PENGENALAN

PROGRAM AMALAN 5S
OLEH
MARIA MARCUS
KPP PENGURUSAN KORPORAT
JKR KELANTAN

DI HOTEL RENAISSANSE, KOTA BHARU

30 OKTOBER 2009

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 OBJEKTIF
•MEMAHAMI APA ITU 5S
•MENGETAHUI BAGAIMANA
UNTUK MELAKSANAKAN 5S
•MEMAHAMI BAGAIMANA
UNTUK MEMELIHARA 5S
•BERKONGSI PENGALAMAN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 PENGENALAN

AMALAN 5S
PERSEKITARAN KERJA
BERKUALITI

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 5S DAN MS ISO 9001 : 2000

• 6.4 Persekitaran Kerja

JKR hendaklah memastikan dan menyediakan
persekitaran kerja yang sesuai selesa dan selamat.
JKR hendaklah memastikan penyenggaraan dan
pengurusan ruang kerja dilaksanakan mengikut
arahan-arahan jabatan yang ditetapkan bagi staf
menghasilkan produk selaras dengan Dasar dan
Objektif Kualiti JKR

RENUNGKAN !
Apakah usaha-usaha yang telah JKR lakukan untuk
memenuhi keperluan Persekitaran Kerja MS ISO 9001 : 2000?

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 3 KELAS
TEMPAT KERJA
• TEMPAT KERJA KELAS KE-3
“ Semua orang membuang sampah merata-rata
dan tiada siapa membersihkannya”
• TEMPAT KERJA KELAS KE-2
“Sekumpulan orang membuang sampah
merata-rata dan sekumpulan yang lain
membersihkannya ”
• TEMPAT KERJA KELAS PERTAMA
“Tiada sesiapa membuang sampah merata-rata
tetapi kerja pembersihan tetap dilakukan ”

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 RENUNGKAN DIRI KITA!
• Adakah kita selalu mengambil masa yang
lama untuk mencari peralatan, perkakas
dan sebagainya?
• Pernahkah kita kehabisan stok bahan/alat
ganti yang penting semasa hendak
menggunakannya?
• Pernahkah kita mendapati
mesin/peralatan rosak ketika hendak
menggunakannya?

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 RENUNGKAN DIRI KITA!
• Pernahkah kita kehilangan
peralatan/dokumen/fail disebabkan
tersalah letak atau ada orang lain
meminjam tetapi tidak dapat dikesan?
• Adakah anda pernah mengalami
kesukaran atau mengambil masa yang
lama untuk memindahkan barangan dari
satu tempat ke satu tempat di dalam
pejabat?

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 RENUNGKAN DIRI KITA!
• Pernahkah pelanggan terpaksa menunggu
sehingga kita balik dari kerja luar
disebabkan beberapa fail
tersimpan/terkunci di dalam laci kita

“Semua kejadian di atas menunjukkan

ketidakcekapan dan boleh menjejaskan
kepuasan atau kepercayaan pelanggan”

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA ITU AMALAN 5S?

• Kaedah menguruskan persekitaran

kerja supaya lebih produktif
• Amalan biasa yang diterjemahkan
secara sistematik
• Asas kepada semua program
peningkatan

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 KENAPA PERLU AMALAN 5S?
• MEWUJUDKAN TEMPAT KERJA YANG LEBIH
PRODUKTIF.
• MEMASTIKAN MESIN & ALAT KELENGKAPAN
BERSIH, BERFUNGSI & CEKAP TANPA
MASALAH.
• MEMBINA BUDAYA KERJA YANG POSITIF DAN
DINAMIK
• UNTUK MENGHASILKAN PENAMBAHBAIKAN
(Amalan 5S Meliputi Pengetahuan Teknikal,
Praktikal & Logik )

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA ITU 5S?
• BERASAL DARI 5 PERKATAAN JEPUN
SEIRI, SEITON, SEISO, SEIKETSU &
SHITSUKE
ENGLISH B. MALAYSIA
SORT SISIH
SET IN ORDER SUSUN
SHINE SAPU
STANDARDIZE SERAGAM
SUSTAIN SENTIASA AMAL
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 DEFINISI SISIH
(SEIRI)

“Mengenalpasti dan Mengasingkan

barang-barang yang tidak
diperlukan di tempat kerja dan
membuangkannya”
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 MATLAMAT SISIH
(SEIRI)
“Mengasingkan barang-barang yang tidak diperlukan di
tempat kerja dan membuangkannya”

