzog Czen niezbyt duo uywa si konceptualnego umysu, ile zachca si do bezporednich dowiadcze. Aeby odkry siebie (swoj natur), a wtedy jest si bliej owiecenia. Mona powiedzie, e samopowstajca mdro stanowi podstaw, wszystkie negatywne emocje s energi, negowanie ich jest bdem. Natomiast pozostawienie ich takimi jakimi s to jest metoda. A przechodzenie poza lk i nadziej jest celem i to jest wanie owiecenie. Takie s trzy elementy w Dzog Czen. P: Czy szamanizm jest wci ywy w Tybecie? TW: W Tybecie szmanizm jest bardzo, bardzo ywy i nie jest wcale oddzielony od codziennego ycia ludzi. Stanowi jego wiksz cz. Na przykad, jeli kto zachoruje to nie myli si wcale o tym eby go odda go do szpitala, ale idzie si do osoby, ktra zajmuje si wreniem. I robi si wrb... Jeeli dusza zostaa utracona, to przeprowadza si pewn ceremoni. Dziki niej odzyskuje si dusz. I wtedy zwiksza si jej energia. P: Czy Rinpocze uwaa, e obecny renesans szamanizmu moe doprowadzi do lepszego kontaktu z natur? TW: Oczywicie. Wydaje mi si, e jednym z gwnych problemw we wspczesnym szybkim spoeczestwie jest utrata kontaktu nie tylko z natur ale rwnie ze sob samym, z rodzin. Wic utrata kontaktu z natur jest jednym z gwnych problemw. Ludzie yjcy w wielkich miastach s peni napi, s zagubieni i szamanizm z pewnoci moe pomc w rozumieniu i take ekologia. P: Poniewa sowo "szamanizm" ma ze konotacje w naszej kulturze, czy Rinpocze mgby nam powiedzie co wicej o duchowym aspekcie szmanizmu? Czy w szamanizmie mamy kontakt z duchami natury? TW: Wydaje mi si, e najwaniejsz rzecz w szamanizmie, to co naprawd si liczy to jest respektowanie, szanowanie natury, tak samo jak szanujemy innych ludzi. We wspczesnym spoeczestwie uwaamy, e jeli kupi si kawaek ziemi i zaatwi si to formalnie, zostanie si wacicielem, to mona tam robi wszystko, mona wycina drzewa, kopa ziemi, niszczy skay, mona robi rne dziwne rzeczy. Nie myli si wcale, e mog tam by inne istoty, inne stworzenia. Przecie na drzewach yj ptaki. Trzeba szanowa ptaki. Powinnimy szanowa zwierzta, ktre mieszkaj w lesie, drzewa. Jeli nie szanujemy rodowiska, powstaj z tego choroby, z jego zanieczyszczania. Najpierw niszczymy wod, a pniej j pijemy, niszczymy powietrze, a pniej nim oddychamy,

96/202.

Serwis internetowy Tsering niszczymy ziemi, a pniej jemy z niej. A wic w tradycji szamaskiej traktuje si drzewa jak inne istoty, jako duchy. I oczywicie jest te aspekt rytualny. P: A co jeli chodzi o urzdzenia techniczne? Czy one rwnie posiadaj ducha? TW: To trudno powiedzie, ale w pewnym sensie kade istnienie powinno posiada swego ducha. Jednak urzdzenia techniczne przewanie posiadaj cechy rozpraszajce, oddzielaj dusz czowieka. Jeli na przykad idzie si po lesie, oddycha si wieym powietrzem, u gry jest niebo, wszystkie zmysy s otwarte na natur, czuje si wtedy duo bliej siebie samego. Natomiast kiedy czowiek znajdzie si na wielkim midzynarodowym lotnisku, czuje si zagubiony. Mj nauczyciel mwi mi, e by na midzynarodowym lotnisku w Waszyngtonie. Powiedzia mi: "Ci ludzie na Zachodzie s cakiem szaleni, nie mog ich zrozumie, patrz tylko w gr i na d. P: Ludzie maj lepszy kontakt z innymi i z sob samym kiedy patrz na niebo lub na kwiaty. Ale we wspczesnym wiecie niektrzy ludzie maj lepszy kontakt ze sob kiedy patrz na monitor komputera, kiedy wchodz do Internetu. TW: Nie zgodzibym si z tym. Ludzie mog czu si podnieceni siedzc przy komputerze, ale ludzie, ktrzy maj mniejszy kontakt z natur trac swoje uczucia, emocje. Trac kontakt ze sob samym, ze swoj dusz. Mog wytwarza wicej, mog czu si bardziej ywotni ale nie wiem czy im to pomaga. P: Ale czy nie jest teraz tak na wiecie, e ludzie na Zachodzie chc czerpa z wiedzy Tybetu, natomiast ludzie w Tybecie s bardzo spragnieni technicznych wynalazkw? TW: Myl, e nie dotyczy to tylko Tybetu, ale to przeciwiestwa si przycigaj. W tych miejscach gdzie nie ma rozwinitej techniki, ludzie s ni zainteresowani, a tam gdzie nie ma duchowoci, ludzie interesuj si duchowoci. Taka jest ludzka natura i zgadzam si z tym. P: Czy buddyzm jest religi? TW: Buddyzm wedug mnie z pewnoci jest religi. Czasami ludzie na Zachodzie mwi, e buddyzm jest filozofi. Sdz, e to ma sens tylko wtedy, kiedy nie chce si wszystkiego traktowa jako religii. To jest przede wszystkim sposb ycia, sposb na ycie. A wic, mona traktowa buddyzm jako filozofi, ale wedug mnie z pewnoci jest on religi. P: Jak Rinpocze wyjani wzrost popularnoci buddyzmu na Zachodzie, czego wyrazem s dwa filmy: "Siedem lat w Tybecie", "May Budda"? TW: W przecigu ostatnich 25 lat zauwaylimy wzrost zainteresowania buddyzmem. Jedn z przyczyn tego zainteresowania jest to, e buddyzm duo wyjania, a to czego si naucza jest sensowne. Jest to wyjanienie dla ludzi, ktrzy prowadz szybki tryb ycia. Poza tym buddyzm nie pozostaje w sprzecznoci z nauk, z fizyk, psychologi. Buddyzm ma bardzo duo do zaoferowania, a poza tym wystpuje w nim aspekt dowiadczenia. Oprcz tego buddyzm tybetaski jest ywy, to znaczy dokonuje ywego przekazu, ywego dowiadczenia, ktre jest przekazywane studentom. Myl, e jest to bardzo atrakcyjne dla ludzi, poniewa nie jest to aden system wiary, Nie jest to wiara. P: Jakie wartoci duchowe dla czowieka wychowanego w tradycji chrzecijaskiej moe wnie spotkanie z filozofi Wschodu? TW: Syszaem, e wielu katolickich miejscach robi si takie rzeczy jak joga. Mam w Ameryce chrzecijaskich przyjaci, ktrzy robi duo medytacji, a szczeglnie duo pracy eksperymentalnej, pracy ze sob. Medytacja, modlitwa i takie wiczenia ktre pochodz z tradycji hinduskiej czy buddyjskiej. Myl, e jest to bardzo korzystne, poniewa ta wiedza nie naley do nikogo, jest ona dostpna dla wszystkich. P: Mona si spotka z okreleniem buddyzmu jako religii ateistycznej. Czy mgby Rinpocze ustosunkowa si do tej opinii? TW: Myl, e zaley to od punktu widzenia, w jaki sposb interpretuje si pojcie boga. Oczywicie buddyzm nie wierzy w takiego boga, ktry jest stwrc. I uwaa, e wszystko co istnieje, wszystkie istoty, wszystkie zjawiska w wiecie zewntrznym s poczone ze sob, powizane karm. A wic my sami tworzymy siebie, my sami tworzymy swoje wizje. Sami sprawiamy, e jestemy szczliwi albo, e cierpimy. Niszczymy otoczenie, ktre nas wspiera podstaw, wic jest duo wzajemnych zalenoci. Nikt nie uwaa, e jest jaka istota, ktra jest stwrc. Z drugiej strony mona powiedzie, e jeeli patrzy si inaczej, to jest esencja wszystkiego Samantabhadra. Wic, w jakim sensie jest to podoe wszystkiego, przyczyna wszystkiego. Uniwersalna esencja wszechwiata, ktra niezalenie od rnic wystpujcych midzy nami jest taka sama. Jeeli j uznalibymy za boga, to wtedy moemy powiedzie, e taki bg jest w buddyzmie. Jest to taka pierwotna esencja, ktra nie ani indywidualna, ani osobowa. Wszystko zaley od tego w jaki sposb si na to spojrzy. P: Co to jest karma? TW: Dosownie karma oznacza dziaanie. Kade dziaanie ma swoje przyczyny i skutki. Kade dziaanie wywouje skutek. W buddyzmie uwaa si, e urodzilimy si ludmi, poniewa nagromadzilimy takie przyczyny, ktre sprawiy, e jestemy ludmi. 97/202

Serwis internetowy Tsering Nagromadzilimy tak karm, dziki ktrej jestemy ludmi. A to kim jest si dzisiaj wynika z przeszoci. To kim bdzie si jutro, kim bdzie si w przyszym yciu wynika z tego kim jest si dzisiaj. A wic kade istnienie pozostaje uzalenione od karmy. Np. kady chce by szczliwy, bogaty i sawny, ale nie kady przecie moe taki by. Dlaczego wszyscy nie maj tego samego? Poniewa zaley to od karmy. W Tybecie mwi si, e to jest tak jak z palcami. Mamy ich pi, ale kady jest innej wielkoci. Nie rodz si takie same. Jeli wykonuje si pozytywne dziaanie, bdzie si szczliwym, jeli wykonuje si negatywne dziaanie, tworzy si bl. A wic przyczyny s karm, a rezultaty s rezultatami karmicznymi. P: Czym jest cierpienie? Dlaczego ludzie cierpi? TW: Ludzie cierpi, poniewa nie wiedz czego chc, a chc tego czego nie maj. To nazywa si podstawowym cierpieniem. Podstawowe cierpienie polega na tym, e chce si tego czego nie ma. Nastpnie jest cierpienie zwizane z ochron tego co si posiada, cierpienie wywoane spotkaniem z wrogami oraz oddzieleniem od bliskich osb. Takie s cztery zasadnicze sytuacje, z powodu ktrych czujemy bl, a podstawowym rdem cierpienia jest brak wiedzy o tym kim jestemy. Brak zrozumienia, e jestemy zupenie kompletni takimi jakimi jestemy, e jestemy peni w kadej chwili, e w kadej chwili mamy wszystko czego potrzebujemy. Jednak zawsze wydaje si nam, e musimy mie wicej ni mamy, poniewa brakuje nam czego. Ale brakuje nam jedynie wiedzy o tym co mamy. Takie s podstawy ludzkiego cierpienia. Na Zachodzie sowo "cierpienie" czasami brzmi zbyt mocno, mona wic uywa okrelenia "brak satysfakcji". Ten brak satysfakcji wystpuje zarwno u bogatych ludzi jak i wrd biednych, nie jest wic zwizany ze stanem posiadania. P: Na czym polega owiecenie? TW: To synne owiecenie po tybetasku znaczy "sang dzie". "Sang" oznacza cakowite oczyszczenie albo cakowite wyeliminowanie. To znaczy, e jednostka poprzez medytacje jest w stanie wyeliminowa wszystkie swoje negatywnoci, wszystkie zaciemnienia umysu. A kiedy wyeliminuje si wszystkie negatywnoci mona doprowadzi do doskonaoci wszystkie swoje waciwoci i mdro. Mona cakowicie rozwietli swoje wewntrzne ycie. I to jest jak iluminacja. Ludzie to osigaj kiedy rozpoznaj siebie. Kiedy rozpoznaj siebie naprawd. Jak sprawi, eby narodzi si przebudzony stan umysu, bodhi? Czujesz si bardzo niepewnie, kiedy nie wiesz jak zacz praktyk i kiedy ci si wydaje, e jeste cigle porywany przez strumie ycia. Bezustanne napicie i wdrwka myli, pomieszanie oraz cigle powstajce podanie. Jeli chodzi o zwykego czowieka z ulicy, to wydaje si, e nie ma on szans, poniewa nigdy nie jest w stanie spojrze do wntrza, chyba, e przeczyta jakie ksiki na ten temat i wykae ch wprowadzenia do swego ycia dyscypliny. Ale nawet wtedy wydaje si, e nie ma moliwoci, eby zacz. Ludzie maj skonno do wyranego oddzielania ycia duchowego od codziennego. Nadaj czowiekowi etykietk "wiatowego czy "duchowego i zwykle od razu ich odrniaj od siebie. Tak wic, kiedy mwi si o medytacji, wiadomoci i zrozumieniu, zwyky czowiek, ktry nigdy nic nie sysza na ten temat, oczywicie nie posiada adnego klucza i prawdopodobnie nie bdzie nawet wystarczajco zainteresowany, eby waciwie sucha. Z powodu tego podziau, prawie niemoliwe jest zrobienie nastpnego kroku i taki czowiek nigdy naprawd nie bdzie w stanie w ten szczeglny sposb nawiza kontaktu z sob samym i z innymi ludmi. Nauki, wskazwki, mistyczne pisma mog by bardzo gbokie, ale zwyky czowiek nie potrafi ich zgbi i trafia w pewnego rodzaju lepy zauek. Albo ma "duchowe inklinacje, albo jest "wiatowy i wydaje si, e nie ma sposobu eby przekroczy t przepa. Uwaam to za najwiksz przeszkod w narodzinach bodhi. Zdarza si rwnie, e tych, ktrzy wkraczaj na ciek ogarniaj wtpliwoci i chc j porzuci. By moe wydaje im si, e bd szczliwsi kiedy zrezygnuj i zostan tylko agnostykami. A wic, co tu nie gra, nie powiodo si powizanie jednej rzeczy z drug i to wanie nie pozwala na narodziny bodhi. Dlatego trzeba przeanalizowa ten problem. Musimy czowiekowi z ulicy dostarczy jakiego klucza, sposobu poznania, jakiej koncepcji, ktr bdzie w stanie zrozumie zwizanej z jego yciem, stanowicej jego cz. Oczywicie nie istnieje takie magiczne sowo czy cudowna rzecz, natychmiast zmieniajca czyj umys. Kady by chcia, eby mona byo owieci kogo innego wypowiadajc tylko kilka sw, ale nawet wielcy nauczyciele, tacy jak Chrystus i Budda nie byli w stanie dokona takiego cudu. Zawsze musieli znale odpowiedni okazj i stworzy waciw sytuacj. Kiedy bada si charakter danej osoby i analizuje si jej zablokowania i trudnoci, wtedy przechodzi si coraz to dalej i dalej, poniewa usiuje si rozwiza wze, ktry tam si znajduje. Rozwikanie tego popltania i pomieszania zajoby cae wieki. Dlatego trzeba podej od zupenie innej strony i zacz od zaakceptowania charakteru tej osoby, ktra moe by cakowicie "wiatowa. Nastpnie naley wybra jaki szczeglny aspekt jej aktywnoci czy mentalnoci i uy go jako drabiny, kotwicy czy narzdzia, tak eby czowiek z ulicy mg doprowadzi do narodzenia si bodhi. Bardzo dobrze jest mwi, e Budda by owieconym czowiekiem i

4. Nauki rne 4.1. NAWZ DOWIADCZENIA I POLE BODHI Czogjam Trungpa Rinpocze

98/202.

Serwis internetowy Tsering wci yje jeli chodzi o istot jego samego i jego nauk, o uniwersalnym prawie, ktre wszystko przenika. Dobrze jest mwi o sandze, najwyszej i najbardziej otwartej spoecznoci, jaka moe wywoywa pozytywny wpyw. Ale wikszoci ludzi nawet nie przyszoby na myl, eby znale schronienie w czym takim. A wic trzeba znale waciwe podejcie. W kadym czowieku zawsze da si odnale specyficzn cech charakteru. Moe nie by inteligentny i nie mie adnej osobowoci, ale tak jak kady inny posiada swoj szczegln cech. Moe to by dua skonno do przemocy lub wielkie lenistwo, ale trzeba zaakceptowa t szczegln waciwo, nie traktujc jej jako wady czy zablokowania, poniewa jest to bodhi znajdujce si we wntrzu czowieka. To nasienie albo inaczej mwic peny potencja umoliwiajcy narodziny czowiek jest od samego pocztku przeniknity przez bodhi. Jedna z sutr mwi, "Poniewa natura buddy przenika wszystkie istoty, nie ma czego takiego jak nieodpowiedni kandydat. Sutry zostay spisane po mierci Buddy, po jego parinirwanie. W wiecie bogw i ludzi kady zacz wtpi czy nauki Buddy przetrwaj, poniewa cudowny nauczyciel odszed i pozostaa tylko grupa ebrzcych mnichw, ktrzy nie sprawiali wraenia mogcych co zdziaa. Wtedy jeden z uczniw zacz lamentowa, mwic, e teraz wiat samsary bdzie trwa bez koca wraz z jego falami namitnoci, podania, nienawici i iluzji. Nigdy nie bdziemy mieli ju wicej okazji, eby posucha nauk Buddy i jego wskazwek, znowu jestemy zatopieni w ciemnoci. Co wic mamy robi? Gdy tak lamentowa, w jego umyle pojawia si odpowied: Budda nigdy nie umar, jego nauki s zawsze obecne, a narodziny i mier Buddy s jedynie koncepcj, ide. W rzeczywistoci nikt nie zostaje wyczony i wszystkie istoty - kady, kto posiada wiadomo, majcy umys albo nawet niewiadomy umys wszyscy s kandydatami do stanu bodhisattwy, kady moe sta si owiecony. W tym sensie nie ma czego takiego jak "tajemna doktryna czy nauki przeznaczone tylko dla wybracw. Jeli chodzi o nauki, to s one zawsze otwarte. W rzeczywistoci s one na tyle otwarte, zwyke i proste, e mieszcz si w charakterze danego czowieka. Moe on pi naogowo, by gwatowny, ale ten wanie charakter stanowi jego potencja. Po to, eby umoliwi narodziny bodhi, najpierw konieczny jest szacunek dla charakteru tego czowieka i otwarcie serca na znajdujc si w nim gwatowno. Nastpnie trzeba cakowicie wej w niego i uszanowa go - dziki temu jego energiczny, dynamiczny aspekt gwatownoci moe posuy jako energetyczny aspekt duchowego ycia. W ten sposb pierwszy krok zostaje zrobiony i pierwszy kontakt nawizany. Prawdopodobnie czuje si on bardzo le z tego powodu, e robi co zego, albo e co nie jest w porzdku. Moe odczuwa, e ma wielkie trudnoci i chce rozwiza swj problem. Ale nie potrafi tego zrobi i prawdopodobnie usiujc go rozwiza jedynie zastpuje stare aktywnoci, ktre ju porzuci, nowymi. Dlatego tylko dziki prostym, bezporednim i zwykym rzeczom znajdujcym si w umyle i w zachowaniu dochodzi si do urzeczywistnienia owieconego stanu umysu. Oczywicie nie da si tego zastosowa w oglny sposb. Bez sensu jest generalizowanie, czy prba wyjanienia filozoficznych koncepcji czowiekowi w jego stanie. Trzeba zwrci uwag na szczeglny moment u danego czowieka, moment teraniejszoci. Zawsze pojawia si pewna iskra, rodzaj przerwy. Jego charakter nie jest jednolity. Wystpuje aktywne zachowanie, pniej pasywne, znowu aktywne, cigle si to zmienia, jeden moment stwarza, rodzi nastpny. Tak wic, zawsze istnieje przerwa pomidzy tymi dwoma okresami i trzeba j wykorzysta jako punkt pocztkowy. Prawdopodobnie trzeba zacz od teorii, poniewa nie szanujc samsary, wiata pomieszania, nie jest si w stanie odkry owieconego stanu umysu czyli nirwany. Poniewa samsara jest bram, jest pojazdem dla nirwany. Dlatego naley powiedzie, e gwatowny charakter jest dobry. Jest cudown rzecz, czym dobrym. Nastpnie czowiek zaczyna to sobie uwiadamia, chocia na pocztku moe by przeraony i dziwi si co w tym jest dobrego, ale pniej kiedy ju przeminie fascynacja, przynajmniej moe poczu si dobrze. Zacznie uwiadamia sobie, e nie jest ju "grzesznikiem lecz, e co bardzo pozytywnego znajduje si w nim. To samo dzieje si podczas praktyki medytacji. Wtedy zaczyna si rozpoznawa swoj wasn sabo. Moe ona wystpowa w formie agodnej, jako wdrujcy umys albo planowanie przyszoci, ale pewne rzeczy zaczynaj wychodzi. Wydaje si jakby czowiek siedzia specjalnie, eby przemyle te rzeczy, a nie eby praktykowa medytacj. Dziki temu odkrywa si pewne sprawy i jest to bardzo wartociowe, gdy pojawiaj si cudowne okazje. W Pismach czsto wspomina si o tym, e bez teorii, bez koncepcji nie da si nawet zacz. A wic zacznij od koncepcji, pniej zbuduj teori. Nastpnie wykorzystaj teori, ktra stopniowo zacznie pokazywa drog do mdroci, do intuicyjnej wiedzy, a ta wiedza w kocu poprowadzi do rzeczywistoci. Aby zacz trzeba akceptowa, a nie buntowa si. Na przykad, jeli chcesz pomc drugiej osobie, to s dwie moliwoci: pierwsza - chcesz jej pomc, poniewa chciaby, eby bya inna, pragniesz uksztatowa j zgodnie ze swoj ide, chciaby, eby posza w twoje lady. Jest to wci wspczucie wynikajce z ego, wspczucie z obiektem, wspczucie w kocu doprowadzajce do rezultatw, ktre rwnie tobie przynios korzy - i nie jest ono cakiem prawdziwe. Plan pomagania innym moe by bardzo dobry, jednake emocjonalne podejcie pragnienia uratowania wiata i doprowadzenia do pokoju nie jest jednak wystarczajce. Musi by jeszcze co wicej, wiksza gbia. A wic, najpierw trzeba zacz od respektowania koncepcji, poj i zacz na nich budowa, chocia generalnie nauki buddyjskie traktuj koncepcje jako przeszkody. Ale istnienie przeszkody nie oznacza, e uniemoliwia ona zrobienie czego. To przeszkoda, ale take narzdzie to wszystko. Dlatego trzeba zwraca szczegln uwag na koncepcje. 99/202

Serwis internetowy Tsering Jest powiedziane, chyba w Sutrze Lankawatara, e niedowiadczony rolnik wyrzuca mieci i kupuje nawz od innych rolnikw. Natomiast ci, ktrzy znaj si na rzeczy zbieraj swoje wasne mieci, bez wzgldu na to, e cuchn i brudz. Nastpnie rozrzucaj je na pola, gdzie na nich wyrastaj plony. Taki jest umiejtny sposb. Jest zupenie podobnie, kiedy Budda mwi, e ci, ktrym brak umiejtnoci, wprawy oddzielaj to, co czyste od tego co brudne, odrzucaj samsar i poszukuj nirwany. Natomiast wprawni bodhisattwowie nie odrzucaj podania i namitnoci, ale gromadz je. Innymi sowy, najpierw trzeba je rozpozna i zaakceptowa, przeanalizowa i wykorzysta. Dlatego wprawny, zrczny bodhisattwa uzna i zaakceptuje wszystkie te negatywne rzeczy. Wtedy naprawd wie, e ma w sobie te straszne rzeczy i chocia, kiedy z nimi pracuje, jest to bardzo trudne i niehigieniczne, to jedyny sposb eby zacz. Nastpnie rozrzuci je na polu bodhi. Po przeanalizowaniu wszystkich tych poj i negatywnych rzeczy, kiedy nadejdzie odpowiedni czas, nie bdzie ich ju duej trzyma, ale rozrzuci je i wykorzysta jako nawz. Tak wic z tych nieczystych rzeczy rodzi si nasienie, ktre jest urzeczywistnieniem. W ten sposb doprowadza si do narodzin bodhi. Sama idea, e koncepcje s ze, czy jaka rzecz jest za, dzieli wszystko i w efekcie nie pozostawia niczego, z czym mona by pracowa. W takim przypadku musisz by albo absolutnie doskonay, albo walczy z tymi wszystkimi rzeczami, eby je wyeliminowa. Kiedy wykazujesz tak wrog postaw i usiujesz stumi pewne rzeczy, za kadym razem kiedy wyeliminujesz jedn rzecz, na jej miejscu pojawia si nastpna. Kiedy zaatakujesz jedn, zaraz druga wyskakuje nie wiadomo skd. W ten sposb ego bezustannie robi triki i dlatego kiedy usiujemy rozplta wze w jednym miejscu, nacigamy sznurek i przez to w innym miejscu napinamy go jeszcze bardziej, tak e cigle pozostajemy w puapce. Dlatego chodzi tu o to, eby wicej nie walczy ani nie selekcjonowa zych rzeczy i zdobywa tylko dobre, ale eby wszystkie je szanowa i akceptowa. Tak wic, teoria i koncepcje s bardzo dobre, tak jak wspaniay nawz. W cigu tysicy wciele zebralimy tak duo mieci, e teraz posiadamy wielkie bogactwo tego nawozu. Mona w znale w nim wszystko, dlatego dobrze byoby go wykorzysta, bo wstyd jest go wyrzuci. Z tego powodu, jeli go wyrzucisz, to cae twoje dotychczasowe ycie - 20, 30 czy 40 lat idzie na marne. Nie tylko to jedno, ale niezliczona ilo wciele zostaje zmarnowana i pozostaje jedynie poczucie poniesionej klski. Caa ta walka i to nagromadzenie zostaje zmarnowane i musisz zaczyna od pocztku. Dlatego powstaje uczucie wielkiego rozczarowania: utraty wszystkiego i nie zyskania niczego. Trzeba wic szanowa ten nieprzerwany wzorzec. Mona odci si od rde, ale wtedy wydarzaj si rne rzeczy - nie szczeglnie dobre, raczej niepodane i negatywne. W tej fazie istniej dobre i ze rzeczy, ale ten zbir zawiera zarwno dobre rzeczy pod przebraniem zych i ze przebrane za dobre. Konieczne jest zaakceptowanie pynnego wzorca poprzednich wciele i dotychczasowego ycia, a do dnia dzisiejszego. Tworzy si z tego cudowny wzr. Jest ju silny prd, ktry w dolinie czy ze sob wiele strumieni. Ta rzeka jest bardzo dobra, ma silny prd, dlatego zamiast go blokowa powinno si popyn z nim i wykorzysta go. Nie znaczy to, e wci trzeba kolekcjonowa takie rzeczy. Oznaczaoby to brak wiadomoci i mdroci, brak zrozumienia funkcji nawozu. Powinno si go zebra i przyzna si do niego. Akceptujc go osiga si pewien punkt, w ktrym zaczyna si rozumie, e ten nawz jest gotowy do uycia. W naukach tantry jest taka opowie o dwch bliskich przyjacioach, ktrzy chcieli odnale prawd. Poszli do mistrza, a mistrz powiedzia, "Nie odrzucajcie niczego, zaakceptujcie wszystko. A kiedy ju zaakceptujecie, uywajcie tego we waciwy sposb. Pierwszy z uczniw pomyla, "To cudowne. Mog dalej by taki jaki jestem. Tak pomylawszy zaoy setki burdeli, setki sklepw misnych i drink barw, a w Indiach uwaano, e tak aktywnoci mog zajmowa si wycznie ludzie z niszych kast. Zacz rozwija ten wielki interes i wydawao mu si, e robi to, co powinien robi. Ale jego przyjaciel pomyla, e nie jest to cakiem w porzdku i zacz analizowa siebie. Tak badajc siebie doszed do wniosku, e posiada wystarczajc ilo materiau i nie musi gromadzi nowego. Nie musia robi adnej szczeglnej praktyki medytacji, ale uznajc, akceptujc istniejc stert osign owiecenie albo przynajmniej pewien poziom urzeczywistnienia, rodzaj satori. Pniej, pewnego dnia spotkali si, porozmawiali ze sob i porwnali swoje dowiadczenia. Pierwszy z nich nie by wcale owiecony, wci walczy, zbiera i robi pewne rzeczy. W rzeczywistoci wpad w jeszcze gorsz puapk i nawet nie zacz analizowa siebie. Ale kady z nich by przekonany, e ma racj, a wic zdecydowali si pj do nauczyciela i zapyta go. A nauczyciel powiedzia do pierwszego, "Obawiam si, e twoja cieka jest bdna. Ten za poczu si tak rozczarowany, e wyj miecz i na miejscu zabi nauczyciela. Istniej wic takie dwa podejcia i mona je ze sob pomiesza. Jednake, jeli kto jest wystarczajco zrczny, sprytny - niekoniecznie inteligentny - ale wystarczajco sprytny i cierpliwy, eby posegregowa i przebada dokadnie swoje mieci, wtedy bdzie w stanie je wykorzysta. Powracajc do tematu poj, ktry jest bardzo wany, chodzi tu o to, eby rozwin pozytywn postaw i rozpozna swoje wielkie bogactwo. Po rozpoznaniu swoich koncepcji i idei trzeba w pewnym sensie je kultywowa. Zwykle posiada si tendencj do porzucania czy wyrzucania ich. Ale powinno si je kultywowa, nie w ten sposb, eby czyta wicej ksiek, prowadzi wicej dyskusji i filozoficznych dysput - byby to ten sposb, wedug ktrego postpowa przyjaciel, ktry zajmowa si interesami po prostu, poniewa posiada si takie bogactwo, trzeba je przeszuka. Tak jak kto, kto chce co kupi musi najpierw sprawdzi ile ma pienidzy. Albo jak w

100/202.

Serwis internetowy Tsering przypadku studiowania starego pamitnika i obserwowania rnych faz rozwoju, czy pjcia na strych i otwierania starych pudeek, eby odnale stare zabawki i lalki otrzymane w wieku trzech lat, eby je pooglda, zbada i odwiey wspomnienia z nimi zwizanymi. W ten sposb uzyskujesz pene zrozumienie tego kim jeste, a jest to duo waniejsze ni cige tworzenie czego nowego. W urzeczywistnieniu chodzi o to, e nie stara si zrozumie przebudzonego stanu i rwnoczenie udawa, e nie rozumie si drugiej strony, poniewa w ten sposb oszukuje si samego siebie. Wiedz, e jeste swoim najlepszym przyjacielem, najblisz osob i najlepszym towarzystwem. Samemu najlepiej zna si swoje wasne saboci i braki, wie si ile wyrzdzio si za, wszystko to zna si szczegowo, wic nic nie pomoe udawanie, e si tego nie wie. Na nic te nie przyda si nie zwracanie uwagi na t stron i mylenie o dobrej, znaczyoby to, e wci zbiera si mieci. Jeli si je gromadzi oznacza to, e nie uzbierao si jeszcze wystarczajcej iloci nawozu, eby uzyska plony z tego cudownego pola bodhi. Wtedy powinno si cofn nawet do samego dziecistwa, a jeli posiada si wspania zdolno cofnicia si do poprzednich wciele, powinno si to zrobi i postara je zrozumie. Jest taka opowie o Brahmie, ktry pewnego razu przyszed posucha nauk Buddy. Budda zapyta go, "Kim jeste?. I Brahma po raz pierwszy spojrza do wasnego wntrza, eby sprawdzi kim jest (Brahma personifikuje Ego), ale nie mg tego znie. Odpowiedzia, "Jestem Brahma, Wielki Brahma, Najwyszy Brahma. Wtedy Budda zapyta, "Po co przyszede mnie sucha? A Brahma odpowiedzia, "Nie wiem. Wtedy Budda rzek, "Spjrz teraz w swoj przeszo. I Brahma dziki cudownej zdolnoci widzenia swoich poprzednich wciele zrobi to, ale nie mg tego znie. Zaama si i rozpaka przed Budd. Wtedy Budda powiedzia, "Bardzo dobrze, Brahmo! Dobrze zrobie. Widzicie wic jak po raz pierwszy Brahma uy swojej cudownej zdolnoci wgldu w odleg przeszo i w kocu zobaczy wszystko wyranie. Nie znaczy to, e trzeba si zaama i odczuwa wyrzuty sumienia, ale wane jest sprawdzenie wszystkiego, tak eby nic nie umkno przed naszym wzrokiem. Zaczynajc od tego uzyskuje si peny widok - jak widok z lotu ptaka, pokazujcy cay krajobraz, ze wszystkimi drzewami, drogami i innymi rzeczami - dziki temu nie da si udawa, e czego si nie widzi. Trzeba take przebada strach i oczekiwania. Jeli znajdzie si lk przed mierci, bada si go, to samo robi si w przypadku lku przed staroci. Jeli kto czuje si niedobrze ze wzgldu na co brzydkiego u siebie, czy z powodu upoledzenia lub jakiej fizycznej saboci, trzeba to rwnie przeanalizowa. Konieczne jest te przyjrzenie si wasnemu mentalnemu obrazowi siebie i temu wszystkiemu co wywouje przykre odczucia. Na pocztku przechodzenie przez to jest bardzo bolesne - tak jak w przypadku Brahmy, ktry si zaama. Ale istnieje tylko jeden sposb, eby to zrobi. Czasami dotyka si bardzo bolesnego miejsca, zbyt wstydliwego eby na nie patrze, ale przez to rwnie trzeba przej. Dokonujc tego wszystkiego, w kocu uzyskuje si prawdziwe panowanie nad sob, po raz pierwszy zdobywa si wyczerpujc wiedz o sobie. Teraz, kiedy zbadalimy negatywne aspekty, prawdopodobnie uzyskalimy te jak wiedz na temat pozytywnej strony. Wci nie osignlimy niczego, zaczlimy tylko zajmowa si podstawow stert nawozu, teraz musimy przeanalizowa go i zobaczy jak da si go wykorzysta. Przez ten czas rozwinlimy pozytywne podejcie oraz zdobylimy pewne zrozumienie i nazywa si to prawdziw teori. Nadal jest to teoria, ale nie wyrzuca si jej. Faktycznie kultywujesz t teori i cigle nad ni pracujesz intelektualnie. Intelektualnie, oczywicie tylko do pewnego momentu, ale bez przerwy nad ni pracujesz - nie odwoujc si do ksiek, nie rozmawiajc ani nie dyskutujc o niej. Powinien to by pewien rodzaj kontemplacji, bezporednie studiowanie tematu. W ten sposb rozwija si swoj teori, ktra przybiera wasny ksztat. I wtedy zaczynasz odkrywa nie tylko pozytywne rzeczy, jakie zrobie, ale take element bodhi, ktry jest w tobie. Zaczynasz uwiadamia sobie jak masz wielk zdolno stwarzania takiej cudownej teorii. Na tym poziomie czowiek czsto czuje, e osign stan owiecenia, satori, ale to pomyka. Naturalnie podczas tego pierwszego odkrycia pojawia si wielkie podniecenie, wielka rado, bogo, ale jednak trzeba i dalej. Kiedy si przejdzie przez te wszystkie rzeczy, kiedy si je przestudiuje i przebada, odkrywa si, e wasna teoria nie koczy si, tak jak zwyka teoria, kiedy przeczyta si filozoficzne ksiki, czy w tym przypadku Pisma. Ale ta teoria rozwija si. Trwa bezustanne badanie, cige odkrywanie. Oczywicie czasami ta teoria si koczy. Czowiek osiga pewien punkt, kiedy staje si tym wszystkim zbyt zafascynowany. Szuka si nadgorliwie, dochodzi si do koca i nie da si ju pj dalej. Nie oznacza to zaamania czy zblokowania, lecz to e czowiek usiuje zdziaa zbyt duo z ide, za duo wymaga od analizujcego, dociekliwego umysu. Wtedy trzeba to inaczej ukierunkowa, bez zbytniej gorliwoci i fascynacji - tak jak pouczaj Pisma: postpujc w tempie sonia. Musisz posuwa si bardzo powoli, bez emocji. Trzeba i z godnoci, krok po kroku, jak so kroczcy przez dungl. Tak wic, cige zmaganie si powinno by bardzo powolne, jak mwi Milarepa, "piesz si powoli, a szybko przyjdziesz. Do tego czasu teoria przestaa ju by teori. Jest take pewnym rodzajem wyobrani. Pojawia si wiele wyobraonych rzeczy. Ta wyobrania moe sta si nawet halucynacj, ale teraz take nie odrzuca si jej. Nie traktuje si tego jako zejcia na z ciek i nie trzeba wraca na waciw. W rzeczywistoci wykorzystuje si wyobrani. Teoria doprowadza do wyobrani, ktra stanowi pocztek wiedzy intuicyjnej. Czowiek odkrywa, e posiada wiele energii wyobrani i porusza si dalej stopniowo, krok po kroku. Na nastpnym poziomie wychodzi si poza sam wyobrani i nie ma ju wtedy w ogle halucynacji. Istnieje w nas co, co jest bardziej rzeczywiste ni sama wyobrania, chocia 101/202

Serwis internetowy Tsering jest ni zabarwione. Jest w pewien sposb przyozdobione wyobrani, ale rwnoczenie jest w tym co rzeczywistego. To tak, jak na przykad ksika dla dzieci. Zostaa napisana dla dzieci i jest cakowicie wyimaginowana, ale rwnie co w niej jest. Moliwe, e pisarz uproci swoje dowiadczenia albo stara si by dziecinny. To samo dotyczy kadej opowieci. Ta wyobrania nie jest tylko halucynacj, ale prawdziw wyobrani. Jeli teraz spojrzy si na teori lub powrci si do pierwszych krokw, mog one wyda si troch mczce a nawet niepotrzebne, lecz tak nie jest. Czas nie zosta wcale zmarnowany. Rozrzucie ju dokadnie nawz na polu i nadszed czas siewu i oczekiwania na zbiory. Taki by pierwszy stopie przygotowania i teraz czowiek jest gotowy na dokonanie odkrycia. To odkrywanie ju si zaczo. Istnieje wiele pyta, ktre chciaoby si zada i wci pozostaje duo niepewnoci. Ale w rzeczywistoci na tym poziomie wcale nie musi si zadawa pyta, chyba po prostu potrzeba kogo z zewntrz, eby to powiedzia, chocia odpowied jest ju we wasnym wntrzu. Pytanie jest jak pierwsza warstwa, jak upka cebuli, kiedy j usuniesz znajdziesz odpowied w rodku. To wanie wielki filozof buddyjski, zajmujcy si logik, Asanga, opisa jako "intuicyjny umys. Jeli studiuje si logik z intuicyjnym umysem, odkrywa si, e odpowiedzi oraz postawa oponenta znajduj si w nas. Dlatego nie potrzebujemy szuka odpowiedzi, poniewa pytanie zawiera w sobie odpowied. Chodzi tu tylko o dotarcie do gbi, takie jest prawdziwe znaczenie logiki. Na tym poziomie uzyskuje si pewien rodzaj odczuwania, wyobrania staje si rodzajem odczucia. A majc to odczucie czowiek znajduje wejcie. 4.2. RNE RODZAJE ENERGII I OSIEM KLAS ISTOT Namkhai Norbu Rinpocze Kiedy w tradycji Bon, wyjania si funkcjonowanie energii, mwi si przede wszystkim o czterech lub piciu elementach, w szczeglnoci o ziemi, wodzie, ogniu i powietrzu. Te elementy s bardzo podobne do, wystpujcych w chiskich i tybetaskich systemach astrologii. Istnieje pi gwnych tybetaskich symboli zwierzcych. Na flagach modlitewnych z mantrami, ktre nazywane s "lung-ta", w czterech ich rogach znajduj si cztery symboliczne zwierzta, reprezentujce cztery elementy. W rodku, ko z klejnotami reprezentuje energi jednostki, jej przepyw, sposb w jaki ona istnieje, jej cigo. W staroytnych czasach ko stanowi symbol szybkiego poruszania si - konno mona byo si bardzo szybko wszdzie dosta. Dlatego podanie naprzd, kontynuacja energii zawsze jest przedstawiana pod postaci konia. "Lung-ta" znaczy ko, a "lung" w tym przypadku oznacza pozycj, umiejscowienie energii. Oglnie "lung" to energia witalna. W czterech rogach lung-ta znajduj si cztery zwierzta: lew (tybetaski typ lwa), tygrys, Garuda i smok. Reprezentuj one cztery elementy. Lew symbolizuje ziemi, smok wod, tygrys powietrze, a Garuda ogie. Dlaczego? Poniewa zasada Bon jest odmienna od buddyjskiej. Np. w astrologii mamy pi elementw - drewno, elazo lub metal, ogie, ziemi i wod. Kiedy pomylelibymy o esencji, to metal jest czci elementu ziemi, a drewno czci elementu powietrza, poniewa przez drewno nie rozumiemy czego takiego jak to (Namkhai Norbu pokazuje kawaek drewna) lecz raczej co rosncego, jak np. drzewo, poruszajcego si, co co symbolizuje element powietrza. Lecz w tradycji Bon uywa si do tego celu zwierzt, a element, reprezentowany w astrologii jest wymiarem tego zwierzcia. Zwierz symbolizuje rzeczywisty ruch, to co yje i porusza si. I tak np. tygrysa mona odnale w lesie, a las jest wymiarem drzewa i drewna. Ten wymiar nie jest reprezentowany przez ziemi lub jaki inny obiekt, poniewa wystpuje w nim ruch, co ywego i ta energia jest symbolizowana przez zwierz. Lew reprezentuje ziemi. W pojciu Tybetaczykw, lew jest podobny do tybetaskiego pieska, jest to nieny lew. nieg wystpuje na Everecie, na Grze Kaila i w tego typu miejscach, bardzo wysoko, w grach. To jest esencja lub bardziej skoncentrowana forma elementu ziemi. Wic nie reprezentuje jej gra lub nieg, lecz raczej istniejce w tym wymiarze, poruszajce si, ywe zwierz - lew. Natomiast smok, nawet jeli nie wierzymy w jego istnienie, jest zwierzciem yjcym w wodzie. Nastpnie mamy Garud. Garuda reprezentuje ogie, poniewa w tradycji Bon jest on jednym z najwaniejszych bstw, ktre posiada moc caej energii, a energia jest oglnie przedstawiana pod postaci ognia. Moemy to zrozumie kiedy, np. robimy wizualizacj z mantr i wizualizujemy czerwony kolor, ktry przypomina ogie, a to oznacza energi. W tradycji Bon istnieje szereg rytuaw, uywajcych "wal" i "tso". "Wal" jest sowem w jzyku Siang-Siung i oznacza dosownie pomie, "tso" stanowi jak gdyby esencj ognia, jego ruchliwo. Ogie jest uwaany za bardzo wany symbol energii, powszechnie uywamy. Np. kiedy wykonujemy rytuay, zawsze wykorzystujemy lampek. Wielu ludzi uwaa, e lampka suy tylko do owietlania - oglnie tak jest i jest to prawda jeli nie potrafimy widzie. Lecz w rytuaach lampka reprezentuje take ogie, pomie, waniejszy ni owietlenie. Niektrzy ludzie mwi: "Och, Tybetaczycy w swoich wityniach uywaj tylko malanych lampek. Czy nie byoby lepiej i atwiej korzysta z elektrycznego wiata, tak jak si to dzisiaj robi. Dlaczego oni go nie uywaj?" Byoby to prawd jeli celem miaoby by tylko owietlanie, lecz tutaj chodzi o co innego, o obecno pomienia, a wtedy istnieje rnica pomidzy malan lampk, a elektrycznoci.

102/202.

Serwis internetowy Tsering Tak wic, oglnie Garuda, jego manifestacja reprezentuje cao pomienistego wymiaru, wymiaru ognia i dlatego te uwaa si go za gwny symbol ognia. W taki sposb przedstawia energie staroytna tradycja Bon. Take w buddyjskich tantrach, ktre dzi posiadamy, wystpuje wiele praktyk Garudy, uywanych przede wszystkim w medycynie i leczeniu. Istniej setki czy te tysice rnych mantr i praktyk Garudy. Wszystko to jest bardzo poyteczne, poniewa zawsze mamy jakie problemy fizyczne, problemy z energi. atwo te moemy dowiadcza negatywnych prowokacji ze strony rnych rodzajw istot. Kiedy mwimy o prowokacjach negatywnej energii, to nie mamy tylko na myli zwykej energii. Istniej take energie kontrolowane przez pewne rodzaje istot. Moemy to sprbowa zrozumie biorc za przykad ludzkie istoty - wiemy, e s ludzie o wikszych i mniejszych moliwociach, potencjaach. Istniej setki tysicy, miliony rnych istot. A my nie znamy ich wszystkich rodzajw. Przykadowo, manifestacja Jamantaki ukazuje si istotom klasy Jama. Oznacza to, e istoty klasy Jama maj mono kontaktowania si z manifestacjami Samboghakaji. Istnieje wiele rodzajw tego typu istot. Nie wszystkie s dobrotliwe i pene wspczucia. S istoty, ktre potrafi kontrolowa energi, a my wiele razy nie majc pojcia, nie wiedzc co si dzieje, prowokujemy je i sami jestemy przez nie prowokowani. Wiele chorb wie si z tego typu prowokacjami. Kiedy mwimy "prowokacja", to odnosi si to gwnie do Istot Omiu Klas. Tych istot moe by osiemset lub osiem milionw, lecz najwaniejsze s sklasyfikowane w Osiem Klas, ktre reprezentuj najpotniejsze i posiadajce specyficzne cechy. Wiele manifestacji owieconych istot przybiera form z danej klasy i kontroluje ich energi i negatywne prowokacje. Wtedy powoujemy si na zobowizania (samaja) Istot Omiu Klas, ktre rwnie maj zobowizania. Tak wiec, kiedy oglnie mwimy o stranikach i stranikach Dharmy (Dharmapala), to nie mamy na myli tylko jakich duchw. Bardzo wane jest, abycie nauczyli si podstawowych rzeczy dotyczcych Omiu Klas, poniewa gdy wykonujecie praktyk, wymawiacie sylaby, ktre s nasiennymi sylabami Omiu Klas. Kim wic s istoty owych Omiu Klas? Czsto uywamy tej mantry i istniej rne jej wyjanienia. Jedno, ktre ostatnio odnalazem jest bardzo interesujce. Bardzo sawny ter-ton czyli odkrywca, czowiek, ktry odkrywa ukryte nauki, Minjor-dorje, kiedy by jeszcze maym chopcem i mia jedenacie, dwanacie lat, zacz wyjania wiele rodzajw nauk. Dowiadczy wtedy wielu wizji i licznych kontaktw ze sfer Sambhogakaji. y te wwczas pewien wielki lama z tradycji Kagjupa, a take wielki praktykujcy Dzog-czen. Nazywa si Araga-ase. Chopiec bardzo go zadziwi i zosta on kim w rodzaju jego nauczyciela, ktry mu pomaga, a pniej sam sta si jego uczniem. Mindziur Dorde zacz dyktowa wiele nauk, gdy mia jedenacie lat i powiedzia wtedy: "Teraz ja mam wizje, a pniej kto bdzie dyskutowa na temat tego, co zostao powiedziane". Istnieje trzynacie gwnych tomw nauk, ktre podyktowa w cigu trzech lat, gdy mia jedenacie, dwanacie i trzynacie lat. Kiedy byem bardzo mody, otrzymaem wszystkie te przekazy Mindziur Dorde, lecz nie pamitam tego, poniewa byem zbyt may. W zeszym roku, grupa tybetaskich lamw przywioza do Indii kopi oryginalnej ksiki, ktr odnaleli w Tybecie i odbili. Zamwiem t ksik i przeczytaem j. Nie miaem zbyt wiele czasu aby przeczyta wszystko ale dokadnie j przejrzaem. Poniewa miaem przekaz, wic byem ni zainteresowany. Znajdowao si tam, bardzo interesujce i niezwykle wytumaczenie tych Omiu Klas. Minjordorje wyjania, e rozmawia z Padmasambhaw lub z kim podobnym. Dowiedzia si, e sylaby, A YA MA itd., s sylabami nasiennymi Omiu Klas. Dlaczego te sylaby ? Poniewa reprezentuj one nasienne sowa w ich wasnym jzyku, ktry jest bardzo interesujcy. A jest sylab Deww, oznaczajc bogw w ogle, albo ich sfer. Oni sami nazywaja siebie Anu. A jest nasienn liter Anu i dlatego wystpuje jako mantra. Jeli chodzi o YA, to w Sanskrycie reprezentuje ono klas Yama, tak jak w przypadku Jamantaki. We wasnym jzyku Jama nazywaj si Jadi i dlatego JA jest nasienn sylab tej klasy. MA oznacza w jzyku tybetaskim klas Mamo, czyli Daki, takich jak np. Ekadati, ktra jest stranikiem. Jest to klasa przeraajcych istot, wywoujcych wojny i choroby, istot bardzo niebezpiecznych. MA w ich wasnym jzyku reprezentuje Mabjo, jak nazywaj si one same. Kiedy wykonujemy np. praktyk Ekadati, to uywamy wwczas sylab BHYO BHYO itd., ktre pochodz z jzyka bardzo wanej klasy Mamo. Natomiast DU odnosi si do klasy Rutra w Sanskrycie i bDud po tybetasku (wym. dud). Oglnie do klasy tej nale diaby i demony. Jeli nasienna litera pochodziaby z Sanskryckiego Rutra, wwczas bylo by ni RU. Lecz we wasnym jzyku istoty te nazywaj si Du-tu i z tego powodu mamy sylab DU. Jeli chodzi o RU, symbolizuje ono klas Tsen, take bardzo potn - jej prowokacje prowadz do takich chorb jak rak itd. Istoty tej klasy nazywaj siebie Rukszi, wic nasieniem jest tutaj RU. TSA, to klasa Gjalbo, penych mocy. Jedn z najbardziej znanych istot z tej klasy jest w Tybecie stranik klasztoru Samje. Nazywa si on Pehar. Lecz nie jest on jedyny. Istniej setki, tysice istot klasy Gjalbo. Prowokacje tej klasy oglnie zwizane s z systemem nerwowym. Jeli dowiadczye tego typu prowokacji, stajesz si nerwowy, a nawet szalony. W swoim wasnym jzyku istoty tej klasy nazywaj si Tsati, wic nasienn sylab jest TSA. SZA w Sanskrycie oznacza klas Jakszw, po tybetasku Srin-po. Jaksza jest krain lub wymiarem, 103/202

Serwis internetowy Tsering w ktrym moemy take spotka Padmasambhaw. W jzyku Jakszw nazywaj si oni Szaksha - std SZA. Pozostao jeszcze NA, ktre odnosi si do klasy Nagw, o ktrej ju co wiecie. W Sanskrycie Naga, to po tybetasku Lu. Take w jzyku Nagw nazywaj si one Naga. Std wic pochodzi te osiem sylab. Wszystkie te prowokacje, moce s oglnie manifestacjami bstw lub owieconych istot, a Garuda jest uwaany za jedn z najwaniejszych pord nich. Dziki praktyce i mantrze Garudy wszystkie tego typu problemy mog znale si pod kontrol. Wic dlatego do takich celw wykorzystujemy Garud. 4.3. KARMA Alexander Berzin Poproszono mnie, ebym dzi wieczorem mwi o karmie. Zagadnienie to, dotyczy przede wszystkim tego, co si z nami dzieje i dlaczego si dzieje to, a nie co innego. Jak to jest, e zachowujemy si wanie tak, a nie inaczej, e w yciu codziennym jestemy w takich, a nie innych sytuacjach. To wyjtkowo zoone, skomplikowane zagadnienie, najbardziej zoony spord wszystkich buddyjskich tematw. Powodem jest fakt, e z buddyjskiego punktu widzenia wszystko jest z sob powizane, wszystko jest wspzalene. (Na dobr spraw nie rni si to od podejcia naukowego). Wszystko, co si przytrafia, co si dzieje, dzieje si rwnie dlatego, e miaa miejsce caa wczeniejsza historia. Chocia pene zrozumienie zagadnienia karmy jest czym, co jest dostpne tylko cakowicie owieconej istocie, buddzie, mimo to niewtpliwie moemy uzyska oglne pojcie czy oglne zrozumienie tego tematu. Zagadnienie karmy dotyczy rwnie innego tematu, mianowicie etyki. To, co robimy, dotyka nie tylko innych, ale rwnie i nas, wpywa na nasze dowiadczenia. Dlatego warto w tym kontekcie pamita o etyce, niekrzywdzeniu innych, co rwnie wpywa na nas samych. Kiedy podejmujemy ten temat, mwimy take o tym, jak dziaamy, jak zachowujemy si w yciu. Wiedziemy jaki tryb ycia, spotykamy si z rnymi ludmi, wchodzimy w rozmaite relacje, ukady, prowadzimy interesy, pracujemy itd., i w zwizku z tym wszystkim mamy rne dowiadczenia. Czasami odnosimy sukces, innym razem porak, jestemy szczliwi, nieszczliwi, przytrafiaj nam si choroby - rozmaite rzeczy si zdarzaj. Wiele osb zastanawia si, dlaczego wanie tak si dzieje, dlaczego nam si co przytrafia. To faktyczne, pytanie, ktre nas dotyczy. Nie chodzi nam przy tym o teoretyczne dywagacje na ten temat, tylko po prostu o uzyskanie odpowiedzi na pytanie, ktre dotyczy nas, dotyczy naszego ycia. Wyjanienia tego, co nam si przytrafia, mog by rozmaite. Rozsdnym podejciem wydaje si zastanowienie si, przejrzenie rnych moliwoci, moliwych wytumacze, i wybranie takiego, ktre pozwala nam przey ycie w spokoju ducha. Co do spokoju ducha czy spokoju umysu, mam na myli stan, w ktrym moemy odpowiednio reagowa na to, co nam si przytrafia, nie wpadamy w obsesje, nie zocimy si bez powodu, nie wpadamy w histeri itp. Zanim jednak przejdziemy do omawiania karmy, czyli do buddyjskiego wytumaczenia, przyjrzyjmy si innym, alternatywnym wyjanieniom, ebymy potrafili sobie karm jako usytuowa, zobaczy, jak wypada na tle innych wyjanie. Prawdopodobnie trudno bdzie znale jakie jedno, zadowalajce wszystkich, odpowiadajce na wszystkie nasze potrzeby czy pytania. Powinnimy wyzby si stronniczoci, nastawienia, e jaka jedna prawda w stu procentach zaspokoi i zadowoli wszystkich. Lepiej chyba podej do tego tak, by zobaczy, ktre z wyjanie zmieni jako naszego ycia, da nam samym jak lini przewodni, wedug ktrej bdziemy postpowa i przez co nasze ycie zmieni si na lepsze. Jedno z moliwych wyjanie jest takie, e to, co nam si przytrafia, dzieje si przypadkiem. To przypadek, e przechodzimy przez ulic w danym momencie i potrci nas samochd. Takie wyjanienie na dobr spraw sprowadza si do tego, e nie ma adnej przyczyny tego, co nam si przytrafia. Jeliby tak byo, jeeli wszystko, co si z nami dzieje, zaleaoby od zwykego przypadku, wtedy tego rodzaju wyjanienie zasiewa wiele niepokoju, nie moemy bowiem mie adnego poczucia bezpieczestwa. Jeeli nic nie ma adnej przyczyny, moe nam si przytrafi absolutnie wszystko; po prostu wszystko jest totalnym przypadkiem. Z pewnego punktu widzenia jest to prawdopodobne, ale z drugiej strony, gdy przejmiemy si takim wyjanieniem, nasze ycie bdzie zupenie paranoidalne, bdziemy si mogli spodziewa dosownie wszystkiego i nie bdziemy mogli snu adnych planw. Pewn odmian tego jest wyjanienie, e to, co si przytrafia, jest kwesti probabilistycznej, matematycznej teorii; jest kwesti prawdopodobiestwa. Jadc samochodem moemy zaoy, i jest pewne prawdopodobiestwo, e skoro rocznie jest tyle a tyle wypadkw, statystycznie jaka liczba osb uczestniczy w wypadkach, moe si to przytrafi i nam. Moemy po prostu w ten sposb do tego podchodzi i wylicza matematycznie prawdopodobiestwo tego, co nas moe spotka. Sprbujmy si zastanowi, czy tego rodzaju nastawienie sprawi, e bdzie nam si lepiej yo. Moemy np. upija si do nieprzytomnoci, wsiada za kierownic i kalkulowa, czy w danym momencie miecimy w rocznej statystyce i wanie teraz nam si co przytrafi, czy moe tym razem jeszcze nie. Innym wyjanieniem jest kwestia szczcia, zdawania si na ut szczcia - dzisiaj mamy wietny dzie, wszystko nam si udaje. Albo - jestem pechowcem, nic mi nie wychodzi. Zastanwmy si, do czego prowadzi takie nastawienie, utosamianie si z totalnym pechowcem, ktremu nigdy nic si nie udaje, albo przeciwnie - uwaanie, e jestemy dzieckiem szczcia i zawsze nam si dobrze wiedzie; to ostatnie moe prowadzi do arogancji czy do lekcewaenia ryzyka. To jedna moliwo.

104/202.

Serwis internetowy Tsering Inna jest taka, e to, co nam si przytrafia, zaley od losu, od przeznaczenia. Nasz los jest gdzie zapisany, a wszystko, co nam si przydarza, jest tylko odwzorowaniem zapisanego gdzie losu. Gdyby tak byo, nasze ycie nie miaoby zbyt wiele sensu, bo po prostu odgrywalibymy tylko jaki scenariusz, ktry jest ju raz na zawsze ustalony, i nie mielibymy adnego pola manewru, nie moglibymy niczego zmieni. Moglibymy spdza nasze ycie na usiowaniu odgadnicia tego, jakie jest nasze przeznaczenie, jaki jest nasz los i mielibymy pniej wobec ycia mnstwo oczekiwa. Prowadzi to do przerostu ego, ktre uwaa, e jego losy s zapisane i bdzie tak a nie inaczej. To wiara w nieosobowe fatum. Odmian tego jest wyjanianie zdarze w kategoriach boskiej woli. To nie bezosobowe fatum, los, tylko boska wola rzdz wiatem. Takie wytumaczenie jest dla wielu osb satysfakcjonujce. Moemy by kim naprawd dobrym, wie bardzo moralne, etyczne ycie, a jednak zachorowa na raka i cierpie. Widzc jakie bezbronne malutkie dziecko, ktre cierpi, moemy to widzie w kategoriach boskiej woli. W jakim sensie na pewno moe to by pomocne, bo nie jestemy w stanie si z tym upora, nie moemy zrozumie tego, co si dzieje, ale mwimy - takie jest zrzdzenie Boga, to jego wola, to mnie przerasta, nie jestem w stanie tego zrozumie, jednak jest w tym jaki wyszy sens. Wymaga to naprawd olbrzymiej wiary, a nie wszyscy s w stanie takow mie. Gdy jej nie mamy, moe si pojawi jaka duchowa rozpacz, kiedy np. nie moemy si pogodzi z tym, e Bg odbiera nam jedyne dziecko. Powinnimy tymczasem po prostu to zaakceptowa. Na pewno nie jest to atwe; w kadym razie nie dla wszystkich. Jest pewne niebezpieczestwo w myleniu, e to, co nam si przytrafia, to wola Boga. Bo skd wiemy, e to, co si dzieje w konkretnym przypadku, to faktycznie boska wola? Przecie jest wielu dziwacznych osobnikw, mwicych, e Bg kaza im np. wymordowa ca klas czy nauczycieli. Mwi, e Bg tak chcia. Podpieranie si bosk wol, tego rodzaju podejcie, moe by niebezpieczne. S te rni polityczni czy religijni przywdcy, ktrzy powoujc si na wol Boga mwi, e cay nard powinien wyda wojn czy ruszy do ataku. Tego rodzaju podejcie jest niebezpieczne, poniewa moe prowadzi do naduy. W taki wanie sposb zaczynay si krucjaty czy inkwizycje. Inna teoria pochodzi ze staroytnego Rzymu i ma zwizek z bstwem fortuny. Wierzono, e jeli to bstwo "umiechnie si" do nas, wtedy wszystko nam si dobrze ukada, a jeeli si nie umiechnie, mamy pecha. To bstwo zsya nam taki czy inny los. Tego rodzaju podejcie atwo przekada si na takie angielskie powiedzenie, ktre mwi "racj ma silniejszy". Buduje si cae ukady polityczne czy spoeczne, gdzie silniejszy wygrywa, bazujc na podejciu, e za silnym stoi Bg, racj ma ten, kto wygrywa, Bg wspiera silniejszych. Tutaj znw jest niebezpieczestwo, mona wypaczy takie podejcie. Z kolei staroytni Grecy wyjaniali rzecz inaczej. Opierali mianowicie wszystko na wieckich prawach stanowionych i uwaali, e gdy wszyscy przestrzegaj regu, co do ktrych si umwili, wszyscy przestrzegaj praw, wwczas dzieje si dobrze, spoeczestwo rozwija si, wszyscy s szczliwi. Jeli za wystpuje si przeciw tym reguom, amie si je wwczas dzieje si le. Tego rodzaju podejcie znamy dobrze z wasnego podwrka, z codziennego ycia. Przejawia si ono w taki sposb, e jeeli w spoeczestwie jest duo patologii, zbrodni, narkomanii, tego typu problemw, trzeba wzmocni policj i wtedy zapanuje porzdek. To byo podejcie wypracowane w staroytnej Grecji; odziedziczylimy je. Odziedziczylimy te podejcie staroytnego Rzymu i rne inne. To takie nasze dziedzictwo kulturowe: mylenie kategoriami staroytnych Grekw, Rzymian, Biblii, matematyczne prawdopodobiestwo... Przyjrzyjmy si teraz innym wyjanieniom, pochodzcym z innych kultur, np. podejciu, ktre znajdujemy w hinduizmie. Tam mwi si o karmie, ktra jest pojmowana bardzo szczeglnie. Rodzimy si mianowicie w konkretnej kacie, co determinuje nasz los. Po prostu rodzimy si w konkretnej sytuacji, w danej kacie i jeli bdziemy y zgodnie z nakazami tej kasty, z reguami, ktre w niej obowizuj, wwczas wszystko bdzie w porzdku. Jak to wyglda na co dzie? Jeeli urodzia si kobiet, rb to, co przynaley kobiecie, a wic zajmuj si domem, miej dzieci, troszcz si o rodzin, a wtedy wszystko bdzie jak naley. Jeli urodzie si w kacie wojownikw, onierzy, to po prostu musisz by onierzem i walczy. Wszystko jedno za co, o co - musisz by dobrym onierzem i bi si. Nie zadawaj pyta, po prostu bij si, wtedy bdzie jak naley, wszystko bdzie w porzdku. To twoja powinno. Oczywicie, wszystko to moe tak dziaa, funkcjonowa, o ile wszyscy si na to zgadzaj. Zastanwmy si, czy jestemy w stanie y w tego rodzaju spoeczestwie. Czy to nas zadowala, tego rodzaju wyjanienie? Nie udao mi si, mam z czym kopoty, dlatego, e zamiast siedzie w domu, by wzorow gospodyni domow, wyszam i zajam si czym innym, a tymczasem powinnam robi to, co przynaley mojej pozycji i wanie tak si zachowywa. Czy tego rodzaju wyjanienie zadowala nas? Jest to jakie podejcie, jaki sposb widzenia. Powinnimy si zastanowi, czy tego rodzaju podejcie nas zadowala. Inne podejcie, konfucjaskie. W modelu chiskim, konfucjaskim, jest powiedziane, e s pewne naturalne normy spoeczne, ktrym naley w peni ulega, poda za nimi, po prostu pyn z nurtem. To, jaki ten nurt jest, ustala cesarz, i jeeli wszyscy pyn z nurtem, wszystko przebiega harmonijnie, wszystko jest w porzdku. Jak to przekada si na nasze codzienne ycie? Przekada si to na konformizm i na uleganie tym rnym normom, ktre narzucaj nam np. imperatorzy mody. Mwi, e w tym sezonie trzeba nosi tak dugo, w ten sposb si ubiera itd. i jeli bdziesz zachowywa si zgodnie z tym, to bdziesz lubiany, akceptowany itd., 105/202

Serwis internetowy Tsering a jeeli nie, to nikt ci nie bdzie lubi, ludzie ci bd odrzuca, bo nie jeste w nurcie. Oczywicie, nie dotyczy to tylko mody damskiej, ktra cigle si zmienia, co roku s nowe formy itd. i trzeba za nimi poda. Poza tym nie sprowadza si to tylko do tego. S pewne normy, ktrym wszyscy staraj si sprosta, mianowicie musimy mie prac, dom, rodzin, dzieci, samochd itd. i jeeli tego nie mamy, wtedy jestemy nieszczliwi. To moe by bardziej subtelne albo bardzo dosowne - uleganie jakim normom zewntrznym, zgadzanie si na nie. Kolejny model jest zwizany z buddyzmem chiskim. Polega na patrzeniu na karm jako na sposb inwestowania; jest to swoisty biznes. Speniasz dobre uczynki, robisz dobre rzeczy, to tak, jakby inwestowa w banku; bdziesz potem odcina od tego kupony. Robimy dobre rzeczy po to, eby nam si dobrze dziao. Jeeli nam si dzieje troch gorzej, trzeba po prostu stara si robi wszystko jeszcze lepiej. To podejcie interesowne. Takie stanowisko doprowadzone do skrajnoci owocuje tym, e uwaamy, i moemy kupi szczcie. Jeli jestemy odpowiednio bogaci, moemy je sobie zapewni. Czy to jest satysfakcjonujc nas wskazwk, mogoby si sta dla nas lini przewodni w yciu? Kolejne podejcie mona nazwa etyk humanistyczn. Po prostu staramy si nie krzywdzi innych, a w kadym razie wyrzdza najmniej za, jak tylko moliwe. Tego rodzaju nastawienie czy sposb na ycie te nie jest jednak pewne. Np. moglimy mie naprawd bardzo dobre intencje, bardzo si napracowa, stara, woy wiele serca w przygotowanie jakiego dobrego posiku, ale osoba, ktrej dalimy ten posiek, nie lubi tego, nie smakuje to jej. Albo gorzej - dawi si koci i umiera. Co wtedy? Na pewno zasada nie krzywdzenia innych jest czym dobrym, brzmi sensownie, to nie ulega wtpliwoci, a jednak nie tumaczy wszystkiego. To nie jest wystarczajce wyjanienie. Kiedy zastanowimy si nad sob, zauwaymy pewnie, e czasami zachowujemy si w taki sposb, czasami w inny. Po prostu wyjanienia, na ktrych si opieramy, zmieniaj si, jest to taka mieszanina - raz w ten sposb sobie co tumaczymy, a raz inaczej. Moemy wreszcie zapyta, na czym polega punkt widzenia czy pogld indotybetaski, buddyjski, mwic w skrcie, chocia pamitamy, e buddyzm chiski ma inne spojrzenie na t spraw. Tutaj mwi si o tym, e naley patrze na to wszystko, co nam si przytrafia, przez pryzmat rozmaitych nastawie, jakie mamy. Kiedy zachowujemy si w jaki destruktywny sposb... Zastanwmy si najpierw nad tym, co oznacza sowo "destruktywny", czy oznacza to jakie sprzeciwienie si prawu czy sprzeciwienie si modzie, o co tu chodzi. Z punktu widzenia indotybetaskiego buddyzmu, destruktywne jest wszystko to, co robimy pod wpywem jakich destruktywnych emocji. Jeli dziaamy pod wpywem np. chciwoci czy przywizania, zoci, nienawici, zazdroci, naiwnoci - wtedy wszystko, co robimy, jest destruktywne. Nie mona tego zdefiniowa w kategoriach efektu, jaki wywiera to na innych, na drug osob. Bo np. przepenieni jak tak chciwoci moemy skra komu samochd, a ta osoba bdzie si z tego cieszy, bo samochd by i tak zepsuty albo stary, a nie sta jej byo na nowy, a teraz, dziki ubezpieczeniu, bdzie miaa pienidze. Nie moemy do koca przewidzie, jakie bd skutki naszego czynu. To, co jest pewne, to fakt, e poniewa dziaalimy pod wpywem destruktywnego stanu umysu, bdzie to miao dla nas samych ze, destruktywne skutki. Zachowujemy si nieuczciwie, manipulujemy innymi, powoduj nami egoistyczne emocje, wtedy ostateczne skutki dla nas i tak bd ze. Na tym wanie opiera si to podejcie, to wyjanienie. W zalenoci od tego, jaki mamy stan umysu, jaki stan umysu stoi za tym, co robimy, taki wpyw to bdzie miao na nas samych. Mwic bardzo krtko i bardzo oglnie - jeeli jestemy nieszczliwi, wynika to z tego, e dziaalimy pod wpywem destrukcyjnych stanw umysu, natomiast jeli jestemy szczliwi, to znaczy, e dziaalimy pod wpywem dobrych, zdrowych stanw umysu. Oglnie mwi si w buddyzmie o czterech tak zwanych szlachetnych prawdach, czterech faktach. Pierwszy fakt dotyczcy ycia mwi o tym, e ycie jest trudne, mamy problemy. Mamy rne cierpienia, kopoty, frustracje, czujemy si nieszczliwi itd. Oczywicie, dowiadczamy te szczcia, ale szczcie, ktrego dowiadczamy, te czsto stanowi problem. Sk w tym, e ono nie trwa; szczcie nie trwa wiecznie. Mamy wic poczucie braku stabilnoci czy braku bezpieczestwa. To, e w tej chwili czujemy si dobrze, jestemy szczliwi, nie daje nam gwarancji, e za 5 czy za 20 minut bd jutro nie bdzie czego zupenie innego. To, e teraz jestemy szczliwi, nie znaczy, e tak bdzie zawsze. Nasuwa si pytanie, dlaczego nasze szczcie nie trwa, dlaczego tak jest, e cieszylimy si czym, np. dobrym jedzeniem i nagle ju nas co nie cieszy. Albo cieszylimy si czyj obecnoci, byciem z kim i nagle ta osoba nas nudzi czy jeszcze gorzej. Dlaczego tak si dzieje? Czy to kwestia jakiego matematycznego prawdopodobiestwa? Moe jakie inne wytumaczenie znajduje tutaj zastosowanie? Dlaczego tak jest? To pierwszy fakt dotyczcy ycia, to, e mamy rne problemy, mamy gry i doki i tak jest nieustannie, nie mamy adnej pewnoci. Oczywicie, moemy to akceptowa, moemy stwierdzi: "no c, tak po prostu jest, taki jest wiat i nic na to nie poradzimy, takie jest ycie". Moemy uzna, e taka jest wola Boga czy wytumaczy to jakkolwiek inaczej i po prostu nie kwestionowa tego, siedzie cicho. Tak jest i tyle. Moemy te sprbowa co z tym zrobi, jako z tego wybrn. Moemy np. uzna, e jeeli bdziemy si wicej modli, wwczas bdzie nam lepiej. Albo jeeli damy odpowiednio duy datek na koci, to bdzie nam lepiej. Lub na spoeczestwo, na jakie cele spoeczne. Moe si jednak okaza, e nadal bdziemy przeywa te wszystkie gry i doki, wzloty i upadki; nic si nie zmieni. Moemy sprbowa wszystkich tych wyjanie, sprbowa wszystkie te modele

106/202.

Serwis internetowy Tsering zastosowa w yciu, moemy si ostrzyc na najmodniejszy sposb, moemy zosta w domu, siedzie, zajmowa si domem czy spenia jak inn rol spoeczn. Wci jednak mamy wzloty i upadki, cigle jest raz lepiej, raz gorzej. Te rne sposoby by moe nie day nam zadowalajcych rozwiza, nie pozwalaj nam radzi sobie z naszymi problemami w zadowalajcy sposb i moe trzeba przyjrze si przyczynom, dlaczego tak si dzieje, e przeywamy te rne stany. Druga tak zwana szlachetna prawda czy drugi fakt dotyczcy ycia mwi o tym, e tak na dobr spraw jest pewna przyczyna. Wszystko, co si wydarza, dzieje si, poniewa jest tego przyczyna. Inne teorie rwnie podaway rozwizania czy przyczyny tego stanu rzeczy i trzeba byo po prostu w nie wierzy. Tutaj jestemy zachceni do tego, eby zbada, czy te przyczyny rzeczywicie s przyczynami, czy to rzeczywicie w ten sposb dziaa. Buddyzm tumaczy, e przyczyn wszystkiego, co si z nami dzieje, jest nasza niewiedza czy pomieszanie co do rzeczywistoci. Mamy bdne, pomieszane idee na temat tego, jak istniejemy, kim jestemy, jak istniej inni, jak istnieje wiat. Moe nie wszyscy, ale na pewno wikszo z nas uwaa, e jest centrum wszechwiata, ppkiem wiata, jest kim najwaniejszym. Uwaamy, e wszystko musi si wok nas krci, by dla nas, zawsze. Moemy take popa w drug skrajno i uwaa, e musimy si zawsze powica dla innych. Znw jest tu bardzo silne usztywnienie si na "ja". Majc taki pogld na siebie i w zwizku z tym na wszystko wok nas, pojawiaj si w nas rozmaite przeszkadzajce emocje. Chciwo, przywizanie, chcemy co mie dla siebie, albo chcemy nalee do kogo - to te jest rodzaj przywizania. Moe chcemy pozby si czego, odrzuci to - tutaj pojawiaj si takie emocje, jak gniew, odrzucanie, odpychanie. Albo naiwno polegajca na tym, e moemy robi cokolwiek czy mwi cokolwiek i to tak naprawd nie wywouje adnego skutku, nie wpywa ani na nas, ani na innych. Jak nastolatki, ktre z niczym si nie licz, uwaaj, e s supermenami czy superkobietami i mog pi do upadego, robi to czy tamto. To naiwno. W oparciu o te rne przeszkadzajce emocje dziaamy. Chcemy co zdoby, zagarn dla siebie. Albo odepchn co od siebie. Chcemy, eby wszystko byo tak, jak my sobie to wymylilimy, albo chcemy powstrzyma innych przed czym. Nie musimy si przy tym zachowywa w jaki nieprzyjemny czy destruktywny sposb. Moemy by bardzo mili, np. moemy bardzo mio si obchodzi z innymi, chwali ich, bo chcemy, eby odpowiadali nam tym samym, eby te nas dobrze traktowali, eby powicali nam swj czas, uwag, uczucia. Przywizujemy ich do siebie i oczekujemy miego traktowania w zamian. Pojawia si teraz temat karmy. Karma mwi o impulsach. Mamy impuls, eby co powiedzie, co zrobi. Zachowywanie si w miy czy niemiy sposb pod wpywem rozmaitych przeszkadzajcych emocji, wyrabia w nas pewne nawyki. Nawyki te bd ostatecznie w jaki sposb wpywa na to, co si z nami wydarza, co nam si przytrafia. Sprawiaj rwnie, e pewne rzeczy dojrzewaj. Mwic oglnie, kiedy dziaamy pod wpywem przeszkadzajcych stanw, bdziemy dowiadcza pewnej niewygody, bdziemy nieszczliwi. Niekoniecznie od razu, to si moe zdarzy kiedykolwiek w przyszoci. Jeli natomiast zachowujemy si w przyzwoity, miy dla innych sposb, jednak pod wpywem rnych przeszkadzajcych emocji, chciwoci, przywizania itp., to w przyszoci bdziemy wprawdzie dowiadcza miych stanw, ale one bd bardzo niepewne, nasze szczcie nie bdzie cakowite. Wszystkie nasze myli i zachowania powoduj, e wyrabiamy pewien nawyk, jaki sposb reagowania na sytuacj. Kto bdzie w danej sytuacji paka, kto inny bdzie reagowa gniewem czy moe bdzie po prostu stara si ca t frustracj zamkn w sobie i nic nie mwi, zdusi j. Wyrabiamy rozmaite nawyki. Te rne zachowania, jakie mamy, wpywaj te na to, e mamy pewne impulsy i musimy co w danej sytuacji zrobi. Np. czujemy si tak, e chcemy si tylko upi w trupa, naprawd musimy to zrobi. Albo musimy zadzwoni do kogo pity raz, chocia ta osoba ju ma nas dosy, ale po prostu musimy j usysze. Zachowujemy si na rne takie sposoby. Mamy te takie impulsy, ktre powoduj, e pchamy si w rne sytuacje podobne do tych, w ktrych ju bylimy i w ktrych co zrobilimy. Robimy znowu to samo. Np. wikamy si w jakie niezdrowe relacje z innymi, zwizek si rozpada, ale znowu wikamy si w podobny i tak raz po raz. Bylimy dla kogo niemili i inni s niemili dla nas. Wci i wci. Te rozmaite impulsy, ktre si w nas pojawiaj, eby zrobi co tak albo inaczej, to wanie karma, o ktrej mwimy. Mamy takie impulsy, poniewa mamy rne pomieszane stany umysu, ktre sprawiaj, e co robimy, pniej owocuje to nawykami i impulsami, eby znowu to zrobi. Ciekawe jest to, co sprawia, e w danym momencie jest aktywizowany jaki sposb zachowania. Jak to jest, e w pewnym momencie czujemy si szczliwi, a w innym nieszczliwi, czasami mamy ochot krzykn na kogo, a czasami mamy ochot si z nim kocha. Dlaczego tak si dzieje? Co aktywizuje to, e teraz jestemy szczliwi albo nieszczliwi? Mwic oglnie, wynika to z pomieszania polegajcego na myleniu w kategoriach "ja". Polega to na myleniu cigle o sobie, na przydawaniu wanoci sobie. Ja jestem kim wanym, kim, z kim si trzeba liczy, kim dobrym itd., albo przeciwnie o, ja jestem taki biedny, nieszczliwy itd. To nie musi by uwiadomione, moe to by rwnie dobrze niewiadome. Moe to by utrwalona postawa, np. typu: "oto jestem tutaj w tym okrutnym wiecie, musz walczy, musz cigle walczy o swoje miejsce, o swoje, musz po prostu cay czas by aktywny, eby nie zgin". Tego rodzaju nastawienie, mylenie cigle o sobie, kategoriami "ja", aktywizuje rozmaite impulsy karmiczne. Wedug indotybetaskiego buddyzmu stanowi to przyczyn rozmaitych sytuacji, tego wszystkiego, co si z nami 107/202

Serwis internetowy Tsering dzieje. Ta postawa ja przeciwko wiatu. Oczywicie, to moe to by podejcie inne - jestem kim biednym, maym, zagubionym. Cay czas jednak skupiamy si na "ja". Teraz trzeci fakt, trzecia szlachetna prawda. Mwi ona o tym, e jest moliwe zatrzymanie tego caego syndromu. Zatrzymanie tego czy koniec jest moliwy dlatego, e to cae podejcie, mylenie cay czas kategoriami ja, ja, ja, to nie natura rzeczywistoci; nie taka jest rzeczywisto. Dlatego mona si takiego podejcia pozby. Jeli nie aktywizujemy naszych nawykw, wtedy nie ma nawyku. Nawyk bierze si std, e wielokrotnie co robilimy w przeszoci. Dlatego moemy powiedzie, e jest nawyk. Jeli ten nawyk jest kontynuowany, dalej moemy mwi o nawyku. Jeli jednak stworzymy takie warunki, w ktrych ten nawyk nie bdzie mg si powtarza w przyszoci, wtedy gdzie jest nawyk? On si ju nie pojawia. Moemy przyjrze si naszym dowiadczeniom: maj tak czy inn tre, tak czy inn zawarto. Moe to by pomieszanie, niemniej to tylko pewna tre. Treci, dowiadczeniem yciowym moe te by zrozumienie. Pomieszanie polegao na uwaaniu siebie za ppek wiata, jestem kim wanym. Gdyby to byo prawd, gdybymy naprawd byli w centrum, bylibymy ppkiem wiata, to wszyscy musieliby si z tym zgodzi. Tylko ja bybym tym ppkiem wiata, caa reszta musiaaby mi to przyzna. Tymczasem wszyscy myl dokadnie tak samo, kady uwaa siebie za to centrum, za ppek wiata. Kto ma racj? Nie znaczy to, e wszyscy jestemy gupi. Jest to bardzo zwodnicze. Jako dziecko ju znalimy takie sytuacje: zamykalimy oczy i nagle nie byo wiata, nic nie istniao, ale cigle mielimy poczucie siebie, jaki taki gosik, ktry mwi, e ja jestem. Tak to wanie wyglda z naszego punktu widzenia. Po prostu "ja" cigle nam towarzyszy, wydaje nam si, e wanie tak to jest. Ale to tylko pewne zjawisko, pojawienie si. To nie znaczy, e rzeczy naprawd tak istniej. Musimy zrozumie, e to pewien mit, nie jest tak, e kto z nas jest centrum wszystkiego, ppkiem wszechwiata, i jest waniejszy od innych. Czwarty fakt dotyczcy ycia mwi, i moemy uzyska takie zrozumienie. Jeli bdziemy mieli takie zrozumienie, to ono przeciwway nasze pomieszanie, bo jest silniejsze od pomieszania. Im bardziej bowiem sprawdzamy swoje zrozumienie, tym bardziej widzimy, e ono jest prawdziwe. Tymczasem im bardziej egzaminujemy nasze pomieszanie, tym bardziej widzimy, e ono jest faszywe. Na tym z grubsza polega buddyjska cieka. Jeli chcemy pozby si tych rnych psychicznych grek i dokw, jeeli chcemy si tego pozby i chcemy mie bardziej stabilny, unormowany stan umysu, sposb przeywania - jest to moliwe. Mwi si, e to, co si z nami dzieje, to nie kwestia jakiego przypadku, losu, przeznaczenia czy czego takiego. To, co si z nami dzieje, wynika z naszego pomieszania, ktre nie tylko na bieco aktywizuje pewn przesz karm, ale jeszcze dokada do tego nastpn. Dziki takiemu podejciu mamy co robi, nie jestemy bezbronn ofiar, ktra moe tylko rozoy rce. Moemy zachowywa si w sposb aktywny. Gdybymy mogli zastpi pomieszanie zrozumieniem i dziki rozmaitym metodom, takim jak koncentracja itp., umieli utrzyma to zrozumienie przez cay czas, to zrozumienie automatycznie zakada czy wywouje mio i wspczucie do wszystkich istot, poniewa widzimy, e nikt nie jest ppkiem wszechwiata, wszyscy s rwni, wszyscy chc by szczliwi, nie chc cierpie, wic automatycznie, majc takie zrozumienie, zachowujemy si w sposb przyzwoity, miujcy, wspczujcy. Kiedy opieramy swoje dziaania na prawidowym widzeniu, na zrozumieniu, wwczas przestajemy aktywizowa stare nawyki, po prostu przestajemy zachowywa si tak, jak robilimy to wczeniej. Zachowujemy si inaczej, zgodnie z nowym zrozumieniem. Stare nawyki skoczyy si. Osigamy stan penego owiecenia, poziom buddy. Nigdzie nie jest powiedziane, e to jest atwe, jest tylko powiedziane, e jest to moliwe. Jest to stan, gdzie nie ma nieustannego falowania, tych wszystkich grek i dokw, tylko mona dziaa w sposb bardzo bezporedni, taki, eby pomaga innym. To byo bardzo oglne przedstawienie zagadnienia karmy. Temat ten prowadzi nas do tematu jutrzejszego spotkania, ktrym bdzie odradzanie si, poniewa wanie karma, te wszystkie nawyki, widzenie przez pryzmat ja itd., ma tak konsekwencj. Dzikuj. Tumaczenie: Joanna Grela Szczecin, Ksinica Pomorska 11.12.2002 4.4. YCIE I PRZYKAD BUDDY Czogjam Trungpa Rinpocze Jest przejrzysty, gorcy letni dzie i grube gazie drzew sal s obsypane kwiatami i uginaj si pod ciarem owocw. Dziki i skalisty krajobraz peen jest jaski, a najblisze miasto znajduje si ponad sto mil std. W niektrych jaskiniach przebywaj jogini z dugimi spltanymi wosami, ubrani tylko w cienkie biae, baweniane ptno. Jedni siedz na jelenich skrach i medytuj, inni wykonuj rne jogiczne praktyki, jak na przykad, medytacja wewntrz krgu ognisk, bdca dobrze znan praktyk ascetyczn. Jeszcze inni recytuj mantry albo piewaj religijne pieni. W tym miejscu panuje atmosfera spokoju, odosobnienia i bezruchu, ale sprawia ono raczej przeraajce wraenie. Prawdopodobnie nie zmienio si ono od powstania wiata. Jest zupenie spokojne i ciche. Nie sycha tu nawet piewu ptakw. W pobliu pynie wielka rzeka, ale nie wida adnych rybakw. Rzeka jest tak ogromna, e wydaje si i ma przynajmniej siedem mil szerokoci. Na brzegu asceci praktykuj wity rytua oczyszczenia. Wida jak medytuj i kpi si rzece. Jest to scena sprzed dwu i p tysica lat z miejsca nazywajcego si Nairandana w prowincji Bihar w Indiach. Przybywa pewien ksi. Ma arystokratyczna postaw; dopiero co zdj, kolczyki i ozdoby, wic

108/202.

