Choroby zakane, choroby infekcyjne to grupa chorb rolin i zwierzt (w tym ludzi), bdcych nastpstwem zakaenia ustroju czynnikiem zakanym i zamania si odpornociowych organizmu (lub w odwrotnej kolejnoci) lub obecnoci w organizmie bioaktywnych toksyn (jadw) drobnoustrojw. Przyczyny chorb zakanych -wiroidy -wirusy -priony -bakterie -grzyby
Droga szerzenia chorb zakanych : Rezerwuarem zarazkw (pierwsze ogniwo aocucha epidemiologicznego) jest najczciej organizm chory (np. w przypadku ospy prawdziwej czowiek, grulicy zwierz lub czowiek, mozaiki tytoniowej rolina) lub nosiciel (np. w przypadku duru brzusznego). Rzadziej rdem zakaenia jest materia nieoywiona (np. gleba jest rdem tca).
Do zakaenia jakiego organizmu moe dojd rnymi drogami (II ogniwo), co niekoniecznie wie si z wywoaniem choroby, gdy drobnoustroje chorobotwrcze mog zostad zwalczone przez ukad odpornociowy, wywoad nosicielstwo, itp.
Moliwe jest take przeniesienie czynnika etiologicznego na osobniki z tego samego gatunku lub midzy gatunkami (III ogniwo). Przeniesienie patogenu na inny gatunek, np. w przypadku wcieklizny u ludzi, moe byd "lep uliczk" dla wywoujcych t chorob RNA-wirusw. Leczenie : Stosuje si leczenie przyczynowe nakierowane na hamowanie patogennych cech drobnoustrojw i dezaktywacj toksyn pochodzenia biologicznego. Najwiksze znaczenie na tym polu maj chemioterapeutyki, takie jak: antybiotyki, sulfonamidy, leki przeciwwirusowe, antytoksyny, a take niekiedy fagi. Stosuje si take leczenie objawowe majce na celu popraw si pacjenta.
Leczeniem rzadko wystpujcych chorb zakanych, AIDS, zakaeo HBV i HCV, neuroinfekcji zajmuj si lekarze chorb zakanych. Profilaktyka : Profilaktyka chorb zakanych polega zasadniczo na unieszkodliwieniu rde zakaenia, ograniczaniu mechanizmw i drg szerzenia, unikaniu wytwarzania lekoopornoci przez drobnoustroje, wzrocie odpornoci populacji. Praktycznie sprowadza si to do:
- izolacji (o ile jest w ogle konieczna) i leczeniu ludzi chorych i nosicieli poddawania kwarantannie zwierzt, osb i mienia podejrzanego o zakaenie/skaenie - izolacji, leczenia i przeprowadzania ubojw sanitarnych wrd zwierzt kontrolowania osb pracujcych z ywnoci - przetwarzania ywnoci i wody - kontroli epidemiologicznej ludzi, zwierzt, ujd wody itd. - uywania sterylnego sprztu medycznego - utylizacji jednorazowego sprztu medycznego - przeprowadzania zabiegw dezynfekcyjnych - przestrzegania higieny osobistej - uywania rodkw ochrony osobistej - prowadzenia szczepieo i (historycznej ju) wariolizacji - dobierania antybiotykw na podstawie antybiogramw Przykadowe choroby zakane : -angina -bonica -kia -drodzyca -grypa -odra -Aids -wcieklizna -malaria Kia
Czym jest zakaenie? Zakaenie, infekcja (z ac. infectio) wtargnicie do organizmu drobnoustrojw chorobotwrczych. W celu wywoania choroby musz one pokonad odpornod organizmu. Jeeli wrota zakaenia znajduj si w pobliu miejsca wystpowania infekcji mwi si o zakaeniu miejscowym. Gdy zakaeniu towarzysz objawy oglnoustrojowej reakcji zapalnej taki stan nazywa si seps. Rodzaje zakaeo : zakaenie podkliniczne (utajone, bezobjawowe) zakaenie przebiegajce bez objaww choroby zakaenie poronne o agodnym i krtkotrwaym przebiegu zakaenie miejscowe zakaenie uoglnione (posocznica) zakaenie pokarmowe zakaenie wywoane przez drobnoustroje chorobotwrcze znajdujce si w pokarmie i wodzie, ktre dostay si przez ukad trawienny zakaenie wewntrzszpitalne (zakaenie szpitalne) kade zakaenie zwizane z pobytem w szpitalu. zakaenie mieszane jednoczenie wywoane przez kilka rnych patogenw zakaenie kropelkowe infekcja wywoane przez zarazki znajdujce si we wdychanym powietrzu zakaenie endogenne (samozakaenie, autoinfekcja) zakaenie wywoane przez flor rezydentn (bytujc w organizmie czowieka); wikszod z nich to zakaenia oportunistyczne nadkaenie (superinfekcja) ponowne zakaenie tym samym zarazkiem w czasie trwania leczenia lub rekonwalescencji reinfekcja ponowne zakaenie tym samym patogenem po wyzdrowieniu zakaenie oportunistyczne KONIEC Dzikujemy za obejrzenie naszej prezentacji!