Budowa i funkcje ukadu

nerwowego krgowcw
Bartomiej Gralczyk

Wydzia Biologii i Nauk o rodowisku UKSW

I rok, biologia
 Ukad nerwowy krgowcw
W budowie ukadu nerwowego krgowcw (w tym czowieka) wyrnia si:

orodkowy ukad nerwowy

mzgowie

rdze krgowy

obwodowy ukad nerwowy

nerwy czaszkowe

nerwy rdzeniowe
Orodkowy ukad nerwowy
Orodkowy ukad nerwowy skada si z mzgowia i rdzenia krgowego.

Zbudowany jest z istoty szarej i biaej.

Istota szara utworzona przez komrki nerwowe ley najbardziej

zewntrznie pokrywajc istot bia w gb, ktrej tworzy rwnie
skupiska zwane jdrami mzgu. Odgrywa ona zatem rol paszcza (kory)

W przypadku rdzenia krgowego jest odwrotnie (istot szar otacza istota biaa)
Istota biaa zbudowana jest przez wypustki komrek nerwowych tworzce drogi i szlaki
Istota szara w mzgu i krgu

Mzg Krg
Mzgowie
Mzgowie otoczone czaszk skada si z pkul mzgowych, czyli kresomzgowia oraz pnia mzgu.
Pie mzgu tworz: midzymzgowie, rdmzgowie, mdek, most i rdze przeduony.
Czy wiesz, e
Rdze krgowy
Rdze krgowy przebiega w kanale krgowym. Wyrnia si w nim segmenty, od ktrych odchodzi
jedna para nerww rdzeniowych. Istota biaa rdzenia krgowego ukada si w przebiegajce podunie
supy: przednie, boczne i tylne. W supach przednich znajduj si komrki ruchowe, natomiast tylnych
czuciowe.
Obwodowy ukad nerwowy
Obwodowy ukad nerwowy tworz nerwy czaszkowe i rdzeniowe oraz zwoje nerwowe.
Stanowi on poczenie midzy orodkowym ukadem nerwowym a narzdami docelowymi.
Nerwy czaszkowe
Nerwy czaszkowe, Wystpuje ich 12 par i odpowiadaj za unerwienie gowy i szyi.
Rozpoczynaj si na odpowiednich poziomach mzgowia i biegn do narzdw zmysw i mini twarzy.
Nerwy rdzeniowe
Nerwy rdzeniowe utworzone s przez 31 par
nerww odchodzcych symetrycznie od rdzenia
krgowego.
Prowadz one wkna dla skry i mini szyi,
koczyny grnej i dolnej oraz mini tuowia.
Nerwy rdzeniowe, film

Film scholaris (nerwy rdzeniowe)

Zwoje nerwowe
U krgowcw zwoje nerwowe umiejscowione s poza orodkowym ukadem nerwowym.

Peni funkcje stacji przekanikowych w rnych ukach odruchowych.

Zwj nerwowy zbudowany jest z komrek zwojowych, towarzyszcych im komrek

satelitarnych, pczkw wkien nerwowych, naczy wosowatych i delikatnej tkanki cznej.
Funkcje ukadu nerwowego
Odbieranie i analiza bodcw ze rodowiska zewntrznego i wewntrznego

Reagowanie na bodce

Kontrola pracy narzdw wewntrznych.

Odpowiadanie za wysze czynnoci nerwowe (pami, inteligencja)

Wszystko to dziki komrkom nerwowym.

 Komrka nerwowa, neuron
Neurony zbudowane s z ciaa komrki nerwowej i dwch rodzajw wypustek nerwowych:

krtszych i bardziej rozgazionych dendrytw, ktre przewodz informacje w kierunku ciaa komrki

oraz duszego aksonu (neurytu), ktry przewodzi informacje od ciaa komrki.

Neurony komunikuj si ze sob dziki synapsom.

Schemat neuronu
Synapsa

miejsce przekazywania impulsu nerwowego z jednego neuronu na drugi lub na narzd wykonawczy
(gruczo, misie).

Po dotarciu fali depolaryzacji do kolbki

presynaptycznej dochodzi do wydzielenia
mediatora z pcherzykw synaptycznych
do szczeliny synaptycznej. Mediator czy
si z receptorami bony postsynaptycznej,
co powoduje depolaryzacj bony. W ten
sposb dziaa synapsa chemiczna, ktra
przewodzi impulsy jednokierunkowo.

1) Lokalizacja synapsy nerwowo-nerwowej (a) i nerwowo-miniowej (b)

2) Schemat budowy synapsy chemicznej

Synapsa elektryczna
W synapsach elektrycznych bony presynaptyczna i postsynaptyczna s uoone bardzo blisko siebie i
impuls elektryczny przeskakuje z jednej bony na drug, wywoujc depolaryzacj.
Impuls moe by przewodzony w obydwie strony (w przeciwiestwie do synapsy chemicznej).
Czy wiesz, e...
Bibliografia
Rysunki:

-google grafika

-bezuyteczna.pl

Film:

-Scholaris.pl

Zagadnienia:

-ijalso.pl

-nauczyciel.pl

-fiszkoteka.pl