Sprawcy z parafili i poza parafili.

DEFINICJA PARAFILII WG DSM-IV

Kryterium A: Trwajce przez ponad 6 miesicy, nawracajce, silne, seksualnie podniecajce fantazje, seksualne pobudki (urges) lub zachowania oglnie obejmujce: (1) obiekty nieosobowe (fetysze i transwestytyzm), (2) cierpienie lub upokorzenie wasne lub partnera (masochizm i sadyzm), (3) dzieci lub inne niewyraajce zgody osoby (ekshibicjonizm, podgldactwo, skatologia telefoniczna, molestowane dzieci).

DEFINICJA PARAFILII WG DSM-IV

Kryterium B: ktre "powoduj klinicznie znaczc przykro (distress) lub pogorszenie (impairment) w spoecznej, zarobkowej (occupational), lub innych wanych dziedzinach funkcjonowania".

KLASYFIKACJA PARAFILII WG DSM-IV

kod
302.4 302.81 302.89 302.2 302.83 302.84 302.3

nazwa
ekshibicjonizm fetyszyzm frotteuryzm pedofilia masochizm seksualny sadyzm seksualny fetyszyzm transwestycyjny

warunkiem osignicia satysfakcji seksualnej jest:

pokazywanie swoich narzdw pciowych zaskoczonym (nieprzewidujcym tego) obcym osobom. uycie nieosobowych (najczciej nieoywionych) obiektw (z obecnoci lub bez partnera osobowego).

dotykanie lub ocieranie si (niekiedy narzdami pciowymi) o niewyraajce na to zgody osoby.

czynno seksualna z udziaem dziecka lub dzieci, ktre nie weszy w okres pokwitania (zwykle w wieku 13 lat lub modszych). bycie (rzeczywiste, niesymulowane) upokarzanym, bitym, wizanym, lub doznawanie cierpienia w inny sposb. rzeczywiste (niesymulowane), fizyczne (bl) lub psychiczne cierpienie (w tym upokorzenie) innej osoby (ofiary). u osoby heteroseksualnej, ubieranie si w odzie waciw osobie pci przeciwnej, zwykle bez realnego partnera, ale z wyobraaniem sobie, e jest si te tym partnerem. obserwowanie niewiedzcej o tym, niepodejrzewajcej tego i niezgadzajcej si na to osoby, ktra jest naga, zdejmuje ubranie lub jest w trakcie czynnoci seksualnej.

302.82
302.9

voyeuryzm

parafilia niespecyficzna inne

KLASYFIKACJA PARAFILII NIESPECYFICZNYCH

nazwa
skatologia telefoniczna nekrofilia autogynofilia asfiksja autoerotyczna efebofilia hebefilia partenofilia gerontofilia zoofilia dendrofilia abasiofilia urofilia

warunkiem osignicia satysfakcji seksualnej jest:

prowadzenie obscenicznych rozmw przez telefon; kontakt ze zwokami; wyobraanie sobie, e jest si kobiet; ograniczanie sobie dostpu tlenu (duszenie si); kontakt z osobami w pnym wieku dojrzewania; kontakt z osobami w wieku dojrzewania; kontakt wycznie z osobami, ktre nie przeszy jeszcze inicjacji seksualnej; kontakt z osobami w zaawansowanym wieku; kontakt ze zwierztami; obiektem seksualnym jest drzewo; kontakt z osobami z dysfunkcjami narzdw ruchu; oddawanie moczu;

SPRAWCY Z PARAFILI
Paralni przestpcy seksualni: nie ujawniaj na zewntrz zaburze w strukturze osobowoci, s niele dostosowani spoecznie, czsto pozornie poprawnie funkcjonuj w zwizkach partnerskich, zwykle nale do osb modych o wyszym ni przecitny poziom intelektualny.

EKHIBICJONICI
Niedojrzao; Niskie poczucie wartoci; Niemiao; Kompleks maego czonka; Lk przed odrzuceniem ze strony kobiety.

FETYSZYCI

Gwnie s to mczyni; Wstyd i poczucie winy w zwizku z ich preferencjami; Ograniczona liczba kontaktw seksualnych; W przypadku nieobecnoci fetyszu wystpuj problemy z erekcj; Depresja, poczucie osamotnienia, niepokoju; Konflikt z prawem; Kolekcjonerzy.

OCIERACZE

Zahamowania na tle seksualnym; Lk wobec kobiety, ktry powizany jest z barkiem dowiadczenia seksualnego; Nadpobudliwo emocjonalna.

