Sieci komputerowe

Sie komputerowa - grupa komputerw lub innych urzdze

poczonych ze sob w celu wymiany danych lub wspdzielenia
rnych zasobw, na przykad:

korzystania ze wsplnych urzdze, np. drukarek, skanerw,
korzystania ze wsplnego oprogramowania,
korzystania z centralnej bazy danych,
przesyania informacji midzy komputerami
(komunikaty, listy, pliki).
Z punktu widzenia zoonoci, sieci komputerowe mona podzieli na grupy:
LAN (Local Area Network)
Jest to najpowszechniej spotykany rodzaj sieci, ktry skada si z
kilkudziesiciu do kilkuset komputerw poczonych w miar moliwoci
jednolitym nonikiem. Sieci te zainstalowane s na niewielkim obszarze
(np. w jednym budynku).
WAN (Wide Area Network)
Wikszo sieci rozlegych to kombinacje sieci lokalnych i dodatkowych
pocze midzy nimi. Do okrelenia zasigu i rozmiaru sieci rozlegych,
stosowane s nastpujce terminy:
Sie miejska (MAN - Metropolitan Area Network)
Jest to sie WAN obejmujca niewielki obszar geograficzny. Zasadniczo
sieci takie obejmuj jedno miasto lub region.
Sie uczelniana (CAN - Campus Area Network)
Termin stosowany czsto do okrelania sieci WAN czcej poszczeglne
wydziay w orodku akademickim.
Sie LAN
Najczciej spotykany rodzaj sieci w firmach. Sieci te skadaj si z kilku do
kilkudziesiciu komputerw spitych ze sob w konfiguracj magistralow,
opart na kanale przewodowym w postaci np. kabla koncentrycznego, lub w
gwiazd (jest to gwiazda logiczna, jednake fizycznie widziana jest jako szyna-
magistrala), jeli "medium" jest wiatowd lub skrtka.
Sie WAN
Przykadem tego typu sieci mog by sieci ISDN (Integrated Services Digital
Network) - sie cyfrowa z integracj usug. ISDN wykorzystuje cza
telefoniczne, istniejce okablowanie sieciowe. Sie ta daje moliwo transmisji
piciokrotnie szybszej ni przy uyciu modemu.
Nie mona take zapomnie o sieci NASK (Naukowa i Akademicka Sie
Komputerowa) i najbardziej chyba znanej sieci WAN, ktr jest Internet.
LAN
WAN - INTERNET
Ekstranet (ang. extranet) to rozwizanie sieciowe polegajce na poczeniu
dwch lub wikszej liczby intranetw za pomoc protokow sieciowych. Celem
tworzenia ekstranetw jest udostpnienie wasnych zasobw wzajemnie
midzy organizacjami (przedsibiorstwami) lub midzy nimi i ich klientami, przy
zabronieniu powszechnego dostpu z sieci Internet. Przewanie sie taka
wystpuje w firmach. W ten sposb klienci mog si lepiej i szybciej zapozna
z ofert danej firmy, a firmy mog midzy sob lepiej wsppracowa.

Intranet - sie komputerowa, ograniczajca si do komputerw np. w firmie
lub organizacji. Po zamontowaniu serwera, umoliwiajcego korzystanie w
obrbie sieci LAN z usug takich, jak strony WWW, poczta elektroniczna etc.,
czyli usug typowo internetowych, mona mwi o intranecie. Do intranetu
dostp maj zazwyczaj tylko pracownicy danej firmy.
Intranet przypomina Internet, z tym jednak zastrzeeniem, e jest ograniczony
do wskiej grupy osb (np. pracownikw firmy).
Kiedy intranety dziaay tylko w zamknitych sieciach wewntrznych firm. W
obecnych czasach intranet wychodzi poza firm (mona si zalogowa do
zasobw firmy z Internetu np. poprzez login i haso lub bardziej zaawansowane
zabezpieczenia).

Elementy tworzce sie komputerow
serwer sieciowy, zazwyczaj powinien to by komputer o duej mocy
obliczeniowej, zarwno wydajnym jak i pojemnym podsystemie dyskowym
niezbdnym do przechowywania oprogramowania i danych uytkownikw. Na
maszynie tej mona uruchomi aplikacje realizujce usugi sieciowe, rwnie
nazywane serwerami.
komputery - stacje robocze, (terminale), na ktrych instalujemy
oprogramowanie sieciowe nazywane klientem.
media transmisji - kable miedziane, wiatowody, fale radiowe.
osprzt sieciowy - karty sieciowe, modemy, routery, koncentratory (huby),
przeczniki (switche), access pointy.
zasoby sieciowe - wsplny sprzt, programy, bazy danych.
oprogramowanie sieciowe - to programy komputerowe, dziki ktrym moliwe
jest przesyanie informacji midzy urzdzeniami sieciowymi. Rozrnia si trzy
podstawowe rodzaje oprogramowania sieciowego:
klient-serwer, host-terminal, peer-to-peer
Typy sieci lokalnych

