Osobiste i

majątkowe prawa
autorskie
Kliknij, aby edytować styl wzorca podtytułu

09-11-17
 Ustawa o prawie autorskim
wyodrębnia dwie grupy
praw autorskich: prawa
osobiste i prawa
majątkowe.

09-11-17
 Istotą autorskich praw
osobistych jest
nieograniczona w czasie
i niepodlegająca zrzeczeniu
lub zbyciu więź twórcy z
autorem.

09-11-17
Autorowi przysługuje prawo do: 1)
autorstwa utworu; 2) do
oznaczenia utworu swoim
nazwiskiem lub pseudonimem albo
do udostępnienia go anonimowo;
3) do nienaruszalności treści i
formy utworu oraz jego rzetelnego
wykorzystania; 4) do decydowania

o pierwszym udostępnieniu
utworu publiczności; 5) do
nadzoru nad sposobem
korzystania
09-11-17 z utworu.
 Z innych przepisów ustawy
wynikają dalsze autorskie
dobra osobiste: prawo do
wprowadzania zmian w
dziele, prawo do odstąpienia
od umowy lub jej
wypowiedzenia z powodu
istotnych interesów
09-11-17
twórczych.
 autora
z utworem lub niemożność zbycia
praw osobistych nie oznacza, że w
umowach dotyczących korzystania
z jego utworu
czy przenoszących autorskie
prawa majątkowe nie mogą być
zawarte postanowienia, na mocy
których autor zezwoli na
wykonywanie prawa osobistego w
jego imieniu lub zobowiąże się do
09-11-17
Prawo do autorstwa utworu, do
oznaczenia swoim nazwiskiem,
pseudonimem albo udostępnienia
go anonimowo, to tzw. prawo do
ojcostwa dzieła, daje twórcy
wyłączną możność występowania
w charakterze autora oraz
domagania się, aby nikt inny nie
przywłaszczał sobie autorstwa
dzieła.
09-11-17
 O sposobie podania swego
autorstwa do wiadomości
publicznej decyduje twórca.
Może on sygnować dzieło swoim
nazwiskiem, pseudonimem,
kryptonimem lub wydać je
anonimowo. Jeżeli sygnuje je
swoim nazwiskiem, decyduje, czy
z jednym, czy z dwoma imionami,
podaniem tytułów naukowych i z
ewentualnie innymi danymi.
09-11-17
 zwane także prawem do nietykalności
utworu, polega na możności
domagania się przez twórcę, aby jego
dzieło było publikowane i
rozpowszechniane
w takiej postaci, jaką twórca mu nadał,
a więc bez naruszania treści i formy
utworu. Autor może więc skutecznie
przeciwstawiać się dokonywaniu
wszelkich zmian, dodatków
i skrótów, które zniekształcają treść lub
formę utworu albo pomniejszają jego
09-11-17 wartość.
 Autor powinien mieć także
możliwość akceptacji
ilustracji, którymi wydawca
chciałby ozdobić jego dzieło.

09-11-17
 Do praw osobistych autora
należy prawo autora wyrażające
się w swobodnym decydowaniu o
tym, czy jego dzieło ma być
wydane, czy też nie ma być
wydane (prawo do decydowania o
pierwszym udostępnieniu utworu
publiczności).

09-11-17
 Prawo do nadzoru nad
sposobem korzystania z
utworu. Klasyczną formą
wykonywania nadzoru autorskiego

w stosunkach wydawniczych jest

korekta autorska wykonywana w
ramach wynagrodzenia
autorskiego.

09-11-17
Autor może, w ramach nadzoru

i po stwierdzeniu rażącego
naruszenia jego praw, wycofać
dzieło z obiegu poprzez
wstrzymanie jego dalszego
rozpowszechniania.

09-11-17
Ochrona osobistych praw
autorskich

09-11-17
 prawo żądać zaniechania takiego
działania. Twórcy, którego autorskie
prawa osobiste zostały naruszone
cudzym działaniem, przysługuje prawo
żądania od osoby, która dopuściła się
tego naruszenia, aby dopełniła
czynności niezbędnych do usunięcia
jego skutków,
a w szczególności, aby złożyła
oświadczenie
o odpowiedniej treści i formie. Twórca
może domagać się także zniszczenia
09-11-17
 Publiczne oświadczenie
Użycie tego środka ochrony dóbr
osobistych autora polega na tym, że
autor, a częściej jego pełnomocnik,
zwraca się do tego, kto dopuścił się
naruszenia (osoby prywatnej, redakcji,
wydawnictwa, rozgłośni radiowej itp.)
z żądaniem opublikowania na łamach
wskazanego medium (gazety,
czasopisma,
09-11-17
radia, telewizji)
To poszkodowany wskazuje,
gdzie tekst przeprosin
powinien
się ukazać.