Serwis internetowy Tsering czuje si troch nagi. Wanie odesa swojego konia i ostatniego sucego, a teraz zakada czyste, biae ptno. Rozglda si w koo i stara si naladowa innych ascetw. Chce i za ich przykadem, wic zblia si do jednego z nich i prosi o wskazwki do praktyki medytacji. Najpierw wyjania, e jest ksiciem i odkry bezsens ycie w paacu. Zobaczy, e istniej narodziny, mier, choroba i staro. Zauway take mdrca idcego ulic i to go zainspirowao. Chce wzi z niego przykad i prowadzi takie ycie. Wszystko jest dla niego zupenie nowe i z pocztku nie potrafi zaakceptowa tego co si wanie dzieje. Nie moe zapomnie luksusu i przyjemnoci zmysowych, ktrym oddawa si w paacu i ktre wci kr mu po gowie. To ksi Siddharta, przyszy Budda. Nastpnie, raczej niechtnie, przyj wskazwki od swego nowego guru. Uzyska nauki o ascetycznych praktykach Riszich, o tym jak siedzie ze skrzyowanymi nogami, wykorzystujc siedem postaw jogi i jak wykonywa jogiczne wiczenia oddechowe. Na pocztku wszystko to byo dla niego tak nowe, e traktowa to jak gr. Cieszy si rwnie poczuciem odniesionego sukcesu, tego e w kocu udao mu si zostawi przyziemne sprawy i zacz nowe, cudowne ycie. Wspomnienia ony, dziecka i rodzicw wci mocno tkwiy w jego umyle i przeszkadzay mu w praktyce jogi, tak e wydawao si, i nie ma adnego sposobu na opanowanie umysu. Jogini nic wicej mu ju nie mwili, przypominali tylko eby nie ustawa w praktyce ascezy. Tak wyglday dowiadczenia Buddy okoo 2500 lat temu. Budda dugo praktykowa medytacj pod kierunkiem hinduskich nauczycieli i odkry, e asceza i samo przestrzeganie religijnych regu, nie s za bardzo pomocne. Wci nie znalaz odpowiedzi, ale chyba czego si jednak dowiedzia. W pewnym sensie odpowiedzi jakich poszukiwa znajdoway si ju w jego umyle, ale widzia on w mniejszym lub wikszym stopniu to, co chcia zobaczy, zamiast rzeczy takimi jakimi one s. Tak wic, aby poda duchow ciek najpierw trzeba przezwyciy wstpn ekscytacj - taka jest jedna z pierwszych zasad. Dopki nie przezwyciy si ekscytacji, nie jest si w stanie niczego nauczy, poniewa kada forma emocjonalnego podniecenia dziaa olepiajco. Nie potrafi si wtedy zobaczy ycia, takim jakie ono jest, gdy ma si tendencj do tworzenia jego wasnej wersji. Dlatego nigdy nie naley si podporzdkowywa jakiejkolwiek religijnej czy politycznej strukturze, jeli najpierw nie odkryje si prawdziwej istoty tego czego si poszukuje. Nadawanie sobie etykietki, przyjmowanie ascetycznego stylu ycia czy zmiana starego kostiumu - adna z tych rzeczy nie prowadzi do prawdziwej przemiany. Po kilku latach Budda zdecydowa si odej. W pewnym sensie duo si nauczy, ale nadszed czas kiedy musia powiedzie do widzenia swoim nauczycielom, hinduskim Riszim i pj wasn drog. Odszed daleko, ale wci znajdowa si nad brzegiem rzeki Nairandana i usiad pod drzewem figowca (znanym rwnie jako drzewo Bodhi). Przez kilka dugich lat pozostawa tam, siedzc na wielkim kamieniu, jedzc i pijc bardzo mao, nie dlatego, e uwaa, i naley cile przestrzega ascetycznej praktyki, ale poniewa odczuwa, e musi by sam, eby odkry wasn prawd, a nie poda za czyim przykadem. Mg doj do tych samych konkluzji rnymi metodami, ale nie o to tutaj chodzi. Wane jest to, e kiedy kto chce si czego nauczy, musi uzyska wasne dowiadczenie, a nie uczy si z ksiek czy u nauczycieli albo dostosowujc si do ustalonych wzorcw. To wanie Budda odkry i w pewnym sensie by wielkim rewolucjonist w sposobie mylenia. Zanegowa nawet istnienie Brahmy, Boga, Stwrcy wiata. Postanowi nie akceptowa niczego, czego sam nie odkry. Nie znaczy to, e nie docenia wielkiej i staroytnej tradycji Indii. Mia dla niej duo szacunku. Nie przejawia anarchistycznej postawy w negatywnym sensie, ani nie by komunistycznym rewolucjonist. Jego rewolucja bya rzeczywista i pozytywna. Rozwin twrczy aspekt rewolucji, polegajcy na tym, e nie oczekuje si od nikogo pomocy, ale samemu si j znajduje. Buddyzm jest prawdopodobnie jedyn religi, nie opierajc si na boskim objawieniu ani na dewocji i wierze w Boga czy w bogw jakiegokolwiek rodzaju. Nie znaczy to jednak, e Budda by ateist czy heretykiem. Nigdy nie roztrzsa teologicznych czy filozoficznych doktryn. Zmierza prosto do samego sedna sprawy jak zobaczy Prawd. Nigdy nie traci czasu na jaowe spekulacje. Rozwijajc tak rewolucyjn postaw mona si duo nauczy. Na przykad, przypumy, e kto pewnego dnia nie zje lunchu. Moe wcale nie odczuwa godu, lub by po obfitym niadaniu, ale sama idea braku lunchu silnie na niego oddziauje. Niektre wzorce zostay utworzone w ramach spoeczestwa i czowiek ma tendencje do akceptowania ich bez kwestionowania. Czy naprawd jestemy godni, czy tylko chcemy wypeni czas w okolicach poudnia? Jest to bardzo prosty i nieskomplikowany przykad. Podobnie sprawa przedstawia si w kwestii ego. Budda odkry, e ma takiej rzeczy jak "ja", ego. Moe powinno si powiedzie, e nie ma czego takiego jak "jestem", "ja jestem". Odkry, e wszystkie te koncepcje, idee, nadzieje, lki, emocje, konkluzje s stwarzane przez spekulatywne myli oraz wywodz si z psychicznego dziedzictwa po rodzicach, z wychowania, itp. Po prostu mamy skonno do skadania ich razem ze sob, co oczywicie czciowo wynika z naszego niewaciwego systemu edukacyjnego. Mwi si nam co mamy myle, zamiast zachca do prawdziwych poszukiwa wypywajcych z wasnego wntrza. Tak wic, w tym sensie, asceza oznaczajca dowiadczanie blu ciaa, w adnym wypadku nie stanowi istotnej czci buddyzmu. Natomiast wane jest to, eby wydosta si z wzorca umysowych koncepcji, ktre utworzylimy. Nie znaczy to, e musimy stwarza nowy wzorzec czy stara si by zupenie 109/202

Serwis internetowy Tsering niekonwencjonalnymi i zawsze nie je lunchu czy kolacji. Nie musimy wywraca wszystkiego do gry nogami w swoim zachowaniu czy w sposobie w jakim ukazujemy si innym ludziom. To take nie rozwizaoby problemu. Jedynym sposobem rozwizania go jest jego dokadne przebadanie. Patrzc z tego punktu widzenia, mamy pewne pragnienie - moe nawet nie takie silne - raczej potrzeb dostosowania si do czego. O tym nawet si nie myli, do tego po prostu cignie. Dlatego te konieczne jest wprowadzenie idei uwanoci. Wtedy jestemy w stanie bada siebie za kadym razem i wychodzi poza opinie i tak zwane zdroworozsdkowe konkluzje. Trzeba nauczy si jak zosta sprawnym badaczem i niczego nie przyjmowa na wiar. Wszystko naley zbada przez wasny mikroskop, wycign swoje wasne wnioski, postpujc wedug wasnych metod. Dopki tego nie zrobimy, aden Zbawca, aden guru, adne bogosawiestwa ani porady nam nie pomog. Oczywicie zawsze rodzi si dylemat: jeli nie uzyskamy adnej pomocy, to czym jestemy? Czy jestemy niczym? Czy nie prbujemy osign czego wyszego? Czym jest to co wyszego? Czym, na przykad jest stan buddy? Czym jest owiecenie? Czy to wszystko jest niczym? No c, obawiam si, ze naprawd nie jestem takim autorytetem, ktry mgby na to odpowiedzie. Jestem jedynie jednym z podrnikw, jak kady w tym miejscu. Ale powoujc si na wasne dowiadczenia - moja wiedza wedug Pism jest "jak jedno ziarnko piasku w Gangesie" - powiedziabym, e kiedy zaczynamy mwi o "wyszych" rzeczach mamy tendencj do mylenia w kategoriach wynikajcych z wasnego punktu widzenia, wyobraamy sobie wiksz wersj nas samych. Kiedy mwimy o Bogu, mamy skonnoci do mylenia w kategoriach wasnego wizerunku, tylko wikszego, kolosalnego, jakiej ekspansji nas samych. To tak jak patrzenie w powikszajce lustro. Wci mylimy w dualistycznych kategoriach. Ja jestem tutaj, On jest tam. A jedynym sposobem komunikacji z nim jest usiowanie uzyskania Jego pomocy. Moe si nam wydawa, e czasami nawizujemy kontakt, ale nigdy naprawd nie skontaktujemy si w ten sposb. Nigdy nie moemy osign jednoci z Bogiem, poniewa stanowi on ustalon koncepcj, spreparowan konkluzj, ktr zaakceptowalimy i jedynie usiujemy t wielk rzecz umieci w maym pojemniku. Nie da si przeprowadzi wielbda przez igielne ucho. Dlatego musimy znale inn metod. Jedynym sposobem jej odnalezienia jest powrt do czystej prostoty badania siebie. Nie jest to kwestia usiowania stania si "religijnym", uprzejmym dla ssiadw czy ofiarowywania jak najwikszej sumy pienidzy na cele dobroczynne. Chocia oczywicie to wszystko rwnie moe by bardzo dobre. Najwaniejsz rzecz jest to, ebymy na lepo niczego nie przyjmowali i nie starali si na si wszystkiego do siebie dopasowywa, ale prbowali zobaczy to samemu, korzystajc z wasnych dowiadcze. W ten sposb dochodzimy do medytacji, ktra jest bardzo wana. Jak moemy zauway, problem polega tutaj na tym, e ksiki, nauki i wykady s przewanie bardziej ukierunkowane na udowadnianie prawdziwoci swoich racji ni na pokazywanie tego jak naley co zrobi, co powinno by najwaniejsze. Nie jestemy szczeglnie zainteresowani rozpowszechnianiu Nauk, ale praktycznym ich wykorzystaniem i uzyskiwaniem dziki nim efektw. Czas biegnie tak szybko, e nie moemy sobie pozwoli na udowadnianie, ale wszystko czegokolwiek si nauczymy musimy od razu ugotowa i natychmiast zje. Istota rzeczy polega na tym, e powinnimy widzie wasnymi oczyma, a nie akceptowa ustalon tradycj, tak jakby posiadaa jak magiczn moc. Nie istnieje nic magicznego, co mogoby nas od razu przemieni. Majc mechanistyczne podejcie, zawsze szukamy czego co zadziaa kiedy tylko naciniemy guzik. Skrty s bardzo pocigajce i gdyby znalaza si jaka powana metoda oferujca krtk drog, wybralibymy j zamiast podejmowa mudn podr i wykonywa trudne praktyki. Teraz widzimy prawdziw wag ascezy: karanie siebie do niczego nie prowadzi, ale konieczna jest praca fizyczna i pewien wysiek. Kiedy udajemy si gdzie na piechot, doskonale poznajemy drog, natomiast jeli jedziemy tam samochodem czy lecimy samolotem, prawie nie jestemy w drodze, czujemy si jak we nie. Podobnie, eby zobaczy cigy wzorzec rozwoju, musimy pracowa nad nim rcznie. Jest to jedna z najwaniejszych rzeczy. I tutaj dyscyplina staje si konieczna. Musimy j sobie narzuci. Czy to w przypadku praktyki medytacji, czy te w codziennym yciu, wykazujemy tendencj do braku cierpliwoci. Kiedy co zaczynamy, zwykle chcemy to sprbowa, a pniej szybko porzucamy. W ten sposb nigdy nie mamy czasu, eby co zje, dobrze przetrawi i zobaczy jaki wywouje efekt. Oczywicie, trzeba samemu posmakowa i przekona si czy dana rzecz jest autentyczna i przydatna, ale zanim si j odrzuci naley przej troch dalej, tak eby przynajmniej uzyska z pierwszej rki dowiadczenie fazy wstpnej. Jest to absolutnie niezbdne. To rwnie odkry Budda. I dlatego siedzia i medytowa nad brzegiem rzeki Nairandana prawie nie ruszajc si z miejsca. Medytowa na swj wasny sposb i uzna, e powrt do wiata stanowi jedyn odpowied. Kiedy odkry owiecony stan umysu, przekona si, e prowadzenie ascetycznego ycia i karanie siebie w niczym nie pomaga, dlatego wsta i poszed wyebra troch jedzenia. Pierwsz osob, ktr spotka w pobliu Bodhgaji bya bogata kobieta, posiadajca wiele krw. Daa mu troch gotowanego mleka z miodem i kiedy zacz je pi przekona si, e jest doskonae. Oprcz tego odkry, e mleko wzmocnio jego zdrowie i energi, dziki czemu mg poczyni wielki postp w medytacji. To samo przydarzyo si wielkiemu tybetaskiemu joginowi Milarepie. Kiedy pierwszy raz wyszed i dosta dobrze ugotowane jedzenie, przekona si, e dodao mu si i dopomogo w medytacji.

110/202.

Serwis internetowy Tsering Nastpnie Budda rozejrza si za czym wygodnym do siedzenia, uznajc, e siedzenie na kamieniu byo zbyt twarde i bolesne. Rolnik da mu wizk trawy kusia, ktr Budda rozoy pod drzewem w Bodhgaja i na niej usiad. Nastpnie odkry, e prbowanie osignicia czego na si nie stanowi adnego rozwizania i wtedy po raz pierwszy zaakceptowa to, e nie ma niczego do osignicia. Cakowicie pozby si wszelkich ambicji. Napi si i usiad tak wygodnie jak to byo moliwe. Tej samej nocy w kocu osign samadhi, w peni owiecony stan. Ale nie byo ono wystarczajce, poniewa nie przezwyciy jeszcze wszystkiego. Wszystkie jego ukryte lki, pokusy i pragnienia - ostatnie smagnicie ego, uderzyo go w formie Mary, Zego. Najpierw Mara wysa do niego swoje pikne crki, eby go uwiody, ale nie udao im si to. Nastpnie przybyy dzikie wojska Mary, stanowice ostatni taktyk ego. Ale Budda ju wczeniej osign stan Maitri, kochajcej dobroci. Innymi sowy, nie wspczu w tym sensie, e patrzy z gry na Mar, jak na gupca poniewa Mara by jego wasn projekcj - ale osign stan nie stawiania oporu, stan braku przemocy, kiedy sam utosami si z Mar. W Pismach mwi si, e kada strzaa Mary stawaa si deszczem kwiatw spadajcych na niego. W kocu ego poddao si i Budda osign owiecony stan umysu. Sami moemy przey takie dowiadczenie, w krtkim przebysku przejrzystoci i spokoju - ale nie jest to wystarczajce. Musimy si nauczy jak je wykorzysta i uy jako pewnego punkt wyjcia, z ktrego bdziemy mogli si rozwija. Konieczne jest wytworzenie wok siebie odpowiedniej sytuacji, tak eby nie trzeba byo mwi: "Jestem owiecony." Jeli kto musi co takiego mwi, nie jest owiecony. Nastpnie Budda wdrowa przez okoo siedem tygodni. By samotny, mona powiedzie nawet, e bardzo samotny, poniewa jako jedyny co zobaczy i osign. Pozna kilka odpowiedzi na to jak radzi sobie z yciem, jak znale prawdziwe znaczenie, tako w wiecie samsary. Ale nie by cakiem pewien jak to przedstawi i niemale zdecydowa si nic nie mwi. Jest taka gatha, czyli werset w jednej z sutr, ktry mwi: "Gboki spokj bez granic, takie s Nauki, ktre odkryem. Ale nikt nie bdzie w stanie ich zrozumie, dlatego pozostan milczcy w dungli". Jednak potem rozwino si w nim prawdziwe i ostateczne wspczucie i zauway moliwo kreowania waciwej sytuacji. Dotd cay czas chcia naucza (poniewa odczuwa, e osign co i powinien ocali wiat - jeli mona uy takiego sformuowania), ale porzuci ide uratowania wszystkich czujcych istot. Jednak w tym samym momencie, kiedy zdecydowa si porzuci wiat i powrci do dungli, powstao w nim prawdziwe, nieegoistyczne wspczucie. Nie uwaa si ju za nauczyciela, nie mia ju idei, e musi ratowa ludzi, ale w zalenoci od tego jaka pojawiaa si sytuacja, spontanicznie na ni reagowa. Naucza przez okoo 40 lat i spdzi swoje ycie wdrujc z jednego kraca Indii na drugi. Nie jecha na soniu, koniu czy w powozie ale po prostu chodzi po caych Indiach boso. Wydaje mi si, e gdyby ktokolwiek z nas zobaczyby go albo posysza jak naucza, zupenie nie przypominaoby to dzisiejszych wykadw. Bya to po prostu zwyka rozmowa. Sama rozmowa nie bya jednak tak wana jak caa sytuacja, ktr stwarza. Nie wynikaa ona z tego, e osign wielk duchow moc i dominowa nad caym audytorium, ale z tego, e by po prostu autentyczny tak jak moe by kady z nas. Dlatego Nauki zaczynay si zanim jeszcze otworzy usta. Dlatego wanie czytamy w sutrach, e bogowie i asury, wszyscy rnorodni ludzie z caych Indii uczestniczyli w jego wykadach, widzieli go i rozmawiali z nim i kady z nich by w stanie go zrozumie. Nie musieli zadawa mu pyta, bo automatycznie otrzymywali odpowiedzi. Jest to cudowny przykad wzajemnej komunikacji. Budda nigdy nie twierdzi, e jest inkarnacj Boga albo jak bosk istot. By prost ludzk istot, ktra co przeya i osigna owiecony stan umysu. Jest moliwe, e kady z nas, przynajmniej czciowo, uzyska takie dowiadczenie. Na tym przykadzie widzimy, e sama mowa nie stanowi jedynego sposobu komunikowania si. Zanim powiemy cokolwiek, istnieje ju pewna komunikacja, nawet wtedy gdy mwimy: "Cze" lub "Jak si masz?". Komunikacja take w pewien sposb trwa po skoczeniu mwienia. Wszystko musi zosta przeprowadzone w bardzo zrczny sposb, poprzez bycie autentycznym a nie egoistycznym. Wtedy nieobecna jest koncepcja dualizmu i zostaje ustalony waciwy wzorzec komunikacji. Tylko dziki wasnym dowiadczeniom i poszukiwaniom mona go osign, a nie poprzez naladowanie czyjego przykadu. Ani asceza ani aden z gry przyjty wzorzec nie dostarcz odpowiedzi. Musimy sami uczyni pierwszy ruch, nie oczekujc, e zrobi go inni ludzie albo wiat zewntrzny. Jeli medytujemy w domu i mieszkamy przy gwnej ulicy, nie moemy zatrzyma ruchu tylko dlatego, e chcemy spokoju i ciszy. Ale moemy sami si zatrzyma i zaakceptowa haas. Haas zawiera rwnie cisz. Musimy wej w niego i nie spodziewa si niczego od wiata zewntrznego, tak jak to zrobi Budda. Musimy zaakceptowa sytuacje, ktre si pojawiaj. Tak dugo, jak dugo nie odwracamy si od sytuacji, zawsze ukazuje si ona jako pewnego rodzaju narzdzie, ktre moemy wykorzysta. Jest powiedziane w sutrach, "Dharma jest dobra na pocztku, Dharma jest dobra w rodku i Dharma jest dobra na kocu." Innymi sowy, Dharma nigdy si nie dezaktualizuje, poniewa u swych podstaw kada sytuacja jest zawsze taka sama. 4.5. SZE PARAMIT Z PUNKTU WIDZENIA DZOGCZEN Khandro Rinpocze Grabnik 11 - 13. 08. 2000 r. Mwi wszystkim dzie dobry i musz powiedzie, e jestem niezwykle zaskoczona iloci pracy, ktra zostaa tutaj wykonana i tym, jak bardzo ten Orodek jest ju zasiedziay. Atmosfera jest taka, e czuj si, 111/202

Serwis internetowy Tsering jak bym wrcia ponownie do domu, bo czuj si tu, jak u siebie w domu. Podgldaymy przez wszystkie moliwe okna, co dzieje si na zewntrz i co zostao zrobione na zewntrz. Wydaje nam si, e s tu wielkie zmiany i bardzo nam si podoba, ale prawdopodobnie zobaczymy jeszcze wicej, jak zacznie wieci soce. Musz te powiedzie, e bardzo doceniam prac, ktr wykonuje tutaj Lama Rinczen. Doceniam to, e w czasie swoich podry nauczy si wiele nie tylko w kwestiach duchowych, ale rwnie takich praktycznych rzeczy dotyczcych Orodkw. Uwaam, e jest to co bardzo wyjtkowego. Widzc te wszystkie zmiany jestem przekonana, e niemoliwe byoby to, gdyby nie prowadzi tego kto, kto ma takie rozmaite dowiadczenia. Z t radosn myl chc teraz przej do tekstu, ktry mam omawia w cigu kolejnych dni. Temat, ktry zosta wybrany, to jest sze paramit z punktu widzenia dzogczen. Podobnie jak wiele innych nauk, ten temat w szczeglnoci otwiera jakby bramy do nauk mahajany, jak i do nauk wadrajany, w obrbie ktrej znajduj si nauki o dzogczen (sanskr. mahasandi). Nauki dzogczen s bardzo caociow, bardzo kompletn filozofi, ktra zawiera w sobie zarwno waciwy pogld, waciwe widzenie, podejcie do zjawisk, jak i medytacj, a take zastosowanie tego w dziaaniu. Na pocztku bardzo wane jest, abymy nauczyli si skierowywa swj umys do wewntrz, abymy obserwowali swj wasny umys i jego natur, gdy dziki temu bdziemy w stanie przejawi, obudzi w sobie wspczucie skierowane ku innym. Dziki tej motywacji bdziemy w stanie, bdziemy chcieli kad chwil, kade nasze dziaanie przemieni w co pozytywnego, w co, co bdzie przynosi poytek wszystkim. Wszyscy jestemy buddystami, wszyscy medytujemy, ale zdarza si, e to nie wystarczy do tego, eby dokona takiej autentycznej, gbokiej przemiany. Mimo e z punktu widzenia nauk takie powicenie si medytacji wydaje si czym bardzo logicznym, ale czasami to nie wystarcza do rozwinicia penego naszego potencjau, poniewa tylko medytujc nie czynimy penych wysikw, nie sprawiamy, eby cae nasze ycie stao si praktyk. Z tego powodu bdzie brakowa nam w kocu tej pierwotnej mdroci, bdzie brakowa nam bycia wiadomym wewntrznego zrozumienia. Moemy medytowa latami i studiowa, moemy rozwija oddanie i wydaje si, e wszystko jest bardzo dobrze, ale jednak autentyczna przemiana nie nastpuje. Niestety, daje si zauway, e w miejscach, gdzie dharma jest od pewnego czasu nauczana w bardzo rozlegy sposb, gdzie widzi si wzrost liczby praktykujcych, czsto nie nastpuje wystarczajco dogbna przemiana tych, ktrzy praktykuj. Oczywicie, e istniej bardzo dobre przypadki, dzieje si bardzo wiele dobrych rzeczy, ale oglnie daje si zauway, e w porwnaniu z gbi nauk, wzrost duchowy tych, ktrzy stosuj te nauki, wydaje si niesatysfakcjonujcy. Dlaczego tak jest? Jest tak pewnie dlatego, e czsto praktyka duchowa i codzienne ycie staj si dwiema rnymi rzeczami. Nie stosujemy tych dogbnych nauk do strumienia caego naszego ycia, do wszystkiego co robimy i dzieje si wtedy tak, e ycie staje si czym innym, ni duchowa praktyka, s to jakby dwie rne czci naszego ywota. By moe dzieje si tak, e medytujemy, studiujemy i wydaje si, e rozumiemy nauki, rozwijamy oddanie, ale w rzeczywistoci niewielka przemiana zachodzi wewntrz nas samych. Z powodu znajomoci tej wielkiej iloci nauk powstaje np. dumna postawa, bardzo silne lgnicie do poczucia mnie jako kogo wyjtkowego; albo powstaje atwo wpadania w agresj, irytacj; albo bycia pod wpywem zazdroci czy dzy. Jest tak dlatego, poniewa nie stosujemy tych nauk bezporednio do siebie, nie spogldamy na wasny umys i nie dostrzegamy w sobie tych wszystkich skonnoci. A wic jest to rzecz, nad ktr, niestety, trzeba si cigle i cigle zastanawia, trzeba sprawdza siebie samego. S tacy ludzie, ktrzy otrzymywali wiele nauk, poznali bardzo wiele nauk i bardzo dobrze, jeli je stosuj. Ale s te inni, ktrzy np. nie studiowali wiele, by moe dostali tylko jedn nauk, moe jak jedn instrukcj, ale jeeli naprawd bardzo szczerze, bardzo dogbnie j zastosuj, moe by to zupenie wystarczajce. Zdarza si, szczeglnie tu na Zachodzie, e mamy wiele publicznych wykadw, przekazywanych jest wiele rozmaitych nauk. Zdarza si, e ludzie np. suchaj tych nauk, maj poczucie, e zgadzaj si z tym, e to, co byo mwione, jest rzeczywicie prawd i zaraz po skoczeniu wykadu, kiedy tylko skoczy si recytacja modlitwy powicenia zasugi, wsiadaj do samochodw, rozjedaj si i nie pamitaj nawet jednego sowa tego, co byo powiedziane w czasie nauk. Tote bardzo wane jest, aby rzeczywicie, nawet jeli si jest gdzie tylko przez kilka dni, przemyle to, naprawd przemyle, zastosowa w odniesieniu do siebie, zapamita te nauki i umie je do siebie w jaki sposb zastosowa. Z punktu widzenia dharmy bardzo wane jest aby zrozumie, e wszystko to, co pojawia si w naszym umyle, wszystko to jest rodzajem pojciowego mylenia i te wszelkie rodzaje mentalnego pomieszania w swojej istocie nie rni si. Wemy np. trzy trucizny, takie jak gniew, pragnienie i gupot. Te trzy podstawowe trucizny uwaa si za szkodliwe pojcia, za szkodliwe aktywnoci umysu. Ale rwnie takie rodzaje konceptw czy poj, ktre si im przeciwstawiaj. Np. myl o nieagresji, utrzymywanie myli, postawy nieagresji, ktra wydaje si przeciwiestwem tego - trzeba zrozumie, e te jest tylko pojciowym myleniem i jeeli lgniemy do tego, moe sta si znowu szkodliwe. Np. pojawia si duma z powodu tego poczucia ja jestem wolny od agresji. A wic musimy zdawa sobie spraw, e

112/202.

Serwis internetowy Tsering wszystkie te rodzaje pojciowego mylenia s po prostu uwikaniem. Nasze podejcie jest takie, e musimy najpierw rozpozna nasze pojciowe mylenie, musimy rozpozna, na czy polega to konceptualizowanie. Jest ono po prostu aktywnoci umysu. Nastpnie musimy przeanalizowa natur naszego umysu. Sprawdzi, zastanowi si nad tym i przekona si, e w naturze umys jest pusty. Po trzecie musimy zrozumie, e ta pusta podstawa umysu jest miejscem, jest tym, w czym przejawiaj si wszystkie zjawiska. I musimy zrozumie, e wszystkie zjawiska mentalne, wszystkie przejawy umysu, e wszystkie one s przejawieniem si, zamanifestowaniem si tej podstawy pustki. Musimy dziki temu zrozumie, e wszystkie nauki sutr, sutrajany, wszystkie nauki wadrajany, mantrajany - wszystkie one sprowadzaj si do tego samego, do medytowania nad natur umysu. Prawdopodobnie nie uwiadomilimy sobie, e rzeczy, ktre wczeniej uwaalimy za przeszkody poniewa patrzylimy na to wanie z punktu widzenia tych nauk, ktre syszelimy, w ktre wierzylimy, nauk sutrajany, mahajany, wadrajany - rzeczy, ktre wydaway nam si przeszkodami, nie zrozumielimy tych rzeczy jako przejaww naszego umysu. Dzieje si tak, e rozrniamy, rozdzielamy rnego rodzaju podstawowe pojcia, mylimy, e s czym zupenie rnym, a dzieje si tak, poniewa konceptualizujemy pojcie pustki, konceptualizujemy pojcie owiecenia, natury umysu, pojcie wspczucia czy mdroci. A kiedy stwarzamy rne pojcia na ten temat, to wwczas nie rozumiemy, e w rzeczywistoci wszystkie pojcia dotycz tego samego. Mona zapyta, dlaczego tak robimy, skd bierze si to, e konceptualizujemy te podstawowe wartoci? By moe jest wiele powodw, ale jeden, z ktrego trzeba sobie zda spraw, to jest to, e w ten sposb sprawiamy satysfakcj naszemu ego. Mamy poczucie, wierzymy, e robimy co bardzo wartociowego, praktykujemy duchow ciek, a wic nie ma czego aowa, wszystko jest w porzdku, jest to dobre. Niemniej, poniewa konceptualizujemy te pojcia, nie urzeczywistniamy prawdziwej podstawy, prawdziwej natury umysu i sprawia to, e popadamy w pewien rodzaj delikatnej dumy, pewien rodzaj lgnicia do poczucia ego. Mylimy: aha, jestem praktykujcym wanie takie gbokie nauki. To sprawia, e nie dokonuje si w nas ta gboka, wewntrzna przemiana. Bardzo czsto, kiedy widz ludzi praktykujcych intensywnie medytacj, np. ludzi praktykujcych odosobnienia medytacyjne, to zauwaam brak pewnych podstaw, przede wszystkim podstawowego zrozumienia znaczenia schronienia. Powinnimy da sobie na pocztku rzeczywicie duo czasu na gbokie przemylenie, uwiadomienie sobie, czym jest schronienie. Powinnimy uwiadomi sobie, e jest to naprawd podstawa caej cieki prowadzcej do nie lgnicia do ego. Przyjmujc schronienie powinnimy cakowicie powierzy si, odda si Trzem Klejnotom i skoro cakowicie oddalimy si Trzem Klejnotom, nie ma ju niczego, adnego ego, ktre musielibymy ochrania, o ktre musielibymy dba, o ktre musielibymy zabiega. Musimy uwiadomi sobie, e faktycznie nikt nie czerpie adnego poytku, adnych korzyci z tego, e przyjlimy schronienie. Ani Budda nie staje si wikszy, ani mniejszy, przez to e przyjlimy schronienie, ani dharma nie wzrasta, ani nie staje si mniejsza z tego powodu, e przyjlimy schronienie. Tak samo sangha nie ma specjalnych korzyci i doskonale sobie bez nas poradzi, ani nie ma te adnych strat z tego powodu, e przyjlimy schronienie. A wic schronienie nie ma jakby adnego interesu w tym, ebymy my oddawali si pod jego opiek. A jednak otrzymujc schronienie powinnimy by wiadomi tego, e otrzymujemy co bardzo drogocennego. I taka wanie postawa wdzicznoci, doceniania tego, co otrzymalimy, jest postaw bardzo nieegoistyczn. Jeeli tego nie zrozumiemy, wwczas praktykowanie schronienia staje si czym bardzo powierzchownym, czym co nie wnika do naszej gbi. Jeeli kto nie oddaje si dharmie w taki wanie dogbny sposb, to dharma bdzie dla niego czym powierzchownym i to oznacza, e np. w chwilach, kiedy bdzie mia prawdziwe trudnoci, nie bdzie w stanie oprze si na dharmie. Tak samo wane jest na pocztku powicenie wiele uwagi czterem rozmylaniom odwracajcym umys od sansary. A wic powinnimy naprawd zrozumie, doceni, na czym polega wyjtkowo, drogocenno ludzkiej egzystencji. Powinnimy zrozumie nauki o nietrwaoci, nauki o przyczynach i skutkach oraz o cierpieniu sansary. Przyswojenie sobie tych myli stwarza postaw przemieniajc nasz umys. Jeli nie stworzymy takiej postawy, wwczas nie rozwiniemy prawdziwie dogbnego zaufania w odniesieniu do dharmy. Nasz umys stanie si saby i bdzie brak takiego niezomnego przekonania o prawdziwoci dharmy. Ci, ktrzy uwanie studiowali dharm, ktrzy poznali wiele nauk dharmy, wiedz na pewno, e nie ma adnej nauki, nie mamy adnej praktyki, ktra nie bazowaaby, nie opieraaby si, nie wychodziaby z punktu tych czterech podstawowych rozmyla, poniewa one rzeczywicie przemieniaj nasz umys. Kiedy kto naprawd zgbi te cztery rozmylania, przyjmie je gboko do serca, to dopiero dziki temu zrozumie, czym jest prawdziwe oddanie, e nie jest ono jakim konceptem, jakim pojciem, ktre sobie narzucamy, ale jest niezomnym przekonaniem, jest brakiem wszelkich wtpliwoci. Kiedy dokadnie przeanalizujemy, sprawdzimy nasze oddanie, wwczas musimy przekona si, e to oddanie jest niezomn pewnoci co do znaczenia dharmy. Jeeli rozwijamy oddanie na tej zasadzie, e aha, zgadzamy si z tymi naukami, rzeczywicie 113/202

Serwis internetowy Tsering wydaj si one prawdziwe, wydaje si, e to, co ten lama mwi, jest prawdziwe, jeli rozwijamy zaufanie polegajce tylko na takim akceptowaniu, potwierdzaniu tego, to bardzo czsto dzieje si tak, e taki rodzaj zaufania jest tylko zaufaniem na pokaz, jest pewn demonstracj. Jeeli mwimy o prawdziwym, gbokim zaufaniu, tak jak np. o zaufaniu do lamy, ktre w wadrajanie jest tak wane, to powinnimy wiedzie, e oznacza to niezomne przekonanie, w ktrym jest brak jakichkolwiek wtpliwoci, przekonanie, e te nauki s cakowicie prawdziwe. Nie bd wic w szczegach opowiada nauk o cennej ludzkiej egzystencji, o cennym ludzkim ciele, poniewa jestem przekonana, e jeeli siedzicie tutaj przede mn i prosicie o nauki o szeciu paramitach z punktu widzenia dzogczen, jeeli w ogle wspominacie co o dzogczen, to musz przyj zaoenie, e naprawd gboko przestudiowalicie, kontemplowalicie nauki o cennym ludzkim ciele, e rozumiecie wszystkie osiemnacie warunkw, ktre skadaj si na cenne ludzkie ciao, rozumiecie znaczenie tych nauk. Inaczej mwienie o dzogczen byoby bezsensowne. Jedzimy w dziesiciu kierunkach, w rne strony i miejsca tego wiata po cig inspiracj, bogosawiestwa, nauki, ktre miayby nam da inspiracj do bardziej wzmoonej praktyki, ale jestem przekonana, e nie ma nic bardziej inspirujcego, ni wiedza, uwiadomienie sobie wyjtkowoci tej sytuacji, ktr mamy w cennej ludzkiej egzystencji, uwiadomienie sobie, jak wiele pozytywnych warunkw musiao zej si razem na to, abymy mieli teraz w tym yciu moliwo pracy nad sob, moliwo denia do owiecenia i moliwo osignicia owiecenia. Kiedy naprawd uwiadomimy sobie, kim jestemy, jak bardzo rzadk i wyjtkow sytuacj jest odrodzenie si wanie w takim cennym ludzkim ciele, kiedy mamy warunki do studiowania i praktykowania dharmy, kiedy naprawd docenimy t chwil, to jest to co najbardziej inspirujcego, co co sprawi, e w peni powicimy si praktyce dharmy. Byoby bardzo szkoda, gdyby sensownej osobie, majcej wszystkie warunki do tego, aby mc powici si duchowej praktyce, brakowao zrozumienia wyjtkowoci tej cennej ludzkiej egzystencji i z powodu lenistwa, z powodu braku motywacji, braku inspiracji, gdyby ta osoba rzeczywicie nie powicia si duchowej praktyce i gdyby nie wykorzystaa szansy, ktr ma i najzwyczajniej w wiecie zmarnowaa swoje ycie. Gdyby np. podtrzymywaa swoje lenistwo, podtrzymywaa swj stan stagnacji. Dlatego bardzo wane jest, aby na pocztku cieki szczeglnie wiele uwagi powici na uwiadomienie sobie cennoci ludzkiej egzystencji, uwiadomienie sobie rwnie, e z naszej praktyki duchowej nikt inny nie bdzie mia adnych korzyci, nikt inny nie bdzie mia te adnych strat. To tylko my - albo zmarnujemy swoje ycie, albo wykorzystamy swoje ycie i ani Budda, ani dharma, ani sangha nie ma adnego interesu w tym, ebymy my praktykowali. Jest to wycznie dla naszej korzyci. Musimy sobie uwiadomi, e dla wasnego dobra musimy wykorzysta t szans, ktr teraz mamy. Istnieje bardzo wiele oglnych warunkw dotyczcych cennej ludzkiej egzystencji, warunkw, ktre wydaj si dla nas oczywiste, e wszyscy je posiadamy. Ale szczeglnie naley uwiadomi sobie, e na cenn ludzk egzystencj skada si rwnie spotkanie dharmy, zdolno do praktykowania tej duchowej cieki, zdolno do zrozumienia natury swojego umysu, zdolno do rozrniania dobra i za, posiadamy potencja rozwinicia mdroci dotyczcej zrozumienia natury naszego umysu. Oprcz uwiadomienia sobie tych cennych warunkw, musimy by jednak wiadomi take nauk wypywajcych z drugiego rozmylania, z drugiego przypomnienia, przypomnienia o nietrwaoci. I to nie tylko nietrwaoci dotyczcej zewntrznych zjawisk, co jest dosy zauwaalne i oczywiste, ale musimy by przede wszystkim te wiadomi nietrwaoci naszego wasnego umysu. Musimy by wiadomi nietrwaoci wszystkich zjawisk, tego, e wszystko jest chwilowe. Rwnie tego, e posiadamy wszystkie te warunki niezbdne do praktykowania. Ale nawet kiedy medytujemy, kiedy prbujemy rozwija to bycie wiadomym swojego umysu, to rwnie i to staje si nietrwae. Np. w medytacji miewamy przebyski jasnego umysu, ktry dostrzega swoj natur, a w chwil potem ju pojawiaj si zaciemnienia, ju popadamy w rozproszenie. A wic tak jak w odniesieniu do wszystkich zewntrznych zjawisk, ktre s cigle nietrwae, cigle ulegaj rnym zmianom, to samo dzieje si w odniesieniu do umysu. Nie powinnimy wic lgn do poczucia trwaoci, nie powinnimy myle, e jest co trwaego, na czym moemy si oprze. Wszystkie zoone zjawiska s nietrwae. Utrzymywanie wiadomoci, przytomnoci moe by porwnane tutaj do lampki poncej na wietrze, ktra w kadej chwili moe zosta zdmuchnita. Wszystko si zmienia, tote medytujcy powinni prbowa znale wrd tej zmiennoci co trwaego, na czym si mona oprze. A tym jest wewntrzna mdro, ktra si rozwija. Kontemplujc nietrwao powinnimy by wiadomi tego, e nietrwae s wszystkie zewntrzne zjawiska, nietrwae s wszystkie yjce istoty, wszyscy ludzie, ale nietrwae jest rwnie wszystko to, co wewntrzne, a wic wszelkiego rodzaju myli, wszelkiego rodzaju pojcia, odczucia, ktre si w nas pojawiaj. Medytujcy powinien wic spoglda do rodka, powinien spoglda na swj umys bdc wiadomym tego, e wszelkie koncepty, wszelkie pojcia, wszelkie mentalne dowiadczenia s rwnie nietrwae. Kiedy wic odczuwamy rado, odczuwamy zadowolenie, nie ma powodu lgn do tego dowiadczenia, poniewa uwiadamiamy sobie, e odczucie radoci czy szczcia jest czym chwilowym, przemijajcym i nie ma sensu prbowa tego zatrzyma, bo to i tak ulegnie zmianie. Tak samo kiedy odczuwamy nieszczcie, nie powinnimy myle: a, moja praktyka teraz cierpi, jestem taki nieszczliwy, poniewa spotkao mnie to

114/202.

Serwis internetowy Tsering dowiadczenie. Medytujcy powinien prbowa dostrzega pewn gbsz mdro, pierwotn wiadomo, ktra znajduje si jakby pod tymi wszystkimi zmiennymi dowiadczeniami. Kiedy tak przygldamy si nietrwaoci, widzimy nietrwao rwnie wszystkich wewntrznych mentalnych zjawisk, to dziki temu - myl - moemy doj w dosy oczywisty sposb do zrozumienia znaczenia pustki. Moemy zrozumie, e pustka jest wanie brakiem trwaoci w jakichkolwiek zjawiskach. Niemniej, nie rozumiejc tego, prbujemy chwyta si tych zjawisk, prbujemy uczyni je czym konkretnym, solidnym, zarwno w odniesieniu do rnych naszych mentalnych dowiadcze, jak i do rnych zewntrznych zjawisk. Nasze poczucie chwytania, stworzenia czego takim substancjonalnym, trwaym, prbujemy narzuci rwnie na zewntrzne zjawiska i prbujemy sdzi, e yjemy w takim trwaym, niezmiennym wiecie. Kiedy jednak analizujemy to, to zrozumiemy, e w rzeczywistoci nie ma niczego, co byoby trwae, co byoby niezmienne i to jest znaczenie pustki - e nic nie istnieje w taki cakowicie niezmienny sposb. Powstaje jednak poczucie, e jeli nie bdziemy trzyma si tego lgnicia do poczucia realnoci, to co bdzie nie w porzdku, co tracimy. I dlatego mimo tego, e zjawiska nie s trwae, prbujemy narzuci na to pojcie, nasze oczekiwanie tego, e jednak zjawiska musz by trwae. Najpierw mamy to w odniesieniu do naszych wewntrznych mentalnych zdarze. Prbujemy to samo projektowa na zewntrzne zjawiska i powstaje z tego powodu co takiego, co jest niezwykle pocigajce, staje si tak gr, ktr rozgrywamy wobec siebie samych. Jeeli jednak zrozumiemy, e zjawiska nie s trwae, e s puste w swojej istocie, a jedynie narzucajc im takie pojcie trwaoci stwarzamy w ten sposb pewne warunki, ktre przynios pniej okrelone rezultaty, to dziki temu moemy lepiej zrozumie, w jaki sposb dziaa prawo karmy. Kiedy mwimy o karmie, kiedy prbujemy analizowa karm, medytowa nam karm, to zwykle dymy do zrozumienia takich oglnych prawidowoci karmy. Ale musimy uwiadamia sobie rwnie bardzo subtelne poziomy obecnoci karmy. Kiedykolwiek zaczynamy tylko wytwarza jakie pojcia, kiedykolwiek zaczynamy lgn w pojciowy sposb do jakiegokolwiek zjawiska, to ju wtedy wytwarzamy przyczyny, ktre przynios pniej skutki, ju wtedy ma miejsce tworzenie karmy. A wic musimy by wiadomi rwnie tego bardzo subtelnego poziomu karmy. Kiedy co zaczynamy pojciowa, ju wytwarzamy w tym momencie karmiczne powizania. Kiedy analizujemy karm, musimy uwiadamia sobie, musimy sprawdza, w jaki sposb waciwie tworzy si karma, kto stwarza karm, skd pochodzi ta karma. Medytujcy musi zrozumie, e w kadej chwili, kiedykolwiek stwarzamy jakie pojciowe podejcie, e w tym momencie ju wytwarzamy cae mnstwo karmicznych uwarunkowa. Musimy wic zawsze utrzymywa przytomno, by wiadomi tego, w jaki sposb rozgrywaj si te zjawiska, jak tworzy si karm. W naukach madhiamiki powiedziane jest: ile jest waciwie karmy, ile istnieje karmicznych uwarunkowa? Powiedziano, e jest jej tak niezliczenie wiele, jak nieprzeliczenie wiele jest pykw kurzu na powierzchni caej ziemi w trzytysicznym wszechwiecie. Jest te postawione pytanie, od jakiego czasu, skd pochodzi karma. Odpowied jest taka, e od nie majcego pocztku pocztku, czyli od zawsze. Niektre teksty wyjaniaj, e jest to od szeciu tysicy kalp, ktre poprzedzone byy czterema tysicami kalp, a te poprzedzone byy omioma tysicami kalp i tak w nieskoczono. Wszystkie te nauki maj jedynie na celu ukazanie, e wszelka karma jest tak niezliczona, jak niezliczone razy w rnych chwilach tworzymy j poprzez nasze pojciowanie. Musimy by wiadomi tego, e jest tak wiele karmy, jak niezliczenie wiele razy cigle j wytwarzamy z chwili na chwil. Kiedy mamy tylko jedno pojcie, jeden koncept, jeden rodzaj pojciowego mylenia, jest to ju wystarczajc podstaw do stworzenia wszystkich innych niezliczonych rodzajw pojciowego mylenia. Dlatego w naukach madhiamiki, kiedy mwi si o urzeczywistnieniu natury umysu, to w tym kontekcie mwi si, e naley urzeczywistni, zrozumie natur wszystkich niezliczonych rodzajw pojciowego mylenia. Albo inaczej to ujmujc - zrozumienie tego jednego rodzaju pojciowego mylenia. Zrozumienie jego natury jest zrozumieniem natury wszystkich rodzajw pojciowego mylenia. Mona by tutaj uy takiej analogii - gdybymy chcieli ci drzewo, moemy ucina poszczeglne listki, poszczeglne gazie i bdzie wydawa si w pewnym momencie, e moe rzeczywicie cilimy to drzewo. Jeli jednak korze pozosta, to w nastpnym roku znowu z tego korzenia bd odbija nowe pdy, drzewo bdzie odrasta i nie bdzie koca takiemu procesowi. Bd pojawia si cigle nowe pdy, bo nie wycilimy samego korzenia. Dokadnie tak samo jest w sytuacji, kiedy chcielibymy obserwowa natur kadej myli, kadego rodzaju pojciowego mylenia, jakie si pojawia. Nie bdzie temu koca, poniewa wci i wci, bez koca bdzie si pojawia nowe i nowe mylenie. Poniewa mamy umys z jego wszystkimi skonnociami i mamy ciao, mamy zmysy, cigle bd przejawia si rne dowiadczenia, cigle bdzie przejawia si lgnicie do tych dowiadcze, cigle bdziemy dowiadcza skutkw karmicznych, skutkw rnych wczeniejszych przyczyn i cigle bdziemy stwarza przyczyny dowiadczania nastpnych skutkw w przyszoci. I niezalenie od tego, jak wiele uwanoci prbowalibymy zastosowa w odniesieniu do kadego z tych zjawisk, to i tak cigle i cigle bd pojawia si nowe zjawiska i nie wyczerpie to, nie zakoczy to strumienia umysu i strumienia rnych zjawisk, ktrych on dowiadcza, poniewa trwa jeszcze ten karmiczny proces. Trzeba uci drzewo u 115/202

Serwis internetowy Tsering samego korzenia (?)///// moe: wyci drzewo razem z korzeniem /////. Jeeli zrozumiemy natur tego wanie umysu, jeli zrozumiemy natur samego umysu, to jest to jak wycicie drzewa. Wszelkie inne myli i pojcia, ktre bd pojawia si w tym umyle, bd automatycznie rozumiane, ich natura bdzie dowiadczana, jeli zrozumiemy natur samego umysu. Kiedy nie zrozumiemy natury umysu, to wwczas wszelkie zjawiska, ktre si pojawiaj, wszelkie nasze dowiadczenia bdziemy prbowali postrzega, chwyta jakby byy czym realnym, czym solidnym. I wystarczy jedna taka chwila niezrozumienia natury umysu, lgnicie do jednego takiego dowiadczenia i ju ono sprawia, e wszystkie inne dowiadczenia, ktre si tworz na tym, postrzegamy tak, jakby byy trwae, solidne, realne. I w ten sposb tworzymy wanie karm. Karma powinna by rozumiana wic w tym kontekcie jako co bardzo subtelnego, co co dzieje si w nas. Jeeli lgniemy do poczucia trwaoci, realnoci jakiego zjawiska, ju w tym momencie zaczynamy tworzy karm. Powinnimy wic medytowa na karm rozumiejc jej subtelny aspekt, nie tylko w takim oglnym znaczeniu, e nauki o karmie odnosz si do zrozumienia nauk o dobrych i zych uczynkach. Oczywicie z caym szacunkiem dla tych nauk, ale powinnimy take prbowa zrozumie ich bardziej subtelne, bardziej wewntrzne znaczenie. Uwiadomi sobie, e taka jedna chwila nierozpoznania natury umysu, ta jedna chwila lgnicia do jakiego dowiadczenia moe by podstaw do budowania na tym caego schematu, caej masy poj. Moe by podstaw do zbudowania caej cywilizacji, caego kosmosu, wszystkiego tego, co nazywamy uwarunkowan egzystencj. Takie jest te znaczenie tego okrelenia, e jest to od nie majcego pocztku czasu. Dosownie mwic jest to od pocztku nie majcego pocztku. Oznacza to, e waciwie od zawsze, kiedykolwiek tylko nie rozpoznajemy natury umysu, ju tworzymy karm. Ten pocztek moe mie miejsce rwnie dobrze w tej chwili. Przez nierozpoznanie natury umysu zaczynamy lgn do zjawisk, jakby byy realne i w ten sposb tworzymy now karm. Jeli w tym momencie utniemy to lgnicie do poczucia realnoci, do poczucia trwaoci zjawisk, w tym momencie ucinamy take tworzenie karmicznego acucha. Kiedy rozpoznamy, w jaki sposb my mamy potencja tworzenia karmy, to zrozumiemy te bardzo atwo nauki np. o szeciu rodzajach egzystencji, o szeciu sferach. Oczywicie, e oni wszyscy maj tam swoje wasne projekcje, ale kiedy zrozumiemy, jak my tworzymy jeden rodzaj konceptu, jeden rodzaj lgnicia, zrozumiemy te, w jaki sposb mog si tworzy wszystkie inne rodzaje konceptu, wszystkie inne rodzaje lgnicia i w jaki sposb sze rodzajw czujcych istot moe istnie, w jaki sposb mog one cigle powstawa i zmienia si w takim cigym strumieniu. Zamiast gubi si w pltaninie rnych rodzajw uwarunkowa w szeciu sferach egzystencji, zamiast stara si to wszystko pozna, lepiej byoby zrozumie po prostu bezsensowno istnienia tych szeciu rodzajw sfer sansary. Jeli zrozumiemy, w jaki sposb jaka jedna istota przez chwil bycia niewiadom swojej natury stwarza ca t uwarunkowan egzystencj, to dziki takiemu zrozumieniu bdziemy mogli zrozumie znaczenie, istot caoci tej uwarunkowanej egzystencji. Myl, e jest to bardzo wane, eby co takiego zrozumie, poniewa tylko dziki temu bdziemy w stanie doceni sens naprawd szczerej, gbokiej duchowej praktyki, polegajcej na przemianie swojego postrzegania, przemianie swojego punktu widzenia. Bez tego nie powstanie w nas ta autentyczna i szczera ch przemiany wanie sposobu widzenia, sposobu postrzegania. Sdz, e dziki takiemu zrozumieniu bdzie mona doceni znaczenie prawdziwej duchowej praktyki, doceni prawdziwe gbokie znaczenie czterech rozmyla odwracajcych umys od sansary. Te cztery rozmylania s wic niezmiernie wane i powinno si powici naprawd duo czasu kontemplowaniu ich. Jeli nie zgbimy tych czterech rozmyla, nie uwiadomimy sobie prawdziwego znaczenia, wanoci tej duchowej praktyki. Jeeli ta prawda, bdca tym wewntrznym dowiadczeniem, nie zawieci w nas cakowicie jasno, wwczas nie bdziemy wiedzieli, co powinnimy naprawd czyni na ciece, na czym bdzie polega taka prawdziwa duchowa praktyka. Umys, ktry rozumie znaczenie tego, umys, ktry oddaje si praktykowaniu cieki, musi jednoczenie by w pewien sposb elastyczny, musi mie pewn odwag do przemiany swojego punktu widzenia, odwag do tego, aby mogo si pojawi w nas wewntrzne, gbokie zrozumienie. Tradycyjnie mwi si o trzech aspektach cieki - o wspczuciu, o samodyscyplinie i o oddaniu. Bardzo wane jest, ebymy zrozumieli, co jest esencj tych wanie trzech postaw, tej dyscypliny, wspczucia i oddania. Esencj tego jest prawdziwe, gbokie zaufanie, gbokie przekonanie co do autentycznoci tych praktyk. Dlaczego to zaufanie i ta odwaga s konieczne? Dlaczego s niezbdne? Poniewa nawet to, co jest niekonceptualn ostateczn prawd, prbujemy konceptualizowa, prbujemy uchwyci to w ramy jakiego pojciowego mylenia. Absolutna prawda jest w nas, nie jest czym na zewntrz, czym do szukania na zewntrz. Jest rzeczywicie wrodzon nasz natur i tak naprawd atwo jest j urzeczywistni. Ale mimo, e jest to takie atwe do osignicia, bo jest to nasz prawdziw wrodzon natur, to urzeczywistnienie staje si czym bardzo dalekim, staje si czym trudno osigalnym. Dlaczego tak jest? Poniewa my waciwie nie chcemy tego stanu wolnego od pojciowania, zaczynamy wytwarza rne pojcia na ten temat. Nawet jeeli praktykujemy, jeeli pojawia si jakie dowiadczenie, ktre sprawia, e jestemy blisko tego urzeczywistnienia, to zaczynamy obawia si, e nie

116/202.

Serwis internetowy Tsering jest to zgodne z naszymi oczekiwaniami, nie jest to zgodne z naszym systemem poj i zaczynamy wytwarza rne pojcia, wyobraenia na temat tego osignicia. W ten sposb cakowicie zaciemniamy, zasaniamy moliwo urzeczywistnienia tego. Np. stan bodhisattwy - zaczynamy sobie definiowa, zaczynamy myle aha, jest to czciowe owiecenie wolne od karmy, ale jeszcze nie cakowicie rozwinite itd. Zaczynamy wytwarza tak trudne koncepty na ten temat, e pojawiaj si rnego rodzaju wtpliwoci, pojawia si rne pomieszanie, ktre sprawia, e stajemy si oddzieleni od urzeczywistnienia. Wszyscy chcemy pozna ostateczn, absolutn prawd. Ale zaczynamy wytwarza pewne pojcia na temat tego, czym jest ta ostateczna prawda. I dochodzimy wreszcie do wniosku: aha, zrozumiaem, czym jest absolutna prawda. Oczywicie natychmiast chcemy komu opowiedzie, czym jest ta absolutna prawda, bo mylimy, e zrozumielimy to. I w ten sposb, wytwarzajc jedno pojcie na temat tego, co ostateczne, stwarzamy ju podstaw, baz. Na podstawie tego jednego pojcia wytwarzaj si wszystkie inne pojcia i popadamy w cae popltane pojciowe mylenie. Dlatego te bardzo wane jest, abymy uczyli si nie lgn do wszelkiego rodzaju wyobrae czy poj na tego, co ostateczne. Z tego powodu w madhiamice, ktra stanowi podstaw caej filozofii buddyjskiej, przedstawione jest bardzo precyzyjne, bardzo dokadne ukazanie prawdy wzgldnej i ukazanie prawdy ostatecznej, czyli inaczej - prawdy relatywnej i prawdy absolutnej. Nastpnie ukazana jest jedno, nierozdzielno tej prawdy wzgldnej i ostatecznej. Nierozdzielno, a nie nierozrnialno. Jest to bd, w ktry z atwoci moemy popa, my wszyscy praktykujcy. //////nie wiem, czy o to chodzi w tym, co Rinczen zmieni /////// Kiedy nie dajemy sobie miejsca, kiedy nie ma miejsca na zrozumienie ostatecznej prawdy i skupiamy si tylko na relatywnym aspekcie nauki, wwczas istnieje niebezpieczestwo, e popadniemy tylko w foremn praktyk, ktra stanie si pewn konceptualn praktyk. Sprawia to, e zaczynamy rozdziela prawd wzgldn i prawd ostateczn i nie rozumiemy ich nierozdzielnoci. To jest drugi bd, w ktry moemy popa. Lgnicie tylko do aspektu relatywnego w rzeczywistoci jest tylko umysem. Lgnicie tylko do tego, co absolutne i uchwycenie si skrajnoci tylko absolutnego, jest take umysem. Lgnicie do poczucia rozdzielnoci prawdy wzgldnej i ostatecznej, relatywnej i absolutnej, jest take tylko umysem. Nie ma adnej zewntrznej siy, ktra sprawiaaby, zmuszaaby nas do nierozpoznania prawdy wzgldnej i ostatecznej i ich nierozdzielnoci. A wic zarwno przylgnicie tylko do prawdy wzgldnej jest tylko umysem, przylgnicie do tego, co ostateczne, jest tylko umysem, stwarzanie rnicy, rozdzielenia midzy tym co wzgldne i ostateczne jest take tylko umysem. Aeby ukaza to w prosty sposb - przejawianie si jakiego zjawiska, ukazanie si, jest prawd wzgldn, jest prawd relatywn. Ostateczna natura, prawdziwa natura tego zjawiska, ktre si przejawia, jest prawd ostateczn. A wic to nie s dwie rne rzeczy, prawda wzgldna i ostateczna s nierozrnialne. To, e zjawisko si przejawia i jak ono si przejawia - jest prawd wzgldn. Ale jaka jest jego prawdziwa, ostateczna natura, jest prawd ostateczn. I te dwa aspekty nie s jakimi dwiema rnymi rzeczami. A wic przylgnicie tylko do relatywnego, dostrzeganie tylko samego przejawiania si, jest pewnym konceptem, jest pewnym mentalnym wytworem. Albo przylgnicie do tylko ostatecznej natury jest take pewnym mentalnym wytworem, jest tylko konceptem. Kade przejawione zjawisko - co to znaczy przejawione zjawisko? Takie zjawisko, ktre moemy postrzega za pomoc naszych zmysw, moemy je widzie, sysze, dotkn, posmakowa, powcha. Mylenie, e takie zjawisko pozbawione jest swojej wasnej istoty, pozbawione jest trwaej esencji, jest dosy gupi ide, nieprawda? A wic po pierwsze mylenie, e to zjawisko jest puste, jest pewn gupi ide, mylenie, e ono si nie przejawia. Ale lgnicie te tylko do tego, jak ono wyglda, chwytanie si tylko tego aspektu, jak to zjawisko wyglda, jest znowu tylko takim odjazdem ego. Niemniej istnieje taka skonno do lgnicia tylko do aspektu dostrzegania tego, jak zjawiska si przejawiaj, w jaki sposb nasz niewiadomy, pomieszany umys widzi, w jaki sposb wygldaj te zjawiska, to co widzimy, to co syszymy. Istnieje skonno do lgnicia tylko do tego relatywnego aspektu. Jest wielu medytujcych, ktrzy pozwalaj sobie przylgn do tylko tego wzgldnego aspektu, opiera si tylko na tym, co widz, sysz itd. S te jednak tacy praktykujcy, ktrzy lgn tylko do tego aspektu pustki. Myl, e wszelkie zjawiska, jakiekolwiek si przejawiaj, e s tylko puste. W zwizku z tym wytwarzaj takie pojcia, e wszystko jest nieistniejce, e wszystko jest puste i lgn w ten sposb do pojcia pustki. Jest to take konceptualizowaniem. Mamy wic zarwno konceptualizowanie tego relatywnego aspektu, jak i konceptualizowanie ostatecznego aspektu, ale kade z nich jest niczym innym, jak tylko znowu pewnym mentalnym wytworem, pewnym wytworem naszego umysu. Mwimy wic cigle, e umys nie rozpoznaje natury, mwimy, e umys nie rozpoznaje czego. Ale czym jest ten umys stwarzajcy pojcie nierozumienia czego? W rzeczywistoci jest to po prostu niewiadomo, nie uwiadamianie sobie czego, niewiedza. Po tybetasku nazywa si to marigpa. Rigpa oznacza widzenie, postrzeganie prawdziwej natury. Wyjcie poza marigp, poza t niewiedz, jeeli wyjdziemy poza marigp, poza niewiedz, bycie 117/202

Serwis internetowy Tsering niewiadomym, to oznacza, e kiedy si przekroczy t marigp, to widzi si nierozdzielno prawdy wzgldnej, tego, jak zjawiska si przejawiaj i prawdy ostatecznej, tego, jakimi zjawiska s w swojej prawdziwej, ostatecznej naturze. Chodzi wic o zrozumienie zarwno tego wzgldnego, relatywnego aspektu zjawisk, jak i zrozumienie ostatecznego i zrozumienie ich nierozdzielnoci. Jest to jakby kluczowym punktem, do ktrego dymy. Ale oczywicie, ebymy mogli to osign, istniej pewne stopnie pogbiania tego zrozumienia. Najpierw musimy dobrze zrozumie wzgldn prawd, musimy zrozumie ostateczn prawd i nastpnie zrozumie ich nierozdzielno. Te rodzaje nauk s wic przedstawiane w taki stopniowy sposb, czyli mwimy tutaj o naukach mahajany, mwimy o naukach madhiamiki, czy te mwimy pniej o naukach wadrajany, naukach dzogczen, naukach mantrajany. Wszystkie te rne rodzaje podej ukazuj jedynie, w jaki sposb mona stopniowo zrozumie te dwa aspekty prawdy i nastpnie ich nierozdzielno. Jeeli studiujemy nauki mahajany przedstawiajce sze paramit, to zrozumiemy, e to nie jest tak, e tym, ktrzy opisywali te nauki, brakowao zrozumienia, podejcia wadrajany czy sekretnej mantrajany czy zrozumienia tego wanie, co prowadzi do samej natury umysu. Zobaczymy, e w szeciu paramitach podkrelane jest znaczenie mdroci, zrozumienia, e sze paramit nie jest w rzeczywistoci paramitami, jeli nie poczone jest to z mdroci. A ta mdro, to zrozumienie natury umysu, jest wanie tym, o czym mwi wszystkie te wymienione nauki mahajany, sekretnej mantrajany itd., nauki prowadzce do zrozumienia natury umysu, a wic do mdroci. Ale ta podstawowa niewiedza, nazywana czsto wspistniejc albo wsppowstajc niewiedz, jest tym, co przesania natur umysu, co uniemoliwia jej przejawienie si. Skoro powstaje to podstawowe pojcie, ktre sprawia, e nie moe si przejawi natura umysu, to na bazie tego powstaj take wszystkie bdne pogldy, rwnie bdne pogldy dotyczce tego, czym jest owiecenie. Zaczynamy wic konceptualizowa, wytwarza sobie rne wyobraenia, pojcia na temat tego, czym jest prawdziwe owiecenie, czym jest bodhiczitta, w kocu powstaj te rne koncepty, wyobraenia na temat czego, czym jest prawdziwe wspczucie. Koncepty, a wic takie pojciowe mylenie, s wic rnymi wytworami umysu, ktre sprawiaj, e pojawiaj si dalsze koncepty, dalsze wytwory umysu i nawet jeeli s to jakie pozytywne, dobre koncepty, to nie s one w stanie pokona konceptw. Jest to porwnywane czasami do psa, ktry krci si w kko prbujc zapa koniec wasnego ogona. Moemy przez wiele, wiele lat powici si rozwijaniu prawych konceptw, moemy czyni wiele dobroci, moemy stara si by jak najlepszymi ludmi, jednak nie potrafimy przeci si przez sam korze tego pojciowego mylenia, poniewa pojciowe mylenie nie pokonuje pojciowego mylenia. Wrd mistrzw mahajany, ktrzy pisali na temat paramit, wrd wielu autorw jest dwch wybitnych, ktrym zawdziczamy klasyczne teksty na temat szeciu paramit. Tymi mistrzami s Asanga i Szantidewa. Szantidewa np. w odniesieniu do paramit uwaa, e kluczowo wane jest, aby zrozumie na pocztku znaczenie wzgldnej i ostatecznej prawdy. Szantidewa uywa takiego porwnania, e gdyby niewidomy czowiek prowadzi grup lepcw, to nawet jeeli ma jak najlepsz intencj, pragnienie doprowadzenia ich do jakiego miejsca uwolnienia z wielkiego pustkowia, po ktrym ich prowadzi, to i tak sama ta intencja nie gwarantuje jeszcze, e naprawd doprowadzi ich do celu. Tak samo bez zrozumienia znaczenia wzgldnej i ostatecznej prawdy, bez zrozumienia natury umysu, jeeli praktykujemy tylko same paramity takie jak dobroczynno, etyczna samodyscyplina, cierpliwo, pilno i medytacja, to nie moemy jeszcze mie gwarancji, e naprawd doprowadzi nas to do ostatecznego celu. Nie wiemy, dokd zmierzaj te praktyki, jeeli nie mamy waciwego zrozumienia wzgldnej i ostatecznej prawdy. Z kolei Asanga mwi, e jeeli kto pragnie osign owiecenie i jeeli bdzie w stanie porzuci lgnicie do poczucia ja, to wwczas szczodro i inne paramity, inne dobre cechy pojawi si w nim bez adnego problemu. Z punktu widzenia mahajany powiedziane jest, e potrzebujemy praktykowa niezwykle rozlegle szczodro woln od lgnicia do ego. Jeli rozpoznamy, czym jest prawdziwe poczucie ja, czym jest prawdziwe ego i rozpoznamy brak w nim jakiejkolwiek trwaoci, jakiejkolwiek realnej egzystencji, wwczas z atwoci bdziemy mogli przekroczy ten koncept lgnicia do poczucia, e to jest moje. Z atwoci rozwinie si w nas gotowo do dzielenia si wszystkim, cokolwiek jest potrzebne dla innych. Dlatego z tego podstawowego zrozumienia natury nas samych, natury naszego umysu, automatycznie pojawi si cakowicie nieuwarunkowana szczodro. Z punktu widzenia tego, co mwi Asanga, widzimy, e praktykowanie tej doskonaej szczodroci oznacza cakowicie wolne od samolubstwa, wolne od lgnicia do poczucia ja ofiarowanie swojego ciaa, mowy i umysu, ofiarowywanie swoich posiadoci, ofiarowywanie swojego czasu, cakowicie wolne od stronniczoci i cakowicie wolne od przywizania dzielenie si tym, co mamy. Inne instrukcje ni to, waciwie nie s w ogle potrzebne. A wic czemu pojawia si tego rodzaju wymwka, ktrej sobie szukamy i mylimy: aha, potrzebuj wszystkich tych nauk mwicych o tym, w jaki sposb powinienem si dzieli, w jaki sposb powinienem robi to, czy tamto. W rzeczywistoci jest

118/202.

Serwis internetowy Tsering to tylko wymwka, ktra pynie z tego, e utrzymujemy cigle koncept tego, jak to ja powinienem praktykowa. Pojawia si np. kto, kto nie pasuje nam do naszej koncepcji wolnej od stronniczoci szczodroci i zaczynamy dla takiego nielogicznego podejcia szuka logicznych uzasadnie, dlaczego wanie wobec tej a tej osoby nie powinienem okaza szczodroci, dlaczego nie powinienem jej czego da. I znajdujemy sobie logiczne uzasadnienia, dlaczego powinnimy by jednak stronniczy i zachowa si w taki sposb wobec tego kogo. Jest to pewnego rodzaju skonno, ktra istnieje wrd nas, medytujcych, jest to pewnego rodzaju choroba, ktra nas drczy. Gdybymy naprawd szczerze praktykowali od samego pocztku, to ju od chwili przyjcia schronienia powinnimy sta si cakowicie nieegoistyczni. Ale jednak nie przyjmujemy takiej postawy i w ten sposb dochodzimy do wniosku, e potrzebujemy jeszcze innej nauki, eby pokona swoje egoistyczne podejcie. Ale znw tej nowej nauki nie stosujemy w taki egoistyczny ///// nieegoistyczny (?)//// sposb. Potrzebujemy dalszej nauki, ktra pozwoli nam to pokona, ebymy my nauczyli si by nieegoistyczni, wic szukamy nastpnej nauki i tak stopniowo, krok po kroku, moemy przej ca ciek, cigle utrzymujc pojcie, e jest jednak takie jakie ja, ktre musz ochrania, jest ja, o ktre musz zabiega, jest ja, dla ktrego musz osign taki duchowy rozwj. I cigle trzymamy si kurczowo czego, co powinnimy byli porzuci na samym pocztku. Szantidewa z kolei przedstawia to w ten sposb, e to nasze cige nawykowe trzymanie si poczucia podmiotu, przedmiotu i dziaania; e jest kto, jest jaki obiekt, wobec ktrego ma miejsce dziaanie i jest jakie dziaanie - to jest wanie czynnikiem, ktry powstrzymuje nas cigle przed przejawieniem si takiej nieuwarunkowanej niesamolubnoci, nielgnicia do poczucia ja. Szantidewa mwi, e skonno do trzymania si tych trzech rodzajw poj: podmiotu, przedmiotu i dziaania; tego, e ja robi co wobec kogo, kto jest odbiorc mojego czynu; albo e kto robi co wzgldem mnie i ja jestem odbiorc tego - to takie potrjne pojcie podmiotu, przedmiotu i dziaania jest ju baz, na ktrej nabudowuje si pniej cae dalsze to pojciowe pomieszanie. Np. w odniesieniu do szczodroci - to, co jest rozumiane jako ta doskonaa szczodro, jest to po prostu taki naturalny instynkt podzielenia si z kim czym, naturalny instynkt dania komu czego. I nie ma tutaj potrzeby stwarzania jakichkolwiek poj, nadawania temu nazw: to jest szczodro, bo ja daj co komu. Jest to naturalny instynkt podzielenia si czym. Jeeli nie mamy potrzeby dawania takiej nazwy, tylko potrafimy w naturalny sposb stosowa to, wwczas jest to ta prawdziwa, czysta szczodro. To samo bdzie w odniesieniu do innych dziaa. Nie ma potrzeby nazywania czego doskonaoci etyki albo doskonaoci cierpliwoci. Wystarczy tylko bez tworzenia takich poj po prostu robi to. Jeeli rozpoznamy natur umysu, to wwczas jestemy wolni od wszelkiego pojciowania, od tworzenia konceptw. Dlatego Longczienpa mwi, e nie ma potrzeby uywania nazw dla tych poszczeglnych dziaa, tylko nazywa to caociowo bodhiczitt. Jeli chodzi o szczodro - doskonaa szczodro jest cakowicie wolna od wszelkich poj i jest to po prostu bodhiczitta. Tego rodzaju szczodro musi by etycznie poprawna, etycznie waciwa. Byoby nielogiczne myle, e moe by czysta szczodro wolna od poj, jednak niepoprawna etycznie. W taki sam sposb szczodro nie jest czym rnym nie tylko od tej czystej etyki, ale prawdziwa czysta szczodro nie jest czym rnym od cierpliwoci, nie jest czym rnym od entuzjastycznych wysikw czy od medytacji. Kiedy tych sze wyzwalajcych dziaa jest cakowicie czystych i jest wolnych od lgnicia do poczucia ego, wwczas tych sze wyzwalajcych dziaa jest po prostu przebudzonym umysem, jest bodhiczitt. Ostateczna natura, o ktrej tutaj od pocztku mwimy, nie jest niczym innym, jak zrozumieniem nierozdzielnoci prawdy wzgldnej i ostatecznej. Kiedy w filozofii mwimy o tym, e wszystkie zjawiska przejawiaj si z czystej natury umysu i e s nierozdzielnoci pustki i przejawienia, to w rzeczywistoci chodzi tutaj o to samo, co okrelamy innym pojciem - nierozdzielnoci pustki i bodhiczitty. Umys, ktry zaczyna rozdziela pojcia pustki i wspczucia czy pustki i bodhiczitty, jest to znowu ten sam umys, ktry zaczyna rozrnia prawd wzgldn i ostateczn. I w tym przypadku rwnie szczodro, jeeli jest praktykowana z takiego punktu widzenia rozdzielenia prawdy wzgldnej i ostatecznej, traci swoj pierwotn mdro, pierwotne zrozumienie i staje si ju tylko uwarunkowan szczodroci. Jest to taki rodzaj szczodroci, z ktrym mamy zwykle do czynienia, szczodroci ograniczonej pojciami dajcego, dawanego i tego, komu jest dawane. I z tego punktu widzenia zaczynaj by wane nauki komu dawa, kiedy dawa, jak czsto powinnimy praktykowa wspczucie i dawanie, czy powinnimy dawa na wschd, czy na zachd i jakie bd skutki tego, kiedy damy co niewaciwie itd. Wszystkie te nauki zaczynaj by wtedy potrzebne. W naukach wadrajany, zwanych inaczej naukami sekretnej mantrajany albo w naukach tantrajany gwny nacisk pooony jest wanie na urzeczywistnienie tej natury umysu. Bd omawia tutaj te paramity w oparciu o tekst uoony przez Longczienp, tekst nazywany Drogocenna skarbnica dharmadhatu. W tekcie tym, w odniesieniu do nauk o paramitach, nacisk pooony jest gwnie na przecicie lgnicia do poczucia ja. Pytanie: Czy istnieje moliwo, w sposb wiadomy lub nie, przyjcia na siebie czyjej karmy? 119/202

Serwis internetowy Tsering Odpowied: Tak, mona przyj na siebie czyj karm, ale trzeba najpierw cakowicie przekroczy swoj wasn karm, by cakowicie wolnym od swojej wasnej karmy, by w najwyszym stopniu urzeczywistnion istot. Wtedy mona bra karm innych na siebie. Ale dlaczego o to pytasz? Pytajcy: To pojawio si z rozmw w krgach rnych leczcych osb, mwicych, e kto zabiera na siebie czyje choroby czy czyj karm. Odpowied c.d.: Mona z dwch punktw widzenia spojrze na to branie na siebie karmy innych. Po pierwsze - z punktu widzenia nauki Buddy trzeba powiedzie: kady musi dowiadczy skutkw swojej wasnej karmy i to jest nieuniknione. A z drugiego punktu widzenia - jeli mwimy o braniu karmy wszystkich czujcych istot na siebie, to jest to bardziej z absolutnego punktu widzenia, kiedy jeste postrzegany jako ten, ktry stworzy wszystkie czujce istoty. Jeeli mwi si, e wszystko jest przejawem wasnego umysu, to rwnie wszystkie czujce istoty, razem z tym caym karmicznym uwarunkowaniem, s przejawem twojego umysu i moesz mie cakiem duo pracy z wziciem na siebie caej tej uwarunkowanej karmy innych. Jeli pomylisz o tych wszystkich niezwykych bodhisattwach, ktrzy z tak wielkim trudem bior ca nieskoczon karm wszystkich istot na siebie, a my cigle jestemy tutaj uwizieni, to moesz mie wyobraenie na temat tego, jak wiele tej karmy da si wzi na siebie, lub nie. S wic te dwa podejcia. Moesz wzi na siebie karm czujcych istot, jeli osigniesz ostateczne urzeczywistnienie. Dlatego istniej takie ostateczne modlitwy, w ktrych modlimy si, aby wszystkie czujce istoty osigny wyzwolenie. Do tego czasu ja sam nie osign wyzwolenia. To jest wanie z takiego punktu widzenia. Ale z takiego bardziej wzgldnego punktu widzenia, jest co takiego jak kolektywna, zbiorowa karma i my moemy sami ulec wpywowi tej zbiorowej karmy, ktra si zbiera w nas, jak rwnie my moemy mie wpyw na t zbiorow karm. Autentycznie urzeczywistniona istota moe mie wpyw na tak zbiorow karm, moe zmieni kierunek karmy, zmieni kierunek dojrzewania tych przyczyn. To jest wanie to, co dzieje si, kiedy np. spotykamy autentycznych mistrzw i nasza wasna karma zaczyna zmienia si w kierunku dojrzewania coraz wikszego zrozumienia, wikszej mdroci. Dobrze wic jest bra na siebie karm innych, ale najlepszym sposobem, aby to uczyni, jest ucicie korzenia swojej wasnej niewiedzy. Pyncy z niewiedzy bd wiary w istnienie tego, ktry co czyni, pyncy z niewiedzy bd wiary w istnienie tego, wobec kogo jest co czynione i pyncy z niewiedzy bd wiary w to, e istnieje sam czyn. A wic moesz mie z tym te cakiem duo pracy. Rano mwilimy duo o tym, w jaki sposb dotrze do samego korzenia, do konceptualnego ja, do pojcia ja i w jaki sposb uci ten korze. Niemniej chciaam w tej chwili zwrci uwag na to, e otrzymaam kilka listw, kilka kartek z prob o rozmow indywidualn i niektre z nich dziel ten sam problem, ktry wydaje si by dosy wsplnym problemem dla wielu medytujcych - mianowicie problem zintegrowania praktyki z codziennym yciem. Istnieje taki pogld - niektrzy sdz, e jeeli kto jest dobrym medytujcym, to nie powinien sobie umie radzi w codziennym yciu, a jak kto jest praktycznym czowiekiem, to nie bdzie umia dobrze medytowa. Ale jest to bardzo bdny pogld, polegajcy na odrnianiu tego co wzgldne i ostateczne. Jestemy skonni stwarza tego rodzaju pojcia na temat rezultatu; wyobraenia, z powodu ktrych pniej nie potrafimy w naszym dziaaniu zastosowa tego, co dotyczy ostatecznego celu praktyki. I to jest bd. Z mojego punktu widzenia wydaje si, e to powinno by atwiejsze, jeeli nie lgniecie tak do sztywno ustalonych poj, do sztywno ustalonych konceptw. Powinno by o wiele wicej elastycznoci, o wiele wicej atwoci w podejciu do rnych sytuacji. Skd wic bior si te problemy? Wczeniej bya te mowa o tym, e dziki tej elastycznoci rne zobowizania powinnimy wypenia w atwiejszy sposb. Niektrzy mwi: mam tak wiele zobowiza, mam zobowizania wobec swojej matki, wobec ony, wobec dzieci, wobec pracy itd. i z powodu tych zobowiza nie jestem w stanie dobrze praktykowa. By moe, e z powodu wypeniania tych zobowiza bdziemy mieli mniej czasu na formaln praktyk, mniej czasu na medytacj. Ale w kocu po co medytujemy? Medytujemy po to, eby przekroczy tak potrzeb ochraniania cigle tego poczucia ja, ochraniania siebie. Wemy taki przykad: jeeli jest nauczyciel, ktry zaczyna powica bardzo wiele czasu swoim uczniom, prowadzeniu Orodka itd., przestaje mie czas dla siebie. Jeeli on mwi, e cigle nie ma czasu dla siebie, to moe to brzmie troch egoistycznie. Ale jeeli on naprawd nie ma czasu dla siebie, bo powica siebie cigle innym, to wyglda na to, e jednak zarwno nauczyciel, jak i uczniowie, powinni by podobni. Uczniowie te powinni powica czas innym. Gdyby kto np. powica swojej praktyce medytacyjnej ptorej, dwie czy trzy godziny dziennie i miaby tak skonno oddzielania medytacji od ycia, to bdzie wyglda to w ten sposb, e do swojej medytacji potrzebuje bardzo dobrego miejsca, spokojnego miejsca, gdzie pali si kadzido, jest przyjemna atmosfera, kolor pomieszczenia jest w porzdku, jest cicho. Zabierajc si do medytacji potrzebuje najpierw p godziny na wytumaczenie innym, e teraz maj by cicho, pniej potrzebuje p godziny na uspokojenie siebie samego. Potem siedzi, prbuje si skupi i przez jak krtk chwil uzyskuje jednoupunktowion koncentracj. Spoglda na zegarek i okazuje si, e dla tej jednej krtkiej

120/202.

Serwis internetowy Tsering chwili potrzeba byo przynajmniej ptorej godziny przygotowa. Jeeli wic kto powica ptorej godziny na to, eby przez jedn chwil tylko pozosta bez rozproszenia, a przez pozostay czas mu si to nie udaje, cigle jest rozproszony i narzeka, e ta medytacja nie jest dobra, to taki rodzaj praktyki rzeczywicie jest bezwartociowy. W takim przypadku bdziemy rwnie troszczy si bardzo o to, kiedy wreszcie osigniemy rezultat, jak bdzie wyglda ten rezultat, ile mantr jeszcze musimy powiedzie, jak wiele pracy musimy woy w to, eby wizualizacja bya klarowna. Pojawia si faza budowania, co si pojawia przed nami, co w nas si wchania, my gdzie wychodzimy, co robimy, zaczynamy kombinowa, robi to wszystko i w kocu zastanawiamy si, jak to wszystko ma jeszcze pomc wszystkim innym. A ci, ktrzy powicaj si praktyce rytuaw, maj jeszcze wikszy problem, poniewa w czasie wykonywania rytuau zastanawiaj si, jakie jest znaczenie tego, co ja robi, jak to waciwie trzeba byo zrobi. Jest to doskonaa podstawa do powstania rnego rodzaju wtpliwoci, co waciwie tekst mwi na temat tego rytuau, jak to powinno by robione, co ten lama powiedzia, a co tamta powiedziaa na ten temat, a co jeszcze ksika mwi na ten temat. Bardzo trudno jest pamita dokadnie o tym, jak si wykonuje rytua, jakie jest jego znaczenie. Zapltujemy si w to tak, e praktyka staje si czym zupenie oddzielonym od naszego ycia, czym zupenie odrbnym, ni nasze codzienne ycie. Zapominamy prawdziwy sens praktykowania takich rytuaw i pojawia si znowu bardzo powany problem. Czasami mamy poczucie, e praktyka nas zwizuje, e odbiera nam swobod. Ale skd to si bierze? Z powodu naszych konceptw, rnych poj, ktre implikujemy, ktre nakadamy na t praktyk. To my powinnimy trzyma nasz praktyk mocno w garci, to my powinnimy mie j, mona powiedzie, zwizan i panowa nad ni. Praktyka powinna by tym, co nam pomaga. Inaczej jest to zupenie beznadziejne. Powinnimy sprawdzi, jaka jest nasza relacja z praktyk, ktr wykonujemy, niezalenie od tego, jaka to jest praktyka. Czy jest to praktyka szine, lhagthong, praktyka uspokajania umysu i spogldania w jego natur, czy jest to praktyka budowania wizualizacji kierim, czy jest to praktyka powtarzania mantry, albo czy jest to praktyka mahajany taka jak tonglen. Niezalenie od tego, jak ona jest, powinnimy sprawdzi nasz relacj, nasze powizanie z t praktyk. Czasem moe by tak, e sami wybieramy jak praktyk, poniewa sami czujemy szczeglne przyciganie do tej praktyki, czujemy si z ni dobrze. A czasami jest tak, e kto nie miaby takich specjalnych upodoba, nie braby si za adn praktyk, tylko z otpiaym umysem siedziaby, sucha rnych nauk i czeka, a ktrego dnia w gupim umyle pojawi si owiecenie. Jeeli tak miaoby by, wtedy nauczyciel nieraz moe zada pewn praktyk dostosowan do naszych potrzeb, wyjani - masz to robi tak i tak i ma to by twoj codzienn praktyk. S wic te dwa rodzaje podejcia, zdobycia praktyki - albo wybieramy co samemu, bo szczeglnie mamy inklinacje do tego, albo lama nam zadaje jak prac. W jednym i drugim przypadku powinnimy poda bardzo dokadnie za instrukcjami, jakie otrzymalimy od lamy, za wyjanieniami na temat tego, w jaki sposb medytowa. Stosujc si dokadnie do tych wskazwek, po tym jak bdziemy stosowa praktyk, coraz bardziej bdziemy docenia jej znaczenie, bdziemy docenia jej gbi i dziki temu, kiedy docenimy prawdziwe znaczenie praktyki, bdziemy j robi jeszcze bardziej szczerze. Chodzi o to, ebymy dziki praktyce zrozumieli w kocu, jak dalece nasz wasny umys potrzebuje si zmieni, jak gboka transformacja, jak gboka przemiana musi nastpi. Musimy zrozumie, e faktycznym celem naszej praktyki jest uzyskanie tego wewntrznego wgldu, jasnego widzenia wewntrznego. To jest jedyny cel, ktremu su wszystkie praktyki. Kiedy stwierdzimy jednak, e nasza praktyka staje si czym bardzo oddzielonym od naszego ycia, ta duchowa cz praktyki i nasze codzienne ycie staj si dwiema rnymi rzeczami, to wwczas moemy by pewni, e cay postp, jakiego dokonalimy, zosta zaprzepaszczony. Jedynym celem praktyki jest uwiadomienie sobie wanoci utrzymywania cigle niezachwianej przytomnoci, bycia wiadomym tego, co dzieje si w naszym umyle. Ale kiedy potrafilibymy utrzymywa t przytomn wiadomo tylko w czasie sesji medytacyjnej, to znowu pojawi si brak peni w praktyce i zaczniemy mie poczucie winy z tego powodu, e tak naprawd jasn wiadomo, przytomno, moemy utrzyma w czasie medytacji, a przecie nie jestemy w stanie w yciu tylko medytowa. Mamy inne rzeczy, ktre musimy robi i jeli wwczas nie bdziemy utrzymywa tej przytomnej wiadomoci, bdziemy mieli poczucie winy, poczucie, e co robimy w taki niedoskonay sposb, e odchodzimy w tym czasie od prawdziwej praktyki. I powstanie tendencja, skonno do wyduania czasu, ktry spdzamy w siedzcej medytacji, zamiast rozwijania, przeduania czasu, kiedy jestemy przytomni, niezalenie od tego, czy siedzimy w medytacji, czy poruszamy si i co robimy. Czy jest jakakolwiek chwila, w ktrej nie powinnimy praktykowa schronienia, w ktrej nie powinnimy utrzymywa umysu ukierunkowanego na Trzy Klejnoty? Czy jest jakakolwiek chwila, w ktrej nie powinnimy praktykowa bodhiczitty albo nie utrzymywa przytomnej wiadomoci? Prawdziwy medytujcy utrzymuje te postawy przez cay czas, tak e staj si one cakowicie zintegrowane z jego yciem. Moe wic zdarzy si, e bdziemy mieli coraz mniej czasu na formaln medytacj, ale samo w sobie nie jest to bdem, poniewa w ostatecznym 121/202

Serwis internetowy Tsering sensie powinnimy uczy nie oddziela tego, co jest w sesji medytacyjnej i tego, co jest w czasie codziennego ycia. To oddzielenie powinno si coraz bardziej zmniejsza. Tak e ostatecznym celem praktyki jest to, aby utrzymywa w kadej chwili tak przytomn wiadomo, tak eby stale by przebudzonym. Druga przeszkoda pojawia si tylko wtedy, kiedy kto ma skonno do silnego lgnicia do ego, silnego lgnicia do poczucia ja. Wie si z tym rwnie to, e kto ma du skonno do bycia niezdyscyplinowanym, do posiadania maej samodyscypliny. Efektem tego jest to, e nastpuje silne odrnienie midzy mn i praktyk, ja i praktyka s czym rnym. My wszyscy chcemy osign stan nie lgnicia do ego, ale moemy mie czasami skonno do mylenia, do osdzania, e w tej caej praktyce za mao czasu pozostaje dla nas samych. Moemy myle: aha, ofiarowuj siebie innym, bd pracowa dla innych np. przez cay miesic, ale przynajmniej weekendy musz mie dla siebie. Taka postawa wie si z takim moe nastawieniem: okay, ja nie oczekuj niczego w zamian od innych, ale przynajmniej moja mdro musi wzrasta. Mamy wic cigle jakie oczekiwania w stosunku do siebie, mamy oczekiwania, e co z tego bdziemy mieli. Z takiej postawy bardzo atwo jest rozwin egoistyczne podejcie, ktre wie si pniej z rywalizacj z innymi, wie si z tym, e atwo popadamy w irytacj albo gniew, albo e nasz umys jest stale pobudzony, rozpoczynamy rne dziaania i nie potrafimy doprowadzi ich do koca, towarzyszy nam stay niepokj. To wszystko pojawia si wanie w takim umyle, ktry jednak oczekuje czego dla siebie, jeli nie z zewntrz, to przynajmniej e wewntrz w nim co bdzie wzrastao, e co z tego bdzie mie. Wi si z tym rwnie takie postawy, kiedy kto mwi: aha, ja jeszcze nie jestem w peni owiecony, nie zrozumiaem do koca nauk madhiamiki, nie zrozumiaem tego czy tamtego, wic nie musz wcale siebie tak bezgranicznie powica innym, mog co jeszcze mie z tego ycia dla siebie, naley mi si. I taka postawa zawsze bdzie przeciwstawia si prawdziwej niesamolubnoci. Kiedy zamierzamy odda siebie, powici siebie pracy dla innych np. przez jeden cay dzie, niech to bdzie przykadowo praca w Orodku Dharmy, jeeli nie mamy adnego planu, po prostu mylimy: ofiarowuj cay swj czas, nie wiem, co akurat bdzie do zrobienia, zrobi to, co bdzie potrzebne - to jest to przykad jednej postawy. Inn postaw jest to, kiedy przychodzimy i mylimy: ofiaruj swj cay dzie, ale midzy 1200 a 1330 bd mia czas na odpoczynek, to jest mj prywatny czas. Jeeli co w tym czasie nam przeszkodzi, to zaczynamy myle: co jest nie w porzdku, jak oni mi mi przeszkadza, bd co bd ofiarowuj dwadziecia dwie i p godziny kadej doby dla Orodka i chocia t chwil chciabym zachowa na swj prywatny uytek, a oni mi w tym cigle przeszkadzaj. Taka postawa jest zwizana z pewnym brakiem odwagi do przekroczenia pewnych granic i pojawi si w zwizku z tym taki rodzaj oczekiwania, e co jednak ja musz mie, taki rodzaj ebrania o co, e mnie si mimo wszystko co naley. Taka postawa sprawi, e nawet jeli bdzie w nas wiele wspczucia, bdzie wiele tolerancji, to jednak w takich chwilach pojawi si pewne zmczenie, zmczenie polegajce na tym: aha, ju jestem zmczony tym wspczuciem, potrzebuj przez chwil po prostu zaj si sob, bez mylenia o innych, jestem zmczony t prac dla innych. To sprawi, e w tych chwilach, kiedy kto nam zakca nasz prywatny czas, atwo bdziemy popada w irytacj. W tekcie, ktry analizujemy, to porwnane jest do kupki suchych lici - wystarczy jedna iskra, aby ta kupka natychmiast zaja si ogniem. Tak samo - jeli kto ma tak tendencj, to bardzo atwo z niewielkiej chwili irytacji popadnie w wielki gniew, porzuci pozytywne dziaania, zacznie robi co niedobrego. Kiedy praktykujecie medytacj i wiecie, e ta medytacja ma prowadzi wanie do osignicia nieprzywizania do poczucia ja, ma prowadzi do nieegoizmu, kiedy dochodzicie do tego punktu, naley wwczas porzuci wahanie, naley zdecydowanie, miao wej w to. Wiecie, e medytacja prowadzi wanie do tego, zaczynacie to rozumie i nie powinnicie powstrzymywa si przed wejciem w takie nieegoistyczne wspczucie i prac dla innych, po prostu zrbcie to. Powinnimy wic w pewnej chwili naszej praktyki, w pewnej chwili naszego ycia podj decyzj, co waciwie chcemy robi i po prostu wej bez wahania w tak praktyk wolnoci od egoizmu. Ale eby mc to uczyni, powinnimy naprawd studiowa nauki dotyczce podstawy, to znaczy dotyczce tego ostatecznego pogldu. Jeli zrozumiemy nauki dotyczce pogldu, dotyczce tego, jak ma si do siebie wzajemnie prawda wzgldna i prawda ostateczna, to dziki temu bdziemy mogli stopniowo rozpuci pojcia, ktre trzymaj nas w poczuciu oddzielnoci prawdy wzgldnej i prawdy ostatecznej. Na pytania dotyczce trosk o to, co bdzie si dziao z praktyk, dobr odpowiedzi bdzie historyjka, ktra miaa miejsce mniej wicej na pocztku tego roku, kiedy Lama Rinczen z paroma Polakami by u nas w klasztorze w Deradun. Pewna grupa uczniw z Zachodu miaa wanie audiencj u J.. Minling Tricziena Rinpocze i kiedy ju wychodzili, jeden z Amerykanw zada pytanie: jak si waciwie czuje, kiedy jest si owieconym, co si wtedy odczuwa? Jego witobliwo da niezwykle prost, niezwykle bezporedni odpowied: tak naprawd, to nic si nie zmienio, tylko przestaem si przejmowa. Polega to po prostu na tym, e kiedy przestaniemy lgn do tego poczucia ja, to przestajemy przejmowa si wszelkimi obawami, wszelkimi oczekiwaniami, przestajemy troszczy si o to, e moe zabraknie nam na wszystko czasu, moe zabraknie energii, a bdziemy zdolni czy nie bdziemy zdolni czego wykona. Pojawia si

122/202.