Rwnorzdny
Serwerowy

Sieci rwnorzdne (peer-to-peer, czyli kady-z-kadym)
Do zalet sieci rwnorzdnych nale prosta budowa (uruchomienie i
konfiguracja nie wymaga duej wiedzy) oraz mae koszty (brak wydatkw na
serwer z oprogramowaniem). Ponadto realizacja sieci moe by wykonana
na bazie popularnych systemw operacyjnych.
klient-serwer (system uytkownik) - system, w ktrym serwer wiadczy usugi
doczonym stacjom roboczym. W systemie tym programy wykonywane s w
caoci lub czciowo na stacjach roboczych.
host-terminal (system baza) - do komputera gwnego (hosta) doczone
zostaj terminale lub komputery emulujce terminale. W systemie tym
programy wykonywane s na hocie.
Topologie fizyczne sieci lokalnych
Topologia magistrali
Topologia gwiazdy
Topologi magistrali wyrnia to, e
wszystkie wzy sieci poczone s ze
sob za pomoc pojedynczego,
otwartego kabla (czyli umoliwiajcego
przyczanie kolejnych urzdze). Kabel
taki obsuguje tylko jeden kana i nosi
nazw magistrali. Oba koce magistrali
musz by zakoczone opornikami
ograniczajcymi, zwanymi rwnie
czsto terminatorami. Oporniki te chroni
przed odbiciami sygnau.
Poczenia sieci LAN o topologii
gwiazdy z przyczonymi do niej
urzdzeniami rozchodz si z
jednego, wsplnego punktu, ktrym
jest koncentrator. Kade urzdzenie
przyczone do sieci w tej topologii
moe uzyskiwa bezporedni i
niezaleny od innych urzdze
dostp do nonika, dlatego
uszkodzenie jednego z kabli
powoduje zerwanie poczenia tylko
z jednym komputerem i nie
wywouje awarii caej sieci.
Topologia piercienia
W sieci o topologii piercienia (ring) wszystkie komputery s poczone
logicznie w okrg. Dane wdruj po tym okrgu i przechodz przez kad
z maszyn. W ukadzie fizycznym sie piercieniowa wyglda podobnie jak
sie o topologii gwiazdy. Kluczow rnic jest urzdzenie poczeniowe,
nazywane wielostanowiskow jednostk poczeniow (ang. MAU -
MultiStation Access Unii). Wewntrz MAU dane s przekazywane
okrnie od jednej stacji do drugiej.
Topologia podwjnego piercienia
W tej topologii (dual-ring) s zazwyczaj tworzone sieci FDDI (ang. Fiber Distributed Data
Interface - zcze danych sieci wiatowodowych). Sie FDDI moe by wykorzystywana
do przyczania sieci lokalnych (LAN) do sieci miejskich (MAN). Pozwala tworzy
piercienie o cakowitej dugoci sigajcej 115 km i przepustowoci 100 Mb/s.
Na ruch w sieci o topologii podwjnego piercienia skadaj si dwa podobne strumienie
danych krce w przeciwnych kierunkach.
Jeden z piercieni jest nazywany gwnym (primary), drugi - pomocniczym (secondary).
W zwykych warunkach wszystkie dane kr po piercieniu gwnym, a pomocniczy
pozostaje niewykorzystany. Krg ten zostaje uyty wycznie wtedy, gdy piercie
gwny ulega przerwaniu. Nastpuje wwczas automatyczna rekonfiguracja do
korzystania z obwodu pomocniczego i komunikacja nie zostaje przerwana.
Fizyczne i logiczne topologie sieci

Fizyczna topologia to sposb, w ktry przewody
rzeczywicie cz komputery

Logiczna topologia to przepyw danych po sieci od
komputera do komputera. To rozrnienie jest istotne,
poniewa logiczne i fizyczne topologie mogyby by
zupenie inne.
Warstwowe modele sieci
Architektur sieci opisuje model warstwowy
Model sieci TCP/IP (stworzonej w latach 60-tych dla Departamentu Obrony USA):
Poziom aplikacji np. telnet, ftp NFS
Poziom transportowy TCP UDP
Poziom bramki IP
Poziom sieciowy np. Ethernet, PPP
Poziom sieciowy: kable i karty sieciowe Ethernet (lub innych sieci np. IBM Token Ring, Local Talk
itp. cho Ethernet jest obecnie najpopularniejszy) lub modemy poczone lini telefoniczn,
korzystajce z protokou PPP (Point to Point Protocol)
Poziom bramki: protok IP (Internet Protocol), potrafi przesya dane w pakietach o zmiennej
dugoci (nie wikszej ni z 65 kB), nie posiada mechanizmw kontroli bdw
Poziom transportowy: protok TCP (Transmission Control Protocol), w praktyce wystpuje razem
z protokoem IP, uzupeniajc go o korekcj bdw, wysyanie potwierdze dotarcia pakietw,
porzdkowaniem kolejnoci dochodzcych pakietw itp. Protok UDP (User Datagram Protocol),
umoliwia proste przesyanie pakietw bez potwierdzenia odbioru
Poziom aplikacji: rne usugi, dostpne poprzez sie - telnet, ftp, smtp (poczta elektroniczna),
nntp (grupy newsowe), http (World Wide Web) i in.
Poziom aplikacji: NFS (Network File System) protok udostpniania dyskw sieciowych, dziaa w
oparciu o UDP czyli bez potwierdzenia odbioru
OSI (ang. Open System Interconnection) lub Model OSI to standard
zdefiniowany przez ISO oraz ITU-T, opisujcy struktur komunikacji
sieciowej.

