-cel zachowanie ywej miazgi w caoci

lub w czci (lepsze zabezpieczenie

organizmu przed zbopochodnymi
zakaeniami ogniskowymi)

1) Przykrycie porednie miazgi

2) Przykrycie bezporednie miazgi
3)Amputacja przyyciowa czciowa lub
cakowita z opatrunkiem z wodorotlenku
wapnia
4) Amputacja przyyciowa z mumifikacj
formokrezolow lub aldehydem glutarowym

Stadium 1 rozwoju (1 rok od momentu wyrznicia

korony ); w razie potrzeby wieo utworzona miazga
zbowa (w peni si obronnych reparacyjnych) moe by
leczona w razie potrzeby metodami biologicznymi,
Stadium 2 stabilny (ok. 3 lata od czasu wyrznicia
korony); pulpopatie odwracalne mog by leczone
metodami biologicznymi, nieodwracalne s wskazaniem do
leczenia kanaowego,
Stadium 3 resorpcji ( ok. 2-4 lata przed fizjologiczn
utrat poszczeglnych zbw); jeeli resorpcja obejmuje
wicej ni 1/3 dugoci korzenia leczenie kanaowe jest
przeciwwskazane. W tym okresie ze wzgldu na
zaawansowane zmiany wsteczne w miazdze nie podejmuje
si rwnie leczenia metodami biologicznymi!

*(przyjto zasad, aby nie podejmowa leczenia zbw mlecznych po

ukoczeniu 9-10 roku ycia)

Prawidowe rozpoznanie stanu miazgi z

uwzgldnieniem stanu rozwojowego zba
Wybr odpowiedniej metody leczenia (w
przypadkach wtpliwych metoda o szerszym
zakresie wskaza)
Wybr waciwego materiau biologicznego
Jaowe postpowanie
Waciwa technika zabiegu
Szczelne zamknicie ubytku
Uwzgldnienie oglnego stanu zdrowia
dziecka

-pulpopatie odwracalne powstajce w

nastpstwie gbokich ubytkw pochodzenia
prchnicowego lub nieprchnicowego
Pourazowe obnaenia miazgi kwalifikuj si
do leczenia biologicznego, jeli zostanie ono
podjte w niezbyt odlegym terminie od
zadziaania urazu
Przede wszystkim zby mleczne i stae z
niezakoczonym rozwojem lub w pierwszych
latach po ich uformowaniu ale dojrzay wiek
pacjenta nei stanowi przeciwwskazania

Pulpopatie nieodwracalne, charakteryzujce si

objawem blu samoistnego
Due zniszczenie korony, nie stwarzajce moliwoci
odbudowy twardych tkanek zba
Obniona reakcja miazgi na testy ywotnoci
Bolesno zba na opukiwanie
Zaawansowana resorpcja zbw mlecznych
Gbokie zapalenia przyzbia brzenego
Jeeli pozostae zby s bardzo zniszczone a stan
higieny zy
W wywiadzie stany wyniszczenia dziecka:
zmniejszona odporno po przebytych chorobach
zakanych wieku dziecicego, niedobory pokarmowe,
witaminowe, skazy krwotoczne, immunosupresja,
radioterapia aplikowana w obrbia gowy i szyi

Zgodnoc tkankowa
Dziaanie przeciwbakteryjne, przeciwzapalne
Dziaanie odontotropowe
Dobre przyleganie brzene do zbiny
Odporno na bodce chemiczne
Odporno na siy mechaniczne

Dewitalizujce
-formokrezol
-elektrokoagulacja
-cicie laserem
Utrzymujce ywotno
-aldehyd glutarowy
-siarczan elaza
-Ledermix
-jodoform
Regenerujce
-wodorotlenek wapnia
-mroona ko liofilizowana*
-zdemineralizowana zbina*
-biaka morfogenetyczne koci*
(*-stosowane eksperymentalnie)

W zbach mlecznych preferuje si cementy

wodorotlenkowo-wapniowe utwardzane
salicylanami (WWS), poniewa po zastosowaniu
materiaw nietwardniejcych bardzo czsto
pojawiaa si patologiczna resorpcja
wewntrzna, ponadto WWS s mniej
rozpuszczalne w pynach tkankowych
Life, Calcimol
WWS :Osona opatrunku nietwardniejcego, jako
opatrunek poredni lub bezporedni stanowic
pierwsz warstw podkadu. Naley je pokry
drug warstw podkadu, najbardziej nadaj si
do tego pod wszystkie wypenienia cementy
szklano-jonomerowe.

Zalecany do przykrycia kikutw miazgi

leczonej metod amputacji formokrezolowej
Pasty TCE jako opatrunek pobudzajcy
remineralizacj zbiny w dwuseansowej
metodzie pokrycia poredniego, zwaszcza w
zbach mlecznych
Cementy TCE mog by stosowane jak
opatrunki trwae do pokrycia poredniego. W
przypadku trwaego wypenienia materiaem
kompozytowym lub kompomerem musz by
przykryte innym materiaem podkadowym!

