OUN(b) - UPA

Konflikt na ziemiach
wschodnich IIRP

Twrca ukraiskiego nacjonalizmu

Dmytro Doncow
( )
- Urodzony 30 sierpnia
1883r.
- Pisarz, dziennikarz,
dziaacz polityczny, doktor
prawa.
- Postulowa cakowite
zerwanie polityczne i
kulturowe z Rosj.
- Jego koncepcj
nacjonalistyczn (czynny
nacjonalizm) kierowaa si
Organizacja Ukraiskich
Nacjonalistw

Celem czynnego nacjonalizmu byo utworzenie pastwa za

wszelk cen i w caych jego granicach etnicznych.

Zakadao to odzyskanie wszystkich ziem pierwotnie

przyznanych Ukraiskiej Republice Ludowej, jak i
Zachodnioukraiskiej Republice Ludowej

Ja - Duch odwiecznej walki, ktry uchroni Ciebie od potopu

tatarskiego i postawi midzy dwoma wiatami, nakazuj nowe
ycie:
1. Zdobdziesz pastwo ukraiskie albo zginiesz walczc o nie.
2. Nie pozwolisz nikomu plami sawy ani czci Twego Narodu.
3. Pamitaj o wielkich dniach naszej walki wyzwoleczej.
4. Bd dumny z tego, e jeste spadkobierc walki o chwa
Trjzba Wodzimierzowego.
5. Pomcij mier Wielkich Rycerzy.
6. O sprawie nie rozmawiaj z kim mona, ale z tym, kim trzeba.
7. Nie zawahasz si dokona najniebezpiecznego czynu, kiedy tego
wymaga dobro sprawy.
8. Nienawici i bezwzgldn walk bdziesz przyjmowa wroga Twego
Narodu.
9. Ani proby, ani groby, tortury, ani mier nie zmusz Ci do
wyjawnienia tajemnic.
10. Bdziesz dy do rozszerzenia siy, sawy, bogactwa i obszaru
pastwa ukraiskiego.

ORGANIZACJA
UKRAISKICH
NACJONALISTW
zostaa zaoona w
Wiedniu 1929r.
Jednym z waniejszych dokona
terrorystycznych byo zabicie Bronisawa
Pierackiego (ministra spraw wewntrznych)
przez Hyrorija Maciejko

Bronisaw Pieracki

Hyrorij Maciejko

Organizatorem zamachu by Stepan Bandera.

Zosta zatrzymany oraz skazany na kar mierci,
zamienion na doywocie.

Powstaa z poczenia trzech

organizacji:

Ukraiskiej Organizacji Wojskowej

(UWO)

Zwizku Ukraiskiej Modziey

Nacjonalistycznej (SUNM)

Legii Ukraiskich Nacjonalistw

(LUN)

Utworzono nowy podzia

terytorialny dzielcy
Ukrain na kraje. Tereny
IIRP to II (Maopolska
Wschodnia) i III (Woy)
kraj.
W sierpniu 1939r. OUN wraz z Abwehr
(niem. Obrona niemiecki wywiad i
kontrwywiad w latach 1921-45) planowao
wywoanie antypolskiego powstania (przez
porozumienie Niemiec z ZSRR, Wilhelm
Canaris odwouje akcj.)

Dnia 13 wrzenia 39r.

Wypuszczony zostaje Stepan
Bandera. Zwouje on w dniach 9 i
10 lutego 1940 konferencj OUN.
W dniach 1-3 kwietnia 40r.
banderowcy zwouj
konspiracyjny
OUN dzieli si na dwie frakcje:

II Wielki
w Krakowie

OUN-B
Kongres
OUN
(banderowcy)
ktrym przewodzi
Stepan Bandera

OUN-M
(melnykowcy)
ktrym przewodzi
Andrij Melnyk

Po wypowiedzeniu przez Niemcy wojny Zwizkowi

Radzieckiemu, OUN tworzy oddziay bojwek majcych
zdawi opr ludnoci polskiej na wsi i przywita Niemcw
jako wyzwolicieli.

