PREZENTACJA MULTIMEDIALNA

UKAD SONECZNY
Galaktyka- (z gr. - mleko) jest duym,
grawitacyjnie zwizanym ukadem gwiazd, pyu i gazu
midzygwiezdnego oraz niewidocznej ciemnej materii.
Typowa galaktyka zawiera od 107do 1012 gwiazd,
orbitujcych wok rodka masy galaktyki..Oprcz
pojedynczych gwiazd wikszo galaktyk zawiera
due iloci ukadw gwiazd oraz rne mgawice
Wikszo galaktyk ma rozmiary od kilku tysicy do
kilkuset tysicy lat wietlnych. Galaktyki odlege s
midzy sob o odlegoci rzdu milionw lat
wietlnych. Istnieje prawdopodobnie wicej ni 1011
galaktyk w widzialnym wszechwiecie
Galaktyki mona podzieli
na trzy gwne typy
Klasyfikacja galaktyk
Hubbla.

1. spiralna
bez poprzeczki - typ S (od: spiral)
z poprzeczk - typ SB (od spiral
barred)
2. Eliptyczna
typ E (od: elliptical)
3. nieregularna
typ Irr (od: Irregular)
Droga Mleczna - to galaktyka spiralna z poprzeczk, w ktrej
znajduje si m.in. nasz Ukad soneczny. Droga Mleczna inaczej
nazywana jest Galaktyk (lub Nasz Galaktyk dla podkrelenia
faktu, e w niej si znajdujemy). Zawiera od 200 (wg starszych
szacunkw) do 400 miliardw (wg nowszych szacunkw)
gwiazd i ma rednic okoo 100 000 lat wietlnych
W centrum Ukadu Sonecznego znajduje
si gwiazda redniej masy, czyli Soce.
Midzy Marsem a Jowiszem znajduje si
pas planetoid. Wszystkie planety kr po
eliptycznych orbitach wok Soca
praktycznie w jednej paszczynie. Jedynie
Pluton ma orbit mocno nachylon
wzgldem ekliptyki. Pozostaje te ona w
rezonansie 2:3 z orbit Neptuna w ten
sposb e zdarzaj si okresy, gdy Pluton
znajduje si bliej Soca ni Neptun. Z
tego te wzgldu Pluton jest raczej rednica: 1 390 000 km
temperatura: 5500 st. C
obiektem z pasa Kuipera ni planet
Powierzchnia: 15,5 mln st. C (rodek)
(obecnie: planeta karowata.) obrt wok osi: 25,4 dnia (rwnik),
36 dni (okolice biegunw)
 OBIEKT ASTRONOMICZNY okrajcy gwiazd lub pozostaoci
gwiezdne, nieprzeprowadzajcy reakcji termojdrowej w swoim
wntrzu, wystarczajco duy, by uzyska prawie okrgy ksztat oraz
osign dominacj w przestrzeni wok swojej orbity. W odrnieniu
od gwiazd, wieccych wiatem wasnym, planety wiec wiatem
odbitym.

W Ukadzie Sonecznym znanych jest 8 planet:

Merkury, Wenus, Ziemia, Mars, Jowisz, Saturn,
Uran i Neptun. Poza tym odkryto ponad 200
planet pozasonecznych.
Odlego od Soca: 58 mln km
dugo roku (okres obiegu wok Soca): 88 ziemskich dni
dugo doby (okres obrotu wok wasnej osi): 156 ziemskich dni
rednica rwnikowa: 4880 km
temperatura na powierzchni: 420 st.
C (w poudnie na rwniku), -180 st. C (w nocy)
brak ksizycw Kry najbliej Soca.
Odlego od Soca: 108 mln km
dugo roku (okres obiegu wok Soca):
225 ziemskich dni
dugo doby: 584 ziemskie dni
rednica rwnikowa: 12 100 km
rednia temperatura na powierzchni:
450 st. C ,brak ksiycw .
Jest najjaniejsza na niebie,
oczywicie nie liczc Soca
i Ksiyca. Zwana jest siostrzan planet Ziemi. Obie planety prawie si
nie rni wielkoci. Wenus jest tylko troszeczk mniejsza i lejsza.
Astronauci na powierzchni Wenus wayliby niemal tyle samo, co na Ziemi.
