MORALNO

NA PODSTAWIE HASA Z ENCYKLOPEDII PEDAGOGICZNEJ XXI

WIEKU

 zbir

obyczajw danej spoecznoci

np. moralno narodu polskiego

 zasady

goszone przez jaki system

etyczny

np. moralno chrzecijaska

 zbir

obyczajw lub zasad etycznych

dotyczcych rnych sfer dziaania

np. moralno lekarska

 charakterystyczna

cecha ludzka

np. Kowalski zawsze by moralnym ssiadem.

 jako

dobro

jako

zo

(moralno dodatnia)

(moralno ujemna)

synonim

wolnoci

np. wiat moralnoci jest wiatem zwycistwa nad

koniecznociami biologicznymi

Moralno
moe by opozycj do tego, co materialne/fizyczne

Immanuel Kant

zarwno w jzyku potocznym jak i w rnych naukach

MORALNO
ma rne znaczenie

definiowanie zawsze sprawia duo trudnoci

Moralno w sensie opisowym i oceniajcym (neutralnie

aksjologiczna)

- wszelkie istniejce wartoci, normy i oceny regulujce

zachowania ludzi lub zachowania ujmowane z punktu widzenia
dobra i za.

P. Sztompka

moralno to zbir norm i wartoci, ktrych naruszenie jest

napitnowanie przez zbiorowo ktre maj znaczenie w
relacjach midzyludzkich, i nie jest im to obojtne., wic do
moralnoci zalicza si to, co ludzie uwaaj za nalece do
dziedziny moralnoci

 Dla

celw naukowych pojcie moralnoci jest

uwolnione od wartociujcych konotacji. ( wg
Lazari- Pawowskiej jest to potrzebne).

Niem. Sownik socjologiczny (G. Harfield)

a) moralno mniej lub bardziej intergralny

system norm dla wartociowania indyw. i
spoecznych zachowa jako susznych lub nie
susznych wg kryteriw wiatopogldowych
lub religijnych, albo innych kulturowych zasad.

Niem. Sownik socjologiczny (G. Harfield)

b)

stopie wizi i uczestnictwa jednostki w

danej grupie spoecznej lub instytucji

Moralno w znaczeniu angielskim

Moralno

jest pozytywn postaw czonka do

danej grupy lub jej celw.

Nienormatywny punkt widzenia moralnoci odbiega od wszelkich

zaoe filozoficznych, jest

bezzaoeniowy.

Moralno w znaczeniu normatywnym odnosi si

do norm czy zachowa ludzkich. ktre s uznane za waciwe w
oparciu o dany idea etyczny.

Andrzej Grzegorczyk:

Moralno

to pewien idea poczyna ludzkich,

ktry nie redukuje si do celw biologicznego
zachowania bytu indywidualnego lub
zbiorowego, ale cele te w jaki sposb
przekracza, czyli jest wzgldem nich
transcendentny.

Marian Przecki:

Czyn

moralnie dobry- to czyn o motywacji

nieegoistycznej, akt kierowany trosk o cudze
dobro, nie wasne.

Heliodor Muszyski

Moralno jako og norm doskonalcych

midzyjednostkowe i zbiorowe wspycie
ludzi.

Zygmunt Bauman i wspczesny problem jednoznacznego

zdefiniowania obowizujcych norm.

Moralno

chrzecijaska
zawiera wskazania odnoszce si
zarwno do jednostek, jak i do grup
spoecznych w wietle norm
opartych na godnoci osoby ludzkiej

J. Remy(1982) :

cao zachowa dozwolonych lub zakazanych,

przekazanych albo zabronionych, ktre w danym
spoeczestwie nadaj sens wymianie spoecznej i
pozwalaj j regulowa

Cao komplementarnych regu moralnych, ktre

porzdkuj ycie codzienne ludzi ma wymiary:
statyczny dynamiczny indywidualny spoeczny
postulowany faktyczny

Jednak zawsze wszystko bdzie ujmowane,

kade normy, zachowania za dobre i ze.

I. Lazari- Pawowska (1966):

uwaa, e etyk odpowiada na pytanie co jest moralne,

ale dobre moralnie.

Wspczesne spoeczestwa podlegaj powanym i

wielorakim przemianom moralnym, majce
rnorodne ksztaty i kierunek.

Nie ma jednej teorii wyjaniajcej przemiany, ani

jednego scenariusza rozwoju!
4 modele (scenariusze):

Najoglniej mona wyrni

sekularyzacja moralnoci (czyli odchodzenie od modelu

moralnoci chrzecijaskiej)

indywiduaizacja moralnoci ( czyli postmodernistyczny rozpad

wartoci)

przemiana wartoci (rozpad dawnych wartoci

wprowadzenie nowych) reorientacja wartoci moralnych w duchu

chrzecijanskim

Dwa pierwsze wskazuj na rozpad dotychczasowych wartoci,

norm i wzorcw zachowa.

Model sekularyzacji moralnoci: odchodzenie od religijnych

wartoci moralnych

model indywidualizacji wskazuje na odchodzenie od moralnoci

tradycyjnej RNI SI OBYDWA ZARWNO PUNKTEM WYJCIA
JAK I PUNKTEM DOJCIA.

scenariusz trzeci akcentuje szerszy kontekst przemian wartoci w

ogle

scenariusz czwarty dotyczy rewitalizacji moralnoci w kontekcie

religijnym lub poza religijnym.

aden z modeli nie jest paradygmatem w interpretacji

wspczesnych przemian moralnych, s one czsto ze sob
powizane lub wsplnie.

Takie zjawiska s czsto dynamiczne i nie

zawsze mona je konkretnie wskaza lub
wyznaczy, jest ono zalene od indywidualnej
jednostki.

bibliografia
Encyklopedia Pedagogiczna XXI wieku
Tom III M-O
Wydawnictwo Akademickie ak
Warszawa 2004
Pod redakcj Jzefa Marka wieciskiego

Redakcja naukowa prof. dr hab. Tadeusz Pilch

Dzikujemy za uwag !
Anna Radzikowska
Julita Jurczak
Kamila Majchrzak
Anna Koronczok

PWT Wrocaw
marzec 2015