Seria: Informatyka

Elementy teorii niezawodności

Wykład 4
Obiekty proste odnawialne
z niezerowym czasem odnowy

dr hab. inż. Tadeusz Nowicki prof. nadzw. WAT

e-mail:tadeusz.nowicki@wat.edu.pl, tel. 6-837118
 Model niezawodnościowy
Jedynymi istotnymi zdarzeniami w eksploatacji obiektu
prostego odnawialnego z niezerowa odnową są chwile
uszkodzeń i chwile odnowień, które przy niezerowej
odnowie, są chwilami różnymi.
X(t) T2
T1 T3 T4
1

η 1 η 2 η 3
0
t
strumień
N1(t) uszkodzeń

strumień
N2(t) odnowień
 Model niezawodnościowy
Naprzemienny ciąg zmiennych losowych:
T1, η 1, T2, η 2, T3, η 3, ... czasów poprawnej pracy i czasów
odnów obiektów jest modelem niezawodnościowym obiektu
prostego odnawialnego z niezerowym czasem odnowy.
Zmienne Ti są zmiennymi losowymi oznaczającymi kolejne
czasy poprawnej pracy obiektu określone dystrybuantą F(t),
gęstością f(t), transformatą Laplace’a f*(s), wartością
oczekiwaną θ 1 oraz odchyleniem standardowym σ 1.
Zmienne η i są zmiennymi losowymi oznaczającymi kolejne
czasy odnów obiektu określone dystrybuantą G(t),
gęstością g(t), transformatą Laplace’a g*(s), wartością
oczekiwaną θ 2 oraz odchyleniem standardowym σ 2.
Charakterystyki tych zmiennych losowych są zatem
miarami niezawodnościowymi obiektu.
 Zmienna losowa τ
Załóżmy, że zmienna losowa τ r jest sumą zmiennych
losowych oznaczających czas poprawnej r-tej pracy obiektu i
czas r-tej odnowy obiektu.
τ r = Tr + ηr
Zmienne losowe τ 1, τ 2, τ 3, ... mają identyczny rozkład
o dystrybuancie
t
Φ( t ) = P{ τ r < t} = ∫ F( t − x )g ( x )dx
0

i gęstości
t
d
ϕ( t ) = Φ( t ) = ∫ f ( t − x )g( x )dx
dt 0

zatem ϕ∗ (s) = f ∗ (s) ⋅ g ∗ (s)

 Miary procesu odnowień N2(t)
1. Czas t”r do r-tej odnowy– zmienna losowa spełniająca:

t "r = τ1 + τ 2 + τ3 + ... + τ r
Jej dystrybuanta wyznaczana jest na podstawie

Φ r (t ) = L −1
{Φ (s)} ∗
r
Φ ∗r (s) - transformata Laplace’a
dystrybuanty
a gęstość
−1
{
ϕ r ( t ) = L ϕ r (s) ∗
} ϕ∗r (s) - transformata Laplace’a
gęstości
gdzie
∗
( ∗
) (
r
ϕ r (s) = ϕ (s) = f (s) ⋅ g (s) ∗ ∗
) r

Φ r (s) = ϕ r (s) = ( f (s) ⋅ g (s) )

∗ 1 ∗ 1 ∗ ∗ r

s s
Miary procesu odnowień N2(t)
dla czasów odpowiednio dużych (t→∞ ) zmienna losowa
t”r dąży do rozkładu normalnego

(
N r ⋅ ( θ1 + θ 2 ) , (σ
2
1 + σ ⋅r
2
2 ) )
 Miary procesu odnowień N2(t)
2. Proces stochastyczny N2(t) – liczba odnowień do chwili t
Można pokazać, że

P{ N 2 ( t ) = r} = Φ r ( t ) − Φ r +1 ( t )