09-11-17
Zadośćuczynienie pieniężne
Autor ma możliwość domagania się
w sytuacji, gdy naruszenia dokonano w
sposób zawiniony, pewnej sumy
(„odpowiedniej”) tytułem
zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
przykrości i inne uszczerbki osobiste,
czyli tzw. „pokutnego”.

09-11-17
 Pieniądze na cel
społeczny
Twórca może zobowiązać sprawcę
naruszenia, aby przekazał odpowiednią
sumę pieniężną na wskazany cel
społeczny.

09-11-17
 praw osobistych nie ulega
zasadniczej zmianie czy
modyfikacji. Jeśli spadkobiercy
podejmują działanie, powołując się
na prawa osobiste, to działanie
takie powinno nadal dotyczyć tej
szczególnej więzi łączącej autora z
jego dziełem, jego integralności
czy rzetelnego sposobu
korzystania z niego oraz dobrego
09-11-17 imienia autora.
Odpowiedzialność karna
Za najcięższe naruszenie autorskich
praw osobistych, tj. za przywłaszczenie
sobie autorstwa całości lub części
cudzego utworu (w języku potocznym
nazywane plagiatem), sprawca
podlega karze pozbawienia wolności
do lat dwóch, ograniczenia wolności
lub grzywny.
Sąd może orzec karę dodatkową
09-11-17
 Majątkowe prawa
autorskie

09-11-17
Autorskie prawa majątkowe
charakteryzują się
bezwzględnością i
skutecznością wobec
wszystkich.

09-11-17
 Bezwzględność prawa
autorskiego polega na
wyłącznym uprawnieniu twórcy do
korzystania z dzieła lub
rozporządzaniu nim. Osoby
trzecie, chcąc korzystać
z utworu, muszą uzyskać
zezwolenie twórcy lub jego
następcy prawnego.
09-11-17
Skuteczność wobec wszystkich
oznacza, że uprawniony z tytułu
prawa autorskiego może żądać od
wszystkich osób postrzegania jego
praw, a osoby te są zobowiązane
do powstrzymania się od jego
naruszania. Z tego względu
uprawnienia autorskie często
określa się mianem monopolu
autorskiego.
09-11-17
 Zgodnie z treścią art. 17 pr. aut.
na treść prawa majątkowego
składa się wyłączne prawo do
korzystania z utworu
i rozporządzania nim na
wszystkich polach eksploatacji
oraz prawo do wynagrodzenia
za korzystanie utworu.

09-11-17
Pole eksploatacji oznacza
sposób korzystania z
danego utworu.

09-11-17
Sposoby korzystania z
utworów dzieli się na trzy
kategorie:
1) utrwalenie i zwielokrotnienie
utworu,
2) obrót oryginałem albo
egzemplarzami, na których
utrwalono utwór,
3) rozpowszechnienie utworu w
inny sposób niż wprowadzenie do
obrotu.
09-11-17
 Utrwalenie

oznacza sporządzenie pierwszego

nośnika materialnego zawierającego
utwór.

09-11-17
 Zwielokrotnienie
oznacza wykonanie kolejnych
egzemplarzy na podstawie istniejącego
już nośnika i ma na celu umożliwienie
potencjalnym odbiorcom zapoznanie
się z utworem za pomocą
zwielokrotnionych egzemplarzy. W
grupie tej mieszczą się sposoby
korzystania z utworów: wytwarzanie
określoną
09-11-17
techniką egzemplarzy
 Obrót towarem
•
lub jego egzemplarzami obejmuje
następujące sposoby korzystania:
wprowadzenie do obrotu, użyczenie,
najem oryginału albo egzemplarzy.

