W AIDS czynnikiem chorobotwrczym (patogenem) jest

wirus HIV, a dokadniej jego dwie bardzo blisko

spokrewnione "wersje": HIV-1 i HIV-2. Z bada
epidemiologicznych wynika, e HIV-1 jest
rozpowszechniony na kontynentach pkuli pnocnej.
HIV-2 wystpuje gwnie w zachodniej Afryce.
Zakaenia HIV-1 rozprzestrzeniaj si przede
wszystkim wrd homoseksualistw, biseksualistw,
narkomanw stosujcych narkotyki podawane za
pomoc wstrzykni.

Obydwa wirusy nale do tzw. retrowirusw, ktrych

genom tworzy kwas rybonukleinowy - RNA. Materia
genetyczny wirusa jest w otoczce, tzw. kapsydzie, w
ktrego wntrzu znajduj si, oprcz RNA, take biaka,
enzymy.

Do zakaenia HIV dochodzi w wyniku kontaktu

czowieka z kadym pynem ustrojowym, w

ktrym znajduj si zainfekowane wirusem
komrki (przede wszystkim limfocyty) lub jest
obecne zakaone wirusami osocze. Szczeglnie
niebezpieczny jest kontakt z krwi, bowiem w
niej jest najwiksze stenie czynnika
zakanego.
HIV jest obecny w linie nasieniu, wydzielinie
pochwowej, mleku matki. Jest te w pynie
przesikowym w otwartej ranie.

Wirus HIV przenosi si poprzez:

Krew (najbardziej efektywna droga zakaenia) i

produkty krwiopochodne,
sperm, pyn przedejakulacyjny, luz szyjkowy
(trudno si zarazi),
mleko matki (udowodniono moliwo
przeniesienia zakaenia t drog),
przeniesienie z matki na dziecko (krew kobiety i
dziecka nie mieszaj si, jednak moe do tego
doj np. podczas jakich komplikacji
porodowych).

 przyjmowania krwi, produktw krwiopochodnych i narzdw

(zwaszcza przed 1990),

akupunktury,
robienia tatuay,
bjki (jeli doszo do kontaktu z krwi),
uprawiania sportw kontaktowych, sportw lub sztuk walki, jeli
doszo do kontaktu z krwi,
praktyk sadystyczno-masochistycznych,
skalecze, ran, zadrapa podczas naprawiania sprztu (zwaszcza
medycznego),
uywania doylnie narkotykw,
uywania doylnie rodkw dopingujcych,
karmienia piersi gdy matka jest zaraona,
podczas ciy i porodu,
udzielania pierwszej pomocy ofiarom wypadkw bez zachowania
naleytego zabezpieczenia,
pracy z materiaem zakanym (np. w laboratorium) bez
zachowania zasad bezpieczestwa.

Niektrzy nosiciele czasem jednak maj

niecharakterystyczne objawy zwizane z

zakaeniem, s to: stany podgorczkowe,
osabienie, biegunki. Badania krwi wykazuj
spadek liczby biaych krwinek, moe si te
pojawi niedokrwisto oraz spadek liczby
pytek krwi, ktrego to jest
autoimmunologiczne. Liczba limfocytw CD4
obnia si.

AIDS charakteryzuje si niedoborami

immunologicznymi typu komrkowego,

zwizanymi z obnianiem si liczby limfocytw
pomocniczych, tzw. T-helper (potocznie
nazywanych "helperami"), posiadajcych
powierzchniowy znacznik CD4. W wyniku tych
niedoborw dochodzi do rozwijania si zakae
oportunistycznych (tj. zakae wywoanych
drobnoustrojami, ktre w warunkach normalnych
nie s patogenne), do powstawania nowotworw,
oraz - wreszcie - do pojawiania si rozmaitych
defektw i zaburze neurologicznych,
szczeglnie w orodkowym ukadzie nerwowym.