Można pokazać, że dla dużych t (odpowiednio duża liczba

odnowień) proces N2(t) dąży do



N
t
,
(σ 2
1+σ ⋅ t 2
2  )
 θ1 + θ2 3 
 ( θ1 + θ2 ) 2 
 Miary procesu odnowień N2(t)
3. Funkcjaodnowy H2(t) – oczekiwana liczba
odnowień do chwili t
H 2 ( t ) = E{ N 2 ( t )}
oraz
∗ ∗
1 f (s) ⋅ g (s)
H 2 ( t ) = L {H 2 (s)}
∗
H 2 (s) = ⋅ ∗ ∗
−1 ∗
s 1 − f (s) ⋅ g (s)
4. Gęstość odnowy h2(t)

h 2 ( t ) = L {h (s)}
∗ ∗
∗ f (s) ⋅ g (s) −1 ∗
h (s) =
2 ∗ ∗ 2
1 − f (s) ⋅ g (s)
 Miary procesu uszkodzeń N1(t)
5. Czas t’r do r-tego uszkodzenia– zmienna losowa spełnia:

t 'r = T1 + τ 2 + τ3 + ... + τ r
Jej dystrybuanta wyznaczana jest na podstawie

Ψr ( t ) = L−1
{Ψ (s)} ∗
r
Ψr∗ (s) - transformata Laplace’a
dystrybuanty
a gęstość
−1
{
ψ r ( t ) = L ψ r (s) ∗
} ψ ∗r (s) - transformata Laplace’a
gęstości
gdzie
∗ ∗
(
ψ r (s) = f (s) f (s) ⋅ g (s) ∗ ∗
) r −1

Ψr (s) = ψ r (s) = f (s)( f (s) ⋅ g (s) )

∗ 1 ∗ 1 ∗ ∗ ∗ r −1

s s
Miary procesu uszkodzeń N1(t)
dla czasów odpowiednio dużych (t→∞ ) zmienna losowa
t’r dąży do rozkładu normalnego

(
N r ⋅ ( θ1 + θ 2 ) , (σ
2
1 + σ ⋅r
2
2 ) )
 Miary procesu uszkodzeń N1(t)
6. Proces stochastyczny N1(t) – liczba uszkodzeń do chwili t
Można pokazać, że

P{ N1 ( t ) = r} = Ψr ( t ) − Ψr +1 ( t )

Można pokazać, że dla dużych t (odpowiednio duża liczba

odnowień) proces N1(t) dąży do



N
t
,
(σ 2
1+σ ⋅ t 2
2  )
 θ1 + θ2 3 
 ( θ1 + θ2 ) 2 
 Miary procesu uszkodzeń N1(t)
7. Funkcjaodnowy H1(t) – oczekiwana liczba
uszkodzeń do chwili t
H1 ( t ) = E{ N1 ( t )}
oraz
∗
1 f (s)
H1 ( t ) = L {H1 (s)}
∗
H1 (s) = ⋅ ∗ ∗
−1 ∗
s 1 − f (s) ⋅ g (s)
8. Gęstość odnowy h1(t)

h1 ( t ) = L {h (s)}
∗
∗ f (s) −1 ∗
h (s) =
1 ∗ ∗ 1
1 − f (s) ⋅ g (s)
 Miary niezawodności łączne dla strumieni
9. Współczynnik gotowości kg(t) - prawdopodobieństwo
poprawnej pracy obiektu w chwili t
k g ( t ) = P{ X( t ) = 1}
Można pokazać, że
t
k g ( t ) = 1 − F( t ) + ∫ h 2 (u )[1 − F( t − u )] du
0

Stosując przekształcenie Laplace’a

[ ][ ]
∗
∗ 1 ∗ ∗ 1 1 − f (s)
k g (s) = 1 − f (s) 1 − h 2 (s) = ⋅
s s 1 − f ∗ (s) ⋅ g ∗ (s)
lub i oczywiście:
∗ ∗
2
∗
k g (s) = H (s) − H (s) +
1
1
s
{ }
k g ( t ) = L−1 k ∗g (s)
Miary niezawodności łączne dla strumieni
Zatem
k g ( t ) = H 2 ( t ) − H1 ( t ) + 1
Dla dużych t otrzymujemy:
∞
1
K g = lim k g ( t ) = ⋅ ∫ [1 − F(u )] du
t →∞ θ1 + θ 2 0
ale
∞
θ1
∫ [1 − F(u )]du = θ
0
1 zatem Kg =
θ1 + θ 2
 Miary niezawodności łączne dla strumieni
10. P(t,t+τ ) – prawdopodobieństwo tego, że w przedziale
(t,t+τ ) nie będzie uszkodzenia
t
P( t , t + τ) = 1 − F( t + τ) + ∫ h 2 ( x )[1 − F( t + τ − x )] dx
0

a dla dużych t (korzystając z tw. Smitha) otrzymujemy

charakterystykę graniczną
∞
1
P(τ) = lim P( t , t + τ) =
t →∞ θ1 + θ 2 ∫ [ R ( y)]dy
τ