Serwis internetowy Tsering przestrze otwartoci bez adnego planowania, przestrze, w ktrej po prostu robi si to, co jest do zrobienia. Nie powinnimy wic oddawa si takiemu trzymaniu si, lgniciu, poczuciu ja i ten brak lgnicia do poczucia ja powinnimy zastosowa do caej praktyki, w odniesieniu zarwno do praktyki w czasie sesji, jak i do naszego codziennego ycia. Powinnimy podchodzi do tego nie dbajc o swoje poczucie ja. Dziki temu zrozumiemy nierozdzielno prawdy wzgldnej i prawdy ostatecznej. Zrozumiemy, e nie powinnimy konceptualizowa, podchodzi w pojciowy sposb do jakichkolwiek sytuacji. W innym przypadku jeeli myli si, e ma si np. rozwin wspczucie wobec wszystkich istot, to zaczyna si troska o siebie. Skoro mam tak wszystkim pomaga, to co stanie si ze mn? Ja zostan biedny, ktremu nikt nie pomoe. Takie myli s niepotrzebne. Powinnimy stale kierowa umys na zrozumienie celu naszej praktyki. Powinnimy stale stawia sobie pytanie: po co ja waciwie praktykuj, co ja faktycznie chc osign? Jeeli otrzymujemy od naszego nauczyciela jak medytacj, pouczenia do jakiej praktyki medytacyjnej, te powinnimy zastanawia si nad tym, co ja waciwie dostaem, dlaczego siedz codziennie w medytacji, czemu to ma suy? I powinnimy w kocu doj do zrozumienia, do przekonania, e faktycznie jest w tym jeden cel, e jest nim przecicie si przez niewiedz, przecicie si przez ignorancj i dziki temu rozwinicie zdolnoci pomagania sobie i wszystkim czujcym istotom. Jeeli rozwiniemy takie zrozumienie, tak postaw, to powinnimy zastosowa j we wszystkich dziaaniach naszego ciaa, mowy i umysu. Kiedy praktykujemy jakkolwiek recytacj tekstu, modlitwy, kiedy kontemplujemy jakie nauki albo powtarzamy mantr czy praktykujemy jak wizualizacj, zawsze powinnimy stara si zastanowi nad tym, jaki jest waciwy powd wykonywania przeze mnie tej praktyki. I powinnimy zrozumie, e jest to po to, ebymy - poniewa posiadamy tak solidn postaw lgnicia do poczucia ja - osabili t postaw. Zrozumienie tego jest takim pogldem, ktry powinnimy nastpnie osadzi w medytacji, a nastpnie powinnimy umie rwnie osadzi w naszych codziennych dziaaniach. Dopiero wtedy, kiedy pogld, medytacja i dziaania s ze sob cakowicie zintegrowane, wtedy jest to prawdziwa praktyka buddyjska. Jeeli wykonujemy codzienn medytacj, jakakolwiek by to nie bya medytacja, rwnie powinnimy j zawsze poczy z praktyk wspczucia. Ta medytacja powinna by zwieczona zdolnoci wprowadzenia w dziaanie wspczucia w kadej chwili. I to nie chodzi o takie zaplanowane wprowadzanie wspczucia, tu nie powinno by adnych planw, tylko powinna by to zdolno zastosowania naszego wspczucia i naszej przytomnej wiadomoci w kadej chwili do wszystkiego, cokolwiek si pojawia. Jakakolwiek sytuacja si pojawi, powinnimy umie to zastosowa. Powinnimy take zrozumie natur naszego ja, bo jeli zrozumiemy dobrze natur naszego ja, stanie si to podstaw do osignicia nielgnicia do poczucia ja. Jeeli to zrozumiemy, to wwczas potrafimy rwnie rozwizywa rozmaite problemy, ktre pojawiaj si w naszym yciu. I nie ma rnicy w odniesieniu do tych problemw. Jeeli kto np. ma problem z ojcem, w podobny sposb rozwizywa si bdzie problem z matk, podobny sposb naley zastosowa do rozwizania problemu z on itd. Jaki to jest sposb? Jest to zrozumienie, jak by nieegoistycznym, w jaki sposb nie by samolubnym. Dziki temu bdziemy w stanie pracowa z kad sytuacj, ktra si pojawi. Gdyby kto dzisiaj przyszed do nauczyciela buddyjskiego i powiedzia, e ma problem z on, to nawet jeli uzyska jak porad, pewnie za rok przyjdzie i powie, e ma teraz problem ze swoim rodzestwem, w nastpnym roku bdzie mia problem z przyjacielem itd., bo ten sam schemat pozostanie i cigle bdzie mia on problemy w relacji z innymi. Jest tak, jeeli kto nie zrozumia, w czym tkwi sedno problemu. Jeeli jednak jestemy medytujcymi, ktrzy staraj si zrozumie absolutn prawd - a mam nadziej, e jestemy takimi ludmi, ktrzy staraj si dy do zrozumienia tego, co ostateczne to wwczas zrozumiemy, co mamy naprawd porzuci. Naprawd mamy porzuci skonno do gniewu, zazdroci, pragnienia - te wszystkie uczucia, ktre wypywaj z lgnicia do poczucia ja. I jeeli to si zrozumie, wwczas potrafimy w kadej sytuacji zastosowa to jako antidotum i kad sytuacj potrafimy przepracowa. Jeeli chcemy umie zastosowa praktycznie te nauki o nielgniciu do poczucia ja, to jest taka jedna prosta rada: pozwlmy rzeczom si rozgrywa, pozwlmy si temu dzia. Po angielsku to si mwi let it go czyli pozwl temu by. Niezalenie od tego, jak praktyk bdziemy stosowa - czy bdzie to praktyka bodhiczitty, czy bdzie to praktyka cierpliwoci, czy jakakolwiek inna praktyka, o ktrej syszymy czy ktr moemy prbowa praktykowa, sprowadzi si to w kocu musi do tego samego eby nauczy si nie lgn do rnych historii, ktre nas spotykaj, do rnych zdarze, ktre nas spotykaj, eby jakakolwiek chwila, jakie nieprzyjemne zdarzenie nie przemieniao si w dug histori, ktr cigle przeywamy, cigle czujemy si poirytowani. Po prostu pozwlmy temu odej. Zrozummy, e nie jest to takie istotne. Jeli kto np. mwi: nie mam problemu w ogle ze wszystkimi istotami, mam tylko jeden problem z moj matk - to oznacza, e mimo i wydaje si, e kto zrozumia jako praktyk, to w rzeczywistoci powinien naprawd jeszcze raz przyjrze si swojej relacji do praktyki, swojej wasnej motywacji i powinien dostrzec, e jeeli jest to taki problem, z ktrym ma kopoty, ktrego nie moe rozwiza, to 123/202

Serwis internetowy Tsering znaczy, e pozostay tutaj jakie oczekiwania, jakie lgnicie, potrzeba posiadania czego dla siebie. Powinno si zrozumie wic, e nie jest to takie wane, jaka sytuacja si wydarzy. Powinnimy umie podej do niej z otwartym umysem, bez adnych z gry ustalonych oczekiwa - co powinno si zdarzy, co powinnimy mie z tego albo co nie powinno nas dotkn. To samo dotyczy poczucia winy. Poczucie winy nie jest niczym innym, jak tylko jeszcze jednym konceptem, jeszcze jednym pojciem, ktre wytwarzamy sobie w umyle. Wemy taki przykad: gdybymy zmienno dzisiejszej pogody - to e pada troch deszczu i jest na przemian troch soca uznali za co bardzo wanego, siedzielibymy z wielkim problemem, mielibymy problem, e dzisiaj pogoda nie jest taka, jaka chcielibymy, eby bya. I pniej moemy sobie to racjonalnie przemyle i uwiadomi sobie, e to wszystko jest nierne od natury umysu - zamiast si zoci, powinienem medytowa na natur umysu, a ja tego nie zrobiem, nie jestem zdolny tego zrobi. Znowu pojawi si poczucie winy, ktre nie jest niczym innym, jak tylko jeszcze jednym drogocennym konceptem, ktry tak lubimy, ktrych tak si trzymamy, ktre tak lubimy pielgnowa. Dlatego kiedy zauwaymy, e tak jest, powinnimy uy tego jako inspiracji, jako jeszcze jednej lekcji mwicej nam, e wcale nie ma sensu lgn do tych kolejnych poj, tylko naley je najzwyczajniej w wiecie pozostawi, pozwoli im odej, nie zajmowa si nimi i nie przejmowa. To byy oglne nauki, ktre chciaam powiedzie w odniesieniu do kilku listw z prob o indywidualn rozmow. Mam nadziej, e po tym, co wyjaniam, nie bdzie ju potrzebne adne osobiste spotkanie i indywidualne wyjanianie tego samego. Ale to, co powiedziaam, rwnie bardzo dobrze pasuje jako kontynuacja tego, na czym zatrzymalimy si rano. Asanga wyjania w tym tekcie, e kiedy medytujcy nie zniszczy w sobie lgnicia do ego, to bardzo trudno bdzie mu pomaga innym. Wemy przykad agresji, przykad gniewu. Jeeli nie zniknie wewntrz nas gniew, to bdziemy mieli bardzo siln potrzeb ochraniania siebie samego. I w rnych sytuacjach bdziemy ukazywa t agresj, bdziemy przejawia j wtedy, kiedy poczujemy, e inni nam zagraaj. I nawet kiedy bdziemy prbowa praktykowa wspczucie, to to wspczucie pozostanie stronnicze, poniewa zawsze bdziemy patrze na innych poprzez pryzmat tego, e moe jednak on mi zagraa, moe jednak grozi mi co z jego strony. I to wspczucie nie pozostanie takie czyste i nieuwarunkowane, to znaczy niestronnicze w odniesieniu do innych. Musimy wic uwiadomi sobie znaczenie przecicia lgnicia do poczucia ja, bo tylko wwczas przejawi si prawdziwe wspczucie. Jeli mwimy w tym kontekcie o agresji, to nie chodzi tutaj tylko o taki rodzaj gniewu, ktry uzewntrznia si w postaci zewntrznej agresji, takiego gniewu, ktry ukazujemy w naszych dziaaniach. Ale odnosi si to take do wewntrznej agresji, do jakiejkolwiek, najmniejszej nawet skonnoci do irytacji, kiedy nawet najmniejsze poruszenie, co co syszymy, irytuje nas wewntrz, przeszkadza nam, nie pasuje nam do naszego obrazu wiata. Taka postawa sprawia, e nie potrafimy np. docenia innych, nie potrafimy docenia ich waciwoci. Jeeli popatrzymy na ycie wielkich mistrzw przeszoci, w ogle wszelkich mistrzw buddyjskich czy mistrzw tybetaskich, jak rwnie popatrzymy na wielkich mistrzw, od ktrych moglimy si uczy w tym yciu, to zobaczymy, e jest jedna charakterystyczna rzecz, ktra jest wsplna dla nich wszystkich. Mianowicie to, e s oni szczliwi z kadym, kogo napotkaj. Nie ma w nich agresji, nie ma tego, e kogo nie lubi, maj z kim problem i nie mog sobie z tym czowiekiem poradzi, bd go unika, nie mog z nim przebywa. Ta taka szczera rado, ktra towarzyszy im w spotkaniu kogokolwiek i to, e nie maj problemw w spotkaniu z kimkolwiek, jest wanie oznak tego, e oni sami przecili wizy tego lgnicia do ego. S zapewne medytujcy, ktrzy medytuj przez wiele lat, ktrym wydaje si, e widzieli natur swojego umysu, ale maj problem. Maj problem z tym, e nie lubi ludzi, nie lubi jakich miejsc, nie lubi nieba, nie lubi tego, nie lubi tamtego i cigle im si co nie podoba. Tacy medytujcy to zapewne my? Czy nie jest tak, e my tak wanie medytujemy? e rne rzeczy nas irytuj? Mylimy: on nie pozwala mi rozwin prawdziwego wspczucia, on nie pozwala mi rozwin prawdziwej tolerancji, poniewa jest taki a taki. Takie wanie podejcie sprawia, e my waciwie chcielibymy osign doskonao tylko wtedy, jakbymy si znaleli w doskonaej sansarze. A tak to mylimy: niedoskonaa sansara, nie mog osign doskonaoci. Od lat obserwuj medytujcych na odosobnieniu, szczeglnie tych, ktrzy przyjedaj do Orodka Medytacyjnego Samten Tsek, ktry prowadz. W tym roku byy tam dwie Czeszki, Adriana i Janet i one mog by przykadem tych, ktrzy przyjedaj tam medytowa. Kiedy widz tych medytujcych ludzi, odwiedzam ich np. na odosobnieniu i pytam, jak dzisiaj idzie twoja medytacja i sysz w odpowiedzi tak sobie, bo woda cay czas kapaa i to mi przeszkadzao, dzisiaj nie za dobrze, bo deszcz pada i byo gono, dzisiaj nie za dobrze, bo pies szczeka i co tam si jeszcze przypalio - jako nauczyciel na pewno nie oczekuj tego rodzaju odpowiedzi. Jeeli mamy takie postawy, e zawsze znajdujemy jakie zewntrzne przeszkody w tym, e nasza medytacja nie bya taka, jak bymy oczekiwali, to znaczy, e cigle jeszcze lgniemy do takich poj, do takich wyobrae, jaka ta medytacja powinna by i nie

124/202.

Serwis internetowy Tsering potrafimy wykorzysta tych drogocennych nauk do utrzymania po prostu przytomnej wiadomoci w takiej sytuacji, w ktrej wanie jestemy. Asanga w tym kontekcie mwi: wszystkie zjawiska s przejawem umysu. Bywa tak, e rozumiemy faktycznie, e wszystkie zjawiska s przejawem umysu, ale nie zdajemy sobie sprawy, w jaki sposb to przejawianie ma miejsce, w jaki sposb jest uwarunkowane, jak to si rozgrywa. Nie rozumiemy tego, w jaki sposb szybko, sia tego, jak pojawiaj si te zjawiska, e to wszystko ma swoj si w umyle, a t si, ktra sprawia, e te wszystkie zjawiska si rozgrywaj, jest nasze lgnicie do poczucia realnoci. Lamowie mwi wic czasami, e dopki yjemy, nasze zmysy bd dziaay, a jeli nasze zmysy bd dziaay, to znaczy, e bdziemy cigle postrzega rozmaite zjawiska, ktrych przejawiania si, cigego pojawiania si nie powstrzymamy. Uyjmy jeszcze raz tego przykadu z dzisiejszego poranka - zamiast przycina drzewo po kawaku, trzeba uci jego korze, a wwczas cae drzewo bdzie wykopane, jego ywot bdzie zakoczony. Tak samo jest z naszymi pojciami. Zamiast walczy z kadym pojedynczym pojciem - chc tego lub nie chc tamtego - trzeba uci sam korze, trzeba pokona, trzeba zrozumie natur umysu. Asanga mwi dalej: kiedy szukamy umysu, jest on jak przestrze, nie ma adnej rzeczy w tym sensie, jak adnego przedmiotu, ktry daoby si znale i wskaza jako umys. Te projekcje umysu, te wszystkie pojcia, dowiadczenia, jak co dobrego i zego, co brzydkiego i piknego - dlatego medytujcy powinien stara si przeci poprzez wszelkie takie spektakle, poprzez wszelkie rozmaite przejawienia. Nasze dowiadczenia s takiego samego rodzaju, jak nocne mary, jak nocne zmory. Kiedy np. matka, ktra kocha swoje dziecko, niaby, e dziecko umaro, obudzi si wtedy z wielkim lkiem, z wielkim przeraeniem, z uczuciem, e moe stao si co strasznego, moe stracia swoje dziecko. A pniej zorientuje si, e to by tylko sen, e nigdy tak naprawd to si nie wydarzyo. Dokadnie tak samo jest z wszelkimi naszymi lkami i z wszelkimi obawami. Maj one tak sam natur, jak te nocne zmory. Jak wiele rzeczy jest takimi, jak mylimy, e one s, jak wiele rzeczy jest takimi, jak nam si wydaje, e one s? Wszelkie rzeczy, jakich dowiadczamy nie s rne od tej iluzji. Wydaje si nam, e one istniej, tylko dlatego, e mylimy, e one istniej. Inaczej mwic - nasza wiara w ich istnienie nadaje im realno. Medytacja nie odbiera realnoci zjawiskom. Niektrzy myl czasami: aha, buddyzm naucza o iluzorycznoci wszystkich zjawisk, to znaczy, e wszystkie zjawiska stan si iluzoryczne. Ale tak naprawd one nigdy nie istniay, jedynie nasza wiara w ich istnienie daa nam poczucie, e rzeczy istniej naprawd. Wszystkie one maj natur podobn do snu. Nie s wane. Oczywicie, kto bardziej ni buddyci potrafi ze snw robi co superwanego? Ale tak naprawd sny wcale si s wane, s po prostu iluzoryczne. Dokadnie tak samo wszystkie zjawiska, ktrych dowiadczamy w cigu dnia, ktrych dowiadczamy na jawie, s rwnie iluzoryczne. Wierzymy w to, co widzimy. Mylimy, e jeli co postrzegamy naszymi zmysami, to jest to prawdziwe. Ale spjrzmy teraz, przypomnijmy sobie np. jakie chwile radoci sprzed kilku lat albo zmory, ktre straszyy nas dzisiejszej nocy. Albo to, co dziao si dzisiejszego poranka. Wszystkie te dowiadczenia miay tak sam natur. Jedynie skonnoci istniejce w naszym umyle, nawykowe skonnoci sprawiaj, e rozrniamy to jako rozmaite stany, jako rozmaite stopnie naszej egzystencji. S to wycznie nawykowe skonnoci, ktre sprawiaj, e podchodzimy inaczej do tych zjawisk, ktre maj tak sam natur. Opierajc si na tym przyklejaniu etykietek, na tym przyklejaniu nazw do rnych zjawisk, stajemy si bardzo zaangaowani w postrzeganie rnych kolorw, rnych rzeczy. Cigle co si zmienia, nasz uwag przenosimy z jednego obiektu na drugi i to wanie sprawia, e nasz umys jest cigle i cigle pod wpywem takiego pomieszania. Mimo e ta czysta, pierwotna, podstawowa natura jest stale obecna, to jednak nie rozpoznajemy jej, nie dowiadczamy jej bdc cigle i cigle zajci tymi rozgrywajcymi si scenami, zajmujc si nadawaniem im rnych nazw i rozrnianiem ich. Asanga mwi w tym kontekcie, e to my mamy t nawykow skonno do czynienia realnym tego, co naprawd realnym nie jest, do nadawania realnoci temu, co naprawd realne nie jest. I w wyniku tego pojawiaj si rne dziaania, ktre przynosz skutki, a wic pojawia si caa karma, ktra w rezultacie przynosi cay acuch, ca t sie pomieszania polegajc na odradzaniu si w szeciu sferach egzystencji itd. Dlatego te bodhisattwa powinien utrzymywa przytomn wiadomo i nie chwyta tych wszystkich iluzji, ktre pojawiaj si w umyle. I dlatego autentyczny bodhisattwa powinien zrozumie, e spord wszelkich rzeczy, ktre mona praktykowa na ciece, spord wszelkich aktywnoci, ktrym mona si powica, najwaniejsze, najbardziej istotne jest szczere wspczucie. Jestem pewna, e wszyscy wiecie, co to jest sze paramit, by moe nie ma w ogle potrzeby wymieniania ich, ale skoro analizujemy ten tekst, to zgodnie z tym tekstem wyjani najpierw, czym jest szczodro. Z takiego mniejszego, ograniczonego punktu widzenia, z takiego wzgldnego punktu widzenia mona powiedzie, e s trzy rzeczy, do ktrych zwykle ludzie lgn najbardziej, najtrudniej jest im porzuci przywizanie do nich. Jest to ciao, to co si posiada oraz wszelkie zasugi; ciao, posiadoci i 125/202

Serwis internetowy Tsering zasugi. Na pocztku - dziki studiowaniu tego, co dotyczy wspzalenego powstawania - bdziemy w stanie uwiadomi sobie, jak bardzo jestemy wspzaleni od innych. Tradycyjnie mwi si, abymy uczyli si postrzega wszystkie istoty jako swoje matki i jako swoich ojcw. Moemy nawet i w tym yciu zobaczy, jak bardzo silne powizania mamy z bardzo wieloma ludmi, w jak bardzo wiele relacji wchodzimy w ten sposb, e niektrych lubimy i trudno nam bez nich wytrzyma, innych nie lubimy, z innymi mamy co do zaatwienia itd. Podobnie, w niezliczonej iloci przeszych ywotw, mielimy bardzo wiele powiza ze wszystkimi istotami i mwi si, e kada z nich bya nasz matk. To jest pierwsza relacja. Druga to jest uwiadomienie sobie tego, jak bardzo zaleymy od innych teraz, w tym yciu, e bez nich, gdybymy byli cakowicie sami, nie moglibymy nawet przey. Dziki innym moemy podtrzyma nasze ycie i dziki innym moemy take np. dowiadcza szczcia. Pierwszym rodzajem szczodroci jest wic ofiarowywanie siebie samego, ofiarowywanie swojego ciaa. Tak zwykle lgniemy mocno do poczucia, e ja jestem moim ciaem, mn jest moje ciao, tak silnie mamy zakorzenione to poczucie, e kiedy chcemy przekroczy lgnicie do poczucia ja, kiedy chcemy przekroczy egoizm, samolubstwo, aby to przekroczy, powinnimy by zdolni do ofiarowania swojego ciaa. Drugim rodzajem szczodroci jest dawanie tego, co posiadamy. Zwykle tak mocno lgniemy do tego, co posiadamy, mylimy - jest mi to konieczne do tego, ebym y, ebym funkcjonowa, tak dalece identyfikujemy si z tym, e nie potrafimy si rozsta z rnymi rzeczami, ktre posiadamy. Po to, aby pokona ten rodzaj lgnicia do poczucia siebie, lgnicia do poczucia ja, musimy nauczy si dawa rne materialne rzeczy. Trzecim jest ofiarowywanie swojej wasnej zasugi. Ma to wiele do czynienia ze swoim osobistym wyzwoleniem, z rnymi koncepcjami, pojciami, ktre wytwarzamy, wyobraeniami na temat tego, jak powinno wyglda nasze osobiste wyzwolenie nas samych. Ta szczodro polega tutaj na przekroczeniu tego rodzaju poj oczekiwania czego takiego, jak wyzwolenie siebie samego. Jeli chodzi o doskonao szczodroci, definiowana jest ona w ten sposb, e szczodro staje si doskonaa, kiedy jest cakowicie pokonane lgnicie do ja, lgnicie do poczucia siebie i bdc wolnym od tego lgnicia potrafimy w peni ofiarowa nasze ciao, nasze posiadoci i nasze zasugi. Oczywicie nie naley tego rozumie w ten sposb, e mamy biega nago i mwi: bierzcie, moje ciao jest dla was. Naley to rozumie jako cakowite wewntrzne porzucenie lgnicia do poczucia, e ja jestem tym ciaem i musz to ochrania, najwaniejsze, abym dba o dobro mnie, czyli tego ciaa. Drug paramit jest paramita etyki, etycznej samodyscypliny. Asanga mwi o tym, e osoba, ktra nie jest zdyscyplinowana, ktra nie potrafi zachowa samodyscypliny, z ca pewnoci nie osignie braku lgnicia do poczucia ja. Normalnie etyk definiuje si w ten sposb, e jest to zdolno do wykonywania waciwych dziaa we waciwym czasie, postpowanie we waciwy sposb we waciwym czasie. Jednak tutaj etyka jest rozumiana inaczej. Powiedziane jest, e jeeli kto nie potrafi zachowa przytomnej uwanoci, tak aby dziki temu w peni kontrolowa swoje ciao, mow i umys, to jake mona tu mwi o tym, e w cakowicie nieegoistyczny sposb potrafi zawsze, w kadej sytuacji i wszdzie dziaa dla dobra czujcych istot. A wic znowu to nieegoistyczne nastawienie jest czym kluczowym. Oglnie mwi si wic, e etyka jest dyscyplin robienia tego, co jest wanie do zrobienia. Nie oznacza to wic planowania, mylenia wczeniej, e musz si zachowa w taki a taki sposb, zrobi to czy to. Kiedy rozwinie si prawdziw etyk, jest to po prostu tylko robienie tego, co wanie w danej chwili jest waciwe do zrobienia i robienie tego non stop w kadej chwili. A wic jest to bardzo trudne do rozwinicia przez tych, ktrzy maj umys bardzo wybiegajcy w przyszo, planujcy, wyobraajcy sobie: musz si tak zachowa, tak nie powinienem si zachowa. Etyka jest tutaj rozumiana jako wprowadzenie w dziaanie podstawowego zrozumienia braku trwaej jani. Etyka oznacza wolno od tworzenia poj, wolno od konceptualizowania. Jeeli wic mamy dziaania, ktre s w peni zaplanowane, dziaania, ktre opieraj si na jakich cile okrelonych pojciach, nie jest to prawdziwa etyka wolna od konceptualizacji. Dlatego aby rozwin t prawdziw etyk, musimy pokona nasze pojcia lgnicia do poczucia ja. Asanga mwi, e dla praktykujcego kada trudna chwila czy te kade wyzwanie jest jak drogocenny klejnot, poniewa kade takie wyzwanie, kada trudna chwila pozwala nam sprawdzi, czy to, co praktykujemy, jest prawdziwie etycznym postpowaniem, jest postpowaniem, ktre pynie ze zrozumienia braku trwaej jani czy te jest tylko udawaniem, odgrywaniem pewnych rl, ktrych si nauczylimy. Dlatego dla praktykujcego kada trudna chwila staje si okazj do praktykowania cierpliwoci, tolerancji, trzeciej paramity. Asanga mwi dalej, e gdyby nie byo czujcych istot, nie byoby rwnie buddw. Dlatego, e gdyby nie byo przeciwstawnych okolicznoci, ktre s stwarzane przez innych, nigdy nie mielibymy moliwoci rozwinicia pewnoci, e nasze dziaanie jest cakowicie wolne od egoizmu. Zamiast cigego zastanawiania si, kto jest winien, kto nam co

126/202.

Serwis internetowy Tsering niewaciwie zrobi lub powiedzia i dlaczego, wszyscy przecie tracimy tyle czasu na cige zastanawianie si, kto nas krzywdzi i dlaczego, zamiast tego lepiej byoby powici uwag rozwijaniu i utrwalaniu cierpliwoci. Sprawdza w takim dziaaniu, czy nasza reakcja nie ukazuje, e jestemy peni poj, peni takiego sztywnego trzymania si, kurczowego trzymania si poczucia ja. Kad sytuacj, ktra jest przeciwstawna, powinnimy wykorzysta jako okazj, szans do dalszego rozwinicia naszej cierpliwoci. atwo jest o cierpliwo wobec tych, ktrzy odpowiadaj naszym pogldom, naszym wyobraeniom na temat tego, jacy powinni by, ale czasami, kiedy inni nie odpowiadaj naszym wyobraeniom, jacy powinni by, mylimy, e oni s gupi, e robi co niewaciwie, stajemy si wobec nich nietolerancyjni. Nieraz zdarza si, e medytujcy popadaj w tak skonno bycia cierpliwym wobec tych, ktrzy nam sprzyjaj, a niecierpliwym wobec niesprzyjajcych okolicznoci. Bywa, e zamiast pogbiajcego si zrozumienia, zamiast wzrastajcej elastycznoci naszego umysu, staje si ten umys coraz bardziej zawony, coraz bardziej nieelastyczny, coraz atwiej popadamy w irytacj. Mimo e mijaj lata, w czasie ktrych siedzimy w medytacji, nazywamy siebie medytujcymi, to jednak pojawia si w nas tylko coraz wicej nietolerancji i umys staje si coraz sztywniejszy. Bywa, e niektrzy robi pewne rzeczy pomimo tego, e tego nie lubi, robi to, poniewa nauczyciel im tak powiedzia, poniewa kto im tak kaza. To rwnie nie jest cierpliwo, nie jest tolerancja. Ta postawa jest sztuczn cierpliwoci. Tu, w tym tekcie mwimy o prawdziwej paramicie, o prawdziwej doskonaoci, ktra jest owocem caej medytacji. Tak naprawd z tego punktu widzenia wida, e jeeli kto jest niecierpliwy, brak mu cierpliwoci, to znaczy e nie rozumie dharmy. Powinnimy sprawdza siebie, zadawa sobie pytanie, dlaczego jest tak, e nie lubimy innych czy nie lubimy kogo. Jak wiele musi si zmieni w tym kim albo jak wiele musi si zmieni w zewntrznej sytuacji, ebymy poczuli si szczliwi albo ebymy poczuli si cierpliwi i tolerancyjni. Powinnimy stale sprawdza siebie i szuka przyczyny w naszym umyle. W dzisiejszych czasach - nie wiem czemu mwi si, e s to zdegenerowane czasy - obserwuje si szczeglny brak tolerancji, brak cierpliwoci. wiczymy si w rnych rzeczach albo wykonujemy rne prace, ale brakuje nam cierpliwoci w doprowadzeniu tego a do koca, do rezultatu, do osignicia jakiego owocu. Kiedy pojawiaj si jakiekolwiek trudnoci, natychmiast poddajemy si, zmieniamy miejsce, praktyka wydaje si zbyt trudna, zmieniamy j, szukamy jakiej innej, ktra bdzie atwiejsza. Kiedy jaka praca wydaje si zbyt trudna, zmieniamy j, szukamy jakiej innej, ktra bdzie atwiejsza. Mona to porwna do sytuacji, jak bymy ma rolink prbowali posadzi w jednym miejscu, nastpnego dnia przesadzili j w inne miejsce, nastpnego jeszcze w inne i w ten sposb ta maa rolinka nigdy nie ma czasu, eby si naprawd dobrze zakorzeni i eby dziki temu wzrasta. Podobnie - jeli nie pozwolimy sobie poby w jakiej sytuacji, kontynuowa co pomimo przeciwnoci, stara si doprowadzi to do jakiego pozytywnego rezultatu, jeli nie rozwiniemy tego, to nigdy nie zakorzenimy naszej praktyki, nigdy nie zapuci ona korzeni cierpliwoci. Tekst mwi dalej - nie uciekaj od przeciwstawnych okolicznoci, ale patrz na nie jak na duchowego nauczyciela. Doce je jak drogocenny klejnot, jako sprawdzian, jak dalece szczerze praktykujesz cierpliwo wobec wszelkich sytuacji. Znaczy to, e kiedy napotykamy jakie trudne okolicznoci, nie powinnimy natychmiast poddawa si, natychmiast wycofywa si, ale powinnimy kontynuowa nasze wysiki w jakim kierunku, tak eby doprowadzi dzieo do koca. A jeeli sytuacje staj si bardzo trudne, bdziemy mogli rozwin naprawd wiele cierpliwoci, tak eby bez lgnicia do ego potrafi w tym wytrwa, co jest, bd co bd, celem naszej praktyki, to przecicie lgnicia do poczucia ja. Teraz nastpuje wyjanienie czwartej paramity, paramity radosnych wysikw, paramity pilnoci. Tekst mwi, e skoro tyle pracy, tyle wysiku potrafimy woy w to, eby osign jaki wiatowy cel - tak jak np. kto, kogo wosy stanyby w ogniach, nie potrafi wytrzyma nawet chwili, eby nie ruszy do gaszenia tego - tak samo, kiedy jestemy uwizieni w uwarunkowanej egzystencji, powinnimy natychmiast ruszy do pracy w celu uwolnienia si z tej egzystencji. Jeeli popatrzymy na wszystkie sze sfer egzystencji, popatrzymy na wszystkie czujce istoty, gdzie kady posiada swoje wasne podejcie, swj wasny rodzaj konceptualnego podejcia, albo popatrzymy na wielk rodzin ludzi, wy i ja, wszyscy jestemy ludmi i wszyscy cigle czynimy tak wiele wysikw, jeli przyjrzymy si temu, to zobaczymy, e zwykle s to wysiki czynione wycznie dla swojego wasnego poytku, potrafimy woy tak wiele pracy w to, eby osign jakie korzyci dla siebie samych. Czy bd to korzyci w postaci zdobycia jakich rzeczy, czy bd to korzyci w postaci zdobycia jakich pochwa czy jakich osobistych zasug - tak czy inaczej, to wszystko, co osigamy, cho denie do tego osignicia wydaje nam si niezwykle logiczne, w rzeczywistoci jest to denie do rzeczy nie dajcych logicznego sensu. Poniewa w rzeczywistoci wszystkie te cele, do ktrych dymy, s cakowicie iluzoryczne. Tak wiele wysiku wkadamy, aby osign to, co jest zudne, co naprawd nie istnieje. Skoro tak, to tym bardziej powinnimy by gotowi woy jeszcze wicej wysiku w rozwinicie pierwotnej mdroci. 127/202

Serwis internetowy Tsering Jeli zawsze dymy tylko do osignicia swoich wasnych celw, czy bd to cele, ktre stawiamy sobie w zewntrznym wiecie, osignicie okrelonej pozycji, osignicie okrelonego posiadania, czy te dymy do osignicia wasnych celw, takich jak np. zdobycie dobrego mniemania o sobie wrd innych czy zdobycie sawy, zdobycie poklasku, jeli dymy tylko do tego, to w rzeczywistoci stwarzamy tylko cigle przyczyny tego, e nadal bdziemy tkwi w emocjonalnym pomieszaniu, bdziemy stwarza przyczyny tego, e jeszcze mocniej bdziemy trzyma si tego poczucia siebie, poczucia ja, a wic cigle tkwic w iluzji, utrwalamy jeszcze bardziej ten fakt, e tkwimy w iluzji, utrwalamy jeszcze bardziej to bycie w pomieszaniu. Jeeli medytujemy we waciwy, autentyczny sposb, to powinno si w wyniku tego pojawi zrozumienie tego, e denie do wasnego celu jest zupenie bezsensowne, bowiem przede wszystkim nie ma trwaego ja, ktre ma osign z tego jaki zysk. I dziki temu zrozumieniu moe si pojawi taka przemiana, dziki ktrej bdziemy mogli przejawi, bdziemy mogli zamanifestowa wicej takich cech, jak bycie yczliwym, bycie dobrym dla innych. Takie wanie cechy bd oznak tego, e pojawio si rzeczywicie jakie gbsze zrozumienie w naszej praktyce. Bywa tak, e niektrzy medytujcy potrafi np. mwi o pustce, mwi o urzeczywistnieniu i wydaje si, e robi to w bardzo mdry sposb, potrafi odpowiedzie na kade pytanie dotyczce ostatecznej prawdy, ale nie okazuj adnych oznak tego, e osignli faktycznie takie zrozumienie. Brak jest yczliwoci, brak jest dobroci. Albo jeli ju j potrafi okaza, to tylko wobec tych, ktrych lubi albo ktrzy wobec nich samych okazuj pozytywne nastawienie. To nasze zrozumienie powinnimy zastosowa w ten sposb, aby dao nam ono si do napotykania rnych nowych, nawet przeciwstawnych okolicznoci. Jeeli spotykamy takie przeciwstawne czy trudne okolicznoci, powinnimy z tego wycign jeszcze wicej siy, jeszcze wicej wysiku w utrzymywaniu cigej, niezachwianej przytomnoci. Dalej Asanga mwi, e dziki podstawie niewzburzonej, nierozproszonej praktyki szine czyli praktyki uspokajajcej, wyciszajcej medytacji, ktra przyniesie owoc w postaci osignicia wgldu (lhagthong), dziki temu praktykujcy pokona ciemnoci niewiedzy. Wszyscy mamy pi zmysw, a czsto o wiadomoci mentalnej mwi si jako o szstym zmyle, mwimy wic o szeciu bramach, szeciu zmysach. Mamy rwnie sze rodzajw obiektw odpowiadajcych temu, a wic wiadomoci wzrokowej bdzie odpowiada obiekt ksztat itd. Tych sze wiadomoci wchodzi w pewien rodzaj relacji z szecioma rodzajami obiektw, wchodzi w relacje poprzez sze zmysw. Mamy wic sze wiadomoci, sze bram i sze obiektw, co razem daje osiemnacie tzw. dhatu, osiemnacie elementw. Mwi si, e te osiemnacie dhatu, osiemnacie elementw jest podstaw, na ktrej wyrastaj wszelkiego rodzaju koncepcje, wszelkie pojcia, wszelkie nazywanie nazw itd. Praktyka szine ma prowadzi do tego, aby dziki jednoupunktowieniu wszystkie te osiemnacie dhatu wywiczy w ten sposb, aby nie byy postrzegane jako osiemnacie rnych elementw, ale eby wszystkie byy postrzegane jako przejaw tego samego umysu. W tym kontekcie, jak mwimy o pojedynczym czy jednym umyle, to nie chodzi tutaj o liczb, tylko jest raczej odniesienie do podstawy umysu. Kiedy szine jest doprowadzone do doskonaoci, to wszystkie te osiemnacie dhatu zostaje sprowadzone do jednego punktu, w ktrym zostaj rozpoznane poprzez przytomn, jasn wiadomo. Dlaczego tak trudne jest doprowadzenie tych wszystkich osiemnastu elementw do jednoupunktowienia i do postrzegania ich jasn wiadomoci? Jest tak dlatego, e jestemy przyzwyczajeni, mamy nawyk do cigego poruszania si tych osiemnastu elementw. W tekcie tych osiemnacie elementw w relacji do podstawy umysu jest porwnane jak promienie soca do samego soca. Jednak my cigle mamy skonno do rozdzielania tych osiemnastu elementw. Najpierw rozdzielamy, sdzimy, e obiekt, ktry jest postrzegany przez wiadomo, e s to dwie rne rzeczy i e jeszcze wiadomo, tak jak np. oko, ktre widzi jaki ksztat, e jest dodatkowo czym rnym. Tak samo zaczynamy rozrnia, mylimy, e to, co postrzegane jest przez oko, jest czym cakowicie innym ni to, co jest postrzegane przez ucho i cakowicie innym ni to, co jest odczuwane poprzez skr, np. dotyk. Widzimy wic, e kiedy nastpuje rozrnianie, nastpuje rozdzielanie tych osiemnastu elementw postrzeganych jako rne, pojawia si w tym wielkie rozproszenie, wielkie pomieszanie. Jednake to rozproszenie i pomieszanie nie pochodzi z braku zdolnoci utrzymania wiadomoci w jednym miejscu, ale pochodzi ono z tej rnorodnoci cigego przejawiania tak rozmaitych aspektw rnych wiadomoci, tak rozmaitych myli. Kiedy pojawia si ta rozmaito aspektw i chwytamy te poszczeglne zjawiska jako co cakowicie rnego, odrbnego, to to staje si przyczyn naszego rozproszenia, pomieszania. Gdybymy za rozpoznali wspln, jednakow natur tych wszystkich zjawisk, wwczas nie ma podstawy do pomieszania. Jeli kto nie medytuje, to najczciej nie uwiadamia sobie tego wszystkiego i myli, e nie ma w tym adnego problemu. Mona by uy tu porwnania do wiru wodnego. Jeeli spogldamy z zewntrz, to widzimy tylko powierzchowno tego i wydaje nam si, e nie ma tam tak wiele ruchu, jest tylko troszk poruszenia na powierzchni. Jeli jednak potrafimy spojrze w gb tego wiru, widzimy, jak wiele jest tam ruchu, jak wiele jest tam energii, tego poruszania si. Ale dostrzegamy to dopiero wtedy, kiedy zagbimy si w wir. Podobnie medytujcy, ktrzy s bardzo

128/202.

Serwis internetowy Tsering egoistyczni albo ktrzy popadaj w wielkie lenistwo, te nie dostrzegaj tutaj wielkiego problemu, bo nie s wiadomi tego. Ale kto szczerze praktykujcy, kto kto ma solidn podstaw w praktyce szine, zaczyna sobie uwiadamia cay ten proces. Widzi, w jaki sposb z nierozpoznawania natury umysu powstaje pojciowe lgnicie, lgnicie do poczucia, e istnieje co realnego, solidnego. Jak na bazie tego pierwszego pojcia powstaj nastpne koncepty i jeszcze nastpne i jak powstaje cae to pomieszanie. Tego wszystkiego jest wiadomy tylko kto, kto ma naprawd stabiln podstaw w praktyce szine. Pocztkujcy medytujcy czasami dziwi si iloci chaosu, ktry dostrzegaj w swoim umyle. Widz, jak wiele myli zaczyna si pojawia. Jeeli kto jest rzeczywicie szczerze, dogbnie medytujcy, jeli kto spoglda na natur umysu, bdzie widzia, skd bierze si to cae pomieszanie, skd bierze si tak wielka rozmaito tych wszystkich myli. Ale bardzo czsto jest tak, e kto, kto rozpoczyna medytacj, jest cakowicie zaszokowany, zadziwiony iloci tego wszystkiego, co w sobie dostrzega. Myli wtedy czasami: nie bd w stanie rozwin w ogle adnej przytomnoci, nie bd w stanie rozwin adnej uwagi, jest we mnie tak wiele rozproszenia i tak wiele chaosu. Takie dowiadczenie pojawia si tylko wtedy, jeeli medytacja zmierza rzeczywicie w dobr stron, bo to oznacza, e kto naprawd spoglda na siebie, naprawd uwiadamia sobie, jak wiele jest w nim rozmaitego pomieszanego mylenia. Powiedziane jest, e jeeli jedn chwil, jeden najmniejszy moment czasu, jedn chwil podzielilimy na 64 czci, to w 1/64 takiej najkrtszej chwili zwyka czujca istota jest w stanie wyprodukowa jednoczenie 84 tysice rnego rodzaju emocji, rnego rodzaju pomieszania. A wic tych myli jest w nas naprawd bardzo, bardzo wiele. W szine uczymy si tego, jak by wiadomym swojego umysu, spogldamy na umys. Niektrzy maj takie romantyczne wyobraenie, e to oznacza, e spoczywasz w takiej naprawd spokojnej wiadomoci, czasem pojawia si jaka myl, przygldasz si, jak ona si pojawia, pniej widzisz, jak ona zanika. Ale to nie jest tak romantycznie. Z chwili na chwil pojawia si rozmaita ilo rozpraszajcych myli i uczu i tylko dziki doskonaoci szine bdziemy w stanie, spogldajc na to wszystko, dowiadczy natury umysu. Widzimy wic wyranie, e nasz problem nie zostanie rozwizany przez ucinanie kolejnych lici drzewa, bo na ich miejsce odrosn nowe. Tak samo nasz problem nie zostanie rozwizany w umyle przez obcinanie kolejnych myli. Trzeba uci to u samego korzenia. Dlatego wanie dziki rozwiniciu doskonaej medytacji szine bdziemy w stanie przekroczy to, bdziemy w stanie wej w medytacj lhagthong, to znaczy w dogbne widzenie natury umysu. Bdziemy w stanie doceni ten aspekt ostatecznej prawdy i zastosowa go. Dziki zastosowaniu poczenia medytacji szine (medytacji uspokajajcej) oraz medytacji wgldu, jeli poczymy te dwie, jeli opierajc si na uspokajajcej, wyciszajcej medytacji szine przejdziemy do medytacji wgldu, tylko dziki takiemu poczeniu bdziemy w stanie rozwin pierwotn mdro, pierwotn wiadomo natury umysu. Mona by powiedzie, e szine jest znaniem, rozpoznawaniem poszczeglnych myli. Lhagthong jest rozpoznawaniem natury tych myli. Natomiast dziki nierozdzielnoci szine i lhagthong, dziki poczeniu szine i lhagthong osignie si prawdziwe znaczenie braku trwaego ja, rozpozna si prawdziwe znaczenie ostatecznej natury umysu. Zostay tutaj wyjanione nauki o szeciu paramitach z perspektywy widzenia wielkiego wozu, z perspektywy widzenia mahajany z zastosowaniem czy te ze spojrzeniem z punktu widzenia ostatecznej prawdy, z punktu widzenia paramity mdroci. Dalej bdziemy kontynuowa z kilkoma uwagami mwicymi o spojrzeniu na paramity z punktu widzenia dzogczen, w oparciu o teksty Longczienpy i o teksty Patrula Rinpocze. Ale jestem pewna, e zrozumienie tych nauk z punktu dzogczen bdzie dla was o wiele atwiejsze, jeeli zaczniecie praktykowa szczodro jak rwnie waciwe postpowanie ju od tej chwili, ju od teraz. Jeeli bdziecie cay czas szczodrzy, bdziecie praktykowa waciwe postpowanie, bdziecie stale utrzymywa tolerancj i cierpliwo bez adnego wahania, w kadej sytuacji, bdziecie non stop utrzymywa wysiki w kontynuowaniu, w podtrzymywaniu tej wiadomoci, bdziecie praktykowa medytacj uspokojenia umysu i wgldu rwnie bez chwili przerwy. Jeli to naprawd zastosujecie, bdziecie mogli zrozumie sze paramit z punktu widzenia dzogczen. Jeeli jednak bdziecie mieli z tym trudnoci, moemy podyskutowa troch nad tymi naukami, jak to praktycznie zrobi. Jeli kto jest naprawd przekonany o poytkach pyncych z takiej praktyki, o koniecznoci jej zastosowania, to bdzie wykonywa t praktyk tak czy inaczej. Bo po prostu jest to poyteczne, warto to robi. Jeeli kto jest taki wahajcy si, nie wie, czy warto to praktykowa, czy jest sens si temu powici, to pewnie tak samo bdzie si waha, nawet jeli usyszy o szeciu paramitach z punktu widzenia dzogczen. Jedynym powodem, dla ktrego moglibymy nie chcie praktykowa szeciu paramit, jest niezrozumienie natury nas samych, jest niezrozumienie natury naszego umysu. A o czym mwi dzogczen? Wanie o zrozumieniu tej natury. Wczoraj skoczylimy omawianie szeciu paramit na doskonaoci samadhi. Powiedziane byo, e jeli stworzymy stabiln, solidn podstaw szine czyli siamathy, medytacji uspokajajcej, to nastpnie rozwinie si ona w lhagthong, w praktyk wgldu, w sanskrycie wipasiana. Jeeli szine bdzie poczone z lhagthong, to dziki temu nauczymy si spoczywa w 129/202

Serwis internetowy Tsering doskonaej rwnowadze, w pierwotnej wiadomoci wolnej od wszelkiej chwytliwoci. Nazywane jest to doskonaoci medytacji (tyb. samten). W odniesieniu do omawiania paramity szczodroci czy te do etycznej samodyscypliny, do cierpliwoci zwanej te tolerancj, do entuzjastycznych wysikw, do medytacji - w przypadku kadej z tych paramit w wyjanieniach nacisk pooony by na intencj spogldania do wewntrz, spogldania na swj wasny umys i przecicia lgnicia do ego. Dziki temu, kiedy rozpuci si nasze lgnicie do ego, do poczucia ja, wwczas bdzie w stanie spontanicznie przejawi si pierwotna wiadomo cakowicie wolna od wszelkich poj, wszelkich konceptw. Te pojcia, koncepty pojawiaj si tylko wtedy, kiedy jest lgnicie do poczucia ja. Jest takie powiedzenie tybetaskie, ktre mwi o stworzonej sztucznie medytacji, medytacji, ktra jest jakby sztucznie wytworzona. Ta sztucznie stworzona medytacja, sfabrykowana medytacja jest bardzo czst skonnoci, ktr mamy pewnie wszyscy. Jest tak, poniewa stajemy si niewolnikami tego, co postrzegamy, jestemy schwytani w t cig gr, w cige przejawy zmieniajcych si rnych zjawisk, zmieniajcych si cigle osiemnastu elementw, ktre wczoraj byy omawiane. Ta ciga gra osiemnastu elementw sprawia, e pozwalamy rwnie naszej wiadomoci cigle kroczy za tymi zmieniajcymi si obrazami i by wpltanym w tak cig zmian i rozproszenie. Przypomn jeszcze, co to jest tych osiemnacie elementw. Najpierw mamy sze zmysw: wzrok, such, wch, smak, dotyk, zdolno postrzegania zjawisk mentalnych. Mamy sze obiektw tych zmysw: ksztaty, dwiki, zapachy, smaki, odczucia i mentalne zjawiska. Mamy te sze wiadomoci: wiadomo wzrokowa, wiadomo suchowa, wiadomo zapachowa, wiadomo smaku, wiadomo dotyku i wiadomo mentalna. Mamy wic trzy grupy po sze: zmysw, obiektw i wiadomoci. Razem tworzy to osiemnacie elementw. Tych osiemnacie elementw omawiaam dokadnie dwa lata temu, kiedy tu byam. Ci, ktrzy byli poprzednio, na pewno doskonale to pamitaj i nie ma potrzeby tego ponownie wyjania. Tym razem skupimy si raczej na podstawie, z ktrej pochodzi tych osiemnacie elementw. T podstaw, w ktrej si one rozgrywaj i z ktrej pochodz, jest umys. Jeeli pojawia si jakikolwiek ruch, jakiekolwiek poruszenie w tej podstawie, to jest to wanie tym czynnikiem, ktry stanowi przejawianie si osiemnastu elementw. Np. pojawia si jaki obiekt wzrokowy, pojawia si ksztat. Poprzez organ wzroku, poprzez oko wiadomo jest w stanie postrzega ten ksztat. Z punktu widzenia np. madhiamiki, kiedy mwimy o odkryciu, o uwiadomieniu sobie ostatecznej prawdy, to chodzi tutaj o zdolno bycia wiadomym, w jaki sposb przejawia si, w jaki sposb ma miejsce wiadomo wzrokowa. Kiedy medytujcy zrozumie, w jaki sposb przejawia si forma i jak nastpuje jej postrzeganie, to w ten sposb zrozumie to, co dotyczy samej istoty, natury formy. Wytwarzajc koncepty, mylc w pojciowy sposb, nie zrozumiemy prawdziwej natury tego, w jaki sposb przejawia si form, jak zachodzi jej postrzeganie, ale raczej bdziemy mieli do czynienia z produktem, z czym wtrnym, co pojawia si po samym fakcie postrzegania formy. Zrozumienie oznacza postrzeganie natury zjawiska, oznacza mdro, oznacza ostateczn prawd, oznacza przecicie si przez lgnicie do poczucia ja i oznacza przecicie si przez wszelkie pojciowe rozumowanie. Dlatego te rozumiemy, e mdro nie moe by czym czstkowym, nie moe by czym zoonym, czym uwarunkowanym. Ta mdro rozumiana jest jako prawda, jako w peni prawdziwe postrzeganie natury zjawisk. Mona te powiedzie, e jest jakby cakowicie do koca zdrowym rozsdkiem. Ale normalnie umys jest zakryty, zakryty jest rnymi nawykowymi skonnociami, ktre sprawiaj, e nie postrzegamy czysto samej natury zjawisk, ale raczej operujemy tylko pojciami, wyobraeniami na temat tego postrzegania. I powiedziane jest, e taki wanie dyskursywny umys czyli umys peen pojciowego mylenia, nie widzi zjawisk bezporednio takimi, jakimi one s. Kiedy nasz umys jest uchwycony przez to pojciowe mylenie, to nie postrzegamy bezporednio zjawisk, postrzegamy jedynie jakby kocowy produkt, to, co nastpuje po postrzeganiu, a wic pewne pojcia, koncepty dotyczce tego, co wanie postrzegalimy. Prawda wzgldna to jest samo przejawienie si i odnonie tego przejawienia, ktre postrzegamy, z powodu pojciowego mylenia mamy poczucie, e jest czym bardzo trwaym, bardzo solidnym i przydajemy temu duo wicej trwaoci i realnoci, ni ma to naprawd, ni jest potrzeba. Kiedy z buddyjskiej perspektywy mwimy o zrozumieniu pustki, o zrozumieniu ostatecznej prawdy, to mwic o pustce nie mamy na myli tego, e relatywna prawda, wzgldna prawda ma si cakowicie rozpuci, e zjawiska maj znikn. To nie jest znaczenie pustki. Znaczenie pustki jest takie, e powinnimy zrozumie wzgldn prawd cakowicie bez lgnicia, bez narzucania jakichkolwiek konceptw, poj w odniesieniu do tej wzgldnej prawdy. Kiedy taki peen pojciowych skonnoci umys widzi jakie zjawisko albo kiedy taki umys postrzega jaki dwik, zapach, smak, dotyk czy te jest wiadomy jakiej myli, to nie potrafi skoncentrowa si na poszczeglnych elementach tego postrzegania. Nie widzi jasno poszczeglnych elementw skadajcych si na to postrzeganie, nie widzi rda pochodzenia tych zjawisk, nie widzi ich esencji, nie rozumie tych poszczeglnych fragmentw, ale widzi jedynie caociowy, kocowy produkt, pewne wraenie, zudzenie, ktre powstaje, a w

130/202.

Serwis internetowy Tsering szczeglnoci tym kocowym produktem jest pewne pojcie, myl wytworzona na temat tego, co postrzegalimy. A wic skupiamy si raczej na tych konceptach, pojciach dotyczcych tego, co postrzegalimy, zamiast prawdziwego przeanalizowania esencji, natury oraz rda myli, ktra si pojawia, albo formy, ktr widzielimy, albo dwiku, ktry syszymy, czy te zapachu, ktry czujemy, albo dotyku, ktry odczuwamy. Nie widzimy poszczeglnych elementw tego procesu postrzegania, tylko skupiamy si na tym kocowym zjawisku, ktrym jest pewne pojcie o tym, co postrzegamy. Gdybymy naprawd gboko, prawdziwie przeanalizowali, w jaki sposb pojawia si sze obiektw wiadomoci, gdybymy to naprawd gboko sprawdzili, to zobaczylibymy, e te obiekty nie posiadaj jakiej trwaej, realnej istnoci, jakiego samoistnego bytu. Gdyby tak byo na przykad, e dany produkt jest przez wszystkich postrzegany dokadnie w ten sam sposb, byoby to pewnym dowodem na to, e ten obiekt jest czym naprawd realnym. Niemniej kady postrzega to na swj sposb, kady nadaje temu swoje osobiste oceny, nadaje temu swoje osobiste nazwy, co oznacza, e takie wartoci nie s czci samego obiektu i co oznacza, e ten obiekt nie jest sam w sobie samoistnym, realnym bytem. Wemy taki przykad: nawet odczucie szczcia czy cierpienia jest czym bardzo indywidualnym, kady rozumie to w cakowicie inny sposb. A wic np. takie co, jak myl, odczucie, dowiadczenie szczcia czy cierpienia, okazuj si nie by jak jedn, niezmienn rzecz, ale jest to co, co ma rne podziay, co jest zmienne, co ulega cigym przemianom. A to jest dowd na to, e nie jest to realnym, samoistnym bytem, tylko jest to czym cakowicie uwarunkowanym, iluzorycznym. Wszelkie zjawiska, jakiekolwiek si przejawiaj, a mwic tu o wszelkich zjawiskach mamy na myli sze rodzajw obiektw, obiekty postrzegane przez nasz wzrok, such, wch, smak, dotyk i wszelkie mentalne pojcia, ktre s obiektem wiadomoci mentalnej - wszelkie te zjawiska nie maj w sobie adnej trwaoci, kade z nich podlega cigym przemianom, podlega cigym zmianom i nie ma w zwizku z tym adnego dowodu, niczego, co wskazywaoby na to, e s one realnie istniejce. Ich zmienno ukazuje, e s wanie iluzoryczne. To cige analizowanie wszystkich obiektw, wszystkich zjawisk, ktre si pojawiaj, nazywa si pradniaparamit, szst paramit, doskonaoci mdroci. Ta szsta paramita jest pogbieniem wipasiany, pogbieniem wgldu i polega to na analizowaniu natury wszystkich zjawisk. Tekst mwi dalej, e bez poprzedzania szeciu paramit mdroci czy te mona powiedzie bez poczenia szeciu paramit z mdroci, nie osignie si owiecenia. Ale jeli sze paramit poczymy z tak mdroci, z takim zrozumieniem, to dziki temu osigniemy to, co nazywa si ...... mi tokpa czyli wolno od pojcia trzech obiektw: podmiotu, przedmiotu i dziaania. Ta wolno od tych trzech poj oznacza tutaj wolno od lgnicia do poczucia tych trzech: podmiotu, przedmiotu i dziaania, w odniesieniu do osiemnastu elementw, a wic wszystkich tych obiektw i postrzegania tych obiektw, wolno od lgnicia do poczucia ich realnoci, a wic urzeczywistnienie pustki. Po to, aby te paramity stay si rzeczywicie doskonaociami, eby stay si paramitami, musz by wolne od tego pojcia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Szczodro musi wic by praktykowana cakowicie w wolnoci od poczucia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Etyka musi by cakowicie wolna od poczucia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Cierpliwo musi by wolna od poczucia przedmiotu, podmiotu i dziaania. Pilno mysi by wolna od poczucia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Medytacja musi by wolna od poczucia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Mdro (pradnia) musi by wolna od poczucia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Normalnie mwimy o szczodroci przede wszystkim jako o czym aktywnym, o pewnym dziaaniu, ktre wykonujemy. Jednak tutaj, w tych naukach zwracamy uwag na to, aby sprawdzi, w jaki sposb to wykonujemy. Dobrze jest, aby medytujcy kontemplowa sobie przez pewien czas, uwiadomi sobie, jak to jest naprawd z nim, spojrza w siebie samego i zobaczy, jak kademu aktowi dawania, w ktry si angauje, towarzyszy cakowicie niepotrzebne mylenie, poczucie ja daj tobie i co z tego bdzie, jakie bd tego skutki. Nasza szczodro powinna by cakowicie wolna od tego rodzaju mylenia. Praktykujc szczodro powinnimy wic spojrze w gb siebie samego, przeanalizowa, sprawdzi, jakie nam towarzysz tutaj rne procesy mentalne i powinnimy oczywicie ostatecznie dy do tego, abymy byli wolni od pojcia mnie jako dajcego, komu daj i samego dawania. Tybetaskie pojcie namtok tumaczone jest zwykle jako pojciowe mylenie. Co to jest waciwie to namtok? Oczywicie, z pewnego grubszego punktu widzenia oznacza to takie mylenie, ktre zasania pierwotn mdro, nie pozwala, aby ta pierwotna mdro spontanicznie si przejawia. Kiedy jednak spojrzymy gbiej na to, czym jest namtok, to stwierdzimy, e waciwie wszystko, kady rodzaj aktywnoci jest namtok. Moe nam si wydawa, e wszystko to, co powinnimy praktykowa, tak jak np. szczodro, wspczucie i wszystkie te inne pozytywne cechy, e to przynajmniej nie jest namtok, to nie jest to pojciowe mylenie, ktre nas wie. Ale faktycznie, kiedy tylko pozwalamy na zaistnienie tych trzech: poczucia podmiotu, przedmiotu i samego dziaania, jeli tylko pozwalamy, aby wkroczyy te trzy, wwczas ju kady taki rodzaj dziaania staje si namtok, staje si tym pojciowym myleniem. Bdzie wic np. namtok szczodroci, bdzie namtok 131/202

Serwis internetowy Tsering wspczucia. Jeli pozwalamy na istnienie tych trzech: podmiotu, przedmiotu i dziaania, wszystko to jest pojciowym myleniem. Kiedy wic mamy te .....nampartokpa czyli te pojcia trzech krgw, podmiotu, przedmiotu i dziaania, wwczas kade dziaanie staje si splamione. Jeeli chcemy praktykowa prawdziw szczodro, to musi by wolna od pojcia tych trzech. Bdzie wic szczodro wolna od pojcia podmiotu, przedmiotu i dziaania. Etyka wolna od pojcia tych trzech. Cierpliwo wolna od pojcia tych trzech itd. Tylko to jest t ostateczn, autentyczn praktyk. No wic pomylcie - jaka powinna by szczodro, aby bya rzeczywicie szczodroci woln od tych trzech poj? Jaka ma by? Bez mylenia? Uwaajcie, eby to bez mylenie nie byo po prostu gupot. Pamitajcie, wczeniej mwiam o tym, e mdro nie moe by czciowa, mdro nie moe by zoona, mdro nie moe by gupia. (gos z sali). To bya propozycja. Sta si szczodroci, sta si paramit. Rinpocze mwi: kiedy mwisz sta si, to ju jest ukierunkowane na dziaanie. Cae nasze ycie, cigle przyklejamy rne etykietki, nadajemy wszystkiemu nazwy. Jeli chcemy przeci si przez to pomieszanie, musimy przeci si rwnie przez skonno do nazywania wszystkiego. Np. pustka albo pusto. Mylimy, e to powinno by czym. Skoro jest puste, to znaczy wolne od czego, pozbawione czego. Wyobraamy sobie, e musi by oprnione z czego i w ten sposb ju nadajemy temu pewne pojcia, pewne wyobraenia i to ju nie jest prawdziwa pustka. Prbujemy opisa ostateczn prawd sowami i mylimy, e przetniemy si za pomoc sw przez pomieszanie. Sprbujcie opisa cakowit wolno od pojciowania za pomoc pojciowych sw. A wic prbujemy: staniemy si doskonale wspczujcy. Jaka inna propozycja? Jak paramita szczodroci czy inne paramity mog sta si wanie tym? Propozycja - bez poczucia siebie. Jeli uyjesz okrelenia uczucie, czucie siebie, to nie jest to waciwe. Lepiej powiedzie - bez lgnicia do poczucia siebie. Co jeszcze proponujecie? (gosy z sali). Ten, kto powiedzia bez podmiotu, przedmiotu i dziaania - czy twoja szczodro jest wolna od podmiotu, przedmiotu i dziaania? Oczywicie, powiesz nie. Ale dlaczego nie? Co powstrzymuje ci od nie bycia wiadomym natury umysu? Niewiedza. Co jest niewiedz? Jaka niewiedza? Ty to wiesz. Jaka niewiedza? Ktra niewiedza? Czym jest niewiedza? Najpierw nazywamy pewnego rodzaju pojcia, stwarzamy nazwy, nastpnie wierzymy w to, e tak wanie jest i w ten sposb utrwalamy te rzeczy. Dotyczy to np. gniewu, pragnienia, wszelkich innych uczu. Najpierw nazywamy je w ten sposb, wierzymy: tak, ja mam gniew, ja mam pragnienie. I wierzc w to, utrwalamy je. Sprawiamy, e one zaczynaj faktycznie realnie si przejawia. Jest taka historia, ktra mwi o pewnym joginie, ktry przez dwadziecia lat medytowa w jaskini. Medytowa na bstwo, ktre ma rogi, identyfikowa siebie z tym bstwem. Najpierw uwierzy w to bardzo mocno, a nastpnie, kiedy po dwudziestu latach prbowa wyj z jaskini, to nie mg, poniewa rogi utkwiy w dziurze i nie mg si z nimi w tej dziurze zmieci. To jest tak, e najpierw o czym mylimy, pniej zaczynamy w to wierzy, e tak wanie jest, w kocu ta wiara staje si czym bardzo solidnym, przeksztaca si w co trwaego, realnego. Dotyczy to wszystkich zjawisk. Najpierw mylimy, e one s, nazywamy to w ten sposb i ta wiara sprawia, e zjawiska staj si solidne, trwae, realne. Ale ta wolno od tej wiary w realno jest wanie tym. Mona wic powiedzie, e niedocenianie tego rodzaju myli, nie dawanie im takiej wiary, jest czym cakiem dobrym. Nie jest tak z kolei, e wystarczy tylko patrze na to w ten sposb, eby widzie nierealno tych wszystkich poj, nierealno tych wszystkich zjawisk. Przez samo tylko mylenie, e to nie jest realne, e nie jest prawdziwe, nie uwolnimy si od nawykowych skonnoci, ktre sprawiaj, e cigle przeywamy wiat wanie w ten sposb. Dlatego Asanga w tym tekcie mwi, e tylko mdro poprzedzona pozostaymi picioma paramitami (szczodroci, etyk itd.) doprowadzi do wyzwolenia. Dlatego nie wystarczy tylko by dobrym buddyst, by tylko wierzcym buddyst, np. paka codziennie przed obrazkiem swojego guru, nie wystarczy rozwija rnych dobrych waciwoci tylko praktyka, w ktrej te pierwsze paramity poczone s razem z mdroci, tylko taka praktyka da wyzwolenie. Praktykowanie tych piciu paramit razem z szst, z mdroci, doprowadzi do wyzwolenia. I dlatego te sze paramit mierzy w jeden cel, ma jedno wsplne znaczenie, o ktrym Longczienpa mwi, e wszystkie razem paramity nazywaj si po prostu bodhiczitt. Bodhiczitta po tybetasku nazywa si dziangcziup sem i w tym tekcie przedstawiona jest definicja, co to jest dziangcziup sem, w skrcie dziangsem, tumaczone czsto jako owiecony umys czy postawa owiecenia. Dziang oznacza tutaj oczyszczenie, oczyszczenie z wszelkiego pojciowego mylenia, natomiast cziup oznacza osignicie, osignicie, urzeczywistnienie wolnoci od pojciowego mylenia. Razem owiecony umys oznacza wanie doprowadzenie do perfekcji, doprowadzenie do doskonaoci wszystkich szeciu paramit. Taki umys, ktry jest obudzonym, przebudzonym umysem, wolnym od pojciowego mylenia, zawiera w sobie sze paramit. W dwch nastpnych linijkach Longczienpa mwi, e nie ma nauk innych, ni bodhiczitta. Dalej mwi, e w naukach o bodhiczitcie zawieraj si wszystkie dharmy, wszystkie nauki trzech czasw i dziesiciu

132/202.

Serwis internetowy Tsering kierunkw. To, co mogoby ukaza waciwoci bodhiczitty, porwnanie, ktre mogoby to ukaza, to moe by porwnanie do nieograniczonej, rozlegej przestrzeni. Bodhiczitta to jest dziangcziup sem. Sem po tybetasku albo czitta w sanskrycie oznacza umys, ktry jest bez przyczyny, ktry jest niezrodzony, ktry jest cakowicie wolny od wszelkich skrajnoci. Umys nie ma adnej przyczyny, nie ma adnego miejsca, w ktrym by powsta. Dlatego jest niezrodzony. Nie ma adnego miejsca przebywania, dlatego mwi si, e jest poza moliwoci wyraenia, poza moliwoci wysowienia. I jest cakowicie jak nieograniczona przestrze. Dalej tekst mwi jednak, e tak naprawd nie mona zrozumie, czym jest bodhiczitta, nie mona zrozumie tego za pomoc adnej metafory. A takiej metafory uywa si jedynie po to, aby pomc pojciowemu umysowi zdoby jakie wyobraenie na temat tego, co i tak jest niewyobraalne. Jeszcze raz od pocztku. Umys zwykego pocztkujcego praktykujcego to jest umys peen mylenia, umys, w ktrym stale si rozgrywaj wszystkie z osiemnastu elementw. Kiedy mwimy o dharmie, mamy na myli nauki, ktre zostay przekazane przez Budd podczas pierwszego, pniej drugiego itd. obrotu koem dharmy. Mamy wic nauki hinajany, mamy nauki mahajany, mamy nauki wadrajany, ktre zawieraj w sobie czyli rozwijaj si pniej w nauki sekretnej mantrajany. Dzielc to wszystko w ten sposb, mwimy tradycyjnie o dziewiciu janach, o dziewiciu pojazdach czy o dwunastu pojazdach. Jednak te rozmaite podziay nauki dharmy trzeba rozumie w ten sposb, e sama ta dharma jest jedynie umysem. Jest to tak, jak umys najpierw kogo, kto jest maym dzieckiem, pniej staje si modziecem itd. Ten umys staje si coraz bardziej dojrzay. Podobnie trzeba rozumie nauki. Oczywicie, e patrzc zewntrznie, s tutaj pewne historyczne okresy rozwoju rnych nauk. Ale wewntrzne znaczenie tego jest takie, e te wszystkie nauki s tylko umysem i rozwijanie si nauk od maego pojazdu do coraz to dalszych, coraz gbszych etapw jest to tak, jak rozwj umysu od najbardziej zwykego, prostego, dziecicego umysu do coraz bardziej dojrzaego, ktry pojmuje coraz wicej. Kiedy wic zaczynamy tak duchow podr, podr prowadzc do zrozumienia natury umysu, podr prowadzc do dojrzaoci, to jest to tak, e nasz umys przechodzi przez poszczeglne etapy. Umys nasz jest na poziomie rozumienia odpowiadajcemu ciece rawakw itd. Tradycyjnie w dzogczen wszystkie poziomy nauki Buddy dzieli si na dziewi jan. Mamy wic rawakajan, mamy praktikabuddajan, mamy bodhisattwajan. Nastpnie mamy krija-, upa- i jogatantr. Mamy maha-, anu- i atijog. Kiedy nasz umys zaczyna praktykowa, to nie jest tak, e s to kolejne jany czyli kolejne etapy nauk, bo z kad z tych jan zwizana jest pewna grupa nauk i praktyk. I te jany nie s czym takim zewntrznym, czego musimy si nauczy. Ale kiedy umys dochodzi do pewnego etapu, do zrozumienia, to jest to umys, ktry jest na etapie rawaki, na etapie praktikabuddy, na etapie bodhisattwy. Jest to umys, ktry jest w stanie zrozumie krija-, upa- czy jogatantr. Jest to umys, ktry np. dojdzie do zrozumienia atijogi i wtedy atijoga nie jest jak zewntrzn nauk, ktr musimy poj, ale sam umys staje si atijog, jest na poziomie atijogi. Jest to podobne do tego, co wczoraj mwilimy o oddzielaniu praktyki od naszego ycia, kiedy praktyka nie staje si czci nas samych. Jeeli tak jest, to wwczas dana praktyka staje si czym, co musimy wykonywa, staje si jak czynnoci, jakim dziaaniem, ktrego musimy si nauczy. Jest to tak, e medytujemy na jakim etapie, mylimy: aha, teraz zaczynam praktykowa ciek bodhisattwy i uczymy si cieki bodhisattwy. Ale w tym wypadku to jest troch tak, jakby praktyka bya tylko innym rodzajem ubrania, ktre mielibymy na siebie woy. To nie powinno by w ten sposb. Faktycznie jest tak, e kiedy dochodzimy do praktykowania cieki bodhisattwy, to znaczy e umys staje si bodhisattw i ta cieka nie jest ju czym zewntrznym do nauczenia si. To jest wanie to, o czym Longczienpa mwi tutaj np. w odniesieniu do bodhiczitty. Kiedy nasz umys stanie si bodhiczitt, to okrelenie, e nie ma innej dharmy poza bodhiczitt, oznacza, e nie mamy do przyswajania jakich zewntrznych umiejtnoci, ktrych musimy si nauczy, tylko po prostu jestemy bodhiczitt, dziaamy w ten sposb. Dalej Longczienpa mwi: wielu ludzi nie rozumie tego dzi. A odnosi si to do tego, co ju wczeniej mwilimy. Jeeli suchamy jakich nauk i zaczynamy myle: aha, rozumiem te nauki - to cigle te nauki s czym zewntrznym, nie s jeszcze nami. I w ten sposb mylimy nieraz, e np. jak suchamy nauczyciela mahamudry, wysuchalimy tych nauk, to zaczynamy nazywa siebie: aha, jestem praktykujcym mahamudr. Albo suchamy nauczyciela wygaszajcego nauki dzogczen i zaczynamy mwi o sobie: jestem praktykujcym dzogczen. Ale to nieprawda. Jeeli nasz umys osignie ten poziom, nasz umys stanie si dzogczen, to dopiero wtedy jestemy praktykujcymi dzogczen. Inaczej to jest tak, e lubimy nauki o dzogczen. To jest tak, jak gdybymy zakadali to ubranie. Albo jak w tej historii o czowieku z rogami. Wyobraamy sobie, e praktykujemy dzogczen, ale to nie jest praktykowanie dzogczen. Umys dzogczen oznacza umys cakowicie wolny od uwarunkowa, umys, ktry nigdy ani na chwil nie odchodzi od dowiadczenia tej ostatecznej natury. Dopki tak nie jest, nie jestemy praktykujcymi dzogczen. Moemy mwi: aha, my lubimy tradycj dzogczen, nam podoba si dzogczen. Ale nie jestemy 133/202

Serwis internetowy Tsering praktykujcymi dzogczen. Gdy podobaj si nam jakie nauki i zaczynamy je naladowa, to nie znaczy, e je praktykujemy. Jak suchalimy nauk dzogczen, to nie znaczy, e jestemy praktykujcymi dzogczen. Gdyby tak byo, to np. wszyscy suchamy nauk Buddy, ale wcale to nie znaczy, e stalimy si buddami. Tak samo byo w tym przypadku, kiedy podobaj nam si nauki mahamudry czy dzogczen nie znaczy to, e praktykujemy mahamudr czy dzogczen. Praktykujc w ten sposb, kiedy patrzymy na siebie, stwierdzamy: aha, my wszyscy pragniemy osign ostateczn prawd, wszyscy pragniemy osign owiecenie. I to jest bardzo dobrze, jest to pewien rodzaj aspiracji, ktra jest dobra. Ale jeli szczerze si sobie przyjrzymy, to musimy stwierdzi, e faktycznie tego jeszcze nie urzeczywistnilimy. Np. pogldy buddyjskie uwaane s za pogldy nieteistyczne. Jeeli podchodzilibymy jednak do praktyki buddyjskiej utrzymujc takie podejcie, jakby byo to podejciem teistycznym, to znaczy e nie jest to naprawd buddyjskie podejcie. Podchodzc w taki teistyczny sposb do Buddy, konceptualizujemy Budd, konceptualizujemy Amitabh, konceptualizujemy Czenrezika, konceptualizujemy Guru Rinpocze, konceptualizujemy wszystkich nauczycieli z ostatnich 2,5 tysica lat. Zaczynamy rozrnia: aha, ci s dobrzy, ci s li, ci s lepsi, ci gorsi. Zaczynamy przystpowa do partii tego czy tego nauczyciela i w ten sposb okazuje si, e nie rozumiemy nawet najbardziej podstawowej podstawy, nie rozumiemy schronienia. A jeli nie rozumiemy schronienia, to nie ma sensu nawet wspomina o czym takim, jak dzogczen. Wszyscy mamy tak skonno, takie pragnienie: chciabym urzeczywistni ostateczn prawd. Ale chciabym urzeczywistni ostateczn prawd dziki tej a tej osobie, dziki temu a temu mistrzowi. Chc osign ostateczn prawd opierajc si tylko na tej specjalnej, wyjtkowej linii przekazu i tylko za pomoc tej metody, a nie innej. Jeli jest tak, to jest to nasze teistyczne podejcie i nie ma nic wsplnego z buddyjskim pogldem. Kiedy uwiadamiamy sobie, e chcemy urzeczywistni ostateczn prawd, po powinnimy jak najbardziej uwanie przyjrze si sobie samemu i sprawdzi, jak to naprawd jest z t nasz motywacj, z t nasz aspiracj. Musimy zobaczy, czy naprawd mamy tak solidn podstaw, pragnienie zrozumienia ostatecznej prawdy. Kiedy dostrzeemy, e zaczynamy to konceptualizowa w jaki sposb, np. mylimy: chc to osign wanie tak i tak to ma wyglda po osigniciu - to jak tylko dostrzeemy w sobie tak skonno, lepiej nie wchodmy w to, nie podajmy za tym. Przyjrzyjmy si sobie i zobaczmy, czy nie ma w nas np. skonnoci do targowania si o praktyk, mylenia: musz wanie t praktyk dosta, jeeli nie dostan tej praktyki, to nie zaangauj si w peni na ciece. Albo: musz pojecha gdzie tam, spotka kogo, inaczej nie bd naprawd mg do koca szczerze, autentycznie praktykowa. Albo: naprawd, tylko jeli kto da mi te lubowania. Albo: jeli wpuci mnie na odosobnienie, albo: nie pjd na odosobnienie - tylko w takim przypadku bd mg autentycznie praktykowa. Albo: tylko jeli zostan naprawd w ningmapie, albo: naprawd bd praktykowa w kagju - to tylko wtedy bd mg naprawd praktykowa. Jeeli zobaczycie w sobie tak skonno, to bdcie wiadomi, e moe jest to najwiksza przeszkoda, jaka moe zdarzy si na duchowej ciece. Odrzucie to natychmiast. Najbardziej podstawow podstaw jest to, kiedy kto pragnie osign urzeczywistnienie natury umysu. To jest podstawa, na ktrej mona budowa. Z tak podstaw, z pragnieniem osignicia mdroci umysu, suchajcie nauk, przemyliwujcie je, wprowadzajcie je nastpnie w praktyk. Jeli taki umys dojrzeje do zrozumienia, co naprawd naley odrzuci i jakie waciwoci trzeba naprawd rozwin, to jest naprawd mdry umys. Taki mdry umys naprawd zrozumie podstaw, ciek i owoc. Podstaw jest natura umysu, taka jak mamy teraz, podstawowa natura umysu. cieka to caa praca, ktr naley wykona, aby odkry, ukaza t natur umysu. Wejcie na ciek bez adnego wyobraenia, dokd naley zmierza, nie byoby waciwym praktykowaniem. Trzeba wiedzie, do czego zmierzamy. Niemniej, jeeli bdziemy mieli pojciowe wyobraenia, stwarzali pojciowe wyobraenia na temat tego, co chcemy osign, wwczas jest to znowu bd. Podstaw jest natura umysu, umys taki, jakim jest. ciek jest praktykowanie nieegoizmu, niesamolubstwa, a owocem jest bodhiczitta, jest owiecony, przebudzony umys. Podstawa, cieka i owoc s tym, co stanowi istot, jest tym, co stanowi o naszym rozwoju. Wszystkie inne nauki, wszystkie inne inicjacje, kady rodzaj analizowania, przemyliwania i wszystkie inne metody w caej swojej wielkiej rozmaitoci, s jedynie pewnymi sokami, s tym, co wzmacnia nasz podstaw, ciek i owoc. Sprawia, e nasza praktyka podstawy, cieki i owocu staje si gbsza, staje si peniejsza, przyniesie peniejszy owoc. Naley na pocztku sprawdzi swoj wasn podstaw, swoj wasn ciek i swj wasny owoc. Jeeli zauwaymy, e mamy do nich teistyczne podejcie, powinnimy przeci si przez tego rodzaju koncepty. Tak, eby wszelkie nauki, eby wszelkie instrukcje, ktre otrzymujemy, doprowadziy do obudzenia si w nas prawdziwej mdroci, tak ebymy podali autentyczn ciek bodhi. Wy wszyscy macie ju za sob jak praktyk, macie pewne przygotowanie. A wic sprawdcie swoje wasne podejcie do swojej podstawy, cieki i owocu. Co oznacza naprawd sprawdzenie, przemylenie swojej wasnej motywacji dotyczcej podstawy, cieki i owocu. Jaka jest nasza motywacja podejcia do praktyki. Czy jest ona autentyczna i prawdziwa. A poniewa nie zamierzamy tutaj

134/202.

