Koncepcja domowej stymulacji

zrostu kostnego z wykorzystaniem

zmiennego pola
elektromagnetycznego (PEMF)
dowiadczenia wasne
Wojciech Glinkowski 1,2
Andrzej Grecki 1
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narzdu Ruchu Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik: Prof. dr hab.med. Andrzej Grecki
2 Zakad Anatomii Prawidowej Centrum Biostruktury Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik: Prof.dr hab.med. Bogdan Ciszek
1

Wstp
Zastosowania zmiennego pola
elektromagnetycznego (PEMF) znane jest
od ponad 40 lat jako jedna z metod
oddziaywania biofizycznego na proces
gojenia si zamania oraz stosowana w
leczeniu zrostu opnionego

Bassett CA - 1961

Lechner F.
Proceedings: Influencing of impaired fracture healing through electromagnetic
fields Hefte Unfallheilkd. 1973;114:325-7.

Bassett CA, Valdes MG, Hernandez E.

Modification of fracture repair with selected pulsing electromagnetic fields.
J Bone Joint Surg Am. 1982 Jul;64(6):888-95.
Sutro CJ, Sutro WH.
The relationship of paraarticular ossification and excess callus formation
infracture healing to local electric and electromagnetic fields.
Bull Hosp Jt Dis Orthop Inst. 1983 Spring;43(1):15-27.
Bassett CA.
The development and application of pulsed electromagnetic fields (PEMFs)
forununited fractures and arthrodeses.
Orthop Clin North Am. 1984 Jan;15(1):61-87

Kim YH, Kim WK, Kim SJ.

Study of the pulse waveform and the design of the portable, non-invasive,
electromagnetic stimulation for enhancement of fracture healing.
Yonsei Med J. 1984;25(2):149-57.
Liu HQ, Zhu X, Zhao SL, Yu M, Meng XM.
Preliminary report on experimental observation of the effects of magnetic field
and "Natural Copper" on fracture healing.
Acta Acad Med Wuhan. 1984;4(4):220-8.
Bassett CA.
The development and application of pulsed electromagnetic fields (PEMFs) for
ununited fractures and arthrodeses.
Clin Plast Surg. 1985 Apr;12(2):259-77

Autorzy polscy:
Synder M, Zwierzchowski H, Zielinki KW.
Experimental studies of bone fracture healing in a pulsating
magnetic field Beitr Orthop Traumatol. 1984 Jan;31(1):1-7.
Walenczak K, Widawski T.
Przypadek zamania przecieniowego szyjki koci udowej
Chir Narzadow Ruchu Ortop Pol. 1993;58(6):471-3

Satter Syed A, Islam MS, Rabbani KS, Talukder MS.

Pulsed electromagnetic fields for the treatment of bone fractures.
Bangladesh Med Res Counc Bull. 1999 Apr;25(1):6-10.

13 pacjentw zaburze zrostu

PEMF
Impuls 0.3 mSec szerokoci powtarzanych co 12 mSec z
czstotliwoci 80 Hz
Pole o nateniu od 0.01 do 0.1 mT
41.3 tygodni
11 pacjentw uzyskao zrost
W dwch pozostaych przypadkach do zrostu nie doszo
ze wzgldu na szeroko szczeliny zamania (> 1cm)

Johnson MT, Vanscoy-Cornett A, Vesper DN, Swez JA,

Chamberlain JK, Seaward MB, Nindl G.
Electromagnetic fields used clinically to improve bone healing also
impactlymphocyte proliferation in vitro. Biomed Sci Instrum.
2001;37:215-20.

EMF ma zdolno selektywnej indukcji apoptozy

limfocytw T co moe by wykorzystane do wspomagania
gojenia
W badaniach in vitro izolowane limfocyty z krwi
obwodowej eksponowano na zmienne pole
elektromagnetyczne 1.8 mT
Lub 0.1 mT, 60 Hz
0.2 mT, 100 Hz sinusoidalne
Wyniki wskazuj, e proloferacja limfocytw T moe by
modulowana dziaaniem EMF

Nelson FR, Brighton CT, Ryaby J, Simon BJ, Nielson JH, Lorich DG, Bolander
M,Seelig J.
Use of physical forces in bone healing.
J Am Acad Orthop Surg. 2003 Sep-Oct;11(5):344-54.

Zmienne pole elektromagnetyczne moe by tak

samo skuteczne jak leczenie operacyjne w leczeniu
zaburze zrostu kostnego.

Aaron RK, Ciombor DM, Simon BJ.