09-11-17
 Najczęściej spotykane pola
eksploatacji
w działalności gospodarczej:
•
zwielokrotnienie egzemplarzy,
•
wprowadzenie do obrotu,
•
publiczne wykonanie,
•
publiczne odtworzenie,
•
wystawienie,
•
wyświetlenie,
•
nadawanie
09-11-17
i reemitowanie.
 Zamieszczenie w umowie
wszystkich pól eksploatacji, które
leżą w zainteresowaniu danego
podmiotu, jest bardzo ważne ze
względu na treść art. 41 ust. 2
ustawy, który stanowi, że umowa
o przeniesienie prawa autorskiego
albo umowa o korzystanie z
utworu obejmuje tylko pola
eksploatacji wyraźnie w niej
wymienione.
09-11-17
 Droit de suite
•
Nazwą tą obejmuje się uprawnienia autora
polegające na możności partycypacji
autora
i jego spadkobierców w dochodach
odsprzedaży oryginalnego egzemplarza
jego utworu.
•
Obecnie przyjęte rozwiązanie (art. 19
ustawy) daje twórcy i jego spadkobiercom
prawo do wynagrodzenia w wys. 5%
dokonanych odsprzedaży oryginalnych
09-11-17
Ograniczenia autorskich
praw majątkowych

09-11-17
 Na czym polega
dozwolony użytek?

09-11-17
Dozwolony użytek jest pojęciem
zbiorczym, pod którym mieszczą
się uprawnienia dla ogółu
uczestników obrotu umożliwiające,
po pewnymi warunkami,
korzystanie z utworów bez
konieczności uzyskiwania
odrębnego zezwolenia, czasem
nawet bez konieczności zapłaty
wynagrodzenia.
09-11-17
Dozwolony użytek obejmuje
uprawnienia po stronie osób
prywatnych (dozwolony
użytek prywatny), jak i
uprawnienia po stronie
podmiotów publicznych
(dozwolony użytek
publiczny).
09-11-17
 Do kategorii podmiotów
publicznych, którym prawo
autorskie zezwala na
wkraczanie w monopol
autorski zalicza się szkoły,
biblioteki oraz instytucje
naukowe.

09-11-17
Instytucja dozwolonego użytku stanowi
kompromis pomiędzy interesami
uprawnionego podmiotu (właściciela praw
autorskich) a interesami społeczeństwa.
Społeczeństwo powinno mieć
zagwarantowaną możliwość dostępu do dóbr
kultury, nauki i informacji. Dostęp ten
powinien być szybki, szeroki i w mirę
możliwości bezpłatny. Z drugiej strony
dostęp ten nie powinien odbywać się
nieuzasadnionym kosztem twórców kultury.

09-11-17
 Przepisy o dozwolonym
użytku powinny wyważać
indywidualne interesy
twórców i ogólne interesy
społeczeństwa.

09-11-17
Dozwolony użytek nie może
naruszać normalnego
korzystania
z utworu lub godzić w
słuszne interesy twórcy (art.
35 pr. aut.).

09-11-17
Legalne wykorzystywanie utworów
dla własnych celów w ramach
dozwolonego użytku jest
obwarowane warunkiem (art. 34):
korzystający z utworu
zobowiązany jest wymienić
imię i nazwisko twórcy
oraz źródło.

09-11-17
 Za eksploatowanie utworu
w granicach dozwolonego
użytku twórcy nie należy
się wynagrodzenie, chyba
że ustawa stanowi inaczej
(art. 34)

09-11-17
 Co można w ramach
dozwolonego użytku
•
prywatnego?
Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie
korzystać z już rozpowszechnionego
utworu w zakresie własnego użytku
osobistego.
•
Warunkiem skorzystania z utworu jest jego
rozpowszechnienie, czyli udostępnienie
publiczności.
•
Zakres własnego użytku osobistego
obejmuje korzystanie z pojedynczych
09-11-17
 Prywatnym dozwolonym
użytkiem jest również
prawo cytatu
(art. 29).

09-11-17
 Przepis ten stanowi, że można
przytaczać
w utworach stanowiących
samoistną całość urywki
rozpowszechnionych utworów lub
drobne utwory w całości, w
zakresie uzasadnionym
wyjaśnieniem, analizą krytyczną,
nauczaniem lub prawami gatunku
twórczości.
09-11-17
 Co obejmuje dozwolony
użytek publiczny?

09-11-17
 publiczny rozumiemy
korzystanie
z przedmiotów objętych
ochroną nie w celach
własnych, ale w celach
dalszego udostępniania
określonych kategorii
utworów.
09-11-17