• Membuang sikap suka menyimpan

barang yang tidak perlu
• Mendapat ruang kerja yang lebih luas
• Kegagalan melaksanakan SISIH (SEIRI)
mengakibatkan kesukaran untuk
melaksanakan S yang seterusnya

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 KATEGORI BENDA

DIPERLUKAN TIDAK DIPERLUKAN

• Selalu digunakan • Tidak digunakan

• Kadang-kadang langsung
digunakan • Benda yang
• Jarang digunakan berlebihan

* Pastikan benda yang dibuang adalah benda-benda

yang tidak digunakan langsung

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 DI MANA HENDAK MENJUMPAI BENDA YANG
TIDAK PERLU ?

• Rak dan Almari • Penjuru dinding

• Laci meja • Bawah tangga
• Atas meja • Di atas lantai
• Tempat laluan • Papan kenyataan
• Persekitaran
pejabat

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 BAGAIMANA AKTIVITI SISIH DI
TEMPAT KERJA?
STRATIFIKASI TINDAKAN
Bahan/Alat yang tiada Buang dengan segera
nilai & senang dibuang

Bahan/Alat yang ada Cari pembeli yang

nilai & boleh dijual menawarkan harga
yang tinggi
Bahan/Alat perlu kos Kenalpasti cara
pelupusan yang tinggi mengurangkan kos &
selamat

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 AKTIVITI SISIH YANG BERKESAN

PERMULAAN
– Lancarkan hari pembersihan secara menyeluruh
– Pastikan kesan yang besar pada hari tersebut

KAWALAN
– Lakukan SISIH sekurang-kurangnya setahun
sekali secara beramai-ramai
– SISIH secara individu seminggu sekali
– Elakkan pemesanan berlebihan

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 DEFINISI SUSUN
(SEITON)

“Menyusun dan menyimpan barang-

barang dengan teratur supaya ianya
mudah diambil dan disimpan”
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 MATLAMAT SUSUN
(SEITON)
“Menyusun dan menyimpan barang-barang dengan teratur
supaya ianya mudah diambil dan disimpan”

• Mewujudkan tempat kerja yang kemas

• Menghasilkan tempat kerja yang luas
• Meningkatkan produktiviti melalui
pengurangan masa pencarian

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

BAGAIMANA AKTIVITI SUSUN DI
TEMPAT KERJA?
STRATIFIKASI TINDAKAN
Bahan/Alat yang selalu Mesti diletakkan
digunakan berdekatan kawasan
kerja utama
Bahan/Alat yang Boleh ditempatkan
kadangkala digunakan jauh dari kawasan
utama
Bahan/Alat tidak Mesti disimpan dalam
digunakan tetapi perlu stor dengan
disimpan pengenalan yang jelas
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 KRITERIA TEMPOH PENGGUNAAN
• JARANG
– Tidak digunakan lebih setahun
– Digunakan 6-12 bulan
• SEDERHANA
– Digunakan 2-6 bulan
– Digunakan sekali sebulan
• SELALU
– Digunakan setiap minggu
– Digunakan setiap hari
– Digunakan setiap jam

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 CONTOH AKTIVITI SUSUN

• Semua barang disimpan di tempat yang

ditetapkan
• Penandaan tempat dan zon
• Notis yang senang dibaca
• Penyimpanan dan pengeluaran yang
secepat 60 saat
• Meja tersusun kemas
• Penyusunan yang lurus dan bergaris
tepat
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
CONTOH : SUSUN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH : SUSUN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH : SUSUN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH : SUSUN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH : SUSUN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 DEFINISI SAPU
(SEISO)

“Membersihkan tempat kerja dengan rapi

dan berjadual supaya tiada habuk,
kotoran di lantai, mesin & peralatan”
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 BAGAIMANA AKTIVITI SAPU DI
TEMPAT KERJA?
• TENTUKAN JADUAL PEMBERSIHAN /
PEMERIKSAAN IKUT KEPERLUAN
– Amalan 5-10 minit setiap hari
– Lakukan sebelum dan selepas kerja
– Lakukan pembersihan bersama
pemeriksaan
– Hari pembersihan setahun/dua kali
setahun
– Jalankan kempen “Bersih Berkilat”
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 JENIS-JENIS SAPU (SEISO)