Serwis internetowy Tsering omawia z innymi swoich wasnych spostrzee, swoich wasnych motywacji, mona pozwoli sobie na troch wicej odwagi i troch bardziej odwane spojrzenie na siebie samego. Jeeli pracujemy nad podstaw, ciek i owocem, ale widzimy, e towarzyszy nam bardziej motywacja wasnego wyzwolenia, to jest to po prostu praktyka zgodna ze ciek praktikabuddy. Wielu z nas otrzymuje wiele nauk i w zwizku z tym bywa, e mamy wielkie ego. Zwykle mamy wielkie ego, ale niektrzy np. otrzymuj wiele nauk na temat mahamudry czy na temat dzogczen i mylimy: aha, jestem praktykujcym mahamudr czy praktykujcym dzogczen. To Rinpocze nazywa wielkim ego. Ale jeeli przyjrzymy si sobie samemu i stwierdzimy, e mylimy przede wszystkim o wasnym wyzwoleniu, to jestemy na ciece prowadzcej do wasnego wyzwolenia, i jest to bardzo daleko od prawdziwego podejcia mahamudry czy dzogczen. Wic bardzo wane jest, aby sprawdzi w sobie tak motywacj. Oczywicie, e bdziemy mwi zawsze o tym, e praktykujemy t wielk ciek, w modlitwach nawet cigle recytujemy: oby wszystkie czujce istoty zostay wyzwolone. Ale jeeli nie czujemy tego naprawd w gbi serca, jeeli taka motywacja nie jest w nas gboko zakorzeniona, to znaczy, e nie jestemy naprawd na tej ciece. Powinnimy wic sprawdzi, jaka jest w nas motywacja i jeeli mylimy przede wszystkim o wasnym wyzwoleniu, to nie jest to ta wielka cieka. Longczienpa mwi, e wszystkie dharmy s tylko umysem. Chodzi wic o to, abymy byli w stanie w umyle przeci wszelkiego rodzaju wahanie si, wszelkiego rodzaju wtpliwoci. Jeeli wyjdziemy poza tego rodzaju wahania si dotyczce nas samych, naszego wasnego poytku, naszego wasnego wyzwolenia, przetniemy si take poza koncepty, poza lgnicie do ego, lgnicie do poczucia ja. Mwi si, e wejcie na ciek bodhisattwy ma miejsce wtedy, kiedy przetniemy wszystkie wtpliwoci co do siebie samego, przetniemy wszelkie wahanie si dotyczce naszego wasnego poytku. I tylko dziki temu, i tylko wtedy bdziemy mogli doj do naprawd doskonaej mdroci. Powiedziane jest, e ktokolwiek chce osign doskonao w szeciu paramitach, musi przeci si przez wszelkie rodzaje konceptw, wszelkie rodzaje pojciowego mylenia. Musi doj do takiej dojrzaoci, dziki ktrej bdzie w stanie zrozumie, e wszelkie wtpliwoci, wszelkie wahania si s przeszkodami. Musi przeci si take przez wszelkie namtok, wszelkie rodzaje pojciowego mylenia. Oczywicie, mwilimy wczeniej, e waciwie kady rodzaj mylenia jest namtok. Ale w tym kontekcie naley zrozumie, e przedstawiamy to samo za pomoc innych sw, okrelamy to po prostu jako wtpliwoci. Kiedy mwimy o pewnym wahaniu si, mamy na myli to wahanie si, ktre powizane jest bardzo silnie z wiar w istnienie tych trzech krgw podmiotu, przedmiotu i dziaania. A wic zasadza si to przede wszystkim na skonnoci do wiary w istnienie siebie jako pewnej odrbnej, samoistnej jednostki. W takim grubszym znaczeniu, oczywicie mamy na myli przywizanie do wasnego poytku, mamy na myli co takiego, co nazywamy egoizmem. Ale w gbszym, takim duchowym rozumieniu, chodzi tutaj o nawet najsubtelniejsze idee, najsubtelniejsze pogldy dotyczce poczucia, czym jestem naprawd ja, czym jest ja. Podchodzc do rozumienia, jaka jest prawdziwa natura ja, mamy do czynienia z rnymi szkoami filozoficznymi w buddyzmie. Jeeli mwimy o tych wszystkich szkoach, to tradycyjnie przedstawiamy je przynajmniej jako cztery gwne rodzaje szk. Jest to sautrantika, waibhaszika, czittamatra i madhiamika. Podobnie jak mwilimy, e z perspektywy dzogczen, kiedy przedstawiamy nauki buddyjskie jako dziewi rnych jan, to nie powinnimy rozumie tego jako dziewi rnych systemw praktykowania, ktrych mona si uczy, ale jest to jakby dziewi stopni dojrzaoci umysu, dziewi poziomw zrozumienia, przez ktre moemy przechodzi a do penej dojrzaoci. Dokadnie tak samo - jeli chodzi o pogldy dotyczce natury siebie i wszystkich zjawisk. Pogldy przedstawiane w tych rnych szkoach powinny by rozumiane nie jako zewntrzne szkoy filozoficzne, ktrych pogldy mona studiowa i nastpnie debatowa, ktra ma racj i ktra przedstawia prawdziwy pogld, ale te stopnie nauk powinny by przedstawiane jako stopnie zrozumienia, ktre rozwijaj si w umyle, stopnie rozumienia pogldu odnonie istnienia ja. Mona powiedzie, e mamy tutaj stopnie od najgrubszego rozumienia, czym jest naprawd ja, poprzez rne stopnie a do zrozumienia, e jest ono t wietlist pierwotn mdroci. Mona by te inaczej powiedzie, e pogldy przedstawiane w tych szkoach s to tak jakby rne stopnie yczenia, w jaki sposb chcielibymy urzeczywistni ostateczn prawd dotyczc ja. Nie ma wic potrzeby dyskutowa, ktra z tych szk ma racj, ktra z nich jest lepsza, ktra z nich jest gorsza, ktra jest szybsza, ktra wolniejsza, ale raczej naley sprawdzi siebie samego i zobaczy, jak ja rozumiem istnienie swojego ja i jak odpowiada to rozwojowi poprzez rne stopnie dojrzaoci. My, kagjupowie i ningmapowie mamy zwykle takie podejcie, e my nie potrzebujemy rozumie innych szk, bo praktykujemy madhiamik i tylko to jest potrzebne i wystarczajce. Ale np. czittamatrinowie mwi o samoistniejcym umyle i my, jako praktykujcy madhiamik, rwnie zgadzamy si z tym pogldem. Ale kiedy indziej mwimy: jak moe by samopostrzegajcy siebie umys? To jest nieprawda, madhiamika jest bardziej prawdziwa. Jako medytujcy siedzimy i zastanawiamy si, jak waciwie mona zdefiniowa, czym jest absolutna prawda. Ale kiedy tak przyjrzymy si swojemu wasnemu podejciu do ostatecznej prawdy, swojemu 135/202

Serwis internetowy Tsering pogldowi, to musimy stwierdzi, e nie dorolimy nawet do tego, eby by czittamatrinami, a co dopiero eby mie naprawd pogld, naprawd zrozumienie madhiamiki. Moemy mie pewne takie wyobraenie, e ostateczna prawda to bdzie dowiadczanie szczliwoci, jak si bdzie w niebie, bdzie nam bardzo fajnie. To naprawd jest pogld, ktry nawet nie dorasta do czittamatry, a co dopiero mwi o madhiamice. Jedyna rnica bdzie taka, e wierzymy, e nie bdzie boga, ale bdzie wspaniae ja, moe nie bdzie aniokw, ale wokoo bd wszystkie dakinie i dakowie. A niektrzy zaczynaj myle: aha, ja nie chc osign owiecenia, bo co z tymi biednymi czujcymi istotami. I automatycznie implikujemy takie mylenie, e jeli bdzie owiecenie, to bdzie kontynuacja tych biednych czujcych istot. W takim przypadku sansara zaczyna by obiektem, nirwana staje si podmiotem, a wspczucie, ktre praktykujemy (bodhiczitta) staje si dziaaniem pomidzy podmiotem a przedmiotem. Dlatego powinnimy naprawd sprawdzi swoj wasn motywacj, jaka ona jest, czego my naprawd pragniemy, do czego aspirujemy. Chcemy praktykowa dziangcziup sempa (jest to tybetaskie okrelenie na bodhisattw) i szczeglnie podkrelam tutaj kocwk pa, ktra oznacza kogo odwanego, odwag. Musimy mie odwag przecicia si przez te wszystkie pojcia, odwag porzucenia cakowicie tych pojciowych wyobrae na temat tego, co mamy osign. Jeli owoc ma by osigniciem absolutnej prawdy co do podstawy, ktra jest pusta, to wwczas rwnie cieka musi by wolna od skonnoci, od wszelkich koncepcji sprawiajcych, e ta cieka staje si czym solidnym i e podstawa jest czym solidnym, trwaym. Dlatego jak Longczienpa wczeniej uywa w tekcie takiego porwnania, e bodhiczitta jest nieograniczona jak przestrze, e bodhiczitta jest jak przestrze, to chodzio tutaj wanie o to, e bodhiczitta jest natur umysu, ktry jest jak przestrze. Czittamatrinowie mwi przede wszystkim o samowiadomym umyle, umyle wiadomym siebie. Natomiast w pogldach madhiamiki przedstawia si, e umys jest cakowicie wolny od skrajnoci, od wszelkich wyobrae na temat cieki. Bardzo wane jest studiowanie pogldw tych czterech szk, w szczeglnoci przydatne, korzystne bdzie studiowanie pogldw czittamatry i madhiamiki, bo dziki temu zrozumiemy lepiej, czym jest ta absolutna podstawa. Jeeli mwimy np., e bodhiczitta jest jak przestrze, wane jest te uwiadomi sobie, co rozumiemy pod pojciem przestrzeni. Mdro powstaje dziki prawdziwemu zrozumieniu prawdziwej prawdy. Pogld rozumiany jest jako przecicie si przez bdne skonnoci, np. skonnoci do konceptualizowania pustki, konceptualizowania wietlistoci. Mwi si, e poczenie tych dwch, pustki i wietlistoci, nazywane jest urzeczywistnieniem, ale rwnie myl o tym, e poczenie jest urzeczywistnieniem, staje si znowu konceptualizowaniem. Powinnimy powici wic troch czasu na przemylenie, czym jest to konceptualizowanie. W szczeglnoci konceptualizowanie na temat urzeczywistnienia. Jeli np. stwierdzimy, e nasze wyobraenie urzeczywistnienia wie si z jakim rodzajem przyjemnoci, z czym bardzo przyjemnym, to ju popadamy w jedn skrajno. Bo zaczynamy ju mie do czynienia z tym, czy osigniemy to, jak to osigniemy, kto to osignie, od kogo to dostaniemy i zaczyna si wielki problem. Ale to nie jest a takim problemem. Wikszym problemem bdzie niezdolno umysu do uwolnienia si od poj na temat ostatecznego urzeczywistnienia. Nawet mylenie, e ostateczne urzeczywistnienie jest wolne od poj, samo staje si pojciem, ktre nas wie. Kiedy Longczienpa mwi, e natura umysu jest niezrodzona, jest niemoliwa do wyraenia za pomoc jakichkolwiek poj, jest niestworzona, to przede wszystkim chce ukaza, e nie prowadzi do osignicia tej natury umysu jakakolwiek prba zdefiniowania tej natury. Dlatego kiedy mwimy o wyjciu poza konceptualizowanie, mamy na myli jedynie to, aby umys spocz w sobie samym bez jakiejkolwiek chci okrelania tego, bez jakiejkolwiek chci definiowania, ujmowania tego w jakie ramy pojciowych okrele. Ta wanie podstawowa natura umysu jest cakowicie wolna od niewiadomoci i dlatego - mimo e mwimy, e jest pusta - nie mona powiedzie, e jest ona oprniona, e jest nicoci. Ta podstawowa natura podstawy jest cakowicie wolna od pojcia niewiadomoci i dlatego jest te cakowicie wolna od wszelkich przejaww pyncych z pojcia niewiadomoci, takich przejaww jak widzenie czego czy niewidzenie, postrzeganie czy niepostrzeganie, mylenie czy niemylenie, bycie wolnym od czego albo nie bycie wolnym od czego. Mwic dokadnie - to nie jest tak, e ta natura powinna by od tego wolna. Ona jest wolna od tych wszystkich przejaww pyncych z ignorancji, niewiedzy. Ta natura umysu nie ma te nic wsplnego z pragnieniem, jak i z gniewem, zazdroci, z wszelkimi rozmaitymi przejawami wszystkich tych rodzajw pojciowego mylenia, wszystkich tych namtok, ktre s konsekwencj istnienia podstawowego lgnicia. Tak samo natura umysu jest wolna od jakichkolwiek przejaww gniewu i od wszelkich poj pyncych z pojcia gniewu. Dlatego te nie powinnimy tej podstawowej natury umysu definiowa w aden sposb, nie powinnimy prbowa wyobraa sobie, czym to powinno by czy jaka powinna by natura umysu. Ta podstawowa natura umysu jest spontanicznym, naturalnym stanem cakowicie wolnym od poj. Jest ona pierwotna i jest ona wrodzona kademu z nas. Jest ona niewidziana przez nas, poniewa jestemy rozproszeni cigym postrzeganiem rozmaitych przejaww tej natury, rozproszeni postrzeganiem rozmaitoci przejaww tej

136/202.

Serwis internetowy Tsering natury. Powizanie pomidzy tymi rozmaitymi przejawami umysu i samym umysem jest takie samo, jak relacja pomidzy przestrzeni a chmurami, ktre si w tej przestrzeni pojawiaj. Kiedy przejmujemy si tymi przejawami, staj si one solidne, realne. Spoczcie w dowiadczeniu tej natury umysu ma miejsce wtedy, kiedy spoczywa si w jednoupunktowieniu, nie bdc rozproszonym rozmaitymi przejawami tej natury. A kiedy mwimy: nie bdmy zaprztnici w te rozmaite przejawienia mamy na myli tutaj: nie karmmy ich, nie podtrzymujmy ich. Poniewa ta podstawowa natura umysu nie jest niewiadoma, dlatego ma zdolno rozmaitego przejawiania si. To rozmaite przejawianie podstawowego potencjau jest tak nieograniczone, rozlege jak przestrze. Dlatego nierozsdne byoby myle, e kiedy zakoczy si przejawianie si umysu. Tak jak bezsensowne byoby rozrnianie pomidzy dobrymi a zymi chmurami, tak samo nie ma sensu podtrzymywanie rnych poj dzielc je na te, ktre s dobre i te, ktre s ze. Opierajc si na terminologii tradycyjnych tekstw powiedziaoby si, e jest to niewiedza, ktra przejawia siebie nastpnie dalej jako lgnicie do rozmaitych przejaww. Jest to zwyczajnie rnica pomidzy widzeniem i niewidzeniem i to niewidzenie dzieli si na dobre i ze. To co dobre dla nas, staje si podstaw do powstania przywizania, niedobre staje si podstaw do powstania gniewu. Ale zarwno to dobre i ze pochodzi z niewidzenia, z niedostrzegania prawdziwej natury umysu. Dlatego nazywa si to podstawow niewiedz. Widzenie i niewidzenie nie s dwiema rnymi rzeczami. Jest to po prostu umys, ktry jest wiadomy lub ktry nie jest wiadomy. Dlatego w buddyjskiej terminologii to niewidzenie i widzenie nazywamy marigpa i rigpa. Marigpa to sansara, niewidzenie. Rigpa to jest pierwotna mdro, widzenie. Moecie widzie czym jest podstawowa natura albo moecie wybra niewidzenie. I to jest medytacja. Wic wy stwarzacie sansar, wy stwarzacie nirwan. I poniewa jest to takie atwe, dlatego nazywa si to wrodzonym. Moglibymy oczywicie pj troch dalej z materiaem, przedstawi jeszcze troch wicej wyjanie, ale raczej doradzaabym przemyle to, o czym teraz byo. Aby uwiadomi sobie, jak bardzo jest to zoone. Jeli powiedziaabym duo wicej, by moe rozproszyabym wasz koncentracj. A wic przemylcie to. 4.6. PIE MAHAMUDRY TILOPY Mahamudra, po tybetasku: czagja czenpo (cha rGya chen po) - w skrcie: czag czen. Ostateczna faza praktyki tantrycznej, wedug trzech szk sarma (nowego tumaczenia) - kagju, sakja i geluk. Gwna linia przekazu mahamudry wywodzi si od Buddy Wadradhary, poprzez mahasidhw i lamw szkoy kagju: Tilop, Narop i Marp. Poranna mga rozpywa si w powietrzu, Nigdzie nie odchodzi, a jednak przestaje istnie, Podobnie fale konceptualizacji stworzone przez umys Znikaj kiedy spostrzegasz prawdziw natur swojego umysu. Czysta przestrze nie ma ani koloru ani ksztatu I nie moe zosta naznaczona ani czarnym ani biaym. 137/202 Mahamudra dosownie oznacza "wielki symbol, piecz lub gest". Wedug "Tantry Czakrasamwary", "mu" to mdro - zrozumienie pustki, "dra" wolno od samsary, a "maha" to ich nieodzielno. Kiedy nastpuje urzeczywistnienie pustki i uwolnienie od samsarycznego pomieszania, rzeczywisto staje si najwikszym ze wszystkich symboli, samoistnym symbolem owieconej natury. Medytacja mahamudry polega na cigej wiadomoci wszystkiego czego dowiadcza si w kadym momencie. Dziki temu cokolwiek si wydarza staje si czci cieki, a medytacja trwa nieprzerwanie, podczas kadej aktywnoci. Dziki temu pojawia si odczucie odsaniania i odkrywania prawdziwego stanu wasnego umysu i wiata. Nie powiksza si zamtu poprzez denia do osignicia czegokolwiek, a zamiast tego, akceptuje si rzeczy takimi jakie one s i nie poddaje si rozproszeniu. Wtedy zaciemnienia rozpuszczaj si same z siebie. W kocu, nawet same zaciemnienia s uznawane za przejaw owieconego stanu i nie s traktowane jak przeszkody. Od samego pocztku a do koca, mahamudra jest niczym innym jak chwil obecn, w ktrej wszystko jest kompletne. Nie ma niczego do zyskania ani do stracenia, dlatego te nie rodzi si nadzieja ani nie pojawia si lk. Jest to samowyzwolenie "tu i teraz", bdce nieuwarunkowan wielk radoci. Umys staje si w peni urzeczywistnionym umysem buddy, cakowicie przebudzonym. PIE MAHAMUDRY TILOPY Pokon osiemdziesiciu czterem Mahasiddhom! Pokon Mahamudrze! Pokon Wadra Dakini! Mahamudry nie da si nauczy, Ale ty najzdolniejszy Naropo, Dziki wytrwaoci i oddaniu dla Guru Moesz przyj do swego serca te tajemne wskazwki. Czy przestrze wspiera si na czymkolwiek? Podobnie jak ona, Mahamudra, nie zaley od niczego. Rozlunij si i pozosta w kontinuum niczym niesplamionej czystoci, A wszystkie twoje wizy same odpadn. Kiedy patrzysz w puste niebo niczego innego nie widzisz, Podobnie gdy umys spoglda w umys Potok dyskursywnych i konceptualnych myli ustaje I osiga si najwysze owiecenie.

Serwis internetowy Tsering Tak samo natura umysu nie majc ani koloru ani ksztatu Nie zostaje skalana ani zymi ani dobrymi uczynkami Ciemno tysica eonw nie jest w stanie Zami krystalicznej jasnoci soca. Podobnie, eony samsary nie s w stanie Zasoni przejrzystego wiata natury umysu. Chocia o przestrzeni mwi si, e jest "pusta", to w rzeczywistoci jest niewyraalna. Chocia natura umysu jest nazywana "przejrzystym wiatem", To kada prba jej opisu jest bezsensown fikcj. Pierwotna natura umysu jest jak przestrze, Przenika i obejmuje wszystkie rzeczy pod socem. Bd spokojny - naturalnie rozluniony, Bd cichy - niech dwik rozbrzmiewa jak echo, Utrzymuj umys w milczeniu i obserwuj jak kocz si wszystkie wiaty. Ciao z natury jest puste jak odyga bambusa, A umys jak czysta przestrze cakowicie przekracza wiat myli: Rozlunij si w swoim naturalnym stanie niczego nie porzucajc ani nie kontrolujc Umys nie dcy do adnego celu to Mahamudra Gdy t praktyk udoskonalisz, osigniesz najwysze owiecenie. Przejrzyste wiato Mahamudry nie moe zosta odkryte Dziki kanonicznym pismom czy metafizycznym traktatom, Takim jak Mantravada, Paramity czy Tripitaka, Poniewa zasaniaj je koncepcje i ideay. Poprzez przestrzeganie sztywnych wskaza prawdziwa samaja zostaje naruszona, Ale wraz z ustaniem aktywnoci umysu wszystkie ustalone pojcia nikn. Kiedy falowanie oceanu staje si jednoci z jego spokojn gbi, Niezomna samaja wieci jak lampa w duchowej ciemnoci. Dziki uwolnieniu si od intelektualnych koncepcji i wyrzeczeniu si dogmatycznych zasad Zostaje objawiona prawda kadej szkoy i wszystkich pism. Praktykujc Mahamudr uwalniasz si z wizienia samsary. Kiedy si opierasz na Mahamudrze, poczucie winy i negatywne dziaania zostaj spalone, A jako mistrz Mahamudry jeste wiatem Nauk. Gupiec w swojej ignorancji, pogardzajc Mahamudr W powodzi samsary nie zna niczego innego oprcz walki. Miej wspczucie dla tych, ktrzy cierpi z powodu cigego niepokoju! Cierpic z okropnego blu i pragnc si z niego uwolni, poszukaj mistrza, Bo gdy jego bogosawiestwo dotyka twego serca, umys zostaje wyzwolony. Kje ho! Suchaj z radoci! Inwestowanie w samsar jest daremne - staje si tylko przyczyn wszelkiego niepokoju. Angaowanie si w sprawy wiatowe jest bezcelowe poszukaj wic serca rzeczywistoci! Przekraczanie dualizmw umysu to doskonay pogld, Uspokojony i cichy umys to doskonaa medytacja, Spontaniczno to doskonae dziaanie, A kiedy wszystkie nadzieje i lki umieraj, osiga si cel. Poza wszelkimi swoimi wyobraeniami umys jest naturalnie przejrzysty: Nie podanie adn ciek, to cieka wszystkich buddw, Nie stosowanie adnej techniki to uzyskanie najwyszego owiecenia. Kje ma! Posuchaj ze wspczuciem! Uzyskujc wgld w swoje aosne wiatowe pooenie, Uwiadamiajc sobie, e nic nie trwa wieczne, a jest tylko podobn do snu iluzj, Pozbawionym sensu zudzeniem, wywoujcym jedynie frustracj i nud, Odwr si od niego i porzu pogo za wiatowymi rzeczami. Przesta si wika w sprawy zwizane z otoczeniem i przyjacimi, Medytuj w samotnoci w lasach albo w grach, Przebywaj tam w stanie nie-medytacji, Osigajc nie-osiganie, osigniesz Mahamudr. Odetnij korzenie drzewa, a jego licie zwidn, Odetnij korze umysu, a gazie samsary obumr. Jedna lampa rozprasza ciemno tysica eonw, Podobnie jeden przebysk przejrzystego wiata umysu Usuwa eony karmicznego uwarunkowania i duchowej lepoty. Kje ho! Suchaj z radoci! Prawda znajdujca si poza umysem nie moe zosta uchwycona przez umys, Znaczenie nie-dziaania nie moe zosta zrozumiane dziki przymusowemu dziaaniu. Aeby urzeczywistni znaczenie nie-dziaania i tego co poza umysem Odetnij umys i jego korze i pozosta w nagiej wiadomoci.

138/202.

Serwis internetowy Tsering Pozwl uspokoi si mtnej wodzie aktywnoci umysu, Powstrzymaj si od pozytywnych i negatywnych projekcji - pozostaw w spokoju zjawiska: Zjawiskowy wiat, bez dodawania czy ujmowania czegokolwiek jest Mahamudr. Niezrodzone, wszechobecne podoe rozpuszcza impulsy i zudzenia: Nie bd zarozumiay i wyrachowany, tylko pozostawaj w niezrodzonej istocie I pozwl, eby rozpuciy si wszystkie koncepcje dotyczce ciebie i wszechwiata. Najdoskonalszy pogld otwiera kad bram, Najdoskonalsza medytacja zgbia nieskoczon gbi, Najdoskonalsze dziaanie nie jest celowe a jednak rozstrzygajce, A najwyszym celem jest zwyczajne bycie pozbawione nadziei i lku. Na pocztku karma pynie jak rzeka rwca przez wwz, Pniej toczy swe wody jak pyncymi agodnymi zakolami Ganges, A w kocu, kiedy rzeka staje si jednoci z oceanem Koczy spenieniem podobnym do spotkania matki z synem. Jeeli twj umys jest ograniczony i nie jeste w stanie praktykowa tych instrukcji, Zatrzymujc oddech i wysyajc wiadomo, Praktykuj skupione spojrzenie - metody koncentrowania umysu, Poddaj si dyscyplinie dopki nie utrwali si stan penej wiadomoci. Kiedy korzystasz z karmamudry, powstaje czysta wiadomo Jednoci pustki i bogoci, Jednoci wgldu i metody. Powoli sprowad na d bodhiczitt, zatrzymaj j i znowu podcignij do gry I doprowadzajc j do rda, nasy cae ciao. Taka wiadomo powstaje tylko wtedy kiedy nie ma podania i przywizania. W ten sposb uzyskujc dugie ycie i wieczn modo, wzrastajc jak ksiyc, Promieniujcy i czysty, posiadajcy si lwa, Szybko zdobdziesz wiatow moc i najwysze owiecenie. Oby ta kwintescencja wskazwek do Mahamudry Pozostaa w sercach szczliwych istot. 4.7. MEDYTACJA Czogjam Trungpa Rinpocze Medytacja stanowi rozlegy temat i na przecigu wiekw rozwijaa si w wielu kierunkach, a wrd rnych religijnych tradycji istnieje wiele jej odmian. Oglnie mwic, podstawowy charakter medytacji przyjmuje jedn z dwch form. Pierwsza wywodzi si z nauk, ktre dotycz odkrywania natury egzystencji, druga zwizana jest z komunikacj z zewntrzn czy uniwersaln koncepcj Boga. W kadym jednak przypadku medytacja stanowi jedyny sposb zastosowania nauk w praktyce. Tam gdzie wystpuje koncepcja zewntrznej, "wyszej" Istoty, tam te pojawia si wewntrzna osobowo, znana jako "Ja" albo Ego. W tym przypadku praktyka medytacji staje si sposobem nawizania komunikacji z zewntrzn Istot. Oznacza to, e czowiek uwaa si za co gorszego i stara si nawiza kontakt z czym wyszym, lepszym. Taka medytacja opiera si na oddaniu. Jest to gwnie wewntrzna czy te introwertyczna praktyka medytacji, dobrze znana w hinduskich naukach, gdzie kadzie si nacisk na wejcie w wewntrzny stan samadhi, dotarcie do gbi swego serca. Mona znale podobn technik w ortodoksyjnych naukach chrzecijastwa, gdzie uywa si modlitwy serca i zwraca si uwag na koncentracj na sercu. Jest to rodek prowadzcy do utosamienia si z zewntrzn istot i wymaga oczyszczenia. Podstawowe wierzenie opiera si na przekonaniu, e czowiek jest oddzielony od Boga, ale istnieje ogniwo z nim czce i czowiek jest wci czci. Czasami jednak powstaje zamieszanie z tym wszystkim i po to eby je usun konieczna jest wewntrzna praca i staranie si wyniesienia jednostki na poziom wiadomoci. To podejcie wykorzystuje emocje i praktyki dewocji, ktrych celem jest nawizanie kontaktu z Bogiem, czy bogami albo z jakim konkretnym witym. Takie dewocyjne praktyki mog rwnie obejmowa recytacj mantr. Druga zasadnicza forma medytacji, prawie cakowicie stanowi przeciwiestwo pierwszej, chocia w kocu moe prowadzi do takich samych rezultatw. Tutaj nie ma adnego wierzenia rozrniajcego to co wysze i to co nisze, nie pojawia si idea rnych poziomw czy bycia w nierozwinitym stanie. Czowiek nie czuje si czym gorszym, ani te nie stara si osign czego wyszego od siebie. Dlatego praktyka medytacji nie wymaga wewntrznej koncentracji na sercu. Nie ma adnej centralistycznej koncepcji. Nawet takie praktyki jak koncentracja na czakrach czyli psychicznych centrach wykonuje si w inny sposb. Chocia niektre buddyjskie nauki wspominaj o czakrach, to jednak praktyki z nimi zwizane nie opieraj si na rozwijaniu wewntrznego centrum. Tak wic, ta podstawowa forma medytacji zwizana jest z prbowaniem zobaczenia tego co jest. Istnieje wiele wariacji tej formy medytacji, ale generalnie opieraj si one na rnych technikach otwierania si. Dlatego te w tego rodzaju medytacji nie osiga si rezultatu po dugotrwaej, mudnej praktyce polegajcej na wznoszeniu si do "wyszego" stanu, ani te nie jest konieczne wprowadzanie si w jaki rodzaj wewntrznego transu. Jest to bardziej co, co moglibymy nazwa "pracujc medytacj" albo ekstrawertyczn medytacj, w ktrej zrczne rodki i 139/202

Serwis internetowy Tsering mdro musz pozostawa ze sob poczone jak dwa skrzyda ptaka. Nie chodzi tutaj prbowanie wycofania si ze wiata. W rzeczywistoci, bez zewntrznego wiata, wiata pozornych zjawisk, praktyka medytacji byaby prawie niemoliwa, poniewa jednostka i zewntrzny wiat nie s od siebie oddzielone, ale koegzystuj ze sob. Dlatego te nie powstaje tutaj koncepcja prbowania komunikacji i stania si jednoci z jak wysz Istot. W tego rodzaju praktyce medytacji pojcie teraniejszoci odgrywa bardzo wan rol. W rzeczywistoci stanowi istot medytacji. Niezalenie od tego co si robi, co prbuje si praktykowa, nie jest to ukierunkowane na osigniecie wyszego stanu czy podaniem za jak teori czy ideaem. Po prostu chodzi tutaj o sprbowanie zobaczenia tego co jest tutaj i teraz bez adnego celu czy ambicji. Trzeba sta si wiadomym chwili obecnej, korzystajc z takich rodkw jak koncentracja na oddechu, ktra rozwina si w buddyjskiej tradycji. Opiera si ona rozwijaniu znajomoci teraniejszoci, poniewa kady oddech jest unikalny i stanowi ekspresj teraz. Kady oddech jest oddzielony od nastpnego, zostaje w peni zauwaony i odczuty, nie w wizualizowanej formie, ani jako pomoc w koncentracji, ale powinien zosta waciwie i dokadnie potraktowany. Tak jak kiedy wygodniay czowiek, kiedy je nie jest nawet wiadomy tego, e je. Jest tak pochonity jedzeniem, e cakowicie utosamia si z tym co robi i niemale staje si jednoci ze smakiem i z zadowoleniem. Podobnie z oddychaniem, caa idea polega na tym, eby stara si widzie poprzez kady moment. Tak wic, w tym przypadku koncepcja usiowania stawania si czym wyszym w ogle nie powstaje, a opinie nie maj wikszego znaczenia. W pewnym sensie opinie stanowi drog ucieczki, wytwarzaj pewien rodzaj lenistwa i zaciemniaj klarowno wizji. Przejrzysto wiadomoci zostaje zasonita przez sfabrykowane koncepcje i wszystko cokolwiek widzimy staramy si zaszufladkowa albo dostosowa do wasnych z gry przyjtych idei. Dlatego te koncepcje i teorie - w tym przypadku take teologia mog sta si przeszkodami. W tym miejscu mona zada pytanie, jaki jest wic sens studiowania buddyjskiej filozofii? Poniewa istniej Pisma i teksty, z pewnoci jest jaka filozofia, ktr trzeba przyj i czy nie jest to pewna koncepcja? A wic, zaley to od jednostki ale generalnie tak nie jest. Od samego pocztku prbuje si przekroczy koncepcje i by moe w bardzo krytyczny sposb odkry to, co jest. Trzeba rozwin krytyczny umys, ktry stymuluje inteligencj. Na pocztku moe to doprowadzi do odrzucenia tego co mwi nauczyciele czy co jest napisane w ksikach, ale pniej zaczyna si co odczuwa i samemu odkrywa. Nastpuje wtedy to, co znane jest jako spotkanie wyobrani z rzeczywistoci, kiedy odczucie pewnych sw czy koncepcji spotyka si z intuicyjn wiedz, by moe jeszcze w niejasny i niezbyt precyzyjny sposb. Czowiek moe nie by pewny czy to czego si uczy jest waciwe czy nie, ale generalnie czuje, e cos odkryje. Nie mona zacz od bycia doskonaym, ale od czego trzeba zacz. I jeli kultywuje si ten inteligentny, intuicyjny wgld, wtedy stopniowo, krok po kroku, rozwijaj si prawdziwe intuicyjne odczucia i element wyobrani czy halucynacji stopniowo si wyklarowuje i w kocu zanika. W kocu stopniowe uczucie odkrycia staje si bardzo przejrzyste, tak e prawie nie pozostaj adne wtpliwoci. Nawet na tym poziomie jest moliwe, e nie jest si w stanie wyjani swego odkrycia werbalnie czy przelania go na papier i w rzeczywistoci jeli prbuje si cos takiego zrobi, bdzie to ograniczenie, ktre moe okaza si niebezpieczne. Jednak, kiedy to odczucie ronie i rozwija si, w kocu uzyskuje si bezporedni wiedz, zamiast zdobywa co, co jest oddzielone od poznajcego. Tak jak w przykadzie godnego czowieka, stajesz si jednoci z przedmiotem. Mona to osign jedynie dziki medytacji. Dlatego medytacja jest raczej kwesti wiczenia - to robocza praktyka. Nie chodzi tutaj o wejcie w jak wewntrzn gbi ale o otwarcie si i rozszerzenie na zewntrz. Takie s podstawowe rnice pomidzy tymi dwoma rodzajami medytacyjnej praktyki. Pierwsza moe by odpowiednia dla jednych ludzi, a druga dla innych. Nie jest to kwestia tego, e jedna jest lepsza albo dokadniejsza od drugiej. Ale w kadej z tych medytacji najpierw trzeba przezwyciy wielkie uczucie wymagania i ambicji, ktre dziaaj jako gwna przeszkoda. Wymagania w stosunku do kogo takiego jak Guru albo ambicje osignicia czego dziki temu co si robi powstaj z wrodzonego podania czy chcenia, ktre stanowi centralizujce pogldu. Ten centralizujcy pogld jest z gruntu lepy. To tak jak posiadanie tylko jednego oka, ktre umieszczone jest na piersi. Kiedy chcesz i nie moesz obrci gowy i widzisz tylko ograniczony obszar. Poniewa widzisz tylko w jednym kierunku, brakuje ci inteligencji sucej do obracania gowy. Dlatego istnieje wielkie niebezpieczestwo upadku. To chcenie dziaa jak zasona i tworzy przeszkod w odkryciu chwili teraniejszoci, poniewa chcenie opiera si albo na przyszoci albo na prbowaniu kontynuowania tego co istniao w przeszoci i dlatego teraniejszo zostaje cakowicie zapomniana. Moe pojawi pewien wysiek do skupienia si na teraniejszoci, ale by moe dwadziecia procent wiadomoci opiera si na teraniejszoci a reszta jest rozproszona na przeszo i przyszo. Dlatego nie ma wystarczajcej mocy eby zobaczy bezporedni co jest teraz. Tutaj nauki o braku "ja" odgrywaj rwnie bardzo wan rol. Nie jest to jedynie kwestia zaprzeczenia egzystencji Ego, poniewa jest ono czym wzgldnym. Tam gdzie jest zewntrzna osoba, wysza Istota albo koncepcja czego co pozostaje oddzielone od podmiotu, wtedy mamy skonno eby myle, e istnieje co wewntrz, poniewa jest na zewntrz. Zewntrzne zjawisko staje si czasami czym tak przytaczajcym i wydaje si posiada wszelkie uwodzicielskie i agresywne waciwoci, e budujemy przeciw niemu pewien rodzaj obronnego mechanizmu, nie zauwaajc e sam stanowi

140/202.

Serwis internetowy Tsering kontynuacj zewntrznego zjawiska. Staramy si odizolowa od tego co zewntrzne, a to stwarza rodzaj gigantycznej baki w nas, ktra skada si skada si tylko z powietrza i wody albo w tym przypadku ze strachu i odbicia zewntrznego zjawiska. Tak wic, ta ogromna baka nie dopuszcza adnego wieego powietrza i to jest wanie "ja", Ego. W tym sensie mwimy o egzystencji Ego, ale w rzeczywistoci jest ono iluzoryczne. Kiedy zostanie to ju zbudowane, zwykle pragnie si stworzy jaki zewntrzny idol albo schronienie. Podwiadomie czowiek wie, e to "ja" jest bak, ktra w kadej chwili moe pkn, a wic usiuje j jak tylko si da chroni - albo wiadomie albo podwiadomie. W praktyce uzyskalimy tak zrczno w ochranianiu tego Ego, e udaje si nam zachowa go przez setki lat. To tak, jakby kto posiada bardzo cenne okulary i zamyka je w pudeku albo w rnych pojemnikach, eby bezpiecznie je przechowa, tak e nawet kiedy wszystko inne si rozbije one ocalej. Moe odczuwa, e inne rzeczy duo wytrzymaj, ale one nie i dlatego musz duej przetrwa. W ten sam sposb, Ego trwa duej, poniewa czujemy, e moe ono w kadej chwili pkn. Istnieje lk przed zniszczeniem, poniewa byoby to zbyt duo, mona by za bardzo si odsoni. I jest taki charakter, taki fascynujcy wzorzec zbudowany na zewntrz nas, chocia w rzeczywistoci jest naszym wasnym odbiciem. Dlatego te koncepcja braku "ja" nie jest kwesti tego czy istnieje "ja" albo Bg, ale kwesti usunicia tej koncepcji baki. Kiedy ju si to zrobi nie musi si rozmylnie niszczy Ego, albo rozmylnie potpia Boga. Kiedy ta bariera zostaje usunita moemy si rozszerza i odpyn. Ale da si to osign tylko dziki praktyce medytacji, do ktrej trzeba podej w bardzo praktyczny i prosty sposb. Wtedy mistyczne dowiadczenie radoci, czy aski, albo cokolwiek to moe by zostaje odnalezione w kadym przedmiocie. To wanie prbuje si osign przez medytacyjn praktyk Wipajany czyli "Wgldu". Kiedy ju ustabilizuje si podstawowy wzorzec dyscypliny i rozwinie regularny sposb postpowania z sytuacj - czy bdzie to oddychania, chodzenie, czy co innego - wtedy, na pewnym poziomie technika stopniowo zanika. Rzeczywisto stopniowo si rozszerza, tak e wcale nie musimy uywa adnej techniki. I w tym przypadku nie trzeba si koncentrowa na wntrzu, bo nastpuje coraz to wiksze i wiksze rozprzestrzenianie si na zewntrz. A im wicej czowiek si rozszerza, tym bardziej zblia si do pozbawionej centrum egzystencji. Taki jest podstawowy wzr tego rodzaju medytacji, ktra opiera si na trzech fundamentalnych czynnikach, po pierwsze, brak wewntrznego scentralizowania, po drugie, brak pragnienia stania si czym wyszym i po trzecie, cakowite utosamianie si z tu i teraz. Te trzy elementy biegn przez ca praktyk medytacji, od samego pocztku, a do momentu urzeczywistnienia. Pytanie: Wspomnia pan w swoim wykadzie o teraniejszoci i ciekawi mnie, jak mona sta si wiadomym tego co absolutne poprzez wiadomo relatywnego momentu w czasie? Odpowied: Musimy zacz od pracy z relatywnym aspektem dopki w kocu ta teraniejszo nie przybierze tak ywotnej cechy, e nie bdzie ju duej uzaleniona od relatywnego sposobu wyraania teraniejszoci. Mona powiedzie, e teraz istnieje przez cay czas, poza koncepcj relatywnoci. Ale poniewa wszystkie koncepcje opieraj si na idei relatywnoci, niemoliwe jest znalezienie sw, ktre by wychodziy poza ni. Tak wic teraniejszo stanowi jedyny sposb na bezporednie widzenie. Najpierw znajduje si pomidzy przeszoci a przyszoci - teraz. Nastpnie stopniowo odkrywa si, e teraniejszo wcale nie jest uzaleniona od relatywizmu. Odkrywa si, e przeszo nie istnieje, przyszo nie istnieje a wszystko dzieje si teraz. Podobnie, eby wyrazi przestrze, mona na pocztku stworzy wazon, potem go rozbi eby zobaczy, e pustka w wazonie jest taka sama jak na zewntrz. Takie jest cae znaczenie stosowania techniki. Na pocztku, teraniejszo w pewnym sensie nie jest doskonaa. Albo mona powiedzie, e medytacja nie jest doskonaa, jest czystym wytworem czowieka. Siada si, prbuje si pozostawa w spokoju i koncentrowa na oddechu, itd. Ale kiedy tak si zaczyna, stopniowo odkrywa si co wicej. Tak wic wysiek, ktry si woyo - w odkrycie teraniejszoci - nie zostaje zmarnowany, chocia wtedy mona zauway, e by raczej gupi. Ale to jedyny sposb, eby zacz. Pytanie: Czy zanim ucze zacznie medytowa powinien pozby si Ego, czy te przyjdzie to w naturalny sposb podczas nauki? Odpowied: Przychodzi to w naturalny sposb, poniewa nie moesz zacz bez Ego. Z gruntu Ego nie jest ze. Dobro i zo naprawd nigdzie nie istniej, s drugorzdne. W pewnym sensie Ego jest czym faszywym, ale niekoniecznie zym. Musisz zacz razem z Ego, wykorzysta je , a z czasem zuyje si ono, jak para butw. Ale musisz je wykorzysta i cakowicie je zuy, tak eby nic nie przetrwao. W przeciwnym przypadku, jeli sprbujesz odepchn Ego i by doskonaym od samego pocztku, wtedy moesz sta si coraz bardziej i bardziej doskonaym z jednej strony, ale z drugiej strony nagromadzi si taka sama ilo niedoskonaoci, w podobny sposb jak intensywne wiato stwarza rwnie intensywn ciemno. Pytanie: Stwierdzi pan, e istniej dwie podstawowe formy medytacji - praktyka dewocyjna czyli prbowanie nawizania kontaktu z czym wyszym oraz taka, ktra jest prost wiadomoci tego co jest - ale praktyka dewocyjna jednak odgrywa du rol rwnie w buddyzmie, na przykad dewocyjne pieni, itp. Nie wiem w jak sposb si to dzieje, to znaczy, jak te dwa rne aspekty cz si ze sob? 141/202

Serwis internetowy Tsering Odpowied: Tak, ale ten rodzaj dewocyjnej praktyki, ktry wystpuje w buddyzmie stanowi jedynie proces otwierania si, powicania Ego. To proces stwarzania naczynia. Nie zamierzam potpia innego rodzaju dewocji, ale jeli spojrzy si na ni z punktu widzenia kogo, kto w niezrczny sposb uywa tej techniki, to wtedy oddanie staje si pragnieniem uwolnienia si. Taki czowiek czuje si bardzo oddzielony, uwiziony i niedoskonay. Traktuje siebie jako z gruntu zego i stara si wyzwoli. Innymi sowy, niedoskonaa cz zostaje utosamiona z "ja", a wszystko co doskonae z jak zewntrzn istot, a wic pozostaje tylko wydostanie si z wizienia. Ten rodzaj oddania to zbytni nacisk kadziony na wiadomo Ego, negatywnego aspektu Ego. W buddyzmie istniej setki rnych dewocyjnych praktyk, wiele relacji o powiceniu dal Guru albo o komunikowaniu si z Guru, o osigniciu Przebudzonego Stanu umysu dziki oddaniu. Jednak we wszystkich tych przypadkach oddanie nigdy nie zaczyna si od centralizacji Ego. We wszystkich piewach czy ceremoniach, na przykad tych, ktre wykorzystuj symbolizm albo wizualizacj buddw, przed rozpoczciem wizualizacji najpierw robi si bezforemn medytacj, ktra stwarza cakowicie otwart przestrze. Na kocu za, zawsze recytuje si to co znane jest jako Potrjne Koo: "Ja nie istniej, zewntrzna wizualizacja nie istnieje, akt wizualizacji nie istnieje" - caa idea polega na tym, e kade uczucie osignicia zostaje wrzucone w otwarto, take nie czuje si e cokolwiek si zbiera. Uwaam, e jest to podstawa. Mona odczuwa wielkie oddanie, ale jest to pewien rodzaj abstrakcyjnej formy oddania, ktre nie centralizuje si we wntrzu. Po prostu nastpuje identyfikacja z odczuciem oddania i to wszystko. Jest to zapewne inna koncepcja oddania, gdzie nie ma adnego centrum a istnieje tylko oddanie. Natomiast we wszystkich innych przypadkach oddanie zawiera w sobie wymaganie. Istnieje nadzieja uzyskania czego w zamian. Pytanie: Czy mgby pan podsumowa jaki jest cel medytacji? Odpowied: No c, medytacja stanowi cel sam w sobie. Medytacji nie robi si w jakim celu, ona sama jest celem. Zwykle we wszystkim co robimy mamy jaki cel: co ma si wydarzy w przeszoci, dlatego to co teraz robi jest wane - wszystko ma taki punkt odniesienia. Ale caa idea medytacji polega na rozwiniciu zupenie innego sposobu odnoszenia si do rzeczy, takiego w ktrym nie ma wcale adnego celu. W rzeczywistoci medytacja zajmuje si pytaniem, czy jest co takiego jak cel. A kiedy czowiek nauczy si innego postpowania z sytuacj, nie ma ju duej celu. Nie jest na drodze prowadzcej dokd. Albo bardziej, jest rwnoczenie w drodze i u jej celu. Po to faktycznie jest medytacja. Pytanie: Czy byoby to stopienie si z rzeczywistoci? Tak, poniewa rzeczywisto jest przez cay czas. Rzeczywisto nie jest oddzieln istot i chodzi o to, eby sta si jednoci z rzeczywistoci - nie osign jedno, ale utosami si ni. Czowiek jest ju czci tej rzeczywistoci i pozostaje tylko pozby si wtpliwoci. Wtedy odkrywa si, e tak byo zawsze. Teraz chyba powinienem zwrci uwag na jedn czy dwie drobne sprawy dotyczce medytacji, chocia omwilimy ju zasadnicze podstawy tego tematu. Generalnie, instrukcje medytacyjne nie mog zosta podane na wykadzie. Powinien istnie osobisty zwizek pomidzy nauczycielem a uczniem. W kadej podstawowej technice, takiej jak wiadomo oddechu wystpuj pewne wariacje. Ale chyba powinienem w skrcie wyjani podstawowy sposb medytowania, a wy jeli pniej zechcecie przej dalej z pewnoci bdziecie mogli otrzyma dalsze wskazwki od nauczyciela medytacji. Jak ju wczeniej powiedziaem, medytacja nie jest zwizana z rozwijaniem koncentracji. Chocia wiele ksiek o buddyzmie, opisuje takie praktyki jak amatha jako rozwijajce koncentracj, to uwaam, e ten termin w pewnym sensie jest mylcy. Mona z tego by wywnioskowa, e medytacj da si wykorzysta do komercyjnych celw i uywa jej do liczenia pienidzy czy czego podobnego. Ale medytacji nie wykorzystuje si do komercyjnych celw, rni si od koncentracji. Widzicie, zasadniczo nie da si na prawd skoncentrowa. Kiedy czowiek usiuje si mocno skoncentrowa, wtedy musi myle, e koncentruje si na przedmiocie i potrzebuje jeszcze czego do przyspieszenia. W ten sposb wystpuj dwa procesy, ten drugi stanowi pewien rodzaj stranika, ktry sprawdza czy robi si to we waciwy sposb. Ta cz musi zosta usunita, w przeciwnym przypadku koczy si bdc bardziej wiadomym siebie, a mniej samej koncentracji i nie jest si ju w stanie koncentracji. Staje si to bdnym koem. Dlatego nie da si rozwija samej koncentracji bez usunicia scentralizowanego pilnowania, usiowania bycia uwanym - czyli Ego. Tak wic, praktyka amathy, wiadomoci oddechu nie polega na koncentrowaniu si na oddechu. Na Wschodzie zwykle stosuje si postaw ze skrzyowanymi nogami i jeli kto potrafi w niej siedzie, to powinien jej uywa. Nastpnie powinno si wiczy w tym, eby siedzie i medytowa w kadym miejscu, nawet na rodku pola. Nie powinno si szczeglnie zwraca uwagi na to, e si siedzi ani na poszukiwaniu czego do siedzenia. Take fizyczna postawa jest do wana. Na przykad, kiedy si ley mona mie skonno do zasypiania, kiedy si stoi moe to skania do chodzenia. Ale ci, ktrym trudno jest siedzie ze skrzyowanymi nogami, rwnie dobrze mog siedzie na krzele. W buddyjskiej ikonografii postawa siedzenia na krzele jest znana jako Maitreja asana i w peni akceptowana. Wane jest eby mie wyprostowane plecy, tak eby nie wystpoway napicia podczas oddychania. Sam oddech nie stanowi przedmiotu koncentracji, jak ju ju mwilimy, ale chodzi o to eby sta si jednym z

142/202.

Serwis internetowy Tsering odczuwaniem oddechu. Na pocztku konieczny jest pewien wysiek, ale po pewnym czasie praktyki, kiedy uwaga jest utrzymywana na ruchu oddechu, wszystko nastpuje zupenie naturalnie i nie trzeba specjalnie wiza umysu z oddechem. Odczuwa si oddech wydech, wdech, wydech, wdech - zwykle dzieje si tak, e wydech jest duszy od wdechu, co pomaga w staniu si wiadomym przestrzeni i rozprzestrzenianiu si oddechu na zewntrz. Bardzo wane jest rwnie unikanie bycia zbyt powanym czy poczucia, e uczestniczy si w jakim specjalnym rytuale. Powinno czu si cakiem naturalnie i spontanicznie i po prostu stara si identyfikowa z oddechem. Wszystko ju w tym jest i nie ma to zwizku z adnymi ideami czy analiz. Kiedy pojawiaj si myli, obserwujcie je po prostu jako myli a nie jak jaki przedmiot. Zwykle kiedy pojawiaj si myli nie jestemy wiadomi, e s to myli. Przypumy, e kto planuje wycieczk na weekend - jest wtedy tak pochonity mylami, e prawie ju znajduje si na tej wycieczce i nawet nie uwiadamia sobie, e s to myli. Natomiast, kiedy widzi si, e jedynie myli stwarzaj taki obraz, odkrywa si, i posiada mniej realnoci. Nie powinno si tumi myli w medytacji, ale stara si zobaczy ich przemijajc i przeroczyst natur. Nie powinno si angaowa w nie, ani ich odrzuca, tylko po prostu obserwowa je i ponownie powraca do wiadomoci oddechu. Chodzi tu o kultywowanie akceptacji wszystkiego, dlatego nie powinno si rozrnia ani angaowa w jakikolwiek rodzaj walki. Taka jest podstawowa technika medytacji, ktra jest zupenie prosta i bezporednia. Nie powinno si robi zamierzonego wysiku, nie prbowa niczego kontrolowa ani usiowa by spokojnym. Dlatego wanie uywa si oddechu. atwo odczuwa oddech, nie potrzeba go kontrolowa ani stara si z nim cokolwiek robi. Oddech jest atwo dostpny i powinno si go po prostu odczuwa. Taki jest powd tego, e rozpoczyna si od metody. Taki jest podstawowy sposb rozpoczynania, ale pniej nastpuje jego kontynuacja i rozwija si on na swj wasny sposb. Cakiem spontanicznie, czasami odczuwa si pniej troch inaczej ni na samym pocztku. Nie klasyfikuje si tutaj zaawansowanej techniki czy dla pocztkujcych. Rozwija si ona stopniowo. 4.8. BUDDYJSKA NAUKA O ODRADZANIU SI Alexander Berzin Dzisiaj bdziemy mwi o odradzaniu si i o buddyjskim zrozumieniu tego tematu. Odradzanie si to centralny dla tej myli temat. W buddyzmie mamy rozmaite cele duchowe. Mona je - bardzo oglnie podzieli na trzy kategorie. Pierwsza dotyczy lepszego odrodzenia si, druga - wolnoci, wyzwolenia si od koniecznoci odradzania si, a trzecia to osignicie stanu buddy, kiedy to jestemy w stanie pomaga innym, eby nie musieli si ju wicej odradza. Na Zachodzie wystpuje tendencja, eby unika tego tematu. Jest wiele osb, ktre chc praktykowa buddyzm, pomijajc kwesti odradzania si. Jest wielu nauczycieli, ktrzy nie podejmuj tego tematu. Nazwabym taki buddyzm buddyzmem w wersji light, tak jak mamy coca-col w wersji light itp. Jeli jednak chcemy twardego, prawdziwego buddyzmu, odradzanie si jest w centrum. To zagadnienie jest bardzo wane nie tylko z punktu widzenia celu, ktry chcemy osign, lecz rwnie z punktu widzenia cieki, bo jest dosy mao prawdopodobne, e bardzo szybko, ju w tym yciu osigniemy najwyszy cel. Trzeba zatem umie sobie zapewni odpowiedni kontynuacj, nastpne ycia musz by takie, ebymy mogli dalej poda ciek. W przeciwnym razie, jeli pewnego dnia stwierdzimy, e zestarzelimy si i nie poczynilimy w tym yciu adnego faktycznego duchowego postpu, moglibymy si czu zniechceni, bo zmarnowalimy ycie i nic z niego dalej nie wynika. Z punktu widzenia tego, o czym mwilimy wczoraj, czyli karmy, a wic prawa przyczyny i skutku, efekty tego, co robimy tu i teraz, niekoniecznie s dowiadczane od razu w tym yciu. Czsto pojawiaj si dopiero w przyszoci, w przyszych ywotach. Jeli przez cae ycie jestemy kim bardzo miym, yczliwym, wiedziemy naprawd uczciwe i szlachetne ycie, a umieramy w wielkich mkach na raka, to wtedy, gdyby karma miaa od razu dziaa, od razu dawa efekty w tym yciu, cae to pojcie karmy nie miaoby zbyt wiele sensu. Rwnie jeli wemiemy przykad notorycznego zabjcy, ktry nie zostanie zapany, nie poniesie adnych konsekwencji swoich czynw i umrze, znowu - gdyby karma miaa ju w tym yciu dawa owoce, to byaby czym bez sensu. Po prostu nie moe tak by. Z buddyjskiej perspektywy, gdzie uznaje si przesze i przysze ywoty, s one nieskoczone i odradzamy si od zawsze. Kady wobec tego, kada istota, bya dla nas w jakim momencie przeszoci kim bliskim. Oczywicie, moglibymy myle o tym, e w tym yciu wszyscy ludzie mog by dla nas mili, gocinni, uczynni, ale co wtedy np. z owadami? Trudno jest wyobrazi sobie, eby one mogy si wobec nas tak zachowywa, jak jakie osoby bliskie. Jeli jednak uwzgldnimy przesze wcielenia, wtedy moemy sobie zda spraw z tego, e formy ycia, formy odradzania, zmieniaj si i kada istota moga by z nami w jakiej bliskiej, dobrej relacji. Idea nieskoczonego odradzania si pomaga w tym, eby otworzy si na innych, na inne formy ycia. Skoro odradzamy si od zawsze, to bylimy wszystkim - bylimy kobietami, mczyznami, bylimy w kadym wieku, bylimy modzi, bylimy starsi, naleelimy do rnych kultur itd. W zwizku z tym jestemy w stanie znale jak paszczyzn porozumienia z innymi, np. ludmi, czy w ogle, patrzc szerzej, z innymi istotami. Moglimy by, a raczej bylimy - kad form ycia. Nie chodzi tu zatem tylko o jak buddyjsk teori, odleg od ycia, ale o ide odradzania si, ktra wpywa na nasze nastawienie wobec ycia, wobec wiata. Idea dotyczca odradzania si to co bardzo centralnego. Nie chodzi tylko o teori, ktra dotyczyaby jakiego jednego momentu, np. tego, co si z nami dzieje po 143/202

Serwis internetowy Tsering mierci, ale o co, co obejmuje cae nasze ycie, nasze pogldy. Przede wszystkim za dotyczy to naszego zrozumienia rzeczywistoci w kategoriach przyczyny i skutku. Kiedy mwimy o przyczynie i skutku, chodzi o przyczyn i skutek zwizane z naszym zachowaniem si, to tak naprawd mwimy o umyle. Aby to wszystko miao sens, ta caa idea cigu przyczynowoskutkowego, musimy uwzgldni odradzanie si. Jeli chcemy wej w zrozumienie buddyjskiej myli gbiej, wane jest, eby przynajmniej stara si uwzgldni temat odradzania si, wiedzie, e on istnieje i wiedzie, e jest to co wanego. W buddyzmie nie mwimy o duszy, ktra odradza si. Buddyjska idea odrodzenia si nie polega na tym, e mamy jak dusz, ktra zostaa stworzona, ktra si wciela i ma jeszcze jedno ycie po tym yciu, ktre mamy teraz, jakie ycie wieczne, by moe przechodzc jeszcze po drodze przez czyciec. Tego rodzaju idea jest to te idea zwizana z odrodzeniem si, ale to nie jest idea buddyjska, tylko chrzecijaska. Buddyjskie zrozumienie idei odradzania si nie polega te na podejciu New Age, gdzie uwaa si, e odradzamy si jako ludzie i w kadym yciu, w kadym wcieleniu mamy jakie zadanie do wykonania czy dug do spacenia albo co do zrozumienia i dopiero kiedy jak lekcj przerobimy, moemy odrodzi si wyej i tam mie kolejne zadania. To rwnie nie jest buddyjskie podejcie. Na czym polega buddyjskie zrozumienie? Nie jest to proste. eby mc zrozumie zagadnienie odradzania si, trzeba najpierw zobaczy, poj, czym jest kontinuum, czym jest trwanie. Na czym polega kontinuum? Mwic oglnie, jest to nieprzerwana cigo momentw. W przypadku muzyki, ktra trwa, mamy do czynienia z nieprzerwan cigoci dwikw. Tak wyglda kontinuum np. piosenki. S cztery moliwoci. Moemy mie jak cigo czy kontinuum, ktre zaczyna si kiedy i koczy, jak np. nasze ciao czy piosenka - maj pocztek, trwaj i kocz si. S to takie kontinua, z ktrymi najbardziej jestemy oswojeni. Buddyzm mwi te o przypadkach kontinuum, ktre nie maj pocztku, ale mog mie koniec. Przykadem jest nasze pomieszanie - jestemy pomieszani od zawsze, ale moemy z tym skoczy, zmieni pomieszanie w zrozumienie. Nastpnie mamy kontinuum, gdzie jest pocztek, lecz nie ma koca. Np. stuczona szklanka - w pewnym momencie szko si tucze i zaczyna si kontinuum stuczonej szklanki, ktre po prostu trwa szklanka jest stuczona. Zwykle w ten sposb do tego nie podchodzimy, nie mylimy w ten sposb, ale ten stan rzeczy ma pocztek i potem trwa ju bez koca. Mamy te takie kontinuum, ktre po prostu trwa, nie majc pocztku ani koca; jest wieczne. To kontinuum, ktre nazywamy kontinuum umysu czy mentalnym kontinuum. Kiedy w buddyzmie mwimy o umyle, nie mamy na myli adnego przedmiotu. Mentalne kontinuum to nie trwanie jakiego przedmiotu, jakiej rzeczy. Mwimy raczej o kontinuum aktywnoci. T aktywnoci jest dowiadczanie. Nie mwimy o fizycznym przedmiocie, dziki ktremu dowiadczamy, i nie mwimy te o jakim narzdziu czy jakim ja, ktre czego uywa, eby dowiadcza rzeczy. Chocia czsto popularnie tak si mwi, np. po angielsku, tumaczc dosownie, mwimy rusz umysem, czyli pomyl nad czym, uyj umysu; my powiedzielimy rusz gow. Mwimy tutaj o umyle tak, jak bymy mieli uy rubokrta czy czego takiego. Tymczasem chodzi o aktywno, sam aktywno. Nie to, co jest treci tej aktywnoci, tylko sam aktywno. To co indywidualnego i subiektywnego. Moje dowiadczenie zimna jest moim dowiadczeniem, a nie np. twoim. To, co dla mnie jest dowiadczeniem zimna, nie musi by odbierane jako zimno przez ciebie. Mamy rozmaite indywidualne, subiektywne kontinua dowiadczania rzeczy. Kade z nich jest nieprzerwane. To nie jest tak, e co si wycza, kiedy idziemy np. spa. Gdy pimy, mamy kolejne dowiadczenia. Nie jest te tak, e to si wyczy w momencie mierci. Mamy wtedy nastpne dowiadczenia. Powinnimy teraz przeanalizowa, jak ta kontynuacja dziaa. Kiedy mwimy o cigoci, o kontinuum, wtedy kady moment tej cigoci musi by w tej samej kategorii zjawisk, musi nalee do tej samej kategorii zjawisk. Moemy mwi np. o kontinuum czego fizycznego, jak materia czy energia. Moemy mwi o takim kontinuum, gdzie mona wyrni etap nasiona, nastpnie drzewa, ktre z tego wyroso, pniej drewna, stou, ognia, ktry to spopiela itd. Jest tu pewne kontinuum, ale wszystkie elementy mieszcz si w tej samej kategorii zjawisk. Kiedy z kolei mwimy o kontinuum, o cigoci subiektywnego, indywidualnego dowiadczania rzeczy, to np. jakie wstpne zainteresowanie moe zmieni si w czujno, w uwano, ktra pniej moe przej w lekkie znudzenie, wreszcie w nud, zmczenie, ale cigle jest to ta sama kategoria zjawisk. Mona by na przykad w ten sposb opisa nasze podejcie do tego wykadu. Moe zaczo si ciekawie, a potem stopniowo jest coraz nudniej i na koniec zaniemy. Tak czy inaczej, jest pewna cigo tej samej kategorii zjawisk. Ale zo nie moe si przerodzi w st albo drewno w zo. To s inne rodzaje zjawisk, inne kategorie. Jak to jednak wszystko dziaa? Jak to wszystko ma si do nas, do odradzania si? Moemy na to spojrze z jednej strony, np. takiej, e sperma i komrka jajowa daj pocztek jakiemu ciau, to ciao ronie, staje si dorosym ciaem, moe wytwarza kolejne spermy czy jajeczka, ktre dalej daj nastpne pokolenia itd. Jest tutaj pewne kontinuum, na pewno. Jest to kontinuum fizycznej materii. Czy to jest rwnie kontinuum dowiadczania rzeczy? Musimy nad tym si zastanowi. Moemy nauczy si od swoich rodzicw dowiadczania. Nasza zdolno dowiadczania rzeczy wynika z tego, e nasi rodzice potrafi dowiadcza. Nasze dowiadczanie np. domu wynika z tego, e rodzice nam stworzyli ten dom i w zwizku z tym moemy mie takie dowiadczenie. Czy jednak indywidualne i

144/202.

Serwis internetowy Tsering subiektywne dowiadczanie rzeczy przez naszych rodzicw przeksztaca si w nasze subiektywne, indywidualne dowiadczenie? Nie, nie jest tak. Kiedy si nad tym zastanowimy, widzimy, e np. fakt, e nasi rodzice lubi jak potraw czy ktre z naszych rodzicw lubi jak muzyk, nie sprawia, e automatycznie lubimy to i my. Ich lubienie nie przeksztaca si w nasze lubienie, w to, e my rwnie lubimy to czy tamto. Rodzice nie s w stanie przekaza czy jako przetransformowa swoich dowiadcze w dowiadczenia dziecka. Dziecko musi si uczy wszystkiego po swojemu. To, e kto, jedna osoba, dowiadcza czego, nie oznacza, e inna osoba bdzie tak samo tego dowiadcza. Moe si czu teraz troch zagubieni czy jako pomieszani tym wszystkim. Nasze ciao to kontynuacja ciaa rodzicw. To potrafimy zaakceptowa. Jednak subiektywne i indywidualne dowiadczanie rzeczy nie jest tosame z tym dowiadczeniem, ktre maj nasi rodzice. Tu nie ma kontynuacji. Jaki zwizek zachodzi pomidzy ciaem i umysem czy ciaem i aktywnoci mentaln? Czy umys ma jakie fizyczne podstawy, fizyczne rdo, skd si wzi umys, jaki jest zwizek midzy ciaem i umysem? Czy mj umys powsta z poczenia si komrki jajowej z plemnikiem? Skd jest ta kontynuacja? Mentalne kontinuum zawsze ma jak fizyczn baz, tego tutaj si nie neguje. Potrzebuje czego do funkcjonowania, do tego, eby moga si pojawi mentalna aktywno. Ale ta podprka nie tworzy rzeczy, dla ktrej stanowi oparcie. O co tutaj chodzi, co to znaczy? Sprbujcie znale jaki przykad. Szklanka wody. Potrzebna jest szklanka, eby pomieci t wod, ale szklanka nie tworzy wody. Tworzy? Naczynie nie daje rwnie ksztatu tej wodzie. Kiedy si rozleje, przyjmuje inny ksztat, nie jest on zaleny od szklanki. Ta szklanka, czyli pojemnik na wod, nie tworzy ksztatu wody raz na zawsze. Moemy wic powiedzie, e ciao jest takim naczyniem dla naszej mentalnej aktywnoci czy dla umysu, ale ciao nie tworzy jego ksztatu. Owszem, daje pewne ramy, rodzimy si w jakim konkretnym ciele i to wyznacza jak przynaleno, moliwoci, ale to nie stwarza ksztatu samego umysu. Zwykle mwimy, e podprk dla naszego umysu jest materia, materia naszego mzgu czy caego systemu cielesnego, ale czsto mwi si te o rnych subtelnych formach tego systemu. Cz naszego mzgu moe przesta funkcjonowa, nadal mamy jednak jaki rodzaj mentalnej aktywnoci i trudno jest powiedzie, w ktrym momencie czy ile mzgu musi przesta dziaa, eby mentalna aktywno zanika. Jest to trudne pytanie. Zawsze jest jaka podstawa dla tej mentalnej aktywnoci, dla umysu - czy jest to mzg, czy jaka subtelna energia, czy materia. Zawsze jest jaka podstawa. Zobaczmy to w kategoriach naszego fizycznego ciaa, jako podprki dla naszej mentalnej aktywnoci. Ta podprka, czyli nasze ciao zmienia si z chwili na chwil i ma swoje wasne kontinuum. Jednak kontinuum fizycznego ciaa, jego cigo nie jest tym samym, co kontinuum mentalne, mentalna aktywno. Sprbujmy przeanalizowa kade z nich. W kadej chwili nasze ciao skada si z wielu rnych atomw i kwantw energii. Kady z tych atomw i kwantw energii, ktre w danym momencie buduj nasze ciao, ma wasne, zmieniajce si kontinuum. To indywidualny atom czy kwant energii. Zanim wanie w tym, dokadnie w tym momencie spotkay si te wszystkie atomy i kwanty energii, kade z nich byo gdzie indziej, byy osobno. Spotkay si w jakim jednym memencie. Kady z tych atomw itd. ma swoje wczeniejsze fazy, kiedy by czci czego innego, innych rzeczy. Np. ten tutaj atom pochodzi z tego, co zjadem wczoraj, a tamten z czego, co zjadem przed rokiem, jaka energia pochodzi ze soca, ktrego wiato mnie musno itd. Kady atom ma swoje kontinuum, swoj cigo i pochodzi np. z innego ciaa, pochodzi od naszych rodzicw albo z ciaa zwierzcia, ktre zjedlimy. Kady ma swoj histori, kontinuum. Za moment te rne atomy i kwanty energii stan si czciami innych rzeczy. Te wszystkie atomy, ktre nas buduj, czy porcje energii wci si zmieniaj. Kady konkretny atom nagle moe sta si czci czego innego, kady kwant energii moe przej w co innego. Kiedy rzucam kul czy robi co innego, cay czas wszystko si zmienia. Nie zawsze mnie to wszystko buduje. Jaki atom moe sta si czci czyjego innego ciaa, np. po mojej mierci moe sta si czci ciaa robaka. To naprawd co nadzwyczajnego, kiedy si nad tym zastanowi: wszystko, co nas buduje, w danym momencie jest tutaj, po chwili staje si czci czego innego i tak przez cay czas. Mamy oglne prawo fizyki, dotyczce materii i energii, mwice, e one mog przechodzi jedna w drug, ale podstawowa jednostka czy kwant energii nie moe nagle powsta. One si przeksztacaj, przechodz jedne w drugie, ale cay czas jest zachowana ilo. Kada taka jednostka ma jak swoj cigo, nie ma pocztku, nie ma koca. To, co jest naprawd niesamowite w tym wszystkim, to fakt, e nasze fizyczne ciao trwa, ma pocztek i koniec, a podczas kiedy istnieje, mieci w sobie jak indywidualno. I niewiele takich jednostek czy drobnych czstek, atomw czy jakich chemicznych substancji pozostaje od samego pocztku, od momentu, kiedy poczy si plemnik z komrk jajow. Praktycznie przez cay czas nasze ciao, atomy w naszym ciele plus energia, zmieniaj si, nie ma tu niczego trwaego. W momencie, kiedy nasze ciao zmienia si w zwoki, wwczas rwnie tych par atomw czy moleku, ktre pochodz od naszych rodzicw, one rwnie przestaj by w tym cigu. To naprawd niezwyke, e przez cay czas wszystko tak bardzo si zmienia. Atomy naszego ciaa zmieniaj si, pochodz z takiego pokarmu czy z innego, energia soca nas dosiga, ciepo itd. To wszystko nas buduje, wszystko jest w nieustannym ruchu, cigle si zmienia, a jednak nasze ciao zachowuje pewn indywidualno. To moe nas mieszy albo sprawia, e czujemy si niespokojni, nerwowi. 145/202

Serwis internetowy Tsering Pjdmy w tej analizie dalej. Co z naszym indywidualnym, subiektywnym dowiadczaniem rzeczy? Ono rwnie skada si z czci, jak nasze ciao. Tak jak nasze ciao skada si z rnych czstek itd., tak samo nasze dowiadczenia skadaj si z rnych czci. W kadej chwili co si dzieje, z chwili na chwil widzimy co, syszymy, moemy to lubi, nie lubi, czujemy si szczliwi, nieszczliwi, znudzeni, zainteresowani. To wszystko cigle si zmienia i mona wyrni rne czci. Tak samo jak z ciaem. Kady moment ciaa buduj rne czci i tak samo jest z nasz aktywnoci. Cae nasze dowiadczanie skada si z cigoci rnych momentw, ktre widzimy, syszymy, pimy itp. Przez cay czas pojawiaj si rne indywidualne momenty. Kady jednak skadnik tego kontinuum, naszej cigoci, nigdy nie by czci cudzej cigoci, cudzego dowiadczenia. Byo tak z naszym ciaem. Nasze ciao skada si z rnych elementw, ktre pochodz od innych istot, np. od rodzicw czy zwierzt itd., tych rnych rzeczy, ktre jedlimy, natomiast nie jest tak w przypadku naszego dowiadczenia. Nasze szczcie czy jaki bogostan, ktrego moemy dowiadcza, ogldajc powiedzmy film, nigdy nie byo wczeniej czci szczcia, ktrego dowiadczali inni, np. ktre z naszych rodzicw. Nasze odczucia, np. podczas ogldania jakiego filmu, nie mog si sta czci cudzych odczu w innym momencie. To nie jest tak jak z ciaem, ktre moe by np. zjedzone i moe wbudowa si w cudze ciao. Subiektywne szczcie, ktrego dowiadczamy w danym momencie, bierze si z wczeniejszych momentw w tym samym kontinuum i moe zmieni si w nastpne momenty, np. szczcia, w obrbie tego samego kontinuum. Moje szczcie nie moe si zmieni w twoje szczcie. Po prostu wczoraj byem szczliwy, potem nieszczliwy, znowu szczliwy, ale te wszystkie momenty s indywidualne i subiektywne. To nie jest tak, jak z misem czy z mas naszego ciaa, ktra moe zmienia waciciela. Kiedy si nad tym zastanowimy, to chyba przyznamy, e to prawda. Oczywicie, mwimy teraz o tym bardzo skrtowo i bardzo szybko przez to wszystko przechodzimy, bo nie mamy czasu. A to bardzo gbokie zagadnienia. Wymagaj przeucia tego, przemylenia. Jak to jest, e rzeczy trwaj, jest kontynuacja, jak to wszystko dziaa, funkcjonuje, jak si to razem trzyma? Nasze indywidualne i subiektywne dowiadczanie czego moe si przerodzi tylko w kolejne momenty indywidualnego, subiektywnego dowiadczenia. Nie moe przej na kogo innego, do kogo innego. Jedna osoba, jedna istota moe si uczy z dowiadczenia innej istoty. To mona zaakceptowa. Jednak moje subiektywne odczucie pogody, dowiadczenie pogody, nie jest tym samym, co czyje subiektywne dowiadczenie pogody. To, e ja dowiadczam zimna, nie znaczy, e automatycznie kto inny identycznie bdzie czego dowiadcza. Wniosek z tego jest taki, e subiektywne dowiadczenie czego moe trwa tylko w jednym indywiduum, moe istnie tylko w jednym indywiduum. Moje dowiadczanie rzeczy nie pochodzi z materii i energii, chocia one stanowi oparcie dla tego dowiadczenia. Nie tworz go jednak, nie stwarzaj tego dowiadczenia. Moje dowiadczenie rzeczy nie pochodzi te z dowiadczenia moich rodzicw czy w ogle z czyjego dowiadczenia. Nie jest tak, e kto moe przenie swoje dowiadczenie na mnie. Nie jest tak, e zjem co i nagle dowiadczam dowiadcze innej osoby. Waciwie jedyna konkluzja, do ktrej moemy doj, to ta, e to dowiadczenie pochodzi z moich wczeniejszych, indywidualnych dowiadcze. W buddyzmie nigdy nie przestajemy analizowa, zawsze mona pj jeszcze gbiej, jeszcze dalej. Nasze dowiadczanie rzeczy jest, po pierwsze, indywidualne, a po drugie, wynika z wczeniejszych momentw. To, e widzimy, wynika z wczeniejszych momentw widzenia itd. W zwizku z tym naley zada pytanie: jak to si zaczo? Czy to si pojawio ot tak, bez przyczyny, z niczego, i skoczy si, nie dajc adnego rezultatu? Jak to jest? Buddyzm mwi, e tego rodzaju wyjanienie - e wszystko zaczo si z niczego i koczy si niczym nie ma sensu. Prawo przyczyny i skutku nie miaoby sensu, bo po prostu nie byoby wczeniejszego czy pniejszego ogniwa. Kontinuum to po prostu kontinuum, to pewna cigo, trwanie. Nie ma sensu mwienie, e co si zaczo nagle z niczego albo z czego zupenie innego, jaka jedna kategoria zjawisk zacza si z zupenie innej, np. e zjawiska mentalne zaczy si ze zjawisk fizycznych, materialnych itd. To nie ma sensu. Dlaczego jest jakie trwanie, kontinuum? Bierze si ono std, e mamy przymus bycia, ycia; mamy impuls do kontynuowania tego. Mamy przymus, ktry powoduje, e pojawia si w nas impuls do dalszego ycia. Kiedy woymy gow pod wod, to raczej trudno nam bdzie tak pozosta. Mamy impuls, eby wydosta si na powierzchni. To przymus. Jeli mamy tego rodzaju cigo, powiedzmy z momentu A wynika moment B itd., to nawet jeeli moment B to chwila mierci, nie ma wielkiego sensu powiedzenie, e to koniec. Bdzie kontynuacja, bdzie kolejny moment. Jest tak nawet w przypadku Buddy, ktry nie ma ju przymusu, jeli chodzi o odradzanie si. Nie ma tego z jego wasnej strony, ale powodowany wspczuciem odradza si, poniewa jest w stanie pomaga innym. Mamy kontinuum, o ktrym mwilimy. Mona w nim wyrni rne momenty czy rne czci, ale to kontinuum jest indywidualne. Skd si ta indywidualno bierze? Ten sam problem pojawia si w odniesieniu do naszego ciaa. Nasze ciao jest zbudowane z rozmaitych atomw, ktre pochodz zewszd, ale jednak jest pewna indywidualno. Jak to si dzieje? Wyobramy sobie dwa modele. W jednym modelu jest mowa o takim jak gdyby przenoniku, jakiej takiej np. tamie, po ktrej przesuwa si nasz baga, nasza walizka na lotnisku. Ten wanie przenonik jest odpowiedzialny za nasz indywidualno, przenosi j. Nie jest to buddyjski model. W buddyzmie tumaczy si to raczej w kategoriach filmu. W przypadku filmu nie chodzi tutaj o plastik, o bon filmow, ale o film,

146/202.

Serwis internetowy Tsering ktry ogldamy. Jest pewne kontinuum klatek, obrazw. One zmieniaj si z chwili na chwil i jest pewna cigo. Z filmem jest tak, e nie widzimy caego filmu naraz, widzimy go tylko klatka po klatce. Na te wszystkie obrazy nakadamy jedn nazw - film. Mwimy np. to Gwiezdne wojny, ale caoci nie widzimy naraz. To wszystko dzieje si z chwili na chwil i na pewn cigo nakadamy nazw film. To jest te do dziwaczne. W danym momencie, w danej chwili widzimy tylko jeden moment. Jak moemy powiedzie, e to Gwiezdne wojny? Skd to wiemy? W danym momencie widzimy tylko jedn klatk. Czy jest tam gdzie napisane, przez cay czas widzimy gdzie w rogu napis Gwiezdne wojny, klatka nr tyle i tyle? Jak to jest? W jednym momencie nie widzimy przecie caoci, widzimy tylko fragment po fragmencie, klatka po klatce. Gwiezdne wojny to tylko etykietka, to tylko nazwa naoona na to wszystko. To samo dzieje si w odniesieniu do naszego ciaa i dowiadczania rzeczy. Co sprawia, e to ciao to ja? Odcisk palca? - moemy go zmieni. Co si moe sta z naszym odciskiem palca - czy przestajemy by wtedy naszym ja? Czy przestaje to by nasze ciao? Co sprawia, e to jest moje ciao? DNA? Manipulacje genetyczne, inynieria genetyczna moe tu co pozmienia. Co sprawia, e to jest moje ciao? A jednak jest jaka kontynuacja, ktrej czci, atomy pochodz praktycznie zewszd. Moemy to nazwa ja, da temu etykietk, ale do czego si to ja odnosi? To jest co, co nakadamy na te rozmaite momenty. Tak samo z dowiadczaniem rzeczy. Co sprawia, e to ja? Moja osobowo? Osobowo moe si zmieni. Nie ma niczego, co trwaoby, byoby przez cay czas jako jakie ja. Wszystko nieustannie podlega zmianom. A jednak jest to wszystko indywidualne. To, e kto wypije wod, nie ugasi mojego pragnienia. Moemy nada czemu tak etykietk ja, ale nie ma adnego trwaego ja. Po prostu jest jakie kontinuum zdarze, cigle co si dzieje, na co moemy naoy sztywn i pojedyncz etykietk ja. Kiedy dowiadczamy rzeczy, to jednak przez cay czas mamy poczucie, e jest jakie ja, jest ja i caa reszta. Tak, jak bymy mieli jaki taki gos w gowie, ktry wszystko identyfikuje - ja teraz mwi, ja robi to czy tamto. Mamy poczucie ja. Nie potrafimy niczego takiego znale, adnego trwaego, jedynego ja. Wszystko nieustannie si zmienia, s rne kontinua - jest kontinuum naszego ciaa, kontinua naszego dowiadczania rzeczy - ktre wci podlegaj rnym zmianom. Nie potrafimy znale adnego stworka, ktry gdzie siedzi i tym wszystkim rzdzi, zawiaduje, jest czym jednym, jedynym, orodkiem, ja. Cigo jest podtrzymywana faktem, e jest co takiego, jak przyczyna i skutek. Prawo przyczynowoskutkowe podtrzymuje cigo. Zastanwmy si, co takiego trwa, z punktu widzenia buddyzmu, kiedy mwimy o odradzaniu si. To, co trwa, to indywidualne, subiektywne dowiadczanie rzeczy. Gdzie mona wyrni co takiego jak konwencjonalne ja, dziki ktremu moemy jako dziaa? Po prostu nazywamy co ja po to, eby funkcjonowa. Niemniej to ja nie ma adnej trwaej, solidnej, wiecznej tosamoci. Dowiadczanie, ktre odbywa si z chwili na chwil, bez przerwy, jest moliwe czy trwa dlatego, e jest co takiego jak karma - przyczyna i skutek. Duo nieporozumie dotyczcych buddyzmu wie si z tym, e ludzie uwaaj, i buddyzm nie uznaje adnego ja. Gdyby nie uznawa absolutnie adnego ja, mogoby to doprowadzi do powanych psychologicznych problemw. Wyrnia si w buddyzmie ja konwencjonalne, ktre istnieje, oraz rne urojone sposoby istnienia tego ja. Wydaje nam si bowiem, e to ja istnieje na ktry z tych nieprawdziwych - sposobw. Jest pewna cigo dowiadczania, ktrej mona nada etykietk ja, tak jak nadajemy tak etykietk jakiej cigoci obrazu mwimy Gwiezdne wojny. Na czysto konwencjonalnym poziomie moemy mwi o jakim ja, moemy wyrnia ja. Ja mwi, rozmawiam, chodz, siedz itd. W ten sposb organizujemy swoje ycie. Ale moemy te wyobraa sobie - i to jest ju tylko nasza wyobrania - e jest jakie ja trwae, wieczne, solidne. Jakie ja, ktre jest wiecznie mode, ktre zawsze ma racj, ktre musi zawsze przeforsowa swoje zdanie, ktre jest waniejsze od innych. Wierzymy, e jest jaka jednostka, trwaa, solidna rzecz, jaki taki orodek. T sam rzecz spotykamy we wspczesnej psychologii. Mwimy tam o zdrowym ego i o wyolbrzymionym ego czy o inflacji ego. Zdrowe ego to po prostu mylenie o sobie w kategoriach konwencjonalnego ja. Nabrzmiae, rozronite ego to mylenie o sobie jako o trwaym ja, ktre jest najwaniejsze, wieczne itd. Tak w buddyzmie traktuje si zagadnienie odradzania si. Nie jest to co bardzo prostego, dlatego stosuje si do tego tematu analiz. Ten temat nie jest czym, co naley traktowa lekko albo upraszcza. Temat ten bardzo gboko siga tego, jak funkcjonujemy, jak dziaaj nasze ciao, nasz umys, jak wszystko si dzieje. Zagadnienie odradzania si to po prostu konsekwencja tego, e zachodzi pewna cigo dowiadczenia. Mwi si te o tym, e dowiadczanie nie pochodzi z kontinuum materii ani nie bierze si z niczego. Nie jest tosame, nie jest tym samym, co kontinuum materii i energii. Skoro przed nim mog by tylko momenty z tej samej kategorii zjawisk i po nim rwnie jest taka cigo, to caa idea odradzania si ma sens. Ale kiedy mwimy o odrodzeniu, powinnimy do tego podchodzi z punktu widzenia zdrowego ego, uywajc zachodniej terminologii, a nie z punktu widzenia wyolbrzymionego ja, ktre sprawia, e silnie utosamiamy si z czym i potem moemy myle: o, Alex odrodzi si jako pies, albo Alex odrodzi si jako Murzyn. Nie ma adnego solidnego ja, ktre odrodzi si tak czy inaczej, nie ma jakiego solidnego orodka, ktry przybiera rne ciaa. Po prostu cigo, kontinuum naszych dowiadcze ma rne bazy, materialne podstawy, eby si przejawia, a podstawy te s zalene od karmy, od wczeniejszych dziaa. Ma to wszystko znamiona pewnej indywidualnoci, 147/202

Serwis internetowy Tsering ale bez sztywnych etykietek: Alex, Amerykanin, mczyzna. S to rzeczy, ktre warto przemyle. To nie jest bahe zagadnienie, jaki may, bahy temat, ale naprawd bardzo gbokie rzeczy. Podstawow buddyjsk zasad jest analizowanie. Jeeli co nie ma sensu dla nas, to po prostu naley to odrzuci. A jeli ma to sens i konsekwencje tego mog dla nas by w jaki sposb pozytywne, wtedy dobrze jest si tym przej i jako z tego skorzysta. Kiedy pojawiaj si nowe tematy czy nowe idee, z ktrymi nie jestemy oswojeni, bo pochodzimy z innej kultury, dobrze jest stara si by otwartym i po prostu zastanowi si, a nie odrzuca czego tylko dlatego, e w pierwszej chwili, przy pierwszym podejciu tego nie rozumiemy i dlatego uznajemy to za gupie. Warto jest si zastanowi nad tym i zobaczy, czy to jest sensowne. Jeli ma to sens, wtedy mona si nad tym bardziej zastanowi i przyj to, a jeli nie ma sensu, po prostu zapomnie. Tak zawsze na koniec wykadu mwi Dalajlama. Jakie macie Pastwo pytania? Pytanie: Syszaem, e bardzo rozwinite duchowo istoty mog widzie cudz karm, cudze dowiadczenia, przeszo i przyszo. Jak jest moliwy zwizek midzy dwoma niezalenymi, indywidualnymi kontinuami? Odpowied: Jest to bardzo zoone. Np. w przypadku kogo takiego jak Budda, jest wiele rnych poziomw, na ktrych mona widzie przeszo, przyszo. Nasze postrzeganie tu i teraz jest bardzo ograniczone czy zawone. Nazwabym to peryskopowym widzeniem - jestemy jak gdyby odziami podwodnymi, cakowicie zanurzonymi, wystawiamy tylko peryskop i co namierzamy, co widzimy. Nasze ograniczone widzenie bierze si std, e mamy w tej chwili takie a nie inne ciaa. Mamy dwoje oczu, ktre s usytuowane z jednej strony gowy, wic np. nie widzimy tego, co si dzieje z tyu. Budda tymczasem funkcjonuje zupenie inaczej. Po pierwsze, nie ma takiego ograniczonego np. widzenia, poniewa nie ma takiego ciaa, jak my, tylko ciao zbudowane z tak zwanego jasnego wiata itd. To jest po prostu inny rodzaj zjawiska. To, e my czego nie widzimy, nie znaczy, e to, czego nie widzimy, nie istnieje. To, e patrzymy tylko przez nasz peryskop w jaki jeden punkt, nie znaczy, e caej reszty nie ma. Po drugie, wszystko jest z sob powizane, jest wspzalene. To, co si wydarzyo kiedy, oddziauje na to, co si dzieje teraz. To, co dzieje si teraz, oddziauje na wszystko to, co si bdzie dziao kiedy w przyszoci. Rzeczy nie istniej w solidny, oddzielony od siebie sposb. Wszystko jest z sob powizane. Z punktu widzenia Buddy wszystko zatem wyglda zupenie inaczej, poniewa on nie ma tak ograniczonego widzenia jak my, ale widzi ca sie rnych relacji, rozmaitych zwizkw, powiza przyczynowo-skutkowych. W zwizku z tym widzi, skd bierze si to, czego dana istota dowiadcza i jakie to bdzie miao skutki. Widzi to, co my widzimy przez peryskop, ale widzi to znacznie szerzej, w szerszym kontekcie. Czy oznacza to, e przeszo, teraniejszo i przyszo nie istniej? Nie, nie o to tutaj chodzi. Rzeczy pojawiaj si w pewnej sekwencji. My, jako indywidua, dowiadczamy rzeczy wanie w ten sposb, w pewnych sekwencjach. Nie dowiadczamy wszystkiego naraz. Ale nie neguje to zarazem faktu, e jest co takiego, jak wspzaleno i mona to zobaczy. To, e Budda widzi wspzaleno, nie oznacza te, e wszystko jest ju z gry ustalone i tak bdzie. Te nie o to tutaj chodzi. Kade indywiduum dowiadcza rzeczy, a dowiadcza ich przez pryzmat rozmaitych wyborw, ktre ma w zasigu. Moe dokonywa rnych wyborw. Nie neguje to innych moliwoci. Po prostu jest to kwestia perspektywy, z jakiej patrzymy. Pytanie: Prosz troch rozwin temat kontinuum bez pocztku i koca. Odpowied: Na Zachodzie rwnie mamy ide braku pocztku i braku koca. To nie jest co zupenie obcego, dziwnego. Nawet jeli mwimy, e wiat zosta stworzony przez Boga, to Boga nikt nie stworzy. Bg nie ma pocztku. I tak samo - co bdzie po kocu tego wiata? Bg bdzie trwa, Bg jest wieczny. Mamy tak ide w naszej kulturze - braku pocztku, braku koca. Kiedy z kolei mwimy o teorii Wielkiego Wybuchu, to przed Wielkim Wybuchem moemy wyznawa tak teori - nic nie byo. Potem, kiedy cay wiat ulegnie zagadzie, znowu nie bdzie niczego. Jak tutaj do tego maj si pojcia pocztku i koca? Dla takiej nicoci moe nie by pocztku albo koca. To nie s zupenie obce pojcia w naszej kulturze. Pytanie: Czy ilo istot jest ograniczona, policzalna? Odpowied: Buddyzm mwi o wielkiej iloci istot, niepoliczalnej, ale skoczonej. To koresponduje troch z teori chaosu w zachodniej filozofii. Pytanie: Czy kontinuum jest wiadome? Odpowied: W buddyzmie mwi si o kontinuum dowiadczania. To, czy to jest wiadome, czy niewiadome, to kwestia tego, jak zdefiniujemy sam wiadomo. Jeeli wiadomo obejmuje co, co moemy sobie przypomnie, to w naszej cigoci dowiadcze s momenty, ktrych nie potrafimy sobie przypomnie, ktre s niewiadome. Dowiadczanie jednak trwa. Kiedy np. podczas operacji jestemy pod narkoz, wtedy dowiadczenie trwa, ale nie jestemy go wiadomi. To samo dotyczy mierci. Moemy nie by wiadomi tego wszystkiego, co si dzieje, ale wci jest tu dowiadczenie. Pytanie: To dotyczy pojcia ja. W Polsce mielimy poczucie skromnoci, jednostka nie bya taka wana. W zwizku ze zmian ustroju znalelimy si w innej, kapitalistycznej kulturze konsumpcjonizmu, ktra poprzez reklamy gosi jeste wyjtkowy, jedyny, potrzebujesz czego ekstra itp. Nasze ego ma by coraz wiksze, ronie duma. Jak buddyzm widzi takie podejcie, konsumpcjonizm? Odpowied: Tak jak jest kapitalistyczna propaganda, tak samo bya komunistyczna propaganda. A propaganda to po prostu propaganda. Nie znaczy to, e to, czego ona nas uczy, jest czym waciwym, prawidowym. Jest potrzebne zdrowe

148/202.

