UNIWERSYTET RZESZOWSKI

TECHNOLOGIA
INFORMACYJNA

III FP
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Usługi w sieciach informatycznych

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Internet (dosł. międzysieć; od ang. inter –

między i ang. net – sieć) to sieć
komputerowa o światowym zasięgu łącząca
sieci lokalne, sieci rozległe i wszelkie
komputery do nich podłączone, w tym
serwery udostępniające zasoby i oferujące
różnorodne usługi (czasem określana jako
sieć sieci). Do komunikacji
wykorzystywanych jest wiele tzw.
protokołów.
Nie mylić z pojęciami Intranetu i Extranetu.
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Sieć komputerowa to grupa komputerów

lub innych urządzeń połączonych ze sobą w
celu wymiany danych lub współdzielenia
różnych zasobów, na przykład:
• korzystania ze wspólnych urządzeń, np.
drukarek,
• korzystania ze wspólnego oprogramowania,
• korzystania z centralnej bazy danych,
• przesyłania informacji między komputerami
(komunikaty, listy, pliki).
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Sieć lokalna (ang. Local Area Network stąd

używany także w języku polskim skrót LAN) to
najmniej rozległa postać sieci komputerowej,
zazwyczaj ogranicza się do jednego budynku lub
kilku pobliskich budynków (np. bloków na osiedlu).
Sieć rozległa (ang. Wide Area Network, WAN) -
sieć łącząca sieci lokalne, inne (mniejsze) sieci
rozległe, jak również pojedyncze komputery.
Odbywa się to przy pomocy urządzeń sieciowych takich jak
routery oraz urządzeń dostępowych takich jak modemy.
Przykładami sieci rozległych są sieci miejskie, sieci
korporacyjne, oraz Internet.
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Struktura Internetu w skali mikro

TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Internet
w skali
makro ;)
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Internet
w skali
makro ;)
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Wybiórcza historia Internetu

1969
• Powstaje ARPAnet, sieć czterech komputerów
stworzona przez amerykańską agencję rządową
ARPA. W 1971 sieć ta liczyła sobie 13 węzłów, a w
1973 roku - już 35. Sieć ARPAnet z miejsca zostaje
wykorzystywana do komunikacji między
naukowcami, przesyłania listów elektronicznych i
wspólnej pracy nad projektami.
1971
• Początki poczty elektronicznej. Ray Tomlinson
wysyła pierwszą wiadomość elektroniczną. Inna
teoria głosi, że pocztę elektroniczną opracowano w
różnych miejscach pod koniec lat sześćdziesiątych.
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Wybiórcza historia Internetu

1983
• Od ARPANET odłączona zostaje jej część
wojskowa, tworząc MILNET. W ARPANET hosty
i sieci zaczynają używać protokołu TCP/IP.
Powstaje właściwy Internet.
1984
• Zostaje opublikowana specyfikacja DNS (Domain
Name System).
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Wybiórcza historia Internetu

1990
• Powstaje World Wide Web (WWW), system
pozwalający autorom na połączenie słów, zdjęć i
dźwięku, początkowo pomyślany dla wsparcia prac
naukowców.
• W grudniu „światło dzienne” ujrzała strona
info.cern.ch i jest pierwszym adresem serwera
sieciowego, a adres
http://info.cern.ch/hypertext/WWW/TheProject.html
adresem pierwszej strony internetowej
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Wybiórcza historia Internetu

1991
• 17 sierpnia pierwsza wymiana poczty
elektronicznej między Polską a światem,
uważana za początek Internetu w Polsce. Łącze
9600 bps z Wydziału Fizyki Uniwersytetu
Warszawskiego.
• 23 sierpnia przychodzi z Hamburga pierwsza
odpowiedź na pocztę elektroniczną wysłaną z
Polski. W końcu sierpnia uruchomione zostaje
pierwsze połączenie internetowe z Warszawy do
Kopenhagi.
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Wybiórcza historia Internetu

1993
• Pojawia się Mosaic, pierwsza
graficzna przeglądarka WWW.
Dzięki niej znacznie wzrasta
popularność Internetu i World
Wide Web.
• W sierpniu pierwszy serwer
WWW w Polsce - strona
Wydziału Fizyki Uniwersytetu
Warszawskiego
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Wybiórcza historia Internetu

1998
• Powstaje spółka Google Technology Inc.
(obecnie Google Inc.)

2000
• Ponad 300 mln ludzi na świecie ma
dostęp do Internetu
• Ok. 10 mln zarejestrowanych domen
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Komunikacja w sieci Internet

• Obowiązującym w sieci Internet protokołem
sieciowym jest TCP/IP. Jest on uniwersalnym
językiem, którym porozumiewają się wszystkie
komputery pracujące w sieci, niezależnie od
platformy sprzętowej i systemowej.
• Każdy komputer w sieci Internet posiada własny
niepowtarzalny adres, nazywany adresem IP.
Składa się z 32-bitowego numeru
identyfikacyjnego - zapisywany jest w formacie
czterech liczb jedno, dwu lub trzycyfrowych z
zakresu od 0 do 255 . Liczby składające się na
adres IP oddzielone są od siebie kropkami, np.
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

System nazw domenowych (DNS)

DNS (ang. Domain Name System, system nazw
domenowych) to system serwerów oraz protokół
komunikacyjny zapewniający zamianę adresów
znanych użytkownikom Internetu na adresy
zrozumiałe dla urządzeń tworzących sieć
komputerową.
Dzięki wykorzystaniu DNS nazwa mnemoniczna,
np. www.wp.pl, może zostać zamieniona na
odpowiadający jej adres IP, czyli 212.77.100.101
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

System nazw domenowych (DNS)