• MAKRO
– Mengemas kawasan kerja secara bersama
• INDIVIDU
– Mengemas tempat kerja individu setiap
hari
• MIKRO
– Menyelesaikan punca kekotoran

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 DEFINISI SERAGAM
(SEIKETSU)

“Sentiasa memelihara taraf penjagaan

kebersihan dan pengelolaan tempat
kerja”
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 MATLAMAT SERAGAM
(SEIKETSU)
“Sentiasa memelihara taraf penjagaan kebersihan dan
pengelolaan tempat kerja”

• Pengurusan Standard untuk kekalkan 5S

• Menekankan pengurusan visual

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 BAGAIMANA SERAGAM DI
TEMPAT KERJA?
Menyediakan panduan mudah untuk dipatuhi
oleh pekerja bagi menjamin kualiti &
spesifikasi yang telah ditentukan.
Antaranya :-
– Standard Operating Procedure (SOP)
– Work Instruction (WI)
– Guidebook
– Carta Aliran - Process Flow
– Gambar & Contoh Fizikal (dapat dilihat)
– Sistem Visual Yang Jelas & Terang.

“PENEKANAN TERHADAP PENGURUSAN VISUAL”

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 MATLAMAT PENGURUSAN
VISUAL
• Memudahkan untuk mengambil dan
menyimpan benda
• Mengesan masalah/kerosakan secara
visual
• Menjimatkan masa untuk mengesan
masalah
• Menjadikan kawasan kerja lebih kemas
• Mengurangkan masa mencari barang
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 KAEDAH PENGURUSAN
VISUAL
• Warna Pengenalan
• Tanda Pengenalan
• Label
• Gambarajah
• Penutup lutsinar

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH :SERAGAM - SEIKETSU

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH :SERAGAM - SEIKETSU

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH :SERAGAM - SEIKETSU

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH :SERAGAM - SEIKETSU

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

CONTOH :SERAGAM - SEIKETSU

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

DEFINISI SENTIASA AMAL
(SHITSUKE)

“Sentiasa mematuhi peraturan

penjagaan kebersihan”
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 MATLAMAT SENTIASA AMAL
(SHITSUKE)
“Sentiasa mematuhi peraturan penjagaan kebersihan”

• Disiplin & Melatih pekerja agar dapat

menjaga kebersihan
• Menjadikan komunikasi dan maklumbalas
sebagai agen perubahan (Pemantauan
program 5S)

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 BAGAIMANA SENTIASA AMAL
DI TEMPAT KERJA?
• PELANCARAN 5S
• KEMPEN DAN LATIHAN KESEDARAN 5S
• MENYEDIAKAN JADUAL PEMBERSIHAN
• MENGAGIHKAN SEKTOR/BAHAGIAN MENGIKUT
TANGGUNGJAWAB
• MEMBANGUNKAN TATACARA PEMBERSIHAN
(jika perlu)
• REKODKAN GAMBAR SEBELUM DAN SELEPAS
• JALANKAN SKIM CADANGAN UNTUK
PROGRAM 5S
• ANJURKAN PERTANDINGAN ANTARA SEKTOR

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

PELAKSANAAN 5S

1. SISIH 2. SUSUN

5. SENTIASA
AMAL

4. SERAGAM 3. SAPU

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 SEBELUM PELAKSANAAN 5S

SUSAH

SELERAK SAKIT

SEMAK SAMPAH SARAP

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA YANG PERLU DIUBAH

SEBELUM
• Tempat kerja yang bersih tiada kaitan
dengan kualiti

SELEPAS
• Kebersihan tempat kerja adalah asas
kepada kualiti produk/perkhidmatan.

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA YANG PERLU DIUBAH

SEBELUM
• Tempat kerja yang bersih tidak penting.
Apa yang penting adalah prestasi kerja.

SELEPAS
• Prestasi kerja yang meningkat di tempat
kerja yang bersih dan tersusun.