Serwis internetowy Tsering poczucie ja, dziki ktremu rano budzimy si, wstajemy z ka, ubieramy si, wychodzimy do pracy, zarabiamy pienidze, moemy jako y. Zdrowe poczucie ja jest do tego potrzebne. Jest to zwane zdrowym ego czy zdrowym ja, ktre sprawia, e kiedy je mamy, jestemy w stanie woy pewien wysiek w nasze ycie, po to, eby si np. utrzyma, eby jako y. Kiedy jednak nasze ego zaczyna stawa si coraz wiksze, cierpimy na jego przerost i np. z powodu chciwoci, chcemy cigle mie wicej coraz to innych, nowych rzeczy, nie jestemy nigdy w peni zaspokojeni, cigle potrzebujemy czego nowego, oszukujemy innych, eby co zdoby, to wszystko sprawia, e nie bdziemy szczliwi. Wrd dawnych krajw komunistycznych, Polska bya znana jako najmniej oszukiwana, najmniej dajca si zwie przez komunistyczn propagand i to daje nadziej, e rwnie teraz Polacy bd najmniej zwodzeni przez propagand kapitalistyczn. Dzikuj. Tumaczenie: Joanna Grela Szczecin, 12.12.2002 r 4.9. Ja stary pies" Patrul Rinpocze Wprowadzenie Gdy usiujemy sucha nauk buddyjskich, rozmyla o nich i praktykowa je, to wane jest, bymy naprawd je wszystkie wewntrznie przepracowali. Mwi si, e "Dharma i wasna wiadomo musz si zmiesza". Tylko wwczas Dharma moe rzeczywicie wnikn gboko w nasz wiadomo i przyczyni si do jej dalszego rozwoju. [...] W poniszym tekcie, jego autor Patrul Rinpocze (1808 -1887) opisuje jak za kadym razem z wielkim zapaem przystpowa do rnych aktywnoci i jak pocztkowa rado coraz bardziej si ulatniaa, by czciowo zmienia si w swoje przeciwiestwo. Jeeli moe si to przydarzy tak wielkim nauczycielom jak Partul Rinpocze, to c dopiero mwi o nas! [...] Z jednej strony moemy czerpa odwag z faktu, e takie trudnoci spotykaj nie tylko nas i nie s powodem, dla ktrego mielibymy zaraz zarzuca caa praktyk. Z drugiej za strony musimy si zastanowi, co niewaciwego si zdarzyo. Prawdopodobnie we wszystkich tych przykadach wstpna analiza sytuacji bya w czci niedokadna. Albo te przedsiwzicie nie zostao naleycie przeprowadzone, z niedostatecznie dobr motywacj. [...] Kiedy zaczlimy ju praktykowa, to - jak ukazuje nam to Patrul Rinpocze - nie jest istotne jak czujemy si w danej chwili. Czy jestemy zachwyceni, czy tez przygnbieni. Wane jest, abymy nieustannie zachowywali czujno czy Dharma i nasza wiadomo rzeczywicie si mieszaj. [...] Dagyab Kyabgon Rinpocze Chyl si do stp mojego Lamy. Gdy ja , stary pies, przebywajc na odosobnieniu usyszaem sowa mego czcigodnego Nauczyciela, zapragnem powiedzie tak : Gdy po raz pierwszy ujrzaem mojego Lam, to czuem si jak kupiec, ktry dotar na wysp pen zota, tak jakby wszystkie moje pragnienia miay si speni. - I bardzo staraem si poj znaczenie Dharmy. Gdy pniej widziaem mojego Lam, to czuem si jak przestpca, ktry widzi sdziego, tak jakbym by winny.- I on bardzo mnie zwymyla. Gdy dzi widz mojego Lam, to czuje si jak gob picy w wityni, jakbymy si mieli spotka jak rwny z rwnym.- I zachowuje stosowny dystans. Gdy pierwszy raz usyszaem nauki, to czuem si jak godny kot, ktry znalaz jedzenie; chciaem natychmiast wprowadzi je w czyn - i pilnie praktykowaem. Gdy pniej suchaem nauk, byo to niczym gos z oddali; ogarny mnie silne wtpliwoci. - I nie mogem pokona mej niepewnoci. Gdy dzi sysz nauki, to czuj si tak, jakby pomimo nudnoci zmuszano mnie do jedzenia, jakby zbierao mi si na torsje. - I nie mam ju na nie ochoty. Gdy po raz pierwszy przebywaem na odosobnieniu, to czuem si jak podrny wracajcy do domu; przepeniaa mnie rado. - I chciaem koniecznie tam pozosta. Gdy pniej przebywaem na odosobnieniu, to czuem si jak samotna pikno; nie mogem usiedzie na miejscu. - I cigle chodziem to tu, to tam. Gdy dzi przebywam na odosobnieniu, to czuj si jak stary pies zdychajcy pod ska, ktry znalaz dobre miejsce. - I chowam swe przysze zwoki. Gdy po raz pierwszy rozmylaem o Pogldzie, to czuem si jak sp szukajcy gniazda, im wyej, tym wiksza rado. - I trwoniem na to wiele sw. Gdy pniej rozmylaem o Pogldzie, to czuem si jakbym wchodzi w labirynt, jakbym mg zabdzi. - I zachowywaem si bardzo spokojnie. Gdy dzi rozmylam o Pogldzie, to czuj si jak dziecko poddane woli dorosych, jakbym by wodzony za nos. - I nie mam niczego, ku czemu mgbym zwrci swj umys. Gdy pierwszy raz pomylaem o medytacji, to czuem si jak para kochankw na schadzce; przepeniaa mnie rado i zachwyt. - I koniecznie chciaem medytowa. Gdy pniej mylaem o medytacji, to czuem si jak bezsilny czowiek przytoczony brzemieniem, 149/202

Serwis internetowy Tsering zmczony i wyczerpany. - I medytowaem coraz krcej. Gdy dzi myl o medytacji, to czuj si jakbym prbowa balansowa liciem tytoniu na cienkiej gwce szpilki, nie mog ani chwili usiedzie spokojnie. - I nie mam ju ochoty medytowa. Gdy pierwszy raz mylaem o swym Postpowaniu, to czuem si zwizany lubowaniem jak dziki ko, ktrego sptano. - I zewntrznie zawsze postpowaem dobrze. Gdy pniej mylaem o swym Postpowaniu, to czuem si jak stary pies acuchowy, ktrego spuszczono z uwizi, tak jakbym mg biega dokd tylko zechc. - I porzucaem swoje luby. Gdy dzi myl o swoim Postpowaniu, to czuj si jak bezwstydna ladacznica, ktrej nic nie czyni rnicy. - I ju mnie to nie interesuje. Gdy pierwszy raz mylaem o Celu, to czuem si jak oszust zachwalajcy swj towar, tak jakbym mia uzyska wysoki profit. - I robiem sobie wielkie nadzieje. Gdy pniej mylaem o Celu, to czuem si jakby ten znajdowa si na drugim brzegu oceanu, nazbyt daleko. - I pragnem go coraz sabiej. Gdy dzi myl o Celu, to czuj si jak zodziej, zaskoczony przez wit, tak jakby wszystko byo stracone. - I nie mam ju nadziei. Gdy pierwszy raz udzielaem Nauk, to czuem si tak jak napuszona pikno kroczca przez targ; byem ogromnie kontent ze swej wiedzy. - I chtnie wygaszaem mowy. Gdy pniej udzielaem nauk, to czuem si jak stary mczyzna opowiadajcy historie z przeszoci; tak jakbym by bardzo dobrze zaznajomiony z Dharm. - I nauczaem coraz wicej. Gdy dzi udzielam Nauk, to czuj si jak zy demon w mocy tantrycznego mistrza, tak jakbym wystawia na pokaz swoje wewntrzne bdy. - I bardzo si wstydz. Gdy po raz pierwszy prowadziem dysput, to czuem si jak pozbawiony sumienia prokurator, prowadzcy proces; chciaem przede wszystkim wygra. - I przepeniaa mnie nienawi. Gdy pniej prowadziem dysputy, to czuem si jak uczciwy czowiek, ktry zna prawd i chciaby ja przekaza. - I wytaem swoj inteligencj. Gdy dzi dyskutuj, to czuj si jak kamca, ktrego wszdzie peno, tak jakbym mg powiedzie wszystko. - I nic mi za to nie grozi. Gdy po raz pierwszy pisaem, to czuem si jak mahasiddha piszcy dohy: sowa same pyny. - I nie byo w nich nic wymuszonego. Gdy pniej pisaem, to czuem si jak uczony skadajcy wiersze; uwaaem na kade sowo. - I znajdowaem sowa pikne. Gdy dzi pisz, to czuj przesyt tak, jak kto pragncy napisa przewodnik po drodze, ktrej nie ma. - I przestaem trwoni papier i atrament. Gdy po raz pierwszy spotkaem przyjaci, to czuem si tak jak na spotkaniu modych zwycizcw; mj duch rywalizacji by wielki. - I wypeniao mnie przywizanie i nienawi. Gdy pniej spotkaem si z przyjacimi, to czuem si jak prostytutka idca do pracy, ugadzajca si ze wszystkimi. - I nie miaem wielu kolegw. Gdy dzi spotykam przyjaci, to czuj si jak trdowaty wdzierajcy si na zebranie, nie pasujcy do ludzi, na niewaciwym miejscu. - I wol by sam. Gdy po raz pierwszy ujrzaem bogactwo, to byem jak dziecko zrywajce kwiaty, odczuwaem rado nie zbierajc, niczego nie zatrzymujc. Gdy pniej widziaem bogactwo, to czuem si jak dziurawe naczynie, do ktrego wlewa si wod, byem nienasycony. - I coraz rzadziej kierowaem si ku wntrzu. Gdy dzi widz bogactwo, to czuj si jak stara ebraczka, obarczona licznymi dziemi, czuj, e ono mi ciy. - I wol go nie posiada. Gdy po raz pierwszy miaem sucych, to tak, jakby najemnicy ubiegali si o prac; czuem si jak pracodawca, ktry ma ich zatrudni. Gdy pniej miaem sucych, to czuem si jak mody mnich, ktry utraci niezaleno przy starym nauczycielu. - I zwolniem ich. Gdy dzi mam sucych, to czuj si jakby zodziejskie psy wtargny do mojego domu i niszczyy wszystko, co posiadam. - I obstaj przy samotnym yciu. Gdy po raz pierwszy miaem uczniw, to czuem si tak, jakby obrali mnie za osobisto, chciaem odgrywa kogo wanego. - I dlatego robiem to, co im si podobao. Gdy pniej miaem uczniw, czuem si tak, jakby to gocie przyszli do hotelu, obdarzajc mnie zaufaniem. - I staraem si przynie im poytek. Gdy dzi mam uczniw, to czuj si tak jak przywoywane bstwo witego miejsca, tak, jakby chciano mnie rozgniewa. - I przepdzam ich kamieniami. Oto koniec odpowiedzi tego, ktry przepdza was kamieniami. 4.10. Prawdziwe serce smutku Czogjam Trungpa Rinpocze Wyobra sobie, e siedzisz nago na ziemi dotykajc goymi poladkami ziemi. Poniewa nie nosisz czapki ani szalika, zostajesz take wystawiony na wpyw nieba nad tob. Jeste wcinity midzy niebo a ziemi: nagi mczyzna lub naga kobieta siedzca pomidzy niebem a ziemi. Ziemia to zawsze ziemia. Zawsze pozwala kademu usi na sobie, nigdy si nie wycofuje. Nigdy ci rwnie nie wypuci - nie oderwiesz si od niej i nie ulecisz w przestrze kosmiczn. Tak samo,

150/202.

Serwis internetowy Tsering niebo to zawsze niebo, zawsze pozostaje niebem ponad gow . Jest tam przez cay czas, niezalenie od tego czy pada nieg, czy deszcz, czy wieci soce, czy jest dzie, czy noc. Dziki temu wiemy, e niebo i ziemia s godne zaufania. Logika podstawowej dobroci jest bardzo podobna. Kiedy mwimy o podstawowej dobroci, nie chodzi nam o stanie po stronie dobra i odrzucanie za. Podstawowa dobro jest dobra, poniewa jest bezwarunkowa, fundamentalna. Ju istnieje, tak samo jak istnieje ju niebo i ziemia. Nie odrzucamy atmosfery. Nie odrzucamy soca i ksiyca, ani chmur czy nieba. Akceptujemy je. Akceptujemy, to e niebo jest niebieskie; akceptujemy krajobraz i morze. Akceptujemy autostrady, budynki i miasta. Podstawowa dobro jest tak wanie podstawowa i bezwarunkowa. Nie ma tu mowy o "za" i "przeciw", podobnie jak wiato soca nie jest ani "za" ani "przeciw". Naturalne prawo i porzdek tego wiata nie s ani "za", ani "przeciw". Zasadniczo rzecz biorc nie istnieje nic, co zagraaoby albo popieraoby nasz wasny punktu widzenia. Cztery pory roku nastpuj niezalenie od czyichkolwiek da, czy oddanych gosw. Ani nadzieje, ani lki nie mog zmieni ich kolejnoci. Istnieje dzie i istnieje noc. W nocy jest ciemno, a w dzie jasno i nie zaley to od nacinicia adnego przecznika. Istnieje naturalne prawo i porzdek, ktre pozwalaj nam przetrwa i jest to dobre w podstawowym sensie, dobre w tym znaczeniu, e porzdek ten istnieje, dziaa i jest skuteczny. Czsto to podstawowe prawo i porzdek panujce we wszechwiecie uznajemy za oczywiste, ale powinnimy dobrze si nad tym zastanowi. Powinnimy doceni to, co mamy, poniewa bez tego znalelibymy si w wyjtkowo kopotliwej sytuacji. Bez wiata soca nie byoby rolinnoci, ani adnych zbiorw, nie moglibymy przyrzdzi posiku. Tak wic, podstawa dobro jest dobra, poniewa jest tak podstawowa, tak fundamentalna. Jest naturalna, dziaa i wanie z tego, a nie z przeciwstawienia zu, wynika jej dobro. Ta sama zasada odnosi si do naszej kondycji jako istot ludzkich. Jest w nas namitno, agresja i niewiedza. To znaczy, e dbamy o przyjaci, bronimy si przed nieprzyjacimi, a czasem jestemy obojtni. W tym przypadku nie uznajemy tu tych skonnoci za wady. Stanowi one cz naturalnej elegancji naszego wyposaenia jako ludzkich istot. Jestemy wyposaeni w paznokcie i zby, eby broni si przed atakiem, posiadamy usta i genitalia, eby wchodzi w zwizki z innymi i mamy tyle szczcia, e dysponujemy kompletnym systemem trawiennym i oddechowym, moemy wic przerabia to, co nasze ciao wchono, a nastpnie wydala pozostaoci. Ludzkie ycie jest czym naturalnym i tak samo da si z niego skorzysta i skutecznie dziaa, jak prawo i porzdek wiata. Tak naprawd, jest cudowne, jest idealne. Niektrzy ludzie mogliby powiedzie, e wiat jest dzieem jakiej boskiej przyczyny , jednak nauki Siambhali nie zajmuj si spraw boskiego pochodzenia . Istota cieki wojownika polega na osobistym rozpracowaniu sytuacji, takiej jak ona jest w chwili obecnej. Z punktu widzenia Siambhali, kiedy mwimy, e ludzkie istoty s z gruntu dobre, mamy na myli to, e posiadaj one wszystkie zdolnoci jakich potrzebuj i wobec tego nie musz walczy ze swoim wiatem. Nasza istota jest dobra, poniewa nie stanowi podstawowego rda agresji ani skarg. Nie moemy si skary, e mamy oczy, uszy, nos i usta. Nie moemy przerobi swojej fizjologii ani zmieni zasad funkcjonowania umysu. Podstawowa dobro jest tym co posiadamy, tym w co zostalimy wyposaeni. Znajdujemy si w naturalnej sytuacji, ktr odziedziczylimy w chwili narodzin. Powinno nam towarzyszy uczucie, e wspaniale jest by na tym wiecie. To cudownie widzie kolor czerwony i ty, niebieski i zielony, fioletowy i czarny! Wszystkie te kolory przeznaczone s dla nas. Odczuwamy ciepo i zimno, czujemy smak sodki i kwany. Te doznania s naszym udziaem i zasugujemy na nie. S dobre. Tak wic, pierwszym krokiem w odkrywaniu podstawowej dobroci jest docenienie tego, co posiadamy. Ale potem, powinnimy si rozejrze i dokadniej przyjrze si temu, czym i kim jestemy, gdzie i kiedy yjemy. Dlaczego jako istoty ludzkie moemy posiada podstawow dobro. Nie jest to w rzeczywistoci kwestia wasnoci, niemniej jednak zasugujemy na ni. Podstawowa dobro bardzo cile wie si z pochodzcym z tradycji buddyjskiej pojciem bodhiczity. Bodhi znaczy "przebudzony" lub "przytomny", natomiast czita znaczy "serce", zatem bodhiczita to "przebudzone serce". Takie przebudzone serce rodzi si z gotowoci do stawienia czoa wasnemu stanowi umysu. Moe si wydawa, e to wielkie wymaganie, ale jest ono konieczne. Powiniene przeanalizowa swoje zachowanie i zada sobie pytanie, jak czsto tak naprawd prbowae nawiza peny kontakt ze swoim sercem. Jak czsto unikae tego w obawie, e odkryjesz co strasznego o sobie? Jak czsto bye gotowy spojrze sobie w twarz w lustrze, nie dowiadczajc przy tym zakopotania? Jak czsto chowae si za zason gazety, uciekae w ogldanie telewizji albo pozwalae sobie po prostu na chwil odlotu? Pytanie za 64 tysice dolarw: jaki zwizek nawizae ze sob samym w cigu caego swego ycia? Praktyka medytacji podczas siedzenia, jak to zostao ju wczeniej omwione, stanowi rodek do ponownego odkrycia podstawowej dobroci, a ponadto umoliwia prawdziwe rozbudzenie serca. Siedzc w postawie medytacyjnej, jeste wanie takim nagim mczyzn czy kobiet, znajdujcym si pomidzy niebem a ziemi. Kiedy siedzisz niedbale, prbujesz ukry swoje serce, starasz si je ochrania garbic si nad nim. Kiedy natomiast siedzisz w postawie medytacyjnej wyprostowany, ale rozluniony, twoje serce jest nagie. Caa twoja istota zostaje odsonita odkryta przede wszystkim przed tob samym, ale te i przed innymi. Tak wic, dziki praktyce siedzenia w bezruchu i obserwacji wychodzcego i rozpuszczajcego si w przestrzeni oddechu, 151/202

Serwis internetowy Tsering nawizujesz kontakt z wasnym sercem. Kiedy po prostu jeste sob, rozwijasz w stosunku do siebie autentyczne wspczucie. Budzc serce w ten sposb, ku swemu zdumieniu odkrywasz, e jest one puste. Odkrywasz, e spogldasz w przestrze kosmiczn. Czym jeste, kim jeste, gdzie jest twoje serce? Jeli dobrze si przyjrzysz, nie znajdziesz niczego namacalnego, niczego konkretnego. Oczywicie moesz natkn si na co bardzo twardego, jeli masz do kogo al, albo gdy zakochae si zaborcz mioci. Ale nie ma to nic wsplnego z przebudzonym sercem. Jeli szukasz przebudzonego serca, to kiedy signiesz rk do klatki piersiowej, eby go dotkn, nie znajdziesz tam nic prcz delikatnoci. To bolesne i delikatne miejsce, a jeli otworzysz oczy na reszt wiata, poczujesz gboki smutek. Ten rodzaj smutku nie wynika z tego, e kto ci le potraktowa. Nie czujesz smutku z powodu obrazy czy biedy. To dowiadczenie smutku jest nieuwarunkowane. Pojawia si, poniewa serce zostao cakowicie odsonite. Nie okrywa go ani skra, ani adna inna tkanka, jest to czyste, surowe miso. Nawet kiedy sidzie na nim tylko komar, poczujesz go. Takie dowiadczenie jest wiee, delikatne i bardzo osobiste. Prawdziwe serce smutku wyania si z odczuwania tego, e to nieistniejce serce jest przepenione. Chciaby z niego wyla krew, da je innym. Dla wojownika to dowiadczenie smutnego, czuego serca oznacza narodziny nieustraszonoci. Zazwyczaj bycie nieustraszonym jest rozumiane jako brak lku, albo odpowied atakiem, kiedy kto uderzy. Nie mwimy tu jednak o nieustraszonoci na poziomie ulicznego zabijaki. Prawdziwa nieustraszono wywodzi si z czuoci, z tego, e pozwalasz, eby wiat askota twoje odkryte i pikne serce. Jeste gotowy, by bez oporu i wstydu otworzy si i stawi wiatu czoa. Jeste gotowy dzieli si swoim sercem z innymi. 4.11. O ciece wojownika Czogjam Trungpa Rinpocze Kiedy mwimy o byciu wojownikiem, nie chodzi nam o umiejtnoci konieczne do prowadzenia wojny w konwencjonalnym sensie. Nie mwimy o tym jak nauczy si wyzwala wasn agresj albo jak posugiwa si miercionon broni, eby poszerzy swoje terytorium i pokona wszystkich wrogw. W tym przypadku stan wojownika odnosi si do urzeczywistnienia mocy, godnoci i przebudzenia, wrodzonych nam wszystkim jako ludzkim istotom. To przebudzenie naszej podstawowej ludzkiej pewnoci i zaufania dodaje nam otuchy, rozwija wizjonerski umys i umoliwia sukcesy w tym co robimy. Poniewa stan wojownika jest wrodzony ludzkim istotom, sposb umoliwiajcy stanie si wojownikiem - wejcie na ciek wojownika - polega na zobaczeniu tego kim i czym jestemy jako ludzkie istoty i na dalszym tego kultywowaniu. Jeli spojrzymy na siebie bezporednio, bez zaenowania czy zwtpienia, odkryjemy wiele mocy i moliwoci, ktre cay czas pozostaj do naszej dyspozycji. Patrzc z tego punktu widzenia, jeli poczujemy, e brak nam energii, e nie jestemy do niczego zdolni, albo, e nie mamy wyobrani, wtedy mwi si o ataku wroga. Idea stanu wojownika pokazuje nam, e dziki naszemu ludzkiemu potencjaowi moemy pokona wroga tchrzliwego umysu i odkry ogromne rezerwy moliwoci i inspiracji tkwicych w naszym wntrzu. Tchrzliwy umys znajduje oparcie w lku przed mierci. Zwykle prbujemy si chroni przed wszystkim, co mogoby nam przypomnie o tym, e musimy umrze. Cigle wytwarzamy sztuczne osony przed wszystkimi ostrymi krawdziami. Wok siebie bezustannie przdziemy ciepe kokony, w ktrych przez cay czas moemy czu si wygodnie i drzema. Prbujemy nad wszystkim sprawowa kontrol, tak aby nic nie mogo niespodziewanie wyskoczy i przyprawi nas o przykry szok, przypominajcy nam o wasnej nietrwaoci i nieuchronnoci mierci. Robic tak, usiujemy uchroni si przed mierci, ktra jak sdzimy stanowi przeciwiestwo celebracji ycia. Utrzymujc obronn postaw otaczamy si znajom mg. yjemy dziki pogbianiu depresji i poczucia braku szczcia. W rzeczywistoci ta niezmienna atmosfera depresji jest tym co sprawia, e tworzone przez nas otoczenie wydaje si znajome i podobne do gniazdka. Ale poniewa wszystko to opiera si na walce, nasza tchrzliwa postawa jest bardzo odlega od odczuwania rzeczywistej radoci i zabawy zwizanej ze stanem wojownika. Bycie wojownikiem oznacza, e potrafimy bezporednio spojrze na siebie i zauway natur wasnego tchrzliwego umysu i wyj poza ni. Moemy przehandlowa nasz maostkow walk o bezpieczestwo w zamian za duo rozleglejsz wizj nieustraszonoci, otwarcia i autentycznego heroizmu. Nie wydarza si to od razu ale w trakcie stopniowo przebiegajcego procesu. Pierwsze przeczucie takiej moliwoci pojawia si kiedy zaczynamy odczuwa klaustrofobi i zaduch w zbudowanym przez siebie kokonie. W tym momencie w swoim wasnym bezpiecznym domu czujemy si jak w puapce i nabieramy przekonania, e alternatywa jest moliwa. Zaczynamy odczuwa ogromn tsknot za wieym powietrzem i w kocu rzeczywicie udaje si nam nabra wdech cudownego czystego powietrza, ktre napywa do naszego zatchego gniazda. Wtedy uwiadamiamy sobie, e przez cay czas, to my sami dokonywalimy wyboru penego ogranicze ycia. Ale teraz co zmienia si w naszej tchrzliwej i obronnej mentalnoci. Rwnoczenie odkrywamy, e bardzo atwo moemy zamieni to uzalenienie i jestemy w stanie wyrwa si z wasnego ciemnego, dusznego wizienia na wiee powietrze, gdzie moemy rozprostowa nogi, przej si, pobiec, a nawet taczy i bawi si. Uwiadamiamy sobie, e potrafimy porzuci uciliw walk, konieczn do podtrzymywania tchrzostwa i rozluni si wikszej przestrzeni zaufania. Wane jest zrozumienie tego co dla wojownika znaczy zaufanie, pewno. Wojownik do niczego nie

152/202.

Serwis internetowy Tsering rozwija zaufania. Nie uczy si po prostu jakiej umiejtnoci, jak np. sztuki walki mieczem, na ktrej zawsze mgby polega. Ani te nie staje si wyjtkowo upartym, uwaajc, e jeli wystarczajco dugo wytrwa i nigdy si nie podda, to odniesie sukces. Te konwencjonalne idee zaufania stayby si tylko nastpnymi kokonami, opartymi na rozwinitych stylach obrony i agresji. W tym przypadku mwimy, e wojownik posiada samoistne zaufanie, pewno. Oznacza to, i pozostaje on w stanie pewnoci, wolnym od wspzawodnictwa i jakiegokolwiek poczucia walki. Zaufanie wojownika pozostaje nieuwarunkowane. Innymi sowy, poniewa nie jest on rozproszony przez adne tchrzliwe myli, moe spoczywa w niezachwianym i przebudzonym stanie umysu, ktry w ogle nie potrzebuje adnych punktw odniesienia. Z drugiej strony, nie znaczy to, e gdy tylko wojownik odkryje swoj wrodzon pewno, nie ma ju nic do zrobienia. Istnieje wiele podobiestw pomidzy ciek wojownika, a buddyjsk ciek nie egoistycznego dziaania bodhisattwy. Bodhisattwa to praktykujcy, ktrego nie satysfakcjonuje moliwo wyzwolenia siebie samego z blu samsary, ale heroicznie zobowizuje si nie spocz, dopki nie pomoe wyzwoli si wszystkim czujcym istotom. W ten sam sposb, posiadajcy pewno wojownik, nie pozostaje jedynie dumny z tego, e spostrzeg natur swego kokona i wyszed z niego. Nie moe pozostawa zadowolony z siebie i swoich osigni, ani cieszy si z samego poczucia ulgi i wolnoci. Zamiast tego jego zrozumienie i osobiste dowiadczenie klaustrofobii tchrzliwego umysu, su jako inspiracja w uwolnieniu zarwno siebie jak i innych. Wojownik naprawd nie potrafi ignorowa cierpienia i depresji jakie spostrzega wok siebie. Tak wic, z jego nieuwarunkowanego zaufania, pewnoci spontanicznie rodzi si wspczucie. Wspczucie wojownika manifestuje si poprzez rne waciwoci, ktre wszystkie powstaj z natury jego podstawowej pewnoci. Poniewa peen pewnoci stan umysu wojownika jest samoistniejcy, nie wytworzony przez agresj, wojownik nie jest ani arogancki ani nadty. Zamiast tego pozostaje pokorny, yczliwy i zachowuje si z pewn rezerw w stosunku do innych. Wojownik nie poddaje si wtpliwociom i z tego powodu ma poczucie humoru, pozostaje w dobrym nastroju i posiada pene przekonanie do tego co robi. Nie daje si zapa w puapk maodusznej nadziei czy strachu i dlatego jego wizja staje si rozlega, a on nie obawia si popeniania bdw. W kocu sam jego umys przeradza si w niezmierzon przestrze i w ten sposb uzyskuje cakowite panowanie nad wiatem zjawiskowym. Oprcz tych wszystkich waciwoci, wojownik posiada ogromne zdolnoci wizjonerskie. Innymi sowy, nie ograniczaj go ani nie wpdzaj w depresj adne przeszkody, poniewa z autentyczn ciekawoci i radoci wcza on je wszystkie jako elementy skadowe swojej cieki. Peen zaufania do siebie, wojownik postpuje delikatnie, nieustraszenie i inteligentnie. Jego agodno to ciepo ludzkiego serca,. Dziki ciepu serca, pewno wojownika nie jest ani zbyt twarda ani zbyt krucha. Natomiast okazuje on wraliwo, otwarto i agodno. To wanie nasza agodno pozwala nam odczuwa ciepo i dobro, a take zakochiwa si. Ale rwnoczenie nie stajemy si przesadnie czuli. Jestemy zarazem twardzi i agodni. Tak nieustraszeni jak i agodni. Wojownik odnosi si do wiata z pewnym poczuciem braku przywizania, z dystansem i precyzj. Taki aspekt pewnoci to naturalny instynkt nieustraszonoci, ktry pozwala wojownikowi radzi sobie z wyzwaniami bez utraty wasnej integralnoci. W kocu nasza pewno wyraa si jako wrodzona inteligencja, ktra podnosi zwyk agodno i nieustraszono do stanu wojownika. Innymi sowy, jest to inteligencja nie dopuszczajca do tego, aby delikatno staa si tanim romantyzmem bez adnych perspektyw, a nieustraszono aby nie przerodzia si w zachowanie "maczo". Inteligencja jest naszym poczuciem przebudzonej ciekawoci ukierunkowanej na wiat. To co, co pozwala nam doceni i czerpa rozkosz z barwnych przejaww wiata wok nas. Ale co to wszystko moe mie wsplnego z potnym wojownikiem i krlem [tybetaskim], Gesarem z Ling, ktry posugiwa si magiczn broni, dosiada cudownego, skrzydlatego rumaka i zabi niezliczon ilo demonw i innych wrogw witych nauk? Jeli uyjemy bardziej tradycyjnego jzyka dotyczcego cieki wojownika, lepiej zrozumiemy to o czym do tej pory mwilimy. Nazwalimy ju tchrzostwo wrogiem wojownika. Tchrzostwo jest kuszc i rozpraszajc waciwoci naszych wdrujcych i neurotycznych umysw, ktra nie pozwala nam spocz w naturalnym stanie, stanie niezachwianej czujnoci, ktr nazwalimy pewnoci wojownika. Tchrzostwo w rzeczywistoci jest si za, wznoszc przeszkody temu, co moemy nazwa nasz wewntrzna pewnoci, z natury pozbawiona tchrzostwa i agresji oraz woln od za. Z tego punktu widzenia, celem wojownika jest pokonanie wroga, opanowanie za naszych tchrzliwych umysw i odkrycie wasnej dobroci, wasnej pewnoci. Kiedy mwimy o pokonaniu wroga, wane jest zrozumienie, e nie chodzi tutaj o wykorzystanie agresji. Prawdziwy wojownik nie obraa si ani nie jest arogancki. Taka ambicja czy arogancja byaby po prostu jeszcze jednym aspektem tchrzliwego umysu, nastpnym wrogiem samego stanu wojownika. Tak wic, dla wojownika absolutnie konieczne jest poskromienie swojej wasnej ambicji zwyciania, wtedy kiedy wanie ujarzmia swoich najbardziej jawnych wrogw. Caa idea bycia wojownikiem polega na tym, eby z nieustraszonoci, delikatnoci i inteligencj stan twarz w twarz z wrogiem, dziki czemu jestemy w stanie rozwija si i osign samourzeczywistnienie. Posiadajc takie zrozumienie cieki wojownika moemy znowu zaj si histori Gesara z Ling. W tym momencie uwaamy ca te opowie za pokaz dziaania umysu wojownika. Gesar reprezentuje idea wojownika, zasad wszystko pokonujcej pewnoci. 153/202

Serwis internetowy Tsering Jako centralna moc tego, co zdrowe, zwycia on kadego ze swoich wrogw, ze moce czterech kierunkw, ktre odwracaj umysy ludzi od autentycznych nauk buddyzmu, goszcych, e moliwe jest osignicie ostatecznego samourzeczywistnienia. Wrogowie z czterech stron w obrazowy sposb reprezentuj rne manifestacje tchrzliwego umysu, ktre idealny wojownik pokonuje dziki mocy swojej niewzruszonej pewnoci. Magiczny or Gesara i jego wspaniay skrzydlaty rumak, stanowi rwnie wane zasady energii w wiecie wojownika. Bro jest symbolem samego stanu wojownika. Nosi on j nie dlatego, e boi si ataku, ale po to, eby da wyraz temu czym naprawd jest. Bro w rzeczywistoci przyciga waciwoci stanu wojownika i inspiruje jego odwag i delikatno. Skrzydlaty ko Gesara symbolizuje pewno wojownika. Jest on idealnym wyobraeniem czego piknego, romantycznego, ywotnego i dzikiego, co wojownik moe pochwyci i dosi. Taki ko mgby by bardzo niebezpieczny i nieprzydatny, ale w tym przypadku wojownik wyzwa i zwyciy wrogw z czterech kierunkw i dlatego z godnoci i dum moe dosi wielkiego, skrzydlatego wierzchowca pewnoci i sukcesu. Tekst pochodzi ze wstpu do ksiki Alexandry David Neel i Lamy Yongden, "Nadludzkie ycie Gesara" 4.12. WSPANIAOMYLNO Czogjam Trungpa Rinpocze Wspaniaomylno, Dana jest jedn z szeciu Paramit, czyli transcendentnych dziaa. "Par" dosownie znaczy "drugi brzeg". Faktycznie to sowo jest uywane w jzyku potocznym w Indiach i oznacza drugi brzeg rzeki. "Mita", to ten, kto si tam dostaje. Tak wic, Paramita oznacza to dziki czemu osiga si tamten brzeg. Niektrzy uczeni tumacz Paramity jako "Sze Doskonaoci". W pewnym sensie s to doskonae dziaania, ale sowo "doskonao" ma rwnie inne konotacje, ktre nie s adekwantne. Celem nie jest usiowanie i osiganie doskonaoci, dlatego lepiej traktowa Paramity w kategoriach transcendencji - jako wychodzenie poza co, przekraczania czego. Te sze "Transcendentnych Dziaa" to aktywnoci bodhisattwy. "Bodhi" oznacza owiecony stan umysu, a "sattva" to osoba, ktra znajduje si w drodze do owieconego stanu. Tak wic, sowo "bodhisattwa" odnosi si zarwno do kogo, kto osign jak i do tego, kto ma skonno do podania ciek wspczucia, ciek mioci. cieka hinajany, mniejszego pojazdu - znana jako podstawowa czy wska - opiera si na dyscyplinie, pierwszym warunku koniecznym do rozwoju wolnoci. I cieka ta narzuca dyscyplin nie tylko umysowi, poprzez praktyk medytacji ale rwnie mowie i ciau. Taka dyscyplina zupenie rni si od narzucania moralnego kodeksu czy moralizowania w kategoriach "grzechu" czy "cnoty". Dotyczy postpowania we waciwy sposb, autentycznego i wyczerpujcego, dziaania zgodnego z Prawem tego co jest. Powinnimy wyranie przyjrze si tej koncepcji dyscypliny, czyli Paramity Sila. Staje si ona podstaw wszystkiego. Mona powiedzie, e jest wsk ciek, ktra sama w sobie reprezentuje prostot. Na przykad, gdyby istniaa tylko jedna wska cieka prowadzca przez grsk przecz a reszta terenu byaby cakowicie zaronita drzewami i krzewami, wtedy nie mielibymy adnych trudnoci w podjciu decyzji, ktrdy i. Jeli jest tylko jedna droga, ta albo idziesz albo zawracasz. Wszystko zostaje uproszczone do jednego zdarzenia czy cigoci dziaania. Dlatego dyscyplina nie ogranicza naszych aktywnoci poprzez oznajmianie, ze taka a taka rzecz jest przeciwna boskiemu prawu czy jest niemoralna. Po prostu istnieje przed nami tylko jedna droga prawdziwej prostoty. Dyscyplina pochodzi gwnie z medytacyjnej praktyki amaty, rozwijania wiadomoci, dziki ktrej widzi si tylko to co jest. Kada chwila jest teraz i dziaa si poprzez dowiadczenie obecnego momentu. Dotd mwilimy o wskiej ciece, teraz przechodzimy do mahajany, wielkiego pojazdu, ktry jest szerok ciek, ciek bodhisattwy. Wska cieka nie tylko jest bezporednia i pena prostoty, ale take posiada wspaniay charakter, wielk godno. Budujc na jej podstawie rozwijamy wspczucie. W rzeczywistoci wspczucie nie ma wiele wsplnego z wyrozumiaoci czy uprzejmoci w stosunku do ssiadw czy przekazywaniem regularnych dotacji dla uchodcw czy paceniem skadek w rnych charytatywnych organizacjach, chocia moe rwnie to obejmowa. Dobroczynno wspczucia jest podstawowa, sprowadza si do rozwijania ciepa w swoim wntrzu. Z prostoty i wiadomoci bodhisattwy rozwija si nieegoistyczne ciepo. Nie myli on nawet w kategoriach swoich wasnych psychologicznych korzyci, "Nie chciabym, eby kto cierpia." "Ja" nie wchodzi tu w ogle w rachub. bodhisattwa mwi, myli i dziaa spontanicznie, nawet nie myli o pomaganiu czy wypenianiu jakiego szczeglnego celu. W ogle nie dziaa z "religijnych" czy "dobroczynnych" pobudek. Dziaa w zgodzie z autentyczn, obecn chwil, dziki czemu rozwija pewien rodzaj ciepa W tej wiadomoci jest wielkie ciepo i wielka kreatywno. Jego dziaania nie s ograniczone przez cokolwiek i wszystkie rodzaje twrczych impulsw po prostu pojawiaj si w nim, dokadnie we waciwym momencie. Rzeczy po prostu wydarzaj si, a on jedynie egluje wrd nich, dlatego wykazuje nieprzerwan, ogromn kreatywno. Jest to prawdziwy akt Karuny - to sanskryckie sowo oznacza "Szlachetne Serce" lub "Wspczujce Serce". Tak wic, w tym przypadku wspczucie nie odnosi si jedynie do dobroci, ale do podstawowego, nieegoistycznego wspczucia. Nie jest on nawet wiadomy siebie, dlatego wspczucie moe si rozwija na szersz skal, poniewa nie ma promieniujcego, a jest tylko promieniowanie. Wtedy moe bezustannie funkcjonowa, a energia nigdy si

154/202.

Serwis internetowy Tsering nie wyczerpie. Cigle zostaje przeksztacana i rozprzestrzenia si coraz dalej i dalej, zawsze zmienia si w co nowego, w nowy rodzaj aktywnoci, wic cigle trwa. Ta twrcza transformacja nie jest jedynie teoretyczn czy filozoficzn koncepcj, ale faktycznie wystpuje w praktyce, czasami w bardzo prosty sposb. Moemy teraz przej do wspaniaomylnoci, ktra powstaje kiedy bodhisattwa jest upojony wspczuciem i nie jest ju duej wiadomy siebie. Jego umys nie jest tylko wypeniony wspczuciem, on si nim staje, jest wspczuciem. Istnieje sze aktywnoci z nim zwizanych: wspaniaomylno, moralno czyli dyscyplina (spontaniczna dyscyplina, dziaanie w zgodzie z prawdziwym Prawem), cierpliwo, energia i przejrzysto (ktra jest rwnie mdroci czyli znajomoci sytuacji). S to Paramity, ktre jak powiedzielimy oznaczaj transcendentalne dziaania. Pozwol sobie powtrzy, e bodhisattwa nie dziaa w tym celu, eby by szlachetnym czy pokona grzech czy zo. Jego umys nie jest zajty tym czy znajduje si on po stronie dobra czy za. Innymi sowy jego aktywno jest nieograniczona, nie pozostaje zwizana czy uwarunkowana dobrem i zem. Moe to brzmie nieco abstrakcyjnie, troch trudno to zrozumie i mona si zapyta: "Jak akt wspaniaomylnoci moe by transcendentny? Czy nie jest to jedynie filozoficzna definicja?" W tym przypadku nie jest, poniewa nie odnosi si tylko do jego dziaa. Jego umys po prostu nie pracuje w tych kategoriach. Kiedy bodhisattwa dziaa jest cakowicie spontaniczny, wolny i obecny w danej chwili. Tak wic jest zupenie otwarty i jeli chodzi o jego umys, nieaktywny. Dziaanie nastpuje tylko wtedy kiedy pojawia si sytuacja. Nie cay czas moe on pozostawa w stanie nieegoistycznej wiadomoci, ale przynajmniej dziaa spontanicznie, zgodnie z Dharm. A definicja Dharmy w tym sensie jest okrela j jako Prawdziwe Prawo, Prawo Wszechwiata. Brak namitnoci to Dharma. Oznacza to, e Dharma nie wie si z adnym pragnieniem sukcesu, wic akt wspaniaomylnoci zostaje dokonany bez oczekiwania jakiej szczeglnej nagrody. Dlatego hojno oznacza nieposiadanie. Jeli czowiek jest bogaty moe powiedzie: "Teraz mam moliwo praktykowania hojnoci, poniewa mam odpowiednie oparcie". Ale w przypadku Bodhisattwy taka kwestia w ogle si nie pojawia, gdy nie chodzi tu o posiadanie czegokolwiek. Hojno stanowi po prostu postaw umysu, polegajc na tym, e nie chce si posiada, a pniej rozdziela midzy ludzi. Poza tym, hojno odnosi si nie tylko do praktyki medytacji, kiedy odczuwa si brak egoizmu, bezinteresowno poprzez nie zatrzymywanie, ale take do czego pozytywnego. W Pismach Budda mwi o praktyce hojnoci poprzez wycignicie rki i zapanowanie nad ni. Jest opowie o ebraczce z czasw Buddy, ktra bya jedn z najbiedniejszych ebraczek w Indiach, poniewa bya nie tylko biedna ale take uboga na umyle. Bardzo pragna i z tego powodu bya jeszcze biedniejsza. Pewnego dnia posyszaa, e Budda zosta zaproszony do Anathapindiki w Gaju Deta. Anathapindiaka by bogatym wacicielem domw i wielkim ofiarodawc. Postanowia wybra si z Budd, poniewa wiedziaa, e dostanie jedzenie, wszystkie resztki. Uczestniczya w ceremonii ofiarowania jedzenia dla sanghi i dla Buddy, poczym usiada czekajc a j Budda zauway. On si odwrci i zapyta j, "Czego chcesz?" Oczywicie wiedzia, ale ona musiaa si sama do tego przyzna. Powiedziaa wic, "Chc jedzenia. Chc, eby da mi resztki." A Budda odpowiedzia, "W takim przypadku musisz najpierw powiedzie Nie. Musisz odmwi kiedy ci je dam". Poda jej jedzenie, ale ona odkrya, e bardzo trudno jest jej powiedzie Nie. Uwiadomia sobie, e w cigu caego swojego ycia nigdy nie powiedziaa Nie. Kiedykolwiek kto co mia albo jej ofiarowywa, zawsze mwia, "Tak, chc to." Zauwaya jak trudno jest jej powiedzie Nie, poniewa w ogle nie bya obznajomiona z tym sowem. Z wielkim trudem, w kocu powiedziaa Nie i wtedy Budda da jej jedzenie. Dziki temu uwiadomia sobie, e prawdziwym godem u niej byo podanie posiadania i chwytania. Jest to przykad jak mona praktykowa hojno. Z tego punktu widzenia mona praktykowa hojno wzgldem siebie, poniewa chodzi tutaj o uwolnienie si od chci posiadania, cigego chcenia. Nastpnym krokiem jest oczywicie oddawanie tego co si posiada, ale niekoniecznie wie si to z ubstwem. Nie znaczy to, e nie powiniene niczego posiada ani, e musisz wszystko natychmiast odda. Moesz posiada wielkie bogactwo i nawet cieszy si nim. Prawdopodobnie bdziesz nim osobicie zainteresowany - jak dziecinn zabawk, albo w tym przypadku zabawk dla dorosych. Nie jest to kwestia nie dostrzegania wartoci posiadanych rzeczy, ale chodzi o to, eby by w stanie si ich pozby. Jeli kto poprosi ci o jaki przedmiot, ktry chciaby zawsze mie, nie powiniene si waha ani przez chwil, tylko natychmiast go odda. Chodzi tu o pozbycie si koncepcji posiadania, poniewa cigle wystpuje gd aktywnoci. W Tybecie jest taka opowie o dwch braciach, z ktrych jeden mia dziewidziesit dziewi jakw, a drugi jednego. Biedny brat by zupenie zadowolony ze swojego jednego jaka. By cakiem szczliwy i uwaa, e posiada wielkie bogactwo. Posiada jednego jaka i zupenie mu to wystarczao. Nie potrzebowa nic wicej i nie obawia si szczeglnie straty. W rzeczywistoci jego rado z posiadania bya wiksza ni lk przed utrat. Natomiast drugi brat cigle ba si utraty jakw. Zawsze musia ich pilnowa, a zwykle na wyynach Tybetu wystpuje duo wilkw i himalajskich niedwiedzi, a jaki take czsto gin z powodu surowej zimy. Jeli za chodzi o hodowl zwierzt to jest ona tutaj trudniejsza ni w innych czciach wiata. Pewnego dnia bogaty brat pomyla: "Chyba poprosz brata o przysug." Nie tylko ba si utraty swoich jakw, ale take bardzo pragn posiada ich wicej. Poszed wic do brata i powiedzia mu: "Wiem, e masz tylko jednego jaka, ktry zbyt wiele nie znaczy dla ciebie. Gdyby wic nie mia adnego, nie sprawioby ci to wielkiej 155/202

Serwis internetowy Tsering rnicy. Jeli daby mi swojego jaka miabym ich sto, co stanowioby powd do dumy. Sto jakw to ju naprawd co. Gdybym je mia, stabym si bogaty i sawny." I poprosi o przysug, a drugi brat odda swego jaka bez zastanowienia. Wcale si nie waha, po prostu odda go. Ta opowie staa si przysowiowa w Tybecie, ilustruje to, e kiedy kto ma duo chce jeszcze wicej, a ten kto ma mao jest w stanie to odda. Tak wic wystpuje pragnienie posiadania, psychiczny gd. Odnosi si to nie tylko do pienidzy i bogactwa, ale go gboko zakorzenionego uczucia chci posiadania, pragnienia zatrzymywania rzeczy, chci ich wycznego posiadania. Wemy za przykad ogldanie wystaw. Kto moe by cay czas nieszczliwy, kiedy widzi rzeczy, ktre mu si podobaj. Cierpi, poniewa myli: "Gdybym mia pienidze, to bym sobie to kupi". Dlatego zawsze kiedy znajdzie si w sklepie, ten gniew sprawia wielki bl. Natomiast kto inny moe cieszy si z samego ogldania. Tak wic, to pragnienie wasnoci, ch posiadania i nieumiejtno zaprzestania tego, w rzeczywistoci nie wiadczy o saboci w stosunku do jakiej konkretnej rzeczy. Generalnie jest to pragnienie cigego zajmowania si czym - jeli utraci si jak rzecz albo zainteresowanie ni, wtedy zawsze znajdzie si co zastpczego. Nie oznacza to, e nie potrafisz si obej bez motocykla czy centralnego ogrzewania. Zawsze za tym co stoi, co bardziej podstawowego, ch posiadania wasnoci, pragnienie posiadania, ktre zawsze si zmienia i rozwija, zastpujc jedn rzecz drug. To jest wic prawdziwa sabo - chocia waciwie nie sabo, ale bardziej pewien nawyk, ktry tworzy si z neurotycznego mylenia. Caa rzecz sprowadza si do nakadajcych si na siebie myli, ktre bezustannie pojawiaj si w umyle. Nigdy nie pozwalamy eby co naprawd wydarzyo si w umyle. Przychodzi jedna myl i zanim jeszcze si skoczy nadchodzi nastpna i nakada si na ni, a pniej nastpna i nastpna. W ten sposb nigdy nie dopuszczamy do pojawienia si przerwy, ktra pozwoliaby nam na wolno i prawdziwe przetrawienie rzeczy. Dlatego przeksztaca si to w cige danie, bezustanny proces stwarzania i pragnienia posiadania. I dlatego potrzeba rozwija hojno, eby rzeczywicie mc si otworzy. Nastpny poziom jest gbsz form hojnoci. To jakby bycie przygotowanym na dzielenie si swoimi dowiadczeniami z innymi. Jest to do skomplikowane, poniewa istnieje niebezpieczestwo, e bdziesz usiowa nauczy kogo tego co sam wiesz. To raczej delikatna sprawa. Moesz komu co odkry poniewa chcesz o tym porozmawia. Wyglda to podniecajco, poniewa wiesz wicej od danej osoby i chcesz to pokaza. To troch skomplikowane. Jednake jeli cokolwiek osigne, to ujcie tego sowami i przekazanie komu innemu, stanowi jedyny sposb wasnego rozwoju. Odnosi si to szczeglnie do nauczycieli. Dla zaawansowanego nauczyciela, waciwie dla kadego nauczyciela, wane jest to, eby nie tylko nauczy si czego i zatrzyma to dla siebie, ale eby to wykorzysta, wprowadzi w ycie, przekazujc to dalej, ale bez oczekiwania nagrody. To wanie znane jest jako Dana Dharmy, kiedy daje si cay czas. Oczywicie trzeba by bardzo ostronym, eby nie da zego prezentu albo nieodpowiedniej osobie. Na przykad, przypumy, e kto nie jest zbyt bystry, kiedy mwisz o swoich dowiadczeniach zwizanych z medytacj, wtedy przestajesz o tym mwi, poniewa nie byaby to adna Dana. By moe dla takiej osoby bardziej odpowiednie byoby ofiarowanie jej czego innego zamiast Dharmy. Trzeba to odkry posugujc si inteligencj, przejrzystym umysem i mdroci. "Pradnia Paramita" moe w tym pomc. Ale generalnie, trzeba dawa, eby otrzymywa. Zachodzi tu cigy proces transformacji. Wedug tybetaskiej tradycji jeli chce si otrzyma jakiekolwiek nauki lub wskazwki daje si prezent guru. Nawiasem mwic, nie znaczy to, e chce czego od audytorium. Ale chodzi tu o to, e kiedy chcesz czego - "Chciabym otrzyma Nauki. Chce si czego dowiedzie" - wtedy trzeba co da. Wie si to te z tym, e wtedy nie jeste zupenie biedny, uzaleniony czy poniony, poniewa nie chcesz tylko pomocy, ale rwnie posiadasz co wspaniaego, co moesz odda. W tradycji buddyzmu tybetaskiego byo tak, e kiedy ludzie udawali si do Indii, eby przetumaczy teksty i otrzyma nauki od indyjskich mistrzw, przez dwa lata po caym Tybecie zbierali zoto. Zawsze dawali co zanim otrzymywali instrukcje. Chodzi o to, e trzeba uwiadomi sobie warto nauk, chocia w kategoriach materialnego bogactwa s one bezcenne. Ale trzeba by przygotowanym na to, e trzeba co da, a jedn z najwaniejszych rzeczy jest oczywicie oddanie ego, ktre jest jedn z naszych najcenniejszych i najwartociowszych rzeczy jakie posiadamy. Musimy je odda. W tybetaskiej tradycji istniej pewne praktyki, takie jak pokony, ktre wykonuje si zanim przejdzie si do dalszych faz medytacji. Trzeba zrobi sto tysicy takich pokonw - zwizane to jest z praktyk buddyjskiej jogi. Idea pokonw polega na dawaniu, wyrzeczeniu si i otwarciu - jest to pewien proces oprniajcy czy te przygotowania naczynia, po to eby mona byo go napeni. Musisz si otworzy i oprni pen filiank. To wanie powiniene ofiarowa, a wtedy bdziesz mg otrzyma wszystko w nienaruszonym stanie, najwyszej jakoci. Jest to oczywicie bardzo wane w przypadku nauczyciela, a ja jestem przekonany, e wszyscy jestemy nauczycielami na swj sposb i do pewnego stopnia zawsze moemy uczy ludzi. A nauczyciele musz by przygotowani, eby uczy si od uczniw jest to bardzo, bardzo wane. W przeciwnym przypadku nie ma adnego postpu u uczniw, poniewa wtedy nauczyciel jest zbyt zainteresowany przekazywaniem uczniom swego rozwijajcego si ego i stworzeniem swego sobowtra, zamiast pomaganiem im w samodzielnym rozwijaniu swoich moliwoci. Dlatego nauczyciele musz by przygotowani na to, e bd si uczy od uczniw, a wtedy zostanie utrzymywany midzy nimi nieprzerwany zwizek. Wymiana nastpuje przez cay czas i kiedy nauczasz, uczniowie nie s tob znudzeni, poniewa ty take si rozwijasz. W kadej chwili

156/202.

Serwis internetowy Tsering zawsze pojawia si co nowego, rnego i materia nigdy si nie wyczerpuje. Mona to zastosowa nawet do technicznych studiw i sposobu nauczania. Moe to by rwnie matematyka czy nauka. Kiedy nauczyciel jest przygotowany do tego eby uczy si od ucznia, ucze rwnie jest bardziej skony do dawania i wtedy pojawia si prawdziwa mio, prawdziwa komunikacja. Tak wyglda wielka hojno. Na przykadzie Buddy wida, e nigdy nie naucza posugujc si pompatycznym autorytetem. Nigdy nie wykorzystywa swego autorytetu jako Budda, jako Owiecony. Nigdy nie naucza mwic: "Jeste w bdzie, to ja mam racj." Chocia czasami uywajc rozrniajcej mdroci, wskazywa, e jedna cieka jest waciwa a druga bdna, to jednak zawsze zachca uczniw do prowadzenia midzy sob dyskusji. A uczniowie zawsze w jakim stopniu przyczyniali si do rozwoju jego nauk. On za komunikowa si w nimi w szczeglny sposb i zadawa pytania: "Czy jest tak, czy nie?" Odpowied naleaa do uczniw. A pniej pyta ich, "Tak" czy "Nie", ale niezalenie od tego jaka bya odpowied, ustosunkowywa si do niej. Tak wic, zachodzi tu cigy proces dawania i brania i jestem przekonany, e mona to robi w bardzo podobny sposb. Zwykle, kiedy kto ma co do powiedzenia, woli od razu to zrobi zanim zostanie skrytykowany albo wywoa jak nieprzewidzian reakcj u drugiej osoby. Wynika to z ukrytego lku, braku penego zaufania do siebie z powodu obawy przed ukazaniem szalestwa ego. Dlatego taki czowiek przedstawia tylko nagie fakty i poprzestaje na nich. Kiedy ucze nie uczestniczy, nauki staj si bardzo sformalizowane, trudne, uroczyste i nie sprawiaj przyjemnoci. Ucze jest wiadomy tego, e si go naucza, e mwi si mu to i tamto, ale przestaje by twrczy, a nauki nie przenikaj do jego osobowoci i nie umoliwiaj mu rozwinicia wasnych moliwoci i wiedzy. Jak z tego wida hojno nie jest jedynie kwesti dawania jakich przedmiotw czy pienidzy ale bardziej wie si z pewn okrelon postaw. Zwykle mona j odnale na Wschodzie, nie chc przez to powiedzie, e zachodni sposb dziaania jest zawsze zy. Nie powouj si tutaj na autorytet ani nie twierdz, e jest to autentyczna i jedyna metoda postpowania ale jedynie wskazuje na to, e generalnie na Wschodzie ludzie oddaj rzeczy, ktre najbardziej kochaj, poniewa reprezentuj ich serce. Kto taki jak ja, bdcy opatem klasztoru i podrujcy po rnych dystryktach caego Tybetu dostaje najdziwniejsze rzeczy. Takie jak przybrania gowy, ozdoby, kobiece fartuszki, buty piercionku, itp. Dostaje si je nie dlatego, e si ich potrzebuje, ale dlatego, e dla waciciela byy one cennymi przedmiotami, ktre go w pewien sposb reprezentoway. Zawieray w sobie pragnienie posiadania i dlatego zostay podarowane. Dawanie i koncepcja Punji, czyli zasugi nie polegaj na tym, eby obdarowywa przedmiotami i wydawa na to wielki sumy pienidzy, ale na tym eby fizycznie w tym uczestniczy i cakowicie zaangaowa si w proces dawania. Jak ze wszystkim w tego rodzaju pracy, tak samo jak i w medytacji, trzeba si w peni zaangaowa, trzeba sta si jednoci z tym co si robi. Tak wic, dajc rzeczy, bez wzgldu na to jak s one skromne jeli chodzi o ich warto, trzeba si w peni zaangaowa w dawanie, po to eby cz wasnego ego rwnie zostaa oddana. Dziki temu uzyskuje si Paramit, transcendentalny akt, ktry jest czym "poza". Wtedy nie jest si wiadomym "cnoty" ani nie daje si po to, eby sta si "religijnym", nie oczekuje si take adnej nagrody, zasugi. Jeli daje si jedynie po to, eby uzyska zasug, wtedy, bardziej rozbudowuje si wasne ego, zamiast si go pozbywa. Dlatego jeli jest si w stanie odda wasne ja, ego, cz pragnienia posiadania i namitnoci, wtedy rzeczywicie praktykuje si Dharm, ktra jest pozbawiona namitnoci, a zasuga automatycznie staje si produktem uboczny i wcale nie usiuje si jej uzyska. 4.13. PADMASAMBHAWA NIEWINNO Czogjam Trungpa Rinpocze Zwracamy tak du uwag na bl i chaos, e zapominamy o podstawowej niewinnoci. Nasze typowe podejcie do duchowoci polega na tym, e poszukujemy takich dowiadcze, ktre pomog nam uzyska dojrzao, zamiast powrci do niewinnoci dziecistwa. Wmwiono nam, e mamy szuka sposobu jak sta si cakowicie dorosym i powanym, czyli psychicznie zdrowym. Wydaje si, e to podejcie odpowiada naszej podstawowej koncepcji owiecenia. Owiecona osoba powinna by w typie starego mdrca, moe nie taka jak stary profesor, ale bardziej w typie ojca, ktry zawsze potrafi nam udzieli rad jak mamy postpowa ze wszystkimi yciowymi problemami albo w typie starej babki, znajcej lekarstwa na wszelkie dolegliwoci. Takie wyobraenie dotyczce owieconych istot funkcjonuje w naszej kulturze. S one stare i mdre, dorose i solidne. Tantra posiada inne wyobraenie owiecenia, ktre jest zwizane z modoci i niewinnoci. Moemy je zauway w biografii Padmasambhawy, gdzie przebudzony stan umysu jest przedstawiony nie jako stary i dojrzay, ale jako mody i wolny. W tym przypadku, modo i wolno s zwizane z narodzinami przebudzonego stanu umysu. Stan ten posiada cech poranku, wieoci i byskotliwoci cakowitego przebudzenia. Takie s cechy narodzin Padmasambhawy. Padmasamhawa urodzi si w kwiecie lotosu na jeziorze w Uddijanie. Wyglda jak omioletnie dziecko. By ciekawy wiata, bystry, modzieczy i nietknity przez cokolwiek. Poniewa by nietknity, nie ba si dotyka wszystkiego. Otaczay go dakinie, ktre skaday mu ofiary i gray dla niego. Znalazy si tam nawet bestie, dzikie zwierzta, wszystkie oddajce mu cze na tym penym wieej wody, niezanieczyszczonym jeziorze - Dhanakosza w Uddijanie, gdzie w Himalajach w Afganistanie. 157/202 PIERWOTNA

Serwis internetowy Tsering Krajobraz by tu podobny do Kaszmiru, z przejrzystym grskim powietrzem i pokrytymi niegiem wierzchokami gr. Panowaa tam atmosfera wieoci i rwnoczenie pewnej dzikoci. Takie narodziny dziecka w dzikim, samotnym miejscu na rodku jeziora pozostaj cakowicie poza zasigiem konceptualnego umysu. Po pierwsze, dziecko nie moe urodzi si z lotosu. Po drugie, taki dziki grski region jest zbyt wrogi, aeby mogo si tu urodzi zdrowe dziecko. Takie narodziny s niemoliwe. Ale jednak, niemoliwe rzeczy si zdarzaj. W rzeczywistoci, niemoliwe rzeczy wydarzaj si zanim pojawi si wyobrania, dlatego waciwie moemy je opisa jako niewyobraalne "niemieszczce si w gowie". Przebudzony stan umysu moe by rwnie dobrze dziecinny jak i dojrzay. ycie nas druzgocze, wprowadza w nas zamt, ale komu udaje si przekroczy burzliw rzek ycia i odnale odpowied. Ten kto pracuje bardzo, bardzo ciko i w kocu osiga spokj umysu. Taka jest nasza typowa koncepcja, ale nie dotyczy ona Padmasamhawy. Jest on niedowiadczony. ycie wcale go nie zdruzgotao. Wanie narodzi si z lotosu, na rodku jeziora, gdzie w Afganistanie. Jest to bardzo ekscytujca informacja, niezwykle ekscytujca. Mona by owieconym i rwnoczenie takim jak dziecko. Pozostaje to w zgodzie z rzeczami, takimi jakie one s: jeeli jestemy przebudzeni, jestemy tylko dzieckiem. Na pierwszym poziomie swojego dowiadczenia jestemy tylko dzieckiem. Jestemy niewinni, poniewa powrcilimy do naszego pierwotnego stanu bycia. Padmasambhawa zosta zaproszony na dwr krla Indrabhuti. Krl rozkaza swoim ogrodnikom, eby zerwali w okolicach jeziora wiee kwiaty - lotosy i inne grskie kwiaty. Ku swemu wielkiemu zdziwieniu jeden z nich znalaz wielki lotos z siedzcym w nim szczliwym dzieckiem. Nie chcia dotyka dziecka, obawiajc si jego tajemniczoci i przynis je razem z kwiatem. Padmasambhawa zosta intronizowany i ukoronowany na Ksicia Uddijany. Zosta nazwany Padma Rad - Krlem Lotosu albo, po tybetasku, Pema Gjalpo. Kady z nas jest w stanie odkry w sobie niewinno i dziecice pikno - cechy ksicia istniejce w nas. Kiedy odkrywamy pomieszanie i neurozy, zaczynamy uwiadamia sobie, e s one nieszkodliwe albo wrcz bezsilne. Nastpnie stopniowo odnajdujemy w sobie cechy niewinnego dziecka. Oczywicie jest to cakiem rne od terapii "pierwszego krzyku" i wcale nie oznacza, e zostajemy zredukowani do poziomu dziecka. Oznacza, e odkrywamy w sobie cechy dziecka. Stajemy si rzecy, ciekawi wiata, byskotliwi - chcemy si wicej dowiedzie o wiecie, o yciu. Zostajemy obdarci ze wszystkich swoich opinii. Zaczynamy by wiadomi siebie - jest to jak ponowne narodziny. Odkrywamy niewinno, swoje pierwotne, autentyczne cechy, wieczn modo. Im bardziej odkrywamy ego i jego neurozy, tym bardziej zbliamy si do tego dziecicego stanu umysu, polegajcego na tym, e nie wiemy jak uczyni nastpny krok w yciu. Czsto ludzie zadaj pytanie: "Przypumy, e bd medytowa, a pniej co mam robi? Jeeli osign uspokojony stan umysu, jak bd mg postpowa ze swoimi wrogami czy przeoonymi?" Czsto zadajemy dziecinne pytania: "Jeeli to i to wydarzy si na ciece, co wtedy pniej nastpi?" To bardzo dziecinne - jest to wiee odkrycie postrzegania, nowe odkrycie znaczenia rzeczy, takimi jakie one s. Tak wic, Padmasambhawa y w paacu, dbano o niego i zabawiano go. W pewnym momencie poproszono, eby si oeni. Z powodu swojej niewinnoci podchodzi do tego z du rezerw, ale w kocu si zgodzi. Mody ksi dorasta, pozna seks i maestwo. Stopniowo uwiadomi sobie, e wiat wok niego nie jest ju taki delikatny, tak delikatny jak patki lotosu. wiat sta si ekscytujcy, peen zabawy. To tak, jakby dosta cenn zabawk, ktr mona rozwali, rozkrci, rozebra na czci, a potem znowu zoy. Jest to bardzo wzruszajca historia dalekiej podry. Zaczyna si od podstawowej niewinnoci poziomu dharmakaji, ktra jest embrionalnym stanem natury buddy, ale musimy z niej wyj, zrobi nastpny krok. Musimy si odnie do wiata jako gry, takiego jaki jest na poziomie sambhogakaji i nirmanakaji. Padmasambhawa jako dziecko reprezentuje ten kompletny stan, w ktrym nie ma adnego dualizmu, nie ma ani "tego", ani "tamtego". Ten stan jest cakowicie wszechprzenikajcy. Istnieje tu take poczucie wieoci, a poniewa jest on peni nie ma tu adnego punktu odniesienia. Jeeli nie ma takiego punktu odniesienia, nie istnieje nic co mogoby skazi wasne koncepcje czy idee. Jest to jedna absolutnie ostateczna rzecz. Ta cecha dziecinnoci i badawczoci jaka rozwija si w nas kiedy podamy duchow ciek wymaga pracy zarwno z niebezpieczestwami jak i z przyjemnociami wszelkiego rodzaju. Ta cecha dziecinnoci automatycznie skierowuje nas ku zewntrznemu wiatu, uwiadamiajc nam, e stan umysu nagego, natychmiastowego owiecenia nie jest kocem, ale pocztkiem podry. Nage przebudzenie pojawia si i wtedy stajemy si dzieckiem. Nastpnie badamy jak pracowa ze zjawiskami, jak z nimi taczy i rwnoczenie jak odnosi si do pozostajcych w zamcie ludzi. Praca z takimi ludmi automatycznie nadaje nam pewien ksztat, zgodny z naukami jakich wymagaj ci ludzie i sytuacje potrzebne do tego, eby z nimi nawiza kontakt. 4.14. YCIE I PRZYKAD BUDDY Czogjam Trungpa Rinpocze Jest przejrzysty, gorcy letni dzie i grube gazie drzew sal obsypane kwiatami uginaj si pod ciarem owocw. Dziki i skalisty krajobraz peen jest jaski, a najblisze miasto znajduje si ponad sto mil std. W niektrych jaskiniach przebywaj Jogini z dugimi spltanymi wosami, ubrani tylko w cienkie biae,

158/202.

Serwis internetowy Tsering baweniane ptno. Jedni siedz na jelenich skrach i medytuj, inni wykonuj rne jogiczne praktyki, takie jak medytacja wewntrz krgu ognisk, bdca dobrze znan praktyk ascetyczn. Jeszcze inni recytuj mantry albo piewaj religijne pieni. W tym miejscu panuje atmosfera spokoju, odosobnienia i bezruchu, ale sprawia ono raczej przeraajce wraenie. Prawdopodobnie nie zmienio si od powstania wiata. Jest zupenie spokojne i ciche. Nie sycha tu nawet piewu ptakw. W pobliu pynie wielka rzeka, ale nie wida adnych rybakw. Rzeka jest tak ogromna, e wydaje si i ma przynajmniej siedem mil szerokoci. Na brzegu asceci praktykuj wity rytua oczyszczenia. Wida jak medytuj i kpi si rzece. Jest to scena sprzed dwu i p tysica lat z miejsca nazywajcego si Nairandana w prowincji Bihar w Indiach. Przybywa pewien ksi. Ma arystokratyczna postaw - dopiero co zdj, kolczyki i ozdoby, wic czuje si troch nagi. Wanie odesa swojego konia i ostatniego sucego, a teraz zakada czyste, biae ptno. Rozglda si w koo i stara si naladowa innych ascetw. Chce i za ich przykadem, wic zblia si do jednego z nich i prosi o wskazwki do praktyki medytacji. Najpierw wyjania, e jest ksiciem i odkry bezsens ycia w paacu. Zobaczy, e istniej narodziny, mier, choroba i staro. Zauway take mdrca idcego ulic i to go zainspirowao. Chce wzi z niego przykad i prowadzi takie ycie. Wszystko jest dla niego zupenie nowe i z pocztku nie potrafi zaakceptowa tego co si wanie dzieje. Nie moe zapomnie luksusu i przyjemnoci zmysowych, ktrym oddawa si w paacu i ktre wci kr mu po gowie. To ksi Siddharta, przyszy Budda. Nastpnie, raczej niechtnie, przyj wskazwki od swego obecnego Guru. Nauczono go ascetycznych praktyk Riszich, tego jak ma siedzie ze skrzyowanymi nogami, wykorzystujc siedmioczciow postaw jogi oraz jak wykonywa jogiczne wiczenia oddechowe. Na pocztku wszystko to byo dla niego tak nowe, e traktowa to jak gr. Cieszy si rwnie poczuciem odniesionego sukcesu, tego e w kocu udao mu si zostawi przyziemne sprawy i zacz nowe, cudowne ycie. Wspomnienia ony, dziecka i rodzicw wci mocno tkwiy w jego umyle i przeszkadzay mu w praktyce jogi, tak e wydawao si, i nie ma adnego sposobu na opanowanie umysu. Jogini nic wicej mu ju nie mwili, przypominali tylko eby nie ustawa w praktyce ascezy. Budda dugo praktykowa medytacj pod kierunkiem hinduskich nauczycieli i odkry, e asceza i samo przestrzeganie religijnych regu, nie s za bardzo pomocne. Wci nie znalaz odpowiedzi, ale chyba czego si jednak dowiedzia. W pewnym sensie odpowiedzi jakich poszukiwa znajdoway si ju w jego umyle, ale widzia on w mniejszym lub wikszym stopniu to, co chcia zobaczy, zamiast rzeczy takimi jakimi one s. Tak wic, aby poda duchow ciek najpierw trzeba przezwyciy wstpn ekscytacj - taka jest jedna z pierwszych zasad. Dopki nie przezwyciy si ekscytacji, nie jest si w stanie niczego nauczy, poniewa kada forma emocjonalnego podniecenia dziaa olepiajco. Nie potrafi si wtedy zobaczy ycia, takim jakie ono jest, gdy ma si tendencj do tworzenia jego wasnej wersji. Dlatego nigdy nie powinno si angaowa czy podporzdkowywa jakiejkolwiek religijnej czy politycznej strukturze, jeli najpierw nie odkryje si prawdziwej istoty tego czego si poszukuje. Nadawanie sobie etykietki, przyjmowanie ascetycznego stylu ycia czy zmiana starego kostiumu - adna z tych rzeczy nie prowadzi do prawdziwej przemiany. Po kilku latach Budda zdecydowa si odej. W pewnym sensie duo si nauczy, ale nadszed czas kiedy musia powiedzie do widzenia swoim nauczycielom, hinduskim Riszim i pj wasn drog. Odszed daleko, ale wci znajdowa si nad brzegiem rzeki Nairandana i usiad pod drzewem figowca (znanym rwnie jako drzewo Bodhi). Przez kilka dugich lat pozostawa tam, siedzc na wielkim kamieniu, jedzc i pijc bardzo mao, nie dlatego, e uwaa, i naley cile przestrzega ascetycznej praktyki, ale poniewa odczuwa, e musi by sam, eby odkry wasn prawd, a nie poda za czyim przykadem. Mg doj do tych samych konkluzji rnymi metodami, ale nie o to tutaj chodzi. Wane jest to, e kiedy kto chce si czego nauczy, musi uzyska wasne dowiadczenie, a nie uczy si z ksiek czy u nauczycieli albo dostosowujc si do ustalonych wzorcw. To wanie Budda odkry i w pewnym sensie by wielkim rewolucjonist w sposobie mylenia. Zanegowa nawet istnienie Brahmy, Boga, Stwrcy wiata. Postanowi nie akceptowa niczego, czego sam nie odkry. Nie znaczy to, e nie docenia wielkiej i staroytnej tradycji Indii. Mia dla niej duo szacunku. Nie przejawia anarchistycznej postawy w negatywnym sensie, ani nie by komunistycznym rewolucjonist. Jego rewolucja bya rzeczywista i pozytywna. Rozwin twrczy aspekt rewolucji, polegajcy na tym, e nie oczekuje si od nikogo pomocy, ale samemu si j znajduje. Buddyzm jest prawdopodobnie jedyn religi, nie opierajc si na boskim objawieniu ani na dewocji i wierze w Boga czy w bogw jakiegokolwiek rodzaju. Nie znaczy to jednak, e Budda by ateist czy heretykiem. Nigdy nie roztrzsa teologicznych czy filozoficznych doktryn. Zmierza prosto do samego sedna sprawy jak zobaczy Prawd. Nigdy nie traci czasu na jaowe spekulacje. Rozwijajc tak rewolucyjn postaw mona si duo nauczy. Na przykad, przypumy, e kto pewnego dnia nie zje obiadu. Moe wcale nie odczuwa godu, lub by po obfitym niadaniu, ale sama idea braku obiadu silnie na niego oddziauje. Niektre wzorce zostay utworzone w ramach spoeczestwa i czowiek ma tendencje do akceptowania ich bez kwestionowania. Czy naprawd jestemy godni, czy tylko chcemy wypeni czas w okolicach poudnia? Jest to bardzo prosty i nieskomplikowany przykad. Podobnie sprawa przedstawia si w kwestii ego. 159/202

Serwis internetowy Tsering Budda odkry, e ma takiej rzeczy jak "ja", ego. Moe powinno si powiedzie, e nie ma czego takiego jak "jestem", "ja jestem". Odkry, e wszystkie te koncepcje, idee, nadzieje, lki, emocje, konkluzje s stwarzane przez spekulatywne myli oraz wywodz si z psychicznego dziedzictwa po rodzicach, z wychowania, itp. Po prostu mamy skonno do skadania ich razem ze sob, co oczywicie czciowo wynika z naszego niewaciwego systemu edukacyjnego. Mwi si nam co mamy myle, zamiast zachca do prawdziwych poszukiwa wypywajcych z wasnego wntrza. Tak wic, w tym sensie, asceza oznaczajca dowiadczanie blu ciaa, w adnym wypadku nie stanowi istotnej czci buddyzmu. Natomiast wane jest to, eby wydosta si z wzorca umysowych koncepcji, ktre utworzylimy. Nie znaczy to, e musimy stwarza nowy wzorzec czy stara si by zupenie niekonwencjonalnymi i zawsze nie je obiadu czy kolacji. Nie musimy wywraca wszystkiego do gry nogami poprzez swoje zachowanie czy sposb przedstawiania si innym ludziom. To take nie rozwizaoby problemu. Jedynym rozwizaniem jest jego dokadne przebadanie. Patrzc z tego punktu widzenia, mamy pewne pragnienie - moe nawet nie takie silne - raczej potrzeb dostosowania si do czego. O tym nawet si nie myli, do tego po prostu cignie. Dlatego te konieczne jest wprowadzenie idei uwanoci. Wtedy jestemy w stanie bada siebie za kadym razem i wychodzi poza opinie i tak zwane zdroworozsdkowe konkluzje. Trzeba nauczy si jak zosta sprawnym badaczem i niczego nie przyjmowa na wiar. Wszystko naley zbada przez wasny mikroskop, wycign swoje wasne wnioski, postpujc wedug wasnych metod. Dopki tego nie zrobimy, aden Zbawca, aden Guru, adne bogosawiestwa ani porady nam nie pomog. Oczywicie zawsze rodzi si dylemat: jeli nie uzyskamy adnej pomocy, to co z nami bdzie? Czy bdziemy niczym? Czy nie prbujemy osign czego wyszego? Czym jest to co wyszego? Czym, na przykad jest stan buddy? Czym jest owiecenie? Czy to wszystko jest niczym? No c, obawiam si, ze naprawd nie jestem takim autorytetem, ktry mgby na to odpowiedzie. Jestem jedynie jednym z podrnikw, jak kady w tym miejscu. Ale powoujc si na wasne dowiadczenia - moja wiedza wedug Pism jest "jak jedno ziarnko piasku w Gangesie" - powiedziabym, e kiedy zaczynamy mwi o "wyszych" rzeczach mamy tendencj do mylenia w kategoriach wynikajcych z wasnego punktu widzenia, wyobraamy sobie wiksz wersj nas samych. Kiedy mwimy o Bogu, mamy skonnoci do mylenia w kategoriach wasnego wizerunku, tylko wikszego, kolosalnego, jakiej ekspansji nas samych. To tak jak patrzenie w powikszajce lustro. Wci mylimy w dualistycznych kategoriach. Ja jestem tutaj, On jest tam. A jedynym sposobem komunikacji z nim jest usiowanie uzyskania Jego pomocy. Moe si nam wydawa, e czasami nawizujemy kontakt, ale nigdy naprawd nie skontaktujemy si w ten sposb. Nigdy nie moemy osign jednoci z Bogiem, poniewa stanowi on ustalon koncepcj, spreparowan konkluzj, ktr zaakceptowalimy i jedynie usiujemy t wielk rzecz umieci w maym pojemniku. Nie da si przeprowadzi wielbda przez igielne ucho. Dlatego musimy znale inn metod. Jedynym sposobem jej odnalezienia jest powrt do czystej prostoty badania siebie. Nie jest to kwestia usiowania stania si "religijnym", uprzejmym dla ssiadw czy ofiarowywania jak najwikszej sumy pienidzy na cele dobroczynne. Chocia oczywicie to wszystko rwnie moe by bardzo dobre. Najwaniejsz rzecz jest to, ebymy na lepo niczego nie przyjmowali i nie starali si na si wszystkiego do siebie dopasowywa, ale prbowali zobaczy to samemu, korzystajc z wasnych dowiadcze. W ten sposb dochodzimy do medytacji, ktra jest bardzo wana. Jak moemy zauway, problem polega tutaj na tym, e ksiki, nauki i wykady s przewanie bardziej ukierunkowane na udowadnianie prawdziwoci wasnych racji ni na pokazywanie tego jak naley co zrobi, co powinno by najwaniejsze. Nie jestemy szczeglnie zainteresowani rozpowszechnianiu nauk, ale praktycznym ich wykorzystaniem i uzyskiwaniem dziki nim efektw. Czas biegnie tak szybko, e nie moemy sobie pozwoli na udowadnianie, ale wszystko czegokolwiek si nauczymy musimy od razu ugotowa i natychmiast zje. Istota rzeczy polega na tym, e powinnimy widzie wasnymi oczyma, a nie akceptowa jak tradycj, tak jakby posiadaa jak magiczn moc. Nie istnieje nic magicznego, co mogoby nas od razu przemieni. Majc mechanistyczne podejcie, zawsze szukamy czego co zadziaa kiedy tylko naciniemy guzik. Skrty s bardzo pocigajce i gdyby znalaza si jaka powana metoda oferujca krtk drog, wybralibymy j zamiast podejmowa mudn podr i wykonywa trudne praktyki. Teraz widzimy prawdziw wag ascezy: karanie siebie do niczego nie prowadzi, ale konieczna jest praca fizyczna i pewien wysiek. Kiedy udajemy si gdzie na piechot, doskonale poznajemy drog, natomiast jeli jedziemy tam samochodem czy lecimy samolotem, prawie nie jestemy w drodze, czujemy si jak we nie. Podobnie, eby zobaczy cigy wzorzec rozwoju, musimy pracowa nad nim rcznie. Jest to jedna z najwaniejszych rzeczy. I tutaj dyscyplina staje si konieczna. Musimy j sobie narzuci. Czy to w przypadku praktyki medytacji, czy te w codziennym yciu, wykazujemy tendencj do braku cierpliwoci. Kiedy co zaczynamy, zwykle chcemy to sprbowa, a pniej szybko porzucamy. W ten sposb nigdy nie mamy czasu, eby co zje, dobrze przetrawi i zobaczy jaki wywouje efekt. Oczywicie, trzeba samemu posmakowa i przekona si czy dana rzecz jest autentyczna i przydatna, ale zanim si j odrzuci naley przej troch dalej, tak eby przynajmniej uzyska z pierwszej rki dowiadczenie fazy wstpnej. Jest to absolutnie niezbdne. To rwnie odkry Budda. I dlatego siedzia i medytowa nad brzegiem rzeki Nairandana prawie nie ruszajc si z miejsca. Medytowa na swj wasny

160/202.