Warstwy grne - aplikacji, prezentacji i sesji

Warstwy dolne

Najnisze warstwy zajmuj si odnajdywaniem odpowiedniej drogi do celu,
gdzie ma by przekazana konkretna informacja. Dziel rwnie dane na
odpowiednie dla urzdze sieciowych pakiety okrelane czsto skrtem
PDU (ang. Protocol Data Unit). Dodatkowo zapewniaj weryfikacj
bezbdnoci przesyanych danych. Wan cech warstw dolnych jest
cakowite ignorowanie sensu przesyanych danych. Dla warstw dolnych nie
istniej aplikacje, tylko pakiety (ramki) danych. Warstwy dolne to warstwa
transportowa, sieciowa, cza danych oraz fizyczna.


MAC (ang. Media Access Control)
sprztowy adres karty sieciowej Ethernet i Token Ring, unikalny w skali
wiatowej, nadawany przez producenta danej karty podczas produkcji.
Podwarstwa warstwy cza Danych modelu OSI peni nastpujce
funkcje:
kontrola dostpu do medium transmisyjnego
ochrona przed bdami
adresowanie celu
kontrola przepywu pomidzy stacj kocow a urzdzeniami sieciowymi
filtrowanie ramek w celu redukcji propagacji w sieciach LAN i MAN.
Adres IP (Internet Protocol address) to unikatowy numer
przyporzdkowany urzdzeniom sieci komputerowych, protok IP.
Adresy IP s wykorzystywane w Internecie oraz sieciach lokalnych.
Adres IP zapisywany jest w postaci czterech oktetw w postaci
dziesitnej oddzielonych od siebie kropkami, np. adres IP:
207.142.131.236 lub 85.147.58.245
HARDWARE

Karta sieciowa, wejcia BNC (koncentryk) i RJ-45 (skrtka)
PCMCIA (ang. Personal Computer Memory Card International Association) to
midzynarodowe stowarzyszenie producentw kart pamici dla komputerw
osobistych. Celem organizacji jest wprowadzenie i rozwijanie
midzynarodowego standardu kart rozszerze dla komputerw przenonych.
Sie bezprzewodowa WLAN (ang. Wireless LAN) sie lokalna
zrealizowana bez uycia przewodw.
Bezprzewodowa karta sieciowa PCI TP-Link TL-WN551G 54 Mbps jest zgodna
ze standardem 802.11g oraz 802.11b. Umoliwia bezprzewodowe podczenie
komputera do sieci lokalnej LAN. Wykorzystuje bezprzewodow technologi
RF (Radio Frequency) do wysyania i odbioru danych.
Miniaturowa bezprzewodowa karta sieciowa:

oprcz bezprzewodowych standardw 802.11g (54
Mbit/s) i 802.11b (11 Mbit/s), FRITZ!WLAN USB Stick
obsuguje take wersj turbo 802.11g++ oferujc
przepustowo 125Mbit/s.
HP iPAQ Pocket PC h4150 - komputer przenony

jest wyposaony w kart WLAN i modu Bluetooth to
moe oznacza tylko, e e-maile mona wysya,
chodzc nawet ulicami.