Kiedy ukad immunologiczny zostaje

uszkodzony, traci zdolno zwalczania chorb i

infekcje mog zagraa yciu zakaonego.
Osoby seropozytywne s bardziej naraone na
takie choroby jak grulica, malaria, zapalenie
puc i ppasiec. Ich odporno spada w miar
ubywania komrek CD4. Zaatakowani przez
HIV s rwnie bardziej naraeni na tak zwane
"infekcje oportunistyczne" spowodowane
przez zwyke bakterie, grzyby i pasoyty.
Zdrowy organizm potrafi je zwalczy, ale u
ludzi, ktrych ukad immunologiczny jest
osabiony, te infekcje mog wywoywa
choroby, a w szczeglnych przypadkach
powodowa mier.

 Kandydoza i herpes

Objawy: Kandydoza - biaawy nalot i grudki, suche

usta, trudnoci z przeykaniem. Herpes - bolesna
opryszczka.
Grulica
Objawy: Uporczywy kaszel, ble klatki piersiowej,
plucie krwi, zmczenie, chudnicie, gorczka,
nocna potliwo.
Rak ukadu immunologicznego
Objawy: Uszkodzenia skry, zadyszka - jeli misak
wystpuje w pucach, krwawienia - jeli zaatakowa
ukad odkowo - jelitowy.

 Zapalenie puc

Objawy: Gorczka, suchy kaszel, ucisk w klatce

piersiowej, trudnoci w oddychaniu.
Infekcje mzgu
Objawy: Ble gowy, gorczka, zaburzenia wzroku,
mowy, mdoci i wymioty. Sabo po jednej stronie
ciaa, trudnoci w mwieniu i chodzeniu
(toksoplazmoza), sztywny kark (zapalenie opon
mzgowych).
Infekcje jelit
Objawy: Skurcze odka, mdoci i wymioty, potem gorczka, nocne pocenie si, brak apetytu, chudnicie,
zmczenie, biegunka.
Ryzyko utraty wzroku
Objawy: Zapalenie siatkwki - problemy ze wzrokiem
takie jak: przesuwajce si czarne plamki, zaburzenia
wzroku i lepe plamki.

 Kadego dnia na wiecie

przybywa ok. 14 tysicy nowo

zakaonych HIV osb.
W grupie wiekowej 15-24 lata nowe
zakaenie nastpuje co 14 sek.

Szacuje si, e dodatkowo na wiecie

z HIV yje ok. 30 mln. osb, ktre s

niewiadome swego zakaenia.

 Zakaenie HIV rozpozna mona tylko po

wykonaniu testu w kierunku obecnoci

przeciwcia anty-HIV.
Wynik ujemny (negatywny) takiego testu oznacza,
e nie znaleziono przeciwcia anty-HIV. Przeciwciaa
powstaj jako odpowied ukadu odpornociowego
organizmu w odpowiedzi na zakaenie rnymi
drobnoustrojami (bakteriami, wirusami i innymi).
Jeli badanie zostanie wykonane za wczenie, przed
upywem 12 tygodni (3 miesicy) od
potencjalnego momentu zakaenia, wynik testu moe
by faszywie ujemny. Nie mona bowiem wykluczy,
i doszo do zakaenia, a tylko nie powstaa
dostatecznie dua ilo przeciwcia przeciwko
wirusowi, tylko test ich nie zauway. Ten okres od
zakaenia do momentu pojawienia si przeciwcia
anty-HIV nosi nazw okienka serologicznego.

Wynik dodatni (pozytywny) testu ELISA (EIA)

nie dowodzi jeszcze zakaenia. Z rnych

przyczyn taki wynik moe by faszywie dodatni.
Wynik taki zawsze musi zosta potwierdzony
przy pomocy testu Western blot, ktry wykonuje
kilka specjalistycznych laboratoriw w Polsce. W
tym tecie take poszukuje si przeciwcia, ale
skierowanych przeciwko poszczeglnym
antygenom wirusa. Dopiero dodatni wynik
testu Western blot upowania do
stwierdzenia, i pacjent jest zakaony HIV.

 W Polsce najbezpieczniej jest

wykona test w Punktach

Konsultacyjno-Diagnostycznych,
w ktrych testy wykonywane s
bezpatnie i A N O N I M O W O,
prowadzone jest take
poradnictwo przed i po tecie.
Wyniki dodatnie zawsze
potwierdzane s testem
Western blot

022/692 82
26