AWANGARDA XX WIEKU

AWANGARDA - zesp tendencji i trendw w

sztuce XX wieku odrzucajcy dotychczasowe
style, kreujcy wasny wiat, nie naladujcy
rzeczywistoci, szukajcy odrbnego jzyka
wyrazu. Twrcy awangardy odrzucali dorobek
kulturowy i poszukiwali nowych, oryginalnych
rozwiza ideowo-artystycznych. Zjawisko
pojawio si ok. 1910 roku i wizao si z
powstaniem nowych kierunkw w sztuce takich
jak:

FUTURYZM
awangardowy kierunek w kulturze (zwaszcza w
literaturze), ktry narodzi si we Woszech na pocztku
XX wieku. Zaoeniem futuryzmu byo patrzenie w
przyszo, odrzucanie przeszoci i tradycji. Futuryzm
w swoim ywioowym manifecie proponowa
unicestwienie akademii, bibliotek i muzew, winnych
jego zdaniem utrzymywania i utrwalania kultury
przestarzaej i niedonej, a przez to szkodliwej i
niebezpiecznej. Futuryci zawadnli w peni sfer
estetyki. Wierzyli w profetyczn rol artysty, ktrego
uznawali za prawdziwego przewodnika duchowego i
demiurga nowego spoeczestwa.

Achille Funi, Motociclista

 Ekspresjonizm terminu tego po raz pierwszy

uy dla oznaczenia swojej sztuki francuski
malarz J. A. Herv w 1901 roku nadajc t
nazw cyklowi swoich obrazw wystawionych w
Salonie Niezalenych. Kierunek w sztuce
rozwin si na dobre na pocztku XX w. w
Niemczech, ale korzeniami siga do
eksperymentw artystycznych wielkich twrcw
schyku XIX w.: Vincenta van Gogha, Edwarda
Muncha, Jamesa Ensora i Paula Gauguina,
ktrych mona okreli jako prekursorw
ekspresjonizmu.

 Amadeo Modigliani
- ALICJA

 Egon Schiele
MAESTWO

 Surrealizm (zwany take nadrealizmem)

kierunek w sztuce powstay w 1924 we
Francji, pocztkowo wystpujcy
wycznie w literaturze, pniej w
sztukach plastycznych, filmie i teatrze.
Termin ten stworzy w 1917 roku
Guillaume Apollinaire

Jarosaw Kukowski - Ostatnia

batycka syrena apica ptasi
gryp

 SALVADOR DALI
MIKKIE ZEGARY

 SALVADOR DALI - SEN

SZTUKA ZIEMI
Inaczej land art to dziaalno artystyczna,
ktrej obszarem dziaania (tem,
kontekstem czy tworzywem) jest przestrze
ziemi, obszar rodowiska naturalnego.
Dziaania tego typu czsto s ingerencj w
pejza, przeksztaceniem jego fragmentu,
lub wykorzystaniem naturalnych procesw (
erozja, czynniki atmosferyczne) dla
stworzenia dziaania, obiektu o charakterze
artystycznym

 Jacek Tylicki,
4 dni na brzegu rzeki.

DADAIZM

Midzynarodowy ruch artystyczno-literacki w sztuce XX wieku,

ktrego gwnymi hasami byy dowolno wyrazu artystycznego,
zerwanie z wszelk tradycj i swoboda twrcza odrzucajca
istniejce kanony. Jego czonkowie, bdcy wiadkami
I wojny wiatowej, w poczuciu rozpadu cywilizacji negowali
powszechnie przyjte ideay estetyczne i wartoci. Nie wytworzyli
jednolitego stylu czy programu, ktre spjnie czyyby ich dziea
jednoczya ich raczej wsplna postawa ni styl.
Ruch uksztatowa si w Europie i Stanach Zjednoczonych ok. 1915.
W Zurychu artyci tego nurtu skupieni byli wok poety Tristana
Tzary i malarza Hansa Arpa. W USA dziaali m.in. Marcel Duchamp,
Man Ray i Francis Picabia. Po zakoczeniu wojny gwnym
orodkiem ruchu sta si Pary, ale dziaay take inne, takie jak
Berlin, Kolonia i Hanower. Koniec dadaizmu przypad na pocztek
lat 20. XX w

MARCEL DUCHAMP - FONTANNA

 Tayc Periler, Chirico

 Jako cechy przysugujce wszystkim kierunkom awangardy

wylicza:
pionierstwo
zdystansowane podejcie do sztuki zastanej
pogarda dla kanonw wytworzonych w przeszoci
czste teoretyzowanie na temat podejmowanych dziaa
(czsto, z wyjtkiem kubizmu, teorie wyprzedzay praktyk)
traktowanie sztuki jako prekursora i animatora spoecznego
postpu
czerpanie inspiracji z nauki i techniki, (kubici z teorii
wzgldnoci, surrealici z psychoanalizy, futuryci z techniki)
Termin jest wykorzystywany rwnie obecnie dla okrelenia
dokona artystycznych, ktre wykraczaj poza schematy i nie
poddaj si prostej klasyfikacji, np. muzyka awangardowa.