PEDOFILE

Niepowodzenia w zwizkach z kobietami; Niedojrzao uczuciowa i psychoseksualna; Dowiadczenie przemocy seksualnej; Lk wobec kobiet; Konflikt pomidzy religijn pobonoci a ich seksualnoci; Poczucie winy i potpienia; Naduywanie alkoholu; Brak pewnoci siebie; Niepokj w kontaktach z dorosymi i w seksualnych; Spokj w kontaktach z dziemi.

MASOCHICI SEKSAULANI
Moralne poczucie niskiej wartoci; Poczucie winy wzbudzone przez rodzicw; Odczuwanie przyjemnoci podczas bicia przez np. rodzicw; Wizi za cen ponienia ich; Zakochuj si w psychopatycznym partnerze.

SADYCI SEKSUALNI

Kompleksy; Poczucie maej wartoci; Potrzeba dowiadczania brutalnego traktowania poczonego z potrzeb odwetu; Potrzeba posiadania wadzy nad partnerk; Psychopatia.

TRANSWESTYCI

Depresja; Niepokj; Poczucie winy i wstydu; Upoledzone uczuciowe relacje seksualne; Czsto impotenci.

PODGLDACZE

Poczucie winy; Naraeni na niebezpieczestwa.

PEDOFILIA
Badania PPG wykazuje podniecenie u sprawcw. Sprawca molestujcy dzieci wystarczy, aby jeden raz popeni ten czyn (szczeglnie gdy ofiarami s chopcy), eby stwierdzi, e jest to pedofilia. Im wicej ofiar tym atwiej stwierdzi pedofili.

USTALENIE PARAFILII NOS

Wikszo gwacicieli nie wykazuje znacznego podniecenia podczas badania PPG. Jest kilka zachowa dziki, ktrym mona stwierdzi parafili: 1) Ejakulacja i inne znaki podniecenia podczas zdarze nietypowych. Wytrysk jest potwierdzeniem podniecenia, jednak nie mona stwierdzi co byo powodem.

USTALENIE PARAFILII NOS

2) a) b)

c)
d) e) f)

Powtarzalne zestawy zachowa, ktre mog odnosi si do: Przygotowania ofiary Rozpoczynania ataku Okrelonych komentarzy podczas napaci Zmuszania ofiary do robienia, bd mwienia okrelonych rzeczy Wykonywania pewnych czynnoci w okrelonej kolejnoci Potraktowania ofiary po ataku.

USTALENIE PARAFILII NOS

3)

4)

Kiedy praktycznie wszystkie rodzaje zachowania przestpcy wydaj si by na tle seksualnym. W przeciwiestwie psychopaci wykazuj ca dug list rnych typw zbrodni. Gwat na osobie, ktra wczeniej rzekomo wyrazia zgod na seks. Jeeli takie dziaania nie s wycznie zwizane ze zoci sprawcy, mamy do czynienia z parafili.

USTALENIE PARAFILII NOS

5)

6)

Szybki powrt do gwatw po uprzednim aresztowaniu i pobycie w wizieniu. Trzeba uwaa, bo psychopaci rwnie wykazuj tak tendencj. Gwat w okolicznociach zwikszajcych prawdopodobiestwo zapania. Jeeli gwaciciel nie bierze pod uwag miejsca czynu, oznacza to jego silne pragnienie zaspokojenia dzy. Moe to by sygna parafilii.

USTALENIE PARAFILII NOS

Brak partnera seksualnego. 8) Rne typy ofiar. 9) Posiadanie zestawu gwaciciela.
7)

PARAFILIA NOS A SEKSAULNY SADYZM

a) b) c) d) e)

Sadyzm zawiera seksualne podniecenie jako dodatek do zadawania psychicznego lub fizycznego blu. Oznaki sadyzmu mog zawiera: Okaleczanie ofiary; Celowe zranienie, spowodowanie krwawienia lub nawet mierci ofiary; Terroryzowanie ofiary; Duszenie ofiary prawie do mierci i zaprzestanie czynu tylko po to, by zacz od nowa; Celowe, powolne zadanie blu, kiedy ofiara ley obezwadniona;

PARAFILIA NOS A SEKSAULNY SADYZM

f) g) h) i) j) k)

Zmuszanie do seksu oralnego zaraz po analnym; Umieszczanie rnych obiektw w pochwie ofiary; Zmuszanie jednej z ofiar do odbycia stosunku z inn; Zmuszanie ofiary do bycia wiadkiem napaci na inn; Wyduanie czasu napaci; Zbieranie trofew. S to wskazwki, ktre wystpuj w przypadku sadyzmu, a przy parafilii wystpuj rzadziej.

