ANG

KABIHASNAN
G
MESOPOTAMI
A SA
KANLURANG
ASYA
EDITED BY
PRINCESS ANGEL
BONA
8-SAMPAGUITA
 MESOPOTAMIA
AngMesopotamya, isinalin mula saSinaunang Persiko naMiyanrudanang
Lupain sa pagitan ng mga Ilog; sa pangalangAramaic naBeth-
NahrainBahay sa Dalawang Ilog), ay isang lugar saTimog-kanlurang
Asya.Ito ang Iraq at kanlurang Syria sa kasalukuyan. Sa isang mahigpit na
pananalita, ito ang kapatagangalluvialna matatagpuan sa pagitan ng mga
ilog ngTigrisatEuphrates, binubuo ng mga bahagi ngIraqatSyria. Sa mas
pangkaraniwang gamit, kabilang sa termino ang mga ilog kapatagan nito sa
kabuuan at kasama din ang mga napapaligirang teritoryo ngDisyerto ng
Arabiasa kanluran at timog, angGulpo Persiko sa timog-silangan, angmga
Bundok ng Zagrossa silangan at mga bundok ngCaucasussa hilaga. Kilala
ang Mesopotamya bilang ang lugar ng ilang sa mga pinakamakasaysayang
kabihasnan o sibilisasyon sa daigdig.
Ang mga kasulatan mula sa Mesopotamya (Uruk, makabagong Warka) ay ilan
sa mga kilalang pinakaunang kasulatan sa daigidig, nagbibigay sa
Mesopotomya ng isang reputasyon sa pagiging Duyan ng Sibilisasyon.
Kapantay ng mga kasulatang Sumeryong ito angmga hieroglyph ng Ehipto, at
ilan sa mga mas matandang kilalang sulat, marahil itinituring bilang
pagsusulat naproto(Porma ng sulat ng Sinaunang Europeo),Naqada.
Nasasakop ang Mesopotamya ng malawak ng Fertile Crescent isang rehiyon
sa kanlurang asya na may matabang lupain at angkop sa pagsasaka. Ito ay
may hugis crescent ng buwan.
 SUMER
(3500-2340
BCE)
-Ang Katimugang Mesopotamia ay tinawag
na Sumer. Ang mga [amayanang malapit sa
ilog ay bumuo ng 12 lungsod/estado na
pinamumunuan ng isang lugal o hari.
- Matatagpuan sa bawat estado ang mga
templong tinatawag na ziggurat.
- Ang ziggurat ay nagsisilbing sagradong
tahanan at templo ng mga patron o diyos ng
isang lungsod. Samakatuwid, ang mga pari
lang ang maaring pumasok dito.
- Ang kanilang mga diyos ay may katangian
o katauhan ng isang tao (anthropomorphic).
- Ang mga kaganapan sa Sumer ay naitala
sa pamamagitan ng kanilang sistema ng
pagsusulat. Itoy tinatawag na cuneiform na
ibig sabihin ay wedge-shaped.
- Clay table at stylus ang kanilang ginagamit
sa pagsulat.
- Mayroon din silang sasakyan na tinatawag
na chariot.
- Nalikha nila ang gulong at araro.
- Mga tanim nila: barley, chickpeas, lentils,
millet, wheat, dates, lettuce, leeks,
singkamas, mustasa, sibuyas at bawang.
AKKADIANS
 AKKAD
(2340-2100
BCE)
- Ang mga lungsod sa katimugan
ay nagsimula muling isulong ang
kanilang pagiging Malaya.
- Pangunahin sa mga lungsod na
ito ay ang Ur sa Ilalim ni Ur
Nammu, ang lungsod na ito
naging kabisera ng isang imperyo
na kumalaban sa Akkadian.
- 2100 b.c.e panandaliang
nabawi ng Ur ang kapangyarihan
nito pinamunuan amg sumer at
akkad, at nagpatayo rin ng
ziggurat si Ur Nammu sa Ur.
- Sa ilalim ng pamumuno ng apo
ni ur nammu na si ibbi-su ang ur
ay bumagsak sa pagdating ng
mga Amorite at hurrian sa
Mesopotamia.
 BABYLONIAN
(1792-1595 BCE)
- Ang lungsod ng Babylon ay nagsimulang
lumakas na humantong sa pagsakop ng
Mesopotamia at paghahari ni Hammurabi
mula 1792 hanggang 1750 b.c.e.
- Ang Babylon ang naging kabisera ng
imperyong babylonia.