Porty komunikacyjne: WLAN 802.11b, Bluetooth, IrDA
Procesor: Intel Xscale 400 MHz
Pami operacyjna: 64 MB SDRAM, 32 MB FlashROM
System operacyjny: Windows Mobile 2003 Premium do
Pocket PC
Kabel koncentryczny, czsto nazywany "koncentrykiem", skada
si z dwch koncentrycznych (czyli wsposiowych) przewodw.
Kabel ten jest dosownie wsposiowy, gdy przewody dziel
wspln o. Najczciej spotykany rodzaj kabla koncentrycznego
skada si z pojedynczego przewodu miedzianego, znajdujcego
si w materiale izolacyjnym. Izolator (lub inaczej dielektryk) jest
okolony innym cylindrycznie biegncym przewodnikiem, ktrym
moe by przewd lity lub pleciony, otoczony z kolei nastpn
warstw izolacyjn.
Zalety kabla koncentrycznego
Potrafi obsugiwa komunikacj w pasmach o duej szerokoci bez
potrzeby instalowania wzmacniakw. Kabel koncentryczny by
pierwotnym nonikiem sieci Ethernet.
Wady kabla koncentrycznego
Kabel koncentryczny jest do wraliw struktur. Nie znosi ostrych
zakrtw ani nawet agodnie przykadanej siy gniotcej. Jego struktura
atwo ulega uszkodzeniu, co powoduje bezporednie pogorszenie
transmisji sygnau.
Dodatkowymi czynnikami zniechcajcymi do stosowania kabli
koncentrycznych s ich koszt i rozmiar. Okablowanie koncentryczne jest
drosze anieli skrtka dwuyowa ze wzgldu na jego bardziej zoon
budow. Gruby koncentryk ma 12 mm rednicy. W zwizku z tym,
zuywa on olbrzymi ilo miejsca w kanaach i torowiskach kablowych,
ktrymi prowadzone s przewody. Niewielka nawet koncentracja
urzdze przyczonych za pomoc kabli koncentrycznych zuywa cae
miejsce, ktrym przewody mog by prowadzone.
Skrtka (od ang. twisted-pair wire) jest
to rodzaj kabla sygnaowego (sucego
do przesyania informacji), ktry
zbudowany jest z jednej lub wicej par
skrconych z sob przewodw
miedzianych, przy czym kada z par
posiada inn dugo skrcenia w celu
obnienia zakce wzajemnych,
zwanych przesuchami. Niestety
skrcenie przewodw powoduje
rwnoczenie zawenie pasma
transmisyjnego.


Zalety skrtki
Do zalet mona zaliczy przede
wszystkim du prdko transmisji
(do 1000 Mb/s), atwe diagnozowanie
uszkodze oraz odporno sieci na
powane awarie (przerwanie kabla
unieruchamia najczciej tylko jeden
komputer).
Wady skrtki
Wada skrtki to mniejsza dugo
kabla czcego najodleglejsze
maszyny pracujce w sieci, ni jest to
moliwe w innych mediach
stosowanych w Ethernecie.
Nieekranowanej skrtki nie naley
ponadto stosowa w miejscach
wystpowania duych zakce
elektromagnetycznych. Kabel ten ma
take bardzo nisk odporno na
uszkodzenia mechaniczne.
Do czenia sieci komputerowych uywa
si rwnie gitkich wkien szklanych,
przez ktre dane s przesyane z
wykorzystaniem wiata. Cienkie wkna
szklane zamykane s w plastikowe
osony, co umoliwia ich zginanie nie
powodujc amania. Nadajnik na jednym
kocu wiatowodu wyposaony jest w
diod wiecc lub laser, ktre su do
generowania impulsw wietlnych
przesyanych wknem szklanym.
Odbiornik na drugim kocu uywa
wiatoczuego tranzystora do
wykrywania tych impulsw.

Zalety kabla wiatowodu
Nie powoduj interferencji elektrycznej w innych kablach, ani te nie s na ni podatne
Impulsy wietlne mog dociera znacznie dalej ni w przypadku sygnau w kablu
miedzianym
wiatowody mog przenosi wicej informacji ni za pomoc sygnaw
elektrycznych
Inaczej ni w przypadku prdu elektrycznego, gdzie zawsze musi by para przewodw
poczona w peen obwd, wiato przemieszcza si z jednego komputera do drugiego
poprzez pojedyncze wkno
Wady kabla wiatowodu
Przy instalowaniu wiatowodw konieczny jest specjalny sprzt do ich czenia, ktry
wygadza koce wkien w celu umoliwienia przechodzenia przez nie wiata
Gdy wkno zostanie zamane wewntrz plastikowej osony, znalezienie miejsca
zaistniaego problemu jest trudne
Naprawa zamanego wkna jest trudna ze wzgldu na konieczno uycia
specjalnego sprztu do czenia dwu wkien tak, aby wiato mogo przechodzi przez
miejsce czenia

Koncentrator (ang. hub) - urzdzenie czce wiele komputerw w
sieci o topologii gwiazdy. Koncentrator najczciej podczany jest do
komputera gwnego (serwera, czsto podczonego do Internetu),
za do koncentratora podczane s komputery bdce stacjami
roboczymi. Do poczenia najczciej wykorzystuje si kabel UTP
skrtka kategorii 5.
Przecznik (przecznica, komutator, take z ang. switch) urzdzenie
czce segmenty sieci komputerowej, jego zadaniem jest przekazywanie
ramek midzy nimi.
Mosty i koncentratory a switch
Przecznik okrela si te mianem wieloportowych mostw lub inteligentnych
koncentratorw:
przekazuje ramki wycznie do docelowego segmentu sieci (podobnie do
mostu, w przeciwiestwie do koncentratora),
umoliwia poczenie wielu segmentw sieci w gwiazd (podobnie do huba, w
przeciwiestwie do mostu ograniczonego do dwch segmentw),
dziaa w trybie dupleks (w przeciwiestwie do koncentratora).
Router (poloniz. ruter, trasownik) urzdzenie sieciowe pracujce w trzeciej
warstwie modelu OSI, penice rol wza komunikacyjnego. Proces kierowania
ruchem nosi nazw routingu, routowania, rutowania lub trasowania.