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA YANG PERLU DIUBAH

SEBELUM
• Kita dibayar gaji untuk bekerja, bukan
untuk menyusun dan mengemas tempat
kerja

SELEPAS
• Kita dibayar gaji untuk kerja dan
memelihara kebersihan di tempat kerja

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA YANG PERLU DIUBAH

SEBELUM
• Tempat kerja tidak perlu bersih, hanya
rumah yang memerlukannya

SELEPAS
• Tempat kerja harus dijaga seperti rumah
kerana kita menghabiskan lebih masa di
tempat kerja berbanding di rumah

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA YANG PERLU DIUBAH

SEBELUM
• Tempat kerja yang bersih adalah
tanggungjawab tukang bersih, bukan
pekerja

SELEPAS
• Tempat kerja yang bersih adalah
tanggungjawab semua pekerja

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 APA YANG PERLU DIUBAH

SEBELUM
• Pekerja yang bagus adalah pekerja yang
mahir. Hanya pekerja yang kurang mahir
yang layak untuk mengemas tempat kerja

SELEPAS
• Pekerja yang bagus adalah mereka yang
mahir dan mempunyai sikap yang baik
terhadap kebersihan
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
 PEMELIHARAAN 5S
• Aktiti 5S akan merosot tanpa program
yang berkesan dan berterusan
• Jawatankuasa 5S perlu ditubuhkan
untuk memantau pelaksanaan
program 5S
• Audit 5S perlu dilaksanakan secara
berterusan
• Pertandingan 5S perlu diperkenalkan
kepada pekerja untuk menggalakkan
kesinambungan 5S

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 AUDIT 5S
• Mengenalpasti keperluan dan standard
5S
• Membangunkan senarai semak audit 5S
• Mengenalpasti kekerapan audit
• Melaksanakan audit dan tindakan
pembetulan
• Memberi pengiktirafan kepada
bahagian yang menjalankan 5S

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 12 PERKARA-PERKARA YANG
PERLU DIAUDIT
1. Adakah Ketua Organisasi & Pengurusan
Menyokong Program 5’S?
2. Adakah Warga Organisasi Bangga Dengan
Tempat Kerja Mereka?
3. Adakah Tempat Kerja Bersih & Teratur?
4. Adakah Tempat Kerja Selamat Untuk
Pekerja Menjalankan Tugas?
5. Adakah Mesin & Perkakasan Bersih &
Sentiasa dijaga Baik?
6. Adakah Bahan Mudah Dikeluarkan/Diambil?

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 12 PERKARA-PERKARA YANG PERLU
DIPERIKSA OLEH JURUAUDIT

7. Adakah Mesin & Peralatan Terletak Pada Tempat

Yang Mudah Diambil?
8. Adakah Inventori Disimpan Mengikut Kaedah FIFO?
9. Adakah Barangan Bebas Dari Kotoran/Habuk?
10. Adakah Pekerja Menjalankan Kerja Membersih
Setiap Hari Tanpa Menunggu Keadaan Keperluan
Sahaja?
11. Adakah Pakaian Pekerja Bersih & Kemas?
12. Adakah Imej Yang Baik Organisasi Mencerminkan
Budaya Pekerjanya?

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 LANGKAH-LANGKAH KE ARAH
PERSIJILAN AMALAN 5S
1. KURSUS KEFAHAMAN DAN KESEDARAN UNTUK
SEMUA KAKITANGAN
2. TUBUHKAN JAWATANKUASA INDUK AMALAN 5S
3. LAWATAN KE PEJABAT YANG TELAH DIPERSIJILKAN
4. PELANCARAN PROGRAM AMALAN 5S
5. GOTONG ROYONG
6. MENYEDIAKAN POLISI 5S, OBJEKTIF, LOGO 5S,
FAIL INDUK, JK PROMOSI, JK LATIHAN, JK AUDIT,
JDL PELAKSANAAN
7. MENGADAKAN SUDUT 5S
8. PASTIKAN ADA GAMBAR AKTIVITI DAN GAMBAR
SEBELUM DAN SELEPAS
9. JALANKAN AUDIT DALAMAN 5S SECARA
BERJADUAL
10. JALANKAN AUDIT PRA PERSIJILAN DAN AUDIT
PERSIJILAN

BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT

 FAEDAH-FAEDAH 5S
• Tempat atau persekitaran kerja lebih baik,
sesuai dan selamat
• Pekerja lebih bermotivasi, gembira,
seronok, harmoni dan bangga
• Kerosakan dan masa kerosakan dapat
dikurangkan
• Proses kerja lebih mudah
• Kualiti kerja meningkat
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT
BAHAGIAN PENGURUSAN KORPORAT