Treatment of nonunions with electric and electromagnetic fields.
Clin Orthop. 2004 Feb;(419):21-9

Regulacja syntezy macierzy zewntrzkomrkowej

(ECM)
Regulacja syntezy proteoglikanw (PG) i
kolagenu podczas kostnienia na podou
chrzstnym in vivo oraz in vitro
Dla osteotomii stwierdzono wzrost gstoci koci,
dojrzaoci beleczek, radiologiczne cechy zrostu
W grupie zrostw opnionych zrost uzyskuje
si nawet 85% przypadkw

Cel pracy

Celem pracy bya wstpna ocena wynikw leczenia

zama wspomaganych codzienn stymulacj
zmiennym polem elektromagnetycznym niskiej
czstotliwoci z wykorzystaniem przenonego
urzdzenia do terapii domowej

(u pacjentw kwalifikowanych zgodnie z algorytmem stymulacji)

Materia i Metody

Od marca 2004
11 pacjentw
Zamania wiee i zrosty opnione
ko deczkowata
Obojczyk
Kostki goleni
Podudzia
Koci przedramienia

Materia i Metody

Pacjentom po instruktau wypoyczano

stymulator na okres 4-6 tygodni
Zabiegi codzienne
8 godzin/ 24 h
Zmiennym polem magnetycznym niskiej
czstotliwoci (czstotliwo 75 Hz, 2.3 mT, fala
prostoktna, praca ciga, 8 godzin/dzie).
Aparat Biostim SPT

Sygna
BIOSTIM-SPT

Pole magnetyczne

Pole magnetyczne
18-30 Gauss

Indukcja elektryczna
pola: 0.07mV/cm
Czstotliwo:
75 Hz

Pole
elektryczne

ALGORYTM POSTPOWANIA - STYMULACJI ZROSTU ZAMANIA

Zaburzenia gojenia zamania - Zrost opniony
Prawidowe unieruchomienie ???
NIE
TAK

KROK - 1

KROK - 2

Stabilizacja

Czy zamanie jest nastawione?

TAK
NIE

KROK - 3

Wielko szczeliny zamania

< 1/2 szerokoci koci

> szerokoci koci

Stymulacja

KROK - 4

Po 90 dniach

3 miesice
Zrost

Brak zrostu

Zrost

Brak
zrostu

RTG
Koniec terapii

Objawy zrostu
(reakcja na stymulacj)

Kontynuacja stymulacji do
cakowitego zrostu

Brak objaww zrostu

(brak reakcji na stymulacj)

Przerwanie
stymulacji

Kwalifikacja do
leczenia
operacyjnego

SYSTEM INDUKCYJNY
Aparat
BIOSTIMSPT
Zasilanie
bateryjne lub
sieciowe

14.04.04
14.05.04
Stymulacja
Od 7 maja 2004

Pacjent M.D. L.38

24.05.04

10.02.2004

8.03.2004

Rozpoczcie stymulacji
22.03.04
Pacjent B.E. Lat 63

4.05.2004
Kliniczne cechy zrostu

14.11.2003
Pacjent T.T. Lat 54

Ruchomo
Ruchomo
20.02.2004
23.04.2004
Stymulacja od 12.03.2004

28.05.2004
Klinicznie
zrost
zamania
piszczeli

23.01.2004

Pacjent B.B. Lat 69

8.03.2004

4.05.2004

3.06.2004

Wyniki/Wnioski
W 8 przypadkach uzyskano cakowite wygojenie zamania
po zakoczeniu stymulacji. W wybranych przypadkach
poprawa stanu miejscowego zostaa potwierdzona badaniem
ilociowym.
U pozostaych pacjentw nie stwierdzono pewnego efektu
wygojenia i wymagaj oni dalszego postpowania
ortopedycznego (np. dalsza stymulacja, dynamizacja lub
wymiana zespolenia).
W badanej grupie nie stwierdzono wystpienia
niepodanych efektw stymulacji PEMF.

Wyniki/Wnioski
Krtkoterminowe badania przyniosy popraw
stanu miejscowego w caej grupie pacjentw w
ocenie subiektywnej.
Wygojenie zamania stwierdzono w 6
przypadkach, co przemawia za moliwoci
skutecznoci takiego sposobu leczenia. W
pozostaych przypadkach nie stwierdzono
zakoczenia procesu zrostu, co rwnie mona
wiza z duszym nominalnym czasem gojenia
si zama (np. koci goleni).

Wnioski
Zachcajce wyniki wstpne potwierdzaj
potrzeb prowadzenia dalszych bada w
tym zakresie z zastosowaniem rzetelnego
protokou badawczego zgodnego z EBM
oraz narzdzi analitycznych do ilociowej
oceny procesu gojenia.