Zaoenie opatrunku biologicznego

bezporednio na przypadkowo obnaon
miazg zbow. Pod wpywem
odontotropowego dziaania opatrunku miazga
tworzy zbin reparacyjn w postaci mostw
zbinowych, odtwarzajc w ten sposb
brakujc cze sklepienia komory.

WSKAZANIA:
Pulpopatie odwracalne bezobjawowe o
etiologii prchnicowej z przypadkowym
obnaeniem miazgi ( w obrbie zdrowej
zbiny) nie wikszym ni 1 mm2, ktre
powstao w trakcie formowania ubytku.
Pourazowe obnaenie miazgi (zamanie
korony III klasy wg Elissa) nie wiksze ni 1
mm2, jeli pacjent zgosi si do leczenia w
cigu 24 h od zdarzenia.

Wskazania obejmuj przede wszystkim zby

stae niedojrzae.
W zbach mlecznych metoda ta daje niszy
odsetek pozytywnych wynikw leczenia ni
metoda przykrycia poredniego lub
przyyciowej amputacji.
Leczenie zbw mlecznych t metod
podejmuje si przed rozpoczciem
fizjologicznej resorpcji lub gdy obejmuje ona
nie wicej ni 1/3 dugoci korzenia.

Natychmiast po przypadkowym obnaeniu miazgi

musimy przystpi do jej zaopatrzenia.
Skuteczno zaley od jaowoci uytych narzdzi
i materiaw oraz waciwego zabezpieczenia
zba od dostpu liny.
Po stwierdzeniu obnaenia naley zatamowa
krwawienie i delikatnie usun skrzep jaowy
tamponik waty nasczony wod utlenion lub
zawiesin wodn wodorotlenku wapnia.
Ubytek mona puka fizjologicznym roztworem
soli lub wod destylowan.
Suszenie wykonuje si sterylnym tamponem
waty. Nie jest wskazane uycie dmuchawki!

 Na

obnaon miazg zakadamy w zbach

mlecznych kolejno:
Cement WWS o rzadkiej konsystencji w
postaci cienkiej warstwy przykrywajcej cae
dno ubytku
Podkad, np. cement szko-jonomerowy,
cement TCE
Wypenienie stae

Kontrola rtg i badanie kliniczne po 3, 6 i 12

m-cach.

W przypadku maych dzieci lub pacjentw

niewsppracujcych leczenie moe by
dwuetapowe.

Polega na zaoeniu opatrunku biologicznego

z materiaem odontotropowym na dno
ubytku, ktre tworzy cienka warstwa
zdrowej zbiny lub zbiny czciowo
odwapnionej na powierzchni nie wikszej ni
2 mm2.
Moemy zostawi cienk warstw zbiny
odwapnionej ale nie rozmikczonej!
Objawem odwapnienia s rysy, jakie
pozostaj pod wpywem przesuwania
zgbnika przy nieznacznym ucisku.

WSKAZANIA:

Pulpopatie odwracalne bezobjawowe,

towarzyszce ubytkom gbokim
Pourazowe zamania korony II klasy wg Ellisa
(bez obnaenia miazgi)
Zby stae dojrzae, niedojrzae i zby
mleczne (resorpcja nie moe przekraczac
dugoci korzenia)

Jednoetapowe gdy ubytek oddzielony jest

od miazgi cienk warstw zdrowej zbiny
(opatrunek ma za zadanie chronic miazg
przed dziaaniem substancji chemicznych
znajdujcych si w materiaach
wypenieniowych oraz powinien pobudza do
tworzenia pod dnem ubytku warstwy zbiny
reparacyjnej).
Dwuetapowe gdy na dnie zostawiamy
cienk warstw zbiny przebarwionej, lekko
odwapnionej (celem opatrunku jest w tym
wypadku remineralizacja odwapnionej
zbiny)

Zdjcie rtg.,
Wstpne oczyszczenie ubytku (ciany boczne) i
przeprowadzenie testw klinicznych,
Znieczulenie,
Izolacja zbw przed dostpem liny,
Odkaenie korony zba leczonego oraz zbw
ssiednich,
Opracowanie ciany dokomorowej (sterylny
zestaw wierte, eliminacja urazw
jatrogennych),
Przemycie ubytku wod destylowan lub
fizjologicznym roztworem soli,
Osuszenie sterylnym tamponem waty,

Na dno ubytku zakadamy kolejno:

Cement wodorotlenkowo wapniowy na bazie
salicylanw, rzadziej cementy TCE (cement
TCE jest czsto stosowany w zbach
mlecznych pod wypenienia amalgamatowe);

GRUBO OPATRUNKU NIE POWINNA PRZEKRACZA 1-1,5 mm

Podkad, najlepiej szko-jonomerowy

Wypenienie stae

Polega na odciciu caej miazgi komorowej z

pozostawieniem odpowiednio zaopatrzonej
materiaem odontotropowym (wodorotlenek
wapnia) miazgi korzeniowej.
Warunkiem powodzenia jest niezmieniona
chorobowo lub znajdujca si w stanie
zapalnym miazga korzeniowa!