Serwis internetowy Tsering sposb i uzna, e powrt do wiata stanowi jedyn odpowied. Kiedy odkry owiecony stan umysu, przekona si, e prowadzenie ascetycznego ycia i karanie siebie w niczym nie pomaga, dlatego wsta i poszed wyebra troch jedzenia. Pierwsz osob, ktr spotka w pobliu Bodhgaji bya bogata kobieta, posiadajca wiele krw. Daa mu troch gotowanego mleka z miodem i kiedy zacz je pi przekona si, e jest doskonae. Oprcz tego odkry, e mleko wzmocnio jego zdrowie i energi, dziki czemu mg poczyni wielki postp w medytacji. To samo przydarzyo si wielkiemu tybetaskiemu joginowi Milarepie. Kiedy pierwszy raz wyszed i dosta dobrze ugotowane jedzenie, przekona si, e dodao mu si i dopomogo w medytacji. Nastpnie Budda rozejrza si za czym wygodnym do siedzenia, uznajc, e siedzenie na kamieniu byo zbyt twarde i bolesne. Rolnik da mu wizk trawy kusia, ktr Budda rozoy pod drzewem w Bodhgaja i na niej usiad. Nastpnie odkry, e prbowanie osignicia czego na si nie stanowi adnego rozwizania i wtedy po raz pierwszy zaakceptowa to, e nie ma niczego do osignicia. Cakowicie pozby si wszelkich ambicji. Napi si i usiad tak wygodnie jak to byo moliwe. Tej samej nocy w kocu osign samadhi, w peni owiecony stan. Ale nie byo ono wystarczajce, poniewa nie przezwyciy jeszcze wszystkiego. Wszystkie jego ukryte lki, pokusy i pragnienia - ostatnie smagnicie ego, uderzyo go w formie Mary, Zego. Najpierw Mara wysa do niego swoje pikne crki, eby go uwiody, ale nie udao im si to. Nastpnie przybyy dzikie wojska Mary, stanowice ostatni taktyk ego. Ale Budda ju wczeniej osign stan Maitri, kochajcej dobroci. Innymi sowy, nie wspczu w tym sensie, e patrzy z gry na Mar, jak na gupca poniewa Mara by jego wasn projekcj - ale osign stan nie stawiania oporu, stan braku przemocy, kiedy sam utosami si z Mar. W Pismach mwi si, e kada strzaa Mary stawaa si deszczem kwiatw spadajcych na niego. W kocu ego poddao si i Budda osign owiecony stan umysu. Sami moemy przey takie dowiadczenie, w krtkim przebysku przejrzystoci i spokoju - ale nie jest to wystarczajce. Musimy si nauczy jak je wykorzysta i uy jako pewnego rodzaju punkt wyjcia, z ktrego dalej bdziemy mogli si rozwija. Konieczne jest wytworzenie wok siebie odpowiedniej sytuacji, tak eby nie trzeba byo mwi: "Jestem owiecony." Jeli kto musi co takiego mwi, nie jest owiecony. Nastpnie Budda wdrowa przez okoo siedem tygodni. By samotny, mona powiedzie nawet, e bardzo samotny, poniewa jako jedyny co takiego zobaczy i osign. Pozna kilka odpowiedzi na to jak radzi sobie z yciem, jak znale prawdziwe znaczenie, tako w wiecie samsary. Ale nie by cakiem pewien jak to przedstawi i niemale zdecydowa si nic nie mwi. Jest taka gatha, czyli werset w jednej z sutr, ktry mwi: "Gboki spokj bez granic, takie s nauki, ktre odkryem. Ale nikt nie bdzie w stanie ich zrozumie, dlatego pozostan milczcy w dungli". Jednak potem rozwino si w nim prawdziwe i ostateczne wspczucie i zauway moliwo kreowania waciwej sytuacji. Dotd cay czas chcia naucza (poniewa odczuwa, e osign co i powinien ocali wiat - jeli mona uy takiego sformuowania), ale porzuci ide uratowania wszystkich czujcych istot. Jednak w tym samym momencie, kiedy zdecydowa si porzuci wiat i powrci do dungli, powstao w nim prawdziwe, nieegoistyczne wspczucie. Nie uwaa si ju za nauczyciela, nie mia ju idei, e musi ratowa ludzi, ale w zalenoci od tego jaka pojawiaa si sytuacja, spontanicznie na ni reagowa. Naucza przez okoo 40 lat i spdzi swoje ycie wdrujc z jednego kraca Indii na drugi. Nie jecha na soniu, koniu czy w powozie ale po prostu chodzi po caych Indiach boso. Wydaje mi si, e gdyby ktokolwiek z nas zobaczyby go albo posysza jak naucza, zupenie nie przypominaoby to dzisiejszych wykadw. Bya to po prostu zwyka rozmowa. Sama rozmowa nie bya jednak tak wana jak caa sytuacja, ktr stwarza. Nie wynikaa ona z tego, e osign wielk duchow moc i dominowa nad caym audytorium, ale z tego, e by po prostu autentyczny tak jak moe by kady z nas. Dlatego nauki zaczynay si zanim jeszcze otworzy usta. Dlatego wanie czytamy w sutrach, e bogowie i asury, wszyscy rnorodni ludzie z caych Indii uczestniczyli w jego wykadach, widzieli go i rozmawiali z nim i kady z nich by w stanie go zrozumie. Nie musieli zadawa mu pyta, bo automatycznie otrzymywali odpowiedzi. Jest to cudowny przykad wzajemnej komunikacji. Budda nigdy nie twierdzi, e jest inkarnacj Boga albo jak Bosk Istot. By prost ludzk istot, ktra co przeya i osigna owiecony stan umysu. Jest moliwe, e kady z nas, przynajmniej czciowo, uzyska takie dowiadczenie. Na tym przykadzie widzimy, e sama mowa nie stanowi jedynego sposobu komunikowania si. Zanim powiemy cokolwiek, istnieje ju pewna komunikacja, nawet wtedy gdy mwimy: "Cze" lub "Jak si masz?". Komunikacja take w pewien sposb trwa po skoczeniu mwienia. Wszystko musi zosta przeprowadzone w bardzo zrczny sposb, poprzez bycie autentycznym a nie egoistycznym. Wtedy nieobecna jest koncepcja dualizmu i zostaje ustalony waciwy wzorzec komunikacji. Tylko dziki wasnym dowiadczeniom i poszukiwaniom mona go osign, a nie poprzez naladowanie czyjego przykadu. Ani asceza ani aden z gry przyjty wzorzec nie dostarcz odpowiedzi. Musimy sami uczyni pierwszy ruch, nie oczekujc, e zrobi go inni ludzie albo wiat zewntrzny. Jeli medytujemy w domu i mieszkamy przy gwnej ulicy, nie moemy zatrzyma ruchu tylko dlatego, e chcemy spokoju i ciszy. Ale moemy sami si zatrzyma i zaakceptowa haas. Haas zawiera rwnie cisz. Musimy wej w niego i nie spodziewa si niczego od wiata zewntrznego, tak jak to zrobi Budda. Musimy zaakceptowa sytuacje, ktre si pojawiaj. Tak dugo, jak dugo nie odwracamy si od sytuacji, zawsze ukazuje si ona jako pewnego rodzaju narzdzie, ktre moemy wykorzysta. Jest powiedziane w sutrach: "Dharma jest dobra na 161/202

Serwis internetowy Tsering pocztku, dharma jest dobra w rodku i dharma jest dobra na kocu." Innymi sowy, dharma nigdy si nie dezaktualizuje, poniewa u swych podstaw kada sytuacja jest zawsze taka sama. 3.15. BUDDYZM Ksika ta powstaa staraniem i nakadem Misji Buddyjskiej Trzy Schronienia w Polsce. Do jej powstania przyczynio si wiele osb. Za jej ostateczny ksztat odpowiedzialny jest mnich buddyjski Kanzen Malankowski. Wstp Ksika ta jest prb przedstawienia polskim Czytelnikom jednej z wielkich religii wiata buddyzmu. Religia ta jest nadal nieznana w naszym kraju, cho przypuszczalnie par tysicy osb podaje si za jej wyznawcw, a nie wiadomo ilu Polakw sympatyzuje z ni. Przecitny czowiek nie zastanawia si na co dzie nad religi, ograniczajc si do bardzo formalnego uczestnictwa w yciu swojego kocioa, z wyjtkiem trudnych sytuacji yciowych, ktre inspiruj do modlitwy i refleksji. Religie nam nie znane odczuwamy jako co obcego czy wrcz dziwnego, nabierajc czasami bezzasadnych uprzedze. Czsto ruchy religijne s w sposb tendencyjny przedstawiane przez rodki masowego przekazu i zwykemu odbiorcy mieszaj si informacje o podejrzanej dziaalnoci rnych 'sekt, erujcych na ludzkiej naiwnoci, frustracji, kryzysie spoecznym i zaamaniu rodziny',ze strzpami wiadomoci o szacownych i historycznie ugruntowanych religiach. Buddyzm istnieje od 2600 lat. Jest uniwersalny, powszechny i zajmuje si dobrem wszystkich: zarwno jednostek, jak i caych spoeczestw. Jako religia uniwersalna jest nauk drogi ycia dla kadego, bez wzgldu na ras, narodowo, pochodzenie spoeczne, pe czy kultur. Buddyzm wyrniaj specyficzne cechy: brak dogmatw - co pozwala jego wyznawcom na wolne, nieograniczone wnikanie w sam istot Ostatecznej Prawdy - i tolerancja religijna. Buddyzm by zawsze wolny od inkwizycji, pogromw, religijnych wojen i masakr, polowa na heretykw i czarownice. By cakowicie wolny od palenia 'niewaciwych ksiek i ludzi'. Przyznawa racj bytu innym religiom i nigdy nie zwalcza duchowych tradycji zastanych w krajach, do ktrych przybywa ze swoj misj, ulegajc lokalnym wpywom kulturowym, lecz jednoczenie wnoszc nowe, cenne wartoci. W prezentowanym tekcie starano si, o ile byo to moliwe, unika obcych sw oraz terminw, ktre nie istniej we wspczesnej polszczynie. Unikano rwnie nadmiaru zbdnych informacji, by tre bya przejrzysta i zrozumiaa dla kadego. Co wicej, wzito pod uwag fakt, e Czytelnikami bd nie tylko buddyci, ale take osoby szukajce jedynie w miar rzetelnej informacji o tej religii. Kim by Budda ? Buddyzm narodzi si w Indiach ponad 2500 lat temu. Za historycznego zaoyciela tej religii uwaamy Siakiamuniego Budd. Sowo Budda znaczy "przebudzony". W sensie duchowym i religijnym okrela ono osob przebudzon ze snu niewiedzy ku ostatecznej Prawdzie. Budda nie oznacza Boga, ale najbardziej rozwinit duchowo, doskona istot. Budda urodzi si w krlewskiej rodzinie. Jego ojciec wada niewielkim pastwem w pnocnych Indiach. Tydzie po urodzeniu syna matka Buddy zmara. Niedugo po tym do stolicy pastwa przyby pewien mdry mnich, ktry przepowiedzia, e may ksi stanie si Budd - przebudzi si duchowo ku ostatecznej Prawdzie. Ojciec przyszego Buddy - krl, ktry sam prosi o przepowiedni dla syna, nie by uszczliwiony jej treci, poniewa oczekiwa, e chopiec w przyszoci zostanie nastpc tronu i yczy mu raczej kariery ziemskiej, a nie duchowej. By dziecko nie byo prowokowane do gbszych duchowych pyta o znaczenie ludzkiego ycia, rozkaza, by chopiec przebywa tylko w specjalnych paacach penych luksusu, z dala od codziennych trosk ycia. Pomimo takich warunkw Budda nigdy nie popad w lenistwo i yciowe zepsucie. By bardzo pilny w nauce i pracowity, sprawiedliwy, miy oraz uprzejmy dla wszystkich. By przypiecztowa Jego wieckie ycie, zaaranowano lub z pikn, modziutk arystokratk, z ktrego to zwizku urodzi im si syn. W tym czasie nastpio wydarzenie, ktre zadecydowao o przyszym losie ksicia, to znaczy o tym, e ostatecznie sta si Budd. Po wielu latach spdzonych w paacach zapragn zobaczy, co dzieje si w miecie, na ulicach poza znanym mu otoczeniem. Z zaufanym sug czterokrotnie wymyka si do miasta, spotykajc po kolei starca, czowieka obonie chorego i zwoki zmarego niesione na miejsce spalenia oraz wdrownego mnicha. Trzy pierwsze wyjazdy do miasta sprawiy, e nagle sta si wiadom tego, i kady czowiek ulega staroci, chorobie i mierci. By to dla ksicia wielki szok, ktry wstrzsn ca Jego istot. Nagle zobaczy nieuchronn przemijalno ycia i to odebrao mu spokj i rado. Paace, bogactwo i luksus zupenie utraciy dla Niego jakiekolwiek znaczenie. Gdy nie mogc spokojnie usiedzie w paacu, po raz czwarty wymkn si na zewntrz, spotka niezwykego czowieka, ktry by wdrownym mnichem. Nie mia on z sob nic prcz skromnych szat i mnisiej miseczki. Bi od niego gboki spokj i wewntrzna harmonia, wszystkie te cechy, ktrych zabrako modemu ksiciu po dowiadczeniu nietrwaoci i dniach spdzonych w niepokoju i rozterce. Wygld mnicha i jego promienno zainspiroway przyszego Budd do rozpoczcia praktyki duchowej. Postanowi pozna sens ludzkiego ycia, absolutn Prawd oraz znale drog do wiecznego szczcia i duchowego wyzwolenia. Pod oson nocy ksi opuci paac i w odlegym miejscu zmieni swj bogaty ubir na skromne szaty. Obci rwnie wosy, na znak odrzucenia ziemskich pragnie i przywiza, oraz lubowa, e nie powrci do rodzinnych stron, dopki nie osignie duchowego spokoju i wyzwolenia. Przez sze lat pobiera nauki u rnych duchowych

162/202.

Serwis internetowy Tsering nauczycieli, oddajc si coraz surowszej ascezie. W kocu uleg zupenemu psychicznemu i fizycznemu wyczerpaniu, nie osigajc niczego. Wwczas zastanowi si nad swoim postpowaniem i przerwa dugotrwa godwk. Przyj troch jedzenia, aby si wzmocni i postanowi zwrci si ku medytacji, ktrej dowiadczy kiedy w bardzo naturalny sposb, gdy siedzia w ogrodzie pod drzewem, w spokoju, harmonii i ciszy. W miejscu znanym dzisiaj jako Bodhgaja usiad do medytacji pod wielkim, rozoystym drzewem. Uczyni to z postanowieniem, e musi osign cel, ktrego szuka ju od wielu lat. Przez szereg tygodni dowiadcza wszystkich moliwych stanw psychicznych, od rnych pokus do lkw i strasznych wizji. Ostatecznie przeama je wszystkie i wszed w najgbsz medytacj, woln od lku, przeszkadzajcych emocji i wizji. Po tygodniach takiej praktyki w najczystszym stanie ducha, gdy o wicie ujrza na niebie wschodzc planet Wenus, dozna wielkiego Owiecenia. Urzeczywistni wwczas to, e wszyscy posiadamy mdro i doskonao Buddy, a jedynie z powodu zaciemnienia naszych umysw, spowodowanego zudnym myleniem, nie dostrzegamy tej podstawowej prawdy. Po dowiadczeniu Owiecenia Siakiamuni Budda naucza przez ponad 40 lat, wdrujc po rnych rejonach Indii. Jego uczniami byli zarwno mnisi i mniszki, jak i ludzie wieccy, zajci rodzin, prac i rnymi obowizkami. Ziemskie ycie Buddy trwao 80 lat. W jego przypadku nie mwimy o mierci, ale o wejciu w Nirwan, o Wyzwoleniu i osigniciu ostatecznego, wiecznego Spokoju. Pocztkowo Nauki Buddy byy przekazywane ustnie. Pniej mnisi spisali je w formie uporzdkowanego zbioru. Zawiera on kazania Siakiamuniego Buddy, reguy moralne dla wsplnoty mnichw i mniszek buddyjskich oraz wiele komentarzy i nauk pniejszych mistrzw. Podstawy Nauk Buddy Dwa miesice po dowiadczeniu wielkiego Owiecenia Budda wygosi Pierwsze Kazanie do piciu ascetw, ktrzy wczeniej praktykowali z Nim ascez, a nastpnie zostali pierwszymi mnichami buddyjskimi i uczniami Buddy. Prawdy, wyoone przez Budd w pierwszym kazaniu, stay si podstaw wszystkich nauk, ktrych udzieli przez nastpne lata. Czego naucza Budda? Po pierwsze tego, e ycie jest cierpieniem. Nie oznacza to koniecznie strasznych mk i tortur, ale brak w yciu penego zadowolenia i zwizany z tym brak spokoju, jak rwnie przygnbienie i rozdranienie. Dlaczego odczuwamy brak penego zadowolenia? Poniewa wszystko jest przemijajce i niestae. Nawet najwiksze szczcie przemija i moe sta si rdem niepokoju. Jak naucza Budda, cierpieniem s narodziny, rozpad, choroba, staro i mier. Cierpieniem jest te przebywanie z tym, kogo si nie lubi, i oddzielenie od kogo, kogo si kocha. Niemono osignicia lub otrzymania tego, czego si pragnie, niespenione marzenia, brak poczucia 5. Nie spoywa alkoholu i narkotykw, nie handlowa nimi, nie dawa ich innym. Kolejnym aspektem jest waciwa uwano i wiadomo w czynach, mowie i mylach, waciwe uspokojenie oraz wnikanie w swoje serce i umys, zwane inaczej waciw koncentracj i medytacj. Wymaga to od nas szczerego, prostolinijnego wniknicia do samego dna naszego serca i umysu. I wreszcie waciwy wysiek. Jest to szczery i prawdziwy wysiek, by praktykowa i osign waciw wiedz, waciwe zachowanie w czynach, mowie i mylach, waciwe ycie, uwano i szczere wejrzenie w nasze serce i umys. Wszystko to wymaga 163/202 bezpieczestwa - take materialnego - lk i niepewno, wszystko to przynosi brak zadowolenia i cierpienie. Oznacza to, e w naszym yciu brakuje prawdziwego poczucia bezpieczestwa, wolnoci i spokoju, wypywajcych z duchowego Owiecenia. Drug prawd, wygoszon przez Budd w pierwszym kazaniu, jest prawda o przyczynie cierpienia. Przyczynami cierpienia s niewiedza, pragnienia i przywizania oraz niech i gniew. Z powodu niewiedzy, wynikajcej z braku Owiecenia, pojawiaj si pragnienia, a w lad za nimi przywizania. Nigdy nie moemy znale ani uzyska penego zaspokojenia naszych pragnie. Nawet jeli osigamy to, czego teraz podamy, pojawiaj si nowe pragnienia i proces ten nie ma koca. Przywizania wynikaj z chci, by nic, co mamy lub czego pragniemy, nie podlegao przemianie, rozpadowi i przemijaniu. Pragnienie posiadania rzeczy materialnych, pragnienie siy i wadzy, pragnienie dozna zmysowych - wszystkie one s wynikiem samolubnych dzy, ktre prowadz do zazdroci, ktni, niechci, nienawici i walki. Kolejn prawd, wygoszon w pierwszym kazaniu, jest to, e od cierpienia i braku prawdziwego zadowolenia mona si wyzwoli poprzez pozbycie si niewiedzy. Jest to zapowied wyzwolenia od cierpienia, osignicia prawdziwego szczcia, cakowitego, niezakconego spokoju serca i umysu. Wszyscy bez wyjtku pragniemy takiego szczcia, ktre nie przemija i jest wieczne. Nastpn prawd objawion przez Budd, jest droga prowadzca do duchowego wyzwolenia i Owiecenia. T drog jest waciwa wiedza, wynikajca ze zrozumienia Nauki Buddy, ktr mona przeciwstawi niewiedzy. Z waciwej wiedzy pynie waciwe zachowanie w czynach, mowie, mylach i emocjach. Z waciwego zachowania wypywa waciwe i uczciwe ycie, zwizane z prac, obowizkami i odpowiedzialnoci. Waciwe ycie wie si z Picioma Przykazaniami: 1. Nie zabija lecz unika agresji i przemocy. 2. Nie kra i nie bogaci si rujnujc innych. 3. Nie uprawia niewaciwego seksu, przynoszcego cierpienie innym. 4. Nie kama, nie oszukiwa, nie ly innych.

Serwis internetowy Tsering wysiku, bez wysiku nie mona osign duchowego wyzwolenia. Powysze nauki Budda okreli w Pierwszym Kazaniu jako Cztery Szlachetne Prawdy: Pierwsza Prawda - ycie wie si z cierpieniem, poniewa nie mona znale w nim staego zadowolenia. Druga Prawda - przyczyn cierpienia s: niewiedza, podanie i przywizania oraz niech i gniew. Trzecia Prawda - istnieje Wyzwolenie z cierpienia. Czwarta Prawda - drog wiodc do wyzwolenia jest waciwe ycie i praktyka duchowa. Cechy waciwe wszelkiemu istnieniu i wszystkim rzeczom Przemijalno Przemijalno w naturalny sposb objawia si pojawianiem i odchodzeniem wszystkiego. ledzc histori, dostrzegamy przemijalno w powstawaniu i upadku systemw spoecznych i politycznych, w pojawiajcych si i upadajcych cywilizacjach, w przemiennoci okresw pokoju i wojen. Z kad chwil nieuchronnie zblia si koniec naszego ycia, czasami nastpujc bardzo gwatownie i nieoczekiwanie. Przemijalno jest najbardziej powszechnym prawem wszechwiata, przed ktrym nie moe uciec nikt i nic, poczwszy od najpotniejszych form kosmicznych a po najmniejsze formy ycia. W rzeczywistoci jest to stan, ktrego najbardziej nie lubimy i lkamy si, dlatego te myl o wiecznoci i niemiertelnoci bya zawsze bliska czowiekowi, przynoszc nadziej i tumic lki. Rne stany naszego umysu s zmienne, nietrwae i przemijajce. Smutki, radoci, podniecenie, gniew, zachwyt i niezliczone inne uczucia i myli cay czas pojawiaj si i zanikaj. Nawet wielka rado z czasem przemija lub staje si mniej istotna. Dlatego to, co jest najcenniejsze w buddyzmie, to niezmienny stan, w ktrym nie ma adnego zaburzenia. Jest to doskonae Owiecenie, prawdziwy diament duchowej doskonaoci, rdo wielkiej mdroci, wiedzy oraz nieprzemijajcej mioci i wspczucia. Jest to prawdziwe rdo naszego ycia. Brak zadowolenia Brak penego zadowolenia wynika z pragnienia, podania i przywizania do tego, co jest nietrwae i przemijajce. Pomimo staego wiadectwa nietrwaoci i przemijalnoci wszystkiego, nie potrafimy y w wolnoci od przywizania i podania. Prowadzi to do zaniku harmonii, do poczucia samotnoci i lku. Nieobecno "Ja" Poczucie i wiara, e to, co kady z nas uwaa za "ja", za siebie samego, jest trwae i rzeczywiste, to przekonanie stanowi rdo i skutek niewiedzy, pragnie i przywiza. Sprowadza to na nas wszystkich nieszczcie i cierpienie. Otaczajc rzeczywisto i ludzi uwaamy za co odrbnego od siebie samych. To jest wiat naszego "ja", wiat skazany na cakowite wyobcowanie i samotno, rdo najgbszego duchowego cierpienia. Mylimy o sobie jako o naszym ciele, mylach, opiniach i pogldach, ale to wszystko nie jest nami. Dlaczego? Poniewa to nie jest nasze prawdziwe ycie. Obecne ciao i fizyczne ycie otrzymalimy od rodzicw, a pogldy i sposb mylenia uksztatoway si pod wpywem rodowiska i kultury, w ktrej yjemy, a wszystko to s czynniki wobec nas zewntrzne. W tym wszystkim brakuje jednak najwaniejszego wskazania na nasz prawdziw natur lub inaczej, na rdo naszego ycia. W ten sposb prawda ycia zostaje pogrzebana i stajemy si niewolnikami "ja", ktre uwaamy za prawdziwe. Lecz jeli szczerze przenikniemy do dna naszego serca i umysu, moemy przebudzi si ku Prawdzie, e osobne "ja" nie istnieje. Duchowe Owiecenie usuwa cae cierpienie i osamotnienie. Poczucie odrbnego "ja" zawsze prowadzi do oddzielenia, poniewa "ja" istnieje tylko w przeciwiestwie do "innych". Gdy przyjrzymy si bliej zudzeniu "ja", to widzimy, e ma ono wpyw nie tylko na los jednostki, ale odciska si te na yciu caych narodw. Gdy poczucie "ja" znika, widzi si jasno jedno caego ycia i zwizek wszystkich istot. Wwczas budzi si mio i wspczucie dla wszystkich, niczym dla wasnych dzieci. Std ch pomocy i ratowania tych, ktrzy cierpi z powodu niewiedzy. Przypomina to zachowanie kochajcych rodzicw, ktrzy widzc cierpice dzieci, staraj si zrobi wszystko, aby im uly. Owiecone istoty stoj ponad yciem i mierci, maj wielk moc pomagania pragncym i szukajcym tej pomocy. Przemijalno, brak zadowolenia i nierzeczywisto poczucia ja nazywamy trzema cechami istnienia. Wraz z Czterema Szlachetnymi Prawdami stanowi one podstaw Nauki Buddy. O prawie przyczyny i skutku oraz odradzaniu si Zgodnie z Nauk Buddy, znany nam wiat i wszechwiat - kosmos, nie jest jedynym wiatem. W rzeczywistoci istnieje niezliczona ilo wszechwiatw, uywajc jzyka z kaza Buddy, jest ich "tak wiele, jak wiele jest ziaren piasku w wielkiej rzece..." Wszystkie te wszechwiaty maj swj okres powstawania, rozwoju, rozpadu i zaniku, a w ich miejsce pojawiaj si nowe z niezliczonymi galaktykami. Zarwno narodziny wszechwiata, jak i kadego z nas nie s w najmniejszej nawet mierze dzieem przypadku. To dziki zaistniaej przeszoci moliwe s obecne narodziny. Podobnie jak wszystko to, co istnieje, nie zostalimy stworzeni przez jak nadprzyrodzon istot, ale rodzilimy si ju wczeniej nieskoczon ilo razy i poprzez nagromadzone uczynki, ktre Budda nazywa przyczyn, moliwe jest obecne ycie kadego z nas,

164/202.

Serwis internetowy Tsering co jest skutkiem wczeniejszej przyczyny. Oglnie nazywane jest to prawem przyczyny i skutku. Oprcz przyczyny i skutku niezbdne s warunki, ktre umoliwiaj wczeniej powstaym przyczynom rozwinicie si w ostateczny skutek. Mona to porwna do nasienia drzewa owocowego. Samo nasienie nie jest owocem, ale zawsze ma t moliwo, zdolno stania si owocem, gdy warunki na to pozwol. Warunkami w tym przypadku s gleba, woda, powietrze, wiato soneczne i ciepo. Gdy wsadzimy nasienie do ziemi i otrzyma ono wszystko to, co jest niezbdne do rozwoju, wtedy wykiekuje ze rolina, ktra wyronie i jako drzewo wyda owoce, zawierajce nowe nasiona. Nasze narodziny jako ludzi s poczeniem wielu sprzyjajcych warunkw. Podstawow si napdow i energi, ktra przejawia si w postaci nowo narodzonego ycia, jest samo pragnienie ycia. mier w tym przypadku nie jest kresem czy kocem tego pragnienia. Po mierci caa nagromadzona pami i dowiadczenie zebrane za ycia staj si nasieniem przyczyn, ktra sprawi, e gdy pojawi si znowu sprzyjajce warunki, ponownie narodzimy si. To, czy rodzimy si w rodzinie biednej czy zamonej, czy jako Polacy, Rosjanie, Egipcjanie, czy te jako czonkowie jakiegokolwiek innego narodu, tak jak i wszystkie inne warunki, na ktre nie mamy bezporedniego wpywu, zaley od naszych wczeniejszych uczynkw, czyli od tego wszystkiego, co robilimy, mwilimy, mylelimy i czulimy. Prawo przyczyny i skutku nie jest jednak przypiecztowanym losem, wobec ktrego czowiek jest bezradny. Jest to zmienny i dynamiczny proces. Gdyby tak nie byo, duchowe wyzwolenie staoby si prawie niemoliwe, a duchowa praktyka - pozbawiona sensu i celu. Ostatecznie naszym wasnym wyborem jest to, czy stajemy si zwykymi czonkami spoeczestwa, czy te szlachetnymi, a nawet witymi ludmi, czy te egoistami, oszustami, tyranami bd przestpcami. Tak wic nasze dziaania mog by ze, dobre lub neutralne i zawsze staj si nasionami, ktre przy odpowiednich warunkach w przyszoci dojrzej, dajc okrelone skutki. Przysze skutki w buddyzmie oznaczaj to, co zdarzy si jeszcze w obecnym yciu, w nastpnym lub w dalszych ywotach. Czasami ludzie czyni wiksze lub mniejsze zo i uchodz przed negatywnym skutkiem swoich dziaa, ale buddyci wierz, e nikt nie jest w stanie unikn zapaty za zo, ktrego si dopuci. Podobnie ma si z czynami dobrymi i szlachetnymi, ktre nawet jeli nie s w obecnym yciu odpacane dobrem, to ich warto nigdy nie przeminie bezpowrotnie. Prawo przyczyny i skutku jest bezosobowe i niepodwaalne. Oznacza to, e nie istnieje adna nadprzyrodzona istota, stwrca czy bg, ktry ocenia i osdza nas lub poddaje prbie w rnych sytuacjach, po czym wydaje oceny i wyroki. Zgodnie z Nauk Buddy taka sytuacja nigdy nie miaa, nie ma i nie bdzie mie miejsca. Sami tworzymy nasz wiat i to, czy wybudujemy dla siebie niebo, pieko czy jakiekolwiek inne miejsce, zaley od kadego z nas. Czsto pytamy, czy istnieje niebo i pieko? Co dzieje si po mierci? Czy zawsze rodzimy si jako ludzie? Ot wszystko zaley od przyczyn, ktre tworzymy naszymi dziaaniami, mow, mylami i uczuciami. Po mierci nastpuje okres, kiedy to dowiadczamy rnych stanw, odczuwanych mniej lub bardziej intensywnie. Po tym moliwe s ponowne narodziny, ale czasami mija duszy czas, zanim dojrzej do tego przyczyny i warunki. Miejsce ponownych narodzin i otoczenie, w ktrym si rodzimy, rwnie zale od wczeniejszych przyczyn. Zasadniczo, dla zwykych ywych istot istnieje sze moliwoci ponownych narodzin. Najmniej przyjemn jest ta, gdy z powodu zych czynw podlegamy nieustajcym cierpieniom, i z pewnoci moemy nazwa to piekem. Druga, niewiele lepsza moliwo, to wiat godnych duchw - skutek chciwoci, skpstwa i wiecznych dz, ktre targay nami za ycia. Te przyczyny sprawiaj, e po mierci zamieniamy si w godne duchy, cierpice niemoliwy do zaspokojenia gd i pragnienie. Jeli popadniemy w kompletne otpienie i zanikn w nas zwyke ludzkie odruchy, na przykad z powodu wiadomego naduycia alkoholu, narkotykw lub z powodu gnunego, leniwego ycia, to po mierci zostaniemy wcignici do wiata istot pozbawionych ludzkich dozna - w tym przypadku - zwierzt. Ludzie zadroni, gniewni i agresywni, wyywajcy si w wojnach i walkach, bd kontynuowali dalej takie istnienie w wiecie walk i wojen. Ludzie, ktrzy nie popadn w adn z powyszych kategorii, bd powraca do wiata ludzi. Ludzie-anioy, oddani dobru, pjd tam, gdzie yj niebiaskie istoty, czyli do nieba. Dobro ich uczynkw nigdy nie stworzy dla nich krainy cierpienia.Naley tu doda, e podobnie jak ludzkie ycie, adna z tych szeciu ewentualnoci nie trwa wiecznie. Gdy przyczyny, dla ktrych narodzilimy si w ktrejkolwiek z wyej wymienionych krain istnienia, dobiegn koca, rwnie nasze ycie tam zakoczy si i udamy si gdzie indziej, cay czas zgodnie z przyczynami, ktre zasialimy wczeniej. Na przykad niebo i pieko nie s kocowymi przystankami ani ostatecznym miejscem pobytu. Gdy "piekielne" przyczyny wyczerpi si, istnienie zwizane z t krain dobiega koca. To samo tyczy si nieba. Wymienione krainy uznawane s w buddyzmie za stany nieowieconego istnienia. Niebo nie jest ostatecznym zbawieniem i pobyt tam nie trwa wiecznie, podobnie jak pieko nie jest wiecznym potpieniem. Patrzc uwanie na wiat ludzi, w ktrym yjemy, moemy ujrze odbicie tych rnych stanw. Wielu dowiadcza ju teraz pieka wojny, okruciestw, zabijania i niezliczonych cierpie, z psychicznymi wcznie. Inni yj w cigej pogoni za pienidzmi, wadz, saw i niczym godne duchy stale czuj lk, e utrac to, co zdobyli. Ci, co prowadz bezmylne, tpe, odczowieczone ycie pozbawione godnoci, upodabniaj si do zwierzt. Inni s wiecznie zagniewani, zoszcz si, nienawidz z powodw religijnych, rasowych, ideologicznych i tysicy innych - cigle na "wojennej ciece". Znamy wreszcie przykady odruchw tolerancji, wspczucia, 165/202

Serwis internetowy Tsering mioci, bezinteresownej pomocy, krtko mwic dobra. Przecitni ludzie codziennie doznaj wszystkich tych stanw i uczu. Budda naucza, e ze wzgldu na warunki dla duchowego rozwoju narodzenie si w wiecie ludzi jest najlepsze. Dlaczego nie w niebie? Poniewa tam warunki s zbyt "luksusowe", gdy nie istnieje lk o schronienie i poywienie ani adne cierpienia. Takie warunki nie sprzyjaj powstawaniu zasadniczych pyta duchowych: kim jestem? jaki sens ma ycie? po co yj? dlaczego cierpimy? Poniewa niebo nie jest sta krain pobytu, to gdy niebiaska istota musi je opuci, spada w nisze stany isnienia, ponownie dowiadczajc dobra i za. Cech wszelkiego istnienia, oywionego i nieoywionego, jest przemijalno i nietrwao. Wszystko ulega cigej zmianie i nie moemy cofn czasu nawet o jedn sekund. Wszystko jest w stanie cigego ruchu. Zazwyczaj mamy skonno do zatrzymywania tego, co lubimy i czego pragniemy, a odrzucania tego, czego nie lubimy. Ale rzeczy lubiane i nielubiane przychodz i odchodz zgodnie z wasnymi przyczynami, a nie z nasz wol lub pragnieniem. Nie jest to pesymistyczny obraz ycia, lecz zwyky fakt, ktrego dowiadczamy codziennie. Dla ludzi winno to by wskazwk, e uznanie przemijalnoci jest drog do wikszego duchowego spokoju. Gdy mowa o piekach, to polski Czytelnik moe zapyta, czy w buddyzmie istnieje szatan. W starej indyjskiej opowieci o yciu Siakiamuniego Buddy czytamy, e tu przed Owieceniem by On kuszony i straszony przez Mar i jego niezliczone zastpy. Mara to w buddyjskich tekstach posta ucieleniajca pod tym imieniem zo, wynikajce z braku owiecenia. W buddyzmie szatan to nie tyle osoba, co rne nie kontrolowane stany naszego umysu, odbierajce nam jasno i spokj serca. Mara jest symbolem nieowieconego wiata, wszystkich negatywnych cech waciwych nieowieconej egzystencji. Wtpliwoci, lki, brak zaufania, brak wiary w Nauk Buddy i w siebie samego, niepohamowana dza seksu, sawy, wadzy, bogactwa, lepa i niszczca inne bratnie istoty ludzkie - to wiat naprawd straszny - zimny, obcy i samotny. Jeli pozwalamy takim niedobrym uczuciom powsta i zagniedzi si w naszym sercu, to jestemy we wadzy Mary. Mara to te wszystkie wyliczone powyej ze psychiczne stany, a nie jaki mczyzna czy kobieta o zych zamiarach wobec naszych dusz i caej ludzkoci. Nikt specjalny nie przychodzi, by kupi nasze dusze. Jeli idziemy do pieka, to sami si tam wysyamy. Podsumowujc: w buddyzmie nikt nie interesuje si diabem czyhajcym na nas z widami, a caa uwaga nakierowana jest na nasze ycie, charakter, dojrzao i odpowiedzialno, sposb postpowania i wiar w Nauk Buddy. Szatan to pokrzywdzony wasnym zudzeniem i skoatany lkami osobnik, ktry ma dostp do nas tylko wwczas, gdy czujemy to samo, co on. Ale wtedy jego twarz jest nam wyjtkowo znajoma, poniewa nie jest to adna inna twarz ni nasza wasna. W naszym yciu najbardziej niebezpieczne s niewiedza, chciwo i nienawi - trucizny zagniedajce si w naszych umysach i sercach, rodzce straszliwe skutki. Odpychaj nas one daleko od prawdziwego szczcia, wyzwolenia i zbawienia. Buddyjskie pojcie grzechu nie istnieje w oderwaniu od prawa przyczyny i skutku. Mwienie sobie, e jest si z osob, i upadanie na duchu to duy bd, poniewa nikt nie jest w sposb absolutny zy czy dobry. W buddyzmie skrucha oznacza wiadome wyraenie bdu i postanowienie nieczynienia za. Jakkolwiek gboko bymy nie upadli, zawsze moemy powsta i godnie y dalej. Budda naucza, e nikt nas nie powouje do ycia oprcz przyczyn nasion zebranych przez nas samych oraz silnego pragnienia i przywizania do ycia. Nikt te nie nagradza nas ani nie osdza i sami zbieramy owoce tego, co robimy. Nikt oprcz nas samych nie moe sta si odkupicielem naszych niewaciwych postpkw. Kady czowiek ma moliwo prowadzi ycie godne i prawe. Wszyscy maj tak sam szans dowiadczy wyzwolenia i zbawienia, a przynajmniej zrobi choby pierwszy krok w tym kierunku. Nawet jeden krok jest bardzo wany, poniewa choby to ycie skoczyo si bez osignicia wyzwolenia, to zgodnie z prawem przyczyny i skutku, raz zasiane ziarno nie moe zanikn. Oznacza to, e w przyszym yciu bdziemy mogli poczyni postp na drodze do ostatecznego Owiecenia i pooenia kresu cierpieniu. Siakiamuni Budda nie jest odkupicielem naszych grzechw. Budda jako Nauczyciel pokaza i wytyczy drog ku duchowemu Owieceniu, ktre jest jedynym moliwym zbawieniem. Kady sam musi dokona tego wysiku, cho nie oznacza to, e trzeba przej takie same koleje losu co Siakiamuni Budda. W kadym przypadku duchowa droga zaley od naszych indywidualnych uwarunkowa. Ale te nie jestemy zupenie pozostawieni sami sobie. Mdro i wspczucie Buddy s niezmierzone. Jako ludzie zawsze moemy liczy na pomoc w yciu, praktyce i we wszystkim, co robimy, ze strony tego, ktry kocha nas najbardziej. Gdy szukamy pomocy i wsparcia Buddy, one zawsze przychodz w sposb niezrozumiay dla zwyczajnie mylcych ludzi. W buddyzmie prawdziwym zbawieniem jest duchowe Owiecenie i przebudzenie. Zbawienie, Owiecenie i przebudzenie - s rnymi okreleniami tego samego stanu, stanu Buddy. Stan Buddy jest jedyn prawdziw rzeczywistoci i jako ludzie mamy rzadk okazj urzeczywistnienia go. Raz osignwszy stan Buddy, nie moemy ju popa w nisze stany istnienia. Wwczas wszystkie trucizny, znajdujce si w naszym umyle i sercu, zostaj przemienione w mdro, wspczucie i nieograniczon wiedz. Niektrzy ludzie mog powiedzie, e jest to idea pikny, ale dla zwykego czowieka bardzo trudny do osignicia. W przeszoci jednak wielu ludzi z cakowitym powodzeniem podjo drog, ktr wskazali Siakiamuni Budda i niezliczeni inni Buddowie. Osoby, ktre osigny duchowe Owiecenie, powodowane wspczuciem lubuj potem aktywnie pomaga ludziom i wszystkim innym istotom na drodze do stanu Buddy i penego wyzwolenia. Wszystkich traktuj z tym samym uczuciem mioci i ciepa. Aby w naszym yciu odczu t pomoc i wsparcie, naley si otworzy na

166/202.

Serwis internetowy Tsering ich mdro i wspczucie. Jednake tak, jak nawet najbardziej kochajcy rodzice nie s w stanie pomc maemu dziecku cierpicemu w zym nie i samo musi si obudzi, tak i nam - jeli nie wykazujemy najmniejszej choby woli duchowego przebudzenia nawet najwysze wspczucie Buddy i innych owieconych istot niewiele moe pomc. Trzy Schronienia Wszystkie religie maj swoje rytuay i obrzdy, czynice czowieka wyznawc danej religii. Buddyci przyjmuj tak zwane schronienia. W praktyce religijnej buddyci codziennie recytuj buddyjskie schronienia. Trzema schronieniami s: Budda Nauka Buddy Trzy Czyste Przykazania: Zgromadzenie Uczniw Buddy Pierwsze przykazanie - Nie czyni adnego za. Oglnie nazywamy je Trzy Schronienia lub Trzy Skarby albo Trzy Klejnoty. Schronienie w Buddzie Dlaczego zwracamy si ku Buddzie i obdarzamy Go zaufaniem? Budda jest dla buddystw najwyszym, nieprze-cignionym Nauczycielem i Mistrzem, ktry pokazuje drog do osignicia ostatecznego szczcia i usunicia caego cierpienia dziki duchowemu Owieceniu. W tym sensie Budda jest wart najwyszej czci. wiadome zwracanie si ku Buddzie i poleganie na nim odwraca nas od nieowieconego istnienia i otwiera na Jego Nauki i duchowe przewodnictwo. Co wicej, Budda reprezentuje najwysz mdro nieograniczone wspczucie i nie ma niczego bardziej wartociowego i bezpiecznego, ku czemu moglibymy si zwrci. Schronienie w Nauce Buddy Spoeczne Nauki Buddy w dzisiejszym wiecie Nauka Buddy ukazuje ostateczn Prawd i kadzie kres wszystkim ludzkim problemom, tak wic jest najlepszym lekarstwem. Postpujc zgodnie z Nauk Buddy, moemy si duchowo przebudzi i urzeczywistni Owiecenie i wyzwolenie. Dlatego zwracamy si ku Nauce Buddy i polegamy na niej. Schronienie w Zgromadzeniu Uczniw Buddy Budda ukaza po raz pierwszy prawd i wygosi nauki buddyjskie prawie 2600 lat temu. Jego uczniowie, wywiceni mnisi i mniszki, dziki pomocy i wsparciu wieckich wyznawcw przez cay ten czas praktykowali, podtrzymywali i przekazywali Nauki Buddy. Dziki ich wysikom i powiceniu Nauka i Praktyka Buddy mogy dotrze do nas. Uwaamy wic ich za prawdziwy klejnot i skarbnic Nauki Buddy. Biorc Budd za przykad, uczniowie tworz Zgromadzenie oparte o harmoni i wzajemn pomoc w dziaaniach, prowadzcych wszystkie odczuwajce Wielu moe uwaa, e buddyzm jest religi, ktrej nie da si praktykowa, bdc zwykym czowiekiem, yjc w naszym zabieganym wiecie, i jeli pragnie si by prawdziwym buddyst, to naley wycofa si do jakiego klasztoru czy podobnego spokojnego miejsca. Jest to nieporozumienie, biorce si z niezrozumienia Nauki Buddy. Nauka Buddy przeznaczona jest nie tylko dla mnichw w klasztorach, lecz take dla zwyczajnych ludzi, yjcych ze swoimi rodzinami. Buddyzm jest dla wszystkich, bez jakichkolwiek wyrnie, aczkolwiek praktyka i ycie mnichw i osb wieckich rni si od siebie, podobnie jak w innych religiach, na przykad w chrzecijastwie. Wikszo ludzi nie moe usun si z ycia wieckiego. Buddyzm byby bezuyteczny dla szerokich mas, gdyby nie mogy one poda za jego naukami w codziennym yciu, w wiecie takim, jaki dzi mamy. Gdy pojmiemy prawidowo ducha buddyzmu, to moemy 167/202 Drugie przykazanie - Czyni tylko dobro. Trzecie przykazanie odczuwajcym istotom. Pomaga wszystkim Znajduj schronienie w Zgromadzeniu Uczniw Buddy. Przykazania Buddyjskie W buddyzmie istnieje pi przykaza dla wieckich wyznawcw oraz bardzo wiele przykaza dla wywiconych duchownych. Ich podstaw s: istoty ku wyzwoleniu. Dlatego zwracamy si ku zgromadzeniu uczniw Buddy i polegamy na nim. Schronienia maj nastpujc posta: Znajduj schronienie w Buddzie. Znajduj schronienie w Nauce Buddy.

Brzmi one bardzo prosto i naturalnie. Niektrzy ludzie mog powiedzie, e przecie to oczywiste i wszyscy wiedz, i lepiej czyni dobro ni zo, a pomaganie innym, nawet zwierztom, zawsze uwaane byo za co szlachetnego. To prawda, ale: Cho ju mae dziecko o tym wie, to nawet stuletniemu czowiekowi trudno y w zgodzie z t prawd. Za dopuszczaj si ludzie w kadym wieku. Unikanie za i czynienie tylko dobra jest trudne nawet dla osb, ktre przeyy wiele lat i zebray wiele dowiadczenia w yciu. Dlatego niezbdne jest cige przypominanie sobie o tych najprostszych przykazaniach.

Serwis internetowy Tsering praktykowa i urzeczywistnia Najwysz Prawd, wiodc ycie zwykego czowieka. W literaturze buddyjskiej znajdujemy liczne przykady ludzi, ktrzy prowadzili normalne ycie zawodowe i rodzinne i z powodzeniem praktykowali to, czego naucza Budda, osigajc duchowe wyzwolenie. Budda, spytany, czy byli wieccy wyznawcy, ktrzy yli w rodzinach, jednoczenie praktykujc Jego Nauk i osigajc wysoki poziom rozwoju duchowego, odpowiedzia, i nie jedna, dwie czy piset osb, lecz o wiele, wiele wicej wieckich wyznawcw osigno duchowe Owiecenie, prowadzc jednoczenie zupenie normalne ycie rodzinne. Kto mgby spyta: Jeli mona praktykowa buddyzm jako wiecka osoba, to po co Budda ustanowi zakony mnichw i mniszek? Zakon stwarza moliwo powicenia si nie tylko wasnemu rozwojowi duchowemu, lecz take subie na rzecz innych. Od wieckiego czowieka, ktry musi dba o wypenianie swoich obowizkw zawodowych i rodzinnych, trudno oczekiwa powicenia caego ycia subie innym. Chocia w rzeczywistoci, jeli najlepiej jak moemy wypeniamy nasze obowizki zawodowe i spoeczne, to owoce naszej pracy su innym. Prawdziwa, pozbawiona egoizmu troska o rodzin przynosi harmoni wszystkim jej czonkom, a jeli jest prawdziwie nieegoistyczna, to sprawia, i taka rodzina dobrze rozumie swoje miejsce w spoeczestwie i moe pomaga pozostaym ludziom y w harmonii i szczciu. Niemniej jednak mnich czy mniszka, ktrzy nie maj obowizkw rodzinnych ani adnych innych wizw, s w stanie powici cae swoje ycie na rzecz "dobra wielu i szczcia wielu" - jak uczy Budda. Klasztory buddyjskie s nie tylko orodkami religijnymi, ale take miejscami zdobywania wyksztacenia i kultury. Akt przyjcia lubowa zakonnych oznacza, e dokonujcy go czowiek przestaje by osob prywatn, yjc na wasny rachunek, a staje si osob publiczn, od ktrej kady z czonkw spoeczestwa moe oczekiwa zachowania zgodnego z jej powoaniem. Tradycyjne teksty buddyjskie ukazuj, jak wielkim szacunkiem Budda darzy ycie ludzi wieckich, ich rodziny i zwizki ze spoeczestwem. Budda wyrni sze grup rodzinnych i spoecznych, ktre s w buddyzmie uwicone, godne czci i szacunku. Powiedzia, e mona je szanowa jedynie poprzez wypenienie swoich wzgldem nich powinnoci. Wyjani to w kazaniu do zgromadzenia uczniw. Po pierwsze: rodzice. Budda zalicza rodzicw do osb najbardziej uwiconych i majcych najwysz rang dla dzieci. W dobrych rodzinach dzieci bardzo szanuj swoich rodzicw i okazuj to kadego dnia. Dzieci maj do wypenienia wobec rodzicw okrelone obowizki: winny troszczy si o rodzicw, gdy ci bd ju starzy, robi dla nich wszystko co naley, podtrzymywa honor rodziny i kontynuowa jej tradycje, dba o zgromadzony przez rodzicw dobytek, a po ich mierci dopeni obrzdkw pogrzebowych. W buddyzmie zwizek z rodzicami uwaany jest za najwaniejszy rwnie z tego powodu, e otrzymalimy od nich fizyczne ycie i ciao, dziki czemu moemy usysze Nauk Buddy, co samo w sobie kieruje nas ku prawdzie, Owieceniu i duchowemu wyzwoleniu. Rodzice z kolei powinni trzyma dzieci z dala od zych wpyww, zaznajomi je z waciwymi i przynoszcymi korzy zajciami, zapewni im naleyte wyksztacenie, dopomc w maestwie z dobrymi partnerami, a w stosownym czasie przekaza im swj majtek. Po drugie: zwizek pomidzy nauczycielem i uczniem. Ucze powinien powaa nauczyciela i by mu posusznym; winien, jeli trzeba, troszczy si o jego potrzeby oraz uczy si i studiowa z oddaniem. Nauczyciel ze swej strony powinien dobrze uczy i wychowywa ucznia, a po zakoczeniu nauki sprbowa zapewni mu odpowiednie zajcie, umoliwiajce godne ycie. Po trzecie: zwizek pomidzy mem i on. Odpowiedzialno i mio maeska uznawane s za sprawy wielkiej wagi. Nazywa si je "uwiconym yciem rodzinnym", darzc ten zwizek najwyszym szacunkiem. M i ona winni by sobie wzajemnie wierni, peni szacunku i oddania, wypenia powinnoci wzgldem siebie. M nie powinien nigdy szczdzi onie wyrazw szacunku, nie zapominajc o prezentach. To, e Budda nie omieszka wspomnie nawet o takich drobiazgach jak podarki dla ony, ukazuje, jak wspczujce i pene zrozumienia byo Jego podejcie do zwyczajnych ludzkich emocji. Z kolei ona winna troszczy si o dom, zajmowa si gomi, przyjacimi, krewnymi oraz pracownikami, jeli rodzina takich zatrudnia. Winna by kochajca i wierna mowi, ochrania owoce jego pracy, a take by zrczna i energiczna w swych dziaaniach. Po czwarte: zwizki pomidzy przyjacimi, krewnymi i ssiadami. Wszyscy oni powinni by wobec siebie gocinni i wielkoduszni, mili i zgodni, unika ktni i pomaga sobie nawazajem, nie opuszczajc si w potrzebie. Po pite: zwizki midzy pracodawc i pracownikiem. Pracodawca ma wobec pracownika kilka obowizkw. Praca powinna by przydzielana odpowiednio do moliwoci i umiejtnoci, nalene jest stosowne i uczciwe wynagrodzenie; trzeba troszczy si o zdrowie i higien pracownika czy sucego oraz od czasu do czasu dawa mu premie i nagrody. Z kolei pracownik powinien by pilny, uczciwy, posuszny i oddany; z pewnoci nie powinien oszukiwa ani okrada swego chlebodawcy. Po szste: zwizki osb duchownych i wieckich. wieccy wyznawcy powinni troszczy si o potrzeby duchownych z mioci i oddaniem. Naley tu mocno podkreli, e w buddyzmie potrzeby materialne duchownych ograniczone s na co dzie do niezbdnego minimum, takiego jak jedzenie, ubranie i bezpieczne schronienie. Oczywicie w przypadku podry, niezbdnych zakupw ksiek, papieru i tym podobnych, duchowni te potrzebuj rodkw finansowych, ale w adnym przypadku nie wolno dopuszcza do gromadzenia przez nich majtku i ycia w luksusie. Byoby to powane wykroczenie przeciwko Nauce Buddy. Sam Budda y tylko z tego, co otrzyma jako ofiar w postaci jedzenia i materiau na szaty. Z drugiej strony zamoni uczniowie Buddy ofiarowywali rwnie ziemi i budynki, gdzie mnisi mogli si schroni i praktykowa i w ten sposb

168/202.

Serwis internetowy Tsering pojawiy si pierwsze klasztory buddyjskie. Byy one jednak miejscami publicznymi, uywanymi przez wielu ludzi, ktrzy codziennie przychodzili i suchali Nauk Buddy. Duchowni ze swojej strony winni z miujcym sercem udziela wieckim wyznawcom swej wiedzy i nauk oraz prowadzi ich w yciu i wskazywa dobr ciek, z dala od za. Widzimy zatem, e wieckie ycie w rodzinie i w spoeczestwie doskonale zawiera si w ramach "szlachetnej dyscypliny" i buddyjskiej drogi, zgodnie z Nauk Buddy. Wedug nieprzerwanej tradycji buddyjskiej, za buddyst uwaa si osob, ktra przyja Schronienie w Trzech Klejnotach: Buddzie, Nauce Buddy i Zgromadzeniu Uczniw Buddy oraz zobowizuje si nie niszczy ycia, nie kra, nie cudzooy, nie kama, nie upija si i nie narkotyzowa. Podczas uroczystoci religijnych zgromadzeni wierni recytuj pod przewodnictwem buddyjskiego mnicha lub mniszki Schronienie w Trzech Klejnotach i inne tradycyjne teksty, bdce Naukami Buddy. W buddyzmie istniej ceremonie zwizane ze witami religijnymi. S witynie z posgami Buddy i innych postaci buddyjskich oraz rne budowle sakralne, gdzie buddyci ofiarowuj kwiaty, zapalaj lampki, wiece i kadzida. Jest to sposb wyraania hodu pamici Mistrza, ktry wskaza Drog, i wdzicznoci za otrzymane wspczucie i bogosawiestwo. Obchody wit religijnych zaspokajaj potrzeby religijne i duchowe tych, ktrzy chc poda za Nauk Buddy. Buddyzm bardzo interesuje si na co dzie doczesnym szczciem ludzi. Dla Buddy szczcie nie byo moliwe bez ycia wedug zasad moralnych i duchowych. Wiedzia jednak, e takie ycie trudno jest prowadzi w niesprzyjajcych warunkach materialnych i spoecznych. Dlatego spoeczny i materialny dobrobyt ludzi by dla Buddy rwnie bardzo wany. Buddyzm uznaje potrzeb zapewnienia pewnego minimum warunkw materialnych sprzyjajcych praktykowaniu religii - nawet w przypadku mnicha prowadzcego ycie w pustelni. Budda nie oddziela ycia od jego politycznego, spoecznego i ekonomicznego podoa, traktujc je jako nierozerwaln cao. W rnych kazaniach Buddy zawarte s liczne nauki dotyczce tych tematw. W jednym z kaza jasno stwierdzi, e ndza jest przyczyn upadku moralnoci, przestpstw, takich jak kradzie, faszerstwo, przemoc, nienawi, okruciestwo, morderstwo i wiele innych. W dawnych czasach wadcy, tak jak dzisiaj politycy i rzdy, usiowali zwalcza przestpstwa przy pomocy kar. Budda tumaczy nam, e takie usiowania s jaowe i tym sposobem nigdy nie osignie si celu. Budda uczy, i by wykorzeni przestpczo, naley poprawi sytuacj ekonomiczn ludzi. Rolnikom trzeba dostarczy ziarna i innych artykuw potrzebnych w rolnictwie; kupcom i przedsibiorcom naley udostpni kapita; pracownikom najemnym naley zapewni naleyte wynagrodzenie i opiek. Gdy w ten sposb zapewni si ludziom moliwo uzyskiwania wystarczajcych dochodw, bd zadowoleni, wolni od lku i niepokoju, a w konsekwencji kraj bdzie wolny od strachu i przestpczoci. Z tego powodu Budda naucza ludzi wieckich, jak wana jest poprawa ich pooenia materialnego. Nie oznacza to, e aprobowa chciwe i podliwe gromadzenie bogactw, wynikajce z egoizmu i przywizania, co sprzeciwiaoby si Jego Nauce. Nie aprobowa te niektrych sposobw zarabiania na ycie. Potpia na przykad wytwarzanie i sprzeda broni. Kiedy odwiedzi Budd mody czowiek i spyta: "Czcigodny Mistrzu, jestemy zwyczajnymi wieckimi ludmi, prowadzimy ycie rodzinne, mamy ony i dzieci. Czy Czczony Przez wiat zechciaby przekaza jak nauk, ktra pozwoliaby nam osign szczcie w tym yciu i pniej?" Budda odpowiedzia, e na tym wiecie nastpujce rzeczy przyczyniaj si do szczcia czowieka. Po pierwsze, powinien by zrczny, sprawny, peen energii i oddania w tym, co wykonuje, winien dobrze zna swj zawd. Po drugie, winien chroni swj dobytek, ktry zdoby w prawy sposb, w pocie czoa. Po trzecie, powinien mie dobrych przyjaci, wiernych, uczonych, cnotliwych, szczodrych i mdrych, z ktrymi yby z dala od za. Po czwarte, winien wydawa pienidze w sposb rozsdny, proporcjonalnie do swoich dochodw, ani za wiele, ani za mao, tak by z jednej strony nie gromadzi chorobliwie bogactw, a z drugiej za nie by rozrzutnym - innymi sowy - y na miar swoich rodkw. Nastpnie Budda wyoy cnoty prowadzce czowieka wieckiego do szczcia w przyszym yciu: 1.Powinien posiada wiar i zaufanie do wartoci moralnych, duchowych i intelektualnych. 2.Powinien unika niszczenia ycia i zadawania ran, kradziey, oszustwa, cudzostwa, faszu i spoywania odurzajcych napojw. 3.Powinien spenia dobre uczynki, by szczodrym, wolnym od chorobliwego trzymania si swoich bogactw. 4.Powinien rozwija w sobie mdro, prowadzc do cakowitego usunicia cierpienia, do urzeczywistnienia duchowego wyzwolenia. Czasami Budda wdawa si nawet w szczegy zwizane z oszczdzaniem i wydawaniem pienidzy. Kiedy powiedzia pewnemu bankierowi, ktry by jednym z Jego najbardziej oddanych uczniw i ufundowa synny klasztor, e wiecki czowiek prowadzcy ycie rodzinne moe zazna czterech rodzajw szczcia. Pierwszym jest poczucie materialnego bezpieczestwa albo wystarczajcej zamonoci, osignitej w sprawiedliwy i prawy sposb. Drugim jest swobodne uywanie posiadanych dbr na potrzeby wasne, rodziny, przyjaci, krewnych i cele dobroczynne. Trzecim rodzajem szczcia jest bycie wolnym od dugw. Czwartym jest ycie czyste, wolne od bdw, od czynienia za myl, sowem czy uczynkiem. Pierwsze trzy maj charakter ekonomiczny, lecz na koniec Budda 169/202

Serwis internetowy Tsering przypomnia, i powodzenie materialne jest niewiele warte bez duchowej radoci pyncej z tego, e nasze ycie jest dobre i wolne od bdw. Budda za jeden z warunkw szczcia czowieka uznawa dobrobyt materialny, oczywicie taki, ktry nie byby pozbawiony podwalin duchowych i moralnych. Buddyzm, zalecajc rozwj materialny, zawsze kadzie wielki nacisk na rozwijanie charakteru i wartoci duchowych i moralnych, co prowadzi do stworzenia spoeczestwa szczliwego, zadowolonego i nastawionego pokojowo. Budda przedstawi rwnie jasny pogld na temat wojny i pokoju. Jest powszechnie wiadome, i buddyzm w swoim uniwersalnym przesaniu zaleca pokj i unikanie przemocy, nie popierajc adnego rodzaju gwatu czy niszczenia ycia. W myl nauk buddyjskich nie istnieje nic takiego jak "spra-wiedliwa wojna" - jest to jedynie nieprawdziwa nazwa uoona i uywana po to, by uzasadni i usprawiedliwi nienawi, okruciestwo, przemoc i masakr. Budda naucza ycia w pokoju i unikania przemocy i mia wielk odwag samemu uda si na pole bitwy, by osobicie zapobiec wojnie pomidzy dwoma pastwami. Budda zwrci rwnie uwag na problem dobrego i sprawiedliwego rzdzenia pastwem. W swych wypowiedziach ukazywa, w jaki sposb cay kraj mg pogry si w korupcji, degeneracji i nieszczciu, gdy naczelne wadze - to jest rzd i urzdnicy pastwowi - staway si skorumpowane i niesprawiedliwe. By kraj by szczliwy, musi posiada sprawiedliwy rzd. Budda wyoy dziesi powinnoci odnoszcych si do gowy pastwa, premiera, ministrw, parlamentu, przywdcw politycznych, osb stanowicych prawo i urzdnikw. Oto one: Pierwsza: szczodro i dobroczynno. Rzdzcy winni by wolni od podania i przywizania do bogactw i majtnoci, winni oddawa je, by suyy ludziom. Druga: wysoki poziom moralny. Rzdzcy nie powinni nigdy niszczy ycia, oszukiwa, kra i wykorzystywa innych, dopuszcza si cudzostwa, faszywie przemawia, spoywa odurzajcych trunkw lub narkotyzowa si. Trzecia: powicenie wszystkiego dla dobra ludzi. Rzdzcy musz by gotowi powici wszelkie osobiste wygody, imi i dobr saw, a nawet ycie dla dobra tych, ktrym su. Czwarta: uczciwo i konsekwencja. Speniajc swe obowizki, musz by pozbawieni lku i stronniczoci, szczerzy w swych zamiarach i wolni od chci okamywania rzdzonych. Pita: dobro i agodno. Rzdzcy musz posiada agodne usposobienie. Szsta: skromno i powcigliwo obyczajw. Musz prowadzi proste ycie, unikajc zbytku i luksusu. Musz wykazywa opanowanie. Sidma: wolno od nienawici, zej woli i wrogoci. Nie powinni ywi urazy do nikogo. sma: unikanie przemocy. Oznacza to, e rzdzcy nie tylko nie powinni nikogo krzywdzi, ale te winni czynnie wspiera i gosi powszechny pokj, unikajc i zapobiegajc wojnie oraz wszystkiemu, co sprowadza przemoc i niszczenie ycia. Dziewita: cierpliwo, tolerancja i wyrozumiao. Rzdzcy musz by w stanie znosi trudy, przeciwnoci i zniewagi, nie tracc panowania nad sob. Dziesita: nieprzeciwstawianie si woli narodu i nieoponowanie, niestawanie na przeszkodzie niczemu, co przyczyniaoby si do dobra ludzi. Innymi sowy, rzdzenie w harmonii ze spoeczestwem. Jeli rzdzcy s obdarzeni powyszymi cechami, to w kraju panuj harmonia i szczcie. W przeszoci istniay pastwa oparte na tych zasadach. Cay wiat i poszczeglne spoeczestwa yj dzisiaj w nieustannym strachu, podejrzliwoci i napiciu. Stworzylimy bro, zdoln zniszczy nasz planet wraz z wszelkim istniejcym na niej yciem. Stare konflikty wci s zastpowane przez nowe, a te dawno wygase znw si odradzaj. Oprcz zewntrznych powstaj silne zagroenia w obrbie poszczeglnych spoeczestw. Wzrost przestpczoci, kradziey, morderstw, gwatw i napadw stanowi wielkie niebezpieczestwo dla kadego z nas. Upadek moralnoci rzdzcych jest grony dla normalnego dziaania pastw i spokojnego oraz bezpiecznego ycia mieszkacw. Z lku przed sytuacj, jak sami sobie zgotowalimy, pragniemy znale jakie wyjcie. Lecz nie ma adnego innego rozwizania poza tym, ktre ukaza Budda, uczc unikania przemocy, krzewienia pokoju, mioci i wspczucia, wyrozumiaoci, prawdy i mdroci, szacunku i troski o wszelkie ycie, wolnoci od egoizmu, nienawici i gwatu. Jak mwi Buda: "Nigdy nienawici nie przezwyciysz nienawici, lecz przezwyciysz j dobroci. Oto odwieczna prawda. (...) Trzeba przezwyciy gniew uprzejmoci, zoliwo dobroci, egoizm wielkodusznoci, a fasz - prawd". Jak dugo ludzie pragn zwycia i podporzdkowywa sobie innych, tak dugo nie moe by pokoju i szczcia. Budda mwi: "Zwycizca wzbudza nienawi, a zwyciony doznaje ponienia. Kto wyrzeka si zarwno zwycistwa, jak i poraki, jest szczliwy i peen spokoju." Buddyzm stawia sobie za cel stworzenie spoeczestwa, w ktrym odrzuca si wyniszczajc walk o wadz, w ktrym spokj i harmonia nie s burzone przez zwycistwa i poraki, gdzie wyrzeczono si przeladowania niewinnych. Spoeczestwa, gdzie ten, kto przezwycia ze cechy

170/202.

Serwis internetowy Tsering wasnego charakteru, jest bardziej szanowany ni ten, kto rodkami militarnymi i ekonomicznymi podbija i uzalenia od siebie miliony innych ludzi. Gdzie nienawi przezwyciana jest dobroci, a zo dobrem; gdzie nieprzyja, zazdro, za wola i chciwo nie zatruwaj umysw ludzi, gdzie motywacj dziaania jest wspczucie, a wszyscy, wczajc w to najpoledniejsze z ywych istot, traktowani s sprawiedliwie, z trosk i mioci. Gdzie w spokoju i harmonii, przy zaspokojeniu niezbdnych potrzeb materialnych, ycie nakierowane jest na najwyszy i najszlachetniejszy z celw urzeczywistnienie ostatecznej najwyszej Prawdy i duchowego wyzwolenia. Duchowiestwo i wieccy wyznawcy Pod wzgldem moliwoci stania si Budd ludzie wszystkich ras i narodowoci, kobiety i mczyni, s tacy sami - rwni. Kady ma tak sam moliwo przebudzenia si i osignicia ostatecznego wyzwolenia. Jednake kady z nas yje w innych warunkach. Niektrzy ludzie s zajci nauk, prac i rodzin, za z drugiej strony, utrzymanie religii jako ywej tradycji i praktyki wymaga duego powicenia. Zajmuj si tym gwnie osoby duchowne. W buddyzmie s to wywiceni mnisi i mniszki. Za czasw Siakiamuniego Buddy Jego bezporednimi uczniami byli ludzie, ktrzy opuszczali swoje domy i wstpowali do zakonu - zgromadzenia uczniw Buddy. Zewntrznie wyrniali si spord wieckich osb szatami zakonnymi i ogolonymi gowami. Kiedy Siakiamuni Budda zosta mnichem, obci swoje wosy na znak odcicia ziemskich namitnoci i przywiza. Zosta mnichem, by dla dobra wszystkich istot ostatecznie i cakowicie rozwiza problem ludzkiego ycia. Jego wywiceni uczniowie i uczennice postpuj dzi podobnie. Wosy s dla nas przedmiotem dumy, upikszaj gow i jeli mamy pikn fryzur, to jestemy bardziej atrakcyjni dla innych. Jeli tracimy je, staje si to dla nas utrapieniem, a nawet przedmiotem gbokich kompleksw. Duchowni gol swoje gowy jako symbol odcicia przywiza, pokazujc w ten sposb, i s zdecydowani poda w lad za Budd, aby wyzwoli i zbawi od cierpienia wszystkie istoty. Duchownych buddyjskich rwnie dzisiaj mona wszdzie rozpozna po tych dwch zewntrznych cechach - ogolonej gowie i szatach duchownych. W buddyzmie mnisi i mniszki reprezentuj Trzy Klejnoty. Sami duchowni s ywym ucielenieniem trzeciego Klejnotu - Zgromadzenia Uczniw Buddy i podtrzymuj w ywy sposb pami i tradycj Siakiamuniego Buddy oraz Jego Nauk i praktyk. Duchowni mieszkaj zazwyczaj w wityniach i klasztorach. rdem ich utrzymania s ofiary i datki od wieckich osb, ktre chc wspomc wysiek duchowiestwa. W buddyzmie rozwina si szczeglna praktyka, ktr zapocztkowa sam Budda. Jest ni przyjmowanie na ulicach miast i wsi ofiar lub datkw od kadego, kto chce je ofiarowa mnichowi czy mniszce. W tym celu mnisi opuszczaj swoje klasztory, witynie i przez kilka godzin w cigu dnia chodz po ulicach lub te od domu do domu i przyjmuj ofiary. Moe to by jedzenie, w postaci kasz, ziaren zb i fasoli, warzyw lub - pienidze. Czasami ofiarowywany jest materia na szaty, lekarstwa, zioa, herbata, przedmioty codziennego uytku itp. Charakterystyczne jest przy tym to, i mnisi staj przed drzwiami domw i mieszka z cakowit pokor, jednakowo przyjmujc zarwno ofiary, bez wzgldu na ich wielko, jak i odmow. W krajach buddyjskich w rny sposb oznajmiaj swoj obecno, na przykad w Japonii - przy pomocy dwiku dzwonka i piewu. Zwyczaj przyjmowania na ulicy ofiar od przewanie nieznanych ludzi utrzymuje duchownych w penej wiadomoci, e rodki do ycia pozwalajce na praktyk duchow pochodz z pracy wielu ludzi. Nakada to na duchownych odpowiedzialno i nie pozwala im trwoni czasu i otrzymanych rodkw materialnych. Musz oni powici si praktyce i pomocy wieckim wyznawcom w ich duchowych problemach, a take wypenia duchowe posugi zgodnie ze swoim powoaniem. Przyjmowanie ofiar na ulicach czyni mnichw pokornymi i nie pozwala im na naduywanie swojej pozycji. wieccy ludzie mog te skada ofiary bezporednio w wityni. Wielko i wysoko ofiar nie ma adnego znaczenia, poniewa najwaniejsze s wola i serce, z jakimi si je czyni. witynie i klasztory buddyjskie nie s miejscami zamknitymi, s zawsze dostpne dla wiernych. W wityniach organizowane s rne praktyki i regularnie wygaszane nauki religijne. Uczestniczenie w nich wynika wycznie z potrzeb wieckiej osoby. Poza tym duchowni odprawiaj ceremonie, m.in. pogrzebowe, jak rwnie specjalne modlitwy intencyjne, ktre mog zamawia pojedyncze osoby. Duchowni s te proszeni do prywatnych domw, by odprawi modlitwy za zmarych czonkw rodziny lub te wygosi w bardziej intymnej atmosferze nauki dla rodziny, przyjaci i znajomych. Jak wida, kontakty ludzi wieckich i mnichw s bardzo bliskie i czasami maj charakter prywatny. Co wicej, to wzajemne pomaganie sobie jest bardzo wane i duchowni maj wiadomo, jak bardzo ich praktyka zaley od wieckich ludzi i ich pomocy, a wieccy wyznawcy wiedz, jak wiele mog czerpa z duchowoci mnichw. Buddyzm w Polsce W Polsce buddyzm pojawi si na pocztku lat siedemdziesitych. Od tamtego czasu powstao kilka grup buddyjskich, ktre zajmuj si przede wszystkim organizacj praktyki religijnej. Reprezentuj one rne tradycje buddyjskie, do ktrych naley zaliczy gwnie buddyzm tybetaski oraz rne odmiany buddyjskiej szkoy Zen. Kada grupa ma swoich nauczycieli, ktrzy przybywaj najczciej ze Stanw Zjednoczonych i Europy Zachodniej. Nie jest to bez znaczenia, gdy istnieje niebezpieczestwo, e Amerykanie i inni ludzie Zachodu mog przy nauczaniu buddyzmu przekazywa rwnie pewne postawy i pogldy, ktre cho typowe dla Ameryki 171/202

Serwis internetowy Tsering czy Europy Zachodniej, nie s ani buddyjskie, ani te bliskie spoeczestwu polskiemu. Z pewnoci brakuje u nas nauczycieli, ktrzy pochodziliby bezporednio z krajw buddyjskich lub byli Polakami wyksztaconymi w tych krajach. W przypadku buddyzmu tybetaskiego, czasami, na krtko odwiedzaj Polsk lamowie - tybetascy nauczyciele buddyjscy zamieszkali w Indiach i Nepalu. S oni emigrantami z Tybetu, skd musieli ucieka po roku 1959, kiedy to Chiny brutalnie najechay ten kraj. Czasami polskie grupy buddyjskie organizuj publiczne spotkania. Sposoby, w jaki buddyzm jest na nich przedstawiany, bywaj bardzo rne, czasem zupenie niewaciwe dla suchaczy nie majcych jeszcze wiedzy o tej religii. Oczywicie odpowiedzialni za to s organizatorzy i prowadzcy takie spotkania. Zdarza si, e mwcy bardziej s zainteresowani prezentowaniem siebie samych ni buddyzmu, czy te od razu przedstawiaj zawone nauki pewnej tradycji, a czasami nauki tylko jednego nauczyciela - zwykego czowieka, pomijajc w duej mierze to, czego naucza Siakiamuni Budda. Sam Budda za zawsze przystosowywa swoje kazania do poziomu i wiedzy suchaczy. Co zrobi, jeli wybrany ju nauczyciel okazuje si osob nieodpowiedzialn? Mona tu jedynie przytoczy odpowied Dalajlamy, ktry jest wielkim autorytetem religijnym i moralnym dla buddystw oraz najlepiej znanym przedstawicielem tej religii na wiecie. Powiedzia on, e kady praktykujcy buddysta powinien przez wiele lat przyglda si nauczycielowi, zanim mu cakowicie zaufa. Poziom duchowego rozwoju nauczyciela przejawia si w jego yciu. Naley tu rwnie wspomnie o medytacji buddyjskiej. W niniejszej ksice temat ten zosta wiadomie pominity. Medytacja buddyjska musi by nauczana w bezporedniej stycznoci z dowiadczonym nauczycielem, ktry otrzyma od swojego mistrza pozwolenie, by by duchowym przewodnikiem dla innych. Ponadto s ludzie, ktrzy w ogle nie powinni podejmowa intensywnej praktyki medytacji. Na pewno nale do nich osoby niezrwnowaone i dotknite rnymi chorobami psychicznymi. Przystpujc do praktyki medytacji buddyjskiej, powinno si ponadto mie naleyt wiedz o Nauce Buddy i zna jej podstawy w yciu codziennym. Ludzie, ktrzy ami podstawowe zasady buddyjskie, a uwaaj, i poniewa medytuj, wszystko jest w porzdku, s w bdzie. Taka postawa jest bardzo niebuddyjska, gdy niszczy intymny zwizek tych osb z Nauk Buddy. Dzieje si jeszcze gorzej, kiedy osoby propagujce podobne zachowania wrd innych, sprowadzaj na pseudoduchowe manowce lub zupenie odstraszaj tych, ktrzy wykazuj powane zainteresowanie buddyzmem. Wykadnikiem tego, czy kto naprawd jest buddyst, jest wiadome przyjcie Trzech Schronie Schronienia w Buddzie, w Nauce Buddy i w Zgromadzeniu Uczniw Buddy - oraz postpowanie i ycie zgodne z Picioma Przykazaniami: 1.Nie zabija i unika agresji i przemocy. 2.Nie kra i nie bogaci si rujnujc innych. 3.Nie uprawia niewaciwego seksu, przynoszcego cierpienie innym. 4.Nie kama, nie oszukiwa, nie ly innych. 5.Nie spoywa alkoholu i narkotykw, handlowa nimi, nie dawa ich innym. nie

Gdyby to, czy si medytuje, decydowao o byciu buddyst, wwczas buddyzm byby religi bardzo uomn i ograniczon, odrzucajc tych, ktrzy z powodw fizycznych czy psychicznych nie mog medytowa. Z punktu widzenia Nauki Buddy byaby to czysta herezja. Oprcz medytacji, do buddyjskich praktyk religijnych zalicza si modlitwy, recytacje witych tekstw, skadanie ofiar oraz praktyki oczyszczajce z zewntrznych i wewntrznych przeszkd stojcych na drodze do urzeczywistnienia Stanu Buddy. Najbardziej podstawow jest praktyka przyjmowania codziennie rano Trzech Schronie i ofiarowywania czystej wody, kadzida i wiec na domowym buddyjskim otarzu. Tak wic w buddyzmie istnieje wiele praktyk, ktre moe wykonywa kady, bez wzgldu na swoje moliwoci fizyczne czy psychiczne i bez koniecznoci praktykowania medytacji. W Polsce nie moemy szybko oczekiwa gbokiego zrozumienia buddyzmu, gdy nasze spoeczestwo w przewaajcej mierze w ogle nie zna tej religii. Kto, kto w powany sposb chce pogbi swoj wiedz o buddyzmie, moe te niestety natkn si na niezbyt odpowiedzialnych ludzi i ksiki. Mimo to chcemy doradzi osobom poszukujcym, by si nie zraay. Nauka Buddy daje nam wielk nadziej na szczliwsze ycie. Nawet jeli spotykamy ludzi, ktrzy nie s reprezentatywni dla autentycznego buddyzmu, to szukajc dalej, na pewno znajdziemy rzetelnych nauczycieli. Na zakoczenie chcemy yczy wszystkim Czytelnikom, aby bez wzgldu na swoje wyznanie i przekonania osignli prawdziwe szczcie i peni w yciu. Osoby, ktre maj jakiekolwiek pytania, uwagi lub szukaj rady czy informacji zwizanych z poruszanymi tu tematami, mog kierowa listy na adres Misji. Opublikowano za zgod Misji Buddyjskiej Trzy Schronienia Misja Buddyjska Trzy Schronienia w Polsce Misja Buddyjska Trzy Schronienia w Polsce jest organizacj buddyjsk, stawiajc sobie dwa zasadnicze cele. Pierwszym jest wspieranie i umoliwianie ksztacenia polskich mnichw i mniszek w krajach buddyjskich. Kada osoba pragnca by mnichem czy mniszk moe zosta wywicona w dowolnej spord istniejcych tradycji buddyjskich, zgodnie z wasnym wyborem. Drugim celem Misji jest rozpowszechnianie w Polsce nauk Buddy

172/202.

Serwis internetowy Tsering Siakjamuniego, poprzez przedstawianie ich w postaci moliwie najbardziej zrozumiaej dla przecitnych osb. W ten sposb Misja zmierza do utorowania buddyzmowi drogi do stania si w Polsce religi powszechnie zrozumia. Przedstawienie spoeczestwu polskiemu ideaw buddyjskich w przystpny i jasny sposb, powinno pozwoli na uniknicie spotykanego czasami w krajach niebuddyjskich postrzegania tej religii jako jakiej dziwnej sekty. Misja utrzymuje kontakty z gwnymi orodkami rnych zakonw i tradycji buddyjskich i w ten sposb poszukuje najbardziej stosownych wity i klasztorw, gdzie kandydaci na duchownych mogliby otrzymywa wicenia oraz odbywa studia i praktyki religijne. Celem Misji jest rwnie budowanie w Polsce i wspieranie buddyjskich wity i klasztorw, gdzie odpowiednio wyksztaceni mnisi i mniszki mogliby y i kontynuowa swoje studia, praktyk i prac na rzecz duchowego rozwoju Polakw. Miejsca takie bd suy take jako orodki informacji o buddyzmie. Misja Buddyjska Trzy Schronienia w Polsce jest wpisana do Rejestru Kociow i Innych Zwizkw Wyznaniowych pod pozycj A/97. Adres do korespondencji: Misja Buddyjska Trzy Schronienia w Polsce ul.lska 12/12 70-432 Szczecin Przypis: tekst ten powsta w roku 1996, obecnie sytuacja buddyzmu w Polsce wyglda tak, e prawie wszystkie oficjalne szkoy, reprezentujce autentyczne tradycje buddyjskie,skupione s w Polskiej Unii Buddyjskiej , dziaajcej pod patronatem J.. XIV Dalaj Lamy. Unia jest organizacj midzykocieln wpisan przez Departament Wyzna przy Urzdzie Rady Ministrw w dziale "B" rejestru kociow i innych zwizkw wyznaniowych. Obok Polskiej Rady Ekumenicznej, Rady Zborw Ewangelicznych oraz Towarzystwa Biblijnego jest to czwarta tego rodzaju organizacja w Polsce. Realizujc zasad okazywania szacunku wszystkim religiom, przedstawiciele Unii bior czynny udzia w wielu spotkaniach midzywyznaniowych, czsto poczonych ze wsplnymi modlitwami i medytacjami. Wsppracujc z Helsisk Fundacj Praw Czowieka, Unia braa rwnie czynny udzia w organizowaniu wizyty Jego witobliwoci Dalajlamy w 2000 roku. Misja Buddyjska Trzy Schronienia w Polsce 3.16. TANTRYCZNA PSYCHOLOGIA SEKSUALNOCI Ngakpa Chogyam Linia Ningmapa buddyzmu tybetaskiego skupia si bezporednio na odwiecznej grze, spotkaniu mczyzny i kobiety, ktrego szczytowym punktem jest zjednoczenie seksualne. Ngakpa Chogyam zajmuje si tutaj psychologicznymi podstawami, wzgldnie wewntrzn postaw i naszym nastawieniem do siebie samych oraz osb drugiej pci, umoliwiajcym harmonijne wspycie mczyzny i kobiety. Kiedy przejawiamy si w ludzkiej postaci, dowiadczamy realnoci formy w sferze pci. Rodzimy si jako mczyni lub kobiety. W naszym cielesnym ukadzie odniesienia - jako mczyzna lub kobieta - dowiadczamy owego rozdarcia, jakie jest sta konsekwencj dualistycznego postrzegania wiata. By czu si penym, musimy dowiadczy oddzielnoci i odrnia si od siebie, poniewa tylko wwczas potrafimy na nowo zjednoczy si z tym, co - jak sdz - utracilimy. Z perspektywy tantrycznej peni moemy opisa jako naprzemienn gr zewntrznych i wewntrznych treci. Przejawiajce si treci istnienia s bliniaczymi aspektami urzeczywistnienia - mdroci i wspczuciem. Mdro jest urzeczywistnieniem jasnej, wietlistej z siebie natury wszelkich zjawisk, za wspczucie energi albo spontanicznym pojawianiem si owieconej aktywnoci. Kiedy patrzymy z tej perspektywy, najwieksza rnica pomidzy kobietami i mczyznami tkwi w odwrotnym zorientowaniu przejawianych zewntrznych i wewntrznych aspektw bytu. U kobiet zewntrznie przejawiaj si rne aspekty mdroci, a wewntrznie aspekty wspczucia. U mczyzn natomiast - zewntrznie wspczucie, za wewntrznie aspekty mdroci. Pao i Khandro Jeli kobiety i mczyni urzeczywistnili te aspekty, tacz ze sob jak pao i khandro, ich energie promienicie nawzajem si odzwierciedlaj. Bez tego urzeczywistnienia kobiety i mczyni zataczaj si i stale potykaj, gdy ich uwaga odwrcona jest od tego, co naprawd jest. W tego rodzaju popltanym tacu mczyzna zwykle chce prowadzi, kobieta za by prowadzona, jednake czasem mczyzna traci pewno co do kierunku, w ktrym ma prowadzi i zaczyna si zoci, e w ogle musi prowadzi. Moe by rwnie i tak, e kobieta czuje si zdominowana i nagle nie chce ju by prowadzona. W kadym razie ani jedno, ani drugie, nie jest wolne. Khandro oznacza rwnie nieskrpowan gr umysu mdroci w bezgranicznej przestrzeni. Jako tej nieskrpowanej gry jest aktywnoci mdroci, ktra spontanicznie wyania si z nieuwarunkowanego stanu, naszego nie majcego pocztku owiecenia. Z perspektywy tantrycznej wszystkie kobiety s na poziomie tajemnym khandro, za wszyscy mczyni s na tajemnym poziomie pao. Sowo pao znaczy bohater lub wojownik i okrela stosowne zachowanie, ktre nie potrzebuje pozornego bezpieczestwa, iluzji trwaej podstawy. Wojownik jest nieustraszony i to nie dlatego, e mier uzna za obiektywne zdarzenie w dalekiej przyszoci i w zwizku z tym zdolny jest spoglda ku niej bez wielkiego napicia, tylko dlatego, e dowiadcza mierci w kadym momencie. 173/202

Serwis internetowy Tsering Wojownik przeywa narodziny i mier kadego momentu w penej intensywnoci, co daje mu zdolno ycia w peni, w rzeczywistoci. Aspekt khandro u kobiet realizuje si jako zewntrzna przestrze mdroci, w ktrej gra ich wewntrzne wspczucie. Widziany na poziomie wzgldnym wyglda tak, e zewntrzna mdro i wraliwo odzwierciedlaj si zarwno w jawnej, jak i subtelniejszej formie, w jakiej przejawiaj si kobiety. Reprezentuj j intuicja, zmienno, elastyczno, zdolno dostosowywania si, wielostronno, otwarto w sposobach reagowania, empatia, zdolno 'stapiania si' - poprzez dozwalanie, poprzez umiejtno stwarzania przestrzeni, w ktrej zdarzenia staj si moliwe, przez rezonans, wraliwo, odbiorczo, harmoni, poprzez harmonijne wspbrzmienie, wspodczuwanie, delikatno, agodno, szeroki kt widzenia, wielowymiarowo postrzegania oraz bezforemne rozumienie promieniowania i otwartoci. Jeli jednak zwizek z wewntrznym wspczuciem lub wewntrzn moc zaburzony jest przez dualistyczne postrzeganie, zewntrzna mdro i wraliwo trac si orientacji i kobieta staje si podatna na manipulacj. Aspekt pao u mczyzn realizuje si jako zewntrzne wspczucie, wzgldnie jako moc i odzwierciedla si w jawnej oraz subtelnej formie, w jakiej przejawiaj si mczyni. Reprezentuj j sia, intelekt, obiektywno, produktywno, kompetencja, potencja, wytrwao, ostro, dokadno, precyzja, sympatia, stao, metodyczno, systematyczno, pd i popd, umiejtnoci, pomysowo, wynalazczo, zwinno, kreatywno, zdolno redukcji spraw do tego co najwaniejsze, umiejtno rnicowania, ostro postrzegania, celowe dziaanie oraz racjonalizm. Jeli jednak w ywotny zwizek z wewntrzn mdroci lub moc jest zaburzony przez przywizanie do dualistycznego postrzegania, to owa wewntrzna mdro czy moc twardniej w agresj, nietolerancj i skonno do manipulowania innymi. Jeli mczyzna nie jest prawdziwym wojownikiem, niebiaska tancerka jawi mu si jako kto przeraajcy, poniewa przez sw podstawow, wrcz pierwotn przestrzenno, niebezpiecznie chwieje samymi podstawami jego poczucia bezpieczestwa. Jeli za kobieta nie rozpoznaa jeszcze swego potencjau niebiaskiej tancerki, postrzega pao jako kogo przytaczajco gronego, zahipnotyzowana jego niewyczerpan efektywnoci. Moc i Wraliwo Tez, ktr syszy si czasami w buddymie opartym na sutrach, jakoby kobiety mogy osign owiecenie dopiero wtedy, kiedy odrodz si jako mczyni, mona rozpatrywa na dwa rne sposoby. Pytko rozumiane owo twierdzenie jest odzwierciedleniem mskiej iluzji, wynikajcej z neurotycznej potrzeby osaniania si przed zagroeniem, jakim jest przestrzenno. Mczyni boj si pierwotnoci, czego co ley poza racjonalizmem. Rozumiane gbiej stwierdzenie, e kobiety, aby osign owiecenie, musz odrodzi si jako mczyni, jest rzeczywicie prawdziwe - ale prawdziwe jest rwnie stwierdzenie odwrotne, e mczyni musz odrodzi si jako kobiety! Tym, co musi zosta 'odrodzone' czy odkryte, jest ukryty mski aspekt w kobiecie i ukryty eski aspekt w mczynie. Aby mc w peni zaistnie, zarwno mczyzni jak i kobiety musz na nowo odkry nie majce pocztku powizanie ze swymi wewntrznymi jakociami. W tej perspektywie nauki sutr ka postrzega mczyzn i kobiety jako rdo wzajemnego warunkowania si; widziani z perspektywy tantrycznej s oni natomiast rdem wzajemnej inspiracji, dlatego tantra okrela zwizki jako wsparcie dla praktyki, nie za jako przeszkod. Aby jednak i ciek tantry, musi si najpierw dowiadczy pustki. To jest podstawa oraz zasadnicza kwalifikacja. Kiedy kobiety i mczyni odzwierciedlaj swe prawdziwe, wewntrzne i zewntrzne jakoci, prowokuj si wzajemnie do rozlunienia swych przyzwyczaje, ktre rozdzielaj i wytaczaj granice. Jeli owe przyzwyczajenia zostay ju rozlunione, kobiety i mczyni mog zrealizowa peni siebie, jeli jednak oddzieleni od swych jakoci wewntrznych nie czyni nic poza odzwierciedlaniem swoich jakoci zewntrznych, wtedy prowokowane s zaledwie zalenociowe oraz dominacyjne schematy zachowa, przy czym kobieta staje si obiektem seksualnym, za mczyzna mierzony jest tylko miar osignitego przeze sukcesu. Mczyni musz pozosta w kontakcie ze sw empatycznoci, za kobiety ze sw moc. Bez owego kontaktu zapominamy, czym jestemy i tracimy wiadomo cigoci swej esencjonalnej natury. W tym stanie dualizmu nasze energie ulegaj wypaczeniu, my za potykamy si we mgle zapomnienia, tak dobrze znanej nam od dawna. Jestemy pomieszani i tracimy rwnowag, tak e nasze aspekty zewntrzne dziaaj same przeciw sobie i wzajemnie sobie zagraaj. Osoba, ktra mogaby nam pomc wyzwoli si, mczyzna czy kobieta, staje si zwykym wizieniem, zapltanym w rne zalenoci. Jeli mczyzna utraci kontakt ze swym wewntrznym aspektem empatycznoci, wypacza si jego zewntrzny aspekt. Zewntrzny aspekt jego istnienia, oddzielony od swej wewntrznej khandro (swej tajemnej mdroci), nie manifestuje si ju - tak jak powinien - jako spontanicznie aktywne wspczucie, tylko jako pycha. Owo zarozumiae poczucie wasnej pewnoci siebie moe wyraa si w rnych formach, poczwszy od wywierania nacisku na innych, a po gwatowno i brutalno, w zalenoci od stopnia odizolowania si od wewntrznej khandro. Na poziomie duchowym mczyzna taki sta si moe czym w rodzaju kosmicznego goryla. Jak mi si zdaje, wszyscy poznalimy takie typy. Kosmiczny goryl to kto, kto wyksztaci duchowe muskuy, kto kto nauczy si paru trickw i kto wie, jak si zaprezentowa, by dosta banany. Dziki konsekwentnemu, linearnemu zachowaniu osign pewn moc. To typ guru, ktry twierdzi, e jest nauczycielem wiata. Z jednej strony odbieram to jako do mieszne, ale rwnoczenie jako bardzo smutne. By kiedy taki bokser, ktry lubi mawia o sobie, e jest najwikszym - i

174/202.

