dr Witold Potka

Instytut Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa Uniwersytet Gdaski

IX Zjazd Filozoficzny Gliwice-Katowice-Wisa 17-21 wrzenia 2012 r.

 Mwienie

o herezjach wobec fenomenologii zdaje si w pierwszym momencie odsya do Paula Ricoeura:

Dzieje filozofii fenomenologicznej s w duej mierze histori herezji wobec jej twrcy Edmunda Husserla

Wyraenie

uyte przeze mnie w tytule wystpienia (tj. Prosz mi wybaczy wszystkie te herezje), nie odsya jednak do tej znanej interpretacji, lecz do listu Romana Ingardena z lata 1918 roku do Edmunda Husserla
2

Perspektywa metafilozoficzna Gdy zatem mwimy o herezjach w fenomenologii, zakadamy jednoczenie jak ortodoksj, czy to Husserlowsk, czy te Heideggerowsk lub dowoln inn Wbrew narzucajcym si okreleniom, argumentuj za ujciem herezji jako radykalizacji i dopenienia intuicji fenomenologicznych Tym samym fenomenologia jest moliwa tylko jako cig nastpujcych po sobie herezji Ujcie Besinnung oraz redukcji jako metod hermeneutycznych

Strategia separatystyczna
Wskie pojcia fenomenologii i hermeneutyki (jako historycznych projektw filozoficznych Husserla i Heideggera) Szerokie pojcia fenomenologii i hermeneutyki (jako metod analizy filozoficznej)

Strategia inkorporacyjna
Ukryte zwizki pomidzy oboma projektami (np. Heidegger rozwija fenomenologi genetyczn Husserla)

Dasein jest skoczone, a ego nieskoczone

Metoda opisu w fenomenologii z koniecznoci wymaga uzupenienia przez metod hermeneutyczn

Obie metody s filozofiami pierwszymi

 Pojcie

namysu (Besinnung) nawizuje do ustale fenomenologii genetycznej na temat sensu i moliwoci jego uchwytywania Przykad logiki (rozumianej jako teoria racjonalnej refleksji w ogle):

Przedmiot ten nie przedstawia si jako typowy fenomen Sens mylenia racjonalnego nie jest dany na sposb prostego przedstawienia hic et nunc

Namys

jest wykadni pierwotnego sensu Namys jest ekspozycj sensu, osadzaniem go w horyzontach czasowych
5

 Konstrukcja

koa hermeneutycznego suy podkreleniu skoczonoci czowieka w ogle oraz w szczeglnoci sytuacyjnoci zarwno wiatowej, jak i czasowo-historycznej osoby, ktra dokonuje interpretacji Przyjo si przeciwstawia koo hermeneutyczne redukcji:

Hermeneutyka opiera si na tezie o skoczonoci rozumienia w fenomenologii transcendentalnej za mamy do czynienia z nieskoczonoci ego W przeciwiestwie do hermeneutyki, fenomenologia roci sobie pretensje do absolutnego poznania
6

W Badaniach logicznych fenomenologi okrela si jako nauk opisow o aktach wiadomoci Musi ona jednak ju wstpnie korzysta z poj, ktre dopiero chce wyjani Dlatego Badanie porusza si jakby zygzakiem (BL II/1, s. 24)
Opisowy poziom analiz

Epoch jest zawieszeniem wiedzy i suy zmianie nastawienia Aby filozof nie popad w naiwno musi ponowi redukcj Fenomenologia identyfikuje stan uniwersalnoci przesdw (Universalitt von Vorurteilen)
Poziom transcendentalny
7

Husserl sam identyfikuje fenomenologi jako hermeneutyk ycia wiadomoci

Celem fenomenologii (jak hermeneutyki jest rozumienie)

Hermeneutyczna reinterpretacja fenomenologii jest w rzeczywistoci dyskusj z kartezjaskim ujciem filozofii Husserla
Urzeczywistnienie ideau absolutnej nauki oznacza utrat tezy o koowym charakterze rozumienia
8