PARAFILIA NOS DOT. NIEPENOLETNICH

Hebefilia pocig do nastolatkw. Jeeli osoba wykazuje zainteresowanie niepenoletnim, ale nie szuka z nimi kontaktu fizycznego lub jeeli doszo do takiego tylko jednokrotnie, po czym sprawca zosta aresztowany i to dao mu nauczk, nie ma wtedy podstaw do stwierdzenia parafilii. Jeeli takie zachowanie powtarza si mimo odbycia kary i wiadomoci sprawcy o prawnych konsekwencji, wtedy mwimy o objawach hebefilii.

SPRAWCY BEZ PARAFILII

Nieparalni seksualni przestpcy to tzw. seksualni psychopaci, zwykle niedostosowani spoecznie, z licznymi w swej karierze przestpstwami o nieseksualnym charakterze. Zazwyczaj s gorzej wyksztaceni, ze z adaptacj zawodow, nietrwaymi zwizkami partnerskimi a czynw dokonuj, bdc pod wpywem alkoholu.

ZABURZENIA OSOBOWOCI

1) 2) 3) 4)

Oglna diagnoza zaburzenia osobowoci opiera si na trwaym wzorcu zachowa odbiegajcych od charakterystycznych dla danej kultury w dwch lub wicej obszarach: Poznawanie, Uczuciowo, Funkcjonowanie interpersonalne, Kontrola popdu, Prowadzcych do szczeglnych zaburze w funkcjonowaniu socjalnym lub innym.

PARAFILIA A ZABURZENIA OSOBOWOCI

Jeeli osoba wykazywaa jedynie zachowania niezwizane z przestpstwami na tle seksualnym, to najprawdopodobniej jest to zaburzenie osobowoci, i odwrotnie. Jeeli dana osoba wykazywaa zarwno histori przestpstw na tle seksualnym oraz konsekwencje w dziaaniu zwizanymi z parafili, to parafilia jak i zaburzenie osobowoci powinny by brane pod uwag.

ANTYSPOECZNE ZABURZENIE OSOBOWOCI A PARAFILIA NOS

Jest to najtrudniejsze rozrnienie; Jeeli sprawca nie zwraca uwagi na ofiar jest to tylko zaburzenie osobowoci; Jeeli takie zainteresowanie wykazuje i jest ono najczciej zwizane z podnieceniem wtedy bierzemy pod uwag parafili.

PARAFILIA A ZABURZENIA OSOBOWOCI

1)

2)

Zwraca si rwnie uwag na dwie rzeczy: Stopie w jakim osoba wykazuje oznaki zaburzenia osobowoci poza sfer kryminaln List cech charakterystycznych dla parafilii. Jeeli osoba wykazuje taki zestaw zachowa w yciu codziennym jest to parafilia. Jeeli nie wykazuje jest to zaburzenie osobowoci.

ZABURZENIA SEKSUALNE NOS

1) 2)

3)

Nie odpowiadaj one kryteriom adnego zaburzenia seksualnego, ani dysfunkcji ani parafilii. DSM-IV wyrnia 3 przykady mogce speni kryteria seksualnego zaburzenia NOS: Nieodpowiednie odczucie dotyczce aktu seksualnego; Dolegliwoci zwizane z powtarzajcymi si spotkaniami zawierajcymi odbywanie aktu seksualnego z osob, ktra suy tylko jak przedmiot do tego; Niedogodnoci odnonie czyje orientacji.

PARAFILIA A SEKSUALNE ZABURZENIA NOS

Jeli kto nie dowiadcza jakiegokolwiek cierpienia zwizanego ze swoj seksualnoci nie spenia kryteriw zaburzenia seksualnego NOS. Zrnicowanie partnerw seksualnych (zarwno decyzyjnych jak i przymusowych) zmniejsza prawdopodobiestwo wystpienia parafilii. Partnerzy seksualni jednego typu zwikszaj prawdopodobiestwo wystpienia parafilii. Gwaciciele chtnie opowiadaj o swoich czynach nie czujc stresu przeciwnie do ludzi za zaburzeniami seksualnymi.

ZABURZENIA KONTROLI POPDU NOS

Osoba jest niezdolna do kontrolowania swojego popdu i impulsw nie tylko seksualnych. Nie zwaa na konsekwencje swoich czynw. Taka osoba nie moduluje ekspresji swoich impulsw. Badania neuropsychologiczne nie wykazuj adnych nieprawidowoci.

PARAFILIA A ZABURZENIE KONTROLI POPDU

Oznaki planowania czynw charakteryzuj parafili. Osoby, ktre przyznaj si do fantazjowania wczeniej o popenionych czynach wykazuj parafili. Osoby mwice, e to si po prostu stao, nie miaem nad tym kontroli wykazuj zaburzenia kontroli popdu.