Pierwsze routery z lat szedziesitych byy komputerami oglnego
przeznaczenia. Cho w roli routerw mona uywa zwykych komputerw, to
nowoczesne modele s wysoce wyspecjalizowanymi urzdzeniami, w ktrych
interfejsy sieciowe poczone s bardzo szybk magistral wewntrzn.

Nowoczesne routery zaczynaj wic przypomina centrale telefoniczne, obie te
technologie coraz bardziej si upodabniaj, dlatego prawdopodobnie wkrtce
si pocz.
Transceiver urzdzenie suce do zamiany sygnau przesyanego
przez np. wiatowd na kabel miedziany lub odwrotnie. Przykadem moe by
zamiana Ethernetu 100FX (wiatowd) na Ethernetu 100TX (skrtka-mied).
Zwykle stosuje si je tam, gdzie trzeba przesa sygna na znaczne odlegoci,
bez uycia droszego sprztu, ktry dokonywaby zamiany protokou, np.
poczenie dwch sieci bazujcych na technologii miedzianej Ethernet.
Transceiver dla Ethernetu (lub ATM czy SONET/SDH) dziaa zwykle na dwch
wknach (nadawanie i odbir osobno) lub te na jednym wknie wtedy do
nadawania wybierana jest inna dugo fali (np. nadawanie 1330 nm, odbir
1510 nm).
Standardy
Rne organizacje latami opracowuj standardy dotyczce tego, w
jaki sposb urzdzenia elektroniczne wysyaj dane, wymieniaj si
z nimi i jak radz sobie w przypadku wystpieniu problemw.
Oto kilka standardw.

Token ring

Ethernet

FDDI (Fiber Distributed Data Interface)

WLAN (WiFi)
Sie Token Ring
Piercienie zostay wyparte przez sieci
Token Ring firmy IBM, ktre z czasem znormalizowaa specyfikacja IEEE 802.5.
Sieci Token Ring odeszy od pocze midzysieciowych kady-z-kadym na
rzecz koncentratorw wzmacniajcych. Wyeliminowao to podatno sieci
piercieniowych na zawieszanie si dziki wyeliminowaniu konstrukcji kady-z-
kadym. Sieci Token Ring, mimo pierwotnego ksztatu piercienia (ang. ring -
piercie), tworzone s przy zastosowaniu topologii gwiazdy i metody dostpu
cyklicznego.
Token w takiej sieci przesyany jest do kolejnych punktw kocowych, mimo e
wszystkie one s przyczone do wsplnego koncentratora. Dlatego pojawiaj
si okrelenia sieci Token Ring jako majcych "logiczn" topologi piercienia,
pomimo tego, e fizycznie ujte s one w ksztacie gwiazdy.

Ethernet

to standard wykorzystywany w budowie gwnie lokalnych sieci
komputerowych. Obejmuje on specyfikacj kabli oraz przesyanych nimi
sygnaw. Ethernet opisuje rwnie format ramek i protokoy z dwch
najniszych warstw Modelu OSI. Jego specyfikacja zostaa podana w
standardzie 802.3 IEEE. Ethernet jest najpopularniejszym standardem w
sieciach lokalnych. Inne wykorzystywane specyfikacje to Token Ring, FDDI czy
Arcnet. Ethernet zosta opracowany w Xerox PARC czyli orodku badawczym
firmy Xerox i opublikowany w roku 1976. Ethernet bazuje na idei wzw
podczonych do wsplnego medium i wysyajcych i odbierajcych za jego
pomoc specjalne komunikaty (ramki). Ta metoda komunikacji nosi nazw
CSMA/CD (ang. Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection).
Wczesne wersje Ethernetu przykady:
10BASE5 zwana te ang.Thicknet albo "gruby koncentryk" - standard z 1980 roku
IEEE 802.3 uywajcy grubego (12 mm) kabla koncentrycznego o impedancji falowej 50
Ohm. Umoliwia budow segmentw o dugoci do 500 m. Obecnie ju nie stosowany,
ale czasami mona spotka jeszcze pracujce instalacje. Pracowa z szybkoci 10
Mb/s.
10BROAD36 przestarzay, pracowa na 75 Ohm kablu TV.


Wersje 10 Mbit/s przykady:
StarLAN 10 - pierwsza implementacja kabla typu 'skrtka' przy szybkoci 10 Mbit/s.
FOIRL - (ang. Fiber-optic inter-repeater link)
pierwotny standard Ethernetu za pomoc wiatowodu.

Fast Ethernet przykady:
100Base-TX - podobny do 10BASE-T, ale z szybkoci 100Mb/s. Wymaga 2 par
skrtki kategorii 5. Obecnie jeden z najpopularniejszych standardw sieci opartych na
'skrtce'.
100Base-FX - Ethernet 100Mb/s za pomoc wkien wiatowodowych
wielomodowych. Zasig rozwizania wynosi do 2km.