Serwis internetowy Tsering rzeczywicie by nim...jaki czas. Ten rodzaj retoryki sam w sobie nie moe wyrzdzi wielkich szkd, jednake na duchowej scenie staje si szybko duchowym faszyzmem. Powaanie dla Odmiennej Pci Jedno z najwaniejszych lubowa ngakpy brzmi: nigdy nie traktowa kobiet pogardliwie. Dla ngakpw kobiety s rdem mdroci, za ich praktyka polega na tym, eby wiat zjawisk postrzega jako eski jako przejawion mdro, jako taniec khandro. Jeli wiat postrzegamy jako skrzcy si i wietlisty taniec khandro, uaktywniona zostaje nasza wewntrzna khandro - wwczas elementy odpraj si, zbliajc si do swego naturalnego stanu, a tkanka dualnoci zaczyna si rozpuszcza. Odpowiadajce mu lubowanie ngakmy /ngakma, to eski odpowiednik ngakpy/ kae widzie cay wiat zjawisk jako mski jako manifestacj metody, jako potny i bardzo bezporedni taniec pao. W ten sposb uaktywniony zostaje wewntrzny pao, elementy odpraj si, zbliajc si do swego wasnego stanu, a tkanka dualnoci stopniowo si rozpuszcza. Mczyni i kobiety, ktrzy potrafi wej w ten rodzaj realnoci, s w stanie wchodzi w zwizki nie w wyniku jakiego neurotycznego pragnienia, tylko z takiego wewntrznego nastawienia, jakie opiera si na zasadniczym powaaniu wewntrznych i zewntrznych jakoci partnera odmiennej pci. Kiedy uwiadomimy sobie natur wasnych wewntrznych jakoci, bdziemy w stanie, we wspaniay sposb si uzupenia. W wyniku tego, zamiast wpycha si nawzajem w coraz sztywniejsze wzorce zachowa, bdziemy potrafili skutecznie przeciwdziaa uwarunkowaniom partnera czy partnerki. Zakochanie si Zakochanie si jest w rzeczywistoci duchowym dowiadczeniem /nyam/. Stan zakochania si powstaje wtedy, kiedy zewntrzne przejawienie si mdroci kobiety aktywizuje wewntrzny aspekt mdroci u mczyzny, za zewntrzne przejawienie si mczyzny, jako ucielenienia metody aktywizuje wewntrzny aspekt metody u partnerki. Takie spotkanie moe zadziaa na paszczynie duchowej niezwykle prowokujco, nieszczciem jest jednak fakt, i zwykle, niczym narkotykowi, ulegamy tendencji zacementowania kadej sytuacji, ku ktorej czujemy si przycigani. Koniecznie powinnimy sobie uzmysowi, e kiedy jako mczyni i kobiety wchodzimy ze sob w ukady, stajemy w obliczu jednej z najistotniejszych szans, jakie daje nam to nasze istnienie. Jeli jeste z kim odmiennej pci, jest tak, jakby by z jakim zupenie obcym stworzeniem - kim z innej planety! To bardzo poyteczne wiczenie - widzie partnera jako kogo, kto postrzega wiat w zupenie inny sposb i z ca moc stara si patrze na zwizek seksualny z uczuciem pewnej witoci. Bez tej perspektywy witoci wpadniemy w proces wzajemnego warunkowania si, przez co jeszcze bardziej przesonimy nasze wewntrzne jakoci. Romantyczna mio, jaka powstaa w wiecie zachodu, a w XX wieku niesamowicie zyskaa na znaczeniu, zawiera w sensie tantry - na zasadzie energii, ktora wyzwala si przez uczuciowe napicie niesamowity potencja. Ludzi, ktrzy Wschd i wszystko, co wschodnie bior za generalnie lepsze i s zdania, e kultury wschodu bardziej wspieraj praktyk duchow, przypuszczalnie bardzo zdziwi teza, e wanie mio romantyczn postawiono tam niespodziewanie wysoko. Ludzie czsto pragn unikn neurotycznych aspektw zakochania /wpadnicia w sida mioci/, szczeglnie jeli bardzo czsto maj do czynienia z tym problemem. Jeeli jednak uda si nam poj nietrwao romantycznego zwizku, bdziemy potrafili owego nyam dowiadcza jako aspektu naszego wasnego ycia, ktry otwiera nas na wszystkie istoty. Wiele zakochanych osb dowiadcza, e ich uczucie wyzwala w nich wspczucie dla innych osb. Czsto zdarza si, e ludzie - wanie wtedy, kiedy s zakochani - w wyniku swego niezwykego otwarcia na ukochan osob, przebijaj si przez wszelkiego rodzaju sztywne schematy zachowa. Jeli jednak nie mamy jescze za sob dowiadczenia pustki /w ktrej odkrywamy wasne jakoci wewntrzne/, niestety wracamy zwykle do naszych starych kolein. Kiedy tylko mczyzna czy kobieta, do ktrych kierujemy swe romantyczne uczucia, przestaje ju w naszych oczach by ucielenieniem swego aspektu pao czy khandro, na powrt tracimy sw otwarto. Kiedy za tracimy otwarto, wracamy na twardy grunt naszej wasnej tosamoci i ulegamy narkotykowi argumentowania, ktni i dowodzenia racji. Wypadamy ze stanu mioci. Kiedy wpadamy w stan mioci, zaczynamy postrzega nieco wasny aspekt mdroci lub metody. Jeli jednak owa magia traci na sile /a ma to miejsce wtedy/ gdy partnerzy przyzwyczajaj si do siebie, lub po prostu zaczynaj uwaa swj zwizek za oczywisto i niegdy zakochani stwierdzaj, e s z jakim mczyzn czy kobiet - ze wszystkimi tymi, przernie skomplikowanymi problemami, jakie to ze sob niesie. Partnerzy albo pozostaj wwczas ze sob, poniewa potrzebuj bezpieczestwa, albo te rozstaj si, aby ponownie przey /z kim innym/ nyam zakochania si. Oba te sposoby na ycie s neurotyczne, oba jednak w takim samym stopniu mog doprowadzi do urzeczywistnienia, jeli przeywa je praktyk-tantryk. Zwizki tylko wtedy mog mie jaki duchowy sens czy wrcz z zaoenia by poyteczn perspektyw, kiedy udaje si nam na stae postrzega naszego partnera jako pao czy nasz partnerk jako khandro. Co podobnego stwarza si czsto sztucznie, wytwarzajc sfer tajemniczoci lub podsycajc uczucie zakochania si poprzez przestrzenne oddzielenie od ukochanej osoby. Obie te metody s jednak zaledwie cieniami pustki. Autentyczne ujrzenie wewntrznego pao czy wewntrznej khandro moliwe jest tylko dziki dowiadczeniu medytacyjnemu oraz otwartoci na niepewno i fundamentalny chaos kadej chwili. Tumaczenie Ireneusz Fetings [ Biblioteczka Buddyjska vol. 36 ]. 175/202

Serwis internetowy Tsering 3.17. CZTERY DEMONY Maczig Labdron Suchaj, mj synu, naucz ci natury demonw. To, co nazywamy demonem, jest czym czarnym i ogromnym. Ktokolwiek widzi go, czuje wielkie przeraenie i trzsie si od stp do gw. Ale tak naprawd demony w ogle nie istniej! Prawda na ich temat jest nastpujca: wszystko, co tylko przeszkadza w osigniciu wyzwolenia, jest demonem. Nawet ukochani i czuli krewni mog sta si demonem, jeli stanowi przeszkod w praktyce. Lecz najwikszym demonem z nich wszystkich jest wiara w ego jako trwa i niezalen zasad. Jeli nie zniszczysz tego lgnicia do ego, demony bd miota tob w gr i w d. Musisz wic mdrze i pilnie praktykowa. Zniszcz tego demona wiary w ego! Istniej take trzy inne rodzaje demonw, ktre powstaj w powizaniu z tym lgniciem do ego, tak wic cznie mamy cztery rodzaje demonw, ktre naley zniszczy. Moemy je nazwa uchwytnymi demonami, nieuchwytnymi demonami, demonami hedonistycznych przyjemnoci oraz demonami podmiotowoci. Jednak wszystkie one s zwizane z wiar w ego. Najpierw wemy pod uwag tak zwane uchwytne demony. Oko widzi ksztat i kolor Czujemy pocig do barwnych ksztatw, ktre uwaamy za przyjemne, a te ktre uznajemy za szpetne, odstrczaj nas. Ta sama rzecz ma miejsce wtedy, kiedy ucho syszy, nos wcha, jzyk smakuje, a ciao dowiadcza namacalnych wrae. Przyjemne obiekty zmysowe przycigaj, a nieprzyjemne odpychaj. Jednak zawsze wtedy, gdy zostajesz schwytany przez pragnienie awersji, mwi ci: to s demony! Te obiekty, ktre wzbudzaj uczucia mioci i nienawici, tak jakby byy rzeczywiste, ta caa obsesyjna postawa wobec percepcji zmysowej, s to warunki, ktre powoduj smutek i cierpienie czujcych istot. Wi wszystkie istoty z frustrujcym przepywem nieustannego stawania si. Dlatego s zwane demonami. A poniewa na te demony skada si wiara w to, e przyjemne i nieprzyjemne obiekty zmysowe s czym konkretnym i rzeczywistym, dlatego zwie si je uchwytnymi. Mj synu, poniewa wszystkie takie przywizania i obsesje, czy s one dobre czy ze, s demonami, zniszcz je. Ponadto, moje dziecko, we pod uwag to, e chocia kolory i ksztaty s obecne, nie s niczym rzeczywistym. Chocia s obecne, ta struktura nie ma adnej trwaej istoty. Musisz zrozumie to, e adna akceptacja czy negacja jakiejkolwiek formy nie jest rzeczywista! Prawda, nie moesz powstrzyma pojawiania si form, ale nie musisz kurczowo trzyma si tego, co si jawi. Usuwajc namitny stosunek do zwykych zjawisk, uwalniasz si od przeszkd, ktre Mam nadziej, e teraz we waciwy sposb rozumiesz, jak uchwytne rzeczy mog by demonami i w jaki sposb mona si od nich uwolni. Poniewa jeste dzieckiem tej linii, suchaj dobrze, poniewa opisz teraz nieuchwytne demony i sposb ich dziaania. Zwr na to uwag i zachowaj na stale w umyle. Nazywamy je nieuchwytnymi demonami, poniewa nie pojawiaj si w sposb konkretny jako obiekty zmysw. S raczej najrozmaitszymi, przyjemnymi bd nieprzyjemnymi dowiadczeniami, ktre powstaj w samym umyle. Dowiadczenia, ktre budz nasze przeraenie lub niezadowolenie, nazywamy demonami, a czyste dowiadczenia wesooci i pobudliwoci nazywamy bogami. Jeli wplatasz swj umys w ktre z nich, staniesz si emocjonalnie niestabilny. Chocia emocje nie istniej jako co uchwytnego i nie manifestuj adnej substancji jak rzeczywiste, konkretne obiekty, to wci maj okrelon zdolno szkodzenia ci, kiedy biegasz tu i tam, prbujc si do nich dostosowa. Dlatego s zwane demonami. Jak dugo nie maj trwaej natury i nie s obecne jako co uchwytnego, s zwane nieuchwytnymi demonami. W rzeczywistoci, od samego pocztku ani dobro, ktre nazywamy bogami, ani zo, ktre nazywani diabami, ani nawet sam umyl, ktry ma obsesj na punkcie pozytywnych lub negatywnych waciwoci, nigdy naprawd nie istnia. Nie ma w sobie nawet tyle rzeczywistoci, co czubek wosa! S one niczym, nie maj adnej podstawy. Nie naley jednak tumi tych emocjonalnych obsesji, takich jak sentymentalizm itp. Bez wzgldu na to, jakie powstaj dowiadczenia, pozytywne czy negatywne, nie prbuj na si wyrzuca ich ze swojej wiadomoci, ani angaowa si w nie, tworzc na ich temat wyobraenia, by potem wpa we wasne koncepcje. Bez wzgldu na to, jakie myli czy wspomnienia powstan w twoim umyle, po prostu pozwl im by. Caa aktywno umysu jest po prostu lnic jasnoci wielkiego obszaru umysu. Ten umys jest jak wielki ocean, ktry nigdy si nie zmienia, chocia fale marszcz jego powierzchni. A zatem, bez wzgldu na to, jakie przyjemne czy nieprzyjemne rzeczy si pojawi, nie prbuj ich pobudza poprzez cige rozmylanie nad nimi. Jeli po prostu pozostawisz je w spokoju, nieuchwytne demony znikn same z siebie. Teraz, mj synu, przeledmy zachowanie demonw hedonistycznej przyjemnoci. Pewne stany mentalne maj rozbudowane i pozytywne waciwoci, takie jak rado i obfito. Zafascynowani takimi dowiadczeniami, wiatowi ludzie zawsze d do pochodz z ksztatw i kolorw. To samo stosuje si do dwikw, smakw, zapachw i wrae cielesnych.

176/202.

Serwis internetowy Tsering znalezienia si w sytuacjach, ktre je wytwarzaj. S na przykad tacy, ktrzy gromadz bogactwo i zaszczyty i przycigaj du publiczno, ktra oglda oblicza bstw i mamrocze magiczne formuy do poskromienia zych duchw i znalezienia ukojenia w blu i chorobie. Kurczowo trzymaj si wyjtkowych dowiadcze medytacyjnych, ktre daj im postrzeganie pozazmysowe i zdolno interpretowania snw Rozwijaj promienn moc ciaa, mowy i umysu, ktra nieodparcie przyciga bogw, demony i ludzi. Oczarowani nimi zwolennicy zasypuj ich ofiarami z jedzenia, bogactwa i przyjemnoci, su im bezgranicznie i czcz. Takie przyjemnoci powoduj ostatecznie powstanie olbrzymiej dumy i arogancji, ktre ukrywaj ciek do wyzwolenia. Dlatego s zwane demonami. Jednak te tak zwane demony hedonistycznej przyjemnoci s oparte wycznie na fikcyjnych projekcjach umysu. Bez wzgldu na to, co i jak si pojawia, nie ma naprawd takiej rzeczy, jak podmiot, ktry chwyta przedmiot. Nie ma zjawiska, nie ma umysu, ani adnej interakcji pomidzy nimi. W umyle nie powstaje adna rado ani szczcie, nie ma te obiektw, ktrym mona by przypisa istnienie w absolutnym znaczeniu; nie ma w nich niczego absolutnego choby na czubek wosa! Moesz dostrzec, e wszystko to jest jak sen i zjawisko; we to sobie wic do serca. Tylko gupi umys angauje si w podobne do snu, zjawiskowe waciwoci. Uczy z tego swoje wewntrzne dowiadczenie, a cakowicie uwolnisz si od nadmiernego bogactwa, ktre w istocie jest niczym, mimo i umys je obiektywizuje. Zachowaj przewiadczenie o istnieniu wielkiej, nieograniczonej pustki wszystkiego i cakowicie zdaj sobie spraw z tego, e wszystkie zjawiska s iluzoryczne i podobne do snu. Przyjmij sny i zjawiska za ciek i zniszcz iluzoryczne demony hedonistycznej przyjemnoci. Wwczas odkryjesz prawdziwe znaczenie ycia jako zjawiskowego i podobnego do snu. Czwart grup demonw, moje dziecko, s demony podmiotowoci. Korzenie wszystkich pozostaych demonw spotykaj si w podmiotowoci, tak wic rzecz o najwyszej doniosoci jest odcicie ich u rda. Ta podmiotowo jest rwnie zwana wiar w ego. Wiara w ego jest korzeniem wszelkiego za i przyczyn wszystkich bdw w yciu. Odkd zaczynamy uwaa za ego to, co nie jest ego, umys staje si emocjonalnie niestabilny. To, co nazywamy podmiotowoci, oznacza, e wszystko, co si pojawia, pozytywne czy negatywne, uznaje si za co realnego i lgnie do tego. Jednak zarwno ten przedmiot (ktry zosta wcignity na pole podmiotu), jak i ten podmiot (ktry wciga na swoje pole przedmiot), razem ze wszystkimi bytami tego zjawiskowego wiata, wewntrz i na zewntrz, ktre uwaamy za "ja" i "moje" - dla tych o wyszym zrozumieniu s niczym. Pozbd si wszystkich tych demonw, ktre uniemoliwiaj ci osignicie wyzwolenia, caego tego lgnicia do zjawisk jako prawdziwych. Kiedy nie ma ju podmiotu, ktry poda za dowiadczeniem, pozytywnym czy negatywnym, i kiedy rozpuszcz si wszystkie fikcyjne osdy mentalne widzenia i pragnienia, znika wszystko, co miao co wsplnego z postulatami umysu. Teraz moesz co zrozumie ze zniszczenia tego lgnicia do ego. Musisz zablokowa nieograniczony wypyw emocji i uwolni si od wewntrznych i zewntrznych przywiza. Musisz wyranie rozpozna, e w rzeczywistoci nie ma przywizania do niczego w ogle. Kiedy powstrzymasz lgnicie do zjawisk jako czego ontologicznie rzeczywistego, ujrzysz, e ostateczna natura prawdy jest tak samo nieistniejca jak rozlege i puste jest niebo. Wwczas zniszczysz demony podmiotowoci, a wraz z nimi wszystkie demony powstae z braku stabilnoci emocjonalnej. Mwic wprost, jeli ego jest czym rzeczywistym, wtedy demony rwnie istniej. Jeli takie ego nie istnieje, wwczas demony rwnie nie istniej. A wtedy dla nieistniejcego ego nie bdzie adnych przeszkd. Strach nie istnieje, dygotanie od stp do gw nie istnieje. Wrodzona wiadomo jest wolna od wszelkich ogranicze. Poszerzajc swoj wiadomo na wszystko, co moe by poznane, zasmakujesz wyzwolenia od czterech rodzajw demonw. Na tym koczymy wymienianie czterech demonw oraz wyjanienia o tym, jak je zniszczy i osign wolno samowyzwolenia. Ta nauka jest tylko krtkim, prostym zarysem, lecz ty, Ganie, ktry jeste dla mnie jak syn, i wszyscy inni, ktrzy macie szczcie, e j syszycie, niech ona przeniknie do waszego umysu! Szybko i pilnie zastosujcie w praktyce te nauk. Niech pobudzi w was wraliwo i poszerzy wasz wiadomo tak, aby przyniosa innym poytek. To tyle chciaam powiedzie. Copyright Jacek Sieradzan tekst wycznie do uytku prywatnego 3.18. WIDZIE TWARZ MISTRZA - O UTRZYMYWANIU SAMAJA Khenpo Namdrol Rinpocze Pord rnych praktyk Tajemnej Mantry Wadrajany, w rnych tantrach, wyjania si, e istnieje szereg sposobw utrzymywania samaja. Pord niech wystpuje kilka rnych rodzajw samaja, ktre naley utrzymywa. Dzisiaj bd objania - zgodnie z Anuttara (Guhyagarbha) Tantr 15 rnych sposobw utrzymywania samaja, chocia istnieje wiele innych wyjanie, ktrych mona by udzieli. 177/202

Serwis internetowy Tsering W niezrwnanych tantrach Tajemnej Mantry Wadrajany wymienia si dwa typy samaja. Jeden rodzaj, to samaja, ktre musimy utrzymywa, a drugi rodzaj to samaja, w ktrych nie ma nic do utrzymywania ani do nie-utrzymywania. Teraz omwi pi rdzennych i dziesi pobocznych samaja. Po pierwsze, nie powinno si nigdy odrzuca ani traci pogldu Tajemnej Mantry Wadrajany. Jak wyjaniem wczoraj, pogldem jest prawda, e wszystko jest czyste, rwne i niedualne. Kiedy zostalimy wprowadzeni w ten pogld, powinnimy trwa w nim tak mocno, jak potrafimy. Jak wiecie, w Dzogczen pogldem jest rigpa. Jest to szczeglnie wane dla praktykujcych Dzogczen, e gdy raz zostali wprowadzeni w pogld rigpy, wtedy najwaniejsz rzecz jest pozostawanie w tym pogldzie. Rwnie praktykujc faz rozwojow (kyerim), wizualizujc bstwa, powinnimy utrzymywa ten pogld. Pogld musi by utrzymywany take, gdy przechodzimy do fazy speniajcej (dzogrim). A wic, pierwsza samaja jest taka, e musimy praktykowa tak mocno jak potrafimy, utrzymujc pogld niezrwnanej Tajemnej Mantry Wadrajny. Jeli kto nie mia jeszcze wprowadzenia i na razie nie moe przebywa w naturze umysu, wtedy wystarczy posiadanie wielkiej wiary i oddania dla tego pogldu. Druga samaja jest taka, e musimy mie wielk wiar i oddanie, a take szacunek dla naszego rdzennego mistrza, ktry daje nam przekaz mocy (wang), wyjania tantry (gyud) i ktry daje nam dokadne ustne wskazwki do praktyki (mennag). Taki mistrz jest dla nas najwaniejszy. Wikszo z was jest uczniami Namkhai Norbu Rinpocze od ktrego otrzymalicie te trzy wane przekazy. Jest on waszym rdzennym mistrzem i okaza wam dobro i wspczucie nauczajc was na trzy sposoby. Poprzez udzielenie trzech rodzajw przekazu: wang, gyud i mennag ma on waciwoci trzech rodzajw mistrzw. Istnieje jeszcze czwarty rodzaj mistrza, mistrz przed ktrym wyznajemy nasze zamane samaja. Tak wic to s cztery rodzajw mistrzw, ktrych szanujemy oraz obdarzamy wiar i oddaniem. Co wicej do pitej kategorii zaliczamy mistrza, od ktrego moe nie otrzymalimy nauk, lecz ktry przebywa w naszym regionie i ktrego te powinnimy darzy szacunkiem. To jest oglny mistrz. Nastpnie jest take mistrz, ktry uczy Sutrajany. To jest mistrz, ktry jest przewodnikiem, szsty rodzaj mistrza. Tak wiec jest sze typw mistrzw, lecz dla nas najwaniejsze s pierwsze cztery. Teraz dam kilka przykadw, by jasno przedstawi, jak szanowa naszego mistrza. Jest powiedziane, e oglnego lam lub nauczyciela w naszym regionie powinnimy powaa tak, jak krla tego regionu. Lama, ktry jest przewodnikiem, ktry uczy Sutrajany, powinien by powaany jak wujek. Mistrza, ktry da nam przekaz mocy, powinnimy szanowa i powaa jak wasnego ojca. Tak jak spord krewnych darzymy najwyszym szacunkiem naszego ojca, tak spord lamw szanujemy najbardziej lam ktry da nam przekaz mocy. Lam, przed ktrym wyznajemy wszystkie zamane samaja, szanujemy tak jak wasn matk. Mistrza, ktry wyjania nam tantry, powinnimy uwaa za tak wanego dla nas, jak nasze wasne oczy i obdarza go rwnym szacunkiem. Mistrz, ktry da nam szczegowe instrukcje, powinien by dla nas tak wany, jak nasze wasne serce i w takim samym stopniu powinnimy Go szanowa. Jest powiedziane, e posiadanie szacunku dla wasnego mistrza jest duo waniejsze i poyteczniejsze ni skadanie niezliczonych ofiar Buddzie. Jest te powiedziane, e brak szacunku dla wasnego mistrza jest wikszym bdem i niebezpieczestwem, ni brak szacunku dla Buddy. A jest tak dla tego, e nasz mistrz by nieskoczenie dobry dla nas, udzielajc nam nauk. Oczywicie nasz mistrz ma wiele wspaniaych waciwoci, szczeglnie te wspomniane powyej. Budda, chocia ma niezliczone waciwoci, nie by osobicie tak dobry dla nas jak nasz wasny mistrz. Powinnimy te pomyle o szacunku, jakim darzymy rodzicw, ktrzy chocia byli niezwykle dobrzy dla nas, nie posiadaj wspaniaych waciwoci naszego mistrza. nasz mistrz zarwno posiada wspaniae waciwoci jak i jest niezwykle dobry dla nas. Na czym polega dobro, ktr nam okazuje mistrz? On pokaza nam metody lub sposoby (thab-thabs) dla wydostania si z cierpienia tej egzystencji. Tak wic jest oczywiste, e jest to samaja, aby zawsze i bez przerwy szanowa mistrza, ktry udzieli nam nauk. Nawet jeeli nie jest dla nas moliwym posiada zawsze wielk wiar i oddanie dla mistrza, nigdy nie powinnimy Go lekceway. Naprawd nie ma wikszego bdu ni brak szacunku dla mistrza. To jest nauka z tantry Damtsig Nyengyud, ktra objania samaja. /.../ Jest wyjanione, e nawet jeeli po prostu odzywamy si do lamy, powinnimy zwraca si do niego z wielkim szacunkiem. To jest szczeglnie wane dla praktykujcych Dzogczen, a take dla praktykujcych Wadrajan. Jednoczenie umysu Lamy z naszym wasnym umysem jest esencj praktyki. Mistrza, ktry nas uczy, nie powinnimy uwaa tylko za kogo o ludzkim ciele, twarzy, z dwoma rkami i nogami itd. Mistrz jest natur umysu, natura naszego umysu oraz istota umysu Lamy s takie same. Wszystkie zjawiska maj natur Dharmaty, a wic tak sam, jak natura umysu Mistrza. Jeli kto prawdziwie praktykuje, jest w stanie postrzega wszystkie zjawiska jako natur Dharmaty, natur umysu, nie ma midzy nimi rnicy. Tak jak nie ma rnicy pomidzy przestrzeni wewntrz i na zewntrz pokoju, tak samo jest z Dharmat - nie ma rnicy. Jeli spoczniemy w stanie medytacji, spogldajc na natur umysu, zrozumiemy, e umys

178/202.

Serwis internetowy Tsering nie istnieje. Lecz jeli uwaamy zjawiska zewntrzne za co rnego lub oddzielnego, to nie jest to w porzdku. Powinnimy uwaa umys lamy, nasz wasny umys i wszystkie zjawiska za takie same - za Dharmakaj. Gdy widzimy natur naszego umysu, moemy powiedzie, e widzimy twarz mistrza. Gdy widzimy wszelkie zjawiska jako natur Dharmaty, rwnie moemy powiedzie, e widzimy twarz mistrza, i w ten sposb wszystko, czego dowiadczamy jest istot mistrza. Jeli postrzegacie waszego mistrza Namkhai Norbu Rinpocze jako zwyczajn istot o ludzkiej formie, z normalnym ludzkim ciaem, po prostu miso i krew, wtedy nie bdzie szczeglnego poytku z wizualizowania wszystkich zjawisk w formie waszego mistrza. Jeli wizualizujecie w ten sposb, nigdy si wam nie powiedzie. Oto przykad: teraz ja udzielam nauk, jeli chcielibycie uwaa, e jestem jak wasz mistrz Namkhai Norbu Rinpocze, byoby to trudne, poniewa mam inn form i posta od Namkhai Norbu Rinpocze, oraz rny wiek itd. tak wic podchodzc do tego w zwyky sposb napotykamy na trudnoci. Lecz jeli uwaacie, e istota umysu Namkhai Norbu Rinpocze i istota mojego umysu s takie same, to w taki sam sposb moecie uwaa, e istota umysu Namkhai Norbu Rinpocze i istota wszystkich zjawisk s takie same. Dla nas, praktykujcych Dzogpaczenpo jest powiedziane w instrukcjach Dzogpaczenpo, e wszystko co postrzegamy powinnimy postrzega jako mistrza. Powinnimy naprawd zrozumie znaczenie tego faktu. Trzecia samaja odnosi si do naszej praktyki i wizualizacji po otrzymaniu przekazu mocy. Powinnimy praktykowa poprawnie, uywajc poprawnych mudr, atrybutw itd., powinnimy take poprawnie wizualizowa oraz poprawnie recytowa mantr, dokadnie tak, jak zostalimy nauczeni. Mudry mog by zwizane z rnymi gestami rk. Uywanie mudr, czyli gestw rk i wizualizowanie sylab nasiennych na palcach itp., podczas wizualizowania siebie jako bstwo przynosi wielki poytek. Istnieje wiele rnych mudr, ktre s zwizane z picioma rodzinami Buddy. Powinnimy medytowa codziennie, wykonujc sadhan naszego jidama, recytujc mantr i wykonujc mudry. Jeeli naprawd nie moemy wykonywa tego codziennie, koniecznie musimy zrobi to chocia raz na dwa miesice. Jest to bardzo wanym i poytecznym robi Ganapud w dni specjalne. Gdy nie jest to moliwe, powinnimy wykona Ganapud nie rzadziej ni raz na dwa miesice. Jeeli nie stosujemy si do tego limitu, grozi nam zamanie naszego samaja. Tak wic, to jest trzecia rdzenna samaja. Czwarta rdzenna samaja odnosi si do bycia uprzejmym wobec naszych braci i sistr wadry, ktrzy tak jak my s prawdziwymi praktykujcymi Wadrajan. Podobnie jak moemy rozrni kilka rodzajw mistrzw, moemy wyrni kilka rodzajw braci i sistr wadry: 1. Oglni bracia i siostry wadry - moemy w ten sposb postrzega wszystkie czujce istoty, poniewa wszystkie one posiadaj Tathagatagarbh i mog osign owiecenie. To odnosi si nie tylko do wszystkich ludzkich istot, lecz take do wszystkich zwierzt i dlatego powinnimy przejawi w stosunku do nich wszystkich pen mioci uprzejmo. 2. Odlegli bracia i siostry wadry - wszyscy budddyci 3. Bliscy bracia i siostry wadry - ci, ktrzy posiadaj podobny tantryczny pogld i postpowanie, ktrzy przyjli nauki od jednego mistrza, s bliskimi brami i siostrami wadry. Osoby, ktre przyjy inicjacj i przekazy mocy od jednego mistrza s czci tej samej mandali i mamy z nimi bardzo bliski zwizek. Osoby, ktre przyjy inicjacj od innego mistrza, nie s z tej samej mandali i s odlegymi brami i siostrami wadry, w odrnieniu od bliskich braci i sistr wadry. 4. Wewntrznie poczeni bracia i siostry - ci, ktrzy otrzymali przekazy mocy od jednego Guru w jednej mandali Generalnie powinnimy rozwin pen mioci uprzejmo dla wszystkich praktykujcych Wadrajan mczyzn i kobiet. To jest czwarta rdzenna samaja. Pita rdzenna samaja jest taka, e nie powinnimy wyjawia lub objania nauk Tajemnej Mantry tym, ktrzy nie s gotowi na ich przyjcie. Gboki pogld i gbokie postpowanie oraz dziaanie Tajemnej Mantry powinny by trzymane w ukryciu. Jest powiedziane, e dziki praktyce pojawiaj si znaki postpu. Nie powinno si ich pokazywa dopki nie jest to konieczne. Powinno si wykonywa sw praktyk jidama w tajemnicy i nie wyjawia swojej praktyki i mantry. Co wicej, jest powiedziane, e jeli znajdziemy wad w naszym mistrzu lub w naszych braciach i siostrach wadry, nigdy nie powinnimy tych wad ujawnia. Wszystkie substancje (dytsi, amrita) oraz metody praktyki Tajemnej Mantry take powinny by utrzymane w tajemnicy. Jeli kto nam pomaga w praktyce, to take powinno by trzymane w tajemnicy. Jeli nasz mistrz lub nasi bracia i siostry powiedz nam co w zaufaniu i poprosz abymy tego nikomu nie powtarzali, powinnimy to naprawd powaa. Istotnie, jest powiedziane, e kada praktyka Tajemnej Mantry ma duo wiksz moc i efekt jeli jest utrzymywana w tajemnicy. Jest takie powiedziane, e pokazywanie i wyjanianie praktyk Tajemnej Mantry tym, ktrzy nie s odpowiednimi naczyniami jest wielkim bdem. To jest pi rdzennych samaja, i jest bardzo wane aby je utrzymywa tak jak to wyjaniem. Dziesi pozostaych pobocznych samaja odnosi si do postrzegania naszych piciu trucizn lub pomieszanych emocji jako piciu mdroci. Na 179/202

Serwis internetowy Tsering naszym poziomie jest nam trudno postrzega nasze pi trucizn jako pi mdroci. lecz jeli czujemy siln niech do tych negatywnych emocji, bdcych picioma truciznami, wtedy stopniowo bdziemy zdolni je wyeliminowa. Przed rzeczywista realizacj pogldu, bezpieczniej jest uwaa pi trucizn za negatywne i utrzymywa je w bezpiecznej odlegoci. Dla praktykujcego Dzogczen, ktry zosta wprowadzony w natur umysu jest moliwe postrzeganie piciu trucizn jako piciu mdroci. Jeli jest si zdolnym widzie esencj umysu jako rigp, wtedy wszystkie pi emocji jest czci tej wiadomoci i mona je postrzega jako takie. Rigpa oznacza t czysta wiadomo, ktra jest taka sama jak mdro (jeszie). Jeeli nawet nie moemy zrealizowa tego teraz, to jeli po prostu uwaamy, e pi trucizn ma natur piciu mdroci, to wystarczy. Pi nektarw: stolec, uryna, sperma, krew i miso s oglnie uwaane za nieczyste. Jeli maj natur nektaru (amrita), to powinnimy by zdolni je zaakceptowa. Chocia wiatowi ludzie uwaaj te substancje za nieczyste, jeli pozostajemy w pogldzie powinnimy uwaa je za nektar. Tak wiec widzimy te pi substancji jako pi nektarw, pi mdroci i pi rodzin Buddy. Jest powiedziane, e powinnimy uwaa wszystkie zjawiska za czyste i rwne. W takim razie te substancje te s czyste, nieprawda? Do tego miejsca wyjaniem samaja, ktre powinny by utrzymywane. Teraz omwi samaja w ktrych nie ma nic do utrzymywania. Odnosi si to do sytuacji, gdy kto spoczywa w naturze umysu. Jest pi takich samaja. Gdy spoczywamy w stanie Dzogpaczenpo, w ktrym jestemy poza utrzymywaniem samaja, s obecne cztery aspekty, a razem tworz one pit samaja: 1. Mepa damtsik - samaja, ktre nie istnieje 2. Cig pu damtsik - jedyne samaja 3. Chakwa damtsik - samaja widzenia rzeczy w stanie wszystko przenikajcej rwnoci 4. Lundrup damtsik - samaja, ktra spontanicznie istnieje Kiedy pozostajemy w naturze umysu, te cztery spontanicznie istniej w naturalnym stanie. Jeli rzeczywicie spoczywamy w naturalnym stanie, czy jest co takiego jak wytworzone istnienie lub nie istnienie? W tym stanie nie ma rnicy pomidzy czystym i nieczystym, ani niczego podobnego. W tym stanie nie ma te rnicy pomidzy istnieniem i nieistnieniem, substancj i brakiem substancji. To jest jedyna samaja. Gdy jestemy w tym stanie nie ma niczego na czym mona by si oprze - to jest samaja rwnoci. Kiedy spoczywamy w naturalnym stanie, kaje i mdroci bd spontanicznie doskonae. To s cztery samaja tego stanu. W skrcie, pozostajemy w naturalnym stanie, gdzie cztery samaja, ktrych nie trzeba utrzymywa s kompletne. Dla praktykujcych, ktrzy robi praktyk umysu, najwaniejsz rzecz jest pozostawanie w naturalnym stanie. Jeli pozostajemy w naturalnym stanie, nie musimy wykonywa rozmaitych wizualizacji bstw, poniewa one s wczone w ten stan. Podobnie nie jest konieczna recytacja, jest ona take zawarta w naturalnym stanie umysu. Jest powiedziane, e wszystkie dwiki s puste i e natura mantry jest pusta. Tak wic mantra zawiera si w trwaniu w naturalnym stanie umysu. Powiedziaem par sw o tym jak naley zachowywa samaja i chciabym was prosi, abycie jak najdokadniej wypeniali swoje samaja. Wszyscy otrzymalimy duo przekazw mocy i mistrzowie, ktrzy nam ich udzielili zobowizali nas do utrzymywania naszych samaja. W rzeczywistoci nie jest to zgodne z tradycj by objania samaja po udzieleniu przekazu mocy (jak si to stao w tych szczeglnych okolicznociach). Powinno si wiczy w tym przez cay czas, nie tylko w czasie przekazu mocy. Jeli otrzymao si przekaz mocy i utrzymuje si samaja, to zmierza si bez przeszkd do Owiecenia Khenpo Namdrol Rinpocze urodzi si w 1953 r. w Kham, w Tybecie, niedaleko klasztoru Paljul. Historia jego rodziny siga krlewskiego domu Derge, a nawet dalej wstecz, do Gar Dampa, synnego ministra krla Songstena Gampo w VII w. Studiowa z wieloma sawnymi mistrzami: Kyabje Dodrupczenem Rinpocze, Penorem Rinpocze i Dzogczen Khenpo Tsoendur. Jest starszym Khenpo zaoonego przez siebie Ngagyur Nyingma Institute (Mysore w Indiach), ktry sta si najwiksz uczelni Nyingmapy na uchodtwie z ponad 300 studiujcymi mnichami i o doskonaej reputacji. Khenpo Namdrol naley do najwaniejszych nauczycieli w tradycji Ningmapa. Tum z tyb. Ani Dzinpa i Ngodrup Dorji, z ang. Marek Niewiadomski. Tumacz na jez. polski dzikuje A. Baran za pomoc w przekadzie. 3.19. JEDNO MAHAMUDRY I DZOGCZEN Kalu Rinpocze Wszyscy spotkalimy si dzi wieczorem w orodku Rigpy. Sdz, e wiekszo tu obecnych to uczniowie Sogyala Rinpocze. Sogyal Rinpocze poprosi mnie o udzielenie nauk na temat Mahamudry i Dzogczen. Poniewa jednak mamy niewiele czasu, dokonam tylko krtkiego wprowadzenia, tworzc w ten sposb zwizek pomidzy wami, a mn. Sogyal Rinpocze jest kim, kto w Tybecie otrzyma nauki zarwno starej jak i nowych tradycji, i ktry zebra osiem tradycji Tybetu. Wszystkich osiem tradycji ma identyczn esencj, rni si jedynie szczegami i uywan terminologi. Na przykad tutaj w gompie, w Rigpie moecie zobaczy wizerunki Dziamjanga Khyentse Czokji Lodro i Dudjoma Rinpocze. Sam otrzymaem inicjacje od obu tych

180/202.

Serwis internetowy Tsering nauczycieli, udzieliem rwnie kilku inicjacji Dziamjangowi Khyentse Czokji Lodro. Dlatego midzy nami istnieje podwjny zwizek: mistrzaucznia i ucznia-mistrza. Patrzc z zewntrznego punktu widzenia, Dziamjang Khyentse moe by lam Sakjapy, a Dudjom Rinpocze lam Ningmapy, ale w rzeczywistoci s to istoty, ktre ucieleniaj w sobie osiem wielkich linii Tybetu (Ningma, Kadam, Sakja, Marpa Kagyu, Shije i Cho, Jordruk i Dordei Nyendrup). W tradycji Gelugpa dwaj najbardziej znani lamowie to J.. Dalaj Lama i Panczen Lama. Dzi wieczorem jest tutaj razem z nami Dagyab Rinpocze, ktry jest jednym z ich gwnych uczniw i dlatego reprezentuje tradycje Gelukpa. Odnonie Sogyala Rinpocze, to nasze rodziny od wielu pokole cz si bliskie zwizki; te zwizki istniej rwnie i teraz; czy nas ponad to zwizek typu mistrz-ucze. W Tybecie, tradycja Ningmapy wywodzi si od krla Dharmy Trisong Detsena, Wielkiego Mistrza Padmasambhawy i Khenpo Bodhisattwy. Nauki tej tradycji, przekazywane przez tych, ktrych zwie si 'Krlem i 25 uczniami', zawieraj zarwno sowa Buddy, jak i termy Padmasambhawy. Nastpnie, poczwszy od czasw tumacza Rinczien Zangpo i wielkiego pandity Palden Atii, pojawiaj si tradycje okrelane mianem 'nowych', w relacji do 'starej'. Wedug staroytnej tradycji Ningmapy, ostateczne nauki nosz nazw Dzogpaczenpo, ale w istocie Dzogczen i Mahamudra s jedn i t sam tradycj, bdc jak by dwoma imionami nadanymi jednej osobie. Sowo 'Mahamudra', po tybetasku Cziakgya Czienpo, mona wyjani w sposb nastpujcy: cziak odnosi si do mdroci, ktra rozumie gbok pustk, a gya oznacza, e poza t pustk nie ma niczego. Wszystkie zjawiska w istocie powstaj z pustego umysu. Jedyna rnica pomidzy zjawiskami, kiedy my ich dowiadczamy, a zjawiskami widzianymi z punktu widzenia owiecenia, zawiera si w tym, czy umys jest czysty czy nieczysty. Ale umys jest nie tylko pusty, jest rwnie wietlisty, jest inteligentn, pierwotn mdroci. Dlatego wszystkie zjawiska s zawarte w tym umyle, w tej zasadniczo inteligentnej mdroci, ktra jest przebudzonym umysem. Jak widzielimy, cziak odnosi si do pustki umysu, a gya do faktu, e poza t pustk nie ma nic. Z kolei sowo czienpo, oznaczajce 'wielki' stwierdza, e nie ma realizacji wyszej ponad to. Zatem Cziakgya Czienpo odnosi si zarwno do pustki, jak i wszechobejmujcej mdroci. Na ciece mahamudry wyrniamy cztery gwne etapy, ktrymi s: jednoupunktowienie (tse czik), prostota czyli niekonceptualno (trodral), jeden smak (ro czik) i nie-medytacja lub 'poza medytacja' (gom me). Kady z tych czterech etapw obejmuje trzy fazy lub stopnie intensywnoci, co w sumie daje nam dwanacie faz.Trzy pierwsze stopnie, ktre odnosz si do 'jednoupunktowienia' stanowi wane elementy zarwno Mahamudry, jak i Dzogczen. Obejmuj one doskonalenie szine, uspokojenia umysu. Wszystkie istoty o rednich i niewielkich zdolnociach musz przej ten trening, cho dla istot o najwyszych zdolnociach nie jest on konieczny. Umysy osb o rednich i niewielkich zdolnociach przypominaj lekko wzburzon wod, w ktrej ksiyc nie moe si wyrazicie odbi. Aby odbicie ksiyca mogo sta si czyste, woda musi si wpierw uspokoi. Nie jest to jednak konieczne dla ludzi o wyjtkowych zdolnociach, poniewa ci jak gdyby posiadaj kamer, ktra rzuca czysty obraz. Po otrzymaniu wprowadzenia do natury umysu s w stanie natychmiast to zrozumie. Czym jest natura umysu ? Mwi si, e umys jest pustk, przejrzystoci oraz inteligencj i niepowstrzyman wiadomoci. Zostajemy wic 'wprowadzeni do natury umysu' i 'obserwujemy czym jest ten umys'. Umys nie jest jednak obiektem, na ktry sam umys moe spglda, dlatego te nie ma tam niczego do zobaczenia. Tym niemniej, jeeli nie bdzie si obserwowa umysu, nigdy si go nie ujrzy. Dlatego mwi si" 'Jake wspaniae jest to co, co musi si zrozumie, nie bdc w stanie tego zobaczyc !'. Co oznacza to 'obserwowanie bez widzenia' ? Jak powiedzia Gampopa: ' Gdy w umyle nic si nie pojawia, jest on w naturalny sposb peen bogoci, tak jak nieporuszona woda jest z samej swej natury czysta i przejrzysta'. Oznacza to, e nie ma innej rzeczy do obserwowania, oprcz umysu. Obserwowanie umysu oznacza, e umys spoczywa w swojej naturze, nie tworzc niczego. Mahasiddha Tilopa powiedzia: 'Jeeli umys pozostawimy bez adnego punktu odniesienia, jest to mahamudra; jeeli bdzie si nieustannie przebywao w tym stanie, osignie si stan Buddy'. Kiedy umys pozostawia si, by spocz w sobie, w swojej naturze, nie tworzc niczego, bdzie przebywa we wasnej pustce i przejrzystoci. To jest Mahamudra. Ta Mahamudra jest rwnie zwana 'zwyczajnym umysem' (tamal gyi sziepa), w tym sensie, e umys nie ma potrzeby tworzenia czegokolwiek, ale po prostu spoczywa w swoim wasnym sposobie istnienia. Jaki bdzie rezultat osignitej zdolnoci do medytacji lub umiejtnoci pozostawania w tym stanie ? Sam w sobie stan Buddy jest rezultatem. Dlaczego ? Poniewa pustka umysu jest sam Dharmakaj, ostatecznym ciaem Buddy. Przejrzysto umysu jest Sambhogakaj, ciaem wietlistoci Buddy, a nierozdzielnoc tych dwch cia jest Nirmanakaj, ciaem przejawienia. Aby naprawd posiada zdolnoci niezbdne do otrzymania wprowadzenia do tego sposobu bycia umysu, to w przypadku osoby o najwyszych zdolnociach, wymagane nagromadzenie zasugi i oczyszczenie zostay dokonane w przeszoci i s kompletne. Jeli jednak posiada si rednie lub niewielkie zdolnoci, to przede wszystkim musi sie dopeni nagromadzenia zasugi i oczyszczenia. Poza wszystkim innym, konieczne jest te posiadanie wielkiego oddania dla swojego Lamy. Lamowie Kagyu zwykli byli mwi w przeszoci, e aby urzeczywistni ostateczn, wrodzon, pierwotn mdro, nie ma innego sposobu, jak oczyszczenie i nagromadzenie zasugi, i co najwaniejsze - oddanie dla Lamy. Gdy po urzeczywistnieniu tego rozwinie si pewn spontaniczno, mwi si e praktykujcy osigna 181/202

Serwis internetowy Tsering nisz faz drugiego etapu intensywnoci medytacji faz 'prostoty' lub 'niekonceptualnoci'. Wwczas stopniowo przechodzi si do poredniej i wyszej fazy tego etapu. Postpujc dalej po ciece, dociera si do tego etapu raalizacji, w ktrym samsara i Nirwana, wszystkie aspekty zjawiskowej egzystencji, formy, dwiki, zapachy, smaki, struktury, myli i stany wiadomoci, nie s ju duej uwaane za co odrbnego od postrzegajcego je umysu. Ten etap nosi nazw 'jednego smaku'. Nastpnie po osigniciu trzeciej fazy intensywnoci tej realizacji 'jednago smaku' mamy stan, w ktrym nie istnieje potrzeba medytowania w celu zachowania tego urzeczywistnienia. Nie ma ju wwczas medytacji, ani rozproszenia. Realizacja staa si w peni stabilna, dlatego ten etap nazywamy stanem 'nie-medytacji', albo 'poza medytacj'. Ten etap rwnie posiada trzy fazy intensywnoci, a dotarcie do trzeciego z nich oznacza realizacj stanu Buddy. W nowych tradycjach, zwaszcza w Kagyu, mwi si , e ta bezporednia wiedza tego co jest, nosi nazw 'zwyczajnej mdroci' lub 'zwyczajnej wiadomoci'. Kiedy dziki wprowadzeniu do natury umysu, medytacji i urzeczywistnieniu, osiga si drugi etap, 'niekonceptualizacji', stanowi to ekwiwalent pierwszego poziomu (bhumi) Bodhisattwy, zwanego Radosnym (rabtugawa). Ten pierwszy stopie realizacji i aktywnoci Bodhisattwy nosi nazw 'Radosnego', poniewa jak dugo nie rozpoznawao si prawdziwej natury umysu i nie byo si wiadomym iluzorycznych projekcji umysu, tak dugo byo si przedmiotem wszelkich cierpie i trudnoci. Urzeczywistnienie prawdziwej natury umysu porwnuje si do wlania zimnej wody do wrztku, wskutek czego woda natychmiast przestaje wrze. W ten sposb, dziki tej realizacji, umys natychmiast zaznaje ogromnego spokoju i wielkiego szczecia. Std stan ten nazywamy 'Radosnym'. W tradycji Ningmapa w celu opisania tego wprowadzenia ucznia do stanu wiedzy jego prawdziwej natury, uywa si innego przykadu. Nosi on nazw 'bezporedniego wprowadzenia oblicza rigpy, samego w sobie'. Jeli dziki temu raz odkryo si prawdziwe oblicze swojego umysu, pojawia si absolutna pewno (co do jego natury). Wwczas nawet jeli sami Buddowie pojawiliby si, mwic 'nie jest to droga medytacji' odpowie si 'wiem, e na tym wanie polega scieka'. W Dzogczen nosi to nazw 'bezporedniego pozostawania w tej jednej rzeczy'. Po ustabilizowaniu si w tym stanie, praktyka medytacyjna staje si coraz gbsza i bardzo szybko mona przej do nastpnego etapu, przekroczy fazy i cieki, zmierzajce do stanu Buddy i osign Owiecenie. Trzem etapom Mahamudry, ktre nosz nazwy: 'niekonceptualizacji', 'jednago smaku' i 'nie-medytacji' odpowiadaj w Dzogczen trzy rwnowane stany: 'bezporedniego wprowadzenia do natury rigpy', 'bezporedniego pozostawania w tej jednej rzeczy' i 'bezporedniego przebywania w tym stanie z ufnoci w wyzwolenie'. W tradycji Kagyu podoem jest Mahamudra, natomiast w Dzogczen Ningmapy jest to treg-czod. A t postaw Mahamudry lub treg-czod mona porwna do wielkiego samolotu, ktry bardzo szybko moe si przemieszcza w przestrzeni. 'Samolot taki' moe bardzo prdko osign stan Buddy, ale rakieta jest jeszcze szybsza. W tradycji Kagyu ta rakieta koresponduje z Szecioma Jogami Naropy, Szecioma Jogami Nigumy, Szecioma Jogami Sukhasiddhi, lub - w kontekcie Kalaczakry z Szecioma Poczeniami. Pozwalaj one na bardzo szybkie osignicie stanu Buddy. Odpowiednikiem tej wyjtkowo szybkiej cieki do stanu Buddy jest w tradycji Ningmapy i w Dzogczen praktyka thod-gal. Praktyka thod-gal zawiera wyjanienia dotyczce pozycji ciaa, pracy z umysem i energiami, stosownie do moliwoci ucznia. Praktykujcy moe korzysta ze wiata soca, ksiyca, a czasmi nawet z cakowitej ciemnoci. Dziki tej praktyce mona bardzo szybko rozwin w sobie wizje promieni tczowego wiata, dyskw wietlnych, form bstw, pl Buddy itd, przechodz w jej toku cztery etapy: bezporednie przejawienie si ostatecznej naatury, rozwinicie si dowiadcze, udoskonalenie rigpy i rozpuszczenie zjawisk w ostatecznej naturze. Jeeli praktykujcy osignie ostateczny stan rozpuszczenia si zjawisk, poprzez cakowite oczyszczenie energii i elementw ciaa, wwczas zrealizuje Tczowe Ciao. Opuszczajc fizyczne ciao, nie pozostawia wwczas po sobie niczego materialnego. Kto mgby powiedzie: 'W porzdku, jednak to znaczy, e Tczowe Ciao mona osign na ciece Dzogczen, ale nie na ciece Mahamudry'. Nie wierzcie w to. 'ycie Milarepy' podaje, e Tczowe Ciao osigno siedmioro jego najbliszych uczniw, cztery kobiety i trzech mczyzn. W wielu tradycjach Mahamudry i Dzogczen byo bardzo wielu wielkich mistrzw, ktrzy posiadali niezwyke waciwoci. To, e jestemy uczniami tego, czy innego mistrza, jest wynikiem karmicznych ogniw ustanowionych w przeszoci. Kiedy podamy za jakim nauczycielem, powinnimy uwaa, e wanie on okazuje nam wiksz dobro ni wszyscy Buddowie razem wzici, poniewa jest tym, ktry w bezporedni sposb wprowadza nas w prawdziw natur naszego umysu. Bez wzgldu na to, czy ci lamowie, ktrzy nas nauczaj s Buddami, czy zwykymi istotami, nie jest to takie istotne tak dugo, jak dugo udzielaj nam odpowiednich i bezbdnych wyjanie, ktre umoliwi nam przyblienie si do realizacji prawdziwej natury naszego umysu. Dlatego powinnimy pomyle, e ich waciwoci przypominaj waciwoci Buddw, a wdziczno, jak mamy w stosunku do nich, powinna dorwnywa wdzicznoci wobec Buddw. Jeli nie posiadamy oddania, to nawet jeli pojawiaby si przed nami wielka liczba Buddw, staoby si to na prno; nie byliby bowiem w stanie nam pomc. Istniej powiedzenie, ktre mwi: 'jakie pdy wypuci spalone ziarno ? Jeli ziarno zostao wrzucone w ogie, mona bdzie je zasia, ale nic z tego nie wyronie'. Podobnie, jeli kto nie ma w sobie ufnoci lub oddania, to aden duchowy postp nie bdzie moliwy. Tantry mwia: ' jeli uwaasz swego lam za Budd, otrzymasz bogosawiestwo Buddy, jeli uwaasz go za Bodhisattw - otrzymasz bogosawiestwo Bodhisattwy, jeli uwaasz go za

182/202.

Serwis internetowy Tsering dobrego, zwykego czowieka z sangi, otrzymasz bogosawiestwo dobrego, zwykego czowieka z sangi, a jeli w ogle nie czujesz wobec niego oddania, nie otrzymasz adnego bogosawiestwa'. Z powodw jakie utworzylimy w poprzednich ywotach, obecnie ponownie spotkalimy lam. Dla niektrych spord was ten lama naucza Dzogczen, a dla innych Mahamudry. Pomidzy nimi nie ma rnicy. Spraw zasadnicz jest praktyka. Dziki otrzymanym wyjanieniom macie wszystko, co wam potrzeba do tego, aby praktykowa, nie potrzebujecie szuka niczego innego....dlatego praktykujcie z ufnoci i oddaniem wyjanienia, jakie otrzymalicie to jest Mahamudra, to jest Dzogczen. Nauki wygoszone zostay w orodku Rigpy w Paryu w 1987 roku. Tekst pochodzi z biuletynu Khyenzse Ozer vol.1, z sierpinia 1990 roku. Polskie tumaczenie: Dzogczen - cieka samowyzwolenia vol. 4 ; Vajra Dragon ; Krakw w Roku elaznej Owcy. 3.20. TCZOWE CIAO PADMASAMBHAVY Yogi C.M. Chen tum z ang. Rafa Seremet Hod Padmasambhawie, Wielkiemu Mistrzowi. Prosz udziel mi swego bogosawiestwa do udzielenia nauk o twoich rzeczywistych osigniciach. Przedmiotem tej mowy jest to, w jaki sposb Wielki Mistrz Padmasambhava zrealizowa swoje Tczowe Ciao. Nie mam penego dowiadczenia w tego rodzaju wysokiej realizacji, lecz sprbuj przekaza sposb osignicia takiego urzeczywistnienia w oparciu o biografie, oraz w oparciu o to czego si nauczyem i wiem na ten temat. Przystpujc do omwienia tego zagadnienie sdz, e najlepszym sposobem bdzie sklasyfikowa je w oparciu o trzy C (Cause, Course, Consequence), na co zawsze zwracam uwag. Pierwsze C to Przyczyna, czy inaczej nasienie (lub podstawa przyp. tum.), nastpne to cieka jest to niczym kwiat; trzecie to Rezultat, inaczej owoc. Poniewa mamy zamiar rozwaa sposb osignicia Tczowego Ciaa co jest Rezultatem, aby dowiedzie si jak je zrealizowa, musimy najpierw powiedzie o Przyczynie (nasieniu, podstawie) i o ciece (sposobie praktykowania). I. Przyczyna Powiedzmy zatem najpierw o przyczynie, ktra jest jak nasienie. Kiedy czytamy biografie Padmasambhavy widzimy, e jego ciao na pewno jest rne od ciaa zwykego czowieka. Wikszo nauk Buddy Gautamy byo nauczaniem Hinajany, zatem musia on powierzy komu nauczanie Wadrajany. Wielki Bodhisattwa Avalokitewara, w swoim wielkim wspczuciu, take zgadza si z tym, e mgby pojawi si jaki wielki mistrz, ktry nauczaby Wadrajany, zamiast Buddy Gautamy. Amitabha chcia zwaszcza, aby pojawi si kto, kto pokae, e nawet w naszym wiecie Saha (tj. nasza Ziemia ze swoimi picioma skalaniami i zanieczyszczeniami, ktre s wspomniane w Sutrze Amitabhy) moliwe jest odrodzenie si w sposb specjalny, tak jak w Sukhavati, w jego wiecie wielkiej przyjemnoci. W krainie Sukhavati Buddy Amithabhy istnieje specjalny sposb narodzin, polegajcy na tym, e kady, kto ma si tam odrodzi pojawia si w kwiecie lotosu, nie rodzi si za z kobiety czy poprzez mczyzn. W tym naszym wiecie, aby urodzio si dziecko potrzebni s zarwno kobieta, jak i mczyzna; istoty ludzkie nigdy nie rodz si w kwiecie lotosu. Zatem, aby udowodni, e nawet w tym naszym wiecie, penym zanieczyszcze, takie specjalne odrodzenie si jest moliwe Mdrzec narodzi si w kwiecie lotosu. Lotos sam w sobie symbolizuje osob, ktra chocia byaby urodzona w nieczystym miejscu sama pozostaje w peni czysta i nieskalana. Jest tak dlatego, e lotos wyrasta w brudnej wodzie i bocie, i chocia na dole jest on tak brzydki i zanieczyszczony ponad wod jest pikny i czysty. Kwiat lotosu nigdy nie jest skalany botem. Nasz Guru mia wanie taki przyczyny poczone z trzema Buddami Amithab, Avalokitewar i Budd Gautam. Amithaba jest Budd, ktry lubowa oczyci ten wiat i kad ludzk istot uczyni rwnie doskona jak On. Avalokitewara nie jest Budd, lecz cigle pokornie utrzymuje swj status Bodhisattwy. Zgodnie z naukami Buddy Gautamy, Avalokitewara jest dawnym Budd, ktry dobrowolnie powrci do pozycji Bodhisattwy po to, by by bardzo blisko czujcych istot i by pomaga Buddzie Gautamie rozpowszechnia Dharm. Ci trzej Buddowie s szczeglnie zwizani z Padmasambhav. Musimy wiedzie, e s trzy rodzaje Wadry: Wadra Ciaa, Wadra Mowy i Wadra Umysu. Najpierw Ciao Buddy Gautamy wypromieniowao Biae wiato OM do okrelonego miejsca nazywanego w Indiach Wu-Jin (Odijana). By tam lotos i do tego lotosu Gautama Budda skierowa swoje Biae wiato zawierajce wadr ciaa Buddy. Poniewa nasz Budda Gautama tak bardzo kocha czujce istoty, a jego ciao byo ju w stanie Parinirwany, zatem zamiast samego siebie, wysa on do tego Lotosu wiato swojego ciaa. Oznacza to, e ciao Padmasambhavy jest rwne ciau samego Buddy Gautamy. Nastpnie, zgodnie z sytuacj piciu Dhjani Buddw Amithaba jest na zachodzie i reprezentuje mow wszystkich Buddw i czakr garda. Dlatego Amithaba, reprezentujc mow wszystkich urzeczywistnionych, wysa swoje wiato do Padmasambhavy jako mow Buddy. Po trzecie Avalokitewara jest wielkim wspczuciem personifikujcym wspczucie wszystkich buddw; wysa on swoje wiato do umysu Padmasambhavy. S trzy bardzo wane Wadre: Ciaa, Mowy i Umysu. Ciao zawiera ca fizyczn cielesno; Mowa zawiera nie jedynie gos, ale energi do mwienia i rozpowszechniania rzeczy poprzez gardo; natomiast 183/202

Serwis internetowy Tsering Umys zawiera wszystkie skadniki filozoficzne i psychologiczne. Zatem ci trzej Buddowie ofiarowali Padmasambhavie aspekty fizyczne, psychologiczne i energi. Oznacza to, e Padmasambhava ma w sobie takie rodzaje przyczyn, e jego ciao zawiera w sobie ciaa trzech Buddw. Na pewno majc takie przyczyny nie moe by adnej wtpliwoci co do zrealizowania tczowego ciaa. Jego przyczyny tworzyy nastpstwa tak naturalnie, jak nasiona jabka w sposb oczywisty prowadz do jego owocu. My jednak jestemy zwykymi ludmi nie posiadajcymi takich specjalnych przyczyn, zatem na jakiej zasadzie moemy ywi nadziej, i osigniemy Tczowe Ciao? Kto mgby postawi takie pytanie. Na pewno jest jednak tak, e nie wiemy skd pochodzimy i moemy mie wtpliwoci na ten temat. By moe pochodzimy ze stanu Buddy, moe pochodzimy od Boga, moe pochodzimy ze swojej poprzedniej inkarnacji, ale dopki nie okreli nam tego jaki mistrz nie wiemy. Nie moemy postanowi, e nie mamy adnych powiza z Budd. Nie powinnimy mwi w ten sposb. Jest to podstawowa kwestia. Nie powinnimy mwi, e ty nie pochodzisz z Czystej Krainy, e nie pochodzisz z Wu Jin (Oddijany), nie moesz nawet stwierdzi, e nie przyszo do ciebie trzech Buddw. Nie moemy w sposb negatywny odrzuci twierdzenia, e nie mamy adnych zwizkw z rzeczywistoci Buddy. Inaczej mwic Budda naucza, e kady ma w sobie potencjalno urzeczywistnienia Stanu Buddy, nie ma co do tego adnych wyjtkw. Mgby powiedzie: jestem tylko czowiekiem, czym jedynie troch lepszym od mapy, jak powiedzia to Darwin w swojej teorii ewolucji. Dobrze, moesz tak mwi, moesz traktowa siebie tak nisko, jednak zarwno Budda jak i Padmasambhava maj tak wielkie wspczucie, e nieustannie wysyaj wiato w kierunku wszystkich istot. Zatem pomyl w ten sposb dlaczego ich wiato nie miaoby wieci na mnie? Niezalenie od tego jak bardzo bybym przecitny i bez znaczenia te owiecone istoty s tak pene mocy, tak skuteczne, e kadego dnia, nieustannie i wszdzie ich wiato pynie do kadej czujcej istoty, nawet do kadego insekta. Nie tylko wiato Buddy Gautamy, nie tylko Amitabhy i Avalokitewary, ale take wiato Piciu Dhjani Buddw. Powinnimy zatem wierzy, e take my posiadamy w sobie takie wspaniae przyczyny. Jest to pierwszy krok. II. cieka (ang. Course- kurs, tryb postpowania) Druga cz to cieka (sposb postpowania). To moe zaj duo czasu i sprbuj to uproci, jako e w tej czci musimy powiedzie o wszystkich praktykach. Co praktykowa Padmasambhava? Pierwsz podstawow rzecz jest, zgodnie z instrukcjami Dharmy obowizujcymi w Tantrze, jest zrealizowanie Ciaa Buddy. Jest to podstawowy rytua; osignicie pustki, ciaa pustego w rodku niczym baka, bez misa (ang. flesh). Zatem pierwsz praktyk jest przeksztacenie ciaa fizycznego (z misa) w Ciao Buddy niczym baka (Yutang Lin okrela to: pusty niczym baka i przezroczysty niczym tcza przyp. tum.). Nie mwimy tutaj o penym Owieceniu, ale o pierwszym poziomie praktyki. Myl w ten sposb, e kiedy twoje ciao stanie si lekkie i wietlista niczym baka, jeli stanie si przezroczyste niczym baka, wtedy bdzie ono mogo pyn w dowolnym kierunku bez jakichkolwiek przeszkd. Tam gdzie jest ch dokonania czego, tam take jest droga aby to osign i jest sposb praktykowania tego. Nawet Padmasambhava, cho mia takie cudowne waciwoci, musia pilnie praktykowa. Kiedy Padmasambhava otrzymywa jak nauk od Buddw lub Daki, praktykowa kad z nich przez pi lat w jaskini; mwi mi o tym mj Mistrz. Jeli naprawd pilnie praktykujesz odpowiednio do zalecanych rytuaw i potrafisz przeksztaci ciao fizyczne w wietlist, przezroczyst bak, w co tak piknego i doskonaego, jeeli ten poziom jest osignity, wtedy Tczowe Ciao jest bardzo blisko. Zatem pierwszym krokiem jest przeksztacenie rzeczywiste, nie jedynie w mowie czy abstrakcyjnej teorii swojego ciaa. Rzeczywiste i prawdziwe zrobienie tego. Ja osobicie jeszcze nie osignem tego w peni, ale jednak take mam w sobie pewne wiato. W snach widuj moje ciao przeksztacone w wiato. Jeeli nadal bd pilnie praktykowa, wci i wci, ta taka realizacja bdzie w peni moliwa, nie za niemoliwa. Nie naley zbyt marnie traktowa siebie; powinnimy mie dla siebie tak duo litoci i wspczucia, aby rozwija w sobie rzeczy dobre i dobre waciwoci, nie za je porzuca i jedynie troszczy si o swoje ludzkie ciao. Po zrealizowaniu doznawania swojego ciaa jako pustej i wietlistej baki, jest pora aby przej do etapu pierwszej inicjacji. Jest to medytacja na swoje ciao jako na ciao Buddy. Oznacza to nie jedynie postrzeganie siebie jako przezroczystej baki, jako unjaty, ale dodatkowo postrzeganie na zewntrz piciu kolorw i szeciu ornamentw. Wewntrznie jeste niczym pustka, zewntrznie masz cechy Buddy. Moesz medytowa na jakiego Yidama, jakkolwiek by on wyglda odpowiednio do instrukcji i jego rytuau. Wszystkie szczegy powinny by wizualizowane dokadnie tak, jak wygldaj w ciele Yidama. Tak wic teraz od zwykego ludzkiego ciaa przechodzimy do ciaa yidama, ktre wewntrznie jest przezroczyste niczym pustka, zewntrznie za posiada wszystkie cechy godnoci ciaa Buddy, z jego 32-ma niezrwnanymi oznakami. Kiedy to jest osignite, wtedy jeste ju bardzo blisko osignicia Tczowego Ciaa. To jest drugi krok. Nastpnie, w tym ciele yidama, musisz zrealizowa ciao mdroci. Ciao z misa rozpucio si odkd zacze praktykowa medytacj przezroczystej baki. Teraz ta przezroczysta baka musi sta si gbok mdroci, musi sta si wiatem mdroci. W tym

184/202.

Serwis internetowy Tsering celu naley wizualizowa w czakrze serca kwiat Lotosu (padma). Jeeli rzeczywicie zrealizujesz wizualizacj padma (lotosu) w sercu, uchroni ci to w przyszoci od jakichkolwiek narodzin z brzucha (z macicy). Mamy cztery rodzaje narodzin w wiecie transmigracji: narodziny z macicy, narodziny przez transformacj, narodziny z wilgoci, i narodziny z jaja. Poniewa lotos symbolizuje matczyn macic, kiedy osigniesz t wizualizacj, wtedy nie potrzebujesz ju wstpowa do macicy matki. Z kolei aby uchroni si przed narodzinami poprzez transformacj, ponad lotosem wizualizuje si tarcz ksiyca. Ksiyc jest okrgy i jasny, promieniuje biaym wiatem. Jeli w ten sposb wizualizujesz ksiyc, uchroni ci to przed koniecznoci odrodzenia si poprzez transformacj, np. kokon, ktry przeksztaca si (transformuje) w robaka jedwabnika i motyla. Aby uchroni si przed koniecznoci odradzania si z wilgoci, wizualizuje si siebie stojcego na tym dysku ksiyca; powtarzamy wtedy recytacje (inkantacj) ktra rozprzestrzenia wiato pynce tam i z powrotem. Potem z tego wiata stajemy si yidamem. Poprzez sam medytacj kto moe osign krlestwo bez-foremne , tzw. odrodzenie poprzez sam umys (dotyczy odrodzenia w niebie przyp. tum.). Po to aby si odrodzi w jakikolwiek sposb i w jakiejkolwiek postaci, kto musi w wiadomoci posiada nasiona, ktre tam wprowadzaj. W narodzinach karmicznych takim nasieniem jest sma wiadomo. Jednak poprzez wizualizacj nasiennej sylaby takiej jak HUM czy HRI (nazywanej bida) mona zapobiega takim narodzinom. Moe to zapobiec take narodzinom poprzez jajo. Medytacja na sylab bida zwizana jest z buddyjsk filozofi dotyczc unjaty. Poprzez tak medytacj rozwijasz ciao mdroci, w miejsce zwykego (ordynarnego) ciaa, przeksztacasz sm wiadomo. Poprzez to przeksztacenie wiadomoci moesz odrodzi si jako Budda, wznosisz si ponad nieba podania i formy, do obszarw bez-foremnych. Oznacza to, e moesz zapobiec nawet odrodzeniu stworzonym-poprzezumys (dhyana odrodzenie wyszych bogw przyp. tum.). Sylaba nasienna (bida) ma w sobie mdro unjaty i poprzez zerodkowanie na niej moesz zapobiec w swoim umyle odrodzeniu si gdziekolwiek, wytwarzasz przyczyny odrodzenia si jako Budda. Naley wizualizowa te cztery elementy w swojej czakrze serca (lotos, tarcza ksiyca, inkantacja, sylaba nasienna bida). Ochroni ci to wtedy prze czterema rodzajami narodzin, przed koniecznoci jakichkolwiek narodzin, i bdziesz mg by taki jak Budda. Ciao, ktre wtedy uzyskujesz nazywane jest ciaem mdroci, i jest ono rezultatem drugiej inicjacji. Pierwsza inicjacja pociga za sob medytacj na zewntrzne aspekty ciaa Buddy (yidama). Podczas drugiej inicjacji wizualizujesz yidama jako ciao mdroci wizualizujesz w czakrach. Ciao mdroci yidama jest bardzo subtelne. Taka praktyka ma trzy stopnie: najpierw czyje ciao fizyczne staje si ciaem pustym i przezroczystym niczym baka, a ta z kolei staje si ciaem Buddy. Po drugie: poprzez gbokie oddychanie i tummo (skt. Candali mistyczny ogie; ciepo wytwarzane zazwyczaj w czakrze ppka podczas praktyki Jogi aru przyp. tum.) formuuje si esencjonalne ciao zwane ciaem mdroci; ciao to ma funkcj ochrony przed koniecznoci karmicznych narodzin. Dotyczy to drugiej inicjacji. To ciao mdroci uformowane jest z czerwonego i biaego bodhi (czsto uywa si take terminw skt. bindu; tyb. Tig.le- oznacza punkt, kropla; biae bindu koresponduje z energi witaln nasienia, czerwone bindu z esk energi krwi i jajeczka; ich odpowiednikiem w ciele Buddy jest Bodhi umys Bodhiczitty; - przyp. tum.), energii, oddechu i mdroci. Nie ma ju w nim nic fizycznego. Dlatego wanie przeksztacenie takiego ciaa w Tczowe Ciao jest bardzo atwe, nie ma ju wtedy przeszkd i wtpliwoci co do moliwoci uczynienia tego. To jest drugi poziom. Trzeci poziom: praktykujcy na tym poziomie nadal ma w sercu ma sylab nasienn (bida) HUM, HRI czy te SHEY. Kiedy to praktykujesz cay wszechwiat wieci si, promieniuje wiatem; wszystkie gry, rzeki, wszystkie rzeczy i zjawiska rozpuszczaj si w wiato. wiato to wnika w twoje normalne ciao fizyczne (zgrubne, ordynarne ciao) zamieniajc je w ciao mdroci, a z kolei ciao mdroci zamienia si w Ciao Samadhi. Bida (sylaba) ciaa mdroci musi sta si maa niczym szeroko wosa, a nastpnie musi ona rozpuci si cakowicie w Dharmakaji. Wtedy osigasz tzw. Ciao Dharmy. Ciaem Dharmakaji jest unjata (pustka). Tcza pojawia si na niebie, zatem musisz dotrze do takiego miejsca, i wtedy sta si niczym tcza. Wtedy wypromieniujesz swoje tczowe ciao. To wanie jest cieka. Najpierw rozwijasz ciao baki, nastpnie ciao Samaja (yidama), nastpnie ciao Mdroci, nastpnie ciao Samadhi. Jeli jeste gotw osiga te stopnie jeden po drugim, moe by dla ciebie atwe osignicie Tczowego Ciaa. Jednak musisz wiedzie, e nie jest to jednak takie zupenie atwe, poniewa do Tczowego Ciaa musz by wchonite wszystkie organy wewntrzne i nerwy, ktre osigaj wysoki stopie rozwoju. W ciele Buddy podstawow rzecz jest Kana Centralny (nerw rodkowy). Wikszo ludzi popenia bd mylc, e kana centralny to krgosup. Jednak w rzeczywistoci to nie krgosup jest podpor caego ciaa, lecz kana centralny (nerw rodkowy). Oznacza to, e wszystkie koci rozpuszczaj si wanie do niego. Poniewa jest tak, i nerw rodkowy jest podpor ciaa Buddy, kto moe zapyta w jaki sposb zatem mona usta, skoro jest on taki wiotki? Jednak nie jest to dokadnie tak jak w zwykym ciele. Wiadomo, e na dole kanau centralnego wizualizuje si ogie tummo, na grze za HUNG, biae bodhi. Jest tak, e podczas trzeciej inicjacji medytujcy 185/202

Serwis internetowy Tsering uywa ognia tummo nie jedynie do rozpuszczenia samego siebie, ale do rozpuszczenia wszystkiego; podobnie jak podczas gotowania ogie jest bardzo wany, aby gotowane rzeczy rozmikczy. U pci mskiej jest mniej energii tummo, a wicej nektaru, za u pci eskiej jest wicej tummo, a mniej nektaru. I wanie dlatego mamy trzeci inicjacj, podczas ktrej kobieta i mczyzna nawzajem pomagaj sobie, poprzez wymienienie si tummo i nektarem, by uatwi sobie przeksztacanie. W Chinach mwi si, e ciao uformowane jest z dwch skadowych elementw, zasad: krwi oraz energii. Energia jest dodatnia (prawa), krew jest ujemna (lewa). Energia wznosi si do gry, krew spywa do dou podczas oddychania zatrzymujemy energi i wtedy wznosi si ona do gry i na zewntrz (od strony prawej), tak i wszystkie negatywnoci s wydalane. Jednak krew staje si esencj, nasieniem, ktre podczas stosunku seksualnego wydalane jest do dou. Dlatego koresponduje ona ze stron lew. Esencja, nasienie i jajeczko uwaa si jako rodkowe. Najpierw jednak maj by rozpuszczone wszystkie koci. Aby przeksztaci ludzkie ciao w Tczowe Ciao, potrzeba wiele mdroci i praktyki. Pierwsza czakra (ujcie tybetaskie, dotyczy czakry w rejonie trzeciego oka przyp. tum.) ma zwizek z mzgiem i ukadem nerwowym. Praktykujc z HUNG i z tummo przeksztacasz cay ten system nerww, tak e rozpuszcza si on w tej czakrze gowy. Druga czakra (rejon garda) ma zwizek z ukadem oddechowym i pucami. Poprzez tummo ukad ten przeksztaca si i rozpuszcza w czakrze garda. Musimy w tym celu kontrolowa oddech, wizualizowa go i podnie ogie tummo do gry, aby przeksztaci ten ukad (oddechowy). Ukad krenia zwizany jest z krwi i z sercem. Poprzez oddech tummo przeksztacamy ukad krenia w czakr serca. Teraz krew i organ serca s ju zakoczone, puca s zakoczone, a take fizyczny mzg jest ju zakoczony. Nastpnie ukad trawienny jest przeksztacany w czakr ppkow. Wszystkie organy trawienia i wchaniania (jelita) s przeksztacane i spalane ogniem tummo. Podobnie w czakrze rozrodczej organy pciowe s spalane i przeksztacane w t czakr. Zatem zamiast piciu gwnych organw i ukadw ludzkiego ciaa fizycznego, mamy teraz pi czakr. Wtedy gdy w peni zrealizowanych jest te pi czakr i wszystkie organy s ju przeksztacone, wtedy mamy Tczowe Ciao. Przeksztacanie czterech pierwszych czakr naley do dziedziny drugiej inicjacji, za przeksztacanie organw rozrodczych naley do inicjacji trzeciej. Druga inicjacja jest praktykowana samotnie, z kanaami (nerwami) i energi; trzecia inicjacja angauje dodatkowo pomoc dwch przeciwnych pci. Zadaniem pracy dwch przeciwnych pci jest zwikszenie mocy transformacji, mocy Tummo. Jednak kiedy to praktykujesz nie powiniene si rozprasza (ejakulowa), w przeciwnym razie nadal bdziesz mia przyczyny odrodzenia jako czowiek. Zamiast tego musisz podnosi esencj do gry, przeksztacajc j w ogie; wtedy za pomoc tej mocy ognia bdziesz w stanie rozpuci kady fragment ciaa fizycznego. Wtedy rzecz tummo przeksztacasz cay ten system nerww, tak e rozpuszcza si on w tej czakrze gowy. Druga czakra (rejon garda) ma zwizek z ukadem oddechowym i pucami. Poprzez tummo ukad ten przeksztaca si i rozpuszcza w czakrze garda. Musimy w tym celu kontrolowa oddech, wizualizowa go i podnie ogie tummo do gry, aby przeksztaci ten ukad (oddechowy). Ukad krenia zwizany jest z krwi i z sercem. Poprzez oddech tummo przeksztacamy ukad krenia w czakr serca. Teraz krew i organ serca s ju zakoczone, puca s zakoczone, a take fizyczny mzg jest ju zakoczony. Nastpnie ukad trawienny jest przeksztacany w czakr ppkow. Wszystkie organy trawienia i wchaniania (jelita) s przeksztacane i spalane ogniem tummo. Podobnie w czakrze rozrodczej organy pciowe s spalane i przeksztacane w t czakr. Zatem zamiast piciu gwnych organw i ukadw ludzkiego ciaa fizycznego, mamy teraz pi czakr. Wtedy gdy w peni zrealizowanych jest te pi czakr i wszystkie organy s ju przeksztacone, wtedy mamy Tczowe Ciao. Przeksztacanie czterech pierwszych czakr naley do dziedziny drugiej inicjacji, za przeksztacanie organw rozrodczych naley do inicjacji trzeciej. Druga inicjacja jest praktykowana samotnie, z kanaami (nerwami) i energi; trzecia inicjacja angauje dodatkowo pomoc dwch przeciwnych pci. Zadaniem pracy dwch przeciwnych pci jest zwikszenie mocy transformacji, mocy Tummo. Jednak kiedy to praktykujesz nie powiniene si rozprasza (ejakulowa), w przeciwnym razie nadal bdziesz mia przyczyny odrodzenia jako czowiek. Zamiast tego musisz podnosi esencj do gry, przeksztacajc j w ogie; wtedy za pomoc tej mocy ognia bdziesz w stanie rozpuci kady fragment ciaa fizycznego. Wtedy rzeczywicie bdziesz w stanie przeksztaci je w Tczowe Ciao. Padmasambhava poda za naukami takiego rodzaju, a nauki Dharmy dotyczce tego przetrway a do dzisiaj, tak e my rwnie moemy je praktykowa. Take dla nas jest moliwe aby to zrobi. Jest to w peni naukowe. Dlaczego nie mielibymy tego dokona? W przeszoci gromadzilimy karm wykonujc rne dziaania i nasze czakry pozamykay si wiatowymi rzeczami. Jest powszechne u kadego, e wszystko jest pomieszane. Zatem powinnimy poda za praktykami i robi wszystko co robi nasz Mistrz Guru Padmasambhava, tak abymy take my, bardziej lub mniej, osignli tak realizacj. Powinnimy dba o rozwijanie samych siebie. Tego wszystkim ycz. III. Owoc (ang. Consequence rezultat) Rezultatem osignicia Tczowego Ciaa jest poczenie z pit Kaj Buddy (pitym ciaem Buddy). Rzeczywisto Buddy ma 5 Kaji: Nirmanakaja, Sambhogakaja, Dharmakaja, Sahadakaja, i Mahasukhapradniakaja. Pita Kaja to

186/202.

Serwis internetowy Tsering wanie Tczowe Ciao. Poniewa jest on (Padmasambhava) Mahasukha, moe on uczestniczy w Wielkiej Przyjemnoci, tak jakby by ciaem materialnym, a jednak ma najwysz mdro poczon z Dharmakaj. Poniewa Pradnia oznacza Mdro, a osignicie Mahasukha oznacza, e odrodzi si w ludzkim ciele, ktre byo przeksztacone w najwysz form fizyczn, w tcz. wiato tczy jest najdoskonalsz mdroci, za kolory tczy s najwysz form fizyczn oba razem harmonijnie wsptworz Pit Kaj. Mwimy pene owiecenie najwysza mdro jest wiatem. Osoba pena splamie nie ma wiata, tylko ciemno. Vidja, wiedza, jest wiatem; avidja, ignorancja (niewiedza) jest bez wiata. Forma i kolory tczy odzwierciedlaj na bezchmurnej przestrzeni nieba fizyczny aspekt mdroci, ktra jest wiatem. Fizyczne ciao z misa jest przeksztacone w formy i kolory tczowego ciaa, ktrego wiato jest mdroci Mahasukha prajna. Poniewa jest wtedy forma, zatem staje si moliwe zjednoczenie w objciach ze wszystkimi dakiniami i osiganie przyjemnoci fizycznej, podczas gdy jednoczenie zachowana jest gboka mdro stanu bez egoizmu, pustka i nauki filozoficzne wszystkich Buddw. To wanie jest Mdro i wysoki Rezultat. Poniewa jest on fizycznie tcz, zatem nie ma mierci. Poniewa nie ma mierci nie ma koca wyzwolenia; poniewa nie ma koca wyzwolenia moe on bez koca utrzymywa swoje Wielkie Wspczucie. Tak wic gdziekolwiek, w jakimkolwiek kierunku, w jakiejkolwiek sytuacji kada osoba moe poczy si z Padmasambhav i otrzyma jego inspiracj. Pierwsz zasad urzeczywistnienia Stanu Buddy jest Wielkie Wspczucie. Drug jest Gboka Mdro, ktra staje si wiatem. Poniewa Padmasambhava moe wysya swoje wiato w kade dowolne miejsce, zatem kady moe zosta wypeniony tym wiatem i otrzyma mdro Stanu Buddy. Tak wic nasz ostateczny cel, wyzwolenie, moe w tym yciu zosta osignity poprzez dwie podstawowe zasady Wielkie Wspczucie i Gbok Mdro. To jest rzeczywisty Rezultat. Nie powinnimy zatem dy do szeciu nadludzkich mocy, czy dziesiciu waciwoci, czy 32-u form, lecz do Wielkiego Wspczucia poprzez ktre moemy kadego uratowa, i do Gbokiej Mdroci, poprzez ktr moemy wszystko oczyszcza i otwiera kady umys, przynoszc wielk szczliwo. To wanie jest rzeczywistym Rezultatem. To wanie dlatego Padmasambhava nie umar, lecz jak sam to powiedzia, znikn z tego wiata i uda si do wiata Yakszw, pojawiajc si tam jako Krl Yakszw, aby wyzwoli tamte istoty. W istocie moe on jednak przychodzi tutaj z powrotem, moe przyby do Ameryki, moe przyby do Chin, czy gdziekolwiek gdzie jest utworzone z nim jakie poczenie. Nie ma on ogranicze czasu i przestrzeni. Jest to rzeczywisty rezultat osignicia penego owiecenia w tym wanie yciu, bez przemierzania poprzez wiele kalp. Poniewa Padmasambhava osign to w cigu jednego ycia, zatem moe on dopomc swoim uczniom w dokonaniu tego samego. Jak ju wczeniej powiedziaem moemy mie takie same Przyczyny jak on, poniewa Budda nie wieci swoim wiatem tylko na ciao Padmasambhavy, lecz wysya je wszdzie i w kadym czasie, jeeli masz odpowiedni wiedz i otwarcie si, jeli w to wierzysz. Powiniene ufa, e jest taka moliwo, ufa w wiato Buddy, ktre wysya on do kadej osoby, ufa w jego wszechobecno. Gdyby nie by faktycznie w kadym miejscu i o kadym czasie, gdyby zapomnia chocia jedn czujc istot i nie wieci na ni swym wiatem, wtedy nie mgby osign cakowitej Dharmakaji, poniewa kada istota zajmuje jak przestrze w Dharmakaji. Jest lubowaniem (Samaja) Buddy by wysya i wieci swoje wiato do kadego z nas. Ci trzej Buddowie wiecili wiatem w kierunku Padmasambhavy, a jednoczenie w tym samym czasie wiecili wiatem w naszym kierunku; lecz my nie bylimy gotowi, nie zaakceptowalimy tego i zapomnielimy o tym. Tak naprawd naszym problemem nie jest to w jaki sposb Padmasambhava osign tczowe ciao, lecz to dlaczego nam jest tak trudno je osign. To jest najistotniejsze. Przyszlimy na ten wiat w oparciu o nasz przesz Karm. Nie mamy jeszcze odcitych wszystkich korzeni transmigracji; wiele spraw i dugw cigle pozostaje, i w efekcie rodzimy si jako wanie taka osoba. Jednoczenie mamy szczeglnie szczliw karm, poniewa zetknlimy si z Dharm. Nawet mylc, e ten czas to Wiek Kaliyugi, to jednak Dharma cigle tu jest, Tripitaka cigle tu jest. Po pierwsze odrodzilimy si jako ciao poprzez naszych rodzicw. Oni kochali nas, dbali o nas, o to by nasze ciaa byy zdrowe. Wiele spraw z naszego ycia bazuje na naszym ciele fizycznym; jeeli kto nas zbeszta, wtedy czujemy bl zarwno w umyle jak i w ciele. Poniewa posiadamy ciao, wic musimy troszczy si o jedzenie, o miejsce zamieszkania, musimy take zdoby jaki zawd abymy mogli nakarmi ciao, tak aby nie zmaro mierci godow. Tak wic w naszym codziennym yciu wszystko o czym mylimy i rozmawiamy jest skoncentrowane na tym naszym karmicznym ciele. Kto o tym wie, e jest taka potencjalno jak osiganie Stanu Buddy? Kto pamita, e istnieje potencjalno Stanu Boga? Kto wie czy po mierci tego ciaa dostaniemy jakie inne ciao? Nie dbamy o takie pytania. Kadego dnia jedynie dbamy o dostarczanie satysfakcji swoim ciao i nie mylimy ju o tych innych rzeczach. Jednak ciao, ktre dostaniemy po mierci moe by ciaem psa, kota, ducha, a moe jakiego insekta. To co uczynie podczas tego ycia uywajc tego ciaa, zdecyduje o tym jakie bdzie nastpne ciao. Jednak nawet podczas tego ycia nie jestem w stanie usatysfakcjonowa swojego ciaa, jak zatem mog zatroszczy si o nastpne ciao. Nikt o takie rzeczy nie dba. Tymczasem buddyjska Tantra naucza ci, e twoje ciao pochodzi z poprzedniej karmy, i nawet jeli nie dbasz o to obecne ciao, powiniene zatroszczy si o swoje przysze ciao. Jeli chcesz 187/202

Serwis internetowy Tsering sta si Budd powiniene wykonywa pewne praktyki (rytuay). Zatem zaczynasz od wizualizowania tego ciaa jako przezroczystej baki, po to aby odci wszelkie koncepcje dotyczce twojego ludzkiego ciaa; powiniene kompletnie zapomnie swoje ciao. Inne religie nie mwi o ciele Yidama. Jednak buddyjska Tantra mwi, e ciao yidama jest niczym baka z zewntrz jest niczym odbicie, za wewntrz jest pustk. Twoje karmiczne ciao pochodzi z przeszych zaciemnie; poprzez tak praktyk anulujemy nasze przesze dugi. Jednak poniewa ciao Buddy pochodzi z filozofii unjaty, zatem jest to wolne od egoizmu. Dlatego nauki buddyjskie ucz nas by osign inne ciao w miejsce fizycznego ciaa, jednak rwnoczenie cigle utrzymywa to ciao fizyczne, ktre poda wtedy za reguami tego ciaa wizualizowanego. Powiniene wizualizowa wszystkie szczegy od gry do dou, nawet najmniejszy wos, jako puste i na zewntrz bdce odbiciem. Na miejscu swojego fizycznego (cielesnego) ciaa wizualizujesz ciao Yidama i zapominasz o ciele karmicznym. Cigle myl o ciele yidama i krok po kroku wszystkie twoje koncepcje zwizane z ciaem karmicznym bd zapominane, fizyczna struktura ciaa (flesh miso) nie bdzie postrzegana jako taka solidna (staa), a sprawy wiatowe nie bd miay nad tob takiej mocy. Zatem kadego dnia, w kadej chwili i przy kadej okazji myl o tym, e jeste yidamem, zapominajc o swoim fizycznym ciele. Jeeli np. twj yidam ma cztery gowy, wtedy powiniene myle, e masz dodatkowe trzy gowy i postpowa odpowiednio do tego. Jeli twj yidam ma rogi, wtedy przechodzc przez drzwi powiniene myle, e masz dwa rogi i by odpowiednio ostrony podczas przechodzenia. Zawsze tam gdzie jest ch, jest sposb aby to osign. Mj Mistrz jako swojego yidama obra czteroramienn form Awalokitewary i wiele osb, w pewnych okolicznociach, mogo zobaczy, e mj Guru ma cztery rce. Byo tak poniewa on rzeczywicie osign wizualizacj czterech ramion. Nawet jeli medytujcy nie osign Tczowego Ciaa, na pierwszym poziomie wizualizowania siebie jako baki opiera si on na teorii pustki. Przed pierwsz z czterech Wielkich Inicjacji, ktra jest Inicjacj Yidama, powiniene praktykowa trzy nisze jogi razem z t praktyk wizualizowania przezroczystej baki, w ktrej wszystko wewntrz jest puste, za wszystko na zewntrz jest niczym odbicie. Z pord tych trzech niszych cieek jogi (krija tantra, czarja tantra, joga tantra przyp. tum.) Krija Yoga polega na sueniu Buddzie, Czarja Yoga polega na pracowaniu dla Buddy, za Yoga Tantra polega na wizualizowaniu na swoim ciele, nie tylko na koncentracji na zewntrznym ciele Buddy. W tych dwch pierwszych jogach Budda znajduje si na zewntrz ciebie suysz mu i czynisz ofiary, jednak w Yoga Tantrze ty sam musisz sta si yidamem. Po prostu wykonuj to zgodnie z rytuaem i wizualizuj wszystkie rzeczy. Jednak te trzy nisze jogi cigle jeszcze nie s pierwsz z czterech najwyszych inicjacji. Z kolei do najwyszej nie jest wymagany aden rytua. Kiedy urzeczywistniasz t najwysz inicjacj, nie potrzebujesz ju adnej ksiki, jako e rytua i wizualizacja byy ju powtrzone wielokrotnie, wiele-set razy, a rytua zosta urzeczywistniony i osigne w nim du biego. Zatem teraz adne ksiki nie s ju wymagane, praktykujcy, kiedy osiga najwysz inicjacj, po prostu medytuje i wizualizuje wszystkie rzeczy z wielk dokadnoci. Zazwyczaj w naszym yciu codziennym zapominamy o wizualizowaniu yidama i zapominamy o potencjalnoci naszego ciaa, zatem nie praktykujemy ciaa baki, czy te ciaa yidama. Padmasambhava najpierw praktykowa ciao yidama, a nastpnie drug inicjacj zwizan z mdroci tummo, mdroci energii, mdroci ognia, mdroci kropli, mdroci kanaw we wntrzu baki. Nastpnie pi organw ciaa fizycznego i ich ukady rozpuci w piciu czakrach, a wszystko to we wntrzu baki. Na zewntrz baki odbicia s niczym cienie, we wntrzu baki wszystkie czakry s take niczym odbicia, niczym cienie. Powierzchnia yidama z zewntrz pokryta jest odbiciem, za wewntrz zawiera pi organw i ukadw przeksztaconych w pi czakr. Poprzez wolne oddychanie pi zewntrznych elementw jest przeksztacanych w pi mdroci, ktrymi s: energia grna, energia dolna, energia w rodkowym obszarze, energia przenikajca nasze cztery koczyny, oraz energia yciowa. Podczas procesu umierania ta ostatnia, energia yciowa, opuszcza ciao wraz ze wiadomoci; dzieje si to w czakrze sercowej. Jeli zdarza si, e ta energia yciowa opuszcza ciao przed mierci, wtedy ta osoba staje si szalona. Jeli gromadzisz wszystkie swoje energie w kroplach mdroci podczas robienia tummo, wtedy moe to by niebezpieczne i moesz sta si szalony. Najpierw musisz utwierdzi si w praktyce bida, i z centrum bida powoli gromadzi energi, poniewa wszystko to jest poczone z energi yciow. Jeli zatem nie jeste osadzony w praktykowaniu sylaby nasiennej bida w swoim sercu, wtedy take energia yciowa moe wydostawa si na zewntrz. Tak wic druga inicjacja jest bardzo wana przeksztacenie piciu organw w pi czakr. Wspczenie wyksztacona, cywilizowana osoba spdza wiele czasu prbujc utrzyma swoje pi organw w dobrej kondycji, co jednak jest bardzo trudne; nie ma wtedy czasu myle o piciu czakrach. Nie interesuj si oni swoimi czakrami, a jedynie organami; dlatego jest im trudno osign Tczowe Ciao. W rzeczywistoci, jeeli faktycznie medytujesz na pi czakr i poprawnie utrzymujesz gboki oddech, wtedy nie bdziesz mia adnych chorb piciu organw. Ja osobicie, chocia nie zrealizowaem tego w peni, jednak yem w swoim miejscu odosobnienia przez dwadziecia pi lat bez adnych chorb. Jedynie czasami mae przezibienie, ktre bardzo szybko si koczyo. Zatem te produkty uboczne takiej buddyjskiej praktyki take s bardzo wartociowe. Kiedy sadzimy jakie nasionko w ziemi, kadego dnia dbamy o nie, podlewajc je wod i owietlajc socem, wtedy naszym rezultatem bdzie wspaniae, pikne drzewo. Rwnoczenie bdzie wiele

188/202.