Powierzchni
 Odlego od Soca: 150 mln
km. dugo roku (okres obiegu
wok Soca): 365 dni
dugo doby: 1 doba
rednica rwnikowa: 12 760 km
Gdyby spojrze na Ziemi z kosmosu, tak jak rednia temperatura na
na inne planety, to dominowaby niebieski kolor
powierzchni: 20 st. C
oceanw oraz biay - chmur i lodowych czap
polarnych na biegunach. To jedyne miejsce we
Wszechwiecie, gdzie z pewnoci istnieje
ycie. Prawdopodobnie jedyne miejsce w
Ukadzie Sonecznym, gdzie istnieje woda w
stanie pynnym (cho ostatnio podejrzewa si,
i woda jest te pod lodow skorup Europy,
ksiyca Jowisza).
rednia odlego od Ziemi: 384 400 km Miesic
ksiycowy (od nowiu do nowiu): 29 dni 13 godz.
rednica: 3478 km
Temperatura powierzchni: 100 st. C (w poudnie), -
150 st. C (noc)
To najbliej Ziemi pooone ciao niebieskie. Dzieli
nas 400 tysicy kilometrw. ycia tam dzi nie ma,
ale 30 lat temu byo. 12 astronautw spdzio tam
cznie kilka dni. Ksiyc jest znacznie mniejszy od
Ziemi. Nie ma na nim atmosfery. Astronauci musieli
nosi grube skafandry, dwiga na plecach tlen.
Mogli to robi swobodnie, gdy sia cienia jest
tam sze razy mniejsza ni na Ziemi. Na skutek
braku atmosfery panuj tam kracowe temperatury -
upa (do 100 st. C) na owietlonej przez Soce
stronie i mrz (-150 st. C) po nocnej stronie.
 Z t planet wie si najwiksz nadziej na znalezienie ycia poza
Ziemi. Nie bdzie to na pewno inteligentna cywilizacja, ale mogy tam
Odlego od Soca: 228 mln km
do dzi przetrwa ywe, prymitywne jednokomrkowe organizmy. To
dugo roku (okres obiegu wok Soca): 687 ziemskich dni
jedyna planeta, dla ktrej opracowano scenariusze kolonizacji, czyli
dugo doby: 24 godz. 39 min 35 s
rozpisane na stulecia nawodnienie, uynienie, zaszczepienie
rednica rwnikowa: 6800 km
rolinnoci. Z dotychczasowych bada wyania si obraz planety, ktra
nia temperatura na powierzchni: 0 st. C (na rwniku), od -30 do -150 st. C (na bieguna
trzy miliardy lat temu bya taka sama jak wczesna Ziemia. Miaa ciepy
dwa ksiyce (Fobos i Deimos)
klimat i wod. Dlaczego jednak obie planety ewoluoway innymi
drogami? Ziemia pozostaa yzna i ywa do dzi, a Mars ozibi si i
wysuszy? Tego nie wiemy.
Odlego od Soca: 778 mln km
dugo roku (okres obiegu wok Soca):
11,9 ziemskich lat
Dugo doby: 9 godz. 50 min
rednica rwnikowa: 143 000 km
temperatura na powierzchni: -150 st. C
16 ksiycw (najwikszy: Ganimedes)
Widziany z Ziemi Jowisz wyglda jak
gwiazda, jednak wiecca
jasnym niemigotliwym blaskiem.
Po Wenus jest to najjaniejsza z planet. Jego tarcza jest bardzo barwna.
Przewaaj odcienie czerwonawe, brunatne i oliwkowozielone. Wzdu rwnika
biegn ciemne smugi, wystpuj te liczne plamy, np. Wielka Czerwona Plama",
czyli olbrzymi huragan wirujcy w tym samym miejscu planety co najmniej od 300
lat.
Odlego od Soca: 1427 mln km dugo roku (okres obiegu wok ".
Soca): 29,5 ziemskich lat dugo doby: 10 godz. 32 min rednica
rwnikowa: 120 540 km temperatura na powierzchni: -180 st. C 18 ksiycw
(najwikszy - Tytan) Przepiknie wyglda w lunecie dziki swoim
piercieniom, najwspanialszym w Ukadzie Sonecznym. Ale astronomw
fascynuje nie tyle ta wielka gazowa kula, jak jest Saturn, lecz najwikszy z
jego ksiycw. Nazywa si Tytan. Spowija go gsta atmosfera (to wyjtkowe
wrd ksiycw), zoona z azotu i metanu. Podobnie wygldaa ziemska
atmosfera sprzed 4 mld lat. Sondy Pioneer 11 i Voyager
1 i 2 nie potrafiy dostrzec przez chmury
powierzchni tego ksiyca.