Gigabit Ethernet przykady:
1000BASE-T - 1 Gb/s na kablu miedzianym -popularnej skrtce kat. 5 lub wyszej.
Poniewa kabel kategorii 6 moe bez strat przenosi do 125 Mbit na sekund,
osigniecie 1000 Mb/s wymaga uycia czterech par przewodw oraz modyfikacji
ukadw transmisyjnych dajcej moliwo transmisji ok. 250Mb/s na jedn par
przewodw w skrtce.
1000BASE-SX - 1 Gb/s na wiatowodzie (do 550 m).

10 Gigabit Ethernet przykady:
10GBASE-SR - 10 Gb/s przeznaczony dla wiatowodw wielomodowych o
maksymalnym zasigu od 26 do 82 m (przy 850nm). Umoliwia take zasig 300 m na
nowych wiatowodach wielomodowych 2000MHz/km.
10GBASE-T najnowszy standard w tej kategorii. Umoliwia transmisj o prdkoci 10
Gb/s na odlego 100 m kablem nieekranowanym UTP kategorii 6a/7. Moliwe jest
rwnie wykorzystanie kabla kategorii 6 wtedy maksymalna dugo kabla nie powinna
przekracza 55m.
100 Gigabit Ethernet
23 XI 2006 r. naukowcy z IEEE rozpoczli prace nad opracowaniem technologii, ktra
umoliwiaaby wprowadzenie nowego standardu sieci Ethernet o prdkoci do 100 Gb/s.
FDDI (Fiber Distributed Data Interface) jest popularnym rodzajem
sieci lokalnej, ktra ma wiksz przepywno ni Ethernet.
FDDI jest standardem dla kabli wiatowodowych. Zapewnia transmisj z
szybkoci 100 Mbit/s, wykorzystujc topologi podwjnego piercienia.
Pozwala na przyczenie do 500 wzw przy maksymalnej dugoci 100
km. Posiada podwjny przeciwbieny obieg danych , a co za tym idzie -
odporno na awarie. W razie uszkodzenia lub zerwania przewodu piercie
rekonfiguruje si automatycznie. Niektre ze stacji (DAS - Dual Attached
Station) przyczone s do piercienia dwukrotnie, inne (SAS - Single
Attached Station) jeden raz - przez koncentrator.


Parametry:

Przepywno: 100 Mb/s
Metoda dostpu: Token Passing
Medium transmisyjne: kabel wiatowodowy (jedno- i wielomodowy)
Topologia: podwjny piercie (ang. Dual Ring)

Sieci radiowe Wireless LAN
Po sukcesie telefonw komrkowych kwesti czasu byo wprowadzenie sieci
bezprzewodowych, opierajcych si na podobnych zasadach. I tak w 1997 roku
organizacja IEEE ustanowia norm 802.11 definiujc "radiowy ethernet"
znany pod nazw Wireless LAN (WLAN).
Na mocy rozporzdzenia Ministerstwa Infrastruktury z dnia 6 sierpnia 2002
czstotliwo 2,4GHz zostaa zwolniona z wszelkich opat, mona wic
korzysta z sieci WLAN bez adnych ogranicze.
Zalety sieci WLAN
Jest prosta w montau.
atwa diagnoza usterki.
Daje due moliwoci rozbudowy (modularno).
Nieograniczona swoboda poruszania si.
Nie wymaga okablowania.
Mona j (przynajmniej teoretycznie) poczy z kablow
sieci LAN.
Anteny kierunkowe pozwalaj osign znaczny zasig
sieci.
Brak koniecznoci podczania jakichkolwiek kabli
podczas przyczania stacji roboczej do sieci.
Wady sieci WLAN
Jest bardzo droga.
Jest bardzo wolna.
Na drodze sygnau nie
powinno by adnych
przeszkd.
Rozwizania rnych
producentw rzadko kiedy
s ze sob kompatybilne.
standardy sieci WLAN:

Pierwszy z nich zgodny z norm IEEE 802.11 pozwala na osignicie
maksymalnej przepustowoci 2Mb/s.
Oglnie przyjmuje si warto zasigu 30-60 m w pomieszczeniach
zamknitych i do kilku set metrw na otwartej przestrzeni. Dzisiaj rzadko ju
stosowana, nadaje si wycznie do udostpniania Internetu.

Popularna obecnie modyfikacja IEEE 802.11b zezwala na transmisj z
prdkoci 11Mb/s w promieniu 25m w pomieszczeniach zamknitych.