WSKAZANIA DO PULPOTOMII:

W zbach mlecznych leczenie takie naley

ograniczy wycznie do pulpotomii
odwracalnych bezobjawowych, z
prchnicowym obnaeniem miazgi.
Pourazowe obnaenie miazgi, niezalene od
wielkoci obnaenia, po okresie duszym ni
5 dni, nieprzekraczajcym jednak 7 dni od
urazu,

Badanie ywotnoci miazgi,

Zdjcie rtg,
Znieczulenie,
Izolacja od dostpu liny,
Cakowite opracowanie ubytku,
Wypukanie ubytku roztworem fizjologicznym soli,
Zmiana zestawu narzdzi na jaowe,
Zdjcie sklepienia komory,
Usunicie miazgi komorowej (nie opracowywanie uj
kanaowych),
Zaopatrzenie rany miazgi wodorotlenkiem wapnia,
Podkad,
Wypenienie stae,
Okresowa kontrola kliniczna i radiologiczna

Usunicia miazgi koronowej mona dokona:

1)Ostrym wydraczem,
2) Wiertark wolnoobrotow i wiertem ryczkowym
3) Wiertark szybkoobrotow i kulistym wiertem
diamentowym
Naley chroni miazg przed przegrzaniem przez
chodzenie jaow wod destylowan lub roztworem
soli fizjologicznej!
Uwaamy na okolic furkacji korzeni, gdzie w zbach
mlecznych blaszka kostna jest zazwyczaj cienka i
mog si tu znajdowa kanay komorowo- ozbnowe.
Nie poszerzamy dokomorowych uj kanaw!
Gdy krwawienie jest obfitsze, moemy zatamowa je
watk nasczon adrenalin, ktr moemy umieci
na kikutach na okres 5 minut, zaopatrujemy miazg
po zatamowaniu krwawienia i przemyciu jej
roztworem soli fizjologicznej.

Polega na odciciu w znieczuleniu czci miazgi koronowej na

gbokoci okoo 2 mm wraz z otaczajc zbin i zaopatrzeniu
opatrunkiem biologicznym pozostaej miazgi. W przypadku
obnaenia miazgi na powierzchni stycznej- tylko w wypadku,
kiedy obnaenie miazgi znajduje si blisko jej rogu!

WSKAZANIA:
Pulpopatie odwracalne bezobjawowe o etiologii prchnicowej w
przypadkowym obnaeniem miazgi, jeli 1) obnaenie jest
wiksze ni 1mm2; 2)jeli obnaeniu towarzyszy gbokie
zranienie miazgi,
Pourazowe obnaenie miazgi wiksze ni 1 mm2, jeli pacjent
zgosi si do leczenia w okresie 3-5 dni od zadziaania urazu.
Pourazowe mae obnaenia miazgi, jeli pacjent zgosi si do
leczenia w okresie pniejszym ni 24 godz. (nie duszym ni 5
dni).

Metoda z wyboru do mumifikacji

amputowanej miazgi w zbach mlecznych,
W zbach mlecznych bowiem wskazania do
przykrycia bezporedniego i przyyciowej
amputacji z zastosowaniem wodorotlenku
wapnia s ograniczone do pulpopatii z
obnaeniami pourazowymi,
Metoda jednoseansowa jest przeznaczona dla
leczenia zapale odwracalnych, metoda
dwuseansowa zapale nieodwracalnych.

Zapalenia odwracalne prchnicowego

pochodzenia,
Pulpopatie z przypadkowym obnaeniem
miazgi o etiologii prchnicowej,
Pulpopatie odwracalne objawowe.

Na kikuty amputowanej miazgi zakada si

kuleczk nasczon 20% roztworem formokrezolu
i pozostawia w ubytku na 5 minut. Przed
woeniem do ubytku kuleczk naley odsczy z
nadmiaru leku na sterylnej gazie. Wejcie do
ubytku przykrywa si odpowiednio wiksz kulka
z waty. Po 5 minutach watki usuwamy.
Kikuty przykrywamy kolejno:
Pasta z tlenku cynku z eugenolem z dodatkiem 1
kropli formokrezolu
Gsta pasta z TCE lub cement TCE
Podkad
Wypenienie (amalgamat , cement szklanojonomerowy, korona stalowa)
Okresowe kontrole rtg.