Serwis internetowy Tsering produktw ubocznych, takich jak np. wiele witamin w owocach. Mwimy, e naszym gwnym celem jest Pene Owiecenie, jednak jest take wiele wartociowych produktw ubocznych tej praktyki. Jeeli nie dbamy o czakry, lecz zamiast tego dbamy jedynie o organy fizyczne, wtedy by moe osigniemy kilka chwilowych poytkw, jak tymczasow pomoc, w utrzymywaniu zdrowia fizycznego, jednak rwnoczenie tracimy wtedy potencjalno realizowania energii Stanu Buddy. Wtedy, gdy zapomina si o piciu energiach Stanu Buddy, wtedy ciao Buddy nie rozwija si tak pomylnie, zatem nie osigasz wtedy Tczowego Ciaa. Jeeli natomiast nie praktykuje si trzeciej inicjacji, wtedy nie realizujemy jej gwnej funkcji, ktr jest wymiana czerwonego i biaego bodhi. Jak wiemy w ciele fizycznym czowieka, posiadajcym pi bardzo istotnych dla niego organw, mamy take nasienie i jajeczko (dotyczy substancji rozrodczych przyp. tum.); w ciele Buddy odpowiadaj im biae i czerwone bodhi. Poniewa to czerwone bodhi jest wiksze u kobiet, za biae u mczyzn, dlatego praktykuje si wymienianie energi bodhi. Dotyczy tego trzecia inicjacja w praktyk mioci Wadry. Mwi si, i chopcy posiadaj swoje nasienie od okoo 16-go roku ycia, jednak poprzez takie dziaania jak masturbacja, stosunki homoseksualne, stosunki zwyke (heteroseksualne) nasienie to jest stopniowo tracone, tracone, tracone kadego roku, kadego tygodnia, kadego dnia. Zatem stopniowo traci si bardzo duo esencji. Dlatego ta energia musi by wzmacniana praktyk mioci Wadry. Odnonie tracenia nasienia, jeeli naraz, w jednym momencie, nastpuje zbyt dua utrata energii yciowej, wtedy moe wywoa to mier. Jednemu z moich przyjaci przydarzy si taki wypadek, e podczas praktykowania drugiej inicjacji, polegajcej na wiczeniach oddechowych i praktyk z czakramami, zbyt wyduy on te wiczenia. Nastpio wtedy wyrzucenie energii yciowej z ciaa, w efekcie czego zmar. Jeli wykonywa by te wiczenia waciwie utrzymujc skupienie na unjacie (pustce), wtedy nie napotkaby on takiego niebezpieczestwa. Jemu za przydarzyo si tak, e zamiast do gry, jego wiadomo i nasienie zostay wyrzucone w d. Nie osign on zatem praktyki Wadra mioci; zamiast Tczowego Ciaa osign jedynie zgon. Jeeli za wemiesz korzyci pynce z rozwoju swojego bodhi, wtedy bdzie ono rosn. Wtedy energia tummo bdzie bardzo mocna, taka jak wewntrzny ar, tak i bdziesz mg rozpuci w nim wszystko, cae to fizyczne ciao stanie si wiatem. Podsumowujc chciabym powiedzie, e kiedy osigamy cztery inicjacje i znamy filozofi unjaty, wtedy moemy take rozpozna Dharmakaj. Bez unjaty nie moemy rozpozna Dharmakaji, a bez Dharmakaji nie moemy zrealizowa Tczowego Ciaa. Poniewa tcza pojawia si na niebie, jeeli nie ma nieba, nie moemy wtedy ujrze tczy. Oznacza to, e nasze ciao Mahasukhapradni osiga si niczym tcze na niebie, a to niebo jest symbolem Dharmakaji. Kiedy praktykujesz Dharmakaj powiniene praktykowa Mahamudr i filozofi unjaty. Jeli tego nie praktykujesz, a jedynie mwisz o tym , wtedy nie bdzie to zrealizowane. Teoria to jedno, a realizacja to drugie. Musisz zatem wzi abstrakcyjne postacie filozoficznych teorii i wcieli je w konkretn realizacj Dharmakaji. Wanie dlatego nawet kiedy osigamy Tantr, czy nawet gdy osigamy Mahamudr bez Dharmakaji nie jestemy w stanie zrealizowa Tczowego Ciaa. Jednak kiedy podamy za reguami Padmasambhavy i rzeczywicie praktykujemy, wtedy zarwno Przyczyna jak i cieka, wszystkie warunki mog by takie same jak u naszego Wielkiego Mistrza. Zatem Rezultat take moe by taki sam. To jest moja konkluzja. Dodatek Zarwno mczyni jak i kobiety praktykuj wg takich samych metod Mioci Wadry. Po praktykowaniu i osignieiu rezultatw w praktyce gbokiego oddychania krwawienia miesiczkowe u kobiet zatrzymuj si, co oznacza e take u niej nastpuje zatrzymywanie esencji (zatrzymywanie owulacji). Mio Wadry praktykuje si nerw do nerwu. W pochwie znajduje si may nerw, ktry jest zakoczeniem kobiecego nerwu rodkowego (kanau centralnego). Jest on may i moe zosta umieszczony w ustach penisa. Zatem z zewntrz penis jest wtedy obejmowany przez pochw, za wewntrznie tajemny nerw kobiecy jest wewntrz narzdu mskiego. Dlatego jest to podwjne i nazywane jest nerw do nerwu. Po stworzeniu takiego kontaktu nerw do nerwu, moe przepywa energia, nastpuje wzajemny przepyw energia do energii. W taki sposb nie nastpuj adne zakcenia. Po tym przepywie energii, ktry jest wymian czerwonego i biaego bodhi w ich ciaach, oboje czuj si zharmonizowani. Nie ma koniecznoci wytrysku nasienia do kobiety, ani te uwalniania jajeczka przez kobiet. Mczyzna i kobieta po prostu wymieniaj si swoimi rnymi materiaami. Tym materiaem jest energia, ktra staje si nasieniem. Ty masz szczcie mie taki materia, a ja mam szczcie mie inny materia, zatem wymieniamy si wsplnie tymi materiaami. Ja wtedy wzmacniam moje nasienie, a ty wzmacniasz swoje jajeczko. Wanie to nazywa si nerw do nerwu, energia do energii, kropla do kropli. Nie jest to wyrzucanie na zewntrz, ale podnoszenie do gry. Gbokie oddychanie podnosi t energi do gry, za energia Buddy spywa do rodka. Ogie podnosi si do gry, za kropla spywa w d. HUNG symbolizuje biae bodhi, za ogie symbolizuje czerwone bodhi. Ojciec przekazuje dziecku biae bodhi, za matka przekazuje czerwone bodhi. Zatem mczyzna ma swoje wasne czerwone bodhi, jednak poniewa wyczerpywa je (wytryskami) przez tak dugi czas, zatem potrzebuje je wzmocni poprzez praktyk Wadra mioci. 3.21. PADMASAMBHAVA Kaniam si przed Zrodzonym z Lotosu Guru 189/202

Serwis internetowy Tsering ktrego Miujca Dobro spada na wszystkie wiaty w postaci obfitego deszczu bogosawiestw Kaniam si mym ojcom - lamom Zilnonowi Lingpie i Tsultrimowi Gjamtso dziki ktrym Mandala mojego Umysu rozwietlia si blaskiem Bodhiczitty Padam do lotosowych stp Khandro Tsering Paldron ktra nagrodzia mnie modlitw dugiego ycia Skadam hod zawsze mi towarzyszcej aktywnoci Miujcych Oczu i Noszcego Czarny Paszcz Emaho !!! Ksiyc i soce pojawiy si razem na Czystym Niebie Obym od tej chwili mg przynosi poytek nieskoczonym istotom zagubionym w szeciu wiatach i niczym zapach niebiaskich kwiatw przynoszcy bogosawiestwa z Zangdokpalri Obym swoj aktywnoci przynosi szczcie i mg usun wszelkie cierpienia czujcych istot ! Pad sdongs brTsegs pa: Ja, ktry jestem znany jako Powstay z Siebie Lotos, ktry wyemanowa z orodka serca Buddy Amitabhy. Jestem Arja Awalokitewar, bdcym promieniem wiata Mowy.Jestem bratem wszystkich daki i krlem bohaterw [Vira]. Jestem duchow aktywnoci wszystkich buddw trzech czasw. Jestem tym, ktry posiadajc wielk moc wspczucia, pojawia si jako nirmanakaja niezrwnanego Samantabhadry Mahawadradhary. Jestem fal duchowej aktywnoci, ktra wszystkich kieruje na ciek, wypeniajc nadziej umysy wszystkich czujcych istot. Szengszik Pema Dziungne [ - .mp3 ; 5 Mb ] Padmasambhawa czyli Guru Rinpocze: Drogocenny Guru - jak nazywaj go tybetaczycy, to mahaguru, ktry w VIII wieku wprowadzi buddyzm do Tybetu. Zaproszony przez krola Trisong Detsena, za rad wielkiego indyjskiego khenpo antarakszity, Padmasambhawa mia pozosta w Tybecie blisko 55 lat. Podrowa przez cay kraj nauczajc i praktykujc, poskramiajc siy, ktre przeszkadzay dharmie Buddy, napeniajc swym bogosawiestwem krajobraz Tybetu i Himalajw. Dziki temu nauka Buddy zacza przenika sam tkank ycia tybetaczykw i wanie wspczuciu Padmasambhawy, jego bogosawiestwu i jego wszechogarniajcej wizji buddyzm tybetaski zawdzicza swj szczeglny dynamizm i magi, sw ywotno i powodzenie. Nauka Buddy ogarnia ze wszystkich stron ycie codzienne i kultur tybetaczykw, niemal tak samo jak powietrze, ktrym oddychaj. W tym tkwi moc buddyzmu tybetaskiego i racja, dla ktrej Tybet sta si sawny jako taki wanie, duchowy kraj. Padmasambhawa zaoy pierwszy klasztorny uniwersytet w Samye, gdzie wielu indyjskich panditw, jak Vimalamitra zebrao si razem z tumaczami tybetaskimi, aeby tumaczy dharm Buddy, a pierwszych siedmiu tybetaczykw zostao wywiconych na mnichw. W Czimphu objawi mandal nauk mantrajany dwudziestu piciu uczniom, wrd ktrych byli krl Trisong Detsen, Jeszie Tsogyal i Wajroczana. Dla milionw praktykujcych Padmasambhawa poprzez stulecia nie przesta by rdem realizacji i inspiracji, ktra tchnie ycie w serce ich praktyki. ycie Padmasambhawy jest nadzwyczajne, lecz nie jest on w adnej mierze ograniczony do historycznej osobowoci; faktycznie odrzuca on histori i chronologi. Liczne proroctwa wraz z tym, ktre wypowiedzia sam Budda, gdy odchodzi do parinirwany gosiy, e Padmasambhawa urodzi si osiem czy dwanacie lat po nim, aeby rozprzestrzeni nauk mantrajany. Jednak Padmasambhawa y mimo wszystko w Tybecie w VIII wieku naszej ery. Padmasambhawa jest ludzkim ucielenieniem dzogpaczenpo, natchnieniem i duchem dzogczen, zasad kosmiczn i ucielenieniem wszystkich mistrzw. W tradycji tybetaskiej jest on owiecon zasad, ktrej potn energi przywouje si jako rdo ochrony wrd pomieszania i niepokoju tej epoki. Praktyka i mantra Padmasambhawy s wysoko cenione jako szczeglnie skuteczne w dzisiejszym wiecie w tworzeniu pokoju i harmonii. Jak mwi Dilgo Khyentse Rinpocze, najwikszy yjcy mistrz dzogczen: 'Cho wielu byo niepojtych i niezrwnanych mistrzw ze szlachetnej krainy Indii i z Tybetu, krainy niegw, to jednak wrd nich wszystkich tym, ktry ma najwiksze wspczucie i bogosawiestwo dla istot w tym trudnym wieku jest Padmasambhawa, ucielenienie wspczucia i mdroci wszystkich Buddw. Jedn z jego waciwoci jest moc udzielania swego bogosawiestwa w natychmiastowy sposb wszystkim tym, ktrzy si do niego modl i o cokolwiek by si nie modlili, poniewa posiada moc natychmiastowego speniania naszego yczenia'. 'W tej mrocznej epoce - mwi dalej Khyentse Rinpocze gdzie istoty s pogrone w cigym cierpieniu z powodu trzech trucizn: ignorancji, agresji i przywizania, gdzie pi negatywnych emocji jest bardziej wzburzonych ni kiedykolwiek przedtem i gdzie straszne cierpienie wypywa z choroby, ubstwa, godu, pragnienia i groby wojny, bogosawiestwa Guru Rinpocze s nawet jeszcze szybsze w dziaaniu. On sam zapewni, e jeli w takiej epoce kiedykolwiek jaka osoba zwrci si do niego z modlitw, to on natychmiast odpowie swoim bogosawiestwem. A nie byy to jakie sodkie sowa pokrzepienia, lecz prawdziwe, nie mogce nas zwie sowa Guru Rinpocze'. Wedug Tradycji Skarbw [gter lung] Ratna Lingpy:

190/202.

Serwis internetowy Tsering Gdy przychodzi dziesity dzie [ ksiycowego ] miesica, ci ktrzy pamitaja o Mnie, tak jakby na pamitk tego nosili w kieszeni kamyk, oni i ja bdziemy naprawd nierozdzieleni. Dla moich synw, moich uczniw, krla i ministrw Tybetu, dziesitego dnia kadego [ ksiycowego ] miesica, ja sam bd si pojawia; obiecuj to. Ja, Padmasambhawa, nigdy nie oszukuj innych. Wedug Lama Sangdu [ bLa ma gSang 'dus ]: Dziesitego dnia miesica mapy, w roku mapy oraz we wszystkie dziesite dni innych [ksiycowych] miesicy, moje manifestacje bd szczeglnie emanowa w Dambudwipie; Bd udziela zarwno zwyczajnych jak i najwyszych siddhi. Jeli chodzi o tych, ktorzy przez cae ycie bd praktykowa sadhan Guru, to jeli wytrwaj w tym, wwczas w chwili odejcia z obecnego ycia, zostan wchonici w orodek mojego serca. Zgodnie z Zhal-dam Ser-treng [Zhal gdams gser phreng]: Ja, Urgyan, szczeglnie dzisitego dnia, ktory jest wielkim witem, bd przybywa do nienej krainy Tybetu. Jadc na promieniach soca i ksiyca, tczy, mgach lub deszczu i bd usuwa wszystkie przeszkody powstrzymujce oddanych mi uczniw. Kademu z nich udziel czterech inicjacji, ktrych pragn. To jest moja obietnica, a Padma nigdy nie oszukuje nikogo. Jeli kto jest mi oddany, niech zawsze wykonuje dzisitego dnia pud. Dziki praktyce sadhany zgodnie z moimi wyjanieniami, urzeczywistni dobrobyt krlestwa. Padmasambhawa przyby do tego wiata dla spenienia trzech gwnych celw. Oglnie rzecz biorc przyby, aby pomc istotom szeciu sfer. Nastpnie, jego historyczn misj byo przyniesienie wiata dharmy i nauk dzogczen do krainy Tybetu. Dziki jego dobroci i wasnorcznym wysikom nauka pozostaa na dobre w Tybecie przez ponad tysic lat. Obecnie nauki Padmasambhawy przybyy na zachd, gdzie dotd byy nieznane i jest to rzeczywicie znak jego bogosawiestwa, oznaka jego wspczucia i mocy. Po trzecie, kady Budda niesie ze sob szczeglne przesanie i ma specyficzn misj do spenienia, a szczegln misj Padmasambhawy jest przybycie do ciemnego wieku, do 'mtw czasu', do kalijugi. Podczas gdy Budda zasadniczo znany jest z tego, e naucza nauk sutrajanay, mimo i w tajemnicy naucza tantr, Padmasambhawa przyby na ten wiat, aeby naucza tantry i dzogczen. Tak wic podczas gdy Budda Siakjamuni przedstawia zasad Buddy, najwaniejszy element cieki sutrajany, Padmasambhawa uosabia zasad guru, serce buddyzmu wadrajany i dlatego znany jest jako 'Sangye Nyipa', 'Drugi Budda'. Jak wyjania Nyoshul Khenpo Rinpocze: 'zgodnie z oglnym podejciem do dharmy Buddy, historia historycznego Buddy Siakjamuniego rozpoczyna si od jego owiecenia w Indii w Wadrasanie, obecnie Bodhgaja. Budda trzykrotnie obrci koem dharmy i w kocu wszed w parinirwan. Potem przyby Padmasambhawa, aby powtrzy jego nauki, a szczeglnie po to, aby obrci koo nauk tajemnej mantry wadrajany. O ile Budda przekaza podstawowe nauki i zaoy fundamenty, Padmasambhawa by tym, ktry wprowadzi nauki wadrajany'. Padmasambhawa, lub w sanskrycie Padmakara, a po tybetasku Pema Dziungne, znaczy 'Urodzony w Lotosie'. Lotos symbolizuje Padm albo lotos rodziny, do ktrej nale wszystkie ludzkie istoty. Chocia lotos ronie w botnistym bagnie, jednak zawsze wytwarza nieskalany, czysty kwiat. W taki sam sposb, cho posiadamy negatywne emocje, takie jak pragnienie, to nasza wrodzona, czysta energia mdroci moe zosta doprowadzona do rozkwitu. Dlatego pomieszania nie musi si odrzuca; mona je przeksztaci w mdro. T moc przeksztacenia przedstawia zasada lotosu. W ten sposb Padmasambhawa jest ucielenieniem wizji tantry i przeksztacenia; jest on przeobraajcym bogosawiestwem wszystkich Buddw. Dlatego jest szczeglnie potny w obecnym czasie i w tym wieku, kiedy negatywne emocje s silniejsze, a pomieszanie wiksze ni kiedykolwiek przedtem. Mwi si, e im wiksze pomieszanie i trudnoci, tym jest on potniejszy. Kiedy tybetaczycy potrzebuj bogosawiestwa i opieki, ich naturalnym odruchem jest wzywanie Padmasambhawy. 'Z kolei, wedug nadzwyczajnej cieki dzogpaczenpo - mwi dalej Nyoshul Khenpo Rinpocze - Budda jest obecn, prawdziw natur naszego wasnego umysu, nasz wrodzon rigp, albo czyst wiadomoci. Gdzie Budda sta si owiecony? We wszechogarniajcej przestrzeni Dharmadhatu. Z tego punktu widzenia takie zdarzenia jak np. jego manifestacja jako historycznego Buddy w Wadrasanie s widziane po prostu jako zewntrzny pokaz. 'Pierwotny Budda' mieszka nie gdzie indziej jak w naturze naszej rigpy, Sferze Akanisztha. Z przestrzeni Dharmadhatu manifestuje si dla dobra bodhistattww jako Buddowie sambhogakaji, piciu rodzin: Wajroczana, Akszobhja, Ratnasambhawa, Amitabha i Amoghasiddhi. Dla naszego wiata manifestuje si w formie nirmanakaji, jako historyczny Budda Siakjamuni. W rzeczywistoci jednak nie by kim innym, ni emanacj pierwotnego Buddy Samantabhadry, ktry jest w naszym wasnym sercu, w naszej wasnej rigpie. Pniej zamanifestowa si jako Padmasambhawa, 84 mahasiddhw i jako wielcy mistrzowie Indii, tacy jak: Nagarduna, Asanga, Arjadewa, Wasubandhu, Dignaga, Dharmakirti, Sakjaprabha i Gunaprabha, znani jako 'sze osb i dwch wspaniaych'. Innymi sowy, przejawia si na rne sposoby, dla kadej istoty w jej waciwy sposb, pojawiajc si jako ptak pomidzy ptakami, jako zwierz pomidzy zwierztami i.t.d. podczas gdy pierwotny Budda Samantabhadra jest nasz rigp na absolutnym poziomie. Natura lub jako mdroci rigpy jest promieniujca i wyposaona w wietlisto, podobnie jak soce jest wyposaone w niezmienne i nie gasnce promieniowanie. Ta jako nieprzerwanej wietlistoci pierwotnej natury jest tym 191/202

Serwis internetowy Tsering 'Nieograniczonym wiatem' lub 'Niezmiennym wiatem', ktre nazywamy Budd Amitabh, po tybetasku Opame lub Nangwataye. Budda Amitabha, ktry jest tym samym, co Samantabhadra, wysya ze swojego serca potny promie wiata w formie sylaby Hrih, ktra opada na pnocno-zachodni krain Oddijana i na jezioro Dhanakoa. W ten sposb, jak esencja ojca i matki daj narodziny dziecku i tworz nasienie naszego ciaa zoonego z elementw, narodziny Padmasambhawy nastpuj z nasiennej sylaby Hrih. W tym momencie wszyscy Buddowie Dziesiciu Kierunkw wraz z setkami i tysicami daki, z rnych sfer niebiaskich przywouj dla dobra istot bogosawiestwo i inkarnacje wszystkich Buddw. Ta ich inwokacja znana jest jako 'Siedem wierszy wadry' lub 'Modlitwa w siedmiu linijkach'. Jest to 'Spontaniczna pie spokoju Dharmadhatu'. Jest to najwaniejsza modlitwa, poniewa jest inwokacj, poprzez ktr Guru Rinpocze przybywa do naszego wiata. HUNG UR GIEN JUL GI NUB DZIANG TSAM PE MA GE SAR DONG PO LA JA TSEN CZIO GI NGY DRUB NIE PE MA DZIUNG NE SZIE SU DRA KHOR DU KHAN DRO MANG PY KOR KIE KI DZIE SU DAK DRUB KI DZIN GI LAB CZIR SZIEG SU SOL GU RU PE MA SID DHI HUNG Hung! W pnocno-zachodnim kracu krainy Urgien w sercu kwiatu lotosu, jeste ty obdarzony wspaniaymi, najwyszymi mocami znany jako Zrodzony z Lotosu otoczony przez orszak wielu daki praktykujc i podajc za tob, prosz, przybd tu by udzieli mi bogosawiestwa. Padmasambhawo udziel mi urzeczywistnienia. Gdy Guru Rinpocze urodzi si w kwiecie lotosu na wodach jeziora, dakinie zawoay go z gbi swoich serc i ich woanie spontanicznie stao si mantr Wadra Guru. Tak wic ta mantra jest mantr jego serca, jego rdzeniem ycia, jego esencj serca, a recytowanie jej to przywoanie samej istoty Guru Rinpocze: OM AH HUNG BENDZA GURU PEMA SIDDHI HUNG Gdy nadszed czas, aby opuci Tybet, Padmasambhawa odjecha do krainy Ngayab Ling, ku grze o barwie miedzi, zwanej Zangdokpalri. 'Tam pisze Dudjom Rinpocze - zamanifestowa Niepojty Paac Lotosowego wiata i rezyduje w nim jako krl, przy pomocy jednej ze swych manifestacji, w kadym z omiu kontynentw rakszasw, udzielajc nauk takich jak - 'Osiem Wielkich Metod Osigania Kagye' i chronic ludzi tego wiata Dambudwipy od lkw ich ycia. Nawet i dzi panuje jako regent wadradary, 'Vidjadhara, majcy spontaniczne spenienie najwyszej cieki'; i w ten sposb pozostanie, nigdy nie ruszajc si, a do koca wiata. Istnieje wiele form Padmasambhawy. Pierwsza zwana jest Totreng De Nga [pi rodzin Padmasambhawy]: Wadra Totreng, Ratna Totreng, Padma Totreng, Karma Totreng i Budda Totreng. Nastpnie jest osiem manifestacji Padmasambhawy: Tsokye Dorde, Padmasambhawa, Loden Czokse, Pema Gyalpo, Nyima Ozer, akja Senge, Senge Dradok i Dorde Drolo. Jest szeciu Guru Rinpocze, ktrzy zamanifestowali si, aby pomc sferom piekielnym, sferze godnych duchw, sferze zwierzcej, sferze ludzkiej, sferze pbogw i sferze bogw. Tych szeciu Guru Rinpocze pracuje przeciwko szeciu negatywnym emocjom. jest te dwanacie manifestacji Guru Rinpocze [Nam Trul Chu Nyi] przeciw rnym przeszkodom i lkom, ktre powstaj w naszym yciu. Budda osobicie powiedzia: 'przybyem w sposb podobny do snu, lecz w rzeczywistoci w ogle nie nauczaem, to wszystko powstao z potrzeb istot'. Tak jak to, co pojawia si przed zwierciadem, odbija si w nim, tak i nauki pojawiaj si zgodnie z potrzeb istot. W ten sposb osiem manifestacji Padmasambhawy nie s rnymi Padmasambhawami, lecz odzwierciedlaj jego zdolno pojawiania si zgodnie z potrzebami i probami. Dlatego zwane s po tybetasku 'Guru Tsen Gye' ['Osiem Imion Guru']. 'Jeli arliwie modlisz si do Guru Rinpocze - mwi Nyoshul Khenpo Rinpocze - nie ma wtpliwoci, e istotnie pojawi si tobie, poniewa aden inny Budda nie manifestowa si w wizjach praktykujcym tak czsto jak Guru Rinpocze. Niektrzy z wielkich tertonw np.Ratna Lingpa mieli a 25 wizji Guru Rinpocze. Inni gwni tertonowie mieli 20-cia, inni 10, niektrzy sze, a cay tysic mniejszych tertonw mia przynajmniej trzy wizje, co razem daje wiele tysicy. Szczegy tych wizji s bardzo dokadnie odnotowane: data, miejsce i sposb, kiedy miay miejsce oraz nauki i przepowiednie dane przez Padmasambhaw. Nauki te zostay nastpnie bardzo wyranie spisane. Pniej praktykowali je inni mistrzowie, z ktrych wielu osigno tczowe ciao przez swoj autentyczn moc. To wszystko pokazuje jak potny i jak szybki w dziaaniu jest Guru Rinpocze. Jeli podasz za nim, szybciej osigniesz spenienie na ciece. aden inny Budda czy mistrz nie pojawi si tak wiele razy jak Guru Rinpocze. Wydaje si, e jest on najaktywniejszy z nich wszystkich'. Najpoteniejszym sposobem przywoania inspiracji Padmasambhawy jest praktyka guru jogi: 'stopienie si z umysem guru'. Oto dlaczego w toku historii wielcy mistrzowie dzogczen, jak na przykad Jigmed Lingpa, Dziamjang Khyentse Wangpo i Patrul Rinpocze okrelili guru jog jako ich najskrytsz praktyk. Patrul Rinpocze mg nawet recytowa sowa guru jogi bezwiednie, podczas gdy sam spa. 'Na ostatecznym poziomie - mwi Dilgo Khyentse Rinpocze - poprzez Padmasambhaw moemy urzeczywistni natur umysu, znaczenie dzogczen lub

192/202.

Serwis internetowy Tsering mahamudry. Nie mona ich urzeczywistni bez praktyki guru jogi. Guru joga jest kluczem'. Praktyka guru jogi jest bardzo subteln, a jednak potn metod odniesienia do prawdy w ludzki, osobisty sposb i otwarcia serca, aby odsoni mdro rigpy. Guru jest medium, za przywoywanie go to rodki. Poniewa kiedy mylicie o waszym mistrzu, wywouje to sam esencj, sam smak i poczucie owiecenia, pogldu i dzogczen. Oddanie rozbraja wszelkie wasze negatywne emocje. W guru jodze otwieracie wasze serce i umys na prawd, ktr ucielenia guru. Chocia prawd jest, e Budda jest w nas, to jeli nie jestemy w stanie sami tego urzeczywistni, powinnimy ow natur 'wezwa'. Wejcie w stan absolutu bez jakiej inspiracji jest skrajnie trudne, prawie e niemoliwe i jeli nie macie zaufania do mdroci guru w was, wtedy potrzebujecie znale sposb zainspirowania tego poprzez guru jog, ktra przywouje t obecno, aeby ogrza wasze serce i bogosawi wasz umys. Jak wskazuje Nyoshul Khenpo Rinpocze: '...jeli spogldasz na swj umys, kiedy powstaje w nim bardzo silne oddanie i twoja medytacja si nim inspiruje, to co si wydarza? Odkrywasz, e twoja medytacja ma duo wicej uczucia, przejrzystoci, bogosawiestwa i realizacji. Podczas gdy samo siedzenie z niemym medytowaniem na pustk i myleniem: 'ja medytuj' bdzie zupenie paskie'. 'W szczeglnoci ywotne jest woenie caej swojej energii w guru jog, trzymajc si jej jako ycia i serca praktyki - pisze Dudziom Rinpocze - jeli tego nie zrobisz, wtedy twoja medytacja bdzie bardzo tpa i nawet jeli zrobisz mae postpy, nie bdzie koca przeszkodom, ani te w umyle nie narodzi si adna moliwo prawdziwej szczerej realizacji. Dlatego dziki arliwemu modleniu si z niekamanym oddaniem, zostanie ci wkrtce przekazane bezporednie bogosawiestwo i umys mdroci lamy, wskutek czego zostaniesz wyposaony w jedyne w swoim rodzaju urzeczywistnienie, poza sowami, zrodzone gboko w twym umyle. S cztery stopnie spenienia praktyki guru jogi: - inwokacja - stopienie swego umysu z guru za pomoc mantry, nastpnie otrzymanie bogosawiestwa lub obdarzenie moc, i na koniec - zjednoczenie swego umysu z Padmasambhaw lub z guru i spoczywanie w naturze swojej rigpy, absolutnym lamie. Inwokacja rozpoczyna si wraz z pobudzeniem pogldu prawdziwego oddania. gdy siedzisz cicho, z gbi swego serca przywoujesz Padmasambhaw, ucielenienie wszystkich Buddw i wszystkich mistrzw, w przestrzeni przed sob. Powinno si go wizualizowa jako yw istot promieniujc jak tcza, a nie pasko jak na obrazku, czy te jak solidn statu ze zota, lub te co pustego. Wizualizujc myl, e dziery on bogosawiestwa i jako mdroci, wspczucia i mocy wszystkich Buddw. Albowiem jak powiedzia to sam Padmasambhawa: 'ci, ktrzy realizuj mnie, realizuj wszystkich Buddw; ci, ktrzy mnie widz, widz wszystkich Buddw'. Gdy przywoujesz go, woasz o jego pomoc i inspiracj dla oczyszczenia caej swojej karmy i negatywnych emocji i dla sprowadzenia urzeczywistnienia twojej prawdziwej natury. Z takim rodzajem gorcej proby przywoujesz go bardzo mocno i jednoczysz z nim swj umys. Jeli masz trudno w odniesieniu do formy Padmasambhawy, moesz po prostu bra pod uwag t doskona obecno, obecno wszystkich Buddw i mistrzw i przywoywa prawd w postaci wiata. Inwokacja jest jakby wprowadzeniem Padmasambhawy do swojej obecnoci, do swojego serca. Gdy przywoujesz, twj umys jest zajty Padmasambhaw czy odczuciem Padmasambhawy, przeobraajc cae otoczenie serca i umysu. Dilgo Khyentse mwi: 'jest tak jakby Padmasambhawa sam by faktycznie obecny. Rozpoznajc to, wizualizuj go i wzywaj z gbi swego serca, mwic: 'Guru Rinpocze, we mnie pod swoj opiek !' Nie ma wtpliwoci, e wtedy jego bogosawiestwo spynie do twego serca'. Kiedy podejmujemy praktyk wizualizacji tak jak ta, wkraczamy w wymiar obszaru sakralnego. Przypomina nam to, e Buddowie s tam, poniewa Budda sam powiedzia: 'jeli kto myli o mnie, zjawiam si przed nim'. Niczego nie tworzycie, natomiast zamiast tego dostrajacie si do prawdziwej natury czystego rodowiska, do sfery Buddy. Nie musicie 'widzie' sfer Buddy, wystarczy jeli po prostu pozwolicie swemu sercu wkroczy w nie. Wszystkie sfery s w swej istocie czystymi sferami Buddw, lecz obecnie ze wzgldu na nasz karmiczn wizj nie jestemy w stanie widzie ich jako czystych. To jest czyste postrzeganie [dak nang], wite spojrzenie. Kiedy przywoujecie Padmasambhaw, moecie to czyni przez piewanie 'Modlitwy w siedmiu linijkach', powszechnie uywanej w tradycji Ningma i Dzogczen. 'Moecie woy cay swj umys z oddaniem tylko dla tej modlitwy', powiedzia Guru Rinpocze. Rzek on rwnie: 'kiedy ucze woa mnie z tsknym oddaniem i z melodyjn pieni Modlitwy w siedmiu linijkach, przybd wprost z Zangdokpalri, jak matka, ktra nie moe si oprze woaniu swego dziecka". Esencj praktyki guru jogi jest zjednoczenie swego umysu z Guru Rinpocze i mwienie mantry 'om ah hung bendza guru pema siddhi hung', tak wiele razy, jak jest to moliwe. Odmawiajc mantr, utrzymujesz swj umys w jednoci z guru lub po prostu pozostawiasz go, aby cicho spoczywa w naturze twojego guru. Jest to zwane dojrzewaniem bogosawiestwa. Poprzez bogosawiestwo twj zwyky umys zostaje urzeczywistniony jako umys mdroci Guru Rinpocze. Twoje uczucia i postrzeganie zostaj przeksztacone, jak gdyby nagle uniosy si cikie chmury i wszystko stao si czyste.Mantra Wadra Guru jest sam serdeczn esencj Padmasambhawy. Jest to take mantra wszystkich mistrzw, Buddw, jidamw, daki i stranikw. Kiedy j piewasz, przywoujesz samo ucielenienie Padmasambhawy. Kiedy dojdzie do koca praktyki mantry, doprowadzajc bogosawiestwa do dojrzaoci i zjednoczenia z umysem mdroci guru, kulminacj tego bdzie 193/202

Serwis internetowy Tsering otrzymanie przekazu mocy, co stanowi trzeci etap praktyki guru jogi. Tutaj wyjania si to zgodnie z praktyk guru jogi jak otrzymaem od mojego lamy Tsultrima Gjamtso Rinpocze [z Bhutanu]. Z krystalicznie biaej sylaby na czole Padmasambhawy wypywaj promienie biaego wiata, ktre wnikaj do twojego czoa i wypeniaj cae ciao. Oczyszcza to ca negatywn karm zgromadzon przez negatywne czyny ciaa i oczyszcza kanay [tyb.tsa]. W ten sposb otrzymujesz bogosawiestwo ciaa Guru Rinpocze. Jest to Inicjacja Wazy [Bum Wang], ktra wyposaa w moc do praktyki wizualizacji [kyerim] i zasiewa ziarno osignicia stanu 'W Peni Dojrzaego Vidjadhary' i realizacji nirmanakaji. Z rubinowej sylaby w gardle Padmasambhawy wypywaj promienie czerwonego wiata, ktre wchodz do twego garda i wypeniaj cae twoje ciao. Oczyszcza to caa negatywn karm nagromadzon poprzez dziaania mowy i oczyszcza wewntrzny wiatr [tyb.lung]. W ten sposb otrzymujesz bogosawiestwo mowy Guru Rinpocze. Jest to 'Inicjacja Tajemna' [Sang Wang], ktra wyposaa w moc dla praktyki recytacji mantry i zasiewa ziarno osignicia stanu 'Vidjadhary Wiecznego ycia' i realizacji sambhogakaji. Po trzecie, z niebieskiej sylaby w kolorze lapis lazuli w sercu Padmasambhawy wypywaj promienie niebieskiego wiata, wchodzc do twego serca i wypeniajc cae twoje ciao. Oczyszcza to ca negatywn karm nagromadzon poprzez negatywne dziaania umysu i oczyszcza twrcz esencj lub energi [tyb.thigle]. W ten sposb otrzymujesz bogosawiestwo umysu Guru Rinpocze. Jest to 'Inicjacja Wiedzy - Mdroci' [Sherab - Jeszie Kyi Wang], ktra wyposaa w moc dla praktyki jogi bogoci i pustki - tummo i zasiewa ziarno osignicia stanu 'Vidjadhary Mahamudry' i realizacj dharmakaji. Na kocu przekazu mocy Padmasambhawa rozpuszcza si w wiato i jednoczy z tob - wnikajc do twojego serca. wiato rozpuszcza si w tobie, wypeniajc cae twoje ciao. Twoje ciao, mowa i umys zostaj przeksztacone w ciao, mow i umys Guru Rinpocze. W tym momencie rozpoznajesz, e natura twojego umysu jest absolutnym lam, nieoddzielonym od ciebie. W tym stanie niepodzielnoci przebywasz w spokoju, uwiadamiajc sobie, e jest to natura dzogpaczenpo [mahamudry]. Dlatego te o guru jodze mwi si, e jest tak potna, poniewa jeli otworzysz swe serce i stopisz swj umys z umysem mdroci guru, urzeczywistnisz swj umys w jego umyle mdroci. Wtedy nie ma ju duej nauczyciela na zewntrz ciebie; uwiadamiasz sobie, e obecnie znajduje si on w naturze twojego umysu. Twj umys, ktry teraz zjednoczy si z prawd, nie jest duej twoim zwykym umysem; sta si jednym z umysem mdroci Guru Rinpocze i wszystkich Buddw. Mantra Esencjonalnie znaczenie mantry Wadra Guru jest nastpujce: Guru Padmasambhawo udziel mi urzeczywistnienia niezniszczalnego ciaa, mowy i umysu. [ Przywouj ciebie, Wadra Guru Padmasambhawo, prosz, aby przez swoje bogosawiestwo udzieli mi zarwno zwykych, jak i najwyszych siddhi ]. Pene znaczenie tych sw, tak jak zostao ono przedstawione przez Dudjoma Rinpocze i Dilgo Khyentse Rinpocze jest nastpujce: zewntrznie s one ciaem wadry, mow wadry i umysem wadry Buddw. Om - reprezentuje bogosawiestwo ciaa Buddw. Ah - bogosawiestwo mowy Buddw.Hung - bogosawiestwo umysu mdroci wszystkich Buddw. Om - jest esencj formy, Ah esencj dwiku, za Hung - esencj umysu. Om oczyszcza wszystkie negatywne dziaania popenione przez twoje ciao. Ah oczyszcza wszystkie negatywne dziaania popenione przez twoj mow. Hung oczyszcza wszystkie negatywne dziaania popenione przez twj umys. Jeste wyposaony w moc przez bogosawiestwo i przeksztacenie ciaa, mowy i umysu wszystkich Buddw. Wewntrznie, Om - oczyszcza 'tsa', kanay czyli nadi. Ah - oczyszcza 'lung', pran, wewntrzny wiatr albo przepyw energii. Hung - oczyszcza 'thigle', bindu, energi - twrcz esencj. Om - oczyszcza wszystkie postrzeenia. Ah - oczyszcza wszystkie dwiki. Hung - oczyszcza umys, myli i emocje. Tajemnie, Om Ah Hung - reprezentuje trzy kaje: Om - reprezentuje aspekt dharmakaji rodziny lotosowej, Budd Amitabh; Ah - reprezentuje aspekt sambhogakaji, Awalokitewar, a Hung - reprezentuje aspekt nirmanakaji, Padmasambhaw. Wskazuje to, e wszystkie trzy kaje s ucielenione w osobie Guru Rinpocze. Jeszcze bardziej tajemnie, Om - jest wspczuciem lub energi [tuk dzie], Ah - natur [rang shyin], za Hung - jest esencj [ngowo]. Bendza Wadra [albo po tybetasku te: Dorde] odnosi si do diamentu, najtwardszego i najcenniejszego ze wszystkich kamieni. Diament moe przeci wszystkie inne substancje, jednak sam nie moe by przecity przez adn z nich. Dokadnie w ten sam sposb niezmienna, nie-dualna mdro Buddw nie moe zosta dotknita przez ignorancj; ta mdro moe odci wszelkie zudzenia i zaciemnienia; a waciwoci i aktywnoci ciaa, mowy i umysu Buddw pomagaj istotom bez adnej szkody ze strony negatywnych si. Guru - znaczy 'ciki'; jest to kto napeniony wszystkimi cudownymi waciwociami wiedzy i mdroci, posiadajcy wielk obecno i w peni ucieleniajcy t mdro. Tak jak zoto jest najbardziej substancjalnym i najcenniejszym spord metali, tak te i guru jest najbardziej substancjaln postaci z powodu swych niepojtych i nieskazitelnych waciwoci; jest on rwnie najcenniejsz ze wszystkich istot. Tutaj guru koresponduje z sambhogakaj i Awalokitewar,

194/202.

Serwis internetowy Tsering Panem Wspczucia. Padma [ tyb. Pema] wskazuje na rodzin lotosu albo aspekt mowy Buddw. Jako, e Padmasambhawa jest bezporedni emanacj lub nirmanakaj pierwotnego Buddy Amitabhy, ktry naley do rodziny lotosu, znany jest jako 'Padma', jak w 'Padmasambhawie' lub 'Pema Dziungne'. Wadra oznacza take niezniszczaln energi owiecenia, prawd, o urzeczywistnienie ktrej w naszym pogldzie si modlimy. Guru - reprezentuje wietlisto lub doskonao natury umysu, o zaktualizowanie ktrej w naszej medytacji modlimy si. Padma - przedstawia 'wspczucie' lub 'dziaanie' i modlimy si, abymy mogli wypeni wspczucie dziaania. Tak wic: wadra - jest pogldem, guru jest medytacj, a padma - jest wspczuciem w dziaaniu. Wadra - jest dharmakaj, guru - jest sambhogakaj, a padma - jest nirmanakaj. Wadra jest esencj, guru - jest natur, a padma - energi. Krtko mwic modlimy si, abymy mogli urzeczywistni ufno pogldu wadry, udoskonali wielk zrczno medytacji guru i wypeni wspczujce dziaanie padmy. Siddhi - znaczy 'rzeczywiste spenienie', osignicie, bogosawiestwo i realizacj. S dwa rodzaje siddhi: zwyke i najwysze. Poprzez otrzymanie bogosawiestwa zwykych siddhi wszystkie przeszkody naszego ycia, takie jak np. choroby, zostaj usunite, wszystkie nasze dobre denia zostaj spenione, otrzymujemy pynce z nich poytki, takie jak bogactwo i powodzenie, a wszystkie okolicznoci w yciu zaczynaj sprzyja realizacji owiecenia. Bogosawiestwo najwyszych siddhi prowadzi do samego owiecenia, stanu cakowitego urzeczywistnienia Guru Urodzonego w Lotosie, dla dobra zarwno nas samych, jak i innych. Przez pamitanie o ciele, mowie, umyle, waciwociach i aktywnoci Urodzonego w Lotosie Guru, jak i modlenie si do niego, osignie si zarwno zwyke, jak i najwysze siddhi. Siddhi mona podzieli na zewntrzne spenienie czterech karm, wewntrzne spenienie omiu siddhi i tajemne spenienie najwyszego siddhi. Mona rwnie zewntrznie speni faz rozwojow [kyerim], wewntrznie speni 'tsa lung' - praktyk kanaw i wiatrw, oraz tajemnie speni urzeczywistnienie natury umysu. Siddhi Hung mwi si po to, aby cign wszystkie siddhi jak magnes, ktry przyciga opiki elaza. Hung - jest umysem mdroci i katalizatorem dla mantry. Niech tak bdzie ! Bodhidharma. Twrca szkoy buddyzmu Zen, y w latach 470-532 n.e., przywdrowa przez Tybet z Indii do Chin; wprowadzi oryginaln metod nauczania buddyzmu - tzw. "przekaz poza sowami"; bezporednim spadkobierc Bodhidharmy by rodowity Chiczyk - Drugi Patriarcha Zen - Hui'ko. Bodhisattwa. Istota, ktra dy do Owiecenia dla dobra czujcych istot i zoya lubowanie nie 195/202 Amitabha. (tyb., Od dpag med) Bezmierny Blask, czerwony Budda zachodu w mandali dhjanibuddw, mistrz rodziny Lotosu. Amitajus. (tyb., C' e dpag med) Bodhisattwa dugiego ycia, emanacja Buddy Amitabhy. Amogapasza. (tyb., Don jod Szak pa) Emanacja Awalokiteszwary pomagajca oczyszcza negatywne skutki niemoralnego postpowania. Amogasiddhi. (tyb., Don jod Grub pa) Zielony Budda pnocy w mandali dhjanibuddw, mistrz rodziny Aktywnoci. Arhat. Mnich, czonek wsplnoty buddyjskiej, ktry osign wyzwolenie, czyli nirwan. Awalokiteszwara. (tyb., Czenrezik) Bodhisattwa nieograniczonego wspczucia. Mahasattwa, jeden z omiu wielkich bodhisattww, emanacja Buddy Amitabhy. Ten, ktrego oczy widz kadego. Jest patronem Tybetu, a Dalaj Lamowie s jego ziemskimi inkarnacjami. Bardo. (tyb., Bbar do; skt., Antarabhava) Bardo oznacza stan poredni" i okrela kady przejciowy stan egzystencji ycie, medytacj, sen, mier ale najczciej oznacza stan poredni pomidzy mierci a kolejnymi narodzinami. Bezporedni Przekaz. (tyb., dGongs brGyud) Bezporedni przekaz z umysu do umysu: przekaz natury umysu, ktry nastpuje dziki momentalnym przebyskom wiadomoci. Odbicie niemajcego pocztku owiecenia ucznia, w ktrym w danej chwili natura umysu nauczyciela i natura umysu ucznia s dowiadczane jako identyczne. Biaa Tara. (tyb., Dolkar) eski bodhisattwa. Jedna z form Tary, emanacja bodhisattwy Awalokitewary, obdarzajca dugim yciem. Biay Mahakala. Emanacja czteroramiennego Mahakali, bstwo bogactwa (szkoa Kagju). Bodhgaja. Miejsce w plnocnych Indiach, w ktrym historyczny Budda Siakjamuni osign owiecenie. Bodhiczitta. Wielkie, altruistyczne postanowienie osignicia stanu Owiecenia dla dobra wszystkich czujcych istot.

3.22. SOWNICZEK POJ BUDDYJSKICH Akszobhja. (tyb., Mi K' rug pa) Niewzruszony. Niebieski Budda wschodu w mandali dhjanibuddw, mistrz rodziny Wadry.

Serwis internetowy Tsering odchodzi w nirwan, dopki wszystkie czujce istoty nie osign stanu Buddy. Bon. Jest to rdzenna tradycja duchowa Tybetu. Chocia uczeni nie zgadzaj si co do jego pocztkw, wedug samej tradycji jest to nieprzerwana linia przekazu rozpoczynajca si siedemnacie tysicy lat temu. Tradycja Bon podobna jest do szk buddyzmu tybetaskiego, szczeglnie szkoy Ningma. Wyrnia si charakterystyczn ikonografi, bogat tradycj szamanistyczn i odrbn lini przekazu sigajc Buddy Szenraba Miwoche (czyt. Miocze). Budda. (tyb., Sangdzie). Przebudzony. Istota, ktra osigna Owiecenie. Historycznie: Gautama Budda. Ksi z rodu Sakja, ktry dwa i p tysica lat temu osign Owiecenie i zacz naucza metod wyzwolenia z cierpie cyklicznej, uwarunkowanej egzystencji, twrca buddyzmu. Buddaloczana. Oko Buddy. Ta ktra pomaga pokona duchow ociao i zalepienie. Partnerka Buddy Akszobhji. Bumpa. Dzban albo waza [take suca do inicjacji]. Ca-ca. Gliniane paskorzeby odciskane z metalowych foremek. Przedstawiaj buddw, bodhisattww, bstwa medytacyjne, stranikw Dharmy, wielkich guru. Do gliny dodawane s ziarna jczmienia, a niekiedy prochy pozostae po kremacji wielkich lamw. Czakra. (tyb., khor-lo; skt., cakra) W dosownym tumaczeniu koo" lub okrg". Jest to sanskryckie sowo okrelajce orodek energetyczny w ciele, czyli miejsce, gdzie spotyka si wiele kanaw energetycznych (tsa). Rne systemy medytacyjne pracuj z rnymi czakrami. Czod. (tyb., gcod) Dosownie odcina" lub przecina". Praktyka znana rwnie jako celowe wykorzystywanie strachu" i rozwijanie szczodroci". Jest to praktyka rytualna, majca na celu usunicie przywizania do wasnego ciaa i ego poprzez wspczujce ofiarowanie innym istotom wszystkiego, czym si jest. W czasie jej wykonywania praktykujcy przywouje rne kategorie istot, po czym wyobraa sobie, e rozcina swoje ciao na kawaki i przeksztaca je w rne przedmioty i ofiarne substancje. Praktyka czod wykorzystuje harmonijne piewanie, granie na bbenkach, dzwonkach i rogach. Zazwyczaj wykonywana jest w miejscach, ktre wywouj strach, na przykad w kostnicach, na cmentarzach i na odlegych grskich przeczach. Dakini (tyb., mikhagro ma) Tybetaskim odpowiednikiem dakini jest khandroma, co w dosownym tumaczeniu oznacza podniebna podrniczka". Niebo" odnosi si do pustki dakini podruje w pustce, co oznacza, e dziaa w penym urzeczywistnieniu, absolutnej rzeczywistoci. Dakini moe by kobiet, ktra urzeczywistnia swoj prawdziw natur, lub inn istot pci eskiej, bogini, lub te bezporedni manifestacj owieconego umysu. Sowo to rwnie okrela kategorie istot, ktre rodz si w czystej krainie daki. Damaru. Bbenek zrobiony z mapiej skry, czasem z powki ludzkiej czaszki, uywany w obrzdach tantrycznych. Damtsig (tyb., dam tshig, skt. samaja) lubowanie tantryczne. Dalaj Lama. Duchowy i polityczny przywdca Tybetu. Ocean Mdroci, tytu nadany przywdcy duchowemu szkoy Gelug. Obecny XIV Dalaj Lama to Tenzin Gyatso. 1. Dalai Lama Gendun Drub (1391-1475) 2. Dalai Lama Gendun Gyatso (1475-1542) 3. Dalai Lama Sonam Gyatso (1543-1588) 4. Dalai Lama Yonten Gyatso (1589-1617) 5. Dalai Lama Losang Gyatso (1617-1682) 6. Dalai Lama Jamyang Gyatso (1683-1706) 7. Dalai Lama Kelsang Gyatso (1708-1757) 8. Dalai Lama Jampel Gyatso (1758-1804) 9. Dalai Lama Lungtog Gyatso (1806-1815) 10. Dalai Lama Tsultrim Gyatso (1816-1837) 11. Dalai Lama Kednib Gyatso (1838-1856) 12. Dalai Lama Trinie Gyatso (1856-1875) 13. Dalai Lama Tubten Gyatso (1876-1933) 14. Dalai Lama Tenzin Gyatso (1935-) [wicej - click here ] Darmakaja. (tyb., szos skif) Mwi si, e Budda ma trzy ciaa (kaje): dharmakaj, sambhogakaj i nirmanakaj. Dharmakaja, czsto tumaczona jako ciao prawdy, ostateczna natura Buddy. Oznacza absolutn natur buddy, ktrej dowiadczaj wszyscy buddowie i ktra jest taka sama, jak absolutna natura wszystkiego, co istnieje, pustka. Dharmakaja jest niedualna, pozbawiona pojciowoci i wszelkich waciwoci. (Zobacz rwnie sambhogakaja i nirmanakaja). Deaczien. Kraina Najwyszej Bogoci - Czysta Kraina Buddy Amitabhy. Dharma. (tyb., czos) Bardzo szeroki termin o wielu znaczeniach. Dharma oznacza zarwno nauki duchowe, ktre pochodz od Buddy, jak i sam duchow ciek. Oznacza rwnie istnienie. Dharmadatu. Oznacza 'Przestrze', 'Sfer Dharmy'. Jest synonimem Dharmaty, Dharmakaji, Tathaty. Prawdziwa natura umysu. Zasada, istota rzeczy. Ostateczna natura wszystkiego, niepochwytna dla kategorii rozumu. Pozna j mona w przeyciu medytacyjnym przy zastosowaniu specjalnych technik (np.Mahamudry). Dhjanibuddha. Pi rodzin buddy: Wadry, Lotosu, Klejnotu, Aktywnoci (Waciwoci) oraz Buddy (Tathagaty).

196/202.

Serwis internetowy Tsering Dorde. Inaczej wadra, gwny symbol Wadrajany o wielu znaczeniach. Podstawowe to: diament (niezniszczalny, najtwardszy klejnot), piorun (bysk rozwietlajcy ciemnoci niewiedzy).Wadra oznacza aktywno, skuteczne metody prowadzce do Owiecenia. Drukpa Kagju. (tyb., 'brug pa bka' brGyud) Jedna ze szk kagju (wraz z Drigug Kagju i Szangpa Kagju), ktrej praktyki s najbardziej zblione do njingmy. Wielu praktykujcych drukpa kagju utrzymuje tradycj termy njingmy i wiele klasztorw tych szk kagju wciela praktyki Ningmy. Drukpa Kunleg. (tyb., 'brug pa kun legs) Wielki jogin szkoy drukpa kagju, czasami nazywany "boskim szalecem". Drukpa Kunleg syn z swego nietypowego zachowania i z jogicznych pieni urzeczywistnienia. Dzambhala. (tyb., Dzamb bHa la) Pan Bogactwa, wadca klejnotw, trzyma mangust wypluwajc Klejnot ycze. Dzogczen. (tyb., rdzogs czen) Wielka doskonao" lub wielkie spenienie". Dzogczen uwaa si za najwysz nauk i praktyk zarwno tradycji Bon, jak i w starej szkole buddyzmu tybetaskiego, Ningma. Jej podstawowa doktryna mwi, e rzeczywisto, rwnie istoty, s ju zupene i doskonae, e nic nie trzeba przeksztaca (jak w tantrze), niczego porzuca (jak w sutrze), ale tylko rozpozna, czym naprawd jest. Podstawow praktyk dzogczen jest samowyzwolenie": pozwalanie, aby wszystko, co pojawi si w dowiadczeniu, istniao takie, jakie jest, bez przerabiania przez konceptualny umys, bez przycigania i niechci. Dzwonek. (tyb., Dril bu) Wany symbol Wadrajany. Jest dopenieniem dorde i oznacza mdro Owiecenia, czyli rozumienie Pustki. Flagi modlitewne. (tyb., lung ta) 'Wietrzne konie', kawaki materiau, na ktrych drukuje si mantry i modliwy do rnych bst, by zapewni sobie powodzenie i szczcie. Gampopa. (1079-1153). Gwny ucze Milarepy i nauczyciel pierwszego Karmapy. Zosta przepowiedziany przez Budd Siakjamuniego, jako ten, ktry rozprzestrzeni Dharm w caym Tybecie. Ganapati. Bodhisattwa - bstwo o gowie sonia (szkoa Sakja). Garuda. Bstwo tantryczne, potny rogaty ptak (szkoa Ningma,Sakja,Bon).W tantrze buddyzmu tybetaskiego, Garuda reprezentuje energi ognia, ktra leczy choroby zwizane z Nagami, a szczeglnie raka.W dzogczen Garud przedstawia si jako jogina, jest symbolem bezwysikowej cieki. Gassho. Termin japoski [szkoa zen] (po koreasku hapczang) oznaczajcy rytualny gest buddyjski; zoenie doni na wysokoci serca, wyraajce wdziczno i szacunek. Gelug. Wzr cnoty , szkoa nowej tantry, tzw. te czapki, zaoona w XV w. przez mnicha Tsongkhap. Od XVI w. na jej czele stan Dalaj Lama i staa si wwczas gwn si polityczn Tybetu. Stosuje ona wzrastajcy sposb oczyszczania umysu poprzez dziesi stopni, ktre prowadz do stanu Buddy. Mnich, ktry ukoczy specjalne studia i zoy egzamin otrzymuje tytu geshe. Gompa. (tyb., sGom pa, skt. bhawana) Medytacja, medytowa, miejsce medytacji. Gong-ter. (tyb., gonggter) W kulturze tybetaskiej istnieje tradycja term: mistrzowie danej epoki ukrywaj przedmioty, teksty i nauki, aby przyniosy one poytek istotom w przyszoci, kiedy zostan one znalezione. Tantryczni mistrzowie, ktrzy odkrywaj termy, zwani s tertonami, odkrywcami skarbw Termy byy ukrywane i mog by znalezione w rnych miejscach, takich jak jaskinie, cmentarze, lasy, w ywioach na przykad wody, ziemi lub przestrzeni lub te otrzymane w snach i wizjonerskich dowiadczeniach. Mog by rwnie odkryte bezporednio na gbokich poziomach wiadomoci. Ten ostatni przypadek zwany jest gong-ter: skarb umysu. Guru Rinpocze. (tyb., Pema Dziungne) Drogocenny Nauczyciel, Budda Padmasambhawa, wielki jogin i mistrz tantr, zaoyciel Starej Szkoy [Ningma]. Przyby do Tybetu w VIII w. na zaproszenie krla Trisong Detsena i przyczyni si do zwycistwa buddyzmu w Tybecie. Hajagriwa. Jedno z wanych bstw ze Stu Tysicy Tantr, szkoy Ningma.Chroni przed nieprzyjacimi, pokonuje demony, depcze ludzkie ego. Hinajana. May Wz - Therawada, odmiana buddyzmu, w ktrej naczelnym celem jest osignicie Owiecenia i stanie sie Arhatem. Termin 'May Wz' nie oznacza w adnym wypadku, 'czego gorszego'. Przeciwnie, jest on czym fundamentalnym dla caej cieki buddyjskiej. Heruka. Grona emanacja Buddy Wajroczany (szkoa Ningma). Inicjacja. (tyb., ang). Przekaz mocy. Ceremonia wprowadzajca praktykujcego w pole mocy szczeglnego aspektu Buddy. Jab-Jum. Ojciec-Matka, msko-eskie wyobraenia i praktyka tantry wewntrznej. Jalus (tyb., ja lus [czyt. dalus]) Tczowe ciao". Oznaka penego urzeczywistnienia w dzogczen. Urzeczywistniony praktykujcy, nie zwizany ju 197/202

Serwis internetowy Tsering iluzj rzeczywistego istnienia zjawisk i dualizmami takimi jak umys i materia, w chwili mierci uwalnia energi ywiow, ktra tworzy ciao fizyczne. Ciao si rozpuszcza, pozostawiajc tylko wosy i paznokcie, a praktykujry wiadomie wkracza w proces mierci. Jamantaka. Wadrabhajrawa, grona manifestacja Madziuriego, ktr przybra, by pokona Pana mierci. Jamarada. (tyb., Cz' os rGjal) Pan mierci, pojawia si w Bardo. Jesie Czola. (tyb., je shes 'chol ba) Szalona mdro, mdro, ktra oszalaa, mdro nieprzewidywalnie nieprzewidywalna. Dziki sposb zachowania zwizany z gron praktyk na polach kremacyjnych. Mdro, ktra nie ma adnych odniesie do duchowych zasad, ktra wywouje aktywnoci niezrozumiae w kategoriach religijnego konserwatyzmu. Rodzaj urzeczywistnienia manifestowany przez mahasiddhw i czsto krytykowany przez ludzi przywizanych do konwencjonalnej religijnej przyzwoitoci. Do dzi dnia purytascy fundamentalici usiuj dyskredytowa t manifestacj owieconej aktywnoci. Jeszie Tsogyal. Partnerka Guru Padmasambhawy. Dakini Wadrawarahi w ludzkiej postaci oraz inkarnacja Tary i Buddhaloczany. Zgromadzia w pamici ogromn ilo nauk Padmasambhawy, a nastpnie spisaa je i ukrya w rnych miejscach jako termy. Jidam. (tyb., yid dam; skt., devata) Jest to bstwo opiekucze lub bstwo medytacyjne, ucieleniajce aspekt owieconego umysu. Istniej cztery kategorie jidamw: agodne, pomnaajce, pene mocy i gniewne. Jidamy manifestuj si w rnych formach, aby pokona okrelone negatywne moce. Jogin. (tyb., rnal fijor pa) Mczyzna praktykujcy jogi medytacyjne, na przykad jog nienia i snu. Jogini. (tyb., rnal'bjor ma) Kobieta praktykujca jogi medytacyjne. Kalaczakra Tantra. (tyb., dus kyi 'khor lo) Tantra "Koa czasu. Specjalna praktyka tantryczna, ktra istnieje we wszystkich szkoach buddyzmu tybetaskiego, nauczana na wielk skal przez XIV Dalajlam w wielu krajach na wiecie. Kalpa. 4320 lat ziemskich. Kana. (tyb., tsa; skt., nddi) Kanay s yami" w systemie obiegu energii w ciele, przez ktre przepywaj prdy subtelnej energii, ktra podtrzymuje i oywia ycie. Chocia same kanay maj form energetyczn i nie mona ich odnale na paszczynie fizycznej, w wyniku praktyki lub dziki naturalnej wraliwoci mona ich dowiadczy. Karma. (tyb., las) W dosownym tumaczeniu oznacza 'dziaanie', ale szerzej odnosi si do prawa przyczyny i skutku. Kade dziaanie ciaem, mow lub umysem stanowi 'ziarno', ktre przyniesie w przyszoci 'owoc' w postaci okrelonych rezultatw, kiedy zbiegn si odpowiednie warunki niezbdne do jego przejawienia si. Pozytywne dziaania przynosz pozytywne rezultaty, czyli szczcie, a negatywne dziaania negatywne rezultaty, czyli nieszczcie. Karma nie oznacza, e ycie jest z gry ustalone, ale e nasze obecne uwarunkowanie stanowi rezultat dawniejszych dziaa. Karmapa . Pan Aktywnoci. Pierwszy wiadomie odrodzony lama Tybetu. Przywdca szkoy Karma Kagju - zwanej te Karma Kamtsang jednoczenie caej linii Kagju, emanacja Awalokitewary i uosobienie aktywnoci wszystkich Buddw. Przepowiedziany przez Budd Siakjamuniego i Budd Padmasambhaw. Obecny XVII Gjalang Karmapa to Urgjen Trinlej Dorde. [wicej - click here ] Karmiczny lad. (tyb., bag czags) Kade wykonane dziaanie fizyczne, werbalne lub mentalne, jeeli byo zamierzone i nawet subtelnie zabarwione niechci lub podaniem, zostawia lad w strumieniu umysu. Nagromadzenie tych ladw karmicznych warunkuje kade dowiadczenie, w sposb pozytywny lub negatywny. Katanga. Tantryczny trjzb, atrybut bstw majcych moc owiecania innych istot; trzy gowy pod trjzbem symbolizuj zastosowanie ciaa, mowy i umysu do pokonania trzech gwnych trucizn wiadomoci: niewiedzy, zazdroci i dumy. Kapala. Rytualne naczynie z czerepu (ludzkiej czaszki). Koan. Termin japoski (po koreasku kong-an). Paradoksalna formua, ucinajca intelektualne spekulacje, stosowana w nauczaniu Zen. Koo ycia. Symboliczne przedstawienie uwarunkowanej, cyklicznej egzystencji, samsary.Koo obejmowane jest przez Pana mierci, Jam. Kunszi. (tyb., kun sz) W tradycji Bon kunszi jest podstaw wszystkiego, co istnieje, rwnie istot. Kunszi jest jednoci pustki i przejrzystoci, absolutnie otwartej nieokrelonoci ostatecznej rzeczywistoci i nieustajcej manifestacji zjawisk i wiadomoci. Stanowi podstaw istoty, rwnie czowieka. Lama. (tyb., bla ma, skt., guru) W dosownym tumaczeniu najwysza matka". Duchowy nauczyciel, ktry jest niezwykle wany dla praktykujcego ucznia. W tradycji tybetaskiej lama jest waniejszy nawet od

198/202.

Serwis internetowy Tsering Buddy, poniewa to on bezporednio przekazuje ywe nauki uczniowi. Na poziomie absolutnym lama jest natur Buddy. Na poziomie relatywnym jest to nasz osobisty nauczyciel. Loka. (tyb., fig rten) Dosownie "wiat" lub "wiatowy system". Termin ten, zwykle uywany do okrelenia szeciu wiatw cyklicznej egzystencji, w rzeczywistoci oznacza wiksze wiatowe systemy, z ktrych jeden obejmuje sze wiatw (zobacz sze wiatw cyklicznej egzystencji). Losar. Tybetaski Nowy Rok. Lung. Rytualne czytanie tekstw Wadrajany umoliwiajce dostp do ich wewntrznego znaczenia i praktyki. Inne znaczenie: (tyb., rlung, skt., vayu). Jest to yciowa energia wiatru, popularnie znana na Zachodzie pod jednym z okrele sanskryckich, prana. Lung ma szeroki wachlarz znacze, generalnie oznacza yciow energi, od ktrej zaley ywotno zarwno ciaa, jak i wiadomoci. Madhjamika. Szkoa zaoona przez Nagardun polegajca na dialektycznej filozofii o niedualistycznym traktowaniu wiata. Wywara ogromny wpyw na buddyzm tybetaski. Maha Ati. Dzogpa Czenpo. Dzogczen. Wielka Doskonao. Najwysze nauki starej tradycji buddyzmu tybetaskiego Ningmapy. Mahajana. Wielki Wz tradycji buddyjskiej. Nauki Mahajany kad nacisk na osignicie penego, doskonaego Owiecenia dla dobra wszystkich istot. Zamiast stanu Arhata, jak w Hinajanie, gwnym celem jest tu bycie bodhisattw i pomoc innym istotom w wyzwoleniu si z samsary. Mahakala. (tyb., Nag po Cz' en po) Wielki Czarny, najpotniejszy Stranik Dharmy (Dharmapala), gwny protektor szkoy Karma Kagju. Mahamudra. Wielka Piecz Rzeczywistoci albo Wielki Symbol, jedna z najwaniejszych i najbardziej zaawansowanych praktyk medytacyjnych buddyzmu tantrycznego, oparta na zjednoczeniu Wspczucia i Wiedzy. Kwintesencja wszystkich buddyjskich nauk. W pewnym sensie odpowiednik Dzogczen, Maha Ati w Ningmapie. Mahasattwa. Bodhisattwa, ktry osign dziesity stopie doskonaoci ; w buddyzmie tybetaskim jest ich omiu. Mahasiddha. Owiecony jogin obdarzony nadnaturalnymi mocami. Mamaki. (tyb., e sDang rDo rde) Partnerka Buddy Ratnasambhawy, niszczy nienawi. Mantra. (tyb., Ngag) Naturalna wibracja aspektu Buddy. Formua stosowana zwaszcza w buddyzmie tantrycznym, oczyszcza ciao, mow i umys ze splamie [np. Om Mani Peme Hung]. Manduri. Mahasattwa najwyszej mdroci i owiecenia, jeden z omiu wielkich bodhisattww. Mara. W buddymie jest to Kusiciel, przedstawiany w pismach jako bstwo o zym umyle, ktre zwodzi ludzi, by ich odwie od cieki wiodcej ku wyzwoleniu. Marpa. (1012-1097). Wielki Tumacz. Ucze Naropy i Maitripy. By pierwszym tybetaskim dzierawc linii Kagju i nauczycielem Milarepy. Ma-rigpa. (tyb., ma rig pa, skt., avidya) Ignorancja. Brak wiedzy na temat prawdy, podstawy, kunszi. Czsto wyrnia si dwa rodzaje ma-rigpy: wrodzon ignorancj i ignorancj kulturow. Milarepa. (1040-1123). Najsynniejszy jogin Tybetu. Gwny ucze Marpy i nauczyciel Gampopy [tradycja Kagju]. Mjong pa/ma. (tyb., sMyon pa/ma) Ekscentrycy mdroci. "Szaleni" jogini czy joginie, wdrujcy z miejsca na miejsce. Ich "wdrwka" moe by albo zewntrzna/geograficzna, albo wewntrzna. Ekscentrycy mdroci zwykle wykazywali zainteresowanie nietypowymi zagadnieniami, pozostajcymi w sprzecznoci z religijnymi konwencjami. Czsto tworzyli pisan i recytowan poezj. Mudra. Symboliczne ruchy rk, ktre wykonuje si, by obudzi pewne stany umysu. Naga. (tyb., lu ) Klasa istot zwizanych z wod, nazywanych rwnie wowymi duchami. [ wicej - click here ] Naropa. (1016-1100). Indyjski mahasiddha i profesor uniwersytetu w Nalandzie. Ucze Tilopy i nauczyciel Marpy. Ngak phang. (tyb., sNgags 'phang) Dosownie: "wadajcy mantr". 199/202 Mala. Raniec buddyjski skadajcy si najczciej ze 108 koralikw, sucy do liczenia odmawianych mantr. Mandala. (tyb., Czil Kor) Pole mocy wyaniajce si z potencjau przestrzeni. Niesie z sob waciwoci Buddy, Bodhisattwy, Dakini czy Stranika Dharmy. Mandarawa. Dakini Dugiego ycia, inkarnacja Lhamo Latse Karmo, indyjska ksiniczka, partnerka Buddy Padmasambhawy, siedzca po jego prawej rce.

Serwis internetowy Tsering Nirwana. Ostateczne wyzwolenie z koa samsary, cel praktyki buddyjskiej. Ningma. Stara Szkoa, pierwsza szkoa Wadrajany w Tybecie, zaoona w VIII w. przez Guru Padmasambhaw. W odrnieniu od szk nowej tantry przyjmuje ona sze grup tantr: krija, upajoga, joga, mahajoga, anujoga i atijoga (dzogczen). Nirmanakaja. (tyb., sprui sku, skt., nirmunakaya) Jest to ciao emanacji" dharmakaji. Zwykle oznacza widzialn, fizyczn manifestacj Buddy. Termin ten okrela rwnie wymiar fizycznoci. Nyndro. Praktyki wstpne. Oddijana. Miejsce powstania tantrycznych nauk, bdce miejscem narodzin Garaba Dorde i Buddy Padmasambhawy.Wielu sdzi, e Oddijana znajduje si w Dolinie Swat [dzisiejszy Pakistan]. Paramity. Cnoty, pozwalajce dotrze na drugi brzeg (osign stan Buddy). Jest ich sze: szczodro , moralno, cierpliwo, uczynno, medytacja i mdro. Phowa. Praktyka tantryczna polegajca na przeniesieniu wiadomoci, jedna z Szeciu jog Naropy [Szkoa Kagju]. Phurba. Tantryczny trjgraniasty sztylet pokonujcy demony. Pokony. (tyb., czak tsal a) Popularna praktyka buddyjska wykonywana przed otarzami lub witymi wizerunkami w celu wzbudzenia wiary, oczyszczenia negatywnych czynw i nagromadzenia zasugi. Ratnasambhawa . (tyb., Rin cz' en bjung mDzad) ty Budda poudnia w mandali dhjanibuddw, mistrz rodziny Klejnotu. Rigpa. (tyb., rig pa; skt., vidya) Dosownie wiadomo" lub widzenie". W naukach dzogczen rigpa oznacza wiadomo prawdy, wrodzon wiadomo, prawdziw natur kadej istoty, rwnie czowieka. Rime. (tyb., ris med) Dosownie: "bez uprzedze". Rime jest aktywnoci albo urzeczywistnieniem zwizanym bardziej z owocem ni ciek. Lamowie rime po urzeczywistnieniu owocu swoich wasnych tradycji, przystpowali do opanowania praktyk innych tradycji, rwnoczenie oddzielajc je od siebie (tzn. nie mieszajc ich ze sob). Czasami bdnie rozumie si rime jako ciek, na ktrej rne tradycje praktykuje si rwnoczenie. Rinczen. (skt. ratna) Klejnot: symbol elementu ziemi. Rinpocze. (tyb., rin pocze) Dosownie "drogocenny". Popularnie uywany zwrot grzecznociowy [czasem tytu] stosowany wobec inkarnowanego lamy. Rigdzin. Kto przebywajcy nieustannie w stanie czystej wiadomoci Rigpy. Sadhana. Praktyka tantryczna prowadzca do wyzwolenia, na ktr skadaj si recytacje tekstw, mantry, mudry, wizualizacje, medytacje. Sakja . (tyb., sa sKya) Jedna ze szk sarma (nowych tumacze). Swoj nazw zawdzicza klasztorowi zaoonemu przez Kynczog Gjalp w pd-zach. Tybecie w 1073 roku w Sakja ("miejscu szarej ziemi"). Rd Khon, do ktrego naleaa, zoy lubowanie poddastwa szkole njingma. Szkoa sakja dzieli si na dwie gwne: ngor, zaoon przez Ngorczen Kunga Zangp (1382-1457) oraz tszar, zaoon przez Tszarczena Losala Gjamts (15021556). Samaja. (tyb., dam tszig ) Zobowizanie lub lubowanie. Zazwyczaj oznacza zobowizanie co do zachowa i dziaa, jakie podejmuje praktykujcy w zwizku z praktyk tantryczn. Istniej lubowania oglne i lubowania specjalne do okrelonych praktyk tantrycznych. Sambhogakaja. (tyb., longs sku; skt., sambhogakaya) Ciao przyjemnoci" Buddy, uczynione w caoci ze wiata. Form t czsto wizualizuje si w praktykach tantrycznych i sutrycznych. W dzogczen czciej wizualizuje si wyobraenie dharmakaji. Samsara. (tyb., khor ba) wiat cierpienia, ktry powstaje z ograniczonego, dualistycznego umysu, wiat, w ktrym wszystko jest nietrwae, pozbawione wrodzonej egzystencji, a czujce istoty pogrone s w cierpieniu. Samsara obejmuje sze wiatw cyklicznej egzystencji, ale szerzej okrela charakterystyczny stan egzystencji czujcych istot, ktre cierpi schwytane w puapk iluzji ignorancji i dualnoci. Samsara koczy si, kiedy istota osiga pene wyzwolenie z ignorancji, nirwan. Schronienie. (tyb., Cziab Dro) Oddanie si Trzem Klejnotom. Buddzie, Owieceniu, ktre jest celem praktyki. Dharmie, Naukom Buddy, jako drodze. Sandze, Wsplnocie Zwyciskich, tym ktrzy nam pomagaj w urzeczywistnieniu celu. W Wadrajanie dodatkowo przyjmuje si schronienie w Trzech Korzeniach: Lamie, Jidamie i Dakini [ze Stranikiem Dharmy]. Siana Siung Njan Dziu. (tyb., Siana Siurcg Njiu Dzin) Jest to jeden z najwaniejszych cykli nauk dzogczen w tradycji Bon. Naley do serii nauk upadesha. Simhamukha. Lwiogowa grona dakini pojawiajca si w bardo, ma moc usuwania przeszkd - zwaszcza wywoanych przy pomocy czarw i czarnej magii. Stranicy. (tyb., srung malczos kjong, skt. dharmapala) S to mskie lub eskie istoty, ktre zobowizuj si ochrania dharm (nauki) i

200/202.

Serwis internetowy Tsering praktykujcych nauki. Mog by albo wiatowymi stranikami albo te gniewnymi manifestacjami owieconych istot. Prakrykujcy tantr zazwyczaj nawizuj kontakt i polegaj na stranikach zwizanych z ich lini przekazu. Stranicy maj grony wygld, lecz ich esencj jest wspczucie. Stupa. (tyb., mCz' od rten) Budowla, miejsce ofiary i relikwiarz, spenia take rol symboliczn. Jest obrazem makrokosmosu, jej elementy reprezentuj pi ywiow, a take ciaa Buddy. Sutra. (tyb., mdo) Sutry s to teksty zoone z nauk pochodzcych bezporednio od historycznego Buddy. Sze wiatw cyklicznej egzystencji. (tyb., rgs drug) Popularnie zwane szecioma wiatami" lub szecioma lokami". Oznaczaj one sze kategorii istot: bogw, pbogw, ludzi, zwierzt, godnych duchw i istot piekielnych. Istoty zamieszkujce sze wiatw podlegaj cierpieniu. wiaty egzystencji istniej w dosownym tego sowa znaczeniu, a istoty odradzaj si w nich, ale rwnie w szerszym znaczeniu s to paszczyzny potencjalnego dowiadczenia, ktre ksztatuj i ograniczaj dowiadczenie nawet w naszym obecnym wiecie. Szine. (tyb., zhi gnas; skt., amata) Uspokajanie umysu" lub spokj". Praktyka uspokajania umysu polegajca na wykorzystaniu zewntrznych lub wewntrznych obiektw, aby rozwin koncentracj i stabilno umysu. Jest to podstawowa praktyka, fundament rozwoju wszystkich innych, wyszych praktyk medytacyjnych. Tantra. (tyb., rgyud) Tantry s naukami buddw, podobnie jak sutry, ale wiele z nich zostao ponownie odkrytych przez joginw tradycji term. Tantry oparte s na ciece przeksztacenia i obejmuj takie praktyki jak praca z energi ciaa, przeniesieniem wiadomoci, joga snu i nienia oraz inne. Tantra wewntrzne. (tyb., nang rGyud) Trzy wewntrzne fazy praktyki tantrycznej. W tantrze mahajogi (kjepaczen naldzior nal-czen) pracuje si gwnie z praktyk wizualizacji. W tantrze anujogi (de-su najdzior), gbsze dowiadczenie istoty wiadomoci uzyskuje si dziki rozbudzeniu kanaw energetycznych, wiatrw i esencji. Atijoga (szin-tu naldzior/dzogczen) jest ciek poza symbolami i rytuaami. Zasad atijogi jest samowyzwolenie - nie ma ju adnej potrzeby przeksztacania czegokolwiek, poniewa wszystko rozpoznaje si jako czyste od samego pocztku. Po prostu pozostaje si obecnym i wiadomym w swoim naturalnym stanie. Tantry zewntrzne. (tyb., phyi rGyud) Trzy wstpne fazy tantry, obejmujce krija tantr (cza-a gju), upa tantra (czo gju) i joga tantra (najdzior gju). Reprezentuj one coraz wyszy poziom oczyszczenia, ktry prowadzi do stanu, gdzie "czysty" i "nieczysty" przestaj mie jakiekolwiek duchowe znaczenie. Taszi Czidren. (tyb., bkra shis khyi 'dren) Jedna z partnerek Padmasambhawy. Jest ona tygrysic towarzyszc Dorde Drollo, najgroniejszej z omiu manifestacji Padmasambhawy. Taszi Delek. "Niech wszyscy pozostan w spokoju, w dobrobycie, niech wszyscy bd szczliwi". Taszi Lhamo. Bogini pomylnoci. Therawada. Droga Starszych, ortodoksyjna szkoa buddyzmu oparta na kanonie palijskim, wywodzca si bezporednio z Indii. Powstaa w III w. pne. zaoona przez Tiss Moggaliputt. Opiera si na ascezie, wyrzeczeniach, yciu w ubstwie, hierarchii i surowych reguach ycia. Czsto nazywana jest hinajan. Wyznawana gwnie na Sri Lance, w Birmie, Tajlandii, Kambody i Laosie. Tilopa. (988-1069). Indyjski mahasiddha i mistrz medytacji. Nauczyciel Naropy. Zaoyciel linii Kagju. Torma. Specjalna ofiara z poywienia (zwykle z mki jczmiennej). Tripitaka. Trzy Kosze, podstawowe pisma kanonu buddyjskiego: Winajapitaka - kosz dyscypliny, Sutrapitaka - kosz kaza, Abhidharmapitaka - kosz pism najwyszych. Trzy Kaje. Trzy Ciaa: Dharmakaja, Sambhogakaja i Nirmanakaja. Trzy Klejnoty. Budda, Dharma (Nauki wiodce do Owiecenia), Sangha (wsplnota wyznawcw). Trzy Korzenie. Guru - Lama (Nauczyciel), Jidam i Dakini (ze Stranikiem Dharmy). Tseringma. Pani Dugiego ycia. Gwna partnerka Milarepy. Tulku. Stan wspczucia. Istota odradzajca si wiadomie dziki mocy swych duchowych zdolnoci i pragnieniu pracy dla dobra innych. Vipajana. (tyb., Lhagtong) medytacja bezporedniego wgldu w natur umysu. Wadrajana. (tyb., Dorde Thagpa) Buddyjska cieka tradycji tantr, zwizana z wizualizacj bstw, recytacj mantr, mudrami oraz fizycznymi praktykami jogicznymi. Wadrakilaja. Dorde Phurba, grone bstwo najwyszej klasy tantr, majce moc pokonywania demonw i odcinania przywiza. Wadrapani . Mahasattwa, jeden z omiu wielkich bodhisattww, opiekun nauk tantrycznych, uwaany za ucielenienie duchowej mocy wszystkich buddw i bodhisattww, emanacja Buddy Akszobhji, take jeden z gwnych Stranikw Dharmy. 201/202

Serwis internetowy Tsering Wadrasattwa. (tyb., rDo rde Sems dpa) Forma Pierwotnego Buddy - Adibuddy. Ucielenienie oczyszczajcej mocy wszystkich Buddw. Medytacja Wadrasattwy uwaana jest za najskuteczniejsz praktyk oczyszczajc z negatywnych skutkw karmicznych. Wadrawarahi. Dorde Pagmo, Dakini symbolizujca transformacj negatywnych emocji i podania w energie owiecenia. Mdro wszystkich Buddw. Gwny eski jidam szkoy Karma Kagju. Wajroczana. (tyb., rNam par sNang mDzad) Biay Budda centrum w mandali dhjanibuddw, mistrz rodziny Buddy (Tathagaty). Wesak. wito narodzin Buddy. Wiszwawadra. Podwjne dorde, symbolizuje aktywno na niewzruszonej podstawie. Zangdok Palri. Czysta kraina Guru Rinpocze [Buddy Padmasambhawy]. Zen. Szkoa buddyzmu zaoona przez Bodhidharm w VI w. w Chinach, w celu praktycznego sprawdzenia teoretycznej nauki buddyjskiej. Jej gwn cech jest praktyka medytacyjna. Obecnie tradycja ta rozpowszechniona jest szczeglnie w Japonii, Korei i Chinach. Zielona Tara. (tyb., Dolma, Drolma) eski bodhisattwa macierzyskiej ochrony i wspczucia, emanacja bodhisattwy Awalokitewary, patronka Tybetu. Ochrania przed wszelkimi niebezpieczestwami i cierpieniami.

202/202.