Olego od Soca: 2871 mln km
dugo roku (okres obiegu wok Soca): 84 ziemskie lata
dugo doby: 17 godz. 15 min
rednica rwnikowa: 51 120 km
temperatura na powierzchni: - 210 st. C
20 ksiycw (najwikszy - Tytania)
Pierwsza planeta dostrzeona za pomoc teleskopu. Inne wida goym okiem.
Dopiero w roku 1977 odkryto, e Urana rwnie otaczaj piercienie, cho sabe,
nie takie wspaniae jak u Saturna. W 1986 r. odwiedzi go Voyager 2 Uran ma
zapewne skaliste jdro, ktre otacza pynny paszcz, bdcy mieszanin wody,
amoniaku i metanu.
Paszcz jest otulony grub atmosfer, w ktrej przewaaj najlejsze gazy
-wodr i hel. Dzi, po odkryciu w 1999 r. piciu nowych ksiycw,
- znamy a 20 ksiycw tej planety - rekord w skali Ukadu Sonecznego.
Odlego od Soca: 4497 mln km
dugo roku (okres obiegu wok Soca): 165 ziemskich lat
dugo doby: 19 godz. 6 min
rednica rwnikowa: 49 530 km
temperatura na powierzchni: -210 st. C
8 ksiycw (najwikszy - Tryton)
Przypomina Urana. Jest podobnie zbudowany. Zbliy si do
niego Voyager 2 w 1989 r. Interesujcy jest jego najwikszy
ksiyc, aktywny wulkanicznie Tryton o rednicy 2700 km.
Kry on w przeciwnym kierunku wok planety ni inne
ksiyce.
rednia odlego od Soca: 5913 mln km
dugo roku (okres obiegu wok Soca): 249
ziemskich lat
dugo doby: 6 dni 9 godz. 17 min
rednica rwnikowa: 2320 km
temperatura na powierzchni: -230 st. C
1 ksiyc (Charon)
Jego perspektywy Soce jest jedynie drobnym
wieccym punktem, niemal jak inne gwiazdy. Do
Plutona nie dotara jeszcze adna sonda. Pluton jest
bardzo may, i - jak na planet - way bardzo niewiele.
Tu po jego odkryciu sdzono, e jego masa dorwnuje
ziemskiej. Z czasem obniano szacunki kilkakrotnie. W
1978 roku odkryto, e Pluton nie jest samotny - ma
naturalnego satelit (nazwano go Charonem), wic to,
co do tej pory brano za jedn planet, jest w
rzeczywistoci ukadem dwch cia.
Mikoaj Kopernik (ur. 19 lutego 1473, zm. 24 maja 1543) polski 1 astronom, matematyk,
prawnik,ekonomista, strateg, lekarz, poeta, astrolog, tumacz, kanclerz kapituy
warmiskiej od 1511, kanonik warmiski,
scholastyk wrocawski, duchowny
katolicki.Jego najwaniejszym
dzieem jest
De revolutionibus orbium coelestium
(O obrotach sfer niebieskich)[1]
, w ktrym opisa heliocentryczn
wizj wiata w sposb wystarczajco
szczegowy, by moga sta si
naukowo uyteczna. Ogoszona
przez niego teoria heliocentryzmu
bya najwaniejsz rewolucj naukow
w dziejach ludzkoci od czasw
staroytnych, nazywan niekiedy
przewrotem kopernikaskim.
Zgodnie z pierwotn koncepcj
Kopernika planety poruszaj
si wok soca po okrgach
Kopernik zaproponowa swj
model, aby wyeliminowa konieczno
zakadania, e niektre planety kr po
dodatkowych ptlach zwanych
epicyklami. W wczenie obowizujcej,
geocentrycznej teorii Ptolemeusza,
zakadajcej nieruchomo Ziemi
znajdujcej si w centrum ukadu
sonecznego, teoria epicykl.