Adresy DNS składają się z domen internetowych
rozdzielonych kropkami. Dla przykładu w adresie
www.univ.rzeszow.pl pl oznacza domenę polską,
rzeszow domenę należącą do miasta Rzeszowa, a
univ domenę uniwersytetu. W ten sposób możliwe
jest budowanie hierarchii nazw, które porządkują
Internet.
Przedrostek www określa adres serwera, który
udostępnia stronę WWW naszej Uczelni w domenie
univ.rzeszow.pl
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

System nazw domenowych (DNS)

• Nie ma jednej centralnej bazy danych adresów IP i nazw.
Najważniejszych jest 13 głównych serwerów (root-servers)
rozrzuconych na różnych kontynentach.
• Serwery DNS przechowują dane tylko wybranych domen.
Każda domena powinna mieć co najmniej 2 serwery DNS
obsługujące ją, jeśli więc nawet któryś z nich będzie nieczynny,
to drugi może przejąć jego zadanie.
• Każda domena posiada jeden główny dla niej serwer DNS (tzw.
master), na którym to wprowadza się konfigurację tej domeny,
wszystkie inne serwery obsługujące tę domenę są typu slave i
dane dotyczące tej domeny pobierają automatycznie z jej
serwera głównego po każdej zmianie zawartości domeny.
• Serwery DNS mogą przechowywać przez pewien czas
odpowiedzi z innych serwerów (ang. caching), a więc proces
zamiany nazw na adresy IP jest często krótszy niż w podanym
przykładzie (za moment).
Wysyła
TECHNOLOGIA Odbiera
INFORMACYJNA Komunikat
Przeglądarka Serwer DNS (62.93.43.132) Czy znasz adres IP
Przykład działania systemu DNSkomputera www.wp.pl?
Serwer DNS (62.93.43.132) Główny serwer DNS Czy znasz adres IP
(np. 198.41.0.4) komputera www.wp.pl?
Główny serwer DNS (np. Serwer DNS (62.93.43.132) Nie znam, ale dla domeny pl
198.41.0.4) serwerami są:…
Serwer DNS (62.93.43.132) Serwer DNS dla domeny „pl” Czy znasz adres IP
komputera www.wp.pl?
Serwer DNS dla domeny „pl” Serwer DNS (62.93.43.132) Nie znam, ale dla domeny
wp.pl serwerami są:….
Serwer DNS (62.93.43.132) Serwer DNS dla domeny Czy znasz adres IP
„wp.pl” komputera www.wp.pl?
Serwer DNS dla domeny Serwer DNS (62.93.43.132) www.wp.pl ma adres IP
„wp.pl” 212.77.100.101
Serwer DNS (62.93.43.132) Przeglądarka www.wp.pl ma adres IP
212.77.100.101
Przeglądarka Serwer „www.wp.pl” Transakcja pobrania strony
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Połączenie komputera z Internetem

• przewodowe
o linia telefoniczna (modemy, cyfrowe linie ISDN,
modemy ADSL np. Neostrada)
o łącze stałe
o sieć telewizji kablowej
o transmisja przez sieci energetyczne
• bezprzewodowe (fale radiowe)
o Wi-Fi – standard 802.11 b/g/n (następca: Wimax)
o łącze satelitarne
o telefon komórkowy (GPRS, EDGE, HSDPA/UMTS
– telefonia 3G)
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Usługi w sieci Internet

• Strony internetowe WWW (URL [ang. Uniform
Resource Locator] np.
http://www.univ.rzeszow.pl/studenci/)
• Poczta elektroniczna
• Transfer plików (ftp, p2p)
• Dyskusje internetowe (grupy dyskusyjne, e-
mailowe listy dyskusyjne)
• Rozmowy tekstowe w czasie rzeczywistym
dla wielu użytkowników (IRC)
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Usługi w sieci Internet

• Rozmowy tekstowe w czasie rzeczywistym
dla wybranych użytkowników – komunikatory
(Gadu-Gadu, ICQ, Jabber, Tlen, Skype)
• Zdalny dostęp (tekstowy: telnet, ssh;
graficzny: zdalny pulpit (RDP), VNC,
TeamViewer)
• Telefonia internetowa (VoIP)
• Radio i telewizja internetowa (Windows Media
Player, Winamp, RealPlayer, Sopcast,
TVAnts, TVUPlayer)
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Usługi w sieci Internet

Ogromna popularność WWW sprawiła, że
szereg powyższych usług dostępnych jest za
pomocą przeglądarki czy też powstały ich tzw.
webowe odpowiedniki, a także całkiem nowe
usługi.

• Ftp • Radio i telewizja

• Webmail • Sklepy
• Czat – IRC • Aukcje
• Webgadu, JWChat • Bankowość
• Fora dyskusyjne – elektroniczna
grupy dyskusyjne
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Zagrożenia dla komputera z Windows ze

strony Internetu, czyli… wirusy, robaki,
trojany, spyware itp. itd.
• Program antywirusowy na bieżąco
aktualizowany
• Zapora ogniowa – firewall (także sprzętowy)
• Aktualizacja systemu operacyjnego, jak i
użytkowanych programów
• Rozsądek osoby korzystającej z sieci 
Ew. przesiadka na inny system operacyjny (np. Linux) dla
którego w praktyce nie spotyka się wirusów. 
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

Ile waży Internet???

Internet waży dokładnie 498 438 559 990
kilogramów. Skąd ta liczba? Wystarczy
zsumować wszystkie sprzęty, dzięki
którym on funkcjonuje.

Więcej na
http://www.chip.pl/news/wydarzenia/nauka-i-
technika/2009/11/wiemy-ile-wazy-internet
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA

CDN…