ZABURZENIA OSOBOWOCI A ZABURZENIA KOROLI POPDU NOS

Osoby z zaburzeniami osobowoci wykazuj wiksze perwersyjne poczenie z yciem prywatnym ni przy zaburzeniach kontroli popdu. Niedogodnoci w yciu osoby wynikajce z jego fantazji, uczu i funkcjonowania w spoeczestwie mog wynika z problemw z kontrol popdw, ale bardziej wskazuj na zaburzenia osobowoci.

ZABURZENIA OSOBOWOCI A ZABURZENIA KONTROLI POPDU NOS

W przypadku braku kontroli popdu osoba nie jest wiadoma konsekwencji swoich czynw. W przypadku zaburze osobowoci zwraca uwag na konsekwencje swoich czynw.

KLASYFIKACJA SPRAWCW PRZESTPSTW SEKSAULNYCH WOBEC DZIECI

Sprawcami przestpstw wobec dzieci poniej 15 roku ycia moe by zarwno osoba obca dla dziecka, jak i znana dziecku (czonek rodziny, ssiad). Sprawc najczciej statystycznie jest mczyzna w przedziale wiekowym 2650 lat.

SPRAWCY PARAFILNI

Zachowanie seksualne ma charakter preferencyjny. Preferencje, co do wyboru obiektu i sposobu realizacji potrzeby seksualnej s zaburzone, niezgodne z przyjtymi normami. Obiektem seksualnym jest dla niego dziecko. W obowizujcej w Polsce Midzynarodowej klasyfikacji chorb i problemw zdrowotnych ICD 10 okrela si to mianem zaburze preferencji seksualnych. Zachowania seksualne tych sprawcw nazywamy pedofili prawdziw, preferencyjn.

SPRAWCY PARAFILNI
Pedofilem (wg w/w klasyfikacji) jest sprawca w wieku co najmniej 16 lat i co najmniej 5 lat starszy od ofiary. Jego zachowania seksualne cechuj si przymusowym, natrtnym podaniem kontaktw seksualnych z dziemi. Sprawcy ci stanowi ok. 10-15% wszystkich przestpcw seksualnych odbywajcych kar pozbawienia wolnoci w zakadach karnych. Wymagaj oni specjalistycznego, wielowymiarowego leczenia, terapii seksuologicznej.

SPRAWCY NIEPARFILNI
Zachowania seksualne maj charakter zastpczy. Wykorzystanie dziecka jest zastpczym sposobem zaspokajania swych potrzeb seksualnych (nie wynika z zaburze preferencji seksualnych). Motywowane jest splotem czynnikw natury a) psychologicznej (m. in. niska samoocena, trudnoci w nawizaniu relacji z dorosym partnerem), b) seksuologicznej (np. dysfunkcje seksualne) c) psychiatrycznej (m. in. psychoza, zaburzenia osobowoci, upoledzenie umysowe, otpienie starcze, zmiany organiczne w OUN).

SPRAWCY NIEPARFILNI
Wyrnia si pi typw sprawcw zastpczych (regresyjnych): (1) typ nieprzystosowany (osoby, u ktrych zdiagnozowano: psychoz, zaburzenia osobowoci, upoledzenie umysowe, otpienie starcze, zmiany organiczne w orodkowym ukadzie nerwowym); (2) typ zahamowany (introwertyczny, o niskich kompetencjach spoecznych, dziecko jako obiekt seksualny wybierane jest jako dostpniejsze),

SPRAWCY NIEPARFILNI
(3) typ regresyjno-frustracyjny (wybr dziecka jako obiektu seksualnego jest powodowany gwnie frustracj w dziedzinie ycia seksualnego), (4) typ moralnie nierozrniajcy (osoby takie charakteryzuj si brakiem dojrzaej osobowoci, brakiem empatii, postaw roszczeniow), (5) typ seksualnie nieodrniajcy (poszukujcy nowych dozna seksualnych, kontakt seksualny z dzieckiem jest dla nich kolejnym, nowym dowiadczeniem).

BIBLIOGRAFIA
Czernikiewicz W., Pawlak-Jordan B. (1998), Wykorzystywanie seksualne dzieci, Fundacja Dzieci Niczyje, Warszawa. Doren, D. (2002), Evaluating sex offenders. London: Sage. R.3; R. 4. Lew-Starowicz Z. (2000), Seksuologia sdowa, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa. Seligman M. E. P., Walker E. F., Rosenhan D. L. (2003), Psychopatologia, Zysk i s-ka, Warszawa.