Hammurabi`s Code
-Ang katipunan ng mga batas ni
Hammurabi, na mas kilala bilang code of
Hammurabi o batas ni Hammurabi, ay isa sa
pinakamahalagang ambag ng mga
sinaunang tao sa kabihasnan.
-Noong 1595 b.c.e, sinalakay ng mga Hittite
mula sa Anatolia ang Babylon. Matagumpay
sila at nakuha nila ang estatwa ni marduk,
ang patron ng Babylon.
-Pinaniniwalaang ang mga kassite na
naghari sa Babylon at ang kaharian ng
hurrian sa mittani sa hilaga ang namayani
sa Mesopotamia.
-Ang mga kassite at hurrian ay mula sa mga
tala ng new kingdom sa Egypt at Hittite sa
kanluran. -Ang mga Hittite ay orihinal na
nagmula sa hilagang-silangan bahagi ng
black sea.
 ASSYRIAN
(1813-605 BCE)
- Ang Assyria ay matatagpuan sa
bulubunduking rehiyon nasa hilaga ng
babylonia.
- Ang rehiyong ito ay nagmula sa Tigris at
umaabot hanggang sa mataas na
kabundukan ng Armenia.
- Shamshi-Addad I (18138 B.C.E 1781
B.C.E) napasakamay niya ang Ashur ang
unang kabisera ng Assyria.

Ng pumanaw si Shamshi-Addad I:
- Nagsimulang bumagsak ang imperyo
- Ang hilagang bahagi ng Ashur ay naging
bukas sa pananalakay
- 1120 B.C.E Tiglath-Piliser I kinilala
siyang pinakamahusay na hari sa Assyria,
ay nagawang supilin ng mga Hittite at
maabot baybayin ng Mediterranean. Siya
ang tinuturing na tagapagtatag ng
imperyong Assyrian.
-Ashurnasirpal II:isa siya sa
mahalagang pinuna ng Assyria na
nagpadala ng mga mapasakamay ang
mahahalagang rutang pangkalakalan at
makatanggap ng tribo mula sa mahihinang
estado.
- 745 B.C.E , napasakamay niTiglath-
Piliser IIIang kapangyarihan at isinailalim
ang iba pang mga estado sa isang imperyo.
- Pinalawig pa ng mga haring Assyrian ang
imperyo na umabot mula sa iran hanggang
 CHALDEAN
(612-539 BCE)
Ang Chaldean ay matatagpuan sa katimugang
bahagi ng Babylonia at kanang pampang sa
Euphrates River.
- 612 B.C.E- Panibagong imperyo ang tinatag at
pinamunuan ito ng isang hari mula sa Chaldean si
Nabopolassar
- 625 B.C.E- Pinamunuan niya ang isang pag-aalsa
laban sa imperyo ng Assyrian na siyang
kumokontrol sa Babylon sa loob ng halos
dalawang siglo.
-627 B.C.E- dalawangpung taon matapos ang
pagkamatay ni Ashurbanipal ang Assyria ay
muling nasadlak sa tunggalian at pagkawasak.
- 614 B.C.E- isang hukbo sa ilalim ni Cyaxares ng
Medes ang sumalakay sa lupain ng Assyria at
winasak ang lungsod ng Ashur.
- 621 B.C.E Nasakop ng magkatuwang pwersa ni
Cyaxares at Nabopolassar, ang hari ng Babylon,
ang lungsod ng niniveh.
-609 B.C.E tuluyang pinuksa ang natitirang
hukbo ng Assyrian sa ilalim ni Nebuchadnezzar II
anak ni Nobopolassar.
- 610 B.C.E. 605 B.C.E nakipagtunggali si
Nobopolassar sa Egypt.
-Sa ilalim ng pamumuno ni Nebuchadnezzar II,
natamo ng babylonia ang rurok ng kadakilaan.
Ang Babylon ay naging isa sa mga
pinakamahalagang lungsod sa buong daigdig sa
kanyang panahon.
- Hanging Garden of Babylon ipinagawa ni
Nebuchadnezzar II para sa kanyang asawa,
kinikilala ng mga greek bilang isa sa Seven
Wonders of the Ancient World.
 PERSIAN
(539-330 BCE)

-Nagtatag ng isang malawak na

imperyo ang mga Persian na tinawag
na imperyong Achaemenid.Nasa
Persia(kasalukuyang Iran)ang sentro
ng imperyong ito.
-Sa ilalim ni Cyrus the great
nagsimulang manakop ang mga
Persian.Napasailalim nila ang mga
Medes at Chaldean ng Mesopotamia
at asia minor 9kasalukuyang Turkey)
-Darius the Great umabot ang sakop
hanggang India
-Epektibo ang pangangasiwa ng mga
pinunong Persian sa kanilang
imperyo.Hinati ang imperyo sa mga
lalawigan o satraphy at
pinamahalaan ng gobernador