Nowoci jest specyfikacja 802.11g zezwalajca na prac do 54Mbit/s
nadal w czstotliwoci 2,4Ghz.
Struktura sieci WLAN
C to jest WLAN? Najprociej mwic jest to zesp urzdze komunikujcych
si ze sob drog radiow za pomoc specjalnych adapterw nadawczo
odbiorczych. Zasadniczo wyrniamy trzy struktury sieci radiowych ze wzgldu
na ich organizacj, oto one:
IBSS (Independet Basic Service Set) - sie niezalena; w tym elementarnym
przypadku do stworzenia sieci potrzebne s dwie rzeczy: komputer i radiowa
karta sieciowa. Kada stacja nadawczo odbiorcza posiada ten sam priorytet i
komunikuje si z innymi komputerami bezporednio, bez adnych dodatkowych
urzdze aktywnych kierujcych ruchem w LAN-ie.
BSS (Basic Service Set) - sie zalena; konfiguracja (IBSS) jest wystarczajca
w przypadku maych, tymczasowych i niezorganizowanych sieci. Co jednak si
stanie jeli zapragniemy poczy j z kablow instalacj np. 10Base-T lub te
zwikszy zasig poruszania si stacji roboczych? Tutaj konstruktorzy
proponuj urzdzenie zwane HUB-em AP (Access Point, punkt dostpu,
koncentrator radiowy rnie to zw ale chodzi o to samo).
ESS (Extended Service Set) - sie zoona; powstaje podczas poczenia ze
sob co najmniej dwch podsieci BSS.

K
|
| { Serwer } - -- { Serwer }
K--HUB----{ } - -- - { }----K---K--K
| {Kabel Radio} - - - {Radio Kabel}
|
K
Fale
BLOK 1 radiowe BLOK 2
Radiowy most midzy 2 blokami
--------------------------------------------------------------------------
-------okrg-------
K / o R=100m \
| / \
antena / \
kierunkowa / K K \ K
| | |
K | { Serwer } | antena
| | K { karta LAN } K | kierunkowa
antena | { | } |
kierunkowa \ { AP-Antena dookolna } /
\ /
\ K /
\ /
--------------------
cze punkt-wielopunkt
podczenie Internetu na osiedlu
Legenda
K komputer
--- standardowe okablowanie

Radio adapter WLAN
Kabel kablowa karta sieciowa
Wi-Fi (lub Wi-fi, WiFi, Wifi, wifi) (ang. "Wireless Fidelity"
bezprzewodowa dokadno) to zestaw standardw stworzonych
do budowy bezprzewodowych sieci komputerowych.
Szczeglnym zastosowaniem WiFi jest budowanie sieci lokalnych
opartych na komunikacji radiowej, czyli WLAN
(ang. wireless local area network).


Hotspot (ang. hot spot - "gorcy punkt") to otwarty i dostpny
publicznie punkt dostpu umoliwiajcy dostp do Internetu za
pomoc sieci bezprzewodowej (WiFi).
Bluetooth (ang. "niebieski zb", przybliona wymowa: blu-tuf), darmowy
standard opisany w specyfikacji IEEE 802.15.1. Jest to technologia
bezprzewodowej komunikacji krtkiego zasigu pomidzy rnymi
urzdzeniami elektronicznymi, takimi jak klawiatura, komputer, laptop,
palmtop, telefon komrkowy i wieloma innymi. Specyfikacja informuje o
zasigu okoo 10 m, cho w praktyce, w otwartym terenie, moe on wynie
nawet do 200 m. Uywa fal radiowych w pamie ISM 2,4 GHz.
Bluetooth, zosta zaprojektowany, aby "zjednoczy" rne technologie jak:
komputery, telefoni komrkow, drukarki, aparaty cyfrowe.
Poczenia w podczerwieni IrDA ( ang. Infrared Data Association)