W 1940 na rozkaz rzdu emigracyjnego zostaje utworzona przez Tarasa

Borowcia Bulb tzw. Sicz Poleska czyli pierwsza Ukraiska Powstacza
Armia

W 1942r. OUN da od oddziaw Borowcia posuszestwa. Niektre

oddziay wyraaj zgod, ale sam Borowe cakowicie si temu
sprzeciwia, ostatecznie OUN przeciga go na swoj stron porywajc
jego on (czeskiego pochodzenia) i obiecajc wypuszczenia jej na co
Taras zgadza si (ona tak naprawd zostaa ju wczeniej zabita).

Tak UPA staje si zbrojnym ramieniem OUN-B. Dowdztwo przekazano

w rce Dmytra Kliczkiwskoho.

W listopadzie 1943 powstay:

- Gwne dowdztwo UPA
- Gwny sztab wojskowy UPA

Gwnym dowdc UPA

zostaje Roman Szuchewycz
(wydajcy gwne rozkazy
odnonie akcji przeciw
ludnoci polskiej)

Na wiosn 1943 UPA ogasza mobilizacj wszystkich oddziaw

partyzanckich i wstpienie wszystkich ich czonkw w szeregi UPA, a
tych ktrzy si sprzeciwiali groono wyapaniem i rozstrzelaniem w
ten sposb szeregi UPA zasilio ok. 50ty.

Borowec ktry nadal dowodzi czci UPA nie chcia konfliktu z oddziaami AK
dziaajcych na Woyniu, natomiast caa OUN-B uwaaa Polakw za okupantw.

Rze Woyska
UPA rozpoczo eksterminacj ludnoci polskiej w lutym 1943. Kulminacja
mordw przypada na 11 lipca 43r. tzw. Krwawa Niedziela o wicie, oddziay
UPA dokonaa skoordynowanego ataku na 99 polskich wsi pod hasem mier
Lachom. Po otoczeniu wsi by uniemoliwi ucieczk zaczynano mordowanie
polakw za pomoc wszystkiego.

Na 4 dni przed rozpoczciem akcji organizowano spotkanie by

uwiadomi miejscow ludno o koniecznoci wymordowania Polakw.

Ludno polska organizowaa oddziay samoobrony, jeszcze w roku 43 cz

Polakw ocalaych z napadw UPA wstpia do oddziaw niemieckiej policji, bd
radzieckich oddziaw partyzanckich, gdzie dokonywaa w ramach nowych
jednostek pacyfikacji wsi ukraiskich.

W rezultacie w tekstach propagandowych

pojawiy si oskarenia Polakw o
kolaboracj z ZSRR i III Rzesz.

W styczniu 1944
utworzono Woysk
Dywizj Piechoty AK
(ktra wzia udzia w
akcji Burza).

Bilans ofiar dziaalnoci OUN i UPA w latach II Wojny wiatowej

nie jest szczegowo znany.
Rne rda podaj rne liczby, od 100ty. do 350ty. Polakw, a
take wielu z innych narodowoci (take Ukraicw, czy oglnie
okrelanych Rusinw)

Czy prawdziwy rewolucjonista-pastwowiec moe podporzdkowa

si przewodnictwu partii, ktra budow pastwa zaczyna od
wyrzynania mniejszoci narodowych oraz bezmylnego palenia
osiedli? Ukraina ma bardziej gronych wrogw ni Polacy. (...) Nard
polski tak czy inaczej istnieje, i jak dugo bdzie on w tej samej
niewoli, co i my, tak dugo (...) nie bdzie on naszym wrogiem, a
sojusznikiem. (...) Dzi, zamiast wyrzyna si wzajemnie, musimy
montowa jeden rewolucyjny front wszystkich zniewolonych
narodw przeciw okupantom, w nie otwiera zbdne fronty. Wanie
Gestapo i NKWD takiego sojuszu narodw zniewolonych boj si,
dlatego te szczuj nard na nard oraz rozbijaj tumanem nowych
idei kady nard osobno, dzielc go na wrogw politycznych. (...)
List otwarty
do czonkw Prowodu Organizacji Ukraiskich Nacjonalistw
pod przewodem Stepana Bandery
Taras Borowe

Dzikuj za uwag.
rda:
1 Borowe Taras, :
, Winnipeg 1981

2 Motyka Grzegorz, Ukraiska partyzantka 1942-1960, Warszawa

2006
Zdjcia:

avr.org.ua
wikisource.org