IrLAN protok dostpu do sieci LAN, ktry umoliwia: doczenie komputera
do sieci LAN poprzez urzdzenie dostpowe popularne np. w Japonii;
poczenie do sieci LAN poprzez inny komputer ju poczony w tym
przypadku oba komputery wspdziel adres MAC; komputer poczony za
pomoc IrLAN jest widziany wtedy jako zasb na komputerze stacjonarnym;
utworzenie sieci LAN z dwch komputerw czcych si ze sob. S jeszcze
protokoy: IrOBEX do wymiany plikw, TinyTP zapewniajcy niezawodno
transmisji. Wymienione protokoy, istotne z punktu widzenia uytkownika, s
nieobowizkowe implementuje si je zalenie od potrzeb, co pozwala
zmniejszy koszty rozwiza.
PROTOKOY
Protokoy komunikacyjne to zbir cisych regu i krokw postpowania,
ktre s automatycznie wykonywane przez urzdzenia komunikacyjne w celu
nawizania cznoci i wymiany danych. Dziki temu, e poczenia z
uyciem protokow odbywaj si cakowicie automatycznie typowy
uytkownik zwykle nie zdaje sobie sprawy z ich istnienia i nie musi o nich nic
wiedzie.
procedury powitalnej (tzw. "handshake"),
waciwego przekazu danych
procedury analizy poprawnoci przekazu
TCP - Transmission Control Protocol
Aplikacje, dla ktrych istotne jest, eby dane niezawodnie dotary do celu,
wykorzystuj protok TCP. Zapewnia on prawidowe przesyanie danych we
waciwej kolejnoci. Nie zastpuje on protokou IP, lecz wykorzystuje jego
waciwoci do nadawania i odbioru.
TCP jest niezawodnym protokoem transmisyjnym, zorientowanym
poczeniowo. Komputer po upywie okrelonego czasu wysya dane
ponownie a do chwili, gdy otrzyma od odbiorcy potwierdzenie, e zostay
poprawnie odebrane.
IP (ang. Internet Protocol) to protok komunikacyjny uywany
powszechnie w Internecie i sieciach lokalnych.
Dane w sieciach IP s wysyane w formie blokw okrelanych
mianem pakietw. W przypadku protokou IP, przed rozpoczciem
transmisji nie jest zestawiana wirtualna sesja komunikacyjna
pomidzy dwoma hostami, ktre nie komunikoway si ze sob
wczeniej.
Protok IP jest protokoem zawodnym - nie gwarantuje, e pakiety
dotr do adresata, nie zostan pofragmentowane, czy te
zdublowane, a ponadto mog dotrze do odbiorcy w innej kolejnoci
ni zostay nadane. Niezawodno transmisji danych jest
zapewniana przez protokoy warstw wyszych (np. TCP),
znajdujcych si w hierarchii powyej warstwy sieciowej.
Dziaanie DHCP
Sieci podlegaj staym przemianom - przybywa nowych komputerw, mobilni
uytkownicy loguj si i wylogowuj. Rczna konfiguracja sieci wymagaaby
nieprawdopodobnego nakadu pracy. Protok DHCP (Dynamic Host
Configuration Protocol) rozwizuje ten problem poprzez dynamiczne
przydzielanie adresw IP.
W sieci opartej na protokole TCP/IP kady komputer ma co najmniej jeden
adres IP i jedn mask podsieci; dziki temu moe si komunikowa z innymi
urzdzeniami w sieci. Centralne przydzielanie adresw za pomoc
wydzielonego komputera opaca si ju w maej sieci. Administrator uzyskuje
w ten sposb kilka korzyci od razu. Konserwacja sieci wymaga mniej czasu,
poniewa odpadaj manipulacje przy poszczeglnych klientach. Konflikty
adresw nale do przeszoci, poniewa serwer DHCP steruje centralnie
przydzielaniem adresw IP.
PPP (ang. Point to Point Protocol) jest protokoem uywanym najczciej przy
poczeniach modemowych (poczenia dodzwaniane, ang. dial-up). PPP moe
by rwnie skonfigurowany na interfejsie szeregowym asynchronicznym i
synchronicznym. Suy rwnie do prostego zestawiania tuneli. PPP jest
stosowany w technologii WAN.
UDP - User Datagram Protocol
Protok UDP zapewnia protokoom wyszego rzdu zdefiniowan usug
transmisji pakietw danych, zorientowanej transakcyjnie. Dysponuje
minimalnymi mechanizmami transmisji danych i opiera si bezporednio na
protokole IP. W przeciwiestwie do TCP nie gwarantuje kompleksowej
kontroli skutecznoci transmisji, a zatem nie ma pewnoci dostarczenia
pakietu danych do odbiorcy, nie da si rozpozna duplikatw, ani nie mona
zapewni przekazu pakietw we waciwej kolejnoci.
WLAN

General Packet Radio Service (GPRS) - technologia, ktra stosowana jest w sieciach
GSM do pakietowego przesyania danych. Oferowana w praktyce prdko transmisji
rzdu 30-80 kb/s umoliwia korzystanie z Internetu lub z transmisji strumieniowej
audio/video. Inn zalet tej technologii jest fakt, e uytkownik paci za faktycznie
wysan lub odebran ilo bajtw, a nie za czas, w ktrym poczenie byo aktywne.
GPRS nazywane jest czsto technologi 2.5 G, poniewa stanowi element ewolucji
GSM (jako telefonii komrkowej drugiej generacji) do sieci w standardzie 3G.
EDGE (skrt od ang. Enhanced Data rates for GSM Evolution) to technologia
uywana w sieciach GSM do przesyania danych. Jest ona rozszerzeniem dla
technologii GPRS (oprcz nazwy EDGE uywa si te terminu EGPRS - Enhanced
GPRS), poprawiony zosta w niej interfejs radiowy, dziki czemu uzyskano okoo
trzykrotne polepszenie przepywnoci (w wikszoci obecnych systemw teoretycznie
do 236.8 kbit/s) oraz moliwo dynamicznej zmiany szybkoci nadawania pakietw w
zalenoci od warunkw transmisji.
High-Speed Downlink Packet Access lub HSDPA jest protokoem telefonii mobilnej.
Okrelany czasem terminem 3.5G (lub "3G"). Jest usug bazujc na dostpie
pakietowym na czu w d w oparciu o technologi WCDMA z maksymaln
przepustowoci do 8-10 Mbit/s w pamie o szerokoci 5 MHz.
Transmisja danych w sieciach komrkowych